ปลาทะเลจากการทำประมงบริเวณฝั่งทะเลอันดามัน ประเทศไทย

Naso tuberosus (Lacepède, 1801)

ชือ่ สามัญ: ปลาข้ีตังเบ็ดหวั โหนก (Humpnose unicornfish)
ช่อื ทอ้ งถน่ิ : ปลาแกแดดหัวโหนก
ลักษณะเด่น: ลำตัวท่อนบนสีเทาถึงสีมะกอก บริเวณท้องจะสีซีดและมีจุดสดี ำเล็กๆ
จำนวนมากตามลำตวั ครบี หลงั และครบี กน้ สเี ดยี วกับลำตัว 1 ตอน ยาวตลอดลำตัว
ครีบหลังประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และก้านครีบอ่อน 26 – 29 ก้าน ส่วน
ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบอ่อน 26 – 28 ก้าน บริเวณหลังและ
จมกู มีลกั ษณะโหนกนนู และครบี หางตัดตรง (truncate tail)
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอนั ดามัน มหาสมทุ รแปซิฟิกฝงั่ ตะวนั ตก
แหล่งที่อยอู่ าศัย: บริเวณแนวปะการงั รอบกองหนิ ใตน้ ้ำ รอบเกาะฝงั่ ทะเลอนั ดามนั
ขนาดเข้าสู่วัยเจริญพันธ์ุ: 35 เซนตเิ มตร
ขนาดความยาวสงู สดุ : 60 เซนติเมตร

37

Caesionidae

วงศป์ ลาหางเหลอื ง

ลักษณะทางสณั ฐานวทิ ยา

รูปร่างป้อม ลำตัวและหางเรียวยาว ครีบหลังมีก้านครีบ 10 - 15 ซี่ ครีบ
อ่อนแตกแขนง 8 - 22 ซี่ ยาวจรดโคนหาง ครีบหางเว้าลึกเป็นหางรูปส้อม (fork
tail) มีเกล็ดแบบขอบนอกเปน็ หนาม (ctenoid) บางๆคลมุ ทง้ั ลำตัว ครีบหลงั มกี ้าน
ครบี 10 - 15 ซ่ี ครบี ออ่ นแตกแขนง 8-22 ซี่ ยาวจรดโคนหาง
วิธที ำประมง: ลอบปลา

ท่มี า: Kimura et al. (2009)

38

Caesio caerulaurea (Lacepède, 1801)

ชอ่ื สามญั : ปลากล้วยแถบเขียว (Blue and gold fusilier)
ชือ่ ท้องถ่ิน: ปลากล้วยเขยี ว, ปลาเหลอื งปล้องหมอ้
ลักษณะเด่น: ลำตวั ยาว แบนขา้ ง หัวป้อม จะงอยปากสั้น สีน้ำเงินอมเขียว ชว่ งทอ้ ง
สีขาวเงิน ด้านข้างลำตัวมีแถบสีเหลืองพาดยาวจรดคอดหาง 1 แถบ บริเวณแผ่น
ปิดเหงือกมีจุดสีดำแต้ม 1 จุด ครีบอก และครีบก้นมีสีขาวใส ครีบหางสีน้ำเงินอม
เขียวขอบครีบสีเทา ครีบหลังมีตอนเดียวประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 10 ก้าน และ
ก้านครีบอ่อน 14 – 16 ก้าน ส่วนครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบอ่อน
10 – 12 กา้ น
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซฟิ กิ ฝงั่ ตะวันตก และทะเลแดง
แหลง่ ที่อยอู่ าศยั : บริเวณแนวปะการงั
ขนาดเข้าสู่วยั เจริญพนั ธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 35 เซนตเิ มตร

39

Caesio cuning (Bloch, 1791)

ชอื่ สามญั : ปลาหางเหลือง (Redbelly yellowtail fusilier)
ช่ือทอ้ งถิ่น: ปลาญ่ปี ่นุ , ปลาเหลืองญ่ีปุ่น, ปลากลว้ ยญ่ีป่นุ
ลักษณะเดน่ : ลำตวั มีสีเงนิ อมเลอื ง บรเิ วณแนวหลงั มสี ีเหลอื งชัดเจน ครีบหลงั มีตอน
เดียว ช่วงท้องสีขาวหรือชมพู ครีบอก และครีบก้นมีสีขาวถึงชมพู ส่วนครีบหางสี
เหลืองอมชมพู ครีบหลังประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 10 ก้าน และก้านครีบอ่อน
14 – 16 กา้ น ส่วนครบี กน้ มีกา้ นครบี แขง็ 3 ก้าน และกา้ นครีบออ่ น 10 – 12 กา้ น
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ศรีลังกา และตอน
เหนอื ของออสเตรเลีย
แหลง่ ท่อี ยูอ่ าศยั : ปลาวัยออ่ นพบบริเวณแนวปะการังน้ำตื้นชายฝงั่ และรอบเกาะ
ปลาโตเต็มวัย พบเป็นฝูงอยู่กลางน้ำรอบแนวปะการงั และกองหนิ ใตน้ ำ้
ขนาดเขา้ สูว่ ัยเจริญพันธุ์: 35 เซนติเมตร
ขนาดความยาวสูงสดุ : 60 เซนติเมตร

40

Dipterygonotus balteatus (Valenciennes, 1830)

ช่อื สามญั : ปลากล้วยแกลบ (Mottled fusilier)
ชอ่ื ทอ้ งถ่ิน: ปลาลูกทัด, ปลาประทดั
ลกั ษณะเดน่ : ลำตัวมีสีเงนิ อมนำ้ ตาล ช่วงหลงั สนี ้ำตาลเข้มอมแดง บรเิ วณช่วงทอ้ งสี
ขาวเงนิ ด้านขา้ งลำตัวมแี ถบเล็กๆสีชมพูอมแดงพาดยาวจรดคอดหาง 1 แถบ ครีบ
อก ครีบก้นมีสีขาวใส และครีบหางมีสีขาวอมชมพูใส ครีบหลังมีตอนเดียว
ประกอบด้วยก้านครบี แข็ง 12 - 15 กา้ น และก้านครีบอ่อน 14 – 16 ก้าน สว่ นครีบ
ก้นมีก้านครบี แขง็ 3 ก้าน และก้านครบี ออ่ น 9 – 11 กา้ น
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอันดามัน อนิ โด - แปซฟิ ิกฝงั่ ตะวนั ตก และหมูเ่ กาะโซโลมอน
ท่อี ยูอ่ าศัย: บรเิ วณแนวปะการงั กองหนิ ใตน้ ้ำ รอบหมูเ่ กาะใกลช้ ายฝง่ั
ขนาดเข้าสวู่ ยั เจริญพนั ธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 14 เซนตเิ มตร

41

Pterocaesio chrysozona (Cuvier, 1830)

ชื่อสามัญ: ปลากล้วยแถบทอ้ ง (Goldband fusilier)
ช่ือท้องถิน่ : ปลาลกู ทัด, ปลาประทัด
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงิน บางครั้งพบเป็นสีเงินอมชมพู บริเวณแนวหลังมีสีน้ำเงนิ
อมเขียว ช่วงท้องสีขาวเงิน ด้านข้างลำตัวมีแถบสีเหลืองพาดยาวจรดคอดหาง
1 แถบ ครีบอก ครีบกน้ และครีบหางมีสขี าวถึงชมพูใส แตป่ ลายของครีบหางมีรอย
แตม้ สีดำ ครบี หลงั มตี อนเดียวประกอบดว้ ยก้านครีบแข็ง 10 กา้ น และกา้ นครีบออ่ น
14 – 16 กา้ น สว่ นครีบก้นมกี า้ นครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครบี ออ่ น 10 – 12 ก้าน
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอันดามนั อินโด - แปซฟิ กิ ฝง่ั ตะวันตก และทะเลแดง
ท่ีอยอู่ าศัย: บรเิ วณแนวปะการัง กองหนิ ใต้น้ำ รอบหมเู่ กาะใกลช้ ายฝ่งั
ขนาดเข้าสู่วัยเจริญพันธ์ุ: -
ขนาดความยาวสงู สุด: 22 เซนติเมตร

42

Pterocaesio tile (Cuvier, 1830)

ชอ่ื สามญั : ปลากล้วยแถบฟ้า (Dark banded fusilier)
ช่ือทอ้ งถิ่น: ปลากลว้ ยแถบฟ้า
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงินอมชมพู บริเวณแนวหลังมีสีน้ำเงินอมเขียว ช่วงท้องสี
ขาวเงิน ด้านข้างลำตัวเหนือเส้นข้างตัวมีแถบสีเทาเข้ม หรือสีดำพาดยาวจรดคอด
หาง 1 แถบ ครีบอกมีรอยแต้มสีดำ ครีบก้น และครีบหางมีสีขาวถึงชมพูใส ปลาย
ของครีบหางมีรอยพาดกลางครีบหางสีดำ ครีบหลังมีตอนเดียว ประกอบด้วยก้าน
ครบี แขง็ 10 - 12 กา้ น และก้านครีบออ่ น 19 – 22 กา้ น ส่วนครบี กน้ มีกา้ นครีบแขง็
3 กา้ น และก้านครบี อ่อน 13 กา้ น
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอนั ดามัน อนิ โด - แปซิฟิกฝง่ั ตะวันตก และทะเลแดง
ทีอ่ ยู่อาศัย: บรเิ วณแนวปะการัง กองหินใต้น้ำ รอบหม่เู กาะใกลช้ ายฝ่ัง
ขนาดเข้าสูว่ ยั เจริญพนั ธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 30 เซนตเิ มตร

43

Carangidae

วงศป์ ลาหางแขง็

ลกั ษณะทางสัณฐานวทิ ยา

มีรูปร่างลำตัวป้อม หน้าโค้งงอ คอดหางเรียว มีเกล็ดขนาดเล็กแบบ
ราบเรียบ (cycloid) มีเกล็ดขนาดใหญ่ที่เส้นข้างลำตัวโดยเฉพาะบริเวณข้อหาง
(keels) ครีบหลังมีสองส่วนแยกจากกัน ส่วนแรกมีก้านครีบแขง็ 4 - 8 ก้าน ส่วนท่ี
สองมีกา้ นครีบแขง็ ด้านหน้า และครบี อ่อน 17 - 44 ซ่ี ครบี กน้ มีกา้ นครีบแข็ง 2 กา้ น
แยกออกมาจากครีบกน้ ครีบหางเว้าลึกแบบส้อม (fork tail)
วธิ ที ำประมง: อวนล้อม ลอบปลา และเครือ่ งมอื ประเภทอวนตดิ ตา ไดแ้ ก่ อวนลอย

2 Dorsal fins

Forked caudal fin

Keels
Finlets

Anal fin with 15-39

Anterior 2 anal fins
spines detached

ทมี่ า: Kimura et al. (2009)

44

Alepes djedaba (Forsskål, 1775)

ชอ่ื สามญั : ปลาสีกนุ แกม้ ดำ (Shrimp scad)
ชื่อท้องถ่นิ : ปลาจูโล้ง, ปลาหางกวิ่ , ปลาลาตาผี
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงิน บริเวณหลังมีสีน้ำเงิน ครีบหลังมีสองตอน โดยครีบหลัง
ตอนแรกสูงกว่าครีบหลังตอนที่สองเล็กน้อย ครีบหลังประกอบด้วยก้านครีบแข็ง
9 ก้าน และก้านครีบอ่อน 20 – 25 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้าน
ครีบอ่อน 18 – 20 ก้าน ครีบมีสีขาวยกเว้นครีบหางมีสีเหลือง ริมฝีปากล่างยื่น
เลก็ น้อย หลังแผน่ ปดิ เหงือกมจี ุดสีดำ 1 จุด
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด – แปซิฟิกฝั่งตะวนั ตก ทะเลแดง หมู่เกาะ
ฮาวาย ทะเลเมดิเตอร์เรเนีย และคลองสเุ อซ
แหลง่ ที่อยู่อาศัย: บริเวณแนวชายฝง่ั และแนวปะการัง
ขนาดเขา้ สู่วัยเจรญิ พนั ธ์ุ: 16.3 เซนตเิ มตร
ขนาดความยาวสูงสดุ : 40 เซนติเมตร

45

Alectis ciliaris (Lacepède, 1801)

ช่อื สามัญ: ปลาผมนางลาย (African pompano)
ชื่อท้องถน่ิ : ปลามอ่ งผมนาง ปลามอ่ งหน้าตัด
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงินจนถึงอมดำ ด้านท้องสีขาว ครีบหลัง ครีบก้น และครีบ
หางมีสีดำ ส่วนหัวมีลักษณะสูงตัดลง มีเส้นสายยาวคล้ายแส้ยื่นยาวออกจนถึงครบี
หาง ครีบหลังประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และก้านครีบอ่อน 18 – 22 ก้าน
ครีบก้นมกี า้ นครบี แขง็ 3 กา้ น และกา้ นครบี ออ่ น 15 – 20 ก้าน
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ทะเลแดง
อา่ วเม็กซโิ ก ทะเลแครบิ เบียน อา่ วอัลกัว และมหาสมทุ รแอตแลนติกฝง่ั ตะวนั ออก
แหลง่ ท่ีอยูอ่ าศัย: บริเวณแนวชายฝั่ง ตามแนวปะการงั และกองหินกลางทะเล
ขนาดเขา้ สวู่ ยั เจริญพนั ธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 150 เซนตเิ มตร

46

Alepes kleinii (Bloch, 1793)

ชอ่ื สามญั : ปลาสีกนุ (Razorbelly scad)
ชื่อทอ้ งถิ่น: ปลาแซก็ ลา้
ลกั ษณะเดน่ : ลำตัวมีสเี งิน บรเิ วณหลงั มีสนี ำ้ เงนิ มีลายสีดำพาดขวางลำตวั ประมาณ
6 – 7 ลาย ครีบหลังมีสองตอน โดยครีบหลังตอนแรกสูงกว่าครีบหลังตอนที่สอง
เล็กน้อย ครีบมีสีขาวยกเว้นครีบหางมีสีเหลือง ริมฝีปากล่างยื่นเล็กน้อย หลังแผ่น
ปิดเหงอื กมีจุดสีดำ 1 จุด
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก อ่าวเปอร์เซีย และ
เกาะไตห้ วัน
แหล่งที่อยูอ่ าศัย: บรเิ วณแนวชายฝ่งั และแนวปะการงั
ขนาดเขา้ ส่วู ยั เจรญิ พันธ์ุ: 12.9 เซนตเิ มตร
ขนาดความยาวสูงสุด: 18.2 เซนตเิ มตร

47

Alectis indica (Rüppell, 1830)

ชอ่ื สามัญ: ปลาโฉมงามหน้าหกั (Indian threadfish)
ช่อื ทอ้ งถ่นิ : ปลาม่องแส้ ปลาโฉมงามหน้าหัก
ลักษณะเดน่ : ลำตัวมีสเี งิน ด้านทอ้ งสีขาว ครบี หลงั ครีบกน้ และครบี หางมีสีเงินอม
เทา ส่วนหัวมีลักษณะสูงตัดลง ครีบหลังมีตอนเดียว ในวัยเด็ก (juvenile) มีเส้น
พาดขวางลำตัวสีดำ ประมาณ 6 – 7 ลาย และจะมีเส้นสายยื่นออกจากครีบหลัง
และครีบก้นยาวจนถึงครีบหาง ครีบหลังมีตอนเดียว ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง
9 ก้าน และก้านครีบอ่อน 18 – 20 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้าน
ครีบอ่อน 15 – 20 ก้าน เมื่อเข้าวัยเจริญพันธุ์ลายที่พาดลำตัวจะจางลง และเส้น
สายยาวคล้ายแส้จะหดลง
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอนั ดามนั อนิ โด - แปซิฟิกฝัง่ ตะวันตก ทะเลแดง และทะเล
ฮาราฟูรา
แหล่งท่อี ยูอ่ าศัย: บรเิ วณแนวชายฝง่ั ตามแนวปะการงั และกองหินกลางทะเล
ขนาดเขา้ สวู่ ัยเจริญพนั ธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 165 เซนตเิ มตร

48

Atule mate (Cuvier, 1833)

ชื่อสามญั : ปลาสีกนุ หางเหลือง (Yellowtail scad)
ช่อื ท้องถ่นิ : ปลาสีกนุ บ้ัง ปลาหางกิ่ว
ลกั ษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงนิ อมเหลือง มลี ายสีดำพาดขวางลำตัวประมาณ 6 – 7 ลาย
ครีบหลังมีสองตอน ครีบหลังมีตอนเดียว ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และ
ก้านครีบอ่อน 22 - 25 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบอ่อน
18 – 21 ก้าน ครีบท้องและครีบก้นมสี ีขาวยกเว้น ครีบหลัง และครีบหางมีสีเหลอื ง
ริมฝีปากลา่ งยน่ื เลก็ น้อย หลังแผ่นปดิ เหงอื กมีจุดสดี ำ 1 จดุ
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ทะเลแดง หมู่เกาะ
ฮาวาย ทะเลอาราฟูรา และชายฝ่ังตะวนั ออกของแอฟริกา
แหลง่ ทีอ่ ยู่อาศยั : บรเิ วณแนวชายฝัง่ และแนวปะการงั
ขนาดเขา้ สู่วยั เจริญพันธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 30 เซนติเมตร

49

Alepes melanoptera (Swainson, 1839)

ช่ือสามญั : ปลาสีกนุ กระโดงดำ (Blackfin scad)
ชอ่ื ท้องถ่นิ : ปลาเส็กลา้ , ปลาหางเหลยี่ มทอง, ปลาสขี น
ลกั ษณะเดน่ : ลำตวั มีสีเงิน บริเวณหลงั มีสนี ำ้ เงิน มีลายสดี ำพาดขวางลำตวั ประมาณ
6 – 7 ลาย ครีบหลังมีสองตอน ครีบมีสีขาวยกเว้น ครีบหลังตอนแรกมีสีดำ และ
ครบี หางมสี ีเหลือง ริมฝีปากลา่ งย่นื เลก็ นอ้ ย หลงั แผ่นปดิ เหงอื กมจี ุดสีดำจาง 1 จดุ
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอนั ดามนั อินโด - แปซิฟกิ ฝัง่ ตะวันตก
แหล่งท่ีอย่อู าศยั : บรเิ วณแนวชายฝงั่ ตามกองหนิ ใตน้ ำ้ หรอื แนวปะการงั ที่ติดต่อกับ
ทะเลเปิด
ขนาดเขา้ สู่วยั เจรญิ พนั ธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสดุ : 25 เซนตเิ มตร

50

Alepes vari (Cuvier, 1833)

ชื่อสามัญ: ปลาสขี นเกาะ (Herring scad)
ชือ่ ทอ้ งถิน่ : ปลาสกี นุ หางเหยี่ยว
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงิน บริเวณหลังมีสีน้ำเงิน ส่วนหัวสั้น ครีบหลังมีสองตอน
ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และก้านครีบอ่อน 23 - 27 ก้าน ครีบก้นมีก้าน
ครบี แข็ง 3 ก้าน และก้านครบี ออ่ น 20 – 23 กา้ น ครบี มสี ขี าวใสยกเวน้ ครบี หางมสี ี
ดำ และเว้าลกึ คอดหางเรยี วเล็ก หลังแผน่ ปิดเหงือกมจี ดุ สดี ำจาง 1 จดุ
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอนั ดามนั อนิ โด - แปซิฟกิ ฝัง่ ตะวนั ตก
แหล่งทอ่ี ย่อู าศัย: บริเวณแนวชายฝงั่
ขนาดเขา้ สวู่ ยั เจริญพันธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสดุ : 56 เซนตเิ มตร

51

Carangoides armatus (Rüppell, 1830)

ชอ่ื สามัญ: ปลากะมงแกม้ บาง (Longfin trevally)
ชอื่ ทอ้ งถ่นิ : ปลาจุ้ยจิน ปลาม่องแก้มบาง
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงินอมเทา มีจุดดำหลังแผ่นปิดเหงือก มีลายสีดำพาดขวาง
ลำตัวประมาณ 6 – 7 ลาย ครีบหลังมีตอนเดียว ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน
และก้านครีบอ่อน 22 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบอ่อน
16 – 18 กา้ น ครีบหลัง ครีบกน้ และครีบหางมีสเี งินอมเทา แตใ่ นวยั เดก็ จะมีสีเหลือ
งอมขาว มีเส้นพาดขวางลำตัวตั้งแต่ส่วนหัวจนถึงคอดหางสีเทา ประมาณ
6 – 7 ลาย
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก อ่าวไทย ทะเลแดง
ทะเลโอมาน และชายฝ่ังตะวนั ตกของมาดากสั การ์
แหล่งทอี่ ยูอ่ าศัย: บริเวณแนวชายฝงั่ ตามแนวปะการังและรอบกองหินใต้นำ้
ขนาดเข้าสวู่ ัยเจรญิ พนั ธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสดุ : 58 เซนตเิ มตร

52

Carangoides Chrysophrys (Cuvier, 1833)

ชอ่ื สามัญ: ปลากะมงแก้มดำ (Longnose trevally)
ชอ่ื ท้องถิน่ : ปลาม่องแก้มดำ
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงินอมเทา ครีบหลังมีสองตอน ครีบหลัง ครีบก้น และครีบ
หางมีสีเงิน หลังแผ่นปิดเหงือกมีจุดสีดำจาง 1 จุด ส่วนท้ายอาจมหี รือไม่มีกระดูกก็
ไดเ้ ชน่ กนั
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอันดามัน อนิ โด - แปซิฟิกตะวันตก และหมเู่ กาะริวกวิ
แหลง่ ทีอ่ ยอู่ าศยั : บรเิ วณแนวชายฝั่ง ตามรอบกองหนิ ใตน้ ้ำทางชายฝ่ังอันดามัน
ขนาดเข้าสวู่ ยั เจรญิ พนั ธ์ุ: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 72 เซนติเมตร

53

Carangoides ferdau (Forsskål, 1775)

ชื่อสามัญ: ปลากะมงแถบ (Blue trevally)
ชื่อท้องถิ่น: ปลาม่องหนวยหนนุ , ปลามอ่ งแถบ
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงินอมเทา แต่ส่วนหัวมีความอมเหลืองเล็กน้อย ครีบหลังมี
สองตอน ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และก้านครีบอ่อน 26 – 34 ก้าน ครีบ
ก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบอ่อน 21 – 26 ก้าน ครีบหลัง ครีบก้น และ
ครีบหางมีสีเงินอมดำ ครีบอกสีเทาอมเหลือง มีลายพาดขวางลำตัวสีดำ ประมาณ
6 – 7 แถบ
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซฟิ ิกฝงั่ ตะวันตก ทะเลแดง แอฟริกาฝง่ั
ตะวนั ออก และหมู่เกาะฮาวาย
แหล่งที่อยู่อาศัย: บรเิ วณแนวชายฝั่ง ตามแนวปะการังและรอบกองหินใต้น้ำ
ขนาดเข้าสูว่ ยั เจริญพนั ธ์ุ: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 70 เซนติเมตร

54

Carangoides hedlandensis (Whitley, 1934)

ชอื่ สามัญ: ปลาสีกนุ ครีบยาว (Bumpnose trevally)
ชื่อท้องถนิ่ : ปลามอ่ งแส้
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงนิ อมเทา ครบี หลังมสี องตอน มีเส้นสายย่ืนออกจากครีบหลงั
และครีบก้นยาวจนถึงครบี หาง ครบี หลังประกอบดว้ ยก้านครีบแขง็ 9 ก้าน และก้าน
ครีบอ่อน 20 – 22 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบอ่อน 15 – 18
กา้ น หลงั แผ่นปิดเหงือกมจี ดุ สีดำจาง 1 จุด
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝัง่ ตะวันตก และทะเลอาราฟรู า
แหลง่ ทอี่ ยอู่ าศยั : บริเวณแนวชายฝง่ั ตามแนวปะการังและรอบกองหนิ ใต้นำ้
ขนาดเขา้ สวู่ ยั เจรญิ พนั ธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสดุ : 32 เซนตเิ มตร

55

Carangoides praeustus (Bennett, 1830)

ชือ่ สามัญ: ปลาสกี ุนครีบดำ (Brownback trevally)
ชื่อทอ้ งถ่นิ : ปลาสีกุนครบี ดำ ปลาหางกิ่วเหลอื ง
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงิน บริเวณท้องสีขาว ครีบหลังมีสองตอนสีขาวใส โดยตอน
หลังปลายครีบมีดำ ส่วนครีบอก ครีบก้นมีสีขาวใส ครีบหางสีเหลือง หลังแผ่นปิด
เหงอื กมีจดุ สีดำจาง 1 จดุ
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟกิ ฝ่ังตะวนั ตก
แหล่งท่ีอยู่อาศยั : บริเวณแนวชายฝั่ง ตามแนวปะการงั และรอบกองหนิ ใต้น้ำ
ขนาดเข้าสวู่ ัยเจริญพนั ธ์ุ: -
ขนาดความยาวสงู สุด: 25 เซนตเิ มตร

56

Caranx ignobilis (Forsskål, 1775)

ชอ่ื สามัญ: ปลากะมงพรา้ ว (Giant trevally)
ช่ือทอ้ งถิน่ : ปลาม่องพร้าว, ปลาม่องยักษ์
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงินอมน้ำเงิน ด้านท้องสีขาว ครีบหลังมีสองตอน โดยตอน
แรกไม่มีก้านครีบแขง็ และตอนที่สองมีความสูงกว่าครีบแรกมีสีเทาอมดำ ครีบหลัง
ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และก้านครีบอ่อน 18 – 21 ก้าน ครีบก้นมีก้าน
ครีบแข็ง 3 กา้ น และก้านครบี อ่อน 15 – 17 ก้าน ครบี หลัง ครบี อก และครีบก้นมีสี
ขาวอมเหลือง บริเวณเส้นข้างตัวมีเกล็ดแข็งขนาดใหญ่ ขากรรไกรบนยาวจนถึง
ขอบตาหลงั
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ทะเลแดงแอฟริกา
หมเู่ กาะฮาวาย และหมเู่ กาะโองาซาวาระ
แหล่งที่อย่อู าศยั : บริเวณแนวชายฝ่งั ตามแนวปะการังและรอบกองหนิ ใตน้ ำ้
ขนาดเขา้ สวู่ ยั เจรญิ พนั ธ์ุ: 60 เซนติเมตร
ขนาดความยาวสูงสุด: 170 เซนตเิ มตร

57

Caranx melampygus (Cuvier, 1833)

ชื่อสามญั : ปลากะมงครีบฟา้ (Bluefin trevally)
ช่อื ท้องถ่นิ : ปลาม่องเขียว
ลกั ษณะเดน่ : ลำตวั มีสีเงนิ อมดำ ด้านทอ้ งสขี าว ลำตวั มีจุดสดี ำ และสีน้ำเงินจำนวน
มาก ครีบหลังมีสองตอน และตอนที่สองมีความสูงกว่าครีบแรก ครีบหลัง
ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และก้านครีบอ่อน 20 – 24 ก้าน ครีบก้นมีก้าน
ครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบอ่อน 17 – 21 ก้าน ครีบหลัง ครีบก้น และครีบหางมี
สีเทาอมน้ำเงิน ครีบอกมีสีขาวอมเหลือง บริเวณเส้นข้างตัวมีเกล็ดแข็งขนาดใหญ่
ขากรรไกรบนยาวจนถึงกลางตา
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด – แปซฟิ กิ ฝงั่ ตะวันตก ทะเลแดง หมเู่ กาะดูซี
และหม่เู กาะฮาวาย
แหลง่ ทีอ่ ย่อู าศยั : บริเวณแนวชายฝั่ง ตามแนวปะการังและรอบๆกองหินใต้นำ้
ขนาดเข้าสูว่ ัยเจรญิ พนั ธุ์: 35 เซนติเมตร
ขนาดความยาวสงู สดุ : 117 เซนตเิ มตร

58

Caranx sexfasciatus (Quoy & Gaimard, 1825)

ชอ่ื สามัญ: ปลากะมงตาแดง (Bigeye trevally)
ช่อื ทอ้ งถ่ิน: ปลาม่องตาแดง, ปลามอ่ งเลือด
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีขาวอมเงิน ด้านท้องสีขาว ลูกตาโตจนเกือบถึงขอบขากรรไกร
บนมีจุดสีอมชมพูหรือแดงในลูกนัยน์ตา ครีบหลังมีสองตอน และตอนท่ีสองมีความ
สูงกว่าครีบแรก ครีบหลังประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และก้านครีบอ่อน
19 – 22 ก้าน ครีบก้นมีก้านครบี แข็ง 3 ก้าน และก้านครีบอ่อน 14 – 17 ก้าน หลัง
แผ่นปิดเหงือกตรงขอบบนมีจุดสีดำ 1 จุด ครีบทุกครีบมีสีขาวอมเทา คอดหางยาว
และแคบ
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ทะเลแดง หมู่เกาะ
ฮาวาย หมู่เกาะโอกาซาวาระ อ่าวแคลฟิ อร์เนีย และหมู่เกาะกาลาปากอส
แหล่งท่อี ยอู่ าศัย: บรเิ วณแนวชายฝงั่ ตามแนวปะการังและรอบๆกองหินใตน้ ำ้
ขนาดเข้าสู่วยั เจริญพันธ์ุ: 42 เซนติเมตร
ขนาดความยาวสงู สุด: 120 เซนตเิ มตร

59

Decapterus kurroides (Bleeker, 1855)

ชื่อสามัญ: ปลาทูแขกหางแดง (Redtail scad)
ชอ่ื ทอ้ งถิ่น: ปลาทแู ขกหางแดง
ลกั ษณะเดน่ : ลำตวั มีขาวอมนำ้ เงนิ ดา้ นทอ้ งสีขาว ครบี หลงั มีสองตอน โดยตอนแรก
มีความสูงกว่าตอนที่สอง ครีบหลังประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และก้านครีบ
อ่อน 28 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบอ่อน 22 – 25 ก้าน
บริเวณหลังแผนปิดเหงือกมีจุดสีดำ 1 จุด จะงอยปาก และครีบหางมีสีชมพูอมแดง
บางครงั้ อมเหลอื ง สว่ นครบี อ่นื ๆมสี ขี าวใส นัยนต์ าโต ขากรรไกรยาวจนถงึ กลางตา
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอันดามัน อนิ โด - แปซฟิ กิ ฝ่งั ตะวนั ตก
แหล่งท่อี ยอู่ าศยั : บริเวณแนวชายฝงั่ และแนวปะการัง
ขนาดเขา้ ส่วู ัยเจรญิ พันธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 45 เซนตเิ มตร

60

Decapterus macrosoma (Bleeker, 1851)

ชอ่ื สามญั : ปลาทูแขกครีบส้ัน (Shortfin scad)
ชอื่ ท้องถ่ิน: ปลาทูแขกครีบสน้ั
ลักษณะเดน่ : ลำตวั มีขาวอมน้ำเงิน ด้านทอ้ งสีขาว จะงอยปากแหลม ครบี หลังมสี อง
ตอน โดยตอนแรกมีความสูงกว่าตอนที่สอง ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และ
ก้านอ่อนประกอบด้วยก้านครีบ 22 - 23 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และ
ก้านครีบอ่อน 27 – 30 ก้าน บริเวณหลังแผนปิดเหงือกมีจุดสีดำ 1 จุด ส่วนครีบ
อื่นๆมีสีขาวใส ยกเว้นครีบหางที่เป็นสีเหลือง นัยน์ตาโต ขากรรไกมีขนาดเล็กและ
ส้ัน
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด – แปซิฟิกฝั่งตะวันตก อ่าวเปอร์เซีย
ทะเลแดง ทะเลเกาหลีใต้ อ่าวแคลฟิ อร์เนีย และหมู่เกาะกาลาปากอส
แหลง่ ที่อย่อู าศัย: บริเวณแนวชายฝัง่ ตามแนวปะการังและรอบๆกองหนิ ใต้นำ้
ขนาดเข้าสวู่ ัยเจรญิ พันธุ์: 17.6 เซนติเมตร
ขนาดความยาวสงู สุด: 35 เซนตเิ มตร

61

Decapterus russelli (Rüppell, 1830)

ชื่อสามัญ: ปลาทแู ขกครีบยาว (Indian scad)
ช่ือทอ้ งถนิ่ : ปลาเกา๋ เก้ง
ลกั ษณะเดน่ : ลำตวั มขี าวอมน้ำเงนิ ดา้ นท้องสีขาว จะงอยปากแหลม ครีบหลงั มสี อง
ตอน โดยตอนแรกมีความสูงกวา่ ตอนท่สี องมสี ีดำ ประกอบดว้ ยก้านครีบแขง็ 9 ก้าน
และก้านอ่อนประกอบด้วยก้านครีบ 22 - 23 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน
และก้านครีบอ่อน 25 – 28 ก้าน ครีบก้น ครีบอก และครีบท้องมีสีขาวใส บริเวณ
หลังแผนปิดเหงือกมีจุดสีดำ 1 จุด ครีบหางที่เป็นสีเหลือง นัยน์ตาโต ขากรรไกมี
ขนาดเล็กและส้นั
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอันดามัน อนิ โด – แปซิฟกิ ฝัง่ ตะวนั ตก ทะเลอาราฟูรา และ
แอฟรกิ าฝัง่ ตะวนั ออก
แหลง่ ท่อี ยอู่ าศัย: บริเวณแนวชายฝั่ง ตามแนวปะการงั และรอบๆกองหินใต้น้ำ
ขนาดเขา้ สู่วัยเจรญิ พันธ์ุ: 16 เซนตเิ มตร
ขนาดความยาวสูงสดุ : 45 เซนติเมตร

62

Gnathanodon speciosus (Forsskål, 1775)

ชื่อสามญั : ปลาตะคองเหลือง (Golden trevally)
ช่ือท้องถิ่น: ปลามอ่ งเลทราย ปลาก๋าก๊วย
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงินอมเหลือง ด้านท้องสีขาวเหลือง บริเวณลำตัวมีเส้นสี
นำ้ ตาลอมดำพาดโค้งขวางลำตวั ตงั้ แต่ส่วนหวั จนถึงคอดหาง ประมาณ 9 – 10 ลาย
ครีบหลังมีสองตอนโดยตอนหลังมีความสงู กวา่ ตอนแรก ประกอบด้วยกา้ นครีบแขง็
9 ก้าน และก้านอ่อนประกอบด้วยก้านครีบ 18 - 20 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง
3 กา้ น และก้านครบี อ่อน 15 – 17 กา้ น ส่วนตน้ ของครีบหลัง ครบี ท้อง และครบี กน้
มสี เี หลือง ครบี หางมีสเี หลืองอมดำ ขากรรไกรลากยาวจนมาถึงชว่ งกลางตา
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝ่ังตะวันตก แอฟริกาใต้ และอ่าว
แคลิฟอรเ์ นยี
แหล่งที่อยู่อาศยั : บรเิ วณแนวชายฝ่งั ตามแนวปะการังและรอบๆกองหนิ ใตน้ ้ำ
ขนาดเข้าสูว่ ัยเจรญิ พันธ์ุ: 32.5 เซนตเิ มตร
ขนาดความยาวสงู สุด: 120 เซนตเิ มตร

63

Megalaspis cordyla (Linnaeus, 1758)

ช่ือสามัญ: ปลาแข้งไก่ (Torpedo scad)
ชอ่ื ทอ้ งถน่ิ : ปลาขาไก่, ปลาตีโล้ง, ปลาหางแข็ง
ลักษณะเดน่ : ลำตวั มีสีเงินอมเทา ด้านทอ้ งสีขาวเหลอื ง ครีบหลงั มีสองตอนโดยครีบ
ตอนแรกมีความสูงกว่าตอนหลัง ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และก้านอ่อน
ประกอบด้วยก้านครีบ 18 - 20 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบ
อ่อน 16 – 17 ก้าน ส่วนต้นของครบี หลัง ครีบท้อง และครีบก้นมีสีขาวใส ครีบหาง
มีสีดำ หลังแผ่นปิดเหงือกมีจุดสีดำ 1 จุด บริเวณคอดหางมีเกล็ดแข็งคล้ายเกราะ
ประมาณ 51 – 59 เกลด็
การแพรก่ ระจาย: ทะเลอันดามนั อนิ โด - แปซิฟกิ ฝง่ั ตะวันตก แอฟริกาใต้ และญี่ปนุ่
แหลง่ ท่อี ย่อู าศยั : บรเิ วณแนวชายฝ่งั
ขนาดเขา้ สวู่ ัยเจริญพันธุ์: 22 เซนตเิ มตร
ขนาดความยาวสูงสุด: 80 เซนตเิ มตร

64

Parastromateus niger (Bloch, 1795)

ชื่อสามญั : ปลาจาระเม็ดดำ (Black pomfret)
ชื่อท้องถน่ิ : ปลาบา่ หวายดำ, ปลาเฮ็กเชยี , ปลาจะระเมด็ ดำ
ลักษณะเด่น: ลำตัวสีเทาอมดำ บริเวณบนหลังมีน้ำตาล ส่วนหัวเล็กสัน้ จะงอยปาก
เล็ก ครีบหลังมีตอนเดียว ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 2 - 6 ก้าน และก้านอ่อน
ประกอบด้วยก้านครีบ 41 - 46 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 2 ก้าน และก้านครีบ
อ่อน 35 – 40 ก้าน ครีบหลัง ครบี อก ครบี กน้ และครบี หางมีสีเทา่ อมดำ
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก แอฟริกาฝั่ง
ตะวันออก และญปี่ นุ่
แหล่งทอี่ ยูอ่ าศยั : บริเวณแนวชายฝง่ั ตามแนวปะการังและรอบๆกองหินใตน้ ้ำ
ขนาดเข้าสูว่ ัยเจรญิ พันธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 75 เซนตเิ มตร

65

Scomberoides commersonnianus (Lacepède, 1801)

ชื่อสามญั : ปลาสละ (Talang queenfish)
ชื่อท้องถน่ิ : ปลาสละ, ปลาตะหลัง
ลักษณะเด่น: ลำตัวสีเทาอมเทา บริเวณหลังสีน้ำเงินอมเทา สีข้างและท้องสีเหลือง
หรือขาวเงินมีจุดเทาเงินกลมอยู่เหนือ เส้นข้างตัว 5-8 จุด ส่วนหัวเล็กเรียวและสนั้
จะงอยปากกว้างและเฉียงขึ้น นัยน์ตาอยู่เกือบถึงปลายจะงอยปาก ครีบหลังมีสอง
ตอน ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 7 - 8 ก้าน และก้านอ่อนประกอบด้วยก้านครีบ
19 - 21 กา้ น ครีบกน้ มกี า้ นครบี แขง็ 3 กา้ น และก้านครีบอ่อน 16 – 19 กา้ น
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด – แปซิฟิกฝั่งตะวันตก หมู่เกาะฮาวาย
ญี่ปนุ่ อินโดนีเซีย ฟลิ ิปปินส์ ปาปัวนวิ กนิ ี และออสเตรเลยี
แหลง่ ที่อยู่อาศยั : บริเวณแนวชายฝัง่ ตามแนวปะการังและรอบๆกองหนิ ใตน้ ้ำ
ขนาดเขา้ สูว่ ัยเจรญิ พนั ธ์ุ: 63 เซนติเมตร
ขนาดความยาวสูงสดุ : 120 เซนติเมตร

66

Scomberoides lysan (Forsskål, 1775)

ช่ือสามัญ: ปลาสีเสยี ด (Doublespotted queenfish)
ชือ่ ทอ้ งถน่ิ : ปลาเสียด, ปลาตะหลงั เสยี้ น
ลักษณะเด่น: ลำตัวสีเทาอมเทา บริเวณหลังสีน้ำเงินอมเทา สีข้างและท้องสีเหลือง
หรือขาวเงินมีจุดเทาเงินกลมอยู่เหนือเส้นข้างตัว และล่างเส้นข้างตัว 6-8 จุด ส่วน
หัวเล็กเรียวและยาว จะงอยปากกว้างและเฉียงขึ้น นัยน์ตาอยู่เกือบถึงปลาย
ขากรรไกร ครบี หลังมสี องตอน ประกอบด้วยกา้ นครบี แข็ง 7 - 8 กา้ น และก้านอ่อน
ประกอบด้วยก้านครีบ 19 - 20 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบ
ออ่ น 17 – 19 ก้าน
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด – แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ทะเลแดง หมู่เกาะ
มาร์เคซสั และหมู่เกาะฮาวาย
แหลง่ ทีอ่ ยอู่ าศยั : บริเวณแนวชายฝ่ัง และแนวปะการงั
ขนาดเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์: 63 เซนตเิ มตร
ขนาดความยาวสูงสดุ : 110 เซนติเมตร

67

Scomberoides tala (Cuvier, 1832)

ช่อื สามญั : ปลาเฉลียบปอ้ ม (Barred queenfish)
ชอื่ ท้องถ่นิ : ปลาเฉลยี บ, ปลาตะหลงั ใหญ,่ ปลาซำปนั เซีย่ ว
ลักษณะเด่น: ลำตัวสีเทาอมเทา บริเวณหลังสีน้ำเงินอมเทา สีข้างและท้องสีเหลือง
หรือขาวเงิน มีจุดเทาเงินรูปวงรีเหนือเส้นข้างตัว 5-8 จุด ส่วนหัวเล็กเรียวและส้ัน
จะงอยปากกว้างและเฉียงขึ้น ครีบหลังมีสองตอน ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง
7 - 8 ก้าน และกา้ นอ่อนประกอบดว้ ยก้านครบี 19 - 21 ก้าน ครีบกน้ มีกา้ นครีบแขง็
3 ก้าน และกา้ นครีบอ่อน 16 – 19 กา้ น ครีบมีสีเหลอื งอมดำ โดยเฉพาะครีบหางที่มี
สีเข้มกวา่ ครีบอ่นื ๆ
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด – แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ฟิลิปปินส์ และ
ออสเตรเลีย
แหลง่ ทอี่ ยอู่ าศยั : บริเวณแนวชายฝง่ั ตามแนวปะการังและรอบๆกองหินใตน้ ้ำ
ขนาดเขา้ ส่วู ยั เจริญพนั ธุ์: -
ขนาดความยาวสงู สดุ : 70 เซนติเมตร

68

Scomberoides tol (Cuvier, 1832)

ชอ่ื สามัญ: ปลาสละเกลด็ ยาว (Needlescaled queenfish)
ช่อื ทอ้ งถ่นิ : ปลาสเี สยี ด ปลาสละ
ลักษณะเด่น: ลำตัวสีเทาอมเทา บริเวณหลังสีน้ำเงินอมเทา มีจุดเทาเงินรูปวงรีอยู่
เหนอื เส้นข้างตวั 5-8 จุด สว่ นหัวเลก็ เรยี วและส้ัน จะงอยปากกวา้ ง ครีบหลังมีสอง
ตอน ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 7 - 8 ก้าน และก้านอ่อนประกอบด้วยก้านครีบ
19 - 21 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบอ่อน 18 – 20 ก้าน ครีบ
มีสีเทาอมดำ
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด – แปซิฟิกฝั่งตะวันตก มหาสมุทรอินเดีย
ญป่ี นุ่ และออสเตรเลีย
แหลง่ ท่อี ย่อู าศัย: บรเิ วณแนวชายฝัง่ และแนวปะการงั
ขนาดเข้าสวู่ ัยเจริญพนั ธุ์: 26 เซนติเมตร
ขนาดความยาวสูงสดุ : 60 เซนตเิ มตร

69

Selar boops (Cuvier, 1833)

ชื่อสามัญ: ปลาสีกุนทอง (Oxeye scad)
ชือ่ ทอ้ งถ่นิ : ปลาตาวัว, ปลาตาจง
ลักษณะเด่น: ลำตัวสีเงิน บริเวณหลังสีน้ำเงิน สีข้างและท้องสีเหลอื งหรือขาวเงนิ มี
แถบสเี หลืองทองพาดยาวตงั้ แตส่ ่วนหัวจนถึงคอดหาง สว่ นหวั เรียวยาว จะงอยปาก
ยาว และกวา้ ง ครบี หลงั มีสองตอน ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และก้านออ่ น
ประกอบด้วยก้านครีบ 23 - 25 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบ
อ่อน 19 – 21 ก้าน ข้างลำตัวมีแผ่นกระดูกแข็ง ประมาณ 44 แผ่น ครีบมีสีขาวใส
ยกเว้นครีบหางท่มี ีสเี ทาอมดำ
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด – แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ญี่ปุ่นมหาสมุทร
อนิ เดยี และออสเตรเลยี
แหลง่ ท่อี ย่อู าศัย: บริเวณแนวชายฝ่ัง ตามแนวปะการงั และรอบๆกองหินใตน้ ้ำ
ขนาดเขา้ สู่วยั เจรญิ พนั ธ์ุ: -
ขนาดความยาวสงู สุด: 25 เซนติเมตร

70

Selar crumenophthalmus (Bloch, 1793)

ชื่อสามัญ: ปลาสกี นุ ทองตาโต (Bigeye scad)
ช่อื ทอ้ งถ่ิน: ปลาตาพอง, ปลาตาโต
ลักษณะเด่น: ลำตัวสีเงิน บริเวณหลังสีน้ำเงิน สีข้างและท้องสีเหลอื งหรือขาวเงิน มี
แถบสเี หลอื งพาดยาวตั้งแตส่ ่วนหัวจนถงึ คอดหาง สว่ นหัวเรยี วยาว จะงอยปากยาว
และกว้าง ครีบหลังมีสองตอน ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และก้านอ่อน
ประกอบด้วยก้านครีบ 24 - 27 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบ
อ่อน 21 – 23 ก้าน ยกเว้นครีบหางทม่ี สี เี ทาอมดำ
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด – แปซิฟิกฝั่งตะวันตก หมู่เกาะฮาวาย หมู่
เกาะกาลาปาโกส มหาสมุทรแอตแลนติกฝั่งตะวันตก สามเหลี่ยมเบอร์มิวดา อ่าว
เมก็ ซิโก และทะเลแครบิ เบยี น
แหล่งที่อยู่อาศยั : บรเิ วณแนวชายฝง่ั และแนวปะการงั
ขนาดเข้าสวู่ ัยเจริญพันธ์ุ: 17 เซนติเมตร
ขนาดความยาวสงู สดุ : 70 เซนตเิ มตร

71

Selaroides leptolepis (Cuvier, 1833)

ชือ่ สามญั : ปลาขา้ งเหลือง (Yellowstripe scad)
ชอื่ ท้องถิ่น: ปลากมิ ซัว, ปลาข้างเหลือง
ลักษณะเด่น: ลำตัวสีเงิน บริเวณหลังสีน้ำเงินอมเขียว มีแถบสีเหลืองทองพาดยาว
ตั้งแต่สว่ นหวั จนถึงคอดหาง สว่ นหวั เรยี วยาว จะงอยปากเลก็ และกวา้ ง หลงั แผน่ ปดิ
เหงือกมีจุดดำ 1 จุด ครีบหลังมีสองตอน ประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และ
ก้านอ่อนประกอบด้วยก้านครีบ 24 - 26 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และ
ก้านครีบออ่ น 21 – 23 กา้ น ข้างลำตัวมเี สน้ กระดูกแข็ง ประมาณ 33 แผน่ ครีบมีสี
ขาวใส ยกเว้นครีบหางที่มสี ีเหลือง
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด – แปซิฟิกฝั่งตะวันตก อ่าวเปอร์เซีย และ
ทะเลอาราฟูรา
แหล่งท่อี ยอู่ าศยั : บรเิ วณแนวชายฝง่ั และแนวปะการัง
ขนาดเขา้ สูว่ ยั เจริญพนั ธุ์: 11.9 เซนติเมตร
ขนาดความยาวสูงสุด: 22 เซนตเิ มตร

72

Seriolina nigrofasciata (Rüppell, 1829)

ชอ่ื สามญั : ปลาสำลี (Blackbanded trevally)
ชอื่ ท้องถน่ิ : ปลาสำลี, ปลาชอ่ ลำดวน
ลักษณะเด่น: ลำตัวเทาอมน้ำตาล บริเวณสีข้างและท้องเป็นสีเทา ส่วนหัวโค้งนูน
จะงอยปากมนและกว้าง ขากรรไกรยาวเสมอขอบตาหลัง ครีบหลังมีสองตอน ตอน
หน้าเล็กและสั้นกว่าตอนสองประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และก้านอ่อน
ประกอบด้วยก้านครีบ 30 - 37 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 2 ก้าน และก้านครีบ
อ่อน 15 – 18 ก้าน เส้นข้างลำตัวมีเส้นกระดูกแข็ง ประมาณ 33 แผ่น ครีบมีสีขาว
ใสอมดำ ครีบหางที่มีสีเทาอมดำ วัยเด็ก (juvenile) มีแถบดำ 5 - 7 แถบ
ขวางลำตัวบรเิ วณเหนอื เส้นขา้ งตัว
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด – แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ทะเลแดง เกาะ
โซโลมอน และชายฝง่ั ตะวนั ออกเฉียงใตข้ องแอฟรกิ าใต้
แหลง่ ทอี่ ยู่อาศัย: บริเวณแนวชายฝง่ั ตามแนวปะการงั และรอบๆกองหินใต้น้ำ
ขนาดเขา้ สวู่ ัยเจรญิ พันธ์ุ: -
ขนาดความยาวสูงสดุ : 70 เซนตเิ มตร

73

Trachinotus baillonii (Lacepède, 1801)

ชื่อสามญั : ปลาลอ่ งลมจุด (Small spotted dart)
ชื่อท้องถนิ่ : ปลาม่องแลน่ ลม
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงินอมน้ำเงิน ด้านท้องสีขาว บริเวณเส้นข้างตัวมีจุดสีดำ
ประมาณ 5 – 6 จุด แตเ่ มอื่ มีขนาดถึงโตเต็มวัยจะไมพ่ บจุดอยู่หนา้ ครบี อก ส่วนหัวมี
ลกั ษณะส้ันเมอื่ เทยี บกบั ความกวา้ งของลำตวั ปลายครีบหลงั และครบี ก้นมีสีดำ หาง
ส้อมเว้าลึกสีดำ ครีบหลังประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 7 ก้าน และก้านอ่อน
ประกอบด้วยก้านครีบ 20 - 24 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบ
อ่อน 20 – 24 กา้ น
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ทะเลแดง และทาง
ทะเลตอนเหนอื ของญีป่ ุ่น
แหลง่ ทีอ่ ยอู่ าศัย: บริเวณแนวชายฝัง่ ตามแนวปะการงั และรอบๆกองหนิ ใต้นำ้
ขนาดเข้าสู่วัยเจรญิ พันธ์ุ: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 60 เซนตเิ มตร

74

Ulua mentalis (Cuvier, 1833)

ช่อื สามัญ: ปลากะมงปากกวา้ ง (Longrakered trevally)
ชือ่ ท้องถิ่น: ปลาจุ้ยจนิ เหงือกยาว, ปลาม่องปากกวา้ ง
ลักษณะเดน่ : ลำตวั มีสเี งนิ อมน้ำเงิน ดา้ นทอ้ งสีขาว สว่ นหวั มีลักษณะส้ัน ขากรรไกร
ยาวเสมอขอบตาหลัง จะงอยปากยื่นยาว โดยริมฝีปากล่างยื่นยาวกว่าริมฝีปากบน
ครีบหลังประกอบด้วยก้านครีบแข็ง 9 ก้าน และก้านอ่อนประกอบด้วยก้านครีบ
21 - 22 ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 ก้าน และก้านครีบอ่อน 17 – 18 ก้าน ครีบ
หลงั และครบี ก้นมีสีดำ หางสอ้ มเว้าลึกสดี ำ
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก มาดากัสการ์ ไต้หวนั
และออสเตรเลีย
แหลง่ ท่ีอยู่อาศัย: บริเวณแนวชายฝ่งั ตามแนวปะการงั และรอบๆกองหนิ ใต้น้ำ
ขนาดเข้าส่วู ัยเจริญพันธ์ุ: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 100 เซนติเมตร

75

Chirocentridae

วงศป์ ลาดาบลาว

ลักษณะทางสณั ฐานวทิ ยา

จะงอยปากเชิดข้ึน มีฟันเขีย้ วดา้ นหน้าหน่ึงคู่บรเิ วณขากรรไกรบน (fang-
like teeth) ลำตัวเรียวยาว แบนข้าง ไม่มีเส้นข้างลำตัว แนวสันหลังและสันท้อง
ตรงเกอื บขนานกันเป็นหนามท่ลี ดรูป ครีบทอ้ งมีขนาดเล็กมาก เกลด็ มขี นาดเล็กและ
บาง ครบี หางเวา้ ลึกเปน็ หางรูปส้อม (fork tail)
วิธที ำประมง: อวนลอ้ ม

2 Fang like teeth Single dorsal fin Fork tail
on upper jaw

No scute on belly

ท่ีมา: Kimura et al. (2009)

76

Chirocentrus nudus (Swainson, 1839)

ช่อื สามัญ: ปลาดาบลาว (Dorab wolf herring)
ชอ่ื ท้องถิน่ : ปลาไซตอ, ปลาฝักพรา้
ลักษณะเดน่ : ลำตัวมีสีน้ำเงินอมเงนิ ช่วงท้องมีสีเงนิ ลำตัวหนาและแบนขา้ ง ปากมี
ลักษณะเฉียงขึ้นข้างบน มีฟันเขี้ยวคู่หน้าใหญ่ และคมยื่นเลยริมฝีปาก ครีบหลัง
ขนาดเล็กเลยบริเวณกลางลำตัว และมีรอยแต้มสีดำบริเวณปลายครีบ ครีบหางเว้า
ลึก
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ทะเลแดง แอฟริกา
ตะวันออก หมู่เกาะโซโลมอน ทางตอนใต้ของญี่ปุ่น และทางตอนเหนือของ
ออสเตรเลีย
แหล่งที่อยูอ่ าศัย: บรเิ วณแนวชายฝ่ัง และแนวปะการัง
ขนาดเขา้ สู่วยั เจริญพนั ธ์ุ: -
ขนาดความยาวสูงสดุ : 100 เซนตเิ มตร

77

Clupeidae

วงศ์ปลาหลังเขยี ว

ลกั ษณะทางสณั ฐานวทิ ยา

ลำตัวค่อนข้างแบนข้าง ไมม่ เี ส้นข้างลำตวั มีกระดกู ปิดซ่ีเหงอื ก 5-10 แผ่น
เกล็ดบางแบบขอบเรียบ ปกคลุมทั่วตัว มีก้านครีบท้อง 8-9 ซ่ี ไม่มีครีบไขมัน บาง
ชนิดดา้ นท้องมลี กั ษณะแข็งเป็นสันคม ครีบหางเว้าลึกเปน็ หางรูปส้อม (fork tail)
วิธที ำประมง: อวนลอ้ ม อวนครอบ และเคร่ืองมือประเภทอวนตดิ ตา ได้แก่ อวนลอย

Singal dorsal fin

Fork tail

Lateral line absent

Branchiostegal rays 5 - 10 8 – 9 pelvic fin rays

ทม่ี า: Kimura et al. (2009)

78

Amblygaster leiogaster (Valenciennes, 1847)

ช่อื สามญั : ปลาหลังเขียว (Smoothbelly sardinella)
ชื่อทอ้ งถ่ิน: ปลาหลงั เขียว, ปลาตะหมัน
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีน้ำเงนิ อมเงิน ช่วงท้องมีสเี งิน ลำตัวหนาและแบนข้าง ปากมี
ลักษณะเฉียงขึ้นข้างบน มีฟันเขี้ยวคู่หน้าใหญ่ และคมยื่นเลยริมฝีปาก ครีบหลัง
ขนาดเล็กเลยบริเวณกลางลำตัว และมีรอยแต้มสีดำบริเวณปลายครีบ ครีบหางเว้า
ลกึ ทอ้ งแบนเป็นสนั คมซ่ึงเกดิ ขน้ึ เพราะการเปลี่ยนรปู ของเกล็ด
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก แอฟริกา ญี่ปุ่น ทาง
ตอนใตข้ องออสเตรเลีย
แหล่งทอี่ ยูอ่ าศยั : บรเิ วณแนวชายฝงั่ และปากแมน่ ำ้
ขนาดเขา้ สู่วัยเจริญพนั ธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสดุ : 23 เซนตเิ มตร

79

Amblygaster sirm (Walbaum, 1792)

ชอื่ สามญั : ปลาหลงั เขยี วข้างจุด (Spotted sardinella)
ชอ่ื ท้องถิ่น: ปลาหลังเขยี วกลม, ปลาโกว ปลาแชลัง้ , ปลากุแลกล้วย
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเขียว หรือน้ำเงินอมเงิน ช่วงท้องสีขาว ลำตัวค่อนข้างกลม
สว่ นหวั เล็ก ปากทู่ เกลด็ ค่อนข้างใหญ่ และบาง บริเวณแผน่ ปิดเหงือกมจี ุดสดี ำ ส่วน
หลังมีจุดดำตั้งแต่แผ่นปิดเหงือกจนถึงคอดหาง ประมาณ 16 จุด ครีบหลังมีตอน
เดียว ครบี หลงั และครีบท้องมีสีขาวอมเหลอื ง
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด – แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ทะเลแดง ฟิลิปปินส์
นวิ กนิ ี ทะเลอาราฟรู า และตอนเหนอื ของออสเตรเลยี
แหลง่ ท่อี ยูอ่ าศัย: บรเิ วณแนวชายฝ่งั และปากแม่น้ำ
ขนาดเขา้ สวู่ ัยเจริญพันธุ์: -
ขนาดความยาวสงู สุด: 27 เซนติเมตร

80

Anodontostoma chacunda (Hamilton, 1822)

ชอ่ื สามญั : ปลาตะเพียนนำ้ เค็ม (Chacunda gizzard shad)
ช่ือท้องถน่ิ : ปลาโคก, ปลาโคกมนั , ปลาบั้กคาฮ้ือ, ปลาล้าหาด
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีน้ำเงินอมดำ ช่วงท้อง และครีบหางสีขาวเหลือง ลำตัวป้อม
สั้น จะงอยปากสั้นทู่ ครีบหลังมีตอนเดียว บริเวณแผ่นปดิ เหงือกมจี ุดสีดำ ท้องแบน
เปน็ สนั คม เนอ่ื งจากการเปลี่ยนรปู ของเกล็ด
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อ่าวไทย อ่าวเปอร์เซีย อินโดนีเซีย เวียดนาม
ฟิลิปปินส์ ทางตอนใต้ถึงตอนเหนือของออสเตรเลีย หมู่เกาะแคโรไลน์ และนิวแคลิ
โดเนีย
แหล่งทีอ่ ย่อู าศยั : บริเวณแนวชายฝั่ง และปากแมน่ ำ้
ขนาดเข้าสู่วยั เจริญพันธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 22 เซนติเมตร

81

Escualosa thoracata (Valenciennes, 1847)

ชื่อสามัญ: ปลากะตกั ขาว (White sardine)
ช่อื ท้องถิ่น: ปลาเกลด็ เงิน, ปลากงั ฮอื้
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงินใส ช่วงทอ้ งสีขาว ครีบหางสีขาวแต่บริเวณปลายหางมีสี
ดำ ลำตัวเรียวยาว จะงอยปากและส่วนหัวสั้นทู่ ครีบหลังมีตอนเดียว บริเวณแผ่น
ปิดเหงอื กมจี ุดสดี ำ มีเส้นพาดยาวตงั้ แตห่ ลังตาจนถึงคอดหาง หางเวา้ ลึก
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ทางตอนเหนือของ
มหาสมุทรอนิ เดีย ทะเลชวา ปาปวั นิวกินี และออสเตรเลยี
แหลง่ ทอ่ี ยอู่ าศยั : บรเิ วณแนวชายฝัง่ และปากแมน่ ้ำ
ขนาดเข้าสู่วัยเจรญิ พนั ธ์ุ: -
ขนาดความยาวสูงสุด: 10 เซนติเมตร

82

Sardinella albella (Valenciennes, 1847)

ช่ือสามญั : ปลาหลงั เขียวเกลด็ ขาว (White sardinella)
ชอื่ ท้องถ่นิ : ปลาหลังเขียว, ปลากแุ ล, ปลาตะหมันใหญ,่ ปลาแชลนั้ , ปลามงโกรย
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงิน ช่วงหลังน้ำเงินอมดำ ช่วงท้องสีขาว ลำตัวป้อมสั้น
จะงอยปากสั้นทู่ ครีบหลังมีตอนเดียว ท้องแบนเป็นสันคมซึ่งเกิดขึ้นเพราะการ
เปลี่ยนรูปของเกลด็ ส่วนหางมีลักษณะเว้าลึก และมีสีดำ เมื่อเปิดแผ่นปิดเหงือกจะ
พบแผ่นเนื้อบางๆ 2 แผน่ และมี gill rakers ประมาณ 41 - 68 ซี่
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโดนีเซีย ทะเลอาราฟูรา ทะเลแดง อ่าว
เปอร์เซีย แอฟริกาฝ่ังตะวันออก และมาดากสั การ์
แหล่งทอ่ี ยู่อาศัย: บริเวณแนวชายฝงั่ และปากแม่น้ำ
ขนาดเขา้ สูว่ ัยเจริญพันธ์ุ: -
ขนาดความยาวสงู สุด: 14 เซนติเมตร

83

Sardinella fimbriata (Valenciennes, 1847)

ชื่อสามัญ: ปลาหลงั เขียว (Fringescale sardinella)
ชอื่ ทอ้ งถ่ิน: ปลาแชลน้ั , ปลาอกรา, ปลาตะหมนั
ลักษณะเด่น: ปลาหลังเขียวชนิด S. fimbriata มีลักษณะคล้ายกับ S. albella
และ S. gibbosa คือ ลำตัวมีสีเงิน ช่วงหลังนำ้ เงนิ อมดำ ช่วงท้องสีขาว ลำตัวป้อม
สั้น จะงอยปากสั้นทู่ ครีบหลังมีตอนเดียว ท้องแบนเป็นสันคมซึ่งเกิดขึ้นเพราะการ
เปลี่ยนรูปของเกล็ด ส่วนหางมีลักษณะเว้าลึกและมีสีดำ เมื่อเปิดแผ่นปิดเหงือกจะ
พบแผน่ เน้ือบางๆ 2 แผน่ โดยชนิดนี้มี gill rakers ประมาณ 54 - 89 ซี่
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อินโด - แปซิฟิกฝั่งตะวันตก อ่าวเบงกอล
ฟิลิปปนิ ส์ และปาปัวนิวกินี
แหล่งทีอ่ ย่อู าศยั : บริเวณแนวชายฝ่งั และปากแม่น้ำ
ขนาดเขา้ ส่วู ัยเจริญพันธุ์: -
ขนาดความยาวสูงสดุ : 13 เซนติเมตร

84

Sardinella gibbosa (Bleeker, 1849)

ชอ่ื สามัญ: ปลาหลงั เขียว (Goldstripe sardinella)
ชอื่ ทอ้ งถิน่ : ปลากแุ ล, ปลาตะหมัน ปลาหลังเขยี ว
ลักษณะเดน่ : ลำตวั มีสีเงิน ชว่ งหลังมีสีนำ้ เงิน ช่วงท้องสขี าว มีเสน้ สีเหลืองพาดยาว
ตั้งแตแ่ ผ่นปิดเหงอื กจนถงึ คอดหาง 1 เส้น ลำตวั แบนยาว จะงอยปากสัน้ ทู่ ครีบหลงั
มีตอนเดียว ท้องแบนเปน็ สันคมซึ่งเกิดข้ึนเพราะการเปล่ียนรปู ของเกล็ด ส่วนหางมี
ลกั ษณะเวา้ ลึกและมสี ดี ำ เมือ่ เปิดแผ่นปดิ เหงือกจะพบแผ่นเน้ือบางๆ 2 แผน่ มี gill
rakers ประมาณ 40 - 68 ซี่
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามนั อินโด – แปซิฟิกฝั่งตะวันตก ทะเลแดง และทะเล
เมดิเตอรเ์ รเนยี นฝง่ั ตะวนั ออก
แหลง่ ทีอ่ ย่อู าศยั : บริเวณแนวชายฝ่งั และปากแม่น้ำ
ขนาดเขา้ ส่วู ัยเจรญิ พันธ์ุ: -
ขนาดความยาวสงู สุด: 29.6 เซนติเมตร

85

Tenualosa toli (Valenciennes, 1847)

ชอื่ สามัญ: ปลาตะลุมพกุ (Toli shad)
ชือ่ ทอ้ งถน่ิ : ปลาหลุมพกุ , ปลาชิกคัก
ลักษณะเด่น: ลำตัวมีสีเงิน ช่วงหลังมีสีเขยี ว ช่วงท้องสีขาว ลำตัวแบนยาว จะงอย
ปากสั้นทู่ มีรอยบากบรเิ วณขากรรไกรบน เกล็ดใหญ่แต่บางคลุมท้ังลำตัว เกล็ดท้อง
เป็นสันคม มีประมาณ 28 – 30 อัน ครีบหลังมีตอนเดียว ส่วนหางมีลักษณะเว้าลึก
ขอบหางมีสดี ำ
การแพร่กระจาย: ทะเลอันดามัน อ่าวไทย อินโด – แปซิฟิกฝั่งตะวันตก แม่น้ำโขง
ทะเลชวา และทะเลจีนใต้
แหล่งท่อี ยู่อาศยั : บริเวณปากแม่นำ้
ขนาดเข้าสูว่ ัยเจริญพันธ์ุ: 29 เซนตเิ มตร
ขนาดความยาวสูงสุด: 60 เซนตเิ มตร

86