สนุกคิดในชีวิตประจําวันแบบเศรษฐศาสตร์

การเฉลมิ ฉลอง เมอ่ื เป็นเช่นน้แี ลว้ ทำ� ไมรา้ นคา้ ต่างๆ จงึ เริม่ ประดบั ประดาเครือ่ ง
ตกแต่งเพอื่ กระตนุ้ ยอดขายสนิ คา้ เนือ่ งในเทศกาลคริสตม์ าสเร็วกวา่ กำ� หนดเช่นน้ี

ขอ้ มลู ทางสถติ พิ บวา่ ยอดขายสนิ คา้ เฉพาะในช่วงเทศกาลครสิ ตม์ าสคดิ
เป็น 40 เปอรเ์ ซน็ ตโ์ ดยประมาณของยอดขายสนิ คา้ รวมในแต่ละปี มอี ตั ราก�ำไร
คดิ เป็น 65 เปอรเ์ ซน็ ตข์ องก�ำไรประจ�ำปี ดงั นน้ั หากรา้ นใดเร่มิ ตกแต่งชา้ คอย
เวลาจนกระทงั่ วนั Advent มาถงึ จงึ ค่อยเร่มิ ตกแต่งรา้ นและวางสนิ คา้ ขายส�ำหรบั
เทศกาลครสิ ตม์ าส จะท�ำใหเ้สยี เปรยี บรา้ นคา้ คู่แขง่ อน่ื ทเ่ี ร่มิ ก่อนเป็นอย่างมาก

เพอ่ื เป็นการป้องกนั ตวั เอง รา้ นคา้ สว่ นใหญ่ต่างเร่มิ ตกแต่งรา้ นเพอ่ื กระตนุ้
การขายสนิ คา้ เน่อื งในเทศกาลครสิ ตม์ าสเรว็ กวา่ ก�ำหนดเหมอื นๆ กนั บางรา้ นอาจ
ตงั้ ป้ายโฆษณาหนา้ รา้ นบอกวนั เวลาเร่มิ เทศกาลลดราคา เรว็ กวา่ รา้ นอน่ื สองสาม
วนั ดว้ ยซำ�้ เน่ืองจากการแขง่ ขนั ระหวา่ งรา้ นคา้ ปลกี มสี ูงมากส�ำหรบั ช่วงไมก่ ่ปี ีมา
น้ี เราจะเร่มิ เหน็ วา่ มกี ารขยบั วนั เร่มิ ตน้ ขายสนิ คา้ ในเทศกาลครสิ ตม์ าส (ทไ่ี มเ่ ป็น
ทางการ) เรว็ ข้นึ มาอกี เป็นหลงั วนั ฮาโลวนี ในหา้ งสรรพสนิ คา้ หลายแห่ง

ค�ำถามทน่ี ่าคดิ คอื เราจะมโี อกาสเหน็ หา้ งสรรพสนิ คา้ จดั รายการขายสนิ คา้
เน่ืองในเทศกาลครสิ ตม์ าสตลอดปี ดงั ทเ่ี ราเหน็ การขายสนิ คา้ ตลอด 24 ชวั่ โมง
ของซูเปอรม์ ารเ์ ก็ตบางแห่งหรอื ไม่ ค�ำตอบคอื เป็นไปได้ แต่ไมน่ ่าจะเกดิ ข้นึ ได้
เพราะซูเปอรม์ ารเ์ ก็ตมคี ่าใชจ้ ่ายเพม่ิ ข้นึ ไม่มากเท่าไรก็สามารถเปิดตลอดคืนได้
แต่หา้ งสรรพสนิ คา้ ทจ่ี ะจดั รายการขายสนิ คา้ เทศกาลครสิ ตม์ าสอนั ยาวนานตอ้ ง
สูญเสยี รายไดจ้ ากการขายสนิ คา้ ปกตไิ ปมาก เมอ่ื ถงึ จดุ หน่งึ ค่าเสยี โอกาสของราย
ไดอ้ าจสูงมากจนไมส่ ามารถรบั ได้แลว้ หา้ งสรรพสนิ คา้ ทไ่ี มส่ ามารถหาสนิ คา้ ทท่ี �ำให้
เกดิ ก�ำไรใหม้ ากกวา่ ขายสนิ คา้ ในเทศกาลครสิ ตม์ าสทจ่ี ดั ในช่วงเดอื นมนี าคม คงไม่
สามารถอยู่รอดทางธุรกจิ ในระยะยาวอยู่แลว้

ทำ� ไมผลเชอร์ร่ีจากต้นท่ปี ลูกในสวนสาธารณะจงึ ถกู เกบ็ กนิ เร็วเกนิ ไป
เช่นเดียวกบั ผลไมท้ วั่ ไป ผลเชอรร์ ่ีท่สี ามารถกินไดต้ อ้ งผ่านวงจรการสุกตาม
ธรรมชาตกิ ่อน ซง่ึ ผลทด่ี บิ จะมรี สฝาด แต่ถา้ ปลอ่ ยใหส้ ุกตามอายุจะมรี สหวาน

บทท่ี 5 รองเท้าส้นสูงและชุดนักเรียน 149

ชวนกนิ เน่ืองจากมปี รมิ าณนำ�้ ตาลในผลเพม่ิ ข้นึ เกษตรกรทป่ี ลูกตน้ เชอรร์ ่เี ป็น
อาชพี จะรูว้ นั ทค่ี วรเกบ็ เก่ยี วผลผลติ เพอ่ื ใหไ้ ดผ้ ลเชอรร์ ่ที ส่ี ุกเหมาะแก่การกนิ ได้
พอดกี บั วนั ทส่ี ง่ ถงึ ซูเปอรม์ ารเ์ กต็ อย่างไรกต็ าม ตน้ เชอรร์ ท่ี ป่ี ลูกตามสวนสาธารณะ
ทวั่ ไปมกั ถกู เก็บผลในขณะทย่ี งั ไมม่ คี วามหวานเพยี งพอแก่การกนิ ถา้ ประชาชน
รอใหผ้ ลบนตน้ สุกไปอกี ระยะหน่ึงจงึ ค่อยเก็บ ก็จะมคี วามสุขกบั การกนิ มากกวา่
เดมิ มาก แต่ทำ� ไมเขาไมร่ อ

เกษตรกรทป่ี ลูกตน้ เชอรร์ ่เี ป็นอาชพี จะปลูกตน้ ไมบ้ นทด่ี นิ ของตวั เอง ท�ำให้
คนทบ่ี กุ รกุ ลว่ งลำ�้ เขา้ ไปแอบเกบ็ กนิ ผลเชอรร์ จ่ี ะมคี วามผดิ ตามกฎหมาย เกษตรกร
เหลา่ น้จี งึ ไมม่ สี ง่ิ จูงใจใหต้ อ้ งรบี เกบ็ เก่ยี วผลก่อนเวลา เหนือสง่ิ อน่ื ใดกค็ อื เจา้ ของ
ซูเปอรม์ ารเ์ กต็ จะใหร้ าคาสูงข้นึ ส�ำหรบั ผลเชอรร์ ่ที ส่ี ุกพอเหมาะ เน่ืองจากผูบ้ รโิ ภค
เตม็ ใจจ่ายในราคาสูงส�ำหรบั ผลเชอรร์ ่คี ุณภาพดี

แต่สง่ิ จูงใจเหลา่ น้ไี มม่ สี �ำหรบั ตน้ เชอรร์ ่ใี นสวนสาธารณะทป่ี ระชาชนทกุ คน
มเี สรภี าพเท่ากนั ในการเกบ็ ผลมากนิ แมว้ า่ การรอนานอกี สกั นดิ เพอ่ื ใหผ้ ลสุกเตม็
ทจ่ี ะเป็นประโยชนต์ ่อทกุ คนทจ่ี ะไดก้ นิ ผลเชอรร์ ่ที อ่ี ร่อย แต่ปรากฏวา่ ใครกต็ ามท่ี
ยอมรอกจ็ ะไมม่ โี อกาสไดเ้กบ็ ลูกเชอรร์ ่ี เพราะมนั หมดตน้ ไปแลว้

ผลเชอรร์ ่ใี นสวนสาธารณะจะเร่มิ ถกู เกบ็ กนิ ในระยะทเ่ี ร่มิ สุกพอกนิ ได้ ซง่ึ
ยงั ดกี วา่ ไมม่ ใี หเ้กบ็ กนิ เลย แมจ้ ะมรี สฝาด ไมอ่ ร่อย แต่จะไมม่ ผี ลเชอรร์ ่สี ุกเหลอื
ใหเ้ดด็ กนิ ได้ เพราะเราไมส่ ามารถหา้ มมใิ หค้ นอน่ื เกบ็ ผลดบิ กนิ ก่อนหนา้ นนั้

เพราะเหตุใด วธิ ีการหารค่าใช้จ่ายตามใบเสร็จมีผลเหมือนกบั เป็ นการ
บงั คับให้ผู้บริโภคต้องพยายามใช้จ่ายมากขนึ้ ในภตั ตาคาร
เพอ่ื นฝูงทม่ี ารบั ประทานอาหารร่วมกนั ในภตั ตาคาร โดยทวั่ ไปจะแบง่ จ่ายเงนิ ค่า
อาหารเท่าๆ กนั วธิ นี ้ีจะเพม่ิ ความสะดวกใหแ้ ก่พนกั งานเกบ็ เงนิ โดยไมต่ อ้ งเขยี น
บลิ แยกเป็นรายคนซง่ึ ยุ่งยากมาก เพราะตอ้ งรูว้ า่ ใครกนิ หรอื ดม่ื อะไร และในราคา
เท่าไร เพอ่ื จะไดค้ �ำนวณบลิ ใหถ้ ูกตอ้ งเป็นรายคน แต่วธิ ีแชรค์ ่าใชจ้ ่ายเท่ากนั น้ี

150 สนกุ คิดในชวี ิตประจำ� วันแบบเศรษฐศาสตร์

กไ็ ดร้ บั การต่อตา้ นจากบางคนซง่ึ เหน็ วา่ ไมย่ ุตธิ รรม เพราะบางคนกนิ หรอื ดม่ื นอ้ ย
หรือสงั่ อาหารราคาถูก แต่ตอ้ งรบั ภาระจ่ายมากกว่าส่วนท่ตี วั เองควรตอ้ งจ่าย
นอกจากน้ี วธิ กี ารหารค่าใชจ้ ่ายพบวา่ ท�ำใหเ้กดิ สง่ิ จูงใจใหใ้ ชจ้ ่ายมากกว่าวธิ ที ใ่ี ห ้
แต่ละคนแยกจ่ายค่าบลิ เอง ทำ� ไมวธิ ีหารค่าใชจ้ ่ายจงึ มผี ลกระทบดงั กลา่ ว

ลองพจิ ารณากรณีทม่ี คี นกลมุ่ หน่ึงจ�ำนวน 10 คน ตกลงกนั ลว่ งหนา้ วา่ จะ
มารบั ประทานอาหารร่วมกนั ในภตั ตาคารแห่งหน่ึง โดยหารเฉลย่ี ค่าอาหารเท่าๆ
กนั และสมมติว่ามสี มาชิกคนหน่ึงในกลุ่มไดว้ างแผนไวล้ ่วงหนา้ ว่าจะสงั่ สเต็ก
เน้อื ซง่ึ จานปกตริ าคา 10 ปอนด์ จานใหญ่ราคา 15 ปอนด์ สมมตติ ่อไปวา่ ความ
พงึ พอใจเพม่ิ ทเ่ี ขาจะไดร้ บั จากการรบั ประทานสเต็กเน้ือจานใหญ่ตมี ลู ค่าเป็นตวั
เงนิ แลว้ มากกว่าทจ่ี ะไดร้ บั จากสเตก็ เน้ือจานเลก็ เป็นเงนิ 2.50 ปอนด์ ถา้ เขาไป
กนิ อาหารทภ่ี ตั ตาคารคนเดยี ว เขากจ็ ะสงั่ สเตก็ เน้อื จานเลก็ แน่นอน เน่อื งจากสงั่
จานใหญ่จะมมี ลู ค่าเพม่ิ ทไ่ี ดร้ บั เพยี ง 2.50 ปอนด์ ซง่ึ นอ้ ยกวา่ เงนิ ทเ่ี ขาตอ้ งจ่าย
เพม่ิ จรงิ อกี 5 ปอนด์ แต่เน่ืองจากในกลุม่ มขี อ้ ตกลงกนั แลว้ ว่างานน้ีจะหารค่า
ใชจ้ ่ายเทา่ ๆ กนั ซง่ึ การสงั่ จานใหญ่จะท�ำใหเ้ขาตอ้ งจ่ายเพม่ิ ในสว่ นของเขาอกี เพยี ง
50 เพนนีเท่านนั้ (ทงั้ กลมุ่ จ่ายเพม่ิ 5 ปอนด์ หารเฉลย่ี 10 คน คนละ 50 เพนนี)
และเน่ืองจากการกนิ สเตก็ เน้ือจานใหญ่ก่อใหเ้กดิ ความพงึ พอใจเพม่ิ ต่อเขา 2.50
ปอนด์ ดงั นน้ั เขาจงึ จะสงั่ สเตก็ เน้ือจานใหญ่

นกั เศรษฐศาสตรพ์ จิ ารณาวา่ การตดั สนิ ใจขา้ งตน้ ไมเ่ กดิ ประโยชนต์ ่อส่วน
รวม เน่ืองจากผลประโยชนส์ ุทธทิ ส่ี ่วนบคุ คลไดร้ บั เพม่ิ จากการสงั่ สเตก็ เน้ือจาน
ใหญ่มมี ลู ค่าเท่ากบั 2 ปอนดน์ น้ั (มาจากมลู ค่าเพม่ิ 2.50 ปอนด์ หกั ดว้ ยรายจ่าย
เพม่ิ 0.50 ปอนด)์ นอ้ ยกวา่ ค่าใชจ้ ่ายสุทธริ วมทก่ี ลมุ่ ตอ้ งเสยี ไปเท่ากบั 4.50 ปอนด์
ซง่ึ เพอ่ื นทเ่ี หลอื 9 คนตอ้ งช่วยกนั หารค่าใชจ้ ่ายใหจ้ ากการสงั่ สเตก็ เน้ือจานใหญ่

แมว้ ่าการหารค่าใชจ้ ่ายเท่ากนั อาจไม่เป็นการยุติธรรมและไม่ก่อใหเ้ กิด
ประสทิ ธภิ าพโดยรวม แต่วธิ นี ้คี งจะไมส่ ูญหายไปทางปฏบิ ตั ิ เน่อื งจากความสะดวก
และความสูญเสยี ทเ่ี กดิ ข้นึ ค่อนขา้ งนอ้ ย

บทท่ี 5 รองเท้าส้นสูงและชุดนักเรยี น 151

SSความอยากรู้อยากเห็นของมนษุ ย์ : คมุ้ หรือไม่กบั การท�ำใหจ้ ราจรติดขดั

วาดโดย : มิค สตีเวนส์

เพราะเหตุใด อุบตั เิ หตุบนมอเตอร์เวย์ขาออก กลับทำ� ให้การจราจร
ตดิ ขัดบนมอเตอร์เวย์ขาเข้า (กรณีศกึ ษาของ โทมัส เชลลิ่ง)
เมอ่ื เกดิ อบุ ตั เิ หตขุ ้นึ บนถนนสายมอเตอรเ์ วยข์ าออกจากในเมอื ง สามารถเขา้ ใจได้
ไม่ยากว่าเหตใุ ดการจราจรจงึ ตดิ ขดั เพราะคุณจะเหน็ ทง้ั รถคู่กรณีทช่ี นกนั รถ
บรษิ ทั ประกนั ภยั รถพยาบาล รถเจา้ หนา้ ทต่ี �ำรวจ ฯลฯ จอดขวางเสน้ ทางจราจร
อยู่บนเลนถนนขาออก ท�ำใหร้ ถตดิ เป็นชวั่ โมง เพราะเหตใุ ด อบุ ตั เิ หตดุ งั กลา่ วจงึ
ทำ� ใหร้ ถตดิ ยาวเหยยี ดเป็นไมลบ์ นเลนขาเขา้ ของมอเตอรเ์ วยด์ ว้ ย

เมอ่ื เกิดอุบตั ิเหตุข้นึ บนมอเตอรเ์ วยข์ าออก คนรถทางฝงั่ ขาเขา้ เมอ่ื ขบั
เขา้ ใกลจ้ ดุ ทเ่ี กดิ อบุ ตั เิ หตุ เขาอาจก�ำลงั คดิ ถงึ ขอ้ ดี – ขอ้ เสยี ดงั น้ี อย่างขอ้ เสยี ของ
การชะลอรถใหช้ า้ ลงเพอ่ื จะไดเ้หน็ ภาพอบุ ตั เิ หตชุ ดั เจนข้นึ อาจท�ำใหเ้ขาไปถงึ จดุ
หมายลา่ ชา้ ออกไปหลายวนิ าที ส่วนขอ้ ดคี ือ เขาจะสมใจกบั ความอยากรูอ้ ยาก

152 สนกุ คิดในชวี ติ ประจ�ำวนั แบบเศรษฐศาสตร์

เหน็ ของเขา ส�ำหรบั คนขบั รถส่วนใหญ่เมอ่ื พจิ ารณาจากพฤตกิ รรมแลว้ ซง่ึ ขอ้ ดี
ดูน่าจะมมี ากกวา่ ขอ้ เสยี แต่สง่ิ ทร่ี ถส่วนใหญ่ไมค่ ่อยไดพ้ จิ ารณาและค�ำนึงถงึ คอื
ความลา่ ชา้ จากการเสยี เวลาไปหลายวนิ าทขี องเขาท�ำใหเ้กดิ การเสยี เวลาและลา่ ชา้
ต่อเน่ืองไปหลายวนิ าทขี องคนอน่ื ๆ ดว้ ย ซง่ึ อาจมเี ป็นรอ้ ยหรอื เป็นพนั คนทข่ี บั
ตามหลงั มา ดงั นนั้ ผลเสยี ต่อส่วนรวมจากความอยากรูอ้ ยากเหน็ อบุ ตั เิ หตอุ ย่าง
ใกลช้ ดิ เพยี งหน่ึงคน อาจนบั รวมเวลาไดม้ ากเป็นหลายๆ ชวั่ โมงกไ็ ด้

ดูเหมอื นไมน่ ่าเป็นไปไดว้ า่ รถสว่ นใหญ่จะเตม็ ใจยอมทนกบั รถตดิ เป็นเวลา
หลายชวั่ โมงเพยี งเพอ่ื ไดเ้หน็ อบุ ตั เิ หตชุ ดั เจนข้นึ หากมกี ารส�ำรวจโดยทดลองใหร้ ถ
ตอบค�ำถามในประเดน็ น้ี เช่อื ไดอ้ ย่างค่อนขา้ งแน่นอนวา่ ส่วนใหญ่จะเลอื กตอบ
วา่ ไมช่ ะลอความเรว็ รถเพอ่ื ขอดูอบุ ตั เิ หตทุ เ่ี กดิ ข้นึ อย่างไรกต็ าม ในสถานการณ์
จริง เมอ่ื คนขบั รถแต่ละคนเขา้ ไปใกลจ้ ดุ เกิดอบุ ตั เิ หตแุ ลว้ ต่างก็ตดั สนิ ใจอย่าง
อสิ ระ และเมอ่ื ไดร้ ออยู่ในแถวรถตดิ มานาน คนขบั ส่วนใหญ่แมแ้ ต่กบั คนทม่ี ธี ุระ
เร่งด่วน เชอ่ื ไดว้ า่ จะตอ้ งชะลอความเรว็ รถเพอ่ื ดูวา่ มอี ะไรเกดิ ข้นึ เพราะดว้ ยความ
อยากรูอ้ ยากเหน็ นนั่ เอง

ตวั อย่างทา้ ยสดุ ท่จี ะน�ำเสนอต่อไปน้ี แสดงใหเ้หน็ สถานการณท์ ป่ี ระโยชน์
สว่ นตนและประโยชนต์ ่อสว่ นรวมไมไ่ ปในทางเดยี วกนั และความพยายามรอมชอม
ดว้ ยวธิ กี ารต่างๆ

เพราะเหตุใด นักกีฬาฮอกกีน้ �ำ้ แข็งชาวอเมริกันจงึ ได้โหวตอย่างเป็ น
เอกฉันท์ให้กับการออกกฎหมายบงั คับให้ผู้เล่นต้องใส่หมวกกันน็อค
แม้ว่าส่วนใหญ่จะไม่ชอบใส่ในการเล่นจริง (กรณีศกึ ษาของ โทมัส เชลลง่ิ )
การเลน่ สเก็ตนำ�้ แขง็ โดยไม่มหี มวกกนั น็อคจะช่วยใหผ้ ูเ้ ลน่ และทมี มโี อกาสชนะ
เพม่ิ ข้นึ เน่ืองจากความสามารถในการมองเหน็ และการไดย้ นิ เสยี งดขี ้นึ รวม
ทง้ั ความคลอ่ งตวั ในการแขง่ ขนั ดขี ้นึ แต่ก็มผี ลเสยี ต่อผูเ้ ลน่ คือ โอกาสเกดิ การ
บาดเจบ็ มสี ูงมาก นกั กฬี าฮอกก้นี ำ�้ แขง็ สว่ นใหญ่จะไมช่ อบใสห่ มวกกนั น็อค เพราะ
มองประโยชนท์ จ่ี ะไดร้ บั ดา้ นโอกาสการมชี ยั ชนะมากกวา่ ประโยชนท์ จ่ี ะไดร้ บั ดา้ น

บทท่ี 5 รองเท้าส้นสูงและชุดนักเรยี น 153

ความปลอดภยั แต่ถา้ ผูเ้ลน่ ทงั้ สองฝ่ายกระท�ำอยา่ งเดยี วกนั หมด การแขง่ ขนั กเ็ สมอ
ภาคกนั และผูเ้ลน่ ทกุ คนตอ้ งเสย่ี งกบั การบาดเจบ็ มากข้นึ เหมอื นๆ กนั โดยทไ่ี มม่ ี
ใครไดเ้ปรยี บกวา่ กนั ในการแขง่ ขนั ดว้ ยเหตนุ ้ีจงึ เป็นทม่ี าของกฎการใหใ้ ส่หมวก
กนั น็อค เพราะช่วยเพม่ิ ความปลอดภยั ต่อนกั กฬี า และไมม่ ฝี ่ายใดไดเ้ปรยี บหรอื
เสยี เปรยี บกวา่ กนั ในการแขง่ ขนั

ทำ� ไมโรงเรียนหลายแห่งจงึ กำ� หนดให้นักเรียนต้องใส่ชุดนักเรียน
คนจ�ำนวนมากเหน็ ดว้ ยกบั เสรภี าพของการแตง่ กายวา่ เป็นสทิ ธขิ น้ั พ้นื ฐานของมนุษย์
แต่กลมุ่ คนเดยี วกนั น้ีเองเมอ่ื อยู่ในสถานะเป็นพอ่ แมผ่ ูป้ กครองของบตุ รหลานใน
วยั เรยี น กลบั เป็นฝ่ายสนบั สนุนโรงเรยี นทก่ี �ำหนดใหเ้ดก็ นกั เรยี นตอ้ งใสช่ ดุ นกั เรยี น
มาโรงเรยี น เพราะเหตใุ ด โรงเรียนจงึ ออกกฎขอ้ บงั คบั ดงั กลา่ ว และเพราะเหตใุ ด
พ่อแมผ่ ูป้ กครองส่วนใหญ่จงึ สนบั สนุนนโยบายน้ีของโรงเรียน

ถา้ นกั เรียนมเี สรีภาพในการเลอื กชดุ นกั เรยี นเหลา่ น้ีจะเลอื กใส่ชดุ ทส่ี อ่ื
รสนยิ มหรอื นสิ ยั ของตวั เองเพอ่ื แสดงต่อผูอ้ น่ื ส�ำหรบั คนทต่ี อ้ งการบอกวา่ เธอเป็น
คนใจกลา้ หรอื เป็นตวั ของตวั เองอาจใส่ชดุ ไม่สุภาพ แสดงส่วนสดั ตวั เองใหเ้ ป็น
เป้าสายตา คนทต่ี อ้ งการสอ่ื ใหร้ ูถ้ งึ ฐานะของตวั เองอาจเลอื กสวมใส่ชดุ คุณภาพ
สูงและมรี าคาแพง แต่ค�ำวา่ “ใจกลา้ ” หรอื “คุณภาพ” ในกรณีน้จี ะมคี วามหมาย
ในเชงิ เปรยี บเทยี บ ดงั นน้ั ถา้ นกั เรยี นจ�ำนวนมากเร่มิ แขง่ ขนั กนั ใส่ชดุ ทส่ี ะทอ้ นค่า
นยิ มของตวั เองดงั กลา่ ว ตวั ค่านยิ มเองจะเปลย่ี นแปลงไปไดไ้ มอ่ ยู่น่งิ เพราะไมม่ คี ่า
มาตรฐานการแขง่ ขนั เกดิ ข้นึ เหมอื นกรณีการแขง่ ขนั ของกวางเขาใหญ่ตวั ผูท้ ต่ี ่อสู ้
กนั เพอ่ื แย่งชงิ กวางตวั เมยี แต่ผลสุดทา้ ยไมม่ ปี ระโยชนใ์ ดเกดิ ข้นึ กบั หมกู่ วางหรอื
สงั คมโดยส่วนรวม

ดงั นนั้ การก�ำหนดกฎเกณฑใ์ หน้ กั เรยี นใสช่ ดุ นกั เรยี นจงึ ก่อประโยชนต์ ่อทงั้
สว่ นตวั และสว่ นรวม ช่วยลดค่าใชจ้ ่ายในการจดั หาชดุ ของนกั เรยี น ลดการแขง่ ขนั
ในเร่อื งการแต่งกาย และเพม่ิ ความสามคั คขี องหมคู่ ณะ ส่วนขอ้ เสยี กอ็ าจเป็นการ
ปิดกนั้ เสรภี าพในการแสดงออกของนกั เรยี นบา้ งเท่านนั้

154 สนุกคิดในชวี ิตประจ�ำวันแบบเศรษฐศาสตร์

ทำ� ไมข้าราชการจงึ ไม่ชอบการต่อสู้ดนิ้ รน
(กรณีศกึ ษาของ อัลเฟรด คาห์น)
อลั เฟรด คาหน์ อดตี ศาสตราจารยส์ าขาเศรษฐศาสตร์ แห่งมหาวทิ ยาลยั คอรเ์ นลล์
ไดร้ บั การทาบทามจากประธานาธบิ ดจี มิ มี คารเ์ ตอร์ ในปี 1977 ใหเ้ขา้ ด�ำรงต�ำแหน่ง
ประธานคณะกรรมการการบนิ พลเรอื นแห่งสหรฐั ฯ ซง่ึ คณะกรรมการชดุ น้ปี จั จบุ นั
หมดหนา้ ทแ่ี ลว้ แต่ขณะนนั้ ไดท้ �ำหนา้ ทก่ี �ำกบั ดูแลเร่อื งการก�ำหนดค่าตวั๋ เคร่อื งบนิ
และเสน้ ทางการบนิ ของสายการบนิ ต่างๆ ภาคเอกชน ส�ำหรบั หนา้ ทข่ี องอลั เฟรด
คาหน์ ทไ่ี ดร้ บั มอบหมายใหท้ �ำในขณะนนั้ คอื ยกเลกิ การควบคมุ ก�ำกบั อตุ สาหกรรม
การบนิ พลเรอื นของประเทศ และยกเลกิ หน่วยงานส�ำนกั งานควบคมุ ก�ำกบั ทป่ี ฏบิ ตั ิ
งานภายใตค้ ณะกรรมการ เมอ่ื ไดเ้ขา้ ไปปฏบิ ตั งิ านไดร้ ะยะหน่ึง เขาแปลกใจเก่ยี ว
กบั การออกกฎระเบยี บขอ้ บงั คบั ต่างๆ ของฝ่ายกฎหมาย โดยพบวา่ ภาษาเขยี นท่ี
ใชส้ ว่ นใหญ่อ่านแลว้ เขา้ ใจยากมาก ดงั ตวั อย่างของการใชถ้ อ้ ยความทพ่ี บบอ่ ยดงั น้ี

“ผูถ้ อื ใบอนุญาตการบนิ ยงั คงสามารถใหบ้ ริการสายการบนิ ตามปกติ
ตามเสน้ ทางและท่าอากาศยานเดิม ดงั รายชือ่ แนบทเี่ คยใหบ้ ริการอย่กู ่อนที่
ใบอนุญาตน้ีมผี ลบงั คบั ใช้และเมอื่ ปฏบิ ตั ติ ามวธิ กี ารต่างๆ ทกี่ ำ� หนดข้นึ โดย
คณะกรรมการเรียบรอ้ ยแลว้ ผูถ้ อื ใบอนุญาตอาจใหบ้ ริการนอกเหนือไปจาก
ทกี่ ลา่ วแลว้ ขา้ งตน้ การบนิ ระหวา่ งเมอื งต่างๆ ผา่ นท่าอากาศยานทสี่ ะดวก”
บนั ทกึ ฉบบั แรกของ อลั เฟรด คาหน์ ทม่ี ไี ปถงึ เจา้ หนา้ ทฝ่ี ่ายกฎหมายของ
ส�ำนกั งานคณะกรรมการการบนิ พลเรอื นแห่งสหรฐั ฯ ไดป้ ระกาศว่า จะไมอ่ นุมตั ิ
กฎระเบยี บหรอื ประกาศใดทไ่ี มไ่ ดเ้ขยี นข้นึ ดว้ ยการใชถ้ อ้ ยค�ำภาษาองั กฤษทอ่ี ่าน
แลว้ เขา้ ใจงา่ ย เขาเนน้ ในบนั ทกึ ทเ่ี ขยี นไปถงึ เจา้ หนา้ ทว่ี า่ “ขอใหล้ องอ่านเอกสารท่ี
คณุ เขยี นใหส้ ามี ภรรยา หรอื บตุ รหลานฟงั ดู และเมอ่ื ไรทเ่ี ขาหวั เราะ คณุ จะตอ้ ง
เขยี นใหม”่ เพราะเหตใุ ดเอกสารเหลา่ น้ีจงึ ยากแก่การเขา้ ใจ
งานของหน่วยงานทอ่ี ลั เฟรด คาหน์ ไดร้ บั มอบหมายใหบ้ รหิ ารคอื ควบคมุ
ก�ำกบั การด�ำเนนิ งานของธุรกจิ การบนิ ของเอกชนใหเ้ป็นไปตามกฎหมาย งานหลกั

บทท่ี 5 รองเท้าส้นสูงและชุดนักเรยี น 155

กค็ อื การบอกกลา่ วใหธ้ ุรกจิ เอกชนรูว้ า่ เขาสามารถและไมส่ ามารถท�ำอะไรไดบ้ า้ ง
เน่อื งจากคนสว่ นมากจะไมส่ บายใจหากตอ้ งท�ำในสง่ิ ทข่ี ดั ต่อความปรารถนาของคน
อน่ื ตรงๆ จงึ เป็นทเ่ี ขา้ ใจไดว้ า่ ท�ำไมขา้ ราชการของหน่วยงานน้จี งึ พยายามหลกี เลย่ี ง
การออกค�ำสงั่ ทเ่ี ป็นการปะทะกนั ตรงๆ ตวั อย่างเช่น แทนทจ่ี ะพดู ในสง่ิ ทต่ี อ้ งการ ก็
บอกตรงๆ วา่ “ผมตอ้ งขอหา้ มสายการบนิ ยูไนเตด็ แอรไ์ ลน์ ไมใ่ หบ้ นิ ระหวา่ งเมอื ง
แซนดเิ อโกและเมอื งแซนแอนโทนีโอ” โดยใชถ้ อ้ ยค�ำใหฟ้ งั แลว้ สบายใจกวา่ แต่
กลบั ใชค้ �ำพดู ทฟ่ี งั แลว้ ไมร่ ูเ้ ร่อื งดงั น้ี “ไดม้ กี ารพจิ ารณาอย่างรอบคอบแลว้ วา่ จะ
ไมบ่ งั เกดิ ประโยชนต์ ่อส่วนรวมแต่ประการใด หากสายการบนิ ยูไนเตด็ แอรไ์ ลนย์ งั
คงใหบ้ รกิ ารบนิ ขนสง่ ผูโ้ ดยสารระหวา่ งเมอื งแซนดเิ อโกและเมอื งแซนแอนโทนโี อ”

การประกาศดงั กลา่ วของอลั เฟรด คาหน์ ไดร้ บั การกลา่ วขานอย่างกวา้ ง
ขวางจากทวั่ โลกในเวลานนั้ และไดร้ บั การสรรเสรญิ จากผูส้ นบั สนุนการใหใ้ ชภ้ าษา
งา่ ยๆ หลงั จากนน้ั ไมน่ าน เอกสารต่างๆ ทอ่ี อกจากหน่วยงานน้ีกม็ กี ารใชถ้ อ้ ยค�ำท่ี
กะทดั รดั และชดั เจนในความตอ้ งการนนั้ มากข้นึ

แลว้ วธิ กี ารสอ่ื สารรูปแบบใหมท่ เ่ี นน้ ใชถ้ อ้ ยค�ำใหฟ้ งั เขา้ ใจงา่ ยน้ี ไดม้ กี าร
ใชก้ นั อย่างแพร่หลายส�ำหรบั ขา้ ราชการในหน่วยงานน้หี รอื ไม่ ค�ำตอบคอื ไมม่ ใี คร
รูแ้ น่นอน แมเ้ชอ่ื ไดว้ า่ ยงั มขี า้ ราชการจ�ำนวนมากยดึ ถอื การเขยี นแนวทางเดมิ อยู่

156 สนกุ คิดในชวี ติ ประจ�ำวนั แบบเศรษฐศาสตร์

6

เรอ่ื งเล่าเกีย่ วกับ
ความเปน็ เจ้าของ

คนทเ่ี ตบิ โตและอาศยั อยู่ในประเทศแถบยุโรป บอ่ ยครงั้ จะยดึ แนวคดิ และ
ความเขา้ ใจทว่ี า่ ถา้ ไดเ้ป็นเจา้ ของสง่ิ ใดสง่ิ หน่งึ แลว้ กม็ อี สิ ระทจ่ี ะท�ำอะไรกบั
สง่ิ นนั้ ได้และท�ำภายในขอบเขตทพ่ี อเหมาะพอควร ตามความเขา้ ใจดงั กลา่ วถอื วา่
ดพี อสมควร ตวั อย่างเช่น การเป็นเจา้ ของรถจกั รยาน ซง่ึ ในหลายประเทศใหส้ ทิ ธ์ิ
กบั เจา้ ของใหส้ ามารถใชม้ นั ไดท้ กุ เวลาทต่ี อ้ งการ แลว้ กส็ ามารถหา้ มคนอน่ื ไมใ่ หใ้ ช้
รถจกั รยานของตนได้ หรอื จะขายต่อใหใ้ ครกไ็ ดต้ ามตอ้ งการ

ประชาชนในสหราชอาณาจกั รและในหลายประเทศอตุ สาหกรรมทพ่ี ฒั นา
แลว้ มาตรฐานค่าครองชพี มแี นวโนม้ เพม่ิ มากกวา่ สส่ี บิ เท่านบั จากปลายศตวรรษท่ี
18 เป็นผลจากการพฒั นาและการบงั คบั ใชก้ ฎหมายสทิ ธ์กิ ารเป็นเจา้ ของในทรพั ยส์ นิ
อย่างเขม้ งวดเป็นส่วนส�ำคญั ในทางตรงกนั ขา้ ม ประเทศทข่ี าดการพฒั นาและไม่
บงั คบั ใชก้ ฎหมายดงั กลา่ วกย็ ากนกั ทจ่ี ะพฒั นาเป็นประเทศทร่ี ำ�่ รวยได้ถา้ ประชาชน
ไมไ่ ดร้ บั สทิ ธ์กิ ารเป็นเจา้ ของทรพั ยส์ นิ อย่างชดั เจน เขากจ็ ะมแี รงจูงใจนอ้ ยมากใน
การลงทนุ พฒั นาทรพั ยส์ นิ หรอื การลงทนุ ในเคร่อื งมอื อปุ กรณป์ ระเภททนุ ซง่ึ เป็น
ปจั จยั ทก่ี ่อใหเ้กดิ ความมงั่ คงั่

บทท่ี 6 เรื่องเลา่ เกี่ยวกบั ความเป็นเจ้าของ 157

แมส้ ทิ ธ์ใิ นทรพั ยส์ นิ จะก่อประโยชนอ์ ย่างมหาศาล แต่ตอ้ งมคี ่าใชจ้ ่ายใน
การไดม้ าเช่นกนั การก�ำหนดและการบงั คบั ใชส้ ทิ ธ์ใิ นทรพั ยส์ นิ กบั สนิ คา้ ใดกต็ าม
จะตอ้ งมกี ารลงทนุ ซง่ึ บางครงั้ ผลประโยชนท์ ไ่ี ดก้ ไ็ มค่ ุม้ กบั ค่าใชจ้ ่าย เมอ่ื พจิ ารณา
อย่างรอบคอบกจ็ ะเขา้ ใจไดช้ ดั เจนยง่ิ ข้นึ วา่ แทจ้ รงิ แลว้ แนวคดิ ของการเป็นเจา้ ของ
มขี อ้ โตแ้ ยง้ กนั สูงมาก ในบทน้ีจะเร่ิมดว้ ยการส�ำรวจขอบเขตความเขา้ ใจความ
หมายของการเป็นเจา้ ของ
ทำ� ไมจงึ เป็ นการผดิ กฎหมาย ถ้าเจ้าของบ้านท่มี ีบ้านบนเกาะห้ามไม่ให้
คนแปลกหน้าใช้ท่จี อดเรือของเขา
เมอ่ื วนั ท่ี 13 พฤศจกิ ายน 1904 สมาชกิ หลายคนของครอบครวั พลูฟเผชญิ กบั พายุ
ขณะก�ำลงั แลน่ เรอื อยู่ในทะเลสาบใหญ่แหง่ หน่งึ จงึ ตอ้ งหาทก่ี �ำบงั ท�ำใหค้ รอบครวั
พลูฟตอ้ งผูกเรอื จอดอยู่ทท่ี า่ จอดเรอื ของพตุ นมั ซง่ึ เป็นเจา้ ของบา้ นทม่ี ที า่ จอดเรอื
ทอ่ี ยู่บนเกาะในทะเลสาบดงั กลา่ ว นายพตุ นมั ส่งคนรบั ใชอ้ อกไปสงั่ ใหค้ รอบครวั
พลูฟถอยเรอื จากท่าจอดเรอื ของเขา ซง่ึ ครอบครวั พลูฟกย็ อมท�ำตาม แต่หลงั จาก
นนั้ ไดไ้ มน่ านเรอื กถ็ กู พายุพดั จมลง ท�ำใหส้ มาชกิ หลายคนไดร้ บั บาดเจบ็ แต่ไมม่ ี
ใครเสยี ชวี ติ ต่อมาครอบครวั พลูฟไดฟ้ ้องรอ้ งเรยี กค่าเสยี หายต่อศาลรฐั เวอรม์ อนต์
และศาลมคี �ำพพิ ากษาใหค้ รอบครวั พลูฟชนะคดใี นปี 1908 ทำ� ไมจงึ เป็นการผดิ
กฎหมายสำ� หรบั พตุ นมั ทหี่ า้ มครอบครวั พลูฟใชท้ จี่ อดเรือของเขา

กฎหมายว่าดว้ ยทรพั ยส์ นิ ส่วนตวั ไดใ้ หส้ ทิ ธ์ิแก่เจา้ ของทรพั ยส์ นิ ในการ
พจิ ารณาใชอ้ �ำนาจทม่ี เี หตมุ ผี ลอนั ควร แต่ไมใ่ ช่อ�ำนาจโดยสมบูรณใ์ นการตดั สนิ
ใจวา่ ทรพั ยส์ นิ ของเขาควรถกู ใชอ้ ยา่ งไร ศาลรฐั เวอรม์ อนตเ์ หน็ วา่ ตน้ ทนุ การปฏเิ สธ
ไมใ่ หค้ รอบครวั พลูฟใชท้ ่าเรอื เป็นทห่ี ลบพายุมมี ากกวา่ ผลประโยชนใ์ ดๆ ทพ่ี ตุ นมั
จะไดร้ บั จากการใชส้ ทิ ธ์ติ ามกฎหมายกบั ทรพั ยส์ นิ ท่าจอดเรอื ทเ่ี ขาเป็นเจา้ ของ

158 สนกุ คิดในชวี ิตประจำ� วันแบบเศรษฐศาสตร์

ทำ� ไมชาวอเมริกนั พนื้ เมืองท่อี าศัยอย่ใู นภาคตะวันตกเฉียงเหนือของ
ประเทศ ต้องการให้บงั คบั ใช้กฎหมายว่าด้วยทรัพย์สนิ ในท่ดี นิ ของเอกชน
ขณะท่อี ีกกลุ่มท่อี าศัยอย่ใู นแถบท่รี าบใหญ่ภาคกลางของประเทศกลับ
ไม่ต้องการเช่นนัน้
ทรพั ยากรทางเศรษฐกจิ ทม่ี คี วามส�ำคญั สูงสุดของชาวอเมรกิ นั พ้นื เมอื งทอ่ี าศยั อยู่
ในแถบทร่ี าบใหญ่ภาคกลางของสหรฐั ฯ กค็ อื ฝูงควายป่า ซง่ึ เป็นสตั วท์ อ้ งถน่ิ ใน
แถบนน้ั พวกมนั รวมตวั กนั เป็นกลมุ่ ใหญ่ท่องเทย่ี วหากนิ อยู่ในแถบนน้ั เป็นรอ้ ยๆ
ไมล์ การบงั คบั ใชท้ รพั ยส์ นิ ส่วนบคุ คลกบั ทด่ี นิ ท่งุ หญา้ เล้ยี งสตั ว์ เท่ากบั เป็นการ
กนั้ เขตทด่ี นิ ในทร่ี าบใหญ่ภาคกลาง และตอ้ งสรา้ งรว้ั ยาวนบั เป็นพนั ๆ ไมล์ ซง่ึ มคี ่า
ใชจ้ ่ายทส่ี ูง เน่ืองจากฝูงควายป่ายงั มขี นาดใหญ่มากเมอ่ื เปรยี บเทยี บกบั จ�ำนวนท่ี
ถกู นกั ลา่ สตั วฆ์ ่าในแต่ละปี ส�ำหรบั ผลประโยชนท์ ไ่ี ดร้ บั จากการบงั คบั ใชก้ ฎหมาย
การเป็นเจา้ ของทด่ี นิ จงึ ไมค่ ุม้ กบั ตน้ ทนุ ค่าใชจ้ ่ายทจ่ี ะเกดิ ข้นึ

ในทางกลบั กนั ชาวอเมรกิ นั พ้นื เมอื งทอ่ี าศยั อยู่ในภาคตะวนั ตกเฉียงเหนอื
แถบแปซฟิ ิก ท�ำมาหาเล้ยี งชพี หลกั ดว้ ยการดกั จบั สตั วข์ นาดเลก็ เพอ่ื หวงั เน้ือและ
ขน ซง่ึ สตั วข์ นาดเลก็ เหลา่ น้ไี มไ่ ดอ้ อกท่องเทย่ี วหากนิ เป็นระยะทางไกล แต่ด�ำรง
ชวี ติ จ�ำกดั อยูภ่ ายในพ้นื ทเ่ี ลก็ ๆ แลว้ ส�ำหรบั การก�ำหนดกรรมสทิ ธ์ใิ นทด่ี นิ ของแต่ละ
ครอบครวั เหลา่ น้ี เทา่ กบั เป็นการใหส้ ทิ ธ์วิ างกบั ดกั สตั วบ์ างชนดิ ทอ่ี าศยั อยู่ในพ้นื ท่ี
เลก็ ในแถบนนั้ หลกั การแห่งรายไดแ้ ละตน้ ทนุ จงึ สามารถช่วยอธบิ ายวา่ ท�ำไมชาว
อเมรกิ นั พ้นื เมอื งทงั้ สองกลมุ่ จงึ ยดึ ถอื แนวทางปฏบิ ตั ทิ แ่ี ตกต่างกนั เก่ยี วกบั สทิ ธ์ิ
การเป็นเจา้ ของกรรมสทิ ธ์ใิ นทด่ี นิ

ทำ� ไมกฎหมายจงึ ยอมให้กรรมสิทธ์ิท่ดี นิ แก่ผู้บุกรุกท่คี รอบครองท่ดี นิ
อย่างผดิ กฎหมายต่อเน่ืองนานกว่า 12 ปี ขนึ้ ไป (กรณีศกึ ษาของ พลานา ล)ี
ในองั กฤษและเวลล์ ถา้ ผูใ้ ดครอบครองทด่ี นิ ต่อเน่ืองเป็นเวลาไมน่ อ้ ยกวา่ 12 ปี
สามารถอา้ งสทิ ธ์ิการเป็นเจา้ ของทรพั ยส์ นิ ดงั กลา่ วได้ แมอ้ าจมผี ูอ้ ่นื ซ้อื ทด่ี นิ ดงั
กลา่ วตงั้ แต่ตน้ เพราะเหตใุ ดกฎหมายจงึ ใหร้ างวลั แก่ผูผ้ ูบ้ กุ รุกทดี่ ินเช่นน้ี

บทท่ี 6 เรอื่ งเลา่ เกี่ยวกับความเปน็ เจ้าของ 159

กฎหมายทใ่ี หส้ ทิ ธ์ิดงั กลา่ วนน้ั เรยี กว่า กฎหมายเหยยี บยำ�่ หรอื กฎหมาย
ครอบครองปรปกั ษ์ โดยมเี หตผุ ลทางเศรษฐศาสตรง์ า่ ยๆ คอื มองวา่ ประโยชน์
จะไมต่ กแก่ชมุ ชนส่วนรวมแต่ประการใดถา้ ปลอ่ ยใหท้ รพั ยส์ นิ ทม่ี คี ่าไม่ถกู น�ำมา
ใชป้ ระโยชนเ์ ชงิ เศรษฐกจิ แลว้ หากเจา้ ของทรพั ยส์ นิ ทม่ี คี ุณค่าบางคนหายตวั ไป
โดยไรร้ ่องรอยและไมม่ ที ายาทรบั มรดก หรอื บางคนปลอ่ ยปละละเลยทรพั ยส์ นิ
ทด่ี นิ ของตวั เองโดยไมส่ นใจเป็นระยะเวลานาน ดงั นนั้ การใหก้ รรมสทิ ธ์ทิ ด่ี นิ ตาม
กฎหมายน้จี ะบงั คบั ใหเ้จา้ ของทด่ี นิ หนั มาสนใจใชป้ ระโยชนใ์ นทด่ี นิ ของตวั เองหรอื
ไมก่ ข็ ายทด่ี นิ นน้ั ใหแ้ ก่ผูอ้ น่ื ไป ส�ำหรบั การก�ำหนดระยะเวลา 12 ปี หรอื มากกวา่
นนั้ ของกฎหมายน้ี ถอื วา่ ก่อใหเ้กดิ ความเสย่ี งแก่การสูญเสยี ทด่ี นิ นอ้ ยมากต่อผูเ้ป็น
เจา้ ของ ทงั้ หลายทงั้ ปวงน้โี ดยสามญั ส�ำนกึ แลว้ ทรพั ยส์ นิ ทถ่ี กู ปลอ่ ยปละละเลยเป็น
ระยะเวลานาน น่าจะมคี ณุ ค่าทางเศรษฐกจิ นอ้ ยต่อเจา้ ของกรรมสทิ ธ์ทิ รพั ยส์ นิ นน้ั

ความยากลำ� บากในการบงั คบั ใชก้ ฎหมายเกย่ี วกบั กรรมสทิ ธ์ิในทรพั ยส์ นิ
ช่วยใหเ้ขา้ ใจวา่ ท�ำไมการจดั การทรพั ยากรบางประเภทสามารถกระท�ำไดอ้ ย่างมี
ประสทิ ธภิ าพมากกวา่ ทรพั ยากรบางประเภท

เพราะเหตุใด วาฬจงึ เส่ียงต่อการสูญพนั ธ์ุมากกว่าไก่
ไมม่ ปี ีใดผา่ นไปโดยปราศจากการเดนิ ประทว้ งบนทอ้ งถนนของนกั อนุรกั ษธ์ รรมชาติ
และสง่ิ แวดลอ้ ม เพอ่ื ต่อตา้ นการลา่ วาฬและสตั วน์ ำ�้ ขนาดใหญ่ในน่านนำ�้ นานาชาติ
เพอ่ื ป้องกนั การสูญพนั ธุ์ แต่เท่าทผ่ี ่านมาตง้ั แต่จ�ำความได้ ก็ยงั ไมเ่ คยเหน็ มกี าร
เดนิ ขบวนประทว้ งการฆ่าไก่บา้ งเลย ทำ� ไมจงึ เป็นเช่นนนั้

ค�ำตอบสน้ั ๆ คอื สตั วป์ ีกอย่างไก่ไมเ่ คยตกอยู่ภายใตค้ วามเสย่ี งของการ
สูญพนั ธุ์ ค�ำถามตามมาคอื ท�ำไมสตั วบ์ างประเภทจงึ มคี วามเสย่ี งของการสูญพนั ธุ์
ในขณะทส่ี ตั วอ์ กี ประเภทไมม่ คี วามเสย่ี งเลย

จ�ำนวนวาฬลดนอ้ ยลงทกุ ขณะ เพราะมนั เป็นสตั วท์ ไ่ี ม่มใี ครเป็นเจา้ ของ
อาศยั หากินอยู่ในทอ้ งทะเลนานาชาติ และหลายประเทศไม่ไดเ้ คารพขอ้ ตกลง
นานาชาตวิ า่ ดว้ ยการอนุรกั ษว์ าฬอย่างจรงิ จงั

160 สนุกคิดในชวี ิตประจ�ำวนั แบบเศรษฐศาสตร์

นกั ล่าวาฬชาวญ่ปี ุ่นและชาวนอรเ์ วยต์ ่างเขา้ ใจดวี ่า กิจกรรมการล่าวาฬ
ของตนเป็นภยั อย่างมหนั ตต์ ่อการสูญพนั ธุข์ องสตั วแ์ ละการด�ำรงอยู่ของวาฬ แต่
ถา้ พวกเขายุตกิ ารลา่ กจ็ ะตอ้ งมผี ูอ้ น่ื ทย่ี งั คงลา่ อยู่ ดงั นน้ั จงึ ไมม่ นี กั ลา่ คนใดยอม
ยุตกิ ารลา่ วาฬเลย

ในทางกลบั กนั ไก่ทเ่ี หน็ ในโลกน้ีส่วนใหญ่ลว้ นมเี จา้ ของอยู่แลว้ ถา้ คณุ ฆ่า
ไก่ของคุณหน่ึงตวั ในวนั น้ี คุณก็จะมไี ก่ในความครอบครองลดลงหน่ึงตวั ในวนั
รุ่งข้นึ และถา้ คณุ เล้ยี งไก่เป็นอาชพี คณุ ตอ้ งมแี รงจูงใจหาไก่มาทดแทนไก่ทค่ี ณุ ฆ่า
ส่งขายใหต้ ลาด เพอ่ื รกั ษาความสมดุลของประชากรไก่ในฟารม์ ของคณุ

SSวาฬและควายป่ า : บางอย่างทีเ่ หมือนกนั

วาดโดย : มิค สตีเวนส์

บทท่ี 6 เร่ืองเลา่ เกี่ยวกบั ความเปน็ เจ้าของ 161

บรรดาไก่และเหลา่ วาฬต่างก็มคี ุณค่าทางเศรษฐกิจ ตามขอ้ เทจ็ จริงทว่ี า่
ประชาชนสามารถเป็นเจา้ ของกรรมสทิ ธ์ิไก่ แต่ไม่ใช่วาฬ จะช่วยไขขอ้ ขอ้ งใจว่า
ท�ำไมไก่จงึ มสี ถานะทป่ี ลอดภยั เมอ่ื เปรยี บเทยี บกบั วาฬซง่ึ มโี อกาสจะสูญพนั ธุ์

เพราะเหตุใด มลภาวะเป็ นพษิ จงึ เป็ นปัญหาร้ายแรงในแถบทะเล
เมดเิ ตอร์เรเนียน มากกว่าในแถบทะเลสาบน�ำ้ เคม็ ใหญ่ในยทู าห์
หลายประเทศทอ่ี ยู่รายรอบทะเลเมดเิ ตอรเ์ รเนยี นต่างท้งิ ของเสยี ขยะมลู ฝอย และ
สง่ิ ปฏกิ ูลต่างๆ ลงในทะเลสาบ ในทางตรงกนั ขา้ ม ทะเลสาบนำ�้ เคม็ ขนาดใหญ่ใน
ยูทาหก์ ลบั พบวา่ ปราศจากภาวะมลพษิ ทางสง่ิ แวดลอ้ ม อะไรเป็นสาเหตแุ ห่งความ
แตกต่างดงั กลา่ ว

บางคนอาจใหเ้หตผุ ลวา่ สาเหตทุ ท่ี ะเลสาบนำ�้ เคม็ ขนาดใหญ่ในยูทาหม์ สี ภาพ
สง่ิ แวดลอ้ มทด่ี กี ว่า เพราะชาวอเมรกิ นั เมอรม์ อนทอ่ี าศยั ในแถบนน้ั มวี ฒั นธรรม
การใหค้ วามเคารพธรรมชาตมิ ากกว่าผูค้ นในประเทศรอบทะเลเมดเิ ตอรเ์ รเนียน
ซง่ึ มนั กน็ ่าจะเป็นเหตผุ ลทร่ี บั ฟงั ได้ แต่ค�ำอธบิ ายทด่ี ูมนี ำ�้ หนกั ถกู ตอ้ งมากกวา่ คอื
ขณะทท่ี ะเลสาบนำ�้ เค็มขนาดใหญ่ตงั้ อยู่ภายในขอบเขตของรฐั เดยี วคอื ยูทาห์ แต่
มมี ากกวา่ 24 ประเทศทต่ี งั้ อยู่รายรอบทะเลเมดเิ ตอรเ์ รเนียนในตะวนั ออกกลาง
ถา้ ยูทาหอ์ อกกฎหมายจ�ำกดั ระดบั การปลอ่ ยสารพษิ ลงสู่ทะเลสาบ ประชาชนทกุ
คนกต็ อ้ งรบั ภาระในการปฏบิ ตั ติ ามกฎหมาย แลว้ ทกุ คนกจ็ ะไดร้ บั ประโยชนร์ อ้ ย
เปอรเ์ ซน็ ตเ์ ท่าเทยี มกนั

ในทางกลบั กนั ถา้ ประเทศใดประเทศหน่ึงในแถบทะเลเมดเิ ตอรเ์ รเนียน
บงั คบั ใชก้ ฎหมายลกั ษณะเดยี วกนั น้ี ประชาชนของประเทศนน้ั ตอ้ งรบั ภาระค่า
ใชจ้ ่ายทง้ั หมด แต่ประโยชนท์ จ่ี ะไดร้ บั เกดิ ข้นึ เพยี งบางสว่ นเท่านนั้ โดยผลประโยชน์
ส่วนใหญ่จะตกอยู่กบั ประชาชนของประเทศอ่นื ๆ ในแถบนน้ั ทม่ี ไิ ดม้ กี ารลงทนุ
ใดๆ ท�ำใหเ้กดิ ความไมเ่ ป็นธรรมของผลประโยชนจ์ ากการลงทนุ ส่งผลใหแ้ ต่ละ
ประเทศในแถบทะเลเมดเิ ตอรเ์ รเนยี นไมม่ สี ง่ิ จูงใจในการลงทนุ และต่างรอพง่ึ พา
การลงทนุ เพอ่ื จดั การกบั ระบบของเสยี ของประเทศอน่ื ซง่ึ ไมใ่ ช่ปรากฏการณท์ พ่ี บ
ในทะเลสาบนำ�้ เค็มขนาดใหญ่ในยูทาห์

162 สนกุ คิดในชวี ติ ประจำ� วนั แบบเศรษฐศาสตร์

เพราะเหตุใด การล่มสลายของอดีตสหภาพโซเวียต จงึ แผ่รัศมีความ
เศร้าต่อผู้ท่หี ลงใหลในการบริโภคไข่ปลาคาเวียร์จากทะเลแคสเปี ยน
(กรณีศกึ ษาของ โทมัส เกลเบริ ์ต)
ส�ำหรบั นกั กินนกั ด่มื ทวั่ โลก ไม่มอี าหารโอชะอนั ใดจะอร่อยมากไปกว่าไข่ปลา
คาเวยี รจ์ ากทะเลแคสเปียน ยง่ิ ชนดิ ทห่ี ายากและแพงทส่ี ุดมาจากปลาสเตอรเ์ จยี น
ขาวตวั ใหญ่ ความยาวถงึ 9 เมตร (30 ฟตุ ) นำ�้ หนกั ถงึ 800 กโิ ลกรมั (1,800 ปอนด)์
และมอี ายุถงึ 100 ปี แมไ้ ขป่ ลาคาเวยี รข์ าวจะมรี าคาแพงมานาน แต่ก็ยงั พอหา
มากินไดไ้ ม่ยาก อย่างไรก็ตาม ตงั้ แต่การลม่ สลายของอดตี สหภาพโซเวยี ตใน
ปี 1989 เป็นตน้ มา ท�ำใหอ้ ปุ ทานลดตำ�่ ลงอย่างมาก และส่งผลต่อราคาขายซง่ึ มี
แนวโนม้ สูงข้นึ อยา่ งมาก เกดิ อะไรข้นึ กบั ธุรกจิ การคา้ ไขป่ ลาคาเวยี รจ์ ากทะเลแคสเปียน

ปจั จบุ นั ทะเลแคสเปียนลอ้ มรอบดว้ ยประเทศอหิ ร่าน และอกี สป่ี ระเทศ
อสิ ระซง่ึ ครงั้ หน่งึ เคยเป็นส่วนหน่งึ ของสหภาพโซเวยี ต ไดแ้ ก่ รสั เซยี คาซคั สถาน
เตริ ก์ เมนิสถาน และอาเซอรไ์ บจาน ก่อนปี 1989 รฐั บาลกลางของอหิ ร่านและ
สหภาพโซเวยี ตควบคมุ กจิ กรรมเชงิ พาณิชยใ์ นทะเลแคสเปียนอย่างเขม้ งวด โดย
หา้ มจบั ปลาสเตอรเ์ จยี นทม่ี ขี นาดเลก็ ต่อมาเมอ่ื สหภาพโซเวยี ตลม่ สลายลง ส่ง
ผลใหไ้ ม่มรี ฐั บาลส่วนกลางท่คี อยควบคุมการบงั คบั ใชก้ ฎหมายอย่างเขม้ งวด
ชาวประมงทจ่ี บั ปลาสเตอรเ์ จยี นเร่มิ ตระหนกั ว่าการจ�ำกดั การจบั ปลาจะท�ำใหเ้ขา
ไมส่ ามารถอยู่รอดไดท้ างเศรษฐกจิ เพราะจะมชี าวประมงจากถน่ิ อน่ื มามาจบั กนั
อย่างไมบ่ นั ยะบนั ยงั

รสั เซยี และอหิ ร่านเรม่ิ ตน้ ร่วมมอื กนั อกี ครงั้ ในการควบคมุ ภาวะสง่ิ แวดลอ้ ม
เป็นพษิ และควบคมุ การจบั สตั วน์ ำ�้ ทะเลเกนิ ก�ำลงั ในทะเลแคสเปียน อยา่ งไรกด็ ี
ผูซ้ ้อื ยงั ตอ้ งซ้อื ไขป่ ลาคาเวยี รใ์ นราคาสูงถงึ ประมาณ 250 ปอนดต์ ่อ 100 กรมั

กฎหมายสง่ ผลกระทบ ไมเ่ พยี งแต่สง่ิ ทป่ี ระชาชนไดร้ บั อนุญาตใหก้ ระท�ำ
ไดก้ บั ทรพั ยส์ นิ ของตวั เองเท่านนั้ แต่ยงั มอี ทิ ธพิ ลต่อววิ ฒั นาการของระบบสถาบนั
ของสงั คม โดยเฉพาะอย่างยง่ิ กฎหมายทช่ี ่วยอธบิ ายวา่ เพราะเหตใุ ดบางสถาบนั

บทที่ 6 เรื่องเลา่ เกี่ยวกบั ความเปน็ เจ้าของ 163

จงึ ตอ้ งจดั ตงั้ ข้นึ ในรูปบรษิ ทั เอกชนทม่ี งุ่ หวงั ผลก�ำไร บางสถาบนั อยู่ในรูปองคก์ รท่ี
ไมห่ วงั ผลก�ำไร หรอื บางองคก์ รอยู่ในรูปหน่วยงานราชการ เป็นตน้

ในเม่ือเรามีร้านเช่าดวี ีดจี ำ� นวนมาก ทำ� ไมจงึ ไม่ค่อยมีร้านเช่าหนังสือ
บ้าง (กรณีศกึ ษาของ อัป ลมิ )
เมอ่ื ไรก็ตามทเ่ี ราอยากดูภาพยนตรจ์ ากแผ่นดวี ดี ี สง่ิ ทต่ี อ้ งท�ำก็เพยี งแค่ไปเช่ามา
จากรา้ นเช่าแผ่นดวี ดี ี เช่น Blockbuster Video หรอื จะออนไลนท์ างอนิ เทอรเ์ น็ต
เช่น LOVEFiLM เป็นตน้ สว่ นหอ้ งสมดุ เอกชนทใ่ี หเ้ช่าหนงั สอื กม็ แี ต่ค่อนขา้ งนอ้ ย
มาก เพราะผูค้ นส่วนใหญ่นิยมซ้อื หนงั สอื มาเป็นเจา้ ของจากรา้ นขายหนงั สอื หรอื
ไมก่ ข็ อยมื จากหอ้ งสมดุ สาธารณะ ซง่ึ ไมต่ อ้ งเสยี เงนิ เพราะเหตใุ ด ผูค้ นทวั่ ไปจงึ
ไมน่ ิยมเสยี เงนิ เช่าหนงั สอื มาอ่าน

ค�ำตอบส่วนหน่ึงมาจากเหตผุ ลทางเศรษฐกจิ ของรายจ่ายภาครฐั จากเงนิ
ภาษขี องประชาชนเพอ่ื การสนบั สนุนหอ้ งสมดุ สาธารณะ หลกั การและเหตผุ ลแห่ง
รายได–้ ตน้ ทนุ มอี ยู่วา่ ระดบั การอ่านทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพต่อสงั คมหรอื กจิ กรรมอน่ื ใด
กต็ าม จะก่อใหเ้กดิ ตน้ ทนุ เพม่ิ เท่ากบั ผลรวมของรายไดเ้พม่ิ ส่วนบคุ คลและรายได้
เพม่ิ ส่วนสงั คมรวมกนั เช่น ระดบั การอ่าน หรอื ระดบั กจิ กรรม นกั เศรษฐศาสตร์
ใหเ้หตผุ ลวา่ นอกเหนือจากประโยชนส์ ่วนตนทเ่ี กดิ ข้นึ จากการอ่านแลว้ ก็ยงั ก่อ
ประโยชนต์ ่อส่วนรวมดว้ ย กลา่ วคอื สงั คมโดยรวมจะไดป้ ระโยชนม์ ากข้นึ จากหมู่
ประชากรทม่ี จี �ำนวนผูอ้ ่านออกเขยี นไดห้ รอื มรี ะดบั การศึกษาดขี ้นึ

อยา่ งไรกต็ าม โดยหลกั เศรษฐศาสตร์ ผูบ้ รโิ ภคแต่ละคนจะเนน้ แต่ประโยชน์
ทต่ี วั เองจะไดร้ บั จากการบรโิ ภคสนิ คา้ หรอื บรกิ าร (ซง่ึ ในทน่ี ้ีคอื การตดั สนิ ใจอ่าน
หนงั สอื ) โดยมไิ ดค้ �ำนงึ ถงึ ประโยชนท์ จ่ี ะเกดิ ข้นึ กบั ผูอ้ น่ื แต่อย่างใด ดว้ ยหลกั การ
และเหตผุ ลน้ี ประชาชนจงึ น่าจะมแี นวโนม้ อ่านหนงั สอื นอ้ ยกวา่ ทค่ี วรจะเป็น ถา้
ประเมนิ ผลด–ี ผลเสยี หรอื รายได–้ ตน้ ทนุ จากแงม่ มุ ของสงั คมโดยรวม แนวทาง
แกไ้ ขงา่ ยๆ คอื พยายามท�ำใหก้ ารอ่านหนงั สอื เป็นสง่ิ ทน่ี ่าสนใจมากข้นึ โดยใหก้ าร
อดุ หนุนการอ่าน นนั่ คอื การก่อตง้ั หอ้ งสมดุ สาธารณะนนั่ เอง

164 สนุกคดิ ในชวี ติ ประจำ� วันแบบเศรษฐศาสตร์

เหตผุ ลในท�ำนองน้ีถกู หยบิ ยกข้นึ อา้ งถงึ กรณีทม่ี ผี ูอ้ ยากใหน้ �ำภาพยนตร์
เร่อื ง An Inconvenient Truth มาฉายเพอ่ื เผยแพร่ใหส้ าธารณชนไดช้ มฟรี เพอ่ื
เป็นการช่วยใหผ้ ูล้ งคะแนนเสยี งเลอื กตง้ั ไดม้ คี วามรูเ้ พม่ิ ข้นึ อนั จะส่งผลต่อไปถงึ
ผลการเลอื กตง้ั และการไดน้ โยบายทช่ี าญฉลาดของพรรคการเมอื งในการช่วยแกไ้ ข
ปญั หาการเปลย่ี นแปลงของสภาพภมู อิ ากาศโลกต่อไป ฉนั ทามตขิ องฝ่ายต่างๆ ท่ี
เก่ยี วขอ้ งกบั เร่อื งน้มี คี วามเหน็ ร่วมกนั วา่ แมต้ วั ภาพยนตรอ์ าจช่วยสง่ เสรมิ ภารกจิ
ดา้ นการศึกษาได้ แต่จะไดใ้ นขอบเขตทก่ี วา้ งขวางนอ้ ยกวา่ การใชห้ นงั สอื เป็นสอ่ื
จงึ เป็นเหตทุ �ำใหก้ ารฉายภาพยนตรไ์ มไ่ ดร้ บั การสนบั สนุนดา้ นงบประมาณมากนกั

สาเหตสุ �ำคญั ทท่ี �ำใหร้ า้ นเช่าหนงั สอื ของเอกชนมจี �ำนวนนอ้ ยกว่ารา้ นเช่า
มว้ นดวี ดี ขี องเอกชนอยู่มาก เป็นเพราะภาพยนตรแ์ ต่ละเรอ่ื งใชเ้วลาดูนานประมาณ
2 ชวั่ โมง แต่หนงั สอื แต่ละเลม่ จะใชเ้ วลาอ่านจนจบหลายวนั หรือหลายสปั ดาห์
ดงั นนั้ รา้ นใหเ้ช่าหนงั สอื จะอยู่รอดทางธุรกจิ ไดจ้ งึ ตอ้ งก�ำหนดราคาค่าเช่าหนงั สอื
แต่ละเลม่ สูงกวา่ ค่าเช่าภาพยนตรแ์ ต่ละเรอ่ื งหลายเทา่ เน่อื งจากระยะเวลาการครอง
ไวน้ านกวา่ มากนนั่ เอง ในท�ำนองเดยี วกนั กบั รา้ นใหเ้ช่าชดุ แต่งงาน เมอ่ื ค่าเช่าเร่มิ
ขยบั สูงข้นึ การซ้อื เป็นเจา้ ของเองจะคุม้ ค่ากวา่ การเช่า

ดงั ท่อี ธิบายไปแลว้ ในบทท่ผี ่านมา พฤตกิ รรมทส่ี นองความตอ้ งการของ
แต่ละบคุ คล บอ่ ยครง้ั กเ็ ป็นอนั ตรายต่อความตอ้ งการของกลมุ่ ทต่ี วั เองเป็นสมาชกิ
อยู่ เมอ่ื ปรากฏการณน์ ้เี กดิ ข้นึ กบั สง่ิ มชี วี ติ อย่างสตั วซ์ ง่ึ ไมใ่ ช่มนุษยแ์ ลว้ โดยทวั่ ไป
จะไมม่ ที างแกไ้ ข สมมตวิ า่ กวางเขาใหญ่ตวั ผูส้ ามารถตกลงกนั ในกลมุ่ ไดว้ า่ ทกุ ตวั จะ
ตอ้ งถกู ตดั เขาออกคร่งึ หน่งึ เพอ่ื เพม่ิ ความคลอ่ งตวั ในการหลบหลกี ศตั รู แต่ในทาง
ปฏบิ ตั จิ ะไมม่ หี นทางใดส�ำหรบั กวางเขาใหญ่ตวั ผูท้ ส่ี ามารถปฏบิ ตั ติ ามขอ้ ตกลงได้

แต่ส�ำหรบั มนุษยแ์ ลว้ แน่นอนวา่ มคี วามแตกต่างกนั เมอ่ื มนุษยม์ พี ฤตกิ รรม
ทเ่ี ป็นอนั ตรายต่อกลมุ่ เราสามารถบรรเทาปญั หาความขดั แยง้ นน้ั ได้ตามตวั อย่าง
ในบททผ่ี ่านมา อย่างกรณีของนกั กฬี าฮอกก้ที ใ่ี หอ้ �ำนาจสมาคมบงั คบั ใชก้ ฎวา่ ดว้ ย
การใส่หมวกกนั น็อค แมว้ า่ ก่อนหนา้ น้นี กั กฬี าเหลา่ น้กี ไ็ มช่ อบสวมหมวกกนั น็อค
ในการแขง่ ขนั อยู่แลว้

บทที่ 6 เรอ่ื งเลา่ เกีย่ วกบั ความเปน็ เจ้าของ 165

ส�ำหรบั ตวั อย่างต่อไปน้ี จะแสดงวธิ ีการคลา้ ยคลงึ กนั ทก่ี ฎหมายและขอ้
บงั คบั สามารถช่วยแกไ้ ขปญั หาขอ้ ขดั แยง้ ระหวา่ งความสนใจส่วนตนและความ
สนใจของกลมุ่

เพราะเหตุใด คนงานชอบลงคะแนนเสียงให้กบั นักการเมอื งท่สี นับสนุน
กฎหมายว่าด้วยความปลอดภยั ในการทำ� งาน แต่ในเวลาปฏบิ ตั งิ านจริง
เกือบทกุ คนจะเลือกงานท่มี ีความปลอดภยั น้อยแต่ได้ค่าแรงสูง
การออกกฎระเบยี บขอ้ บงั คบั ทวั่ ไปจ�ำเป็นตอ้ งมไี วเ้พอ่ื ป้องกนั ไมใ่ หค้ นงานถกู เอา
เปรยี บจากนายจา้ งทม่ี อี �ำนาจการต่อรองสูงกวา่ แต่กฎระเบยี บความปลอดภยั ใน
การท�ำงานมผี ลบงั คบั ใชแ้ น่นหนามากในตลาดแรงงานต่างๆ ทม่ี กี ารแขง่ ขนั กนั สูง
การลงทนุ เร่อื งความปลอดภยั ในสถานทท่ี �ำงานโดยการตดิ ตง้ั เคร่อื งมอื อปุ กรณ์
ต่างๆ เพอ่ื ช่วยลดอบุ ตั เิ หตแุ ละเพม่ิ ความปลอดภยั ใหแ้ ก่คนงาน จงึ ตอ้ งมคี วาม
คมุ้ ทนุ และข้นึ อยู่กบั วา่ คนงานเตม็ ใจทจ่ี ะมสี ่วนร่วมในการออกค่าใชจ้ ่ายดว้ ยหรอื
ไม่ ถา้ ผลการวเิ คราะหช์ ้ใี หเ้หน็ วา่ มคี วามคมุ้ ทนุ แต่ไมม่ กี ารลงทนุ นนั่ กห็ มายความ
วา่ จะมสี ถานการณ์ “มเี งนิ ฟรวี างบนโตะ๊ ” เกดิ ข้นึ

ตวั อย่างเช่น สมมตวิ า่ คนงานเตม็ ใจทจ่ี ะจ่ายสปั ดาหล์ ะ 50 ปอนดเ์ พอ่ื ให ้
มกี ารลงทนุ ในเคร่อื งมอื เพอ่ื ความปลอดภยั ในการท�ำงาน ซง่ึ มคี ่าลงทนุ เพยี ง 25
ปอนดต์ ่อสปั ดาห์ ในกรณีน้ีถา้ นายจา้ ง เจา้ ของหรอื ผูป้ ระกอบการรายใดไมม่ ขี อ้
เสนอการลงทนุ เคร่อื งมอื เพอ่ื ความปลอดภยั น้ีใหแ้ ก่ลูกจา้ ง โอกาสการมเี งนิ ฟรี
วางบนโตะ๊ กจ็ ะเกดิ ข้นึ กบั นายจา้ งหรอื ผูป้ ระกอบการรายอน่ื ทเ่ี ป็นคู่แขง่ ซง่ึ อาจมี
ขอ้ เสนอและการลงทนุ ในเคร่อื งมอื เพอ่ื ความปลอดภยั น้ี จงึ ช่วยใหเ้ขามคี ่าใชจ้ ่าย
เก่ยี วกบั การจา้ งแรงงานนอ้ ยกวา่ คู่แขง่ รายแรก

โดยสรุปก็คือ ถา้ คนงานตอ้ งการความปลอดภยั มากข้นึ และเต็มใจทจ่ี ะ
รบั ภาระค่าใชจ้ ่าย นายจา้ งควรจะจดั หาและสรา้ งสภาพแวดลอ้ มการท�ำงานใหม้ ี
ความปลอดภยั มากข้นึ แมจ้ ะไมม่ กี ารตรากฎหมายขอ้ บงั คบั กต็ าม ถา้ เป็นเช่นนนั้
แลว้ ยงั มคี วามจ�ำเป็นใดอกี ทต่ี อ้ งมกี ฎหมายควบคุมความปลอดภยั ในการท�ำงาน

166 สนกุ คิดในชวี ติ ประจำ� วนั แบบเศรษฐศาสตร์

ตวั อย่างของ โทมสั เชลลง่ิ เก่ยี วกบั หมวกกนั น็อคของนกั กฬี าฮอกก้ใี นบท
ท่ี 5 อาจใชเ้ป็นบทเรยี นช้นี �ำในท�ำนองคลา้ ยคลงึ กนั กบั กรณีน้ไี ดว้ า่ คนงานอาจชอบ
การจ�ำกดั โอกาสเสย่ี งกบั ความไมป่ ลอดภยั ในสถานทท่ี �ำงานทบ่ี งั คบั ตามกฎหมาย
แมว้ า่ ตวั เขาเองอาจไมก่ ลวั กบั ความเสย่ี ง ในท�ำนองเดยี วกบั การพดู วา่ “โรงเรยี น
ด”ี ค�ำวา่ “ด”ี ในทน่ี ้ีเป็นแนวคดิ เปรยี บเทยี บของครอบครวั ต่างๆ ทพ่ี ยายามหา
โรงเรยี นดๆี ใหก้ บั บตุ รหลานของตวั เอง ซง่ึ จะมหี ลายสง่ิ หลายอย่างคลา้ ยคลงึ กนั
กบั นกั กฬี าทพ่ี ยายามหาขอ้ ไดเ้ปรยี บในการแขง่ ขนั หรอื ครอบครวั ต่างๆ พยายาม
หาซ้อื บา้ นในเขตทม่ี โี รงเรยี นดแี ละมชี ่อื เสยี งตง้ั อยู่ เมอ่ื ทกุ ครอบครวั มองหาสง่ิ
เดยี วกนั ผลทต่ี ามมาก็คอื ราคาบา้ นจะแพงมากข้นึ เพราะคนแย่งกนั ซ้อื แต่ขอ้
เทจ็ จรงิ ยงั คงเหมอื นเดมิ คือ คร่งึ หน่ึงของจ�ำนวนนกั เรยี นทง้ั หมดยงั คงตอ้ งเขา้
โรงเรยี นทถ่ี กู จดั อยู่ในคร่งึ หลงั ของตารางจดั อนั ดบั

งานทม่ี คี วามเสย่ี งสูงจะจ่ายค่าจา้ งสูง เพราะนายจา้ งมคี ่าใชจ้ ่ายนอ้ ยในเร่อื ง
การดูแลความปลอดภยั ในการท�ำงาน ท�ำใหค้ นงานทร่ี บั งานเสย่ี งดงั กลา่ วสามารถ
หารายไดส้ ูงมากพอทจ่ี ะซ้อื บา้ นในเขตทต่ี งั้ ของโรงเรยี นดๆี ทม่ี ชี อ่ื เสยี งได้

เพราะเหตุใด บทบัญญัตขิ องกฎหมายมาตรฐานแรงงานท่เี ป็ นธรรม
ของสหรัฐฯ จงึ กำ� หนดความผิดในกรณีผู้ใช้แรงงานทำ� งานนอกเวลา
โดยยอมรับค่าจ้างในอัตราใดกไ็ ด้
(กรณีศกึ ษาของ จอร์จ เอเกอร์ลอฟ)
บทบญั ญตั ิของกฎหมายมาตรฐานแรงงานท่เี ป็นธรรมของสหรฐั ฯ (USA Fair
Labor Stadards Act – FLSA) ก�ำหนดใหน้ ายจา้ งตอ้ งจ่ายค่าลว่ งเวลาทเ่ี กนิ กวา่
40 ชวั่ โมงต่อสปั ดาหใ์ หแ้ ก่ลูกจา้ ง นกั เศรษฐศาสตรท์ ส่ี นบั สนุนนโยบายตลาดเสรี
มกั ออกมาต�ำหนิขอ้ ก�ำหนดน้ีบอ่ ยครง้ั โดยใหเ้หตผุ ลวา่ คนงานหลายคนยนิ ยอม
ท�ำงานยาวกวา่ จ�ำนวนชวั่ โมงการจา้ งโดยไมต่ อ้ งการเงนิ ตอบแทนพเิ ศษ เน่อื งจาก
นายจา้ งไมต่ อ้ งการจ่ายเงนิ พเิ ศษ ท�ำใหต้ อ้ งเพม่ิ ชวั่ โมงการท�ำงานนอกเวลาเฉพาะ
กรณีทม่ี ปี ญั หาการผลติ ทไ่ี มท่ นั ซง่ึ เป็นเหตกุ ารณท์ เ่ี กดิ ข้นึ ไมบ่ อ่ ยนกั เพราะเหตุ
ใด กฎหมายจงึ หา้ มนายจา้ งและลูกจา้ งทำ� สญั ญาขอ้ ตกลงทที่ งั้ สองฝ่ายเหน็ วา่ ต่าง
ไดร้ บั ประโยชนร์ ่วมกนั

บทท่ี 6 เร่อื งเลา่ เกี่ยวกับความเป็นเจ้าของ 167

ตรรกะในการก�ำหนดใหน้ ายจา้ งตอ้ งจ่ายค่าลว่ งเวลา อาจมคี วามคลา้ ยคลงึ
กบั ตรรกะในการก�ำหนดใหน้ ายจา้ งตอ้ งจ�ำกดั ความเสย่ี งจากอนั ตรายในสถานท่ี
ท�ำงาน ดงั นน้ั เราจะเหน็ ลูกจา้ งแต่ละคนต่างขยนั ท�ำงานเกนิ เวลาทก่ี �ำหนด เพอ่ื
หวงั จะไดร้ บั ความดคี วามชอบในต�ำแหน่งหนา้ ทก่ี ารงาน และเมอ่ื ทกุ คนท�ำตามกนั
หมด สถานะความดคี วามชอบในการไดเ้ลอ่ื นขนั้ เลอ่ื นต�ำแหน่งหรอื ข้นึ เงนิ เดอื น
ของทกุ คนก็กลบั คืนอยู่ในสถานะเดมิ ทเ่ี คยเป็นอยู่ก่อนหนา้ และผลทเ่ี กดิ ข้นึ ก็
เป็นดงั หนูตดิ จนั่ ทว่ี ง่ิ แขง่ กนั โดยทกุ คนต่างท�ำงานกนั จนถงึ เวลา 20.00 น. เพยี ง
เพอ่ื หลกี เลย่ี งไมใ่ หต้ วั เองลา้ หลงั เพอ่ื นในหนา้ ทก่ี ารงาน

แมก้ ารหวงั ไดร้ บั การสนบั สนุนต�ำแหน่งหนา้ ทก่ี ารงานทส่ี ูงข้นึ ไมใ่ ช่ประเดน็
เร่อื งขยนั ท�ำงานเกนิ เวลา สง่ิ จูงใจของแต่ละบคุ คลทข่ี ยนั ท�ำงานเกนิ เวลาอาจส่ง
ผลกระทบไปในทางทผ่ี ดิ เมอ่ื พจิ ารณาในแงข่ องกลมุ่ (หมายความวา่ มหี ลายคนท่ี
มสี ง่ิ จูงใจเดยี วกนั ) ตวั อย่างเช่น เมอ่ื เอม็ ขยนั ท�ำงานหนกั โดยท�ำงานลว่ งเวลามาก
ท�ำใหเ้อม็ สามารถเกบ็ เงนิ ซ้อื บา้ นในเขตทเ่ี ป็นทต่ี ง้ั ของโรงเรยี นดมี ชี ่อื เสยี ง แต่ถา้
ทกุ ๆ คนขยนั ท�ำงานลว่ งเวลามากเหมอื นกนั ผลกระทบตามมากค็ อื ราคาบา้ นใน
เขตนนั้ จะแพงข้นึ และจะกลบั สู่สภาพเดมิ ตามตวั อย่างทผ่ี ่านมาคอื คร่งึ หน่งึ ของ
จ�ำนวนนกั เรยี นตอ้ งเขา้ โรงเรยี นทถ่ี กู จดั อนั ดบั อยู่ในคร่งึ หลงั ของอนั ดบั โรงเรยี นดี

แนวคดิ เรอ่ื ง “มอื ทม่ี องไมเ่ หน็ ” ของ อดมั สมทิ อยูบ่ นพ้นื ฐานของสมมตฐิ าน
วา่ เงนิ รางวลั ทใ่ี หก้ บั แต่ละบคุ คลข้นึ อยู่กบั การไดผ้ ลงานทส่ี มบูรณเ์ ทา่ นน้ั อย่างไร
กต็ าม ความจรงิ ธรรมดาทพ่ี บกค็ อื ชวี ติ คนไมไ่ ดอ้ ยู่บนทางเรยี บทส่ี มบูรณ์ แต่จะ
มปี ญั หาอปุ สรรคทต่ี อ้ งฝ่าฟนั เหมอื นกบั การเดนิ ทางลาดอยู่บนเสน้ โคง้

168 สนุกคิดในชวี ิตประจ�ำวนั แบบเศรษฐศาสตร์

เพราะเหตุใดนางแบบรูปร่ างผอมบาง
ถกู ห้ามเดนิ แฟช่ันในเมืองมาดริด
เมอ่ื เดอื นกนั ยายน ปี 2006 ผูจ้ ดั รายการเดนิ แฟชนั่ Madrid’s Annual Fashion
Week ซง่ึ เป็นทร่ี ูจ้ กั ดกี นั ในนาม Pasarela Cibeles เป็นสปั ดาหแ์ ฟชนั่ มาดรดิ ท่ี
ไดท้ �ำขอ้ ตกลงกบั สมาคมผูอ้ อกแบบแฟชนั่ แห่งประเทศสเปน หา้ มนางแบบทม่ี คี ่า
ดชั นีมวลร่างกาย (Body Mass Index หรอื BMI) ระดบั 18 ลงมา ปรากฏกาย
บนเวทเี ดนิ แบบ (นางแบบทม่ี คี วามสูง 5 ฟตุ 9 น้ิว จะตอ้ งมนี ำ�้ หนกั ประมาณ 55
กโิ ลกรมั จงึ จะมคี ่าดชั นี BMI = 18) ผูจ้ ดั รายการกลา่ ววา่ ตอ้ งการใหก้ ารเดนิ
แฟชนั่ ครงั้ น้ีสอ่ื ภาพลกั ษณ์ของนางแบบทม่ี ี “ความสวยและสุขภาพด”ี อย่างไร
ก็ตาม ประชาชนทวั่ ไปยงั มคี วามเขา้ ใจว่า นางแบบท่ดี ูดคี วรมรี ูปร่างผอมบาง
มเิ ช่นนนั้ ดไี ซเนอรค์ งไมจ่ า้ งใหใ้ ส่ชดุ แฟชนั่ แลว้ เป็นเพราะเหตใุ ด ผูจ้ ดั รายการ
เดินแฟชนั่ โชวใ์ นสเปนครงั้ น้ีจงึ หา้ มนางแบบรูปร่างผอมบางเดินแฟชนั่ ดงั กลา่ ว

ดไี ซเนอรแ์ ฟชนั่ ผูห้ ญงิ มคี วามเชอ่ื วา่ (และสาธารณชนดูเหมอื นจะเหน็ พอ้ ง
ดว้ ย) เส้อื ผา้ จะดูงามมากข้นึ เมอ่ื อยูก่ บั นางแบบทม่ี รี ูปร่างสูงบาง ดงั นนั้ เพอ่ื ความได้
เปรยี บในการแขง่ ขนั ดไี ซเนอรแ์ ฟชนั่ ผูห้ ญงิ จงึ ตอ้ งคดั สรรนางแบบทม่ี รี ูปร่างผอม
บางมาเดนิ แบบใหก้ บั ชดุ เส้อื ผา้ ของตนเพอ่ื ใหส้ ามารถแขง่ ขนั และอยู่รอดเชงิ ธุรกจิ
และดไี ซเนอรแ์ ฟชนั่ รายอน่ื ๆ กต็ อ้ งท�ำแบบเดยี วกนั ดว้ ยผลจากการแขง่ ขนั แย่ง
นางแบบของดไี ซเนอรด์ งั กลา่ ว ท�ำใหผ้ ูท้ ม่ี อี าชพี นางแบบทกุ คนต่างตอ้ งพยายาม
รกั ษาห่นุ ของตนโดยการคมุ อาหารจนบางรายไดร้ บั ผลกระทบต่อสุขภาพ ส�ำหรบั
ความเป็นมาของการบงั คบั ใชก้ ฎ BMI ครงั้ น้ี กเ็ พอ่ื ช่วยลดความรุนแรงของปญั หา
การแขง่ ขนั ในวงการแฟชนั่ จนส่งผลกระทบต่อสุขภาพของนางแบบ

บทท่ี 6 เรือ่ งเลา่ เกีย่ วกับความเปน็ เจ้าของ 169

SSนางแบบทีม่ ีรูปร่างผอมบางมากไม่ไดร้ บั อนญุ าตใหเ้ ดินแบบ
ในงาน Madrid’s Pasarela Cibeles Fashion Show

ภาพโดย : เบอร์เนต อาร์แมนก,ู สำ� นกั ขา่ ว AP

รฐั มนตรวี า่ การกระทรวงวฒั นธรรม เทสซา โจเวลล์ ของประเทศองั กฤษ
กลา่ วสดดุ ขี อ้ ตกลงของเมอื งมาดรดิ คราวน้ี รวมทง้ั ไดข้ อรอ้ งผูจ้ ดั รายการ London
Fashion Week ใหท้ �ำตามแบบอย่างน้ีดว้ ย โดยใหเ้หตผุ ลสนบั สนุนวา่ จะส่งผล
กระทบเชงิ บวกในวงกวา้ งไมเ่ พยี งแต่ในอตุ สาหกรรมแฟชนั่ น้ีเท่านน้ั เพราะวยั รุ่น
หญงิ ต่างฝนั อยากมรี ูปร่างเหมอื นนางแบบบนแคตวอลก์ เพราะนางแบบทน่ี ำ�้ หนกั
นอ้ ยและสุขภาพไมด่ เี หลา่ น้อี าจเป็นแมแ่ บบใหห้ ญงิ วยั ร่นุ ท�ำตาม โดยการอดอาหาร
ซง่ึ จะเป็นอนั ตรายต่อสุขภาพของตวั เอง
เพราะเหตุใด จงึ มีโรงเรียนท่เี ดก็ เร่ิมต้นเรียนหนังสือตงั้ แต่อายุ 5 ขวบ
ในอังกฤษและเวลล์
ในองั กฤษและเวลลม์ กี ฎหมายก�ำหนดใหเ้ดก็ ตอ้ งเขา้ โรงเรยี นตง้ั แต่อายุ 5 ขวบ
อย่างไรก็ตาม เดก็ ทม่ี อี ายุดงั กล่าวจะมคี วามแตกต่างกนั ค่อนขา้ งมาก ทงั้ ดา้ น
กายภาพ สตปิ ญั ญา และอารมณ์ แลว้ ทำ� ไมรฐั บาลไมป่ ลอ่ ยใหเ้ป็นการตดั สนิ ใจ
ของพอ่ แมห่ รือผูป้ กครองวา่ สมควรสง่ บตุ รหลานของตนเขา้ โรงเรียนตงั้ แต่อายเุ ท่าไร

170 สนุกคดิ ในชวี ิตประจำ� วันแบบเศรษฐศาสตร์

สมมตวิ า่ เดก็ ๆ สว่ นใหญ่เรม่ิ ตน้ การศึกษาในโรงเรยี นตง้ั แต่อายุ 5 ขวบตาม
เกณฑก์ �ำหนด แต่มเี ดก็ อยู่รายหน่งึ ทค่ี รอบครวั ยงั เล้ยี งดูอยู่กบั บา้ นจนอายุครบ 6
ขวบจงึ พาไปเขา้ โรงเรยี น เมอ่ื เดก็ มอี ายุมากข้นึ อกี 1 ปี ร่างกายกโ็ ตข้นึ แขง็ แรง
ข้นึ ฉลาดมากข้นึ และเป็นผูใ้ หญ่มากกวา่ เดก็ ทกุ คนในชน้ั เรยี น เมอ่ื โรงเรยี นให ้
คะแนนผลการเรยี นในทกุ ๆ วชิ า และกจิ กรรมเฉลย่ี เปรยี บเทยี บระหวา่ งนกั เรยี น
ดว้ ยกนั คาดไดว้ า่ เดก็ คนน้จี ะมเี กรดเฉลย่ี ทด่ี กี วา่ เพอ่ื นๆ มโี อกาสเป็นนกั กฬี าของ
โรงเรยี น หรอื ไดเ้ป็นหวั หนา้ กลมุ่ กจิ กรรมต่างๆ มากกวา่ คนอน่ื โดยสรุป เดก็ คน
น้ีจะถกู ส่งออกไปบนเสน้ ทางทพ่ี รอ้ มจะกา้ วเขา้ สู่โรงเรยี นหรอื มหาวทิ ยาลยั ชนั้ น�ำ
ไดค้ ่อนขา้ งแน่นอน

ในเชงิ เปรยี บเทยี บ เมอ่ื คนหน่ึงเดนิ กา้ วไปขา้ งหนา้ ย่อมจะตอ้ งมคี นเดนิ
อยู่ขา้ งหลงั พ่อแมท่ ม่ี คี วามทะเยอทะยานอาจรูส้ กึ กดดนั ถา้ จะตอ้ งเล้ยี งดูลูกต่อ
ไปอกี 1 ปี แต่กค็ งไมม่ พี อ่ แมค่ ู่ใดจะเล้ยี งลูกไปเร่อื ยๆ อกี หลายปีจงึ ค่อยพาเขา้
โรงเรยี น เพราะถงึ อย่างไรกต็ อ้ งพาเขา้ โรงเรยี นอยู่ดี ซง่ึ ถา้ จนิ ตนาการเกณฑอ์ ายุ
เฉลย่ี ทเ่ี ป็นไปไดน้ ่าจะอยู่ท่ี 7 หรอื 8 ขวบ ทงั้ หลายทง้ั ปวงของประเดน็ ปญั หาน้ี
คอื ถา้ ทกุ ครอบครวั ใหบ้ ตุ รหลานของตนเร่มิ ตน้ ศึกษาชา้ ออกไป โดยภาพรวมก็
จะไมม่ ผี ูใ้ ดไดเ้ปรยี บมากกวา่ กนั และดว้ ยเหตผุ ลน้ีเอง ท�ำใหร้ ฐั บาลมนี โยบายไม่
ปลอ่ ยใหแ้ ต่ละครอบครวั ตดั สนิ ใจเองในเร่อื งเกณฑอ์ ายุการเร่มิ ตน้ เรยี นหนงั สอื
ในระบบโรงเรยี น

ขอ้ เทจ็ จรงิ ท่วี ่า ความไมส่ อดคลอ้ งหรอื ไมไ่ ปดว้ ยกนั ระหวา่ งมลู เหตจุ ูงใจ
ของปจั เจกชนกบั มลู เหตจุ ูงใจของส่วนรวม ไมใ่ ช่ปจั จยั เดยี วทท่ี �ำใหป้ ระเทศต่างๆ
ตอ้ งควบคมุ พฤตกิ รรมของประชาชน ตวั อยา่ งเช่น เร่อื งของความปลอดภยั ในการ
ท�ำงาน นกั วชิ าการหลายท่านไดใ้ หเ้หตผุ ลโตแ้ ยง้ ไวว้ า่ สว่ นใหญ่ประชาชนทวั่ ไปมกั
จะขาดขอ้ มลู ความรูท้ จ่ี �ำเป็นแก่การตดั สนิ ใจ หรอื สรา้ งวสิ ยั ทศั นเ์ พอ่ื ปกป้องตวั เอง
จากอนั ตรายทอ่ี าจเกดิ ข้นึ จากการเสย่ี งต่างๆ

กฎหมายทม่ี ลี กั ษณะเหมอื นพอ่ ปกครองลูกดงั กลา่ วพบวา่ บอ่ ยครงั้ ไดร้ บั
การโตเ้ถยี งกนั ระหวา่ งฝ่ายต่างๆ ในสงั คมถงึ ความไมเ่ หมาะสมในการบงั คบั ใช้แต่
ถา้ เป็นกฎหมายทใ่ี ชก้ บั เดก็ มกั จะไดร้ บั การตอ้ นรบั จากสงั คม เน่อื งจากผูใ้ หญ่สว่ น

บทที่ 6 เร่ืองเลา่ เกีย่ วกบั ความเปน็ เจ้าของ 171

มากจะเหน็ ชอบร่วมกนั วา่ วยั เดก็ ยงั ไมอ่ ยู่ในฐานะทจ่ี ะตดั สนิ ใจไดด้ เี ก่ยี วกบั ความ
เสย่ี งดา้ นความปลอดภยั ต่างๆ ดว้ ยตวั เอง

ตวั อย่างทจ่ี ะน�ำเสนอต่อไปน้ี จะเหน็ หลกั การประเมนิ ผลด–ี ผลเสยี หรอื
รายได–้ ตน้ ทนุ ว่า ยงั คงมบี ทบาทส�ำคญั ต่อการตดั สนิ ใจเก่ียวกบั รูปแบบเฉพาะ
ของกฎหมายทค่ี วรมี

เพราะอะไร ท่นี ่ังนิรภยั สำ� หรับเดก็ เล็กกำ� หนดให้ต้องมีในรถยนต์
แต่ไม่ต้องมีในเคร่ืองบนิ (กรณีศกึ ษาของ เกร็ก บาเลต)
รฐั บาลกลางในสหรฐั ฯ ก�ำหนดไวว้ า่ เมอ่ื ผูป้ กครองขบั รถโดยมบี ตุ รหลานทเ่ี ป็นเดก็
เลก็ เดนิ ทางไปดว้ ย ตอ้ งใหเ้ดก็ เลก็ นงั่ บนทน่ี งั่ ทม่ี เี ขม็ ขดั นริ ภยั ทอ่ี อกแบบมาส�ำหรบั
เดก็ เลก็ โดยเฉพาะและผ่านการตรวจรบั รองมาแลว้ แต่ถา้ เดนิ ทางโดยเคร่อื งบนิ
กอ็ าจใหล้ ูกนงั่ หรอื นอนบนตกั กไ็ ด้ โดยไมผ่ ดิ กฎหมายแต่อย่างใด แลว้ ปจั จยั ใด
ก่อใหเ้กดิ ความแตกต่างของการบงั คบั ใชก้ ฎหมายทตี่ ่างกนั ดงั กลา่ ว

บางคนใหเ้หตผุ ลแบบก�ำปนั้ ทบุ ดนิ ถงึ เหตผุ ลทก่ี ฎหมายไมไ่ ดบ้ งั คบั ใหเ้ดก็
เลก็ ตอ้ งใชเ้ ขม็ ขดั นิรภยั บนเคร่อื งบนิ เพราะถา้ เคร่อื งบนิ ตกไม่ว่าใครก็ตอ้ งตาย
อยู่ดี ไมว่ า่ จะคาดหรอื ไมค่ าดเขม็ ขดั นริ ภยั กต็ าม ซง่ึ กเ็ ป็นความจรงิ เพยี งบางส่วน
เพราะยงั มสี ถานการณเ์ สย่ี งทค่ี ณุ จะปลอดภยั มากข้นึ ถา้ คาดเขม็ ขดั นริ ภยั เช่น เมอ่ื
เคร่อื งบนิ ตกหลมุ อากาศ

ค�ำอธบิ ายทม่ี เี หตผุ ลมากกวา่ คอื ในเมอ่ื รถยนตถ์ กู ออกแบบมาใหม้ กี ารตดิ
ตง้ั ทน่ี งั่ นริ ภยั ส�ำหรบั เดก็ อยู่ดา้ นหลงั ของรถอยู่แลว้ ผูป้ กครองทเ่ี ป็นเจา้ ของรถกไ็ ม่
ตอ้ งเสยี ค่าใชจ้ ่ายอน่ื ใดเพม่ิ อกี เมอ่ื ลูกนงั่ ทน่ี งั่ นิรภยั ในรถแลว้ เพราะตน้ ทนุ เพม่ิ
เท่ากบั ศูนย์ และผลประโยชนเ์ พม่ิ คือความปลอดภยั ทม่ี มี ากข้นึ ส�ำหรบั เดก็ เลก็
ท�ำใหก้ ารตดั สนิ ใจคาดเขม็ ขดั บนทน่ี งั่ นิรภยั ส�ำหรบั เดก็ ขณะเดนิ ทางโดยรถยนต์
จงึ เป็นสง่ิ ทถ่ี กู ตอ้ ง ในทางกลบั กนั ถา้ คณุ เดนิ ทางโดยเคร่อื งบนิ พรอ้ มเดก็ เลก็ เช่น
จากลอนดอนไปยงั นิวยอรก์ หากตอ้ งการใชส้ ทิ ธ์คิ าดเขม็ ขดั บนทน่ี งั่ นริ ภยั ส�ำหรบั
เดก็ ใหเ้ดก็ เลก็ คุณอาจตอ้ งเสยี ค่าใชจ้ ่ายเป็นค่าตวั๋ อกี ประมาณ 300 ปอนดห์ รอื
มากกวา่ นนั้ เพอ่ื ซ้อื ตวั๋ ทน่ี งั่ เพม่ิ อกี หน่ึงทส่ี �ำหรบั เดก็ อกี ดว้ ย

172 สนกุ คิดในชวี ิตประจำ� วนั แบบเศรษฐศาสตร์

SSค่าเสียโอกาสของการใชท้ ีน่ ง่ั ทีม่ ีเข็มขดั นิรภยั ทีม่ ีในรถ
ถูกว่าทีม่ ีในเครื่องบินโดยสารมาก

วาดโดย : มิค สตีเวนส์

ผูป้ กครองหลายคนอาจไม่กลา้ พูดอย่างเต็มปากว่า เป็นการเสยี เงนิ มาก
เกนิ ไปเพอ่ื ซ้อื ความปลอดภยั ใหก้ บั บตุ รหลานของตวั เองส�ำหรบั การเดนิ ทางโดย
เคร่อื งบนิ แต่จากขอ้ เทจ็ จรงิ ทพ่ี บกท็ �ำใหส้ ามารถสรุปไดเ้ช่นนนั้ เพราะผูป้ กครอง
ส่วนใหญ่ยอมเอาบตุ รหลานทเ่ี ป็นเดก็ เลก็ นงั่ ตกั แทนการเสยี เงนิ ค่าตวั๋ สูงถงึ 300
ปอนดเ์ พอ่ื ไดท้ น่ี งั่ เพม่ิ ส�ำหรบั เดก็
ทำ� ไมต้องมีเขม็ ขัดนิรภยั ในรถยนต์ แต่ไม่ต้องมีในรถบสั ของโรงเรียน
(กรณีศกึ ษาของ คาโรล ชาร์เซลลา, เทนวี เมห์รา, จมิ เซียฮัน และ
เซชนิ เดส)
ทกุ ๆ รฐั ในสหรฐั ฯ ยกเวน้ นิวแฮมป์เชยี รเ์ ท่านนั้ ทอ่ี อกกฎหมายก�ำหนดใหผ้ ูข้ บั ข่ี
และผูโ้ ดยสารตอ้ งคาดเขม็ ขดั นิรภยั เมอ่ื ขบั รถ แต่ส�ำหรบั กรณีรถบสั ของโรงเรยี น

บทท่ี 6 เรื่องเลา่ เกี่ยวกับความเปน็ เจ้าของ 173

มอี ยู่เพยี ง 4 รฐั คอื นิวยอรก์ นิวเจอรซ์ ยี ์ ฟลอรดิ า และแคลฟิ อรเ์ นยี เท่านน้ั ทม่ี ี
กฎหมายก�ำหนดใหต้ อ้ งมกี ารตดิ ตง้ั เขม็ ขดั นิรภยั บนรถบสั แลว้ อะไรเป็นเหตแุ ห่ง
ความแตกต่างดงั กลา่ ว

ตามขอ้ มลู สถติ ขิ ององคก์ ารความปลอดภยั การจราจรทางถนนแหง่ ชาติ ของ
สหรฐั ฯ พบวา่ การใชเ้ขม็ ขดั นริ ภยั ช่วยคมุ้ ครองชวี ติ ของผูใ้ ชร้ ถไดป้ ีละกวา่ 12,000
คน ขณะทส่ี ถติ กิ ารตายดว้ ยอบุ ตั เิ หตจุ ากการสญั จรบนทอ้ งถนนยงั คงสูงมากกวา่
ปีละ 40,000 คน การใชเ้ขม็ ขดั นริ ภยั จงึ มคี ณุ ค่ามหาศาลในการช่วยรกั ษาชวี ติ ของ
ผูข้ บั รถ มขี อ้ มลู พบวา่ ทกุ ๆ หน่งึ ในแปดของผูเ้สยี ชวี ติ จากอบุ ตั เิ หตทุ างรถมอี ายุตำ�่
กวา่ 19 ปี (จ�ำนวนรวมมากกวา่ 5,000 คนต่อปี) แต่อตั ราการเสยี ชวี ติ ของเดก็ ในรถ
บสั ของโรงเรยี นมตี ำ�่ มากเฉลย่ี เพยี ง 10.2 คนต่อปี ในระหวา่ งช่วงปี 1990 – 2002
ผลการศึกษาของสภาวจิ ยั แห่งชาตขิ องสหรฐั ฯ เมอ่ื ปี 2002 พบวา่ การเดนิ ทางไป
โรงเรยี นดว้ ยการเดนิ ขจ่ี กั รยาน หรอื รถสว่ นตวั มคี วามเสย่ี งมากกวา่ การไปกบั รถ
บสั ของโรงเรยี น นอกจากน้ี ลซิ เนบเลตต์ นกั วจิ ยั ขององคก์ ารความปลอดภยั การ
จราจรทางถนนแห่งชาติ พบวา่ รถบสั ของโรงเรยี นมที น่ี งั่ ส�ำหรบั เดก็ นกั เรยี นแบง่
เป็นช่องหรอื ตอน พรอ้ มทพ่ี งิ หลงั เป็นเบาะนุ่มกนั กระแทกทม่ี คี วามสูงพอเหมาะ
เหมอื นกบั ใส่ไขไ่ วใ้ นกลอ่ งกนั กระแทกอย่างดี ซง่ึ เป็นรูปแบบการเดนิ ทางบนทอ้ ง
ถนนทม่ี คี วามปลอดภยั สูงสุดอยู่แลว้

มผี ูป้ ระมาณการไวว้ า่ ตน้ ทนุ การตดิ ตง้ั ระบบความปลอดภยั ในรถบสั ของ
โรงเรยี นจะท�ำใหเ้สยี ค่าใชจ้ ่ายเพม่ิ อกี ประมาณคนั ละ 1,000 ปอนด์ จากขอ้ มลู น้ีมี
นกั วจิ ารณโ์ ตแ้ ยง้ วา่ ชวี ติ ของคนอกี เป็นจ�ำนวนมากจะมคี วามปลอดภยั มากข้นึ กว่า
น้ี หากเราเอาเงนิ จ�ำนวนเดยี วกนั น้ีไปลงทนุ ปรบั ปรุงทางเดนิ ฟตุ ปาทหรอื ทางเทา้ ท่ี
อยู่บรเิ วณจดุ ทร่ี ถโรงเรยี นจอดรบั ส่งนกั เรยี น

174 สนุกคิดในชวี ิตประจ�ำวันแบบเศรษฐศาสตร์

ทำ� ไมในเรือสำ� ราญจงึ มีการตดิ ตงั้ อุปกรณ์ป้ องกันการชน
น้อยกว่าในรถ (กรณีศกึ ษาของ ปี เตอร์ โกย์โซ)
ในปจั จุบนั กฎหมายก�ำหนดไวว้ ่า ในปจั จุบนั รถท่ขี ายทอ้ งตลาดจะตอ้ งมกี าร
ตดิ ตง้ั อปุ กรณเ์ พอ่ื ความปลอดภยั ของผูข้ บั ข่ี เช่น ถงุ ลมนิรภยั ส�ำหรบั ผูข้ บั และ
ผูโ้ ดยสาร มเี ขม็ ขดั นริ ภยั ตดิ ตงั้ ไว ้3 จดุ และอปุ กรณด์ ูดซบั พลงั งานทช่ี ่วยกระจาย
แรงกระแทก อนั เกดิ จากการชนกนั อย่างรุนแรงของรถ ฯลฯ เพราะเหตใุ ดกฎหมาย
จงึ ไมก่ ำ� หนดขอ้ บงั คบั เดียวกนั ไปใชก้ นั เรือสำ� ราญดว้ ย

ผูท้ ม่ี เี รอื ส�ำราญส่วนใหญ่หรอื เกอื บทงั้ หมดจะตอ้ งขบั รถดว้ ย ไมว่ า่ จะเป็น
ประชาชนทวั่ ไปหรอื นกั กฎหมาย ถา้ เป็นคนมเี หตมุ ผี ลแลว้ ทฤษฎเี ศรษฐศาสตรจ์ ะ
อธบิ ายพฤตกิ รรมวา่ ดว้ ยเกณฑก์ ารลงทนุ ทเ่ี หมาะสมสูงสุดไวว้ ่า ทกุ คนจะลงทนุ ใน
ทกุ กจิ กรรมเก่ยี วกบั การรกั ษาความปลอดภยั จนกระทงั่ เงนิ หน่วยสุดทา้ ยทล่ี งทนุ
ก่อใหเ้กดิ ผลประโยชนเ์ พม่ิ ดา้ นโอกาสการรอดชวี ติ เท่ากนั ในทกุ กจิ กรรม (ถา้ เงนิ
หน่วยสุดทา้ ยทเ่ี จา้ ของเรอื ใชจ้ ่ายในการลงทนุ กบั อปุ กรณเ์ พอ่ื ความปลอดภยั ใน
การขบั รถ เกดิ ประโยชนเ์ พม่ิ ในดา้ นโอกาสการรอดชวี ติ นอ้ ยกวา่ เงนิ หน่วยสุดทา้ ย
ทเ่ี ขาใชจ้ ่ายไปในการลงทุนกบั อปุ กรณ์เพอ่ื ความปลอดภยั ในการขบั เรือส�ำราญ
แน่นอนว่าเขาจะตอ้ งเลอื กแนวทางทเ่ี พม่ิ โอกาสการรอดชวี ติ โดยการตดั สนิ ใจ
ลงทนุ นอ้ ยลงกบั อปุ กรณเ์ พอ่ื ความปลอดภยั ในรถ แต่เพม่ิ การลงทนุ กบั อปุ กรณ์
เพอ่ื ความปลอดภยั ในเรอื ส�ำราญ)

มเี หตผุ ลมากมายวา่ ท�ำไมอปุ กรณเ์ พอ่ื ความปลอดภยั ทต่ี ดิ ตง้ั ในรถจงึ มี
ประโยชนเ์ ชงิ เปรยี บเทยี บมากกวา่ การตดิ ตง้ั ในเรอื ส�ำราญสว่ นตวั ประโยชนส์ �ำคญั
และเหน็ ชดั ทส่ี ุดคอื ผูข้ บั รถส่วนตวั จะใชเ้ วลาอยู่บนหลงั พวงมาลยั รถเป็นรอ้ ยๆ
ชวั่ โมงต่อปี ในขณะทเ่ี จา้ ของเรอื ส�ำราญโดยเฉพาะรายทอ่ี ยูท่ างแถบทม่ี อี ากาศหนาว
เยน็ ปีหน่งึ คาดวา่ แลน่ เรอื รวมแลว้ ไมถ่ งึ 40 ชวั่ โมงเทา่ นน้ั ซง่ึ ค่าตดิ ตงั้ อปุ กรณเ์ พอ่ื
ความปลอดภยั ทง้ั เรอื และรถมคี ่าใชจ้ ่ายพอๆ กนั ดงั นนั้ โอกาสการช่วยรกั ษาชวี ติ

บทที่ 6 เรอ่ื งเลา่ เกี่ยวกบั ความเปน็ เจ้าของ 175

ต่ออปุ กรณท์ ต่ี ดิ ตง้ั ในรถจงึ มสี ูงกวา่ ทต่ี ดิ ตงั้ ในเรอื มากมายนกั (ขอใหเ้ปรยี บเทยี บ
ตรรกะความคลา้ ยคลงึ กนั ของตวั อย่างน้ี กบั ตวั อย่างการเลอื กตดิ ตง้ั หลอดไฟใน
ช่องแช่เยน็ มากกวา่ ในช่องแช่แขง็ ของตูเ้ ยน็ ในบทท่ี 2)

เหตผุ ลอกี ประการคอื อปุ กรณเ์ พอ่ื ความปลอดภยั ในเรอื น่าจะจ�ำเป็นนอ้ ย
กวา่ ในรถ เพราะการสญั จรทางนำ�้ จะตดิ ขดั นอ้ ยกวา่ ทางบกมาก และใชค้ วามเรว็
นอ้ ยกวา่ มาก โดยเฉพาะบรเิ วณทา่ เรอื คลอง และพ้นื ทท่ี ม่ี เี รอื สญั จรมาก จะมกี าร
จ�ำกดั ความเรว็ เรอื ตามกฎหมายไวท้ ่ี 5 ไมลต์ ่อชวั่ โมงเท่านน้ั ซง่ึ เป็นระดบั ความเรว็
ทก่ี ารชนกนั ไมท่ �ำใหเ้กดิ การบาดเจบ็ มากนกั

การแลน่ เรอื ไมใ่ ช่เป็นกจิ กรรมทไ่ี มม่ คี วามเสย่ี งใดๆ เลย องคก์ ารทางทะเล
และเฝ้าระวงั ชายฝงั่ แหง่ สหราชอาณาจกั ร รายงานไวใ้ นปี 2006 วา่ มผี ูเ้สยี ชวี ติ จาก
อบุ ตั เิ หตเุ รอื ส�ำราญรวม 23 ราย โดยแทจ้ รงิ แลว้ เจา้ ของเรอื ถกู บงั คบั โดยกฎหมาย
ใหต้ อ้ งลงทนุ ในอปุ กรณ์เพอ่ื ความปลอดภยั บางชนิดทม่ี ผี ลต่อการรอดชวี ติ ของ
เจา้ ของเรอื และลูกเรอื ตวั อย่างเช่น หลายประเทศก�ำหนดใหเ้รอื ทกุ ล�ำตอ้ งมหี ่วง
ยางเตรยี มไวส้ �ำหรบั ผูโ้ ดยสาร อย่างไรกต็ าม สรุปสุดทา้ ยคอื การเดนิ ทางโดยรถ
มคี วามเสย่ี งต่ออบุ ตั เิ หตสุ ูงกวา่ เดนิ ทางโดยเรอื จงึ มเี หตผุ ลทางเศรษฐศาสตรท์ ่ี
สมควรลงทนุ กบั อปุ กรณเ์ พอ่ื ความปลอดภยั ในรถมากกวา่ ในเรอื

สำ� นกั คดิ ทางเศรษฐศาสตรแ์ หง่ หน่ึงซ่ึงทรงอทิ ธิพลมาก ไดก้ ลา่ วเนน้ วา่
กฎหมายควรมวี วิ ฒั นาการในวถิ ที างทส่ี นบั สนุนการเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพเชงิ เศรษฐกจิ
ไดแ้ ก่ กฎหมายทจ่ี ะน�ำไปสูป่ ระโยชน์ (ความมงั่ คงั่ ) สูงสุดแก่สมาชกิ ในสงั คมนน้ั ๆ
เหตผุ ลของแนวคดิ น้คี อื ถา้ มสี องทางเลอื กในการเขยี นกฎหมาย โดยทางเลอื กแรก
จะมปี ระสทิ ธภิ าพมากกวา่ อกี ทางเลอื กหน่ึง แสดงวา่ ทางเลอื กแรกมคี วามเป็นไป
ไดท้ จ่ี ะท�ำใหท้ กุ คนในสงั คมมฐี านะความเป็นอยู่ดขี ้นึ

สมมติว่ากฎหมายทางเลอื กแรกมผี ลในการช่วยเพ่มิ ความมงั่ คงั่ ของ
ผูบ้ รโิ ภคคดิ เป็นวงเงนิ รวมเทา่ กบั 3,000 ลา้ นปอนด์ และไมม่ ผี ลกระทบต่อผูผ้ ลติ
แต่อย่างใด ในขณะทก่ี ฎหมายฉบบั เดยี วกนั แต่เขยี นข้นึ ในอกี รูปแบบหน่งึ เพอ่ื เป็น

176 สนุกคดิ ในชวี ิตประจ�ำวันแบบเศรษฐศาสตร์

ทางเลอื กทส่ี อง จะช่วยเพม่ิ ความมงั่ คงั่ ของผูผ้ ลติ คดิ เป็นวงเงนิ รวมเท่ากบั 1,000
ลา้ นปอนด์ และไมม่ ผี ลกระทบต่อผูบ้ รโิ ภค เมอ่ื เป็นเช่นน้กี ฎหมายทางเลอื กแรก
ถอื วา่ มปี ระสทิ ธภิ าพมากกวา่ เน่อื งจากก่อใหเ้กดิ การเพม่ิ ข้นึ ของความมงั่ คงั่ มากกว่า

แต่ถา้ สมมติว่าผูผ้ ลติ มอี �ำนาจหรือสามารถใชอ้ �ำนาจทางการเมอื งมาบบี
ใหม้ กี ารบงั คบั ใชก้ ฎหมายทางเลอื กท่สี องแทน เมอ่ื เป็นเช่นน้ีฝ่ ายท่สี นบั สนุน
การบงั คบั ใชก้ ฎหมายทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพควรโตแ้ ยง้ ใหฝ้ ่ายผูผ้ ลติ ใชม้ าตรการทาง
ภาษแี ทน เช่น ยกเลกิ การเก็บภาษชี วั่ คราวคดิ เป็นวงเงนิ เพยี งพอแก่การชดเชย
รวม 1,000 ลา้ นปอนด์ ทผ่ี ูผ้ ลติ ตอ้ งสูญเสยี โอกาสไปจากการใหใ้ ชก้ ฎหมายทม่ี ี
ประสทิ ธภิ าพมากกวา่ แทน

ส�ำนกั คิดทางเศรษฐศาสตรท์ ่เี ป็นคู่แข่งยอมรบั ความมเี หตุมผี ลของขอ้
โตแ้ ยง้ น้ี แต่กเ็ นน้ เตอื นวา่ การเจรจาทจ่ี ะน�ำไปสูผ่ ลลพั ธท์ ม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพดงั กลา่ ว
บางครง้ั กย็ ากล�ำบากในทางปฏบิ ตั มิ ากกวา่ ทค่ี ดิ นอกจากน้ี การบงั คบั ใชก้ ฎหมาย
หรอื ขอ้ บงั คบั บอ่ ยครงั้ มไิ ดเ้ป็นเพราะตอ้ งการการสนบั สนุนเพอ่ื เพม่ิ ประสทิ ธภิ าพ แต่
เพอ่ื รบั ใชห้ รอื สนองความตอ้ งการของกลมุ่ การเมอื งหรอื กลมุ่ ทม่ี ผี ลประโยชนเ์ ฉพาะ

ดงั ทแ่ี สดงในตวั อยา่ งต่างๆ ก่อนหนา้ แลว้ ฝ่ายสนบั สนุนการเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพ
ของกฎหมายมปี ระเดน็ โตแ้ ยง้ มากกวา่ แต่กม็ ไิ ดห้ มายความวา่ ฝ่ายทม่ี งุ่ ประโยชน์
เฉพาะทางจะไมม่ เี หตผุ ลใดๆ มาสนบั สนุนแนวทางของตน

เพราะเหตใุ ด การกนิ แฮมเบอร์เกอร์และด่มื กาแฟขณะขบั รถ จงึ เป็ นการ
กระทำ� ท่ไี ม่ผิดกฎหมาย แต่การคุยโทรศัพท์มือถอื ขณะขับรถ กลับผิด
กฎหมาย (กรณีศกึ ษาของ อีวาน ซาโรเพาลอส)
มหี ลกั ฐานทช่ี ้ใี หเ้หน็ วา่ การใชโ้ ทรศพั ทม์ อื ถอื ในขณะขบั รถจะเพม่ิ โอกาสการเกดิ
อบุ ตั เิ หตแุ ก่ผูข้ บั จงึ ส่งผลใหภ้ าครฐั ตอ้ งออกกฎหมายหา้ มการใชโ้ ทรศพั ทม์ อื ถอื
ขณะขบั รถ ยกเวน้ วา่ ใชค้ วบคู่กบั เครอ่ื งช่วยฟงั ทท่ี �ำใหไ้ มต่ อ้ งใชม้ อื จบั โทรศพั ท์ (เช่น
ใชก้ บั อปุ กรณห์ ูฟงั ) จงึ อนุญาตใหใ้ ชไ้ ด้ อย่างไรกต็ าม มกี จิ กรรมอน่ื ๆ มากมายท่ี

บทที่ 6 เรอื่ งเลา่ เกีย่ วกับความเปน็ เจ้าของ 177

ผูข้ บั กระท�ำขณะขบั รถซง่ึ น่าจะมอี นั ตรายเช่นเดยี วกนั แต่ไมไ่ ดห้ า้ มไวโ้ ดยกฎหมาย
เช่น การกนิ แฮมเบอรเ์ กอร์ ดม่ื กาแฟ เปลย่ี นแผ่นซดี ี หรอื แมก้ ระทงั่ การแต่งหนา้
ของผูห้ ญงิ ฯลฯ เน่อื งจากกจิ กรรมดงั กลา่ วมผี ลท�ำใหผ้ ูข้ บั รถขาดสมาธิ จติ ใจอาจ
ไมม่ งุ่ อยู่กบั การขบั รถ เช่นเดยี วกนั กบั การใชโ้ ทรศพั ทม์ อื ถอื แต่เป็นเพราะเหตใุ ด
รฐั จงึ ยอมใหก้ ระทำ� ไดโ้ ดยไมผ่ ดิ กฎหมาย

การใชโ้ ทรศพั ทม์ อื ถอื ขณะขบั รถท�ำใหข้ าดสมาธแิ ละจติ ใจไมจ่ ดจ่ออยู่กบั
การขบั รถ มกั เป็นเหตผุ ลทถ่ี กู หยบิ ยกข้นึ อา้ งมากกวา่ กจิ กรรมอน่ื ๆ ทเ่ี ป็นสาเหตุ
ของอบุ ตั เิ หตุ มผี ูอ้ า้ งวา่ ผูข้ บั รถทค่ี ยุ โทรศพั ทม์ อื ถอื ไปดว้ ยท�ำใหใ้ จจดใจจ่อกบั การ
ขบั รถนอ้ ยลงเมอ่ื เปรยี บเทยี บกบั การกนิ แฮมเบอรเ์ กอร์ ทน่ี ่าแปลกกค็ อื ถา้ เพยี ง
การสนทนาขณะขบั รถเป็นสาเหตขุ องอบุ ตั เิ หตจุ รงิ ท�ำไมกฎหมายจงึ ไมห่ า้ มผูข้ บั
คยุ กบั ผูโ้ ดยสารทน่ี งั่ มาในรถดว้ ย กย็ งั มบี างคนแยง้ วา่ การคุยทางโทรศพั ทม์ อื ถอื
ท�ำใหค้ นขบั หนั เหความสนใจไปจากการขบั รถไดม้ ากกว่าสนทนากบั ผูโ้ ดยสารใน
รถ อย่างไรกด็ ี ทงั้ หลายทงั้ ปวงทก่ี ลา่ วน้ี เมอ่ื กฎหมายยงั คงอนุญาตใหใ้ ชโ้ ทรศพั ท์
มอื ถอื ร่วมกบั ระบบแฮนดฟ์ รแี ละสายหูฟงั ดงั นนั้ ประเดน็ ทว่ี า่ การสนทนาขณะ
ขบั รถก่อใหเ้กดิ การขาดสมาธใิ นการขบั รถจงึ เป็นอนั ตกไป

เมอ่ื ความพยายามเพอ่ื อธบิ ายหลกั การและเหตผุ ลของกฎหมายลม้ เหลว
กลยุทธท์ ด่ี กี ค็ อื การคน้ หาวา่ ใครจะเป็นผูไ้ ดร้ บั ผลกระทบจากกฎหมาย และราย
ไดข้ องเขาจะเปลย่ี นแปลงไปอย่างไร ถา้ มกี ฎหมายหา้ มการกินแฮมเบอรเ์ กอร์
และดม่ื กาแฟขณะขบั รถออกมาบงั คบั ใช้ เช่อื วา่ ยอดขายสนิ คา้ ทงั้ สองอย่างน้ีจะ
ตอ้ งลดลงอย่างแน่นอน ดว้ ยเหตุน้ี ผูม้ อี �ำนาจประกาศใชก้ ฎหมายจงึ ไม่น�ำมา
รวมบงั คบั ใชก้ บั สองสนิ คา้ ดงั กลา่ ว อาจเป็นเพราะกลวั จะถกู ตอบโตจ้ ากเอกชน
ทด่ี �ำเนินธุรกิจดว้ ยการถอนเงนิ สนบั สนุนพรรคการเมอื งทเ่ี อกชนบริจาคให ้ ใน
ท�ำนองเดยี วกนั กบั การอนุญาตใหใ้ ชโ้ ทรศพั ทม์ อื ถอื ร่วมกบั ระบบแฮนดฟ์ รีและ
สายหูฟงั ขณะขบั รถ กถ็ อื เป็นเทคนคิ ทฝ่ี ่ายรฐั ซง่ึ มหี นา้ ทบ่ี งั คบั ใชก้ ฎหมายสามารถ
หลกี เลย่ี งความเสย่ี งในการถูกตอบโตจ้ ากเอกชนไดเ้ ช่นกนั เพราะเอกชนผูจ้ ดั
จ�ำหน่ายโทรศพั ทม์ อื ถอื มไิ ดเ้ สยี ผลประโยชนโ์ ดยรวม ยงั คงขายโทรศพั ทม์ อื ถอื

178 สนุกคิดในชวี ิตประจำ� วันแบบเศรษฐศาสตร์

ไดเ้ตม็ เมด็ เตม็ หน่วยเหมอื นเดมิ ดไี มด่ รี ายไดร้ วมอาจเพม่ิ ข้นึ ดว้ ยซำ�้ จากยอดขาย
สายหูฟงั ทใ่ี ชร้ ่วมกบั โทรศพั ทม์ อื ถอื ในขณะขบั รถ

ค�ำตอบท่ีเป็นไปไดอ้ ีกประการหน่ึงซ่ึงช่วยอธิบายว่า ท�ำไมการกิน
แฮมเบอรเ์ กอรแ์ ละด่มื กาแฟขณะขบั รถจงึ ไม่ผดิ กฎหมาย แต่การคุยโทรศพั ท์
มอื ถอื กลบั ผดิ กฎหมาย อาจเป็นผลเก่ียวเน่ืองมาจากประวตั ิศาสตร์ กล่าวคือ
การกินอาหารหรอื ด่มื เคร่อื งด่มื ขณะขบั รถ เป็นนิสยั ทค่ี นในสงั คมปฏบิ ตั กิ นั มา
ชา้ นานจนเคยชนิ ขณะทก่ี ารใชโ้ ทรศพั ทม์ อื ถอื ขณะขบั รถเป็นสง่ิ ใหม่ จนกระทงั่
เร่มิ มกี ารตระหนกั ถงึ อนั ตรายทอ่ี าจเกิดข้นึ ถา้ หากคนท�ำจนตดิ เป็นนิสยั ควบคู่
ไปกบั การขบั รถ และในทส่ี ุดการคุยโทรศพั ทม์ อื ถอื จงึ ถูกเลอื กใหเ้ ป็นกิจกรรม
เป้าหมายทน่ี ่าถกู ควบคมุ โดยการบงั คบั ใชก้ ฎหมาย

สองตวั อย่างทา้ ยสุดต่อไปน้ี จะช่วยช้ใี หเ้ หน็ ว่าหลกั การและแนวคิดทาง
เศรษฐศาสตร์ สามารถส่งผลกระทบต่อการออกกฎหมายทช่ี ่วยปกป้องผูบ้ รโิ ภค
จากการถกู เอาเปรยี บจากธุรกจิ เอกชนทม่ี อี �ำนาจทางการตลาด ทงั้ สองตวั อย่างจะ
เนน้ เหตกุ ารณท์ เ่ี กดิ ข้นึ ในธุรกจิ บรกิ ารอย่างแทก็ ซใ่ี นนวิ ยอรก์ ซง่ึ เทศบาลเมอื งได้
สรา้ งธุรกจิ ผูกขาดทถ่ี กู ตอ้ งตามกฎหมายข้นึ มา โดยรถแทก็ ซท่ี ไ่ี มไ่ ดซ้ ้อื แผ่นป้าย
อนุญาตใหว้ ง่ิ รบั ผูโ้ ดยสารจากเทศบาลจะกลายเป็นรถแทก็ ซผ่ี ดิ กฎหมาย และเพอ่ื
ลดปญั หาการจราจรคบั คงั่ อยา่ งยง่ิ ในนวิ ยอรก์ เทศบาลไดค้ วบคมุ การจ�ำหน่ายแผน่
ป้ายอนุญาตใหม้ จี �ำนวนจ�ำกดั ซง่ึ ส่งผลใหร้ ถแทก็ ซท่ี ว่ี ง่ิ บรกิ ารผูโ้ ดยสารมจี �ำนวน
นอ้ ยกวา่ ถา้ ปลอ่ ยใหว้ ง่ิ อย่างเสรโี ดยไมม่ กี ารควบคุมดงั ทเ่ี ป็นอยู่

ผลทเ่ี กดิ ข้นึ ตามมาจากนโยบายดงั กลา่ วคอื เจา้ ของรถแทก็ ซท่ี ม่ี แี ผ่นป้าย
อนุญาตทถ่ี กู ตอ้ งตามกฎหมายจะมอี �ำนาจทางการตลาดสูง ซง่ึ หากปราศจากการ
ควบคมุ ทด่ี พี อแลว้ จะสามารถก�ำหนดอตั ราค่าโดยสารทแ่ี พงเกนิ เหตจุ นผูบ้ รโิ ภค
เดอื ดรอ้ นได้ ดว้ ยเหตดุ งั ทก่ี ลา่ วมาจงึ เป็นเร่อื งธรรมดาทเ่ี กอื บทกุ เมอื งต่างๆ ทวั่
โลกตอ้ งควบคมุ จ�ำนวนรถแทก็ ซ่ี แลว้ ยงั ตอ้ งควบคมุ อตั ราการเรยี กเกบ็ ค่าโดยสาร
ดว้ ย ซง่ึ จดุ มงุ่ หมายของกฎหมายมใิ ช่เพยี งเพอ่ื ปกป้องผูบ้ รโิ ภคจากการถกู เอารดั
เอาเปรยี บ แต่เพอ่ื การตดั สนิ ใจใชบ้ รกิ ารแทก็ ซท่ี ม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพมากข้นึ

บทที่ 6 เร่อื งเลา่ เกี่ยวกับความเป็นเจ้าของ 179

ทำ� ไมค่าโดยสารรถแทก็ ซ่จี งึ ประกอบด้วยส่วนท่เี ป็ นอตั ราคงท่แี ละส่วน
ท่เี ป็ นอัตราผันแปร แทนท่จี ะเรียกเกบ็ อัตราท่สี ูงขนึ้ ตามระยะทางท่วี ่งิ
(กรณีศกึ ษาของ มาริโอ คาโปริชชี่)
ภายใตข้ อ้ บงั คบั รถแทก็ ซข่ี องเมอื งลอนดอนปี 2007 รถแทก็ ซไ่ี ดร้ บั อนุญาตใหเ้กบ็
ค่าโดยสารในอตั ราคงท่ี 2.20 ปอนด์ และอตั ราผนั แปรอยู่ระหวา่ ง 4.20 – 7.40
ปอนดต์ ่อไมล์ ข้นึ อยู่กบั วา่ เป็นช่วงเวลาใดของวนั และช่วงวนั ใดในสปั ดาห์ ซง่ึ เมอื ง
ต่างๆ ของแต่ละประเทศทวั่ โลกต่างกม็ โี ครงสรา้ งการก�ำหนดอตั ราค่าโดยสารรถ
แทก็ ซท่ี ค่ี ลา้ ยคลงึ กนั

แลว้ เพราะเหตใุ ด หน่วยงานภาครฐั ทีเ่ กีย่ วขอ้ งจึงไม่ใชว้ ธิ ีกำ� หนดอตั รา
ค่าโดยสารทสี่ ะดวกง่ายดายกวา่ โดยการเกบ็ ค่าโดยสารอตั ราคงทหี่ น่ึงทตี่ ำ�่ และ
กำ� หนดอตั ราสูงข้นึ ตามระยะทางทเี่ พมิ่ ข้นึ

เน่อื งจากรถแทก็ ซม่ี เี ครอ่ื งค�ำนวณอเิ ลก็ ทรอนกิ สช์ ่วยคดิ ค่าโดยสารอตั โนมตั ิ
จงึ อาจไมใ่ ช่เร่อื งงา่ ยอย่างทค่ี ดิ ถา้ เราจะคดิ ค�ำนวณค่าโดยสารโดยองิ กบั ระยะการ
เดนิ ทางเพยี งประการเดยี ว ภายใตโ้ ครงสรา้ งการก�ำหนดอตั ราค่าโดยสารทเ่ี ป็นอยู่
วธิ กี ารค�ำนวณค่าโดยสารทม่ี เี หตมุ ผี ลมากกวา่ ในทางปฏบิ ตั จิ งึ ไมต่ อ้ งคดิ ค�ำนวณ
บนพ้นื ฐานเฉพาะระยะการเดนิ ทาง

เพอ่ื การอยู่รอดทางธุรกจิ รายไดจ้ ากค่าโดยสารตอ้ งครอบคลุมรายจ่าย
ทง้ั หมดทกุ ประเภททเ่ี จา้ ของรถแทก็ ซล่ี งทนุ ไป รายจ่ายบางประเภทจะเป็นสดั สว่ น
ทางตรงกบั จ�ำนวนระยะทางทร่ี ถวง่ิ บรกิ ารผูโ้ ดยสาร (เช่น ค่านำ�้ มนั เช้อื เพลงิ ค่า
บ�ำรุงรกั ษา และค่าเสอ่ื มสภาพ ฯลฯ) แต่กม็ รี ายจ่ายบางประเภททไ่ี มข่ ้นึ กบั ระยะ
ทางทร่ี ถวง่ิ ตวั อย่างเช่น ค่าเสยี โอกาสของเงนิ ทนุ ทเ่ี จา้ ของลงทนุ ไปกบั รถยนตจ์ ะ
เป็นรายจ่ายคงทเ่ี สมอไมว่ ่ารถจะวง่ิ มากนอ้ ยเพยี งใด หรอื ค่าประกนั ภยั รถยนต์
ก็ไม่ข้นึ กบั ระยะทางทร่ี ถวง่ิ และส�ำหรบั เมอื งใหญ่บางเมอื งทก่ี �ำหนดใหเ้ จา้ ของ
รถตอ้ งซ้อื ป้ายทะเบยี นรถแทก็ ซด่ี ว้ ย ค่าใชจ้ ่ายดงั กลา่ วน้ีก็ถอื เป็นค่าใชจ้ ่ายคงท่ี
(ปจั จบุ นั ในนวิ ยอรก์ ค่าป้ายทะเบยี นรถแทก็ ซข่ี ายในราคามากกวา่ 3 แสนดอลลาร)์

180 สนุกคิดในชวี ิตประจ�ำวนั แบบเศรษฐศาสตร์

โครงสรา้ งอตั ราค่าโดยสารรถแทก็ ซ่ที ่เี ช่ือกนั ว่ามปี ระสทิ ธิภาพท่สี ุดคือ
โครงสรา้ งอตั ราราคาท่สี ามารถช้ีน�ำผูบ้ ริโภคสู่การตดั สนิ ใจใชบ้ ริการ ภายใต้
แนวคดิ น้ีท�ำใหค้ ่าโดยสารทผ่ี ูบ้ รโิ ภคจ่าย จะใกลเ้คยี งมากทส่ี ุดกบั ค่าใชจ้ ่ายเพม่ิ
ทผ่ี ูข้ บั หรอื เจา้ ของรถแทก็ ซต่ี อ้ งรบั ภาระ ถา้ จะใหเ้จา้ ของรถแทก็ ซม่ี รี ายไดค้ ุม้ กบั
ค่าใชจ้ ่ายทง้ั หมด จะเป็นรายไดท้ ค่ี �ำนวณข้นึ จากอตั ราค่าโดยสารทก่ี �ำหนดข้นึ กบั
จ�ำนวนระยะทางทร่ี ถวง่ิ เท่านนั้ อตั ราค่าโดยสารต่อไมลท์ ค่ี วรจะเป็นตอ้ งก�ำหนด
ใหส้ ูงข้นึ อกี หลายปอนดต์ ่อไมลจ์ ากระดบั ทก่ี �ำหนดไวเ้ดมิ ในกรณีน้ีผลทต่ี ามมา
คอื อตั ราค่าโดยสารจะสูงมากจนไมจ่ ูงใจใหผ้ ูค้ นใชบ้ รกิ ารรถแทก็ ซ่ี โดยเฉพาะถา้
เป็นการเดนิ ทางระยะสนั้ ๆ แมว้ า่ โดยขอ้ เทจ็ จรงิ ค่าใชจ้ ่ายเพม่ิ ในสว่ นของเจา้ ของรถ
แทก็ ซท่ี ใ่ี หบ้ รกิ ารผูโ้ ดยสารกลมุ่ หลงั อาจตำ�่ กวา่ ความเตม็ ใจจ่ายของผูบ้ รโิ ภคกต็ าม

โครงสรา้ งอตั ราค่าโดยสารรถแทก็ ซท่ี ป่ี ระกอบไปดว้ ยทง้ั อตั ราคงทแ่ี ละ
อตั ราผนั แปรตามระยะทาง จดั เป็นโครงสรา้ งรายไดท้ ่มี คี วามใกลเ้ คียงมาก
กบั โครงสรา้ งค่าใชจ้ ่ายท่เี จา้ ของแท็กซ่สี ่วนใหญ่ประสบอยู่ โครงสรา้ งน้ีช่วย
ใหร้ ถแทก็ ซ่สี ามารถเรียกเก็บอตั ราค่าโดยสารผนั แปรต่อไมลต์ ำ�่ ลง โครงสรา้ ง
อตั ราค่าโดยสารท่ีเป็นอยู่จึงไม่บงั คบั ผูโ้ ดยสารใหต้ อ้ งเสียค่าใชจ้ ่ายมากกว่า
ค่าใชจ้ ่ายจริงท่ีเกิดข้นึ กบั การเดินทางระยะไกล โครงสรา้ งอตั ราค่าโดยสาร
น้ีจึงไม่เป็นอุปสรรคใหค้ นหนั มาใชบ้ ริการรถแท็กซ่ีส�ำหรบั การเดินทางใน
ระยะไกลๆ ซง่ึ ผลประโยชนต์ ่อผูบ้ รโิ ภคจะมมี ากกวา่ ค่าใชจ้ ่ายจรงิ ทเ่ี กดิ ข้นึ
เพราะเหตุใด ค่าโดยสารรถมนิ ิแคบ็ จากสนามบนิ ฮีทโทรว์ไปยงั
ปลายทางใดกไ็ ด้ในใจกลางลอนดอนจงึ กำ� หนดราคาเดยี ว ในขณะท่ี
ค่าโดยสารของรถแทก็ ซ่ีขนึ้ อยู่กับระยะทางท่ขี นึ้ ตามมเิ ตอร์
(กรณีศกึ ษาของ ทราวสิ เมอร์ฟี เพียร์สันส์)
ข้นึ อยู่กบั ความคบั คงั่ ของการจราจร ส�ำหรบั ค่าโดยสารภายใตส้ ูตรมาตรฐานของ
มเิ ตอรร์ ถแทก็ ซ่จี ากสนามบนิ ฮีทโทรวไ์ ปยงั ปลายทางต่างๆ ใจกลางลอนดอน
ประเมนิ วา่ อาจสูงถงึ 70 ปอนดต์ ่อเทย่ี ว แลว้ เพราะเหตใุ ด ค่ารถโดยสารมนิ ิแคบ็ ที่

บทท่ี 6 เร่อื งเลา่ เกีย่ วกับความเปน็ เจ้าของ 181

วงิ่ ระหวา่ งสนามบนิ ฮที โทรวไ์ ปยงั จดุ ปลายทางต่างๆ ใจกลางลอนดอน ทกี่ ำ� หนดข้นึ
โดยองคก์ ารรถโดยสารสาธารณะแห่งเมอื งลอนดอน จงึ มรี าคาเดียว โดยควบคมุ
ราคาไวร้ ะหวา่ ง 40 – 70 ปอนด์

สนามบนิ ฮีทโทรวค์ ือประตูสู่ประเทศต่างๆ ในสหราชอาณาจกั ร และ
การท่องเทย่ี วคืออตุ สาหกรรมหลกั ของลอนดอน จงึ มคี วามส�ำคญั อย่างยง่ิ ทจ่ี ะ
ตอ้ งรกั ษาภาพลกั ษณ์ของประเทศ เพอ่ื สรา้ งความรูส้ กึ และความประทบั ใจทด่ี ี
กบั นกั ท่องเท่ยี วต่างชาติท่เี ดนิ ทางมาลอนดอน เน่ืองจากนกั ท่องเท่ยี วจ�ำนวน
มากไม่สามารถใชภ้ าษาองั กฤษไดด้ ี และมกั ประสบปญั หาถูกหลอกจากการ
ซ้อื ขายสนิ คา้ หรอื บรกิ าร ซง่ึ หน่งึ ในนนั้ คอื การใชบ้ รกิ ารรถแทก็ ซ่ี ดงั นนั้ เพอ่ื ป้องกนั
นกั ท่องเทย่ี วและนกั เดนิ ทางทข่ี าดประสบการณเ์ กดิ ความกงั วลทอ่ี าจถกู คนขบั รถ
แทก็ ซพ่ี าวง่ิ วนรอบเมอื ง หรอื ถอื โอกาสเรยี กเกบ็ ค่าโดยสารราคาแพง ท�ำใหห้ น่วย
งานทม่ี หี นา้ ทค่ี วบคุมก�ำกบั ราคาค่าโดยสารรถบรกิ ารรบั จา้ ง จงึ เหน็ ควรใหม้ รี ถ
มนิ แิ ค็บไวบ้ รกิ ารเป็นทางเลอื ก และใหก้ �ำหนดค่าโดยสารอตั ราเดยี วจากสนามบนิ
ฮที โทรวไ์ ปยงั จดุ ปลายทางต่างๆ ใจกลางลอนดอน

182 สนุกคดิ ในชวี ติ ประจำ� วันแบบเศรษฐศาสตร์

7

สนุ ขั ตวั ใหญ่ทีส่ ุดจะเปน็ ผูช้ นะ :

การถอดรหัสสญั ญาณตลาด

โ ดยปกติ นกั เศรษฐศาสตรม์ กั ชอบตงั้ สมมตฐิ านกบั ผูบ้ รโิ ภคและผูผ้ ลติ เกย่ี วกบั
ขอ้ มลู ความรูท้ ส่ี มบูรณท์ างดา้ นรายไดแ้ ละตน้ ทนุ ค่าใชจ้ ่ายเพอ่ื ท�ำการตดั สนิ ใจ
อย่างไรก็ตาม บ่อยครง้ั ในทางปฏบิ ตั ทิ งั้ ผูบ้ รโิ ภคและผูผ้ ลติ ยงั ขาดแคลนขอ้ มลู
ความรูเ้ ม่อื ตอ้ งตดั สินใจในเร่ืองส�ำคญั ถึงกระนนั้ ก็ตาม หลกั การประเมนิ
รายได–้ ตน้ ทนุ ยงั คงสามารถน�ำมาประยุกตใ์ ชไ้ ดภ้ ายใตส้ ถานการณท์ ข่ี าดแคลน
ขอ้ มลู ความรู ้หมายความวา่ การปฏบิ ตั งิ านภายใตข้ อ้ มลู ทจ่ี �ำกดั บอ่ ยครง้ั พบวา่ ยงั
ดกี วา่ การตอ้ งแบกรบั ภาระค่าใชจ้ ่ายเพอ่ื ใหไ้ ดม้ าซง่ึ ขอ้ มลู ความรูท้ ด่ี ขี ้นึ
เพราะเหตุใด นักวเิ คราะห์หลักทรัพย์มักไม่ค่อยแนะน�ำให้
นักลงทนุ ขายห้นุ (กรณีศกึ ษาของ โจเซฟ ลูกาเรลล)ิ
แมใ้ นช่วงปีท่ผี ่านมามูลค่าของหุน้ โดยรวมในตลาดหลกั ทรพั ยจ์ ะเพ่มิ ข้นึ แต่
เป้าหมายของนกั ลงทนุ แต่ละคนทม่ี คี วามทะเยอทะยานต่างตอ้ งการท�ำใหม้ ลู ค่าหนุ้
ของตวั เองเตบิ โตดกี วา่ เกณฑเ์ ฉลย่ี ของตลาด และเพอ่ื ใหบ้ รรลเุ ป้าหมายดงั กลา่ ว
นกั เลน่ หนุ้ ส่วนใหญ่จงึ ตอ้ งพง่ึ ค�ำแนะน�ำจากนกั วเิ คราะหห์ ลกั ทรพั ยม์ อื อาชพี ของ
บรษิ ทั นายหนา้ คา้ หลกั ทรพั ยต์ ่างๆ อย่างไรกต็ าม ผลการศึกษาทเ่ี ก่ยี วขอ้ งท�ำให ้
ทราบว่าค�ำแนะน�ำของนกั วเิ คราะหห์ ลกั ทรพั ยเ์ หล่าน้ีเอยี งไปในทศิ ทางเดยี วกนั
อย่างน่าใจหาย ตวั อย่างเช่น ในปี 2000 มคี �ำแนะน�ำจากนกั วเิ คราะหห์ ลกั ทรพั ย์

บทที่ 7 สุนัขตวั ใหญ่ท่สี ุดจะเปน็ ผู้ชนะ 183

รวมทงั้ ส้นิ 28,000 คน เป็นค�ำแนะน�ำทเ่ี ก่ยี วกบั หุน้ ของบรษิ ทั อเมรกิ นั ทอ่ี ยู่ใน
ตลาดหลกั ทรพั ย์ ผลการศึกษาพบวา่ มากกวา่ 99 เปอรเ์ ซน็ ตข์ องค�ำแนะน�ำ ให ้
นกั ลงทนุ “ซ้อื หนุ้ เพม่ิ ใหม้ ากทส่ี ุด ซ้อื หรอื ถอื ไว”้ ในขณะทค่ี �ำแนะน�ำใหข้ ายมนี อ้ ย
กวา่ 1 เปอรเ์ ซน็ ตข์ องค�ำแนะน�ำรวมทง้ั หมดในปีนน้ั อย่างไรกต็ าม จากขอ้ เทจ็ จรงิ
ปรากฏวา่ มบี รษิ ทั อเมรกิ นั จ�ำนวนมากทอ่ี ยู่ในตลาดหลกั ทรพั ยใ์ นปีนน้ั ประสบกบั
ปญั หาราคาหนุ้ ลดลง และหลายบรษิ ทั ราคาหนุ้ ลดลงเกนิ กวา่ คร่งึ ดว้ ยซำ�้

เพราะเหตใุ ด คำ� แนะนำ� ของนกั วเิ คราะหห์ ลกั ทรพั ยจ์ ึงลำ� เอียงมาไปใน
ทางสนบั สนุนใหน้ กั ลงทนุ ซ้อื หนุ้ เพมิ่ ทงั้ ๆ ทีค่ วรแนะนำ� ใหข้ ายทำ� กำ� ไรมากกวา่

มกี ารกลา่ วกนั วา่ นกั วเิ คราะหห์ ลกั ทรพั ยใ์ นปี 2000 ต่างตกเป็นเหยอ่ื ของ
การรูเ้ ท่าไมถ่ งึ การณก์ บั ภาวะกระทงิ เทยี มของตลาดหนุ้ ทเ่ี ตบิ โตข้นึ อย่างไรเ้ หตผุ ล
เช่นเดยี วกบั ทเ่ี คยเกดิ ข้นึ เมอ่ื ปลายทศวรรษท่ี 1990 ราคาหนุ้ เพม่ิ ข้นึ จากปจั จยั ทไ่ี ม่
เก่ยี วกบั การเตบิ โตทางเศรษฐกจิ แต่อย่างใด ส�ำหรบั ผลการศึกษาหลงั จากปี 2000
ช้ใี หเ้ หน็ เหมอื นเดมิ ว่า ค�ำแนะน�ำของนกั วเิ คราะหห์ ลกั ทรพั ยย์ งั คงแสดงความ
บดิ เบอื นอยู่ คอื มกั เป็น “การมองโลกในแงด่ ”ี กบั ภาวการณท์ เ่ี ตบิ โตอย่างต่อเน่อื ง
ของตลาดหนุ้ ในอนาคต

การวเิ คราะหถ์ งึ ผลได–้ ผลเสยี ทน่ี กั วเิ คราะหห์ ลกั ทรพั ยต์ อ้ งเผชญิ ขณะท่ี
เสนอแนะขอ้ คดิ เหน็ เก่ยี วกบั หลกั ทรพั ยเ์ ป็นรายตวั ช่วยช้ใี หเ้หน็ ถงึ ทม่ี าของการ
ออกค�ำแนะน�ำทล่ี �ำเอยี งนนั้ ขอใหล้ องพจิ ารณาจากสถานการณท์ ห่ี ลกั ทรพั ยข์ อง
บรษิ ทั หน่งึ ก�ำลงั ถกู คาดการณถ์ งึ แนวโนม้ การเปลย่ี นแปลงของราคา โดยนกั วเิ คราะห์
หลกั ทรพั ยข์ องบรษิ ทั คา้ หลกั ทรพั ยต์ ่างๆ รวมหา้ ราย แน่นอนวา่ นกั วเิ คราะหห์ ลกั
ทรพั ยแ์ ต่ละคนต่างตอ้ งการพยากรณแ์ นวโนม้ ราคาหนุ้ ทจ่ี ะเปลย่ี นแปลงข้นึ อกี ไม่
ก่เี ดอื นขา้ งหนา้ ดว้ ยความแมน่ ย�ำ แต่กต็ อ้ งไมล่ มื วา่ แต่ละคนจะตอ้ งพยายามรกั ษา
สมั พนั ธภาพอนั ดไี วก้ บั บรษิ ทั ทห่ี ลกั ทรพั ยท์ ก่ี �ำลงั ถกู ประเมนิ ดว้ ย เน่อื งจากบอ่ ย
ครงั้ พบวา่ บรษิ ทั เหลา่ นนั้ กเ็ ป็นลูกคา้ ของบรษิ ทั ตวั เองดว้ ย หรอื ไมก่ ม็ แี นวโนม้ เป็น
ลูกคา้ ทต่ี อ้ งใหบ้ รกิ ารกนั ต่อไปในอนาคต

184 สนุกคดิ ในชวี ิตประจำ� วันแบบเศรษฐศาสตร์

เมอ่ื พจิ ารณาทกุ ปจั จยั ประกอบกนั แลว้ ก่อนจะออกค�ำแนะน�ำซ้อื หรอื ขาย
นกั วเิ คราะหห์ ลกั ทรพั ยแ์ ต่ละรายจะตอ้ งดูหรอื เดาก่อนดว้ ยว่าเพอ่ื นนกั วเิ คราะห์
อกี สร่ี ายทเ่ี หลอื จะออกค�ำแนะน�ำอย่างไร ทง้ั หลายทง้ั ปวงเขาหรอื เธอตอ้ งรูด้ ว้ ยวา่
ตน้ ทนุ ของการพยากรณผ์ ดิ ข้นึ อยู่กบั (บางส่วน) ค�ำแนะน�ำของเพอ่ื นนกั วเิ คราะห์
อกี สร่ี ายดว้ ย และค�ำแนะน�ำของเพอ่ื นนกั วเิ คราะหเ์ หล่านนั้ เช่อื ไดว้ ่าอย่างนอ้ ย
จะตอ้ งเอนเอยี งไปในทางทส่ี นบั สนุนใหน้ กั ลงทนุ “ซ้อื หุน้ เพม่ิ ” ทง้ั น้ีเป็นเพราะ
นายจา้ งของนกั วเิ คราะหเ์ หลา่ น้ตี ่างตอ้ งการเอาใจบรษิ ทั เอกชนเจา้ ของหลกั ทรพั ย์
ทถ่ี กู ประเมนิ ถา้ เป็นกรณีสุดโต่งทน่ี กั วเิ คราะหท์ งั้ หา้ รายออกค�ำแนะน�ำใหซ้ ้อื และ
ต่อมาราคาหุน้ ตกลง เขาหรือเธอรูว้ ่าการต�ำหนิจะถูกจ�ำกดั ดว้ ยขอ้ เทจ็ จริงท่วี ่า
นกั วเิ คราะหท์ กุ รายท�ำนายผดิ เหมอื นกนั หมด

แต่ถา้ เขาหรือเธอเป็นรายเดยี วท่อี อกค�ำแนะน�ำใหข้ ายหุน้ ของบริษทั ใด
บรษิ ทั หน่งึ ในขณะทเ่ี พอ่ื นนกั วเิ คราะหอ์ กี สร่ี ายแนะน�ำใหซ้ ้อื และต่อมาราคาหนุ้
ของบรษิ ทั ไดเ้พม่ิ ข้นึ แน่นอนวา่ สถานการณเ์ ช่นน้เี ขาหรอื เธอจะกลายเป็นผูแ้ พท้ นั ที
เพราะไมเ่ พยี งใหค้ �ำแนะน�ำทผ่ี ดิ แต่จะถกู ผูค้ นพากนั กลา่ วถงึ เน่ืองจากเพอ่ื นนกั
วเิ คราะหข์ องเขาหรอื เธอทเ่ี ป็นคู่แขง่ เป็นฝ่ายถกู ทห่ี นกั หนาสาหสั มากกวา่ นน้ั กค็ อื
ในอนาคตนายจา้ งของเขาหรอื เธอจะไมไ่ ดร้ บั ความเช่อื มนั่ จากบรษิ ทั ทม่ี ศี กั ยภาพ
มาเป็นลูกคา้ อกี ต่อไป

ภายใตส้ ถานการณ์ดงั กล่าว วธิ ีท่ีปลอดภยั ท่ีสุดส�ำหรบั นกั วเิ คราะห์
หลกั ทรพั ยก์ ็คือ การออกค�ำแนะน�ำใหเ้ ป็นไปในทศิ ทางเดียวกนั กบั เพ่อื นนกั
วเิ คราะหร์ ายอ่ืนๆ เพราะนกั วเิ คราะหแ์ ต่ละคนรูด้ ีว่า ความสนใจของผูเ้ ป็น
นายจา้ งของเพอ่ื นนกั วเิ คราะหอ์ ่นื ก็เหมอื นกบั ความสนใจของผูเ้ ป็นนายจา้ งของ
ตวั เอง คือตอ้ งการใหค้ �ำแนะน�ำออกมาในทศิ ทางทส่ี นบั สนุนใหน้ กั ลงทนุ “ซ้อื ”
มากกวา่ “ขาย” ดว้ ยเหตนุ ้ี จงึ เป็นเหตผุ ลวา่ ท�ำไมนกั วเิ คราะหห์ ลกั ทรพั ยจ์ งึ มกั
แนะน�ำใหซ้ ้อื หุน้ ของบริษทั ใดบริษทั หน่ึง เพราะเป็นทางเลอื กท่ปี ลอดภยั ท่สี ุด
ในการออกค�ำแนะน�ำ อย่างไรก็ตาม นกั ลงทนุ ทม่ี คี วามระมดั ระวงั จะทราบดวี ่า
ค�ำแนะน�ำให ้ “ซ้อื ” ของนกั วเิ คราะหห์ ลกั ทรพั ยส์ ามารถช่วยส่อื สารขอ้ มูลท่มี ี

บทที่ 7 สุนขั ตัวใหญ่ที่สดุ จะเปน็ ผู้ชนะ 185

ประโยชนไ์ ดน้ อ้ ยมาก ในดา้ นทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกบั การเปลย่ี นแปลงของราคาของหลกั
ทรพั ยน์ น้ั ๆ ในอนาคต

เป็ นเร่อื งปกต ิ ทก่ี ารแลกเปลย่ี นซ้อื ขายสนิ คา้ เกดิ ข้นึ ระหวา่ งฝ่ายต่างๆ ทม่ี ี
ผลประโยชนข์ ดั กนั ฝ่ายผูข้ ายตอ้ งการใหฝ้ ่ายผูซ้ ้อื เปิดเผยขอ้ มลู ความเตม็ ใจทจ่ี ะ
ยอมจ่ายส�ำหรบั ซ้อื สนิ คา้ จากตน ในขณะทฝ่ี ่ายผูซ้ ้อื กลวั วา่ ฝ่ายผูข้ ายจะเสนอขาย
สนิ คา้ ในราคาสูงเกนิ ไป จงึ มกั ปิดบงั ซอ่ นเรน้ ความตอ้ งการซ้อื ในท�ำนองคลา้ ยคลงึ
กนั ฝ่ายผูซ้ ้อื ตอ้ งการรูว้ า่ สนิ คา้ ทต่ี นสนใจอยากซ้อื นน้ั มคี ณุ ภาพดเี พยี งไร ในขณะ
ทฝ่ี ่ายผูข้ ายซง่ึ ก็รูค้ วามตอ้ งการนนั้ อยู่แลว้ แต่ก็ไมย่ อมเปิดเผยขอ้ บกพร่องของ
สนิ คา้ ตวั เองทงั้ หมดใหผ้ ูซ้ ้อื ทราบ ภายใตภ้ าวะแวดลอ้ มดงั กลา่ ว ผูม้ อี �ำนาจในการ
ตดั สนิ ใจจะสามารถไดร้ บั ขอ้ มลู ขา่ วสารทด่ี ไี ดอ้ ย่างไร

นกั ชวี วทิ ยาไดอ้ าศยั หลกั การพ้นื ฐานทางเศรษฐศาสตรใ์ นการพยายามตอบ
ค�ำถามขา้ งตน้ กบั กรณีของสตั วท์ ม่ี ผี ลประโยชนข์ ดั กนั ตวั อย่างเช่น เมอ่ื สุนขั สอง
ตวั แย่งกระดูกช้นิ เดยี วกนั สุนขั แต่ละตวั สามารถแยกแยะไดว้ า่ คู่ต่อสูข้ องตนมี
ความน่าเกรงขามมากนอ้ ยเพยี งไรก่อนจะตดั สนิ ใจต่อสู ้ ถา้ คู่ต่อสูม้ ลี กั ษณะดอ้ ย
กวา่ การต่อสูก้ จ็ ะไมเ่ กดิ ข้นึ

ขนาดของสุนขั เป็นสญั ญาณหน่ึงท่บี อกใหร้ ูว้ ่าสุนขั แต่ละตวั มคี วามน่า
สะพรงึ กลวั ในการต่อสูเ้พยี งไร ในการต่อสูเ้พอ่ื แย่งกระดูกช้นิ เดยี วกนั เมอ่ื สุนขั ตวั
เลก็ ตอ้ งเจอกบั สุนขั ตวั ใหญ่มากกวา่ สุนขั ตวั เลก็ จะรรี อและยอมลา่ ถอยไปในทส่ี ุด
ในขณะทส่ี ุนขั ตวั ใหญ่กวา่ จะเตม็ ใจต่อสูม้ ากข้นึ

ภายใตส้ ถานการณท์ ก่ี ลา่ วมา สุนขั แต่ละตวั พยายามท�ำตวั ใหพ้ องโตมาก
ท่สี ุด โดยแสดงอาการดุรา้ ยหรือเห่าเพอ่ื ข่มขู่คู่ต่อสู ้ ซ่งึ จะท�ำใหก้ ลา้ มเน้ือรอบ
บรเิ วณรูขมุ ขนใตผ้ วิ หนงั ของหลงั สตั วร์ ดั ตวั และขนตง้ั ชนั ข้นึ เพอ่ื ท�ำใหร้ ูปร่างดู
ใหญ่ข้นึ แต่เน่ืองจากสุนขั ทกุ ตวั ต่างกระท�ำเหมอื นๆ กนั ไปตามธรรมชาติ จงึ ไม่
บงั เกดิ ผลใดๆ ในการเพม่ิ ความเกรงขามใหก้ บั มนั เพราะขนาดเปรยี บเทยี บไมไ่ ด้
แตกต่างกนั ทา้ ยทส่ี ุด สุนขั ทด่ี ูตวั ใหญ่กค็ อื สุนขั ตวั ทใ่ี หญ่จรงิ ๆ นนั่ เอง

186 สนุกคดิ ในชวี ิตประจ�ำวนั แบบเศรษฐศาสตร์

ตน้ ทนุ ของการสรา้ งหลกั การเทยี ม (Costly to Fake Principle) ยงั ใช้
อธบิ ายวา่ ท�ำไมลูกนกในรงั ทส่ี ง่ เสยี งรอ้ งไดด้ งั ทส่ี ุดมโี อกาสถกู ป้อนตวั หนอนจาก
พอ่ แมม่ ากทส่ี ุดเมอ่ื พวกมนั บนิ กลบั รงั จากการหาอาหาร เน่อื งจากลูกนกทกุ ตวั ต่าง
ตอ้ งการไดก้ นิ อาหารเหมอื นๆ กนั พวกมนั ก็จะรอ้ งส่งเสยี งจบิ๊ ๆ เป็นสญั ญาณ
ความหวิ เหมอื นกนั ทกุ ตวั และเมอ่ื พจิ ารณาในแงม่ มุ น้ี สญั ญาณรอ้ งจบิ๊ ๆ อาจไม่
ไดบ้ อกอะไรมากนกั เพราะนกทกุ ตวั กร็ อ้ งเวลาหวิ เหมอื นกนั อย่างไรกต็ าม ผล
การทดลองแสดงใหเ้หน็ วา่ ลูกนกตวั ทม่ี คี วามหวิ มากกวา่ สามารถส่งเสยี งรอ้ งได้
ดงั มากกวา่ ตวั ทห่ี วิ นอ้ ย ดงั นน้ั การหวิ อาหารมากทส่ี ุดจงึ เป็นมลู เหตจุ ูงใจใหล้ ูก
นกส่งเสยี งรอ้ งไดด้ งั ทส่ี ุด

เพราะเหตใุ ด ผู้ผลติ สนิ ค้าจงึ มกั พมิ พ์ข้อความ “ดงั ได้เหน็ ในจอโทรทศั น์”
บนส่ิงพมิ พ์โฆษณา หรือในกล่องบรรจุผลติ ภณั ฑ์สนิ ค้า
(กรณีศกึ ษาของ โจน มอริอาร์ต)ี
บอ่ ยครงั้ ทผ่ี ูผ้ ลติ โฆษณาสนิ คา้ ของตวั เองทางสอ่ื โทรทศั น์ กต็ อ้ งการใหผ้ ูบ้ รโิ ภคได้
รบั รูถ้ งึ โฆษณาดงั กลา่ วดว้ ย ดงั นน้ั เขาจงึ ชอบทจ่ี ะใหม้ กี ารพมิ พข์ อ้ ความ “ดงั ได้
เหน็ ในจอโทรทศั น”์ บนสง่ิ พมิ พโ์ ฆษณาในหนงั สอื พมิ พ์ วารสารรายเดอื น วารสาร
รายปกั ษ์ หรอื แมใ้ นกลอ่ งบรรจสุ นิ คา้ ทเ่ี ขาโฆษณาทางโทรทศั น์

ทำ� ไมผูบ้ ริโภคจงึ ควรรบั รูด้ ว้ ยวา่ สนิ คา้ ของผูผ้ ลติ มกี ารโฆษณาทางโทรทศั น์
ในบางช่วงเวลาการโฆษณาทางโทรทศั นม์ คี ่าใชจ้ ่ายสูงมาก เน่อื งจากโฆษณา
เพยี ง 32 วนิ าทตี อ้ งจ่ายเป็นเงนิ สูงถงึ 1 ลา้ นปอนด์ แมแ้ ต่ช่วงเวลาดกึ มากๆ ค่า
ใชจ้ ่ายของโฆษณาทางโทรทศั นย์ งั คงสูงกว่าทางวทิ ยุหรอื สง่ิ พมิ พ์ ดงั นน้ั ค�ำถาม
แทจ้ รงิ ทค่ี วรถามจงึ น่าจะเป็นว่า ท�ำไมผูผ้ ลติ จงึ ตอ้ งการใหผ้ ูค้ นรูว้ ่าเขาไดล้ งทนุ
อย่างมากเพอ่ื ใหผ้ ูบ้ รโิ ภคสนใจในสนิ คา้ ของเขา
กุญแจส�ำหรบั การตอบค�ำถามน้ีไดจ้ ากขอ้ สงั เกตท่วี ่า เงนิ ท่จี ่ายในการ
โฆษณาสนิ คา้ จะก่อใหเ้กดิ ผลตอบแทนแก่สนิ คา้ ทด่ี มี ากกวา่ สนิ คา้ ทไ่ี มด่ หี รอื ดอ้ ย
คณุ ภาพ สง่ิ ทก่ี ารโฆษณาสามารถช่วยไดค้ อื การชกั น�ำใหผ้ ูซ้ ้อื รายใหมท่ ม่ี ศี กั ยภาพ
หนั มาสนใจทดลองใชส้ นิ คา้ และถา้ ผูซ้ ้อื รายใดลองซ้อื ใชจ้ นเกดิ ความชอบแลว้ ก็

บทที่ 7 สนุ ขั ตวั ใหญ่ทีส่ ดุ จะเป็นผู้ชนะ 187

ถอื วา่ การโฆษณานนั้ คมุ้ ค่า เพราะผูบ้ รโิ ภคจะกลบั มาซ้อื สนิ คา้ ซำ�้ หรอื อาจบอกต่อ
เพอ่ื นฝูง แต่ถา้ ผูบ้ รโิ ภครายใดพบกบั ความผดิ หวงั กจ็ ะไมก่ ลบั มาซ้อื อกี และคงไม่
แนะน�ำหรอื ไปบอกต่อกบั เพอ่ื นๆ คนอน่ื ดว้ ย ในกรณีหลงั น้ี เงนิ ลงทนุ ทใ่ี ชใ้ นการ
โฆษณากจ็ ะเกดิ ความสูญเสยี

เน่ืองจากผูผ้ ลติ สนิ คา้ ทวั่ ไปจะตอ้ งมกี ารทดสอบสนิ คา้ กบั ลูกคา้ เฉพาะ
กลมุ่ ต่างๆ หลายๆ ครง้ั ก่อนจนแน่ใจ จงึ น�ำสนิ คา้ ออกวางจ�ำหน่ายในทอ้ งตลาด
ผูผ้ ลติ เหลา่ น้จี งึ มขี อ้ มลู อยู่แลว้ วา่ ผูบ้ รโิ ภคกลมุ่ ใดมแี นวโนม้ ชอบสนิ คา้ ของเขามาก
ทส่ี ุด ดงั นน้ั เมอ่ื ผูผ้ ลติ ตดั สนิ ใจท่มุ ทนุ โฆษณาสนิ คา้ กเ็ พราะมนั่ ใจวา่ จะตอ้ งขาย
สนิ คา้ ไดแ้ น่ เน่อื งจากมผี ูบ้ รโิ ภคทช่ี น่ื ชอบสนิ คา้ อยู่แลว้ รวมทงั้ ผูบ้ รโิ ภครายใหมๆ่
กจ็ ะเกดิ ความมนั่ ใจเพม่ิ ข้นึ เพราะแน่ใจวา่ จะตอ้ งมคี ณุ ภาพดี มฉิ ะนน้ั ผูผ้ ลติ คงไม่
กลา้ ทมุ่ การโฆษณาขนาดนนั้ ดว้ ยเหตนุ ้ี จงึ ไมใ่ ช่เร่อื งลกึ ลบั แต่อย่างใดวา่ ท�ำไมจงึ
มผี ูผ้ ลติ เป็นจ�ำนวนมากตอ้ งการทจ่ี ะใหผ้ ูบ้ รโิ ภคไดร้ บั รูว้ ่าเขาไดล้ งทนุ อย่างมากกบั
โฆษณาทางโทรทศั น์ ซง่ึ กเ็ พอ่ื ใหผ้ ูบ้ รโิ ภคสนใจในผลติ ภณั ฑข์ องเขานนั่ เอง

SSท�ำไมจะตอ้ งสนใจกบั การโฆษณาสินคา้ ดว้ ย

วาดโดย : มิค สตีเวนส์

188 สนกุ คิดในชวี ติ ประจ�ำวันแบบเศรษฐศาสตร์

เพราะเหตุใด คนท่มี ีอาชีพทนายความจงึ ใช้จ่ายเก่ียวกบั การซือ้ รถและ
เคร่ืองแต่งกายมากกว่าคนท่มี ีอาชีพสอนหนังสือในมหาวทิ ยาลัย
คนเราเมอ่ื หาเงนิ ไดม้ ากข้นึ เท่าไร กม็ แี นวโนม้ จะใชจ้ ่ายมากข้นึ กบั สนิ คา้ และบรกิ าร
บางประเภท ซง่ึ หน่งึ ในสนิ คา้ เหลา่ นนั้ คอื รถยนตแ์ ละเส้อื ผา้ อาภรณ์ ผลการศึกษา
พบวา่ ผูท้ ม่ี รี ายไดส้ ูงจะมกี ารใชจ้ ่ายไปกบั สนิ คา้ ทงั้ สองทก่ี ลา่ วมากกวา่ ผูม้ รี ายได้
ตำ�่ อย่างไรก็ตาม รายไดก้ ็มใิ ช่ปจั จยั เดยี วทม่ี ผี ลต่อค่าใชจ้ ่ายของสนิ คา้ ทง้ั สอง
ประเภท จากขอ้ เทจ็ จรงิ พบวา่ คนทม่ี อี าชพี ทนายความหรอื นกั กฎหมาย จะมกี าร
ใชจ้ ่ายเก่ยี วกบั การซ้อื รถยนตแ์ ละเส้อื ผา้ อาภรณม์ ากกวา่ คนทม่ี อี าชพี สอนหนงั สอื
ในมหาวทิ ยาลยั ทม่ี รี ะดบั รายไดแ้ ละรสนยิ มใกลเ้คยี งกนั ทำ� ไมจงึ เป็นเช่นนนั้

SSการแต่งกายเป็นเครื่องชีค้ วามสามารถของคน
ทีป่ ระกอบอาชีพหนึ่ง มากกว่าอีกอาชีพหน่ึงได้

วาดโดย : มิค สตีเวนส์

บทท่ี 7 สุนัขตวั ใหญ่ท่ีสดุ จะเปน็ ผู้ชนะ 189

ดงั ทก่ี ลา่ วไปแลว้ วา่ มคี วามสมั พนั ธท์ างบวกระหวา่ งคนทห่ี าเงนิ ไดม้ ากกบั
การใชจ้ ่ายทม่ี ากข้นึ กบั สนิ คา้ หรอื บรกิ ารบางประเภท เช่น รถและเส้อื ผา้ นอกจากน้ี
ยงั พบความเชอ่ื มโยงทางบวกระหว่างระดบั ความสามารถพเิ ศษของบคุ คลกบั ระดบั
เงนิ เดอื นหรอื รายไดจ้ ากการท�ำงานในตลาดแรงงานทม่ี กี ารแขง่ ขนั สูง เมอ่ื ประมวล
ความสมั พนั ธโ์ ดยรวม สามารถช้ใี หเ้หน็ ว่ามคี วามเชอ่ื มโยงทางบวกระหวา่ งระดบั
ความสามารถพเิ ศษของบคุ คลกบั ระดบั การใชจ้ ่ายทม่ี ากกบั สนิ คา้ ประเภทรถและ
เส้อื ผา้ จากขอ้ มลู ความรูน้ ้ีท�ำใหค้ าดเดาไดอ้ ย่างคร่าวๆ วา่ คนทเ่ี ราพบปะพดู คุย
ดว้ ยน่าจะมคี วามสามารถพเิ ศษมากหรอื นอ้ ยเพยี งไร โดยการส�ำรวจดูเส้อื ผา้ ทเ่ี ขา
สวมใส่หรอื จากรถทเ่ี ขาใช้

การคาดเดาดงั กลา่ วจะถกู ตอ้ งและใกลเ้คยี งกบั ขอ้ เทจ็ จรงิ มากข้นึ ส�ำหรบั
ผูป้ ระกอบอาชพี เฉพาะดา้ นมากกวา่ บางดา้ น ตวั อย่างเช่น ทนายความทม่ี คี วาม
สามารถสูงจะมงี านมากเสมอและมเี งนิ รายไดจ้ ากวชิ าชพี สูงมาก ในขณะทอ่ี าจารย์
สอนหนงั สอื ในมหาวทิ ยาลยั ทว่ี ่าเก่งทส่ี ุดแลว้ อาจมรี ายไดม้ ากกว่าเพอ่ื นอาจารย์
ดว้ ยกนั หรอื ดอ้ ยกวา่ เพยี งเลก็ นอ้ ยเท่านน้ั ขอ้ แตกต่างของค่าใชจ้ ่ายเก่ยี วกบั รถ
และเส้อื ผา้ จงึ เป็นเคร่อื งช้หี น่งึ ทน่ี ่าเชอ่ื ถอื มากในการบอกความแตกต่างของความ
สามารถพเิ ศษของผูม้ อี าชพี ทนายความไดม้ ากกวา่ อาชพี อาจารย์ ทางดา้ นลูกความ
ทต่ี อ้ งการมองหาทนายความทเ่ี ก่งๆ จงึ มเี หตผุ ลทส่ี มควรจะตอ้ งระมดั ระวงั ในการ
วา่ จา้ งทนายความทใ่ี ชร้ ถฟอรด์ รุ่นเก่าอายุมากเกนิ กวา่ สบิ ปีและสนิมข้นึ ตวั ถงั แลว้
ในทางตรงกนั ขา้ ม นกั ศึกษาไมจ่ �ำเป็นตอ้ งมขี อ้ สงสยั ใดๆ ในความรูค้ วามสามารถ
ของอาจารยท์ ส่ี อนวชิ าเคมี หากเหน็ วา่ อาจารยย์ งั ใชร้ ถเก่ารุ่นเดยี วกนั นน้ั

ทนายความดว้ ยกนั เองอาจทราบวา่ การขบั รถราคาแพงๆ ก็ใชเ้ ป็นเคร่อื ง
บอกการมคี วามสามารถสูงส�ำหรบั อาชพี ทนายความได้ ซง่ึ มนั หมายถงึ การจะได้
งานและค่าจา้ งท�ำคดคี วามสูงตามมา และทกุ คนต่างพยายามเพม่ิ การใชจ้ ่ายมาก
ข้นึ กบั การซ้อื รถราคาแพงมาใช้แต่ถา้ ทกุ คนท�ำตามอย่างเดยี วกนั หมด ทนายความ
ท่เี ก่งท่สี ุดก็คงเป็นผูท้ ่ขี บั รถราคาแพงมากท่สี ุดเหมอื นเดิมอยู่ดี เพราะการมี
รายไดม้ ากทส่ี ุดนนั่ เอง ผลทต่ี ามมาคอื ทนายความทกุ คนจ่ายค่าเส้อื ผา้ และรถ
มากเกนิ ความจ�ำเป็น

190 สนกุ คดิ ในชวี ิตประจ�ำวันแบบเศรษฐศาสตร์

โดยสรปุ อาชพี ทนายความตอ้ งเผชญิ กบั แรงกดดนั เกย่ี วกบั ค่าใชจ้ ่ายในเรอ่ื ง
รถและการแต่งกายทด่ี มี ากกว่าอาชพี อน่ื เพราะหากเขาแต่งกายหรอื ใชร้ ถราคาถกู
เท่ากบั เป็นการส่งสญั ญาณความไมเ่ ป็นมอื อาชพี ใหก้ บั ผูจ้ ะมาเป็นลูกความหรอื ผู ้
ทก่ี �ำลงั มองหาทนาย ซง่ึ แน่นอนวา่ ย่อมส่งผลเสยี ต่ออาชพี ของเหลา่ ทนายความท่ี
แต่งกายดอ้ ยกวา่ หรอื ใชร้ ถรุ่นเก่าราคาถกู กวา่ รวมทง้ั เพอ่ื นทนายกอ็ าจมองวา่ เขา
มคี วามสามารถนอ้ ย ทงั้ ทแ่ี ทจ้ รงิ แลว้ อาจใช่หรอื ไมใ่ ช่กไ็ ด้เปรยี บเหมอื นสุนขั ทไ่ี ม่
สามารถแสดงความดรุ า้ ยโดยการเห่าเสยี งดงั มนั กจ็ ะท�ำตวั เลก็ ลง

ในทางตรงกนั ขา้ ม ส�ำหรบั ผูม้ อี าชพี เป็นอาจารยใ์ นมหาวทิ ยาลยั ไมม่ สี ง่ิ
จูงใจใหพ้ วกเขาตอ้ งแต่งกายดว้ ยเส้ือผา้ ราคาแพงหรือใชร้ ถราคาแพง ส่ิงท่ี
พวกเขาตอ้ งการคอื บทความทางวชิ าการไดร้ บั การตพี มิ พใ์ นวารสารวชิ าการชนั้ น�ำ
ทม่ี ชี อ่ื เสยี ง หรอื โครงการวจิ ยั ของพวกเขาไดร้ บั การสนบั สนุนทางการเงนิ ซง่ึ ผูท้ ่ี
ท�ำหนา้ ทอ่ี นุมตั เิ ร่อื งเหลา่ น้ไี มไ่ ดอ้ นุมตั จิ ากการดูวา่ พวกเขาแต่งกายอย่างไร หรอื
ใชร้ ถยนตร์ ุ่นใด ปีใด

เพราะเหตใุ ด จงึ มกี ารใช้ระเบยี บวธิ ีทางคณติ ศาสตร์ในวชิ าเศรษฐศาสตร์
มากเกนิ ความจำ� เป็ น
แบบจ�ำลองคณิตศาสตรไ์ ดถ้ กู น�ำมาใชอ้ ยา่ งเป็นทางการในวชิ าเศรษฐศาสตรย์ อ้ นไป
ยาวนานตงั้ แต่ในอดตี มนั ไดช้ ่วยสรา้ งทฤษฎแี ละความเขา้ ใจอยา่ งละเอยี ดลกึ ซ้งึ ถงึ
การท�ำงานของกลไกการตลาดและการก�ำหนดราคาสนิ คา้ หรอื บรกิ าร อยา่ งไรกต็ าม
ตงั้ แต่ช่วงกลางของศตวรรษท่ี 20 เป็นตน้ มา ระดบั การใชร้ ะเบยี บวธิ ที างคณิตศาสตร์
ในวชิ าเศรษฐศาสตรไ์ ดเ้พม่ิ สูงข้นึ มาก มากจนกระทงั่ นกั เศรษฐศาสตรด์ ว้ ยกนั เอง
จ�ำนวนมากเร่มิ รูส้ กึ วา่ มนั มากเกนิ ความจ�ำเป็น ค�ำถามคอื นกั เศรษฐศาสตรม์ กี าร
ใชร้ ะเบยี บวธิ ีทางคณิตศาสตรม์ ากเกนิ ไปหรือไม่

การเพม่ิ ข้นึ ของระดบั การใชร้ ะเบยี บวธิ ที างคณิตศาสตรใ์ นวชิ าเศรษฐศาสตร์
ไดเ้ กดิ ข้นึ พรอ้ มๆ กบั การแขง่ ขนั ทม่ี คี วามรุนแรงมากข้นึ ในการหางานในวงการ
วชิ าการทางเศรษฐศาสตร์ ถา้ มผี ูม้ าสมั ภาษณง์ านสองคน คนทม่ี คี วามรูค้ วามสามารถ

บทท่ี 7 สนุ ัขตัวใหญ่ที่สดุ จะเป็นผู้ชนะ 191

สูงและแขง็ แกร่งทางคณิตศาสตร์ จะไดเ้ปรยี บและไดเ้งนิ เดอื นสูงข้นึ ส�ำหรบั งาน
ในวชิ าชพี น้ี เหตผุ ลเป็นเพราะผูท้ ไ่ี มเ่ ก่งทางคณิตศาสตรจ์ ะไมส่ ามารถสรา้ งแบบ
จ�ำลองคณิตศาสตรส์ �ำหรบั เศรษฐศาสตรท์ ม่ี คี วามสลบั ซบั ซอ้ นได้และผูท้ ส่ี ามารถ
ท�ำไดก้ เ็ ทา่ กบั เป็นการสง่ สญั ญาณความเก่งกาจของตวั เองออกมา ดว้ ยเหตนุ ้เี องจงึ
เป็นสง่ิ จูงใจใหน้ กั ศึกษาหรอื ผูส้ มคั รงานในวงการวชิ าการทางเศรษฐศาสตร์ ต่าง
ยอมลงทนุ ทงั้ เวลาและความพยามลบั สมองของตวั เองใหค้ มกรบิ กบั คณิตศาสตร์

เมอ่ื ก�ำหนดใหฟ้ งั กช์ นั่ อยู่ในรูป f(p, q; α) ความหนาแน่นของการจา้ งงาน ณ

วนั ทส่ี �ำรวจ อาจเขยี นในรูปสมการ โดยปรบั จากสมการท่ี 8 ในหวั ขอ้ ทผ่ี ่านมา ดงั น้ี
p +p q
(30) g (p, q) = E(R) f(p, q) = E(kR) qα1–1 (1 – q)α2–1 pα3 (1 – p)α4–1

เมอ่ื ∫p ∫q g (p, g) = 1 และใชใ้ นการหาค่า
α3α+3α4
(31) E(R) = α1α+1α2 + α3α+3α4 = R(α)

โดยการใชส้ มการท่ี (9) ความหนาแน่นของการว่างงาน ณ วนั ทส่ี �ำรวจอาจเขยี นได้

ดงั น้ี p +q q
1 – E(R)
(32) h(p, q) = = 1 – kE(R) qα1 1 (1 – q)α2–1 pα3–1 (1 – p)α4–1.11

สมการความหนาแน่นของการจดั กลมุ่ แรงงานแสดงไดด้ งั น้ี

(33) m(p, q) = k* qα1 (1 – q)α2–1 pα3) (1 – p)α4–1,

SSระเบียบวิธีทางคณิตศาสตร์ในวิชาเศรษฐศาสตร์ : ของดี แต่มากเกินเหตุ

192 สนุกคิดในชวี ิตประจำ� วนั แบบเศรษฐศาสตร์

เช่นเดยี วกนั กบั สรรพสง่ิ อน่ื ๆ ในโลกใบน้ี เมอ่ื นกั เศรษฐศาสตรห์ นั มาใช้
ระเบยี บวธิ ที างคณิตศาสตรใ์ นงานทางเศรษฐศาสตรม์ ากข้นึ ยง่ิ ท�ำใหร้ ะดบั ความ
เขม้ ขน้ ของสาระทางคณิตศาสตรข์ ยบั สูงข้นึ และย่งิ เป็นการส่งสญั ญาณความ
ตอ้ งการบคุ ลากรทเ่ี ก่งทางคณิตศาสตรม์ ากข้นึ ตามไปดว้ ย ผลทต่ี ามมาจากการ
แขง่ ขนั คอื การใชค้ ณิตศาสตรท์ ม่ี มี ากเกนิ ความจ�ำเป็น

ระดบั การใชร้ ะเบยี บวธิ ีทางคณิตศาสตรใ์ นวชิ าเศรษฐศาสตรท์ ม่ี มี ากข้นึ
ทกุ ขณะ เป็นปรากฏการณท์ เ่ี กดิ ข้นึ คลา้ ยกบั ผูค้ นจ�ำนวนมากไปงานปารต์ ้คี อ็ กเทล
และต่างกต็ ะเบง็ เสยี งคยุ กนั ดงั ข้นึ ทกุ ขณะ เพราะต่างคนต่างแย่งกนั พดู เมอ่ื ทกุ คน
ตอ้ งพดู ดงั ข้นึ เพอ่ื ใหค้ ู่สนทนาไดย้ นิ ระดบั เสยี งกจ็ ะตอ้ งเพม่ิ ตาม ส่งผลใหต้ ่างก็
ตอ้ งพดู ดงั ข้นึ ไปเร่อื ยๆ
เพราะเหตุใด อาจารย์สอนวิชามานุษยวิทยาควรมีความเช่ียวชาญ
ในการใช้ภาษามากกว่าวิชาชีพอ่ืน แต่กลับพบว่าบ่อยครัง้ ไม่มีความ
สามารถในการเขียนให้อ่านเข้าใจได้อย่างชัดเจน ทำ� ไมจงึ เป็ นเช่นนัน้
สมาชกิ ของกลมุ่ วชิ าชพี ต่างๆ มคี วามแตกต่างกนั ดา้ นความสามารถในการสอ่ื สาร
ขอ้ ความ ไมเ่ วน้ แมก้ ระทงั่ ในหมนู่ กั การเมอื งดว้ ยกนั เอง ซง่ึ ความส�ำเรจ็ ของอาชพี
น้ีจะข้นึ อยู่กบั ความสามารถในการพดู อย่างมาก อย่างนกั การเมอื งบางท่าน เช่น
อดตี ประธานาธบิ ดบี ลิ ล์ คลนิ ตนั เป็นแบบอย่างของนกั พดู ทม่ี คี วามชดั เจน ใน
ขณะทอ่ี ดตี ประธานาธบิ ดจี อรจ์ ดบั เบลิ ยู. บชุ พดู ฟงั เขา้ ใจยากกวา่ ส�ำหรบั กลมุ่
อาชพี อน่ื ๆ อาจมคี วามแตกต่างกนั นอ้ ยกวา่ ส�ำหรบั ความสามารถในการพดู แต่
อาจารยห์ รอื ผูท้ ม่ี วี ชิ าชพี เก่ยี วกบั บรรยายวชิ าทางมานุษยวทิ ยา โดยทวั่ ไปพบว่า
เป็นวชิ าชพี ทน่ี ่าจะท�ำงานไดย้ ากหากปราศจากซง่ึ ความสามารถดา้ นการเขยี นและ
การพดู อย่างไรกต็ าม ขอ้ เทจ็ จรงิ กลบั พบวา่ ไมค่ ่อยพบงานเขยี นเชงิ วชิ าการของ
นกั มานุษยวทิ ยาคนใดทอ่ี ่านชดั เจนและเขา้ ใจไดง้ า่ ย

บทที่ 7 สุนขั ตวั ใหญท่ ี่สดุ จะเปน็ ผู้ชนะ 193

เป็นไปได้วา่ ถ้าเป็นผ้ทู อี่ ยใู่ นวงวชิ าการมานษุ ยวทิ ยาด้วยกนั เอง ก็อาจ
สามารถถอดรหสั ข้อความหรือเข้าใจศพั ท์แสงวชิ าการตา่ งๆ ที่เข้าใจยาก
โดยไมล่ ำ� บากมากนกั แตส่ ำ� หรับผ้ทู อี่ ยใู่ นวชิ าชีพอน่ื แล้ว ผลการสำ� รวจพบ
วา่ มีน้อยมากท่ีสามารถเข้าใจเนือ้ หาในบทความทางมานษุ ยวทิ ยาได้งา่ ย
ค�ำถามจงึ มวี า่ เพราะเหตใุ ด การเขยี นบทความของนกั มานุษยวทิ ยาส่วน
มากจงึ ไมส่ ามารถทำ� ใหม้ คี วามชดั เจนในสาระ และอ่านเขา้ ใจยากมาก โดยเฉพาะกบั
ผูอ้ ่านทวั่ ๆ ไป
สมมตฐิ านหน่งึ ทอ่ี า้ งกนั คอื วธิ กี ารพดู หรอื บรรยายทางมานุษยวทิ ยาไดถ้ กู
หลอ่ หลอมโดยพลงั แนวคดิ ในทฤษฎขี องวชิ าน้ี ในท�ำนองเดยี วกนั กบั ทพ่ี ลงั แนวคดิ
ทฤษฎขี องวชิ าเศรษฐศาสตรท์ ไ่ี ดห้ ลอ่ หลอมนกั เศรษฐศาสตร์ จากหวั ขอ้ ทอ่ี ธบิ าย
ก่อนหนา้ ไดแ้ สดงใหเ้หน็ แลว้ วา่ ผูส้ มคั รงานทางวชิ าชพี เศรษฐศาสตรต์ ่างตอ้ งแสดง
ความสามารถทางคณิตศาสตรข์ องตนใหเ้ดน่ เหนอื กว่าคู่แขง่ ขนั เพอ่ื ใชเ้ป็นเครอ่ื งช้วี า่
ตนเก่งกวา่ อนั เป็นค่านยิ มยุคหน่งึ ของผูท้ อ่ี ยู่ในวงการวชิ าการเศรษฐศาสตร์ ฉนั ใด
กฉ็ นั นนั้ นกั มานุษยวทิ ยาอาจมแี นวคดิ และแนวทางปฏบิ ตั ใิ นท�ำนองคลา้ ยคลงึ กนั
เพอ่ื แสดงใหเ้หน็ วา่ ตนเป็นผูร้ ูท้ างวชิ าการหรอื มคี วามคงแก่เรยี นมากกวา่ เมอ่ื เร่มิ
ตน้ วชิ าชพี ใหมๆ่ ส่วนใหญ่อาจารย์ นกั วชิ าการ และผูบ้ รรยายทางมานุษยวทิ ยา
จะพดู และเขยี นดว้ ยการใชป้ ระโยคทช่ี ดั เจนและเขา้ ใจไดง้ า่ ย มาระยะหลงั ๆ เพอ่ื
ใหต้ วั เองดูน่าเกรงขามทางวชิ าการมากข้นึ จงึ เร่มิ สอดแทรกค�ำศพั ทห์ รอื ขอ้ ความท่ี
ไมเ่ ป็นทค่ี นุ้ เคยของคนทวั่ ไปเขา้ ไปในขอ้ เขยี น ซง่ึ การปฏบิ ตั ดิ งั กลา่ วกเ็ พอ่ื ตอ้ งการ
สอ่ื ใหผ้ ูอ้ ่านเกดิ ความประทบั ใจวา่ มคี วามเป็นมอื อาชพี เพราะสามารถเขยี นงานใน
สง่ิ ทผ่ี ูอ้ ่านคนอน่ื อ่านไมร่ ูเ้ ร่อื ง
แน่นอนวา่ ขอ้ เขยี นหรอื บทความทเ่ี ตม็ ไปดว้ ยถอ้ ยค�ำหรอื ศพั ทแ์ สงไมเ่ ป็นท่ี
รูจ้ กั เขา้ ใจยาก และมากเกนิ เหตุ จะไมเ่ ป็นทย่ี อมรบั ของผูอ้ ่านทวั่ ไป อย่างไรกต็ าม
เมอ่ื นกั เขยี นดา้ นมานุษยวทิ ยาหลายๆ คนต่างพากนั สอดแทรกถอ้ ยค�ำ ขอ้ ความ
หรอื ค�ำศพั ทท์ างเทคนิคทางวชิ าการต่างๆ เขา้ ไปจนเป็นธรรมเนียมปฏบิ ตั ิ เพอ่ื

194 สนุกคดิ ในชวี ติ ประจ�ำวันแบบเศรษฐศาสตร์

แสดงความเป็นผูค้ งแก่เรยี นบอ่ ยๆ จนเป็นทน่ี ยิ มมากข้นึ ส�ำหรบั ถอ้ ยค�ำ ขอ้ ความ
หรอื ค�ำศพั ทจ์ �ำนวนมากเหลา่ นนั้ ซง่ึ ครง้ั หน่ึงไมเ่ ป็นทร่ี ูจ้ กั คนุ้ เคย กอ็ าจเร่มิ เป็นท่ี
เขา้ ใจกนั มากข้นึ โดยเฉพาะกบั ผูท้ อ่ี ยู่วงการวชิ าชพี น้ี และเมอ่ื ไปถงึ ในจดุ นน้ั นกั
เขยี นแต่ละคนจะย่งิ แสดงภูมริ ูใ้ นความเป็นนกั วชิ าการของตนมากข้นึ อกี โดย
เขยี นเฉพาะสง่ิ ทผ่ี ูอ้ ่านเขา้ ใจยากกนั มากข้นึ มากจนมาตรฐานทก่ี �ำหนดระดบั การ
ใชค้ �ำศพั ทเ์ ทคนคิ และถอ้ ยค�ำของวชิ าชพี น้เี ร่มิ เปลย่ี นแปลงไป จนกระทงั่ รูปแบบ
และสไตลก์ ารเขยี นบทความทางมานุษยวทิ ยาไมใ่ กลเ้คยี งกบั การเขยี นบทความ
ทด่ี ี ดงั ทพ่ี วกเราคนุ้ เคยและอ่านเขา้ ใจอกี ต่อไป

บางครง้ั กม็ ีการพูดกนั ว่า มผี ูซ้ ้อื สองประเภทในตลาด ประเภทแรกคือ
ผูซ้ ้อื ทร่ี ูว้ า่ ตวั เองก�ำลงั ท�ำอะไร กบั ประเภททส่ี องคอื ผูซ้ ้อื ทร่ี ูว้ า่ ตวั เองก�ำลงั ท�ำอะไร
ผูซ้ ้อื ประเภทแรกบางครง้ั สามารถจ�ำกดั ความสูญเสยี โดยการพจิ ารณาขอ้ มลู ความ
รูท้ ข่ี าดหายไปเก่ยี วกบั ความเช่อื มโยงระหวา่ งราคาและคณุ ภาพสนิ คา้ ซง่ึ ตวั อย่าง
ทจ่ี ะน�ำเสนอต่อไปน้ี เก่ยี วเน่อื งกบั การใชข้ อ้ มลู ทไ่ี มส่ มดลุ กนั อย่างผูข้ ายทวั่ ไปจะ
มขี อ้ มลู ความรูเ้ก่ยี วกบั คณุ ภาพสนิ คา้ ดกี วา่ ผูซ้ ้อื หนา้ ทข่ี องผูซ้ ้อื ในตวั อย่างต่อไปน้ี
เป็นเพยี งการสรุปความเหน็ วา่ สนิ คา้ ของผูข้ ายมคี ณุ ภาพดเี พยี งใด โดยการสงั เกต
จากพฤตกิ รรมของผูข้ าย

เพราะเหตุใด รถท่ใี ช้แล้วแต่สภาพยงั ใหม่จงึ มีราคาขายถกู กว่ารถใหม่
ป้ ายแดงมาก (กรณีศกึ ษาของ จอร์จ อเคอร์ลอฟ)
เมอ่ื คุณถอยรถคนั ใหม่ออกจากโชวร์ ูมเมอ่ื ไร ราคาขายต่อส�ำหรบั รถของคุณจะ
ลดลงทนั ที 20 เปอรเ์ ซน็ ต์ หรอื มากกวา่ นน้ั เมอ่ื พจิ ารณาถงึ ขอ้ เทจ็ จรงิ ทว่ี า่ รถ
แต่ละคนั มอี ายุการใชง้ านมากกวา่ สองแสนไมล์ เพราะเหตใุ ด การใชร้ ถคนั ใหมท่ ี่
วงิ่ เพยี งไมก่ ีไ่ มลจ์ งึ มผี ลทำ� ใหร้ าคารถลดลงไดม้ ากถงึ เพยี งนนั้

โดยทวั่ ไป ผูซ้ ้อื จะจ่ายราคาขายปลกี ส�ำหรบั รถคนั ใหม่ซง่ึ สูงกว่าราคาท่ี
ศูนยจ์ �ำหน่ายรถซ้อื มาประมาณ 15 เปอรเ์ ซน็ ต์ เมอ่ื ผูบ้ รโิ ภคซ้อื รถคนั ใหมแ่ ละ
ใชเ้ พยี งไมน่ านตอ้ งการขายท้งิ แน่นอนว่าเขาคงอยากขายรถในสภาพเกอื บใหม่

บทท่ี 7 สุนขั ตวั ใหญท่ ่ีสดุ จะเป็นผู้ชนะ 195

ใหไ้ ดร้ าคาสูงพอๆ กบั ทซ่ี ้อื มา แต่การจะท�ำเช่นนน้ั ได้ เขาตอ้ งขายแขง่ กบั นกั ขาย
มอื อาชีพของศูนยข์ ายรถใหม่ท่มี คี วามพรอ้ มมากกว่า และแน่นอนว่านกั ขาย
มอื อาชพี เหลา่ นนั้ จะสามารถดงึ ดูดผูต้ อ้ งการซ้อื รถใหมไ่ ดด้ กี วา่ เขา ดงั นน้ั ถา้ จะ
ขายรถใหไ้ ด้ เขาจะตอ้ งเสนอขายในราคาทต่ี ำ�่ กวา่ รถใหมม่ าก

เหตผุ ลส�ำคญั อกี ประการทส่ี ามารถอธบิ ายไดว้ า่ ท�ำไมรถใชแ้ ลว้ ในสภาพ
ยงั ใหมจ่ งึ มรี าคาขายถกู กวา่ รถใหมป่ ้ายแดงมาก เป็นเพราะความแปรปรวนของ
กรรมวธิ ีการผลติ และการประกอบรถส่งผลใหร้ ถใหม่ทุกคนั ท่อี อกจากโรงงาน
พรอ้ มๆ กนั อาจมคี ุณภาพต่างกนั ได้ และคุณอาจเป็นผูโ้ ชครา้ ยทซ่ี ้อื รถใหม่แต่
อาจไดค้ นั ทเ่ี คร่อื งยนตแ์ ละการขบั ขม่ี ปี ญั หา ท�ำใหค้ ุณอยากขายท้งิ แมว้ ่ารถใช้
แลว้ สภาพยงั ใหมม่ ปี ญั หาเร่อื งการขบั ข่ี แต่คงไมม่ ใี ครสามารถบอกไดว้ า่ เป็นรถ
ไมด่ ี แมแ้ ต่ช่างเองถา้ ไมไ่ ดเ้ ป็นผูส้ มั ผสั เป็นประจ�ำ คงมแี ต่เจา้ ของรถทต่ี อ้ งการ
ขายเท่านน้ั ทร่ี ูด้ ถี งึ สภาพและคณุ ภาพของรถตวั เอง ดงั นนั้ หากเจา้ ของรถใชแ้ ลว้
สภาพยงั ใหมต่ อ้ งการขายรถใหไ้ ดจ้ งึ ตอ้ งตง้ั ราคาตำ�่ มาก (ซง่ึ ผูซ้ ้อื อาจตง้ั ขอ้ สงสยั
ในใจเร่อื งซ้อื แลว้ มปี ญั หาการใชง้ าน)

ความไม่สมดุลของการรบั รูข้ อ้ มลู ข่าวสารระหว่างผูซ้ ้อื และผูข้ ายมนี ยั ต่อ
การตง้ั ราคารถใชแ้ ลว้ เพอ่ื งา่ ยต่อความเขา้ ใจ สมมตวิ า่ นาย ก. ตง้ั ราคารถใชแ้ ลว้
ทเ่ี ช่อื ถอื ไดว้ า่ มนั ยงั มสี ภาพดไี มม่ ปี ญั หาไวเ้ท่ากบั 10,000 ปอนด์ แต่ตง้ั ราคารถ
ใชแ้ ลว้ ทไ่ี มม่ นั่ ใจวา่ ดเี ท่ากบั 5,000 ปอนด์ ถา้ สมมตวิ า่ คร่งึ หน่ึงของจ�ำนวนรถใช้
แลว้ ทง้ั หมดเป็นรถทเ่ี ช่อื ถอื ไดว้ า่ ดี ดงั นนั้ ราคาเฉลย่ี รวมของรถใชแ้ ลว้ ทงั้ สอง
ประเภทจะเท่ากบั 7,500 ปอนด์

ภายใตส้ ถานการณท์ ก่ี ลา่ วมา รถใชแ้ ลว้ จะขายไดใ้ นราคาตำ�่ กว่า 7,500
ปอนดม์ าก เพราะเหตใุ ดจงึ เป็นเช่นนนั้ อธบิ ายไดด้ งั น้ี สมมตวิ ่ารถใชแ้ ลว้ ทกุ คนั
ตงั้ ขายในราคา 7,500 ปอนด์ ณ ราคาน้เี จา้ ของรถทต่ี ง้ั ราคาขายรถใชแ้ ลว้ สภาพดี
ไวเ้ท่ากบั 10,000 ปอนดจ์ ะไมม่ ใี ครยอมขาย ในทางตรงกนั ขา้ ม เจา้ ของรถใชแ้ ลว้
ทไ่ี มม่ นั่ ใจสภาพรถก็อยากจะรบี ขายออกไปทนั ที เน่ืองจากไดร้ าคาสูงกว่าราคาท่ี
ตอ้ งการ 5,000 ปอนด์ ดงั นนั้ รถยนตท์ ม่ี กี ารเสนอซ้อื ขายกนั จงึ จะมแี ต่รถใชแ้ ลว้

196 สนกุ คิดในชวี ติ ประจำ� วนั แบบเศรษฐศาสตร์

ทไ่ี มม่ นั่ ใจวา่ เป็นรถดเี ท่านน้ั ซง่ึ เป็นรถประเภททไ่ี มม่ ใี ครเตม็ ใจซ้อื ยกเวน้ แต่จะ
มกี ารลดราคาลงมามากเท่านน้ั

ในโลกแหง่ ความเป็นจรงิ รถใชแ้ ลว้ บางคนั ทเ่ี จา้ ของขายออกไปดว้ ยเหตผุ ล
ทไ่ี มเ่ ก่ยี วกบั ความไมม่ นั่ ใจในการใชง้ านของรถ แต่เป็นเพราะสาเหตอุ น่ื ทอ่ี ยู่นอก
เหนือการควบคุมของเจา้ ของท�ำใหต้ อ้ งขายรถท้งิ ดงั เช่นทม่ี กั พบในป้ายโฆษณา
ขายรถ เช่น “ถกู ยา้ ยไปชคิ าโก ตอ้ งการขายรถวอลโว”่ หรอื “เพง่ิ คลอดบตุ ร ตอ้ ง
ขายรถปอรเ์ ช่ บอกซเ์ ตอร”์ เป็นตน้

เพราะเหตุใดภาพยนตร์ ของประเทศออสเตรเลีย
จงึ ประสบความสำ� เร็จสูงมาก
ภาพยนตรเ์ ร่อื งต่างๆ เหลา่ น้ีมอี ะไรทเ่ี หมอื นกนั – Breaker Morani, Picnic at
Hanging Rock, The Last Wave, Strictly Ballroom, Priscilla, Queen
of the Desert, My Brilliant Career, Mad Max, Gallipoli, Moulin
Rouge, Walkabout, Lantana, Rabbit Proof Fence, The Year of Living
Dangerously, Muriel’s Wedding และ Crocodile Dundee

สง่ิ ทเ่ี หมอื นกนั คอื ทกุ เร่อื งเป็นภาพยนตรจ์ ากประเทศออสเตรเลยี และ
แต่ละเร่ืองดงึ ดูดผูช้ มไดจ้ �ำนวนสูงมาก มผี ูช้ ่ืนชอบทงั้ ในสหรฐั ฯ และสหราช
อาณาจกั ร ทส่ี �ำคญั คอื สรา้ งข้นึ ดว้ ยตน้ ทนุ ทต่ี ำ�่ ดว้ ย โดยรวมกค็ อื ภาพยนตรจ์ าก
ออสเตรเลยี ประสบความส�ำเรจ็ สูงกวา่ ภาพยนตรจ์ ากสหรฐั ฯ ทส่ี รา้ งข้นึ ดว้ ยตน้ ทนุ
ทส่ี ูงกวา่ มาก แลว้ ปจั จยั ใด เป็นสาเหตแุ หง่ ความสำ� เร็จของภาพยนตรอ์ อสเตรเลยี
ในสหรฐั ฯ และสหราชอาณาจกั ร

บางคนอธบิ ายวา่ เป็นเพราะวฒั นธรรมของชาวออสเตรเลยี ทบ่ี ม่ เพาะความ
คดิ เชงิ สรา้ งสรรคม์ ายาวนานกวา่ วฒั นธรรมของสหรฐั ฯ และสหราชอาณาจกั ร แต่
เหตผุ ลทน่ี ่ารบั ฟงั มากกวา่ น่าจะเป็นเพราะภาพยนตรจ์ ากออสเตรเลยี ทเ่ี ขา้ ฉายใน
สหรฐั ฯ และสหราชอาณาจกั รอาจไมใ่ ช่ตวั แทนเฉลย่ี ของภาพยนตรอ์ อสเตรเลยี
ทง้ั หมดทส่ี รา้ ง

บทท่ี 7 สนุ ัขตวั ใหญท่ ส่ี ดุ จะเป็นผู้ชนะ 197

การน�ำภาพยนตรต์ ่างประเทศเขา้ ฉายในสหรฐั ฯ มคี ่าใชจ้ ่ายสูงกวา่ ทกุ ประเทศ
ในโลก เฉพาะค่าโฆษณาประชาสมั พนั ธอ์ ย่างเดยี วอาจมคี ่าใชจ้ ่ายมากกวา่ สบิ ลา้ น
ดอลลาร์ การทน่ี กั ธุรกจิ ในดา้ นน้ยี อมลงทนุ สูงมากขนาดนนั้ กต็ ่อเมอ่ื เขามองเหน็
โอกาสการท�ำรายไดค้ มุ้ ค่าใชจ้ ่ายจากการมคี นดูจ�ำนวนมากเทา่ นนั้ ยงั มหี ลายปจั จยั
ทม่ี อี ทิ ธพิ ลต่อการตดั สนิ ใจดูภาพยนตรเ์ ร่อื งใดเร่อื งหน่งึ เช่น มดี ารานกั แสดงชนั้
น�ำ หรอื ไมก่ ผ็ ูส้ รา้ งและผูก้ �ำกบั ทม่ี ชี อ่ื เสยี ง กย็ ง่ิ มกี ารระดมโฆษณายง่ิ กระตนุ้ ความ
สนใจของผูช้ ม แต่ทน่ี ่าจะเป็นปจั จยั ส�ำคญั มากทส่ี ุดในการช่วยเพม่ิ จ�ำนวนคนดูได้
อย่างดกี ค็ อื การแนะน�ำกนั ปากต่อปากวา่ เป็นหนงั ทด่ี ี

ภาพยนตรอ์ อสเตรเลยี เร่อื งต่างๆ ทก่ี ลา่ วขา้ งตน้ เร่มิ เขา้ ฉายในสหรฐั ฯ และ
สหราชอาณาจกั ร ผูช้ มส่วนใหญ่กไ็ มม่ ใี ครเคยไดย้ นิ ชอ่ื ผูส้ รา้ งหรอื ดารานกั แสดง
น�ำเท่าไรนกั (ยกเวน้ ไมก่ ่คี น เช่น ปีเตอร์ เวยี ร์ และ เมล กบิ สนั ซง่ึ เป็นดาราชาว
ออสเตรเลยี ทช่ี ่อื ตดิ ปากชาวอเมรกิ นั ) และกไ็ มไ่ ดเ้ป็นหนงั ทส่ี รา้ งกนั ต่อเน่อื งจาก
เร่อื งอน่ื ดว้ ย กย็ ง่ิ ท�ำใหไ้ มเ่ ป็นทร่ี ูจ้ กั

ดงั นน้ั การจะประสบความส�ำเรจ็ ในตลาดของสหรฐั ฯ และสหราชอาณาจกั ร
ได้มคี วามหวงั เดยี วเทา่ นน้ั คอื ตอ้ งท�ำหนงั ทม่ี คี ณุ ภาพดมี ากจนไดร้ บั การประกาศ
เกยี รตคิ ณุ และมกี ารพดู ชมกนั ปากต่อปากต่อไปใหไ้ ด ้ จงึ ท�ำใหห้ นงั ของออสเตรเลยี
ทเ่ี ขา้ ฉายในสหรฐั ฯ และสหราชอาณาจกั รถกู จดั อยู่ในกลมุ่ ประเภทน้ี

ปญั หาการขาดขอ้ มลู เพอ่ื การตดั สนิ ใจ ซง่ึ บางครง้ั ขอ้ มลู ในมอื กไ็ มไ่ ดส้ อ่ื ใน
สง่ิ ทต่ี อ้ งการจะสอ่ื ใหร้ ูเ้สมอไป หรอื อาจไมม่ อี งคค์ วามรูอ้ ยู่ในขอ้ มลู มากนกั ขอ้ มลู
ลกั ษณะน้คี งไมม่ ใี ครจะไดอ้ ะไรมากเท่าไร นอกจากน้ี บางครงั้ ขอ้ มลู ทม่ี อี ยู่กส็ อ่ื ให้
คนเขา้ ใจไปอย่างผดิ ๆ ดงั ทจ่ี ะแสดงในตวั อย่างทจ่ี ะกลา่ วต่อไปน้ี ถา้ เป็นผูม้ หี นา้ ท่ี
ตดั สนิ ใจกต็ อ้ งใชข้ อ้ มลู ดงั กลา่ ว และสามารถรบั รูถ้ งึ ทศิ ทางของการบดิ เบอื นขอ้ มลู
ทเ่ี กดิ ข้นึ บอ่ ยครง้ั กก็ ลายเป็นประโยชนไ์ ดเ้หมอื นกนั

198 สนกุ คดิ ในชวี ิตประจำ� วันแบบเศรษฐศาสตร์