SARระดับหลักสูตร วิทยาลัยพยาบาลศรมหาสารคาม

259

ตัวบง่ ชี้/ ผลการดาเนินงาน รายการหลกั ฐาน
เกณฑก์ ารประเมนิ

ผลความสาเร็จของการพัฒนาที่เห็นเป็นรูปธรรม 6.1.3-1 รายงานผลการ

ชดั เจน ประเมินความพึงพอใจต่อ

ในปกี ารศกึ ษา 2564 ไดก้ ารกากบั ติดตามการดาเนินงาน สิ่งสนบั สนุนการเรียนรู้ของ

(6.1.3-1 ถึง 6.1.3-2) พบวา่ นั ก ศึ ก ษ า แ ล ะ อ า จ า ร ย์

1. มีผลการประเมินความพึงพอใจต่อสิ่งสนับสนุนของ ภาคเรียนท่ี 1 ปีการศึกษา

นักศึกษาและอาจารย์ เพ่ิมข้ึนในภาคเรียนที่ 2 จาก 4.13 2564

และ 4.17 ตามลาดับ เป็น 4.18 และ 4.24 ตามลาดบั

2. การประเมินความพึงพอใจ มีข้อเสนอแนะ พบว่า 6.1.3-2 รายงานผลการ

จานวนครุภัณฑ์การแพทย์ และครุภัณฑ์การศึกษา ประเมินความพึงพอใจต่อ

ไม่เพียงพอ ได้ดาเนินการจัดซ้ือครุภัณฑ์การแพทย์ เช่น สิง่ สนับสนุนการเรยี นรู้ของ

เตียงผู้ปุวย รถเข็นฉีดยา โต๊ะวางเคร่ืองมือแพทย์ฯลฯ นักศึกษาและอาจารย์

ครุภัณฑ์การศกึ ษา เช่น หุ่นแขนฝึกฉีดยา หุ่นฝึกการทาแผล ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศึกษา

กล้ามเน้ือฉีดยา เป็นต้น พร้อมในการใช้ในการเรียน 2564

ภาคทฤษฎี ภาคทดลอง และภาคปฏิบตั ิ

3. มีห้องเรียนรู้เพียงพอ เพิ่มขึ้นจากปีการศึกษา 2563

ดงั นี้

- หอ้ งปฏบิ ตั ิการพยาบาล เพิ่ม 3 หอ้ ง

- หอ้ ง 204, 206, 207

- หอผปู้ ุวยเสมอื น 1 ห้อง

- ห้อง 203

- ห้องเรียนกลุ่มยอ่ ย 17 หอ้ ง

- หอ้ งเรียนออนไลน์ 2 ห้อง

- ห้อง 415, 515

4. มีความเร็วอินเทอร์เน็ตจากเดิม 200/40 Mbps เป็น

200/50 Mbps และระบบสารอง all net จาก 50/10

Mbps เปน็ 150/10 Mbps

260

หมวด 6 ขอ้ คดิ เห็น

6.1 ข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะเกี่ยวกบั คณุ ภาพหลักสูตรจากผ้ปู ระเมนิ

ขอ้ คดิ เห็นหรอื สาระ ความเหน็ ของผูร้ ับผิดชอบหลกั สูตร การนาไปดาเนนิ การวางแผน

จากผปู้ ระเมิน หรอื ปรบั ปรุงหลักสูตร

การเตรียมความพร้อมอาจารย์ มีความคิดเห็น สอดคล้องกับผู้ วิทยาลัยฯ วางแผนการพัฒนา

ประจาหลักสูตรในการพัฒนา ประเมิน ความรู้ความเข้าใจของอาจารย์

ค ว า ม รู้ ค ว า ม เ ข้ า ใ จ เ ก่ี ย ว กั บ ประจาหลักสูตร เก่ียวกับการจัด

หลักสูตร OBE และทาความเข้าใจ ก า ร ศึ ก ษ า ที่ เ น้ น ผ ล ลั พ ธ์

ในการถ่ายโยง PLOs สู่ CLOs (Outcome Based Education

และ LLOs เพื่อให้วางแผนการ : OBE) และทาความเข้าใจใน

จัดการเรียนการสอนท่ีชัดเจนและ กา รถ่ าย โ ย ง PLOs สู่ CLOs

สะทอ้ นผลลพั ธ์ที่ชัดเจน และ LLOs ดงั น้ี

1. ประชุมชี้แจงหลักสูตร OBE

แ ล ะ ก า ร น า ห ลั ก สู ต ร ไ ป ใ ช้

ประชมุ แก่อาจารยป์ ระจา

2. ประชุม/สัมมนา การนา

หลกั สูตร OBE ไปใช้

3. ส่งเสริมและสนับสนุนให้

อาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตร

และอาจารย์ประจาหลักสูตร

ไ ด้ พั ฒ น า ต น เ อ ง เ ก่ี ย ว กั บ

หลักสูตร OBE การจัดการเรียน

การสอน เพื่อบรรลุผลลัพธ์การ

เรียนรู้

4. เตรียมอาจารย์ผู้รับผิดชอบ

หลักสูตร เก่ียวกับการประกัน

คุณภาพการศึกษาภายในระดับ

หลักสูตรตามเกณฑ์ AUNQA

และการบริหารจัดการหลักสูตร

261

6.2 สรุปการประเมินหลกั สูตรจากผสู้ าเร็จการศึกษา
การประเมนิ จากผ้ทู ่สี าเร็จการศึกษา
ข้อมูลเชิงปริมาณ : ผลการประเมินหลักสูตรจากผู้สาเร็จการศึกษา ในปีการศึกษา 2564

โดยการสอบถามทางออนไลน์ พบว่า มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก (ค่าเฉลี่ย 4.46 จากคะแนนเต็ม 5
คะแนน)

ข้อมูลเชิงคุณภาพ : ผู้สาเร็จการศึกษาสะท้อน มุมมองต่อหลักสูตรว่า หลักสูตรสามารถ
พัฒนาบัณฑติ ให้มีสมรรถนะในการประกอบวิชาชีพการพยาบาลได้อยา่ งมปี ระสิทธิภาพ สามารถทางานเป็นทีม
ร่วมกับสหสาขาวชิ าชีพ มภี าวะผู้นาดา้ นสุขภาพ และความคิดสรา้ งสรรค์ ในการร่วมพัฒนางานไดเ้ ป็นอยา่ งดี

ข้อวิพากษท์ ี่สาคัญจากผลการประเมิน ขอ้ คดิ เห็นของคณาจารยต์ ่อผลการประเมนิ

การนาผลการประเมิน จากผู้สาเร็จการศึกษาสู่การ คณาจารย์มีข้อคิดเห็น สอดคลอ้ งกบั ผู้สาเรจ็ การศึกษา

พัฒนา/ปรับปรุงหลักสูตร ควรคานึงถึงบริบทและ และเห็นควรวิเคราะห์จุดแข็งและจุดอ่อน ของการ

สถานการณ์ปจั จุบันเป็นสาคญั ซงึ่ ไดร้ บั ผลกระทบจาก จัดการเรียนการสอนในหลักสูตร เพ่ือนาไปเป็นข้อมูล

สถานการณ์ระบาดของโรคโควิด-19 จึงต้องมีการ นาเข้าในการบริหารจัดการหลักสูตร และพัฒนา/

ปรับเปล่ียนวิธีการจัดการเรียนการสอนในภาคทฤษฎี ปรับปรุงตอ่ ไป

และภาคปฏิบัติ เป็นแบบผสมผสานท้ังการสอนแบบ

ออนไลน์และฝึกปฏิบัติในสถานการณ์ จาลองเสมือน

จริง นอกจากนี้ ควรนาผลการประเมินมาวิเคราะห์

ผลลัพธ์การเรียนรู้รายด้านที่โดดเด่น เพื่อถอด

บทเรียนและวเิ คราะหห์ าแนวปฏิบตั ทิ ดี่ ี

ขอ้ เสนอการเปล่ียนแปลงในหลกั สูตรจากผลการประเมิน

พัฒนารูปแบบ/วิธีการจัดการเรียนที่มุ่งเน้นผลลัพธ์การเรียนรู้เป็นสาคัญและยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง รวมทั้ง

ปรับใหเ้ ข้ากับบรบิ ท/สถานการณ์จริง เพอ่ื ส่งเสรมิ ให้ผูเ้ รยี นมีทกั ษะในศตวรรษท่ี 21

6.3 สรปุ การประเมนิ หลักสตู รจากผูม้ สี ว่ นเกี่ยวข้อง (ผใู้ ช้บณั ฑิต)

กระบวนการประเมนิ ใชแ้ บบสอบถามทางออนไลน์

ข้อวิพากษท์ ่ีสาคัญจากผลการประเมิน ขอ้ คดิ เห็นของคณาจารย์ตอ่ ผลการประเมิน

ควรเน้นการพัฒนาทักษะการปฏิบัติการพยาบาล คณาจารย์มีข้อคิดเห็น สอดคล้องกับผู้ใช้บัณฑิต และ

ให้สอดคลอ้ งกับบริบทการปฏิบัติงานจรงิ ในพนื้ ที่ เห็นควรพัฒนาทักษะปฏิบัติทางการพยาบาล

ให้สอดคล้องกับบริบทการปฏบิ ัตงิ านจรงิ ในพน้ื ที่

ขอ้ เสนอการเปล่ียนแปลงในหลักสตู รจากผลการประเมิน

พัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนตามสภาพจริง ควบคู่กับการพัฒนาสมรรถนะการบริหารจัดการ

สุขภาวะชมุ ชน และการบริการด้วยหวั ใจความเป็นมนุษย์

262

หมวด 7 การเปลี่ยนแปลงทีม่ ผี ลกระทบตอ่ หลกั สตู ร

7.1 การเปล่ียนแปลงภายในสถาบนั (ถ้ามี) ท่มี ผี ลกระทบต่อหลักสตู รในชว่ ง 2 ปที ผี่ า่ นมา
เนื่องจากพระราชบัญญัติสถาบันพระบรมราชชนก พ.ศ. 2562 ประกาศให้สถาบันพระบรมราชชนก

เปน็ สถาบนั อดุ มศึกษาเฉพาะทางด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพที่จัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาตามกฎหมายว่าด้วย
การศึกษาแห่งชาติจึงทาให้มีการถ่ายโอนหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2560
วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม สถาบันสมทบมหาวิทยาลัยขอนแก่น เป็นหลักสูตรพยาบาล ศาสตรบัณฑิต
หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2560 วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม คณะพยาบาลศาสตร์สถาบันพระบรม
ราชชนก โดยหลักสูตรไดร้ บั การอนุมัติจากสภาสถาบันพระบรมราชชนก ในการประชุมครั้งที่ 2/2563 วันที่ 7
กุมภาพันธ์ 2563 และได้รับเห็นชอบจากสภาการพยาบาล ในการประชุมครั้งที่ 5/2563 เม่ือวันที่ 18
พฤษภาคม 2563 เร่ิมเปิดสอนต้งั แต่ปกี ารศึกษา 2563 จนถึงปัจจุบัน นอกจากนี้คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบัน
พระบรมราชชนก ได้ดาเนินการพัฒนาหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2565
ตามวงรอบ 5 ปี ตามแนวคิดการจัดการศึกษาที่เน้นผลลัพธ์ (Outcome-Based Education) โดยหลักสูตร
ได้รับความเห็นชอบจากสภาการพยาบาลในการประชุม คร้ังที่ 5/2565 เม่ือวันท่ี 20 มิถุนายน 2565 และ
ได้รับการอนุมัติจากสภาสถาบันพระบรมราชชนก ในการประชุม ครั้งท่ี 2/2565 วันที่ 23 มิถุนายน 2565
จะเริม่ เปดิ สอนปกี ารศึกษา 2565

7.2 การเปล่ยี นแปลงภายนอกสถาบนั (ถา้ ม)ี ทม่ี ผี ลกระทบตอ่ หลักสตู รในชว่ ง 2 ปีท่ผี า่ นมา
สถานการณ์การระบาดโรคตดิ เชือ้ ไวรัสโคโรน่า 2019 (COVID-19) ทาให้
7.2.1 เกิดรปู แบบการเรยี นการสอนแบบ New normal
7.2.2 มีการสอนออนไลน์ ผา่ นระบบตา่ งๆ
7.2.3 มีพัฒนาศกั ยภาพของเทคโนโลยีดิจิทัล เพ่อื นามาใชใ้ นการเรียนการสอนเพิม่ ขน้ึ

263

หมวด 8 แผนการดาเนินการเพ่อื พฒั นาหลกั สูตร

8.1 ความกา้ วหน้าของการดาเนินงานตามแผนและข้อเสนอแนะในการพัฒนาหลักสูตร

8.1.1 แผนการดาเนนิ งานปกี ารศึกษา 2564

แผนการดาเนนิ งาน กาหนดเวลาแล้ว ผู้รบั ผิดชอบ ความสาเร็จของแผน/เหตผุ ลที่ไมส่ ามารถ

เสร็จ ดาเนินการไดส้ าเร็จ

พฒั นาการจัดการเรียน 30 กันยายน 2565 อ า จ า ร ย์ - มีการพัฒนาระบบและกลไกการบริหาร

การสอนเพื่อการศึกษา ผู้รับผิดชอบ หลกั สูตร

ทางการพยาบาลใน หลักสตู ร - มีการพัฒนาเคร่ืองมือประเมินผลการ

ศตวรรษที่ 21 เรียนรู้ของนักศึกษาที่สอดคล้องกับผลลัพธ์

การเรียนรรู้ ะดบั หลักสูตร

- มีการจดั การเรียนการสอนที่ส่งเสริมทักษะ

แห่งศตวรรษที่ 21 ของนักศกึ ษาพยาบาล

- มีเสริมสร้างความเข้มแข็งทางวิชาการและ

วิชาชีพและเตรียมความพร้อมก่อนสาเร็จ

การศกึ ษา

เหตุผลทไี่ มส่ ามารถดาเนนิ การไดส้ าเรจ็

- สถานการณ์การระบาดของการติดเชื้อ

ไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) ทาให้

กิจกรรมการแลกเปล่ียนเรียนรู้ไม่สามารถ

ดาเนินการได้

บริหารจัดการเรียน 30 กันยายน 2565 งานทะเบียน - การบริหารจัดการงบประมาณและติดตาม

การสอนทางการ หัวหน้ากลุ่ม กากับ

พยาบาล วิชา - การประสานแผนการฝึกปฏิบัติงาน

ประจาปกี ารศกึ ษา 2563-2564

8.1.2 ข้อเสนอแนะในการพัฒนาหลักสตู ร
8.1.2.1 ข้อเสนอในการเปลยี่ นแปลงรายวชิ า (การเปลี่ยนแปลง เพ่มิ หรือลดเนือ้ หาในรายวิชา

การเปลี่ยนแปลงวิธีการสอนและการประเมินสัมฤทธิ์ผลรายวิชาฯ) การปรับปรุงเนื้อหาในรายวิชาให้ทันสมัย
สอดคล้องกับปัญหาสุขภาพ สถานการณ์การเปลี่ยนแปลง/นโยบายทางด้านสุขภาพท่ีเกี่ยวข้องเทคโนโลยี
ทางด้านสุขภาพ สถานการณ์โรคระบาด โดยให้มีประเด็น นโยบายทางด้านสุขภาพ เทคโนโลยีทางด้านท่ี
เกี่ยวข้องทางสุขภาพ และเนื้อหาสาระของโรคระบาด โควิด-19 จานวน 5 รายวิชาการ ได้แก่ พย.1319
การพยาบาลอนามัยชุมชน 1 พย.1426 การรักษาพยาบาลข้ันต้น พย.1317 การพยาบาลมารดา ทารก และ

264

การผดุงครรภ์ 1 พย.1424 การพยาบาลอนามัยชุมชน 2 และ พย.1205 รายวิชาจริยศาสตร์ และกฎหมาย
วิชาชีพพยาบาล และการสร้างเสริมสุขภาพและการปูองกันการเจ็บปุวย ในประเด็นการส่งเสริมและการฝึก
ทักษะการคิดเชิงบริหารและจัดการชีวิต (EF: Executive Functions) ในเด็กปฐมวัย จานวน 3 รายวิชา คือ
พย.1206 การพยาบาลผใู้ หญ่ 1 พย.1208 รายวิชาการพยาบาลผู้สูงอายุ และ พย.1211 การพยาบาลเด็กและ
วัยรนุ่

8.1.2.2 พัฒนาวิธี/รูปแบบการจัดการเรียนการสอนให้มีความหลากหลายสอดคล้องกับการ
เปล่ียนแปลง ในศตวรรษที่ 21 และการเรียนในยุค New normal เพิ่มมากขึ้น เช่น การฝึกปฏิบัติการ
พยาบาลในสถานการณ์เสมือน การสอนแบบสถานการณ์จาลอง (SBL) E-learning Problem based
learning (PBL) Research based learning (RBL) Flip-classroom และเทคนคิ การสะทอ้ นคดิ เป็นต้น

8.1.2.3 เคร่ืองมือวัดและประเมินผลนักศึกษาในด้านต่างๆ เช่น ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน
คุณลักษณะด้านบรกิ ารด้วยหัวใจความเปน็ มนษุ ย์และทักษะการเรียนรูใ้ นศตวรรษท่ี 21

8.1.2.4 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนานักศกึ ษา
- พัฒนาการเตรียมความพร้อมของนักศึกษาแรกเข้า การพัฒนาทักษะด้าน

ภาษาอังกฤษ และส่งเสริมการพัฒนานักศึกษาอย่างต่อเน่ืองตามที่หลักสูตรกาหนด เพื่อให้นักศึกษาสามารถ
สอบผ่านตามเกณฑข์ องสถาบันพระบรมราชชนก

- พฒั นาคุณลกั ษณะด้านความเป็นพลเมืองท่ีเข้มแข็ง มีจิตสานึกร่วมสร้างสรรค์และ
พัฒนาสังคม โดยเน้นการสอดแทรกหรือการบูรณาการ ในการเรียนการสอนและจัดกิจกรรม เสริมหลักสูตร
อย่างต่อเนอื่ ง

8.1.2.5 กจิ กรรมการพฒั นาคณาจารย์และบุคลากรสายสนบั สนุน
- พัฒนาอาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตรด้านคุณวุฒิ ผลงานวิชาการ การบริหาร

หลักสตู รอย่างต่อเนอ่ื ง
- พัฒนาอาจารย์ประจาหลักสูตร ทักษะการจัดการเรียนการสอนท่ีหลากหลาย

การใชเ้ ทคโนโลยีเพ่ือการเรียนรู้ การวดั ประเมินผลการเรยี นรู้ และความเชย่ี วชาญทางเชิงวชิ าชีพ
- พัฒนาสมรรถนะของบุคลากรท่ีสนับสนุนด้านการจัดการเรียนการสอน ให้มีความ

เชย่ี วชาญในงานทรี่ บั ผิดชอบและการใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศท่เี กย่ี วขอ้ ง

265

8.1.3 แผนการดาเนนิ งานสาหรับปีถดั ไป (ปกี ารศกึ ษา 2565)

แผนการดาเนนิ งาน กาหนด ผ้รู ับผดิ ชอบ ความสาเรจ็ ของแผน/เหตุผลที่

เวลาแล้วเสร็จ ไมส่ ามารถดาเนินการได้สาเร็จ

การพัฒนาสมรรถนะอาจารย์ให้มี 30 กั น ย า ย น กลุ่มบริหารและ อ า จ า ร ย์ มี ส ม ร ร ถ น ะ ค ว า ม

ความเช่ียวชาญเฉพาะสาขา 2566 ยทุ ธศาสตร์ เช่ียวชาญเฉพาะสาขา (Faculty

(Faculty Practice) Practice)

การพัฒนากระบวนการเรียนรู้ที่ 30 กั น ย า ย น ผู้ รั บ ผิ ด ช อ บ นักศึกษามีสมรรถนะเชิงวิชาชีพ

ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีสมรรถนะเชิง 2566 หลกั สูตร มีอัตลักษณ์ สบช. การให้บริการ

วชิ าชีพ มีอตั ลกั ษณ์ สบช. การให้ หัวหนา้ ภาควิชา ด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ และ

บริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ ก ลุ่ ม กิ จ ก า ร การบรหิ ารจดั การสุขภาวะชมุ ชน

และการบริหารจัดการสุขภาวะ นกั ศึกษา

ชมุ ชน

พั ฒ น า นั ก ศึ ก ษ า ใ ห้ มี ทั ก ษ ะ 30 กั น ย า ย น ผู้ รั บ ผิ ด ช อ บ นักศึกษามีทักษะศตวรรษที่ 21

ศตวรรษท่ี 21 และความเป็นเลิศ 2566 หลกั สตู ร และความเป็นเลิศทางวิชาการ

ทางวิชาการ หวั หนา้ ภาควิชา นักศึกษาชั้นปี 4 มีความพร้อมใน

การสอบข้ึนทะเบียนใบประกอบ

วิชาชีพการพยาบาลและการผดุง

ครรภ์ ผ่านภายใน 1 ปี

พัฒนาศักยภาพนักศึกษาในการ 30 กั น ย า ย น กิจการนักศึกษา นั ก ศึ ก ษ า มี ก า ร ผ ลิ ต ผ ล ง า น

ผลิตผลงานสร้างสรรค์และ 2566 แล ะท านุ บา รุ ง สรา้ งสรรคแ์ ละนวัตกรรม

นวตั กรรมของนักศึกษา ศิลปวัฒนธรรม

พั ฒ น า อ า จ า ร ย์ ใ ห้ มี ค ว า ม 30 กั น ย า ย น กลมุ่ บริหารและ มีวิธี/รูปแบบการจัดการเรียนการ

เชี่ยวชาญด้านการจัดการเรียน 2566 ยทุ ธศาสตร์ สอนให้มีความหลากหลายที่

การสอน การพัฒนารูปแบบ/ ส่งเสริมคุณลักษณะบัณฑิตที่พึง

วิธีการจัดการเรียนการสอน และ ประสงค์ อัตลักษณ์ของบัณฑิตที่

วัดและการประเมินผลการเรียนรู้ สถาบันกาหนด และทักษะการ

แบบใหม่ ๆ เรียนรูศ้ ตวรรษท่ี 21

266

อาจารย์ผรู้ ับผดิ ชอบหลกั สตู ร ลายเซน็ :
นางเนาวรัตน์ สงิ หส์ น่ัน ลายเซน็ :
ดร.นสิ ากร วบิ ลู ชัย ลายเซ็น :
นายกิตตศิ กั ดิ์ ไกรจันทร์ ลายเซน็ :
นางสาวสิวาพร พานเมอื ง ลายเซน็ :
นางสาวนชุ นาถ บญุ มาศ

วนั ทรี่ ายงาน : วนั ที่ 1 เดือน กรกฎาคม พ.ศ. 2565

เหน็ ชอบโดย : นางนิสากร วบิ ลู ชัย (รักษาราชการแทนในตาแหน่งผ้อู านวยการวิทยาลัยพยาบาล

ศรีมหาสารคาม)

ลายเซ็น : วันที่รายงาน : วนั ที่ 1 เดือน กรกฎาคม พ.ศ. 2565

267

สว่ นท่ี 3

ผลการประเมนิ คุณภาพภายในระดบั หลกั สตู ร

ตารางสรุปผลการประเมินคุณภาพภายในระดบั หลักสตู รรายตัวบง่ ชแี้ ละรายองคป์ ระกอบ

องค์ ตวั บง่ ชี้ เปา้ หมาย ผลการดาเนนิ งาน การบรรลุ คะแนน
การประเมนิ
ประกอบ เป้าหมาย
ตนเอง
องค์ประกอบท่ี 1 การกากับมาตรฐาน ผ่าน

1. การกากับ 1.1 การบริหารจดั การ มผี ลการ มีผลการ  4.51 คะแนน
ดาเนนิ การครบ
มาตรฐาน หลักสตู รตามเกณฑ์ ดาเนินการครบ 5 ขอ้ ตามเกณฑ์ 5 คะแนน

มาตรฐานหลักสตู รท่ี 5 ข้อ ตามเกณฑ์ มาตรฐาน 4 คะแนน
5 คะแนน
กาหนดโดย สกอ. มาตรฐาน 4 คะแนน

องคป์ ระกอบท่ี 2 บณั ฑติ 4 คะแนน

2. บัณฑติ 2.1 คุณภาพบัณฑติ คา่ เฉลย่ี มากกว่า 4.51 

ตามกรอบมาตรฐาน หรือเทา่ กับ 3.51

คุณวุฒริ ะดับ จากคะแนนเตม็

อุดมศึกษาแหง่ ชาติ 5 คะแนน)

2.2 ร้อยละของบัณฑิต มากกวา่ หรือ ร้อยละ 100 

ปรญิ ญาตรีที่ได้งานทา เท่ากับ

หรือประกอบอาชีพ ร้อยละ 100

อสิ ระภายใน 1 ปี

คะแนนเฉลีย่ องค์ประกอบท่ี 2 4.76 คะแนน

องค์ประกอบท่ี 3 นักศึกษา

3. นกั ศึกษา 3.1 การรบั นักศึกษา 4 คะแนน 4 คะแนน 
5 คะแนน 
3.2 การส่งเสริมและ 5 คะแนน

พฒั นานกั ศึกษา

3.3 ผลทเี่ กดิ กบั 5 คะแนน 4 คะแนน 

นักศึกษา

คะแนนเฉลีย่ องค์ประกอบท่ี 3 4.33 คะแนน

องค์ประกอบที่ 4 อาจารย์

4. อาจารย์ 4.1 การบรหิ ารและ 4 คะแนน 4 คะแนน 

พฒั นาอาจารย์

268

องค์ ตัวบ่งช้ี เป้าหมาย ผลการดาเนนิ งาน การบรรลุ คะแนน
ประกอบ เป้าหมาย การประเมนิ

4.2 คณุ ภาพอาจารย์ 5 คะแนน 5 คะแนน  ตนเอง
5 คะแนน
ประจาหลกั สูตร 1. ผู้รบั ผดิ ชอบ 5
5 คะแนน
หลักสตู รทม่ี ี 4 คะแนน
4 คะแนน
คณุ วฒุ ปิ รญิ ญา

เอก อยา่ งนอ้ ย

ร้อยละ 20

2. ร้อยละ 100 5

ของอาจารย์

ผูร้ บั ผิดชอบ

หลักสตู รทด่ี ารง

ตาแหนง่ ทาง

วชิ าการ

3. ผู้รับผดิ ชอบ 5

หลกั สตู ร

มผี ลงานทาง

วิชาการ/ผลงาน

วจิ ัย เผยแพร่ใน

ระดับชาติและ/

หรอื นานาชาติ

อยา่ งน้อยรอ้ ยละ

20

4.3 ผลทเ่ี กดิ กับ 5 คะแนน 5 คะแนน 

อาจารย์

คะแนนเฉล่ียองค์ประกอบท่ี 4 4.67 คะแนน

องค์ประกอบท่ี 5 หลกั สตู ร การเรยี นการสอน และการประเมินผ้เู รียน

5. หลักสตู ร 5.1 สาระของรายวิชา 3 คะแนน 4 คะแนน 

การเรยี นการ ในหลักสูตร

สอน การ 5.2 การวางระบบ 3 คะแนน 4 คะแนน 

ประเมนิ ผสู้ อนและ

269

องค์ ตวั บ่งชี้ เป้าหมาย ผลการดาเนนิ งาน การบรรลุ คะแนน
ประกอบ เป้าหมาย การประเมนิ
ตนเอง

ผู้เรยี น กระบวนการจัดการ

เรียนการสอน

5.3 การประเมนิ 3 คะแนน 3 คะแนน  4 คะแนน
ร้อยละ 100  5 คะแนน
ผูเ้ รียน

5.4 ผลการดาเนินงาน ร้อยละ 100

ตามกรอบมาตรฐาน

คณุ วฒุ ิ

คะแนนเฉล่ียองค์ประกอบที่ 5 4.25 คะแนน

องค์ประกอบท่ี 6 สิ่งสนบั สนุนการเรียนรู้

6. สงิ่ 6.1 ส่งิ สนับสนนุ การ 3 คะแนน 4 คะแนน  4 คะแนน

สนบั สนนุ เรยี นรู้

การเรยี นรู้

คะแนนเฉล่ียองคป์ ระกอบท่ี 6 4.00 คะแนน
4.42 คะแนน
คะแนนเฉล่ยี รวมทุกตัวบง่ ชี้ของทุกองคป์ ระกอบ

ตารางการวิเคราะห์คณุ ภาพการศึกษาภายในระดับหลกั สูตร

องค์ จานวน I P O คะแนน ผลการประเมิน
ประกอบ ตัวบง่ ชี้
คณุ ภาพ เฉลย่ี 0.01-2.00 ระดบั คณุ ภาพน้อย

2.01-3.00 ระดบั คุณภาพปานกลาง

3.01-4.00 ระดบั คณุ ภาพดี

4.01-5.00 ระดับคุณภาพดมี าก

1 ผา่ นการประเมินเป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานฯ หลกั สูตรมาตรฐาน

2 คะแนน 2 - - 4.76 4.76 ระดบั คณุ ภาพดีมาก

3 เฉลี่ยของ 3 4.33 - - 4.33 ระดับคุณภาพดมี าก

4 ทกุ ตวั บง่ ช้ี 3 4.67 - - 4.67 ระดับคุณภาพดีมาก

5 ในองค์ 4 4.00 4.33 - 4.25 ระดับคณุ ภาพดีมาก

6 ประกอบ 1 - 4.00 - 4.00 ระดับคณุ ภาพดี

รวม ท่ี 2-6 13 4.43 4.25 4.76 4.42 ระดบั คุณภาพดีมาก

ผลการประเมนิ คุณภาพ คุณภาพ คุณภาพ

ดมี าก ดมี าก ดมี าก

270

ภาคผนวก

271

ขอ้ มูลพื้นฐาน (Common data set) ระดับหลกั สตู ร
ประจาปกี ารศึกษา 2564

ตารางข้อมลู พื้นฐานสาหรบั การประเมินคุณภาพภายในระดับหลักสูตร ประจาปกี ารศกึ ษา 2564

ลาดบั ท่ี ข้อมูลพื้นฐาน จานวน
1
หมวดที่ 1 ขอ้ มลู ท่ัวไป 519
56
1 จานวนหลกั สูตรท่เี ปดิ สอนทั้งหมด 0
47
2 - จานวนนักศกึ ษาปจั จบุ ันทัง้ หมด ระดบั ปรญิ ญาตรี 9

- จานวนอาจารยป์ ระจาทัง้ หมด รวมทง้ั ทป่ี ฏบิ ตั งิ านจริงและลาศึกษาตอ่ 1
0
3 จานวนอาจารย์ประจาท้ังหมดที่ปฏิบัติงานจริงและลาศึกษาต่อวุฒิปริญญาตรีหรือ 5
11
เทียบเทา่ 0
0
4 จานวนอาจารย์ประจาท้ังหมดที่ปฏิบัติงานจริงและลาศึกษาต่อวุฒิปริญญาโทหรือ
0
เทียบเทา่ 10

5 จานวนอาจารยป์ ระจาทัง้ หมดที่ปฏบิ ตั งิ านจรงิ และลาศกึ ษาต่อวุฒิปริญญาเอกหรือ

เทยี บเทา่

หมวดที่ 2 อาจารย์

6 จานวนอาจารย์ผ้รู บั ผิดชอบหลกั สูตรท่ีมีคณุ วฒุ ปิ ริญญาเอก

7 จานวนอาจารย์ผู้รับผดิ ชอบหลกั สูตรทีท่ ี่ดารงตาแหนง่ ทางวิชาการ

- ระดบั ชานาญการพเิ ศษ (เทยี บเท่าระดับผูช้ ว่ ยศาสตราจารย)์

8 จานวนรวมของผลงานทางวชิ าการของอาจารยผ์ รู้ บั ผิดชอบหลักสตู ร

- บทความวิจัยหรือบทความวิชาการฉบับสมบูรณ์ท่ีตีพิมพ์ในรายงานสืบเน่ือง

จากการประชมุ วิชาการระดบั ชาติ

9 บทความวิจัยหรือบทความวิชาการฉบับสมบูรณ์ท่ีตีพิมพ์ในรายงานสืบเนื่องจาก

การประชุมวชิ าการระดบั นานาชาติหรือในวารสารทางวชิ าการระดับชาติท่ีไม่อยู่ใน

ฐานขอ้ มูล ตามประกาศ ก.พ.อ. หรือระเบียบคณะกรรมการการอุดมศึกษาว่าด้วย

หลักเกณฑ์การพิจารณาวารสารทางวิชาการสาหรับการเผยแ พร่ผลงานทาง

วิชาการ พ.ศ. 2556 แต่สถาบันนาเสนอสภาสถาบันอนุมัติและจัดทาเป็นประกาศ

ให้ทราบเป็นการทั่วไปและแจ้งให้ กพอ./กกอ. ทราบภายใน 30 วัน นับแต่วันที่

ออกประกาศ

10 ผลงานทไ่ี ด้รบั การจดอนสุ ิทธบิ ัตร

11 บทความวิจัยหรือบทความวิชาการที่ตีพิมพ์ในวารสารวิชาการท่ีปรากฏใน

ฐานขอ้ มูล TCI กลมุ่ ที่ 2

272

ลาดบั ท่ี ขอ้ มูลพืน้ ฐาน จานวน
1
12 บทความวิจัยหรือบทความวชิ าการที่ตีพิมพ์ในวารสารวิชาการระดับนานาชาติท่ีไม่
0
อย่ใู นฐานขอ้ มลู ตามประกาศ ก.พ.อ. หรือระเบียบคณะกรรมการการอุดมศึกษาว่า
0
ด้วยหลักเกณฑ์การพิจารณาวารสารทางวิชาการสาหรับการเผยแพร่ผลงานทาง 0
0
วิชาการ พ.ศ. 2556 แต่สถาบันนาเสนอสภาสถาบันอนุมัติและจัดทาเป็นประกาศ 0
0
ให้ทราบเป็นการทั่วไปและแจ้งให้ กพอ./กกอ. ทราบภายใน 30 วัน นับแต่วันท่ี 0
0
ออกประกาศ (ซ่ึงไม่อยู่ใน Beall’s list) หรือตีพิมพ์ในวารสารวิชาการที่ปรากฏใน 0
0
ฐานข้อมลู TCI กล่มุ ท่ี 1 0
0
13 บทความวิจัยหรือบทความวิชาการท่ีตีพิมพ์ในวารสารวิชาการระดับนานาชาติที่ 0

ปรากฏในฐานข้อมูลระดับนานาชาติตามประกาศ ก.พ.อ. หรือระเบียบ 137

คณะกรรมการการอุดมศึกษาว่าด้วยหลักเกณฑ์การพิจารณาวารสารทางวิชาการ

สาหรับการเผยแพร่ผลงานทางวชิ าการ พ.ศ. 2556

14 ผลงานได้รบั การจดสิทธิบตั ร

15 ผลงานวิชาการรับใช้สังคมท่ีได้รับการประเมินผ่านเกณฑ์การขอตาแหน่งทาง

วิชาการแลว้

16 ผลงานวจิ ยั ทีห่ นว่ ยงานหรอื องคก์ รระดับชาติว่าจ้างใหด้ าเนนิ การ

17 ตาราหรือหนังสือหรืองานแปลท่ีได้รับการประเมินผ่านเกณฑ์การขอตาแหน่งทาง

วิชาการแล้ว

18 ตาราหรือหนังสือหรืองานแปลท่ีผ่านการพิจารณาตามหลักเกณฑ์การประเมิน

ตาแหนง่ ทางวิชาการแตไ่ มไ่ ดน้ ามาขอรบั การประเมินตาแหนง่ ทางวิชาการ

19 จานวนงานสร้างสรรค์ท่ีมีการเผยแพร่สู่สาธารณะในลักษณะใดลักษณะหนึ่งหรือ

ผา่ นสื่ออิเลก็ ทรอนิกส์ online

20 จานวนงานสร้างสรรคท์ ี่ไดร้ ับการเผยแพร่ในระดบั สถาบัน

21 จานวนงานสร้างสรรค์ที่ไดร้ บั การเผยแพรใ่ นระดับชาติ

22 จานวนงานสรา้ งสรรคท์ ่ีไดร้ บั การเผยแพร่ในระดับความรว่ มมือระหว่างประเทศ

23 จานวนงานสรา้ งสรรค์ทีไ่ ดร้ บั การเผยแพร่ในระดับภูมิภาคอาเซยี น

24 จานวนงานสรา้ งสรรค์ท่ไี ดร้ ับการเผยแพรใ่ นระดับนานาชาติ

25 จานวนบทความของอาจารย์ประจาหลักสูตรปริญญาเอกท่ีได้รับการอ้างอิงใน

ฐานขอ้ มลู TCI และ Scopus ต่อจานวนอาจารย์ประจาหลกั สูตร

หมวดท่ี 3 นักศึกษา

26 จานวนบณั ฑิตระดับปริญญาตรที ัง้ หมด

- ปกี ารศึกษา 2562

273

ลาดบั ท่ี ขอ้ มูลพนื้ ฐาน จานวน
- ปกี ารศกึ ษา 2563 134
27 - ปีการศึกษา 2564 146
28 จานวนบัณฑิตระดับปริญญาตรีท่ีตอบแบบสารวจเรื่องการมีงานทาภายใน 1 ปี 134
หลังสาเรจ็ การศกึ ษา (ปกี ารศึกษา 2563)
29 จานวนบัณฑิตระดับปริญญาตรีท่ีได้งานทาภายใน 1 ปี หลังสาเร็จการศึกษา 132
30 (ไม่นับรวมผูท้ ่ีประกอบอาชพี อสิ ระ) (ปีการศกึ ษา 2562)
31 จานวนบัณฑิตระดบั ปริญญาตรที ป่ี ระกอบอาชพี อสิ ระ 2
32 จานวนผ้สู าเร็จการศกึ ษาระดบั ปรญิ ญาตรที ี่มงี านทากอ่ นเขา้ ศึกษา 1
33 จานวนบัณฑิตระดับปรญิ ญาตรที ่มี ีกิจการของตนเองที่มรี ายไดป้ ระจาอยู่แลว้ 0
34 จานวนบัณฑิตระดบั ปรญิ ญาตรีทศี่ ึกษาต่อระดบั บัณฑิตศกึ ษา 0
35 จานวนบัณฑติ ระดับปรญิ ญาตรที อ่ี ปุ สมบท 0
จานวนบณั ฑติ ระดบั ปรญิ ญาตรที ่เี กณฑท์ หาร 0
36 เงินเดือนหรือรายได้ต่อเดือนของผู้สาเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีที่ได้งานทา
หรือประกอบอาชีพอิสระ (ค่าเฉลย่ี ) 12,412
- บณั ฑติ ที่สาเร็จการศึกษาปกี ารศกึ ษา 2562 12,215
- บณั ฑิตทสี่ าเรจ็ การศกึ ษาปกี ารศึกษา 2563 29,004
- บัณฑติ ทสี่ าเรจ็ การศกึ ษาปกี ารศกึ ษา 2564
ผลการประเมินจากความพึงพอใจของนายจ้างที่มีต่อผู้สาเร็จการศึกษาระดับ 4.41
ปรญิ ญาตรตี ามกรอบ TQF เฉลยี่ (คะแนนเต็ม 5) 4.43
- บัณฑติ ทส่ี าเร็จการศึกษาปีการศึกษา 2562 4.51
- บัณฑติ ที่สาเร็จการศึกษาปีการศึกษา 2563
- บณั ฑิตที่สาเรจ็ การศกึ ษาปกี ารศกึ ษา 2564

274
แนวปฏิบตั ิที่ดเี กย่ี วกบั การจัดการเรียนการสอนในรูปแบบ APPLE MODEL

การจัดการเรียนรูโ้ ดยใชช้ มุ ชนเป็นฐาน : กลยุทธ์การจัดการเรยี นรูท้ ม่ี ปี ระสิทธิภาพเพอ่ื พัฒนาสมรรถนะผูเ้ รยี น
ดา้ นการจัดการสุขภาพชมุ ชนและตอบสนองระบบสขุ ภาพชมุ ชน

1. เป้าหมาย
1.1 เปา้ หมายเชิงปรมิ าณ
1) รอ้ ยละ 80 ของนกั ศกึ ษามสี มรรถนะด้านการจัดการสขุ ภาพชมุ ชน ระดบั มากข้นึ ไป
2) ร้อยละ 100 ของอาจารยไ์ ดร้ บั การพัฒนาด้านการจัดการเรยี นการสอนโดยใช้ชมุ ชนเปน็ ฐาน
1.2 เปา้ หมายเชงิ คุณภาพ
1) มีเครือข่ายความรว่ มมือในการจดั การเรียนการสอนโดยใชช้ มุ ชนเป็นฐานในแตล่ ะระดับ
2) มคี มู่ อื แนวทางการจดั การเรียนการสอนโดยใช้ชุมชนเปน็ ฐาน
3) มีรูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานที่มีประสิทธิภาพเพ่ือพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนด้านการ

จัดการสุขภาพชุมชนและตอบสนองระบบสุขภาพชุมชน
4) มีผลงานด้านวิชาการและผลงานสร้างสรรค์ที่เกิดจากการจัดการเรียนการสอนโดยความร่วมมือของ

ภาคเี ครอื ขา่ ยในชมุ ชน

2. ขอ้ มูลสมาชิก จานวนสมาชกิ ทัง้ หมด 8 คน ดังน้ี

หัวหนา้ กลุม่

อาจารยณ์ ฐพร คาศริ ริ ักษ์ ภาควิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน

เลขานกุ ารกลุ่ม

อาจารย์ดิษฐพล ใจซอื่ ภาควชิ าการพยาบาลอนามัยชุมชน

สมาชิก

1. อาจารย์วรี ะชยั อิ่มน้าขาว ภาควชิ าการพยาบาลอนามยั ชมุ ชน

2. อาจารย์ขนิษฐา ธนสมบตั ิ ภาควิชาการพยาบาลอนามัยชมุ ชน

3. อาจารยช์ าติ ไทยเจรญิ ภาควิชาการพยาบาลอนามัยชมุ ชน

4. อาจารยก์ ติ ติศักด์ิ ไกรจนั ทร์ ภาควชิ าการพยาบาลอนามยั ชุมชน

5. ดร.ผดงุ ศษิ ฎ์ ชานาญบรริ ักษ์ ภาควชิ าการพยาบาลอนามัยชุมชน

6. อาจารยศ์ ุภกฤต สรุ ิโย ภาควชิ าการพยาบาลอนามัยชมุ ชน

275

3. สรุปข้ันตอนการดาเนนิ กิจกรรม
ภาควิชาการพยาบาลอนามัยชุมชนได้ดาเนินการพัฒนาการจัดการเรียนการสอน ในประเด็นการจัด

การเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน : กลยุทธ์การจัดการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพเพ่ือพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนด้านการ
จัดการสขุ ภาพชุมชนและตอบสนองระบบสุขภาพชุมชน มาอย่างต่อเนื่อง โดยเร่ิมต้นในการพัฒนาจากปีการศึกษา
2561 ถงึ ปจั จุบนั ซง่ึ สามารถสรปุ ขนั้ ตอนการดาเนนิ กิจกรรม ได้ดงั น้ี

3.1 กลุ่มวชิ าการจัดประชุมเชิงปฏบิ ัตกิ ารอาจารย์เพอื่ พัฒนาการจัดการเรยี นการสอนในแต่ละปีการศึกษา
3.2 กลุ่มวิชาการกาหนดประเด็นในการพัฒนาการจัดการเรียนการสอน ในด้านพันธกิจผลิตบัณฑิต และ
ในระดับภาควชิ าจัดประชุมเพอ่ื กาหนดประเดน็ ในการพัฒนาการจดั การเรียนการสอน
3.3 ภาควิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน ระบุประเด็นในการพัฒนาการเรียนการสอนร่วมกัน คือ
การจัดการเรียนรูโ้ ดยใชช้ ุมชนเป็นฐาน : กลยุทธก์ ารจัดการเรยี นร้ทู ี่มีประสิทธภิ าพเพ่ือพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนด้าน
การจดั การสุขภาพชมุ ชนและตอบสนองระบบสุขภาพชุมชนและนาเข้าพิจารณากรรมการบริหารหลักสูตรให้ความ
เห็นชอบ
3.4 ภาควิชาการพยาบาลอนามัยชุมชนดาเนินการตามกระบวนการพัฒนาการจัดการเรียนการสอนและ
กระบวนการพัฒนาคุณภาพ โดยใช้วงจรคุณภาพ PDCA ในการขับเคลื่อนการดาเนินการ โดยนาประเด็นประชุม
แลกเปลี่ยน ดงั นี้

3.4.1 การสร้างความรู้จากประสบการณ์และองค์ความรู้เดิมที่อยู่ในอาจารย์ผู้สอน อาจารย์จาก
แหล่งฝึกในชุมชน ผู้บริหารและตัวแทนจากชุมชน ทั้งในเวทีการแลกเปล่ียนเรียนรู้ภายในและภายนอกวิทยาลัย
ได้แก่ การประชุมสรุปและประเมินผลการจัดการเรียนการสอนในแต่ละปีการศึกษา การจัดประชุมแลกเปลี่ยน
เรยี นรแู้ ละการเตรียมความพร้อมในระดับชมุ ชน และการประชุมเพอ่ื พฒั นาศักยภาพการจัดการเรียนการสอนของ
อาจารย์ภายในวิทยาลัย จากน้ันนาข้อมลู จากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้มาสรุปเป็นนิยาม กรอบแนวคิด และวิธีการใน
การจัดการความรู้และการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพื่อพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนด้านการจัดการสุขภาพ
ชมุ ชนและตอบสนองระบบสขุ ภาพชมุ ชน

3.4.2 แสวงความความรู้เพิ่มเติมจากการสืบค้นเอกสารวิชาการ งานวิจัย หนังสือ ตารา และ
ข้อมูลจากผู้เชี่ยวชาญเพื่อนามาวิเคราะห์และพัฒนาแนวทางการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพ่ือพัฒนา
สมรรถนะผเู้ รยี นดา้ นการจดั การสขุ ภาพชุมชนและตอบสนองระบบสุขภาพชุมชน

276

ปกี ารศึกษา 2561 (หลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต หลกั สตู รปรับปรงุ พ.ศ. 2560)
ได้ดาเนินการระดมความคิดจากชุมชนนักปฏิบัติ ความรู้จากผู้เก่ียวข้องในชุมชน ผู้เช่ียวชาญและ
การทบทวนวรรณกรรม สรุปเป็นนิยาม กรอบแนวคดิ และแนวทางการดาเนินงาน ดังน้ี
1. นิยามเชิงปฏบิ ตั กิ าร
การจัดการเรียนรู้โดยใชช้ ุมชนเป็นฐาน COMMUNITY BASED LEARNING (CBL) คือ รูปแบบการจัดการ
เรียนรู้ทบ่ี ูรณาการเนือ้ หาตามหลักสตู รให้เช่อื มโยงกับชุมชนโดยใช้การปฏิบัติงานเป็นฐาน ให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้
จากการลงมือปฏิบตั ิงานจากสถานการณ์จริงในชุมชน โดยประยุกต์ใช้ทรัพยากร เทคโนโลยีและภูมิปัญญาท้องถ่ิน
ทมี่ ใี นชุมชน ภายใตก้ ารมีสว่ นร่วมระหวา่ งผสู้ อน ผ้เู รยี น และกลุ่มคนในชมุ ชนเพ่ือการจดั การสุขภาพชมุ ชน
กลยุทธ์การจัดการเรยี นรู้ คือ วธิ กี ารหรือกลวิธีในการดาเนินการเพื่อขับเคลื่อนกระบวนการเรียนรู้ โดยใช้
ชุมชนเป็นฐานโดยเน้นความร่วมมือระหว่างผู้สอน ผู้เรียน และชุมชนในการดาเนินการ อันประกอบด้วย
การประเมินสถานการณ์ การวิเคราะห์ปัญหา การวางแผน การดาเนินการ และการประเมินผลการเรียนรู้ เพ่ือให้
บรรลเุ ป้าหมายหรอื ผลลัพธ์การเรยี นรู้ทก่ี าหนดไว้
การเข้าถึงชุมชน (Community engagement) หมายถึง ความร่วมมือกันระหว่างวิทยาลัยซึ่งเป็น
สถาบันอุดมศึกษาร่วมกับพ้ืนที่ชุมชน และหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้องในทุกระดับ เพ่ือให้ได้ประโยชน์ร่วมกันในการ
แลกเปลีย่ นองค์ความรู้และทรัพยากรในบริบทของความร่วมมอื และการพึ่งพาอาศัยกันในการขับเคลื่อนการจัดการ
สุขภาพชุมชนและตอบสนองระบบสขุ ภาพชมุ ชน
2. กรอบแนวคิด
กรอบแนวคิดในการพฒั นาแนวทางการจัดการเรียนรโู้ ดยใช้ชมุ ชนเปน็ ฐานเพือ่ พฒั นาสมรรถนะผู้เรียนและ
ตอบสนองระบบสขุ ภาพชุมชน ประกอบดว้ ย

277

ปัจจัยนาเข้า กระบวนการจดั การเรยี นการสอน ผลผลิตการจดั การเรยี นการสอน
1. หลกั สตู รและรายวชิ า ประยกุ ต์ใชก้ ระบวนการคณุ ภาพ PDCA การมี 1) นกั ศึกษามสี มรรถนะดา้ นการจดั การ
-ทักษะการเรียนร้ใู นศตวรรษท่ี 21 ส่วนร่วมของชมุ ชน และกลยทุ ธก์ ารจดั การ สุขภาพชุมชน
-การเรียนรู้ของนกั ศกึ ษาตามมาตรฐานการ เรยี นรู้ ในการพฒั นาการบวนการ ดงั น้ี 2) อาจารย์ได้รบั การพฒั นาดา้ นการจดั การ
อดุ มศึกษา (TQF) 1.ทบทวนผลลัพธก์ ารเรียนรู้ของผเู้ รยี น เรียนการสอนโดยใชช้ มุ ชนเป็นฐาน
-ผลลพั ธ์การเรยี นรู้ 2.วเิ คราะหแ์ ละเชือ่ มโยงแนวคดิ การสอนที่เอือ้ 3) มีคมู่ อื แนวทางการจัดการเรยี นการสอนโดย
ท่ีกาหนดหลกั สตู รท่วี ทิ ยาลยั ต่อผลลัพธ์การเรียนรู้ ใชช้ มุ ชนเป็นฐาน
-วัตถุประสงคก์ ารเรยี นรรู้ ายวชิ า 3. จดั ทาเมทริกซผ์ ลลพั ธ์การเรียนรทู้ ีค่ าดหวัง 4) มผี ลงานท่ีเกดิ จากการเรยี นการสอน/
2. นโยบายภาครัฐและภาคชมุ ชน บรบิ ท 4.กาหนดกลยุทธก์ ารเรียนการสอนแบบ CBL นวัตกรรมในการจัดการสขุ ภาพ
สถานการณ์สขุ ภาพและ รว่ มกับชุมชน 5) มีรูปแบบการจัดการเรยี นรู้แบบ CBL
สถานการณ์ทเี่ ปลย่ี นแปลงในชมุ ชน 5. เตรียมความพร้อมผู้สอน ผ้เู รยี น และพื้นที่ 6) มีเครอื ขา่ ยความรว่ มมอื ในการจัดการเรยี น
3. ทุนทางสังคม ทรพั ยากร เทคโนโลยี ภมู ิ 6. ดาเนินการจดั การเรยี นการสอน การสอนโดยใช้ชมุ ชนเป็นฐานในแตล่ ะระดับ
ปญั ญาทอ้ งถ่ินในชมุ ชน 7. ติดตามประเมนิ ผลและสะท้อนผล 7) พน้ื ท่ีจัดการเรียนรดู้ ้านสุขภาพ

ย้อนกลบั ข้อมลู

3.แนวทางและข้ันตอนการจัดการทางการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพ่ือพัฒนาสมรรถนะผู้เรียน

ดา้ นการจัดการสุขภาพชุมชนและตอบสนองระบบสุขภาพชุมชน คอื

ขั้นตอนการจัดการเรยี นแบบใชช้ มุ ชนเป็นฐาน CBL ทไี่ ดจ้ ากการทบทวนวรรณกรรม ขน้ั ตอน CBL ท่ไี ดจ้ ากการทบทวน

ดษิ ยทุ ธ์ บัวจมู , องั ศินันท์ ศรวี รรณ ฉตั รสรุ ยิ วงศ์ ประยรู บญุ ใช้ และ วไิ ลภรณ์ ฤทธคิ ุปต์ วรรณกรรมและจากประสบการณส์ อน

อนิ ทรกาแหง, พรรณี และมาเรียม นิลพนั ธุ์ ภูมพิ งศ์ จอมหงสพ์ พิ ัฒน์ และองค์ความรู้ของ COPs

บญุ ประกอบ

1) ศึกษาศักยภาพของชุมชน ขั้นที่ 1 เตรียมความพร้อม 1) ศึกษาวิเคราะห์หลกั สตู ร 1.ขัน้ วางแผน/เตรียมการ ขั้นท่ี 1 ขน้ั การศกึ ษา/วิเคราะห์ข้อมูลจาก
2) กระตุน้ บคุ คลในชุมชน (Preparing: P) 2) วเิ คราะหแ์ หลง่ เรยี นรูใ้ น -ศกึ ษาชมุ ชน หลักสตู รและศกึ ษาชุมชน
และบุคลากรในโรงเรียน ขั้นท่ี 2 ขั้นกลยทุ ธก์ าร ทอ้ งถิ่น -วิเคราะหห์ ลกั สูตร ขนั้ ที่ 2 ขน้ั กาหนดรปู แบบวธิ กี าร กาหนด
ตระหนัก และ มีพลงั อานาจ เรยี นรู้ (Strategies:S) 3) กาหนดรูปแบบวธิ ี -ประชมุ ช้ีแจง พนื้ ทีช่ มุ ชนและการเตรียมชมุ ชน
ในการจดั การศกึ ษารว่ มกนั ขั้นที่ 3 สู่ผลสะทอ้ นคิด การบูรณาการ -ออกแบบการเรียนรู้ ขน้ั ที่ 3 ข้นั ออกแบบการเรียนรูแ้ ละ
3) ศกึ ษาความตอ้ งการ (Reflection: R) 4) ออกแบบหนว่ ยการ 2.ขั้นดาเนินการ แผนการเรียนรูแ้ บบใชช้ ุมชนเปน็ ฐาน
พัฒนาดา้ นอาชพี ในทอ้ งถนิ่ ขั้นท่ี 4 ประเมนิ เรียนรแู้ บบบูรณาการโดย - ใช้กลยุทธิจ์ ัดการ เรียนรู้ ข้นั ที่ 4 ขัน้ ปฏบิ ัตติ ามแผนการเรยี นรูท้ ี่
ของนกั เรยี น ประสทิ ธผิ ล(Assessing:A) ใช้แหล่งเรยี นรใู้ นท้องถิ่น ประยกุ ต์กบั การเรียนรู้ กาหนดท่เี นน้ การปฏิบตั จิ รงิ และการ
4) พัฒนาหลกั สตู ร ทอ้ งถ่ิน เป็นฐาน ด้วย โครงงาน สะท้อนคิด (Reflection) ระหวา่ งการ
5) จัดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 5) ออกแบบแผนการ - เรียนรู้ในชมุ ชน ปฏบิ ัติ
เนน้ การปฏิบัติจริง จัดการเรยี นรู้ - สะทอ้ นคิด (Reflection) ขน้ั ท่ี 5 ข้นั กากับติดตามประเมินผล การ
6) จดั โครงการเสรมิ การ 6) ดาเนนิ การจดั การเรยี นรู้ 3.ข้นั ประเมนิ ผล ปรบั ปรงุ พัฒนาการสอนและการสรุปผล
เรยี นรู้ 7) ประเมินผลการเรียนรู้ - ประเมนิ ผ้เู รยี นตามสภาพ การประเมนิ การเรียนร้ตู าม สภาพจริง
7) ประเมนิ ผลการเรยี นรู้ จริง
ตาม สภาพจริง - ใช้วธิ ีการและ เคร่ืองมือท่ี
หลากหลาย

278

สรุป แนวทางและข้ันตอนการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน CBL ที่ได้จากการทบทวน
วรรณกรรมและจากประสบการณส์ อนและองค์ความรขู้ อง COPs

ขน้ั ที่ 1 ศกึ ษา/ ขนั้ ท่ี 2 กาหนด ขนั้ ท่ี 3 ออกแบบ
วเิ คราะหข์ อ้ มูลจาก รูปแบบวิธกี าร การเรียนรูแ้ ละ
หลกั สตู รและศกึ ษา กาหนดพน้ื ที่ และ แผนการเรียนรู้
การเตรยี มชมุ ชน แบบใชช้ ุมชนเป็น
ชุมชน

ข้นั ที่ 5 กากับ ขนั้ ที่ 4 ปฏบิ ัตติ าม
ติดตามประเมนิ ผล แผนท่ีกาหนดโดย
ปรับปรุงการสอน เน้นการปฏบิ ัตจิ ริง
และการสรปุ ผล และการสะทอ้ นคดิ

ปกี ารศึกษา 2562 (หลกั สตู รพยาบาลศาสตรบัณฑติ หลักสูตรปรบั ปรงุ พ.ศ.2560)
ภาควิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน ทบทวนแนวทางและขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน
เพื่อพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนด้านการจัดการสุขภาพชุมชนและตอบสนองระบบสุขภาพชุมชน พบว่า ข้ันตอนการ
จัดการเรียนการสอนแบบ CBL สามารถนาไปใช้ได้จริง ทั้ง 5 ขั้นตอน แต่มีข้อเสนอแนะเพ่ิมเติมเพ่ือให้เกิดความ
สมบูรณ์ในการนาไปใช้มากย่ิงข้ึนในประเด็น ดังน้ี 1) ทบทวนการออกแบบแผนการเรียนรู้ท่ีส่งเสริมการพัฒนา
สมรรถนะผู้เรียนด้านการจัดการสุขภาพชุมชน 2) พัฒนากระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัด
การเรียนรู้ให้ชดั เจนเป็นรูปธรรม 3) พัฒนากจิ กรรมการเตรียมพ้ืนที่และการกาหนดประเด็นปัญหาร่วมกันระหว่าง
ผู้รับผิดชอบรายวิชา ผู้สอนและชุมชน 4) ส่งเสริมการประยุกต์ใช้ทรัพยากร เทคโนโลยีและภูมิปัญญาท้องถ่ิน
ในการจัดการสขุ ภาพชุมชน 5) พฒั นากระบวนการประเมนิ ผลการเรียนรู้ตามสภาพจริง ดังน้ันชุมชนนักปฏิบัติการ
จึงไดร้ ะดมสมองเพอ่ื การปรับปรุงและพัฒนาหลังจากนาแนวทางไปใช้ในการจัดการเรียนการสอน โดยมีมติให้เพ่ิม
กลยทุ ธ์ในการจัดการเรียนการสอน ดังนี้

279

แนวทาง/ขั้นตอน CBL สะท้อนผลการเรียนรู้จากการปฏบิ ตั จิ รงิ กลยุทธใ์ นการพัฒนาปรับปรงุ
ขั้ น ที่ 1 ขั้ น ก า ร ศึ ก ษ า / การศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับนโยบาย แผนงานโครงการ และ 1.การกาหนดขอบเขตการศึกษาชุมชนเพ่ิมเติมในประเด็นนโยบาย
วิเคราะห์ข้อมูลจากหลักสูตร ตัวชีว้ ดั ในการปฏิบตั งิ าน รวมทงั้ สถานการณ์การเปลี่ยนแปลง ภาครัฐ นโยบายท้องถิน่ แผนงานโครงการ และตัวชวี้ ัดในการปฏิบัตงิ าน
และศกึ ษาชมุ ชน เปน็ สิง่ สาคญั จาเป็นในการศึกษาพนื้ ทชี่ ุมชนในการเรยี นรู้ รวมท้งั สถานการณก์ ารเปลี่ยนแปลงในพื้นที่
ขั้นที่ 2 ขั้นกาหนดรูปแบบ ก ารสร้างก าร มีส่วนร่วมของ ชุมชนในทุก ระ ดับในก าร ร่ว ม 1. สร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนในการกาหนดประเด็นปัญหาตาม
วิธีการ กาหนดพื้นท่ีชุมชนและ กาหนดรูปแบบการการจดั การเรียนการสอน เปน็ ปัจจัยสาคญั สภาพจรงิ ของชุมชนเพ่ือหาแนวทางแก้ไขร่วมกนั
การเตรียมชุมชน ทีจ่ ะทาใหเ้ กดิ การเรยี นรรู้ ่วมกนั ส่งผลให้เกดิ การพัฒนาผเู้ รียน 2. การใหผ้ ู้นาหมูบ่ า้ น/ตวั แทน/ผู้บรหิ ารท้องถ่ินทุกระดับมาร่วมรับการ
ผสู้ อน ชมุ ชนและกระบวนการเรียนรู้ เตรยี มความพร้อมก่อนการจดั การเรยี นการสอน
ขน้ั ที่ 3 ข้ันออกแบบการเรียนรู้ การออกแบบแผนการเรยี นรทู้ มี่ ุ่งเน้นการแกไ้ ขและการจัดการ 1.ออกแบบการจัดการเรียนรู้โดยเน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน ได้แก่
แ ล ะ แ ผ น ก า ร เ รี ย น รู้ แ บ บ ใ ช้ ปัญหาสุขภาพในพ้ืนที่ตามสภาพจริง ช่วยส่งเสริมสมรรถนะ การจัดการประชุมวางแผนและช้ีแจงแผนการฝึกในระดับสสจ. สสอ.
ชมุ ชนเป็นฐาน ผเู้ รียนด้านการจัดการสุขภาพชุมชน และส่งผลให้พ้ืนที่ได้รับ รพช. รพ.สต รว่ มกับ อปท. และชมุ ชนในการออกแบบและวางแผนการ
การแก้ไขปัญหาท่ีสอดคล้องกับบริบทและสภาพจริงของ เรียนรรู้ ่วมกนั ในแต่ละปีการศึกษา และแต่ละรายวิชา
ขัน้ ท่ี 4 ข้นั ปฏบิ ตั ติ ามแผนการ ชมุ ชน โดยการออกแบบการเรยี นรตู้ ้องดึงศกั ยภาพชุมชน ทุน 2.สง่ เสริมการประยกุ ตใ์ ชท้ รัพยากร เทคโนโลยแี ละภูมปิ ัญญาท้องถน่ิ ใน
เ รี ย น รู้ ที่ ก า ห น ด ท่ี เ น้ น ก า ร ทางสังคม ทรัพยากรและภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีอยู่มา การพัฒนานวตั กรรมการจัดการสุขภาพชุมชน
ปฏบิ ตั จิ ริง และการสะท้อนคิด ประยุกตใ์ ช้ใหเ้ กดิ ประโยชน์สงู สดุ
( Reflection) ร ะ ห ว่ า ง ก า ร การปฏิบัติในสถานการณ์จริงโดยการมสี ่วนร่วมของชุมชนทุก 1.ส่งเสริมการพัฒนาศักยภาพชุมชนในการจัดการสุขภาพชุมชนควบคู่
ปฏบิ ัติ ภาคส่วนเป็นหัวใจสาคัญในการพัฒนาการจัดการเรียนการ กับแผนการเรียนรู้ในชมุ ชน
ขั้น ท่ี 5 ข้ัน ก า กับ ติด ตา ม สอนและการพัฒนาพื้นที่ นอกจากน้ันการรว่ มคดิ และสะทอ้ น 2.การคืนข้อมูลในระดับบุคคล ครอบครัว และชุมชน เพ่ือนาสู่การ
ปร ะเมิน ผล ก าร ปรับปรุง ผลในระหว่างการปฏิบัติงานส่งผลให้เกิดการพัฒนาปรับปรุง วิเคราะห์ปัญหาและสาเหตุร่วมกันตามกระบวนการจัดการเรียน
พฒั นาการสอนและการสรุปผล เพ่อื เกดิ ผลลพั ธ์ท่ดี ี การสอน
การประเมินการเรียนรู้ตาม การกากับติดตามประเมินผล เพื่อพัฒนาและปรับปรุงการ 1. พฒั นากระบวนการประเมินผลลพั ธผ์ เู้ รยี นตามสภาพจริง
สภาพจรงิ จดั การเรียนการสอนต้องประเมินให้สอดคล้องกับการเรียนรู้ 2. การให้ผู้นาหมู่บ้าน/ตัวแทน/ผู้บริหารท้องถ่ินทุกระดับหมู่บ้านใหม่
ตามสภาพจรงิ เพือ่ นาสู่การพัฒนาและปรับปรุงให้สอดคล้อง มาร่วมรับการเตรยี มความพร้อมก่อนฝึกในแตล่ ะกลุ่ม
กบั สภาพปัญหาและกอ่ ใหเ้ กิดการพฒั นาอย่างตอ่ เน่ือง

ปีการศึกษา 2563 (หลักสตู รพยาบาลศาสตรบณั ฑิต หลักสตู รปรับปรุง พ.ศ.2560)
การจัดการเรียนการสอน ปีการศึกษา 2563 ชุมชนนักปฏิบัติการได้ทบทวนแนวทางและข้ันตอนการ
จัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพ่ือพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนด้านการจัดการสุขภาพชุมชนและตอบสนองระบบ
สุขภาพชุมชน โดยได้ระดมความคิดและนาเสนอในเวทีการแลกเปล่ียนเรียนรู้ทั้งภายในและภายนอกวิทยาลัย
เพ่ือให้ผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้เชี่ยวชาญ ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในชุมชน รวมท้ังอาจารย์อ่ืน ๆ ได้ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้และ
ให้ข้อเสนอแนะเพื่อการพัฒนาเพิ่มเติม โดยมีประเด็นสาคัญ ดังนี้ 1) พัฒนาการจัดการเรียนรู้ท่ีบูรณาการ
การจัดการเรียนการสอนกับพันธกิจอ่ืน ๆ ให้ครอบคลุม 2) การออกแบบแผนการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับ
ปีงบประมาณเพื่อการบริหารและการจัดสรรงบประมาณสนับสนุนการเรียนรู้จากองค์การบริหารส่วนท้องถ่ิน

280

3) ขยายผลรูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานสู่รายวิชาอื่น ๆ 4) พัฒนาพ้ืนท่ีชุมชนต้นแบบแห่งการ

เรียนรู้การจดั การสขุ ภาพชมุ ชน ทเี่ กิดจากการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน 5) ถอดบทเรียนและสรุป

เปน็ รูปแบบการการเรียนร้ทู ่ีมปี ระสิทธิภาพเพ่อื เผยแพร่

แนวทาง/ข้นั ตอน CBL สะท้อนผลการเรียนร้จู ากการปฏบิ ตั จิ รงิ กลยทุ ธใ์ นการพัฒนาปรับปรุง
ขั้นท่ี 1 การศึกษา/วิเคราะห์ข้อมูล ก า ร ศึ ก ษ า ห ลั ก สู ต ร แ ล ะ ก า ร วิ เ ค ร า ะ ห์ ชุ ม ช น อ ย่ า ง 1) วเิ คราะห์ปัญหาและความความต้องการของพื้นท่ีตามสถานการณ์ที่
จากหลกั สตู รและศกึ ษาชุมชน ครอบคลุมจะทาให้การออกแบบและการวางแผนการ เปล่ียนแปลง เช่น COVID-19 ปัญหาสุขภาพที่เกิดจากพฤติกรรม
เรียนรู้ตรงตามผลลัพธ์ที่กาหนดของหลักสูตรและ ปัญหาโรคเรื้อรงั
ขั้นที่ 2 ขั้นกาหนดรูปแบบวิธีการ สอดคล้องกบั ความต้องการในการแก้ไขปัญหาของพื้นที่
กาหนดพ้ืนท่ีชุมชนและการเตรียม การกาหนดวิธีการหรือรูปแบบการจัดการเรียนรู้ ควรมี 1) พัฒนาศักยภาพอาจารย์พี่เล้ียงแหล่งฝึก ผู้นาชุมชน อสม.ในการ
ชมุ ชน เตรียมความพร้อมและพัฒนาศักยภาพชุมชน ในการ จดั การเรียนรรู้ ่วมกนั ในชุมชน
ออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกัน โดยมีวัตถุประสงค์ 2) วางแผนการประสานพื้นท่ีและการเตรียมความพร้อมชุมชนให้
ขั้นที่ 3 ขนั้ ออกแบบการเรียนรู้และ และเปา้ หมายทีส่ อดคลอ้ งกัน แต่การดาเนินการในพื้นท่ี สอดคล้องกับการทาแผนพัฒนาหมู่บ้าน เพ่ือการบริหารจัดการ
แผนการเรียนรู้แบบใช้ชุมชนเป็น ต้องอาศยั งบประมาณและทรพั ยากรรว่ มกนั ดงั น้ันจงึ ควร งบประมาณ
ฐาน มีการกาหนดและวางแผนการบรหิ ารจดั การงบประมาณ
ใหม้ ีความพรอ้ ม 1) ออกแบบการจัดการเรียนรู้ตามสภาพจริงในสถานการณ์โรค
ข้ันท่ี 4 ขั้นปฏิบัติตามแผนการ การออกแบบการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน หัวใจ ระบาด COVID-19
เรยี นร้ทู กี่ าหนดท่เี นน้ การปฏิบัติจริง สาคัญคือตอ้ งออกแบบการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับสภาพ 2) พัฒนาค่มู อื การเรยี นร้ใู นการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ชุมชน
แ ล ะ ก า ร ส ะ ท้ อ น คิ ด การจริงในพื้นที่และดึงทุนทางสังคมและศักยภาพของ เป็นฐาน คู่มือการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการพัฒนา
ชมุ ชนมาประยกุ ต์ใชใ้ นการจดั การปญั หา นวัตกรรมสขุ ภาพ
(Reflection) ระหว่างการปฏิบัติ 1) ส่งเสริมการประยุกต์ใช้นวัตกรรม/เทคโนโลยี สื่อออนไลน์มาใช้ใน
การปฏบิ ัติการตามแผนการเรียนรู้มุ่งเน้นการปฏิบัติจริง การปฏิบตั งิ านจรงิ ในสถานการณ์ที่เปลีย่ นแปลง
ข้นั ท่ี 5 ข้ันกากับติดตามประเมนิ ผล จะพบปญั หาอุปสรรคและเกิดการเรียนรู้จากการปฏิบัติ 2) พัฒนารูปแบบกิจกรรมการสะท้อนคิดระหว่างการปฏิบัติงาน เช่น
การปรับปรุงพัฒนาการสอนและ นาไปสู่การปรับปรุงแก้ไขและการปรับแผนการเรยี นรู้ การคืนข้อมูลและการประชาคมสุขภาพ การนาเสนอความก้าวหน้า
การสรุปผลการประเมินการเรียนรู้ แผนงานโครงการ และการจดั เวทแี ลกเปล่ียนเรียนรู้ในชุมชน
ตาม สภาพจริง การวัดประเมินผลการจัดการเรียนรู้ต้องสอดคล้องกับ 1) พัฒนาแบบประเมินสมรรถนะการจัดการสุขภาพชมุ ชนของนักศกึ ษา
สภาพการจรงิ และตอบผลลพั ธ์การเรียนรู้ตามที่กาหนด
ไว้

ปกี ารศึกษา 2564 (หลกั สตู รพยาบาลศาสตรบณั ฑติ หลกั สูตรปรับปรงุ พ.ศ.2560)
การดาเนินการจัดการเรียนการสอนในปีการศึกษา 2564 ต้องเผชิญกับสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงจาก
การระบาด COVID-19 ชุมชนนักปฏิบัติการมีการทบทวนและวางแผนการเรียนรู้ โดยใช้ชุมชนเป็นฐานให้
สอดคล้องกับสถานการณ์และสภาพจริงในพื้นท่ี โดยยึดแนวทางปฏิบัติจากการพัฒนาจัดการเรียนการสอนโดยใช้

281

ชมุ ชนเปน็ ฐาน และปรับปรุงรายละเอยี ดการดาเนนิ การในบางประเด็นให้สามารถปฏิบัติการได้จริงในพื้นท่ี เอื้อต่อ
การเรียนรขู้ องผู้เรยี นและตอบสนองปญั หาของพืน้ ท่ีใหม้ ากทสี่ ดุ โดยมปี ระเดน็ การปรับปรุงกลยุทธ์การเรียนรู้ ดังนี้
1) ศึกษา ติดตามสถานการณ์ นโยบาย คาสั่งจังหวัดในการควบคุมและป้องกันสถานการณ์ COVID-19 ในพื้นที่
และกาหนดพื้นท่ีที่มีรายงานความเส่ียงการระบาดของ COVID-19 น้อยในการเป็นพ้ืนท่ีการเรียนรู้ของผู้เรียน
2) เตรียมความพร้อมในระดับพื้นท่ีโดยการจัดประชุมระดมความคิดเห็นและความพร้อมในการรับเป็นแหล่งพื้นท่ี
การเรียนรู้ พร้อมกับช้ีแจงแผนการเรียนรู้ให้ชุมชนร่วมวางแผนการเรียนรู้ในสถานการณ์ COVID-19 3) จัดการ
เรียนการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐานและมุ่งเน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน ปรับกิจกรรมบางกิจกรรมเพื่อการบริหาร
ความเสี่ยงในการป้องกัน ควบคุมการระบาดของ COVID-19 4) ประยุกต์ใช้ความรู้หลากหลายศาสตร์ในการ
จดั การปญั หาสขุ ภาพในพ้ืนที่ และ 5) ประเมินและสะทอ้ นผลสอดคลอ้ งตามสภาพจรงิ

สรปุ การพัฒนาการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพื่อพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนด้านการจัดการสุขภาพ
ชุมชนและตอบสนองระบบสุขภาพชุมชน ได้ดาเนินการอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปีการศึกษา 2561-2564 ในการ
ดาเนินการสามารถสรุปเป็นขั้นตอนการดาเนินการท่ีสาคัญ 5 ข้ันตอน โดยในแต่ละข้ันตอนมีรายละเอียดและกล
ยทุ ธ์การจดั การเรียนการสอนท่ีเกดิ จากการจดั การความรู้ในแต่ละปีการศึกษา จนได้กลยุทธ์สาคัญในแต่ละข้ันตอน
และสกัดองค์ความรู้เป็นรูปแบบในการจัดการเรียนการสอน ชื่อ “7C APPLE Model” ซ่ึงเป็นรูปแบบท่ีสามารถ
นาไปใช้ในการออกแบบการจดั การเรียนรู้โดยใชช้ ุมชนเปน็ ฐานไดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ โดยมรี ายละเอยี ด ดังนี้

7C คือ กลยทุ ธ์สาคญั ในการเรียนรโู้ ดยใชช้ มุ ชนเปน็ ฐาน เพอื่ การเข้าถึงชุมชนและตอบสนองระบบสุขภาพ
ชุมชนตอ้ งคาถึงหลกั สาคัญ 7 ประการ ได้แก่

CONTEXT หมายถึง บริบทพน้ื ที่ นโยบาย แผน สภาพพืน้ ทแ่ี ละสถานการณ์การเปลย่ี นแปลงในพื้นทก่ี าร
เรยี นรู้

COGNITION หมายถึง ความรู้ความเข้าใจในศาสตร์ทางการพยาบาลและศาสตร์อ่ืน ๆ ท่ีจะนามา
ประยกุ ตใ์ ชใ้ นการจัดการสขุ ภาพชุมชนรวมทง้ั ความรคู้ วามเข้าใจความเปน็ ชมุ ชน

CARING หมายถึง การดูแลผรู้ ับบริการดว้ ยหวั ใจความเปน็ มนุษย์
COMMUNICATION หมายถงึ การส่ือสาร การใหข้ ้อมูล กับผูม้ สี ว่ นเก่ียวขอ้ งทกุ ระดับ
COOPERATION หมายถึง กระบวนการสร้างความร่วมมือ การเป็นหุ้นส่วนชุมชน และการมีส่วนร่วมใน
กระบวนการเรยี นรู้เพือ่ ตอบสนองระบบสุขภาพชุมชน
CREATIVE หมายถึง ความคิดสร้างสรรค์ในการเรียนรู้เพ่ือการจัดการสุขภาพชุมชน และการสร้างสรรค์
นวัตกรรมในการดแู ลสุขภาพชมุ ชน

282
CULTURE หมายถึง ศิลปะ ประเพณี วัฒนธรรม ภูมิปัญญา ความเช่ือ ค่านิยมของชุมชนในการดาเนิน
ชวี ิตและการดูแลสขุ ภาพ
APPLE คือ ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพ่ือพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนด้านการจัดการ
สุขภาพชมุ ชนและตอบสนองระบบสขุ ภาพชุมชน ประกอบดว้ ย 5 ขั้นตอน ดังนี้
ขั้นตอนที่ 1 Analysis คือ ขน้ั การศกึ ษา/วเิ คราะห์ข้อมูลจากหลกั สตู รและการศึกษาชมุ ชน
ขนั้ ตอนที่ 2 Preparing คอื ขน้ั กาหนดรูปแบบวิธกี าร กาหนดพ้นื ที่ชมุ ชนและการเตรียมชมุ ชน
ข้นั ตอนที่ 3 Planning คอื ขัน้ การออกแบบการเรียนร้แู ละแผนการเรียนรู้แบบใชช้ มุ ชนเปน็ ฐาน
ขั้นตอนที่ 4 Leaning and Reflecting คือ ข้ันเรียนรู้จากการปฏิบัติตามแผนการเรียนรู้ที่กาหนดที่เน้น
การปฏิบัติจรงิ และการสะท้อนคิด (Reflection) ระหว่างการปฏบิ ัติ
ขั้นตอนที่ 5 Evaluation คือ ขั้นกากับติดตามประเมินผล การปรับปรุงพัฒนาการสอนและการสรุปผล
การประเมินการเรยี นรตู้ าม สภาพจริง

“7C APPLE Model”การจัดการเรยี นรโู้ ดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพื่อพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนด้านการจัดการ
สขุ ภาพชุมชนและตอบสนองระบบสขุ ภาพชุมชน

3.5 ภาควิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน นาแนวทางการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพื่อพัฒนา
สมรรถนะผเู้ รียนดา้ นการจัดการสุขภาพชมุ ชนและตอบสนองระบบสุขภาพชุมชน ไปใช้ในการจัดการเรียนการสอน
ในรายวชิ าทฤษฎแี ละรายวิชาภาคปฏบิ ตั ิ โดยมกี ารดาเนนิ งานดังนี้

283

ปีการศึกษา 2561 นาไปใช้ในรายวิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน จานวน 4 รายวิชา ได้แก่ วิชาการ
พยาบาลครอบครัวและชุมชน 1 วิชาการพยาบาลครอบครัวและชุมชน 2 วิชาปฏิบัติการพยาบาลครอบครัวและ
ชุมชน 1 และวิชาปฏิบัติการพยาบาลครอบครัวและชุมชน 2

ปีการศึกษา 2562 นาไปใช้ในรายวิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน จานวน 4 รายวิชา ได้แก่ วิชาการ
พยาบาลครอบครัวและชุมชน 1 วิชาการพยาบาลครอบครัวและชุมชน 2 วิชาปฏิบัติการพยาบาลครอบครัวและ
ชมุ ชน 1 และวิชาปฏิบตั ิการพยาบาลครอบครวั และชุมชน 2

ปีการศึกษา 2563 นาไปใช้ในรายวิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน จานวน 4 วิชา ได้แก่ วิชาการพยาบาล
อนามัยชุมชน 1 วิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน 2 วิชาปฏิบัติการพยาบาลอนามัยชุมชน 1 และวิชาปฏิบัติการ
พยาบาลอนามยั ชมุ ชน 2

ปีการศึกษา 2564 นาไปใช้ในรายวิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน จานวน 5 วิชา ได้แก่ วิชาการพยาบาล
อนามัยชุมชน 1 วิชาการพยาบาลอนามยั ชุมชน 2 วชิ าปฏบิ ตั ิการพยาบาลอนามัยชุมชน 1 วิชาปฏิบัติการพยาบาล
อนามัยชุมชน 2 และวิชาปฏิบัติการพยาบาลรักษาพยาบาลขั้นต้น ในประเด็น การออกแบบ วางแผนการสอนสุข
ศกึ ษาใน OPD case การดูแลต่อเนื่อง การดูแลในภาวะฉุกเฉิน ต้องประยุกต์ใช้เครื่องมือ/ทรัพยากรในท้องถิ่นใน
การดแู ลช่วยเหลือตนเองเบอื้ งตน้ สาหรับบคุ คล ครอบครวั และชมุ ชนในการจดั การสขุ ภาพตนเอง

3.6 การดาเนนิ การแลกเปลี่ยนเรยี นรแู้ ละการเผยแพร่
ภาควิชาการพยาบาลอนามัยชุมชนได้ดาเนินการแลกเปล่ียนเรียนรู้ จากองค์ความรู้ ประสบการณ์และ
แนวทางจากการปฏบิ ตั ใิ นสถานณจ์ รงิ ในเวทตี ่าง ๆทง้ั ภายในและภายนอกองค์กร ดงั น้ี
การแลกเปล่ียนเรียนรู้ภายในองค์กร ได้แก่ การแลกเปล่ียนเรียนรู้ในเวทีการประเมินผลการจัดการเรียน
การสอน การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในการประชุมประจาเดือน แลกเปลี่ยนเรียนรู้ในการประชุมจัดการความรู้
กลมุ่ วชิ าการ และเม่ือส้นิ สุดการจดั การเรียนการสอนในแต่ละปีการศกึ ษา
การแลกเปล่ียนเรียนรู้ภายนอกองค์กร ได้แก่ เวทีวิชาการร่วมกับเครือข่ายต่างประเทศ การแลกเปลี่ยน
เรียนรู้ในเวทีการประเมินผลการจัดการเรียนการสอนร่วมกับแหล่งฝึกและชุมชน เวทีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้
ในชุมชน เวทีการนาเสนอผลการดาเนนิ การพฒั นาคุณภาพชีวิตระดับอาเภอและระดบั ตาบล พชอ. พชต.
นอกจากน้ันภาควิชาการพยาบาลอนามัยชุมชนร่วมกันประชุมเพื่อสรุปถอดบทเรียนและและเปล่ียน
ประสบการณ์จากการนาแนวทางนาแนวทางการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน และสกัดเป็นชุดความรู้และ
เผยแพร่ ในเวทีและวารสารผลงานวิชาการตา่ ง ๆ

284

3.7 การเรียนรู้และการนาความรู้ไปใชป้ ระโยชน์ภายในหนว่ ยงาน
ภ าควิ ช ากา รพย าบาล อนามั ยชุม ช น นา คว า มรู้ท่ีไ ด้จ าก การ ระดม คว า มคิดแ ล ะแล กเป ลี่ ยนเ รียน รู้
ในปกี ารศกึ ษา 2561-25654 ไปใชใ้ นการดาเนนิ การ ดงั นี้
ผู้เรียน นักศึกษาช้ันปีท่ี 3 และช้ันปีท่ี 4 นาความรู้และแนวทางการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน
เพอ่ื พัฒนาสมรรถนะผเู้ รยี นด้านการจัดการสุขภาพชมุ ชนและตอบสนองระบบสุขภาพชุมชน ไปใช้เป็นแนวทางและ
ออกแบบวางแผนกจิ กรรมการเรยี นรู้รว่ มกนั ในชมุ ชน ในรายวิชาทีก่ าหนด
อาจารย์ผู้รับผิดชอบรายวิชาและอาจารย์ผู้สอน ได้นาความรู้และแนวการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็น
ฐานเพื่อพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนด้านการจัดการสุขภาพชุมชนและตอบสนองระบบสุขภาพชุมชน ไปใช้ในการ
ออกแบบการเรียนการสอนในรายวิชาท่ีรับผิดชอบ และเตรียมความพร้อมอาจารย์ผู้สอนก่อนการดาเนินการจัด
การเรียนการสอนจริง
อาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตรและอาจารย์กลุ่มงานพัฒนานักศึกษา นาความรู้และแนวทางการจัดการ
เรยี นรโู้ ดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพื่อพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนด้านการจัดการสุขภาพชุมชนและตอบสนองระบบสุขภาพ
ชุมชน ไปไปใช้ในการกาหนดแผนและนโยบายการจัดการเรียนการสอนและการพัฒนานักศึกษา ได้แก่ กิจกรรม
เสริมหลักสูตรพัฒนาผู้เรียนให้มีทักษะศตวรรษท่ี 21 ในประเด็นการรู้สื่อ นวัตกรรม และทักษะชีวิต กิจกรรม
การแลกเปลี่ยนเรียนรูก้ ารพฒั นานวัตกรรมการจัดการสุขภาพชมุ ชน
ผู้รับผิดชอบโครงการทานุบารุงศิลปวฒั นธรรม นาองค์ความรู้จากการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการ
จัดการสุขภาพชุมชน ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในเวทีนาเสนอผลงาน รวมทั้งนาแนวทางการปฏิบัติและผลงาน
นวัตกรรมไปใชใ้ นการดูแลสขุ ภาพชมุ ชน
อาจารย์ผู้รับผิดชอบงานวิจัยและบริการวิชาการ นาความรู้และข้อมูลไปใช้ในการวางแผนการจัดพ้ืนท่ี
ชุมชนแห่งการเรียนรู้และการบริการวิชาการแก่สังคม ได้แก่ โครงการป้องกันและควบคุมโรคพิษสุนัขบ้า
โครงการการสร้างสุขภาวะชุมชนโดยการใช้ปงิ ปองจราจร 7 สี สบช.โมเดล
3.8 การเรียนรแู้ ละการนาความรไู้ ปใช้ประโยชนภ์ ายนอกหน่วยงาน

1. นาแนวทางปฏิบัติการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐานไปใช้ในการร่วมวางแผนการ
ดูแลสุขภาพในพ้ืนท่ีร่วมกับคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอาเภอ ระดับตาบล (พชอ. ,พชต.)
คณะกรรมการกองทุนสุขภาพระดับตาบล และคณะกรรมการดาเนินงานโครงการพระราชดาริในเขตพื้นที่อาเภอ
วาปีปทมุ จังหวดั มหาสารคาม

285

2. นาแนวทางปฏิบัตกิ ารจดั การเรยี นการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน แลกเปล่ยี นเรียนรใู้ นเวที
ประสานความร่วมมือและการเตรียมความพร้อมพ้ืนท่ีชุมชนในทุกระดับ ได้แก่ สานักงานสาธารณสุขจังหวัด
สานักงานสาธารณสขุ อาเภอ โรงพยาบาลชุมชน รพ.สต. องคก์ ารบริหารสว่ นตาบล และหมูบ่ ้านหรอื ชุมชน

3. ชุมชนและรพ.สต. นาผลงานและผลผลติ ทีเ่ กดิ จากกระบวนการจดั การเรียนการสอน ไดแ้ ก่
ผลงานนวตั กรรมที่ประยุกตใ์ ชภ้ มู ปิ ญั ญาทอ้ งถ่ินในการจัดการสุขภาพ

4. องค์การบริหารส่วนตาบล และ รพ.สต. นาข้อมูลผลการวิจัยท่ีเกิดจากความร่วมมือในพ้ืนท่ี
ไปใชใ้ นการกาหนดแผนและนโยบายในท้องถิ่น เช่น นโยบายการดูแลผู้สูงอายุระยะยาว การจัดหลักสูตรโรงเรียน
ผสู้ งู อายุ ในประเดน็ การประยุกตใ์ ช้ภมู ิปญั ญาทอ้ งถิ่นในการดูแลสขุ ภาพตนเองของผสู้ ูงอายุในชุมชน

5. นาองค์ความรจู้ ากงานวิจยั ท่เี กิดจากความรว่ มมือในพน้ื ท่ี ขยายสู่พ้นื ทอ่ี ่นื ๆ เช่น การพัฒนา
ศักยภาพชุมชนในการจัดการขยะต้นทาง การพัฒนาศักยภาพชุมชนในการจัดการโรคเร้ือรัง การสร้างมาตรการ
ชุมชนในการควบคมุ การบรโิ ภคยาสบู และเคร่อื งดมื่ แอลกอฮอร์

3.9 สรปุ กระบวนการจัดการความรู้การจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน : กลยุทธ์การจัดการเรียนรู้ที่มี
ประสทิ ธิภาพเพอื่ พฒั นาสมรรถนะผู้เรียนด้านการจัดการสุขภาพชมุ ชนและตอบสนองระบบสขุ ภาพชุมชน

ภาควิชาการพยาบาลอนามัยชุมชนได้ทบทวน วิเคราะห์และสรุปรูปแบบการจัดการเรียนรู้ โดยใช้ชุมชน
เป็นฐาน : กลยทุ ธ์การจดั การเรยี นร้ทู ่ีมปี ระสิทธิภาพเพื่อพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนด้านการจัดการสุขภาพชุมชนและ
ตอบสนองระบบสขุ ภาพชมุ ชน ไปดังนี้

286

กระบวนการพฒั นาการจดั การเรยี นรู้โดยใชช้ ุมชนเป็นฐาน :

กลยทุ ธ์การจดั การเรยี นรู้ทีม่ ปี ระสทิ ธภิ าพเพ่อื พัฒนาสมรรถนะผ้เู รยี นด้านการจัดการสขุ ภาพชุมชนและตอบสนองระบบสขุ ภาพชุมชน

ปจั จยั นาเข้า (input) กระบวนการ (process) 4 วงรอบ ผลผลติ (output) การตอบสนองและการ

ประยุกต์ใช้ PDCA และ 7C APPLE Model พัฒนาขององคก์ ร

1. หลกั สูตรและรายวิชา (C) E (A) 1) ผเู้ รียนมีสมรรถนะ ผเู้ รยี น/ผ้รู ับบริการ/
-ทักษะการเรียนรใู้ น L ดา้ นการจัดการสขุ ภาพ ชุมชน/เครือขา่ ย
ศตวรรษท่ี 21 -การตดิ ตาม นาผลการ ชุมชน
-การเรียนรขู้ องนักศึกษา -ตรวจสอบ P ประเมินไป 2) ผสู้ อนได้รบั การพัฒนา ภายนอก
ตามมาตรฐานการ -ประเมินผล P ปรบั ปรุง ด้านการจดั การเรียนการ พัฒนา
อดุ มศกึ ษา (TQF) พฒั นา สอน CBL องค์กร/
-ผลลพั ธ์การเรยี นรู้ (D) A 3) มีคมู่ ือแนวทางการ ชุมชน/พืน้ ที่
ทก่ี าหนดหลักสูตรที่ E (P) จดั การเรียนการสอน
วทิ ยาลยั -การแสวงหา CBL การใช้แนวปฏบิ ตั ิฯ
-วัตถปุ ระสงคก์ ารเรยี นรู้ -จัดระบบขอ้ มูล L KM 4) มีผลงานทเ่ี กิดจากการ 7C APPLE Model
รายวิชา -กลน่ั กรอง Team เรียนการสอน/นวตั กรรม
2. นโยบายภาครฐั และ ความรู้ P KM plan ในการจดั การสุขภาพ พัฒนางาน
ภาคชุมชน บรบิ ท -เขา้ ถึงความรู้ -รว่ ม 5) มรี ปู แบบการจดั การ
สถานการณส์ ขุ ภาพและ -แบ่งปนั เรียนรู้ P วางแผน เรียนรแู้ บบ CBL แนวปฏบิ ตั ิทดี่ ีในการ
สถานการณท์ ี่ A 6) มีเครือข่ายความ จัดการเรยี นการสอน
เปล่ยี นแปลงในชมุ ชน (C) กับ(ชAุม)ชน ร่วมมอื ในการจดั การ
3. ทุนทางสงั คม เรียนการสอนในแตล่ ะ พัฒนาคน
ทรพั ยากร เทคโนโลยี -การติดตาม นาผลการ ระดบั
ภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ินใน -ตรวจสอบ ประเมนิ ไป 7) พื้นที่จัดการเรยี นรู้ การเรียนรู้ชุมชนนัก
ชุมชน -ประเมนิ ผล ปรับปรุง ปฏิบตั ิ
พฒั นา
(D)
(P)
-การแสวงหา
-จดั ระบบขอ้ มูล KM
-กลนั่ กรอง Team
ความรู้ KM plan
-เขา้ ถึงความรู้ -ร่วม
-แบง่ ปนั เรยี นรู้ วางแผน
กบั ชมุ ชน

4. สรปุ ผลลพั ธจ์ ากการดาเนินกิจกรรม

ผลลัพธจ์ ากการดาเนนิ การตามเป้าหมาย ระหวา่ งปีการศึกษา 2561-2564 ดังน้ี

1) ด้านสมรรถนะดา้ นการจดั การสขุ ภาพชมุ ชนของนักศึกษา

ตารางแสดงร้อยละของนักศึกษาที่มีสมรรถนะด้านการจัดการสุขภาพชุมชน ระดับมากข้ึนไป ระหว่าง

ปกี ารศกึ ษา 2561 - 2564

เปา้ หมาย สมรรถนะดา้ นการจดั การสขุ ภาพชมุ ชนของนักศึกษา (ปีการศึกษา)

(ร้อยละ 80) 2561 2562 2563 2564

- 86.76 84.62 90.24

287

2) ร้อยละ 100 ของอาจารย์ได้รับการพัฒนาด้านการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน
โดยครอบคลุมอาจารยผ์ รู้ ับผดิ ชอบหลักสตู ร อาจารย์ผูร้ ับผดิ ชอบรายวิชาและอาจารย์ผู้สอน นอกจากนี้ได้ขยายผล
การพัฒนาการจัดการเรยี นการสอนสาหรบั อาจารยพ์ ยาบาลพเ่ี ลยี้ งในแหลง่ ฝึกร่วมด้วย

3) เกดิ เครือข่ายความร่วมมือในการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐานในแต่ละระดับ 6 เครือข่าย
ได้แก่ เครือข่ายพื้นท่ีระดับสานักงานสาธารณสุขจังหวัดมหาสารคามและจังหวัดร้อยเอ็ด เครือข่ายพื้นท่ีระดับ
สานักงานสาธารณสุขอาเภอวาปีปทุม เครือข่ายพ้ืนท่ีระดับองค์การบริหารส่วนตาบลในเขตอาเภอวาปีปทุมและ
อาเภอนาดูน จงั หวดั มหาสารคาม และเครือขา่ ยชมุ ชนต้นแบบบ้านหนองเผือก ตาบลหนองทุม่ บ้านวังปทุม ตาบล
หวั เรอื อาเภอวาปีปทมุ จังหวดั มหาสารคาม

4) มีคู่มือท่ีเกิดจากกระบวนการพัฒนาการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน ได้แก่ 1) คู่มือการจัดการ
เรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานสาหรับผู้เรียน ผู้สอน และชุมชน 2) คู่มือการสร้างสรรค์ผลงานนวัตกรรมเพ่ือการ
จดั การสขุ ภาพชมุ ชน

5) คู่มือการประเมินผลลัพธ์ผู้เรียนในการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพ่ือพัฒนาสมรรถนะผู้เรียน
และตอบสนองระบบสุขภาพชุมชน

6) เกดิ 7C APPLE Model รปู แบบ/แนวทางการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพื่อพัฒนาสมรรถนะ
ผู้เรียนด้านการจดั การสุขภาพชุมชนและตอบสนองระบบสุขภาพชมุ ชน

7) ผลงานวิจัย บทความวิชาการ และโครงการวิจัย ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการเรียนการสอนและเก่ียวข้อง
กับการดาเนนิ รว่ มกับพ้นื ที่การเรียนรู้ชุมชนในการจัดการปัญหาสุขภาพชุมชน เผยแพร่ในวารสาร TCI 1 และ TCI
2 จานวน 6 ผลงาน และโครงการวจิ ัยอยใู่ นระหว่างการดาเนินการ จานวน 4 เรื่อง ไดแ้ ก่

Jaisue, D., Kotarputh, R., Kumsiriruk, N., Kwanphon, S.(2561). Development of
Community-Based Learning Process in Waste Management at the Source.Journal of Nursing and
Health Care, 36(4),204-213.

นิสากร วบิ ูลชัยและชาติ ไทยเจริญ.(2563).การเยยี่ มบา้ น: บทบาทพยาบาลในสถานการณ์การระบาดของ
โรคโควิด-19.วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม 17(2) พฤษภาคม - สงิ หาคม2563 :119-127.

กิตติศักดิ์ ไกรจันทร์,ดิษฐพล ใจซ่ือ,ณฐพร คาศิริรักษ์,ขนิษฐา ธนสมบัติ,ศุภกฤต สุริโย.(2564).
การประเมินผลตามมาตรฐานการศึกษาชาติ โดยการจัดการเรียนการสอนแบบใช้ชุมชนเป็นฐานการเรียนรู้
ในรายวิชาการพยาบาลอนามยั ชุมชน 1.วารสารวจิ ัยและพฒั นาด้านสุขภาพสานักงานสาธารณสุขนครราชสีมา.7(1)
มกราคม-มิถนุ ายน 2564 : 5-17

288

ดิษฐพล ใจซอื่ ,ณฐพร คาศิริรักษ์,อังศวีรื จันทะโคตร.(2564).ประสบการณ์การใช้ภูมิปัญญาพื้นบ้านอีสาน
ในการดูแลตนเองของผู้สูงอายุในชุมชน อาเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม.วารสารการแพทย์โรงพยาบาล
ศรีสะเกษ สุรินทร์ บรุ ีรมั ย์. 36(2) พฤษภาคม-สิงหาคม 2564:251-264.

ผดุงศิษฏ์ ชานาญบริรักษ์ , ปรีขา ยะถา , บุญชอบ สิงห์คา , กิตติศักด์ิ ไกรจันทร์ , สุนีรัตน์ สิงห์คา.
(2564).การสรา้ งและการพัฒนามาตรการชุมชนเพ่ือการควบคุมการบริโภคและการจาหน่ายเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล์
ในชุมชน ตาบลดงบัง อาเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม.วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม 18(2) พฤษภาคม -
สงิ หาคม 2564:61-71

ชาติ ไทยเจริญ, นันธิยา ไทยเจริญ.2564. กระบวนการเรียนรู้ตามสภาพจริง : ประสบการณ์จากการ
นามาใชใ้ นการสอน นักศึกษาพยาบาล. วารสารศนู ย์อนามยั ที่ 9 14(34) พฤษภาคม.-สงิ หาคม 2563:259-270.

โครงการวิจยั เรือ่ ง การพฒั นาเครื่องมือการประเมินผลการเรียนรใู้ นศตวรรษท่ี 21
โครงการวิจัย เรอื่ ง การพัฒนาศักยภาพการดูแลตนเองของผู้ป่วยวัณโรคโดยการมีส่วนร่วมของครอบครัว
และชุมชน
โครงการวิจัย เรื่อง การพัฒนากระบวนการจัดการความรู้ด้านภูมิปัญญาพ้ืนบ้านเพื่อการจัดการสุขภาพ
ชมุ ชน ในเขตพ้ืนทีช่ นบท อาเภอวาปีปทุม จงั หวัดมหาสารคาม
โครงการวิจัย เร่อื ง ถอดบทเรียนการควบคุมการบริโภคยาสูบในชุมชนภายใต้สถานการณ์ระบาด COVID-
19 ของนักศกึ ษาพยาบาล
5. ผลงานนวัตกรรมการจัดการสุขภาพชุมชนของนักศึกษาร่วมกบั ชุมชนในพ้ืนทีก่ ารเรียนรู้
ผลลัพธ์ที่เกิดจากกระบวนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพื่อพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนด้านการ
จัดการสุขภาพชุมชนและตอบสนองระบบสขุ ภาพชมุ ชน กอ่ ให้เกดิ ผลงานสร้างสรรค์นวัตกรรมทางการพยาบาลท่ีมี
จานวนผลงานเพิม่ มากขึน้ สามารถนาไปใช้ในการแก้ไขปัญหาสุขภาพของผู้รับบริการได้จริง และท่ีสาคัญยิ่งผลงาน
นวัตกรรมจานวนมากกว่า 30 ผลงานได้ถูกคัดเลือกให้นาเสนอผลงานในเวทีระดับเครือข่าย ระดับชาติและ
นานาชาติ ทง้ั ยังไดร้ บั รางวลั ในการนาเสนอในเวทตี า่ ง ๆ ดังนี้
-นวัตกรรมนวัตกรรมการสร้างเสริมสุขภาพท่ีรัดเข่าสมุนไพร : การเพิ่มคุณค่าภูมิปัญญาไทยสู่การดูแล
ผ้สู ูงอายุ ไดร้ ับรางวลั ระดับดเี ย่ียม ในการนาเสนอผลงานวชิ าการ ในการประชุมสามัญและประชุมวิชาการ สมาคม
พยาบาลแหง่ ประเทศไทยฯ สาขาภาคตะวันออกเฉียงเหนอื

289

-นวัตกรรมตุ๊กตาจาลองการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก “Cervical Cancer Model” ได้รับรางวัล
ระดบั ดเี ยีย่ ม ในการนาเสนอผลงานวชิ าการ ในการประชุมสามัญและประชุมวิชาการ สมาคมพยาบาลแห่งประเทศ
ไทยฯ สาขาภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ

-นวัตกรรมการพฒั นาอปุ กรณ์เสริมเสร้างความแข็งแรงของกล้ามเน้ือขาในผู้สูงอายุโดยการประยุกต์ใช้ภูมิ
ปัญญาท้องถ่ิน ได้รับรางวัลชนะเลิศ ในการนาเสนอผลงานวิชาการ ในการประชุมสามัญและประชุมวิชาการ
สมาคมพยาบาลแหง่ ประเทศไทยฯ สาขาภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื

-นวัตกรรมเร่ือง “Applying Local wisdom for strengthening back and arm muscle in rice
farmer group” ได้รับรางชนะเลิศ ในการประชุมวิชาการระดับนานาชาติ The Third Health, Research, &
Innovation Student Forum: Today’s Students, Tomorrow’s Health Professionals.

-นวัตกรรมเร่ือง “Applying Local Wisdom for Strengthening Leg and Quadriceps Muscles in
the Elderly”ไดร้ ับรางวัลรองชนะเลิศ ในการประชุมวิชาการระดับนานาชาติ The Third Health, Research, &
Innovation Student Forum: Today’s Students, Tomorrow’s Health Professionals.
6. ปญั หาและอุปสรรคของการดาเนนิ งาน

6.1 การเปล่ยี นแปลงสถานการณด์ ้านสุขภาพและบรบิ ทพื้นทที่ ่ไี ม่สามารถควบคุมได้ เช่น สถานการณ์การ
ระบาด COVID-19 ในพ้ืนท่ี การเปลี่ยนแปลงด้านนโยบายสุขภาพ ส่งผลต่อความต่อเนื่องและการดาเนินกิจกรรม
การจดั การเรยี นการสอนการในพ้นื ท่ี

6.2 ความแตกต่างดา้ นบรบิ ท ทรพั ยากร และข้อจากัดของแต่พ้ืนที่การเรียนรู้ ส่งผลต่อการออกแบบและ
วางแผนการจัดการเรียนรู้ เชน่ การเปล่ยี นแปลงผบู้ รหิ ารในพ้นื ท่ี การวางแผนการใช้งบประมาณและทรัพยากรท่ีมี
อยา่ งจากัดรว่ มกนั

6.3 ความต่อเน่อื งของการสรา้ งบรรยากาศที่เอ้ือและส่งเสริมให้เกิดวัฒนธรรมองค์กรในการจัดการความรู้
และการแลกเปล่ยี นเรยี นรูเ้ พ่ือใหเ้ กิดการสรา้ งองค์ความรู้ใหม่ ๆ
7. แนวทางแก้ไข (แต่ละปัญหา/อปุ สรรค)

7.1 วางแผนการบริหารความเสี่ยงเพื่อรองรับการเปล่ียนแปลงสถานการณ์ด้านสุขภาพและบริบทพื้นที่
ทไี่ มส่ ามารถควบคุมได้

290

7.2 สร้างกลยุทธ์การมีส่วนร่วมที่เกิดจากการเรียนรู้และการแก้ปัญหาร่วมกัน เช่น การประสานงาน
วางแผนและการปรับเปล่ียนกิจกรรม การเลือกหรือกาหนดพื้นท่ีการเรียนรู้ใหม่ ๆ การเตรียมความพร้อม
การแสวงหาความร่วมมอื ในพื้นท่ีอย่างต่อเนือ่ ง

7.3 กาหนดเป็นนโยบายและแผนยุทธศาสตร์ขององค์กร และการขับเคล่ือนสู่การสร้างวัฒนธรรมองค์กร
แห่งการเรียนรู้ การสร้างบรรยากาศและแรงจูงใจในการแลกเปล่ียนเรียนรู้เพ่ือให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ ๆ พร้อมท้ัง
การกากับติดตามอยา่ งต่อเนอ่ื ง