8 FEN ETKINLIK CEVAP

8. Sınıf Sürüdürülebilir Kalkınma KKT - 5 

1. Sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleşmesi için 3. Sürdürülebilir kalkınma için kaynakların
aşağıda bazı ifadeler verilmiştir. tasarruflu kullanılması şarttır. Bununla
ilgili evinizde elektrik enerjisinin tasar-
I. ifade: Doğal kaynaklarımız son derece bilinçli ruflu kullanımına yönelik ifadeler yazınız.
bir şekilde kullanılmalıdır.
Fen bilimleri öğretmeninin ödevini aşağıda-
II. ifade: Kullanılan doğal kaynaklar yerine müm- ki öğrencilerden hangisi yanlış hazırlamıştır?
künse yenileri konulmalıdır.
A)
III. ifade: Yenilenemez enerji kaynağının kullanı- Kullanmadığımız elektrikli aletlerin
mına ağırlık verilmelidir. fişini çekmeliyiz.

Bu ifadelerin doğru ya da yanlış olarak de-
ğerlendirilmesi aşağıdakilerin hangisinde ve-
rilmiştir?

I. ifade II. ifade III. ifade Tuğba Buzdolabı ve fırın gibi araçların
A) Doğru Doğru Doğru B) kapaklarını sık sık açıp kapatmamalı-
B) Doğru Doğru Yanlış yız.
C) Yanlış Yanlış Yanlış
D) Doğru Yanlış Doğru Kübra Evimizdeki kullandığımız ampulleri
C) LED ampul ile değiştirmeliyiz.

Emre Evimizde kullandığımız klimaları en
D) soğuk ayarda tutmalıyız.

Hakan

2. Geri dönüşüm uygulamaları için katı atıklar kendi 4. Kullanım dışı atıkların çeşitli işlemlerden geçirile-
içlerinde ayrıştırılmalıdır. rek tekrar hammadde olarak kullanılmasına geri
dönüşüm denir.
Katı atıkları geri dönüşüm için ayrıştırmanın
faydaları ile ilgili,

Çöplüklere atılan atık miktarında Geri dönüşüm olayının önemi ile ilgili,
azalma olur.
Halil I. Doğal kaynaklarımızın korunmasını sağlar.
Doğal çevrenin korunmasına katkı II. Enerji tasarrufu sağlar.
sağlar. III. Çöp taşıma ve depolama işlemlerinde kolaylık

Mert sağlar.
IV. Ülke ekonomisine katkı sağlar.
Enerji tasarrufu sağlar.
verilen ifadelerden hangisi doğrudur?
Nil
öğrencilerin ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Halil ve Mert B) Mert ve Nil A) I ve II B) III ve IV
C) Halil ve Nil D) Halil, Mert ve Nil C) I, II ve III D) I, II, III ve IV

150

7. ÜNİTE

ELEKTRİK YÜKLERİ VE ELEKTRİK ENERJİSİ

Elektrik Yükleri ve Elektriklenme
Elektrik Yüklü Cisimler

Elektrik Enerjisinin Dönüşümü

Kazanımlar

➢➢ F.8.7.1.1. Elektriklenmeyi, bazı doğa olayları ve teknolojideki uygulama örnekleri ile açıklar.
➢➢ F.8.7.1.2. Elektrik yüklerini sınıflandırarak aynı ve farklı cins elektrik yüklerinin birbirlerine etkisini açıklar.
➢➢ F.8.7.1.3. Deneyler yaparak elektriklenme çeşitlerini fark eder.
➢➢ F.8.7.2.1. Cisimleri, sahip oldukları elektrik yükleri bakımından sınıflandırır.
➢➢ F.8.7.2.2. Topraklamayı açıklar.
➢➢ F.8.7.3.1. Elektrik enerjisinin ısı, ışık ve hareket enerjisine dönüştüğü uygulamalara örnekler verir.
➢➢ F.8.7.3.2. Elektirik enerjisinin ısı, ışık veya hareket enerjisine dönüşümü temel alan bir model tasarlar.
➢➢ F.8.7.3.3. Güç santrallerinde elektrik enerjisinin nasıl üretildiğini açıklar.
➢➢ F.8.7.3.4. Güç santrallerinin avantaj ve dezavantajları konusunda fikirler üretir.
➢➢ F.8.7.3.5. Elektrik enerjisinin bilinçli ve tasarruflu kullanılmasının aile ve ülke ekonomisi bakımından önemini tartışır.
➢➢ F.8.7.3.6. Evlerde elektriği tasarruflu kullanmaya özen gösterir.

8. Sınıf Elektrik Yükleri ve Elektrik Enerjisi

Elektrik Yükleri ve Elektriklenme Nötr Ebonit
ebonit ––– ––– çubuk
çubuk

➤➤ Doğadaki olaylardan bazıları elektriklenme so- Sürtünme + + + +
nucu meydana gelir. Şimşek ve yıldırım olayları sonucu + +
elektriklenme sonucu meydana gelen olaylardan
bazılarıdır. Yüklü bulutlar arasında oluşan yük ge- Nötr yün kumaş Yün kumaş
çişine şimşek, yüklü bulutlar ile yeryüzü arasında Cam
oluşan yük geçişine ise yıldırım adı verilir. Nötr cam
çubuk +++ +++çubuk
➤➤ Elektriklenme olayından teknolojide; araba ve
beyaz eşyaların boyanmasında, fabrika bacaların- Sürtünme – – – –
dan çıkan tozların havaya karışmasını önlemede, sonucu – –
fotokopi makinelerinde, klimalarda ve birçok alan-
da yararlanılır. Nötr ipek kumaş İpek kumaş

➤➤ Doğada iki çeşit elektrik yükü vardır. Bu elektrik Dokunma (Temas) ile Elektriklenme
yükleri pozitif (+) ve negatif (–) elektrik yükleri ola-
rak sınıflandırılmıştır. ➤➤ Nötr iletken bir cismi yüklü iletken bir cisme do-
kundurduğumuzda yüklü cisimde bulunan toplam
➤➤ Elektrik yüklü cisimler birbirlerine elektriksel bir yük, cisimler arasında paylaştırılır. Sonuçta do-
kuvvet uygular. Aynı yüklü cisimler birbirlerini iter, kundurulan cisimler arasında yük geçişi olur ve
zıt yüklü cisimler ise birbirlerini çeker. her iki cisim de aynı yükle yüklenir.

++ ➤➤ Dokunma ile elektriklenmede dokundurulan cisim-
İter lerin yük miktarlarına göre son durumda cisimler;
nötr, her iki cisim de pozitif (+) ya da negatif (-)
–– yükle yüklenebilir.
İter
Etki (Tesir) ile Elektriklenme
+ Çeker –
➤➤ Nötr ve iletken olan K ve L cisimlerine pozitif (+)
– Çeker + yüklü M cismi şekildeki gibi yaklaştırılıyor. Bu du-
rumda K ve L cismindeki yük dağılımı şekildeki
+ Çeker Nötr gibi olur.

Nötr Çeker + K L M
+ + +
++ –––––– + + + +
+
– Nötr ++ +

Çeker Yalıtkan

Nötr –
Çeker
➤➤ M cismi uzaklaştırılmadan K ve L cisimleri birbi-
Nötr Etki yok Nötr rinden ayrıldığında cisimler zıt yüklerle yüklenmiş
olur.

Sürtünme ile Elektriklenme K –––––––L––––––

➤➤ Sürtünme ile elektriklenmede birbirine sürtünen +++ + +++
yalıtkan cisimler arasında elektron alışverişi ger- ++
çekleşir. Sürtünen cisimlerden biri diğerine elektron ++ + + ++
verir. Elektron veren cisim pozitif(+) yükle, elektron
alan cisim ise negatif (-) yükle yüklenir. ➤➤ K ve L cisimlerinin bu şekilde elektriklenmesine
etki ile elektriklenme denir.

153

8. Sınıf

Elektrik Yüklü Cisimler Hidroelektrik Termik santral Rüzgâr santrali
santrali
➤➤ Bir cismin üzerindeki pozitif (+) yük sayısı, negatif
yük sayısına eşit ise bu cisme nötr ya da yüksüz Nükleer santral Jeotermal
cisim denir. Üzerindeki pozitif( +) yük sayısı negatif santral
(-) yük sayısından fazla olan cisimler pozitif yüklü,
negatif yük sayısı pozitif yük sayısından fazla olan • Hidroelektrik santralde suyun potansiyel enerji-
cisimler ise negatif yüklü cisimlerdir. sinin kinetik enerjiye dönüşümünden yararlanılır.

+–+– +–+ +–+– • Termik santralde fosil yakıtların yanması sonucu
+–+– +–+ +– –+ açığa çıkan enerjiden yararlanılır.

Nötr cisim –––– • Rüzgâr santrallerinde rüzgârın hareket enerjisin-
den yararlanılır.
Pozitif yüklü Negatif yüklü
cisim cisim • Nükleer santralde atomun parçalanması ile açı-
ğa çıkan enerjiden yararlanılır.
➤➤ Nötr cisim; elektron kaybederse pozitif yüklü,
elektron alırsa negatif yüklü cisim olur. Bu durum- • Jeotermal santralde yerin derinliklerinden gelen
da cisim üzerinde yük dengesizliği oluşur. sıcak suyun enerjisinden yararlanılır.

➤➤ Cisimlerin yüklü olup olmadığı elektroskop adı ve- ➤➤ Hidroelektrik santrallerin yapımı uzun sürer ve ol-
rilen araç ile bulunur. dukça maliyetlidir. Fakat bu santrallerde elektrik
enerjisi üretiminde çevre kirliliği oluşmaz. Termik
➤➤ Elektrik yüklü iletken bir cismin iletken bir telle santrallerde fosil yakıt yakıldığı için hava kirliliğine
toprağa bağlandığında nötr hale gelmesine top- neden olur.
raklama adı verilir.
➤➤ Evimizde elektrik enerjisini kullanırken tasarruf-
–– – – ++ + ++ e– lu olmalıyız. Bu hem aile bütçemize hem de ülke
– ekonomimize katkı sağlar.
–– – –– +
e– ++ ++ Elektrik tasarrufu sağlamak için,

Toprak Toprak • Buzdolabı ve fırın gibi araçları sık sık açıp kapat-
mamalıyız.
Elektrik Enerjisinin Dönüşümü
• Tasarruflu ampuller kullanmalıyız.
➤➤ Elektrik enerjisini günlük yaşamda diğer enerji tür- • Gereksiz yanan ampulleri söndürmeliyiz.
lerine çevirerek kullanırız. Elektrik enerjisi ampulde • Yenilenebilir enerji kaynağı kullanımına özen
ışık, ütüde ısı ve robotta ise hareket enerjisine dö-
nüşür. göstermeliyiz.
• Enerji verimi yüksek elektrikli araçlar almalıyız.
➤➤ Elektrik devrelerindeki tellerin aşırı ısınmasıyla Not: Kaçak elektrik kullanmanın suç olduğunu ve ül-
oluşabilecek tehlikelere karşı önlem olarak sigor- ke ekonomisine zarar verdiğini asla unutmamalıyız.
ta kullanılır. Sigorta, devreden gereğinden fazla
akım geçtiğinde akımı keserek güvenlik sağlar.
Sigortalar elektrik devresine seri olarak bağlanır.
2A’lik elektrikle çalışan saç kurutma makinesini
korumak için 3A’lik sigorta kullanılır.

➤➤ Elektrik akımı üreten araçlara jeneratör adı verilir.
Jeneratörde elektrik enerjisi üretmek için jeneratö-
re hareket enerjisi vermek gerekir.

➤➤ Jeneratöre verilecek olan hareket enerjisinin kay-
nağı farklı elektrik santrallerinde farklıdır.

154

8. Sınıf Elektrik Yükleri ve Elektriklenme - Elektrik Yüklü Cisimler

Etkinlik 1

F.8.7.1.1. Elektriklenmeyi, bazı doğa olayları ve teknolojideki uygulama örnekleri ile açıklar.
F.8.7.1.2. Elektrik yüklerini sınıflandırarak aynı ve farklı cins elektrik yüklerinin birbirlerine etkisini açıklar.
F.8.7.1.3. Deneyler yaparak elektriklenme çeşitlerini fark eder.
F.8.7.2.1. Cisimleri, sahip oldukları elektrik yükleri bakımından sınıflandırır.
F.8.7.2.2. Topraklamayı açıklar.

1. Elektriklenme ile ilgili aşağıda verilen ifadelerin doğru (D) ya da yanlış (Y) olmasına
karar vererek uygun kutucukları işaretleyiniz.

İfade DY

a. Cisimler üzerinde yük dengesizliği oluşmasına elektriklenme denir. ✓
✓
b. Şimşek ve yıldırım olayı elektriklenme sonucu meydana gelir.
✓
c. Mıknatısın demiri çekmesi elektriklenme sonucu meydana gelir. ✓

d. Saçımızı plastik tarak ile tararken saçımızın dikleşmesi elektriklenme ✓
sonucu meydana gelir. ✓

e. Yağmur, kar ve dolu olayları elektriklenme sonucu meydana gelir. ✓
✓
f. Yün kazağımızı çıkartırken duyduğumuz çıtırtı sesi elektriklenme so-
nucu meydana gelir. ✓
✓
g. Fabrika bacalarından çıkan tozların tutulması ve arabaların boyanma-
sında elektriklenmeden yararlanılır.

h. Işığın renklerine ayrılması elektriklenme olayı sonucu meydana gelir.

i. Fotokopi makinesinin çalışmasında elektriklenme olayından yararlanılır.

j. Pozitif (+) ve negatif (-) olmak üzere iki çeşit elektrik yükü vardır.

2. Aşağıda bazı cisimler üzerindeki yük dağılımları verilmiştir. Bu cisimlerin birbirlerine
uygulamış oldukları itme ya da çekme kuvvetlerini yazınız.

a. +–+ + Küreler birbirlerini b. + – + + Küreler birbirlerini
–– +– +–
–– iter iter

c. + – + ++ Küreler birbirlerini d. + – + + – Küreler birbirlerini
–– – çeker +– + – çeker

–

155

8. Sınıf Elektrik Yükleri ve Elektriklenme - Elektrik Yüklü Cisimler

Etkinlik 1

3. Aşağıda yük durumları verilen cisimler arasında meydana gelen itme ya da çekme
kuvvetini yazınız.

a. + – + – + – b. +–+ +–
+ – +–+– +–+ +–

Küreler birbirlerini Küreler birbirlerini çeker
çekmez ya da itmez
–+–
c. + – –+–
–+

Küreler birbirlerini çeker

4. Aşağıda ipek ipliklerle asılmış olan kürelerin konumları verilmiştir.

Bu kürelerin sahip olabileceği yük türlerini yazınız.

a. X X + ise Y +
Y X – ise Y –

b. X + ise Y – ya da nötr
XY X – ise Y + ya da nötr

c. X + ise Y + Z+
X – ise Y – Z–

X Y Z
d.

X + ise Y + Z – ya da nötr
X – ise Y – Z + ya da nötr

X YZ

156

8. Sınıf Elektrik Yükleri ve Elektriklenme - Elektrik Yüklü Cisimler

Etkinlik 1

5. Aşağıdaki deneyde plastik çubuk yün kumaşa, cam çubuk ise ipek kumaşa sürtülüyor.
Bu işlem sonucu çubuk ve kumaşlarda kalan yük cinslerini şekil üzerinde çiziniz. Bu
cisimlerin nasıl elektriklendiklerini açıklayınız.

a. Plastik çubuk

Sürtüldükten Plastik çubuk
sonra

Yün kumaş Yün kumaş

Plastik çubuk yün kumaşa sürtüldüğünde,
yün kumaştaki elektronlar plastik çubuğa geçer. Çubuk (-), yün kumaş

(+) yükle yüklenir.

b. Cam çubuk

Sürtüldükten Cam çubuk
sonra

İpek kumaş İpek kumaş

Cam çubuk ipek kumaşa sürtüldüğünde,

cam çubuktaki (-) yükler ipek kumaşa geçer. İpek kumaş (-) yükle cam çubuk (+) yükle yük-

lenir.

6. Aşağıda verilen cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadeler ile tamamlayınız.

a. Üzerinde pozitif (+) yük sayısı, negatif (–) yük sayısına eşit olan cisimlere nötr ci-
sim denir.

b. Üzerinde pozitif (+) yük sayısı, negatif (–) yük sayısından fazla olan cisimlere pozitif

yüklü cisim denir

c. Üzerinde pozitif (+) yük sayısı, negatif (–) yük sayısından az olan cisimlere negatif

yüklü cisim denir

d. Sürtünme ile elektriklenme sonucu cisimler birbiri ile zıt elektrik yükü ile yüklenir.

157

8. Sınıf Elektrik Yükleri ve Elektriklenme - Elektrik Yüklü Cisimler

Etkinlik 1

7. Aşağıda iletken ve özdeş X ve Y küreleri üzerinde bulunabilecek farklı yük miktarları veril-
miştir.

Bu durumlarda kürelerin birbirine dokundurulup ayrılması sonucu üzerlerinde kalan
yük miktarlarını yazınız.

XY Dokundurulduktan sonra XY

a. +4 Nötr +2 +2
b. Nötr –6 –3 –3
c. –2 –4 –3 –3
d. +2 +6 +4 +4
e. +4 –4 Nötr Nötr
f. –6 +4 –1 –1
g. +6 –2 +2 +2

8. Dokunma ile elektriklenme ile ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru (D) ya da yanlış (Y)
olarak değerlendirerek uygun kutucukları işaretleyiniz.

İfade DY

a. Dokunma ile elektriklenme sonucu birbirine dokundurulan cisimlerin ✓
yük cinsleri son durumda aynı olur.

b. Dokunma ile elektriklenme sonucu birbirine dokundurulan cisimlerin ✓
yük miktarları son durumda daima aynı olur.

c. Yüklü cisimler dokunma ile elektriklenme sonucu son durumda nötr ✓
olabilir.

d. Dokunma ile elektriklenmede cisimler arasında pozitif (+) ya da negatif ✓
(-) yük geçişi olur.

158

8. Sınıf Elektrik Yükleri ve Elektriklenme - Elektrik Yüklü Cisimler

Etkinlik 1

9. a. T opraklama olayını açıklayınız. Can ve mal güvenliği için nerelerde kullanıldığını
yazınız.

Topraklama; yüklü cisimlerden toprağa, topraktan yüklü cisimlere

negatif yük akışına topraklama adı verilir.

Can ve mal güvenliği için, topraklama yaparak elektrik nedeni ile gerçekleşebilecek tehli-
kelerden korunuruz.

b. Aşağıda gösterilen topraklamalarda yük geçişinin nasıl gerçekleştiğini yazınız.

––––– İletken Cisimden (-) yükler topra-
Yalıtkan tel ğa akar.
Toprak

+++++ İletken Topraktan cisme (-) yük
Yalıtkan tel geçişi olur.
Toprak

10. Aşağıdaki şekilde pozitif (+) yüklü K cismi, nötr L ve M cisimlerine şekildeki gibi yak-
laştırıldığında L ve M cisimleri üzerindeki yük dağılımını gösteriniz.

K – L+ – M+
+ –+ –+
+
+ –+ –+
+
+

11. Negatif yüklü K cismi, topraklanmış olan L cismine şekildeki gibi yaklaştırılıyor.

K I L II
–––––

Toprak

Bu durum ile ilgili aşağıda verilen cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadeler ile
tamamlayınız.

a. L cisminin I numaralı ucu (+) , II numaralı ucu nötr olur.

b. Bu durumda iken toprak bağlantısı kesilip K cismi uzaklaştırılırsa, L cisminin I numaralı

ucu (+) , II numaralı ucu (+) olur.

c. K cismi uzaklaştırıldıktan sonra toprak bağlantısı kesilirse, L cisminin I numaralı ucu

nötr , II numaralı ucu nötr olur.

159

8. Sınıf Elektrik Yükleri ve Elektriklenme - Elektrik Yüklü Cisimler KKT - 1 

1. İpek ipliklerle asılmış X ve Y cisimleri ile Z cismi- 3. Elektriklenme olayı ile ilgili,
nin denge durumları aşağıdaki şekilde verilmiştir.
I. Sürtünme ile elektriklenme sonucu cisimler
X ZY birbiri ile zıt yükle yüklenirler.

Yer II. Dokunma ile elektriklenme sonucu cisimler
Buna göre cisimlerin yük durumları ile ilgili birbiri ile zıt yükle yüklenir.
aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) X küresi pozitif, Z cismi pozitif ve Y küresi ne- III. Sürtünme ve dokunma ile elektriklenmede
cisimler arasında pozitif yük alışverişi olabilir.
gatif yüklü olabilir.
B) X küresi negatif, Z cismi negatif ve Y küresi po- verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?

zitif yüklü olabilir. A) Yalnız I B) I ve II
C) X küresi pozitif, Z cismi pozitif ve Y küresi nötr C) II ve III D) I, II ve III

olabilir.
D) X küresi negatif, Z cismi nötr ve Y küresi pozitif

yüklü olabilir.

4. Yalıtkan ayaklar üzerinde durmakta olan iletken
ve nötr L ve M cisimlerine K cismi şekildeki gibi
yaklaştırılıyor.

K LM
–––––

2. X, Y ve Z cisimlerinin sahip olduğu elektrik yükleri
şekilde gösterilmiştir.

–– +– +– Bu durumda iken L ve M cisimleri birbirinden
ayrıldığında, cisimlerin yük cinsleri aşağıdaki-
–+ +– ++ lerin hangisindeki gibi olur?

X cismi Y cismi Z cismi A) L M B) L M
+ + – –
Bu cisimler ile ilgili,

I. Y cismi nötrdür. C) L M D) L M
II. X cismi negatif yüklüdür. + – – +
III. Z cismi pozitif yüklüdür.

verilen ifadelerden hangileri doğrudur?

A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III

160

8. Sınıf Elektrik Enerjisinin Dönüşümü

Etkinlik 2

F.8.7.3.1. Elektrik enerjisinin ısı, ışık ve hareket enerjisine dönüştüğü uygulamalara örnekler verir.
F.8.7.3.2. Elektrik enerjisinin ısı, ışık veya hareket enerjisine dönüşümü temel alan bir model tasarlar.
F.8.7.3.3. Güç santrallerinde elektrik enerjisinin nasıl üretildiğini açıklar.
F.8.7.3.4. Güç santrallerinin avantaj ve dezavantajları konusunda fikirler üretir.
F.8.7.3.5. Elektrik enerjisinin bilinçli ve tasarruflu kullanılmasının aile ve ülke ekonomisi bakımından önemini
F.8.7.3.6. tartışır.
Evlerde elektriği tasarruflu kullanmaya özen gösterir.

1. Aşağıda verilen araçlarda elektrik enerjisinin hangi enerji türüne dönüştürülmek is-
tendiğini yazınız.

Işık Isı Hareket

Isı Işık Işık

Hareket Hareket Ses ve ışık

2. Şekilde modellenen ısıtıcıda suyun sıcaklık artışının nelere bağlı olduğunu yazınız.

+–

1. Devreden geçen akım

2. Devredeki telin direncine

3. Suyun kütlesine

Su 4. Geçen zamana



161

8. Sınıf Elektrik Enerjisinin Dönüşümü

Etkinlik 2

3. Şekilde verilen ısıtıcı düzeneklerinde su miktarları ve piller özdeştir. Oda sıcaklığında kurulan
düzeneklerde bir süre sonra termometrelerde okunan değerlerin farklı olduğu gözleniyor.
+– +–
Pil Pil

Bakır tel Nikel-krom
Su Su tel

Buna göre yapılan bu deneyin değişkenlerini yazınız.

a. Bağımlı değişken : Sıcaklık değişimi

b. Bağımsız değişken : Devredeki telin direnci

c. Sabit tutulan değişken : Su miktarı ve pil

4. Aşağıda verilen cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadeler ile tamamlayınız.

a. Elektrik devrelerindeki tellerin aşırı ısınmasıyla oluşabilecek tehlikelere karşı önlem

olarak sigorta kullanılır.

b. Elektrik devrelerine sigorta devreye seri olarak bağlanır.

c. Sigorta elektrik devresinde gereğinden fazla akım geçtiğinde akımı
keserek güvenliği sağlar.

d. Eriyen telli sigortalar erime sıcaklığı düşük iletken telden yapılır.

e. 3A akım ile çalışan matkapta kullanılması gereken sigorta 4A olmalıdır.

f. 6A akım ile çalışan elektrik süpürgesinde kullanılması gereken sigorta 7A ol-
malıdır.

g. 10A akım ile çalışan klimada 8A’lik sigorta kullanılırsa klima çalışmaz.

162

8. Sınıf Elektrik Enerjisinin Dönüşümü

Etkinlik 2

5. Şekilde verilen araçların isimlerini altlarına yazarak bu araçlarda meydana gelen enerji
dönüşümlerini yazınız.

Hareket enerjisi Elektrik enerjisi

Dinamo

Elektrik enerjisi Hareket enerjisi
Elektrik motoru

Hareket enerjisi Elektrik enerjisi

Jenaratör

6. Elektrik santralleri ile ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru (D) ya da yanlış (Y) olarak
değerlendirerek uygun kutucukları işaretleyiniz.

İfade DY

a. Termik santrallerin yapım maliyeti, hidroelektrik ve nükleer santrallere ✓
göre daha düşüktür.

b. Termik santrallerde fosil yakıt yakıldığı için doğal çevreye verdiği zarar ✓
fazladır.

c. Hidroelektrik santraller hemen hemen her yere kurulabildiği gibi yapı- ✓
mı da çok hızlı tamamlanmaktadır.

d. Nükleer santrallerin doğaya verebilecek oldukları herhangi bir zarar ✓
yoktur. ✓

e. Rüzgâr santralleri ve jeotermal santraller yenilenebilir enerji kaynağı-
dır.

163

8. Sınıf Elektrik Enerjisinin Dönüşümü

Etkinlik 2

7. Güç santrallerinde elektrik enerjisi elde etmek için jeneratörlere bağlı olan türbinlerin dön-
dürülmesi gerekir.
Aşağıda verilen elektrik santrallerinde türbinleri döndürmek için kullanılan enerji kay-
naklarının neler olduğunu yazınız.

Fosil yakıtların yanması sonucu ortaya çıkan
ısı enerjisi

Termik

Suyun sahip olduğu hareket enerjisi

Hidroelektrik

Jeotermal Yerin derinliklerinden çıkan yüksek sıcaklıktaki
basınçlı su

Atomun parçalanması sonucu açığa çıkan
ısı enerjisi

Nükleer

Rüzgarın hareket enerjisi

Rüzgâr

8. Kaçak elektrik kullanımı nedir? Kaçak elektrik kullanımının sakıncaları nelerdir? Açık-
layınız.

Elektrik sayacının bozulması ya da elektrik sayacı kullanılmadan elektrik enerjisinin kullanıl-
masıdır. Kaçak elektrik kullanımı ülke ekonomisine zarar verir.Elektrik enerjisi kaybına neden
olur.Can ve mal güvenliğimizi tehlikeye atar.

164

8. Sınıf Elektrik Enerjisinin Dönüşümü

Etkinlik 2

9. Evde elektrik enerjisinin tasarruflu kullanılması için aşağıdaki ifadelerin doğru (D) ya
da yanlış (Y) olmasına karar vererek uygun kutucukları işaretleyiniz.

İfade DY

a. Buzdolabını güneş ışığından oldukça uzak bir yere yerleştirmek ge- ✓
rekir. ✓

b. Buzdolabını, fırın ve radyatör gibi ısı üreten kaynaklara yakın yerleş- ✓
tirmeliyiz. ✓

c. Çamaşırlarımızın kiri az ise çamaşır makinemizi ekonomik programda ✓
çalıştırmalıyız. ✓

d. Çamaşır makinemizin içini hiç boşluk kalmayacak şekilde tıka basa ✓
doldurmalıyız.

e. Tabaklarımızın bulaşık makinesine koyulmadan önce peçete yardımı
ile içlerini sıyırmalıyız.

f. Ütümüzün termostatını kumaş cinsine göre en düşük seviyeye ayar-
lamalıyız.

g. Ütünüzü, ütüleme işlemi bittikten 5 dakika sonra fişten çekmeliyiz.

h. Fırında yiyecek pişirirken sık sık fırının kapağını açarak yiyeceğin pişip ✓
pişmediğini kontrol etmeliyiz. ✓

i. Fırını toplam pişirme süresinden 2, 3 dk önce kapatmalıyız.

j. Donmuş yiyecekleri fırında çözmek yerine oda sıcaklığında çözmeli- ✓
yiz. ✓

k. Aydınlatma için floresan lamba yerine akkor lamba kullanmalıyız.

l. Elektrikli araç satın alırken enerji verimi yüksek olanları tercih etmeli- ✓
yiz. ✓
✓
m. Elektrik süpürgelerinin torbalarını sık sık torba tam dolmadan değiş-
tirmeliyiz.

n. Saçımızı kurutmadan önce havlu ile güzel bir şekilde kurulamalıyız.

165

8. Sınıf Elektrik Enerjisinin Dönüşümü KKT - 2 

1. Elektik motorları elektrik enerjisini hareket enerji- 3. Aşağıda günlük hayatta kullandığımız 3 A akım ile
sine çeviren araçlardır. çalışan saç kurutma makinesi ve 12 A akım ile
çalışan fırın resimleri verilmiştir.
Buna göre günlük hayatta kullandığımız aşağı-
daki araçlardan hangisinin yapısında elektrik
motoru yoktur?

A) B)

Saç kurutma Fırın
makinesi

Ütü Mikser Bu araçları korumak için kullanılması gereken
C) D) sigorta değerleri aşağıdakilerin hangisinde
doğru verilmiştir?

Vantilatör Matkap Saç kurutma Fırın
makinesi 12 A
11 A
A) 3 A 13 A
B) 2 A 24 A
C) 4 A
D) 6 A

2. Aşağıdaki şekilde bisikletin yapısında bulunan di- 4. Aşağıda elektrik üretiminin yapıldığı bazı santral-
namo gösterilmiştir. ler verilmiştir.

Ampul I. II.

Dinamo Hidroelektrik santral Rüzgâr santrali

III. IV.

Dinamo ile ilgili, Termik santral Nükleer santral

I. Hareket enerjisini elektrik enerjisine çevirir. Bu santrallerden hangilerinde elektrik enerji-
II. Elektrik enerjisini hareket enerjisine çevirir. si jeneratörlere bağlı olan türbinlerin dönmesi
III. Bisikletin sürati arttıkça ampulün ışık verme sonucu üretilir?

şiddeti de artar.

verilen ifadelerden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II A) Yalnız III B) I ve II
C) I ve III D) II ve III C) I, II ve III D) I, II, III ve IV

166

8. Sınıf Notlar

.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................

167

8. Sınıf Notlar

.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................

168