malaysia_2017

2PROFIL NEGARA

PROFIL NEGARA RINGKASAN SEJARAH MALAYSIA

Sejarah Malaysia bermula pada Melayu dengan bantuan pembesar-
zaman Kesultanan Melayu Melaka pembesar negeri. Campur tangan
iaitu sekitar tahun 1400 Masihi. Pada British ini telah menimbulkan rasa tidak
zaman kegemilangannya, wilayah puas hati dalam kalangan penduduk
kesultanan ini meliputi sebahagian tempatan. Beberapa individu bangkit
besar Semenanjung dan Pantai Timur menentang penjajah antaranya di
Sumatera. Melaka muncul sebagai beberapa buah negeri seperti Dol Said,
sebuah kerajaan yang gemilang kerana Tok Janggut, Datuk Bahaman, Rentap,
pemimpin yang berwibawa, sistem Datuk Maharajalela, Rosli Dhoby dan
pentadbiran dan pemerintahan yang beberapa tokoh yang lain.
cekap di samping kedudukannya yang
strategik berada di titik pertemuan Pada era 1920-an dan 1930-an,
antara Asia Timur dengan Asia Barat. kebanyakan nasionalisme, kesedaran
Keadaan ini membolehkan Melaka politik dan pembangunan negara
muncul sebagai pusat perdagangan penduduk Tanah Melayu mula mendapat
utama khususnya bagi perdagangan pendidikan, sama ada dari Timur Tengah
rempah di Asia Tenggara. Islam pula atau pendidikan tempatan. Hasilnya,
muncul sebagai agama utama yang muncul golongan berpendidikan yang
tersebar dan menjadi anutan utama mula memperjuangkan semangat
penduduk Melaka kerana rajanya nasionalisme. Mereka menggunakan
sendiri telah memeluk agama tersebut. media cetak seperti akhbar, majalah,
cerpen dan novel untuk menyebarkan
Pada tahun 1511, Melaka jatuh ke ideologi masing-masing. Ada dalam
tangan Portugis dan bermula dari tahun kalangan mereka telah membentuk
inilah Tanah Melayu berada dalam persatuan seperti Kesatuan Melayu
era penjajahan. Selepas itu, Tanah Singapura (KMS) dan Kesatuan Melayu
Melayu jatuh ke tangan Belanda pada Muda (KMM) dan yang bermatlamat
tahun 1641 dan akhirnya jatuh pula ke mengusir penjajah dan membentuk
tangan British pada tahun 1824 melalui kerajaan sendiri. Kemaraan tentera
Perjanjian Inggeris-Belanda. British Jepun ke Tanah Melayu pada 8
telah campur tangan dalam semua Disember 1941 hingga 15 Februari 1942
urusan pentadbiran Tanah Melayu yang menandakan bermulanya satu lagi era
sebelum ini diuruskan oleh Raja-Raja penjajahan di Tanah Melayu. Walau

52 MALAYSIA

2017

mengisytiharkan darurat di seluruh PROFIL NEGARA
Tanah Melayu.

PKM tidak berjaya menakluki Tanah
Melayu dan British kembali berkuasa.
Pentadbiran Tentera British (British
Military Administration) atau BMA
adalah antara akhir Perang Dunia II dan
Penubuhan Malayan Union. Pada 1 April
1946, British menubuhkan Malayan
Union. Walau bagaimanapun, gagasan
ini mendapat tentangan daripada
orang Melayu kerana penghapusan
institusi diraja dan hak keistimewaan
orang-orang Melayu.

bagaimanapun, Jepun yang menduduki Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj
Tanah Melayu sehingga tahun 1945 telah menaikkan semangat perjuangan
menyerah kalah ekoran pengeboman penduduk Tanah Melayu ketika itu
bom atom ke atas Hiroshima dan apabila tindakannya membentuk Parti
Nagasaki. Perikatan pada 1952 mula membuka
mata British untuk membenarkan
Pengunduran Jepun telah memberi penduduk Tanah Melayu mentadbir
ruang kepada Parti Komunis Malaya sendiri negaranya. Perpaduan antara
(PKM) untuk menguasai Tanah Melayu. tiga kaum utama iaitu Melayu, Cina dan
PKM telah melancarkan serangan India telah menampakkan hasil apabila
menguasai Tanah Melayu melalui Perjanjian London yang ditandatangani
kekerasan, pembunuhan tiga orang pada 8 Februari 1956 telah memberi
pengurus peladang getah Eropah di petanda bahawa Persekutuan Tanah
Sungai Siput, Perak. Lantaran itu, pada Melayu akan merdeka pada 31 Ogos
bulan Jun 1948, Sir Edward Gent telah 1957. Sekembalinya Tunku Abdul
Rahman Putra Al-Haj dari London,
Tunku telah membuat pengisytiharan
kemerdekaan Persekutuan Tanah
Melayu di Padang Bandar Hilir, Melaka
pada 20 Februari 1956. Pada 27 Mei
1961, Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj
telah mencadangkan penggabungan
lima buah jajahan iaitu Persekutuan
Tanah Melayu, Singapura, Sabah,
Sarawak dan Brunei untuk membentuk
sebuah negara yang baharu. Pada 9
Julai 1963, wakil-wakil kerajaan British,
Persekutuan Tanah Melayu, Sabah,
Sarawak dan Singapura kecuali Brunei
disebabkan perkara yang tidak dapat
dielakkan. Hasrat untuk membentuk
sebuah negara yang dinamakan
MALAYSIA tercapai pada 16 September
1963.

MALAYSIA 53

2017

PROFIL NEGARA

JATA NEGARA MALAYSIA

Jata Negara Malaysia merupakan sebahagian daripada Negeri-negeri Selat
lambang rasmi kerajaan Malaysia yang suatu ketika dahulu. Dalam empat jalur
telah diperkenankan dan diwartakan oleh yang sama besarnya di bahagian tengah
Raja-Raja Melayu pada 30 Mei 1952. Reka yang berwarna merah, hitam, putih dan
bentuk Jata Negara telah diusahakan kuning itu, warna-warna hitam dan putih
oleh Jabatan Ukur dengan menggunakan mewakili warna Pahang; merah dan
enam warna. Jata Negara menunjukkan kuning mewakili warna Selangor; hitam,
bintang pecah 14 menandakan 13 putih dan kuning mewakili warna Perak;
buah negeri dan kerajaan Persekutuan dan merah, hitam dan kuning mewakili
yang terkandung dalam Persekutuan warna Negeri Sembilan. Empat buah
Malaysia, dan Kerajaan Persekutuan. negeri ini adalah Negeri-negeri Melayu
Bintang bersama-sama anak bulan pula Bersekutu yang asal. Dua ekor harimau
sebagai lambang Agama Islam yang juga merupakan simbol keberanian,
diangkat sebagai agama rasmi Malaysia. kegagahan dan kekuatan. Tiga bahagian
Lima bilah keris pula sebagai lambang di sebelah bawah itu menandakan negeri
Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu Sabah di sebelah kiri dan Sarawak di
iaitu Johor, Kedah, Perlis, Kelantan dan sebelah kanan. Di tengah-tengahnya
Terengganu. ialah bunga raya yang merupakan Bunga
Kebangsaan Malaysia. Cogan “Bersekutu
Bahagian sebelah kiri perisai yang Bertambah Mutu” ditulis dengan tulisan
berimej pokok pinang menandakan rumi di sebelah kiri dan tulisan jawi di
negeri Pulau Pinang dan bahagian sebelah kanan. Warna kuning pada
sebelah kanan yang berimej dengan awan-awan adalah warna Diraja bagi
pokok Melaka mewakili negeri Melaka. Duli-Duli Yang Maha Mulia Raja-Raja.
Kedua-dua buah negeri tersebut adalah

54 MALAYSIA

2017

PROFIL NEGARA

BENDERA MALAYSIA

Bendera merupakan lambang kepimpinan, sebuah kerajaan Persekutuan iaitu
simbol penghormatan, martabat dan Kedah, Pahang, Kelantan, Johor, Perak,
kedaulatan bagi sesebuah negara. Perlis, Selangor, Negeri Sembilan,
Setiap negara mempunyai bendera yang Terengganu, Sarawak, Pulau Pinang,
tersendiri untuk mewujudkan perasaan Sabah, Melaka dan Wilayah Persekutuan
bangga terhadap tanah air. Bendera (Kuala Lumpur, Labuan dan Putrajaya).
ditakrifkan sebagai sebidang kain yang Warna merah pada jalur membawa
diperagakan bagi menunjukkan tanda dan makna gagah berani dan warna putih
lambang kewujudan yang juga dikenali pula membawa makna suci murni.
sebagai panji dan obor. Bendera dalam Warna kuning yang digunakan pada
budaya Melayu biasanya dikaitkan bulan dan bintang adalah warna Diraja
dengan kedudukan golongan Diraja yang yang melambangkan Raja-Raja Melayu.
memerintah. Gabungan tiga warna utama iaitu
merah, putih dan biru melambangkan
Terdapat 14 jalur merah dan putih setia kawan Persekutuan Tanah Melayu
melintang yang sama lebar bermula dan United Kingdom dan penyatuan
dengan jalur merah di sebelah atas dan Tanah Melayu dengan Negara-negara
berakhir dengan jalur putih di sebelah Komanwel.
bawah. Jalur-jalur ini menandakan
keanggotaan 13 buah negeri dan

MALAYSIA 55

2017

PROFIL NEGARA Sejarah Bendera Malaysia

Pada 29 November 1949, Majlis Raja-Raja dengan kerjasama Majlis Perundangan
Persekutuan telah mengadakan pertandingan peringkat kebangsaan untuk memilih
reka bentuk bendera bagi kerajaan yang bakal dibentuk. Dalam pertandingan
mereka cipta bendera peringkat kebangsaan pada Mei 1948 tersebut, seramai
373 karyawan telah mengambil bahagian dan telah melalui proses pemilihan
serta pertimbangan. Pada 15 November 1949 hanya tiga reka bentuk yang berjaya
dipilih ke peringkat akhir dan ciptaan Encik Mohamed bin Hamzah (arkitek Jabatan
Kerja Raya Negeri Johor) telah dipilih sebagai pemenang.

Walau bagaimanapun reka bentuk bendera tersebut telah dibuat beberapa
pindaan iaitu bulan sabit dan bintang yang pada asalnya berwarna putih digantikan
dengan warna kuning bagi melambangkan warna Diraja dan telah diperkenankan
oleh Mesyuarat Majlis Raja-Raja pada 22 dan 23 Februari 1950. Pada 19 April
1950, Majlis Perundangan Persekutuan telah meluluskan usul yang dibentangkan
oleh Pemangku Ketua Setiausaha Negara. Reka bentuk bendera tersebut telah
mendapat kelulusan King George VI pada 19 Mei 1950. Sehubungan dengan itu,
buat pertama kalinya Bendera Persekutuan Tanah Melayu telah dikibarkan di
perkarangan Istana Sultan Selangor dengan dihadiri oleh DYMM Raja-Raja Melayu
dan pegawai-pegawai King George VI pada 26 Mei 1950. Bendera Persekutuan
Tanah Melayu telah dinaikkan dan berkibar secara rasmi pada 31 Ogos 1957 di
Padang Kelab Selangor seiring dengan berkumandangnya lagu Negaraku yang
buat kali pertama diperdengarkan kepada umum.

Bendera Persekutuan Tanah Melayu yang sebelum ini berjumlah 11 jalur melintang
berwarna merah dan putih telah bertambah jalurnya kepada 14 jalur sebaik sahaja
kemasukan Sabah, Sarawak dan Singapura dalam Persekutuan Malaysia pada 16
September 1963. Bendera ini dikenali sebagai bendera Malaysia. Penambahan
jalur ini adalah bagi mewakili tiga negeri tersebut. Walaupun Singapura dikeluarkan
dari Malaysia pada Ogos 1965, jumlah jalur pada bendera Malaysia masih kekal
termasuk ciri-ciri yang ada padanya.

Setelah berkibar megah sejak tahun 1950, pada malam 31 Ogos 1997 sempena
sambutan 40 tahun kemerdekaan negara, Tun Dr. Mahathir Mohammad yang
merupakan Perdana Menteri Malaysia ketika itu telah mengukir sejarah dengan
mengumumkan nama baharu bagi bendera Malaysia iaitu sebagai Jalur Gemilang.

Susunan Keutamaan Bendera

Susunan keutamaan bendera Malaysia dan negeri-negeri ditentukan mengikut
susunan keutamaan DYMM Raja-Raja Melayu dan TYT Yang di-Pertua Negeri seperti
yang termaktub dalam Perkara 70, Perlembagaan Persekutuan, Keutamaan Raja
dan Yang di-Pertua Negeri.

Selaras dengan perlantikan Ke bawah Duli Yang Maha Mulia Sultan Muhammad
V, Sultan Kelantan sebagai Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong XV pada
13 Disember 2016, kedudukan Susunan Kekananan Seri Paduka Baginda Yang
di-Pertuan Agong, Duli-Duli Yang Maha Mulia Raja-Raja dan Tuan-Tuan Yang
Terutama Yang di-Pertua-Yang di-Pertua Negeri, maka susunan keutamaan
bendera yang diperuntukan di bawah Surat Pekeliling Am Bil. 3 Tahun 1994 bagi
bendera Malaysia dan negeri-negeri adalah berubah seperti berikut:

56 MALAYSIA

2017

KEUTAMAAN NEGERI/WILAYAH KEUTAMAAN NEGERI/WILAYAH PROFIL NEGARA
1. Malaysia 8. Johor
2. Kedah 9. Perak
3. Pahang 10. Kelantan
4. Terengganu 11. Pulau Pinang
5. Perlis 12. Melaka
6. Selangor 13. Sabah
7. Negeri Sembilan 14. Sarawak
15. Wilayah Persekutuan

Susunan kekananan DDYMM Raja-Raja dan TTYT Yang di-Pertua-Yang di-Pertua
Negeri yang terkini adalah berkuat kuasa pada 13 Disember 2016.

RUKUN NEGARA

Rukun Negara telah diisytiharkan pada 31 Ogos 1970 sempena ulang tahun
kemerdekaan Malaysia yang ke-13 oleh Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong
Almarhum Tuanku Ismail Nasiruddin Shah Ibni Almarhum Sultan Zainal Abidin,
Yang di- Pertuan Agong IV. Rukun Negara diperkenalkan berikutan peristiwa 13
Mei 1969 yang melemahkan perpaduan antara kaum di Malaysia. Rukun Negara
dibentuk dengan tujuan utama iaitu membentuk perpaduan yang kukuh. Prinsip-
prinsip yang terkandung dalam Rukun Negara jelas merupakan kunci kepada
keharmonian dan perpaduan kaum demi kejayaan dan kestabilan Malaysia.
Rukun Negara terbahagi kepada dua bahagian:

Bahagian Pertama

Menggariskan objektif masyarakat Malaysia yang mahu dibentuk:

• Mencapai perpaduan yang lebih erat dalam kalangan seluruh masyarakat;
• Memelihara satu cara hidup demokratik;
• Mencipta satu masyarakat yang adil di mana kemakmuran negara dapat

dinikmati bersama secara adil dan saksama;
• Membentuk satu sikap yang liberal terhadap tradisi kebudayaan yang kaya

dan berbagai-bagai corak; dan
• Membina sebuah masyarakat progresif yang akan menggunakan sains dan

teknologi moden.

Bahagian Kedua

Menggariskan Lima Prinsip Rukun Negara yang berikut:

• Kepercayaan Kepada Tuhan
• Kesetiaan Kepada Raja dan Negara
• Keluhuran Perlembagaan
• Kedaulatan Undang-undang
• Kesopanan dan Kesusilaan

MALAYSIA 57

2017

PROFIL NEGARA LAGU KEBANGSAAN

Negaraku
Tanah tumpahnya darah ku
Rakyat hidup bersatu dan maju
Rahmat bahagia Tuhan kurniakan
Raja kita selamat bertakhta
Rahmat bahagia Tuhan kurniakan
Raja kita selamat bertakhta

(Maestoso)

*Nota:
Mestoso bermaksud:
Tempo agak lambat tetapi penuh keagungan
Boleh dimainkan dengan orkestra & muzik grand piano

58 MALAYSIA

2017

Sejarah Lagu Negaraku Lagu Kebangsaan ‘Negaraku’ diperdengarkan PROFIL NEGARA
buat julung kalinya selepas detik 12 malam
Lagu Kebangsaan dicipta pada tahun ambang 31 Ogos 1957, di Padang Kelab
1957 dan pemilihan lagu ini dibuat oleh Selangor. Pada malam bersejarah tersebut,
bekas Perdana Menteri, Tunku Abdul bendera Union Jack telah diturunkan dan
Rahman Putra Al-Haj Ibni Almarhum digantikan dengan bendera Persekutuan
Sultan Abdul Hamid Halim Shah. Irama Tanah Melayu, diiringi dengan Lagu
‘Negaraku’ dipetik daripada irama Kebangsaan ‘Negaraku’. Bermula dari
lagu negeri Perak. Lagu negeri Perak detik inilah, lagu ‘Negaraku’ terus kekal
pula mendapat ilham asal daripada menjadi lagu rasmi negara.
lagu “Terang Bulan” yang merupakan
lagu yang amat disukai oleh Sultan
Abdullah, Sultan Perak, ketika baginda
dalam buangan di Pulau Seychelles.
‘Negaraku’ menekankan taat setia dan
perpaduan rakyat untuk kemajuan
negara. Lagu ini berperanan untuk
membangkitkan semangat patriotik dan
cintakan tanah air. Idea untuk mencipta
Lagu Kebangsaan timbul ketika
negara sedang bersiap menyambut
hari kemerdekaan. Lagu Kebangsaan
perlu diperdengarkan dalam upacara
pengisytiharan kemerdekaan yang
ditetapkan pada 31 Ogos 1957.

Lantaran itu, pada bulan Februari 1957, BUNGA KEBANGSAAN
satu pertandingan mencipta lagu rasmi
telah diadakan. Namun empat lagu akhir Pada akhir tahun 1958, Kementerian
yang telah disenarai pendek telah ditolak Pertanian telah mengemukakan
oleh Jawatankuasa Khas Pemilihan tujuh jenis bunga untuk dipilih
Lagu Kebangsaan (JKPLK) yang diketuai sebagai Bunga Kebangsaan. Bunga-
sendiri oleh Tunku Abdul Rahman Putra bunga berkenaan ialah bunga raya,
Al-Haj. Tunku Abdul Rahman Putra Al- bunga kenanga, bunga melur, bunga
Haj sebaliknya mengesyorkan lagu cempaka, bunga teratai, bunga mawar
Negeri Perak sebagai asas bagi mencipta dan bunga tanjung. Untuk memilih
Lagu Kebangsaan Negara Malaysia. bunga mana yang diangkat sebagai
Cadangan itu telah dipersetujui oleh Bunga Kebangsaan, satu kajian telah
ahli JKPLK yang lain. Skor lagu ‘Negaraku’ dijalankan oleh Jabatan Penerangan
telah disediakan oleh Alfonso Soliano Malaysia untuk mendapatkan reaksi
(Pemimpin Orkestra Radio Malaya), D.S.P orang ramai. Kajian ini dijalankan
Croff (Pengarah Muzik, Pancaragam oleh unit-unit bergerak Jabatan
Polis Diraja), Kapten Lenthall (Pengarah Penerangan di seluruh bandar dan
Muzik, Pancaragam Askar Melayu, desa di Semenanjung Malaysia. Hasil
Port Dickson) dan A.T Reed (Ketua kajian tersebut mendapati bahawa
Pengarah Radio Malaya). Seni kata penduduk Pantai Timur memilih bunga
Lagu Kebangsaan “Negaraku” telah mawar manakala penduduk Pantai
disediakan oleh satu jawatankuasa khas Barat memilih bunga melur. Walau
yang diketuai oleh Tunku Abdul Rahman bagaimanapun akhirnya kerajaan
Putra Al-Haj dengan persetujuan Sultan- membuat keputusan untuk memilih
Sultan Tanah Melayu. bunga raya berdasarkan kriteria bunga
raya yang sudah terkenal di seluruh

MALAYSIA 59

2017

PROFIL NEGARA

negara, warna dan bentuk yang ugamanya dan tertakluk kepada Fasal
menarik, nama panggilan yang sama (4), mengembangkan ugamanya”. Ini
di seluruh negara, mudah didapati di bermakna walaupun Malaysia telah
seluruh negara, dan paling penting mengisytiharkan Islam sebagai agama
ia bukan menjadi Bunga Kebangsaan rasmi, penduduk Malaysia yang terdiri
mana-mana negara lain di dunia ketika daripada pelbagai keturunan dan
itu. kepercayaan, bebas mengamalkan
kepercayaan masing - masing. Kebebasan
Berdasarkan kriteria-kriteria tersebut, ini membentuk perpaduan yang kukuh
pada 28 Julai 1960, Perdana Menteri antara kaum dan ini telah dibuktikan
Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj dengan keamanan yang dikecapi oleh
telah mengisytiharkan bunga raya rakyat Malaysia selama ini.
sebagai Bunga Kebangsaan. Pemilihan
bunga raya sebagai Bunga Kebangsaan BAHASA RASMI
adalah tepat kerana lima kelopak
bunga melambangkan lima pecahan Perkara 152 Perlembagaan Persekutuan
prinsip Rukun Negara dan bunga ini menjelaskan bahawa bahasa Melayu
juga dilambangkan sebagai bunga yang dikenali juga sebagai bahasa
perpaduan. Malaysia adalah bahasa rasmi yang tidak
boleh dipertikai fungsi dan peranannya
AGAMA sebagai Bahasa Kebangsaan. Kedudukan
bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi
Perkara 3, Perlembagaan Persekutuan dimantapkan dengan Akta Bahasa
menyatakan bahawa “Ugama Islam Kebangsaan 1967. Kepentingannya
ialah ugama bagi Persekutuan; tetapi sebagai bahasa ilmu yang menjadi
ugama-ugama lain boleh diamalkan medium pengajaran dan pembelajaran
dengan aman dan damai di mana- telah membawa kepada pewartaan Akta
mana bahagian Persekutuan”. Perkara Pendidikan 1961 (Pindaan 1996). Namun
11 mengenai Kebebasan Ugama pula pada masa yang sama, masyarakat
menyatakan “Tiap-tiap orang adalah pelbagai kaum di Malaysia bebas
berhak menganuti dan mengamalkan menggunakan bahasa lain seperti bahasa

60 MALAYSIA

2017

Mandarin oleh orang Cina dan bahasa mempunyai pelbagai dialek dan budaya PROFIL NEGARA
Tamil oleh orang India. Selain itu bahasa terbesar iaitu sebanyak 32 kumpulan
Inggeris masih mendominasi bahasa etnik komuniti majoritinya ialah
perdagangan dan perindustrian negara. etnik Kadazandusun. Kumpulan lain
Kerajaan Malaysia juga menggalakkan termasuk Rungus, Bajau, Bajau Laut,
rakyatnya menguasai bahasa-bahasa Murut, Lundayeh, Orang Sungai dan
antarabangsa yang lain khususnya untuk Iranun. Manakala penduduk Sarawak
bidang pelancongan dan perdagangan terdiri daripada 27 kumpulan etnik dan
antarabangsa. etnik Iban adalah etnik majoriti selain
Bidayuh, Melanau dan Orang Ulu.
MATA WANG
Pada 2016, jumlah penduduk Malaysia
Ringgit Malaysia ialah unit mata wang dianggarkan seramai 31.7 juta orang
Malaysia dengan kod mata wang MYR. merangkumi komposisi jantina
Ringgit mempunyai wang kertas bernilai seramai 16.4 juta lelaki dan 15.3 juta
RM100, RM50, RM20, RM10, RM5, perempuan dengan nisbah 107 lelaki
dan RM1 serta syiling, 50 sen, 20 sen, bagi setiap 100 orang perempuan
10 sen, dan 5 sen. Penggunaan wang iaitu peningkatan sebanyak 0.5 juta
syiling satu sen dihentikan pada 1 April berbanding 31.2 juta orang pada
2008 berikutan pengenalan mekanisme 2015 dengan kadar pertumbuhan
membundarkan nilai kepada nilai lima penduduk tahunan 1.5 peratus bagi
sen terhampir. tempoh yang sama. Etnik Bumiputera
mencatatkan peratusan tertinggi iaitu
Nama “Ringgit” berasal daripada sisi sebanyak 68.6 peratus, diikuti oleh
bergigi wang perak Sepanyol yang etnik Cina sebanyak 23.4 peratus, India
digunakan secara meluas pada zaman sebanyak 7.0 peratus dan lain-lain
dahulu. Bermula Ogos 1975, nama adalah sebanyak 1.0 peratus. Taburan
“Ringgit” diterima secara rasmi sebagai penduduk mengikut umur pada 2016
nama khas mata wang Malaysia. tidak menunjukkan perbezaan ketara
Sebelumnya, wang dikenali sebagai berbanding 2015. Penduduk dalam
dollar dalam Bahasa Inggeris dan kumpulan umur 0 hingga 14 tahun
ringgit dalam Bahasa Melayu. Namun berkurangan 0.4 peratus pada 2016
penggunaan simbol $ terus digunakan (24.5 %) berbanding 2015 (24.9 %).
sehingga ditukar kepada RM pada tahun Penduduk dalam kumpulan umur
1993 dan terus digunakan sehingga ke bekerja, 15 hingga 64 tahun meningkat
hari ini. 0.2 peratus pada 2016 berbanding 2015
manakala penduduk berumur 65 tahun
DEMOGRAFI PENDUDUK dan lebih juga meningkat sebanyak 0.2
peratus bagi tempoh yang sama.
Penduduk Malaysia terdiri daripada
masyarakat yang berbilang kaum,
agama dan keturunan. Kumpulan
terbesar rakyat Malaysia terdiri
daripada tiga kaum utama iaitu Melayu,
Cina dan India. Selain itu, terdapat juga
penduduk peribumi di Semenanjung
Malaysia yang merupakan Orang Asli
dan secara umumnya terbahagi kepada
tiga kaum terbesar iaitu Negrito, Senoi
dan Melayu Proto. Negeri Sabah
mempunyai kumpulan etnik yang

MALAYSIA 61

2017

PROFIL NEGARA PERAYAAN tahun baru Islam; Maulidur Rasul
bagi memperingati kelahiran Nabi
DAN FESTIVAL Muhammad SAW; dan Nuzul Quran
bagi memperingati hari turunnya Al-
Kemajmukan rakyat menjadikan Quran dalam kalangan umat Islam.
kepelbagaian kebudayaan negara.
Penduduk yang berbilang kaum ini
menyambut pelbagai jenis perayaan
sepanjang tahun dalam keadaan yang
meriah serta muhibah. Dalam setiap
perayaan, tradisi mengadakan rumah
terbuka telah memberi peluang kepada
pelbagai kaum untuk saling kunjung-
mengunjungi antara satu sama lain
bagi memeriahkan perayaan tersebut.

• Perayaan Masyarakat Islam • Perayaan Masyarakat Cina
Bagi umat Islam, dua perayaan utama Masyarakat Malaysia berketurunan
diraikan iaitu Hari Raya Puasa (Aidilfitri) Cina merayakan Tahun Baru Cina pada
dan Hari Raya Haji (Aidiladha). Hari hari pertama dalam kalendar Cina iaitu
Raya Puasa diraikan bagi menandakan pada Januari atau Februari setiap tahun.
berakhirnya bulan Ramadan yang Perayaan bermula dengan seluruh
mewajibkan umat Islam berpuasa ahli keluarga berkumpul untuk makan
selama sebulan. Hari Raya Haji pula malam bersama-sama. Perayaan ini
disambut pada hari ke-10 bulan berlanjutan selama 15 hari hingga hari
Zulhijjah (bulan Islam) ketika umat “Chap Goh Meh” yang dirayakan pada
Islam yang mengerjakan Haji di Mekah malam ke-15. Pemberian bungkusan
berada di peringkat akhir ibadah ‘angpow’ merupakan tradisi yang
mereka. Bersempena dengan perayaan memeriahkan suasana Tahun Baru
ini, umat Islam yang berkemampuan Cina khususnya bagi golongan kanak-
digalakkan untuk melakukan ibadah kanak.
korban dan disebabkan itu juga
perayaan ini turut dikenali sebagai Bagi masyarakat Cina yang majoritinya
Hari Raya Korban. Selain daripada beragama Buddha, bulan Mei
dua perayaan utama itu, umat Islam menandakan tibanya Hari Wesak bagi
turut menyambut Maal Hijrah (Awal memperingati tiga peristiwa penting
Muharam) yang merupakan sambutan dalam hidup Buddha iaitu hari kelahiran,
hari mencapai kemantapan fikiran
dan hari kematiannya. Kebiasaannya,
upacara-upacara bersembahyang dan
perarakan diadakan dalam perayaan
tersebut. Selain itu, terdapat juga
sambutan perayaan lain seperti
perayaan Kuih Bulan/Tanglung, Bulan
Hantu, dan Qing Ming.

62 MALAYSIA

2017

• Perayaan-perayaan lain PROFIL NEGARA
Pada 25 Disember setiap tahun, orang-
orang Kristian akan merayakan Hari
Krismas yang menandakan kelahiran
Jesus dengan bersembahyang di
gereja-gereja dan menziarahi sanak-
saudara dan rakan taulan. Di Sabah
dan Sarawak, terdapat pula perayaan-
perayaan tradisi etnik-etnik yang
terdapat di sana.

• Perayaan Masyarakat India • Sabah
Pada bulan Mei setiap tahun, orang
Bagi penganut agama Hindu, Deepavali Kadazan menyambut Pesta Menuai
(Tadau Kaamatan) yang merupakan
atau Perayaan Cahaya pada bulan satu acara penting untuk golongan
petani mereka. Manakala, Tamu Besar
Aippasi mengikut kalendar Tamil atau Pasar Tahunan merupakan satu
pesta yang menganjurkan acara-acara
(Oktober-November) merupakan sukan tradisional.

masa untuk bergembira. Perayaan • Sarawak
Bagi suku kaum di Sarawak seperti
ini menandakan kemenangan; Iban, Bidayuh, Orang Ulu, perayaan
Hari Gawai disambut pada 1 Jun
kecerahan mengatasi kegelapan, setiap tahun bagi menzahirkan tanda
kesyukuran setelah selesai menuai.
kebaikan mengatasi kejahatan, dan
Selain itu, rakyat Malaysia juga
kebijaksanaan mengatasi kejahilan. merayakan sambutan Hari Pekerja
pada 1 Mei, Hari Kebangsaan pada
Perayaan bermula dengan upacara 31 Ogos, Hari Malaysia pada 16
September, Sambutan Ulang Tahun
bersembahyang dan diikuti dengan Hari Keputeraan Rasmi Seri Paduka
Baginda Yang di-Pertuan Agong bagi
kunjungan sanak-saudara dan sahabat 2017 dipinda dari Sabtu 29 Julai
kepada Sabtu 9 September 2017, Hari
handai. Pada waktu malam, rumah akan Keputeraan Raja/Sultan di peringkat
negeri dan Good Friday bagi negeri
dihiasi dengan pelita bagi memeriahkan Sabah dan Sarawak sahaja.

suasana perayaan. Penganut agama

Hindu juga merayakan Hari Thaipusam

pada bulan Januari sebagai tanda

penghormatan kepada Dewa Muruga.

Dalam perayaan tersebut, Batu Caves

yang terletak di Selangor akan menjadi

tumpuan penganut Hindu untuk

membawa persembahan di atas kavadi

untuk dipersembahkan kepada dewa

tersebut. Selain itu, mereka turut

menyambut Perayaan Ponggal, Tahun

Baru Hindu, Navarathiri dan Kharthigai.

MALAYSIA 63

2017

PROFIL NEGARA LOKASI pokok balak komersial seperti balau,
cengal, kapur, keruing, meranti,
Malaysia merupakan sebuah negara merawan, mersawa dan seraya.
persekutuan yang terletak di Asia
Tenggara. Malaysia mempunyai dua Lapisan silara utama pula terdiri
kawasan utama yang terpisah oleh daripada tumbuh-tumbuhan berbagai-
Laut China Selatan iaitu Semenanjung bagai famili seperti kedondong, kandis,
Malaysia (bersempadankan Thailand penarahan dan kelat yang tingginya
di utara dan Singapura di selatan) dan antara 20m hingga 40m. Di tingkat
Malaysia Timur (bahagian utara Pulau bawah pula, terdapat pokok-pokok
Borneo yang bersempadan dengan kecil dan palma yang hidup subur di
Indonesia di selatan dan Brunei di bawah silara tersebut. Di lantai hutan
utara). Malaysia terletak berhampiran
dengan garisan Khatulistiwa iaitu pada
Garisan Lintang 1˚ dan 7˚ Utara dan
Garisan Bujur 100˚ dan 119˚ Timur.
Keluasan Malaysia meliputi 330,534
km2.

IKLIM

Malaysia mengalami cuaca yang panas
dan lembap sepanjang tahun. Purata
suhu harian di seluruh Malaysia ialah
antara 21˚C hingga 32˚C. Lazimnya,
iklim Malaysia dipengaruhi oleh
angin yang bertiup dari Lautan Hindi
(Angin Monsun Barat Daya-Mei hingga
September) dan Laut China Selatan
(Angin Monsun Timur Laut-November
hingga Mac). Hujan tahunannya
adalah 80 peratus setahun iaitu antara
2000mm hingga 2500mm.

FLORA DAN FAUNA

Kawasan hutan di Semenanjung
Malaysia terdiri dari hutan hujan
tropika. Struktur hutan tanah rendah
di Semenanjung Malaysia adalah satu
profil yang berlapis. Lapisan-lapisan itu
terdiri daripada pokok-pokok renjong,
silara utama, tumbuhan tingkat bawah
dan tumbuhan permukaan tanah.
Pokok-pokok dilapisan renjong dapat
mencapai ketinggian 60m hingga 70m.
Kebanyakan pokok-pokok ini adalah
daripada famili Dipterocarpaceae dan
Leguminosae. Diterocarpaceae sering
dikaitkan dengan kumpulan pokok-

64 MALAYSIA

2017

pula terdapat anak-anak pokok, palma- PROFIL NEGARA
palma kecil, tumbuhan renek dan
herba.

Hutan hujan tropika di Malaysia boleh Hutan hujan Malaysia menjadi habitat
dibahagikan kepada dua kelas iaitu kepada kepelbagaian biologi flora dan
hutan campuran dan hutan dominan fauna dari sekecil-kecil organisma
tunggal. Hutan campuran seperti mikroskopik dan bakteria hinggalah
hutan dipterokarpa tanah pamah kepada spesies-spesies besar seperti
terdiri daripada berbagai-bagai mamalia, ikan dan burung. Hingga kini
famili tumbuhan manakala hutan lebih kurang 17,631 spesies tumbuhan
dominan tunggal dapat dilihat pada merangkumi 377 alga, 1,387 briofit,
jenis hutan dominan tunggal spesies 1,600 paku-pakis dan sekutunya, 61
kapur (dryobalanops aromatica) seperti gimnospirm, 4,180 monokot dan 10,026
yang terdapat di Kanching, Selangor. dikot telah direkodkan. Spesies fauna
Ia adalah campuran spesies yang yang direkodkan meliputi 480 mamalia,
berbeza-beza dari segi komposisi flora 742 burung, 242 amfibia, 567 reptilia,
dan ia berubah mengikut habitat. 590 ikan air tawar, 1,967 kupu-kupu
Berdasarkan ketinggian kawasan dari dan 1,073 kumbang daun.
atas aras laut, hutan ini juga boleh
dikelaskan kepada Hutan Dipterokarpa Antara spesies mamalia yang tinggal
Pamah meliputi semua hutan atau di hutan Malaysia ialah orang utan,
rimba di kawasan tanah dan di kaki- harimau, gajah, badak sumbu, tapir,
kaki bukit sehingga ketinggian 300 kerbau liar, musang, harimau bintang,
meter. Hutan Dipterokarpa Bukit pula beruang dan dua jenis rusa iaitu sambar
adalah hutan di bukit-bukit antara dan kijang. Harimau belang Malaysia
ketinggian 300 hingga 750 meter yang adalah spesies kucing terbesar di dunia
juga merupakan jenis hutan paling luas dan hanya ditemui di Asia Tenggara
di Semenanjung Malaysia manakala terutama di Malaysia. Ia berasal
hutan antara ketinggian 750 hingga dari famili Felidae dalam kumpulan
1200 meter adalah Hutan Dipterokarpa karnivor. Harimau Siberia merupakan
Atas. Hutan Montane - Oak adalah sub-spesies yang terbesar dan boleh
hutan antara paras ketinggian 1200 membesar sehingga 3.3 meter panjang
hingga 1500 meter dan hutan yang dan seberat 300kg. Manakala Harimau
melebihi 1500 meter adalah Hutan Sumatera merupakan sub-spesies
Ericaceous - Gunung. terkecil dengan secara puratanya
bersaiz 2.4 meter panjang dan seberat
Keluasan kawasan berhutan bagi 120 kg. Haiwan istimewa lain yang
Semenanjung Malaysia adalah seluas terdapat di Malaysia ialah Monyet
5.78 juta hektar dan 4.91 juta hektar Belanda. Selain itu, terdapat lebih
adalah Hutan Simpanan Kekal. 600 spesies burung direkodkan di
Sarawak pula mempunyai estet hutan Semenanjung Malaysia dan 580 spesies
kekal seluas 4.3 juta hektar manakala di Borneo.
kawasan perlindungan kekalnya pula
adalah seluas 674 ribu hektar. Bagi
negeri Sabah, Jabatan Perhutanan
Sabah telah menubuhkan sejumlah 3.6
juta hektar kawasan hutan simpan atau
49.1 peratus daripada keluasan tanah
negeri.

MALAYSIA 65

2017

Ikan air tawar merupakan antara ikan Malaysia yang mendapat pengiktirafan
yang terkenal di Malaysia dan ia terdiri sebagai salah satu daripada dua belas
daripada ikan kelisa, ikan patin, ikan negara mega kepelbagaian biologi
tilapia, sebarau, toman dan haruan. dunia telah menggariskan hala tuju
Habitat ikan laut dalam di perairan dalam melestari dan memulihara
Malaysia amat menarik dengan kepelbagaian biologi negara menerusi
pelbagai jenis ikan seperti lionfish yang Dasar Kepelbagaian Biologi Kebangsaan
juga dikenali sebagai zebrafish dan pada tahun 1998.
clown fish. Terumbu karang yang telah
wujud lebih 450 juta tahun menjadi
ekosistem marin yang paling kaya. Ia
menjadi habitat kepada lebih sejuta
spesies hidupan laut. Kepadatan ikan
di kawasan berkenaan adalah 100 kali
ganda lebih tinggi berbanding di laut
luas.

66 MALAYSIA

2017

3PROFIL NEGERI-NEGERI

PROFIL NEGERI-NEGERI Malaysia terdiri daripada Labuan dan Putrajaya). Unjuran
penduduk Malaysia pada tahun
Semenanjung Malaysia, Sabah 2016 adalah seramai 31.7 juta orang
iaitu peningkatan sebanyak 0.5 juta
dan Sarawak. Ia meliputi 13 buah berbanding 31.2 juta orang pada
2015 dengan kadar pertumbuhan
negeri iaitu Kedah, Pahang, Perak, penduduk tahunan 1.5 peratus bagi
tempoh yang sama.
Terengganu, Perlis, Selangor, Negeri

Sembilan, Johor, Kelantan, Sarawak,

Pulau Pinang, Melaka, Sabah dan

Wilayah Persekutuan (Kuala Lumpur,

KEDAH

http://www.kedah.gov.my

Ramai sejarawan menganggap Kedah
sebagai negeri yang tertua sekali di
Tanah Melayu. Pendapat ini berasaskan
kepada penemuan arkeologi yang
membuktikan adanya penempatan-
penempatan secara teratur semenjak
kurun keempat lagi. Terdapat pelbagai
sumber yang menceritakan bagaimana
nama “Kedah” timbul. Antaranya
unsur-unsur Arab dan Parsi yang
memperkatakan mengenai Kedah
yang disebut sebagai “Kilah” (Ibnu
Khurdadhbih 846) atau “Kalah” (Ibnu
Muhalhal, 941) atau “Qalha”. Terdapat
juga rujukan mengenai Kedah dalam
tulisan-tulisan Sanskrit yang menyebut
Kedah sebagai “Kataha” atau “Kadara”
dan tulisan-tulisan Tamil yang
menyebut Kedah sebagai “Kadaram”
atau “Kalagam”. “Kadaram” bermakna
kuali besar dan “Kalagam” pula
bermakna warna hitam. Menurut ahli
sejarah, nama Kedah berasal daripada
perkataan “Kheddah” yang bermaksud
perangkap gajah.

Ada pula pendapat yang menyatakan
bahawa nama Kedah berasal daripada
perkataan Arab “Kedah” yang bermakna
gelas berkaki. Daripada unsur-unsur
China, iaitu semasa Dinasti Liang (502 -
665) Kedah disebut sebagai “Langgasu”
atau “Langa” (atau Langkasuka). Penulis
The Study Of Ancient Times in The Malay
Peninsula and The Straits of Malacca,
Roland Braddell menyatakan Kedah
pernah disebut sebagai “Gedda”.

68 MALAYSIA

2017

Nama itu dikaitkan dengan perkataan Pada ketika itu, Langkawi Geopark PROFIL NEGERI-NEGERI
Hindustan “Khadar” yang bermaksud adalah geopark global yang pertama
tanah yang sesuai untuk tanaman padi. di Asia Tenggara dan yang ke-52 di
bawah Global Geoparks Network
Kedah terletak di utara Semenanjung (GGN), UNESCO. Kesemua 99 pulau,
Malaysia. Negeri ini bersempadan setiap tunggul batu yang terserlah di
dengan Thailand dan mempunyai muka laut, segenap hutan belantara
keluasan kira-kira 9,425 km2. Ibu negeri dan setiap pelosok kampung dan
Kedah ialah Alor Setar dan Anak Bukit desa berada dalam Langkawi UNESCO
merupakan Bandar Diraja. Kedah Global Geopark. Gunung Jerai pula
mempunyai 15 kawasan Parlimen, 36 merupakan gunung yang tertinggi iaitu
kawasan Dewan Undangan Negeri dan mencapai 1,217 meter. Antara destinasi
12 daerah iaitu Kota Setar, Kuala Muda, pelancongan lain yang menarik seperti
Kulim, Kubang Pasu, Langkawi, Padang Pulau Payar, Air Terjun Puncak Janing,
Terap, Sik, Baling, Yan, Pendang, Bandar Air Terjun Sedim, Balai Besar, Balai
Baharu dan Pokok Sena. Unjuran Nobat, Balai Seni Negeri, Batu Hampar,
penduduknya pada tahun 2016 adalah Bukit Kayu Hitam, Bukit Pinang, Junjong,
6.7 peratus daripada 31.7 juta jumlah Kota Kuala Kedah, Lata Asam Jawa, Lata
penduduk di Malaysia. Mengkuang, Lembah Bujang, Masjid
Zahir, Muzium Negeri, Muzium Padi,
Kedah menawarkan pelbagai destinasi Pantai Merdeka, Tasik Pedu, Pekan
pelancongan yang menarik. Salah satu Rabu, Perangin Sik, Rumah Kelahiran
destinasi pelancongan yang patut Tun Mahathir, Seri Perigi, dan Makam
dikunjungi di negeri ini ialah Pulau Diraja.
Langkawi. Pulau ini terkenal dengan
destinasi percutian bebas cukai dan Pada tahun 2016, Kedah mencatat
turut memiliki rangkaian pantai pertumbuhan ekonomi pada kadar
yang bersih dan indah. Langkawi 3.2 peratus dan menyumbang 3.4
diiktiraf sebagai geopark global di peratus kepada KDNK negara. Pecahan
bawah Pertubuhan Bangsa-bangsa peratusan aktiviti ekonominya ialah
Bersatu bagi Pendidikan, Saintifik dan perkhidmatan (54.5 %), pembuatan
Kebudayaan (UNESCO) pada 1 Jun 2007 (28.9 %), pertanian (13.4 %) dan
dan dikenali sebagai Langkawi Geopark. pembinaan (2.1%).

MALAYSIA 69

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI PAHANG

http://www.pahang.gov.my

Negeri Pahang merupakan negeri yang
terbesar di Semenanjung Malaysia
iaitu kira-kira 35,965 km2 dan terletak
di Pantai Timur. Sebahagian besar
dari negeri Pahang diliputi hutan
dan menyebabkan sebahagian besar
taman negara terletak dalam negeri
ini. Unjuran penduduknya pada tahun
2016 adalah seramai 5.1 peratus dari
31.7 juta penduduk di Malaysia. Pada
zaman dahulu, Pahang mempunyai
berbagai-bagai nama. Pengarang China
menyebutnya sebagai Pang-Hang,
Peng-Heng, Pang-Heng, Pong-Fong,
Phe-Hang, Pang-Kang dan lain-lain.
Pada tahun 1225, Chao Ju-Kua telah
mengarang sebuah buku bernama Chu-
Fan-Chi, beliau menyatakan di antara
beberapa buah negeri yang ditakluki
di bawah kuasa San-fo-chi ialah negeri
yang bernama Peng-keng. Peng-keng
itu ialah Negeri Pahang Darul Makmur.
Orang Arab dan orang Eropah zaman
dahulu ada menyebut perkataan Pam,
Pan, Phang, Paam, Pao, Paon, Phaan,
Paham, Fanhan, dan Phang.

G.R. Tibbetts, seorang ahli sejarah yang
mengulas kisah yang ditulis dengan
huruf Arab dalam buku karangan
Mas’udi berpendapat, semua perkataan
tersebut adalah merujuk kepada
Pahang. Warna bendera Pahang
ialah hitam dan putih. Warna hitam
melambangkan rakyat negeri tersebut
manakala warna putih melambangkan
Raja. Pahang mempunyai banyak
keistimewaan berbanding negeri lain
kerana memiliki sungai yang terpanjang
di Semenanjung Malaysia iaitu Sungai
Pahang, gunung yang kedua tertinggi
di Malaysia iaitu Gunung Tahan (2,190
meter) dan tasik semula jadi yang
terbesar di Malaysia iaitu Tasik Bera.
Ibu negeri dan pusat pentadbirannya

70 MALAYSIA

2017

terletak di Kuantan sementara Endau-Rompin. Hampir dua per tiga PROFIL NEGERI-NEGERI
Pekan adalah Bandar Diraja. Pahang keluasan Pahang dilitupi dengan hutan
mempunyai 14 kawasan Parlimen, 42 yang subur menjadikannya sebagai
kawasan Dewan Undangan Negeri dan habitat yang ideal untuk tumbuhan
11 daerah iaitu Jerantut, Tanah Tinggi eksotik dan kehidupan liar. Pusat
Cameron, Temerloh, Raub, Bentong, Konservasi Gajah Kebangsaan, Kuala
Rompin, Kuala Lipis, Maran, Pekan, Gandah juga merupakan destinasi
Bera dan Kuantan. pelancongan berkonsep eko dan unik
yang boleh dilawati di Malaysia.
Sebagai destinasi pelancongan,
negeri Pahang dianugerahkan dengan Pada tahun 2016, Pahang mencatat
keindahan alam semula jadi yang pertumbuhan ekonomi pada kadar 2.0
memukau. Antara destinasi yang peratus dan menyumbang 4.2 peratus
menarik ialah Pantai Cherating, Teluk kepada KDNK negara. Pecahan peratusan
Chempedak dan Pantai Beserah. Di aktiviti ekonominya ialah perkhidmatan
Pahang juga pelancong boleh menikmati (49%), pembuatan (22.1%), pertanian
keindahan pemandangan tanah tinggi di (23.4%), perlombongan dan pengkuarian
Cameron Highlands, Genting Highlands (1.6%) dan pembinaan (3.7%).
dan Bukit Fraser. Pahang turut memiliki
taman-taman negara yang terpelihara
keasliannya seperti Rimba Kenong dan

MALAYSIA 71

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI TERENGGANU

http://www.terengganu.gov.my

Negeri Terengganu terletak di Pantai
Timur Semenanjung Malaysia. Ibu
negerinya ialah Kuala Terengganu
dan negeri ini terkenal dengan
pelbagai kegiatan ekonominya,
daripada yang berasaskan perikanan,
petroleum, sehinggalah kepada sektor
pelancongan. ‘Permata Pantai Timur’
adalah gelaran yang sememangnya
sesuai diberikan kepada negeri
ini memandangkan ia merupakan
sebuah negeri yang sangat kaya
dengan pelbagai sumber yang boleh
menambah daya penarik pelancong
untuk sampai ke negeri bertuah ini.
Jaluran pantainya yang menganjur
sejauh 225 kilometer dari utara (Besut)
ke selatan (Kemaman) menawarkan
rangkaian kepulauan indah yang
sudah terkenal di merata dunia.
Bahagian utara dan barat laut negeri
ini bersempadan dengan Kelantan,
manakala bahagian selatan dan barat
dayanya bersempadan dengan Pahang.
Terengganu Darul Iman mempunyai
keluasan kira-kira 12,974 km2.

72 MALAYSIA

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI

Terengganu terbahagi kepada lapan Taman Tamadun Islam, Masjid Tengku
kawasan Parlimen, 32 kawasan Dewan Tengah Zaharah, Air Terjun Sekayu, Air
Undangan Negeri dan tujuh daerah Terjun Sungai Ceralak dan Kompleks
iaitu Besut, Setiu, Kuala Terengganu, Muzium Negeri Terengganu dan tarikan
Marang, Hulu Terengganu, Dungun dan terbaru merupakan Taman Tamadun
Kemaman. Warna putih pada bendera Islam yang mempamerkan 22 replika
negeri ini melambangkan sultan masjid termasuk monumen dan tugu
manakala anak bulan dan bintang terkenal keunggulan seni warisan dan
melambangkan agama Islam. Unjuran seni bina Islam dari seluruh pelosok
penduduknya pada tahun 2016 adalah dunia pada nisbah skala 1:4 hingga 1:22
3.7 peratus dari 31.7 juta jumlah berbanding saiz asal.
penduduk Malaysia. Terengganu
menawarkan destinasi pelancongan Pada tahun 2016, Terengganu mencatat
seperti pulau, pantai dan tempat pertumbuhan ekonomi pada kadar
menarik seperti Bukit Keluang, Pulau 3.1 peratus dan menyumbang 2.6
Duyung, Pulau Gem, Pulau Kapas, Pulau peratus kepada KDNK negara. Pecahan
Lang Tengah, Pulau Perhentian, Pulau peratusan aktiviti ekonominya ialah
Redang, Rantau Abang, Pulau Tenggol, perkhidmatan (50.2%), pembuatan
Bukit Puteri, Pasar Seni, Chendering, (38.4%), pertanian (8.3%) dan
Istana Maziah, Tasik Kenyir, Air Terjun pembinaan (2.7%).
Lasir, La Hot Spring, Balai Seni Ukiran,

MALAYSIA 73

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI SELANGOR

www.selangor.gov.my

Selangor terletak di bahagian tengah
pantai barat Semenanjung Malaysia
dan bersempadan dengan Perak di
sebelah utara, Pahang di sebelah
timur dan Negeri Sembilan di sebelah
selatan. Negeri yang terletak di
bahagian barat Banjaran Titiwangsa
ini dibahagikan kepada sembilan
daerah yang terdiri daripada Sabak
Bernam, Hulu Selangor, Kuala
Selangor, Gombak, Klang, Petaling,
Hulu Langat, Kuala Langat dan Sepang.
Walaupun wujud beberapa pendapat
mengenai asal usul nama Selangor,
namun sejarah membuktikan bahawa
ia diambil sempena nama Sungai
Selangor yang mengalir ke Selat Melaka
menerusi kawasan petempatan yang
kini dikenali sebagai Kuala Selangor.
Perkataan Selangor itu sendiri tidak
membawa sebarang makna yang jelas
dalam bahasa Melayu dan pengkaji
beranggapan ia mungkin merupakan
singkatan, gabungan atau perubahan
yang berlaku terhadap perkataan asal.

74 MALAYSIA

2017

Selangor mempunyai keluasan kira-kira Pusat Orang Asli Gombak, Pulau PROFIL NEGERI-NEGERI
7,930km2. Ibu negeri Selangor ialah Shah Ketam, Tasik Shah Alam, Stadium Shah
Alam dan Klang merupakan Bandar Alam, Hutan Rekreasi Sungai Congkak,
Diraja. Negeri Selangor mempunyai Sungai Gabai, Masjid Sultan Salahuddin
22 kawasan Parlimen dan 56 kawasan Abdul Aziz Shah, Sunway Lagoon, Hutan
Dewan Undangan Negeri. Selangor Templer, Muzium Sultan Alam Shah,
mencatatkan peratusan penduduk Skytrex Shah Alam, Muzium Orang Asli,
tertinggi pada tahun 2016 iaitu Perkampungan Budaya Mah Meri, Litar
sebanyak 19.9 peratus dari 31.7 juta Antarabangsa Sepang, Tadom Hill dan
jumlah penduduk Malaysia. Selangor banyak lagi.
menawarkan destinasi pelancongan
dan rekreasi menarik seperti Taman Pada tahun 2016, Selangor mencatat
Botani Negara, Bukit Malawati, Kelip- pertumbuhan ekonomi pada kadar 4.8
Kelip Kampung Kuantan dan Kelip- peratus dan menyumbang 22.7 peratus
Kelip Kampung Bukit Belimbing, Batu menerajui sumbangan terbesar kepada
Caves, Pulau Carey, Galeri Shah Alam, KDNK negara. Pecahan peratusan
Bangunan Bersejarah Jugra, Tugu aktiviti ekonominya ialah perkhidmatan
Keris Kampung Kuantan, Kota Darul (60.1%), pembuatan (29.2%), pertanian
Ehsan, Mines Wonderland, Pantai (1.4%), pembinaan (5.8%) dan duti
Morib, Bagan Lalang, Zoo Negara, import (3.2%).

MALAYSIA 75

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI NEGERI SEMBILAN

http://www.ns.gov.my

Nama Negeri Sembilan mula digunakan
pada abad ke-16 untuk merujuk kepada
persekutuan negeri-negeri yang telah
dibuka oleh orang Minangkabau di
Semenanjung Tanah Melayu iaitu
Segamat yang kini menjadi sebahagian
daripada Johor; Naning yang kini
menjadi sebahagian daripada Melaka;
Rembau, Sungai Ujong, Johol dan Jelebu
yang kini adalah sebahagian daripada
Negeri Sembilan; Hulu Pahang dan Jelai
yang kini menjadi sebahagian daripada
Pahang; dan Kelang yang kini menjadi
sebahagian daripada Selangor. Saiz
Negeri Sembilan sekarang lebih kecil
berbanding Negeri Sembilan yang asal.

Keluasan Negeri Sembilan ialah kira-
kira 6,657 km2 dan ia terletak di pantai
barat Semenanjung Malaysia. Ibu
negerinya ialah Seremban dan Seri
Menanti sebagai Bandar Diraja. Negeri
Sembilan mempunyai lapan kawasan
Parlimen, 36 kawasan Dewan Undangan

76 MALAYSIA

2017

Negeri dan tujuh daerah iaitu Jelebu, PROFIL NEGERI-NEGERI
Jempol, Tampin, Kuala Pilah, Rembau,
Port Dickson dan Seremban. Unjuran
penduduknya pada tahun 2016 adalah
3.5 peratus dari 31.7 juta jumlah
penduduk Malaysia.

Negeri Sembilan menawarkan destinasi
pelancongan dan rekreasi menarik
seperti Blue Lagoon, Cape Rachado,
Kompleks Kraf Negeri Sembilan, Lukut,
Kempas, Kolam Air Panas Pedas, Port
Dickson, Muzium Negeri, Muzium
Rembau, Bangunan Sekretariat Negeri,
Istana Sri Menanti, Taman Tasik
Seremban, Taman Rekreasi Ulu Bendul,
Galeri Seni 3D dan banyak lagi.

Pada tahun 2016, Negeri Sembilan
mencatat pertumbuhan ekonomi pada
kadar 3.5 peratus dan menyumbang 3.5
peratus kepada KDNK negara. Pecahan
peratusan aktiviti ekonominya ialah
perkhidmatan (44.2%), pembuatan
(40.4%), pertanian (9.6%), pembinaan
(3.2%) dan duti import (2.3%).

MALAYSIA 77

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI JOHOR

http://www.johor.gov.my

Perkataan Johor berasal daripada
perkataan Arab “Jauhar” yang
bermaksud “Permata Berharga”.
Pengaruh Arab jelas kelihatan apabila
para pedagang dari Arab telah datang
ke sini bagi menjalankan perniagaan
rempah yang sememangnya terkenal
pada suatu ketika dahulu. Johor juga
dikenali sebagai Hujung Tanah atau
“Gangganu” oleh orang-orang Siam
yang bermaksud “Batu Permata”.
Johor merupakan negeri paling selatan
dan ketiga terbesar di Semenanjung
Malaysia. Johor mempunyai keluasan
19,166 km2. Anak bulan dan bintang
yang terdapat pada bendera negeri ini
melambangkan Raja yang berdaulat.
Warna merah pula bermakna
hulubalang yang mempertahankan
negeri. Warna biru tua melambangkan
kerajaan negeri. Unjuran penduduknya
pada tahun 2016 adalah 11.5 peratus
dari 31.7 juta jumlah penduduk
Malaysia. Johor mempunyai 26 kawasan
Parlimen dan 56 Dewan Undangan
Negeri.

Merangkumi sepuluh buah daerah,
Johor menyimpan khazanah alam yang
amat bernilai. Ia memiliki pantai yang
putih berseri, pulau yang indah, hutan
tropika yang masih belum diterokai,
makanan yang lazat serta adat budaya
yang masih segar diamalkan. Johor
Bahru, ibu negeri Johor, cukup terkenal
dalam kalangan rakyat Singapura untuk
berkunjung pada setiap hujung minggu
bagi membeli belah dan menikmati
juadah. Bagi peminat sukan golf, Johor
merupakan negeri yang mempunyai
jumlah padang golf yang tertinggi
di Malaysia dan berstatus dunia.
Bagi pencinta keindahan pantai dan
peminat sukan air, Johor mempunyai
persisiran pantai yang cukup luas
dan mempunyai sekurang-kurangnya

78 MALAYSIA

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI

50 buah pulau. Antara pulau yang dilupakan kelip-kelip di Sungai Lebam
terkenal adalah Pulau Rawa, Pulau dan tarikan terbaru di Taman Tema
Sibu, Pulau Aur, Pulau Besar dan Pulau Puteri Harbour.
Pemanggil yang cukup masyhur dengan
kejernihan air bak kristal, keputihan Pada tahun 2016, Johor mencatat
pasir dan pelbagai hidupan laut yang pertumbuhan ekonomi mapan pada
berwarna-warni. Taman Negara Endau kadar 5.7 peratus dan menyumbang 9.4
Rompin yang terletak di sebelah peratus kepada KDNK negara. Pecahan
utara Johor merupakan antara hutan peratusan aktiviti ekonominya ialah
simpan yang tertua di Malaysia. Pulau perkhidmatan (47.1%), pembuatan
Kukup iaitu sebuah pulau di tenggara (30.6%), pertanian (13.5%) dan
Johor, merupakan hutan paya bakau pembinaan (6.8%).
yang kedua terbesar di dunia. Tidak

MALAYSIA 79

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI PERLIS

http://www.perlis.gov.my

Sejarah negeri Perlis bermula pada
tahun 1821. Ketika itu berlaku
tindak balas besar-besaran daripada
penduduk tempatan ke atas penjajahan
Siam di Kedah. Akibat daripada
peristiwa tersebut, pihak Siam berundur
dan pembesar tempatan telah diberi
kuasa untuk mentadbir Kedah, Setul,
Kubang Pasu, dan Perlis. Raja Long
Krok dilantik sebagai Gabenor di negeri
Perlis. Timbalan Gabenor bagi negeri
Perlis pada ketika itu ialah Syed Hussin
Jamalullail. Inilah detik bersejarah bagi
negeri Perlis kerana telah mendapat
pengiktirafan daripada status tanah
jajahan kepada sebuah negeri
naungan. Dari segi kedudukan geografi,
Perlis terletak di utara Semenanjung

80 MALAYSIA

2017

Malaysia dan bersempadan dengan makanan Perlis (Laksa Kuala Perlis, PROFIL NEGERI-NEGERI
Thailand. Perlis berjiran dengan makanan laut); tarikan sempadan
Kedah di sebelah selatan. Negeri Perlis (Padang Besar, pasar Ahad Wang
dianggarkan berukuran seluas 795 km2 Kelian); seni suara burung (tekukur dan
persegi dengan jumlah penduduk merbok); dan pengembaraan hutan
pada tahun 2016 adalah 0.8 peratus (Taman Negeri, Gua Wang Burma).
dari 31.7 juta penduduk Malaysia. Ibu Selain itu, tempat menarik lain di
negeri Perlis ialah Kangar, manakala Perlis adalah Gua Kelam, Rimba Herba,
Arau merupakan Bandar Diraja. Perlis Muzium Kota Kayang dan Galeri DiRaja.
mempunyai 3 kawasan Parlimen serta Pada tahun 2016, Perlis mencatat
15 kawasan Dewan Undangan Negeri. pertumbuhan ekonomi pada kadar
Negeri kecil ini mempunyai “Tujuh 23.9 peratus dan menyumbang 0.5
Pesona” tersendiri yang menggamit peratus kepada KDNK negara. Pecahan
kunjungan. Pesona tersebut ialah; peratusan aktiviti ekonominya ialah
panorama (Ladang Tebu Chuping, perkhidmatan (64.3%), pembuatan
Empangan Timah Tasoh); Taman (8.1%), pertanian (21.6%), pembinaan
Ular dan Reptilia Perlis; Harumanis; (3.4%) dan duti import (1.9%).

MALAYSIA 81

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI PERAK

http://www.perak.gov.my

Ada berbagai-bagai pendapat mengenai selepas Sungai Pahang. Bandar-bandar
asal usul nama Perak. Sesetengah utama yang lain adalah seperti Bidor,
pendapat mengatakan bahawa nama Tapah, Teluk Intan, Sungkai, Lumut dan
itu diambil bersempena dengan Taiping. Unjuran penduduknya pada
Bendahara Tun Perak dari Melaka tahun 2016 adalah 7.8 peratus dari 31.7
dan setengahnya pula mengatakan juta jumlah penduduk Malaysia.
ia diambil dari ‘kilatan ikan dalam air’
yang berkilau seperti perak. Justeru, Perak menawarkan destinasi
pengenalan nama negeri ini sendiri
telah membayangkan tentang khazanah pelancongan menarik seperti Lumut,
yang terkandung di buminya. Perak
mempunyai keluasan kira-kira 21,038 Pulau Pangkor, Teluk Batik, Bukit
km2 (6.4% daripada jumlah keluasan
Malaysia) dan merupakan negeri Larut (Maxwell Hill), Muzium Darul
yang kedua terbesar di Semenanjung
Malaysia. Ibu negeri Perak ialah Ridzuan,Galeri Sultan Azlan Shah,
Ipoh dan Kuala Kangsar merupakan
Bandar Diraja. Bandar raya Ipoh telah
dianugerahkan bandar raya terbersih
bagi tahun 2016 dengan kumulatif
mata sebanyak 97.45 berdasarkan
sistem penarafan kerajaan-kerajaan
tempatan. Perak mempunyai 24
kawasan Parlimen, 59 kawasan Dewan
Undangan Negeri dan 10 daerah iaitu
Batang Padang, Kinta, Kuala Kangsar,
Larut, Matang dan Selama, Kerian,
Manjung, Hilir Perak, Perak Tengah dan
Hulu Perak. Sungai Perak merupakan
sungai yang terpanjang di negeri Perak
dan kedua terpanjang di Semenanjung

82 MALAYSIA

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI

Muzium Geologi, Stesen Kereta Api Semenanjung Malaysia. Pada 2 Julai
Ipoh, Istana Kellie’s, Kuala Gula, Air 2012,  UNESCO  telah mewartakan
Terjun Lata Iskandar, Lata Kinjang, Warisan Arkeologi Lembah Lenggong
Kompleks Sejarah Pasir Salak, Muzium sebagai salah satu dari Tapak Warisan
Perak, Perak Tong, Projek Sungai Dunia UNESCO.
Terrapin Bota Kanan, Muzium Diraja,
Ladang Rusa Sungkai, Air Panas Pada tahun 2016, Perak mencatat
Tambun, Taman Tasik Taiping, Zoo pertumbuhan ekonomi pesat pada
Taiping dan Night Safari, Menara kadar 4.1 peratus dan menyumbang 5.5
Condong Teluk Intan, Tasik Temenggor peratus kepada KDNK negara. Pecahan
dan Gua Tempurung. Royal Belum peratusan aktiviti ekonominya ialah
pula merupakan satu kawasan hutan perkhidmatan (60.9%), pembuatan
simpan terbesar yang kawasannya (18.5%), pertanian (16.1%) dan
masih banyak belum diterokai di pembinaan (4.0%).

MALAYSIA 83

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI KELANTAN

http://www.kelantan.gov.my

Nama “Kelantan” dikatakan berasal
daripada perkataan “gelam hutam”,
iaitu nama Melayu bagi pokok
Melaleuca leucadendron. Ada juga
yang mengatakan bahawa nama itu
berpunca daripada perkataan “kilatan”
atau “kolam tanah”. Selain itu negeri
Kelantan juga dikenali dengan nama
Tanah Serendah Sekebun Bunga,
Tanjung Pura, Negeri Cik Siti Wan
Kembang dan Serambi Mekah. Kelantan
mempunyai keluasan 15,105 km2 dan
terletak di Timur Laut Semenanjung
Malaysia, berhadapan dengan Laut
China Selatan, serta bersempadan
dengan Thailand. Ibu negeri dan Bandar
Diraja terletak di Kota Bharu. Kelantan
mempunyai 14 kawasan Parlimen, 45
kawasan Dewan Undangan Negeri
dan terbahagi kepada 10 jajahan iaitu
Tumpat, Pasir Mas, Tanah Merah,

84 MALAYSIA

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI

Jeli, Kuala Krai, Machang, Pasir Putih, Lenang, Jeram Pasu, kraf tangan
Bachok, Kota Bharu dan Gua Musang. perak Kelantan, Lata Beringin, Zon
Bandar-bandar yang lain ialah Rantau Bebas Cukai Pengkalan Kubor, kilang
Panjang dan Pengkalan Chepa. Warna budu, kuil Buddha di Tumpat, Pasar
bendera Kelantan ialah merah dan Siti Khatijah, Zon Pelancongan Kota
putih. Warna merah melambangkan Baharu, Muzium Diraja, Muzium
kesetiaan rakyat kepada negeri dan Negeri, dan Muzium Perang. Kelantan
warna putih pula melambangkan juga menawarkan pengalaman tinggal
kesucian Raja. Unjuran penduduknya di kampung, menyusuri sungai dan
pada tahun 2016 adalah 5.7 peratus menikmati makanan yang enak-enak
dari 31.7 juta penduduk Malaysia. seperti kuih akok, lompat tikam, nasi
kerabu, keropok dan sebagainya.
Kelantan menawarkan destinasi
pelancongan dan rekreasi yang menarik Pada tahun 2016, Kelantan mencatat
seperti Pantai Cahaya Bulan, Pantai pertumbuhan ekonomi pada kadar
Irama, Pantai Bisikan Bayu, Pantai Seri 4.8 peratus dan menyumbang 1.9
Tujuh, Pusat Batik/Songket, Kilang Batik, peratus kepada KDNK negara. Pecahan
Bazar Buluh Kubu, Perkampungan peratusan aktiviti ekonominya ialah
Nelayan, Perkampungan Kraf Tangan perkhidmatan (66.4%), pembuatan
dan Muzium Kraf, Muzium Islam, (5.4%), pertanian (24.6%) dan
Istana Balai Besar, Istana Jahar, Jeram pembinaan (2.3%).

MALAYSIA 85

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI PULAU PINANG

http://www.penang.gov.my

Pulau Pinang yang juga dikenali
sebagai Pulau Mutiara terletak di
pantai barat Semenanjung Malaysia.
Sejarah mencatatkan bahawa Pulau
Pinang mula dijajah oleh Inggeris yang
diketuai oleh Francis Light pada tahun
1786. Negeri ini mempunyai keluasan
kira-kira 1,031 km2. Ibu negeri Pulau
Pinang ialah George Town dan ianya
telah diisytiharkan oleh UNESCO
sebagai kawasan khas Tapak Warisan
Dunia sejak tahun 2008. Pulau Pinang
mempunyai 13 kawasan Parlimen, 40
kawasan Dewan Undangan Negeri
dan lima daerah iaitu Barat Daya
(Balik Pulau), Timur Laut (George
Town), Seberang Perai Selatan (Nibong
Tebal), Seberang Perai Tengah (Bukit
Mertajam) dan Seberang Perai Utara
(Butterworth). Bandar-bandar lain
yang terdapat di Pulau Pinang ialah
Perai, Air Itam, dan Kepala Batas.
Terdapat sebuah Lapangan Terbang
Antarabangsa di negeri ini iaitu di
Bayan Lepas. Unjuran penduduknya

86 MALAYSIA

2017

pada tahun 2016 adalah 5.4 peratus Teluk Bahang, Bukit Bendera dan PROFIL NEGERI-NEGERI
dari 31.7 juta penduduk Malaysia. banyak lagi. Terdapat pelbagai tarikan
terbaru di Pulau Pinang antaranya
Pulau Pinang menawarkan destinasi adalah The Top yang turut menyediakan
pelancongan dan rekreasi menarik Rainbow Skywalk di tingkat 68; Menara
seperti Pulau Aman, Pulau Jerjak, Batu Tinjau, Pusat Kajian Jurassic dan Kubah
Ferringhi, Taman Burung, Taman Botani, Teknologi Pulau Pinang yang bertempat
Taman Orkid dan Bunga Raya, Taman di KOMTAR.
Rama-Rama yang kini dikenali sebagai
Entopia selepas proses naik taraf pada Pada tahun 2016, Pulau Pinang
2016, Cheong Fatt Tze Mansion, Padang mencatat pertumbuhan ekonomi pada
Kota Pulau Pinang, Menara Jam, Kuil kadar 5.5 peratus dan menyumbang 6.7
Burma Dharmikarama, Kota Cornwallis, peratus kepada KDNK negara. Pecahan
Gurney Drive, Masjid Kapitan Kling, peratusan aktiviti ekonominya ialah
Kuil Kek Lok Si, Khoo Kongsi, KOMTAR, perkhidmatan (49.2%), pembuatan
Kuil Kuan Yin, Jambatan Pulau Pinang, (44.6%), pertanian (2.0%) dan
Muzium Pulau Pinang, Rumah P. pembinaan (3.1%).
Ramlee, Kuil Ular, Gereja St George’s,
Dusun Buah-buahan Tropika, Wat
Chayamangkalaram, Hutan Rekreasi

MALAYSIA 87

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI MELAKA

http://www.melaka.gov.my

Melaka merupakan sebuah negeri
yang kaya dengan sejarah dan budaya
tersendiri. Negeri ini bersempadan
dengan Negeri Sembilan dan Johor.
Melaka menawarkan pelbagai
keistimewaan dari segi pelancongan,
ekonomi, infrastruktur dan sebagainya.
Pada tahun 2008, Melaka telah
diiktirafkan sebagai Tapak Warisan
Dunia UNESCO.

Parameswara adalah orang yang
bertanggungjawab membuka negeri
ini sehingga akhirnya Melaka muncul
sebagai sebuah kerajaan kesultanan
Melayu yang termasyhur di Nusantara.
Nama Melaka dikatakan berasal
daripada pokok melaka. Sejarah
juga telah membuktikan bahawa
Melaka pernah menjadi pelabuhan
perdagangan yang penting di
rantau Asia. Melaka kini mempunyai
tarikannya yang tersendiri. Di antaranya
ialah menaiki beca di tengah-tengah
kota, menaiki bot di Sungai Melaka
ataupun bersiar-siar di kawasan yang
menceritakan tentang peperangan
dan penyeksaan, percintaan dan
penyesalan. Jadi tidak hairanlah kalau
Melaka turut dikenali sebagai Melaka
Bandar raya Bersejarah. Negeri ini
merupakan negeri yang kedua terkecil
di Malaysia dengan keluasan 1,713
km2. Melaka terbahagi kepada 6
kawasan Parlimen, 28 kawasan Dewan
Undangan Negeri dan tiga daerah iaitu
Alor Gajah, Jasin dan Melaka Tengah.
Unjuran penduduknya pada tahun
2016 adalah 2.8 peratus dari 31.7 juta
penduduk Malaysia.

Melaka menawarkan destinasi
pelancongan dan rekreasi menarik
seperti Pulau Besar, Pulau Upeh,
Kota A’Famosa, Taman Budaya Mini
Malaysia & ASEAN, Taman Tema Air
A’Famosa, Air Keroh, Bukit China, Kuil
Cheng Hoon Teng, Kolam Air Panas

88 MALAYSIA

2017

Gadek, Makam Hang Jebat, Perigi Hang Pada tahun 2016, Melaka mencatat PROFIL NEGERI-NEGERI
Li Poh, Makam Hang Tuah, Jonker pertumbuhan ekonomi pada kadar
Street, Masjid Kampong Kling, Muzium 4.5 peratus dan menyumbang 3.0
Maritim, Istana Kesultanan Melaka, peratus kepada KDNK negara. Pecahan
Tugu Portugis, Dataran Merdeka Air peratusan aktiviti ekonominya ialah
Keroh, Gereja St. Francis Xavier’s, perkhidmatan (45.9%), pembuatan
Gereja St. Paul’s, Kebudayaan Baba dan (40.7%), pertanian (10.6%) dan
Nyonya, The Stadthuys, Rumah Inap pembinaan (2.5%).
Seri Tanjung, Masjid Tanah dan tarikan
terkini Melaka adalah Menara Taming
Sari dan Skytower di The Shore Melaka.

MALAYSIA 89

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI SABAH

http://www.sabah.gov.my

Sabah adalah negeri yang kedua
terbesar di Malaysia dan terletak
di utara Pulau Borneo. Negeri ini
meliputi kawasan seluas 73,902 km2
dengan pantai sepanjang 1,440 km.
Ibu negerinya ialah Kota Kinabalu.
Gelaran diberi, “Negeri Di Bawah Bayu”
sudah menjelaskan bahawa Sabah
kaya dengan keindahan alam semula
jadi. Ia juga memiliki keunikan warisan
budaya penduduk peribuminya yang
pelbagai kaum. Sabah mempunyai
sekurang-kurangnya 32 kumpulan
etnik dan menggunakan lebih
daripada 50 bahasa serta tidak kurang
daripada 80 dialek. Kumpulan etnik
utama adalah Kadazandusun yang
membentuk satu pertiga dari jumlah
penduduk Sabah. Kumpulan etnik lain
adalah Rungus, Murut, Paitan, Bajau,
Bajau Laut, Lundayeh, Orang Sungai,
Bonggi, Iranun, Ida’an, Brunei dan lain-
lain. Kaum Cina merupakan kumpulan
penduduk bukan asli yang terbesar.

Berdasarkan jumpaan arkeologi,
Sabah telah diduduki oleh penghuni
sekurang-kurangnya 28,000 tahun yang
lalu. Islam sampai di Sabah melalui
pedagang Arab dan India dan juga
hasil daripada perluasan tanah jajahan
kerajaan Kesultanan Melayu Brunei.
Sabah kaya dengan berbagai-bagai
jenis spesies flora dan fauna seperti
tumbuhan unik seperti Rafflesia yang
merupakan bunga terbesar di dunia,
pelbagai spesies anggerik atau orkid,
periuk kera dan rhododendron. Sabah
mempunyai 25 kawasan Parlimen, 60
kawasan Dewan Undangan Negeri dan
lima bahagian iaitu Kudat, Pantai Barat
(utara dan selatan), Sandakan, Tawau
dan Pedalaman. Bandar-bandar utama
lain ialah Keningau, Papar, Sipitang, Kota
Belud, Tuaran, Penampang, Semporna
dan Lahad Datu. Unjuran penduduknya
pada tahun 2016 adalah 12 peratus dari
31.7 juta jumlah penduduk Malaysia.

90 MALAYSIA

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI

Sabah menawarkan pelbagai destinasi hidupan liar Tabin, Pusat Pemuliharaan
pelancongan dan rekreasi yang Meliau Basin yang juga dikenali sebagai
menarik. Antara yang paling terkenal Sabah’s Lost World dan banyak lagi.
ialah gunung yang tertinggi di Asia Pada tahun 2000, Taman Negara
Tenggara iaitu Gunung Kinabalu Kinabalu telah mendapat pengiktirafan
(4,095.2 meter). Destinasi lain yang pertama dari UNESCO sebagai Tapak
boleh dikunjungi ialah Taman Laut Warisan Dunia di Malaysia.
Tunku Abdul Rahman, Pulau Sipadan,
Pulau Layang-Layang, Taman Pulau Pada tahun 2016, Sabah mencatat
Tiga, Pantai Tanjung Aru, Pulau Penyu,
Pulau Lankayan, Pulau Mabul, Lembah pertumbuhan ekonomi pada kadar
Danum, Kampung Mengkabong, Pusat
Pemuliharaan Orang Utan Sipilok, 4.7 peratus dan menyumbang 6.7
Air Panas Poring, Bangunan Yayasan
Sabah (Menara Tun Mustapha), Tamu, peratus kepada KDNK negara. Pecahan
Sandakan, Muzium Sabah, Lahad
Datu, Semporna, Tawau, Sungai peratusan aktiviti ekonominya
Kinabatangan, Gua Gomantong, Pusat
ialah perkhidmatan (40.8%),

pembuatan (7.5%), pertanian (19.1%),

perlombongan dan pengkuarian

(29.6%) dan pembinaan (2.6%).

MALAYSIA 91

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI SARAWAK

http://www.sarawak.gov.my

Negeri Sarawak yang juga dikenali
sebagai Bumi Kenyalang merupakan
negeri yang terbesar di Malaysia
dengan keluasan kira-kira 124,450
km2. Sungai terpanjang di Malaysia
iaitu   Batang (Sungai) Rajang dan gua
terluas di dunia, Gua Mulu turut terletak
di negeri di Malaysia Timur ini. Ibu
negerinya iaitu Kuching merupakan
bandar kedua mendapat taraf bandar
raya pada 1988. Keunikan Sarawak
terletak pada 27 kumpulan etniknya
dan etnik Iban membentuk kumpulan
etnik majoriti. Antara etnik lain ialah
Bidayuh, Melanau, Orang Ulu, Kayan,
Kenyah, Lun Bawang, Penan, Kelabit,
Kedayan, Bisaya, Berawan, Lahanan,
Sekapan, Kejaman, Punan, Baketan,
Ukit, Sihan, Tagal, Tabun, Saban, Lisum,
Longkiput dan lain-lain termasuk juga
Melayu dan Cina. Sarawak mempunyai
31 kawasan Parlimen, 71 Dewan
Undangan Negeri dan 11 Bahagian
meliputi 28 daerah seperti Kuching, Sri
Aman, Sibu, Miri, Sarikei, Limbang, Kapit,
Bintulu, Samarahan, Mukah dan Betong.
Unjuran penduduknya pada tahun 2016
adalah 8.7 peratus dari 31.7 juta jumlah
penduduk di Malaysia.

Sebagai sebuah negeri yang kaya dengan
kepelbagaian biologi dan keunikan
budaya, Sarawak menawarkan pakej
destinasi pelancongan berteraskan
budaya, kembara dan keindahan alam
semula jadi. Daripada budaya moden
di bandar-bandar kepada budaya arkaik
di pedalaman Sarawak, penduduknya
menyambut pelbagai jenis perayaan
setiap tahun. Namun, sambutan
perayaan yang sangat sinonim dengan
Sarawak ialah Hari Gawai. Warisan
Sarawak yang kaya meliputi alam liar
rimba ke dunia bawah air tersohor
yang menggambarkan batu karang

92 MALAYSIA

2017

yang masih terpelihara. Antara Asia, The Pinnacles iaitu pancang batu PROFIL NEGERI-NEGERI
destinasi yang sering menjadi tumpuan kapur tajam, Sarawak Chamber iaitu
pelancong yang berkunjung ke Sarawak ruang gua terbesar di dunia yang boleh
ialah Pantai Damai, Muzium Islam, menampung 40 buah pesawat Boeing
Rumah Panjang, Kuching Waterfront, 747 serta Gua Rusa yang mempunyai
Pusat Kraftangan Sarawak, Muzium laluan gua terbesar di dunia.
Kucing, Taman Negara Bako, Lemanak
River Safari dan pelbagai lagi tempat Pada tahun 2016, Sarawak mencatat
menarik. Pada tahun 2000, UNESCO pertumbuhan ekonomi pada kadar 2.3
telah mengiktiraf Taman Negara Mulu peratus dan menyumbang 9.8 peratus
sebagai sebuah Tapak Warisan Dunia kepada KDNK negara. Pecahan peratusan
yang merupakan khazanah semula aktiviti ekonominya ialah perkhidmatan
jadi. Mulu merupakan tempat tarikan (34.4%), pembuatan (27.7%), pertanian
alam semula jadi yang mengagumkan (13.5%), perlombongan dan pengkuarian
antaranya Gua Air Jernih yang (21.2%) dan pembinaan (2.7%).
merupakan gua yang terpanjang di

MALAYSIA 93

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI WILAYAH PERSEKUTUAN

KUALA LUMPUR

http://www.visitkl.gov.my

Kuala Lumpur yang merupakan ibu
negara Malaysia telah diisytiharkan
sebagai Wilayah Persekutuan Kuala
Lumpur (WPKL) dan Pusat Pentadbiran
Persekutuan pada 1 Februari 1974.
Kuala Lumpur mempunyai keluasan
243 km2 dan terbahagi kepada tiga
daerah iaitu Kuala Lumpur (Pusat
Bandar), Cheras dan Setapak. WPKL
mempunyai 11 kawasan Parlimen iaitu
Bandar Tun Razak, Batu, Bukit Bintang,
Cheras, Kepong, Lembah Pantai,
Segambut, Seputeh, Setiawangsa,
Titiwangsa dan Wangsa Maju.
Pembangunan Kuala Lumpur boleh
dikatakan bermula daripada rentetan
sejarah lampau iaitu setelah ditemui
oleh pelombong bijih timah berbangsa
Bugis, Raja Abdullah. Bijih timah yang
ditemui di Sungai Gombak dan Klang
telah mengundang Kapitan Cina, Yap
Ah Loy untuk meneroka kekayaan Kuala
Lumpur. Aktiviti perlombongan menjadi
titik tolak kepada perkembangan
pembangunan ekonomi Kuala Lumpur.

Kuala Lumpur turut dikenali sebagai
Bandaraya Bercahaya, Pusat Kesenian
Antarabangsa, Pusat Perundangan

94 MALAYSIA

2017

Kehakiman dan Kota Kebudayaan Islam PROFIL NEGERI-NEGERI
di Malaysia. Unjuran penduduknya
pada tahun 2016 adalah 5.6 peratus dari
31.7 juta jumlah penduduk Malaysia.
Kuala Lumpur City Centre (KLCC)
merupakan satu projek pembangunan
bandar yang bertaraf antarabangsa
dan menjadi mercu tanda gemilang
bagi negara Malaysia. Ia berkonsepkan
“Bandar Raya-Dalam-Bandar Raya”
yang merangkumi kawasan seluas
40 hektar serta menyediakan ruang
kegunaan komersial untuk pejabat,
perniagaan runcit, hotel dan kediaman
seperti Menara Berkembar Petronas,
Masjid Asy-Syakirin, Taman Awam,
Suria KLCC, Kuala Lumpur Convention
Centre, hotel dan sebagainya. Menara
Berkembar Petronas merupakan salah
sebuah bangunan tertinggi di Asia dan
menara berkembar tertinggi di dunia
iaitu mencecah 452 meter.

Selain itu, Kuala Lumpur menawarkan
destinasi pelancongan dan rekreasi
yang menarik seperti Taman Burung,
Taman Rama-rama, Pasar Seni,
Chinatown, Taman Bunga Raya, Istana
Negara, Kompleks Budaya Kraf, Taman
Tasik, Dataran Merdeka, Menara Kuala
Lumpur, Tugu Negara, Masjid Negara,
Muzium Negara, Pusat Sains Negara,
Kompleks Sukan Negara, Istana Budaya,
Zoo Negara, Taman Orkid, Planetarium
Negara, Rumah Penghulu Abu Seman,
Bangunan Sultan Abdul Samad, Tugu
Negara, Balai Seni Lukis Negara, Pasar
Seni, Pusat Kraf, Skybridge KLCC,
pelbagai tempat menarik yang lain.
Tarikan terkini pada 2016 adalah
Skybox di Menara KL.

Pada tahun 2016, Wilayah Persekutuan
Kuala Lumpur (termasuk Putrajaya)
mencatat pertumbuhan ekonomi kukuh
pada kadar 5.9 peratus dan menjadi
penyumbang kedua terbesar kepada
KDNK negara sebanyak 15.3 peratus.
Pecahan peratusan aktiviti ekonominya
ialah perkhidmatan (87.7%), pembuatan
(3.3%) dan pembinaan (7.5%).

MALAYSIA 95

2017

PROFIL NEGERI-NEGERI WILAYAH

PERSEKUTUAN LABUAN

http://www.labuantourism.com.my

Wilayah Persekutuan Labuan

merupakan Wilayah Persekutuan kedua

di Malaysia. Keluasannya ialah 92 km2

dan mempunyai hanya satu kawasan

Parlimen. Ia terletak sekitar 10 km dari

pantai Sabah dan mengambil masa

dua setengah jam penerbangan dari

Kuala Lumpur. Pulau Labuan telah

diisytiharkan sebagai Pusat Kewangan

Luar Pesisir (Offshore Financial Centre)

dan Pelabuhan Bebas Cukai. Unjuran

penduduknya pada tahun 2016 adalah

0.3 peratus dari 31.7 jumlah penduduk

Malaysia. Labuan bukan sahaja terkenal

dengan pelabuhan yang besar dan dalam

tetapi turut terkenal kerana persisiran

pantainya yang berpasir putih dengan

air yang jernih sehingga membolehkan

pengunjungnya melihat kehidupan

karang laut. Menyelam skuba adalah

aktiviti yang paling sesuai dilakukan di

sini.

Labuan menawarkan destinasi

pelancongan yang menarik kepada

pengunjungnya yang di antara adalah

Perkampungan Air, Taman Marin

Labuan, Muzium Labuan, Taman

Botanical Labuan, Pulau Layang-Layang

dan pelbagai lagi tempat menarik.

Pada tahun 2016, Wilayah Persekutuan
Labuan mencatat pertumbuhan
ekonomi pada kadar 7.2 peratus dan
menyumbang 0.5 peratus kepada KDNK
negara. Pecahan peratusan aktiviti
ekonominya ialah perkhidmatan (76.2%),
pembuatan (19.3%), pertanian (1.4%)
dan pembinaan (1.8%).

96 MALAYSIA

2017

WILAYAH PROFIL NEGERI-NEGERI

PERSEKUTUAN

PUTRAJAYA

http://www.ppj.gov.my

Pada 1 Februari 2001, Putrajaya yang Sepuluh tempat-tempat menarik yang
mempunyai keluasan 49km2 telah
diisytiharkan secara rasminya sebagai menjadi pilihan untuk dikunjungi ialah
Wilayah Persekutuan ketiga, selepas
Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Taman Botani, Putrajaya Lake and
Wilayah Persekutuan Labuan. Pusat
Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Wetland, Pelayaran Tasik Putrajaya,
ini yang diilhamkan oleh Perdana
Menteri keempat Tun Dr. Mahathir Pusat Konvensyen Antarabangsa
Mohammad, berpindah ke Putrajaya
dari Kuala Lumpur bertujuan bagi Putrajaya (PICC), Taman Ekuestrian
mengurangkan tumpuan kepadatan
penduduk, kesesakan lalu lintas dan Putrajaya, Kelab Tasik Putrajaya,
jurang sosiopolitik dan sosioekonomi.
Putrajaya terletak di kedudukan yang Istana Kehakiman, Taman Warisan
strategik iaitu di antara 24 kilometer
ke selatan Kuala Lumpur dan 20 Pertanian dan terbaru District 21 di IOI
kilometer di utara Lapangan Terbang
Antarabangsa Kuala Lumpur (KLIA) di Putrajaya bagi yang sukakan aktiviti
Sepang.
lasak dan mengujakan  adrenaline.
Wilayah Persekutuan Putrajaya
mempunyai satu kawasan Parlimen Taman Botani merupakan taman yang
sahaja. Sebagai Bandar Taman
Pintar pertama di dunia, Putrajaya terbesar di Putrajaya iaitu meliputi
menawarkan tempat-tempat menarik
untuk dilawati dan berekreasi. 92 hektar. Taman ini menawarkan

ketenangan semula jadi dengan 7,000

spesies tumbuhan tempatan dan

dari 90 buah negara termasuk Afrika

dan Asia Pasifik. Taman Wetland

pula merangkumi kawasan seluas

138 hektar dan 197 hektar keluasan

wetlandnya pula menempatkan Pusat

Penghayatan Alam, Menara Pandang

Jauh, kawasan perkelahan, tapak

semaian dan pelbagai spesies flora dan

fauna. Unjuran penduduknya pada

tahun 2016 adalah 0.3 peratus dari 31.7

juta jumlah penduduk Malaysia.

MALAYSIA 97

2017

98 MALAYSIA

2017

PERLEMBAGAAN DAN SISTEM

4PEMERINTAHAN NEGARA

PERLEMBAGAAN DAN SISTEM PEMERINTAHAN NEGARA PERLEMBAGAAN

Perlembagaan Malaysia juga dikenali sebagai Perlembagaan Persekutuan.
Perlembagaan Malaysia merupakan satu dokumen undang-undang bertulis
yang dibentuk berasaskan kepada dua dokumen sebelumnya iaitu Perjanjian
Persekutuan Tanah Melayu 1948 dan Perlembagaan Kemerdekaan 1957.
Perlembagaan Malaysia telah digubal berdasarkan nasihat daripada Suruhanjaya
Reid yang telah melakukan kajian dalam tahun 1956. Perlembagaan berkenaan
berkuat kuasa sejurus selepas kemerdekaan pada 31 Ogos 1957. Konsep
Ketinggian Perlembagaan berdasarkan prinsip:

• Perlembagaan Persekutuan merupakan undang-undang tertinggi.
• Menjadi punca kepada semua undang-undang.
• Tidak ada sebarang institusi di Malaysia yang boleh mengatasi kuasa dan

kedudukan Perlembagaan.
• Semua undang-undang tidak boleh berlawanan dengan Perlembagaan.
• Mahkamah mempunyai kuasa membatalkan sesuatu undang-undang yang

digubal oleh Parlimen jika bertentangan dengan Perlembagaan.
• Walaupun Yang di-Pertuan Agong adalah Ketua Negara, tetapi baginda juga

tertakluk kepada Perlembagaan.

Perlembagaan dibentuk dengan tujuan:
• Mewujudkan satu bentuk pemerintahan yang adil.
• Mengelakkan penyalahgunaan kuasa oleh pemerintah.
• Mengawal pergerakan kerajaan dan rakyat.
• Alat untuk menyelesaikan masalah.
• Menjamin riwayat negara bangsa.
• Menjamin keamanan dan kestabilan negara.

Perlembagaan Malaysia mengandungi 131 Perkara yang menyentuh pelbagai
aspek pemerintahan. Perlembagaan Malaysia terbahagi kepada 16 Bahagian iaitu:

Bahagian I : Negeri-Negeri, Agama dan Undang-Undang Bagi Persekutuan
Malaysia adalah sebuah persekutuan yang dianggotai tiga belas negeri dan tiga
Wilayah Persekutuan. Islam diiktiraf sebagai agama persekutuan, tetapi agama-
agama lain boleh diamalkan secara aman dan harmoni. Perlembagaan adalah
undang-undang utama persekutuan. Mana-mana undang-undang yang tidak
mengikut Perlembagaan adalah tidak sah.

Bahagian II : Kebebasan Asasi
Bahagian ini menyatakan kebebasan-kebebasan asasi yang kita miliki; hak untuk
hidup dan kebebasan; kebebasan daripada perhambaan dan menjadi buruh
paksaan; kesamarataan di sisi undang-undang; kebebasan bergerak; kebebasan
bercakap, berhimpun dan bersekutu; kebebasan agama; hak untuk berpendidikan;
dan hak untuk memiliki harta.

Bahagian III : Kewarganegaraan
Seseorang itu menjadi warganegara Malaysia dengan cara; dilahirkan di sini;
berkahwin dengan seorang lelaki warganegara Malaysia atau mempunyai seorang

100 MALAYSIA

2017