แผนการจัดการเรียนรู้ วชิา พระพทุธศาสนา กล่มุสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวฒันธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่๓ โรงเรียนอดุรธรรมานุสรณ ์ นายควรชัย สุพรม รหัสประจ าตัวนักศึกษา๖๓o๔o๑o๗๑o๔ สาขาวชิาพระพทุธศาสนา การฝึ กปฏิบัติการสอนในสถานศึกษา ๒ รหัสวิชา ED๑๖๔๐๒ (INTERNSHIP IN SCHOOL ๒) คณะครุศาสตร ์ มหาวทิยาลยัราชภัฏอดุรธานี ภาคเรียนที่ ๒ ปี การศึกษา ๒๕๖๖
ค าอธิบายรายวิชา รหัสวิชา ส 23105 ชื่อรายวชิา พระพุทธศาสนา 6 กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวฒันธรรม เวลา 1 ชั่วโมง/สัปดาห์/ภาคเรียน จ านวน 0.5 หน่วยกิต ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3 ภาคเรียนที่ 1 ค าอธิบายรายวิชา ศึกษาพระพุทธเกี่ยวกบั ประวตัิและความส าคัญของพระพุทธศาสนา เรื่องการเผยแผ่ พระพุทธศาสนาเขา้สู่ประเทศต่าง ๆ การนับถือพระพุทธศาสนาของประเทศเหล่าน้นั ในปัจจุบนั ความส าคัญ ของพระพุทธศาสนาในฐานะที่ช่วยสร้างสรรคอ์ารยธรรม และความสงบสุขใหแ้ก่โลก พระพุทธศาสนากบั เศรษฐกิจพอเพียง พุทธประวัติเรื่องศึกษาพุทธประวตัิจากพระพุทธรูปปางต่างๆ เช่น ปางมารวชิยั ปางปฐมเทศนา ปางลีลา ปางประจา วนัเกิด ชาดกเรื่องนันทิวิสาลชาดก ศึกษาวเิคราะห์คุณค่าผลงานภูมิ ปัญญาทอ้งถิ่นดา้นพระพุทธศาสนา มุ่งอนุรักษศ์าสนวตัถุและศาสนสถานในทอ้งถิ่น ศึกษาพระธรรม เกี่ยวกบัหลกัธรรมทางพระพุทธศาสนา เรื่อง พระรัตนตรัย (สังฆคุณ 9) อริยสัจ 4 ทุกข์ (ธรรมที่ควรรู้) : ขันธ์ 5 -ไตรลักษณ์, สมุทัย (ธรรมที่ควรละ) : หลักกรรม-วัฏฏะ 3 ปปัญจธรรม 3 (ตัญหา มานะ ทิฏฐิ), พุทธศาสนสุภาษิต คืออตฺตา หเว ชิต เสยฺโย (ชนะตนน้นัแลดีกวา่ )ธมฺมจารีสุข เสติ (ผู้ประพฤติธรรม ยอ่มอยเู่ป็นสุข) เรื่องน่ารู้จากพระไตรปิฎก: พุทธปณิธาน 4 ในมหาปรินิพพานสูตร การบริหารจิตและเจริญปัญญา สวดมนต์แปลและแผเ่มตตาวธิีปฏิบตัิและประโยชน์ของการบริหารจิต และเจริญปัญญาฝึ กการบริหารจิตและเจริญปัญญาตามหลักสติปัฏฐานเน้นอานาปานสติน าวิธีการบริหาร จิตและเจริญปัญญาไปใช้ในชีวิตประจ าวัน พัฒนาการเรียนรู้ด้วยวิธีคิดแบบโยนิโสมนสิการ 2วิธีคือ วิธีคิด แบบอริยสัจและความคิดแบบสืบสาวหาเหตุปัจจัยศึกษาภูมิปัญญาทอ้งถิ่นในการนา หลกัธรรมไปใช้ใน ชีวิตประจ าวัน ศึกษาพระสงฆ์เกี่ยวกบั ประวตัิพุทธสาวก พุทธสาวกิา ไดแ้ก่พระอัญญาโกณฑัญญะ พระมหาปชาบดีเถรี ชาวพทุธตัวอย่าง ไดแ้ก่ม.จ.หญิง พูนพิสมยั ดิศกุล หน้าทชี่าวพุทธเรื่องหน้าที่ ของพระภิกษุในการปฏิบัติตามหลักพระธรรมวินัยและจริยาวตัรอยา่งเหมาะสม การปลูกจิตส านึกในด้าน การบา รุงรักษาวดัและพุทธสถานใหเ้กิดประโยชน์การปฏิบัติหน้าที่ชาวพุทธตามพุทธปณิธาน 4 ในมหาปรินิพพานสูตรการศึกษาเรียนรู้เรื่ององคป์ระกอบของพระพุทธศาสนา นา ไปปฏิบตัิและเผยแผ่ ตามโอกาส การศึกษาการรวมตวัขององคก์รชาวพุทธการเป็นศิษยท์ ี่ดีตามหลกัทิศเบ้ืองขวาในทิศ6 การเขา้ร่วมพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนาการแสดงตนเป็ นพุทธมามกะ มรรยาทชาวพุทธและการปฏิบัติตน
ต่อพระภิกษุในงานศาสนาพิธีที่บ้าน การจดัเตรียมสถานที่การสนทนาการแต่งกาย มรรยาทการพูด การใช้ คา พูดกบัพระภิกษุตามฐานะ และการปฏิบตัิตนเป็นชาวพุทธที่ดีในทอ้งถิ่นต่างๆ โดย ใชก้ระบวนการเรียนรู้กระบวนการกลุ่ม การอธิบาย การอภิปราย คิดวิเคราะห์ ฝึ กปฏิบัติ โครงงาน สร้างความคิดรวบยอด สร้างความตระหนัก เพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจ ประวัติ ความส าคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอื่น ตระหนักและ ปฏิบตัิตนเป็นศาสนิกชนที่ดีและธา รงรักษาพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนบัถือ เพื่ออยรู่ ่วมกนัอยา่ง สันติสุข รหัสตัวชี้วัด ส 1.1 ม. 3/1, ม. 3/2, ม.3/4, ม. 3/5, ม. 3/6, ม. 3/7, ม. 3/8, ม. 3/9, ม. 3/10 ส 1.2 ม. 3/1, ม. 3/2, ม. 3/3, ม. 3/6, ม. 3/7 รวม 14 ตัวชี้วัด
มาตรฐาน ส 1.2 เข้าใจ ตระหนักและปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนทดี่ีและธ ารงรักษาพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนับถือ ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง 1. วิเคราะห์หน้าที่และบทบาทของสาวก และปฏิบตัิตนต่อสาวก ตามที่กา หนดได้ ถูกต้อง 1. หน้าที่ของพระภิกษุในการปฏิบัติ ตามหลักพระธรรมวินัย และจริยวตัรอยา่งเหมาะสม 2.การปฏิบตัิตนต่อพระภิกษุในงาน ศาสนพิธีที่บา้น การ สนทนาการแต่งกาย มรรยาทการพูดกบัพระภิกษุตามฐานะ 2. ปฏิบตัิตนอยา่งเหมาะสมต่อบุคคล ต่าง ๆ ตามหลกัศาสนา ตามที่กา หนด - การเป็ นศิษย์ที่ดี ตามหลกัทิศเบ้ืองขวา ในทิศ ๖ ของ พระพุทธศาสนา 3. ปฏิบัติหน้าที่ของศาสนิกชนที่ดี - การปฏิบัติหน้าที่ชาวพุทธ ตามพุทธปณิธาน ๔ ในมหาปรินิพพานสูตร 4. แสดงตนเป็ นพุทธมามกะ หรือ แสดงตนเป็ นศาสนิกชนของศาสนา ที่ตนนับถือ การแสดงตนเป็ นพุทธมามกะ ข้นัเตรียมการ ข้นัพิธีการ 5. น าเสนอแนวทางในการธ ารงรักษา ศาสนาที่ตนนับถือ 1. การศึกษาเรียนรู้เรื่ององค์ประกอบของพระพุทธศาสนา นา ไปปฏิบตัิและเผยแผต่ามโอกาส 2. การศึกษาการรวมตัวขององค์กรชาวพุทธ 3. การปลูกจิตส านึกในด้านการบ ารุงรักษาวัดและพุทธสถาน ใหเ้กิดประโยชน์
โครงสร้างรายวิชา วชิา พระพุทธศาสนา 6 รหัสวิชา ส 23105 จ านวน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์ จ านวน 0.5 หน่วยกิต ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3 ภาคเรียนที่ 1 ที่ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ มาตรฐาน การเรียนรู้/ ตัวชี้วัด สาระส าคัญ เวลา (ชั่วโมง) น ้าหนัก คะแนน 1 ประวัติและ ความส าคัญของ พระพุทธศาสนา ส 1.1 ม.3/1 ม.3/2 สมเด็จพระสมัมาสมัพทุธเจา้ทรงก่อกา เนิดพระพทุธศาสนาข้ึนมาใน โลกเมื่อ 45 ปีก่อนพทุธศกัราช พระพทุธศาสนาเจริญรุ่งเรืองตลอดมา และไดแ้ผข่ยายไปในดินแดนต่างๆ โดยเฉพาะประเทศในทวีปเอเชีย ดว้ยเหตุที่หลกัธรรมในพระพทุธศาสนาเป็นสจัธรรมมีเหตุผล ส่งเสริม ให้ผนู้บัถือพิสูจน์ดว้ยตนเองก่อนที่จะเชื่อจึงทา ให้พระพทุธศาสนา ไดร้ับการยอมรับนบัถืออยา่งกวา้งขวางจนแผข่ยายไปทวั่โลก 3 15 ที่ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ มาตรฐาน การเรียนรู้/ ตัวชี้วัด สาระส าคัญ เวลา (ชั่วโมง) น ้าหนัก คะแนน 3 พุทธสาวก พุทธสาวิกา ชาดก และศาสนิกชน ตวัอยา่ง ส 1.1 ม.3/5 พทุธสาวก พทุธสาวิกาและชาวพทุธตวัอยา่งเป็นผูไ้ดศ้ึกษาและ ปฏิบตัิตามคา สงั่สอนขององคพ์ระสมัมาสมัพทุธเจา้เป็นกา ลงัสา คญั ใน การประกาศศาสนาสืบต่อจากพระพทุธองค์ตลอดจนเป็นผอูุ้ปถมัภ์ พระพทุธศาสนาให้คงอยสู่ ืบไป ชาดกเป็นสาระธรรมที่สะทอ้นออกมาโดยเล่าเรื่องผา่นตวับุคคลที่ เรียกวา่บุคลาธิษฐานชาดกเรื่อง นนัทิวิสาลชาดกเป็นเรื่องการพดูจาที่มี ความไพเราะอ่อนหวาน 3 15 4 พระไตรปิ ฎก ส 1.1 ม.3/6 พระไตรปิฎกเป็นคมัภีร์เก็บรวบรวมคา สอนของพระพทุธเจา้ที่ทรง แสดงแก่ประชาชน รวมเรียกวา่พระธรรมวินยัพระไตรปิฎกจึงถือว่า เป็ นหลักฐานส าคัญให้พุทธบริษัทได้ศึกษาเรียนรู้หลักค าสอนของ พระพทุธศาสนาสืบต่อกนัมาถึงปัจจุบนัและถือเป็นหลกัฐานอา้งอิง หลักค าสอนของพระพุทธศาสนาและใช้เป็ นข้อยุติเมื่อมีความเห็น ขดัแยง้กนั ในเรื่องหลกัธรรม 2 10 5 หลักธรรมทาง พระพุทธศาสนา พุทธศาสนสุภาษิต ส 1.1 ม.3/6 ม.3/7 ศาสนาทุกศาสนายอ่มมีหลกัคา สอนอนัเป็นหวัใจของศาสนา สา หรับ พระพทุธศาสนาน้นัพระพทุธเจา้เคยตรัสไวว้่าผใู้ดเห็นธรรม ผนู้้นั เห็นเรา แสดงใหเ้ห็นวา่หลกัธรรมน้นัเป็นสิ่งสา คญัยิ่งใน พระพทุธศาสนา หลกัธรรมน้นัเป็นความจริงที่มีอยแล้วพระพุทธองค์ ู่ เป็นเพียงผคู้น้พบแลว้นา มาเผยแผแ่ก่มวลมนุษย ์ พุทธศาสนสุภาษิต เป็นการสรุปคา สอนส้นัๆแต่แฝงดว้ยปรัชญา คติธรรมและนา ไปใชใ้น การด าเนินชีวิต 3 15 6 การบริหารจิตและ การเจริญปัญญา ส 1.1 ม.3/8 ม.3/9 สติปัฏฐานเป็ นวิธีการบริหารจิตและเจริญปัญญาวิธีหนึ่งที่ท าจิตใจให้ สงบ มีความเขม้แขง็และเกิดความรู้ความเขา้ใจที่ถูกตอ้งตามความเป็น จริง การบริหารจิตและเจริญปัญญาด้วยสติปัฏฐาน 4 เน้นอานาปาสติมี ประโยชน์ท้งัดา้นการดา รงชีวิตประจา วนั 2 10
วิธีการคิดแบบอุบายปลุกเร้าคุณธรรม เป็นวิธีคิดที่สร้างสรรค์มุ่งให้ เกิดผลดีโดยมีความรู้หรือประสบการณ์เดิมเป็นพ้ืนฐาน ส่วนวิธีแบบ อรรถธรรมสมัพนัธ์เป็นวิธีคิดที่มีหลกัการและจุดมุ่งหมายโดยท้งัสอง จะตอ้งมีความสมัพนัธ์กนัจึงเกิดประโยชน์ 7 หน้าที่ชาวพุทธ มารยาทชาวพุทธ และการปฏิบตัิต่อ พระภิกษุสงฆ์ ส 1.2 ม.3/1 ม.3/2 ม.3/3 ม.3/7 พทุธศาสนิกชนยอ่มมีหนา้ที่ที่จะตอ้งปฏิบตัิในฐานะที่เป็นชาวพทุธ ดว้ยกรเรียนรู้วิถีชีวิตของพระภิกษุรวมไปถึงการปฏิบตัิตนอยา่ง เหมาะสม มรรยาทชาวพทุธก็เป็นเอกลกัษณ์ที่พึงแสดงออกต่อศาสนสถาน ศาสนวัตถุรวมไปถึงศาสนบุคคล พระภิกษุสงฆ์ เป็ นสาวกของพระพุทธเจ้าและเป็ นผู้สืบทอด พระพทุธศาสนา ให้เจริญรุ่งเรืองเจริญสืบต่อกนัมาต้งัแต่สมยัพทุธกาล จนถึงปัจจุบนัพทุธศาสนิกชนพึงปฏิบตัิตนต่อพระภิกษุให้เหมาะสม ตามกาลเทศะ 3 15 8 การแสดงตนเป็ น พุทธมามกะ ส 1.2 ม.3/6 การแสดงตนเป็นพทุธมามกะคือการประกาศตนของผแู้สดงวา่เป็นผรู้ับ นบัถือพระพทุธเจา้เป็นของตน เป็นการแสดงตนให้ปรากฏวา่ยอมรับ นับถือพระพุทธศาสนา เป็ นศาสนาประจ าชีวิตของตน เป็ นพิธีที่ได้ท า กนัมาต้งัแต่คร้ังพทุธกาลเพื่อแสดงให้รู้วา่ตนละลทัธิเดิมและรับเอา พระพุทธศาสนาไว้เป็ น ที่นับถือ 2 10 รวมท้งัสิ้น 20 100
ตาราง 2 วเิคราะห์สาระกรายวชิา พระพุทธศาสนา 6 รหัสวิชา กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาแลมาตรฐาน/ตวัช้ีวดั ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สาระการเรียนรู้ ความรู้ (K) ทักษะกระบวนการ/สมรรถนะ ส าคัญของผู้เรียน คุส 1.1/3 อภิปรายความส าคัญของ พระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตน นบัถือกบั ปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียงและ การพฒันาอยา่ง ยงั่ยนื - สัมมนา พระพุทธศาสนา กบั ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง และการพัฒนา อยา่งยงั่ยนื 1. กระบวนการคิดวิเคราะห์ 2. กระบวนการกลุ่ม 3. กระบวนการปฏิบัติ 4. กระบวนการสืบค้นข้อมูล 5. การบูรณาการ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
การเรียนรู้แกนกลาง/ ท้องถิ่น ส 23105 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3 ละวฒันธรรม โรงเรียนอุดรธรรมานุสรณ์ สาระส าคัญ สาระ ทอ้งถิ่น คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซื่อสัตย์สุจริต มีวินัย ใฝ่ เรียนรู้ อยอู่ยา่งพอเพียง มุ่งมนั่ในการทา งาน รักความเป็ นไทย มีจิตสาธารณะ การสัมมนาพระพุทธศาสนาเป็ นการประชุมเพื่อแลกเปลี่ยน ความรู้และความคิด เพื่อหาข้อสรุปในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง โดยใช้ หลกัการวธีีการ หรือกระบวนการทางพระพทุธศาสนากบั ปรัชญาของ
มาตรฐาน/ตวัช้ีวดั ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สาระการเรียความรู้ (K) ทักษะกระบวนการ/ส าคัญของผู้เีส 1.1/5 วิเคราะห์และประพฤติตนตาม แบบอยา่งการดา เนินชีวติและขอ้คิดจาก ประวตัิสาวก ชาดก/เรื่องเล่าและศาสนิกชน ตวัอยา่ง ตามที่กา หนด พุทธสาวก พุทธสาวิกา - พระเขมาเถรี - พระเจ้าปเสนทิโกศล ชาดก - สุวัณณหังสชาดก ศาสนิกชนตวัอยา่ง 1. กระบวนการคิดวิเ2. กระบวนการกลุ่ม 3. กระบวนการปฏิบั4. กระบวนการสืบค้5. การบูรณาการ
ยนรู้ สาระส าคัญ สาระ ทอ้งถิ่น /สมรรถนะ รียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ในที่สุดพระพทุธองคก์ ็ทรงชนะมาร และรู้แจง้ความจริงของชีวติที่เรียกวา่ ตรัสรู้เมื่อตรัสรู้แลว้ทรงนา สิ่งที่ตรัสรู้มา อบรมสงั่สอนชาวโลกใหรู้้และปฏิบตัิตาม เคราะห์ บัติ ค้นข้อมูล 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 2. ซื่อสัตย์สุจริต 3. มีวินัย 4. ใฝ่ เรียนรู้ 5. อยอู่ยา่งพอเพียง 6. มุ่งมนั่ในการทา งาน 7. รักความเป็ นไทย พุทธสาวก พุทธสาวิกา และชาวพุทธ ตวัอยา่งเป็นผไู้ดศ้ึกษาและปฏิบตัิตาม คา สงั่สอนขององคพ์ระสมัมา สมัพทุธเจา้ เป็ น
มาตรฐาน/ตวัช้ีวดั ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สาระการเรียนรู้ ความรู้ (K) ทักษะกระบวนการ/สมรรถนะ ส าคัญของผู้เรียน - ศาสตราจารย์ สัญญา ธรรมศกัด์ิ
สาระส าคัญ สาระ ทอ้งถิ่น คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 8. มีจิตสาธารณะ กา ลงัสา คญั ในการประกาศศาสนาสืบต่อจากพระพทุธ องค์ตลอดจนเป็น ผอู้ปุถมัภพ์ระพทุธศาสนาใหค้งอยู่ สืบไป ชาดกเป็นสาระธรรมที่สะทอ้นออกมาโดยเล่าเรื่องผา่น ตวับุคคลที่เรียกวา่บุคลาธิษฐานชาดกเรื่อง สุวณัณหงั สชาดก
มาตรฐาน/ตวัช้ีวดั ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สาระการเรียนความรู้ (K) ทักษะกระบวนการ/ส าคัญของผู้เีส 1.1/6 อธิบายสังฆคุณ และข้อธรรม ส าคัญในกรอบอริยสัจ 4 หรือหลักธรรม ของศาสนาที่ตนนบัถือตามที่กา หนด ส 1.1/7 เห็นคุณค่าและวเิคราะห์การ ปฏิบัติตนตามหลักธรรมในการพัฒนาตน เพื่อเตรียมพร้อมส าหรับ การท างาน และการมีครอบครัว 1. นิโรธ (ธรรมที่ควรบรรลุ) o อัตถะ 3 2. มรรค (ธรรมที่ควรเจริญ) - มรรคมีองค์ 8 - ปัญญา 3 - สัปปุริสธรรม 7 - บุญกิริยาวตัถุ10 -อุบาสกธรรม 7 -มงคล 38 - มีศิลปวิทยา - พบสมณะ - ฟังธรรมตามกาล - สนทนาธรรมตามกาล 1. กระบวนการคิดวิ2. กระบวนการกลุ่ม3. กระบวนการปฏิบั4. กระบวนการสืบค้5. การบูรณาการ
รู้ สาระส าคัญ สาระ ทอ้งถิ่น /สมรรถนะ เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) เคราะห์ ม บัติ ค้นข้อมูล 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 2. ซื่อสัตย์สุจริต 3. มีวินัย 4. ใฝ่ เรียนรู้ 5. อยอู่ยา่งพอเพียง 6. มุ่งมนั่ในการทา งาน 7. รักความเป็ นไทย 8. มีจิตสาธารณะ ศาสนาทุกศาสนายอ่มมีหลกัคา สอนอนัเป็น หวัใจของศาสนา สา หรับพระพทุธศาสนาน้นั พระพทุธเจา้เคยตรัสไวว้า่ผใู้ดเห็นธรรม ผู้ น้นัเห็นเรา แสดงใหเ้ห็นวา่หลกัธรรมน้นัเป็น สิ่งสา คญัยงิ่ใน พระพทุธศาสนา หลกัธรรม น้นัเป็นความจริงที่มีอยแู่ลว้
มาตรฐาน/ตวัช้ีวดั ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สาระการเรียความรู้ (K) ทักษะกระบวนการ/ส าคัญของผู้เีส 1.1/6 อธิบายสังฆคุณ และข้อ ธรรมส าคัญในกรอบอริยสัจ 4 หรือหลักธรรมของศาสนาที่ตน นบัถือตามที่กา หนด ส 1.1/7 เห็นคุณค่าและวเิคราะห์ การปฏิบัติตนตามหลักธรรมใน การพัฒนาตน เพื่อ เตรียมพร้อมส าหรับ การท างาน และการมีครอบครัว 1. นิโรธ (ธรรมที่ควรบรรลุ) o อัตถะ 3 2. มรรค (ธรรมที่ควรเจริญ) - มรรคมีองค์ 8 - ปัญญา 3 - สัปปุริสธรรม 7 - บุญกิริยาวตัถุ10 -อุบาสกธรรม 7 -มงคล 38 - มีศิลปวิทยา - พบสมณะ - ฟังธรรมตามกาล - สนทนาธรรมตามกาล 1. กระบวนการคิดวิ2. กระบวนการกลุ่ม3. กระบวนการปฏิบั4. กระบวนการสืบค้5. การบูรณาการ
ยนรู้ สาระส าคัญ สาระทอ้งถิ่น /สมรรถนะ เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) เคราะห์ ม บัติ ค้นข้อมูล 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 2. ซื่อสัตย์สุจริต 3. มีวินัย 4. ใฝ่ เรียนรู้ 5. อยอู่ยา่งพอเพียง 6. มุ่งมนั่ในการทา งาน 7. รักความเป็ นไทย 8. มีจิตสาธารณะ ศาสนาทุกศาสนายอ่ม มีหลักค าสอนอันเป็ น หัวใจของศาสนา ส าหรับ พระพทุธศาสนาน้นั พระพุทธเจ้าเคยตรัส ไวว้า่ผใู้ดเห็นธรรม ผนู้้นัเห็นเรา แสดงให้ เห็นวา่หลกัธรรมน้นั เป็นสิ่งสา คญัยงิ่ใน พระพุทธศาสนา หลกัธรรมน้นัเป็น ความจริงที่มีอยแู่ลว้
มาตรฐาน/ตวัช้ีวดั ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สาระการเรียความรู้ (K) ทักษะกระบวนการ/ส าคัญของผู้เี3. พุทธศาสนสุภาษิต - ปมาโท มจฺจุโน ปท ความประมาทเป็ นทาง แห่งความตาย - สุสฺสูส ลภเต ปญฺญ ผฟู้ ังดว้ยดียอ่มไดป้ ัญญา 4. การปฏิบัติตนตาม หลักธรรม
ยนรู้ สาระส าคัญ สาระทอ้งถิ่น /สมรรถนะ รียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) พระพุทธองค์เป็ น เพียงผู้ค้นพบแล้ว นา มาเผยแผแ่ก่มวล มนุษย์ พุทธศาสน สุภาษิตเป็ นการสรุป คา สอนส้นัๆแต่แฝง ด้วยปรัชญา คติธรรม และน าไปใช้ในการ ด าเนินชีวิต
มาตรฐาน/ตวัช้ีวดั ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สาระการเรียความรู้ (K) ทักษะกระบวนการ/ส าคัญของผู้เีส 1.1/8 เห็นคุณค่าของ การ พัฒนาจิตเพื่อการเรียนรู้และ ด าเนินชีวิต ด้วยวิธีคิดแบบโยนิโส มนสิการคือ วิธีคิดแบบอริยสัจ และวิธีคิดแบบสืบสาวเหตุปัจจัย หรือ การพัฒนาจิตตาม แนวทางของศาสนาที่ตนนับถือ - พัฒนาการเรียนรู้ด้วยวิธีคิด แบบ โยนิโสมนสิการ 2 วิธี คือ วิธีคิดแบบอริยสัจ และวิธี คิดแบบสืบสาวเหตุปัจจัย 1. กระบวนการคิดวิเ2. กระบวนการกลุ่ม3. กระบวนการปฏิบั4. กระบวนการสืบค้5. การบูรณาการ
ยนรู้ สาระส าคัญ สาระทอ้งถิ่น /สมรรถนะ รียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) เคราะห์ บัติ ค้นข้อมูล 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 2. ซื่อสัตย์สุจริต 3. มีวินัย 4. ใฝ่ เรียนรู้ 5. อยอู่ยา่งพอเพียง 6. มุ่งมนั่ในการทา งาน 7. รักความเป็ นไทย 8. มีจิตสาธารณะ สติปัฏฐาน 4 เน้น อานาปาสติ มี ประโยชน์ท้งัดา้นการ ด ารงชีวิตประจ าวัน
มาตรฐาน/ตวัช้ีวดั ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สาระการเรียความรู้ (K) ทักษะกระบวนการ/ส าคัญของผู้เีส 1.1/9 สวดมนต์แผเ่มตตา บริหารจิตและเจริญปัญญาด้วยอา นาปานสติ หรือตามแนวทางของ ศาสนาที่ตนนับถือ ส 1.1/10 วิเคราะห์ ความ แตกต่างและยอมรับวถิีการดา เนิน ชีวิตของศาสนิกชนในศาสนา อื่นๆ สวดมนตแ์ ปลและแผเ่มตตา 1. รู้และเข้าใจวิธีปฏิบัติและ ประโยชน์ของการบริหารจิต และเจริญปัญญา 2. ฝึ กการบริหารจิตและเจริญ ปัญญาตามหลักสติปัฎฐาน 4เน้น อานาปานสติ 3. น าวิธีการบริหารจิตและ เจริญปัญญาไปใช้ใน ชีวิตประจ าวัน - วิถีการด าเนินชีวิตของ ศาสนิกชนศาสนาอื่นๆ 1. กระบวนการคิดวิ2. กระบวนการกลุ่ม3. กระบวนการปฏิบั4. กระบวนการสืบค้5. การบูรณาการ
ยนรู้ สาระส าคัญ สาระทอ้งถิ่น /สมรรถนะ รียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) เคราะห์ บัติ ค้นข้อมูล 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 2. ซื่อสัตย์สุจริต 3. มีวินัย 4. ใฝ่ เรียนรู้ 5. อยอู่ยา่งพอเพียง 6. มุ่งมนั่ในการทา งาน 7. รักความเป็ นไทย 8. มีจิตสาธารณะ วิธีการคิดแบบอุบาย ปลุกเร้าคุณธรรม เป็ น วธิีคิดที่สร้างสรรค์มุ่ง ใหเ้กิดผลดีโดยมี ความรู้หรือ ประสบการณ์เดิมเป็ น พ้ืนฐาน ส่วนวธิีแบบ อรรถธรรมสัมพันธ์ เป็ นวิธีคิดที่มีหลักการ และจุดมุ่งหมายโดย ท้งัสองจะตอ้งมี ความสมัพนัธ์กนัจึง เกิดประโยชน์
มาตรฐาน/ตวัช้ีวดั ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สาระการเรียความรู้ (K) ทักษะกระบวนการ/ส าคัญของผู้เีส 1.2/4 ปฏิบัติตนใน ศาสนพิธี พิธีกรรมได้ถูกต้อง ปฏิบัติหน้าที่ชาวพุทธ 1. พิธีท าบุญ งานมงคล งาน อวมงคล 2. การนิมนต์พระภิกษุ การเตรียมที่ต้งัพระพทุธรูปและ เครื่องบูชา การวงด้าย สายสิญจน์ การปูลาด อาสนะ การเตรียมเครื่อง รับรอง การจุดธูปเทียน 3. ขอ้ปฏิบตัิในวนัเล้ียงพระ การถวายข้าวพระพุทธ การถวาย ไทยธรรม การกรวดน้า 1. กระบวนการคิดวิเ2. กระบวนการกลุ่ม3. กระบวนการปฏิบั4. กระบวนการสืบค้5. การบูรณาการ
ยนรู้ สาระส าคัญ สาระทอ้งถิ่น /สมรรถนะ รียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) เคราะห์ บัติ ค้นข้อมูล 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 2. ซื่อสัตย์สุจริต 3. มีวินัย 4. ใฝ่ เรียนรู้ 5. อยอู่ยา่งพอเพียง 6. มุ่งมนั่ในการทา งาน 7. รักความเป็ นไทย 8. มีจิตสาธารณะ ศาสนพิธีของ พระพุทธศาสนาเป็ น พิธีกรรมหรือระเบียบ แบบแผนทางศาสนาที่ กา หนดไวใ้ห้ พุทธศาสนิกชนได้ ยึดถือปฏิบัติเป็ น แบบอยา่งเดียวกนั ซ่ึงศาสนพิธีเกี่ยวกบั พิธีท าบุญ งานมงคล งานอวมงคล การ นิมนต์พระภิกษุสงฆ์ การเตรียมที่ต้งั พระพุทธรูป
มาตรฐาน/ตวัช้ีวดั ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สาระการเรียความรู้ (K) ทักษะกระบวนการ/ส าคัญของผู้เี
ยนรู้ สาระส าคัญ สาระทอ้งถิ่น /สมรรถนะ รียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) และเครื่องบูชาการวง ด้ายสายสิญจน์ การปู ลาดอาสนะ การ เตรียมเครื่องรับรอง การจุดธูปเทียน ข้อ ปฏิบตัิในวนัเล้ียงพระ การถวายข้าวพระ พุทธ การถวายไทย ธรรม การกวาดน้า และปฏิบัติตาม พิธีกรรมของศาสนา อื่นๆ เพื่อจะได้ปฏิบัติ ไดอ้ยา่งถูกตอ้ง
มาตรฐาน/ตวัช้ีวดั ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สาระการเรียความรู้ (K) ทักษะกระบวนการ/ส าคัญของผู้เีส 1.2/5 อธิบายประวัติวันส าคัญ ทางศาสนาตามที่กา หนดและ ปฏิบัติตนได้ถูกต้อง 1. ประวัติวันส าคัญทาง พระพุทธศาสนาในประเทศไทย วันวิสาขบูชา วันธรรมสวนะและ เทศกาลส าคัญ 2. หลักปฏิบัติตน : การฟัง พระ ธรรมเทศนา การแต่ง กายในการประกอบ ศาสนพิธีที่วัด การงดเว้น อบายมุข 3. การประพฤติปฏิบัติในวัน ธรรมสวนะและเทศกาล ส าคัญ 1. กระบวนการคิดวิ2. กระบวนการกลุ่ม3. กระบวนการปฏิบั4. กระบวนการสืบค้5. การบูรณาการ
ยนรู้ สาระส าคัญ สาระทอ้งถิ่น /สมรรถนะ รียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) เคราะห์ บัติ ค้นข้อมูล 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 2. ซื่อสัตย์สุจริต 3. มีวินัย 4. ใฝ่ เรียนรู้ 5. อยอู่ยา่งพอเพียง 6. มุ่งมนั่ในการทา งาน 7. รักความเป็ นไทย 8. มีจิตสาธารณะ วันส าคัญทาง พระพุทธศาสนาเป็ น วันที่มีเหตุการณ์ สา คญัเกี่ยวเนื่องกบั พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ซึ่งเป็ นวันที่ พุทธศาสนิกชนจะ ไป ร่วมประกอบพิธีกรรม ท าบุญที่วัด เพื่อช าระ ลา้งจิตใจใหม้ีกิเลส เบาบางลง เสริมสร้าง ศรัทธาและ ความส าคัญของ พระพุทธศาสนา
มาตรฐาน/ตวัช้ีวดั ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สาระการเรียความรู้ (K) ทักษะกระบวนการ/ส าคัญของผู้เีส 1.1/7 น าเสนอแนวทางในการ ธ ารงรักษาศาสนาที่ตนนับถือ 1. การศึกษาเรียนรู้เรื่อง องค์ประกอบของ พระพุทธศาสนา นา ไปปฏิบตัิและเผยแผ่ ตามโอกาส 2. การศึกษาการรวมตัวของ องค์กรชาวพุทธ 1. กระบวนการคิดวิ2. กระบวนการกลุ่ม3. กระบวนการปฏิบั4. กระบวนการสืบค้5. การบูรณาการ
ยนรู้ สาระส าคัญ สาระทอ้งถิ่น /สมรรถนะ รียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) รวมท้งัยงัเป็น การ เผยแผส่ ืบทอด พระพุทธศาสนาอีก ทางหนึ่ง ชาวพุทธที่ดี จึงควรศึกษาถึงวัน ส าคัญทาง พระพุทธศาสนาเพื่อ จะไดป้ฏิบตัิไดอ้ยา่ง ถูกต้อง เคราะห์ บัติ ค้นข้อมูล 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 2. ซื่อสัตย์สุจริต 3. มีวินัย 4. ใฝ่ เรียนรู้ 5. อยอู่ยา่งพอเพียง 6. มุ่งมนั่ในการทา งาน 7. รักความเป็ นไทย
มาตรฐาน/ตวัช้ีวดั ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สาระการเรียความรู้ (K) ทักษะกระบวนการ/ส าคัญของผู้เี3. การปลูกจิตส านึกในด้าน การบ ารุงรักษาวัดและ พุทธสถาน ใหเ้กิดประโยชน์
ยนรู้ สาระส าคัญ สาระทอ้งถิ่น /สมรรถนะ รียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 8. มีจิตสาธารณะ พทุธศาสนิกชนยอ่ม มีหน้าที่ที่จะต้อง ปฏิบัติในฐานะที่เป็ น ชาวพุทธ ด้วย การ เรียนรู้วิถีชีวิตของ พระภิกษุ รวมไปถึง การปฏิบตัิตนอยา่ง เหมาะสม
แผนการจัดการเรียนรู้รายวชิาสังคมศึกษา ศาสนาและวฒันธรรม แผนการจัดการเรียนรู้ที่1 หน่วยการเรียนรู้ที่6วันส าคัญทางพระพุทธศาสนาและศาสนพิธี เรื่องวันส าคัญทางพระพุทธศาสนา ช้นัมธัยมศึกษาปีที่3 ภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2566 เวลา 1 ชวั่ โมง ผู้สอน นายควรชัย สุพรม นักศึกษาฝึ กสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวฒันธรรม มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วดั สาระที่ 1 ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม มาตรฐาน ส 1.2 เข้าใจ ตระหนักและปฏิบัติตนเป็ นศาสนิกชนที่ดี และธ ารงรักษาพระพุทธศาสนา หรือ ศาสนาที่ตนนับถือ ตัวชี้วัด ม.3/5อธิบายประวตัิวนัสา คญัทางศาสนาตามที่กา หนดและปฏิบตัิตนไดถู้กตอ้ง การจัดการเรียนการสอนทสี่อดคล้องกบัยุทธศาสตร์ชาติพ.ศ. 2561 – 2580 -การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของประเทศ มาตรฐานการศึกษาข้ันพื้นฐานทสี่ามารถตอบสนองกจิกรรมการเรียนรู้ มาตรฐานที่1 คุณภาพผู้เรียน 1.1ผลสัมฤทธ์ิทางวชิาการของผเู้รียน 1)ความสามารถในการคิดวเิคราะห์คิดอยา่งมีวจิารณญาณ อภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น และแกป้ ัญหา 2) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร 1.2 คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน 1) การมีคุณลักษณะและค่านิยมที่ดีตามสถานศึกษากา หนด โดยไม่ขดักบักฎหมายและ วัฒนธรรมอันดีของสังคม มาตรฐานที่3กระบวนการจัดการเรียนการสอนทเี่น้นผู้เรียนเป็นส าคัญ 1)การมีกระบวนการเรียนการสอนที่สร้างโอกาสใหผ้เู้รียนทุกคนมีส่วนร่วม 2) การตรวจสอบและประเมินความรู้ความเข้าใจของผู้เรียนอยา่งเป็นระบบ และมีประสิทธิภาพ
สาระการเรียนรู้ 1) ประวัติวันส าคัญทางพระพุทธศาสนาในประเทศไทย จุดประสงค์การเรียนรู้(K P A) 1) ด้านความรู้: K 1.1) อธิบายประวตัิวนัสา คญัทางพระพุทธศาสนาตามที่กา หนดได้(K) 2) ด้านทักษะกระบวนการ : P 2.1) วางแผนสาธิตและการปฏิบตัิตนในประเพณีที่เกี่ยวขอ้งเนื่องในวนัสา คญั (P) 3) ด้านคุณลกัษณะ: A 3.1) เห็นคุณค่าของวนัสา คญัทางพระพุทธศาสนามากข้ึน (A) คุณลกัษณะอนัพงึประสงค์สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน และทกัษะแห่งศตวรรษที่21 คุณลกัษณะอนัพงึประสงค์ 1. มีวินัย 2. ใฝ่ เรียนรู้ 3. มุ่งมนั่ในการทา งาน สมรรถนะส าคัญ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด - ทักษะการน าความรู้ไปใช้ 3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต
กจิกรรมการเรียนรู้ ข้ันน าเข้าสู่บทเรียน 1. นกัเรียนสวดมนตบ์ูชาพระรัตนตรัยและทา สมาธิก่อนเรียน ขั้นสอน 1. ครูต้งัคา ถามถามนกัเรียนเกี่ยวกบั ประสบการณ์ของนกัเรียนที่เคยไปร่วมกิจกรรมหรือ พิธีกรรมในวนัสา คญัทางพระพุทธศาสนา ดงัน้ี นักเรียนเคยไปร่วมกจิกรรมหรือพธิีกรรมในวนัส าคัญทางพระพุทธศาสนาในโอกาสใดบ้าง และผลที่ได้รับเป็ นอย่างไร 2. ครูอธิบายเชื่อมโยงให้นักเรียนตระหนักถึงความส าคัญของวันส าคัญทางพระพุทธศาสนา 3.ครูแบ่งนกัเรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ8คน คละกนัตามความสามารถคือเก่ง ปานกลางค่อนขา้งเก่ง ปานกลางค่อนขา้งอ่อน และอ่อน แลว้ใหแ้ต่ละกลุ่มร่วมกนัศึกษาความรู้เกี่ยวกบัวนัสา คญัทางพระพุทธศาสนา จากหนงัสือเรียน หนงัสือคน้ควา้เพิ่มเติม หอ้งสมุด หรือแหล่งขอ้มูลสารสนเทศ ในหวัขอ้ต่อไปน้ี 1) วันวิสาขบูชา 2) วันธรรมสวนะ 3) วันเข้าพรรษา และประเพณีส าคัญ 4) วันออกพรรษา และประเพณีส าคัญ 4. นกัเรียนแต่ละกลุ่มจบัคู่กนัเป็น 4คู่ใหแ้ต่ละคู่แบ่งหนา้ที่กนัทา ใบงาน ดงัน้ี -คู่ที่1 ทา ใบงานที่6.1 เรื่องวนัวสิาขบูชาและประเพณีส าคญั -คู่ที่2 ทา ใบงานที่6.2 เรื่องวนัธรรมสวนะ และประเพณีส าคัญ -คู่ที่3 ทา ใบงานที่6.3 เรื่องวนัเขา้พรรษาและประเพณีส าคญั -คู่ที่4 ทา ใบงานที่6.4 เรื่องวนัออกพรรษาและประเพณีสา คญั ข้ันสรุป นกัเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกนัสรุปประเด็นสา คญัเกี่ยวกบัวนัส าคญัทางพระพุทธศาสนา ประเพณีที่ เกี่ยวขอ้งในวนัสา คญัทางพระพุทธศาสนา
สื่อการเรียนรู้/แหล่งเรียนรู้ สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียน พระพุทธศาสนา ม.3 2) หนงัสือคน้ควา้เพิ่มเติม (1) เทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกุมารี, สมเด็จพระ. 2546. พุทธประวตัิสังเขป และศาสนพธิีสังเขป.กรุงเทพมหานคร : มหามกุฏราชวิทยาลัย. (2) บรรจบ บรรณรุจิ และเสนาะ ผดุงฉัตร. 2550. วนัวสิาขบูชา :แนวทางการปฏิบัติส าหรับ พุทธศาสนิกชน.กรุงเทพมหานคร : กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม. 3) ใบงานที่ 6.1 เรื่อง วันวิสาขบูชา และประเพณีส าคัญ 4) ใบงานที่ 6.2 เรื่อง วันธรรมสวนะ และประเพณีส าคัญ 5) ใบงานที่ 6.3 เรื่อง วันเข้าพรรษา และประเพณีส าคัญ 6) ใบงานที่ 6.4 เรื่อง วันออกพรรษา และประเพณีส าคัญ
การวัดและประเมินผล รายการประเมิน วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 1. ด้านความรู้: K 1.1อธิบายประวัติวันส าคัญ ทางพระพุทธศาสนาตามที่ กา หนดได้(K) ตรวจใบงานที่ 6.1 เรื่อง วันวิสาขบูชา และ ประเพณีส าคัญ ,ใบงาน ที่ 6.2 เรื่อง วันธรรม สวนะ และประเพณี ส าคัญ ,ใบงานที่ 6.3 เรื่อง วันเข้าพรรษา และ ประเพณีส าคัญ ,ใบงาน ที่ 6.4 เรื่อง วันออก พรรษา และประเพณี ส าคัญ ใบงานที่ 6.1 เรื่อง วันวิ สาขบูชา และประเพณี ส าคัญ ,ใบงานที่ 6.2 เรื่อง วันธรรมสวนะ และประเพณีส าคัญ ,ใบ งานที่ 6.3 เรื่อง วัน เข้าพรรษา และ ประเพณีส าคัญ ,ใบงาน ที่ 6.4 เรื่อง วันออก พรรษา และประเพณี ส าคัญ ร้อยละ 60 ผา่นเกณฑ์ 2. ด้านทักษะกระบวนการ : P 2.1) วางแผนสาธิตและการ ปฏิบัติตนในประเพณีที่ เกี่ยวขอ้งเนื่องในวนัสา คญั (P) ประเมินการน าเสนอ ผลงาน แบบประเมินการ น าเสนอผลงาน ระดับคุณภาพ 2 ผา่น เกณฑ์ 3. ด้านคุณลกัษณะ: A 3.1 เห็นคุณค่าของวนัสา คญั ทางพระพุทธศาสนามากข้ึน (A) สังเกตความมีวินัย ใฝ่ เรียนรู้และมุ่งมนั่ใน การท างาน แบบประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงค์ ระดบัคุณภาพ 2ผา่น เกณฑ์ ข้อเสนอแนะ....................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................
ภาคผนวก
เฉลยใบงานท ี่6.1 เร ื่องวนัวสิาขบูชา ค าชี้แจงใหน้กัเรียนตอบคา ถามต่อไปน้ี 1. เพราะเหตุใด จึงต้องมีการประกอบพิธีกรรมในวันวิสาขบูชา 2. การเทศน์ปฐมสมโพธิกถาในวันวิสาขบูชาเริ่มในสมัยใด มีเนื้อความส าคัญอย่างไรบ้าง 3. เพราะเหตุใด วันวิสาขบูชาจึงถือว่าเป็นวันส าคัญระดับโลก
เฉลยใบงานที่ 6.2 เรื่อง วันธรรมสวนะ ค ำชี้แจง ให้นักเรียนตอบค าถามต่อไปนี้ 1. วันธรรมสวนะมีความส าคัญอย่างไร ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 2. ในการฟังธรรมมีหลักที่ควรปฏิบัติอย่างไร ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 3. การฟังธรรมมีผลดีอย่างไร ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………
เฉลยใบงานที่ 6.3 วันเข้าพรรษา และประเพณีส าคัญ ค ำชี้แจง ให้นักเรียนตอบค าถามต่อไปนี้ 1. พุทธศาสนิกชนควรปฏิบัติตนอย่างไรในวันเข้าพรรษา 2. ประเพณีแห่เทียนพรรษา มีเป้าหมายส าคัญอย่างไร 3. ข้อคิดที่นักเรียนได้รับจากการศึกษาประเพณีแห่เทียนพรรษา ได้แก่อะไรบ้าง 4. ประเพณีถวายผ้าอาบน ้าฝน คืออะไร และจัดท าเมื่อใด
เฉลยใบงานที่ 6.4 เรื่อง วันออกพรรษา และประเพณีส าคัญ ค าชี้แจงใหน้กัเรียนตอบคา ถามต่อไปน้ี 1. วนัออกพรรษามีความสา คญัอยา่งไร ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… 2. ประเพณีตักบาตรเทโวหรือ “เทโวโรหณะ” มีความสา คญัอยา่งไร ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… 3. ประเพณีทอดกฐินจดัทา เมื่อใด และมีลกัษณะสา คญัอยา่งไร ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… 4. ประเพณีเทศน์มหาชาติมีลกัษณะสา คญัอยา่งไร ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………
แผนการจัดการเรียนรู้รายวชิาสังคมศึกษา ศาสนาและวฒันธรรม แผนการจัดการเรียนรู้ที่2 หน่วยการเรียนรู้ที่6วันส าคัญทางพระพุทธศาสนาและศาสนพิธี เรื่องวันส าคัญทางพระพุทธศาสนา 2 ช้นัมธัยมศึกษาปีที่3 ภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2566 เวลา 1 ชวั่ โมง ผู้สอน นายควรชัย สุพรม นกัศึกษาฝึกสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวฒันธรรม มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วดั สาระที่ 1 ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม มาตรฐาน ส 1.2 เข้าใจ ตระหนักและปฏิบัติตนเป็ นศาสนิกชนที่ดี และธ ารงรักษาพระพุทธศาสนา หรือ ศาสนาที่ตนนับถือ ตัวชี้วัด ม.3/5อธิบายประวตัิวนัสา คญัทางศาสนาตามที่กา หนดและปฏิบตัิตนไดถู้กตอ้ง การจัดการเรียนการสอนทสี่อดคล้องกบัยุทธศาสตร์ชาติพ.ศ. 2561 – 2580 -การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของประเทศ มาตรฐานการศึกษาข้ันพื้นฐานทสี่ามารถตอบสนองกจิกรรมการเรียนรู้ มาตรฐานที่1 คุณภาพผู้เรียน 1.1ผลสัมฤทธ์ิทางวชิาการของผเู้รียน 1)ความสามารถในการคิดวเิคราะห์คิดอยา่งมีวจิารณญาณ อภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น และแกป้ ัญหา 2) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร 1.2 คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน 1)การมีคุณลกัษณะและค่านิยมที่ดีตามสถานศึกษากา หนด โดยไม่ขดักบักฎหมายและ วัฒนธรรมอันดีของสังคม มาตรฐานที่3กระบวนการจัดการเรียนการสอนทเี่น้นผู้เรียนเป็นส าคัญ 1)การมีกระบวนการเรียนการสอนที่สร้างโอกาสใหผ้เู้รียนทุกคนมีส่วนร่วม 2)การตรวจสอบและประเมินความรู้ความเขา้ใจของผเู้รียนอยา่งเป็นระบบ และมีประสิทธิภาพ
สาระการเรียนรู้ 1) ประวัติวันส าคัญทางพระพุทธศาสนาในประเทศไทย จุดประสงค์การเรียนรู้(K P A) 1) ด้านความรู้: K 1.1) อธิบายประวตัิวนัสา คญัทางพระพุทธศาสนาตามที่กา หนดได้(K) 2) ด้านทักษะกระบวนการ : P 2.1) วางแผนสาธิตและการปฏิบตัิตนในประเพณีที่เกี่ยวขอ้งเนื่องในวนัสา คญั (P) 3) ด้านคุณลกัษณะ: A 3.1) เห็นคุณค่าของวนัสา คญัทางพระพุทธศาสนามากข้ึน (A) คุณลกัษณะอนัพงึประสงค์สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน และทกัษะแห่งศตวรรษที่21 คุณลกัษณะอนัพงึประสงค์ 1. มีวินัย 2. ใฝ่ เรียนรู้ 3. มุ่งมนั่ในการทา งาน สมรรถนะส าคัญ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด - ทักษะการน าความรู้ไปใช้ 3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต กจิกรรมการเรียนรู้ ข้ันน าเข้าสู่บทเรียน 1. นกัเรียนสวดมนตบ์ูชาพระรัตนตรัยและทา สมาธิก่อนเรียน ขั้นสอน 1. นักเรียนตอบค าถามกระตุ้นความคิด วนัส าคัญทางพระพุทธศาสนาน้ัน เป็นวันทคี่วรตระหนักถึงความส าคัญของสิ่งใดบ้าง
2. เมื่อทา เสร็จแลว้ใหน้กัเรียนแต่ละคู่ผลดักนัอธิบายคา ตอบในใบงานที่คู่ของตนรับผิดชอบใหส้มาชิก ในกลุ่มฟังแลว้สมาชิกภายในกลุ่มผลดักนัซกัถามขอ้สงสยัในการทา ใบงานที่6.1 -6.4จากน้นัช่วยกนั ตรวจสอบความถูกตอ้งของคา ตอบในใบงาน เสร็จแลว้นา ส่งครูตรวจ ข้ันสรุป นกัเรียนแต่ละกลุ่มร่วมมือกนัวางแผนสาธิตและการปฏิบตัิตนในประเพณีที่เกี่ยวขอ้งเนื่องในวนัสา คญั ดงักล่าวแลว้ใหน้กัเรียนตอบคา ถามกระตุน้ความคิด ขอ้ 1) -2) 1) นักเรียนคิดว่าจะปฏิบัติตนเป็นชาวพุทธทดี่ีในวันส าคัญทางพระพุทธศาสนาอย่างไร 2) เพราะเหตุใด ชาวพุทธทุกคนจึงต้องร่วมพธิีกรรมในวนัส าคัญทางพระพุทธศาสนา สื่อการเรียนรู้/แหล่งเรียนรู้ สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียน พระพุทธศาสนา ม.3 2) หนงัสือคน้ควา้เพิ่มเติม (1) เทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกุมารี, สมเด็จพระ. 2546. พุทธประวตัิสังเขป และศาสนพธิีสังเขป.กรุงเทพมหานคร : มหามกุฏราชวิทยาลัย. (2) บรรจบ บรรณรุจิ และเสนาะ ผดุงฉัตร. 2550. วนัวสิาขบูชา :แนวทางการปฏิบัติส าหรับ พุทธศาสนิกชน.กรุงเทพมหานคร : กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม. 3) ใบงานที่ 6.1 เรื่อง วันวิสาขบูชา และประเพณีส าคัญ 4) ใบงานที่ 6.2 เรื่อง วันธรรมสวนะ และประเพณีส าคัญ 5) ใบงานที่ 6.3 เรื่อง วันเข้าพรรษา และประเพณีส าคัญ 6) ใบงานที่ 6.4 เรื่อง วันออกพรรษา และประเพณีส าคัญ