สารานุกรมลูกเสือไทยเล่ม 1

มาตรฐานของค่ายลูกเสอื

ตัวช้ีวัดค่ายลูกเสือท่ีจัดสร้างขึ้นภายใต้ข้อกาหนดของความเป็นสากล และตรงตาม
วตั ถปุ ระสงคข์ องการใช้งาน ควรจะประกอบดว้ ย

. ภูมิประเทศ เป็นส่วนสาคัญที่สร้างแรงจูงใจให้มาใช้ค่ายลูกเสือเป็นค่ายพักแรม
พื้นดินควรเป็นท่ีราบสูง ไม่ควรเป็นที่ราบลุ่ม เป็นเนินเขาเตี้ย ๆ ที่สามารถปลูกสร้างอาคารได้ และ
ต้องไม่เป็นแหล่งต้นน้าลาธาร แต่มีน้าไหลผ่านหรือมีแหล่งน้าที่มีน้าขัง สามารถใช้ปฏิบัติกิจกรรม
ทางน้าจะเหมาะสมมาก มีป่าไม้ที่สวยงาม มีภูเขาเพื่อปฏิบัติกิจกรรมผจญภัย หรือเดินทางไกล
นอกจากนั้น การเสริมสร้างภูมิประเทศด้วยฝีมือมนุษย์ก็มีส่วนสาคัญด้วยเช่นกัน เพื่อให้ค่ายลูกเสือมี
ชวี ติ ชีวา สวยงาม และเกิดประโยชน์ในด้านอ่นื ด้วย

. บริเวณพ้ืนที่ตั้งค่ายลูกเสือ ซ่ึงจะต้องเริ่มต้ังแต่พ้ืนดินท่ีจะเป็นท่ีต้ังค่ายลูกเสือ ซ่ึงมี
พื้นดินท่ีแตกต่างกันออกไปแต่ละภาค แต่ละจังหวัด ดินมีหลายประเภท เช่น ดินทราย ดินปนทราย
ดินเหนียว ดินแดง ดินดาน เป็นต้น ควรเลือกพ้ืนดินท่ีมีลักษณะดินดา เพราะเป็นดินท่ีมีปุ๋ยธรรมชาติ
สูงมาก เหมาะสาหรับการเพาะปลูก ดูดซึมน้าได้ดีและรวดเร็ว ไม่ก่อให้เกิดปัญหาน้าท่วมขังเม่ือ
ฝนตก เหมาะแกก่ ารตัง้ ค่ายพักแรมของลูกเสือโดยเฉพาะการต้ังเต็นท์ที่จะต้องใช้สมอบกปักลงในดิน
การขุดร่องน้ารอบเต็นท์ การปรับพน้ื ที่ เม่ือเสร็จสิ้นการอยู่ค่ายพักแรมก็สามารถปรับซ่อมพื้นที่ให้อยู่
ในสภาพเดิมได้อย่างรวดเร็ว และไม่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อพื้นท่ีด้วย นอกจากนั้นยังมีดินท่ีดี
เหมาะสาหรับการจัดสร้างค่ายอีกลักษณะหน่ึง คือ ดินปนทราย เช่น ค่ายลูกเสือวชิราวุธ และ
คา่ ยลกู เสอื ไทยเฉลมิ พระเกยี รติ

๓. ภูมิอากาศ หมายถึงภูมิประเทศโดยท่ัวไป เช่น อากาศร้อน อากาศหนาว ซึ่งเป็น
กฎเกณฑห์ นง่ึ ที่จะเป็นขอ้ พจิ ารณาในการจัดสร้างค่าย ภูมิอากาศท่ีดีสามารถจะปรับเปล่ียนความรู้สึก
และปฏิกิริยาตอบสนองจากผู้ใช้ได้เป็นอย่างดี ภูมิอากาศท่ีเย็นสบายจะเป็นตัวช่วยในการดาเนินการ
จดั กจิ กรรมในการอย่คู า่ ยพักแรม และเสริมแรงบวกให้กับการสร้างบรรยากาศการเรยี นรู้

๔. แหล่งน้า หมายถึง น้าสาหรับด่ืมกิน และใช้สาหรับชะล้าง ทาความสะอาด สาหรับ
น้าด่ืมและหุงต้ม จะต้องมีความสะอาดที่สุด ค่ายลูกเสือควรจะต้องมีน้าดื่มไว้ให้บริการหรือจาหน่าย
เพื่ออานวยความสะดวกแกผ่ ู้มาใช้บริการค่ายลูกเสอื น้าดมื่ เป็นส่งิ สาคัญและมีความจาเป็นเพราะถ้าไม่
สะอาดจะเกิดอนั ตรายต่อผู้ดมื่ ได้

นอกจากนี้ แหลง่ น้ายังหมายรวมถึง แหลง่ น้าท่มี อี ยู่ในคา่ ยลูกเสือ ซ่ึงเกิดขึ้นตามธรรมชาติ
หรือได้สร้างข้ึนมา เช่น คู คลอง หนอง บึง สระน้า ที่มีน้าขังตลอดปี แหล่งน้าจะให้ความสวยงาม
ร่มรื่น และทาให้บรรยากาศสดชื่น ใช้ปฏิบัติกิจกรรมทักษะทางน้าของลูกเสือ เช่น กิจกรรมบุกเบิก
โดยการต่อแพ หรือกิจกรรมทางนา้ อนื่ ๆ เช่น กรรเชยี งเรือ พายเรือ การลอยตัวในนา้ การวา่ ยน้า

สารานุกรมลูกเสอื ๔๒
Scout Encyclopedia

กฬี าทางน้า เปน็ ตน้ แต่ต้องคานึงถึงความปลอดภัยเป็นสาคัญ นอกจากนั้น ยังมีแหล่งน้าที่อยู่นอกค่าย
ลูกเสือและไม่ไกลนกั ก็สามารถพาลกู เสอื ไปปฏิบัตกิ จิ กรรมทกั ษะทางน้าได้

๕. วัตถุประสงค์ของการสร้างค่ายลูกเสือ เป็นส่ิงที่กาหนดแผนงาน ทิศทาง และแนว
ปฏิบัติรองรับได้อย่างถูกต้องรัดกุม เช่น การสร้างค่ายลูกเสือเพ่ือใช้เป็นสถานที่ฝึกอบรม
การประชุมสัมมนา พักผ่อน รูปแบบของการสร้างก็จะเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของการใช้งาน เช่น
สาหรับการจัดประชุมสมั มนา จะมีห้องประชมุ ใหญ่ ห้องประชุมเล็ก ห้องอาหาร ห้องสุขา และอาจจะ
มีห้องพัก หอ้ งรักษาพยาบาล หอ้ งออกกาลงั กาย สว่ นค่ายลูกเสือที่สร้างข้ึนโดยมีวัตถุประสงค์ที่ใช้ใน
การฝึกอบรมและเป็นท่ีอยู่ค่ายพักแรมของลูกเสือ จะต้องมีสนามหญ้า สาหรับใช้ปฏิบัติกิจกรรม
อาคารทพี่ ัก ห้องน้า ห้องส้วม โรงอาหาร โรงพัสดุ และส่งิ ปลูกสรา้ งอ่ืน ๆ ท่ีจาเป็น จะต้องมีการศึกษา
และวิเคราะห์ถึงประโยชน์ของการจัดสร้าง การกาหนดรูปแบบและการใช้งาน ค่ายลูกเสือที่จัดสร้าง
ขึน้ เพอ่ื การอยู่ค่ายพักแรม ไม่ควรมีสิ่งปลูกสร้างมากนัก มีเฉพาะท่ีจาเป็นและสาคัญต่อการใช้ชีวิตใน
คา่ ย คงไวซ้ ่ึงธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมทสี่ วยงาม

๖. รูปแบบของการจัดสร้างค่ายลูกเสือ ต้องมีการกาหนดแบบในการจัดสร้างค่ายลูกเสือ
โดยทางานรว่ มกันระหวา่ งสถาปนิกและผมู้ ปี ระสบการณ์หรือผ้เู ชยี่ วชาญในเรื่องวิชาการและกิจกรรม
ลูกเสือ ต้องเข้าใจในแนวคิดของการบริหารจัดการ การจัดกิจกรรม การฝึกอบรม และการ
ประชุมสมั มนาต่าง ๆ รูปแบบจะต้องคานึงถึงเรื่องสุขาภิบาลเป็นอันดับแรก โดยจะต้องมีการวางแผน
ระยะยาวและสอดคล้องกับระบบสุขาภิบาลของท้องถ่ิน และระบบท่ีต้องพึงพาตนเอง เป็นเรื่องท่ี
จะต้องระมัดระวัง โดยไม่ก่อให้เกิดมลภาวะที่เป็นอันตรายต่อผู้ใช้ค่ายลูกเสือ การวางผังค่ายลูกเสือ
จะตอ้ งคานงึ ถึงประโยชน์ใช้สอยที่ตรงตามวตั ถุประสงค์ การปลูกสร้างอาคารไม่ควรมากนัก คงรักษา
ธรรมชาติไว้ให้มากที่สุด การกาหนดจุดลงในพ้ืนท่ีจะต้องให้สอดคล้องและสวยงามเป็นระบบ การ
เข้า-ออก การใช้งาน ขนาดกับจานวนผู้มาใช้สถานท่ี ความพอเพียงของระบบไฟฟ้า ประปา โทรศัพท์
คา่ ยลูกเสือต้องแบ่งออกเป็นสว่ น ๆ เชน่ ส่วนทีใ่ ช้เปน็ ทีอ่ ยูค่ า่ ยพักแรม ต้องสะดวกและปลอดภัย ส่วน
ที่ใช้ปฏิบัติกิจกรรม ส่วนที่ใช้เป็นที่ให้บริการ นอกจากน้ันรูปแบบของอาคารและสถานท่ีต้องได้
สัดสว่ นกบั ขนาดของคา่ ยลูกเสือ วสั ดุและงบประมาณ

๗. การบริหารจัดการภายในค่ายลูกเสือ จะต้องกาหนดภาระงานในค่ายลูกเสือ เช่น
ด้านการฝึกอบรมและประชุมสัมมนา ด้านการบริหารจัดการอยู่ค่ายพักแรม เป็นต้น ผู้บริหารค่าย
ลูกเสือต้องกาหนดความสาคัญหรือจัดวางภาระงานให้ชัดเจน และทางานร่วมกับบุคลากรในค่าย
ลูกเสือตามอัตรากาลังที่มีอยู่ และเหมาะสมกับขนาดของค่ายลูกเสือ ผู้บริหารค่ายลูกเสือจะต้องกากับ
ดูแลบุคลากรท่ีอยู่ภายใต้การบริหารจัดการ การมอบหมายงานที่ตรงกับความรู้ ความสามารถ เช่น
มีความชานาญเรอ่ื งไฟฟา้ ประปา ฯลฯ มีความรับผิดชอบสูง และต้องส่งเสริมให้ได้รับการพัฒนาให้มี
ความรู้เพ่ิมพูนอยตู่ ลอดเวลา และการสรา้ งขวัญกาลงั ใจใหก้ ับทุกคน

๔ ๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย
สานกั การลกู เสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรียน

๘. การคมนาคม หมายถึง การเดินทางไป - กลับค่ายลูกเสือ ซ่ึงค่ายลูกเสือควรอยู่ไม่ห่าง
จากตัวเมืองประมาณ ๑๒๐ กิโลเมตร โดยยึดถือเมืองที่เป็นภูมิลาเนาของหน่วยงาน สถานศึกษา หรือ
จุดนัดหมายรวมตัวของคณะในการเดินทางไปยังค่ายลูกเสือ เส้นทางคมนาคมควรคานึงถึงความ
ปลอดภัยในการเดินทาง ขนาดของถนนได้มาตรฐาน ราบเรียบ การเดินทางไปยังสถานท่ีตั้งของค่าย
ลูกเสือ ควรจะเดินทางไปได้หลายลักษณะ เช่น โดยรถยนต์ รถไฟ เรือ เป็นต้น การท่ีมีระบบขนส่ง
หลายระบบ จะเปน็ ตัวเลือกในการใช้เส้นทางท่ีปลอดภัยสาหรับการเดินทางไปอยู่ค่ายพักแรม ซึ่งการ
เดินทางก็จะต้องสัมพันธ์กับจานวนผู้เดินทางด้วย ถ้าลูกเสือจานวนมากอาจจะใช้การเดินทางโดย
รถไฟก็จะทาใหส้ นกุ สนาน เพลดิ เพลนิ เรยี นรถู้ ึงธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อมตลอดเส้นทางไปและกลับ
ส่วนการเดนิ ทางทางเรือผู้กากบั จะตอ้ งแนใ่ จว่าลกู เสอื ว่ายน้าเปน็ ทกุ คน

๙. ความปลอดภัย เป็นเรื่องสาคัญท่ีสุด ลูกเสือที่เดินทางมาอยู่ค่ายพักแรมจะต้องมี
ความปลอดภัย ต้ังแต่ระบบสาธารณูปโภค อาคารสถานที่ การรักษาความปลอดภัยบริเวณโดยรอบ
ของค่ายลูกเสือจะต้องมีขอบเขตท่ีชัดเจน มีการรักษาความปลอดภัยโดยไม่อนุญาตให้บุคคลภายนอก
เข้ามาในบริเวณค่ายลูกเสือ หรือมาลักขโมยในขณะท่ีลูกเสือออกปฏิบัติกิจกรรม รวมถึง
ความปลอดภัยจากสัตว์หรือแมลงท่ีมีพิษ จะต้องกาจัดและทาลายให้หมด ตลอดจนความปลอดภัย
ทางสขุ ภาพอนามัย การให้บรกิ ารด้านอาหารจะต้องสะอาด และถกู สุขลักษณะ

๐. ขนบธรรมเนียมและประเพณีท้องถ่ิน เป็นเรื่องของประชากรในท้องถิ่น ใน
บางทอ้ งทีก่ ารตั้งค่ายลกู เสอื อาจจะไปขดั กบั แนวปฏิบตั ิ คาสอน หรอื ระบบ และความเชื่อถือท่ีแตกต่าง
กัน ซ่ึงได้ยึดถือปฏิบัติกันมาช้านาน จนไม่สามารถปรับเปล่ียนได้ จึงมีความจาเป็นที่จะต้องสร้าง
ศรัทธา ความคนุ้ เคย และแสดงให้เหน็ ถึงคุณประโยชน์ของค่ายลูกเสือว่ามีประโยชน์สาหรับลูกหลาน
ในท้องถ่ิน

เอกสารอ้างอิง

กองการลูกเสือ, (๒๕๔๙). คู่มอื พัฒนาคา่ ยลกู เสือ : เอกสารอดั สาเนา.

สารานุกรมลกู เสือ ๔๔
Scout Encyclopedia

ขบวนการลกู เสอื

ความหมาย

ลอร์ด เบเดน โพเอลล์ (บี - พี) ได้ให้ความหมายของ ขบวนการลูกเสือ (Scout Movement) ๖
วา่

“ขบวนการลูกเสือ เป็นขบวนการท่ีเจริญเติบโตขึ้นเองตามธรรมชาติ โดยมิได้เป็นองค์กรที่
เกดิ ขน้ึ ตามแผนการแตอ่ ยา่ งใด เกดิ ขน้ึ จากแรงบนั ดาลใจของเด็กและเยาวชนที่เกี่ยวข้องโดยแท้ มิได้มี
การบงั คบั หรือชี้นาอยา่ งใดทั้งส้ิน”

“ความมุ่งหมายของ ขบวนการลูกเสือในเร่ืองการบริหารจัดการ คือ การกระจายอานาจ
ออกไปจากส่วนกลางให้มากที่สุดเท่าที่จะทาได้ เพ่ือหลีกเล่ียงความล่าช้าท่ีเกิดขึ้นกับการบริหาร
ราชการ และพยายามที่จะให้อิสรภาพในการบริหารแก่หน่วยงานท้องถ่ินให้มากที่สุด เท่าท่ีจะเป็นไป
ได้ภายใตร้ ะบอบประชาธิปไตย ขบวนการของเราเป็นขบวนการท่ีมีลักษณะเป็นพี่น้องกัน มากกว่าที่
จะเป็นองค์การที่เป็นทางการและขับเคล่ือนไปด้วยรัก ความปรารถนาดี ความซื่อสัตย์ต่อองค์กรโดย
ความบรสิ ุทธใิ์ จของมวลสมาชกิ โดยมติ อ้ งพึ่งพากฎเกณฑข์ อ้ บงั คบั ทเี่ ป็นทางการแต่อยา่ งใดทั้งส้ิน”

“ เร่ิมด้วยการท่ีข้าฯ เกิดมีความคิด (เร่ืองลูกเสือ) แล้วข้าฯ ก็เห็นว่ามันเป็นความคิดที่ดี มี
ประโยชน์ ควรลงมอื ทาเป็นอย่างย่งิ บัดน้กี ็เกิดเป็นขบวนการลกู เสือกระจายไปทัว่ โลก แต่ถ้าพวกท่าน
ไม่ระมัดระวังให้ดีละก็ ขบวนการลูกเสืออาจจะเหลือแต่เพียงโครงสร้าง (ซาก) ขององค์การลูกเสือ
เทา่ น้นั ”๑๗

จากคากล่าวของ บี - พี พอจะสรุปได้ว่า ขบวนการลูกเสือ หมายถึง ขบวนการของเด็กและ
เยาวชน มีวัตถุประสงค์เพื่อฝึกอบรม ให้การศึกษาพัฒนาเด็กและเยาวชนให้เป็นพลเมืองดีโดยไม่
คานึงถึงความแตกต่างของเช้ือชาติ ศาสนา วัฒนธรรม ท้ังนี้เป็นไปตามความมุ่งประสงค์ หลักการ
และวิธีการ ตามที่ซึ่งผู้ให้กาเนิดลูกเสือโลกได้ให้ไว้ โดยเน้นความเป็นอิสระในการบริหาร ความ
ซื่อสตั ย์ ความปรารถนาดีตอ่ องค์กรและความเปน็ พ่นี ้องกนั ของมวลหม่สู มาชกิ

การขยายตวั ของขบวนการลูกเสือ
หลังจากท่ี บี - พี ได้นาเด็กไปอยู่ค่ายพักแรมท่ีเกาะบราวน์ซี ถือว่าเป็นการเร่ิมต้นกิจการ
ลูกเสือ บี - พีได้เขียนหนังสือ การลูกเสือสาหรับเด็กชาย (Scouting for Boys) เผยแพร่ความคิดใน
เรื่องขบวนการลูกเสือนี้ และได้รับความนิยมจากประเทศในเครือจักรภพอังกฤษ เป็นต้นว่า แคนาดา
นิวซีแลนด์ ออสเตรเลีย อินเดีย ฯลฯ สาหรับประเทศไทย เป็นประเทศท่ีอยู่ในกลุ่มท่ี ๓

๑๖ คติพจนข์ อง บี - พี แปลโดย พลเรอื เอก สุชาติ กลศาสตร์เสนี
๑๗ เร่ืองเดียวกัน

๔๕ ๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย
สานักการลูกเสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรยี น

นอกเครอื จักรภพ ไดน้ าเอาแนวทางของขบวนการลกู เสอื มาดาเนินการ และรัฐถือเป็นนโยบายท่ีสาคัญ
ในการใช้ขบวนการลูกเสือเพื่อการพัฒนาเด็กและเยาวชน โดยนาขบวนการลูกเสือน้ีเข้าสู่ระบบ
การศกึ ษา

ขบวนการลูกเสือได้แพร่ขยายไปท่ัวโลก ได้มีการจัดงานชุมนุมลูกเสือโลก ครั้งแรก
ณ โอลิมเปีย กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ เม่ือ พ.ศ.๒๔๖๓ (ค.ศ. ๑๙๒๐) ได้มีการจัดตั้งสานักงาน
ลูกเสือนานาชาติ (Boy Scout International Bureau) เมื่อวันที่ ๑๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๖๓ (ค.ศ. ๑๙๒๐)
และได้เปล่ียนเป็นสานักงานลูกเสือโลก (World Scout Bureau) เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๐๔ (ค.ศ. ๑๙๖๑)
ปัจจุบันมีสานักงานใหญ่ อยู่ที่ กรุงเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ มีประเทศสมาชิกขององค์การ
ลูกเสอื โลก จานวนกวา่ ๑๖๐ ประเทศ

รปู ที่ ๖๗ แผนท่แี สดงจานวนประเทศสมาชิก รูปที่ ๖๘ สานกั งานลูกเสือโลก
ลกู เสือทวั่ โลก กรงุ เจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์

เอกสารอา้ งองิ

คติพจน์ของบี -พี แปลโดย พลเรือเอก สุชาติ กลศาสตร์เสนี.
สานักงานลูกเสือโลก. (๒๕๕๓). แผนที่แสดงจานวนประเทศสมาชิกลูกเสือท่ัวโลก. [ออนไลน์].

เข้าถึงได้ www.worldscoutshop.org/.../wosm_map.jpg (วันที่ค้นข้อมูล : ๒๙ กรกฎาคม
พ.ศ. ๒๕๕๓).
สานักงานลูกเสือโลก. (๒๕๕๓). World scout office, the headquarters of the World Scout
Organization.[ออนไลน์]. เข้าถึงได้ www.farm4.static.flickr.com/3037/2975338105_788b7..
(วนั ท่ีคน้ ขอ้ มูล : ๒๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๓).

สารานุกรมลูกเสือ ๔๖
Scout Encyclopedia

คาปฏญิ าณและกฎของลูกเสอื

คาปฏิญาณของลูกเสอื

ความหมาย

คาปฏิญาณของลูกเสือ หมายถงึ คามนั่ สัญญาท่ีลกู เสอื และบุคลากรทางการลูกเสือได้ให้ไว้ใน
พิธีการทางการลูกเสือหรือได้ให้ไว้แก่ผู้อื่นและตนเอง ซึ่งทุกคนต้องจดจาและปฏิบัติตามคาปฏิญาณ
อย่างเตม็ ความสามารถ

ลูกเสอื สารอง กล่าวคาปฏิญาณ ดงั ตอ่ ไปน้ี๑๘
ขา้ สัญญาว่า

ขอ้ ๑ ขา้ จะจงรักภกั ดตี อ่ ชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ ์
ขอ้ ๒ ขา้ จะยึดมั่นในกฎของลูกเสอื สารอง และบาเพญ็ ประโยชนต์ ่อผู้อ่นื ทุกวัน
ลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ลูกเสือวิสามัญ ลูกเสือชาวบ้าน และบุคลากรทางการ
ลูกเสือ กล่าวคาปฏิญาณ ดงั ตอ่ ไปน้ี๑๙
ด้วยเกยี รตขิ องข้า ขา้ สญั ญาวา่
ข้อ ๑ ข้าจะจงรักภักดีตอ่ ชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ ์
ข้อ ๒ ข้าจะชว่ ยเหลอื ผู้อ่นื ทกุ เมื่อ
ข้อ ๓ ข้าจะปฏบิ ตั ติ ามกฎของลกู เสือ

ความเปน็ มา

จากหนังสือเสือป่าและลูกเสือในประวัติศาสตร์ ตอน ๑ ของ จม่ืนอมรดรุณรักษ์ (แจ่ม
สุนทรเวช) : (๒๕๑๔) กลา่ วว่า

“การกล่าวคาปฏิญาณของลูกเสือไทย เร่ิมข้ึนคร้ังแรก เมื่อ น.ร.ม.๒๐ชัพน์ บุนนาค ภายหลัง
ต่อมาได้รับพระราชทานยศเป็น นายลิขิตสารสนอง ซึ่งในเวลาน้ันกาลังเป็นนักเรียนมหาดเล็กหลวง
รุ่นใหญ่ พอถึงวันท่ี ๑๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๕๔ เป็นวันที่เสด็จออกขุนนางที่พระที่น่ังอภิเศกดุสิต
หลวงอภิรักษ์ราชฤทธิ์ ได้นาตัว น.ร.ม.ชัพน์ ไปคอยเฝ้ารับเสด็จที่ท้องพระโรงพระที่นั่งอัมพรสถาน
เวลา ๑๖.๓๐ น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จลงจากอัฒจรรย์ชั้นบนลงมาท่ีท้องพระโรง
หลวงอภิรักษ์ฯ จึงทูลเบิกตัว น.ร.ม.ชัพน์ บุนนาค ที่ได้นาตัวอย่างที่แต่งเคร่ืองแบบลูกเสือมาถวาย

๑๘ ใช้ตามข้อบังคับคณะลกู เสือแหง่ ชาติ วา่ ดว้ ย การปกครอง หลักสูตรและวิชาพเิ ศษลูกเสอื พ.ศ. ๒๕๐๙ ลักษณะ
๑ ว่าดว้ ย การปกครอง ภาค ๑ คาปฏิญาณของลกู เสอื

๑๙ ใช้ตามขอ้ บงั คบั คณะลูกเสอื แห่งชาติ ว่าดว้ ย การปกครอง หลักสูตรและวชิ าพเิ ศษลกู เสือ พ.ศ. ๒๕๐๙ ลักษณะ
๑ ว่าด้วย การปกครอง ภาค ๑ คาปฏญิ าณของลกู เสือ

๒๐ น.ร.ม. ยอ่ มาจาก นกั เรยี นมหาดเลก็ หลวง

๔๗ ๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย
สานกั การลูกเสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น

ทอดพระเนตรตามพระราชประสงค์ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อย่หู ัวเสดจ็ เขา้ ไปใกล้ ทรงเอื้อมพระหัตถ์
ไปเปิดหมวกท่ีบังหน้าอยู่ ทรงทักว่า “ไอ้ชัพน์ดอกรึ” ต่อมาจึงมีพระราชดารัสถาม น.ร.ม.ชัพน์ ว่า
“เองท่องคาสาบาลของลกู เสือได้รเึ ปล่า” น.ร.ม.ชัพน์ จงึ ยึดตวั ตรง ยกมือแตะหมวกในท่าวันทยะหัตถ์
กราบบงั คบทูลว่า “ข้าพระพุทธเจ้า ได้ท่องมาแลว้ ” และลงมือกลา่ วคาสาบาล คอื

๑. ขา้ จะมีใจจงรักภักดตี อ่ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยูห่ วั
๒. ขา้ จะตั้งใจประพฤตติ นใหส้ มควรเปน็ ลกู ผู้ชาย
๓. ขา้ จะประพฤตติ นตามข้อบังคับและแบบแผนลูกเสือ
หลงั จากนนั้ ไดม้ ีการนาคาสาบานมาใชเ้ ปน็ คาปฏญิ าณของลกู เสอื โดยกาหนดไว้ในข้อบังคับ
คณะลูกเสือแห่งชาติ ว่าด้วยการปกครอง หลักสูตรและวิชาพิเศษลูกเสือ ดังท่ีปรากฎในปัจจุบัน
เพื่อให้สอดคล้องกับคาปฏิญาณของลูกเสือโลก (Scout Promise) ท่ี ลอร์ด เบเดน โพเอลล์ ได้กาหนด
ไว้

กฎของลกู เสอื (Scout Law)

ความหมาย

กฎของลกู เสอื หมายถึง ข้อปฏิบัติที่ลูกเสือยึดถือเป็นแนวทางในการประพฤติปฏิบัติตนและ
ปฏบิ ตั ิหนา้ ที่ ให้เป็นคนดีของครอบครวั สงั คม และประเทศชาติ อยู่ร่วมกนั อย่างสันติสุข

กฎของลกู เสอื ไทย มดี งั ต่อไปนี้
กฎของลูกเสอื สารอง
ข้อ ๑ ลกู เสอื สารองทาตามลกู เสือรุ่นพ่ี
ข้อ ๒ ลกู เสอื สารองไม่ทาตามใจตนเอง
กฎของลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ลูกเสือวิสามัญ ลูกเสือชาวบ้าน และบุคลากร

ทางการลกู เสอื
ขอ้ ๑ ลกู เสอื มีเกียรติเช่ือถือได้
ข้อ ๒ ลูกเสือมีความจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และซ่ือตรงต่อผู้มี

พระคุณ
ข้อ ๓ ลูกเสือมหี น้าทก่ี ระทาตนใหเ้ ป็นประโยชน์และช่วยเหลือผู้อ่ืน
ข้อ ๔ ลกู เสอื เปน็ มติ รของคนทกุ คนและเปน็ พี่นอ้ งกบั ลกู เสอื อน่ื ทว่ั โลก
ขอ้ ๕ ลูกเสือเป็นผู้สภุ าพเรยี บร้อย
ขอ้ ๖ ลกู เสือมคี วามเมตตากรุณาต่อสตั ว์
ขอ้ ๗ ลกู เสอื เชอื่ ฟงั คาสง่ั ของบดิ ามารดา และผู้บังคับบัญชาดว้ ยความเคารพ
ขอ้ ๘ ลกู เสอื มใี จร่าเรงิ และไม่ย่อท้อตอ่ ความยากลาบาก

สารานุกรมลูกเสอื ๔๘
Scout Encyclopedia

ขอ้ ๙ ลูกเสอื เปน็ ผู้มธั ยสั ถ์
ขอ้ ๑๐ ลกู เสือประพฤติชอบด้วยกาย วาจา ใจ

ความเป็นมา

ลอร์ด เบเดน โพเอลล์ ได้พิมพ์หนังสือ “การลูกเสือสาหรับเด็กชาย” (Scouting for Boys)
ซึง่ เขียนขนึ้ เม่อื ปี พ.ศ. ๒๔๕๑ (ค.ศ. ๑๙๐๘) ได้ระบกุ ฎของลกู เสือไวด้ ังต่อไปนี้

1. A Scout honour is to be trusted.
2. A Scout is loyal.
3. A Scout’s duty is to be useful and to help others.
4. A Scout is a friend to all, and a brother to every other Scout, no matter to what social
class the other belongs.
5. A Scout is courteous.
6. A Scout is a friend to animals.
7. A Scout obeys orders.
8. A Scout smiles and whistles.
9. A Scout is thrifty.
ในปี พ.ศ. ๒๔๕๔ (ค.ศ. ๑๙๑๑) ลอร์ด เบเดนโพเอลล์ ได้ปรับปรุงและพิมพ์หนังสือ
“การลูกเสือสาหรับเด็กชาย” อีกคร้ัง และได้เพิ่มกฎขึ้นมาอีกหนึ่งข้อ คือ 10 . A Scout is clean in
thought, word and deed. สมาคมลกู เสือประเทศต่าง ๆ ท่ัวโลก ได้นาเอา คาปฏิญาณ (Scout Promise)
มาใช้เป็นคาปฏิญาณของสมาคมลูกเสือ และยังได้ต่อเน่ืองมาถึง กฎของลูกเสือ (Scout Law) ด้วย
หลังจากนั้น คาปฏิญาณและกฎ (Promise and Law) จึงได้กระจายอย่างแพร่หลายไปยังสมาคมลูกเสือ
ต่าง ๆ ท่วั โลก ซ่ึงแตล่ ะประเทศอาจปรบั คาปฏิญาณและกฎของลกู เสือได้ตามความเหมาะสม
พลเรือเอก สุชาติ กลศาสตร์เสนี (๒๕๕๓)๒๑ ได้กล่าวถึง ภารกิจของการลูกเสือ (Mission
Statement) ของ ลอรด์ เบเดน โพเอลล์ (บี - พี) ว่า “กฎของลูกเสือเป็นศูนย์รวมใจของความมีระเบียบ
วนิ ยั ของพวกเราชาวลกู เสือทัง้ หลาย กฎของลูกเสือจะไม่ใช้คาว่า “ห้าม” ปฏิบัติส่ิงใด ๆ กับเด็ก ๆ แต่
จะใช้คาว่า “ให้” ประพฤติปฏบิ ตั สิ งิ่ ตา่ ง ๆ แทน
กฎของลกู เสอื มไี วเ้ พ่อื เป็นแนวทางการประพฤติปฏิบัติตนของลูกเสือทั้งหลาย มิได้มีไว้เพ่ือ
“หา้ มหรือบงั คับ” มใิ หเ้ ดก็ ๆ ประพฤตติ นไมด่ ี ไมถ่ กู ต้องตามแบบของพวกเขา”

๒๑ ภารกิจของการลูกเสอื (Mission Statement) ของสานกั งานลูกเสอื ภาคพ้ืนเอเชยี – แปซิฟิก แปลโดย พลเรือเอก
สุชาติ กลศาสตรเ์ สนี เมอ่ื ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๓

๔๙ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานักการลกู เสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น

สาหรับประเทศไทย นายเพ้ียน สุวรรณมาลิก (๒๔๗๕)๒๒ ได้มีการแปล คาปฏิญาณของ
ลูกเสือองั กฤษ มีข้อความดงั ตอ่ ไปนี้

คาปฏิญาณ
๑ . ลูกเสือจะต้องพร้อมแล้วที่จะเสียสละ กาลังกาย กาลังใจ เพื่อเทิดทูน ชาติ ศาสนา

พระมหากษัตริย์ อันเป็นทสี่ ักการสาคัญยิง่ ของชาวเรา
๒. การท่ีจะทาตนให้สมควรที่เป็นลูกผู้ชาย ก็คือการกระทาตนให้พร้อมท่ีจะช่วยเหลือ

ผูอ้ ่นื ตลอดจนประเทศชาตขิ องตน
๓. กฎของลูกเสอื ๑๐ ประการ มดี งั นี้
๑. ตอ้ งเปน็ ผู้มีเกยี รติเชือ่ ถือได้
๒. ต้องเป็นผมู้ ีความซื่อตรงและจงรักภกั ดีต่อผ้มู ีพระคุณ
๓. ตอ้ งเปน็ ผทู้ พี่ ยายามกระทาตนให้เป็นประโยชน์
๔. ตอ้ งเปน็ มิตรแก่ชนท่ัวไป
๕. ต้องเปน็ ผมู้ มี ารยาทดแี ก่คนทกุ ชั้น
๖. ต้องเป็นผู้มเี มตตากรุณาต่อสัตว์
๗. ตอ้ งเป็นผเู้ ชื่อฟงั คาสงั่ บิดามารดาและผ้บู ังคบั บัญชาโดยดุษณีภาพ
๘. ตอ้ งเป็นผมู้ ใี จร่าเรงิ และไมย่ ่อทอ้ ต่อความยากลาบาก
๙. ตอ้ งเปน็ ผู้มัธยัสถร์ ู้จกั ประหยัด
๑๐. ต้องเปน็ ผู้ประพฤติชอบด้วย กาย วาจา ใจ

ในปี พ.ศ. ๒๕๐๙ ได้มีการแก้ไขปรับปรุงคาปฏิญาณและกฎของลูกเสือ และได้ใช้จนถึง
ปัจจุบัน

จากเอกสารภารกิจของการลูกเสือ (Mission Statement)๒๓ ของสานักงานลูกเสือภาคพ้ืน
เอเชีย-แปซิฟิก ได้กลา่ วถึงว่า “การลกู เสอื วางอยู่บนรากฐานของระบบคณุ ธรรม หรือ หลักการชีวิตอัน
ทรงคุณค่า (Value System) อันได้แก่ หน้าท่ีต่อพระผู้เป็นเจ้า (Duty to God) หน้าที่ต่อผู้อื่น (Duty to
Others) และหน้าท่ีต่อตนเอง (Duty to self) ซ่ึงสาหรับเด็กและเยาวชน หลักการชีวิตน้ีได้รับการแปล
ความออกมาเป็นคาปฏิญาณและกฎของลูกเสือ(Promise and Law) เป็นความมุ่งม่ันตั้งใจจริงของ
ลูกเสือแต่ละคนด้วยความสมัครใจ (คาปฏิญาณ) เป็นความตั้งใจจริงของลูกเสือทุกคนท่ีจะประพฤติ

๒๒ เขยี นโดย นายเพย้ี น สุวรรณมาลิก รองผู้ตรวจการลกู เสอื (เลขาธิการสหพนั ธโ์ รงเรยี นราษฎรแ์ หง่ ประเทศไทย)
๒๓ภารกจิ ของการลูกเสือ (Mission Statement ) ของสานกั งานลูกเสอื ภาคพืน้ เอเชีย – แปซิฟิก แปลและเรยี บเรยี งโดย
พลเรอื เอก สชุ าติ กลศาสตร์เสนี เม่ือ ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๓

สารานุกรมลูกเสือ ๕๐
Scout Encyclopedia

ปฏบิ ัตติ นตามข้อกาหนด กฎเกณฑ์ของลกู เสือ (กฎของลกู เสอื ) โดยใชร้ ะบบคณุ ธรรมที่อยู่บนรากฐาน
ของคาปฏิญาณและกฎของลูกเสอื

คาปฏิญาณและกฎของลกู เสือ ใช้ในโอกาสต่อไปนี้

- วันคล้ายวนั สถาปนาคณะลูกเสอื แหง่ ชาติ ๑ กรกฎาคม ของทุกปี
- พธิ เี ขา้ ประจากองของลูกเสอื ประเภทตา่ ง ๆ
- พิธีการตา่ ง ๆ (นอกเหนอื จากพธิ เี ขา้ ประจากอง) เชน่ พิธีประดับเคร่อื งหมายในหลกั สูตร
- พธิ ปี ิดการฝกึ อบรมลกู เสอื ผูบ้ งั คบั บัญชาลูกเสือ
- พธิ ปี ระดับเครอื่ งหมายวดู แบดจ์ของผู้บังคับบัญชาลกู เสอื

- ในโอกาสอนื่ ๆ ทีส่ ร้างความศรทั ธาและความเช่อื มัน่ ในกจิ การของลกู เสือ

รูปท่ี ๖๙ การทบทวนคาปฏิญาณลูกเสอื
ท่ีมา : http://www.sahavicha.com

เอกสารอ้างองิ

คณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ, สานักงาน. (๒๕๔๗). ข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติ ว่าด้วย
การปกครอง หลักสูตรและวิชาพิเศษลูกเสือ พ.ศ. ๕๐๙. พิมพ์คร้ังที่ ๑๗. กรุงเทพ ฯ :
โรงพมิ พอ์ งคก์ ารค้าครุ ุสภา.

จม่ืนอมรดรุณารักษ์ (แจ่ม สุนทรเวช) (๒๕๑๔). เสือป่าและลูกเสือในประวัติศาสตร์ รัชสมัยของ
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจา้ อยหู่ วั ตอน . กรงุ เทพ ฯ : โรงพิมพอ์ งค์การค้าคุรุสภา.

พลเรือเอก สุชาติ กลศาสตร์เสนี. (๒๕๕๓). ภารกิจของการลูกเสือของสานักงานลูกเสือภาคพ้ืน
เอเชยี – แปซฟิ กิ . แปลเมื่อ ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๓, เอกสารอดั สาเนา

เพีย้ น สุวรรณมาลกิ รองผูต้ รวจการลูกเสอื (เลขาธิการสหพนั ธโ์ รงเรยี นราษฎร์แห่งประเทศไทย)
โรงพมิ พ์องคก์ ารค้าครุ ุสภา.

๕ ๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย
สานกั การลกู เสอื ยุวกาชาด และกจิ การนักเรยี น

เครื่องแบบบคุ ลากรทางลูกเสือ

ความหมาย

เคร่ืองแบบบุคลากรทางลูกเสือ คือ เคร่ืองแต่งกายของผู้ท่ีปฏิบัติหน้าที่เก่ียวข้องกับกิจการ
ลูกเสอื

เครอื่ งแบบผู้บงั คบั บญั ชาลกู เสอื ผู้ตรวจการลกู เสือ กรรมการลกู เสอื และเจา้ หนา้ ทล่ี กู เสอื
เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือ ผู้ตรวจการลูกเสือ กรรมการลูกเสือ และเจ้าหน้าท่ีลูกเสือ

ชาย ประกอบดว้ ย
ก. หมวกมี ๒ แบบ คอื
หมวกปีกกว้าง ปีกหมวกสองข้างเจาะรูสาหรับร้อยสายรัดด้านหลังศีรษะ มีตราหน้า

หมวกรปู ตราคณะลูกเสอื แห่งชาติ ทาด้วยโลหะสีทอง
หมวกทรงอ่อนสเี ขียว มีตราหน้าหมวกรูปตราคณะลกู เสือแหง่ ชาติ ทาด้วยโลหะสีทอง

เวลาสวมใหต้ ราหน้าหมวกอย่เู หนอื ค้ิวซา้ ย
ข. เสอ้ื คอพบั สกี ากี แขนส้ัน มอี นิ ทรธนสู ีเดยี วกบั เสื้อ เชน่ เดยี วกบั เส้อื เคร่ืองแบบลกู เสือ

สามัญ
ค. ผ้าผูกคอ สาหรับสภานายก อุปนายก กรรมการ สภานายกกิตติมศักดิ์ อุปนายก

กิตติมศักดิ์ และกรรมการกิตติมศักด์ิแห่งสภาลูกเสือ ประธาน รองประธานและกรรมการ
คณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติสีกรมท่ามีขลิบสีเหลือง ขนาด ๐.๕ เซนติเมตร และสาหรับ
ผู้อานวยการใหญ่ รองผู้อานวยการใหญ่ ผู้ช่วยผู้อานวยการใหญ่ ผู้ตรวจการใหญ่พิเศษ ผู้ตรวจการ
ใหญ่ รองผู้ตรวจการใหญ่ ผู้ตรวจการลูกเสือประจาสานักงานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ
รองผ้ตู รวจการลูกเสอื ประจาสานกั งานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ผู้ช่วยผู้ตรวจการประจา
สานักงานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ และเจ้าหน้าท่ีลูกเสือประจาสานักงาน
คณะกรรมการบริหารลกู เสอื แหง่ ชาติ สกี รมทา่ มีขลบิ สฟี ้า ขนาด ๐.๕ เซนติเมตร

ง. กางเกงขาส้ันสีกากีเหนือเข่า
จ. เข็มขัดหนังสีน้าตาล หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูปตราคณะลูกเสือ
แห่งชาตภิ ายในกรอบชอ่ ชยั พฤกษ์ กว้าง ๔ เซนติเมตร
ฉ. ถุงเท้ายาวสีกากี พับขอบไว้ใตเ้ ข่า แต่ตดิ พสู่ ีเขียวขา้ งละ ๒ พู่
ช. รองเท้าหนังหรอื ผา้ ใบสนี า้ ตาลแก่ ไม่มีลวดลาย หมุ้ ส้นชนดิ ผูก

สารานุกรมลูกเสือ ๕๒
Scout Encyclopedia -

เคร่ืองแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือ ผู้ตรวจการลูกเสือ กรรมการลูกเสือ และเจ้าหน้าที่ลูกเสือ

หญิง ประกอบดว้ ย
ก. หมวกมี ๒ แบบ คอื
หมวกปีกกว้าง ปีกหมวกสองข้างเจาะรูสาหรับร้อยสายรัดด้านหลังศีรษะ มีตราหน้า

หมวกรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ ทาดว้ ยโลหะสที อง
หมวกทรงอ่อนสีเขียว มีตราหนา้ หมวกรปู ตราคณะลูกเสอื แห่งชาติ ทาดว้ ยโลหะสที อง

เวลาสวมใหต้ ราหนา้ หมวกอยเู่ หนอื ค้ิวซา้ ย
ข. เส้ือคอพบั สกี ากี แขนส้ัน มอี นิ ทรธนูสีเดียวกบั เสอ้ื เช่นเดยี วกบั เส้ือเคร่ืองแบบลกู เสือ

สามญั
ค. กระโปรงสีกากี ยาวครง่ึ นอ่ ง ไมม่ ีจีบ ชายกระโปรงไม่บาน
ง. ผ้าผูกคอ เช่นเดียวกับผ้าผูกคอเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือ ผู้ตรวจการลูกเสือ

กรรมการลกู เสือ และเจ้าหนา้ ทล่ี ูกเสอื ชาย
จ. เข็มขัดหนังสีน้าตาล หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูปตราคณะลูกเสือ

แห่งชาติภายในกรอบช่อชยั พฤกษ์ กว้าง ๓ เซนติเมตร
ฉ. ถงุ เท้าสั้นสกี ากี
ช. รองเท้าหนงั หรือผ้าใบสนี ้าตาลแก่ ไมม่ ีลวดลาย ห้มุ ส้นชนดิ ผูก

๕ ๐๐ ปี ลกู เสือไทย
- สานกั การลูกเสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรยี น

เคร่อื งแบบพเิ ศษผบู้ งั คับบญั ชาลูกเสอื ผตู้ รวจการลกู เสอื กรรมการลกู เสือและ

เจ้าหน้าทลี่ กู เสอื ใช้ในโอกาสไม่ประจาแถวหรือนาขบวนลกู เสอื

เครือ่ งแบบพิเศษผบู้ งั คบั บัญชาลูกเสือ ชาย ประกอบด้วย
ก. หมวกมี ๒ แบบ คือ
หมวกปีกกว้างสีกากี ปีกหมวกสองข้างเจาะรูสาหรับร้อยสายรัดด้านหลังศีรษะ มีตรา

หนา้ หมวกรูปตราคณะลูกเสอื แหง่ ชาติ ทาด้วยโลหะสีทอง
หมวกทรงหม้อตาลสกี ากี กะบงั สีดา มีตราหนา้ หมวกรปู ตราคณะลูกเสอื แหง่ ชาติ

ทาดว้ ยโลหะสีทอง เวลาสวมให้ตราหน้าหมวกอย่เู หนือค้วิ ซ้าย
ข. เสื้อช้ันนอกคอแบะสีกากี มีอินทรธนูสีเดียวกับเสื้อ ดุมทั้งสิ้นมีรูปตราคณะลูกเสือ

แห่งชาติ
เส้อื แบบนี้ใหใ้ ชก้ บั เส้ือคอพับสีกากแี ขนยาว ผกู ผ้าผูกคอสีกากีเง่ือนกะลาสีด้วย แต่ใน

โอกาสไว้ทกุ ขใ์ หใ้ ช้ผา้ ผูกคอสีดาเง่ือนกะลาสี
ค. กางเกงขายาวสีกากีไมพ่ บั ปลายขา
ง. ถงุ เทา้ สน้ั สีกากี
จ. รองเทา้ หนงั สีน้าตาล ไม่มีลวดลาย หุม้ ส้นชนดิ ผกู

รปู ท่ี ๗๐ เครอื่ งแบบพเิ ศษผูบ้ ังคับบญั ชาลูกเสอื ชาย

สารานุกรมลูกเสือ ๕๔
Scout Encyclopedia -

เครื่องแบบพิเศษผู้บังคับบัญชาลูกเสือ ผู้ตรวจการลูกเสือ กรรมการลูกเสือและเจ้าหน้าท่ี
ลกู เสือ หญิง ประกอบดว้ ย

ก. หมวกมี ๒ แบบ คอื
หมวกปีกกว้างสีกากี ปีกหมวกสองข้างเจาะรูสาหรับร้อยสายรัดด้านหลังศีรษะ มีตรา

หนา้ หมวกรปู ตราคณะลูกเสือแหง่ ชาติ ทาดว้ ยโลหะสที อง
หมวกทรงอ่อนสเี ขียว มีรูปตราคณะลกู เสือแหง่ ชาติ ทาดว้ ยโลหะสที อง เวลาสวมให้

ตราหน้าหมวกอยู่เหนือค้ิวซ้าย
ข. เส้ือกระโปรงติดกันสีกากี คอเสื้อแหลม ไม่มีปก กระโปรงด้านหน้าขวาและซ้ายมี

กระเป๋าข้างละ ๑ กระเป๋า ต่ากว่าเอว
ค. ผ้าผูกคอเช่นเดียวกับผ้าผูกคอเคร่ืองแบบลูกเสือสามัญ แต่มีขลิบสีขาบขนาด

๒ เซนติเมตร ๒ ด้าน หรือผ้าผูกคอเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือ ผู้ตรวจการลูกเสือ กรรมการ
ลูกเสอื และเจา้ หนา้ ทลี่ กู เสือ ชาย

ง. เข็มขัดหนังสีน้าตาล หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูปตราคณะลูกเสือ
แหง่ ชาติภายในกรอบช่อชยั พฤกษ์ กวา้ ง ๓ เซนตเิ มตร

จ. ถงุ เทา้ ยาวสีเนื้อ
ฉ. รองเทา้ สน้ สงู หมุ้ สน้ สนี า้ ตาลแก่

เอกสารอ้างองิ

คณะกรรมการบริหารลูกเสอื แห่งชาติ, สานกั งาน. (๒๕๓๘). กฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลกู เสอื .
พิมพค์ รั้งที่ ๑๗. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรสุ ภาลาดพรา้ ว.

๕๕ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
- สานกั การลกู เสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรยี น

เครอ่ื งแบบผบู้ งั คบั บัญชาลกู เสือ

ความหมาย

เครอ่ื งแบบผู้บงั คับบัญชาลูกเสือ คือ เคร่ืองแต่งกายท่ีกาหนดให้ผู้กากับลูกเสือแต่ง เม่ือต้อง
ดาเนินกิจกรรมต่าง ๆ ทางลูกเสือ แต่ละประเภท โดยมีข้อกาหนดอยู่ในกฎกระทรวงว่าด้วย
เครือ่ งแบบลูกเสอื

ความเป็นมา

เครื่องแบบผู้กากับลูกเสือและรองผู้กากับลูกเสือ เม่ือแรกเริ่มของประเทศน้ัน มาจาก
พระราชดาริของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงประกาศไว้ในข้อบังคับลักษณะ
ปกครองลกู เสือ ร.ศ. ๑๓๐ หมวด ๘ เครอื่ งแต่งตวั ข้อ ๔๖ เครื่องแตง่ ตวั ลกู เสอื ให้มดี งั ตอ่ ไปนี้

“๑. มีหมวกเหมือนของลูกเสือ แต่ผ้าจีบรูปดอกไม้ที่ติดหมวกให้มีขนาดกว้าง ๑๐
เซนติเมเตอร์

๒. มีเสือ้ เหมือนของลูกเสอื
๓. มีผ้าพันคอขนาดเดียวกับของลูกเสือ แต่ถ้าเป็นผู้กากับใช้สีม่วง รองผู้กากับคงใช้สีดา
อยา่ งลูกเสอื
๔. มกี างเกงเหมือนของลกู เสือ
๕. มเี ข็มขัดเหมอื นของลกู เสอื
๖. มถี ุงเท้าเหมอื นของลูกเสอื
๗. มรี องเท้าเหมอื นของลกู เสอื
ถ้าแม้เปนเสือป่าอนุญาตให้แต่งเครื่องเสือป่าได้ในเวลาท่ีไปแห่งใด ๆ โดยลาพัง ถ้ากากับ
แถวฤๅฝึกหัดลูกเสือ ฤๅทาการอย่างอ่ืนในน่าท่ีเกี่ยวข้องกับลูกเสือ ต้องแต่งตัวตามที่กาหนดไว้ใน
ขอ้ บงั คบั นี้ แต่ถา้ เปนผกู้ ากบั อนญุ าตใหใ้ ชห้ มวก ผ้าผูกคอและเขม็ ขัดของเสือป่าแทนหมวก ผ้าพันคอ
และเข็มขัดของกองลูกเสือได้ ถ้าเปนรองผู้กากับอนุญาตให้ใช้ได้แต่หมวกแลเข็มขัดของเสือป่า
ผา้ พนั คอต้องคงใช้อยา่ งแบบลูกเสือ”

สารานุกรมลูกเสือ ๕๖
Scout Encyclopedia -

รปู ที่ ๗๑ ภาพเครื่องแบบผู้บังคบั บญั ชาลกู เสอื ในอดีต

การเปลย่ี นแปลงครงั้ แรก

มีการเปล่ียนแปลงเครื่องแบบในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ประกาศ
เป็นกฎหมายบังคับใช้เรียกว่า “พระราชบัญญัติเคร่ืองแบบลูกเสือ พุทธศักราช ๒๔๗๕” ให้อานาจ
กระทรวงธรรมการ มหี นา้ ทร่ี ักษาการให้เปน็ ไปตามพระราชบญั ญตั ิ และออกกฎกระทรวงตามฉบับนี้
และพระราชบัญญัติฉบับนี้ยังกาหนดสิทธ์ิการแต่งกายเคร่ืองแบบ และโทษของผู้ไม่มีสิทธิ์บังอาจ
แต่งกายเลียนแบบไว้ด้วย ต่อมากระทรวงธรรมการได้ออกกฎกระทรวงเรียกว่า กฎกระทรวง
ธรรมการ ออกตามความในพระราชบัญญัติเครื่องแบบลูกเสือ พุทธศักราช ๒๔๗๙ พอสังเกตเห็น
ไดค้ ือ

๑. หมวกเดิมใช้สีดาและพับปีกข้างขวา ได้เปล่ียนมาเป็นทรงปีกกว้างไม่พับปีก ใช้สีกากี
แกมเขยี ว

๒. เสอ้ื เดมิ ใชส้ ีดา เปล่ยี นเปน็ สีกากแี กมเขียว
๓. กางเกงสดี า เปล่ยี นเป็นสีกากีแกมเขยี ว
๔. ผ้าผกู คอเดมิ ใชส้ มี ณฑล เปล่ยี นมาใช้สีเหลอื ง
ส่วนเครื่องแบบลูกเสือเหล่าสมุทรเสนา ได้ดาเนินไปตามแบบของทหารเรือทุกประการ
สาหรบั เครอ่ื งแบบอย่างเก่าลกู เสือหรอื ผบู้ งั คับบญั ชาจะใช้แบบเดิมก็ยังมีสิทธทิ์ ีจ่ ะใชต้ อ่ ไปอกี ๒ ปี

๕๗ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
- สานักการลกู เสือ ยุวกาชาด และกจิ การนักเรียน

การเปล่ียนแปลงเครื่องแบบลกู เสอื ครั้งที่
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช มีการเปล่ียนแปลงเคร่ืองแบบ

ลูกเสือตามกฎกระทรวง ซึ่งตามความในพระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. ๒๔๙๐ ดังปรากฏในหมวด ๒
ข้อ ๒ ดังน้ี

๑. หมวกใชท้ งั้ หมวกปกี กว้างสีกากี กับหมวกหนีบสกี ากี
๒. ใชเ้ สอื้ สีกากี
๓. กางเกงสกี ากี
๔. ถุงเท้าสีกากี
๕. รองเทา้ สีนา้ ตาลแก่ ไม่มีลวดลาย
ต่อมามีพระราชบัญญัติลูกเสือ ฉบับที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๐๙ และกฎกระทรวงฉบับท่ี ๑ พ.ศ.
๒๕๑๐
หมวด ๒ ส่วนท่ี ๑ ข้อ ๑๑ ถึงข้อ ๑๙ เก่ียวกับการแต่งกายของผู้บังคับบัญชาลูกเสือ
ผู้ตรวจการลูกเสือ กรรมการลูกเสือและเจ้าหน้าที่ลูกเสือชาย เว้นนายหมู่ รองนายหมู่เหล่าเสนา
เหล่าสมทุ รและเหลา่ อากาศ ประเภทสามญั สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ

ส่วนที่ ๒ เครื่องแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือ ผู้ตรวจการลูกเสือ กรรมการลูกเสือ
และเจา้ หน้าทลี่ กู เสอื หญิง

หมวดท่ี ๓ เครื่องแบบพิเศษผู้บังคับบัญชาลูกเสือ ผู้ตรวจการลูกเสือ กรรมการลูกเสือและ
เจ้าหนา้ ท่ีลูกเสือชายหญงิ

หมวดที่ ๔ การใชผ้ ้าผกู คอสาหรับเดนิ ทางไปต่างประเทศ และผ้าผูกคอกลิ เวลล์

สารานุกรมลูกเสือ ๕๘
Scout Encyclopedia -

เคร่อื งแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสอื เหลา่ เสนา

เครื่องแบบผบู้ ังคับบญั ชาลูกเสอื สารอง เหลา่ เสนา

เคร่ืองแบบผ้บู ังคับบญั ชาลูกเสอื สารอง ชาย เหล่าเสนา ประกอบด้วย
ก. หมวก มี ๒ แบบ คอื

หมวกปกี กว้างสกี ากี ปกี หมวกสองข้างเจาะรูสาหรับร้อยสายรัดด้านหลังศีรษะ มีตรา
หนา้ หมวกรปู ตราคณะลูกเสอื แหง่ ชาติ ทาด้วยโลหะสีทอง

หมวกทรงอ่อนสเี ขียว มีตราหน้าหมวกรปู ตราคณะลกู เสือแห่งชาติ เวลาสวมใหต้ รา
หน้าหมวกอยู่เหนือควิ้ ซา้ ย

ข. เส้อื คอพับสีกากี มีอนิ ทรธนสู เี ดียวกบั เส้อื
ค. ผ้าผูกคอรูปสามเหลี่ยมหน้าจ่ัว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ และมีขลิบ
สขี าบขนาด ๒ เซนติเมตร ๒ ดา้ น
ง. กางเกงขาส้ันสกี ากีเหนือเขา่
จ. เข็มขัดหนังสีน้าตาล กวา้ ง ๔ เซนตเิ มตร หวั ชนิดหวั ขัดทาดว้ ยโลหะสีทอง มีลายดุนรูป
ตราคณะลกู เสือแหง่ ชาติภายในกรอบชอ่ ชัยพฤกษ์
ฉ. ถุงเท้ายาวสีกากี พับขอบไว้ใต้เข่า ใต้พับขอบมีรอยรัดถุงติดพู่สีเขียวข้างละ ๒ พู่ ใน
กรณใี ช้กางเกงขายาวให้ใชถ้ งุ เท้าสั้นสีกากี หรอื สดี าไม่ต้องตดิ พู่
ช. รองเท้าหนังหรือผ้าใบสีน้าตาลแก่ ไม่มีลวดลาย หุ้มส้นชนิดผูก ในกรณีท่ีใช้กางเกง
ขายาวใหใ้ ช้รองเทา้ หนงั หรือผา้ ใบสนี ้าตาล หรอื สดี าไมม่ ลี วดลายหมุ้ ส้นชนิดผูก

รูปที่ ๗๒ เคร่ืองแบบผบู้ ังคับบัญชาลกู เสอื สารอง ชาย สวมหมวกทรงออ่ น(เบเร่)

๕๙ ๐๐ ปี ลกู เสือไทย
- สานกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรียน

เครือ่ งแบบผู้บังคับบญั ชาลูกเสอื สารอง หญิง เหลา่ เสนา ประกอบด้วย
ก. หมวก มี ๒ แบบ คอื

หมวกปีกกวา้ งสีกากี ปีกหมวกสองข้างเจาะรูสาหรับร้อยสายรัดด้านหลังศีรษะ มีตรา
หนา้ หมวกรปู ตราคณะลกู เสือแห่งชาติ ทาดว้ ยโลหะสที อง

หมวกทรงอ่อนสีเขยี ว มีตราหนา้ หมวกรปู ตราคณะลกู เสือแห่งชาติ เวลาสวมให้ตรา
หนา้ หมวกอยู่เหนือคว้ิ ซา้ ย

ข. เสื้อคอพบั สกี ากี มีอนิ ทรธนูสีเดยี วกบั เสอื้
ค. กระโปรงสีกากี ยาวคร่งึ นอ่ ง ไมม่ ีจีบ ชายกระโปรงไมบ่ าน
ง. ผ้าผูกคอรูปสามเหล่ียมหน้าจ่ัว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ และมีขลิบ
สีขาบขนาด ๒ เซนตเิ มตร ๒ ด้าน
จ. เข็มขัดหนังสีน้าตาล กว้าง ๓ เซนตเิ มตร หัวชนดิ หวั ขดั ทาดว้ ยโลหะสีทอง มีลายดุนรูป
ตราคณะลูกเสอื แห่งชาติภายในกรอบช่อชยั พฤกษ์
ฉ. ถงุ เท้าสั้นสกี ากี
ช. รองเทา้ หนังหรือผ้าใบสนี า้ ตาลแก่ ไมม่ ีลวดลาย ห้มุ ส้นชนดิ ผูก

สารานกุ รมลกู เสอื รปู ท่ี ๗๓ เคร่อื งแบบผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสือสารอง หญงิ
Scout Encyclopedia สวมหมวกทรงออ่ น(เบเร)่

๖๐
-

เครื่องแบบผบู้ งั คบั บัญชาลูกเสอื สามญั เหล่าเสนา

เครอ่ื งแบบผบู้ ังคบั บัญชาลกู เสือสามญั ชาย เหล่าเสนา ประกอบด้วย
ก. หมวกมี ๒ แบบ คอื

หมวกปีกกว้าง ปีกหมวกสองข้างเจาะรูสาหรับร้อยสายรัดด้านหลังศีรษะ มีตราหน้า
หมวกรูปตราคณะลูกเสอื แห่งชาติ ทาดว้ ยโลหะสที อง

หมวกทรงอ่อนสเี ขยี ว มีตราหน้าหมวกรปู ตราคณะลูกเสอื แห่งชาติ เวลาสวมให้ตรา
หน้าหมวกอยู่เหนือคิ้วซ้าย

ข. เส้อื คอพับสีกากี มอี นิ ทรธนสู เี ดยี วกับเส้อื เชน่ เดยี วกบั เส้อื เคร่ืองแบบลกู เสือสามัญ
ค. ผ้าผกู คอรูปสามเหลยี่ มหนา้ จว่ั สตี ามกฎกระทรวงว่าด้วยเคร่ืองแบบลกู เสือ และมีหว่ ง
สวมผา้ ผกู คอ แตม่ ีขลิบสขี าบขนาด ๒ เซนติเมตร ๒ ดา้ น
ง. กางเกงขาส้นั สีกากีเหนอื เขา่
จ. เข็มขดั หนังสีนา้ ตาล กว้าง ๔ เซนตเิ มตร หัวชนิดหวั ขดั ทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูป
ตราคณะลกู เสอื แห่งชาตภิ ายในกรอบชอ่ ชยั พฤกษ์
ฉ. ถุงเท้ายาวสีกากี พบั ขอบไว้ใต้เข่า แตต่ ดิ พู่สเี ขียวขา้ งละ ๒ พู่
ช. รองเท้าหนงั หรือผา้ ใบสีน้าตาลแก่ ไมม่ ีลวดลาย หมุ้ สน้ ชนิดผูก

รปู ท่ี ๗๔ เคร่อื งแบบผู้บงั คบั บญั ชาลกู เสอื สามญั ชาย รูปท่ี ๗๕ เคร่อื งแบบผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื สามัญ ชาย

สวมหมวกทรงออ่ น(เบเร)่ สวมหมวกปีก

๖ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
- สานักการลูกเสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรียน

เคร่ืองแบบผบู้ ังคับบญั ชาลกู เสอื สามัญ หญิง เหล่าเสนา ประกอบด้วย
ก. หมวกมี ๒ แบบ คือ

หมวกปีกกว้าง ปีกหมวกสองข้างเจาะรูสาหรับร้อยสายรัดด้านหลังศีรษะ มีตราหน้า
หมวกรูปตราคณะลูกเสือแหง่ ชาติ ทาด้วยโลหะสที อง

หมวกทรงอ่อนสีเขียว มีตราหน้าหมวกรปู ตราคณะลกู เสอื แห่งชาติ เวลาสวมใหต้ รา
หน้าหมวกอยู่เหนือคิว้ ซา้ ย

ข. เสอ้ื คอพบั สกี ากี มีอินทรธนูสเี ดยี วกับเสอื้ เช่นเดียวกบั เสือ้ เคร่ืองแบบลกู เสอื สามญั
ค. กระโปรงสีกากี ยาวคร่งึ น่อง ไม่มจี บี ชายกระโปรงไม่บาน
ง. ผ้าผูกคอรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่ว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ แต่มีขลิบ
สีขาบขนาด ๒ เซนติเมตร ๒ ดา้ น
จ. เขม็ ขัดหนังสนี า้ ตาล กวา้ ง ๓ เซนตเิ มตร หัวชนดิ หวั ขดั ทาดว้ ยโลหะสีทอง มีลายดุนรูป
ตราคณะลกู เสือแหง่ ชาตภิ ายในกรอบช่อชัยพฤกษ์
ฉ. ถงุ เทา้ สนั้ สกี ากี
ช. รองเทา้ หนงั หรือผา้ ใบสีน้าตาลแก่ ไม่มีลวดลาย ห้มุ สน้ ชนิดผกู

รูปที่ ๗๖ เคร่ืองแบบผบู้ ังคบั บัญชาลูกเสือสามญั หญงิ รปู ท่ี ๗๗ เครือ่ งแบบผบู้ ังคบั บญั ชาลูกเสือสามัญ หญิง

สวมหมวกทรงอ่อน (เบเร่) สวมหมวกปีก

สารานุกรมลกู เสือ ๖๒
Scout Encyclopedia -

เครอ่ื งแบบผบู้ งั คับบญั ชาลกู เสอื สามัญรนุ่ ใหญ่ เหลา่ เสนา

เคร่อื งแบบผู้บังคบั บัญชาลูกเสือสามญั รุ่นใหญ่ ชาย เหลา่ เสนา ประกอบด้วย
ก. หมวกทรงอ่อนสีเลือดหมู มตี ราหนา้ หมวกรูปตราคณะลูกเสือแหง่ ชาติ ทาด้วยโลหะ
สีทอง เวลาสวมใหต้ ราหนา้ หมวกอยู่เหนือคว้ิ ซา้ ย
ข. ผ้าผูกคอรูปสามเหลี่ยมหน้าจ่ัว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเคร่ืองแบบลูกเสือ แต่มีขลิบ
สขี าบขนาด ๒ เซนติเมตร ๒ ด้าน
ค. เสื้อคอพบั สกี ากี แตอ่ นิ ทรธนูสเี ลือดหมู
ง. เข็มขัดหนังสนี า้ ตาล กว้าง ๔ เซนติเมตร หวั ชนิดหวั ขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูป
ตราคณะลกู เสอื แหง่ ชาติภายในกรอบชอ่ ชัยพฤกษ์
จ. กางเกงขาส้นั สกี ากีเหนือเข่า
ฉ. ถุงเท้ายาวสกี ากี พับขอบไวใ้ ต้เข่า แตต่ ดิ พูส่ ีเลอื ดหมูข้างละ ๒ พู่
ช. รองเท้าหนงั หรือผ้าใบสีน้าตาลแก่ ไม่มีลวดลาย หุ้มสน้ ชนิดผกู

รปู ท่ี ๗๘ เคร่อื งแบบผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื สามัญร่นุ ใหญ่ ชาย

๖ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
- สานักการลูกเสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรยี น

เครื่องแบบผบู้ งั คับบัญชาลูกเสอื สามัญรนุ่ ใหญ่ หญิง ประกอบด้วย
ก. หมวกทรงอ่อนสเี ลือดหมู มีตราหน้าหมวกรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ ทาด้วยโลหะ
สีทอง เวลาสวมใหต้ ราหนา้ หมวกอยเู่ หนือคิว้ ซ้าย
ข. ผ้าผูกคอรูปสามเหล่ียมหน้าจั่ว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเคร่ืองแบบลูกเสือ แต่มีขลิบ
สีขาบขนาด ๒ เซนตเิ มตร ๒ ด้าน
ค. เส้ือคอพบั สีกากี แตอ่ ินทรธนูสเี ลือดหมู
ง. เขม็ ขดั หนังสีนา้ ตาล กวา้ ง ๓ เซนตเิ มตร หัวชนดิ หัวขดั ทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูป
ตราคณะลูกเสอื แห่งชาตภิ ายในกรอบชอ่ ชยั พฤกษ์
จ. กระโปรงสีกากี ยาวครง่ึ น่อง ไมม่ จี บี ชายกระโปรงไม่บาน
ฉ. ถุงเท้าส้นั สกี ากี
ช. รองเท้าหนังหรอื ผา้ ใบสนี า้ ตาลแก่ ไมม่ ลี วดลาย หุม้ สน้ ชนดิ ผกู

รปู ที่ ๗๙ เคร่อื งแบบผูบ้ งั คบั บญั ชาลูกเสอื สามัญรุ่นใหญ่ หญงิ

สารานุกรมลูกเสอื ๖๔
Scout Encyclopedia -

เคร่ืองแบบผบู้ ังคบั บญั ชาลกู เสอื วิสามญั เหลา่ เสนา

เครอ่ื งแบบผู้บงั คับบัญชาลูกเสอื วสิ ามัญ ชาย เหล่าเสนา ประกอบด้วย
ก. หมวกทรงอ่อนสีเขยี ว มีตราหน้าหมวกรูปตราคณะลูกเสอื แห่งชาติ ทาด้วยโลหะสที อง
เวลาสวมให้ตราหนา้ หมวกอยู่เหนือคิ้วซา้ ย
ข. เสอื้ คอพบั สกี ากี แตอ่ ินทรธนูสเี ขยี ว
ค. ผ้าผูกคอรูปสามเหล่ียมหน้าจ่ัว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ แต่มีขลิบ
สีขาบขนาด ๒ เซนตเิ มตร ๒ ด้าน
ง. กางเกงขาส้นั สกี ากีเหนือเข่า
จ. เข็มขัดหนงั สนี ้าตาล กวา้ ง ๔ เซนตเิ มตร หวั ชนดิ หวั ขดั ทาดว้ ยโลหะสีทอง มีลายดุนรูป
ตราคณะลกู เสอื แหง่ ชาติภายในกรอบช่อชยั พฤกษ์
ฉ. ถุงเท้ายาวสีกากี พบั ขอบไว้ใตเ้ ข่า แต่ติดพู่สีแดงข้างละ ๒ พู่
ช. รองเทา้ หนังหรือผ้าใบสนี ้าตาลแก่ ไม่มลี วดลาย หุ้มส้นชนดิ ผกู

รูปที่ ๘๐ เคร่ืองแบบผบู้ ังคับบัญชาลูกเสอื วิสามญั ชาย

๖๕ ๐๐ ปี ลกู เสือไทย
- สานกั การลูกเสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรียน

เครื่องแบบผู้บงั คบั บัญชาลูกเสือวิสามัญ หญงิ เหลา่ เสนา ประกอบดว้ ย
ก. หมวกทรงอ่อนสีเขียว มีตราหน้าหมวกรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ ทาด้วยโลหะสีทอง

เวลาสวมให้ตราหนา้ หมวกอยเู่ หนือค้ิวซ้าย
ข. เสื้อคอพับสีกากี แตอ่ นิ ทรธนูสเี ขียว
ค. ผ้าผูกคอรูปสามเหล่ียมหน้าจั่ว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเคร่ืองแบบลูกเสือ แต่มีขลิบ

สีขาบขนาด ๒ เซนตเิ มตร ๒ ด้าน
ง. กระโปรงสกี ากี ยาวครึ่งนอ่ ง ไมม่ จี ีบ ชายกระโปรงไมบ่ าน
จ. เขม็ ขัดหนังสนี ้าตาล กว้าง ๓ เซนตเิ มตร หัวชนดิ หัวขัดทาดว้ ยโลหะสีทอง มีลายดุนรูป

ตราคณะลูกเสือแห่งชาตภิ ายในกรอบชอ่ ชยั พฤกษ์
ฉ. ถุงเท้าสน้ั สีกากี
ช. รองเทา้ หนงั หรือผ้าใบสีน้าตาลแก่ ไมม่ ลี วดลาย หุ้มส้นชนดิ ผูก

รูปท่ี ๘๑ เคร่อื งแบบผบู้ ังคบั บัญชาลกู เสือวิสามญั หญิง

สารานุกรมลกู เสอื ๖๖
Scout Encyclopedia -

ผู้บงั คับบญั ชาลกู เสอื เหลา่ สมทุ ร

เครอ่ื งแบบผู้บังคบั บญั ชาลูกเสอื สามัญ เหลา่ สมุทร
เครือ่ งแบบผู้บงั คับบัญชาลูกเสอื สามัญเหลา่ สมทุ ร มีเคร่อื งแบบกากแี ละเคร่ืองแบบขาว
เครื่องแบบกากี ประกอบดว้ ย
ก. หมวกทรงหม้อตาลสีกากี กะบังดา ผ้าพันหมวกสีดา มีตราหน้าหมวกรูปตรา

คณะลกู เสือแห่งชาติ ประกอบด้วยรูปสมอเรือ ทาด้วยโลหะสีทอง
ข. เส้ือคอพับสกี ากี มอี ินทรธนูสเี ดยี วกบั เส้ือ
ค. กางเกงขาส้ันสกี ากเี หนอื เข่า
ง. เข็มขัดหนังสีน้าตาล กว้าง ๔ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง

มลี ายดุนรปู ตราคณะลูกเสอื แห่งชาติภายในกรอบช่อชัยพฤกษ์
จ. ถงุ เท้ายาวสกี ากี พบั ขอบไว้ใตเ้ ขา่ แต่ตดิ พสู่ เี ขียวข้างละ ๒ พู่
ฉ. รองเท้าหนงั หรือผ้าใบสนี า้ ตาลแก่ ไม่มลี วดลาย ห้มุ ส้นชนิดผูก

รปู ท่ี ๘๒ เครือ่ งแบบกากผี บู้ งั คบั บญั ชาลกู เสือสามัญ เหลา่ สมุทร

๖๗ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
0 สานักการลกู เสือ ยุวกาชาด และกจิ การนักเรยี น

เครือ่ งแบบขาว ประกอบด้วย
ก. หมวกทรงหม้อตาลสีขาว กะบังดา ผ้าพันหมวกสีดา มีตราหน้าหมวกรูปตรา

คณะลูกเสอื แหง่ ชาติ ประกอบดว้ ยรปู สมอเรอื ทาดว้ ยโลหะสที อง
ข. เสือ้ คอพับสขี าว มอี นิ ทรธนสู ีเดยี วกบั เสื้อ
ค. กางเกงขาสัน้ สีขาวเหนอื เข่า
ง. เขม็ ขดั สีขาว กว้าง ๔ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูป

ตราคณะลกู เสอื แห่งชาติภายในกรอบช่อชัยพฤกษ์
จ. ถุงเท้ายาวสีขาว พับขอบไวใ้ ตเ้ ข่า แต่ตดิ พสู่ เี ขยี วขา้ งละ ๒ พู่
ฉ. รองเทา้ หนงั หรอื ผา้ ใบสดี า ไมม่ ีลวดลาย หุ้มสน้ ชนดิ ผูก

รปู ท่ี ๘๓ เครื่องแบบขาวผบู้ ังคบั บญั ชาลูกเสอื สามัญ เหล่าสมทุ ร

สารานุกรมลกู เสอื ๖๘
Scout Encyclopedia 0

เครอื่ งแบบผู้บังคบั บญั ชาลูกเสอื สามญั รุน่ ใหญ่ เหล่าสมทุ ร

เคร่ืองแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ เหล่าสมุทร มีเครื่องแบบกากีและเคร่ืองแบบ
ขาว

เครอ่ื งแบบกากี ประกอบดว้ ย
ก. หมวกทรงหม้อตาลสีกากี กะบังดา ผ้าพันหมวกสีเลือดหมู มีตราหน้าหมวกรูป

ตราคณะลกู เสอื แหง่ ชาติ ประกอบด้วยรปู สมอเรือ ทาดว้ ยโลหะสีทอง
ข. เสือ้ คอพบั สกี ากี มีอนิ ทรธนูสีเดยี วกบั เสอื้
ค. กางเกงขาสัน้ สีกากีเหนอื เข่า
ง. เข็มขัดหนังสีน้าตาล กว้าง ๔ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง

มีลายดุนรูปตราคณะลกู เสอื แห่งชาตภิ ายในกรอบช่อชัยพฤกษ์
จ. ถุงเท้ายาวสีกากี พบั ขอบไว้ใต้เขา่ แตต่ ดิ พสู่ ีเลอื ดหมขู ้างละ ๒ พู่
ฉ. รองเท้าหนงั หรือผา้ ใบสนี า้ ตาลแก่ ไมม่ ลี วดลาย ห้มุ สน้ ชนดิ ผูก

รูปท่ี ๘๔ เครือ่ งแบบกากีผ้บู งั คับบัญชาลูกเสือสามัญรนุ่ ใหญ่ เหล่าสมุทร

๖๙ ๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย
0 สานักการลกู เสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรยี น

เครื่องแบบขาว ประกอบดว้ ย
ก. หมวกทรงหม้อตาลสีขาว กะบังดา ผ้าพันหมวกสีเลือดหมู มีตราหน้าหมวกรูปตรา

คณะลูกเสือแหง่ ชาติ ประกอบด้วยรปู สมอเรือ ทาด้วยโลหะสีทอง
ข. เสื้อคอพบั สขี าว มีอนิ ทรธนสู เี ดยี วกบั เสื้อ
ค. กางเกงขาสัน้ สีขาวเหนือเขา่
ง. เข็มขัดหนังสขี าว กว้าง ๔ เซนติเมตร หัวชนิดหวั ขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุน

รปู ตราคณะลูกเสือแหง่ ชาติภายในกรอบช่อชยั พฤกษ์
จ. ถุงเทา้ ยาวสขี าว พับขอบไว้ใต้เขา่ แต่ติดพสู่ ีเลอื ดหมขู ้างละ ๒ พู่
ฉ. รองเท้าหนงั หรือผา้ ใบสีดา ไมม่ ีลวดลาย หุม้ ส้นชนดิ ผกู

รปู ที่ ๘๕ เครื่องแบบขาวผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสอื สามญั รนุ่ ใหญ่ เหล่าสมุทร

สารานุกรมลูกเสอื ๗๐
Scout Encyclopedia 0

เครื่องแบบผูบ้ ังคับบัญชาลูกเสือวสิ ามัญ เหลา่ สมทุ ร
เครอื่ งแบบผ้บู ังคบั บัญชาลูกเสอื วิสามญั เหลา่ สมทุ ร มเี ครื่องแบบกากีและเครอ่ื งแบบขาว
เครอื่ งแบบกากี ประกอบดว้ ย
ก. หมวกทรงหม้อตาลสีกากี กะบังดา ผ้าพันหมวกสีเขียว มีตราหน้าหมวกรูปตรา

คณะลกู เสอื แห่งชาติ ประกอบดว้ ยรปู สมอเรือ ทาด้วยโลหะสที อง
ข. เสือ้ คอพบั สีกากี มีอนิ ทรธนสู เี ดยี วกบั เสื้อ
ค. กางเกงขาสั้นสกี ากเี หนอื เขา่
ง. เข็มขัดหนังสีน้าตาล กว้าง ๔ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง

มลี ายดุนรูปตราคณะลกู เสอื แหง่ ชาตภิ ายในกรอบชอ่ ชยั พฤกษ์
จ. ถุงเทา้ ยาวสีกากี พับขอบไว้ใต้เขา่ แตต่ ิดพู่สีแดงข้างละ ๒ พู่
ฉ. รองเท้าหนังหรือผา้ ใบสีน้าตาล ไมม่ ลี วดลาย หุ้มสน้ ชนดิ ผูก

รูปที่ ๘๖ เครื่องแบบกากผี ู้บงั คบั บัญชาลูกเสือวิสามัญ เหล่าสมทุ ร

๗ ๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย
0 สานกั การลูกเสอื ยุวกาชาด และกจิ การนักเรยี น

เครื่องแบบขาว ประกอบด้วย
ก. หมวกทรงหม้อตาลสีขาว กะบังดา ผ้าพันหมวกสีเขียว มีตราหน้าหมวกรูปตรา

คณะลกู เสือแห่งชาติ ประกอบดว้ ยรปู สมอเรือ ทาด้วยโลหะสที อง
ข. เส้อื คอพบั สีขาว มอี ินทรธนูสเี ดียวกบั เสื้อ
ค. กางเกงขาสั้นสีขาวเหนือเข่า
ง. เข็มขัดสีขาว กว้าง ๔ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุน

รูปตราคณะลกู เสือแหง่ ชาตภิ ายในกรอบช่อชยั พฤกษ์
จ. ถุงเทา้ ยาวสีขาว พบั ขอบไวใ้ ต้เข่า แตต่ ิดพ่สู แี ดงข้างละ ๒ พู่
ฉ. รองเท้าหนงั หรือผ้าใบสีดา ไม่มีลวดลาย หุม้ สน้ ชนดิ ผกู

รปู ท่ี ๘๗ เครอ่ื งแบบขาวผูบ้ งั คบั บญั ชาลกู เสือวสิ ามัญ เหลา่ สมุทร

สารานุกรมลูกเสือ ๗๒
Scout Encyclopedia 0

ผูบ้ ังคบั บญั ชาลูกเสอื เหล่าอากาศ

เคร่ืองแบบผ้บู ังคับบัญชาลูกเสือสามัญ ชาย เหล่าอากาศ
เคร่อื งแบบผบู้ ังคับบญั ชาลกู เสือสามญั ชาย เหล่าอากาศ ประกอบดว้ ย

ก. หมวกมี ๒ ชนิด คือ หมวกปีกกว้างสีเทา มีตราหน้าหมวกรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ
มีรปู ปกี นก ๒ ขา้ ง ทาด้วยโลหะสที อง ติดเหนอื ขอบหมวก (อยู่ในระหวา่ งการพจิ ารณาอนมุ ัติ)

หมวกทรงอ่อนสีเทามีตราหนา้ หมวกรปู ตราคณะลูกเสือแห่งชาติ มีรปู ปีกนก ๒ ข้าง
ทาด้วยโลหะสที อง ติดเหนือขอบหมวก เวลาสวมให้ตราหนา้ หมวกอยู่เหนือคว้ิ ซ้าย

ข. เส้อื คอพบั สเี ทา มอี ินทรธนูสีเดยี วกับเสอ้ื
ค. ผ้าผูกคอ ผ้าผูกคอรูปสามเหลี่ยมหน้าจ่ัว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเคร่ืองแบบลูกเสือ
แตม่ ีขลบิ สขี าบขนาด ๒ เซนติเมตร ๒ ด้าน
ง. กางเกงขาสน้ั สีเทาเหนือเข่า
จ. เข็มขัดหนงั สีดา กว้าง ๔ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูป
ตราคณะลูกเสอื แห่งชาติภายในกรอบชอ่ ชัยพฤกษ์
ฉ. ถงุ เท้ายาวสีกากี พับขอบไว้ใต้เขา่ แตต่ ิดพู่สีเขียว ขา้ งละ ๒ พู่
ช. รองเท้าหนังหรือผา้ ใบสดี า ไม่มลี วดลาย ห้มุ ส้นชนดิ ผกู

รูปท่ี ๘๘ เครอ่ื งแบบผ้บู งั คบั บัญชาลูกเสือสามัญ รูปท่ี ๘๙ เครอ่ื งแบบผบู้ งั คบั บัญชาลกู เสอื สามัญ
เหลา่ อากาศ ชายสวมหมวกทรงออ่ น(เบเร่) เหลา่ อากาศ ชายสวมหมวกปกี

๗ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
0 สานักการลกู เสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรยี น

เคร่ืองแบบผบู้ งั คบั บัญชาลูกเสือสามัญ หญงิ เหลา่ อากาศ
เคร่อื งแบบผู้บังคบั บัญชาลูกเสือสามัญ หญงิ เหล่าอากาศ ประกอบด้วย
ก. หมวกมี ๒ ชนิด คือ หมวกปีกกว้างสีเทา มีตราหน้าหมวกรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ

มีรูปปกี นก ๒ ขา้ ง ทาดว้ ยโลหะสที อง ติดเหนือขอบหมวก (อยู่ในระหวา่ งการพิจารณาอนมุ ตั ิ)
หมวกทรงออ่ นสีเทามตี ราหนา้ หมวกรปู ตราคณะลกู เสอื แหง่ ชาติ มีรูปปีกนก ๒ ข้าง

ทาด้วยโลหะสที อง ติดเหนือขอบหมวก เวลาสวมให้ตราหน้าหมวกอยู่เหนือค้ิวซ้าย
ข. เสื้อคอพบั สเี ทา มีอินทรธนูสเี ดียวกับเส้ือ
ค. ผา้ ผกู คอรูปสามเหล่ียมหน้าจั่ว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเคร่ืองแบบลูกเสือ แต่มีขลิบ

สีขาบขนาด ๒ เซนติเมตร ๒ ด้าน
ง. กระโปรงสเี ทา สเี ดียวกับเสอื้
จ. เข็มขัดหนังสีดา กว้าง ๓ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุน

รปู ตราคณะลกู เสอื แห่งชาตภิ ายในกรอบชอ่ ชยั พฤกษ์
ฉ. ถงุ เท้าส้นั แบบพับสีเทา
ช. รองเท้าหนงั หรอื ผา้ ใบสดี า ไม่มีลวดลาย หมุ้ สน้ ชนิดผูก

รูปที่ ๙๐ เคร่ืองแบบผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสอื สามัญ รปู ท่ี ๙๑ เครอ่ื งแบบผบู้ ังคบั บัญชาลกู เสอื สามัญ
เหล่าอากาศ หญิง สวมหมวกทรงอ่อน(เบเร)่ เหล่าอากาศ หญงิ สวมหมวกปกี

สารานุกรมลูกเสือ ๗๔
Scout Encyclopedia 0

เครอ่ื งแบบผู้บังคับบญั ชาลูกเสอื สามญั รุน่ ใหญ่ ชาย เหลา่ อากาศ
เครื่องแบบผบู้ งั คับบัญชาลูกเสือสามัญร่นุ ใหญ่ ชาย เหล่าอากาศ ประกอบด้วย
ก. หมวกมี ๒ ชนิด คือ หมวกปีกกว้างสีเทา มีตราหน้าหมวกรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ

มรี ปู ปกี นก ๒ ขา้ ง ทาดว้ ยโลหะสีทอง ตดิ เหนือขอบหมวก (อยูใ่ นระหว่างการพิจารณาอนมุ ัติ)
หมวกทรงอ่อนสีเทามีตราหนา้ หมวกรูปตราคณะลกู เสอื แห่งชาติ มีรปู ปีกนก ๒ ข้าง

ทาดว้ ยโลหะสีทอง ติดเหนอื ขอบหมวก เวลาสวมให้ตราหนา้ หมวกอยู่เหนือคิ้วซา้ ย
ข. เสอื้ คอพับสีเทา แตอ่ นิ ทรธนูสเี ลือดหมู
ค. ผ้าผูกคอ ผ้าผูกคอรูปสามเหล่ียมหน้าจั่ว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ

แต่มีขลบิ สขี าบขนาด ๒ เซนตเิ มตร ๒ ดา้ น
ง. กางเกงขาส้นั สีเทาเหนอื เขา่
จ. เข็มขัดหนงั สดี า กว้าง ๔ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูป

ตราคณะลูกเสือแห่งชาติภายในกรอบช่อชยั พฤกษ์
ฉ. ถงุ เท้ายาวสีเทา พับขอบไว้ใตเ้ ขา่ แตต่ ดิ พ่สู เี ลอื ดหมู ข้างละ ๒ พู่
ช. รองเท้าหนังหรอื ผ้าใบสีดา ไม่มีลวดลาย หมุ้ ส้นชนิดผูก

รูปที่ ๙๒ เคร่อื งแบบผบู้ งั คบั บัญชาลกู เสือ รูปท่ี ๙๓ เคร่อื งแบบผูบ้ งั คบั บัญชาลูกเสือ
สามัญรนุ่ ใหญ่ เหล่าอากาศ ชาย สวมหมวกทรงอ่อน สามญั รนุ่ ใหญ่ เหลา่ อากาศ ชาย สวมหมวกปกี

๗๕ ๐๐ ปี ลกู เสือไทย
0 สานกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรยี น

เครอื่ งแบบผบู้ งั คับบัญชาลูกเสือสามัญร่นุ ใหญ่ หญิง เหลา่ อากาศ
เครื่องแบบผู้บังคับบญั ชาลูกเสอื สามญั รุน่ ใหญ่ หญิง เหลา่ อากาศ ประกอบดว้ ย
ก. หมวกมี ๒ ชนิด คือ หมวกปีกกว้างสีเทา มีตราหน้าหมวกรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ

มรี ปู ปกี นก ๒ ขา้ ง ทาดว้ ยโลหะสที อง ตดิ เหนอื ขอบหมวก (อย่ใู นระหวา่ งการพจิ ารณาอนุมัติ)
หมวกทรงอ่อนสเี ทามีตราหน้าหมวกรปู ตราคณะลกู เสือแห่งชาติ มีรปู ปีกนก ๒ ข้าง

ทาด้วยโลหะสที อง ติดเหนือขอบหมวก เวลาสวมให้ตราหน้าหมวกอยู่เหนือคว้ิ ซา้ ย
ข. เส้อื คอพับสเี ทา แตอ่ ินทรธนูสีเลอื ดหมู
ค. ผ้าผกู คอรูปสามเหล่ียมหน้าจั่ว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ แต่มีขลิบ

สีขาบขนาด ๒ เซนตเิ มตร ๒ ดา้ น
ง. กระโปรงสีเทา สีเดยี วกับเสอื้
จ. เข็มขัดหนังสีดา กว้าง ๓ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุน

รปู ตราคณะลูกเสือแหง่ ชาตภิ ายในกรอบชอ่ ชยั พฤกษ์
ฉ. ถงุ เทา้ สน้ั แบบพับสเี ทา
ช. รองเทา้ หนังหรือผา้ ใบสีดา ไม่มีลวดลาย หุ้มส้นชนิดผูก

รูปที่ ๙๔ เครื่องแบบผบู้ ังคบั บัญชาลูกเสอื สามญั รนุ่ ใหญ่ รปู ท่ี ๙๕ เครอื่ งแบบผบู้ ังคบั บญั ชาลูกเสอื สามัญร่นุ ใหญ่

เหลา่ อากาศ หญงิ สวมหมวกทรงออ่ น (เบเร่) เหลา่ อากาศ หญงิ สวมหมวกปีก

สารานุกรมลูกเสอื ๗๖
Scout Encyclopedia 0

เครื่องแบบผู้บังคับบญั ชาลกู เสอื วสิ ามัญ ชาย เหลา่ อากาศ
เคร่ืองแบบผู้บงั คบั บัญชาลูกเสอื วสิ ามัญ ชาย เหล่าอากาศ ประกอบด้วย
ก. หมวกมี ๒ ชนดิ คือ หมวกปกี กว้างสเี ทา มีตราหน้าหมวกรปู ตราคณะลูกเสือแห่งชาติ มีรูป

ปกี นก ๒ ข้าง ทาดว้ ยโลหะสีทอง ตดิ เหนอื ขอบหมวก (อย่ใู นระหว่างการพจิ ารณาอนุมัติ)
หมวกทรงอ่อนสเี ทามตี ราหนา้ หมวกรูปตราคณะลกู เสือแหง่ ชาติ มีรปู ปกี นก ๒ ข้าง

ทาดว้ ยโลหะสที อง ติดเหนือขอบหมวก เวลาสวมให้ตราหนา้ หมวกอยู่เหนือค้วิ ซ้าย
ข. เส้ือคอพับสีเทา แต่มีอินทรธนสู เี ขียว
ค. ผ้าผูกคอรูปสามเหล่ียมหน้าจั่ว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ มีขลิบสีขาบ

ขนาด ๒ เซนตเิ มตร ๒ ด้าน
ง. กางเกงขาสัน้ สเี ทาเหนือเข่า
จ. เข็มขดั หนงั สดี า กวา้ ง ๔ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูปตรา

คณะลูกเสอื แห่งชาติภายในกรอบชอ่ ชัยพฤกษ์
ฉ. ถุงเท้ายาวสีเทา พบั ขอบไวใ้ ตเ้ ข่า แตต่ ิดพู่สีแดงข้างละ ๒ พู่
ช. รองเทา้ หนังหรอื ผา้ ใบสีดา ไม่มลี วดลาย หุ้มส้นชนิดผกู

รปู ที่ ๙๖ เครื่องแบบผูบ้ งั คบั บัญชาลูกเสือวิสามญั รูปท่ี ๙๗ เคร่อื งแบบผูบ้ งั คบั บัญชาลูกเสือวิสามัญ
เหล่าอากาศ ชาย สวมหมวกทรงออ่ น เหลา่ อากาศ ชาย สวมหมวกปกี

๗๗ ๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย
0- สานกั การลูกเสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรยี น

เคร่อื งแบบผู้บงั คบั บญั ชาลูกเสอื วสิ ามญั หญิง เหลา่ อากาศ ประกอบด้วย
ก. หมวกมี ๒ ชนิด คือ หมวกปกี กว้างสีเทา มีตราหนา้ หมวกรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ มีรูป

ปกี นก ๒ ข้าง ทาดว้ ยโลหะสที อง ติดเหนอื ขอบหมวก (อย่ใู นระหวา่ งการพจิ ารณาอนมุ ตั ิ)
หมวกทรงอ่อนสีเทามตี ราหน้าหมวกรปู ตราคณะลกู เสอื แห่งชาติ มรี ูปปกี นก ๒ ข้าง ทาด้วย

โลหะสีทอง ตดิ เหนอื ขอบหมวก เวลาสวมใหต้ ราหน้าหมวกอยเู่ หนือค้ิวซ้าย
ข. เส้ือคอพับสเี ทา แต่มอี ินทรธนูสเี ขียว
ค. ผ้าผูกคอรูปสามเหล่ียมหน้าจ่ัว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ มีขลิบสีขาบ

ขนาด ๒ เซนตเิ มตร ๒ ด้าน
ง. กระโปรงสีเทา สีเดยี วกบั เส้ือ
จ. เข็มขดั หนงั สดี า กว้าง ๓ เซนติเมตร หวั ชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุนรูปตรา

คณะลกู เสอื แหง่ ชาติภายในกรอบช่อชัยพฤกษ์
ฉ. ถุงเทา้ สน้ั แบบพับสีเทา
ช. รองเทา้ หนงั หรอื ผา้ ใบสดี า ไม่มีลวดลาย หุม้ สน้ ชนิดผกู

รูปท่ี ๙๘ เครอื่ งแบบผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสอื วสิ ามญั รูปท่ี ๙๙ เคร่ืองแบบผบู้ งั คบั บัญชาลกู เสอื วสิ ามัญ
เหลา่ อากาศ หญงิ สวมหมวกทรงอ่อน(เบเร)่ เหลา่ อากาศ หญงิ สวมหมวกปกี

เอกสารอ้างอิง

ประยทุ ธ์ สทิ ธิพันธ์. (๒๕๑๔). หนังสือประวตั ิศาสตรล์ ูกเสือ ๔ แผ่นดิน. กรงุ เทพ ฯ หนา้ ๑๓.
คณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ, สานักงาน. (๒๕๓๘). กฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ.

พมิ พ์ครั้งท่ี ๑๗. กรงุ เทพ ฯ : โรงพิมพ์ครุ สุ ภาลาดพร้าว.

สารานุกรมลูกเสอื ๗๘
Scout Encyclopedia 0-

เคร่อื งแบบลกู เสือ

ความหมาย

เครอื่ งแบบลกู เสือ คือ เคร่อื งแต่งกายท่ีกาหนดให้ลูกเสือ แต่ละเหล่า แต่ละประเภทแต่ง เม่ือ
ต้องดาเนนิ กจิ กรรมต่าง ๆ ทางลูกเสอื โดยมีข้อกาหนดอยู่ในกฎกระทรวงวา่ ด้วยเคร่ืองแบบลูกเสือ

ความเป็นมา

เครื่องแบบลูกเสือเม่ือแรกเริ่มของประเทศนั้น มาจากพระราชดาริของพระบาทสมเด็จ

พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยให้นักเรียนมหาดเล็กหลวงชัพน์ บุนนาค เป็นผู้ทดลองใส่ชุดลูกเสือให้

ทรงทอดพระเนตร ต่อมาได้ทรงประกาศไว้ในข้อบังคับลักษณะปกครองลูกเสือ ร.ศ. ๑๓๐ หมวด ๘

เครือ่ งแต่งตัว ขอ้ ๔๕ เครือ่ งแตง่ ตวั ลูกเสือให้มีดงั ต่อไปนี้

“๑. มีหมวกสักหลาด ใบกว้างพับใบข้างขวาข้ึนไปกลัดไว้กับตัวหมวก มีผ้าฤๅแพรจีบ

เปนดอกไม้ วงกลมกว้าง ๔ เซนติเมเตอร์ที่เส้นสูนย์ติดข้างขวาหมวกทับใบที่พับ มีตราหน้าเสือทา

ดว้ ยทองเหลืองตดิ บนดอกไม้ มผี ้ากวา้ ง ๒ เซนติเมเตอรพ์ ันหมวกมีสายรัดคางหนังดา

ส่วนสีผ้าจีบดอกไม้และผ้าพันหมวกนั้นให้ใช้สีต่าง ๆ กันเพ่ือเปนที่สังเกตเห็นได้ถนัด

ดังต่อไปนี้ คือ

กรงุ เทพ ฯ เหลือง นครไชยศรี น้าเงนิ

ราชบุรี ฟา้ กรุงเก่า แดง

นครสวรรค์ เขียว พศิ ณุโลก มว่ ง

พายพั บานเย็น อดุ ร เลือดหมู

อิสาณ ดินแดง (กากี) เพช็ รบรู ณ์ เทา

นครราชสมี า แดงกับขาว ปราจณิ บุรี แดงกับเหลือง

จนั ทบรุ ี เหลืองกบั ฟ้า ชมุ พร น้าเงินกบั เหลือง

นครศรีธรรมราช เขยี วกบั มว่ ง ปตั ตานี เขียวกับเหลือง

ภูเกจ็ เขยี วกับขาว

แต่ถ้าแม้กองใดได้รับพระราชทานนามพิเศษเปนเกียรติยศแล้ว ก็ให้ใช้ผ้าลายเสือกว้าง ๒

เซนติเมเตอร์ พนั หมวกแทนผา้ สีของมณฑล แต่ดอกไมผ้ ้าจบี คงเปนอย่างเดิม

๒. มีเส้ือรูปเส้ือเช้ิตคอพับผ้าสีดินแดง (กากี) มีดุมเขาที่คอ ๑ ท่ีน่าอก ๒ มีกระเป๋าทั้งสอง

ข้าง มใี บปกกระเปา๋ ดุมกลดั

๗๙ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรียน

๓. มผี ้าพนั คอสีดาประมาณ ๗๐ เซนติเมเตอร์ ๔ เหลี่ยม พับแทยงมุมเสียก่อน แล้วจึงพันคอ
รอบเดียว ชายผกู กันขา้ งนา่ หอ้ ยลงมาทน่ี า่ อก

๔. มกี างเกงสีดา รูปกางเกงไทย ขาสัน้ เพียงเสมอสบ้าหวั เข่า
๕. มเี ข็มขดั หนงั สีเหลือง
๖. มีถงุ เท้ายาวสดี า สรวมรดั ไวเ้ พียงใตเ้ ข่าลงมา
๗. มีรองเท้าหนังสีดา
ถงุ เท้าและรองเทา้ ถา้ ผ้กู ากบั เหน็ สมควรจะให้งดเสียไม่สรวมกไ็ ด้ ”
เครือ่ งแบบลกู เสือ ได้มกี ารเปล่ียนแปลงหลายคร้ังจนมาถึงปจั จบุ ัน

รปู ที่ ๑๐๐ ลกู เสอื ในอดตี

ต่อมาภายหลัง เครื่องแบบลูกเสือ ได้มีการปรับเปล่ียนเช่นเดียวกับเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือ
จนมาถึงปัจจุบัน เครื่องแบบลกู เสอื มีลักษณะดังต่อไปนี้

สารานุกรมลูกเสอื ๘๐
Scout Encyclopedia

เครอื่ งแบบลูกเสอื เหล่าเสนา

เครอ่ื งแบบลกู เสอื สารอง

เครอ่ื งแบบลกู เสอื สารอง ตามกฎกระทรวง ว่าด้วยเครื่องแบบลกู เสือ ประกอบดว้ ย
ก. หมวกทรงกลมมีกะบังหน้าหมวก ทาด้วยผ้าสีกรมท่า เมื่อเข้าพิธีประจากองแล้ว มีตรา
หนา้ หมวกรูปหน้าเสือและอักษรใต้หน้าเสือวา่ "ลูกเสือ" สีเหลือง
ข. ผา้ ผูกคอรปู สามเหล่ียมหน้าจั่ว สีตามที่ผู้บังคับบัญชาลูกเสือแต่ละโรงเรียนกาหนด และมี
ห่วงสวมผ้าผูกคอซ่งึ ไม่ใชห่ ว่ งกิลเวลล์
ค. เสอ้ื แขนสน้ั แบบและสีตามทผ่ี ู้บงั คบั บัญชาลกู เสอื แตล่ ะโรงเรยี นกาหนด
ง. เข็มขัดหนังสีน้าตาล กว้างไม่เกิน ๓ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัด ทาด้วยโลหะสีทอง
มลี ายดุนรูปตราคณะลูกเสือแหง่ ชาตภิ ายในกรอบชอ่ ชัยพฤกษ์
จ. กางเกงขาสั้น แบบและสตี ามทผ่ี บู้ งั คับบัญชาลูกเสอื แตล่ ะโรงเรยี นกาหนด
ฉ. ถงุ เทา้ รองเทา้ ชนดิ และสตี ามทผี่ บู้ ังคับบญั ชาลูกเสอื แตล่ ะโรงเรียนกาหนด

รปู ที่ ๑๐๑ เครอื่ งแบบลูกเสอื สารอง

๘ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
0- สานักการลูกเสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรยี น

เคร่ืองแบบลูกเสอื สามญั

เครื่องแบบลกู เสอื สามญั ตามกฎกระทรวง วา่ ดว้ ยเครื่องแบบลกู เสือ ประกอบด้วย
ก. หมวกปีกกว้างสีกากี พบั ปีกขา้ งขวาขึน้ ประดบั ด้วยดอกจนั ช้นั เดียว กลางดอกจันมีรปู ตรา
คณะลูกเสอื แหง่ ชาติ ทาด้วยโลหะสีทอง
ข. เสือ้ คอพับแขนส้นั สีกากี มอี ินทรธนสู ีเดยี วกับเสอ้ื
ค. ผา้ ผกู คอรปู สามเหลี่ยมหน้าจว่ั สีตามกฎกระทรวงวา่ ด้วยเคร่ืองแบบลกู เสอื และมีหว่ ง
สวมผา้ ผกู คอซึง่ ไมใ่ ชห่ ่วงกลิ เวลล์
ง. กางเกงขาสนั้ สีกากเี หนอื เข่า
จ. เข็มขดั หนงั สีน้าตาล กวา้ งไม่เกิน ๓ เซนติเมตร หวั ชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง
มีลายดุนรปู ตราคณะลกู เสือแหง่ ชาตภิ ายในกรอบช่อชยั พฤกษ์
ฉ. ถุงเทา้ ยาวสกี ากี พบั ขอบไว้ใตเ้ ข่า
ช. รองเทา้ หนงั หรือผ้าใบสีน้าตาลแก่ ไม่มลี วดลาย หุ้มส้นชนิดผกู

สารานุกรมลูกเสอื รปู ท่ี ๑๐๒ เครือ่ งแบบลูกเสอื สามญั เหลา่ เสนา
Scout Encyclopedia
๘๒
0-

เครื่องแบบลูกเสอื สามัญร่นุ ใหญ่
เครื่องแบบลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่ ตามกฎกระทรวง ว่าดว้ ยเครอื่ งแบบลกู เสือ ประกอบดว้ ย
ก. หมวกทรงอ่อนสเี ลือดหมู มีตราหน้าหมวกรปู ตราคณะลกู เสอื แห่งชาติ ทาด้วยโลหะ

สีทอง เวลาสวมใหต้ ราหนา้ หมวกอยเู่ หนือค้ิวซ้าย
ข. เสื้อคอพบั แขนสั้น สกี ากี แต่อินทรธนูสีเลอื ดหมูปลายอินทรธนมู ีอกั ษร ล.ญ.สีเหลือง
ค. ผ้าผูกคอรปู สามเหล่ยี มหน้าจว่ั สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเคร่ืองแบบลกู เสือ และมีหว่ ง

สวมผ้าผกู คอซ่งึ ไมใ่ ช่หว่ งกลิ เวลล์
ง. กางเกงขาสั้นสีกากีเหนอื เขา่
จ. เข็มขัด หนงั สนี า้ ตาล กว้างไม่เกิน ๓ เซนติเมตร หวั ชนดิ หัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง

มลี ายดนุ รูปตราคณะลกู เสอื แห่งชาติภายในกรอบชอ่ ชยั พฤกษ์
ฉ. ถุงเท้ายาวสีกากี พับขอบไวใ้ ต้เข่า แต่ตดิ พสู่ ีเลือดหมูขา้ งละ ๒ พู่
ช. รองเท้าหนงั หรือผ้าใบสนี ้าตาลแก่ ไมม่ ลี วดลาย หมุ้ สน้ ชนดิ ผกู

รปู ที่ ๑๐๓ เครือ่ งแบบลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่ เหลา่ เสนา

๘ ๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย
40 สานักการลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรียน

เครือ่ งแบบลูกเสือวิสามัญ
เคร่อื งแบบลูกเสือวิสามัญ ตามกฎกระทรวง ว่าดว้ ยเครอ่ื งแบบลูกเสือ ประกอบด้วย
ก. หมวกทรงอ่อนสีเขียว มีตราหน้าหมวกรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ ทาด้วยโลหะ

สที อง เวลาสวมใหต้ ราหน้าหมวกอยเู่ หนอื ค้วิ ซา้ ย
ข. เส้อื คอพับแขนสั้นสีกากี แตอ่ ินทรธนูสเี ขยี ว ปลายอินทรธนูมีอักษร ล.ว. สีเหลอื ง
ค. ผ้าผูกคอรูปสามเหลยี่ มหนา้ จ่วั สตี ามกฎกระทรวงวา่ ด้วยเครื่องแบบลูกเสือ และมีหว่ ง

สวมผา้ ผกู คอซึง่ ไม่ใชห่ ว่ งกลิ เวลล์
ง. กางเกงขาสั้นสีกากีเหนอื เขา่
จ. เขม็ ขัด หนงั สนี า้ ตาล กว้างไมเ่ กิน ๓ เซนติเมตร หัวชนิดหวั ขัดทาด้วยโลหะสที อง

มลี ายดุนรปู ตราคณะลูกเสอื แหง่ ชาติภายในกรอบช่อชัยพฤกษ์
ฉ. ถงุ เทา้ ยาวสกี ากี พับขอบไวใ้ ต้เขา่ แตต่ ดิ พู่สแี ดงข้างละ ๒ พู่
ช. รองเทา้ หนงั หรือผา้ ใบสนี ้าตาลแก่ ไมม่ ีลวดลาย หมุ้ สน้ ชนิดผกู

สารานุกรมลกู เสือ รูปที่ ๑๐๔ เครอื่ งแบบลูกเสอื วิสามัญ เหลา่ เสนา
Scout Encyclopedia
๘๔
54

เคร่อื งแบบลกู เสือ เหล่าสมทุ ร

เครื่องแบบลกู เสือสามัญ เหลา่ สมุทร

เครื่องแบบลกู เสือสามัญ เหล่าสมุทร ตามกฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ ประกอบด้วย
เครอ่ื งแบบกากีและเคร่อื งแบบขาว

เคร่ืองแบบกากี ประกอบด้วย
ก. หมวกกะลาสีสีกากีทาด้วยผ้า ผ้าพันหมวกสีดา และมีรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ
สที องกากับหนา้ และหลงั ปลายแถบท้งั สองขา้ งตดั ชายเป็นรปู หางนกแซงแซว
ข. เสื้อกะลาสีแขนส้ันสกี ากี
ค. เสือ้ ชั้นในคอกลม แขนสนั้ สีขาว
ง. ผ้าผูกคอสดี ารปู สามเหลีย่ มผกู แบบกะลาสี
จ. กางเกงขาสนั้ สีกากีเหนอื เขา่
ฉ. เขม็ ขดั หนงั สนี า้ ตาล กว้างไมเ่ กนิ ๓ เซนติเมตร หวั ชนดิ หวั ขัดทาดว้ ยโลหะสที อง มี
ลายดนุ รปู ตราคณะลูกเสือแห่งชาตภิ ายในกรอบช่อชัยพฤกษ์
ช. ถุงเท้ายาวสกี ากี พบั ขอบไว้ใต้เข่า แต่ติดพสู่ แี ดงข้างละ ๒ พู่
ซ. รองเทา้ หนังหรอื ผ้าใบสีน้าตาลแก่ ไม่มลี วดลาย หุ้มสน้ ชนิดผูก

รูปที่ ๑๐๕ เคร่อื งแบบกากลี ูกเสอื สามญั เหลา่ สมทุ ร

๘๕ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
III8 สานักการลูกเสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น

เครื่องแบบขาว ประกอบดว้ ย
ก. หมวกกะลาสีสีขาวทาด้วยผ้า ผ้าพันหมวกสีดา และมีรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ
สีทองกากับหน้าและหลงั ปลายแถบทั้งสองข้างตัดชายเป็นรปู หางนกแซงแซว
ข. เสอ้ื กะลาสีแขนสัน้ สขี าว แตป่ กคอดา้ นบนทาดว้ ยผ้าสกี รมท่า มีแถบผ้าสีขาวทาบสอง
แถบ
ค. เสอ้ื ชนั้ ในคอกลม แขนสัน้ สขี าว
ง. ผ้าผูกคอสีดารูปสามเหลี่ยมผูกแบบกะลาสี
จ. กางเกงขาสน้ั สขี าวเหนือเขา่
ฉ. เขม็ ขดั หนงั สีขาว กวา้ งไม่เกิน ๓ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัดทาดว้ ยโลหะสที อง
มลี ายดุนรปู ตราคณะลูกเสอื แหง่ ชาตภิ ายในกรอบช่อชยั พฤกษ์
ช. ถงุ เท้ายาวสีขาว พบั ขอบไว้ใต้เขา่ แต่ติดพู่สีเลอื ดหมู ข้างละ ๒ พู่
ซ. รองเท้าหนงั หรือผ้าใบสีดา ไม่มีลวดลาย หมุ้ สน้ ชนดิ ผูก

สารานุกรมลูกเสือ รปู ท่ี ๑๐๖ เครือ่ งแบบขาวลกู เสอื สามัญ เหล่าสมุทร
Scout Encyclopedia
๘๖
99II

เคร่ืองแบบลูกเสอื สามญั ร่นุ ใหญ่ เหล่าสมุทร

เครื่องแบบลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ เหล่าสมุทร ตามกฎกระทรวง ว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ
ประกอบด้วยเคร่อื งแบบกากีและเครือ่ งแบบขาว

เครื่องแบบกากี ประกอบดว้ ย
ก. หมวกกะลาสสี ีกากีทาด้วยผา้ ผ้าพนั หมวกสีเลอื ดหมู และมีรปู ตราคณะลูกเสือแห่งชาติ
สที องกากับหน้าและหลงั ปลายแถบทัง้ สองขา้ งตดั ชายเปน็ รูปหางนกแซงแซว
ข. เส้ือกะลาสีแขนสั้นสีกากี
ค. เสื้อชน้ั ในคอกลม แขนสน้ั สีขาว
ง. ผ้าผูกคอสีเลอื ดหมรู ปู สามเหล่ยี มผกู แบบกะลาสี
จ. กางเกงขาสั้นสีกากีเหนือเข่า
ฉ. เข็มขดั หนังสีน้าตาล กวา้ งไมเ่ กิน ๓ เซนติเมตร หัวชนิดหวั ขัดทาดว้ ยโลหะสีทอง
มลี ายดุนรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติภายในกรอบช่อชัยพฤกษ์
ช. ถุงเท้ายาวสีกากี พบั ขอบไว้ใต้เขา่ แตต่ ิดพู่สีแดงเลือดหมูขา้ งละ ๒ พู่
ซ. รองเท้าหนงั หรอื ผ้าใบสีน้าตาลแก่ ไม่มลี วดลาย หุ้มส้นชนดิ ผกู

รปู ท่ี ๑๐๗ เคร่อื งแบบกากลี ูกเสือสามัญรนุ่ ใหญ่ เหล่าสมุทร

๘๗ ๐๐ ปี ลกู เสือไทย
09 สานักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกจิ การนักเรียน

เครื่องแบบขาว ประกอบด้วย
ก. หมวกกะลาสีสีขาวทาด้วยผ้า ผ้าพันหมวกสเี ลือดหมู และมีรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ

สีทองกากบั หนา้ และหลัง ปลายแถบทงั้ สองขา้ งตัดชายเปน็ รูปหางนกแซงแซว
ข. เสื้อกะลาสีสีขาว ลักษณะเช่นเดียวกับเส้ือกะลาสีเคร่ืองแบบกากี แต่ปกคอด้านบนทา

ดว้ ยผ้าสีกรมทา่ มีแถบผา้ สีขาวทาบสองแถบ
ค. เสื้อชัน้ ในคอกลม แขนส้ัน สีขาว
ง. ผ้าผกู คอสเี ลือดหมรู ูปสามเหลย่ี มผูกแบบกะลาสี
จ. กางเกงขาสั้นสีขาวเหนือเขา่
ฉ. เข็มขดั หนังสขี าว กว้างไมเ่ กิน ๓ เซนติเมตร หวั ชนิดหวั ขดั ทาด้วยโลหะสีทอง

มีลายดุนรปู ตราคณะลูกเสอื แห่งชาติภายในกรอบช่อชยั พฤกษ์
ช. ถงุ เทา้ ยาวสีขาว พบั ขอบไว้ใตเ้ ข่า แตต่ ิดพ่สู เี ลอื ดหมูขา้ งละ ๒ พู่
ซ. รองเทา้ หนงั หรือผ้าใบสีดา ไม่มีลวดลาย หุม้ สน้ ชนิดผูก

รปู ที่ ๑๐๘ เครอ่ื งแบบขาวลกู เสอื สามญั รุ่นใหญ่ เหลา่ สมทุ ร

สารานุกรมลูกเสือ ๘๘
Scout Encyclopedia

เครื่องแบบลกู เสือวิสามัญ เหลา่ สมุทร
เคร่ืองแบบลูกเสือวิสามัญ เหล่าสมุทร ตามกฎกระทรวง ว่าด้วยเคร่ืองแบบลูกเสือ

ประกอบด้วยเครอ่ื งแบบกากแี ละเครือ่ งแบบขาว
เคร่อื งแบบกากี ประกอบดว้ ย
ก. หมวกกะลาสีสีกากี ทาด้วยผ้า ผ้าพันหมวกสีเขียว และมีรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ

สที องกากบั หนา้ และหลัง ปลายแถบทง้ั สองข้างตัดชายเป็นรปู หางนกแซงแซว
ข. เสอื้ กะลาสีแขนสัน้ สกี ากี
ค. เสอ้ื ชน้ั ในคอกลม แขนสั้น สขี าว
ง. ผ้าผูกคอสีเขียวรูปสามเหลีย่ มผูกแบบกะลาสี
จ. กางเกงขาสั้นสกี ากีเหนอื เข่า
ฉ. เขม็ ขดั หนงั สีน้าตาล กวา้ งไมเ่ กิน ๓ เซนติเมตร หวั ชนดิ หวั ขัดทาดว้ ยโลหะสีทอง

มีลายดนุ รปู ตราคณะลูกเสือแหง่ ชาตภิ ายในกรอบชอ่ ชยั พฤกษ์
ช. ถุงเทา้ ยาวสีกากี พับขอบไวใ้ ตเ้ ข่า แต่ตดิ พ่สู ีแดงข้างละ ๒ พู่
ซ. รองเท้าหนงั หรือผ้าใบสีตาลแก่ ไม่มลี วดลาย ห้มุ ส้นชนดิ ผูก

รูปที่ ๑๐๙ เคร่ืองแบบกากลี กู เสือวิสามัญ เหลา่ สมทุ ร

๘๙ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานักการลกู เสือ ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรียน

เคร่อื งแบบขาว ประกอบด้วย
ก. หมวกกะลาสีสีขาว ทาด้วยผ้า ผ้าพันหมวกสีเขียว และมีรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ

สีทองกากบั หน้าและหลัง ปลายแถบทงั้ สองขา้ งตัดชายเปน็ รปู หางนกแซงแซว
ข. เส้ือกะลาสีแขนสั้นสีขาว แต่ปกคอด้านบนทาด้วยผ้าสีกรมท่า มีแถบผ้าสีขาวทาบ

สองแถบ
ค. เสื้อช้ันในคอกลม แขนส้ัน สขี าว
ง. ผ้าผูกคอสเี ขียวรูปสามเหล่ยี มผูกแบบกะลาสี
จ. กางเกงขาสั้นสีขาวเหนือเข่า
ฉ. เข็มขัดหนงั สีขาว กว้างไม่เกิน ๓ เซนติเมตร หวั ชนิดหัวขดั ทาดว้ ยโลหะสีทอง

มลี ายดุนรปู ตราคณะลูกเสอื แห่งชาติภายในกรอบช่อชัยพฤกษ์
ช. ถุงเทา้ ยาวสขี าว พบั ขอบไวใ้ ต้เข่า แตต่ ดิ พูส่ แี ดงขา้ งละ ๒ พู่
ซ. รองเท้าหนงั หรอื ผา้ ใบสดี า ไมม่ ีลวดลาย หุม้ สน้ ชนดิ ผูก

รปู ที่ ๑๑๐ เครือ่ งแบบขาวลูกเสือวิสามญั เหลา่ สมทุ ร

สารานุกรมลูกเสือ ๙๐
Scout Encyclopedia

เคร่ืองแบบลูกเสือ เหล่าอากาศ

เคร่ืองแบบลกู เสือสามัญ เหลา่ อากาศ
เครื่องแบบลูกเสือสามัญ เหล่าอากาศ ตามกฎกระทรวง ว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ

ประกอบด้วย
ก. หมวกทรงอ่อนสีเทา มีตราหน้าหมวกรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ มีรูปปีกนก ๒ ข้าง

ทาดว้ ยโลหะสีทอง ตดิ เหนือขอบหมวก เวลาสวมใหต้ ราหน้าหมวกอยู่เหนอื ควิ้ ซ้าย
ข. เสอ้ื คอพบั แขนสั้นสเี ทา มอี นิ ทรธนสู เี ดียวกับเสือ้
ค. ผ้าผูกคอรูปสามเหล่ียมหน้าจั่ว สีตามกฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ และมีห่วง

สวมผ้าผกู คอซง่ึ ไม่ใช่หว่ งกลิ เวลล์
ง. กางเกงขาส้นั สีเทาเหนอื เขา่
จ. เข็มขัดหนังสีดา กว้างไม่เกิน ๓ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง มีลายดุน

รูปตราคณะลูกเสือแหง่ ชาติภายในกรอบช่อชยั พฤกษ์
ฉ. ถงุ เท้ายาวสีเทา พับขอบไวใ้ ตเ้ ขา่
ช. รองเทา้ หนงั หรอื ผ้าใบสีดา ไม่มีลวดลาย หุ้มสน้ ชนดิ ผูก

รูปที่ ๑๑๑ เครอ่ื งแบบสามญั เหลา่ อากาศ

๙ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานักการลูกเสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรยี น