สารานุกรมลูกเสือไทยเล่ม 1

เครอื่ งแบบลูกเสือสามัญรนุ่ ใหญ่ เหล่าอากาศ
เครื่องแบบลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ เหล่าอากาศ ตามกฎกระทรวง ว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ

ประกอบดว้ ย
ก. หมวกทรงอ่อนสีเทา มีตราหน้าหมวกรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ มีรูปปีกนก ๒ ข้าง ทา

ดว้ ยโลหะสีทอง ตดิ เหนอื ขอบหมวก เวลาสวมใหต้ ราหน้าหมวกอยู่เหนอื คิ้วซา้ ย
ข. เสอ้ื คอพับแขนสั้นสเี ทา แต่อนิ ทรธนสู ีเลือดหมู ปลายอินธนูมอี กั ษร “ล.ญ.” สีเหลือง
ค. ผ้าผกู คอรูปสามเหล่ยี มหน้าจวั่ สีตามกฎกระทรวงวา่ ด้วยเคร่ืองแบบลกู เสือ และมีห่วง

สวมผ้าผูกคอซึ่งไมใ่ ชห่ ่วงกลิ เวลล์
ง. กางเกงขาสน้ั สเี ทาเหนือเข่า
จ. เขม็ ขัดหนังสีดา กว้างไม่เกิน ๓ เซนตเิ มตร หัวชนิดหัวขดั ทาดว้ ยโลหะสที อง มลี ายดุน

รปู ตราคณะลูกเสอื แหง่ ชาตภิ ายในกรอบช่อชยั พฤกษ์
ฉ. ถงุ เท้ายาวสีเทา พบั ขอบไว้ใตเ้ ขา่ แต่ตดิ พ่สู เี ลือดหมขู า้ งละ ๒ พู่
ช. รองเทา้ หนังหรอื ผ้าใบสีดา ไมม่ ีลวดลาย ห้มุ ส้นชนดิ ผูก

สารานุกรมลูกเสือ รูปที่ ๑๑๒ เคร่ืองแบบสามญั ร่นุ ใหญ่ เหล่าอากาศ
Scout Encyclopedia
๙๒

เครือ่ งแบบลูกเสือวสิ ามญั เหลา่ อากาศ
เครื่องแบบลูกเสือวิสามัญ เหล่าอากาศ ตามกฎกระทรวง ว่าด้วยเคร่ืองแบบลูกเสือ

ประกอบด้วย
ก. หมวกทรงอ่อนสีเทา มีตราหน้าหมวกรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติ มีรูปปีกนก ๒ ข้าง ทา

ดว้ ยโลหะสที อง ตดิ เหนอื ขอบหมวก เวลาสวมให้ตราหน้าหมวกอยู่เหนอื ค้วิ ซา้ ย
ข. เสอ้ื คอพบั แขนสน้ั สเี ทา แตอ่ ินทรธนสู ีเขียว ปลายอนิ ธนมู ีอกั ษร “ล.ว.” สีเหลอื ง
ค. ผา้ ผกู คอรูปสามเหลยี่ มหนา้ จัว่ สตี ามกฎกระทรวงวา่ ด้วยเคร่ืองแบบลูกเสอื และมีห่วง

สวมผ้าผกู คอซงึ่ ไม่ใชห่ ว่ งกลิ เวลล์
ง. กางเกงขาสั้นสเี ทาเหนือเข่า
จ. เขม็ ขดั หนงั สีดา กวา้ งไมเ่ กนิ ๓ เซนติเมตร หัวชนิดหัวขัดทาด้วยโลหะสีทอง มลี ายดนุ รปู

ตราคณะลูกเสือแห่งชาติภายในกรอบช่อชยั พฤกษ์
ฉ. ถุงเทา้ ยาวสีเทา พับขอบไวใ้ ต้เข่า แต่ติดพู่สแี ดงข้างละ ๒ พู่
ช. รองเทา้ หนงั หรือผา้ ใบสีดา ไม่มีลวดลาย หุ้มส้นชนดิ ผูก

รปู ที่ ๑๑๓ เครอ่ื งแบบวิสามัญ เหลา่ อากาศ

๙ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานกั การลูกเสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรียน

เครอ่ื งแบบและเครอื่ งหมายประกอบเคร่ืองแบบลูกเสอื
สาหรบั พระประมุขของคณะลกู เสอื แหง่ ชาติ

เครื่องแบบและเครื่องหมายประกอบเคร่ืองแบบลูกเสือสาหรับพระประมุขของคณะลูกเสือ
แห่งชาติ เช่นเดียวกับเคร่ืองแบบและเครื่องหมายประกอบเคร่ืองแบบลูกเสือสาหรับสภานายกแห่ง
สภาลกู เสือแห่งชาติ แต่มีผา้ ผกู คอ และเครื่องหมายตาแหนง่ แตกต่างกันคอื

๑. ผา้ ผกู คอสกี รมท่า ขลิบรมิ สีธงชาติกวา้ ง ๒ เซนตเิ มตร และ
๒. เครือ่ งหมายตาแหน่ง พืน้ สธี งชาตริ ูปตราคณะลูกเสอื แห่งชาติและขอบสีทอง

รปู ที่ ๑๑๔ ผา้ ผกู คอพระประมขุ คณะลกู เสอื แหง่ ชาติ รูปที่ ๑๑๕ เคร่อื งหมายตาแหน่งพระประมขุ
คณะลกู เสอื แหง่ ชาติ

สารานุกรมลูกเสือ ๙๔
Scout Encyclopedia

เครอื่ งแบบและเครือ่ งหมายประกอบเคร่อื งแบบลูกเสอื และ

ผู้บังคบั บัญชาลูกเสือหน่วยพิเศษ

กองลูกเสือสามัญวชริ าวุธวทิ ยาลยั

เคร่อื งแบบและเคร่อื งหมายประกอบเครื่องแบบลกู เสือ
๑. เคร่ืองแบบและเคร่ืองหมายประกอบเครื่องแบบลูกเสือเช่นเดียวกับเคร่ืองแบบและ
เคร่อื งหมายประกอบเครอ่ื งแบบลูกเสอื สามญั หมวกลกู เสอื ปกี หมวกชั้นล่างบดุ ้วยผา้ สีเหลือง ดอกจัน
สดี าสลับสเี หลือง และตดิ ขนนก สีขาวที่ปีกหมวกดา้ นขวา ๑ อัน ผ้าผูกคอสีเหลือง ด้านหลังมีรูปตรา
พระราชลัญจกรวชิราวุธ ส่วนเคร่ืองหมายสังกัดทาด้วยผ้าสีกรมท่า รูปสามเหลี่ยมหน้าจ่ัว มีรูป
พระมหามงกุฎประกอบด้วยวชิรและอักษร "วชิราวุธวิทยาลัย" สีขาว ใต้อักษร "วชิราวุธวิทยาลัย" มี
เลขกล่มุ และเลขกองสขี าวติดทีแ่ ขนเส้อื ขา้ งขวาระหวา่ งไหล่กับศอก
๒. เคร่ืองแบบและเครื่องหมายประกอบเครื่องแบบนายหมู่ลูกเสือและรองนายหมู่ลูกเสือ
เช่นเดียวกับ (๑) โดยมีเครอื่ งหมาย
ลูกเสือสารองทาด้วยแถบผ้าสีเหลือง เย็บติดรอบแขนเส้ือด้านซ้ายเหนือปลายแขนเส้ือ
นายหมู่ ๒ แถบ รองนายหมู่ ๑ แถบ
ลูกเสือสามัญ ทาด้วยแถบผ้าสีขาว รูปสี่เหล่ียมผืนผ้ายาวเท่าแนวต้ังของกระเป๋า หัวหน้า
นายหมู่ ๓ แถบ ตดิ ท่ีกระเปา๋ เสอื้ ด้านซ้ายตามแนวตง้ั นายหมู่ ๒ แถบ รองนายหมู่ ๑ แถบ
ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ เช่นเดียวกับลูกเสอื สามญั แตแ่ ถบผา้ สีเลือดหมู
ลกู เสอื วสิ ามญั เชน่ เดียวกบั ลกู เสอื สามัญ แต่แถบผ้าสีแดง

รูปท่ี ๑๑๖ ลูกเสือกองลูกเสือสามญั วชิราวุธวิทยาลัย

๙๕ ๐๐ ปี ลกู เสือไทย
สานกั การลกู เสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น

เคร่ืองแบบและเครอ่ื งหมายประกอบเครื่องแบบผ้บู ังคับบญั ชาลูกเสอื
เครื่องแบบและเคร่ืองหมายประกอบเคร่อื งแบบผู้บงั คับบัญชาลกู เสอื กองลกู เสือสามญั

วชริ าวธุ วิทยาลยั เชน่ เดียวกับลูกเสอื และมีเครอ่ื งหมายดังนี้
๑. เครื่องหมายจงั หวัดทาดว้ ยผ้า มขี นาด รปู และสตี ามกฎกระทรวง ติดที่มมุ ผ้าผกู คอตรง

ข้ามดา้ นฐาน ผูบ้ งั คับบัญชาลูกเสอื เหลา่ สมทุ ร ให้ตดิ เคร่อื งหมายจังหวัดท่ีแขนเสอ้ื ขา้ งขวาระหวา่ ง
ไหลก่ ับศอก

๒. สายนกหวดี ทาดว้ ยดา้ ยถกั ๑ สาย สีเหลืองสลบั ดา เปน็ ห่วงคล้องคอ ปลายสายนกหวีด
สอดไวใ้ นกระเป๋าเส้อื ดา้ นซ้าย

๓. เคร่ืองหมายตาแหนง่ ทาด้วยโลหะ รปู โล่มีตราคณะลูกเสอื แห่งชาติสที อง พ้ืนและขอบ
เครื่องหมายสีตามกฎกระทรวง ผู้กากับลกู เสอื และรองผกู้ ากบั ลูกเสือทคี่ วบคุมลูกเสอื สารอง มีอกั ษร
“ล.ร.” ลกู เสอื สามัญรุ่นใหญ่ มีอกั ษร “ล.ญ.” ลกู เสือวสิ ามัญ มอี กั ษร “ล.ว.” เหนือรปู ตราคณะลูกเสือ
แหง่ ชาติตามลาดับติดท่กี ึ่งกลางกระเปา๋ เสอ้ื ด้านขวา

๔. เครื่องหมายสงั กดั เชน่ เดียวกับกับเครอื่ งหมายสังกัดลูกเสือสามัญ สาหรับผู้อานวยการ
ลูกเสือโรงเรียนและรองผู้อานวยการลกู เสอื โรงเรียนไม่มเี ลขกล่มุ และเลขกอง

รปู ท่ี ๑๑๗ ผู้บงั คบั บัญชาลกู เสอื กองลกู เสือสามัญวชิราวธุ วิทยาลัย

สารานุกรมลกู เสือ ๙๖
Scout Encyclopedia

กองลกู เสือสามัญท่ี พระปฐมวทิ ยาลัยในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยหู่ วั

เครือ่ งแบบและเครื่องหมายประกอบเครื่องแบบลกู เสือ
๑. เครื่องแบบและเครื่องหมายประกอบเคร่ืองแบบลูกเสือ เช่นเดียวกับเครื่องแบบและ
เครื่องหมายประกอบเครื่องแบบลูกเสือสามัญแต่ปีกหมวกขลิบสีเหลือง และติดขนนกสีขาวท่ีปีก
หมวกดา้ นขวา ๑ อนั
๒. เคร่ืองแบบและเครื่องหมายประกอบเคร่ืองแบบนายหมู่ลูกเสือและรองนายหมู่ลูกเสือ
เช่นเดยี วกบั (๑) โดยมีเครอ่ื งหมาย
ลูกเสือสารองทาด้วยแถบผ้าสีเหลือง เย็บติดรอบแขนเส้ือด้านซ้ายเหนือปลายแขนเสื้อ
นายหมู่ ๒ แถบ รองนายหมู่ ๑ แถบ
ลูกเสือสามญั ทาด้วยแถบผ้าสีขาว รูปสเี่ หลย่ี มผืนผา้ ยาวเท่าแนวตั้งของกระเป๋า หัวหน้า นาย
หมู่ ๓ แถบ ติดท่กี ระเป๋าเสือ้ ดา้ นซา้ ยตามแนวต้งั นายหมู่ ๒ แถบ รองนายหมู่ ๑ แถบ
ลกู เสอื สามัญรนุ่ ใหญ่ เชน่ เดยี วกบั ลูกเสือสามัญ แตแ่ ถบผา้ สเี ลือดหมู
ลูกเสอื วสิ ามญั เช่นเดียวกบั ลกู เสอื สามญั แต่แถบผา้ สีแดง

รปู ที่ ๑๑๘ ลูกเสือกองลกู เสอื สามัญท่ี ๑ พระปฐมวทิ ยาลัย ฯ

๙๗ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานักการลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น

เครื่องแบบและเคร่อื งหมายประกอบเครอ่ื งแบบผู้บงั คบั บัญชาลูกเสือ
เคร่ืองแบบและเคร่ืองหมายประกอบเคร่ืองแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือกองลูกเสือสามัญที่ ๑

พระปฐมวิทยาลัยในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เช่นเดียวกับลูกเสือ และมีเครื่องหมาย
ดงั นี้

๑. เคร่อื งหมายจังหวดั ทาด้วยผา้ มขี นาด รูป และสีตามกฎกระทรวง ติดท่ีมุมผ้าผูกคอ
ตรงข้ามด้านฐาน ผู้บังคับบัญชาลูกเสือเหล่าสมุทร ให้ติดเครื่องหมายจังหวัดที่แขนเสื้อข้างขวา
ระหวา่ งไหลก่ บั ศอก

๒. สายนกหวดี ทาดว้ ยดา้ ยถกั ๑ สาย สีเหลืองสลับดา เป็นห่วงคล้องคอ ปลายสายนกหวีด
สอดไว้ในกระเปา๋ เสื้อด้านซา้ ย

๓. เครือ่ งหมายตาแหน่งทาด้วยโลหะ รปู โลม่ ีตราคณะลูกเสือแหง่ ชาติสที อง พ้นื และขอบ
เครื่องหมายสีตามกฎกระทรวง ผู้กากับลูกเสือและรองผู้กากับลูกเสือที่ควบคุมลูกเสือสารอง มีอักษร
“ล.ร.” ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ มีอักษร “ล.ญ.” ลูกเสือวิสามัญ มีอักษร “ล.ว.” เหนือรูปตราคณะลูกเสือ
แห่งชาตติ ามลาดับติดท่ีกึง่ กลางกระเปา๋ เส้อื ด้านขวา

๔. เครอ่ื งหมายสังกัด เชน่ เดยี วกบั เครอื่ งหมายสงั กัดลูกเสือสามญั สาหรบั ผอู้ านวยการ
ลูกเสอื โรงเรยี นและรองผู้อานวยการลกู เสอื โรงเรยี นไมม่ เี ลขกลุ่มและเลขกอง

สารานุกรมลูกเสอื ๙๘
Scout Encyclopedia

หน่วยสวัสดิภาพนกั เรยี น

เครอื่ งแบบและเครอ่ื งหมายประกอบเครอ่ื งแบบลกู เสอื
เชน่ เดียวกับเครอ่ื งแบบและเคร่ืองหมายประกอบเครื่องแบบลูกเสือประเภทและเหล่าท่ีสังกัด
ยกเวน้
๑. เข็มขัดและสายโยงทาด้วยด้ายถักสีขาว กว้าง ๕ เซนติเมตร สวมทับไว้นอกเสื้อและมี
เครื่องหมายสวัสดภิ าพนกั เรียนทาดว้ ยโลหะสีเงนิ ติดที่สายโยงระดับอกเสือ้
๒. เคร่ืองแบบและเครื่องหมายประกอบเครื่องแบบนายหมู่ลูกเสือและรองนายหมู่ลูกเสือ
เชน่ เดยี วกบั (๑) โดยมเี ครือ่ งหมาย
ลูกเสือสารองทาด้วยแถบผ้าสีเหลือง เย็บติดรอบแขนเส้ือด้านซ้ายเหนือปลายแขนเส้ือ
นายหมู่ ๒ แถบ รองนายหมู่ ๑ แถบ
ลูกเสือสามัญ ทาด้วยแถบผ้าสีขาว รูปสี่เหล่ียมผืนผ้ายาวเท่าแนวต้ังของกระเป๋า หัวหน้า
นายหมู่ ๓ แถบ ติดทก่ี ระเป๋าเส้อื ดา้ นซ้ายตามแนวต้ัง นายหมู่ ๒ แถบ รองนายหมู่ ๑ แถบ
ลกู เสอื สามญั ร่นุ ใหญ่ เช่นเดียวกับลูกเสอื สามัญ แตแ่ ถบผา้ สีเลอื ดหมู
ลกู เสือวิสามญั เชน่ เดยี วกบั ลกู เสอื สามัญ แตแ่ ถบผ้าสแี ดง

เคร่อื งแบบและเคร่อื งหมายประกอบเครือ่ งแบบผบู้ ังคับบญั ชาลูกเสือ
๑. เครื่องแบบและเคร่ืองหมายประกอบเคร่ืองแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือ เช่นเดียวกับ
เคร่ืองแบบและเครอ่ื งหมายประกอบเครือ่ งแบบผ้บู งั คบั บัญชาลูกเสอื ประเภทและเหลา่ ทีส่ งั กดั
๒. มีเคร่ืองหมายสวัสดิภาพนักเรียนทาด้วยโลหะสีทองลงยาติดท่ีอกเส้ือข้างขวาเหนือ
กระเป๋า

๙๙ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรียน

หนว่ ยดุรยิ างค์

เครือ่ งแบบและเคร่ืองหมายประกอบเคร่อื งแบบลกู เสือ
๑. เคร่ืองแบบและเครื่องหมายประกอบเครื่องแบบลูกเสือ เช่นเดียวกับเคร่ืองแบบและ
เคร่ืองหมายประกอบเครื่องแบบลูกเสือประเภทและเหล่าท่ีสังกัด ใช้ถุงเท้าสีขาวหรือสนับแข้งสีขาว
สายนกหวีดสีขาว เข็มขดั หนงั หรอื ผ้าใบสีขาว หรอื ถงุ มอื สีขาวก็ได้
๒. เครื่องแบบและเครื่องหมายประกอบเครื่องแบบนายหมู่ลูกเสือและรองนายหมู่ลูกเสือ
เช่นเดียวกับ (๑) โดยมเี ครื่องหมาย

ลูกเสือสารองทาด้วยแถบผ้าสีเหลือง เย็บติดรอบแขนเสื้อด้านซ้ายเหนือปลายแขนเส้ือ
นายหมู่ ๒ แถบ รองนายหมู่ ๑ แถบ

ลูกเสือสามัญ ทาด้วยแถบผ้าสีขาว รูปสี่เหล่ียมผืนผ้ายาวเท่าแนวต้ังของกระเป๋า หัวหน้า
นายหมู่ ๓ แถบ ตดิ ทก่ี ระเปา๋ เสอ้ื ด้านซ้ายตามแนวต้งั นายหมู่ ๒ แถบ รองนายหมู่ ๑ แถบ

ลูกเสือสามญั รุ่นใหญ่ เช่นเดยี วกับลูกเสอื สามัญ แต่แถบผา้ สเี ลอื ดหมู
ลกู เสือวิสามญั เช่นเดียวกบั ลูกเสอื สามญั แต่แถบผา้ สีแดง

สารานุกรมลูกเสอื รปู ท่ี ๑๑๙ – ๑๒๐ หน่วยดุริยางค์
Scout Encyclopedia
๐๐

หน่วยดบั เพลิง

เคร่อื งแบบและเครือ่ งหมายประกอบเครอ่ื งแบบลูกเสือ
๑. เคร่ืองแบบและเครื่องหมายประกอบเครื่องแบบลูกเสือ เช่นเดียวกับเครื่องแบบและ
เครื่องหมายประกอบเคร่ืองแบบลูกเสือประเภทและเหล่าสังกัด มีปลอกแขนสวมแขนเส้ือข้างซ้าย
ระหวา่ งไหลก่ ับศอก ทาด้วยผา้ สเี ลือดหมู กว้าง ๑๐ เซนติเมตร ด้านนอกมีเคร่ืองหมายทาด้วยผ้าสีกากี
แกมเขียว รูปกลมเสน้ ผ่าศูนยก์ ลาง ๓.๕ เซนตเิ มตร มีกรอบสีฟ้าแก่ ภายในกรอบมีรปู เปลวไฟสีแดง
๒. เคร่ืองแบบและเคร่ืองหมายประกอบเครื่องแบบนายหมู่ลูกเสือและรองนายหมู่ลูกเสือ
เชน่ เดียวกบั (๑) โดยมีเครอ่ื งหมาย

ลูกเสือสารองทาด้วยแถบผ้าสีเหลือง เย็บติดรอบแขนเสื้อด้านซ้ายเหนือปลายแขนเสื้อ
นายหมู่ ๒ แถบ รองนายหมู่ ๑ แถบ

ลูกเสือสามัญ ทาด้วยแถบผ้าสีขาว รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาวเท่าแนวต้ังของกระเป๋า หัวหน้า
นายหมู่ ๓ แถบ ตดิ ทีก่ ระเปา๋ เส้อื ดา้ นซา้ ยตามแนวตงั้ นายหมู่ ๒ แถบ รองนายหมู่ ๑ แถบ

ลกู เสือสามัญรุ่นใหญ่ เช่นเดยี วกับลูกเสอื สามัญ แตแ่ ถบผา้ สเี ลือดหมู
ลูกเสอื วิสามัญ เชน่ เดยี วกบั ลูกเสือสามัญ แต่แถบผา้ สแี ดง

รปู ที่ ๑๒๑ เคร่ืองหมายประกอบเครอ่ื งแบบลกู เสอื หนว่ ยดบั เพลงิ

เครือ่ งแบบและเคร่อื งหมายประกอบเคร่ืองแบบผ้บู งั คบั บัญชาลกู เสอื
เครือ่ งแบบและเครอื่ งหมายประกอบเคร่ืองแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือ เช่นเดียวกับเคร่ืองแบบ
และเครื่องหมายประกอบเครื่องแบบผู้บังคับบญั ชาลูกเสอื ประเภทและเหล่าทีส่ ังกัด
แต่มีปลอกแขนเชน่ เดยี วกับลกู เสอื มขี ลบิ ริมสขี าว ขา้ งละ ๑ เซนติเมตร โดยรอบ

รปู ที่ ๑๒๒ เคร่อื งหมายประกอบเครื่องแบบผบู้ ังคับบญั ชาลูกเสอื หนว่ ยดับเพลิง

๐ ๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย
สานกั การลูกเสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น

หน่วยสารวตั ร

เครอ่ื งแบบและเครื่องหมายประกอบเคร่อื งแบบลกู เสอื
๑. เครื่องแบบและเครื่องหมายประกอบเคร่ืองแบบลูกเสือ เช่นเดียวกับเครื่องแบบและ
เคร่ืองหมายประกอบเคร่อื งแบบลูกเสือประเภทและเหลา่ ท่ีสังกัด แต่มปี ลอกแขนสวมแขนเสื้อข้างขวา
ระหว่างไหล่กับศอก ทาด้วยผ้าสีแดง กว้าง ๑๐ เซนติเมตร ด้านนอกมีรูปตราคณะลูกเสือแห่งชาติทา
ดว้ ยโลหะสที อง
๒. เครื่องแบบและเครื่องหมายประกอบเคร่ืองแบบนายหมู่ลูกเสือและรองนายหมู่ลูกเสือ
เช่นเดียวกับ (๑) โดยมีเครื่องหมาย

ลูกเสือสารองทาด้วยแถบผ้าสีเหลือง เย็บติดรอบแขนเส้ือด้านซ้ายเหนือปลายแขนเสื้อ
นายหมู่ ๒ แถบ รองนายหมู่ ๑ แถบ

ลูกเสือสามัญ ทาด้วยแถบผ้าสีขาว รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาวเท่าแนวต้ังของกระเป๋า หัวหน้า
นายหมู่ ๓ แถบ ติดท่กี ระเป๋าเส้ือด้านซ้ายตามแนวตั้ง นายหมู่ ๒ แถบ รองนายหมู่ ๑ แถบ

ลกู เสือสามญั รุ่นใหญ่ เช่นเดียวกับลกู เสือสามัญ แตแ่ ถบผา้ สเี ลือดหมู
ลกู เสือวิสามญั เชน่ เดียวกับลูกเสอื สามัญ แต่แถบผ้าสีแดง

รปู ท่ี ๑๒๓ เคร่ืองหมายลูกเสอื หนว่ ยสารวัตร

เครอื่ งแบบและเครอื่ งหมายประกอบเคร่ืองแบบผูบ้ งั คับบัญชาลกู เสอื
๑. เครื่องแบบและเครื่องหมายประกอบเคร่ืองแบบผู้บังคับบัญชาลูกเสือ เช่นเดียวกับ
เครื่องแบบและเครื่องหมายประกอบเครือ่ งแบบผบู้ งั คับบัญชาลกู เสือประเภทและเหลา่ ทส่ี งั กัด
๒. แต่มปี ลอกแขนเช่นเดียวกบั ลูกเสอื มขี ลบิ ริมสีขาวขา้ งละ ๑ เซนติเมตร โดยรอบ

รปู ที่ ๑๒๔ เครอื่ งหมายผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสือหน่วยสารวัตร

สารานุกรมลูกเสือ ๐๒
Scout Encyclopedia

เอกสารอา้ งอิง

คณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ,สานักงาน. (๒๕๓๘). กฎกระทรวงว่าด้วยเครื่องแบบลูกเสือ.
พิมพค์ รั้งท่ี ๑๗. กรงุ เทพ ฯ : โรงพิมพค์ ุรุสภาลาดพรา้ ว.

๐ ๐๐ ปี ลกู เสือไทย
สานักการลูกเสอื ยุวกาชาด และกจิ การนักเรยี น

เครื่องหมายประกอบเคร่ืองแบบลกู เสอื

ความหมาย

เคร่ืองหมายประกอบเคร่ืองแบบ หมายถึง เครื่องหมายที่เป็นสัญลักษณ์ เพ่ือแสดงการแบํง
หมวดหมํู กอง สังกัด ประเภทลูกเสือ ตาแหนํงและความสามารถพิเศษของลูกเสือ และบุคลากร
ทางการลูกเสือ ประกอบด๎วย

๑. เครื่องหมายจงั หวดั ทาด๎วยผ๎า มีขนาด รูป และสี ตามกฎกระทรวงวําด๎วยเครื่องแบบ ติด
ท่ีมุมด๎านหลงั ผา๎ ผูกคอ

๒. เครอ่ื งหมายหมูํ ทาดว๎ ยผ๎า มลี ักษณะตาํ งกันตามประเภทและเหลาํ ของลกู เสือ
๓. เครื่องหมายชั้น ทาด๎วยโลหะหรือผ๎า มีลักษณะแตกตํางกันตามประเภทและเหลําของ
ลูกเสือ
๔. เคร่ืองหมายประจาการ ทาด๎วยผ๎าสีตามกฎกระทรวงวําด๎วยเครื่องแบบ มีรูปดาว ๖ แฉก
สีเงิน จานวนเคร่ืองหมายประจาการให๎ตดิ ตามจานวนปที ไ่ี ดเ๎ ข๎าเป็นลูกเสอื
๕. เครอื่ งหมายสังกัด ประกอบด๎วย

๕.๑ ชื่อกลํุม หรือกอง ทาด๎วยผ๎าสีแดง รูปสี่เหลี่ยมผืนผ๎า ติดโค๎งตามไหลํเส้ือข๎างขวา
ก่งึ กลางอนิ ทรธนู

๕.๒ เลขกลํุมและเลขกอง ทาด๎วยผ๎าสีแดง รูปส่ีเหล่ียมจตุรัส ติดใต๎เคร่ืองหมายชื่อกลํุม
หรือกอง

กองลกู เสอื ทจี่ ดั เปน็ กลํุมไมํได๎ ให๎มีเลขกองอยาํ งเดยี ว
๖. เครอื่ งหมายภาษาตํางประเทศ ทาดว๎ ยผ๎าสีกากรี ปู สี่เหลี่ยมผืนผ๎า มีอักษรภาษาไทยบอกช่ือ
ภาษาตํางประเทศทล่ี กู เสอื พูดไดด๎ ี
๗. เคร่อื งหมายวิชาพิเศษ ทาดว๎ ยผา๎ มีขนาด รปู และสี ตามกฎกระทรวงวาํ ดว๎ ยเครอื่ งแบบ
๘. เครือ่ งหมายนายหมํูและรองนายหมูํ ประกอบดว๎ ย

๘.๑ เครือ่ งหมายนายหมแูํ ละรองนายหมํู ทาด๎วยแถบผ๎า มีขนาด และสี ตามกฎกระทรวง
วําด๎วยเคร่ืองแบบ

๘.๒ สายนกหวีด ทาดว๎ ยด๎ายถัก สีเหลืองเปน็ หํวงคลอ๎ งคอ สาหรบั ลกู เสอื เหลําสมทุ ร เม่ือ
แตงํ เคร่อื งแบบขาวใช๎สายนกหวีดสีขาว

สารานุกรมลูกเสอื ๐๔
Scout Encyclopedia

เครอ่ื งหมายจังหวดั

ความหมาย

เครอ่ื งหมายจงั หวดั หมายถงึ เคร่อื งหมายท่แี สดงสถานทีต่ ้ังของกองลกู เสือ

ลักษณะ
เคร่อื งหมายหมายจังหวัด มีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัสหรือวงกลม ติดที่มุมผ๎าผูกคอตรงข๎าม

ดา๎ นฐาน ทาดว๎ ยผา๎ มีขนาด รูปและสี ดงั น้ี
เขตการศกึ ษา ๑ ประกอบด๎วย จังหวัด ๖ จงั หวัดคือ กรงุ เทพมหานคร นนทบรุ ี สมุทรปราการ

ปทมุ ธานี สมุทรสาคร และนครปฐม

กรุงเทพมหานคร กรงุ เทพมหานคร(พระนคร) กรงุ เทพมหานคร(ฝง่ั ธน)

จังหวดั นนทบุรี จงั หวดั สมทุ รปราการ จังหวดั ปทมุ ธานี

จงั หวดั สมทุ รสาคร จังหวดั นครปฐม

รปู ท่ี ๑๒๕ เครอ่ื งหมายจงั หวัด เขตการศกึ ษา ๑

๐๕ ๐๐ ปี ลกู เสือไทย
สานกั การลูกเสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรียน

เขตการศึกษา ๒ ประกอบด๎วย จังหวัด ๔ จังหวัด คือ ปัตตานี นราธวิ าส ยะลา และสตูล

จงั หวดั ปตั ตานี จงั หวดั นราธวิ าส จังหวดั ยะลา

จงั หวัดสตูล
รปู ท่ี ๑๒๖ เครือ่ งหมายจงั หวัด เขตการศกึ ษา ๒

เขตการศกึ ษา ๓ ประกอบด๎วย จังหวัด ๕ จังหวัด คือ ชุมพร สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช
สงขลา และพัทลุง

จังหวดั ชมุ พร จังหวัดสุราษฎรธ์ านี จังหวัดนครศรธี รรมราช

จงั หวดั สงขลา จงั หวดั พทั ลงุ

รปู ที่ ๑๒๗ เครอ่ื งหมายจงั หวดั เขตการศกึ ษา ๓

สารานุกรมลกู เสือ ๐๖
Scout Encyclopedia

เขตการศึกษา ๔ ประกอบดว๎ ยจังหวัด ๕ จังหวดั คือ ระนอง ตรัง กระบ่ี พังงา และภเู กต็

จังหวัดระนอง จังหวัดตรัง จงั หวัดกระบี่

จังหวดั พังงา จังหวดั ภูเก็ต

รปู ท่ี ๑๒๘ เครอื่ งหมายจงั หวดั เขตการศึกษา ๔๑

เขตการศึกษา ๕ ประกอบด๎วย จงั หวดั ๖ จังหวัด คือ สุพรรณบุรี กาญจนบุรี สมุทรสงคราม
ราชบุรี เพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ์

จังหวัดสุพรรณบรุ ี จังหวัดกาญจนบรุ ี จงั หวดั สมทุ รสงคราม

จังหวดั ราชบรุ ี จังหวัดเพชรบรุ ี จังหวดั ประจวบคีรีขนั ธ์

รูปที่ ๑๒๙ เคร่ืองหมายจังหวัด เขตการศกึ ษา ๕

๐๗ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรยี น

เขตการศกึ ษา ๖ ประกอบด๎วย จังหวัด ๗ จังหวัด คือ ลพบุรี พระนครศรีอยุธยา อํางทอง
สงิ หบ์ ุรี สระบรุ ี ชยั นาท และอทุ ยั ธานี

จังหวดั ลพบรุ ี จังหวดั พระนครศรอี ยธุ ยา จังหวดั อาํ งทอง

จงั หวดั สิงห์บรุ ี จังหวัดสระบรุ ี จังหวดั ชัยนาท

จงั หวดั อทุ ยั ธานี
รปู ท่ี ๑๓๐ เครอ่ื งหมายจงั หวัด เขตการศึกษา ๖

เขตการศึกษา ๗ ประกอบด๎วย จังหวัด ๘ จังหวัด คือ พิษณุโลก นครสวรรค์ พิจิตร
อุตรดติ ถ์ สุโขทัย กาแพงเพชร ตาก และเพชรบรู ณ์

จังหวัดพษิ ณโุ ลก จังหวดั นครสวรรค์ จงั หวัดพจิ ติ ร
สารานุกรมลกู เสอื
Scout Encyclopedia ๐๘

จังหวดั อตุ รดิตถ์ จังหวัดสโุ ขทัย จังหวดั กาแพงเพชร

จังหวดั ตาก จงั หวดั เพชรบรู ณ์

รูปที่ ๑๓๑ เคร่ืองหมายจงั หวดั เขตการศึกษา ๗

เขตการศึกษา ๘ ประกอบด๎วย จังหวัด ๗ จังหวัด คือ เชียงใหมํ เชียงราย ลาปาง ลาพูน
แพรํ นําน พะเยา และแมํฮอํ งสอน

จงั หวดั เชยี งใหมํ จังหวดั เชียงราย จงั หวัดลาปาง

จงั หวดั ลาพูน จังหวัดแพรํ จงั หวัดนาํ น

๐๙ ๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย
สานักการลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรียน

จงั หวดั พะเยา จังหวัดแมฮํ ํองสอน

รปู ที่ ๑๓๒ เคร่อื งหมายจงั หวดั เขตการศกึ ษา ๘

เขตการศึกษา ๙ ประกอบดว๎ ย จงั หวัด ๕ จังหวดั คอื อุดรธานี ขอนแกํน เลย สกลนคร และ
หนองคาย

จงั หวัดอดุ รธานี จงั หวดั ขอนแกํน จงั หวัดเลย

จงั หวัดสกลนคร จงั หวดั หนองคาย

รปู ท่ี ๑๓๓ เครื่องหมายจงั หวดั เขตการศกึ ษา ๙

สารานุกรมลกู เสอื ๐
Scout Encyclopedia

เขตการศึกษา ๑๐ ประกอบด๎วย จังหวัด ๘ จังหวัด คือ อุบลราชธานี กาฬสินธ์ุ นครพนม
มหาสารคาม รอ๎ ยเอ็ด ยโสธร มุกดาหาร และอานาจเจริญ

จังหวดั อบุ ลราชธานี จงั หวดั กาฬสินธ์ุ จังหวดั นครพนม

จงั หวัดมหาสารคาม จังหวัดรอ๎ ยเอ็ด จังหวัดยโสธร

จงั หวดั มกุ ดาหาร จงั หวดั อานาจเจรญิ

รปู ที่ ๑๓๔ เครอ่ื งหมายจงั หวัด เขตการศึกษา ๑๐

เขตการศึกษา ๑๑ ประกอบด๎วย จังหวัด ๕ จังหวัด คือ นครราชสีมา ชัยภูมิ บุรีรัมย์
ศรีสะเกษ และสุรนิ ทร์

จังหวดั นครราชสีมา จงั หวดั ชยั ภูมิ จงั หวดั บุรีรมั ย์

๐๐ ปี ลกู เสือไทย
สานักการลกู เสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรยี น

จังหวัดศรีสะเกษ จังหวดั สรุ นิ ทร์

รูปท่ี ๑๓๕ เคร่อื งหมายจังหวดั เขตการศึกษา ๑๑

เขตการศึกษา ๑๒ ประกอบด๎วย จังหวัด ๗ จังหวัด คือ ฉะเชิงเทรา จันทบุรี ชลบุรี ตราด
นครนายก ปราจีนบรุ ี และระยอง

จงั หวดั ฉะเชิงเทรา จงั หวัดจนั ทบุรี จงั หวดั ชลบุรี

จังหวัดตราด จังหวดั นครนายก จงั หวดั ปราจนี บรุ ี

สารานุกรมลกู เสอื จงั หวดั ระยอง
Scout Encyclopedia รปู ที่ ๑๓๖ เครอ่ื งหมายจังหวดั เขตการศึกษา ๑๒

๒

เครอื่ งหมายหมู่

ความหมาย

เครื่องหมายหมูํ เป็น เครื่องหมายท่ีแสดงสังกัดของสมาชิก ความเป็นหมูํ เป็นพวกตาม
ประเภทและกลุํมของลกู เสอื

ลกั ษณะ

เคร่ืองหมายหมํู มีรูปรําง สี สัญลักษณ์ รูปภาพตําง ๆ ซ่ึงแตกตํางกันตามประเภทและเหลํา
ของลูกเสอื รายละเอียด มดี ังตอํ ไปนี้

เครอื่ งหมายหมู่ลกู เสอื เหล่าเสนา

เครอ่ื งหมายหมลู่ กู เสือสารอง
เคร่ืองหมายหมํูลูกเสือสารอง ทาด๎วยผ๎า รูปสามเหลี่ยมด๎านเทํา ยาวด๎านละ ๓.๕ เซนติเมตร
ติดทีแ่ ขนเสอื้ ใต๎ตะเขบ็ ไหลํซ๎าย ๑ เซนตเิ มตร ให๎มมุ แหลมข้ึน

หมสูํ แี ดง หมสํู ีเหลอื ง หมูสํ ชี มพู หมํูสีเขยี ว

หมํูสีสม๎ หมํสู ีฟ้า หมูสํ ีมวํ ง หมํสู นี ้าเงิน

รูปที่ ๑๓๗ เครือ่ งหมายหมูลํ ูกเสอื สารอง เหลําเสนา

๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานกั การลกู เสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรียน

เคร่อื งหมายหมลู่ ูกเสอื สามัญ
เครื่องหมายหมูํลูกเสือสามัญ ทาด๎วยผ๎า รูปส่ีเหล่ียมผืนผ๎า กว๎าง ๒ เซนติเมตร
ยาว ๑๔ เซนติเมตร ๔ แถบ ซ๎อนกัน ติดที่แขนเสื้อใต๎ตะเข็บไหลํซ๎าย ๑ เซนติเมตร มีแถบสีตามช่ือ
หมํดู งั น้ี

หมูํ จระเข๎ หมคูํ า๎ งคาว หมหํู มี หมูนํ กกระยาง หมเํู หย่ยี วชวา หมํูวัวกระทิง

หมํูวัว หมํูแมว งูเหํา หมํไู กํ หมํนู กกาน้า หมนํู กกาเหวาํ

หมูํนกพริ าบ หมูํนกอินทรี หมํูช๎าง หมูํสนุ ัขจง้ิ จอก หมํูนก หมูํเหยี่ยว

กระตอ๎ ยตวี ิด

สารานุกรมลกู เสอื ๔
Scout Encyclopedia

หมนูํ กกระสา หมูํม๎า หมหํู มาใน หมํนู กกนิ ปลา หมสํู ิงโต หมํูพงั พอน

หมนํู าก หมํนู กเค๎าแมว หมูํเสอื เหลอื ง หมํูนกยูง หมํนู กกระทงุ หมูํไกํฟ้า

หมํแู กะ หมกูํ า หมํูแรด หมนูํ กนางนวล หมูํนกปากซอํ ม หมูํกระรอก

หมูํกวาง หมํูหงส์ หมเูํ สือ หมูหํ มปู า่ หมูํนกหวั ขวาน หมํนู กเขา

รูปที่ ๑๓๘ เครือ่ งหมายหมลํู กู เสอื สามญั เหลําเสนา

๕ ๐๐ ปี ลกู เสือไทย
สานกั การลกู เสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรยี น

เครือ่ งหมายหมลู่ กู เสือสามัญรุ่นใหญ่
เคร่ืองหมายหมํูลูกเสือสามัญรุํนใหญํ ทาด๎วยผ๎าสีตามสีประจาหมูํลูกเสือสามัญรํุนใหญํ
รปู ส่เี หลย่ี มจตรุ ัส กว๎าง ๔ เซนตเิ มตร ยาว ๔ เซนติเมตร มีแถบสีตามชื่อหมดูํ ังนี้

หมศํู รอี นิ ทราทติ ย์ หมูรํ ามคาแหง หมูํอทํู อง หมูบํ รมไตรโลกนารถ

หมูพํ ระมหาจกั รพรรดิ หมํูสุริโยทัย หมํนู เรศวร หมํเู อกาทศรถ

หมปูํ ราสาททอง หมูํพระนารายณ์ หมํโู กษาปาน หมโํู กษาเหล็ก

หมูพํ ันท๎ายนรสงิ ห์ หมพูํ ระเจา๎ ตาก หมํพู ระพุทธยอดฟา้ หมํูเทพกษตั รีย์

สารานุกรมลกู เสือ หมํูศรสี นุ ทร
Scout Encyclopedia รูปที่ ๑๓๙ เครอื่ งหมายหมูลํ กู เสอื สามญั รํุนใหญํ เหลาํ เสนา

๖

เครอ่ื งหมายหมลู่ กู เสือวสิ ามัญ
เครื่องหมายหมํูลูกเสือวิสามัญ การเรียกช่ือหมูํลูกเสือวิสามัญ ใช๎เรียกตาม ลาดับหมายเลข

ต้งั แตํ หมูํ ๑, หมํู ๒, หมํู ๓, หมูํ ๔ เป็นต๎น

๗ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานกั การลูกเสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรียน

เครือ่ งหมายหมลู่ ูกเสอื เหล่าสมุทร

เคร่ืองหมายหมลูํ ูกเสือสามัญ เหลําสมุทร ทาด๎วยผา๎ ขนาดกวา๎ ง ๒ เซนตเิ มตร ยาว
๔ เซนติเมตร มีแถบสตี ามชื่อหมูํดังน้ี

หมํู ร.ล.ศรวรณุ หมูํ ร.ล. ขจรชลธี หมูํ ร.ล.ตะเวนวารี หมํู ร.ล.เทียวอุทก

หมํู ร.ล.สรุ ิยะ หมํู ร.ล.จนั ทร หมํู ร.ล.ถลาง หมูํ ร.ล.อาํ งทอง

หมํู ร.ล.บางประจนั หมูํ ร.ล. โพธสิ์ ามตน๎ หมํู ร.ล. ดอนเจดยี ์ หมูํ ร.ล.หนองสาหรําย

หมํู ร.ล.ลาดหญา๎ หมํู ร.ล.ทาํ ดินแดง หมํู ร.ล.บางแกว๎ หมํู ร.ล.จันทบุรี

หมํู ร.ล.ระยอง หมํู ร.ล.ชลบรุ ี หมูํ ร.ล.ชุมพร หมํู ร.ล.ภูเก็ต

หมูํ ร.ล.สรุ าษฎร์ หมูํ ร.ล.สงขลา หมูํ ร.ล.ปัตตานี หมํู ร.ล.สตั หบี

หมูํ ร.ล.คลองใหญํ หมํู ร.ล.ตากใบ หมํู ร.ล. กนั ตงั
รูปท่ี ๑๔๐ เคร่อื งหมายหมํู เหลําสมทุ ร

สารานุกรมลกู เสือ ๘
Scout Encyclopedia

เคร่ืองหมายหมูล่ ูกเสอื สามญั รุน่ ใหญ่ เหลา่ สมทุ ร
เครื่องหมายหมูํลูกเสือสามัญรํุนใหญํ เหลําสมุทร ทาด๎วยผ๎าสี มีขนาดกว๎าง ๒ เซนติเมตร

ยาว ๔ เซนติเมตร มแี ถบสีตามชื่อหมํูดังน้ี

หมํู ร.ล.สุโขทัย หมํู ร.ล.ศรี หมํู ร.ล.ธนบุรี หมํู ร.ล.รัตนโกสนิ ทร์ หมํู ร.ล.พระรํวง
อยุธยา

หมํู ร.ล.นเรศวร หมํู ร.ล.ตากสิน หมํู ร.ล.ปิน่ เกล๎า หมูํ ร.ล.มกุฎราชกมุ าร หมูํ ร.ล.เจา๎ พระยา

หมูํ ร.ล.ประแสร์ หมูํ ร.ล.แมกํ ลอง หมูํ ร.ล.บางประกง หมํู ร.ล.ทําจนี หมูํ ร.ล.ตาปี

หมํู ร.ล.ครี รี ัฐ หมํู ร.ล.มัจฉานุ หมํู ร.ล.วรุณ หมํู ร.ล.สนิ สมุทร หมูํ ร.ล.พลายชมุ พล

หมูํ ร.ล.พาลี หมูํ ร.ล.สุครีพ หมํู ร.ล.ทะยานชล หมูํ ร.ล.คารณสินธ์ุ หมูํ ร.ล.สารสนิ ธุ์

๙ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานักการลกู เสอื ยุวกาชาด และกจิ การนักเรยี น

หมํู ร.ล.ตองปลิว หมํู ร.ล.ลว่ิ ลม หมํู ร.ล.ลอํ งลม หมูํ ร.ล.ปราบปรปักษ์ หมูํ ร.ล.หาญหักศตั รู

หมูํ ร.ล. สไ๎ู พรนิ ทร์ หมูํ ร.ล.ราชฤทธิ์ หมํู ร.ล.วิทยาคม หมํู ร.ล.อุดมเดช
รปู ท่ี ๑๔๑ เครอื่ งหมายหมํูลูกเสอื สามัญรุนํ ใหญํ เหลําสมุทร

สารานกุ รมลกู เสอื ๒๐
Scout Encyclopedia

เครอ่ื งหมายหมลู่ กู เสือวสิ ามัญ เหล่าสมทุ ร
เครื่องหมายหมูํลูกเสือวิสามัญ เหลําสมุทร ทาด๎วยผ๎า มีขนาดกว๎าง ๒ เซนติเมตร

ยาว ๔ เซนติเมตร มีแถบสตี ามชือ่ หมูํ ดังน้ี

หมูํ ร.ล.เจนทะเล หมํู ร.ล.ทนทะเล หมูํ ร.ล.ลว่ิ ทะเล หมูํ ร.ล.กล๎าทะเล

หมูํ ร.ล.หาญทะเล หมํู ร.ล.บรหิ านพาหน หมูํ ร.ล.เกียรตนิ าวี หมํู ร.ล.วนิ ยั นาวี

หมูํ ร.ล.ทองแก๎ว หมํู ร.ล. ทองหลาง หมํู ร.ล.ผีเสอื้ นา้ หมูํ ร.ล.พรายน้า

หมูํ ร.ล.พระยม หมูํ ร.ล.แสมสาร หมํู ร.ล.กลึงบาดาล หมูํ ร.ล.มารวชิ ัย

หมูํ ร.ล.เสม็ด หมํู ร.ล.เกล็ดแกว๎ หมูํ ร.ล.คราม หมูํ ร.ล.ไผํ

หมูํ ร.ล.กูด หมํู ร.ล.แรด หมํู ร.ล.ช๎าง หมํู ร.ล.สีชงั

หมํู ร.ล.พงนั หมูํ ร.ล.สมุย หมํู ร.ล.ราวี หมูํ ร.ล.อาดงั

๒ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานกั การลูกเสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรียน

หมูํ ร.ล.ลันดา หมูํ ร.ล.นาคา หมูํ ร.ล.มาตรา หมูํ ร.ล.เภตรา

หมํู ร.ล.จฬุ า หมํู ร.ล.จวง หมํู ร.ล.จาน หมูํ ร.ล.ปราบ

หมูํ ร.ล.เปริด หมํู ร.ล.ปรง หมํู ร.ล.ตะลบิ ง หมํู ร.ล.มัดโพน

หมูํ ร.ล.โกลา หมูํ ร.ล.รางเกวียน หมูํ ร.ล.ตรัง

รูปท่ี ๑๔๒ เครื่องหมายหมลํู ูกเสอื วิสามญั เหลาํ สมุทร

สารานุกรมลูกเสือ ๒๒
Scout Encyclopedia

เคร่อื งหมายหมู่ลกู เสอื เหล่าอากาศ

เคร่อื งหมายหมลู่ กู เสอื สามัญ เหล่าอากาศ
ทาด๎วยผ๎า มีลกั ษณะเป็นวงกลมเส๎นผาํ ศนู ย์กลาง ๕ เซนตเิ มตร มีสี ตามชื่อหมูํดังนี้

หมํูอาทิตย์ หมํูดวงจนั ทร์ หมูํดาวองั คาร หมูดํ าวพธุ

หมูํดาวพฤหัส หมูดํ าวศุกร์ หมํูดาวเสาร์ หมูํโลก

หมํดู าวยเู รนัส หมูํดาวเนปจนู หมํดู าวพลโู ต หมดํู าวเหนือ

หมดํู าวหาง หมูํกาแลกซ่ี หมทํู างชา๎ งเผอื ก หมูํสายฟา้

หมํูเมฆ หมูํพายุ หมไํู ต๎ฝุ่น หมูํฝน

๒ ๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย
สานกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรยี น

หมํูสายรงุ๎ หมูํดาวตก หมูํดาวเคราะห์นอ๎ ย หมรํู ังสคี อสมิก

รูปที่ ๑๔๓ เคร่อื งหมายหมูลํ ูกเสอื สามัญ เหลําอากาศ

เคร่อื งหมายหมู่ลกู เสอื สามญั รุ่นใหญ่ เหลา่ อากาศ

เคร่ืองหมายหมูํลูกเสือสามัญรํุนใหญํ เหลําอากาศ ทาด๎วยผ๎า ลักษณะเป็นรูปโลํ ขนาดกว๎าง
๕.๓๐ เซนติเมตร ยาว ๖.๓๐ เซนติเมตร มสี ีตามชื่อหมูํ ดงั นี้

หมูํเบรเกต์ บ.ท.1 หมํนู เิ ออรป์ อรต์ บ.ข.1 หมสูํ ปดั บ.ข.3 หมูแํ ฟนทอม

หมํฟู รีดอมไฟเตอร์ หมทํู อรน์ าโด หมํทู อมแคท หมูํอีเกล้ิ

หมไํู ฟต้งิ ฟอลคอน หมฮูํ อรเ์ นต หมูํไทเกอรช์ ารค์ หมเํู ดลต๎าคาร์ท

สารานุกรมลกู เสือ ๒๔
Scout Encyclopedia

หมูํเสตลท์ไฟเตอร์ หมธูํ นั เดอร์โบลท์ หมูํดรากอนฟลาย หมูแํ ฮริเออร์

หมบํู รองโก หมดูํ ราเคน หมูวํ กิ เจน หมํฟู ิตเบด

หมฟูํ ลอกเกอร์ หมํูสเตลทบ์ อมเบอร์ หมํแู บลค็ เบริ ด์ หมเํู อ็กซ์ ๒๙

หมมูํ ริ าจ หมูํอัลฟาเจต หมลูํ าวี หมูํสตาร์ไฟเตอร์

หมูํคอแซร์ หมูฟํ รอกฟูต

รปู ท่ี ๑๔๔ เคร่ืองหมายหมํลู ูกเสอื สามญั รุํนใหญํ เหลําอากาศ

๒๕ ๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานักการลูกเสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรยี น

เครอ่ื งหมายหมู่ลูกเสอื วิสามญั เหล่าอากาศ

ทาดว๎ ยผ๎า ลักษณะเป็นรปู วงรี ขนาดกวา๎ ง ๔ เซนติเมตร ยาว ๖ เซนติเมตร มีสีตามช่ือหมูํ ดังน้ี

หมูํชิปมงั ต์ หมํูมาเกตตี้ หมแูํ อร์เทรนเนอร์

หมแํู ฟนเทรนเนอร์ หมํเู ซสนา หมํูไดโมนา

หมูพํ ีชเมคเคอร์ หมนูํ อแมด หมํูดาโกตา
หมูํแอฟโร หมํูเฮอรค์ ิวลสิ หมํเู มอรล์ ิน

หมํูโบอ้งิ ๗๔๗ หมดํู ี.ซี ๑๐ หมํูแอรบ์ ัส

หมูํชอรท์ ๓๖๐ หมูํซคิ อร์สก้ี หมํูฮิวอ้ี

หมูํเบลล์ หมูํชินคุ

รปู ท่ี ๑๔๕ เครอ่ื งหมายหมูลํ ูกเสอื วสิ ามัญ เหลาํ อากาศ

สารานุกรมลกู เสอื ๒๖
Scout Encyclopedia

เครือ่ งหมายช้นั

ความหมาย

เครอ่ื งหมายชน้ั เปน็ เคร่ืองหมายท่ีแสดงระดบั ของลกู เสอื แตลํ ะประเภทซง่ึ มีลักษณะแตกตําง
กัน

ลกั ษณะ

ลกู เสือสารอง
เคร่ืองหมายช้ันลูกเสือสารอง มีลักษณะเป็นรูปดาว ๖ แฉกสีเงิน เส๎นผําศูนย์กลาง
๑.๕ เซนติเมตร เมื่อสอบได๎ตามหลักสูตรดาวดวงที่ ๑ ให๎ติดที่ข๎างขวาหน๎าหมวก ๑ ดาว เม่ือสอบได๎
ตามหลกั สูตร ดาวดวงที่ ๒ ให๎ติดเพ่ิมข้นึ ทขี่ ๎างซา๎ ยหน๎าหมวกอกี ๑ ดาว



รปู ท่ี ๑๔๖ เครอ่ื งหมายชั้นลกู เสือสารอง

ลูกเสือสามัญ
เครือ่ งหมายช้ันลูกเสือสามญั แบํงเป็น ๓ ระดับ คอื

ลูกเสือตรี ทาด๎วยผ๎าสีกากี รูปโลํ มีรูปตราคณะลูกเสือแหํงชาติสีแดง
แตํไมํมีแถบคาขวัญ และมีคาวํา "ลูกเสือ" สีเหลือง ติดที่ก่ึงกลาง
กระเปา๋ เสือ้ ขา๎ งซา๎ ย

รปู ท่ี ๑๔๗ ลูกเสอื ตรี ลูกเสือโท ทาด๎วยผ๎าสีกากี รูปไต มีคาวํา "ลูกเสือ" สีเหลืองเหนือกรอบ
รูปที่ ๑๔๘ ลกู เสอื โท สีแดง ในกรอบสีแดงมีคาวํา "เสียชีพอยําเสียสัตย์" สีเหลือง ติดที่แขน
เสอื้ ข๎างซ๎ายกึ่งกลางไหลํกับศอก

๒๗ ๐๐ ปี ลกู เสือไทย
สานกั การลูกเสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น

ลูกเสือเอก ทาด๎วยผ๎าสีกากี รูปโลํ มีรูปตราคณะลูกเสือแหํงชาติสีแดง
และมีคาวํา "ลูกเสือ" สีเหลือง ติดท่ีแขนเส้ือข๎างซ๎ายกึ่งกลางไหลํกับ
ศอก

รปู ท่ี ๑๔๙ ลกู เสอื เอก

สาหรับลกู เสอื สามญั รุํนใหญํ และลูกเสือวิสามญั ไมํมีเครื่องหมายชนั้

สารานุกรมลูกเสือ ๒๘
Scout Encyclopedia

เครอ่ื งหมายประจาการ

ความหมาย

เครอ่ื งหมายประจาการ เปน็ เคร่อื งหมายท่ีแสดงถึง จานวนปี ที่ลูกเสือได๎เป็นลูกเสือ ในสังกัด
กองลูกเสอื นนั้

ลกั ษณะ

เครื่องหมายประจาการ ทาด๎วยผ๎ารูปกลมเส๎นผําศูนย์กลาง ๒ เซนติเมตร มีรูปดาว ๖ แฉก
สีเงิน เส๎นผําศูนย์กลาง ๑.๕ เซนติเมตร ติดท่ีอกเสื้อข๎างซ๎ายเหนือกระเป๋า จานวนเคร่ืองหมาย
ประจาการใหต๎ ดิ ตามจานวนปที ่ไี ด๎เป็นลูกเสอื ประเภทน้ัน

การตดิ เคร่อื งหมายประจาการ เวน๎ ระยะระหวํางกัน ๕ มลิ ลิเมตร ตามแนวนอน
สีของเคร่ืองหมายประจาการ ลูกเสือสารองพื้นทาด๎วยผ๎าสีเหลือง ลูกเสือสามัญ ลูกเสือ
สามัญรุํนใหญํ และลกู เสือวิสามญั พน้ื ทาด๎วยผา๎ สีเขยี ว

รูปที่ ๑๕๐ เครื่องหมายประจาการลูกเสือสารอง รปู ที่ ๑๕๑ เคร่ืองหมายประจาการ ลูกเสอื สามัญ
ลูกเสือสามญั รํุนใหญํ และลกู เสอื วิสามญั

รูปท่ี ๑๕๒ การตดิ เคร่ืองหมายประจาการตามแนวนอน รูปท่ี ๑๕๓ การติดเครือ่ งหมายประจาการตามแนวนอน

ของลกู เสอื สารอง ของลูกเสือสามญั สามัญรํุนใหญํ และวิสามญั

๒๙ ๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย
สานกั การลกู เสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรยี น

เครื่องหมายสังกดั
ความหมาย

เคร่ืองหมายสังกัด เป็น เคร่ืองหมายแสดงถึงกองลูกเสือที่ลูกเสือสังกัดอยํูประกอบด๎วย ช่ือ
กลํมุ หรือกองลูกเสอื เลขกลุํม และเลขกองลูกเสือ

ลกั ษณะ

๑. ช่ือกลํุมหรือกองลูกเสือ ทาด๎วยผ๎าสีแดง รูปสี่เหลี่ยมผืนผ๎า ยาว ๗ เซนติเมตร กว๎าง ๑.๕
เซนติเมตร ขลิบรมิ สขี าว มชี อื่ กลุมํ หรอื กองสขี าว ติดโคง๎ ตามไหลํเสือ้ ขา๎ งขวา

รปู ที่ ๑๕๔ เครือ่ งหมายสังกัดชอ่ื กลุํม หรือกองลกู เสอื

๒. เลขกลุํม และเลขกอง ทาด๎วยผ๎าสีแดง รูปสี่เหล่ียมจัตุรัส ยาวด๎านละ ๓.๕ เซนติเมตร
ขลิบสีขาว มีตัวเลขอารบิค เลขกลุํมสีขาวสูง ๑.๕ เซนติเมตร อยูํข๎างบน และเลขกองสีขาวสูง ๑
เซนตเิ มตร อยูํข๎างลาํ งติดใต๎เครอื่ งหมายช่อื กลมํุ หรือกอง

กองลกู เสอื ที่จดั เปน็ กลุมํ ไมไํ ด๎ ให๎มเี ลขกองอยาํ งเดยี ว
เลขกองลูกเสือ

กองท่ี 1 กองท่ี 2 กองที่ 3 กองท่ี 4

รปู ที่ ๑๕๕ เครื่องหมายเลขกองลูกเสือ

สารานุกรมลูกเสือ ๐
Scout Encyclopedia

เลขกลุ่ม และกองลกู เสือ

กลมุํ 1 กอง 1 กลํุม 1 กอง 2 กลมุํ 1 กอง 3 กลุํม 1 กอง 4

กลํมุ 2 กอง 1 กลุมํ 2 กอง 2 กลมุํ 2 กอง 3 กลมํุ 2 กอง 4

กลุํม 3 กอง 1 กลมุํ 3 กอง 2 กลุํม 3 กอง 3 กลมํุ 3 กอง 4

กลุํม 4 กอง 1 กลมํุ 4 กอง 2 กลุมํ 4 กอง 3 กลุํม 4 กอง 4

รูปที่ ๑๕๖ เครอ่ื งหมายเลขกลมํุ และกองลกู เสอื

๐๐ ปี ลกู เสือไทย
สานักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรยี น

เครอื่ งหมายภาษาตา่ งประเทศ

ความหมาย

เคร่ืองหมายภาษาตํางประเทศ เป็นเคร่ืองหมายที่แสดงความสามารถทางการสื่อสารด๎วย
ภาษาตาํ งประเทศ ของลูกเสอื เชนํ ภาษาองั กฤษ ภาษาฝร่งั เศส เปน็ ตน๎

ลักษณะ

เครอ่ื งหมายภาษาตํางประเทศ ทาด๎วยผ๎าสีกากี รูปส่ีเหลี่ยมผืนผ๎ายาว ๖ เซนติเมตร กว๎าง ๑.๕
เซนตเิ มตร มีอักษรไทยบอกช่ือภาษาตํางประเทศท่ีลูกเสอื พูดไดด๎ สี ีขาว

การตดิ เคร่ืองหมายภาษาตาํ งประเทศ ติดทอี่ กเสอ้ื ข๎างขวาเหนอื กระเปา๋

รูปท่ี ๑๕๗ เคร่ืองหมายภาษาตาํ งประเทศ ภาษาอังกฤษ รูปท่ี ๑๕๘ เครอ่ื งหมายภาษาตาํ งประเทศ ภาษาฝรัง่ เศส

รปู ท่ี ๑๕๙ เครื่องหมายภาษาตาํ งประเทศ ภาษาเยอรมนั รูปที่ ๑๖๐ เครื่องหมายภาษาตํางประเทศ ภาษาจนี

สารานุกรมลูกเสือ ๒
Scout Encyclopedia

เครื่องหมายนายหมูแ่ ละรองนายหมู่

ความหมาย

เครื่องหมายนายหมํูและรองนายหมํู เป็น เครื่องหมายแสดงสัญลักษณ์ความเป็นผู๎นาในหมูํ
ลกู เสอื แตลํ ะหมูํ ซึง่ มีลกั ษณะแตกตํางกันตามประเภทและเหลาํ ของลกู เสอื

ลกั ษณะ

เคร่ืองหมายนายหมํูและรองนายหมลํู กู เสอื มลี ักษณะตามเหลาํ ดังตํอไปนี้
ลกู เสอื เหล่าเสนา

ลูกเสอื สารอง
เคร่ืองหมายนายหมํูและรองนายหมูํ ลูกเสือสารอง ทาด๎วยผ๎าสีเหลือง กว๎าง ๑ เซนติเมตร
เย็บตดิ รอบแขนเสอื้ ขา๎ งซ๎ายเหนือปลายแขนเสอ้ื ๕ เซนติเมตร
นายหมํู ๒ แถบ เวน๎ ระยะระหวํางแถบ ๑ เซนตเิ มตร รองนายหมูํ ๑ แถบ

รปู ที่ ๑๖๑ เครื่องหมายนายหมํู ลกู เสือสารอง รูปที่ ๑๖๒ เครอ่ื งหมายรองนายหมํู ลกู เสือสารอง

ลกู เสอื สามญั ลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่ และลกู เสือวสิ ามัญ เหล่าเสนา
เคร่ืองหมายนายหมํูและรองนายหมูํ ลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรํุนใหญํ และลูกเสือ
วิสามัญทาด๎วยแถบผ๎าสีขาว รูปสี่เหลี่ยมผืนผ๎ายาวเทําแนวตั้งของกระเป๋ากว๎าง ๑.๕ เซนติเมตร
มจี านวนแถบ และติดดังน้ี
หัวหน๎านายหมํู ๓ แถบ ติดที่กระเป๋าเสื้อข๎างซ๎ายตามแนวตั้ง เว๎นระยะระหวําง แถบ
๑ เซนติเมตร ใหเ๎ ครื่องหมายลูกเสอื ตรีทับแถบกลาง
นายหมํู ๒ แถบ ติดท่กี ระเป๋าเสอ้ื ขา๎ งซา๎ ยตามแนวตั้ง ใหเ๎ ครอ่ื งหมายลกู เสอื ตรีอยํูตรงกลาง
รองนายหมูํ ๑ แถบ ติดท่ีกระเป๋าเส้ือข๎างซ๎ายตามแนวตั้ง ให๎เคร่ืองหมายลูกเสือตรีอยํู
ทางซ๎าย

๐๐ ปี ลูกเสือไทย
สานกั การลูกเสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น

รูปท่ี ๑๖๓ เคร่อื งหมายหวั หน๎า รปู ท่ี ๑๖๔ เคร่อื งหมายนายหมํู รปู ท่ี ๑๖๕ เคร่ืองหมายรองนายหมํู
นายหมูํ ลูกเสือสามญั เหลาํ เสนา
ลูกเสือสามัญ เหลาํ เสนา ลูกเสอื สามญั เหลําเสนา

ลกู เสอื สามัญรุนํ ใหญํ เชนํ เดยี วกบั ลูกเสอื สามญั แตํแถบผา๎ สีเลอื ดหมู

รปู ท่ี ๑๖๖ เครอ่ื งหมายหวั หนา๎ รูปที่ ๑๖๗ เครื่องหมายนายหมํู รปู ท่ี ๑๖๘ เครือ่ งหมายรองนายหมํู
นายหมูํ ลกู เสือสามัญรุํนใหญํ ลกู เสือสามญั รนํุ ใหญํ เหลําเสนา ลูกเสือสามญั รํนุ ใหญํ เหลาํ เสนา

เหลาํ เสนา

ลกู เสือวสิ ามญั เชนํ เดยี วกบั ลกู เสือสามัญแตแํ ถบผา๎ สีแดง

รปู ที่ ๑๖๙ เครอื่ งหมายหวั หน๎า รูปที่ ๑๗๐ เครื่องหมายนายหมํู รูปที่ ๑๗๑ เครื่องหมายรองนายหมูํ
นายหมูํ ลูกเสอื วสิ ามญั เหลาํ เสนา
ลกู เสือวสิ ามญั เหลําเสนา ลกู เสือวิสามญั เหลาํ เสนา

สารานุกรมลูกเสือ ๔
Scout Encyclopedia

ลกู เสอื สามัญ ลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่ และลูกเสอื วิสามญั เหลา่ สมุทร
เคร่ืองหมายนายหมํูและรองนายหมํู ลูกเสือเหลําสมุทร มีลักษณะเชํนเดียวกับลูกเสือ
เหลําเสนา ท้ังน้ีเคร่ืองแบบลูกเสือเหลําสมุทรมี ๒ ชนิด คือ เคร่ืองแบบกากี และเคร่ืองแบบขาว
เคร่ืองแบบกากี เครื่องหมายนายหมูํและรองนายหมํูลูกเสือ เหมือนกับลูกเสือ เหลําเสนา สาหรับ
เครอื่ งแบบขาว มลี กั ษณะ ดังน้ี

รปู ที่ ๑๗๒ เครอื่ งหมายหัวหน๎า รปู ที่ ๑๗๓ เครอื่ งหมายนายหมูํ รปู ที่ ๑๗๔ เครื่องหมายรองนายหมํู
นายหมํู ลกู เสอื สามญั เหลําสมทุ ร
ลกู เสอื สามัญ เหลาํ สมุทร ลูกเสอื สามญั เหลําสมทุ ร

ลูกเสือสามญั รํุนใหญํ เหลาํ สมุทร เชํนเดียวกับลูกเสือสามัญ แตแํ ถบผ๎าสเี ลอื ดหมู

รปู ที่ ๑๗๕ เครอ่ื งหมายหวั หนา๎ รูปที่ ๑๗๖ เครอื่ งหมายนายหมูํ รูปท่ี ๑๗๗ เคร่อื งหมายรองนายหมูํ
นายหมูํ ลกู เสอื สามญั รุํนใหญํ ลกู เสือสามัญรุํนใหญํ เหลําสมุทร ลูกเสอื สามัญรุํนใหญํ เหลําสมทุ ร

เหลาํ สมุทร

ลูกเสือวสิ ามัญ เหลาํ สมุทร เชนํ เดยี วกบั ลูกเสือสามญั แตแํ ถบผา๎ สแี ดง

รปู ท่ี ๑๗๘ เคร่อื งหมายหัวหน๎า รูปที่ ๑๗๙ เครอ่ื งหมายนายหมูํ รูปที่ ๑๘๐ เครื่องหมายรองนายหมูํ
นายหมํู ลกู เสือวสิ ามัญ เหลาํ สมุทร
ลูกเสือวสิ ามัญ เหลาํ สมุทร ลูกเสือวิสามญั เหลาํ สมทุ ร

๕ ๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย
สานกั การลูกเสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรียน

ลกู เสือสามัญ ลูกเสือสามัญรนุ่ ใหญ่ และลกู เสือวิสามัญ เหล่าอากาศ
เครื่องหมายนายหมูํและรองนายหมูํ ลูกเสือเหลําอากาศ มีลักษณะเชํนเดียวกับลูกเสือ
เหลาํ เสนา มลี ักษณะ ดงั น้ี

รูปท่ี ๑๘๑ เคร่อื งหมายหวั หน๎า รปู ท่ี ๑๘๒ เครื่องหมายนายหมํู รปู ที่ ๑๘๓ เครื่องหมายรองนายหมํู
นายหมํู ลูกเสือสามญั เหลําอากาศ
ลกู เสือสามญั เหลาํ อากาศ ลกู เสือสามัญ เหลําอากาศ

ลูกเสอื สามญั รุนํ ใหญํ เหลําอากาศ เชํนเดียวกับลูกเสอื สามัญ แตํแถบผ๎าสีเลือดหมู

รปู ท่ี ๑๘๔ เคร่อื งหมายหวั หน๎า รปู ท่ี ๑๘๕ เครอ่ื งหมายนายหมูํ รูปที่ ๑๘๖ เครอื่ งหมายรองนายหมํู
นายหมูํ ลูกเสือสามญั รํุนใหญํ ลูกเสอื สามัญรํนุ ใหญํ เหลําอากาศ ลกู เสอื สามญั รนํุ ใหญํ เหลําอากาศ

เหลําอากาศ

ลูกเสอื วิสามัญ เหลาํ อากาศ เชนํ เดยี วกับลูกเสือสามัญ แตํแถบผา๎ สแี ดง

รปู ท่ี ๑๘๗ เครือ่ งหมายหวั หน๎า รูปที่ ๑๘๘ เครือ่ งหมายนายหมูํ รูปท่ี ๑๘๙ เครอ่ื งหมายรองนายหมูํ
นายหมูํ ลกู เสือวิสามัญ เหลําอากาศ ลกู เสอื วิสามญั เหลําอากาศ ลูกเสอื วิสามัญ เหลาํ อากาศ

สารานุกรมลูกเสอื ๖
Scout Encyclopedia

(๒) สายนกหวีด ทาด๎วยด๎ายถัก ๑ สาย สีเหลือง เป็นหํวงคล๎องคอ ปลายสายผูกนกหวีดสอด
ไว๎ในกระเป๋าเส้ือข๎างซ๎าย สาหรับลูกเสือเหลําสมุทร เม่ือแตํงเคร่ืองแบบขาวใช๎สายนกหวีด
เชํนเดียวกนั แตํสขี าว

รูปท่ี ๑๙๐ สายนกหวดี นายหมํลู กู เสอื รปู ท่ี ๑๙๑ การสวมนกหวีดของนายหมํลู ูกเสือ

๗ ๐๐ ปี ลกู เสือไทย
สานกั การลูกเสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรยี น

เครอ่ื งหมายลูกเสือสารอง

ความหมาย

เครอ่ื งหมายลูกเสอื สารอง เป็นเครอ่ื งหมายแสดงประเภทของลกู เสอื ชนิดหน่งึ

ลักษณะ

เครื่องหมายลูกเสือสารอง ทาด๎วยผ๎าสีกรมทํา รูปไขํยาว ๔ เซนติเมตร กว๎าง ๓.๕ เซนติเมตร
มีรูปหนา๎ เสอื และคาวํา "ลูกเสือ" สีเหลืองขลบิ รมิ สกี รมทาํ ติดที่อกเสอ้ื ข๎างซา๎ ยเหนอื กระเปา๋

รูปท่ี ๑๙๒ เครอ่ื งหมายลูกเสือสารอง

สารานกุ รมลูกเสือ ๘
Scout Encyclopedia

เครอื่ งหมายประกอบเครื่องแบบผบู้ ังคับบญั ชาลูกเสอื

ความหมาย

เคร่อื งหมายประกอบเคร่ืองแบบผ๎ูบังคับบัญชาลูกเสือ หมายถึง เคร่ืองหมายท่ีเป็นสัญลักษณ์
เพ่ือแสดงการแบํงหมวดหมํู กอง สังกัด ประเภทลูกเสือ ตาแหนํงและความสามารถพิเศษของ
ผบ๎ู งั คบั บัญชาลูกเสอื ประกอบด๎วย

๑. เคร่อื งหมายจังหวดั ทาด๎วยผ๎า มีขนาด รูป และสี ตามกฎกระทรวงวําด๎วยเคร่ืองแบบ ติด
ท่มี มุ ด๎านหลังผา๎ ผูกคอ แตํถ๎าใช๎ผ๎าผูกคอพิเศษสาหรับไปตํางประเทศหรือผ๎าผูกคอกิลเวลล์ ไมํต๎องใช๎
เครื่องหมายจงั หวดั

ผู๎บังคับบัญชาลูกเสือซ่ึงได๎รับแตํงต้ังให๎เป็นผู๎บังคับบัญชาลูกเสือเหลําสมุทร ให๎ติด
เครอื่ งหมายจงั หวัดทแ่ี ขนเสอื้ ขา๎ งขวาระหวาํ งไหลกํ บั ศอก

๒. สายนกหวดี ทาด๎วยดา๎ ยถัก ๑ สาย สีเหลืองสลับดาเป็นหํวงคล๎องคอปลายสายผูกนกหวีด
สอดไวใ๎ นกระเปา๋ เสื้อขา๎ งซา๎ ย

๓. เคร่ืองหมายตาแหนํง ทาด๎วยโลหะ รูปโลํ มีรูปตราคณะลูกเสือแหํงชาติสีทอง สีพื้นและ
ขอบเครือ่ งหมายสีตามกฎกระทรวงวําด๎วยเครื่องแบบนี้ สาหรับผ๎ูกากับลูกเสือและรองผู๎กากับลูกเสือ
ที่ควบคุมลูกเสือสารอง มีอักษร"ล.ร." ลูกเสือสามัญรุํนใหญํ มีอักษร "ล.ญ." ลูกเสือวิสามัญ มีอักษร
"ล.ว." เหนือรปู ตราคณะลกู เสอื แหงํ ชาติตามลาดบั ตดิ ทกี่ ่ึงกลางกระเป๋าเสื้อข๎างขวา

๔. เครื่องหมายสังกัด เชํนเดียวกับเครื่องหมายสังกัดลูกเสือสามัญ ใช๎เฉพาะผู๎อานวยการ
ลูกเสือโรงเรียน รองผ๎ูอานวยการลูกเสือโรงเรียน ผ๎ูกากับกลุํมลูกเสือ รองผู๎กากับกลุํมลูกเสือ ผู๎กากับ
ลูกเสือและรองผู๎กากับลูกเสือ สาหรับผู๎อานวยการลูกเสือโรงเรียน และรองผ๎ูอานวยการลูกเสือ
โรงเรียนไมํมีเลขกลุํมและเลขกอง

๕. เคร่ืองหมายแสดงวฒุ ทิ างลกู เสอื ประกอบด๎วย
๕.๑ เครื่องหมายวิชาผ๎ูกากับลูกเสือ ข้ันความรู๎เบื้องต๎น ทาด๎วยหนังเป็นหํวงผ๎าผูกคอ

กลิ เวลลส์ วมผ๎าผูกคอ
๕.๒ เครื่องหมายวิชาผู๎กากับลูกเสือ ข้ันความร๎ูชั้นสูง ทาด๎วยไม๎สองทํอน ร๎อยด๎วยเชือก

เปน็ สายหนงั สวมคอด๎านหลัง ให๎เชอื กอยใูํ ตผ๎ า๎ ผูกคอ ดา๎ นหนา๎ ใหไ๎ มว๎ างทับผา๎ ผูกคอ
๕.๓ เครื่องหมายผ๎ูบงั คบั บัญชาลกู เสือ ขัน้ ผูช๎ วํ ยผูใ๎ หก๎ ารฝกึ อบรมวชิ าผู๎กากับลูกเสือ เพ่ิม

ไม๎เป็น ๓ ทํอน
๕.๔ เครื่องหมายผ๎ูบังคับบัญชาลูกเสือ ขั้นหัวหน๎าผู๎ให๎การฝึกอบรมวิชาผ๎ูกากับลูกเสือ

เพมิ่ ไมเ๎ ปน็ ๔ ทอํ น

๙ ๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย
สานักการลูกเสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรยี น

เครอื่ งหมายประกอบเครือ่ งแบบบคุ ลากรทางการลูกเสอื

ความหมาย

เคร่ืองหมายประกอบเครื่องแบบบุคลากรทางการลูกเสือ หมายถึง เครื่องหมายท่ีเป็น
สัญลักษณ์ เพ่ือแสดงสังกัด ประเภทลูกเสือ ตาแหนํงและความสามารถพิเศษของบุคลากรทางการ
ลกู เสอื

ลักษณะ

ประกอบด๎วย
๑. เครื่องหมายจังหวัด ทาด๎วยผ๎า มีขนาด รูป และสี ตามกฎกระทรวงวําด๎วยเครื่องแบบ

ติดท่ีมมุ ดา๎ นหลงั ผ๎าผูกคอ แตํถ๎าใช๎ผ๎าผูกคอพิเศษสาหรับไปตํางประเทศหรือผ๎าผูกคอกิลเวลล์ ไมํ
ต๎องใช๎เคร่ืองหมายจังหวดั

สภานายก อุปนายก กรรมการ สภานายกกิตติมศักด์ิ อุปนายกกิตติมศักดิ์และกรรมการ
กิตติมศักดิ์แหํงสภาลูกเสือแหํงชาติ ประธาน รองประธาน คณะกรรมการบริหารลูกเสือแหํงชาติ ให๎
ใช๎รูปตราคณะลูกเสือแหํงชาติสีเหลืองอยูํในวงกลมเส๎นผําศูนย์กลาง ๕ เซนติเมตร ติดท่ีมุมผ๎าผูกคอ
ตรงข๎ามดา๎ นฐานแทนเคร่อื งหมายจังหวดั และ

ผ๎ูอานวยการใหญํ รองผู๎อานวยการใหญํ ผู๎ชํวยผู๎อานวยการใหญํ ผู๎ตรวจการใหญํพิเศษ
ผูต๎ รวจการใหญํ รองผต๎ู รวจการใหญํ ผต๎ู รวจการลกู เสอื ประจา สานักงานคณะกรรมการบริหารลูกเสือ
แหํงชาติ และเจ๎าหน๎าที่ลูกเสือสานักงานงาน ให๎ใช๎รูปตราคณะลูกเสือแหํงชาติสีขาวอยูํในวงกลม
เสน๎ ผําศูนยก์ ลาง ๕ เซนตเิ มตร ติดที่มุมผ๎าผูกคอตรงขา๎ มด๎านฐานแทนเครอ่ื งหมายจงั หวัด

๓. เคร่ืองหมายตาแหนํง ทาด๎วยโลหะ รูปโลํ มีรูปตราคณะลูกเสือแหํงชาติสีทอง สีพื้นและ
ขอบเครอ่ื งหมายสีตามกฎกระทรวงวําดว๎ ยเครอ่ื งแบบ ตดิ ที่กึง่ กลางกระเปา๋ เสื้อดา๎ นขวา

๔. เครอ่ื งหมายรูปตราคณะลกู เสอื แหํงชาติ ทาด๎วยโลหะสีทอง ติดท่ีอินทรธนูท้ังสองข๎าง ใช๎
เฉพาะกรรมการสภาลูกเสือไทย กรรมการบริหารลูกเสือแหํงชาติ ผ๎ูตรวจการลูกเสือ รองผ๎ูตรวจการ
ลูกเสอื ผชู๎ ํวยผ๎ตู รวจการลูกเสอื ประจาสานกั งานลกู เสอื แหํงชาติและผอู๎ านวยการลกู เสือจังหวัด

๕ . สายนกหวดี ทาดว๎ ยดา๎ ยถัก ๑ สาย สีเหลืองสลบั ดาเป็นหวํ งคล๎องคอปลายสายผูกนกหวีด
สอดไว๎ในกระเปา๋ เส้อื ขา๎ งซ๎าย

๖. เครือ่ งหมายแสดงวฒุ ิทางลกู เสือ ประกอบด๎วย
๖.๑ เคร่ืองหมายวิชาผู๎กากับลูกเสือ ขั้นความร๎ูเบ้ืองต๎น ทาด๎วยหนังเป็นหํวงผ๎าผูกคอ

กิลเวลล์ สวมผ๎าผูกคอ

สารานุกรมลูกเสือ ๔๐
Scout Encyclopedia

๖.๒ เคร่ืองหมายวิชาผ๎ูกากับลูกเสือข้ันความรู๎ชั้นสูง ทาด๎วยไม๎สองทํอน ร๎อยด๎วยเชือก
หนังสวมคอดา๎ นหลัง ให๎เชือกอยํใู ต๎ผา๎ ผูกคอ ใหเ๎ ชอื กอยใํู ตผ๎ ๎า ผกู คอดา๎ นหน๎าใหไ๎ ม๎วางทับผ๎าผกู คอ

๖.๓ เคร่ืองหมายผู๎บังคับบัญชาลูกเสือ ขั้นผู๎ชํวยผู๎ให๎การฝึกอบรมวิชาผู๎กากับลูกเสือ ทา
ดว๎ ยไม๎สามทํอน

๖.๔ เคร่ืองหมายผู๎บังคับบัญชาลูกเสือ ข้ันหัวหน๎าผ๎ูให๎การฝึกอบรมวิชาผ๎ูกากับลูกเสือ
ทาด๎วยไม๎สี่ทอํ น

๔ ๐๐ ปี ลกู เสือไทย
สานกั การลูกเสือ ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรียน