Top Class Kimia Tg 4

Contents

PTER Introduction to Chemistry 1 3.4 Chemical Equation 24
Pengenalan kepada Kimia
1CHA CHA CHA Persamaan Kimia 26
CHA CHA 31
SPM Practice 3 31
31
HOTS Challenge

Smart Notes 1 Online Quick Quiz QR Code
PAK-21 Corner QR Code
1.1 Development in Chemistry Field and Its

Importance in Daily Life 2
Perkembangan Bidang Kimia dan Kepentingan
PTER The Periodic Table of Elements 32
dalam Kehidupan Jadual Berkala Unsur
4
1.2 Scientific Investigation in Chemistry 3
Penyiasatan Saintifik dalam Kimia

1.3 Usage, Management and Handling of Smart Notes 32

Apparatus and Materials 3 4.1 The Development of the Periodic Table 33
Penggunaan, Pengurusan dan Pengendalian
of Elements 34
Radas serta Bahan Kimia Perkembangan Jadual Berkala Unsur 34
35
SPM Practice 1 4 4.2 The Arrangement in the Periodic Table 35
36
Online Quick Quiz QR Code 8 of Elements 37
38
PAK-21 Corner QR Code 8 Susunan Unsur dalam Jadual Berkala Unsur 46
46
4.3 Elements in Group 18 46
Unsur dalam Kumpulan 18
PTER Matter and Atomic Structure 9
Jirim dan Struktur Atom 4.4 Elements in Group 1
2
Unsur dalam Kumpulan 1

Smart Notes 9 4.5 Elements in Group 17
Unsur dalam Kumpulan 17
2.1 Basic Concepts of Matter 11
Konsep Asas Jirim 4.6 Elements in Period 3
Unsur dalam Kala 3
2.2 The Development of the Atomic
4.7 Transition Elements
Model 11 Unsur Peralihan
Perkembangan Model Atom
SPM Practice 4
2.3 Atomic Structure 12
Struktur Atom HOTS Challenge

2.4 Isotopes and Its Uses 14 Online Quick Quiz QR Code
PAK-21 Corner QR Code
Isotop dan Penggunaannya

SPM Practice 2 15 PTER Chemical Bond 47
Ikatan Kimia
HOTS Challenge 18 5

Online Quick Quiz QR Code 18
PAK-21 Corner QR Code 18

PTER The Mole Concept, Chemical 19 Smart Notes 47
5.1 Basics of Compound Formation 48
3 Formula and Equation Asas Pembentukan Sebatian 48
Konsep Mol, Formula dan Persamaan Kimia 5.2 Ionic Bond 49
Ikatan Ion 50
Smart Notes 19 5.3 Covalent Bond 50
20 Ikatan Kovalen 50
3.1 Relative Atomic Mass and Relative 21 5.4 Hydrogen Bond
22 Ikatan Hidrogen
Molecular Mass 5.5 Dative Bond
Jisim Atom Relatif dan Jisim Molekul Relatif Ikatan Datif
5.6 Metallic Bond
3.2 Mole Concept Ikatan logam
Konsep Mol

3.3 Chemical Formula
Formula Kimia

ii

5.7 Properties of Ionic Compounds and PTER Rate of Reaction 84
CHA Kadar Tindak Balas
CHA CHA Covalent Compounds 517
Sifat Sebatian Ion dan Sebatian Kovalen
52
SPM Practice 5 62
62
HOTS Challenge 62 Smart Notes 84
86
Online Quick Quiz QR Code 7.1 Determining Rate of Reaction 88
PAK-21 Corner QR Code
Penentuan Kadar Tindak Balas 89

7.2 Factors Affecting Rate of Reactions 89
Faktor yang Mempengaruhi Kadar 90
PTER Acid, Base and Salt 63 100
Asid, Bes dan Garam Tindak Balas 100
6 100
7.3 Application of Factors that Affect the

Rate of Reaction in Daily Life
Aplikasi Faktor yang Mempengaruhi Kadar
Smart Notes 63
Tindak Balas dalam Kehidupan
6.1 The Role of Water in Showing Acidic and
7.4 Collision Theory
Alkaline Properties 65 Teori Perlanggaran
Peranan Air dalam Menunjukkan Keasidan
SPM Practice 7
dan Kealkalian
HOTS Challenge
6.2 pH Value 65
Nilai pH Online Quick Quiz QR Code
PAK-21 Corner QR Code
6.3 Strength of Acids and Alkalis 66
Kekuatan Asid dan Alkali
PTER
6.4 Chemical Properties of Acids and Manufactured Substances in 101
8 Industry
Alkalis 66 Bahan Buatan dalam Industri
Sifat-sifat Kimia Asid dan Alkali

6.5 Concentration of Aqueous Solution 67
Kepekatan Larutan Akueus
Smart Notes 101
6.6 Standard Solution 68 103
Larutan Piawai 8.1 Alloys and Its Importance
Aloi dan Kepentingannya 104
6.7 Neutralisation 68
Peneutralan 8.2 Composition of Glass and its Uses 104
Komposisi Kaca dan Kegunaannya
6.8 Salts, Crystals and their Uses in 105
8.3 Composition of Ceramics and its Uses
Daily Life 68 Komposisi Seramik dan Kegunaanya 106
Garam, Hablur dan Kegunaan dalam Kehidupan 114
8.4 Composite Materials and Its 114
6.9 Preparation of Salts 69 114
Penyediaan Garam Importance
Bahan Komposit dan Kepentingannya
6.10 Effect of Heat on Salts 70
Tindakan Haba ke atas Garam SPM Practice 8

6.11 Qualitative Analysis 70 HOTS Challenge

Analisis Kualitatif Online Quick Quiz QR Code
PAK-21 Corner QR Code
SPM Practice 6 72

HOTS Challenge 83

Online Quick Quiz QR Code 83 SPM Year-End Assessment 115
PAK-21 Corner QR Code 83 Answers A1 – A24

Lembaran PBD Answers for Lembaran PBD

http://www.epelangi.com/Top/Chemistry/F4/ http://www.epelangi.com/Top/Chemistry/F4/

LembaranPBD.pdf AnswerLembaranPBD.pdf

iii

Rekod Pencapaian Pentaksiran Murid

Chemistry Form 4 / Kimia Tingkatan 4

Pupil’s name: ................................................................. Class: ..............................................
Nama murid: Kelas:

PERFORMANCE ACHIEVEMENT
LEVEL PENGUASAAN
TAHAP
CHAPTER DESCRIPTOR (✓) (7)
BAB PENGUASAAN DESKRIPTOR ACHIEVE NOT YET
1 MENGUASAI ACHIEVE
1 2 Recall knowledge and basic skills in chemistry,
INTRODUCTION 3 scientific investigation, usage, management and BELUM
TO CHEMISTRY handling of apparatus and materials. MENGUASAI
4 Mengingat kembali pengetahuan dan kemahiran asas
PENGENALAN 5 mengenai kimia, penyiasatan saintifik dalam kimia,
KEPADA KIMIA 6 penggunaan, pengurusan dan pengendalian radas serta bahan
kimia.
Understand and explain the importance of chemistry,
scientific investigation, usage, management and
handling of apparatus and materials.
Memahami kimia, penyiasatan saintifik dalam kimia,
penggunaan, pengurusan dan pengendalian radas serta bahan
kimia seterusnya dapat menjelaskan kefahaman tersebut.
Apply knowledge on chemistry, scientific
investigations, usage, management and handling
of apparatus and materials to explain the natural
occurrences or phenomena and be able to carry out
simple tasks.
Mengaplikasikan pengetahuan mengenai kimia, penyiasatan
saintifik dalam kimia, penggunaan, pengurusan dan
pengendalian radas serta bahan kimia untuk menerangkan
kejadian atau fenomena alam dan dapat melaksanakan
tugasan mudah.
Analyse knowledge on chemistry, scientific
investigation, usage, management and handling of
apparatus and materials in the context of problem
solving the natural occurrences or phenomena.
Menganalisis pengetahuan mengenai kimia, penyiasatan
saintifik dalam kimia, penggunaan, pengurusan dan
pengendalian radas serta bahan kimia dalam konteks
penyelesaian masalah mengenai kejadian atau fenomena
alam.
Evaluate knowledge on chemistry, scientific
investigation, usage, management and handling of
apparatus and materials in the context of problem
solving and decision-making in carrying out a task.
Menilai pengetahuan mengenai kimia, penyiasatan saintifik
dalam kimia, penggunaan, pengurusan dan pengendalian
radas serta bahan kimia dalam konteks penyelesaian masalah
dan membuat keputusan untuk melaksanakan satu tugasan.
Invent by applying the knowledge on chemistry,
scientific investigation, management and handling
of apparatus and materials in the context of problem
solving and decision-making or while carrying out
an activity/ task in new situations creatively and
innovatively; giving due considerations to the social/
economic/ cultural values of the community.

iv

PERFORMANCE ACHIEVEMENT
LEVEL PENGUASAAN
TAHAP
CHAPTER DESCRIPTOR (✓) (7)
BAB PENGUASAAN DESKRIPTOR ACHIEVE NOT YET
MENGUASAI ACHIEVE
2 1 Mereka cipta menggunakan pengetahuan mengenai kimia,
MATTER 2 penyiasatan saintifik dalam kimia, penggunaan, pengurusan BELUM
AND ATOMIC 3 dan pengendalian radas serta bahan kimia dalam konteks MENGUASAI
STRUCTURE 4 penyelesaian masalah dan membuat keputusan atau dalam
JIRIM DAN 5 melaksanakan aktiviti/ tugasan dalam situasi baharu secara
STRUKTUR ATOM kreatif dan inovatif dengan mengambil kira nilai sosial/
6 ekonomi/ budaya masyarakat.
3 1 Recall knowledge and basic skills on matter and the
THE MOLE 2 atomic structure.
CONCEPT, Mengingat kembali pengetahuan dan kemahiran asas
CHEMICAL mengenai jirim dan struktur atom.
FORMULA AND Understand and explain matter and the atomic
EQUATION structure.
KONSEP MOL, Memahami jirim dan struktur atom seterusnya dapat
FORMULA DAN menjelaskan kefahaman tersebut.
PERSAMAAN KIMIA Apply knowledge on matter and the atomic structure
to explain the natural occurrences or phenomena
and be able to carry out simple tasks.
Mengaplikasikan pengetahuan mengenai jirim dan struktur
atom untuk menerangkan kejadian atau fenomena alam dan
dapat melaksanakan tugasan mudah.
Analyse knowledge on matter and atomic structure
in the context of problem solving the natural
occurrences or phenomena.
Menganalisis pengetahuan mengenai kimia dan penyiasatan
saintifik dalam kimia dalam konteks penyelesaian masalah
mengenai kejadian atau fenomena alam.
Evaluate knowledge on matter and atomic structure
in the context of problem solving and decision-
making to carry out a task.
Menilai pengetahuan mengenai jirim dan struktur atom dalam
konteks penyelesaian masalah dan membuat keputusan untuk
melaksanakan satu tugasan.
Invent by applying the knowledge on matter
and atomic structure in the context of problem
solving and decision making or when carrying out
an activity/ task in new situations creatively and
innovatively; giving due considerations to the social/
economic/ cultural values of the community.
Mereka cipta menggunakan pengetahuan mengenai jirim
dan struktur atom dalam konteks penyelesaian masalah dan
membuat keputusan atau dalam melaksanakan aktiviti/
tugasan dalam situasi baharu secara kreatif dan inovatif
dengan mengambil kira nilai sosial/ ekonomi/ budaya
masyarakat.
Recall knowledge and basic skills on mole concept,
chemical formulae and equations.
Mengingat kembali pengetahuan dan kemahiran asas
mengenai konsep mol, formula dan persamaan kimia.
Understand and explain the mole concept, chemical
formulae and equations.
Memahami konsep mol, formula dan persamaan kimia
seterusnya dapat menjelaskan kefahaman tersebut.

v

PERFORMANCE ACHIEVEMENT
LEVEL PENGUASAAN
TAHAP
CHAPTER DESCRIPTOR (✓) (7)
BAB PENGUASAAN DESKRIPTOR ACHIEVE NOT YET
3 MENGUASAI ACHIEVE
4 4 Apply knowledge on mole concept, chemical
THE PERIODIC 5 formulae and equations to explain the natural BELUM
occurrences or phenomena and be able to carry out MENGUASAI
TABLE OF 6 simple tasks.
ELEMENTS Mengaplikasikan pengetahuan mengenai konsep mol, formula
JADUAL BERKALA 1 dan persamaan kimia untuk menerangkan kejadian atau
2 fenomena alam dan dapat melaksanakan tugasan mudah.
UNSUR 3 Analyse knowledge on mole, chemical formulae
4 and equations in the context of problem solving the
5 natural occurrences or phenomena
Menganalisis pengetahuan mengenai konsep mol, formula
dan persamaan kimia dalam konteks penyelesaian masalah
mengenai kejadian atau fenomena alam.
Evaluate knowledge on mole concept, chemical
formulae and equations in the context of problem
solving and decision-making to carry out a task.
Menilai pengetahuan mengenai konsep mol, formula dan
persamaan kimia dalam konteks penyelesaian masalah dan
membuat keputusan untuk melaksanakan satu tugasan.
Invent by applying the knowledge on mole concept,
chemical formulae and equations in the context
of problem solving and decision-making or when
carrying out an activity/ task in new situations
creatively and innovatively;giving due considerations
to the social/ economic/ cultural values of the
community.
Mereka cipta menggunakan pengetahuan mengenai
konsep mol, formula dan persamaan kimia dalam konteks
penyelesaian masalah dan membuat keputusan atau dalam
melaksanakan aktiviti/ tugasan dalam situasi baharu secara
kreatif dan inovatif dengan mengambil kira nilai sosial/
ekonomi/ budaya masyarakat.
Recall knowledge and basic skills about the Periodic
Table of Elements.
Mengingat kembali pengetahuan dan kemahiran asas
mengenai Jadual Berkala Unsur.
Understand and explain the Periodic Table of
Elements.
Memahami Jadual Berkala Unsur seterusnya dapat
menjelaskan kefahaman tersebut.
Apply knowledge about Periodic Table of Elements
and its concept to explain the natural occurrences or
phenomena and be able to carry out simple tasks.
Mengaplikasikan pengetahuan mengenai Jadual Berkala Unsur
untuk menerangkan kejadian atau fenomena alam dan dapat
melaksanakan tugasan mudah.
Analyse knowledge about Periodic Table of Elements
in the context of problem solving the natural
occurrences or phenomena.
Menganalisis pengetahuan mengenai Jadual Berkala Unsur
dalam konteks penyelesaian masalah mengenai kejadian atau
fenomena alam.
Evaluate knowledge about Periodic Table of Elements
in the context of problem solving and decision-
making to carry out a task.
Menilai pengetahuan mengenai Jadual Berkala Unsur dalam
konteks penyelesaian masalah dan membuat keputusan untuk
melaksanakan satu tugasan.

vi

PERFORMANCE ACHIEVEMENT
LEVEL PENGUASAAN
TAHAP
CHAPTER DESCRIPTOR (✓) (7)
BAB PENGUASAAN DESKRIPTOR ACHIEVE NOT YET
MENGUASAI ACHIEVE
5
CHEMICAL BOND BELUM
MENGUASAI
IKATAN KIMIA
Invent by applying the knowledge about Periodic
6 Table of Elements in the context of problem solving
ACID, BASE AND and decision-making or when carrying out an
activity/ task in new situations in a creatively and
SALT innovatively; giving due considerations to the social/
ASID, BES DAN 6 economic/ cultural values of the community.
Mereka cipta menggunakan pengetahuan mengenai Jadual
GARAM Berkala Unsur dalam konteks penyelesaian masalah dan
membuat keputusan atau dalam melaksanakan aktiviti/
tugasan dalam situasi baharu secara kreatif dan inovatif
dengan mengambil kira nilai sosial/ ekonomi/ budaya
masyarakat.

Recall knowledge and basic skills on chemical bonds.
1 Mengingat kembali pengetahuan dan kemahiran asas

mengenai ikatan kimia.

Understand and explain chemical bonds.
2 Memahami ikatan kimia dan dapat menjelaskan kefahaman

tersebut.

Apply knowledge and skills about chemical bonds
and its concept to explain the natural occurrences or
phenomena and be able to carry out simple tasks.
3 Mengaplikasikan pengetahuan mengenai ikatan kimia untuk

menerangkan kejadian atau fenomena alam dan dapat
melaksanakan tugasan mudah.

Analyse knowledge on chemical bonds in the
context of problem solving the natural occurrences
or phenomena.
4 Menganalisis pengetahuan mengenai ikatan kimia dalam

konteks penyelesaian masalah mengenai kejadian atau
fenomena alam.

Evaluate knowledge on chemical bonds in the
context of problem solving and decision-making to
carry out
5 a task.
Menilai pengetahuan mengenai ikatan kimia dalam konteks
penyelesaian masalah dan membuat keputusan untuk
melaksanakan satu tugasan.

Invent by applying the knowledge and skills about
chemical bonds in the context of problem solving
and
decision-making or when carrying out an activity/
task in new situations creatively and innovatively;
giving due considerations to social/ economic/
6 cultural values of the community.

Mereka cipta menggunakan pengetahuan mengenai ikatan
kimia dalam konteks penyelesaian masalah dan membuat
keputusan atau dalam melaksanakan aktiviti/ tugasan dalam
situasi baharu secara kreatif dan inovatif dengan mengambil
kira nilai sosial/ ekonomi/ budaya masyarakat.

Recall knowledge and basic skills on acids, bases and
salts.
1 Mengingat kembali pengetahuan dan kemahiran asas

mengenai asid, bes dan garam.

Understand and explain acids, bases and salts.
2 Memahami asid, bes dan garam serta dapat menjelaskan

kefahaman tersebut.

vii

PERFORMANCE ACHIEVEMENT
LEVEL PENGUASAAN
TAHAP
CHAPTER DESCRIPTOR (✓) (7)
BAB PENGUASAAN DESKRIPTOR ACHIEVE NOT YET
3 MENGUASAI ACHIEVE
7 4 Apply knowledge on acids, bases and salts to explain
RATE OF 5 the natural occurrences or phenomena and be able BELUM
REACTION to carry out simple tasks. MENGUASAI
KADAR TINDAK 6 Mengaplikasikan pengetahuan mengenai asid, bes dan garam
untuk menerangkan kejadian atau fenomena alam dan dapat
BALAS 1 melaksanakan tugasan mudah.
2 Analyse knowledge on acids, bases and salts in the
3 context of problem solving the natural occurrences
4 or phenomena.
5 Menganalisis pengetahuan mengenai asid, bes dan garam
dalam konteks penyelesaian masalah mengenai kejadian atau
fenomena alam.
Evaluate knowledge on acids, bases and salts in
context of problem solving and decision-making to
carry out a task.
Menilai pengetahuan mengenai asid, bes dan garam dalam
konteks penyelesaian masalah dan membuat keputusan untuk
melaksanakan satu tugasan.
Invent by applying knowledge and skills about acids,
bases and salts in the context of problem solving and
decision-making or when carrying out an activity/
task in new situations creatively and innovatively;
giving due considerations to the social/ economic/
cultural values of the community.
Mereka cipta menggunakan pengetahuan asid, bes dan garam
dalam konteks penyelesaian masalah dan membuat keputusan
atau dalam melaksanakan aktiviti/ tugasan dalam situasi
baharu secara kreatif dan inovatif dengan mengambil kira nilai
sosial/ ekonomi/ budaya masyarakat.
Recall knowledge and basic skills about rate of
reaction.
Mengingat kembali pengetahuan dan kemahiran asas
mengenai kadar tindak balas.
Understand and explain rate of reaction.
Memahami kadar tindak balas dan dapat menjelaskan
kefahaman tersebut.
Apply knowledge on the rate of reaction to explain
the natural occurrences or phenomena and be able
to carry out simple tasks.
Mengaplikasikan pengetahuan mengenai kadar tindak balas
untuk menerangkan kejadian atau fenomena alam dan dapat
melaksanakan tugasan mudah.
Analyse knowledge on the rate of reaction in the
context of problem solving the natural occurrences
or phenomena.
Menganalisis pengetahuan mengenai kadar tindak balas
dalam konteks penyelesaian masalah mengenai kejadian atau
fenomena alam.
Evaluate knowledge on rate of reaction in the
context of problem solving and decision-making to
carry out a task.
Menilai pengetahuan mengenai kadar tindak balas dalam
konteks penyelesaian masalah dan membuat keputusan untuk
melaksanakan satu tugasan.

viii

PERFORMANCE ACHIEVEMENT
LEVEL PENGUASAAN
TAHAP
CHAPTER DESCRIPTOR (✓) (7)
BAB PENGUASAAN DESKRIPTOR ACHIEVE NOT YET
MENGUASAI ACHIEVE
8 6 Invent by applying the knowledge on rate of reaction
MANUFACTURED in the context of problem solving and decision- BELUM
SUBSTANCES IN 1 making or when carrying out an activity/ task in new MENGUASAI
2 situations in a creatively and innovatively; giving due
INDUSTRY 3 considerations to social/ economic/ cultural values of
BAHAN BUATAN 4 the community.
DALAM INDUSTRI 5 Mereka cipta menggunakan pengetahuan mengenai kadar
tindak balas dalam konteks penyelesaian masalah dan
6 membuat keputusan atau dalam melaksanakan aktiviti/
tugasan dalam situasi baharu secara kreatif dan inovatif
dengan mengambil kira nilai sosial/ ekonomi/ budaya
masyarakat.
Recall knowledge and basic skills about
manufactured substances in industry.
Mengingat kembali pengetahuan dan kemahiran asas
mengenai bahan buatan dalam industri.
Understand and explain about manufactured
substances in industry.
Memahami bahan buatan dalam industri serta dapat
menjelaskan kefahaman tersebut.
Apply knowledge on manufactured substances
in industry to explain the natural occurrences or
phenomena and be able to carry out simple tasks.
Mengaplikasikan pengetahuan mengenai bahan buatan dalam
industri untuk menerangkan kejadian atau fenomena alam dan
dapat melaksanakan tugasan mudah.
Analyse knowledge on manufactured substances
in industry in the context of problem solving the
natural occurrences or phenomena.
Menganalisis pengetahuan mengenai bahan buatan dalam
industri dalam konteks penyelesaian masalah mengenai
kejadian atau fenomena alam.
Evaluate knowledge on manufactured substances
in industry in the context of problem solving and
decision making to carry out a task.
Menilai pengetahuan mengenai bahan buatan dalam industri
dalam konteks penyelesaian masalah dan membuat keputusan
untuk melaksanakan satu tugasan.
Invent by applying the knowledge on manufactured
substances in industry in the context of problem
solving and decision-making or when carrying out
an activity/ task in new situations creatively and
innovatively; giving due considerations to the social/
economic/ cultural values of the community.
Mereka cipta menggunakan pengetahuan mengenai bahan
buatan dalam industri dalam konteks penyelesaian masalah
dan membuat keputusan atau dalam melaksanakan aktiviti/
tugasan dalam situasi baharu secara kreatif dan inovatif
dengan mengambil kira nilai sosial/ ekonomi/ budaya
masyarakat.

ix

x The Periodic Table of Elements

Group
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

Alkali Alkaline Key: Halogens Inert
metals earth gases

metals

1 Proton number Metal

H Symbol of element Semi-metal

Hydrogen Name of element
1 Relative atomic mass

1 Non-metal 2

1 HHydrogen He
1
34 Helium
4

5 6 7 8 9 10

Li Be2 Lithium B C N O F Ne
Beryllium
Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon
79 11 12 14 16 19 20

11 12 13 14 15 16 17 18

Na Mg3 Sodium Transition metals Al Si P S Cl Ar
Magnesium
Aluminium Silicon Phosphorus Sulphur Chlorine Argon
23 24 27 28 31 32 35.5 40

Period 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36

4 K Ca Sc Ti V Cr Mn FePotassium Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Calsium Scandium Titanium Vanadium Cromium Manganese Iron Zinc
Cobalt Nickel Copper 65 Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton
39 40 45 48 51 52 55 56 59 59 64 70 73 75 79 80 84

37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54

5 Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd InRubidium Sn Sb Te I Xe
Strontium Ytrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin
119 Antimony Tellurium Iodine Xenon
85.5 88 89 91 93 96 101 103 106 108 112 115 122 128 127 131

55 56 57 – 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86

6 Cs Ba Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At RnCesium
Barium Lanthanoids Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon

133 137 178.5 181 184 186 190 192 195 197 201 204 207 209 210 210 222

87 88 89 – 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118

7 Fr Ra Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts OgFrancium
Radium Actinoids Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson

57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71

Lanthanoids La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
Actinoids
Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium
139 140 141 144 145 150 152 157 159 162.5 165 167 169 173 175

89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103

Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr

Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium
232 231 238

CHA PTER Introduction to Chemistry

1 Pengenalan kepada Kimia

SMART Notes

• Chemistry is the study of composition, structure, properties and Safety equipment
Peralatan keselamatan
interaction of matter.
VIDEO
Kimia merupakan kajian berkenaan dengan komposisi, struktur, sifat-sifat dan
interaksi antara jirim.

• Chemistry and its substances are important in our daily lives:

Kimia dan bahan-bahannya penting dalam kehidupan harian kita:

Type of substance Contribution

Jenis bahan Sumbangan

Food • Colouring agent / pewarna
• Preservative / pengawet
Makanan
• Antibiotics / antibiotik
Medicine • Chemotherapy / kemoterapi

Perubatan • Fertiliser / baja
• Pesticide / racun serangga
Agriculture
• Detergent / detergen
Pertanian • Polymers / polimer

Industry

Industry

• Scientific investigation method

Kaedah penyiasatan saintifik

Making observations Making an inference Identifying the problem

Membuat pemerhatian Membuat inferens Mengenal pasti masalah

Making a hypothesis Identifying variables Controlling the variables

Membuat hipotesis Mengenal pasti Mengawal pemboleh ubah
pemboleh ubah

Planning an experiment Collecting data Interpreting data

Merancang eksperimen Mengumpul data Mentafsir data

Making a conclusion Preparing a report © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Membuat kesimpulan Menulis laporan

1

  Chemistry  Form 4  Chapter 1 Introduction to Chemistry

Development in Chemistry Field and Its Importance in Daily life

1.1 Perkembangan Bidang Kimia dan Kepentingan dalam Kehidupan

1. Chemistry is the study of , structure, properties and interaction of .
Kimia merupakan kajian berkenaan dengan , struktur, sifat-sifat dan interaksi antara
. TP 1

2. State four fields of Chemistry. / Nyatakan empat bidang kimia. TP 1

(a) (b)

Fields of
Chemistry

Bidang Kimia

(c) (d)



3. Table 1 shows the examples of chemicals used as our household products.

Jadual 1 menunjukkan contoh bahan kimia yang digunakan sebagai produk isi rumah. TP 3

Chemical Table 1 / Jadual 1

Bahan kimia Function

Fungsi

(a) Detergent • Breaks down surface tension between water and .
Memecahkan tegangan permukaan antara air dengan
Detergen .

• Used to remove .
Digunakan untuk menyingkirkan .

(b) Paracetamol • A type of medicine that is used to reduce . .
Ia merupakan sejenis ubat yang boleh mengurangkan
Parasetamol

• Its medical effect is milder than aspirin which is more suitable to be

used by senior citizen.
Kesan ubat yang kurang berbanding aspirin menyebabkannya lebih sesuai
digunakan oleh warga emas.

(c) Salt • Commonly used in cooking.
Biasanya digunakan dalam masakan.
Garam

• Used as in order to produce salted fish.
Digunakan sebagai dalam proses penghasilan ikan masin.

4. State three careers that need the knowledge of chemistry. TP 3

Nyatakan tiga kerjaya yang memerlukan pengetahuan kimia.

(a) (c)
(b)

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 2

Chemistry  Form 4  Chapter 1 Introduction to Chemistry 

Scientific Investigation in Chemistry

1.2 Penyiasatan Saintifik dalam Kimia

1. Scientific method is a used to solve problems using the knowledge of science.

Kaedah saintifik ialah yang digunakan untuk menyelesaikan masalah dengan menggunakan
ilmu pengetahuan sains. TP 1

2. The thinking map below shows the steps to develop and resolve problems scientifically.

Peta pemikiran di bawah menunjukkan langkah-langkah untuk membina dan menyelesaikan masalah secara
saintifik. TP 4

Making observations (a) Identifying the problem

Membuat pemerhatian Mengenal pasti masalah

(b) (c) (d)

Planning an experiment (e) (f)

Merancang eksperimen

(g) (h)


Usage, Management and Handling of Apparatus and Materials

1.3 Penggunaan, Pengurusan dan Pengendalian Radas serta Bahan Kimia

Emergency Management Procedure in the Laboratory TP 3
sebagai
Langkah Pengurusan Kemalangan di dalam Makmal

1. Inform your or the laboratory assistant about the accident immediately.

Maklumkan kemalangan kepada atau pembantu makmal dengan segara.

2. Avoid other students from the accident side.

Menghalang murid kawasan kemalangan.

3. Stops the spill from to other areas by using to border it.

Sekat tumpahan daripada ke kawasan lain dengan menggunakan
sempadan.

4. Clean the chemical .
bahan kimia tersebut.
Bersihkan

5. of the chemical spill by following the correct procedures.

tumpahan kimia mengikut prosedur yang betul.

3 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 1 Introduction to Chemistry 1

SPM Practice

Paper 1

Objective Questions / Soalan Objektif

1.1 ICDmhevepemolroitspatnmryceeFniitenlidDnaainlydLItifse 4. Which of the following is 6. An experiment is carried
a chemical that will harm out to investigate the
Perkembangan Bidang Kimia dan our health? rate of reaction between
Kepentingan dalam Kehidupan temperature of vinegar
Antara bahan kimia and egg shells. The
1. The study of chemistry is berikut, yang manakah higher the temperature
the study of merupakan bahan kimia yang of vinegar, the higher the
memudaratkan kesihatan rate of reaction. Which of
Kajian kimia merupakan kita? the following is correct?
kajian mengenai
A Vitamin C Satu eksperimen telah
A time dijalankan untuk mengkaji
Vitamin C kadar tindak balas antara
masa suhu cuka dan kulit telur.
B Vape Semakin tinggi suhu, semakin
B space tinggi kadar tindak balas.
Vape Antara yang berikut, yang
ruangan manakah adalah betul?
C Sodium bicarbonate
C matter A Manipulated variable
Natrium bikarbonat – rate of reaction
jirim
D Sodium chloride Pemboleh ubah
2. Which of the following dimanipulasikan – kadar
occupations does not Natrium klorida tindak balas
require the knowledge of
chemistry? 1.2 SCchieemntiisftircyInvestigation in B Responding variable
– temperature of
Antara pekerjaan berikut, Penyiastan Saintifik dalam Kimia hydrochloric acid
yang manakah tidak
memerlukan pengetahuan 5. What should be done Pemboleh ubah bergerak
kimia? before planning an balas – suhu asid
experiment? hidroklorik
A Chemist
Apakah yang harus dilakukan C Constant variable –
Ahli kimia sebelum merancang mass of egg shells
eksperimen?
B Forensic scientist Pemboleh ubah
I Make an inference dimalarkan – jisim kulit
Ahli sains forensik telur
Membuat inferens
C Accountant D Constant variable
II Make a hypothesis – temperature of
Akauntan vinegar
Membuat hipotesis
D Toxicologist Pemboleh ubah
III Make a conclusion dimalarkan – suhu cuka
Ahli toksikologi
Membuat kesimpulan 7. A student wrote the
3. Which of the following is following statements in
not a synthetic polymer? IV Write a report his experiment report.

Antara bahan kimia berikut, Menulis laporan Seorang murid menulis
yang manakah bukan polimer pernyataan berikut dalam
sintetik? A I and II laporan eksperimennya.

A Nylon I dan II

Nilon B I and IV

B PVC I dan IV

PVC C II and III

C Starch II dan III

Kanji D III and IV

D Polystyrene III dan IV

Polistirena

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 4

Chemistry  Form 4  Chapter 1 Introduction to Chemistry 

Statement I: Menjalankan ekskerimen 9. What is the most suitable
di dalam kebuk wasap method for processing
Pernyataan I: waste water from a batik
A I and II factory to reduce water
Blue copper(II) sulphate pollution problem?
solution turns light blue. I dan II
Apakah kaedah yang
Larutan kuprum(II) sulfat bertukar B I and III paling sesuai digunakan
daripada biru kepada biru muda. untuk memproses air sisa
I dan III dari kilang batik untuk
Statement II: mengurangkan masalah
C III and IV pencemaran air?
Pernyataan II:
III dan IV A Distillation
Concentration of copper(II)
ions decreases. D III and IV Penyulingan

Kepekatan ion kuprum(II) III dan IV B Filtration
berkurang.
Answer questions 9 and Penurasan
Identify statement II. 10 based on the given
information. (Green C Electrolysis
Kenal pasti pernyataan II. Technology Questions)
Elektrolisis
A Hypothesis Jawab soalan 9 dan 10
berdasarkan maklumat yang 1 0. Which of the following
Hipotesis diberikan. are the effects of
(Soalan Teknologi Hijau) improper batik waste
B Observation water disposal into the
Batik Malaysia is a textile art river?
Pemerhatian from Malaysia, especially in
the east coast of Malaysia Antara yang berikut, yang
C Inference such as Kelantan, Terengganu manakah merupakah kesan
and Pahang. The Malaysian pelupusan air sisa batik
Inferens government also recognises dengan cara yang tidak betul
Batik Malaysia as the national ke dalam sungai?
D Conclusion apparel by encouraging local
designers to create new batik A Water in the river
Kesimpulan designs that reflect Malaysia’s becomes very acidic
identity. However, batik
1.3 HaUnsaadngdMelia,nMtgearoniafalAsgpepmaeranttuasnd waste water has a pH value Air sungai menjadi sangat
of as high as pH 13. It also berasid
Penggunaan, Pengurusan dan has high organic substances
Pengendalian Radas serta Bahan and high dyes (azo-dyes B Endanger aquatic
Kimia contents contributing to organisms
water pollution.
8. Which of the following Hidupan akuatik terancam
is the correct safety Batik Malaysia merupakan seni
precaution when tekstil dari Malaysia, terutamanya C Algae grow in big
handling an experiment di bahagian pantai timur Malaysia amount
involving the use of iaitu Kelantan, Terengganu dan
bromine water? Pahang. Kerajaan Malaysia Alga tumbuh dengan
turut mengiktiraf Batik Malaysia banyak
Antara yang berikut, yang sebagai pakaian kebangsaan
manakah merupakan langkah dengan menggalakkan pereka D Flash flood occurs
keselamatan yang betul tempatan mereka corak batik
apabila mengendalikan baharu yang mencerminkan Banjir kilat berlaku
eksperimen yang melibatkan identiti Malaysia. Namun begitu,
penggunaan air bromin? air sisa batik mempunyai nilai
pH yang setinggi pH 13. Air
I Wearing sunglasses sisa tersebut juga mengandungi
bahan organik kompleks dan
Memakai cermin mata pewarna (pewarna azo) yang
hitam tinggi dan menyumbang kepada
pencemaran air.
II Wearing a mask

Memakai topeng muka

III Conducting the
experiment at the
laboratory workbench

Menjalankan eksperimen

di meja makmal

IV Conducting the
experiment in a fume
chamber

5 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 1 Introduction to Chemistry

Paper 2

Subjective Questions / Soalan Subjektif
Section A / Bahagian A

1. During a sunny day, Sean was adding a cube of brown sugar into a glass of the iced lemon tea. He
found out that the brown sugar cube added cannot dissolve easily in iced lemon tea.

Pada suatu hari yang panas, Sean menambahkan seketul gula perang ke dalam segelas teh lemon ais. Dia
mendapati kiub gula perang tidak dapat melarut dengan mudah dalam teh lemon ais tersebut.

(a) State the problem statement for this investigation.

Nyatakan pernyataan masalah bagi penyiasatan ini.

[1 mark / 1 markah]

(b) State all the variables for this investigation.

Nyatakan semua pemboleh ubah bagi penyiasatan ini.

[3 marks / 3 markah]

(c) State the hypothesis for this investigation.

Nyatakan hipotesis bagi penyiasatan ini.

[1 mark / 1 markah]

(d) State the relationship between the solubility of brown sugar cube and the temperature of
water.

Nyatakan hubungan antara keterlarutan kiub gula perang dengan suhu air.

[1 mark / 1 markah]

(e) Suggest a better way for Sean to dissolve the brown sugar cube easily in the iced lemon tea
without changing its final volume.

Cadangkan satu cara supaya Sean boleh melarutkan kiub gula perang itu dengan mudah dalam teh lemon
ais tanpa mengubah isi padu akhirnya.

[1 mark / 1 markah]

(f) During the investigation, Sean found out that the size of the brown sugar also affects its
solubility in the iced lemon tea.

Semasa penyiasatan itu, Sean mendapati saiz gula perang juga mempengaruhi keterlarutannya dalam teh
lemon ais.

(i) Give an explanation for the above observation.

Berikan satu penerangan bagi pemerhatian di atas.

[2 marks / 2 markah]

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 6

Chemistry  Form 4  Chapter 1 Introduction to Chemistry 

(ii) State the hypothesis for the above observation.

Nyatakan hipiotesis bagi pemerhatian di atas.

[1 mark / 1 markah]

Section B / Bahagian B

2. (a) Chemistry is the field of science that has great importance in medicine, food industry,
environmental study, and pharmacy.

Kimia merupakan bidang sains yang memainkan peranan penting dalam perubatan, industri makanan, kajian
persekitaran dan farmasi.

(i) What do we study in chemistry? [4 marks / 4 markah]

Apakah yang kita belajar dalam kimia?

(ii) State two careers that are related to chemistry. [2 marks / 2 markah]

Nyatakan dua kerjaya yang berkaitan dengan kimia.

(b) A group of students went for a field trip with their chemistry teacher in an industrial area. They
suspected that water from the nearby river turns acidic and thus harm the living organisms
in the river. They decided to carry out a scientific investigation on the water source from the
polluted river.

Sekumpulan pelajar melakukan kerja lapangan dengan guru kimia mereka di suatu kawasan perindustrian.
Mereka mengesyaki bahawa air dari sungai berdekatan menjadi berasid dan memudaratkan organisma di
dalam sungai. Mereka mengambil keputusan untuk menjalankan penyiasatan saintifik terhadap sumber air
daripada sungai tercemar itu.

(i) What is scientific method? [1 mark / 1 markah]

Apakah kaedah saintifik?

(ii) List out all the steps in a scientific investigation. [10 marks / 10 markah]

Senaraikan semua langkah dalam penyelidikan saintifik.

(iii) State three scientific attitudes that must be practised by students when carrying out an

investigation. [3 marks / 3 markah]
Nyatakan tiga sikap saintifik yang mesti diamalkan oleh murid apabila menjalankan penyelidikan.

Section C / Bahagian C

3.

Yellow powder P Diagram 3(b) / Rajah 3(b)
Serbuk kuning P
Diagram 3(a) / Rajah 3(a)

Diagram 3(a) shows a broken thermometer while diagram 3(b) shows two firemen cleaning up
the mercury spillage by sprinkling yellow powder P on it. Mercury poisoning can harm our health
and damage our nervous system.

Rajah 3(a) menunjukkan termometer yang patah manakala Rajah 3(b) menunjukkan dua orang anggota bomba
yang sedang membersihkan tumpahan merkuri dengan menabur serbuk kuning P di atasnya. Keracunan merkuri
boleh membahayakan kesihatan dan merosakkan sistem saraf kita.

7 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 1 Introduction to Chemistry

(a) What is mercury? [1 mark / 1 markah]

Apakah merkuri?

(b) What is mercury poisoning? [1 mark / 1 markah]

Apakah keracunan merkuri?

(c) State the physical state of mercury in room condition and its freezing point.

Nyatakan keadaan fizikal merkuri pada keadaan bilik dan takat bekunya. [2 marks / 2 markah]

(d) (i) Name the yellow powder P used by the firemen when cleaning up the mercury spill.
Namakan serbuk kuning P yang digunakan oleh anggota bomba semasa membersihkan tumpahan

merkuri tersebut. [1 mark / 1 markah]

(ii) State a reason the firemen choose to use yellow powder P instead of a vacuum cleaner.

Nyatakan alasan anggota bomba memilih untuk menggunakan serbuk kuning P berbanding pembersih
vakum.

[2 marks / 2 markah]

(e) (i) State three human organs that can be affected by mercury poisoning. For each organ,

state one symptom of mercury poisoning.
Nyatakan tiga organ manusia yang boleh terjejas akibat keracunan merkuri. Bagi setiap organ tersebut,

nyatakan satu gejala keracunan merkuri. [6 marks / 6 markah]

(ii) State three possible ways humans get mercury poisoning.

Nyatakan tiga cara yang boleh menyebabkan manusia mengalami keracunan merkuri.

[3 marks / 3 markah]

(f) State four symptoms caused by mercury poisoning in the nervous system.

Nyatakan empat gejala yang disebabkan oleh keracunan merkuri dalam sistem saraf.

[4 marks / 4 markah]

Quiz 1

21PAK- 8

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

CHA PTER Matter and Atomic Structure

21 Jirim dan Struktur Atom

SMART Notes

• Matter is something that occupies space and has mass. Change of state of matter
Perubahan keadaan jirim
Jirim ialah sesuatu yang memenuhi ruang dan memiliki jisim.
VIDEO
• Forms of matter:

Bentuk-bentuk jirim:

Properties Solid Liquid Gas

Ciri – ciri Pepejal Cecair Gas

Arrangement of
particles

Susunan zarah

Orderly arranged and Closely packed Far apart
very closely packed
Disusun secara padat Berjauhan antara satu
Disusun secara padat sama lain
dan teratur

Kinetic energy Low Medium Strong

Tenaga kinetik Rendah Sederhana Kuat

Force of attraction Very strong Strong Very weak

Daya tarikan Sangat kuat Kuat Sangat lemah

Movement Vibrate Move randomly in all Move randomly and
directions freely in all directions
Pergerakan Bergetar
Bergerak secara rawak Bergerak secara rawak
dalam semua arah dan bebas dalam semua
arah

• Matter is made up of tiny and discrete particles (atoms, molecules or ions).

Jirim terbentuk daripada zarah yang kecil dan diskrit (atom, molekul atau ion).

• The arrangement and movement of particles in solids, liquids and gases are described in the

Kinetic Theory of Matter.

Susunan dan pergerakan zarah dalam pepejal, cecair dan gas dihuraikan dalam Teori Zarah Jirim.

• Diffusion rate for solid < liquid < gas.

Kadar resapan pepejal < cecair < gas.

9 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 2 Matter and Atomic Structure

Heating curve of naphthalene Cooling curve of naphthalene

Lengkung pemanasan naftalena Lengkung penyejukan naftalena

Temperature (°C) Temperature (°C)
Suhu (°C)
Suhu (°C)

R Liquid
Cecair

Melting point BC Freezing point ST
Takat beku Liquid +
Takat lebur Liquid Time (min) solid Solid
Masa (min) Cecair + Pepejal
A Cecair pepejal U

Solid Solid + liquid Time (min)
Masa (min)
Pepejal Pepejal + cecair

• The properties of subatomic particles

Sifat-sifat zarah subatom

Proton / Proton Electron Electron / Elektron
• Symbol: p / Symbol: p
• Relative electric Elektron • Symbol: e / Symbol: e

charge: +1 • Relative electric

Cas elektrik relatif: +1 charge: -1

• Relative mass: 1 Cas elektrik relatif: -1

Jisim relatif: 1 Nucleus • Relative mass: 1
1840
Neutron / Neutron Nukleus Jisim relatif: 1
• Symbol: n / Symbol: n 1840
• Relative electric

charge: 0

Cas elektrik relatif: 0

• Relative mass: 1

Jisim relatif: 1

• Standard presentation of an atom.
Perwakilan piawai bagi atom.
XProton number
A Atomic
Nombor proton symbol
Nucleon number Z Simbol Number of neutron / Bilangan neutron, N = Z – A
Nombor nukleon atom

• Isotopes are atoms of the same element with the same proton number and different nucleon

numbers.

Isotop ialah atom-atom daripada unsur yang sama dengan nombor proton yang sama tetapi nombor nukleon yang
berbeza.

• Mass spectrometer is an instrument used to determine:

Spektrometer jisim ialah alat yang digunakan untuk menentukan:

(a) the relative atomic mass of isotopes (c) the relative atomic mass of elements

jisim atom relatif isotop jisim atom relatif unsur

(b) the relative abundance of the isotopes

kelimpahan relatif isotop

• Formula for calculating the relative atomic mass from the natural abundance of elements

containing isotopes:

Formula pengiraan jisim atom relatif daripada kelimpahan semula jadi bagi unsur yang mengandungi isotop:

∑(% of isotope × mass of isotope)

∑(% isotop × jisim isotop)

100

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 10

Chemistry  Form 4  Chapter 2 Matter and Atomic Structure 

Basic Concepts of Matter

2.1 Konsep Asas Jirim

Fill in the blanks with the correct answers.

Isikan tempat kosong dengan jawapan yang betul. TP 1

1. Matter is something that has and occupies .

Jirim ialah sesuatu yang mempunyai dan memenuhi .

2. Each matter exists in three physical states, which are , and
at different temperatures.
, dan
Sesuatu jirim boleh wujud dalam tiga keadaan fizikal, iaitu
pada suhu berbeza.

3. The Kinetic Theory of Matter states that all matters consist of fine and particles

that continuously moving. Therefore, the particles possess energy. yang

Teori Kinetik Jirim menyatakan bahawa semua jirim terdiri daripada zarah-zarah halus dan
sentiasa bergerak. Oleh itu, zarah-zarah mempunyai tenaga .

4. The temperature of matter affects the freedom, velocity of and the amount of

energy of the particles. zarah-zarah.

Suhu jirim mempengaruhi kebebasan, halaju dan jumlah tenaga

The Development of the Atomic Model

2.2 Perkembangan Model Atom

Fill in the blanks with the correct answers.

Isikan tempat kosong dengan jawapan yang betul. TP 2

1. According to the Atomic Theory discovered in 1807, considers atom to be the
.
simplest particle in form which is tiny and
menganggap atom sebagai zarah
Berdasarkan Teori Atom yang dikemukan pada tahun 1807, .

paling ringkas yang berbentuk yang halus dan

2. Diagram 1 shows the atomic model by which describes an atom as a sphere

consisting of a charge that is scattered between electrons.

Rajah 1 merupakan model atom yang menghuraikan suatu atom sebagai sfera yang terdiri

daripada cas yang bertaburan antara elektron-elektron.

Electrons are scattered in a positive sphere
Elektron-elektron bertaburan dalam sfera positif



Diagram 1 / Rajah 1

3. In 1911, Lord Ernest Rutherford succeeded in finding a , which is a positively

charged particle, with a relative mass of 1 unit on the hydrogen scale. He also found that each

atom contained a small area at its center called the , and that all the mass of atoms

were concentrated in the nucleus.

11 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 2 Matter and Atomic Structure

Pada tahun 1911, Lord Ernest Rutherford berjaya menemui ,suatu zarah yang bercas positif dan
berjisim relatif 1 unit pada skala hidrogen. Beliau juga mendapati bahawa setiap atom mengandungi satu kawasan
kecil pada pusatnya yang dipanggil , serta hampir semua jisim atom tertumpu dalam nukleus.

4. Diagram 2 shows the Bohr’s Atomic Model suggesting that electrons orbit around the nucleus

according to their at allowed distances from the nucleus of an

atom. Each shell represents an of electron that can only contain a certain number

of electrons.
Rajah 2 menunjukkan Model Atom Bohr yang mencadangkan bahawa elektron bergerak mengelilingi nukleus

mengikut pada jarak-jarak yang dibenarkan daripada nukleus sesuatu

atom. Setiap petala mewakili elektron yang hanya boleh memuatkan sebilangan elektron
tertentu sahaja.

Electron Proton
Elektron Proton
Neutron
Neutron



Diagram 2 / Rajah 2

5. In 1932, James Chadwick discovered that the was neutral because it was not

distorted by electric fields or magnetic fields. This particle also has a relative mass similar to a

proton that is .

Pada tahun 1932, James Chadwick menemui yang bersifat neutral kerana oleh zarah ini tidak
dipesongkan oleh medan elektrik atau medan magnet. Zarah ini turut mempunyai jisim relatif yang sama dengan
proton iaitu .

Atomic Structure

2.3 Struktur Atom

+O Neutron / Neutron
O O+ (n°)

+O Proton / Proton
(p+)
Lithium (Li)
Litium (Li) Electron / Elektron
(e–)
Diagram 3 / Rajah 3
Nucleus / Nukleus



© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 12

Chemistry  Form 4  Chapter 2 Matter and Atomic Structure 

1. Based on Diagram 3, complete Table 1.

Berdasarkan Rajah 3, lengkapkan Jadual 1. TP 2

Subatomic Proton Neutron Electron

Zarah subatom Proton Neutron Elektron

Amount 3 In the 3
At the
Bilangan Dalam
Pada
Position In the nucleus 0
1
Kedudukan Dalam nukleus 1840

Relative charge

Cas relatif

Relative mass 1

Jisim relatif

Symbol pn

Simbol

Table 1 / Jadual 1
2. Fill in the blanks with the correct answers.

Isikan tempat kosong dengan jawapan yang betul. TP 2

(a) of an element is the total number of proton in its nucleus of atom.

unsur adalah jumlah bilangan proton yang berada di dalam nukleus atomnya.

(b) Nucleon number of an element is the of protons and in its
nucleus of atom.
proton dan yang berada di dalam
Nombor nukleon unsur adalah
nukleus atom.

(c) In a neutral atom, the number of protons is to the number of electrons.

Dalam atom neutral, bilangan proton adalah dengan bilangan elektron.

3. Given the standard presentation of oxygen atom:

Diberi perwakilan piawai bagi atom oksigen: TP 3

O16
(a) Nucleon number of oxygen atom =
8
Nombor nukleon bagi atom oksigen = .

.

(b) Proton number of oxygen atom = .

Nombor proton bagi atom oksigen = .

(c) Oxygen atom has electrons.

Atom oksigen mempunyai elektron.

(d) Oxide ion has electrons.

Ion oksida mempunyai elektron.

(e) Oxide ion has electrons than protons.

Ion oksida mempunyai bilangan elektron yang daripada proton.

13 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 2 Matter and Atomic Structure

Isotopes and Its Uses

2.4 Isotop dan Penggunaannya

1. Fill in the blanks with the correct answers.

Isikan tempat kosong dengan jawapan yang betul. TP 2

(a) is an atom of the same element with the proton number but
different .
tetapi
ialah atom bagi unsur yang sama dengan nombor proton yang
yang berbeza.

(b) Natural abundance of isotopes is the of isotopes presents in a natural sample
of an element.
isotop yang wujud dalam suatu sampel semula jadi
Kelimpahan semula jadi isotop ialah
unsur.

2. Neon has three isotopes which are Ne-20, Ne-21 and Ne-22 in the ratio of 9.1 : 0.02 : 0.88.

Neon mempunyai tiga isotop iaitu Ne-20, Ne-21 and Ne-22 dalam nisbah 9.1 : 0.02 : 0.88.

(a) State the natural abundance of all isotopes. TP 3

Nyatakan kelimpahan semula jadi semua isotop.

(b) Calculate the relative atomic mass of neon.

Hitungkan jisim atom relatif neon.

3. The mass spectrum (not to scale) of element E is shown below.

Spektrum jisim (tidak mengikut skala) bagi unsur E ditunjukkan di bawah.

65.8

25.0

6.3 1.6
111 112
108 109
Calculate the relative atomic mass of E.

Hitungkan jisim atom relatif E.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 14

Chemistry  Form 4  Chapter 2 Matter and Atomic Structure 

4. Complete Table 2 with the type of isotopes and its usage.

Lengkapkan Jadual 2 dengan jenis isotop dan kegunaannya. TP 3

Isotope Usage

Isotop Kegunaan

(a) Carbon-14 •

Karbon-14

(b) • Produce gamma rays that can kill cancer cells.

Menghasilkan sinaran gama yang boleh membunuh sel kanser.

(c) Sodium-24 •

Natrium-24

(d) • Used to control the thickness of papers, plastics or metal sheets
in factories.

Digunakan untuk mengawal ketebalan kertas, plastik atau kepingan logam
di dalam kilang.

Table 2 / Jadual 2

SPM Practice 2

Paper 1

Objective Questions / Soalan Objektif

2.1 Basic Concepts of Matter compared to the force molekul H2O berkurang.
of attraction between
Konsep Asas Jirim particles in solid lead. C H2O molecules
become heavier.
1. Which of the statements Daya tarikan antara Molekul H2O menjadi lebih
below is not true about zarah-zarah dalam berat.
leburan plumbum kurang
molten lead? kuat berbanding dengan D Energy content
daya tarikan antara zarah-
Antara pernyataan-pernyataan zarah dalam pepejal of H2O molecules
tentang leburan plumbum plumbum. increases.
berikut, yang manakah tidak Kandungan tenaga
benar? molekul H2O bertambah.

A Molten lead consists 2. Water is made up of H2O 3. Table 1 shows the boiling
molecules. Which of and melting point of
of lead atoms only. substances W, X, Y and Z.
the following reactions
Leburan plumbum terdiri Jadual 1 menunjukkan takat
daripada atom-atom occurs when water is didih dan takat lebur bagi
plumbum sahaja. bahan-bahan W, X, Y dan Z.
evaporated?
B Lead atoms arranged Air terdiri daripada molekul
Hya2Ong. Antara yang berikut,
in orderly manners. manakah berlaku Boiling Melting
apabila air mengewap
Zarah-zarah plumbum menjadi stim? Substance point point
tersusun rapat dan teratur. (°C) (°C)
A Arrangement of H2O Bahan
C The size of lead molecules is more Takat didih Takat lebur

particles in molten (°C) (°C)

state is the same as in ordered. W 260 197
mSuesnujandainlemboihletkeural tHu2rO.
solid state. X 155 143

Saiz zarah dalam leburan B Distance between H2O Y 110 60
plumbum sama dengan molecules decreases.
saiz dalam pepejal Jarak di antara molekul- Z 14 7
plumbum.
Table 1 / Jadual 1
D Force of attraction

between particles in

molten lead is weaker

15 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 2 Matter and Atomic Structure

Which substance is a A W 2.3 Atomic Structure
liquid at 100°C? B X
C Y Struktur Atom
Bahan manakah adalah cecair D Z
pada suhu 100°C? 7. The electron arrangement
of atom X is 2.8.7 and
4. Diagram 1 shows the arrangement of particles in three states it has 15 neutrons in
SPM of matter at room temperature.
its nucleus. What is the
2016 Rajah 1 menunjukkan susunan zarah dalam tiga keadaan jirim pada
suhu bilik. nucleon number of atom

XYZ X?
Diagram 1 / Rajah 1
Susunan elektron untuk
atom X ialah 2.8.7 dan ia
mempunyai 15 neutron di
dalam nukleusnya. Apakah
nombor nukleon bagi atom X?

A 31 C 33
B 32 D 34

What are substances X, Y and Z at room temperature? 8. Diagram 2 shows the
SPM standard representation
Apakah bahan X, Y dan Z pada suhu bilik? 2018 of nitrogen atom.

X Y Z Rajah 2 menunjukkan
perwakilan piawai bagi atom
A Chlorine Naphthalene Oxygen nitrogen.

Klorin Naftalena Oksigen N14

B Naphthalene Oxygen Chlorine 7

Naftalena Oksigen Klorin Diagram 2 / Rajah 2

C Oxygen Chlorine Naphthalene What is the number of

Oksigen Klorin Naftalena

D Chlorine Oxygen Naphthalene

Klorin Oksigen Naftalena

2.2 ATthoemDiecvMeloodpeml ent of atom. valence electrons of the

Perkembangan Model Atom B Atoms cannot be atom?

5. Who discovered divided into simpler Apakah bilangan elektron
neutrons? valens bagi atom tersebut?
particles.
Siapakah yang menjumpai A 5 C 9
neutron? Atom tidak boleh
dibahagikan kepada B 8 D 10
A Neils Bohr zarah-zarah yang lebih
B J.J. Thomson ringkas. 9. Diagram 3 shows the
C James Chadwick heating curve of solid
C Atoms can be created acetamide.
6. Which of the following
is not a statement of or destroyed. Rajah 3 menunjukkan
Dalton’s Atomic Theory? lengkung pemanasan bagi
Atom boleh dicipta atau pepejal asetamida.
Antara yang berikut, yang dimusnahkan.
manakah bukan pernyataan Temperature (°C)
Teori Atom Dalton? D Atoms of the same Suhu (°C)

A All matter consists of element are the P R
tiny particles known O Q
as atoms. same but atoms for
012345678
Semua jirim terdiri different elements are Time (min)
daripada zarah-zarah Masa (min)
halus yang dikenali sebgai different.
Diagram 3 / Rajah 3
Atom-atom sesuatu
unsur yang sama adalah
sama tetapi atom-
atom bagi unsur-unsur
yang berlainan adalah
berlainan.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 16

Chemistry  Form 4  Chapter 2 Matter and Atomic Structure 

Which statement can be 2.4 Isotope and Its Uses D same number of

deduced from Diagram 3? Isotop dan Penggunaannya electrons but different

Pernyataan manakah yang 1 0. Which statement is true number of neutrons.
boleh dideduksikan daripada about isotopes of an
Rajah 3? bilangan elektron yang
element? An isotope is an sama tetapi bilangan
A No heat is absorbed at neutron yang berlainan.
atom of a given element
stage OP.
with
Tiada haba diserap pada 11. Elements P and Q are
peringkat OP. Pernyataan yang manakah
benar tentang isotop-isotop SPM two isotopes. Which of
B Acetamide undergoes sesuatu unsur? Isotop ialah 2016 the following are the
atom sesuatu unsur yang
physical changes at mempunyai differences of elements P

stage PQ. A same number of and Q?
protons but different
Asetamida mengalami Unsur P dan Q adalah dua
perubahan fizikal pada number of electrons. isotop. Antara yang berikut,
peringkat PQ. yang manakah adalah
bilangan proton yang perbezaan bagi unsur P dan
C Acetamide needs sama tetapi bilangan Q?
elektron yang berlainan.
8 minutes to melt I Number of protons
B same number of
completely. neutrons but different Bilangan proton

Asetamida memerlukan number of protons. II Number or neutrons
8 minit untuk melebur
selengkapnya. bilangan neutron yang Bilangan neutron
sama tetapi bilangan
D The attractive forces proton yang berlainan. III Physical properties

between particles of C same number of Sifat fizik
protons but different
acetamide become IV Chemical properties
number of neutrons.
stronger after Q. Sifat kimia
bilangan proton yang
Daya tarikan antara sama tetapi bilangan A I and III / I dan III
zarah-zarah asetamida neutron yang berlainan. B I and IV / I dan IV
menjadi semakin kuat C II and III / II dan III
selepas Q. D II and IV / II dan IV

Paper 2

Subjective Questions / Soalan Subjektif
Section A / Bahagian A

1. Diagram 1 below shows the mass spectrum of magnesium. Subtopic 2.4

Rajah 1 di bawah menunjukkan jisim spektrum bagi magnesium.

(a) How many naturally occurring isotopes 79%
does the element contain?

Berapakah isotop semula jadi yang terdapat dalam
unsur ini?

[1 mark / 1 markah] 10% 11%

(b) Define natural abundance.

Takrifkan kelimpahan semula jadi.

24 25 26 m/e
Diagram 1 / Rajah 1
[1 mark / 1 markah]

(c) State the natural abundance for isotopes of magnesium.

Nyatakan kelimpahan semula jadi bagi isotop magnesium.

[2 marks / 2 markah]
17 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 2 Matter and Atomic Structure [1 mark / 1 markah]
[2 marks / 2 markah]
(d) Write the proton number of magnesium.

Tuliskan nombor proton magnesium.

(e) Write the symbols for the isotopes of magnesium.

Tuliskan symbol untuk semua isotop magnesium.

(f) Calculate the relative atomic mass of magnesium.

Hitungkan jisim atom relatif magnesium.

[2 marks / 2 markah]
(g) How many times is one atom of magnesium heavier than one atom of carbon-12?

Berapa kali satu atom magnesium lebih berat daripada satu atom karbon-12?

[1 mark / 1 markah]

HOTS Challenge

Jayden complained to his mother, Madam Aida, that he found cockroaches
in his wardrobe. Madam Aida placed some naphthalene balls in his wardrobe
as shown in the diagram above. After a week, Madam Aida found out that
the size of the naphthalene balls reduced without wetting the towels or
clothes. Explain this situation.

Jayden mengadu dengan ibunya, Puan Aida, bahawa dia terjumpa lipas dalam almari
bajunya. Puan Aida meletakkan beberapa biji bebola naftalena di dalam almarinya seperti
yang ditunjukkan dalam rajah di atas. Selepas seminggu, Puan Aida mendapati bahawa
saiz bebola naftalena semakin mengecil tanpa membasahi kain atau tuala. Jelaskan
situasi ini. HOTS Analysing

Quiz 2

21PAK- 18

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

CHA PTER The Mole Concept, Chemical Formula and
Equation
31
Konsep Mol, Formula dan Persamaan Kimia

SMART Notes

• Relative atomic mass (RAM)

Jisim atom relatif (JAR)

Average mass of one atom of the element
Jisim purata satu atom unsur
RAM =
JAR
1 × Mass of a carbon-12 atom
12
Jisim satu atom karbon-12

• Relative molecular mass (RMM)

Jisim molekul relatif (JMR)

Average mass of one atom of a substance
Jisim purata satu molekul sebatian
RMM =
JMR
1 × Mass of a carbon-12 atom
12
Jisim satu atom karbon-12

• Number of moles, n = Number of particles / Bilangan zarah
Bilangan mol NA
Avogada constant, NA = 6.02 × 1023 mol–1
• Number of moles, n = Mass (g) / Jisim (g)
Pemalar avogadro

Bilangan mol Molar mass (g mol–1) / Jisim molar (g mol–1)


• Number of moles, n = Volume of gas (dm3) / Isi padu gas (dm3)

Bilangan mol Molar volume (dm3 mol–1) / Isi padu molar (dm3 mol–1)

• Mole Concept

Konsep Mol

Number of particles

Bilangan zarah

÷ NA × NA

Mass of substance × Molar mass Number of moles × Molar volume Volume of gas

Jisim bahan Jisim molar Bilangan mol Isi padu molar Isi padu gas
(dm3)
(g) ÷ Molar mass (mol) ÷ Molar volume

Jisim molar Isi padu molar

19 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 3 The Mole Concept, Chemical Formula and Equation

Relative Atomic Mass and Relative Molecular Mass

3.1 Jisim Atom Relatif dan Jisim Molekul Relatif

1. Underline the correct answer for each of the following definition. TP 1

Gariskan jawapan yang betul bagi setiap definisi yang berikut.

(a) State the definition of relative atomic mass.

Nyatakan definisi jisim atom relatif.

Relative atomic mass of an element is the average mass of one (atom, molecule) of the element

when compared with 1 of the mass of a (carbon-12, carbon-14).
12
kali jisim (atom, molekul) unsur apabila dibandingkan dengan 1
Jisim atom relatif suatu unsur ialah bilangan 12
jisim satu atom (karbon-12, karbon-14).

(b) State the definition of relative molecular mass.

Nyatakan definisi jisim molekul relatif.

Relative molecular mass of an element is the average mass of one (atom, molecule) of the

element when compared with 1 of the mass of a (carbon-12, carbon-14).
12

Jisim molekul relatif suatu unsur ialah bilangan kali jisim (atom, molekul) unsur apabila dibandingkan dengan
1
12 jisim satu atom (karbon-12, karbon-14).

2. Calculate the relative molecular mass of the given substances. TP 3

Hitungkan jisim molekul relatif bagi sebatian di bawah.

[Relative atomic mass / Jisim atom relatif: H = 1, C = 12, N = 14, O = 16, S = 32, Cl = 35.5]

Molecule Chemical formula Relative molecular mass

Molekul Formula molekul Jisim molekul relatif

Water / Air H2O Example: 2(1) + 16 = 18

Carbon dioxide CO2
NH3
Karbon dioksida SO3

Ammonia / Ammonia CCl4
Sulphur trioxide

Sulfur trioksida

Tetrachloromethane

Tetraklorometana

3. Calculate the relative formula mass of the given substances. TP 3

Hitungkan jisim formula relatif bagi sebatian di bawah.

[Relative atomic mass / Jisim atom relatif: H = 1, C = 12, N = 14, O = 16, Na = 23, Al = 27,

S = 32, Cu = 64, Zn = 65]

Substance Chemical formula Relative formula mass

Sebatian Formula molekul Jisim formula relatif

Sodium oxide Na2O Example: 2(23) + 16 = 62

Natrium oksida CuSO4

Copper(II) sulphate Al2O3

Kuprum(II) sulfat (NH4)2CO3

Aluminium oxide Zn(OH)2

Aluminium oksida

Ammonium carbonate

Ammonium karbonat

Zinc hydroxide

Zink hidroksida

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 20

Chemistry  Form 4  Chapter 3 The Mole Concept, Chemical Formula and Equation 

Mole Concept

3.2 Konsep Mol

1. Calculate the number of moles and the number of particles. TP 3

Hitung bilangan mol pemalar avogadro dan bilangan zarah.

[Avogadro constant / Pemalar Avogadro, NA = 6.02 × 1023 mol–1]

Particles Examples Mole

Zarah Contoh Mol

(a) Atom Silver / Argentum, Example:
Ag 0.25 mole of silver
Atom = 0.25 × 6 × 1023 silver atoms
= 1.5 × 1023 silver atoms

0.25 mol argentum
= 0.25 × 6 × 1023 atom argentum
= 1.5 × 1023 atom argentum

(b) Molecules Ammonia / (i) 2.5 moles of ammonia gas
Molekul
Ammonia, NH3 = ammonia molecules
2.5 mol gas ammonia
= molekul ammonia

(ii) 1.5 moles of ammonia gas

= nitrogen atoms
1.5 mol gas ammonia
= atom nitrogen

(iii) 0.25 mole of ammonia gas

= hydrogen atoms
0.25 mol gas ammonia
= atom hidrogen

(c) Ions Aluminium (i) 5 moles of aluminium oxide

Ion oxide / Aluminium = aluminium oxide compounds
oksida, Al2O3
0.5 mol aluminium oksida
= sebatian aluminium oksida

(ii) 1.5 moles of aluminium oxide

= aluminium ions
1.5 mol aluminium oksida
= ion aluminium

(iii) 0.25 mole of aluminium oxide

= oxide ions
0.25 mol aluminium oksida
= ion oksida

21 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 3 The Mole Concept, Chemical Formula and Equation

2. Calculate the number of moles and mass of a substance.

Hitung bilangan mol dan jisim bahan.

Using the relationship between the number of moles and its mass, fill in the blanks below.

Dengan menggunakan perhubungan antara bilangan mol dan jisim bahan, isikan tempat kosong di bawah.
TP 3

Substances Molar mass Number of Mass
moles
Bahan Jisim molar Jisim
Bilangan mol
(g mol–1) (g)

(a) Helium / Helium, He 4 12

(b) Oxygen / Oksigen, O2 32 0.25
(c) Butane / Butana, C4H10 0.5 34.8
(d) Sodium hydroxide / Natrium hidroksida, NaOH
40 2.5

(e) Magnesium chloride / Magnesium klorida, MgCl2 95 38
(f) Ammonium sulphate / Ammonium sulfat, (NH4)2SO4 15 1980

3. Calculate the number of moles and the volume of gas.

Hitung bilangan mol dan isi padu gas.

Using the relationship between the number of moles of a gas with its volume, fill in the blanks
below. TP 3

Dengan menggunakan perhubungan antara bilangan mol dan isi padu gas, isikan tempat kosong di bawah.

[1 mol of gas occupies 24 dm3 at room condition and 22.4 dm3 at STP]

[1 mol gas menempati 24 dm3 pada keadaan bilik dan 22.4 dm3 pada STP]

Number Volume Molar volume
of moles
Isi padu Isi padu molar gas
Bilangan
mol (dm3) (dm3 mol–1)

(a) 3.5 5.6 22.4 (STP / STP)
22.4 (STP / STP)
(b) 288 24.0 (room condition / keadaan bilik)
24.0 (room condition / keadaan bilik)
(c) 0.4

(d)

Chemical Formula

3.3 Formula Kimia

1. Fill in the blanks with correct answers.

Isikan tempat kosong dengan jawapan yang betul. TP 1

(a) Chemical formula is used to represent a chemical substance. There are two types of chemical
formulae:

Formula kimia digunakan untuk mewakili suatu bahan kimia. Terdapat dua jenis formula kimia, iaitu:

(a)

(b)

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 22

Chemistry  Form 4  Chapter 3 The Mole Concept, Chemical Formula and Equation 

(b) Empirical formula is a chemical formula that shows number of atoms ratio of
each element in a compound.
bilangan atom bagi setiap
Formula empirik ialah formula kimia yang menunjukkan nisbah
unsur dalam suatu sebatian. of each element in the

(c) Molecular formula is a chemical formula that shows bagi setiap unsur dalam suatu
compound.
of an ion before the ion
Formula molekul ialah formula kimia yang menunjukkan
sebatian. suatu ion sebelum ion tersebut

(d) Ionic formula is a chemical formula that shows the
reacts and forms an ionic compound.

Formula ion ialah formula kimia yang menunjukkan
bertindak balas untuk membentuk sebatian ion.

2. Based on the example given, fill in the blanks in the table below.

Berdasarkan contoh yang diberikan, isikan tempat kosong dalam jadual di bawah. TP 2

Example Compound Simplest whole Empirical formula
number ratio
Contoh Sebatian Formula empirik
Nisbah mol teringkas
(a) BBuutetenna,eC, C4H48H8 CH2
(b) BBeennzzeennae, C, C6H61H2 12 C : H
GGlluukcoossae, ,CC6H6H12O126O6 = 4 : 8
(c) KCaarrbboonndidoikosxidiad,eC, OC2O2 = 1 : 2
(d) KCaaffefieni,nCe8,HC108NH4O102N4O2
AAssppiriirni,nC, 9CH98HO84O4 C : H : O
(e) = 6 : 12 : 6
= 1 : 2 : 1

C : H : N : O
= 8 : 10 : 4 : 2
=
C : H : O
= 9 : 8 : 4

3. 4.6 g of metal P reacts completely with 1.6 g of oxygen to form a metal P oxide. Complete the

following table to determine the empirical formula of metal P oxide.

4.6 g logam P bertindak balas lengkap dengan 1.6 g gas oksigen untuk menghasilkan logam P oksida. Lengkapkan
jadual di bawah untuk menentukan formula empirik logam P oksida.

[Relative atomic mass / Jisim atom relatif: P = 23, O = 16] TP 4

Steps Elements P O
Mass (g) 4.6 1.6
Kaedah
Jisim (g)
1. State the mass of each element

Nyatakan jisim setiap unsur

2. Calculate the number of moles Number of moles 4.6 =
[mass / relative atomic mass] 23
Bilangan mol
Hitungkan bilagan mol
[jisim / jisim atom relatif]

23 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 3 The Mole Concept, Chemical Formula and Equation

3. Divide the number of mole with Mole ratio
the smallest number
Nisbah mol
Bahagikan bilangan mol dengan nombor
yang terkecil

4. Write the simplest ratio Simplest ratio

Tuliskan nisbah teringkas Nisbah teringkas

Therefore, empirical formula of metal P oxide is . .

Maka, formula empirik untuk logam P oksida ialah

4. Based on the formula given, complete the following table.

Berdasarkan formula yang diberikan, lengkapkan jadual berikut. TP 3

Compound Empirical formula n Molecular formula
2
Sebatian Formula empirik Formula molekul

Ethane CH3 (CH3)2 = C2H6

Etana (CH2) = C6H12
( )5 = C5H10
Benzene CH 6

Benzena

Hexene CH2

Hexena

Pentene 5

Pentena

5. Compound X has an empirical formula CH2O. Given that the molar mass of the compound X is 180
g mol–1. Determine the molecular formula of compound X.

Sebatian X mempunyai formula empirik CH2O. Didapati bahawa jisim molar sebatian itu ialah 180 g mol–1.
Tentukan formula molekul sebatian X. TP 4

Therefore, molecular formula of compound X is .

Dengan itu, formula molekul sebatian X ialah .

Chemical Equation

3.4 Persamaan Kimia

1. Balance the following chemical equations. TP 3

Seimbangkan persamaan kimia yang berikut.

(a) Mg + Cl2 → MgCl2:

(b) Na + O2 → Na2O:

(c) H2O2 → H2O + O2:

(d) FeSO4 + NaOH → Fe(OH)2 + Na2SO4:

(e) Cl2 + KBr → KCl + Br2:

2. Based on the information given the table, complete the table by writing both chemical equations
and ionic equations.

Berdasarkan kepada maklumat yang diberikan dalam jadual, lengkapkan jadual dengan menulis persamaan kimia
dan persamaan ion yang seimbang. TP 3

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 24

Chemistry  Form 4  Chapter 3 The Mole Concept, Chemical Formula and Equation 

(a) Zinc powder is added to diluted sulphuric acid to form zinc sulphate solution and hydrogen
gas.

Serbuk zink dimasukkan ke dalam larutan asid sulfurik cair menghasilkan larutan zink sulfat dan gas
hidrogen.

Balanced chemical equation / Persamaan kimia seimbang:

Balanced ionic equation / Persamaan ion seimbang:

(b) 10 g of calcium carbonate powder is added to 100 cm3 of 0.1 mol dm–3 ethanoic acid. A
colourless calcium ethanoate solution, carbon dioxide gas and water is formed.

10 g serbuk kalsium karbonat telah dimasukkan ke dalam 100 cm3 of 0.1 mol dm–3 larutan asid etanoik.
Satu larutan tak berwarna kalsium etanoat, gas karbon dioksida dan air terbentuk.

Balanced chemical equation / Persamaan kimia seimbang:

Balanced ionic equation / Persamaan ion seimbang:

(c) A student added 50 cm3 of 1.0 mol dm–3 silver nitrate solution into 50 cm3 of 1.0 mol dm–3
potassium chloride solution. A white precipitate of silver chloride and potassium nitrate
solution are produced.

Seorang murid telah masukkan 50 cm3 1.0 mol dm–3 larutan argentum nitrat ke dalam 50 cm3 1.0 mol dm–3
larutan kalium klorida. Satu mendakan putih argentum klorida dan larutan kalium nitrat terbentuk.

Balanced chemical equation / Persamaan kimia seimbang:

Balanced ionic equation / Persamaan ion seimbang:

(d) A spatula of magnesium powder is added to blue copper(II) sulphate solution. A brown
copper solid and colourless magnesium sulphate solution are formed.

Satu sudu serbuk magnesium dimasukkan ke dalam larutan kuprum(II) sulfat yang berwarna biru. Satu
pepejal perang kuprum dan larutan magnesium sulfat yang tak berwarna terbentuk.

Balanced chemical equation / Persamaan kimia seimbang:

Balanced ionic equation / Persamaan ion seimbang:

25 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 3 The Mole Concept, Chemical Formula and Equation

SPM Practice 3

Paper 1

Objective Questions / Soalan Objektif

3.1 RReellaattiivvee AMtoolmeciuclMaraMssaasnsd 3. The relative molecular B The number of

Jisim Atom Relatif dan Jisim mass of substance PR2 is particles similar to the
Molekul Relatif 95. If the relative atomic
number of atoms in

1. The average mass of mass of an element of 16 g of oxygen gas.

nitrogen gas is 28 times atom R is 35.5, calculate Bilangan zarah serupa
dengan bilangan atom
greater than that of the the relative atomic mass dalam 16 g gas oksigen.

mass of 1 carbon-12 of an atom of element P. C The quantity of a
12 Jisim molekul relatif suatu
ubnashuarnbPaRgi2 ialah 95. Jika jisim gas substance with
atom relatif R ialah
atom. Calculate the 35.5, hitung jisim atom relatif volume of 22.4 dm3 at

relative atomic mass of unsur bagi atom P. room condition.

nitrogen. A 8 B 16 Kuantiti bahan gas
dengan isi padu 22.4 dm3
Purata jisim gas nitrogen ialah C 24 D 64 pada keadaan bilik.
28 kali lebih besar daripada
1 jisim satu atom karbon-12. D The mass of a
12
Hitungkan jisim atom relatif 4. An oxide of element substance that is
bagi nitrogen.
Q has a formula Q3O4 similar to 1 of the
and relative formula 12
A 1 C 14 mass of carbon-12.
mass 145. Calculate the
B 2 D 28 Jisim bahan yang sama
relative atomic mass of
2. Which of the following dengan 1 daripada jisim
relative formula mass is element Q. 12

correctly paired? Oksida bagi satu unsur Q karbon-12.
mdaenmjpisuimnyfaoirmfourmlaurlaelaQti3fO1445.
Antara yang berikut, yang Hitungkan jisim atom relatif 6. Calculate the number
manakah jisim formula relatif bagi unsur Q.
yang dipadankan dengan of molecule in 51 g of
betul? [Relative atomic mass /
ammonia gas.
[Relative atomic mass / Jisim atom relatif: O = 16]
Jisim atom relatif: Cu = 64, A 18 Hitungkan bilangan molekul
S = 32, O = 16, K = 39, B 27 yang terdapat dalam 51 g of
C 44 gas ammonia.
Mn = 55, Cr = 52, Ca =
3.2 Mole Concept [Relative atomic mass /
40, C = 12]
Konsep Mol Jisim atom relatif : N = 14, H
Chemical Relative = 1; Avogadro constant /
5. What is the meaning of 1
formula formula mole of a substance? Pemalar Avogadro = 6.02 ×
1023 mol–1]
Formula mass Apakah yang dimaksudkan A 3.0 × 1023
kimia dengan 1 mol bahan? B 1.8 × 1023
Jisim C 3.0 × 1024
A The quantity of D 1.8 × 1024
formula substance containing

relatif 6.02 × 1023 of its

A CuSO4 150 particles. 7. Calculate the number of
B KMnO4 158 nitrogen atoms in 7.92 g
C K2Cr2O7 255 Kuantiti bahan yang of ammonium sulphate,
D CaCO3 111 mengandungi 6.02 × 1023 (NH4)2SO4.
zarahnya.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 26

Chemistry  Form 4  Chapter 3 The Mole Concept, Chemical Formula and Equation 

Hitungkan bilangan atom A 87 g C 67.5 g [Relative atomic mass /
nitrogen dalam 7.92 g B 77 g D 57.5 g
ammonium sulfat, (NH4)2SO4. jisim atom relatif: H = 1,
1 0. What is the mass of O = 16, Na = 23]
[Relative atomic mass oxygen in 8 g of sodium A 2.5 g
/ Jisim atom relatif: H = 1 hydroxide? B 3.2 g
= N = 14, O = 16, S = C 3.4 g
32; Avogadro constant / Berapakah jisim oksigen D 4.6 g
pemalar Avogadro = 6.02 × dalam 8 g natrium
1023 mol–1] hidroksida?
A 3.6 × 1022
B 3.6 × 1023 3.3 Chemical Formula
C 7.2 × 1022
D 7.2 × 1023 Formula Kimia

8. Which of the following 11. Which of the following chemical name and chemical formula
has a similar number are correctly matched?
of atoms to the number
of atoms in 12 dm3 of Antara berikut, pasangan nama kimia dan formula kimia yang manakah
carbon dioxide gas at adalah betul?
room condition?
Chemical name Chemical formula
[Relative atomic mass
N = 14, H = 1, 0 = 16, Nama kimia Formula kimia

He = 4, Ca = 40; Molar A Sodium oxide NaO
volume of gas = 24 dm3
mol–1 at room condition] Natrium oksida MgCl

Antara berikut, yang manakah B Magnesium chloride Ag(NO3)2
mempunyai bilangan atom
yang serupa dengan bilangan Magnesium klorida PbBr2
atom dalam 12 dm3 gas
karbon dioksida pada keadaan C Silver nitrate
bilik?
[Jisim atom relatif: N = 14, Argentum nitrat
H = 1, 0 = 16, He = 4,
Ca = 40; Isi padu molar gas = 24 D Lead(II) bromide
dm3 mol–1 pada keadaan bilik]
Plumbum(II) bromida
A 1 mole of ammonia
gas 12. 1.60 g of metal X oxide dPaelmambaokkasraignenbubteernleab, iCha4Hn8
menghasilkan gas karbon
1 mol gas ammonia contains 0.48 g of dioksida dan air. Antara
berikut, yang manakah
B 9 g of water oxygen. What is the persamaan kimia seimbang
bagi tindak balas tersebut?
9 g air empirical formula of this
A C4H8(g) + O2(g) →
C 0.25 mole of helium oxide? CO2(g) + H2O(g)
1.60 g oksida logam X
0.25 mol helium mengandungi 0.48 g oksigen. B C4H8(g) + O2(g) →
Apakah formula empirik 4CO2(g) + 8H2O(g)
D 20 g of calcium oksida itu?
C C4H8(g) + 9O2(g) →
20 g kalsium [Relative atomic mass / 4CO2(g) + H2O(g)

9. Calculate the mass of Jisim atom relatif: O = 16, D C4H8(g) + 6O2(g) →
0.5 moles of potassium 4CO2(g) + 4H2O(g)
sulphate. X = 56]
1 4. Carmen added 10 g
Hitungkan jisim 0.5 mol A XO2 C X2O3 of calcium carbonate
kalium sulfat. B X2O D X2O5 powder into exces
hydrochloric acid.
[Relative atomic mass / 3.4 Chemical Equation The reaction produces
Jisim atom relatif: O = 16, S calcium chloride, water
= 32, K = 39] Persamaan Kimia and a colourless gas that
turns limewater chalky.
13. The combustion of Calculate the volume
butene, C4H8 in excess
oxygen produces carbon
dioxide gas and water.
Which of the following
is the balanced chemical
equation for the reaction?

27 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 3 The Mole Concept, Chemical Formula and Equation

of gas formed at room A 1.2 dm3 C 12 dm3 Petrol berplumbum
condition. B 2.4 dm3 D 24 dm3 mengandungi
[Relative atomic mass: tSeetrtaeelatihlppluemmbbuamka, r(aCn2Hle5n)4gPkba.p
H = 1, C = 12, O = 16, Cl 15. Leaded petrol contains berlaku dalam keadaan
= 35.5, Ca = 40; Molar tetraethyllead, (C2H5)4Pb. oksigen gas berlebihan,
volume of gas = 24 dm3 Upon a complete ianya plumbum(II) oksida,
mol–1 at room condition] combustion in excess gas karbon dioksida dan air
oxygen, it is converted terhasil. Hitungkan isi padu
Carmen me masukkan 10 g to lead(II) oxide, carbon maksimum gas oksigen
serbuk kalsium karbonat ke dioxide gas and water. pada keadaan STP yang
dalam larutan asid hidroklorik Calculate the maximum diperlukan untuk bertindak
yang berlebihan. Tindak balas volume of oxygen gas at balas lengkap dengan 16.15 g
itu menghasilkan kalsium STP needed to completely tetraetilplumbum.
klorida, air dan gas tidak react with 16.15 g of [Jisim atom relatif:
berwarna yang mengeruhkan tetraethyllead. H = 1, C = 12, O = 16,
air kapur. Hitungkan isi padu Pb = 207; Isi padu molar gas =
gas yang dihasilkan pada [Relative atomic mass: 22.4 dm3 pada keadaan STP]
keadaan bilik. H = 1, C = 12, O = 16,
Pb = 207; Molar volume HOTS Analysing
[Jisim atom relatif: H = 1, C = of gas = 22.4 dm3 at STP]
A 1.512 dm3
12, O = 16, Cl = 35.5, Ca = 40; B 15.12 dm3
Isi padu molar gas = 24 dm3 C 151.2 cm3
mol–1 pada keadaan bilik] D 1512 cm3

HOTS Analysing

Paper 2

Subjective Questions / Soalan Subjektif
Section A / Bahagian A

1. In an experiment, Jonathan added 15 g of calcium carbonate powder into 0.2 mol of hydrochloric
acid in a conical flask. The conical flask was then closed with rubber stopper and the gas produced
was channelled through delivery tube into a test tube with 1 cm3 of limewater.

Dalam satu eksperimen, Jonathan menambahkan 15 g serbuk kalsium karbonat ke dalam 0.2 mol asid hidroklorik
yang berada di dalam kelalang kon. Kelalang kon itu kemudian ditutup dengan penutup getah lalu gas yang
dihasilkan disalurkan melalui salur penghantar ke dalam tabung uji yang berisi 1 cm3 air kapur.

(a) Write the ionic equation of the reaction occurs.

Tuliskan persamaan ion untuk tindak balas yang berlaku.

[2 marks / 2 markah]

(b) Name the gas produced.

Namakan gas yang dihasilkan.

[1 mark / 1 markah]

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 28

Chemistry  Form 4  Chapter 3 The Mole Concept, Chemical Formula and Equation 

(c) Calculate the maximum volume of the gas produced at room condition.
[1 mole gas occupies 24 dm3 at room condition]

Hitungkan isi padu maksimum gas yang terhasil pada keadaan bilik.
[1 mol gas menempati 24 dm3 pada keadaan bilik]

[2 marks / 2 markah]

(d) Calculate the number of hydrogen ions needed to produce 0.5 mole of the named gas in 1(b).

Hitungkan bilangan nombor ion hidrogen yang diperlukan untuk menghasilkan 0.5 mol gas yang dinamakan
di 1(b).

[Avogadro constant / Pemalar Avogadro = 6.02 × 1023 mol–1]

[2 marks / 2 markah]

(e) Calculate the mass of unreacted calcium carbonate.

Hitungkan jisim kalsium karbonat yang belum bertindak balas.

[Relative atomic mass / Jisim atom relatif: C = 12, O = 16, Ca = 40]

[3 marks / 3 markah]

Section B / Bahagian B

2. (a) When lead(II) nitrate is heated, it decomposes to form lead(II) oxide, nitrogen dioxide gas and
oxygen gas.

Apabila plumbum(II) nitrat dipanaskan, ia terurai kepada plumbum (II) oksida, gas nitrogen dioksida dan gas
oksigen.

(i) Write a balanced chemical equation for the decomposition of lead(II) nitrate upon heating.

Tuliskan persamaam kimia seimbang untuk tindak balas penguraian plumbum(II) nitrat apabila
dipanaskan.

[2 marks / 2 markah]

29 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 3 The Mole Concept, Chemical Formula and Equation

(ii) State three qualitative aspects and two quantitative aspects that can be obtained from

the chemical equation.

Nyatakan tiga aspek kualitatif dan dua aspek kuantitatif yang boleh diperoleh daripada persamaan
kimia.

[5 marks / 5 markah]

(iii) State two observations for nitrogen dioxide gas.

Nyatakan dua pemerhatian untuk gas nitrogen dioksida.

[2 marks / 2 markah]

(iv) State one confirmatory test each for nitrogen dioxide gas and oxygen gas.

Nyatakan satu ujian pengesahan untuk gas nitrogen dioksida dan gas oksigen masing-masing.

[4 marks / 4 markah]

(b) 20 g of zinc carbonate reacts with excessive sulphuric acid, H2SO4 to form zinc sulphate,
carbon dioxide gas and water.

[Relative atomic mass: H = 1, C = 12, O = 16, S = 32, Zn = 65; Molar volume at STP is 22.4

dm3 while molar volume at room condition is 24 dm3] untuk zink
20 g zink carbonat bertindak balas dengan asid sulfurik, H2SO4 berlebihan menghasilkan sulfat,
gas karbon dioksida dan air.
[Jisim atom relatif: H = 1, C = 12, O = 16, S = 32, Zn = 65; Isi padu molar pada STP ialah 22.4 dm3 manakala isi padu
molar pada keadaan bilik ialah 24 dm3]

(i) Write both balanced chemical and ionic equation for this reaction.

Tuliskan kedua-dua persamaan kimia dan persamaan ion yang seimbang untuk tindak balas ini.

[3 marks / 3 markah]

(ii) Calculate the maximum mass of zinc sulphate formed.

Hitungkan jisim maksima zink sulfat yang dihasilkan.

[2 marks / 2 markah]

(iii) Calculate the maximum volume of carbon dioxide gas liberated at both room condition

and STP, in dm3.

Hitungkan isi padu maksimum gas kabon dioksida yang terhasil pada kedua-dua keadaan bilik dan STP,
dalam unit dm3.

[2 marks / 2 markah]

Section C / Bahagian C

3. (a) Glucose, C6H12O6 is a simple molecule of sugar that can be found in banana. Identify the
empirical formula of glucose. Then, define empirical formula and molecular formula of

glucose. molekul gula ringkas yang terdapat dalam pisang.Kenal empirik
Glukosa, KCe6mH1u2dOia6 nm, etarukpriafkkaann formula empirik dan formula molekul glukosa. pasti formula
glukosa.

[3 marks / 3 markah]

(b) Describe an experiment to determine empirical formula of magnesium oxide. Your desription

should include:

Huraikan satu eksperimen untuk menentukan formula empirik magnesium oksida. Huraian anda seharusnya
termasuk:

• Procedures / Prosedur
• Tabulation of results / Jadual keputusan
• Calculation / Pengiraan

[10 marks / 10 markah]

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 30

Chemistry  Form 4  Chapter 3 The Mole Concept, Chemical Formula and Equation 

(c) 25 g of magnesium oxide is added with excessive hydrochloric acid until all the magnesium

oxide completely dissolve in the acid and form magnesium chloride and water.

25 g magnesium oksida ditambahkan dengan asid hidroklorik berlebihan sehingga semua magnesium klorida
larut spenuhnya di dalam asid dan menghasilkan magnesium klorida dan air.

[Relative atomic mass / Jisim atom relatif: H = 1, O = 16, Mg = 24, Cl = 35.5]

(i) Write both balanced chemical and ionic equation for the above reaction.

Tuliskan kedua-dua persamaan kimia dan persamaan ion seimbang untuk tindak balas di atas.

[4 marks / 4 markah]

(ii) Calculate the maximum mass of magnesium chloride and water formed.

Hitungkan jisim maksimum magnesium klorida dan air yang terbentuk.

[3 marks / 3 markah]

HOTS Challenge

Fertiliser plays an important role in the modern agricultural

sector. Farmers are using excessive chemical fertilisers to

boost the growth of crops. There are two chemical fertilisers

used by farmers, namely urea, CO(NH2)2 and ammonium
sulphate (NH4)2SO4. Among these two fertilisers, which
one is the best fertiliser? Explain your choice.
Baja memainkan peranan penting dalam sektor pertanian moden.
Petani menggunakan baja kimia berlebihan untuk meningkatkan
pertumbuhan tanaman. Terdapat dua baja kimia yang digunakan
oleh petani, iaitu inuir,eay,anCgO(mNaHn2a)2kadhansaatmu maodnailuamh sulfat. Antara
kedua-dua baja baja terbaik?
Terangkan pilihan anda.

[Relative atomic mass / Jisim atom relatif: H = 1, C = 12, N = 14, O = 16, S = 32]

21PAK- Quiz 3
© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.
31

CHA PTER  Chemistry  Form 4  Chapter 4 The Periodic Table of Elements

41 The Periodic Table of Elements
Jadual Berkala Unsur

SMART Notes

Group 1 (Alkali metal) / Kumpulan 1 (Logam alkali) Group 17 (Halogen) / Kumpulan 17 (Halogen)
• 2Na + 2H2O → 2NaOH + H2 • Cl2 + H2O → HCl + HOCl
• 4Na + O2 → 2Na2O • 3Cl2 + 2Fe → 2FeCl3
• 2Na + Cl2 → 2NaCl • Cl2 + 2NaOH → NaCl + NaOCl + H2O
• Reactivity increases down the group because • Reactivity decreases down the group because

atomic size increases, causing electrostatic force of atomic size increases, causing electrostatic force of

attraction between nucleus and electrons become attraction between nucleus and electrons become

weaker. weaker.
Kereaktifan bertambah apabila menuruni kumpulan Kereaktifan berkurang apabila menuruni kumpulan

disebabkan oleh saiz atom yang semakin bertambah, disebabkan oleh saiz atom yang semakin bertambah,
menyebabkan daya tarikan elektrostatik antara nukleus dan menyebabkan daya tarikan elektrostatik antara nukleus dan
elektron semakin lemah. elektron semakin lemah.

Period 3 / Kala 3 Group 18 (Noble gas) / Kumpulan 18 (Gas
• Across Period 3 / Merentasi Kala 3,
(a) Metallic properties / sifat kelogaman: adi)
(i) Metal / logam : Na, Mg, Al
(ii) Metalloid / Metaloid : Si • Monoatomic gas / Gas monoatom
(iii) Non metal / Bukan logam : P, S, Cl, Ar • Chemically inert because have achieved
(b) Element oxides properties / sifat oksida unsur:
(i) Basic / Bes : Na2O, MgO stable duplet or octet electron
(ii) Amphoteric / Amfoterik : Al2O3 arrangement.
(iii) Acidic / Asid : SiO2, P4O10, SO2, Cl2O7 Lengai secara kimia kerana telah mencapai

Transition elements / Unsur peralihan susunan elektron duplet atau oktet yang stabil.
• Elements from Group 3 – 12
• Special characteristics:
Unsur-unsur dari Kumpulan 3 – 12.
Ciri-ciri istimewa:
• Metal characteristics:
(a) Has more than one oxidation numbers
Ciri-ciri logam: Mempunyai lebih daripada satu nombor pengoksidaan
(b) Can form coloured ion or compound
(a) Shiny / berkilat
(b) Good heat and electrical conductor / Konduktor Boleh membentuk ion atau sebatian berwarna

haba dan elektrik yang baik (c) Can form complex ion or compound

(c) Malleable and ductile / Mulur dan boleh ditempa Boleh membentuk ion atau sebatian kompleks
(d) High melting point / Takat lebur yang tinggi
(e) High density / Ketumpatan tinggi (d) Can act as catalyst

Boleh bertindak sebagai mangkin

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 32

Chemistry  Form 4  Chapter 4 The Periodic Table of Elements 

The Development of the Periodic Table of Elements

4.1 Perkembangan Jadual Berkala Unsur

1. Match the scientists and their contribution in the development of Periodic Table.

Padankan ahli sains dengan sumbangan mereka dalam perkembangan Jadual Berkala. TP 1

Scientists Contribution

Ahli Sains Sumbangan

Antoine Lavoisier (a) Plotted a graph of atomic volume against
atomic mass for all known elements.

Memplot graf isi padu atom melawan jisim atom untuk
semua unsur yang diketahui.

Johann W. Dobereiner (b) Elements with similar properties recurred at
John Newlands every eighth element which known as Law of
Lothar Meyer Octaves.

Unsur-unsur dengan sifat-sifat serupa berulang di
setiap unsur kelapan yang dikenali sebagai Hukum
Oktaf.

(c) Arranged elements in increasing order of
atomic mass and left some empty space in
table to be filled by undiscovered elements.

Menyusun unsur mengikut pertambahan jisim atom
dan tinggalkan ruang kosong di dalam jadual untuk
diisi oleh unsur yang belum ditemui.

(d) Classified elements with same chemical
properties into group of three namely triads.

Mengelaskan unsur-unsur dengan sifat kimia yang
sama ke dalam kumpulan tiga iaitu triad.

Dmitri Mendeleev (e) Rearranged elements in increasing order of
proton number.

Menyusun unsur-unsur semula mengikut tertib nombor
proton yang menaik.

Henry Moseley (f) Classified elements into four groups: gas, non-
metals, metals and metal oxides.

Mengelaskan unsur-unsur kepada empat kumpulan:
gas, bukan logam, logam dan oksida logam.

33 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 4 The Periodic Table of Elements

2. State three advantages of Periodic Table of Elements. TP 2

Nyatakan tiga kelebihan Jadual Berkala Unsur.

(a)

(b)

(c)

The Arrangement in the Periodic Table of Elements

4.2 Susunan Unsur dalam Jadual Berkala Unsur

1. In the modern Periodic Table of Elements, there are: TP 2

Di dalam Jadual Berkala Unsur yang moden, terdapat:

(a) vertical columns of elements: Group 1 to Group 18.

lajur menegak untuk unsur: Kumpulan 1 hingga Kumpulan 18.

(b) horizontal rows of elements: Period 1 to Period 7.

baris mendatar untuk unsur: Kala 1 hingga Kala 7.

2. The number of valence electrons of an atom determine the , while the number

or electron-filled shells determine the . , manakala bilangan petala berisi elektron
Bilangan elektron valens suatu atom menentukan

menentukan . TP 2

3. An element P has a proton number of 20. Identify the location of element in Periodic Table of
Elements. Explain your answer.

Suatu unsur P mempunyai nombor proton 20. Kenal pasti kedudukan unsur ini dalam Jadual Berkala Unsur.
Jelaskan jawapan anda. TP 4

Elements in Group 18

4.3 Unsur dalam Kumpulan 18

Diagram 1.1 and 1.2 are two elements from Group 18.

Rajah 1.1 dan 1.2 merupakan unsur-unsur dari Kumpulan 18.

Diagram 1.1 / Rajah 1.1 Diagram 1.2 / Rajah 1.2

(a) What is the special name for Group 18 elements?

Apakah nama khas bagi unsur-unsur Kumpulan 18? TP 1

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 34

Chemistry  Form 4  Chapter 4 The Periodic Table of Elements 

(b) State a reason why elements in Group 18 are inert.

Nyatakan alasan mengapa unsur-unsur dalam Kumpulan 18 adalah lengai. TP 4

(c) Name the elements used in Diagram 1.1 and 1.2.

Namakan unsur-unsur yang digunakan dalam Rajah 1.1 dan 1.2. TP 5

Diagram 1.1 / Rajah 1.1 –
Diagram 1.2 / Rajah 1.2 –

Elements in Group 1

4.4 Unsur dalam Kumpulan 1

Sodium and potassium are two elements in Group 1.

Natrium dan kalium merupakan dua unsur terdapat dalam Kumpulan 1.

(a) What is the special name for Group 1 elements?

Apakah nama khas bagi unsur-unsur Kumpulan 1? TP 1

(b) Compare and explain the reactivity sodium and potassium with water.

Bandingkan dan terangkan kereaktifan natrium dan kalium dengan air. TP 4

(c) Write balanced chemical equations when sodium reacts with:

Tuliskan persamaan kimia seimbang apabila natrium bertindak balas dengan: TP 3

(i) Water / Air

(ii) Oxygen / Oksigen

(iii) Chlorine / Klorin

Elements in Group 17

4.5 Unsur dalam Kumpulan 17

1. Complete Table 1.

Lengkapkan Jadual 1. TP 2

Element Chemical formula Physical state Colour

Unsur Formula kimia Keadaan fizik Warna

Fluorine F2 Gas © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Fluorin Gas

35

  Chemistry  Form 4  Chapter 4 The Periodic Table of Elements

Chlorine Br2 Greenish – yellow

Klorin Kuning – kehijauan

Bromine Reddish – brown

Bromin Perang – kemerahan

Iodine Solid

Iodin Pepejal

2. State the reason why melting point and boiling point of Group 17 elements increases when going

down group.
Terangkan mengapa takat lebur dan takat didih unsur Kumpulan 17 meningkat apabila menuruni kumpulan. TP 3

Elements in Period 3

4.6 Unsur dalam Kala 3

1. Classify the following oxides into the table provided.

Kelaskan oksida-oksida yang berikut dalam jadual yang disediakan. TP 2

MgO Al2O3 K2O Cl2O7
N2O SO2 P4O10 PbO

Acidic oxide Amphoteric oxide Basic oxide

Oksida asid Oksida amfoterik Oksida bes

2. You are given three oxides of Period 3: AMl2gOO3 a, nAdl2SOO32.and SO2.

Anda diberikan tiga oksida dari Kala 3: MgO,

(a) Arrange these oxides in ascending atomic size.

Susun oksida-oksida ini dalam tertib menaik saiz atom. TP 3

(b) Predict the solubility of these oxide in both sodium hydroxide solution and nitric acid.

Ramalkan keterlarutan oksida-oksida ini di dalam kedua-dua larutan natrium hidroksida dan asid nitrik. TP 3

Type of oxide Solubility in HNO3(aq) Solubility in NaOH(aq)

Jenis oksida Keterlarutan dalam HNO3(ak) Keterlarutan dalam NaOH(ak)

MgO

Al2O3

SO2


© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 36

Chemistry  Form 4  Chapter 4 The Periodic Table of Elements 

(c) KBeodtuhaM-dugaOMagnOddSaOn 2SaOr2elasroultudballeaminawir. aRtaemr.aPlkraendinciltati hpeH pH value of these oxides.

oksida-oksida ini. TP 4

Transition Elements

4.7 Unsur Peralihan

State four special characteristics for transition elements and give an example for each characteristic.

Nyatakan empat sifat-sifat istimewa untuk unsur-unsur peralihan dan berikan contoh untuk setiap satu sifat. TP 3

(a) (b)

Example / Contoh: Special Example / Contoh:
Iron – Fe2+ and Fe3+ characteristics Cu2+ – blue / biru

Besi – Fe2+ dan Fe3+ Sifat-sifat istimewa Ni3+ – green / hijau

(c) (d)

Example / Contoh: Example / Contoh:
Hexacyanoferrate(III) ion, Iron, Fe – Haber process

Ion heksasianoferat (III) Besi, Fe – Proses Haber

[Fe(CN)6]3–

37 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 4 The Periodic Table of Elements 4

SPM Practice

Paper 1

Objective Questions / Soalan Objektif

4.2 tTEhlheeemPAeernrriatosndgiecmTaebnlteinof 3. Atom P is located in 4.3 Elements in Group 18
Group 17 and Period
Susunan Unsur dalam Jadual 2 in Periodic Table of Unsur dalam Kumpulan 18
Berkala Unsur Moden Elements. Which of
the following diagram 4. Which of the following
1. Atom X and atom Y are correctly represent the type of Group 18
two elements from the electron arrangement of elements and its usage is
same group. Given that ion P? correctly paired?
the proton number of
atom X is 8 and atom Atom P berada di kumpulan Antara yang berikut,
Y is located right below 17 dan kala 2 dalam Jadual yang manakah jenis
atom X in the Periodic Berkala Unsur. Antara rajah unsur Kumpulan 18 dan
Table of Elements. What berikut, yang manakah kegunaannya dipadankan
is the possible electron mewakili susunan elektron ion dengan betul?
arrangement of atom Y? P dengan betul?
Group 18
Atom X dan atom Y A
merupakan dua unsur dari elements Usage
kumpulan yang sama.
Diberikan nombor proton Unsur Kegunaan
atom X ialah 8 dan atom Y Kumpulan
terletak di bawah atom X
dalam Jadual Berkala Unsur. P 18
Apakah susunan elektron
yang mungkin bagi atom Y? B A Neon To fill
Neon advertising light
A 2.6 C 2.8.6
B 2.8 D 2.8.8 – bulbs

Digunakan untuk
diisikan di dalam
mentol lampu
pengiklanan

P B Helium To use as a
Helium carrier gas

2. What is the factor that in liquid-gas
determines the chemical
properties of an element? C chromatography
P
Apakah faktor yang Digunakan sebagai
menentukan sifat-sifat kimia D – gas pembawa
bagi suatu unsur? P dalam kromatografi
cecair-gas
A The number of proton
in the nucleus C Argon To fill weather
Argon balloon
Bilangan proton di dalam
nukleus Digunakan untuk
mengisi belon kaji
B The number of cuaca
electron-filled shells
D Xenon To treat cancer
Bilangan petala berisi
elektron Xenon Untuk merawat
kanser
C The number of
valence electrons 5. Which of the following
statement is not true
Bilangan elektron valens about noble gas?

D The number of Antara pernyataan berikut
neutron in the yang manakah tidak benar
nucleus tentang gas adi?

Bilangan neutron dalam
nukleus

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 38

Chemistry  Form 4  Chapter 4 The Periodic Table of Elements 

A All noble gases B Can be cut using a Atom logam J
achieve stable octet pair of scissors mempunyai keupayaan
yang lebih tinggi untuk
electron arrangement Boleh dipotong dengan membebaskan elektron
menggunakan gunting valensnya berbanding
except helium which logam G.
C Melting point and
achieve stable duplet boiling point increase B Metal J is stronger
when going down the
electron arrangement. group metal than metal G.

Semua gas adi mencapai Takat lebur dan takat Logam J adalah
susunan elektron oktet didih semakin meningkat logam yang lebih kuat
yang stabil kecuali helium apabila menuruni berbanding logam G.
yang mencapai susunan kumpulan
elektron duplet yang stabil. C Metal J has a bigger
D Electropositivity
B All noble gases are decreases when going atomic mass than
colourless gas at room down the group
metal G.
condition. Keelektropositifan
berkurang apabila Logam J mempunyai jisim
Semua gas adi wujud menuruni kumpulan atom yang lebih besar
sebagai gas tak berwarna berbanding logam G.
dalam keadaan suhu bilik. 7. Diagram 2 shows the
observation of a reaction D Metal J is more
C All noble gases are when a piece of metal G
weak conductor of and metal J of the same flammable than metal
size are burnt and placed
electricity. respectively in a gas jar G.
with excess oxygen gas.
Semua gas adi Logam J lebih mudah
merupakan konduktor Rajah 2 menunjukkan terbakar berbanding
elektrik yang lemah. pemerhatian bagi tindak logam G.
balas sekeping logam G dan
D All noble gases are logam J yang sama saiz 4.5 Elements in Group 17
insoluble in water. masing-masing dibakar dan
dimasukkan ke dalam balang Unsur dalam Kumpulan 17
Semua gas adi tidak larut gas yang mengandungi gas
di dalam air. oksigen yang berlebihan. 8. Table 1 shows the proton
numbers and nucleon
4.4 Elements in Group 1 numbers of element P
and Q.
Unsur dalam Kumpulan 1
Jadual 1 menunjukkan
6. Diagram 1 shows three nombor proton dan nombor
elements from Group 1 nukleon bagi unsur P dan Q.
of Periodic Table of
Elements. Oxygen Element Proton Nucleon
Oksigen Unsur number number
Rajah 1 menunjukkan tiga
unsur dari Kumpulan 1 Jadual Flame Nombor Nombor
Berkala Unsur. Nyala proton nukleon

Na Burning G Flame P 9 19
G yang Nyala
K Going down the group terbakar Q 17 35
Menuruni kumpulan Burning J
J yang Table 1 / Jadual 1
Rb terbakar
Which of the following
Diagram 1 / Rajah 1 Diagram 2 / Rajah 2 statements are true?

Which of the following is Which of the following Antara pernyataan berikut,
true about the elements? explains the observation? yang manakah benar?

Antara yang berikut, yang Antara yang berikut, yang I Both P and Q form
manakah benar tentang manakah menerangkan monoatomic gas.
unsur-unsur ini? pemerhatian tersebut?
Kedua-dua P dan
A Have high density A The atom of metal Q membentuk gas
J has higher ability monoatom.
Mempunyai ketumpatan to release its valence
yang tinggi electron than atom G. II Reactivity of P is
lower than Q.

Kereaktifan P lebih rendah
daripada Q.

39 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 4 The Periodic Table of Elements

III Boiling point of P is A I and II 1 0. An element X is dropped
into distilled water.
lower than Q. I dan II Element X dissolves and
form a solution. Both
Takat didih P lebih rendah B I and III red and blue litmus
daripada Q. papers are dipped into
I dan III the solution. Blue
IV Both P and Q are litmus paper turns red
C II and IV while red litmus paper
soluble in water. remains red. Based on
II dan IV the observations, suggest
Kedua-dua P dan Q larut element X.
di dalam air. D III and IV
Suatu unsur X dititiskan
III dan IV ke dalam air suling. Unsur
X terlarut dalam air suling
9. Diagram 3 shows an apparatus-set up to investigate the dan membentuk larutan.
reaction between chlorine gas and iron wool. Kedua-dua kertas litmus
biru dan merah dicelupkan
Rajah 3 menunjukkan susunan radas untuk mengkaji tindak balas di ke dalam larutan itu. Kertas
antara gas klorin dengan wul besi. litmus biru menjadi merah
manakala kertas litmus merah
Thistle funnel Combustion tube Soda lime kekal merah. Berdasarkan
Corong tisel Tiub pembakaran Soda kapur pemerhatian tersebut,
cadangkan unsur X.
Iron wool
Wul besi A Sodium

Conical flask Heating Retort stand Natrium
Kelalang kon Panaskan Kaki retort
B Potassium oxide
Concentrated Potassium
hydrochloric acid manganate(VII) crystal Kalium oksida
Asid hidroklorik Hablur kalium manganat(VII)
pekat C Bromine

Diagram 3 / Rajah 3 Bromin

Which of the following statements are correct regarding the 1 1. Table 2 shows proton
numbers for three
reaction carried out? elements P, Q and R.

Antara pernyataan berikut, yang manakah benar tentang tindak balas Jadual 2 menunjukkan
yang dijalankan? nombor proton untuk tiga
unsur P, Q dan R.
I Hot iron wool burns very dimly.
Element PQ R
Wul besi menyala dengan malap. 17
Unsur
II A green solid is formed.
Proton 13
Pepejal hijau terbentuk. number 11

III Soda lime is used to absorb excess chlorine gas. Nombor proton

Soda kapur digunakan dalam gas klorin berlebihan. Table 2 / Jadual 2

IV The experiment is conducted in a fume chamber because Which of the following
shows the correct trend
chlorine gas is poisonous. about the three elements
according to the sequence
Eksperimen itu dijalankan dalam kebuk wasap disebabkan gas P, Q and R?
klorin adalah beracun.
Antara pernyataan yang
A I and II berikut, yang manakah adalah
tertib betul tentang ketiga-tiga
I dan II unsur itu mengikut urutan P,
Q dan R?
B I and III

I dan III

C II and IV

II dan IV

D III and IV

III dan IV

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 40