Top Class Kimia Tg 4

Chemistry  Form 4  Chapter 7 Rate of Reaction 

Antara berikut, yang manakah 50 cm3 asid hidroklorik 0.1 D 50 cm3 of 1.0 mol
kaedah yang tepat untuk mol dm–3 dm–3 ethanoic acid.
menentukan kadar tindak
balas dengan menggunakan C 50 cm3 of 0.5 mol 50 cm3 asid etanoik 0.1
susunan radas ini? mol dm–3
dm–3 nitric acid.
A Record the time taken
when the reaction is 50 cm3 asid nitrik 0.1 mol
completed. dm–3

Catatkan masa yang 7. A pupil adds excess magnesium powder into 20 cm3 of 0.2
diambil apabila tindak mol dm–3 hydrochloric acid. The volume of gas produced
balas lengkap. is recorded by the pupil in every 30 seconds interval. The
results are shown in Table 1.
B Record the volume
of colourless bubbles Seorang murid menambahkan serbuk magnesium ke dalam 20 cm3
formed at every 30 asid hidroklorik 0.2 mol dm–3 sehingga berlebihan. Jumlah isi padu gas
seconds interval. yang terhasil direkodkan oleh murid tersebut pada setiap selang masa
30 saat. Keputusan itu ditunjukkan dalam Jadual 1.
Catatkan isi padu
gelembung-gelembung Time (s) 0 30 60 90 120 150 180 210
tak berwarna yang terhasil 0 20 34 42 45 47 48 48
pada setiap selang masa Masa (s)
30 saat. Table 1 / Jadual 1
Volume of gas (cm3)
C Record the time
taken when all the Isi padu gas (cm3)
manganese(IV) oxide
powder completely Calculate the overall padu maksimum gas karbon
dissolved. rate of reaction for this dioksida yang diperoleh ialah
reaction. 90 cm3.
Catatkan masa yang Berapakah kadar tindak balas
diambil apabila semua Hitung kadar tindak balas purata pada 10 s?
serbuk mangan(IV) oksida keseluruhan bagi tindak balas
larut sepenuhnya. ini. A 9.0 cm3 s–1
B 4.0 cm3 s–1
D Record the time taken A 0.23 cm3 s–1 C 4.5 cm3 s–1
when pH of hydrogen B 0.27 cm3 s–1
peroxide solution C 4.38 cm3 s–1 7.2 FRaecatcotriosnAsffecting Rate of
change. D 3.75 cm3 s–1
Faktor yang Mempengaruhi Kadar
Catatkan masa yang 8. The reaction between Tindak Balas
diambil apabila pH larutan excess calcium carbonate
hidrogen peroksida and hydrochloric acid 9. Which of the following
berubah. produces 40 cm3 of statement is true about a
carbon dioxide in 10 s. catalyst?
6. Which of the following The reaction is completed
reactions produces the in one minute and Antara berikut, yang manakah
highest rate of reaction the maximum volume benar tentang mangkin?
with zinc powder? of carbon dioxide gas
obtained is 90 cm3. I Catalyst reaction is
Antara tindak balas berikut, specific.
yang manakah menghasilkan What is the average rate
kadar tindak balas tertinggi of reaction at 10 s? Tindak balas mangkin
dengan serbuk zink? adalah khusus.
Tindak balas antara kalsium
A 50 cm3 of 0.1 mol karbonat berlebihan dan asid II Catalyst reduces
dm–3 sulphuric acid. hidroklorik menghasilkan activation energy.
40 cm3 gas karbon dioksida
50 cm3 asid sulfurik 0.1 dalam 10 s. Tindak balas Mangkin mengurangkan
mol dm–3 lengkap dalam seminit dan isi tenaga pengaktifan.

B 50 cm3 of 0.1 mol III Catalyst yields higher
dm–3 hydrochloric products.
acid.
Mangkin menghasilkan
hasil tindak balas yang
lebih banyak.

91 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 7 Rate of Reaction

IV Catalyst provides 7.3 RAthpeaaptcliAtcifaoftenicoitnntDhoafeiFRlayacLtteioferosf 12. Mark and Jonathan
carried out an
energy to reacting Aplikasi Faktor yang investigation using the
Mempengaruhi Kadar Tindak Balas two materials found in
particles. dalam Kehidupan Harian the kitchen as shown in
Diagram 3 to produce gas
Mangkin membekalkan 1 1. Diagram 2 shows the that can fill up birthday
tenaga kepada zarah- condition of fresh chicken party the balloons for
zarah bahan tindak balas. meat before Madam Ho their little sister’s birthday
cooks them for dinner. party.
A I and II
Rajah 2 menunjukkan Mark dan Jonathan
I dan II keadaan daging ayam segar menjalankan satu penyiasatan
sebelum dimasak oleh Puan dengan menggunakan dua
B II and IV Ho untuk hidangan makan bahan yang dijumpai di dapur
malam. seperti yang ditunjukkan
II dan IV dalam Rajah 3 untuk
Diagram 2 / Rajah 2 menghasilkan gas yang boleh
C I and III mengisi belon untuk majlis
What is the purpose of hari jadi adik mereka.
I dan III Madam Ho cutting the
chicken meat into smaller Diagram 3 / Rajah 3
D III and IV pieces before cooking
them? What can be done by
III dan IV Mark and Jonathon if
Apakah tujuan Puan Ho they want to fill up 100
1 0. Same mass of sugar cubes memotong daging ayam balloons in an hour time?
kepada saiz yang lebih kecil
dissolves faster in hot sebelum di masak? Apakah yang boleh dilakukan
oleh Mark dan Jonathan jika
coffee compared to warm A Increase chicken meat mereka ingin mengisi 100 biji
concentration belon dalam tempoh masa
coffee because satu satu jam?
Kiub gula yang sama jisim Meningkatkan kepekatan
larut dengan lebih laju dalam daging ayam I Heat the vinegar to a
kopi panas berbanding kopi higher temperature
suam disebabkan oleh B Increase total surface before adding into
area exposed to heat a bottle containing
A activation energy aluminium foil.
Meningkatkan jumlah luas
of the reaction is permukaan yang terdedah Panaskan cuka pada suhu
kepada haba yang lebih tinggi sebelum
lowered. ditambahkan ke dalam
C Decrease activation botol berisi kepingan
tenaga pengaktifan tindak energy aluminium.
balas berkurang.
Mengurangkan tenaga II Add in catalyst
B kinetic energy of pengaktifan
Tambahkan mangkin
reacting particles D Decrease kinetic
energy of chicken III Cut the aluminium
increases. meat needed foil into smaller pieces
tenaga kinetik zarah- before react in with
zarah bahan tindak balas Mengurangkan tenaga vinegar.
bertambah. kinetik yang diperlukan
oleh daging ayam Potong kepingan
C new chemical bonds alumimium kepada saiz
yang lebih kecil sebelum
between reacting bertindak balas dengan
cuka.
particles form easier.
ikatan kimia antara zarah-
zarah bahan tindak balas
lebih mudah terbentuk

D less energy is needed

to break chemical

bonds at high

temperature.
kurang tenaga diperlukan
untuk memutuskan ikatan
kimia pada suhu tinggi.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 92

Chemistry  Form 4  Chapter 7 Rate of Reaction 

IV Increase the I have high kinetic A

concentration of the energy Energy (kJ) / Tenaga (kJ)

vinegar mempunyai tenaga kinetik 300
yang tinggi 200
Tingkatkan kepekatan
cuka II collide in the correct 100 Reaction
path
A I and II orientations 0 Lintasan

I dan II berlanggar pada orientasi tindak balas
yang betul
B II and IV B
III have low activation
II dan IV Energy (kJ) / Tenaga (kJ)
energy
C I and III 300
mempunyai tenaga
I dan III pengaktifan yang rendah 200

D III and IV IV collide with each other 100 Reaction
path
III dan IV berlanggar satu sama lain 0 Lintasan

Collision Theory A I and II tindak balas

7.4 Teori Pelanggaran I dan II C

B II and IV Energy (kJ) / Tenaga (kJ)

1 3. Based on the Collision II dan IV 300
Theory, a chemical
reaction occurs, when the C I and III 200
reacting particles
I dan III 100 Reaction
Berdasarkan Teori path
Perlanggaran, suatu tindak D III and IV 0 Lintasan
balas kimia berlaku apabila,
zarah-zarah bahan tindak III dan IV tindak balas
balas
1 4. Which energy profile D
Paper 2
diagram shows the lowest Energy (kJ) / Tenaga (kJ)

activation energy? 300
200
Rajah profil tenaga manakah
yang menunjukkan tenaga 100 Reaction
pengaktifan paling rendah? path
0 Lintasan

tindak balas

Subjective Questions / Soalan Subjektif
Section A / Bahagian A

1. An experiment is carried out to study the effect of different concentrations of potassium thiosulphate
solution on the rate of reaction with 1.0 mol dm–3 of hydrochloric acid. The time taken for symbol
‘X’ to be disappeared from view is recorded in Table 2.

Satu eksperimen telah dijalankan untuk mengkaji kesan kepekatan berbeza larutan kalium tiosulfat ke atas kadar
tindak balas dengan asid hidroklorik 1.0 mol dm–3. Masa yang diambil untuk simbol X hilang daripada pengikatan
telah dicatatkan dalam Jadual 2.

Table 2 / Jadual 2

Concentration of potassium thiosulphate 0.02 0.04 0.06 0.08 0.10
solution (mol dm–3) 99.4 49.9 36.1 25.2 19.8

Kepekatan larutan kalium tiosulfat (mol dm–3)

Time taken for a fixed mass of sulphur formed (s)

Masa diambil untuk jisim tetap sulfur terbentuk (s)

1
time (s–1)

1
masa (s–1)

(a) Write down the ionic equation for the reaction that occurred in this experiment.

Tuliskan persamaan ion bagi tindak balas yang berlaku dalam eksperimen ini.

[2 marks / 2 markah]
93 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 7 Rate of Reaction

1
(b) Complete Table 2 by calculating the values of time for different concentrations of potassium

thiosulphate solution. 1
time
Lengkapkan Jadual 2 dengan menghitung nilai bagi kepekatan larutan kalium tiosulfat yang berbeza.

[2 marks / 2 markah]

1
(c) Plot a graph of concentration of potassium thiosulphate solution against time .
1
Plotkan satu graf kepekatan larutan kalium tiosulfat melawan masa .

Concentration of K2S2O3(aq) (mol dm-3) / Kepekatan K2S2O3(aq) (mol dm-3)

0.10

0.08

0.06

0.04

0.02

0 1 (s–1) /ma1sa (s–1)
time
0.01 0.02 0.03 0.04 0.05

[3 marks / 3 markah]

(d) What can you deduce from the graph plotted?

Apakah yang boleh anda simpulkan daripada graf yang diplotkan?

[1 mark / 1 markah]

(e) What is the time taken for 0.05 mol dm–3 potassium thiosulphate solution to react with
hydrochloric acid and cause the symbol ‘X’ to be disappeared from view?

Berapakah masa yang diambil bagi larutan kalium tiosulfat 0.05 mol dm–3 untuk bertindak balas dengan asid
hidroklorik dan menyebabkan simbol ‘X’ hilang daripada penglihatan?

[1 mark / 1 markah]

(f) Name the yellow precipitate formed.

Namakan mendakan kuning yang terbentuk.

[1 mark / 1 markah]

2. Table 3 shows the information for two sets of experiments to investigate one factor affecting the
rate of reactions between magnesium and nitric acid.

Jadual 3 menunjukkan maklumat bagi dua set eksperimen untuk menyiasat satu faktor yang mempengaruhi kadar
tindak balas antara magnesium dengan asid nitrik.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 94

Chemistry  Form 4  Chapter 7 Rate of Reaction 

Set Condition of the experiment Volume of gas collected in 2 minutes
(cm3)
Set Keadaan eksperimen
Isi padu gas terkumpul dalam 2 minit (cm3)

1 100 cm3 of 1.0 mol dm–3 nitric acid + excess 40.00
magnesium tape at 30°C

100 cm3 asid nitrik 1.0 mol dm–3 + pita magnesium
berlebihan pada 30°C

2 100 cm3 of 1.0 mol dm–3 nitric acid + excess 55.00
magnesium powder at 30°C

100 cm3 asid nitrik 1.0 mol dm–3 + serbuk magnesium
berlebihan pada 30°C

Table 3 / Jadual 3

Based on Table 3,

Berdasarkan Jadual 3,

(a) Write an ionic equation for the reaction between nitric acid and magnesium.

Tuliskan persamaan ion antara asid nitrik dengan magnesium.

[2 marks / 2 markah]

(b) Calculate the average rate of reaction in:

Hitung kadar tindak balas purata dalam:

(i) Set 1:

(ii) Set 2:

[2 marks / 2 markah]

(c) Compare the rate of reaction between set 1 and set 2.

Bandingkan kadar tindak balas antara set 1 dengan set 2.

[1 mark / 1 markah]
(d) Identify a factor that causes the difference in rate of reaction between set 1 and set 2.

Kenal pasti faktor yang menyebabkan perbezaan kadar tindak balas antara set 1 dengan set 2.

[1 mark / 1 markah]

(e) Based on the Collison Theory, explain your answer in 2(d).

Berdasarkan Teori Pelanggaran, terangkan jawapan anda di 2(d).

[3 marks / 3 markah]
95 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 7 Rate of Reaction

(f) Name a catalyst that can be added into the experiment in set 2 to increase the rate of reaction.

Namakan satu mangkin yang boleh ditambahkan ke dalam eksperimen set 2 untuk meningkatkan kadar
tindak balas.

[1 mark / 1 markah]

3. (a) Two sets of experiment are carried out to investigate one of the factors that affects the rate of
SPM reaction between 100 cm3 of 0.5 mol dm–3 nitric acid and 2 g of zinc.

2018 Dua set eksperimen telah dijalankan untuk menyiasat salah satu faktor yang mempengaruhi kadar tindak
balas antara 100 cm3 asid nitrik 0.5 mol dm–3 dengan 2 g zink.

Diagram 3.1 shows the curves of the graph of volume of gas against time obtained from the
two sets of experiment, set I and set II.

Rajah 3.1 menunjukkan lengkung graf isi padu gas melawan masa yang diperoleh daripada dua set
eksperimen, iaitu set I dan set II.

Volume of gas (cm3)
Isi padu gas (cm3)

V Set II
Set I

Time(s)
Masa(s)

Diagram 3.1 / Rajah 3.1

(i) State the meaning of rate of reaction.

Nyatakan maksud kadar tindak balas.

[1 mark / 1 markah]

(ii) State the name of the gas released in this experiment.

Nyatakan nama gas yang terbebas dalam eksperimen ini.

[1 mark / 1 markah]

(iii) State one observable change in this experiment that can be used to determine the rate of
reaction.

Nyatakan satu perubahan yang dapat diperhatikan dalam eksperimen ini yang boleh digunakan untuk
menentukan kadar tindak balas.

[1 mark / 1 markah]

(iv) By referring to Diagram 3.1, identify one factor that affects the rate of reaction in the
experiment.

Dengan merujuk Rajah 3.1, kenal pasti satu faktor yang mempengaruhi kadar tindak balas dalam
eksperimen itu.

[1 mark / 1 markah]

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 96

Chemistry  Form 4  Chapter 7 Rate of Reaction 

(b) Diagram 3.2 shows two situations of grilling 500 g of meat.

Rajah 3.2 menunjukkan dua situasi memanggang 500 g daging.

Situation A / Situasi A Situation B / Situasi B

Diagram 3.2 / Rajah 3.2

In which situation will the meat cook faster? Explain.

Dalam situasi manakah daging akan masak dengan lebih cepat? Terangkan.

[3 marks / 3 markah]

(c) Classify the following reactions into a fast reaction or a slow reaction in the table provided.

Kelaskan tindak balas berikut kepada tindak balas cepat dan tindak balas perlahan dalam jadual yang
disediakan.

• Photosynthesis / fotosintesis
• Rusting / pengaratan
• Combustion / pembakaran
• Double decomposition reaction / tindak balas penguraian ganda dua

Fast reaction Slow reaction

Tindak balas cepat Tindak balas perlahan

[2 marks / 2 markah]

Section B / Bahagian B
4. (a) Diagram 4.1 shows fresh fishes in a market. According to the fishmonger, the fishes will be

fresher in this condition. Explain.

Rajah 4.1 menunjukkan ikan-ikan segar di sebuah pasar. Menurut penjaja ikan itu, ikan-ikan akan kekal segar
dengan cara sedemikian. Jelaskan.

Diagram 4.1 / Rajah 4.1 [4 marks / 4 markah]

97 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 7 Rate of Reaction

(b) Diagram 4.2 shows a pressure cooker used in cooking rendang. According to the chef, rendang
cooked with this cooker can save more time and money. Explain.

Rajah 4.2 menunjukkan suatu periuk tekanan yang digunakan untuk memasak rendang. Menurut tukang
masak, rendang yang dimasak dengan periuk ini dapat menjimatkan masa dan wang. Terangkan.

Diagram 4.2 / Rajah 4.2

[4 marks / 4 markah]

(c) Table 4 shows three sets of experiments with different factors affecting the rate of reaction. At
the end of the reaction, green solutions are formed in the conical flasks of set I, II and III.

Jadual 4 menunjukkan tiga set eksperimen dengan faktor berlainan mempengaruhi kadar tindak balas. Pada
akhir tindak balas, larutan hijau terbentuk dalam kelalang kon di set I, II dan III.



Set Condition of the experiment Time taken (s)

Set Keadaan eksperimen Masa diambil (s)

I 100 cm3 of 1.0 mol dm–3 hydrochloric acid + iron powder at 60
room temperature.

100 cm3 asid hidroklorik 1.0 mol dm–3 + serbuk ferum pada suhu bilik.

II 100 cm3 of 1.0 mol dm–3 hydrochloric acid + iron powder at 45
60°C.

100 cm3 asid hidroklorik 1.0 mol dm–3 + serbuk ferum pada 60°C.

III 100 cm3 of 1.0 mol dm–3 sulphuric acid + iron powder at 30
room temperature.

100 cm3 asid sulfurik 1.0 mol dm–3 + serbuk ferum pada suhu bilik.

Table 4 / Jadual 4

[10 marks / 10 markah]

(i) Name the green solution formed in set I and set III

Namakan larutan hijau yang terbentuk di set I dan set III.

[2 marks / 2 markah]

(ii) Based on the Collision Theory, compare and explain the rate of reaction between:

Berdasarkan Teori Pelanggaran, bandingkan dan terangkan kadar tindak balas antara:

• Set I and set II

Set I dengan set II

• Set I and set III

Set I dengan set III

[10 marks / 10 markah]


Section C / Bahagian C

5. (a) (i) Define catalyst.

Berikan definisi mangkin.

[1 mark / 1 markah]

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 98

Chemistry  Form 4  Chapter 7 Rate of Reaction 

(ii) State four characteristics of catalyst.

Nyatakan empat ciri mangkin.

[4 marks / 4 markah]

(iii) With three suitable examples of catalyst, state their industrial application.

Dengan menggunakan tiga contoh mangkin yang bersesuaian, nyatakan aplikasinya dalam industri.

[6 marks / 6 markah]

(b) Diagram 5 shows the energy profile diagram for the reaction between zinc and hydrochloric
acid. Copper(II) sulphate solution is added into the reactants mixture to increase the rate of
reaction.

Rajah 5 menunjukkan rajah profil tenaga bagi tindak balas antara zink dengan asid hidroklorik. Larutan
kuprum(II) sulfat ditambahkan ke dalam campuran bahan tindak balas untuk meningkatkan kadar tindak
balas.

Energy
Tenaga

r Products
s Hasil tindak balas

Reactants
Bahan tindak balas

Reaction path
Lintasan tindak balas

Diagram 5 / Rajah 5

(i) By using the Collision Theory, explain how copper(II) sulphate solution increases the rate

of reaction.

Dengan menggunakan Teori Perlanggaran, terangkan bagaimana larutan kuprum(II) sulfat meningkatkan
kadar tindak balas.

[4 marks / 4 markah]

(ii) 50 cm3 of 2.0 mol dm–3 hydrochloric acid and excess zinc powder are used in this reaction.

Write a balanced chemical equation for the reaction and calculate the volume of hydrogen

gas released at room conditions.
[1 mol of gas occupies 24 dm3 at room conditions]

50 cm3 asid hidroklorik 2.0 mol dm–3 dan serbuk zink berlebihan digunakan dalam tindak balas ini.
Tuliskan persamaan kimia yang seimbang bagi tindak balas tersebut dan hitung isi padu gas hidrogen
yang terhasil pada suhu bilik.
[1 mol of gas menepati 24 dm3 pada suhu bilik]

[5 marks / 5 markah]

99 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 7 Rate of Reaction

HOTS Challenge

Diagram shows a big fresh yam bought from a supermarket. Nanny Minah wants to make kuih
using the yam. She would like to steam the yam until it softens before she can make the kuih. In
which condition of the yam should she put into the steamer? Explain your selection.

Rajah menunjukkan seketul keladi segar yang dibeli dari sebuah pasar raya. Nenek Minah ingin membuat kuih
dengan menggunakan keladi tersebut. Dia ingin mengukus keladi sehingga menjadi lembut sebelum boleh dibuat
kuih. Dalam keadaan manakah keladi itu harus diletakkan di dalam pengukus? Jelaskan pemilihan anda.

Condition A / Keadaan A Condition B / Keadaan B

Quiz 7

21PAK- 100

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

CHAPTER

8 Manufactured Substances in Industry
Bahan Buatan dalam Industri

SMART Notes Stainless steel (73% Fe +
18% Cr + 8% Ni + 1% C)
Duralumin (93% Al + 3%
Cu + 3% Mg + 1% Mn) Keluli nirkarat (73% Fe + 18% Cr +
8% Ni + 1% C)
Duralumin (93% Al + 3% Cu + 3%
Mg + 1% Mn)

Brass (70% Cu + 30% Zn) Alloy Bronze (90% Cu + 10% Sn)

Loyang (70% Cu + 30% Zn) Aloi Gangsa (90% Cu + 10% Sn)

Properties of alloy / Sifat-sifat aloi: • More resistant to corrosion / Lebih tahan
• Harder / Lebih keras
• Stronger / Lebih kuat kakisan

Fused glass • More shiny surface / Permukaan yang lebih

Kaca silika terlakur berkilat

Borosilicate glass

Kaca borosilikat

Soda lime glass Glass Lead glass

Kaca soda kapur Kaca Kaca plumbum

Properties of glass / Sifat-sifat kaca: • Water proof / Kalis air
• Hard but brittle / Keras tetapi rapuh • Heat insulator / Penebat haba
• Chemically inert / Lengai secara kimia • Electric insulator / Penebat elektrik
• Transparent / Lut sinar

101 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 8 Manufactured Substances in Industry Advanced ceramics

Traditional ceramics Seramik termaju

Seramik tradisional

Ceramics

Seramik

Properties of ceramics / sifat-sifat seramik:
• Hard and strong / Keras dan kuat
• Chemically inert / Lengai secara kimia
• Easily broken / Mudah pecah
• High heat resistance / Rintangan haba tinggi
• Heat insulator / Penebat haba
• Electric insulator / Penebat elektrik

Reinforced concrete Fiber glass

Konkrit diperkukuhkan Kaca gentian

Fiber optics Composite Photochromic glass
materials
Gentian optik Kaca fotokromik
Bahan komposit

Superconductor

Superkonduktor

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 102

Chemistry  Form 4  Chapter 8 Manufactured Substances in Industry 

Alloys and Its Importance

8.1 Aloi dan Kepentingannya

1. Fill in the blanks with the correct answers. of which the main element is

Isikan tempat kosong dengan jawapan yang betul. TP 3 dengan unsur utamanya ialah

(a) Alloy is a mixture of
.

Aloi merupakan campuran
.

(b) Alloy is than pure metal because sizes of atoms inserted
disrupt the
arrangement of atomic layers in pure metal.
Aloi adalah lebih
yang daripada logam tulen kerana atom yang dimasukkan mempunyai saiz

mengganggu susunan lapisan dalam logam tulen.

2. Complete the following table.

Lengkapkan jadual berikut. TP 2

Alloy Characteristics Usage

Aloi Sifat-sifat Kegunaan

– Stronger than pure aluminium – Racing bicycles

Lebih kuat daripada aluminium tulen Basikal lumba

– Not rusting –

Tidak berkarat

– Low density

Ketumpatan rendah

Pewter – Stronger than pure tin –
– Souvenirs
Piuter Lebih kuat daripada timah tulen
Cenderamata
– Not rusting

Tidak berkarat

–

Bronze – Stronger than pure –

Gangsa Lebih kuat daripada – Statues
tulen
Tugu
– Not rusting
– Trophies
Tidak berkarat
Piala

– Stronger than pure iron – Spoons and forks

Lebih kuat daripada ferum tulen Sudu dan garpu

– Resistant to – Surgery tools

Tahan Alatan pembedahan

103 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 8 Manufactured Substances in Industry

Composition of Glass and Its Uses

8.2 Komposisi Kaca dan Kegunaannya

3. Complete the following diagram with common characteristics of glass.

Lengkapkan rajah berikut dengan sifat-sifat asas kaca. TP 1

Hard but fragile

Keras tetapi rapuh

Common Transparent
characteristics
Lut sinar
of glass

Sifat asas kaca

Water proof

Kalis air

4. Match the type of glass with its usage. Usage

Padankan jenis kaca dengan kegunaannya. TP 2 Kegunaan

Type of glass To make prisms

Jenis kaca Membuat prisma

Fused glass To make laboratory glassware

Kaca silika terlakur Membuat radas kaca makmal

Borosilicate glass To make glass bottles

Kaca borosilikat Membuat bekas kaca

Soda lime glass To make telescope lenses

Kaca soda kapur Membuat kanta teleskop

Lead crystal glass

Kaca plumbum

Composition of Ceramics and Its Uses

8.3 Komposisi Seramik dan Kegunaannya

5. Complete the following diagram with the basic properties of ceramics.

Lengkapkan rajah berikut dengan sifat-sifat asas seramik. TP 1

Hard and strong

Keras dan kuat

Electrical insulator Basic Fragile
properties of
Penebat elektrik Mudah pecah
ceramics

Sifat-sifat asas
seramik

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 104

Chemistry  Form 4  Chapter 8 Manufactured Substances in Industry 

6. Fill in the blanks with the correct answers.

Isikan tempat kosong dengan jawapan yang betul. TP 3

(a) Traditional ceramics are made from (Al2O3.2SiO2.2H2O) that is mixed with

. The mixture is then burned under temperature.

Seramik tradisional diperbuat daripada di bawah suh(uAl2O3.2SiO2.2H2O) yang bercampur dengan
. Campuran kemudian dibakar .

(b) are made from non-organic substances like oxide, carbide and nitride.

diperbuat daripada bahan bukan organik seperti oksida, karbida dan nitrida.

(c) is an example of advanced ceramics that can be used to make brake dics

because it has high resistant to and high resistant to .

adalah contoh seramik termaju yang boleh digunakan untuk membuat cakera brek kerana

mempunyai daya tahanan yang tinggi dan rintangan yang tinggi.

Composite Materials and Its Importance

8.4 Bahan Komposit dan Kepentingannya

7. Fill in the blanks with the types of composite materials used in the following applications.

Isikan kosong dengan jenis bahan komposit yang digunakan dalam aplikasi berikut. TP 4

Reinforced concrete Fiber glass Fiber optics

Konkrit diperkukuhkan Gentian kaca Gentian optik

Photochromic glass Superconductor
Kaca fotokromik Superkonduktor

(a) (b)
(c) (d)

(e) (f)

105 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 8 Manufactured Substances in Industry

(g) (h)

(i) (j)

SPM Practice 8

Paper 1

Objective Questions / Soalan Objektif

8.1 Alloys and Its Importance D Pewter Making B More spaces appear in
of musical between atoms.
Aloi dan Kepentingannya Piuter instruments
Lebih banyak ruang
1. Which of the alloy and Pembuatan alat- wujud di antara atom-
its uses is correctly alat muzik atom.
matched?
2. Jewellery made from C Inserted silver atoms
Antara berikut, yang manakah alloy of gold (also known disrupts the orderly
aloi dan kegunaannya as 916 gold) is stronger arrangement of gold
dipadankan dengan betul? and harder than pure atoms.
gold (also known as 999
Alloy Uses gold). Which statement is Atom argentum yang
correct about 916 gold? dimasukkan mengganggu
Aloi Kegunaan susunan atom aurum
Barang kemas yang diperbuat yang teratur.
A Duralumin Making of daripada aloi aurum (juga
Duralumin kitchen dikenali sebagai emas D Layers of gold slide
utensils 916) lebih kuat dan keras over even easier.
berbanding aurum tulen (juga
Pembuatan dikenali sebagai emas 999). Lapisan aurum
peralatan dapur Antara pernyataan berikut, menggelongsor dengan
yang manakan benar tentang lebih mudah.
B Stainless Making of emas 916?
steel the body of 3. Table 1 shows the depth
aircrafts A Attraction forces SPM of dent after a weight is
Keluli between gold layers 2018 dropped on the surface of
nirkarat Pembinaan become weaker.
badan kapal two different materials.
terbang Daya tarikan antara
lapisan aurum menjadi Jadual 1 menunjukkan
C Bronze Making of semakin lemah. kedalaman lekuk selepas satu
medals pemberat dijatuhkan ke atas
Gangsa permukaan dua bahan yang
Pembuatan berbeza.
pingat

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 106

Chemistry  Form 4  Chapter 8 Manufactured Substances in Industry 

Material Depth of dent 5. Diagram 1 shows the Type of Reason
(cm) glasses on spectacles. glass
Bahan Sebab
Kedalaman lekuk Rajah 1 menunjukkan kaca Jenis kaca
Duralumin (cm) pada cermin mata.
A Fused glass High heat
Duralumin 0.5 cm Diagram 1 / Rajah 1 Kaca silika resistance
0.2 cm terlakur Rintangan
The glasses contain a
layer of substance M. haba tinggi
What is substance M?
B Borosilicate High melting
Kaca tersebut mengandungi
0.5 cm satu lapisan bahan M. Apakah glass point
bahan M? Kaca Takat lebur
X 0.8 cm borosilikat yang tinggi
A Lead(II) oxide
Table 1 / Jadual 1 C Soda lime Low melting
Plumbum(II) oksida glass point
What is X?
B Silver chloride Kaca soda Takat lebur
Apakah X? kapur yang rendah
Argentum klorida
A Steel D Lead crystal High
C Calcium carbonate
Keluli glass refractive
Kalsium karbonat Kaca plumbum index
B Aluminium
D Boron oxide Indeks
Aluminium pembiasan
Boron oksida yang tinggi
C Bronze
6. Diagram 2 shows a crystal 8.3 aCnodmIptossUitsieosn of Ceramics
Gangsa chandelier found in
Madam Mariam’s living Komposis Seramik dan
D Pewter room. Kegunaannya

Piuter Rajah 2 menunjukkan lampu 7. Which of the following is
hiasan kristal yang terdapat the correct property of
8.2 CItosmUspeossition of Glass and di ruang tamu rumah Puan glass and ceramic?
Mariam.
Komposisi Kaca dan Kegunaannya Antara berikut, yang manakah
Diagram 2 / Rajah 2 merupakan sifat kaca dan
4. Silicon dioxide is a major seramik yang betul?
component of glass. What What is the most suitable
is the type of glass formed type of glass used to Glass Ceramic
when 24% of lead(II) make the chandelier in
oxide is heated with Diagram 2 and its reason. Kaca Seramik
silicon dioxide?
Apakah jenis kaca yang A Electrical Electrical
Silikon dioksida adalah paling sesuai digunakan untuk insulator conductor
komponen utama bagi menghasilkan lampu hiasan
kaca. Apakah jenis kaca dalam Rajah 2 dan sebabnya. Penebat Konduktor
yang terbentuk apabila elektrik elektrik
24% plumbum(II) oksida
dipanaskan bersama silikon B Hard but Hard and
dioksida? brittle strong

A Fused glass Keras tetapi Keras dan kuat
rapuh
Kaca silika terlakur
C Heat Heat
B Lead crystal glass
insulator conductor
Kaca plumbum Penebat haba Konduktor
haba
C Borosilicate glass
D Chemically Not
Kaca borosilikat

D Soda lime glass

Kaca soda kapur

inert chemically
Lengai secara inert
kimia Tidak lengai

secara kimia

107 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 8 Manufactured Substances in Industry

8. Diagram 3 shows a slow 1 0. Which of the following 1 3. Table 2 shows a mixture
cooker. is an example of an of materials in compound
advanced ceramic? X.
Rajah 3 menunjukkan sebuah
periuk masak perlahan. Antara yang berikut, yang Jadual 2 menunjukkan
manakah ialah contoh campuran bahan-bahan
PQ seramik termaju? dalam sebatian X.

Diagram 3 / Rajah 3 A Brake dics • Oxygen

What is substances P and Cakera brek Oksigen
Q?
B Red brick • Barium carbonate
Apakah bahan P dan Q?
Batu-bata merah Barium karbonat
PQ
C Bowl • Copper(II) carbonate
A Borosilicate Ceramics
Seramik Mangkuk Kuprum(II) karbonat
glass
Kaca borosilikat D Tajau pot • Yttrium(III) carbonate

B Photochromic Steel Tembikar Tajau Itrium(III) karbonat
Keluli
glass 8.4 CItosmImppoosirtteanMcaeterials and Table 2 / Jadual 2
Kaca fotokromik
Bahan Komposit dan What is compound X?
C Ceramics Borosilicate Kepentingannya
glass Apakah sebatian X?
Seramik 11. Which of the following
Kaca is not the application of A Superconductor
borosilikat fiber glass?
Superkonduktor
D Soda lime Stainless Antara yang berikut, yang
glass steel manakah bukan aplikasi kaca B Fiber optic
gentian?
Kaca soda Keluli nirkarat Gentian optik
kapur A Helmet
C Photochromic glass
9. Why are ceramics used Topi keledar
Kaca fotokromik
for the wall of a furnace? B Video camera
D Fiber glass
Mengapakah seramik Kamera video
digunakan untuk dinding Gentian kaca
relau? C Car bumper

A Ceramics do not rust. Bampar kereta 1 4. The tensile strength of

Seramik tidak berkarat. 1 2. Material P is light and a reinforced concrete is
used to transmit data, contributed by
B Ceramics are ductile. voices and images
effectively in a digital Kekuatan tegangan konkrit
Seramik bersifat mulur. format. What is material diperkukuhkan disumbangkan
P? oleh
C Ceramics are very
Bahan P adalah ringan dan A sand
hard. digunakan untuk menghantar
data, suara, dan imej dengan pasir
Seramik sangat keras. berkesan dalam format digital.
Apakah bahan P? B steel rods
D Ceramics can
A Superconductor rod keluli
withstand high
Superkonduktor C granite stone
temperatures.
B Fiber optic batu granit
Seramik tahan terhadap
suhu yang tinggi. Gentian optik D cement

C Photochromic glass simen

Kaca fotokromik

D Fiber glass

Gentian kaca

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 108

Chemistry  Form 4  Chapter 8 Manufactured Substances in Industry 

Paper 2

Subjective Questions / Soalan Subjektif
Section A / Bahagian A
1. Diagram 1 shows the apparatus set-up of an experiment carried out in the laboratory.

Rajah 1 menunjukkan susunan alat untuk eksperimen yang dijalankan di dalam makmal.

Meter ruler Polythene
Pembaris meter string
Tali politena
Clamps
Pengapit 1 kg weight
Cellophane Pemberat 1 kg
tape
Pita selofan Brass block
Steel ball bearing Blok loyang
Bebola keluli



Diagram 1 / Rajah 1

A 1 kg weight is dropped onto a steel ball bearing placed on a brass block. The diameter of the dent
formed on the brass block is then measured. The steps are repeated by replacing the brass block
with a copper block.

Satu pemberat 1 kg dijatuhkan ke atas bebola keluli yang terletak di atas blok loyang. Diameter lekuk yang
terbentuk pada blok loyang diukur. Langkah-langkah tersebut diulang dengan menggantikan blok loyang dengan
blok kuprum.

(a) State the variables:

Nyatakan pemboleh ubah:

(i) Manipulated / Dimanipulasikan:

(ii) Responding / Bergerak balas:

(iii) Fixed / Dimalarkan:

[3 marks / 3 markah]

(b) State a hypothesis for this experiment.

Nyatakan hipotesis bagi eksperimen ini.

[1 mark / 1 markah]

(c) (i) Which metal block has a smaller dent?

Blok logam yang manakah mempunyai lekuk yang lebih kecil?

[1 mark / 1 markah]

(ii) Explain your selection.

Terangkan pilihan anda.

[2 marks / 2 markah]

109 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 8 Manufactured Substances in Industry

(d) (i) Identify the composition of brass.

Kenal pasti komposisi loyang.

[1 mark / 1 markah]

(ii) State one use of brass.

Nyatakan satu kegunaan loyang.

[1 mark / 1 markah]

(e) State the operational definition of alloy.

Nyatakan definisi secara operasi bagi aloi.

[1 mark / 1 markah]
2. Diagram 2.1 and Diagram 2.2 shows two different types of cups found in the kitchen.

Rajah 2.1 dan Rajah 2.2 menunjukkan dua jenis cawan yang dijumpai di dapur.

Diagram 2.1 / Rajah 2.1 Diagram 2.2 / Rajah 2.2

(a) Name the raw materials used to make the cup in

Namakan bahan mentah yang digunakan untuk membuat cawan dalam

(i) Diagram 2.1 / Rajah 2.1:

(ii) Diagram 2.2 / Rajah 2.2:

[2 marks / 2 markah]

(b) State two similarities between cup in Diagram 2.1 and Diagram 2.2.

Nyatakan dua persamaan antara cawan dalam Rajah 2.1 dengan Rajah 2.2.

[2 marks / 2 markah]

(c) What are the changes in the physical property of cup in Diagram 2.1 when the following
substances are added to it?

Apakah perubahan pada sifat fizik cawan pada Rajah 2.1 apabila bahan-bahan berikut ditambahkan ke
dalamnya?

(i) Silver chloride / Argentum klorida:

(ii) Boron oxide / Boron oksida:

(iii) Copper(II) oxide / Kuprum(II) oksida:

[3 marks / 3 markah]

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 110

Chemistry  Form 4  Chapter 8 Manufactured Substances in Industry 

(d) Give two examples of applications using the similar raw materials as in Diagram 2.2.

Berikan dua contoh aplikasi lain yang menggunakan bahan mentah yang sama dalam Rajah 2.2.

[2 marks / 2 markah]
(e) Diagram 2.3 shows a type of ceramic used as a part of wheel labelled X.

Rajah 2.3 menunjukkan sejenis seramik yang digunakan sebagai bahagian tayar yang berlabel X.

X



Diagram 2.3 / Rajah 2.3

What is X?

Apakah X?

[1 mark / 1 markah]

3. Diagram 3.1 shows a flyover in Town P. There is a crack labelled Y found underneath the flyover.

Rajah 3.1 menunjukkan jejambat di Pekan P. Retakan yang berlabel Y ditemui di bahagian bawah jejambat
tersebut.

Y



Diagram 3.1 / Rajah 3.1

(a) (i) Name the composite material used to build the flyover in Diagram 3.1.

Namakan bahan komposit yang digunakan untuk membina jejambat dalam Rajah 3.1.

[1 mark / 1 markah]

(ii) What are the four materials used in the composite materials mentioned in 3(a)(i)?
Apakah empat jenis bahan yang digunakan dalam bahan komposit yang dinyatakan dalam
3(a)(i)?

[4 marks / 4 markah]

111 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 8 Manufactured Substances in Industry

(b) Composite materials as shown in Diagram 3.2 (a), (b), (c) and (d) are widely used in our daily
lives.

Bahan-bahan komposit seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 3.2 (a), (b), (c) dan (d) digunakan secara
meluas dalam kehidupan harian kita.

Diagram 3.2 (a) / Rajah 3.2 (a) Diagram 3.2 (b) / Rajah 3.2 (b)

Diagram 3.2 (c) / Rajah 3.2 (c) Diagram 3.2 (d) / Rajah 3.2 (d)

Identify the main type of composite materials used in all these applications.

Kenal pasti jenis-jenis bahan komposit utama yang digunakan dalam semua aplikasi tersebut.

(i) Diagram 3.2 (a) / Rajah 3.2 (a) :

(ii) Diagram 3.2 (b) / Rajah 3.2 (b) :

(iii) Diagram 3.2 (c) / Rajah 3.2 (c) :

(iv) Diagram 3.2 (d) / Rajah 3.2 (d) :

[4 marks / 4 markah]

Section B / Bahagian B

4. Diagram 4.1 shows the arrangement of atoms in two types of materials, P and Q. Material Q is
more suitable compared to material P to make the musical instrument as shown in Diagram 4.2.

Rajah 4.1 menunjukkan suisunan atom dalam dua jenis bahan P dan Q. Bahan Q lebih sesuai digunakan untuk
menghasilkan alat muzik seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 4.2 berbanding bahan P.

X

Y

Material P Material Q

Bahan P Bahan Q

Diagram 4.1 / Rajah 4.1 Diagram 4.2 / Rajah 4.2

(a) (i) What is the definition of alloy? [1 mark / 1 markah]
[2 marks / 2 markah]
Apakah definisi aloi?

(ii) Name the atom X and atom Y.

Namakan atom X dan atom Y.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 112

Chemistry  Form 4  Chapter 8 Manufactured Substances in Industry 

(iii) Give two properties of material Q that makes it more suitable to be used to make the

instrument in Diagram 4.2 compared to material P.
Berikan dua sifat bahan Q yang menjadikannya lebih sesuai untuk membuat alat muzik di dalam Rajah

4.2 berbanding bahan P [2 marks / 2 markah]

(iv) Suggest another usage of material Q. [1 mark / 1 markah]

Cadangkan satu lagi kegunaan bahan Q.

(v) Based on Diagram 4.1, explain why material Q is more suitable than material P to make

the musical instrument in Diagram 4.2

Berdasarkan Rajah 4.1, terangkan mengapa bahan Q lebih sesuai berbanding bahan P untuk membuat
alat muzik dalam Rajah 4.2.

[3 marks / 3 markah]

(b) Table 4 shows four different manufactured substances in industry, A, B, C, and D, and their
specific properties.

Jadual 4 menunjukkan empat bahan buatan industri yang berbeza, A, B, C, dan D, serta sifat-sifat khusus
masing-masing.

Manufactured materials in Specific properties
industry
Sifat-sifat khusus
Bahan buatan industri
Able to withstand high temperatures and chemical reaction.
A
Berupaya untuk bertahan pada suhu yang tinggi dan tindak balas
B kimia.

C Able to withstand high temperatures.

D Berupaya untuk bertahan pada suhu yang tinggi.

Strong and light.

Kuat dan ringan.

Hard and shiny.

Keras dan berkilat.

Table 4 / Jadual 4

Based on Table 4, suggest the names and uses of A, B, C, and D.

Berdasarkan Jadual 4, cadangkan nama dan kegunaan A, B, C, dan D.

Manufactured Name Use
materialsin industry
Nama Kegunaan
Bahan buatan industri
[8 marks / 8 markah]
A

B

C

D

(c) Advanced ceramics are very important in automobile industries compared to traditional
ceramics. Brake disc is an example of advanced ceramic application using silicon carbide.

Seramik termaju sangat penting dalam industri automobil berbanding seramik tradisional. Cakera brek
merupakan satu contoh aplikasi seramik termaju menggunakan silikon karbida.

(i) State two reasons why silicon carbide is used in brake discs.

Nyatakan dua sebab silikon karbida digunakan dalam cakera brek. [2 marks / 2 markah]

(ii) Give another application of advanced ceramic.

Berikan satu lagi aplikasi seramik termaju. [1 mark / 1 markah]

113 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Chapter 8 Manufactured Substances in Industry

Section C / Bahagian C Resistance Non-superconductive
Rintangan metal
5. (a) Metal can conduct electricity. A processed ceramic Logam bukan
also can conduct electricity and be a superconductor. superkonduktor
Diagram 5 shows the changes of resistance against
temperature for both non-superconductor metal Superconductor
and superconductor metal. Superkonduktor

Logam boleh mengkonduksikan elektrik. Bahan seramik 0 K Tc Temperature (°C)
yang diproses juga boleh mengkonduksikan elektrik dan Suhu (°C)
dijadikan sebagai superkonduktor. Rajah 5 menunjukkan
perubahan rintangan terhadap suhu bagi kedua-dua logam Diagram 5 / Rajah 5
bukan superkonduktor dan logam superkonduktor.

(i) What is superconductor?

Apakah itu superkonduktor? [1 mark / 1 markah]

(ii) Give two examples of ceramics that show superconductivity. [2 marks / 2 markah]

Berikan dua contoh seramik yang menunjukkan superkonduktiviti.

(iii) Based on Diagram 5, explain the difference in conductivity of electricity for both non-

superconductor metal and superconductor metal.
Berdasarkan Rajah 5, terangkan kekonduksian elektrik bagi kedua-dua logam bukan superkonduktor

dan logam superkonduktor. [7 marks / 7 markah]

(iv) How to create a very low temperature to study superconductivity?

Bagaimanakah suhu yang sangat rendah diwujudkan untuk mengkaji superkonduktiviti?

[2 marks / 2 markah]

(b) With suitable examples, identify the usages of superconductors in four different fields.
Dengan menggunakan contoh yang bersesuaian, kenal pasti kegunaan superkonduktor dalam empat bidang

yang berlainan. [8 marks / 8 markah]

HOTS Challenge

Diagram shows a set of stainless steel cooking utensils found in a kitchen.
Explain why stainless steel is more suitable to be used in cooking utensils
compared to steel.

Rajah menunjukkan satu set peralatan memasak keluli nirkarat yang dijumpai di dapur.
Terangkan mengapa keluli nirkarat lebih sesuai digunakan dalam peralatan memasak
berbanding keluli.

Quiz 8

21PAK- 114

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

SPM Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment 

Year-End Assessment

Paper 1 / Kertas 1
[1 hour 15 minutes] / [1 jam 15 minit]

This question paper consists of 40 questions. Answer all questions.

Kertas soalan ini mengandungi 40 soalan. Jawab semua soalan.

1. Which of the following Pupil C: It is chromium(III) Identify statement I.
safety precaution must nitrate.
be taken when handling Kenal pasti pernyataan I.
bromine water? Murid C: Ini ialah kromium(III) nitrat.
A Hypothesis
Antara berikut, langkah Pupil D: Trust me teacher. It is
keselamatan yang manakah iron(II) hydroxide. Hipotesis
mesti diambil semasa
mengendalikan air bromin? Murid D: Percayalah cikgu. Ini ialah B Observation
ferum(II) hidroksida.
A Open the reagent Pemerhatian
bottle on the Based on the conversation
laboratory table. above, which pupil gives C Inference
an incorrect prediction?
Buka botol reagen di atas Inferens
meja makmal. Berdasarkan perbualan di
atas, murid yang manakah D Conclusion
B Hold the reagent bottle memberikan ramalan yang
with bare hands. tidak benar? Kesimpulan

Pegang botol reagen A Pupil A 4. Which of the statement
dengan tangan. below is true about
Murid A molten lead(II) bromide?
C Wear a mask and
handle bromine water B Pupil B Antara pernyataan-pernyataan
in the fume chamber. berikut, yang manakah benar
Murid B tentang leburan plumbum(II)
Pakai topeng muka dan bromida?
kendalikan air bromin di C Pupil C
dalam kebuk wasap. A Molten lead(II)
Murid C bromide consists
D Wear goggles when of lead atoms and
opening the reagent D Pupil D bromine atoms.
bottle.
Murid D Leburan plumbum(II)
Pakai kaca mata bromida terdiri daripada
keselamatan semasa 3. A student wrote the atom plumbum dan atom
membuka botol reagen. following statements in his bromin.
experiment report.
B Molten lead(II)
2. Seorang murid menulis bromide consists
pernyataan berikut dalam of lead(II) ions and
Madam Chong: Pupils, this is laporan eksperimennya. bromide ions.
a green compound.
Statement I: Leburan plumbum(II)
Puan Chong: Murid-murid, ini ialah bromida terdiri daripada
sebatian hijau. Pernyatan I: ion plumbum(II) dan ion
bromida.
Pupil A: I think it is copper(II) Blue copper(II) sulphate
carbonate. solution turns lighter blue. C Molten lead(II)
bromide consists
Murid A: Saya rasa ini ialah Larutan biru kuprum(II) sulfat of lead atoms and
kuprum(II) karbonat bertukar menjadi biru muda. bromine ions.

Pupil B: No, teacher. It must Statement II: Leburan plumbum(II)
be iron(III) sulphate. bromida terdiri daripada
Pernyataan II: atom plumbum dan ion
Murid B: Tidak, cikgu. Ini pasti bromin.
ferum(III) sulfat. Concentration of copper(II)
ions decreases.

Kepekatan ion kuprum(II) menurun.

115 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment

D Molten lead(II) 7. Which of the following is 9. What are isotopes?
bromide consists not the correct match of
of lead(II) bromide Apakah isotop?
molecules that moves isotope and its usage?
freely. A Atoms of the same
Antara berikut, yang manakah element with the same
Leburan plumbum(II) bukan pasangan isotop dan number of protons but
bromida terdiri daripada kegunaannya yang betul? different number of
molekul-molekul electrons.
plumbum(II) bromida yang A Cobalt-60 : To treat
bergerak bebas. Atom-atom bagi unsur
cancer yang sama dengan
5. Table 1 shows the boiling bilangan proton yang sama
and melting point of Kobalt-60 : Mengubati tetapi bilangan elektron
substances Q, R and S. kanser yang berbeza.

Jadual 1 menunjukkan takat B Sodium-24 : To detect B Atoms of the same
didih dan takat lebur bagi element with the same
bahan-bahan Q, R dan S. leaks in underground number of neutrons
but different number
Boiling Melting pipes of protons.
Substance point point
Natrium-24 : Untuk Atom-atom bagi unsur
Bahan Takat Takat mengesan kebocoran paip yang sama dengan
bawah tanah bilangan neutron yang
didih (°C) lebur (°C) sama tetapi bilangan
C Carbon-14 : Carbon proton yang berbeza.
Q 265 198
dating C Atom of the same
R 120 70 element with the same
Karbon-14 : Pentarikhan number of protons but
karbon different number of
neutrons.
D Gamma rays : To
Atom-atom bagi unsur
generate nuclear yang sama dengan
bilangan proton yang sama
energy tetapi bilangan neutron
yang berbeza.
Sinaran gama : Untuk
menghasilkan tenaga D Atoms of the same
nuklear element with the same
number of electrons
S 17 8 8. A substance P melts at but different number
–131°C and boils at 40°C. of neutrons.
Table 1 / Jadual 1 What is the physical
state of substance P at Atom-atom bagi unsur yang
Which substance is a gas at both –10°C and room sama dengan bilangan
condition? elektron yang sama tetapi
room temperature? bilangan neutron yang
Bahan yang manakah ialah Bahan P melebur pada suhu berbeza.
gas pada suhu bilik? –131°C dan mendidih pada
suhu 40°C. Apakah keadaan 10. Which of the following
A Q fizikal bahan P pada suhu chemical names and
–10°C dan keadaan bilik? chemical formulae is
B R correctly matched?

C S Antara berikut, yang manakah
nama kimia dan formula kimia
6. The electron arrangement –10°C Room yang dipadankan dengan
of atom X is 2.8.5 and condition betul?
it has 16 neutrons in
Keadaan
its nucleus. What is the bilik

nucleon number of atom A Liquid Gas

X? Cecair gas

Susunan elektron untuk atom X B Solid Liquid
ialah 2.8.5 dan mempunyai 16 Pepejal Cecair
neutron di dalam nukleusnya.
Apakah nombor nukleon bagi C Liquid Liquid
atom X? Cecair Cecair

A 31 D Liquid Gas
B 32
C 33 Cecair Gas
D 34

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 116

Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment 

Chemical Chemical 1 3. A pack of instant coffee 1 6. A hydrocarbon is formed
name formula contains 80 mg of caffeine,
C8H10N4O2. Calculate when 1.6 g of hydrogen
Nama kimia Formula the number of caffeine
kimia molecules in this instant reacted with 9.6 g of
coffee.
carbon. Given that the
[Relative atomic mass:
H = 1, C = 12, N = 14, relative molecular mass
O = 16, Avogadro constant:
A Potassium 6.02 × 1023 mol–1] of this hydrocarbon is
oxide
KO Dalam sepeket kopi segera 28. Hence, what is the
Kalium oksida mengandungi 80 mg kafein,
mC8oHle10kNu4lOk2a.feHinitudnigdbaillaamngkaonpi molecular formula of the
segera ini.
compound.
[Jisim atom relatif: H = 1, C = [Relative atomic mass: H,
B Magnesium
chloride 12, N = 14, O = 16, pemalar 1; C, 12]
Avogadro: 6.02 × 1023 mol–1]
Magnesium MgCl Suatu hidrokarbon terbentuk
klorida A 2.48 × 1020 apabila 1.6 g hidrogen
B 2.48 × 1021 bertindak balas dengan 9.6 g
C 2.48 × 1022 karbon. Diberi jisim molekul
C Silver nitrate Ag(NO3)2 D 2.48 × 1023 relatif hidrokarbon ialah 28.

Argentum nitrat 1 4. Given that the chemical Maka, apakah formula molekul
formula of aspirin is
D Lead(II) iodide C9H8O4. What is the molar sebatian itu?
mass of aspirin? [Jisim atom relatif: H, 1; C, 12]
Plumbum(II) PbI2 A CCC2HHH23 4
iodida [Relative atomic mass: B
H = 1, C = 12, O = 16] C
11. The relative molecular
Diberi formula kimia aspirin
mass of substance X2Y is imaloalharCa9sHp8iOrin4.?Berapakah jisim 1 7. Element Q is located
94. If the relative atomic
[Jisim atom relatif: H = 1, in Group 15, Period 3.
mass of atom Y is 16,
C = 12, O = 16] What is the electron
calculate the relative
A 90 arrangement of ion Q?
atomic mass of atom X. B 180
Jisim molekul relatif suatu C 90 g mol–1 Unsur Q terletak dalam
baatohmanreXla2Ytif ialah 94. Jika jisim D 180 g mol–1 Kumpulan 15, Kala 3. Apakah
bagi atom Y ialah susunan elektron ion Q?
16, hitung jisim atom relatif 1 5. A hydrocarbon Z contains
bagi atom X. 82.75% carbon by mass. A 2.5
Determine the empirical B 2.8.5
A 16 formula of hydrocarbon Z. C 2.8
D 2.8.8
B 32 [Relative atomic mass:
H = 1, C = 12]
C 39 1 8. Atom of element M from
Satu hidrokarbon Z Group 2, Period 3 reacts
D 64 mengandungi 82.75% jisim with an atom of element
karbon. Hitung formula empirik N with the proton number
12. How many times is the hidrokarbon Z. of 8 forming a compound.
Which of the following is
number of atoms in 34 g [Jisim atom relatif: H = 1, C = 12] true about the compound
A CH2 formed?
of ammonia gas compared B C2H5
C C4H10 Atom unsur M dari Kumpulan
to 8 g of oxygen gas? 2, Kala 3 bertindak balas
[Relative atomic mass: dengan atom unsur N dengan
nombor proton 8 membentuk
H = 1, N = 14, O = 16] sebatian. Antara berikut, yang
manakah benar mengenai
Berapa kali ganda bilangan sebatian yang terbentuk?
atom dalam 34 g gas ammonia
berbanding dengan 8 g gas A covalent compound
oksigen? MN is formed.

[Jisim atom relatif: H = 1, Sebatian kovalen MN
terbentuk.
N = 14, O = 16]

A 4
B 8
C 16
D 32

117 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment

B This compound can 20. Chlorine gas is channeled D Aluminium oxide is
into a pail of water. Then, amphoteric.
conduct electricity in towels with stubborn dirt
are immersed into the pail Aluminium oksida bersifat
any state. and left for an hour. After amfoterik.
an hour, all the stubborn
Sebatian ini boleh dirt is gone. Explain this 2 2. Rubies are blood-red
mengkonduksikan elektrik situation. coloured gemstone made
pada sebarang keadaan. of corundum (aluminium
Gas klorin disalurkan ke dalam oxide) with chromium
C This compound reacts satu baldi berisi air. Kemudian, present as an impurity.
tuala dengan kotoran degil Which of the following
with nitric acid to form direndam di dalam baldi statement best explains
tersebut dan dibiarkan selama the colour formed in
hydrogen gas and salt. sejam. Selepas sejam, semua rubies?
kotoran degil telah hilang.
Sebatian ini bertindak Terangkan keadaan ini. Delima ialah batu permata
balas dengan asid nitrik berwarna merah-darah yang
membentuk gas hidrogen A Chlorine water can act diperbuat daripada korundum
dan garam. as a cleaning agent. (aluminium oksida) dengan
kehadiran kromium sebagai
D This compound is Air klorin boleh bertindak bendasing. Antara pernyataan
sebagai agen pembersih. berikut, yang manakah
highly soluble in ice menerangkan pembentukan
B Chlorine water is warna dalam delima dengan
water. acidic. paling tepat?

Sebatian ini sangat larut di Air klorin bersifat asid. A Corundum contains
dalam air sejuk. colour.
C Chlorine water has a
bleaching effect. Korundum mengandungi
1 9. Helium gas is normally warna.
Air klorin mempunyai kesan
used to inflate weather pemutihan. B Presence of impurities
balloon. This weather causes the formation of
balloon will carry D Chlorine water is a colour.
instruments to measure strong detergent.
weather, pressure, Kehadiran bendasing
humidity and winds in Air klorin ialah detergen menghasilkan warna.
the atmosphere. Why is kuat.
helium gas chosen instead C Chromium is a
of hydrogen gas? 2 1. Aluminium oxide is found coloured metal.
to dissolve in both nitric
Gas helium biasanya acid solution and sodium Kromium ialah logam
digunakan untuk mengisi belon hydroxide solution. Why? berwarna.
cuaca. Belon cuaca ini akan
membawa peralatan untuk Aluminium oksida didapati D Chromium is a
mengukur cuaca, tekanan, larut dalam kedua-dua larutan transition metal that
kelembapan dan angin di asid nitrik dan larutan natrium can form a coloured
atmosfera. Mengapakah gas hidroksida. Mengapa? compound
helium dipilih dan bukan gas
hidrogen? A Aluminium oxide Kromium ialah logam
is a soluble ionic peralihan yang boleh
A Helium is a light gas. compound. membentuk sebatian
berwarna.
Helium ialah gas yang Aluminium oksida ialah
ringan. sebatian ion yang larut air. 2 3. Which of the following
statement is true about a
B Helium gas is cheaper B Aluminium oxide is chemical bond?
than hydrogen gas. acidic.
Antara yang berikut, yang
Gas helium lebih murah Aluminium oksida bersifat manakah benar tentang ikatan
berbanding gas hidrogen. asid. kimia?

C Helium gas is C Aluminium oxide is A Hydrogen bond is an
basic. electrostatic attraction
chemically inert. force between a
Aluminium oksida bersifat
Gas helium adalah lengai bes.
secara kimia.

D Helium gas can be

obtained more easily

than hydrogen gas.

Gas helium lebih mudah
diperoleh berbanding gas
hidrogen.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 118

Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment 

hydrogen atom and the II Can conduct electricity 26. Diagram 1 shows the
lone pair of electrons electron arrangement
of a small and highly in any state formed between oxygen
electronegative atom. atoms and atom X.
Boleh mengkonduksikan
Ikatan hidrogen ialah daya elektrik dalam semua Rajah 1 menunjukkan susunan
tarikan elektrostatik antara keadaan elektron yang terbentuk antara
atom hidrogen dengan atom oksigen dengan atom X.
pasangan elektron tunggal III Soluble in water
suatu atom kecil dengan OX O
keelektronegatifan yang Larut dalam air
tinggi.
IV Soluble in organic
B Covalent bond is Diagram 1 / Rajah 1
a molecular bond solvent
between atoms Where is the location of
through transferring of Larut dalam pelarut organik atom X in the Periodic
electrons. Table of Elements if the
A I and III proton number of oxygen
Ikatan kovalen ialah ikatan atom is 8?
molekul antara atom- I dan III
atom melalui pemindahan Di manakah lokasi atom X di
elektron. B I and IV dalam Jadual Berkala Unsur
jika nombor proton atom
C Dative bond is a type of I dan IV oksigen ialah 8?
covalent bond where
both shared electrons C II and III A Group 2, Period 2
between two atoms are
contributed by both II dan III Kumpulan 2, Kala 2
atoms.
D II and IV B Group 4, Period 2
Ikatan datif ialah sejenis
ikatan kovalen di mana II dan IV Kumpulan 4, Kala 2
kedua-dua elektron yang
dikongsi antara dua atom 2 5. Which of the following C Group 14, Period 2
disumbangkan oleh kedua-
dua atom. statement is not true Kumpulan 14, Kala 2

D Metallic bond is an about hydrogen bond? D Group 16, Period 2
attraction force in Antara pernyataan yang
between cation and berikut, yang manakah tidak Kumpulan 16, Kala 2
anion that holds metal benar tentang ikatan hidrogen?
atoms together in solid
lattice. A Hydrogen bonding is 27. Diagram 2 shows an

Ikatan logam ialah daya stronger than Van der arrangement of atoms in
tarikan antara kation dan magnesium bar.
anion yang memegang Waals attraction force
atom-atom logam bersama Rajah 2 menunjukkan susunan
dalam kekisi pepejal. but weaker than single atom dalam bar magnesium.

24. Which of the following covalent bond. Mg
statements are the Ikatan hidrogen adalah e
physical properties of ionic lebih kuat daripada daya
compound? tarikan Van der Waals
tetapi lebih lemah daripada
Antara pernyataan berikut, ikatan kovalen tunggal. Diagram 2 / Rajah 2
yang manakah ialah sifat fizik
sebatian ion? B Hydrogen bond Which of the following
is best describe about
I High melting and exists between two Diagram 2?
boiling point
atoms of different Antara berikut, yang manakah
Takat lebur dan takat didih paling tepat menggambarkan
yang tinggi molecules is known Rajah 2?

as intermolecular A Magnesium atom that
is closely packed and
hydrogen bond. orderly arranged in a
Ikatan hidrogen yang wujud solid state conducts
antara dua atom daripada electricity.
molekul yang berlainan
dikenali sebagai ikatan
hidrogen intermolekul.

C Ion ammonium,

NH4+ is an example of
complex ion containing

hydrogen bond.
Ammonium ion, kNoHm4p+ lieaklash
satu contoh ion
yang mengandungi ikatan
hidrogen.

119 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment

Atom magnesium yang C Protons and electrons Hitung kemolaran 200 cm3
tersusun padat dan teratur in copper asid sulfurik apabila bertindak
dalam keadaan pepejal balas lengkap dengan 200 cm3
mengkonduksikan elektrik. Proton dan elektron dalam larutan natrium hidroksida
kuprum 1.0 mol dm–3 melalui
B Electrons around peneutralan.
magnesium causing D Vibrating atoms in
the conductivity of copper A 0.25 mol dm–3
electricity. B 0.50 mol dm–3
Atom-atom yang bergetar C 1.00 mol dm–3
Elektron di sekitar dalam kuprum D 2.00 mol dm–3
magnesium menyebabkan
kekonduksian elektrik. 2 9. Dentists always advise 31. Mary is requested to
children to brush their prepare a standard
C Valence electrons teeth after meals. Why? solution of 1 dm3 of 1
of magnesium that M sodium hydroxide
delocalized in the Doktor gigi selalu menasihati solution. She is given a
solid state causing kanak-kanak memberus gigi bottle of sodium hydroxide
the conductivity of selepas makan. Mengapa? powder, distilled water
electricity. and a 1 dm3 volumetric
A Toothpaste that is flask and other apparatus.
Elektron valens magnesium acidic can kill bacteria. Calculate the mass of
yang dinyahsetempat sodium hydroxide powder
dalam keadaan pepejal Ubat gigi yang bersifat needed to prepare the
mengkonduksikan elektrik. asid dapat membunuh standard solution.
bakteria.
D Magnesium releases [Relative atomic mass:
electrons to form B Toothpaste that is basic H = 1, O = 16, Na = 23]
magnesium ion that can kill bacteria.
conducts electricity. Mary diminta untuk
Ubat gigi yang bersifat menyediakan 1 dm3 larutan
Magnesium bes dapat membunuh piawai natrium hidroksida 1
membebaskan elektron bakteria. M. Dia dibekalkan dengan
untuk membentuk satu botol serbuk natrium
ion magnesium yang C Toothpaste is acidic hidroksida, air suling dan
mengkonduksikan can neutralise the kelalang isi padu 1 dm3. Hitung
elektrik. alkali formed from jisim serbuk natrium hidroksida
the reaction between yang diperlukan untuk
2 8. Copper is used in electrical bacteria and food. menyediakan larutan piawai
equipment such as wiring tersebut.
because it conducts Ubat gigi yang bersifat [Jisim atom relatif: H = 1,
electricity very well. What asid dapat meneutralkan O = 16, Na = 23]
causes the conductivity of alkali yang terbentuk akibat
electricity in copper? tindak balas antara bakteria A 10 g
dengan makanan. B 20 g
Kuprum digunakan dalam C 40 g
peralatan elektrik seperti D Toothpaste that is D 80 g
pendawaian kerana basic neutralises the
mengkonduksikan elektrik acid formed from 32. 100 cm3 of 0.5 mol dm–3
dengan sangat baik. the reaction between nitric acid is added with
Apakah yang menyebabkan bacteria and food excess zinc powder to form
kekonduksian elektrik dalam zinc nitrate and hydrogen
kuprum? Ubat gigi yang bersifat gas. What is the maximum
bes dapat meneutralkan volume of hydrogen gas
A Free-moving ions in asid yang terbentuk akibat liberated at STP?
copper tindak balas antara bakteria
dengan makanan. [1 mole of gas occupies
Ion-ion yang bergerak 22.4 dm3 at STP]
bebas dalam kuprum 3 0. Calculate the molarity of
200 cm3 of sulphuric acid
B Free-moving electrons when it reacts completely
in copper with 200 cm3 of 1.0 mol
dm–3 sodium hydroxide
Elektron-elektron yang solution through
bergerak bebas dalam neutralisation.
kuprum

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 120

Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment 

100 cm3 asid nitrik 0.5 mol 3 5. Which of the following kadar penghasilan gas
dm–3 ditambahkan dengan chemical equation is not hidrogen.
serbuk zink secara berlebihan true representing the heat Antara perubahan berikut,
untuk membentuk zink nitrat decomposition on nitrate yang manakah tidak
dan gas hidrogen. Berapakah salt? dapat meningkatkan kadar
isi padu maksimum gas penghasilan gas hidrogen?
hidrogen yang terhasil pada Antara persamaan kimia
STP? berikut, yang manakah tidak A Replace the
[1 mol gas menempati 22.4 benar mewakili penguraian magnesium tape with
dm3 pada STP] haba ke atas garam nitrat? magnesium powder of
the same mass.
A 0.056 dm3 A 2NaNO3 → 2NaNO2 +
B 0.56 dm3 O2 Gantikan pita magnesium
C 1.12 dm3 dengan serbuk magnesium
D 11.2 dm3 B 2Zn(NO3)2 → 2ZnO + dengan jisim yang sama.
O2 + 4NO2
3 3. Given that the B Heat nitric acid to
concentration of sulphuric C (NH4)2CO3 → 2NH3 + higher temperature.
acid is 0.30 mol dm–3. CO2 + H2O
Calculate its pH value. Panaskan asid nitrik
D 2AgNO3 → 2AgNO2 + dengan suhu yang lebih
Diberi bahawa asid sulfurik O2 tinggi.
mempunyai kepekatan 0.30
mol dm–3. Hitung nilai pHnya. 36. Which of the following C Add copper(II)
chemical substance and sulphate solution into
A 0.11 its colour is not correctly the conical flask.
B 0.22 matched?
C 0.33 Tambahkan larutan kuprum
D 0.44 Antara pasangan berikut, yang (II) sulfat ke dalam kelalang
manakah bahan kimia dan kon.
3 4. Ethanoic acid is an warnanya tidak dipadankan
example of weak acid. dengan betul? D Replace nitric acid with
Which of the following ethanoic acid of the
statement is true? A Copper(II) oxide – black same concentration
and volume.
Asid etanoik ialah contoh asid Kuprum(II) oksida – hitam
lemah. Antara pernyataan Gantikan asid nitrik dengan
berikut, yang manakah benar? B Copper(II) nitrate – asid etanoik dengan
blue kepekatan dan isi padu
A Its pH value is less than yang sama.
2. Kuprum(II) nitrat – biru
3 8. Diagram 3 shows the
Nilai pHnya kurang C Copper(II) carbonate – apparatus set-up to
daripada 2. green investigate the rate of
reaction between sodium
B It cannot react with Kuprum(II) karbonat – hijau thiosulphate solution and
magnesium and sulphuric acid.
calcium. D Copper(II) suphate –
yellow Rajah 3 menunjukkan susunan
Ia tidak dapat bertindak radas untuk mengkaji kadar
balas dengan magnesium Kuprum(II) sulfat – kuning tindak balas antara larutan
dan kalsium. natrium tiosulfat dengan asid
3 7. A student added a clean sulfurik.
C It turns moist red magnesium tape into a
litmus paper to blue conical flask with 100 cm3 50 cm3 of 0.5 mol dm–3
of 0.5 mol dm–3 nitric acid sodium thiosulphate solution +
Ia menukarkan litmus to investigate the rate of 5 cm 1.0 mol dm–3 sulphuric acid
merah lembap ke biru. hydrogen gas production. 50 cm3 larutan natrium tiosulfat 0.5 mol
dm–3 + 5 cm3 asid sulfurik 1.0 mol dm–3
D It ionises partially Which of the following
in water to produce modifications cannot x White tile
hydrogen ions. increase the rate of Jubin putih
hydrogen gas production?
Ia mengion separa Diagram 3 / Rajah 3
dalam air membentuk ion Seorang murid menambahkan
hidrogen. pita magnesium yang bersih
ke dalam kelalang kon yang
berisi 100 cm3 asid nitrik
0.5 mol dm–3 untuk mengkaji

121 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment

Which of the following 39. Composite material Q 40. Diagram 5 shows the
is the true technique is used in the public National Monument in
transportation as shown Malaysia. What is the
to increase the rate in Diagram 4. The material used to build this
materials used to produce monument that make it
of reaction for the compound Q are shown in stands for years without
Table 2. corrosion?
experiment in Diagram 5?
Bahan komposit Q digunakan Rajah 5 menunjukkan sebuah
Antara berikut, teknik yang dalam pengangkutan awam Tugu Pahlawan di Malaysia.
manakah betul untuk yang ditunjukkan dalam Rajah Apakah bahan yang digunakan
meningkatkan kadar tindak 4. Bahan yang digunakan untuk membina tugu ini dan
balas bagi eksperimen dalam untuk menghasilkan sebatian Q menjadikannya bertahan
Rajah 5? ditunjukkan dalam Jadual 2. selama bertahun-tahun tanpa
kakisan?
A Add more distilled Diagram 4 / Rajah 4

water into the conical • Oxygen
Diagram 5 / Rajah 5
flask. Oksigen
A Cement
Masukkan lebih banyak air • Barium carbonate
suling ke dalam kelalang Simen
kon. Barium karbonat
B Bronze
B Heat up the sodium • Copper(II) carbonate
Gangsa
thiosulphate solution Kuprum(II) karbonat
C Reinforced concrete
before adding to • Yttrium(III) carbonate
Konkrit diperkukuhkan
sulphuric acid. Itrium(III) karbonat
Table 2 / Jadual 2 D Stainless steel
Panaskan larutan
natrium tiosulfat sebelum What is Q? Keluli nirkarat
ditambahkan ke asid
sulfurik. Apakah Q?

C Add in nickel powder A Superconductor

as catalyst into the Superkonduktor

mixture solution. B Photochromic glass

Masukkan serbuk nikel Kaca fotokromik
sebagai mangkin ke dalam
larutan campuran. C Fiber optic

D Increase the volume of Gentian optik

0.5 mol dm–3 sodium

thiosulphate solution.

Tingkatkan isi padu larutan
natrium tiosulfat 0.5 mol
dm–3.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 122

Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment Relative abundance
Kelimpahan relatif
Paper 2 / Kertas 2
[2 hours 30 minutes / 2 jam 30 minit]

Section A / Bahagian A
[60 marks / 60 markah]

Answer all questions in this section.

Jawab semua soalan dalam bahagian ini.

1. Diagram 1 below shows the mass spectrum of chlorine.

Rajah 1 di bawah menunjukkan jisim spektrum untuk klorin.

100%

75%

50%

25%

35 37

Relative mass
Jisim relatif

Diagram 1 / Rajah 1

(a) How many naturally occurring isotopes does the element contains?

Berapakah isotop semula jadi yang terdapat dalam unsur ini?

[1 mark / 1 markah]
(b) State the natural abundance for isotopes of chlorine.

Nyatakan kelimpahan semula jadi bagi isotop klorin.

[1 marks / 1 markah]
(c) Write the proton number of chlorine.

Tuliskan nombor proton klorin.

[1 mark / 1 markah]

(d) Calculate the relative atomic mass of chlorine.

Hitung jisim atom relatif bagi klorin.

[2 marks / 2 markah]

123 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment

2. Table 2 shows all the observations when ammonia gas is channelled into two different types of
solvents, P and Q.

Jadual 2 menunjukkan semua pemerhatian apabila gas ammonia disalurkan ke dalam dua jenis pelarut, P dan Q
yang berbeza.

Type of solvent Observations

Jenis pelarut Pemerhatian

P (a) Red litmus paper turns blue.

Q Kertas litmus merah menjadi biru.

(b) Colourless solution turns pink when three drops of phenolphthalein
indicator are added.

Larutan tak berwarna menjadi merah jambu apabila tiga titis penunjuk fenoftalein
ditambah.

(a) Red litmus paper remains red.

Kertas litmus merah kekal merah.

(b) Colourless solution remains colourless when three drops of
phenolphthalein indicator is added

Larutan tak berwarna kekal tak berwarna apabila tiga titis penunjuk fenoftalein
ditambahkan.

Table 2 / Jadual 2

(a) Suggest names for solvent P and Q.

Cadangkan nama bagi pelarut P dan Q.

[2 marks / 2 markah]

(b) 50 cm3 of ammonia solution is added into beaker A while 5 g of sodium hydroxide powder
is added into 50 cm3 of solvent P in beaker B. pH meters are then dipped into both beakers
separately.

50 cm3 larutan ammonia dimasukkan ke dalam bikar A manakala 5 g serbuk natrium hidroksida dimasukkan
ke dalam 50 cm3 pelarut P dalam bikar B. Meter pH dicelupkan ke dalam kedua-dua bikar secara berasingan.

(i) Predict the pH values observed in both beakers A and B.
Ramalkan nilai pH yang diperhatikan dalam kedua-dua bikar A dan B.

[2 marks / 2 markah]

(ii) Explain your prediction.
Terangkan ramalan anda.

[2 marks / 2 markah]

3. Element X is located in Group 1, Period 2. It reacts with cold water to form a colourless solution
which turns red litmus paper blue.

Unsur X terletak dalam Kumpulan 1, Kala 2. Unsur X bertindak balas dengan air sejuk membentuk larutan tak
berwarna yang menukarkan kertas litmus merah menjadi biru.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 124

Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment 

(a) What is the common name of Group 1?

Apakah nama umum Kumpulan 1?

[1 mark / 1 markah]

(b) State the reason for the colour change observed on red litmus paper.

Nyatakan sebab perubahan warna yang diperhatikan pada kertas litmus merah.

[1 mark / 1 markah]

(c) Element Y is located in the same group but below element X.

Unsur Y terletak dalam kumpulan yang sama tetapi di bawah unsur X.

(i) Predict the reactivity of element Y with cold water.
Ramalkan kereaktifan unsur Y dengan air sejuk.

[1 mark / 1 markah]

(ii) Explain your prediction.
Terangkan ramalan anda.

[3 marks / 3 markah]

4. Table 4 shows the number of protons and number of neutrons of some elements. The symbol used
for the elements is not the actual atomic symbols of the elements.

Jadual 4 menunjukkan bilangan proton dan bilangan neutron bagi beberapa unsur. Simbol yang digunakan bagi
unsur-unsur ini bukan simbol atom sebenar unsur-unsur tersebut.

Element Number of protons Number of neutrons

Unsur Bilangan proton Bilangan neutron

P 6 6
Q 6 7
R 11 12
S 17 18

Table 4 / Jadual 4

Based on the symbols given in Table 4,

Berdasarkan simbol yang diberikan dalam Jadual 4,

(a) Element R reacts actively with icy cold water to form a colourless solution A. When both blue
litmus paper and red litmus paper are inserted into solution A, the red litmus paper turns blue
but the blue litmus paper remains blue.

Unsur R bertindak balas secara aktif dengan air sejuk untuk membentuk larutan A yang tak berwarna.
Apabila kedua-dua kertas litmus biru dan kertas litmus merah dimasukkan ke dalam larutan A, kertas litmus
merah menjadi biru tetapi kertas litmus biru kekal biru.

(i) Write a balanced chemical equation for the reaction mentioned in 1(a).
Tuliskan persamaan kimia seimbang bagi tindak balas di 1(a).

[2 marks / 2 markah]

125 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment

(ii) State the reason for the change of red litmus paper to blue.
Nyatakan sebab perubahan kertas litmus merah ke biru.

[1 mark / 1 markah]

(b) Atom R reacts with atom S to form a stable compound.

Atom R bertindak balas dengan atom S membentuk sebatian yang stabil.

(i) Name the type of compound formed.
Namakan jenis sebatian yang terbentuk.

[1 mark / 1 markah]

(ii) State the type of attraction force formed in the compound.
Nyatakan jenis daya tarikan yang terbentuk dalam sebatian tersebut.

[1 mark / 1 markah]

(iii) State one physical property of the compound formed.

Nyatakan satu sifat fizik bagi sebatian yang terbentuk.

[1 marks / 1 markah]

(c) (i) Identify atoms that are isotopes.
Kenal pasti atom-atom yang merupakan isotop.

[1 mark / 1 markah]
(ii) Suggest two isotopes used in medical field that give the similar function.

Cadangkan dua isotop yang digunakan dalam bidang perubatan yang memberikan fungsi yang serupa.

[1 mark / 1 markah]


5. Table 5 shows three different conditions of experiments.

Jadual 5 menunjukkan tiga keadaan eksperimen yang berlainan.

Experiment Condition Time (s)

Eksperimen Keadaan Masa (s)

1 100 cm3 of 0.5 mol dm–3 nitric acid with excess granulated zinc at 80

room temperature.
100 cm3 larutan asid nitrik 0.5 mol dm–3 dengan ketulan zink berlebihan pada
suhu bilik.

2 100 cm3 of 0.5 mol dm–3 nitric acid with excess powdered zinc at 50

room temperature.
100 cm3 larutan asid nitrik 0.5 mol dm–3 dengan serbuk zink berlebihan pada
suhu bilik.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 126

Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment 

3 100 cm3 of 0.5 mol dm–3 nitric acid with excess powdered zinc at 30

50°C
100 cm3 larutan asid nitrik 0.5 mol dm–3 dengan serbuk zink berlebihan pada
50°C.

Table 5 / Jadual 5

(a) Calculate the maximum volume of gas produced in all the three experiments above at STP.
[1 mol of gas occupies 22.4 dm3 at STP]

Hitungkan isi padu gas maksimum yang terhasil daripada ketiga-tiga eksperimen di atas pada STP.
[1 mol gas menempati 22.4 dm3 pada STP]

[3 marks / 3 markah]

(b) (i) Compare the rate of reaction between Experiment 2 and Experiment 3.
Bandingkan kadar tindak balas antara Eksperimen 2 dengan Eksperimen 3.

[1 mark / 1 markah]

(ii) Based the on Collision Theory, explain the difference between the rate of reaction of

Experiment 2 and Experiment 3.
Berdasarkan Teori Perlanggaran, terangkan perbezaan kadar tindak balas antara Eksperimen 2 dengan
Eksperimen 3.

[3 marks / 3 markah]

(iii) State the factor causes the difference in the rate of reaction in (b)(ii).
Nyatakan faktor yang menyebabkan perbezaan kadar tindak balas di (b)(ii).

[1 mark / 1 markah]

6. In an experiment, Jonathan measured and poured 100 cm3 of 0.5 mol dm–3 sulphuric acid into a
conical flask. Then, 10 g of calcium carbonate powder was added into the same conical flask. The
conical flask was closed with a rubber stopper and the gas produced was channelled through a
delivery tube into a test tube containing 1 cm3 of limewater.

Dalam suatu eksperimen, Jonathan menyukat dan menuang 100 cm3 asid sulfurik 0.5 mol dm–3 ke dalam kelalang
kon. Kemudian, 10 g serbuk kalsium karbonat ditambahkan ke dalam kelalang kon yang sama. Kelalang kon itu
ditutup dengan penyumpat getah dan gas yang terhasil disalurkan melalui tiub penghantar ke dalam tabung uji
yang diisi dengan 1 cm3 air kapur.

127 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment [2 marks / 2 markah]
[1 mark / 1 markah]
(a) Write an ionic equation for the reaction occurs.

Tuliskan persamaan ion bagi tindak balas yang berlaku.

(b) Name the gas produced.

Namakan gas yang terhasil.

(c) Calculate the mass of unreacted calcium carbonate.
[Relative atomic mass; C, 12; O, 16; Ca, 40]

Hitung jisim kalsium karbonat yang belum bertindak balas.

Jisim atom relatif: C, 12; O, 16; Ca, 40]




[2 marks / 2 markah]

(d) Jonathan is given 500 cm3 of 2.0 mol dm–3 hydrochloric acid.
Jonathan diberikan 500 cm3 asid hidroklorik 2.0 mol dm–3.

(i) Write a balanced chemical equation for the reaction between hydrochloric acid and

unreacted calcium carbonate.
Tuliskan persamaan kimia seimbang untuk tindak balas antara asid hidroklorik dengan kalsium karbonat
yang belum bertindak balas.



[2 marks / 2 markah]

(ii) Calculate the volume of the hydrochloric acid needed to dissolve the unreacted calcium

carbonate.

[Relative atomic mass: C = 12, O = 16, Ca = 40]

Hitung isi padu asid hidroklorik yang diperlukan untuk melarutkan kalsium karbonat yang belum bertindak

balas.

[Jisim atom relatif: C = 12, O = 16, Ca = 40]




[2 marks / 2 markah]

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 128

Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment 

7. Diagram 7 shows a flow chart involving different reactions of copper salt.

Rajah 7 menunjukkan carta alir yang melibatkan pelbagai tindak balas garam kuprum.

Compound P I Compound Q + Gas R
Δ
Sebatian P Sebatian Q Gas R

III + HCl II + HNO3(aq)

Solution T Solution S

Larutan T Larutan S

+

Gas R

Gas R

+

H2O Diagram 7 / Rajah 7

In an investigation, a spatula of green compound P is heated until a black compound Q and
colourless bubbles R that turns limewater chalky is formed. 100 cm3 of 1.0 mol dm–3 nitric acid is
then added into the black compound Q and a blue solution S is obtained. Next, the green compound
P is added into a conical flask with 100 cm3 of 1.0 mol dm–3 hydrochloric acid and a blue solution
T is formed. 1 cm3 of both solution S and solution T are poured into test tubes separately. Sodium
hydroxide solution is added into both test tubes until excess. Blue precipitate is formed in both test

tubes.
[Relative atomic mass: H = 1, C = 12, O = 16, Cl = 35.5, Cu = 64]
Dalam satu penyiasatan, satu spatula sebatian hijau P dipanaskan sehingga sebatian hitam Q dan gelembung gas

tak berwarna R yang mengeruhkan air kapur terbentuk. 100 cm3 asid nitrik 1.0 mol dm–3 kemudian ditambahkan ke
dalam sebatian hitam Q dan larutan biru S diperoleh. Seterusnya, sebatian hijau P ditambahkan ke dalam sebatian
kelalang kon berisi 100 cm3 asid hidroklorik 1.0 mol dm–3 dan larutan biru T terbentuk. 1 cm3 kedua-dua larutan S
dan larutan T dimasukkan ke dalam tabung uji secara berasingan. Larutan natrium hidroksida ditambahkan ke dalam
kedua-dua tabung uji sehingga berlebihan. Mendakan biru terbentuk di dalam kedua-dua tabung uji.

[Jisim atom relatif: H = 1, C = 12, O = 16, Cl = 35.5, Cu = 64]

(a) (i) Name reaction I and reaction II.
Namakan tindak balas I dan tindak balas II.

[2 marks / 2 markah]

(ii) Name compound P, compound Q and gas R.
Namakan sebatian P, sebatian Q dan gas R.

(b) (i) Name the salt formed in reaction III. [3 marka / 3 markah]
Namakan garam yang terbentuk dalam tindak balas III.
[1 mark / 1 markah]
129
© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment

(ii) Calculate the mass of salt formed in reaction III.
Hitung jisim garam yang terbentuk dalam tindak balas III.

[3 marks / 3 markah]

8. Table 8 shows two alloys and their components.

Jadual 8 menunjukkan dua aloi dan komponennya.

Alloy Components

Aloi Komponen

Bronze 90% copper / kuprum
10% element W / unsur W
Gangsa
70% copper / kuprum
Brass 30% zinc / zink

Loyang 99% iron / ferum
1% element X / unsur X
Steel

Keluli

Table 8 / Jadual 8

(a) Draw the arrangement of particles in pure copper and brass.

Lukiskan susunan zarah dalam kuprum tulen dan loyang.

Pure copper Brass

Kuprum tulen Loyang


(b) Name elements W and X.

Namakan unsur W dan X.

[2 marka / 2 markah]
(c) Explain why an alloy is harder than a pure metal.

Terangkan kenapa aloi lebih keras berbanding logam tulen.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 130

Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment 

[3 marks / 3 markah]
(d) State two advantages of alloying.

Nyatakan dua kelebihan pengaloian.

[2 marks / 2 markah]

Section B / Bahagian B
[20 marks / 20 markah]
Choose any one question from this section.

Pilih mana-mana satu soalan dari bahagian ini.


9. Diagram 9 shows five elements, A, B, C, D and E in the Periodic Table of Elements. The symbols
used are not the actual atomic symbols of the elements.

Rajah 9 menunjukkan lima unsur, A, B, C, D dan E dalam Jadual Berkala Unsur. Simbol-simbol yang digunakan
bukan simbol atom sebenar unsur-unsur tersebut.

A
B CD

E



Diagram 9 / Rajah 9

By using the symbols from the Periodic Table of Elements in Diagram 9,

Dengan menggunakan simbol-simbol daripada Jadual Berkala Unsur di Rajah 9,

(a) Arrange the atomic size in ascending order. Explain your arrangement. [7 marks / 7 markah]
Susun saiz atom dalam tertib menaik. Terangkan susunan anda.

(b) (i) Identify the element that is chemically inert. Give your reason.

Kenal pasti unsur yang lengai secara kimia. Berikan sebab anda. [3 marks / 3 markah]

(ii) Identify the elements that can react and form an ionic compound. With the aid of

electron arrangement drawing, explain the formation of this compound.
Kenal pasti unsur-unsur yang boleh bertindak balas untuk membentuk sebatian ion. Dengan bantuan
lukisan susunan elektron, terangkan pembentukan sebatian ini. [8 marks / 8 markah]

(iii) State two physical properties of the compound formed in 9(b)(ii). [2 marks / 2 markah]
Nyatakan dua sifat fizik bagi sebatian yang terbentuk di 9(b)(ii).

131 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment

1 0. (a) Diagram 10.1 shows some barbecue chickens cooked by Mirah while Diagram 6.2 shows
some barbecue chickens cooked by Sarah.

Rajah 10.1 menunjukkan ayam barbeku yang dimasak oleh Mirah manakala Rajah 6.2 menunjukkan ayam
barbeku yang dimasak oleh Sarah.

Diagram 10.1 / Rajah 10.1 Diagram 10.2 / Rajah 10.2

Which chickens are cooked faster? Explain.

Ayam yang manakah dimasak dengan lebih cepat? Terangkan. [5 marks / 5 markah]

(b) Table 10 shows three sets of experiments in different conditions.

Jadual 10 menunjukkan tiga set eksperimen dalam keadaan yang berbeza.
Table 10 / Jadual 10

Experiment Condition of the experiment Time taken (s)

Eksperimen Keadaan eksperimen Masa diambil (s)

I 100 cm3 of 0.5 mol dm–3 nitric acid and 10 g of 90
granulated calcium carbonate at room temperature.
II 45
100 cm3 asid nitrik 0.5 mol dm–3 dan 10 g ketulan kalsium
III karbonat pada keadaan bilik. 30

100 cm3 of 0.5 mol dm–3 nitric acid and 10 g of powdered
calcium carbonate at room temperature.

100 cm3 asid nitrik 0.5 mol dm–3 dan 10 g serbuk kalsium karbonat
pada keadaan bilik.

100 cm3 of 0.5 mol dm–3 nitric acid and 10 g of powdered
calcium carbonate at 50°C.

100 cm3 asid nitrik 0.5 mol dm–3 dan 10 g serbuk kalsium karbonat
dalam 50°C.

Based on the Collision Theory, compare and explain the difference of rate of reaction between:

Berdasarkan Teori Perlanggaran, bandingkan dan terangkan perbezaan kadar tindak balas antara:

(i) Set I and Set II / Set I dengan Set II [5 marks / 5 markah]

(ii) Set II and Set III / Set II dengan Set III [5 marks / 5 markah]

(c) Suggest one method to reduce the time taken in Experiment III. Explain your suggestion.

Cadangkan satu cara untuk memendekkan masa yang diambil di Eksperimen III. Terangkan cadangan anda.

[5 marks / 5 markah]

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 132

Chemistry  Form 4  SPM Year-End Assessment 

Section C / Bahagian C
[20 marks / 20 markah]

Answer all questions in this section.

Jawab semua soalan dalam bahagian ini.

1 1. (a) (i) Explain what is salt. [2 marks / 2 markah]
Terangkan apakah garam.

(ii) Define soluble salt and insoluble salt. [2 marks / 2 markah]
Berikan definisi garam terlarut dan garam tak terlarut.

(b) Given the reagents iron(II) oxide and dilute sulphuric acid. Describe a laboratory experiment

to prepare dry iron(II) sulphate using the chemical substances provided and include the

chemical equation involved.
Diberi reagen ferum(II) oksida dan asid sulfurik cair. Terangkan eksperimen makmal untuk menyediakan
ferum(II) sulfat kering menggunakan bahan kimia yang disediakan dan sertakan persamaan kimia yang
terlibat. [8 marks / 8 markah]

(c)

Zinc sulphate crystals / Kristal zink sulfat

Reagents / Reagen:
Sodium hydroxide solution / larutan natrium hidroksida, barium chloride solution /
larutan barium klorida, ammonia solution / larutan ammonia, dilute hydrochloric acid

/ asid hidroklorik cair.

Test for cation / Ujian kation Test for anion / Ujian anion

Diagram 11 / Rajah 11

The flow chart in Diagram 11 is to identify the cation and anion that present in zinc sulphate

solution. Describe the method and observation involved.
Carta aliran dalam Rajah 11 adalah untuk mengenal pasti pengesahan kation dan anion yang hadir dalam

larutan zink sulfat. Terangkan kaedah dan pemerhatian yang terlibat. [8 marks / 8 markah]

133 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Answers

CHA Introduction to Usage, Management and – Bigger total surface
PTER Chemistry Handling of Apparatus and area exposed allows
Materials more sugar (solute)
1 Pengenalan kepada Penggunaan, Pengurusan dan to contact with water
Kimia Pengendalian Radas serta Bahan (solvent) resulting
1.3 Kimia higher solubility.
Development in Chemistry Field
and Its Importance in Daily life 1. teacher / guru Jumlah permukaan
Perkembangan Bidang Kimia dan 2. entering / memasuki terdedah yang besar
1.1 Kepentingan dalam Kehidupan 3. spreading, sand / merebak, pasir membolehkan lebih
4. spill / tumpahan gula (zat terlarut) yang
1. composition / komposisi, matter / 5. Dispose / Lupuskan bersentuhan dengan air
jirim (pelarut) menghasilkan
SPM Practice 1 keterlarutan yang tinggi
2. Organic chemistry / Kimia organik; Objective Questions / Soalan objektif
Inorganic chemistry / Kimia tak 1. C 2. C 3. C 4. B 5. A (ii) When the size of brown
organik; Physical chemistry / 6. C 7. C 8. C 9. C 10. B sugar is smaller, the
Kimia fizik; Biochemistry / Biokimia; solubility in water is
Neurochemistry / Neurokimia Structured Questions higher.
Soalan struktur
[Any four relevant answers / Empat Apabila saiz gula perang
mana-mana jawapan yang sesuai] kecil, keterlarutan di dalam air
adalah lebih tinggi
3.
Section A / Bahagian A Section B / Bahagian B
2. (a) (i) Chemistry is the study of
Chemical Function 1. (a) Will the temperature of water composition, structure,
Bahan kimia Fungsi affect the solubility of brown
properties and interaction
grease / gris; oil stain sugar?
(a) Detergent / kesan minyak; dirt / Adakah suhu air mempengaruhi of matters
Detergen kotoran keterlarutan gula perang? Kimia merupakan kajian
berkenaan komposisi,
(b) Manipulated variable: struktur, sifat-sifat dan
interaksi antara jirim
(b) Paracetamol pain / kesakitan Temperature of water
Parasetamol
Responding variable: (ii) Biotechnologist / Ahli
bioteknologi; Chemical
Solubility of sugar engineer / Jurutera kimia;
Chemistry teacher / Guru
(c) Salt preservative / Constant variable: Volume of kimia; Forensic scientist
Garam pengawet makanan / Ahli sains forensik;
water / size of brown sugar / Pharmacologist / Ahli
farmakologi [Any relevant
4. Analytical chemist / Ahli kimia mass of brown sugar career / Mana-mana kerjaya
analisis; Chemical engineer / Pemboleh ubah dimanipulasikan: yang sesuai]
Jurutera kimia; Chemistry teacher / suhu air
Guru kimia; Forensic scientist / Ahli Pemboleh ubah bergerak balas:
sains forensik; Pharmacologist / Ahli keterlarutan gula
farmakologi Pemboleh ubah dimalarkan: Isi
padu air, saiz, gula perang / jisim (b) (i) Scientific method is a
[Any relevant career / Kerjaya lain gula perang.
yang berkaitan] systematic method used
(c) When the temperature of
to solve problems using
Scientific Investigation in water increases, the solubility
the knowledge of science.
Chemistry of brown sugar increases. Kaedah saintifik ialah kaedah
1.2 Penyiasatan Saintifik dalam Kimia Apabila suhu air bertambah, sistematik yang digunakan
keterlarutan gula perang juga untuk menyelesaikan masalah
bertambah. dengan menggunakan ilmu
1. systematic method / kaedah sistematik
(d) Solubility of brown sugar cube
2. (a) Making an inference pengetahuan sains.
Membuat inferens is lower when the temperature
(ii) – Making observations
(b) Making hypothesis of water decreases. Membuat pemerhatian
Keterlarutan gula perang menurun
Membuat hipotesis apbila suhu air menurun. – Making an inference
Membuat inferens
(c) Identifying variables (e) Stir the mixture / use brown

Mengenal pasti pemboleh ubah sugar powder – Identifying the problem
Mengacau campuran / guna serbuk Mengenal pasti masalah
(d) Controlling variables gula perang

Mengawal pemboleh ubah – Making hypothesis
Membuat hipotesis
(e) Collecting data (f) (i) – Smaller size of sugar

Mengumpul data have bigger total – Identifying variables
Mengenal pasti pemboleh
(f) Interpreting data surface exposed ubah
Saiz gula yang kecil
Mentafsir data – Controlling variables
mempunyai jumlah Mengawal pemboleh ubah
(g) Making a conclusion permukaan terdedah yang

Membuat kesimpulan besar – Planning an experiment

(h) Preparing a report Merancang eksperimen

Menulis laporan

A1 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Answers

– Collecting data [Any three correct pairs / Position Nucleus Shells
Mengumpul data Mana-mana tiga pasangan Kedudukan Nukleus Petala
yang betul] +1 –1
– Interpreting data Relative
Mentafsir data (ii) Mercury vapour inhalation charge 1
/ mercury-contaminated Cas relatif e
– Making a conclusion foods / injections / skin
Membuat kesimpulan absorption. Relative
mass
– Preparing a report Wap merkuri yang dihidu
Manulis laporan / makanan yang tercemar Jisim relatif
dengan merkuri / suntikan
(iii) – Be honest and / penyerapan melaluikulit. Symbol
accurate in recording [Any three answer / Mana- Simbol
and validating data mana tiga jawapan]
2. (a) Proton number / Nombor proton
Jujur dan tepat (f) Headache / Tremor / (b) total number; electrons / jumlah
dalam merekod dan Numbness, especially around
mengesahkan data hands, feet or mouth / Vision bilangan; elektron
impairment / Speech and (c) equal / sama
– Flexible and open- hearing disorders / Muscle
minded weakness / Walking difficulty / 3. (a) 16
Memory loss (b) 8
Luwes dan berfikiran
terbuka Sakit kepala / Tremor / Kekebasan, (c) 8
terutama di sekitar tangan dan
– Systematic, confident kaki, serta mulut / Gangguan (d) 10
and ethical penglihatan / Gangguan pertuturan (e) more / lebih banyak
dan pendengaran / Kelemahan
Sistematik, yakin dan otot / Kesukaran berjalan / Hilang Isotope and Its Uses
beretika ingatan. 2.4 Isotop dan Penggunaanya

(Any three answers / [Any four answers / Mana-mana
Mana-mana tiga jawapan) empat jawapan]

Section C / Bahagian C 1. (a) Isotope; same; nucleon
3. (a) Mercury is a type of neurotoxin
that can damage the nervous number
Isotop; sama; nombor nukleon
system. (b) percentage / peratusan
Merkuri adalah sejenis neurotoksin Matter and
2PTER Atomic Structure 2. (a) Ne-20 : 91%
yang boleh merosakkan sistem
saraf. Ne-21 : 0.2%

(b) A type of metal poisoning CHA Jirim dan Struktur Ne-22 : 8.8%
when exposed to excessive
AtomKimia (b) [(20 × 91) + (21 × 0.2)
amount of mercury.
Sejenis keracunan logam apabila + (22 × 8)]
terdedah kepada kuantiti merkuri
yang berlebihan. Basic Concepts of Matter 100
(c) Liquid, –39°C / Cecair, –39°C 2.1 Konsep Asas Jirim = 20.002
(d) (i) Sulphur / Sulfur
1. mass / jisim, space / ruang 3. [(108 × 6.3) + (109 × 25.0) + (111
2. solid / pepejal, liquid / cecair, gas /
× 658) + (112 × 1.6)]
gas
(ii) Suction heat from vacuum 3. discrete / diskrit; kinetic / kinetik = 110.3 98.7
4. movement / pergerakan; kinetic /
cleaner can cause 4. (a) Carbon dating / Determination
kinetik
mercury gas to vapourise the age of artifacts

and spread throughout Pentarikhan karbon / Penentuan

the house. The Development of Atomic umur artifak
Haba penyedut dari pembersih Model
vakum boleh menyebabkan 2.2 Perkembangan Model Atom (b) Cobalt-60 / Kobalt-60
(c) Detect leakage of underground
gas merkuri meruap dan piping.
tersebar ke seluruh rumah. Mengesan kebocoran paip di
bawah tanah.
(e) (i) 1. John Dalton / John Dalton; spherical
/ sfera; discrete / diskrit
Organ Symptom of mercury (d) Beta radiation / Sinaran beta
Organ 2. J.J.Thomson; positive / positif
poisoning 3. proton/ proton; nucleus / nukleus SPM Practice 2
Gejala keracunan mercuri 4. electron-filled shells / petala berisi
Paper 1
Heart Chest pain elektron; energy level / aras tenaga
Jantung Sakit 5. neutrons / neutron; 1 unit / 1 unit 1. B 2. D 3. C 4. D 5. C
6. C 7. B 8. A 9. B 10. C
Lungs Breathing difficulty Atomic structure 11. C
Peparu Sesak nafas 2.3 Struktur atom

Skin Rash and inflammation 1. Paper 2
Kulit Ruam dan keradangan
1. (a) 3
Respiratory Inflammation of the throat Subatomic Proton Neutron Electron (b) Natural abundance is the
Zarah Proton Neutron Elektron
tract / respiratory failure (over percentage of isotopes
Saluran exposure) subatom presents in a natural sample of
pernafasan Keradangan kerongkong an element.
/ kegagalan pernafasan
(pendedahan berlebihan) Amount 4
Bilangan

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. A2

Chemistry  Form 4  Answers 

Kelimpahan semula jadi ialah 2. (c) Butane /
peratusan isotop yang wujud dalam Butana,
suatu sampel semula jadi unsur. Molecule Relative C4H10 58 0.5 34.8
Molekul
(c) 24 – 79% Chemical molecular

12 Mg formula mass

25 Formula Jisim (d) Sodium

12 Mg – 10% kimia molekul hydroxide
/ Natrium
26 relatif hidroksida, 40 2.5 100

12 Mg – 11% NaOH

(d) 12 Water H2O 2(1) + 16
24 Air = 18
(e) (e) Magnesium
12 Mg
Carbon dioxide CO2 12 + 2(16) chloride /
25 Karbon dioksida = 44 Magnesium
klorida, 95 0.4 38
12 Mg
Ammonia NH3 14 + 3(1) MgCl2
26 Ammonia = 17

12 Mg

[(24 × 79) + (25 × 10) Sulphur trioxide SO3 32 + 3(16) (f) Ammonium
Sulphur trioksida = 80 sulphate /
(f) + (26 × 11)] Ammonium 132 15 1980
100 sulfat,
(NH4)2SO4 Volume
= 24.32 Tetrachloromethane CCl4 12 + 4(35.5) Isi padu
Tetraklorometana = 154 (dm3)
24.32 3.
(g) 12
3. Number of

= 2.02 Chemical Relative moles
Bilangan mol
Substance formula formula mass
Sebatian Formula Jisim formula
HOTS Challenge (a) 3.5 78.4
kimia relatif

- Naphthalene undergoes sublimation. Copper(II) CuSO4 64 + 32 + 4(16) (b) 0.25 5.6
Naftalena mengalami pemejalwapan. sulphate = 160
(c) 0.4 9.6
- Naphthalene molecules that
receive heat energy from enclosed Aluminium Al2O3 2(27) + 3(16) (d) 12 288
cabinet increases kinetic energy of oxide = 102
naphthalene molecules.
Ammonium 2(14) + 8(1) Chemical Formula
Molekul naftalena yang menerima 3.3 Formula Kimia
tenaga haba daripada kabinet tertutup carbonate (NH4)2CO3 + 12 + 3(16)
meningkatkan tenaga kinetik molekul
naftelena. = 96 1. (a) (i) Empirical formula
Formula empirik
- Naphthalene molecules that move Zinc Zn(OH)2 65 + 2(16) +
more frequently increase space hydroxide 2(1) = 99 (ii) Molecular formula
between molecules thus converting Formula molekul
physical state of naphthalene from Mole Concept
solid to gas. 3.2 Konsep Mol (b) the simplest
1. teringkas
Molekul naftalena yang bergerak dengan
lebih kerap meningkatkan jarak di antara (b) (i) 1.5 x 1024 (c) the simplest ratio of atoms
molekul-molekul lalu menyebabkan (ii) 9.0 × 1023 nisbah atom teringkas
perubahan keadaan fizikal naftalena (iii) 4.5 × 1023
daripada pepejal ke gas. (d) charge

cas

2.

The Mole Concept, Simplest mole Empirical
Chemical Formula
CHA 3PTER and Equation (c) (i) 3.0 × 1024 ratio formula
(ii) 1.8 × 1024 Nisbah mol Formula
(iii) 4.5 × 1023
teringkas empirik

Konsep Mol, Formula dan 2. (a) C : H
Persamaan Kimia = 6 : 12
=1:2 CH2
Molar
Relative Atomic Mass and
Relative Molecular Mass Substances mass Number Mass (b) CH2O
Jisim Atom Relatif dan Jisim Molekul Bahan Jisim of moles Jisim
3.1 Relatif molar Bilangan
(g)
(g mol
(c) C : O
1. (a) atom, carbon-12 mol–1) =1:2 CO2
atom, karbon-12
(a) Helium / 4 3 12 (d) C4H5N2O
(b) molecule, carbon-12 Helium,
molekul, karbon-12 He

(b) Oxygen / (e) C9H8O4
Oksigen,
O2 32 0.25 8

A3 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Answers

3. Dengan itu, formula molekul sebatian X SPM Practice 3
ialah C6H12O6.
Steps Elements P O Paper 1
kaedah Chemical Equation
3.4 Persamaan Kimia 1. C 2. B 3. C 4. B 5. A
2. Calculate Number 4.6 1.6 6. D 7. C 8. B 9. A 10. B
23 16 1. (a) Mg + Cl2 → MgCl2 1 1. D 12. C 13. D 14. B 15. B
the number of moles = 0.2 = 0.1 (b) 4Na + O2 → 2Na2O
of moles Bilangan (c) 2H2O2 → 2H2O + O2 Paper 2
mol (d) 3FeSO4 + 6NaOH → 3Fe(OH)2
[mass / Section A / Bahagian A
+ 3Na2SO4 1. (a) CaCO3 + 2H+ → Ca2+ + H2O +
relative (e) Cl2 + 2KBr → 2KCl + Br2
2. CO2
atomic (b) Carbon dioxide / Karbon dioksida
(a) Balanced chemical equation / (c) – Calculation of ratio of mole
mass] Persamaan kimia seimbang:
Hitungkan Zn(s) + H2SO4(aq) → ZnSO4 (aq) between hydrogen ion and
+ H2(g) named gas
bilangan mol Zn(p) + H2SO4(ak) → ZnSO4(ak) + Pengiraan nisbah mol di antara
[jisim / jisim H2(g) ion hidrogen dan gas yang
dinamakan
atom relatif] Balanced ionic equation /
persamaan ion seimbang: = H+ : CO2
3. Divide the Ratio of 0.2 0.1 Zn(s) + 2H+(aq) → Zn2+(aq) + H2(g) = 2 : 1
number of mole 0.1 0.1 Zn(p) + 2H+(ak) → Zn2+(ak) + H2(g) = 0.2 : 0.1
mole with Nisbah mol =2 =1 – Calculation of volume of gas
the smallest (b) Balanced chemical equation /
number Persamaan kimia seimbang: produced at room condition.
CaCO3(s) + 2CH3COOH(aq) → Pengiraan isi padu gas yang
Bahagikan Ca(CH3COO)2(aq) + CO2(g) +
bilangan H2O(l) dihasilkan pada keadaan bilik.
mol dengan CaCO3(p) + 2CH3COOH(ak) →
nombor yang CaCH3COO)2(ak) + CO2(g) + (H2O(ce) = 0.1 × 24
terkecil = 2.4 dm3
Balanced ionic equation / = 2400 cm3
4. Write the Simplest 2 1 persamaan ion seimbang: (d) – Calculation of mole ratio
CaCO3(s) + 2H+(aq) → Ca2+(aq) +
simplest ratio between the named gas and
Nisbah CO2(g) + H2O(l) hydrogen ion.
ratio teringkas CaCO3(p) + 2H+(ak) → Ca2+(ak) + Pengiraan nisbah mol antara
Tuliskan gas yang dinamakan dan ion
nisbah CO2(g) + H2O(ce) hidrogen
teringkas
(c) Balanced chemical equation / = CO2 : H+
Therefore, empirical formula of Persamaan kimia seimbang: = 1 : 2
metal P oxide is P2O. AgNO3(aq) + KCl(aq) → AgCl(s) + = 0.5 : 0.1
KNO3(aq) – Calculation of number of
Maka, formula empirik untuk logam P AgNO3(ak) + KCl(ak) → AgCl(s) +
oksida ialah P2O. KNO3(ak) hydrogen ions needed to
Balanced ionic equation / produce 0.5 mole of named
4. persamaan ion seimbang: gas.
Ag+(aq) + Cl–(aq) → AgCl(s) Pengiraan bilangan ion
Compound Empirical Molecular Ag+(ak) + Cl–(ak) → AgCl(p) hidrogen yang diperlukan untuk
Sebatian menghasilkan 0.5 mol gas yang
formula n formula (d) Balanced chemical equation / dinamakan.
Formula Formula Persamaan kimia seimbang:
Mg(s) + CuSO4(aq) → MgSO4(aq) = 0.1 × 6.02 × 1023
empirik molekul + Cu(s) = 6.02 × 1022
Mg(p) + CuSO4(ak) → MgSO4(ak) + (e) – Calculation of number of
(b) Benzene C6H12 Cu(p)
Benzena moles for 15 g of calcium
Balanced ionic equation / carbonate.
(c) Hexene 6 (CH2)6 = persamaan ion seimbang: Pengiraan bilangan mol untuk
Heksena C6H12 Mg(s) + Cu2+(aq) → Mg2+(aq) + 15 g kalsium karbonat.

(d) Pentene CH2 (CH2)5 = Cu(s) 15
Pentena C5H10 Mg(p) + Cu2+(ak) → Mg2+(ak) + Cu(p) = [40 + 12 + 3(16)]
= 0.15 mol
5. If (CH2O)n represents molecular – Mole ratio between
formula compound X,
hydrochloric acid and
Jika (CH2O)n mewakili formula molekul calcium carbonate.
sebatian X, Nisbah mol antara asid
hidroklorik dan kalsium karbonat.
Then / Maka
[12 + 2(1) + 16]n = 180 = 2 : 1
30n = 180 = 0.2 : 0.1
n = 6

∴ (CH2O)6

Therefore, molecular formula of
compound X is C6H12O6.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. A4

Chemistry  Form 4  Answers 

– Calculation of unreacted – Pungent smell is Pengiraan isi padu gas
karbon dioksida pada
mass for calcium carbonate. produced. keadaan bilik
Pengiraan jisim kalsium karbonat Bau sengit terhasil.
= 0.16 × 24
yang belum bertindak balas. (iv) Confirmatory test for = 3.84 dm3

= (0.15 – 0.1) × 100 nitrogen dioxide gas Section C / Bahagian C
Ujian pengesahan untuk gas
= 5 g
nitrogen dioksida

Section B / Bahagian B – Insert a moist blue 3. (a) – Empirical formula of glucose

2. (a) (i) 2Pb(NO3)2 → 2PbO + litmus paper into a test is CH2O.
Formula empirik glukosa ialah
∆ tube containing the gas
4NO2 + O2 Masukkan kertas CH2O.

(ii) Three qualitative aspects litmus biru lembap ke – Empirical formula is a
dalam tabung uji yang
Tiga aspek kualitatif mengandungi gas chemical formula that

– Reactant (starting tersebut. shows the simplest ratio of

substance on the left- atoms of each element in a

side of equation) is – Moist blue litmus paper compound.
Formula empirik ialah formula
lead(II) nitrate turns red.
Bahan tindak balas (bahan Kertas litmus biru lembap kimia yang menunjukkan nisbah
teringkas bilangan atom bagi
pemula yang berada di bertukar merah. setiap unsur dalam suatu
sebelah kiri persamaan)
(iv) Confirmatory test for
ialah plumbum(II) nitrat sebatian.
oxygen gas
– Products (new Ujian pengesahan untuk gas – Molecular formula is a

substances formed oksigen chemical formula that

on the right-side of – Insert a glowing shows the actual number of

equation) is lead(II) splinter into a test tube atoms of each element in a

oxide, nitrogen dioxide containing the gas compound.
Masukkan kayu uji berbara Formula molekul ialah formula
gas and oxygen gas
Hasil tindak balas ke dalam tabung uji yang kimia yang menunjukkan
bilangan atom sebenar setiap
(bahan baharu terhasil mengandungi gas tersebut jenis unsur dalam suatu
yang berada di sebelah
kanan persamaan) ialah – Splinter relights sebatian.
plumbum(II) oksida, gas Kayu uji menyala semula
nitrogen dioksida dan gas (b) Determination of empirical
2. (b) (i) Chemical equation:
oksigen Persamaan kimia: formula of magnesium oxide
Penentuan formula empirik
– Physical state for both ZnCO3 + H2SO4 → ZnSO4
magnesium oksida
lead(II) nitrate and + CO2 + H2O
Ionic equation / Persamaan Procedures / Prosedur:
lead(II) oxide are solid ion:
– Clean 20 cm magnesium
while both nitrogen
ZnCO3 + 2H+ → Zn2+ + tape with sandpaper to
dioxide and oxygen are CO2 + H2O
remove oxide layer.
gas (ii) – Number of moles for Bersihkan 20 cm pita
Keadaan fizikal untuk
zinc carbonate magnesium dengan kertas pasir
kedua-dua plumbum(II) untuk menyingkirkan lapisan
nitrat dan plumbum(II) Bilangan mol zink
oksida ialah pepejal karbonat oksida.
manakala kedua-dua gas
nitrogen dioksida dan gas = 20 – Weigh an empty crucible
[65 + 12 + 3(16)]
with lid and record its mass.
Timbang mangkuk pijar kosong
oksigen ialah gas. = 0.16 moles
bersama penutupnya dan

Two quantitative aspects – Maximum mass of zinc catatkan jisimnya.
Dua aspek kuantitatif
sulphate formed – Roll the magnesium tape
– 2 moles of lead(II) Jisim maksimum zink
nitrate is decomposed into a loose coil, place it
sulfat yang terbentuk
to inside the crucible and
2 mol plumbum(II) nitrat
= 0.16 × [65 + 32 + weigh again. Record the
diuraikan kepada
4(16)] mass of the magnesium
– 2 moles of lead(II)
= 25.76 g tape and the crucible.
oxide, 4 moles of Gulungkan pita magnesium
(ii) – Calculation of volume
nitrogen dioxide and 1 tersebut menjadi gulungan
of carbon dioxide gas longgar, masukkan ke dalam
mole of oxygen mangkuk pijar dan timbang
2 mol plumbum(II) oksida, at STP. sekali lagi. Catatkan jisim pita
Pengiraan isi padu gas
4 mol gas nitrogen magnesium dan mangkuk pijar.
dioksida dan 1 mol gas karbon dioksida pada STP.
oksigen
= 0.16 × 22.4 – Place the crucible on a clay
(iii) – Brown gas is formed.
Gas berwarna perang = 3.584 dm3 pipe triangle and heat strongly.
terhasil. Letakkan mangkuk pijar tersebut
– Calculation of volume
di atas segi tiga tanah liat dan
of carbon dioxide at

room condition panaskan dengan kuat.

A5 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Chemistry  Form 4  Answers

– Lift the lid gently at intervals (ii) – Calculation of number – To study general trends in
of moles for 25 g of chemical changes of the
to allow oxygen to enter elements
magnesium oxide
for a complete combustion Pengiraan bilangan mol 25 g Untuk mengkaji perubahan sifat
kimia secara umum
of magnesium and then magnesium oksida
– To predict properties of an
close the lid immediately to = 25 element and its compounds
[24 + 16] based on its position in the
prevent magnesium oxide Periodic Table of Elements
= 0.625 mol
from escaping. Untuk meramalkan sifat-sifat unsur
Angkat penutup dengan – Calculation of maximum dan sebatiannya berdasarkan
kedudukan dalam Jadual Berkala
perlahan sekali-sekala untuk mass of magnesium Unsur
membenarkan gas oksigen
masuk bagi pembakaran lenskap chloride formed – To predict the position of
dan kemudian ditutup dengan Pengiraan jisim maksimum an unknown element in the
segera untuk menghalang magnesium klorida yang Periodic Table of Elements
magnesium oksida daripada terbentuk based on its properties
keluar.
= 0.625 × [24 + 2(35.5)] Untuk meramalkan kedudukan unsur
– Cool and weigh the crucible yang tidak diketahui dalam Jadual
= 59.375 g Berkala Unsur berdasarkan sifat-
at intervals during the sifatnya.
– Calculation of maximum
combustion until a constant – To understand the relationship
mass of water formed between elements from different
mass is obtained. Pengiraan jisim maksimum air groups in the Periodic Table of
Sejukkan dan timbang mangkuk yang terbentuk Elements

pijar sekali-sekali sepanjang = 0.625 × [2(1) + 16] Untuk memahami hubungan antara
pembakaran sehingga jisim unsur-unsur daripada kumpulan
malar diperoleh. = 11.25 g yang berlainan dalam Jadual Unsur
Berkala
– Record the final constant HOTS Challenge
[Any three answers / Mana-mana
mass. Percentage of nitrogen in urea tiga jawapan]
Catatkan jisim malar akhir. Peratusan nitrogen dalam urea
The Arrangement in the
[max 6 points] Periodic Table of Elements
Tabulation of results / Jadual keputusan: Susunan Unsur dalam Jadual Berkala
4.2 Unsur Moden
Mass of crucible + lid =ag = 28 × 100% = 46.67%
Jisim mangkuk pijar + 60 1. (a) 18
penutup (b) 7
2. group / kumpulan; period / kala
Mass of crucible + lid + Percentage of nitrogen in ammonium 3. – Electron arrangement of atom P
magnesium
Jisim mangkuk pijar + =bg sulphate is 2.8.8.2
penutup + magnesium Peratusan nitrogen dalam ammonium sulfat Susunan elektron atom P ialah

Mass of crucible + lid + = 28 × 100% 2.8.8.2
magnesium oxide 132 – Atom P is located in Group 2
Jisim mangkuk pijar +
penutup + magnesium =cg = 21.21% because it has two valence
oksida electrons.
The best fertiliser is urea. Atom P terletak di Kumpulan 2
Baja terbaik ialah urea. kerana ia mempunyai dua elektron
valens.
Urea has the higher percentage of – Atom P is located in Period 4
because it has four electron-
Calculation / Pengiraan: nitrogen. filled shells.
Urea mempunyai peratusan nitrogen yang Atom P terletak di Kala 4 kerana
Element Mg O tinggi. mempunyai empat petala berisi
Unsur (c – b) elektron.
(c – b) The Periodic
Mass (b – a) PTER Table of Elements in Group 18
Jisim (g) 16 4.3 Unsur dalam Kumpulan 18
CHA 4 Elements
Number y Jadual Berkala Unsur (a) Noble / inert gases
of moles (b – a) Gas adi / gas lengai
Bilangan 24 The Historical Development of (b) – Atom has achieved the most
mol the Periodic Table of Elements
4.1 Perkembangan Jadual Berkala Unsur stable duplet / octet electron
Simplest x arrangement.
ratio Atom telah mencapai susunan
Nisbah elektron duplet / oktet yang stabil.
teringkas 1. Antoine Lavoisier – f
Johann W. Dobereiner – d
– Empirical Formula = MgxOy John Newlands – b
Formula empirik = MgxOy Lothar Meyer – a
Dmitri Mendeleev – c
(i) Chemical equation: Henry Moseley – e
Persamaan kimia: 2. – To study general trends in
MgO + 2HCl → MgCl2 + H2O
Ionic equation / Persamaan ion: physical changes of the elements
MgO + 2H+ → Mg2+ + H2O Untuk mengkaji perubahan sifat fizik

secara umum

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. A6

Chemistry  Form 4  Answers 

– Atom does not receive, release Saiz molekul setiap unsur bertambah SPM Practice 4
apabila menuruni kumpulan.
or share electrons with other Paper 1
– Intermolecular force of attraction
elements. becomes stronger. 1. C 2. C 3. B 4. A 5. C
Atom tidak menerima, menderma 6. B 7. A 8. D 9. D 10. C
Daya tarikan antara molekul menjadi 11. D 12. B 13. A 14. A 15. A
atau berkongsi elektron dengan semakin kuat.
unsur-unsur yang lain. Paper 2
(c) Diagram 1.1 / Rajah 1.1 – Helium – More heat energy is needed
Diagram 1.2 / Rajah 1.2 – Neon to overcome the stronger

Elements in Group 1 intermolecular force of Section A / Bahagian A
4.4 Unsur dalam Kumpulan 1 1. (a) (i) A and B
attraction. A dan B
(a) Alkali metal / Logam alkali Lebih banyak tenaga diperlukan (ii) D
(iii) E
(b) – Potassium is more reactive than untuk mengatasi daya tarikan antara
molekul yang semakin kuat itu.
sodium.
Kalium adalah lebih reaktif daripada Elements in Period 3 (b) 2A(s) + 2H2O(l) → 2AOH(aq)
4.6 Unsur dalam Kala 3
natrium. + H2(g)
2A(p) + 2H2O(ce) → 2AOH(ak)
– Atomic size of potassium is 1. + H2(g)

bigger than sodium. Acidic Amphoteric Basic (c) (i) 2.8.1
Saiz atom kalium lebih besar (ii) Atom X is more reactive
oxide oxide oxide than atom A.
daripada natrium. Oksida asid Oksida Oksida bes
Atom X lebih reaktif daripada
– Electrostatic force of attraction amfoterik

between nucleus and electrons SO2, P4O10, Al2O3, PbO MgO, K2O, atom A.
(iii) – Atomic size of X is
becomes weaker. Cl2O7 N2O
Daya tarikan elektrostatik antara bigger than A.
2. (a) SO2, Al2O3, MgO Saiz atom X lebih besar
nukleus dan elekron semakin lemah. (b)
daripada A.
– Ability of potassium to release
– Electrostatic force of
the electron is higher than sodium.
Keupayaan kalium untuk Type attraction between

mendermakan elektron adalah lebih of Solubility in Solubility in nucleus and electron in
tinggi daripada natrium. X is weaker than A.
(c) (i) Water / Air oxide HNO3(aq) NaOH(aq) Daya tarikan elektrostatik
Jenis Keterlarutan Keterlarutan antara nukleus dengan
2Na(s) + 2H2O(l) → oksida
dalam HNO3(ak) dalam NaOH(ak)
2NaOH(aq) + H2(g)
2Na(p) + 2H2O(ce) → 2NaOH(ak) + MgO Soluble Insoluble elektron dalam X lebih
H2(g) Terlarut Tidak terlarut lemah berbanding A.
(ii) Oxygen / Oksigen – Atom X has higher

4Na(s) + O2(g) → 2Na2O(s) Al2O3 Soluble Soluble ability to release its
4Na(p) + O2(g) → 2Na2O(p) Terlarut Terlarut
(iii) Chlorine / Klorin valence electron than
SO2 Insoluble Soluble A.
2Na(s) + Cl2(g) → 2NaCl(s) Tidak terlarut Terlarut Atom X mempunyai
2Na(p) + Cl2(g) → 2NaCl(p) keupayaan yang lebih
(c) MgO – pH value higher than 7 tinggi untuk menderma
Elements in Group 17 Nilai pH lebih daripada 7 elektron valensnya
4.5 Unsur dalam Kumpulan 17 berbanding A.
SO2 – pH value lower than 7 2. (a) (i) X, Z
Nilai pH kurang daripada 7 (ii) 2X(s) + 2H2O(l) → 2XOH

1. Transition Elements (aq) + H2(g)
4.7 Unsur Peralihan 2X(p) + 2H2O(ce) → 2XOH(ak)
Chemical Physical
+ H2(g)
Element formula state Colour (a) Have more than one oxidation 2Z(s) + 2H2O(l) →
Warna
Unsur Formula Keadaan numbers 2ZOH(aq) + H2(g)
Mempunyai lebih daripada satu nombor 2Z(p) + 2H2O(ce) → 2ZOH(ak)
kimia fizik
pengoksidaan + H2(g)
Fluorine Pale yellow (b) – X and Z
Fluorin Kuning pudar (b) Can form coloured ions / X dan Z

Chlorine Cl2 Gas compounds – Both have the same number
Klorin Gas Boleh membentuk ion / sebatian

Bromine Br2 Liquid berwarna of valence electron.
Bromin Cecair
(c) Can form complex ions / Kedua-dua mempunyai bilangan

Iodine I2 Purplish – compounds elektron valens yang sama.
Iodin black Boleh membentuk ion / sebatian (c) (i) 4Z(s) + Y2(g) → 2Z2Y(s)
4Z(p) + Y2(g) → 2Z2Y(p)
Ungu–hitam kompleks
(ii) – Number of moles for
(d) Some transition elements can act
2. – Molecular size of each element Z
increases when going down the as catalysts Bilangan mol bagi Z
Beberapa unsur peralihan boleh
group. 1.95
bertindak sebagai mangkin = 39 = 0.05 mol

A7 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.