modul T4 MPV MPED

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

SIMBOL DAN BINAAN TRANSISTOR

TRANSISTOR BINAAN SIMBOL

Transistor
PNP

Transistor
NPN

Jadual 3.13: menunjukkan binaan dan simbol transistor.

KAEDAH MENENTUKAN JENIS TRANSISTOR NPN DAN PNP

TRANSISTOR JENIS PNP TRANSISTOR JENIS NPN

B
B

Kuar hitam pada kaki dasar (B) Kuar merah pada kaki dasar (B)

Rajah 3.24: Kaedah menentukan jenis transistor

• Nota
Jenis transistor ditentukan:
Transistor PNP - kuar merah pada kaki B
Transistor NPN - kuar hitam pada kaki B

___________________________________________________________________________________

138

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

MENENTUKAN ELEKTROD DASAR (B), PEMUNGUT (C), PENGELUAR (E)

Penentuan Elektrod Dasar (B) Menggunakan Meter Pelbagai
• NOTA – laraskan meter pelbagai ke julat ohm (X10) untuk mengukur rintangan

antara kaki transistor

123 123

1. Antara kaki 1 dan 2 2. Antara kaki 1 dan 3

Sambungkan kuar hitam (negatif) ke kaki 1 Sambungkan kuar hitam (negatif) ke kaki 1

dan kuar merah (positif) ke kaki 2. dan kuar merah (positif) ke kaki 3.

Kuar Kedudukan Bacaan Kuar Kedudukan Bacaan

Hitam 1 R rendah Hitam 1 ∞
Merah 2 Merah 3

123 123

3. Antara kaki 2 dan 3 4. Antara kaki 2 dan 1

Sambungkan kuar hitam (negatif) ke kaki 2 Sambungkan kuar hitam (negatif) ke kaki 2

dan kuar merah (positif) ke kaki 3. dan kuar merah (positif) ke kaki 1.

Kuar Kedudukan Bacaan Kuar Kedudukan Bacaan

Hitam 2 ∞ Hitam 2 ∞
Merah 3 Merah 1

123 123

5. Antara kaki 3 dan 1 6. Antara kaki 3 dan 2

Sambungkan kuar hitam (negatif) ke kaki 3 Sambungkan kuar hitam (negatif) ke kaki 3

dan kuar merah (positif) ke kaki 1. dan kuar merah (positif) ke kaki 2.

Kuar Kedudukan Bacaan Kuar Kedudukan Bacaan

Hitam 3 ∞ Hitam 3
Merah 1 Merah R rendah

2

____________________________________________________________________________________

139

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

Kesimpulan

Kuar Kuar Bacaan Keputusan Transistor
Merah Hitam Meter

2 1 R rendah • Elektrod dasar (Base) B
3 1 ∞ ditentukan oleh pengujian

yang mendapat nilai bacaan
3 2 ∞ yang rendah.

1 2 ∞ • Untuk transistor di atas
elektrod 2 adalah elektrod

1 3 ∞ dasar (base) - B

2 3 R rendah

Rajah 3.25: Penentuan elektrod dasar (B) transistor

Penentuan Elektrod Pengeluar (E) Dan Pemungut (C) Transistor
Menggunakan Meter Pelbagai

• NOTA – Laraskan meter pelbagai ke julat ohm (100kΩ / 10kΩ) untuk mengukur
rintangan antara kaki transistor.

1. Antara kaki 1 dan 3

Sambungkan kuar merah (positif) ke kaki 1

1 2 3 dan kuar hitam (negatif) ke kaki 3.

Kuar Kedudukan Bacaan

Hitam 3 ∞
Merah 1

2. Antara kaki 1 dan 3

Sambungkan kuar merah (positif) ke kaki 3

1 2 3 dan kuar hitam (negatif) ke kaki 1.

Kuar Kedudukan Bacaan

Hitam 1 1kΩ
Merah 3

Kesimpulan

Kuar Kuar Bacaan Keputusan Transistor
Merah Hitam Meter
• Pilih bacaan rintangan yang CE
13 ∞ lebih tinggi. B
1kΩ
31 • Kaki yang di sentuh oleh kuar
hitam adalah kaki pengeluar (E)

• kaki yang disentuh oleh kuar
merah adalah kaki pemungut(C)

Rajah 3.26: Penentuan elektrod pengeluar (E) dan pemungut (C)

___________________________________________________________________________________

140

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

JENIS-JENIS KEROSAKAN TRANSISTOR
1. Rosak terpintas:

Apabila nilai rintangan memberi bacaan 0 ohm pada tiga keadaan pengujian.
2. Rosak terbuka:

Apabila nilai rintangan memberi bacaan Ꝏ ohm pada tiga keadaan pengujian.

____________________________________________________________________________________

141

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

LATIHAN

1. Nyatakan dua fungsi transistor.
a) ___________________________________________________________________
b) ___________________________________________________________________

2. Nyatakan dua fungsi transistor.
a) ___________________________________________________________________
b) ___________________________________________________________________

3. Lakarkan simbol transistor NPN dan PNP.

a) Simbol Transistor NPN b) Simbol Transistor PNP
4. Nyatakan dua jenis kerosakan transistor.

Jenis kerosakan transistor

a) b)

___________________________________________________________________________________

142

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

TUGASAN 1

BAHAN DAN PERALATAN
Meter pelbagai dan transistor.
TUGASAN
1. Menguji dan menentukan elektod transistor menggunakan meter pelbagai.
2. Menguji kerosakan transistor menggunakan meter pelbagai.
LANGKAH KERJA
1. Sambungkan kuar merah pada terminal positif dan kuar hitam pada terminal negatif.
2. Setkan Meter Pelbagai pada julat Ohm (X10).
3. Pintaskan kedua-dua kuar merah dan hitam bagi tujuan pelarasan sifar rintangan.

Rajah 3.27 : Penentuan elektrod transistor
4. Buat Ujian Penentuan Elektrod Dasar (B) Transistor.

Sentuh kuar Meter Pelbagai pada kedudukan seperti Rajah 3.27. Catatkan bacaan pada
Jadual 3.14.

____________________________________________________________________________________

143

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

PEMERHATIAN Kaki Kuar Bacaan
Ujian 1 Hitam
2 Merah
1 1 Hitam
3 Merah

Ujian Kaki Kuar Bacaan
2 2 Hitam
1 Merah
2 Hitam
3 Merah

Ujian Kaki Kuar Bacaan
3 3 Hitam
1 Merah
3 Hitam
2 Merah

Jadual 3.14 : Keputusan pemerhatian

KEPUTUSAN UJIAN

Kuar Merah Kuar Hitam Bacaan Meter Keputusan

21 • Labelkan kaki dasar (B)
31 berdasarkan keputusan ujian yang
32 anda perolehi

12

13

23

Jadual 3.15: Keputusan ujian

___________________________________________________________________________________

144

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

Rajah 3.28 : Penentuan elektrod transistor

5. Buat Ujian Penentuan Elektrod Pengeluar (E) Dan Pemungut (C) Transistor.
Catatkan bacaan pada Jadual 6.1(d).

PEMERHATIAN Kaki Kuar Bacaan
Ujian

1

Jadual 3.16: Keputusan pemerhatian

KEPUTUSAN UJIAN

Kuar Merah Kuar Hitam Bacaan Meter Keputusan

• labelkan kaki dasar (B),
pemungut (C), dan Pengeluar (E)
berdasarkan keputusan ujian
yang anda perolehi

Jadual 3.17: Keputusan ujian

____________________________________________________________________________________

145

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

6. Ulangi langkah 2 dan 3 untuk menguji transistor yang rosak.
Catatkan bacaan pada Jadual 3.18.

PEMERHATIAN

Ujian Kaki Kuar Bacaan meter pelbagai Keputusan

Merah dan hitam 0 = terpintas
1 1 dan 2 ∞ = terbuka
R = baik
Hitam dan merah

Ujian Kaki Kuar Bacaan meter pelbagai Keputusan

Merah dan hitam 0 = terpintas
2 1 dan 3 ∞ = terbuka
R = baik
Hitam dan merah

Ujian Kaki Kuar Bacaan meter pelbagai Keputusan

Merah dan hitam 0 = terpintas
3 2 dan 3 ∞ = terbuka
R = baik
Hitam dan merah

Jadual 3.18: Keputusan pemerhatian

___________________________________________________________________________________

146

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

PERBINCANGAN
1. Nyatakan dua langkah keselamatan semasa menguji transistor.

a) ___________________________________________________________________
b) ___________________________________________________________________
2. Nyatakan dua nilai murni yang diamalkan.
a) ___________________________________________________________________
b) ___________________________________________________________________
3. Gambar menggunakan meter pelbagai untuk menguji transistor.

____________________________________________________________________________________

147

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

PENILAIAN

NAMA MURID
NO. KAD PENGENALAN

NAMA SEKOLAH TAHUN
TINGKATAN

NO. MODUL / UNIT 3.6
TAJUK MENGENAL DAN MENGUJI TRANSISTOR

BIL PERKARA YANG DINILAI KOMPETEN CATATAN
YA BELUM
1. Menyatakan fungsi transistor.
2. Melakar simbol transistor. KOMPETEN BELUM
3. Mengenal pasti jenis transistor. KOMPETEN
4. Mengenal pasti elektrod transistor.
5. Mengesan dua jenis kerosakan

transistor.
6. Mengamalkan langkah-langkah

keselamatan dan nilai-nilai murni.

KEPUTUSAN

TARIKH

NAMA GURU Tandatangan & Tarikh
DISAHKAN OLEH Tandatangan & Tarikh

___________________________________________________________________________________

148

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

UNIT MENGENAL DAN MENGUJI
3.7 GEGANTI

OBJEKTIF KHUSUS

Pada akhir pembelajaran ini murid boleh:

1. Menyatakan fungsi utama geganti.
2. Melakar simbol geganti.
3. Mengenal pasti dua tamatan gegelung dan tiga tamatan sesentuh.
4. Menguji geganti pada tamatan gegelung dan tamatan sesentuh menggunakan meter

pelbagai.
5. Menentukan kerosakan geganti.
6. Mengamalkan langkah-langkah keselamatan.

____________________________________________________________________________________

149

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

KANDUNGAN / FAKTA

GEGANTI
Geganti ialah suis yang dikawal secara elektronik dan menggunakan prinsip elektromagnet.
Geganti terdiri daripada sebuah gegelung dan satu sesentuh sepunya.

Rajah 3.29: Bentuk fizikal geganti
FUNGSI GEGANTI
Geganti berfungsi sebagai suis kawalan litar berarus tinggi
SIMBOL GEGANTI

Rajah 3.7 (b) Tamatan dan simbol geganti
Rajah 3.30: Simbol geganti

___________________________________________________________________________________

150

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

MENGUJI KETERUSAN TAMATAN GEGELUNG

Pengujian perlu dilakukan pada geganti bagi menentukan geganti dalam keadaan baik.
Rajah 3.31 menunjukkan gambar rajah pengujian pada tamatan geganti.

Rajah 3.31: Pengujian tamatan geganti

Apabila pengujian dilakukan pada komponen geganti, bacaan bagi geganti yang baik adalah
seperti dalam jadual di bawah:

Kedudukan kuar Bacaan rintangan Keputusan
pada tamatan

1 dan 3 50 ohm hingga 150 ohm 1 dan 3 ialah tamatan gegelung

2 dan 4 0 ohm Tamatan 4 ialah sesentuh lazim tutup (NC)
2 dan 5 Ꝏ Tamatan 5 ialah sesentuh lazim buka (NO)

Jadual 3.19: Keputusan pengujian gegelung

JENIS-JENIS KEROSAKAN GEGANTI

1. Terpintas:
Apabila bacaan tamatan gelung pada nilai 0 ohm
atau tamatan sesentuh NO pada nilai 0 ohm

2. Terbuka:
Apabila bacaan tamatan gelung pada nilai ∞
atau tamatan sesentuh NC pada nilai ∞

____________________________________________________________________________________

151

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

LATIHAN

1. Nyatakan fungsi geganti.
________________________________________________________________________

2. Lakarkan simbol geganti.

3. Labelkan tamatan gegelung dan tamatan sesentuh pada geganti.

___________________________________________________________________________________

152

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

TUGASAN

BAHAN DAN PERALATAN
Meter pelbagai, geganti.

TUGASAN
1. Menguji keterusan tamatan menggunakan meter pelbagai.
2. Menentukan kerosakan geganti menggunakan meter pelbagai.

LANGKAH KERJA
1. Pasangkan kuar merah pada terminal positif dan kuar hitam pada terminal negatif meter

pelbagai.
2. Setkan meter pelbagai pada julat Ohm (X 10).
3. Pintaskan kedua-dua kuar merah dan hitam bagi tujuan pelarasan sifar rintangan.

4. Uji keterusan gegelung geganti pada kaki 1 dan 3 . Catatkan pada Jadual 7.2

Kedudukan Kuar Pada Kaki Nilai (Ω) Baik/Rosak

1 dan 3

Jadual 3.20: Pengujian geganti

5. Uji sesentuh geganti samada NO atau NC pada Kaki 2 dan 4 kemudian Kaki 2 dan 5.
Catatkan pada Jadual 7.3

Kedudukan Kuar Pada Kaki Nilai (Ω) Lazim tertutup(NC) /
Lazim terbuka (NO)

2 dan 4

2 dan 5

Jadual 3.21: Penentuan tamatan geganti

____________________________________________________________________________________

153

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

6. Ulangi langkah 4 dan 5 untuk menguji kerosakan geganti. Catatkan pada Jadual 3.22.

Kedudukan Kuar Nilai (Ω) Baik/Rosak
Pada Kaki

1 dan 3

2 dan 4

2 dan 5

Jadual 3.22: Jadual kerosakan geganti

PERBINCANGAN
1. Nyatakan dua langkah keselamatan semasa menguji geganti.

a) ___________________________________________________________________
b) ___________________________________________________________________

2. Nyatakan dua nilai murni yang diamalkan.
a) ___________________________________________________________________
b) ___________________________________________________________________

3. Gambar menggunakan meter pelbagai untuk menguji geganti.

___________________________________________________________________________________

154

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

PENILAIAN

NAMA MURID
NO. KAD PENGENALAN

NAMA SEKOLAH TAHUN
TINGKATAN

NO. MODUL / UNIT 3.7
TAJUK MENGENAL DAN MENGUJI GEGANTI

BIL PERKARA YANG DINILAI KOMPETEN CATATAN
YA BELUM
1. Menyatakan fungsi utama geganti.
2. Melakarkan simbol geganti. KOMPETEN BELUM
3. Menentukan lima tamatan geganti. KOMPETEN
4. Menentukan jenis tamatan geganti.
5. Menentukan kerosakan geganti.
6. Mengamalkan langkah-langkah

keselamatan dan nilai-nilai murni.

KEPUTUSAN

TARIKH

NAMA GURU Tandatangan & Tarikh
DISAHKAN OLEH Tandatangan & Tarikh

____________________________________________________________________________________

155

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

KEPUTUSAN STANDARD PRESTASI

STANDARD PRESTASI KOMPETEN
YA BELUM
TAHAP TAFSIRAN

Menyatakan fungsi dan penggunaan perintang, kapasitor,
1 pengubah, fius, diod separuh pengalir, transistor dan

geganti.

• Menerangkan jenis perintang, kapasitor, pengubah, fius,
2 diod separuh pengalir dan transistor.

• Menerangkan spesifikasi kapasitor dan pengubah.

• Melukis simbol perintang, kapasitor, pengubah, fius,
3 diod separuh pengalir, transistor dan geganti.

• Melukis rajah binaan pengubah, diod separuh pengalir
dan transistor.

• Membanding pincang konsep, pincang hadapan dan
pincang balikan untuk menentukan elektrod diod
separuh pengalir dengan mengikut prosedur.

• Membandingkan rupa bentuk dan binaan perintang
4 tetap dengan mengikut prosedur.

• Menentuukur elektrod transistor dan tamatan geganti
menggunakan meter pelbagai dengan mengikut
prosedur.

• Menjelaskan dengan gambar rajah tamatan dan
sesentuh geganti dengan mengikut prosedur.

• Mengukur nilai perintang dan pengubah menggunakan
meter pelbagai dengan mengikut prosedur dan bersikap
positif.

5 • Mengukur nilai kapasitor menggunakan penguji
kapasitor dengan mengikut prosedur dan bersikap
positif.

• Mengesahkan elektrod transistor menggunakan meter
pelbagai dengan mengikut prosedur dan bersikap positif.

Mentafsir jenis kerosakan perintang, kapasitor, pengubah,
6 fius, diod separuh pengalir, transistor dan geganti secara

rasional dan boleh diteladani.

KEPUTUSAN TAHAP
NAMA GURU Tandatangan & Tarikh
DISAHKAN OLEH Tandatangan & Tarikh

___________________________________________________________________________________

156

MODUL

4

LITAR
BEKALAN

KUASA

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

MODUL LITAR BEKALAN
KUASA
4

PENDAHULUAN

Modul ini memberikan pendedahan dan pengetahuan kepada murid berkaitan dengan litar
bekalan kuasa arus ulang-alik (AU) dan litar bekalan kuasa arus terus (AT). Murid juga akan
diberikan kemahiran membina kord penyambung tambahan dan pengatur voltan AT.

OBJEKTIF UMUM

Modul ini membolehkan murid:
1. Menyatakan sumber bekalan kuasa AU dan AT.
2. Mengenal pasti sambungan blok panel bekalan kuasa AU.
3. Melakar sistem agihan bekalan kuasa AU satu fasa dan tiga fasa dan menyenaraikan

perbezaannya.
4. Melakar penyambungan litar pengatur voltan AT.
5. Membina kord penyambung tambahan dan pengatur voltan AT.

____________________________________________________________________________________

157

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

SKOP KANDUNGAN DAN PEMBELAJARAN

Skop Modul Pembelajaran bagi modul ini terdiri daripada:

STANDARD STANDARD PEMBELAJARAN UNIT PEMBELAJARAN
KANDUNGAN

4.1 Litar Bekalan 4.1.1 Menyatakan sumber bekalan 4.1 Mendawai litar bekalan
Kuasa Arus
Ulang-Alik kuasa arus ulang-alik (AU). kuasa AU
(AU)
4.1.2 Mengenal pasti sambungan blok
4.2 Litar Bekalan
Kuasa Arus panel bekalan kuasa arus ulang-
Terus (AT)
alik (AU).

4.1.3 Melakarkan sistem agihan bekalan

kuasa arus ulang-alik satu fasa

dan tiga fasa kepada pengguna.

4.1.4 Membezakan sistem bekalan

kuasa satu fasa dan tiga fasa.

4.1.5 Memasang projek sambungan

kord penyambung tambahan

dengan kemas sehingga berfungsi.

4.2.1 Menyatakan sumber bekalan 4.2 Memasang litar
kuasa arus terus (AT). bekalan kuasa AT

4.2.2 Mengenal pasti sambungan litar
bekalan kuasa pengatur voltan.

4.2.3 Menaksir litar bekalan kuasa
pengatur voltan.

4.2.4 Memasang litar bekalan kuasa
pengatur voltan sehingga
berfungsi.

___________________________________________________________________________________

158

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

UNIT MENDAWAI LITAR BEKALAN KUASA
4.1 ARUS ULANG ALIK (AU)

OBJEKTIF KHUSUS

Pada akhir pembelajaran ini murid boleh :

1. Menyatakan tiga peringkat sumber bekalan kuasa AU di Malaysia.
2. Menyatakan enam komponen utama blok panel bekalan kuasa AU.
3. Melakar sistem pengagihan bekalan kuasa AU satu fasa dan tiga fasa dari tiang elektrik ke

rumah kediaman.
4. Menyenaraikan tiga ciri sistem bekalan satu fasa dan tiga fasa.
5. Melakar penyambungan litar daripada palam ke soket alir keluar bagi kord penyambung

tambahan.
6. Membina kord penyambung tambahan berkembar.
7. Membuat pengujian keterusan pendawaian kord penyambung tambahan menggunakan

meter pelbagai.
8. Membuat pengujian kefungsian kord penyambung tambahan menggunakan pena ujian dan

penguji soket.
9. Mengamalkan langkah-langkah keselamatan.

____________________________________________________________________________________

159

Modul PembelajaranPENGHANTARAN PENJANAAN
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

KANDUNGAN / FAKTA

SUMBER BEKALAN KUASA AU
Sistem bekalan kuasa arus ulang-alik (AU) adalah satu sistem perhubungan untuk menghantar
kuasa elektrik kepada pengguna, seperti perindustrian, perumahan dan lain-lain. Sistem bekalan
kuasa AU yang dihantar kepada pengguna perlu melalui tiga peringkat iaitu penjanaan,
penghantaran dan pengagihan.

11kV

Stesen Janakuasa Elektrik

11kV / 275kV 275kV / 132kV

Sistem Grid Nasional

Pencawang Pencawang Pencawang
Pembahagian Pembahagian Masuk Utama
33kV / 415V 33kV / 11kV 132kV / 33kV

PENGAGIHAN Industri Ringan

Industri Berat

240V 415V
Kawasan Perumahan
Bandar

Rajah 4.1: Sistem bekalan kuasa AU di Malaysia

___________________________________________________________________________________

160

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

SAMBUNGAN BLOK PANEL BEKALAN KUASA AU

Fius Meter Suis dan
Perkhidmatan Kilowatt Fius Utama

Jam Litar
Kecil
M Akhir

Kotak Penghubung Pemutus Pemutus Litar
simpang Neutral Litar Arus Miniatur (MCB)

Baki
(RCCB)

Rajah 4.2: Litar skematik alat kawalan dan perlindungan pendawaian elektrik rumah kediaman

Berikut ialah alat kawalan dan perlindungan dalam panel bekalan kuasa AU:

Fius Perkhidmatan Penghubung Neutral Meter Kilowatt Jam

Suis dan Fius Utama Pemutus Litar Arus Baki Pemutus Litar Miniatur

Rajah 4.3: Alat kawalan dan perlindungan pendawaian elektrik rumah kediaman

____________________________________________________________________________________

161

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

Blok panel bekalan kuasa AU terbahagi kepada dua bahagian, iaitu

i) Alat kawalan dan perlindungan yang berada di dalam rumah (hak milik pengguna)
ii) Alat kawalan dan perlindungan yang berada di luar rumah (hak milik pembekal kuasa,

contoh; TNB).

HAK MILIK PEMBEKAL KUASA (DI LUAR RUMAH) Bekalan Fius
Kuasa Perkhidmatan
240VAU

Penghubung N FIUS 328901
Neutral 60A
METER KILOWATT JAM

Ke Litar Kecil Akhir

`HAK MILIK PENGGUNA (DI DALAM RUMAH) T

MCB MCB MCB MCB RCCB SUIS UTAMA
32A 20A 16A 6A 40A 100mA 32A

EN

Kotak Fius
Agihan Satu

Fasa

Rajah 4.4: Pendawaian alat kawalan dan perlindungan pendawaian elektrik
rumah kediaman

___________________________________________________________________________________

162

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

SISTEM AGIHAN BEKALAN KUASA AU TIGA FASA (3Ø) DAN SATU FASA (1Ø)

Daripada

Sistem

Grid PENGUBAH

KUASA

PERENDAH

11kV / 415V

PENCAWANG

Rumah D
Bekalan 3 fasa 415VAC

Talian L Fasa Merah (R)
Talian L Fasa Kuning (Y)
Talian L Fasa Biru (B)
Talian Neutral, N

Rumah A
Bekalan 1Ø 240V AU
(Fasa Merah)

Rumah B Rumah C
Bekalan 1Ø 240V AU Bekalan 1Ø 240V AU
(Fasa Kuning) (Fasa Biru)

Rajah 4.5: Sistem agihan bekalan kuasa AU 3Ø dan 1Ø ke rumah kediaman

Terdapat beberapa perbezaan antara bekalan kuasa 1Ø dengan 3Ø, iaitu:

Sistem 1Ø Sistem 3Ø

Mempunyai satu punca hidup Mempunyai tiga punca hidup
(Fasa Merah atau Fasa Kuning atau Fasa (Fasa Merah, Fasa Kuning dan Fasa Biru)

Biru) dan satu punca Neutral dan satu punca Neutral
Voltan 240V AU
Voltan 415V AU
Biasanya dibekalkan ke rumah kediaman
Biasanya dibekalkan ke kawasan industri
dan komersial

Jadual 4.1: Perbezaan antara sistem bekalan kuasa 1Ø dengan 3Ø

____________________________________________________________________________________

163

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

PROJEK SAMBUNGAN KORD PENYAMBUNG TAMBAHAN

Kord penyambung tambahan dibina bagi memperbanyak keluaran soket alir keluar. Pemasangan
perlu dibuat dengan betul, kemas dan teliti bagi mengelakkan berlaku litar pintas atau
kemalangan. Lakaran susunan dan sambungan pendawaian kord penyambung tambahan
berkembar adalah seperti berikut:

Palam 3 pin 13A Soket Alir Soket Alir
(Pandangan Belakang) Keluar 1 Keluar 2
(Pandangan (Pandangan
Hadapan) Hadapan)

E E E
LN NL NL

Rajah 4.6: Susunan dan sambungan pendawaian
kord penyambung tambahan berkembar

Rajah 4.7: Kord penyambung tambahan berkembar yang telah siap

___________________________________________________________________________________

164

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

LATIHAN

1. Nyatakan tiga peringkat sumber bekalan kuasa AU.
a) _____________________________________________________________
b) _____________________________________________________________
c) _____________________________________________________________

2. Lengkapkan komponen blok panel bekalan kuasa AU di bawah.

Kotak Simpang

328901

60A

Ke Litar Kecil Akhir

T 32A

32A 20A 16A 6A 40A 100mA

____________________________________________________________________________________

165

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Lakarkan sistem agihan bekalan kuasa AU 3Ø dan 1Ø kepada blok pengguna A,
pengguna B dan pengguna C.

PENGUBAH R
KUASA Y
B
PERENDAH
11kV / 415V .
PENCAWANG

Pengguna A Pengguna B Pengguna C Pengguna D

Bekalan 3Ø Bekalan 1Ø Bekalan 1Ø Bekalan 1Ø

415V AU 240V AU 240V AU 240V AU
(Fasa Merah) (Fasa Kuning) (Fasa Biru)

4. Bandingkan sistem bekalan kuasa 1Ø dan 3Ø pada jadual di bawah.

Ciri-Ciri Sistem 1Ø Sistem 3Ø

Bilangan kabel
Nilai Voltan

Jenis Pengguna

5. Lakarkan penyambungan kord penyambung tambahan bagi dua soket alir keluar.

Palam 3 pin Soker Alir Soker Alir
Keluar 1 Keluar 2

___________________________________________________________________________________

166

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

TUGASAN

BAHAN DAN PERALATAN KUANTITI BIL PERALATAN
1 unit 1 Playar gabung
BIL KOMPONEN/BAHAN 2 unit 2 Pemotong sisi
1 Palam 3 pin 1 unit 3 Pemutar skru mata Philips
2 Soket alir keluar 13A 4 Pena ujian.
3 Tapak PVK soket alir keluar secukupnya 5 Penguji soket
4 Kabel PVK 3 teras secukupnya
5 Kabel PVK 2.5mm2 (merah) secukupnya
6 Kabel PVK 2.5mm2 (biru) secukupnya
7 Kabel PVK 2.5mm2 (hijau)

TUGASAN

1. Membezakan kod warna kabel mudah lentur.
2. Membuat penyambungan kabel mudah lentur pada soket alir keluar 13A.
3. Membuat penyambungan kabel mudah lentur pada palam 3 pin.
4. Membuat pengujian keterusan dan kefungsian kord penyambung tambahan.

LANGKAH KERJA

1. Sediakan peralatan yang betul.
2. Potong kabel mudah lentur mengikut saiz panjang yang dikehendaki.
3. Tebuk lubang pada sisi tapak PVK, bersaiz diameter kabel 3 teras.
4. Buang penebat pada kedua-dua hujung kabel 3 teras dan 1 teras (biru, merah dan hijau).
5. Gabungkan kabel 3 teras dengan 1 teras mengikut padanan warna yang betul bagi

penyambungan soket alir keluar 1 (SAK1).
6. Sambungkan gabungan kabel 3 teras dan 1 teras pada SAK1.
7. Sambungkan hujung kabel 1 teras yang satu lagi dengan soket alir keluar 2 (SAK2).
8. Sambungkan hujung kabel 3 teras yang satu lagi pada palam 3 pin 13A.
9. Pasangkan skru palam 3 pin, skru SAK1 dan SAK2.
10. Uji keterusan dan kefungsian litar.

____________________________________________________________________________________

167

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

PEMERHATIAN

a) Menguji keterusan penyambungan kabel pendawaian kord penyambung tambahan.
Arahan: Lakarkan kedudukan jarum meter pelbagai.

Tamatan Kedudukan Jarum Tamatan Kedudukan Jarum
Meter Pelbagai Meter Pelbagai

E1 – E2 E2 – E3

L1 – L2 L2 – L3

N1 – N2 N2 – N3

b) Menguji kefungsian soket alir keluar menggunakan pena ujian.
Arahan: Tandakan (√) pada pemerhatian yang menunjukkan mentol neon pena ujian

menyala.

Soket alir Kedudukan Pemerhatian pada mentol neon pena ujian
keluar 13A suis soket Tamatan L Tamatan N Tamatan E

SAK1 ON
OFF
SAK2 ON
OFF

___________________________________________________________________________________

168

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

c) Menguji kefungsian soket alir keluar menggunakan penguji soket.
Arahan: Lakarkan pemerhatian paparan penguji soket pada ruang di bawah.

SAK1 SAK2

KESIMPULAN
Daripada hasil pengujian (a), (b) dan (c), didapati kord penyambung tambahan yang dibuat
adalah dalam keadaan

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

169

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

PERBINCANGAN
1. Nyatakan dua langkah keselamatan semasa membuat pendawaian kord penyambung

tambahan itu.
a) ________________________________________________________________
b) ________________________________________________________________
2. Nyatakan dua nilai murni yang dilakukan semasa membuat pendawaian kord penyambung
tambahan itu.
a) ________________________________________________________________
b) ________________________________________________________________
3. Gambar projek kord penyambung tambahan yang telah siap.

___________________________________________________________________________________

170

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

PENILAIAN

NAMA MURID
NO. KAD PENGENALAN

NAMA SEKOLAH TAHUN
TINGKATAN

NO. MODUL / UNIT 4.1
TAJUK MENDAWAI LITAR BEKALAN KUASA AU

BIL PERKARA YANG DINILAI KOMPETEN CATATAN
YA BELUM
1. Menyatakan sumber bekalan kuasa AU.
2. Menyatakan komponen blok panel KOMPETEN BELUM
KOMPETEN
bekalan kuasa AU.
3. Melakar agihan bekalan kuasa AU satu

fasa dan tiga fasa.
4. Membezakan sistem bekalan kuasa satu

fasa dan tiga fasa.
5. Membuat pendawaian kord penyambung

tambahan.
6. Membuat pengujian kefungsian

menggunakan pena ujian pada kord
penyambung tambahan.
7. Membuat pengujian kefungsian
menggunakan penguji soket pada kord
penyambung tambahan
8. Mengamalkan langkah-langkah
keselamatan dan nilai-nilai murni.

KEPUTUSAN

TARIKH

NAMA GURU Tandatangan & Tarikh

DISAHKAN OLEH Tandatangan & Tarikh

____________________________________________________________________________________

171

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

UNIT MEMASANG LITAR BEKALAN KUASA
4.2 ARUS TERUS (AT)

OBJEKTIF KHUSUS

Pada akhir pembelajaran ini murid boleh:

1. Menyatakan tiga jenis sel kering yang terdapat di pasaran.
2. Melakar penyambungan litar bekalan kuasa pengatur voltan AT.
3. Menterjemah litar skematik bekalan kuasa pengatur voltan AT.
4. Menyusun dan memateri komponen litar pengatur voltan AT di atas papan litar.
5. Membina litar bekalan kuasa pengatur voltan AT.
6. Membuat pengujian keterusan pendawaian litar bekalan kuasa pengatur voltan AT

menggunakan meter pelbagai.
7. Mengukur voltan AU pada masukan litar bekalan kuasa pengatur voltan AT menggunakan

meter pelbagai.
8. Mengukur voltan AT pada masukan litar bekalan kuasa pengatur voltan AT menggunakan

meter pelbagai.
9. Mengamalkan langkah-langkah keselamatan.

___________________________________________________________________________________

172

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

KANDUNGAN / FAKTA

SUMBER BEKALAN KUASA ARUS TERUS (AT)
Bekalan kuasa AT ialah bekalan kuasa yang sentiasa memberikan voltan malar dan tetap.
Secara umumnya, ia diperolehi daripada bateri atau juga dikenali sebagai sel. Sel menyimpan
tenaga kimia yang boleh diubah menjadi tenaga elektrik. Sel dikelaskan kepada dua kategori iaitu
sel kering dan sel basah.

Bekalan Kuasa AT

Sel Kering Sel Basah

Elektrolit dalam Elektrolit dalam
bentuk lembapan bentuk cecair

Sel Zink Sel Alkali Sel Nikel Sel Litium Sel Merkuri
Karbon Kadmium

Rajah 4.8 : Bekalan kuasa AT

____________________________________________________________________________________

173

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

LITAR BEKALAN KUASA PENGATUR VOLTAN AT

Bekalan kuasa AT juga boleh diperoleh daripada Litar Pengatur Voltan. Litar Pengatur Voltan
adalah litar elektronik yang menukarkan voltan 240V AU kepada voltan keluaran AT yang tetap
dan malar.
Gambar rajah di bawah menunjukkan satu litar skematik Bekalan Kuasa Pengatur Voltan yang
boleh menghasilkan voltan AT 9V atau 12V yang stabil. Suis gelongsor S1 berfungsi untuk
memilih voltan keluaran sama ada 9V atau 12V.

240V T 6V
D1
MASUKAN D2
VOLTAN 0 I IC 7809 O
D3
AU D4 G +
6V R1
0
R2

+ + KELUARAN
- C1
S1 - C2 VOLTAN
A
Com 12V AT
9V
DZ B -
LED

Rajah 4.9: Litar skematik Litar Bekalan Kuasa Pengatur Voltan keluaran 9V/12V

KOMPONEN NILAI Rajah 4.10: IC 7809 dan sirip penyejuk
Pengubah, T 240V : 6V-0-6V
Perintang R1, R2 1kΩ
Diod D1 D2 D3 D4 IN4001
Kapasitor C1 1000µF
Kapasitor C2 4.7 µF
Diod Zener DZ 3V / 3.3V
IC Pengatur 7809
S1 Suis gelongsor

Jadual 4.2: Komponen litar bekalan kuasa pengatur voltan AT

Penetapan pilihan pada suis gelongsor untuk menghasilkan voltan keluaran 9V atau 12V:
Com - A Com - B

Kedudukan tombol A Com
suis S1 Com B

Keluaran Voltan AT 12 V 9V

___________________________________________________________________________________

174

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

MENTERJEMAH LITAR BEKALAN KUASA PENGATUR VOLTAN AT

Lakaran susunan dan sambungan litar bekalan kuasa pengatur voltan itu dapat diterjemah seperti
berikut:

Palam Fius Suis Pengubah
3A Togel 240V : 6V-0-6V

A

B

Bongkah
Penyambung

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

A ooooooooooooooooooooooooooooooo

B ooooooooooooooooooooooooooooooo Tamatan
C ooooooooooooooooooooooooooooooo Keluaran
D o o oooooooooooooooooooooooo
E oooo o ooooooooooo o oooooooooo (+)

F o o D1 o D2 o o o o o o o o o o oO oo oooo
oG ooo
G oooo o ooooooooo o o oo

H oooo o ooooo oo o oI R1 R2 o Voltan
Keluaran
I ooo o oooo oo o o o o ooo 9V AT /
oo ooo 12V AT
J ooo o o oooo o J3 o o o o ooo
ooo
K o o o D3 o D3 o o oo ooooo

L ooo o o o o oooo o oo
o o o o o o oC1o o o o
M O

N ooo oooo o ooooooo O LED
O ooo C2 o o o o
P ooo J1 o o o J2 o Do Z o o o o o o O S1 o
ooooo
ooooo o oooooo o ooo

Q ooo ooooo o oooooo ooooo oo oo

R ooooooooooooooooooooooooooooooo

S o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o Tamatan
T o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o Keluaran
U ooooooooooooooooooooooooooooooo
(-)

Rajah 4.11: Susunan dan penyambungan komponen pada papan litar
dan tamatan-tamatan komponen lain

Nota penting:
Suis “rocker” juga boleh digunakan bagi menggantikan suis togel.

____________________________________________________________________________________

175

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

LATIHAN

1. Nyatakan tiga jenis sel kering yang terdapat di pasaran.
a) ________________________________________________________________
b) ________________________________________________________________
c) ________________________________________________________________

2. Lakarkan litar skematik Bekalan Kuasa Pengatur Voltan.

___________________________________________________________________________________

176

Modul Pembelajaran 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
Menservis Peralatan Elektrik Domestik A
B
_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________ C
D
3. Lakarkan penyambungan komponen dengan merujuk litar skematik (Soalan 2). E
F
oooooooooooooooooooooooooo G
oooooooooooooooooooooooooo H
oooooooooooooooooooooooooo I
oooooooooooooooooooooooooo J
oooooooooooooooooooooooooo K
oooooooooooooooooooooooooo L
oooooooooooooooooooooooooo M
oooooooooooooooooooooooooo N
oooooooooooooooooooooooooo O
oooooooooooooooooooooooooo P
oooooooooooooooooooooooooo Q
oooooooooooooooooooooooooo R
oooooooooooooooooooooooooo S
oooooooooooooooooooooooooo T
oooooooooooooooooooooooooo U
oooooooooooooooooooooooooo V
oooooooooooooooooooooooooo W
oooooooooooooooooooooooooo X
oooooooooooooooooooooooooo Y
oooooooooooooooooooooooooo Z
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo
oooooooooooooooooooooooooo

____________________________________________________________________________________

177

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

TUGASAN

BAHAN DAN PERALATAN Kuantiti Bil Peralatan
1 unit 1 Pemotong sisi
Bil Komponen/Bahan 2 unit 2 Playar muncung tirus
1 Pengubah 240V : 6V-0-6V 4 unit 3 Pemateri
2 Perintang 1kΩ 1 unit 4 Timah pemateri
3 IN4001 1 unit 5 Pemegang pemateri
4 Kapasitor C1 (1000µF) 1 unit 6 Pemegang papan litar
5 Kapasitor C2 (4.7 µF) 1 unit 7 Fluks
6 Diod Zener DZ (3V / 3.3V) 1 unit 8 Pemutar skru
7 IC Pengatur 7809 1 unit 9 Penjalur wayar
8 Sirip penyejuk IC 7809 1 unit 10 Meter pelbagai
9 Suis gelongsor
10 LED secukupnya
11 Wayar pelompat 1 unit
12 Fius 3A 1 unit
13 Perumah fius 1 unit
14 Suis togel 1 unit
15 Keluaran hitam 1 unit
16 Keluaran merah 1 unit
17 Papan litar 1 unit
18 Kotak perumah
19 Kabel PVK teras berkembar secukupnya
20 Palam 3 pin 13A 1 unit

TUGASAN

1. Membuat penyambungan litar bekalan kuasa pengatur voltan AT.
2. Membuat pengujian kefungsian litar pengatur voltan AT.

LANGKAH KERJA

1. Sediakan bahan dan alatan yang betul.
2. Potong papan litar mengikut saiz kotak perumah yang akan digunakan.
3. Bentukkan kaki komponen supaya sepadan dengan papan litar.
4. Pasang komponen berpandukan lukisan skematik atau lukisan bergambar.
5. Semak semula kedudukan komponen.
6. Pateri kaki komponen pada papan litar sambungan tamatan komponen.
7. Potong kaki komponen yang berlebihan dengan kemas.
8. Pasang palam 3 pin.
9. Lengkapkan pemasangan semua komponen pada kotak perumah.
10. Uji kefungsian litar.

___________________________________________________________________________________

178

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

PEMERHATIAN
a) Mengukur voltan masukan litar pengatur voltan AT.

Tamatan Kedudukan Jarum Meter Pelbagai Nilai voltan (V)

A dan B

b) Mengukur voltan keluaran litar pengatur voltan AT.

Tamatan Kedudukan Jarum Meter Pelbagai Nilai voltan (V)

Tamatan keluaran (+)
dan tamatan keluaran (-)
(Kedudukan tombol suis

pada Com dan A)

Tamatan keluaran (+)
dan tamatan keluaran (-)
(Kedudukan tombol suis

pada Com dan A)

KESIMPULAN
Daripada hasil pengujian (a) dan (b), didapati
___________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

179

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

PERBINCANGAN
1. Nyatakan dua langkah keselamatan semasa membuat penyambungan litar pengatur voltan

AT.
a) ________________________________________________________________
b) ________________________________________________________________
2. Nyatakan dua nilai murni yang dilakukan semasa membuat penyambungan litar pengatur
voltan AT.
a) ________________________________________________________________
b) ________________________________________________________________
3. Gambar Projek Pengatur Voltan AT yang telah siap.

___________________________________________________________________________________

180

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

PENILAIAN

NAMA MURID
NO. KAD PENGENALAN

NAMA SEKOLAH TAHUN
TINGKATAN

NO. MODUL / UNIT 4.2
TAJUK MEMASANG LITAR BEKALAN KUASA AT

BIL PERKARA YANG DINILAI KOMPETEN CATATAN
YA BELUM
1. Menyatakan sumber bekalan kuasa AT.
2. Melakar litar skematik bekalan kuasa KOMPETEN BELUM
KOMPETEN
pengatur voltan AT.
3. Menterjemah litar bekalan kuasa

pengatur voltan AT.
4. Membuat penyambungan litar bekalan

kuasa pengatur voltan AT.
5. Mengukur voltan masukan litar pengatur

voltan AT.
6. Mengukur voltan keluaran litar pengatur

voltan AT.
7. Mengamalkan langkah-langkah

keselamatan dan nilai-nilai murni.

KEPUTUSAN

TARIKH Tandatangan & Tarikh
Tandatangan & Tarikh
NAMA GURU
DISAHKAN OLEH

____________________________________________________________________________________

181

Modul Pembelajaran
Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

KEPUTUSAN STANDARD PRESTASI

STANDARD PRESTASI KOMPETEN
YA BELUM
TAHAP TAFSIRAN

1 Menyatakan sumber bekalan kuasa arus ulang-alik (AU)
dan arus terus (AT).

• Mentafsir sambungan blok panel bekalan kuasa arus
2 ulang-alik (AU).

• Mentafsir sambungan litar bekalan kuasa pengatur
voltan.

3 Melukis rajah agihan bekalan kuasa arus ulang-alik satu
fasa dan tiga fasa kepada pengguna.

4 Membandingkan sistem bekalan satu fasa dan tiga fasa
dengan mengikut prosedur.

5 Memasang litar bekalan kuasa pengatur voltan dengan
mengikut prosedur dan sistematik.

Membina kord penyambung tambahan sehingga berfungsi
6 dan litar bekalan kuasa pengatur voltan sehingga berfungsi

dengan sistematik dan boleh diteladani.

KEPUTUSAN TAHAP
NAMA GURU Tandatangan & Tarikh
DISAHKAN OLEH Tandatangan & Tarikh

___________________________________________________________________________________

182

MODUL

5

SISTEM
KAWALAN

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

5MODUL SISTEM KAWALAN

PENDAHULUAN

Modul ini memberikan pengetahuan dan kemahiran kepada murid bagi menghasilkan sistem
kawalan manual dan sistem kawalan automatik.

OBJEKTIF UMUM

Modul ini membolehkan murid:
1. Mengenal pasti jenis suis kawalan manual dan komponen kawalan automatik.
2. Membezakan penggunaan suis satu hala dan dua hala.
3. Menerangkan fungsi penggunaan kawalan automatik.
4. Melukis litar pendawaian kawalan manual.
5. Mengatur litar kawalan automatik.
6. Menyambung litar kawalan manual dan kawalan automatik dengan betul.
7. Mengamalkan peraturan keselamatan.

____________________________________________________________________________________

183

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

SKOP KANDUNGAN DAN PEMBELAJARAN
Skop Modul Pembelajaran bagi modul ini terdiri daripada:

STANDARD STANDARD PEMBELAJARAN UNIT
KANDUNGAN PEMBELAJARAN

5.1 Sistem 5.1.1 Menyatakan jenis suis kawalan manual. 5.1 Mendawai
Kawalan 5.1.2 Membandingkan suis satu hala dan dua hala. sistem kawalan
Manual 5.1.3 Melakar litar pendawaian: manual.

5.2 Sistem i) Satu suis sehala mengawal satu lampu. 5.2 Memasang
Kawalan ii) Satu suis sehala mengawal dua lampu. sistem kawalan
Automatik iii) Dua suis dua hala mengawal satu lampu. automatik.

5.1.4 Membezakan penggunaan suis satu hala dan
dua hala.

5.1.5 Memasang litar pendawaian:

i) Satu suis sehala mengawal satu lampu
yang kemas sehingga berfungsi.

ii) Satu suis sehala mengawal dua lampu
yang kemas sehingga berfungsi.

iii) Dua suis dua hala mengawal satu lampu
yang kemas sehingga berfungsi.

5.2.1 Menyatakan jenis komponen kawalan
automatik.

5.2.2 Menjelaskan fungsi setiap penggunaan
kawalan automatik.

5.2.3 Melakar litar kawalan automatik.
5.2.4 Menaksir litar kawalan automatik.
5.2.5 Memasang litar kawalan automatik sehingga

berfungsi.

___________________________________________________________________________________

184

Modul Pembelajaran

Menservis Peralatan Elektrik Domestik

_______________________________________________________________________________________ ____________________________________________________

UNIT MENDAWAI SISTEM
5.1 KAWALAN MANUAL

OBJEKTIF KHUSUS

Pada akhir pembelajaran ini murid boleh:

1. Menyatakan dua jenis suis sistem kawalan manual.
2. Membezakan fungsi suis satu hala dan dua hala.
3. Melukis litar pendawaian:

a. Satu suis sehala mengawal satu lampu.
b. Satu suis sehala mengawal dua lampu.
c. Dua suis dua hala mengawal satu lampu.
4. Membezakan penggunaan suis satu hala dan dua hala.
5. Mendawai litar pendawaian:
a. Satu suis sehala mengawal satu lampu.
b. Satu suis sehala mengawal dua lampu
c. Dua suis dua hala mengawal satu lampu
6. Menguji keterusan dan kefungsian litar pendawaian sistem kawalan manual.
7. Mengamalkan langkah-langkah keselamatan dan nilai murni.

____________________________________________________________________________________

185