PRINSIP PERAKAUNAN

PRINSIP PERAKAUNAN

MAKLUMAT ASAS DALAM DOKUMEN PERNIAGAAN

1. Dalam dokumen-dokumen perniagaan, terdapat maklumat-maklumat asas
yang perlu dirujuk untuk tujuan perekodan dalam buku perakaunan.

2. Antara maklumat-maklumat asas yang terdapat dalam dokumen perniagaan
termasuklah:

Maklumat Asas Keterangan

a) Jenis  Merujuk kepada tajuk dokumen
Dokumen  Contoh: invois, nota debit, nota kredit

b) Nombor  Merujuk kepada nombor dokumen perniagaan.
Rujukan  Untuk memudahkan penjual dan pembeli membuat

rujukan.

c) Tarikh  Merujuk kepada tarikh dokumen dikeluarkan
 Supaya tarikh urus niaga diketahui secara tepat

d) Pihak  Merujuk kepada nama dan alamat, nombor telefon,
penghantar nombor faks dan alamat e-mel perniagaan yang
menghantar dokumen (penjual)

e) Pihak  Merujuk kepada nama dan alamat lengkap penerima
penerima atau pembeli

f) Butiran urus  Merujuk kepada keterangan tentang sesuatu urus
niaga niaga (butir-butir), harga seunit, kuantiti dan jumlah
harga.

g) Jumlah  Merujuk kepada jumlah harga yang ditulis dalam
angka dan perkataan.

h) Syarat  Syarat serahan yang lazim tercatat dalam invois
Serahan ialah “angkutan dibayar” yang bermaksud segala

kos tentang penghantaran dibiayai oleh penjual.

i) Syarat  Merujuk kepada kadar diskaun niaga dan diskaun
Pembayaran tunai yang ditawarkan oleh penjual.

j) K & K di K  Merupakan singkatan daripada kesilapan dan
ketinggalan dikecualikan.

 Bermaksud pihak penjual berhak membetulkan
sebarang kesilapan atau ketinggalan dalam invois
melalui nota debit atau nota kredit.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 50

PRINSIP PERAKAUNAN

Pihak Jenis
penghanta Dokumen

r Nombo
r
Pihak
penerima rujukan

K. & K di K Tarikh
Butiran

urus
niaga

Jumlah
bersih

Syarat
serahan dan

syarat
pembayaran

FAHIMAH BINTI JAFFAR 51

PRINSIP PERAKAUNAN

1.4 PENGIRAAN DISKAUN NIAGA DAN TUNAI

1.4.1 Diskaun Niaga

2. Diskaun niaga merupakan potongan harga daripada senarai harga atau
harga katalog.

3. Tujuan pemberian diskaun niaga adalah untuk menggalakkan pembeli
membeli secara pukal atau dalam kuantiti yang banyak.

4. Semakin banyak barang yang dibeli, semakin tinggi kadar diskaun.
5. Kadar diskaun niaga dinyatakan dalam bentuk peratus seperti berikut:

Syarat : Diskaun niaga 10%
6. Sekiranya berlaku pemulangan barang, diskaun niaga perlu diambil kira

dengan menolak diskaun niaga yang diberi.
CONTOH :
Pada 1 Jun 2012, Kedai Ahmad telah membeli barang niaga secara kredit
daripada Pemborong Tan. Jumlah yang dinyatakan dalam invois ialah RM
7,000.00. Diskaun niaga ialah 15%.
Hitung jumlah yang perlu dijelaskan oleh Kedai Ahmad kepada Pemborong
Tan selepas diskaun niaga.

PENYELESAIAN:
Jumlah yang perlu dijelaskan = Jumlah dalam invois – Diskaun niaga
Diskaun niaga = Jumlah dalam invois X Kadar diskaun niaga

= RM 7,000.00 x 15% = RM 1,050.00
Jumlah yang perlu dijelaskan = RM 7,000.00 – RM 1,050.00 = RM 5,950.00

FAHIMAH BINTI JAFFAR 52

PRINSIP PERAKAUNAN

1.4.2 Diskaun Tunai

2. Diskaun tunai adalah potongan harga yang diberikan jika penghutang dapat
menjelaskan bayaran dalam tempoh yang ditetapkan.

3. Tujuan peniaga member diskaun tunai kepada penghitang adalah untuk
menggalakkan pembayaran hutang dengan segera.

4. Pembayaran hutang dengan segera dapat mengurangkan risiko hutang
lapuk dan mengatasi masalah modal yang terikat.

5. Kadar diskaun tunai dinyatakan dalam bentuk peratus seperti berikut :
Syarat : Diskaun Niaga 10% 10 hari
5% 30 hari

i. Sebagai contoh, potongan 10% akan diberi kepada penghutang jika
dapat menjelaskan bayaran dalam tempoh 10 hari.

ii. Sekiranya penghutang menjelaskan bayaran melebihi tempoh 10 hari
tetapi masih dalam tempoh 30 hari, potongan 5% akan diberikan.

iii. Sekiranya hutang dijelaskan melebihi tempoh 30 hari, bermakna tiada
potongan dan diskaun tunai diberikan kepada penghutang.

Kegagalan ialah satu-satunya yang dapat diraih
tanpa pengerahan tenaga sedikit pun

FAHIMAH BINTI JAFFAR 53

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI

AKTIVITI 1
1. Surat tanya, sebutharga, senarai harga dan katalong merupakan dokumen
sumber untuk peringkat ________________ urusniaga

2. Pesanan, nota makluman, nota serahan, nota kiriman, invois, nota debit
dan nota kredit merupakan dokumen sumber untuk peringkat
_____________ urusniaga

3. Penyata akaun, dan resit merupakan dokumen sumber peringkat
_________________ urusniaga.

4. Maksud K. K & K adalah _____________________,
___________________, _________________________

5. 2 jenis diskaun iaitu _________________________ dan
______________________.

6. Diskaun niaga adalah
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________

FAHIMAH BINTI JAFFAR 54

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 2
Lengkapkan jadual dengan menyatakan dokumen perniagaan yang bertepatan
dengan fungsinya.

FUNGSI DOKUMEN DOKUMEN
a) Dokumen perniagaan yang dihantar oleh penjual kepada

pembeli bagi memberitahu bahawa akaunnya telah
dikreditkan bagi mengurangkan hutang pembeli.
b) Dokumen yang dihantar oleh pembeli kepada penjual
untuk memesan barang secara rasmi.
c) Dokumen yang disediakan oleh majikan kepada pekerja
untuk mencatatkan pembayaran gaji pekerja.
d) Dokumen perniagaan yang dikeluarkan oleh penjual
sekiranya pembeli menjelaskan bayaran dengan serta-
merta sama ada secara tunai atau dengan cek.
e) Dokumen perniagaan yang dikeluarkan sebagai bukti
akuan penerimaan tunai atau cek.
f) Dokumen perniagaan yang dikirimkan oleh penjual
kepada pembeli bersama-sama dengan barangan yang
dipesan.
g) Dokumen yang digunakan untuk mencatatkan semua
jenis pembayaran yang dilakukan oleh pihak perniagaan
sama ada secara tunai atau cek.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 55

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 3

1. Lengkapkan jadual berikut dengan menyatakan dokumen-dokumen yang
digunakan bagi setiap urusniaga yang berikut.

BIL URUSNIAGA DOKUMEN
1. Jualan barang niaga secara kredit
2. Baki akaun penghutang dihapuskan sebagai hutang lapuk
3. Pulangan barang rosak daripada penghutang
4. Membeli barang niaga secara kredit
5. Jualan barang niaga secara tunai
6. Ambilan barang niaga untuk tujuan promosi
7. Faedah dikenakan kerana pembeli lewat membayar hutang
8. Pemilik membawa masuk kenderaan ke dalam perniagaan
9. Membayar sewa kedai dengan cek
10. Tunai perniagaan di masukkan ke dalam akaun bank
11. Faedah atas simpanan tetap pelanggan dimasukkan terus
oleh pihak bank

FAHIMAH BINTI JAFFAR 56

PRINSIP PERAKAUNAN

PENILAIAN KENDIRI

\
SOALAN 1
Urusniaga yang berikut diambil daripada buku Pasar Raya Fantasi

2012

Jan 10 Beli barang niaga secara kredit RM 13, 600 dari Pembekal Atan

dan terima diskaun niaga 20%

18 Pasar Raya Fantasi memulangkan barang niaga bernilai RM

1,100 pada harga senarai kerana tersalah jenama

20 Jualan tunai RM 2,400

Diskaun tunai : 10% 10 hari

5% 30 hari

Berdasarkan urus niaga di atas, jawab soalan-soalan berikut:

a) Nyatakan dokumen sumber bagi urus niaga pada 10 Jan 2012
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

b) Nyatakan dokumen sumber bagi urus niaga pada 18 jan 2012
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

c) Hitung jumlah belian setelah ditolak diskaun niaga
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

d) Hitung jumlah bersih yang perlu di bayar jika bayaran dibuat pada 20 Jan
2012
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

FAHIMAH BINTI JAFFAR 57

PRINSIP PERAKAUNAN

SOALAN 1.2
Encik David Teoh, pemilik kedai buku telah membeli barangan yang berikut daripada
Syarikat Krishnan pada 3 Mac 2012.

BIL BUTIR KUANTITI HARGA
SEUNIT (RM)
1. Buku Fizik SPM 35 buah
2. Buku Matematik SPM 20 buah 30.00
3. Buku Sejarah SPM 35 buah 25.00
4. Buku Bahasa Malaysia SPM 30 buah 35.00
5. Buku Biologi SPM 3 buah 25.00
25.00

Syarat diskaun niaga yang diberi oleh Syarikat Krishnan adalah seperti berikut :

10% bagi jumlah melebihi RM1,000.00
15% bagi jumlah melebihi RM3,000.00
20% bagi jumlah melebihi RM 5,000.00

a) Hitung diskaun niaga yang diterima oleh Encik David Teoh.
_____________________________________________________________
____________________________________________________________

b) Berapakah jumlah hutang yang perlu dibayarnya.
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

FAHIMAH BINTI JAFFAR 58

PRINSIP PERAKAUNAN

SOALAN 1.3
Nota kredit dibawah diambil daripada Kedai Buku Ramasamy

ASAL NK1009

Pembekal monaliza
37 Jalan Bagan Ajam
1200 Butterworth,

Pulau Pinang

NOTA KREDIT

Tarikh : 9 Ogos 2012

Kepada
Kedai Buku Ramasamy
21 Lebuh Chulia
10300 Pulau Pinang

Akaun tuan telah dikreditkan seperti berikut:

Kuantiti Butir Harga seunit (RM) Jumlah (RM)

12 unit Buku Rujukan Asas 30.00 360.00

Perakaunan (dipulangkan 72.00
288.00
kerana rosak)

Tolak : Diskaun Niaga 20%

Jumlah

(Ringgit :Dua Ratus Lapan Puluh Lapan Sahaja)

monaliza
pengurus

Berdasarkan nota kredit tersebutr, jawab soalan-soalan berikut :

(a) Siapakah yang mengeluarkan nota kredit di atas?
__________________________________________________________

(b) Siapakah yang menyimpan salinan nota kredit itu?
__________________________________________________________

(c) Mengapakah nota kredit tersebut disediakan?

__________________________________________________________

__________________________________________________________

FAHIMAH BINTI JAFFAR 59

PRINSIP PERAKAUNAN

SOALAN 1.4
Resit yang berikut diambil daripada Syarikat Gemilang.

ASAL AY1092

RESIT RASMI
Perusahaan Yakin
Bangunan Yakin
50210 Ampang

Kuala Lumpur

Tarikh : 21 Jun 2012
Diterima daripada : Syarikat Gemilang_______________________
Ringgit Malaysia : Lima Ribu Tujuh Ratus Sahaja____________
Untuk bayaran : Invois PY32091______________________________

RM 5, 7000.00
Tunai/No.Cek :MMBB209180

Berdasarkan resit tersebut, jawab soalan-soalan yang berikut:

a) Apakah tujuan resit dikeluarkan?
_____________________________________________________________

b) Siapakah pengeluar resit tersebut?
_____________________________________________________________

c) Siapakah yang membuat bayaran untuk resit tersebut?
_____________________________________________________________

d) Apakah bentuk bayaran yang diterima oleh penerima?
_____________________________________________________________

FAHIMAH BINTI JAFFAR 60

PRINSIP PERAKAUNAN

SOALAN 1.5
Invois yang berikut diambil daripada Kedai Komputer Jaya

ASAL C1103

KOMPUTER TRADING
120-C, JALAN PELANGI,
46000 PETALING JAYA,

SELANGOR

INVOIS

Tarikh : 16 Julai 2012

Kepada :
KEDAI KOMPUTER JAYA
18-J, JALAN HARAPAN
23000 DUNGUN
TERENGGANU

Kuantiti Butir Harga Seunit (RM) Jumlah (RM)
2 unit Laptop Acer 1,500 3,000.00
2 unit Pencetak Laser 1,000 2,000.00
4 unit Pengimbas Sony 800 3,200.00
8,200.00
Tolak : Diskaun niaga 20% 1,640.00
Jumlah 6,560.00

(Ringgit Malaysia : Enam Ribu Lima Ratus Enam Puluh Sahaja)

Syarat : 10% 7 hari, 5% 14 hari
Serahan : Angkutan di bayar
K.&K.di.K.

Chong Jamal
Penerima Pengurus

FAHIMAH BINTI JAFFAR 61

PRINSIP PERAKAUNAN

Berdasarkan invois di atas, jawab soalan-soalan berikut
a) Apakah maksud K & K di K?

__________________________________________________________
b) Siapakah pembeli dalam urus niaga ini?

__________________________________________________________
c) Siapakah penjual dalam urus niaga ini?

__________________________________________________________
d) Mengapa diskaun niaga 20% diberikan kepada pembeli?

__________________________________________________________
e) Hitung amaun dibayar jika bayaran dibuat pada 26 Julai 2012.

__________________________________________________________

FAHIMAH BINTI JAFFAR 62

PRINSIP PERAKAUNAN

TOPIK 3 :
BUKU CATATAN PERTAMA

OBJEKTIF

Objektif Am: Membolehkan pelajar memahami tentang buku catatan utama
iaitu jurnal, buku tunai dan buku tunai runcit

Objektif Khusus: Di akhir topik ini anda sepatutnya dapat:

 Menjelaskan fungsi jurnal sebagai buku catatan pertama
 Mengenalpasti jenis-jenis jurnal
 Merekodkan urusnoaga dalam jurnal
 Menjelaskan fungsi dan jenis-jenis buku tunai
 Merekodkan urus niaga dalam buku tunai
 Mengimbangkan buku tunai
 Menjelaskan pengiraan diskaun tunai
 Menjelaskan fungsi buku tunai runcit
 Mengendalikan buku tunai runcit
 Merekodkan urus niaga dalam buku tunai runcit
.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 63

PRINSIP PERAKAUNAN

INPUT

1.0 PENGEPOSAN KE BUKU CATATAN PERTAMA

1.1 DEFINISI

1. Buku Catatan Pertama adalah buku catatan asal yang digunakan untuk
merekodkan semua urus niaga perniagaan mengikut kronologi atau urutan
tarikh.

2. Jurnal/Buku Tunai adalah buku catatan pertama dalam sistem
perakaunan.

3. Jurnal/Buku Tunai berfungsi sebagai buku harian yang merekodkan semua
urus niaga perniagaan berdasarkan tarikh urus niaga berlaku

4. Terdapat 3 jenis Buku Catatan Pertama iaitu :
Jurnal
Buku Tunai
Buku Tunai Runcit

1.2 FUNGSI

 Mengurangkan risiko kesilapan dan ketinggalan catatan.
 Sebagai alat kawalan dalam sistem perekodan urus niaga.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 64

PRINSIP PERAKAUNAN

2.0 JURNAL

JURNAL JURNAL Digunakan untuk
AM KHAS merekodkan urus
niaga tertentu yang
Digunakan untuk kerap berlaku
merekodkan urus
niaga yang tidak
boleh direkodkan
dalam Jurnal Khas

2.1 JURNAL AM

Jurnal Am ialah jurnal yang merekod semua urusniaga yang tidak dapat
direkodkan dalam Jurnal Khas.

2.1.1 FUNGSI
Merekod catatan pembuka
Merekod catatan penutup
Merekod belian & jualan aset tetap secara kredit
Merekod ambilan selain daripada ambilan tunai /cek
Merekod catatan pelarasan hari imbangan
Merekod pembetulan kesilapan

2.1.2 FORMAT
Tarikh urusniaga
Nama akaun yang didebitkan dan dikreditkan
Keterangan ringkas diperlukan untuk menerangkan sesuatu catatan
Mulakan dengan catatan debit dan kemudian diikuti oleh catatan
kredit
Jumlah yang didebitkan mesti sama dengan jumlah yang dikreditkan

FAHIMAH BINTI JAFFAR 65

PRINSIP PERAKAUNAN

NAMA AKAUN Amaun bagi akaun
(yang menerima yang didebitkan
nilai)
Menerima nilai Folio Debit Kredit
Tarikh JURNAL AM (RM) (RM)
Butir-butir xxx

XX DT Akaun xxxxx

KT Akaun xxxxx xxx

(Penerangan ringkas urusniaga)

Mengeluarkan Amaun bagi akaun
nilai yang dikreditkan

Tarikh berlakunya NAMA AKAUN (yang
urusniaga mengeluarkan nilai)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 66

PRINSIP PERAKAUNAN

2.1.3 DOKUMEN SOKONGAN KEPADA JURNAL AM

DkeiIpNaaVndtOaaIrSaJurdnoakluAmmeniaslaohko: ngan
(rujukInJvaodisual 4.2)
 Memo Dalaman

2.1.3.1 - INVOIS

Berikut merupakan Invois yang dihantar oleh Syarikat Ling Sdn Bhd
(pemiutang aset tetap) kepada perniagaan Bahagia Sdn. Bhd.

INVOIS Syarikat Ling Sdn. Bhd
N0. 10 Jalan Dato’ Kumbar
Kepada: 05350 Alor Setar
1000
Bahagia Sdn Bhd Tel: 04-9170286
No. 2, Jalan Kenari Merah,
06000 Jitra, Kedah No.

Tarikh: 25/8/2014

Bil Butir Harga(RM) Jumlah(RM)

1. PJeUraRbNotA–L(kAabMine(Pt)ERNIAGAARMN 5B0A0 HAGIA SD5N0.0B.00HD

Tarikh Butiran Folio Debit Kredit
(RM)
2014 ……………………(…R..M)
500
Ogos 25 DT Akaun Perabot (almari) 500
K & K di K KT Akaun Syarikat Ling S/B Pengurus Jualan

(Beli perabot daripada Syarikat Ling

secara kredit RM 500)

Jadual di atas menunjukkan bagaimana Jurnal Am disediakan berdasarkan
maklumat dalam Invois.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 67

PRINSIP PERAKAUNAN

2.1.3.2 MEMO

Bahagia Sdn Bhd
No. 2, Jalan Kenari Merah,

06000 Jitra, Kedah

MEMO DALAMAN No. 2000
Tarikh: 28/8/2014
Bil Butir Harga(RM)
Jumlah(RM)
1. Ambilan barang niaga – RM250.00 250.00

( sebuah meja tulis)

jualan ………………………..
Disahkan oleh Pengurus

JURNAL AM (PERNIAGAAN BAHAGIA SDN. BHD

Tarikh Butiran Folio Debit Kredit
2014 (RM) (RM)
Ogos 28 DT. Akaun Ambilan ( sebuah
meja tulis) 250 250
KT. Akaun Belian

(Ambil sebuah meja alatulis untuk
kegunann sendiri RM 250)

Jadual di atas menunjukkan bagaimana Jurnal Am disediakan berdasarkan
maklumat dalam Memo.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 68

PRINSIP PERAKAUNAN

2.1.4 MEREKOD BAKI-BAKI AWAL AKAUN-AKAUN

Contoh 2.1.4

Pada 1 Mac 2014, baki-baki akaun aset, liabiliti dan ekuiti pemilik Perniagaan
Pak Abu adalah seperti berikut:

Bangunan RM30,000
Perabut 3,000
Kenderaan
Tunai 20,000
Pinjaman – Maybank 10,000
30,000
Modal (aset – liabiliti)
33,000

Langkah

DEBITKAN AKAUN KREDITKAN AKAUN
ASET
LIABILITI & EKUITI
JURNAL AM
Butiran PEMILIK

Tarikh DT Bangunan Folio Debit Kredit
2014 DT Perabut
Mac 1 DT Kenderaan (RM) (RM)
DT Tunai
30,000
KT Pinjaman – May bank 3,000
KT Modal
(Baki–baki aset, liabiliti dan ekuiti 20,000
pemilik pada tarikh ini) 10,000

30,000
33,000

FAHIMAH BINTI JAFFAR 69

PRINSIP PERAKAUNAN

2.1.5 MEREKOD BELIAN ASET TETAP SECARA KREDIT
Contoh 2.1.5

2014 Membeli perabot dari Syarikat saga secara kredit RM 500
Mac 12

Langkah

2014
Mac 12 Membeli perabot secara kredit dari Syarikat Saga RM 500

MENERIMA NILAI MENGELUARKAN NILAI

DEBITKAN KREDITKANAN

JURNAL AM

Tarikh Butiran Folio Debit Kredit
2014 (RM) (RM)
Mac 12 DT Akaun Perabot
KT Akaun Syarikat saga 500 500

(Beli perabot dari Syarikat
Saga secara kredit RM 500)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 70

PRINSIP PERAKAUNAN

2.1.6 MEREKOD JUALAN ASET TETAP SECARA KREDIT
Contoh 2.1.6

2014 RM60
Mac 14 Menjual sebuah mesin taip terpakai kepada

Hasan secara kredit

Langkah

2014 RM60
Mac 14 Menjual kepada Hasan sebuah alatan pejabat

(mesin taip) terpakai secara kredit

MENERIMA NILAI MENGELUARKAN NILAI

DEBITKAN

KREDITKANAN

Tarikh JURNAL AM Folio Debit Kredit
2014 Butiran (RM) (RM)

Mac 14 DT Akaun Hasan 60 60
KT Akaun Alatan pejabat

(Jual mesin taip secara kredit)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 71

PRINSIP PERAKAUNAN

2.1.7 MEREKOD AMBILAN BARANG NIAGA
Contoh 2.1.7

2014 Peniaga mengeluarkan barangniaga bernilai RM100
Mac 7 untuk kegunaan sendiri

Langkah

2014 Peniaga mengambil barangniaga bernilai RM100 untuk
Mac 7 kegunaan sendiri

MENERIMA NILAI MENEGELUARKAN
NILAI

DEBITKAN KREDITKAN

Tarikh JURNAL AM Folio Debit Kredit
2014 Butiran (RM) (RM)
Mac 7 100
DT. Akaun Ambilan 100
KT. Akaun Belian

(Mengambil barang niaga untuk
kegunaan sendiri)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 72

PRINSIP PERAKAUNAN

2.1.8 MEREKOD PENUTUPAN AKAUN
Contoh 2.1.8 - 1

Berikut adalah kedudukan baki-baki akaun Perniagaan Mulia pada 31
Disember 2012. Tutupkan Akaun Jualan ke Akaun Perdagangan

Baki Debit Baki Kredit
RM 3,000
2014 Dis 31
Jualan

Langkah

Tutupkan Akaun Jualan ke Akaun Perdagangan

2014 Dis 31 Baki Debit Baki
Kredit
Akaun RM 3,000
Jualan

BAKI NORMAL AKAUN
JUALAN IALAH BAKI
KREDIT

TUTUP

Tarikh DEBITKAN JURNAL AM Debit Kredit
Dis 31 Butiran Folio (RM) (RM)
3,000
DT. Akaun jualan 3,000
KT. Akaun Perdagangan

(Pindahkan baki akaun Jualan
ke Akaun Perdagangan)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 73

PRINSIP PERAKAUNAN

Contoh 2.1.8 - 2

Berikut adalah kedudukan sebahagian baki-baki akaun Perniagaan Mulia
pada 31 Disember 2014. Tutupkan Akaun Gaji ke Akaun Untung Rugi

2014 Dis 31 Debit Kredit

Akaun Gaji RM 5,000

Langkah

Tutupkan Akaun Gaji ke Akaun Untung Rugi

2014 Dis 31 Baki Debit Baki Kredit

Akaun Gaji RM 5,000

BAKI NORMAL AKAUN GAJI
IALAH BAKI DEBIT

TUTUP

KREDITKAN

Tarikh Butiran JURNAL AM Debit Kredit
Folio (RM) (RM)
5,000
Dis 31 DT. Akaun Untung Rugi 5,000
KT. Akaun Gaji

(Pindahkan baki Akaun Gaji ke
Akaun Untung Rugi)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 74

PRINSIP PERAKAUNAN

2.2 JURNAL KHAS

Jurnal
Belian

Jurnal JURNAL Jurnal
Pulangan KHAS Pulangan

Jualan Belian

Jurnal
Jualan

FAHIMAH BINTI JAFFAR 75

PRINSIP PERAKAUNAN

2.2.1 Jurnal Belian

Definisi Jurnal Belian

Jurnal Belian adalah buku catatan pertama yang akan merekodkan
urusniaga belian barang niaga secara kredit daripada pembekal.
Pembekal akan menjadi PEMIUTANG kepada peniaga.
Invois (asal) merupakan sumber maklumat bagi Jurnal Belian.
Nota debit (asal) juga merupakan sumber maklumat Jurnal Belian

Fungsi Jurnal Belian

Fungsi jurnal belian adalah merekod barangniaga yang dibeli secara
kredit.

Format Jurnal Belian Nombor rujukan
akaun pelanggan di
Tarikh dalam lejar
urusniaga
yang berlaku.

JURNAL BELIAN

Tarikh Butir-butir Folio Nombor Amaun Bersih (RM)
Invois

Nama pembekal Nombor siri N Nilai barangan pada
beserta dengan dalam dokumen harga senarai/bersih setelah
butiran mengenai Invois ditolak nilai diskaun niaga
barang niaga yang (sekiranya ada)
dibeli
76
FAHIMAH BINTI JAFFAR

PRINSIP PERAKAUNAN

2.2.1.1 INVOIS
Berikut merupakan Invois yang dihantar oleh Syarikat Nisaa Sdn Bhd
(pemiutang) kepada perniagaan Azrul Shah Sdn Bhd

Syarikat Nisaa Sdn Bhd ASAL

INVOIS Jalan SS8, Petaling Jaya No.

Tel: 03-123 4455 Tarikh:
Jumlah(RM)
Kepada:
1125.00
3347 112.50
1012.50
Azrul Shah Sdn Bhd

No. 1, Persiaran 3,

Puchong

10/5/2014

Bil Butir Harga(RM)

1 150 tin coklat 75.00 setin

Tolak: Diskaun Niaga

10%

Jumlah

Syarat: 4% 15 hari ………………………..
2% 30 hari Pengurus Jualan

Ang. Dibayar JURNAL BELIAN
K & K di K

Tarikh Butir-butir Folio Nombor Jumlah
invois Bersih (RM)

2014 3347
Mei 10 Syarikat Nisaa Sdn. 1012.50

Bhd.

31 Akaun belian Dt 1013.50

FAHIMAH BINTI JAFFAR 77

PRINSIP PERAKAUNAN

2.2.1.2 MEREKOD BELIAN KREDIT

Contoh 1

Berikut ialah urusniaga Perniagaan Perabot Baiduri Sdn. Bhd pada 5 Mei 2012

2014
Mei 5 Beli barang niaga (4 buah almari @ RM200) dari Syarikat Perabot

Jati RM 800.00
Diskaun niaga 10%

Langkah

Mei 5 Beli barang niaga (4 buah almari @ RM200) dari Syarikat Perabot
Jati RM 800.00

Diskaun niaga 10%

JURNAL BELIAN

Tarikh Butir-butir Folio Butir invois Jumlah

Bersih (RM)

Mei 5 Syarikat Perabot Jati 720.00

31 Akaun Belian Dt 720.00

FAHIMAH BINTI JAFFAR 78

PRINSIP PERAKAUNAN

2.2.1.3 PERKARA YANG PERLU DIBUAT DI JURNAL BELIAN SEBELUM
PEMBUKUAN KE LEJAR

1. MENJUMLAHKAN belian kredit untuk
satu tempoh tertentu, contohnya 1 bulan

2. Jumlah belian tersebut diDEBITkan ke
AKAUN BELIAN

Contoh 1

Lengkapkan Jurnal Belian Perniagaan Pelita Ilmu Sdn. Bhd. di sebelum
dibukukan ke Lejar

JURNAL BELIAN

Tarikh Butir-butir Folio Nombor Jumlah
2014 invois (RM)

Mei 8 Syarikat Bacalah 475.00

Sayang Sdn Bhd 1,080.00

10 Kedai Buku Kotaraya 2,160.00

14 Syarikat Hosni Sdn
Bhd

FAHIMAH BINTI JAFFAR 79

PRINSIP PERAKAUNAN

Penyelesaian

JURNAL BELIAN

Tarikh Butir-butir Folio Nombor Jumlah J
invois (RM) U
M
2014 L
A
Mei 8 Syarikat Bacalah Sayang 475.00 H
Sdn Bhd K
1,080.00 A
10 Kedai Buku Kotaraya 2,160.00 N
3,715.00
14 Syarikat Hosni Sdn Bhd

31 Akaun belian DT

Dibukukan ke Jumlah belian bersih
Akaun Belian

Pada 31/5 iaitu tarik akhir sbelum
dibukukan, contohnya perniagaan ini
membukukan ke Akaun Belian sebulan
sekali

FAHIMAH BINTI JAFFAR 80

PRINSIP PERAKAUNAN

2.2.2 Jurnal Pulangan Belian

Definisi Jurnal Pulangan Belian
Jurnal Pulangan Belian adalah buku catatan pertama yang
merekodkan urusniaga barangniaga yang dipulangkan (pulangan
keluar) kepada PEMIUTANG kerana sebab-sebab tertentu.
Dokumen yang menjadi sumber maklumat bagi Jurnal Pulangan Belian
ialah nota kredit (asal).

Fungsi Jurnal Pulangan Belian
Fungsi jurnal pulangan belian adalah merekod pulangan barangniaga
yang dibeli secara kredit kepada pemiutang.

2.2.2.1 Format Jurnal Pulangan Belian

Tarikh urusniaga Nombor rujukan akaun
yang berlaku. pelanggan di dalam lejar

JURNAL PULANGAN BELIAN

Tarikh Butir-butir Nombor Amaun Bersih (RM)
Folio Nota Kredit

Nama pembekal beserta Nombor siri Nilai bersih barang niaga
dengan butiran mengenai dalam dokumen yang dipulangkan (selepas
barang niaga yang dibeli Nota Kredit yang ditolak diskaun niaga)
dikeluarkan

FAHIMAH BINTI JAFFAR 81

NOTA KREDIT PRINSIP PERAKAUNAN

Dokumen sokongan kepada Jurnal
Pulangan Belian ialah
NOTA KREDIT

Jadual berikut menunjukkan Nota Kredit yang dihantar oleh Syarikat Nisaa
Sdn. Bhd. (pemiutang niaga) kepada Perniagaan Azrul Shah Sdn. Bhd.

Syarikat Nisaa Sdn Bhd ASAL
Jalan SS8, Petaling Jaya
NOTA KREDIT
Tel: 123 4455

Dikreditkan oleh: Tarikh:
No.1124
Azrul Shah Sdn Bhd
No. 1, Persiaran 3,
Puchong
11/5/2014

Bil Butir Harga(RM) Jumlah(RM)
1 2 tin biskut (rosak) 75.00 setin 150.00
15.00
- Diskaun niaga 10%

Jumlah 135.00

Ringgit Malaysia: SeratusJUTiRgaNpAuLluhPLUimLAa NSGahAaNjaBELIAN

………………………………

K & K di K Pengurus Jualan

JURNAL PULANGAN BELIAN (Perniagaan Azrul Shah Sdn. Bhd.)

Tarikh Butir-butir Fol No. Amaun

2014 Nota Kredit (RM)

Mei 11 Syarikat Nisaa 1124 135.00
31 Akaun Pulangan Belian Kt 135.00

FAHIMAH BINTI JAFFAR 82

PRINSIP PERAKAUNAN

4.10 MEREKOD PULANGAN BELIAN

MEREKOD PULANGAN
BELIAN

Contoh 1

2014 Memulangkan 3 buah radio @ 160.00 sebuah
Mac 4 RM480.00
kepada Syarikat National kerana rosak. Diskaun niaga
10%

Langkah

2014
Mac 4 Memulangkan 3 buah radio @ 160.00 sebuah RM480.00

kepada Syarikat National kerana rosak.
Diskaun niaga 10%

Tarikh Butir-butir JURNAL PULANGAN BELIAN
Folio Butir Nota kredit Jumlah
Bersih (RM)

2014 432.00
Mac 4 Syarikat National

31 Akaun Pulangan Belian Kt 432.00

FAHIMAH BINTI JAFFAR 83

PRINSIP PERAKAUNAN

Penyelesaian

Tarikh Butir-butir JURNAL PULANGAN BELIAN
Folio Butir Nota kredit Jumlah
Bersih (RM)

2014 432.00
Mac 4 Syarikat National

31 Akaun Pulangan Belian Kt 432.00

4.11 PERKARA YANG PERLU DIBUAT DI JURNAL PULANGAN BELIAN
SEBELUM PEMBUKUAN KE LEJAR

3. MENJUMLAHKAN pulangan belian kredit untuk
satu tempoh tertentu, contohnya 1 bulan

4. Jumlah pulangan belian tersebut diKREDITkan ke
AKAUN PULANGAN BELIAN

Contoh 1

Lengkapkan Jurnal Pulangan Belian (Jadual 4.11) sebelum dibukukan ke Lejar

pada 31 Mac 2014

JURNAL PULANGAN BELIAN

Tarikh Butir-butir Folio Butir Nota Jumlah

kredit (RM)

2014

Mac 4 Syarikat National 432.00

22 Syarikat Toshiba 960.00

FAHIMAH BINTI JAFFAR 84

PRINSIP PERAKAUNAN

Penyelesaian

JURNAL PULANGAN BELIAN

J Tarikh Butir-butir Folio Butir Nota Jumlah
(RM)
U kredit
M 2014 432.00

L Mac 4 Syarikat National 960.00
1,392.00
A

H 22 Syarikat Toshiba

K 31 Akaun Pulangan Kt
A
N Belian

FAHIMAH BINTI JAFFAR 85

PRINSIP PERAKAUNAN

2.2.3 Jurnal Jualan

Definisi Jurnal Jualan

Jurnal jualan adalah buku catatan pertama yang merekodkan
urusniaga jualan secara kredit kepada pelanggan.
Pelanggan akan menjadi PENGHUTANG.
Invois (salinan) merupakan sumber maklumat Jurnal Jualan.
Nota debit (salinan) juga merupakan sumber maklumat Jurnal
Jualan.

Fungsi Jurnal Jualan

Fungsi jurnal jualan adalah merekodkan jualan secara kredit kepada
pelanggan.

Format Jurnal Jualan Nombor rujukan akaun
JURNAL JUALANpelanggan di dalam lejar
Tarikh urusniaga

yang berlaku. Butir-butir
Tarikh Nombor Jumlah (RM)
Invois
Folio

Nama Pelanggan beserta Nombor siri dalam Nilai bersih barang
dokumen Invois niaga yang dijual (selepas
dengan butiran yang dikeluarkan ditolak diskaun niaga)
mengenai barang niaga
yang dijual

FAHIMAH BINTI JAFFAR 86

4.15 INVOIS PRINSIP PERAKAUNAN

Dokumen sokongan kepada
Jurnal Jualan ialah
INVOIS

Jadual berikut menunjukkan Invois jualan yang dihantar oleh Perniagaan
Azrul Shah Sdn. Bhd. kepada Syarikat Nirwana Sdn Bhd (penghutang niaga)

Dokumen 1

INVOIS Azrul Shah Sdn Bhd SALINAN
No. 1, Persiaran 3,
Puchong
Tel: 22336677

Kepada: No.
Syarikat Nirwana Sdn Bhd
Jalan SS10, Petaling Jaya
2215

Tarikh: 7/5/2014

Bil Butir Harga(RM) Jumlah(RM)
1 10 tin biskut 16.00 setin 160.00
2 85 tin coklat 25.00 setin 2,125.00
2,285.00
Diskaun niaga 10% 228.50
Jumlah 2056.50

Syarat: 5% 15 hari ………………………
2% 30 hari Pengurus Jualan

Ang. Dibayar

K & K di K

JURNAL JUALAN

Tarikh Butir-butir Fol No Invois Amaun
2001 (RM)

Mei 7 Syarikat Nirwana 2215 2056.50
31 Akaun Jualan Kt 2056.50

FAHIMAH BINTI JAFFAR 87

PRINSIP PERAKAUNAN

4.16 MEREKOD BELIAN KREDIT
MEREKOD JUALAN KREDIT

Contoh 1

Urusniaga jualan barang niaga Perniagaan Azrul Shah Sdn. Bhd. pada 7 Mei
2014 adalah sperti berikut:

Mei Jual 10 guni beras @ 15.00 seguni kepada Syarikat Pernama,
7 Diskaun niaga 10%

Langkah

Mei 7 Jual 10 guni beras @ 15.00 seguni kepada Syarikat Pernama
Sdn.Bhd,
Diskaun niaga 10%

JURNAL JUALAN

Tarikh Butir-butir Fol Butir Invois Jumlah
(RM)
Mei 7 Syarikat Pernama Kt 135.00
31 Akaun Jualan 135.00

FAHIMAH BINTI JAFFAR 88

PRINSIP PERAKAUNAN

Penyelesaian

JURNAL JUALAN

Tarikh Butir-butir Fol Butir Invois Jumlah
(RM)
Mei 7 Syarikat Pernama Kt 135.00
31 Akaun Jualan 135.00

4.16 PERKARA YANG PERLU DIBUAT DI JURNAL JUALAN
SEBELUM PEMBUKUAN KE LEJAR

5. Menjumlahkan jualan kredit (bersih) untuk satu
tempoh tertentu, contohnya 1 bulan

6. Jumlah Jualan tersebut diKREDITkan ke AKAUN
JUALAN sebelum dibukukan ke lejar

FAHIMAH BINTI JAFFAR 89

PRINSIP PERAKAUNAN

Contoh 1

Lengkapkan Jurnal Jualan Perniagaan Azrul Shah Sdn. Bhd. di Jadual
berikut sebelum dibukukan ke Lejar

JURNAL JUALAN

Tarikh Butir-butir Fol Butir Jumlah
Invois (RM)
2056.50
Mei 7 Syarikat Nirwana

11 Syarikat Bintang 180.00

17 Syarikat Suza 2920.50

Penyelesaian

JURNAL JUALAN

Tarikh Butir-butir Fol Butir Jumlah
Invois (RM)
2056.50
Mei 7 Syarikat Nirwana
180.00
11 Syarikat Bintang
2920.50
17 Syarikat Suza Kt 6777.00
31 Akaun Jualan

FAHIMAH BINTI JAFFAR 90

PRINSIP PERAKAUNAN

2.2.4 Jurnal Pulangan Jualan

Definisi Jurnal Pulangan Jualan

Jurnal Pulangan Jualan adalah buku catatan pertama yang akan
merekodkan urusniaga pulangan barangniaga daripada
PENGHUTANG (pulangan masuk) atas sebab-sebab tertentu.
Sumber maklumat Jurnal Pulangan Jualan ialah nota kredit (salinan).

Fungsi Jurnal Pulangan Jualan

Fungsi Jurnal Pulangan Jualan adalah merekod barangniaga yang
dipulangkan oleh penghutang.

Format Jurnal Pulangan Jualan Nombor rujukan akaun
pelanggan di dalam
Tarikh lejar
urusniaga yang
berlaku.

JURNAL PULANGAN JUALAN

Tarikh Butir-butir Nombor Amaun Bersih
Folio Nota Kredit (RM)

Nama pelanggan beserta Nombor siri Nilai bersih barang
dengan butiran dalam dokumen niaga yang diterima semula
mengenai barangan yang Nota Kredit (selepas ditolak diskaun
diterima semula yang diterima niaga)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 91

PRINSIP PERAKAUNAN

4.21 NOTA KREDIT

Dokumen sokongan kepada
Jurnal Pulangan Jualan ialah

NOTA KREDIT

Jadual berikut menunjukkan Nota Kredit yang dihantar oleh Perniagaan Azrul
Shah Sdn. Bhd. kepada Syarikat Nirwana Sdn. Bhd. (penghutang niaga)

Dokumen 1

NOTA KREDIT Azrul Shah Sdn Bhd SALINAN
Dikreditkan oleh: No. 1, Persiaran 3,
Puchong
Tel: 22336677

Syarikat Nirwana Sdn Bhd No. 222
Jalan SS10, Petaling Jaya

Tarikh: 9/5/2014

Bil Butir Harga(RM) Jumlah(RM)
1 1 tin biskut- rosak 16.00 setin 16.00
2 5 tin coklat - salah jenama 25.00 setin 125.00
141.00
Diskaun niaga 10% 14.10
Jumlah
126.90

Syarat: 5% 15 hari ………………………
2% 30 hari Pengurus Jualan

Ang. Dibayar
K & K di K

FAHIMAH BINTI JAFFAR 92

PRINSIP PERAKAUNAN

JURNAL PULANGAN JUALAN

Tarikh Butir-butir Fol Nota Kredit Jumlah
(RM)
2014 126.90
126.90
Mei 7 Syarikat Nirwana 222

Akaun Pualangan Dt
Belian

4.22 MEREKOD PULANGAN JUALAN

MEREKOD PULANGAN
JUALAN

Contoh 1

Perniagaan Azrul Shah Sdn. Bhd. menerima semula barang niaga yang
dipulangkan oleh Syarikat Bintang pada 13 Mei 2014

Mei 13 Syarikat Bintang Sdn. Bhd. memulangkan barang niaga
berikut kepada perniagaan:
5 guni beras - salah jenama @ 120.00
Diskaun Niaga 5%

FAHIMAH BINTI JAFFAR 93

PRINSIP PERAKAUNAN

Langkah

2014 Syarikat Bintang Sdn. Bhd. memulangkan barang niaga berikut
Mei 13 kepada perniagaan:

5 guni beras - salah jenama @ 120.00
Diskaun Niaga 5%

JURNAL PULANGAN JUALAN

Tarikh Butir-butir Fol Butir Amaun

2014 Nota Bersih
Kredit (RM)

Mei 13 Syarikat Bintang 570

Penyelesaian

JURNAL PULANGAN JUALAN

Tarikh Butir-butir Fol Butir Amaun

2014 Nota Bersih
Kredit (RM)

Mei 13 Syarikat Bintang 570

FAHIMAH BINTI JAFFAR 94

PRINSIP PERAKAUNAN

4.23 PERKARA YANG PERLU DIBUAT DI JURNAL PULANGAN
JUALAN SEBELUM PEMBUKUAN KE LEJAR

7. Menjumlahkan pulangan jualan kredit untuk satu
tempoh tertentu, contohnya 1 bulan

8. Jumlah pulangan jualan tersebut diDEBITKAN kan ke
AKAUN PULANGAN JUALAN

Contoh 1

Lengkapkan Jurnal Pulangan Jualan sebelum dibukukan ke Lejar pada 31 Mei
2014

JURNAL PULANGAN JUALAN

Tarikh Butir-butir Fol Butir Amaun
2014 Bersih
Nota Kredit (RM)
126.90
Mei 7 Syarikat Nirwana 222 600.00

13 Syarikat Bintang 276.30

18 Syarikat Suza

FAHIMAH BINTI JAFFAR 95

PRINSIP PERAKAUNAN

Penyelesaian

JURNAL PULANGAN JUALAN

Tarikh Butir-butir Fol Butir Amaun
2014 Bersih
Nota (RM)
Kredit 126.90
600.00
Mei 7 Syarikat Nirwana 222
276.30
13 Syarikat Bintang
1004.20
18 Syarikat Suza Dt

Akaun Pulangan
Jualan

FAHIMAH BINTI JAFFAR 96

PRINSIP PERAKAUNAN

3.0 BUKU TUNAI

3.1 DEFINISI
Buku Catatan Pertama yang digunakan untuk merekod urusniaga-
urusniaga yang berkaitan dengan Tunai dan Cek dipanggil BUKU
TUNAI.

3.2 FUNGSI
Merekod baki awal tunai/bank/overdraf bank
Merekod penerimaan tunai/cek
Merekod pengeluaran tunai/cek
Merekod pemindahan tunai di tangan ke bank
Merekod pemindahan tunai di bank ke tangan
Merekod baki akhir tunai/bank

3.3 FORMAT

3.3.1 BUKU TUNAI 2 RUANGAN

Format Buku Tunai 2 Ruangan

DT BUKU TUNAI ( DUA RUANGAN ) KT

Tarikh Butiran Fol Tunai Bank Tarikh Butiran Fol Tunai Bank

RM) RM) (RM) (RM)

 Ruangan Tunai
 Ruangan Bank

FAHIMAH BINTI JAFFAR 97

PRINSIP PERAKAUNAN

Format Buku Tunai 3 Ruangan

Dt BUKU TUNAI ( TIGA RUANGAN ) Kt

Tarikh Butiran Fol Diskan Tunai Bank Tarikh Butiran Fol Diskaun Tunai Bank

diberi RM) RM) diterima
(RM) (RM)

 Ruangan Tunai
 Ruangan Bank
 Ruangan Diskaun

FAHIMAH BINTI JAFFAR 98

PRINSIP PERAKAUNAN

3.4 MEREKOD BAKI-BAKI AWAL TUNAI DAN BANK

MEREKOD BAKI-BAKI AWAL
TUNAI DAN BANK

Contoh 1
2014
Mac 1 Baki tunai di tangan RM450, tunai di bank RM4,120

Langkah

2014 tunai di tangan RM450,
Mac 1 Baki tunai di bank RM4,120

Selepas perekodan baki-baki awal tunai dan bank, BT3R akan kelihatan
seperti berikut:

Dt BUKU TUNAI ( TIGA RUANGAN ) Kt

Tarikh Butiran Fol Diskaun Tunai Bank Tarikh Butiran Fol Diskaun Tunai Bank
diterima
diberi (RM) (RM) (RM) (RM)
(RM
(RM)

2014

Mac 1 Baki B/b 450 4,120

FAHIMAH BINTI JAFFAR 99