PRINSIP PERAKAUNAN

PRINSIP PERAKAUNAN

3.5 MEREKOD BAKI AWAL BANK (OVERDRAF)
MEREKOD BAKI AWAL BANK
(OVERDRAF)

Contoh 1

2012 RM2,120
Mac 1 Baki tunai di bank (Overdraf)

Langkah

2014 RM2,120
Mac 1 Baki tunai di bank (Overdraf

Ruangan Bank (KT)

Dt BUKU TUNAI ( TIGA RUANGAN ) kt

Tarikh Butiran Fol Diskaun Tunai Bank Tarikh Butiran Fol Diskaun Tunai Bank
diberi (RM) (RM) diterima (RM) (RM)

(RM) (RM)

2014 2014
Mac 1
Baki B/b 2,120

FAHIMAH BINTI JAFFAR 100

PRINSIP PERAKAUNAN

3.6 MEREKOD PENERIMAAN TUNAI

MEREKOD PENERIMAAN TUNAI

Contoh 1

2014 Jualan tunai RM1,000
Mac 15

Langkah tunai RM1,000

2014
Mac Jualan
15

Ruangan Tunai

Dt BUKU TUNAI ( TIGA RUANGAN ) KT

Tarikh Butiran Fol Diskaun diberi Tunai Bank Tarikh Butiran Fol Diskaun diterima Tunai Bank

(RM) (RM) (RM) (RM) (RM) (RM)

2014 1,000
Mac

15 Jualan

FAHIMAH BINTI JAFFAR 101

PRINSIP PERAKAUNAN

3.7 MEREKOD PENERIMAAN DENGAN CEK

MEREKOD PENERIMAAN CEK

Contoh 1

2014 Terima untuk pendapatan komisen bulan Mac, cek
RM100
Mac
23

Langkah

2014 Terima untuk pendapatan komisen bulan Mac, cek
RM100
Mac
23

Ruangan Bank Kt
Dt BUKU TUNAI ( TIGA RUANGAN )
Tunai Bank
Tarikh Butiran Fol Diskaun Tunai Bank Tarikh Butiran Fol Diskaun (RM) (RM)
diberi
diterima
(RM)
(RM) (RM)

(RM)

2014 100
Mac

23 Komisyen

FAHIMAH BINTI JAFFAR 102

PRINSIP PERAKAUNAN

3.8 MEREKOD PEMBAYARAN DENGAN TUNAI

MEREKOD PEMBAYARAN DENGAN
TUNAI

Contoh 1

2014 insurans secara tunai

Mac 2 Bayar premium
RM320

Langkah

2014 insurans secara tunai

Mac 2 Bayar premium
RM320

Ruangan Tunai

Dt BUKU TUNAI ( TIGA RUANGAN ) Kt

Tarikh Butiran Fol Diskaun Tunai Bank
diterima (RM) (RM)

(RM)

2000 Premium 320
Insurans

Mac 2

FAHIMAH BINTI JAFFAR 103

PRINSIP PERAKAUNAN

3.9 MEREKOD PEMBAYARAN DENGAN CEK

MEREKOD PEMBAYARAN DENGAN
CEK

Contoh 1

2014 sewa dengan cek RM500

Mac Bayar
12

Langkah

2014 sewa dengan cek RM500

Mac Bayar
12

Ruangan Bank

Dt BUKU TUNAI ( TIGA RUANGAN ) Kt

Tarikh Butiran Fol Diskaun Tunai Bank
diterima
(RM) (RM)
(RM)

2014 Sewa 500
Mac 2

FAHIMAH BINTI JAFFAR 104

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 1

1. Urusniaga yang berikut diambil daripada Perniagaan Elis.

Pada 1 Mei 2012, baki aset dan liabiliti Perniagaan Elis adalah seperti yang
berikut :

AlatanPejabat 8 000
Stok 30 000
Tunai 3 600
Bank 25 400
Pemiutang : Pembekal Izzati 6 500

Urusniaga yang berikut berlaku sepanjang bulan Mei 2012:

Mei 17 Pemilik membawa masuk kenderaan peribadi bernilai RM 9
000 untuk kegunaan perniagaan
22
26 Ambilan stok bernilai RM 260 untuk tujuan promosi
Beli perabot pejabat bernilai RM 5 900 daripada Pembekal
Wan

Rekodkan maklumat di atas ke dalam Jurnal Am.

2. Urus niaga berikut diambil dari buku Perniagaan Citra

a) Membayar sewa premis RM800 dengan wang peribadi.
b) Menjual sebuah perabot terpakai bernilai RM2 000 kepada Encik

Kumar
c) Mengambil barang niaga RM500 untuk tujuan promosi.
d) Terima invois kerana membeli kenderaan berbilai RM 12 000 daripada

Syarikat Kereta Cempakasari.
e) Pemilik membawa masuk tunai tambahan RM 5 000 ke dalam

perniagaan sebagai modal.
f) Pemilik mengambil komputer pejabat bernilai RM 1 800 untuk

kegunaan anaknya di rumah.

Catatkan urus niaga di atas ke dalam Jurnal Am

FAHIMAH BINTI JAFFAR 105

PRINSIP PERAKAUNAN

3. Perniagaan Kedai Buku dan Alatulis Arena menjalankan aktiviti membeli dan
menjual buku-buku serta alatulis. Perniagaan ini telah dimulakan oleh Puan
Arena pada 1 Januari 1999. Pada 1 Januari 2001 baki-baki awal akaun-akaun
adalah seperti berikut:

Tunai di tangan Baki Debit Baki Kredit
RM 10,000 Pemiutang RM 5,000
Barang niaga

Tunai di bank 40,000 Pinjaman 100,000
Lekapan dan 7,500
Kelengkapan
Kenderaan 60,000
Stok 35,000

Petikan urusniaga perniagaan yang dijalankan oleh Kedai Buku dan Alatulis
Arena di sepanjang bulan Mac 2012 ditunjukkan di bawah:

Mac 7 Membeli perabot untuk kedai secara kredit daripada Mewah Furniture
berjumlah RM1,785
13 Sebuah rak dijual secara kredit kepada Perniagaan Alpha RM2,300
21 Puan Arena menghadiahkan empat buah buku cerita bernilai RM38.00
kepada anaknya, Alia sempena hari lahirnya yang ke sepuluh.
24 Puan Arena membawa masuk sebuah lagi kenderaan bernilai RM15,770
ke dalam perniagaan
25 Terima invois daripada Amim kerana membesarkan bangunan kedai
RM12,500

FAHIMAH BINTI JAFFAR 106

PRINSIP PERAKAUNAN

4. Dokumen-dokumen yang berikut diperoleh daripada buku-buku Syarikat Janet
yang menjalankan perniagaan menjual peralatan sukan. Rekodkan urus niaga
ke dalam Jurnal Am.

SYARIKAT JANET SYARIKAT JANET
35 JALAN MAJU 1 35 JALAN MAJU 1
31750 TRONOH 31750 TRONOH

Tarikh : 3 Februari 2012 Tarikh : 7 Februari
2012
MEMO
MEMO
Kepada : Kerani Akaun
Kepada : Kerani Akaun
Daripada : Pengurus
Seorang penghutang telah diisytiharkan muflis dan Daripada : Pengurus
hutangnya sebanyak RM500 telah dihapuskira oleh Rekodkan ambilan barang niaga RM230 untuk
pemilik. kegunaan promosi

Dokumen 1 Dokumen 2

ASAL F1091 SYARIKAT JANET
35 JALAN MAJU 1
PERNIAGAAN FARID 31750 TRONOH
145 JALAN WAWASAN
Tarikh : 18 Februari 2012
34300 IPOH MEMO
Tel : 05-5379961
Kepada : Kerani Akaun
INVOIS
Daripada : Pengurus
Tarikh : 10 Februari 2012 Pemilik mengambil stok untuk kegunaan
keluarganya bernilai RM200
Kepada :

Syarikat Janet

335 Jalan Maju 1

31750 Tronoh

Kuantiti Butir Harga Jumlah Dokumen 4
seunit (RM) SYARIKAT JANET
(RM) 35 JALAN MAJU 1

1 unit Set Sofa 2 000.00 2 000.00 31750 TRONOH
2 000.00 Tarikh : 18 Februari 2012
Jumlah
MEMO
(Ringgit : Dua Ribu sahaja)
Kepada : Kerani Akaun
Syarat : 10% 5 hari
Daripada : Pengurus
Serahan : Angkutan dibayar Pemilik membawa van berbilai RM 6 000 ke dalam
perniagaan
K.&K.di.K

Dokumen 3 Dokumen 5

FAHIMAH BINTI JAFFAR 107

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 2

1. Urusniaga yang berikut diambil daripada buku-buku Kedai Halimah

2012 Terima invois daripada Pembekal Tee kerana membeli barang
Jan 1 niaga bernilai RM 2 800, kurang diskaun niaga 10%

4 Terima nota kredit daripada Pembekal Tee kerana memulangkan
barang niaga yang rosak bernilai RM200 yang dibeli pada 1 Januari,
kurang diskaun niaga 10%

18 Belian barang niaga daripada Syarikat Siva bernilai RM 4 900 pada
harga senarai, kurang diskaun niaga 10%

20 Terima nota debit daripada Syarikat Siva kerana barang niaga yang
dibeli pada 18 Januari terkurang caj sebanyak RM 980, kurang
diskaun niaga 10%

Rekodkan maklumat di atas ke dalam Jurnal Belian

FAHIMAH BINTI JAFFAR 108

PRINSIP PERAKAUNAN

2. Urus niaga yang berikut diambil daripada buku-buku perakaunan Ledai
Komputer Zainal

2012 Belian tunai RM1 200
Jun 1 Terima invois daripada Pembekal Komputer Mega berjumlah
RM 12 000, tolak diskaun niaga 15%.
2 Beli alatulis dengan tunai RM120
Terima nota kredit daripada Pembekal Komputer Mega kerana
5 pulangan peralatan computer yang rosak RM 2 500 yang dibeli
8 pada 2 Jun 2012.
Terima invois daripada Permata Komputer Sdn. Bhd. Berjumlah
13 RM 6 500, tolak diskaun niaga 20%
Terima invois untuk belian kredit daripada Pusat Komputer
18 Dinar berjumlah RM 8 000, tolak diskaun niaga 10%
Membeli barang secara tunai dari Pembekal Ahmad RM500
21 Terima nota debit daripada Permata Komputer Sdn. Bhd.
24 Kerana terkurang caj sebanyak RM 1 250 dalam invois pada 13
Jun 2012
29 Terima nota kredit daripada Pusat Komputer Dinar kerana
pulangan barang salah jenama RM 2 400 yang dibeli pada 18
Jun 2012.

Sediakan Jurnal Belian dan Jurnal Pulangan Belian bagi merekodkan urus
niaga berkenaan.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 109

PRINSIP PERAKAUNAN

3. Dokumen-dokumen yang berikut diterima oleh Kedai Elektrik Chong yang
menjual brang-barang elektrik pada bulan April 2012.

Dokumen 1 Dokumen 2

ASAL ASAL
M2109 W1730

PERNIAGAAN MULTI ELEKTRIK WORLD DESIGN SDN. BHD.
12, Jalan Laksamana 121 Wisma Perdana
83000 Batu Pahat Jalan Kasturi
Johor 8500 Segamat, Johor
No. Tel: 07-3129803 No.Tel : 07-3124543

INVOIS INVOIS

Kepada : Tarikh : 2 April 2012 Kepada : Tarikh : 3 April 2012
Kedai Elektrik Chong,
Lot 3, Jalan Kebaya, Kedai Elektrik Chong
84000 Muar, Johor.
Lot 3, Jalan Kebaya,

8400 Muar, Johor

Akaun tuan telah dikreditkan seperti yang berikut : Kuantiti Butir Harga Jumlah

Kuantiti Butir Harga seunit Jumlah (RM) Seunit (RM)

(RM) (RM)

2 unit TV LCD 42’ 2 500.00 5 000.00 3 unit Peti Ais 1 100 3 300

4 unit Mesin 900.00 3 600.00 3 unit 1.5hp 900 2 700

Basuh 6kg penghawa

8 600.00 dingin

Tolak : 1 720.00 5 unit Set Hi-fi 400 2 000

Diskaun niaga 20% 8 000

Jumlah 6 880.00 Tolak : Diskaun niaga 20% 1 600

(Ringgit: Enam Ribu Lapan Ratus Lapan Puluh sahaja) Jumlah 6 400

(Ringgit : Enam Ribu Empat Ratus sahaja)

Syarat : 5% 7 hari Syarat : 5% 10 hari
Serahan : Angkutan dibayar Serahan : Angkutan dibayar
K.&K. di.K
K.&K di K.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 110

PRINSIP PERAKAUNAN

ASAL Dokumen 3 Dokumen 4

NK1440 ASAL
S3600
PERNIAGAAN MULTI ELEKTRIK
12, Jalan Laksamana PESAKA JAYA TRADING
83000 Batu Pahat 109-111 Bangunan Merdeka
Johor Jalan Gemilang
No. Tel: 07-3129803 86800 Mersing, Johor
No. Tel: 07-8329081

NOTA KREDIT

INVOIS

Kepada : Tarikh : 7 April 2012
Kedai Elektrik Chong
Lot 3, Jalan Kebaya, Kepada : Tarikh : 15 April
8400 Muar, Johor 2012
Kedai Elektrik Chong
Bil Butir Kuantiti Harga Jumlah Lot 3, Jalan Kebaya,
(RM) 8400 Muar, Johor
Seunit
900.00
(RM) Kuantiti Butir Harga Jumlah
180.00
1 Mesin 1 unit 900.00 720.00 Seunit (RM)

Basuh 6 (RM)

kg 4 unit Set Home 1 500 6 000

Tolak : Diskaun niaga 20% Teater

Jumlah 2 unit Pemain DVD 200 400

(Ringgit : Tujuh Ratus Dua Puluh sahaja) 6 400

Tolak : Diskaun niaga 20% 1 280

Jumlah 5 120

(Ringgit : Lima Ribu Seratus Dua Puluh sahaja)

Syarat : 5% 10 hari
Serahan : Angkutan dibayar

Rekodkan urus niaga di atas ke dalam Jurnal Belian dan Jurnal Pulangan Belian
bagi Kedai Elektrik Chong.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 111

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 3

1. Urusniaga yang berikut diambil daripada buku-buku Syarikat Pemborong Ai
Leen

2012 Hantar invois kepada Kedai Tan kerana jualan barang niaga
Mac 2 bernilai RM 3 600, kurang diskaun niaga 15%

5 Hantar nota debit kepada Kedai Tan kerana barang niaga yang
dibekalkan pada 2 Mac terkurang caj RM720, kurang diskaun
niaga 15%

20 Jualan barang niaga kepada Kedai Chong pada harga senarai
RM 5 000, kurang diskaun niaga 15%

23 Hantar nota kredit kepada Kedai Chong kerana pulangan
barang salah jenama yang dijual pada 20 Mac bernilai RM400,
kurang diskaun niaga 15%

Rekodkan maklumat di atas ke dalam jurnal yang berkaitan

FAHIMAH BINTI JAFFAR 112

PRINSIP PERAKAUNAN

2. Urus niaga Perniagaan Alatan Muzik Irama dengan pelanggan-pelanggannya
sepanjang Bulan Mac 2012 adalah seperti berikut :

2012 Jualan tunai kepada Kedai Muzik Nusantara RM 1 200.
Mac 2 Menghantar invois kepada Pusat Muzik Ravi kerana
menjual barang niaga pada harga senarai RM 500, kurang
5 diskaun niaga 10%
Menjual barang niaga RM 8 500 pada harga senarai
9 kepada Syarikat Rakaman Jesnita kurang diskaun niaga
20%
14 Hantar nota kredit kepada Syarikat Rakaman Jesnita
kerana pulangan barang rosak pada harga senarai RM 1
17 800. Barang dijual pada 9 Mac 2012.
22 Jualan tunai RM340
27 Menjual 3 unit gitar kepada Kumpulan Muzik Perwira
29 dengan harga RM300 seunit, kurang diskaun niaga 10%.
Invois dihantar pada harga senarai RM 3 000 kepada
Syarikat Seni Suara, kurang diskaun niaga 15%.
Hantar nota kredit kepada Syarikat Seni suara kerana
pulangan barang salah jenama pada harga senarai
RM600. Barang dijual pada 27 Julai 2012.

Rekodkan urusniaga di atas ke dalam Jurnal Jualan dan Jurnal Pulangan Jualan

FAHIMAH BINTI JAFFAR 113

PRINSIP PERAKAUNAN

3. Dokumen-dokumen yang berikut dikeluarkan oleh Pembekal Pakaian Jelita
yang menjual pelbagai jenis pakaian pada bulan Julai 2012.

Dokumen 1 Dokumen 2

SALINAN SALINAN NK:9301
A5416
PEMBEKAL PAKAIAN JELITA
PEMBEKAL PAKAIAN JELITA
Lot 1 Jalan Bahagia Lot 1 Jalan Bahagia
1200 Butterworth 1200 Butterworth
Pulau Pinang Pulau Pinang
No. Tel: 05-2347662
INVOIS No. Tel: 05-2347662

NOTA KREDIT

Kepada : Tarikh: 2 Julai 2012 Kepada : Tarikh: 9 Julai 2012
Syarikat Tekstil Rahmath Syarikat Tekstil Rahmath
5A-Bangunan Barakah 5A-Bangunan Barakah
10300 Georgetown, Pulau Pinang 10300 Georgetown, Pulau Pinang

Kuantiti Butir Harga Jumlah Kuantiti Butir Harga Jumlah
Seunit (RM)
Seunit (RM) 200.00
(RM) (RM)
20.00
20 pasang Baju Kurung Moden 100.00 2 000.00 2 pasang Baju Kurung Moden 100.00 180.00
(dikembalikan kerana
20 pasang Baju Kurung Kedah 80.00 1 600.00
rosak)
30 pasang Baju Kebaya 120.00 3 600.00

7 200.00 Tolak : Diskaun niaga 10%

Tolak : Diskaun niaga 10% 720.00 Jumlah

Jumlah 6 480.00 (Ringgit : Satu Ratus Lapan Puluh sahaja)

(Ringgit : Enam Ribu Empat Ratus Lapan Puluh sahaja)

Syarat : 10% 5 hari, 5% 10 hari
Serahan : Angkutan dibayar
K.&K. di.K

FAHIMAH BINTI JAFFAR 114

PRINSIP PERAKAUNAN

SALINAN Dokumen 3 Dokumen 4

A5417 SALINAN
A5418
PEMBEKAL PAKAIAN JELITA
Lot 1 Jalan Bahagia PEMBEKAL PAKAIAN JELITA
1200 Butterworth Lot 1 Jalan Bahagia
Pulau Pinang 1200 Butterworth
No. Tel: 05-2347662 Pulau Pinang
No. Tel: 05-2347662

INVOIS

INVOIS

Kepada : Tarikh: 11 Julai 2012
Perniagaan Nirvana
15 Jalan Kasturi Kepada : Tarikh: 25 Julai 2012
09000 Kulim Kedah Kedai Syarifah
12B, Jalan Muhibbah, Lebuh Union
Kuantiti Butir Harga Seunit Jumlah 10300 Geogetown
(RM) (RM) Pulau Pinang
15 Baju Melayu
pasang Baju Kurung Kanak- 80.00 1 200.00 Kuantiti Butir Harga Jumlah
10 Kanak 40.00 400.00 Seunit (RM)
pasang (RM)
20 pasang Baju Batik 1 600.00
Tolak : Diskaun niaga 10% 1 600.00 10 pasang Baju Kebaya 80.00 1 200.00
Jumlah 160.00 15 pasang 120.00 2 100.00
1 440.00 Baju Kebaya 140.00
(Ringgit : Satu Ribu Empat Ratus Empat Puluh sahaja) Labuh

4 900.00

Tolak : Diskaun niaga 10% 490.00

Syarat : 10% 5 hari, 5% 10 hari Jumlah 4 410.00
Serahan : Angkutan dibayar
K.&K. di.K (Ringgit : Empat Ribu Empat Ratus Sepuluh sahaja)

Syarat : 10% 5 hari, 5% 10 hari
Serahan : Angkutan dibayar
K.&K. di.K

Rekodkan urus niaga dala, dokumen di atas ke dalam Jurnal Jualan dan Jurnal
Pulangan Jualan bagi Pembekal Pakaian Jelita.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 115

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 4
1. Apakah yang dimaksudkan dengan Buku Tunai?

2. Nyatakan LIMA tujuan penggunaan Buku Tunai

3. Urus niaga di bawah ini diambil daripada buku-buku Pasar Mini Yan

2012 Jualan tunai RM850. (No. Resit 2001)
Jun 2

3 Belian barang niaga RM 1 400. (No. Cek 87651)

5 Terima cek daripada Kedai Yus RM 2 800 (no. Resit 2002),

beri diskaun tunai RM200

6 Beli perabot pejabat RM900 (No. Cek 87652)

9 Bayar hutang pembekal Goon RM 3 500 (No.Cek 87653),

terima diskaun tunai RM250

12 Terima komisen RM340 secara tunai (No.Resit 2003)

14 Bayar bil telefon RM125 secara tunai

16 Jualan tunai dibankkan RM 1 800. (No. Resit 2004)

28 Bayar gaji pekerja RM800 (No. Cek 87654)

30 Belian barang niaga RM 2 300 (No. Cek 87655)

Rekodkan maklumat di atas ke dalam buku tunai yang berkaitan

FAHIMAH BINTI JAFFAR 116

PRINSIP PERAKAUNAN

4. Urusniaga tunai En. Rahman bagi bulan Ogos 2000 ditunjukkan seperti

berikut:

RM

Ogos

1 Tunai di tangan 1,500

Tunai di bank 27,200

3 Belian tunai dan dibayar dengan cek 3,500

4 Jualan tunai 2,679

6 Beli daripada Seng Khoon secara kredit 2,300

7 Membayar Seng Khoon dengan tunai 2,000

Terima diskaun pendapatan 300

9 Membayar kadar bayaran dengan tunai 420

10 Jual barang-barang kepada Samuel secara 840

kredit

12 Beli barang niaga secara kredit daripada 1,200

Omega

15 Beli sebuah van berharga RM25,000

dariapada Syarikat kereta terpakai Bungsar

Motors dan membayar wang pendahuluan 5,000

dengan cek

17 Jual barang-barang kepada Jenny Cheah 1,700

secara kredit

19 Jenny Cheah membayar dengan cek 1,530

Beri diskaun belanja kepadanya 170

23 Jualan tunai. Masukkan amaun ini ke 900

dalam bank

Masukkan tunai ke dalam bank 1,200

25 Terima cek daripada Samuel setelah 756

diskaun belanja 10% (cek ini tidak 84

dibankkan)

26 Masukkan cek Samuel ke dalam bank

27 Membayar sewa dengan cek 400

28 Membayar belanja am dengan tunai 240

Keluarkan tunai daripada bank untuk 300

kegunaan pejabat

29 Keluarkan cek untuk kegunaan sendiri 500

FAHIMAH BINTI JAFFAR 117

PRINSIP PERAKAUNAN

5. Dokumen-dokumen berikut diperoleh daripada Perniagaan Aktif yang
menjual peralatan sukan.

Dokumen 1 Dokumen 2

No. 001/2012 Tarikh : 3 Ogos 2012

BAUCAR BAYARAN Penerima : Cahaya Insurans

PERNIAGAAN AKTIF Kerana : Insurans premis

No 11 Persiaran Harapan

21600 Marang Terengganu RINGGIT SEN
60 000 00
Tel :09-4567321 Baki akhir - -
Dimasukkan 60 000 00
Tarikh : 2 Ogos 2012 Jumlah 1 200 00
Cek ini 58 800 00
Kepada: Baki

Encik Ramesh

Keterangan RM

Baiki Penghawa dingin 120.00

(Ringgit Malaysia : Seratus Dua Puluh sahaja) MMBB120903
Tunai/ No.cek : MMBB120902

Dokumen 3 Dokumen 4

SALINAN PERNIAGAAN AKTIF R1987 ASAL
No 11 Persiaran Harapan R1099
21600 Marang Terengganu
PERMATA BERHAD
Tel :09-4567321 No 28 Jalan Kuala
21600 Marang Terengganu

RESIT RASMI RESIT RASMI
Tarikh : 7 Ogos 2012 Tarikh : 9 Ogos

Diterima daripada : Percetakan Michale 2012
Ringgit Malaysia : Dua Ribu Tujuh Ratus Sahaja
Untuk bayaran : Menjelaskan Invois M0918 Diterima daripada : Perniagaan Aktif
Ringgit Malaysia : Tiga Ribu Sahaja
RM 2 700.00 Untuk bayaran : Menjelaskan Invois P2090
Tunai/No. Cek : CIMB091228
(Diskaun tunai RM200)

RM 3 000.00
Tunai/No. Cek : MMBB120904

FAHIMAH BINTI JAFFAR 118

PRINSIP PERAKAUNAN

Dokumen 5 Dokumen 6

Tarikh : 12 Ogos 2012 SALINAN PERNIAGAAN AKTIF 1124
No 11 Persiaran Harapan
Penerima : Perniagaan Usaha 21600 Marang Terengganu

Kerana : Perabot Pejabat Tel :09-4567321

Baki akhir RINGGIT SEN BIL TUNAI
Dimasukkan 58 500 00 Tarikh : 17 Ogos 2012
Jumlah - -
Cek ini 58 500 00 Kepada
Baki 3 400 00 KEDAI SUKAN MAJU
55 100 00 Lot 12 taman Merbok
21600 Marang Terengganu.
MMBB120905

Bil Butir Kuantiti Harga Jumlah
1 seunit (RM)
1 Mesin (RM)
masa 150.00 150.00

150.00

(Ringgit : Satu Ratus Lima Puluh Sahaja)
Tunai/No. Cek :

Dokumen 7 Dokumen 8

SALINAN R1988 SALINAN R1989

PERNIAGAAN AKTIF PERNIAGAAN AKTIF
No 11 Persiaran Harapan No 11 Persiaran Harapan
21600 Marang Terengganu 21600 Marang Terengganu

Tel :09-4567321 Tel :09-4567321

RESIT RASMI RESIT RASMI
Tarikh : 22 Ogos 2012 Tarikh : 26 Ogos 2012

Diterima daripada : Pusat Sukan Serijaya Diterima daripada : Meranti Enterprise
Ringgit Malaysia : Dua Ribu Lima Ratus Sahaja Ringgit Malaysia : Tiga Ratus Sahaja
Untuk bayaran : Menjelaskan Invois M0919 Untuk bayaran : Sewa pejabat

(Diskaun tunai RM100)

RM 2 500.00 RM 300.00
Tunai/No. Cek : BIBM145902 Tunai/No. Cek : ABB201188

FAHIMAH BINTI JAFFAR 119

PRINSIP PERAKAUNAN

Dokumen 9 Dokumen 10

Tarikh : 28 Ogos 2012 No. 002/2012

Penerima : Pembekal Sukan Perwira BAUCAR BAYARAN
PERNIAGAAN AKTIF
Kerana : Bayar sebahagian invois SP3227
No 11 Persiaran Harapan
Baki akhir RINGGIT SEN 21600 Marang Terengganu
Dimasukkan 57 900 00
Jumlah - - Tel :09-4567321
Cek ini 57 900 00 Tarikh : 30 Ogos 2012
Baki 3 100 00
54 800 00 Kepada:
Cik Dania

Keterangan RM
600.00
Bayaran gaji bulan
MMBB120906 Ogos 2012

(Ringgit Malaysia : Enam Ratus sahaja)
Tunai/ No.cek : MMBB120907

Rekodkan maklumat dalam dokumen-dokumen di atas ke dalam Buku Tunai.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 120

PRINSIP PERAKAUNAN

PENILAIAN
KENDIRI

1. En Andy ialah pemilik kedai kamera AD Event Enterprise di Ipoh, Perak.
Berikut ialah baki-baki yang diambil daripada buku perniagaannya pada 1
Januari 2012:

Alatan pejabat RM
Lengkapan 15 000
Stok 13 200
Overdraf bank 24 400
Tunai di tangan 2 800
Modal
700
50 500

Sepanjang bulan Januari 2012, urus niaga perniagaan AD Event Enterprise
ditunjukkan oleh dokumen-dokumen perniagaan di bawah.

DOKUMEN 1

ASAL No: I 001

INVOIS

TAN LAN TRADING

116A, Lorong 3/12, Jalan Permata

46000 Petaling Jaya

Tarikh: 4 Januari 2012

Kepada:

AD Event Enterprise

42, Jalan Pasar Baru,

30000 Ipoh, Perak

KUANTITI BUTIR HARGA SEUNIT JUMLAH

(RM) (RM)

5 buah Kamera Digital Olympic FE 115 550.00 2 750.00

10 buah Kamera Kenon M200i 220.00 2 200.00

8 buah Kamera Pentek 2005S 130.00 1 040.00

5 990.00

Tolak: Diskaun niaga 20% 1 198.00

JUMLAH 4 792.00

(Ringgit Malaysia: Empat ribu tujuh ratus sembilan puluh dua sahaja)

Syarat : 5% 7 hari

Serahan : Angkutan dibayar

K. & K. DiK. 121
FAHIMAH BINTI JAFFAR

Andy Tan
Pengurus
Penerima

SALINAN PRINSIP PERAKAUNAN No: A3 001

DOKUMEN 2

INVOIS

AD EVENT ENTERPRISE
42, Jalan Pasar Baru
30000 Ipoh, Perak

Tarikh: 6 Januari 2012

Kepada: BUTIR HARGA SEUNIT JUMLAH
AMC Enterprise (RM) (RM)
4, Jalan Simpang Kamera Digital Olympic FE 115 700.00 7 000.00
35000 Tapah, Perak Kamera Kenon M200i 300.00 1 500.00
Handycam Suny X-i 3 000.00
KUANTITI 1 500.00 11 500.00
2 300.00
10 buah 9 200.00
5 buah
2 buah

Tolak: Diskaun niaga 20%
JUMLAH
(Ringgit Malaysia: Sembilan ribu dua ratus sahaja)

Syarat : 5% 7 hari
Serahan : Angkutan dibayar
K. & K. DiK.

Razif Andy
Penerima Pengurus

DOKUMEN 3

MEMO

AD EVENT ENTERPRISE
42, Jalan Pasar Baru
30000 Ipoh, Perak

Tarikh: 8 Januari 2012

Peringatan:
Pemilik mengeluarkan tunai RM300 untuk membayar sewa kediamannya

Andy
Pengurus

FAHIMAH BINTI JAFFAR 122

PRINSIP PERAKAUNAN

SALINAN DOKUMEN 4 ND 016
NOTA DEBIT

AD EVENT ENTERPRISE
42, Jalan Pasar Baru
30000 Ipoh, Perak

Tarikh: 9 Januari 2012

Kepada:
AMC Enterprise
4, Jalan Simpang
35000 Tapah, Perak

NO RUJUKAN BUTIR JUMLAH
(RM)
Invois No.A3001 Harga kamera Kenon M200i terkurang caj RM80 sebuah 400.00
(5 x RM80 = RM400)
Tolak: Diskaun niaga 20% 80.00
JUMLAH 320.00

(Ringgit Malaysia: Tiga ratus dua puluh sahaja) Andy
Pengurus

DOKUMEN 5

ASAL No: 7112

INVOIS

PUSAT KAMERA SAGA

12, Jalan Temenggung

46000 Pulau Pinang

Tarikh: 11 Januari 2012

Kepada:

AD Event Enterprise

42, Jalan Pasar Baru,

30000 Ipoh, Perak

KUANTITI BUTIR HARGA SEUNIT JUMLAH

(RM) (RM)

4 buah Handycam Suny X-i 1 200.00 4 800.00

6 buah Kamera digital Olympic FE115 550.00 3 300.00

8 buah Kamera digital Sansung G25 450.00 3 600.00

11 700.00

Tolak: Diskaun niaga 20% 2 340.00

JUMLAH 9 360.00

(Ringgit Malaysia: Sembilan ribu tiga ratus enam puluh sahaja)

Syarat : 5% 10 hari
Serahan : Angkutan dibayar
K. & K. DiK.

Andy Hafiz
Penerima Pengurus

FAHIMAH BINTI JAFFAR 123

ASAL PRINSIP PERAKAUNAN NK 212

DOKUMEN 6

NOTA KREDIT

TAN LAN TRADING
116A, Lorong 3/12, Jalan Permata

46000 Petaling Jaya

Kepada: Tarikh: 12 Januari 2012
AD Event Enterprise
42, Jalan Pasar Baru, JUMLAH
30000 Ipoh, Perak (RM)
130.00
NO RUJUKAN BUTIR 26.00
104.00
Invois No.I 001 Sebuah Kamera Pentek 2005M
(Dipulangkan kerana rosak) Tan
Pengurus
Tolak: Diskaun niaga 20%

JUMLAH

(Ringgit Malaysia: Seratus empat sahaja)

DOKUMEN 7

Tarikh : 23 Januari 2012
Penerima : Tan Lan Trading
Kerana : Menjelaskan sebahagian

invois No. I 001

Baki akhir Ringgit sen
Dimasukkan (2 800) 00
Jumlah
Cek ini - -
Baki (2 800) 00 KERATAN CEK
1 200 00
(4 000) 00

009551

FAHIMAH BINTI JAFFAR 124

PRINSIP PERAKAUNAN

ASAL DOKUMEN 8 No: 1004

Kepada: INVOIS Tarikh: 25 Januari 2012
AD Event Enterprise
42, Jalan Pasar Baru, PERNIAGAAN MEGA HARGA SEUNIT JUMLAH
30000 Ipoh, Perak 18 & 19, Jalan Panglima (RM) (RM)

KUANTITI 31350 Ipoh, Perak 550.00 550.00

BUTIR JUMLAH 550.00

1 buah Lengkapan kedai

(Ringgit Malaysia: Lima ratus lima puluh sahaja)

Syarat : 5% 10 hari
Serahan : Angkutan dibayar
K. & K. DiK.

Andy Man
Penerima Pengurus

SALINAN DOKUMEN 9 AD 3211
Tarikh: 26 Januari 2012
RESIT RASMI

AD EVENT ENTERPRISE
42, Jalan Pasar Baru
30000 Ipoh, Perak

Diterima daripada : AMC Enterprise
Ringgit Malaysia : Lima ribu sahaja
Bayaran untuk : Menjelaskan sebahagian invois No. A3001

RM5 000

Tunai / No. Cek: BCC 032814

FAHIMAH BINTI JAFFAR Andy
Pengurus

125

PRINSIP PERAKAUNAN

SALINAN DOKUMEN 10 AD 2801

Kepada: BIL TUNAI Tarikh: 27 Januari 2012
En. Irfan Bin Abd Rahman
AD EVENT ENTERPRISE HARGA SEUNIT JUMLAH
KUANTITI 42, Jalan Pasar Baru (RM) (RM)
30000 Ipoh, Perak
1 500.00 1 500.00
BUTIR
JUMLAH 1 500.00
1 Handycam Suny X-i

(Ringgit Malaysia: Seribu lima ratus sahaja)

Tunai / No. Cek: …………………..

ASAL DOKUMEN 11 AD 32A1n1dy
Pengurus
RESIT RASMI
Tarikh: 29 Januari 2012
PUSAT KAMERA SAGA
12, Jalan Temenggung

46000 Pulau Pinang

Diterima daripada : AD Event Enterprise
Ringgit Malaysia : Lapan ribu lapan ratus sembilan puluh dua sahaja
Bayaran untuk : Menjelaskan invois No. 7112 (diskaun tunai RM468)

RM8 892

Tunai / No. Cek: MBC 009552

Hafiz
Pengurus

FAHIMAH BINTI JAFFAR 126

PRINSIP PERAKAUNAN

SALINAN DOKUMEN 12 No: 01/06

AD EVENT ENTERPRISE Tarikh: 30 Januari 2012
42, Jalan Pasar Baru
30000 Ipoh, Perak TANDATANGAN
PENERIMA
BAUCER PEMBAYARAN Salimi

Kepada: JUMLAH
Cik Nor Salimi Nasrun RM Sen
580 00
KETERANGAN
580 00
Bayaran gaji bulan Januari 2006
JUMLAH

(Ringgit Malaysia: Lima ratus lapan puluh sahaja)

Tunai / No. Cek: ………………………

Andy

Rekodkan urus niaga di atas ke dalam buku catatan pertama yang terlibat.

Pengurus

FAHIMAH BINTI JAFFAR 127

PRINSIP PERAKAUNAN

TOPIK 4 :
LEJAR

OBJEKTIF

Objektif Am: Membolehkan pelajar memahami sistem merekod urusniaga
dan seterusnya menyediakan lejar dari buku catatan pertama

Objektif Khusus: Di akhir unit ini anda sepatutnya dapat:

1. Menyatakan definisi Lejar.
2. Menyatakan 2 format Lejar.
3. Menyatakan jenis-jenis Lejar
4. Menyatakan kaedah pemindahan akaun ke Lejar
5. Menyatakan kaedah penutupan akaun
6. Menyediakan catatan dalam Lejar
7. Melengkapkan catatan dalan Lejar sebelum menyediakan

Imbangan Duga

FAHIMAH BINTI JAFFAR 128

PRINSIP PERAKAUNAN

4.0 PENGEPOSAN KE LEJAR

4.1 DEFINISI

 Lejar ialah buku akaun yang digunakan untuk merekod segala urusniaga
perniagaan.

 Maklumat yang direkod dalam lejar adalah berasaskan kepada buku catatan
pertama, iaitu jurnal dan buku tunai.

4.2 FORMAT
 Terdapat 2 format lejar:
 Bentuk T
 Bentuk lajur

 Lejar bentuk T Kredit
Debit

Debit Nama Akaun Kredit

Tarikh Butiran Folio Jumlah Tarikh Butiran Folio Jumlah

o Lejar berbentuk T dibahagikan kepada 2 bahagian. Satu bahagian debit
dan satu bahagian lagi kredit.

o Setiap bahagian mempunyai lajur tarikh, butiran, folio dan jumlah.

Lajur Keterangan
Nama Merujuk kepada jenis urusniaga yang berlaku.
akaun
Tarikh Merekod tarikh urusniaga dibuat.
Butiran Merekod jenis urusniaga.
Folio Merekod rujukan daripada dokumen sumber seperti
no. Resit, no. Invois etc.
Jumlah Merekod amaun bagi setiap urusniaga yang berlaku.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 129

PRINSIP PERAKAUNAN

 Lejar bentuk lajur

Tarikh Butiran Nama Akaun Kredit Baki
Folio Debit

o Lejar berbentuk lajur tidakdipecahkan kepada bahagian debit dan
kredit berasingan seperti lejar berbentuk T.

Lajur Keterangan
Nama Merujuk kepada jenis urusniaga yang berlaku.
akaun
Tarikh Merekod tarikh urusniaga dibuat.
Butiran Merekod jenis urusniaga.
Folio Merekod rujukan daripada dokumen sumber seperti
no. Resit, no. Invois etc.
Debit Merekod amaun bagi urusniaga yang memberi
kesan kepada lajur debit.
Kredit Merekod amaun bagi urusniaga yang memberi
kesan kepada lajur kredit.
Baki Merujuk kepada perbezaan antara baki debit dan
juga kredit.

4.3 JENIS-JENIS LEJAR

 Lejar am
o Digunakan untuk merekod segala jenis akaun kecuali akaun
penghutang dan pemiutang.

 Lejar khas
o Lejar Penghutang – Digunakan untuk merekod akaun penghutang
o Lejar Pemiutang – Digunakan untuk merekod akaun pemiutang

FAHIMAH BINTI JAFFAR 130

PRINSIP PERAKAUNAN

4.4 PANDUAN MEREKOD DARIPADA BUKU CATATAN PERTAMA KE LEJAR

BUKU CATATAN DEBIT KREDIT
PERTAMA
Akaun Penghutang Akaun Jualan
Jurnal Jualan Akaun Belian Akaun Pemiutang
Akaun Pulangan Jualan Akaun Penghutang
Jurnal Belian
Akaun Pemiutang Akaun Pulangan Belian
Jurnal Pulangan
Jualan Satu Akaun Di Debitkan Satu Dikreditkan

Jurnal Pulangan  Buku Tunai Merupakan Buku Catatan Pertama
Belian Dan Lejar
 Jika Buku Tunai Didebitkan,Akaun Butiran Yang
Jurnal Am Berkenaan Dikreditkan Di Lejar Dan Sebaliknya.

Buku Tunai

FAHIMAH BINTI JAFFAR 131

PRINSIP PERAKAUNAN

4.5 KAEDAH PEMINDAHAN KE LEJAR

Dokumen Buku catatan Lejar
Sumber pertama

 Selepas merekod urusniaga dalam jurnal dan buku tunai, pengeposan ke
dalam lejar akan dibuat.

 Setiap urusniaga yang dicatit dalam jurnal akan menghasilkan nama akaun.
 Contoh perekodan urus niaga adalah:

Membeli lengkapan pejabat berjumlah RM2,500.00 secara kredit dari Syarikat Mimos

Cara merekod: RM2,500.00
i. Jurnal RM2,500.00

Dt Lengkapan pejabat (Aset)
Kt Syarikat Minos (Pemiutang)

Tarikh Butir Jurnal Am Jenis jurnal Kredit
Folio Debit

10-Jan- Lengkapan Pejabat (dt) 2,500.00
10 Syarikat Mimos (kt)
2,500.00
Nama Akaun (Belian komputer untuk kegunaan
– Akaun pejabat secara kredit)
Lengkapan
Pejabat

2,500.00 2,500.00

Nama Akaun –
Syarikat Mimos
(Pemiutang)

i. Lejar
- Dapatkan maklumat urusniaga daripada jurnal
- Dalam jurnal, lajur butiran akan mengandungi tajuk urusniga
- Buka akaun berdasarkan kepada tajuk urusniaga tersebut

FAHIMAH BINTI JAFFAR 132

PRINSIP PERAKAUNAN

Nama Akaun Lengkapan Pejabat Kredit
akaun
Folio
Debit
Jumlah Tarikh Butiran Folio Jumlah
Tarikh Butiran

- Pindahkan bersama jumlahnya dalam akaun yang telah dibuka
dibahagian debit atau kredit.

- Jika di junal dalam lajur debit, maka akaun tersebut mempunyai
catitan jumlah di bahagian debit.

- Jika di jurnal dalam lajur kredit, maka akaun tersebut mempunyai
catitan jumlah di bahagian kredit.

Debit Butiran Akaun Lengkapan Pejabat Folio Kredit
Tarikh Folio Jumlah

Jumlah Tarikh Butiran
2,500.00

Amaun
urusniaga

- Catit butiran urusniaga dan tarikh urusniaga dilaksanakan di lajur
butiran dan lajur tarikh dalam akaun.

Debit Folio Akaun Lengkapan Pejabat Kredit
Tarikh Jumlah
10/10/10 Butiran Jumlah Tarikh Butiran Folio
Syarikat 2,500.00
Mimos

Konsep sistem
catatan bergu

Debit Butiran Folio Akaun Syarikat Mimos Kredit
Tarikh Folio Jumlah
Jumlah Tarikh Butiran
Syarikat 2,500.00

10/10/10 Mimos

FAHIMAH BINTI JAFFAR 133

PRINSIP PERAKAUNAN

4.6 KAEDAH PENUTUPAN AKAUN

 Pada akhir setiap tempoh perakaunan, setiap akaun yang diwujudkan perlu
ditutup dengan cara mengimbangkan jumlah debit dan kredit.

 Cara mengimbangkan akaun
o Jumlahkan semua amaun di bahagian debit dan juga semua amaun
di bahagian kredit.
o Bandingkan kedua-dua jumlah.
o Masukkan perbezaan amaun ke sebelah yang jumlahnya lebih kecil
sebagai baki di hantar bawah (h/b)

 Bagi akaun hasil, liabiliti dan ekuiti pemilik
o Jumlahkan amaun di bahagian kredit.
o Tolak jumlah bahagian kredit dengan jumlah di bahagian debit untuk
mendapatkan baki yang perlu di bawa ke hadapan (b/b).

 Bagi akaun belanja dan aset
o Jumlahkan amaun di bahagian debit.
o Tolak jumlah bahagian debit dengan jumlah di bahagian kredit untuk
mendapatkan baki yang perlu di bawa ke hadapan.

 Kadangkala bank boleh mempunyai jumlah kredit melebihi jumlah debit.
Situasi ini menggambarkan bank akan mempunyai baki kredit dan dipanggil
overdraf bank.

Debit Butiran Akaun Pemiutang - Syarikat Mimos Kredit
Tarikh Baki h/b Folio Jumlah Tarikh Butiran Folio Jumlah

31/10/10 Syarikat 2,500.00
2,500.00 10/10/10 Mimos 2,500.00

2,500.00 2,500.00
Baki

1/11/10 b/b

Imbangkan.
Jumlah
mesti sama
debit dan
kredit

FAHIMAH BINTI JAFFAR 134

PRINSIP PERAKAUNAN

Debit Akaun Lengkapan Pejabat Kredit
Tarikh
Butiran Folio Jumlah Tarikh Butiran Folio Jumlah
10/10/10 Syarikat
Mimos 2,500.00 10/10/10 Baki h/b 2,500.00
2,500.00 2,500.00

1/11/10 Baki b/b 2,500.00

Imbangkan.
Jumlah mesti
sama debit
dan kredit

FAHIMAH BINTI JAFFAR 135

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 1

1. Rekodkan urusniaga berikut mengikut sistem catatan bergu dan imbangkan.

RM

Jan 1 Tunai di tangan 3 420

3 Belian tunai 820

6 Jualan kredit kepada Perniagaan Sazah 2 750

10 Bayar sewa dengan tunai 350

14 Beli alat tulis secara tunai 28

18 Jualan Tunai 980

23 Belian tunai 410

26 Terima tunai daripada Perniagaa Sazah 1 380

28 Ambilan tunai 250

30 Masukkan wang tunai ke bank 2 000

2. Rekodkan urusniaga berikut ke dalam lejar mengikut system catatan bergu .

Imbangkan akaun dan akaun perseorangan

RM

Jun 1 Tunai di Bank 5 250

4 Jualan Tunai 1 440

6 Bayar kadar bayaran 114

9 Jualan kredit kepada syarikat Baba 1 770

12 Belian daripada Syarikat Chuan Yip secara kredit 980

14 Belian tunai 620

17 Bayar Insurans 880

20 Jualan kredit kepada Syarikat Aman 920

22 Terima cek daripada Syarikat Baba dan diskaun RM177

telah Diberi 1 593

24 Belian daripada Perniagaan Chuan Yap secara kredit 520

25 Pulangkan barang rosak kepada Perniagaan Chuan Yap 110

27 Jualan kredit kepada Syarikat Baba 1 860

29 Bayar cek kepada Perniagaan Chuan Yip 500

30 Bayar gaji 360

FAHIMAH BINTI JAFFAR 136

PRINSIP PERAKAUNAN

3. Pada akhir bulan April 2007, baki akaun-akaun dalam buku lejar Syarikat

Hamim adalah seperti berikut :

RM

Tunai 1 720

Bank 5 480

Alatan Pejabat 2 410

Kenderaan 15 500

Penghutang : Perniagaan Lim 1 710

Syarikat Tian Yuan 800

Pemiutang : Hong Fatt Sdn Bhd 3 420

Modal 24 200

Berikut ialah urus niaga yang berlaku sepanjang bulan Mei 2007

Mei 2 Jualan kredit kepada Syarikat Tian Yuan RM
5 Bayar sewa dengan cek 680
7 Mengirim cek untuk menjelaskan hutang Hong Fatt 500
Sdn Bhd pada 1 Mei dan terima diskaun 5%
11 Beli sebuah computer dengan cek 3 249
14 Jualan tunai dibankkan 2 120
15 Terima tunai daripada Syarikat Tian Huan 1 740
18 Mengeluarkan sekeping cek untuk belian barang niaga 400
20 Syarikat Lim memulangkan barangan rosak 310
22 Bayar kadar bayaran dengan tunai 90
23 Beli alat tulis 112
25 Belian kredit daripada Syarikat Hong Fatt Sdn Bhd 50
26 Jualan kredit kepada Perniagaan Lim 2 790
29 Bayar gaji dengan tunai 150
300

Anda dikehendaki merekod urus niaga mengikut system catatan bergu mengimbang
dan merekod akaun hujung bulan

FAHIMAH BINTI JAFFAR 137

PRINSIP PERAKAUNAN

TOPIK 5:
IMBANGAN DUGA

OBJEKTIF

Objektif Am: Membolehkan pelajar memahami Imbangan Duga dan
fungsinya dalam sistem perakaunan.

Objektif Khusus: Di akhir unit ini anda sepatutnya dapat:

1. Menerangkan tujuan Imbangan Duga disediakan dan
fungsinya dalam sistem perakaunan

2. Menerangkan kepentingan Penyediaan Imbangan Duga.
3. Menerangkan bentuk Imbangan Duga
4. Menyediakan Imbangan Duga dari akaun-akaun dalam buku

perakaunan

FAHIMAH BINTI JAFFAR 138

PRINSIP PERAKAUNAN

5.0 PENYEDIAAN IMBANGAN DUGA
5.1 DEFINISI IMBANGAN DUGA

1. Imbangan duga merupakan senarai baki akaun yang diambil daripada buku
lejar dan buku tunai pada satu tarikh tertentu.

2. Semua akaun-akaun dalam lejar hendaklah diimbang dan ditutup bagi
mendapatkan baki h/b dan baki b/b termasuklah baki tunai dan baki bank
daripada buku tunai.

3. Semua baki b/b tersebut perlulah disenaraikan dalam imbangan duga
mengikut kedudukan baki b/b dalam akaun masing-masing.

4. Jika baki b/b disebelah debit maka kedudukan baki tersebut di dalam
imbangan duga juga disebelah debit dan begitu juga sebaliknya.

5.2 FUNGSI IMBANGAN DUGA
1. Menyemak ketepatan kemasukan catatan bergu.
2. Menguji ketepatan pengiraan.
3. Memudahkan penyediaan Akaun Perdagangan Akaun Untung Rugi dan Kunci
Kira-kira.

5.3 KEPERLUAN PENYEDIAAN IMBANGAN DUGA
1. Menyemak ketepatan pengiraan dalam Buku Catatan Pertama dan Lejar.
2. Menyemak pengeposan dari Buku Catatan Pertama ke Lejar.
3. Menyemak pencatatan urusniaga yang berasaskan Sistem Catatan Bergu.
4. Menandakan kesilapan yang telah berlaku bagi membuat pelarasan

FAHIMAH BINTI JAFFAR 139

PRINSIP PERAKAUNAN

5.4 KLASIFIKASI KEDUDUKAN KATEGORI-KATEGORI AKAUN

Kategori Akaun Kedudukan Dalam Imbangan
Duga

Aset Debit

Liabiliti Kredit

Hasil Kredit

Belanja Debit

Ekuiti Pemilik Kredit

5.5 CARA PENYEDIAAN IMBANGAN DUGA

i. Mengenalpasti kedudukan baki-baki akhir di dalam lejar.
ii. Menyenaraikan kesemua baki-baki lejar yang berada di sebelah debit
iii. Menyenaraikan kesemua baki-baki lejar yang berada di sebelah kredit
iv. Memasukkan semua baki debit ke dalam kolum debit di Imbangan Duga
v. Masukkan semua baki kredit ke dalam kolum kredit di Imbangan Duga
vi. Membuat pengiraan dengan tepat kolum disebelah debit dan kredit Imbangan

Duga. (Imbangkan Imbangan Duga)
vii. Memastikan jumlah di sebelah debit Imbangan Duga mestilah sama dengan

jumlah di sebelah kredit Imbangan Duga

FAHIMAH BINTI JAFFAR 140

PRINSIP PERAKAUNAN

5.6 BENTUK IMBANGAN DUGA
Imbangan Duga boleh di tunjukkan dalam dua bentuk iaitu:
i) Bentuk lajur
ii) Bentuk ‘T’

i) Bentuk Lajur

Imbangan Duga yang dipersembahkan dalam bentuk Lajur adalah seperti berikut:

Nama Syarikat
Imbangan Duga pada 31 Disember XXXX

Butiran Debit Kredit
XXX
Modal XXX XXX
Ambilan XXX
Stok awal XXX XXX
Belian
Jualan XXX XXX
Gaji XXX **XXX
Air dan letrik XXX
Insurans XXX
Belanja am XXX
Penghutang
Pemiutang XXX
Premis perniagaan XXX
Peralatan XXX
Tunai di tangan XXX
Tunai di bank
Gadaian bank **XXX

Nota: **
Jumlah di sebelah debit mestilah sama dengan jumlah di sebelah kredit.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 141

PRINSIP PERAKAUNAN

ii) Bentuk ‘T’
Imbangan Duga yang dipersembahkan dalam bentuk ‘T’ adalah seperti berikut:

Nama Syarikat
Imbangan Duga pada 31 Disember XXXX

Ambilan XXX Modal XXX
Stok awal XXX Jualan XXX
Belian XXX Pemiutang XXX
Gaji XXX Gadaian bank XXX
Air dan letrik XXX
Insurans XXX ** XXX
Belanja am XXX
Penghutang XXX
Premis perniagaan XXX
Peralatan XXX
Tunai di tangan XXX
Tunai di bank XXX
**XXX

Nota: **
Jumlah di sebelah debit mestilah sama dengan jumlah di sebelah kredit

FAHIMAH BINTI JAFFAR 142

PRINSIP PERAKAUNAN

IMBANGAN DUGA Imbangan Duga
Pada…………………..

Butir Debit Kredit

ASET RM RM LIABILITI
Aset
 Premis Belanja Liabiliti  Pinjamam
 Mesin Hasil  Gadai janji
 Kelengkapan Ekuiti Pemilik  Overdraf
 Alatan
bank
pejabat  Pemiutang
 Perabot
 Stok awal EKUITI HASIL
 Tunai
 Penghutang PEMILIK  Sewa diterima
 Modal  Komisem
BELANJA  Ambilan
diterima
 Duti atas belian  Diskaun
 Cukai import
 Angkutan masuk diterima
 Upah  Faedah
 Gaji
 Kadar bayaran simpanan tetap
 Hutang lapuk  Hutang lapuk
 Belian
 Pulangan jualan pulih
 Jualan
 Pulangan

belian

FAHIMAH BINTI JAFFAR 143

PRINSIP PERAKAUNAN

TOPIK 6:
PELARASAN PADA
TARIKH IMBANGAN

OBJEKTIF

Objektif Am: Membolehkan pelajar memahami maklumat pelarasan, menyediakan
pelarasan akaun dan seterusnya menyediakan Penyata Kewangan
pada akhir tempoh perakaunan dengan mengambilkira maklumat
pelarasan tersebut.

Objektif Khusus: Di akhir unit ini anda sepatutnya dapat:

 Menerangkan dan membezakan antara asas akruan dan asas
tunai

 Menerangkan mengapa catatan pelarasan diperlukan
 Mengenalpasti jenis-jenis catatan pelarasan
 Mentakrifkan maksud belanja terakru
 Membuat pelarasan untuk belanja terakru
 Mentakrifkan maksud belanja terdahulu
 Membuat pelarasan untuk belanja terdahulu
 Mentakrifkan maksud belanja modal dan belanja hasil
 Membuat pelarasan untuk belanja modal dan belanja hasil

PERAKAUNAN ASAS TUNAI DAN PERAKAUNAN ASAS AKRUAN 144

FAHIMAH BINTI JAFFAR

PRINSIP PERAKAUNAN

ASAS TUNAI

 Mengikut asas ini, hasil diiktiraf dan direkodkan hanya apabila tunai
telah diterima dalam tempoh perakaunan tersebut.

 Manakala belanja pula akan diiktiraf dan direkodkan hanya apabila
tunai telah dikeluarkan untuk membayar belanja berkenaan dalam
tempoh perakaunan tersebut.

Penentuan keuntungan mengikut asas tunai ialah:

Keuntungan = Tunai diterima – Tunai dibayar

 Oleh itu, pelarasan akaun tidak diperlukan dalam Asas Tunai

Bagi menjelaskan lagi maksud di atas, mari kita lihat contoh 1 dan contoh 2 di
bawah:

Contoh 1 – Hasil

Syarikat Casway telah menyewakan sebahagian bangunan kedainya kepada
pelanggannya pada 1 Disember 2001 dengan kadar Rm200 sebulan.
Bayaran sewa untuk bulan Disember telah diterima pada 31 Januari 2002.

Mengikut asas tunai, hasil sewa akan diiktiraf dan direkodkan dalam tahun
2002, iaitu semasa bayaran tunai diterima. Jadi hasil sewa ini akan
ditunjukkan dalam Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2002.

Contoh 2 – Belanja

Syarikat Din telah menerima bil telefon untuk perkhidmatan bekalan elektrik
bagi bulan Disember 2001.Bil tersebut telah dibayar dalam bulan Januari
2002.

Mengikut asas tunai, belanja telefon akan diiktiraf dan direkodkan dalam tahun
2002, iaitu semasa bayaran tunai dibuat. Jadi belanja telefon ini akan
ditunjukkan dalam Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2002.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 145

PRINSIP PERAKAUNAN

ASAS AKRUAN

 Berdasarkan asas akruan, hasil akan diiktiraf dan direkodkan apabila
barangan atau perkhidmatan telah diberikan dalam tempoh
perakaunan tersebut, tanpa mengira samada tunai telah diterima
ataupun belum.

 Begitu juga dengan belanja, ianya akan diiktiraf dan direkodkan apabila
barangan atau perkhidmatan telah digunakan dalam tempoh
perakaunan tersebut, tanpa mengira samada tunai telah dibayar
ataupun belum.

 Ini bermakna dibawah asas ini, hasil dan belanja diiktiraf dan

direkodkan ketika urusniaga berlaku, bukan semasa penerimaan
dan pembayaran tunai dibuat.

Penentuan keuntungan mengikut asas akruan ialah:
Keuntungan = Hasil – Belanja

Adakah anda faham penerangan tadi? Sekira masih kurang jelas, sila ikuti
contoh 10.3 dan contoh 10.4 di bawah:

Contoh 3: Hasil

Berdasarkan contoh 1, mengikut asas akruanhasil sewa akan diiktiraf dan
direkodkan dalam tahun 2001, iaitu semasa bangunan didiami oleh
pelanggan. Jadi hasil sewa ini akan ditunjukkan dalam Akaun Untung Rugi
bagi tahun berakhir 31 Disember 2001.

Contoh 4 : Belanja

Berdasarkan contoh 2, mengikut asas akruan belanja telefon akan diiktiraf
dan direkodkan dalam tahun 2001, iaitu semasa perkhidmatan telefon
digunakan. Jadi belanja telefon ini akan ditunjukkan dalam Akaun Untung
Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2001.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 146

PRINSIP PERAKAUNAN

Ringkasan Perbezaan Asas Tunai dan Asas Akruan
Perakaunan Asas Tunai Aspek Perbezaan Perakaunan Asas Akruan

 Hasil akan Prinsip  Semua hasil (yang
direkodkan telah diterima dan
apabila tunai yang belum
diterima diterima) akan
direkodkan
 Belanja akan sebagai hasil
direkodkan tahun semasa.
apabila tunai
dibayar  Semua belanja
(yang telah dibayar
 Tidak diambil Hasil belum atau yang belum
kira dalam diterima dan dibayar) akan
pengiraan belanja belum direkodkan
untung rugi sebagai belanja
bayar tahun semasa.

 Di ambil kira dalam
pengiraan untung
rugi

 Tidak Amalan  Bertepatan dengan
bertepatan perakaunan yang amalan ini.
dengan amalan
ini. diterima umum

 Tidak Gambaran  Memberikan
memberikan untung rugi gambaran untung
gambaran rugi yang tepat.
untung rugi
yang tepat

FAHIMAH BINTI JAFFAR 147

PRINSIP PERAKAUNAN

PELARASAN

 Sumber maklumat untuk menyediakan penyatan kewangan ialah
Imbangan Duga.

 Namun begitu, maklumat dalam Imbangan Duga sahaja tidak cukup
untuk menyediakan penyata kewangan yang tepat dan lengkap.

 Ini kerana terdapat pelarasan-pelarasan yang perlu dibuat untuk
memadankan belanja bagi sesuatu tempoh perakaunan dengan
hasilnya bagi pengiraan untung rugi yang lebih tepat

KEPENTINGAN CATATAN PELARASAN

• Untuk menunjukkan kesan perakaunan asas akruan.
• Untuk memastikan ketepatan Penyata Kewangan.
• Untuk mengemaskinikan akaun-akaun hasil, belanja, aset dan

liabiliti
• Untuk memadankan hasil dan belanja dengan tepat dan betul.

 Sekiranya catatan pelarasan tidak dibuat, untung yang ditunjukkan
bukanlah melambangkan untung yang sebenar-benarnya dalam
tempoh perakaunan tersbut.

 Ini ialah kerana ianya tidak mengambilkira hasil dan belanja yang
sebenarnya terlibat dalam tempoh tersebut. Dalam Kunci Kira-Kira
pula, ianya mungkin akan menyebabkan untung atau rugi terlebih atau
terkurangnyata. Begitu juga dengan aset dan liabiliti.

JENIS-JENIS CATATAN PELARASAN

Susutnilai dan
Peruntukan
PELARASAN Susutnilai

Belanja

Hasil

Terakru Terdahulu Hutang lapuk,

Hutang lapuk pulih,

Hutang Ragu,

Terakru Terdahulu Peruntukan Hutang

Ragu

FAHIMAH BINTI JAFFAR 148

PRINSIP PERAKAUNAN

BELANJA
BELANJA TERAKRU

 Perniagaan biasanya merekodkan setiap perbelanjaan didalam akaun
masing-masing setelah pembayaran dibuat, tanpa mengambilkira
tempoh kegunaan belanja tersebut. Oleh itu, baki yang terdapat dalam
akaun belanja biasanya adalah merupakan nilai yang telah dibayar.

 Belanja terakru ialah belanja yang telah dilibatkan iaitu dimana
barangan atau perkhidmatan telah digunakan dalam tempoh semasa,
tetapi bayarannya masih belum dibuat sehingga akhir tempoh
perakaunan semasa tersebut.

 Belanja ini sepatutnya direkodkan didalam akaun belanja untuk tempoh
berkenaan dan bayaran yang masih belum dijelaskan perlu direkodkan
sebagai liabiliti dalam Kunci Kira-Kira. Catatan pelarasan yang perlu
dibuat dalam Jurnal am untuk merekodkan belanja terakru ialah:

Debit: Akaun Belanja berkenaan xx

Kredit: Akaun Belanja Terakru xx

(Merodkan belanja yang belum dibayar)

Bagi menambahkan nilai Bagi merekodkan
belanja Liabiliti Semasa

 Akaun belanja akan ditutup dan dipindahkan ke akaun untung rugi,
manakala akaun belanja terakru akan dibawa ke bawah bakinya dan
ditunjukkan dalam Kunci Kira-Kira sebagai Liabiliti semasa.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 149