PRINSIP PERAKAUNAN

PRINSIP PERAKAUNAN

Contoh 5 : Belanja Terakru

Andaikan tahun kewangan perniagaan berakhir pada 31 Disember tiap-tiap
tahun. Pada 1 Julai 2001, Syarikat telah membuat pinjaman sebanyak
RM10,000 dengan kadar faedah 5% setahun. Belanja faedah atas pinjaman
yang telah dibayar sehingga 31 Disember 2001 ialah RM125 iaitu faedah
untuk bulan Julai, Ogos dan September sahaja.

Tahun kewangan perniagaan

2001 2002

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6

Faedah yang perlu dibayar

Sudah dibayar
Belum dibayar

Pada 31 Disember 2001, syarikat perlu mengiktiraf belanja faedah ke atas
pinjaman tersebut untuk tempoh enam bulan iaitu RM250 (RM10,000 x 5% x
6/12). Jadi belanja faedah yang masih belum dibayar ialah RM125 (RM10,000
x 5% x 3/12)

Catatan pelarasan dalam Jurnal am ialah:

2001 Belanja Faedah Debit(RM) Kredit(RM)
125
Disember
31

Faedah Terakru 125

(Belanja faedah yang belum
dibayar)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 150

PRINSIP PERAKAUNAN

Akaun-akaun yang terlibat ialah:

Akaun Belanja Faedah

2001 2001

Dis 31 Baki b/b RM125 Dis 31 Untung Rugi RM250

Faedah terakru 125

250 250

Akaun Faedah Terakru

2001 2001

Dis 31 Baki h/b RM125 Dis 31 Faedah RM125

Baki b/b 125

Belanja faedah yang dilibatkan sebanyak RM250 akan dipindahkan ke akaun
Untung Rugi manakala Akaun Faedah terakru ditunjukkan dalam Kunci Kira-
Kira sebagai Liabiliti Semasa.

Petikan akaun untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2001
Belanja Faedah RM250

Petikan Kunci Kira Kira pada 31 Disember 2001

Liabiliti Semasa

Faedah Terakru RM125

FAHIMAH BINTI JAFFAR 151

PRINSIP PERAKAUNAN

BELANJA TERDAHULU

 Sesetengah belanja mungkin perlu dibayar pada permulaan tempoh
untuk satu jangkamasa yang agak panjang. Contohnya seperti belanja
insuran, cukai jalan dan belian bekalan pejabat. Tempoh belanja
tersebut jarang menepati dengan tempoh kewangan perniagaan.

Contoh 6– Belanja Terdahulu

Insuran telah dibeli untuk tempoh setahun bermula 1 Julai 2001.Andaikan
tahun kewangan perniagan berakhir 31 Disember setiap tahun.

Terdahulu

Tahun kewangan perniagaan

2001 2002

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6

Tempoh perlindungan insuran

 Belanja yang telah dibayar terlebih dahulu ini dikenali sebagai belanja
prabayar atau belanja terdahulu. Belanja prabayar ialah belanja
yang telah dibayar dalam tahun kewangan semasa perniagaan,
sedangkan barangan atau perkhidmatan akan digunakan dalam
tempoh perakaunan yang berikutnya.

 Oleh kerana belanja ini telah dibayar, ianya telah direkodkan dalam
akaun belanja berkenaan dalam tahun semasa (tahun ianya dibayar).

 Sepatutnya belanja berkenaan tidak boleh diambilkira sebagai belanja
untuk tahun semasa. Nilai belanja berkenaan perlu dikurangkan dari
akaun belanja sebelum dipindahkan ke akaun untung rugi. Nilai
belanja yang masih belum digunakan ini perlu dilapurkan sebagai aset
semasa dalam Kunci Kira-Kira.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 152

PRINSIP PERAKAUNAN

Berdasarkan contoh 6, belanja insuran terdahulu ialah belanja untuk tempoh
bermula 1 Januari 2002 hingga 30 Jun 2002.

Catatan pelarasan yang perlu dibuat dalam Jurnal am untuk merekodkan
belanja prabayar ialah:

Debit: Akaun Belanja Prabayar xx xx
Kredit: Akaun Belanja berkenaan

(Merekodkan belanja prabayar)

Bagi merekodkan Aset Bagi mengurangkan nilai
Semasa belanja

Akaun belanja akan ditutup dan dipindahkan ke akaun untung rugi, manakala
akaun belanja prabayar akan dibawa ke bawah bakinya dan ditunjukkan
dalam Kunci Kira-Kira sebagai Aset semasa.

Contoh 7 : Belanja Terdahulu

Pada 1 September 2001, Syarikat telah membeli polisi insuran dari Syarikat
Takaful Bhd. bernilai RM1,200 untuk tempoh perlindungan selama 1 tahun.
Andaikan tahun kewangan syarikat berakhir pada 31 Disember setiap tahun.

Sekiranya anda dilantik sebagai kerani Akaun di Syarikat ini, bolehkan
anda tentukan nilai belanja insuran terdahulu?

Pada 31 Disember 2001, syarikat perlu mengiktiraf belanja insuran untuk
tempoh 4 bulan sahaja iaitu sebanyak RM400 (RM1,200 x 4/12). Belanja
yang selebihnya iaitu sebanyak RM800 adalah belanja terdahulu, iaitu belanja
untuk tempoh dari 1 Januari 2002 hingga 30 Jun 2002

FAHIMAH BINTI JAFFAR 153

PRINSIP PERAKAUNAN

Catatan pelarasan dalam Jurnal am pada 31 Disember 2001 ialah:

2001 Insuran Terdahulu Debit(RM) Kredit(RM)
800
Disember
31

Belanja Insuran 800
(Merekod belanja terdahulu)

Akaun-akaun yang terlibat ialah:

Akaun Belanja Insuran

2001 2001

Sept 1 Tunai RM1,200 Dis 31 Insuran Terdahulu RM800

Untung Rugi 400

1,200 1,200

Akaun Insuran Terdahulu

2001 2001

Dis 31 Insuran RM800 Dis 31 Baki h/b RM800

Baki b/b 800

FAHIMAH BINTI JAFFAR 154

PRINSIP PERAKAUNAN

Belanja insuran yang dilibatkan sebanyak RM400 akan dipindahkan ke akaun
Untung Rugi manakala Akaun Insuran Terdahulu sebanyak RM800
ditunjukkan dalam Kunci Kira-Kira sebagai Aset Semasa.

Petikan akaun untung Rugi bagai tahun berakhir 31 Disember 2001
Belanja Insuran RM400

Petikan Kunci Kira Kira pada 31 Disember 2001

Aset Semasa

Insuran Terdahulu RM800

FAHIMAH BINTI JAFFAR 155

PRINSIP PERAKAUNAN

Ringkasan Belanja Terakru dan Terdahulu

Berdasarkan catatan pelarasan yang kita telah bincangkan dalam unit ini, kita
boleh ringkaskan seperti berikut:

Jenis Akaun terlibat Kesan baki akaun Catatan
Pelarasan sebelum Pelarasan
Belanja pelarasan
Terdahulu
Aset dan Aset terkurang Debit: Belanja
Belanja terakru belanja nyata Kredit: Aset

Belanja terlebih
nyata

Liabiliti dan Liabiliti terkurang Debit: Liabiliti
belanja
nyata Kredit: Belanja

Belanja terkurang
nyata

FAHIMAH BINTI JAFFAR 156

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 1
1. Senaraikan jenis-jenis catatan pelarasan.
2. Terangkan maksud belanja terakru dan belanja prabayar
3. Pada 31 Disember 2001 iaitu pada hari Imbangan, terdapat perkara-perkara
berikut yang perlu diselaraskan.

i. Upah terakru RM170
ii. Belanja sewa terdahulu RM150

Sediakan catatan pelarasan dalam jurnal am untuk merekodkan maklumat di
atas.

4. Baki-baki berikut dipetik daripada buku Pak Ali, seorang peniaga runcit pada
30 Jun 2001.

Debit (RM) Kredit (RM)
50
Belanja alatulis
Gaji 700
Insuran 600

Pada 30 Jun 2001, perkara-perkara berikut perlu diambil kira:

a) Baki Alatulis yang masih belum digunakan ialah RM20
b) Gaji sebanyak RM120 belum lagi dibayar
c) Insuran dibeli pada 1 Mei 2001 untuk tempoh 6 bulan.

Sebagai pembantu Pak Ali, anda dikehendaki merekodkan segala maklumat
di atas ke dalam akaun-akaun yang terlibat.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 157

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 2
SOALAN 1
Berikut adalah merupakan baki-baki akaun yang dipetik daripada Lejar Syarikat
Bujang Lapok pada 30 Jun 2012.

Belanja elektrik Debit (RM) Kredit (RM)
Belanja telefon 3,200
320

Pada 30 Jun 2000, perkara-perkara berikut telah dikenalpasti:

i) Belanja elektrik yang masih belum dijelaskan lagi ialah RM100
ii) Belanja telefon terdahulu ialah RM 50

Anda telah diminta oleh Syarikat Bujang Lapok untuk:

A. Menyediakan catatan Jurnal pelarasan untuk maklumat (i) – (iv) di atas.
B. Menunjukkan petikan Akaun Untung Rugi untuk tempoh berakhir 30 Jun 2012.
C. Menunjukkan petikan Kunci Kira- Kira pada 30 Jun 2012.

SOALAN 2
Butir-butir berikut dipetik daripada Imbangan Duga pada 30 Oktober 2012.

Gaji RM 600
Insuran RM 300

Pada 30 Oktober 2012, gaji sebanyak RM200 belum lagi dibayar dan insuran
sebanyak RM59 dibayar dahulu untuk tempoh jangkamasa akan datang.

Rekodkan segala maklumat di atas kedalam akaun-akaun yang berkaitan dan
tunjukkan juga jumlah pindah catat ke Akaun Untung Rugi.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 158

PRINSIP PERAKAUNAN

Objektif Khusus: Di akhir unit ini anda sepatutnya dapat:

 Mentakrifkan maksud Hasil terakru
 Membuat pelarasan untuk Hasil terakru
 Mentakrifkan maksud Hasil terdahulu
 Membuat pelarasan untuk Hasil terdahulu

HASIL
HASIL TERAKRU

 Hasil terakru atau dikenali juga sebagai hasil belum terima berlaku
apabila perkhidmatan atau barangan telah diberikan kepada pelanggan
dalam tempoh perakaunan semasa, tetapi bayarannya masih belum
diterima dalam tempoh semasa.

 Hasil ini masih belum direkodkan lagi kerana bayarannya masih belum
diterima.

Catatan pelarasan yang perlu dibuat dalam jurnal am untuk merekodkan
pelarasan ini ialah:

Debit: Akaun Hasil terakru xx
Kredit: Akaun hasil berkenaan xx

(Merekodkan hasil yang belum diterima)

Untuk merekodkan aset Untuk menambahkan baki
akaun hasil

 Akaun hasil akan ditutup dan dipindahkan ke Akaun Untung Rugi,
manakala akaun Hasil Terakru akan dibawa ke bawah bakinya dan
ditunjukkan dalam Kunci Kira-Kira sebagai aset semasa

FAHIMAH BINTI JAFFAR 159

PRINSIP PERAKAUNAN

Contoh 8: Hasil terakru

Syarikat Budi telah menyewakan bangunan kedainya pada 1 September 2001
dengan kadar sewa sebulan iaitu RM500. Tahun kewangan syarikat berakhir
pada 31 Disember setiap tahun. Sehingga akhir tempoh kewangan
perniagaannya, hanya sebanyak RM1,500 hasil sewa yang diterima.

Tahun kewangan perniagaan

2001 2002

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6

Sewa patut diterima Belum terima

RM2000 RM500

yang telah diterima RM1,500

Pada 31 Disember 2001, syarikat perlu mengiktiraf hasil sewa sebanyak
RM2000 untuk tempoh empat bulan iaitu dari bulan September hingga
bulan Disember (RM500 x 4 ).

Catatan pelarasan dalam Jurnal am pada 31 Disember 2001 ialah:

2001 Debit(RM) Kredit(RM)

Disember 31 Hasil sewa terakru 500

Hasil sewa 500

(Merekod Hasil sewa belum terima)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 160

PRINSIP PERAKAUNAN

Akaun-akaun yang terlibat ialah:

Akaun Hasil sewa

2001 2001

Sept 1 Untung Rugi RM2,000 Dis 31 Baki b/b RM1,500

Hasil sewa terakru 500

2,000 2,000

Hasil sewa terakru

2001 2001

Dis 31 Hasil sewa RM500 Dis 31 Baki h/b RM500

Baki b/b 500

Hasil sewa yang dilibatkan sebanyak RM2,000 akan dipindahkan ke akaun
Untung Rugi manakala Akaun Hasil sewa terakru sebanyak RM500
ditunjukkan dalam Kunci Kira-Kira sebagai Aset Semasa.

Petikan akaun untung Rugi bagai tahun berakhir 31 Disember 2001

Hasil sewa RM2,000

Petikan Kunci Kira Kira pada 31 Disember 2001 161
Aset Semasa
Hasil sewa terakru RM500

FAHIMAH BINTI JAFFAR

PRINSIP PERAKAUNAN

HASIL TERDAHULU

 Wang yang diterima terlebih dahulu daripada pelanggan dimana manafaat
dari penerimaan bayaran tersebut masih belum diberikan (perkhidmatan
atau barangan belum diberikan) di kenali sebagai Hasil Terdahulu.

 Sesetengah perniagaan telah menetapkan bayaran wang terlebih dahulu
keatas perkhidmatan yang bakal diberikan kepada pelanggannya.
Contohnya pendahuluan (deposit) ke atas sewa bangunan.yang akan
didiami oleh pelanggannya dan langganan majalah yang bayarannya
diterima terlebih dahulu sebelum majallah dibekalkan kepada pelanggan.

 Hasil terdahulu ini telah direkodkan didalam akaun hasil berkaitan kerana
bayarannya telah diterima.

 Sebenarnya ia bukanlah merupakan hasil bagi tempoh perakaunan
semasa.

 Oleh itu hasil ini perlu ditolak dari baki akaun hasil berkenaan, agar hanya
amaun yang layak sahaja dipindahkan ke Akaun Untung Rugi dalam tahun
semasa. Hasil terdahulu ini perlu dilaporkan dalam Kunci Kira-Kira
sebagai Liabiliti Semasa.

Catatan pelarasan yang perlu dibuat dalam jurnal am untuk merekodkan
pelarasan ini ialah:

Debit: Akaun hasil berkenaan xx
Kredit: Akaun Hasil terdahulu xx

(Merekodkan hasil yang diterima terdahulu)

Untuk mengurangkan baki Untuk merekodkan Liabiliti
akaun hasil

FAHIMAH BINTI JAFFAR 162

PRINSIP PERAKAUNAN

Contoh 9 : Hasil Terdahulu

Pada 1 Julai 2001, Syarikat telah memberi pinjaman sebanyak RM10,000
dengan kadar faedah 5% setahun kepada pekerjanya. Sehingga 31 Disember
2001 Syarikat telah menerima RM375 sebagai bayaran faedah keatas
pinjaman tersebut untuk bulan Julai 2001 sehingga bulan Mac 2002.
Andaikan tahun kewangan perniagaan berakhir pada 31 Disember tiap-tiap
tahun.

Faedah

terdahulu

Tahun kewangan perniagaan

2001 2002

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6

Faedah patut terima
Faedah yang diterima

Pada 31 Disember 2001, syarikat perlu mengiktiraf hasil faedah ke atas
pinjaman tersebut untuk tempoh enam bulan iaitu RM250 (RM10,000 x 5% x
6/12). Jadi syarikat perlu mengurangkan akaun hasil faedah sebanyak
RM125 (RM375-RM250).

Catatan pelarasan dalam Jurnal am ialah:

2001 Debit(RM) Kredit(RM)

Disember Hasil Faedah 125
31

Hasil Faedah Terdahulu 125

(Hasilfaedah yang diterima
terdahulu)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 163

PRINSIP PERAKAUNAN

Akaun-akaun yang terlibat ialah:

Akaun Hasil Faedah

2001 2001

Dis 31 Hasil Faedah RM Dis 31 Baki b/b RM 375
terdahulu 125 375

Untung Rugi 250

375

Akaun Faedah Terdahulu

2001 2001

Dis 31 Baki h/b RM125 Dis 31 Hasil Faedah RM125

Baki b/b 125

Hasil faedah yang dilibatkan sebanyak RM250 akan dipindahkan ke akaun
Untung Rugi manakala Akaun Hasil Faedah Terdahulu ditunjukkan dalam
Kunci Kira-Kira sebagai Liabiliti Semasa.

Petikan akaun untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2001

Hasil Faedah RM250

Petikan Kunci Kira Kira pada 31 Disember 2001

Liabiliti Semasa

Hasil Faedah Terdahulu RM125

FAHIMAH BINTI JAFFAR 164

PRINSIP PERAKAUNAN

Ringkasan Hasil Terakru dan Hasil Terdahulu

Berdasarkan catatan pelarasan yang kita telah bincangkan dalam unit ini, kita
boleh ringkaskan seperti berikut:

Jenis Akaun terlibat Kesan baki akaun Catatan
Pelarasan sebelum Pelarasan
Hasil terakru pelarasan

Hasil terdahulu Aset dan hasil Aset terkurang Debit: Aset
nyata Kredit: Hasil

Hasil terkurang
nyata

Liabiliti dan Liabiliti terkurang Debit: Hasil
hasil
nyata Kredit: Liabiliti

Hasil terlebih nyata

FAHIMAH BINTI JAFFAR 165

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 3
1. Terangkan maksud hasil terakru dan hasil terdahulu

2. Berikan catatan pelarasan untuk hasil terakru dan hasil terdahulu.

3. Pada 31 Disember 2015 iaitu pada hari Imbangan, terdapat perkara-perkara
berikut yang perlu diselaraskan.

iii. Hasil faedah belum terima RM30
iv. Hasil dividen diterima terdahulu RM80

Sediakan catatan pelarasan dalam jurnal am untuk merekodkan maklumat di
atas.

4. Baki-baki berikut dipetik daripada buku Pak Ali, seorang peniaga runcit pada
30 Jun 2015.

Debit (RM) Kredit (RM)
5,500
Hasil Sewa 3,000
Hasil komisen 2,800
Hasil Faedah

Pada 30 Jun 2001, perkara-perkara berikut perlu diambil kira:

iii) Hasil sewa ialah untuk tempoh 5 bulan, bermula 1 April 2015
iv) Hasil komisen sebanyak RM200 masih belum lagi diterima
v) Sebanyak RM800 daripada Hasil faedah, adalah merupakan faedah

untuk tempoh berakhir 30 Jun 2015.

Sebagai pembantu Pak Ali, anda dikehendaki:

a) Menyediakan catatan jurnal pelarasan untuk i) – iii) di atas.
b) Merekodkan segala maklumat di atas ke dalam akaun-akaun yang

terlibat.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 166

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 4

SOALAN 1
Berikut adalah merupakan baki-baki akaun yang dipetik daripada Lejar Perniagaan
Rajin pada 30 Jun 2014.

Hasil Sewa Debit (RM) Kredit (RM)
Simpanan tetap 11,000 5,000
Hasil Faedah
Hasil komisen 440
400

Pada 30 Jun 2001, perkara-perkara berikut telah dikenalpasti:

i) Perniagaan Rajin menyewakan sebahagian daripada bangunannya
dengan bayaran RM800 sebulan mulai 1 Februari 2014

ii) Faedah Simpanan tetap ialah pada kadar 8% setahun. Simpanan tetap
dibuat pada 1 Julai 2013.

iii) Hasil komisen yang masih belum diterima ialah RM100

Anda telah diminta oleh Perniagaan Rajin untuk:

A. Menyediakan catatan Jurnal pelarasan untuk maklumat (i) – (iii) di atas.
B. Menunjukkan petikan Akaun Untung Rugi untuk tempoh berakhir 30 Jun

2014
C. Menunjukkan petikan Kunci Kira- Kira pada 30 Jun 2014

FAHIMAH BINTI JAFFAR 167

PRINSIP PERAKAUNAN

SOALAN 2

Imbangan Duga Syarikat MUKMIN pada 30 Jun 2012 menunjukkan baki-baki berikut:

Sewa diterima Debit (RM) Kredit (RM)
Hasil Komisen 11,000 11,440
Simpanan tetap (8% setahun) 4,455
Hasil faedah
440

Pada 30 Jun 2012, perkara-perkara berikut telah dikenalpasti:

i) Perniagaan MUKMIN menyewakan sebahagian daripada
bangunannya dengan bayaran RM800 sebulan mulai 1 September
2011

ii) Faedah Simpanan tetap ialah pada kadar 8% setahun. Simpanan tetap
dibuat pada 1 Julai 2011.

iii) Hasil komisen yang masih belum diterima ialah RM100

Anda telah diminta oleh Syarikat MUKMIN untuk:

a) Merekodkan segala maklumat i) - iii) ke dalam akaun-akaun yang terlibat.
b) Menunjukkan petikan Akaun Untung Rugi untuk tempoh berakhir 30 Jun

2012
c) Menunjukkan petikan Kunci Kira- Kira pada 30 Jun 2012

FAHIMAH BINTI JAFFAR 168

PRINSIP PERAKAUNAN

Objektif Khusus: Di akhir unit ini anda sepatutnya dapat:

 Mentakrifkan maksud belanja hutang lapuk;
 Membuat pelarasan untuk belanja hutang lapuk;
 Mentakrifkan maksud hutang lapuk pulih;
 Membuat pelarasan untuk hutang lapuk pulih;
 Mengetahui mengapa peruntukan hutang ragu disediakan;
 Mengira peruntukan hutang ragu;
 Merekod pertambahan dan pengurangan peruntukan hutang

ragu;
 Mengetahui mengapa peruntukan diskaun boleh diberi

disediakan;
 Mengira peruntukan diskaun boleh diberi;
 Merekod pertambahan dan pengurangan peruntukan diskaun

boleh diberi

HUTANG LAPUK

 Apabila seseorang penghutang tidak dapat menjelaskan hutangnya
dalam tempoh yang telah dipersetujui, walaupun berbagai tindakan
telah diambil ke atas mereka, maka hutang tersebut perlu dianggap
sebagai hutang lapuk.

 Hutang lapuk adalah hutang yang memang pasti tidak dapat dipungut.
 Ianya merupakan satu bentuk kerugian dalam perniagaan dan perlu

direkodkan dalam buku perniagaan.

Di antara sebab-sebab wujud
hutang lapuk ialah apabila
penghutang:

Meninggal Tidak siuman Bangkrap(muflis) Menghilangkan
dunia diri

FAHIMAH BINTI JAFFAR 169

PRINSIP PERAKAUNAN

Cara-cara merekod Hutang lapuk

Hutang lapuk merupakan satu bentuk perbelanjaan dalam perniagaan.
Catatan yang perlu dibuat dalam Jurnal Am untuk merekodkan belanja hutang
lapuk ialah:

Debit: Akaun Hutang Lapuk xx xx
Kredit: Akaun Penghutang

(Merekodkan belanja hutang lapuk)

Bagi mewujudkan Bagi mengurangkan nilai
belanja penghutang

Akaun belanja hutang lapuk akan ditutup dan dipindahkan ke akaun untung
rugi. Catatan yang perlu dibuat dalam Jurnal Am untuk merekodkan
penutupan belanja hutang lapuk ialah:

Debit: Untung Rugi xx
Kredit: Akaun hutang lapuk xx

(Menutup belanja hutang lapuk dan memindahkan ke akaun untung rugi)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 170

PRINSIP PERAKAUNAN

Contoh 10 : Hutang lapuk

Pada 1 Disember 2001, buku syarikat LELA menunjukkan baki dalam Akaun
Penghutang sebanyak RM11,500. Pada 31 Disember 2001, seorang
penghutang iaitu Manja, yang masih berhutang RM1,500 didapati tidak mahu
menjelaskan hutangnya dan telah melarikan diri. Jadi pada 31 Disember
hutang Manja perlu dianggap sebagai hutang lapuk.

Catatan pelarasan dalam Jurnal am pada 31 Disember 2002 ialah:

2001 Debit(RM) Kredit(RM)

Disember 31 Hutang lapuk 1,500

Penghutang- Manja 1,500

(Akaun penghutang-Manja

menjadi lapuk dan dihapuskan

dari buku)

Catatan penutupan dalam Jurnal am pada 31 Disember 2001 ialah:

2001 Debit(RM) Kredit(RM)

Disember 31 Untung Rugi 1,500

Hutang lapuk 1,500

(Memindahkan akaun hutang
lapuk ke Untung Rugi)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 171

PRINSIP PERAKAUNAN

Akaun-akaun yang terlibat ialah:

Akaun Penghutang

2001 2001

Dis 1 Baki b/b RM11,500 Dis 31 Hutang lapuk RM 1,500

Baki h/b 10,000

11,500 11,500

2001 Penghutang- Hutang lapuk Ke untung RM1,500
Manja Rugi
Dis 2001
31
RM Dis
,500 31

Belanja hutang lapuk sebanyak RM1,500 akan dipindahkan ke akaun Untung
Rugi manakala Akaun Penghutang sebanyak RM10,000 ditunjukkan dalam
Kunci Kira-Kira sebagai Aset Semasa.

Petikan akaun untung Rugi bagai tahun berakhir 31 Disember 2001

Hutang lapuk RM 1,500

Petikan Kunci Kira Kira pada 31 Disember 2001

Aset Semasa

Penghutang RM10,000

FAHIMAH BINTI JAFFAR 172

PRINSIP PERAKAUNAN

HUTANG LAPUK PULIH

Cuba anda perhatikan senario dibawah….

Apa???? Ah Seng telah
muncul untuk menjelaskan

hutangnya sebanyak
RM20,000 tu…..Alahai

syukur le aku !!!!!

Apakah yang perlu anda lakukan sekiranya senario di atas telah berlaku
dalam perniagaan anda?

 Apabila hutang yang telah dianggap sebagai hutang lapuk dapat dikutip
semula, ianya dikenali sebagai hutang lapuk pulih. Ianya merupakan
satu bentuk pendapatan dalam perniagaan.

 Catatan yang perlu dibuat dalam Jurnal Am untuk merekodkan hutang
lapuk pulih ialah:

Debit: Tunai/bank xx

Kredit: Akaun Hutang Lapuk Pulih xx

(Merekodkan hutang lapuk pulih)

Bagi menambah aset Bagi menambahkan nilai
tunai/bank hasil

Nota: Perhatikan bahawa akaun penghutang tidak perlu dikreditkan
sebab akaunnya telah ditutup dan jika dikreditkan, ianya akan menjadi
liabiliti kepada perniagaan.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 173

PRINSIP PERAKAUNAN

Akaun hutang lapuk pulih akan ditutup dan dipindahkan ke akaun untung rugi.
Catatan yang perlu dibuat dalam Jurnal Am untuk merekodkan penutupan
hutang lapuk pulih ialah:

Debit: Akaun hutang lapuk pulih xx

Kredit: Untung Rugi xx

(Menutup hutang lapuk pulih dan memindahkan ke akaun untung rugi)

Contoh 11 : Hutang lapuk pulih

Berdasarkan contoh 10, diandaikan pada 5 Februari 2002, Penghutang
Manja telah memenangi cabutan hadiah bertuah dan dengan itu beliau telah
muncul untuk menjelaskan kesemua hutangnya yang berjumlah RM1,500
tersebut dengan tunai.

Catatan pelarasan dalam Jurnal am pada 5 Februari 2002 ialah:

2002 Debit(RM) Kredit(RM)
Februari 5
Tunai 1,500

Hutang lapuk pulih 1,500

(Merekodkan hutang lapuk pulih)

Catatan penutupan dalam Jurnal am pada 31 Disember 2002 ialah:

2002 Debit(RM) Kredit(RM)

Disember 31 Hutang lapuk pulih 1,500

Untung Rugi 1,500

(Memindahkan akaun hutang
lapuk pulih ke Untung Rugi)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 174

PRINSIP PERAKAUNAN

Akaun-akaun yang terlibat ialah:

Hutang lapuk pulih

2002 2002

Dis 31 Ke untung Rugi RM1 ,500 Februari 5 Tunai RM1,500

Tunai

2002 2002

Februari 5 Hutang lapuk pulih RM1 Dis 31 Baki h/b RM1,500
,500

Hutang lapuk pulih sebanyak RM1,500 akan dipindahkan ke akaun Untung
Rugi manakala Akaun Tunai sebanyak RM1,500 ditunjukkan dalam Kunci
Kira-Kira sebagai Aset Semasa.

Petikan akaun untung Rugi bagai tahun berakhir 31 Disember 2002

Hutang lapuk pulih RM 1,500

Petikan Kunci Kira Kira pada 31 Disember 2002

Aset Semasa

Tunai RM1,500

FAHIMAH BINTI JAFFAR 175

PRINSIP PERAKAUNAN

PERUNTUKAN HUTANG RAGU

Apa yang perlu dilakukan jika dari baki
akaun penghutang tahun semasa, ada
yang mungkintidak akan dapat dikutip
dalam tempoh perakaunan yang
berikutnya? Adakah catatan pelarasan
perlu dibuat dalam tahun semasa atau
tahun berikutnya?

Berdasarkan kepada pengalaman yang lepas, perniagaan mungkin boleh
menjangkakan bahawa dari baki akaun penghutang tahun semasa, ada yang
mungkin tidak akan dapat dikutip dalam tempoh perakaunan yang berikutnya.
Jadi biasanya perniagaan akan menganggarkan jumlah yang tidak dapat
dikutip tersebut. Jumlah yang dianggarkan ini dikenali sebagai Peruntukan
Hutang ragu.

 Peruntukan ragu merupakan anggaran yang dibuat untuk hutang
perniagaan yang mungkin tidak dapat dikutip.

 Lazimnya perniagaan akan membuat anggaran peruntukan hutang
ragu sebelum berakhirnya tempoh perakaunan

 Peruntukan hutang ragu perlu dibuat bagi memenuhi
prinsippemadanan hasil dan belanja.

 Jika ada diantara penghutang yang tidak dapat menyelesaikan
hutangnya dalam jangkamasa yang berikutnya, dalah tidak wajar
belanja hutang lapuk direkodkan didalam tempoh yang berikutnya.

 Ini ialah jualan kredit telah direkodkan sebagai hasil dalam tahun
semasa, maka adalah lebih sesuai jika belanja hutang lapuk diambil
kira dalam tempoh semasa bagi memadankannya dengan hasil yang
telah diterima tersebut.

 Bagaimanapun, disebabkan jumlah hutang yang mungkin tidak dapat
dikutip tidak dapat dikenalpasti pada tarikh imbangan, maka anggaran
yang dikenali sebagai peruntukan hutang ragu perlu dibuat dalam
tahun semasa.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 176

PRINSIP PERAKAUNAN

Cara Mengira Peruntukan Hutang Ragu

Setelah kita faham mengapa perlunya dibuat peruntukan hutang ragu,
sekarang cuba kita lihat bagaimana peruntukan hutang ragu dikira.

Formulanya ialah:

(Baki penghutang bersih)* x % PHR

Nota: PHR = Peruntukan Hutang Ragu.
*Penghutang bersih = baki penghutang setelah ditolak hutang lapuk

Contoh 12 : Peruntukan Hutang Ragu

Jumlah penghutang bagi sebuah perniagaan untuk tahun kewangan berakhir
31 Disember 2001 ialah RM20,000. Perniagaanbercadang memperuntukan
5% daripada jumlah penghutang sebagai hutang ragu.Kirakan nilai
peruntukan hutang ragu.

PHR= RM20,000 x 5% = RM1000

FAHIMAH BINTI JAFFAR 177

PRINSIP PERAKAUNAN

Cara Merekod peruntukan Hutang Ragu

Setelah kita mengetahui cara mengira peruntukan hutang ragu, langkah
seterusnya ialah kita perlu merekodkan nilai yang kita perolehi tadi ke dalam
akaun-akaun yang berkaitan. Ada dua akaun yang terlibat semasa
merekodkan hutang ragu;

AKAUN
TERLIBAT

AKAUN BELANJA HUTANG RAGU AKAUN PERUNTUKAN HUTANG
RAGU

Untuk mewujudkan Untuk menunjukkan pengurangan
belanja ke atas aset penghutang iaitu
sebagai akaun kontra kepada
penghutang

Catatan bergu untuk merekodkan hutang ragu dalam Jurnal Am ialah:

Debit: Akaun Hutang Ragu xx
Kredit: Akaun Peruntukan Hutang Ragu xx

(Merekodkan belanja hutang ragu)

Pada akhir tempoh perakauan, akaun hutang ragu perlu ditutup dan
dipindahkan ke akaun untung rugi dengan cara berikut:

Debit: Untung Rugi xx
Kredit: Akaun hutang ragu xx

(Menutup belanja hutang ragu dan memindahkan ke
akaun untug rugi)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 178

PRINSIP PERAKAUNAN

Manakala akaun peruntukan hutang ragu akan dibawa ke bawah bakinya
setiap tahun dan ditunjukkan dalam Kunci Kira-Kira sebagai penolakan ke
atas akaun penghutang.
Sebenarnya ada tiga keadaan yang perlu dipertimbangkan sebelum
merekodkan belanja hutang ragu dalam Jurnal Am.

KEADAAN APABILA AKAUN
PERUNTUKAN HUTANG RAGU:

BARU SUDAH DIWUJUDKAN
DIWUJUDKAN

NILAI NILAI
BERTAMBAH BERKURANG

FAHIMAH BINTI JAFFAR 179

PRINSIP PERAKAUNAN

AKAUN PERUNTUKAN HUTANG RAGU BARU DIWUJUDKAN

Apabila akaun peruntukan hutang ragu belum lagi diwujudkan, catatan
pelarasan dalam jurnal am yang perlu dibuat ialah:

Debit: Akaun Hutang Ragu xx*

Kredit: Akaun Peruntukan Hutang Ragu xx*

(Merekodkan hutang ragu)

* nilai yang perlu direkodkan ialah nilai yang diperolehi melalui
pengiraan.

Pada akhir tempoh perakaunan akaun hutang ragu perlu dipindahkan ke
akaun untung rugi.Catatan yang perlu dibuat dalam Jurnal Am untuk
merekodkan penutupan dan pemindahan belanja hutang lapuk ialah:

Debit: Untung Rugi xx
Kredit: Akaun hutang ragu xx

(Menutup belanja hutang ragu dan memindahkan ke
akaun untung rugi)

Contoh 13: Belanja hutang ragu baru diwujudkan

Menggunakan contoh 3, mari kita sama-sama membuat perekodan dalam
Jurnal Am.

Catatan pelarasan dalam Jurnal am pada 31 Disember 2001 ialah:

2001 Akaun Hutang Ragu Debit(RM) Kredit(RM)
1,000
Disember
31

Akaun Peruntukan Hutang 1,000
Ragu

(Merekodkan hutang ragu)

FAHIMAH BINTI JAFFAR 180

PRINSIP PERAKAUNAN

Catatan penutupan dalam Jurnal am pada 31 Disember 2001 ialah:

2001 Akaun Untung Rugi Debit(RM) Kredit(RM)
1,000
Disember
31

Akaun Hutang Ragu 1,000

(Memindahkan akaun hutang
ragu ke Untung Rugi)

Catatan dalam lejar adalah seperti di bawah:

2001 Peruntukan Hutang Hutang ragu Ke untung RM1,000
Ragu Rugi
Dis 2001
31
RM1 ,000 Dis
31

2001 Peruntukan Hutang ragu RM1,000
Dis 31 Baki h/b 2001

RM1 ,000 Dis 31 Hutang ragu

Petikan akaun untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2001

Hutang ragu RM 1,000

Petikan Kunci Kira Kira pada 31 Disember 2001

Aset Semasa

Penghutang RM20,000

Tolak: Peruntukan Hutang 1,000 RM19,000
Ragu

FAHIMAH BINTI JAFFAR 181

PRINSIP PERAKAUNAN

AKAUN PERUNTUKAN HUTANG RAGU TELAH WUJUD DALAM TEMPOH
PERAKAUNAN YANG LEPAS

 Jumlah penghutang pada akhir sesuatu tempoh perakaunan biasanya
sentiasa berubah-ubah.

 Apabila akaun peruntukan hutang ragu telah dibuka dalam tempoh
perakaunan yang lepas, ia tetap terbuka sehingga tempoh perakaunan
yang berikutnya.

 Apa yang perlu dilakukan ialah hanya menambah atau
mengurangkan jumlah peruntukan tersebut kepada angka anggaran
yang diperolehi melalui pengiraan yang telah dibuat dalam tahun
semasa.

a) Pertambahan dalam peruntukan:

Sekiranya melalui pengiraan yang telah dibuat dalam tahun semasa
didapati nilainya melebihi nilai baki yang ditunjukkan dalam akaun
peruntukan hutang ragu tahun lepas, maka catatan pelarasan yang
perlu dibuat ialah:

Debit: Akaun Hutang Ragu xx*

Kredit: Akaun Peruntukan Hutang Ragu xx*

(Merekodkan pertambahan hutang ragu)

Nota: * nilai yang perlu direkodkan nilai perbezaan baki tahun
lepas dengan nilai yang dikira dalam tahun semasa

Contoh 14 : Pertambahan peruntukan hutang ragu

Sebuah perniagaan mempunyai jumlah baki penghutang (setelah
ditolak hutang lapuk) yang berikut bagi setiap tahun berakhir 31
Disember.

2001 RM 8,000

2002 RM10,000

Perniagaan bercadang mewujudkan peruntukan hutang ragu pada

kadar 5% di akhir tiap-tiap tahun.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 182

PRINSIP PERAKAUNAN

Belanja hutang ragu untuk:

Tahun 2001 - (RM8,000 x 5%) = RM400
Tahun 2002 - (RM10,000 x 5%) = RM500

Catatan pelarasan yang perlu dibuat dalam jurnal am pada 31
Disember:

2001 Debit(RM) Kredit(RM)

Disember 31 Akaun Hutang Ragu 400

Akaun Peruntukan Hutang Ragu 400

(Merekodkan hutang ragu)

2002

Disember 31 Akaun Hutang Ragu 100*

Akaun Peruntukan Hutang Ragu 100*

(Merekodkan pertambahan hutang
ragu)

*Nilai Pertambahan = Nilai tahun semasa- baki tahun lepas
= RM500 – Rm400
= RM100

Catatan dalam lejar adalah seperti berikut:

Hutang ragu

2001 2001

Dis Peruntukan Hutang RM400 Dis Ke untung RM400
31 Ragu 31 Rugi RM100

2002 2002

Dis Peruntukan Hutang RM100 Dis Ke untung
31 Ragu 31 Rugi

FAHIMAH BINTI JAFFAR 183

PRINSIP PERAKAUNAN

2001 Peruntukan Hutang ragu RM400
2001
Dis 31 Baki RM400
h/b RM400 Dis 31 Hutang RM100
ragu RM500
2002
2002
Dis 31 Baki RM500 Jan 11 Baki b/b
h/b
Dis 31 Hutang
ragu

RM500

Petikan akaun untung Rugi bagai tahun berakhir 31 Disember

2001 Hutang ragu RM 400

2002 Hutang ragu RM 100

Petikan Kunci Kira Kira pada 31 Disember 2001

Aset Semasa

Penghutang RM8,000

Tolak: Peruntukan hutang ragu 400

7,600

Petikan Kunci Kira Kira pada 31 Disember 2002

Aset Semasa

Penghutang RM10,000

Tolak: Peruntukan hutang ragu 500

9,500

FAHIMAH BINTI JAFFAR 184

PRINSIP PERAKAUNAN

b) Pengurangan dalam peruntukan:

Sekiranya melalui pengiraan hutang ragu yang telah dibuat dalam
tahun semasa didapati nilainya adalah kurang berbanding dengan
nilai baki yang ditunjukkan dalam akaun peruntukan hutang ragu
tahun lepas, maka catatan pelarasan yang perlu dibuat ialah:

Debit: Akaun Peruntukan Hutang Ragu xx*

Kredit: Akaun Hutang Ragu xx*

(Merekodkan pengurangan hutang ragu)

Nota: * nilai yang perlu direkodkan nilai perbezaan baki tahun
lepas dengan nilai yang dikira dalam tahun semasa

Contoh 15: Pengurangan dalam peruntukan hutang ragu

Menggunakan maklumat yang terdapat dalam contoh 14 di atas,
katakan dalam tahun 2003 jumlah baki penghutang (setelah ditolak
hutang lapuk) berjumlah RM6,000 dan kadar peratusan peruntukan
hutang ragu masih lagi 5%.

Cuba anda kira nilai peruntukan hutang ragu yang sepatutnya dalam
tahun 2003.Cuba bandingkan jawapan anda dengan jawapan yang
ditunjukkan di sebelah.

Tahun 2003 = RM6,000 x 5% = RM300

Catatan pelarasan yang perlu dibuat dalam jurnal am pada 31
Disember 2003:

2003 Debit(RM) Kredit(RM)

Dis 31 Akaun Peruntukan Hutang Ragu 200*

Akaun Hutang Ragu 200*

(Merekodkan pengurangan hutang
ragu)

*Nilai Pengurangan = Nilai tahun semasa- baki tahun lepas 185
= RM300 – Rm500
= (RM200)

FAHIMAH BINTI JAFFAR

PRINSIP PERAKAUNAN

Catatan dalam lejar adalah seperti berikut:

Hutang ragu

2003 2003

Dis 31 Ke untung Rugi RM400 Dis 31 Peruntukan Hutang Ragu RM400

Peruntukan Hutang ragu

2003 2003

Dis Hutang RM200 Jan 1 Baki RM500
31 ragu b/b RM500

Baki h/b RM300

RM500

Petikan akaun untung Rugi bagai tahun berakhir 31 Disember 2003

Hutang ragu RM 200

Petikan Kunci Kira Kira pada 31 Disember 2003

Aset Semasa

Penghutang RM6,000

Tolak: Peruntukan hutang ragu 200

5,800

FAHIMAH BINTI JAFFAR 186

PRINSIP PERAKAUNAN

Ringkasan Hutang Lapuk, Hutang Lapuk Pulih & Peruntukan Hutang Ragu

Berdasarkan catatan pelarasan yang kita telah bincangkan dalam unit ini, kita
boleh ringkaskan seperti berikut:

Jenis Pelarasan Akaun terlibat Kesan baki akaun Catatan

sebelum pelarasan Pelarasan

Hutang lapuk Aset dan Aset terlebihnyata Debit: belanja
belanja
Belanja terkurang Kredit: Aset
nyata

Hutang lapuk Aset dan hasil Aset terkurangnyata Debit: Aset
Kredit: Hasil
pulih Hasil terkurangnyata

Pertambahan Aset dan Aset terlebihnyata Debit: belanja
peruntukan belanja
hutang ragu Belanja terkurang Kredit: Aset
nyata (kontra)*

Pengurangan Aset dan Aset terkurangnyata Debit: Aset
peruntukan belanja Belanja terlebih nyata (kontra)*
hutang ragu
Kredit:
belanja

Pertambahan Aset dan Aset terlebihnyata Debit: belanja
peruntukan belanja
diskaun boleh Belanja terkurang Kredit: Aset
diberi nyata (kontra)#

*Akaun Peruntukan Hutang Ragu

FAHIMAH BINTI JAFFAR 187

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 5
1. Terangkan secara ringkas maksud hutang lapuk.

2. Nyatakan dua (2) sebab mengapa berlakunya hutang lapuk.

3. Tunjukan catatan pelarasan yang perlu dibuat dalam Jurnal Am untuk
merekodkan belanja hutang lapuk.

4. Apakah yang dimaksudkan dengan hutang lapuk pulih?

5. Tunjukan catatan pelarasan yang perlu dibuat dalam Jurnal Am untuk
merekodkan hutang lapuk pulih.

6. Pada akhir tahun kewangan, terdapat dua orang penghutang iaitu Alif dan
Bata yang berhutang sebanyak RM500 dan RM800 masing-masing.
Beberapa notis meminta pembayaran telah dihantar tetapi tidak berhasil.
Pemilik perniagaan memutuskan untuk mengahpuskan hutang ini sebagai
hutang lapuk.

Tunjukkan:

a) Catatan-catatan jurnal untuk merekodkan penghapusan hutang
mereka

b) Akaun Alif dan Bata
c) Akaun hutang lapuk
d) Petikan Akaun Untung Rugi

7. Dalam tahun 2011, penghutang Atan tidak mampu membayar hutangnya
sebanyak RM350. Maka hutangnya dihapuskan sebagai hutang lapuk.
Dalam tahun 2012, Atan telah mendapat wang KWSP dan menjelaskan
hutangnya yang telah dihapuskan sebagai hutang lapuk dalam tahun 2001.
Tunjukkan:

a) Akaun Atan dan Akaun hutang lapuk dalam tahun 2001
b) Akaun Tunai dan Akaun hutang lapuk pulih dalam tahun 2002
c) Petikan Akaun untung Rugi dalam tahun 2002

FAHIMAH BINTI JAFFAR 188

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 6

1. Terangkan secara ringkas maksud Peruntukan Hutang Ragu.

2. Tunjukan catatan pelarasan yang perlu dibuat dalam Jurnal Am untuk
merekodkan peruntukan hutang ragu yang baru diwujudkan.

3. Tunjukan catatan pelarasan yang perlu dibuat dalam Jurnal Am untuk
merekodkan pengurangan peruntukan hutang ragu.

4. Jumlah penghutang pada akhir tahun kewangan ialah RM10,000. Wujudkan
peruntukan hutang ragu sebanyak 5% daripada penghutang.
Tunjukkan:

i. Catatan jurnal pelarasan untuk merekodkan peruntukan hutang ragu
ii. Akaun Peruntukan Hutang ragu
iii. Petikan Akaun Untung Rugi
iv. Petikan Kunci Kira-Kira

FAHIMAH BINTI JAFFAR 189

PRINSIP PERAKAUNAN

AKTIVITI 7

1. Petikan Imbangan Duga pada 31 Disember 2014

Penghutang Debit (RM) Kredit (RM)
Hutang Lapuk 8,450
Peruntukan Hutang Ragu 300
Maklumat Tambahan: 160

Pada hari imbangan terdapat seorang penghutang, Badang yang berhutang
RM350 tidak mampu membayar hutangnya. Pihak perniagaan memutuskan
untuk menghapuskan hutang tersebut sebagai hutang lapuk. Peruntukan
Hutang ragu hendaklah diselaraskan supaya menjadi 2½% daripada
penghutang.

Daripada maklumat di atas, sediakan:

i. Akaun hutang lapuk
ii. Akaun Peruntukan Hutang Ragu
iii. Petikan Akaun untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2014
iv. Petikan Kunci Kira-Kira pada tarikh itu.
v.
2. Petikan Imbangan Duga pada 31 Disember 2015

Debit (RM) Kredit (RM)

Penghutang 7,600

Hutang Lapuk 450

Peruntukan Hutang Ragu 210

Maklumat Tambahan:

Pada hari imbangan terdapat seorang penghutang, Mat Spanar yang
berhutang RM400 tidak mampu membayar hutangnya. Pihak perniagaan
memutuskan untuk mengapuskan hutang tersebut sebagai hutang lapuk.
Peruntukan Hutang ragu hendaklah diselaraskan supaya menjadi 2½%
daripada penghutang

Daripada maklumat di atas, sediakan:

i. Akaun hutang lapuk
ii. Akaun Peruntukan Hutang Ragu
iii. Petikan Akaun untung Rugi
iv. Petikan Kunci Kira-Kira

FAHIMAH BINTI JAFFAR 190

PRINSIP PERAKAUNAN

Objektif Khusus: Di akhir unit ini anda sepatutnya dapat:

 Mentakrifkan maksud susutnilai.
 Mengetahui mengapa perlu memperuntukkan susutnilai.
 Mengetahui sebab-sebab berlaku susutnilai.
 Mengetahui kaedah-kaedah mengira susutnilai
 Mengetahui cara merekod susutnilai .

SUSUTNILAI

 Sepanjang jangka hayat aset tetap selain daripada tanah akan
kehilangan nilai akibat penggunaan dan masa. Kehilangan nilai ke atas
aset tetap ini dikenali sebagai susutnilai.

 Mengikut IAS 4, susutnilai didefinisikan sebagai ‘peruntukkan amaun
yang boleh disusutnilai daripada aset bagi tempoh hayat boleh guna
yang dijangkakan.’

 Secara ringkasnya susutnilai boleh ditakrifkan sebagai pengagihan kos
aset tetap mengikut bilangan tahun aset-aset tersebut digunakan oleh
perniagaan untuk mendapatkan hasil.

 Tujuannya adalah untuk melaraskan sebahagian daripada kos aset yang
dianggap telah digunakan dalam tahun tersebut dengan hasil yang
diperolehi dalam tahun yang sama. Kos ini dianggap sebagai belanja
hasil dan dihapuskan ke akaun untung Rugi.

 Perlu diingatkan walaupun susutnilai ini dianggap sebagai belanja dalam
perniagaan, namun ianya berbeza dengan belanja lain-lain. Belanja
susutnilai adalah merupakan belanja yang tidak melibatkan aliran keluar
tunai. Ianya merupakan belanja bukan kewangan.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 191

PRINSIP PERAKAUNAN

Sebab Memperuntukkan Susutnilai

Terdapat beberapa sebab mengapa sesebuah perniagaan menyediakan
peruntukan susutnilai ke atas aset tetapnya. Diantaranya ialah:

a. Untuk mengagihkan kos aset tetap disepanjang tempoh ianya
digunakan dalam perniagaan.
Susutnilai dianggap sebagai belanja ke atas penggunaan aset tetap dalam
tempoh perniagaan.

b. Untuk memadamkan kos dengan hasil.
Memandangkan aset tetap digunakan untuk membantu mendapatkan
hasil, maka kos keatas penggunaan aset tetap pada setiap tempoh
perakaunan perlu dianggap sebagai belanja yang dilibatkan untuk
mendapatkan hasil.

c. Untuk menggantikan nilai aset tetap pada akhir tempoh hayat aset.
Seperti yang telah kita bincangkan tadi, belanja susutnilai tidak melibatkan
pengaliran keluar tunai.Ianya hanyalah catatan untuk mengapuskan nilai
aset yang semakin berkurang dalam satu jangkamasa akibat
penggunaannya.Apabila aset tadi sudah habis tempoh hayatnya, maka
ianya perlu diganti.Jadi perniagaan perlu menyimpan sejumlah wang
setiap tahun untuk tujuan membeli aset yang baru apabila aset lama tidak
boleh digunakan lagi. Jumlah tadi adalah sama seperti jumlah belanja
susutnilai tahunan dan disimpan sebagai satu dana. Pada akhir hayat
aset yang lama, aset tersebut boleh diganti dengan aset yang baru,
menggunakan dana yang telah dikumpulkan tadi.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 192

PRINSIP PERAKAUNAN

Sebab- sebab Berlaku Susutnilai

Terdapat beberapa sebab mengapa berlakunya susutnilai ke atas aset
tetap. Antaranya ialah:

a. Lapuk dan lusuh.

Aset-aset contohnya seperti mesin, alatan dan kenderaan cepat
mengalami susutnilai kerana berlakunya geseran dan getaran.

b. Ketinggalan zaman

Ciptaan-ciptaan baru atau model baru menyebabkan ciptaan lama atau
model lama tidak lagi berguna atau tidak ekonomis lagi untuk
digunakan.Contohnya penggunaan komputer menggantikan fungsi mesin
taip.

c. Aliran masa.

Nilai aset tetap seperti Pajakan dan Hakcipta akan berkurangan dari
masa ke semasa.

d. Habis guna atau susutan.

Aset-aset seperti lombong akan berkurangan nilainya apabila hasil-
hasilnya semakin berkurangan.

e. Faktor fizikal.

Aset tetap boleh mengalami susutnilai akibat faktor-faktor seperti banjir,
kebakaran dan lain-lain.

f. Kejatuhan harga pasaran.

Kejatuhan harga pasaran bagi aset-aset baru yang serupa menyebabkan
aset lama susutnilainya.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 193

PRINSIP PERAKAUNAN

Kaedah Mengira Susutnilai

Dua kaedah yang biasa digunakan oleh kebanyakan pihak perniagaan ialah
:

KAEDAH
SUSUTNILAI

GARIS LURUS BAKI BERKURANGAN PENILAIAN SEMULA

1. Kaedah Garis Lurus

 Kaedah ini dikenali juga sebagai kaedah atas kos dan kaedah baki
ansuran.

 Berdasarkan kaedah ini jumlah yang tetap dikenakan sebagai belanja
susutnilai bagi tiap-tiap tahun disepanjang hayat aset berkenaan.

 Ada dua formula untuk mengira susutnilai dibawah kaedah ini.

FORMULA

% X (KOS ASET – NILAI SISA) KOS – NILAI SISA
ANGGARAN HAYAT ASET

Nota:

Nilai sisa =Nilai yang boleh dijual diakhir tempoh hayat aset

Anggaran Hayat Aset = Jangkaan tempoh aset boleh
digunakan dalam perniagaan.

Anda boleh menggunakan mana-mana formula di atas, bergantung kepada
maklumat yang dibekalkan kepada anda.

FAHIMAH BINTI JAFFAR 194

PRINSIP PERAKAUNAN

Berdasarkan formula, tadi cuba anda kira susutnilai berdasarkan contoh 16 di
bawah:
Contoh 16 – Pengiraan susutnilai berdasarkan kaedah Garis Lurus

Pada 1 Januari 2001, Syarikat BZ sebuah syarikat pembekal perabot telah
membeli sebuah lori bernilai RM65,000 untuk digunakan bagi menghantar
perabot kepada pelanggan-pelanggannya. Lori tersebut dianggarkan boleh
digunakan selama 5 tahun dan nilai jual balik lori tersebut selepas 5 tahun
adalah dianggarkan sebanyak RM12,500. Peratusan susutnilai setahun
adalah 20% atas kos.

Oleh itu belanja susutnilai setahun ialah:

Formula 1:
20% x (65,000 – 12,500) = RM10,500

Formula 2:
65,000 – 12,500 = RM10,500

5

Sepanjang tempoh hayat lori tersebut, susutnilai , susutnilai terkumpul
(peruntukan susutnilai) dan nilai buku lori tersebut dapat ditunjukkan seperti
jadual di bawah:

Tahun Belanja susutnilai Susutnilai Terkumpul Nilai Buku

RM65,000

2001 RM10,500 RM10,500 RM54,500

2002 RM10,500 RM21,000 RM44,000

2003 RM10,500 RM31,500 RM33,500

2004 RM10,500 RM42,000 RM23,000

2005 RM10,500 RM52,500 RM12,500

Jadual 16: Belanja susutnilai – kaedah garis lurus

FAHIMAH BINTI JAFFAR 195

PRINSIP PERAKAUNAN

Daripada jadual di atas, didapati belanja susutnilai yang perlu dicatat dalam
akaun setiap tahun adalah sama. Nilai buku lori pada akhir tahun ke lima
(2005) adalah bersamaan dengan nilai sisa yang dijangkakan iaitu
RM12,500.

2. Kaedah Baki Berkurangan

 Kaedah ini dikenali juga sebagai kaedah atas nilai buku.
 Di bawah kaedah ini, belanja susutnilai yang direkodkan setiap tahun

akan semakin berkurang apabila semakin lama aset tersebut
digunakan.
 Formula untuk mengira susutnilai di bawah kaedah ini ialah:

FORMULA

% X NILAI BUKU ASET AWAL TAHUN
Nota:

Nilai buku aset = Kos – jumlah susutnilai terkumpul

Susutnilai terkumpul = Susutnilai tahun-tahun lepas +
susutnilai tahun semasa.

Contoh 17 :Pengiraan susutnilai berdasarkan kaedah Baki Berkurangan

Menggunakan maklumat yang terdapat dalam contoh 16 tadi , andaikan
kadar susutnilai di bawah kaedah baki berkurangan ialah 28% setahun.
Belanja susutnilai setahun ialah:
Tahun 2001 - 65,000 x 28% = 18,200
Tahun 2002 - (65,000 – 18,200) x 28% = 13,104
Tahun 2003 - (65,000 – 18,200 – 13,104) x 28% = 9,435
Tahun 2004 - (65,000 – 18,200 - 13,104 - 9,435 ) x 28% = 6,793
Tahun 2005 - (65,000 – 18,200 - 13,104 - 9,435 – 4,891) x 28% = 13,104

FAHIMAH BINTI JAFFAR 196

PRINSIP PERAKAUNAN

Tahun Belanja susutnilai Susutnilai Terkumpul Nilai Buku

RM65,000

2001 RM18,200 RM18,200 RM46,800

2002 RM13,104 RM31,304 RM33,696

2003 RM9,435 RM40,739 RM24,261

2004 RM6,793 RM47,532 RM17,468

2005 RM4,891 RM52,423 RM12,577

Jadual 17: Belanja susutnilai – kaedah baki berkurangan

Daripada jadual di atas, didapati belanja susutnilai yang perlu dicatat dalam
akaun setiap akhir jangkahayatnya. Nilai buku aset pada akhir tahun ke
lima (2005) adalah hampir menyamai dengan nilai sisa yang dijangkakan.
Perbezaan nilai adalah disebabkan oleh kadar dan nilai yang digenapkan .

FAHIMAH BINTI JAFFAR 197

PRINSIP PERAKAUNAN

3. Kaedah Penilaian Semula

 Menurut kaedah ini, aset bukan semasa dinilaikan semula pada awal
tempoh perakaunan.

 Sebarang pembelian aset bukan semasa yang berlaku sepanjang
tempoh perakaunan tersebut akan ditambah pada nilai aset bukan
semasa pada awal tahun.

 Aset bukan semasa tersebut kemudiannya akan dinilaikan semula pada
akhir tempoh perakaunan.

 Kaedah penilaian semula sesuai bagi barang atau alat-alat kecil seperti
skru, paku dan lain-lain alat untuk kegunaan bengkel.

FORMULA

NILAI ASET AWAL TAHUN + BELIAN ASET – NILAI ASET AKHIR TAHUN

Contoh 16 – Pengiraan susutnilai berdasarkan kaedah Garis Lurus

Maklumat yang berikut diambil daripada buku-buku Kilang Makanan Sedap
Yap

RM

Baki alat-alat kecil pada 1 Januari 2006 1,200

Belian alat-alat kecil sepanjang tahun 2006 450

Pada 31 Disember 2006, alat-alat kecil dinilaikan sebanyak RM1,320

Hitung susut nilai alat-alat kecil.

Pengiraan belanja susut nilai alat-alat kecil

RM

Baki alat-alat kecil pada 1 Januari 2006 1,200

Tambah : Belian alat-alat kecil 450

1,650

Tolak : nilai alat-alat kecil pada 31 Disember 2006 1,320

Susutnilai alat-alat kecil 330

FAHIMAH BINTI JAFFAR 198

PRINSIP PERAKAUNAN

Cara Merekod Susutnilai

Setelah kita pelajari cara-cara mengira susutnilai, langkah yang seterusnya
ialah kita perlu merekodkan nilai yang kita perolehi tadi ke dalam akaun-
akaun yang berkaitan. Dengan perekodan ini, maka Penyata Kewangan
yang kita sediakan diakhir tempoh nanti akan lebih tepat kerana telah
mengambilkira segala belanja yang perlu direkodkan.

Ada dua akaun yang terlibat:

AKAUN
TERLIBAT

AKAUN BELANJA AKAUN PERUNTUKAN SUSUTNILAI-
SUSUTNILAI - (aset berkenaan) (aset berkenaan)

Untuk mewujudkan Untuk menunjukkan
belanja pengurangan ke atas aset
iaitu sebagai akaun kontra
kepada aset

FAHIMAH BINTI JAFFAR 199