2-16 Private & Confidential
ภูฏานมวี นั หยุดและเทศกาล ไดแ้ ก่ วนั หยุดทเ่ี กย่ี วกบั พระมหากษตั รยิ ไ์ ดแ้ ก่วนั เฉลิมพระ
ชนมพรรษา และวนั ฉัตรมงคล วนั ชาติ ซ่งึ ตรงกบั วนั ท่ี 17 ธนั วาคม รวมทงั้ วนั ขน้ึ ปีใหม่ ซง่ึ ขน้ึ กบั
ปฏทิ นิ ทางจนั ทรคตแิ ละแตกตา่ งไปในแตล่ ะทอ้ งถนิ่ โดยทวั่ ไปในงานจะมกี ารแขง่ ขนั ยงิ ธนู ไหวพ้ ระ
บูชาเทพเจา้ และรบั ประทานอาหารรว่ มกนั ภายในครอบครวั
➢ การเมืองและการปกครอง
เมอ่ื ศตวรรษท่ี 17 นกั บวชซบั ดรุง นาวงั นาเกล (Zhabdrung Ngawang Namgyal)
ไดร้ วบรวมภูฏานใหเ้ ป็นปึกแผ่น และก่อตงั้ เป็นประเทศขน้ึ โดยรเิ รม่ิ การบรหิ ารประเทศแบบสอง
ระบบ คอื แยกเป็นฝ่ายฆราวาสและฝ่ายสงฆเ์ ป็นเวลานานกวา่ สองศตวรรษ จนกระทงั่ เม่อื 17 ธ.ค.
2450 พระคณะท่ีปรกึ ษาแห่งรฐั ผู้ปกครองจากมณฑลต่างๆ ตลอดจนตัวแทนประชาชนได้มา
รวมตวั กนั ท่เี มอื งพูนาคา และลงมตเิ ลอื กให้ Ugyen Wangchuck ซ่งึ ขณะนัน้ เป็นผูป้ กครองเมอื ง
ตรองซา (Trongsa) ขน้ึ เป็นกษตั รยิ อ์ งคแ์ รกของภฏู าน โดยดารงตาแหน่งเป็นสมเดจ็ พระราชาธบิ ดี
องคแ์ รกแห่งราชวงศว์ งั ชุก (Wangchuck) เน่ืองจาก คุณสมบตั ทิ โ่ี ดดเดน่ ของพระองคต์ งั้ แต่ครงั้ ยงั
ทรงดารงตาแหน่งเป็นผ้ปกครองเมอื งตรองซา ทรงมลี กั ษณะความเป็นผู้นาและเคร่งศาสนา มี
ความตงั้ พระทยั แน่วแน่ท่จี ะยกระดบั ความเป็นอยู่ของประชาชนให้ดขี ้นึ ราชวงศ์วงั ชุกปกครอง
ประเทศภูฏานมาจนถงึ ปัจจุบนั
ก่อนหน้าน้ีประเทศภูฏานมีระบอบการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ซ่ึงมี
พระมหากษตั รยิ เ์ ป็นทงั้ ประมขุ ของรฐั และหวั หน้ารฐั บาล แตเ่ ม่อื ปี 2541 สมเดจ็ พระราชาธบิ ดจี กิ มี
ซิงเย วงั ชุก ได้เปล่ยี นแปลงระบบการบรหิ ารราชการแผ่นดินให้มหี วั หน้ารฐั บาลและสภาคณะ
มนตรขี ้นึ บรหิ ารประเทศ โดยนับเป็นการกระจายอานาจการปกครองและลดการรวมศูนย์ไว้ท่ี
พระมหากษตั รยิ เ์ พยี งพระองคเ์ ดยี ว จากนนั้ เป็นต้นมาภูฏานกม็ นี ายกรฐั มนตรเี ป็นหวั หน้ารฐั บาล
ซ่ึงเป็นผู้ท่ดี ารงตาแหน่งประธานสภาคณะมนตรี (Chairman of the Council of Ministers) โดย
ไดร้ บั การคดั เลอื กจากสมาชกิ สภาคณะมนตรที เ่ี ทยี บเท่าคณะรฐั มนตรี ซง่ึ มสี มาชกิ จานวน 10 คน
และอยู่ในตาแหน่งวาระละ 5 ปี ผู้ท่ไี ดร้ บั คะแนนเสยี งมากท่สี ุดลาดบั 1 - 5 จะสลบั หมุนเวยี นกนั
ขน้ึ ดารงตาแหน่งนายกรฐั มนตรแี ละประธานสภาคณะมนตรวี าระละ 1 ปี
ต่อมาเม่ือวนั ท่ี 17 ธันวาคม 2548 สมเด็จพระราชาธิบดีจิกมี ซิงเย วังชุก ประกาศ
เปล่ียนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสทิ ธิราชย์ไปเป็นระบอบประชาธิปไตยท่ีมี
พระมหากษตั รยิ เ์ ป็นประมุขภายใต้รฐั ธรรมนูญ ซ่งึ วนั ดงั กล่าวไดก้ ลายเป็นเป็นวนั ชาตขิ องภูฏาน
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 2-17
นอกจากน้ีพระองค์ยงั ไดป้ ระกาศสละราชบลั ลังก์ใหก้ บั มกุฎราชกุมารจกิ มี เคซอร์ นัมเกล วงั ชุก
เม่อื ปี 2551
ภูฏานมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยท่ีมีพระมหากษัตริย์เป็ นประมุขภายใต้
รฐั ธรรมนูญอย่างสมบูรณ์ ตงั้ แต่ปี 2551 โดยในปีดงั กล่าวมกี ารจดั การเลอื กตงั้ ทวั่ ไปขน้ึ ครงั้ แรกใน
วนั ท่ี 24 มนี าคม (เลอื กตงั้ สมาชกิ สภาผเู้ ทนราษฎรครงั้ แรก) การเลอื กตงั้ ดงั กล่าวมพี รรคการเมอื ง
ลงแข่งขัน 2 พรรค ได้แก่ พรรค Druk Phuensam Tshogpa (DPT) และพรรค People’s
Democratic Party (PDP) ซง่ึ ผลปรากฏว่า พรรค DPT ชนะการเลอื กตงั้ ดว้ ยคะแนนทว่ มทน้
ปัจจุบัน ผู้ดารงตาแหน่งประมุขของประเทศได้แก่พระมหากษัตริย์ มนี ามว่าสมเด็จ
พระราชาธบิ ดจี ิกมี เคเซอร์ นัมเกล วงั ชุก (King Jigme Khesar Namgyel Wangchuck) ซ่งึ เป็น
พระมหากษัตริย์พระองค์ท่ี 5 และมีนายโลเท เชอริง (Lotay Tshering) ดารงตาแหน่ ง
นายกรฐั มนตรี
ภาพท่ี 2-6 กษตั ริยแ์ ละนายกรฐั มนตรีคนปัจจบุ นั ของประเทศภฏู าน
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
2-18 Private & Confidential
➢ การทหารและความมนั่ คง
กองทพั ภฏู าน (Royal Bhutan Army) ประกอบดว้ ย ทหารบก ทหารราชองครกั ษ์ (Royal
Bodyguards) และตารวจ (Royal Bhutan Police) ภูฏานไม่มที หารเรอื เน่อื งจากไมม่ พี น้ื ทต่ี ดิ ทะเล
สว่ นกองกาลงั ทางอากาศมขี นาดเลก็ และผนวกอย่ใู นทหารบก โดยมอี นิ เดยี ใหค้ วามช่วยเหลอื ใน
การฝึกอบรมอาวุธยุทโธปกรณ์และการป้องกนั ทางอากาศของน่านฟ้าภูฏาน งบประมาณด้าน
การทหารคดิ เป็นรอ้ ยละ 1 ของ GDP (ปี 2559)
ภูฏานมปี ัญหาดา้ นความมนั่ คงหลกั ๆ 3 ดา้ น คอื (1.) ปัญหาผอู้ พยพชาว Lhotshampas
ในเนปาลประมาณ 105,000 คน อาศยั อย่ตู ามชายแดนเนปาลและภูฏานในค่ายผอู้ พยพจานวน 7
แห่ง โดยภูฏานยงั ไม่ยอมรบั ผู้อพยพทงั้ หมดกลบั โดยอ้างว่า ไม่มอี ตั ลกั ษณ์ของชาวภูฏาน (2.)
ภูฏานและจีนยงั คงมคี วามขดั แย้งในการกาหนดเส้นเขตแดน เน่ืองจากขาดหลักเขตแดนและ
สนธสิ ญั ญาแบ่งเขตดนิ แดนท่ชี ดั เจน (3.) ภูฏานประเมนิ ว่า ต้องเฝ้าระวงั ภยั คุกคามทางไซเบอร์
เป็นพเิ ศษ หลงั จากพบวา่ มจี านวนผใู้ ชอ้ นิ เทอรเ์ นต็ ในประเทศเพมิ่ ขน้ึ อย่างรวดเรว็ โดยเฉพาะการ
ใชอ้ นิ เทอรเ์ นต็ บนโทรศพั ทม์ อื ถอื
➢ วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี
ระดบั ความเจรญิ ก้าวหน้าด้านวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยขี องภูฏานอยู่ในระดบั ด้อย
พฒั นา ทงั้ น้ี ภูฏานไม่ไดใ้ หค้ วามสนใจดา้ นความเจรญิ กา้ วหน้าทางเทคโนโลยมี ากนกั การดาเนิน
ชีวติ ของชาวภูฏานเป็นไปอย่างเรยี บง่าย ใกล้ชดิ ธรรมชาติ และรกั ษาขนบธรรมเนียมประเพณี
อย่างไรก็ตาม เม่ือปี 2553 รัฐบาลกาหนดโครงการ E-Governance เพ่ือนาเทคโนโลยีทาง
คอมพวิ เตอรแ์ ละการส่อื สารเขา้ มาประยุกต์ใชใ้ นด้านการเมอื ง การบรหิ ารจดั การงานของรฐั การ
ฝึกอบรมเจ้าหน้าท่ี พร้อมทงั้ นาเสนอประโยชน์ของการใช้อินเทอร์เน็ตในการจดั ประชุมแบบ
ถ่ายทอดสด การจดั สร้างฐานข้อมูล การนาเทคโนโลยีมาใช้ในการดาเนินโครงการเพ่อื พฒั นา
ประเทศ
➢ การสาธารณูปโภค
สาหรบั การไฟฟ้าของภูฏาน ปรมิ าณไฟฟ้าร้อยละ 98.9 ของภูฏานมาจากโรงงานไฟฟ้า
พลงั น้า การลงทุนในโครงการระบบไฟฟ้าทาให้รอ้ ยละ 40 ของครวั เรอื นในภูฏานมไี ฟฟ้าใช้ รายได้
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 2-19
สาคญั ของภูฏานมาจากการสง่ ออกกระแสไฟฟ้าจากพลงั งานน้าไปขายใหแ้ ก่อนิ เดยี คดิ เป็นร้อยละ
70
ท่ผี ่านมาในช่วงแผนพฒั นา 5 ปี ฉบบั ท่ี 8 ระหว่าง พ.ศ. 2541-2546 รฐั บาลภูฏานได้
สรา้ งเขอ่ื นขน้ึ ใหม่ 3 แห่ง ไดแ้ ก่ เขอ่ื นครู ชิ ู (Kurichhu) เขอ่ื นบาโชชู (Bashochhu) และเขอ่ื นทาลา
(Tala) ทาใหส้ ามารถผลติ กระแสไฟฟ้ารวมกนั ไดเ้ ป็นปรมิ าณถงึ 1,125.8 เมกะวตั ต์ โดยช่วยเพม่ิ
รายไดส้ าหรบั นาไปใชพ้ ฒั นาประเทศตอ่ ไป
สาหรบั การประปา ภูฏานมแี หล่งน้าธรรมชาตทิ ส่ี ะอาดมาก จากธารน้าแขง็ สู่แม่น้า ไหล
เช่อื มโยงประเทศ ส่งน้าไปทวั่ ประเทศกว่า 73,000 ลา้ นลูกบาศกเ์ มตรต่อปี ทาใหร้ อ้ ยละ 98 ของ
ประชากรในเมอื งสามารถเขา้ ถงึ น้าสะอาดทด่ี ม่ื ได้ ขณะทจ่ี ากวกิ ฤตภิ าวะโลกรอ้ นทาใหธ้ ารน้าแขง็
ละลายเรว็ ขน้ึ รวมไปถงึ ความแหง้ แลง้ จากอุณหภูมทิ ส่ี ูงข้นึ จนอาจเกดิ ปัญหาน้าท่วมหรอื ภยั แล้ง
ภูฏานไดจ้ งึ มมี าตรการเพอ่ื การอนุรกั ษ์ และจดั การแหล่งน้าธรรมชาตเิ หล่าน้ีเพอ่ื ประชาชนทุกคน
สามาถเขา้ ถงึ น้าสะอาดไดอ้ ยา่ งทวั่ ถงึ และเทา่ เทยี ม
➢ การคมนาคมขนส่ง
เน่ืองจากภูฏานมภี ูมปิ ระเทศส่วนใหญ่ป็นเนินเขาและภูเขาสูงชนั ทุรกนั ดาร ทาให้การ
ก่อสรา้ งโครงสรา้ งพน้ื ฐานเพอ่ื การคมนาคมใชง้ บประมาณสูง และดาเนินไปดว้ ยความยากลาบาก
ชาวภูฏาน จงึ นิยมใชก้ ารเดนิ เทา้ และใชส้ ตั วใ์ นการเดนิ ทาง เชน่ มา้ ลา ล่อ
ปัจจุบนั สาหรบั การขนส่งทางบก ภูฏานมีถนนความยาว 8,050 กิโลเมตร (ถนนเท
คอนกรตี 4,991 กโิ ลเมตร ถนนไมเ่ ทคอนกรตี 3,059 กโิ ลเมตร) (ขอ้ มลู ปี พ.ศ. 2546) ระบบรถไฟ
กาลงั ดา้ เนินการก่อสร้างเส้นทางรถไฟระหว่างเมอื ง Hashimara ในอนิ เดยี กบั เมอื ง Toribari มี
ความยาว 18 กโิ ลเมตร หลงั จากการเรม่ิ สารวจ และวางแผนในเดอื นมกราคม ปี พ.ศ. 2548 และ
อนุมตั เิ รม่ิ ดาเนินงานเม่อื เดอื นธนั วาคม ปี พ.ศ. 2552 ซ่งึ ในการเสนอแผนการสรา้ งระบบรถไฟยงั
มอี กี หลายเสน้ ทางทเ่ี ช่อื มอนิ เดยี เขา้ กบั ภูฏาน
สาหรบั การขนส่งทางอากาศ ภูฏานมสี นามบนิ 3 แห่ง ไดแ้ ก่ (1.) Paro Airport ณ เมอื ง
Paro เมืองหลวงของมณฑล Paro สนามบินนานาชาติแห่งเดียวของภูฏาน (2.) Yongphulla
Airport (Yonphula Airport) ณ เมือง Trashigang เมืองหลวงของมณฑล Trashigang เป็ น
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
2-20 Private & Confidential
สนามบนิ ภายในประเทศ (3.) Bathpalathang Airport (Bumthang Airport) ณ เมอื ง Jakar เมอื ง
หลวงของมณฑล Bumthang เป็นสนามบนิ ภายในประเทศ
สาหรบั การขนส่งทางน้า เน่อื งจากภูฏานไม่มที ่าเรอื ภายในเขตชายแดน จงึ ตองใช้ท่าเรอื
ของอนิ เดยี ท่ี Kolkata และของ บงั กลาเทศท่ี Chittagong
➢ การโทรคมนาคม
ภูฏานมีโทรศัพท์พ้ืนฐานให้บริการประมาณ 27,000 เลขหมาย (ร้อยละ 3.68 ของ
ประชากรทงั้ ประเทศ) โดยการใช้งานสว่ นใหญ่กระจุกตวั อย่ใู นชุมชนเมอื ง แต่ในชนบทให้บรกิ าร
น้อยมาก ในส่วนของโทรศพั ท์เคล่อื นท่ีมี 560,000 เลขหมาย (ร้อยละ 76.33 ของประชากรทงั้
ประเทศ) ปัจจุบนั มกี ารใชโ้ ทรศพั ทใ์ ชง้ านไดท้ วั่ ถงึ และเป็นทแ่ี พร่หลาย โดยมผี ใู้ หบ้ รกิ ารเคร่อื ขา่ ย
โทรศพั ท์ทงั้ หมด 2 ราย ไดแ้ ก่ (1.) Bhutan Telecom เป็นรฐั วสิ าหกจิ ควบคุมโดยกระทรวงการ
ส่อื สารใหบ้ รกิ ารทงั้ โทรศพั ท์พน้ื ฐานและโทรศพั ทเ์ คล่อื นท่ี หรอื เรยี กว่า BMobile (2.) Tashi Cell
ให้บรกิ ารโทรศพั ท์เคล่อื นท่ี จะเหน็ ไดว้ ่าการให้บรกิ ารโทรศพั ท์จะมอี ยู่ทวั่ ไปในเขตเมอื งและเขต
สาคญั ของภูมภิ าค ทงั้ น้ี การให้บรกิ ารโทรศพั ท์ตดิ ตงั้ ท่บี ้านน้อยมาก ส่วนโทรศพั ท์เคล่อื นทเ่ี ปิด
ให้บริการเม่ือปี 2546 รหสั โทรศัพท์ระหว่างประเทศ +975 บริการโทรศัพท์ต่างประเทศและ
โทรสารเชอ่ื มต่อทางแผ่นดนิ และคล่นื ความถส่ี ูงผ่านประเทศอนิ เดยี มดี าวเทยี ม 1 ดวง คอื Intelsat
(ปี 2555)
ในส่วนของผู้ใช้งานอินเตอร์เน็ตมีประมาณ 370,423 คน บัญชีผู้ใช้เฟซบุ๊ก 350,000
บัญชี โดย DRUKNET ให้บริการอินเตอร์เน็ต โดยรัฐบาลจัดตัง้ Bhutan Communications
Authority (BCA) เป็นหน่วยงาน ทค่ี วบคมุ ระบบโทรคมนาคม รหสั อนิ เทอรเ์ น็ต คอื .bt
➢ การธนาคาร
The Royal Monetary Authority (RMA) เป็นธนาคารกลาง ทาหนาทก่ี ากบั ดแู ลนโยบาย
การเงินและเง่อื นไขการแลกเปล่ยี นเงนิ ตราต่างประเทศ โดยธนาคารพาณิชย์มีเพยี งสองแห่ง
เท่านนั้ ไดแ้ ก่ Bank of Bhutan (BOB) และ Bhutan National Bank มสี าขากระจายอยู่ทวั่ ประเทศ
นอกจากนั้น ยังมีสถาบันการเงินอ่ืนๆ ซ่ึงตัง้ ข้ึนเพ่ือช่วยเหลือและพัฒนาอุตสาหกรรม
ภายในประเทศ เช่น Bhutan Development Finance Corporation (BDFC) ให้บรกิ ารแก่ SMEs
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 2-21
และชาวเกษตรกร รวมทงั้ Royal Insurance Corporation of Bhutan (RICB) ให้บรกิ ารด้านการ
ประกนั ชวี ติ และวนิ าศภยั รวมทงั้ เร่อื งกองทนุ สารองเลย้ี งชพี ของลูกจ้าง
2.2 ความสมั พนั ธไ์ ทย – ภฏู าน
ไทยสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับภูฏานเม่ือ 14 พ.ย.2532 โดยดาเนิน
ความสมั พนั ธ์ระหว่างกนั ในฐานะประเทศผู้ให้กบั มติ รประเทศ ภูฏานให้การสนับสนุนไทยในเวที
ระหว่างประเทศดว้ ยดเี สมอมาและมคี วามสมั พนั ธใ์ กลช้ ดิ ทงั้ ในระดบั พระราชวงศ์ รฐั บาล ไปจนถงึ
ประชาชนของทงั้ สองประเทศ โดยไทยและภฏู านมรี ะบบการปกครอง การนบั ถอื ศาสนา และความ
เช่อื ทค่ี ลา้ ยคลงึ กนั จงึ ช่วยสานสมั พนั ธ์ไดง้ ่ายข้นึ ประเทศไทยให้ความช่วยเหลอื ทางวชิ าการแก่
ภูฏาน ขณะทภ่ี ูฏานไดช้ ่นื ชมถงึ ความสาเรจ็ ในการพฒั นาประเทศของไทยและนาไปปรบั ใชพ้ ฒั นา
ประเทศตน โดยเฉพาะอย่างยง่ิ การพฒั นาเศรษฐกจิ ตามปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง (Sufficient
Economy) ของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมพิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร การดาเนิน
นโยบายตา่ งประเทศของภูฏานเป็นไปตามหลกั Utilitarian Engagement ใหค้ วามสาคญั กบั เฉพาะ
ประเทศทภ่ี ูฏานเหน็ ว่ามคี วามสาคญั และเป็นประโยชน์ต่อชาวภูฏานเท่านนั้ ซง่ึ ประเทศไทยไดร้ บั
ความสาคญั เป็นอนั ดบั ตน้ ๆ ทางการภฏู านเลอื กเปิดความสมั พนั ธท์ างการทตู ระดบั เอกอคั รราชทตู
กบั บางประเทศทค่ี ดิ ว่ามคี วามสาคญั ทา้ ใหท้ วั่ โลกมเี พยี ง 6 ประเทศ ประกอบดว้ ย สหรฐั อเมรกิ า
สวติ เซอรแ์ ลนด์ อนิ เดยี ไทย บงั กลาเทศ และคเู วตเท่านนั้ ทภ่ี ูฏานทาการเปิดสถานเอกอคั รราชทูต
ทงั้ น้ี สนธสิ ญั ญาและขอ้ ตกลงระหว่างทงั้ สองประเทศมมี ากถงึ 5 ฉบบั อนั เป็นกลไกสาคญั ในการ
ดาเนนิ ความสมั พนั ธ์ ตลอดจน ขยายความสมั พนั ธใ์ หม้ ากขน้ึ
ปัจจุบนั สอท.ไทยประจาธากา (บงั กลาเทศ) มเี ขตอาณาครอบคลุมภูฏาน ซ่ึงมกี งสุล
ใหญ่กติ ตมิ ศกั ดิไ์ ทยประจาทมิ พู คอื นายดาโชอูเกน เชชปั ดอรจ์ ี (DashoUgen Tshechup Dorji)
ไดร้ บั สญั ญาบตั รตราตงั้ เม่อื 10 ก.พ.2546 นอกจากน้ี ไทยยงั เป็นจุดหมายปลายทางของสมาชกิ
ราชวงศแ์ ละชาวภูฏานทม่ี ฐี านะดใี นการเดนิ ทางมาศกึ ษาและรบั การรกั ษาพยาบาล โดยปัจจุบนั มี
นกั ศกึ ษาชาวภูฏานเขา้ มาศกึ ษาในระดบั ปรญิ ญาตรแี ละปรญิ ญาโทในไทยเพม่ิ ข้นึ ทุกปี เน่ืองจาก
ค่าใช้จ่ายน้อยกว่าการศกึ ษาในประเทศตะวนั ตก และมที ุนการศกึ ษาท่ไี ทยใหก้ ารสนับสนุนเป็น
จานวนมาก
ไทยได้ให้ความช่วยเหลือแก่ภูฏานตงั้ แต่ปี พ.ศ. 2535 ในด้านการพฒั นาทรพั ยากร
มนุษย์ รวมทัง้ สาขาอ่ืนๆท่ีไทยมีศักยภาพในการให้ความช่วยเหลือหรือการพัฒนาร่วมกัน
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
2-22 Private & Confidential
ประกอบดว้ ย การสาธารณสุข การศกึ ษา การทอ่ งเทย่ี ว เกษตรกรรม และการพฒั นาชนบท รวมทงั้
การใหท้ ุนการศกึ ษาการศกึ ษาดงู านในสถาบนั ต่างๆ ทผ่ี ่านมาสถาบนั ความร่วมมอื เพอ่ื การพฒั นา
ร ะ ห ว่ า ง ป ร ะ เ ท ศ (Thailand International Development Cooperation Agency: TICA) เ ป็ น
หน่วยงานหลกั ในการทางานร่วมกบั หน่วยงาน Royal Civil Service Commission (RCSC) ของ
ภฏู านในการใหท้ ุนการศกึ ษา การฝึกอบรมและ การศกึ ษาดงู าน โดยในช่วงระยะเวลา 3 ปี ระหว่าง
ปี พ.ศ. 2548-2553 มีการให้ทุนการศึกษาแก่นักศึกษาชาวภูฏานประมาณ 180 ราย โดยใน
ปัจจุบนั คาดว่า มนี ักศกึ ษาชาวภูฏาน 120 ราย ทอ่ี ย่ภู ายใต้การดแู ลของรฐั บาลไทยและภูฏาน ซง่ึ
มีความพร้อมท่ีจะพัฒนาสู่ความร่วมมือในกรอบความร่วมมือสาขาอ่ืนๆ เพ่ือท่ีจะพัฒนาขีด
ความสามารถของชาวภูฏาน ภายใต้โครงการของรฐั บาลไทย มากไปกว่านนั้ ยงั มกี ารศึกษาดูงาน
ของขา้ ราชการภูฏานกบั หน่วยงานต่างๆ ของไทย เพ่อื ทจ่ี ะนาความรไู้ ปใช้ ในการพฒั นาประเทศ
ทางดา้ นการเมอื งและเศรษฐกจิ ของภูฏาน โดยเฉพาะอย่างยง่ิ โครงการการจดั ทางบประมาณและ
การจดั เก็บภาษี ท่ีเป็นองค์ความรู้จากกระทรวงการคลงั กระบวนการทางานของรฐั สภา การ
จดั การกลุ่มผอู้ พยพ การจดั การการผลติ ขา้ ว และโครงการเศรษฐกจิ พอเพยี งภายใตโ้ ครงการหลวง
➢ ความสมั พนั ธด์ ้านการเมืองความมนั่ คง
ปัจจบุ นั ยงั ไม่มคี วามสมั พนั ธท์ วภิ าคที างดา้ นความมนั่ คงทช่ี ดั เจนระหว่างทงั้ สองประเทศ
หากแต่มกี ารปฏสิ มั พนั ธ์ระหว่างทงั้ สองประเทศภายใต้กรอบความสมั พนั ธ์พหุภาคที างดา้ นความ
มนั่ คง ทงั้ สองประเทศเขา้ ร่วมกรอบความร่วมมอื ในองค์กรความร่วมมอื ระหว่างประเทศทงั้ ระดบั
โลก ภูมภิ าค และอนุภูมภิ าค ตงั้ แต่องคก์ ารสหประชาชาต(ิ United Nation : UN) เวทเี จรจาความ
ร่วมมอื แห่งเอเชยี (Asia Cooperation Dialogue: ACD) กรอบความรเิ รมิ่ แห่งอ่าวเบงกอลสาหรบั
ความร่วมมือหลากหลายสาขาทางวชิ าการและเศรษฐกิจ (Bay of Bengal Initiative for Multi-
Sectorial Technical and Economic Cooperation: BIMSTEC) ต ล อ ด จ น ก ลุ่ ม ค ว า ม ร่ ว ม มือ
ประเทศไม่ฝักใฝ่ ฝ่ ายใด (Non-align Movement : NAM) การดาเนินนโยบายภายใต้กรอบความ
ร่วมมอื พหุภาคีทาให้ทงั้ สองประเทศมีแนวทางในการดาเนินนโยบายต่างประเทศท่ีเป็นไปใน
แนวทางเดียวกนั ความสัมพนั ธ์ระหว่างผู้นาระดบั สูงทงั้ สองประเทศมีการพบปะรวมทงั้ การ
เดนิ ทางเยอื นระหว่างกนั อย่างต่อเน่ือง ทงั้ น้ีปัจจยั สาคญั ท่ภี ูฏานเน้นการพฒั นาประเทศมากกว่า
การผูกตดิ อยู่กบั ปัญหาความมนั่ คง อีกทงั้ ยงั เป็นประเทศท่ใี ห้ความสาคญั กบั ประเด็นทางด้าน
สนั ตภิ าพและความเป็นอยทู่ ด่ี ขี องประชาชนมากกว่าการแข่งขนั ทางการเมอื ง ดงั จะเหน็ ไดจ้ ากการ
การผ่านยุคสงครามโลกครงั้ ท่ี 2 และสงครามเยน็ โดยไม่ไดร้ บั ความเสยี หายหรอื เป็นสมรภูมแิ ห่ง
การต่อสู้เหมอื นประเทศอ่ืนๆ อย่างไรก็ตามประเด็นทางการเมืองความมนั่ คงระหว่างทงั้ สอง
ประเทศต่างกม็ จี ุดรว่ มทส่ี าคญั ผา่ นการขบั เคลอ่ื นโดยกลไกองคก์ ารระหว่างประเทศ
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 2-23
➢ ความสมั พนั ธท์ างการค้าและการลงทนุ
ความสมั พนั ธท์ างเศรษฐกจิ ระหว่างไทยกบั ภูฏาน มที งั้ มติ คิ วามสมั พนั ธ์ทวภิ าคแี ละพหุ
ภาคี โดยเฉพาะแนวทางการพฒั นาเศรษฐกจิ ท่เี น้นการพฒั นาท่ยี งั่ ยนื ไดส้ อดคลอ้ งกบั แนวทาง
เศรษฐกิจพอเพียงของไทย ดังนั้นรูปแบบการพัฒนาเศรษฐกิจส่วนหน่ึงของภูฏานจึงให้
ความสาคญั กบั รปู แบบการพฒั นาตามแนวทางเศรษฐกจิ พอเพยี ง ขณะทค่ี วามสมั พนั ธใ์ นระดบั พหุ
ภาคพี บว่าทงั้ สองประเทศเป็นส่วนหน่ึงของกรอบความร่วมมอื ทเ่ี รยี กว่า “ความรเิ รม่ิ แห่งอ่าวเบ
งกอลสาหรบั ความร่วมมอื หลากหลายสาขาทางวชิ าการและเศรษฐกิจ” (Bay of Bengal Initiative
Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation : BIMSTEC) อนั เป็นกลไกในการสง่ เสรมิ
การคา้ และการลงทุนภายในภูมภิ าค ตลอดจนเป็นกลไกส่งเสรมิ การคา้ การลงทุนในความสมั พนั ธ์
ทวภิ าครี ะหวา่ งไทยกบั ภฏู าน
ความสมั พนั ธ์ในเชงิ การค้ายงั มไี ม่มากนัก เน่ืองจากยงั ไม่มคี วามตกลงเพ่อื สง่ เสรมิ และ
คุม้ ครองการลงทุน และความตกลงเพ่อื การเว้นการเกบ็ ภาษซี ้อนระหว่างกนั อย่างไรกด็ ี ในการ
ประชมุ คณะกรรมการร่วมทางการคา้ (JTC) ระหว่างไทยและภูฏานครงั้ ท่ี 3 เม่อื ก.ย.2562 ทงั้ สอง
ฝ่ายตงั้ เป้ามลู ค่าการคา้ สองฝ่ายเตบิ โตจาก 40 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ในปัจจุบนั เป็น 50 ลา้ นดอลลาร์
สหรฐั ภายในปี 2564 ทงั้ น้ี ภูฏานสนใจเร่อื งการแปรรูปผลผลติ การเกษตร การพฒั นาสนิ ค้าหน่ึง
ตาบลหน่ึงผลิตภณั ฑ์ หรอื สนิ ค้า OGOP (One Gewog One Product) การออกแบบบรรจุภณั ฑ์
การพฒั นาสร้างมูลค่าเพมิ่ ให้กบั สนิ ค้าหตั ถกรรม ซ่งึ เป็นเร่อื งท่ไี ทยเช่ยี วชาญ และยนิ ดแี บ่งปัน
ประสบการณ์ถ่ายทอดความรู้เชิงวิชาการ นอกจากน้ี ได้มีโอกาสเข้าร่วมงานเฉลิมฉลอง
ความสมั พนั ธท์ ไ่ี ทยและภูฏานไดส้ ถาปนาความสมั พนั ธ์ทางการทตู ครบ 30 ปี ซง่ึ เหน็ ว่าชาวภูฏาน
มที ศั นคตทิ ด่ี กี บั คนไทย เรม่ิ รจู้ กั สนิ คา้ และบรกิ ารของไทยมากขน้ึ ผ่านการไปท่องเทย่ี วและศกึ ษา
ในไทย จงึ เป็นโอกาสดที ท่ี งั้ สองประเทศจะกระชบั ความสมั พนั ธใ์ หแ้ น่นแฟ้นยง่ิ ขน้ึ
ในการประชุม JTC ครัง้ น้ี ฝ่ ายภูฏานแจ้งว่า รัฐบาลมีนโยบายท่ีจะขยายเขตนิคม
อุตสาหกรรม (industrial estate park) เพอ่ื ดงึ ดดู การลงทนุ ในภูฏาน ฝ่ายไทยจงึ ไดข้ อใหภ้ ฏู านแจง้
ขอ้ มูลกฎระเบยี บดา้ นการลงทุน และโครงการสง่ เสรมิ การลงทุนจากต่างประเทศใหฝ้ ่ายไทยทราบ
เพ่อื ประชาสมั พนั ธ์ให้แก่นักลงทุนไทยท่ีสนใจ โดยเฉพาะในสาขาท่ีไทยมศี ักยภาพ เช่น การ
ก่อสรา้ งโครงสรา้ งพน้ื ฐาน การโรงแรม และการท่องเทย่ี ว เป็นตน้ ซง่ึ ปัจจุบนั ผปู้ ระกอบการไทยได้
มกี ารลงทุนด้านธุรกจิ โรงแรมในภูฏานอยู่แล้วหลายราย เช่น ดุสติ ธานี, Haven Resort และSix
Senses Hotels Resorts Spas เป็นตน้
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
2-24 Private & Confidential
นอกจากน้ี ทัง้ สองฝ่ ายยังได้หารือในรายละเอียดของกิจกรรมทางเศรษฐกิจท่ีจะ
ดาเนินการและพฒั นาร่วมกันได้ อาทิ (1) ด้านการเกษตร ทงั้ สองฝ่ ายสามารถใช้กลไกความ
รว่ มมอื ดา้ นการเกษตรทม่ี อี ยู่ สง่ เสรมิ ความรว่ มมอื ทางวชิ าการดา้ นการเกษตรและการประมง โดย
ภูฏานสนใจสง่ ออกสนิ คา้ เกษตรทม่ี ศี กั ยภาพมาไทย เช่น ถงั่ เช่า เหด็ ควนิ ัว หน่อไมฝ้ รงั่ แอปเป้ิล
สม้ มนั ฝรงั่ และน้าผง้ึ เป็นต้น ซ่งึ ไทยไดใ้ ห้ขอ้ มูลด้านกฎระเบียบมาตรฐานการนาเขา้ ของไทย
เพอ่ื ใหภ้ ูฏานสามารถจดั เตรยี มเอกสารขอ้ มลู การย่นื คาขอนาเขา้ ไดถ้ ูกตอ้ ง (2) ดา้ นหตั ถกรรม ทงั้
สองฝ่ ายสามารถใช้บันทึกความเข้าใจ หรอื MoUท่มี อี ยู่ระหว่างศูนย์ส่งเสรมิ ศลิ ปาชีพระหว่าง
ประเทศของไทยกบั กรมอตุ สาหกรรมครวั เรอื นของภูฏาน แลกเปลย่ี นองคค์ วามรแู้ ละความร่วมมอื
ทางวิชาการด้านหตั ถกรรมให้มากข้ึน โดยฝ่ ายไทยได้เชิญภูฏานเข้าร่วมจดั นิทรรศการและ
จาหน่ายงานศลิ ปหตั ถกรรมในงาน Craft Bangkok และงานฝ้ายทอใจทศ่ี ูนยส์ ่งเสรมิ ศลิ ปาชพี ฯ มี
แผนจดั ข้นึ ในปี 2563 ด้วย และ (3) ดา้ นการท่องเทย่ี ว ไทยยนิ ดสี นับสนุนความร่วมมอื ด้านการ
ท่องเท่ียวกบั ภูฏาน โดยเฉพาะการท่องเท่ียวเชิงวัฒนธรรมและศาสนา ตลอดจนการพัฒนา
บุคลากรด้านการท่องเท่ียว ด้านการบริหารจัดการโรงแรม ธุรกิจท่องเท่ียว ซ่ึงปัจจุบันการ
ท่องเทย่ี วแห่งประเทศไทยมบี นั ทกึ ความเข้าใจ (MoU) ร่วมกบั สภาการท่องเทย่ี วแห่งภูฏาน ซ่งึ
เป็นกลไกทใ่ี ชห้ ารอื และสง่ เสรมิ ความรว่ มมอื ระหว่างกนั ดว้ ย
ทงั้ น้ีภูฏานเป็นคู่ค้าในตลาดเอเชียใต้อันดบั ท่ี 7 ของไทยในเอเชียใต้รองจากอินเดีย
ปากสี ถาน บงั กลาเทศ ศรลี งั กา มลั ดฟี ส์ และเนปาล โดยเมอ่ื ปี 2561 การคา้ ระหวา่ งไทยกบั ภูฏาน
มมี ูลค่า 39.75 ล้านดอลลารส์ หรฐั โดยไทยส่งออกไปภูฏาน 39.25 ลา้ นเหรยี ญสหรฐั และนาเขา้
จากภูฏาน 0.05 ล้านเหรยี ญสหรฐั และในช่วง 8 เดอื นแรกของปี 2562 การค้าระหว่างไทยกับ
ภูฏานมมี ูลค่า 28.14 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ทงั้ น้ี สนิ คา้ ทไ่ี ทยส่งออกไปยงั ภูฏาน ไดแ้ ก่ ผา้ ผนื สง่ิ ทอ
อ่นื ๆ อญั มณีและเคร่อื งประดบั รถยนต์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ ส่วนสนิ คา้ ท่ไี ทยนาเข้าจาก
ภฏู าน ไดแ้ ก่ สนิ แรโ่ ลหะอ่นื ๆ เศษโลหะและผลติ ภณั ฑ์ เคร่อื งบนิ เครอ่ื งรอ่ น อุปกรณ์การบนิ และ
สว่ นประกอบ
ในส่วนของขอ้ ตกลงทางการคา้ กบั ไทย คณะรฐั มนตรเี ห็นชอบใหก้ ระทรวงพาณิชย์ ลง
นามตกลงร่างความร่วมมอื ทางการค้าและเศรษฐกจิ ระหว่างรฐั บาลไทยและภูฏาน มสี าระสาคญั
ครอบคลุมสาขาความร่วมมอื ทางเศรษฐกจิ ดา้ นต่างๆ ประกอบดว้ ย (1.) ความร่วมมอื ดา้ นการค้า
และการลงทุน การอานวยความสะดวกทางการคา้ การท่องเท่ยี ว การก่อสรา้ ง ดา้ นสุขภาพและ
การรกั ษาพยาบาลการศกึ ษา ดา้ นพลงั งาน ดา้ นโลจสิ ตกิ ส์ รวมทงั้ การพฒั นาวสิ าหกจิ ขนาดกลาง
และขนาดย่อม (2.) การยกเวน้ ภาษนี าเขา้ สาหรบั สนิ คา้ ทน่ี าเขา้ มาชวั่ คราวเพอ่ื ใชเ้ ป็นตวั อย่างหรอื
สนิ คา้ โฆษณาทไ่ี มม่ มี ลู คา่ เชงิ พาณิชย์ เคร่อื งมอื หรอื ชน้ิ สว่ นสาหรบั การประกอบและซ่อมแซม และ
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 2-25
สนิ คา้ สาหรบั แสดงในงานแสดงสนิ คา้ ซง่ึ จะต้องสง่ กลบั โดยใหเ้ ป็นไปตามกฎหมายและกฎระเบยี บ
ภายในของแต่ละภาคี (3.) การจดั ตงั้ คณะกรรมการร่วมทางการค้า (Joint Trade Committee:
JTC) เพอ่ื ทบทวนการดาเนินการตามความตกลงทางการคา้ ฉบบั น้ี พจิ ารณาแนวทางขยายการคา้
ระหว่างกนั และจดั ทาขอ้ เสนอแนะเพ่อื พฒั นาการคา้ ระหว่างกนั โดยมรี ฐั มนตรวี ่าการกระทรวง
พาณิชยข์ องไทยและรฐั มนตรเี ศรษฐกจิ ของภูฏานเป็นหวั หน้าคณะกรรมการ (4.) การสง่ เสรมิ และ
อานวยความสะดวกการตดิ ต่อทางธุรกจิ ระหว่างบุคคลธรรมดาและนิตบิ ุคคลผ่านการแลกเปล่ยี น
การเยอื นและส่งเสรมิ การเปิดสาขาธุรกจิ ในแต่ละภาคี โดยใหเ้ ป็นไปตามกฎหมายและกฎระเบยี บ
ภายในของแตล่ ะภาคี
อย่างไรกต็ าม อุปสรรคทางการคา้ ทส่ี าคญั คอื การขนสง่ สนิ คา้ ไปภูฏานถูกจากดั เพยี ง 2
ทาง ไดแ้ ก่ทางอากาศโดยสายการบนิ ภูฏาน (Druk Air) ซ่งึ มขี นาดเลก็ และมคี ่าขนระวางสูง และ
ทางเรอื โดยส่วนใหญ่จะผ่านท่าเรอื ทเ่ี มอื งกลั กตั ตาของอนิ เดยี และลาเลยี งต่อทางบก ผ่านด่าน
เมอื ง Phuentsholing นอกจากน้ี ภูฏานยงั มคี วามผูกพนั ทางการคา้ อย่างแน่นแฟ้นกบั อนิ เดยี การ
เจาะตลาดภูฏานทม่ี ขี นาดเลก็ จงึ ทาไดย้ ากอย่างไรกต็ าม สนิ คา้ ไทยเรม่ิ เป็นท่นี ิยมของชาวภูฏาน
ขน้ึ ตามลา้ ดบั เน่อื งจากคุณภาพของสนิ คา้ ดกี ว่าอนิ เดยี และราคาไม่แพง
ในดา้ นการลงทุน ปัจจบุ นั ไทยและภูฏานยงั มกี ารลงทุนระหว่างทงั้ สองประเทศไม่มากนกั
หากแต่ภูฏานกม็ ศี กั ยภาพท่นี ักธุรกจิ ไทยสามารถลงทุนได้ 2 สาขา ไดแ้ ก่ การก่อสร้าง และการ
ท่องเทย่ี ว ภูฏานพง่ึ เปิดประเทศและเรมิ่ มกี ารพฒั นาโครงสรา้ งพน้ื ฐานทางเศรษฐกจิ แบบสมยั ใหม่
เพียงไม่ก่ีปี ท่ีผ่านมา ทัง้ น้ีภูฏานยังคงต้องการโครงสร้างพ้ืนฐานอีกมาก อาทิ ถนน และ
สาธารณูปโภคตา่ งๆ ในอนาคตไทยสามารถเขา้ รว่ มพฒั นาในดา้ นน้ไี ด้ เช่น การสรา้ งถนน กอ่ สรา้ ง
ทท่ี าการของรฐั และเอกชน เป็นต้น ภูฏานนับว่ามศี กั ยภาพด้านการท่องเท่ยี วอยู่มาก เพราะเป็น
ประเทศทม่ี คี วามสวยงามตามธรรมชาติ ทาใหเ้ ป็นทส่ี นใจของนกั ท่องเทย่ี วจากยโุ รปและอเมรกิ าท่ี
นิยมการท่องเทย่ี วในเชงิ นิเวศวทิ ยา (Eco-tourism) ดงั นนั้ นักธุรกจิ ไทยทจ่ี ะเขา้ ไปลงทุนในธุรกจิ
โรงแรม ท่พี กั ตากอากาศขนาดกลาง ธุรกิจสปา และร้านอาหารไทย เพ่อื บรกิ ารนักท่องเท่ียว
เหล่าน้ีได้ อย่างไรก็ดี รฐั บาลภูฏานมนี โยบายจากัดจานวนนักท่องเท่ียวชาวต่างชาติ ทาให้มี
นกั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ ประเทศน้อย
ในส่วนของขอ้ ตกลงสาคญั ได้แก่ บนั ทกึ ความเขา้ ใจว่าดว้ ยความร่วมมอื ในการพฒั นา
ดา้ นสุขอนามยั (ต.ค.2530) ความตกลงว่าดว้ ยบรกิ ารเดนิ อากาศ (ม.ิ ย.2536) ความตกลงว่าดว้ ย
ความร่วมมอื ด้านการเกษตร (เม.ย.2545) ความตกลงว่าดว้ ยการยกเว้นการตรวจลงตราสาหรบั
หนงั สอื เดนิ ทางทตู และราชการ (ก.ค. 2547) ความตกลงว่าดว้ ยกรอบความรว่ มมอื ทค่ี รอบคลุมทุก
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
2-26 Private & Confidential
ด้าน (ก.ค.2547) บันทึกความเข้าใจว่าด้วยความร่วมมือด้านวฒั นธรรม (มิ.ย.2548) พิธีสาร
เพมิ่ เตมิ ความตกลงว่าดว้ ยกรอบความร่วมมอื ทค่ี รอบคลุมทุกดา้ นเพ่อื เพม่ิ ความร่วมมอื ด้านการ
พฒั นาโครงสร้างพ้นื ฐานของถนน (ม.ค.2551) ความตกลงว่าด้วยความร่วมมอื ทางการค้าและ
เศรษฐกจิ ระหวา่ งไทยกบั ภฏู าน (พ.ย.2556)
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-1
บทที่ 3
ขอ้ มูลการคา้ และการลงทุนของภฏู าน
การศึกษาในบทน้ี เป็นการศึกษา รวบรวม และวเิ คราะห์ข้อมูลการค้าสินค้า การค้า
บรกิ าร และการลงทุนของภูฏาน กบั โลก อนิ เดยี บงั กลาเทศ และประเทศ/กลมุ่ ประเทศคคู่ า้ สาคญั
เปรยี บเทยี บกบั ไทย 5 ปียอ้ นหลงั (2560-2564) เพอ่ื ใชเ้ ป็นขอ้ มูลทวั่ ไป ประกอบการศกึ ษาสนิ ค้า
และบรกิ ารท่มี ศี กั ยภาพทางการค้าระหว่างประเทศของไทยและภูฏาน ซ่ึงนาไปสู่ผลประโยชน์
ร่วมกนั ในดา้ นการคา้ การลงทุน
เน้ือหาในบทน้ีประกอบดว้ ย 3 ส่วน ได้แก่ (3.1) ขอ้ มูลการค้าสนิ คา้ ของภูฏานและไทย
รวมถึงประเทศคู่ค้าสาคญั ของภูฏาน (3.2) ข้อมูลการค้าบรกิ ารของภูฎานและไทย และ (3.3)
ขอ้ มลู การลงทุนของภฏู านและไทย
สาหรบั โครงสรา้ งเน้ือหาในแตล่ ะหวั ขอ้ ในหวั ขอ้ ท่ี 3.1 ขอ้ มูลการคา้ สนิ คา้ ประกอบดว้ ย
ขอ้ มูลการส่งออก/นาเขา้ สนิ คา้ ในภาพรวม จาแนกตามประเทศค่คู า้ สาคญั และจาแนกตามสนิ คา้
อย่างไรกต็ าม เน่อื งจากขอ้ จากดั ของขอ้ มลู โครงสรา้ งเน้อื หาในหวั ขอ้ ท่ี 3.2 และ 3.3 ขอ้ มลู การคา้
บรกิ าร และข้อมูลการลงทุน จะไม่ละเอียดเท่ากบั หวั ข้อ 3.1 โดยหวั ข้อท่ี 3.2 แสดงข้อมูลการ
ส่งออก/นาเขา้ บรกิ ารในภาพรวม และจาแนกตามสาขาบรกิ าร ส่วนหวั ขอ้ ท่ี 3.3 แสดงขอ้ มูลการ
ลงทุน จาแนกตามแหล่งท่มี าของเงนิ ลงทุน/ประเทศปลายทางท่อี อกไปลงทุน และจาแนกตาม
ประเภทธรุ กจิ โดยมรี ายละเอยี ดดงั ต่อไปน้ี
3.1 ขอ้ มลู การค้าสินค้า
3.1.1 การส่งออกสินค้า
3.1.1.1 การส่งออกจาแนกตามแหล่งส่งออก
เม่อื พจิ ารณามูลค่าการส่งออกสนิ ค้าของประเทศภูฏานในช่วง 5 ปีท่ผี ่าน (2560-2564)
พบว่ามที ศิ ทางไม่ชดั เจน โดยมแี นวโน้มชะลอตวั อยู่ในระหว่างปี 2561-2563 แต่ในปี 2564 การ
ส่งออกของประเทศภูฏานเพิ่มสูงข้ึน โดยมีมูลค่าการส่งออกสินค้าทงั้ หมดอยู่ท่ี 369.78 ล้าน
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-2 Private & Confidential
ดอลลารส์ หรฐั เพม่ิ ขน้ึ จากในปี 2560 ทอ่ี ยู่ท่ี 239.16 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั คดิ เป็นอตั ราการเตบิ โต
เฉลย่ี แบบ CAGR ราวรอ้ ยละ 11.51
ภาพท่ี 3-1 มลู ค่าการส่งออกสินค้าของภฏู าน ปี 2560-2564 จาแนกตามแหลง่ ส่งออกสาคญั
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
ทงั้ น้ี ประเทศท่ีภูฏานมกี ารส่งออกไปมากท่ีสุด 5 อนั ดบั แรก1 ได้แก่ อินเดีย เนปาล
อติ าลี เยอรมนี และสหราชอาณาจกั ร ตามลาดบั โดยการสง่ ออกไปยงั อนิ เดยี ในชว่ งปี 2560-2564
คดิ เป็นสดั สว่ นสูงถงึ รอ้ ยละ 87.80 ของมลู ค่าการส่งออกทงั้ หมดของประเทศ และมกี ารสง่ ออกไป
ยงั อกี 4 ประเทศขา้ งตน้ ในสดั สว่ นรอ้ ยละ 4.20, 2.26, 1.19 และ 0.68 ตามลาดบั
อย่างไรก็ดี หากพจิ ารณามูลค่าการส่งออกของภูฏานในระหว่างปี 2560-2564 พบว่า
ภูฏานส่งออกมายงั ไทยไม่มากนกั คดิ เป็นเพยี งรอ้ ยละ 0.06 เท่านนั้ ของมลู ค่าการส่งออกทงั้ หมด
ในช่วง 5 ปีดงั กลา่ ว โดยเม่อื เปรยี บเทยี บกบั ตลาดสง่ ออกอ่นื ของภฏู าน ประเทศไทยอยใู่ นอนั ดบั ท่ี
20
1 ขอ้ มลู การการคา้ จาก International Trade Centre ไมป่ รากฏขอ้ มลู การคา้ ระหว่างภฏู านและบงั กลาเทศ ซง่ึ นับเป็นประเทศคคู่ า้ ท่ี
สาคญั ของภฏู านเช่นกนั อย่างไรกต็ าม คณะผวู้ จิ ยั จะนาเสนอขอ้ มลู การคา้ กบั บงั กลาเทศโดยอาศยั แหลง่ ขอ้ มลู จากรฐั บาลภูฏาน
ในสว่ นถดั ไป
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-3
ภาพที่ 3-2 สดั ส่วนการส่งออกของภฏู านไปยงั ตลาดส่งออกสินค้าสาคญั ปี 2560-2564
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เม่อื เปรยี บเทยี บกบั ไทย จะเหน็ ไดช้ ดั ว่าการส่งออกสนิ ค้าของไทยไปยงั โลกมมี ูลค่าสูง
กว่าการส่งออกของภูฏานมาก โดยในปี 2564 มมี ูลค่า 267,492 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ฟ้ืนตวั ขน้ึ จาก
ปี 2563 ท่ลี ดลงจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควดิ -19 ทงั้ น้ี ในช่วง 5 ปีทผ่ี ่านมา (2560-
2564) การสง่ ออกของไทยเตบิ โตโดยเฉลย่ี (CAGR) รอ้ ยละ 3.2
ภาพท่ี 3-3 มูลค่าการส่งออกสินค้าของไทย ปี 2560-2564 จาแนกตามแหลง่ ส่งออกสาคญั
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-4 Private & Confidential
ทงั้ น้ี ตลาดท่ีไทยมกี ารส่งออกไปมากท่ีสุด 5 อนั ดบั แรก ในช่วงปี 2560-2564 ได้แก่
สหรฐั อเมรกิ า (รอ้ ยละ 13.13) จนี (ร้อยละ 12.57) ญ่ีปุ่น (ร้อยละ 9.67) เวยี ดนาม (ร้อยละ 4.88)
และฮ่องกง (รอ้ ยละ 4.81) ตามลาดบั จะเหน็ ว่าการส่งออกของไทยกระจายตวั ไปยงั ตลาดต่าง ๆ
มากกว่าการส่งออกของภูฏานท่กี ระจุกอยู่ท่อี นิ เดยี เกอื บรอ้ ยละ 90 ส่วนภูฏานเป็นตลาดส่งออก
อนั ดบั ท่ี 101 ของไทย ในช่วงปี 2560-2564 โดยมสี ดั ส่วนเพยี งร้อยละ 0.02 ของการส่งออกของ
ไทยทงั้ หมด
ภาพที่ 3-4 สดั ส่วนการส่งออกของไทยไปยงั ตลาดส่งออกสินค้าสาคญั ปี 2560-2564
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
3.1.1.2 การส่งออกจาแนกตามสินค้า
เม่อื พจิ ารณาการส่งออกสนิ คา้ ของภูฏานจาแนกตามกลุ่มสนิ คา้ พบว่า ในช่วงปี 2560-
2564 ภูฏานส่งออกสินค้ากลุ่มแร่และโลหะสูงถึง 1,108.86 ล้านดอลลาร์สหรฐั คิดเป็นร้อยละ
78.64 ของการส่งออกทงั้ หมด รองลงมา ได้แก่ สนิ ค้ากลุ่มเคมภี ณั ฑ์ ผลิตภณั ฑ์อุตสาหกรรมท่ี
ไม่ไดร้ ะบุไวใ้ นทอ่ี ่นื เคร่อื งด่มื และยาสูบ และอุปกรณ์ขนสง่ ตามลาดบั ซ่งึ มสี ดั สว่ นน้อยเม่อื เทยี บ
กบั แร่และโลหะ
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-5
ตารางท่ี 3-1 การส่งออกสินค้าของภฏู าน ปี 2560-2564 จาแนกตามกลุ่มสินค้าสาคญั
ลาดบั กลุม่ สินคา้ มลู ค่ารวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมูลค่า
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) ปี 2560-2564
รวม 1,410.14 100.00%
1 แรแ่ ละโลหะ 1,108.86 78.64%
2 เคมภี ณั ฑ์ 87.05 6.17%
3 ผลติ ภณั ฑอ์ ุตสาหกรรมทไ่ี มไ่ ดร้ ะบไุ วใ้ นทอ่ี ่นื 71.54 5.07%
4 เคร่อื งด่มื และยาสบู 36.99 2.62%
5 อุปกรณ์ขนส่ง 34.23 2.43%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เมอ่ื พจิ ารณารายการสนิ คา้ พบวา่ สนิ คา้ สง่ ออกทส่ี าคญั ของประเทศภูฏาน 5 อนั ดบั แรก
ในช่วงปี 2560-2564 ได้แก่ เฟอโรซิลคิ อน (HS 720221) โดโลไมต์ (HS 251810) ผลติ ภณั ฑ์ก่งึ
สาเรจ็ รูปท่ีทาด้วยเหล็กหรอื เหล็กกล้า (HS 720719) พลงั งานไฟฟ้า (HS 271600) และยปิ ซัม/
แอนไฮไดรต์ (HS 252010) ทงั้ น้ี จะเหน็ ว่าเฟอโรซลิ คิ อนเป็นสนิ คา้ สง่ ออกสาคญั ของภฏู าน ซง่ึ คดิ
เป็นสดั สว่ นเกนิ ครง่ึ ของการสง่ ออกในช่วง 5 ปีทผ่ี ่านมา นอกจากน้ีในสนิ คา้ 5 อนั ดบั แรก ยงั เป็น
แร่และโลหะเกอื บทงั้ หมด ยกเวน้ พลงั งานไฟฟ้า
ตารางท่ี 3-2 สินค้าส่งออกสาคญั 20 อนั ดบั แรกของภฏู าน
อนั ดบั HS Code รายการสินคา้ มลู ค่ารวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มูลคา่ ปี (2560-2564)
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 1,410.14 100.00% 11.51%
1 720221 Ferro-silicon 717.38 50.87% 12.57%
2 251810 Crude dolomite 110.86 7.86% 35.09%
3 720719 Semi-finished products of iron/non-alloy steel 76.53 5.43% -9.98%
4 271600 Electrical energy 69.63 4.94% -42.69%
5 252010 Gypsum; anhydrite 60.70 4.30% 32.23%
6 252329 Portland cement 43.09 3.06% 179.76%
7 284920 Carbides of silicon 41.55 2.95% -20.98%
8 720230 Ferro-silico-manganese 28.66 2.03% 285.41%
9 880240 Aeroplanes and other powered aircraft 25.19 1.79%
10 090831 Cardamoms 18.79 1.33% 21.98%
11 720229 Ferro-silicon, containing by weight <= 55% 17.73 1.26% 46.54%
silicon
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-6 Private & Confidential
อนั ดบั HS Code รายการสินคา้ มูลค่ารวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มูลคา่ ปี (2560-2564)
12 284910 Carbides of calcium (ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
-100.00%
16.63 1.18%
13 392010 Plates, sheets, film, foil and strip, of non- 14.75 1.05% -22.91%
14 220299 cellular polymers of ethylene 14.02 0.99% 317.88%
15 720299 Non-alcoholic beverages (excl. water, fruit or 13.79 0.98% 47.21%
vegetable juices, milk and beer)
Ferro-alloys
16 252310 Cement clinkers 8.75 0.62% 488.40%
17 441011 Particle board of wood 7.40 0.52% 10.50%
18 270119 Coal 7.35 0.52% -100.00%
19 281122 Silicon dioxide 5.52 0.39% 15.51%
20 220210 Waters for direct consumption as a beverage 5.47 0.39% -54.78%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เม่อื เปรยี บเทียบกบั ไทย จะเห็นว่าการส่งออกสนิ ค้าของไทยอยู่ในกลุ่มผลิตภัณฑ์ท่ี
หลากหลายกว่าภูฏานมาก โดยเม่อื วเิ คราะห์การส่งออกสินค้าของไทยจาแนกตามกลุ่มสินค้า
พบว่า ในช่วงปี 2560-2564 ไทยส่งออกสนิ ค้ากลุ่มเคร่อื งจกั รท่ไี ม่ใช้ไฟฟ้าสูงถึง 206,357 ล้าน
ดอลลารส์ หรฐั คดิ เป็นรอ้ ยละ 16.81 ของการสง่ ออกทงั้ หมด รองลงมา ไดแ้ ก่ สนิ คา้ กล่มุ เคร่อื งจกั ร
ไฟฟ้า อุปกรณ์ขนส่ง แร่และโลหะ และเคมภี ณั ฑ์ ตามลาดบั ทงั้ น้ี แต่ละกลุ่มสนิ ค้ามีสัดส่วน
ไม่แตกตา่ งกนั มาก
ตารางท่ี 3-3 การส่งออกสินค้าของไทย ปี 2560-2564 จาแนกตามกลุ่มสินค้าสาคญั
ลาดบั กล่มุ สินคา้ มูลคา่ รวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมลู ค่า
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) ปี 2560-2564
รวม 1,227,943.30 100.00%
1 เคร่อื งจกั รทไ่ี ม่ใชไ้ ฟฟ้า 206,357.45 16.81%
2 เครอ่ื งจกั รไฟฟ้า 173,558.13 14.13%
3 อปุ กรณ์ขนส่ง 153,018.03 12.46%
4 แร่และโลหะ 140,868.98 11.47%
5 เคมภี ณั ฑ์ 129,617.48 10.56%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-7
เม่อื พจิ ารณารายการสนิ ค้า พบว่า สนิ ค้าส่งออกท่สี าคญั ของประเทศไทย 5 อนั ดบั แรก
ในช่วงปี 2560-2564 ได้แก่ หน่วยเก็บข้อมูล หรือ Hard Disk Drive (HS 847170) ทองคา (HS
710812) ยานยนต์ขนส่ง (HS 870421) ปิโตรเลียม (HS 271019) และวงจรรวมอิเล็กทรอนิกส์
(HS 854239) ตามลาดบั ทงั้ น้ี สนิ คา้ ส่งออกสาคญั อย่าง Hard Disk Drive มสี ดั ส่วนประมาณร้อย
ละ 5 ของการสง่ ออกทงั้ หมด สะทอ้ นวา่ ไทยมกี ารกระจายตวั ของสนิ คา้ สง่ ออกไดด้ กี ว่าภูฏาน
ตารางที่ 3-4 สินค้าส่งออกสาคญั 20 อนั ดบั แรกของไทย
อนั ดบั HS Code รายการสินค้า มลู ค่ารวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มูลค่าปี (2560-2564)
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 1,227,943.30 100.00% 3.20%
1 847170 Storage units for automatic data-processing 58,674.55 4.78% 4.00%
machines
2 710812 Gold 34,671.83 2.82% -9.48%
3 870421 Motor vehicles for the transport of goods 33,040.47 2.69% 3.18%
4 271019 Medium oils and preparations of petroleum 25,698.39 2.09% 8.20%
or bituminous minerals
5 854239 Electronic integrated circuits 23,658.23 1.93% 13.60%
6 841510 Window or wall air conditioning machines 19,572.60 1.59% 8.00%
7 100630 Semi-milled or wholly milled rice 19,448.18 1.58% -9.91%
8 870323 Motor cars and other motor vehicles 15,480.62 1.26% -1.51%
principally designed for the transport of
persons
9 401110 New pneumatic tyres, of rubber, of a kind 14,131.97 1.15% 2.86%
used for motor cars
10 870332 Motor cars and other motor vehicles 13,833.78 1.13% -3.78%
11 847330 Parts and accessories of automatic data- 12,282.45 1.00% -2.29%
processing machines
12 160232 Meat or offal of fowls of the species "Gallus 11,970.90 0.97% 0.71%
domesticus"
13 400122 Technically specified natural rubber 11,623.07 0.95% -0.71%
14 870899 Parts and accessories, for tractors, motor 11,132.56 0.91% -0.85%
vehicles for the transport
15 160414 Prepared or preserved tunas, skipjack and 10,741.45 0.87% -2.03%
Atlantic bonito
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-8 Private & Confidential
อนั ดบั HS Code รายการสินค้า มูลค่ารวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มูลคา่ ปี (2560-2564)
16 870322 Motor cars and other motor vehicles (ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
-4.58%
10,604.15 0.86%
17 844331 Machines of printing, copying or facsimile 10,565.16 0.86% 3.01%
-3.00%
transmission 18.25%
6.99%
18 400280 Mixtures of natural rubber, balata, gutta- 9,888.38 0.81%
percha, guayule, chicle
19 401120 New pneumatic tyres of rubber, of a kind 9,500.75 0.77%
used for buses and lorries
20 853710 Boards, cabinets and similar combinations of 8,880.32 0.72%
apparatus for electric control
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
3.1.2 การนาเข้าสินค้า
3.1.2.1 การนาเข้าสินค้าจาแนกตามแหลง่ นาเข้า
ในดา้ นการนาเขา้ สนิ ค้าของประเทศภูฏาน พบว่า ในช่วงปี 2560-2564 การนาเขา้ ของ
ภูฏานมที ศิ ทางท่เี พม่ิ ขน้ึ อย่างต่อเน่ือง โดยการนาเขา้ ของภูฏานเพมิ่ ข้นึ จากเดมิ ทม่ี มี ูลค่าเท่ากบั
556.31 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ในปี 2560 มาเป็น 1,115.49 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ในปี 2564 โดยคดิ เป็น
อตั ราการเตบิ โตแบบ CAGR อยทู่ ร่ี อ้ ยละ 19
แหล่งนาเขา้ สนิ คา้ ทส่ี าคญั ของประเทศภูฏาน ไดแ้ ก่ อนิ เดยี ไทย จนี สหรฐั อเมรกิ า และ
ฝรงั่ เศส โดยภูฏานมมี ูลค่าการนาเขา้ จากอนิ เดียมากท่สี ุดในช่วงระหว่างปี 2560-2564 คดิ เป็น
สดั สว่ นรอ้ ยละ 78.25 ของการนาเขา้ ทงั้ หมดของประเทศ ในขณะทไ่ี ทยเป็นแหล่งนาเขา้ อนั ดบั สอง
ของภูฏาน คดิ เป็นสดั ส่วนรอ้ ยละ 5.92 ส่วนประเทศแหล่งนาเขา้ หลกั อ่นื นัน้ ภูฏานมกี ารนาเข้า
จากจนี สหรฐั อเมรกิ า และฝรงั่ เศส ในสดั สว่ นรอ้ ยละ 3.68, 2.47 และ 2.42 ตามลาดบั
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-9
ภาพท่ี 3-5 มลู ค่าการนาเข้าสินค้าของภฏู าน ปี 2560-2564 จาแนกตามแหล่งนาเข้าสาคญั
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
ภาพท่ี 3-6 สดั ส่วนการนาเข้าของภฏู านจากแหล่งนาเขา้ สาคญั ในปี 2560-2564
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เม่อื เปรยี บเทยี บกบั ไทย ไทยเป็นประเทศท่ีนาเข้าสินค้าคดิ เป็นมูลค่าสูงถึง 269,102
ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ในปี 2564 โดยการนาเข้าของไทยกลบั มาขยายตวั อกี ครงั้ หลงั จากมที ิศทาง
หดตวั ลงตงั้ แตป่ ี 2562 ทงั้ น้ี มลู ค่าการนาเขา้ ขยายตวั เฉลย่ี ในช่วงปี 2560-2564 รอ้ ยละ 4.58
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-10 Private & Confidential
ภาพท่ี 3-7 มูลค่าการนาเข้าสินค้าของไทย ปี 2560-2564 จาแนกตามแหลง่ นาเข้าสาคญั
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
ประเทศท่ีไทยมีการนาเข้าสนิ ค้าเข้ามามากท่ีสุด 5 อนั ดบั แรก ในช่วงปี 2560-2564
ไดแ้ ก่ จนี (รอ้ ยละ 22) ญ่ปี ุ่น (รอ้ ยละ 13.82) สหรฐั อเมรกิ า (รอ้ ยละ 6.54) มาเลเซีย (รอ้ ยละ 5.1)
และไตห้ วนั (รอ้ ยละ 3.67) ตามลาดบั แมว้ า่ จะนาเขา้ สนิ คา้ จากจนี ค่อนขา้ งสงู แตแ่ หล่งนาเขา้ ของ
ไทยกระจายตัวมากกว่าของภูฏานท่ีกระจุกอยู่ท่ีอินเดียเกือบร้อยละ 80 ส่วนภูฏานเป็นแหล่ง
นาเขา้ อนั ดบั ท่ี 193 ของไทย ในชว่ งปี 2560-2564
ภาพท่ี 3-8 สดั ส่วนการนาเขา้ ของไทยจากแหลง่ นาเขา้ สาคญั ในปี 2560-2564
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-11
3.1.2.2 การนาเขา้ จาแนกตามสินค้า
เม่อื พจิ ารณาการนาเข้าสนิ ค้าของภูฏานจาแนกตามกลุ่มสนิ ค้า พบว่า ในช่วงปี 2560-
2564 ภูฏานนาเข้าสนิ ค้ากลุ่มแร่และโลหะเป็นมูลค่า 658.67 ล้านดอลลาร์สหรฐั คดิ เป็นร้อยละ
15.90 ของการนาเข้าทงั้ หมด รองลงมา ได้แก่ สนิ ค้ากลุ่มปิโตรเลียม เคร่อื งจกั รท่ีไม่ใช้ไฟฟ้า
เคร่อื งจกั รไฟฟ้า และอุปกรณ์ขนสง่ ตามลาดบั
ตารางท่ี 3-5 การนาเขา้ สินค้าของภฏู าน ปี 2560-2564 จาแนกตามกลมุ่ สินค้าสาคญั
ลาดบั กลมุ่ สินค้า มลู คา่ รวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมลู ค่าปี
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 4,141.81 100.00%
1 แรแ่ ละโลหะ 658.67 15.90%
2 ปิโตรเลยี ม 566.35 13.67%
3 เครอ่ื งจกั รทไ่ี ม่ใชไ้ ฟฟ้า 457.32 11.04%
4 เคร่อื งจกั รไฟฟ้า 346.60 8.37%
5 อปุ กรณ์ขนสง่ 330.88 7.99%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
สนิ คา้ นาเขา้ ท่สี าคญั ของภูฏาน 5 อนั ดบั ในช่วงปี 2560-2564 ไดแ้ ก่ น้ามนั ปิโตรเลยี ม
(HS 271019) ผลติ ภณั ฑ์จาพวกเหล็กท่ไี ด้จากสนิ แร่เหลก็ (HS 720310) ผ้าทออ่นื ๆ ทาด้วยเสน้
ใยสัน้ โพลิเอสเทอร์ (HS 551323) น้ามันเบาและสิ่งปรุงแต่ง (HS 271012) และถ่านไม้ (HS
440290) ตามลาดบั ทงั้ น้ี สนิ คา้ ทม่ี อี ตั ราการเตบิ โตของการนาเขา้ สงู ในช่วง 5 ปีทผ่ี า่ นมา คอื ถ่าน
ไม้ ท่กี ารนาเขา้ เตบิ โตเฉลย่ี ร้อยละ 122.60 และหน่วยประมวลผล (HS 847150) ทเ่ี ตบิ โตเฉล่ยี
รอ้ ยละ 194.27
ตารางที่ 3-6 สินค้านาเข้าที่สาคญั 20 อนั ดบั แรกของภฏู าน
อนั ดบั HS Code รายการสินค้า มลู คา่ รวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มลู คา่ ปี (2560-2564)
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 4,141.81 100.00% 19.00%
1 271019 Medium oils and preparations, of petroleum or 453.32 10.95% -4.55%
bituminous minerals,
2 720310 Ferrous products 126.71 3.06% 2.05%
3 551323 Woven fabrics 123.93 2.99% 8.96%
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-12 Private & Confidential
อนั ดบั HS Code รายการสินค้า มูลค่ารวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มลู คา่ ปี (2560-2564)
4 271012 Light oils and preparations, of petroleum or (ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
bituminous minerals 5.71%
112.88 2.73%
5 440290 Wood charcoal
104.03 2.51% 122.60%
6 270400 Coke and semi-coke of coal 100.59 2.43% 36.71%
7 847150 Processing units for automatic data-processing 93.09 2.25% 194.27%
machines 77.53 1.87%
8 880240 Aeroplanes and other powered aircraft
9 999999 Commodities not elsewhere specified 63.27 1.53%
10 851712 Telephones for cellular networks 61.23 1.48% 39.45%
11 870423 Motor vehicles for the transport of goods 53.08 1.28% 15.01%
12 870421 Motor vehicles for the transport of goods 50.89 1.23% 67.95%
13 100630 Semi-milled or wholly milled rice 50.24 1.21% 101.96%
14 842952 Self-propelled mechanical shovels, excavators 47.04 1.14% 33.32%
and shovel loaders 45.65 1.10% 68.23%
15 150790 Soya-bean oil
16 870322 Motor cars and other motor vehicles 40.09 0.97% 81.44%
17 271320 Petroleum bitumen 39.55 0.95% 55.20%
18 870321 Motor cars and other motor vehicles 34.15 0.82% -4.44%
19 631090 textile materials 33.70 0.81% 3.51%
20 870422 Motor vehicles for the transport of goods 30.62 0.74% 44.35%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เม่อื เปรยี บเทยี บกบั ไทย ไทยมกี ารนาเขา้ สนิ ค้ากลุ่มแร่และโลหะมากท่สี ุดเช่นเดยี วกบั
ภูฏาน โดยในช่วงปี 2560-2564 ไทยนาเข้ากลุ่มสนิ ค้าแร่และโลหะถึงร้อยละ 23.58 รองลงมา
ไดแ้ ก่ เคร่อื งจกั รไฟฟ้า (รอ้ ยละ 17.78) เคมภี ณั ฑ์ (รอ้ ยละ 12.28) ปิโตรเลยี ม (รอ้ ยละ 11.55) และ
เคร่อื งจกั รทไ่ี ม่ใชไ้ ฟฟ้า (รอ้ ยละ 11.18) ตามลาดบั
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-13
ตารางที่ 3-7 การนาเข้าสินค้าของไทย ปี 2560-2564 จาแนกตามกลุ่มสินค้าสาคญั
ลาดบั กลุ่มสินค้า มูลคา่ รวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมลู ค่าปี
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 1,193,954.81 100.00%
1 แร่และโลหะ 281,544.25 23.58%
2 เครอ่ื งจกั รไฟฟ้า 212,273.95 17.78%
3 เคมภี ณั ฑ์ 146,577.75 12.28%
4 ปิโตรเลยี ม 137,925.46 11.55%
5 เครอ่ื งจกั รทไ่ี มใ่ ชไ้ ฟฟ้า 133,453.98 11.18%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
สนิ คา้ นาเขา้ ทส่ี าคญั ของไทย 5 อนั ดบั แรก ในช่วงปี 2560-2564 ไดแ้ ก่ น้ามนั ปิโตรเลยี ม
(HS 270900) ซง่ึ มสี ดั สว่ นการนาเขา้ คดิ เป็นรอ้ ยละ 9.54 ของการนาเขา้ ทงั้ หมด รองลงมา ไดแ้ ก่
ทองคา (HS 710812) รอ้ ยละ 3.51 วงจรรวมอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (HS 854239) โทรศพั ท์ (HS 851712)
และช้นิ ส่วนของวงจรรวม (HS 854290) ตามลาดบั ทงั้ น้ี สนิ คา้ ท่ีไทยมอี ตั ราการเตบิ โตของการ
นาเขา้ สงู ในช่วง 5 ปีทผ่ี ่านมา คอื ก๊าซธรรมชาติ ทก่ี ารนาเขา้ เตบิ โตเฉลย่ี รอ้ ยละ 25.04 อย่างไรก็
ดี การกระจายตวั ของการนาเข้าของไทยไม่แตกต่างจากภูฎานมากนัก เน่ืองจากนาเขา้ น้ามนั
ปิโตรเลยี มในสดั สว่ นสงู ทส่ี ดุ เชน่ เดยี วกนั
ตารางท่ี 3-8 สินค้านาเข้าสาคญั 20 อนั ดบั แรกของไทย
อนั ดบั HS Code รายการสินค้า มลู ค่ารวม สดั ส่วน CAGR
รวม ปี 2560-2564 มลู คา่ ปี (2560-2564)
1 270900 (ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
2 710812 100.00% 4.58%
3 854239 1,193,955
4 851712
Petroleum oils 113,920 9.54% 6.22%
5 854290
6 854231 Gold 41,951 3.51% -7.16%
7 271012
8 732690 Electronic integrated circuits 23,089 1.93% 10.23%
9 740311
Telephones for cellular networks, mobile 19,878 1.66% 4.02%
telephones, or for other wireless networks
Parts of electronic integrated circuits 18,160 1.52% 4.59%
Electronic integrated circuits 17,941 1.50% 4.70%
Light oils and preparations 17,554 1.47% 7.46%
Articles of iron or steel 15,702 1.32% -4.72%
Copper 12,456 1.04% 9.75%
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-14 Private & Confidential
อนั ดบั HS Code รายการสินค้า มูลค่ารวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มูลคา่ ปี (2560-2564)
10 271111 Natural gas, liquefied (ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
25.04%
12,380 1.04%
11 847330 Parts and accessories of automatic data- 11,348 0.95% 5.80%
12 870840 processing machines 11,236 0.94% -1.37%
13 271121 Gear boxes and parts thereof, for tractors, 10,242 0.86% -2.10%
motor vehicles
Natural gas in gaseous state
14 851762 Machines for the reception, conversion and 9,080 0.76% -3.50%
15 854370 transmission or regeneration of voice, images 8,977 0.75% 1.73%
Electrical machines and apparatus
16 392690 Articles of plastics and articles of other 8,717 0.73% 3.11%
17 710239 materials of heading 3901 to 3914 8,081 0.68% 1.20%
Diamonds,
18 853710 Boards, cabinets and similar combinations of 7,826 0.66% 4.99%
19 271600 apparatus for electric control or the distribution 7,748 0.65% 14.67%
Electrical energy
20 120190 Soya beans 7,499 0.63% 17.76%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
ในสว่ นสุดทา้ ยของการวเิ คราะหก์ ารคา้ สนิ คา้ จะพจิ ารณามลู ค่าการคา้ รวม (Total Trade)
ของภูฎานในช่วงปี 2560-2564 เพ่อื ช้ใี ห้เห็นถงึ คู่ค้าสาคญั ของภูฏาน ทงั้ น้ี ภูฏานเป็นประเทศ
นาเขา้ สุทธิ (นาเขา้ มากกว่าส่งออก) โดยมมี ูลค่าการค้ารวมในปี 2564 อยู่ท่ี 1,485 ลา้ นดอลลาร์
สหรฐั เพิม่ ข้นึ จากปี 2560 ท่ีอยู่ท่ี 795 ล้านดอลลาร์สหรฐั คิดเป็นอัตราการเติบโตเฉล่ียแบบ
CAGR รอ้ ยละ 16.89 ซง่ึ เป็นผลจากการเตบิ โตของการนาเขา้ เป็นสาคญั
ขอ้ มูลการค้ารวมสะท้อนว่าอนิ เดยี เป็นคู่คา้ อนั ดบั หน่ึงของภูฏาน จากมูลค่าการค้ารวม
คดิ เป็นรอ้ ยละ 80 ของการคา้ ทงั้ หมด รองลงมา ไดแ้ ก่ ไทย (รอ้ ยละ 4.43) สหภาพยุโรป (รอ้ ยละ
4.32) จนี (รอ้ ยละ 2.75) สหรฐั อเมรกิ า (รอ้ ยละ 1.91) และเนปาล (รอ้ ยละ 1.25)2 นอกจากน้ี หาก
พจิ ารณาการเตบิ โตของมลู คา่ การคา้ ในชว่ งปี 2560-2564 จะไดข้ อ้ คน้ พบทน่ี ่าสนใจอกี ว่า จนี เป็นคู่
คา้ ทเ่ี ตบิ โตมากทส่ี ุดของภูฏาน โดยมอี ตั ราการเตบิ โตเฉลย่ี ของมูลค่าการคา้ ระหว่างกนั ถงึ ร้อยละ
103.3 ในช่วง 5 ปีทผ่ี ่านมา รองลงมา ไดแ้ ก่ เนปาล (เตบิ โตเฉลย่ี รอ้ ยละ 20.98) อนิ เดยี (รอ้ ยละ
2 บงั กลาเทศเป็นค่คู า้ ทส่ี าคญั อนั ดบั ตน้ ๆ ของภฏู านเชน่ กนั แตไ่ มป่ รากฏขอ้ มลู การคา้ กบั ภฏู านใน International Trade Centre
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-15
18.78) และไทย (รอ้ ยละ 8.78) ในขณะทก่ี ารคา้ ของภฏู านกบั สหรฐั อเมรกิ ามแี นวโน้มลดลง ในชว่ ง
ปี 2560-2564
ภาพที่ 3-9 มลู ค่าการค้ารวมของภฎู าน ปี 2560-2564 จาแนกตามประเทศค่คู ้าสาคญั
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
ภาพท่ี 3-10 สดั ส่วนการค้ารวมของภฎู าน ปี 2560-2564 จาแนกตามประเทศค่คู ้าสาคญั
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-16 Private & Confidential
3.1.3 การค้าระหวา่ งภฎู านและค่คู ้าสาคญั
จากท่ไี ดเ้ หน็ แล้วว่าภูฏานมกี ารค้ากบั ประเทศในภูมภิ าค โดยเฉพาะอนิ เดีย มากท่สี ุด
โดยไดร้ บั ปัจจยั สนับสนุนหลายประการ รวมถงึ การคา้ ระหว่างสมาคมเอเชยี ใต้เพ่อื ความร่วมมอื
ร ะ ดับ ภู มิภ า ค ( The South Asian Association for Regional Cooperation: SAARC) ซ่ึ ง
ประกอบดว้ ยประเทศสมาชกิ 8 ประเทศ ไดแ้ ก่ อฟั กานิสถาน บงั กลาเทศ ภูฏาน อนิ เดยี มลั ดฟี ส์
เนปาล ปากสี ถาน และศรลี งั กา ทงั้ น้ี เม่อื วนั ท่ี 6 มกราคม 2547 กลุ่มประเทศสมาชกิ SAARC ได้
ลงนามในความตกลงเขตการคา้ เสรเี อเชยี ใต้ (The South Asian Free Trade Area: SAFTA) ซ่งึ
วตั ถุประสงคห์ ลกั ของขอ้ ตกลง SAFTA คอื เพอ่ื สง่ เสรมิ ความร่วมมอื ทางเศรษฐกจิ ภายใน SAARC
ผ่านการคา้ โดยขจดั อุปสรรคด้านภาษแี ละการคา้ ทไ่ี ม่ใช่ภาษี จุดเน้นหลกั ของขอ้ ตกลงคอื การลด
ภาษกี ารคา้ สนิ คา้ โดยดาเนินการผ่านเคร่อื งมอื หลกั คอื การขจดั ภาษศี ุลกากรสาหรบั สนิ คา้ ทน่ี าเขา้
จากประเทศสมาชิกตาม Trade Liberalization Programme (TLP) การกาหนดกฎว่าด้วยถ่ิน
กาเนิดสนิ ค้า มาตรการพเิ ศษสาหรบั ประเทศพฒั นาน้อยทส่ี ุด (Least developed country; LDC)
มาตรการปกป้อง และการจดั การเชงิ สถาบนั
นอกจากน้ี ภูฏานยังเป็นสมาชิกความริเริ่มแห่งอ่าวเบงกอลสาหรับความร่วมมือ
หลากหลายสาขาทางวิชาการและเศรษฐกิจ (The Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral
Technical and Economic Cooperation: BIMSTEC) ซ่ึงประกอบด้วยสมาชิก 7 ประเทศ ได้แก่
บงั กลาเทศ ภูฏาน อินเดีย เนปาล ศรลี งั กา เมยี นมา และไทย ภูมภิ าค BIMSTEC มปี ระชากร
ประมาณ 1.5 พนั ลา้ นคน ซง่ึ คดิ เป็นประมาณรอ้ ยละ 22 ของประชากรโลก ทงั้ น้ีการคา้ ของภูฏาน
กบั BIMSTEC ยงั คงมคี วามเขม้ ข้นสูงในประเทศคู่ค้าในภูมิภาค ได้แก่ อินเดียและบงั กลาเทศ
ดว้ ยเหตุน้ี การคา้ ทงั้ หมดภายในภูมภิ าค BIMSTEC จงึ คดิ เป็นกว่ารอ้ ยละ 80 ของการคา้ โดยรวม
ของภฏู าน
ในลาดบั ถดั ไปจะเป็นการนาเสนอขอ้ มูลการค้าระหว่างภูฏานและคู่ค้าสาคญั อนั ได้แก่
อนิ เดยี สหภาพยุโรป จนี เนปาล และบงั กลาเทศ
3.1.3.1 อินเดีย
การคา้ ของภูฏานกบั อนิ เดยี ไดร้ บั การอานวยความสะดวกโดยความตกลงการคา้ เป็นหลกั
โดยนอกจาก SAFTA แลว้ อนิ เดยี กบั ภูฎานยงั มคี วามตกลงการคา้ พาณิชย์ และการคา้ ผ่านแดน
อิ น เ ดี ย - ภู ฏ า น ( Agreement on Trade, Commerce and Transit between the Royal
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-17
Government of Bhutan and the Government of the Republic of India) มผี ลบงั คบั ใชเ้ ม่อื วนั ท่ี
29 กรกฎาคม 2549
ดว้ ยทต่ี งั้ และการมขี อ้ ตกลงการค้าร่วมกนั จงึ ทาใหอ้ นิ เดยี เป็นค่คู า้ สาคญั ทส่ี ุดของภูฏาน
เม่อื พจิ ารณาการส่งออกสนิ ค้าของภูฏานไปยงั อินเดีย จาแนกตามกลุ่มสินค้า พบว่า ในช่วงปี
2560-2564 ภูฏานส่งออกสินค้ากลุ่มแร่และโลหะไปยงั อินเดีย คิดเป็นร้อยละ 78.89 ของการ
สง่ ออกไปยงั อนิ เดยี ทงั้ หมด รองลงมา ไดแ้ ก่ สนิ คา้ กลุ่มเคมภี ณั ฑ์ ผลติ ภณั ฑอ์ ุตสาหกรรมทไ่ี ม่ได้
ระบุไวใ้ นทอ่ี ่นื เคร่อื งด่มื และยาสบู และอุปกรณ์ขนสง่ ตามลาดบั ซ่งึ มสี ดั สว่ นน้อยเม่อื เทยี บกบั แร่
และโลหะ
ตารางท่ี 3-9 การส่งออกสินค้าของภฏู านไปยงั อินเดีย ปี 2560-2564
จาแนกตามกลุ่มสินค้าสาคญั
ลาดบั กลุ่มสินคา้ มลู ค่ารวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมูลค่า
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) ปี 2560-2564
รวม 1,238.14 100.00%
1 แรแ่ ละโลหะ 976.71 78.89%
2 เคมภี ณั ฑ์ 84.51 6.83%
3 ผลติ ภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรมทไ่ี ม่ไดร้ ะบไุ วใ้ นทอ่ี ่นื 70.07 5.66%
4 เคร่อื งด่มื และยาสบู 36.67 2.96%
5 อุปกรณ์ขนส่ง 19.17 1.55%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เม่อื พจิ ารณารายการสนิ คา้ พบว่า สนิ คา้ สง่ ออกทส่ี าคญั ของประเทศภูฏานไปยงั อินเดยี
5 อนั ดบั แรก ในช่วงปี 2560-2564 ได้แก่ เฟอโรซิลิคอน (HS 720221) โดโลไมต์ (HS 251810)
ผลติ ภณั ฑ์ก่งึ สาเรจ็ รูปท่ีทาดว้ ยเหล็กหรอื เหล็กกล้า (HS 720719) พลงั งานไฟฟ้า (HS 271600)
และปูนซเี มนต์ (HS 252329) ทงั้ น้ี จะเหน็ ว่าเฟอโรซลิ คิ อนมสี ดั สว่ นสูงทส่ี ุด ในขณะท่ีปูนซเี มนต์
เตบิ โตโดยเฉลย่ี มากทส่ี ุด
ตารางท่ี 3-10 สินค้าส่งออกสาคญั 20 อนั ดบั แรกของภฏู านไปยงั อินเดีย
อนั ดบั HS Code รายการสินค้า มูลค่ารวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มูลค่าปี (2560-2564)
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 1,238.14 100.00% 13.54%
1 720221 Ferro-silicon 646.38 52.21% 15.65%
2 251810 Crude dolomite 110.86 8.95% 35.09%
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-18 Private & Confidential
มลู คา่ รวม สดั ส่วน CAGR
(2560-2564)
อนั ดบั HS Code รายการสินค้า ปี 2560-2564 มูลคา่ ปี
-9.98%
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564 -42.69%
180.93%
3 720719 Semi-finished products of iron/non-alloy steel 76.53 6.18% -20.98%
4 271600 Electrical energy 69.63 5.62% 21.90%
5 252329 Portland cement 43.08 3.48% -100.00%
6 284920 Carbides of silicon 41.55 3.36% -22.91%
7 720230 Ferro-silico-manganese 28.02 2.26% 317.88%
8 090831 Cardamoms 18.77 1.52% 53.15%
170.69%
9 880240 Aeroplanes and other powered aircraft 16.96 1.37%
10.50%
10 284910 Carbides of calcium 16.63 1.34% 15.51%
-54.78%
11 252010 Gypsum; anhydrite 16.36 1.32% -100.00%
12 392010 Plates, sheets, film, foil and strip, of non- 14.75 1.19%
cellular polymers of ethylene
13 220299 Non-alcoholic beverages (excl. water, fruit or 13.97 1.13%
vegetable juices, milk and beer)
14 720299 Ferro-alloys 12.16 0.98%
15 720229 Ferro-silicon, containing <= 55% silicon 12.14 0.98%
16 252310 Cement clinkers 8.65 0.70%
17 441011 Particle board of wood 7.40 0.60%
18 281122 Silicon dioxide 5.51 0.45%
19 220210 Waters for direct consumption as a beverage 5.43 0.44%
20 200989 Juice of fruit or vegetables 5.23 0.42%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เม่อื พจิ ารณาการนาเขา้ สนิ คา้ ของภูฏานจากอนิ เดยี จาแนกตามกลุม่ สนิ คา้ พบวา่ ในชว่ ง
ปี 2560-2564 ภูฏานนาเข้าสินค้ากลุ่มแร่และโลหะจากอินเดียเป็นมูลค่า 693.33 ล้านดอลลาร์
สหรฐั คิดเป็นร้อยละ 21.39 ของการนาเข้าจากอินเดียทัง้ หมด รองลงมา ได้แก่ สินค้ากลุ่ม
ปิโตรเลยี ม เคร่อื งจกั รทไ่ี มใ่ ชไ้ ฟฟ้า อปุ กรณ์ขนสง่ และเคร่อื งจกั รไฟฟ้า ตามลาดบั
ตารางท่ี 3-11 การนาเข้าสินค้าของภฏู านจากอินเดีย ปี 2560-2564
จาแนกตามกล่มุ สินค้าสาคญั
ลาดบั กลุ่มสินคา้ มูลคา่ รวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมูลค่าปี
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 3,241.07 100.00%
1 แร่และโลหะ 693.33 21.39%
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-19
ลาดบั กลุ่มสินคา้ มลู ค่ารวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมลู ค่าปี
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
2 ปิโตรเลยี ม 534.00 16.48%
3 เคร่อื งจกั รทไ่ี มใ่ ชไ้ ฟฟ้า 336.68 10.39%
4 อุปกรณ์ขนส่ง 292.81 9.03%
5 เคร่อื งจกั รไฟฟ้า 285.46 8.81%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
สนิ คา้ นาเขา้ ท่สี าคญั ของภูฏานจากอนิ เดยี 5 อนั ดบั ในช่วงปี 2560-2564 ไดแ้ ก่ น้ามนั
ปิโตรเลยี ม (HS 271019) ผลติ ภณั ฑ์จาพวกเหล็กท่ไี ด้จากสนิ แร่เหลก็ (HS 720310) น้ามนั เบา
และสงิ่ ปรุงแต่ง (HS 271012) ถ่านไม้ (HS 440290) และถ่านโคก้ (HS 270400) ตามลาดบั ทงั้ น้ี
สนิ ค้าทม่ี อี ตั ราการเตบิ โตของการนาเขา้ สูงในช่วง 5 ปีทผ่ี ่านมา คอื ถ่านไม้ ทก่ี ารนาเขา้ เตบิ โต
เฉล่ียร้อยละ 122.60 ข้าว (HS 100630) ท่ีเติบโตเฉล่ยี ร้อยละ 101.96 และเคร่อื งกาเนิดไฟฟ้า
กระแสสลบั (HS 850164) ทเ่ี ตบิ โตเฉลย่ี รอ้ ยละ 104.42
ตารางที่ 3-12 สินค้านาเข้าที่สาคญั 20 อนั ดบั แรกของภฏู านจากอินเดีย
อนั ดบั HS Code รายการสินคา้ มูลคา่ รวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มูลค่าปี (2560-2564)
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 3,241.07 100.00% 21.23%
1 271019 Medium oils and preparations of petroleum 420.26 12.97% 5.50%
2 720310 Ferrous products 126.71 3.91% 2.05%
3 271012 Light oils and preparations of petroleum 112.88 3.48% 5.71%
4 440290 Wood charcoal 104.03 3.21% 122.60%
5 270400 Coke and semi-coke of coal 98.10 3.03% 36.79%
6 851712 Mobile telephones 57.81 1.78% 35.09%
7 870423 Motor vehicles for the transport of goods 52.59 1.62% 21.31%
8 100630 Semi-milled or wholly milled rice 50.24 1.55% 101.96%
9 870421 Motor vehicles for the transport of goods 48.37 1.49% 93.00%
10 150790 Soya-bean oil and its fractions 45.65 1.41% 68.23%
11 842952 Self-propelled mechanical shovels, excavators 43.87 1.35% 48.23%
and shovel loaders
12 271320 Petroleum bitumen 39.55 1.22% 55.20%
13 870322 Motor cars and other motor vehicles 38.50 1.19% 86.14%
14 870321 Motor cars and other motor vehicles 34.15 1.05% -4.44%
15 040229 Milk and cream in solid forms 30.21 0.93% -5.94%
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-20 Private & Confidential
อนั ดบั HS Code รายการสินคา้ มูลค่ารวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มูลค่าปี (2560-2564)
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
16 870422 Motor vehicles for the transport of goods 28.98 0.89% 40.35%
17 841013 Hydraulic turbines and water wheels 28.60 0.88% -21.13%
18 401120 New pneumatic tyres, of rubber 28.08 0.87% 29.01%
19 850164 AC generators "alternators" 27.68 0.85% 104.42%
20 870331 Motor cars and other motor vehicles 27.25 0.84% -43.85%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
3.1.3.2 สหภาพยโุ รป
เม่อื พจิ ารณาการส่งออกสินค้าของภูฏานไปยงั สหภาพยุโรป จาแนกตามกลุ่มสินค้า
พบวา่ ในชว่ งปี 2560-2564 ภฏู านสง่ ออกสนิ คา้ กล่มุ แรแ่ ละโลหะไปยงั สหภาพยุโรป คดิ เป็นรอ้ ยละ
95.19 ของการส่งออกไปยงั สหภาพยุโรปทงั้ หมด รองลงมา ไดแ้ ก่ สนิ คา้ กลุ่มเคมภี ณั ฑ์ ส่วนกลุ่ม
อ่นื ๆ มสี ดั สว่ นน้อยมาก
ตารางท่ี 3-13 การส่งออกสินค้าของภฏู านไปยงั สหภาพยโุ รป ปี 2560-2564
จาแนกตามกล่มุ สินค้าสาคญั
ลาดบั กลุ่มสินค้า มลู คา่ รวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมูลค่า
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) ปี 2560-2564
รวม 67.41 100.00%
1 แร่และโลหะ 64.17 95.19%
2 เคมภี ณั ฑ์ 1.37 2.03%
3 ผลติ ภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรมทไ่ี ม่ไดร้ ะบุไวใ้ นทอ่ี ่นื 0.38 0.56%
4 ไมแ้ ละกระดาษ 0.35 0.52%
5 เคร่อื งจกั รทไ่ี มใ่ ชไ้ ฟฟ้า 0.17 0.26%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เม่อื พจิ ารณารายการสนิ คา้ พบว่า สนิ คา้ สง่ ออกทส่ี าคญั ของประเทศภูฏานไปยงั สหภาพ
ยุโรป 5 อนั ดบั แรก ในช่วงปี 2560-2564 ได้แก่ เฟอโรซลิ คิ อน (HS 720221 และ 720229) โดโล
ไมต์ (HS 251810) วสั ดุปูพน้ื (HS 391810) โลหะผสมเหลก็ (HS 720299) และเคร่อื งมอื เจาะหนิ
หรอื เจาะดนิ (HS 820719) ทงั้ น้ี จะเหน็ ว่าเฟอโรซลิ คิ อนมสี ดั สว่ นสงู ทส่ี ดุ ราวรอ้ ยละ 95
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-21
ตารางที่ 3-14 สินค้าส่งออกสาคญั 10 อนั ดบั แรกของภฏู านไปยงั สหภาพยโุ รป
อนั ดบั HS Code รายการสินคา้ มลู คา่ รวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มลู ค่าปี (2560-2564)
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 67.41 100.00% -12.68%
1 720221 Ferro-silicon, containing > 55% of silicon 62.13 92.17% -11.63%
2 720229 Ferro-silicon, containing <= 55% silicon 1.22 1.81% -33.13%
3 391810 Floor coverings 1.19 1.76% -100.00%
4 720299 Ferro-alloys 0.25 0.37% -100.00%
5 820719 Rock-drilling or earth-boring tools 0.24 0.35%
6 950300 Tricycles, scooters, pedal cars 0.14 0.21%
7 020311 Fresh/chilled swine 0.11 0.16%
8 440729 Tropical wood 0.10 0.15%
9 620469 Women's clothes 0.09 0.14%
10 090111 Coffee 0.09 0.13%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
ภูฏานเป็นผู้นาเขา้ จากสหภาพยุโรป (ขาดดุลการคา้ ) โดยพบว่า ในช่วงปี 2560-2564
ภฏู านนาเขา้ สนิ คา้ กลุ่มอุปกรณ์ขนสง่ จากสหภาพยโุ รป เป็นมลู คา่ 101.98 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั คดิ
เป็นร้อยละ 59.14 ของการนาเขา้ จากสหภาพยุโรปทงั้ หมด รองลงมา ได้แก่ เคร่อื งจกั รท่ไี ม่ใช้
ไฟฟ้า เครอ่ื งจกั รไฟฟ้า ผลติ ภณั ฑอ์ ุตสาหกรรมทไ่ี ม่ไดร้ ะบไุ วใ้ นทอ่ี ่นื และเคมภี ณั ฑ์ ตามลาดบั
ตารางท่ี 3-15 การนาเข้าสินค้าของภฏู านจากสหภาพยุโรป ปี 2560-2564
จาแนกตามกลุ่มสินค้าสาคญั
ลาดบั กลุ่มสินค้า มูลคา่ รวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมูลค่าปี
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 172.45 100.00%
1 อุปกรณ์ขนส่ง 101.98 59.14%
2 เครอ่ื งจกั รทไ่ี มใ่ ชไ้ ฟฟ้า 25.23 14.63%
3 เคร่อื งจกั รไฟฟ้า 12.62 7.32%
4 ผลติ ภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรมทไ่ี ม่ไดร้ ะบุไวใ้ นทอ่ี ่นื 11.11 6.44%
5 เคมภี ณั ฑ์ 10.01 5.80%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-22 Private & Confidential
สนิ คา้ นาเขา้ ทส่ี าคญั ของภูฏานจากสหภาพยุโรป 5 อนั ดบั ในช่วงปี 2560-2564 ได้แก่
เคร่อื งบนิ (HS 880240 และ 880230) เคร่อื งรบั ส่ง หรอื สรา้ งเสยี งและภาพ (HS 851762) วคั ซนี
(HS 300220) และช้ินส่วนเคร่อื งบิน (HS 880330) ตามลาดบั ทงั้ น้ี สนิ ค้าท่ีมีอัตราการเติบโต
ของการนาเขา้ สงู ในช่วง 5 ปีทผ่ี ่านมา คอื วคั ซนี และอุปกรณ์การแพทย์ ซง่ึ เป็นทต่ี ้องการในช่วง
โควดิ -19
ตารางท่ี 3-16 สินค้านาเข้าที่สาคญั 20 อนั ดบั แรกของภฏู านจากอินเดีย
มูลค่ารวม สดั ส่วน CAGR
(2560-2564)
อนั ดบั HS Code รายการสินคา้ ปี 2560-2564 มูลค่าปี
10.24%
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
-36.99%
รวม 172.45 100.00% 209.05%
204.58%
1 880240 Aeroplanes and other powered aircraft 77.39 44.88% 36.54%
-100.00%
2 880230 Aeroplanes and other powered aircraft 18.61 10.79% 15.83%
90.27%
3 851762 Machines for voice, images or other data 6.54 3.79% 71.27%
24.96%
4 300220 Vaccines for human medicine 6.17 3.58% 51.01%
5 880330 Parts of aeroplanes or helicopters 3.24 1.88% -2.23%
6 820719 Rock-drilling or earth-boring tools 2.31 1.34% -100.00%
7 841090 Parts of hydraulic turbines and water wheels 2.14 1.24% 67.16%
-7.06%
8 732690 Articles of iron or steel 1.92 1.12% 29.99%
9 901890 Instruments and appliances used in medical 1.77 1.03% -33.13%
-100.00%
10 382200 Diagnostic or laboratory reagents on a backing 1.56 0.90%
11 842230 Machinery for filling, closing or labelling containers 1.44 0.84%
12 901580 Instruments and appliances 1.30 0.75%
13 847150 Processing units for automatic data-processing 1.20 0.70%
machines
14 870530 Fire fighting vehicles 1.17 0.68%
15 843041 Self-propelled boring or sinking machinery 1.08 0.62%
16 842121 Machinery and apparatus for filtering/purifying water 1.06 0.62%
17 843143 Parts for boring or sinking machinery of subheading 1.03 0.60%
18 844399 Parts and accessories of printers, copying 0.98 0.57%
machines and facsimile machines
19 841221 Hydraulic power engines and motors 0.98 0.57%
20 842959 Self-propelled mechanical shovels, excavators and 0.95 0.55%
shovel loaders
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-23
3.1.3.3 จีน
ภฎู านมกี ารสง่ ออกสนิ คา้ ไปยงั จนี เป็นมลู คา่ น้อย แตน่ าเขา้ จากจนี มาก โดยหากพจิ ารณา
การส่งออกไปยงั จนี จาแนกตามกลุ่มสนิ ค้า พบว่า ในช่วงปี 2560-2564 ภูฏานส่งออกสนิ คา้ กลุ่ม
แร่และโลหะไปยงั จีน คิดเป็นร้อยละ 76.10 ของการส่งออกไปยงั จีนทงั้ หมด รองลงมา ได้แก่
ผลติ ภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรมทไ่ี มไ่ ดร้ ะบุไวใ้ นทอ่ี ่นื สง่ิ ทอ เคร่อื งจกั รไฟฟ้า และเคมภี ณั ฑ์ ตามลาดบั
ตารางท่ี 3-17 การส่งออกสินค้าของภฏู านไปยงั จีน ปี 2560-2564
จาแนกตามกลมุ่ สินค้าสาคญั
ลาดบั กล่มุ สินคา้ มลู ค่ารวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมูลค่า
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) ปี 2560-2564
รวม 0.27 100.00%
1 แร่และโลหะ 0.21 76.10%
2 ผลติ ภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรมทไ่ี มไ่ ดร้ ะบุไวใ้ นทอ่ี น่ื 0.01 5.15%
3 สง่ิ ทอ 0.01 2.57%
4 เคร่อื งจกั รไฟฟ้า 0.01 2.21%
5 เคมภี ณั ฑ์ 0.01 1.84%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เม่อื พจิ ารณารายการสนิ ค้า พบว่า สนิ ค้าส่งออกท่สี าคญั ของประเทศภูฏานไปยงั จนี 5
อันดบั แรก ในช่วงปี 2560-2564 ได้แก่ เฟอโรซิลิคอน (HS 720229) เคร่อื งประดบั เทียม (HS
711790) น้ามนั หล่อล่นื (HS 340399) ผลติ ภณั ฑ์อ่นื ๆ (HS 999999) และผลติ ภณั ฑ์ทาด้วยวสั ดุ
สง่ิ ทอ (HS 630790)
ตารางที่ 3-18 สินค้าส่งออกสาคญั 5 อนั ดบั แรกของภฏู านไปยงั จีน
อนั ดบั HS Code รายการสินคา้ มลู คา่ รวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มูลค่าปี (2560-2564)
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 0.27 100.00% -49.78%
1 720229 Ferro-silicon 0.16 58.82% -100.00%
2 711790 Imitation jewellery 0.03 11.40%
3 340399 Lubricant preparations 0.01 4.04%
4 999999 Commodities not elsewhere specified 0.01 4.04%
5 630790 Made-up articles of textile materials 0.01 2.57%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-24 Private & Confidential
เม่อื พจิ ารณาการนาเขา้ สนิ ค้าของภูฏานจากจนี จาแนกตามกลุ่มสนิ คา้ พบว่า ในช่วงปี
2560-2564 ภฏู านนาเขา้ สนิ คา้ เคร่อื งจกั รทไ่ี ม่ใชไ้ ฟฟ้าจากจนี เป็นมลู ค่า 94.69 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั
คดิ เป็นรอ้ ยละ 62.19 ของการนาเขา้ จากจนี ทงั้ หมด รองลงมา ไดแ้ ก่ สนิ คา้ กลุ่มเคร่อื งจกั รไฟฟ้า
ผลติ ภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรมทไ่ี ม่ไดร้ ะบุไวใ้ นทอ่ี น่ื แรแ่ ละโลหะ และเคมภี ณั ฑ์ ตามลาดบั
ตารางท่ี 3-19 การนาเข้าสินค้าของภฏู านจากจีน ปี 2560-2564
จาแนกตามกล่มุ สินค้าสาคญั
ลาดบั กลมุ่ สินค้า มลู ค่ารวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมลู ค่าปี
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 152.27 100.00%
1 เครอ่ื งจกั รทไ่ี ม่ใชไ้ ฟฟ้า 94.69 62.19%
2 เครอ่ื งจกั รไฟฟ้า 21.87 14.36%
3 ผลติ ภณั ฑอ์ ุตสาหกรรมทไ่ี ม่ไดร้ ะบุไวใ้ นทอ่ี ่นื 12.24 8.04%
4 แรแ่ ละโลหะ 6.24 4.09%
5 เคมภี ณั ฑ์ 4.93 3.23%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
สนิ ค้านาเข้าท่ีสาคญั ของภูฏานจากจีน 5 อนั ดบั ในช่วงปี 2560-2564 ได้แก่ หน่วย
ประมวลผล (HS 847150) เคร่อื งรบั สง่ หรอื สรา้ งเสยี งและภาพ (HS 851762) ปากกาลูกล่นื (HS
960810) ฐานของอุปกรณ์สาหรับการส่งหรือรับเสียง/ภาพ (HS 851761) และถ่านโค้ก (HS
270400) ตามลาดบั ทงั้ น้ี สนิ คา้ นาเขา้ สว่ นใหญ่จากจนี เป็นสนิ คา้ เครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนิกส์
โดยรายการหน่วยประมวลผลนนั้ เตบิ โตเฉลย่ี สงู ถงึ รอ้ ยละ 812.59 ในชว่ ง 5 ปีทผ่ี ่านมา
ตารางท่ี 3-20 สินค้านาเข้าที่สาคญั 20 อนั ดบั แรกของภฏู านจากจีน
อนั ดบั HS Code รายการสินคา้ มลู คา่ รวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มลู ค่าปี (2560-2564)
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 152.27 100.00% 104.70%
1 847150 Processing units for automatic data-processing 85.03 55.84% 812.59%
machines
2 851762 Machines for voice, images 3.12 2.05% 45.31%
3 960810 Ball-point pens 2.85 1.87%
4 851761 Base stations of apparatus for voice / images 2.76 1.81% 21.60%
5 270400 Coke and semi-coke of coal 2.48 1.63% -100.00%
6 851770 Parts of telephone 2.44 1.60% 64.06%
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-25
อนั ดบั HS Code รายการสินคา้ มูลค่ารวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มูลคา่ ปี (2560-2564)
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
7 852580 Television cameras, digital cameras, recorders 2.44 1.60% 16.42%
8 961620 Powder puffs and pads for cosmetics 2.43 1.60%
9 850440 Static converters 1.68 1.11% -20.34%
10 851712 Mobile telephones 1.66 1.09% 278.50%
11 854470 Optical fibre cables 1.61 1.05% 10.92%
12 630790 Made-up articles of textile materials 1.54 1.01%
13 630790 Made-up articles of textile materials 1.54 1.01%
14 841960 Machinery for liquefying air or other gases 0.81 0.53%
15 854442 Electric conductors 0.79 0.52% 146.10%
16 761010 Doors, windows and their frames 0.79 0.52% 426.26%
17 300220 Vaccines for human medicine 0.76 0.50%
18 401110 New pneumatic tyres, of rubber 0.73 0.48% 22.00%
19 401110 New pneumatic tyres, of rubber 0.73 0.48% 22.00%
20 850300 Parts for use with electric motors and generators 0.71 0.47%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
3.1.3.4 เนปาล
เม่อื พจิ ารณาการส่งออกสนิ ค้าของภูฏานไปยงั เนปาล จาแนกตามกลุ่มสนิ ค้า พบว่า
ในช่วงปี 2560-2564 ภูฏานส่งออกสนิ คา้ กลุ่มแร่และโลหะไปยงั เนปาล คดิ เป็นรอ้ ยละ 88.11 ของ
การส่งออกไปยงั เนปาลทงั้ หมด รองลงมา ไดแ้ ก่ สนิ คา้ กลุ่มเคร่อื งจกั รทไ่ี ม่ใช้ไฟฟ้า เคร่อื งจกั ร
ไฟฟ้า เคร่อื งด่มื และยาสบู และเคมภี ณั ฑ์ ตามลาดบั
ตารางท่ี 3-21 การส่งออกสินค้าของภฏู านไปยงั เนปาล ปี 2560-2564
จาแนกตามกล่มุ สินค้าสาคญั
ลาดบั กลุ่มสินคา้ มูลคา่ รวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมูลค่า
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) ปี 2560-2564
รวม 59.26 100.00%
1 แรแ่ ละโลหะ 52.21 88.11%
2 เคร่อื งจกั รทไ่ี ม่ใชไ้ ฟฟ้า 6.29 10.61%
3 เคร่อื งจกั รไฟฟ้า 0.21 0.35%
4 เครอ่ื งดม่ื และยาสบู 0.17 0.29%
5 เคมภี ณั ฑ์ 0.14 0.24%
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-26 Private & Confidential
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เม่อื พจิ ารณารายการสนิ คา้ พบว่า สนิ คา้ ส่งออกทส่ี าคญั ของประเทศภูฏานไปยงั เนปาล
5 อันดับแรก ในช่วงปี 2560-2564 ได้แก่ ยิปซัม่ /แอนไฮไดรต์ (HS 252010) ถ่านหิน (HS
270119) พลวั่ เชงิ กล รถขดุ และรถตกั แบบขบั เคลอ่ื นดว้ ยตวั เอง (HS 842959) เครอ่ื งเจาะสาหรบั
งานโลหะ (HS 845929) และเคร่อื งจกั รขนยา้ ยดนิ (HS 843069)
ตารางที่ 3-22 สินค้าส่งออกสาคญั 20 อนั ดบั แรกของภฏู านไปยงั เนปาล
อนั ดบั HS Code รายการสินค้า มลู คา่ รวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มลู ค่าปี (2560-2564)
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 59.26 100.00% 10.59%
1 252010 Gypsum; anhydrite 44.33 74.82% 20.35%
2 270119 Coal 7.12 12.01% -100.00%
3 842959 Self-propelled mechanical shovels, 1.43 2.41%
excavators and shovel loaders
4 845929 Drilling machines for working metal 1.06 1.79%
5 843069 Earth moving machinery 0.62 1.04%
6 843049 Boring or sinking machinery for boring earth 0.50 0.84%
or extracting minerals or ores
7 252020 Plasters consisting of calcined gypsum or 0.49 0.83% 195.74%
calcium sulphate
8 843031 Self-propelled coal or rock cutters and 0.47 0.79%
tunnelling machinery
9 841319 Pumps for liquids 0.39 0.65%
10 847982 Mixing, kneading, crushing machine 0.20 0.33%
11 841340 Concrete pumps 0.18 0.31%
12 847420 Crushing or grinding machines 0.18 0.30%
13 842430 Steam or sand blasting machines 0.17 0.28%
14 841459 Fans 0.16 0.26%
15 842620 Tower cranes 0.13 0.22%
16 200989 Juice of fruit or vegetables 0.12 0.20%
17 321410 Glaziers' putty, grafting putty, resin cements, 0.10 0.17%
caulking compounds
18 252310 Cement clinkers 0.10 0.17%
19 841440 Air compressors 0.09 0.16%
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-27
มูลคา่ รวม สดั ส่วน CAGR
(2560-2564)
อนั ดบั HS Code รายการสินค้า ปี 2560-2564 มูลค่าปี
-100.00%
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
20 270400 Coke and semi-coke of coal 0.09 0.15%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เม่อื พจิ ารณาการนาเขา้ สนิ คา้ ของภูฏานจากเนปาล จาแนกตามกล่มุ สนิ คา้ พบว่า ในช่วง
ปี 2560-2564 ภูฏานนาเขา้ สนิ คา้ กลุ่มแร่และโลหะจากเนปาลเป็นมูลค่า 7.39 ลา้ นดอลลาร์สหรฐั
คดิ เป็นรอ้ ยละ 72.25 ของการนาเขา้ จากเนปาลทงั้ หมด รองลงมา ไดแ้ ก่ สนิ คา้ กลมุ่ เคร่อื งแต่งกาย
เคร่อื งจกั รไฟฟ้า ธญั พืชและของปรุงแต่ง และผลิตภณั ฑ์อุตสาหกรรมท่ีไม่ได้ระบุไว้ในท่ีอ่ืน
ตามลาดบั
ตารางท่ี 3-23 การนาเข้าสินค้าของภฏู านจากเนปาล ปี 2560-2564
จาแนกตามกล่มุ สินค้าสาคญั
ลาดบั กลุม่ สินคา้ มูลค่ารวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมลู ค่าปี
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 10.23 100.00%
1 แร่และโลหะ 7.39 72.25%
2 เคร่อื งแต่งกาย 0.88 8.55%
3 เครอ่ื งจกั รไฟฟ้า 0.61 5.93%
4 ธญั พชื และของปรุงแตง่ 0.41 3.96%
5 ผลติ ภณั ฑอ์ ุตสาหกรรมทไ่ี มไ่ ดร้ ะบุไวใ้ นทอ่ี น่ื 0.35 3.46%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
สนิ คา้ นาเขา้ ทส่ี าคญั ของภูฏานจากเนปาล 5 อนั ดบั ในช่วงปี 2560-2564 ส่วนจากการ
ผลิตเหล็กหรอื เหลก็ กล้า (HS 271019) โครงสร้างและส่วนประกอบทาด้วยเหล็กหรอื เหล็กกล้า
(HS 730890) เส้อื ผ้าของผู้หญิง (HS 620462) ผลิตภัณฑ์ทาด้วยอะลูมิเนียมเจือ (HS 760429)
และสง่ิ ปรงุ อาหาร (HS 210690) ตามลาดบั
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-28 Private & Confidential
ตารางท่ี 3-24 สินค้านาเข้าที่สาคญั 20 อนั ดบั แรกของภฏู านจากเนปาล
มลู ค่ารวม สดั ส่วน CAGR
(2560-2564)
อนั ดบั HS Code รายการสินค้า ปี 2560-2564 มลู ค่าปี
86.34%
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
24.79%
รวม 10.23 100.00%
-12.29%
1 261900 Waste from the manufacture of iron or steel 5.78 56.53% 93.43%
-100.00%
2 730890 Structures and parts of iron or steel 0.76 7.45% -100.00%
3 620462 Women's or girls' trousers and shorts. 0.56 5.51% -100.00%
4 760429 Bars, rods and solid profiles, of aluminium alloys 0.41 4.02% 114.91%
5 210690 Food preparations 0.41 3.96% 173.56%
-2.15%
6 830629 Statuettes of base metal 0.36 3.47%
-100.00%
7 850421 Liquid dielectric transformers 0.29 2.83% -100.00%
8 620432 Women's or girls' jackets and blazers of cotton 0.21 2.04%
9 970110 Paintings 0.19 1.83%
10 850650 Lithium cells and batteries 0.19 1.83%
11 340119 Soap and organic surface-active products 0.15 1.51%
12 851712 mobile telephones 0.13 1.27%
13 844332 Printing, copying Machines 0.11 1.09%
14 970300 Original sculptures and statuary 0.11 1.08%
15 732111 Appliances for cooking 0.08 0.74%
16 830621 Statuettes of base metal 0.07 0.66%
17 640419 Footwear 0.05 0.47%
18 570110 Carpets and other textile floor coverings 0.04 0.43%
19 230120 Flours, meals and pellets of fish or crustaceans 0.03 0.26%
20 621420 Wool or fine animal hair 0.03 0.25%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
3.1.3.5 บงั กลาเทศ
บงั กลาเทศเป็นอกี หน่ึงค่คู ้าสาคญั ของภูฏาน การคา้ ของภูฏานกบั บงั กลาเทศไดร้ บั การ
อานวยความสะดวกโดยความตกลงการค้าเป็นหลกั โดยนอกจาก SAFTA แล้ว บงั กลาเทศและ
ภูฏานยงั มี PTA ภูฏาน - บงั กลาเทศ (Bangladesh-Bhutan Preferential Trade Agreement) ซ่งึ
ลงนามเม่อื วนั ท่ี 6 ธนั วาคม 2563 และมผี ลบงั คบั ใช้ 1 กรกฎาคม 2565
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-29
ข้อมูลการค้าจาก Bhutan Trade Statistics 2021 ของกรมการค้า (Department of
Trade) ของภูฏานระบุว่าการคา้ ระหว่างภูฏานและบงั กลาเทศมแี นวโน้มเตบิ โตขน้ึ แมจ้ ะชะลอตวั
ในปี 2563 แต่กก็ ลบั มาฟ้ืนตวั ดขี น้ึ ในปี 2564 โดยภฏู านเป็นฝ่ายเกนิ ดุลการคา้ กบั บงั กลาเทศ
เม่อื พจิ ารณาการส่งออกสนิ คา้ ของภูฏานไปยงั บงั กลาเทศ พบว่า ในปี 2564 ภูฏานส่ง
ออกสนิ คา้ กอ้ นหนิ (Boulders) ไปยงั บงั กลาเทศมากทส่ี ุด คดิ เป็นรอ้ ยละ 47 ของการสง่ ออกทงั้ หมด
รองลงมา ไดแ้ ก่ กอ้ นกรวดและกรวด กระวาน ฟลกั ซห์ นิ ปนู และหนิ ปนู และสม้ ตามลาดบั
ตารางท่ี 3-25 สินค้าส่งออกสาคญั 10 อนั ดบั แรกของภฏู านไปยงั บงั กลาเทศ ปี 2564
ลาดบั สินคา้ มูลค่าปี 2564 สดั ส่วนมูลค่า
(Million Nu.) 2564
รวม 5,212.91 100.00%
1 Boulders 2,448.22 46.96%
2 Pebbles and gravels 1,053.33 20.21%
3 Cardamom 679.35 13.03%
4 Limestone flux & calcareous stone 447.16 8.58%
5 Oranges 383.3 7.35%
6 Dolomite (powdered) 74.53 1.43%
7 Fruit juice 25.07 0.48%
8 Ginger 21.76 0.42%
9 Gypsum anhydrite 19.9 0.38%
10 Gypsum anhydrite plaster 13.32 0.26%
Others 46.97 0.90%
ทม่ี า: Bhutan Trade Statistics 2021, Department of Trade, Bhutan หน่วยเป็นสกุลเงนิ ของภูฏาน (Ngultrum: Nu)
ในดา้ นการนาเขา้ สนิ คา้ ของภูฏานจากบงั กลาเทศ พบว่า ในปี 2564 ภูฏานนาเขา้ สนิ ค้า
ตะกรนั และเศษจากการผลติ เหลก็ จากบงั กลาเทศมากทส่ี ุด รอ้ ยละ 29.52 รองลงมา ไดแ้ ก่ เสอ้ื ผา้
สาเรจ็ รูป (รอ้ ยละ 14.35) บสิ กติ หวาน เคก้ และขนมอบ (รอ้ ยละ 12.35) น้าผลไม้ เคร่อื งใชบ้ นโตะ๊
อาหารและเคร่อื งครวั อลมู เิ นยี ม ตามลาดบั
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-30 Private & Confidential
ตารางท่ี 3-26 สินค้านาเข้าสาคญั 10 อนั ดบั แรกของภฏู านจากบงั กลาเทศ ปี 2564
ลาดบั สินคา้ มลู คา่ ปี 2564 สดั ส่วนมลู ค่า
(Million Nu.) 2564
รวม 814.17 100.00%
1 Slag, dross, scalings and other waste from 240.36 29.52%
manufacture of iron
2 Readymade Garments 116.8 14.35%
3 Sweet biscuits, cakes & pastry 100.52 12.35%
4 Fruit Juices (mango & litchi) 69.64 8.55%
5 Tableware and kitchenware of aluminium 44.93 5.52%
6 Tableware and kitchenware of plastic 41.96 5.15%
7 Medicaments 41.75 5.13%
8 Other furniture (wood & plastic) 37.2 4.57%
9 Mineral water 33.99 4.17%
10 Sugar confectionery (sweets) 22.2 2.73%
Others 64.83 7.96%
ทม่ี า: Bhutan Trade Statistics 2021, Department of Trade, Bhutan หน่วยเป็นสกุลเงนิ ของภฏู าน (Ngultrum: Nu)
3.1.4 การค้าสินค้ากบั ประเทศไทย
ความสมั พนั ธ์ทางการทูตอย่างเป็นทางการระหว่างภูฏานกบั ประเทศไทยก่อตงั้ ข้นึ ใน
เดอื นพฤศจกิ ายน ปี 2532 หลงั จากการเปิดใหบ้ รกิ ารเทย่ี วบนิ ของดรุกแอรใ์ นปี 2531 ตงั้ แตน่ นั้ มา
ความสมั พนั ธ์ทางธุรกจิ กเ็ รม่ิ พฒั นาข้นึ ในกลุ่มธุรกจิ ของทงั้ สองประเทศ แมจ้ ะไม่มขี อ้ ตกลงทาง
การคา้ อย่างเป็นทางการ แต่กจิ กรรมการคา้ ระหว่างทงั้ สองประเทศกค็ ่อยๆ เพม่ิ ขน้ึ ในช่วงหลายปี
ทผ่ี า่ นมา
หลงั จากการลงนามในกรอบความตกลงทค่ี รอบคลุมสาหรบั ความร่วมมอื ระหว่างรฐั บาล
ภู ฏ า น แ ล ะ ร า ช อ า ณ า จัก ร ไ ท ย (Comprehensive Framework Agreement for Cooperation
between the Royal Government of Bhutan and the Kingdom of Thailand) ในเดอื นกรกฎาคม
ปี 2547 ไดม้ กี ารประชุมระดบั สูงหลายครงั้ เพ่อื หารอื การจดั ทาขอ้ ตกลงการคา้ ทวภิ าครี ะหว่างสอง
ประเทศ หลงั จากนัน้ ได้มกี ารลงนามขอ้ ตกลงความร่วมมอื ทางการค้าและเศรษฐกจิ (Trade and
Economic Cooperation Agreement: TECA) ในเดอื นพฤศจกิ ายน ปี 2556 อยา่ งไรกด็ ี บทบญั ญตั ิ
ของ TECA มขี อบเขตทจ่ี ากดั ในการใหป้ ระเทศใดประเทศหน่ึงสามารถใหก้ ารปฏบิ ตั ทิ เ่ี อ้อื อานวย
หรอื ใหส้ ทิ ธพิ เิ ศษแก่การคา้ ระหว่างกนั และกนั ได้ การคา้ ทวภิ าครี ะหว่างไทยและภูฏานในปัจจุบนั
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-31
จงึ ดาเนินการตามหลกั การประตบิ ตั เิ ยย่ี งชาตทิ ไ่ี ดร้ บั อนุเคราะหย์ งิ่ (MFN) โดยไมไ่ ดร้ บั การยกเว้น
ภาษนี าเขา้
ภาพที่ 3-11 มูลค่าการค้าสินค้าของภฏู านกบั ไทย ปี 2560-2564
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
ทัง้ น้ีไทยนับเป็ นคู่ค้าสาคัญอันดับสองของภูฎาน สะท้อนจากข้อมูลการค้าของ
International Trade Centre (ITC) ในช่วงปี 2560-2564 ในขณะท่ภี ูฏานก็เป็นอีกหน่ึงประเทศท่ี
ไทยมโี อกาสและศกั ยภาพในการคา้ การลงทนุ ดว้ ย
3.1.4.1 การส่งออกของภฏู านมายงั ไทย
ในดา้ นการคา้ สนิ คา้ ภูฏานสง่ ออกสนิ คา้ มายงั ไทยคดิ เป็นมูลค่าน้อยเม่อื เทยี บกบั ท่ไี ทย
สง่ ออกไปยงั ภูฏาน (ไทยเป็นฝ่ายเกนิ ดุลการคา้ ) ทงั้ น้ี เมอ่ื พจิ ารณาการสง่ ออกสนิ คา้ ของภูฏานมา
ยงั ไทย จาแนกตามกลุ่มสนิ ค้า พบว่า ในช่วงปี 2560-2564 ภูฏานส่งออกสนิ ค้ากลุ่มแร่และโลหะ
มายงั ไทย 0.30 ล้านดอลลาร์สหรัฐ คิดเป็นร้อยละ 37.94 ของการส่งออกมายังไทยทัง้ หมด
รองลงมา ไดแ้ ก่ สนิ คา้ กลุ่มอุปกรณ์ขนสง่ (รอ้ ยละ 27.26) เคร่อื งจกั รไฟฟ้า เครอ่ื งจกั รทไ่ี ม่ใชไ้ ฟฟ้า
และเคร่อื งแตง่ กาย ตามลาดบั
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-32 Private & Confidential
ตารางที่ 3-27 การส่งออกสินค้าของภฏู านมายงั ไทย ปี 2560-2564
จาแนกตามกลมุ่ สินค้าสาคญั
ลาดบั กลมุ่ สินคา้ มูลค่ารวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมลู ค่า
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) ปี 2560-2564
รวม 0.80 100.00%
1 แรแ่ ละโลหะ 0.30 37.94%
2 อุปกรณ์ขนส่ง 0.22 27.26%
3 เครอ่ื งจกั รไฟฟ้า 0.08 9.80%
4 เครอ่ื งจกั รทไ่ี มใ่ ชไ้ ฟฟ้า 0.03 3.89%
5 เครอ่ื งแตง่ กาย 0.03 3.14%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เม่อื พจิ ารณารายการสนิ ค้า พบว่า สนิ คา้ สง่ ออกทส่ี าคญั ของประเทศภูฏานมายงั ไทย 5
อนั ดบั แรก ในชว่ งปี 2560-2564 ไดแ้ ก่ เฟอโรซลิ คิ อน (HS 720221) ซง่ึ คดิ เป็นรอ้ ยละ 35.18 ของ
การสง่ ออกมายงั ไทยทงั้ หมด รองลงมา คอื ชน้ิ สว่ นของเคร่อื งบนิ หรอื เฮลคิ อปเตอร์ (HS 880330)
แมกนิโตจุดระเบดิ (HS 851120) วงจรรวมอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (HS 854231) และปัม๊ เชอ้ื เพลงิ สาหรบั
ยานยนต์ (HS 841330) อย่างไรกด็ ี ในช่วง 5 ปีทผ่ี ่านมาการส่งออกของภูฏานมายงั ไทยมที ศิ ทาง
หดตวั ลง
ตารางที่ 3-28 สินค้าส่งออกสาคญั 20 อนั ดบั แรกของภฏู านมายงั ไทย
อนั ดบั HS Code รายการสินคา้ มลู คา่ รวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มูลคา่ ปี (2560-2564)
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 0.80 100.00% -12.98%
1 720221 Ferro-silicon 0.280 35.18%
2 880330 Parts of aeroplanes or helicopters 0.198 24.87% -15.91%
3 851120 Ignition magneto 0.045 5.65%
4 854231 Electronic integrated circuits 0.025 3.14%
5 841330 Fuel, lubricating or cooling medium pumps 0.021 2.64% -100.00%
6 401220 Used pneumatic tyres of rubber 0.018 2.26%
7 880320 Under-carriages and parts for aircraft 0.017 2.14%
8 620630 Women's or girls' blouses, shirts and shirt- 0.015 1.88% -100.00%
blouses of cotton
9 220210 Waters for direct consumption 0.014 1.76%
10 902300 Instruments for demonstrational purposes 0.013 1.63%
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-33
อนั ดบั HS Code รายการสินคา้ มลู คา่ รวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มลู คา่ ปี (2560-2564)
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
11 382590 Residual products of the chemical or allied 0.010 1.26% -100.00%
industries
12 121190 Plants used primarily in perfumery 0.010 1.26%
13 090220 Green tea in immediate packings 0.008 1.01%
14 040900 Natural honey 0.008 1.01%
15 210690 Food preparations 0.008 1.01%
16 711810 Coin 0.008 1.01%
17 853669 Plugs and sockets 0.005 0.63%
18 731815 Threaded screws and bolts, of iron or steel 0.005 0.63%
19 300630 Opacifying preparations for x-ray 0.004 0.50% -100.00%
examinations; diagnosti
20 841490 Parts of: air or vacuum pumps, air or other 0.004 0.50%
gas compressors
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
3.1.4.2 การนาเขา้ ของภฏู านจากไทย
ในทางตรงกนั ขา้ ม การนาเขา้ ของภูฏานจากไทยมแี นวโน้มเตบิ โตขน้ึ ต่อเน่ือง จงึ ทาให้
ไทยเป็นฝ่ ายเกินดุลการค้ากับภูฏานในทุกๆ ปี โดยในช่วงระหว่างปี 2560-2564 ภูฏานมีการ
นาเขา้ จากประเทศไทยเพม่ิ ข้นึ เร่อื ยๆ โดยคดิ เป็นมูลค่ารวมเท่ากบั 245.20 ล้านดอลลาร์สหรฐั
และมอี ตั ราการเตบิ โตแบบ CAGR ของการนาเขา้ อยทู่ ร่ี อ้ ยละ 8.8 ในชว่ งเวลาดงั กล่าว
เม่อื พจิ ารณาการนาเขา้ สนิ คา้ ของภูฏานจากไทย จาแนกตามกลุ่มสนิ คา้ พบว่า ในช่วงปี
2560-2564 ภูฏานนาเขา้ สนิ คา้ กลุ่มสง่ิ ทอจากไทยมากทส่ี ุด เป็นมูลค่า 160.82 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั
คดิ เป็นรอ้ ยละ 65.59 ของการนาเขา้ จากไทยทงั้ หมด รองลงมา ไดแ้ ก่ สนิ ค้ากลุ่มเคร่อื งแต่งกาย
รอ้ ยละ 11.81 อุปกรณ์ขนส่ง แร่และโลหะ และธญั พชื และของปรุงแต่ง ตามลาดบั จะเหน็ ว่าการ
กว่า 3 ใน 4 ของการนาเขา้ จากไทยอยใู่ นกลมุ่ สนิ คา้ สง่ิ ทอและเคร่อื งนุ่งห่ม
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-34 Private & Confidential
ตารางท่ี 3-29 การนาเข้าสินค้าของภฏู านจากไทย ปี 2560-2564
จาแนกตามกลุม่ สินค้าสาคญั
ลาดบั กลุม่ สินค้า มูลคา่ รวมปี 2560-2564 สดั ส่วนมลู ค่าปี
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 245.20 100.00%
1 สง่ิ ทอ 160.82 65.59%
2 เคร่อื งแต่งกาย 28.96 11.81%
3 อุปกรณ์ขนสง่ 10.70 4.36%
4 แร่และโลหะ 9.62 3.92%
5 ธญั พชื และของปรุงแตง่ 8.13 3.31%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
สนิ คา้ นาเขา้ ทส่ี าคญั ของภูฏานจากไทย 5 อนั ดบั ในช่วงปี 2560-2564 ไดแ้ ก่ ผา้ ทอเสน้
ใยโพลีเอสเตอร์ (HS 551323) ผลิตภัณฑ์ส่ิงทอ (HS 631090) เส้ือเช้ิตผู้ชาย (HS 620520)
ทองคา (HS 710812) กางเกงผู้ชาย (HS 620342) ตามลาดับ ทงั้ น้ี ได้แก่ ผ้าทอเส้นใยโพลี
เอสเตอร์ มสี ดั สว่ นการนาเขา้ เกนิ ครง่ึ และเตบิ โตไดด้ ี ในขณะทส่ี นิ คา้ ทม่ี อี ตั ราการเตบิ โตของการ
นาเขา้ สูงในช่วง 5 ปีท่ผี ่านมา คอื เส้อื ผ้าเคร่อื งแต่งกาย เช่น กางเกงผู้ชาย เตบิ โตเฉล่ยี รอ้ ยละ
135.60 ในชว่ งปี 2560-2564
ตารางท่ี 3-30 สินค้านาเข้าท่ีสาคญั 20 อนั ดบั แรกของภฏู านจากไทย
อนั ดบั HS Code รายการสินค้า มลู ค่ารวม สดั ส่วน CAGR
ปี 2560-2564 มลู คา่ ปี (2560-2564)
(ล้านดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
รวม 245.20 100.00% 8.80%
1 551323 Woven fabrics containing polyester staple fibres. 123.93 50.54% 8.96%
2 631090 Used or new rags, scrap twine, cordage, rope and 33.70 13.75% 3.51%
cables and worn-out articles thereof, of textile ...
3 620520 Men's or boys' shirts of cotton 9.07 3.70% 181.21%
4 710812 Gold 7.83 3.19% -100.00%
5 620342 Men's or boys' trousers, bib and brace overalls, 6.07 2.47% 135.60%
breeches and shorts, of cotton
6 210690 Food preparations 5.85 2.39% -8.13%
7 870332 Motor cars and other motor vehicles 4.60 1.87% -38.30%
8 611090 Jerseys, pullovers, cardigans, waistcoats and 4.02 1.64%
similar articles, of textile materials
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-35
มูลค่ารวม สดั ส่วน CAGR
(2560-2564)
อนั ดบั HS Code รายการสินคา้ ปี 2560-2564 มูลคา่ ปี
244.26%
(ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ) 2560-2564
50.34%
9 611780 Ties, bow ties, cravats and other made-up 3.99 1.63% 16.60%
clothing accessories -100.00%
-30.45%
10 610910 T-shirts, singlets and other vests of cotton, knitted 3.14 1.28% 146.41%
-52.06%
or crocheted -100.00%
11 851660 Electric ovens, cookers, cooking plates 2.75 1.12% 6.86%
12 200990 Mixtures of fruit juices 2.61 1.07%
13 081340 Dried fruits 2.39 0.97%
14 630260 Toilet linen and kitchen linen 2.04 0.83%
15 841280 Engines and motors 1.94 0.79%
16 870333 Motor cars and other motor vehicles 1.63 0.66%
17 620530 Men's or boys' shirts of man-made fibres 1.37 0.56%
18 870421 Motor vehicles for the transport of goods 1.13 0.46%
19 390140 Ethylene-alpha-olefins copolymers 1.11 0.45%
20 950699 Articles and equipment for sport and outdoor 1.04 0.42%
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
ท้ายท่ีสุด จากการวเิ คราะห์ข้อมูลการค้าสินค้าของภูฏาน สามารถสรุปประเทศคู่ค้า
สาคญั ของภฏู าน รวมถงึ สนิ คา้ ทม่ี กี ารสง่ ออกและนาเขา้ ระหวา่ งกนั มากทส่ี ดุ 5 อนั ดบั ไดด้ งั ตาราง
ตารางที่ 3-31 สินค้าส่งออกและนาเข้าที่สาคญั ของภฏู าน สาหรบั แต่ละค่คู ้า
ค่คู า้ สินค้าส่งออกสาคญั สินคา้ นาเขา้ สาคญั
อนิ เดยี เฟอโรซลิ คิ อน (HS 720221) โดโลไมต์ (HS น้ามนั ปิโตรเลยี ม (HS 271019) ผลติ ภณั ฑ์
251810) ผลติ ภณั ฑก์ ง่ึ สาเรจ็ รปู ทท่ี าดว้ ยเหลก็ จาพวกเหลก็ ทไ่ี ดจ้ ากสนิ แร่เหลก็ (HS 720310)
หรอื เหลก็ กลา้ (HS 720719) พลงั งานไฟฟ้า น้ามนั เบาและสงิ่ ปรงุ แตง่ (HS 271012) ถ่านไม้
(HS 271600) และปนู ซเี มนต์ (HS 252329) (HS 440290) และถ่านโคก้ (HS 270400)
สหภาพ เฟอโรซลิ คิ อน (HS 720221 และ 720229) โดโล เคร่อื งบนิ (HS 880240 และ 880230) เคร่อื งรบั
ยโุ รป ไมต์ (HS 251810) วสั ดุปพู น้ื (HS 391810) สง่ หรอื สรา้ งเสยี งและภาพ (HS 851762)
โลหะผสมเหลก็ (HS 720299) และเคร่อื งมอื วคั ซนี (HS 300220) และชน้ิ สว่ นเคร่อื งบนิ (HS
เจาะหนิ หรอื เจาะดนิ (HS 820719) 880330)
จนี เฟอโรซลิ คิ อน (HS 720229) เครอ่ื งประดบั หน่วยประมวลผล (HS 847150) เครอ่ื งรบั ส่ง
เทยี ม (HS 711790) น้ามนั หล่อล่นื (HS หรอื สรา้ งเสยี งและภาพ (HS 851762)
340399) ผลติ ภณั ฑอ์ ่นื ๆ (HS 999999) และ ปากกาลูกล่นื (HS 960810) ฐานของอปุ กรณ์
ผลติ ภณั ฑท์ าดว้ ยวสั ดุสงิ่ ทอ (HS 630790)
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-36 Private & Confidential
ค่คู า้ สินค้าส่งออกสาคญั สินคา้ นาเข้าสาคญั
สาหรบั การส่งหรอื รบั เสยี ง/ภาพ (HS 851761)
และถา่ นโคก้ (HS 270400)
เนปาล ยปิ ซมั ่ /แอนไฮไดรต์ (HS 252010) ถา่ นหนิ (HS ส่วนจากการผลติ เหลก็ หรอื เหลก็ กลา้ (HS
270119) พลวั่ เชงิ กล รถขดุ และรถตกั แบบ 271019) โครงสรา้ งและส่วนประกอบทาดว้ ย
ขบั เคลอ่ื นดว้ ยตวั เอง (HS 842959) เครอ่ื งเจาะ เหลก็ หรอื เหลก็ กลา้ (HS 730890) เสอ้ื ผา้ ของ
สาหรบั งานโลหะ (HS 845929) และเครอ่ื งจกั ร ผหู้ ญงิ (HS 620462) ผลติ ภณั ฑท์ าดว้ ย
ขนยา้ ยดนิ (HS 843069) อะลูมเิ นียมเจอื (HS 760429) และสงิ่ ปรุงอาหาร
(HS 210690)
บงั กลาเทศ กอ้ นหนิ กอ้ นกรวดและกรวด กระวาน ฟลกั ซ์ ตะกรนั และเศษจากการผลติ เหลก็ เสอ้ื ผา้
หนิ ปนู และหนิ ปนู และสม้ สาเรจ็ รปู บสิ กติ หวาน เคก้ และขนมอบ น้าผลไม้
เคร่อื งใชบ้ นโตะ๊ อาหารและเครอ่ื งครวั อลูมเิ นยี ม
ไทย เฟอโรซลิ คิ อน (HS 720221) ชน้ิ สว่ นของ ผา้ ทอเสน้ ใยโพลเี อสเตอร์ (HS 551323)
เคร่อื งบนิ หรอื เฮลคิ อปเตอร์ (HS 880330) แมก ผลติ ภณั ฑส์ งิ่ ทอ (HS 631090) เสอ้ื เชต้ิ ผชู้ าย
นิโตจดุ ระเบดิ (HS 851120) วงจรรวม (HS 620520) ทองคา (HS 710812) กางเกง
อเิ ลก็ ทรอนิกส์ (HS 854231) และปัม๊ เชอ้ื เพลงิ ผชู้ าย (HS 620342)
สาหรบั ยานยนต์ (HS 841330)
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC) และ Department
of Trade, Bhutan
3.2 ขอ้ มลู การค้าบริการ
3.2.1 การส่งออกบริการ
เม่ือพิจารณาการส่งออกบริการของประเทศภูฏานในช่วงปี 2559-2563 พบว่าใน
ภาพรวมมกี ารปรบั เพมิ่ ขน้ึ แตเ่ รมิ่ มแี นวโน้มลดลงตงั้ แตป่ ี 2562-2563 สว่ นหน่งึ มาจากสถานการณ์
โควดิ -19 โดยภูฏานมมี ูลค่าการสง่ ออกบรกิ ารอยู่ท่ี 134.74 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ในปี 2563 ปรบั ตวั
ลดลงจากการส่งออกบรกิ ารในปี 2559 ทอ่ี ย่ทู ่ี 145.79 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั คดิ เป็นอตั ราการเตบิ โต
CAGR ทร่ี อ้ ยละ -1.95
จากการส่งออกบริการทัง้ หมดของภูฏาน ร้อยละ 98.96 เป็ นการส่งออกบริการ
เชงิ พาณิชย์ ในขณะท่รี ้อยละ 1.04 จะเป็นการส่งออกบรกิ ารภาครฐั โดยสาหรบั การส่งออกบรกิ าร
เชงิ พาณิชยใ์ นระหว่างปี 2559-2563 นนั้ ภูฏานมกี ารสง่ ออกการบรกิ ารดา้ นการท่องเทย่ี ว (Travel)
มากทส่ี ดุ 503.61 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั (รอ้ ยละ 63.48 ของการสง่ ออกบรกิ ารทงั้ หมด) รองลงมา ไดแ้ ก่
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-37
บริการด้านการขนส่ง (Transportation) ร้อยละ 30.72 บริการทางการเงิน (Financial services)
รอ้ ยละ 1.92 บรกิ ารประกนั และบานาญ (Insurance and pension services) รอ้ ยละ 1.91 และอ่นื ๆ
ตามลาดบั
ทงั้ น้ี บรกิ ารทางการเงนิ มอี ตั ราการเตบิ โตของการสง่ ออกสงู ทส่ี ุด ทร่ี อ้ ยละ 52.85 ในช่วง
ปี 2559-2563 รองลงมา ไดแ้ ก่ บรกิ ารบรกิ ารโทรคมนาคม คอมพวิ เตอร์ และสารสนเทศ ร้อยละ
17.83 สว่ นการสง่ ออกบรกิ ารประเภทอน่ื ๆ มแี นวโน้มหดตวั ในช่วงทผ่ี า่ นมา
ภาพท่ี 3-12 มลู ค่าการส่งออกบริการของภฏู าน ปี 2559-2563 จาแนกตามประเภทบริการ
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เม่อื เปรยี บเทียบกับประเทศไทย จะเห็นว่าไทยมกี ารส่งออกบรกิ ารเป็นมูลค่าสูงกว่า
ภฏู านมาก และมแี นวโน้มขยายตวั ได้ จนกระทงั่ เกดิ การแพร่ระบาดของโควดิ -19 ในปี 2563 ทาให้
การส่งออกบรกิ ารหดตวั สงู โดยไทยมมี ลู ค่าการส่งออกบรกิ ารอยู่ท่ี 31,703 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ใน
ปี 2563 ลดลงจากการส่งออกบรกิ ารในปี 2559 ทอ่ี ยู่ท่ี 63,786 ลา้ นดอลลาร์สหรฐั คดิ เป็นอตั รา
การเตบิ โต CAGR ท่รี ้อยละ -16.04 ทงั้ น้ี การส่งออกบรกิ ารของไทยเคยขน้ึ ไปสูงท่ี 81,178 ล้าน
ดอลลารส์ หรฐั ในปี 2562
หากจาแนกรายประเภทบรกิ าร จะสรุปไดว้ ่าไทยส่งออกบรกิ ารด้านการท่องเท่ยี วมาก
ท่สี ุด โดยคดิ เป็นมูลค่ารวมกว่าร้อยละ 70 ของการส่งออกบรกิ ารทงั้ หมดในช่วงปี 2559-2563
รองลงมาเป็น บรกิ ารธุรกจิ (ร้อยละ 17.04) บรกิ ารด้านการขนส่ง (รอ้ ยละ 9.49) บรกิ ารทางการ
เงนิ (รอ้ ยละ 1.16) และบรกิ ารอ่นื ๆ
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
3-38 Private & Confidential
ภาพท่ี 3-13 มูลค่าการส่งออกบริการของไทย ปี 2559-2563 จาแนกตามประเภทบริการ
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
3.2.2 การนาเข้าบริการ
ในด้านการนาเข้าบรกิ าร ภูฏานมกี ารนาเข้าบรกิ ารในทศิ ทางทเ่ี พม่ิ ข้นึ ในช่วงปี 2559-
2563 โดยมูลค่าการนาเข้าเพมิ่ ข้นึ จาก 207.40 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ในปี 2559 เป็น 225.52 ล้าน
ดอลลารส์ หรฐั ในปี 2563 คดิ เป็นอตั ราการเตบิ โตแบบ CAGR อย่ทู ร่ี อ้ ยละ 2.12
ทงั้ น้ี ลกั ษณะการนาเขา้ บรกิ ารสว่ นใหญ่ของประเทศภูฏาน จะคลา้ ยกบั ภาคการสง่ ออก
บรกิ าร กล่าวคอื กว่าร้อยละ 96.22 ของมูลค่าการนาเขา้ บรกิ ารทงั้ หมด จะเป็นการนาเขา้ บรกิ าร
เชงิ พาณิชย์ และมเี พยี งรอ้ ยละ 3.78 ทเ่ี ป็นบรกิ ารภาครฐั ซง่ึ บรกิ ารเชงิ พาณิชยท์ ่นี าเขา้ มากทส่ี ุด
ไดแ้ ก่ การบรกิ ารดา้ นการท่องเทย่ี ว (Travel) ซ่งึ คดิ เป็นร้อยละ 28.22 ของมูลค่าการนาเขา้ รวมใน
ปี 2559-2563 รองลงมา ได้แก่ บริการด้านการขนส่ง (Transportation) ร้อยละ 25.20 บริการ
กอ่ สรา้ ง (Construction) รอ้ ยละ 24.91 บรกิ ารดา้ นธุรกจิ อ่นื ๆ (Other Business Services) รอ้ ยละ
8.15 และอ่นื ๆ ตามลาดบั
นอกจากน้ี ยงั พบว่าภูฏานนาเข้าบรกิ ารด้านการเงนิ เพมิ่ ข้นึ มากในช่วงปี 2559-2563
โดยมอี ตั ราการเตบิ โตเฉลย่ี รอ้ ยละ 44.82 ต่อปี สว่ นบรกิ ารภาครฐั และบรกิ ารดา้ นการก่อสรา้ ง ก็มี
อตั ราการเตบิ โตของการนาเขา้ สงู รองลงมา ทร่ี ะดบั รอ้ ยละ 14.67 และรอ้ ยละ 6.39 ตามลาดบั
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
Private & Confidential 3-39
ภาพท่ี 3-14 มูลค่าการนาเข้าบริการของภฏู าน ปี 2559-2563 จาแนกตามประเภทบริการ
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
เม่อื เปรยี บเทยี บกบั ไทย การนาเขา้ บรกิ ารของภูฏานไม่ไดห้ ดตวั ลงในปี 2563 ในขณะท่ี
การนาบรกิ ารของไทยลดลง เน่ืองจากไดร้ บั ผลกระทบจากโควดิ -19 อย่างไรกด็ ี มลู ค่าการนาเขา้
บรกิ ารของไทยสูงกว่าภูฏานมาก โดยอย่ทู ่ี 46,858 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ในปี 2563 เม่อื เทยี บกบั 5
ปีก่อนหน้า จะคดิ เป็นอตั ราการเตบิ โตเฉลย่ี รอ้ ยละ 1.87 ต่อปี
ภาพที่ 3-15 มูลค่าการนาเขา้ บริการของไทย ปี 2559-2563 จาแนกตามประเภทบริการ
ทม่ี า: บรษิ ทั โบลลเิ กอร์ แอนด์ คอมพานี (ประเทศไทย) จากดั ประมวลจาก International Trade Centre (ITC)
Bolliger & Company (Thailand) Ltd. | Tel. +66 (0) 2 230 6399 | Fax. +66 (0) 2 230 6333
www.bolliger-company.com
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
DTN_Thai-Bhutan_FTA_Inception_Full
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search