Geografi-Tingkatan-1

Saliran di Malaysia

Saliran di Malaysia merujuk kepada sung
sungai di Malaysia adalah pendek, beral
terdapat beberapa tasik semula jadi dan

6°54'0"N

6° U S1 S3
S2

4° U

S4
S5

2° U S6

1°48'0"N Petunjuk
Sungai
Tasik 104°
Sempadan Antarabangsa

Peta 6.2 Sungai dan tasik utama di Malaysia
Sumber: Spatialworks Sdn. Bhd.

100°30'0"E

Aktiviti

Tempat tinggal anda mungkin mempunyai keistim
pendapatan penduduk. Cari maklumat tentang progr
lain. Buatkan satu poster pada kad manila tentang pr
keistimewaan bentuk muka bumi di tempat anda y
berkunjung dan menginap di tempat anda.

66

gai dan tasik. Pada umumnya, sungai-
liran deras dan berliku-liku. Selain itu,
n tasik buatan manusia.

Tasik Kenyir

Tasik Chini 110°42'0"E

°T

105°36'0"E
Tasik Bera

mewaan yang boleh dimanfaatkan untuk menjana
ram inap desa melalui Internet atau sumber-sumber
rogram inap desa di tempat tinggal anda. Nyatakan
yang boleh menarik perhatian pelancong untuk

Sungai Kinabatangan

Laut China Selatan

S10

S11
S12

105°36'0"E 110°42'0"E 114° T
Sungai Rajang
M
m
se
su
d
y
ke
d

Saliran di Malaysia:

S1 Sungai Muda S7 Sungai Sugut
S2 Sungai Perak S8 Sungai Padas
S3 Sungai Kelantan S9 Sungai Kinabatangan
S4 Sungai Bernam S10 Sungai Baram
S5 Sungai Pahang S11 Sungai Rajang
S12 Sungai Batang Lupar
S6 Sungai Endau

Laut Sulu 6°54'0"N

S7

S8 S9

1°48'0"N

Sungai Baram

Malaysia kaya dengan bentuk
muk1a15b°u48m'0i"yEang menarik
eperti keindahan semula jadi
ungai dan tasik. Kami
di Sarawak mempunyai sungai
yang sesuai untuk pelbagai
egiatan seperti Sungai Rajang
dan Sungai Baram.

67

6.3 KEPENTINGAN PE
BUMI DI MALAYS

Kepelbagaian bentuk muka bumi di Malaysia
dijalankan. Kegiatan tersebut berbeza-beza

Kepentingan Tanah Tinggi

Pelancongan

Kawasan tanah tinggi mempunyai
pemandangan yang menarik,
suhu yang nyaman, sesuai
untuk pelancongan, contohnya:
• Bukit Bendera (Pulau Pinang)
• Gunung Kinabalu (Sabah)
• Genting Highlands (Pahang)

Tanaman strawberi di Cameron Highlands, Pahang

Jana Kuasa Hidroelektrik

Kawasan tanah tinggi menerima hujan
yang banyak sesuai untuk penjanaan
kuasa hidroelektrik, contohnya:
• Empangan Kenyir (Terengganu)
• Empangan Temenggor (Perak)
• Empangan Chenderoh (Perak)
• Empangan Bakun (Sarawak)
• Empangan Batang Ai (Sarawak)
• Empangan Tenom Pangi (Sabah)

68

ELBAGAI BENTUK MUKA
SIA

a membolehkan pelbagai kegiatan manusia
a mengikut kesesuaian bentuk muka bumi.

Bukit Bendera, Pulau Pinang

Pertanian
Kawasan tanah tinggi sesuai untuk
tanaman hawa sederhana seperti
sayur-sayuran, bunga-bungaan dan
buah-buahan, contohnya:
• Cameron Highlands (Pahang)
• Tanah Tinggi Kundasang (Sabah)

Empangan Bakun, Sarawak

Kepentingan Tanah Pamah

Petempatan

Kawasan tanah pamah yang rata serta struk

tanah yang stabil sesuai untuk petempata

contohnya:

• Kuala Lumpur • Alor Setar (Kedah)

• Johor Bahru (Johor) • Sandakan (Sabah)

Kawasan perindustrian di Taiping, Perak Kaw
infra
peri
• Ka
• Ka
• Ka

Perhubungan dan Pengangkutan

Jalan raya, landasan kereta api dan lapan
terbang dapat dibina di tanah pamah,
contohnya:
• Lebuhraya Utara – Selatan
• Lapangan terbang KLIA
• Landasan kereta api Laluan Pantai Barat

Kawas
contoh
• Padi

Kela
• Geta

Tanaman nanas di Dataran Johor

Info

GEOGRAFI

Getah antara tanaman utama di Malaysia. Getah d
barangan getah untuk dieksport ke luar negara. Pa
dari Malaysia mencapai kira-kira RM18 bilion.

Sumber: http://eravisi.com/geo/tg1/ms024

ktur
an,

)
)

Petempatan di Sandakan, Sabah

Perindustrian dan Perdagangan
wasan tanah pamah dilengkapi kemudahan
astruktur asas berpotensi menjadi kawasan
industrian dan perdagangan, contohnya:
awasan perindustrian Perai (Pulau Pinang)
awasan perindustrian Shah Alam (Selangor)
awasan perindustrian Kamunting (Perak)

n
ngan

t

Lapangan Terbang Antarabangsa
Kuala Lumpur (KLIA)

Pertanian
san tanah pamah sesuai untuk pertanian,
hnya:
i di Dataran Kedah – Perlis, Dataran
antan dan Delta Rajang
ah, kelapa sawit dan nanas di Dataran Johor

digunakan untuk menghasilkan pelbagai
ada tahun 2015, eksport barangan getah

69

Kepentingan Saliran

Sempadan

Sungai di Malaysia berfungsi sebagai sempad
antarabangsa dan sempadan negeri, contohn
• Sungai Golok - sempadan antarabangsa anta

negara Malaysia dengan negara Thailand
• Sungai Bernam - sempadan antara negeri

Selangor dengan Perak

Sungai d
dan pen
• Sunga
• Sunga

Tasik Chini, Pahang

Perhubungan dan Pengangkutan

Sungai juga digunakan untuk
mengangkut kayu balak, contohnya:
• Sungai Kinabatangan (Sabah)
• Sungai Rajang (Sarawak)
• Sungai Baram (Sarawak)

Empangan Kenering, Perak Pengairan da
Hidroelektrik
70
Sungai dijadik
untuk penjana
hidroelektrik, c
• Empangan T

(Sabah)
• Empangan M
• Empangan K

(Perak)
• Empangan P

(Kelantan)

dan
nya:
ara

Sungai Golok, Kelantan

Perikanan
dan tasik penting untuk kegiatan penternakan
nangkapan ikan air tawar, contohnya:
ai Endau (Johor) • Sungai Rajang (Sarawak)
ai Pahang (Pahang) • Tasik Kenyir (Terengganu)

Sungai Rajang, Sarawak

an Penjanaan Info

GEOGRAFI

k Bandar Temerloh di negeri

kan empangan Pahang dikenali sebagai ‘Bandar
Ikan Patin’ kerana penternakan

aan kuasa ikan patin dalam sangkar banyak
contohnya: dijalankan di Sungai Pahang
Tenom Pangi sekitar daerah ini. Ikan patin juga
menjadi masakan istimewa yang

disajikan di restoran di bandar

Murum (Sarawak) Temerloh.

Kenering Sumber:
Pergau Majlis Daerah
Temerloh

Kepentingan Pinggir Laut S

Perikanan

Antara kawasan perikanan utama
di Malaysia, contohnya:
• Kuala Selangor (Selangor)
• Kuala Muda (Kedah)
• Sandakan (Sabah)

Pulau Sipadan, Sabah K
fi
p
•
•
•

Perlombongan

Kawasan pesisir pantai kaya dengan sumbe
mineral seperti petroleum dan gas asli.
Sumber ini terdapat di luar kawasan pesisir
pantai Terengganu, Sarawak dan Sabah.

Pelabuhan Klang, Selangor

Aktiviti

Hasilkan folio bergambar berdasarkan salah sat
kumpulan hendaklah dijadikan bahan rujukan

SandaPkearnik, aSnaabnahdi Sabah

Pelancongan
Kawasan pinggir laut mempunyai pelbagai ciri
izikal yang mampu menggalakkan kegiatan
pelancongan, contohnya:
• Pulau Pangkor (Perak)
• Pulau Sipadan (Sabah)
• Pulau Tioman (Pahang)

er

Pelantar minyak, Terengganu

Pelabuhan
Kawasan pinggir laut berteluk dan terlindung
daripada tiupan angin kencang sesuai
dijadikan tapak pelabuhan, contohnya:
• Pelabuhan Klang (Selangor)
• Pelabuhan Pasir Gudang (Johor)

tu bentuk muka bumi di Malaysia. Hasil tugasan
di sudut bacaan kelas anda.

71

abc IMBAS

Bentuk Mu

Tanah Tinggi
 Ketinggian melebihi 180 m dari

aras laut
 Banjaran Titiwangsa

merupakan 'tulang belakang'
Semenanjung Malaysia.
 Gunung tertinggi di Malaysia
ialah Gunung Kinabalu di
Banjaran Crocker.

Kepentingan

 Kawasan pelancongan
 Kawasan pertanian
 Menjana kuasa hidroelektrik

Saliran
 Terdapat banyak sungai semula

jadi dan tasik
 Bermula di kawasan tanah tinggi

seperti Sungai Pahang dan
Sungai Rajang
 Terdapat dua jenis tasik: tasik semula
jadi dan tasik buatan manusia

Kepentingan

 Sesuai untuk aktiviti penternakan
dan penangkapan ikan air tawar,
penjanaan kuasa hidroelektrik,
perhubungan dan pengangkutan
serta sempadan negeri dan
antarabangsa

72

S KEMBALI

uka Bumi

Tanah Pamah
 Ketinggian kurang daripada

180 m dari aras laut
 Lebih luas di pantai barat

Semenanjung Malaysia

Kepentingan

 Sesuai untuk aktiviti pertanian,
petempatan, perhubungan dan
pengangkutan serta perindustrian
dan perdagangan

Pinggir Laut
 Mempunyai pinggir laut yang

panjang
 Ciri-ciri fizikal yang menarik seperti

pulau, tanjung dan teluk

Kepentingan

 Sesuai untuk aktiviti pelancongan,
perikanan, perlombongan dan
pelabuhan

Cabara

A. Suaikan bentuk muka bumi yang beri

1. Teluk Tanah
2. Sungai Ping
3. Delta Tana
4. Dataran tinggi Sa

B. Berdasarkan peta yang berikut, lengk
banjaran utama yang bertanda B1 hin
G1 hingga G5.

B1 Petunjuk
G1 G2 Gunung
Banjaran
B2 melebihi 501 meter
201-500 meter
0-200 meter

Laut China Selat

B1 B4
B2 B5
B3 B6

C. Dengan menggunakan kreativiti murid
menyatakan kepentingan tanah tingg

D. Melaka merupakan salah sebuah neg
pinggir laut. Sejauh manakah usaha i
pinggir laut? Huraikan idea anda den

an Prestasi

ikut dengan kawasan yang betul.

h pamah 5. Tanjung
ggir laut 6. Banjaran
ah tinggi 7. Tanih aluvium
aliran 8. Tasik

kapkan jadual dengan menamakan
ngga B6 dan gunung yang bertanda

Laut Sulu
G3
B3 G4

B4
G5
a n B6

B5

G1 G4
G2 G5
G3

d, hasilkan peta pemikiran untuk
gi di Malaysia berserta contoh kawasan.

geri yang melaksanakan penambakan
ini meningkatkan potensi kawasan
ngan contoh yang sesuai.

73

7BAB SALIRA

Sungai dan tasik merupakan saliran
utama di Malaysia. Pernahkah anda
terfikir tentang kepentingan air kepada
manusia? Apakah kegunaan air selain
dijadikan sebagai keperluan domestik?

Standard Pembelajaran
Pada akhir pengajaran dan pembelajaran
murid dapat:
• Membincangkan pandang darat fizikal

di setiap peringkat aliran sungai.
• Mengenal pasti nama sungai dan

tasik utama di atas peta Malaysia.
• Membandingkan kepentingan sungai

dan tasik utama di Malaysia.

74

AN EKSPLORASI BAB

1. Pandang darat fizikal

peringkat aliran sungai

Apakah bentuk
pandang darat fizikal di
sepanjang aliran sungai?

3. Kepentingan sungai

dan tasik

Nyatakan kepentingan tasik dan
sungai di Malaysia.

2. Sungai dan

Di manakah
di Malaysia?

n tasik utama di Malaysia

lokasi sungai dan tasik utama
?

75

PANDANG DARA
7.1 ALIRAN SUNGAI

Air mengalir melalui lurah dan kawasan ta
tanah rendah akhirnya ke tasik dan laut. Ke
darat fizikal di setiap peringkat aliran sungai

Rajah 7.1 Peringkat aliran sungai

1
Peringkat Hulu Sungai

• Lurah sempit berbentuk ‘V’
• Bercerun curam
• Aliran air yang deras
• Banyak jeram dan air terjun
• Terbentuk lubang periuk akibat

hakisan

Aliran air

Air terjun Lubang
Jeram periukLubang Periuk

Aliran sungaiAliran sungai ‘melompat’ ‘melompat’

Lubang periuk

Aliran air

Aliran air
Lubang Periuk

Bentuk muka bu
sungai di MalaysiaLubang Periuk terd
peringkat aliranAliran sungai ‘melompat’ sunga
di setiap peringkat alira
boleh anda cadangkanAliran sungai ‘melompat’

76

AT FIZIKAL PERINGKAT

adahan hujan di tanah tinggi ke kawasan
eadaan ini membentuk pelbagai pandang
i.

2
Peringkat Tengah Sungai

• Lurah berbentuk ‘U’
• Susuh bukit berpanca

dan terhakis
• Berlaku

hakisan sungai
• Likuan sungai

umi menyebabkan
diri daripada tiga
ai. Jelaskan potensi
an sungai yang
n.

Susuh bukit berpanca

Aliran air

Proses Pembentukan Tasik Ladam

Air sungai Hakisan Pemendapan

Air sungai

Pemendapan Likuan
terpenggal

Pemendapan Hakisan Pemenda
hakisan Liku

Likuan sungai

Rajah 7.2 Proses pembentukan tasik ladam

3
Peringkat Hilir Sungai

• Lurah semakin melebar dan cetek
• Aliran sungai perlahan dan berliku-liku
• Cerunnya lebih landai
• Terbentuk tasik ladam, tetambak dan delta
• Pemendapan sungai berlaku

Glosari

Mendapan: Bahan yang telah dimendapkan, menga
proses pengumpulan secara semula jad
seperti lumpur, pasir dan batu mendap

Sedimen: Bahan seperti lumpur, pasir, kelikir yang
dibawa dan ditinggalkan oleh air, angin
atau ais di permukaan tanah

m

Pemendapan
Air sungai
Likuan
terpenggal

apan Tasik
uan terpenggal ladam
Tasik ladam

Proses Pembentukan Delta
Delta ialah kawasan mendapan
di muara sungai. Timbunan
mendapan berlaku akibat aliran
sungai semakin perlahan.

1. Mendapan

Aliran sungai

Laut

Proses pemendapan sedimen

2. Alur delta
Mendapan
Proses perluasan delta Laut

a Mendapan

3.

alami Dataran rendah
di Laut

g Delta membentuk dataran rendah
n
Rajah 7.3 Proses pembentukan delta

77

12°0

6°54'0"N 7.2 SUNGAI DAN TAS

Sungai
Kebanyakan sungai di Malaysia berpu
tadahan hujan yang terletak di kawasan t

Sungai Pahang
• Sungai Pahang terletak di negeri Pahang
• Merupakan sungai yang terpanjang di

iaitu kira-kira 457 km

T
•
•

1°48'0"NSungai Bernam
• Sungai Bernam mengalir
1
dari Gunung Liang Timur
• Merupakan sempadan

semula jadi antara
negeri Perak
dan Selangor

Tasik Bera Sung
• Tasik semula • Sun

jadi terbesar di Tah
100°30'•0"TMEearlleatyaskiadi daerah • Sun

Bera (Pahang) anta

78

SIK UTAMA DI MALAYSIA

unca dari kawasan
tanah tinggi.

g
Semenanjung Malaysia,

Tasik Kenyir
• Terletak di hulu Sungai Kenyir
• Merupakan tasik buatan

manusia yang terbesar di
Asia Tenggara

Laut China Selatan
Tasik Chini
• Tasik Chini ialah tasik

semula jadi
• Terletak di daerah

Pekan (Pahang)

104oT 110°42'0"E

gai Endau
ngai yang mengalir dari Banjaran
han di negeri Pahang
ngai ini merup1a0k5a°3n6's0e"Empadan
ara negeri Johor dan Pahang

Tasik
Tasik ialah kawasan takungan air. Di Mal
buatan manusia.

Glosari

Kawasan Kawasan simpanan
tadahan air seperti kawasan hutan,
hujan: bukit, gunung dan tasik

Sungai Rajang Petun
• Sungai yang terpanjang Su

di Malaysia Ta
• Panjang sungai ini Se
An
kira-kira 563 km
• Mengalir dari Banjaran Iran

ke Laut China Selatan

Laut China Selatan

114oT
Peta 7.1 Sungai dan tasik utama di Malaysia

105°36'0"E Mahir Loagan B
• Tasik se
Berdasarkan peta 7.1, berikan
110°4n2a'0m"Ea sungai dan negeri terbesar
• Terletak
yang betul.
di tengg

12°0

laysia terdapat tasik semula jadi dan tasik

Sungai Kinabatangan
• Sungai yang mengalir

dari kawasan pergunungan
di barat daya Sabah
ke Laut Sulu

njuk 6°54'0"N
ungai
Laut Sulu
asik
empadan 6oU
ntarabangsa

4oU

2oU 1°48'0"N

Sungai Baram
• Sungai yang berpunca dari

Banjaran Iran dan mengalir
ke arah barat

Bunut
emula jadi
r di Sarawak

kir1a1-5k°ir4a8'102"E0 km
gara Miri

79

7.3 KEPENTINGAN SU
DI MALAYSIA

Penjanaan Kuasa Hidroelektrik
• Jana kuasa hidroelektrik ialah pembek

yang utama di Malaysia.
• Jana kuasa hidroelektrik dapat dibina

yang beraliran deras.
• Sebagai contoh, Empangan Pelagus (Sa

Kenering (Perak).

Sumber Pengairan
• Air sungai menjad

utama bagi kegiat
seperti penanama
• Sungai Muda (Ked
rancangan penga
penanaman padi
Kedah−Perlis yang
padi ditanam seku
dua kali setahun.

Tali air

Kegunaan Domestik
• Air sungai dijadikan sebagai sumber
• Antara sungai yang membekalkan su

domestik ialah Sungai Pahang, Sungai

Kempen mencintai sungai merupakan salah satu u
generasi muda melalui media massa. Kumpulkan m
dilaksanakan dalam pengurusan sungai melalui lam
http://eravisi.com/geo/tg1/ms025

Bentangkan hasil dapatan anda.

80

UNGAI DAN TASIK

kal sumber tenaga elektrik
kerana terdapat sungai-sungai
arawak) dan Empangan

n Kepentingan
di sumber pengairan Sungai
tan pertanian
an padi.
dah) dijadikan
airan untuk
di Dataran
g membolehkan
urang-kurangnya

air untuk kegunaan domestik.
umber air untuk kegunaan
i Rajang dan Sungai Kinabatangan.

usaha yang boleh dilaksanakan terutama kepada
maklumat tentang kempen-kempen yang dapat
man web yang berikut:

Sempadan Semula Jadi
• Terdapat beberapa batang sunga

dan sempadan antarabangsa.
• Sebagai contoh, Sungai Bernam ia

dengan negeri Selangor manakal
antarabangsa antara Malaysia de

Sumber Protein
• Sungai membekalkan sumber ikan

ikan lampam, tilapia, patin, jelawa
• Sebagai contoh, Sungai Kinabatan

dan Sungai Endau.

Pengangkutan dan Perhubungan
• Beberapa batang sungai di Saraw

perhubungan antara kawasan pe
• Sebagai contoh, Sungai Rajang da

di pedalaman Sarawak.

Rekreasi dan Pelancongan
• Beberapa batang sungai di Malaysi

deras, cetek dan jernih serta sesuai
kawasan rekreasi.
• Sebagai contoh, Sungai Melaka terk
dengan aktiviti rekreasi River Cruise m
Sungai Sedim, Kulim (Kedah) dan Su
Tamparuli (Sabah) terkenal dengan
meredah jeram (water rafting).

Kebelakangan ini, sungai-sungai di Malays
Sebagai seorang warganegara yang prihatin te
langkah untuk mengatasi masalah pencemaran s

ai di Malaysia menjadi sempadan negeri
alah sempadan antara negeri Perak
la Sungai Golok ialah sempadan
engan Thailand.

n air tawar seperti
at dan kelah.
ngan, Sungai Beruas

Ikan tilapia

n
wak dan Sabah dijadikan jalan
edalaman dan bandar.
apat dimudiki sehingga ke Kapit

ia berarus
dijadikan
kenal
manakala
ungai Kiulu,
aktiviti

Aktiviti meredah jeram di Sungai Kiulu

sia semakin tercemar akibat kegiatan manusia.
erhadap pencemaran sungai, huraikan langkah-
sungai di persekitaran anda.

81

Kepentingan

Kegunaan Domestik
• Tasik membekalkan sumber air

untuk kegunaan harian kepada
penduduk setempat.
• Sebagai contoh, penduduk
setempat di kawasan Tasik Bera
(Pahang) menyalurkan air dari
tasik ke rumah untuk kegunaan
harian.

Rekreasi dan Pelancongan
• Tasik dijadikan sebagai tempat

rekreasi dan pelancongan.
• Sebagai contoh, Tasik Chini,

Tasik Bera, Tasik Kenyir,
Tasik Titiwangsa dan
Tasik Putrajaya.

Tasik Titiwangsa, Kuala Lumpur

Aktiviti

Bahagikan kelas anda kepada beberapa kumpula
teks pidato yang bertajuk ‘Kepentingan Sungai dal
setiap kumpulan untuk menyampaikan pidato ters
menentukan pemenang.

82

n Tasik

Penjanaan Kuasa Hidroelektrik
• Tasik dan sungai juga dijadikan tapak

untuk menjana kuasa hidroelektrik
kerana tasik mempunyai takungan air
yang banyak.
• Sebagai contoh, Empangan Temenggor
(Perak), Empangan Murum (Sarawak)
dan Empangan Kenyir (Terengganu)

Empangan Temenggor, Perak

Sumber Protein
• Tasik membekalkan sumber

ikan air tawar kepada penduduk
setempat. Keadaan habitat semula
jadi tasik yang masih terpelihara
membolehkan pembiakan pelbagai
jenis ikan air tawar.
• Sebagai contoh, Tasik Bera kaya
dengan pelbagai spesies ikan air
tawar seperti ikan baung, haruan,
lampam dan sebarau.

an. Setiap kumpulan dikehendaki menghasilkan
lam Kehidupan’. Pilih seorang wakil bagi
sebut. Guru akan menjadi hakim untuk

abc IMBAS

Saliran
di Malaysia

Sungai dan Tasik Utama
di Malaysia

Sungai
• Sungai Pahang sungai terpanjang

di Semenanjung Malaysia
• Sungai Kinabatangan sungai

terpanjang di Sabah
• Sungai Rajang sungai terpanjang

di Malaysia
Tasik semula jadi
• Tasik Chini
• Tasik Bera
• Loagan Bunut
Tasik buatan
• Tasik Kenyir
• Tasik Temenggor

S KEMBALI

Pandang Darat Fizikal Sungai
Tiga peringkat fizikal
• Hulu sungai
• Tengah sungai
• Hilir sungai

Kepentingan Sungai dan Tasik
di Malaysia

Kepentingan sungai
• Sumber pengairan
• Sumber protein
• Sempadan semula jadi
• Kegunaan domestik
• Pengangkutan dan perhubungan
• Jana kuasa hidroelektrik
• Rekreasi dan pelancongan
Kepentingan tasik
• Sumber protein
• Kegunaan domestik
• Jana kuasa hidroelektrik
• Rekreasi dan pelancongan

Kita perlu bersama-sama
memelihara sungai dan tasik
di negara kita. Sungai dan tasik

banyak memberi manfaat
kepada kita.

83

Cabara

A. Nyatakan pandang darat fizikal bagi tig
ditunjukkan pada rajah yang berikut:

Peringkat Hulu Sungai Peringkat Ten

• •
• •
• •

B. Lihat peta minda di bawah dan jawab

Sungai

Kepen

••

(i) Nyatakan tiga persamaan kepentin
(ii) Berdasarkan salah satu jawapan a

mengekalkan keadaan tersebut.

84

an Prestasi

ga peringkat aliran sungai seperti yang

ngah Sungai Peringkat Hilir Sungai

•
•
•

soalan-soalan yang berikut:

Tasik

ntingan

•

ngan sungai dan tasik.
anda di (i), huraikan cara untuk

C. Jawab soalan yang berikut:
(i) Mengapakah lurah sungai di perin
(ii) Bagaimanakah tasik ladam terben
(iii) Mengapakah delta terbentuk di m
(iv) Di bahagian manakah hakisan su
(v) Mengapakah pemendapan berlak

D. Berdasarkan kepada beberapa gamb
maklumat seperti yang berikut:
(i) nama sungai
(iii) peringkat sungai tersebut

E. Terangkan tiga kepentingan sungai d

(i)
(ii)
(iii)

ngkat hulu berbentuk ‘V’?
ntuk?
muara sungai?
ungai banyak berlaku?
ku di bahagian hilir sungai?
bar yang diberi oleh guru anda, kumpul

(ii) kepentingan sungai
(iv) lakaran pandang darat

fizikal aliran sungai
dan tasik di Malaysia.

85

BAB PENDU

8 DI MAL

Penduduk di Malaysia terdiri daripada
pelbagai kaum dan bangsa. Mereka
tinggal di seluruh pelosok negara.
Namun, terdapat kawasan yang padat
penduduk dan juga kawasan yang
jarang penduduk. Mengapakah keadaan
sedemikian berlaku? Mengapakah
terdapat kawasan di negara kita yang
tidak mempunyai penduduk?

Standard Pembelajaran
Pada akhir pengajaran dan pembelajaran
murid dapat:
• Menjelaskan dengan contoh taburan

penduduk di Malaysia.
• Membincangkan faktor-faktor yang

mempengaruhi taburan penduduk di
Malaysia.

86

UDUK
LAYSIA

1. Taburan penduduk

Adakah bilangan penduduk Malaysia
di setiap negeri sekata?

EKSPLORASI BAB

2. Faktor yang mem

Mengapakah kepadatan p
tidak padat berbanding pe
Bandaraya Kuala Lumpur?

mpengaruhi taburan penduduk

penduduk di kawasan luar bandar
enduduk di kawasan bandar seperti
?

87

8.1 TABURAN PEND

Taburan penduduk merujuk kepada sebar
negara. Menurut sumber Jabatan Perangka
Malaysia pada tahun 2016 adalah serama
Malaysia tidak sekata. Secara umumnya
padat, sederhana dan jarang. Peta 8.1 men

1 Kawasan Berpenduduk Padat
• Menjadi tumpuan penduduk kerana k
sesuai untuk pelbagai kegiatan sepe
dan perlombongan
• Antara bandar utama yang berpend
padat ialah Wilayah Persekutuan Kua
Lumpur, Shah Alam (Selangor), Kuchi
(Sarawak), Kota Kinabalu (Sabah), Ip
(Perak), Alor Setar (Kedah) dan Johor
Bahru (Johor)

Ketahui Dasar Kependudukan Ka
Negara melalui laman web 6oU
yang berikut. Buat catatan dan
pamerkan di sudut maklumat
kelas anda.

Sumber: http://eravisi.com/
geo/tg1/ms026

Jumlah penduduk 4oU
Malaysia sehingga bulan Julai
2016 berjumlah kira-kira 31.7 Sha
juta orang. Apakah yang akan 2oU
berlaku jika jumlah penduduk
Malaysia mencecah 70 juta
orang?

Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia

88

DUDUK DI MALAYSIA

ran penduduk di sesuatu kawasan atau
aan Malaysia, anggaran jumlah penduduk
ai 31.7 juta orang. Taburan penduduk di
a, terdapat kawasan yang berpenduduk
nunjukkan taburan penduduk di Malaysia.

kawasannya rata dan subur serta
erti pertanian, perindustrian, perniagaan

duduk
ala
ing
poh

Bandaraya Kuching, Sarawak

angar Kota Bharu
Alor Setar Kuala Terengganu

Georgetown Laut China Selatan
Ipoh

ah Alam Kuantan
Kuala Lumpur

Seremban
Bandaraya Melaka

Putrajaya Johor Bahru

104oT

2 Kawasan Berpenduduk Sede
• Banyak tertumpu di kawasan per
bandar kecil
• Antara bandar berpenduduk sede
(Kelantan), Dungun (Terengganu)

3 Kawasan Berpenduduk Jara
• Tertumpu di kawasan yang berhu
tanah tinggi
• Melibatkan kawasan bergunung-
kawasan pedalaman
• Antara kawasan berpenduduk jar
(Perak), Kuala Tahan (Pahang) da

Info

GEOGRAFI

Formula kepadatan penduduk.
Kepadatan penduduk : Jumlah Penduduk (orang

Keluasan Kawasan (km2
Padat: lebih daripada 200 orang bagi sekil
Sederhana: 50 – 200 orang bagi sekilometer pe
Jarang: kurang daripada 50 orang bagi sek

Laut China Selatan

Kuching

erhana
rtanian, pesisir pantai dan

erhana ialah Tumpat
) dan Felda Tunku (Sabah)

Tumpat, Kelantan

ang
utan tebal dan kawasan

-ganang dan

rang ialah Tasik Banding
an Kapit (Sarawak)

Perkampungan Orang Asli

g)
2)
lometer persegi
ersegi
kilometer persegi

Laut Sulu

Kota Kinabalu
Labuan

Petunjuk
Padat
Sederhana

Jarang
Ibu Negeri
ASenmtapraabdaanngsa

Peta 8.1 Taburan penduduk di Malaysia 8899
114oT

8.2 FAKTOR-FAKTOR
TABURAN PENDU

Taburan penduduk di Malaysia yang tida
tertentu. Keadaan tersebut secara langsung
pembangunan bagi sesuatu kawasan. Fak
penduduk di Malaysia merangkumi faktor fiz
governan.

Tanah Pamah

• Kawasan tumpuan penduduk kerana sesua
aktiviti ekonomi dan kawasan petempatan

• Sebagai contoh, kawasan Dataran Kedah–P
Kelantan merupakan kawasan pertanian

• Antara kawasan tanah pamah yang menja
Seremban (Negeri Sembilan), Petaling Jaya
Sibu (Sarawak)

Tanah Tinggi 11. Faktor

• Kawasan ini kurang menjadi •K
tumpuan penduduk akibat s
darjah ketersampaian
yang rendah •M
p
• Kawasan kediaman juga sukar d
dibina dan memerlukan kos yang
tinggi kerana bentuk muka bumi •K
yang tidak rata m
y
• Kawasan berpenduduk jarang s
melibatkan kawasan banjaran S
di Malaysia, contohnya Ulu
Tembeling (Pahang), kawasan •T
Banjaran Kapuas Hulu (Sarawak) ja
dan Banjaran Tahan (Pahang) c
B

Glosari

Darjah Keadaan atau kuantiti yang men

Ketersampaian: ditujui dari lokasi lain dan denga

Infrastruktur: Kemudahan atau perkhidmatan

90

R YANG MEMPENGARUHI
UDUK MALAYSIA

ak sekata dipengaruhi oleh faktor-faktor
g akan mempengaruhi perkembangan dan

ktor-faktor yang mempengaruhi taburan
zikal, ekonomi, sosial dan dasar kerajaan/

ai untuk pelbagai

Perlis dan Dataran

adi bandar, ialah
(Selangor) dan

Seremban, Negeri Sembilan

Fizikal

Pinggir Laut dan Saliran

Kawasan yang berpenduduk padat dan
sederhana padat
Menjadi tumpuan penduduk akibat
pengaruh kegiatan ekonomi perikanan
dan pertanian
Kawasan pesisir pantai dan sungai
menyediakan kemudahan perhubungan
yang baik seperti di Besut (Terengganu),
sepanjang Sungai Rajang (Sarawak) dan
Sungai Kinabatangan (Sabah)
Terdapat juga kawasan berpenduduk
arang terutama di kawasan berpaya,
contohnya sekitar Tasik Chini dan Tasik
Bera (Pahang)

nggambarkan cepatnya sesuatu lokasi dapat
an itu memudahkan pertemuan dan interaksi

asas untuk membangunkan sesuatu masyarakat