ฝ่ ายอ านวยการ นักปราชญ์การทหาร
การท างานยากล าบากกว่าการเรียน การเรียนนั้นเรียนตามหลักสูตร หรือเรียนวิชาต่างๆ ตามที่ทางมหาวิทยาลัย จัดล าดับให้ แต่การท างานไม่มีหลักสูตรวางไว้ จ าจะต้องใช้ความริเริ่มและความคิดพิจารณาด้วย ตนเอง ในอันที่จะท าสิ่งใด อย่างไร เมื่อใด หากไม่รู้จัก พิจารณาใช้ให้ถูกช่อง ถูกโอกาส ถึงมีวิชาอยู่ก็ไม่เป็น ผลแก่งานและแก่ตัวนัก...
ความเป็ นมาของฝ่ ายเสนาธิการ
กิจการทหารตามระบบสากล
การจัดการทหาร ระหว่างปี พ.ศ. ๒๔๓๐-พ.ศ.๒๔๓๕ พ.ศ. ๒๔๓๐ จัดตั้งกรมทหารประกอบด้วย กรมทหารบก ๗ กรม และกรมทหารเรือ ๒ กรม ๕ ส.ค. ๒๔๓๐ ตั้ง “ คะเด็ตสกล ู ” ตราพระราชบัญญัติจัดการทหารเพื่อ จัดตั้ง กระทรวงย ุ ทธนาธ ิ การ กรมย ุ ทธนาธ ิ การ ๑ เม.ย. พ.ศ. ๒๔๓๕ ตั้งกระทรวงกลาโหม
กรมย ุ ทธนาธ ิ การทหารบก มณฑล ราชบ ุ ร ี กรมเสนาธิการ ทหารบก มณฑล กร ุ งเทพ มณฑล ราชสีมา
การจัดการทหาร ตั้งแต่ ปี พ.ศ. ๒๔๓๖- สิ้นรัชกาล พ.ศ. ๒๔๓๖ เกิดกรณีพิพาทดินแดนกับฝรั่งเศส พ.ศ. ๒๔๓๗ จัดระเบียบด้านกลาโหมขึ้นใหม่ พ.ศ. ๒๔๔๐กจ ิ การทหารบกเร ิ ่ มเข ้ าส ่ ู ระบบสากลแบบตะวน ั ตก พ.ศ. ๒๔๔๑ จัดตั้งกรมเสนาธิการทหารบก พ.ศ. ๒๔๔๑ เปิ ดหลก ั ส ู ตรทดลองหน ้ าทฝี ่ ่ ายเสนาธิการ ๓ เม.ย.พ.ศ. ๒๔๕๒ ก าเนิดโรงเรียนเสนาธิการทหารบก
จอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ
จอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ ( พระราชโอรส พระองค ์ ท ี ่ ๔๐ ของ ร ั ชกาลท ี ่ ๕ และ เป็ นพระราชโอรส พระองค ์ ท ี ่ ๔ ใน สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ) ผู้ทรงก่อตั้ง และ วางรากฐานโรงเรียนเสนาธิการทหารบก
โรงเรียนเสนาธิการทหารบก ( รร.สธ.ทบ. ) ก าเนิดเมื่อ ๓ เมษายน ๒๔๕๒ (พ.ศ.๖๔ ครบรอบ ๑๑๒ ปี) ค าสั่ง ทบ. ที่ ๓/๙๗ ลง ๓ เมษายน ๒๔๕๒
ผ ้ ู ทส ี ่ าเร ็ จการศ ึ กษาจากรร.สธ.ทบ. ถือว่าเป็น “ นักปราชญ์การทหาร ”
เข็มเสนาธิปัตย์ พระเสนาธิปัตย์หรือ ฉัตร ๗ ชั้น หมายถึง กษัตริย์ หรือแม่ทัพ พระยาช้าง ทร ี ่ องร ั บอย ่ ู ข ้ างล ่ าง หมายถึง ตัวนายทหารฝ่ ายเสนาธิการ เป็ นสัญลักษณ์ของแม่ทัพ ( ผ ้ ู บ ั งคบ ั บ ั ญชา ) กับ เสนาธิการ ( ฝ่ายเสนาธิการ ) จะต้องปฏิบัติงานร่วมกัน และ จะแยกกันมิได้
สายยงยศ ฝ่ ายเสนาธิการ - เร ิ ่ มม ีใช ้ ต ้ ั งแต ่ สม ั ย พระบาทสมเด ็ จพระจ ุ ลจอมเกล ้ าเจ ้ าอย ่ ู ห ั ว - กระทรวงกลาโหม ก าหนดให้เป็ นเครื่องหมายพิเศษ - ส าหรับนายทหารที่ปฏิบัติหน้าที่ ฝ่ ายเสนาธิการ - ไหมทองถัก ( ดิ้น ) ใช้แต่งเครื่องแบบเต็มยศ ครึ่งยศ เครื่องแบบ สโมสร ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ - ไหมสีเหลืองถัก ใช้กับเครื่องแบบปกติ ( ช ุ ดขาว ช ุ ดคอแบะ ) ประดับแถบ - ไหมเหลืองเกลี้ยง ใช้กับเครื่องแบบปกติคอพับแขนสั้น แขนยาว
เครื่องหมายเหล่าเสนาธิการ ๑. ดาวกบ ั ช ่ อช ั ยพฤกษ ์ หมายถ ึ ง ผ ้ ู บ ั งคบ ั บ ั ญชา ๒. ตราหน ้ าหมวก บรรจ ุ ในดาว ๕ แฉก หมายถึง หน่วยทหาร ๓. ดาว ๕ แฉก หมายถึง หน้าที่ร่วมของ ฝอ. ทั้ง ๕ ประการ หมายเหต ุ.... ปั จจ ุ บน ั ผบ.ทบ. ได ้ อน ุ มต ัใิ ห ้ฝสธ. ตั้งแต่ชั้นยศ พ.อ. ลงมา ติดเครื่องหมายเหล่า แทนเครื่องหมายดาว ๕ แฉก ตามค าสั่ง กพ.ทบ. ที่ ต่อ กห.๐๔๐๑/๒๙๘๔๗ ลง ๒๗ ต.ค.๔๙ ๑. หาและให้ข่าวสาร ๒. ประมาณการ ๓. ให้ข้อเสนอแนะ ๔. ท าแผน และ ค าสั่ง ๕. กา กบ ั ด ู แลทางฝ่ ายอา นวยการ
การจัดและการบังคับบัญชา
การบังคับบัญชา คือ …….. ◆ อา นาจทถ ี ่ ู กต ้ องตามกฏหมายทผ ี ่ ้ ู บ ั งคบ ั บ ัญชาได้รับ ◆ รับผิดชอบเรื่องภายในหน่วยตน ◆ ยึดถือยศ และต าแหน่งเป็ นส าคัญ ◆ รวมถง ึ ความร ั บผด ิ ชอบในเร ื ่ อง ขวญ ั ส ุ ขภาพ การฝึ ก วินัย ฯลฯ
หมายถึง….. ✓ความเก ี ่ ยวพน ัในการบง ั ค ั บบญ ั ชา ของหน ่ วยเหน ื อท ี ่ มต ี่ อหน ่ วยรองตามลา ด ั บ เช่น กองทัพบก กองทัพภาค กองพล กรม กองพัน สายการบังคับบัญชา
การจัดกองทัพบก
พรบ.แบ่งส่วนราชการและก าหนดหน้าที่ ส่วนราชการกองทัพบก พ.ศ.2552 มาตรา 4 : ให้แบ่งส่วนราชการ ทบ. ดังนี้.- 1. สลก.ทบ. 2. กพ.ทบ. 3. ขว.ทบ. 4. ยก.ทบ. 5. กบ.ทบ. 6. กร.ทบ. 7. สปช.ทบ. 8. สวพ.ทบ. 9. กง.ทบ. 10. สห.ทบ. 11. จบ. 12. สก.ทบ. 13. สบ.ทบ. 14. นรด. 15. สตน.ทบ. 16. ขส.ทบ. 17. กช. 18. สส. 19. กส.ทบ. 20. พธ.ทบ. 21. พบ. 22. ยย.ทบ. 23. สพ.ทบ. 24. วศ.ทบ. 25. ยศ.ทบ. 26. รร.จปร. 27. ศบบ.ทบ. 28. ทภ.1 29. ทภ.2 30. ทภ.3 31. ทภ.4 32. นสศ. 34. หน่วยทหารอื่น ๆ ซึ่งมีฐานะเทียบเท่ากองร้อย, กองพัน, กรม, กองพล หรือกองทัพน้อย ซึ่งขึ้นตรงต่อกองทัพบก
ส่วนบัญชาการ ส่วนสนับสนุนการรบ ส่วนส่งก าลังบ ารุง ส่วนภูมิภาค ส่วนการศึกษา ส่วนช่วยการพัฒนาประเทศ กองทัพบก ส่วนก าลังรบ
ส่วนบัญชาการ • มห ี น ้ าท ี ่ ควบคุมบังคับบัญชา วางแผน อ านวยการ ประสานงาน และก ากับการ ให้การด าเนินงานของ กองทัพบก ทั้งในยามปกติ และยามสงคราม เป็ นไปอย่างมีประสิทธิภาพและรวดเร็ว
ส่วนก าลังรบ •เป็ นองค์ประกอบหลักของ ทบ. มห ี น ้ าท ี ่ เข้า ต่อสู้กับข้าศึก เพอ ื ่ ป้ องก ั นราชอาณาจักร ภารกิจและขีดความสามารถเฉพาะของแต่ ละหน่วยก าลังรบจะปรากฏอยู่ในอัตราการ จัดของหน่วยนั้น ๆ
ส่วนสนับสนุนการรบ • มห ี น ้ าทใี ่ ห ้ การสน ั บสน ุ นแก ่ ส ่ วนกา ลง ั รบโดยตรง เพื่อเพิ่มอ านาจก าลังรบหรือกดดันข้าศึก เพื่อให้ บรรลภ ุ ารกจ ิ ของหน ่ วยรบได ้ ง ่ ายขน ึ ้
✓ กองพลทหารปื นใหญ่ (พล.ป.) ✓ กองพลทหารช่าง (พล.ช) ✓ กองพันทหารช่างที่ 51 (ช.พัน.51) ✓ กรมทหารสื่อสารที่ 1 (ส.1) ✓ กองพันบิน (พัน.บ.) ✓ (ขกท.) ✓ (พัน.ปฐบ.) ✓ (ร้อย.วศ.) ส่วนสนับสนุนการรบ
ส ่ วนส ่ งกา ลง ั บ าร ุ ง มีหน้าที่ ✓ ให ้ การสน ั บสน ุ นทางด ้ านการส ่ งกา ลง ั บ าร ุ ง ให้กับส่วนราชการต่าง ๆ ของกองทัพบก ได้แก่ การส่งก าลัง การซ ่ อมบ าร ุ ง การส่งกลับและการรักษา ผ ้ ู ป่ วยเจบ ็ การขนส่ง การบริการ และการก่อสร้าง
ส ่ วนภ ู มภ ิ าค • มีหน้าที่ปกครองพื้นที่รักษาความสงบเรียบร้อย ด ู แลระเบียบ วินัยทหารนอกกรมกอง ตลอดจนรับผิดชอบในเรื่องที่ เกี่ยวกับการระดมสรรพก าลัง การสัสดี การศาลทหาร การคดี การเรือนจ า การเกณฑ ์ พลเม ื องอด ุ หน ุ นราชการ ทหาร การอสังหาริมทรัพย์ รวมท ้ ง ั การสน ั บสน ุ นทางการ ส ่ งกา ลง ั บ าร ุ งบางประเภทให ้ กบ ั หน ่ วยทหารในพ ื น ้ ท ี ่ รับผิดชอบ
ส่วนการฝึ กศึกษาและหลักนิยม •อ านวยการและด าเนินการฝึ กและศึกษาก าลัง ของกองทัพบก เพื่อให้ก าลังพลของกองทัพบก มค ี วามร ้ ู ความสามารถเหมาะสมตามตา แหน ่ ง หน้าที่ อันจะท าให้หน่วยต่าง ๆ ของกองทัพบก มีประสิทธิภาพในการปฏิบัติภารกิจที่รับมอบ
หลักการจัดและการฝ่ ายอ านวยการ
นายทหารฝ่ ายอ านวยการทางทหาร หมายถึง กล ่ ุ มของบ ุ คคลทร ี ่ ่ วมกน ั ปฏ ิ บ ั ตง ิานอย่างเป็ น อันหนึ่งอันเดียวกัน จัดขึ้นเพื่อช่วยเหลือ ผบช.ให้ปฏิบัติตาม ภารกจ ิ ของตนให ้ บรรล ุ ผลส าเร ็ จ ซ ึ ่ งกล ่ ุ มดง ั กล ่ าวน ีไ ้ ม ่ จ ั ดอย ่ ู ในสายการบังคับบัญชา แต ่ จะถ ู กควบค ุ มและกา กบ ั ด ู แลโดย “รองผ ้ ู บ ั งคบ ั หน ่ วย” (หน่วยระดับกองพัน) หรือ “เสนาธิการ ของหน่วย” (หน่วยระดับกรม ขึ้นไป) และอย ่ ู ภายใต ้ การบ ังคับ บัญชาของ ผบ.หน่วย
หลักและการจัดฝ่ ายอ านวยการ ✓ ตาม พรบ.จัดระเบียบราชการ กห 2503 และพรฎ.แบ่งส่วนราชการ ทบ.,กห.พ.ศ.2513 ✓ ได ้ กา หนดหน ้ าท ี ่ในการวางแผนตลอดจนหน ่ วย และเจ ้ าหน ้ าท ี ่ในการวางแผนไว ้ในหน ่ วยระด ั บ กรม ฝสธ. กองทัพภาค กองพล และกรม
การบังคับบัญชา คือ อา นาจท ี ่ ถก ู ต ้ องตาม กฎหมายท ี ่ มอบให ้ ก ั บ ผบ.ชา เพอ ื ่ ...... ✓ ส ั ่ งการต ่ อผ ู ใ้ ต ้ บง ั ค ั บบญ ั ชาของตน โดยใช้ ยศ และ ตา แหน ่ งเป็ นสิ่ งกา หนด ✓ ใช ้ ทร ั พยากรท ี ่ มอ ี ย ่ ู อย ่ างมปี ระสิทธิภาพให้ปฏิบัติภารกิจ ท ี ่ได ้ ร ั บมอบจนสา เร ็ จ ✓ ร ั บผดิชอบในเร ื ่ องสุขภาพ สวัสดิการ ขวัญ วินัย การฝึ ก และประสิทธิภาพการรบของก าลังพลในหน่วย ท ั ้ งท ี ่ เป็ นหน่วยในอัตรา บรรจุมอบ และหน ่ วยท ี ่มาขึ้นสมทบ
ความสัมพันธ์ทางสายการบังคับบัญชา o หน่วยในอัตรา (Organic) o หน่วยบรรจุมอบ (Assigned) o หน่วยขึ้นสมทบ (Attached) o หน่วยขึ้นควบคุมทางยุทธการ (Operation control, OPCON)
o หน่วยในอัตรา เป็ นหน ่ วยท ี ่ได ้ ร ั บการบรรจุใน อจย.หรือ อฉก. ความสัมพันธ์ทางสายการบังคับบัญชา
อัตราการจัดและยุทโธปกรณ์ (อจย.) คือ อ ั ตราซ ึ ่ งกา หนดภารกิจตามเวลาปกติใน เวลาสงคราม รูปโครงการจัดหน่วย อัตราก าลังพล และ อัตรายุทโธปกรณ์ ซ ึ ่ งอนม ุ ต ัิสา หร ั บหน่วยทหาร แบบใดแบบหน ึ ่ งท าการจัดหน่วย
คือ อ ั ตราซ ึ ่ งกา หนดรูปโครงการจัดหน่วยอัตรา ก าลังพล และยุทโธปกรณ์บางรายการของหน่วย ทหารหน ่ วยใดหน ่ วยหน ึ ่ งเพอ ื ่ ปฏิบ ั ติภารกิจเฉพาะ อย ่ างหน ึ ่ ง ซ ึ ่ งไมม ่ อัตราการจัดและยุ ี ทโธปกรณ์ ของหน่วยใด ๆ ท ี ่ จะนา มาใช ้ได ้ เหมาะสม ได้แก่ หน ่ วยซ ึ ่ งไมส ่ ามารถจะใช ้ เป็ นหน ่ วยก าลังได้ อัตราเฉพาะกิจ (อฉก.)
ความสัมพันธ์ทางสายการบังคับบัญชา o หน่วยบรรจุมอบ เป็ นการก าหนดให้หน่วยใด หน ่ วยหน ึ ่ ง ไปอยู่ในองค์ประกอบการจัดของอีก หน ่ วยหน ึ ่ งในลักษณะถาวร โดยหน่วยบรรจุมอบ จะควบคุมและด าเนินการด้านธุรการเอง o หน่วยบรรจุมอบมีภารกิจหลักในการสนับสนุน หน่วยรับการบรรจุมอบ
ความสัมพันธ์ทางสายการบังคับบัญชา o หน่วยขึ้นสมทบ เป็ นการกา หนดให ้ หน ่ วย ๆ หน ึ ่ งไปขึ้นกับ อ ี กหน ่ วยหน ึ ่ งในล ั กษณะช ั ่ วคราว ผบ.หน ่ วยท ี ่ รับการ สมทบมีอ านาจควบคุมบังคับบัญชา และรับผิดชอบต่อ หน่วยขึ้นสมทบเช่นเดียวกับหน่วยของตน ✓ ยกเว้น เร ื ่ องอา นาจทางธร ุ การกา ล ั งพล ได้แก่ การเล ื ่ อนยศ ปลด ย้าย ส ั บเปล ี ่ ยนตา แหน่ง ยังเป็ นของ ผบ.หน ่ วยเดิมท ี ่ มาข ้ ึ นสมทบ
ความสัมพันธ์ทางสายการบังคับบัญชา ❑ หน่วยขึ้นควบคุมทางยุทธการ เป็ นการจัดหน่วย ๆ หน ึ ่ ง ให ้ไปข ้ ึ นการบง ั ค ั บบญ ั ชาก ั บอ ี กหน ่ วยหน ึ ่ งในล ักษณะเดียว กับการขึ้นสมทบ แต่ไม่รวมถึงความรับผิดชอบทางธุรการ การส่งก าลังบ ารุง การรักษาวินัย การจัดการภายใน และการฝึ ก
หน ้ าท ี ่ และความร ั บผด ิ ชอบ ของ ผบ.และ ฝอ.
ผ ้ ู บ ั งคบ ั บ ั ญชา รอง / ผช. เสนาธิการ ฝ่ ายอ านวยการประสานงาน ฝ่ ายกิจการพิเศษ นายทหารติดต่อ ฝ่ ายอ านวยการประจ าตัว
การบังคับบัญชา ❑ ผ ้ ู บ ั งคบ ั บ ั ญชา/ผ ้ ู บ ั งคบ ั หน ่ วย ❑ รองผ ้ ู บ ั งคบ ั หน ่ วย ❑ เสนาธิการ ❑ ฝ่ ายอ านวยการ
ผู้บังคับบัญชา/ผบ.หน่วย ๑.เป็ นผู้ก าหนดนโยบายในการปฏิบัติงานให้หน่วย เพอ ื ่ ปฏิบ ั ติเป็ นไปในแนวทางเด ี ยวก ั น โดยได ้ ร ั บความ ช่วยเหลือจาก รองฯ และ ฝสธ. ๒.เป็ นผู้รับผิดชอบแต่ผู้เดียวในงานท ั ้ งปวงท ี ่ หน่วยของ ตนกระท าหรือมิได้กระท า ๓.สามารถมอบอา นาจหน ้ าท ี ่ให ้ ผ ู อ ้ื ่ นได ้แต่มอบความ รับผิดชอบต่อหน่วยไม่ได้