การอ่านแผนที่ และการใช้เข็มทิศ
โดย…พันเอก นิมิตร ผ่องจิตร์ อจ.หน.สวท.รร.จปร. For….. Country Religions Monarchy การอ่านแผนที่ และการใช้เข็มทิศ
การประเมินผลการฝึกศึกษา : ท าการประเมินตั้งแต่ก่อน/ระหว่าง/หลังเสร็จสิ้นการศึกษา ดังนี้ 1. การประเมินผลก่อนรับการศึกษา ( pre – test ) 2. การประเมินผลในระหว่างเข้ารับการศึกษา แบ่งเป็น 2.1 การประเมินผลเป็นรายบุคคล ประเมินจากพฤติกรรมระหว่างเรียน ความสนใจในการเรียน การตรง ต่อเวลา การหลับ การมีวินัย การปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ที่อาจารย์ผู้สอนก าหนด การซักถามการส่งงานมอบประจ าชั่วโมง การสอบทบทวนประจ าวัน และการตอบปัญหาข้อสงสัย ทั้งก่อน ระหว่าง และหลังการเรียน 2.2 การประเมินผลเป็นส่วนรวม(กลุ่ม) ประเมินจากการน าเสนอผลงานที่ได้รับ การมีความรับผิดชอบ การให้ความร่วมมือและการมีส่วนร่วมในกิจกรรมกลุ่ม และการตอบปัญหาข้อซักถามของ นนร.ภายในกลุ่ม หรือโดยอาจารย์ ผู้สอน 3. การประเมินผลหลังการศึกษา ( post – test ) 3.1 การสอบระหว่างภาค 3.2 การสอบประจ าภาค หลักเกณฑ์การประเมินผลการศึกษา
“ ดูต ำรำ + slide ก่อนเรียน” เกณฑ์การวัดผล 320 คะแนน 1. คะแนนโดยอาจารย์รายบุคคล 90 คะแนน * แบบประเมินอาจารย์ผู้สอน = 10 คะแนน * แบบประเมินรายวิชา = 10 คะแนน * แบบประเมินอาจารย์ตามโครงการ "เปลี่ยนครูเป็นโค้ช“ = 10 คะแนน * ความสนใจในการเรียน /หลับ/ วินัย = 20 คะแนน * สรุปเนื้อหาที่เรียน (สด.1-4 ครั้งละ 10) = 40 คะแนน 2. การสอบระหว่างภาค(ฝึกภาคบ่าย) 90 คะแนน 3. การสอบประจ าภาค 140 คะแนน
2 การใช้เข็มทิศ 1 การอ่านแผนที่ จุดมุ่งหมาย https://online.anyflip.com/wtxio/nwys/mobile/index.html
หัวข้อการบรรยาย 01 ความรู้เกี่ยวกับแผนที่ 03 การหาพิกัดและทิศทาง 02 รายละเอียด ขอบระวางแผนที่ 04 การใช้เข็มทิศ
แผนที่...เปรียบเสมือน “ ตาของกองทัพ ” "แผนที่เป็นเครื่องมือรบ ชิ้นแรกของทหาร "
แผนที่ในประเทศไทยที่เก่าแก่ที่สุด คือ แผนที่ยุทธ์ศาสตร์ รัชกาลพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 ต้นสมัยกรุงศรี อยุธยาระหว่างปี พ.ศ. 1893 -1912 การท าแผนที่ประเทศไทยเริ่มเมื่อ ปลายสมัยพระบาทสมเด็จ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในปี พ.ศ. 2411 ได้มีการท าแผนที่ ด้านทิศตะวันตก ไทยก าหนดพรมแดนไทยกับพม่า ประวัติแผนที่ ที่มำ: http://gotoknow.org/blog/mapdepot/139488
แผนที่..... คืออะไร
แผนท ี ่ คือ อะไร แผนท ี ่ คอ ื รป ู ลำยเสน ้ ท ี ่ เขย ี นหรือก ำหนดขึ้น เพอ ื ่ แสดงลกษณะของพื้นพิภพ ั ทั้งหมด หรือเพียงบำงส่วนลงบนพื้นรำบตำมมำตรำส่วน โดยใช้เส้น สี และ สัญลักษณ์แทนรำยละเอียดต่ำง ๆ ของลักษณะภูมิประเทศท ี ่ เกดิข ้ นเอง ึ ตำมธรรมชำติและสิ่ งท ี ่ มน ุ ษยส ์ รำ ้ งข ้ น ึ โดย “กรมแผนท ี ่ ทหำร”
ความส าคัญของแผนที่ แผนที่จะให้ข่าวสาร ข้อมูลเกี่ยวกับสิ่งต่าง ๆ ดังนี้.- ต าบลที่ตั้ง ระยะทาง ความสูง เส้นทางที่ดีที่สุด ลักษณะภูมิประเทศที่ส าคัญ การปกปิด การซ่อนพราง และการก าบัง
ข้อควรรู้ในการใช้แผนที่ ✓ รู้ทิศ ✓ รู้วิธีอ่านมาตราส่วน ✓ รู้วิธีอ่านพิกัดแผนที่ ✓ รู้วิธีการวัดระยะทางในแผนที่
๑. รู้ทิศ เมื่อเราหันหน้าไปทางด้านทิศตะวันออก แล้วกางแขนทั้งสองข้างด้านหลังจะเป็น ทิศตะวันตก ด้านซ้ายมือเป็นทิศเหนือ ด้านขวามือเป็นทิศใต้ ๒. รู้วิธีอ่านมาตราส่วน ว่าย่อจากของจริงเท่าไร ท าให้สามารถค านวณหาระยะทางจริงได้ ๓. รู้วิธีอ่านพิกัดแผนที่ เช่น ที่ตั้งของประเทศไทยอยู่ที่ไหน อาณาเขตเป็นอย่างไร มีแม่น้ าสายส าคัญอะไรบ้าง มีภูเขาอะไรบ้าง เป็นต้น ๔. รู้วิธีการวัดระยะทางในแผนที่ ** ถ้าระยะทางในแผนที่เป็นเส้นตรง สามารถวัดได้โดยใช้ไม้บรรทัด ไม้โปรแทรกเตอร์ แล้วน าไปค านวณระยะทางในพื้นที่จริง ** ถ้าระยะทางในแผนที่เป็นเส้นคดโค้ง ต้องใช้เส้นด้ายมาวางทาบตามเส้นระยะทาง ที่ต้องการวัดในแผนที่ หลังจากนั้นดึงเส้นด้ายให้ตึง แล้วน าไปทาบบนไม้บรรทัด เพื่อค านวณ ระยะทางในพื้น ข้อควรรู้ในการใช้แผนที่
✓การเก็บแผนที่ควรเก็บให้เป็นระเบียบ มีระบบ โดยการเรียงตาม หมายเลขระวาง เพื่อสามารถค้นหาได้รวดเร็ว และเก็บในสถานที่เหมาะสม มีอากาศถ่ายเท ✓การใช้แผนที่ผู้ใช้แผนที่ ต้องจับถือด้วยความระมัดระวัง อย่าให้ฉีกขาด หากไม่จ าเป็นอย่าขีดเขียนเครื่องหมายใด ๆ ลงบนแผนที่ หากมีความจ าเป็น ให้เขียนด้วยดินสอสีด าอ่อน เมื่อหมดความจ าเป็นให้ลบทิ้ง การดูแลรักษาแผนที่
✓แผนที่ทุกฉบับควรได้รับการปฏิบัติเช่นเดียวกับเอกสาร ซึ่งจะต้องให้ ความส าคัญในการเก็บรักษาเป็นพิเศษ ✓การรักษาความปลอดภัย อย่าให้แผนที่ตกอยู่ในมือของผู้ที่ไม่มีหน้าที่ เกี่ยวข้อง เมื่อเลิกใช้งานต้องส่งคืนเจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบ ต้องท าลายทิ้ง เมื่อเห็นว่าแผนที่อาจตกอยู่ในอันตรายจากฝ่ายตรงข้าม การดูแลรักษาแผนที่
การดูแลรักษาแผนที่ ✓แผนที่เป็นเอกสารที่พิมพ์บนกระดาษ ต้องระวังอย่าให้ถูกน้ า โคลน หรือ ฉีกขาดได้แผนที่ควรจะอยู่ในถุงพลาสติกที่กันน้ าได้ ในกระเป๋า หรือในที่ที่ สามารถหยิบถือได้ง่ายแต่สามารถป้องกันการช ารุดเสียหายให้แก่แผนที่ได้ ✓ถ้ามีความจ าเป็นต้องท าเครื่องหมายบนแผนที่ ควรใช้ดินสอด าและขีด เส้นเบาๆ เพื่อให้ง่ายต่อการลบ โดยปราศจากการทิ้งเครื่องหมายใดๆ ไว้ ซึ่งอาจท าให้เกิดความสับสนขึ้นภายหลัง
การดูแลรักษาแผนที่ ✓ถ้าจ าเป็นต้องตัดขอบระวางทิ้งด้วยเหตุผลใดก็ตาม ควรจะบันทึกรายละเอียด ของขอบระวางไว้ ซึ่งอาจต้องใช้ภายหลังโดยเฉพาะข้อมูลที่เกี่ยวกับเส้นตาราง และค่ามุมเยื้องแม่เหล็ก ✓แผนที่ที่ใช้ในภารกิจทางยุทธวิธี โดยเฉพาะในหน่วยทหารขนาดเล็ก ควรจะมี การใช้อย่างทะนุถนอมเป็นพิเศษ เพราะภารกิจอาจจะขึ้นอยู่กับแผนที่นั้น ก าลังพลทุกนายในหน่วยจะต้องท าความคุ้นเคยกับต าบลที่ตั้งบนแผนที่อยู่ ตลอดเวลา ✓การพับแผนที่เพื่อให้มีขนาดเล็กพอเหมาะและง่ายต่อการน าพา และพร้อมที่จะใช้ งานโดยไม่จ าเป็นต้องคลี่ออกมาทั้งแผ่น
✓ ถ้าแผนที่มีความล่อแหลมต่อการถูกยึดจากข้าศึกให้รีบ ท าลายแผนที่นั้น วิธีที่ดีที่สุดในการท าลาย คือ เผาไฟ และขยี้เถ้าเสีย ✓ ถ้าไม่สามารถเผาไฟได้ ให้ฉีกออกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย แล้วโปรยให้กระจายทั่วบริเวณกว้างๆ การดูแลรักษาแผนที่
✓ถ้าแผนที่ตกไปอยู่ในความครอบครองของข้าศึก จะเป็นอันตรายต่อ การปฏิบัติการทางทหาร ต้องระมัดระวังมิให้ตกไปอยู่ในมือของผู้ที่ไม่ได้ รับอนุญาต ✓แผนที่ฉบับใดที่ไม่มีความจ าเป็นต้องใช้อีกต่อไป ต้องส่งคืนให้กับหน่วย หรือผู้ได้รับมอบหมายให้เก็บรักษาแผนที่ ✓แผนที่ จัดเป็นประเภทชั้นเอกสารลับ จะต้องปฏิบัติตามระเบียบ การรักษาความลับของทางราชการ พ.ศ.2544 การดูแลรักษาแผนที่
1. หีบเพลง การพับแผนที่
2. เพื่อน าไปเก็บ การพับแผนที่
3. เพื่อใช้งานพิเศษ การพับแผนที่
1.มาตราส่วน 2.ชนิด การแบ่งประเภท แผนที่ 1.เล็ก 1:600,000 และเล็กกว่า / 1:1,000,000 2.กลาง 1:(600,000-75,000) / 1:250,000 6.ภาพถ่ายสี 7.ภาพถ่ายทรวดทรง 8.ภาพถ่ายต่อเนื่อง 9.ผังเมืองทางทหาร 3.ใหญ่ 1:75,000 / 1:50,000 10.พิเศษ 11.จ าลองภูมิประเทศ 1.แบน 2.ภูมิประเทศ 3.ทรวดทรง 5.ยุทธการร่วม 4.ภาพถ่าย
1. เล็ก 1:600,000 และเล็กกว่า 3.ใหญ่ 1:75,000 และใหญ่กว่า 2.กลาง 1:(600,000-75,000) มาตราส่วนแผนที่ ✓ วางแผนทั่วไป ✓ วางแผนยุทธศาสตร์ ✓ ส าหรับหน่วยทหารขนาดใหญ่ **ขนาดมาตรฐาน 1 : 1,000,000** ✓ วางแผนปฏิบัติการ ✓ การเคลื่อนย้ายหน่วยทหาร ✓ การส่งก าลังบ ารุง **ขนาดมาตรฐาน 1 : 250,000** ✓ ปฏิบัติการทางยุทธวิธี ✓ วางแผนทางเทคนิค ✓ การบังคับบัญชาหน่วยในสนาม **ขนาดมาตรฐาน 1 : 50,000**
แผนที่ 1: 50,000
แผนที่ทางทหาร แผนที่ ทางทหาร 1:250,000 / การยุทธการร่วม / 54 ระวาง (เช่น 1501) 1:50,000 / ภูมิประเทศ/ทางยุทธวิธี / 830 ระวาง / 1 ระวาง=750 ตร.กม. (เช่น L7018) 1:25,000 / ยิง ป. และ ค. / ทางยุทธวิธี (เช่น L8019) 1:12,500 / ผังเมือง / รบในเมือง (เช่น L9013) หมายถึง แผนที่ต่างๆ ทั้งปวงที่ก าหนดให้ใช้ใน กห. ยกเว้น แผนที่เดินอากาศ และแผนที่อุทกศาสตร์
ชุด 1501 มาตราส่วน 1: 250,000 ( Joint Operation Graphic ) ใช้ในงานยุทธการร่วมอากาศ - พื้นดิน และใช้ในการวางแผนการรบทางพื้นดิน 54 ระวาง 1. แผนที่ยุทธการร่วม (JOG –A และ JOG –G) 1° X 1°30′
2. ช ุ ด L 7017 หรือ L 7018 มาตราส่วน 1:50,000( ภ ู มปิ ระเทศ ) ใช ้ในการปฏ ิ บ ั ตก ิ ารทางย ุ ทธวธีิ 830 ระวาง แผนที่แต่ละระวางครอบคล ุ มพ ื น ้ ทใี ่ นภ ู ม ิประเทศ ประมาณ 750 ตร.กม. 15′ X 15′
3. ชุด L 8019 มาตราส่วน 1 : 25,000 ( แผนที่ภูมิประเทศ ) มีครอบคลุมพื้นที่บางบริเวณของจังหวัดเท่านั้น - ใช้ในการปฏิบัติการทางยุทธวิธี - เหมาะส าหรับอาวุธยิง ป. , ค 7′30′′ X 7′30′′
4. ชุด L 9013 มาตราส่วน 1 : 12,500 ( แผนที่ผังเมือง ) ใช้รบในเมือง ครอบคลุมทุกตัวเมืองจังหวัด และตัวเมืองอ าเภอ ส าคัญของทุกจังหวัดในประเทศไทย
นอกจากแผนที่ที่ใช้ในทางทหารแล้ว ยังมีแผนที่ที่ใช้ในกิจการด้านอื่นๆ อีกเช่น .- 1 : 12,500 เป็นแผนที่ผังเมือง หรือตัวเมืองต่างๆ ระดับอ าเภอ / จังหวัด ( ใช้เป็นแผนที่การรบในเมือง ) 1 : 500,000 และ 1 : 1,000,000 ใช้ในกิจการการบิน
1 : 1,000,000 = 4° X 6° (LAT.- LONG.) 1 : 250,000 = 1° X 1°30′ ” 1 : 100,000 = 30′ X 30′ ” 1 : 50,000 = 15′ X 15′ ” 1 : 25,000 = 7′30′′ X 7′30′′ ” ขนาดระวางมาตราฐานของแผนที่ LAT. LAT. LONG. LONG.
หัวข้อการบรรยาย 01 ความรู้เกี่ยวกับแผนที่ 03 การหาพิกัดและทิศทาง 02 รายละเอียด ขอบระวางแผนที่ 04 การใช้เข็มทิศ
รายละเอียดขอบระวางของแผนที่
รายละเอียดขอบระวางของแผนที่
รายละเอียดขอบระวาง รายละเอียดที่ปรากฏอยู่ที่ขอบระวางของ แผนที่แต่ละระวาง จะมีข้อแนะน าให้ผู้ใช้ แผนที่รู้ เกี่ยวกับเรื่อง...*** - วิธีการใช้ เช่น การอ่านพิกัด - ความหมายของรูปลักษณะ เช่น เส้นชั้นความสูง และ ทรวดทรง - สัญลักษณ์ต่าง ๆ ที่แสดงไว้บนแผนที่
รายละเอียดขอบระวาง เฉพาะที่ส าคัญและผู้ใช้แผนที่ควรทราบ
ชื่อชุด และมาตราส่วน (Series Name and Map Scale) ชื่อชุด และมาตราส่วน จะปรากฏที่ขอบระวางด้านซ้ายตอนบน ตามปกติแล้ว จะรวมพวกของแผ่นที่ที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน มีมาตราส่วนเดียวกัน ที่ครอบคลุมพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่งโดยเฉพาะ เช่น THAILAND ประเทศไทย 1 : 50,000
มาตราส่วนแผนที่ (Map Scale) มาตราส่วน : หมายถึง อัตราส่วนเปรียบเทียบระหว่างระยะทางในแผนที่กับ ระยะทางในภูมิประเทศจริง โดยก าหนดให้ระยะทางในแผนที่เป็น 1 หน่วย เมื่อ มาตราส่วน 1 : 50,000 หมายความว่า ถ้าวัดระยะในแผนที่ได้ 1 หน่วย ระยะในภูมิประเทศจะเท่ากับ 50,000 หน่วย เช่น ถ้าในแผนที่เท่ากับ 1 ซม. ในภูมิประเทศจะเท่ากับ 50,000 ซม. ถ้าในแผนที่เท่ากับ 2 ซม. ในภูมิประเทศจะเท่ากับ 2 X 50,000 ซม. หรือ 100,000 ซม. หรือเท่ากับ 1 กิโลเมตร
มำตรำส่วน ระยะบนแผนท ี่ระยะจริง 1:250,000 1 ซ.ม. 1 ซ.ม.250,000/100 ซ.ม./ม. = 2,500 ม. = 2.5 ก.ม. 1:50,000 1 ซ.ม. 1 ซ.ม.50,000/100 ซ.ม./ม. = 500 ม. = 0.5 ก.ม. 1:4,000 1 ซ.ม. 1 ซ.ม.4,000/100 ซ.ม./ม. = 40 ม. = 0.04 ก.ม. มาตราส่วนแผนที่ (Map Scale)
มาตราส่วนแผนที่ = ระยะบนแผนที่ Map Distance ( MD ) ระยะในภูมิประเทศ 4 ซม. 1 กม. = 25,000 = 1 : 25,000 (Map Scale) การค านวณมาตราส่วนแผนที่ (Map Scale) Ground Distance ( GD ) 1 = 4 ซม. 1 X 1,000 ม. X 100 ซม. =
ตัวอย่าง ระยะทางในแผนที่วัดได้ 10 ซม. และวัดระยะระหว่าง 2 จุดนั้น ในภูมิประเทศได้เท่ากับ 1,000 ม. ค านวณค่ามาตราส่วนแผนที่ (ชนิดมาตราส่วนแบบเศษส่วน) มาตราส่วนแผนที่ เท่ากับ 10 ซม./1000 ม. เท่ากับ 10 ซม./1000 X 100 ซม. เท่ากับ 1/10,000 หรือ 1:10,000 ซม. มาตราส่วนแผนที่ (Map Scale)
ตัวอย่าง ถ้าระยะทางจริงในภูมิประเทศได้เท่ากับ 750 ม. อยากทราบว่าระยะทางในแผนที่มาตราส่วน 1:50,000 เท่ากับ ...... มาตราส่วนแผนที่ (Map Scale) ระยะในภูมิประเทศ 750 X 100 50000 (Map Scale) มาตราส่วนแผนที่ = ระยะบนแผนที่ 750 AB 1/50000 = = AB ระยะทางในแผนที่ เท่ากับ 1.5 เซนติเมตร
มาตราส่วนเส้นบรรทัด (Bar Scale) มาตราส่วนเส้นบรรทัดจะพิมพ์ไว้ที่กึ่งกลางของขอบระวางตอนล่าง ลักษณะดังไม้บรรทัดใช้วัดระยะ หรือเปรียบเทียบระยะ โดยเปลี่ยน ระยะบนแผนที่เป็นระยะในภูมิประเทศ จัดสร้างขึ้นให้สัมพันธ์กับ มาตราส่วน แสดงหน่วยวัดระยะ 3 แบบ หรือมากกว่า
ชื่อแผ่นระวางจะปรากฏสองแห่ง คือ... - ที่กึ่งกลางของขอบระวางตอนบน - ที่ด้านซ้ายของขอบระวางตอนล่าง โดยทั่วไปแล้ว มักก าหนดจากลักษณะของภูมิประเทศที่เด่นทางภูมิศาสตร์ ที่แผนที่แผ่นนั้นครอบคลุมอยู่ ถ้าเป็นไปได้มักใช้ชื่อเมืองใหญ่ ๆ เช่น ชื่อของจังหวัด อ าเภอ หมู่บ้าน ชื่อแผ่นระวาง ( SHEET NAME )