วิชาแผนที่

เลขหมายแผ่นระวางจะปรากฏสองแห่ง คือ... - ที่มุมขวาตอนบน - ที่มุมซ้าย ตอนล่าง ใช้เพื่ออ้างอิงจ านวนเลขหมายแผ่นระวาง ส าหรับแผนที่ มาตราส่วน 1: 100,000 และใหญ่กว่า เช่น 4936 I หมายเลขประจ าแผ่นระวาง (SHEET NUMBER )

มีหมายเลขประจ าชุดต่างกัน เช่น L708 L7017 และ L7018 เลขหมายประจ าชุด จะปรากฏสองแห่ง คือ - ที่ขอบระวางด้านขวาตอนบน - ที่ขอบระวางด้านซ้ายตอนล่าง ตามปกติจะมี 4 พยางค์ พยางค์แรก เป็นตัวเลขหรือตัวอักษร พยางค์ที่สอง เป็นตัวเลขแสดงหมู่มาตราส่วน พยางค์ที่สาม เป็นตัวเลข แสดงพื้นภูมิภาพย่อย พยางค์ที่สี่ เป็นตัวเลขแสดงชุดของแผนที่ที่มีมาตราส่วนเหมือนกันและ ครอบคลุมพื้นที่บริเวณเดียวกันแต่ต่างชุดกัน เช่น L 7017 , L 7018 เลขหมายประจ าชุด/ล าดับชุด ( SERIES NUMBER )

มีหมายเลขประจ าชุดต่างกัน เช่น L708 L7017 และ L7018 เลขหมายประจ าชุด จะปรากฏสองแห่ง คือ - ที่ขอบระวางด้านขวาตอนบน - ที่ขอบระวางด้านซ้ายตอนล่าง ตามปกติจะมี 4 พยางค์ พยางค์แรก เป็นตัวเลขหรือตัวอักษร พยางค์ที่สอง เป็นตัวเลขแสดงหมู่มาตราส่วน พยางค์ที่สาม เป็นตัวเลข แสดงพื้นภูมิภาพย่อย พยางค์ที่สี่ เป็นตัวเลขแสดงชุดของแผนที่ที่มีมาตราส่วนเหมือนกันและ ครอบคลุมพื้นที่บริเวณเดียวกันแต่ต่างชุดกัน เช่น L 7017 , L 7018 เลขหมายประจ าชุด/ล าดับชุด ( SERIES NUMBER )

Indian 1975 Thailand หมายเลขประจ าชุด WGS-84 (World Geodetic System 1984)

ความแตกต่างของแผนที่ชุด L7017 กับ L7018 1. ชื่อระวางแผนที่ต่างกัน 2. ชุด L7018 มีข้อมูลที่ทันสมัยกว่า 3. การใช้สัญลักษณ์มีมากขึ้น 4. รายละเอียดท้ายระวางมีมากขึ้น 5. ขอบระวางไม่ตรงกัน 6. พื้นหลักฐานทางราบ L7018 ใช้ WGS84 โดยใช้ GPS ในการรังวัด L7017 ใช้ Indian 1975 Thailand โดยใช้หมุดหลักฐาน สามเหลี่ยม เขาสะแกกรัง จ.ประจวบฯ

บนแผนที่มาตราส่วนใหญ่จะเป็นตัวอักษร บนแผนที่มาตราส่วนกลางจะเป็นตัวเลข หมายถึง ภูมิภาคส่วนใหญ่ หมายถึง กลุ่มมาตราส่วน ซึ่งก าหนดไว้แต่ละพวก เช่น 8 = 1 : 25,000 7 = 1 : 50,000 5 = 1 : 250,000 หมายถึง กลุ่มภูมิภาคส่วนย่อย ของภูมิภาคใหญ่ L 7 0 17 หรือ 18 1 2 3 หมายถึง เลขชุดของแผนที่ ระวางนั้น ๆ 4 องค ์ประกอบของเลขหมายช ุ ดมี 4 องค์ประกอบ ( ตามข้อตกลงของ NATO )

ข้อความเกี่ยวกับความเชื่อถือ ข้อความเกี่ยวกับความเชื่อถือจะปรากฏที่ขอบระวางด้านซ้ายตอนล่าง แสดงข้อมูลของผู้ท าแผนที่ วัน เดือน ปี และวิธีเตรียมการโดยทั่วไป

สารบัญแสดงแนวแบ่งเขต (Index To Boundary) ปรากฏภายในกรอบแผนที่ขนาดย่อด้านล่างขวาขอบระวาง แสดงลักษณะเส้น ของการปกครองท้องที่ เขตอ าเภอ เขตจังหวัด และ/หรือเขตประเทศ เป็นเขต ความรับผิดชอบ ในการปกครองพื้นที่โดยสังเขปตรงกับบนแผนที่

สารบาญระวางติดต่อ ( Adjoining Sheets Diagram ) แผนที่ที่มีมาตราส่วนมาตรฐานทุก ๆ ระวางจะพิมพ์สารบาญระวาง ติดต่อไว้ที่ขอบระวางด้านขวาตอนล่าง ใช้ส าหรับน าแผนที่ระวาง ข้างเคียงมาต่อกัน

ADJOINING SHEETS สารบาญระวางต ิ ดต ่ อ 5039 II 5039 III 5139 II 5038 I 5138 IV 5138 I 5038 II 5138 III 5138 II

ค าแนะน าเกี่ยวกับระดับความสูง (Elevation Guide) บอกให้ทราบว่าแผนที่ระวางนั้น มีลักษณะความสูงหรือต่ าอย่างไร และแสดงไว้ในรูปสี่เหลี่ยมทางมุม ขวาล่างของแผนที่ ซึ่งมีชั้นแรเงา ให้เห็นความแตกต่างเกี่ยวกับ ระดับสูงอย่างง่ายๆ

ช่วงต่างเส้นชั้นความสูง ( Contour Interval ) เป็นข้อความปรากฏกึ่งกลางด้านล่างขอบระวางใต้มาตราส่วนเส้นบรรทัด เป็นระยะตามแนวเส้นดิ่งระหว่างเส้นชั้นความสูงรองสองเส้นหน่วยเป็นเมตร หากปรากฎมีเส้นชั้นความสูงแทรกจะแสดงตัวเลขประกอบไว้ด้วย

เครื่องหมายหน่วย (หมายเหตุความน่าเชื่อถือ) ( Unit Imprint and Symbol )

ประกอบด้วย หมายเลขล าดับชุด หมายเลขระวาง และครั้งที่พิมพ์ หมายเลขสิ่งอุปกรณ์

หลักฐานการท าแผนที่

หมายเลขการจัดพิมพ์หรือพิมพ์ครั้งที่ หมายเลขการจัดพิมพ์จะปรากฏสองแห่ง คือ - ที่ขอบระวางตอนบน - ที่ขอบระวางด้านซ้ายตอนล่าง เป็นการแสดงอายุของแผนที่ที่สัมพันธ์กับการพิมพ์ครั้งอื่น ๆ การพิมพ์ครั้งล่าสุดตัวเลขจะมากที่สุด เช่น 1 - RTSD

เครื่องหมายแผนที่ จะพิมพ์ไว้ที่ขอบระวางด้านซ้ายตอนล่าง เป็นข้อความอธิบายการใช้ลักษณะเครื่องหมาย และสี แทนรายละเอียด ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ และที่มนุษย์สร้างขึ้น น าไปใช้แสดงบนแผนที่ เพื่อให้ผู้ใช้แผนที่ทราบว่า เครื่องหมายที่ปรากฏบนแผนที่นั้นใช้รูปแทน รายละเอียดด้วยรูปอะไร มีความหมายอย่างไร ซึ่งสัญลักษณ์เหล่านี้เป็น สากล โดยแผนที่แต่ละแบบจะใช้สัญลักษณ์แตกต่างกัน สัญลักษณ์ ( Legend)

ค าอธิบายสัญลักษณ์

1.สีด ำ ใช้แสดงสิ่งที่มนุษย์สร้ำงขึ้น รวมทั้งรำยละเอียดที่มีควำมส ำคัญทำงวัฒนธรรม เช่น หมู่บ้ำน ทำงรถไฟ 2. สีน ้ำเงิน ใช้แสดงลักษณะภูมิประเทศที่เป็นน ้ำ เช่น ทะเลสำบ แม่น ้ำ ล ำคลอง หนองบึง และ มหำสมุทร 3. สีเขียว ใช้แสดงบริเวณพื้นที่ป่ำไม้ และพื้นที่รำบ เช่น ป่ำ สวน ไร่ เป็นต้น 4. สีน ้ำตำลแดง ใช้แสดงลักษณะภูมิประเทศที่มีควำมสูง และลักษณะของภูมิประเทศที่เป็นทรวดทรงทั้งหมด เช่น เส้นชั้นควำมสูง 5. สีแดง ( RED ) ใช้กับถนนสำยหลัก พื้นที่ย่ำนชุมชนหนำแน่น และเส้นทำงคมนำคม 6. สีอื่น ๆ ใช้แสดงรำยละเอียดพิเศษ โดยก ำหนดไว้ในขอบระวำงแผนที่ เช่น สีม่วง บนแผนผังกำร ปฏิบัติกำรรบร่วม เป็นต้น ****** แผนที่ชุด L 7018 จะไม่มีสีแดง แต่จะใช้สีน ้ำตำลแดงแทน เพื่อให้สำมำรถอ่ำนแผนที่ได้ภำยใต้แสงสีแดง แผนที่ชุด L 7018 จะมี 5 สี คือ สีท ี ่ใช ้ ภายในพ ้ น ื ท ี ่ ขอบระวางท ี ่ เป็ นแผนท ี ่

สีที่ใช้ส าหรับสัญลักษณ์ทางทหาร ๑. สีน ้าเงิน หมายถึง ที่ตั้งหน่วยทหารฝ่ ายเดียวกัน ๔. สีเหลือง หมายถึง พื้นที่ เคมี ชีวะ รังสี อาบยาพิษ ( ทั้งฝ่ายเรา, ฝ่ ายข้าศึก ) ๓. สีเขียว หมายถึง เครื่องกีดขวางของทหารช่าง ( ทั้งฝ่ ายเรา, ฝ่ายข้าศึก ) ๒. สีแดง หมายถึง ที่ตั้งหน่วยทหารฝ่ ายข้าศึก

หัวข้อการบรรยาย 01 ความรู้เกี่ยวกับแผนที่ 03 การหาพิกัดและทิศทาง 02 รายละเอียด ขอบระวางแผนที่ 04 การใช้เข็มทิศ

การหาพิกัดและทิศทาง

❑ การบอกที่อยู่หรือที่นัดหมายใช้สื่อซึ่งกันและกันอย่างถูกต้องนั้น ระหว่าง ผู้สื่อต้องมีความรู้เกี่ยวกับต าแหน่งนัดพบ ความจ าเป็นจึงต้องมีวิธีการก าหนด สถานที่ให้ชัดเจน ❑ ปกตินิยมใช้ชื่อเฉพาะของบริเวณที่รู้จักกันดีเป็นจุดอ้างอิงเป็นเครื่องน าทาง การที่จะใช้ได้เป็นผลดีจะเกิดขึ้น เฉพาะตัวเมืองที่มีเส้นทางขนาดใหญ่ ❑ ส าหรับกิจการทหารต้องการทราบต าแหน่ง เพื่อปฏิบัติภารกิจต่างๆ ทั้งยามปกติ และยามสงคราม องค์ประกอบของการบอกต าแหน่งที่ครบถ้วนสมบูรณ์ มีลักษณะดังนี้ การก าหนดต าแหน่ง

องค์ประกอบของการบอกต าแหน่ง ➢ ผู้ใช้ไม่จ าเป็นต้องเป็นผู้รู้รายละเอียดเกี่ยวกับพื้นที่และที่ตั้งมาก่อน ➢ สามารถใช้ได้กับพื้นที่ขนาดใหญ่หรือกว้างขวางมาก ๆ ➢ ไม่ต้องอาศัยเครื่องหมาย หรือหลักฐานอื่นในภูมิประเทศ ➢ ใช้ได้กับแผนที่ทุกมาตราส่วน ➢ เป็นระบบที่ทหารทุกคนสามารถเข้าใจได้ง่ายและใช้ตรงกันได้

ระบบพิกัด (Coordinate system)

ระบบพิกัดภูมิศาสตร์ (Geographic Coordinate System) เป็นการบอกค่าพิกัดทางราบที่อาศัยค่าละติจูดและลองจิจูด ระบบนี้เป็นระบบที่คิดขึ้นใช้ ตั้งแต่สมัยโบราณ ซึ่งนับว่าเป็นระบบที่เก่าแก่ที่สุด และใช้เหมือนกันทุกประเทศ ทั้งในอดีตและปัจจุบัน ระบบพิกัดกริด UTM (Universal Transvers Mercator Grid Coordinate System) หรือ ระบบอ้างอิงกริดทางทหาร (Military Grid Reference System : MGRS) เป็นระบบหลักที่ใช้ในการก าหนดต าแหน่งทางทหาร ระบบอ้างอิงทางภูมิศาสตร์ของโลก (GEOREF : The World Geographic Reference System) เป็นระบบที่ก าหนดขึ้นใช้ เพื่อความมุ่งหมายในการปฏิบัติการร่วมอากาศ-พื้นดิน ระบบกริด UPS (Universal Polar Stereographic Grid) เป็นระบบการอ้างอิงกริดทางทหารที่ครอบคลุมพื้นที่บริเวณขั้วโลกเหนือและขั้วโลกใต้ (บริเวณที่ไม่ ครอบคลุมด้วยระบบพิกัดกริด UTM) โดยการก าหนดตารางสี่เหลี่ยมมุมฉากแสดงภูมิภาคขั้วโลก ซึ่งเกิด จากการฉายแบบ Polar Stereographic ระบบพิกัด (Coordinate System) ๔ แบบ

❑ ระบบพิกัดภูมิศำสตร์ (Geographic Coordinate Systems) ❑ ระบบพิกัดกริด (Grid Coordinates) หรือ ระบบพิกัดยูทีเอ็ม-กริด (Universal Transverse Mercator GRID) และ ระบบกริดทำงทหำร (Military Grid ) หรือMilitary Grid Reference System : MGRS ในปั จจุบันระบบพิกัดท ี ่ นิยมใช ้ อ ้ างอิงตา แหน ่ งบนแผนท ี ่ มอ ี ย ่ ู 2 ระบบ ( Position Reference System )

กำรอ่ำนพิกัดบนแผนที่

การก าหนดต าแหน่งทางทหาร การก าหนดต าแหน่งทางทหาร มักใช้การก าหนดต าแหน่งด้วยระบบพิกัด เนื่องจากก าหนดได้แม่นย าและเป็นหลักสากล สามารถสื่อสารได้เข้าใจถูกต้อง ตรงกัน ส าหรับการก าหนดต าแหน่งด้วยระบบพิกัด ในแผนที่มาตราส่วน 1:50,000 สามารถก าหนดต าแหน่งพิกัดได้ 2 ระบบ คือ 1.ระบบพิกัดภูมิศาสตร์ (Geographic Coordinate System) 2.ระบบพิกัดกริด UTM (UTM Grid Coordinate System)

๑. ระบบพิกัดภูมิศาสตร์(Geographic Coordinate System) อ่านค่าของละติจูด และลองติจูดตัดกัน มีหน่วยที่วัดเป็น องศา ลิปดา ฟิลิปดา แผนที่ที่ใช้เป็นมาตรฐานในกองทัพบก คือ แผนที่ล าดับชุด 1501 มาตราส่วน 1:250000 เป็นแผนที่ยุทธการร่วม ๒. ระบบพิกัดกริด UTM (Universal Transverse Mercator Grid Coordinate System) ใช้บอกค่าเป็นตัวเลข โดยอ่านค่าของเส้นกริดตั้ง (แกน X ทางตะวันออก) และ เส้นกริดนอน(แกน Y ทางเหนือ) ตัดกันทั้ง 2 แกน มีหน่วยที่วัดเป็น เมตร การก าหนดต าแหน่งทางทหาร

การอ่านพิกัด ระบบอ้างกริดทางทหาร MGRS/UTM

พิกัดกริด UTM ใช้บอกค่าเป็นตัวเลข โดยที่เราต้อง อ่านค่าของเส้นกริดตั้ง (แกน X ทางตะวันออก) และ เส้นกริดราบ (แกน Y ทางเหนือ) ตัดกันทั้ง 2 แกนที่ เส้นกริดตั้งและเส้นกริดราบ มีตัวเลขตัวโต 2 ตัวก ากับไว้ ทุกเส้น มีหน่วยที่วัดเป็นเมตร หลักการและวิธีการอ่านพิกัด MGRS/UTM

1. อ่าน “ซ้าย” ไป “ขวา” และอ่าน “ล่าง” ขึ้น “บน” (Read Right Up) 2. อ่านเลขหลักของเส้นกริดแนวตั้งทางซ้ายของจุด 3. อ่านเลขพิกัดส่วนย่อยของเส้นกริดแนวตั้งไปทางขวา 4. อ่านเลขหลักของเส้นกริดแนวนอนข้างล่างของจุด 5. อ่านเลขพิกัดส่วนย่อยของเส้นกริดแนวนอนขึ้นข้างบน หลักการและวิธีการอ่านพิกัด MGRS/UTM

42 43 51 52 43 42 การอ่านระบบอ้างกริดทางทหารบนแผนท ี ่มาตราส่วนใหญ่ 51 52 X ตัวอย่าง การอ่านค่าบนแผนที่ 1:50,000 ๑. อ่านเลขหลักของเส้นกริดแนวตั้งทางซ้ายของจุด (51) ๒. อ่านเลขพิกัดส่วนย่อยของเส้นกริดแนวตั้งไปทางขวา ของจุด x(8) ๓. อ่านเลขหลักของเส้นกริดแนวนอนข้างล่างของจุด (42) ๔. อ่านเลขพิกัดส่วนย่อยของเส้นกริดแนวนอนขึ้นข้างบน ของจุด x(7) พิกัดที่อ่านได้ คือ 518427 ระยะห่ำงเส้นกริด 1,000 เมตร แผนที่ล ำดับชุด L7018

165 16 6 X 1 8 1 9 ระยะห่ำงเส้นกริด 10,000 เมตร ตัวอย่าง การอ่านค่าบนแผนที่ 1:250,000 1. อ่านเลขหลักของเส้นกริดแนวตั้งทางซ้ายของจุด (8) 2. อ่านเลขพิกัดส่วนย่อยของเส้นกริดแนวตั้งไปทางขวา ของจุด x (8) 3. อ่านเลขหลักของเส้นกริดแนวนอนข้างล่างของจุด x (5) 4. อ่านเลขพิกัดส่วนย่อยของเส้นกริดแนวนอนขึ้นข้างบน ของจุด x (7) พิกัดที่อ่านได้ คือ 8857 การอ่านระบบอ้างกริดทางทหารบนแผนท ี ่มาตราส่วนใหญ่

ระบบการอ้างค่าพิกัดทางทหารทส ี ่ มบ ู รณ ์ ๑. เลขอักษรประจ ากริดโซน ๒. อักษรประจ าจัตุรัส 100,000 เมตร ๓. เลขพิกัดของจุดที่ต้องการ ตัวอย่าง 48 P ก าหนดกริดโซนภายในพื้นที่ 6˚ x 8˚ 48 P SB ก าหนดพื้นที่ภายในจัตุรัส 100,000 เมตร 48 P SB 85 ก าหนดพื้นที่ภายในจัตุรัส 10,000 เมตร 48 P SB 8857 ก าหนดพื้นที่ภายในจัตุรัส 1,000 เมตร ******* 48 P SB 881573 ก าหนดพื้นที่ภายในจัตุรัส 100 เมตร ******* 48 P SB 88105731 ก าหนดพื้นที่ภายในจัตุรัส 10 เมตร ******* 48 P SB 8810557316 ก าหนดพื้นที่ภายในจัตุรัส 1 เมตร (GPS)

ระบบการอ้างค่าพิกัดทางทหารที่สมบูรณ์

๑. พิกัด 4 ตัว ครอบคลุมพื้นที่ภายในจัตุรัส 1000 เมตร ๒. พิกัด 6 ตัว ครอบคลุมพื้นที่ภายในจัตุรัส 100 เมตร ๓. พิกัด ๘ ตัว ครอบคลุมพื้นที่ภายในจัตุรัส 10 เมตร การอ่านระบบอ้างกริดทางทหารบนแผนที่มาตราส่วนใหญ่

การอ่านระบบอ้างกริดทางทหารบนแผนที่มาตราส่วนใหญ่

พิกัด 5142 ครอบคลุมพื้นที่ภายในจัตุรัส 1,000 เมตร

การเพิ่มตัวเลข จากพิกัด 4 ตัว เป็นพิกัด 6 ตัว 51.... X 42.... X ครอบคลุมพื้นที่ภายในจัตุรัส 100 เมตร

การเพิ่มตัวเลข จากพิกัด 6 ตัว เป็ นพิกัด 8 ตัว 51...... X X 42...... X X ครอบคล ุ มพ ื น ้ ทภ ี ่ ายในจ ั ต ุ ร ั ส 10 เมตร

เครื่องมือวัดพิกัดและวัดมุมภาค ฯ P-67

ถ้ำหันโค้งวงกลมไปทำงขวำมือจะต้องอ่ำนเลของศำแถวใน ( 0 -180 องศำ การวด ั ม ุ มภาคทิศเหนือบนแผนที่โดยใช้เครื่องมือ P-67

ถ้ำหันโค้งวงกลมไปทำงซ้ำยมือจะต้องอ่ำนเลของศำแถวนอก ( 0 -180 องศำ การวด ั ม ุ มภาคทิศเหนือบนแผนที่โดยใช้เครื่องมือ P-67

การวาง P-67 บนแผนที่ ส าหรับการอ่านค่าพิกัด

ตารางอ่านค่าพิกัดใน P -67 ใช้กับแผนที่ 1:25,000 ใช้กับแผนที่ 1:50,000

1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10 ตารางอ่านค่าพิกัดใน P -67 โดยแบ่งจัตุรัสกริด 1,000 เมตร จากกริดแนวตั้งไปทางขวา และจากกริดแนวราบขึ้นไปข้างบน 10 ส่วนเท่าๆ กัน

42 43 51 52 43 42 51 52