The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

Home Explore BUKU PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SAN SRAI MITS JAIS

View in Fullscreen

BUKU PANDUAN
PENGURUSAN KOKURIKULUM
SAN SRAI MITS JAIS EBOOK

Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!

Related Publications

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.

Published by Giga Wise Network, 2023-03-17 03:04:27

BUKU PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SAN SRAI MITS JAIS

Pages:

BUKU PANDUAN
PENGURUSAN KOKURIKULUM
SAN SRAI MITS JAIS EBOOK

BUKU PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SAN SRAI MITS JAIS JABATAN AGAMA ISLAM SELANGOR (JAIS) Tingkat 2 & 3, Menara Utara, Bangunan Sultan Idris Shah, No. 2, Persiaran Masjid, Bukit SUK, Seksyen 5, 40676 Shah Alam, Selangor Darul Ehsan. Tel: 03-5514 3600/3400 Faks: 03-5510 3368 Emel: [email protected]

ii Cetakan Pertama, 2023 Hak Cipta Jabatan Agama Islam Selangor, 2023 http://pendidikan.jais.gov.my Hak cipta terpelihara. Setiap bahagian daripada terbitan ini tidak bole diterbitkan semula, disimpan untuk pengeluaran atau dipindahkan kepada sebarang bentuk lain yang boleh diperoleh semula, sama ada dengan cara elektronik, mekanik, gambar, rakaman dan sebagainya tanpa izin dan kebenaran bertulis daripada Pengarah Jabatan Agama Islam Selangor. Disediakan Oleh : Bahagian Pendidikan Islam Jabatan Agama Islam Selangor Tingkat 2 & 3, Menara Utara, Bangunan Sultan Idris Shah No. 2 Persiaran Masjid, Seksyen 5, Bukit SUK, 40676 Shah Alam, Selangor Darul Ehsan Diterbitkan Oleh : Giga Wise Network Sdn Bhd No. 74, Jalan Kapar 27/89, Megah Industrial Park, Seksyen 27, 40400 Shah Alam, Selangor. Tel : 03-5191 1115 Faks : 03-5191 1004 Emel : [email protected] iii ISI KANDUNGAN BUKU PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SAN SRAI MITS JAIS ISI KANDUNGAN BUKU PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SAN SRAI MITS JAIS i KATA ALUAN PENGARAH v KATA ALUAN KPP BPI vi KATA PENGHANTAR vii BAB 1 KONSEP DAN PRINSIP KOKURIKULUM 1 1.1 Definisi 3 1.2 Hakikat Kokurikulum Dalam Bidang Pendidikan 5 1.3 Kandungan Kegiatan Kokurikulum di Sekolah 7 1.4 Kewajipan Pelaksanaan Kokurikulum di Sekolah 8 1.5 Fungsi Kokurikulum 10 1.6 Unsur-unsur Kependidikan Dalam Kokurikulum 12 1.7 Kepentingan Kokurikulum 13 1.8 Skema Pelaksanaan Kokurikulum di Sekolah 18 1.9 Prinsip Pelaksanaan Kokurikulum 21 1.10 Senarai tugas Penolong Kanan Kokurikulum 23 1.11 Senarai aktiviti /program Kokurikulum di SRAI dan MITS Negeri Selangor. 28 1.12 Senarai aktiviti kokurikulum di MITS Negeri Selangor 30 1.13 Ciri-ciri Murid / Pelajar Yang Dihasratkan Melalui Kokurikulum 32 1.14 Indikator Kepada Pelaksanaan Kokurikulum Yang Berkesan di Sekolah 34 BAB 2 PENUBUHAN KELAB DAN PERSATUAN SEKOLAH 55 2.1 Kelab 57 2.2 Persatuan 58 2.3 Kelab dan Persatuan di Sekolah. 59 2.4 Peraturan-Peraturan Penubuhan dan Pengurusan. 59 2.5 Kaedah Penubuhan Kelab atau Persatuan di Sekolah: 67 2.6 Carta Aliran Penubuhan Kelab dan Persatuan di Sekolah: 70 2.7 Senarai dan contoh dokumen-dokumen penubuhan Kelab/ Persatuan di sekolah. 73 ii PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS iii ISI KANDUNGAN BUKU PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SAN SRAI MITS JAIS ISI KANDUNGAN BUKU PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SAN SRAI MITS JAIS i KATA ALUAN PENGARAH v KATA ALUAN KPP BPI vi KATA PENGHANTAR vii BAB 1 KONSEP DAN PRINSIP KOKURIKULUM 1 1.1 Definisi 3 1.2 Hakikat Kokurikulum Dalam Bidang Pendidikan 5 1.3 Kandungan Kegiatan Kokurikulum di Sekolah 7 1.4 Kewajipan Pelaksanaan Kokurikulum di Sekolah 8 1.5 Fungsi Kokurikulum 10 1.6 Unsur-unsur Kependidikan Dalam Kokurikulum 12 1.7 Kepentingan Kokurikulum 13 1.8 Skema Pelaksanaan Kokurikulum di Sekolah 18 1.9 Prinsip Pelaksanaan Kokurikulum 21 1.10 Senarai tugas Penolong Kanan Kokurikulum 23 1.11 Senarai aktiviti /program Kokurikulum di SRAI dan MITS Negeri Selangor. 28 1.12 Senarai aktiviti kokurikulum di MITS Negeri Selangor 30 1.13 Ciri-ciri Murid / Pelajar Yang Dihasratkan Melalui Kokurikulum 32 1.14 Indikator Kepada Pelaksanaan Kokurikulum Yang Berkesan di Sekolah 34 BAB 2 PENUBUHAN KELAB DAN PERSATUAN SEKOLAH 55 2.1 Kelab 57 2.2 Persatuan 58 2.3 Kelab dan Persatuan di Sekolah. 59 2.4 Peraturan-Peraturan Penubuhan dan Pengurusan. 59 2.5 Kaedah Penubuhan Kelab atau Persatuan di Sekolah: 67 2.6 Carta Aliran Penubuhan Kelab dan Persatuan di Sekolah: 70 2.7 Senarai dan contoh dokumen-dokumen penubuhan Kelab/ Persatuan di sekolah. 73 iii PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

iv BAB 3 PASUKAN BADAN BERUNIFORM 91 3.1 Definisi PBB 93 3.2 Dasar Penubuhan PBB di Sekolah: 93 3.3 Jenis-jenis Pasukan Badan Beruniform (PBB) 94 3.4 Kaedah Penubuhan: 94 3.5 Matlamat Penubuhan 95 3.6 Objektif Am Penubuhan: 95 3.7 Objektif Khusus Penubuhan: 96 3.8 Aliran Proses Penubuhan PBB: 97 3.9 Penubuhan Pasukan Kadet Bomba dan Penyelamat Malaysia 98 3.10 Penubuhan Persatuan Bulan Sabit Merah Malaysia (PBSMM) 127 BAB 4 PENUBUHAN KELAB / PERSATUAN SUKAN / PERMAINAN DI SEKOLAH 134 4.1 Pendahuluan: 136 4.2 Pelaksanaan Bidang Sukan/Permainan di Sekolah: 137 4.3 Sukan/Permainan Sebagai Aktiviti Kokurikulum Berasaskan Kelab atau Persatuan. 139 4.4 Penubuhan Kelab atau Persatuan Sukan/Permainan di Sekolah. 140 4.5 Proses Kerja Penubuhan Kelab Bola Sepak: 142 BAB 5 PENTADBIRAN DAN PENGURUSAN PERSATUAN / KELAB DAN PASUKAN BERUNIFORM DI SEKOLAH 158 5.1 Definisi Kesetiausahaan 161 5.2 Surat-menyurat: 162 BAB 6 PELAKSANAAN KEGIATAN DAN 176 6.1 Dasar Pelaksanaan: 178 6.2 Strategi Pelaksanaan:- 182 6.3 Pengurusan Pelaksanaan: 198 BAB 7 PENILAIAN KOKURIKULUM SEKOLAH RENDAH AGAMA INTEGRASI / MAAHAD INTEGRASI TAHFIZ SELANGOR 228 7.1 Penilaian atas penglibatan dan pencapaian murid. 230 v KATA ALUAN PENGARAH Dengan penuh kesyukuran ke hadrat Allah S.W.T, saya mengucapkan syabas dan setinggi-tinggi tahniah kepada Jawatankuasa Penerbitan Buku Panduan Pengurusan Kokurikulum Jabatan Agama Islam Selangor yang telah berjaya menghasilkan buku panduan ini. Langkah ini merupakan pemerkasaan badan unit beruniform, persatuan atau kelab berlandaskan sukatan badan unit beruniform, persatuan atau kelab yang mendorong murid dan guru meningkatkan potensi diri secara menyeluruh dan bersepadu. Harapan Jabatan Agama Islam Selangor semoga penghasilan buku panduan ini menjadikan garis panduan untuk membantu guru menjayakan aktiviti kokurikulum dengan berkesan mengikut prosedur yang betul. Penilaian kokurikulum adalah sebagai penyambung kelangsungan kecemerlangan murid meneruskan pengajian ke peringkat yang lebih tinggi. Buku ini akan menjadi bahan rujukan utama kepada semua sekolah di negeri ini agar pengurusan badan unit beruniform, persatuan atau kelab selaras dan seragam di semua sekolah Jabatan Agama Islam di negeri Selangor. Hal ini memudahkan Bahagian Sekolah yang diamanahkan untuk membuat pemantauan dan penambahbaikan dalam usaha memperkasakan pengurusan badan unit beruniform, persatuan atau kelab bagi melahirkan warga yang berketerampilan dan mempunyai jati diri yang tinggi. Saya yakin gabungan padu kepakaran guru di sekolah akan dapat menjana dan menjayakan hasrat jabatan untuk merealisasikan kewujudan buku ini, agar generasi hari ini mampu duduk sama rendah berdiri sama tinggi dan sedia bersaing dengan masyarakat antarabangsa. Sekian terima kasih. S.S. DATO’ HAJI MOHD SHAHZIHAN BIN AHMAD D.P.M.S. , P.P.T. Pengarah Jabatan Agama Islam Selangor. iv PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS v KATA ALUAN PENGARAH Dengan penuh kesyukuran ke hadrat Allah S.W.T, saya mengucapkan syabas dan setinggi-tinggi tahniah kepada Jawatankuasa Penerbitan Buku Panduan Pengurusan Kokurikulum Jabatan Agama Islam Selangor yang telah berjaya menghasilkan buku panduan ini. Langkah ini merupakan pemerkasaan badan unit beruniform, persatuan atau kelab berlandaskan sukatan badan unit beruniform, persatuan atau kelab yang mendorong murid dan guru meningkatkan potensi diri secara menyeluruh dan bersepadu. Harapan Jabatan Agama Islam Selangor semoga penghasilan buku panduan ini menjadikan garis panduan untuk membantu guru menjayakan aktiviti kokurikulum dengan berkesan mengikut prosedur yang betul. Penilaian kokurikulum adalah sebagai penyambung kelangsungan kecemerlangan murid meneruskan pengajian ke peringkat yang lebih tinggi. Buku ini akan menjadi bahan rujukan utama kepada semua sekolah di negeri ini agar pengurusan badan unit beruniform, persatuan atau kelab selaras dan seragam di semua sekolah Jabatan Agama Islam di negeri Selangor. Hal ini memudahkan Bahagian Sekolah yang diamanahkan untuk membuat pemantauan dan penambahbaikan dalam usaha memperkasakan pengurusan badan unit beruniform, persatuan atau kelab bagi melahirkan warga yang berketerampilan dan mempunyai jati diri yang tinggi. Saya yakin gabungan padu kepakaran guru di sekolah akan dapat menjana dan menjayakan hasrat jabatan untuk merealisasikan kewujudan buku ini, agar generasi hari ini mampu duduk sama rendah berdiri sama tinggi dan sedia bersaing dengan masyarakat antarabangsa. Sekian terima kasih. S.S. DATO’ HAJI MOHD SHAHZIHAN BIN AHMAD D.P.M.S. , P.P.T. Pengarah Jabatan Agama Islam Selangor. v PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

vi KATA ALUAN KPP BPI Syukur alhamdulillah dan setinggi ucapan tahniah, saya ucapkan kepada Jawatankuasa Penerbitan Buku Panduan Pengurusan Kokurikulum Jabatan Agama Islam Selangor atas kejayaan penerbitan buku ini. Saya yakin, usaha menerbitkan buku ini, akan memberi maklumat dan garis panduan yang tepat kepada guru dan pelajar untuk memimpin, mengurus dan melaksanakan sebarang kegiatan kokurikulum. Faktor inilah yang menentukan kejayaan warga pendidik dalam usaha memperkaya dan memperkasa intelek. Selain itu, guru boleh mengasuh murid memantapkan rohani, menyejahterakan emosi, dan mengukuhkan jasmani ke arah peningkatan disiplin dan ketahanan diri mereka untuk menempuh globalisasi penuh cabaran. Oleh itu, penghasilan buku ini secara langsung akan mewujudkan satu ruang dan peluang kepada guru dan murid untuk menambah ilmu pengetahuan, kemahiran, mempraktik nilai murni dan membentuk jati diri. Insan cemerlang ini pasti menjadi kebanggaan keluarga, bangsa dan negara. Saya berharap kejayaan penerbitan buku ini menyemarakkan kelangsungan keazaman dan kesediaan warga pendidik yang berkaitan dengan murid untuk bersamasama melahirkan murid yang cemerlang, gemilang dan terbilang. Sekian, terima kasih. ANAS BIN AYOB A.I.S Ketua Penolong Pengarah, Bahagian Pendidikan Islam. vii KATA PENGHANTAR Buku Panduan Pengurusan Kokurikulum Jabatan Agama Islam Selangor ialah tatacara pengurusan, pelaksanaan dan penilaian kokurikulum sekolah-sekolah seluruh Jabatan Agama Islam Selangor. Buku ini terdiri daripada lapan bab yang merangkumi aspek dasar, pengurusan dan garis panduan pelaksanaan berdasarkan peraturanperaturan yang ditetapkan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia dan Jabatan Agama Islam Selangor. Buku panduan ini dihasilkan dengan tujuan untuk membantu pihak pengurusan, guru dan murid di sekolah merancang, mengurus dan melaksanakan aktiviti kokurikulum secara terancang, sistematik, cekap dan berkesan. Buku ini memberi panduan kepada semua pihak dan menjadi pemangkin untuk menjana idea baharu yang lebih kreatif dan inovatif untuk memperkasa kokurikulum di sekolah. Buku ini dihasilkan dengan menggunakan bahasa yang mudah dan ringkas. Bagi topik-topik tertentu, contoh, dokumen, carta organisasi dan proses aliran kerja disediakan supaya guru dapat memahami konsep yang disampaikan dengan lebih berkesan serta memudahkan guru dan murid melaksanakan aktiviti atau program yang dirancang. Apa yang dititipkan di dalam buku ini merupakan garis panduan sahaja. Pengetahuan, pengalaman, kemahiran dan kreativiti setiap guru dan murid amat diperlukan untuk penambahbaikan pelaksanaan kokurikulum agar lebih praktis dan berkesan. Adalah diharapkan, buku ini akan dapat memberi manfaat kepada semua pihak yang menggunakannya. Sekian, terima kasih. Sidang Pengarang. vi PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS vii KATA PENGHANTAR Buku Panduan Pengurusan Kokurikulum Jabatan Agama Islam Selangor ialah tatacara pengurusan, pelaksanaan dan penilaian kokurikulum sekolah-sekolah seluruh Jabatan Agama Islam Selangor. Buku ini terdiri daripada lapan bab yang merangkumi aspek dasar, pengurusan dan garis panduan pelaksanaan berdasarkan peraturanperaturan yang ditetapkan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia dan Jabatan Agama Islam Selangor. Buku panduan ini dihasilkan dengan tujuan untuk membantu pihak pengurusan, guru dan murid di sekolah merancang, mengurus dan melaksanakan aktiviti kokurikulum secara terancang, sistematik, cekap dan berkesan. Buku ini memberi panduan kepada semua pihak dan menjadi pemangkin untuk menjana idea baharu yang lebih kreatif dan inovatif untuk memperkasa kokurikulum di sekolah. Buku ini dihasilkan dengan menggunakan bahasa yang mudah dan ringkas. Bagi topik-topik tertentu, contoh, dokumen, carta organisasi dan proses aliran kerja disediakan supaya guru dapat memahami konsep yang disampaikan dengan lebih berkesan serta memudahkan guru dan murid melaksanakan aktiviti atau program yang dirancang. Apa yang dititipkan di dalam buku ini merupakan garis panduan sahaja. Pengetahuan, pengalaman, kemahiran dan kreativiti setiap guru dan murid amat diperlukan untuk penambahbaikan pelaksanaan kokurikulum agar lebih praktis dan berkesan. Adalah diharapkan, buku ini akan dapat memberi manfaat kepada semua pihak yang menggunakannya. Sekian, terima kasih. Sidang Pengarang. vii PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

viii viii PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS BAB 1 KONSEP DAN PRINSIP KOKURIKULUM

2 BAB 1 KONSEP DAN PRINSIP KOKURIKULUM 1 1.1 Definisi 3 1.2 Hakikat Kokurikulum Dalam Bidang Pendidikan 5 1.3 Kandungan Kegiatan Kokurikulum di Sekolah 7 1.4 Kewajipan Pelaksanaan Kokurikulum di Sekolah 8 1.5 Fungsi Kokurikulum 10 1.6 Unsur-unsur Kependidikan Dalam Kokurikulum 12 1.7 Kepentingan Kokurikulum 13 1.8 Skema Pelaksanaan Kokurikulum di Sekolah 18 1.9 Prinsip Pelaksanaan Kokurikulum 21 1.10 Senarai tugas Penolong Kanan Kokurikulum 23 1.11 Senarai aktiviti /program Kokurikulum di SRAI dan MITS Negeri Selangor. 28 1.12 Senarai aktiviti kokurikulum di MITS Negeri Selangor 30 1.13 Ciri-ciri Murid / Pelajar Yang Dihasratkan Melalui Kokurikulum 32 1.14 Indikator Kepada Pelaksanaan Kokurikulum Yang Berkesan di Sekolah 34 Lampiran 1A : Menilai Semula Pelaksanaan Kokurikulum Di Sekolah Lampiran 1B : 20 Tonggak Pelaksanaan Kokurikulum Di Sekolah 3 KONSEP DAN PRINSIP KOKURIKULUM Kekeliruan mengenai kokurikulum sebagai sebahagian daripada proses pendidikan adalah salah satu daripada pelbagai faktor yang menyebabkan pelaksanaannya di sekolah-sekolah kurang memberangsangkan. Apatah lagi apabila konsep dasar dan prinsip kokurikulum tidak difahami dan dihayati sepenuhnya (atau disalahertikan) dalam konteks kependidikan dan pembangunan kemanusiaan yang menyeluruh dan berterusan demi melahirkan murid-murid yang mewarisi dan menghayati ciri-ciri insan seimbang dan cemerlang serta sanggup memberi sumbangan kepada usaha memajukan keluarga, masyarakat, bangsa dan negara seperti yang termaktub dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan dan Dasar Pendidikan Kebangsaan. Sehubungan itu, kandungan bab ini akan cuba menjelaskan konsep, dasar dan prinsip pelaksanaan bidang kokurikulum sebagai sebahagian daripada proses pendidikan yang wajib dilaksanakan di sekolah-sekolah. Aspek-aspek mengenai fungsi dan kepentingan kegiatan kokurikulum serta skema pelaksanaannya juga akan disentuh. Sebahagian daripada penjelasan yang dikemukakan adalah dalam bentuk petikanpetikan daripada pelbagai sumber yang autentik supaya penjelasan yang dikemukakan lebih ringkas dan mudah difahami. 1.1 Definisi 1.1.1 Kokurikulum adalah “kegiatan kumpulan”. Rujuk Warta Kerajaan No. 5652 Jil. 11/Bil. 27 (Tambahan No. 2) bertarikh 28hb Disember 1967 1.1.2 “Kegiatan kokurikulum” ertinya apa-apa kegiatan yang dirancang lanjutan daripada proses pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah yang memberikan murid peluang untuk menambah, mengukuh dan mengamalkan pengetahuan, kemahiran dan nilai yang dipelajari di bilik darjah. Rujuk Peraturan 2 dalam Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997 seperti dalam Warta Kerajaan Jil. 42/No. 11 (Tambahan No.41) Perundangan (A)/P.U.(A) 196 bertarikh 21hb Mei 1998. 2 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 3 KONSEP DAN PRINSIP KOKURIKULUM Kekeliruan mengenai kokurikulum sebagai sebahagian daripada proses pendidikan adalah salah satu daripada pelbagai faktor yang menyebabkan pelaksanaannya di sekolah-sekolah kurang memberangsangkan. Apatah lagi apabila konsep dasar dan prinsip kokurikulum tidak difahami dan dihayati sepenuhnya (atau disalahertikan) dalam konteks kependidikan dan pembangunan kemanusiaan yang menyeluruh dan berterusan demi melahirkan murid-murid yang mewarisi dan menghayati ciri-ciri insan seimbang dan cemerlang serta sanggup memberi sumbangan kepada usaha memajukan keluarga, masyarakat, bangsa dan negara seperti yang termaktub dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan dan Dasar Pendidikan Kebangsaan. Sehubungan itu, kandungan bab ini akan cuba menjelaskan konsep, dasar dan prinsip pelaksanaan bidang kokurikulum sebagai sebahagian daripada proses pendidikan yang wajib dilaksanakan di sekolah-sekolah. Aspek-aspek mengenai fungsi dan kepentingan kegiatan kokurikulum serta skema pelaksanaannya juga akan disentuh. Sebahagian daripada penjelasan yang dikemukakan adalah dalam bentuk petikanpetikan daripada pelbagai sumber yang autentik supaya penjelasan yang dikemukakan lebih ringkas dan mudah difahami. 1.1 Definisi 1.1.1 Kokurikulum adalah “kegiatan kumpulan”. Rujuk Warta Kerajaan No. 5652 Jil. 11/Bil. 27 (Tambahan No. 2) bertarikh 28hb Disember 1967 1.1.2 “Kegiatan kokurikulum” ertinya apa-apa kegiatan yang dirancang lanjutan daripada proses pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah yang memberikan murid peluang untuk menambah, mengukuh dan mengamalkan pengetahuan, kemahiran dan nilai yang dipelajari di bilik darjah. Rujuk Peraturan 2 dalam Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997 seperti dalam Warta Kerajaan Jil. 42/No. 11 (Tambahan No.41) Perundangan (A)/P.U.(A) 196 bertarikh 21hb Mei 1998. 3 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

4 1.1.3 Kokurikulum adalah kegiatan atau aktiviti selain mata pelajaran yang diajarkan dalam bilik darjah tetapi yang dianggap sebagai sebahagian daripada kursus pendidikan pelajar di sekolah (misalnya kegiatan dalam persatuan-persatuan, kegiatan sukan dan lain-lain) Rujuk Kamus Dewan (Edisi Ketiga), Dewan Bahasa dan Pustaka (2002), m.s 692 1.1.4 Kokurikulum merupakan satu saluran pembelajaran yang berasaskan gerak kerja yang terancang. Gerak kerja ini merupakan lanjutan daripada proses pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah. Oleh itu, aktiviti-aktiviti kokurikulum dapat menyediakan peluang kepada pelajar untuk menambah, mengukuh dan mengamalkan pengetahuan, kemahiran dan nilainilai yang telah dipelajari di bilik darjah. Rujuk Buku Penerangan Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah, Dewan Bahasa dan Pustaka (1992, m.s 11) 1.1.5 Kokurikulum adalah bidang pengajian luar bilik darjah atau yang tidak formal. Rujuk Laporan Jawatankuasa Kabinet Mengkaji Pelaksanaan Dasar Pelajaran, Dewan Bahasa Dan Pustaka (1984), m.s 269 1.1.6 Kokurikulum adalah wadah pembinaan jasmani, emosi dan rohani dengan menawarkan pelbagai pengetahuan, pengalaman, kemahiran dan latihan berteraskan konsep pendidikan dan pembangunan insan yang bersepadu dan menyeluruh. Pengetahuan, pengalaman dan kemahiran yang mengandungi unsur-unsur intelek, disiplin kendiri, kepimpinan, keusahawanan, kreativiti dan inovasi, kecintaan kepada alam semula jadi, kewarganegaraan dan kesetiaan kepada bangsa dan negara, kebudayaan integrasi nasional dan sebagainya, akan membantu murid-murid menentukan hala tuju kehidupan masa depan masing-masing. Rujuk Ramlan Abd. Wahab Dewan Masyarakat, Januari 2002, Karangkraf Publications Sdn. Bhd. m.s 44 5 1.1.7 Kokurikulum adalah aktiviti pembelajaran tidak formal yang berteraskan keperluan pelajar mengalami sendiri aktiviti-aktiviti kependidikan dalam keadaan sebenar. Rujuk Ramlan Abd. Wahab Dewan Masyarakat, Januari 2002, Karangkraf Publications Sdn. Bhd. m.s 44 1.2 Hakikat Kokurikulum Dalam Bidang Pendidikan 1.2.1 Kokurikulum adalah sebahagian daripada Kurikulum Kebangsaan. “Kurikulum Kebangsaan ialah suatu program pendidikan yang termasuk kurikulum dan kegiatan kokurikulum yang merangkumi semua pengetahuan, kemahiran, norma, nilai, unsur kebudayaan dan kepercayaan untuk membantu perkembangan seseorang murid dengan sepenuhnya dari segi jasmani, rohani, mental dan emosi serta untuk menanam dan mempertingkatkan nilai moral yang diingini dan untuk menyampaikan pengetahuan” Rujuk subperaturan 3(1) dalam peraturanperaturan (Kurikulum Kebangsaan) 1997 yang diterbitkan sebagai PU(A) 531/97 1.2.2 Pengiktirafan seperti yang dinyatakan dalam 1.2.1 di atas secara langsung membatalkan tanggapan bahawa kokurikulum adalah “sekadar aktiviti sampingan” atau “extra mural activities” dalam proses pengajaran dan pembelajaran (PdP) yang membawa konotasi bahawa aktiviti kokurikulum tidak penting atau sekadar hiasan yang tidak merupakan amanah dan tanggungjawab yang mesti ditunaikan. Tegasnya, berdasarkan pengiktirafan ini, aktiviti kokurikulum mestilah dianggap sebagai aktiviti kependidikan dan dengan demikian perlu dilaksanakan secara terancang dan berkesan seperti juga aktiviti-aktiviti PdP yang lain. 4 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 5 1.1.7 Kokurikulum adalah aktiviti pembelajaran tidak formal yang berteraskan keperluan pelajar mengalami sendiri aktiviti-aktiviti kependidikan dalam keadaan sebenar. Rujuk Ramlan Abd. Wahab Dewan Masyarakat, Januari 2002, Karangkraf Publications Sdn. Bhd. m.s 44 1.2 Hakikat Kokurikulum Dalam Bidang Pendidikan 1.2.1 Kokurikulum adalah sebahagian daripada Kurikulum Kebangsaan. “Kurikulum Kebangsaan ialah suatu program pendidikan yang termasuk kurikulum dan kegiatan kokurikulum yang merangkumi semua pengetahuan, kemahiran, norma, nilai, unsur kebudayaan dan kepercayaan untuk membantu perkembangan seseorang murid dengan sepenuhnya dari segi jasmani, rohani, mental dan emosi serta untuk menanam dan mempertingkatkan nilai moral yang diingini dan untuk menyampaikan pengetahuan” Rujuk subperaturan 3(1) dalam peraturanperaturan (Kurikulum Kebangsaan) 1997 yang diterbitkan sebagai PU(A) 531/97 1.2.2 Pengiktirafan seperti yang dinyatakan dalam 1.2.1 di atas secara langsung membatalkan tanggapan bahawa kokurikulum adalah “sekadar aktiviti sampingan” atau “extra mural activities” dalam proses pengajaran dan pembelajaran (PdP) yang membawa konotasi bahawa aktiviti kokurikulum tidak penting atau sekadar hiasan yang tidak merupakan amanah dan tanggungjawab yang mesti ditunaikan. Tegasnya, berdasarkan pengiktirafan ini, aktiviti kokurikulum mestilah dianggap sebagai aktiviti kependidikan dan dengan demikian perlu dilaksanakan secara terancang dan berkesan seperti juga aktiviti-aktiviti PdP yang lain. 5 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

6 1.2.3 Pengiktirafan ini juga secara langsung menegaskan bahawa kegiatan kokurikulum mestilah mengandungi elemen-elemen pendidikan yang menjadi teras kepada pembangunan keintelektualan dan kemanusiaan murid secara beransur-ansur tetapi menyeluruh dan berterusan. 1.2.4 Aktiviti kokurikulum pula mestilah dilaksanakan seperti aktiviti kurikulum (iaitu aktiviti-aktiviti pembangunan kognitif) yang pada asasnya merangkumi lima fasa teras iaitu perancangan, pelaksanaan, pemantauan dan penyeliaan, penilaian dan penambahbaikan. 1.2.5 Sebagai kegiatan kependidikan yang menjadi wadah pelaksanaan kurikulum kebangsaan, maka program atau aktiviti kokurikulum hendaklah dilaksanakan dengan tujuan untuk membantu merealisasikan Dasar Pendidikan Kebangsaan dan Dasar Pembangunan Negara khususnya Wawasan 2020, di samping untuk melahirkan warga negara cemerlang yang menghayati sepenuhnya Rukun Negara. 1.2.6 Sebagai sebahagian daripada program pendidikan, maka setiap kegiatan atau aktiviti kokurikulum hendaklah mempunyai kurikulum yang jelas, pragmatik, praktik dan realistik, di samping mempunyai aspek-aspek yang boleh diukur/dinilai bagi menentukan keberkesanannya dan untuk menghasilkan dapatan-dapatan yang boleh dimanfaatkan sebagai panduan dan rujukan dalam usaha menambahbaik pelaksanaannya pada masa hadapan. 1.2.7 Kegiatan dan aktiviti kokurikulum sebagai sebahagian daripada proses pendidikan hendaklah dikelola dan dikendalikan oleh mereka yang berkelayakan, berkemahiran dan berpengalaman. 7 1.3 Kandungan Kegiatan Kokurikulum di Sekolah 1.3.1 Kegiatan kokurikulum di sekolah kerajaan dan bantuan kerajaan akan mengandungi yang berikut:- (a) penyertaan dalam sukan dan permainan. (b) penyertaan dalam persatuan dan kelab. (c) penyertaan dalam badan beruniform. (d) penyertaan dalam kegiatan-kegiatan lain sebagaimana ditentukan oleh Menteri. Rujuk Subperaturan 3(3) dalam peraturan-peraturan (Kurikulum Kebangsaan) 1997 yang diterbitkan sebagai P.U.(A) 531/97 1.3.2 Kegiatan kokurikulum di sekolah kerajaan dan bantuan kerajaan meliputi kegiatan dalam persatuan yang ditubuhkan di sekolah daripada kategori berikut:- (a) mata pelajaran yang diajar di sekolah sebagaimana yang dinyatakan dalam Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997. (b) hobi dan rekreasi. (c) sukan dan permainan. (d) badan beruniform; atau (e) apa-apa persatuan lain yang diluluskan oleh Pendaftar. Rujuk Peraturan 4 dalam peraturan-peraturan pendidikan (Persatuan Sekolah) 1998 yang diterbitkan sebagai Warta Kerajaan Jil.42/No.11 (Tambahan No. 41), Perundangan (A), P.U. (A)196 bertarikh 21hb. Mei 1998 6 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 7 1.3 Kandungan Kegiatan Kokurikulum di Sekolah 1.3.1 Kegiatan kokurikulum di sekolah kerajaan dan bantuan kerajaan akan mengandungi yang berikut:- (a) penyertaan dalam sukan dan permainan. (b) penyertaan dalam persatuan dan kelab. (c) penyertaan dalam badan beruniform. (d) penyertaan dalam kegiatan-kegiatan lain sebagaimana ditentukan oleh Menteri. Rujuk Subperaturan 3(3) dalam peraturan-peraturan (Kurikulum Kebangsaan) 1997 yang diterbitkan sebagai P.U.(A) 531/97 1.3.2 Kegiatan kokurikulum di sekolah kerajaan dan bantuan kerajaan meliputi kegiatan dalam persatuan yang ditubuhkan di sekolah daripada kategori berikut:- (a) mata pelajaran yang diajar di sekolah sebagaimana yang dinyatakan dalam Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997. (b) hobi dan rekreasi. (c) sukan dan permainan. (d) badan beruniform; atau (e) apa-apa persatuan lain yang diluluskan oleh Pendaftar. Rujuk Peraturan 4 dalam peraturan-peraturan pendidikan (Persatuan Sekolah) 1998 yang diterbitkan sebagai Warta Kerajaan Jil.42/No.11 (Tambahan No. 41), Perundangan (A), P.U. (A)196 bertarikh 21hb. Mei 1998 7 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

8 1.4 Kewajipan Pelaksanaan Kokurikulum di Sekolah 1.4.1 Sebagai sebahagian daripada Kurikulum Kebangsaan, maka pelaksanaan kokurikulum di sekolah adalah wajib. Rujuk Seksyen 18, Akta Pendidikan 1996 (Akta 550). Kegagalan atau keengganan melaksanakan kegiatan kokurikulum di sekolah adalah suatu kesalahan dan apabila disabitkan boleh didenda tidak melebihi lima ribu ringgit atau dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi tiga bulan atau kedua-duanya (Rujuk Subseksyen 135(1) Akta Pendidikan 1996 (Akta 550) dan jika kesalahan itu dilakukan secara berterusan, maka apabila disabitkan sedemikian, seseorang itu dikenakan hukuman denda harian yang tidak melebihi lima ratus ringgit sebagai tambahan kepada apa-apa penalti lain yang boleh dikenakan kepadanya di bawah Akta ini berkenaan dengan kesalahan itu, bagi setiap hari kesalahan itu terus dilakukan. (Rujuk Subseksyen 135 (2) Akta 550) 1.4.2 Matlamat gerak kerja kokurikulum yang dikehendaki ialah penyertaan oleh setiap orang pelajar yang belajar di sekolah kerajaan atau bantuan kerajaan. Setiap pelajar hendaklah mengambil bahagian sekurang-kurangnya dalam salah satu gerak kerja pakaian seragam (badan beruniform), satu kegiatan persatuan atau kelab, dan satu kegiatan sukan atau permainan. Seberapa yang boleh, peningkatan penyertaan pelajar-pelajar dalam kegiatan pakaian seragam hendaklah diusahakan. Rujuk Subperkara 5.1 dalam Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1985 KP(BS)8591/Jld.11(29) bertarikh 2hb. Januari 1985 1.4.3 Penyertaan semua guru adalah dikehendaki bagi memastikan keberkesanan pelaksanaan gerak kerja kokurikulum di sekolah. Rujuk Subperkara 5.2 dalam Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1985 KP(BS)8591/Jld.11(29) bertarikh 9 2hb. Januari 1985 1.4.4 Sekolah-sekolah, khususnya yang kurang kemudahan untuk menjalankan gerak kerja kokurikulum ini hendaklah menggalakkan pelajar-pelajarnya mengambil bahagian dalam membuat kerja-kerja amal untuk masyarakat setempat: bergotong-royong memperbaiki kawasan sekolah; dan dalam pelbagai gerak kerja yang menekankan perpaduan kaum, ketatanegaraan, moral dan sebagainya yang sesuai bagi pendidikan menyeluruh dan pembentukan keperibadian. Rujuk Subperkara 5.3 dalam Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1985 KP(BS)8591/Jld.11(29) bertarikh 2hb. Januari 1985 1.4.5 Pelaksanaan kegiatan kokurikulum di sekolah hendaklah berasaskan prinsip penyertaan beramai-ramai tanpa ada unsur-unsur diskriminasi atau paksaan dan yang bercanggah dengan Dasar Pendidikan Kebangsaan dan Perlembagaan Negara. Rujuk Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.16/2000KP(BS)8591/Jld.XVI(16) bertarikh 13hb.November 2000 1.4.6 Penyertaan pelajar dalam aktiviti kokurikulum adalah wajib. Sehubungan itu, kehadiran pelajar dalam aktiviti kokurikulum mestilah direkodkan. Rujuk Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1986,KP(BS)8591/Jld.11(41) bertarikh 15hb.Januari 1986 1.4.7 Peruntukan masa untuk kegiatan kokurikulum seperti dalam warta Kerajaan No. 5652 Jil. 11/Bil27 bertarikh 28 Disember 1967 adalah seperti berikut:- Sekolah Menengah Tingkatan Peralihan 180 minit seminggu 1-3 & 6 Tingkatan 4&5 180 minit seminggu Sastera/Perdagangan/SRT Tingkatan 4 & 5 Teknik 100 minit seminggu Sekolah Rendah Tahun 5 & 6 120 minit seminggu Tahun 3 & 4 60 minit seminggu 1.4.8 Peruntukan masa untuk kegiatan kokurikulum seperti dalam warta JAIS (29) dlm.JAI.SEL.BPI/4/002/002 bertarikh 2 Februari 2009 adalah seperti berikut:- 8 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 9 2hb. Januari 1985 1.4.4 Sekolah-sekolah, khususnya yang kurang kemudahan untuk menjalankan gerak kerja kokurikulum ini hendaklah menggalakkan pelajar-pelajarnya mengambil bahagian dalam membuat kerja-kerja amal untuk masyarakat setempat: bergotong-royong memperbaiki kawasan sekolah; dan dalam pelbagai gerak kerja yang menekankan perpaduan kaum, ketatanegaraan, moral dan sebagainya yang sesuai bagi pendidikan menyeluruh dan pembentukan keperibadian. Rujuk Subperkara 5.3 dalam Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1985 KP(BS)8591/Jld.11(29) bertarikh 2hb. Januari 1985 1.4.5 Pelaksanaan kegiatan kokurikulum di sekolah hendaklah berasaskan prinsip penyertaan beramai-ramai tanpa ada unsur-unsur diskriminasi atau paksaan dan yang bercanggah dengan Dasar Pendidikan Kebangsaan dan Perlembagaan Negara. Rujuk Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.16/2000KP(BS)8591/Jld.XVI(16) bertarikh 13hb.November 2000 1.4.6 Penyertaan pelajar dalam aktiviti kokurikulum adalah wajib. Sehubungan itu, kehadiran pelajar dalam aktiviti kokurikulum mestilah direkodkan. Rujuk Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1986,KP(BS)8591/Jld.11(41) bertarikh 15hb.Januari 1986 1.4.7 Peruntukan masa untuk kegiatan kokurikulum seperti dalam warta Kerajaan No. 5652 Jil. 11/Bil27 bertarikh 28 Disember 1967 adalah seperti berikut:- Sekolah Menengah Tingkatan Peralihan 180 minit seminggu 1-3 & 6 Tingkatan 4&5 180 minit seminggu Sastera/Perdagangan/SRT Tingkatan 4 & 5 Teknik 100 minit seminggu Sekolah Rendah Tahun 5 & 6 120 minit seminggu Tahun 3 & 4 60 minit seminggu 1.4.8 Peruntukan masa untuk kegiatan kokurikulum seperti dalam warta JAIS (29) dlm.JAI.SEL.BPI/4/002/002 bertarikh 2 Februari 2009 adalah seperti berikut:- 9 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

10 Sekolah Menengah Tingkatan 1-6 180 minit seminggu Sekolah Rendah Tahun 4-6 90 minit seminggu Tahun 3 (pilihan) 60 minit seminggu 1.4.9 Kegiatan kokurikulum di sekolah boleh dilaksanakan dengan menggunakan atau memanfaatkan penglibatan dan kepakaran anggota-anggota masyarakat setempat. Rujuk Subperkara 5.2.3 dalam Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 4/1985 KP(BS)8591/Jld.11(32) bertarikh 2hb. Februari 1985 1.5 Fungsi Kokurikulum Sebagai kegiatan kependidikan, kegiatan kokurikulum berfungsi untuk membantu dan membolehkan pelajar-pelajar:- (a) Mengembang dan mengukuhi ilmu pengetahuan, pengalaman dan kemahiran formal yang diperoleh di bilik darjah, khususnya ilmu pengetahuan dan kemahiran yang berkaitan dengan perkembangan psikomotor, afektif, sosialisasi dan kerohanian. (b) Mengaplikasikan ilmu pengetahuan dan kemahiran yang diperoleh melalui pembelajaran formal di bilik darjah, khususnya ilmu pengetahuan dan kemahiran yang berkaitan dengan kesihatan dan kesejahteraan diri, ikhtiar hidup, kekaryawanan, keusahawanan dan kelestarian alam sekitar. 11 (c) Mengalami sendiri dan proses yang menjana ilmu pengetahuan, pengalaman dan kemahiran yang telah dan akan dipelajari dalam bilik darjah. (d) Melatih diri berdikari dalam apa jua keadaan dan situasi, khususnya ketika menghadapi cabaran dan masalah, di samping memupuk sikap yakin kepada diri sendiri. (e) Berinteraksi secara langsung dengan alam sekitar untuk mengukuhi keinsafan tentang hakikat kewujudan dan menyemarakkan perasaan penuh kesyukuran serta menyedari kebertanggungjawaban diri sendiri ke atas kelestarian dan kesejahteraan alam semula jadi. (f) Mengembangkan bakat, minat dan potensi diri sendiri dalam bidang-bidang yang diceburi. (g) Mengalami sendiri hakikat pentingnya diri sendiri dan individu lain mempunyai nilai-nilai murni kemanusiaan dan keinsanan yang luhur. (h) Mengalami sendiri hakikat pentingnya perpaduan, kerjasama, permuafakatan dan semangat sepasukan. (i) Menguji dan mempertingkat ciri-ciri kepimpinan, ketabahan dan kecekalan menghadapi masalah dan cabaran. (j) Memanfaatkan peluang yang ada dan meneroka peluang-peluang baru untuk memajukan diri sendiri dan rakan-rakan. (k) Memperoleh pengetahuan, pengalaman dan kemahiran baru yang tidak mungkin diperoleh di bilik darjah. (l) Meningkatkan kreativiti, inovasi dan kekaryawanan dalam bidang-bidang yang diminati. (m)Memperluaskan persepsi dan pandangan hidup. (n) Berinteraksi dengan rakan-rakan dan anggota masyarakat untuk mewujudkan suasana yang harmoni, ceria, aman dan sejahtera serta saling bekerjasama. 10 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 11 (c) Mengalami sendiri dan proses yang menjana ilmu pengetahuan, pengalaman dan kemahiran yang telah dan akan dipelajari dalam bilik darjah. (d) Melatih diri berdikari dalam apa jua keadaan dan situasi, khususnya ketika menghadapi cabaran dan masalah, di samping memupuk sikap yakin kepada diri sendiri. (e) Berinteraksi secara langsung dengan alam sekitar untuk mengukuhi keinsafan tentang hakikat kewujudan dan menyemarakkan perasaan penuh kesyukuran serta menyedari kebertanggungjawaban diri sendiri ke atas kelestarian dan kesejahteraan alam semula jadi. (f) Mengembangkan bakat, minat dan potensi diri sendiri dalam bidang-bidang yang diceburi. (g) Mengalami sendiri hakikat pentingnya diri sendiri dan individu lain mempunyai nilai-nilai murni kemanusiaan dan keinsanan yang luhur. (h) Mengalami sendiri hakikat pentingnya perpaduan, kerjasama, permuafakatan dan semangat sepasukan. (i) Menguji dan mempertingkat ciri-ciri kepimpinan, ketabahan dan kecekalan menghadapi masalah dan cabaran. (j) Memanfaatkan peluang yang ada dan meneroka peluang-peluang baru untuk memajukan diri sendiri dan rakan-rakan. (k) Memperoleh pengetahuan, pengalaman dan kemahiran baru yang tidak mungkin diperoleh di bilik darjah. (l) Meningkatkan kreativiti, inovasi dan kekaryawanan dalam bidang-bidang yang diminati. (m)Memperluaskan persepsi dan pandangan hidup. (n) Berinteraksi dengan rakan-rakan dan anggota masyarakat untuk mewujudkan suasana yang harmoni, ceria, aman dan sejahtera serta saling bekerjasama. 11 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

12 (o) Mengisi masa lapang dengan kerja-kerja yang berfaedah di samping membina kesihatan dan kesejahteraan diri. (p) Memberi sumbangan tenaga, idea, buah fikiran yang bernas, khidmat dan kepakaran kepada yang memerlukan. (q) Menyuburkan sifat-sifat penyayang (caring), bertimbang rasa (understanding), toleransi (tolerance), menerima dengan senang hati (acceptance), positivisme (positivism), berbudi bahasa dan bersopan santun (politeness), kepemimpinan (leadership), empati (empathy), dan tegas (assertive). (r) Memperkembang lagi kesejahteraan dan ketangkasan jasmani, ketenangan dan kematangan emosi, keluhuran rohani, dan kecemerlangan serta keterampilan intelek. (s) Menyemarak, menghayati dan mengamalkan budaya cemerlang seperti budaya membaca, budaya ilmu, budaya mengasihi ibu bapa dan warga tua, budaya berfikir, budaya berterima kasih dan bersyukur, budaya berjimat cermat dan sebagainya. (t) Mempertingkat ketahanan diri dan ketabahan jiwa dalam menghadapi kesukaran, kesusahan dan cabaran-cabaran hidup semasa dan akan datang. (u) Memperoleh dan mempertingkat kemahiran-kemahiran ikhtiar hidup. 1.6 Unsur-unsur Kependidikan Dalam Kokurikulum Unsur-unsur kependidikan yang perlu dijelmakan dalam kegiatan kokurikulum termasuklah yang berikut :- 1. Kepercayaan kepada Tuhan 2. Kesetiaan kepada raja dan negara 3. Keluhuran perlembagaan 4. Kedaulatan undang-undang 13 5. Kesopanan dan kesusilaan 6. Pendidikan seumur hidup 7. Keilmuan dan kepengetahuan 8. Kemanusiaan yang murni 9. Disiplin dan kebertanggungjawaban 10. Protokol dan Etiket 11. Kemahiran berfikir 12. Ketahanan fizikal dan semangat 13. Kreativiti dan inovasi 14. Kerjaya dan keusahawanan 15. Kepimpinan 16. Kepengurusan dan kepentadbiran 17. Etika dan amanah 18. Komitmen, iltizam dan dedikasi 19. Kesetiaan dan ketaatan 20. Kesukarelawanan 21. Kewarganegaraan dan kemasyarakatan 22. Rekreasi dan riadah 23. Penyelidikan dan pembangunan 24. Kebudayaan dan kesenian 25. Komunikasi dan pergaulan 26. Perpaduan dan integrasi nasional 27. Penilaian dan pengiktirafan 28. Peningkatan kebolehan, kemahiran dan kepakaran 29. Penghargaan 30. Bersyukur dan terima kasih 1.7 Kepentingan Kokurikulum 1.7.1 Matlamat dasar Pendidikan Kebangsaan ialah untuk mewujudkan suatu bangsa bercorak Malaysia yang bersatu padu dan dihormati. Hasrat ini akan dapat dicapai jika generasi muda sekarang dapat diberi pendidikan yang Y.A.B Datuk Seri Abdullah Hj. Ahmad Badawi (1985) 12 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 13 5. Kesopanan dan kesusilaan 6. Pendidikan seumur hidup 7. Keilmuan dan kepengetahuan 8. Kemanusiaan yang murni 9. Disiplin dan kebertanggungjawaban 10. Protokol dan Etiket 11. Kemahiran berfikir 12. Ketahanan fizikal dan semangat 13. Kreativiti dan inovasi 14. Kerjaya dan keusahawanan 15. Kepimpinan 16. Kepengurusan dan kepentadbiran 17. Etika dan amanah 18. Komitmen, iltizam dan dedikasi 19. Kesetiaan dan ketaatan 20. Kesukarelawanan 21. Kewarganegaraan dan kemasyarakatan 22. Rekreasi dan riadah 23. Penyelidikan dan pembangunan 24. Kebudayaan dan kesenian 25. Komunikasi dan pergaulan 26. Perpaduan dan integrasi nasional 27. Penilaian dan pengiktirafan 28. Peningkatan kebolehan, kemahiran dan kepakaran 29. Penghargaan 30. Bersyukur dan terima kasih 1.7 Kepentingan Kokurikulum 1.7.1 Matlamat dasar Pendidikan Kebangsaan ialah untuk mewujudkan suatu bangsa bercorak Malaysia yang bersatu padu dan dihormati. Hasrat ini akan dapat dicapai jika generasi muda sekarang dapat diberi pendidikan yang Y.A.B Datuk Seri Abdullah Hj. Ahmad Badawi (1985) 13 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

14 seimbang dan sempurna. Pendidikan yang seimbang dan sempurna sentiasa memberi penekanan kepada kedua-dua aspek iaitu akademik dan gerak kerja kokurikulum. Ini bermakna seseorang pelajar itu diberi didikan yang menyeluruh merangkumi aspek mental, fizikal dan spiritual. 1.7.2 Penekanan baru pada gerak kerja kokurikulum di sekolahsekolah adalah sesuai dengan masa dan keperluan pendidikan di negara kita sekarang. Ini akan menjadikan pendidikan yang menyeluruh merangkumi bidang akademik dan kokurikulum. Kedua-dua bidang ini seharusnya digabungkan, diberi penekanan baru, dan diberi penilaian dan pengiktirafan yang sesuai supaya keseluruhan pelajar dan guru dapat memahami konsep pendidikan yang berasaskan kepada penekanan yang sama kepada bidang kokurikulum dan bidang akademik. Dato’ Abdul Rahman Hj. Arshad (1985) 1.7.3 Gerak kerja kokurikulum “… adalah penting untuk menyemai, memupuk dan menanam perasaan kekitaan ataupun ‘esprit de corps” di antara pelajar-pelajar pelbagai keturunan yang mempunyai latar belakang dan cara hidup yang berlainan. Ia juga bertujuan melatih pelajar-pelajar supaya bersikap bertanggungjawab. Kegiatan ini juga boleh melatih mereka berdisiplin, berdikari dan berkemahiran dalam sesuatu lapangan yang mereka sertai.” Laporan Jawatankuasa Kabinet Mengkaji Pelaksanaan Dasar Pelajaran (1979) 1.7.4 Dengan andaian bahawa pelajar-pelajar tidak dapat pengalaman-pengalaman tertentu di bilik darjah, maka gerak kerja kokurikulum boleh menyediakan pengetahuan dan pengalaman tersebut bagi perkembangan mental, minat, bakat, jasmani, rohani dan pembentukan nilai-nilai estetika serta sosial yang positif. Buku Panduan Pengurusan Gerak Kerja Kokurikulum Sekolah Menengah Kementerian Pendidikan Malaysia (1989) 1.7.5 Peranan dan tanggungjawab utama sekolah bukan hanya semata-mata kepada menyampaikan ilmu pengetahuan dan memupuk kemahiran tertentu kepada pelajar-pelajar, bahkan juga bagi melahirkan pelajar-pelajar yang dapat Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.1/1985 15 memberi sumbangan ke arah hidup yang lebih harmonis, bersatu padu, bertoleransi, berdisiplin, dan mempunyai sikap serta menghayati nilai-nilai hidup berasaskan prinsip-prinsip Rukun Negara. 1.7.6 Pada keseluruhannya, setakat ini sekolah-sekolah telah dapat melahirkan pelajar-pelajar yang berjaya dalam bidang akademik melalui kurikulum yang sedia ada. Sungguhpun demikian, melalui kokurikulum sahaja, seperti mata pelajaran-mata pelajaran Sivik, Sejarah, Geografi dan Kesusasteraan, misalnya belum boleh menjamin tercapainya matlamat bagi melahirkan nilai-nilai akhlak, kesusilaan dan ketatanegaraan sepenuhnya atau yang mempunyai semangat patriotik yang tinggi. Sekarang terdapat tanda-tanda yang menunjukkan pembentukan sahsiah secara menyeluruh dalam kalangan pelajar-pelajar amnya, belum dapat tercapai sepenuhnya seperti mana yang diharapkan. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.1/1985 1.7.7 Seperti mana kurikulum, gerak kerja kokurikulum juga mempunyai peranan dalam pembentukan perkembangan jasmani dan rohani pelajar-pelajar. Oleh yang demikian, kokurikulum juga seharusnya dapat dititikberatkan oleh sekolah-sekolah. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.4/1985 1.7.8 Dalam konteks pendidikan kebangsaan, kokurikulum merupakan satu program penting demi membangunkan potensi pelajar secara menyeluruh. Secara umum kegiatan kokurikulum yang sedia ada telah berjaya membina disiplin pelajar serta meningkatkan minat mereka terhadap pembelajaran. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.4/1985 1.7.9 Sekolah-sekolah yang tidak memberi keutamaan yang sewajarnya bagi mengimbangkan antara kepentingan gerak kerja kokurikulum dengan akademik, dan kurang pula menekankan tentang penyertaan menyeluruh pelajarpelajar dalam gerak kerja tersebut, boleh menyebabkan pendidikan menyeluruh tidak dapat dicapai. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.7/1985 1.7.10 Kementerian Pendidikan sentiasa menggalakkan penyertaan para pelajar dalam apa jua aktiviti sukan Surat Pekeliling 14 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 15 memberi sumbangan ke arah hidup yang lebih harmonis, bersatu padu, bertoleransi, berdisiplin, dan mempunyai sikap serta menghayati nilai-nilai hidup berasaskan prinsip-prinsip Rukun Negara. 1.7.6 Pada keseluruhannya, setakat ini sekolah-sekolah telah dapat melahirkan pelajar-pelajar yang berjaya dalam bidang akademik melalui kurikulum yang sedia ada. Sungguhpun demikian, melalui kokurikulum sahaja, seperti mata pelajaran-mata pelajaran Sivik, Sejarah, Geografi dan Kesusasteraan, misalnya belum boleh menjamin tercapainya matlamat bagi melahirkan nilai-nilai akhlak, kesusilaan dan ketatanegaraan sepenuhnya atau yang mempunyai semangat patriotik yang tinggi. Sekarang terdapat tanda-tanda yang menunjukkan pembentukan sahsiah secara menyeluruh dalam kalangan pelajar-pelajar amnya, belum dapat tercapai sepenuhnya seperti mana yang diharapkan. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.1/1985 1.7.7 Seperti mana kurikulum, gerak kerja kokurikulum juga mempunyai peranan dalam pembentukan perkembangan jasmani dan rohani pelajar-pelajar. Oleh yang demikian, kokurikulum juga seharusnya dapat dititikberatkan oleh sekolah-sekolah. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.4/1985 1.7.8 Dalam konteks pendidikan kebangsaan, kokurikulum merupakan satu program penting demi membangunkan potensi pelajar secara menyeluruh. Secara umum kegiatan kokurikulum yang sedia ada telah berjaya membina disiplin pelajar serta meningkatkan minat mereka terhadap pembelajaran. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.4/1985 1.7.9 Sekolah-sekolah yang tidak memberi keutamaan yang sewajarnya bagi mengimbangkan antara kepentingan gerak kerja kokurikulum dengan akademik, dan kurang pula menekankan tentang penyertaan menyeluruh pelajarpelajar dalam gerak kerja tersebut, boleh menyebabkan pendidikan menyeluruh tidak dapat dicapai. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.7/1985 1.7.10 Kementerian Pendidikan sentiasa menggalakkan penyertaan para pelajar dalam apa jua aktiviti sukan Surat Pekeliling 15 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

16 sememangnya penting untuk membina ketahanan diri dan kesihatan di samping memupuk perkembangan jasmani, rohani dan emosi pelajar-pelajar. Di samping itu sukan sebagai sebahagian daripada kegiatan kokurikulum yang diwajibkan di sekolah-sekolah juga adalah merupakan satu-satunya saluran yang berkesan bagi memupuk persefahaman dan perpaduan di kalangan para pelajar. Ikhtisas Bil.7/1985 1.7.11 “…Kementerian Pendidikan Malaysia telah membuat keputusan dan menetapkan bahawa dasar dan syarat pemilihan pelajar ke tingkatan satu di Sekolah Berasrama Penuh (SBP) bermula kemasukan tahun 2000, memberi penekanan utama kepada penglibatan dan pencapaian pelajar dalam aspek kepimpinan, sukan dan kokurikulum di samping mengekalkan syarat kecemerlangan akademik.” Dato Dr. Abdul Shukor bin Abdullah, Ketua Pengarah Pendidikan Malaysia dalam surat KP (BS)8575-196 Jld.IV(26) bertarikh 2 Jun 1999 1.7.12 Sesuai dengan matlamat falsafah Pendidikan Kebangsaan, Kementerian Pendidikan Malaysia ingin menegaskan bahawa murid-murid di sekolah perlu diberi ruang untuk mengembangkan potensi mereka secara menyeluruh dan bersepadu agar mereka menjadi insan yang seimbang dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani. Berbagai-bagai cara boleh dilakukan di peringkat sekolah supaya perkembangan potensi individu dapat disesuaikan dengan minat dan bakat murid itu sendiri. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.7/1985 1.7.13 “ I don’t believe in purely academic achievements. I read law to help me draft agreements. I learnt accountancy to understand finance. But academic intelligence alone doesn’t make you successful. You must know how to turn what you know into ‘ringgit and sen’. In short, you need a “Master’s in Common Sense” and a “Bachelor’s in Streetsmart” more than a MBA and Ph.D. There’s no substitute for the “University of Hard Knocks” in life. A university degree alone could produce a manager, I suppose.” Datuk Maznah Hamid; Going Places, June 2002; p.16. 1.7.14 True co-curriculum in education enables everyone to become the person he or she to fully capable of becoming Anonymous; 2002 17 and the person they dream of being. 1.7.15 “True education means building on your skills. People skills, communication skills, living skills, thinking skills, accelerated learning, speed reading, how to realise your vision and dreams, etc. True education shapes you to maximise your creativity and use what you have learn to become the that you are in whatever field.” Datuk Maznah Hamid; Going Places, June 2002; p.16. 1.7.16 “… perpaduan akan terus menjadi agenda utama bagi memupuk perpaduan kaum melalui sistem pendidikan di negara kita. Kita akan terus mempergiatkan lagi program dan aktiviti yang melibatkan penyertaan pelajar dari pelbagai kaum untuk memupuk perpaduan, terutamanya melalui kegiatan kokurikulum seperti program sukan dan berpersatuan.” Y.B. Tan Seri Musa bin Mohamad, Menteri Pendidikan Malaysia; dalam Perutusan Tahun Baru 2002 1.7.17 The object of education, in very general terms, is to provide pupils and students with the means for understanding their society and its structures, and to open up for them a way of creating ‘meaning’ out of their relationships. This is certainly a part of what culture implies, and from an educational point of view it will mean, in specific terms, that the child is assisted both in language and thought to classify and provide meaning and relationships to things, ideas and events. Ivor Morrish, The Sociology of Education; An Introduction (2nd edition,1978), London, George Allen & Unwin, m/s 59 1.7.18 “Hasrat kerajaan bukan sahaja melahirkan belia yang cemerlang, tetapi mereka yang memiliki semangat yang tinggi dan mempunyai daya kepimpinan yang unggul serta berkualiti. Sekiranya para belia memiliki nilai-nilai tersebut mereka mampu menghadapi apa jua cabaran dan pengaruh negatif yang bakal dilalui.” Yang Amat Berhormat Dato’ Seri Abdullah Ahmad Badawi dalam ucapan sempena Hari Anti Dadah Kebangsaan pada 19.2.2001 1.7.19 “Kalau kita jadi manusia yang membuat penilaian secara robot maka pelajaran kita di universiti tidak mencukupi. Di universiti kita mesti bangunkan keupayaan berfikir, buka fikiran dan buat penilaian ikut asas budaya dan sistem nilai kita supaya kita tidak tolak yang baik dan Yang Amat Berhormat Datuk Seri Dr. Mahathir Mohamad dalam 16 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 17 and the person they dream of being. 1.7.15 “True education means building on your skills. People skills, communication skills, living skills, thinking skills, accelerated learning, speed reading, how to realise your vision and dreams, etc. True education shapes you to maximise your creativity and use what you have learn to become the that you are in whatever field.” Datuk Maznah Hamid; Going Places, June 2002; p.16. 1.7.16 “… perpaduan akan terus menjadi agenda utama bagi memupuk perpaduan kaum melalui sistem pendidikan di negara kita. Kita akan terus mempergiatkan lagi program dan aktiviti yang melibatkan penyertaan pelajar dari pelbagai kaum untuk memupuk perpaduan, terutamanya melalui kegiatan kokurikulum seperti program sukan dan berpersatuan.” Y.B. Tan Seri Musa bin Mohamad, Menteri Pendidikan Malaysia; dalam Perutusan Tahun Baru 2002 1.7.17 The object of education, in very general terms, is to provide pupils and students with the means for understanding their society and its structures, and to open up for them a way of creating ‘meaning’ out of their relationships. This is certainly a part of what culture implies, and from an educational point of view it will mean, in specific terms, that the child is assisted both in language and thought to classify and provide meaning and relationships to things, ideas and events. Ivor Morrish, The Sociology of Education; An Introduction (2nd edition,1978), London, George Allen & Unwin, m/s 59 1.7.18 “Hasrat kerajaan bukan sahaja melahirkan belia yang cemerlang, tetapi mereka yang memiliki semangat yang tinggi dan mempunyai daya kepimpinan yang unggul serta berkualiti. Sekiranya para belia memiliki nilai-nilai tersebut mereka mampu menghadapi apa jua cabaran dan pengaruh negatif yang bakal dilalui.” Yang Amat Berhormat Dato’ Seri Abdullah Ahmad Badawi dalam ucapan sempena Hari Anti Dadah Kebangsaan pada 19.2.2001 1.7.19 “Kalau kita jadi manusia yang membuat penilaian secara robot maka pelajaran kita di universiti tidak mencukupi. Di universiti kita mesti bangunkan keupayaan berfikir, buka fikiran dan buat penilaian ikut asas budaya dan sistem nilai kita supaya kita tidak tolak yang baik dan Yang Amat Berhormat Datuk Seri Dr. Mahathir Mohamad dalam 17 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

18 terima yang buruk.” ucapan sempena lawatan ke Universiti Teknologi Malaysia pada 24.8.2002 1.8 Skema Pelaksanaan Kokurikulum di Sekolah Untuk memastikan pelaksanaan kokurikulum di sekolah memberi impak yang positif atau sumbangan yang konstruktif kepada pembangunan intelektualan dan kemanusiaan murid-murid dan pelajar-pelajar, maka pelaksanaan kokurikulum itu perlu dilaksanakan secara terancang, sistematik, telus dan mematuhi panduan dan peraturanperaturan yang telah ditetapkan/diluluskan oleh agensi-agensi yang berkuasa ke atasnya. Khususnya Kementerian Pendidikan Malaysia dan Jabatan Agama Islam Selangor (JAIS). Berikut adalah suatu skema pelaksanaan kokurikulum yang dicadangkan untuk dilaksanakan di sekolah-sekolah. Skema ini merangkumi langkah-langkah berikut :- 1.8.1 Menubuhkan Jawatankuasa dan penyelarasan Kokurikulum Sekolah yang dipengerusikan oleh pengetua/guru besar sekolah. Guru Penolong Kanan Kokurikulum (GPK Koku) menjadi Timbalan Pengerusi. Di antara fungsi jawatankuasa ini adalah untuk menetapkan dasar dan matlamat pelaksanaan kokurikulum di sekolah selagi tidak bercanggah dengan dasar dan matlamat pelaksanaan kokurikulum yang telah ditetapkan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia dan Jabatan Agama Islam Selangor (JAIS) 1.8.2 Menubuhkan Jawatankuasa Bimbingan Pelajar Sekolah. Ruiuk Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.1/1985 bertarikh 2hb. Januari 1985 19 1.8.3 Merumus dan menetapkan visi dan misi kegiatan kokurikulum sekolah dan menghebahkannya kepada guru-guru dan pelajar-pelajar. Visi dan misi sekolah dalam bidang kokurikulum sebaikbaiknya ditetapkan dalam mesyuarat bersama di antara jawatankuasa pengurusan dan penyelarasan kokurikulum sekolah dengan jawatankuasa Bimbingan Pelajar Sekolah 1.8.4 Menubuhkan Jawatankuasa Kerja Pengurusan dan Penyelarasan Kegiatan Kokurikulum yang terdiri daripada guru-guru penasihat persatuan/kelab, pasukan pakaian seragam dan sukan/permainan. Jawatankuasa ini dipengerusikan oleh Guru Penolong Kanan Kokurikulum. 1.8.5 Mengkaji dan mengenal pasti kekuatan dan kelemahan dalam pelaksanaan kegiatan kokurikulum pada tahun-tahun sebelumnya dan merumuskan dasar, pendekatan dan kaedah baru pelaksanaan. 1.8.6 Memberi taklimat kepada guru-guru tentang dasar pendekatan dan kaedah baru pelaksanaan kokurikulum yang telah dirumuskan. 1.8.7 Menyediakan keperluan asas pentadbiran (termasuklah fail; dokumen-dokumen rujukan berkaitan prosedur, undang-undang atau peraturan dan tatacara pelaksanaan; kurikulum kegiatan; borang-borang penilaian; dan sijil-sijil). 1.8.8 Menyediakan atau memperoleh keperluan prasarana dan kemudahan-kemudahan asas. 1.8.9 Mengenal pasti keupayaan sekolah dari aspek pelaksanaan seperti sumber tenaga dan kepakaran, kesesuaian persekitaran, sumber bantuan dan kewangan dan 18 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 19 1.8.3 Merumus dan menetapkan visi dan misi kegiatan kokurikulum sekolah dan menghebahkannya kepada guru-guru dan pelajar-pelajar. Visi dan misi sekolah dalam bidang kokurikulum sebaikbaiknya ditetapkan dalam mesyuarat bersama di antara jawatankuasa pengurusan dan penyelarasan kokurikulum sekolah dengan jawatankuasa Bimbingan Pelajar Sekolah 1.8.4 Menubuhkan Jawatankuasa Kerja Pengurusan dan Penyelarasan Kegiatan Kokurikulum yang terdiri daripada guru-guru penasihat persatuan/kelab, pasukan pakaian seragam dan sukan/permainan. Jawatankuasa ini dipengerusikan oleh Guru Penolong Kanan Kokurikulum. 1.8.5 Mengkaji dan mengenal pasti kekuatan dan kelemahan dalam pelaksanaan kegiatan kokurikulum pada tahun-tahun sebelumnya dan merumuskan dasar, pendekatan dan kaedah baru pelaksanaan. 1.8.6 Memberi taklimat kepada guru-guru tentang dasar pendekatan dan kaedah baru pelaksanaan kokurikulum yang telah dirumuskan. 1.8.7 Menyediakan keperluan asas pentadbiran (termasuklah fail; dokumen-dokumen rujukan berkaitan prosedur, undang-undang atau peraturan dan tatacara pelaksanaan; kurikulum kegiatan; borang-borang penilaian; dan sijil-sijil). 1.8.8 Menyediakan atau memperoleh keperluan prasarana dan kemudahan-kemudahan asas. 1.8.9 Mengenal pasti keupayaan sekolah dari aspek pelaksanaan seperti sumber tenaga dan kepakaran, kesesuaian persekitaran, sumber bantuan dan kewangan dan 19 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

20 kecenderungan pelajar. 1.8.10 Memperoleh dan mengemas kini inventori, bekalan pejabat dan harta modal bidang kokurikulum. 1.8.11 Menyediakan perancangan dan jadual tahunan (takwim) kegiatan kokurikulum sekolah. 1.8.12 Menubuhkan persatuan/kelab/badan beruniform dan melantik guru-guru penasihat. 1.8.13 Merancang dan menyediakan kurikulum kegiatan setiap persatuan/kelab/ badan beruniform 1.8.14 Melaksanakan kursus-kursus pengurusan kokurikulum kepada guru-guru. 1.8.15 Menyelaraskan kegiatan atau aktiviti persatuan/kelab/badan beruniform berdasarkan objektif/matlamat setiap persatuan/kelab/badan beruniform berkenaan, rangka perancangan kokurikulum sekolah, dan jadual aktiviti kokurikulum peringkat daerah dan negeri. 1.8.16 Memantau dan menyelia pelaksanaan kegiatan kokurikulum. 1.8.17 Menyedia, mengumpul dan menyemak dokumentasi pelaksanaan oleh setiap persatuan/kelab/badan beruniform dan persatuan/kelab sukan dan permainan. 1.8.18 Melaksanakan Skema Penilaian Aktiviti Kokurikulum untuk setiap pelajar. 1.8.19 Merancang dan melaksanakan kursus-kursus kejurulatihan. 1.8.20 Meneroka dan mewujudkan peluang-peluang penyertaan dan penglibatan pelajar dalam kegiatan kokurikulum di peringkat daerah, negeri, kebangsaan dan antarabangsa. 21 1.8.21 Mengelolakan majlis-majlis penyampaian penghargaan atau anugerah kecemerlangan dalam bidang kokurikulum kepada murid dan guru. 1.8.22 Menyediakan laporan Tahunan Kokurikulum. 1.8.23 Menyebarkan hakikat pentingnya bidang kokurikulum kepada ibu bapa dan menggalakkan penglibatan mereka. 1.9 Prinsip Pelaksanaan Kokurikulum Kegiatan, program atau aktiviti kokurikulum yang dirancang untuk dilaksanakan sewajarnya mengambil kira prinsip-prinsip berikut:- 1.9.1 Menyediakan ruang, peluang, kesempatan dan kemudahan pembelajaran yang menarik, menyeronokkan dan merentasi kurikulum, bagi membantu murid/pelajar mengikuti, melalui dan mengalami alam persekolahan dalam keadaan selesa, selamat dan sejahtera dengan pewujudan iklim, budaya dan persekitaran sekolah yang kondusif, ceria dan bersih. 1.9.2 Merancang, menganjur dan mengelolakan kegiatan kokurikulum yang berbentuk aktiviti bagi tujuan mempelbagaikan pengalaman pembelajaran dan persekolahan murid/pelajar dalam usaha untuk melengkapkan dan memantapkan lagi pelaksanaan program akademik dan menjadikannya lebih berkaitan dan relevan dengan alam dan kehidupan di luar sekolah. 1.9.3 Dalam semua program kokurikulum, penekanan diberi kepada pemerolehan dan peningkatan ilmu dan kemahiran baru, dan pemupukan sikap positif dan nilai-nilai murni kemanusiaan dan keinsanan demi meningkatkan kualiti sahsiah, disiplin, ketahanan diri, daya saing, dan kesejahteraan diri murid/pelajar dan masyarakat. 1.9.4 Dalam semua program kokurikulum, penekanan diberi secara sedar kepada semua bersepadu ke arah memperkukuhkan semangat patriotisme dan semangat 20 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 21 1.8.21 Mengelolakan majlis-majlis penyampaian penghargaan atau anugerah kecemerlangan dalam bidang kokurikulum kepada murid dan guru. 1.8.22 Menyediakan laporan Tahunan Kokurikulum. 1.8.23 Menyebarkan hakikat pentingnya bidang kokurikulum kepada ibu bapa dan menggalakkan penglibatan mereka. 1.9 Prinsip Pelaksanaan Kokurikulum Kegiatan, program atau aktiviti kokurikulum yang dirancang untuk dilaksanakan sewajarnya mengambil kira prinsip-prinsip berikut:- 1.9.1 Menyediakan ruang, peluang, kesempatan dan kemudahan pembelajaran yang menarik, menyeronokkan dan merentasi kurikulum, bagi membantu murid/pelajar mengikuti, melalui dan mengalami alam persekolahan dalam keadaan selesa, selamat dan sejahtera dengan pewujudan iklim, budaya dan persekitaran sekolah yang kondusif, ceria dan bersih. 1.9.2 Merancang, menganjur dan mengelolakan kegiatan kokurikulum yang berbentuk aktiviti bagi tujuan mempelbagaikan pengalaman pembelajaran dan persekolahan murid/pelajar dalam usaha untuk melengkapkan dan memantapkan lagi pelaksanaan program akademik dan menjadikannya lebih berkaitan dan relevan dengan alam dan kehidupan di luar sekolah. 1.9.3 Dalam semua program kokurikulum, penekanan diberi kepada pemerolehan dan peningkatan ilmu dan kemahiran baru, dan pemupukan sikap positif dan nilai-nilai murni kemanusiaan dan keinsanan demi meningkatkan kualiti sahsiah, disiplin, ketahanan diri, daya saing, dan kesejahteraan diri murid/pelajar dan masyarakat. 1.9.4 Dalam semua program kokurikulum, penekanan diberi secara sedar kepada semua bersepadu ke arah memperkukuhkan semangat patriotisme dan semangat 21 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

22 perpaduan antara kaum dan wilayah bagi kesejahteraan masyarakat, bangsa dan negara. 1.9.5 Menyediakan peluang, ruang dan kemudahan yang mencukupi dengan mempelbagaikan program dan aktiviti kokurikulum bagi membolehkan penyertaan murid/pelajar secara beramai-ramai; penyertaan seramai mungkin murid-murid terpilih; dan peragaan murid kepada khalayak yang lebih ramai dan terbuka. 1.9.6 Menyediakan skema peningkatan pengetahuan, kemahiran, pencapaian dan kepimpinan dalam setiap bidang kokurikulum supaya murid/pelajar dapat mengenal pasti kelemahan dan kekuatan masing-masing dalam bidang-bidang yang mereka sertai dan berpeluang mengatasi atau mempertingkat secara berterusan. 1.9.7 Semua program dan kegiatan kokurikulum yang dirancang, dianjur dan dikelolakan memberi peluang dan kesempatan kepada murid/pelajar mengembangkan minat, bakat kreatif dan inovatif masing-masing; dan menatarkan idea, pendapat, buah fikiran, ilham dan cita rasa secara berhemah dan bijaksana melalui pelbagai genre dan budaya warisan bangsa. 1.9.8 Menyediakan peluang dan kesempatan kepada pelajar-pelajar memperagakan kepada khalayak, bakat dan kebolehan masing-masing dalam bidang-bidang yang mereka nikmati. 1.9.9 Menerapkan elemen-elemen kerjaya dalam program dan kegiatan kokurikulum yang dirancang, dianjur dan dikelolakan. 1.9.10 Seberapa boleh mewujudkan rangkaian kerjasama dengan agensi-agensi kerajaan, syarikat-syarikat swasta, pertubuhan-pertubuhan bukan kerajaan dan institusiinstitusi pengajian tinggi (IPT), untuk memperluas, mempelbagai dan mempertingkatkan penglibatan murid/pelajar dalam kegiatan-kegiatan kokurikulum. 23 1.9.11 Mewujudkan peluang kepada pelajar-pelajar mempertingkatkan daya saing dan daya tahan, di samping memperteguh semangat kesukarelawan dan kekendirian masing-masing. 19.12 Merealisasikan unsur-unsur penghargaan dalam setiap aktiviti/kegiatan kokurikulum yang dianjur dan dikelolakan di setiap peringkat. 1.10 Senarai tugas Penolong Kanan Kokurikulum SENARAI TUGAS GURU PENOLONG KANAN KOKURIKULUM 1. Pengurusan Pentadbiran Am: x Bertanggungjawab kepada pengetua/guru besar. x Bekerjasama dengan Guru Penolong Kanan Akademik dan Guru Penolong Kanan Hal Ehwal Murid (HEM) membantu pengetua/guru besar mengurus dan mentadbir sekolah sebagai sebuah institusi pendidikan. x Mengetuai, mengurus dan memimpin bidang kokurikulum supaya berfungsi mengikut matlamat, dasar, dan objektif yang ditetapkan. x Menghadiri mesyuarat-mesyuarat pengurusan/penyelarasan di peringkat sekolah, daerah dan negeri apabila dikehendaki atau diarahkan oleh pengetua/guru besar. x Merancang dan mengagihkan tugas pengurusan dan pelaksanaan kokurikulum kepada setiap individu guru, termasuk kepada Ketua Panitia/Guru Kanan Mata pelajaran, dan Guru-Guru Penolong Kanan. x Mempengerusikan mesyuarat kokurikulum di peringkat sekolah (tanpa kehadiran pengetua/guru besar), dan mewakili sekolah ke mesyuaratmesyuarat pengurusan dan pelaksanaan kokurikulum seperti yang diarahkan oleh pengetua/guru besar. x Membantu sekolah mewujudkan kerjasama dengan agensiagensi/pertubuhan-pertubuhan/persatuan-persatuan badan sukan/kelab-kelab, 22 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 23 1.9.11 Mewujudkan peluang kepada pelajar-pelajar mempertingkatkan daya saing dan daya tahan, di samping memperteguh semangat kesukarelawan dan kekendirian masing-masing. 19.12 Merealisasikan unsur-unsur penghargaan dalam setiap aktiviti/kegiatan kokurikulum yang dianjur dan dikelolakan di setiap peringkat. 1.10 Senarai tugas Penolong Kanan Kokurikulum SENARAI TUGAS GURU PENOLONG KANAN KOKURIKULUM 1. Pengurusan Pentadbiran Am: x Bertanggungjawab kepada pengetua/guru besar. x Bekerjasama dengan Guru Penolong Kanan Akademik dan Guru Penolong Kanan Hal Ehwal Murid (HEM) membantu pengetua/guru besar mengurus dan mentadbir sekolah sebagai sebuah institusi pendidikan. x Mengetuai, mengurus dan memimpin bidang kokurikulum supaya berfungsi mengikut matlamat, dasar, dan objektif yang ditetapkan. x Menghadiri mesyuarat-mesyuarat pengurusan/penyelarasan di peringkat sekolah, daerah dan negeri apabila dikehendaki atau diarahkan oleh pengetua/guru besar. x Merancang dan mengagihkan tugas pengurusan dan pelaksanaan kokurikulum kepada setiap individu guru, termasuk kepada Ketua Panitia/Guru Kanan Mata pelajaran, dan Guru-Guru Penolong Kanan. x Mempengerusikan mesyuarat kokurikulum di peringkat sekolah (tanpa kehadiran pengetua/guru besar), dan mewakili sekolah ke mesyuaratmesyuarat pengurusan dan pelaksanaan kokurikulum seperti yang diarahkan oleh pengetua/guru besar. x Membantu sekolah mewujudkan kerjasama dengan agensiagensi/pertubuhan-pertubuhan/persatuan-persatuan badan sukan/kelab-kelab, 23 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

24 dan sebagainya, selaras dengan konsep permuafakatan dalam pendidikan dan perkongsian sumber dan maklumat. x Membuat laporan tahunan kokurikulum sekolah. x Memastikan perjalanan unit lancar dan efektif dari semua aspek pentadbiran dan pengurusan, termasuklah aspek keselesaan dan kebajikan para pegawai selaras dengan Etika dan Keperluan/Kepentingan Perkhidmatan, di samping memastikan perkakasan dan peralatan yang diperlukan mencukupi dan mudah diperolehi atau diakses. x Mengawasi dan menyelenggara perkakasan/peralatan yang dibekalkan kepada bidang kokurikulum atau yang diperoleh dengan menggunakan peruntukan kerajaan, atau pun yang didermakan oleh agensi-agensi kerajaan dan pihak swasta. x Menyebarkan maklumat/arahan/tawaran dan sebagainya yang diterima daripada Jabatan Agama Islam Selangor, Pejabat Agama Islam Daerah, Kementerian Pendidikan, Jabatan Pendidikan Negeri, Pejabat Pendidikan Daerah, dan agensi-agensi luar kepada guru-guru, murid-murid dan ibu bapa atau penjaga. x Menyediakan belanjawan tahunan untuk program kokurikulum. x Menyelia dan mengawasi perbelanjaan untuk kokurikulum. x Mewujudkan kerjasama di antara atau sesama rakan sejawat. 2. Pengurusan Aktiviti Kokurikulum (Aktiviti kokurikulum merangkumi aktiviti-aktiviti dalam bidang persatuan/kelab, sukan/permainan dan pasukan badan beruniform. Terdapat pelbagai aktiviti yang dijalankan di seluruh sekolah SRAI dan MITS negeri Selangor, dengan setiap pelajar diwajibkan menyertai semua aktiviti dalam gerak kerja kokurikulum (GERKO), selaras dengan objektif kualiti MS ISO Jabatan Agama Islam Selangor dan pelaksanaan Sistem Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum. Dalam pada itu, aktiviti kokurikulum mesti dilaksanakan selaras dengan cita-cita melahirkan generasi pelajar yang mengalami perkembangan yang seimbang dari segi jasmani, emosi, rohani dan intelek. Sehubungan itu, tugas GPK Kokurikulum, di antara lain ialah : 25 2.1 Perancangan. (a) Merancang takwim tahunan kokurikulum : Ɣ Merancang dan melaksanakan kempen kesedaran menjaga keselamatan diri sepanjang penglibatan murid dalam aktiviti kokurikulum di dalam dan di luar sekolah. Ɣ Merekodkan semua pendaftaran di dalam Daftar Induk Pendaftaran Unit Kokurikulum. Ɣ Menentukan sukan/permainan, Kelab/ Persatuan dan pasukan badan beruniform kepada murid baru dan menyerahkannya kepada penyelaras sukan atau setiausaha kokurikulum pada bulan Januari atau berpandukan arahan kemasukan murid dari semasa ke semasa. Ɣ Menentukan sukan/permainan, Kelab/ Persatuan dan pasukan badan beruniform murid yang mendaftar selepas bulan Januari bermula dari murid itu mendaftar atau berpandukan arahan kemasukan murid dari semasa ke semasa dalam tempoh empat (14) hari persekolahan. Ɣ Mengadakan Mesyuarat Agung Tahunan pada tarikh yang telah ditetapkan oleh PK Kokurikulum. Ɣ Memastikan minit Mesyuarat Agung sukan/permainan, Kelab/ Persatuan dan pasukan badan beruniform disiapkan. Ɣ Melaksanakan aktiviti sukan/permainan, Kelab/ Persatuan dan pasukan badan beruniform mengikut hari yang ditetapkan. (b) Menyediakan keperluan berasaskan perancangan dari aspek:- (i) Prasarana/infrastruktur. (ii) Perkakasan dan peralatan. (iii) Dokumen pelaksanaan. (iv) Bahan-bahan bacaan dan sumber rujukan. (v) Sumber tenaga/kepegawaian/kejurulatihan. (vi) Kewangan/sumber bantuan. 2.2 Pelaksanaan (a) Menetapkan jadual pelaksanaan. (b) Menguruskan keperluan-keperluan pentadbiran pelaksanaan aktiviti: 24 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 25 2.1 Perancangan. (a) Merancang takwim tahunan kokurikulum : Ɣ Merancang dan melaksanakan kempen kesedaran menjaga keselamatan diri sepanjang penglibatan murid dalam aktiviti kokurikulum di dalam dan di luar sekolah. Ɣ Merekodkan semua pendaftaran di dalam Daftar Induk Pendaftaran Unit Kokurikulum. Ɣ Menentukan sukan/permainan, Kelab/ Persatuan dan pasukan badan beruniform kepada murid baru dan menyerahkannya kepada penyelaras sukan atau setiausaha kokurikulum pada bulan Januari atau berpandukan arahan kemasukan murid dari semasa ke semasa. Ɣ Menentukan sukan/permainan, Kelab/ Persatuan dan pasukan badan beruniform murid yang mendaftar selepas bulan Januari bermula dari murid itu mendaftar atau berpandukan arahan kemasukan murid dari semasa ke semasa dalam tempoh empat (14) hari persekolahan. Ɣ Mengadakan Mesyuarat Agung Tahunan pada tarikh yang telah ditetapkan oleh PK Kokurikulum. Ɣ Memastikan minit Mesyuarat Agung sukan/permainan, Kelab/ Persatuan dan pasukan badan beruniform disiapkan. Ɣ Melaksanakan aktiviti sukan/permainan, Kelab/ Persatuan dan pasukan badan beruniform mengikut hari yang ditetapkan. (b) Menyediakan keperluan berasaskan perancangan dari aspek:- (i) Prasarana/infrastruktur. (ii) Perkakasan dan peralatan. (iii) Dokumen pelaksanaan. (iv) Bahan-bahan bacaan dan sumber rujukan. (v) Sumber tenaga/kepegawaian/kejurulatihan. (vi) Kewangan/sumber bantuan. 2.2 Pelaksanaan (a) Menetapkan jadual pelaksanaan. (b) Menguruskan keperluan-keperluan pentadbiran pelaksanaan aktiviti: 25 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

26 (i) Dokumen-dokumen pelaksanaan seperti Kertas Cadangan Pelaksanaan. (ii) Senarai nama jawatankuasa (Jawatankuasa Penganjur dan Jawatankuasa Pengelola). (iii) Senarai pegawai. (c) Menguruskan pengelolaan pelaksanaan aktiviti 2.3 Pemantauan/Penyeliaan. (a) Menjalankan pemantauan/penyeliaan ke atas aktiviti-aktiviti kokurikulum yang dilaksanakan. (b) Menyediakan laporan kendiri kokurikulum 2.4 Penilaian. (a) Menjalankan penilaian:- (i) Sistem Pentaksiran Aktiviti Jasmani Sukan dan Kokurikulum (PAJSK) 2.5 Pelaporan (a) Menyediakan Laporan Tahunan Pelaksanaan Aktiviti Kokurikulum. Menyediakan Laporan Aktiviti Kokurikulum dengan membuat rumusan daripada aktiviti-aktiviti yang telah dilaksanakan di dalam sukan/permainan, Kelab/ Persatuan dan pasukan badan beruniform, KAMIL, KESUSRAI, Mukhayyam Perdana ,SUKMAS, KAMIL SAM/MITS, MSSD, MSSS, MSSM dan lain-lain aktiviti peringkat kebangsaan atau antarabangsa untuk dilaporkan kepada mesyuarat syura. 2.6 Perancangan strategik Kokurikulum. (a) Perancangan strategik jangka pendek (b) Perancangan strategik jangka panjang 27 2.7 Penghargaan. (a) Merancang, mengurus dan melaksanakan majlis-majlis penghargaan untuk guru-guru dan murid 3. Pengurusan Entiti Kokurikulum: 3.1 Mengurus dan mentadbir penubuhan entiti kokurikulum di sekolah dengan mematuhi sepenuhnya peraturan-peraturan yang sedia ada. 3.2 Menyelia perjalanan dan operasi entiti kokurikulum yang telah ditubuhkan. 3.3 Menyelia pentadbiran entiti kokurikulum yang sedia ada, khususnya yang berkaitan dengan pemfailan, perancangan, pendokumentasian kewangan dan kepemimpinan. 4. Pengurusan Sumber Manusia Kokurikulum: 4.1 Pembangunan kepegawaian, kejurulatihan, pengurusan dan kepimpinan pasukan badan beruniform. (i) Mengenal pasti, merancang dan menjadualkan kursus-kursus dalam perkhidmatan untuk guru-guru di peringkat sekolah. (ii) Menyediakan peluang-peluang meningkatkan ilmu pengetahuan dan kepakaran guru-guru di peringkat daerah, negeri dan kebangsaan. 5. Tugas-tugas lain:- 5.1 Mengenal pasti punca dan membantu memperoleh peruntukan untuk aktiviti yang dirancang 5.2 Memberi pendedahan atau kursus pelaksanaan aktiviti kokurikulum di peringkat sekolah. 5.3 Memberi taklimat/penerangan kepada guru-guru mengenai sebarang perubahan dari segi dasar dan matlamat serta prosedur pelaksanaan aktiviti-aktiviti kokurikulum. 5.4 Menjalin kerjasama dengan pihak-pihak luar untuk menganjurkan pertandingan/ program/ aktiviti kokurikulum. 5.5 Melaksanakan arahan-arahan pengetua/guru besar dari semasa ke semasa. 26 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 27 2.7 Penghargaan. (a) Merancang, mengurus dan melaksanakan majlis-majlis penghargaan untuk guru-guru dan murid 3. Pengurusan Entiti Kokurikulum: 3.1 Mengurus dan mentadbir penubuhan entiti kokurikulum di sekolah dengan mematuhi sepenuhnya peraturan-peraturan yang sedia ada. 3.2 Menyelia perjalanan dan operasi entiti kokurikulum yang telah ditubuhkan. 3.3 Menyelia pentadbiran entiti kokurikulum yang sedia ada, khususnya yang berkaitan dengan pemfailan, perancangan, pendokumentasian kewangan dan kepemimpinan. 4. Pengurusan Sumber Manusia Kokurikulum: 4.1 Pembangunan kepegawaian, kejurulatihan, pengurusan dan kepimpinan pasukan badan beruniform. (i) Mengenal pasti, merancang dan menjadualkan kursus-kursus dalam perkhidmatan untuk guru-guru di peringkat sekolah. (ii) Menyediakan peluang-peluang meningkatkan ilmu pengetahuan dan kepakaran guru-guru di peringkat daerah, negeri dan kebangsaan. 5. Tugas-tugas lain:- 5.1 Mengenal pasti punca dan membantu memperoleh peruntukan untuk aktiviti yang dirancang 5.2 Memberi pendedahan atau kursus pelaksanaan aktiviti kokurikulum di peringkat sekolah. 5.3 Memberi taklimat/penerangan kepada guru-guru mengenai sebarang perubahan dari segi dasar dan matlamat serta prosedur pelaksanaan aktiviti-aktiviti kokurikulum. 5.4 Menjalin kerjasama dengan pihak-pihak luar untuk menganjurkan pertandingan/ program/ aktiviti kokurikulum. 5.5 Melaksanakan arahan-arahan pengetua/guru besar dari semasa ke semasa. 27 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

28 1.11 Senarai aktiviti /program Kokurikulum di SRAI dan MITS Negeri Selangor. Senarai aktiviti kokurikulum di SRAI Negeri Selangor Bil Nama Aktiviti/Program Acara Penglibatan 1 KAMIL Pidato Tahap 2 Lelaki & Perempuan Coral Speaking Tahap 1 dan Tahap 2 Lelaki & Perempuan Story Telling Tahap 2 Lelaki & Perempuan Aplikasi Komputer Terbuka 2 Lelaki atau 2 Perempuan Kuiz Akademik Tahap 2 Lelaki & Perempuan Tilawah Al-Quran Tahap 2 Lelaki & Perempuan Hafazan dan Tafsiran Tahap 2 Lelaki & Perempuan Syarahan Bahasa Melayu Tahap 2 Lelaki & Perempuan Rawi Marhaban Tahap 2 Lelaki & Perempuan Nasyid Tahap 2 Lelaki & Perempuan Menulis Khat Tahap 2 Lelaki & Perempuan Khutbah Jumaat Tahap 2 Lelaki Solat Jenazah Tahap 2 Lelaki & Perempuan Azan dan Iqamah Tahap 1 Lelaki Hafazan dan Terjemahan Tahap 1 29 Lelaki & Perempuan Menulis Khat Tahap 1 Lelaki & Perempuan Muhawarah Tahap 1 Lelaki & Perempuan Bercerita dari kisah AlQuran Tahap 1 Lelaki & Perempuan 2 Kejohanan Sukan Sekolah Rendah Agama Integrasi (KESUSRAI) Jabatan Agama Islam Selangor Futsal/Bola Sepak Lelaki Bola Jaring Perempuan Bola Baling Lelaki & Perempuan Badminton Lelaki & Perempuan Sepak Takraw Lelaki Bola Tampar Lelaki & Perempuan Ping Pong Lelaki & Perempuan Catur Lelaki & Perempuan Memanah Lelaki & Perempuan Boling Lelaki & Perempuan Olahraga Lelaki & Perempuan 3 Mukhayyam Perdana Perkhemahan Pasukan Badan Beruniform Tahap 2 Lelaki & Perempuan 4 Majlis Sukan SekolahSekolah Daerah (MSSD) *Menjadi ahli gabungan Majlis Sukan Sekolah Selangor (MSSS) setiap tahun * Mengikut kesesuaian sekolah Olahraga Lelaki & Perempuan Merentas Desa Bola Sepak Bola Baling Bola Jaring Bola Tampar Badminton Ping Pong Sepak Takraw Boling Renang Memanah Catur 28 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 29 Lelaki & Perempuan Menulis Khat Tahap 1 Lelaki & Perempuan Muhawarah Tahap 1 Lelaki & Perempuan Bercerita dari kisah AlQuran Tahap 1 Lelaki & Perempuan 2 Kejohanan Sukan Sekolah Rendah Agama Integrasi (KESUSRAI) Jabatan Agama Islam Selangor Futsal/Bola Sepak Lelaki Bola Jaring Perempuan Bola Baling Lelaki & Perempuan Badminton Lelaki & Perempuan Sepak Takraw Lelaki Bola Tampar Lelaki & Perempuan Ping Pong Lelaki & Perempuan Catur Lelaki & Perempuan Memanah Lelaki & Perempuan Boling Lelaki & Perempuan Olahraga Lelaki & Perempuan 3 Mukhayyam Perdana Perkhemahan Pasukan Badan Beruniform Tahap 2 Lelaki & Perempuan 4 Majlis Sukan SekolahSekolah Daerah (MSSD) *Menjadi ahli gabungan Majlis Sukan Sekolah Selangor (MSSS) setiap tahun * Mengikut kesesuaian sekolah Olahraga Lelaki & Perempuan Merentas Desa Bola Sepak Bola Baling Bola Jaring Bola Tampar Badminton Ping Pong Sepak Takraw Boling Renang Memanah Catur 29 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

30 1.12 Senarai aktiviti kokurikulum di MITS Negeri Selangor Bil Nama Aktiviti/Program Acara Penglibatan 1 KAMIL SAM/MITS Tilawah Menengah Rendah Menengah Atas (Lelaki & Perempuan) Syarahan Bahasa Melayu Bahasa Arab Bahasa Inggeris Khat Hafazan Tafsir Al-Quran Khutbah Menengah Rendah Menengah Atas (Lelaki) Rawi Marhaban Terbuka (Lelaki & Perempuan) Nasyid Musammarah Tajhiz Jenazah Musabaqah Hadis Musabaqah Al-Quran Juzuk:1-10 Terbuka (Lelaki & Perempuan) Musabaqah Al-Quran Juzuk:1-20 Musabaqah Al-Quran Juzuk:1-30 Kitabatul Maqal Debat Bahasa Melayu Bahasa Inggeris Bahasa Arab Kuiz Dini 31 2 Sukan Sekolah Menengah Agama Selangor (SUKMAS) Ping pong Terbuka (Lelaki & Perempuan) Badminton Bola Tampar Bola Jaring Bola Sepak Sepak Takraw Memanah 3 Majlis Sukan SekolahSekolah Daerah (MSSD) *Menjadi ahli gabungan Majlis Sukan Sekolah Selangor (MSSS) setiap tahun Olahraga Merentas Desa Lelaki & Perempuan Bola Sepak *Mengikut kesesuaian sekolah Bola Baling Bola Jaring Bola Tampar Badminton Ping Pong Sepak Takraw Boling Renang Memanah Catur Ragbi 30 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 31 2 Sukan Sekolah Menengah Agama Selangor (SUKMAS) Ping pong Terbuka (Lelaki & Perempuan) Badminton Bola Tampar Bola Jaring Bola Sepak Sepak Takraw Memanah 3 Majlis Sukan SekolahSekolah Daerah (MSSD) *Menjadi ahli gabungan Majlis Sukan Sekolah Selangor (MSSS) setiap tahun Olahraga Merentas Desa Lelaki & Perempuan Bola Sepak *Mengikut kesesuaian sekolah Bola Baling Bola Jaring Bola Tampar Badminton Ping Pong Sepak Takraw Boling Renang Memanah Catur Ragbi 31 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

32 1.13 Ciri-ciri Murid / Pelajar Yang Dihasratkan Melalui Kokurikulum Sebagai sebahagian daripada kurikulum kebangsaan, maka kegiatan, program dan aktiviti kokurikulum wajarlah menjadi wadah kepada usaha melahirkan muridmurid atau pelajar-pelajar yang mewarisi sepenuhnya ciri-ciri yang dihasratkan dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan dan Falsafah Pendidikan Islam JAIS. Secara terperinci, di antara ciri-ciri yang dimaksudkan itu termasuklah yang berikut iaitu:- x Celik huruf dan menguasai kemahiran membaca, menulis dan mengira. x Menguasai kemahiran asas belajar. x Menyedari dan memahami kepentingan dan faedah pengetahuan, kemahiran dan pengalaman bagi diri sendiri. x Mengetahui dan mengamalkan pelbagai kaedah untuk memperoleh ilmu pengetahuan, kemahiran dan pengalaman. x Menggunakan ilmu pengetahuan, kemahiran dan pengalaman bagi mengurus dan mengelolakan hal-hal berkenaan kehidupannya. x Mampu dan berkebolehan menyelesai masalah dan membuat keputusan dengan berhemah dan bijaksana. x Berusaha mencari dan memperoleh ilmu pengetahuan, kemahiran dan pengalaman baru. x Memikir dan menemukan ilmu pengetahuan, kemahiran, kaedah, rumusan, produk dan teknologi baru. x Bersungguh-sungguh mencari dan mencintai ilmu untuk mengetahui rahsia dan nikmat kehidupan yang dikurniai Tuhan. x Menjadikan ilmu pengetahuan sebagai pembimbing kehidupan. x Terus belajar dan meningkatkan pengetahuan, kemahiran, kepakaran dan pengalaman. x Senantiasa bersiap sedia untuk belajar dan berusaha memperbaiki diri sendiri. x Suka dan gembira belajar. x Sihat tubuh badan serta pemikiran dan terhindar daripada bahaya. 33 x Senantiasa hadir ke sekolah dan berada dalam sistem pendidikan. x Menghayati dan mengamalkan gaya hidup sihat. x Berbudi pekerti mulia dan menghayati nilai-nilai murni terpuji. x Menjaga dan mengurus kebajikan, keselamatan dan kebersihan dan keselamatan diri. x Mendapat layanan dan perhatian yang secukupnya dan saksama semasa mengikuti pelajaran. x Menerima sokongan dan kemudahan yang mencukupi untuk belajar. x Maju dan menunjukkan perubahan yang lebih baik bagi setiap tingkat pelajaran dari semasa ke semasa. x Mendapat peluang dan cabaran baru bagi menyuburkan pembelajaran dan kebajikan diri. x Mendapat peluang dan cabaran baru mengembangkan bakat dan potensi. x Berpeluang mengembangkan keintelektualan masing-masing. x Mengetahui bakat dan potensi diri dan berusaha membangunkannya. x Suka berbakti kepada rakan, keluarga, sekolah dan masyarakat. x Suka mencipta dan berkarya. x Berani bersaing dan bertanding. x Berani merebut, meneroka dan mencipta peluang. x Rajin dan bijaksana membuat penyelidikan dan meneroka dapatan-dapatan baru. x Menguasai teknologi pembelajaran terkini. x Mampu memimpin diri sendiri dan rakan-rakan. x Mampu mengemukakan idea-idea yang kritis, analitis dan kreativitis secara berhemah dan spontan di hadapan khalayak. x Mampu berkomunikasi secara berhemah, bijaksana dan berkesan. x Mampu melahir dan meluah perasaan secara berhemah, bijaksana dan berkesan. x Mampu berdikari dan menyumbang kepada kemakmuran dan kesejahteraan sekolah dan masyarakat. x Berketerampilan dalam pelbagai bidang. x Mencintai alam sekitar. x Mempunyai dan merealisasikan sifat penyayang. x Mencintai bangsa dan negara. 32 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 33 x Senantiasa hadir ke sekolah dan berada dalam sistem pendidikan. x Menghayati dan mengamalkan gaya hidup sihat. x Berbudi pekerti mulia dan menghayati nilai-nilai murni terpuji. x Menjaga dan mengurus kebajikan, keselamatan dan kebersihan dan keselamatan diri. x Mendapat layanan dan perhatian yang secukupnya dan saksama semasa mengikuti pelajaran. x Menerima sokongan dan kemudahan yang mencukupi untuk belajar. x Maju dan menunjukkan perubahan yang lebih baik bagi setiap tingkat pelajaran dari semasa ke semasa. x Mendapat peluang dan cabaran baru bagi menyuburkan pembelajaran dan kebajikan diri. x Mendapat peluang dan cabaran baru mengembangkan bakat dan potensi. x Berpeluang mengembangkan keintelektualan masing-masing. x Mengetahui bakat dan potensi diri dan berusaha membangunkannya. x Suka berbakti kepada rakan, keluarga, sekolah dan masyarakat. x Suka mencipta dan berkarya. x Berani bersaing dan bertanding. x Berani merebut, meneroka dan mencipta peluang. x Rajin dan bijaksana membuat penyelidikan dan meneroka dapatan-dapatan baru. x Menguasai teknologi pembelajaran terkini. x Mampu memimpin diri sendiri dan rakan-rakan. x Mampu mengemukakan idea-idea yang kritis, analitis dan kreativitis secara berhemah dan spontan di hadapan khalayak. x Mampu berkomunikasi secara berhemah, bijaksana dan berkesan. x Mampu melahir dan meluah perasaan secara berhemah, bijaksana dan berkesan. x Mampu berdikari dan menyumbang kepada kemakmuran dan kesejahteraan sekolah dan masyarakat. x Berketerampilan dalam pelbagai bidang. x Mencintai alam sekitar. x Mempunyai dan merealisasikan sifat penyayang. x Mencintai bangsa dan negara. 33 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

34 x Bersyukur, bertawakal, beriman dan bertakwa. x Mempelbagaikan pengetahuan, kemahiran, kepakaran dan kegemaran diri sendiri. x Amanah, jujur dan ikhlas. x Berusaha mempertingkatkan potensi masing-masing. x Mampu berkarya dan menghasilkan ciptaan-ciptaan baru. x Berkebolehan dan berkemahiran menyesuaikan (atau mengadaptasikan) diri dalam semua situasi dan keadaan dalam masa yang singkat. x Berusaha dengan bersungguh-sungguh, gigih, tekun dan teliti. x Bersopan santun dan berbudi pekerti mulia. x Mencintai dan menghargai unsur-unsur dan nilai-nilai budaya bangsa. x Berusaha memantapkan emosi. x Mengetahui bakat dan potensi diri sendiri dan berusaha secara berterusan menggilap dan mempertingkatkannya ke tahap kecemerlangan. x Bersikap toleran, sabar dan berfikiran terbuka. x Mampu membincangkan sesuatu isu secara adil dengan matlamat mencari kebenaran. x Berusaha meningkatkan nilai-nilai kepemimpinan dan kesukarelawan. x Setia dan sanggup berkorban untuk bangsa dan negara. 1.14 Indikator Kepada Pelaksanaan Kokurikulum Yang Berkesan di Sekolah Mengenal pasti sama ada kegiatan, program atau aktiviti kokurikulum telah dilaksanakan di sekolah atau sebaliknya, mungkin suatu langkah yang mudah dilakukan, sama ada secara kualitatif mahupun kuantitatif. Dari segi pengurusan dan pentadbiran, langkah ini boleh dilakukan dengan meneliti jadual kehadiran guru dan murid bagi setiap kegiatan atau aktiviti kokurikulum, takwim kegiatan atau aktiviti, laporan-laporan pelaksanaan mingguan dan laporan-laporan pemantauan yang dikemukakan oleh guru-guru penasihat yang dilantik. Langkah yang mungkin lebih mencabar adalah untuk mengenal pasti sama ada kegiatan, program atau aktiviti kokurikulum yang dilaksanakan itu berkesan atau sebaliknya ke atas pembangunan diri pelajar dan peningkatan kecemerlangan pendidikan di sekolah. Langkah ini lebih mencabar kerana sebahagian besar daripada 35 kesan pelaksanaan kegiatan, program atau aktiviti kokurikulum itu bukan sahaja organik (yakni intrinsik, bersebati dengan sifat diri, perwatakan dan jati diri murid) dan sukar dianalisis serta diukur, tetapi juga berjangka masa panjang, abstrak dan relatif. Walau bagaimanapun, terdapat pelbagai indikator yang boleh digunakan sebagai premis atau bukti. Indikator-indikator itu mungkin merupakan perubahan-perubahan pada sikap, pandangan hidup, nilai, pemikiran dan perwatakan serta jati diri murid. 1.13.1 Indikator yang merujuk kepada perubahan-perubahan luaran: Di antara pelbagai indikator yang merujuk kepada perubahan-perubahan luaran adalah seperti berikut:- x Peningkatan masa berkualiti di sekolah; murid-murid menggunakan waktu yang terluang dan masa senggang untuk melaksanakan kerja-kerja atau tugasan yang berkaitan dengan kegiatan, program atau aktiviti kokurikulum yang mereka sertai; bilangan murid yang membuang masa dengan melakukan aktiviti-aktiviti yang tidak berfaedah dan tidak berdisiplin berkurangan. x Bilangan atau frekuensi penggunaan perkakasan, peralatan dan kemudahankemudahan asas sukan dan kokurikulum meningkat. x Jumlah kes perlakuan tidak berdisiplin dan yang melanggar peraturan dan undang-undang dalam kalangan murid-murid berkurangan. x Jumlah penyertaan dan tahap pencapaian dalam pertandingan-pertandingan sukan dan kokurikulum meningkat dari semasa ke semasa. x Lebih banyak kelab atau persatuan baru ditubuhkan dan lebih banyak kegiatan, program dan aktiviti dilaksanakan. x Kehadiran murid dan guru dalam kegiatan, program dan aktiviti kokurikulum meningkat. x Keceriaan, keindahan dan kebersihan kawasan sekolah meningkat. x Penglibatan sekolah dalam aktiviti kemasyarakatan meningkat. x Konsep “sekolah berwatak” menjadi kenyataan. x Sekolah menjadi pusat kependidikan yang dinamik dan progresif. x Tahap dan taraf sekolah dalam aspek kokurikulum meningkat. 1.13.2 Indikator yang merujuk kepada perubahan-perubahan dalaman (instrinsik):- 34 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 35 kesan pelaksanaan kegiatan, program atau aktiviti kokurikulum itu bukan sahaja organik (yakni intrinsik, bersebati dengan sifat diri, perwatakan dan jati diri murid) dan sukar dianalisis serta diukur, tetapi juga berjangka masa panjang, abstrak dan relatif. Walau bagaimanapun, terdapat pelbagai indikator yang boleh digunakan sebagai premis atau bukti. Indikator-indikator itu mungkin merupakan perubahan-perubahan pada sikap, pandangan hidup, nilai, pemikiran dan perwatakan serta jati diri murid. 1.13.1 Indikator yang merujuk kepada perubahan-perubahan luaran: Di antara pelbagai indikator yang merujuk kepada perubahan-perubahan luaran adalah seperti berikut:- x Peningkatan masa berkualiti di sekolah; murid-murid menggunakan waktu yang terluang dan masa senggang untuk melaksanakan kerja-kerja atau tugasan yang berkaitan dengan kegiatan, program atau aktiviti kokurikulum yang mereka sertai; bilangan murid yang membuang masa dengan melakukan aktiviti-aktiviti yang tidak berfaedah dan tidak berdisiplin berkurangan. x Bilangan atau frekuensi penggunaan perkakasan, peralatan dan kemudahankemudahan asas sukan dan kokurikulum meningkat. x Jumlah kes perlakuan tidak berdisiplin dan yang melanggar peraturan dan undang-undang dalam kalangan murid-murid berkurangan. x Jumlah penyertaan dan tahap pencapaian dalam pertandingan-pertandingan sukan dan kokurikulum meningkat dari semasa ke semasa. x Lebih banyak kelab atau persatuan baru ditubuhkan dan lebih banyak kegiatan, program dan aktiviti dilaksanakan. x Kehadiran murid dan guru dalam kegiatan, program dan aktiviti kokurikulum meningkat. x Keceriaan, keindahan dan kebersihan kawasan sekolah meningkat. x Penglibatan sekolah dalam aktiviti kemasyarakatan meningkat. x Konsep “sekolah berwatak” menjadi kenyataan. x Sekolah menjadi pusat kependidikan yang dinamik dan progresif. x Tahap dan taraf sekolah dalam aspek kokurikulum meningkat. 1.13.2 Indikator yang merujuk kepada perubahan-perubahan dalaman (instrinsik):- 35 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

36 Pelbagai perubahan dalaman yang boleh digunakan sebagai indikator kepada pelaksanaan kokurikulum di sekolah boleh digabungkan dalam konsep-konsep berikut:- (a) Tahap Kemenjadian Murid. (b) Tahap Penyungguhan Kendiri Murid. (c) Tahap Keperpaduan Murid. (d) Tahap Kepatriotikan Murid. (e) Tahap Kebahagiaan dan Kesejahteraan Murid. 1.13.3 Tahap Kemenjadian Murid Tahap kemenjadian murid merujuk kepada sejauh atau sebanyak mana kemajuan maksimum potensi murid telah berjaya dicapai atau direalisasikan di akhir peringkatperingkat persekolahan yang ditetapkan berdasarkan kriteria-kriteria tertentu. Kriteriakriteria yang dimaksudkan ini adalah berdasarkan ciri-ciri murid yang dihasratkan dapat dibangunkan melalui kegiatan, program atau aktiviti kokurikulum (seperti disenaraikan dalam perkara 1.10 bab ini). Jemaah Nazir Sekolah, Kementerian Pendidikan Malaysia telah mencadangkan kriteria-kriteria berikut:- (a) Setiap sekolah pada akhir Tahap Satu Sekolah Rendah (Tahun 1 hingga Tahun 3) hendaklah telah dapat: i. Menguasai kemahiran asas membaca, menulis dan mengira; ii. Menguasai hukum akal; iii. Mengetahui peranan dan tanggungjawab individu dalam masyarakat; iv. Mengetahui amalan asas nilai murni secara sedar dan bersengaja berteraskan Falsafah Pendidikan Kebangsaan dan Rukun Negara. v. Mengurus diri dari segi fizikal dan emosi; dan vi. Berinteraksi, berkomunikasi dan bekerjasama secara beradab dengan rakan, guru, ibu bapa, keluarga dan sesiapa sahaja yang berhubungan dengannya. (b) Setiap murid pada akhir Tahap Dua Sekolah Rendah (Tahun 4 hingga Tahun 6) hendaklah telah dapat: i. Menguasai kemahiran belajar; ii. Menguasai kemahiran berfikir; 37 iii. Menguasai kemahiran berkomunikasi; iv. Menguasai kemahiran saintifik; v. Menguasai kemahiran menyelesaikan masalah; vi. Menguasai kemahiran membuat keputusan; vii. Menguasai kemahiran merancang; viii. Dapat membentuk identitinya sendiri berteraskan Falsafah Pendidikan Kebangsaan, Rukun Negara dan nilai murni; ix. Melaksanakan tanggungjawab mengurus kebersihan persekitarannya. (c) Setiap murid pada akhir persekolahan menengah rendah (kelas peralihan, tingkatan 1 hingga tingkatan 3) hendaklah telah dapat: i. Memiliki kemahiran belajar secara saintifik; ii. Belajar daripada maklum balas; iii. Membentuk badan ilmunya sendiri menerusi kaedah-kaedah mendapatkan ilmu secara sah dan boleh dipercayai; iv. Boleh membina cita-cita dan kemahuan berdasarkan ilmu yang betul dan benar; v. Mengamalkan nilai murni berteraskan Falsafah Pendidikan Kebangsaan dan Rukun Negara; vi. Membuat keputusan dan menyelesai masalah secara rasional dan saintifik; dan vii. Memikul tanggungjawab dan mengurus kehidupan sendiri. (d) Setiap murid pada akhir persekolahan menengah atas (Tingkatan 4, Tingkatan 5 dan Tingkatan 6) hendaklah telah dapat: i. Memiliki kemahiran berfikir secara berfalsafah; ii. Menjiwai pengetahuan am dan khusus merangkumi semua aspek kehidupan bermasyarakat; iii. Dapat merancang, melaksana, membuat keputusan dan menyelesai masalah secara rasional dan saintifik; iv. Mempunyai keupayaan mencipta kesejahteraan diri dan persekitaran; v. Berpenyungguhan kendiri; dan vi. Dapat memberi sumbangan kepada kesejahteraan diri, keluarga, masyarakat, agama, negara dan sejagat. 36 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 37 iii. Menguasai kemahiran berkomunikasi; iv. Menguasai kemahiran saintifik; v. Menguasai kemahiran menyelesaikan masalah; vi. Menguasai kemahiran membuat keputusan; vii. Menguasai kemahiran merancang; viii. Dapat membentuk identitinya sendiri berteraskan Falsafah Pendidikan Kebangsaan, Rukun Negara dan nilai murni; ix. Melaksanakan tanggungjawab mengurus kebersihan persekitarannya. (c) Setiap murid pada akhir persekolahan menengah rendah (kelas peralihan, tingkatan 1 hingga tingkatan 3) hendaklah telah dapat: i. Memiliki kemahiran belajar secara saintifik; ii. Belajar daripada maklum balas; iii. Membentuk badan ilmunya sendiri menerusi kaedah-kaedah mendapatkan ilmu secara sah dan boleh dipercayai; iv. Boleh membina cita-cita dan kemahuan berdasarkan ilmu yang betul dan benar; v. Mengamalkan nilai murni berteraskan Falsafah Pendidikan Kebangsaan dan Rukun Negara; vi. Membuat keputusan dan menyelesai masalah secara rasional dan saintifik; dan vii. Memikul tanggungjawab dan mengurus kehidupan sendiri. (d) Setiap murid pada akhir persekolahan menengah atas (Tingkatan 4, Tingkatan 5 dan Tingkatan 6) hendaklah telah dapat: i. Memiliki kemahiran berfikir secara berfalsafah; ii. Menjiwai pengetahuan am dan khusus merangkumi semua aspek kehidupan bermasyarakat; iii. Dapat merancang, melaksana, membuat keputusan dan menyelesai masalah secara rasional dan saintifik; iv. Mempunyai keupayaan mencipta kesejahteraan diri dan persekitaran; v. Berpenyungguhan kendiri; dan vi. Dapat memberi sumbangan kepada kesejahteraan diri, keluarga, masyarakat, agama, negara dan sejagat. 37 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

38 1.13.4 Tahap Penyungguhan Kendiri Murid: Penyungguhan kendiri murid merujuk kepada dorongan dan kesanggupan dari dalam diri murid untuk melaksanakan tugas, peranan dan tanggungjawab yang diamanahkan dengan bersungguh-sungguh, sepenuh daya dan tenaga, komitmen yang tinggi, gigih, tekun dan teliti. Murid-murid yang melaksanakan peranan dan tanggungjawab masing-masing dengan bermati-matian kerana didorong oleh kehendak dan kesanggupan sendiri dikatakan mempunyai tahap penyungguhan kendiri yang tinggi. Jemaah Nazir Sekolah, Kementerian Pendidikan Malaysia menyenaraikan tujuh ciri penyungguhan kendiri murid seperti berikut:- (i) Bersungguh-sungguh dengan maksud membuat sesuatu kerja dengan sepenuh daya dan tenaga atas dorongan dan kehendak diri sendiri dengan tidak begitu disebabkan oleh rangsangan dari luar diri seperti paksaan atau arahan ataupun hadiah, penghargaan dan ganjaran, apatah lagi sogokan. (ii) Bersengaja dengan maksud melaksanakan sesuatu kerja dengan penuh kesedaran tentang kepentingannya dan halangan-halangan atau masalah yang berkaitan dengan kerja itu perlu diatasi. (iii) Berdikari dengan maksud melaksana dan menjayakan sesempurnanya sesuatu tugasan, peranan atau tanggungjawab menggunakan sepenuhnya tenaga, kemahiran, ilmu pengetahuan, pengalaman, kebolehan dan keupayaan diri sendiri tanpa bergantung pada sokongan dan bantuan orang lain. Dalam konteks penyelesaian masalah, berdikari merujuk kepada kemampuan kendiri untuk mengenal pasti, menganalisis, menyelidik, merumus dan melaksanakan operasi penyelesaian bagi sesuatu masalah tanpa terlalu bergantung pada nasihat, bimbingan, panduan dan pertolongan orang lain. (iv) Kenal diri dengan maksud menyedari dan mengetahui kekuatan dan kelemahan diri sendiri dalam sesuatu perkara atau bidang dan sanggup bermati-matian memanfaat dan mempertingkatkan kekuatan yang ada, di samping memperbaiki dan mengatasi segala kelemahan. (v) Berinisiatif, inovatif dan kreatif dengan maksud bersedia, sanggup dan berani mengambil tindakan, membuat keputusan dan meneroka peluang39 peluang baru tanpa mengikut atau menggunakan pendekatan yang ortodoks dan kaedah-kaedah konvensional. (vi) Berusaha melampaui keperluan, mendahului dan memimpin dengan maksud bekerja sepenuh daya dan tenaga untuk menghasilkan sesuatu yang melebihi apa yang dirancang dan dihasratkan, dan rela serta sudi menjadikan usaha sendiri sebagai sumber galakan, pengalaman, pengetahuan dan panduan atau teladan kepada orang lain. 1.13.5 Tahap Keperpaduan Murid Kesedaran tentang pentingnya perpaduan sebagai landasan atau teras untuk membina bangsa Malaysia yang aman, maju dan makmur mengikut acuan sendiri, dan komitmen serta kesanggupan murid berbuat dan berkorban apa saja untuk mengekalkan perpaduan, adalah di antara pelbagai premis yang boleh dijadikan rujukan untuk menganggarkan tahap keperpaduan murid. Secara langsung, murid-murid yang telah mencapai tahap keperpaduan yang tinggi adalah aset yang penting untuk membangunkan bangsa yang bersatu padu dan negara yang sejahtera dan maju. Muridmurid ini sekurang-kurangnya mempunyai ciri-ciri berikut:- (i) Menyedari dan memahami hakikat pentingnya perpaduan dalam masyarakat majmuk dalam konteks keharmonian, keamanan, kemakmuran dan kesejahteraan bangsa dan negara. (ii) Mengetahui, memahami dan menghayati unsur-unsur yang membina perpaduan seperti disiplin kendiri yang tinggi; sikap saling menghormati, percaya mempercayai dan faham memahami; perasaan muhibah dan toleransi; semangat permuafakatan dan bergotong-royong; dan kesopanan pekerti serta kesantunan bahasa. (iii) Mengetahui, memahami dan menghormati budaya, adat resam, agama dan pandangan hidup kaum-kaum lain. (iv) Mengetahui, memahami dan melaksana peranan dan tanggungjawab memupuk dan memelihara perpaduan seperti membanteras penyebaran berita-berita angin dan fitnah; membangkit-bangkitkan dan menghebahkan isu perkauman; menghasut dan menyebarkan diayah atau propaganda anasir-anasir anti perpaduan dan integrasi perpaduan dan integrasi nasional. 38 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 39 peluang baru tanpa mengikut atau menggunakan pendekatan yang ortodoks dan kaedah-kaedah konvensional. (vi) Berusaha melampaui keperluan, mendahului dan memimpin dengan maksud bekerja sepenuh daya dan tenaga untuk menghasilkan sesuatu yang melebihi apa yang dirancang dan dihasratkan, dan rela serta sudi menjadikan usaha sendiri sebagai sumber galakan, pengalaman, pengetahuan dan panduan atau teladan kepada orang lain. 1.13.5 Tahap Keperpaduan Murid Kesedaran tentang pentingnya perpaduan sebagai landasan atau teras untuk membina bangsa Malaysia yang aman, maju dan makmur mengikut acuan sendiri, dan komitmen serta kesanggupan murid berbuat dan berkorban apa saja untuk mengekalkan perpaduan, adalah di antara pelbagai premis yang boleh dijadikan rujukan untuk menganggarkan tahap keperpaduan murid. Secara langsung, murid-murid yang telah mencapai tahap keperpaduan yang tinggi adalah aset yang penting untuk membangunkan bangsa yang bersatu padu dan negara yang sejahtera dan maju. Muridmurid ini sekurang-kurangnya mempunyai ciri-ciri berikut:- (i) Menyedari dan memahami hakikat pentingnya perpaduan dalam masyarakat majmuk dalam konteks keharmonian, keamanan, kemakmuran dan kesejahteraan bangsa dan negara. (ii) Mengetahui, memahami dan menghayati unsur-unsur yang membina perpaduan seperti disiplin kendiri yang tinggi; sikap saling menghormati, percaya mempercayai dan faham memahami; perasaan muhibah dan toleransi; semangat permuafakatan dan bergotong-royong; dan kesopanan pekerti serta kesantunan bahasa. (iii) Mengetahui, memahami dan menghormati budaya, adat resam, agama dan pandangan hidup kaum-kaum lain. (iv) Mengetahui, memahami dan melaksana peranan dan tanggungjawab memupuk dan memelihara perpaduan seperti membanteras penyebaran berita-berita angin dan fitnah; membangkit-bangkitkan dan menghebahkan isu perkauman; menghasut dan menyebarkan diayah atau propaganda anasir-anasir anti perpaduan dan integrasi perpaduan dan integrasi nasional. 39 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

40 (v) Menganjur atau melaksana atau menyemarakkan program atau aktivitiaktiviti yang boleh memupuk perpaduan seperti “rumah terbuka”, gotong-royong perpaduan dan sebagainya. 1.13.6 Tahap Kepatriotikan Murid Kecintaan yang mendalam dan kesetiaan yang tidak berbelah bahagi terhadap negara adalah dua lagi ciri kewarganegaraan yang wajib diwarisi oleh setiap murid. Murid-murid yang cinta dan setia kepada negara sekurang-kurangnya… (i) Mengetahui, memahami dan menghayati prinsip-prinsip Rukun Negara. (ii) Mengetahui, memahami dan menghayati dasar, prinsip dan tanggungjawab kewarganegaraan. (iii) Mengetahui, memahami dan menghayati Perlembagaan Negara dan dokumen-dokumen lain yang berkaitan undang-undang dan kedaulatan negara. (iv) Menghormati dan merayakan hari-hari sambutan kebangsaan dan mengetahui serta memahami maksud, signifikan sejarah dan matlamat setiap sambutan itu. (v) Mengetahui, memahami dan menghayati unsur-unsur kesetiaan, kecintaan dan kepengorbanan kepada bangsa dan negara. 1.13.7 Tahap Kebahagiaan dan Kesejahteraan Murid. Membangunkan kebahagiaan dan kesejahteraan diri dan keluarga pada masa hadapan adalah matlamat yang tidak boleh dikesampingkan begitu sahaja. Mengabaikan matlamat ini tidak akan menjadikan seseorang murid itu warganegara yang lebih berguna kepada diri sendiri, keluarga, masyarakat, bangsa, negara dan agamanya. Malah dalam banyak keadaan, matlamat tersebut menjadi pemangkin kepada usaha yang gigih dan bersungguh-sungguh untuk mencapai kecemerlangan dan keterbilangan pada masa akan datang. Demi membangunkan kebahagiaan dan kesejahteraan itu, murid-murid perlulah sekurang-kurangnya… (i) Berupaya memenuhi keperluan asas kehidupan tanpa menggugat dan mengancam kebahagiaan dan kesejahteraan orang lain. (ii) Bersikap optimis dan progresif dalam mengejar kejayaan tanpa menjelaskan keamanan dan kemajuan bangsa dan negara. 41 (iii) Memupuk dan menghayati budaya-budaya kecemerlangan seperti “budaya ilmu”, “budaya membaca”, “budaya menyimpan dan berbelanja dengan bijaksana” dan “budaya bersyukur dan berterima kasih”. (iv) Tekun dan berani mencari, meneroka dan memanfaatkan peluang untuk berjaya dengan cemerlang dalam semua bidang. (v) Mempelbagaikan minat dan kebolehan, khususnya yang berkaitan dengan keusahawanan dan kerjaya. Pelbagai usaha untuk mewujud dan mengembangkan indikator-indikator yang disenaraikan di atas adalah secara langsung merupakan langkah penting ke arah meningkatkan keberkesanan pelaksanaan kokurikulum di sekolah. 40 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS 41 (iii) Memupuk dan menghayati budaya-budaya kecemerlangan seperti “budaya ilmu”, “budaya membaca”, “budaya menyimpan dan berbelanja dengan bijaksana” dan “budaya bersyukur dan berterima kasih”. (iv) Tekun dan berani mencari, meneroka dan memanfaatkan peluang untuk berjaya dengan cemerlang dalam semua bidang. (v) Mempelbagaikan minat dan kebolehan, khususnya yang berkaitan dengan keusahawanan dan kerjaya. Pelbagai usaha untuk mewujud dan mengembangkan indikator-indikator yang disenaraikan di atas adalah secara langsung merupakan langkah penting ke arah meningkatkan keberkesanan pelaksanaan kokurikulum di sekolah. 41 PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SRAI & MITS

Pages:

Click to View FlipBook Version

BUKU PANDUANPENGURUSAN KOKURIKULUMSAN SRAI MITS JAIS EBOOK

BUKU PANDUAN PENGURUSAN KOKURIKULUM SAN SRAI MITS JAIS

BUKU PANDUANPENGURUSAN KOKURIKULUMSAN SRAI MITS JAIS EBOOK

BUKU PANDUAN
PENGURUSAN KOKURIKULUM
SAN SRAI MITS JAIS EBOOK

BUKU PANDUAN
PENGURUSAN KOKURIKULUM
SAN SRAI MITS JAIS EBOOK