สื่อการสอนรวมขุนช้าง ขุนแผน

สุด

นยุคสมัยน้ัน ๆ”
นวรรณกรรมคือสมยั ใด

ให้นักเรียนเลือกคาตอบทถี่ ูกต้องทสี่

๕. “...เจ้าเป็ นแต่เพยี งเมียควรหรือมาหมน่ิ ได้ ถ
เจ้าทาเช่นนี้ กายของมัทรีกจ็ ะขาดสะบ้นั ลงทนั ตา
จากบทประพนั ธ์ข้างต้นสะท้อนคุณค่าด้านสังคม

ก. ค่านิยมของสังคมไทย
ข. วถิ ชี ีวติ
ค. ความเช่ือ
ง. ประเพณี

สุด

ถ้าแม้นพอ่ี ยู่ในกรุงไกรเหมือนแต่ก่อนเก่า หากว่า
าด้วยพระกรเบื้องขวาของอาตมานแี้ ล้วแล..”
มในเร่ืองใด

ให้นักเรียนพจิ ารณาบทประพนั ธ์ต่อ

๖. “เห็นคนนอนล้อมอ้อมเป็ นวง
กองไฟสว่างดงั กลางวนั

อไปนีว้ ่ามคี ุณค่าด้านสังคมในเร่ืองใด

ประตูลน่ั มน่ั คงขอบร้ัวก้นั
หมายสาคญั ตรงมาหน้าประตู

ให้นักเรียนพจิ ารณาบทประพนั ธ์ต่อ

๗. “จุดเทยี นสะกดข้าวสารปราย
สะเดาะดาลบานเปิ ดหน้าต่างกาง

อไปนีว้ ่ามคี ุณค่าด้านสังคมในเร่ืองใด

ภูตพรายโดดเรือนสะเทือนผาง
ย่างเท้าก้าวขนึ้ ร้านดอกไม้”

ให้นักเรียนพจิ ารณาบทประพนั ธ์ต่อ

๘. ข้าไทนอนหลบั ลงทับกนั
กระจกฉากหลากสลบั วบั แวมวาม
ม่านมูลมี่ ีฉากประจาก้นั
ชมพลางย่างเยือ้ งชาเลืองมา

อไปนีว้ ่ามคี ุณค่าด้านสังคมในเร่ืองใด

สะเดาะกลอนถอนลนั่ ถงึ ช้ันสาม
อร่ามแสงโคมแก้วแววจบั ตา
อฒั จนั ทร์เคร่ืองแก้วกห็ นักหนา
เปิ ดมุ้งเห็นหน้าแม่วนั ทอง

ให้นักเรียนพจิ ารณาบทประพนั ธ์ต่อ

๑๐. พลางเรียกหาขา้ ไทอยวู่ า้ วนุ่
อีมีอีมาอีสาคร

อไปนีว้ ่ามีคุณค่าด้านสังคมในเร่ืองใด

อีอุ่นอีอ่ิมอีฉิมอีสอน
นิ่งนอนไยหวามาหากู

สรุปเน้ือห

หา/คาถาม

วิเคราะห์เรื่องขุนช้างขุนแ

วิชา ท 33

ผู้
นายไพโ
นางสาวสิ ริ

กลุ่มสาระกา
โรงเรียนคณะราษ

แผน ตอนขุนช้างถวายฎีกา



3101 ภาษาไทย 5



ผู้สอน
โรจน์ ขวัญคง
ริภา แสงสมัคร



ารเรียนรู้ภาษาไทย
ษฎรบำรุง จังหวัดยะลา

๑. คุณค่าด้านเนื้อหา

๑.๑ รูปแบบคำประพันธ์

แต่งเป็นกลอนเสภา คือ
และเล่าเรื่องโดยการขับเสภ

ธ์
อ กลอนสุภาพ
ภา

๑.๒ องค์ประกอบของเนื้อ

สาระ (ข้อคิดสำคัญ)
การตกเป็นทาสของอา
ความโกรธ ความหลง ย่อม
อาจนำไปสู่ความหายนะ จึ

อเรื่อง

ารมณ์ต่าง ๆ เช่น ความรัก
มทำให้ขาดสติ ขาดเหตุผล
งต้องครองชี วิตด้วยสติ

๒. โครงเรื่อง

พลายงามอยากให้มารด
ขึ้นเรือนขุนช้าง แล้วพานาง
เมื่อขุนช้ างรู้ว่าพลายงามพ
ไปถวายฎีกาพระพันวษา ทำ
ชี วิต

ดามาอยู่ด้วย จึงได้ลอบ
งวันทองหนีไปกับตน
พานางวันทองหนีไปจึงโกรธ
ทำให้นางวันทองถูกสั่งประหาร

๓. ฉากและบรรยากาศ

• สภาพความเป็นอยู่ขอ
รัตนโกสินทร์ตอนต้น

ข้าไทนอนหลับลงทับกัน
กระจกฉากหลากสลับวับแวววาม

องสังคมไทยสมัยอยุธยาและ

สะเดาะกลอนถอนลั่นถึงชั้ นสาม
ม อร่ามแสงโคมแก้วแววจับตา

๔. ตัวละคร

• วันทอง

มีความสุขุมรอบคอบ

เจ้าเป็นถึงหัวหมื่นมหาดเล็ก
จงเร่งกลับไปคิดกับบิดา

คิดก่อนทำ รู้ยับยั้งชั่งใจ

มิใช่ เด็กดอกจงฟังคำแม่ว่า
ฟ้องหากราบทูลพระทรงธรรม

๔. ตัวละคร

• จมื่นไวย (พลายงาม)

•เป็นผู้ใช้ อารมณ์เหนือ
ความต้องงการของตนไม่คำ

ครานั้นจึงโฉมเจ้าพลายงาม
คิดบ่ายเบี่ยงเลี้ยงเลี้ยวเบี้ยวบิดไป

อเหตุผล ทำทุกอย่างตาม
คำนึงถึงความถูกต้องเหมาะสม

ฟังความเป็นว่าแม่หาไม่
เพราะรักอ้ายขุนช้ างกว่าบิดา

๔. ตัวละคร

• ขุนช้าง

•หน้าตาอัปลักษณ์ จิตใ
ใจเดียว แต่เป็นความรักที่เห็น
โดยไม่คำนึงถึงความถูกต้องเ

ไม่คิดว่าจะเป็นเห็นว่าแก่
เอาเถิดเป็นไรก็เป็นไป

ใจโหดร้าย คับแคบ รักเดียว
นแก่ตัว หวังได้ครอบครอง
เหมาะสม

ยังสาระแนหลบลี้หนีไปไหน
ไม่เอากลับมาได้มิใช่ กู

• ขุนแผน

•เก่งกล้าวิชาอาคม มีคว
ต่อพระมหากษัตริย์ เจ้าชู้ มีภ

ขุนแผนเรียกวันทองเข้าห้องใน
สีขี้ผึ้งสีปากกินหมากเวทย์
น้ำมันพรายน้ำมันจันทน์สรรเสกปน
แล้วทำผงอิทธิเจเข้าเจิมพักตร์
เสกกระแจะจวงจันทน์น้ำมันทา

วามกล้าหาญ จงรักภักดี
ภรรยาหลายคน

ไม่ไว้ใจจึงเสกด้วยเวทย์มนตร์
ซึ่ งวิเศษสารพัดแก้ขัดสน
เคยคุ้มขลังบังตนแต่ไรมา
คนเห็นคนทักรักทุกหน้า
เสร็จแล้วก็พาวันทองไป ฯ

๕. กลวิธีในการแต่ง

•การนำเสนอเรื่องราวผ่านตัวละ
ที่ไพเราะ งดงาม การใช้คำให้เกิดภาพ
สภาพชีวิตของสังคมไทย การปกครอง
การถ่ายทอดเรื่องราวได้สมจริง น่าติด

ะคร โดยการเล่าเรื่องด้วยภาษา
การใช้ ความเปรียบเทียบให้เห็น
ง การพิพากษาคดีความ

ดตาม

คุณค่าด้านวรรณศิลป์

๑ การสรรคำ
๑) เลือกใช้คำ ตรงความหมาย

อัดอึดฮึดฮัดด้วยขัดใจ เมื่อไรตะวันจ
เข้าห้องหวนละห้อยคอยเวลา จนสุริยา

ย

จะลับหล้า
าเลี้ยวลับเมรุไกร