ว31291 การออกแบบและเทคโนโลยี

ดานคุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค (A)
 1. รักชาติ ศาสน กษัตริย
 2. ซอื่ สตั ยสจุ รติ
 3. มวี ินยั
 4. ใฝเรียนรู
 5. อยอู ยา งพอเพียง
 6. มงุ ม่ันในการทำงาน
 7. รักความเปนไทย
 8. มจี ติ สาธารณะ

แนวความคดิ เพ่อื การเรยี นรูในศตวรรษที่ 21
 1. สาระวชิ าหลกั (Core Subjects)
 2. ทักษะดา นการเรียนรูและนวัตกรรม
 3. ทกั ษะดานสารสนเทศ สือ่ และเทคโนโลยี
 4. ทกั ษะดา นชีวติ และอาชีพ

กจิ กรรมการเรยี นรู (ขน้ั ตอน/กระบวนการ)
ขัน้ นำ
1. กระตุนความสนใจของนักเรียนดวยการเปดวีดีทัศน เรื่อง ผลกระทบของเทคโนโลยีทั้งดานบวก และ

ดานลบ จากนั้นใหผูเรียนรวมกันอภิปรายโดยใชคำถามวา “นักเรียนคิดวาการใชเทคโนโลยีของมนุษยไมวาจะเปน
เทคโนโลยที างการคมนาคม เทคโนโลย”ี ทางการแพทย เทคโนโลยกี ารส่ือสาร สงผลกระทบตอ มนุษยอยา งไร”

ข้ันทำกิจกรรม
2. นักเรยี นศกึ ษาเนื้อหาในสว นบทนำจากหนังสือเรยี นในบทท่ี 3 เร่ืองผลกระทบของเทคโนโลยี จากนั้น

ใชคำถาม ชวนคิด “นกั เรียนมกี ารใชเ ทคโนโลยีอยตู ลอดเวลาในชวี ติ ประจำวัน เชน รถยนต เคร่ืองปรบั อากาศเคร่ือง
ถายเอกสาร โทรศัพท พัดลม โทรทัศน นักเรียนบอกไดห รือไมว า เทคโนโลยีที่ผูเ รียนสนใจนัน้ เกิดผลกระทบในดาน
บวกและดานลบอยางไร” เพ่ือใหผเู รียนไดรว มกนั อภิปราย

3. นักเรียนทำกิจกรรม 3.1 เรื่อง การวิเคราะหผลกระทบของเทคโนโลยี โดยแบง กลมุ นกั เรียนใหศึกษา
และสืบคนในประเด็นดังนี้ 1) ผลกระทบของเทคโนโลยีตอมนุษย และสังคม 2) ผลกระทบของเทคโนโลยีตอ
เศรษฐกิจ และ 3) ผลกระทบของเทคโนโลยตี อ สิ่งแวดลอ ม จากนนั้ ใหผูเรยี นเลอื กวิเคราะหผ ลกระทบของ
เทคโนโลยที ่สี นใจมา 1 ประเดน็ จากทัง้ 3 ประเดน็ ขางตน และเตรยี มนำเสนอผลงาน

4. นักเรียนนำเสนอผลงาน จากนนั้ ผเู รยี นและผูสอนรวมกนั อภิปราย และสรปุ ในประเด็นของการใช
การพัฒนา และการสรางเทคโนโลยี ท่ีสงผลกระทบตอมนุษยแ ละสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดลอ มทั้งดานบวกและ
ดา นลบ

5. นักเรียนศกึ ษาตัวอยางการวิเคราะหผ ลกระทบของเทคโนโลยีและแนวทางการปองกนั และแกไข
กรณีศกึ ษาโครงการแกลงดนิ และการสรา งสนามบิน จากนนั้ ผูสอนและผูเ รยี นรว มกันอภิปรายเกยี่ วกบั
ผลกระทบตอมนษุ ยแ ละสงั คม ผลกระทบตอเศรษฐกิจ และผลกระทบตอ สงิ่ แวดลอ ม ในกรณดี งั กลาว
โดยเนน วาผใู ช ผพู ัฒนา หรอื ผูส รา งเทคโนโลยีควรจะตองมีการวางแผนแนวทางในการปอ งกนั และแกไข
เพื่อใหเกิดผลกระทบดา นลบนอ ยที่สดุ จากการใช การพัฒนา และการสรางเทคโนโลยี

6. นักเรียนทำกิจกรรมทาทายความคิด เรื่อง วิเคราะหผ ลกระทบของไมเทาสำหรับผูบกพรองทางการ
เห็นโดยใหผูเรียนแตละกลุมวิเคราะหผลกระทบทางดานบวกและดานลบตอมนุษย และสังคม เศรษฐกิจ หรือ
สิ่งแวดลอม ท่ีเกิดขึ้นจากการใชและการผลิตไมเทาอัจฉริยะที่ออกแบบไวในบทที่ 1 (ครูควรอธิบายวาเทคโนโลยที ่ี
สรา งขน้ึ อาจมีหรอื ไมม ีผลกระทบครบทกุ ดา นก็ได)

7. นักเรียนแบงกลุมทำกิจกรรมทายบท เรื่อง สำรวจ วิเคราะหผลกระทบของเทคโนโลยี และเสนอ
แนวทางปองกันและแกไข “ปจจบุ ันมกี ารใชเทคโนโลยีอยูตลอดเวลาในชวี ติ ประจำวนั ขณะเดยี วกันในชุมชนเองก็มี
การใชเทคโนโลยที ่มี ีความซับซอนมากข้ึนดว ย ลองสำรวจและวเิ คราะหผ ลกระทบท้ังดานบวกและดานลบ
ของเทคโนโลยีท่ีสนใจในชมุ ชน เชน ระบบไฟฟา แสงสวา ง การจดั การขยะ หรอื การจดั การน้ำ พรอมท้ังเสนอ
แนวทางการปองกันและแกไขปญหาท่ีเกดิ ขนึ้ แลว หรือคาดการณวา จะเกดิ ขึ้น” ผสู อนกระตนุ ผูเรยี นวา
ผลกระทบของเทคโนโลยีท่ีวเิ คราะหไ มจ ำเปน ตอ งมีท้ังทางดา นบวกและลบเสมอไป อาจมีเฉพาะดานใดดาน
หนง่ึ กไ็ ด

ขน้ั สรปุ
8. นักเรียนและครูรว มกันอภิปรายเพื่อใหไดขอสรุปดังน้ี “การใช การพัฒนา และการสรางเทคโนโลยี

กอใหเกิดผลกระทบดานบวกและดา นลบตอมนษุ ยและสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดลอม จึงมีความจำเปนที่จะตอง
คดิ วิเคราะหอยางมเี หตผุ ล และรอบคอบ ถงึ ผลกระทบของเทคโนโลยีนัน้ และหาแนวทางปอ งกันและแกไขปญหาท่ี
เกิดขน้ึ ไดอ ยา งเหมาะสม”

สื่อ(วัสดุ-อุปกรณ-สิ่งพมิ พ) / นวตั กรรม/ ICT
1. วิดีโอแนะนำรายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี ว31291
2. แบบฟอรมบนั ทึกประวัตขิ องนกั เรยี น
3. หนงั สอื การออกแบบและเทคโนโลยี ม.4 ของ สสวท.
4. สอื่ ออนไลน google classroom
5. ใบงานที่ 3.1 เร่อื งผลกระทบของเทคโนโลยี

แหลงการเรยี นรู
1. แหลงสบื คน ขอมูลทางอินเทอรเน็ต
2. หนังสือเรยี น การออกแบบและเทคโนโลยี

บรู ณาการ

 คานิยม 12 ประการ  รักชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 

 ซอื่ สัตย เสียสละ อดทน

 กตัญตู อพอแม ผปู กครอง ครูบาอาจารย

 ใฝห าความรู หมั่นศกึ ษาเลาเรียน

 รกั ษาวฒั นธรรมประเพณไี ทยอนั งดงาม
 มศี ลี ธรรม รกั ษาความสตั ย หวังดตี อผูอน่ื เผอ่ื แผและแบง ปน

 เขาใจเรยี นรูการเปนประชาธิปไตย

 มีระเบยี บวินยั เคารพกฎหมาย ผนู อยรูจ ักการเคารพผใู หญ

 ปฏิบัตติ ามพระราชดำรสั ของพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูหัว

 รูจ กั ดำรงตนอยูโ ดยใชหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
 มีความเขม แขง็ ท้ังรางกาย และจิตใจ

 คำนึงถึงผลประโยชนของสวนรวม

 ทักษะการส่อื สาร/การเรียนรู  การฟง กจิ กรรมการเรยี นรู ขอ ที่ 1 – 8

 การพูด กจิ กรรมการเรียนรู ขอที่ 2

 การอา น กจิ กรรมการเรียนรู ขอ ท…่ี …….
 การเขยี น
กิจกรรมการเรยี นรู ขอ ท่ี

 ทกั ษะการคิด  การคดิ พื้นฐาน กจิ กรรมการเรียนรู ขอ ที่

 การคดิ วเิ คราะห กจิ กรรมการเรียนรู ขอที่

 การคดิ สังเคราะห กจิ กรรมการเรียนรู ขอ ท…่ี …….

 การคดิ อยา งมวี จิ ารณญาณ กิจกรรมการเรียนรู ขอ ท…ี่ …….
 การคดิ สรางสรรค
กจิ กรรมการเรียนรู ขอที่ 2

 อืน่ ๆ (ระบุ)……………………… กิจกรรมการเรียนรู ขอ ท…่ี …….

 ทักษะการปฏบิ ัตงิ าน  เปน ระบบ กจิ กรรมการเรียนรู ขอที่ 1-8

 เปน ทมี กจิ กรรมการเรียนรู ขอ ท…่ี …….

 เปนประชาธิปไตย กจิ กรรมการเรยี นรู ขอ ท…่ี …….
 อน่ื ๆ (ระบุ)……………………… กิจกรรมการเรียนรู ขอ ท…่ี …….

 อ่นื ๆ (ระบุ เชน เศรษฐกิจพอเพยี ง วถิ พี ุทธ โรงเรียนมาตรฐานสากล สง่ิ แวดลอม ฯลฯ)

-

การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู เคร่อื งมือวดั และประเมนิ ผล เกณฑก ารวดั
นกั เรียนสว นใหญใ นชัน้ เรยี นสามารถ
ดาน วธิ กี ารวดั ผลและการประเมินผล การสังเกตของครูผูส อน/ ตอบคำถามได
เอกสารประกอบการเรยี นร/ู
พจิ ารณาจากความถกู ตองของ แบบบนั ทกึ หลงั การจัดการ นักเรียนสว นใหญใ นชน้ั เรียนสามารถทำ
ความรู คำตอบในหอ งเรยี น เรยี นรู ใบงานได
(K)
ใบงาน
ทักษะ/ พจิ ารณาความถูกตองจาก
กระบวน ใบงาน

การ (P)

คณุ ธรรม พจิ ารณาจาก : การสงั เกตพฤติกรรมนักเรยี น นกั เรียนแตล ะคนไดคะแนนจากแบบ
จริยธรรม 1. การมีวนิ ยั ของครผู สู อน/ แบบบนั ทกึ สงั เกตพฤตกิ รรมในช้ันเรยี นอยูใ นระดับ
หลงั การจดั การเรยี นรู/ แบบ พอใชขน้ึ ไป ถือวาผา น
และ 2. ใฝเ รยี นรู บนั ทึกเวลาเรยี น
คานยิ ม 3. มงุ มน่ั ในการทำงาน

(A) 4. มจี ิตสาธารณะ

ลงชอื่ .....................................................ครูผสู อน
(นางสาวปภสั สร สมิ มา)
ครู

แผนการจดั การเรียนรูท่ี 5

หนวยการเรยี นที่ 2 ความรแู ละทักษะพื้นฐานเฉพาะดา น เวลา 8 ชัว่ โมง

รหัสวชิ า ว 31291 รายวิชา การออกแบบและเทคโนโลยี กลุมสาระการเรียนรวู ิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

ชนั้ มัธยมศึกษาปท่ี 4 จำนวน 1.0 หนว ยกติ

เรื่อง วัสดแุ ละเครอ่ื งมอื พน้ื ฐาน ครูผูส อน นางสาวปภสั สร สมิ มา

ผลการเรียนรู
5. ใชค วามรแู ละทกั ษะเกี่ยวกับวสั ดุ อปุ กรณ เครื่องมือ กลไก ไฟฟาและอเิ ล็กทรอนิกส และเทคโนโลยที ่ี

ซบั ซอนในการแกปญ หาหรือพัฒนางาน ไดอยา งถูกตอง เหมาะสม และปลอดภัย

สาระสำคัญ
วสั ดมุ อี ยหู ลายประเภท แตล ะประเภทมสี มบตั ิท่เี หมอื นและแตกตา งกัน เราจงึ ตองเลอื กใชวสั ดใุ ห

เหมาะสมกับการใชง าน และตอ งเลือกใชอ ปุ กรณ เคร่ืองมือในการปฏบิ ตั งิ านใหเ หมาะสมกบั ลักษณะของงาน เชน

การตัด และการเจาะ นอกจากนผ้ี ปู ฏบิ ัติงานตองมคี วามรูเก่ยี วกับการใชอ ุปกรณ เครื่องมือเปน อยา งดี เพอ่ื ความ
ปลอดภัยในการปฏิบัตงิ าน

จดุ ประสงคการเรยี นรู

ความรู (K)

1. วเิ คราะหส มบตั ขิ องวัสดุ เพือ่ นำไปใชใ นการสรา งหรอื พฒั นาชิ้นงานไดอยางถูกตอ งและ

เหมาะสม

2. วิเคราะหแ ละเลอื กเครื่องมือพน้ื ฐาน เพ่ือนำไปใชใ นการสรา งหรอื พฒั นาช้นิ งานไดอ ยา ง
ถูกตอง เหมาะสม และปลอดภยั

ทกั ษะ/กระบวนการ (P)

1. ทกั ษะการคิดเชงิ ระบบ

2. ทกั ษะการคิดวิเคราะห

3. ทกั ษะการส่ือสาร

4. ทกั ษะการทำงานรวมกนั ผูอนื่

สมรรถนะสำคญั ของผูเ รยี น
 1. ความสามารถในการส่ือสาร
 2. ความสามารถในการคิด
 3. ความสามารถในการแกปญหา
 4. ความสามารถในการใชทกั ษะชวี ิต
 5. ความสามารถในการใชเ ทคโนโลยี

ดานคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค (A)
 1. รักชาติ ศาสน กษัตริย
 2. ซอ่ื สตั ยส จุ ริต
 3. มวี ินยั
 4. ใฝเรยี นรู
 5. อยอู ยา งพอเพยี ง
 6. มงุ มั่นในการทำงาน
 7. รกั ความเปนไทย
 8. มจี ิตสาธารณะ

แนวความคิดเพื่อการเรียนรูในศตวรรษที่ 21
 1. สาระวชิ าหลัก (Core Subjects)
 2. ทักษะดานการเรยี นรูและนวตั กรรม
 3. ทักษะดา นสารสนเทศ สอ่ื และเทคโนโลยี
 4. ทักษะดานชวี ติ และอาชพี

กิจกรรมการเรียนรู (ขน้ั ตอน/กระบวนการ)
ขั้นนำ
ตอนที่ 1 สมบัติของวัสดุ
1. ครแู สดงตวั อยา งวสั ดหุ รืออุปกรณใ หผ เู รยี นศกึ ษา เชน พดั ลม เตารีด กระตกิ น้ำรอน

กระทะ คอมพิวเตอรส วนบคุ คล กลองท่ีทำจากโลหะ กระจก จากนัน้ ผสู อนต้ังคำถามเพ่ือใหน กั เรียนอภิปราย
เกยี่ วกบั วัสดุ อุปกรณ ในประเดน็ ดงั ตอ ไปน้ี

- อปุ กรณเหลานมี้ ีชนิ้ สวนอะไรบา ง
- แตล ะช้ินสวนทำจากวสั ดอุ ะไร วัสดดุ ังกลาวมสี มบัติอยางไร
ข้นั ทำกิจกรรม
2. ครใู ชค ำถามชวนคิดเพอ่ื ใหผูเรียนรวมกันอภิปราย ดังน้ี “ควรใชวัสดปุ ระเภทใดทีส่ ามารถ
นำมาผลิตเปนผลติ ภัณฑท ่สี ามารถปองกนั ความรอน เพ่อื ปอ งกันความรอ นจากวัสดุมาสูมือ และเพราะ
เหตใุ ดจึงเลอื กวัสดุประเภทนัน้ ”
3. นักเรียนแบงกลุมออกเปน 5 กลมุ เพื่อใหศึกษาเก่ยี วกับวสั ดุนา รู ในหนงั สือเรยี น บทที่ 4 เร่ือง
วัสดุ และเคร่อื งมือพ้นื ฐาน ในหัวขอตอ ไปน้ี 1) โลหะ 2) ไม 3) เซรามกิ 4) วัสดุผสม และ 5) วัสดุสมัยใหม
จากน้นั ใหตวั แทนกลุมนำเสนอองคความรทู ่ีไดจากการศกึ ษา มารวมกันอภิปรายสรุปในประเดน็ ของสมบตั ิ
ของวัสดุ (ความแข็งแรง สภาพยืดหยนุ การนำความรอน เปน ตน ) และการนำไปใชงาน
4. นักเรยี นทำกิจกรรม 4.1 เร่อื ง วเิ คราะหประเภทและอธิบายสมบตั ิของวัสดใุ นส่ิงของเครื่องใช
“ยกตัวอยา งอปุ กรณแ ละเครื่องมือทางการแพทยอยา งนอย 3 ประเภท แลววิเคราะหป ระเภทของวัสดุ สมบตั ิ
ของวสั ดุ และเหตุผลท่ีใชว สั ดุประเภทนนั้ ”
5. นกั เรียนและผูสอนรวมกนั อภิปรายสรุปเก่ียวกบั สมบัตขิ องวสั ดุ ทถ่ี ูกนำมาสรางอปุ กรณและ
เครอ่ื งมอื ทางการแพทย วาตองมีสมบัติอยา งไร
6. ครใู ชค ำถามชวนคดิ ดงั น้ี “ยกตัวอยา งช้นิ งานทป่ี ระกอบดวยวัสดปุ ระเภทเดยี วกันและ

ชิน้ งานท่ปี ระกอบดว ยวัสดตุ า งประเภท ประเภทละ 1 ชิ้น และเราสามารถใชเ คร่ืองมอื ใดบา งในการสราง
ชน้ิ งานเหลาน้ัน” จากนัน้ ผสู อนสมุ ตัวแทนผูเรยี นนำเสนอ และผูสอนนำอภิปรายประเดน็ ในการสรา งช้นิ งาน
ท่ีผสู อนเตรียมไว เชน เกาอ้ไี ม

7. นกั เรยี นแบง กลุม กลุมละ 4-5 คน ใหผ ูเรยี นแตล ะกลุม จับฉลาก เพ่อื ศกึ ษาและทดลองใชง าน
เครอ่ื งมอื พ้ืนฐาน ดงั นี้

- ชุดเครอื่ งมือสำหรบั การวดั ขนาด เชน ใชไมโครมิเตอรว ัดความหนาของกระดาษ
- ชดุ เครื่องมือสำหรบั การตัด เชน ใชคีมตดั ลวด
- ชดุ เครอ่ื งมอื สำหรับการเจาะ เชน ใชสวานมอื เจาะแผนไม
8. ครูแตละกลุมนำเสนอ พรอ มสาธิตการใชงานของชุดเครื่องมอื ท่ีศึกษา จากน้ันผูเ รยี นและ
ผูสอนรว มกันอภปิ รายวิธกี ารใชง านทถี่ กู ตอง เหมาะสม และปลอดภัย
9. นกั เรยี นตั้งคำถามชวนคดิ ใหผเู รยี นตอบดังนี้ “ชวยกันระดมความคดิ วานอกจากตัวอยาง
เครอ่ื งมอื พื้นฐานขา งตน แลว ยงั มีเครอ่ื งมือประเภทอื่นอะไรบาง สำหรับการวัดขนาด การตดั การเจาะ และ
มีวิธีการใชง านอยา งไร ยกตวั อยางมาอยางละ 2 ประเภท”
10. นกั เรียนและครรู วมกันอภิปรายเกย่ี วกบั วิธีการใชงานของอุปกรณเ ครอ่ื งมือพนื้ ฐาน และ
อภิปรายเพ่ิมเติมเกย่ี วกบั ขอควรระวงั และความปลอดภยั ในการใชงานและซอมบำรุง เพอ่ื ใหไ ดขอสรปุ วา “วัสดแุ ละ
เครอ่ื งมอื ในปจจุบนั มอี ยูห ลายประเภท ซงึ่ มีสมบัติและการใชง านที่แตกตา งกัน จึงตองเลือกใชให
เหมาะสมกบั การสรา งหรอื พฒั นาช้ินงาน และเกดิ ความปลอดภัย”
11. นักเรียนทำกจิ กรรม 4.2 เรือ่ ง วเิ คราะหเคร่ืองมอื พื้นฐานในการสรางสง่ิ ของเครอื่ งใช “สำรวจ
สงิ่ ของเคร่อื งใชภายในโรงเรียน และเลอื กสิง่ ของเครือ่ งใชท สี่ นใจ กลมุ ละ 1 อยา ง จากน้นั ศกึ ษาวาใชอุปกรณ
เครอ่ื งมอื ชนดิ ใดในการสรางส่งิ ของเคร่ืองใชน ้นั ” โดยผสู อนตอ งคำนึงถึงส่งิ ของเคร่อื งใชท ผ่ี ูเ รยี นเลือก เพอ่ื
ใหผูเ รยี นสามารถวิเคราะหข อมลู เกย่ี วกบั เครอ่ื งมืออยา งงา ยทนี่ ำมาใชใ นการสรางส่ิงของเครื่องใชไ ดถ ูกตอง
12. นกั เรยี นและครูรว มกนั อภิปรายผลการทำกิจกรรม 4.2 วานกั เรียนควรใชอปุ กรณเครอ่ื งมอื
ใหเหมาะสมกบั วสั ดุ และลกั ษณะของการใชงานใหเหมาะสมกับวัสดุ และสิง่ ของเครอ่ื งใชท่จี ะสรา งหรอื ผลติ ขนึ้
13. ครูใชค ำถามนำสูเ นอ้ื หาหัวขอ เรอ่ื ง การตดั ตอ และข้ึนรูปวัสดุ เชน “นกั เรยี นทราบ
หรือไมวา ผผู ลติ หรอื ผูสรางช้ินงานมวี ิธกี ารประกอบชิ้นงานอยางไร” แลว ใหนักเรยี นศึกษาเน้ือหาหวั ขอ
เร่อื ง การตดั ตอ และขน้ึ รูปวัสดุ จากหนังสอื เรียนและแหลง เรยี นรูอื่น ๆ จากนน้ั สมุ ตัวแทนนกั เรยี นนำเสนอ
ส่งิ ทเี่ รยี นรู และรวมกนั อภปิ รายสรุปเกยี่ วกับการเลือกใชว ธิ ีการตัด ตอ และข้นึ รูปวัสดใุ หเหมาะสมกับ
ประเภทของวสั ดุ และการใชงาน
14. นกั เรียนทำกิจกรรมทาทายความคดิ เรอื่ ง อธิบายและเลอื กใชวสั ดุและอปุ กรณใ นการสรา ง
ไมเทา โดยใหนักเรียนแตละกลมุ รางภาพไมเทาท่ีมกี ารติดต้งั เซ็นเซอร และระบสุ ว นประกอบตาง ๆ โดยระบุ
ชนดิ วัสดุ อปุ กรณ และเคร่อื งมอื พ้นื ฐานทเ่ี หมาะสมสำหรับการสรา งไมเ ทาตามสว นประกอบแตละสวน
15. นักเรยี นแบง กลุม กลุมละประมาณ 4-5 คน ทำกิจกรรมทายบท เรื่อง ออกแบบอุปกรณแ ละ
นำเสนอแนวทางการเลือกใชวัสดุ และเคร่ืองมือพืน้ ฐาน “ออกแบบอุปกรณใ นหองน้ำหรือหองครัวสำหรับผูสูงอายุ
โดยบอกแนวคิดในการออกแบบ พรอ มกบั บอกขนาดและสดั สว นของชนิ้ งาน แลว นำเสนอแนวทาง
การเลือกใชวสั ดุ เคร่อื งมือเพ่อื ปฏบิ ตั ิงานใหเ หมาะสมกบั ประเภทของงาน และใหม ีความปลอดภัย”

ข้นั สรปุ
16. ผูเรยี นและผูสอนรว มกนั อภิปรายเพ่อื สรุปประเด็นของวสั ดุ และเคร่อื งมือพนื้ ฐาน ดงั น้ี “วัสดุ

และเครื่องมือในปจจบุ ันมีอยูหลายประเภท ซึ่งมีคุณสมบัติและการใชงานท่ีแตกตางกัน จึงตองเลือกใชใหเหมาะสม
กบั การสรา งหรอื พัฒนาชิ้นงาน นอกจากน้นั ยงั มกี ารศกึ ษา คดิ คน และพัฒนาวัสดุและเครอ่ื งมอื ใหม ๆ
อยูต ลอดเวลาเพ่อื ชวยอำนวยความสะดวก เพม่ิ ประสทิ ธิภาพในการทำงาน ลดข้ันตอนการทำงาน ซ่ึงในการ
ใชง านจะตอ งศกึ ษาขอปฏบิ ัตแิ ละขอควรระวัง ควรตรวจสอบเคร่อื งมือใหอยใู นสภาพพรอ มใชงาน รวมทัง้
ควรศกึ ษาหาความรเู ก่ยี วกบั วสั ดแุ ละเครอ่ื งมือใหม ๆ อยเู สมอ

สอื่ (วัสดุ-อปุ กรณ-ส่ิงพมิ พ) / นวตั กรรม/ ICT
1. วดิ โี อแนะนำรายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี ว31291
2. แบบฟอรมบนั ทกึ ประวัตขิ องนกั เรียน
3. หนงั สอื การออกแบบและเทคโนโลยี ม.4 ของ สสวท.
4. ส่อื ออนไลน google classroom
5. งานกลุม เรอ่ื งวสั ดรุ อบตัว
6. ใบงานท่ี 4.2 เร่ืองวเิ คราะหประเภทของวัสดุ สมบัตขิ องวัสดุ
7. ใบงานที่ 4.3 เรอ่ื งออกแบบไมเทาสำหรบั ผพู ิการทางสายตา
8. งานกลมุ เรื่องออกแบบหองน้ำสำหรับผูสูงอายุ

แหลง การเรียนรู
1. แหลงสืบคน ขอ มูลทางอนิ เทอรเ น็ต
2. หนงั สอื เรยี น การออกแบบและเทคโนโลยี

บูรณาการ  รักชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 
 คานิยม 12 ประการ  ซ่ือสัตย เสียสละ อดทน
 กตญั ตู อ พอ แม ผูปกครอง ครบู าอาจารย

 ใฝห าความรู หม่ันศกึ ษาเลา เรียน
 รกั ษาวฒั นธรรมประเพณไี ทยอันงดงาม
 มศี ลี ธรรม รักษาความสตั ย หวังดีตอผอู ่นื เผ่ือแผและแบงปน
 เขา ใจเรยี นรกู ารเปนประชาธิปไตย
 มรี ะเบยี บวนิ ัย เคารพกฎหมาย ผูนอ ยรจู ักการเคารพผใู หญ

 ปฏิบัตติ ามพระราชดำรสั ของพระบาทสมเดจ็ พระเจาอยหู ัว
 รจู ักดำรงตนอยูโดยใชห ลกั ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง
 มีความเขมแข็งทงั้ รา งกาย และจิตใจ
 คำนึงถงึ ผลประโยชนข องสวนรวม

 ทักษะการสือ่ สาร/การเรียนรู  การฟง กิจกรรมการเรยี นรู ขอ ท่ี 1 – 8

 การพดู กจิ กรรมการเรียนรู ขอท่ี 2

 การอา น กจิ กรรมการเรยี นรู ขอ ท…ี่ …….

 การเขยี น กจิ กรรมการเรยี นรู ขอ ท่ี

 ทกั ษะการคิด  การคดิ พน้ื ฐาน กจิ กรรมการเรยี นรู ขอที่
 การคดิ วิเคราะห
กิจกรรมการเรียนรู ขอ ท่ี

 การคดิ สังเคราะห กจิ กรรมการเรียนรู ขอท…่ี …….

 การคดิ อยา งมวี จิ ารณญาณ กิจกรรมการเรียนรู ขอ ท…ี่ …….

 การคดิ สรา งสรรค กจิ กรรมการเรียนรู ขอ ที่ 2

 อืน่ ๆ (ระบุ)……………………… กจิ กรรมการเรยี นรู ขอท…ี่ …….

 ทกั ษะการปฏิบัตงิ าน  เปนระบบ กจิ กรรมการเรียนรู ขอ ท่ี 1-8

 เปน ทีม กจิ กรรมการเรียนรู ขอ ท…่ี …….

 เปน ประชาธิปไตย กิจกรรมการเรยี นรู ขอท…ี่ …….

 อืน่ ๆ (ระบุ)……………………… กิจกรรมการเรียนรู ขอท…ี่ …….

 อนื่ ๆ (ระบุ เชน เศรษฐกิจพอเพียง วถิ พี ุทธ โรงเรียนมาตรฐานสากล สงิ่ แวดลอ ม ฯลฯ)

-

การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู เครือ่ งมอื วดั และประเมนิ ผล เกณฑการวดั
นกั เรยี นสว นใหญใ นชัน้ เรยี นสามารถ
ดาน วธิ กี ารวัดผลและการประเมินผล การสังเกตของครผู สู อน/ ตอบคำถามได
เอกสารประกอบการเรยี นร/ู
พจิ ารณาจากความถูกตองของ แบบบันทกึ หลังการจัดการ นักเรียนสว นใหญในชนั้ เรียนสามารถทำ
ความรู คำตอบในหองเรยี น เรยี นรู ใบงานได
(K)
ใบงาน
ทักษะ/ พจิ ารณาความถูกตองจาก
กระบวน ใบงาน

การ (P)

คณุ ธรรม พจิ ารณาจาก : การสังเกตพฤติกรรมนักเรียน นักเรียนแตละคนไดคะแนนจากแบบ
จริยธรรม 1. การมีวนิ ยั ของครผู ูส อน/ แบบบนั ทึก สงั เกตพฤตกิ รรมในช้นั เรยี นอยูใ นระดบั
หลงั การจดั การเรียนรู/ แบบ พอใชขน้ึ ไป ถือวา ผา น
และ 2. ใฝเ รียนรู บันทึกเวลาเรียน
คานยิ ม 3. มุงม่ันในการทำงาน

(A) 4. มจี ิตสาธารณะ

ลงช่อื .................. ...................................ครูผสู อน
(นางสาวปภสั สร สมิ มา)
ครู

แผนการจัดการเรียนรูท ่ี 6

หนว ยการเรยี นที่ 2 ความรูแ ละทักษะพื้นฐานเฉพาะดา น เวลา 4 ชว่ั โมง

รหสั วชิ า ว 31291 รายวิชา การออกแบบและเทคโนโลยี กลุมสาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 4 จำนวน 1.0 หนวยกติ

เรอื่ ง กลไก ไฟฟา และอเิ ล็กทรอนกิ ส ครคู รู นางสาวปภสั สร สิมมา

ผลการเรยี นรู
5. ใชค วามรแู ละทักษะเก่ยี วกับวสั ดุ อปุ กรณ เครื่องมือ กลไก ไฟฟาและอเิ ล็กทรอนกิ ส และเทคโนโลยีท่ี

ซบั ซอนในการแกปญหาหรือพฒั นางาน ไดอยา งถกู ตอง เหมาะสม และปลอดภัย

สาระสำคญั
กลไก อปุ กรณไ ฟฟา และอเิ ล็กทรอนิกส เปนองคป ระกอบสำคัญที่ชว ยใหก ารทำงานของสงิ่ ของเครื่องใชใน

ชีวิตประจำวันของมนุษยใหม ีประสิทธภิ าพ หรือชวยอำนวยความสะดวกในการทำงาน หากสังเกตส่ิงของเครอ่ื งใช

รอบตัว จะพบวา สิ่งของเครื่องใชเหลานี้ไดรับการพัฒนาจนมีระบบการทำงานที่ซับซอน และยังมีการใชอุปกรณ
ไฟฟาและอิเล็กทรอนิกสมาชวยในการทำงานใหเปนระบบอัตโนมัติเพือ่ ตอบสนองความตองการของมนุษยใหมี

ความสะดวกสบายมากยิ่งขึน้

จุดประสงคก ารเรยี นรู

ความรู (K)

1. วเิ คราะหก ลไก และการทำงานของอปุ กรณไฟฟาและอิเล็กทรอนิกส

2. ออกแบบวธิ กี ารแกป ญ หาหรือพฒั นางาน โดยประยกุ ตใชค วามรูเ กย่ี วกบั กลไก อุปกรณไฟฟา
และอปุ กรณอเิ ลก็ ทรอนกิ สไดอยา งถูกตอ งและปลอดภยั

ทักษะ/กระบวนการ (P)

1. ทกั ษะการคิดเชงิ ระบบ

2. ทกั ษะการคดิ วิเคราะห

3. ทกั ษะการส่ือสาร

4. ทกั ษะการทำงานรวมกันผูอื่น

สมรรถนะสำคญั ของนกั เรียน
 1. ความสามารถในการสื่อสาร
 2. ความสามารถในการคิด
 3. ความสามารถในการแกป ญ หา
 4. ความสามารถในการใชทักษะชวี ิต
 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลยี

ดา นคณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค (A)
 1. รักชาติ ศาสน กษัตริย
 2. ซอื่ สัตยส จุ รติ
 3. มวี ินัย
 4. ใฝเ รียนรู
 5. อยูอยา งพอเพยี ง
 6. มงุ มนั่ ในการทำงาน
 7. รกั ความเปน ไทย
 8. มจี ิตสาธารณะ

แนวความคิดเพ่อื การเรยี นรูในศตวรรษท่ี 21
 1. สาระวิชาหลัก (Core Subjects)
 2. ทกั ษะดา นการเรยี นรูและนวัตกรรม
 3. ทกั ษะดา นสารสนเทศ สือ่ และเทคโนโลยี
 4. ทักษะดา นชวี ิตและอาชีพ

กิจกรรมการเรยี นรู (ขน้ั ตอน/กระบวนการ)
ขน้ั นำ
1. ครกู ระตุน ความสนใจของนักเรยี นโดยการเปดคลปิ วีดิทศั นเกยี่ วกับโดรนขนสง เวชภัณฑ หรอื ขาเทียม

อจั ฉรยิ ะ แลวใหนักเรียนรวมกนั อภิปราย เก่ยี วกับระบบการทำงาน กลไกและการใชอุปกรณไฟฟาอิเล็กทรอนิกสใน
การสรางหรอื พัฒนาเทคโนโลยีนั้นโดยใชคำถาม ชวนคิด “นักเรียนชวยกันระดมความคิดเกีย่ วกับระบบการทำงาน
และการประยุกตใชอุปกรณไฟฟา และอุปกรณอิเล็กทรอนิกสใ นการสรา งโดรนขนสงเวชภัณฑ หรือขาเทียมอัจฉริยะ
เพือ่ ชว ยอำนวยความสะดวกในการดำรงชวี ิตของมนุษย”

ขน้ั ทำกจิ กรรม
2. นกั เรยี นศกึ ษาเนอื้ หาเกี่ยวกบั กลไกพ้ืนฐาน เร่ือง เฟอง และรอก ในหนงั สือเรยี น หรอื

อาจศึกษาเพิม่ เตมิ จากสือ่ ออนไลน แลว สรุปแนวคดิ สำคญั เพอื่ อภปิ รายแลกเปลี่ยนเรยี นรูใหไดข อสรุป
เกย่ี วกับกลไกพ้นื ฐาน เรอ่ื ง เฟอ งและรอก ในประเด็น ดังน้ี

- ประเภทของเฟองและรอก
- หลกั การทำงาน
- การประยุกตใ ชในชวี ิตประจำวัน
3. ใชค ำถามเพื่อกระตนุ ใหนักเรียนคดิ วธิ ีการในการแกป ญหากรณีท่ีอปุ กรณทตี่ องการใชใน
การทำงานไมสามารถทำงานได โดยใชค ำถามชวนคิด “ถานักเรียนไมสามารถหารอกสำเร็จรูปมาใชงานไดนักเรียน
สามารถนำอปุ กรณใ ดบา งมาทดแทนหรือประยุกตใ ช และอปุ กรณท ดแทนนัน้ จะถกู ใชงานอยางไร”
4. นกั เรยี นประยกุ ตใ ชความรเู ร่ือง เฟอ งและรอก ในสิ่งของเคร่อื งใชท ี่พบในชวี ิตประจำวัน
โดยทำกจิ กรรม 5.1 เร่ือง วเิ คราะหการใชงานกลไก โดยใหนกั เรียนสำรวจสง่ิ ตาง ๆ รอบตัว เชน พัดลม ลิฟต
รถยนต แลว วเิ คราะหวาสงิ่ เหลานั้นมกี ารใชกลไกอะไรบางเปนสว นประกอบในการทำงาน เพราะอะไร
5. นักเรียนศึกษาเนื้อหาเกีย่ วกับอุปกรณไฟฟา และอิเล็กทรอนิกส ในหนังสือเรียน หรืออาจศึกษา
เพิ่มเติมจากสือ่ ออนไลน แลวสรุปแนวคิดสำคัญ เพื่ออภิปรายแลกเปล่ียนเรียนรูใหไดขอสรุปเกี่ยวกับอุปกรณไฟฟา
และอเิ ล็กทรอนกิ สใ นประเดน็ ดงั น้ี

- หลักการทำงานของอปุ กรณไ ฟฟา และอิเลก็ ทรอนกิ สแ ตละชนดิ
- การนำไปใชง านในชวี ิตประจำวนั
6. ครูเตรียมอุปกรณไฟฟา และอิเลก็ ทรอนกิ ส ไดแ ก มอเตอร เซ็นเซอร และแผงควบคุมขนาดเล็กและสื่อ
อื่น ๆ เชน นิตยสาร ใบความรู ใบงาน เพื่อใหนักเรียนแตละกลุมใชประกอบการศึกษาหลักการทำงานและการ
ประยุกตใชงาน
7. นักเรียนแบงกลุมออกเปน 3 กลุม เพื่อศึกษาอุปกรณไฟฟาและอิเล็กทรอนิกส ไดแกมอเตอร
เซน็ เซอร และแผงควบคุมขนาดเลก็ จากนั้น ใหนกั เรียนแตล ะกลมุ แยกเขา ฐานการเรียนรตู ามหัวขอท้ัง 3 เรอื่ ง โดย
ใชเ วลาประมาณ 10-15 นาที
8. นักเรียนแตละกลุมสรุปและอภิปรายรวมกันเกี่ยวกับหนาที่และการประยุกตใชงานของมอเตอร
เซน็ เซอร และแผงควบคุมขนาดเล็ก
9. นักเรียนทำกิจกรรม 5.2 เรื่อง วิเคราะหอุปกรณไฟฟาและอิเล็กทรอนิกสในสิ่งของเครื่องใชจาก
หนังสือเรยี นใหน ักเรียนเลือกเครื่องใชไ ฟฟามา 1 ประเภท เพือ่ ศกึ ษาสวนประกอบอุปกรณไ ฟฟาและอิเล็กทรอนิกส
ของเครื่องใชไ ฟฟาทเ่ี ลือกในประเดน็ ดงั ตอไปน้ี
- อปุ กรณไ ฟฟา และอิเล็กทรอนิกสท ่ีใชในเครอ่ื งใชไฟฟานัน้ มีอะไรบาง
- การทำงานของอุปกรณไฟฟาและอิเล็กทรอนิกสในเครื่องใชไฟฟานั้นมีการทำงานสัมพันธกัน
อยางไร
- หากอุปกรณไฟฟาและอิเล็กทรอนิกสน้ันเกิดทำงานผิดพลาดจะสงผลตอการทำงานของ
เครอ่ื งใชไ ฟฟา อยางไร
10. นักเรยี นทำกจิ กรรมทาทายความคดิ เรอ่ื ง เลอื กใชก ลไก อุปกรณไ ฟฟาและอิเลก็ ทรอนิกส เพ่ือสรา ง
ไมเ ทา แลว นำเสนอ และอภิปรายสรปุ รว มกนั
11. นักเรียนทำกิจกรรมทายบทเรื่อง ออกแบบเทคโนโลยีที่มีองคประกอบกลไกอุปกรณไฟฟา และ
อิเลก็ ทรอนิกส จากหนังสือเรยี นบทท่ี 5 ดงั น้ี
ใหนักเรียนแตละกลุมระดมความคิดเพื่อออกแบบชิน้ งานสำหรบั แกป ญหาที่สนใจ โดยชิ้นงานนนั้
จะตอ งมสี วนประกอบของระบบกลไก อุปกรณไฟฟา และอปุ กรณอ ิเลก็ ทรอนิกส แลวนำเสนอในชน้ั เรียนในประเด็น
ดงั ตอ ไปน้ี
- เทคโนโลยีทอ่ี อกแบบมีหนา ท่หี รือวัตถปุ ระสงคเ พ่อื ใชท ำอะไร
- ช้นิ สวนกลไก อปุ กรณไ ฟฟา และอเิ ล็กทรอนิกสท ี่ใชม ีอะไรบาง แตล ะอยา งมีหนาทอ่ี ะไร
ขน้ั สรปุ
12. นักเรียนและครูรว มกนั สรปุ เกี่ยวกับการพัฒนาส่ิงของเครื่องใชใ นชีวิตประจำวันจะตองคำนึงถงึ การ
นำกลไก อปุ กรณไ ฟฟาและอิเลก็ ทรอนิกสมาเปนสวนประกอบเพื่อใหส งิ่ ของเคร่ืองใชส ามารถทำงานไดตามตองการ
หรือชว ยอำนวยความสะดวกในการใชง านมากขึ้น

สอ่ื (วสั ดุ-อุปกรณ-สิง่ พมิ พ)/ นวตั กรรม/ ICT
1. วดิ โี อแนะนำรายวชิ าออกแบบและเทคโนโลยี ว31291
2. แบบฟอรม บนั ทกึ ประวัตขิ องนักเรียน
3. หนังสอื การออกแบบและเทคโนโลยี ม.4 ของ สสวท.
4. สือ่ ออนไลน google classroom
5. ใบงานท่ี 5.1 เรอ่ื งการเลือกใชงานอุปกรณใหถ ูกตองเหมาะสม

แหลงการเรียนรู
1. แหลงสืบคนขอมูลทางอินเทอรเนต็
2. หนังสอื เรียน การออกแบบและเทคโนโลยี

บรู ณาการ

 คา นิยม 12 ประการ  รกั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 

 ซอ่ื สัตย เสียสละ อดทน

 กตญั ตู อ พอแม ผูปกครอง ครบู าอาจารย

 ใฝหาความรู หมัน่ ศกึ ษาเลาเรียน
 รักษาวฒั นธรรมประเพณไี ทยอนั งดงาม

 มีศลี ธรรม รกั ษาความสตั ย หวังดีตอ ผูอ ่ืน เผ่อื แผและแบงปน

 เขาใจเรยี นรกู ารเปน ประชาธิปไตย

 มีระเบียบวนิ ยั เคารพกฎหมาย ผนู อ ยรูจกั การเคารพผูใหญ

 ปฏบิ ัตติ ามพระราชดำรสั ของพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูหัว
 รูจกั ดำรงตนอยโู ดยใชห ลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

 มคี วามเขมแข็งท้ังรางกาย และจติ ใจ

 คำนงึ ถงึ ผลประโยชนของสว นรวม

 ทกั ษะการสอื่ สาร/การเรียนรู  การฟง กจิ กรรมการเรยี นรู ขอที่ 1 – 8

 การพดู กิจกรรมการเรียนรู ขอ ท่ี 2
 การอาน
กจิ กรรมการเรยี นรู ขอ ท…่ี …….

 การเขยี น กจิ กรรมการเรยี นรู ขอท่ี

 ทักษะการคิด  การคดิ พ้ืนฐาน กิจกรรมการเรียนรู ขอ ที่

 การคดิ วเิ คราะห กิจกรรมการเรียนรู ขอ ที่

 การคดิ สงั เคราะห กิจกรรมการเรียนรู ขอท…ี่ …….
 การคดิ อยา งมวี จิ ารณญาณ กจิ กรรมการเรยี นรู ขอ ท…่ี …….

 การคดิ สรา งสรรค กจิ กรรมการเรยี นรู ขอ ท่ี 2

 อ่นื ๆ (ระบุ)……………………… กิจกรรมการเรียนรู ขอท…ี่ …….

 ทักษะการปฏิบตั งิ าน  เปนระบบ กจิ กรรมการเรยี นรู ขอที่ 1-8

 เปน ทีม กิจกรรมการเรยี นรู ขอท…ี่ …….

 เปน ประชาธปิ ไตย กจิ กรรมการเรียนรู ขอ ท…่ี …….

 อื่นๆ (ระบุ)……………………… กิจกรรมการเรียนรู ขอ ท…ี่ …….

 อืน่ ๆ (ระบุ เชน เศรษฐกิจพอเพยี ง วถิ พี ุทธ โรงเรยี นมาตรฐานสากล สงิ่ แวดลอ ม ฯลฯ)

-

การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู เคร่อื งมอื วดั และประเมินผล เกณฑการวดั
นักเรียนสว นใหญใ นชั้นเรยี นสามารถ
ดา น วธิ กี ารวัดผลและการประเมินผล การสงั เกตของครูครู/ ตอบคำถามได
เอกสารประกอบการเรียนรู/
พจิ ารณาจากความถูกตองของ แบบบนั ทกึ หลังการจัดการ นักเรียนสวนใหญในชั้นเรียนสามารถทำ
ความรู คำตอบในหองเรยี น เรยี นรู ใบงานได
(K)
ใบงาน
ทกั ษะ/ พจิ ารณาความถูกตองจาก
กระบวน ใบงาน

การ (P)

คุณธรรม พจิ ารณาจาก : การสังเกตพฤติกรรมนักเรียน นกั เรียนแตละคนไดคะแนนจากแบบ
จริยธรรม 1. การมีวินยั ของครคู รู/ แบบบนั ทึกหลงั สงั เกตพฤติกรรมในชน้ั เรยี นอยูใ นระดบั
การจัดการเรียนร/ู แบบ พอใชขน้ึ ไป ถือวา ผาน
และ 2. ใฝเ รียนรู บนั ทึกเวลาเรียน
คา นยิ ม 3. มุงม่ันในการทำงาน

(A) 4. มจี ิตสาธารณะ

ลงชือ่ ................. ....................................ครูครู
(นางสาวปภัสสร สมิ มา)
ครู

แผนการจดั การเรียนรทู ่ี 7

หนวยการเรียนที่ 3 กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม เวลา 10 ชั่วโมง

รหัสวชิ า ว 31291 รายวิชา การออกแบบและเทคโนโลยี กลุมสาระการเรียนรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

ช้นั มัธยมศกึ ษาปที่ 4 จำนวน 1.0 หนวยกิต

เร่ือง กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม ครคู รู นางสาวปภัสสร สิมมา

ผลการเรียนรู
2. ระบปุ ญ หาหรือความตองการท่ีมผี ลกระทบตอสงั คม รวบรวม วิเคราะหข อ มูลและแนวคิดท่ีเกี่ยวของ

กบั ปญหาทมี่ ีความซับซอนเพื่อสงั เคราะหว ิธีการ เทคนคิ ในการแกปญหา โดยคำนึงถงึ ความถูกตองดาน ทรัพยส นิ
ทางปญญา

3. ออกแบบวธิ ีการแกปญหา โดยวเิ คราะหเ ปรยี บเทยี บ และตัดสินใจเลือกขอมลู ทจี่ ำเปนภายใตเงือ่ นไข
และทรัพยากรที่มอี ยู นำเสนอแนวทางการแกปญ หาใหผ อู ่ืนเขา ใจดว ยเทคนิคหรอื วิธีการทหี่ ลากหลาย โดยใช
ซอฟตแ วรช ว ยในการออกแบบ วางแผนข้ันตอนการท างานและดำเนนิ การแกป ญหา

4. ทดสอบ ประเมนิ ผล วิเคราะหแ ละใหเหตุผลของปญหาหรือขอ บกพรอ งท่เี กดิ ขนึ้ ภายใตก รอบเง่อื นไข
หาแนวทางการปรบั ปรุงแกไ ข และนำเสนอผลการแกป ญหา พรอมท้ังเสนอแนวทางการพัฒนาตอยอด

สาระสำคัญ

กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมเปนกระบวนการแกปญหาหรือพัฒนางาน เพื่อสรางแนวทางที่
เหมาะสมในการแกปญหาหรือสนองความตองการตามที่กำหนดไว การทำงานตามกระบวนการออกแบบเชิง
วิศวกรรมนั้นสามารถยอนขั้นตอนกลับไปมาได และอาจมีการทำงานซ้ำในบางขั้นตอนหากตองการพัฒนาหรือ
ปรบั ปรุงผลงานใหดขี ้นึ

จุดประสงคก ารเรียนรู
ความรู (K)
1. อธบิ ายการทำงานตามกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม
2. ใชเ ทคนคิ หรือวธิ ีการเพื่อวิเคราะหข อมูลในการแกป ญ หาตามกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม
ทักษะ/กระบวนการ (P)
1. ทกั ษะการออกแบบเชิงวิศวกรรม
2. ทกั ษะการคดิ อยางมวี ิจารณญาณ
3. ทักษะการคิดวิเคราะห
4. ทกั ษะการคดิ สรา งสรรค
5. ทกั ษะการส่ือสาร
6. ทกั ษะการทำงานรวมกบั ผูอ นื่

สมรรถนะสำคัญของนกั เรียน
 1. ความสามารถในการส่ือสาร
 2. ความสามารถในการคดิ
 3. ความสามารถในการแกปญ หา
 4. ความสามารถในการใชทักษะชวี ติ
 5. ความสามารถในการใชเ ทคโนโลยี

ดานคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค (A)
 1. รักชาติ ศาสน กษัตริย
 2. ซือ่ สตั ยส จุ ริต
 3. มวี นิ ยั
 4. ใฝเรียนรู
 5. อยูอยา งพอเพียง
 6. มงุ ม่นั ในการทำงาน
 7. รักความเปน ไทย
 8. มจี ติ สาธารณะ

แนวความคิดเพอื่ การเรียนรูในศตวรรษที่ 21
 1. สาระวิชาหลัก (Core Subjects)
 2. ทกั ษะดา นการเรียนรูและนวัตกรรม
 3. ทักษะดา นสารสนเทศ ส่อื และเทคโนโลยี
 4. ทักษะดานชีวิตและอาชีพ

กจิ กรรมการเรยี นรู (ข้นั ตอน/กระบวนการ)

ขัน้ นำ

1. ครนู ำสูบทเรียนดวยการเปดวดี ิทัศนเพื่อทบทวนกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม หรอื แอนเิ มชนั

อธิบายกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม โดยใชเ วบ็ ไซต https://www.youtube.com/watch?v=80gWU-

AJwF0&t=109s แลวใหน กั เรียนรวมกนั อภิปรายและสรุปกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรมวาเปน กระบวนการ

แกปญหาหรอื พฒั นางานเพ่ือสนองความตองการของมนุษย

ข้นั ทำกจิ กรรม

2. นกั เรยี นสงั เกตรูปภาพในคำถามชวนคดิ ในหนังสือบทท่ี 6

“ปจจุบันปญหาเรื่องขยะในชุมชนเมือง หรือปญ หาน้ำทวม สงผลตอ การใชชีวิตของมนุษยดังรูป

นักเรียนคิดวาจะมีวิธีการอยางไรที่จะชวยแกปญหาดังกลาว” เพื่อใหนักเรียนรวมกันอภิปรายเพื่อเสนอวิธีการ

แกปญหาดังกลาว เพื่อตอบคำถาม “ปญหาที่สามารถนำมาแกไขโดยใชกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมควรมี

ลักษณะอยางไร”

นักเรียนและครูรวมกันอภิปรายและสรุปเปนคำตอบของคำถามชวนคดิ วามวี ิธีการใดสามารถแกไขไดด ว ย

กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม

3. ข้ันตอนของกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม (ข้ันระบุปญหา) ใหนกั เรียนศึกษาเนอ้ื หาในหนังสือ

เรียน บทที่ 6 เกี่ยวกับสถานการณก ารใชช วี ิตของผูสูงอายุ และรวมกันอภปิ รายปญหาทอ่ี าจเกิดกับผูสูงอายใุ นการ

ดำรงชีวิตประจำวัน ทั้งดานรางกาย ดานจิตใจ ดานสังคม โดยใชแผนที่ความคิดแสดงปญหาที่พบจากการใช

ชีวิตประจำวันของผูสูงอายุในหนังสือบทที่ 6 แลวครูกับนักเรียนรวมกันสรุปปญ หาที่พบจากการใชชีวิตประจำวัน
ของผูส งู อายุ

4. นักเรยี นเลอื กปญ หาการใชช วี ิตประจำวันของผสู ูงอายุ และจดั เขากลุมตามปญหาทตี่ นเองสนใจ
5. นกั เรยี นศกึ ษาการวิเคราะหองคป ระกอบของปญหาดวยการตง้ั คำถาม 5W1H จากตัวอยา งในหนังสือ
เรียน เรื่อง การวิเคราะหปญหาผูสูงอายุสูญเสียการไดยิน ดวยการตั้งคำถาม 5W1H และนำความรูไปวิเคราะห
องคประกอบของปญหาท่ีสนใจ ในกิจกรรม 6.1 ตอนที่ 1 เรือ่ งการวิเคราะหอ งคประกอบของปญหาดวย 5W1H
แลว บันทึกลงในใบกิจกรรม 6.1 ครูใหตวั แทนกลมุ นำเสนอผลการวิเคราะหอ งคป ระกอบของปญหา
6. นักเรียนศึกษาการใชผังกางปลาในการวิเคราะหหาสาเหตุของปญหาและผังกางปลาแสดงการหา
สาเหตขุ องปญหาการสญู เสียการไดยินของผูส ูงอายุในหนังสือเรียน แลวใหนักเรียนรวมกันวิเคราะหหาสาเหตุและ
ปจจัยของปญหาของกลุม ตนเองโดยใชผังกางปลา เพือ่ ใหเขาใจปญหาไดช ัดเจนขึ้น และกำหนดขอบเขตของปญหา
ของกลมุ ใหมีความชัดเจน ในกจิ กรรม 6.1 ตอนที่ 2 เร่อื งการหาสาเหตุและกำหนดขอบเขตของปญหาท่ีสนใจ แลว
บนั ทึกลงในใบกิจกรรม
7. ครูสอนเชอ่ื มโยง “ขนั้ ระบปุ ญหา” เพ่อื นำเขา สู “ข้ันรวบรวมขอมลู และแนวคดิ ที่เกีย่ วของกับปญหา”
โดยนักเรยี นจำเปนตอ งมกี ารสืบคนขอมูลท่เี กย่ี วของเพื่อนำไปสูการแกปญหา และกอนดำเนนิ การสืบคนขอมูลควรมี
การระดมสมองเพื่อกำหนดประเด็นในการเก็บรวบรวมขอมลู โดยใหนักเรียนศึกษาจากเกร็ดความรูเร่ือง การระดม
สมอง
8. ครแู นะนำวิธีการสืบคน ขอมูลจากแหลงขอมูลท่ีหลากหลาย เชน การสอบถามหรือเชิญผูเชีย่ วชาญมา
ใหความรู การสืบคนจากเอกสาร แหลงขอมูลออนไลน บทความ งานวิจัย การศึกษาดูงานจากแหลงเรียนรู หรือ
สถานประกอบการ รวมถงึ แหลงขอ มูลทเ่ี กีย่ วของกบั นวตั กรรมหรือช้นิ งาน เชนกรมทรัพยส นิ ทางปญญา
9. นักเรียนรวบรวมขอมูลตามประเด็นที่ไดกำหนดไวข องกลุม แลวสรุปขอมูลที่ไดจ ากการรวบรวมตาม
ประเด็นเปน แผนทคี่ วามคิด เชน เดยี วกบั แผนท่คี วามคดิ แสดงความเชื่อมโยงของขอมลู เกี่ยวกับการสูญเสียการไดยนิ
ของผูสูงอายุเนื่องจากประสาทหูเสื่อม ในกิจกรรม 6.2 ตอนที่ 1 เรื่อง การรวบรวมขอมูลที่เกี่ยวของกับปญหาท่ี
สนใจ แลว บนั ทกึ ลงในใบกจิ กรรม
10. นักเรยี นศึกษาตัวอยางการเปรียบเทียบขอดีขอดอ ยเครื่องชวยฟงแตละประเภทในหนังสือเรียนครู
แนะนำใหนักเรียนสบื คนเพิ่มเติมถึงแนวทางแกไ ขปญหาที่กลุมตนเองไดเลือกไวจากการรวบรวมขอมูลในกิจกรรม
6.2 ตอนท่ี 1 วา มีผดู ำเนนิ การแกไขปญหาไวอยางไรบาง โดยนำขอ มูลทีร่ วบรวมไดม าเปรียบเทยี บขอดี ขอดอยของ
วิธีการแกปญหา ในกิจกรรม 6.2 ตอนที่ 2 เร่ือง การเปรียบเทียบและตัดสินเลือกแนวทางในการแกปญหา แลว
บนั ทกึ ลงในใบกิจกรรม
11. ครูเชื่อมโยงเขาสูขัน้ ตอนออกแบบวิธีการแกปญ หาโดยใหนกั เรยี นศึกษาการวิเคราะหองคประกอบ
พื้นฐานที่จำเปนตอการแกไขปญหาดวย function analysis diagram โดยศึกษาจากตัวอยางการวิเคราะห
องคป ระกอบพน้ื ฐานทจี่ ำเปน ตอ การพฒั นาเครื่องชวยฟง ในหนังสอื เรียนแลววิเคราะหองคประกอบพืน้ ฐานท่ีจำเปน
ตอการแกไขปญหาของกลุมตนดวย function analysis diagramในกจิ กรรม 6.3 ตอนที่ 1 เรื่อง การวิเคราะห
องคประกอบทจี่ ำเปน ตอการแกปญหาดวย function analysis diagram แลว บนั ทึกลงในใบกิจกรรม
12. ครูแนะนำนักเรียนถึงการออกแบบแนวทางแกป ญหาใหมีรายละเอียดท่ีชัดเจนขนึ้ ซ่ึงอาจ
ออกแบบไวหลายแนวทาง จากนั้นจึงตัดสนิ ใจเลอื กแนวทางแกป ญ หาท่ีเหมาะสมกบั เง่ือนไขและขอบเขตของปญหา
มากที่สุด โดยพิจารณาจากปจจัยดานตาง ๆ ที่เกี่ยวของ เชน ขอดี ขอเสีย ความสอดคลองกับทรัพยากรทาง
เทคโนโลยีที่มีอยู ปจจัยที่ขัดขวางหรือขอจำกัด ซึ่งการตัดสินใจเลือกแนวทางในการแกปญหาอาจใชตารางชวย
ประเมินเพื่อตัดสินใจเลือก โดยใหนกั เรียนศึกษาไดจากตวั อยาง การออกแบบเครื่องชวยฟงเพ่ือชวยเหลือผูสูงอายุที่

สญู เสียการไดย ิน ในหนงั สอื เรียน จากนนั้ ใหนักเรียนสรางทางเลือกตามแนวทางแกปญหา แลวตัดสินเลอื กแนวทาง
ทเี่ หมาะสม ในกิจกรรม 6.3 ตอนท่ี 2 เรอ่ื ง การสรา งและเปรียบเทยี บทางเลอื กในการแกป ญ หา แลวบันทึกลงในใบ
กิจกรรม

13. นักเรียนออกแบบวิธีการแกปญหาโดยใชทางเลือกที่ไดใหเปนภาพรางหรือวิธีการอื่นที่เหมาะสม
สำหรับการสอ่ื สารใหเขาใจ ซงึ่ ครูแนะนำวธิ ีการถายทอดความคิดเปน ภาพราง 2 มิติ 3 มิติ หรือภาพฉาย รวมทงั้ ผงั
งาน แผนภาพ และการใชซอฟแวรชวยในการออกแบบ โดยศึกษาไดจากหนังสือเรียนหรอื สือ่ อื่นที่ครูสามารถจดั หา
ได พรอ มท้งั ระบุขอมลู ทรัพยากรทีต่ องใชต ามวธิ ีการที่ออกแบบไวใ นกจิ กรรม 6.3 ตอนท่ี 3 เร่ือง การออกแบบการ
แกป ญหา แลว บนั ทกึ ลงในใบกิจกรรม

14. นักเรียนเชื่อมโยงเขาสูขั้นวางแผนและดำเนินการแกปญหา โดยใหนักเรียนกำหนดเปาหมายการ
สรางชิ้นงานหรือพัฒนาวิธีการแกไขปญหาตามทีไ่ ดออกแบบโดยถายทอดความคิดเปนภาพราง หรือวิธีการอื่นที่
เหมาะสมไว รวมทั้งวางแผนการปฏบิ ัตงิ านอยางเปนขั้นตอน ในกิจกรรม 6.4 เรื่อง การวางแผนและแนวทางการ
พัฒนางาน แลวบันทึกลงในใบกิจกรรม ครูอาจใหนักเรียนลงมือสรางชิ้นงานหรือพัฒนาวิธีการตามท่ีไดออกแบบไว
โดยพจิ ารณาจากระยะเวลาทใ่ี ชในการทำช้ินงานหรือแกป ญหาและความพรอมของสถานทแี่ ละทรพั ยากร

15. กรณที น่ี ักเรียนไดส รา งช้นิ งานหรอื วิธกี ารแกไขปญ หา ใหน ักเรยี นทดสอบและประเมินผลการทำงาน
ของชิ้นงานหรือวิธีการวาสามารถแกปญหาไดตามที่ระบุไวหรือไม โดยใหนกั เรียนฝกตั้งประเด็นในการทดสอบซึ่ง
สอดคลองกับจุดประสงคของชิ้นงานหรือวิธีการแกไขปญ หาที่สรางขึ้น ในกิจกรรม 6.5 ตอนที่ 1เรื่อง การกำหนด
ประเดน็ ในการทดสอบและประเมินผล แลวบันทกึ ลงในใบกิจกรรม ทดลองใชแ บบประเมนิ กบั ผลงานของตนเอง

16. ครูแนะนำแนวทางในการปรบั ปรุงชิ้นงานโดยใชเทคนิค SCAMPER และใหนักเรียนศกึ ษาเนอื้ หาใน
หนังสอื เรียน แลว ฝก ปฏิบัตกิ ารใชเทคนคิ SCAMPER ในการปรับปรุงช้ินงานหรือวิธีการแกไขปญหา ตามกิจกรรมที่
6.5 ตอนท่ี 2 เร่อื ง การพัฒนาหรอื ปรบั ปรงุ ชน้ิ งานหรอื แกปญหา โดยบนั ทกึ ลงในใบกจิ กรรม

ขนั้ สรปุ
17. นักเรียนเตรียมการนำเสนอผลงานการแกไขปญหาโดยใชกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม

ในกิจกรรม 6.6 เรอ่ื ง การนำเสนอ ในรูปแบบท่ีเหมาะสม เชน การทำแผน พบั จัดทำแผนนำเสนองาน
โดยใชโปรแกรมประยกุ ต ครแู ละนกั เรียนรวมกันอภปิ ราย ใหขอ เสนอแนะ/ขอ คดิ เห็นในการนำเสนอผล
งานของนกั เรียน

สือ่ (วสั ดุ-อุปกรณ-สงิ่ พิมพ)/ นวัตกรรม/ ICT
1. วิดโี อแนะนำรายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี ว31291
2. แบบฟอรมบันทกึ ประวตั ขิ องนกั เรียน
3. หนังสอื การออกแบบและเทคโนโลยี ม.4 ของ สสวท.
4. สือ่ ออนไลน google classroom
5. แอนเิ มชันอธบิ ายกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม

https://www.youtube.com/watch?v=80gWU-AJwF0&t=107s
6. ใบงานท่ี 6.1 เรือ่ ง 5W1H
7. ใบงานท่ี 6.2 เรอ่ื งรวบรวมขอ มลู ท่ีเกยี่ วขอ งกบั ปญ หาท่ีสนใจ
8. ใบงานที่ 6.3 เรอื่ งการแกปญหาดวย Function analysis diagram
9. กิจกรรมทายบทเรื่องวิธีการแกปญหาตามกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรม

แหลงการเรียนรู

1. แหลงสืบคนขอมูลทางอินเทอรเนต็

2. หนังสอื เรียน การออกแบบและเทคโนโลยี

บรู ณาการ

 คา นิยม 12 ประการ  รกั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ 

 ซอ่ื สัตย เสียสละ อดทน

 กตญั ตู อ พอแม ผูปกครอง ครบู าอาจารย

 ใฝหาความรู หมัน่ ศกึ ษาเลาเรียน
 รักษาวฒั นธรรมประเพณไี ทยอนั งดงาม

 มีศลี ธรรม รกั ษาความสตั ย หวังดีตอ ผูอ ่ืน เผ่อื แผและแบงปน

 เขาใจเรยี นรกู ารเปน ประชาธิปไตย

 มีระเบียบวนิ ยั เคารพกฎหมาย ผนู อ ยรูจกั การเคารพผูใหญ

 ปฏบิ ัตติ ามพระราชดำรสั ของพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูหัว
 รูจกั ดำรงตนอยโู ดยใชห ลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

 มคี วามเขมแข็งท้ังรางกาย และจติ ใจ

 คำนงึ ถงึ ผลประโยชนของสว นรวม

 ทกั ษะการสอื่ สาร/การเรียนรู  การฟง กจิ กรรมการเรยี นรู ขอที่ 1 – 8

 การพดู กิจกรรมการเรียนรู ขอ ท่ี 2
 การอาน
กจิ กรรมการเรยี นรู ขอ ท…่ี …….

 การเขยี น กจิ กรรมการเรยี นรู ขอท่ี

 ทักษะการคิด  การคดิ พ้ืนฐาน กิจกรรมการเรียนรู ขอ ที่

 การคดิ วเิ คราะห กิจกรรมการเรียนรู ขอ ที่

 การคดิ สงั เคราะห กิจกรรมการเรียนรู ขอท…ี่ …….

 การคดิ อยา งมวี จิ ารณญาณ กจิ กรรมการเรยี นรู ขอ ท…่ี …….
 การคดิ สรา งสรรค
กจิ กรรมการเรยี นรู ขอ ท่ี 2

 อ่นื ๆ (ระบุ)……………………… กิจกรรมการเรียนรู ขอท…ี่ …….

 ทักษะการปฏิบตั งิ าน  เปนระบบ กจิ กรรมการเรยี นรู ขอที่ 1-8

 เปน ทีม กิจกรรมการเรยี นรู ขอท…ี่ …….

 เปน ประชาธปิ ไตย กจิ กรรมการเรียนรู ขอ ท…่ี …….
 อื่นๆ (ระบุ)……………………… กิจกรรมการเรียนรู ขอ ท…ี่ …….

 อืน่ ๆ (ระบุ เชน เศรษฐกิจพอเพยี ง วถิ พี ุทธ โรงเรยี นมาตรฐานสากล สงิ่ แวดลอ ม ฯลฯ)

-

การวดั และประเมินผลการเรียนรู เคร่ืองมอื วดั และประเมนิ ผล เกณฑการวดั
นักเรยี นสว นใหญในชน้ั เรยี นสามารถ
ดา น วธิ กี ารวดั ผลและการประเมินผล การสงั เกตของครูครู/ ตอบคำถามได
เอกสารประกอบการเรียนรู/
พจิ ารณาจากความถูกตองของ แบบบันทึกหลังการจัดการ นักเรยี นสว นใหญในชนั้ เรียนสามารถทำ
ความรู คำตอบในหอ งเรยี น เรียนรู ใบงานได
(K)
ใบงาน
ทกั ษะ/ พจิ ารณาความถูกตองจาก
กระบวน ใบงาน

การ (P)

คุณธรรม พจิ ารณาจาก : การสังเกตพฤติกรรมนักเรยี น นักเรียนแตล ะคนไดคะแนนจากแบบ
จริยธรรม 1. การมวี นิ ยั ของครคู รู/ แบบบนั ทึกหลงั สงั เกตพฤติกรรมในชนั้ เรยี นอยูใ นระดบั
การจดั การเรียนร/ู แบบ พอใชข้นึ ไป ถอื วา ผา น
และ 2. ใฝเ รยี นรู บนั ทึกเวลาเรยี น
คา นยิ ม 3. มุง มัน่ ในการทำงาน

(A) 4. มจี ิตสาธารณะ

ลงชื่อ.....................................................ครูครู
(นางสาวปภัสสร สมิ มา)
ครู

แผนการจดั การเรียนรูท ่ี 8

หนวยการเรยี นท่ี 3 กระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม เวลา 6 ชั่วโมง

รหสั วชิ า ว 31291 รายวิชา การออกแบบและเทคโนโลยี กลุมสาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 4 จำนวน 1.0 หนว ยกิต

เรอ่ื ง กรณีศกึ ษาการ แกป ญ หาตามกระบวนการ ออกแบบเชงิ วศิ วกรรม ครคู รู นางสาวปภัสสร สมิ มา

ผลการเรยี นรู
2. ระบปุ ญหาหรือความตองการทมี่ ีผลกระทบตอสงั คม รวบรวม วิเคราะหขอ มลู และแนวคิดทเ่ี กีย่ วของ

กบั ปญหาทีม่ ีความซับซอนเพ่ือสงั เคราะหวิธกี าร เทคนิคในการแกปญหา โดยคำนงึ ถึงความถกู ตองดาน ทรัพยสนิ
ทางปญญา

3. ออกแบบวธิ กี ารแกปญ หา โดยวเิ คราะหเ ปรียบเทยี บ และตัดสนิ ใจเลือกขอมูลท่ีจำเปน ภายใตเ งื่อนไข
และทรัพยากรที่มอี ยู นำเสนอแนวทางการแกป ญ หาใหผ ูอ ื่นเขาใจดว ยเทคนิคหรอื วธิ กี ารทีห่ ลากหลาย โดยใช
ซอฟตแ วรชวยในการออกแบบ วางแผนขัน้ ตอนการท างานและดำเนนิ การแกปญหา

4. ทดสอบ ประเมนิ ผล วิเคราะหแ ละใหเ หตุผลของปญ หาหรอื ขอ บกพรอ งท่ีเกิดขึ้นภายใตกรอบเง่อื นไข
หาแนวทางการปรบั ปรุงแกไข และนำเสนอผลการแกป ญหา พรอ มทั้งเสนอแนวทางการพัฒนาตอ ยอด

สาระสำคัญ
การทำงานตามกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรมสามารถประยุกตใ ชไดทั้งในการสรางช้ินงานและวธิ กี าร

แกไขปญ หา ซึง่ การทำงานตามกระบวนการน้อี าจไมไ ดม ีลำดับขนั้ ตอนท่กี ำหนดตายตวั สามารถยอนกลับหรอื ขาม
ข้นั ตอนได และอาจมีการทำซ้ำกระบวนการเพ่ือพฒั นาหรือปรับปรุงผลงานใหมคี วามสมบูรณยง่ิ ขึน้ กระบวนการ
แกป ญหานีส้ ามารถนำไปประยกุ ตใชไ ดกับการทำงานในชวี ิตประจำวันและการพัฒนางานเพอ่ื เปน แนวทางการเขา
สอู าชพี ไดอ ีกดว ย

การสรา งหรอื พฒั นางานบางอยา งอาจมีความจำเปน ตองใชว ัสดุ อุปกรณ เครื่องมือ กลไก อุปกรณ ไฟฟา
หรอื อเิ ลก็ ทรอนิกส ดังน้นั ตอ งมคี วามรูและทักษะพนื้ ฐานทีจ่ ำเปนในส่งิ ท่เี ก่ยี วของ เพ่ือใหส ามารถทำงานไดสำเรจ็
ตามเปา หมาย และทำงานไดอยา งปลอดภยั

จดุ ประสงคก ารเรียนรู
ความรู (K)
1. ประยุกตใชก ระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมในการแกปญหาหรือพัฒนางานใน
ชวี ิตประจำวนั
ทกั ษะ/กระบวนการ (P)
1. ทกั ษะการออกแบบเชิงวศิ วกรรม
2. ทักษะการคดิ อยางมวี จิ ารณญาณ
3. ทกั ษะการคดิ วเิ คราะห

4. ทักษะการคดิ สรางสรรค

5. ทกั ษะการส่ือสาร

6. ทักษะการทำงานรวมกับผูอ่ืน

สมรรถนะสำคญั ของนักเรยี น
 1. ความสามารถในการส่ือสาร
 2. ความสามารถในการคดิ
 3. ความสามารถในการแกปญ หา
 4. ความสามารถในการใชทักษะชีวิต
 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลยี

ดา นคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค (A)
 1. รกั ชาติ ศาสน กษัตริย
 2. ซอ่ื สตั ยสุจริต
 3. มวี นิ ัย
 4. ใฝเรยี นรู
 5. อยอู ยางพอเพียง
 6. มงุ มัน่ ในการทำงาน
 7. รกั ความเปน ไทย
 8. มจี ิตสาธารณะ

แนวความคดิ เพ่ือการเรียนรใู นศตวรรษท่ี 21
 1. สาระวชิ าหลกั (Core Subjects)
 2. ทกั ษะดา นการเรียนรูและนวตั กรรม
 3. ทกั ษะดานสารสนเทศ ส่อื และเทคโนโลยี
 4. ทกั ษะดานชีวติ และอาชีพ

กจิ กรรมการเรยี นรู (ข้ันตอน/กระบวนการ)

ขั้นนำ

1. ครทู บทวนความรเู ดิมของนักเรยี นโดยใชค ำถามชวนคดิ ในหนังสือเรียนเก่ยี วกับขนั้ ตอนการทำงานตาม

กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม และอภิปรายวากระบวนการนส้ี ามารถนำมาประยุกตใ ชใ นการแกป ญหาหรือ

พฒั นางานในชีวิตประจำวนั หรืองานอาชีพอะไรไดบา ง และชวยไดอยางไร

ขั้นทำกจิ กรรม

2. ครจู ดั กจิ กรรมโดยแบง กลุมนกั เรียนออกเปนกลุมยอย กลมุ ละ 4-5 คน จากน้นั ใหต ัวแทนกลมุ จบั

สลากเลอื กตวั อยา งกรณีศึกษาในหนงั สือเรยี น ดังน้ี

- กรณีศกึ ษาที่ 1 การออกแบบชดุ อุปกรณร บั ประทานอาหารสำหรับผสู งู อายุทีข่ อนว้ิ มอื เสื่อม

- กรณีศกึ ษาท่ี 2 การพัฒนาขัน้ ตอนการใหบรกิ ารสำหรบั โรงพยาบาลจติ เวช

- กรณีศกึ ษาท่ี 3 ขาเทยี มสำหรบั คนพิการแบบปรับอตั ราหนว งได

3. นักเรยี นแตละกลมุ ทำกจิ กรรม 7.1 เร่อื ง การวิเคราะหกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรม เพื่อทำ

การวิเคราะหและสรุปขอมลู ตามกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม

4. ตัวแทนนกั เรียนนำเสนอผลการวิเคราะหการทำงานตามกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม จากน้นั ครู

และนกั เรยี นรว มกนั อภปิ รายสรปุ การทำงานตามกระบวนการของทั้ง 3 กรณีศกึ ษา

5. นักเรียนทำกิจกรรมทายบท เรอื่ ง การแกป ญหาหรือพัฒนางานตามกระบวนการออกแบบเชิง
วศิ วกรรม โดยแบง กลมุ นักเรียน ประมาณ 4-5 คน ตอกลุม เพอื่ ทำกจิ กรรมการแกป ญหาจากสถานการณเกย่ี วกับ
งานสขุ ภาพ (โดยอาจใชตวั อยางสถานการณไดจ ากหวั ขอท่ี 10 ขอเสนอแนะ) แลว ดำเนินการพฒั นาชิ้นงานหรือ
วธิ กี าร พรอ มจดั ทำรายงานและนำเสนอ ตามประเดน็ สำคัญของแตละข้ันตอนการทำงานดังตอ ไปน้ี

ข้ันระบุปญหา
- เหตผุ ลหรอื ความจำเปน ท่เี ลอื ก
- การวิเคราะหสถานการณเ พ่ือกำหนดขอบเขตของปญ หา

ขั้นรวบรวมขอมูลและแนวคิดที่เกยี่ วของกบั ปญหา
- ขอมลู เก่ียวกบั วิธกี ารแกป ญหาทอ่ี าจมผี ูอนื่ ทำไวแ ลว
- ความรูวิทยาศาสตร คณติ ศาสตร หรืออ่ืน ๆ ที่เกี่ยวของ
- วสั ดุ อปุ กรณ และเคร่อื งมอื

ขน้ั ออกแบบวธิ ีการแกป ญหา
- ภาพรา งชน้ิ งาน หรอื ขั้นตอนของวิธีการ
- วิเคราะหแนวทางการตัดสนิ ใจเลือกแนวทางทเี่ หมาะสม เชน ความเปนไปได ความคมุ ทุน
ทรพั ยากร

ขนั้ วางแผนและดำเนินการแกปญหา
- กำหนดแผนการดำเนนิ การสรา งช้ินงานหรอื พฒั นาวิธีการ
- บนั ทึกขอมลู ระหวา งการปฏิบัตงิ าน ขอผิดพลาด และแนวทางแกไข

ขนั้ ทดสอบ ประเมินผล ปรับปรงุ แกไ ขวธิ ีการแกป ญ หาหรือชนิ้ งาน
- บนั ทกึ ขอมลู ผลการทดสอบและประเมนิ ผลงาน
- บันทกึ ขอมูลการแกไขผลงาน

ขั้นนำเสนอวิธกี ารแกป ญหา ผลการแกป ญหาหรือชนิ้ งาน
- ความสำคญั ของปญหา
- แนวทางการแกป ญหา
- ผลลัพธท ี่ได
- ขอเสนอแนะและแนวทางการพฒั นาตอ ยอด

6. นักเรียนแตละกลุมดำเนินการทำกิจกรรมการแกปญหาหรือพัฒนางาน ตามหัวขอที่สนใจโดยอาจ
เลอื กจากสถานการณท่ีครูกำหนดให พรอมกบั วิเคราะหส ถานการณป ญหา โดยอาจใชเ ทคนิคการวิเคราะหด วย การ
ตั้งคำถาม 5W1H หรือ เทคนิคผงั กางปลา (fishbone diagram) เพื่อนำไปสูการกำหนดขอบเขตของปญหา แลว
นกั เรยี นนำเสนอผลการวิเคราะหสถานการณและขอบเขตของปญหา

7. นักเรียนแตละกลุมรวมกันสืบคนขอมูลที่เกี่ยวของกับการแกปญหา โดยครูควรใหเ วลากับนักเรียนแต
ละกลมุ ไดศึกษาคน ควา และรวบรวมขอมลู ตาง ๆ และแนะนำการเลอื กแหลงขอมูลทนี่ าเชอ่ื ถอื เชน วารสาร บทความ
วจิ ยั สารานุกรม เวบ็ ไซต การสมั ภาษณผรู หู รอื ปราชญช าวบาน แลวนกั เรยี นบนั ทกึ ขอมลู สรุปโดยอาจทำในรูปแบบ
แผนที่ความคิด (mind map) จากนั้นใหแตละกลุมนำเสนอผลการรวบรวมขอมูล และแลกเปลี่ยนความคิดเห็น
รวมกัน

8. นกั เรยี นรวมกนั ออกแบบวธิ ีการแกป ญหา โดยถา ยทอดความคิดเปน ภาพรา ง ผงั งานและใชซอฟตแวร
ชวยในการออกแบบเพ่ือแสดงรายละเอียดของช้นิ งาน หรือขนั้ ตอนของวิธกี าร จากนนั้ ใหนักเรียนแตล ะกลุมนำเสนอ
โดยครูและนกั เรียนแลกเปลย่ี นความคิดเห็นรว มกนั

9. นักเรียนแตละกลุมวางแผนและดำเนินการแกปญหา โดยเขียนขอมูลแสดงรายการวัสดุ อุปกรณ
เครื่องมือ และงบประมาณ พรอมทั้งกำหนดระยะเวลาในการปฏิบัติงาน โดยอาจนำเสนอในรูปแบบตารางแลว
ดำเนินการปฏบิ ัตงิ านตามแผนท่ีกำหนดไว

ขนั้ สรปุ
10. นักเรียนแตละกลุมตองทดสอบ ประเมินผล และปรับปรุงแกไข มีการบันทึกขอมูลระหวาง

การปฏิบัตงิ าน และหากพบขอผดิ พลาดหรือผลงานไมสามารถแกปญ หาหรือทำงานไดตามตองการตองดำเนินการ
แกไข

11. นักเรียนแตละกลุมเขียนรายงาน และนำเสนอผลการแกปญหาหรือพัฒนางาน โดยตองมปี ระเด็น
สำคัญ ไดแก ความสำคัญของปญหา แนวทางการแกปญหา ผลลัพธท่ีได ขอเสนอแนะ และแนวทางการพัฒนาตอ
ยอด ทั้งนี้ครูอาจใหนักเรียนนำเสนอผลงานในรูปแบบนิทรรศการในโรงเรยี น หรือชุมชนรวมทั้งอาจเผยแพรผาน
เว็บไซต วารสารของโรงเรยี น

สอ่ื (วัสดุ-อปุ กรณ-สิง่ พิมพ) / นวตั กรรม/ ICT
1. วดิ โี อแนะนำรายวชิ าออกแบบและเทคโนโลยี ว31291
2. แบบฟอรม บันทกึ ประวัติของนกั เรียน
3. หนังสือการออกแบบและเทคโนโลยี ม.4 ของ สสวท.
4. ส่ือออนไลน google classroom
5. แอนเิ มชันอธบิ ายกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรม

https://www.youtube.com/watch?v=80gWU-AJwF0&t=107s
6. นำเสนอช้นิ งานทน่ี ักเรยี นออกแบบ

แหลงการเรยี นรู

1. แหลงสืบคนขอมลู ทางอนิ เทอรเ น็ต

2. หนังสอื เรยี น การออกแบบและเทคโนโลยี

บูรณาการ
 คานิยม 12 ประการ  รักชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ 

 ซือ่ สตั ย เสยี สละ อดทน

 กตญั ตู อพอแม ผปู กครอง ครูบาอาจารย

 ใฝหาความรู หมน่ั ศกึ ษาเลา เรียน

 รกั ษาวฒั นธรรมประเพณไี ทยอนั งดงาม
 มีศลี ธรรม รักษาความสตั ย หวังดีตอ ผูอ่ืน เผอ่ื แผและแบงปน

 เขาใจเรียนรกู ารเปนประชาธิปไตย

 มีระเบียบวินยั เคารพกฎหมาย ผนู อ ยรูจ กั การเคารพผูใ หญ

 ปฏิบัติตามพระราชดำรัสของพระบาทสมเดจ็ พระเจาอยูห ัว

 รจู กั ดำรงตนอยโู ดยใชหลกั ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง
 มคี วามเขม แข็งท้ังรางกาย และจติ ใจ

 คำนึงถึงผลประโยชนข องสว นรวม

 ทักษะการสือ่ สาร/การเรียนรู  การฟง กิจกรรมการเรยี นรู ขอ ท่ี 1 – 8

 การพดู กจิ กรรมการเรียนรู ขอท่ี 2

 การอา น กจิ กรรมการเรยี นรู ขอ ท…ี่ …….

 การเขยี น กจิ กรรมการเรยี นรู ขอ ท่ี

 ทกั ษะการคิด  การคดิ พน้ื ฐาน กจิ กรรมการเรยี นรู ขอที่
 การคดิ วิเคราะห
กิจกรรมการเรียนรู ขอ ท่ี

 การคดิ สังเคราะห กจิ กรรมการเรียนรู ขอท…่ี …….

 การคดิ อยา งมวี จิ ารณญาณ กิจกรรมการเรียนรู ขอ ท…ี่ …….

 การคดิ สรา งสรรค กจิ กรรมการเรียนรู ขอ ที่ 2

 อืน่ ๆ (ระบุ)……………………… กจิ กรรมการเรยี นรู ขอท…ี่ …….

 ทกั ษะการปฏิบัตงิ าน  เปนระบบ กจิ กรรมการเรียนรู ขอ ท่ี 1-8

 เปน ทีม กจิ กรรมการเรียนรู ขอ ท…่ี …….

 เปน ประชาธิปไตย กิจกรรมการเรยี นรู ขอท…ี่ …….

 อืน่ ๆ (ระบุ)……………………… กิจกรรมการเรียนรู ขอท…ี่ …….

 อนื่ ๆ (ระบุ เชน เศรษฐกิจพอเพียง วถิ พี ุทธ โรงเรียนมาตรฐานสากล สงิ่ แวดลอ ม ฯลฯ)

-

การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู เคร่อื งมอื วดั และประเมินผล เกณฑการวดั
นักเรียนสว นใหญใ นชั้นเรยี นสามารถ
ดา น วธิ กี ารวัดผลและการประเมินผล การสงั เกตของครูครู/ ตอบคำถามได
เอกสารประกอบการเรียนรู/
พจิ ารณาจากความถูกตองของ แบบบนั ทกึ หลังการจดั การ นักเรียนสวนใหญในชั้นเรียนสามารถทำ
ความรู คำตอบในหองเรยี น เรยี นรู ใบงานได
(K)
ใบงาน
ทกั ษะ/ พจิ ารณาความถูกตองจาก
กระบวน ใบงาน

การ (P)

คุณธรรม พจิ ารณาจาก : การสังเกตพฤติกรรมนักเรยี น นกั เรียนแตละคนไดคะแนนจากแบบ
จริยธรรม 1. การมีวินยั ของครคู รู/ แบบบนั ทึกหลงั สงั เกตพฤติกรรมในชน้ั เรยี นอยูใ นระดบั
การจัดการเรียนร/ู แบบ พอใชขน้ึ ไป ถือวา ผาน
และ 2. ใฝเ รียนรู บนั ทึกเวลาเรียน
คา นยิ ม 3. มุงม่ันในการทำงาน

(A) 4. มจี ิตสาธารณะ

ลงชือ่ ................... ..................................ครูครู
(นางสาวปภัสสร สมิ มา)
ครู

ว31

การออกแบบแ

1291

และเทคโนโลยี

Hel

นางสาวปภสั

087-76
ศูนย์เทคโ

llo!

สสร สิมมา

654135
โนฯ 256

ขอ้ มลู ทวั่ ไปข

รหัสวชิ า ว 31291
รายวชิ า การออกแบบ
จานวนหน่วยกิต 1 หน
จานวนชวั่ โมงทสี่ อน/ส
ภาคเรียนที่ 2 ปีการศ

ของรายวชิ า

บและเทคโนโลยี
น่วยกติ
สปั ดาห์ 2 ชั่วโมง
ศึกษา 2564

หน่วยท่ี 1 รายละเอยี ด

- ปฐมนิเทศรายวิชา
- ระบบทางเทคโนโลยที ่ซี ับซ้อน
- การเปล่ยี นแปลงของเทคโนโลยี
- ผลกระทบของเทคโนโลยี

หนว่ ยที่ 2

- กลไกไฟฟ้าและ อิเลก็ ทรอนิกส์

หน่วยท่ี 3

- กระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรร
- กรณีศกึ ษาการ แกป้ ญั หาตามกร

ดการสอน

รม
ระบวนการ ออกแบบเชิงวศิ วกรรม

การวัดผลสมั ฤท

คะแนนเก็บ
สอบกลางภาค
สอบปลายภาค
จิตพิสัย

ทธ์ทิ างการเรียน

60 คะแนน
10 คะแนน
20 คะแนน
10 คะแนน

เกณฑก์ ารตดั ส

คะแนน 0 – 49 = 0
คะแนน 55 – 59 = 1.5
คะแนน 65 – 69 = 2.5
คะแนน 75 – 79 = 3.5

สนิ ผลการเรียน

คะแนน 50 – 54 = 1
คะแนน 60 – 64 = 2
คะแนน 70 – 74 = 3
คะแนน 80 – 100 = 4

ข้อตกลงเกย่ี วกับการเรยี

1. นกั เรียนตอ้ งเขา้ เรยี นไม่ตา่ ก
2. ไมส่ ง่ เสียงรบกวนในเวลาเร
3. นักเรียนตอ้ งเข้าชน้ั เรยี นให้ต
4. หากมีขอ้ สงสยั ขณะเรียน ให

ยนการสอนในห้องเรียน

กว่า 80 เปอรเ์ ซน็ ต์
รียน
ตรงเวลา ชา้ ได้ไม่เกนิ 5 นาที
ห้สอบถามครไู ดท้ ันที

ขอ้ ตกลงในการใช

1. ไมน่ านา้ และอาหารเขา้ มารับ
2. ดแู ลรกั ษาหอ้ ง โต๊ะ เกา้ อ้ี
3. เม่อื ใชเ้ ครือ่ งคอมพวิ เตอรเ์ ส
4. ก่อนออกจากหอ้ งจดั โตะ๊ แล
บรเิ วณทน่ี ่ังไปทิ้งใหเ้ รียบร้อย

ชห้ ้องคอมพวิ เตอร์

บประทานในห้องเรียน
คอมพิวเตอร์
สรจ็ แลว้ ใหป้ ิดเครือ่ งอย่างถูกวิธี
ละเก้าอ้ใี ห้เป็นระเบยี บ เกบ็ ขยะ

ว31

ออกแบบแล

1291

ละเทคโนโลยี

ผลการ

1. วิเคราะห์แนวคดิ หลักของเท
2. ระบปุ ญั หาหรอื ความตอ้ งกา
3. ออกแบบวิธกี ารแกป้ ญั หา
4. ทดสอบ ประเมินผล วิเคร
5. ใช้ความรแู้ ละทกั ษะเกย่ี วกบั

รเรียนรู้

ทคโนโลยี
ารทม่ี ผี ลกระทบตอ่ สงั คม

ราะห์
บเทคโนโลยไี ด้อยา่ งถกู ตอ้ ง

?

“ระบบทางเทคโ

?

โนโลยที ่ีซับซอ้ น”

หน่วยท่ี 1

เทคโนโลยีน่า