48 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 4.5 Perkhidmatan Perawatan Domisiliari Domisiliary atau Perkhidmatan Perawatan Dormisiliari (PPD) adalah satu perkhidmatan perawatan holistik yang diberikan kepada kes stabil yang terlantar dan memerlukan kesinambungan penjagaan serta perawatan selepas discaj dari hospital atau rujukan dari klinik kesihatan. Program ini dilaksanakan oleh pasukan dormisiliari setiap klinik kesihatan yang terdiri dari pegawai perubatan, penolong pegawai perubatan, jururawat kesihatan sebagai tunggak utama dan di bantu oleh pegawai fisioterapi, pegawai jurupulih carakerja, pegawai dietetik dan pegawai farmasi. Walau bagaimanapun terdapat kekangan dari segi penglibatan jurupulih carakerja, fisioterapi dan dietetik oleh kerana tidak semua klinik kesihatan di lengkapi dengan perkhidmatan ini. Program Dormisiliari di daerah Kuala Nerus bermula dengan hanya satu klinik kesihatan iaitu Klinik Kesihatan Batu Rakit dan perkhidmatan ini telah diperluaskan ke klinik kesihatan lain pada tahun 2015, iaitu Klinik Kesihatan Seberang Takir, Klinik Kesihatan Pulau Redang, dan Klinik kesihatan Bukit Tunggal tanpa tambahan perjawatan sokongan tersebut. Graf 5 : Jumlah Kes Dormisiliari Mengikut Klinik di Daerah Kuala Nerus bagi tahun 2021.
49 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 6 : Jumlah Kes Baharu Dan Ulangan Dormisiliari Di Daerah Kuala Nerus bagi tahun 2021. Sepanjang tahun 2021, pasukan domisiliary merawat sebanyak 252 kes dormisiliari yang terdiri dari 89 kes baru dan 163 kes ulangan. Carta 4 : Bilangan Kes Baharu yang Menerima Perkhidmatan Dormisiliari Mengikut Diagnosa di Daerah Kuala Nerus bagi tahun 2021. Pelbagai kes dirujuk dari klinik kesihatan dan hospital dengan majoriti adalah kes stroke dan di ikuti dengan kes “traumatic brain injury”. Perkhidmatan yang di jalankan adalah meliputi rawatan penjagaan klinikal, rehabilitasi dan khidmat nasihat. Graf 7 : Jumlah Perkhidmatan yang Dijalankan di Daerah Kuala Nerus bagi tahun 2021. 4.6 Perkhidmatan Penjagaan Luka Penjagaan dan perawatan luka pada permulaanya telah di laksanakan secara menyeluruh ke semua Klinik Kesihatan di daerah Kuala Nerus pada tahun 2019 dimana setiap klinik mempunyai pasukan penjagaan luka masing- masing. Objektif penubuhannya adalah untuk memperkasakan perkhidmatan penjagaan dan perawatan luka yang berkualiti dan efisyen dengan pendekatan yang holistiK.
50 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 8 : Bilangan Kes Perawatan Luka Mengikut Jenis-jenis Luka di Daerah Kuala Nerus bagi tahun 2021 Carta 5 : Jumlah Kes Luka yang Dirawat Mengikut Jenis-jenis Dressing di Daerah Kuala Nerus bagi tahun 2021. Majoriti penggunaan dressing adalah jenis “modern dressing” yang mana lebih efektif dari konvensional dressing. 4.7 Program Kepastian Kualiti (QAP) Unit Primer Jadual 29 : QAP PHC Primer Klinik KawanKu dan Asma Secara keseluruhan, dari segi penglibatan klinik kesihatan dalam QA Primer, QA Asma dan QA Klinik Kawanku mencapai sasaran yang ditetapkan iaitu 90% bagi Klinik KawanKu dan 85% bagi QAP Asma
51 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 4.8 Perkhidmatan Pre Hospital Care Perkhidmatan Pre Hospital Care merupakan merupakan salah satu perkhidmatan yang disediakan di Unit Kesihatan Primer. Perkhidmatan ini memainkan peranan penting dalam mengendalikan dan memudahkan pengurusan kes-kes kecemasan dan kemalangan. Rangkaian perkhidmatan ini di semua klinik-klinik di bawah Pejabat Kesihatan Daerah Kuala Nerus diintergrasikan dengan hospital melalui Medical Emergency Coordinating Centre(MECC). 1.Perkhidmatan ini disediakan di: • Klinik Kesihatan Batu Rakit • Klinik Kesihatan Seberang Takir • Klinik Kesihatan Bukit Tunggal • Klinik Kesihatan Pulau Redang 2.Objektif : • Menyediakan perkhidmatan Ambulan untuk kes kecemasan • Merujuk kes-kes yang memerlukan rawatan lanjut • Meyediakan pasukan perubatan dan pasukan bencana • Menilai,memberi dan merawat kes-kes kecemasan Graf 9 :Peratus Pencapaian KPI Response Time Semasa Waktu Pejabat Tahun 2021
52 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 10 :Peratus Pencapaian KPI Response Time Selepas Waktu Pejabat Tahun 2021 Graf 11 : Bilangan Kes Kecemasan Semasa Waktu Pejabat Dan Selepas Waktu Pejabat Tahun 2021
53 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Jadual 30 : Status Terkini Ambulan-Ambulan Yang Berada Di Fasiliti-Fasiliti Kesihatan Pejabat Kesihatan Daerah Kuala Nerus Tahun 2021 Jadual 31 : Jumlah Penggunaan Ambulan Mengikut Klinik-Klinik Tahun 2021 Bil KK No Pendaftaran Jumlah Rujukan Pesakit Menggunakan Ambulans Jumlah Panggilan Ambulan Jumlah Panggilan Dari Call Centre Ambulan Call Waktu Pejabat Ambulan Call Lepas Waktu Pejabat Tunggu Sedia Pasukan Perubatan 1 KKBR BLA 5779 256 1251 71 199 1052 0 2 BPK 5176 832 511 377 146 365 0 3 KKST BNK 2161 912 493 482 193 300 1 4 KKBT WUT 6132 1359 799 602 241 558 0 5 KKPR BLM 1281 3 21 0 7 14 0 6 BOT AMBULANS 92 0 0 0 0 0 7 PKDKN JUMLAH 3454 3075 1532 786 2289 1
54 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Aktiviti Program Perkhidmatan penjagaan luka yang dijalankan di klinik-klinik kesihatan Perkhidmatan pegambilan specimen darah di unit pesakit luar di klinik-klinik kesihatan Perkhidmatan Rawatan Terapi Methadhone Untuk Pesakit-Pesakit Yang Telah Didaftarkan Perkhidmatan Pre Hospital Care Dalam Menangani Wabak Covid-19 Perkhidmatan Triaging Dan Pemeriksaan Vital Sign Pesakit Yang Dijalankankan Di Klinik- Klinik Kesihatan Pemeriksaan Barang-Barang Keperluan Di Dalam Ambulan Dan Semakan Check List Ambulan.
55 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Perkhidmatan Unit Pesakit Luar Dalam Memberi Rawatan Dan Saringan Covid-19 Penyerahan Sijil Lantikan Panel Penasihat Klinik Kesihatan Oleh Pegawai Kesihatan Daerah Kepada Pengerusi Panel Penasihat Daerah Mesyuarat Panel Penasihat Klinik Kesihatan, Pejabat Kesihatan Daerah Kuala Nerus Ahli Jawatankuasa Panel Penasihat Klinik Kesihatan Bersama Pegawai Kesihatan Daerah Kuala Nerus Program Panel Penasihat Klinik Kesihatan Bersama Komuniti Dalam Menangani Wabak Covid-19 Program outreach untuk vaksinasi dalam komuniti.
56 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Program Pemberian Imunisasi covid19 kepada penduduk Pulau Redang Perkhidmatan Pre Hospital Care Kepada Penduduk Pulau Redang Dengan Mengunakan Bot Ambulan Pegawai Perubatan mengiringi pesakit rujukan dari KK Pulau Redang dengan menggunakan Bot Ambulan
57 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 5 PERKHIDMATAN KESIHATAN IBU DAN ANAK Foto 6 : Pegawai Kesihatan Daerah bersama anggota Unit Kesihatan Ibu dan Anak PENGENALAN Perkhidmatan kesihatan keluarga merangkumi dua skop utama iaitu perkhidmatan kesihatan ibu dan perkhidmatan kesihatan kanak-kanak. Perkhidmatan kesihatan ibu memberi fokus kepada penjagaan pra-kehamilan, antenatal, intrapartum dan kelahiran, postnatal dan perancang keluarga. Manakala perkhidmatan kesihatan kanak-kanak disediakan untuk bayi baru lahir sehingga kanak-kanak berumur enam tahun. Teras perkhidmatan adalah berasaskan prinsip kesihatan awam iaitu promosi dan pencegahan, pengesanan dan rawatan awal, menghadkan ketidakupayaan dan pemulihan. Secara amnya, Unit Kesihatan Keluarga berperanan untuk memastikan perkhidmatan kesihatan ibu dan anak yang disediakan pada peringkat penjagaan primer iaitu di klinik kesihatan, klinik ibu dan anak serta klinik desa adalah mencukupi, berkualiti serta memenuhi kehendak pelanggan.
58 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 5.2 PERJAWATAN Perkhidmatan Kesihatan Ibu dan Anak PKD Kuala Nerus diketuai oleh seorang Ketua Penyelia Jururawat Kesihatan Gred U42 di PKD Kuala Nerus, dan dibantu oleh seorang Ketua Jururawat U32, serta ahli pasukan di klinik kesihatan dan klinik desa. Jadual 32 : Jadual Perjawatan Program Perkhidmatan Kesihatan Ibu Anak BIL JAWATAN PENGISIAN CATATAN 1. Ketua Penyelia Jururawat Kesihatan Gred U42 1 2. Jururawat Kesihatan Gred U41 1 3. Penyelia Jururawat Kesihatan Gred U36 2 4. Ketua Jururawat Kesihatan 7 5. Jururawat Kesihatan KUP U32/U29 70 Kontrak 7 6. Jururawat Masyarakat U26/U24/U19 74 JUMLAH 155 5.3 FUNGSI Fungsi utama unit kesihatan keluarga termasuk: 1. Merancang, memantau pelaksanaan dan menilai pencapaian serta keberkesanan program dan aktiviti berkaitan perkhidmatan kesihatan ibu dan anak di Daerah Kuala Nerus, sejajar dengan pelan strategi perkhidmatan penjagaan kesihatan ibu dan anak di peringkat negeri dan kebangsaan. 2. Membuat siasatan dan laporan kematian kanak-kanak, ibu hamil, intrapartum dan postnatal. 3. Menguruskan reten dan sistem maklumat berkaitan dengan perkhidmatan kesihatan ibu dan anak. 4. Merancang, melaksanakan dan memantau latihan dan kursus yang berkaitan perkhidmatan kesihatan ibu dan anak, untuk memastikan kompetensi anggota di tahap yang optima. 5. Memastikan infrastruktur, peralatan (perubatan dan bukan perubatan), dan sumber manusia mencukupi di klinik kesihatan dan klinik desa di bawah seliaan PKD Kuala Nerus. 6. Memantau kualiti perkhidmatan kesihatan ibu dan anak melalui pengurusan data reten, penyeliaan berkala, dan mesyuarat-mesyuarat teknikal kejururawatan. 7. Meningkatkan lagi promosi kesihatan ibu dan anak menerusi aktiviti di fasiliti kesihatan serta penglibatan dalam komuniti. 8. Mengadakan kolaborasi strategik dengan pelbagai agensi bagi meningkatkan tahap kesihatan ibu dan anak.
59 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 5.4 PENCAPAIAN KPI/QAP/SSA UNIT KESIHATAN KELUARGA Jadual 33 : Jadual Pencapaian KPI/QAP/SSA Unit Kesihatan Keluarga BIL Indikator Sasaran Pencapaian 1. Kejadian eclampsia dalam kalangan ibu mengandung ≤8/10,000 kelahiran hidup SSA 3/1407 x 10,000= 21.3 2. Kejadian neonatal jaundice (NNJ) yang teruk ≤50/ 10,000 anggaran kel. hidup SSA KITARAN 1: 12/1759X10,000= 68.2 KITARAN 2 : 10/1759X10,000=56.8 3. Peratus ‘booking’ awal (≤ 12 minggu) dalam kalangan ibu mengandung berisiko di fasiliti kesihatan 100% SSA 2879 X100 = 95.0% 3065 4. *Peratus pemberian imunisasi Measles, Mumps, Rubella (MMR) di kalangan kanak-kanak berumur 9 bulan (dos pertama) ≥95% KPI KPK/TKPK/PBKK/PKN/ TPKN(KA)/PKD (IDS) 3057 X100 = 87% 3519 Berdasarkan Kanak-kanak 1 tahun Yang Layak 2781 X100 = 98% 2847 5. *Peratus Kanak-kanak berumur 0-1 tahun yang dikesan ketidakupayaan dan disahkan sebagai orang kurang upaya (OKU) ≥0.12% KPI PBPKK/PKD 3/3519 X 100= 01% 6. *Peratus liputan wanita 30-65 tahun yang menjalani ujian saringan kanser serviks ≥40% KPI PBPKK/PKD 911/6903 X100 = 13%
60 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 5.5 PROGRAM DAN AKTIVITI UNIT KESIHATAN KELUARGA 5.5.1 Penjagaan Kesihatan Ibu Kedatangan Ibu Mengandung ke Klinik Kesihatan Trimester pertama (0-12 Minggu) di Daerah Kuala Nerus pada tahun 2021 adalah seramai 2,87 orang (kenaikan 2.0%) berbanding 2,819 pada tahun 2020. Jadual 34: Pencapaian Liputan Kedatangan Antenatal Baru Mengikut Klinik Kesihatan di Daerah Kuala Nerus pada Tahun 2020-2021. KK KEDATANGAN ANTENATAL BARU KEDATANGAN 0- 12MINGGU (sasaran tahunan >90) (Kerajaan) (Sasaran KKM - >70%) (Sasaran Ng Trg - >80%) Kerajaan Swasta Jumlah Anggaran ibu mengandung (B) % Bil % ( A1) (A2) (A2/B x 100) (C ) (C/A1 x 100) 2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021 KKBT 930 989 0 0 2001216327 1584 1178 58.7 84.0 889 953 96 96 KKBR 1008 914 0 0 2704015668 1606 1234 62.8 74.1 947 886 94 97 KKST 1076 1142 0 0 1825717112 1721 1237 62.5 92.3 951 1021 88 89 KKPR 35 20 0 0 431 547 47 38 74.5 52.6 32 19 91 95 PKDKN 3049 3065 0 0 6574049654 4958 3687 61.5 83.1 2819 2879 92 94
61 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Jadual 35 : Pencapaian Penyakit Anemia di Kalangan Ibu Mengandung di Daerah Kuala Nerus pada Tahun 2020-2021 (Sasaran <7.0% di bawah Nutrition of Action National - NPAN). KK Jumlah Hb diambil @±36/52 (A) Hb <11gm % Hb < 11gm (B) (B/A x 100) 2020 2021 2020 2021 2020 2021 KKBT 712 616 34 10 4.8 1.6 KKBR 723 639 34 19 4.7 2.9 KKST 602 588 45 25 7.5 4.2 KKPR 18 22 0 3 0.0 13.6 PKDKN 2055 1865 113 57 5.5 3.0 Jadual 36 : Peratus Kedatangan Booking Awal Kes Berisiko Mengikut Klinik Kesihatan di Daerah Kuala Nerus pada Tahun 2020-2021 (Sasaran Tahunan 100%) 2020 889 930 947 1008 951 1076 32 35 2819 3049 2021 953 989 886 914 1021 1142 19 20 2879 3065
62 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Jadual 37 : Kelahiran Di Rumah dan Kelahiran di ABC Mengikut Klinik Kesihatan di Daerah Kuala Nerus pada Tahun 2020-2021. KK Rumah 2020 vs 2021 ABC 2020 vs 2021 Kes disambut oleh Anggota Kebidanan Terlatih Kerajaan Bidan Terlatih Swasta Bidan Tradisional Kes Bersalin Sebelum Bidan Tiba (BBA) Lain-lain Jumlah ABC di Kesihatan Kelahiran ABC Kesihatan 2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021 KKBT 1 2 0 0 0 0 0 0 1 0 1 1 4 0 KKBR 1 0 0 0 0 0 2 0 0 1 1 5 1 KKST 2 1 0 0 0 0 1 0 1 1 1 2 1 KKPR 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 PKDKN 4 3 0 0 0 0 3 1 1 4 4 11 3 Jadual 38 : Pencapaian Lawatan Primary Visit Oleh Jururawat di Daerah Kuala Nerus pada Tahun 2020-2021. Klinik KES OPERASI KES LUAR KAWASAN KESELURUHAN KES Jumlah Kelahiran Operasi Jumlah Jumlah Kelahiran LK Jumlah Jumlah Kelahiran Jumlah % Primary Visit Kes Primary Visit ( OPERASI ) Primary Visit ( L/K ) Primary Visit ( Kes Baru Yang Di Lapor ) <7 Hari > 7 Hari ( Kes Baru Yang Di Lapor ) <7 Hari > 7 Hari <7 Hari > 7 Hari <7 Hari > 7 Hari KKBT 732 727 5 304 304 0 1036 1031 5 99.5 0.5 KKBR 790 786 4 374 371 3 1164 1157 7 99.9 1.0 KKST 1014 1002 12 237 217 20 1251 1219 32 97.0 3.0 KKPR 10 10 0 1 1 0 11 11 0 100.0 0.0 K.NERUS 2546 2525 21 916 893 23 3462 3418 44 99.0 1.0
63 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 12: Perbandingan Remaja Hamil Tahun 2021 Di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2020 Dengan 2021 Mengikut Fasiliti Kesihatan Di Daerah Kuala Nerus Carta 6: Perbandingan Remaja Hamil Tahun 2021 Di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2020 Dengan 2021 Mengikut Fasiliti Kesihatan Di Daerah Kuala Nerus KKBT KKBR KKST KKPR PKDKN 2020 16 13 11 2 42 2021 11 17 13 0 41 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 Bil Kes 14 1 26 MASALAH SOSIAL/SEKS SEBELUM KAHWIN ROGOL BERKAHWIN AWAL
64 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 5.6 Penjagaan Kesihatan Bayi dan kanak-kanak Jadual 39: Purata Kedatangan Ke Klinik Bagi Bayi Mengikut Klinik di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2020 dan 2021 (Sasaran 8 Kali). Bayi Sasaran = 8 kali KK Baru Jumlah Kedatangan Purata 2020 2021 2020 2021 2020 2021 KKBT 858 827 11196 9919 13.0 12 KKBR 992 849 13148 11653 13 14 KKST 1154 1013 9162 8117 8 8 KKPR 25 27 225 411 9.0 15 PKDKN 3029 2716 33731 30100 12.2 11 Graf 13 : Liputan Kedatangan Baru Bayi (0-12 Bukan) ke Klinik Kesihatan di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2020 dan 2021 (Sasaran Bayi Kurang 1 Tahun – 75%). 59 6773 58 66 55 54 64 56 58 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 KKBT KKBR KKST KKPR PKDKN 2020 2021
65 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 14 : Insiden Jaundis Neonatal Teruk di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2020 dan 2021 (Sasaran <50 /10,000 anggaran kehidupan hidup (ELB). Jadual 40 : Purata Kedatangan Ke Klinik Bagi Kanak-kanak (1-4 Tahun) Mengikut Klinik di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2020 dan 2021 (Sasaran 8 Kali). Kanak-kanak 1-4 tahun Sasaran 8 kali (5 kali dikira capai) KK Baru Jumlah Kedatangan Purata 2020 2021 2020 2021 2020 2021 KKBT 1582 1318 9018 7700 6 6 KKBR 1663 2217 8388 10120 5.0 5 KKST 2613 1807 9102 9257 4 5 KKPR 60 72 291 401 5 6 PKDKN 5918 5410 26799 27478 5 5 35.6 17.5 32.8 0.0 28.4 17.8 52.6 49.2 0.0 39.8 35.6 50.9 118.4 0.0 68.1 53.4 84.9 33.8 0.0 56.8 0 20 40 60 80 100 120 140 KKBT KKBR KKST KKPR PKDKN KADAR kitaran 1 2020 kitaran 2 2020 kitaran 1 2021 kitaran 2 2021
66 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 15 : Liputan Kedatangan Baru Bayi (1-4 Tahun) Ke Klinik di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2020 dan 2021 (Sasaran Tahunan 60%). Jadual 41 : Purata Kedatangan Ke Klinik Bagi Kanak-kanak (5-6 Tahun) Mengikut Klinik di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2020 dan 2021 (Sasaran 2x). Kanak-kanak 5-6 tahun Sasaran = 2 kali Daerah Baru Jumlah Kedatangan Purata 2020 2021 2020 2021 2020 2021 KKBT 384 298 891 602 2 2 KKBR 307 407 847 712 3 2 KKST 706 181 1007 294 1 2 KKPR 11 32 37 91 3 3 PKDKN 1408 918 2782 1699 2.0 2 4142 61 50 49 30 48 39 51 39 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 KKBT KKBR KKST KKPR PKDKN 2020 2021
67 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 16 : Liputan Kedatangan Baru Kanak-kanak (5-6 Tahun) Ke Klinik di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2020 dan 2021 (Sasaran 20%). 5.7 Perkhidmatan Imunisasi Bayi dan Kanak-kanak Graf 43 : Pelalian MMR Pada Umur 9 bulan Berdasarkan Bayi Yang Layak di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2020 dan 2021. 22 18 38 21 26 14 19 8 49 14 0 20 40 60 80 100 KKBT KKBR KKST KKPR PKDKN 2020 2021 97 97 98 99 99 97 100 100 98 98 0 20 40 60 80 100 120 KKBT KKBR KKST KKPR PKDKN 2020 2021
68 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 44 : Pelalian DPT Dose 3 Berdasarkan Bayi Yang Layak di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2020 dan 2021 (Sasaran setahun ≥ 95%). Jadual 43 : Maklumbalas Imunisasi MMR Dos 2 (ALB) di Daerah Kuala Nerus Kelahiran Pada Jan Tahun 2020 Sehingga Jan 2021. KK ELB Daftar KIB 103 Daftar KKK 101 Diberi Imunisasi Peratus Tidak diberi Imunisasi CICIR Meninggal Enggan Masalah Kesihatan Tidak dapat kesan Lain lain KKBT 1124 899 899 872 97% 27 7 13 0 2 5(wna) KKBR 1178 949 949 941 99% 8 4 1 0 0 3(wna) KKST 1181 972 972 941 97% 31 7 20 0 4 0 KKPR 36 27 27 27 100% PKDKN 3519 2847 2847 2781 98% 66 18 34 0 6 8(wna) 979798999898100 100 9898 0 20 40 60 80 100 120 KKBT KKBR KKST KKPR PKDKN 2020 2021
69 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Jadual 44 : Bilangan Kematian Neonate dan bawah 5 tahun (Mengikut Kategori Umur) di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2020 Sehingga 2021. DAERAH BAYI 0-5 TAHUN 2020 2021 2020 2021 BIL KADAR BIL KADAR BIL KADAR BIL KADAR KKBT 9 8.0 5 4.4 10 8.9 5 4.4 KKBR 8 7.0 10 8.5 8 8.9 11 9.3 KKST 7 5.7 4 3.4 9 7.4 7 5.9 KKPR 0 0.0 0 0.0 0 0.0 0 0.0 PKDKN 24 6.8 19 5.1 33 9.4 23 6.5 5.7 Perkhidmatan Kesihatan Wanita 5.7.1 Saringan Pap Smear Jadual 45 : Pencapaian Perkhidmatan Pap Smear Bagi Klinik Kesihatan Dan Hospital KKM Mengikut Klinik di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2021 (Sasaran Pencapaian Kepada Wanita 30-65 Tahun). KLINIK SASARAN 65% Liputan Wanita Untuk Di Saring Oleh KKM Bagi 1 Tahun Liputan Wanita Untuk Di Saring Oleh Klinik Kesihatan Liputan Wanita Untuk Di Saring Oleh Hospital Pencapaian Keseluruhan ( KK dan Hospital ) Peratus ( Per sasaran 100%) SASARAN 90% Pencapaian Daerah SASARAN 10 % Pencapaian Daerah KKBT 574 516 225 0 0 225 39% KKBR 601 541 490 0 0 490 82% KKST 603 542 169 0 0 169 28% KKPR 18 16 27 0 0 27 150% K.NRS 1795 1615 911 179 0 911 51%
70 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Jadual 46 : Pencapaian Perkhidmatan Pap Smear Bagi Klinik Kesihatan Mengikut Klinik di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2021 (Sasaran Pencapaian Kepada Wanita 30-65 Tahun). KLINIK SASARAN Anggaran Wanita Untuk Disaring Bagi 1 Tahun SASARAN Anggaran Wanita Disaring Untuk Mencapai 40% Liputan Bagi 1 Tahun Total Slaid Pencapaian 40% dari Sasaran negeri KKBT 2206 882 225 10.% KKBR 2310 924 490 21% KKST 2317 927 169 7% KKPR 70 28 27 39% K.NRS 6903 2761 911 13% Jadual 47: Pencapaian Perkhidmatan Pap Smear Bagi Lain-lain Agensi di Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2021 (Sasaran Pencapaian Kepada Wanita 30-65 Tahun). KLINIK SASARAN 35% Liputan Wanita Untuk Di Saring Oleh Agensi Lain Bagi 1 Tahun Pencapaian Daerah Peratus KKBT 309 0 0.0 KKBR 323 0 0.0 KKST 324 0 0.0 KKPR 10 0 0.0 K.NRS 966 0 0.0
71 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Jadual 48 : Pencapaian Perkhidmatan Pap Smear Bagi Klinik Kesihatan dan Hospital Negeri Terengganu di Daerah Kuala Nerus Kelahiran Pada Tahun 2020 & 2021. KLINIK Sasaran Slaid Bagi Negeri Sasaran slaid Fasiliti KKM Bil. Slaid Klinik Hospital Lain-lain agensi 2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021 KKBT 1916 2206 498 574 375 225 0 0 0 0 KKBR 1935 2310 503 601 490 490 0 0 0 0 KKST 2367 2317 616 603 346 169 0 0 0 0 KKPR 76 70 20 18 38 27 0 0 0 0 PKDKN 6,294 6903 1,637 1795 1249 911 0 0 0 0 6 PERKHIDMATAN KESIHATAN SEKOLAH Foto 8 : Pegawai Kesihatan Daerah bersama Anggota Unit Perkhidmatan Sekolah 6.1 PENGENALAN Rancangan Kesihatan Sekolah diperkenalkan sejak 1967 dan merupakan satu rancangan bersepadu antara Kementerian Kesihatan Malaysia dan Kementerian Pelajaran Malaysia. Sehubungan dengan itu, Pasukan Kesihatan Sekolah di Terengganu telah ditubuhkan dan memulakan operasi pada 1972.
72 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Matlamat utama program Kesihatan Sekolah adalah untuk menilai taraf kesihatan kanak-kanak dan pelajar sekolah, menggalakkan bimbingan dan panduan kepada pelajar, ibubapa dan guru mengenai keperluan dan masalah kesihatan mereka. Unit Perkhidmatan Kesihatan Kuala Nerus telah beroperasi sejak penubuhan daerah ini bermula pada tahun 2015 dan bertanggungjawab dalam menyampaikan perkhidmatan kesihatan kepada pelajar sekolah. Terdapat 114 buah tadika, 28 buah prasekolah, 35 buah sekolah rendah dan 21 buah sekolah menengah dengan populasi pelajar lebih kurang 20 ribu orang. Ini termasuklah 3 buah sekolah berasrama penuh dan 10 buah sekolah asrama harian. Berikut adalah objektif bagi Unit Perkhidmatan Kesihatan Sekolah : 1) Mengekalkan status kesihatan pelajar sekolah yang optima melalui pemeriksaan dan saringan kesihatan berkala. 2) Pencegahan Penyakit Berjangkit melalui program imunisasi. 3) Mengesan masalah pembelajaran dalam kalangan murid sekolah 4) Memberi pendidikan kesihatan bersesuaian dengan usia. 6.2 PERJAWATAN Unit Perkhidmatan Kesihatan Sekolah bagi Daerah Kuala Nerus bertempat di Kuarters Klinik Kesihatan Seberang Takir dan mempunyai kekuatan anggota seramai 11 orang. Terdapat 2 orang Pegawai Perubatan dan Kesihatan yang bertindak sebagai ketua pasukan, Jururawat Kesihatan, Jururawat Masyarakat, Pembantu Pra Kesihatan dan Pemandu. 6.3 PERKHIDMATAN YANG DISEDIAKAN Unit Perkhidmatan Kesihatan Sekolah menyediakan perkhidmatan lawatan sekolah dan pemeriksaan pelajar untuk pelajar prasekolah/tadika, Tahun 1, Tahun 6 dan Tingkatan 3. Pemeriksaan kesihatan berkala ini merangkumi aktiviti berikut : 1) Pendidikan kesihatan. Pendidikan kesihatan yang dijalankan di sekolah merangkumi individu dan kumpulan, dalam pelbagai bentuk samada ceramah kesihatan, kuiz, bercerita dan sebagainya mengikut kesesuaian. 2) Pencegahan penyakit melalui imunisasi. Imunisasi DT/MR bagi Tahun 1, Imunisasi HPV bagi pelajar perempuan Tingkatan 1, Imunisasi ATT bagi pelajar Tingkatan 3. 3) Saringan kesihatan mengikut umur pelajar. Saringan termasuklah BMI pelajar, ujian penglihatan, ujian rabun warna dan pemeriksaan skoliosis. 4) Pemeriksaan kesihatan dan rawatan ringan. Pemeriksaan fizikal dilakukan bagi mengesan sebarang masalah kesihatan, dan memberi rawatan jika perlu. 5) Rujukan dan pemantauan status kesihatan pelajar. Pelajar yang dikenalpasti mempunyai masalah akan dirujuk kepada unit berkaitan seperti khidmat nasihat oleh Pegawai Sains Pemakanan, Pegawai Fisioterapi, atau Klinik Pakar. Selain dari itu, program thalassemia juga dijalankan di kalangan pelajar Tingkatan 4 bagi mengesan status pembawa thalassemia di kalangan pelajar. Walaubagaimanapun,
73 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 program ini telah ditangguh sementara disebabkan oleh PKP Covid dan akan diteruskan pada 2022. Program Saringan Murid Berkeperluan Khas yang dilakukan dengan kerjasama oleh Pejabat Pendidikan Daerah dan Klinik Kesihatan, juga telah diteruskan pada tahun 2021 bagi mengesan pelajar yang mempunyai masalah ‘Intelectual Deficit’, Autism, ADHA dan sebagainya. 6.4 PENCAPAIAN KPI UNIT PERKHIDMATAN KESIHATAN SEKOLAH PADA TAHUN 2021 Pencapaian KPI UPKS dikira berdasarkan bilangan enrolmen pelajar. Jadual 49 : Data Enrolmen Pelajar Bagi Tahun 2021 Tahun 1 Tahun 6 Tingkatan 3 Bilangan 2969 2565 2466 Jadual 50: KPI UPKS (SSA) KPI SASARAN PENCAPAIAN Kecacatan Penglihatan di Kalangan Murid Tahun 1. (Jan-Dec 2021) 5% 240/2969 (8.1%) Peratusan Pelajar Tahun 1 yang dirujuk oleh UPKS mendapat pemeriksaan penglihatan susulan oleh pegawai optometri. (Jan-Dec 2021) >80% 114/141 (80.9%) Secara keseluruhannya, SSA pada 2021 adalah tidak tercapai. Ini kerana disebabkan oleh sesi persekolahan yang terhad, disamping Perintah Kawalan Pergerakan yang telah berlangsung selama beberapa bulan menyebabkan temujanji pelajar ke HSNZ tidak dapat dilakukan.
74 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 PENCAPAIAN AKTIVITI UPKS 6.5.1 Liputan Pemeriksaan Oleh Anggota Kesihatan 6.5.1.1 Liputan Pemeriksaan Murid Oleh Jururawat Graf 45 : Liputan Pemeriksaan Murid Mengikut Peratus Jadual 51 :Jadual Bilangan Murid Pra/Tadika,Tahun 1, Tahun 6 dan Tingkatan 3 Diperiksa JUM PERIKSA 2017 2018 2019 2020 2021 PRA/TADIKA 1482 3462 2103 315 0 TAHUN 1 2503 2528 2642 2629 2883 TAHUN 6 2340 2293 2308 159 560 TING. 3 2377 2425 2392 2336 1815 Sehingga Disember 2021, hanya pemeriksaan Tahun 6 dan Tingkatan 3 tidak mencapai sasaran (>95%), ini disebabkan oleh lawatan sekolah tidak dapat dilakukan kerana sekolah ditutup. 6.5.1.2 Liputan Pemeriksaan Murid Oleh Pegawai Perubatan Graf 46 : Liputan Pemeriksaan Murid Mengikut Peratus Pada Tahun 2021 92 88.5 92 14.6 0 99.4 100 98.7 99.9 98.5 99.9 98.5 97.1 6.9 21.83 98.5 99.4 99.3 93.5 73.6 2017 2018 2019 2020 2021 PERATUS PRA/TADIKA TAHUN 1 TAHUN 6 TING. 3 5.4 1.05 3.3 0 0 79.2 76.9 84.7 21.3 9 55 72 86 6.9 35.5 70 78 75.5 34.4 67 2017 2018 2019 2020 2021 PERATUS PRA/TADIKA TAHUN 1 TAHUN 6 TING. 3
75 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Jadual 52 :Jadual Bilangan Murid Pra/Tadika,Tahun 1, Tahun 6 dan Tingkatan 3 Diperiksa Pada Tahun 2021 JUM PERIKSA 2017 2018 2019 2020 2021 PRA/TADIKA 87 41 76 0 0 TAHUN 1 1995 1970 2273 572 272 TAHUN 6 1290 1660 1988 159 911 TING.3 1688 1904 1819 859 1658 Sehingga Disember 2021, pemeriksaan oleh Pegawai Perubatan adalah rendah bagi Tahun 1 dan Tahun 6. Walaupun tiada sasaran spesifik bagi pemeriksaan ini, namun pemeriksaan oleh Pegawai Perubatan adalah sangat penting bagi pengesanan awal masalah kesihatan yang di alami oleh pelajar. Justeru, pertambahan Pegawai Perubatan di UPKS di harapkan dapat meningkatkan lagi kadar pemeriksaan pelajar di tahun hadapan. 6.5.2 Liputan Imunisasi DT/MR dan ATT Graf 47 : Liputan Imunisasi DT/MR Dan ATT Mengikut Peratus Pada Tahun 2021 Jadual 53 : Bilangan Liputan Imunisasi DT/MR Dan ATT Pada Tahun 2021 JUM IMUNISASI 2017 2018 2019 2020 2021 ENR BIL ENR BIL ENR BIL ENR BIL ENR BIL DT/MR (THN 1) 2517 2503 2561 2528 2681 2642 2676 2629 2969 2883 ATT (TING 3) 2411 2377 2438 2425 2408 2392 2496 2336 2466 1815 99.4 98.7 98.5 98.2 98.5 99.4 99.3 97.1 93.5 73.6 D T / M R A T T PERATUS 2017 2018 2019 2020 2021
76 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Liputan imunisasi DT/MR adalah mencapai iaitu sasaran melebihi 95%. Walaupun begitu, pencapaian ATT belum mencapai sasaran, dan suntikan ini akan diteruskan bagi pelajar kohort 2021 pada Januari-Februari 2022 nanti. 6.5.2.1 Penolakan Vaksin bagi Tahun 2021 Seramai 45 orang pelajar (1.5%) Tahun 1 dan 1 (0.6%) orang pelajar Tingkatan 3 tidak menerima vaksin kerana tiada persetujuan oleh ibu bapa, Manakala 199 (1.31%) orang pelajar bermur 12- 17 tahun tidak menerima vaksin Covid. 6.5.3 Status BMI Pelajar Tahun 1 Dan Tingkatan 3 Graf 48 : Graf Status BMI Pelajar Tahun 1 dan Tingkatan Mengikut Peratus 3 Pada Tahun 2021 Jadual 54 : Status BMI Pelajar Tahun 1 dan Tingkatan 3 Mengikut Bilangan Pada Tahun 2021 Secara keseluruhan, 72% pelajar mempunyai BMI normal dan 28 % pelajar mengalami masalah berat badan. Bilangan ini adalah merangkumi pelajar Tahun 1 dan Tingkatan 3 sahaja. Pengesanan Murid Berkeperluan Khas Jadual 55 : Bilangan Murid Bekeperluan Khas Yang Diperiksa Pada Tahun 2021 Bil Rujukan dari PPD Bil Murid Diperiksa Bil kes dikesan normal Bil kes dikesan Intelectual Deficit 43 26 2 24 71.6 2.9 2.8 0.7 9.2 7.4 5.2 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Peratus Normal Bantut Susut Susut Teruk Risiko Obese Morbid Obese Bilangan 3469 141 137 36 447 360 254
77 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Seramai 43 orang pelajar telah dirujuk dari Pejabat Pendidikan Daerah Kuala Nerus, bagi pengesahan Murid Bekeperluan Khas oleh pihak kesihatan. Dari jumlah ini, 13 orang pelajar adalah dari Pulau Redang dan akan menjalani saringan pengesahan pada tahun 2022. Saringan BSSK Remaja Sepanjang 2021, seramai 153 (6.2%) orang pelajar telah menjawab ujian BSSK. Dari jumlah ini, 3 orang telah dirujuk kepada Pegawai Perubatan kerana dikesan bermasalah. Jadual 56 : Morbiditi Di Kalangan Pelajar Yang Dikesan Pada Tahun 2021 Morbiditi Bilangan Peratus (%) Kutu 28/3694 0.75% Kulit 168/3694 4.54% Asthma 70/3694 1.89% Jantung 5/3694 0.10% Seperti tahun-tahun sebelumnya, masalah kulit seperti panau dan jerawat adalah antara masalah yang paling banyak dikesan dikalangan pelajar. Rawatan dan khidmat nasihat telah diberikan bagi membantu pelajar menangani masalah yang dihadapi. 7 PERKHIDMATAN KESIHATAN REMAJA 7.1 PENGENALAN Perkhidmatan Kesihatan Remaja adalah satu inisiatif baru yang bermula pada 2020 untuk memperkasakan program kesihatan bagi golongan remaja di daerah Kuala Nerus. Perkhidmatan ini disediakan di Pejabat Kesihatan Daerah Kuala Nerus untuk golongan 10-25 tahun selaras dengan dasar kesihatan remaja negara yang menekankan kesejahteraan remaja secara menyeluruh dari aspek fizikal, sosial, mental dan kerohanian. 7.2 FUNGSI Perkhidmatan yang disediakan: a. Promosi dan Pendidikan Kesihatan b. Saringan dan Penilaian Risiko Kesihatan – BSSK/R/2008 Pind 1/2014 c. Khidmat Nasihat dan Kaunseling – melalui Program Mesra Remaja d. Rawatan dan Rujukan sekiranya perlu Skop perkhidmatan yang disediakan: a. Kesihatan Fizikal (Perkhidmatan di semua Klinik Kesihatan di daerah Kuala Nerus)
78 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 b. Kesihatan Seksual dan Reproduktif c. Kesihatan Tingkah Laku d. Kesihatan Mental e. Kesihatan Pemakanan Kumpulan sasaran adalah golongan remaja dan awal belia yang berumur 10–25 tahun yang masih bersekolah, tamat sekolah dan mereka yang berada di Kolej atau Pusat Pengajian Tinggi. Mengikut sumber data daripada Data Unjuran Penduduk Negeri Terengganu Bagi Tahun 2018- 2020, 30% penduduk adalah mereka yang berumur 10–25 tahun iaitu dianggarkan 44,280 orang. Unit Kesihatan Remaja turut disertai oleh unit-unit lain bagi menjayakan aktiviti dan programnya termasuklah Unit Perkhidmatan Kesihatan Sekolah, Unit Promosi Kesihatan, Unit HIV/AIDS, Unit Pemakanan, Unit Rehabilitasi dan Unit Kaunseling di sekolah dan Pusat Pengajian Tinggi. 7.3 AKTIVITI DAN PROGRAM Pada tahun 2021, banyak aktiviti dan program telah dirancang pada permulaannya, tetapi kebanyakan aktiviti tersebut terpaksa ditangguhkan berikutan wabak pandemic COVID-19 yang turut memberi kesan kepada negeri Terengganu dan Kuala Nerus khususnya. Berikut merupakan aktiviti-aktiviti yang telah dijalankan pada tahun 2021. Jadual 57 : Aktiviti dan Program Yang Telah Dijalankan Oleh Unit Perkhimatan Kesihatan Remaja Bil Aktiviti/Program Tarikh Catatan 1 Ceramah Kesihatan Remaja dan Ceramah Kesihatan Mental bertajuk ‘Kerana Dirimu Begitu Berharga’ kepada pelajar UMT dan UniSZA 21 Oktober 2021 Aktiviti ceramah dijalankan secara maya melalui aplikasi Zoom Meeting 2 Saringan Minda Sihat Di Kalangan Pelajar Sekolah Menengah Yang Menerima Suntikan Vaksin Covid19. September 2021 – Oktober 2021 3 Mesyuarat Penyelarasan Program Unit kesihatan Remaja peringkat PKD 25 Januari 2021 4 Mesyuarat Pelaksanaan Program Vaksin Remaja PKDKN 1 Oktober 2021 Dijalankan secara bersemuka di Bilik Mesyuarat dan secara maya (google meet) bagi yang tidak dapat hadir secara fizikal 4 Mesyuarat Kesihatan Remaja Peringkat Daerah Kuala Nerus Bersama Agensi Luar 7 Disember 2021 Unit Kesihatan Remaja juga turut mendapat sokongan dan kerjasama daripada agensi-agensi luar dalam daerah Kuala Nerus. Unit ini terlibat dengan persatuan NGO yang diselaraskan oleh
79 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Pejabat Daerah Kuala Nerus seperti PEMADAM dan Persatuan Sejahtera Darul Iman(SEJADI). Oleh kerana kekangan pandemik covid, program-program bersepadu bersama agensi lain dalam daerah Kuala Nerus tidak dapat dijalankan seperti tahun 2020, tetapi akan terus dirancang untuk dilaksanakan pada tahun 2022. Pada tahun 2020, Perkhidmatan Mesra Remaja mula diperkenalkan. Ia merupakan satu aktiviti yang mengandungi sesi bersama golongan remaja bagi kumpulan sasaran yang telah ditetapkan oleh Pejabat Kesihatan Daerah Kuala Nerus. Perkhidmatan ini diwujudkan bagi meningkatkan pengetahuan dan pencegahan penyakit di kalangan remaja selaras dengan matlamat, objektif dan strategi yang telah ditetapkan. Perkhidmatan tersebut dijalankan secara santai, bersahaja tetapi efektif untuk meningkatkan dan mengekalkan kesihatan secara holistik dari peringkat awal dan kerahsiaan mereka akan dijaga. Perkhidmatan ini juga menyediakan satu sudut remaja yang menjadi tempat aktiviti golongan remaja mengikut keperluan ‘Best Practise Perkhidmatan Kesihatan Remaja’. Perkhidmatan tersebut dijalankan sepanjang tahun pada setiap hari Ahad dan Rabu yang bertempat di Unit Perkhidmatan Kesihatan Sekolah yang juga telah dijadikan sebagai ruang unit remaja. Bagi tahun 2021, kehadiran remaja kurang memberangsangkan ekoran daripada Perintah Kawalan Pergerakan yang dilaksanakan. Usaha masih dipertingkatkan dan promosi dibuat untuk menggalakkan remaja hadir ke temujanji yang telah dibuat pada tahun 2022 dan tahun-tahun yang akan datang. 7.4 PERANCANGAN BAGI TAHUN 2022 Perancangan bagi tahun 2021 adalah untuk meneruskan aktiviti dan program yang tertangguh. Jadual 58 : Aktiviti Dan Program Yang Dirancang Untuk Dijalankan Pada Tahun 2022 Bil Aktiviti/Program Catatan 1 Program Jelajah Sihat Pulau Redang Aktiviti promosi dan saringan kesihatan yang menyasarkan golongan remaja di Pulau Redang 2 Program Kesihatan Remaja Di Pusat Pengajian Tinggi Dalam Daerah Kuala Nerus Aktiviti promosi dan saringan kesihatan remaja bagi pelajar IPT di Universiti Malaysia Terengganu, Institut Pendidikan Guru dan Universiti Sultan Zainal Abidin 3 Program Kesihatan Remaja Di Sekolah Menengah Aktiviti promosi dan saringan kesihatan remaja di beberapa buah sekolah menengah dalam Kuala Nerus yang melibatkan pelajar tingkatan 6 dan pelajar Kolej Vokasional 4 Program Training Of Trainers bagi Pelajar Pusat Pengajian Tinggi Program TOT yang melibatkan pelajar dari 3 buah IPT iaitu UMT, IPG dan Unisza 5 Aktiviti ceramah kesihatan remaja dan ceramah thalassemia kepada semua pelajar tingkatan 4 di semua sekolah menengah dalam Kuala Nerus Aktiviti ini turut disertai oleh unit-unit lain di PKD Kuala Nerus bagi meneruskan program/aktiviti mereka yang berkaitan dengan golongan remaja/sekolah
80 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Segala aktiviti dan program yang dirancangkan ini diharapkan dapat memberi kebaikan kepada anggota kesihatan dan golongan remaja dan belia di Daerah Kuala Nerus. Diharapkan dengan adanya program ini, semua anggota kesihatan yang terlibat dalam pengendalian perkhidmatan kesihatan remaja di peringkat kesihatan primer dapat memberikan perkhidmatan yang lebih teratur, seragam, berkualiti dan berkesan seterusnya memberi impak kepada kesihatan remaja di daerah Kuala Nerus ke arah generasi yang sihat dan sejahtera. 8 UNIT FARMASI Foto 9 : Pegawai Kesihatan Daerah bersama anggota Unit Farmasi PKD KN 8.1 PENGENALAN Unit Farmasi, Pejabat Kesihatan Daerah Kuala Nerus merupakan salah satu perkhidmatan sokongan yang bertanggungjawab untuk memastikan bekalan ubat-ubatan kepada pesakit adalah berkualiti, selamat dan berkesan kepada pesakit. Skop perkhidmatan farmasi di klinik kesihatan merangkumi perkhidmatan farmasi pesakit luar dan perkhidmatan farmasi logistik yang membuat perolehan dan bekalan ubat, vaksin, peralatan perubatan pakai buang (consumables) dan reagen untuk menampung keperluan dalam perkhidmatan unit-unit pengguna di klinik kesihatan daerah Kuala Nerus.. Unit Farmasi di Pejabat Kesihatan Kuala Nerus terdapat di 4 buah klinik iaitu: i. Klinik Kesihatan Seberang Takir ii. Kilinik Kesihatan Batu Rakit iii. Klinik Kesihatan Bukit Tunggal iv. Klinik Kesihatan Pulau Redang
81 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 8.2 PERJAWATAN Secara keseluruhannya, Unit Farmasi mempunyai anggota seramai 26 orang tetap dan dibantu oleh 11 orang pegawai kontrak. Jadual 59 : Perjawatan Anggota Yang Bertugas Di Unit Farmasi BIL JAWATAN PENGISIAN KEKOSONGAN CATATAN 1. Pegawai Farmasi 10 0 11 orang pegawai kontrak 2. Penolong Pegawai Farmasi 12 0 3. Pembantu Tadbir 1 0 4. Pembantu Awam 3 0 JUMLAH 26 0 8.3 FUNGSI/SKOP PERKHIDMATAN 8.3.1 Perkhidmatan Farmasi Logistik Fungsi utama aktiviti ini adalah menguruskan perolehan dan bekalan untuk unit-unit di Pejabat Kesihatan Kuala Nerus. Antara aktiviti yang dijalankan adalah: i) Membuat perolehan - Ubat-ubatan, vaksin, alat pakai buang (consumables), bahan Reagen dan aset perubatan serta bukan perubatan Unit Farmasi Unit Farmasi di PKD Kuala Nerus melaksanakan perolehan menggunakan sistem PHIS dan CPS. Sistem ini dibangunkan di bawah Perjanjian Konsesi Makmal Ubat dan Stor, KKM untuk membantu dan memudahcara dalam penyampaian perkhidmatan farmasi khususnya. Sistem ini berintegrasi dengan sistem perolehan (Ep) yang sedia ada untuk menjana pesanan kerajan (LPO). ii) Penstoran dan Logistik- mengikut Tatacara Pengurusan Stor - Stor utama terletak di Klinik Kesihatan Sebrang Takir - Sub stor terdapat di semua klinik untuk menyimpan stok di klinik masingmasing - Perolehan ubat/vaksin/bukan ubat dan reagen dibuat melalui 3 kaedah, iaitu: a) Pembelian item APPL (Approved Products Purchase List) di bawah syarikat konsesi Pharmaniaga b) Pembelian item kontrak pusat yang sedang berkuatkuasa
82 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 c) Pembelian terus melalui tinjauan harga sekurang-kurangnya 3 pembekal - Urusan perolehan dijalankan KK Seberang Takir iii) Membuat pembekalan: - Ubat kepada unit-unit Farmasi - Alat pakai buang kepada unit-unit pemesan di PKD Kuala Nerus Graf 49 : Nilai Peruntukan Yang Diterima Dan Nilai Perbelanjaan Yang Diurus Oleh Unit Farmasi Pejabat Kesihatan Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2017 Hingga 2021 Jadual 60 : Jadual Nilai Peruntukan Yang Diterima Dan Nilai Perbelanjaan Yang Diurus Oleh Unit Farmasi Pejabat Kesihatan Daerah Kuala Nerus Pada Tahun 2017 Hingga 2021 Nilai peruntukan dan perbelanjaan pada tahun 2021 menunjukkan peningkatan yang ketara berbanding tahun-tahun sebelumnya kerana tambahan peruntukan yang diterima selain peruntukan mengurus, iaitu PKD Kuala Nerus menerima peruntukan Kumpulan Wang Covid (KWC) dan Kumpulan Wang Amanah Negara (KWAN) untuk menangani pandemik Covid-19 serta melancarkan perjalanan Program Immunisasi Covid-19 Kebangsaan (PICK). 0.00 1,000,000.00 2,000,000.00 3,000,000.00 4,000,000.00 5,000,000.00 6,000,000.00 7,000,000.00 2017 2018 2019 2020 2021 PERUNTUKAN (RM) PERBELANJAAN(RM) 2017 2018 2019 2020 2021 Peruntukan (RM) 3,582,720.93 4,035,653.00 4,430,616.00 4,294,191.74 6,276,168.38 Perbelanjaan (RM) 3,582,720.93 4,035,146.98 4,425,191.39 4,293,869.17 6,275,989.91 RM
83 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 8.3.2 Farmasi Pesakit Luar – aktiviti yang dijalankan adalah: a) Perkhidmatan Kaunter Pesakit Luar b) Perkhidmatan Terapi Gantian Methadone c) Perkhidmatan kaunseling Ubat-ubatan d) Perkhidmatan Medication Therapy Adherence Clinic (MTAC) Diabetes Mellitus e) Perkhidmatan Nilai Tambah (Value Added Services- VAS) f) Kaunseling Ubat untuk Program Klinik Berhenti Merokok A) Pendispensan Ubat di Kaunter Pesakit Luar Pendispensan ubat kepada pesakit luar yang mendapat rawatan di Klinik Kesihatan dan Klinik Komuniti di bawah Pejabat Kesihatan Daerah Kuala Nerus. Graf 50 : Bilangan Preskripsi Diterima Dan Bilangan Item Yang Didispens Di Farmasi Pesakit Luar Bilangan preskripsi yang diterima pada tahun 2021 berkurang berbanding tahuntahun sebelumnya menunjukkan kehadiran pesakit untuk mendapatkan ubat di kaunter farmasi berkurang pada musim pandemik Covid-19. B) Rawatan Terapi Gantian Metadon (RTG) Program ini diperkenalkan bertujuan untuk mengelakkan jangkitan virus bawaan darah (HIV, Hep C, Hep B) yang berpunca daripada perilakuan berisiko tinggi penagihan antaranya berkongsi jarum. RTG methadon adalah pemberian ubat preskripsi (sirap Methadone) di bawah pengawasan Pegawai Perubatan. Methadone menggantikan opiat seperti heroin dan morfin dimana pemberian dos yang sesuai akan dapat mengurangkan ketagihan dan mencegah tanda-tanda pengunduran. Methadone ialah dadah sintetik yang mempunyai kesan yang sama seperti heroin atau morfin tetapi tidak memberi kesan euforia. Methadone perlu diambil secara oral (melalui mulut), sekaligus mengatasi pelbagai masalah yang dikaitkan dengan penggunaan / perkongsian alat - alat suntikan. Rawatan 0 100,000 200,000 300,000 400,000 500,000 600,000 700,000 800,000 2017 2018 2019 2020 2021 Bil Preskripsi 190,354 217,521 208,345 180,309 158,353 Bil Item 655,352 688,024 707,120 620,590 587,245
84 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 methadone akan mengurangkan atau menghilangkan tindak balas heroin dalam badan. Perkhidmatan ini juga melibatkan aktiviti kaunseling dan intervensi regimen methadone. Aktiviti kaunseling melibatkan pesakit dan penjamin yang selalunya dari kalangan ahli keluarga. Aktiviti ini penting bagi memastikan tujuan rawatan difahami dan dapat dicapai. Graf 51 : Bilangan Kaunseling Dan Intervensi Yang Dijalankan Di Perkhidmatan Rawatan Terapi Gantian Methadon C) Kaunseling Perkhidmatan kaunseling ubat-ubatan diberikan kepada pesakit untuk meningkat kefahaman tentang teknik penggunaan ubat dengan betul dan cara-cara pengambil ubat seperti yang disarankan oleh doktor. Kaunseling ubat dijalankan secara individu dan juga berkumpulan. Graf 52: Bilangan Pesakit Luar Yang Diberi Khidmat Kaunseling Secara Individu Dan Juga Berkumpulan 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 2017 2018 2019 2020 2021 Bil Kaunseling Individu 119 112 140 125 72 Bil Kaunseling Kumpulan 299 471 398 92 4 Bil Intervensi 185 118 169 99 51 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 2017 2018 2019 2020 2021 Bil Kaunseling Individu 5618 6319 6974 6592 7159 Bil Kaunseling Berkumpulan 21 68 239 63 31
85 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 D) Perkhidmatan Nilai Tambah (Value Added Service) Perkhidmatan Nilai Tambah (VAS) telah dilaksanakan untuk memudahkan pesakit mendapat bekalan ubat susulan setiap bulan di samping mengurangkan masa menunggu di kaunter Farmasi Pesakit Luar. Antara perkhidmatan VAS yang disediakan adalah seperti berikut: i. Sistem temujanji • Kad Temujanji • Telefon dan Ambil • Letak dan Ambil ii. Sistem Bekalan Ubat Bersepadu (SPUB) - Satu sistem rujukan seragam di antara farmasi asal dan farmasi pilihan pesakit yang berhampiran dengan kediaman pesakit bagi pengambilan ubat susulan mereka iii. Sistem Park & Take – baru diperkenalkan pada Julai 2020 di Klinik Kesihatan Seberang Takir. Kaunter Khas berasingan di luar farmasi bagi pengambilan ubat susulan pesakit. Dengan menggunakan perkhidmatan ini, pesakit tidak perlu menunggu lama kerana ubat telah tersedia selepas membuat temujanji dengan pihak farmasi. Pada hari temujanji, pesakit hanya perlu parking dan mengambil ubat susulan di kaunter berkenaan. Pada tahun 2021, perkhidmatan ini sedikit terjejas kerana memerlukan tempat yang lebih sesuai. E) Medication Therapy Adherence Clinic (MTAC) Perkhidmatan MTAC Diabetes telah dimulakan pada tahun 2016 di semua klinik yang mempunyai pegawai farmasi di Pejabat Kesihatan Kuala Nerus. Perkhidmatan ini bertujuan memberi khidmat nasihat dan kaunseling kepada pesakit Diabetes (dengan kriteria tertentu) bagi meningkatkan kefahaman pesakit terhadap pengurusan penyakit yang dihadapi serta pematuhan (adherence) kepada rawatan dan kawalan gula dalam darah, di samping meningkatkan keberkesanan rawatan. Sasaran pesakit diabetes baru yang memenuhi kriteria untuk program ini adalah 70 pesakit setahun.
86 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 53 : Bilangan Pesakit Menjalani Sesi Pertama Dan Sesi Susulan Dalam Perkhidmatan MTAC Diabetes F) Program Klinik Berhenti Merokok Program Berhenti Merokok, turut dikenali sebagai Klinik Berhenti Merokok (KBM) yang sedia ada di fasiliti Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) turut melibatkan pegawai farmasi terutamanya dalam pengurusan rawatan farmakoterapi berhenti merokok. Perkhidmatan Berhenti Merokok melibatkan 2 jenis rawatan iaitu farmakologi dan non-farmakologi. Rawatan farmakologi melibatkan penggunaan ubat bagi rawatan ketagihan nikotin dan dikenali sebagai Farmakoterapi Berhenti Merokok (FBM). Manakala bagi rawatan non-farmakologi, pesakit diberi kaunseling modifikasi tingkah laku (behavioural therapy) tanpa penggunaan ubat-ubatan. Berikut adalah pencapaian aktiviti Klinik Berhenti Merokok di PKD Kuala Nerus: Graf 54 : Bilangan Pesakit Berdaftar Dengan KBM Dan Bilangan Kaunseling Yang Dijalankan 0 50 100 150 200 250 300 2017 2018 2019 2020 2021 Bil Pre (sesi pertama) 76 72 71 70 70 Bil Post (sesi susulan) 278 255 229 245 164 0 50 100 150 200 250 2017 2018 2019 2020 2021 Bil Pesakit Berdaftar 55 71 99 117 129 Bilangan Kaunseling 119 99 113 139 213
87 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 8.4 PENCAPAIAN KPI UNIT FARMASI PKD KUALA NERUS PADA TAHUN 2021 KPI 1 FASILITI MENCAPAI SIMPANAN STOK UBAT (TERMASUK VAKSIN) YANG OPTIMUM DALAM JULAT 1-3 BULAN - KPI TPKNF (SASARAN NASIONAL: Simpanan stok sebulan adalah 1-3 bulan) Jadual 61 : Perbandingan Purata Simpan Stok Sebulan Daripada Tahun 2018 Sehingga Tahun 2021 TAHUN PURATA SIMPAN STOK (BULAN) PENCAPAIAN 2018 1.43 100% 2019 2.03 100% 2020 1.83 100% 2021 1.05 100% Penetapan paras simpanan stok maksimum dan minimum merupakan kaedah yang akan digunakan dalam kawalan inventori ubat bagi memastikan stok disimpan pada paras yang optimum. Simpanan stok ubat-ubatan dalam julat 1-3 bulan telah dikenal pasti sebagai tempoh yang optimum setelah mengambil kira corak penggunaan, tempoh bekalan kepada pesakit, tempoh penghantaran stok oleh pembekal, kapasiti simpanan stor dan keupayaan pengeluaran pesanan kerajaan di fasiliti. Pada tahun 2021, mencapai purata simpanan stok ubat dan vaksin agak rendah tetapi masih mencapai sasaran kerana terdapat beberapa stok ubat Approved Products Purchase List (APPL) yang tidak dapat menampung bekalan sehingga Januari 2022. KPI2 PERATUS PRESKRIPSI SUSULAN YANG DIDISPENS MELALUI PERKHIDMATAN NILAI TAMBAH (VAS) BERBANDING PRESKRIPSI SUSULAN YANG DITERIMA (SASARAN NASIONAL:≥ 20%) SETAHUN - Mulai tahun 2021(25%) Jadual 62 : Perbandingan Peratus Preskripsi Susulan Yang Didispens Melalui Perkhidmatan Nilai Tambah (Vas) Berbanding Preskripsi Susulan Yang Diterima Daripada Tahun 2018 Sehingga Tahun 2021 TAHUN BILANGAN PRESKRIPSI SUSULAN PRESKRIPSI SUSULAN YANG GUNA VAS PERATUS PRESKRIPSI SUSULAN MENGGUNAKAN VAS (%) 2018 48,898 9,069 18.5 2019 52,833 11,529 21.82 2020 59,352 7,564 12.74 2021 61,638 15,639 25.37%
88 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Kebiasaannya pesakit berpenyakit kronik di klinik akan dirawat oleh pegawai perubatan secara berkala pada setiap tiga hingga enam bulan dan dpreskrib dengan ubat-ubatan dalam tempoh tersebut. Walaupun begitu, bagi menjamin kualiti penggunaan ubatubatan, bekalan ubat hanya akan diberikan untuk tempoh sebulan kecuali dalam kes-kes tertentu. Justeru itu, pesakit perlu datang ke farmasi untuk mendapatkan bekalan ubat susulan pada setiap bulan seterusnya sehingga tempoh preskripsi tersebut tamat. Perkara ini membebankan pesakit dari segi kos pengangkutan yang perlu dibelanjakan serta masa yang perlu diperuntukkan untuk datang ke kaunter farmasi. Dengan itu, perkhidmatan pendispensan ubat susulan ditransformasikan melalui beberapa proses inovasi bagi memberi pilihan kepada pesakit. Pelbagai pilihan disediakan oleh pihak farmasi bagi memudahkan pengambilan ubat susulan iaitu melalui Sistem Pendispensan Ubat Bersepadu (SPUB), Sistem Temu janji, Farmasi Park and Take, dan lain lain bagi memastikan terapi ubat-ubatan pesakit tidak tergendala dan pesakit komplian terhadap rawatan. Pada tahun 2021, peningkatan pesakit menggunakan perkhidmatan nilai tambah kerana pelbagai usaha dilakukan supaya pesakit dapat menggunakan sistem temujanji ubat yang sedia ada untuk memastikan pesakit mendapat bekalan ubat susulan tanpa menunggu lama di kaunter farmasi pada musim pandemik Covid-19. KPI3 PERATUS PENCAPAIAN AKTIVITI KAUNSELING UBAT-UBATAN KEPADA PESAKIT SEPERTI YANG DITETAPKAN (SASARAN NEGERI 6,500 SETAHUN) Jadual 63 : Perbandingan Peratus Pencapaian Aktiviti Kaunseling Ubat-Ubatan Kepada Pesakit Seperti Yang Ditetapkan Daripada Tahun 2018 Sehingga Tahun 2021 TAHUN BILANGAN KAUNSELING SETAHUN PENCAPAIAN 2018 7,213 110% 2019 6,387 98.3% 2020 6,655 102% 2021 7,190 110.6% Kaunseling ubat-ubatan merupakan aktiviti utama yang dijalankan oleh pegawai farmasi bagi meningkatkan pengetahuan dan kefahaman pesakit serta kepatuhan terhadap pengambilan ubat-ubatan dalam rawatan farmakoterapi. Di antara aktiviti yang dijalankan adalah memberi nasihat tentang ubat-ubatan seperti kepentingan rawatan, cara penggunaan alat perubatan (medical device) seperti inhaler dan pen insulin, kesan sampingan, alahan, cara penyimpanan ubat dan sebagainya. Aktiviti ini perlu didokumenkan menggunakan borang kaunseling pesakit dalam/luar (rujukan Garis Panduan Kaunseling Ubat-ubatan 2014 dan edisi 2019). KPI ini bertujuan untuk memastikan peningkatan bilangan pesakit yang menerima perkhidmatan kaunseling ubatubatan dan seterusnya meningkatkan tahap kepatuhan pesakit terhadap ubat-ubatan. Pada tahun 2021, kaunseling ubat-ubatan secara virtual turut dijalankan untuk memastikan pesakit mendapat khidmat kaunseling ubat-ubatan dengan berkesan.
89 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 KPI4 PERATUS KK YANG MENCAPAI KEPATUHAN PENUH BAGI KRITERIA AMALAN KESELAMATAN PENGUBATAN YANG DITETAPKAN (SASARAN NASIONAL : 80%) Pelaporan sekali setahun pada Oktober SETIAP TAHUN Jadual 64 : Perbandingan Kepatuhan Penuh Bagi Kriteria Amalan Keselamatan Pengubatan Yang Ditetapkan Daripada Tahun 2018 Sehingga Tahun 2021 TAHUN PERATUS MARKAH KEPATUHAN (%) 2018 100 2019 100 2020 94.04 2021 94.6% 8.5 Pencapaian QAP 8.5.1 National Indicator Approach (NIA) Jadual 65 : Pencapaian National Indicator Approach (NIA) Unit Farmasi PKD Kuala Nerus bagi Tahun 2021 Indikator Sasaran Numerator Denominator Peratus Percentage of prescriptions filled and detected with error upon dispensing to the total number of prescriptions counter-checked (All prescriptions received at Outpatient Pharmacy 0 % 0 154,677 0% Percentage value of stocks disposed to value of stocks handled 0% 0 5,701,886.06 0% 8.5.2 State Specific Approach (SSA) Jadual 66 : Pencapaian National Indicator Approach (NIA) Unit Farmasi PKD Kuala Nerus bagi Tahun 2021 Indikator Sasaran Numerator Denominator Peratus Peratus Penggunaan MDI yang betul di kalangan pesakit Asthma (Indikator SSA) > 90 % 186 192 96.9%
90 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 8.5.3 Aktiviti/Program dan Pencapaian Inisiatif Kualiti 8.5.3.1 Aktiviti Skuad Cakna Ubat ❑ Skuad Cakna Ubat (SCU) merupakan inovasi perkhidmatan farmasi cetusan unit farmasi PKD Kuala Nerus dengan kerjasama Bahagian Perkhidmatan Farmasi JKNT. ❑ Menggunakan konsep search & serve, SCU menjelajah dari kampung ke kampung untuk memberikan perkhidmatan kesihatan yang lebih meluas dengan menggunakan pendekatan yang lebih santai. ❑ Bertapak di kedai-kedai makan sebagai lokasi program, antara aktiviti yang dijalankan termasuklah sembang santai kenali ubat anda bersama penduduk, semakan produk berdaftar, pemeriksaan ubat pesakit kronik, lawatan ke rumah pesakit dan kaunter mobil untuk sambungan ubat susulan ❑ Pencapaian pada tahun 2021; Kumpulan Skuad Cakna Ubat – terpilih mewakili KKM dalam 46th International Convention On Quality Control Circles yang diadakan pada 24-27 November 2021. ICQCC kali ini dengan tema “Quality Concepts Facilitating Societal and Economic Turnaround” menghimpunkan kumpulan projek kualiti dari lebih 20 negara dan dilaksanakan secara hybrid di Hyderabad International Convention Center Complex, India dan juga secara maya di Bahagian Perkhidmatan Farmasi Negeri Terengganu. ❑ Pada tahun 2021, Unit Farmasi PKD Kuala Nerus telah membentangkan hasil kajian terhadap projek SCU yang bertajuk Effectiveness of Skuad Cakna Ubat Programme to Improve Medication Knowledge and Use Among Community in Kuala Nerus, Terengganu: An Interventional Study di dalam Persidangan R&D Farmasi Kebangsaan kali ke-11 Tahun 2021 yang diadakan pada 27-30 September 2021 anjuran Program Perkhidmatan Farmasi, KKM. Kajian ini dibentangkan oleh Puan Noor Baiti Solehah binti Nuawi, Pegawai Farmasi Klinik Kesihatan Batu Rakit bertempat di Bahagian Perkhidmatan Farmasi Negeri Terengganu secara maya.
91 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 8.5.3.2 Program PICC (Pharmacy Integrated Community Care) ❑ PICC merupakan perkhidmatan baharu yang menghimpunkan pesakit kencing manis dalam sesebuah kampung berpusat di perkarangan masjid dengan kolaborasi pemimpin komuniti dan AJK Masjid. ❑ Pesakit-pesakit yang dipilih ini akan mengikuti sesi interaktif secara berkumpulan bersama anggota farmasi selama 4 sesi dalam 4 bulan. ❑ Duta Kenali Ubat Anda (KUA) berperanan aktif dalam merekrut peserta dalam kampung serta persiapan tempat di masjid. ❑ 1 slot khas turut diberikan kepada Duta Kenali Ubat Anda untuk berkongsi mengenai cara penyimpanan ubat yang betul kepada pesakit. ❑ Pada tahun 2021, aktiviti PICC ini tidak dapat dilaksanakan secara menyeluruh kerana kekangan menjalankan aktiviti di musim pandemik Covid-19 8.5.3.3 Aktiviti Penggunaan Ubat Berkualiti dan Kenali Ubat Anda ❑ Pameran Kenali Ubat Anda telah dijalankan di Pusat Pemberian Vaksin di Stadium Tertutup Gong Badak setiap hari khamis bermula bulan Jun – September 2021. 8.5.3.4 Aktiviti Amalan Keselamatan Pengubatan ❑ Kursus Amalan Keselamatan Pengubatan telah dijalankan pada 30 September 2021 secara maya yang dihadiri oleh anggota kesihatan di PKD Kuala Nerus seramai 138 orang.
92 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 8.6 Lain-lain Aktiviti/ Program Tahun 2021 Klinik Kesihatan Seberang Takir terpilih sebagai Pusat Simpanan Vaksin Covid-19 bermula 1 Mac 2021 untuk melancarkan Program Immunisasi Covid – 19 Kebangsaan (PICK) di Daerah Kuala Nerus. Jenis vaksin Covid-19 yang disimpan adalah jenama Pfizer dan Sinovac.
93 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 PENCAPAIAN PERKHIDMATAN FARMASI PKD KUALA NERUS TAHUN 2021 • JOHAN ANUGERAH PENCAPAIAN AKTIVITI KENALI UBAT ANDA TERBAIK (KATEGORI PKD) • JOHAN ANUGERAH INISIATIF AGENDA NASIONAL MALAYSIA SIHAT TERBAIK(SCU) Disampaikan Oleh Puan Timbalan Pengarah Kesihatan Negeri (Farmasi) Di Majlis Apresiasi Kecemerlangan Perkhidmatan Farmasi Peringkat Jabatan Kesihatan Negeri Terengganu Tahun 2020/2021 diadakan pada 18 November 2021 Di Hotel Sumai Suite, Kuala Terengganu
94 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 9 UNIT MAKMAL PATOLOGI Foto 10 : Anggota Unit Makmal Patologi di KK Batu Rakit, KK Seberang Takir dan KK Bukit Tunggal 9.1 PENGENALAN Unit Perkhidmatan Patologi merupakan unit sokongan yang penting dalam perawatan pesakit di bahagian kesihatan primer. Unit ini memberi perkhidmatan diagnostik dengan menganalisa sampel pesakit bagi membantu Pegawai Perubatan dalam rawatan pesakit. 9.2 PERJAWATAN JURUTEKNOLOGI MAKMAL PERUBATAN(JTMP) DI PKD KUALA NERUS Jadual 67 : Perjawatan JTMP di PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 Bil KK Jumlah JTMP Sedia Ada JTMP U36 JTMP U32 JTMP U29/U32 TBK JTMP Kontrak Pos Kosong 3 9 0 3 6 6 1 (U36)
95 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 9.2.1 PENEMPATAN MENGIKUT KLINIK KESIHATAN (KK) Jadual 68: Perjawatan JTMP di PKD Kuala Nerus Mengikut Klinik Kesihatan Pada Tahun 2021 KK JTMP U36 JTMP U32 JTMP U29/U32 TBK JTMP Kontrak KKBR 0 1 4 3 KKST - 1 1 2 KKBT - 1 1 1 KKPR TIADA PENEMPATAN 9.3 SKOP UNIT MAKMAL DI PERINGKAT KESIHATAN 2021 ▪ Menyediakan perkhidmatan diagostik iaitu : - Biokimia - Hematologi - Mikrobiologi - Serologi ▪ Membantu pendiagnosan dalam pencegahan penyakit berjangkit ( CDC ) dan pengawalan penyakit tidak berjagkit ( NCD ) ▪ Mengeluarkan keputusan cepat, tepat, dan berkualiti ( IQC, EQA, L-TAT dan ISO ) 9.4 OBJEKTIF PERKHIDMATAN PATOLOGI 1. Memastikan semua ujian yang dijalankan adalah tepat, jitu dan menepati masa yang ditetapkan (LTAT). 2. Memenuhi perkhidmatan yang memenuhi keperluan pelanggan termasuk pengurusan ujian ujian rujukan. 3. Memberi perkhidmatan yang efisyen dan berkualiti serta berkesan dalam pendiagnosan penyakit untuk membantu proses rawatan pesakit. 9.5 WAKTU OPERASI Perkhidmatan Patologi Klinik Kesihatan di PKD Kuala Nerus beroperasi mengikut waktu pejabat yang ditetapkan. Waktu berkerja ( Ahad - Rabu ) : 7.30 pg – 5.30 ptg Waktu berkerja ( Khamis ) : 7.30 pg – 4.30 ptg Waktu Extended ( Jumaat / Sabtu / Cuti Umum ) : 9.00 pagi – 12.00 tgh
96 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 9.6 SENARAI UJIAN YANG DIJALANKAN MAKMAL PKD KUALA NERUS 2021 KK Batu Rakit merupakan satu – satunya klinik kesihatan yang mempunyai analyser Biochemistry iaitu AU480 yang menjalankan ujian rutin seperti : • Renal Profile • Liver Funtion Test • Fasting Lipid Profile • Fasting Blood Sugar • Serum Bilirubin Venous • Uric Acid Semua sampel dari klinik kesihatan dibawah PKD Kuala Nerus iaitu KK Seberang Takir ,KK Bukit Tunggal dan KK Pulau Redang menghantar ( outsource ) sampel ke makmal KK Batu Rakit. Bagi ujian rutin yang lain iaitu : • Hematologi ▪ Full Blood Count, ( FBC ), HbA1C, ABO grouping, Ufeme, Upt, Hemoglobin, Blood Sugar Profile ( Ujian rutin untuk ibu mengandung ). Urine Ketone, Urine Microalbumin. • Mikrobiologi ▪ BFMP ( Malaria Screening ) Sputum Afb, Denggi Combo Test, RTK Ag Covid-19, RTK Saliva Covid-19, Stool Feme, IFOBT ( saringan Colorecte), HIV Rapid test, HbsAg Rapid Test ( untuk saringan ibu mengandung ) Rapid Plasma Reagin (RPR) untuk saringan Syphilis. 9.6.1 PENCAPAIAN UJIAN YANG DIJALANKAN 2021 Jadual 69: Pencapaian Ujian Yang Dijalankan Oleh Unit Patologi Mengikut Bulan Pada Tahun 2021 Disiplin/ Ujian/ Bulan Patologi Kimia Mikrobiologi Hematologi Jumlah JAN 72,962 2,394 5167 81,126 FEB 62,784 2,990 4323 74,921 MAC 69,052 3,235 4749 88,558 APRIL 89,785 4,068 5813 64,437 MEI 44,230 4,273 4768 59,667 JUN 59,955 3,580 6076 69,860 JULAI 55,289 3,741 5530 86,193 OGOS 49,291 2474 5076 75,073 SEPT 48,908 3288 5003 69,170 OKT 50,663 1825 4393 73,369 NOV 44306 2598 3985 99247 DIS 42091 2205 4016 92623 Jumlah 689316 36671 58899 784886
97 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 9.6.2 PENCAPAIAN MENGIKUT KK DAN DISIPLIN Patologi kimia merupakan ujian rutin yang paling tinggi diterima dan dijalankan di KK Batu Rakit.Untuk ujian Hematologi ( HbA1C ) KK Bukit Tunggal tidak mempunyai analyser khas dan sampel di hantar ( outsource ) ke KK Batu Rakit. KK Pulau Redang merupakan KK yang tidak mempunyai penempatan JTMP. Kesemua ujian yang dipohon di hantar ke KK Batu Rakit. Graf 55 : Pencapaian Ujian Rutin Unit Patologi PKD Kuala Nerus mengikut KK Graf 56 : Perbandingan Jumlah Spesimen Diterima Mengikut KK Pada Tahun 2019 Sehingga 2021 0 100,000 200,000 300,000 400,000 500,000 Patologi Kimia Mikrobiologi Hematologi OUTSOURCE KKBR 439,662 25,413 17,832 60,456 KKST 108,013 28,836 18,833 165,495 KKBT 78,129 23,055 19,024 139,326 KKPR 7,002 1,169 7,014 7,014 0 100000 200000 300000 400000 500000 600000 700000 800000 900000 Column1 263,059 284,283 502,369 805,346 684,459 339,345 2021 2020 2019