98 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 • Jumlah sampel yang diterima dari tahun 2019 sehingga 2021 menunjukan peningkatan. • Untuk tahun 2019 (Jan – Jun ) sebanyak 263,059 dan semakin meningkat pada Julai - Okt (239,310 ) menjadikan jumlah sampel diterima untuk 2019 adalah sebanyak 502,369. • Tahun 2020 untuk Jan – Jun ( 284,283 ) dan meningkat sebanyak 41% ( 400,176 ) menjadikan jumlah keseluruhan bagi tahun 2020 adalah 687,489 sampel diterima. • Manakala bagi tahun 2021 (Jan-Jun) sebanyak 339,345 sampel diterima dan semakin meningkat pada Jan – Okt (805,346). Ini menjadikan peningkatan sampel yang diterima bagi tahun 2021 adalah sebanyak 15% (120,887). 9.6.3 BEBAN KERJA MENGIKUT DISIPLIN DI PKD KUALA NERUS 2019- 2021 Graf 57 : Beban Kerja Berdasarkan Disiplin Mengikut KK Pada Tahun 2019 Sehingga 2021 1. Sebanyak 1.3% kenaikan jumlah sampel yang telah dijalankan bagi tahun 2021 berbanding tahun 2020. 2. Peratusan ujian lain juga menujukkan peningkatan dari tahun ke tahun. 3. Peratusan kenaikan ini menunjukan peningkatan beban kerja semakin bertambah. Begitu juga dengan pengunaan reagen dan konsumable yang memerlukan kos belanjawan yang semakin tinggi. PKD K.NERUS 2019 PKD K.NERUS 2020 PKD K.NERUS 2021 BIOKIM 539588 660636 625732 MIKRO 38949 36324 33786 HAEM 67710 67834 63127 83.5% 84.6% 85.9% 6.0% 10.5% 5.3% 10.1% 4.7% 9.4% 0 100000 200000 300000 400000 500000 600000 700000
99 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 9.7 PENCAPAIAN KPI Pencapaian petunjuk prestasi utama ( KPI ) 2021 1. Penolakan permohonan ujian merupakan KPI PKD bagi Unit Makmal yang mana meletakkan sasaran sebanyak >1%. Jadual 70: KPI Unit Makmal PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 Jadual 71 :Pencapaian Standard Penolakan Sampel Pada Tahun 2019 Sehingga 2021 PERKARA TAHUN 2019 TAHUN 2020 TAHUN 2021 Standard Yang Ditetapkan Penolakan (<1.00%) Num : Jumlah penolakan sampel x100 ______________________________ Denom : Jumlah sampel diterima Jumlah Penolakan Sampel 134 246 KKBR = 70 KKST= 20 KKBT = 155 KKPR= 1 271 KKBR = 76 KKST = 79 KKBT= 165 KKPR= 2 Jumlah Sampel Diterima 502,369 134 X 100 _________= 0.03% 520,369 855,352 246 X 100 _________ =0.03% 855,352 805,346 271 X100 _______ = 0.06% 85,346 % Pencapaian 0.03% 0.03% 0.06% Sasaran untuk tahun 2021 adalah tercapai dengan peratusan 0.06 % dan jumlah ujian yang diterima adalah sebanyak 805,346 . Bil Indikator Sasaran KPI PKD Num Denom Peratus 1. Penolakan Spesimen >1.0% Jumlah spesimen yang ditolak Jumlah Spesimen yang diterima 100%
100 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 60 : Analisa Punca Penolakan Spesimen bagi Tahun 2021 0 5 Borang permintaan tiada butiran pesakit Butiran di label spesimen dan borang berlainan Ada spesimen tetapi tiada borang permintaan Tiada nama / tandatangan / cop Pegawai Perubatan Tiada ringkasan klinikal / rawatan yang dijalankan Salah borang. Butiran pesakit tidak lengkap Tempat tujuan keputusan tidak diketahui BORANG PERMINTAAN UJIAN 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 PENOLAKAN BORANG PERMOHONAN UJIAN PKD KUALA NERUS JAN - OKT 2021 Graf 59 : Analisa Punca Penolakan Borang Permohonan Ujian bagi Tahun 2021 0 100 Ada borang permintaan tetapi tiada spesimen Spesimen tidak dilabel Spesimen tidak mencukupi Penyediaad soesimen tidak memuaskan Spesimen diisi dalam bekas yang salah Spesimen 'clotted' / 'hemolysed' Bekas spesimen bocor Lain-lain SPESIMEN 89 2 15 0 19 96 11 36 0 0 0 0 0 0 0 0 89 2 15 0 19 96 11 36 PENOLAKAN SPESIMEN JAN - OKT 2021 Sampel dalaman (klinik) Sampel luaran (dari fasiliti luar) JUMLAH
101 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 ▪ Antara kriteria yang paling tinggi ditolak adalah sampel lyses dan clotted iaitu sebanyak 96 sampel. Untuk kriteria ini, pihak makmal telah mengenalpasti masalah yang berpunca dari sampel yang tidak disebatikan dengan sempurna dan tertukar penutup botol specimen (kontaminasi dengan anti- coagulant). Terdapat juga staff memasukkan darah secara paksa dengan menekan picagari. ▪ Manakala untuk kriteria sampel tidak mencukupi sebanyak 15 sampel telah ditolak. Antara punca yang dikenal pasti ialah staf yang tidak kompitent iaitu staf baru bertukar masuk atau lantikan baru. Faktor lain adalah dengan membuka penutup sampel (bekas yang disediakan adalah bervakum) maka darah tidak dapat mencapai takat yang sepatutnya. ▪ Tiada spesimen diterima mencatat sebanyak 89 kes. Penolakan ini adalah berpunca dari sampel sputum, atau urin. Staf makmal menerima bekas kosong bersama borang permohonan. Antara alasan atau sebab – sebab yang diberikan oleh pesakit ialah, tiada kahak / sputum dan tidak dapat mengumpul urin / air kencing (tidak dapat kencing) ▪ Untuk kriteria lain -lain adalah disebabkan oleh salah label pada borang permohanan atau bekas sampel (technical error ). 9.8 PENCAPAIAN QAP / NIA QAP FBC ini adalah anjuran BPKK dan disertai oleh makmal klinik yang menjalankan ujian FBC secara automasi dan mempunyai Haematology Analyser. QAP ini lebih tertumpu kepada fasa analitikal (LTAT) iaitu daripada sampel mula diterima hingga ujian selesai dan keputusan dikeluarkan. Tempoh masa yang ditetapkan adalah 30 minit untuk satu sampel dan jumlah sampel semasa kajian dijalankan adalah 200 sampel. Semua makmal klinik kesihatan di bawah Pejabat Kesihatan Daerah Kuala Nerus menyertai program ini. Jadual 72: QAP (NIA) Unit Makmal PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 Bil Indikator Sasaran QAP Num Denom Peratus 1 Lab Total TurnAround Time (LTAT) Ujian FBC Automasi > 30 minit 95% Jumlah spesimen yang dijalankan dalam masa 30 minit =600 (KKBR :200, KKBT : 200, KKST : 200) Jumlah Spesimen yang dikaji=600 (KKBR :200, KKBT : 200, KKST : 200) 100
102 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 9.9 PROGRAM EQA UNIT PATOLOGI PKD KUALA NERUS Jadual 73 : Senarai EQA yang dijalankan di Unit Patologi PKD Kuala Nerus QC Fasiliti di PKD KN EQAS Chemistry KK Batu Rakit EQAS FBC KK Batu Rakit KK Seberang Takir KK Bukit Tunggal EQAS HbA1C (MKA) KK Batu Rakit KK Seberang Takir IQC- MKA KB AFB Setiap Bulan KK Batu Rakit KK Seberang Takir KK Bukit Tunggal EQA -MKAK AFB- 4 Bulan KK Batu Rakit KK Seberang Takir KK Bukit Tunggal BFMP Recheck KK Batu Rakit KK Seberang Takir KK Bukit Tunggal 9.9.1 PROGRAM -PROFICIENCY TESTING (CLINICAL CHEMISTRY) UNTUK KLINIK KESIHATAN. i. EQAS (External Quality Assurance Services), Biorad Laboratories. • Kolaborasi diantara BPKK ( Bahagian Pembangunan Kesihatan Keluarga Caw. Primer KKM) dan MKAK (Makmal Kesihatan Awam Kebangsaan). • Koordinator adalah Makmal Kesihatan Awam Kota Bharu. Kekerapan sekali sebulan ( 12 sampel setahun). • Hanya 1 makmal klinik dalam daerah Kuala Nerus yang menyertai program ini iaitu KK Batu Rakit. • Sasaran pencapaian adalah 80% ii. EQAS Haematology). • Program ini merupakan External Quality untk ujian Full Blood Count (FBC) • Klinik yang menyertai program ini adalah klinik yang mempunyai Haematology Analyser. Kekerapan sekali sebulan ( 12 sampel setahun). • Makmal yang terlibat dalam program ini adalah KK Batu Rakit, KK Seberang Takir , KK Bukit Tunggal.
103 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 iii. EQAS Hemoglobin HbA1C • Program ini merupakan program External Quality untuk klinik yang menjalankan ujian HbA1C. • Kekerapan: sekali sebulan (12 sampel setahun). • Makmal yang terlibat dalam program ini adalah KK Batu Rakit, dan KK Seberang Takir 9.9.2 PANEL TESTING SPUTUM AFB ( EQA AFB ) Program ini disertai oleh Makmal Klinik Kesihatan Daerah Kuala Nerus yang melakukan ujian Sputum AFB kecuali KK Pulau Redang. Panel Testing AFB ini dikelolakan oleh MKAK Sungai Buloh di mana akan menghantar QC slaid ke makmal yang terlibat dan keputusan bacaan slaid akan dinilai oleh pihak MKAK Jadual 74 : Pencapaian Panel Testing SputumTahun 2019 – 2021 Tahun Pusat Mikroskopik Slide A Slide B Slide C Slide D 2019 KK Batu Rakit Correct Correct Correct Correct 2020 KK Seberang Takir Correct Correct Correct Correct 2021 KK Bukit Tunggal Correct Correct Correct Correct 9.10 PENCAPAIAN PENSAMPELAN COVID-19 Unit Patologi Pkd Kuala Nerus terlibat Dalam Menjalankan Ujian-Ujian Pengesanan Covid-19. Antara Ujian Yang Dijalankan Di Unit Patologi Adalah 1. Rtk Ag 2. Rtk Saliva 3. Rtk Ab Manakala Ujian Rt-Pcr Dihantar Ke Makmal Rujukan Seperti 1. Mka Kota Baharu 2. Hospital Sultanah Nur Zahirah. 3. Makmal Swasta Yang Dilantik Khas Untuk Menjalankan Ujian RT-PCR Unit Patologi terlibat secara langsung dalam penyediaan kit RTK dan PCR. Unit Patologi juga bertanggungjawab memberi eco-training kepada anggota-anggota yang terlibat dengan pengambilan sampel Covid-19 untuk proses pensampelan, pembungkusan serta penghantaran sampel Covid-19 ke makmal rujukan. Reten harian, mingguan serta bulanan dikumpul dari setiap KK dan dihantar ke JKNT setiap bulan. Begitu juga dengan reten pengeluaran dan pengunaan kit juga direkod setiap hari dari semua KK yang terlibat.
104 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 9.10.1 PENSAMPELAN RT-PCR Bagi pensampelan RT-PCR sejak Januari hingga Disember 2021 ialah 36,357 sampel. Peratus positive sebanyak 23% daripada sampel diambil (8415 ). Bulan Ogos merupakan kemuncak kenaikan pensampelan di PKD Kuala Nerus yang mana kes ini disumbangkan oleh pergerakan rentas negeri dan pertukaran fasa iaitu dari fasa 3 kepada fasa 4 bagi negeri Terengganu. Bulan Oktober telah bermula fasa Hybrid iaitu ke arah fasa endmik yang mana pengambilan sampel PCR telah dikurang dan hanya kes – kes tertentu dijalankan ujian RT-PCR. Namun begitu,peratusan positif adalah meningkat hampir 100%. Sebanyak 92.7% dicatatkan untuk bulan November. Jadual 75 : Beban Kerja Unit Patologi (Pengurusan Sampel Covid-19 ) bagi tahun 2021 Bulan Jumlah Sampel PCR Keputusan PCR Positif % Keputusan PCR Positif Jan 1,840 258 14.0% Feb 311 27 8.7% Mac 1,069 31 2.9% Apr 2,732 116 4.2% Mei 5,078 404 8.0% Jun 2,012 209 10.4% Jul 3,388 414 12.2% Ogos 8,585 1818 21.2% Sep 7,714 2,528 32.8% Okt 2,588 1,493 57.7% Nov 903 837 92.7% Dis 437 280 64.1% Graf 61 : Analisa Pensampelan PCR PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 JAN'21 FEB'21 MAC'2 1 APR'21 MEI'21 JUN'21 JUL'21 OGS'21 SEP'21 OKT'21 NOV'21 DIS'21 Total Sampel PCR 1,840 311 1,069 2,732 5,078 2,012 3,388 8,585 7,714 2,588 903 437 Result PCR POS 258 27 31 116 404 209 414 1818 2,528 1,493 837 280 % Result PCR POS 14.0% 8.7% 2.9% 4.2% 8.0% 10.4% 12.2% 21.2% 32.8% 57.7% 92.7% 64.1% 1,840 311 1,069 2,732 5,078 2,012 3,388 8,585 7,714 2,588 903 258 437 27 31 116 404 209 414 1818 2,528 1,493 837 280 0 2,000 4,000 6,000 8,000 10,000 Jumlah Sampel Bulan PENSAMPELAN PCR PKDKN 2021
105 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 9.10.2 PENSAMPELAN RTK ( Rapid Test Kit ) RTK Saliva yang merupakan ujian saringan kendiri terbaru bagi ujian pengesanan Covid-19 telah dijalankan bermula bulan Ogos 2021. Sebanyak 1300 kit telah diedar kepada kk di PKD Kuala Nerus termasuk KK Pulau Redang. 12.86% kenaikan dicatat untuk RTK Ag bagi tahun 2021. Jadual 76 : Perbandingan Analisa Pensampelan RTK Pada Tahun 2021 dan 2021 Mengikut KK Carta 6 : Pencapaian Pensampelan RTK Ag pada Tahun 2020 dan 2021 bagi PKD Kuala Nerus 586 318 206 Pencapaian Pensampelan RTK Ag 2020 KKBR KKST KKBT 3667 2981 2009 Pencapaian Pensampelan RTK Ag 2021 KKBR KKST KKBT Tahun / Kk 2020 2021 Jenis RTK RTK Ag NP RTK Ab RTK Ag NP RTK Ab RTK Ag Saliva KK Batu Rakit 586 790 3667 0 224 KK Seberang Takir 318 1 2981 0 297 KK Bukit Tunggal 206 0 2009 0 300 KK Pulau Redang 0 0 0 0 270 Jumlah 1113 791 8657 0 1091
106 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 . Graf 61 : Analisa Pensampelan RTK-Ag PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 Antara kes – kes yang dipohon atau dijalankan ujian untuk RTK Ag : • Saringan kerja, pelajar • Closed Contact • Pre Operation • TCA • Bergejala ( ILI, SARI, ARI ) • BID • Pre Admission • Pre Prosedur • OKT • PATI • Zon Merah Carta 7 : Pencapaian Pensampelan RTK Saliva pada Tahun 2021 bagi PKD Kuala Nerus JAN'21 FEB'21 MAC'2 1 APR'2 1 MEI'21 JUN'2 1 JUL'21 OGS'2 1 SEP'21 OKT'2 1 NOV'2 1 DIS'21 Total Sampel RTK Ag 1,622 760 804 675 602 344 299 827 824 626 637 509 Result RTK Ag POS 29 5 3 3 10 1 9 111 71 151 286 171 % Result RTK Ag POS 1.8% 0.7% 0.4% 0.4% 1.7% 0.3% 3.0% 13.4% 8.6% 24.1% 44.9% 33.6% 1,622 760 804 675 602 344 299 827 824 626 637 509 29 5 3 3 10 1 9 111 71 151 286 171 0 200 400 600 800 1,000 1,200 1,400 1,600 1,800 Jumlah Sampel PERSAMPELAN RTK-AG (NP SWAB) 2021 (Jan-Dis) 224 297 300 270 KKBR KKST KKBT KKPR
107 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Pensampelan untuk RTK Saliva menunjukan peningkatan setiap bulan. Pensampelan ini dilakukan dan dipantau oleh pegawai perubatan dan juga Juruteknologi makmal (JTMP) yang bertugas di setiap KK di PKD Kuala Nerus. RTK Saliva Positif juga akan dilaporkan atau didaftarkan melalui sistem Simka Outbreak oleh JTMP bertugas pada hari berkenaan.Kriteria yang dijalankan ujian RTK Saliva adalah seperti : I. Survelan URTI / ARI / ILI II. Survelan dalam kalangan staf kesihatan. III. Staff kesihatan yang berulang dari zon merah IV. Kesukaran untuk membuat calitan hidung ( Kanak – kanak / warga emas) V. Kehadiran semasa persidangan DUN ( setiap hari ) VI. Kemasukan pelajar ke institusi pengajian tinggi (IPTA / IPTS ) Jadual 77 : Pencapaian Pensampelan RTK Ag dan Saliva di PKD Kuala Nerus 2021 Peningkatan ujian RTK Ag dan Saliva dibermula bulan Ogos yang mana berpunca dari kebenaran rentas negeri dan kemasukan pelajar ke institusi pengajian tinggi dan juga sekolah – sekolah telah dibuka. JAN'2 1 FEB'2 1 MAC' 21 APR'2 1 MEI'2 1 JUN'2 1 JUL'2 1 OGS' 21 SEP'2 1 OKT'2 1 NOV' 21 DIS'2 1 Result RTK Ag SALIVA 0 0 0 0 0 0 0 24 235 342 488 422 Result RTK Ag SALIVA POS 0 0 0 0 0 0 0 0 13 10 49 18 % Result RTK Ag SALIVA POS 0.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0% 5.5% 2.9% 10.0% 4.3% 0 0 0 0 0 0 0 24 235 342 488 422 0 0 0 0 0 0 0 0 13 10 49 0.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0% 18 5.5% 2.9% 10.0% 4.3% 0 100 200 300 400 500 600 Jumlah Sampel PENSAMPELAN RTK SALIVA Bulan Jumlah Sampel RTK Ag Keputusan RTK Ag POS % Keputusan RTK Ag POS Keputusan RTK Ag SALIVA Keputusan RTK Ag SALIVA POS Keputusan Result RTK Ag SALIVA POS JAN 1,622 29 1.8% 0 0 0% FEB 760 5 0.7% 0 0 0% MAC 804 3 0.4% 0 0 0% APR 675 3 0.4% 0 0 0% MEI 602 10 1.7% 0 0 0% JUN 344 1 0.3% 0 0 0% JUL 299 9 3.0% 0 0 0% OGS 827 111 13.4% 24 0 0.0% SEP 824 71 8.6% 235 13 5.5% OKT 626 151 24.1% 342 10 2.9% NOV 637 286 44.9% 488 49 10.0% DIS 509 171 33.6% 422 18 4.3%
108 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 9.11 KAWALAN PENYAKIT BERJANGKIT 9.11.1 Pencapaian Program Tuberkulosis Graf 62 : Pencapaian AFB Bagi Kesemua Fasiliti Kesihatan di bawah PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 Sebanyak 3197 slaid telah diterima pada tahun 2021. Pencapaian penerimaan slide AFB menurun pada tahun 2021 berpunca daripada wabak pandemik (Covid19) yang mana kehadiran pesakit ke KK semakin berkurangan. Sebanyak 21 slide positif telah dikenalpasti menyumbangkan kepada 0.66%. Graf 63 : Pencapaian AFB Bagi KK Batu Rakit Pada Tahun 2021 JANUARI FEBUARI MAC APRIL MEI JUN JULAI OGOS SEPTEMBE R OKTOBER NOVEMBER DISEMBER % POSITIVE 0.00% 1.12% 1.36% 0.00% 0.00% 0.00% 0.97% 1.73% 0.00% 2.86% 1.55% 1.16% TOTAL PKDKN 407 269 295 622 204 262 308 173 186 105 194 172 407 269 295 622 204 262 308 173 186 105 194 172 0.00% 1.12% 1.36% 0.00% 0.00% 0.00% 0.97% 1.73% 0.00% 2.86% 1.55% 1.16% 0 100 200 300 400 500 600 700 JUMLAH SLIDE AFB PENCAPAIAN AFB PKD KUALA NERUS 2021 JANUARI FEBUARI MAC APRIL MEI JUN JULAI OGOS SEPTEMBE R OKTOBER NOVEMBE R DISEMBER % POSITIVE 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 2.56% KK BATU RAKIT 150 115 149 405 136 116 194 57 54 35 74 39 150 115 149 405 136 116 194 57 54 35 74 39 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 2.56% 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 JUMLAH SLIDE AFB P E N C A P A I A N A F B K K B A T U R A K I T 2 0 2 1
109 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 64 : Pencapaian AFB Bagi KK Seberang Takir Pada Tahun 2021 Graf 65 : Pencapaian AFB Bagi KK Bukit Tunggal Pada Tahun 2021 JANUARI FEBUARI MAC APRIL MEI JUN JULAI OGOS SEPTEMBE R OKTOBER NOVEMBE R DISEMBER % POSITIVE 0.00% 3.90% 5.88% 0.00% 0.00% 0.00% 2.63% 3.23% 0.00% 7.69% 6.38% 0.00% KK SEBERANG TAKIR 50 77 68 140 42 138 114 62 54 39 47 53 50 77 68 140 42 138 114 62 54 39 47 53 0.00% 3.90% 5.88% 0.00% 0.00% 0.00% 2.63% 3.23% 0.00% 7.69% 6.38% 0.00% 0 20 40 60 80 100 120 140 160 JUMLAH SLIDE AFB P E N C A P A I A N A F B K K S E B E R A N G T A K I R 2 0 2 1 JANUARI FEBUARI MAC APRIL MEI JUN JULAI OGOS SEPTEMBE R OKTOBER NOVEMBE R DISEMBER % POSITIVE 0 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 1.85% 0.00% 0.00% 0.00% 1.25% KK BUKIT TUNGGAL 207 77 78 77 26 8 0 54 78 31 73 80 207 77 78 77 26 8 0 54 78 31 73 80 0 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 1.85% 0.00% 0.00% 0.00% 1.25% 0 50 100 150 200 250 JUMLAH SLIDE AFB PENCAPAIAN AFB KK BUKIT TUNGGAL 2021
110 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 9.12 PENCAPAIAN PCD MALARIA PKD KUALA NERUS (SLIDE BFMP) Jadual 78 : Perbandingan Pencapaian PCD Malaria PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2019 Sehingga 2021 Bil Perkara Tahun 2019 Tahun 2020 Tahun 2021 1 Jumlah Slaid Yang Tidak Diperiksa Pada Awal Bulan 0 0 0 2 Bilangan Slaid Yang Diterima Pada Bulan Ini 3184 2386 464 3 Jumlah Slaid Yang Diperiksa Pada Bulan Ini 3184 2386 464 4 Jumlah Bilangan Positif Yang Dikesan Pada Bulan Ini 0 0 0 5 Baki Slaid Yang Tidak Diperiksa Pada Akhir Bulan 0 0 0 6 Bilangan Slaid Negatif Yang Dikemuka Untuk Ulang Periksa 320 283 75 Graf 65 : Pencapaian Slaid BFMP Bagi PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 Jadual 79 : Pencapaian Slaid BFMP Mengikut KK Pada Tahun 2019 Sehingga Tahun 2021 BIL Klinik Kesihatan Tahun 2019 Tahun 2020 Tahun 2021 1 KK Batu Rakit 1370 773 53 2 KK Bukit Tunggal 950 893 6 3 KK Seberang Takir 864 671 324 4 KK Pulau Redang 0 49 81 JUMLAH SLAID 3184 2386 464 3184 320 2386 464 283 75 0 2000 4000 JUMLAH SLIDE YANG DITERIMA JUMLAH SLIDE ULANG PERIKSA PENCAPAIAN SLIDE BFMP 2019-2021 2019 2020 2021
111 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 66 : Pencapaian Slaid BFMP Mengikut KK Pada Tahun 2019 Sehingga Tahun 2021 Ujian Blood Film Malaria Parasite (BFMP) menurun kerana saringan antenatal telah diberhentikan bermula hujung tahun 2020. Trend tahun 2021 menujukkan penurunan penerimaan slide berbanding tahun 2019 dan 2020 iaitu sebanyak 464 slide sahaja. KK BATU RAKIT KK SEBERNAG TAKIR KK BUKIT TUNGGAL KK PULAU REDANG 2019 1370 950 864 0 2020 773 893 671 49 2021 47 317 5 80 1370 950 864 0 773 893 671 47 49 317 5 80 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 JUMLAH SLIDE Axis Title SLIDE BFMP 2019-2021
112 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 10 KAWALAN PENYAKIT TIDAK BERJANGKIT (NCD) Foto 11: Pegawai Kesihatan Daerah bersama Ketua Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran Kanan dan anggota Unit NCD dan Unit Pendidikan Kesihatan 10.1 PENGENALAN Unit Kawalan Penyakit-Penyakit Tidak Berjangkit ataupun juga di kenali sebagai NonCommunicable Disease (NCD) adalah salah satu unit di bawah Bahagian Inspektorat, Pejabat Kesihatan Daerah Kuala Nerus. Perkhidmatan yang diberi adalah komprehensif meliputi semua lapisan masyarakat yang berumur dari 18 tahun dan ke atas melalui pelbagai fasiliti kesihatan awam. Penyakit tidak berjangkit (NCD) membunuh 38 juta orang setiap tahun. Hampir ¾ daripada kematian NCD - 28 juta - berlaku di negara-negara berpendapatan rendah dan sederhana. Enam belas juta kematian NCD berlaku sebelum umur 70 dan 82 % daripada kematian "pra-matang" berlaku di negara-negara berpendapatan rendah dan sederhana. Penyakit kardiovaskular menjadi punca kematian tertinggi akibat NCD, iaitu seramai 17.5 juta orang setiap tahun , diikuti oleh kanser (8.2 juta) , penyakit pernafasan (4 juta), dan kencing manis (1.5 juta). Empat kumpulan penyakit NCD ini menyumbang kepada kira-kira 82 % daripada semua kematian NCD. Penggunaan tembakau, aktiviti fizikal, penggunaan berbahaya alkohol dan diet tidak seimbang meningkatkan risiko kematian daripada NCD . Berdasarkan laporan National Health Morbidity Survey (NHMS) 2015, prevalens diabetes dikalangan penduduk Malaysia berusia 18 tahun ke atas meningkat daripada 15.2% (NHMS 2011) kepada 17.5%. Daripada jumlah ini, 9.2% adalah tidak mengetahui mereka menghidapi penyakit diabetes (undiagnosed diabetes). Bagi penyakit hipertensi pula, prevalens yang
113 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 dilaporkan adalah 30.3%, sedikit menurun jika dibandingkan dengan NHMS 2011 (32.7%) dan daripada jumlah ini, 17.2% adalah undiagnosed hipertensi. Peningkatan yang ketara dapat dilihat pada prevalens hiperkolesterolemia iaitu daripada 35.1% (2011) meningkat kepada 47.7% pada tahun 2015. Daripada jumlah ini, 38.6% adalah dikalangan undiagnosed. Kawalan Penyakit Tidak Berjangkit atau ‘NCD’ menjadi salah satu agenda utama Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) mahupun World Health Organization (WHO). Melihat kepada beban NCD yang semakin meningkat saban tahun, maka aspek penjagaan NCD di klinik-klinik mahupun hospital perlu diperkukuhkan. Pasukan Penjagaan Kesihatan Primer (PHC Team) juga ditugaskan untuk memainkan peranan yang lebih sistematik dan menyeluruh dalam menjaga kesihatan masyarakat di lokaliti masing-masing. Peningkatan kualiti penjagaan NCD akan mengurangkan risiko pesakit mendapat komplikasi di samping membolehkan mereka menjalani kehidupan yang sihat. 10.2 PERJAWATAN Unit Kawalan Penyakit Tidak Berjangkit Pejabat Kasihatan Daerah Kuala Nerus terdiri daripada empat orang anggota yang diketuai oleh Penolong Pegawai Kasihatan Persekitaran Kanan, dua orang Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran dan seorang Pembantu Kesihatan Awam. 10.3 OBJEKTIF UNIT 10.3.1 Objektif Am Mengurangkan Kadar Penyakit (Morbidity) dan Kematian (Mortality) yang disebabkan oleh keadaan atau penyakit tidak berjangkit supaya ia tidak menyebabkan masalah kesihatan awam, seterusnya menwujudkan masyarakat sihat dan berdaya saing. 10.3.2 Objektif Khusus • Untuk mengurangkan kejadian penyakit (Morbidity) dan kematian (Mortality) yang disebabkan oleh keadaan dan cara hidup yang tidak sihat. • Untuk meningkatkan pengetahuan dan kesedaran dikalangan anggota kesihatan dan masyarakat umum mengenai isu-isu semasa dan faktor penyebab penyakit. • Untuk menggalakkan kerjasama dan penglibatan agensi kerajaan dan bukan kerajaan serta masyarakat sekeliling dalam mengawasi Penyakit Tidak Berjangkit 10.4 PENCAPAIAN 10.4.1 PROGRAM PENCEGAHAN DAN KAWALAN PENYAKIT KARDIOVASKULAR Program Pencegahan Dan Kawalan Penyakit Kardiovaskular yang dijalankan pada tahun 2021 melibatkan 4 klinik kesihatan, dan 9 klinik desa di Pejabat Kesihatan Daerah Kuala Nerus. Program saringan ini dijalankan untuk mengenalpasti faktor risiko penyakit kardiovaskular dalam kalangan responden yang berisiko. Antara faktor risiko yang disaring adalah seperti lndek Jisim Tubuh -Body Mass Index(BMI), tekanan darah, status merokok,sejarah keluarga menghidap
114 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 hipertensi, diabetes, penyakit jantung koronori dan strok, ujian paras gula dalam darah, ujian darah paras kolesterol, aktiviti fizikal dan gejala diabetes. Terdapat peningkatan bagi pencapaian saringan kardiovaskular pada tahun 2021 jika dibandingkan dengan tahun 2020. Pada tahun 2020 sebanyak 4260 (71%) saringan telah dijalankan manakala pada tahun 2021,( 4728/4800 =98.5%) saringan dijalankan, Ini berikutan Perintah Kawalan Pergerakan(PKP) dan sekarang telah dikenali sebagai Pelan Pemulihan Negara (PPN) ketika pandemic Covid-19 melanda telah dilonggarkan. Saringan secara outreach masih tidak dapat dilakukan sepenuhnya kerana pandemik Covid-19.Walaupun saringan di klinik Desa telah ditingkatkan (1106/900=122.88%), akan tetapi saringan di Klinik Kesihatan tidak dapat mencapai sasaran yang ditetap(3491/3900=89.51%). Sebanyak 72(1.5%) sasaran JKNT tidak dapat dicapai Seramai 4473(97.04%) klien yang disaring mempunyai sekurang-kurangnya 1 faktor risiko. Daripada saringan yang dijalankan, seramai 2326 (49.2%) klien mempunyai BMI > 23, 831 (17.58%) klien mempunyai bacaan tekanan darah BP > 140/90, 455 (9.62%) adalah perokok manakala 1695 (35.85%) klien kurang bersenam. 10.4.2 PROGRAM DIABETES KEBANGSAAN Pada tahun 2021, seramai 7651 klien telah disaring untuk penyakit diabetes. Daripada saringan yang di jalankan, seramai 204 orang telah di kesan menghidap penyakit pra diabetes dan 576 orang menghidap diabetes mellitus. Terdapat 4551 orang pesakit diabetes aktif di bawah pemantauan klinik-klinik kesihatan di daerah Kuala Nerus. Pemantauan kawalan diabetes dijalankan secara berkala melalui ujian HbA1c, ujian urine microalbuminuria/FEME, Renal profile, lipid profile, pemeriksaan mata menggunakan fundus camera , pemeriksaan kaki dan ECG. Pada kitaran Januari-Jun 2021, daripada 4442 HbA1c yang telah dijalankan, terdapat 32.9% pesakit merekodkan HbA1c < 6.5% manakala pada kitaran Julai-Disember pula, peratus pesakit merekodkan HbA1c < 6.5% adalah seramai 31.6% daripada 4532 HbA1c yang dilakukan. Audit National Diabetes Registry (NDR) yang dijalankan bagi PKDKN pula merekodkan 31.37% (528/1683) pesakit mencapai HbA1c < 6.5%. Bagi tahun 2021, sebanyak 4389 pemeriksaan Fundus Camera telah dijalankan ke atas pesakit diabetes yang mendapat rawatan di klinik kesihatan di daerah Kuala Nerus. Ini tidak termasuk pesakit yang mendapat rawatan di klinik pakar ophtalmologi hsnz. Ujian urine yang dilakukan adalah sebanyak 4457(98%). Daripada jumlah ini, 3278 adalah normal manakala 1179(26.5%) adalah abnormal. Keputusan abnormal merangkumi ujian UFEME dan microalbumine. 10.4.3 PROGRAM PENCEGAHAN DAN KAWALAN KANSER Pelbagai aktiviti telah diadakan di bawah program ini. Sebanyak 78 ceramah kanser dan tayangan video telah diadakan sepanjang tahun 2021. Pameran kanser juga di jalankan di klinikklinik kesihatan. Pada tahun 2021, terdapat peningkatan bagi bilangan saringan kanser kolorektal jika dibandingkan dengan tahun 2020. Pada tahun 2020, hanya 917 orang disaring berbanding 1167 orang klien berusia 50-75 tahun telah menjalani ujian saringan kanser kolorektal kanser pada tahun 2021. Daripada jumlah ini, 87 orang telah dikesan iFOBT positif. 76 orang telah dirujuk manakala 11 orang enggan di rujuk. Seramai 2 orang dikesan kanser kolorektal, 18 orang telah dikesan mempunyai colon polyps, 25 orang normal, & 7 lain-lain diagnosa.
115 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 10.4.4 PROGRAM KESIHATAN MENTAL PKDKN mempunyai seramai 132 pesakit mental yang kebanyakannya menghidap schizophrenia. Terdapat 11 kes didiagnos di klinik kesihatan merangkumi penyakit seperti kemurungan, anzieti, schizophrenia dan Attention Deficit Hyperactive Disorder(ADHD). 3 kes lagi adalah kes shizophrenia stabil yang dirujuk dari hospital. Latihan modul minda sihat tidak dapat dijalankan kerana faktor penularan virus Covid-19. Seramai 667/480(138.9%) wanita hamil telah menjalani ujian saringan minda sihat menggunakan ujian DASS pada tahun 2021. 1153/960 (120.1%) pesakit kronik juga telah disaring menggunakan modul yang sama. Kesemua anggota kesihatan juga disaring tahap kesihatan mental mereka. Terdapat 152 klien yang mendapat skor DASS ringan dan sederhana. Kesemua mereka telah di beri intervensi seperti teknik relaksasi dan kaunseling. Bagi anggota dan klien yang mendapat skor teruk atau sangat teruk, mereka di rujuk ke pegawai perubatan/ pakar kesihatan keluarga. 10.4.5 PROGRAM KAWALAN HASIL TEMBAKAU Polisi kawalan tembakau kebangsaan adalah untuk menjadikan Malaysia sebagai sebuah negara yang bebas daripada sebarang bentuk amalan merokok. Di PKDKN, seramai 903/384 (235%) orang disaring melalui intervensi 3A, 140 orang telah mendaftar sebagai klien baru KBM daripada jumlah tersebut 7 orang adalah anggota. Klien yang berjaya berhenti merokok, bagi yang mempunyai quit date Jan-Jun 2021 adalah seramai 13/29 orang(44.8%) 10.4.6 PROGRAM KAWALAN PENCEGAHAN & KAWALAN ALKOHOL Alkohol yang merupakan dadah depressant (penindas) boleh mendatangkan pelbagai kesan mudarat/sampingan atau kesan negatif kepada peminumnya samada dari aspek kesihatan, sosial dan ekonomi/ produktiviti. Projek Komuniti Kawalan Alkohol adalah satu projek di bawah NCD Daerah, bertempat di Kg. Pulai Baharu, satu program kemudaratan alkohol telah dijalankan. Borang Audit C telah dilengkapkan oleh peserta, tiada peserta yang dirujuk. 10.4.7 KOSPEN Program "Komuniti Sihat Pembina Negara" (KOSPEN) adalah inisiatif KKMdalam usaha menangani masalah peningkatan bebanan Penyakit Tidak Berjangkit (Non Communicable Disease, NCD) di negara ini. Inisiatif ini merupakan satu transformasi perkhidmatan kesihatan awam dalam usaha meningkatkan mutu kesihatan rakyat Malaysia melalui pemerkasaan serta peluasan penglibatan masyarakat dalam program kesihatan awam dengan menggabungkan mekanisma kerajaan sedia ada terutamanya di peringkat akar-umbi. Pelaksanaan inisiatif ini adalah melalui pendekatan yang agresif dengan penubuhan functional units yang terdiri daripada sukarelawan dari kalangan masyarakat di seluruh Negara yang akan bertindak sebagai health agent of change. Kumpulan sukarelawan ini dikenali sebagai Pasukan Gerak Sihat Malaysia atau singkatannya GSiM, Terdapat 5 lokaliti KOSPEN di PKDKN, iaitu Kg Padang Air, KRT Taman Perumahan Wakaf Tengah, KRT Telaga Batin, KRT Taman Perumahan Wakaf Tembesu & KRT Lingai.Seramai 36 orang sukarelawan KOSPEN di kesemua lokaliti yang terlatih. Seramai 3076/5515 penduduk ≥ 18tahun telah disaring. Aktiviti pemerkasaan komuniti dalam pembudayaan norma baharu dibawah program KOSPEN bagi membendung penularan Covid19, hanya Kg Padang Air, membuat pelaporan bertarikh 11/12/2021.
116 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 10.5 AKTIVITI DAN PROGRAM • Menjalankan saringan kesihatan di dalam komuniti terutama “high risk group”(overweight,obese) • Menjalankan pengesanan Diabetes dikalangan ibu GDM melalui ujian MGTT • Merujuk ibu post natal DM mendapat rawatan lanjutan • Menjalankan program alkohol di klinik dan komuniti • Menjalankan Program Saringan Kolorektal di klinik • Menjalankankan ujian HbA1c kepada setiap kes diabetes aktif sekurang-kurangnya dua kali setahun • Pengawalan Glycaemic pesakit diabetes mencapai HbA1c <6.5% sekurangkurangnya 30% dari pesakit diabetes aktif Menjalankan audit keatas rekod pesakit diabetes di klinik • Memastikan semua kes layak menjalani albuminuria disaring • Menjalankan saringan“diabetic retinopathy” kepada semua pesakit diabetes aktif atau sekurang-kurangnya 50% daripada pesakit diabetes aktif Menjalankan kaunseling berkumpulan oleh anggota kesihatan kepada pesakit. • Mewujudkan ‘Peer Support Group’ dikalangan pesakit diabetes sekurang-kurangnya satu kumpulan bagi setiap daerah setiap tahun. • Menjalankan program intervensi penurunan berat badan dilokaliti KOSPEN • Menjalankan pengesanan kes kesihatan mental di klinik kesihatan dan setiap kes abnormal daripada saringan DASS dirujuk FMS atau Pegawai Perubatan • Menjalankan pengesanan kes kesihatan mental di klinik kesihatan dan setiap Kes Ringan dan Sederhana daripada saringan DASS dilakukan intervensi. • Menjalankan pengesanan kes kesihatan mental di klinik kesihatan dan setiap kes kesihatan mental yang didiagnosa di Klinik Kesihatan akan didaftarkan. • Menjalankan aktiviti promosi kesihatan kepada orang awam berkenaan penyakit tidak berjangkit. AKTIVITI UNIT Kursus Penilaian Kemahiran Insaniah (Soft skills) Tarikh : 15-16 November 2021
117 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Program Psikopendidikan di KK Batu Rakit Program Psikopendidikan di KK Bukit Tunggal 11 PEMAKANAN Foto 12 : Pegawai Kesihatan Daerah bersama Pegawai Sains Pemakanan Daerah dan Pegawai Sains Pemakanan
118 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 11.1 PENGENALAN Dasar Pemakanan Kebangsaan Malaysia mensasarkan usaha memastikan kesejahteraan penduduk dicapai dan dikekalkan melalui pemakanan. Dasar ini bertujuan untuk memastikan agar segenap lapisan masyarakat mendapat bekalan makanan yang mencukupi, berzat, selamat dan berkualiti. Ia mengalakkan dan menyokong strategi bagi amalan pemakanan yang sihat. Dasar ini juga akan menyatupadukan dan menggemblengkan usaha pihak yang berkepentingan dalam perancangan, pelaksanaan serta penilaian program makanan dan pemakanan yang berkesan dan mampan. 11.2 PERJAWATAN Unit Pemakanan, PKD Kuala Nerus terdiri daripada dua orang Pegawai Sains Pemakanan seperti perincian jadual di bawah. Jadual 80: Senarai Perjawatan Unit Pemakanan, PKD Kuala Nerus Bil Nama Gred Jawatan Penempatan 1 NOORSYAHMUN BINTI MUHD NOOR C 44 KK BUKIT TUNGGAL 2 SALIHAH BINTI BRAHIM C41 KK BATU RAKIT 11.3 OBJEKTIF Objektif Unit Pemakanan adalah untuk : i. Mempromosi makanan dan amalan pemakanan sihat di kalangan masyarakat. ii. Mencegah dan mengawal penyakit-penyakit berkaitan pemakanan melalui makanan dan amalan pemakanan sihat. 11.4 AKTIVITI Aktiviti-aktiviti yang dilaksanakan oleh Unit Pemakanan di peringkat daerah : A. Promosi Pemakanan i. Merancang dan menyelaras pelaksanaan aktiviti promosi pemakanan sihat untuk semua peringkat masyarakat di kemudahan-kemudahan kesihatan, tempat kerja dan sekolah termasuk aktiviti pemantauan penjualan makanan dan minuman di kantin sekolah, Rancangan Makanan Tambahan (RMT) sekolah rendah dan penyediaan makanan di dewan makan sekolah berasrama. ii. Merancang dan menyelaras pelaksanaan aktiviti promosi penyusuan susu ibu kepada orang awam seperti kelas antenatal dan pendidikan penyusuan di klinik. iii. Merancang dan menyelaras pelaksanaan konsep Hospital Rakan Bayi di hospitalhospital kerajaan dan swasta iv. Merancang dan menyelaras pelaksanaan konsep Inisiatif Klinik Rakan Bayi (IKRAB) di semua klinik-klinik kesihatan di daerah.
119 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 v. Menyelaras aktiviti pemantauan Tata Etika Makanan Bayi dan Produk Berkaitan di peringkat daerah yang bertujuan menyokong pelaksanaan promosi penyusuan susu ibu. vi. Merancang dan menyelaras pelaksanaan Konsep Katering Sihat dengan mengadakan latihan katering sihat di kalangan katerer, operator serta pengendali makanan yang menyediakan makanan semasa jamuan mesyuarat jabatan atau semasa majlis-majlis rasmi dan keraian yang melibatkan agensi dan jabatan kerajaan yang lain. Termasuk di pusat-pusat pengajian awam dan swasta serta sekolahsekolah di daerah. vii. Merancang dalam pembentukan bahan-bahan pendidikan pemakanan mengikut kumpulan sasaran. viii. Merancang dan melaksanakan latihan berkaitan promosi pemakanan. B. Pemulihan Pemakanan i. Merancang dan menyelaras pelaksanaan Program Pemulihan Kanak-Kanak Kekurangan Zat Makanan peringkat daerah dan klinik. ii. Merancang dan menyelaras pelaksanaan bagi penambahbaikan Program Makanan Tambahan Susu Tepung Penuh Krim di kalangan ibu hamil yang mengalami masalah kekurangan kenaikan berat badan gestasi (iGWG – inadequate gestational weight gain). iii. Merancang dan menyelaras pelaksanaan Pengurusan Kanak-Kanak Kurang Berat Badan (KBB) daerah dan klinik. iv. Merancang dan menyelaras pelaksanaan aktiviti-aktiviti pemakanan bagi pencegahan dan pengawalan anemia di kalangan ibu mengandung dan remaja peringkat daerah dan klinik. v. Merancang dan menyelaras pelaksanaan aktiviti-aktiviti pemakanan bagi pencegahan dan pengawalan obesiti di kalangan pelajar sekolah rendah, menengah dan dewasa peringkat daerah dan klinik. vi. Merancang dan menyelaras pembentukan bahan-bahan pendidikan pemakanan bagi pencegahan dan pemulihan kepada penyakit-penyakit berkaitan pemakanan (NCD), pemakanan bayi dan kanak-kanak kecil, anemia dan lain-lain. vii. Merancang dan menyelaras pelaksanaan latihan berkaitan pemulihan pemakanan. 11.5 PENCAPAIAN KPI/QAP UNIT PEMAKANAN 11.5.1 PENCAPAIAN QA UNIT PEMAKANAN A. PROGRAM PEMULIHAN KANAK-KANAK KURANG ZAT MAKANAN (PPKZM) Sepanjang tahun 2021, sebanyak 12 kes kanak-kanak kurang zat makanan di bawah PPKZM telah diberi intervensi bakul makanan, susu khas dan multivitamin. Mereka juga dimonitor secara dekat dan berkala oleh jururawat, pegawai pemakanan dan pegawai perubatan.
120 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Bagi pencapaian kes pulih dalam program, sebanyak 5 kes telah pulih dengan kenaikan berat badan yang baik serta mempunyai BMI normal semasa diberhentikan bantuan bakul makanan. 1 kes pulih adalah dalam kategori kongenital yang tidak diambil kira sebagai denominator. Peratus pulih adalah 62.5% (KPI ≥30%) Bagi indikator kenaikan berat badan dalam tempoh intervensi (6 bulan bagi kes teruk, 4 bulan bagi kes sederhana) pula, sebanyak 3 kes layak dinilai selepas tempoh intervensi (tolak 2 kes kongenital) dan 1 kes tidak cukup tempoh intervensi. Daripada 3 kes yang layak dinilai, hanya 1 kes berjaya mencapai kenaikan berat badan yang baik di KD Bukit Guntung. 2 kes lagi masing-masing di KK Batu Rakit hanya pulih selepas 9 kali intervensi. Bagi kes di KD Belara, pada awalnya berpotensi untuk naik berat badan dengan baik dalam tempoh intervensi, namun pada bulan ketiga, pesakit telah disahkan positif Covid19 dan telah menjejaskan kesihatan dan pengambilan makanan pesakit. Pencapaian QAP bagi indikator peratus kanak-kanak kurang berat badan dalam PPKZM yang meningkat berat badan ini adalah 33% (QAP ≥66%). B. PERATUS ANEMIA (HB<11GM/DL) DI KALANGAN IBU HAMIL PADA ±36 MINGGU KEHAMILAN Kadar kejadian anemia di kalangan ibu hamil yang mendapatkan rawatan dan jagaan di klinik-klinik kesihatan di daerah Kuala Nerus dilihat mengalami penurunan pada tahun 2021 berbanding tahun sebelumnya. Peratus ibu yang mengalami anemia pada ±36 minggu kehamilan adalah 3.0% pada tahun ini. Jadual 81 Peratus Anemia Di Kalangan Ibu Hamil Bagi Tahun 2021 Klinik Jumlah Kedatangan Ibu Hamil ±36 Minggu Jumlah Ibu Hamil Hb<11gm/dl Bil Peratus KKBT 616 10 1.62 KKBR 639 19 2.98 KKST 559 23 4.11 KKPR 22 3 13.6 DAERAH 1836 55 3.00 Keadaan ini berikutan pelan tindakan anemia yang telah diadakan bermula akhir tahun 2020 setelah peratus kejadian anemia mengalami peningkatan sehingga 5.92%. Pelan tindakan ini akan diperkukuhkan lagi pada tahun 2022 untuk memastikan kadar kejadian anemia dapat terus dikurangkan sekaligus dapat memastikan kesihatan ibu hamil adalah pada tahap yang terbaik terutama daripada segi pemakanan dan nutrisi.
121 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 67: Tren Anemia Di Kalangan Ibu Hamil ±36 Minggu Kehamilan 11.5.2 PENCAPAIAN KPI UNIT PEMAKANAN MENGIKUT PROGRAM A. Peratus Kanak-Kanak <5 tahun Yang Mengalami Kurang Berat Badan Pada tahun 2021, peratus kanak-kanak bawah umur 5 tahun yang mengalami masalah kurang berat badan didapati meningkat daripada 0.86% kepada 2.17% berbanding tahun 2020. Jadual 82: Peratus Kurang Berat Badan Kanak-Kanak <5 tahun Klinik Bilangan KanakKanak KBB Kedatangan Baharu Peratus (%) KKBT 1 514 0.58 KKBR 20 850 2.35 KKST 27 862 3.13 KKPR 1 27 3.70 DAERAH 49 2253 2.17 Graf 68 : Tren Kanak-kanak <5 tahun yang kurang berat badan B. PENYUSUAN SUSU IBU SECARA EKSKLUSIF 6 BULAN Secara keseluruhannya peratus bayi menyusu secara eksklusif 6 bulan adalah sangat baik. Pencapaian pada tahun 2021 adalah sebanyak 86.0% berbanding KPI adalah ≥ 66%. 2.9 2.94 3.99 5.92 3 0 1 2 3 4 5 6 7 2017 2018 2019 2020 2021 Peratus (%) Tahun 0.54 0.58 0.86 2.17 0 0.5 1 1.5 2 2018 2019 2020 2021 Peratus (%) Tahun
122 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 69: Tren Penyusuan Susu Ibu Eksklusif 6 bulan Namun begitu, aktiviti dan promosi berkaitan penyusuan susu ibu perlu terus digiatkan supaya ibu-ibu di Kuala Nerus adalah bersedia, berkeyakinan dan berjaya menyusukan bayi mereka dengan hanya susu ibu secara eksklusif dengan teknik yang betul. C. RUNDINGCARA PEMAKANAN Tahun 2021, adalah tahun yang penuh dengan pelbagai kejutan dalam aktiviti dan pelaksanaan program pemakanan. Bagi sesi rundingcara pemakanan kepada para klien juga tidak berkecuali. Ia telah dilakukan dengan pelbagai kaedah termasuklah secara bersemuka dengan mematuhi SOP yang ditetapkan, perbualan telefon dan secara atas talian. Sesi rundingcara pemakanan sepanjang 2021 dapat dilakukan lebih banyak sesi dan lebih kerap memandangkan aktiviti-aktiviti luar yang lain tidak dapat dilaksanakan seperti biasa, antaranya pemantauan penjualan makanan dan minuman di kantin sekolah, pemantauan penyediaan makanan Rancangan Makanan Tambahan (RMT) dan dewan makan asrama sekolah. Graf 70: Bilangan Kes Yang Di Lihat Oleh Pegawai Sains Pemakanan 73.8 85.8 86.5 86 65 70 75 80 85 90 2018 2019 2020 2021 Peratus (%) Tahun 128 217 214 165 248 87 112 136 265 384 126 167 225 171 341 326 496 575 601 958 0 200 400 600 800 1000 1200 2017 2018 2019 2020 2021 KKBT KKST KKBR PKD Bilangan Kes Tahun
123 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 71: Jenis-Jenis Kes Yang Di Lihat Oleh Pegawai Pemakanan 11.6 PROGRAM DAN AKTIVITI UNIT PEMAKANAN A. LATIHAN KATERING SIHAT SECARA ONLINE SIRI 1 Dan 2 248 57 27 27 527 (KBB) 264 213 30 0 100 200 300 400 500 600 JENIS KES DILIHAT ANEMIA E/IGWG OVERWEIGHT OBESE KBB BANTUT SUSUT LAIN-LAIN Bilangan
124 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 B. FB Live di FB Page Pusat Maklumat Pemakanan Terengganu
125 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 C. Gimik Pelancaran Piramid Makanan Baharu 2020 D. Kempen Anak Terengganu Sihat; Pemasangan Papan Tanda Pengukuran Tinggi Di Kawasan Tumpuan Ibu Bapa dan Kanak-Kanak a. Taman Permainan Pantai Teluk Ketapang b. Taman Permainan Utara dan Selatan, Stadium Gong Badak c. Mydin Mall, Dataran Austin E. Penghasilan Poster dan Video Advokasi Pemakanan
126 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 F. Taklimat dan Kursus a.Taklimat Piramid Makanan 2020 b. Kursus Refresher Penyusuan Susu Ibu G. Pameran
127 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 12 UNIT INSPEKTORAT DAN PERUNDANGAN (UIP) Foto 13 : Pegawai Kesihatan Daerah Dan Ketua Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran Daerah Dan Anggota UIP 12.1 PENGENALAN Unit Inspektorat Dan Perundangan (UIP) adalah unit yang melaksana, menyelaras dan memantau aktiviti penguatkuasaan dan pendakwaan Akta dan Peraturan-Peraturan di bawah Kesihatan Awam. Ianya meliputi Akta Makanan 1983 (AM), Akta Pemusnahan Serangga Pembawa Penyakit 1975 (APSPP) dan Akta Pengawalan Dan Pencegahan Penyakit Berjangkit 1988 (APPPB) manakala peraturan-peraturan yang terlibat adalah Peraturan-peraturan Makanan 1985 (PPM), Peraturan-peraturan Kawalan Hasil Tembakau 2004 (PPKHT) dan Peraturan-Peraturan Kebersihan Makanan 2009 (PPKM). 12.2 PERJAWATAN Unit Inspektorat Dan Perundangan (UIP) terdiri daripada 1 Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran U32, 3 Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran U29, 2 Pembantu Kesihatan Awam U19/U24 dan 1 Pembantu Awam H11. 12.3 FUNGSI UNIT INSPEKTORAT DAN PERUNDANGAN 1. Menerima laporan kesalahan yang mengandungi dokumen dan bahan bukti berkaitan serta membuka fail siasatan terhadap semua kesalahan yang dilakukan di bawah : a) Akta Pemusnahan Serangga Pembawa Penyakit 1975 b) Akta Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit. 1988 c) Akta Makanan 1983 d) Peraturan-peraturan Kawalan Hasil Tembakau 2004 2. Menjalankan siasatan lanjutan, mengambil keterangan termasuk rakaman percakapan bagi kesalahan dibawah perundangan kesihatan awam
128 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 3. Menyediakan kertas pengaduan, pertuduhan dan saman bagi kesalahan di bawah perundangan kesihatan awam bagi tujuan mendapatkan izin kompaun dan izin dakwa oleh Timbalan Pendakwaraya. 4. Mengurus dan menyelenggara rekod daftar fail-fail siasatan kesalahan di bawah perundangan kesihatan awam. 5. Mendaftarkan fail siasatan yang telah mendapat izin pendakwaan daripada Timbalan Pendakwa Raya ke Mahkamah. 6. Merekod dan mengurus penyerahan saman yang dikeluarkan oleh mahkamah kepada Orang Kena Saman (OKS). 7. Mengurus dan mengendalikan perjalanan fail siasatan dan barang kes di peringkat daerah, negeri dan pendaftaran di mahkamah. 8. Mengkompail reten-reten unit penguatkuasaan dari unit Inspektorat yang lain untuk dikemukakan kepada Unit UIP Jabatan Kesihatan Negeri Terengganu. 9. Merancang, menyelaras dan menjalankan operasi seperti Operasi Penguatkuasaan Bertema di bawah Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau 2004. 10. Merancang, menyelaras dan menjalankan operasi seperti Operasi Penguatkuasaan Bertema di bawah Akta Pemusnahan Serangga Pembawa Penyakit 1975. 11. Merancang, menyelaras dan menjalankan operasi seperti Operasi Penguatkuasaan di bawah penguatkuasaan E-Blast di bawah Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau 2004 . 12. Merancang, menyelaras dan menjalankan operasi seperti Operasi Penguatkuasaan di bawah penguatkuasaan Ops Gempur di bawah Akta Pemusnahan Serangga Pembawa Penyakit 1975. 13. Merancang, menyelaras dan menjalankan operasi bersepadu seperti Operasi Penguatkuasaan Bersepadu Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau. 14. Menyediakan fail siasatan terhadap semua kesalahan yang dilakukan di bawah Akta Makanan dan Peraturan Peraturan Kebersihan Makanan. 15. Menyediakan fail siasatan terhadap semua kesalahan yang dilakukan di bawah Akta Pemusnahan Serangga Pembawa Penyakit 1975. 16. Menyediakan fail siasatan terhadap semua kesalahan yang dilakukan di bawah Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau 2004. 17. Memohon keizinan kompaun bertulis mengkompaun kesalahan boleh dikompaun terhadap semua kesalahan yang dilakukan di bawah Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau 2004. 18. Menjalankan siasatan kes lanjutan di bawah Akta Makanan dan Peraturan Peraturan Kebersihan Makanan 2009. 19. Menjalankan siasatan kes lanjutan di bawah Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau 2004. 12.4 PENCAPAIAN KPI, QAP (NIA/ SSA/ DSA) UNIT INSPEKTORAT DAN PERUNDANGAN (UIP) Jadual 83 : Pencapaian KPI Unit Inspektorat PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 Bil Akta Pencapaian Num Denom Peratus 1 Akta Pemusnahan Serangga Pembawa Penyakit (APSPP) 1975 0 0 0 2 Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau (PPKHT) 2004 13 13 100%
129 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 12.4.1 PENCAPAIAN KPI UNIT INSPEKTORAT & PERUNDANGAN Terdapat 1 indikator KPI yang dipantau dibawah unit UIP iaitu: 1. Peratus Pembayaran Kompaun oleh Orang Kena Kompaun (OKK) di bawah Akta Pemusnahan Serangga Pembawa Penyakit (APSP) 1975 dan Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau (PPKHT) 2004. Sasaran bagi KPI ini adalah >95%. Jadual 84: Pencapaian KPI bagi Peratus Pembayaran Kompaun oleh Orang Kena Kompaun (OKK) di bawah Akta Pemusnahan Serangga Pembawa Penyakit (APSP) 1975 dan Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau (PPKHT) 2004 bagi tahun 2021 Bil Akta Pencapaian Num Denom Peratus 1 Akta Pemusnahan Serangga Pembawa Penyakit (APSPP) 1975 0 0 0 2 Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau (PPKHT) 2004 13 13 100% Jadual 84 menunjukan pencapaian KPI bagi tahun 2021. Dibawah APSPP keizinan kompaun tidak diperolehi dari Timbalan Pendakwa Raya (TPK) disebabkan pencapaian tidak diperolehi. Bagi PPKHT sebanyak 13 fail yang telah diperolehi keizinan kompaun dan kesemua kompaun dapat diserahkan dan dibayar. 12.4.2 PENCAPAIAN KPI UNIT INSPEKTORAT & PERUNDANGAN Terdapat 2 indikator QAP yang dipantau dibawah unit UIP iaitu: 1. Peratus kes kesalahan yang tidak membayar kompaun dan didaftar di mahkamah untuk tindakan pendakwaan bagi kesalahan yang boleh dikompaun dibawah PeraturanPeraturan Kawalan Hasil Tembakau (PPKHT) 2004. Pencapaian hendaklah >70% 2. Kadar Premis komersial & Kediaman yang diperiksa positif pembiakan Aedes. Pencapaian hendaklah >1% bagi setiap 6 bulan. Bagi tahun semasa tiada pencapaian QAP Peratus kes kesalahan yang tidak membayar kompaun dan didaftar di mahkamah untuk tindakan pendakwaan bagi kesalahan yang boleh dikompaun dibawah Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau (PPKHT) 2004 direkodkan disebabkan tiada kes dibawah PPKHT yang tidak membayar kompaun. Jadual 85: Pencapaian QAP bagi Kadar Premis komersial & Kediaman yang diperiksa positif pembiakan Aedes bagi kitaran 1 (Januari – Jun) & Kitaran 2 (Julai – Disember) tahun 2021 Indikator % Pencapaian (Kitaran 1) (Januari – Jun 2021) % Pencapaian (Kitaran 2) (Julai - Disember 2021) Kadar Premis komersial & Kediaman yang diperiksa positif pembiakan Aedes 0.56 1.02
130 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Bagi kitaran 1 (Januari – Jun) pencapaian menunjukan sebanyak 0.56% dan QAP bagi kitaran 1 adalah tidak capai dimana aktiviti tidak dapat dilakukan secara bersemuka disebabkan oleh pemantuhan SOP semasa PKP dimana pemeriksaan premis tidak dapat dilakukan dengan menyeluruh terutama pemeriksaan di dalam premis. Penambahbaikan telah diambil seperti menjalankan Operasi bertema yang melibatkan semua anggota unit dan menunjukan peningkatan pencapaian QAP iaitu 1.02% daripada standard yang telah ditetapkan iaitu >1% Jadual 86: Pencapaian QAP bagi Kadar Premis komersial & Kediaman yang diperiksa positif pembiakan Aedes bagi kitaran 1 (Januari – Jun) & Kitaran 2 (Julai – Disember) untuk 5 tahun INDIKATOR % Pencapaian Kitaran 1 (Januari - Jun) % Pencapaian Kitaran 2 (Julai - Disember) 2017 2018 2019 2020 2021 2017 2018 2019 2020 2021 Kadar Premis komersial & Kediaman yang diperiksa positif pembiakan Aedes 0.89 1.15 1.04 1.06 0.56 0.79 1.40 1.21 1.21 1.02 Pencapaian QAP bagi kitaran satu pada tahun 2017 dan 2021 tidak capai standard yang telah ditetapkan. Bagi tahun 2017 adalah 0.89% dan bagi tahun 2021 adalah 0.56%. Manakala bagi kitaran 2, tahun 2017 tidak capai standard yang telah ditetapkan iaitu 0.79%. Antara faktor yang menyebabkan pencapaian pada tahun 2021 bagi kitaran 1 disebabkan pematuhan SOP semasa wabak covid-19 yang berlaku pada tahun 2021. Dimana pemeriksaan premis tidak dapat dijalankan secara bersemuka disebabkan pematuhan SOP semasa PKP. 12.5 AKTIVITI UNIT 12.5.1 OPERASI PENGUATKUASAAN KESIHATAN AWAM Diantara operasi yang dijalankan adalah PPKHT 2004, APSPP 1975, Operasi Bersepadu, Operasi Akta Makanan dan APPPB 1988 seperti di bawah :- Jadual 87: Jenis dan Bilangan Operasi Yang Dijalankan Tahun 2021 Bil Jenis Operasi 2021 1 PPKHT 2004 99 2 APSPP 1975 11 3 Operasi Bersepadu 2 4. Akta Makanan 13 5. APPPB 1988 366
131 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Kesemua operasi ini dilaksanakan oleh UIP bersama unit-unit yang berkaitan di daerah. Pencapaian bagi operasi dibawah APPPB 1988 pada tahun 2021 adalah yang tertinggi iaitu 366 kali dimana operasi tersebut melibatkan pematuhan SOP. Bagi Operasi Bersepadu disasarkan 1 kali setahun diperingkat daerah yang merangkumi semua perundangan kesihatan awam dimana daerah akan menjadi tuan rumah bagi operasi tersebut. 12.5.1.1 PERATURAN-PERATURAN KAWALAN HASIL TEMBAKAU 2004 Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau 1993 (PPKHT 93) telah digubal di bawah seksyen 36 Akta Makanan 1983 dan mula dikuatkuasakan pada 15 Mei 1994 di seluruh negara. Pada tahun 2004 peraturan ini dipinda menjadi Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau 2004 (PPKHT 2004) yang berkuatkuasa pada 24 September 2004. Selain memperuntukkan ketetapan kawasan larangan merokok, PPKHT 2004 juga mempunyai peruntukan tertentu untuk mengawal pengiklanan hasil tembakau, Amaran Kesihatan Bergambar pada Bungkusan Rokok, larangan pengedaran sampel percuma, larangan tajaan, bilangan rokok dalam sesuatu bungkusan, tanda harga minima rokok yang dijual, pelabelan dan bentuk pembungkusan paket rokok, tanggungjawab mempamer larangan penjualan hasil tembakau kepada orang belum dewasa (OBD) serta peruntukan tambahan tempat-tempat dilarang merokok. Jenis kesalahan yang boleh dikenakan notis kesalahan di bawah seksyen 32B yang boleh di kompaun atau dihadapkan ke Mahkamah adalah seperti berikut:- a) Gagal mencetak amaran pada bungkusan rokok. b) Gagal pamer kenyataan kandungan tar dan nikotina pada bungkusan rokok. c) Membekal atau menawar rokok dalam bekas yang tidak ada amaran bercetak. d) Gagal pamer harga minimum jualan rokok. e) Menjual hasil tembakau kepada orang yang belum dewasa (OBD) atau remaja di bawah umur 18 tahun. f) Orang yang belum dewasa (OBD) atau remaja di bawah umur 18 tahun yang merokok, mengunyah, membeli atau memiliki apa-apa hasil tembakau. g) Kegagalan tuan punya mempamer tanda larangan merokok di tempat yang dilarang merokok. h) Kegagalan tuan punya melarang orang merokok di restoran berhawa dingin. i) Merokok di tempat-tempat larangan merokok. Notis kesalahan yang dikeluarkan boleh dikompaun dengan keizinan Timbalan Pendakwa Raya (TPR) negeri dan kompaun maksima yang boleh didenda ialah diantara RM 500.00 hingga RM 5,000.00 ke atas pesalah atau orang kena tuduh (OKT) itu atau sekiranya dihadapkan ke mahkamah dan disabit kesalahannya, OKT boleh didenda sehingga tidak lebih RM 10,000.00 atau penjara selama tempoh tidak melebihi dua tahun atau keduaduanya. A) Pengeluaran Notis Seksyen 32B Dan Kompaun Di Bawah Undang-Undang Kesihatan Awam
132 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Jadual 88: Notis dan Kompaun Yang Dikeluarkan Tahun 2021 Bil Notis/ Kompaun PPKHT APSPP PPKM 1 Notis Seksyen 32B 47 33 64 2 Kompaun Dikeluarkan 25 0 33 3 Kompaun Dibayar 25 0 33 4 Nilai Kompaun Dibayar(RM) 3,700 0 9,890 Notis seksyen 32B hanya dikeluarkan ke atas kesalahan di bawah PPKHT 2004, PPKM 2009 dan PPM 1985. Manakala kesalahan di bawah APSPP 1975 dikeluarkan kompaun dan kesalahan di bawah Akta Makanan akan terus dibawa ke mahkamah dengan izin Timbalan Pendakwa Raya Negeri. Bagi kesalahan di bawah PPKHT 2004 pada tahun 2021 sebanyak 47 notis telah dikeluarkan yang melibatkan pengeluaran kompaun sebanyak 25 yang telah diperolehi keizinan kompaun oleh Timbalan Pendakwa Raya (TPR) dan hanya 25 kompaun yang telah dibayar. Setiap notis 32B yang tidak dikeluarkan kompaun (OKT gagal memohon pengeluaran kompaun) serta kompaun yang tidak dibayar di bawah PPKHT/ APSPP/ PPKM dan PPM, pendakwaan akan dijalankan di mahkamah. Nilai kompaun yang dibayar di bawah PPKHT 2004 adalah sebanyak RM3,700.00 manakala nilai kompaun yang dibayar di bawah PPKM adalah sebanyak RM9,890.00. B) KERTAS SIASATAN YANG DIBUKA Kertas Siasatan (IP) akan dibuka bagi semua kes yang dikeluarkan notis (PPKHT/PPKM/PPM) dan kes kesalahan (APSPP/AM) yang tidak membayar kompaun. IP akan ditutup sekiranya OKT membayar kompaun. Bagi OKT yang gagal untuk membayar kompaun, IP akan dirujuk ke TPR untuk pendakwaan dan seterusnya didaftarkan ke mahkamah sekiranya mendapat persetujuan TPR. Jadual 89: Jumlah Kertas Siasatan Yang Dibuka, Dirujuk TPR dan Didaftarkan di Mahkamah Tahun 2021 Bil Perkara 2021 1 Kertas Siasatan PPKHT 2004 Dibuka 0 Rujuk ke TPR 0 Daftar Mahkamah 0 Kes Selesai 0 2 Kertas Siasatan APSPP 1975 Dibuka 0
133 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Rujuk ke TPR 0 Daftar Mahkamah 0 Kes Selesai 0 3 Kertas Siasatan Akta Makanan 1983 Dibuka 10 Rujuk ke TPR 7 Daftar Mahkamah 7 Kes Selesai 7 4 Kertas Siasatan PPKM 2009 Dibuka 0 Rujuk ke TPR 0 Daftar Mahkamah 0 Kes Selesai 0 Bagi kesalahan di bawah PPKHT 2004, APSPP dan PPKM 2009 tiada kes yang di dakwa di mahkamah kerana kompaun yang dikeluarkan masih dalam tempoh pembayaran kompaun. Sebanyak 10 kertas siasatan dibuka dibawah Akta Makanan dan sebanyak 7 kertas siasatan yang didaftarkan di mahkamah untuk pendakwaan. Daripada jumlah itu, sebanyak 7 kes telah diselesaikan iaitu melibatkan Akta Makanan. Mana-mana kes yang tidak dapat diselesaikan pada tahun semasa akan dibawa ke tahun 2022. Lampiran Gambar Aktiviti Unit Inspektorat Dan Perundangan
134 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Aktiviti pemantauan HSO di rumah Aktiviti Pemantauan SOP Dipremis Perniagaan Bersama Anggota Polis Aktiviti Pemeriksaan Tempat Pembiakan Aedes Dibawah Akta Pemusnahan Serangga Pembawa Penyakit (APSP)
135 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Aktiviti Pemantauan SOP Di Stadium Aktiviti Pemeriksaan Dibawah Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau
136 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 13 UNIT VEKTOR Foto 14 : Pegawai Kesihatan Daerah Dan Ketua Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran Daerah Dan Anggota Unit Vektor 13.1 PENGENALAN Unit Kawalan Penyakit Berjangkit Bawaan Vektor yang juga dikenali sebagai Unit Vektor merupakan sebuah unit yang diberi amanah untuk mencegah dan mengawal kejadian penyakit berjangkit bawaan vektor seperti demam denggi dan demam malaria dikalangan penduduk Kuala Nerus bagi meningkatkan taraf kesihatan penduduk Kuala Nerus agar bebas dari jangkitan penyakit berjangkit bawaan vektor. 13.2 PERJAWATAN Unit Vektor terdiri daripada Pegawai Kesihatan Vektor, seorang PPKP Kanan, empat orang PPKP U29 , seorang PKA kanan, 7 PKA U19 dan tujuh PA. Jadual 91 : Butiran Perjawatan Unit Vektor PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 Bil Nama Jawatan Penempatan 1 Dr. Mohamad Ridzwan bin Abdul Rani PKV Vektor 2 Noor Azhariwan Bin Nordin PPKPK U32 Vektor 3 Ismail Bin Yasin PPKP U29 Denggi 4 Mohd Azrollah B Ab. Lah PPKP U29 Denggi 5 Mohd Ashrafuddin Bin Daud PPKP U29 Denggi 6 Mohd Shahrul Afiz B Che Sukkeri PPKP U29 Malaria 7 Che Ku Mohd Rafi Bin Che Ku Sulaiman PKA U24 Vektor
137 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 13.3 PERKHIDMATAN YANG DISEDIAKAN Mencegah dan mengurangkan beban penyakit berjangkit bawaan vektor melalui aktiviti pencegahan dan pengawalan, penguatkuasaan dan pendidikan kesihatan meliputi penyakit: 1. Demam Denggi 2. Demam Malaria 3. Chikugunya 4. Yellow Fever 5. Filariasis 6. Scrub Thyfus 7. Japanese Encephalitis 13.4 OBJEKTIF Menurunkan kejadian kes dan kejadian wabak penyakt bawan vektor di daerah Kuala Nerus seterusnya menjadi Daerah Kuala Nerus Ceria dan ”Sihat Sokmo”. 13.5 FUNGSI UNIT 1. Menjalankan pengendalian notifikasi kes penyakit berjangkit bawan vektor 2. Menjalankan siasatan kes penyakit berjangkit bawaan vektor yang dilaporkan 3. Pengurusan wabak penyakit berjangkit bawan Vektor 4. Menjalankan aktiviti kawalan dan pencegahan penyakit berjangkit bawaan vektor. 5. Menyediakan Laporan kes penyakit berjangkit bawaan vektor dari masa ke semasa 6. Menjalankan aktiviti Program Pengurusan Penyakit Berjangkit Bawaan Vektor 8 Abdul Rahim Bin Salleh PKA U19 Denggi 9 Ahmad Farid Bin Aziz PKA U19 Denggi 10 Muhammad Amirul Bin Hazmi PKA U19 Denggi 11 Che Razif Bin Abd Razak PKA U19 Denggi 12 Mohd Zaidani B. Zakaria PKA U19 Denggi 13 Mohd Hasrul Adziem B Mohamed Zaini PKA U19 Denggi 14 ( Kosong ) PKA U19 Denggi 15 Amir Hamzah Bin Mokhtar PKA U19 Malaria 16 Mohd Halimi Bin Hamzah PA Denggi 17 Muhammad Ismail Bin Dalim PA Denggi 18 Razali Bin Tahir PA Denggi 19 Mohd Zaki Bin Ismail PA Denggi 20 Mohd Azmi B Hamzah PA Denggi 21 Muhamad Nazli Bin Kadir PA Denggi 22 Azaha Bin Taib PA Malaria 23 Zornie Bin Hitam PKB Denggi 24 Awang Ngah B Abdullah PKB Denggi 25 Ibrahim Bin Majid PKB Malaria
138 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 13.6 PENCAPAIAN 13.6.1 PENCAPAIAN KPI UNIT VEKTOR PKD KUALA NERUS PADA TAHUN 2021 Jadual 92 : Pencapaian KPI Unit Vektor PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 Bil Indikator Sasaran Pencapaian Num Denom Peratus 1 Eliminasi Penyakit Berjangkit: Sifar Kes Malaria Manusia Jangkitan Tempatan (Indigenous) 0 0 0 100 13.6.2 Pencapaian QAP (NIA) UNIT VEKTOR PKD KUALA NERUS PADA TAHUN 2021 Jadual 93 : Pencapaian KPI Unit Vektor PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 Bil Indikator Sasaran Pencapaian Num Denom Peratus 1 Peratus Kes Malaria Manusia Jangkitan Tempatan (Indigenous dan Introduced) Dibuat Ujian PCR 0 0 0 100 13.6.3 Pencapaian QAP (SSA) UNIT VEKTOR PKD KUALA NERUS PADA TAHUN 2021 Jadual 93 : Pencapaian KPI Unit Vektor PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 Bil Indikator Sasaran Pencapaian Num Denom Peratus 1 Kadar pemeriksaan semula (followup) Notis Seksyen 8 yang dikeluarkan >80% 23 23 100 13.7 AKTIVITI DAN PROGRAM 1. Program Kawalan Penyakit Berjangkit Demam Denggi 2. Program Kawalan Penyakit Berjangkit Bawaan Vektor (PPD) 13.8 PROGRAM KAWALAN PENYAKIT BERJANGKIT DEMAM DENGGI a) Kejadian Demam Denggi Pada tahun 2021, sebanyak 6 kes telah didaftarkan yang melibatkan 3 merupkan kes tunggal dan 3 kes lagi adalah Wabak. Walaubagaimanapun terdapat penurunan kes yang drastik iaitu sebanyak 83.33%. Pada tahun 2021 berlaku 1 wabak demam denggi di Taman Perumahan Gong Badak pada suku tahun yang pertama .
139 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 92:Tren Bil Kes Demam Denggi Daerah Kuala Nerus Bagi Tahun 2017-2021 b) Kejadian Wabak Demam Denggi Sepanjang tahun 2021 terdapat 1 wabak demam denggi telah berlaku pada awal suku tahun pertama di lokaliti Taman perumahan Gong Badak yang melibatkan 3 kes dan berjaya dikawal dalam tempoh 14 hari dan masih dalam status wabak terkawal. Kadar penurunan adalah sebanyak 66.67% Graf 93 : Tren Wabak Demam Denggi Daerah Kuala Nerus Bagi Tahun 2017-2021 C) Pencapaian 10 KPI Denggi 2021 Jadual 94 : Pencapaian KPI Denggi PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 BIL INDIKATOR SASARAN PENCAPAIAN 1. % kes didaftar mematuhi Dengue Case Definition 100% 100% (6/6) 26 36 57 72 6 0 20 40 60 80 2017 2018 2019 2020 2021 BILKES TAHUN Bil Kes Demam Denggi Kuala Nerus 1 2 4 3 1 0 1 2 3 4 5 2017 2018 2019 2020 2021 BILWABAK TAHUN Bil Wabak Denggi Kuala Nerus
140 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 2. % kes didaftar disahkan positif ujian serologi IgM ≤ 70 % 16.67% (1/6) 3. % kes didaftar dikesan di Klinik Primer ≥ 85 % 100.0% (6/6) 4. % kes didaftar telah didiagnosa denggi dalam tempoh 3 hari selepas onset ≥ 85 % 83.33% (5/6) 5. % kes didaftar dibuat fogging dalam tempoh 5 hari selepas onset kes ≥ 85 % 100% (6/6) 6. % lokaliti wabak dikawal dalam tempoh dua minggu ≥ 85 % 100% (1/1) 7. % pengurangan kes tahunan didaftar 10% 83.33% (6/72) 8. % pengurangan tahunan lokaliti wabak 25% 66.67 % (1/3) 9. Case Fatality Rate ≤ 0.2 0% (0 kematian) 10. % penurunan penyebab kematian yang boleh dicegah 50% 0% Secara keseluruhan pencapaian bagi aktiviti kawalan dan pecegahan demam denggi sangat memuaskan dan berjaya dijalankan mengikut sasaran yang telah ditetapkan dan mematuhi piawaian kualiti yang yang digariskan. D) Aktiviti Pencegahan dan Kawalan Demam Denggi Jadual 95 : Data Aktiviti Pencegahan dan Kawalan Demam Denggi BIL AKTIVITI PENCAPAIAN 1. Pemeriksaan premis 14653 2. Premis Positif Pembiakan 116 3. Premis Disembur Kabus 4973 4. Premis Yang Dilarvasiding 16549 5. Notis Seksyen 8 APSPP 1975 23 6. Notis Pentadbiran APSPP 1975 1539
141 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Secara keseluruhan aktiviti pencegahan dan kawalan yang dijalankan sepanjang tahun 2021 adalah memuaskan walaupun berhadapan dengan kekangan kekuatan anggota dengan program mobilisasi anggota untuk kawalan wabak Covid-19. 13.9 PROGRAM KAWALAN PENYAKIT BERJANGKIT BAWAAN VEKTOR (PPD). A) Kejadian Demam Malaria Tiada kes dilaporkan sepanjang tahun 2021 dan 5 tahun kebelakang. Namun aktiviti pencegahan dan penilaian risiko tentang kejadian kes demam malaria masih dijalankan di lokaliti – lokaliti yang mempunyai potensi berlakunya kes demam malaria. B) Aktiviti Pencegahan Dan Kawalan Demam Malaria Jadual 96 : Bilangan Slaid Contoh Darah Diambil Dan Diperiksa BFMP Sasaran Tempatan Warga Asing Jumlah 420 1680 2100 Pencapaian 375 1195 1570 Peratus 89.28 71.13 74.76 Pencapaian bagi aktiviti pencegahan dan kawalan demam malaria adalah sangat memuaskan walaupun menghadapi kekangan sepanjang tempoh perintah kawalan pergerakan yang dikeluarkan oleh Majlis Keselamatan Negara untuk beberapa tempoh dengan tidak boleh menjalankan aktiviti secara bersemuka. c) Aktiviti Pencegahan Dan Kawalan Filariasis Jadual 97 : Bilangan Slaid Contoh Darah Diambil Dan Diperiksa Sasaran Tempatan Warga Asing Jumlah 210 840 1050 Pencapaian 358 1183 1564 Peratus 170 141 149 Pencapaian bagi pengambilan slaid darah bagi aktiviti pencegahan dan kawalan Filiariasis adalah sangat memuaskan dengan pencapaian yang cemerlang dimana melebihi sasaran yang telah ditetapkan. 13.10 KESIMPULAN Secara keseluruhannya, pencapaian aktiviti Kawalan Penyakit Berjangkit Bawaan Vektor pada tahun 2021 adalah memuaskan dan kebanyakan penyakit menunjukkan penurunan trend yang agak drastik. Walaubagaimanapun langkah-langkah pencegahan dan kawalan yang optimum mestilah dilaksanakan dan diteruskan di peringkat daerah bagi memastikan situasi sentiasa terkawal dan dapat dikurangkan pada tahun 2022.
142 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Sebahagian Aktiviti Gotong Royong yang dijalankan Aktiviti Larvasiding
143 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 14 UNIT KAWALAN PENYAKIT BERJANGKIT (CDC) Foto 14 : Pegawai Kesihatan Daerah Dan Ketua Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran Daerah Dan Anggota Unit CDC/TB/HIV 14.1 PENGENALAN Unit Kawalan Penyakit merangkumi pelbagai penyakit berjangkit. Unit ini merupakan satu fungsi utama kesihatan awam untuk mencegah dan mengawal kejadian penyakit di kalangan penduduk bagi meningkatkan taraf kesihatan penduduk. 14.2 PERJAWATAN Unit Kawalan Penyakit Berjangkit terdiri daripada Pegawai Epidiomologi, seorang PPKP Kanan, dua orang PPKP U29 , seorang PKA dan seorang PRA Jadual 98 : Butiran Perjawatan Anggota Unit Kawalan Penyakit Berjangkit , PKD Kuala Nerus Pada Tahun 2021 Bil Nama Jawatan 1 DR. MUHAMAD FADHIL BIN MOHD PUA’AT ZUZAKI PKE 2 PPKPK AZAR AFIZIE BIN AMINUDIN PPKP U32 3 PPKP KHAIRIL ANUAR B MOHD PPKP U29 4 PPKP ABD HAMIZAN BIN ABD WAHAB PPKP U29 5 PKA MOHAMAD FAISAL BIN ABDULLAH PKA 6 PRA KAS D NATA @ ROSDI BIN OTHMAN PRA 14.3 PERKHIDMATAN YANG DISEDIAKAN Mencegah dan mengurangkan beban penyakit berjangkit melalui aktiviti pencegahan dan pengawalan, penguat kuasaan dan pendidikan kesihatan meliputi penyakit:
144 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 a) Bawaan Makanan & Air seperti Kolera ,Disentri ,Hepatitis A ,Keracunan Makanan danTifoid b) Zoonosis seperti Leptospirosis , Rabies, Ebola Brucellosis ,Q-fever c) Cegahan vaksin seperti Measles,Pertussis, Tetanus ,Difteria dan Hepatitis B d) Lain-lain penyakit seperti Melioidosis ,HFMD & Enterovirus ,Acute Flaccid Paralysis (AFP) dan corona virus 14.4 OBJEKTIF Untuk mengurangkan kadar kejadian dan juga kematian yang disebabkan oleh penyakit-penyakit berjangkit dan dengan yang demikian dapat mengurangkan penderitaan dan kemerosotan ekonomi seseorang individu, keluarga dan seterusnya negara. 14.5 FUNGSI UNIT a) Menjalankan pengendalian notifikasi kes penyakit berjangkit b) Menjalankan siasatan kes penyakit berjangkit yang dilaporkan c) Pengurusan wabak d) Menjalankan aktiviti kawalan dan pencegahan penyakit berjangkit. e) Menyediakan Laporan kes penyakit berjangkit seperti diarahkan dari masa ke semasa f) Menjalankan aktiviti Program Pengurusan Penyakit Berjangkit 14.6 PENCAPAIAN KPI DAN QAP UNIT KAWALAN PENYAKIT BERJANGKIT, PKD KUALA NERUS PADA TAHUN 2021 14.6.1 PENCAPAIAN KPI Jadual 99: Pencapaian KPI Unit Kawalan Penyakit Berjangkit, Pkd Kuala Nerus Pada Tahun 2021 Bil Indikator Sasaran KPK/TKPK/PKN/TPKN(KA)/PKD Num Denom Peratus 1 Kadar Kes Non- Polio Acute Flaccid Paralysis 2 kes per 100,000 penduduk < 15 tahun 1 42800 2.34 2 Penurunan Insiden Kes Measles 4.67 IR=-3.8 IR=6.3 -60.7 3 Peratus Premis Di Sekolah Bawah Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) Dengan Episod Keracunan Makanan Berulang Dalam Tempoh Tiga (3) Tahun ≥ 60% 0.0 0.0 0
145 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 14.6.2 PENCAPAIAN QAP (NIA DAN SSA) Jadual 100: Pencapaian KPI Unit Kawalan Penyakit Berjangkit, Pkd Kuala Nerus Pada Tahun 2021 14.7 AKTIVITI DAN PROGRAM 14.7.1 PROGRAM KAWALAN PENYAKIT BERJANGKIT BAWAAN AIR DAN MAKANAN 1. Keracunan Makanan Pada tahun 2021, sejumlah 20 kes keracunan makanan dilaporkan berbanding 34 kes pada tahun 2020. Oleh itu, terdapat penurunan kes sebanyak 41.17%. Pada tahun 2021 berlaku 1 wabak keracunan makanan di mana 1 episod berlaku melibatkan kedai makan. Graf 94 : Tren Episod Kejadian Keracunan Makanan Daerah Kuala Nerus Bagi Tahun 2017-2021 Jadual 101 : Senarai Kejadian Kes Keracunan Makanan di Daerah Kuala Nerus bagi tahun 2021 Bil Nama Premis Bil Kes Penutupan Premis 1 KEDAI MAKAN LAKSA SARANG TOK JEMBAL 20 Penutupan dibawah Akta 342 CDC 5 1 2 2 1 0 2 4 6 2017 2018 2019 2020 2021 BIL EPISOD TAHUN Bil Episod KRM Kuala Nerus Bil Indikator Sasaran Num Denom Peratus 1 Peratus Kes Acute Flaccid Paralysis (AFP) dengan Sampel Ujian Menepati Kriteria (Indikator NIA) ≥ 80 % 1 1 100% 2 Peratus ujian serologi dijalankan ke atas kes yang disyakki measles (Indikator SSA) 100% 34 34 100%
146 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 2. Kolera ,Tifoid dan Disentry Bagi Penyakit Kolera ,Tifiod dan Disentry tiada kes dilaporkan bagi Tahun 2021. Bagi Tempoh 5 Tahun 2016 sehingga 2021 tiada kes tersebut dilaporkan. 14.7.2 PROGRAM KAWALAN PENYAKIT CEGAHAN VAKSIN Jadual 102 : Bil Kes Penyakit Pencegahan Vaksin bagi Tahun 2019-2021 Jadual menunjukan perbandingan kes bagi tahun 2021 berbanding 2010. Bagi kes Pertussis pada tahun 2021 tiada kes disahkan positif sama seperti tahun 2020. Kes measles pula mengalami penurunan sebanya 60% berbanding pada tahun 2020. Kes Penyakit Hepatitis B pula mengalami penurunan sebanyak 55% dimana pada tahun 2021 sebanyak 9 kes telah didaftarkan berbanding 2020 sebanyak 20 kes dilaporkan. Graf 95 : Tren Perbandingan Kes Measles dari 2017 sehingga 2021 Graf menunjukan kes disahkan measles dan kes yang didaftakan di di dalam E-measles.Graf menunjukan penurunan kes bermula tahun 2017 sehingga tahun 2021. 4 30 11 10 4 42 105 160 107 34 0 50 100 150 200 2017 2018 2019 2020 2021 BIL POSITIF MEASLES BIL KES daftar PENYAKIT Bil Kes Peratus (Kenaikan @ Penurunan) M. EPID (2020) (2021) PENYAKIT PENCEGAHAN VAKSIN PERTUSSIS 0 0 0 MEASLES 10 4 60% HEPATITIS B 20 9 55%
147 | L a p o r a n T a h u n a n P K D K N 2 0 2 1 Graf 96 : Tren Wabak Measles Dari 2017 sehingga 2021 Graf menunjukkan kejadian wabak measles di Kuala Nerus pada tahun 2017 sehingga 2021.Pada Tahun 2021 tiada wabak measles dilaporkan. i. Program Eliminasi Measles Jadual 103 : Spesifikasi Output (SO) Melibatkan Program Eliminasi Measles No Indikator Target Pencapaian 1 Reporting rate of non-measles non-rubella cases ≥2 kes 18.02 29 X 100000 160900 2 % Suspected cases with adequate investigation ≥80% 100% 34 X 100 34 3 % Suspected cases with adequate blood specimen taken within 28 days after rash onset ≥80% 100% 34X 100 34 4 % Blood specimen received at the designated laboratory within 5 days of collection ≥80% 97% 33X 100 34 5 % Lab results available within 4 days after specimen received by lab ≥80% 74% 25 X 100 34 6 % measles outbreaks with genotypic data ≥80% Tiada Wabak Measles dilaporkan 7 Confirmed measles cases wih known source of infection (endemic, imported or import-related) ≥80% 100% 4 X 100 4 1 4 2 0 0 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 2017 2018 2019 2020 2021 bil wabak TAHUN