แผนการจัดการเรียนรู้วิชาระบบควบคุมไฟฟ้าในงานอุตสาหกรรม

260






































































ตัวอย่างที่ 5.10 การออกแบบโปรแกรมจากขั้นตอนการทำงาน

261


คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากขั้นตอนการทำงานที่กำหนด



ขั้นตอนการทำงาน

1. เมื่อ ON สวิตช์อินพุต I0.0 ให้เอาต์พต Q0.0 มีสภาวะ ON ทำงาน และกระพริบทุก 1
ุ
วินาที เป็นจำนวน 5 ครั้ง และมีสภาวะ OFF

2. เมื่อ ON สวิตช์ อินพุต I0.1 ให้เอาต์พุต Q0.0 มีสภาวะ OFF
วิธีออกแบบโปรแกรม



1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต





ตำแหน่ง ความหมาย




I0.0 สวิตช์อินพุต START




I0.1 สวิตช์อินพุต STOP



Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1




M0.0 รีเลย์ภายใน จุดที่ 1




T101 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 1



T102 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 2




C1 ตัวนับ CTU ตัวที่ 1

262


2. เขียน Ladder Diagram

263










































ตัวอย่างที่ 5.11 การออกแบบโปรแกรมจากขั้นตอนการทำงาน



คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากขั้นตอนการทำงานที่กำหนด



ขั้นตอนการทำงาน


ุ
1. เมื่อ ON สวิตช์อินพุต I0.0 ให้เอาต์พต Q0.0 มีสภาวะ ON
2. เมื่อ ON สวิตช์อินพุต I0.0 อกครั้ง ให้เอาต์พุตหมายเลข Q0.0 มีสภาวะ OFF
ี
วิธีออกแบบโปรแกรม

264


1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต




ตำแหน่ง ความหมาย



I0.0 สวิตช์อินพุต START




Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1




C1 ตัวนับ CTU ตัวที่ 1



C2 ตัวนับ CTU ตัวที่ 2








2. เขียน Ladder Diagram

265
















ตัวอย่างที่ 5.12 การออกแบบโปรแกรมจากขั้นตอนการทำงาน



คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากขั้นตอนการทำงานที่กำหนด



ขั้นตอนการทำงาน

1. เมื่อ ON สวิตช์อินพุต I0.0 ให้เอาต์พต Q0.0 มีสภาวะ ON
ุ
2. เมื่อ ON สวิตช์ อินพุต I0.1 ให้เอาต์พุต Q0.1 มีสภาวะ ON
3. เมื่อ ON สวิตช์ อินพุต I0.2 ให้เอาต์พุต Q0.2 มีสภาวะ ON

4. การ ON สวิตช์อินพุต จะต้องเริ่มจากอินพุต I0.0 ก่อนและเรียงไปตามลำดับเท่านั้น หาก ON

สวิตช์อินพุต I0.1 หรือ I0.2 ก่อนจะไม่มีผลใด ๆ กับโปรแกรม
ุ
5. เมื่อ ON สวิตช์อินพุต I0.3 ให้เอาต์พต Q0.0, Q0.1 และ Q0.2 มีสภาวะ OFF

วิธีออกแบบโปรแกรม



1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต

266




ตำแหน่ง ความหมาย




I0.0 สวิตช์อินพุต START จุดที่ 1




I0.1 สวิตช์อินพุต START จุดที่ 2



I0.2 สวิตช์อินพุต START จุดที่ 3




I0.3 สวิตช์อินพุต STOP




Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1



Q0.1 เอาต์พุต จุดที่ 2




Q0.2 เอาต์พุต จุดที่ 3










2. เขียน Ladder Diagram

267

















































ตัวอย่างที่ 5.13 การออกแบบโปรแกรมจากขั้นตอนการทำงาน



คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากขั้นตอนการทำงานที่กำหนด



ขั้นตอนการทำงาน

1. เมื่อ ON สวิตช์อินพุต I0.0 จะหน่วงเวลา 2 วินาทีให้เอาต์พุต Q0.0 มีสภาวะ ON

2. เมื่อ OFF สวิตช์ อินพุต I0.0 จะหน่วงเวลา 4 วินาทีให้เอาต์พุต Q0.0 มีสภาวะ OFF
วิธีออกแบบโปรแกรม

268


1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต




ตำแหน่ง ความหมาย



I0.0 สวิตช์อินพุต START






Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1



M0.0 รีเลย์ภายใน ตัวที่ 1




M0.1 รีเลย์ภายใน ตัวที่ 2




M0.2 รีเลย์ภายใน ตัวที่ 3



M0.3 รีเลย์ภายใน ตัวที่ 4




T101 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 1



T102 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 2






2. เขียน Ladder Diagram

269

270
































5.2 ตัวอย่างการออกแบบโปรแกรมจาก Timing Diagram


Timing Diagram คือ ผังแสดงการทำงานของสัญญาณต่าง ๆ เทียบกับคาบเวลา โดยเขียนด้วยเส้น

หรือสัญลักษณ์แสดงความหมายต่าง ๆ แทนการอธิบายด้วยข้อความตัวอักษร ประโยชน์ที่ได้จากผังแสดง

ขั้นตอนการทำงานดังกล่าวคือ
1. สามารถมองเห็นสภาวะการทำงานของอินพุต / เอาต์พุต ทุกจุดในช่วงเวลาต่าง ๆ ของลำดับขั้น

การควบคุม โดยการมองภาพรวม ๆ เพียงครั้งเดียว

2. แสดงให้เห็นการทำงานแบบต่อเนื่องได้ง่าย ๆ ถึงสภาวะการทำงานของเอาต์พุตตัวหนึ่งไปยัง
ี
เอาต์พุตอกตัวหนึ่ง

271


5.2.1 ความหมายของเส้นและสัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียน Timing diagram



I0.0




I0.1




I0.0 , I0.1




Q0.0




Q0.1





เส้นหลักแสดงถึงกรอบที่ใช้เขียน





ชื่อตำแหน่งของอินพุต เอาต์พต หรือสัญญาณต่าง ๆ จะเขียนอยู่ข้างเส้นหลัก และมีเส้น
ุ
์
ลากในแนวนอน เป็นเส้นทางสำหรับเขียนสัญลักษณแสดงการทำงานของ
อินพุต หรือ เอาต์พุต




เส้นปะ ลากลงมาในแนวดิ่ง เป็นเส้นบอกสถานะ การทำงาน ณ จุดเวลา
หรือ ตำแหน่งนั้น ๆ

272


5.2.2 สัญลักษณ์แสดงการทำงานของสัญญาณต่าง ๆ


ตำแหน่ง 1 แสดงถึง สภาวะไม่ทำงาน

ตำแหน่ง 2 แสดงถึง ระยะที่กำลังการเปลี่ยนสภาวะ จากไม่

ทำงาน (Off) เป็นสภาวะทำงาน (On)
ตำแหน่ง 3 แสดงถึง ระยะที่กำลังการเปลี่ยนสภาวะ จากทำงาน

(On) เป็นสภาวะไม่ทำงาน (Off)

ื
ตำแหน่ง 4 แสดงถึง การกลับสู่สภาวะเดิมคอ ไม่ทำงาน


หากนำสัญลักษณ์แสดงการทำงานของสัญญาณต่าง ๆ มาใช้แทนตำแหน่งของอินพุต (I) และเอาต์พุต (Q) จะม ี
ลักษณะการทำงานดังนี้




Input ( I ) เปรียบเทียบเหมือนการทำงานของสวิตช์ ซึ่งมีลักษณะ

การทำงานคือ กด – ปล่อย
ี
ตำแหน่ง 1 สภาวะเริ่มต้น ยังไม่มการกดสวิตช์ใด ๆ
ตำแหน่ง 2 กดสวิตช์

ตำแหน่ง 3 ปล่อยสวิตช์
ตำแหน่ง 4 การกลับสู่สภาวะเดิม สภาวะไม่ทำงาน




เอาต์พุต (Q) เปรียบเทียบเหมือนการทำงานของหลอดไฟ

ซึ่งมีลักษณะการทำงานคือ ติด – ดับ
ตำแหน่ง 1 สภาวะไม่ทำงาน

ตำแหน่ง 2 หลอดไฟติด
ตำแหน่ง 3 หลอดไฟดับ

ตำแหน่ง 4 การกลับสู่สภาวะเดิม สภาวะไม่ทำงาน

273


เมื่อนำสัญลักษณแสดงการทำงานของสัญญาณต่าง ๆ มาเขียนให้มีความเกี่ยวเนื่องกัน จาก Timing
์
ุ
diagram อธิบายขั้นตอนการทำงานของอินพุตและเอาต์พต ณ จุดเวลาหรือตำแหน่งนั้น ๆ ได้ดังนี้



่
ต าแหนง 1 ไม่มการท างานใด ๆ เนองจาก อินพุต I0.0 ยัง ไม่
ื่
ี
ท างาน ท าให้เอาต์พุต Q0.0 ไม่ท างาน
่
่
ต าแหนง 2 อินพุต I0.0 ท างาน สงผลให้เอาต์พุต
Q0.0 ท างาน
่
่
ต าแหนง 3 อินพุต I0.0 หยุดท างาน สงผลให้เอาต์พุต
Q0.0 หยุดท างาน

ิ
่
่
ู
ต าแหนง 4 กลับสสภาวะเดม


จาก Timing diagram อธิบายขั้นตอนการทำงานของอินพุตและเอาต์พุต ได้ดังนี้



ิ
ื่
่
ี
ต าแหนง 1 ไม่มการท างานใด ๆ เนองจาก อนพุต I0.0
ไม่ท างาน ท าให้เอาต์พุต Q0.0 ไม่ท างาน
่
่
ต าแหนง 2 อินพุต I0.0 ท างาน สงผลให้เอาต์พุต
Q0.0 ท างาน
่
ต าแหนง 3 อินพุต I0.0 หยุดท างาน แต่เอาต์พุต
Q0.0 ไม่หยุดการท างานยังท างานต่อ




จาก Timing diagram อธิบายขั้นตอนการทำงานของอินพุตและเอาต์พุต ได้ดังนี้

274



่
่
ต าแหนง 1 อินพุต I0.0 ท างาน สงผลให้
เอาต์พุต Q0.0 ท างาน
่
ต าแหนง 2 อินพุต I0.0 หยุดท างาน
แต่เอาต์พุต Q0.0 ยังคงท างานอยู่
่
่
ต าแหนง 3 อินพุต I0.1 ท างาน สงผลให้
เอาต์พุต Q0.0 หยุดการท างาน
่
ู
่
ิ
ต าแหนง 4 อินพุต I0.1 หยุดท างาน กลับสสภาวะเดม


ตัวอย่าง 5.14 การออกแบบโปรแกรมจาก Timing Diagram




คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจาก Timing Diagram



Timing Diagram

















วิธีออกแบบโปรแกรม

1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต


ตำแหน่ง ความหมาย

I0.0 สวิตช์อินพุต START

Q0.0 เอาต์พุตแสดงสภาวะการทำงาน





2. เขียน Ladder diagram

275

























ตัวอย่างที่ 5.15 การออกแบบโปรแกรมจาก Timing diagram



คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากจาก Timing diagram

Timing diagram
























วิธีออกแบบโปรแกรม

1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต

276




ตำแหน่ง ความหมาย




I0.0 สวิตช์อินพุต START




I0.1 สวิตช์อินพุต STOP



Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1








2. เขียน Ladder Diagram
























ตัวอย่างที่ 5.16 การออกแบบโปรแกรมจาก Timing diagram



คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากจาก Timing diagram

Timing diagram

277






















วิธีออกแบบโปรแกรม
1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต





ตำแหน่ง ความหมาย



I0.0 สวิตช์อินพุต START




Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1




T101 ตัวตั้งเวลา TON







2. เขียน Ladder Diagram

278




























ตัวอย่างที่ 5.17 การออกแบบโปรแกรมจาก Timing diagram



คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากจาก Timing diagram

Timing diagram



































วิธีออกแบบโปรแกรม
1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต

279






ตำแหน่ง ความหมาย




I0.0 สวิตช์อินพุต START



I0.1 สวิตช์อินพุต STOP




Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1



Q0.1 เอาต์พุต จุดที่ 2




T101 ตัวตั้งเวลา TON








2. เขียน Ladder Diagram

280





































ตัวอย่างที่ 5.18 การออกแบบโปรแกรมจาก Timing diagram




คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากจาก Timing diagram



Timing Diagram



























วิธีออกแบบโปรแกรม

281


1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต





ตำแหน่ง ความหมาย




I0.0 สวิตช์อินพุต START




I0.1 สวิตช์อินพุต STOP



Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1




Q0.1 เอาต์พุต จุดที่ 2




T101 ตัวตั้งเวลา TON







2. เขียน Ladder Diagram

282























































ตัวอย่างที่ 5.19 การออกแบบโปรแกรมจาก Timing diagram



คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากจาก Timing diagram

Timing diagram

283







































วิธีออกแบบโปรแกรม



1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต

284




ตำแหน่ง ความหมาย




I0.0 สวิตช์อินพุต START




I0.1 สวิตช์อินพุต STOP



Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1




Q0.1 เอาต์พุต จุดที่ 2




Q0.2 เอาต์พุต จุดที่ 3



T101 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 1




T102 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 2










2. เขียน Ladder Diagram

285









































































ตัวอย่างที่ 5.20 การออกแบบโปรแกรมจาก Timing diagram

286


คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากจาก Timing diagram




Timing Diagram

287


วิธีออกแบบโปรแกรม

1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต




ตำแหน่ง ความหมาย




I0.0 สวิตช์อินพุต START



I0.1 สวิตช์อินพุต STOP




Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1




Q0.1 เอาต์พุต จุดที่ 2



Q0.2 เอาต์พุต จุดที่ 3




T101 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 1




T102 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 2







2. เขียน Ladder Diagram

288

289


ตัวอย่างที่ 5.21 การออกแบบโปรแกรมจาก Timing diagram



คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากจาก Timing diagram

Timing diagram

290


วิธีออกแบบโปรแกรม

1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต




ตำแหน่ง ความหมาย




I0.0 สวิตช์อินพุต START



I0.1 สวิตช์อินพุต STOP




Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1




Q0.1 เอาต์พุต จุดที่ 2



T101 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 1




T102 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 2




2. เขียน Ladder Diagram

291

292


ตัวอย่างที่ 5.22 การออกแบบโปรแกรมจาก Timing diagram



คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากจาก Timing diagram

Timing diagram



























วิธีออกแบบโปรแกรม



1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต

293




ตำแหน่ง ความหมาย




I0.0 สวิตช์อินพุต START




I0.1 สวิตช์อินพุต STOP



Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1




M0.0 รีเลย์ภายใน จุดที่ 1




T101 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 1



T102 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 2

294


2. เขียน Ladder Diagram

295


ตัวอย่างที่ 5.23 การออกแบบโปรแกรมจาก Timing diagram



คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากจาก Timing diagram

Timing diagram





















วิธีออกแบบโปรแกรม


1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต

296




ตำแหน่ง ความหมาย




I0.0 สวิตช์อินพุต START / STOP




Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1



C0 ตัวนับ CTU ตัวที่ 1




C1 ตัวนับ CTU ตัวที่ 2








2. เขียน Ladder Diagram

297



































ตัวอย่างที่ 5.24 การออกแบบโปรแกรมจาก Timing diagram



คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากจาก Timing diagram

Timing diagram






















วิธีออกแบบโปรแกรม



1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต

298




ตำแหน่ง ความหมาย




I0.0 สวิตช์อินพุต START / STOP




Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1





M0.0 รีเลย์ภายใน จุดที่ 1




T101 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 1



T102 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 2




C0 ตัวนับ CTU ตัวที่ 1




C1 ตัวนับ CTU ตัวที่ 2







2. เขียน Ladder Diagram

299

300







































ตัวอย่างที่ 5.25 การออกแบบโปรแกรมจาก Timing diagram



คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากจาก Timing diagram


Timing diagram





















วิธีออกแบบโปรแกรม

301


1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต





ตำแหน่ง ความหมาย




I0.0 สวิตช์อินพุต START / STOP




Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1



Q0.1 เอาต์พุต จุดที่ 2




C0 ตัวนับ CTU ตัวที่ 1




C1 ตัวนับ CTU ตัวที่ 2





2. เขียน Ladder Diagram

302




































ตัวอย่างที่ 5.26 การออกแบบโปรแกรมจาก Timing diagram



คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากจาก Timing diagram

Timing diagram

303






































วิธีออกแบบโปรแกรม


1. กำหนดอินพุต / เอาต์พุต

304




ตำแหน่ง ความหมาย




I0.0 สวิตช์อินพุต START




I0.1 สวิตช์อินพุต STOP



Q0.0 เอาต์พุต จุดที่ 1




Q0.1 เอาต์พุต จุดที่ 2




Q0.2 เอาต์พุต จุดที่ 3



M0.0 รีเลย์ภายใน จุดที่ 1




M0.1 รีเลย์ภายใน จุดที่ 2



M0.2 รีเลย์ภายใน จุดที่ 3




M0.3 รีเลย์ภายใน จุดที่ 4




M0.4 รีเลย์ภายใน จุดที่ 5



T101 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 1




T102 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 2




T103 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 3

305




T104 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 4




T105 ตัวตั้งเวลา TON ตัวที่ 5




C0 ตัวนับ CTU ตัวที่ 1







2. เขียน Ladder Diagram

306

307

308

309














5.3 ตัวอย่างการประยุกต์ใช้งาน กับงานควบคุมมอเตอร์



ในการออกแบบโปรแกรมจากวงจรควบคุมมอเตอร์ สามารถออกแบบโปรแกรมได้ 2 ลักษณะ คือ

การออกแบบจากขั้นตอนการทำงานของวงจรควบคุมมอเตอร์ หรือ ออกแบบจากการแปลงวงจรควบคุม
มอเตอร์โดยตรง ซึ่งในหน่วยเรียนนี้จะเน้น การออกแบบโปรแกรมโดยการแปลงวงจรควบคุมมอเตอร์โดยตรง

มีขั้นตอนในการแปลงวงจรดังต่อไปนี้





5.3.1 ขั้นตอนในการแปลงวงจรควบคุมมอเตอร์

1. นำวงจรควบคุมมอเตอร์ที่มีอยู่มาแปลงเป็นโปรแกรม แลดเดอร์ไดอะแกรม โดยการ

วางวงจรใหม่ จากเดิมวงจรควบคุมจะอยู่ในลักษณะแนวตั้ง ให้เปลี่ยนการวางมาอยู่ในลักษณะแนวนอน
2. เปลี่ยนสัญลักษณ์ ใหม่ มาเป็นหน้าสัมผัสที่ใช้ในงาน PLC

3. แปลงวงจรใหม่ ให้มีความง่ายในการทำความเข้าใจการทำงานของโปรแกรม

4. กำหนดอินพุต / เอาต์พุตใหม่ เพื่อให้ตรงกับเครื่อง PLC ที่ใช้งาน





ตัวอย่างที่ 5.27 การออกแบบโปรแกรมควบคุมจากวงจรควบคุมมอเตอร์




คำสั่ง จงออกแบบโปรแกรมจากวงจรการสตาร์ทมอเตอร์โดยตรง (Direct Start)