“เป็นนักเรียนศาสนาต้องเอาจริงเอาจัง”
ค�ำพูดคุ้นหูของท่านอิมามเชคอาลี อีซา ร่อฮิมะฮุลลอฮ์
ท่ีคอยอบรมนักเรียนอัลฟุรกอนเสมอ
เอาจริง – เอาจัง คือ การเอาใจเข้าไปใส่ในงานต่าง ๆ
ด้วยความมุ่งมั่น อดทน บากบั่น มานะพยายาม
และไม่ย่อท้อต่องานท่ีได้รับมอบหมาย
ไม่ว่าจะอยู่ต�ำแหน่งใด ท้ังนักเรียน นักศึกษา คนท�ำงาน
เป็นพ่อ แม่ ล้วนแล้วต้องเอาจริง-เอาจังท้ังส้ิน
หากบุคคลเหล่านั้นเอาจริง-เอาจัง
ในหน้าท่ีการงานของตนแล้ว
เขาผู้นั้นย่อมส�ำเร็จในชีวิตโดยง่ายดาย
อ.วีด๊าด อีซา
ถูกเหมาะ
นัจญมี่ ถูกเหมาะ
พระนครศรีอยุธยา
ขอชุโกรต่ออัลลอฮ์ ที่ทรงให้หนูได้มาเรียนรู้และเข้าใจในศาสนา
ของพระองค์ อัลฮัมดุล้ิลลาฮ์ ย้อนกลับไปเมื่อตอนท่ีได้อ่านหนังสือรุ่นของ
พ่ี ๆ เห็นพี่ ๆ เขียนเร่ิมข้ึนต้นแบบนี้กันมาก ก็เลยคิดว่า ถ้าหากถึงวันท่ีหนู
ได้เขียน จะไม่เขียนเริ่มต้นแบบน้ี เพราะพ่ีเขาเขียนกันมาเยอะแล้ว แต่พอ
มาถึงวันนี้กลับรู้สึกอยากเขียนเร่ิมต้นแบบนี้ อยากขอบคุณอัลลอฮ์มาก ๆ ท่ี
ท�ำให้หนูได้เข้ามาอยู่ท่ีนี่ และอยู่จนถึง 3 ซานาวีย์ และท�ำให้ผ่านบททดสอบ
ต่าง ๆ ได้ หนูไม่เคยคิดเลยว่าจะอยู่ถึงปีนี้ คิดว่าไม่ตกก็ออก
เม่ือก่อนเคยคิดว่า ท�ำไมมะกับป๋าต้องให้หนูมาเรียนที่น่ี ทั้ง ๆ ที่ก็
คิดว่าหนูก็รู้เรื่องของอิสลามอยู่แล้ว แล้วก็เรียนฟัรฎูอีนแบบปกติก็ได้ ท�ำไม
ต้องมาเรียนที่นี่ ตอนน้ันค�ำว่าอิสลามของหนูก็คือ การละหมาด การอ่าน
กรุอาน ถือศีลอด ท�ำซุนนะฮ์ต่าง ๆ ท�ำความดีก็แค่น้ัน
แต่พอหนูได้เข้ามาเรียนท่ีน่ีจริง ๆ อยู่ไปเร่ือย ๆ ก็เข้าใจแล้วว่า
ท�ำไมมะกับป๋าถึงให้มาอยู่ท่ีนี่ และชอบบอกว่าเหมาะกับวัยอย่างหนู
ที่นี่ท�ำให้หนูได้รู้ความหมายของอิสลามอย่างแท้จริง และลึกซึ้ง และ
ก็ได้เรียนรู้ภาษาของศาสนา ภาษาของร่อซูลของอัลลลอฮ์ และก็ยังได้
ละหมาดท่ีมัสยิดครบ 5 เวลา ได้ท�ำซุนนะฮ์ต่าง ๆ มากมาย มากมายจริง ๆ
ได้อ่านกรุอานแล้วเข้าใจความหมาย จากที่เม่ือก่อนก็แค่อ่าน ๆ ท่อง ๆ ไป
และตอนน้ีก็เข้าใจค�ำว่าอิสลามมากข้ึนมาก ๆ แล้วก็เข้าใจแล้วว่าท�ำไมมะ
กับป๋าถึงเลือกท่ีน่ีให้
ท่ีน่ีมีกรอบท่ีคอยปกป้องเราจากส่ิงย่ัวยุต่าง ๆ ท่ีวัยของพวกเรานั้น
จะต้องเผชิญ มีค�ำสอนค�ำตักเตือนมากมายจากคุณครูและรุ่นพ่ี และ มีความ
เป็นพี่เป็นน้องกันอย่างอบอุ่น มีรอยยิ้ม และมิตรภาพดี ๆ
แต่หลังจากนี้..... เราก็คงต้องออกไปใช้ชีวิตในโลกข้างนอก ท่ีไม่มี
กรอบก้ัน ท่ีจะต้องไปเจอผู้คนมากมายกว่าที่นี่อีกหลายเท่า ต้องไปเจอปัญหา
และบททดสอบที่มากกว่านี้อีกหลายอย่าง แต่เราก็อุ่นใจท่ีมีความรู้มีค�ำสอน
151
จากอัลฟุรกอนแห่งนี้ติดตัวไป
ที่ท่ีท�ำให้เราเติบโตในแนวทางของอัลลอฮ์ และมีความอดทนที่จะ
ก้าวผ่านอุปสรรคต่าง ๆ ไปได้
อยากขอบคุณคุณครู ท่ีคอยอบรมสั่งสอน คอยให้ค�ำปรึกษาและ
คอยตักเตือน
ขอบคุณสถาบันแห่งนี้ ที่เป็นบ้านให้เรา และให้ความอบอุ่นแก่เรา
และท�ำให้เราได้พบเพ่ือน ๆ ในรุ่นน้ี
ขอบคุณเพื่อน ๆ ทุกคน ท่ีคอยอยู่เคียงข้างกันมาตลอด ช่วยเหลือ
กัน คอยปลอบกัน เป็นก�ำลังใจให้กัน มันคงจะจริงที่โลกน้ีมีคนมากมาย แต่
เพ่ือนรู้ใจหายาก คนที่ไม่ท�ำร้าย ไม่ต้องพูดค�ำไหนแค่มองตากันก็เข้าใจ
ขอบคุณจริง ๆ นะ
ขอบคุณน้อง ๆ ส�ำหรับมิตรภาพ รอยยิ้ม และความสุข
ขอบคุณครอบครัว เป็นสถาบันท่ีเล็กท่ีสุด แต่เป็นที่ท่ีให้ก�ำลังใจได้
มากท่ีสุดและดีท่ีสุด ขอบคุณมะกับป๋าท่ีเลือกทางเดินน้ีให้กับหนู ถ้าย้อน
กลับไปได้ หนูก็เลือกที่จะเดินทางน้ีอยู่
ตอนนี้หนูรู้สึกดีมากและภูมิใจมากท่ีได้เข้ามาเรียนที่น่ี และก�ำลังจะ
ส�ำเร็จจากท่ีนี่ไป อัลฮัมดุล้ิลลาฮ์
َۗكثِي ٗرا أُو ِ َت يُ ۡؤ َت ٱ ۡلِ ۡك َم َة َف َق ۡد َمن ي َ َشآ ُءۚ َو َمن ٱ ۡلِ ۡك َم َة
َخ ۡ ٗيا ﴾ ٢٦٩ أُ ْولُواْ ٱ ۡ َل ۡل َبٰ ِب َٓو َما يَ َّذ َّك ُر إِ َّل يُ ۡؤ ِت ﴿
ความว่า : “พระองค์จะประทานความรู้ให้แก่ผู้ที่พระองค์ทรง
ประสงค์ และผู้ใดที่ได้รับความรู้ แน่นอน เขาก็ได้รับความความดีอัน
มากมาย และไม่มีใครจะรำ�ลึก นอกจากบรรดาผู้ที่มีสติปัญญาเท่านั้น”
(อัลบะเกาะเราะฮ์ : 269)
152
ไม่ต้องรอ...
ซักกีย์ ธารีสืบ
พระนครศรีอยุธยา
เวลานั้นส�ำคัญต่อชีวิตมุสลิม เราจะต้องคิดให้ดีว่า ส่ิงที่เราครอบ
ครองในโลกดุนยามีจ�ำนวนจ�ำกัดไม่ว่าจะเป็นลมหายใจ อายุขัย ตลอดจน
วันเวลา ดังน้ัน ใครท่ีใช้เวลาไปในหนทางที่ถูกต้องโดยการท�ำความดีปฏิบัติ
ในส่ิงท่ีศาสนาใช้เขาผู้นั้นจะย่อมพบกับชัยชนะ และได้รับผลก�ำไรจากส่ิงที่
ได้ประกอบไว้ ส่วนใครที่เพิกเฉยไม่สนใจและใช้เวลาว่างในทางที่ไร้ประโยชน์
แน่นอน เขาจะต้องปราชัยและต้องพบกับความขาดทุนอย่างย่อยยับในโลก
อาคิเราะฮ์ ผู้ที่ละเลยต่อคุณค่าของเวลา สักวันหน่ึงเขาจะต้องเสียใจและ
เสียดายวันเวลาที่เขาไม่ได้ประกอบความดีใด ๆ เลย แล้วเม่ือเขาส�ำนึกได้
มันก็สายเกินไปแล้วท่ีจะกลับมาแก้ไข และเปลี่ยนแปลงอดีต ซึ่งในขณะน้ัน
ความเสียใจไม่ได้ยังประโยชน์ใด ๆ แก่เขาเลย อัลลอฮ์จะไม่ยืดเวลาให้แก่
บ่าวคนใดเป็นอันขาด
﴿ َولَن يُ َؤ ِّخ َر ٱلَّ ُل َن ۡف ًسا إِ َذا َجآ َء أَ َجلُ َهاۚ َوٱلَّ ُل َخبِي ُرۢ بِ َما: قال تعالى
﴾ ١١ َت ۡع َملُو َن
ความว่า : “และอัลลอฮ์จะไม่ทรงประวิงเวลาให้แก่ชีวิตใด เมื่อ
อะญั้ลของชีวิตนั้นได้มาถึง และอัลลอฮ์นั้นทรงรู้ดียิ่งในสิ่งที่พวกเจ้า
กระทำ�กัน”
(อัลมุนาฟิกูน : 11)
ทั้งนี้เป็นการส่งเสริมให้ทุกคนที่มีสติปัญญา มองเห็นคุณค่าของ
เวลา ในขณะท่ีมีชีวิตอยู่และให้รีบเร่งปฏิบัติความดีก่อนความตายจะมาเยือน
เพราะเราไม่ทราบว่าความตายจะมาเม่ือใด มีรายงานจากท่านอับดุลลอฮ์
อิบนิ อับบ๊าส รายงานว่า ท่านร่อซูล กล่าวว่า :
» ال ِّص َّح ُة َوالْ َف َرا ُغ:«نِ ْع َمتَا ِن َم ْغ ُبو ٌن ِفي ِه َما َك ِثي ٌر ِم َن ال َّنا ِس
154
ความว่า : “ความโปรดปราน สองประการที่มนุษย์ส่วนมากมัก
เพิกเฉยหลงลืม คือ การมีสุขภาพดี และการมีเวลาว่าง”
เป็นเรื่องท่ีน่าเศร้ากับสภาพมุสลิมในยุคปัจจุบัน ในการใช้เวลา
หมดไปกับส่ิงไร้สาระ บางคนใช้เวลาส่วนมากอย่างสิ้นเปลือง ปล่อยเวลาให้
หมดไปกับจอโทรทัศน์ หรือแม้แต่เด็ก ๆ ก็หมกมุ่นอยู่กับจอคอมพิวเตอร์
หรือโทรศัพท์ และอ่ืน ๆ อีกมากมายท่ีท�ำให้พวกเราออกห่างจากการร�ำลึก
ถึงอัลลอฮ์ เมื่อบุคคลเหล่าน้ีถูกถามถึงพฤติกรรมเช่นนี้เขาก็จะตอบว่า
ไม่รู้จะท�ำอะไร ไม่มีอะไรท�ำ
ลองหยุดคิดแล้วไตร่ตรองซักนิดว่า ภารกิจส�ำคัญของเราในโลก
นี้คืออะไร ? อัลลอฮ์สร้างเรามาเพื่ออะไร ? ท่านอุมัร อิบนุ้ล คอฏฏ็อบ
ได้กล่าวว่า :
َ َو َل َ َل َسبَ ْهلَ ًل ال َّر ُج َل َ َلك َر ُه ِإ ِّن
الآ ِخ َر ِة أم ِر ِف ال ُّدن َيا أم ِر ِف ، يَم ِش
“แท้จริง ฉันรังเกียจยิ่งนัก ชายที่ไร้แก่นสาร ไม่แยแสต่อสิ่งใด
งานของดุนยาก็ไม่ทำ�ไม่แสวงหา แล้วงานของอาคิเราะฮ์ก็ปล่อยปละ
ละเลย ไม่สนใจ ไม่คิดจะปฏิบัติ”
ดังนั้น เวลา คือ ส่ิงท่ีส�ำคัญยิ่งในมุมมองของอิสลาม
เวลา คือ ส่ิงท่ีมีคุณค่ายิ่งหากเราทราบถึงคุณค่าและประโยชน์ของ
มัน
เวลา คือ สิ่งที่จะรับประกันว่าในชีวิตเราจะประสบชัยชนะหรือ
ขาดทุน
เวลา คือ ต้นทุนในการด�ำเนินชีวิตของมุสลิมในโลกดุนยา
ال َوق ُت َكل َّسي ِف إِ ْن لَ ْم تَق َط ْع ُه َق َط َع َك
“เวลา คือ คมดาบหากเราไม่เฉือนมันมันก็จะเฉือนเรา”
155
และอย่าเสียใจกับส่ิงท่ีเกิดข้ึนในอดีต ไม่ว่าจะท�ำผิดมากแค่ไหนก็
แล้วแต่ ตราบใดท่ีตอนน้ียังมีลมหายใจอยู่ จุดเปล่ียนที่ดีที่สุดคือปัจจุบัน คือ
ตอนน้ีนี่แหละ ตอนที่อ่านหนังสือเล่มน้ีอยู่ ตอนที่มีลมหายใจอยู่ เราจะมี
เวลาต่อไปอีกกี่วันก็ไม่รู้ กี่ช่ัวโมงก็ไม่รู้ กี่นาที ก่ีวินาทีก็ไม่รู้ ไม่ต้องรอ เร่ิม
คิดท่ีจุดนี้แหละครับดีที่สุด
156
โรงเรียนชีวิต
สุรอยยา เลาะฟอ
พระนครศรีอยุธยา
การท่ีเข้ามาเรียนท่ีนี่ จุดประสงค์ของแต่ละคนย่อมต่างกัน บางคน
อยากเข้ามาที่น่ีเพราะอยากที่จะเรียนรู้ภาษาอาหรับ บางคนเข้ามาที่นี่เพ่ือหวัง
ท่ีจะเรียนต่อต่างประเทศ และเมื่อฉันได้เข้ามาอยู่ท่ีอัลฟุรกอนแห่งน้ี ฉันไม่รู้
ด้วยซ้�ำว่าท�ำไมต้องมาที่นี่ และท�ำไมพ่อกับแม่ต้องเลือกอัลฟุรกอนนี้ให้ฉัน
ฉันเคยคิดว่าเรียนท่ีอ่ืนก็เหมือนกันแหละ สอนศาสนาเหมือนกัน
และเมื่อฉันเข้ามาอยู่อัลฟุรกอน ท�ำให้รู้ว่าที่นี่ไม่ได้แค่สอนศาสนาอย่างเดียว
ที่น่ีอบรมและส่ังสอนนักเรียนเป็นอย่างดี และท�ำให้ฉันได้เรียนรู้อะไรมากมาย
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของจรรยามารยาท และยังสอนให้นักเรียนได้ฝึกตัวเองใน
หลาย ๆ เร่ือง ได้เรียนรู้การใช้ชีวิตร่วมกับผู้อื่น การอยู่ส่วนรวมจะต้องปฏิบัติ
ตัวอย่างไร การแบ่งปันกันในเรื่องต่าง ๆ และที่น่ียังสอนในเร่ืองของการรับ
ผิดชอบต่อหน้าที่ และยังให้เราเห็นความส�ำคัญของอมานะฮ์ท่ีได้รับมา เพราะ
การที่เราได้รับอมานะฮ์น้ันเป็นส่ิงท่ีย่ิงใหญ่ เราจะต้องท�ำให้เต็มที่ จะต้อง
ไม่ยอมแพ้ แม้ว่าจะมีบททดสอบเข้ามาท�ำให้อมานะฮ์ของเราอาจจะบกพร่อง
บ้าง แต่อย่างไรก็ตามเราจ�ำเป็นท่ีจะต้องท�ำอมานะฮ์น้ีให้ดีท่ีสุด และสุดท้าย
น้ีโรงเรียนแห่งนี้เป็นโรงเรียนท่ีสอนเก่ียวกับชีวิตจริง ๆ
ฉันได้อะไรหลาย ๆ อย่างจากที่นี่ พ่อกับแม่บอกฉันเสมอว่า เรียน
ไม่เก่งไม่เป็นไร อย่างน้อยเราได้เรียนรู้ชีวิตจากท่ีนี่มากมาย พ่อกับแม่ภูมิใจ
ที่ได้เห็นการเปลี่ยนแปลงของลูก อัลฮัมดุล้ิลลาฮ์...ท่ีฉันเข้ามาอยู่ที่นี่ เพราะ
มันท�ำให้ฉันได้เปลี่ยนแปลงตัวเองไปในทางท่ีดีขึ้น และฉันเข้าใจแล้วว่า ท�ำไม
พ่อกับแม่ถึงเลือกอัลฟุรกอนแห่งน้ีให้กับฉัน เพราะท่ีน่ีเป็นจุดเปล่ียนของฉัน
และยงั ทำ� ใหฉ้ นั โตขน้ึ ถงึ ทนี่ จ่ี ะมกี ฎระเบยี บทกี่ ดดนั แตท่ ำ� ใหม้ กี ารเปลย่ี นแปลง
จริง ๆ นะ ขอบคุณโรงเรียนแห่งน้ี
รัก ♡
158
ความเหมาะสมที่เราไม่รู้
ไอรีน อุทธังชายา
นครศรีธรรมราช
ก่อนจะถึงวันนี้มีหลายอย่างในชีวิตท่ีเราคาดหวังไว้มากมาย และ
เราก็พยายามท�ำในสิ่งนั้น จนสุดท้ายกลับได้ในส่ิงที่ตรงข้ามกับส่ิงท่ีเราต้องการ
ท่ีจะให้เป็น ในขณะท่ีเราไม่รู้เลยว่าส่ิงท่ีเราคาดหวังให้เป็นน้ันที่จริงมันเหมาะ
สมกับเราหรือเปล่า แต่จงจ�ำไว้เถิดว่า “แท้จริงทุก ๆ อย่างท่ีเราต้องการ
อยากให้เป็นน้ัน ไม่ใช่ทุกอย่างที่เหมาะสมกับเรา”
ย้อนไปตอนท่ีจบ ป.6 หรือบ้างก็จบ ม.3 บางคนหลังจากท่ีจบ ป.6
คาดหวังจะไปเรียนต่อในโรงเรียนสามัญที่ดี ๆ มีชื่อเสียง หรือบางคนที่จบ
ม.3 ต้องการท่ีจะเรียนต่อในสายท่ีตัวเองชอบ และอยากเรียนสายวิทย์คณิต
บ้าง อังกฤษคอมบ้าง หรืออยากจะใช้ชีวิตกับเพื่อนในช่วงวัยรุ่นต่อบ้าง แต่
สุดท้ายแล้วอัลลอฮ์ ก็ทรงก�ำหนดให้พวกเราได้เข้ามาที่น่ี ณ อัลฟุรกอน
แห่งน้ีโรงเรียนท่ีสอนศาสนาอย่างเข้มงวดและจริงจัง มีกฎมากมาย โทรศัพท์
ก็ไม่ได้ใช้ บ้านก็ไม่ค่อยได้กลับ ข้างนอกก็ออกไปไม่ได้ วัน ๆ มีแค่ไปโรงเรียน
กับมัสยิด โห ! น่าเบื่อจัง และพร้อมค�ำบ่นต่าง ๆ นานา เช่น “ไม่น่าเลย รู้
ง้ีไม่เข้ามาที่น่ีหรอก” บลา ๆ จนบางทีอาจท�ำให้เราลืมว่า ทุก ๆ อย่างที่เกิด
ขึ้นนั้นมาจากพระองค์ และเหตุผลของทุกส่ิงท่ีพระองค์ให้เป็น หากได้คิด
ย้อนกลับไปยังเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่ได้เกิดขึ้นแล้ว มักจะสอดคล้องกันเสมอ
และจะพบว่าบางส่ิงที่เราเลือกเองนั้น ไม่ใช่สิ่งที่ดีที่สุด เท่ากับส่ิงท่ีพระองค์
ทรงเลือกให้เราหรอก และอยากให้ลองคิดในทางกลับกันว่า ไม่ใช่เพราะว่า
พระองค์ทรงรักเราหรือ พระองค์ทรงรู้ว่ารอบนอกมีอันตราย จึงเลือกให้เรา
มาอยู่ ณ ท่ีแห่งนี้ สถานที่ปลอดภัย สถานท่ีห้อมล้อมไปด้วยบารอกะฮ์
มากมาย สถานที่ให้วิชาความรู้ได้อย่างเข้มข้น สถานที่ท�ำให้ละหมาดของ
เราตรงต่อเวลา สถานที่ท�ำให้ฟัรฎูของเราครบถ้วนและท�ำซุนนะฮ์ได้อย่าง
เต็มท่ี (บางคร้ังเราต้องหัดมองโลกในแง่ดีบ้าง)
และถึงแม้ว่าสถานท่ีแห่งน้ีจะมีบททดสอบมากมายที่บางครั้งท�ำให้
160
เรารู้สึกแย่ หรือเหน่ือยบ้างท้อบ้าง แต่ขอให้เชื่อเถิดว่าจะท�ำให้เราเติบโต
และแข็งแกร่งขึ้นและทุก ๆ อุปสรรคที่เราสามารถก้าวผ่านมาได้เป็น
เครื่องหมายว่าความเข้มแข็งในตัวเรานั้นได้เพ่ิมไปอีกระดับหน่ึงซึ่งพร้อมท่ี
จะเจอกับอุปสรรคใหม่และใหญ่กว่า
อย่าลืมว่า ทุกย่างก้าวของชีวิตน้ันคือ “บททดสอบ” และทุกคนนั้น
มีบททดสอบท่ีแตกต่างกันไป และไม่ว่าเราจะชอบหรือไม่ชอบ หรือไม่ว่ามัน
จะออกมาในรูปแบบไหน มันก็เป็นสิ่งท่ีอัลลอฮ์เลือกให้เรา หน้าที่ของเราคือ
น้อมรับ มอบหมาย และขอดุอาอ์ เพ่ือให้พระองค์ทรงมอบส่ิงที่ดีและสิ่งท่ี
เหมาะสมกับเรา พระองค์ตรัสไว้ว่า :
﴾ ﴿ َو َمن َي َت َو َّ ۡك َ َع ٱلَّلِ َف ُه َو َح ۡس ُب ُهۚ ٓۥ: قال تعالى
ความว่า : “และผู้ใดมอบหมายแด่อัลลอฮ์ พระองค์ก็ทรงเป็นผู้
พอเพียงแก่เขา”
(อัฏฏอล๊าก : 3)
ขอให้ทุกคนจงไว้วางใจในอัลลอฮ์เถิด แม้ว่ามันอาจจะผิดคาดจาก
สิ่งที่คุณหวังก็ตาม กล่าวอัลฮัมดุลิ้ลลาฮ์ให้มาก ๆ 6 ปีที่อยู่ท่ีน่ีไม่มีอะไรสูญ
เปล่าเลย มีแต่ดีกับดีจริง ๆ สู้ ๆ นะคะ
สุดท้ายนี้แล้วขอฝากไว้ว่า เราจะไม่ได้ครอบครองในเวลาท่ีเรา
ต้องการท่ีสุด แต่เราจะได้ครอบครองในเวลาที่เหมาะสมกับเราท่ีสุด อินชา
อัลลอฮ์ค่ะ
ปล.ขอบคุณแม่ที่อดทนในวันท่ีหนูร้องไห้รบเร้าอยากจะออก เพ่ือ
ให้หนูได้เรียนรู้แนวทางที่ถูกต้องและได้มีวันน้ี ญะซาก้ิลลาฮุคอยรอน
161
ท้ายที่สุด
มัรยัม ภักดีธรรม
สมุทรปราการ
มีเด็กหญิงคนหน่ึงที่ไม่เคยให้ความส�ำคัญในเรื่องเรียน เรื่องศาสนา
เรื่องการใช้ชีวิต ฯลฯ แล้วก็ใช้ชีวิตไปวัน ๆ ปล่อยเวลาผ่านไปเฉย ๆ โดยไม่รู้
คุณค่าของเวลา ละหมาดก็เดี๋ยวคบเดี๋ยวขาด ถือศีลอดก็ท�ำบ้างไม่ท�ำบ้าง แต่
พอมาถึงวันหน่ึงที่ต้องเข้ามาเรียนที่โรงเรียนแห่งหน่ึงท่ีชื่ออัลฟุรกอน มันคือ
จุดเปล่ียนชีวิตเลยค่ะ ท�ำให้เด็กคนหนึ่งท่ีไม่เคยให้ความส�ำคัญกับเรื่องการ
เรียนก็ต้องมาน่ังคิดว่าในวัน ๆ หน่ึงเราต้องเรียนอะไรบ้าง ต้องท่องอะไร ต้อง
ท�ำยังไงให้ผ่านไปได้ในทุก ๆ เทอม แล้วเวลาสอบแต่ละคร้ังก็ต้องทุ่มสุดตัว
ต้องเอาจริงเอาจังอย่างเต็มที่ แล้วก็ต้องยอมรับผลท่ีจะออกมา อาจจะดีบ้าง
ไม่ดีบ้าง แต่ที่ส�ำคัญก็คือ ต้องตะวักกั้ลต่ออัลลอฮ์ ดังที่พระองค์ตรัสไว้
﴾ ﴿ َو َك َ ٰف بِٱلَّلِ َوكِي ًل
ความว่า : “และเพียงพอแล้วที่อัลลอฮ์ทรงเป็นผู้พิทักษ์”
(อันนิซาอ์ : 81)
ถึงแม้ว่ามันจะไม่ใช่เรื่องง่ายเลย แต่มันก็ท้าทายดีค่ะ รู้สึกชีวิตมีสีสัน
ย่ิงถ้าพูดถึงเร่ืองศาสนายิ่งไม่ต้องห่วงเลยค่ะ ย่ิงกว่าเรื่องเรียนอีก
เพราะอัลฟุรกอน ใช้กฎเกณฑ์ตามหลักศาสนาตามค�ำสั่งใช้ของอัลลอฮ์ ก็
หมายความว่า ถ้าเราปฏิบัติตัวตามหลักศาสนาเราก็อยู่ที่นี่ได้สบายเลยค่ะ
แล้วถ้าหากว่าเราอยู่ที่น่ีได้ ท่ีไหนเราก็อยู่ได้ค่ะ เพราะว่า ที่น่ีเราต้องอยู่ร่วม
กับคนอ่ืน ได้ฝึกการมีความรับผิดชอบท้ังส่วนรวมและส่วนตัว เรียกได้ว่าได้
ศาสนาพร้อมกับความรับผิดชอบไปเลยทีเดียวในท่ีท่ีเดียวค่ะ และย่ิงถ้าจบ
จากท่ีนี่ได้ มันก็จะย่ิงน่าภูมิใจไปอีกประมาน 10 เท่า แบบว่าท�ำได้ไง “จบ
แล้วจ้า” มันจะปลื้มปร่ิมสุด ๆ เพราะเราได้ผ่านการเรียนการสอนที่เข้ม
งวดและการประพฤติตนอยู่ในกรอบตามหลักอิสลาม เอาเป็นว่าถึงแม้จบ
แล้วจะเอาไปได้ไม่หมดแต่อย่างน้อยมันก็ต้องมีติดกันมาบ้าง ไม่วิชาความ
รู้ก็การปฏิบัติค่ะ
163
อัลฟุรกอนยังเน้นความเป็นพ่ีน้อง การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน พี่
ช่วยน้อง น้องช่วยพ่ี เรียกได้ว่าอยู่กันเสมือนเป็นครอบครัวเลยค่ะ เวลามี
อะไรก็แบ่งกัน คือ แบ่งกันใช้แบ่งกันกิน เวลาเรียนไม่เข้าใจ หรือเวลามีเรื่อง
ไม่สบายใจก็ปรึกษากัน เพ่ิมความผูกพันให้กันทุกวัน ท�ำให้รู้สึกว่าอยากอยู่
ด้วยกันที่นี่ไปตลอดทุกวันไม่อยากจากที่แห่งน้ีไป เข้าใจเลยค�ำว่าจบแต่ไม่
อยากจาก ที่รุ่นพ่ี ๆ ชอบพูดกัน
ส่วนเร่ืองการท�ำอิบาดะฮ์ไม่ต้องห่วงเลยค่ะ เพราะมีเวลาให้เฉพาะ
ได้ละหมาดตรงเวลา กุรอานก็ได้ท่อง ในวัน ๆ หน่ึงไม่ต้องคิดอะไรมากแค่
ท�ำในแต่ละวันให้ดีท่ีสุด เต็มท่ีที่สุดให้คุ้มกับการที่ได้ใช้ชีวิตอยู่ในร้ัว
อัลฟุรกอน แค่น้ีก็มีความสุขแล้วค่ะ ถ้าเปรียบตัวฉันเป็นก้อนหินท่ีแหลมคม
อัลฟุรกอนก็คือธารน้�ำท่ีไหลไป และการเรียนการสอนการอยู่ร่วมกันในหอ
เปรียบเสมือนก้อนหินที่อยู่ในน�้ำ และก้อนหินท่ีแหลมคมนี้ ก็ได้ถูกหินพัดไป
ตามน้�ำ ทุกๆวันได้กระทบกับหินท่ีอยู่ในน้�ำก้อนนั้นก้อนนี้ ไปตลอดธารน�้ำ
ก้อนหินน้ีได้รับการขัดเกลา จัดรูป จัดทรงโดยการกระทบกับหินแต่ละก้อน
ในธารน้�ำ จนสุดท้าย ได้กลายมาเป็นก้อนหินที่สวยงามในปลายทางท่ีสุดธาร
น�้ำ และสุดท้ายนี้ที่แห่งนี้ได้ท�ำให้เด็กคนหนึ่งที่ไม่ค่อยได้เรื่องได้ราวกลาย
มาเป็นคนที่มีความรับผิดชอบ รู้ผิดรู้ถูก และที่ส�ำคัญคือรู้เร่ืองราวเก่ียวกับ
ศาสนาของอัลลอฮ์ อัลฮัมดุลิ้ลลาฮ์ค่ะ
164
คนส�ำคัญ
รอเนีย ฮะกีมี
พระนครศรีอยุธยา
เพื่อน ๆ ร่วมรุ่นหลายคนคงเขียนถึงที่มาท่ีไปของความส�ำเร็จ จุด
เริ่มต้นจนมาถึงจุดเปลี่ยน และความภูมิใจและดีใจท่ีได้เรียนและได้จบไป
จากที่น่ี
ไม่น่าแปลกใจหรอกค่ะที่ส่วนมากเราจะเขียนเก่ียวกับเร่ืองน้ีกัน หนู
เองก็ไม่ต่างกับเพ่ือน ๆ ท่ีรู้สึกและคิดเช่นนั้น เพราะกว่าจะมีวันน้ี เราไม่ได้
มาโดยเล่น ๆ เราต้องจริงจัง และพยายามกันมากพอสมควรเลยค่ะ
หนูอยากใช้พื้นท่ีตรงน้ี เขียนถึงความรู้สึกของหนูที่มีต่อบุคคลที่
พิเศษมาก ๆ คนหน่ึงส�ำหรับหนู คนส�ำคัญที่ท�ำให้หนู เพื่อน ๆ ของหนู รวม
ถึงรุ่นพ่ีกว่า 20 รุ่นของหนูมีวันนี้ได้
รองจากอัลลอฮ์ แล้วหนูอยากขอบคุณคนส�ำคัญคนน้ีมาก ๆ คน
ท่ีหนูไม่อาจขอบคุณเขาได้โดยตรง ไม่ใช่เพราะหนูไม่กล้าท่ีจะเผชิญหน้ากับ
เขา แต่เป็นเพราะเขาไม่อยู่ให้หนูได้เผชิญหน้าต่างหาก เพราะบุคคลน้ีได้
ล่วงลับจากพวกเราไปนานหลายปีแล้ว อ่านถึงตรงน้ีแล้วหลายคนก็คงจะ
ย้อนข้ึนไปมองข้างบนเพื่อดูว่าใครกัน ท่ีเขียนเรื่องนี้ แล้วก็คงจะรู้แล้วว่าหนู
หมายถึงใคร ใช่ค่ะ หนูหมายถึงคุณตาของหนู อิมาม เชคอาลี อีซา คุณตา
ท่ีรักของหนูและชาวฟุรกอน ผู้ก่อตั้งสถาบันแห่งน้ี ผู้ท่ีก�ำหนดกฎระเบียบ
ต่าง ๆ ในโรงเรียน หอพัก และมัสยิดแห่งนี้ เป็นกฎท่ีหนูเองก็ไม่ปฏิเสธว่า
เข้มงวดและมากจนนับไม่ถ้วน
ความทรงจ�ำของหนูเก่ียวกับคุณตาก็ไม่ได้มีมากนะคะ เพราะตอน
นั้นหนูยังเด็ก แต่ท่ีหนูได้มารับรู้เก่ียวกับคุณตาหลังจากท่ีหนูโตแล้วน้ัน
มากมายจริง ๆ ทุก ๆ ที่ในอัลฟุรกอนแห่งนี้ชวนให้นึกถึงคุณตา ไม่ว่าจะ
มัสยิด สถานท่ีท่ีคุณตาเป็นอิหม่ามน�ำละหมาดทุกเวลา เสียงของคุณตาก่อน
ตั๊กบีรละหมาดยังก้องและชัดในความทรงจ�ำของหนู
166
ُس ُّدوا ال ُف َر َج، َحا ُذوا ال َم َنا ِك َب، ِا ْعتَ ِدلُوا، ِا ْس َت ُووا
“ชิดกันให้แถวตรง อัลลอฮุอักบัร”
หรือเม่ือเดินมาถึงโรงเรียน ก็จะเห็นป้ายปรัชญาโรงเรียนที่คุณตา
เป็นคนคิด “รู้จริง ยืนหยัด จริยธรรมดี มีวินัย”
และที่แน่นอนเลยท่ีเห็นแล้วไม่นึกถึงคุณตาไม่ได้เลย ก็คือหนังสือ
“สายสัมพันธ์” หรือ “อัรรอบิเฏาะฮ์” หนังสือเก่าแก่ท่ีอยู่มากว่า 50 ปี
หนังสือที่เราใช้เป็นแหล่งอ้างอิงและหาข้อมูลต่าง ๆ
ถ้อยค�ำเด็ดของคุณตาที่รุ่นพี่ถ่ายทอดกันมาปากต่อปาก จนมาถึง
รุ่นน้อง (ด้วยส�ำเนียงที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ) “ต้องเอาจริง เอาจัง”
คุณตาของหนูคือคนท่ีดูขาวสะอาดไปทั้งตัว ใส่โต๊ปสีขาว ผ้าโพกหัว
สีขาว หมวกขาว แถมยังมีเคราขาว คุณตาใจดี (แต่เมื่อก่อนรุ่นพ่ีบอกดุมาก)
คุณตาจะหยอกล้อและทักทายหลาน ๆ ด้วยท่วงท�ำนองและท่าทีท่ี
ตลกตลกว่า :
َص ْو َص ْو شا ِف ال ِق َّطة، وال ُعص ُفو ُر َص ْو َص ْو، َطلَ َع ال َف ْج ُر، َذ َه َب ال َّلي ُل
نَ ْو نَ ْو نَ ْو نَ ْو: قَالَ ْت َ ُل، بِ ْس بِ ْس: قَا ْل لَ َها،
แล้วเราก็จะข�ำกันล่ันและบอกว่า “เอาอีกค่ะคุณตา เอาอีกครับ
คุณตา”
คุณตาเป็นคนท่ีมีความจ�ำดีมาก ๆ ใครก็ออกปาก คุณตาจ�ำกุรอาน
ได้ท้ังเล่มต้ังแต่อายุเก้าขวบ จ�ำชื่อลูกศิษย์ทุกคนได้แม่นย�ำทุกรุ่น ถึงแม้จะ
อายุ 80 แล้ว
คุณตาชอบอ่านหนังสือ มีหนังสือเต็มบ้าน ห้องนอนของคุณตาถึง
แม้จะใหญ่แต่ก็แทบจะไม่มีพ้ืนท่ีให้นั่งเพราะมีหนังสือเต็มไปหมด ก่อนนอน
คุณตาจะต้องอ่านหนังสือ คุณตาบอกว่า : ถ้าไม่อ่านคุณตาจะนอนไม่หลับ
167
หนูได้ยินมาว่า มีผู้รู้ท่านหนึ่งกล่าวถึงคุณตาหลังจากที่ท่านจากไปว่า :
การจากไปของเชค อาลี อีซา เหมือนกับการฝังห้องสมุดใหญ่ ๆ ตามร่าง
ท่านไปด้วย
คุณตาคือบุคคลที่มีคุณค่ามาก ๆ คุณตาท�ำและท้ิงสิ่งดี ๆ และเป็น
ประโยชน์มากมายให้เราได้เรียนรู้และปฏิบัติตาม
ส่ิงที่หนูเสียดายท่ีสุดก็คือ เสียดายท่ีไม่ได้มีโอกาสเรียนกับคุณตา ได้
รับความรู้จากคุณตา
สุดท้ายนี้ถึงแม้ว่าคุณตาจะไม่อยู่กับเราแล้ว แต่ค�ำสอนและทุกสิ่ง
ท่ีคุณตาท�ำไว้ยังคงอยู่ และเป็นแรงผลักดันให้หนูอยากกลับมามีส่วนร่วมต่อ
ไปในอนาคต อินชาอัลลอฮ์ ... หนูขอสัญญา
168
﴾ٱلۡ ُم ۡح ِسنِي َن أَ ۡج َر يُ ِضي ُع َ ٱلَّ َل فَإِ َّن َو َي ۡص ِ ۡب َي َّت ِق َمن ﴿إِنَّ ُهۥ
ل
“แท้จริง ผู้ใดที่ย�ำเกรงอัลลอฮ์ และอดทน
แน่นอน อัลลอฮ์จะไม่ทรงให้รางวัลของบรรดาผู้ท�ำความดีน้ัน
สูญหาย” (ยูซุฟ : 90)
-ซัลมาน-
“เวลา” ไม่อาจ ค�ำดูถูก มีไว้ให้พิสูจน์ “ความจริง” อาจไม่
รักษาทุกส่ิง ว่าส่ิงท่ีคนอ่ืนพูด งามอย่างที่คิด
แต่การยอมรับ มันไม่เป็นจริง ความงามอาจ
ความจริง -ชิฮาบุดดีน-
จะรักษาทุกอย่าง ไม่จริงอย่างที่เห็น
-ซอฟรี่-
-อัสลัม-
พอใจในสิ่งท่ีได้รับ ال َّن َد ُم يَن َف ُع َ ِحي َن تَن َد ْم َ ความเชื่อไม่อาจ
เพราะมันมาจาก ل ل เปลี่ยนแปลง
ความจริง
ผู้ที่รักเรา ท่านอย่าได้เสียดาย
-อัฟด้อล- -อับดุรเราะห์มาน-
ในวันที่การเสียดาย
ใด ๆ ก็ไร้ผล
-ซักกีย์-
มีคนกล่าวว่า : สิ่งมีชีวิตที่จะอยู่รอดได้ คือ สิ่งมีชีวิตท่ีปรับตัวได้
กับทุกสภาพการณ์
แต่ผมคิดว่า : สิ่งมีชีวิตที่จะอยู่รอดได้ คือ ส่ิงมีชีวิตที่ยืนหยัด
และเชื่อม่ันว่าตัวเองจะอยู่รอดได้ต่างหาก
-อาดิ้ล-
ในวันท่ีใจบอกว่า “ไม่ไหวแล้ว” ให้บอกตัวเองว่า
َّ
﴾ ُۚو ۡس َع َها إِل َن ۡف ًسا ٱلَّ ُل يُ َك ّلِ ُف ﴿ َل
“อัลลอฮ์จะไม่ทรงบังคับใช้ชีวิตหนึ่งชีวิตใด
เว้นแต่เท่าที่ชีวิตน้ันสามารถจะแบกรับได้”
(อัลบะกอเราะฮ์ : 286)
-อามานี่-
ِإنَّ ُه يَ َرا َك ไม่มีอ�ำนาจส�ำหรับ เยาวชนที่ถูกปลูกฝัง
ชัยฏอน ด้วยรูปแบบอิสลามที่
แท้จริงพระองค์ เท่ียงธรรม เปรียบดั่ง
ทรงเห็นท่าน ในการครอบง�ำ
ผู้ศรัทธา ดวงตะวันที่ก�ำลัง
-อันซาม- -ไอรีน- ทอแสง
-อัสมา-
มีปัญหา ِاح َف ِظ الل َه َي َف ْظ َك ถ้าท้อเป็นเพียงถ่าน
ปรึกษา ถ้าผ่านจึงเป็นเพชร
อัลลอฮ์ จงรักษาอัลลอฮ์ แล้ว
-ตัสนีม- อัลลอฮ์จะรักษาท่าน -อินอาม-
-สุรอยยา-
เราเป็นนักรอท่ีเก่ง เราบอกให้เวลาเดิน ยังรอดูความส�ำเร็จ
พอๆ กับการเป็น ช้าลงไม่ได้ แต่เรา ของน้องๆ เสมอ
ท�ำให้เวลาในตอนน้ัน ถึงแม้จะไม่ได้อยู่ข้างๆ
นักอดทน
รอท่ีจะได้รับ มีคุณค่า แล้วก็ตาม
ความส�ำเร็จ และมีความสุขได้ -ซัลวา-
อดทนกับบททดสอบ
-ฮาซูน่า- -รอเนีย-
อย่าเสียใจ การอยู่ในที่ที่เรา เสน่ห์อย่างหนึ่งของ
เพราะค�ำพูดคน ไม่ชอบ การอยู่ร่วม ความไม่สมบูรณ์ คือ
กับคนที่เราไม่ชอบ การได้รู้คุณค่าของ
อย่าเสียคน ถ้ามันจ�ำเป็นต้องอยู่
เพราะค�ำพูดใคร ก็ต้องเรียนรู้ที่จะอยู่ การเติมเต็ม
-อัยนุน-
-ไซนี่- กับมันให้ได้
-นาเดีย-
น้�ำมันขาดแคลนไม่
เป็นไร ... แต่อย่าให้ อยู่ดุนยา บางครั้ง
“น้�ำใจ ” ขาดหายก็ ตามใจอัลลอฮ์ การได้พยายาม
อยู่อาคิเราะฮ์ ก็งดงามกว่า
แล้วกัน ^ ^ อัลลอฮ์ตามใจ
-กุนนัส- ชัยชนะ
-ฟาติมะฮ์- -ฟุดลา-
อยู่ให้เป็น เย็นให้พอ อย่าลืมว่าดักแด้ เราไม่รู้ อัลลอฮ์รู้
รอให้ได้ :) ก็มีวันผันแปรไปเป็น -นาซนีน-
-กุลวานีย์-
ผีเส้ือ
-อาลียา-
The only way to achieve the “impossible”
is belive it “possible”
วิธีเดียวท่ีจะบรรลุถึง “สิ่งที่เป็นไปไม่ได้”
คือ ต้องเช่ือว่ามัน “เป็นไปได้”
-มัรยัม-
لَ َع َّل الل َه أَ َرا َد ِل ال َأف َض ُل: بَ ْل ُق ْل، ِإ ْن لَ ْم َت ُص ْل َ َع َما أَ َرد َت يَوماً َف َل َت ُق ْل ِمن ُسو ِء َح ِّظ ْي
หากว่าท่านไม่ได้รับสิ่งท่ีท่านต้องการในวันน้ี
อย่าพูดว่า : มันคือความโชคร้าย
แต่จงพูดว่า : หวังว่าอัลลอฮ์จะประทานสิ่งที่ดีที่สุดให้กับฉัน
-นาบีละฮ์-
เพราะเติบโต จึงมี การท�ำให้ทุกคนพึง เอาชนะผู้อ่ืน
อดีตให้คิดถึง พอใจ คือเป้าหมายที่ ต้องใช้ดุอาอ์
-นาบีลีน- เอาชนะหัวใจ
ไม่มีทางบรรลุถึง ต้องใช้ความดี
-นัจญม่ี-
-นิสรีน-
ِاتَّ ِق الل َه َحي ُث َما ُكن َت
َظا ِه ِر ِه َ َع أَ َح ًدا تَن ُظ ْر َ จงย�ำเกรงอัลลอฮ์ َ
قَل ِب ِه ل ไม่ว่าคุณจะอยู่ที่ใด أو
َ ا ْن ُظ ْر َولَ ِك ِن ก็ตาม ِلَص ُم ْت ًَخيرا فَليَ ُق ْل
إِل -นูรีน-
จงอย่ามองใครท่ี ดังน้ันจงพูดแต่สิ่งท่ีดี
หรือไม่ก็น่ิงเสีย
ภายนอก แต่จงมอง -วีด๊าด-
ไปท่ีหัวใจของเขา
-นัจวา-
ท�ำไมปากกาถึงราคาถูกกว่าลิควิด ?
ค�ำตอบคือ เพราะการปิดบังความผิดต้องจ่ายแพงกว่า
การเปิดเผยความจริง
-ฮนาอฺ-
ขอขอบคุณอัลลอฮ์ ซุบฮานะฮูวะตะอาลา พระเจ้าผู้ประทานส่ิงที่
ดีให้แก่เราเพื่อให้เราเดินทางไปสู่ส่ิงที่ดีกว่า
ขอขอบคุณ คุณพ่อ คุณแม่ ครอบครัวของพวกเราทุกคนท่ีเล้ียงดู
พวกเรามาอย่างดี ขอบคุณท่ีคอยเป็นก�ำลังใจ เป็นแรงผลักดัน ขอบคุณที่
ใจแข็งอดทนรอให้พวกเราเป็น “พวกเราที่ดีกว่าเดิม”
ขอขอบคุณคณาจารย์ทุกท่าน ที่คอยส่ังสอนพวกเรา ท้ังทางด้าน
วิชาการ จรรยามารยาท ขอบคุณที่ไม่ใช่แค่สอนพวกเรา แต่ยังมีความหวัง
ดีและความห่วงใยให้กับพวกเราทุกคน พวกเราสัมผัสได้และขอขอบคุณจาก
ใจจริง
ขอขอบคุณอ.อามีนะห์ ด�ำรงผล , อ.นดา อีซา ฮะกีมี และอ.บารีอะฮ์
เย็นประเสริฐ ท่ีช่วยตรวจทานและมีส่วนร่วมในการจัดท�ำหนังสือเล่มน้ี
ขอขอบคุณผู้ใหญ่ใจดีที่ทุนทรัพย์ของพวกท่านท�ำให้หนังสือเล่มนี้
ได้รับการตีพิมพ์ถึงมือผู้อ่าน ด้วยอนุมัติของอัลลอฮ์ ญะซากุมุ้ลลอฮุคอยรอน
ขออัลลอฮ์ทรงตอบแทนและเพิ่มพูนผลบุญและริสกีให้แก่พวกท่าน
ขอขอบคุณรุ่นพ่ี ท่ีคอยแนะน�ำ ต้ังแต่พวกเราก้าวเข้ามาในรั้วแห่ง
น้ี ขอบคุณท่ีเป็นตัวอย่างที่ดีให้พวกเราในหลายๆเร่ือง ถ้าไม่มีพวกพ่ีท�ำให้
เห็นเป็นแบบอย่างในวันนั้น พวกเราก็คงไม่มีส่ิงดีๆในวันนี้
ขอขอบคุณรุ่นน้องทุกๆคนที่อยู่ด้วยกันมา คอยเป็นก�ำลังใจให้กัน
ต่อจากน้ี ฝากดูแลตัวเอง ดูแลหอท่ีเรารักให้ดี เป็นรุ่นพ่ีท่ีดีของรุ่นน้อง และ
เป็นรุ่นน้องท่ีดีของรุ่นพี่ ฝากด้วยนะ...
ขอขอบคุณที่น่ี อัลฟุรกอน ท่ีท�ำให้พวกเราได้มาพบสิ่งที่ดีและพร้อม
ที่จะก้าวไปสู่สิ่งที่ดีกว่า ขอบคุณที่ยังเป็นเหมือนเดิม แม้ว่าสิ่งต่างๆรอบตัว
จะเปล่ียนไปมากแค่ไหนก็ตาม
ขอขอบคุณพวกเธอ เพ่ือนๆทุกคนท่ีร่วมเดินทางกันมาตั้งแต่ต้น จน
มาถึงจุดน้ี ขอบคุณท่ีอยู่เคียงข้างกันมาอย่างดีและหวังว่าจะดีแบบน้ีตลอด
ไป อินชาอัลลอฮ์
เรื่องราวทั้งหมดที่เกิดขึ้น ณ ท่ีแห่งน้ี ล้วนมีท้ังเรื่องที่ดีและเร่ืองท่ี
ไม่ดี เร่ืองไหนท่ีไม่ดีเราจะเขียนมันลงบนผืนทราย เพื่อให้สายลมแห่งการ
อภัยลบมันทิ้งไป ส่วนเร่ืองที่ดี เราจะสลักมันไว้บนศิลาแห่งความทรงจ�ำ เพื่อ
ไม่ให้สายลมลบมันได้..
และหลังจากนี้เมื่อพวกเราก้าวออกไปจากที่แห่งนี้ เราขอสัญญาว่า
เราจะพัฒนาตัวเองและน�ำความรู้ที่ได้ มาพัฒนาสังคมอิสลามให้ดีย่ิงขึ้นกว่า
เดิม อินชาอัลลอฮ์
“
“