คู่มือและแผนการเรียนรู้ ม.1

๒๙๒

หนว ยการเรียนรทู ี่ ๔ ลาํ นาํ รองเลนเปนเพลง แผนการจัดการเรยี นรูท่ี ๒ เวลา ๑ ชวั่ โมง
กลุมสาระการเรียนรศู ิลปะ เรอ่ื ง บทเพลงตางวฒั นธรรม ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปท ี่ ๑

รายวิชาดนตรี

ขอบเขตเนื้อหา กิจกรรมการเรียนรู สอ่ื /แหลงเรยี นรู

การรอ งเพลงและใชเ ครื่องดนตรีบรรเลง ขั้นนํา ๑. บทเพลงประเภทตาง ๆ

ประกอบการรองเพลง ๑. แบง กลมุ นักเรียนเปน ๖ กลุม ใหแตละกลุมจบั สลากหัวขอบท ๒. เคร่อื งดนตรีชนิดตา ง ๆ

จุดประสงคก ารเรียนรู เพลงตางวฒั นธรรมดงั น้ี ๓. สลากหวั ขอบทเพลง
ดานความรู - บทเพลงพ้นื บา น - บทเพลงปลุกใจ ๔. ใบความรู
- บทเพลงไทยเดิม - บทเพลงประสานเสียง ๒ แนว ๕. YouTube บทเพลงตามบรรณานุกรม
อธิบายเหตุผลในการเลือกบทเพลงสาํ หรับรองหรือ - บทเพลงรปู แบบ ABA (Ternary form)

บรรเลงดนตรีได - บทเพลงประกอบการเตน รํา ภาระงาน/ชน้ิ งาน

ดา นทักษะและกระบวนการ ๑. ใบงาน
รอ งเพลงและใชเครอื่ งดนตรบี รรเลงประกอบการ ขนั้ สอน
๑. นักเรียนแตล ะกลุม ศึกษาใบความรตู ามหวั ขอที่จับสลากได โดย
รองเพลงดว ยบทเพลงทีห่ ลากหลายรูปแบบ
เลอื กบทเพลงสําหรับรอ งหรือบรรเลงดนตรไี ดอยา ง สรปุ เปนผังมโนทศั น
๒. นักเรียนแตละกลุมออกมาอภิปรายหัวขอ ท่ีกลมุ จับสลากได
เหมาะสม
หนา ชน้ั เรียน
ดา นคุณลักษณะ

- มวี นิ ัย

- ใฝเรียนรู

- มงุ มัน่ ในการทาํ งาน

229828

หนว ยการเรยี นรูท ่ี ๔ ลาํ นาํ รองเลน เปนเพลง แผนการจดั การเรยี นรทู ี่ ๒ ๒๙๓
กลุมสาระการเรยี นรูศิลปะ เร่ือง บทเพลงตางวฒั นธรรม
เวลา ๑ ชั่วโมง
รายวิชาดนตรี ช้ันมัธยมศกึ ษาปท ่ี ๑

ขนั้ สรุป
๑. นกั เรียนและครูรวมกนั สรุปเรือ่ ง บทเพลงตางวฒั นธรรม โดย
ครเู ปด บทเพลงตางวฒั นธรรมใหน ักเรียนฟงและรวมกนั สรปุ วา บท
เพลงท่ีไดฟง เปน บทเพลงอะไร

229389

๒๙๔ 229940

การวัดและประเมินผล วธิ ีการ เคร่อื งมือท่ีใช เกณฑ
ส่ิงทตี่ องการวัด/ประเมนิ ประเมนิ ใบงาน ผา นเกณฑร ะดับ ดี
แบบประเมินผงั มโน
ดานความรู ประเมินการทาํ งาน ทัศน( Maid Map ผานเกณฑระดบั ๒
อ ธ ิบอาธยบิ เหายตเผุหลตใผุนลกใานรกเลาือรเกลบอื ทก กลุม จาก ๔ ระดบั
เพลงสําหรับรองหรือ Rubric )
บรรเลงดนตรไี ด สังเกต ผา นเกณฑระดบั ๑
แบบประเมิน จาก ๓ ระดับ
ดานทักษะ/กระบวนการ พฤติกรรมการทาํ งาน
ร อ งรเอ้พงลเงพแลลงะแใลชะเ คใชรเ้ื่อคงรดือ่ นงตดรนี ตรี
บรรเลงประกอบการ กลมุ
รองเพลงดวยบทเพลงที่
หลากหลายรูปแบบ แบบสังเกตพฤติกรรม
เลอื กบทเพลงสาํ หรบั รองหรือ การเรียนรูข องนกั เรียน
บรรเลงดนตรไี ดอ ยางเหมาะสม

ดานคณุ ลกั ษณะ
- มวี นิ ัย
- ใฝเ รยี นรู
- มงุ มั่นในการทาํ งาน

บันทึกผลหลังสอน
ผลการเรยี นรู
...........................................................................................................................................................
ปญหาและอปุ สรรค
...........................................................................................................................................................
ขอ เสนอแนะและแนวทางแกไข
...........................................................................................................................................................
ลงช่อื ............................................ผสู อน
(............................................)
วนั ที่..........เดือน...................พ.ศ..........

ความคิดเห็นขอ เสนอแนะของผูบรหิ ารหรือผูไดรับมอบหมาย
...........................................................................................................................................................
ลงชือ่ ............................................ผูตรวจ
(............................................)
วันท.ี่ .........เดือน...................พ.ศ.........

๒๙๕ 229951

ใบความรู เรอ่ื งบทเพลงสําหรับฝก รอ งและการบรรเลงเครอ่ื งดนตรีประกอบการรองเพลง
หนวยการท่ี ๔ ลํานาํ รอ งเลนเปน เพลง แผนการจัดการเรียนรทู ่ี ๒

รายวชิ าดนตรี รหัสวชิ า ศ๒๑๑๐๓ ภาคเรยี นที่ ๑ ช้ันมธั ยมศึกษาปที่ ๑

๑. เพลงพนื้ บาน

เพลงพน้ื บาน คอื เพลงของชาวบานทจี่ ดจําสบื ทอดกนั มาแบบปากเปลา ใ ชใรชอ ้งรเ้ลอน งเพล่ือ่นควเพามื่อความ
สนุกสนานรื่นเริง โดยใชคําทงี่ ายๆ เนน เสียงสัมผสั และจงั หวะการรอ งเปน สาํ คัญ เพลงพ้ืนบานมลี กั ษณะเฉพาะ
คือเปน เพลงทชี่ าวบา นอาศัยการฟงและจํา ไมมกี ารจดเปนตัวหนงั สอื เน้อื รอ งใชค ํางา ยๆ ใชการปรบมอื หรือใช
เครือ่ งประกอบจังหวะงายๆ ที่สําคญั ตองมีเสียงรองรบั ของลูกคู ทําใหเ กิดความสนุกสนานมากขึน้

จากประวัติของเพลงพืน้ บา น พบหลกั ฐานวา เพลงเรือ และเพพลลงงเทเทพพททอองงมีกมาีกราเรลเนลม่นามตาัง้ แตตั้งสแมตัย่สมัย
อยธุ ยาจนถึงสมยั ธนบรุ ี สว นในสมัยรัตนโกสนิ ทรมีเพลงอ่นื ๆ อีก เชน เพลงเก่ยี วขาว เพลงปรบไก เพลงสกั วา
ตอ มา ในรชั กาลที่ ๗ เพลงพืน้ บานกย็ งั เปน ทนี่ ยิ มรองทั่วไป จนเเมมอื่ ื่ อจอจมอพมลพปล. พปิบูล. สพงิคบรู ลามส งเปคน ร า ม เ ป ็ น
นายกรัฐมนตรี รัฐบาลควบคมุ การเลนเพลงพนื้ บาน และสนับสนุนการราํ วง ทําใหชาวบา นรอ งเพลงพนื้ บาน
นอ ยลงไปเรื่อยๆ ต้ังแตย คุ นั้น

ประเภทของเพลงพน้ื บาน แบง ตามภาค ๔ ภาค ดงั นี้
๑. เพลงพน้ื บา นภาคกลาง สว นใหญเปน เพลงทีห่ นุม สาวใชรอ งโตตอบกัน มีคนรรอ้องงนนาํ �เำพเพลงลฝงา ฝย่าชยาชยาย

และฝายหญิง สวนคนอ่ืนๆ เปนลกู คูรองรบั ใหจงั หวะดวยการปรบมือ เชน เพลงเรือ เพลงเกี่ยวขาว เพลงเต้น ก�ำ
เกพาํ ลเงพพลวงพงมวงามลาัยลยั เพเพลลงงรระะบบ�ำํา เพลงเหยอ ย เพลงแหนาค เพลงลําตดั เพลงฉอ ย เพลลงงออีแีแซวซวเพลเพงขลองทขาอนทาน
เพลงสาํ หรบั เดก็

๒. เพลงพนื้ บานภาคเหนือ ผกู พนั อยกู บั ชวี ติ ของชาวบานต้ังแตเ ด็กไปจนถึงผูใหญ เพลงที่ยี่ยังังรรอ้องงเลเลน ่น
อยใู นหลายจงั หวัดมี ๓ ประเภท ประเภทแรก คือ เพลงสสํา�ำหหรรับับเดเก็ด็กมเี มพีเลพงลกลงอกมลเ่อดม็กเแดล็กะเแพลละงเรพองลเงลรน ้องเล่น
ประเภทท่ี ๒ คือ จอย เปนเพลงที่ชายหนมุ ใชรอ งเกีย้ วสาวในตอนกลางคืน และประเภทที่ ๓ คือ ซอ เปน เพลง
ท่ีชายและหญงิ รองโตต อบกนั หรอื รองเปนเร่ืองนิทาน

๓. เพลงพนื้ บา นภาคอสี าน แบงตามกลมุ วฒั นธรรมออกเปน ๓ กลุม คอื กลุมแรกเปน เพลงพื้นบา น
กลุมวฒั นธรรมไทย-ลาว รอ งเพลงหมอลํา และลาํ เซ้ิง กลุม ท่ี ๒ เปน เพลงพืน้ บา้ นกลุม่ วัฒนธรรมเขมร--สวสยว่ ย
รองเพลงเจรยี ง เปนภาษาเขมร และกลุมท่ี ๓ เปนเพลงพื้นบานกลมุ วัฒนธรรมไทยโคราช รอ งเพลงโคราช

๔. เพลงพื้นบานภาคใต มีจาํ นวนไมมากนัก แตหลายเพลงรักษาการรองด้ังเดิมไวไดอยา งดี เชน เพลง
เรอื เลนในงานชกั พระหรือแหพระ ชายและหญงิ รอ งโตต อบกนั ในเรอื เกย้ี วหรอื หยอกเยา กัน และยกเรื่องราว
ในชวี ติ ประจําวนั มารอ ง เพลงบอก เปนเพลงท่เี ลนในเทศกาลสงกรานต เดนิ ไปรองตามบา นเพื่ออวยพรปใหม
และยกยองเจา ของบาน เพลงรองเรือ หรือเพลงชานอง เปนเพลงกลอมเด็กใหน อน เน้ือเพลงรองข้นึ ตนวา "ฮา
เออ" และลงทายวรรคแรกวา "เหอ" นอกจากเปน การขบั กลอมใหเ ด็กนอนหลับอยา งมคี วามสขุ แลว ยังแทรก
คําสอนใหเ ด็กเปนคนดีดวย

๒๙๖ 229962

๒. เพลงปลุกใจ

เพลงปลุกใจ รวมอยใู นประเภทบทเพลงหรือดนตรีท่ีใหค ณุ ตอมนุษยด า้ นสสังังคคมมเกเก่ียี่ยววขขอ้งอใงนใดนา ดน้าสนังสคังมคม

มีมาตง้ั แตส มยั โรมนั โดยใชเ คร่ืองดนตรจี ําพวกเครื่องเปาทท้งั ั้งเคเครือ่ร่ืองลงมลไมมไแมล้ ะแเลคะร่ือเคงรทื่องทเหอลงอื เงหลรวือมงถรงึ วกมลุถมึงกลุ่ม

เครื่องกระทบ ไดแ ก เคร่ืองดนตรที ีใ่ หจ ังหวะท้ังหลายโโดดยยบบรรเลงเพลงเดนิ แถวเพเพ่ือ่ือปปลลกุ ุกใจใจททหหารารผผา น่านชชว ง่วเงวเลวาลา

ทม่ี ที ั้งรุงเรืองและซบเซามากระทัง่ ถงึ ยุคสมยั ของนโปเลียนแหงฝรั่งเศส มมีกีการาปรรปับรปับรปงุ ใรหุงมใีเหค้รมื่อีเงคดรน่ือตงรดีอีกนตรีอีก

หลายชนดิ เชน พวกขลยุ ผวิ พวกปและแตร ซึ่งตอมาเปนตนแบบของวงโยธวาทิต
พจนานุกรมใหค วามหมายเพลงปลุกใจวา คือเพเพลลงงทที่เรี่เราใ้าจใใจหใหเก้เิดกคิดวคาวมากมลกา ลห้าาหญาแญลแะลกะรกะตระอื ตรือรนือรจ้นงึ จึง

เปน เพลงท่ีฟงแลวจะเหนื่อย ย่งิ รอ งเองย่ิงเหนื่อย เหนอื่ ยดวยความฮึกเหิมเอาชัย

เพลงปลกุ ใจของกองทัพวาปรากฏขนึ้ ครั้งแรกในสมยั ยพพรระะบบาทาสทมสเมดจ็เดพ็จระพจรลุ ะจจอุลมจเกอลมา เจกาลอ้ายเูหจวั ้าอยู่หัว

รัชกาลท่ี๕5((พพ.ศ.ศ..๒2๕4๔52๒))และเริม่ ปรากฏเดน ชัดในชวงสมยั พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจา อยหู วั รัชกกาาลลทท่ี ี่6๖
(พ.ศศ..๒2๔4๕5๖6)ตอมาเมอ่ื เปลย่ี นแปลงการปกครองมาเปน ระบอบประชาธปิ ไตยพพ.ศ.ศ. .๒2๔47๗5๕กองทัพผลติ เพลงปลุกใจ

ใอจอกอกมมาามมาากกขข้ึนนึ้ กระทัง่ เขา สู ชวงสมัยของ จอมพล ป.พบิ ูลสงคราม เพลลงงปปลลกุ ุกใจใจขอขงอกงอกงอทงพั ทยัพุคยนุคจ้ี นึงม้ีจีคึงวมาีคมวาม

เจรญิ สงู สดุ เหตุผลประการหนึ่งมาจากการเกดิ สงครามโลกครัง้ ท่ี ๒2 และะรรัฐัฐบบาาลลตตอ้องกงากราจระจปะลปุกลเรุกาเจริต้าใจจิตขใอจงของ

ทหารในกองทัพใหเกดิ สํานกึ รักชาติ ตอมาเม่ือ จอมพลสฤษด์ิ ธนะรัชต เขา้ รรับับตตาํ �ำแแหหนงนน่งานยากยรัฐกมรนัฐตมรนี เตพรลี งเพลง
ปลกุ ใจของกองทัพกลบั ไมไดร ับความนยิ มเทาทคี่ วร จจววบบจจนนกกระรทะั่งทเั่กงดิเหเหตตุกุกาารรณ์เรยี กกรรอ ้องปงประรชะาชธาปิ ธไิปตยไต14ย ๑๔

ตลุ าคม๒2๕5๑1๖6-๒25๕1๑9๙เพลงปลุกใจของกองทัพจงึ กลบั มามีบทบาทอีกคร้ัง โดยแรงจูงใจจทที่ผ่ีผปู ู้ปรระะพพันันธธน ์นํา�ำมมาาใชใชม้มากาก

ทีส่ ุด ๓3 อนั ดบั แรกคือ ความตองการดานความมั่นคงปลอดภยั รองลงมาคืออคควาวมามตอตง้อกงากราเรปเนปท็นี่ยทอี่ยมอรมบั รนับับนถับอื ถือ

ยกยอ งในวงสงั คม และการอุทศิ ตัวเพื่อประเทศชาติ ตามลําดบั

ตวั อยางเพลงปลุกใจ

· เกิดเปน ไทยตายเพื่อไทย · เกียรตศิ ักด์ทิ หารเสือ

· จากยอดดอย · ชายชาญทหารไทย

· ดอกประดู (เพลง) · ดุจบดิ ามารดร

· แดท หารหาญในสมรภมู ิ · ตนื่ เถดิ ชาวไทย

· ตนื่ เถิดไทย · ตนตระกลู ไทย (เพลง)

· ถามคนไทย · ทหารของชาติ

· ทหารพระนเรศวร · แผน ดินของเรา (เพลง)

· แผน ดินของเรา (เพลงพระราชนพิ นธ) · พลังสามัคคี

· เพลงมหาชยั · รักกันไวเ ถดิ

· เราสู · เลือดสุพรรณ

· สยามานุสสติ · หนกั แผน ดิน

· อนุสตไิ ทย

๒๙๗ 229973

๓. เพลงไทยเดมิ
เพลงไทยเดิม เพลงดัง้ เดิมของไทยเรา ซ่ึงก็ถือวา เปน เพลงแบบแรกทเ่ี กิดขึ้นในประะเเททศศไไททยยเลเลยยททีเดีเดยี ียวว

และยงั เปน ศิลปะวัฒนธรรม ท่คี วรคาแกก ารรักษาไวอีกดว ย แตในปจจบุ ันคนไทยเริม่ รูจ้ ักเเพพลลงงไไททยยเดเดิมิมนนอ้อยยลลงง
เพราะหนั ไปนยิ มเพลงสากล เพลงแนวใหมๆ กันเปน สว นใหญ แลละะแแนนน่นอนอวนา วก่า็ม นี กอ็มยีนค้นอเยลคยนทเี ดลยี ยวททีเีจ่ ดะียรูวจะรู้
ประวัติความเปนมาของเพลงไทยเดิม เพราะฉะนน้ั เพ่ือการสืบสานศลิ ปะวฒั นธรรมของไทยไว จึงควรเรียนรถู งึ
ประวตั คิ วามเปน มาของเพลงไทยเดิม ซ่ึงกม็ คี วามเปน มา ดังนี้
กําเนิดเพลงไทยเดิม

ดนตรี เปนสิ่งที่มนษุ ยเ ริ่มรูจักต้งั แตส มยั กอนประวตั ศิ าสตร ซ่งึ ก็มีการนาํ มารองรําทาํ เพลง ทํากิจกรรม
กสจินกุกรรๆมสเตน้กุนๆร�ำเตแนลระาํ มแักลจะะมใักชจ้ใะนใชพใิธนีกพริธรกี มรรทมาทงาศงาศสานสนาา อยา งการสวดมนตอีกดว ย โดยเพลงแตเ ดิมนัน้ สว น
ใหญแ ลว จะมจี งั หวะเรว็ และมีชว งทาํ นอง ประโยคขับรองสั้นๆ ซึ่งจะเหหมมาาะะกกับับกกาารรเตเตน ้นราํรม�ำามกากวกาว่าจ งึ จไึงดไมดีก้มาีกราร
ปรับเปลี่ยนใหม จี งั หวะทช่ี าลง และมีความนุมนวลมากขน้ึ อีกทัง้ ยงั เพ่มิ ประโยคในการขับรอ งใหย าวข้ึนอกี ดว ย
ทัง้ นีก้ ็เพ่อื ใหเ หมาะกบั การใชในพิธกี ารตางๆ การขบั รองในการเลน ละคร รวมมถถึงึงกการาขรับขกับลกอลม่อแมละนแ่ีกล็ถะือน่ีก็คือ
กาํ เนิดเพลงไทยเดิมข้นึ มาน่นั เอง

เพลงไทยเดิม หมายถงึ เพลงท่มี ีการแตง ขึ้นมา ท้งั เนื้อรอ ง คาํ รอ งและทํานอง โดยใชห ลกั การแตงแบบ
ไทยๆ ดนตรีไทย และเนน ความเปนเอกลกั ษณของไทยเปน หลัก ซึ่งก็ทาํ ใหแตกตางจากเพลงของชาติอ่นื ๆ มาก
ทีเดยี ว โดยเอกลักษณของเพลงไทยเดมิ ก็คือการเอ้ือนที่มีความไพเราะและยงั มีจงั หวะทว งทํานองท่ฟี งสนกุ และ
ฟงร่ืนหูอีกดว ย ซงึ่ เพลงไทยเดิมทน่ี ยิ มกจ็ ะเปน เพลงสองชั้น และเพลงสามชนั้ ทม่ี ลี ักษณะการขบั รอ งแบบสักวา
นัน่ เอง
ประเภทของเพลงไทยเดมิ น้ัน สามารถแบง ไดเ ปน ๓3 จําพวกใหญๆ ซ่ึงก็คอื
๑1.เพเพลลงงสสาํ ำ� หหรรับับบบรรรรเลเลงงดดนนตตรรีลีลว ว้ นนๆๆ

เพลงประเภทน้ี กอ็ ธบิ ายงายๆ ตามชื่อเลย กค็ ือเปนเพลงทีมแี ตด นตรบี รรเลง ไไมมม่มกี ีการาขรับขรับอ รง้อไงมมไีม่มี
การเอื้อนใดๆ เนน ดนตรลี ว นๆ สวนใหญจะไดยินไดฟงกนั ในการใชประกอบการแสดง เชน่ เพเพลลงโงหโหมโมรโงรงเพเลพงลง
หนา พาทย เปน ตน นอกจากน้ียังมกี ารใชเ ปนเพลงในการแสดงละคร เม่ืออตตัวัวลละะคครกราํกล�ำงั ลแังสแดสงทดางทา่างทกาิรงิยากิริยา
ตางๆอีกดว ย
๒2.เพเพลลงงสสําำ� หหรรับบั กกาารรขขบั บั รรอ อ้ งง

เพลงประเภทนี้ เปนเพลงที่มีการขับรองแลวตามดวยการรับโดยการบรรเลงดนตรเี ปนจังหวะ ซซึง่ ึ่งสสว่วนน
ใหญแลว มกั จะเรยี กกนั วา การรองสงดนตรนี ั่นเอง โดยเพลงแบบนจ้ี ะมจี ังหวะที่ไพเราะ ฟฟง ังแแลลว ใ้วหใค หว้คามวารสูมึกรู้สึก
สนุกและร่นื รมยมากข้ึน อีกท้ังยงั ชว ยใหเกดิ ความรูส กึ เพลดิ เพลนิ ไดเ ปนอยางดเี ลยทีเดยี ว
๓3.เพเพลลงงปปรระะกกออบบกกาารรรรําำ�

เพลงประเภทน้ี เปนเพลงที่มีการรอ งไปตามบทรอง เพ่ือใหเกดิ จงั หวะทส่ี นุกสนานแแลละเะพเือ่พใ่ือหใผ หูเต้ผน ู้เต้น
สามารถเตนตามจังหวะไดอ ยางสนกุ มากข้นึ อกี ดว ย นอกจากนี้ยังมักจะใชใ นการรปปรระะกกอบอกบากราแรสแดงสทดางททา่งาทาง
กิริยาตา งๆ ของตวั ละครดว ยเชนกัน

๒๙๘ 229984

ลักษณะของเพลงไทยเดิม
จากที่ไดก ลา วมาขางตน วาเพลงไทยเดิมน้นั แบง เปนเพลงช้ันเดียว เพลงงสสอองงชชั้น้ันแลแะลเพะลเพงสลางมสชาน้ั มชั้น

ตามวิวัฒนาการของเพลงไทยเดิม แตน ่นั เปนเพียงแคล ักษณะบางสวนของเพลงไทยเดมิ เทานนั้ ซ่งึ ตามจริงแลว
เรายังสามารถจาํ แนกออกตามลักษณะไดอ ีกหลากหลายลักษณะกันเลยทีเดียว เชน
๑1..เเพพลลงงชช้ันั้นเเดดยี ยี วว

เพลงชน้ั เดยี ว เปน ลักษณะแบบแรกกําเนิดเพลงไทยเดิม ซ่งึ กจ็ ะมจี ังหวะดนตรีเร็วแแลละะมมีคีคํา�ำรอร้องแงบแบบ
สน้ั ๆ โดยจะสังเกตไดจากเสยี งฉงิ่ ฉบั ทด่ี ังกระชบั ตดิ กันตอเน่อื งไปจนจบเพลงนนั่ เอง โดยใในนออดดตี ีนต้ันค้ันนคสนวสน่วน
ใหญจะนยิ มใชเ พลงชัน้ เดียวในการเตน รํา ทาํ กิจกรรมสนุกๆ ตางๆ แตในปจจบุ นั นีเ้ ราจะไมค อยไดย ินเพลงชัน้
เดียวมากนกั ซึง่ ก็จะใชเ พื่อการแสดงมหรสพมากกวา
๒2..เเพพลลงงสสอองงชช้นั ้ัน

เพลงสองชั้น เปนเพลงท่มี ีการขับรองและจังหวะแบบปานกลาง ไมเ่รเรว็ ็หวรหือรไือมชไมาจ่ชน้าเกเินกไินปไแปตกแ็มตี ่ก็มี
ความยาวของเน้อื เพลงท่ียาวกวา เพลงช้นั เดยี วถงึ เทาตัวเลยละ ซซ่ึงึ่งเเรราาสสาามมาารรถถสสงั ังเกเกตตเพเพลลงสงสอองชงช้ัน้ันไดไจดา้จกาเกสเียสงียง
ฉงิ่ …ฉบั ที่มีความหางกันพอสมควร เนอ้ื รอ งมกี ารเอื้อนหนอยๆ ตา งจากเพลงชน้ั เดยี วที่ไมม ีการเอื้อนเลย
๓3.เเพพลลงงสสาามมชช้ัน้ัน

เพลงสามชั้น เปนเพลงทม่ี ีจงั หวะชา มกี ารเอ้ือนและทาํ นองรอ งที่นานมาก และชวงความหา งระหวาง
เสยี งฉ่งิ …ฉบั ก็หา งพอสมควรเชน กัน ซ่ึงสว นใหญก จ็ ะนยิ มใชในการขับกลอมและการบรรเลงในโอกาส พธิ ีการ
ตา งๆ นน่ั เอง
๕4.เเพพลลงงโโหหมมโโรรงง

เพลงโหมโรง เปน เพลงที่ใชในการเปดงานพธิ สี าํ คัญตา งๆ เพอื่ เปนการแสดงความเคารพตอ ครูอาจารย
และเปนการประกาศถึงการเร่ิมเปดงานนน่ั เอง ซงึ่ เพลงโหมโรงน้ันกย็ ังแบง ยอยไดอีก เปน็นเพเพลลงโงหโมหโมรงโรเชงา เช้า
โหมโรงกลางวัน โหมโรงเย็นและโหมโรงเสภา

เพลงไทยเดมิ นอกจากจะเปน เพลงดง้ั เดิมของไทยเราท่ีควรคาแกการรักษาไวแ ลว ยังเปนเพลงประจาํ
ชาตอิ ีกดว ย ดงั นน้ั จึงควรธาํ รงคร ักษาไว และสืบสานวฒั นธรรมอันดีงามของไทย ทั้งดนนตตรรี ีกการาขรับขัรบอ รง้อแงลแะละ
การบอกเลา เรื่องราวการถือกําเนดิ เพลงไทยเดมิ ใหแ กคนรุนหลงั ไดฟ ง ซ่ึงนีก่ เ็ ปน เพยี งประวัติและขอมลู คราวๆ
เทานนั้ เพลงไทยเดิมยังมีเรื่องราวใหไดศกึ ษาอกี มากมายเลยทเี ดียว

๕๔.. เกพาลรงขขับบั รรอ ้องงปปรระะสสาานนเสเสยี ียงง
การขับรองประสานเสยี ง หมายถึง การขบั รองแบบหนึ่งทม่ี ีผูขบั รองตัง้ แตส องคนขน้ึ ไป อาจรอ งเพลง

ที่มีทาํ นองเดยี วกันแตขึ้นตน หรือลงจบไมพรอมกัน อาจรอ งพรอ มกันแตมที ํานองเพลงหลายทํานองหรือหลาย
แนวโดยมแี นวใดเปน ทํานองหลกั สวนแนวอน่ื ๆ เปนทํานองประสานเสียง เสยี งประสาน คอื กลุมเสยี งต้ังแต
สองขึ้นไปเกิดข้นึ พรอม ๆ กันทําใหเ สียงกลมกลนื ฟง สนิทหู

๒๙๙ 229995

รูปแบบของการขับรองประสานเสยี ง

การขับรองประสานเสียงแบง ลกั ษณะการขบั รอ งไดห ลายแบบ ดังน้ี

๑1.. การขับรองแบบราวด (Round) การขบั รองแบบราวด หรอื ท่เี รียกกนั ท่ัวไปวา แบบวนนหหรรอื ือเพเพลลงวงนวนเปเปน ็น

การขับรอ งท่มี ีผูขบั รอ งตั้งแต ๒2 คนหรอื ๒2 กลุมขึ้นไป รอ งเพลงแนวทาํ นองเดยี วกนั แตเริม่ ตน และจบไมพ รอมกนั สว น

จะรองกี่เทย่ี วนนั้ ขึ้นอยูกบั การตกลงของผูขับรอ งหรือผคู วบคุม
๒2.. การขับรอ งประสานเสยี ง๒2 แนว คอื การขบั รองทีต่ องมที ํานองเพลง ๒2 ทาํ นอง รอ งไปพรอ ม ๆ กนั โดยมี

ทาํ นองหลักทํานองหนึง่ สวนอีกทาํ นองหน่ึงเปน ทํานองประสาน
๓3. การขับรองประสานเสยี ง๓3 แนว คือ การขบั รอ งทม่ี แี นวทํานองเพลง ๓3 แนว รรอ อ้ งงไปไปพพรอร้อมมๆๆกนั กันโดโยดมยี มี

แนวทํานองหนง่ึ เปน ทาํ นองหลกั สว นอีก ๒2 แนวเปนทาํ นองประสาน ซซึ่ง่ึงททําน�ำนองอปงรปะรสะานสทานัง้ ท๒2้ังแน๒วแอนาจวมอีทาํ จนมองีท�ำนอง

แตกตางกันไป
๔4.. การขับรอ งประสานเสยี ง๔4 แนว คอื การขับรอ งท่ตี อ งมีแนวทํา�ำนนอองเงพเลพงลทงีแ่ ทตกี่ตต่าางกัน ๔4๔ททาํ �นำอนงอโงดยโดย
ทํานองหลัก ๑1 ทํานอง สว นอีก ๓3 ทํานอง เปนทํานองประสานรอ งไปพรอม ๆ กนั หลายคน

ทํานองเพลงแตละแนวทใ่ี ชขับรองตอ งประสานสอดคลอ งกันและกัน ตามแนวสูงต่าํ ทกี่ ําหนด โดยยดื ทาํ นอง

หนง่ึ เปนหลัก

การขับรอ งประสานเสยี งอาจขบั รอ งแนวละคนหรือหลายคนก็ได เรยี กวา “คคออรรสั ัส””(C(hCohrousr)uสsว)นสน่วักนรนอักงร้อง

ประจําโบสถ เรียกวา “ไควร” (Choir) หมขู ับรอ งประสานเสียงประกอบดว ยชายลว นหญิงลว นหรอื ทงั้ ชายหญงิ กไ็ ด

การแบง ระดบั เสยี งในการขับรองประสานเสียง
การขบั รองประสานเสยี ง แแบบง ่รงะรดะบัดัเบสเียสงียขงอขงอผงูขผับู้ขรัอบงรเ้อปงน เกปี่ก็นลกุมี่กหลรุ่อืมกห่ีแรนือวก็ไ่ีแดน แวตกท็ได่ีถ้อื แวตา่เทป่ีถนือว่าเป็น

มาตรฐานและเปนทนี่ ิยมกันทั่วไป คอื แบง เปน ๔4 แนว ดงั นี้

๑1. แนวโซปราโน (Soprano) เปนระดับเสียงสงู สุดของผูห ญิง

๒2. แนวอลั โต (Alto) เปน ระดับเสียงตาํ่ ของผูหญิง

๓3. แนวเทเนอร (Tenor) เปน ระดับเสยี งสงู สุดของผูชาย

๔4. แนวเบส (Bass) เปน ระดบั เสยี งตํ่าของผชู าย

๔. บทเพลงรปู แบบ ABA (Ternary form)

รูปแบบ (Musical Forms) แบงออกเปน ๕5 ประเภทใหญ ๆ ดังนี้

๑1) รปู แบบสโตรฟค (Strophic Form) เปนลักษณะของเพลงรองทีม่ ีแนวทํานองเดยี วตลอดแตมีการ

เปลยี่ นเนอ้ื รอง รปู แบบเปน AAA หรือไมกร็ อ งทาํ นองไมซ ํ้าเลยรองไปเร่ือย ๆ รปู แบบเปน ABCDE

ที่มา http://www.musiclib.psu.ac.th/data/western-musuc/Chapter2/chap2-9.ht

๓๐๐ 320906
๒2) รูปแบบไบนารี (Binary Form) เปน ลกั ษณะของเพลงท่ีมี ๒2 ทอน (two part form) รูปแบบเปนการถาม
และตอบ ซ้ําไปมาอาจเปน หลายเท่ียวกไ็ ด เชน A:B, AABB, ABAB

ทีม่ า http://www.musiclib.psu.ac.th/data/western-musuc/Chapter2/chap2-9.htm
๓3) รูปแบบเทรนารี (Ternary Form) เปน ลกั ษณะของเพลงที่มี ๓3 ทอน (tree part form) หรือ
ทาํ นองหลกั ๓3 ลักษณะโดยมีสว นกลางเปนสว นทแี่ ตกตา งไปจากสว นตนและสวนทาย เชน ABA, AABA
รปู แบบเทรนารีอาจเรียกเปน “รูปแบบเพลง” (Song form) เพราะเพลงโดยทัว่ ๆ ไปมักมโี ครงสรา งแบบนี้

ท่ีมา http://www.musiclib.psu.ac.th/data/western-musuc/Chapter2/chap2-9.htm
๔4) รปู แบบธีมและแวรเิ อชน่ั (Theme and Variations) เปนรปู แบบที่ประกอบดวยสวนสาํ คญั 2๒ ส่วน
คสือวนธคีมอื (Tธมีhe(Tmhem) หe)รือหทรอื�ำทนําอนงอหงลหักลัก และ แวริเอช่ัน (Variations) หรือสว นทมี่ ีการเปลยี่ นแปลงจากทาํ นอง
หลกั เชน A A1A2A3

ทม่ี า http://www.musiclib.psu.ac.th/data/western-musuc/Chapter2/chap2-9.htm

๓๐๑ 320917
๕5)) รปู แบบรอนโด (Rondo form) เปน ลักษณะของการเนนทีแ่ นวทํานองหลกั หรอื เปน ลักษณะของ
เพลงทีม่ บี ทดอกสรอย กลา วคือ แนวทาํ นองหลกั ทํานองแรกจะวนกลับมาอยูระหวางแตละสว นท่ีตางกัน
รูปแบบเปน ABACADA

ท่มี า http://www.musiclib.psu.ac.th/data/western-musuc/Chapter2/chap2-9.htm

๓๐๒ 320928

ใบงาน เรอื่ งบทเพลงสําหรบั ฝกรอ งและการบรรเลงเครื่องดนตรปี ระกอบการรอ งเพลง
หนว ยการที่ ๔ ลํานาํ รอ งเลน เปนเพลง แผนการจัดการเรยี นรูที่ ๒

รายวิชาดนตรี รหสั วิชา ศ๒๑๑๐๓ ภาคเรียนท่ี ๑ ช้ันมัธยมศึกษาปท ่ี ๑

ใหน ักเรียนแตล ะกลุมศกึ ษาใบความรทู ี่จับฉลากไดมาสรปุ เปนผังมโนทศั น

๓๐๓ 320399

แบบประเมนิ ผังมโนทัศน( Maid Map Rubric )
ชอื่ กลุม...............................................................................................ชัน้ ............................

คะแนน

พฤติกรรมท่ีสังเกต ดมี าก ดี พอใช ควร
ปรับปรุง
๑. เนอื้ หา (Content)
๒. การนาํ เสนอผลงาน (Presentation)
๓. การออกแบบ (Design)

รวม

ลงช่อื ..............................................ผปู ระเมนิ
(.............................................)
........./........................./..........

ระดบั คณุ ภาพ ดมี าก
๑๐ - ๙ = ดี
๘-๖= พอใช
๕-๓= ควรปรบั ปรุง
๒-๑=
= ดีมาก
ผลการประเมนิ = ดี
๒๖ - ๓๐ = พอใช
๒๐ - ๒๕ = ควรปรบั ปรุง
๑๑ - ๑๙
๐ - ๑๐

๓๐๔ 303400

เกณฑก ารประเมนิ ผงั มโนทศั น( Maid Map Rubric )

กจิ กรรม ดมี าก (๑๐-๙) ระดบั คณุ ภาพ ควรปรบั ปรงุ รวม
(Activity) ดี (๘-๖) พอใช (๕-๓) (๒-๑)

แสดงความรคู วาม แสดงความรู แสดงความรู แสดงความรคู วาม

เขาใจในเนื้อหา ความเขาใจใน ความเขา ใจใน เขา ใจในเน้ือหา

ทค่ี น ความาอยา งดี เนอ้ื หา เนือ้ หา ทค่ี นควาปานกลาง

มาก มีขัน้ ตอน ทีค่ นควา มาอยาง ทค่ี น ควาปาน ขาดขั้นตอน และ

เนอื้ หา ครบถวน มีการสรุป ดี มขี ัน้ ตอน กลาง ขาด รายละเอียด ไมมี

(Content) ความคิดเหน็ ครบถวน มีการ ขัน้ ตอน และ การสรปุ ความ

โดยใชเ หตผุ ลได สรปุ ความคดิ เห็น รายละเอียด มี คดิ เหน็

อยางสมเหตุสมผล โดยใชเ หตุผลได การสรปุ ความ

อยา ง คิดเหน็

สมเหตุสมผล

จัดทําแผนภาพ จัดทาํ แผนภาพ จัดทาํ แผนภาพ จัดทําแผนภาพ

อยางเปน ระบบ อยา งเปนระบบ นําเสนอดวย นาํ เสนอดว ยขอมลู

และนาํ เสนอดวย และ นาํ เสนอดวย ขอ มลู ถูกตอง แต ถูกตองบางสว น

การนาํ เสนอ ขอ มูลท่ีถูกตอง ขอมลู แบบที่ ไมค รอบคุลมใน ขาดบางประเด็น

ผลงาน ครอบคลุมหวั ขอ ถูกตอง หัวขอสําคัญบาง สาํ คัญและขาด

(Presentation) และรายละเอียดที่ ครอบคลุมหวั ขอ ประเด็นและขาด รายละเอียด

สาํ คัญ สาํ คัญ รายละเอยี ด

ขาดรายละเอียด

ในบางหัวขอ

มกี ารใช รูปภาพ มีการใช ตวั อกั ษร มีการใช ตัวอกั ษร ขาดการใช

ตัวอักษรและสีสนั และสสี นั เรา และสสี นั ตัวอักษรและสีสนั

การออกแบบ เราความสนใจ มี ความสนใจ มี นาสนใจ ขาด มาตราสวนและ

(Design) มาตราสวนและ มาตราสวนและ มาตราสว นและ สมดุลของภาพ

สมดลุ สมดุลของภาพ สมดลุ ของภาพ ไมไดส ดั สวน

ของภาพ

๓๐๕ 330051

แบบประเมินพฤติกรรมการทาํ งานกลุม
กลมุ ..........................................................................................................
สมาชกิ ในกลมุ

๑. ......................................................................
๒. ......................................................................
๓.......................................................................
๔. ......................................................................
๕.......................................................................
๖. ......................................................................

คําช้ีแจง : ใหนกั เรียนทําเครื่องหมาย  ในชองท่ตี รงกบั ความเปน จริง

พฤติกรรมที่สังเกต คะแนน ๑
๓๒
๑. มสี ว นรว มในการแสดงความคิดเหน็
๒. มีความกระตือรือรน ในการทาํ งาน
๓. รบั ผดิ ชอบในงานที่ไดร บั มอบหมาย
๔. มีขั้นตอนในการทาํ งานอยางเปน ระบบ
๕. ใชเ วลาในการทํางานอยา งเหมาะสม

รวม

เกณฑการใหคะแนน ให ๓ คะแนน
พฤติกรรมที่ทําเปนประจาํ ให ๒ คะแนน
ให ๑ คะแนน
พฤติกรรมที่ทําเปน บางครง้ั
พฤติกรรมท่ที ํานอ ยครงั้

เกณฑก ารใหคะแนน ระดบั คุณภาพ
ชวงคะแนน ดี
ปานกลาง
๑๓ – ๑๕ ปรบั ปรุง

๘ – ๑๒
๕–๗

๓๐๖ 303602

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการเรียนรขู องนกั เรยี น ดา นคุณลกั ษณะ

ที่ ช่อื – สกุล มีวินัย ใฝเรียนรู มงุ มน่ั ในการ รวม สรปุ ผลการ

ทาํ งาน ประเมิน

๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๙ ผาน ไมผ า น

หมายเหตุ นกั เรยี นได ๖ คะแนนขึน้ ไป ถือวา ผา น

รายการประเมิน ระดับคุณภาพ เกณฑการพจิ ารณา

๑. มีวินัย ๓ สมดุ ชนิ้ งาน สะอาดเรียบรอยและปฏบิ ัติตนอยูในขอตกลงที่

(ด)ี กําหนดใหร ว มกันทกุ ครั้ง

๒ สมดุ ช้ินงาน สะอาดเรยี บรอยและปฏบิ ัตติ นอยูในขอตกลงที่

(พอใช) กาํ หนดใหรวมกนั เปนสว นใหญ

๑ สมุด ชิ้นงาน ไมค อยเรียบรอ ยและปฏบิ ัตติ นอยูในขอตกลงท่ี

(ควรปรับปรงุ ) กาํ หนดใหรว มกัน บางครงั้ ตองอาศัยการแนะนํา

๒. ใฝเรียนรู ๓ มกี ารอางอิงท่ีถูกตอง และเสนอแนวคดิ ประกอบการตัดสินใจ

(ด)ี อยา งสมเหตสุ มผล

๒ มีการอางอิงทีถ่ ูกตองในบางสวน และเสนอแนวคิด

(พอใช) ประกอบการตัดสินใจ แตอาจจะไมส มเหตุสมผลในบางกรณี

สรปุ ผลไมค อยถกู ตอง

๑ มีการเสนอแนวคิดท่ีไมส มเหตุสมผลในการตัดสินใจ และไม

(ควรปรบั ปรงุ ) อา งองิ สรุปผลไมถูกตอง

๓. มุงมนั่ ในการทํางาน ๓ สงงานกอ นหรือตรงตามท่ีกําหนดเวลานดั หมาย รับผิดชอบ

(ด)ี งานทไ่ี ดรับมอบหมายและปฏบิ ัติเองจนเปน นสิ ัย และชักชวน

ผูอน่ื ปฏิบตั ิ

๒ สงงานชากวากาํ หนด แตไดมีการตดิ ตอชีแ้ จงโดยมีเหตุผลรบั

(พอใช) ฟง ได รับผดิ ชอบในงานที่ไดร ับมอบหมายและปฏิบัติองจนเปน

นสิ ัย

๑ สงงานชากวา กาํ หนด ปฏิบตั ิงานโดยจองอาศยั การชี้แนะ และ

(ควรปรบั ปรุง) การตดั เตือน

๓๐๗

แผนการจัดการเรียนรทู ่ี ๓

หนวยการเรียนรูที่ ๔ ลาํ นํารองเลน เร่ือง ขับรองประสานเสยี ง ๒ แนว เวลา ๑ ชั่วโมง

กลุมสาระการเรียนรศู ลิ ปะ รายวิชาดนตรี ชัน้ มธั ยมศึกษาปท่ี๑

ขอบเขตเนือ้ หา กจิ กรรมการเรยี นรู สอื่ /แหลง เรียนรู
ป ร ปะรเมะินเมคนิ ุณคภณุ าภพาดพาดน้าขนอขงอเนงเ้อื นหื้อาหคา ุณคภณุ าภพาดพา ดนา้ เนสยีเสงยี ง ขัน้ นาํ
๑. หอ งดนตรี

และคุณภาพดา นองคป ระกอบดนตรี ๑. ครูเปดเพลงการขบั รอ งประสานเสียง ๒ แนว ใหน กั เรียนฟง ๑ ๒. เปย โน

จุดประสงคการเรยี นรู เพลง และถามความรสู กึ ทน่ี ักเรียนไดฟงจากบทเพลง ๓. บทเพลงประสานเสยี ง๒2 แนว และ บท
ด้านคดวาานมครวู้ ามรู
รด บ- รเร้อา้ท ดล ออ น งเอื้า งง พ เคนกเเร-พพพลุณอ้บทมลงดลลงทลกัสวี งเางงักษเินพำ�ดแดนพหษยัะลล้ววทลรกณงยะยักงบัแรบใบสะษชระลทาํทอ้เบะะหคเงแเใพวหพรรชลนลือ่บัรเ้ละคงกงอืรงกทดราอบทรอ่ืห่ีรนงระ่ีหงหลตรบดลเรารลวนกือีบางนตกหบรดกรรหลรนีบาเราลตลรเรยารลงรรไปียงเดูปลดรรอ้แงูะนปยปบกตแา่ รบอรบงะบไีเบหกดกออมาบเยารละากือสงามกร ขั้นสอน เพลงรูปแบบ ABA https://www.youtube.

๑. นักเรยี นศึกษาใบความรเู ร่ืองการประสานเสียง ๒ แนว จากนน้ั com/watch?v=2fkYFO_92PE
ครสู อบถามความแตกตา งระหวา งการประสานเสยี ง ๒ แนว และ ๔. คอมพิวเตอร
การประสานเสียงรปู แบบเพลงราวด (Round) ๕. เครอื่ งฉายโปรเจกเตอร
๒. นกั เรยี นแบง กลมุ ๒ กลมุ เทา ๆ กนั เพอื่ ฝก รองเพลง Are You
Sleeping ในรปู แบบเพลงราวด (Round) ภาระงาน/ชิ้นงาน
แบบฝกทักษะการขับรอ งเพลง Are You
เ ห ม า-ะใสฝมเ่ รยี นรู้ ๓. ครเู ลน เปยโนบทเพลง Are You Sleeping เพ่ือในนักเรียนฝก Sleeping

- มดุ่งามนนั่ คใุณนกลาักรษทณำ� งะาน ขบั รอ งประสานเสยี ง

- มีวินัย ขั้นสรุป

- ใฝเ รียนรู ๑. นักเรียนสรปุ ความแตกตางระหวา งการประสานเสียง ๒ แนว

- มงุ มน่ั ในการทํางาน และ การประสานเสียงรูปแบบเพลงราวด (Round)

๒. นักเรยี นขับรองประสานเสียง ๒ แนว เพลง Are You

Sleeping ในรูปแบบเพลงราวด (Round)

330073

๓๐๘ 330084

การวดั และประเมินผล วิธกี าร เครอื่ งมือทีใ่ ช เกณฑ
สิง่ ทตี่ องการวัด/ประเมนิ - -
-
ดา นความรู ประเมนิ ทักษะ แบบประเมนิ
- ผานเกณฑคณุ ภาพ
สงั เกต ระดับ ๒ ขึ้นไป
ดา นทกั ษะ/กระบวนการ
ร อ งรเ้อพงลเพงแลลงะแใลชะเ ใคชรเ้ อื่คงรดื่อนงดตนรีตรี แบบสงั เกตพฤติกรรม ผา นเกณฑระดับ ๑
บรรเลงประกอบการ การเรียนรูของ จาก ๓ ระดับ
รกอางรเรพอ้ ลงงดด้ววยยบบททเพเพลลงงทท่ี ี่ นักเรยี น
หลากหลายรูปแบบ
เลือกบทเพลงสําหรับรอ งหรอื
บรรเลงดนตรไี ดอยา งเหมาะสม

ดานคุณลักษณะ
- มีวนิ ยั
- ใฝเ รียนรู
- มงุ ม่นั ในการทํางาน

บันทึกผลหลังสอน
ผลการเรียนรู

..............................................................................................................................................................................
ปญหาและอุปสรรค

..............................................................................................................................................................................
ขอ เสนอแนะและแนวทางแกไ ข

..............................................................................................................................................................................
ลงชอ่ื ......................................ผูส อน
(.......................................................)
วนั ท.ี่ .........เดือน..........พ.ศ.............

ความคิดเหน็ /ขอ เสนอแนะของผบู ริหารหรือผูทไ่ี ดร ับมอบหมาย
...........................................................................................................................................................................

ลงช่อื ......................................ผูตรวจ
(.......................................................)

วันที่..........เดอื น..........พ.ศ.......

๓๐๙ 330095

ใบความรู เร่อื งขับรองประสานเสยี ง ๒ แนว
หนว ยท่ี ๓ เรอื่ งโนตดนตรมี หศั จรรย แผนการจัดการเรยี นรูท ่ี ๓
รายวชิ าดนตรี รหัสวิชา ศ๒๑๑๐๓ ภาคเรียนที่ ๑ ชั้นมัธยมศกึ ษาปท่ี ๑

วิธกี ารขบั รองประสานเสยี ง ๒ แนว
การประสานเสยี ง ๒ แนว การขบั รอ งประสานเสียง ๒2 แนว คอื การขบั รอ งทต่ี อ งมที าํ นองเพลง 2๒

ทาํ นอง รองไปพรอม ๆ กนั โดยมีทํานองหลักทํานองหนึง่ สวนอีกทํานองหนึ่งเปน ทํานองประสาน การขับรอง
ประสานเสยี งแบบ ๒ แนว มักจะใช เสียงโซปราโน (Soprano) เปนแนวเสียงที่ ๑ และ เสียงอลั โต (Alto)
เปน แนวเสียงท่ี ๒ หรอื จะใชเสียงโซปราโน (Soprano) ท้ัง ๒ แนวในการประเสยี งเสียงก็ได ตวั อยางเชน
เพลง Are You Sleeping จะเปน การประสานเสียงในรปู การขบั รอ งแบบราวด (Round) หรือทเ่ี รียกกันทว่ั ไป
วา แบบวน หรอื เพลงวน เปนการขับรองทีม่ ผี ูขับรองตงั้ แต ๒2 คนหรอื 2๒ กลมุ ขนึ้ ไป รองเพลงแนวทาํ นอง
เดียวกัน แตเ รม่ิ ตนและจบไมพรอมกนั สว นจะรอ งกเ่ี ทีย่ วนั้นข้นึ อยกู ับการตกลงของผูข ับรองหรอื ผคู วบคมุ

ตวั อยางโนต การขบั รองประสานเสียง ๒ แนว รปู แบบเพลงราวด (Round)

๓๑๐ 331006

แบบฝกทักษะ เรอ่ื งขบั รองประสานเสียง ๒ แนว
หนวยที่ ๓ เรื่องโนตดนตรีมหัศจรรย แผนการจัดการเรียนรทู ่ี ๓
รายวชิ าดนตรี รหสั วิชา ศ๒๑๑๐๓ ภาคเรียนท่ี ๑ ช้นั มัธยมศึกษาปท ่ี ๑

๑. ใหน้ ักกเเรรียียนนใในนหหอ้ องงแแบบง่ กลมุ่ เปน็ ๒ กลุม่ จาํำ�นวนเทา่ ๆๆกกันนั โดโดยยกกลลุมุ่มทที่ ี่๑๑ฝฝกกึ รรอ อ้ งงโโนนตต้ ใในนแแนนวท่ี ๑ สว่ นกลมุ่ ท่ี ๒
ฝกรอ งโนตในแนวท่ี ๒ โดยฝกรอ งจนคลองแลวรอ งโดยพรอมเพยี งกันทงั้ ๒ แนว

๓๑๑ 331017

๒. ใหนักเรียนรองเนื้อรองเพลง Are You Sleeping โดยพรอ มเพียงกนั ทั้ง ๒ แนว

๓๑๒ 331028

แบบประเมนิ ทักษะการใชเทคนิคการขับรองและเลน ดนตรี

ชอื่ กลุม .....................................................................

สมาชิกในกลมุ ๑1. ............................................................ 2๒. ........................................................
๓3. ............................................................ 4๔. ..........................................................
๕5. ............................................................ 6๖. .........................................................

ท่ี ชื่รายการประเมนิ ระดับคุณภาพ
๑1. เสียงรอง ๔๓๒๑
๒2. คํารอ งและทํานอง
๓3. อักขระ รวม
๔4. จงั หวะและลลี าอารมณ
๕5. บคุ ลิกภาพ

เกณฑการใหคะแนน
ดีมาก = ๔4
ดี = ๓3
พอใช = ๒2
ปรบั ปรุง = ๑1

เกณฑก ารตดั สนิ คุณภาพ

ชว งคะแนน ระดบั คะแนน

๑1๖6 – ๒20๐ ดมี าก
๑1๐0 – ๑15๕
ดี
๕5 – ๙9 พอใช

๑1 - 4๔ ปรับปรุง

๓๑๓ 331309

แบบประเมินพฤติกรรมการทํางานกลมุ

กลมุ ..........................................................................................................
สมาชกิ ในกลุม

๑. ......................................................................
๒. ......................................................................
๓.......................................................................
๔. ......................................................................
๕.......................................................................
๖. ......................................................................

คาํ ชี้แจง : ใหน กั เรยี นทาํ เครื่องหมาย  ในชองที่ตรงกบั ความเปนจรงิ

พฤติกรรมท่ีสงั เกต คะแนน ๑
๓๒

๑. มีสว นรวมในการแสดงความคดิ เหน็
๒. มคี วามกระตือรือรนในการทาํ งาน
๓. รับผิดชอบในงานทไ่ี ดรบั มอบหมาย
๔. มีข้ันตอนในการทาํ งานอยางเปนระบบ
๕. ใชเวลาในการทํางานอยางเหมาะสม

รวม

เกณฑการใหค ะแนน ให ๓ คะแนน
พฤติกรรมทีท่ ําเปน ประจํา ให ๒ คะแนน
ให ๑ คะแนน
พฤติกรรมท่ที ําเปนบางคร้งั
พฤติกรรมที่ทํานอ ยครัง้

เกณฑการใหคะแนน

ชว งคะแนน ระดับคุณภาพ

๑๓ – ๑๕ ดี

๘ – ๑๒ ปานกลาง

๕ – ๗ ปรับปรงุ

แบบสังเกตพฤติกรรมการเรยี นรูข องนกั เรยี น ดา นคณุ ลกั ษณะ

แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียนรู้ของนักเรยี น ดา้ นคุณลักษณะ ๓๑๔ 314310

ที่ ชื่อ – สกุล มวี นิ ัย ใฝเรียนรู มุงมั่นในการ รวม สรปุ ผลการ

ทาํ งาน ประเมิน

๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๙ ผาน ไมผาน

หมายเหตุ นักเรยี นได ๖ คะแนนขึน้ ไป ถือวา ผา น

รายการประเมนิ ระดบั คุณภาพ เกณฑการพิจารณา

๑. มวี ินัย ๓ สมดุ ชิ้นงาน สะอาดเรียบรอยและปฏิบตั ิตนอยูใน

(ด)ี ขอตกลงที่กําหนดใหร วมกนั ทุกคร้ัง

๒ สมุด ชิน้ งาน สะอาดเรียบรอยและปฏบิ ัตติ นอยูใน

(พอใช) ขอตกลงท่ีกําหนดใหรวมกันเปนสวนใหญ

๑ สมุด ชน้ิ งาน ไมคอยเรยี บรอ ยและปฏิบตั ติ นอยูใน

(ควร ขอตกลงทีก่ ําหนดใหร ว มกัน บางครง้ั ตองอาศัยการแนะนํา

ปรับปรงุ )

๒. ใฝเ รียนรู ๓ มีการอางอิงท่ีถูกตอง และเสนอแนวคดิ ประกอบการตดั สนิ ใจ

(ด)ี อยางสมเหตุสมผล

๒ มกี ารอางอิงทถี่ ูกตองในบางสวน และเสนอแนวคดิ

(พอใช) ประกอบการตัดสนิ ใจ แตอาจจะไมส มเหตุสมผลในบางกรณี

สรุปผลไมค อยถกู ตอง

๑ มกี ารเสนอแนวคิดที่ไมส มเหตุสมผลในการตัดสนิ ใจ และไม

(ควรปรบั ปรงุ ) อา งอิง สรุปผลไมถูกตอง

๓. มุง มัน่ ในการทํางาน ๓ สง งานกอนหรือตรงตามที่กาํ หนดเวลานดั หมาย รับผิดชอบ

(ด)ี งานที่ไดรบั มอบหมายและปฏิบตั ิเองจนเปนนสิ ยั และชักชวน

ผอู นื ปฏบิ ตั ิ

๒ สงงานชากวากําหนด แตไดมีการตดิ ตอชี้แจงโดยมเี หตุผลรับ

(พอใช) ฟง ได รบั ผิดชอบในงานทไี่ ดรับมอบหมายและปฏบิ ัติองจนเปน

นิสัย

๑ สง งานชากวา กาํ หนด ปฏบิ ตั ิงานโดยจตอ้ งอาศยั การชแี้ นะ และ

(ควรปรบั ปรุง) การตกดั เตือน

๓๑๕

แผนการจัดการเรยี นรูที่ ๔

หนวยการเรยี นรูที่ ๔ ลาํ นาํ รองเลน เปน เพลง เรือ่ ง การใชแ ละบํารุงรักษาเคร่ืองดนตรี เวลา ๑ ชั่วโมง

กลุม สาระการเรียนรศู ิลปะ รายวิชา ดนตรี ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท๑่ี

ขอบเขตเน้อื หา กจิ กรรมการเรยี นรู สื่อ/แหลงเรยี นรู

ก า รกใาชรแใชล้แะลกะากรดารูแดลแู รลกั รษักาษเคาเรค่ือรงอ่ื ดงนดตนรตีตราีตมาหมหลกัลวกั ิธวีไิธดไี ด ้ ข้นั นาํ ๑. เคร่ืองดนตรีไทยและเครือ่ งดนตรสี ากล
อยางถูกตอง ๑. ครถู ามนักเรยี นถึงวธิ ีการดูแลรกั ษาสิ่งของเครอ่ื งใชวามีการ ชนดิ ตาง ๆ

จดุ ประสงคการเรียนรู รกั ษาอยางไร ทําไมตองรักษาให นกั เรียนรวมกันแสดงความ ๒. ภาพเครื่องดนตรีไทยและเคร่ืองดนตรี
ดา้ นคดวา นมครู้วามรู คิดเหน็ คนละ ๑ อยาง เชน กระเปา รองเทา นักเรยี น เสอื้ ผา เปน สากลชนิดตาง ๆ
- ก า-รกใชารแ ใลชะแ้ บลําะรบงุ ำ�รรักงุ ษรากั เษคารเอื่ คงรดื่อนงตดรนีไตทรยีไทย ตน และการดูแลรกั ษา มีประโยชนอยางไร ๓. ใบความรู
- ก า-รกใชารแ ใลชะ้แบลาํ ะรบงุ �ำรรักุงษรากั เษคารเอื่ คงรดื่อนงตดรนสี ตารกสี ลากล ๒. ครถู ามนักเรยี นวาใครเปน นักดนตรบี าง เพราะถาเปนนักเรียน ๔. หองดนตรี

ดา นทักษะและกระบวนการ ท่ีเรียนดนตรจี ะตองรูจ กั วิธกี ารดูแล รักษาเคร่ืองดนตรเี ปนอยา งดี ๕. หองสมุด

- ก -ารกใาหรเใหหต้เหุผลตุผกลารกสารรุปสครุปวาคมวรากูมารรู้กปาระปยรุกะตยใุกชต ์ใช้ และใหน กั เรยี นบอกวิธกี ารดูแลรกั ษาเคร่ืองดนตรใี หนักเรียนใน ภาระงาน/ช้ินงาน
ดานคุณลักษณะ หอ งฟง ๑. ใบงาน
ขัน้ สอน
- ม -วี นิมัยีวินัย ๑. นกั เรยี นศึกษาขัน้ ตอนวิธกี ารดูแลรักษาเครือ่ งดนตรีแตล ะ
- ใ ฝ-เ ใรฝีย่เนรรียูนรู้ ประเภท ทั้งเคร่ืองดนตรีไทย และ ดนตรีสากล จากหนงั สือ
- ม -ุง มมั่นงุ่ ใในนกกาารรททำ�ํางงาานน
- ร ัก- ครวกั าคมวเาปมน เปไทน็ ยไทย แบบเรยี น

๒. นักเรยี นรว มกนั อภปิ รายวา ประโยชนท่ไี ดร บั จากการดูแลรักษา

เคร่ืองดนตรีมีอะไรบา ง

311315

หนวยการเรยี นรูท ี่ ๔ ลาํ นาํ รองเลนเปนเพลง แผนการจดั การเรยี นรูที่ ๔ ๓๑๖
กลุมสาระการเรียนรูศิลปะ เรอ่ื ง การใชและบํารุงรักษาเครอื่ งดนตรี
เวลา ๑ ชั่วโมง
รายวิชา ดนตรี ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท ่๑ี

๓. ครนู ําภาพขนั้ ตอนการดูแลรักษาเครื่องดนตรีใหน ักเรยี นดู
ชวยกนั ดวู าถกู ตองหรือไมเพราะอะไร รว มกันแสดงความคิดเหน็
ตามเขา ใจ

ขนั้ สรุป
๑. ทําใบงาน เรื่องการวาดภาพเครื่องดนตรี พรอมบอกวธิ กี ารใช
และการบาํ รุงรักษาท่ถี ูกตอ ง

331162

๓๑๗ 331173

การวัดและประเมินผล วธิ ีการ เครือ่ งมือท่ีใช เกณฑ
สิ่งทตี่ องการวัด/ประเมนิ ผานเกณฑระดับ ๒
ดานความรู ประเมนิ การปฏิบตั ิของ แบบประเมนิ ใบงาน
นักเรยี น ชิน้ งานและใบ จาก ๔ ระดบั
- การใชแ ละบาํ รุงรักษา ใบงาน งาน
เครื่องดนตรีไทย ผา นเกณฑคณุ ภาพ
- การใชและบํารงุ รักษา ประเมินพฤติกรรมการ แบบประเมนิ ระดับ ๒ ขึน้ ไป
เครื่องดนตรีสากล พฤติกรรมการ
ดา นทกั ษะ/กระบวนการ กทารําทงา�ำนงกานลกุมลมุ่ ผานเกณฑคุณภาพ
การใหเ หตุผล การสรปุ ระดบั ๑ ขึ้นไป
ความรู การประยุกตใ ช สังเกต แบบบันทึก
การสังเกต
ดานคุณลกั ษณะ
- มวี ินัย
- ใฝเ รยี นรู
- มุงมั่นในการทํางาน
- รกั ความเปน ไทย

บนั ทึกผลหลังสอน
ผลการเรียนรู
......................................................................................................................................................................
ปญหาและอปุ สรรค
......................................................................................................................................................................
ขอ เสนอแนะและแนวทางแกไข
......................................................................................................................................................................
ลงช่อื ......................................ผสู อน
(.......................................................)
วนั ท่.ี .........เดือน..........พ.ศ.............
ความคิดเห็น/ขอเสนอแนะของผบู ริหารหรอื ผูท่ีไดรบั มอบหมาย
......................................................................................................................................................................
ลงช่อื ......................................ผสู อน
(.......................................................)
วนั ที่..........เดือน..........พ.ศ.............

๓๑๘ 331184

ใบความรู
เร่ือง การใชและการดูแลรกั ษาเครอื่ งดนตรไี ทย / สากล

หนว ยการเรยี นรทู ี่ ๔ แผนการจดั การเรียนรูท่ี ๔

รายวิชา ดนตรี รหสั วชิ า ศ ๒๑๑๐๓ ภาคเรยี นท่ี ๑ ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที่ ๑

ภาพโดย วทิ วัฒน มาทอง
การดแู ลรกั ษาเครื่องดนตรีไทย

เครื่องดนตรีไทยมีหลายประเภท หลายชนดิ แตล ะชนิดจะมีลักษณะและสวนประกอบท่ีแตกตา งกนั ไป
ดังน้ันผูใ ชเ ครื่องดนตรีจงึ ควรใหความสาํ คัญเกี่ยวกับการใชแแลละะกการาเรกเ็บกร็บักรษักาษใหาใม หา้กมาปกฏปิบตัฏิใบหัตถ ใูกหต้ถอูกงตา้อมงตาม

วิธีการตาง ๆ

การใชเ ครอื่ งดนตรี กอนใชจ ะตองตรวจดูแลความเรยี บรอยของสว นประกอบ หลักกลไกตาง ๆ ท่ี

ทําใหเกดิ เสียง วา เครอื่ งดนตรชี นดิ นน้ั มีความพรอมหรือไม โดยเฉพาะเรอื่ งขอองงเเสสียียงงเเคครรื่อ่ืองงดดนนตตรรี ผี ผเู ูล้เลน ่นจจะะตตอ้องง
ตรวจดแู ลเปนอยา งดี เพ่อื ใหบทเพลงท่บี รรเลงดว ยเครือ่ งดนตรีเหลา ่านนมี้ ้ีมคี ีคณุ ุณภภาพาพมคีมวีคาวมาไมพไเพราเะรนาะา นฟง่าฟแัลงะและ
สามารถใชง านไดต ลอดไป ไมเกดิ ชาํ รดุ เสยี หายกอนงานจะเลกิ โดยเฉพาะเครื่องดนตรีประเภทเคร่ืองสาย ซึง่ มี

สว นประกอบละเอยี ดออนชํารุดเสียหายงา ย จึงตอ งระวงั เปนพเิ ศษในขณะท่ีใชงานหรอื เวลาบรรเลง

การเก็บรกั ษาเคร่ืองดนตรี การเกบ็ รกั ษาเครื่องดนตรี นับวา ่ามมีคีคววาามมสสาํ ค�ำัญคัญไมไนมอ ่นย้อกยวกา กวา่ารกดาแู รลดูแล
ความพรอมใชก อนการบรรเลงเชน กัน ดังไดกลาวมาแลววา เครรอื่ ื่องดงนดตนรตีมีหรีลมาีหยลชนาดิยชแตนลิดะชแนติด่จละะมชี นิดจะมี
สวนประกอบและหลักกลไกท่ีแตกตา งกนั การเก็บรกั ษาใหถูกวิธจี ีจงึ เึงปเปน ็นสสิง่ ส่ิงาํสค�ำญัคัญททผ่ี เู่ีผลู้เนลด่นนดตนรตจี ระีจตะอ ตง้อตงรตะรหะนหักนัก
อยูเสมอ และตองปฏบิ ัติใหถูกตอ งตามหลักการ จึงจะทาํ ใหเ คร่อื งดนตรรีมีมคี ีคววาามมคคงงททนนสาสมาามราถรใถชใงชา้งนาไนดอไดย้อา งย่าง

คมุ คา โดยปฏบิ ัตดิ ังนี้

๓๑๙ 331195

๑. หลงั เลกิ เลนทกุ คร้ังตองลดสาย ปลดเชอื กหรือทําอยา งอน่ื ตามลักษณะเฉพาะของเครื่องดนตรี
แตละชนิดใหอ ยูในสภาพที่จะเกบ็ หรือไมใชง าน

๒. ทําความสะอาดเคร่ืองดนตรีแตล ะชนิดดว ยนํา้ ยา และอุปกรณท่ีเหมาะสมกบั เคร่ืองดนตรี
๓. เก็บใสภาชนะทีม่ ีลักษณะเฉพาะของเครื่องดนตรีแตล ะชนิด
๔. เก็บไวใ นที่ท่ีมีความเหมาะสม
วธิ เี กบ็ รกั ษาเครือ่ งดนตรไี ทย
๑) การเก็บรกั ษาขลุย

๑. หลังการเปา ควรเชด็ ใหส ะอาด
๒. เกบ็ ใสถ งุ ใหเ รียบรอย
๓. วางหรอื แขวนไวในท่ีไมเสีย่ งตอการตกหลน
๒) การเก็บรักษาซอ
๑. เมอื่ เลิกเลนใหล ดสายดวยการหมนุ ลูกบิดลงประมาณคร่ึงรอบ แลว เลอ่ื นหมอนรองสาย
ขนึ้ ไวบ นขอบกะโหลกซอ
๒. ทําความสะอาดโดยใชผาแหงเชด็
๓. แขวนหรือใสถ งุ เก็บใสตูใหมิดชิด
๓) การเก็บรักษาจะเข
๑. เกบ็ ไวใ นตแู ละคลมุ ดวยผา ที่เยบ็ เขารปู
๒. เม่อื ใชบ รรเลงเสรจ็ ไมควรลดสาย เพราะสายจะเขกับหยองจะเสียดสีกนั ทาํ ใหห ยองสกึ
๓. หากนมจะเขห ลุด ใหใ ชกาวตดิ ไวในตําแหนงเดิม
๔) การเก็บรกั ษาระนาดเอก–ระนาดทุม
๑. ปลดเชือกคลองหูระนาดขา งซา ยมือลงขางหนึง่
๒. ใชผา คลมุ กนั ฝุนจับ
๓. ถาเลิกใชงานโดยถาวร ควรมวนผนื ระนาดเกบ็ การมวนผืนระนาดควรหาผารองหลังผนื
ระนาดเพื่อปองกันการเกิดริว้ รอย
๔. หากตะก่ัวหลดุ ควรติดใหอยใู นสภาพเดิม
๕. หากผาพันไมตหี ลดุ ใหรบี พนั ไวอยางเดมิ ปอ งกนั ลูกระนาดแตก
๕) การเก็บรกั ษาฆองวง
๑. เวลาเกบ็ ใหว างราบกับพน้ื ไมควรวางต้ัง จะทาํ ใหวงฆองหักเรว็ แลวใชผาคลมุ ใหเ รียบรอ ย
๒. ระวงั อยาใหนํ้าถกู เชือกแขวนลูกฆอง
๓. หากตะก่ัวถว งลูกฆองหลดุ ตองติดใหเรียบรอย

๓๒๐ 332106

๖) การเก็บรกั ษาเคร่ืองหนงั
๑. ควรเก็บไวใ นทที่ มี่ ีความช้ืนนอย
๒. เครอ่ื งหนังบางชนดิ เชน ตะโพน กลองทัด ควรแกะขาวท่ีใชถ ว งหนา และลา งใหสะอาด
๓. กลองบางอยา ง เชน กลองมลายู ควรลดสายทเี่ รง เสียงใหหนาหยอน

๗) การเกบ็ รักษาเครอื่ งกํากบั จังหวะ
๑. ทําความสะอาดทงั้ กอนและหลงั เลน ควรมีหบี และกลองใส

การดูแลรกั ษาเคร่อื งดนตรีสากล
เครื่องดนตรสี ากลมหี ลายประเภท เราควรดูแลรักษาใหถูกตองตามประเภทของเครือ่ งดนตรี ซึง่ จะทํา

ใหม อี ายุการใชงานยาวนาน การดแู ลรกั ษามีวิธอี ยา งงาย ๆ ดังน้ี
๑. เครื่องสาย
กอ นหรือหลงั การเลน ใหใชผ าแหง ลูบเบา ๆ บนสายและตัวเคร่ือง เพ่ือขจัดฝุนคราบไคลตา ง ๆ ถา เปน

เครอ่ื งสายที่ใชคันชักสี เมื่อเลนเสรจ็ แลว ตองปรับคนั ชกั ไมใหสายตึงเกินไป กอนที่จะนําไปเก็บในกลอง เพราะ
หากปลอ ยใหส ายตึงเปนเวลานาน อาจชํารุดได

๒. เครอ่ื งเปาลมไม
๑. ประเภทเปา ลมผา นชอ งลม ใหใชผ านุมเช็ดตัวเคร่ืองกอนและหลังการเปา สว นเครื่องเปา

ที่เปนโลหะ ใหใชผ า นมุ แตะน้ํามนั ที่ใชสําหรบั ทาํ ความสะอาดเครื่องดนตรี แลวลบู ไปตามกระเดื่องกลไกและ
ตวั เครอ่ื งใหท่วั เพอื่ ทาํ ใหก ระเดืองกลไกเกิดความคลอ งตวั ในการใชงาน และชวยไมใหเกิดสนมิ

๒. ประเภทเปา ลมผานลิ้น มีวธิ ีการดูแลรกั ษาคลา ยกับเคร่ืองเปา โลหะ (ปคโคโลและฟลูต)
และเพิ่มการทาํ ความสะอาดปากเปาและลิ้นดวยการถอดออกมาลางทําความสะอาด จากนั้นผง่ึ ลมและเชด็ ให
แหง กอนใชฝ าครอบสวมสว นบน แลวจึงเก็บใสก ลองใหเ รยี บรอ ย

๓. เครอ่ื งเปาลมทองเหลอื ง
ใชผ า นุมเช็ดตัวเครื่องใหส ะอาดกอนและหลงั การใช เม่ือใชเสรจ็ แลวใหกดกระเดื่องสาํ หรับไลน ํา้ ลาย
แลว เปาลมแรง ๆ เขาไปตรงปากเปา เพ่ือไลหยดน้ําลายท่ีคา งอยใู นทอ เสรจ็ แลว ถอดปากเปาออกมาทาํ ความ
สะอาด โดยใชผาเชด็ และใชเ ศษผา แตะครีมขัดโลหะลบู บนตวั เครอื่ งแลวใชผ า นุม เช็ดถูใหเกิดความเงางาม
และเก็บใสกลอ งใหเ รียบรอง
๔. เครอ่ื งดนตรปี ระเภทลวิ่ นวิ้
ใชผ าสักหลาดหรือผาแหง เช็ดถทู ่ตี วั เคร่ืองและบริเวณลิ่มนว้ิ ใหส ะอาด ปด ฝาครอบแลวใชผ าคลมุ ให
เรยี บรอ ย
๕. เครอ่ื งดนตรีประเภทเครอ่ื งตี
ใชผ า นมุ เชด็ ตวั เครอื่ งและสวนทใ่ี ชต ีใหส ะอาดกอ นและหลังการเลนทุกครัง้ และเกบ็ เคร่ืองดนตรีใส
กลองหรือใชผา คลมุ ทุกครั้งท่ีเลน เสร็จแลว

๓๒๑ 332117

ใบงาน
เรื่อง การใชแ ละการดูแลรักษาเคร่อื งดนตรีไทย / สากล

หนวยการเรียนรทู ี่ ๔ แผนการจดั การเรียนรูที่ ๔
รายวิชา ดนตรี รหสั วิชา ศ ๒๑๑๐๓ ภาคเรยี นท่ี ๑ ช้นั มัธยมศกึ ษาปท่ี ๑

ช่อื ……………………………………………………………………ช้นั ……………………….เลขที่………………………

คําชแี้ จง : นกั เรียนรว มกนั แสดงความคิดเห็นสรุปความรเู กี่ยวกับการใชและการบาํ รุงรักษาเครื่องดนตรี

๑. ใหน กั เรยี นวาดภาพเครือ่ งดนตรไี ทย และสากล อยางละ ๑ ช้ิน พรอมบอกวิธกี ารใชและการบาํ รุงรกั ษาที่
ถกู ตอง

๒. ใหน กั เรยี นบอกประโยชนที่ไดร ับจากการดูแลรกั ษาเครื่องดนตรีท่ีถกู ตอง

๓. ใหน ักเรยี นเปรยี บเทยี บวธิ ีการดูแลรักษา เครื่องดนตรีไทย และเครอื่ งดนตรีสากล ทีเ่ หมอื นกัน มา ๑ ชนดิ
โดยบอกชอื่ เคร่ืองดนตรีไทย และสากล พรอมวธิ กี ารดแู ลรักษา

ช่ือ – สกุล แบบประเมนิ ใบงาน ๓๒๒ 322318
๑
ระดับคุณภาพ
๔๓๒

รายการประเมิน ระดบั เกณฑก ารพจิ ารณา
คณุ ภาพ
วาดภาพเคร่อื งดนตรี ว า ดวภาดาพภาเคพรเ่ือคงรดอื่ นงดตนรพีตรีอพมรบอ้ อมกบวอธิ กี วาธิรกีใชาแรใลชะ้แกลาะรกบาํ รบงุ รำ� ักรุงษราักษา
พรอมบอกวิธกี ารใช ๔ ไดถูกตอ งและสัมพันธกนั มีการเช่อื มโยงใหเหน็ เปนภาพรวม
และการบํารุงรักษา (ดเี ยย่ี ม) แสดงใหเ ห็นถึงความสมั พนั ธกับตนเอง และผูอ ่ืน
ว า ดวภาดาพภาเคพรเื่อคงรดอื่ นงดตนรีตพรีรพอรมอ้ บมอบกอวกิธวกี ธิ ากี ราใชรใแ ชล้แะลกะากราบราํ บร�ำุงรุงกั รษักาษา
๓ ไดถ ูกตอ งและสมั พนั ธก นั มีการจําแนกขอมลู หรืออธิบายให
(ด)ี เหน็ ความสัมพนั ธกับตนเองอยางเปนเหตเุ ปนผล
ว า ดวภาดาพภาเคพรเื่อคงรดือ่ นงดตนรีตพรรี พอมรอ้บมอบกอวิธกกีวาธิ รกี ใาชรแ ใชลแ้ะกลาะรกบาราํ รบงุ �ำรรักุงษรักาษา
๒ ไดถูกตองและสัมพนั ธกัน มีการเขียนขยายความและมี
(พอใช) การยกตัวอยางเพ่ิมเพื่อใหเ ขาใจงาย
ว า ดวภาดาพภเาคพรเอ่ื คงรด่ือนงตดรนี ตพรรี อพมรบ้อมอกบวอิธกีกวาิธรีกใาชรแใลชะแ้ กลาะรการ
๑ บํารุงรกั ษาไดแ ตย ังไมสัมพนั ธกนั เขียนตามขอมูลทผ่ี อู ืน่
(ควรปรับปรงุ ) บอกและ ไมมีการอธบิ ายเพ่ิมเติม

๓๒๓ 323139

แบบประเมินพฤติกรรมการทาํ งานกลุม

กลมุ ..........................................................................................................
สมาชกิ ในกลมุ

๑. ......................................................................
๒. ......................................................................
๓.......................................................................
๔. ......................................................................
๕.......................................................................
๖. ......................................................................

คําช้ีแจง : ใหน ักเรียนทาํ เครื่องหมาย  ในชองท่ตี รงกบั ความเปน จริง

พฤติกรรมท่สี งั เกต คะแนน ๑
๓๒
๑. มสี วนรว มในการแสดงความคิดเหน็
๒. มีความกระตือรือรนในการทํางาน
๓. รบั ผดิ ชอบในงานท่ีไดร ับมอบหมาย
๔. มีขั้นตอนในการทํางานอยางเปนระบบ
๕. ใชเ วลาในการทํางานอยางเหมาะสม

รวม

เกณฑก ารใหคะแนน

พฤติกรรมที่ทําเปนประจาํ ให ๓ คะแนน
๒ คะแนน
พฤติกรรมที่ทําเปน บางครง้ั ให ๑ คะแนน

พฤติกรรมท่ที ํานอ ยครั้ง ให ระดบั คุณภาพ
ดี
เกณฑการใหคะแนน ปานกลาง
ปรบั ปรุง
ชวงคะแนน

๑๓ – ๑๕

๘ – ๑๒

๕–๗

๓๒๔ 332240

แบบสังเกตพฤตกิ รรมคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค

หนวยที่ ๔ เรอ่ื งรองเลนเปนเพลง แผนการจดั การเรยี นรูที่ ๕
รายวิชา ดนตรี ศ ๒๒๑๐๓ ภาคเรยี นท่ี ๑ ช้นั มัธยมศกึ ษาปท ี่ ๒

ระดบั คณุ ภาพ

ลําดับ ชอ่ื นกั เรยี น ๓ ๒ ๑ ๐ สรปุ ผล

(ดเี ยีย่ ม) (ดี) (ผา น) (ไมผ าน)

๓๒๕ 323521

เกณฑก ารประเมินคณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค

รายการประเมนิ ระดับคุณภาพ เกณฑการพิจารณา
สมุด ชน้ิ งาน สะอาดเรยี บรอยและปฏิบัติตนอยูในขอตกลงท่ี
๑. มวี ินยั ๓ กําหนดใหรวมกนั ทกุ คร้งั
สมดุ ช้ินงาน สะอาดเรยี บรอยและปฏิบตั ติ นอยูในขอตกลงท่ี
(ด)ี กําหนดใหรว มกนั เปน สว นใหญ
สมุด ชน้ิ งาน ไมค อยเรียบรอ ยและปฏิบตั ติ นอยูในขอตกลงที่
๒ กาํ หนดใหรวมกัน บางครง้ั ตองอาศัยการแนะนาํ
มกี ารอางอิงท่ีถูกตอง และเสนอแนวคิดประกอบการตัดสนิ ใจ
(พอใช) อยา งสมเหตสุ มผล
มีการอางอิงทีถ่ ูกตองในบางสวน และเสนอแนวคิด
๑ ประกอบการตัดสินใจ แตอ าจจะไมสมเหตสุ มผลในบางกรณี
สรุปผลไมคอยถูกตอง
(ควรปรับปรุง) มกี ารเสนอแนวคิดที่ไมสมเหตุสมผลในการตดั สนิ ใจ และไม
อางองิ สรปุ ผลไมถ ูกตอง
๒. ใฝเ รยี นรู ๓ สงงานกอนหรือตรงตามที่กําหนดเวลานัดหมาย รบั ผิดชอบ
งานที่ไดรับมอบหมายและปฏบิ ัติเองจนเปน นิสยั และชักชวน
(ด)ี ผอู ่นื ปฏิบัติ
สง งานชา กวา กาํ หนด แตไดม ีการตดิ ตอชแี้ จงโดยมเี หตุผลรบั
๒ ฟงได รับผดิ ชอบในงานทีไ่ ดรับมอบหมายและปฏิบตั ิองจนเปน
นิสยั
(พอใช) สงงานชา กวา กําหนด ปฏิบตั ิงานโดยจอ งอาศยั การช้ีแนะ และ
การตัดเตือน
๓. มุงมัน่ ในการทาํ งาน ๑ มคี วามเต็มใจและมคี วามสขุ เม่อื ไดเรียนเรอื่ งดนตรีไทย
(ควรปรับปรุง)
ไมค อยเต็มใจและมคี วามสขุ บาง เม่ือไดเรียนเรอื่ งดนตรีไทย
๓
(ด)ี ไมคอยเตม็ ใจ และไมมีความสุขเลย เมือ่ ไดเ รียนเรอื่ งดนตรไี ทย

๒
(พอใช)

๔. รักความเปนไทย ๑
(ควรปรบั ปรุง)

๓
(ด)ี

๒
(พอใช)

๑
(ควรปรบั ปรุง)

เกณฑการผา น ตง้ั แตระดับ ๑ ขน้ึ ไป

๓๒๖

แผนการจัดการเรยี นรูท่ี ๕

หนวยการเรยี นรทู ี่ ๔ ลาํ นํารองเลน เปน เพลง เรือ่ ง การใชแ ละบํารุงรกั ษาเคร่ืองดนตรี เวลา ๑ ชั่วโมง
ชน้ั มธั ยมศึกษาปท่๑ี
กลมุ สาระการเรียนรูศ ิลปะ รายวิชา ดนตรี
สอื่ /แหลง เรียนรู
ขอบเขตเนอ้ื หา กจิ กรรมการเรยี นรู ๑. เครอ่ื งดนตรไี ทยและเคร่อื งดนตรสี ากล
ก า รกใาชรแใชลแ้ะลกะากรดารแู ดลแู รลักรษักาษเคาเรค่ือรงือ่ ดงนดตนรตตี ราีตมาหมหลักลวักธิวไีิธดีได ้ ขัน้ นาํ ชนดิ ตา ง ๆ
๒. ภาพเครื่องดนตรีไทยและเครอื่ งดนตรี
อยางถูกตอง ๑. ทบทวนขน้ั ตอนวิธีการดแู ลรกั ษาเครื่องดนตรีแตล ะประเภท สากลชนดิ ตาง ๆ
๓. ใบความรู
จุดประสงคการเรยี นรู ท้งั เครื่องดนตรไี ทย และ ดนตรสี ากล ๔. หอ งดนตรี
ด-- า้กก นาา--รรคกกใใวดาาชชารราแแมใในลลชชระะค้้แแู้ บบวลลําาําะะรรมกกุงุงราารรูรรัักกบบษษ��ำำาารรเเงงุุคครรรรกกัั ่ือือ่ ษษงงาาดดเเนนคคตตรรรร่อือื่ ีสีไงงทดดายกนนลตตรรีไีสทายกล ข้ันสอน ๕. หอ งสมุด
ดา้ นทดกั าษนะทแกัลษะกะรแะลบะวกนระกบารวนการ ๑. ครูนาํ ภาพข้ันตอนการดูแลรกั ษาเคร่ืองดนตรีใหน ักเรยี นดู
ชวยกนั ดู ภาระงาน/ชนิ้ งาน
- การใหเ หตุผล การสรุปความรูก าร -
๒. แบงกลุมออกเปน 4 กลมุ กลมุ ละ เทา ๆ กนั ใหแตละกลุม

ศกึ ษาวธิ ีการใชและการบํารงุ รักษาเคร่ือง ดนตรี ทัง้ เคร่ืองดนตรี

ประยกุ ตใ ช ไทย และเคร่ืองดนตรีสากล จากน้ันเขยี นอธบิ ายการใชและการ
ดา้ นคณุ ดาลนักคษุณณละักษณะ บาํ รงุ รกั ษาเคร่ืองดนตรี ประเภทตางๆ ตามที่กําหนดใหพอสงั เขป

- ม -ีวินมัยวี นิ ัย ๓. ใหน ักเรยี นวิเคราะหผลทไ่ี ดรบั จากการใชเครอ่ื งดนตรีไทยและ
- ใ ฝ-เ ใรฝยี เ่ นรียรูนรู้
- ม -งุ ม่ันุงมในน่ั กในารกทาํารงทา�ำนงาน สากล และการบาํ รุงรักษา
- ร ัก- ครวกั าคมวเาปมน เปไท็นยไทย
ขนั้ สรุป
๑. นกั เรียนและครูรว มกนั สรุปความรู การใชและบาํ รงุ รกั ษา

เคร่ืองดนตรีใหถูกวธิ ี จะทาํ ใหรักษาคุณภาพ ของเครอ่ื งดนตรแี ละ

ยดื อายกุ ารใชงานของเครื่องดนตรไี ด นักเรยี น

323226

๓๒๗ 332273

การวัดและประเมนิ ผล

ส่งิ ท่ีตองการวัด/ประเมิน วิธกี าร เครือ่ งมอื ท่ีใช เกณฑ

ดา นความรู การนกําเรสนนำ� อเสกนิจอกรรม
กจิ กกรรลมุ กลุ่ม
- การใชและบํารงุ รักษา แบบสงั เกตการ ไดร ะดับคุณภาพ ๒ ทุก
เครื่องดนตรีไทย กปาฏรบิ ปตั ฏิงบิ าตันงิ กาลนมุ กลมุ่ ทรกุ ารยากยากราขรนึ้ ขไึน้ ปไถปือวา
- การใชและบํารงุ รักษา
ถือว่าผา่ นผา น

เครอื่ งดนตรสี ากล

ดา นทกั ษะ/กระบวนการ ประเมนิ พฤติกรรมการ แบบประเมนิ ผานเกณฑคณุ ภาพ

การใหเหตผุ ล การสรุป พฤติกรรมการ ระดบั ๒ ขนึ้ ไป
ความรู การประยุกตใ ช กทารําทงาำ� นงกานลกุมล่มุ

ดา นคณุ ลกั ษณะ

- มวี ินัย สังเกต แบบบันทึก ผานเกณฑคุณภาพ

- ใฝเ รียนรู การสงั เกต ระดบั ๑ ขึน้ ไป

- มงุ มนั่ ในการทํางาน

- รักความเปนไทย

บันทกึ ผลหลังสอน

ผลการเรียนรู

......................................................................................................................................................................

ปญหาและอปุ สรรค

...................................................................................................................................................................

ขอ เสนอแนะและแนวทางแกไข

...................................................................................................................................................................

ลงชอ่ื ......................................ผสู อน
(.......................................................)
วันท.่ี .........เดือน..........พ.ศ.............

ความคดิ เห็น/ขอเสนอแนะของผบู ริหารหรอื ผูทไี่ ดร บั มอบหมาย
...........................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

ลงชอื่ ......................................ผตู รวจ
(.......................................................)

วันที.่ .........เดอื น..........พ.ศ.......

๓๒๘ 332284

แบบประเมินการนาํ เสนอ
สมาชกิ กลุม………………………………… หอง……………………………………
๑…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
๒…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
๓…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

คําชแี้ จง : ใหท ําเครื่องหมาย  ในชอ งวา งที่กาํ หนดให พฤติกรรมบงช้ี รวม
 ประเมินตนเอง ๔๓๒ ๑

รายการประเมนิ
๕

๑. มีการวางแผนการทํางาน

๒. มคี วามพรอ มในการนําเสนอ

๓. ความนาสนใจในการนาํ เสนอ

๔. มีความคิดสรางสรรค

๕. ประโยชน-ความถูกตอ งของงานนําเสนอ

 เพอ่ื นประเมิน พฤติกรรมบงช้ี รวม
รายการประเมนิ
๕๔๓๒๑
๑. มกี ารวางแผนการทาํ งาน
๒. มคี วามพรอมในการนาํ เสนอ
๓. ความนา สนใจในการนําเสนอ
๔. มีความคิดสรางสรรค
๕. ประโยชน-ความถกู ตอ งของงานนาํ เสนอ

เกณฑการประเมนิ ๔๓ ๒๑
๕ ดี ปานกลาง นอ ย ตองปรับปรงุ

ดมี าก

ลงช่อื …………….………….ผปู ระเมนิ ลงชือ่ …………….………….ผูประเมนิ

๓๒๙ 332295

แบบประเมินพฤติกรรมการทาํ งานกลุม
กลมุ ..........................................................................................................
สมาชกิ ในกลมุ

๑. ......................................................................
๒. ......................................................................
๓.......................................................................
๔. ......................................................................
๕.......................................................................
๖. ......................................................................

คําช้ีแจง : ใหนกั เรยี นทําเครื่องหมาย  ในชองท่ตี รงกบั ความเปน จริง

พฤติกรรมที่สังเกต คะแนน ๑
๓๒

๑. มีสว นรว มในการแสดงความคิดเหน็
๒. มีความกระตือรือรน ในการทาํ งาน
๓. รบั ผดิ ชอบในงานที่ไดร บั มอบหมาย
๔. มีขั้นตอนในการทาํ งานอยางเปน ระบบ
๕. ใชเ วลาในการทํางานอยา งเหมาะสม

รวม

เกณฑการใหคะแนน ให ๓ คะแนน
พฤติกรรมที่ทําเปนประจาํ ให ๒ คะแนน
ให ๑ คะแนน
พฤติกรรมที่ทําเปน บางครง้ั

พฤติกรรมท่ที ํานอ ยครงั้

เกณฑก ารใหคะแนน ระดบั คุณภาพ
ชว งคะแนน ดี
๑๓ – ๑๕ ปานกลาง
ปรบั ปรุง
๘ – ๑๒

๕–๗

๓๓๐ 333026

แบบสงั เกตพฤติกรรมการเรยี นรขู องนักเรยี น ดา นคณุ ลักษณะ

ชอ่ื – สกลุ มีวินยั ใฝเ รยี นรู มงุ ม่นั ใน รวม สรุปผลการ

การทํางาน ประเมิน

๓๒๑๓๒๑๓๒๑ ๙ ไ

ผาน ไมผา น

หมายเหตุ นักเรยี นได ๖ คะแนนข้นึ ไป ถือวา ผาน

๓๓๑ 333217

รายการประเมนิ ระดบั คุณภาพ เกณฑการพิจารณา
๑. มีวินัย ๓
(ด)ี สมุด ชนิ้ งาน สะอาดเรียบรอยและปฏิบตั ติ นอยูใน
๒. ใฝเ รียนรู ๒ ขอ ตกลงที่กําหนดใหร วมกนั ทุกครงั้
สมดุ ช้นิ งาน สะอาดเรยี บรอยและปฏบิ ตั ิตนอยูใน
๓. มงุ มั่นในการทาํ งาน (พอใช) ขอตกลงที่กําหนดใหรว มกนั เปน สวนใหญ
๑ สมดุ ชิ้นงาน ไมค อยเรยี บรอ ยและปฏบิ ัตติ นอยูใน
๔. รกั ความเปน ไทย ขอตกลงทก่ี ําหนดใหรวมกัน บางครงั้ ตองอาศยั การ
(ควรปรบั ปรงุ ) แนะนาํ
มกี ารอางอิงทถี่ ูกตอง และเสนอแนวคิดประกอบการ
๓ ตดั สินใจอยา งสมเหตุสมผล
(ด)ี มีการอางอิงที่ถูกตองในบางสวน และเสนอแนวคดิ
๒ ประกอบการตัดสินใจ แตอ าจจะไมส มเหตุสมผลในบาง
(พอใช) กรณี สรปุ ผลไมค อยถูกตอง
มกี ารเสนอแนวคดิ ท่ีไมสมเหตุสมผลในการตัดสนิ ใจ และ
๑ ไมอางอิง สรุปผลไมถ ูกตอง
(ควรปรบั ปรุง) สง งานกอ นหรือตรงตามที่กําหนดเวลานดั หมาย
รบั ผิดชอบงานที่ไดร ับมอบหมายและปฏบิ ัติเองจนเปน
๓ นสิ ัย และชักชวนผูอ ื่นปฏิบัติ
(ด)ี สง งานชากวา กาํ หนด แตไดม ีการติดตอช้แี จงโดยมี
เหตผุ ลรบั ฟงได รับผิดชอบในงานทไ่ี ดร บั มอบหมายและ
๒ ปฏบิ ัติองจนเปนนิสัย
(พอใช) สง งานชา กวากําหนด ปฏบิ ตั ิงานโดยจองอาศยั การชีแ้ นะ
และการตัดเตอื น
๑ มีความเตม็ ใจและมีความสขุ เมื่อไดเรียนเรือ่ งดนตรีไทย
(ควรปรับปรุง)
ไมคอยเตม็ ใจและมีความสขุ บาง เมอ่ื ไดเรียนเรอ่ื งดนตรี
๓ ไทย
(ด)ี ไมค อยเตม็ ใจ และไมมีความสุขเลย เมื่อไดเ รยี นเรอ่ื ง
๒ ดนตรไี ทย
(พอใช)
๑
(ควรปรบั ปรุง)

เกณฑการผาน ตั้งแตร ะดับ ๑ ขึน้ ไป

๓๓๒

แผนการจัดการเรียนรทู ี่ ๖

หนว ยการเรียนรทู ่ี ๔ ลาํ นาํ รองเลนเปน เพลง เรอ่ื ง การประเมนิ คณุ ภาพของบทเพลง เวลา ๑ ชั่วโมง
กลมุ สาระการเรยี นรูศิลปะ รายวิชาดนตรี ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปท ี่ ๑

ขอบเขตเนือ้ หา กิจกรรมการเรียนรู สือ่ /แหลงเรยี นรู
๑. หอ งสมดุ
ประเมนิ คุณภาพดานของเน้ือหา คุณภาพดานเสียง ขั้นนํา

และคุณภาพดานองคป ระกอบดนตรี ๑. ครูเปด เพลงใหน กั เรยี นฟง ๑ เพลง แลว ถามนักเรียนวา เพลงท่ี ๒. หองดนตรี

จดุ ประสงคก ารเรียนรู ครเู ปด นั้นมคี วามไพเราะหรือไม และนักเรยี นทราบไดอยางไร ให ๓. รายการประกวดขับรองเพลงหรือดนตรี
ดานความรู นกั เรยี นรว มกนั ตอบเพื่อประเมินความรกู อนเรียนของนักเรียน ทางสถานโี ทรทัศน

ประเมนิ คุณภาพของบทเพลงดานเนื้อหา ดานเสียง ขั้นสอน ๔. เพลงประเภทตา ง ๆ

และดา นองคป ระกอบดนตรีได ๑. ครนู ําเสนอเน้ือหาเร่ือง การประเมินคุณภาพของบทเพลง โดย ๕. เครื่องดนตรีประเภทตา ง ๆ

ดา นทกั ษะและกระบวนการ อธิบายเกี่ยวกับความไพเราะ วา เปน ส่งิ ท่ีเกดิ ข้ึนภายในความรูส ึก ภาระงาน/ชิ้นงาน
ใชเ กณฑสาํ หรบั ประเมินคุณภาพงานดนตรีหรือ ของแตล ะบุคคล แตก ็มีเกณฑในการประเมนิ คุณภาพของบทเพลง ๑. ใบงานเร่ือง การประเมนิ คุณภาพของบท
หรอื ดนตรที ี่ฟงเชน กัน คือ เกณฑใ นการประเมินคุณภาพดา นของ
เพลงท่ีฟง ไดอยา งเหมาะสม เนื้อหา คณุ ภาพดา นเสยี ง และคณุ ภาพดา นองคป ระกอบดนตรี เพลง
โดยใหน กั เรยี นดูเน้ือหาในหนังสือเรยี นประกอบ
ดา นคณุ ลกั ษณะ ๒. ครูใหน ักเรียนเลือกเพลง มากลมุ ละ 1 เพลง แลวประเมิน
- มีวินยั

- ใฝเรยี นรู

- มุง มน่ั ในการทาํ งาน คณุ ภาพของบทเพลงตามหัวขอท่ีกําหนดตามใบงาน แลว ะให

นักเรยี นชว ยกันตอบในใบงานและแสดงความคิดเหน็

๓. นกั เรียนรว มกันอภปิ รายสรุปเรอื่ ง การประเมินคุณภาพของบท

เพลง โดยครคู อยใหค วามรเู สริมในสวนทนี่ กั เรยี นไมเ ขาใจหรอื

สรปุ ไมต รงกับจุดประสงคการเรียนรู

333228

หนวยการเรียนรูที่ ๔ ลํานาํ รองเลนเปนเพลง แผนการจัดการเรยี นรูที่ ๖ ๓๓๓
กลมุ สาระการเรียนรูศลิ ปะ เร่อื ง การประเมินคณุ ภาพของบทเพลง
เวลา ๑ ชั่วโมง
รายวิชาดนตรี ช้ันมัธยมศกึ ษาปท่ี ๑

ขน้ั สรปุ
๑. ครูยกตวั อยางเพลงทีเ่ ปดใหน กั เรยี นฟงหรือใหนักเรยี นรวม
ยกตัวอยาง ๑ เพลง แลว อธบิ ายคุณภาพของเพลงทัง้ ๓ ดานให
นกั เรยี นเขา ใจยิ่งขึน้ แลว เปดโอกาสใหนักเรยี นซักถาม

329

๓๓๔ 333340

การวดั และประเมินผล

สง่ิ ท่ตี องการวดั /ประเมนิ วธิ กี าร เคร่ืองมือที่ใช เกณฑ

ดานความรู

วเิ คราะหเพลงที่มีจังหวะ ตรวจแบบทดสอบ แบบทดสอบ ผา นเกณฑร อยละ ๕๐

แตกตา งกัน มีเสียงดงั เบา หลังเรียน

ตา งกัน และสามารถส่ือ

อารมณตางๆได

ดา นทักษะ/กระบวนการ

ประเมินคณุ ภาพของบทเพลง ตรวจใบงาน แบบประเมินใบงาน ผา นเกณฑระดบั ๒

ดา นเนือ้ หา ดา นเสียง จาก ๔ ระดบั

และดานองคป ระกอบดนตรีได

ดา นคณุ ลกั ษณะ

- มวี นิ ยั สังเกต แบบประเมนิ ผา นเกณฑร ะดับ ๒

- ใฝเ รยี นรู คุณลกั ษณะอันพึง จาก ๓ ระดับ

- มุงมั่นในการทาํ งาน ประสงค

บนั ทกึ ผลหลังสอน

ผลการเรยี นรู

...........................................................................................................................................................

ปญหาและอปุ สรรค

...........................................................................................................................................................

ขอเสนอแนะและแนวทางแกไข

...........................................................................................................................................................
ลงชื่อ............................................ผูส อน
(............................................)
วนั ที.่ .........เดอื น...................พ.ศ..........

ความคดิ เห็นขอเสนอแนะของผูบรหิ ารหรือผูไ ดรบั มอบหมาย
...........................................................................................................................................................

ลงชอ่ื ............................................ผตู รวจ
(............................................)

วันท.ี่ .........เดือน...................พ.ศ.........

๓๓๕ 333351

ใใบบคคววาามมรรู้ ู้
เเรร่ือื่องง กกาารรปปรระะเเมมนิินคคุณุณภภาาพพขขอองงบบททเเพพลลงง

องคป ระกอบดนตรี

๑1. สสี นั

๖6. คีตลกั ษณ องค์ประกอบ ๒2. จังหวะ
๕5. ลักษณะเสยี ง ๓3. ทํานอง

๔. เส4ยี. งเปสยีระงสาน
ประสาน

องคป ระกอบของดนตรีแตล ะขอน้นั มีลักษณะตา งๆ ทที่ าํ ใหบทเพลงมีความสมบูรณ ไพเราะซง่ึ มี
ลักษณะดงั น้ี

๑1. สีสันเสียง (Tone color) หมายถึง คุณลักษณะเฉพาะของเสียงท่ีเกิดข้ึนจากแหลงกําเนิดเสียง
ตาง ๆ ในทางดนตรีจะหมายถงึ เสยี งทีเ่ กดิ จากเครอ่ื งดนตรี และเกิดจากมนุษย

๒2. ลีลาจังหวะ (Rhythm) หมายถึง เสียงท่ีเกิดข้ึนดําเนินไปตามเวลาอาจสลับกับความเงียบทําให

เกิดลีลาจงั หวะขน้ึ ในลักษณะตา ง ๆ กัน เชน
๒2.๑1 จงั หวะหลัก (Beat) หมายถงึ จังหวะทเ่ี กิดข้นึ อยา งสม่ําเสมอเทา ๆ กัน
๒2.๒2 ความเร็วของจังหวะหลัก (Tempo) หมายถึง ความเร็วของบทเพลง มีหนวยเปนครั้งตอ

นาที
๒2.๓.3 จังหวะของทํานอง (Melodic Rhythm) หมายถึง จังหวะที่เกิดข้ึนตามทํานองโดยไมมีการ

เปล่ยี นแปลงระดบั เสียง

๒2.๔4 รูปแบบของจังหวะ (Rhythmic Pattern) หมายถึง รปู แบบของจังหวะทีเ่ กดิ ขน้ึ ซ้าํ ๆ กนั

เชน จงั หวะสามชา จงั หวะรําวง

๓๓๖ 333362

๓3. ทํานอง (Melody) หมายถงึ การจัดเรยี งของเสยี งทมี่ คี วามสัน้ -ยาว และระดบั เสียงสูง-ตํา่ ไลเรียงกัน
หรือสลับกันไป ในทางดนตรีถือวา ทํานอง เปนการเคล่ือนที่และผสมผสานกันของเสียงในแนวนอน คือ แนว
ทํานองจะเคลื่อนทไี่ ปขา งหนาตามจังหวะท่ีดําเนินไปเรื่อยๆ

จากการผสมผสานของ จังหวะและทํานอง ทําใหเพลงแตละเพลงใหอารมณความรูสึกในการฟง
แตกตางกนั ออกไป ซง่ึ จะเปน ส่ิงทแี่ สดงถึง ความเปนเอกลักษณเ ฉพาะ ของเพลงนั้น

๔4. เสียงประสาน หมายถึง เสียงต้งั แต ๒2 เสียงขนึ้ ไปเกิดข้ึนพรอ มกนั
๕5. ลักษณะเสียง คือ หมายถงึ เสยี งดงั เสยี งเบา เสยี งส้ัน เสยี งยาว เสียงทุม และเสยี งแหลม ซึ่งจะ
ข้ึนอยกู ับตน กาํ เนิดเสยี งนนั้ ๆ ตวั อยา งเชน

 ถา ตน กําเนิดเสยี งสั่นสะเทือนมาก จะทําใหเกิดเสยี งทดี่ ัง
 ถา ตน กาํ เนดิ เสียงสนั่ สะเทือนนอ ย จะทําใหเกดิ เสยี งทีเ่ บา
 ถาตนกาํ เนดิ เสยี งสั่นสะเทือนนาน จะทาํ ใหเกดิ เสยี งทยี่ าว
 ถา ตน กําเนิดเสยี งส่ันสะเทือนไมน าน จะทําใหเกดิ เสียงท่สี น้ั
 ถา ตนกาํ เนดิ เสยี งมขี นาดใหญ จะทาํ ใหเ กดิ เสียงที่มีลักษณะทีท่ ุมตา่ํ
 ถาตน กาํ เนิดเสียงมขี นาดเล็ก จะทําใหเกิดเสียงท่มี ีลักษณะทีแ่ หลมสูง

๖6. คตี ลักษณ หมายถึง รูปแบบ หรือโครงสรางของบทเพลง มลี ักษณะดังนี้

เพลง 1๑ เพลง 2๒
คอื บทเพลงท่ีมีทาํ นองหลัก 2๒
คือ บทเพลงที่มที าํ นองเดยี ว
หรือ ๒2 ทอน ซึ่งในทอนใหมน ้ันทํานอง ทอ น หรือมากกวา แตทาํ นองท่ีเพ่มิ ขน้ึ
ตองไมตา งจากเดิมมากนัก สญั ลักษณที่ ตองมีทํานองซํ้าตอกันมา โดยไมสลบั
ใช คือ A เชน เพลงชาติ ทํานอง สญั ลกั ษณที่ใช คือ AB

เพลง 3๓ รอน
คอื บทเพลงที่มีทํานองหลกั 2๒
คือ บทเพลงที่มีทํานองสรอ ยซ้ํา
ทาํ นองและนาํ ทํานอง A มาบรรเลงใหม เปน ชวงๆประกอบดว ยทํานองหลกั และ
หรอื มที าํ นองตา งกันทั้งสามทํานอง ทํานองขดั แยง ๒2 ทอ น สัญลักษณทใ่ี ช
สญั ลักษณที่ใช คือ AABA, ABC คือ ABACAD

๓๓๗ 333373

ใใบบงงาานน
เเรรื่ออ่ื งง กกาารรปปรระะเเมมินนิ คคุณุณภภาาพพขขอองงบบททเเพพลลงง

คําช้ีแจง ใหนักเรียนเลือกเพลง มากลุมละ ๑1 เพลง แลวประเมินคุณภาพของบทเพลงตามหวั ขอ ท่ีกําหนด
ชือ่ เพลง

๑1. คณุ ภาพดา นเนื้อหา
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
๒2. คุณภาพดานเสยี ง
.............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
๓3. คณุ ภาพดานองคป ระกอบของดนตรี
.............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................

ท่ี ท่ี ชอื่ ชอื่– –สกสุลกลุ แบบบปปรระะเเมมนิ นิ ใบใบงางนาน ๓๓๘๓๓33๘3383438
ระรดะับดคับณุ คณุภาภพาพ ๑๑

๔ ๓๓ ๒ ๒

รายรากยากราปรรปะรเะมเนิมิน รระะดดบั ับคคณุ ภาพ เกเณกฑณก ฑากรพารจิ พารจิ ณาราณา
อธิปอรธิปะเรมะนิเมคินณุ คภณุ าภพาขพอขงอง ๔๔ อ อ ธ ธปิ ปิ รระะเมเมินนิคคุณุณภาภพาขพอขงอบงทบเพทลเพงดลา้งนดเานน้ือเหนา้อื ดหา้ นดเสา ียนงเสแแยี ลลงะะ และ
บทบเพทลเพงดลงาดนาเนเื้อนหื้อาหา ดดาานนอองงคคปประรกะอกบอดบนดตนรตไี ดรีไถดูกถตกูอตงเอ ปงน เปสวน นสใวหนญใหมญเี ห ตมุผเี หลตผุ ล
((ดดีเเียย่ยี ม) ปปรระะกกออบบชชัดดัเจเนจน
ดานดเาสนียเสงยี งแลแะลดะา ดนา น
๓๓ อ อ ธ ธิปิปรระะเมเมนิ ินคคณุ ุณภาภพาขพอขงอบงทบเพทลเพงดลา้งนดเา นน้อื เหนาือ้ หดา้ นดเสา ยีนงเสแแียลลงะะ และ
องคอป งครปะกระอกบอดบนดตนรตีไรดีได ((ดด)ี ดดา านนอองงคคปประรกะอกบอดบนดตนรตีไดรไีถดกู ถตกูอตงอ มงีเหมตเี ผุหลตปุผรละปกรอะบกเปอนบสเปว นน สวน
ใใหหญญ 
๒๒
((พพออใช) อ อ ธ ธปิ ปิ รระะเมเมินนิคคณุ ุณภาภพาขพอขงอบงทบเพทลเพงดลา้งนดเานน้ือเหนาือ้ หดา้ นดเสา ียนงเสแแียลลงะะ และ
ดดาา นนอองงคคปประรกะอกบอดบนดตนรตไี ดรีไถดูกถตูกอตงบอางงบสาว งนสวมนีเหมตุผีเหลตปผุระลกปอรบะกอบ
๑๑ เเปปนนสสววนนนนอ อยย
(ค(คววรรปปรรับปรุง)
อ อ ธ ธิปปิ รระะเมเมินินคคณุ ุณภาภพาขพอขงอบงทบเพทลเพงดลา้งนดเา นนอื้ เหนาอ้ื หดา้ นดเสา ียนงเสแแียลลงะะ และ
ดดา า นนอองงคคปประรกะอกบอดบนดตนรตีไดรไีบดาบงาไงมสไมเส หมตเสุหมตผุสลมผล

๓๓๙ 333395

แบบประเมินพฤติกรรมการทาํ งานกลุม

กลุม ..........................................................................................................
สมาชกิ ในกลมุ

๑. ......................................................................
๒. ......................................................................
๓.......................................................................
๔. ......................................................................
๕.......................................................................
๖. ......................................................................

คําช้ีแจง : ใหน ักเรยี นทําเครื่องหมาย  ในชองท่ตี รงกบั ความเปน จริง

พฤติกรรมที่สังเกต คะแนน ๑
๓๒

๑. เน้อื หาละเอียดชดั เจน
๒. ความถูกตองของเนื้อหา
๓. ภาษาทใี่ ชเ ขาใจงาย
๔. ประโยชนท ่ไี ดจากการนําเสนอ
๕. วธิ กี ารนําเสนอผลงาน

รวม

เกณฑก ารใหค ะแนน ให ๓ คะแนน
พฤติกรรมท่ีทําเปน ประจาํ ให ๒ คะแนน
ให ๑ คะแนน
พฤติกรรมท่ีทําเปนบางคร้งั

พฤติกรรมท่ีทํานอยคร้ัง

เกณฑก ารใหค ะแนน ระดบั คุณภาพ
ชวงคะแนน ดี
๑๓ – ๑๕ ปานกลาง
ปรับปรุง
๘ – ๑๒

๕–๗

๓๔๐ 343036

แบบสงั เกตพฤติกรรมการเรียนรูข องนักเรยี น ดานคณุ ลกั ษณะ

ท่ี ชอื่ – สกลุ มวี ินยั ใฝเรยี นรู มงุ มัน่ ในการ รวม สรุปผลการ
ทาํ งาน ประเมนิ

๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๙ ผาน ไมผ า น

หมายเหตุ นักเรียนได ๖ คะแนนข้ึนไป ถือวา ผา น

รายการประเมิน ระดบั คุณภาพ เกณฑการพจิ ารณา

๑. มวี นิ ัย ๓ สมุด ชิน้ งาน สะอาดเรียบรอยและปฏบิ ตั ิตนอยูในขอตกลงที่

(ด)ี กําหนดใหรว มกันทกุ คร้ัง

๒ สมดุ ชิน้ งาน สะอาดเรยี บรอยและปฏบิ ตั ิตนอยูในขอตกลงที่

(พอใช) กําหนดใหรวมกนั เปน สวนใหญ

๑ สมดุ ชิ้นงาน ไมค อยเรียบรอยและปฏิบัตติ นอยูในขอตกลงที่

(ควรปรบั ปรุง) กําหนดใหรว มกนั บางคร้ังตองอาศัยการแนะนาํ

๒. ใฝเ รียนรู ๓ มีการอางอิงท่ถี ูกตอง และเสนอแนวคดิ ประกอบการตดั สินใจ

(ด)ี อยา งสมเหตสุ มผล

๒ มีการอางอิงทีถ่ ูกตองในบางสวน และเสนอแนวคิด

(พอใช) ประกอบการตัดสินใจ แตอ าจจะไมสมเหตุสมผลในบางกรณี

สรปุ ผลไมค อยถกู ตอง

๑ มกี ารเสนอแนวคดิ ท่ีไมส มเหตุสมผลในการตดั สินใจ และไม

(ควรปรบั ปรงุ ) อางอิง สรุปผลไมถูกตอ ง

๓. มุงม่นั ในการทาํ งาน ๓ สงงานกอนหรือตรงตามที่กําหนดเวลานดั หมาย รบั ผิดชอบ

(ด)ี งานทไี่ ดร ับมอบหมายและปฏบิ ตั เิ องจนเปนนิสัย และชักชวน

ผูอนื่ ปฏิบตั ิ

๒ สง งานชา กวากาํ หนด แตไดม ีการตดิ ตอช้แี จงโดยมเี หตผุ ลรับ

(พอใช) ฟงได รับผิดชอบในงานทีไ่ ดร ับมอบหมายและปฏิบตั ิองจนเปน

นิสัย

๑ สง งานชา กวา กาํ หนด ปฏบิ ตั ิงานโดยจตอ้ งอาศัยการช้ีแนะ และ

(ควรปรับปรุง) การตัดกเตือน

341 334317

บรรณานกุ รม

เอกรนิ ทร สมี หาศาล และคณะ. ศลิ ปะ ป.5. พิมพครง้ั ท่ี 3. กรงุ เทพฯ : อักษรเจริญทัศน.

เพลงเรือ ของคุณแมศ รนี วล ขาํ อาจ. (ออนไลน) . สืบคนจาก:

https://www.youtube.com/watch?v=5tXTZC4OVHM (๗ กุมภาพนั ธ ๒๕๖๒)

สืบสานศิลป ฝากไวในแผนดินลา นนา ครัง้ ท่ี 4 ซอปจ มุ . (ออนไลน). สบื คน จาก:

https://www.youtube.com/watch?v=4XBgmYMKV8s&t=16s (๗ กุมภาพนั ธ ๒๕๖๒)

รถสองแถวหรรษาสดุ ฮา. (ออนไลน) . สบื คนจาก:

https://www.youtube.com/watch?v=x5VVUGSCKSM (๗ กุมภาพันธ ๒๕๖๒)

ลาํ ใสแ คน Thailand 2013. (ออนไลน) . สืบคน จาก:

https://www.youtube.com/watch?v=6SfAmmPfxj8 (๗ กมุ ภาพันธ ๒๕๖๒)

เพลงบอกสมใจ ศรีอทู อง ชดุ เพลงพ้ืนบานตํานานเพลงบอก. (ออนไลน). สืบคนจาก:

https://www.youtube.com/watch?v=PSkMRy2jJkY (๗ กุมภาพนั ธ ๒๕๖๒)

http://www.finearts.go.th/performing/parameters/km/item/%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B

9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87

%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2.html (๘ กมุ ภาพันธ ๒๕๖๒)

วงปพาทย. (ออนไลน) . สบื คนจาก: https://www.google.com/search?rlz=1C1CHBF_enTH723TH

723&tbm=isch&sa=1&ei=UPVcXLuoGNW0rQGVvoaQBw&q=%E0%B8%A7%E0%B8%87

%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%

B8%A2%E0%B9%8C&oq=%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%

B9%88%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%8C&gs_l=img.3.

1.35i39j0l9.1232070.1234970..1236757...0.0..0.80.509.8......1....1..gws-wiz-

img.W82ZTRarqA0 (๘ กุมภาพนั ธ ๒๕๖๒)

http://www.finearts.go.th/performing/parameters/km/item/%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B

8%A1%E0%B9%82%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B5.html (๘ กุมภาพันธ ๒๕๖๒)

ประเภทของวงดนตรีสากล. (ออนไลน) . สืบคน จาก:

https://www.baanjomyut.com/library_6/international_band/index.html

(๘ กุมภาพนั ธ ๒๕๖๒)