หนังสือสายใยไทยกัมพูชา_121223

สายใยไทย - กััมพููชา ตามรอยพระราชปณิิธาน Thai-Cambodia Relations : Realising a Royal Vision in Education

สายใยกััมพููชา : ตามรอยพระราชปณิิธาน Thai-Cambodia Relations : Realising a Royal Vision in Education คณะอนุุกรรมการจััดทำำ หนัังสืือเทิิดพระเกีียรติิสมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี สายใยกััมพููชา : ตามรอยพระราชปณิิธาน กรุุงเทพฯ : โรงพิิมพ์์แห่่งจุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลััย, ๒๕๖๖ จััดพิิมพ์์ในโอกาสที่่�โครงการพระราชทานความช่่วยเหลืือราชอาณาจัักรกััมพููชาครบรอบ ๒๐ ปีี ISBN…. พิิมพ์์ครั้้�งที่่� ๑ ธัันวาคม ๒๕๖๖ First Edition December 2023 จััดพิิมพ์์โดย คณะกรรมการโครงการ Published by Her Royal Highness Princess พระราชทานความช่่วยเหลืือ Maha Chakri Sirindhorn Education ราชอาณาจัักรกััมพููชา Project to the Kingdom of Cambodia จำำนวนพิิมพ์์๑.๐๐๐ เล่่ม Copies 1,000 พิิมพ์์ที่่�โรงพิิมพ์์แห่่งจุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลััยPrinted Chulalongkorn University Printing House เลข.... เลข.... โทร. 0-2218-3549-50 Tel. 0-2218-3549-50 สงวนลิิขสิิทธิ์์� Copyright กองบรรณาธิิการ Editorial Committee กรรณิิการ์์ สััจกุุล Kanniga Sachakul มรว.อุุษณิิษา สุุขสวััสดิ์์� M.R. Usnisa Sukhsvasti ภููมิิจิิต เรืืองเดช Poomjit Ruangdej อนัันต์์ ชููยิ่่�งสกุุลทิิพย์์ Anan Chuyingsakultip จุุไรรััตน์์ สุุดรุ่่ง Jurairat Sudrung บุุณฑริิกา บููลภัักดิ์์� Buntarika Bulpakdi รััตน์์เกล้้า สนิิทรัักษา Ratglao Sanitraksa ดวงกมล บางชวด Doungkamol Bangchuad สุุภาพ เอง Sopheap Eng ฃุุเคืือม เชืือง Sokhoeum Chhoeung ออกแบบรููปเล่่ม Book Design นัันทิิกา หนููสม Nuntika Noosom

ปฐมบท ที่มา : เทพรัตนราชสุดาเจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร, กรมสมเด็จพระ,. (๒๕๕๓). จงจรเที่ยว : สมุดบันทึกภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ ๑๒ ประเทศ. มูลนิธิสมเด็จ พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า วังสระปทุม.

កម្ពុជា យោង: ទពរតនរាជសុតាចហ្វមហាចកីសិរិនថន, កមសម្ដចពះ,. (២៥៥៣) ចង់ចរកសាល: សៀវភកំណត់តរូបថតស្នពះហស្ថ ១២ បទស. មូលនិធិសម្ដចពះពាន់វសសាអយយិកាច វាំងសះបទុម. ខ្ញុំំ�បានសិិក្្សាមុុខវិិជ្ជាាប្ររវត្តិិសិិល្្បៈ�ខ្មែែរដោោយមានព្រះះអង្គគម្ចាាស់់ សុុភទ្រដេត ដេតកុុល ជាសាស្រ្តាា�ចារ្្យបង្រៀៀន។ សាស្រ្តាា�ចារ្្យបណ្ឌិិត អ៊ុុរ៉ៃៃស៊ីី វរសាក់់រិិន បង្រៀៀនភាសាខ្មែែរនិិងអំំណានសិិលាចារឹឹកខ្មែែរដល់់ខ្ញុំំ�។ ពេលបានសិិក្្សាអំំពីីខ្មែែរ កាន់់តែច្រើ�នធ្វើើ�ឱ្យខ្ញុំំ�ចង់់ទៅទស្្សនាប្រាសាទបុុរាណក្នុុ�ងប្ររទេេសកម្ពុុ�ជាកាន់់តែខ្លាំំង។ ពេលបានទៅទស្្សនាប្រាសាទ នៅៅក្នុុ�ងប្ររទសកម្ពុុ�ជាច្រើ�នដង (មានមគ្គុុ�ទេេសក៍៍ជនជាតិិខ្មែែរនិិយាយភាសាបារាំំងជាអ្ននកបកប្រែ ព្រោះះខ្ញុំំ�ភ្លេេចភាសាខ្មែែរ ហើើយ) ខ្ញុំំ�មានគំំនិិតមួួយថាគួួរតែធ្វើើ�អ្វីីមួួយជាប្ររយោោជន៍៍ដល់់ប្ររទេេសកម្ពុុ�ជា ទើើបខ្ញុំំ�បង្កើើ�តវិិទ្្យាស្ថាានកំំពង់់ឈើើទាលនិិង ជួួយមើើលការខុុសត្រូ�វដូូចដែលបានធ្វើើ�អឹឹមអូូយូូជាមួួយគ្នាា។ គម្រោោងការនេះះដំំណើើរការដោោយរលូូនដោោយមានគ្រូ�និិង សិិស្្សជនជាតិិខ្មែែររាប់់ពាន់់មកបន្តតការសិិក្្សានៅៅប្ររទេេសថៃហើើយរៀៀនចប់់ត្ររលប់់ទៅៅប្ររទេេសកម្ពុុ�ជាវិិញ។ យើើងមានសាលារៀៀនកម្រិិតបឋមសិិក្្សាដែលធ្វើើ�ការរួួមជាមួួយយូូណេេស្កូូ�ចំំនួួន ៣ កន្លែែង។ គម្រោោងការមួួយទៀៀតដែលទទួួលបានជោោគជ័័យគឺឺគម្រោោងការជួួយបង្កាារនិិងទប់់ស្កាាត់់ការឆ្លលងជំំងឺឺគ្រុុញចាញ់់ នៅខេេត្តតមណ្ឌឌលគីីរីីនិិងរតនគីីរីីដែលជាខេេត្តតជាប់់ព្រំំដែនប្ររទេេសវៀៀតណាម។ ខេេត្តតទាំំងពីីរនេះះមានតំំបន់់ព្រៃៃធម្មមជាតិិ ស្ររស់់ស្អាាត សម្្បូូរទៅដោោយជនជាតិិភាគតិិច ប្ររជាជនគោោរពជំំនឿឿធម្មមជាតិិ។ ភូូមិិដែលយើើងអនុុវត្តតគម្រោោងមានទាំំង ប្ររភេេទភូូមិិដែលពុំំទាន់់មានជំំនួួយពីីអង្គគការក្រៅៅរដ្ឋាាភិិបាលនិិងប្ររភេេទភូូមិិដែលមានជំំនួួយពីីអង្គគការក្រៅៅរដ្ឋាាភិិបាល។ អង្គគការក្រៅៅរដ្ឋាាភិិបាលទាំំងអស់់នោះះជួួនកាលមានបញ្ហាាលើើផ្នែែកទំំនាក់់ទំំនង ទើើបក្រុុមគម្រោោងរបស់់យើើងក្លាាយជា ក្រុុមការងារផ្នែែកទំំនាក់់ទំំនង ព្រោះះអ្ននកនៅៅទីីនោះះចូូលចិិត្តតយើើង។

PROLOGUE Source : Debaratana Rajasuda Maha Chakri Sirindhorn, Her Royal Highness Princess. (2010) Chong Chorn Thiew : Royal Photographic Journal of 12 Countries, Queen Savang Vadhana Foundation, Srapathum Palace. CAMBODIA I started taking Khmer Art History with Professor Mom Chao (Prince) Subhadradis Diskul, Khmer Language as well as Khmer Epigraphical Language with Professor Dr Uraisri Varasarin. Having studied such subjects, it was to be expected that I wished to visit the historical places from my studies. After several visits (with a Khmer guide who spoke French since I had forgotten all my Khmer), it occurred to me that I should do something for the country. So I established Kampong Chheuteal College, and supported its management according to the MOU. Everything went well, and the lecturers and students were very diligent. Many of them came to study in Thailand with great success. There were three participating UNESCO schools. Another successful outreach project was the Malaria Mitigation Project in Mondulkiri and Ratanakiri provinces on the border with Vietnam. The area is full of jungle, inhabited by various ethnic tribes who have their own traditions. The villages we targeted included those with no previous aid from outside, and those already working with several NGOs. These organisations sometimes had difficulty working with each other, so we ended up taking on the role of liaison as well, because everyone liked us.

พระราโชวาท สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานพระราชานุญาตให้คณะกรรมการอำ นวยการโครงการฯ เข้าเฝ้ าทูลละอองพระบาท กราบบังคมทูลรายงานผลการดำ เนินงานโครงการพระราชทานความช่วยเหลือแก่ราชอาณาจักรกัมพูชา พร้อมทั้ งนำ คณะผู้บริหาร คณาจารย์ และนักเรียนทุนพระราชทาน ประจำ ปีการศึกษา ๒๕๖๑ - ๒๕๖๔ เข้าเฝ้ าทูลละอองพระบาทสำ นึกในพระมหากรุณาธิคุณ ผ่านสื่ ออิเล็กทรอนิกส์ (ออนไลน์) ในวันพฤหัสบดีที่ ๑๖ กันยายน พ.ศ.๒๕๖๔ เวลา ๑๗.๐๐ นาฬิ กา ณ วังสระปทุม การจััดการศึึกษาให้นั้ ักศึึกษาชาวกััมพููชาก็็ได้ดำ้ ำเนินิการมาหลายปีีแล้ว้เพราะได้้ผลที่่ดี�ี เนื่่�องจากอาจารย์์ ของสถาบัันการศึึกษาต่่างๆ ก็็ได้้เอาใจใส่่ในการให้้ความรู้้แก่่นัักศึึกษาเหล่่านี้้�เป็็นอย่่างดีี และส่่วนนัักศึึกษา ชาวกััมพููชาก็็เป็็นนัักศึึกษาที่่�น่่าชื่่�นชม คืือตั้้�งใจเล่่าเรีียน และก็็มีีสติิปััญญา ทำำ ให้้สามารถเรีียนได้้คะแนนดีีแล้้ว จนไปปฏิิบััติิหน้้าที่่�ที่่�เป็็นประโยชน์์ต่่อประเทศชาติิ ต่่อครอบครััว และต่่อตนเองมาเป็็นอย่่างดีีเสมอ แต่่ว่่าใน ช่่วงนี้้� สถานการณ์์ของประเทศไทย ราชอาณาจัักรกััมพููชา และสถานการณ์์ของโลกนี้้�ไม่่เอื้้�ออำำนวยต่่อการศึึกษา เล่่าเรีียนนััก ทั้้�งๆ ที่่�ตั้้�งใจเป็็นอย่่างดีีก็็ปรากฏว่่ามีีปััญหาคืือมีีนัักศึึกษาชาวกััมพููชาที่่�ได้้ผ่่านการคััดกรองมา เป็น็อย่่างดีี แล้วก็้ ็ได้้ฉีีดวััคซีีนป้้องกันัโรคมาอย่่างเรีียบร้้อยแล้ว้ มาติิดโรคที่่�มหาวิิทยาลััยจำำนวนมาก อันนี้้ ั �เป็น็เรื่่�อง ที่่�เป็็นปััญหาในเรื่่�องของการดููแล ซึ่่�งเรื่่�องก็็เกิิดขึ้้�นแล้้ว และได้้รัักษาให้้หายจากโรค โรคนี้้�เป็็นโรคที่่�อัันตรายมาก ถึึงแม้จ้ะหายจากโรค ถ้้าไม่่แข็็งแรงพอก็็อาจจะเกิิดปััญหาในระยะยาวได้้ เพราะฉะนั้้นที่่�รู้้สึ�ึกไม่ส่ บายใจที่่จ�ะให้้เรีียน แล้ว้ก็ถ้็ ้าหากว่่าเราตั้้�งใจดููแลกันัอย่่างดีี บางครั้้�งในท้้องถิ่่นที่่�ห่�่างไกลการใช้้เครื่่�องอิิเล็็กทรอนิิกส์ก็์ ็อาจจะไม่สำ่ ำเร็จ็ผล อย่่างที่่�ควรจะเป็น็อันนี้้ ัก็�ท็ราบเพราะว่่าขณะนี้้ก็� ็ได้ดำ้ ำเนินิการสอนอยู่่เหมืือนกันัก็ส็อนอยู่่ในประเทศไทยนี่่�แหละ อย่่างเมื่่�อเช้้านี้้�ก็็สอนอยู่่ แต่่ว่่าก็็แย่่ เสีียงที่่�ได้้ยิินนั้้�นไม่่ได้้ชััดเจนมากอย่่างที่่�พููดกัันให้้เห็็นตรงหน้้า เพราะฉะนั้้�น

ก็็ต้้องคิิดอยู่่มากว่่าจะให้้เรีียนหรืือไม่่ให้้เรีียน แต่่ว่่าความที่่�ได้้ฝึึกหััดมาเป็็นครููแล้้วก็็บริิหารการศึึกษา เห็็นว่่า เรื่่�องการศึึกษานี้้�สำำคััญที่่�สุุด ก็็อยากให้้ทุุกคนมีีโอกาสได้้รัับการศึึกษา แต่่ทั้้�งนี้้� ก็็ต้้องอาศััยความร่่วมมืือจากทุุกๆ ฝ่่าย ไม่่ใช่ว่่ ่าสอนดีีอย่่างเดีียว ก็ต้็ ้องให้้การดููแลในเรื่่�องอื่่น�ๆ ที่่�ไม่่ใช่่วิิชาการที่่ส�อนโดยตรง ได้้แก่่ เรื่่�องการดููแลเรื่่�อง สุุขอนามััยของผู้้อยู่่ใต้้ความอารัักขาของเรา คืือนัักศึึกษาต้้องดููแลกัันเอง เรื่่�องการฉีีดวััคซีีนนี้้�ก็็ได้้แล้้ว ก็็ต้้องมีี การป้้องกัันอย่่างเช่่น การสวมหน้้ากาก การเว้้นระยะห่่างที่่�จะอยู่่ติิดต่่อกัันโดยตรงไม่่ได้้ หลายๆ ประเทศที่่�เขา มีีวััคซีีนเป็น็อย่่างดีี เขาก็็ไม่่ให้้คนอยู่่ใกล้กั้นั โดยเฉพาะอย่่างยิ่่�งในเวลารัับประทานอาหาร จะรัับประทานอาหารแล้วก็้ ็ ปิิดหน้้ากากก็็เป็็นไปไม่่ได้้ ก็็ต้้องอยู่่ห่่างกัันแบบต่่างคนต่่างกิิน พยายามไม่่ให้้มีีเรื่่�องติิดโรคจากกัันและกัันได้้ ก็็ที่่�ผ่่านมาก็็เรีียกว่่าเป็็น การโชคดีีที่่�ไม่่มีีเรื่่�องอะไรที่่�ร้้ายถึึงชีีวิิต แต่่ว่่าก็็อัันตรายไม่่น้้อย ก็็ถ้้าเรีียนแล้้วผู้้ที่่�ให้้ ความอารัักขาของนัักศึึกษา ก็็ควรจะสำำนึึกในเรื่่�องนี้้�เป็็นอย่่างดีี แล้้วก็็ดููแลไม่่ให้้เกิิดเหตุุการณ์์ที่่�เกิิดขึ้้�นอีีก ตอนนี้้�เชื้้�อโรคเขาก็พั็ ัฒนาตัวัให้้แรงยิ่่�งขึ้้น�ก็ต้็ ้องดููแลเรื่่�องนี้้� ส่วนนั่ ักศึึกษาเองก็ต้็ ้องดููแลเอาใจใส่ตั่วัเองให้้มาก ไม่่ใช่ว่่ ่า ออกไปนอกสถานที่่� ไปเที่่�ยวที่่ต่�่างๆ ซึ่่�งจริิงๆ ก็็คงจะอยากได้รู้้้ได้้เห็นสิ่่ ็ �งต่่างๆ อยากจะทััศนศึึกษา แต่่เวลานี้้�ไม่่ใช่่เวลา ต่่อไปก็น่็ ่าจะสามารถทำำ ได้้ในอนาคต นอกจากนัักศึึกษากลุ่่มนี้้� ก็มี็นัีักศึึกษาอีีกหลายประเทศที่่�ได้้เข้้ามาศึึกษา และ แต่่ละคนเขาก็ส็ามารถดููแลตนเองเป็น็อย่่างดีี และก็็ไม่มี่ ที่่�เกิิดเรื่่�องแบบนี้้ขึ้้�น�มา อยากจะให้ว่้่า ต่่อจากนี้้�ไป ทั้้�งสอง ฝ่่าย ทั้้�งครูู นัักเรีียน และผู้้ที่่ดู�ูแล ผู้้บริิหารต้้องจััดการเรื่่�องนี้้�ให้ดี้ี ไม่่ให้้เกิิดเหตุุอย่่างที่่�เคยเกิิดมาก่่อน ให้นั้ ักศึึกษา สามารถที่่�จะศึึกษาเล่่าเรีียนได้้โดยปลอดภััย ก็็ต้้องเข้้าใจ ไม่่ออกไปไหน และก็็มีีระเบีียบและมีีวิินััย เพราะเชื่่�อว่่า จะสามารถเรีียนได้้โดยที่่�ปลอดภััย ได้้ความรู้้ และก็มี็ ีประโยชน์์ในอนาคต อย่่าให้้ทำำ ให้้เสีียประโยชน์์ของตัวัเองไป และก็็เห็็นประโยชน์์ของนัักศึึกษา ซึ่่�งจะเรีียนแล้้วก็็จะได้้ประโยชน์์ตามที่่�ตั้้�งใจว่่าจะให้้เป็็นประโยชน์์ที่่�สุุดกัับราช อาณาจัักรกััมพููชา ให้้ได้มี้ีความรู้้เต็็มที่่�และก็็อย่่างในสถาบันกำั ำ ปงเฌอเตีียล และกำำ ปงสปืือ ในเวลานี้้� ก็็ได้นั้ ักศึึกษา ที่่�เรีียนจบมารุ่่นก่่อน ได้้มาเป็น็ครููบาอาจารย์์ เป็นผู้้ ็บริิหารก็ส็ามารถที่่จ�ะทำำ ให้้ได้ดี้ยิ่่ี�งกว่่าที่่จ�ะให้้การจบการศึึกษา ไปจากประเทศไทยอย่่างเดีียวก็็จะเข้้าใจสถานการณ์์ของบ้้านเมืืองดีี แล้้วก็็มีีความต้้องการที่่�จะพััฒนาบ้้านเมืือง ให้้เจริิญก้้าวหน้้าและมีีอนาคตที่่�สดใสสำำหรัับเยาวชนรุ่่นน้้องรุ่่นต่่อๆไป ก็็หวัังว่่าให้้ทุุกๆคน ปลอดภััย ปราศจาก โรคภััยไข้้เจ็็บ แล้้วก็็หากประสงค์์สิ่่�งใดที่่�เป็็นประโยชน์์ก็็ขอให้้สำำเร็็จตามความมุ่่งหมายทุุกประการ

ព្រះរាជវាទ សម្ដចព្រះកនិដ្ឋធិរាជច ក្រមសម្ដចព្រះទពរតនរាជសុតា សយាមបរមរាជកុមារី ទ្រង់អនុញ្ញតឱយ គណៈកម្មការគម្រងការចូលក្របថ្វបង្គំទូលរាយការណ៍លទ្ធផលនដំណើរការគម្រងការព្រះរាជទាន ជួយដល់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ព្រមទាំងដឹកនាំគណៈគ្រប់គ្រង សាស្រ្តាចារយ និងនិសសិតអាហាររូបករណ៍ ព្រះរាជទាន ឆ្នំសិកសា ២០១៨-២០២១ ចូលក្របថ្វយបង្គំគាល់រំលឹកព្រះករុណាតិគុណដយប្រើ បណ្ដញសង្គម (អនឡាញ) នថ្ងព្រហសបតិ៍ទី ១៦ កញ្ញ ២០២១ វលា ១៧:៣០ នវាំងស្រះបទុម គម្រោ��ោងកា រផ្ដដល់់អា ហា ររូូបករណ៍៍ដល់់និិស្សិិតកម្ពុុ�ជា បាានដំំណើើរកា រអស់់រយៈៈពេ�លជាាច្រើ��ើនឆ្នាំំកន្លលងមកហើ�ើយ។ គម្រោ��ោងកា រនេះះ ទទួួលបាានលទ្ធធផលល្អអព្រោះ��ះមាានលោ�ោកលោ�ោកស្រីីជាាគ្រូូបង្រៀ� ៀនឬសាាស្ត្រាាចាារ្យយមកពីីគ្រឹះស្ថាះ នសិា ិក្សាាផ្សេេងៗ យកចិិត្តតទុុកដាាក់់ផ្ទេេរចំំណេះះដឹឹងនិិងបំំណិិនជូូនដល់់និិស្សិិតរបស់់យើើងទាំំងអស់់បាានប្រកបដោ យប្រសិិទ្ធិិភាាព។ និិស្សិិត កម្ពុុ�ជា ជា និិស្សិិតដែលគួួរឱ្យយសរសើើរ។ ពួួកគេយកចិិត្តតទុុកដាាក់់សិិក្សាារៀៀនសូូត្រ មាានបញ្ញាា�ស្មាារតីីល្អអ រៀៀនបាានពិិន្ទុុ�ខ្ពពស់់ និិង ក្រោ� យពេ�លបញ្ចចប់់កា រសិិក្សាាពួួកគេបាានទៅ� បម្រើ� ើកា រងា រតាាមគ្រឹះះស្ថាានផ្សេេងៗ ដែលជាាប្រយោ�ោជន៍៍ចំំពោះ�ះប្រទេសជាាតិិ គ្រួួសា រនិិងខ្លួួ�ននិិស្សិិតផ្ទាាល់់។ ប៉ុុន្តែែក្នុុ�ងកំំលុុងពេ�លប៉ុុន្មាានឆ្នាំំកន្លលងមកនេះះ ស្ថាានកា រណ៍៍ក្នុុ�ងព្រះ�ះរា ជា ណាាចក្រថៃ� ព្រះ�ះរា ជា ណាាចក្រកម្ពុុ�ជាា និិងទូូទាំំងពិិភពលោ�ោកមិិនសូូវអំំណោ យផលចំំពោះ�ះ កា រសិិក្សាារៀៀនសូូត្ររបស់់និិស្សិិតទេ។ ថ្វីីបើើ និិស្សិិតរបស់់យើើងតាំំងចិិត្តតខ្ពពស់់ តែក៏៏នៅ�ៅតែមាានបញ្ហាា�។ ថ្វីីបើើនិិស្សិិតកម្ពុុ�ជា បាានឆ្លលងកាាត់់កា រប្រលងជ្រើ� ើសរើើ�សបាានយ៉ាាង ត្រឹឹមត្រូូវនិិងទទួលួ បាានវ៉ា�ក់សាំំ ់ ងកា រពាារជំងឺំ រួឺចួ រា ល់់ហើ�ើយក្ដីី តែកា រឆ្លលងជំងឺំ នៅឺ� តាាមសា កលវិទ្យាិ ាល័យនៅ ័ �ៅតែកើើតមាាននិិងមាាន ចំនួំ នច្រើ ួ ��ើនទៀៀតផង។ នេះះជា បញ្ហាា�ក្នុុ�ងកា រមើលថែ ើ �របស់យើ់ ើង។ រឿឿងនេះះកើើតឡើ�ើងរួចហើ ួ �ើយ ហើ�ើយយើើងក៏៏បាានព្យាាបាាលជា អស់ហើ់ �ើយដែ រ។ ជំងឺំ នេះឺ ះជាាជំងឺំ ឺសា ហា វខ្លាំំងណាាស់់។ ថ្វីីបើអ្នន ើ កជំងឺំ ឺជាាសះះស្បើើយហើ�ើយក្ដីី តែបើពួើ ួកគេមាានសុខុ ភាាពមិនល្អិ អ អាាចនឹឹងបណ្ដាាលឱ្យយកើើតជា បញ្ហាា�ក្នុុ�ងរយៈៈពេ�លវែែងបាាន។ ព្រោះ��ះហេ�តុដូុ ច្នេះូ�ះទើើបបាានជាាយើើងមាានព្រះ�ះទ័យពុំំសប្បា ័ ាយសោះះ។

តែបើើយើើងខិិតខំំមើើលថែ�គ្នាាឱ្យយបាានល្អអនោះះ ក៏៏ជាាដំំណោះះស្រាាយមួួយដែ រ។ តែកន្លែែងខ្លះះនៅ�ៅឆ្ងាាយដាាច់់ស្រយាាលពេ�ក ធ្វើ�ើ ឱ្យយកា របង្រៀ� ៀននិិងរៀៀនដោ យប្រើ� ប្រព័ ើ ន្ធ័ ធបច្ចេ�កេ វិទ្យាិ ាថ្មីីពុំំអាាចទទួលួ បាានផលល្អដូអចូ ដែលយើើងចង់់បាាន។ យើើងដឹឹងហើ�ើយថាា កា របង្រៀ� ៀននិិងរៀៀនដំណើំ ើរកា រវិិញហើ�ើយ។ ក្នុុ�ងប្រទេសថៃ�ក៏ដូ៏ ចូ គ្នាា។ ដូចូ កាាលពីពេី�លព្រឹ�កឹ មិិញនេះះក៏មាាន ៏ កា របង្រៀ� ៀន តែ វាក៏៏យ៉ាាប់់ដែ រ ព្រោះ��ះសំំឡេ�ងដែលត្រូូវឮវាមិិនច្បាាស់់ដូូចដែលយើើងចង់់បាាន មិិនច្បាាស់់ដូូចដែលយើើងនិិយាាយទល់់មុុខគ្នាា ឡើ�ើយ។ ព្រោះ��ះហេ�តុដូុ ច្នេះូ�ះហើ�ើយទើើបធ្វើ�ឱ្យយ ើ យើើងត្រូូវគិិតច្រើ��ើន។ តែអ្វីដែីលយើើងបាានឆ្លលងកាាត់ម់ កនេះះជាាមេរៀៀន ធ្វើ�ឱ្យយ ើ យើើង ទទួលួ បាានបទពិសោិ ធវិធីិ ីបង្រៀ� ៀននិិងរៀៀនក្នុុ�ងបរិិបទយ៉ាាងដូច្នេះូ�ះ។ កា រសិក្សាិ ារៀៀនសូត្រូ របស់អ្នន ់ កសិក្សាិ ាជាារឿឿងសំខាាន់ ំ ់ខ្លាំំង ណាាស់់។ យើើងចង់់ឱ្យយនិិស្សិិតគ្រប់់រូូបទទួួលបាានឱកាាសក្នុុ�ងកា រសិិក្សាារៀៀនសូូត្រ។ តែយើើងក៏៏ត្រូូវកា រកា រសហកា រពីីគ្រប់់ ភាាគីីពាាក់់ព័័ន្ធធដែ រ។ នេះះមាានន័័យថាា ពុំំមែនតែបង្រៀ� ៀនល្អអតែមួួយមុុខទេ តែយើើងត្រូូវចេះ�ះមើើលកា រខុុសត្រូូវលើើចំំណុុចផ្សេេ ងៗ ទៀៀត ព្រោះ��ះចំំណុុចខ្លះះពុំំមែនជាាមុុខវិិជ្ជាាដែលមាានបង្រៀ� ៀនក្នុុ�ងសាាលាាទេ ដូូចជាា បញ្ហាា�កា រថែ�រក្សាាសុុខភាាព កា របង្កាារ កា រឆ្លលងជំងឺំ ប្រភេ ឺ ទថ្មីី ជាាដើមើ ។ អនាាម័យ័ របស់អ្នន ់ កដែលនៅ�ៅក្រោ� មកា រមើលើ កា រខុសត្រូ ុ ូវរបស់យើ់ ើងជាារឿឿងសំខាាន់ ំ ់។ ចំណែំ ក និិស្សិិតក៏៏ត្រូូវចេះ�ះមើើលថែ�ខ្លួួ�នឯងដែ រ។ កា រទទួួលបាានកា រចាាក់់វ៉ា�ក់់សាំំងជាារឿឿងល្អអ តែយើើងក៏៏ត្រូូវមាានកា រកា រពាារតាាមវិិធីី ផ្សេេងទៀៀតដែ រដូូចជាា កា រពាាក់់ម៉ាាស់់ កា ររក្សាាគម្លាាតសុុវត្ថិិភាាព ជាាដើើម។ ប្រទេសគេដែលទទួួលបាានកា រវ៉ា�ក់់សាំំងបាាន គ្រប់់គ្រាាន់់ គេអាាចនៅ�ៅជិិតគ្នាាបាាន ដូូចជាាក្នុុ�ងពេ�លទទួួលទាានអា ហា រជាាដើើម តែចំំពោះ�ះយើើងវិិញ យើើងពុំំអាាចទទួួលទាាន អា ហា រដោ យពាាក់់ម៉ាាស់់បាានឡើ�ើយ យើើងត្រូូវរក្សាាគម្លាាតសុុវត្ថិិភាាព ត្រូូវទទួួលទាានអា ហា រផ្សេេងគ្នាា ធ្វើ�ើយ៉ាាងណាាកុំំឱ្យយជំំងឺឺ អាាចឆ្លលងពីីមនុុស្សសម្នាាក់់ទៅ�ៅមនុុស្សសម្នាាក់់បាាន។ កន្លលងមកនេះះចាាត់់ទុុកថា ជាាសំំណា ងល្អអទៅ�ៅចុះះ ដែលពុំំមាានបញ្ហាា�ដល់់អាាយុុ ជីីវិិតនិិស្សិិត តែវាជា កា រប្រថុុយប្រថាានណាាស់់។ ដូូច្នេះ�ះអ្ននកដែលមើើលកា រខុុសត្រូូវនិិស្សិិតត្រូូវយកចិិត្តតទុុកដាាក់់ចំំពោះ�ះ បញ្ហាា�នេះះឱ្យយបាានខ្ជាាប់់ខ្ជួួ�នបំំផុុត ត្រូូវបង្កាារកុំំឱ្យយកើើតបញ្ហាា�ដូូច្នេះ�ះទៀៀត ព្រោះ��ះពេ�លនេះះជំំងឺឺវិិវត្តតកាាន់់តែខ្លាំំងជា ងមុុន។ នេះះ មាានន័យ័ ថាាគ្រោះ�ះថ្នាាក់ក៏់ នឹឹ ៏ ងកើើតឡើ�ើងខ្លាំំងទៀៀតដែ រ។ យើើងត្រូូវយកចិត្តតទុិ ុកដាាក់ចំ់ ពោះំ�ះបញ្ហាា�នេះះ។ ចំណែំ កនិិស្សិិតខ្លួួន� ឯង ក៏៏ត្រូូវតែថែ�សុុខភាាពខ្លួួ�នឯងឱ្យយបាានខ្ជាាប់់ខ្ជួួ�នដូូចគ្នាាដែ រ កុំំចេ�ញទៅ�ៅខាាងក្រៅ��ៅ ឬទៅ�ៅដើើរលេងកន្លែែងណាាផ្សេេង ។ ជា កា រពិិត ហើ�ើយ មនុុស្សសតែងតែចង់់មើើល ចង់់ឃើ�ើញ ចង់់ទស្សសនាានូូវអ្វីីផ្សេេងៗ តែពុំំមែនក្នុុ�ងដំំណាាក់់កាាលនេះះទេ។ យើើងសង្ឃឹឹមថា យើើងនឹឹងអាាចកា រពាារបាានល្អទៅអ�ៅថ្ងៃ�ៃមុខុ ។ ក្រៅ��ៅពីនេះី ះ និិស្សិិតយើើងក្នុុ�ងក្រុមនេះ ុ ះ មាាននិិស្សិិតមកពីប្រទេសផ្សេេ ី ងគ្នាាច្រើ��ើនដែ រ ដែលបាានមកសិក្សាិ ាជាាមួយួ គ្នាា ម្នាាក់់ៗអាាចមើលថែ ើ �ខ្លួួន� ឯងបាាន មិនមាានកើ ិ ើតបញ្ហាា�ដូចូ ដែលយើើងបាាននិិយាាយខាាងលើនេះើ ះ ឡើ�ើយ។ យើើងចង់់និិយាាយថាា ចាាប់់ពីីពេ�លនេះះតទៅ�ៅ ទាំំងគ្រូូទាំំងសិិស្សស និិងអ្ននកមើើលកា រខុុសត្រូូវ ជាាពិិសេសអ្ននកមើើល កា រខុុសត្រូូវ ត្រូូវទប់់ស្កាាត់់បញ្ហាា�នេះះឱ្យយបាាន មិិនត្រូូវបណ្ដោោយឱ្យយមាានបញ្ហាា�កើើតឡើ�ើងដូូចលើើកមុុនទេ ត្រូូវរក្សាាសុុវត្ថិិភាាព កា ររៀៀនសូូត្ររបស់់និិស្សិិត ត្រូូវយល់់ កុំំចេ�ញទៅ�ៅខាាងក្រៅ��ៅដោ យគ្មាានវិិន័័យ ព្រោះ��ះយើើងចង់់ឱ្យយអ្ននកទាំំងអស់់គ្នាាអាាចរៀៀន ប្រកបដោ យសុុវត្ថិិភាាព បាានទទួួលនូូវចំំណេះះដឹឹងនិិងបំំណិិនដែលជាាប្រយោ�ោជន៍៍ទៅ�ៅថ្ងៃ�ៃអនាាគត។ ចូូរកុំំធ្វេ�េសប្រហែ�ស ឬ ធ្វើ�ើឱ្យយខាាតបង់់ប្រយោ�ោជន៍៍ខ្លួួ�នឯង ត្រូូវយល់់ពីីប្រយោ�ោជន៍៍នៃនិិស្សិិត។ និិស្សិិតត្រូូវរៀៀននិិងទទួួលបាានប្រយោ�ោជន៍៍តាាមដែល បាានគ្រោ� ោងទុុក ដើើម្បីីជាាប្រយោ�ោជន៍៍ធំំបំំផុុតរបស់់ព្រះ�ះរា ជា ណាាចក្រកម្ពុុ�ជា ។ យើើងត្រូូវឱ្យយនិិស្សិិតទទួួលបាាននូូវចំំណេះះដឹឹង និិងបំណិំ នពេ ិ �ញលេញ ដូចយ៉ាា ូ ងនៅ�ៅវិទ្យាិ ាស្ថាានបច្ចេ�កេ វិទ្យាិ ាកំពង់ំ ឈើ់ �ើទាាលនិិងវិទ្យាិ ាស្ថាានបច្ចេ�កេ វិទ្យាិ ាកំពង់ំ ស្ពឺឺ ់ ។ ក្នុុ�ងពេ�លនេះះ យើើងទទួលួ បាាននិិស្សិិតបញ្ចប់ច ់កា រសិក្សាិ ាជាាច្រើ��ើនជំនាាន់ ំ ម់ កហើ�ើយ។ និិស្សិិតខ្លះះបាានធ្វើ�ើគ្រូូបង្រៀ� ៀន ខ្លះះបាានធ្វើ�ជាើ ាអ្ននកដឹឹកនាំំ។ យើើងនឹឹងទទួួលបាានលទ្ធធផលច្រើ��ើនលើើសពីីកា ររៀៀនចប់់តែមួួយមុុខគត់់។ កា រសិិក្សាាចប់់ពីីប្រទេសថៃ�អាាចធ្វើ�ើឱ្យយនិិស្សិិត យល់់អំំពីីស្ថាានកា រណ៍៍របស់់ប្រទេស ចេះ�ះរៀៀបចំំអភិិវឌ្ឍឍប្រទេសខ្លួួ�នឱ្យយចម្រើ� ើនរុុងរឿឿង មាានអនាាគតល្អអបន្តតដល់់យុុវជន ជំំនាាន់់ក្រោ� យ។ យើើងសង្ឃឹឹមថាា អ្ននកគ្រប់់គ្នាានឹឹងមាានសុុវត្ថិិភាាព ប្រាាសចា ករោោគភ័័យទាំំងពួួង មាានបំំណងប្រាាថ្នាាអ្វីីដែល ជាាគុុណប្រយោ�ោជន៍៍សូូមឱ្យយជោោគជ័័យតាាមសេចក្ដីីប្រាាថ្នាាគ្រប់់ប្រកា រ។

Royal Speech Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn Given to the Executive Committee of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn’s Support Project to the Kingdom of Cambodia, as well as teachers and scholarship students, via teleconference Thursday 16 September 2021, Srapathum Palace The education project for school children in Cambodia has been in place for several years with great success, because the teachers have made an effort to educate the students well. And the students all deserve applause, applying diligence and intellect, earning high grades, graduating and going on to do good for the country, for their families and for themselves. However, the current situation in Thailand, Cambodia and the whole world is not conducive to education. Despite all the precautions and good intentions, so many Cambodian students who passed the selection process and received their vaccines still caught the virus at Thai universities, so it is an issue of supervision. This has been resolved, and all have recovered. But due to the severity of the disease and the long-term consequences, I feel uneasy about continuing with the programme. Even with distance learning, the electronic system in remote areas might still be erratic. Conducting a class from Thailand this morning, the sound quality was barely

audible compared to the in-room quality. But having been trained as a teacher and an education administrator, I believe education to be of the utmost importance, and I wish everyone to have the opportunity. But we need to have the full cooperation of every sector, not only quality knowledge dissemination. There needs to be a support system for the health care of those in our programme. While the students have been responsible for getting vaccines, we have to ensure they wear masks, practice social distancing, especially during meal times, to prevent possible virus transmission. We are lucky that there have been no fatalities so far. So, the supervisors have to pay particular attention to this issue. The students themselves have to take care of themselves. It is understandable that they wish to go out on excursions, see new places, but this may not be the right time. Perhaps in the future. Apart from this group of students, there are students from many other countries coming to study here, and they have all been able to take care of themselves without the problems we have had. So, from now on, teachers, students and supervisors need to handle this better to prevent any repeat of the past. Students have to be able to continue their programme in safety, and understand that they should not go out, and maintain discipline. I believe this way they can study safely, gain knowledge, so they can contribute to society in the future. Do not waste your own opportunities, and keep in mind the benefits to the students, which will also benefit the Kingdom of Cambodia. Today, graduates of the programme have become teachers and administrators at both Kampong Chheuteal and Kampong Speu Institutes. They will be able to do a good job, having studied in Thailand, but also understand the local situation better than others. They will want to see their country prosper and grow, with a promising future for the younger generations. I wish you all to remain safe and healthy, and achieve all your goals.

อารัมภบท สายใยไทย - กัมพูชา ปี พ.ศ.๒๕๕๙ - ๒๕๖๕ ตามรอยพระราชปณิธาน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี หนัังสืือสายใยไทย - กััมพููชา : ๒๐๒๓ เล่่มนี้้� จััดพิิมพ์์ขึ้้�นเป็็นเล่่มที่่� ๔ หลัังจากที่่�โครงการพระราชทาน ความช่่วยเหลืือแก่่ราชอาณาจัักรกััมพููชาตามพระราชดำำริิ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จ พระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ได้้จััดพิิมพ์์หนัังสืือที่่�ระลึึกว่่าด้้วยประวััติิการพระราชทานของขวััญ ที่่�ยั่่�งยืืนตามพระราชดำำริิ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี กััมพููชามาแล้้ว ๓ เล่่ม ได้้แก่่ ๑.วิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล : สายใยไทย – กััมพููชา จััดพิิมพ์์เมื่่�อปีี พ.ศ.๒๕๔๘ ๒.สายใยไทย - กััมพููชา : วิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล จััดพิิมพ์์เมื่่�อปีี พ.ศ.๒๕๔๙ ๓.สายใยไทย - กััมพููชา : จากวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียลสู่่สถาบัันเทคโนโลยีีกำำ ปงเฌอเตีียล จััดพิิมพ์์เมื่่�อ ปีี พ.ศ.๒๕๕๙ นัับเนื่่�องตั้้�งแต่่วัันที่่� ๑๐ พฤศจิิกายน พ.ศ.๒๕๔๘ เมื่่�อครั้้�งที่่�สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จ พระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำำเนิินทรงเปิิดวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล พระราชทาน ให้้เป็็นของขวััญที่่�ยั่่�งยืืนแก่่ประชาชนของกััมพููชา จนถึึงปััจจุุบัันเหตุุการณ์์ผ่่านมากว่่า ๑๘ ปีีแล้้ว ในช่่วง ๒- ๓ ปีีที่่�ผ่่านมา สัังคมโลกเผชิิญกัับโรคระบาดโควิิด-19 อย่่างร้้ายแรง โดยที่่�ไม่่มีีเค้้าลางมา ก่่อน ส่่งผลให้้การพััฒนาการศึึกษาของเยาวชนทั่่ว�โลกรวมทั้้�งการศึึกษาในสถาบันัเทคโนโลยีกำีำ ปงเฌอเตีียล และ สถาบันัเทคโนโลยีกำีำ ปงสปืือกระทบกระเทืือนอย่่างรุนุแรง ทางโครงการฯ ได้ดำ้ ำเนินิการอย่่างระมััดระวัังภายใต้ร่้่ม พระมหาบารมีีแห่่งสมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี จนเหตุุการณ์์ค่่อยๆ คลี่่�คลายดัังพระราโชวาทที่่�ได้้อััญเชิิญมาไว้้ในภาคปฐมบทของเล่่มนี้้�แล้้ว คณะกรรมการโครงการพระราชทานความช่่วยเหลืือแก่่ราชอาณาจัักรกััมพููชาตามพระราชดำำริิ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ได้้ดำำเนิินการโครงการ โดยเดินติ ามรอยพระราชปณิธิานอย่่างต่่อเนื่่�องตลอดมา ด้ว้ยพระอัจฉริั ิยภาพและน้ำ ำ� พระราชหฤทััยที่่ท�รงตอบแทน น้ำ ำ�ใจไมตรีีของชาวกััมพููชาด้้วยของขวััญที่่�ล้ำ ำ� ค่่าคืือ การศึึกษาของเยาวชนกััมพููชา และเยาวชนเหล่่านี้้�จะเป็็นผู้้ที่่� นำำของขวััญชิ้้นนี้้� �ไปสร้้างชีีวิิตและสร้้างความเข้้มแข็็งให้กั้ัมพููชาต่่อไป ดัังพระราชกระแสตอนหนึ่่�งในครั้้�งที่่�พระองค์์ ทรงเป็็นประธานในพิิธีีสารแก้้ไขความตกลงโครงการและพิิธีีสาร ค.ศ.๒๐๒๒ ระหว่่างกรมราชองครัักษ์์ แห่่งราชอาณาจัักรไทย กัับกระทรวงศึึกษาธิิการ เยาวชน และการกีีฬาแห่่งราชอาณาจัักรกััมพููชา ว่่าด้้วย ความร่่วมมืือในการจััดตั้้�งและพััฒนาวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล จัังหวััดกำำ ปงธม ราชอาณาจัักรกััมพููชา เมื่่�อวัันที่่� ๒๒ สิิงหาคม พ.ศ.๒๕๔๘ ความว่่า “...สิ่งที่คาดหวังจากนักเรียนเหล่านี้คือ ประการที่ ๑ ต้องการเห็นนักเรียนมีความรู้ความสามารถด้านวิชาการ ที่สามารถจะนำความรู้ไปทำอาชีพ ปฏิบัติงานต่างๆ ได้ และสามารถศึกษาต่อในระดับขั้นที่สูงขึ้นได้ ประการที่ ๒ ให้เป็นผู้ที่ มีคุณธรรม มีความซื่อสัตย์สุจริต พร้อมที่จะช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ ประการที่ ๓ มีสุขภาพร่างกายที่สมบูรณ์แข็งแรง สามารถ ที่จะปฏิบัติงานต่างๆ ได้ด้วยดี ประการที่ ๔ เป็นผู้มีความสามารถในการบริหารจัดการดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งอยากจะให้ มาช่วยในการจัดการศึกษาของโรงเรียนนี้ให้ต่อเนื่องไป ไม่ให้ทอดทิ้ง มิให้มีคุณภาพที่ด้อยลง หวังว่าเยาวชนเหล่านี้จะมี ความคิดที่พัฒนาให้งานของเราดีขึ้นๆ จะได้เป็นประโยชน์สร้างชีวิต และสร้างชาติกัมพูชาต่อไป...”

អារម្ភកថា សៀវភចំណងមិត្តភាពថ-កម្ពុជា : ឆ្នំ ២០១៩-២០២២ តាមព្រះរាជប្រណិធាន នសម្ដចព្រះកនិដ្ឋធិរាជច ក្រមសម្ដចព្រះទពរតនរាជសុតា សយាមបរមរាជកុមារី សៀៀវភៅៅចំំណងមិត្តត ិ ភាពថៃ-កម្ពុជាុ� : ឆ្នាំ ២០២៣ ំ មួួយក្្បាលនេះះត្រូ�វបានបោះះពុម្ពុ ជាព លើកើ ទីី ៤ ក្រោោមគម្រោោងការព្រះះរាជទាន ជួួយដល់់ព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុុ�ជា តាមព្រះះរាជតម្រិះះនៃសម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរម រាជកុុមារីី បោះះពុម្ពុ ដើើម្្បី ព រំីលឹំ ឹកអំពីំ ប្ររ ី វត្តិិព្រះះរាជទាន ដែលជាអំំណោោយប្ររកបដោោយចីីរភាពតាមព្រះះរាជតម្រិះះនៃសម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជ ចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី បោះះពុុម្ពពរួួចរាល់់ចំំនួួន ៣ ក្្បាល គឺឺ៖ ១. វិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ឈើើទាល : ចំំណងមិិត្តតភាពថៃ-កម្ពុុ�ជា ឆ្នាំំ ២០០៦ ២. ចំំណងមិិត្តតភាពថៃ-កម្ពុុ�ជា : វិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ឈើើទាល បោះះពុុម្ពពឆ្នាំំ ២០០៧ ៣. ចំំណងមិិត្តតភាពថៃ-កម្ពុុ�ជា: ពីីវិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ឈើើទាលក្លាាយជាវិិទ្្យាស្ថាានបច្ចេេកវិិទ្្យាកំំពង់់ឈើើទាល បោះះពុុម្ពពឆ្នាំំ ២០១៦។ ចាប់់តាំំងពីីថ្ងៃៃទីី ១០ វិិច្ឆិិកា ២០០៦ ពេលដែលសម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរម រាជកុុមារីី ទ្ររង់់យាងមកបើើកសម្ពោោធវិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ឈើើទាល ប្ររទានអំំណោោយប្ររកបដោោយចីីរភាពដល់់ប្ររជាជនកម្ពុុ�ជារហូូតដល់់ បច្ចុុ�ប្្បន្ននសរុុបជារយៈៈពេល ១៧ ឆ្នាំំ។ សៀៀវភៅៅចំំណងមិិត្តតភាពថៃ-កម្ពុុ�ជា : ឆ្នាំំ ២០២៣ ជាសៀៀវភៅៅចុុងក្រោោយដែលនិិយាយអំំពីីដំំណើើរការអភិិវឌ្ឍការសិិក្្សា អប់់រំំរបស់់វិិទ្្យាស្ថាានបច្ចេេកវិិទ្្យាកំំពង់់ឈើើទាលនិិងវិិទ្្យាស្ថាានបច្ចេេកវិិទ្្យាកំំពង់់ស្ពឺឺដែលគណៈៈកម្មមការគម្រោោងការព្រះះរាជទានជួួយដល់់ ព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុជាុ� តាមព្រះះរាជតម្រិះះនៃសម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី បាន និិងកំពុំ ុងជួួយជ្រោោមជ្រែងរហូូតធ្វើើ�ឱ្យវិទ្្ ិ យាស្ថានា រីីកចម្រើ�ននិិងដំំណើរការបានដោោយ ើ ខ្លួួ�នឯង និិងក្លាាយជាវិទ្្ ិ យាស្ថានាមួួយឈានមុខុ គេនៅ ព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុុ�ជា។ ក្នុុ�ងកំំលុុងពេល ២-៣ ឆ្នាំំកន្លលងមកនេះះ ពិិភពលោោកប្ររឈមនឹឹងវិិបត្តិិកូូវីីដ ១៩ យ៉ាាងធ្ងងន់់ធ្ងងរដោោយពុំំនឹឹកស្មាានដល់់ ធ្វើើ�ឱ្យ ផលប៉ះះ ពាល់់ដល់់ការសិិក្្សារបស់់យុុវជនទូូទាំំងពិិភពលោោក។ ចំំពោះះវិិទ្្យាស្ថាានកំំពង់់ឈើើទាលនិិងវិិទ្្យាស្ថាានកំំពង់់ស្ពឺឺក៏៏ទទួួលរងផល ប៉ះះ ពាល់់ដោោយសារការរីីករាលដាលនៃៃជំំងឺឺនេះះដូូចគ្នាាដែរ តែែខាងគណៈៈកម្មមការគម្រោោងការបានគ្ររប់់គ្ររងនិិងដំំណើើរការដោោយបម្រុុង ប្ររយ័័ត្ននខ្ពពស់់រហូូតដល់់ពេលហេេតុុការណ៍៍ធូូរស្រាល។ សៀៀវភៅៅនេះះត្រូ�វបានបោះះពុុម្ពពជា ៣ ភាសាដូូចលើើកមុុន គឺឺភាសាថៃ ខ្មែែរ និិងអង់់គ្លេេស តែែពុំំបានបញ្ចូូ�លទិិន្ននន័័យលម្អិិតដូូច សៀៀភៅៅបោះះពុម្ពុ ពលើកើ មុុនឡើយ ព្រោះើ ះទិន្និ ន័ន ័យច្រើ�ននិិងទំហំំក្រាាស់់ពេក ទើើបការបកប្រែែជាភាសាបរទេេសត្រូ�វបានផ្ដោោតតែលើើខ្លឹឹមសារ គោោលសំំខាន់់តែែប៉ុុណ្ណោះះ។ គណៈៈកម្មមការគម្រោោងការព្រះះរាជទានជួួយដល់់ព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុុ�ជា តាមព្រះះរាជតម្រិះះនៃសម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី បានដំំណើរការ ើ គម្រោោងការដោោយដង្ហែែតាមព្រះះរាជប្ររណិិធានរបស់់សម្ដេេចព្រះះ កនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីជាី បន្តតបន្ទាាប់់។ តាមរយៈៈព្រះះអច្ឆឆរិិយភាពនិិងទឹឹកព្រះះទ័័យដែល ទ្ររង់់មានចំំពោះះជនជាតិិកម្ពុជាុ� សូូមថាមពលនៃការសិក្្ ិ សារបស់យុ់ ុវជនកម្ពុជាុ� អាចកសាងជីវិីិតជនជាតិិកម្ពុជានិ ុ� ិងប្ររទេេសកម្ពុជាុ� ឱ្យបាន រីីកចម្រើ�ន ដូូចព្រះះរាជតម្រាាស់់របស់់ទ្ររង់់ដែលបានត្រាាស់់ថា៖ "...អ្វីីដែលយើើងចង់់បានពីីអ្ននកទាំំងអស់់គ្នាាគឺឺ ១) ចង់់ឃើើញសិិស្្សនិិស្្សិិតកម្ពុុ�ជាមានចំំណេះះដឹឹងនិិងសមត្ថថភាព អាចយក ទៅប្រើ�ក្នុុ�ងការប្ររកបអាជីីពនិិងបន្តតការសិិក្្សាកម្រិិតខ្ពពស់់បាន ២) ក្លាាយជាមនុុស្្សមានគុុណធម៌៌ សុុចរិិតស្មោះះត្ររង់់ ចេះះជួួយគ្នាា ៣) មានសុុខភាពល្អអ ៤) មានសមត្ថថភាពគ្ររប់់គ្ររង ជាពិិសេេសអភិិវឌ្ឍសាលារៀៀន ដោោយមិិនបោះះបង់់ មិិនធ្វើើ�ឱ្យធ្លាាក់់ចុះះនូូវគុុណភាព។ យើើងសង្្ឃឹឹមថាយុុវជនកម្ពុុ�ជាទាំំងអស់់នឹឹងមានគំំនិិតអភិិវឌ្ឍ កសាងខ្លួួ�ន កសាងជាតិិកម្ពុុ�ជាជាបន្តតទៀៀត។

Preface Sai Yai Thai-Kampuchea 2559-2565 (Thai-Kampuchea Relations 2016-2022) by the royal initiative of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn The book Sai Yai Thai-Kampuchea 2559-2565 (Thai-Kampuchea Relations 2016-2022) is the fourth of the series since the start of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn’s Support Project for the Kingdom of Cambodia. It provides details of the “sustainable gift” presented by HRH Princess Maha Chakri Sirindhorn to the people of Cambodia. The first three are: 1. Kampong Chheuteal College : Thai-Kampuchea Relations 2005 2. Thai-Cambodia Relations : Kampong Chheuteal College, published in 2006 3. Thai-Cambodia Relations : From the Kampong Chheuteal College to the Kampong Chheuteal Institute of Technology, published in 2016 On November 20, 2005, HRH Princess Maha Chakri Sirindhorn inaugurated Kampong Chheuteal College, presenting it as a sustainable gift to the people of Cambodia. Thai-Cambodia Relations 2016-2022 is therefore the latest in the record of the educational developments of the Kampong Chheuteal and Kampong Speu Institutes of Technology, that the executive committee of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn’s Support Project for the Kingdom of Cambodia has nurtured until the institutes were able to sustain themselves. In the past 2-3 years, the global community has had to face the scourge of the COVID-19 virus that ravaged every country without advance warning. Like other educational institutes around the world, studies at Kampong Chheuteal and Kampong Speu Institutes of Technology were severely disrupted. The executive committee of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn Education Project ro the Kingdom of Cambodia has implemented the project according to the Princess’s royal initiative who wished to present the youth of Cambodia with the gift of education which would help in the country’s growth and development, as mentioned in this excerpt of a royal speech: “…What I hope from these students is, firstly, that they will gain academic knowledge that will help them professionally, or lead to more advanced studies; secondly, that they will conduct themselves with honesty and moral principles, ready to help fellow human beings; thirdly, be physically strong and healthy in order to carry out their work; and fourthly, havegood management skills, especially in the administration of this school, and to contribute to its continued improvement. I hope that the younger generation will carry on our work that will benefit the growth of the country…”

O กาลานุกรม 1 พระวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล ธ ทรงเป็นหลักชัยนิรันดร 23 พินิจการศึกษา : การอุดมศึกษาก้าวไกล สถาบันเทคโนโลยีกำ ปงเฌอเตียล 37 หลักสูตรทักษะวิชาชีพครูทักษะชีวิต : มิติใหม่ของวิชาชีพครู 66 สุขภาพกายและใจแข็งแรง 73 สถาบันเทคโนโลยีกำ ปงสปือ : สถาบันอุดมศึกษาเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น 88 จากทฤษฎีสู่การปฏิบัติ 100 ระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์ พลังงานทางเลือกในสถาบันเทคโนโลยี 108 กำ ปงเฌอเตียล และสถาบันเทคโนโลยีกำ ปงสปือ ช่วงเวลานักเรียนทุนพระราชทานเดินทางเข้ารับการศึกษาในประเทศไทย 115 ในภาวการณ์ระบาดของ COVID – 19 กิจกรรมการเรียนการสอนและการพัฒนาบุคลากร 138 การพัฒนาการเรียนการสอนด้านอาชีวศึกษาของสถาบันเทคโนโลยีกำ ปงเฌอเตียล 152 และสถาบันกำ ปงสปือ การศึกษา การพัฒนาคนสู่การพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ 163 สายใยไทย – กัมพูชา : เกียรติภูมินักเรียนทุนพระราชทานราชอาณาจักรกัมพูชา 168 ตามรอยพระราชกระแส 189 ปัจฉิมบทของพระราชปณิธาน 201 สารบัญ สายใยไทย - กัมพูชา : ตามรอยพระราชปณิธาน

P កាលានុក្រម 10 ព្រះរាជទសសនវិស័យវងឆ្ងយ និងជ័យជម្នះជាចីរកាល 30 ពិនិតយការសិកសា : ការលើកកម្ពស់កិច្ចការឧត្តមសិកសា 54 វិទយាស្ថនបច្ចកវិទយាកំពង់ឈើទាល កម្មវិធីបំណិនជីវិតនិងអាជីពគ្រូ : លក្ខណៈថ្មីនអាជីពគ្រូ 69 សុខភាពផ្លូវកាយនិងផ្លូវចិត្ត 83 វិទយាស្ថនបច្ចកវិទយាកំពង់ស្ពឺ : គ្រឹះស្ថនឧត្តមសិកសាដើមបីការអភិវឌឍមូលដ្ឋន 95 ពីទ្រឹស្ដីទការអនុវត្ត 104 ប្រព័ន្ធផលិតអគ្គីសនីពីថាមពលព្រះអាទិតយ 111 ជម្រើសរបស់វិទយាស្ថនបច្ចកវិទយាកំពង់ឈើទាលនិងវិទយាស្ថនបច្ចកវិទយាកំពង់ស្ពឺ Timeline និសសិតអាហារូបករណ៍ព្រះរាជទាន 125 សកម្មភាពការបង្រៀននិងរៀន និងការអភិវឌឍធនធានមនុសស 145 ការអភិវឌឍការបង្រៀននិងរៀនផ្នកបំណិនជីវិត 156 របស់វិទយាស្ថនបច្ចកវិទយាកំពង់ឈើទាលនិងវិទយាស្ថនបច្ចកវិទយាកំពង់ស្ពឺ ការសិកសា-អភិវឌឍមនុសស ឆ្ពះទរកការអភិវឌឍទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ 165 បច្ឆិមបទព្រះរាជប្រណិធាន 204 មាតិកា សៀវភចំណងមិត្តភាពថ-កម្ពុជា : តាមព្រះរាជប្រណិធាន

Q Chronology of the Project 32 Royal Vision and Eternal Guiding Light 49 Educational Advancements of Kampong Chheuteal 76 Institute of Technology (KCIT) Life Skills Teacher Training Curriculum : A New Dimension 87 in the Vocation Teaching Herbology Curriculum: Empowering a Community 103 Kampong Speu Institute of Technology (KSIT) : 113 Institute of Higher Education for Rural Development From Theory to Practice 122 Electricity Generated by Solar Cells: Alternative Energy 129 at Kampong Chheuteal Institute of Technology (KCIT) and Kampong Speu Institute of Technology (KSIT) Journey of Scholarship Students to Thailand for Study 145 Purposes during the COVID-19 Pandemic Learning Activities and Personnel Development 165 Vocational Education Teaching and Learning Development 176 Kampong Chheuteal Institute of Technology and Kampong Speu Institute of Technology Human Resource Development 183 Thai-Cambodia Relations : Remarks by scholarship students 190 from the Kingdom of Cambodia Epilogue of a Royal Initiative 223 Content Thai-Cambodia Relations : Realising a Royal Vision in Education

สายใยไทย - กััมพููชา ตามรอยพระราชปณิิธาน Thai-Cambodia Relations : Realising a Royal Vision in Education

1 กาลานุกรม โครงการพระราชทานความช่วยเหลือแก่ราชอาณาจักรกัมพูชา ตามพระราชดำ ริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ตั้ งแต่ ปี พ.ศ.๒๕๓๕ – ๒๕๖๕ วัันที่่� ๒๕ – ๒๗ สิิงหาคม พ.ศ.๒๕๓๕ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็จ็พระเทพรัตนัราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำำเนิินเยืือนประเทศกััมพููชา ครั้้�งที่่� ๑ เพื่่�อทรงศึึกษาประวััติิศาสตร์์และโบราณคดีี วัันที่่� ๘ มกราคม พ.ศ.๒๕๓๖ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตน ราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำำเนิิน เยืือนโรงพยาบาลและโรงเรีียนในจัังหวััดเกาะกง และวันั ที่่� ๑๒ – ๑๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๓๖ เสด็จ็พระราชดำำเนินิ เยืือนกรุุงพนมเปญ และเมืืองเสีียมราฐในฐานะพระราช อาคัันตุุกะของพระบาทสมเด็็จพระเจ้้านโรดม สีีหนุุ วัันที่่� ๗ – ๑๑ กุุมภาพัันธ์์ พ.ศ.๒๕๔๓ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็จ็พระเทพรัตนั ราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารี เสด็็จพระราชดำำเนิิน เยืือนประเทศกััมพููชา และเสด็็จทอดพระเนตร ปราสาทซ็็อมโบร์์ จัังหวััดกำำ ปงธม และเมื่่�อวัันที่่� ๑๔ กุุมภาพัันธ์์ พ.ศ.๒๕๔๓ พระราชทานเลี้้�ยงคณะผู้้ตาม เสด็็จฯ ณ อาคารชััยพััฒนา สวนจิิตรลดาและทรง ปรารภที่่�จะพระราชทานความช่่วยเหลืือทางด้้านการ ศึึกษาอันัเป็น็ของขวััญที่่ยั่่� �งยืนืแก่่ราชอาณาจัักรกััมพููชา

2 วัันที่่� ๑๕ กุุมภาพัันธ์์ พ.ศ.๒๕๔๓ พลเอก วิิชิิต ยาทิิพย์์ ได้้เข้้าพบ พลเอก สมเด็็จพิิชััยเสนา เตีีย บััญ รองนายกรััฐมนตรีีและรััฐมนตรีว่ี่าการกระทรวงกลาโหม ขณะนั้้�น เพื่่�อปรึึกษาหารืือเรื่่�องการพระราชทาน ความช่ว่ยเหลืือแก่่ราชอาณาจัักรกััมพููชา ด้้านการศึึกษา พลเอกอาวุุโส สมเด็็จอััครมหาเสนาบดีีเดโช ฮุุน เซน นายกรััฐมนตรีีราชอาณาจัักรกััมพููชาขณะนั้้�น ได้้ขอ น้้อมรัับของขวััญที่่�ล้ำ ำ� ค่่า คืือ โรงเรีียนพระราชทานด้้วย ความสำำนึึกในพระมหากรุุณาธิิคุุณ เมื่่�อเดืือน เมษายน – สิิงหาคม พ.ศ.๒๕๔๓ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีีทรง พระกรุุณาโปรดเกล้้าฯ ให้ดำ้ำเนินิการจััดทำำโครงการพระราชทานความช่ว่ยเหลืือแก่่ราชอาณาจัักรกััมพููชา ด้้านการศึึกษา เดืือน กัันยายน พ.ศ.๒๕๔๓ รััฐบาลกััมพููชา น้้อมเกล้้าฯถวายพื้้�นที่่� ๘๕ ไร่่ บริิเวณ อำำเภอปราสาท ซ็็อมโบร์์ จัังหวััดกำำ ปงธม ให้้เป็นพื้้ ็ นที่่�ก่�่อสร้้าง โรงเรีียน พระราชทาน วัันที่่� ๑๙ พฤศจิิกายน พ.ศ.๒๕๔๓ เสด็็จ พระ ราชดำำเนินทิรงตรวจพื้้นที่่� � ณ ตำำบลซ็็อมโบร์์ อำำเภอ ปราสาทซ็็อมโบร์์ จัังหวััดกำำ ปงธม ราชอาณาจัักรกััมพููชา เพื่่�อใช้้เป็็นที่่�ก่่อสร้้างวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล

3 วัันที่่� ๒ กุุมภาพัันธ์์ พ.ศ.๒๕๔๔ สมเด็็จพระ กนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ทรงพระกรุุณาโปรดเกล้้าฯ ให้้ คณะกรรมการโครงการฯ ทั้้�งฝ่่ายไทยและฝ่่ายราช อาณาจัักรกััมพููชา เข้้าเฝ้้าทููลละอองพระบาท เพื่่�อกราบ บัังคมทููลรายงานความก้้าวหน้้าในการดำำเนิินงานและ ขอพระราชทานพระราชวิินิิจฉััยในการให้้ความช่่วย เหลืือด้้านต่่างๆ แก่่ราชอาณาจัักรกััมพููชา วัันที่่� ๑๗ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๔๔ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำำเนิินทรงวางศิิลาฤกษ์์วิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล ราชอาณาจัักรกััมพููชา วัันที่่� ๕ สิิงหาคม พ.ศ.๒๕๔๔ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำำเนิินไปในการลงนามบัันทึึกความตกลงโครงการ ระหว่่าง กรมราชองครัักษ์์ กัับ กระทรวงศึึกษาธิิการ เยาวชนและการกีีฬา ว่่าด้ว้ยความร่ว่มมืือในการจััดตั้้�งโรงเรีียนปราสาทซ็็อมโบร์์ จัังหวััด กำำ ปงธม ราชอาณาจัักรกััมพููชา ณ ห้้องประชุุมกรมราชองครัักษ์์ สวนจิิตรลดา วัันที่่� ๓๐ ตุุลาคม พ.ศ.๒๕๔๔ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็จ็พระราชดำำเนินทิรงเยี่่�ยมและติิดตามการก่่อสร้้างอาคารเรีียน ในวันนั้้น�ได้้พระราชทาน สนามกีีฬา เครื่่�องกำำเนิิดไฟฟ้้า ฯลฯ แก่่ผู้้แทนราชอาณาจัักรกััมพููชา วัันที่่� ๒๕ เมษายน พ.ศ.๒๕๔๔ คณะรััฐมนตรีี มีีมติิเห็็นชอบในหลัักการและให้้สนัับสนุุนโครงการฯ โดยมอบให้้ กรมราชองครัักษ์์ รัับผิิดชอบ

4 วัันที่่� ๒๔ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๔๕ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็จ็พระราชดำำเนินทิ รงติิดตามความก้้าวหน้้า การก่่อสร้้าง อาคารเรีียนและทอดพระเนตร การจััดการเรีียนการสอน ณ วิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล ราชอาณาจัักรกััมพููชา วัันที่่� ๑๐ พฤศจิิกายน พ.ศ.๒๕๔๘ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตน ราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำำเนิิน เปิิดวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล ราชอาณาจัักรกััมพููชา โดยมีสีมเด็จอั็ ัครมหาเสนาบดีีเดโช ฮุุน เซน นายกรััฐมนตรีี ราชอาณาจัักรกััมพููชา เข้้าร่่วมพิิธีีและทรงทอด พระเนตรการจััดการเรีียนการสอนของวิิทยาลััย วัันที่่� ๒๖ กุุมภาพัันธ์์ พ.ศ.๒๕๔๘ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี มีีพระมหากรุุณาธิิคุุณให้้นัักเรีียนทุุนพระราชทาน รุ่่นที่่� ๑ ปีีการศึึกษา ๒๕๔๘ เข้้าเฝ้้าทููล ละอองพระบาทสำำนึึกในพระมหากรุุณาธิิคุุณ ณ ห้้องประชุุมวัังสระปทุุม วัันที่่� ๒๒ สิิงหาคม พ.ศ.๒๕๔๘ เสด็็จ พระราชดำำเนิินไปในการลงนาม พิิธีีสารแก้้ไขความตกลงโครงการ และพิิธีีสาร ค.ศ.๒๐๐๒ ระหว่่าง กรมราช องครัักษ์์ แห่่งราชอาณาจัักรไทย กัับ กระทรวงศึึกษาธิิการ เยาวชน และการกีีฬา แห่่งราชอาณาจัักรกััมพููชา ว่่า ด้ว้ยการขยายความร่ว่มมืือในการจััดตั้้�งและพััฒนาวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล จัังหวััดกำำ ปงธม ราชอาณาจัักรกััมพููชา ณ ห้้องประชุุมกรมราชองครัักษ์์ สวนจิิตรลดา

5 วัันที่่� ๒๙ มีีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๐ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีทีรงมีีพระมหากรุุณาธิิคุุณให้นั้ ักเรีียนทุนุพระราชทาน รุ่่นที่่� ๒-๓ ปีีการศึึกษา ๒๕๔๘ - ๒๕๕๐ เข้้าเฝ้้าทููลละอองพระบาทสำำนึึกในพระมหากรุุณาธิิคุุณ ณ อาคารชััยพััฒนา สวนจิิตรลดา วัันที่่� ๒๑ มีีนาคม พ.ศ.๒๕๕๑ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำำเนิินไปในการลงนามบัันทึึกความเข้้าใจระหว่่างกรมราชองครัักษ์์แห่่ง ราชอาณาจัักรไทย กัับ กระทรวงสาธารณสุุข แห่่งราชอาณาจัักรกััมพููชาว่่าด้ว้ยความร่ว่มมืือระหว่่างกััมพููชา-ไทย ในการควบคุุมโรคมาลาเรีีย ในพระราชดำำริิของกรมสมเด็จ็พระเทพรัตนัราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี และทรงมีี พระมหากรุุณาธิิคุุณให้นั้ ักเรีียนทุนุพระราชทาน รุ่่นที่่� ๔-๕ ปีีการศึึกษา ๒๕๕๑-๒๕๕๒ เข้้าเฝ้้าทููลละอองพระบาท สำำนึึกในพระมหากรุุณาธิิคุุณ ณ อาคารชััยพััฒนา สวนจิิตรลดา วัันที่่� ๒๔ ธัันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๐ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำำเนิินทรงติิดตามความก้้าวหน้้าการก่่อสร้้างอาคารเรีียนและทอดพระเนตร การจััดการเรีียนการสอน ณ วิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล ราชอาณาจัักรกััมพููชา และวัันที่่� ๒๕ ธัันวาคม พ.ศ.๒๕๕๐ เสด็็จพระราชดำำเนิินทรงติิดตามความก้้าวหน้้าโครงการควบคุุมโรคมาลาเรีีย ในพระราชดำำริิสมเด็็จพระกนิิษฐา ธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี

6 วัันที่่� ๑๔ กัันยายน พ.ศ. ๒๕๕๓ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีีเสด็็จพระราชดำำเนิินไปในการลงนามพิิธีีสารแก้้ไขความตกลงและแก้้ไขพิิธีีสารความตกลง โครงการ ค.ศ.๒๐๐๕ ระหว่่าง กรมราชองครัักษ์์แห่่งราชอาณาจัักรไทย กัับ กระทรวงศึึกษาธิิการ เยาวชน และ การกีีฬา แห่่งราชอาณาจัักรกััมพููชา ว่่าด้้วยการขยายความร่่วมมืือในการจััดตั้้�งและพััฒนาวิิทยาลััย กำำ ปงเฌอ เตีียล จัังหวััดกำำ ปงธม ราชอาณาจัักรกััมพููชา ณ ห้้องประชุุมกรมราชองครัักษ์์ สวนจิิตรลดา และทรงมีีพระ มหากรุุณาธิิคุุณให้้นัักเรีียนทุุนพระราชทาน รุ่่นที่่� ๖ ปีีการศึึกษา ๒๕๕๓ เข้้าเฝ้้าทููลละอองพระบาทสำำนึึกในพระ มหากรุุณาธิิคุุณ ณ อาคารชััยพััฒนา สวนจิิตรลดา วัันที่่� ๒๓ กัันยายน พ.ศ. ๒๕๕๔ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ทรงมีีพระมหากรุุณาธิิคุุณให้้นัักเรีียนทุุนพระราชทาน รุ่่นที่่� ๗ ปีีการศึึกษา ๒๕๕๔ เข้้าเฝ้้าทููลละอองพระบาทสำำนึึกในพระมหากรุุณาธิิคุุณ ณ อาคารชััยพััฒนา สวนจิิตรลดา วัันที่่� ๓๑ สิิงหาคม พ.ศ.๒๕๕๕ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ทรงมีีพระมหากรุุณาธิิคุุณ ให้้นัักเรีียนทุุนพระราชทาน รุ่่นที่่� ๘ ปีีการศึึกษา ๒๕๕๕ เข้้าเฝ้้าทููลละอองพระบาท ณ อาคารชััยพััฒนา สวนจิิตรลดา

7 วนที่่� ๒๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๖ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็จ็พระราชดำำเนินิไปในการลงนามพิธีิสีาร ระหว่่างกรมราชองครัักษ์์แห่่งราชอาณาจัักรไทย กัับกระทรวงศึึกษาธิิการ เยาวชน และการกีีฬาแห่่งราชอาณาจัักรกััมพููชา ว่่าด้้วยการขยายความร่่วมมืือในการ จััดตั้้�งและพััฒนาวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล จัังหวััดกำำ ปงธม ราชอาณาจัักรกััมพููชา และพิิธีีสารเพื่่�อแก้้ไขบัันทึึก ความเข้้าใจและแก้้ไขหนัังสืือแลกเปลี่่�ยน ระหว่่างกรมราชองครัักษ์์ แห่่งราชอาณาจัักรไทย กัับ กระทรวงสาธารณสุุข แห่่งราชอาณาจัักรกััมพููชาว่่าด้้วยการขยายความร่่วมมืือระหว่่างกััมพููชา-ไทย ในการควบคุุมโรคมาลาเรีียและ โรคอื่่�น ๆ ที่่�มีียุุงเป็็นพาหะ ในพระราชดำำริิของสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ณ อาคาร ชััยพััฒนา สวนจิติรลดา และทรงมีีพระมหากรุุณาธิิคุุณให้นั้ ักเรีียนทุนุพระราชทานรุ่่นที่่� ๙ ประจำำปีีการศึึกษา ๒๕๕๖ เข้้าเฝ้้าทููลละอองพระบาท สำำนึึกในพระมหากรุุณาธิิคุุณ ณ อาคารชััยพััฒนา สวนจิิตรลดา วัันที่่� ๑๘ พฤศจิิกายน พ.ศ. ๒๕๕๗ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ทรงมีีพระมหากรุุณาธิิคุุณให้้นัักเรีียนทุุนพระราชทาน รุ่่นที่่� ๑๐ ประจำำปีีการศึึกษา ๒๕๕๗ เข้้าเฝ้้าทููลละอองพระบาท สำำนึึกในพระมหากรุุณาธิิคุุณ ณ ศาลาดุุสิิดาลััย สวนจิิตรลดา วัันที่่� ๒๘ กัันยายน พ.ศ.๒๕๕๘ สมเด็็จ พระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็จ็พระเทพรัตนัราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำำเนิินไปในการ ลงนามความตกลงโครงการพระราชทานความช่่วยเหลืือ แก่่ราชอาณาจัักรกััมพููชาด้้านการศึึกษา ระหว่่าง กรมราชองครัักษ์์แห่่งราชอาณาจัักรไทยกัับกระทรวง ศึึกษาธิิการ เยาวชน และการกีีฬาแห่่งราชอาณาจัักร กััมพููชา ว่่าด้้วยการจััดตั้้�งสถาบัันเทคโนโลยีี กำำ ปงเฌอเตีียลและสถาบัันเทคโนโลยีีกำำ ปงสปืือ และการลงนามบัันทึึกความเข้้าใจ ระหว่่าง กรมราชองครัักษ์์แห่่งราชอาณาจัักรไทย กัับ กระทรวง สาธารณสุุขแห่่งราชอาณาจัักรกััมพููชา ว่่าด้้วยการ ควบคุุมโรคมาลาเรีีย โรคไข้้เลืือดออก และโรคอื่่�นๆ ที่่�มีียุุงเป็็นพาหะ ในพระราชดำำริิของกรมสมเด็็จ พระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ณ ห้้องประชุุม กรมราชองครัักษ์์ สวนจิิตรลดา และ

8 วัันที่่� ๒๓ กุุมภาพัันธ์์ พ.ศ. ๒๕๕๙ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำำเนิินทรงวางศิิลาฤกษ์์ สถาบัันเทคโนโลยีีกำำ ปงสปืือ ตำำบลออมเรีียง อำำเภอ ธปอง จัังหวััดกำำ ปงสปืือ และวัันที่่� ๒๔ กุุมภาพัันธ์์ พ.ศ. ๒๕๕๙ เสด็็จพระราชดำำเนิินทรงเปิิดสถาบัันเทคโนโลยีี กำำ ปงเฌอเตีียล จัังหวััดกำำ ปงธม วัันที่่� ๘ มิิถุุนายน พ.ศ. ๒๕๖๐ สมเด็็จ พระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็จ็พระเทพรัตนัราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ทรงมีีพระมหากรุุณาธิิคุุณ ให้้นัักเรีียนทุุนพระราชทาน รุ่่นที่่� ๑๒ ปีีการศึึกษา ๒๕๕๙ เข้้าเฝ้้าทููลละอองพระบาท สำำนึึกใน พระมหากรุุณาธิิคุุณ ณ ศาลาดุุสิิดาลััย สวนจิิตรลดา วัันที่่� ๑๑ กัันยายน พ.ศ. ๒๕๖๑ สมเด็็จ พระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็จ็พระเทพรัตนัราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ทรงมีีพระมหากรุุณาธิิคุุณ ให้นั้ ักเรีียนทุนุพระราชทานฯ กััมพููชา รุ่่นที่่� ๑๓ ประจำำ ปีีการศึึกษา ๒๕๖๐ เข้้าเฝ้้าทููลละอองพระบาท สำำนึึกใน พระมหากรุุณาธิิคุุณ ณ ศาลาดุุสิิดาลััย สวนจิิตรลดา ทรงมีีพระมหากรุุณาธิิคุุณให้้นัักเรีียนทุุนพระราชทาน รุ่่นที่่� ๑๑ ประจำำปีีการศึึกษา ๒๕๕๘ เข้้าเฝ้้าทููลละออง พระบาท สำำนึึกในพระมหากรุุณาธิิคุุณ ณ ศาลาดุุสิิดาลััย สวนจิิตรลดา

9 วัันที่่� ๑ กัันยายน พ.ศ.๒๕๖๓ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำำเนิินไปในการลงนามความตกลงโครงการพระราชทานความช่่วยเหลืือ แก่่ราชอาณาจัักรกััมพููชา ด้้านการศึึกษา ระหว่่าง กระทรวงการต่่างประเทศแห่่งราชอาณาจัักรไทย กัับ กระทรวง ศึึกษาธิิการ เยาวชนและการกีีฬาแห่่งราชอาณาจัักรกััมพููชาว่่าด้ว้ยการพััฒนาสถาบันัเทคโนโลยีกำีำ ปงเฌอเตีียล และ สถาบันัเทคโนโลยีกำีำ ปงสปืือ ณ ห้้องประชุุมพูนทรัูัพย์์ นพวงศ์์ ณ อยุธุยา คณะครุุศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลััย วัันที่่� ๑๖ กัันยายน พ.ศ.๒๕๖๔ สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี พระราชทานให้้คณะกรรมการเข้้าเฝ้้าทููลละอองพระบาท กราบบัังคมทููลรายงานผล การดำำเนินิงานโครงการนัักเรีียนทุนุพระราชทาน พร้้อมทั้้�งนำำผู้้บริิหารสถาบันัการศึึกษา คณาจารย์์ และนัักเรีียน ทุนุพระราชทานประจำำปีีการศึึกษา ๒๕๖๑–๒๕๖๔ เข้้าเฝ้้าทููลละอองพระบาทสำำนึึกในพระมหากรุุณาธิิคุุณ ผ่่าน สื่่�ออิิเล็็กทรอนิิกส์์ (ออนไลน์์) ณ วัังสระปทุุม

10 កាលានុក្រម គម្រងការព្រះរាជទានជួយដល់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាតាមព្រះរាជតម្រិះ សម្ដចព្រះកនិដ្ឋធិរាជច ក្រមសម្ដចព្រះទពរតនរាជសុតា សយាមបរមរាជកុមារី ចាប់ពីឆ្នំគ.ស ១៩៩២-២០២២ ថ្ងៃៃទីី ២៥-២៧ សីហាី ១៩៩២ ទ្ររង់់យាងមកព្រះះរាជាណាច ក្ររកម្ពុជាជាុ� លើកើ ទីី១ ដើើម្្បីី សិិក្្សាប្ររវត្តិិសាស្រ្តតនិិងបុុរាណវិិទ្្យា។ ថ្ងៃៃទីី ៨ មករា ១៩៩៣ ទ្ររង់់យាងទស្្សនកិិច្ចចមន្ទីីរពេេទ្្យនិិង សាលារៀៀនក្នុុ�ងខេេត្តតកោះះកុុង។ ថ្ងៃៃទីី ១២-១៨ មករា ១៩៩៣ ទ្ររង់់យាងទស្្សនកិិច្ចចក្រុុងភ្នំំពេញនិិងសៀៀមរាបក្នុុ�ងឋានៈៈជា ព្រះះរាជអាគន្តុុ�ករបស់់ព្រះះបាទនរោោត្តតម សីីហនុុ។ ថ្ងៃៃទីី ៧-១១ កុុម្ភៈៈ� ២០០០ ទ្ររង់់យាងទស្្សនកិិច្ចច ព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុុ�ជានិិងយាងទតប្រាសាទសំំបូូ រព្រៃៃគុុក ខេេត្តតកំំពង់់ធំំ។ ថ្ងៃៃទីី ១៤ កុុម្ភៈៈ� ២០០០ ទ្ររង់់ព្រះះរាជទានលៀៀង សាយភោោជន៍៍ដល់់គណៈៈអ្នន កដង្ហែែតាមព្រះះអង្គគ នាអគារជ័័យវឌ្ឍនា សួួ នចិិត្ររលតា និិងទ្ររង់់ប្រាាថ្នាាចង់់ជួួ យព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុុ�ជា លើើផ្នែែកការសិិក្្សាអប់់រំំ។ ថ្ងៃៃទីី ១៥ កុុម្ភៈៈ� ២០០០ ឯកឧត្តតម វិិជិិត យាទិិព្្យ បានចូូ លជួួ បឯកឧត្តតម ទៀៀ បាញ់់ (ឋានៈៈនាកាល នោះះ) ឧបនាយករដ្ឋឋ មន្ត្រីីនិិងជារដ្ឋឋ មន្ត្រីីក្ររសួួ ងមហាផ្ទៃៃដើើម្្បីី ប្រឹឹក្្សាគម្រោោងការព្រះះរាជទានជួួ យដល់ព្រះះ ់ រាជាណាចក្ររកម្ពុជាក្នុ ុ� ុ�ង ផ្នែែកការសិិក្្សាអប់់រំំ។

11 សម្ដេេច ហ៊ុុន សែន (ឋានៈៈនាកាលនោះះ) នាយក រដ្ឋឋមន្ត្រីីនៃៃព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុុ�ជាទទួួលបានព្រះះរាជអំំណោោយ ដ៏៏មានតម្លៃៃគឺឺ សាលារៀៀនព្រះះរាជទានដោោយមានការថ្លែែងអំំណរ ព្រះះករុុណាតិិគុុណយ៉ាាងក្រៃលែង។ ខែែមេេសា-សីីហា ២០០០ ទ្ររង់់ព្រះះករុុណារាជានុុញ្ញាាតឱ្យរៀៀបចំំដំំណើើរការគម្រោោងការ ព្រះះរាជទានជួួយដល់ព្រះះ ់ រាជាណាចក្ររកម្ពុជាុ� លើផ្នែើ កការ ែ សិក្្ ិ សាអប់រំ់ ំ។ ខែែកញ្ញា ២០០០ រាជរដ្ឋាា ា ភិិបាលកម្ពុជាុ� បង្គំំថ្វាាយទីតាំី ំង ទំំហំំ ៧២,០០០ ម៉ែែត្ររការេេ (បច្ចុុ�ប្្បន្នន ១៨៧,២០០ ម៉ែែត្ររការេេ) បរិិវេេណក្្បែែរតំំបន់់ប្រាសាទសំំបូូរព្រៃៃគុុក ខេេត្តតកំំពង់់ធំំ ដើើម្្បីី សាងសង់់សាលារៀៀនព្រះះរាជទាន។ថ្ងៃៃទីី ១៩ វិិច្ឆិិកា ២០០០ ទ្ររង់់យាងត្រួួ�តពិិនិិត្្យទីីតាំំងនាតំំបន់់ក្្បែែរប្រាសាទសំំបូូរព្រៃៃគុុក ស្រុុកប្រាសាទសំំបូូរ ខេេត្តតកំំពង់់ធំំ ដើើម្្បីីធ្វើើ�ជាទីីតាំំងសាងសង់់ វិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ឈើើទាល។ ថ្ងៃៃទីី ២ កុុម្ភៈៈ� ២០០១២០០១ ទ្ររង់់រាជានុុញ្ញាាត ឱ្យគណៈៈកម្មមការគម្រោោងការទាំំងភាគីីថៃៃនិិងកម្ពុុ�ជាចូូលក្រាប ថ្វាាយបង្គំំទូូលដើើម្្បីីរាយការណ៍៍អំំពីីការវិិវត្តតនៃៃគម្រោោងការនិិង សូូមព្រះះរាជទានវិិនិិច្ឆ័័យក្នុុ�ងការជួួយលើើផ្នែែកផ្្សេេងៗ ដល់់ ព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុុ�ជា។ ថ្ងៃៃទីី ២៤ មេេសា ២០០១ គណៈៈរដ្ឋឋ មន្ត្រីីអនុុម័័តគោោលការណ៍៍និិងដំំណើើរការគម្រោោងការដោោយឱ្យ នាយកដ្ឋាានរាជអង្គគរក្្សជាអ្ននកទទួួលខុុសត្រូ�វ។ ថ្ងៃៃទីី ១៧ ឧសភា ២០០១ ទ្ររង់់យាងមកបញ្ចុះះ� គោោលសីីមានៅៅវិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ ឈើើទាល ខេេត្តតកំំពង់់ធំំ។ ថ្ងៃៃទីី ៥ សីីហា ២០០១ ទ្ររង់់យាងចូូលរួួមពិិធីីចុះះកិិច្ចច ព្ររមព្រៀៀងគម្រោោងការរវាងនាយកដ្ឋាានរាជអង្គគរក្្សនិិងក្ររសួួង អប់់រំំយុុវជននិិងកីីឡាស្ដីីអំំពីីកិិច្ចចសហប្ររតិិបត្តិិការសាងសង់់ វិទ្្ ិ យាល័័យកំំពង់់ឈើទាល ខេ ើ េត្តតកំំពង់ធំ់ ំ នាសាលប្ររជុំំនាយកដ្ឋាាន រាជអង្គគរក្្ស សួួនចិិត្ររលតា។ ថ្ងៃៃទីី ៣០ តុុលា ២០០១ ទ្ររង់់យាងធ្វើើ�ទស្្សនកិិច្ចចនិិង តាមដានការកសាងអគារសិិក្្សា។ ក្នុុ�ងថ្ងៃៃនោះះទ្ររង់់បានប្ររទាន កីីឡាដ្ឋាាន ម៉ាាស៊ីីនភ្លើើ�ង ។ល។ ដល់់តំំណាងព្រះះរាជាណាចក្ររ កម្ពុុ�ជា។

12 ថ្ងៃៃទីី ២៦ កុុម្ភៈៈ� ២០០៥ សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ទ្ររង់់ រាជានុុញ្ញាាតឱ្យនិិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ព្រះះរាជទាន (និិស្្សិិត កម្ពុុ�ជា) ជំំនាន់់ទីី១ ឆ្នាំំសិិក្្សា ២០០៥ ចូូលក្រាបថ្វាាយបង្គំំទូូល សម្ដែែងអំំណរព្រះះករុុណាតិិគុុណ នាសាលប្ររជុំំវាំំងស្រះះបទុុម។ ថ្ងៃៃទីី ២២ សីីហា ២០០៥ ទ្ររង់់យាងចូូលរួួម ក្នុុ�ងពិិធីីចុះះព្រះះហស្ថថលេេខាក្នុុ�ងពិិធីីសារកែែប្រែែកិិច្ចចព្ររមព្រៀៀង គម្រោោងការ និិងពិធីិ ីសារឆ្នាំំ ២០០២ រវាងនាយកដ្ឋាានរាជអង្គគរក្្ស នៃៃព្រះះរាជាណាចក្ររថៃៃនិិងក្ររសួួងអប់់រំំ យុុវជននិិងកីីឡានៃ ព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុជាស្ដីីអំ ុ� ពីំ ីការពង្រីកី កិច្ចច ិ សហប្ររតិិបត្តិការ ិ ក្នុុ�ង ការតែងតាំំងនិិងអភិិវឌ្ឍវិទ្្ ិ យាល័័យកំំពង់់ឈើទាល ើ និិងកំំណត់ត្រាា ់ ការយោគយល់់គ្នារវាងនាយកដ្ឋាា ា នរាជអង្គគរក្្សនៃៃព្រះះរាជាណាចក្ររ ថៃៃនិិងក្ររសួួងសុុខាភិិបាលនៃៃព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុុ�ជា ស្ដីីអំំពីី ការពង្រីីកកិិច្ចចសហប្ររតិិបត្តិិការរវាងកម្ពុុ�ជា-ថៃ ក្នុុ�ងការគ្ររប់់គ្ររង ជំំងឺឺគ្រុុនចាញ់់ ជំំងឺឺគ្រុុនឈាមនិិងជំំងឺឺផ្្សេេងៗ ដែលមានមូូសជា ភ្នាាក់ងា់ រចម្លលង តាមព្រះះរាជតម្រិះះរបស់់សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី នាសាល ប្ររជុំំនាយកដ្ឋាានរាជអង្គគរក្្ស សួួនចិិត្ររលតា។ ថ្ងៃៃទីី ១០ វិិច្ឆិិកា ២០០៥ ទ្ររង់់យាងមកសម្ពោោត វិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ឈើើទាល ខេេត្តតកំំពង់់ធំំ ដោោយមានសម្ដេេច អគ្គគមហាសេេនាបតីីតេជោោ ហ៊ុុន សែន នាយករដ្ឋឋមន្ត្រីីនៃ ព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុុ�ជាចូូលរួួមពិិធីី និិងទ្ររង់់យាងទតការរៀៀបចំំ ការបង្រៀៀននិិងរៀៀនរបស់់វិិទ្្យាល័័យ។ ថ្ងៃៃទីី ២៩ មីីនា ២០០៧ សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ទ្ររង់់ព្រះះ រាជានុុញ្ញាាតឱ្យនិិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ព្រះះរាជទាន (និិស្្សិិត កម្ពុុ�ជា) ជំំនាន់់ទីី ២-៣ ឆ្នាំំសិិក្្សា ២០០៥-២០០៧ ចូូលក្រាប ថ្វាាយបង្គំំគាល់់សម្ដែែងអំំណរព្រះះករុុណាតិិគុុណ នាអគារជ័័យ វឌ្ឍនា សួួនចិិត្ររលតា។ ថ្ងៃៃទីី ២៤ ឧសភា ២០០២ ទ្ររង់់យាងតាមដាន ដំំណើើរការសាងសង់់អគារសិិក្្សានិិងយាងទតការរៀៀបចំំការ បង្រៀៀននិិងរៀៀននៅៅវិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ឈើើទាល ខេេត្តតកំំពង់់ធំំ។ ថ្ងៃៃទីី ១៤ សីីហា ២០០២ ទ្ររង់់យាងចូូលរួួមពិិធីីចុះះ ព្រះះហស្ថថលេេខាលើើកិច្ចចព្ររ ិ មព្រៀៀងគម្រោោងការរវាងនាយកដ្ឋាានរាជ អង្គគរក្្ស និិងក្ររសួួងអប់រំ់ ំ យុុវជននិិងកីីឡា ស្ដីីអំពីំ កិី ច្ចច ិ សហប្ររតិិបត្តិិ ការក្នុុ�ងការរៀៀបចំំវិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ឈើើទាល នាសាលប្ររជុំំ នាយកដ្ឋាានរាជអង្គគរក្្ស សួួនចិិត្ររលតា។

13 ថ្ងៃៃទីី ២៤ ធ្នូូ� ២០០៧ ទ្ររង់់យាងតាមដានវិិវឌ្ឍនាការ ការសាងសង់់អគារសិក្្ ិ សា និិងយាងទតការរៀៀបចំំការបង្រៀៀននិិង រៀៀននៅៅវិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ឈើើទាល ខេេត្តតកំំពង់់ធំំ។ ថ្ងៃៃទីី ២១ មីីនា ២០០៨ ទ្ររង់់យាងចូូលរួួមក្នុុ�ងពិិធីីចុះះកិិច្ចចព្ររមព្រៀៀងរវាងនាយកដ្ឋាានរាជអង្គគរក្្សនៃៃព្រះះរាជាណាចក្ររថៃៃនិិង ក្ររសួួងសុខាភិ ុ ិបាលនៃៃព្រះះរាជណាចក្ររកម្ពុជាុ� ស្ដីីអំពីំ កិី ច្ចច ិ សហប្ររតិិបត្តិការក ិ ម្ពុជាុ� -ថៃ ក្នុុ�ងការគ្ររប់គ្ររ ់ ងជំងឺំ គ្រុុ ឺ នចាញ់់ តាមព្រះះរាជតម្រិះះ របស់់សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី។ ថ្ងៃៃទីី ២១ មីីនា ២០០៨ សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាា ធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ទ្ររង់់រាជានុុញ្ញាាតឱ្យនិិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ព្រះះរាជទាន (និិស្្សិិត កម្ពុុ�ជា) ជំំនាន់់ទីី ៤-៥ ឆ្នាំំសិិក្្សា ២០០៨-២០០៩ ចូូលក្រាបថ្វាាយបង្គំំគាល់់សម្ដែែងអំំណរព្រះះករុុណាតិិគុុណ នាអគារជ័័យវឌ្ឍនា សួួនចិិត្ររលតា។ ថ្ងៃៃទីី ២៥ ធ្នូូ� ២០០៧ ទ្ររង់់យាងតាមដានការវិិវត្តត គម្រោោងការគ្ររប់់គ្ររងជំំងឺឺគ្រុុនចាញ់់តាមព្រះះរាជតម្រិះះរបស់់ សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី។

14 ថ្ងៃៃទីី ១៤ កញ្ញាា ២០១០ ទ្ររង់់យាងចូូលរួួមក្នុុ�ងពិិធីីឡាយព្រះះហស្ថថលេេខាពិិធីីសារកែែប្រែែកិិច្ចចព្ររមព្រៀៀងនិិងកែែប្រែែពិិធីីសារ កិិច្ចចព្ររមព្រៀៀងគម្រោោងការឆ្នាំំ ២០០៥ រវាងនាយកដ្ឋាានរាជអង្គគរក្្សនៃៃព្រះះរាជណាចក្ររថៃៃនិិងក្ររសួួងអប់់រំំ យុុវជននិិងកីីឡានៃៃព្រះះរាជ ណាចក្ររកម្ពុុ�ជា ស្ដីីអំំពីីការពង្រីីកកិិច្ចចសហប្ររតិិបត្តិិការក្នុុ�ងការបង្កើើ�តនិិងអភិិវឌ្ឍវិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ឈើើទាល នាសាលប្ររជុំំនាយកដ្ឋាាន រាជអង្គគរក្្ស សួួនចិិត្ររលតា។ ថ្ងៃៃទីី ១៤ កញ្ញាា ២០១០ សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរម រាជកុុមារីី ទ្ររង់់រាជានុញ្ញាុ តឱ្ា យនិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍ព្រះះ ៍ រាជទាន (និស្្សិិតកម្ពុជាុ� ) ជំំនាន់ទី់ ី ៦ ឆ្នាំំសិក្្ ិ សា ២០១០ ចូូលក្រាបថ្វាាយបង្គំំ គាល់់សម្ដែែងអំំណរព្រះះករុុណាតិិគុុណ នាអគារជ័័យវឌ្ឍនា សួួនចិិត្ររលតា។ ថ្ងៃៃទីី ២៣ កញ្ញាា ២០១១ សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ទ្ររង់់ រាជានុុញ្ញាាតឱ្យនិិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ព្រះះរាជទាន (និិស្្សិិតកម្ពុុ�ជា) ជំំនាន់់ទីី ៧ ឆ្នាំំសិិក្្សា ២០១១ ចូូលក្រាបថ្វាាយបង្គំំគាល់់សម្ដែែង អំំណរព្រះះករុុណាតិិគុុណ នាអគារជ័័យវឌ្ឍនា សួួនចិិត្ររលតា។ ថ្ងៃៃទីី ៣១ សីីហា ២០១២ សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ទ្ររង់់ រាជានុុញ្ញាាតឱ្យនិិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ព្រះះរាជទាន (និិស្្សិិតកម្ពុុ�ជា) ជំំនាន់់ទីី ៨ ឆ្នាំំសិិក្្សា ២០១២ ចូូលក្រាបថ្វាាយបង្គំំគាល់់សម្ដែែង អំំណរព្រះះករុុណាតិិគុុណ នាអគារជ័័យវឌ្ឍនា សួួនចិិត្ររលតា។ ថ្ងៃៃទីី ២១ ឧសភា ២០១៣ ទ្ររង់់យាងចូូលរួួមពិិធីីឡាយព្រះះហស្ថថលេេខាពិិធីីសារដើើម្្បីីកែែប្រែែកិិច្ចចព្ររមព្រៀៀងកែែប្រែពិិធីីសារ កិិច្ចចព្ររមព្រៀៀងគម្រោោងការឆ្នាំំ ២០១០ រវាងនាយកដ្ឋាានរាជអង្គគរក្្សនៃៃព្រះះរាជាណាចក្ររថៃ និិង ក្ររសួួងអប់់រំំ យុុវជននិិងកីីឡានៃ ព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុជាុ� ស្ដីីអំពីំ ីការពង្រីកី កិច្ចច ិ សហប្ររតិិបត្តិការរៀៀប ិ ចំនិំ ិងអភិិវឌ្ឍវិទ្្ ិ យាល័័យកំំពង់់ឈើទាល ើ និិងពិធីិ ីសារដើើម្្បីកែែ ី ប្រែែកិច្ចច ិ ព្ររមព្រៀៀងយោគយល់់គ្នាានិិងកែែប្រែែសៀៀវភៅៅចែករំំលែក ចុះះថ្ងៃៃទីី ២៩ មេេសា ២០១២ រវាងនាយកដ្ឋាានរាជអង្គគរក្្សនៃៃព្រះះរាជាណាចក្ររ ថៃៃនិិងក្ររសួួងសុខាភិ ុ ិបាលនៃៃព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុជាុ� ស្ដីីអំពីំ កិីច្ចច ិសហប្ររតិិបត្តិការក ិ ម្ពុជាុ� -ថៃ ក្នុុ�ងការគ្ររប់គ្ររ ់ ងជំងឺំ គ្រុុ ឺ នចាញ់និ់ ិងជំងឺំ ឺផ្្សេេងៗ ដែលមានមូូសជាភ្នាាក់់ងារចម្លលង តាមព្រះះរាជតម្រិះះរបស់់សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរម រាជកុុមារីី នាអគារជ័័យវឌ្ឍនា សួួនចិិត្ររលតា។ ថ្ងៃៃទីី ២១ ឧសភា ២០១៣ សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជ សុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ទ្ររង់់រាជានុុញ្ញាាតឱ្យនិិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ព្រះះរាជទាន (និិស្្សិិតកម្ពុុ�ជា) ជំំនាន់់ទីី ៩ ឆ្នាំំសិិក្្សា ២០១៣ ចូូលក្រាបថ្វាាយបង្គំំគាល់់សម្ដែែងអំំណរព្រះះករុុណាតិិគុុណ នាអគារជ័័យវឌ្ឍនា សួួនចិិត្ររលតា។

15 ថ្ងៃៃទីី ១៨ វិិច្ឆិិកា ២០១៤ សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ទ្ររង់់ រាជានុុញ្ញាាតឱ្យនិិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ព្រះះរាជទាន (និិស្្សិិត កម្ពុុ�ជា) ជំំនាន់់ទីី ១០ ឆ្នាំំសិិក្្សា ២០១៤ ចូូលក្រាបថ្វាាយបង្គំំ គាល់់សម្ដែែងអំំណរព្រះះករុុណាតិគុិ ុណ នាសាលប្ររជុំំតុសិុ ិតាល័័យ សួួនចិិត្ររលតា។ ថ្ងៃៃទីី ២៨ កញ្ញា ២០១៥ ស ា ម្ដេេចព្រះះរាជដំំណើរើចូូលរួួមពិធីិ ីឡាយព្រះះហស្ថថលេេខាកិច្ចចព្ររ ិ មព្រៀៀងគម្រោោងការព្រះះរាជទានជួួយ ដល់់ព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុុ�ជាលើើផ្នែែកសិិក្្សាអប់់រំំរវាងនាយកដ្ឋាានរាជអង្គគរក្្សនៃៃព្រះះរាជាណាចក្ររថៃៃនិិងក្ររសួួងអប់់រំំ យុុវជននិិងកីីឡា នៃៃព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុុ�ជា ស្ដីីអំំពីីការបង្កើើ�តវិិទ្្យាស្ថាានបច្ចេេកវិិទ្្យាកំំពង់់ឈើើទាលនិិងវិិទ្្យាស្ថាានបច្ចេេកវិិទ្្យាកំំពង់់ស្ពឺឺនិិងការចុះះកិិច្ចច ព្ររមព្រៀៀងយោគយល់់គ្នារវាងនាយកដ្ឋាា ា នរាជអង្គគរក្្សនៃៃព្រះះរាជាណាចក្ររថៃៃនិិងក្ររសួួងសុខាភិ ុ ិបាលនៃៃព្រះះរាជាណាចក្ររកម្ពុជាុ� ស្ដីីអំពីំ ី ការគ្ររប់គ្ររ ់ ងជំងឺំ គ្រុុ ឺ នចាញ់់ ជំងឺំ គ្រុុ ឺ នឈាមនិិងជំងឺំ ឺផ្្សេេងៗ ដែលមានមូូសជាភ្នាាក់ងា់ រចម្លលង តាមព្រះះរាជតម្រិះះនៃសម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជ ចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី នាសាលប្ររជុំំនាយកដ្ឋាានរាជអង្គគរក្្ស សួួនចិិត្ររលតា។ ថ្ងៃៃទីី ២៨ កញ្ញាា ២០១៥ សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ទ្ររង់់រាជានុញ្ញាុ តឱ្ា យនិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ ព្រះះរាជទាន (និិស្្សិិតកម្ពុុ�ជា) ជំំនាន់់ទីី ១១ ឆ្នាំំសិិក្្សា ២០១៥ ចូូលក្រាបថ្វាាយបង្គំំគាល់់សម្ដែែងអំំណរព្រះះករុុណាតិិគុុណ នាសាល ប្ររជុំំតុុសិិតាល័័យ សួួនចិិត្ររលតា។ ថ្ងៃៃទីី ២៣ កុុម្ភៈៈ� ២០១៦ សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ទ្ររង់់យាង ចូូលរួួមពិិធីីបញ្ចុះះ�សីីមានៅៅវិិទ្្យាស្ថាានបច្ចេេកវិិទ្្យាកំំពង់់ស្ពឺឺ ឃុំំអមលាំំង ស្រុុកថ្ពពង ខេេត្តតកំំពង់់ស្ពឺឺ។ ថ្ងៃៃទីី ២៤ កុុម្ភៈៈ� ២០១៦ សម្ដេេចព្រះះ ទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ទ្ររង់ព្រះះ ់ រាជដំំណើរើចូូលរួួមពិធីិ ីសម្ពោោតវិទ្្ ិ យាស្ថានបច្ចេេ ា កវិទ្្ ិ យាកំំពង់់ឈើទាល ើ ព្រះះរាជាណាចក្ររ កម្ពុុ�ជា។ ថ្ងៃៃទីី ៨ មិថុិ ុនា ២០១៧ សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ទ្ររង់់រាជានុញ្ញាុ តា ឱ្យនិិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ព្រះះរាជទាន (និិស្្សិិតកម្ពុុ�ជា) ជំំនាន់់ទីី ១២ ឆ្នាំំសិិក្្សា ២០១៦ ចូូលក្រាបថ្វាាយបង្គំំគាល់់សម្ដែែងអំំណរ ព្រះះករុុណាតិគុិ ុណ នាសាលប្ររជុំំតុសិុ ិតាល័័យ សួួនចិត្ររ ិ លតា។ ថ្ងៃៃទីី ១១ កញ្ញា ២០១៨ ស ា ម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះ ទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ទ្ររង់់រាជានុុញ្ញាាតឱ្យនិិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ព្រះះរាជទាន (និិស្្សិិតកម្ពុុ�ជា) ជំំនាន់់ទីី ១៣ ឆ្នាំំ សិិក្្សា ២០១៧ ចូូលក្រាបថ្វាាយបង្គំំគាល់់សម្ដែែងអំំណរព្រះះករុុណាតិិគុុណ នាសាលប្ររជុំំតុុសិិតាល័័យ សួួនចិិត្ររលតា។

16 ថ្ងៃៃទីី ២៤ ឧសភា ២០០២ ទ្ររង់់យាងតាមដានដំំណើរការសាងស ើ ង់់អគារសិក្្ ិ សានិិងយាងទតការរៀៀបចំំការបង្រៀៀននិិងរៀៀន នៅៅវិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ឈើើទាល ខេេត្តតកំំពង់់ធំំ។ ថ្ងៃៃទីី ១៤ សីីហា ២០០២ ទ្ររង់់យាងចូូលរួួមពិិធីីចុះះព្រះះហស្ថថលេេខាលើើកិិច្ចចព្ររមព្រៀៀង គម្រោោងការរវាងនាយកដ្ឋាានរាជអង្គគរក្្ស និិងក្ររសួួងអប់់រំំ យុុវជននិិងកីីឡា ស្ដីីអំំពីីកិិច្ចចសហប្ររតិិបត្តិិការក្នុុ�ងការរៀៀបចំំវិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ ឈើើទាល នាសាលប្ររជុំំនាយកដ្ឋាានរាជអង្គគរក្្ស សួួនចិិត្ររលតា។ ថ្ងៃៃទីី ១៦ កញ្ញា ២០២១ ស ា ម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ព្រះះរាជានុញ្ញាុ តា ឱ្យគណៈៈកម្មមការចូូលក្រាបថ្វាាយបង្គំំទូូលរាយការណ៍៍លទ្ធធផលនៃការប្ររតិិបត្តិិគម្រោោងការនិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍ព្រះះ ៍ រាជទាន ព្ររមទាំំងនាំំ គណៈៈគ្ររប់គ្ររ ់ ងគ្រឹះះស្ថានាសិក្្ ិ សា សាស្រ្តាា�ចារ្្យនិិងនិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍ព្រះះ ៍ រាជទាន ឆ្នាំំសិក្្ ិ សា ២០១៨-២០២១ ចូូលក្រាបថ្វាាយបង្គំំ គាល់់សម្ដែែងអំំណរព្រះះករុុណាតិិគុុណ តាមរយៈៈបណ្ដាាញសង្គគមអេឡិិចត្រូ�និិច (អនឡាញ) នាសាលប្ររជុំំស្រះះបទុុម។ ទោះះបើើជាមានការរីីករាលដាលនៃៃជំំងឺឺកូូវីីដ១៩ ក៏៏ពិិតមែែនតែែនិិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ព្រះះរាជទាននៅតែបានទទួួលឱកាស ឱ្យធ្វើើ�ដំំណើើរចូូលមកបន្តតការសិិក្្សានៅៅក្នុុ�ងប្ររទេេសថៃក្រោោមការមើើលការខុុសត្រូ�វរបស់់គម្រោោងការព្រះះរាជទាន ដោោយនិិស្្សិិតបាន ទទួួលការចាក់់វ៉ាាក់់សាំំងនិិងធ្វើើ�តេេស្តតរកជំំងឺឺមុុនចូូលមកក្នុុ�ងប្ររទេេសថៃ ធ្វើើ�ឱ្យការសិិក្្សារបស់់និិស្្សិិតមិិនមានការដាច់់រយៈៈទោះះបីីជា កើើតហេេតុុការណ៍៍ខុុសប្ររក្ររតីីក៏៏ដោោយ។ ពេលស្ថាានការណ៍៍វិិលទៅរកភាពប្ររក្ររតីីវិិញហើើយ និិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ព្រះះរាជទានបានចូូលមករៀៀនភាសាថៃៃដើើម្្បីី ត្រៀៀមខ្លួួ�នចូូលសិិក្្សាបន្តតក្នុុ�ងសាកលវិិទ្្យាល័័យនានា ដោោយមានសាកលវិិទ្្យាល័័យរាជផាត់់បុុរីីរម្្យជាអ្ននកទទួួលខុុសក្នុុ�ងការបង្រៀៀន និិងរៀៀន។ ក្នុុ�ងកំំលុុងរយៈៈពេលច្រើ�នឆ្នាំំកន្លលងមក និិស្្សិិតកម្ពុុ�ជាបានរៀៀនទាំំងភាសានិិងវប្្បធម៌៌ថៃ ព្ររមទាំំងមានភាពស្និិទ្ធធស្នាាលរវាង និិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ដូូចគ្នាា។ ពិិធីីបើើកគម្រោោងការរៀៀនត្រៀៀមភាសាថៃៃថ្នាាក់់មូូលដ្ឋាានសម្រាាប់់និិស្្សិិតអាហារូូបករណ៍៍ព្រះះរាជទានឆ្នាំំសិិក្្សា ២០២៣ នៅ សាកលវិិទ្្យាល័័យរាជផាត់់បុុរីីរម្្យ ថ្ងៃៃទីី ១ មិិថុុនា ២០២៣

17 Chronology of the Project Chronology of the Initiative Projects Graciously Bestowed to the Kingdom of Cambodia according to royal initiative Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn from 1992 – 2022 August 25-27, 1992, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhron proceeded the first visit to Cambodia to study history and archeology. January 8, 1993, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn visited hospitals and schools in Koh Kong Province, and on 12-18 January 1993 visited Phnom Penh and Siem Reap as a royal visitor of King Norodom Sihanouk. February 11, 2000, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn paid a visit to Cambodia and came to see Prasat Sombor Kampong Thom Province, after that on February 14, 2000, Her Royal Highness Princess bestowed a banquet at the Chaipattana Building, Suan Chitralada Palace and Her Highness wished to grant assistance in education, which is sustainable gifts to the Kingdom of Cambodia. February 15, 2000, General Wichit Yathip met General Somdej Pichaisena Teaban, Deputy Prime Minister and Minister of Defense at that time to discuss the bestowal assistance to the Kingdom of Cambodia in Education, Senior General Somdej Aka Moha Sena Padei Techo Hun Sen Prime Minister of the Kingdom of Cambodia at that time also accepted the valuable gift, namely, the Royal School In the gratitude of Her Royal Highness Princess, in April-August 2000, Her Royal Highness Princess graciously proceeded with the Royal Assistance Project for Kingdom of Cambodia Education.

18 S e p t e m b e r 2 0 0 0 , C a m b o d i a government donated the land of 85 rai in Sombor district, Kampong Thom province was the construction area Royal School. On November 19, 2000, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn inspected the area at Sombor Prasat, Sombor District, Kampong Thom Province for use as a construction site Kampong Chheuteal College. February 2, 2001, Her Royal Highness Princess graciously assigned the project committee to both Thai and Cambodian presenting the report on the progress of the operation and requested a royal decision on assistance to the Kingdom of Cambodia. On April 24, 2001, the Thai cabinet approved to support the project by assigning the Royal Thai Aide-De-Camp Department to take responsibility. May 17, 2001, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn presided at the foundation - laying ceremony of Kampong Chheuteal College, Kingdom of Cambodia. On August 5, 2001 presided over signing memorandum of understanding on the project between the Royal Thai Aide-De-Camp Department and the Ministry of Education Youth and Sports on cooperation in establishing the royal school at the meeting room of the Royal Thai Aide-De-Camp Deparment, Suan Chitralada Palace. Then, on October 30, 2001, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn visited the construction of the school building and bestowed a stadium, power generators, etc. to representatives of the Kingdom of Cambodia.

19 March 29, 2007, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn granted an audience with Cambodian royal scholarship students batch 2-3, academic year 2005-2007, at Chaipattana Building, Suan Chitralada Palace. May 24, 2002, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn visited Kampong Chheuteal College to monitored the progress of the construction of school buildings and observed teaching and learning management. August 14, 2002, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn in the signing of a Memorandum of understanding between the Royal Thai Aide-De-Camp Department and the Ministry of Education, Youth and Sports on cooperation in establishing Prasat Sombor School Kampong Thom Province Kingdom of Cambodia, at the meeting room of the Royal Thai Aide-De-Camp Department, Suan Chitralada Palace. February 26, 2005, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn had an audience with Cambodians Royal Scholarship students 1st batch, academic year 2005, at the Sra Pathum Palace Meeting room. On August 22, 2005, Her Royal Highness Princess presided over the signing process protocol to amend the Project agreement 2002 between the Royal Thai Aide-De-Camp Department and the Ministry of Education, Youth and Sports of the Kingdom of Cambodia on expanding cooperation in the establishment and development of Kampong Chheuteal College, Kampong Thom Province. November 10, 2005, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn attened the opening ceremony of Kampong Chheuteal College Kingdom of Cambodia, with His Excellency Somdech Techo Hun Sen, Prime Minister of the Kingdom of Cambodia and observing the teaching and learning management. December 24- 25, 2007, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn followed up on the progress of the construction of the school building and observed the teaching and learning management at Kampong Chheuteal College and accompanied progress of Malaria control project in the initiative of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn. March 21, 2008, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn proceeded to sign the memorandum of understanding between the Royal Thai Aide-De-Camp Department and the Ministry of Public Health of the Kingdom of Cambodia on Cambodia-Thailand cooperation in Malaria control project in the initiative of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn.

20 March 21, 2008, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn granted an audience with Cambodian Royal Scholarship Students batch 4-5, academic year 2008-2009 at Chaipattana Building, Suan Chitralada Palace. September 14, 2010, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn proceeded to sign the protocol to amend the agreement of the project 2005 between the Royal Thai Aide-De-Camp Department and the Ministry of Education, Youth and Sports of the Kingdom of Cambodia on expanding cooperation in establishing and developing Kampong Chheuteal College at the meeting room of the Royal Thai Aide-De-Camp Department, Suan Chitralada Palace. September 14, 2010, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn had an audience with Cambodian Royal Scholarship Students batch 6, academic year 2010 at Chaipattana Building, Suan Chitralada Palace. September 23, 2011, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn had an audience with Cambodian Royal Scholarship Students batch 7, academic year 2011 at the Chaipattana Building Suan Chitralada Palace. August 31, 2012, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn granted an audience to the Cambodian Royal Scholarship students batch 8, academic year 2012 at Chaipattana Building, Suan Chitralada Palace. May 21, 2013, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn proceeded to sign the protocol to amend the Agreement of project 2010, between the Royal Thai Aide-De-Camp Department and the Ministry of Education, Youth and Sports of the Kingdom of Cambodia on the expansion of cooperation in the establishment and development of the Kampong Chheuteal College and protocol to Amend the memorandum of understanding and amended the documents of exchange dated 29 April 2012 between the Royal Thai Aide-De-Camp Department and the Ministry of Public Health of the Kingdom of Cambodia on the expansion of cooperation between Cambodia and Thailand in the project of disease control Malaria and other mosquito-borne diseases on the initiative of Her Royal Highness Princess at Chaipattana Building, Suan Chitralada Palace. May 21, 2013 Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn had graciously bestowed graciousness on Cambodian Royal Scholarship Students batch 9, academic year 2013, at Chaipattana Building, Suan Chitralada Palace.

21 February 23, 2016, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn presided at the foundation -laying ceremony at Kampong Speu Institute of Technology, Om Riang Subdistrict, Tha Pong District, Kampong Speu Province, Kingdom of Cambodia. November 18, 2014, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn graciously granted to the Cambodian Royal Scholarship Students batch 10 , academic year 2014 at the Dusidalai Pavilion, Suan Chitralada Palace. September 28, 2015, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn proceeded to sign the Royal Project Agreement Assistance to the Kingdom of Cambodia in terms of education between the Royal Thai Aide-De-Camp Department and the Ministry of Education, Youth and Sports of the Kingdom of Cambodia that with the establishment of Kampong Chheuteal Institute of Technology and Kampong Speu Institute of Technology and the signing of a memorandum of understanding between The Royal Thai Aide-De-Camp Department and the Ministry of Public Health of the Kingdom of Cambodia on the project control of Malaria, Dengue Fever and other mosquito-borne diseases on the initiative of Her Royal Highness Princess at the meeting room of the Royal Thai Aide-De-Camp Department, Suan Chitralada Palace and granted an audience with Cambodian Royal Scholarship Students batch 11 for the academic year 2015 at Dusidalai Pavillion, Suan Chitralada Palace. February 24, 2016, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn presided over the opening ceremony of the Kampong Chheuteal institute of Technology, Kingdom of Cambodia. June 8, 2017, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn granted an audience with Cambodian Royal Scholarship Students batch 12, academic year 2016 at Dusidalai Pavillion, Chitralada Palace. September 11, 2018, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn granted an audience with Cambodian Royal Scholarship Students, batch 13, academic year 2017 at Dusidalai Pavillion, Suan Chitralada Palace.

22 September 16, 2021, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn granted an audience to the committees presenting the performance report of the Royal Scholarship Student Project as well as leading academic institution administrators, faculty members, and Cambodian Royal Scholarships Students academic year 2018-2021, an audience through electronic media (online) at Sra Pathum Palace. September 1, 2020, Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn proceeded to sign the Agreement on the Royal Assistance Project to the Kingdom of Cambodia in terms of education between the Ministry of Foreign Affairs of the Kingdom of Thailand and the Ministry of Education, Youth and Sports of the Kingdom of Cambodia on the development of Kampong Chheuteal Institute of Technology and Kampong Speu Institute of Technology at Faculty of Education, Chulalongkorn University. Despite the pandemic of COVID-19, The Cambodian Royal Scholarship Students are still given the opportunity to enter study in Thailand under the supporting of The Royal Project. The Scholarship Students were vaccinated and screened before entering Thailand, ensuring that their education is not interrupted even in the event of unusual circumstances. Closing Ceremony of Preliminary Thai Language Preparation Program for Cambodian Royal Scholarship Students of the Academic Year 2023 at Rajabhat Buriram University on June 1, 2023.

23 พระวิสัยทัศน์ที ่ กว้างไกล ธ ทรงเป็ นหลักชัยนิรันดร ตามแนวพระราชดำำริิของสมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดาฯ สยามบรม ราชกุุมารีี การก่่อร่่างสร้้างวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล ณ ตำำบลซ็็อมโบร์์ อำำเภอปราสาทซ็็อมโบร์์ จัังหวััดกำำ ปงธม ได้้เริ่่�มขึ้้�นตั้้�งแต่่วัันที่่� ๑๔ กุุมภาพัันธ์์ พ.ศ.๒๕๔๓ จนกระทั่่�งมาถึึงปีี พ.ศ.๒๕๖๖ เวลาได้้ล่่วงเลยมากว่่า ๒๐ ปีี คณะกรรมการโครงการโรงเรีียนพระราชทานฯ ทั้้�งฝ่่ายราชอาณาจัักรไทยและฝ่่ายราชอาณาจัักรกััมพููชา ได้้ยึึด แนวพระราชดำำริิของสมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี เป็็น ธงชััยตลอดมา ในหนัังสืือที่่�ระลึึกเล่่มนี้้� จะขอพระราชทานอััญเชิิญแนวพระราชดำำริิชุุดแรกที่่�พระราชทานแก่่ คณะกรรมการทั้้�งสองฝ่่ายในการประชุุมร่ว่มกันัครั้้�งแรก ณ ห้้องประชุุมอาคารชััยพััฒนา สวนจิติรลดา เมื่่�อวันศุัุกร์ที่่์� ๒ กุุมภาพัันธ์์ พ.ศ.๒๕๔๔ โดยมีีสมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีทีรงเป็น็ ประธานการประชุุม ผู้้ร่ว่ มประชุุมครั้้�งประวััติิศาสตร์์ในวันนั้้น�เป็น็คณะกรรมการฝ่่ายไทย ๑๕ คน และฝ่่ายราชอาณาจัักรกััมพููชา ๑๕ คน หััวหน้้าคณะกรรมการฝ่่ายไทยได้้แก่่ พลเอก วาภิิรมย์์ มนััสรัังษีี ฝ่่ายราชอาณาจัักรกััมพููชา ได้้แก่่ ฯพณฯ อึึม สิทธีิ ี รััฐมนตรีช่ีว่ยว่่าการกระทรวงศึึกษาธิิการ เยาวชนและการกีีฬา

24 แนวพระราชดำำริิที่่พระราชทานในวัันนั้้�นมีีดัังนี้้� ๑. การรัับนัักเรีียนเข้้าเรีียนในระยะแรกไม่่ควรเกิิน ๑,๒๐๐ คน ๒. ทรงเน้้นเรื่่องสุุขภาพอนามััยของนักัเรีียนเป็็นพิิเศษ สำำหรัับนักัเรีียนนั้้�นไม่ว่่ ่าจะเป็็น นัักเรีียนชาติิใดถ้้าโภชนาการดีี จะทำำ ให้้สุุขภาพอนามััยดีี สติิปััญญาและการเรีียนของนัักเรีียน จะบัังเกิิดผลดีีตามมาด้้วย ๓. ทรงให้้ความสำำคััญของการอนุุรัักษ์์โบราณสถานและสิ่่งแวดล้้อม ดัังนี้้� ๓.๑ การอนุุรัักษ์์โบราณสถาน โรงเรีียนพระราชทานแห่่งนี้้�อยู่่ใกล้้กัับปราสาท ซ็็อมโบร์์ ซึ่่งเป็็นสถานที่่ท่่องเที่่ยวแห่่งหนึ่่งของราชอาณาจักัรกััมพููชา นักัเรีียนและชุุมชนน่่าจะได้รั้ับ การปลููกฝัังให้้รัักและหวงแหนโบราณสถานนั้้�น และมีีความรู้้พอที่่จะเป็็นมััคคุุเทศก์์อธิิบายให้้ นัักท่่องเที่่ยวฟัังได้้ ๓.๒ การอนุรัุกษ์ั สิ่่ ์งแวดล้้อม ควรจะปลูกูฝัังให้นั้กัเรีียนและชุุมชนมีจิีิตสำำนึกึใน การรัักษาทรััพยากรธรรมชาติิและสิ่่งแวดล้้อม ให้้รู้้จัักรััก หวงแหนป่่า ต้้นไม้้ และสิ่่งแวดล้้อม ต่่างๆ อัันจะนำำ ไปสู่่การรัักและหวงแหนประเทศชาติิได้้ในที่่สุุด ๔. การเรีียนรู้้เรื่่องสุุขภาพอนามััยและโภชนาการ จะนำำ ไปสู่่ความรู้้ในด้้านสุุขศึึกษา และคหกรรมศาสตร์์ โดยอาจจะนำำความรู้้ดัังกล่่าวไปประกอบอาหารหรืือขนมสำำหรัับ ขายนัักท่่องเที่่ยว รวมทั้้�งอาจจะพััฒนาไปถึึงเรื่่องการโรงแรมและการท่่องเที่่ยวได้้ ๕. การเรีียนภาษาต่่างประเทศ ในอนาคตนัักท่่องเที่่ยวจะหลั่่งไหลมาท่่องเที่่ยว ราชอาณาจัักรกััมพููชามากขึ้้�น โดยเฉพาะนัักท่่องเที่่ยวชาวไทยซึ่่งเป็็นประเทศเพื่่อนบ้้าน และ นักท่ั ่องเที่่ยวที่่พููดภาษาอัังกฤษจากประเทศอื่่นๆ ดัังนั้้�นภาษาไทยและภาษาอัังกฤษจะเป็็นภาษา ที่่นำำ มาสอนในโรงเรีียนนี้้�ได้้ จากข้้อความข้้างบน ข้้อ ๓.๑ และ ข้้อ ๕ เป็็นความสำำคััญในบทนี้้� พระองค์์ทรงมีีพระวิิสััยทััศน์์ที่่�ทรง ชี้้�ให้้เห็็นความสำำคััญของปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ โบราณสถานสำำคััญ และมีีอายุุเก่่าแก่่กว่่าปราสาทนครวััด และปราสาทเขาพระวิิหาร ซึ่่�งได้้รัับการยกย่่องจากองค์์การ UNESCO ได้้ประกาศขึ้้�นทะเบีียนเป็็นมรดกโลก เมื่่�อ พ.ศ.๒๕๔๗ และ พ.ศ.๒๕๕๑ ตามลำำดัับ และในที่่�สุุด ปีี พ.ศ.๒๕๖๐ องค์์การ UNESCO ได้้ประกาศขึ้้�น ทะเบีียนให้้ปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ เป็็นมรดกโลกแห่่งที่่� ๓ ของราชอาณาจัักรกััมพููชาตรงตามพระวิิสััยทััศน์์ ของสมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ที่่�ทรงให้้ความสำำคััญ กัับปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์เป็น็อย่่างมาก พระองค์์ได้้เสด็จ็ฯ ทอดพระเนตรปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์หลายครั้้�ง บางครั้้�งได้้ทรงนำำแขกของพระองค์์ ชมปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ อาทิิ คณะกรรมการมููลนิิธิิรางวััลเจ้้าฟ้้ามหิิดล พระญาติิราชสกุุลจิติรพงศ์์ และนัักเรีียนนายร้้อยพระจุุลจอมเกล้้าฯ เป็นต้็น้ พระองค์จ์ะทรงนำำชมด้ว้ยพระองค์์เอง มัักทรงบรรยายข้้อความรู้้ต่่างๆ ทางประวััติิศาสตร์์และโบราณคดีีให้้พระราชอาคัันตุุกะของพระองค์์ฟัังอยู่่เสมอ

25 บััดนี้้� สิ่่�งที่่�พระองค์์ได้้ทรงคาดการณ์์ไว้้เมื่่�อ ๒๐ ปีีมาแล้้วเป็็นความจริิงทุุกประการ และเป็็นความจริิง ที่่�ว่่าชุุมชนครููและนัักเรีียนของสถาบัันเทคโนโลยีีกำำ ปงเฌอเตีียลทุุกคนไม่่มีีใครไม่่รู้้จัักปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ จนทำำ ให้้การเรีียนรู้้เรื่่�องปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์เป็็นหลัักสููตรในสถานศึึกษาของสถาบัันเทคโนโลยีีกำำ ปง เฌอเตีียลโดยอััตโนมััติิตามแนวพระราชดำำริิข้้อ ๓.๑ และข้้อ ๕ ทุุกประการ ปราสาทสรงพระ ตั้้�งอยู่่ในพื้้�นที่่�กลุ่่มปราสาท ทิิศเหนืือด้้านในใกล้้ๆกัับอาคารพิพิธภัิ ัณฑ์์ เป็น็ ปราสาท อิิฐหลัังเล็็ก มีีผัังเป็็นรููปสี่่�เหลี่่�ยมผืืนผ้้า มีีเรืือนยอดสููง หัันประตููเข้้าไปทางทิิศตะวัันออก เสากรอบประตููกลม และทัับหลัังมีีขนาดกะทััดรััดงดงาม เป็็นปราสาทที่่�ยััง คงสภาพสมบููรณ์์ และปััจจุุบัันยัังคงใช้้ในการประกอบ พิิธีีขอฝนให้้ตกต้้องตามฤดููกาลเพื่่�อความอุุดมสมบููรณ์์ ในการเพาะปลููก ทำำการเกษตรของชุุมชนปราสาท ซ็็อมโบร์์ ปราสาทนาคพััน (ปราสาทเนีียกปวน) เป็็นปราสาทองค์์ประธาน ในกลุ่่มปราสาททางทิิศใต้้ ปราสาทรููปทรงแปดเหลี่่ยม มีีจำำนวน ๖ หลัังตั้้ง เรีียงรายล้้อมรอบปราสาทเนีียกปวน ในกลุ่่มปราสาททางทิิศใต้้

26 ตามที่่�กล่่าวมาแล้้วข้้างต้้นว่่า สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ทรงให้้ความสำำคััญในเรื่่�องการอนุุรัักษ์์โบราณสถาน ที่่�ตั้้�งของวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล มีีโบราณสถานที่่�สำำคััญคืือ ปราสาทซ็็อมโบร์์ ซึ่่�งเป็็นโบราณสถานคู่่บ้้านคู่่เมืืองอีีกแห่่งหนึ่่�ง คำำว่่าซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ หมายความถึึง สถานที่่�เคารพสัักการะในป่่าใหญ่่ ในภาษาเขมร สมโบร์์ หรืือซ็็อมโบร์์ แปลว่่าอุุดมสมบููรณ์์ด้้วย ป่่า หรืือป่่าใหญ่่ ส่่วนคำำว่่า กุุก หรืือ กุุกห์์ ที่่�เขีียนตามกัันต่่อมาในปััจจุุบััน มาจากรากศััพท์์คำำเดิิมว่่า “กุุห์์” แปลว่่าสถานที่่�สำำหรัับเคารพสัักการะ รวมความว่่า ปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ เป็็นสถานที่่�สัักการะอัันศัักดิ์์�สิิทธิ์์� ในป่่าใหญ่่ของราชธานีีอีีศานปุุระ สมััยอาณาจัักรเจนละกว่่าพัันปีีล่่วงมาแล้้ว เป็็นโบราณสถานที่่�นัักโบราณคดีี ทั่่�วโลกจะมาเยี่่�ยมเยีียนเสมอ เมื่่�อปีี พ.ศ.๒๕๕๗ สมเด็จ็พระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็จ็พระเทพรัตนัราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี มีีพระราชดำำริิฯ ให้้นำำคณะครููและนัักเรีียนวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล เข้้าร่่วมโครงการ ยุุววิิจััยสำำหรัับเยาวชน ไทย – กััมพููชา ซึ่่�งได้รั้ับการสนัับสนุุนจากสำำนัักงานกองทุนสนัุับสนุุนการวิิจััย (สกว.) เป็น็การดำำเนินิการต่่อเนื่่�องจาก การจััดกิิจกรรมระหว่่างเยาวชนไทย-กััมพููชา โดยนำำผลของการวิิจััยจากโครงการศึึกษาความเชื่่�อมโยงของ วััฒนธรรมท้้องถิ่่�นสมััยอดีีตถึึงปััจจุุบััน มาช่่วยขัับเคลื่่�อนการดำำเนิินกิิจกรรมวิิจััยของเยาวชนไทย-กััมพููชา โดยมีี วัตถุั ุประสงค์์ของการวิิจััยเพื่่�อพััฒนาความสััมพันธ์ั ์เยาวชนไทย - กััมพููชา ในเชิิงการศึึกษาวิิจััยร่ว่มกันัและการแบ่่งปันั ความรู้้ซึ่่�งกัันและกััน โดยเฉพาะการสร้้างความเข้้าใจทางวััฒนธรรมท้้องถิ่่�นต่่างๆ รู้้จัักสถานที่่�สำำคััญทาง ประวััติิศาสตร์์ โบราณคดีีในท้้องถิ่่�นซึ่่�งมีีรากฐานร่่วมกัันมาแต่่โบราณให้้แก่่เยาวชนของกััมพููชาอีีกทางหนึ่่�ง จึึงได้้จััดให้้ครููและนัักเรีียนวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล ที่่�เข้้าร่่วมโครงการยุุววิิจััยเข้้าร่่วมการประชุุมวิิชาการและ การนำำเสนอผลงานยุุววิิจััยสำำหรัับเยาวชนไทย-กััมพููชา ยุุววิิจััยทั้้�ง ๒ ฝ่่าย ได้้รัับความรู้้เกี่่�ยวกัับปราสาทซ็็อมโบร์์ ไพรกุุกห์์ ปััจจุุบัันนัักวิิจััยประวิิติิศาสตร์์และโบราณคดีีหลายสถาบัันได้้ทำำการศึึกษาวิิจััยร่่วมมืือกัับกระทรวง วััฒนธรรมและวิิจิิตรศิิลปะของราชอาณาจัักรกััมพููชา โดยมีีสำำนัักงานวััฒนธรรมและวิิจิิตรศิิลปะจัังหวััดกํําปงธม เข้้าร่่วมในการศึึกษาค้้นคว้้าและวิิจััยมาตั้้�งแต่่ปีี ค.ศ. ๑๙๙๘ (พ.ศ. ๒๔๕๑) เป็็นต้้นมา การศึึกษาค้้นคว้้าและวิิจััย มุ่่งเน้้นให้้ความสำำเร็็จเกี่่�ยวกัับประเด็็นดัังต่่อไปนี้้� ๑. ทำำการขุุดค้้นทางโบราณคดีีที่่�กลุ่่มปราสาทซ็็อมโบร์์ ๒. ดำำเนินิการซ่่อมแซมให้คื้นสภืาพเดิิมบริิเวณฐานประติิมากรรมของปราสาทเนีียกปวนและ ในปัจจุับัุนั กํําลัังทำำการบููรณะปราสาทกดาอ๊๊ก (S2) ขึ้้�นมาใหม่่ ซึ่่�งได้้พัังทลายในช่่วงเวลาที่่�ผ่่านมา ๓. ทำำการถากถางป่่าและดููแลความสะอาดบริิเวณโดยรอบตััวปราสาทที่่�ตั้้�งอยู่่ตามทางเดิินไปสู่่ กลุ่่มปราสาทกรอระเมีียะ ๔. ในภารกิิจที่่� ๔ นี้้� การสำำรวจขุุดค้้นดููชั้้�นของดิินและรููปทรงบ่่อบารายในกรุุงอิิศานปุุระบารายนี้้�มีีชื่่�อ เรีียกสองชื่่�อคืือ โอวบัันดอย หรืือโอวตอตึึง โดยเป็็นชื่่�อที่่�ชาวบ้้านใช้้เรีียกต่่อๆ กัันมา ในส่่วนของนัักเรีียนวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียลเองนั้้�น ได้้เข้้าไปมีีส่่วนร่่วมการค้้นคว้้าวิิจััยดัังที่่�ได้้กล่่าวมา แล้้วในรููปแบบของยุุววิิจััย ซึ่่�งเป็็นการเรีียนรู้้นอกระบบที่่�ดีีเยี่่�ยม โดยในระยะเริ่่�มต้้นโครงการยุุววิิจััยนี้้�ดำำเนิิน ไปด้้วยดีีและเป็็นที่่�น่่ายิินดีีที่่�นัักเรีียนและครููของวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล ได้้มีีโอกาสศึึกษาค้้นคว้้าเกี่่�ยวกัับที่่�ตั้้�ง กรุุงอิิศานปุุระ ซึ่่�งวััตถุุประสงค์์หลัักในการดำำเนิินโครงการคืือ ๑) ศึึกษาค้้นคว้้าเกี่่�ยวกัับที่่�ตั้้�งกรุุงอิิศานปุุระ ๒) ศึึกษาค้้นคว้้าเกี่่�ยวกัับปราสาทโบราณ ๓) ศึึกษาค้้นคว้้าเกี่่�ยวกัับต้้นไม้้ ๔) ศึึกษาค้้นคว้้าเกี่่�ยวกัับขนบธรรมเนีียม

27 ๕) ศึึกษาค้้นคว้้าเกี่่�ยวกัับวิิถีีการดำำเนิินชีีวิิตของประชาชนจากการที่่�ไม่่เคยรู้้จัักและเข้้าใจประวััติิศาสตร์์ และวิิถีีชีีวิิตของบรรพบุุรุุษของตนเลย โครงการนี้้�ก่่อให้้นัักเรีียนเกิิดความซาบซึ้้�งและสร้้างความตระหนัักถึึง ความสำำคััญของปราสาทซ็็อมโบร์์เพิ่่�มมากขึ้้�น อัันจะนำำ ไปสู่่จิิตสำำนึึกที่่�จะอนุุรัักษ์์และหวงแหนมรดกของชาติิตน ในที่่�สุุด ดัังที่่�สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ได้้ทรงคาด การณ์์ไว้้แล้้วตั้้�งแต่่ต้้น นัับเป็็นพระมหากรุุณาธิิคุุณของสมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ที่่�ทรงปลููกฝัังความรู้้ทางด้้านโบราณคดีีด้้วยวิิธีีวิิจััยที่่�สนุุกสนาน อัันจะนำำ ไปสู่่ความรู้้ ความเข้้าใจเกี่่�ยวกัับวััฒนธรรมท้้องถิ่่�น สถานที่่�สำำคััญทางประวััติิศาสตร์์และโบราณคดีีในท้้องถิ่่�น การปลููกฝััง จิิตสำำนึึกในการช่่วยกัันอนุุรัักษ์์โบราณสถาน นอกเหนืือจากการนำำความรู้้ประสบการณ์์ไปขยายผลให้้แก่่ครูู นัักเรีียน และชุุมชน ตำำบลซ็็อมโบร์์ ต่่อไป ในปีี ค.ศ. ๒๐๐๗ (พ.ศ .๒๕๕๐) ก่่อนที่่�จะได้้ขึ้้�นทะเบีียนเป็็นมรดกโลก เมื่่�อปีี พ.ศ. ๒๕๖๐ ปราสาท ซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ ได้้รัับการคััดเลืือกให้้เป็็น ๑ ใน ๑๕ แห่่งของแหล่่งท่่องเที่่�ยวเชิิงนิิเวศน์์ ในราชอาณาจัักร กััมพููชา เพื่่�อสร้้างรายได้้ให้้แก่ชุุ่มชน มีีคณะกรรมการชุุมชนบริิหารจััดการการท่่องเที่่�ยว มีที่่พั�ักแบบโฮมสเตย์์ ร้้าน อาหาร ร้้านจำำหน่่ายของที่่�ระลึึก มััคคุุเทศก์์ท้้องถิ่่�น บริิการให้้เช่่ารถจัักรยาน โดยมีีครููฆููน ซุุคา รองผู้้อำำนวยการ วิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล เป็น็ ประธานที่่�ปรึึกษาของชุุมชนปราสาทซ็็อมโบร์์ ตลอดระยะเวลาที่่ผ่�่านมาเกืือบ ๒๐ ปีี มีีคณะผู้้บริิหาร คณะครููและนัักเรีียนของวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียลเป็็นจำำนวนมาก เป็็นกำำลัังสำำคััญและมีีส่่วนร่่วม ในการพััฒนาชุุมชนปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ ให้้ประสบความสำำเร็็จในการจััดการท่่องเที่่�ยวเชิิงวััฒนธรรม ทำำ ให้้ชาวต่่างชาติิและชาวกััมพููชา เดิินทางมาท่่องเที่่�ยวปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์เพิ่่�มขึ้้�นอย่่างต่่อเนื่่�องทุุกๆ ปีี ตามที่่�สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดาฯ สยามบรมราชกุุมารีี ทรงคาดการณ์์ไว้้ ทุุกประการ ในที่่�สุุดปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ ได้้รัับการยกย่่องจากองค์์การ UNESCO ให้้เป็็นมรดกโลกในปีี พ.ศ.๒๕๖๐ อย่่างน่่าภาคภููมิิใจยิ่่�ง บทบาทและภารกิิจของบุุคลากรสถาบัันเทคโนโลยีีกำำ ปงเฌอเตีียล ในการร่่วมพััฒนาแหล่่งท่่องเที่่�ยว ปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ ที่่�ควรบัันทึึกไว้้มีีรายชื่่�อต่่อไปนี้้� ๑. ดร.เป๊๊ก เชีียง : ผู้้อำำนวยการสถาบัันเทคโนโลยีีกำำ ปงเฌอเตีียล ๒. อาจารย์์ ฆุุน ซุุดา : หััวหน้้าสำำนัักงานสถาบัันเทคโนโลยีีกำำ ปงเฌอเตีียล ๓. อาจารย์์ ดร.ฮวด บุุญแฮ : ผู้้ริิเริ่่�มจััดการท่่องเที่่�ยวเชิิงนิิเวศปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ เป็็นคนแรก ๔. อาจารย์์ กา ตุุลา อาจารย์์ โลน ช่่วง อาจารย์์ สุุม สุุน : ผู้้ดููแลมััคคุุเทศก์์ ๕. อาจารย์์ สุุน ฌธีียรีี : ผู้้ดำำเนิินการโครงการมััคคุุเทศก์์ประจำำ ปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ ๖. อาจารย์์ กา จัันคิิม อาจารย์์ ปาง ณาริิน : ผู้้ดำำเนิินการด้้านอาหารสำำหรัับนัักท่่องเที่่�ยว ๗. นายแตม บุุญแตง : มััคคุุเทศก์์ท้้องถิ่่�น นัักเรีียนรุ่่นที่่� ๑ ของวิิทยาลััยกำำ ปงเฌอเตีียล ฯลฯ

28 เมื่่�อวัันที่่� ๗ สิิงหาคม ๒๕๖๐ คณะครููและนัักเรีียนของสถาบัันเทคโนโลยีีกำำ ปงเฌอเตีียล รวม ๔๐๐ คน พร้้อมด้้วยอาจารย์์ ฮวง สิิทธิ์์� หััวหน้้าฝ่่ายกิิจการนัักเรีียน นำำนัักเรีียนกลุ่่มลููกเสืือ ๕๐ คน กลุ่่มยุุวชนกาชาด ๕๐ คน ของสถาบัันเทคโนโลยีีกำำ ปงเฌอเตีียล ได้้เข้้าร่่วมเป็็นอาสาสมััครปฏิิบััติิงาน เข้้าร่่วมพิิธีีบวงสรวงรำำลึึกบุุญคุุณ บรรพบุรุุษและพิธีิสีมโภชเฉลิิมฉลองเนื่่�องในโอกาสที่่�ปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ ได้รั้ับการขึ้้นท�ะเบีียนเป็น็ มรดกโลก โดยมีสีมเด็จกิ็ติติิวุฒิุบัิัณฑิติท่่านผู้้หญิิงบุนุ รานีี ฮุุนเซน ภริิยาสมเด็จอั็ ัครมหาเสนาบดีีเดโช ฮุุนเซน นายกรััฐมนตรีี แห่่งราชอาณาจัักรกััมพููชา เป็็นประธานในพิิธีีบวงสรวงฯ ที่่�จััดขึ้้�นอย่่างยิ่่�งใหญ่่ ณ บริิเวณด้้านหน้้าปราสาท ยายปวน หรืือปราสาทนาคพััน ในช่่วงเช้้า และหลัังจากเสร็็จพิิธีีบวงสรวง มีีพิิธีีสมโภชเฉลิิมฉลอง ที่่�หน้้าบริิเวณ ด้้านหน้้าปราสาทตาว หรืือปราสาทสิิงโต มีีการละเล่่นพื้้�นบ้้าน และรำำวงตามแบบประเพณีีโบราณ และที่่�บริิเวณ ด้้านหน้้าปราสาทเจร็็ย มีีการจััดแสดงวงดนตรีสีากลของเยาวชน พิธีิีบวงสรวงฯ ครั้้�งนั้้น� จััดโดยผู้้ว่่าราชการจัังหวััด กำำ ปงธม ข้้าราชการ ตำำรวจ ทหาร คหบดีี พ่่อค้้า ประชาชนและข้้าราชการทุุกหน่่วยงานในจัังหวััดกำำ ปงธม ก่่อนจบบทความสำำคััญบทนี้้� ขออััญเชิิญพระราชดำำรััสที่่�พระราชทานแก่่คณะกรรมการโครงการ พระราชทานฯ นำำ ไปเป็็นแนวทางการปฏิิบััติิงานในจััดการศึึกษา เมื่่�อวัันที่่� ๕ สิิงหาคม พ.ศ.๒๕๔๔ วัันที่่ ๗ สิิงหาคม ๒๕๖๐ สมเด็็จกิิตติิวุุฒิิบััณฑิิต ท่่านผู้้หญิิง บุุน รานีี เป็็นประธานในพิิธีีบวงสรวงรำำลึึกบุุญคุุณบรรพบุุรุุษ และพิิธีีสมโภชเนื่่องในโอกาสที่่ปราสาทซ็็อมโบร์์ไพรกุุกห์์ ได้้รัับการขึ้้นทะเบีียนเป็็นมรดกโลก พิิธีีบวงสรวงฯจััดขึ้้นที่่บริิเวณด้้านหน้้าปราสาทนาคพััน ๑. ให้้ยึึดหลัักสููตรของราชอาณาจัักรกััมพููชา เป็็นหลัักและเพิ่่�มเติิมสิ่่�งใหม่่ที่่�เป็็นประโยชน์์ ๒. ให้้ใช้้การสหกรณ์์โรงเรีียนเป็็นเครื่่�องมืือในการฝึึกการบริิหารและการจััดการ เป็็นการฝึึก การบัันทึึกค่่าใช้้จ่่ายและการลงทุุน ๓. ควรปรัับปรุุงเรื่่�องการประชาสััมพัันธ์์ การจััดการศึึกษาตามโครงการฯ เพื่่�อให้้ชาวไทย ชาวกััมพููชา และชาวต่่างประเทศอื่่�นๆ ร่่วมมืือร่่วมใจกัับบริิจาคเพื่่�อสร้้างโรงเรีียนให้้แล้้วเสร็็จ ๔. ควรอนุุรัักษ์์สมบััติิทางวััฒนธรรมของชาติิกััมพููชา อาทิิ ปราสาทซ็็อมโบร์์ ควรนำำความรู้้ เหล่่านี้้�บรรจุุไว้้ในหลัักสููตร นัักเรีียนอาจนำำความรู้้เรื่่�องโบราณสถานต่่างๆ โดยเฉพาะ เรื่่�องปราสาทซอมโบร์์ ไปใช้้เป็็นวิิชาชีีพได้้ เช่่น เป็็นมััคคุุเทศก์์นำำชาวกััมพููชา ชาวไทยและ ชาวต่่างประเทศเข้้าชมปราสาท อัันเป็็นการเพิ่่�มพููนรายได้้อีีกทางหนึ่่�ง

29 ด้้วยพระวิิสััยทััศน์์ที่่�กว้้างไกลของสมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ที่่�ทรงให้้ความสำำคััญต่่อการอนุุรัักษ์์ปราสาทซ็็อมโบร์์และพระราชทานข้้อเสนอแนะให้้ ควรนำำความรู้้เหล่่านี้้�บรรจุุไว้้ในหลัักสููตร นัักเรีียนอาจนำำความรู้้เรื่่�องโบราณสถานต่่างๆ โดยเฉพาะเรื่่�องปราสาท ซ็็อมโบร์์ไปใช้้เป็็นวิิชาชีีพได้้ กระแสพระราชดำำรััสดัังกล่่าวตั้้�งแต่่ พ.ศ.๒๕๔๔ บััดนี้้� กาลเวลาผ่่านมากว่่า ๒๐ ปีี ครูู นัักเรีียน และชุุมชน แห่่งบริิเวณรอบปราสาทซ็็อมโบร์์ ได้้รัับความรู้้เหล่่านี้้�ผ่่านการศึึกษาทุุกรููปแบบทั้้�งในระบบ นอกระบบ และ ตามอััธยาศััยทุุกประการ ถููกต้้องตรงตามพระวิิสััยทััศน์์ที่่�ทรงแสดงไว้้กว่่า ๒๐ ปีี มาแล้้ว

30 សរុបសចក្ដី ព្រះរាជទសសនវិស័យវងឆ្ងយនិងជ័យជម្នះជាចីរកាល តាមព្រះះរាជតម្រិះះរបស់់សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ការបង្កើើ�ត វិិទ្្យាល័័យកំំពង់់ឈើើទាលឃុំំសំំបូូរ ស្រុុកប្រាសាទសំំបូូរ ខេេត្តតកំំពង់់ធំំ បានចាប់់ផ្ដើើ�មឡើើងនៅៅថ្ងៃៃទីី ១៤ កុុម្ភៈៈ� ២០០០ ដល់់ឆ្នាំំ ២០២២ សរុុបជារយៈៈជាង ២០ ឆ្នាំំគណៈៈកម្មមការគម្រោោងការសាលារៀៀនព្រះះរាជទានទាំំងភាគីីកម្ពុុ�ជានិិងភាគីីថៃបានគោោរពតាមគោោលការណ៍៍ ព្រះះរាជតម្រិះះនៃសម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាានធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ជារហូូតមក។ ក្នុុ�ងសៀៀវភៅៅកំំណត់់ត្រាាប្ររវត្តិិមួួយក្្បាលនេះះ យើើងសូូមលើើកយកនូូវព្រះះរាជតម្រិះះលើើកដំំបូូងដែលទ្ររង់់បានត្រាាស់់ចំំពោះះ គណៈៈកម្មមការទាំំងពីីរភាគីក្នុី ុ�ងការប្ររជុំំរួួមគ្នាាជាលើកើ ដំបូំ ូងនៅបន្ទទប់ប្ររជុំំ ់ អគារជ័័យវឌ្ឍនា សួួនចិត្ររ ិ លតា កាលពីថ្ងៃី ៃទីី ២ កុម្ភៈុ ៈ� ២០០១ ដោោយមានសម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ជាប្ររធាននៃអង្គប្ររជុំំ គ ។ សមាជិិកអង្គប្ររជុំំ គ ជាលក្ខខណៈៈប្ររវត្តិិសាស្រ្តតលើើកនោះះមានគណៈៈកម្មមការជាភាគីីថៃ ១៥ នាក់់ និិងភាគីីកម្ពុុ�ជា ១៥ នាក់់។ ប្ររធានគណៈៈកម្មមការភាគីីថៃៃគឺឺ ឯកឧត្តតម វ៉ាាភិិរម្្យ ម៉ាាណស់់រង្្ស៊ីីខាងភាគីីកម្ពុុ�ជាគឺឺ ឯកឧត្តតម អ៊ឹឹ�ម សិិទ្ធីី រដ្ឋឋមន្ត្រីីក្ររសួួងអប់់រំំ យុុវជននិិងកីីឡា។ ព្រះះរាជតម្រិះះដែលបានព្រះះរាជទានក្នុុងថ្ងៃៃនោះះមានដូូចខាងក្រោម៖ ១. ការទទួួលសិិស្្សចូូលរៀៀនក្នុុ�ងដំំណាក់់កាលទីី ១ មិិនត្រូ�វលើើស ១,២០០ នាក់់ ២. ទ្ររង់់ផ្ដោោតលើើបញ្ហាាសុុខភាពអនាម័័យរបស់់សិិស្្សជាធំំ។ ចំំពោះះសិិស្្សមិិនថាជាជនជាតិិអ្វីី បើើទទួួលបានអាហារូូបត្ថថម្ភភ ល្អអសុុខភាពនឹឹងល្អអ បញ្ញាាស្មាារតីីនិិងការសិិក្្សារៀៀនសូូត្ររក៏៏ល្អអតាមនោះះដែរ។ ៣. ទ្ររង់់ផ្ដោោតសំំខាន់់លើើការអភិិរក្្សបុុរាណស្ថាាន និិងបរិិស្ថាាន ដូូចខាងក្រោោម៖ ៣.១ ការអភិិរក្្សបុុរាណស្ថាាន សាលារៀៀនព្រះះរាជទានមួួយកន្លែែងនេះះនៅក្្បែែរប្រាសាទសំំបូូរព្រៃៃគុុកដែលជា រម្មមណីីយដ្ឋាានទេេសចរណ៍៍របស់ព្រះះ ់ រាជាណាចក្ររកម្ពុជាុ� ។ សិស្្ ិ សនិិងសហគមន៍គួ៍ ួរតែត្រូ�វទទួួលបានការបណ្ដុះះ� បណ្ដាលឱ្ ា យចេះះស្ររលាញ់់ និិងការពារបុុរាណស្ថាាននេះះ និិងមានចំំណេះះដឹឹងល្មមមអាចធ្វើើ�ជាមគ្គុុ�ទេ្ទទសក៍៍ទេេសចរបាន។ ៣.២ ការអភិិរក្្សបរិស្ថាិ ន ា គួួរបណ្ដុះះ� បណ្ដាលឱ្ ា យសិស្្ ិ សនិិងសហគមន៍ចេះះស្ររ ៍ លាញ់និ់ ិងរក្្សាការពារធនធានធម្មមជាតិិ និិងបរិិស្ថាាន ឱ្យចេះះស្ររលាញ់់ព្រៃឈើើដើើមឈើើនិិងបរិិស្ថាាន ដែលជាស្ពាាននាំំទៅរកការចេះះស្ររលាញ់់ការពារប្ររទេេសជាតិិ។ ៤. ការសិិក្្សាស្វែែងយល់់អំំពីីសុុខភាពអនាម័័យនិិងភោោជនាការ សិិស្្សនិិងសហគមន៍៍មានចំំណេះះដឹឹងស្ដីីអំំពីីការរក្្សាសុុខ ភាពនិិងគេហកិច្ចចវិិទ្្យា ដោោយពួួកគេអាចយកចំណេះះដឹ ំ ឹងទាំំងនោះះទៅផលិិតចំណីំ ីអាហារសម្រាាប់់លក់់ឱ្យភ្ញៀៀ�វទេេសចរ និិងចេះះអភិិវឌ្ឍ ជាសណ្ឋាាគារនិិងទេេសចរណ៍៍បាន។ ៥. ការសិិក្្សាភាសាបរទេេស ទៅៅថ្ងៃៃអនាគតភ្ញៀៀ�វទេេសចរនឹឹងមកកម្្សាន្តតនៅៅប្ររទេេសកម្ពុុ�ជាកាន់់តែច្រើ�ន ជាពិិសេេស ភ្ញៀៀ�វទេេសចរជនជាតិិថៃដែលជាប្ររទេេសជិិតខាងនិិងភ្ញៀៀ�វទេេសចរនិិយាយភាសាអង់់គ្លេេសពីីប្ររទេេសផ្្សេេង។ ដូូច្នេះះភាសាថៃៃនិិង ភាសាអង់់គ្លេេសជាភាសាដែលគួួរតែត្រូ�វបានបង្រៀៀននៅៅក្នុុ�ងសាលារៀៀន។ តាមរយៈៈខ្លឹឹមសារខាងលើើចំំណុុចទីី៣.១ និិងចំំណុុចទីី៥ ជាចំំណុុចសំំខាន់់ក្នុុ�ងសៀៀវភៅៅនេះះ។ ព្រះះអង្គគទ្ររង់់មាន ទស្្សនវិិស័័យចង់់ចង្អុុ�លបង្ហាាញឱ្យឃើើញអំំពីីភាពសំំខាន់់នៃប្រាសាទសំំបូូរព្រៃៃគុុកដែលជាបុុរាណស្ថាានសំំខាន់់និិងមានអាយុុចាស់់ ជាងប្រាសាទអង្គគរវត្តតនិិងប្រាសាទព្រះះវិិហារដែលបានទទួួលការលើើកតម្កើើ�ងពីីអង្គគការយូូណេេស្កូូ� ចុះះបញ្ជីីបេេតិិកភណ្ឌឌពិិភពលោោក កាលពីីឆ្នាំំ ១៩៩២ និិងឆ្នាំំ ២០០៨ ហើើយឆ្នាំំ ២០១៧ បានចុះះបញ្ជីីបេេតិិកភណ្ឌឌពិិភពលោោកប្រាសាទសំំបូូរព្រៃៃគុុក។ តាមព្រះះរាជ តម្រិះះរបស់់សម្ដេេចព្រះះកនិិដ្ឋាាធិិរាជចៅៅ ក្ររមសម្ដេេចព្រះះទេេពរតនរាជសុុតា ស្្យាមបរមរាជកុុមារីី ទ្ររង់់ទតឃើើញពីីភាពសំំខាន់់របស់់ ប្រាសាទសំំបូូរព្រៃៃគុុក។ ព្រះះអង្គគទ្ររង់់យាងទតប្រាសាទសំំបូូរព្រៃៃគុុកជាច្រើ�នដង។ ជួួនកាលទ្ររង់់នាំំភ្ញៀៀ�វរបស់់ទ្ររង់់ទៅទស្្សនា