246 246
247 247 ผลลัพธ์/ความสำเร็จของงาน 1. สิ่งที่เกษตรกรได้เรียนรู้จากโรงเรียน เกษตรกรสมาชิกศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนเกษตรชีวภัณฑ์ 17 จำนวน 12 ราย ที่ได้เข้าร่วมกิจกรรม “โรงเรียนเกษตรกร” จะสามารถวิเคราะห์ สังเคราะห์ข้อมูล ปัญหาในการจัดการศัตรูพืช และพัฒนาศักยภาพ การเป็นบุคคลต้นแบบที่สามารถถ่ายทอดเทคโนโลยี องค์ความรู้ และการจัดการศัตรูพืชแก่เกษตรกรคนอื่นๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งยังสามารถปรับเปลี่ยนทัศนคติและวิถีความเชื่อแบบเดิมของเกษตรกร และ การทำการเกษตรที่เป็นการพึ่งพาปุ๋ยเคมีและสารเคมีเพียงอย่างเดียว เกษตรกรสามารถปรับลดต้นทุนการผลิต และปฏิบัติโดยวิธีผสมผสานควบคู่กับการทำการเกษตร 2. สิ่งที่เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรได้เรียนรู้จากโรงเรียน เจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตรจังหวัดฉะเชิงเทรา และเจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตรอำเภอ 11 อำเภอ ที่เข้าร่วมกิจกรรม “โรงเรียนเกษตรกร” ได้เรียนรู้กระบวนการในการดำเนินกิจกรรมตั้งแต่เริ่มต้นเปิดโรงเรียน แนวทางการเรียนรู้การกำหนดกฎกติกาและข้อตกลงของกลุ่ม เก็บข้อมูลของสมาชิกกลุ่ม การจัดเวทีวิเคราะห์ ประเด็นปัญหาการผลิต การทำปฏิทินการปลูกพืช และการกำหนดหลักสูตรเรียนรู้ตลอดฤดูการผลิตข้าว การจัดทำแปลงเรียนรู้ที่จัดการแปลงด้วยวิธีผสมผสาน (IPM) และแปลงเปรียบเทียบของเกษตรกรทั่วไป เพื่อวิเคราะห์ต้นทุนการผลิต และได้มีการขยายผลการดำเนินงานกระบวนการโรงเรียนเกษตรกรในเวที แลกเปลี่ยนเรียนรู้ระดับจังหวัด (DW) ครั้งที่ 4/2566 ให้กับเจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตรจังหวัดฉะเชิงเทรา เมื่อวันที่ 21 สิงหาคม 2566 ณ ห้องประชุมสำนักงานเกษตรจังหวัดฉะเชิงเทรา
248 248 ปัญหา/อุปสรรค และข้อเสนอแนะ ปัญหา/อุปสรรค - ไม่พบ - ข้อเสนอแนะ การจัดกระบวนการตามแนวทางโรงเรียนเกษตรกรนอกจากการฝึกปฏิบัติจริงและเรียนรู้ ด้วยตนเองแล้ว ควรมีการนำไปดูโรงเรียนตัวอย่างที่มีประสิทธิภาพเพื่อได้นำมาปรับใช้และพัฒนาต่อไป แนวทางการพัฒนา 1) ต่อยอดและขยายผลการดำเนินงานจัดกระบวนการโรงเรียนเกษตรกรให้กับสมาชิก ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนเกษตรชีวภัณฑ์ 17 และเกษตรกรชุมชนใกล้เคียง รวมถึงศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนอื่นๆ 2) ประชาสัมพันธ์ข้อมูลและผลการดำเนินงานแปลงเรียนรู้ เพื่อสร้างการรับรู้ให้แก่เกษตรกร ปรับเปลี่ยนวิธีการปฏิบัติแบบเดิมสู่การปฏิบัติที่ถูกต้องและเหมาะสม เช่น การจัดการศัตรูพืชที่เหมาะสม การสำรวจระบบนิเวศในนาข้าว เป็นต้น
249 249 3) สรุปบทเรียนและถอดองค์ความรู้ที่ได้จากการดำเนินงานตามกระบวนการโรงเรียนเกษตรกร นำไปใช้ในการพัฒนางานส่งเสริมการเกษตรต่อไป กิจกรรมย่อยที่ 2 จัดทำแปลงโรงเรียนเกษตรกร เป้าหมาย/สถานที่ดำเนินการ : แปลงสมาชิกศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนเกษตรชีวภัณฑ์ 17 หมู่ 10 ตำบลโยธะกา อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา จำนวน 1 แปลง งบประมาณ : 10,000 บาท (หนึ่งหมื่นบาทถ้วน) ผลการดำเนินงาน 1. กลุ่มอารักขาพืช สำนักงานเกษตรจังหวัดฉะเชิงเทรา สำนักงานเกษตรอำเภอบางน้ำเปรี้ยว และศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนเกษตรชีวภัณฑ์ 17 คัดเลือกแปลงนางมณี รังสิกุล สมาชิก ศจช.เกษตรชีวภัณฑ์ 17 หมู่ที่ 10 ตำบลโยธะกา อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา ดำเนินการเป็นแปลงเรียนรู้โดยเลือกพืชข้าว ซึ่งเป็นชนิดเดียวกับกิจกรรมการถ่ายทอดความรู้ตามกระบวนการโรงเรียนเกษตรกร มีการติดตั้งป้ายแปลงเรียนรู้ และใช้แปลงเรียนรู้ เป็นแปลงที่เกษตรกรจะร่วมกันศึกษา ฝึกหัด เรียนรู้ ทดลอง เปรียบเทียบ และกิจกรรม ต่างๆ ที่เกษตรกรต้องการ หรือควรที่จะเรียนรู้ ซึ่งถือว่าเป็นหัวใจของโรงเรียนเกษตรกร 2. จัดทำแปลงเรียนรู้ พื้นที่ประมาณ 1.50 ไร่ และมีแปลงเปรียบเทียบเพื่อให้เกษตรกรได้เรียนรู้ ระหว่างแปลงที่เกษตรกรปฏิบัติด้วยวิธีปัจจุบันของเกษตรกร กับแปลงเรียนรู้เพื่อใช้เปรียบเทียบผลการปฏิบัติกับ แปลงเรียนรู้ 3. บันทึกข้อมูลการดำเนินกิจกรรม การเรียนรู้ของเกษตรกรในการจัดทำแปลงเรียนรู้ และแปลง เปรียบเทียบ ตลอดฤดูกาลเพาะปลูก และรายงานผลให้กรมส่งเสริมการเกษตรทราบ
250 250 ผลการเปรียบเทียบผลการศึกษาระหว่างแปลงปฏิบัติตามวิธี IPM กับแปลงปฏิบัติตามวิธีเกษตรกร การปฏิบัติตามวิธี IPM พบว่าการระบาดของศัตรูพืชน้อยลงกว่าแปลงปฏิบัติตามวิธีเกษตรกร เนื่องจากการปฏิบัติแบบ IPM มีการใช้ศัตรูธรรมชาติซึ่งเป็นทรัพยากรที่มีอยู่แล้วในนาให้เกิดประสิทธิภาพ สูงสุดในการควบคุมศัตรูพืชในระยะยาว ทำให้เกิดสมดุลธรรมชาติในระบบนิเวศ ซึ่งมีผลต่อการลดปัญหา การเกิดศัตรูพืชระบาดและไม่เกิดศัตรูพืชชนิดใหม่ และในการป้องกันกำจัดศัตรูพืชตามวิธี IPM ต้องสำรวจแปลง และวิเคราะห์ก่อนเลือกใช้วิธีการกำจัดเพื่อให้ถูกต้อง โดยอาจใช้วิธีเขตกรรม วิธีกล วิธีฟิสิกส์ ชีววิธี โดยการใช้ สารเคมีเป็นวิธีสุดท้าย ผลที่เกิดขึ้นต้องมีประสิทธิภาพสูงสุด ประหยัด ปลอดภัยต่อเกษตรกร ผู้บริโภค ต้นทุนการผลิต และผลตอบแทน เช่น การทำข้อมูลรูปแบบตารางเพื่อเปรียบเทียบ รายการ แปลงเรียนรู้ แปลงเปรียบเทียบ (วิธีเดิม) ต้นทุนรวม (ระบุหน่วย เช่น บาท/ไร่) 3,192 บาท/ไร่ 3,582 บาท/ไร่ - ค่าใช้จ่ายในการเตรียมดิน 350 บาท/ไร่ 350 บาท/ไร่ - ค่าเมล็ดพันธุ์ 400 บาท/ไร่ 350 บาท/ไร่ - ค่าสารกำจัดวัชพืช/ศัตรูพืช 764 บาท/ไร่ 1,104 บาท/ไร่ - ค่าปุ๋ย ฮอร์โมน 830 บาท/ไร่ 930 บาท/ไร่ - ค่าเก็บเกี่ยว 428 บาท/ไร่ 428 บาท/ไร่ - อื่นๆ (ค่าสูบน้ำ, ค่าหว่าน, ค่าตัดใบ) 420 บาท/ไร่ 420 บาท/ไร่ ผลผลิต (กก./ไร่ หรือ กก./งาน) 1,100 กก./ไร่ 1,000 กก./ไร่ ราคาผลผลิต (บาท/กก. หรือ บาท/ตัน) 12.7 บาท/กก. 12.7 บาท/กก. รายได้จากการจำหน่ายผลผลิต (บาท/ไร่ หรือ บาท/งาน) 13,970 บาท/ไร่ 12,700 บาท/ไร่ รายได้จากการจำหน่ายผลผลิต – ต้นทุนรวม (บาท/ไร่ หรือ บาท/งาน) 13,970 – 3,192 = 10,778 บาท/ไร่ 12,700 – 3,582 = 9,118 บาท/ไร่
251 251 ผลการประเมินความพึงพอใจ และการติดตามการนำความรู้ วิธีการปฏิบัติ การนำไปใช้ประโยชน์ เกษตรกรที่เข้ารับการอบรมร้อยละ 100 สามารถนำวิธีการที่เรียนมาไปปฏิบัติ เพื่อลดต้นทุนการผลิตได้ ผลลัพธ์/ความสำเร็จของงาน เกษตรกรสมาชิกศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนเกษตรชีวภัณฑ์ 17 มีแปลงเรียนรู้ด้านการอารักขาพืช สำหรับศึกษาและเปรียบเทียบการจัดการศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสาน (IPM) และวิธีปฏิบัติของเกษตรกร เกษตรกรได้เรียนรู้จากการปฏิบัติจริงในแปลง และเกิดการยอมรับเทคโนโลยีด้วยตัวของเกษตรกรเอง ปัญหา/อุปสรรค และข้อเสนอแนะ ปัญหา/อุปสรรค - ปริมาณน้ำจืดมีไม่เพียงพอในช่วงต้นฤดูกาลทำนา ข้อเสนอแนะ - มีการปรับแผนการจัดกิจกรรมตามกระบวนการโรงเรียนเกษตรกร ให้สอดคล้องกับ สถานการณ์การปลูกพืชจริงของเกษตรกร เพื่อให้เกษตรกรสามารถฝึกปฏิบัติจริงและเรียนรู้ด้วยตนเอง แนวทางการพัฒนา ประชาสัมพันธ์ข้อมูลและผลการดำเนินงานแปลงเรียนรู้ เพื่อสร้างการรับรู้ ให้แก่เกษตรกร ปรับเปลี่ยนวิธีการปฏิบัติแบบเดิมสู่การปฏิบัติที่ถูกต้องและเหมาะสม เช่น การจัดการศัตรูพืช ที่เหมาะสม การสำรวจระบบนิเวศในนาข้าว เป็นต้น กิจกรรมย่อยที่ 3 จัดกระบวนการเรียนรู้แก่เกษตรกรเพื่อพัฒนาและยกระดับคุณภาพ ศจช. เป้าหมาย/สถานที่ดำเนินการ : ดำเนินการในพื้นที่ 11 อำเภอ งบประมาณ : 66,000 บาท (หกหมื่นหกพันบาทถ้วน) ผลการดำเนินงาน 1. ดำเนินการจัดอบรมแล้วเสร็จ จำนวน 11 ศจช. (ภาพรวมจังหวัด) 2. ถ่ายทอดความรู้ให้กับเกษตรกรสมาชิก ศจช. รวมจำนวน 330 ราย (ภาพรวมจังหวัด) 3. หัวข้อ/ประเด็นสำคัญ ในการจัดกระบวนการเรียนรู้ได้แก่ 3.1 การบรรยายถ่ายทอดความรู้ 1) ทบทวนบทบาทหน้าที่ของศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน การปฏิบัติหน้าที่ ของคณะกรรมการและการมีส่วนร่วมของสมาชิกศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน กำหนดแนวทางการดำเนินงาน ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน และการวางแผนการผลิตสารชีวภัณฑ์เพื่อใช้ภายในศูนย์ฯ 2) การวินิจฉัยโรคและแมลงศัตรูพืชพร้อมการจำแนกศัตรูพืช–ศัตรูธรรมชาติ/ วิธีการสำรวจการระบาดของศัตรูพืชในแปลงพยากรณ์ 3)การป้องกันกำจัดโรคและแมลงศัตรูพืชในข้าว พืชผัก มะพร้าว มันสำปะหลัง ปาล์มน้ำมัน มะละกอ และสรุปปัญหาโรคแมลงศัตรูพืชในปีที่ผ่านมา 4) การจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน IPM 5) การผลิตและการใช้สารชีวภัณฑ์ชนิดต่างๆ ในการป้องกันกำจัดโรคและ แมลงศัตรูพืช
252 252 6) การผลิตและขยายแมลงศัตรูธรรมชาติ ได้แก่ แตนเบียนบราคอน และแมลงหางหนีบ 7) การเพาะเลี้ยงแหนแดง 8) การทำกับดักล่อด้วงแรดมะพร้าว และวิธีการทำกองปุ๋ยหมักล่อด้วงแรด มะพร้าว 9) การใช้ซิลิกอนและกลูโคสจากเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรในการ ส่งเสริมการป้องกันโรคและการเจริญของพืช 3.2 การฝึกปฏิบัติ 1) สำรวจและวินิจฉัยจำแนกศัตรูพืชและศัตรูธรรมชาติในแปลงติดตาม สถานการณ์/แปลงเรียนรู้ 2) การผลิตสารชีวภัณฑ์ ได้แก่ ไตรโครเดอร์มา บิวเวอร์เรีย เมตาไรเซียม เชื้อแบคทีเรีย Bacillus subtilis (BS) และเชื้อแบคทีเรีย Bacillus thuringiensis (BT) 3) การผลิตและขยายแตนเบียนบราคอน 4) การทำกับดักล่อด้วงแรดมะพร้าว และวิธีการทำกองปุ๋ยหมักล่อด้วงแรด มะพร้าว 5) การเพาะเลี้ยงแหนแดงในกะละมัง ภาพประกอบการดำเนินกิจกรรม
253 253
254 254
255 255 ผลลัพธ์/ความสำเร็จของงาน 1) คณะกรรมการและสมาชิก ศจช. ได้ทบทวนบทบาทหน้าที่ของศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน การปฏิบัติหน้าที่ของคณะกรรมการและการมีส่วนร่วมของสมาชิกศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน กำหนดแนวทาง การดำเนินงานศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน เพื่อให้สามารถวางแผนการผลิตสารชีวภัณฑ์ให้ทันใช้ในฤดูกาลผลิตได้ 2) สมาชิก ศจช. สามารถวินิจฉัยจำแนกโรคและแมลงศัตรูพืช – ศัตรูธรรมชาติ ได้อย่าง ถูกต้อง และประเมินสถานการณ์การระบาดโดยใช้ข้อมูลการระบาดในปีที่ผ่านมา สามารถป้องกันกำจัด ศัตรูพืชได้ทันท่วงทีพร้อมประกาศแจ้งเตือนให้เกษตรกรในพื้นที่ทราบ 3) สมาชิก ศจช. สามารถผลิตขยายสารชีวภัณฑ์ได้อย่างถูกวิธีนำไปใช้ให้ถูกกับโรคและแมลง สามารถแนะนำให้กับเกษตรกรผลิตขยายได้ 4) สมาชิก ศจช. ได้ความรู้เพิ่มเติมในเรื่องการเลี้ยงแหนแดง เพื่อใช้เป็นปุ๋ยพืชสดลดการใช้ ปุ๋ยเคมีควบคู่กันเพื่อลดต้นทุนทั้งสารเคมีและปุ๋ยเคมี 5) สมาชิก ศจช. ได้รับความรู้และฝึกปฏิบัติ การเลี้ยงแตนเบียนบลาคอน และแมลงหางหนีบ ซึ่งเป็นแมลงศัตรูธรรมชาติ เพื่อนำไปใช้ในแปลงผักของเกษตรกร และใช้กำจัดหนอนหัวดำในมะพร้าว 6) สมาชิก ศจช. ได้รับความรู้และฝึกปฏิบัติ การทำกับดักล่อด้วงแรดมะพร้าว และวิธีการทำ กองปุ๋ยหมักล่อด้วงแรดมะพร้าว เพื่อใช้ในการกำจัดศัตรูมะพร้าว ปัญหา/อุปสรรค และข้อเสนอแนะ ปัญหา/อุปสรรค 1) การพัฒนาศักยภาพการดำเนินการกิจกรรมของ ศจช. เป็นไปค่อนข้างช้า เนื่องมาจากสมาชิก ศจช. ส่วนใหญ่มีอายุมาก
256 256 2) เจ้าหน้าที่ยังขาดความรู้และประสบการณ์ในการดำเนินงานจัดกระบวนการเรียนรู้ และความรู้วิชาการที่จะถ่ายทอดให้เกษตรกร ข้อเสนอแนะ 1) วิเคราะห์ศักยภาพของ ศจช. โดยหาจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส อุปสรรค (SWOT Analysis) เพื่อจัดทำแนวทางการพัฒนาศักยภาพของ ศจช. และวางแผนจัดกิจกรรมจัดกระบวนการเรียนรู้แก่เกษตรกร ให้สอดคล้องกับความต้องการของ ศจช. และชุมชน 2) เจ้าหน้าที่ศึกษาหาองค์ความรู้เพิ่มเติม เรื่องโรคและแมลงศัตรูพืชที่สำคัญของพืชหลัก ที่เป็นปัญหามาอย่างต่อเนื่องและการป้องกันกำจัดศัตรูพืชที่ถูกวิธี พร้อมติดตามข่าวสารการประชาสัมพันธ์ โรคและแมลงที่อุบัติใหม่ เพื่อสามารถนำไปแนะนำและแลกเปลี่ยนความรู้กับเกษตรกรได้ กิจกรรมย่อยที่ 4 สนับสนุนวัสดุผลิตปัจจัยควบคุมศัตรูพืช เป้าหมาย/สถานที่ดำเนินการ : ดำเนินการในพื้นที่ 11 อำเภอ งบประมาณ : 55,000 บาท (ห้าหมื่นห้าพันบาทถ้วน) ผลการดำเนินงาน กลุ่มอารักขาพืช สำนักงานจังหวัดฉะเชิงเทรา สนับสนุนวัสดุผลิตปัจจัยควบคุมศัตรูพืช ได้แก่ วัสดุอุปกรณ์ และปัจจัยสำหรับใช้ในการผลิตจุลินทรีย์ และแมลงศัตรูธรรมชาติ ตามความต้องการของ เกษตรกรสมาชิกศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน (ศจช.) จำนวน 11 อำเภอ เพื่อใช้ในการผลิตจุลินทรีย์ และแมลงศัตรู ธรรมชาติโดยมีเจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตรอำเภอเป็นผู้ส่งมอบให้กับศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน (ศจช.) พร้อมฝึก ปฏิบัติร่วมกัน
257 257
258 258 ผลลัพธ์/ผลสำเร็จของงาน สมาชิกศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน (ศจช.) จำนวน 11 อำเภอ ได้รับการสนับสนุนวัสดุผลิตปัจจัย ควบคุมศัตรูพืช ได้แก่ วัสดุอุปกรณ์ และปัจจัยสำหรับใช้ในการผลิตจุลินทรีย์ และแมลงศัตรูธรรมชาติ เพื่อใช้ใน การผลิตจุลินทรีย์ และแมลงศัตรูธรรมชาติโดยมีเจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตรอำเภอเป็นผู้ส่งมอบให้กับศูนย์จัดการ ศัตรูพืชชุมชน (ศจช.) และฝึกปฏิบัติร่วมกัน สมาชิก ศจช. สามารถผลิตขยายสารชีวภัณฑ์ได้อย่างถูกวิธี นำไปใช้ ให้ถูกกับโรคและแมลง สามารถแนะนำให้กับเกษตรกรผลิตขยายได้ ปัญหา/อุปสรรค และข้อเสนอแนะ ปัญหา/อุปสรรค - สมาชิก ศจช. ส่วนใหญ่มีอายุค่อนข้างมาก ข้อเสนอแนะ - ควรวิเคราะห์ศักยภาพของ ศจช. โดยหาจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส อุปสรรค (SWOT Analysis) เพื่อจัดทำแนวทางการพัฒนาศักยภาพของ ศจช. และวางแผนจัดกิจกรรมจัดกระบวนการเรียนรู้แก่เกษตรกร ให้สอดคล้องกับความต้องการของ ศจช. และชุมชน และให้ลูกหลานสมาชิกกลุ่ม ศจช. มาร่วมกิจกรรม ศจช. ด้วย กิจกรรมย่อยที่ 5 สนับสนุนการสำรวจและติดตามสถานการณ์ศัตรูพืช. เป้าหมาย/สถานที่ดำเนินการ: จำนวน 35 แปลง ดำเนินการในพื้นที่ 11 อำเภอ งบประมาณ : 14,000 บาท (หนึ่งหมื่นสี่พันบาทถ้วน) ผลการดำเนินงาน กลุ่มอารักขาพืช สำนักงานจังหวัดฉะเชิงเทรา และเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบงานอารักขาพืช สำนักงานเกษตรอำเภอ 11 อำเภอ ดำเนินการคัดเลือกแปลงติดตามสถานการณ์ศัตรูพืชจาก 2 ส่วน คือ แปลง ติดตามสถานการณ์ศัตรูพืชของ ศจช. ใน 11 อำเภอๆ ละ 1 ศจช.รวม 11 แปลง และแปลงสำรวจติดตาม สถานการณ์ศัตรูพืชในพื้นที่เสี่ยง รวม 24 แปลง รวมทั้งหมด 35 แปลง โดยเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบงานระดับ อำเภอร่วมกับสมาชิก ศจช. ดำเนินการสำรวจสถานการณ์ศัตรูพืชทุกสัปดาห์ และรายงานข้อมูลออนไลน์ผ่าน ระบบสารสนเทศข้อมูลเพื่อการอารักขาพืชและจัดการดินปุ๋ย (https://report-ppsf.doae.go.th) ในระบบติดตาม สถานการณ์ศัตรูพืชรายแปลง ตั้งแต่เริ่มปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว
259 259 ผลลัพธ์/ผลสำเร็จของงาน สมาชิกศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน (ศจช.) จำนวน 11 อำเภอ ได้รับการสนับสนุนวัสดุผลิตปัจจัย ควบคุมศัตรูพืช ได้แก่ วัสดุอุปกรณ์ และปัจจัยสำหรับใช้ในการผลิตจุลินทรีย์ และแมลงศัตรูธรรมชาติ เพื่อใช้ใน การผลิตจุลินทรีย์ และแมลงศัตรูธรรมชาติโดยมีเจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตรอำเภอเป็นผู้ส่งมอบให้กับศูนย์จัดการ ศัตรูพืชชุมชน (ศจช.) และฝึกปฏิบัติร่วมกัน สมาชิก ศจช. สามารถผลิตขยายสารชีวภัณฑ์ได้อย่างถูกวิธี นำไปใช้ ให้ถูกกับโรคและแมลง สามารถแนะนำให้กับเกษตรกรผลิตขยายได้ ปัญหา/อุปสรรค ข้อเสนอแนะ ปัญหา/อุปสรรค - สมาชิก ศจช. ส่วนใหญ่มีอายุค่อนข้างมาก ข้อเสนอแนะ - ควรวิเคราะห์ศักยภาพของ ศจช. โดยหาจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส อุปสรรค (SWOT Analysis) เพื่อจัดทำแนวทางการพัฒนาศักยภาพของ ศจช. และวางแผนจัดกิจกรรมจัดกระบวนการเรียนรู้แก่เกษตรกร ให้สอดคล้องกับความต้องการของ ศจช. และชุมชน และให้ลูกหลานสมาชิกกลุ่ม ศจช. มาร่วมกิจกรรม ศจช. ด้วย กิจกรรมย่อยที่ 5 สนับสนุนการสำรวจและติดตามสถานการณ์ศัตรูพืช เป้าหมาย/สถานที่ดำเนินการ: จำนวน 35 แปลง ดำเนินการในพื้นที่ 11 อำเภอ งบประมาณ : 14,000 บาท (หนึ่งหมื่นสี่พันบาทถ้วน) ผลการดำเนินงาน กลุ่มอารักขาพืช สำนักงานจังหวัดฉะเชิงเทรา และเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบงานอารักขาพืช สำนักงานเกษตรอำเภอ 11 อำเภอ ดำเนินการคัดเลือกแปลงติดตามสถานการณ์ศัตรูพืชจาก 2 ส่วน คือ แปลง ติดตามสถานการณ์ศัตรูพืชของ ศจช. ใน 11 อำเภอๆ ละ 1 ศจช.รวม 11 แปลง และแปลงสำรวจติดตาม สถานการณ์ศัตรูพืชในพื้นที่เสี่ยง รวม 24 แปลง รวมทั้งหมด 35 แปลง โดยเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบงานระดับ อำเภอร่วมกับสมาชิก ศจช. ดำเนินการสำรวจสถานการณ์ศัตรูพืชทุกสัปดาห์ และรายงานข้อมูลออนไลน์ผ่าน
260 260 ระบบสารสนเทศข้อมูลเพื่อการอารักขาพืชและจัดการดินปุ๋ย (https://report-ppsf.doae.go.th) ในระบบ ติดตามสถานการณ์ศัตรูพืชรายแปลง ตั้งแต่เริ่มปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว ผลลัพธ์/ผลสำเร็จของงาน จังหวัดฉะเชิงเทรา มีแปลงติดตามสถานการณ์ศัตรูพืชรวม 35 แปลง สามารถติดตาม สถานการณ์การระบาดในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทราได้อย่างต่อเนื่องผ่านระบบสารสนเทศข้อมูลเพื่อการอารักขาพืช และจัดการดินปุ๋ย (https://report-ppsf.doae.go.th) และสามารถติดตามสถานการณ์ศัตรูพืชรายแปลง ตั้งแต่เริ่มปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว และแจ้งเตือนภัยการระบาดของศัตรูพืชได้อย่างทันท่วงทีในกรณีเกิดการระบาด ปัญหา/อุปสรรค และข้อเสนอแนะ ปัญหา/อุปสรรค - ขาดการติดต่อประสานงานระหว่างเจ้าหน้าที่เกษตรตำบลและเกษตรกรเจ้าของแปลงในบาง ช่วง เนื่องจากพื้นที่แปลงติดตามสถานการณ์ศัตรูพืชอยู่ค่อนข้างไกล และบางจุดไม่มีสัญญาณโทรศัพท์ ข้อเสนอแนะ - เพิ่มเติมงบประมาณในการติดตามการดำเนินงานฯ กิจกรรมย่อยที่ 6 ประชุมคณะกรรมการขับเคลื่อน ศจช. และแปลงใหญ่ ระดับจังหวัด เป้าหมาย/สถานที่ดำเนินการ : จัดประชุมจำนวน 1 ครั้ง ผู้เข้าร่วมประชุม อย่างน้อย 20 คน งบประมาณ : 5,000 บาท (ห้าพันบาทถ้วน) ผลการดำเนินงาน ดำเนินการจัดประชุมคณะกรรมการขับเคลื่อน ศจช.และแปลงใหญ่ระดับจังหวัด ในวันที่ 22 สิงหาคม 2566 ณ หอประชุมเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา สำนักงานเกษตรจังหวัดฉะเชิงเทรา ผู้เข้าร่วม ประชุมประกอบด้วย เจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตรจังหวัด สำนักงานเกษตรอำเภอ ประธาน/ตัวแทน ศจช. ทั้ง 11 อำเภอ และประธาน/ตัวแทนแปลงใหญ่ ทั้ง 11 อำเภอ รวมผู้เข้าร่วมประชุมทั้งสิ้น 52 ราย โดยผลการดำเนินงาน ดังนี้ 1. สำนักงานเกษตรจังหวัดฉะเชิงเทรา ได้ชี้แจงวัตถุประสงค์การดำเนินการโครงการ โดยการประชุมในครั้งนี้เป็นการแลกเปลี่ยนความรู้ด้านการเกษตร เช่น กระบวนการผลิต การป้องกันกำจัด ศัตรูพืช เพื่อให้เกิดการบูรณาการระหว่างกลุ่มเกษตรกรเกิดการวางแผนร่วมกันในการผลิตพืชที่มีคุณภาพ การลดต้นทุนการผลิต นำไปสู่การพัฒนาการเกษตรในพื้นที่อย่างยั่งยืน พร้อมทบทวนคำสั่งคณะกรรมการ ศจช. ระดับจังหวัด โดยได้ทำการคัดเลือกคณะกรรมการศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนระดับจังหวัดชุดใหม่ เพื่อทดแทนคณะกรรมการที่จะครบวาระในปี 2566 มีรายชื่อดังนี้ 1. นายฤทธิ์ณรงค์ เพียรอนุกูลบุตร ประธาน 2. นายวรพจน์ กุศลสงเคราะห์กุล รองประธาน 3. นายสุทิน สวัสดี รองประธาน 4. นายสมยศ น่วมรัศมี ประชาสัมพันธ์
261 261 5. ว่าที่ร้อยตรีเผด็จ อินทสวัสดิ์ เหรัญญิก 6. นายสุรศักดิ์ มั่งดี กรรมการ 7. นายประเสริฐ ขุนวิเศษ กรรมการ 8. นายกิจติ พึ่งเกษม กรรมการ 9. นายทวี พูลสวัสดิ์ กรรมการ 10. นายกฤษณะ แสงเวช กรรมการ 11. นายณรงค์ฤทธิ์ สีม่วง กรรมการและเลขานุการ 2. ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน (ศจช.) เป็นเครือข่ายของศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต สินค้าเกษตร (ศพก.) ทำหน้าที่ด้านอารักขาพืช ช่วยแก้ไขปัญหาของเกษตรกร และชุมชน จากภัยของศัตรูพืช เนื่องจากการจัดการศัตรูพืชของเกษตรกร ที่ผ่านมาดำเนินการโดยการพึ่งพาสารเคมีเป็นหลัก การควบคุม ศัตรูพืช อาศัยประสบการณ์และความเคยชิน ขาดความรู้ด้านวิชาการเป็นอย่างมาก จึงทำให้การผลิตพืชขาด ทั้งปริมาณ คุณภาพ และระบบนิเวศถูกทำลายอย่างต่อเนื่อง การดำเนินการของศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนเน้น การพัฒนาเกษตรกรและชุมชน ให้สามารถจัดการศัตรูพืชได้ด้วยตนเองอย่างครบวงจร โดยเกษตรกร กลุ่มเกษตรกร ชุมชน และหน่วยงานราชการ มีส่วนร่วมในการบริหารจัดการเพื่อทำให้เกษตรกร ชุมชน มีความเข้มแข็งในอาชีพเกษตรกรรมอย่างยั่งยืน มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น 3. แลกเปลี่ยนปัญหาการดำเนินงานของกลุ่มที่ผ่านมา แนวทางแก้ไข และการเชื่อมโยงเครือข่าย ปัญหาในการดำเนินการ ศจช. แนวทางแก้ไขเพื่อพัฒนายกระดับเป็น ศจช. ชั้น A 1. ด้านคณะกรรมและสมาชิก 1. ด้านคณะกรรมและสมาชิก 1.1 ขาดความเข้มแข็ง ยังไม่ให้ความสำคัญ ของการรวมกลุ่มจัดตั้ง ศจช. 1.1 ทำความเข้าใจกับสมาชิกกลุ่มและ คณะกรรมการ ให้เห็นความสำคัญของ ศจช. และ จัดทำแนวทางพัฒนากลุ่ม ศจช. หรือทิศทางในการ ขับเคลื่อน ศจช. 1.2 ประธานหรือผู้นำกลุ่ม มีภารกิจ บทบาท หน้าที่หลายด้าน 1.2 แบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบของประธาน/ รองประธาน คณะกรรมการ สมาชิก ให้ชัดเจน เช่น ด้านการผลิตสารชีวภัณฑ์ ด้านวิชาการ ฯลฯ 1.3 มีความรู้ ความเข้าใจ เรื่อง โรค-แมลง ศัตรูพืช และการจัดการศัตรูพืชที่ถูกวิธีในระดับ น้อย 1.3 เจ้าหน้าที่นัดหมาย ทบทวนความรู้ และฝึกปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ 1.4 การมีส่วนร่วมของสมาชิกมีน้อย เช่น ระยะทางจากบ้านพักของสมาชิก มาถึงที่ตั้งศูนย์ มีระยะทางไกล 1.4 สร้างแรงจูงใจให้สมาชิก เห็นความสำคัญของ ศจช. เช่น การจัดทำแปลงเรียนรู้ต้นแบบให้สมาชิก กลุ่มได้เรียนรู้โดยคัดเลือกแปลงที่เจ้าของแปลง มีศักยภาพชักจูงสมาชิกให้เห็นความสำคัญ
262 262 ปัญหาในการดำเนินการ ศจช. แนวทางแก้ไขเพื่อพัฒนายกระดับเป็น ศจช. ชั้น A 2. ด้านการบริหารจัดการกลุ่ม 2. ด้านการบริหารจัดการกลุ่ม 2.1 กิจกรรมกลุ่มไม่ต่อเนื่อง เนื่องจาก สถานการณ์ระบาดโควิด-19 ทำให้สมาชิกขาด การดำเนินกิจกรรมเป็นระยะเวลานาน เช่น การ ประชุมกลุ่มขาดความต่อเนื่อง 2.1 จัดให้มีการประชุมกลุ่มอย่างต่อเนื่อง โดยนัด หมายเวลาล่วงหน้าที่ชัดเจน เช่น นัดล่วงหน้า 1 สัปดาห์ 2.2 กองทุนกลุ่มมีขนาดเล็ก ขาดเงินทุน ในการ พัฒนาต่อยอด หรือขยายผล 2.2 ระดมทุนจากสมาชิกโดยเพิ่มจำนวนหุ้น/ จัดหา หรือรวบรวมปัจจัยการผลิตสารชีวภัณฑ์จากสมาชิก 2.3 ขอรับสนับสนุนงบประมาณจากหน่วยงาน ต่างๆ เช่น อบต. หรือ ภาคเอกชน 3. เจ้าหน้าที่ ที่ปรึกษากลุ่ม 3. เจ้าหน้าที่ ที่ปรึกษากลุ่ม การโยกย้าย สับเปลี่ยนตำแหน่งของเจ้าหน้าที่ ทำให้ขาดที่ปรึกษาในการดำเนินงานกลุ่มอย่าง ต่อเนื่อง เข้าไปติดตาม เยี่ยมเยียน กลุ่มอย่างต่อเนื่อง การเชื่อมโยงเครือข่าย 1. บูรณาการร่วมกันระหว่าง ศจช. ศดปช. และกลุ่มแปลงใหญ่ จัดกิจกรรมเชื่อมโยง เครือข่าย ศจช. ศดปช. แปลงใหญ่ ได้แก่ การผลิตสารชีวภัณฑ์ การตรวจวิเคราะห์ดิน เทคโนโลยีการผลิต การตลาด การเพิ่มผลผลิต และการให้องค์ความรู้ด้านการจัดการศัตรูพืช 2. การตั้งกลุ่มร่วมกัน กับกลุ่มส่งเสริมการเกษตร เช่น กลุ่มวิสาหกิจชุมชน 3. การจัดตั้งกลุ่มไลน์ ศจช. ศดปช. แปลงใหญ่ เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ข้อมูลข่าวสาร ประสานงาน 4. การประชุม ศพก. / แปลงใหญ่ระดับอำเภอ ควรเชิญ ศจช. /ศดปช. เข้าร่วมประชุม ทุกครั้ง เพื่อประสานงาน บูรณาการร่วมกัน 5. เกษตรอำเภอ ควบคุม กำกับ การดำเนินงานของเจ้าหน้าที่ระดับอำเภอ ผู้รับผิดชอบงาน แต่ละกลุ่มงาน ในการเชื่อมโยงงาน ศพก.-แปลงใหญ่ ศจช. ศดปช.
263 263 ภาพประกอบการดำเนินกิจกรรม
264 264 ผลลัพธ์/ผลสำเร็จของงาน คณะกรรมการ ศจช. และแปลงใหญ่ ได้มารู้จักกันและแลกเปลี่ยนความรู้ด้านการเกษตร เช่น กระบวนการผลิตพืช การป้องกันกำจัดศัตรูพืช และการตลาด เป็นต้น รวมทั้งสร้างเครือข่ายและมีการบูรณาการ ระหว่างกลุ่มเกษตรกร ปัญหา/อุปสรรค และข้อเสนอแนะ - ไม่มี- กิจกรรมย่อยที่ 7 ประกวด ศจช. ระดับจังหวัด เป้าหมาย/สถานที่ดำเนินการ : ศจช. ในพื้นที่ 11 อำเภอ งบประมาณ : 10,000 บาท (หนึ่งหมื่นบาทถ้วน)
265 265 ผลการดำเนินงาน สำนักงานเกษตรจังหวัดฉะเชิงเทรา ได้แต่งตั้งคณะกรรมการคัดเลือกศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนและ ศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน ดีเด่น ระดับจังหวัด ประจำปี 2566 ตามคำสั่งสำนักงานเกษตรจังหวัดฉะเชิงเทรา ที่ 7/2566 ลงวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2566 เพื่อพิจารณาคัดเลือกศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนในจังหวัดที่มีผลงาน ด้านการจัดการศัตรูพืชดีเด่นจากศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนที่ผ่านการคัดเลือกระดับอำเภอ จำนวน 11 ศูนย์ โดยคณะกรรมการฯ พิจารณาคัดเลือกเบื้องต้นจากเล่มผลงาน จำนวน 3 ศูนย์ และจัดทำแผนคัดเลือก ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน ดีเด่น ระดับจังหวัด ประจำปี 2566 ในระดับพื้นที่ดังนี้ วันที่ 23 มิถุนายน 2566 ณ ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน ตำบลดอนฉิมพลี อำเภอบางน้ำเปรี้ยว วันที่ 26 มิถุนายน 2566 ณ ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน ตำบลทุ่งพระยา อำเภอสนามชัยเขต วันที่ 27 มิถุนายน 2566 ณ ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน ตำบลสาวชะโงก อำเภอบางคล้า ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน ตำบลดอนฉิมพลี อำเภอบางน้ำเปรี้ยว
266 266 ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนตำบลทุ่งพระยา อำเภอสนามชัยเขต ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนตำบลสาวชะโงก อำเภอบางคล้า
267 267 ผลลัพธ์/ผลสำเร็จของงาน ผลการคัดเลือกศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน ดีเด่น ระดับจังหวัด ประจำปี 2566 มีดังนี้ อันดับที่ 1 ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนตำบลทุ่งพระยา อำเภอสนามชัยเขต จังหวัดฉะเชิงเทรา ได้รับเงินรางวัล 4,000 บาท พร้อมประกาศนียบัตร อันดับที่ 2 ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนตำบลดอนฉิมพลี อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัด ฉะเชิงเทรา ได้รับเงินรางวัล 3,000 บาท พร้อมประกาศนียบัตร อันดับที่ 3 ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนตำบลสาวชะโงก อำเภอบางคล้า จังหวัดฉะเชิงเทรา ได้รับเงินรางวัล 2,000 บาท พร้อมประกาศนียบัตร รับมอบประกาศนียบัตร และเงินรางวัล
268 268 ปัญหา/อุปสรรค ข้อเสนอแนะ ในการดำเนินงานโครงการฯ ปี 2566 - ไม่พบ
269 สรุปผลการดำเนินงานโครงการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 โครงการศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร กิจกรรมพัฒนาศักยภาพการให้บริการ คลินิกพืชสนับสนุนการดำเนินงานศูนย์เครือข่าย กิจกรรมย่อยสร้างเครือข่ายและพัฒนาหมอพืชระดับ ชุมชน (หรือโครงการอบรมหลักสูตรหมอพืชชุมชน ปี 2566) หลักการและเหตุผล การขับเคลื่อนภาคการเกษตรของประเทศไทยมีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ ประกอบกับแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐) ประเด็นการเกษตร แผนแม่บท ย่อยเกษตรปลอดภัย มุ่งเน้นให้เกิดการพัฒนาคุณภาพมาตรฐานและการรับรองความปลอดภัยในระดับต่างๆ เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันให้มากขึ้น โดยสนับสนุนการผลิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ลด ละ เลิก การใช้สารเคมีที่เป็นอันตราย เพื่อลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ตามปัญหาของภาคการเกษตรยังคง พบการเข้าทำลายและการรบกวนของศัตรูพืชที่นับวันจะทวีความรุนแรงมากขึ้น ทั้งจากปัจจัยผลกระทบของ การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ สภาพสมดุลธรรมชาติถูกทำลาย การลดลงของศัตรูธรรมชาติ ทำให้ ผลผลิตทางการเกษตรเกิดความเสียหาย พืชอ่อนแอ ผลผลิตลดลง หรือผลผลิตมักไม่ได้คุณภาพ ตามความต้องการของตลาด ส่งผลกระทบต่อรายได้และความเป็นอยู่ของเกษตรกร และที่สำคัญยังพบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่ยังขาดความรู้ด้านการวินิจฉัยอาการผิดปกติของพืชและการจัดการศัตรูพืชซึ่งส่งผลต่อ การเลือกวิธีการจัดการศัตรูพืชที่ถูกต้องและเหมาะสม และยังพบอีกว่าเกษตรกรในบางพื้นที่มีการใช้สารเคมี ในการแก้ไขปัญหาศัตรูพืชที่เกินความจำเป็นซึ่งส่งผลกระทบตามมาอย่างมากมาย ดังนั้น การพัฒนา องค์ความรู้และทักษะในการทำการเกษตรจึงเป็นก้าวย่างที่สำคัญในกระบวนการยกระดับผลิตภาพการผลิต ของภาคเกษตรไทย โดยเฉพาะองค์ความรู้ด้านการวินิจฉัยอาการผิดปกติของพืช และการจัดการศัตรูพืช โดยวิธีผสมผสานซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นแห่งความสำเร็จในกระบวนการผลิตพืช กรมส่งเสริมการเกษตรได้เล็งเห็น ความสำคัญดังกล่าว จึงได้พัฒนาเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรทำหน้าที่หมอพืชให้บริการคลินิกพืชแก่เกษตรกร ในพื้นที่ และเพื่อให้การให้บริการด้านอารักขาพืชแก่เกษตรกรสามารถดำเนินการได้อย่างครอบคลุมเข้าถึง ทุกพื้นที่อย่างแท้จริงจึงเกิดการสร้างเครือข่ายเชื่อมโยงการดำเนินงานในระดับชุมชนหรือเกษตรกรขึ้นผ่านการ พัฒนาเกษตรกรให้เป็นหมอพืชชุมชน โดยมุ่งเน้นให้สามารถนำองค์ความรู้ที่ได้รับไปปรับใช้จริงด้วยตนเองและ ช่วยเหลือเพื่อนเกษตรกรแก้ไขปัญหาอาการผิดปกติของพืชและศัตรูพืชได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ อันจะส่งผลให้เกษตรกรสามารถผลิตสินค้าเกษตรออกสู่ตลาดได้อย่างมีคุณภาพ เกิดเป็นชุมชนแห่งการพึ่งพา ตนเองด้านการบริหารจัดการศัตรูพืชได้อย่างยั่งยืน วัตถุประสงค์ 1. เพื่อให้เกษตรกรมีความรู้และความสามารถเกี่ยวกับการวินิจฉัยอาการผิดปกติของพืชเศรษฐกิจ หลักและศัตรูพืชสำคัญที่พบเป็นประจำในพื้นที่ รวมถึงการจัดการศัตรูพืชโดยวิธีผสมผสานที่เหมาะสมและ ปฏิบัติได้จริง 2. เพื่อให้เกษตรกรเข้าใจบทบาทและสามารถทำหน้าที่หมอพืชชุมชนให้คำแนะนำที่ถูกต้องเกี่ยวกับ ปัญหาศัตรูพืชเบื้องต้นได้ และเป็นเครือข่ายในการติดต่อประสานงานที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานคลินิกพืช ของกรมส่งเสริมการเกษตร
270 270 กิจกรรม สร้างเครือข่ายและพัฒนาหมอพืชระดับชุมชน (การฝึกอบรมหลักสูตรหมอพืชชุมชน) เป้าหมาย : เกษตรกร 11 อำเภอ อำเภอละ 2 ราย รวม 22 ราย สถานที่ดำเนินการ : หอประชุมเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา สำนักงานเกษตรจังหวัดฉะเชิงเทรา งบประมาณ : 10,560 บาท (หนึ่งหมื่นห้าร้อยหกสิบบาทถ้วน) ผลการดำเนินงาน 1. สำเนาหนังสือแจ้งอำเภอรับสมัครเกษตรกร
271 271 จากผลการรับสมัครได้ตัวแทนเกษตรกรอำเภอละ 2 ราย รวม 22 ราย รายชื่อดังนี้ 2. แผนกำหนดการอบรมหลักสูตรหมอพืชชุมชน ส่ง ศทอ. จังหวัดชลบุรี และ กอป.
272 272
273 273 3. เชิญวิทยากรจาก ศทอ. จังหวัดชลบุรี ร่วมบรรยายให้ความรู้แก่เกษตรกร และทำหนังสือแจ้งอำเภอ เพื่อแจ้งเกษตรกรเข้ารับการอบรมตามวันที่กำหนด สำเนาหนังสือเชิญวิทยากร จาก ศทอ. จังหวัดชลบุรี
274 274 สำเนาหนังสือแจ้งอำเภอ เพื่อแจ้งเกษตรกรเข้ารับการอบรมหลักสูตรหมอพืชชุมชน
275 275 4. เอกสาร สื่อประกอบการฝึกอบรม แบบทดสอบความรู้ก่อน-หลัง การอบรมพร้อมเฉลย แบบสอบถาม ความคิดเห็นการฝึกอบรม ใบประกาศนียบัตรหมอพืชชุมชน และทำเนียบหมอพืชชุมชน เอกสารอบรมครั้งที่ 1
276 276 เอกสารอบรมครั้งที่ 2
277 277 ข้อสอบก่อน-หลัง และแบบประเมินความคิดเห็นการฝึกอบรม
278 278 ใบประกาศนียบัตร ทำเนียบหมอพืชชุมชนจังหวัดฉะเชิงเทรา
279 279 5. ภาพการดำเนินการจัดอบรมร่วมกับวิทยากรพี่เลี้ยงจากศูนย์ส่งเสริมเทคโนโลยีการเกษตรด้านอารักขาพืช จังหวัดชลบุรี (ศทอ.จังหวัดชลบุรี) หลักสูตรที่ 1 หมอพืชชุมชน (8 รายวิชา) ในวันที่ 9 สิงหาคม 2566 และ วันที่ 16 สิงหาคม 2566 ณ หอประชุมเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา สำนักงานเกษตรจังหวัดฉะเชิงเทรา ภาพกิจกรรมครั้งที่ 1 ในวันที่ 9 สิงหาคม 2566
280 280 ภาพกิจกรรมครั้งที่ 2 ในวันที่ 16 สิงหาคม 2566
281 281 6. ภาพการมอบใบประกาศนียบัตรหมอพืชชุมชนให้แก่เกษตรกรที่เข้ารับการอบรม โดยนายดนัย ปัญจพิทยากุล เกษตรจังหวัดฉะเชิงเทราและสร้างกลุ่มไลน์หมอพืชชุมชนเพื่อเป็นช่องทางในการติดต่อ ประสานงาน แจ้งข่าวสารการระบาดศัตรูพืช และสอบถามปัญหาด้านอารักขาพืชที่พบในพื้นที่ มอบใบประกาศนียบัตร หมอพืชชุมชน
282 282
283 283 รูปไลน์กลุ่มหมอพืช ชุมชน
284 284 7. สรุปรายงานผลตามแบบจัดทำรายงานการอบรมตามคู่มือ ส่งให้กองส่งเสริมการอารักขาพืชและจัดการ ดินปุ๋ย
285 285 ผลลัพธ์/ผลสำเร็จของงาน ผลลัพธ์: จากการการอบรมในครั้งนี้มีการประเมินความรู้ แบบทดสอบก่อน - หลัง จำนวน 25 ข้อ ผลสอบหลังอบรมของเกษตรกรทั้ง 22 ราย สอบผ่านทุกราย รายละเอียดคะแนนเป็นดังนี้ ตารางแสดงผลคะแนนแบบทดสอบก่อน - หลัง การอบรมของเกษตรกรทั้ง 22 ราย ลำดับ ที่ ชื่อ - สกุล คะแนน (คำนวณเป็น % ของคะแนนเต็ม 100 คะแนน) ก่อนเรียน (%) หลังเรียน (%) 1 นางสาว อรุนวดีใหม่ก๋งจาย 48 60 2 นายปรีชา ดาวมณี 32 72 3 นายฤทธิ์ณรงค์เพียรอนุกูลบุตร 72 80 4 นายวศิน ลำดับพันธุ์ 60 76 5 นายสุทธิชาติแพงจันทร์ 64 92 6 นายวสันต์พรรษ ศรีเรือนงาม 68 84 7 นายวรกฤต นิ่มอนงค์ 72 88 8 ว่าที่ร้อยตรีเผด็จ อิทรสวัสดิ์ 72 84 9 นายณรงค์ฤทธิ์ สีม่วง 52 84 10 นายวินัย นาคศิริ 36 80 11 นายเฉลิมพล ศิริวรศาสตร์ 64 76 12 นางสาวสนธยา กันภัย 36 68 13 นายประเทือง ชัยสายัณห์ 72 84 14 นายสุชาติ ยังให้ผล 56 68 15 นายวรพจน์กุศลสงเคราะห์กุล 64 76 16 นายเจตน์สฤษฎิ์บุญจันทร์ 72 84 17 นายพิชจ์ณัฐฏ์พลายด้วง 44 72 18 นายพิสิษฐ เกษมวิราศรี 56 68 19 นางสาวธัญสิริอิทธิโชติ 44 92 20 นายถวิล อาษาดี 56 84 21 นายไพบูลย์ แก้วสว่าง 64 88 22 นางสาวสยามล ทัพเสน 64 96 ค่าเฉลี่ย (X̅) 57.64 79.82 ค่ามากที่สุด (Max) 72.00 96.00 ค่าน้อยที่สุด (Min) 32.00 60.00
286 286 สรุปผลผู้ผ่าน/ไม่ผ่าน เกณฑ์การอบรม (ตามเกณฑ์ระยะเวลาการเข้าร่วมและผ่านแบบทดสอบหลังอบรม) เกษตรกรทั้ง 22 ราย ผ่านเกณฑ์การประเมินทุกราย โดยทุกรายมีระยะเวลาเข้ารับการอบรม ไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 และคะแนนจากการทำแบบทดสอบความรู้หลังการอบรมไม่น้อยกว่าร้อยละ 60 ของคะแนนเต็ม 25 คะแนน ซึ่งผลคะแนนของทั้ง 22 ราย แสดงไว้ดังตารางข้างต้น ผลสำเร็จของงาน : 1. เกษตรกรได้รับความรู้เกี่ยวกับการวินิจฉัยอาการผิดปกติของพืชเศรษฐกิจหลักและศัตรูพืชสำคัญที่ พบเป็นประจำในพื้นที่ รวมถึงการจัดการศัตรูพืชโดยวิธีผสมผสานที่เหมาะสมและปฏิบัติได้จริง 2. เกษตรกรเข้าใจบทบาทและสามารถทำหน้าที่หมอพืชชุมชนให้คำแนะนำที่ถูกต้องเกี่ยวกับปัญหา ศัตรูพืชเบื้องต้นได้ และเป็นเครือข่ายในการติดต่อประสานงานที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานคลินิกพืชของ กรมส่งเสริมการเกษตร 3. เกษตรกรมีกลุ่มหมอพืชชุมชน เพื่อสอบถามปัญหาที่พบในพื้นที่และช่วยกันแนะนำให้คำปรึกษา ปัญหา/อุปสรรค และข้อเสนอแนะ ปัญหา/อุปสรรค 1) ช่วงเวลาจัดสรรงบประมาณล่าช้า อยู่ในช่วงไตรมาสสุดท้าย ประกอบกับจังหวัดมีกิจกรรม โครงการอื่นๆที่ต้องดำเนินการตามแผนปฏิบัติงาน ทำให้ต้องเร่งเบิกจ่ายงบประมาณ และเตรียมการจัดอบรม ด้วยความเร่งรีบ 2) เกษตรกรบางพื้นที่เดินทางจากบ้านพักมาอบรมเป็นระยะทางไกล ทำให้เริ่มกิจกรรมอบรมช้า ส่งผลให้วิชาช่วงบ่ายต้องเร่งอบรม เกษตรกรปรับตัวไม่ทัน เนื่องจากเนื้อหาอบรมค่อนข้างมาก 3) ไม่มีเอกสารประกอบการอบรมเฉพาะหลักสูตรหมอพืชชุมชนจากกรมส่งเสริมการเกษตร ที่สามารถนำไปใช้ ประกอบการฝึกอบรมได้ ทำให้การจัดเตรียม จัดหาข้อมูลประกอบการอบรมมีเวลาที่จำกัด ประกอบกับบุคลากรผู้รับผิดชอบงานยังขาดความรู้ความสามารถ ความเชี่ยวชาญวิชาการด้านการอารักขาพืช 4) อุปกรณ์ในการสนับสนุนการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ มีศักยภาพในการทำงานค่อนข้างต่ำ เช่น เครื่องพิมพ์ เอกสารประกอบการอบรมมีจำนวนน้อย เมื่อเทียบกับปริมาณงานที่ต้องจัดพิมพ์เอกสารที่เป็นสี เพื่อให้เกษตรกรเห็นภาพของตัวอย่างประกอบได้ชัดเจน ข้อเสนอแนะ 1) กรมส่งเสริมการเกษตร หรือมอบหมายให้เขต (สสก.) เป็นเจ้าภาพในการจัดอบรม เพื่อให้การอบรม หลักสูตรหมอพืชชุมชนมีประสิทธิภาพ มีความเข้าใจไปในทิศทางเดียวกัน ทั้งด้านเนื้อหาหลักสูตร ทั้งตัวเกษตรกร ผู้เข้ารับการอบรม ไม่เสียเวลาในการเดินทาง ได้รับความรู้อย่างต่อเนื่องและเต็มที่ 2) ถ้าให้จังหวัดเป็นผู้ดำเนินการจัดอบรม ควรมีเอกสารประกอบการเรียนรู้และข้อสอบส่วนกลาง เพื่อให้ทุกจังหวัดใช้เหมือนกันสำหรับวิชาที่ต้องเรียนรู้เหมือนกัน และวิชาที่เกี่ยวข้องกับพืชเศรษฐกิจหลัก เช่น ข้าว มันสำปะหลัง มะพร้าว ไม้ผล พืชผัก เป็นต้น
287 25. โครงการ ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) กิจกรรมศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร กิจกรรมย่อยการพัฒนาศูนย์เครือข่าย บริหารจัดการเพื่อขับเคลื่อนการดำเนินงานของศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน (ศดปช.) หลักการและเหตุผล จากนโยบายคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) และรัฐบาลได้ให้ความสำคัญกับการเพิ่มประสิทธิภาพ การผลิตสินค้าเกษตร โดยเน้นให้มีศูนย์เรียนรู้ด้านการเกษตรในชุมชน เพื่อให้เป็นความรู้ด้านการเกษตร ของชุมชน และเป็นที่ให้บริการข้อมูลข่าวสารและบริการด้านการเกษตร ประกอบกับในสภาวะปัจจุบัน สถานการณ์การผลิตสินค้าเกษตรของเกษตรกรมีปัญหาในเรื่องต้นทุนการผลิตที่ค่อนข้างสูง ปัญหาโรค แมลง และพื้นดินขาดความอุดมสมบูรณ์ ทำให้ผลผลิตที่ได้มีปริมาณน้อย และมีคุณภาพต่ำ เกษตรกรส่วนใหญ่ จึงประสบกับปัญหาการขาดทุน เกิดหนี้สิน และไม่สามารถพึ่งพาตนเองได้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยกรมส่งเสริมการเกษตร จึงได้จัดตั้งศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพ การผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) ขึ้น เพื่อให้เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการเกษตรของชุมชนสำหรับแก้ไขจากปัญหา ของชุมชนและสามารถตอบสนองความต้องการด้านการเกษตรของชุมชนได้ และเป็นเครื่องมือในการส่งเสริม การเกษตร โดยเน้นการเรียนรู้จากเกษตรกรต้นแบบที่ประสบความสำเร็จในการเพิ่มสิทธิภาพการผลิตสินค้า เกษตร ในประเด็นการเพิ่มผลผลิต การลดต้นทุนการผลิต การพัฒนาคุณภาพและการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การผลิต ตลอดจนยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมอย่างต่อเนื่อง ตลอดฤดูกาลผลิต เกษตรกรมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเกษตรกรต้นแบบในลักษณะของเกษตรกร สอนเกษตรกร เพื่อให้เกษตรกรที่มาเรียนรู้เกิดความรู้ ความเข้าใจ และเกิดจิตสำนึกในการเพิ่มประสิทธิภาพ การผลิตสินค้าเกษตร ที่มีการใช้ปัจจัยการผลิตได้อย่างเหมาะสม และนำองค์ความรู้ที่ได้รับจาก ศพก. ไปประยุกต์ใช้เพื่อลดต้นทุนการผลิต เพิ่มปริมาณและคุณภาพของผลผลิต ผลิตสินค้าที่คำนึงถึงสภาพแวดล้อม และมีระบบการผลิตที่พึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน รวมทั้งยังเป็นจุดที่ให้บริการข้อมูลข่าวสารด้านการเกษตรต่างๆ กับเกษตรกร อีกทั้งยังใช้เป็นจุดนัดพบในการพบปะพูดคุยของเจ้าหน้าที่กับเกษตรกร และเกษตรกรกับ เกษตรกรด้วยกันเอง วัตถุประสงค์ 1. เป็นศูนย์กลางในการถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิต การบริหารจัดการ และการตลาดแก่เกษตรกร รวมทั้งการให้บริการทางการเกษตร และเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารในพื้นที่ 2. เพื่อเป็นกลไกในการบูรณาการการทำงานของหน่วยงานต่างๆ ในการแก้ไขปัญหาและพัฒนา การเกษตรในพื้นที่ เป้าหมาย/สถานที่ดำเนินการ
288 288 - ศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน (ศดปช.) อำเภอละ 1 ศูนย์ จำนวน 11 อำเภอ งบประมาณ 1. กิจกรรมสนับสนุนการดำเนินกิจกรรมของ ศดปช. เครือข่าย งบประมาณ 40,000 บาท (สี่หมื่นบาทถ้วน) รายละเอียดดังนี้ 1) เป้าหมายดำเนินงานในพื้นที่ 5 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมืองฉะเชิงเทรา อำเภอ บางคล้า อำเภอบางน้ำเปรี้ยว อำเภอสนามชัยเขต อำเภอราชสาส์น 2) งบประมาณ 40,000 บาท (สี่หมื่นบาทถ้วน) 2. จัดกระบวนการเรียนรู้ด้านการจัดการดินและปุ๋ยแก่สมาชิก ศดปช. งบประมาณ 39,600 บาท (สามหมื่นเก้าพันหกร้อยบาทถ้วน) รายละเอียดดังนี้ 1) เป้าหมาย สมาชิกศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชนจำนวน 11 อำเภอๆ ละ 1 ศูนย์ๆ ละ 20 ราย รวมทั้งสิ้น 220 ราย
289 289 3. พัฒนาความรู้การบริหารธุรกิจดินปุ๋ยชุมชนแก่ ศดปช.ที่มีศักยภาพ งบประมาณ 4,000 บาท (สี่พันบาทถ้วน) รายละเอียดดังนี้ 1) เป้าหมายเกษตรกรสมาชิก ศดปช.ตำบลบางกระเจ็ด อำเภอบางคล้า จำนวน 20 ราย 4. จัดทำแปลงเรียนรู้ด้านการจัดการดินและปุ๋ย งบประมาณ 71,500 บาท (เจ็ดหมื่นหนึ่งพันห้าร้อยบาทถ้วน) รายละเอียดดังนี้ 1) เป้าหมาย แปลงของเกษตรกรสมาชิกของ ศดปช. ที่ได้รับการคัดเลือก จำนวน 11 อำเภอๆ ละ 1 แปลง 5. ขับเคลื่อนการดำเนินงานและการให้บริการคลินิกพืชระดับพื้นที่ งบประมาณ 6,000 บาท (หกพันบาทถ้วน) รายละเอียดดังนี้ 1) เป้าหมาย เจ้าหน้าที่จังหวัดและอำเภอ จำนวน 15 ราย
290 290 อำเภอบางคล้า มีเนื้อหาการถ่ายทอดความรู้และพัฒนาศักยภาพเกษตรกร ดังนี้ ขับเคลื่อนการดำเนินงานศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน (ศดปช.) 1) ขับเคลื่อนการดำเนินงาน ศดปช. และถอดบทเรียน ศดปช. ระดับจังหวัด 6. ขับเคลื่อนการดำเนินงานศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน (ศดปช.) 1) ขับเคลื่อนการดำเนินงาน ศดปช. และถอดบทเรียน ศดปช. ระดับจังหวัด งบประมาณ 5,000 บาท (ห้าพันบาทถ้วน) - เป้าหมายดำเนินการ คณะกรรมการ ศดปช. หลักและ ศดปช.เครือข่าย และเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบงาน ศดปช. ระดับจังหวัดและอำเภอ จำนวน 1 ครั้ง รวม 35 ราย
291 291 7. กิจกรรมบริหารจัดการเพื่อขับเคลื่อนการดำเนินงานของศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน (ศดปช.) ประกวดศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน ดีเด่น ระดับจังหวัด งบประมาณ 10,000 บาท (หนึ่งหมื่นบาทถ้วน)
292 โครงการพัฒนาอาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน งบประมาณ : 74,095 บาท โครงการส่งเสริมการใช้สารชีวภัณฑ์และแมลงศัตรูธรรมชาติทดแทนสารเคมีทางการเกษตร กิจกรรมส่งเสริมการอารักขาพืชเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร งบประมาณ : 107,500 บาท โครงการพัฒนาประสิทธิภาพโลจิสติกส์เกษตรเพื่อลดการสูญเสีย กิจกรรมพัฒนาประสิทธิภาพโลจิสติกส์เกษตรเพื่อลดการสูญเสีย งบประมาณ : 23,000 บาท โครงการส่งเสริมและพัฒนาวิสาหกิจชุมชน กิจกรรมส่งเสริมและพัฒนาวิสาหกิจชุมชน งบประมาณ : 220,150 บาท โครงการส่งเสริมการแปรรูปสินค้าเกษตร กิจกรรมพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขันสินค้าเกษตรแปรรูป งบประมาณ : 21,000 บาท โครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน งบประมาณ : 74,400 บาท โครงการส่งเสริมเคหกิจเกษตรในครัวเรือนเกษตรสูงวัย กิจกรรมส่งเสริมเคหกิจเกษตรในครัวเรือนเกษตรสูงวัย งบประมาณ : 44,000 บาท โครงการสร้างความเข้มแข็งกลุ่มการผลิตด้านการเกษตร กิจกรรมพัฒนาความเข้มแข็งของกลุ่มเกษตรกร งบประมาณ : 95,000 บาท โครงการพัฒนาเกษตรกรปราดเปรื่อง (Smart Farmer) กิจกรรมพัฒนาเกษตรกรปราดเปรื่องและเกษตรกรรุ่นใหม่ (Smart Farmer & Young Smart Farmer) งบประมาณ : 153,000 บาท
293 ภาคผนวก
294 294 สำเนาหนังสืออนุมัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 (โครงการตามตัวชี้วัด) ครั้งที่ 1
295 295