คู่มือครู พว ศิลปะ ป.6 2564

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

จดุ ประกายความคิด ตัวช้วี ัด

ศ ๑.๑ ป.๖/๓

ภาระงาน/ชิ้นงาน

ภาพวาด ๓ มติ ิ โดยการใชแ้ สงเงา

ep 1 ขน้ั สังเกตSt

รวบรวมขอ้ มูล

๑. นักเรียนสังเกตภาพวาดบนกระดาน
ดังนี้

ภาพที่ ๑ ภาพที่ ๒

นกั เรยี นเคยเห็นส่งิ ใดบ้างทมี่ รี ูปรา่ งคล้ายกับ จากน้ันร่วมกันสนทนาว่าภาพใด
สง่ิ ท่อี ยู่ในภาพ บอกมาให้ไดม้ ากทส่ี ุด ดมู นี า้ํ หนกั มากกว่ากนั เพราะอะไร

๒ มติ ิ สู่ ๓ มิติ 35

35 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

St Step 1 ขั้นสงั เกต

รวบรวมขอ้ มลู

๒. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล ๑. รปู ๒ มิติ และรูป ๓ มิติ
เก่ียวกับการสร้างภาพ ๒ มิติ ให้เป็น
๓ มิติ จากหนังสือเรียนและแหล่ง รปู ๒ มติ ิ เป็นรปู ท่ีมีเพียงดา้ นกว้างและด้านยาว แตร่ ปู ๓ มติ ิ จะเปน็ รูปทแ่ี สดง
เรยี นรูอ้ ื่น ๆ ได้ถึงความลึก ความนูน ความหนา

ep 2 ขน้ั คิดวเิ คราะห์ ตัวอย่างการแต่งเติมรูป ๒ มิติ ให้กลายเป็นรูป ๓ มิติ

และสรุปความรู้

๓. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์และแสดง
ความคดิ เหน็ โดยใช้ค�ำ ถาม ดังนี้

• รปู ๒ มิติ กบั รปู ๓ มิติ แตกตา่ งกัน
อย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ รูป ๒ มิติ
เป็นรูปที่มีเพียงด้านกว้างและด้านยาว
แต่รูป ๓ มิติ เป็นรูปท่ีแสดงได้ถึงความลึก
ความนนู ความหนา)

36 ศลิ ปะ ป.๖ (เฉลย ๒ เพราะรูปกล้วยมลี ักษณะท่ี
สามารถมองเห็นไดท้ ้ังความลกึ ความหนา
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ ของภาพ มลี ักษณะเปน็ รูปทรง ๓ มติ )ิ

ข้อใดเป็นภาพ ๓ มิติ
๑ ๒

๓ ๔

สุดยอดคู่มือครู 36

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 2asean

ขนั้ คิดวิเคราะห์
และสรปุ ความรู้

๒. รปู ทรงกบั แสงเงา ๔. นักเรียนชมการวาดภาพรูปร่างหรือ

เราสามารถลงน้�าหนักแสงเงาเพื่อท�าให้รูปร่างวงกลม ๒ มิติ กลายเป็น รูปทรงต่าง ๆ บนกระดาน จากน้ัน
รูปทรงกลม ๓ มิติได้ ร่ ว ม กั น วิ เ ค ร า ะ ห์ ว่ า จ ะ ทำ � อ ย่ า ง ไ ร
ให้ภาพที่ครูวาดมีลักษณะเป็น ๓ มิติ

โดยสุ่มเลือกนักเรียนออกมาสาธิต

การวาดภาพ หนา้ ชนั้ เรียน ดงั ตวั อยา่ ง

(ตวั อย่างคำ�ตอบ)

รูปทรงส่ีเหล่ียมซึ่งเป็นภาพ ๓ มิติ จะมีความสวยงามสมบูรณ์มากข้ึน
เม่ือลงน�้าหนักแสงเงา

รูปทรงต่าง ๆ ในหน้าน้ี ล้วนเป็นรูปทรงเรขาคณิต

๒ มติ ิ สู่ ๓ มติ ิ 37

37 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

ep 2 ข้นั คดิ วเิ คราะห์St

และสรุปความรู้

๕. นักเรียนร่วมกันอภิปรายว่าภาพก่อน-
หลงั การลงนา้ํ หนกั แสงเงา ใหค้ วามรสู้ กึ
ท่แี ตกต่างกนั อยา่ งไร

ภาพลายเส้น ๒ มิติ
กลายเป็นภาพ ๓ มิติได้
เนื่องจากแสดงให้เห็นระยะ
ว่ามีความลึกเข้าไปในภาพ
มีความใกล้และไกล

ค�ำถำมท้ำทำย

ส่ิงของเครอ่ื งใช้อะไรบา้ ง
ท่ีมรี ูปทรงกระบอก

38 ศลิ ปะ ป.๖

สุดยอดคู่มือครู 38

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 2asean

ขั้นคิดวเิ คราะห์
และสรุปความรู้

๓. หลกั การลงน�า้ หนักแสงเงา ๖. นั ก เ รี ย น แ บ่ ง ก ลุ่ ม แ ต่ ล ะ ก ลุ่ ม

เมื่อแสงไปกระทบกับส่ิงใด ส่วนท่ีรับแสงจะสว่างมองเห็นได้ชัดเจน ส่วนท ่ี นำ�อปุ กรณ์ตอ่ ไปน้มี าร่วมกนั วเิ คราะห์
ได้รับแสงน้อย หรือไม่ได้รับแสง จะสว่างน้อยลงและมองเห็นไม่ชัดเจนไปตามลา� ดับ • ลูกปงิ ปอง ๑ ลูก
• ไฟฉาย ๑ กระบอก

(ครูอาจมอบหมายไว้ในชั่วโมงท่ีแล้ว)
จ า ก น้ั น นั ก เ รี ย น ส่ อ ง ไ ฟ ฉ า ย ไ ป ที่

ลูกปิงปองในทิศทางต่าง ๆ ท่ีต่างกัน

รูปทรงกลมท่ีได้รับแสงมากน้อยต่างกัน พร้อมวาดภาพบนั ทกึ ผล แล้วน�ำ ขอ้ มูล

ทิศทางของแสงก็เป็นสิ่งส�าคัญ เมื่อแสงเข้ามาทางด้านใด ด้านท่ีรับแสง มาสรุปร่วมกับเพื่อน ๆ ว่าได้ภาพ
จะสว่างมากกว่าส่วนอ่ืน ๆ ในลกั ษณะใดบ้าง

แสงจากด้านบน แสงจากด้านล่าง แสงจากด้านซ้าย แสงจากด้านขวา

แสงจากด้านหลัง แสงจากด้านหน้า

๒ มติ ิ สู่ ๓ มติ ิ 39

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

ถา้ ตอ้ งการวาดภาพแสดงให้เหน็ ว่ามสี ่วนทร่ี บั แสงนอ้ ย นักเรียนควรทำ�อยา่ งไร

๑ ระบายดว้ ยสีขาว (เฉลย ๓ เพราะบรเิ วณที่มีแสงน้อย

๒ ระบายดว้ ยสีอ่อน การลงน้ําหนักแสงเงาจะต้องลงด้วยเสน้ และแสง

๓ ระบายดว้ ยสเี ข้ม ทเี่ ข้ม เน่ืองจากเปน็ ดา้ นทีไ่ มไ่ ด้รับแสง)

๔ ระบายด้วยสหี ลายสี

39 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขนั้ คิดวเิ คราะห์
St

และสรปุ ความรู้ วธิ กี ำรลงน�้ำหนักแสงเงำ

๗. นักเรียนวาดภาพเหมือนกันคนละ ๑) การฝนลายเส้น
๒ ภาพ แล้วลงนํ้าหนักแสงเงาด้วย การลงน้�าหนักแสงเงาในภาพอาจใช้ดินสอ ปากกา หรือดินสอสี
วธิ กี าร ดงั นี้ ฝนลายเส้นในภาพเพ่ือแสดงส่วนท่ีเป็นเงา

• ภาพท่ี ๑ ฝนลายเสน้ ลงนํ้าหนักแสงเงา ๓ ระดับ คือ อ่อน กลาง เข้ม
• ภาพที่ ๒ ใช้สีระบายลงน้ําหนัก

แสงเงา
จากนั้นร่วมกนั วิเคราะห์เปรยี บเทียบว่า

ภาพท้งั ๒ ภาพ เหมือนหรอื แตกตา่ งกนั
อย่างไร

๒) ใช้สีระบายลงน้ําหนักแสงเงา

40 ศลิ ปะ ป.๖

สุดยอดคู่มือครู 40

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

ep 2aseanSt

๓) การระบายสีอ่อนและสีเข้ม ขัน้ คดิ วเิ คราะห์
การลงน�้าหนักแสงเงาในภาพ ด้านท่ีได้รับแสงมากสามารถแสดงได้ด้วย และสรปุ ความรู้
การระบายสีอ่อน ๆ ส่วนด้านที่ได้รับแสงน้อยก็ระบายด้วยสีเข้ม
แสง ๑ แสง ๒ แสง ๘. นักเรียนวาดภาพอีกคนละ ๓ ภาพ
๓ (ให้เหมือนกับภาพข้อ ๗) แล้ว
นักเรียนลงนํ้าหนักแสงเงาด้วยวิธีการ
ได้รับแสง ดังน้ี
น้อยท่ีสุด
• ภาพที่ ๑ ระบายสอี ่อนและสเี ข้ม
นักเรียนต้องฝึกสังเกต เม่ือแสงกระทบรูปทรงต่าง ๆ รอบตัว • ภาพที่ ๒ ระบายดว้ ยสีทม่ี ี
๔) การระบายด้วยสีท่ีมีนํ้าหนักเข้มและสีท่ีมีน้ําหนักอ่อน น้าํ หนกั เข้มและสที ่ีมีน้าํ หนกั อ่อน
การแสดงภาพ ๓ มิติ ด้วยการใช้สีท่ีมีน�้าหนักอ่อนระบายในด้าน • ภาพท่ี ๓ ใช้ปากกาสดี �ำ
ที่รับแสง และใช้สีที่มีน้�าหนักเข้มระบายในด้านท่ีไม่ได้รับแสง จากน้ันร่วมกันวิเคราะห์เปรียบเทียบว่า

ภาพทง้ั ๓ ภาพ เหมอื นหรอื แตกตา่ งกนั
อย่างไร

๑๒

๓๔

๒ มิติ สู่ ๓ มติ ิ 41

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

เงาตกกระทบมผี ลตอ่ ภาพอยา่ งไร

๑ ทำ�ให้ภาพมีขนาดใหญ่ข้ึน (เฉลย ๔ เพราะเงาตกกระทบ เกิดจาก

๒ ทำ�ให้ภาพมีความสวา่ งมากยิ่งขึน้ แสงที่ทำ�ให้เกิดเงาของวัตถุซ่ึงจะมีรูปร่าง

๓ ทำ�ให้ภาพเดียวมองเห็นได้หลายมมุ ตามวัตถุ การวาดเงาตกกระทบจะทำ�ให้

๔ ทำ�ใหภ้ าพมีนํา้ หนักสมจรงิ มากยิ่งข้นึ ภาพมีน้ําหนกั สมจริงมากยงิ่ ข้นึ )

41 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขน้ั คิดวิเคราะห์
St

และสรุปความรู้ ๕) การใช้ปากกาสีดํา

๙. นักเรียนร่วมกันอภิปรายว่าภาพ ถึงแม้ว่าเราจะมีปากกาสีด�าเพียงด้ามเดียว ก็สามารถลงน�้าหนักแสงเงา
ทั้ง ๕ ภาพ ทีน่ กั เรียนวาดในขอ้ ท่ี ๗ ในภาพ ๓ มิติ ได้อย่างสมบูรณ์สวยงาม

และ ๘ นกั เรยี นชอบภาพใดมากทส่ี ดุ

เพราะอะไร

42 ศิลปะ ป.๖

สุดยอดคู่มือครู 42

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 2asean

ข้นั คดิ วิเคราะห์
และสรปุ ความรู้

๔. เงาตกกระทบ ๑๐. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น วิ เ ค ร า ะ ห์ ว่ า

นอกจากแสงจะท�าให้เกิดเงาท่ีวัตถุแล้ว แสงยังท�าให้เกิดเงาที่บริเวณพ้ืน เงาตกกระทบมีลักษณะอย่างไร
หรือฉากซ่ึงอยู่ใกล้วัตถุอีกด้วย เม่ือแสงผ่านวัตถุน้ันมาที่พ้ืนหรือฉากซึ่งอยู่ใกล้วัตถุ จากน้ันนักเรียนสำ�รวจส่ิงต่าง ๆ
ไม่ได้ ก็จะเกิดเงาตามรูปร่างของวัตถุข้ึนบนพื้นหรือฉากนั้น ซ่ึงเงาชนิดนี้เรียกว่า ในบริเวณโรงเรียน (กลางแจ้ง)
เงาตกกระทบ และสงั เกตสงิ่ ตา่ ง ๆ ทมี่ เี งาตกกระทบ

แลว้ รว่ มกนั วเิ คราะหว์ า่ เงาตกกระทบ

ของสง่ิ ตา่ ง ๆ มีลักษณะอยา่ งไรบา้ ง

๑๑. นักเรียนวาดภาพสิ่งต่าง ๆ บริเวณ

โรงเรียนท่ีสำ�รวจมา แล้วใช้ดินสอ

ลงแสงเงาท่ีตกกระทบ จากนั้น

นำ�ผลงานมาแลกเปล่ียนเรียนรู้กัน

แล้วร่วมกันสรปุ ความคิดรวบยอด

คำ� ถำมทำ้ ทำย สนุกกับคําศพั ท์ เงาตกกระทบ

ถา้ เปน็ เวลาเทย่ี งวนั light (ไลท) แสง 43 สุดยอดคู่มือครู
เงาของนักเรยี นจะเป็น shadow (แชด′โ� ด) เงา

ลกั ษณะอยา่ งไร ๒ มิติ สู่ ๓ มติ ิ 43

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ (เฉลย ๑ เพราะลกั ษณะของภาพ
๓ มติ ิ จะมีความกว้าง ความยาว
สงิ่ ใดมลี ักษณะเป็น ๓ มิติ ความลกึ และความหนา)
๑ ถาํ้ ทมี่ องเห็นความลกึ
๒ กระดาษวาดเขยี น ๑ แผ่น
๓ ภาพถา่ ยขนาด ๔ Ö ๖ นวิ้
๔ ผ้าทอพืน้ เมอื ง ๑ ผนื

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

Step 2 ขั้นคดิ วเิ คราะห์

และสรุปความรู้

๑๒. นักเรียนช่วยกันหาภาพทิวทัศน์ ๕. แสงเงาในภาพทวิ ทัศน์
มาแลกเปล่ียนกันดู แล้วร่วมกัน
วิ เ ค ร า ะ ห์ ลั ก ษ ณ ะ แ ส ง เ ง า ใ น ภาพทิวทัศน์ คือ ภาพภูมิประเทศที่ปรากฏตามธรรมชาติ เช่น ทิวทัศน์ทุ่งนา
ภาพแต่ละภาพที่มีผลต่ออารมณ์ ทิวทัศน์ป่าเขา ทิวทัศน์ทะเล ภาพทิวทัศน์เหล่าน้ีควรแสดงลักษณะของภาพ
ความร้สู ึกของผู้ชม ๓ มิติ เพ่ือความสวยงามสมจริงและได้บรรยากาศ

แสงเงาในภาพทิวทัศน์
ต้องมีความสอดคล้องกัน

44 ศิลปะ ป.๖

สุดยอดคู่มือครู 44

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

St Step 2asean

ขัน้ คิดวิเคราะห์
และสรุปความรู้

๖. แสงเงากบั การสร้างสรรค์ ๑๓. นักเรียนคิดประเมินเพื่อเพ่ิมคุณค่า
โดยร่วมกันแสดงความคิดเห็นว่า
แสงและเงา เป็นปัจจัยส�าคัญในองค์ประกอบภาพ แสงท�าให้ภาพดูสว่าง แ ส ง เ ง า มี ค ว า ม สำ � คั ญ ต่ อ ก า ร
โดดเด่น เงาท�าให้ภาพดูมีน้�าหนัก เปลี่ยนรูปร่างจาก ๒ มิติ ให้กลายเป็นรูปทรงแบบ สรา้ งสรรค์งานทศั นศิลปอ์ ยา่ งไร
๓ มิติ เสมือนจริงมากย่ิงขึ้น
ลักษณะของแสงเงาจะแบ่งตามค่าน�้าหนักของแสงที่เกิดขึ้นบนวัตถ ุ ๑๔. นักเรียนจินตนาการเรื่องราวสำ�หรับ
สามารถจ�าแนกเป็นลักษณะต่าง ๆ ได้ดังน้ี วาดภาพระบายสี และวางแผน
๑. บริเวณแสงสว่างจัด เป็นบริเวณที่อยู่ใกล้กับแหล่งก�าเนิดแสงมากที่สุด ขั้นตอนการปฏิบัตงิ าน
๒. บริเวณแสงสว่าง เป็นบริเวณท่ีรับแสงสว่างรองลงมาจากแสงสว่างจัด
๓. บริเวณเงา เป็นบริเวณท่ีไม่ได้รับแสงสว่าง ep 3 ขนั้ ปฏบิ ัติ
๔. บริเวณเงาเข้มจัด เป็นบริเวณที่อยู่ห่างจากแหล่งก�าเนิดแสงมากที่สุด และสรุปความรู้
๕. บริเวณเงาตกทอด เป็นบริเวณของพ้ืนหลังท่ีเงาของวัตถุทาบลงไป หลังการปฏิบัติ
อยู่ภายนอกวัตถุ
เมื่อนักเรียนมีความรู้พื้นฐาน และมีความเข้าใจเก่ียวกับการลงน�้าหนักแสงเงา ๑๕. นักเรียนวาดภาพเรื่องราวที่ตนเอง
แล้ว นักเรียนสามารถน�าความรู้พ้ืนฐานน้ีมาประยุกต์สร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์ ได้จินตนาการไว้ จากนั้นลงแสงเงา
ในรูปแบบท่ีแสดงน�้าหนักแสงเงาเหนือความเป็นจริงได ้ การสร้างสรรค์ในลักษณะน ้ี ภาพ โดยการฝนลายเส้น ระบายสี
จะเป็นการผสมผสานความรู้เดิมกับจินตนาการของตนเองเพ่ือสร้างผลงานที่มีความ หรือใช้ปากกาสีดำ� คนละ ๑ ภาพ
สวยงามแปลกใหม่ได้อย่างลงตัว ลงในกระดาษวาดเขียน

๑๖. นั ก เ รี ย น ป ร ะ เ มิ น ต ร ว จ ส อ บ

ความเรียบร้อยของผลงานตนเอง

พร้อมหาแนวทางปรับปรุงแก้ไข

ให้ดขี ้ึน

๒ มติ ิ สู่ ๓ มติ ิ 45

45 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 3 ขั้นปฏบิ ัติ
St St St แหลละงั สกราปุรปควฏาบิ มตั ริู้ กิจกรรมพฒั นาการอา่ น

๑๗. นักเรียนร่วมกันสรุปส่ิงท่ีเข้าใจเป็น ให้นกั เรยี นอา่ นคําและความหมายของคาํ ต่อไปน้ี
ความรรู้ ่วมกนั ดงั น้ี
คาํ ศพั ท์ คาํ อา่ น ความหมาย
• การวาดภาพ ๒ มิติให้เป็นภาพ
๓ มิติ ทำ�ได้โดยการลงแสงเงา ทิวทศั น์ ทิว-ทดั ลักษณะภมู ปิ ระเทศท่ปี รากฏเหน็ ตามธรรมชาติ
ของภาพ ซ่ึงทำ�ให้ภาพดูมีมิติ และมี
น้ําหนกั มากขึน้ บรรยากาศ บัน-ยา-กาด อากาศทห่ี มุ้ ห่อโลก ความร้สู กึ หรอื ส่ิงท่อี ยูร่ อบ ๆ ตวั

ep 4 เว็บไซต์แนะน�า
รปู ๒ มิติ และ ๓ มติ ิ www.advertising.clickingme.com

ผงั สรปุ สาระสา� คญั

ขั้นส่อื สารและน�ำเสนอ ๒ มิติ รูป ๒ มติ ิและรูป ๓ มติ ิ รปู ๒ มติ ิ เปน็ รปู ทมี่ ดี า้ นกวา้ งและดา้ นยาว
สู่ ๓ มิติ รูปทรงกับแสงเงา รูป ๓ มิติ เป็นรูปท่ีแสดงถึงความลึก
๑๘. นักเรียนนำ�เสนอภาพวาด ๓ มิติ ความนูน ความหนา
ของตนเองหน้าชั้นเรียน โดยเพื่อน 46 ศิลปะ ป.๖ หลักการลงน�้าหนักแสงเงา
และครรู ว่ มกนั ประเมนิ ผลงานและให้ รูปทรงกับแสงเงา เมื่อลงแสงเงาในภาพ
ขอ้ เสนอแนะเพิม่ เตมิ เงาตกกระทบ ๒ มติ ิ จะกลายเปน็ รปู ทรง ๓ มติ ิ
แสงเงาในภาพทิวทัศน์
5ep ขัน้ ประเมินเพอ่ื เพ่มิ คณุ คา่ แสงเงากับการสรา้ งสรรค์ หลักการลงน้�าหนักแสงเงาส่วนท่ีรับแสง
บรกิ ารสงั คม จะสวา่ งมาก ไม่ต้องลงน�้าหนกั แสงเงามาก
และจิตสาธารณะ แต่ส่วนท่ีรับแสงน้อยหรือไม่ได้รับแสง
จะตอ้ งลงน�้าหนกั แสงเงามาก
๑๙. นักเรียนรวบรวมผลงานของตนเอง
และเพ่ือน ๆ จัดทำ�เป็นสมุดภาพ เงาตกกระทบ เป็นเงาที่เกิดขึ้นตามรูปร่าง
แ ล้ ว นำ � ไ ป ม อ บ แ ล ะ จั ด แ ส ด ง ของวัตถทุ าบบนพนื้ หรือฉากน้ัน
ในห้องสมุดของโรงเรียน เพ่ือใช้
ประโยชน์และให้ความรู้แก่ผู้ที่สนใจ แสงเงาในภาพทิวทัศน์ ภาพทิวทัศน์ท่ีมีการ
ศึกษา ระบายแสงเงาให้เป็น ๓ มิติ จะท�าให้
สวยงามสมจรงิ

แสงทา� ใหภ้ าพดสู วา่ ง เงาทา� ใหภ้ าพดมู นี า�้ หนกั
เปลย่ี นรูปร่างจาก ๒ มิต ิ ใหก้ ลายเป็นรูปทรง
๓ มิติ

สุดยอดคู่มือครู 46

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

ตัวชี้วัด

กิจกรรมการเรยี นรู้ ศ ๑.๑ ป.๖/๓

๑. ให้นักเรียนวาดรูปเรขาคณิตคนละ ๓ ภาพ จากนั้นให้ลงแสงเงา
ด้วยดินสอ 2B
๒. ให้นักเรียนวาดภาพสัตว์ท่ีชอบ ๑ ภาพ จากน้ันให้ลงแสงเงาด้วยสี
๓. ให้นักเรียนน�าผลงานมาน�าเสนอและร่วมกันบอกข้อดี และข้อควรปรับปรุง
ของผลงาน

คา� ถามพฒั นากระบวนการคดิ แนวค�ำตอบ

๑. ภาพ ๒ มิติ กับภาพ ๓ มิติ ให้ความรู้สึกต่างกันอย่างไร ๑. ภาพ ๓ มิติ ใหค้ วามรู้สึกหนกั
๒. ถ้าจะวาดภาพคนทห่ี นั หนา้ ไปทางทิศตะวนั ออก ควรให้น้�าหนกั แสงเงาสว่ นใด ๒. ดา้ นหลัง
ของร่างกาย ๓. เหมือนจริง
๓. ภาพผลไม้ที่มีการลงน้�าหนักแสงเงาเข้ม ๆ จะท�าให้ภาพดูเป็นอย่างไร ๔. ควรระบายสที ึบ สีเขม้
๔. บริเวณภาพที่ไม่ได้รับแสงควรระบายสีอย่างไร ๕. ด้านขวา
๕. ถ้าแสงส่องมาทางด้านซ้ายของภาพจะต้องระบายเงาตกกระทบด้านใด
ของภาพ

๒ มิติ สู่ ๓ มิติ 47

47 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

เป้าหมายการเรียนรู้

มาตรฐานการเรียนรู้ ๔หน่วยการเรียนรู้ที่

มาตรฐาน ศ ๑.๑
สร้างสรรค์งานทัศนศิลป์ตามจินตนาการ
และความคิดสร้างสรรค์ วิเคราะห์
วิ พ า ก ษ์ วิ จ า ร ณ์ คุ ณ ค่ า ง า น ทั ศ น ศิ ล ป์
ถา่ ยทอดความรสู้ กึ ความคดิ ตอ่ งานศลิ ปะ
อย่างอิสระ ช่ืนชม และประยุกต์ใช้ใน
ชวี ิตประจำ�วนั

สมรรถนะส�ำ คญั ของผเู้ รยี น ป้นั แตง่ เตมิ เพิ่มและลด

๑. ความสามารถในการสื่อสาร ตัวชีว้ ัด
๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการแกป้ ญั หา สรา้ งสรรคง์ านปัน้ โดยใช้หลกั การเพมิ่ และลด (ศ ๑.๑ ป.๖/๔)
๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวติ
๕. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี ผังสาระการเรยี นรู้

คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ หลักการเพ่มิ และลด ปน้ั แตง่ เติม วธิ ีการป้ันสิ่งตา่ ง ๆ
ในงานปัน้ เพมิ่ และลด
ใฝเ่ รียนรู้
ตวั ช้วี ัดที่ ๔.๑ ตั้งใจ เพยี รพยายาม ตวั อยา่ ง
ในการเรยี นและเข้าร่วมกจิ กรรม รปู ป้ันตา่ ง ๆ
การเรียนรู้
สาระสา� คัญ
มงุ่ ม่นั ในการท�ำ งาน
ตัวชี้วัดที่ ๖.๑ ตั้งใจและรับผิดชอบ หลักการเพิ่มและลดเปน็ ส่ิงสำาคัญท่ที ำาใหง้ านปน้ั เกดิ เป็นรูปทรงทต่ี อ้ งการ
ในการปฏบิ ัตหิ นา้ ท่กี ารงาน

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 จุดประกายโครงงาน

นกั เรียนแบ่งกลุ่มรว่ มกนั สรา้ งสรรคง์ านปน้ั วัสดใุ นทอ้ งถ่ิน
ในหวั ข้อ “ทอ้ งถิ่นของเรา„ กลุ่มละ ๑ ช้ิน

สุดยอดคู่มือครู 48

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

จุดประกายความคิด ตัวช้ีวดั

ศ ๑.๑ ป.๖/๔

ภาระงาน/ชิ้นงาน

งานปัน้ แจกันจากขวดเหลอื ใช้

ep 1 ขน้ั สังเกตSt

รวบรวมขอ้ มลู

๑. นักเรียนร่วมกนั สนทนา โดยใช้ค�ำ ถาม
ดังนี้

• สิ่งของรอบตัวใดบ้างที่ต้องใช้
การปั้น (ตัวอย่างคำ�ตอบ โอ่งมังกร
กระถางดินเผา)

ส่ิงของรอบตวั ใดบ้างทต่ี อ้ งใช้การปั้น

ปั้นแต่งเติม เพม่ิ และลด 49

49 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

St Step 1 ข้ันสงั เกต

รวบรวมข้อมูล

๒. นกั เรยี นรว่ มกันสนทนา โดยใชค้ �ำ ถาม ๑. หลักการเพิม่ และลดในงานปั้น
ดงั น้ี
งานทัศนศิลป์ประเภทงานปั้น เป็นงาน ๓ มิติ ซึ่งเกิดจากการนำาวัสดุเนื้ออ่อน
• นกั เรยี นเคยปน้ั รปู อะไรบา้ ง และใช้ เช่น ดินเหนียว หรือดินน้ำามัน มาเปลี่ยนรูปร่างโดยการเพิ่มและลดวัสดุน้ัน
วัสดุใดในการปั้น (ตัวอย่างคำ�ตอบ ให้เกิดเป็นรูปทรงที่เราต้องการ ซ่ึงการเพ่ิมนั้นอาจใช้วิธีการแปะ ติด พอก เพ่ือเพิ่ม
เนื้อวัสดุปั้นบนชิ้นงาน ส่วนการลดอาจใช้เคร่ืองปั้นหรือใช้อุปกรณ์อื่น ๆ ท่ีตรงกับ
ปน้ั รปู ววั โดยใชด้ นิ เหนยี วป้นั ) ความต้องการ มาขูดหรือตัดวัสดุปั้น หรือจะใช้น้ิวมือของเราเองกด บีบ ดึง
๓. สุ่ ม เ ลื อ ก ตั ว แ ท น นั ก เ รี ย น อ อ ก ม า เน้ือวัสดุปั้นออกก็ได้

เล่าประสบการณ์การปั้นของตนเอง
หนา้ ชัน้ เรยี นให้เพ่อื น ๆ ฟงั
๔. นั ก เ รี ย น ศึ ก ษ า แ ล ะ ร ว บ ร ว ม ข้ อ มู ล
เก่ียวกับการปั้นจากหนังสือเรียน
และแหล่งเรียนร้อู นื่ ๆ

ep 2 ขน้ั คดิ วเิ คราะห์

และสรุปความรู้

๕. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์และแสดง การพอกเพ่ิมดินเหนียวในส่วนที่ต้องการความนูน
ความคิดเห็น โดยใชค้ �ำ ถาม ดังนี้ และการลดดินเหนียวในส่วนท่ีต้องการความโค้งเว้า

• หลักการเพิ่มในงานปั้นคืออะไร ความงามที่ลงตัวของงานปั้น ข้ึนอยู่กับการเพ่ิม
และลดวัสดุที่ใช้ในการปั้น เพื่อให้รูปทรงที่ปั้น
(ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ การเพมิ่ เปน็ การใชว้ ธิ กี าร
เกิดความสมดุล พอเหมาะพอดี
แปะ ติด พอก เพื่อเพ่ิมเน้ือวัสดุปั้นบน
สนุกกบั ค�ำศัพท์
ชิ้นงาน)
• หลักการลดในงานป้ันคืออะไร cut (คัท) ตัด
plus (พลสั ) เพิ่ม บวก
(ตัวอย่างคำ�ตอบ การลดเป็นการใช้
50 ศิลปะ ป.๖
เครื่องป้ันหรือใช้อุปกรณ์อื่นท่ีตรงกับ

ความตอ้ งการมาขดู หรอื ตดั วสั ดปุ น้ั หรอื ใช้

นวิ้ มอื ในการกด บบี ดึง เน้ือวัสดปุ น้ั ออก)

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ (เฉลย ๑ เพราะการขดู ล�ำ ตวั
เปน็ การทำ�ใหง้ านปั้นมขี นาดเล็กลง)
ข้อใดเป็นการป้ันโดยใช้หลกั การลด
๑ การขดู ลำ�ตวั เป็นรูปปนั้ เสอื
๒ การตดิ หัวรูปปน้ั สิงโต
๓ การแปะตารูปปัน้ แมว
๔ การพอกตวั รปู ป้ันแมวนํา้

สุดยอดคู่มือครู 50

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 2asean

ขั้นคดิ วิเคราะห์
และสรุปความรู้

๒. วธิ ีการปัน้ สงิ่ ตา่ ง ๆ ๖. นกั เรยี นร่วมกันวเิ คราะห์วัสดุ อปุ กรณ์
น้องจุกน่ารัก และข้ันตอนของการปั้นน้องจุกน่ารัก
แลว้ สรุปความคดิ รวบยอด

๑. ปั้นดินนำ้ามันเป็นก้อนกลมติดจมูก ใบหู และผมจุก
ใช้ดินสอเจาะลูกตา และเขียนปาก

๒. ปั้นลำาตัว ให้มีแขนขาและนุ่งโจงกระเบน
๓. ประกอบส่วนศีรษะเข้ากับลำาตัว
โดยใช้ไม้จิ้มฟันยึดให้ติดกัน จัดแต่งท่าทาง
ของน้องจุกน่ารักได้ตามใจชอบ

ปั้นแต่งเติม เพ่มิ และลด 51

51 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

Step 2 ขั้นคดิ วิเคราะห์

และสรปุ ความรู้ รถถัง

๗. นกั เรียนรว่ มกันวิเคราะห์วสั ดุ อปุ กรณ์
และขน้ั ตอนของการปนั้ รถถงั แลว้ สรปุ
ความคิดรวบยอด

๑. ปั้นดินน้ำามันเป็นแท่ง ๒. เพิ่มก้อนดินน้ำามันบนแท่ง
สี่เหลี่ยม สี่เหลี่ยม เพ่ือทำาเป็นตัวถังรถ และปั้น
ดินนำ้ามันก้อนกลมแบนเพ่ือนำามาติด
เป็นล้อ

๓. ใช้ปลายดินสอเจาะ ๔. เพ่ิมเติมรายละเอียดอื่น ๆ
ตกแต่งดินนำ้ามัน ตามจินตนาการ

52 ศิลปะ ป.๖

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

การปน้ั ดินน้ํามันใหเ้ ป็นรถควรเรม่ิ ปน้ั รูปร่างใดก่อน

๑ ทรงกลม (เฉลย ๔ เพราะการป้ันรถ ควรปน้ั

๒ ทรงรี เป็นแทง่ สเ่ี หล่ยี มกอ่ น เพื่อทำ�เปน็ ตัวถังรถ

๓ ทรงหกเหล่ียม แลว้ จงึ ตดิ ลอ้ และสว่ นประกอบอนื่ ๆตาม)

๔ แทง่ ส่ีเหลย่ี ม

สุดยอดคู่มือครู 52

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 2asean

ช้าง ขั้นคดิ วิเคราะห์
และสรปุ ความรู้

๘. นกั เรยี นรว่ มกันวิเคราะห์วสั ดุ อปุ กรณ์
และข้ันตอนของการปั้นช้าง แล้วสรุป
ความคดิ รวบยอด

๑. ปั้นดินน้ำามันเป็นหัวช้าง และตัวช้าง แล้วนำาหัวช้างมาติดกับตัวช้าง
โดยใช้ไม้จิ้มฟันเป็นตัวยึด

๒. ปั้นดินนำ้ามันชิ้นเล็ก ๆ มาติดเป็นงาทั้ง ๒ ข้าง

ป้นั แตง่ เตมิ เพม่ิ และลด 53

53 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

Step 2 ขน้ั คิดวเิ คราะห์

และสรปุ ความรู้ แจกัน

๙. นกั เรยี นร่วมกันวเิ คราะหว์ สั ดุ อปุ กรณ์
และข้ันตอนของการป้ันแจกัน แล้วสรุป
ความคิดรวบยอด

๑. นำาขวดนมสะอาด ๆ มาแปะพอก ๒. ปั้นแปะพอกดินน้ำามัน
ดินนำ้ามัน เพ่ิมและลดดินนำ้ามันให้เป็นรูปทรง
ของแจกันตามต้องการ

๓. ตกแต่งแจกันให้ดูน่าสนใจ ๔. ใส่น้ำา ปักดอกไม้ แล้วนำาไป
จัดวางสร้างบรรยากาศที่สดใสได้ทุกท่ี
54 ศิลปะ ป.๖

สุดยอดคู่มือครู 54

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 2asean

ปั้นดอกไม้นูนสูง ขนั้ คดิ วเิ คราะห์
และสรปุ ความรู้

๑๐. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์วัสดุ
อุปกรณ์ และข้ันตอนของการป้ัน
ดอกไมน้ ูนสูง

๑๑. นั ก เ รี ย น แ ล ะ ค รู ร่ ว ม กั น ส รุ ป
ความคิดรวบยอดเก่ียวกับการปั้น
โดยการใชห้ ลักการเพ่ิมและลด

๑. ปั้นดินน้�ำมันเป็นแผ่นบำง ๆ และตัดดินน้�ำมันให้เป็นรูปทรงส่ีเหลี่ยมผืนผ้ำ

๒. ปั้นส่วนต่ำง ๆ ของดอกไม้น�ำมำติดทีละส่วน เริ่มจำก กลีบดอก เกสร
ก้ำน ใบ

๓. ใช้เคร่ืองมือ
ค่อย ๆ เกล่ียตกแต่ง
รอยต่อให้แนบสนิท และ
ตกแต่งพื้นผิวเพ่ือเพ่ิม
ควำมน่ำสนใจ

ปั้นแต่งเติม เพ่มิ และลด 55

55 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

St St ep 2 ขั้นคดิ วิเคราะห์ ๓. ตวั อย่างรปู ปั้นต่าง ๆ

และสรุปความรู้

๑๒. นักเรียนศึกษา วิเคราะห์ตัวอย่าง
รูปปั้นต่าง ๆ เพื่อเป็นแรงบันดาลใจ
ในการสร้างสรรค์ผลงานของตนเอง

๑๓. นักเรียนแบ่งกลุ่มร่วมกันออกแบบ
แจกนั ลวดลายตา่ ง ๆ พรอ้ มกำ�หนด
วัสดุท่ีจะใช้ในการสร้างสรรค์ผลงาน
เช่น ดินน้ํามัน ดินเหนียว กระดาษ
แช่น้ําผสมกาว ขวดรูปทรงต่าง ๆ
แล้วร่วมกันวางแผนข้ันตอนการ
ปฏิบัตงิ าน

ep 3 ข้นั ปฏิบตั ิ 56 ศลิ ปะ ป.๖
และสรุปความรู้
หลงั การปฏิบตั ิ

๑๔. นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ รว่ มกนั สรา้ งสรรค์
ง า น ปั้ น แ จ กั น จ า ก ข ว ด เ ห ลื อ ใ ช้
ท่ีออกแบบไว้ พร้อมเขียนบันทึก
ข้ อ มู ล ขั้ น ต อ น ก า ร ปั้ น ล ง ใ น
แบบบนั ทึก ดงั ตัวอย่าง

แบบบนั ทึกงานป้ันแจกนั จากขวดเหลอื ใช้

ช่ือผลงาน

วสั ดุ อุปกรณ์

ขนั้ ตอนการป้นั

๔.
๓.
๒.
๑.

สุดยอดคู่มือครู 56

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก

St St St ขน้ั ปฏบิ ัติ
และสรปุ ความรู้
หลังการปฏบิ ตั ิ
กิจกรรมพฒั นาการอา่ น
๑๕. นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันประเมิน
ให้นกั เรยี นอำ่ นคำ� และควำมหมำยของค�ำตอ่ ไปน้ี ตรวจสอบความเรยี บรอ้ ยของผลงาน
พรอ้ มเสนอแนวทางปรบั ปรงุ แกไ้ ขให้
ค�ำศพั ท์ คำ� อ่ำน ควำมหมำย ดขี ้ึน

พลิว้ พลว้ิ สะบัดเป็นคลืน่ ไปตามลม ๑๖. นักเรียนร่วมกันสรุปส่ิงที่เข้าใจเป็น

สรา้ งสรรค์ ส้าง-สัน มลี ักษณะรเิ ริ่มในทางท่ีดี

เว็บไซตแ์ นะนา� ความรู้รว่ มกนั ดงั น้ี
งานปั้นหมู่บา้ นถวาย www.ban-tawai.com • การเพิ่มทำ�ให้งานปั้นเกิดความ

นูน ส่วนการลดทำ�ให้เกิดความ

ผงั สรปุ สาระส�าคัญ โค้งเว้า การเพิ่มและลดในงานปั้น
จะทำ�ให้ได้งานป้ันที่มีรูปทรงตาม

หลักการเพ่มิ • การเพิ่มทำาให้งานป้นั เกดิ ความ นนู ตอ้ งการ
และลดในงานป้นั สว่ นการลดทาำ ให้
ปน้ั แต่งเติม เกิดความโค้งเว้า ep 4
เพ่ิมและลด • การเพม่ิ และลดในงานป้นั
จะทาำ ให้ได้งานป้ันทีม่ ี ขนั้ สอ่ื สารและนำ� เสนอ
รปู ทรงตามต้องการ
๑๗. นักเรียนแต่ละกลุ่มนำ�เสนอผลงาน

งานปน้ั แจกนั ของตนเองหนา้ ชน้ั เรยี น

วธิ ีการปัน้ ส่งิ ตา่ ง ๆ • การปนั้ ส่งิ ตา่ ง ๆ จะเริ่มจาก โดยเพ่อื น ๆ กลุม่ อ่ืนและครรู ่วมกัน
ป้ันฐานหรอื สว่ นทีม่ ขี นาดใหญ่ กอ่ น ประเมินผลและให้ข้อเสนอแนะ
จากน้นั ป้ันส่วนท่เี ป็นรายละเอยี ด เพ่มิ เติม
แลว้ นาำ มาประกอบกัน
• หลักการเพ่มิ : แปะ ติด พอก 5ep ขัน้ ประเมนิ เพอ่ื เพมิ่ คุณคา่
• หลกั การลด : ขดู ตดั ดึงเนอื้ บรกิ ารสงั คม
วสั ดปุ ้ันออก และจติ สาธารณะ

ป้นั แตง่ เตมิ เพ่ิมและลด 57 ๑๘. นักเรียนรวบรวมงานปั้นแจกัน
ของตนเองและเพอ่ื น ๆ ไปจดั ตกแตง่
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ห้องเรยี นหรือหอ้ งตา่ ง ๆ ในโรงเรียน
เพ่อื สรา้ งบรรยากาศทดี่ ีภายในห้อง
นักเรียนสำ�รวจส่ิงต่าง ๆ บริเวณโรงเรียน แล้วเลือกส่ิงท่ีสนใจคนละ ๑ สิ่ง
เพื่อนำ�มาใช้เป็นแบบในการปั้น จากนั้นนักเรียนสร้างสรรค์งานป้ัน
ของตนเอง โดยการใช้หลักการเพ่ิมและลด แล้วนำ�ผลงานงานป้ันไปมอบให้
น้อง ๆ ในโรงเรยี นหรือชมุ ชน

57 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

ตัวช้ีวัด กจิ กรรมการเรียนรู้

ศ ๑.๑ ป.๖/๔ ๑. ให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายว่าในชุมชนมีสิ่งใดบ้างที่เป็นงานปั้น
๒. ให้นักเรียนสร้างสรรค์งานปั้นมา ๑ ผลงาน แล้วออกมานำาเสนอผลงาน
พร้อมกับอธิบายว่าใช้หลักการเพ่ิมและลดอย่างไร
๓. ให้นักเรียนนำาผลงานปั้นมาจัดเป็นนิทรรศการร่วมกัน

แนวคำ� ตอบ คา� ถามพัฒนากระบวนการคดิ

๑. หลักการเพ่ิม ๑. ถ้าต้องการให้งานที่ปั้นมีขนาดใหญ่ขึ้น จะใช้หลักการใด
๒. การตัด ขดู บีบ ดึง ๒. วิธีการใดบ้างที่ช่วยลดงานปั้นให้มีขนาดเล็กลง
๓. ผลมงั คดุ ๓. ในการปั้นรูปมังคุดควรเร่ิมปั้นส่วนใดก่อน
๔. หลักการเพิ่ม ๔. การทำาให้งานปั้นนูนขึ้นเป็นหลักการเพ่ิมหรือการลด
๕. ท�ำ ให้ปน้ั รูปทรงไดต้ ามความต้องการ ๕. การรู้หลักการเพิ่มและลดในงานปั้น มีประโยชน์อย่างไร

58 ศลิ ปะ ป.๖

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

การปนั้ โดยใช้หลักการเพ่ิมหมายถึงขอ้ ใด

๑ การท�ำ ใหง้ านปนั้ สวยงาม (เฉลย ๒ เพราะการปั้นโดยใชห้ ลักการเพม่ิ

๒ การเพ่มิ ส่วนประกอบในงานปั้น เปน็ การเพมิ่ สว่ นประกอบในงานปน้ั โดยการแปะ

๓ การท�ำ ใหเ้ ปลย่ี นรูปร่าง ติด พอก เพมิ่ เน้ือวัสดปุ ้นั บนช้ินงาน)

๔ การทำ�ให้งานปน้ั เลก็ ลง

สุดยอดคู่มือครู 58

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

เป้าหมายการเรยี นรู้

๕หน่วยการเรียนรู้ที่ มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ศ ๑.๑
ภาพนม้ี ีความหมาย สร้างสรรค์งานทัศนศิลป์ตามจินตนาการ
และความคิดสร้างสรรค์ วิเคราะห์
ตวั ชีว้ ดั วิ พ า ก ษ์ วิ จ า ร ณ์ คุ ณ ค่ า ง า น ทั ศ น ศิ ล ป์
ถา่ ยทอดความรสู้ กึ ความคดิ ตอ่ งานศลิ ปะ
สรา้ งงานทศั นศลิ ปเ์ ป็นแผนภาพ แผนผัง และภาพประกอบเพ่อื ถ่ายทอดความคิด อย่างอิสระ ชื่นชม และประยุกต์ใช้ใน
หรอื เรอ่ื งราวเกี่ยวกับเหตกุ ารณ์ตา่ ง ๆ (ศ ๑.๑ ป.๖/๗) ชวี ติ ประจ�ำ วนั

ผังสาระการเรยี นรู้ สมรรถนะสำ�คัญของผเู้ รยี น

ฝึกซ้อมการวาดส่งิ ต่าง ๆ แผนภาพ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการแก้ปญั หา
๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวิต
๕. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

ภาพน้ี คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
มีความหมาย
ใฝเ่ รียนรู้
ภาพประกอบ แผนผัง ตวั ชี้วดั ท่ี ๔.๑ ต้งั ใจ เพยี รพยายาม
ในการเรียนและเข้ารว่ มกจิ กรรม
สาระสา� คญั การเรยี นรู้

การสร้างแผนภาพ แผนผัง และภาพประกอบเพ่อื ถา่ ยทอดความคิด หรอื เล่าเร่ืองราวต่าง ๆ มุง่ มน่ั ในการท�ำ งาน
จำาเป็นต้องมีการจัดลำาดับข้อมูลท่ีต้องการนำาเสนอประกอบการใช้ทักษะและความคิดสร้างสรรค์ ตวั ชีว้ ัดที่ ๖.๑ ต้งั ใจและรับผดิ ชอบ
ในการวาด ในการปฏิบัติหนา้ ทก่ี ารงาน

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 จุด น

ประกายโครงงา

นกั เรยี นแบ่งกลุ่มรว่ มกนั จดั ทำ�หนังสือนิทาน โดยเขยี นเรอ่ื ง
และวาดภาพประกอบ กลมุ่ ละ ๑ เลม่

59 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

ตวั ชี้วดั จดุ ประกายความคิด

ศ ๑.๑ ป.๖/๗ ห้องนอน ห้องอาหาร

Stภาระงาน/ช้นิ งาน

งานทัศนศลิ ปแ์ นะน�ำ โรงเรยี นของฉนั ห้องเก็บของ ห้องนั่งเล่น
ห้องนํ้า
ep 1 ขน้ั สังเกต

รวบรวมข้อมูล

๑. นักเรยี นรว่ มกันสนทนา โดยใชค้ ำ�ถาม
ดงั น้ี

• นักเรียนสามารถถ่ายทอดเรื่องราว
ความรู้สึก เหตุการณ์ในแต่ละวัน
ของนักเรียนได้โดยวิธีใดบ้าง

(ตวั อย่างคำ�ตอบ เขียนบนั ทึก ถา่ ยภาพ
วาดภาพ บนั ทกึ คลปิ เสยี งบนั ทกึ เปน็ วดิ โี อ)

นักเรยี นจะต้งั ช่ือภาพนว้ี า่ อยา่ งไร
60 ศลิ ปะ ป.๖

สุดยอดคู่มือครู 60

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 1asean

ขน้ั สังเกต
รวบรวมขอ้ มลู

๑. ฝกึ ซอ้ มการวาดส่ิงตา่ ง ๆ ๒. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยใช้คำ�ถาม
ดังน้ี
เมื่อนักเรียนจะสร้างแผนภาพ แผนผัง หรือภาพประกอบเพื่อถ่ายทอด
ความคิด หรือเล่าเร่ืองราวเกี่ยวกับเหตุการณ์ต่าง ๆ นักเรียนควรฝึกวาดสิ่งต่าง ๆ • ถ้าต้องการถ่ายทอดความคิด
จากด้านมุมต่าง ๆ ให้คล่องแคล่ว ความรู้สึก หรือเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่
เกดิ ขน้ึ กบั ตนเองเปน็ ภาพวาด นกั เรยี น
ในการวาดแผนผัง ก็ควรฝึกวาดภาพในมุมมองจากด้านบน เนื่องจากแผนผัง จะวาดเก่ียวกับสิ่งใด เพราะอะไร
จำาเป็นต้องแสดงภาพมุมมองจากที่สูงลงสู่ด้านล่าง เป็นภาพต่ำากว่าระดับสายตา
(ตัวอย่างคำ�ตอบ วาดภาพงานเลี้ยง

ในวันคล้ายวันเกิดเม่ือปที แี่ ล้ว)
๓. นักเรียนศึกษาความรู้เร่ือง ฝึกซ้อม

การวาดสิ่งต่าง ๆ แล้วร่วมกันสนทนา
เพอื่ เช่อื มโยงความรู้

ภาพนี้มีความหมาย 61

เสริมความรู้ ครูควรสอน

ภาพมุมมองจากท่ีสงู ลงสู่ดา้ นลา่ ง เรียกว่า มุมมองแบบตานกมอง

61 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 1 ข้นั สังเกต
St

รวบรวมข้อมูล การวาดภาพถ่ายทอดลักษณะต่าง ๆ ในทางศิลปะ ขึ้นอยู่กับความแตกต่าง

๔. นักเรียนพิจารณาว่าความรู้ ความคิด ในมุมมองของแต่ละบุคคล ในการรับรู้ผ่านการมองเห็นส่ิงต่าง ๆ ที่หยุดน่ิง
ความรู้สึก หรือเหตุการณ์ต่าง ๆ หรือเคล่ือนไหว ผ่านการปรุงแต่งทำาให้เกิดภาพในมุมมองที่หลากหลาย

ท่ีนักเรียนอยากจะวาด ประกอบด้วย

ภาพอะไรบ้าง แล้วสรุปคำ�ตอบ
เป็นแผนภาพความคดิ ดงั ตัวอยา่ ง

พอ่

ของขวัญ

ขนมเคก้ ภาพงาน แม่
วันเกดิ ตวั ฉัน

นอ้ งชาย

62 ศลิ ปะ ป.๖

สุดยอดคู่มือครู 62

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 1asean

ข้ันสงั เกต
รวบรวมขอ้ มูล

๒. แผนภาพ ๕. นักเรียนสังเกตแผนภาพนิทานเรื่อง
กระต่ายกับเต่า แล้วร่วมกันสนทนา
แผนภาพ คือ ภาพที่ช่วยอธิบายเร่ือง หรือแสดงถึงส่วนสำาคัญของส่ิงท ่ี โดยใช้คำ�ถาม ดังน้ี
ต้องการอธิบาย
• แผนภาพเร่ืองกระต่ายกับเต่า
ตัวอย่างแผนภาพนิทานเรื่อง กระต่ายกับเต่า ประกอบดว้ ยอะไรบา้ ง (ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ

แผนภาพสามารถ กระต่าย เต่า ต้นไม้ กบ นก ก้อนหิน สุนัข
ส่ือความหมายได้เข้าใจ
โดยไม่ต้องใช้ตัวอักษร จงิ้ จอก)
• แผนภาพท่ีดูมีเร่ืองราวอย่างไร
ประกอบแผนภาพ
(ตัวอย่างคำ�ตอบ กระต่ายกับเต่า

ได้แข่งวิ่งกัน ระหว่างทางกระต่าย

พักนอนหลบั ทำ�ให้เตา่ ว่งิ เข้าเส้นชัยก่อน)
๖. นักเรียนศึกษาความรู้เร่ือง แผนภาพ

แ ล้ ว ร่ ว ม กั น ส น ท น า เ พื่ อ เ ช่ื อ ม โ ย ง
ความรู้

ภาพน้ีมคี วามหมาย 63

63 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

St St ep 2 ขนั้ คิดวิเคราะห์ ตัวอย่างแผนภาพแสดงส่วนต่าง ๆ ของบ้านกระต่ายแสนสุข

และสรุปความรู้

๗. นักเรียนพิจารณาแผนภาพแสดง
ส่วนต่าง ๆ ของบ้านกระต่ายแสนสุข
แลว้ วเิ คราะหเ์ ปรยี บเทยี บ กบั แผนภาพ
นทิ านเรอื่ งกระตา่ ยกบั เตา่ เพอ่ื วเิ คราะห ์
รูปแบบและลักษณะของแผนภาพ
แลว้ สรปุ เปน็ แผนภาพความคิด

ep 3 ขัน้ ปฏบิ ัติ
แหลละงั สกราปุรปควฏาบิ มัตริู้

๘. นักเรียนแบ่งกลุ่มเลือกอ่านนิทาน
กลมุ่ ละ ๑ เรอื่ ง แลว้ สรา้ งงานทศั นศลิ ป์
เป็นแผนภาพ ลงในกระดาษวาดเขียน

การใช้ตัวอักษรประกอบแผนภาพ ช่วยท�าให้แผนภาพ
สามารถสื่อความหมายได้ชัดเจนมากยิ่งข้ึน

diagram สนุกกบั ค�ำศพั ท์
picture
(ได′อ� ะแกรม) แผนภาพ แผนผงั

(พคิ ′เ� ชอะ) ภาพ รปู ภาพ

64 ศลิ ปะ ป.๖

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

ถา้ ตอ้ งการจะแสดงส่วนประกอบของอาหารควรนำ�เสนอดว้ ยส่ิงใด

๑ แผนท่ี (เฉลย ๓ เพราะการวาดภาพจะชว่ ยอธิบาย

๒ แผนผงั เรื่อง หรือแสดงถึงส่วนส�ำ คญั ของส่ิงทต่ี ้องการ

๓ แผนภาพ อธิบาย เช่น ส่วนประกอบของอาหาร)

๔ แผนภมู ิ

สุดยอดคู่มือครู 64

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

ตัวอย่างแผนภาพแสดงส่วนประกอบของขนมเค้ก St Step 2asean

ข้นั คิดวิเคราะห์
และสรปุ ความรู้

๙. นักเรียนพิจารณาแผนภาพแสดง
ส่ ว น ป ร ะ ก อ บ ข อ ง ข น ม เ ค้ ก
แลว้ รว่ มกนั วเิ คราะหก์ ารนำ�เสนอ

ep 3 ขั้นปฏิบตั ิ
แหลละงั สกราุปรปควฏาิบมัตริู้

๑๐. นกั เรยี นแบง่ กลมุ่ ตามความเหมาะสม
ศึกษาส่วนประกอบของอาหารคาว
หรืออาหารหวานท่ีชอบรับประทาน
แ ล้ ว นำ � ม า ส ร้ า ง ง า น ทั ศ น ศิ ล ป์
เป็นแผนภาพ จากนั้นผลัดกัน
วิจารณผ์ ลงาน

แผนภาพช่วยอธิบายส่ิงต่าง ๆ ให้เป็นเรื่องง่าย รวมท้ังช่วยให้
ผู้สร้างและผู้ชมแผนภาพจดจ�ารายละเอียดของส่ิงเหล่าน้ันได้ดีขึ้น

ภาพน้ีมคี วามหมาย 65

รอบรู้อาเซียนและโลก

a saeseaann

๑. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นเก่ียวกับอาหารอาเซียนท่ีรู้จัก
แล้วบันทึกคำ�ตอบเปน็ แผนภาพความคดิ
๒. นักเรียนเลือกอาหารอาเซียนที่สนใจมา ๑ อย่าง แล้ววาดภาพแสดง
ส่วนประกอบของอาหารที่เลือก แล้วน�ำ เสนอผลงานหนา้ ช้นั เรยี น

65 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

Step 1 ขน้ั สงั เกต

รวบรวมขอ้ มลู

๑๑. นักเรียนพิจารณาแผนผังแสดงท่ีตั้ง ๓. แผนผงั
ข อ ง บ้ า น แ ล ะ บ ริ เ ว ณ ใ ก ล้ เ คี ย ง
และชว่ ยกนั ตงั้ ค�ำ ถามและตอบค�ำ ถาม แผนผัง คือ ภาพแสดงตำาแหน่งที่ต้ังของส่ิงต่าง ๆ โดยย่อ แผนผังที่ด ี
จากแผนผัง จะต้องดูง่าย เข้าใจง่าย มีความถูกต้อง
ตัวอย่างแผนผังแสดงที่ตั้งของบ้านและสถานท่ีใกล้เคียงกับบ้าน
๑๒. นักเรียนศึกษาความรู้เร่ือง แผนผัง ของนักเรียน
แล้วร่วมกันสนทนาเพื่อเช่ือมโยง
ความรู้

โรงเรยี น

สวนสาธารณะ

บา้ นของฉนั

บา้ นของออย บา้ นของโจ

66 ศลิ ปะ ป.๖

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ (เฉลย ๒ เพราะการวาดแผนผัง
เป็นการวาดแสดงตำ�แหน่งที่ตั้งของ
การวาดแผนผังมปี ระโยชนอ์ ย่างไร สิ่งต่าง ๆ โดยย่อ ทำ�ให้มองเห็น
๑ สามารถสื่ออารมณ์ของภาพไดด้ ี ภาพรวมของสถานทไ่ี ดช้ ดั เจน)
๒ ท�ำ ใหม้ องเหน็ ภาพรวมของสถานทโี่ ดยยอ่
๓ เข้าใจเรอ่ื งราวของเหตกุ ารณ์อยา่ งชดั เจน
๔ อธิบายส่วนส�ำ คัญของเรื่องตา่ ง ๆ ได้ดี

สุดยอดคู่มือครู 66

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

ตัวอย่างแผนผังแสดงเส้นทางและต�าแหน่งของสถานท่ีต่างๆ St Step 2asean
ในวนอุทยาน
ข้ันคิดวเิ คราะห์
และสรปุ ความรู้

๑๓. นักเรียนพิจารณาแผนผังแสดง

เส้นทางและตำ�แหน่งของสถานที่

ต่าง ๆ ในวนอุทยาน แล้ววิเคราะห์

เปรียบเทียบกับแผนผังแสดงท่ีต้ัง

ของบา้ นและสถานทใี่ กลเ้ คยี งกบั บา้ น

ของนักเรียน เพ่ือวิเคราะห์รูปแบบ

และลกั ษณะของแผนผงั

ep 3 ขัน้ ปฏบิ ัติ
แหลละงั สกราุปรปควฏาบิ มตั ริู้

๑๔. ตัวแทนนักเรียนออกมาวาดตัวอย่าง
แผนผังจากโรงเรียนกลับบ้านตนเอง
หน้าช้ันเรียน โดยครูและเพื่อน ๆ
ร่วมกันวิเคราะห์ว่าเข้าใจหรือไม่
พรอ้ มเสนอแนะเพม่ิ เติม

การวาดแผนผัง เป็นวิธีการวาดแบบการมองจากท่ีสูงลงสู่ด้านล่าง
ท�าให้เห็นภาพรวมทั้งหมดของสถานท่ีเหล่านั้นโดยย่อ

ภาพนม้ี ีความหมาย 67

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21

นักเรียนคิดประเมินเพ่ือเพิ่มคุณค่าและปลูกฝังค่านิยมหลัก ๑๒ ประการ
ด้านคำ�นึงถึงประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตน โดยนักเรียน
รว่ มกนั จัดทำ�ป้ายประกาศ แผนผังแนะนำ�สถานทีท่ อ่ งเที่ยวหรอื จุดเดน่ ของชุมชน

67 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

Step 1 ข้นั สังเกต

รวบรวมขอ้ มูล

๑๕. นักเรียนสังเกตภาพประกอบเรื่อง ๔. ภาพประกอบ
การปลูกต้นไม้เพ่ือช่วยลดปัญหา
ภาวะโลกร้อน แล้วร่วมกันสนทนา ภาพประกอบ คือ ภาพที่ทำาข้ึนเพ่ือนำามาแสดงประกอบเรื่องต่าง ๆ เมื่อ
เก่ียวกับความสัมพันธ์ของภาพกับ นักเรียนต้องอธิบายเรื่องท่ีมีรายละเอียดมาก ภาพประกอบจะช่วยทำาให้ผู้อ่ืนเข้าใจ
ค�ำ อธิบาย รายละเอียดเหล่าน้ันได้ง่ายขึ้น และไม่ว่านักเรียนต้องการจะอธิบายเร่ืองใด
ภาพประกอบก็จะช่วยให้การอธิบายของนักเรียนน่าสนใจมากขึ้นด้วยเช่นกัน
๑๖. นั ก เ รี ย น ศึ ก ษ า ค ว า ม รู้ เ ร่ื อ ง
ภาพประกอบ แล้วร่วมกันสนทนา ตัวอย่างภาพประกอบเร่ืองท่ีมีรายละเอียดเป็นข้ันตอน
เพ่ือเช่ือมโยงความรู้ “กำรปลูกต้นไม้เพ่ือช่วยลดปัญหำภำวะโลกร้อน”

๑. เริ่มด้วยการขุดหลุมให้มี ๒. นำาต้นกล้าใส่ลงในหลุม
ขนาดพอเหมาะกับส่วนรากของต้นกล้า แล้วกลบดิน

๓. รดนำ้าให้ชุ่ม ทั้งตอนเช้า การหม่ันดูแล รดนำ้า พรวนดิน ใส่ปุ๋ยให้ต้นไม ้
และตอนเย็น เม่ือต้นไม้เติบใหญ่แตกก่ิงใบจะช่วยลดปัญหา
ภาวะโลกร้อนได้อีกทางหน่ึง
68 ศลิ ปะ ป.๖

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21

นักเรียนเขียนเล่าเหตุการณ์ในหัวข้อ “อยู่อย่างพอเพียงและเพียงพอ„
และวาดภาพประกอบ

สุดยอดคู่มือครู 68

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

ตัวอย่างภาพประกอบเรื่องราวเกี่ยวกับเหตุการณ์ต่าง ๆ St Step 2asean

ขนั้ คดิ วิเคราะห์
และสรปุ ความรู้

“เท่ียวบางแสน„ ๑๗. นักเรียนพิจารณาภาพประกอบเรื่อง
เมื่อวันอาทิตย์ท่ีผ่านมา ฉันกับคุณพ่อคุณแม่ได้ไปเที่ยวบางแสน เที่ยวบางแสน แล้ววิเคราะห์

เปรียบเทียบกับเรื่อง การปลูกต้นไม้

เพ่ือช่วยลดปัญหาภาวะโลกร้อน

เพ่ือวิเคราะห์รูปแบบและลักษณะ

ของภาพประกอบ

๑๘. นั ก เ รี ย น แ บ่ ง ก ลุ่ ม ว า ง แ ผ น

การสร้างงานทัศนศิลป์เป็นแผนภาพ

ฉันดีใจมาก เท่ียวบางแสนน้ันแสนสนุก ลมที่ชายทะเลพัดแรง อากาศแจ่มใส แผนผัง และภาพประกอบเพ่ือ
ผู้คนคึกคัก บนชายหาดมีเก้าอ้ีผ้าใบเรียงรายใต้ร่มคันใหญ่ ท่ีบางแสนมีอาหาร แนะน�ำ โรงเรยี น
ขายมากมาย
ครอบครัวของเรานั่งรับประทาน ep 3 ข้นั ปฏิบัติ
อาหารกันบนเก้าอ้ีผ้าใบ แหลละงั สกราปุรปควฏาิบมตั ริู้
เมื่อฉันอยากเล่นนำ้าทะเล คุณพ่อ
กับคุณแม่ก็พาฉันไปเปลี่ยนชุด คุณพ่อ ๑๙. นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันวาดภาพ
เช่าห่วงยางมาให้ และเขียนเรื่องเกี่ยวกับโรงเรียน
แล้วเราก็เล่นนำ้าทะเลกันอย่าง โดยออกแบบให้มีความเข้าใจง่าย
สนุกสนาน และน่าสนใจมากทสี่ ดุ
ถ้าหากคราวหน้าคุณพ่อจะพาฉัน
ไปเท่ียวในวันหยุด ฉันจะบอกคุณพ่อว่า ๒๐. นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันประเมิน
ฉันอยากมาเท่ียวท่ีบางแสนอีก ตรวจสอบความถูกต้องของผลงาน
พร้อมเสนอแนวทางปรับปรุงแก้ไข
ภาพประกอบเร่ืองราวท�าให้ ใหด้ ีข้ึน
การเล่าเรื่องราวเหตุการณ์
มีความชัดเจนและมีชีวิตชีวา

มากขึ้น

ภาพนมี้ ีความหมาย 69

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

การอธบิ ายเหตุการณ์หรือเรื่องราวท่ีมีรายละเอยี ดมาก ควรแสดงดว้ ยวิธีใด

๑ สื่อด้วยแผนภาพ (เฉลย ๓ เพราะการวาดภาพประกอบ

๒ วาดภาพแสดงเหตกุ ารณ์ เหตกุ ารณ์เปน็ วธิ ีการท่ีช่วยใหส้ ามารถอธิบาย

๓ วาดภาพประกอบเหตกุ ารณ์ เหตุการณ์ หรอื เรือ่ งราวท่มี รี ายละเอยี ดมาก

๔ วาดแผนผงั ประกอบเหตุการณ์ ให้สามารถเข้าใจได้มากขึ้น)

69 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

St St St บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
กจิ กรรมพฒั นาการอ่าน
ep 3 ขั้นปฏบิ ตั ิ
แหลละังสกราปุรปควฏาิบมตั ริู้

๒๑. นักเรียนร่วมกันสรุปส่ิงที่เข้าใจเป็น ใหน้ กั เรียนอำ่ นคำ� และควำมหมำยของคำ� ต่อไปน้ี
ความรู้ร่วมกัน ดังนี้
ค�ำศพั ท์ คำ� อำ่ น ควำมหมำย
• การฝึกซ้อมวาดภาพต่าง ๆ ใน
มุมที่แตกต่างกันจะทำ�ให้ได้ภาพท่ี เหตุการณ์ เหด-กาน เร่ืองทีเ่ กิดข้นึ
หลากหลายและส่ือความหมายได้
อิสระ อดิ -สะ-หระ ไม่ข้นึ แกใ่ คร

ถูกต้อง

• แผนภาพจะช่วยอธิบายเรื่อง ผงั สรปุ สาระสา� คญั

ใหเ้ ข้าใจงา่ ย โดยไม่ต้องใชต้ วั อกั ษร ฝึกซอ้ มการวาด การฝึกซ้อมวาดภาพต่าง ๆ ในมุม
• แ ผ น ผั ง แ ส ด ง ถึ ง ที่ ต้ั ง ข อ ง สิ่งตา่ ง ๆ ที่แตกต่างกันจะทำาให้ได้ภาพที่
หลากหลายและสื่อความหมายได้
สิ่งต่าง ๆ การทำ�แผนผังจะต้องดู ถูกตอ้ ง
เข้าใจงา่ ย

• การใช้ภาพประกอบในเนื้อหา แผนภาพ แผนภาพจะช่วยอธิบายเร่ืองให้
จะช่วยให้เขา้ ใจมากยงิ่ ขึ้น เข้าใจงา่ ยโดยไม่ต้องใชต้ ัวอกั ษร

ep 4 ภาพนี้
มคี วามหมาย
ขนั้ ส่อื สารและน�ำเสนอ
แผนผงั แผนผังแสดงถึงทีต่ ้ังของสิ่งตา่ ง ๆ
๒๒. นักเรียนแต่ละกลุ่มนำ�เสนองาน การทำาแผนผังจะต้องดเู ข้าใจงา่ ย
ทศั นศลิ ปแ์ นะน�ำ โรงเรยี นของตนเอง ภาพประกอบ ก า ร ใ ช้ ภ า พ ป ร ะ ก อ บ ใ น เ น้ื อ ห า
หน้าช้ันเรียน โดยเพื่อนกลุ่มอ่ืน จะช่วยใหเ้ ขา้ ใจมากยง่ิ ขึน้
แ ล ะ ค รู ร่ ว ม กั น ป ร ะ เ มิ น ผ ล แ ล ะ
ให้ขอ้ เสนอแนะเพ่ิมเติม 70 ศิลปะ ป.๖

5ep ขัน้ ประเมินเพือ่ เพิม่ คณุ ค่า ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
บริการสงั คม
และจติ สาธารณะ ถ้าต้องการจะแสดงส่วนประกอบของร่างกายมนุษย์ ควรนำ�เสนอดว้ ยสงิ่ ใด

๒๓. นั ก เ รี ย น นำ � ผ ล ง า น ข อ ง ต น เ อ ง ๑ แผนท่ี
ไ ป ติ ด ที่ ป้ า ย ป ร ะ ช า สั ม พั น ธ์ ข อ ง
โรงเรียน เพื่อเป็นการช่วยแนะนำ� ๒ แผนผงั (เฉลย ๓ เพราะแผนภาพแสดงถงึ ส่วนส�ำ คัญ
โรงเรยี นใหก้ บั ผทู้ จี่ ะเขา้ มาตดิ ตอ่ งาน

๓ แผนภาพ ของสงิ่ ทีต่ ้องการอธิบาย)

๔ แผนภูมิ

สุดยอดคู่มือครู 70

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

ตัวช้ีวัด

กิจกรรมการเรียนรู้ ศ ๑.๑ ป.๖/๗

๑. ให้นักเรียนแต่งนิทานส้ันตามจินตนาการของตนเอง จากนั้นวาด

เป็นแผนภาพ จำานวน ๔ ช่อง ดังตัวอย่าง
แผนภาพนิทานส้ัน

๒. ให้นักเรียนคิดจินตนาการ “โรงเรียนในฝัน„ ว่าอยากให้บริเวณโรงเรียน
มีสิ่งใดบ้าง จากน้ันให้วาด “แผนผังโรงเรียนในฝัน„ แล้วระบายสี
๓. ให้นักเรียนเขียนเล่าเหตุการณ์ท่ีประทับใจที่สุด แล้ววาดภาพประกอบ
จากน้ันนำามาเล่าหน้าช้ันเรียน

คา� ถามพฒั นากระบวนการคิด แนวค�ำตอบ
๑. แผนภาพต่างจากแผนผังอย่างไร
๒. ถ้าต้องการแสดงสถานท่ีสำาคัญของชุมชนจะใช้การนำาเสนอรูปแบบใด ๑. แผนภาพจะอธบิ ายเรอื่ งราว
๓. ในสวนสัตว์จะมีสิ่งใดบ้างที่ต้องวาดลงบนแผนผัง รายละเอียดของสง่ิ ต่าง ๆ
๔. ถ้าต้องการวาดภาพประกอบเรื่องราวในหัวข้อ “ปีใหม่หรรษา„ แต่แผนผงั จะบอกตำ�แหนง่ ท่ตี ้ัง
นักเรียนควรฝึกซ้อมวาดภาพใดบ้าง ของส่งิ ต่าง ๆ
๕. การวาดภาพประกอบเนื้อหามีประโยชน์อย่างไร ๒. แผนผัง
๓. กรงสตั ว์ บ่อเล้ียงสตั ว์ หอ้ งสุขา
ภาพนม้ี คี วามหมาย 71 ๔. สายรุง้ ลูกโป่ง คน ขนมเค้ก เทียน
หมวกปารต์ ี
๕. ท�ำ ใหเ้ ข้าใจเนื้อหาไดง้ ่ายข้ึน

71 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

เป้าหมายการเรียนรู้

มาตรฐานการเรยี นรู้ ๖หน่วยการเรียนรู้ท่ี
มาตรฐาน ศ ๑.๒
เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างทัศนศิลป์ ทศั นศิลป์สะท้อนชวี ิต
ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรม เห็นคณุ คา่
งานทัศนศิลป์ท่ีเป็นมรดกทางวัฒนธรรม ตัวชว้ี ัด
ภูมิปัญญาท้องถ่ิน ภูมิปัญญาไทยและ
สากล ๑. บรรยายบทบาทของงานทัศนศลิ ปท์ ีส่ ะท้อนชีวติ และสงั คม (ศ ๑.๒ ป.๖/๑)
๒. อภปิ รายเกยี่ วกบั อิทธิพลของความเช่ือ ความศรทั ธาในศาสนาท่ีมผี ลต่องานทัศนศลิ ป์ในทอ้ งถนิ่
สมรรถนะส�ำ คญั ของผู้เรียน (ศ ๑.๒ ป.๖/๒)
๓. ระบแุ ละบรรยายอทิ ธพิ ลทางวฒั นธรรมในทอ้ งถน่ิ ทม่ี ผี ลตอ่ การสรา้ งงานทศั นศลิ ปข์ องบคุ คล (ศ ๑.๒ ป.๖/๓)
๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคดิ ผังสาระการเรียนรู้
๓. ความสามารถในการแกป้ ัญหา
๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวิต
๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี

คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ ทัศนศลิ ป์
สะทอ้ นชวี ิต
ใฝเ่ รียนรู้
ตัวชี้วดั ที่ ๔.๑ ตั้งใจ เพียรพยายาม บทบาทของงานทัศนศลิ ป์ อิทธพิ ลของศาสนาทม่ี ี
ในการเรยี นและเขา้ ร่วมกิจกรรม ในชีวติ และสังคม ตอ่ งานทศั นศลิ ป์ในท้องถิ่น
การเรียนรู้
อทิ ธพิ ลทางวฒั นธรรมในท้องถิน่
ทม่ี ีผลต่อการสร้างงานทัศนศลิ ป์

มงุ่ มั่นในการท�ำ งาน สาระสา� คญั
ตัวช้วี ดั ที่ ๖.๑ ตั้งใจและรับผิดชอบ
ในการปฏบิ ัตหิ น้าทีก่ ารงาน งานทัศนศิลป์ในท้องถ่ิน มีท่ีมาจากภูมิปัญญาของชาวบ้าน โดยอาศัยแรงบันดาลใจจากอิทธิพลของความเช่ือ
รกั ความเปน็ ไทย ในศาสนา วัฒนธรรมในท้องถิน่ ผลงานทอ่ี อกมาจงึ สะท้อนให้เหน็ ถงึ วิถีชีวติ ของชาวบ้านในทอ้ งถิน่ น้นั ๆ
ตัวช้วี ัดท่ี ๗.๓ อนุรกั ษ์และสืบทอด
ภูมปิ ัญญาไทย บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21

จุดประกายโครงงาน

นักเรียนแบ่งกลุ่มร่วมกันสำ�รวจว่างานทัศนศิลป์ในท้องถิ่นของตนเองได้รับ

อทิ ธพิ ลทางวฒั นธรรมจากสงิ่ ใด และสง่ ผลตอ่ ผลงานทศั นศลิ ปเ์ หลา่ นนั้ อยา่ งไร

สุดยอดคู่มือครู 72

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

ตวั ชวี้ ัด

จุดประกายความคดิ ศ ๑.๒ ป.๖/๑
ศ ๑.๒ ป.๖/๒
ศ ๑.๒ ป.๖/๓

ภาระงาน/ชนิ้ งาน

แบบบันทึกผลงานทัศนศลิ ปใ์ นทอ้ งถน่ิ

Step 1 ขั้นสังเกต

บ้านเรือนไทยภาคกลาง บ้านเรือนไทยภาคเหนือ รวบรวมข้อมลู

๑. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยใช้คำ�ถาม
ดงั น้ี

• ที่บ้านของนักเรียนมีอะไรบ้าง
ทเี่ ปน็ ผลงานทศั นศลิ ป์ (ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ
ตะกร้าหวาย โอ่ง ชาม เก้าอี้ไม้ กระด้ง
ประตูไม้แกะสลัก)

บ้านเรือนไทยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ บ้านเรือนไทยภาคใต้

บา้ นเรอื นไทยทง้ั ๔ ภาค มคี วามเหมือน
และตา่ งกนั อยา่ งไร

ทศั นศลิ ป์สะท้อนชีวติ 73

73 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

Step 1 ขั้นสงั เกต

รวบรวมข้อมูล

๒. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยใช้คำ�ถาม ๑. บทบาทของงานทศั นศิลปใ์ นชีวติ และสังคม
ดังน้ี
งานทัศนศิลป์ทั่วทุกภาคของประเทศไทย ท่ีถ่ายทอดต่อกันมาตั้งแต่
• ในชุมชนของนักเรียนมีอะไรบ้าง บรรพบุรุษจนถึงปัจจุบัน เป็นงานที่มีคุณค่า ส่วนมากสร้างขึ้นให้สอดคล้องกับ
ที่เป็นงานทัศนศิลป์ (ตัวอย่างคำ�ตอบ วิถีชีวิตของผู้คนในท้องถ่ินหรือในสังคมนั้น ๆ
งานทัศนศิลป ์ มอี ทิ ธพิ ลตอ่ การด�ารงชวี ิตของมนุษย ์ ตอบสนองความตอ้ งการ
บา้ น วดั สะพาน ศาลา) ด้านความงามและประโยชน์ใช้สอยเป็นหลัก ท�าให้มนุษย์มีรสนิยมที่ดี สามารถ
๓. นักเรียนร่วมกันสำ�รวจงานทัศนศิลป์ น�ามาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ�าวันได้ งานทัศนศิลป์ให้คุณค่าแก่มนุษย์หลายด้าน

รอบตัวนักเรียนว่ามีอะไรบ้างท่ีสะท้อน เช่น ด้านการอยู่อาศัย มนุษย์ได้พัฒนา
ถึงการดำ�รงชีวิตของนักเรียนและ ท่ีอยู่อาศัยจากอดีตเป็นเพิงผามาเป็นบ้าน
คนในชุมชน แบบง่าย ๆ ต่อมารู้จักต่อเติมตกแต่งให้
๔. นักเรียนศึกษาความรู้เรื่อง บทบาท สวยงามมากย่ิงขึ้น และด้านเคร่ืองใช้สอย
ของงานทัศนศิลป์ในชีวิตและสังคม ในชีวิตประจ�าวัน มนุษย์ได้พัฒนาโดยน�า
แล้วร่วมกันสนทนาเพื่อเชื่อมโยง ศิลปะเข้าไปเกี่ยวข้องกับงานหัตถกรรมหรือ
ความรู้ งานอุตสาหกรรมศิลป์ เพ่ือประโยชน ์
กระบุง ในการด�ารงชีวิต

บ้านเรือนไทยภาคกลาง เครื่องปั้นดินเผาจากภูมิปัญญาของชาวบ้าน
74 ศิลปะ ป.๖

เสริมความรู้ ครูควรสอน

กระบงุ เปน็ ภาชนะสานทึบรูปกลมสูง แตพ่ นื้ กน้ เป็นส่เี หล่ียม กระบงุ สานจากไผ่
ที่นำ�มาจักเปน็ ตอก นำ�ไปย้อมสี แลว้ น�ำ มาสานเปน็ ลายขัด กระบงุ เป็นภูมิปญั ญา
ชาวบ้านทท่ี �ำ จากวสั ดธุ รรมชาติและสานเป็นลวดลาย

สุดยอดคู่มือครู 74

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

St ep 2asean

ผลงานท่ีแต่ละท้องถ่ินสร้างข้ึน ขน้ั คิดวิเคราะห์
ล้วนมีความสัมพันธ์เก่ียวข้องกับชีวิต และสรปุ ความรู้
ของผู้คนในสังคมน้ัน ๆ ไม่ว่าจะเป็น
ด ้ า น อ า ชี พ วั ฒ น ธ ร ร ม ป ร ะ เ พ ณ ี ๕. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น อ ภิ ป ร า ย ว่ า
การอยู่อาศัย การท�ามาหากิน ผลงาน งานทัศนศิลป์ที่นักเรียนสำ�รวจได้
ที่ อ อ ก ม า ก็ มี ค ว า ม ส� า คั ญ ต ่ อ วิ ถี ก า ร สะท้อนถึงการดำ�รงชีวิตของนักเรียน
ด�ารงชีวิตของคนในสังคมมากเช่นกัน หรอื คนในชมุ ชนอย่างไร

(ตัวอย่างคำ�ตอบ งอบ สะท้อนถึงอาชีพ

เกษตรกรรม ซ่ึงเป็นอาชีพหลักของคนใน

ท้องถน่ิ ภาคกลาง)

ตุงหรือธง มีบทบาทต่อความเช่ือและ โคมไฟ มีบทบาทต่อการด�ารงชีวิต
ศาสนา ของภาคเหนือและภาคอีสาน ของคนในสังคมปัจจุบัน

โอ่ง ชาม
ท่ีนอนหวาย

กระเป๋าหวาย ขันโตก
ทศั นศิลปส์ ะทอ้ นชีวิต 75

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

ผลงานทัศนศลิ ป์ในแต่ละทอ้ งถน่ิ มอี ทิ ธิพลมาจากสงิ่ ใด

๑ ภาษาท่ใี ช้ในทอ้ งถ่ิน (เฉลย ๒ เพราะงานทัศนศิลปใ์ นแต่ละทอ้ งถิน่

๒ วถิ ชี ีวติ ของคนในทอ้ งถ่ิน ต่างมีเอกลักษณ์โดดเด่นเป็นของตนเอง ซึ่งจะ

๓ จ�ำ นวนประชากรในท้องถ่นิ สะท้อนวิถีชีวิต วัฒนธรรม ประเพณีของคน

๔ รูปรา่ งหน้าตาของคนในทอ้ งถ่ิน ในทอ้ งถ่นิ นัน้ ๆ)

75 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

Step 2 ข้นั คิดวเิ คราะห์

และสรปุ ความรู้

๖. นักเรียนศึกษาอิทธิพลของศาสนา ๒. อิทธพิ ลของศาสนาท่ีมีต่องานทศั นศลิ ปใ์ นท้องถนิ่
ท่ีมีต่องานทัศนศิลป์ในท้องถิ่น แล้ว
ร่วมกันวิเคราะห์ว่าศาสนามีอิทธิพล ศาสนา มีอิทธิพลต่อความเชื่อและชีวิตของมนุษย ์ ในอดีต เม่ือช่างสร้างสรรค์
ต่องานทัศนศิลป์ในท้องถิ่นอย่างไร ผลงานทัศนศิลป์ ก็ได้น�าเอาศาสนามาเป็นแรงบันดาลใจในการสร้างผลงาน
พรอ้ มยกตวั อยา่ งงานทศั นศลิ ปท์ ไี่ ดร้ บั งานทัศนศิลป์ของไทยที่เก่ียวข้องกับศาสนา ได้แก่ ภาพวาด ภาพพิมพ์ งานปั้น
อิ ท ธิ พ ล ข อ ง ศ า ส น า เ ป็ น แ ผ น ภ า พ ประติมากรรม สถาปัตยกรรม ต่างก็มีลวดลายทางศาสนาท่ีสวยงาม และมี
ความคิด ดังตัวอย่าง เอกลักษณ์ ต่างกับลวดลายของชาติอื่น ๆ ในโลก
เราเรียกลวดลายนั้นว่า ลายไทย ซ่ึงมีความอ่อนช้อย งดงาม ถือว่าเป็นงาน
ลายกระจังปูนปัน้ แกะสลัก ศิลปะของไทยที่สามารถน�ามาประกอบเข้ากับงานต่าง ๆ ได้ เช่น โบสถ์ ที่พักอาศัย
เทยี นพรรษา ของใช้ ของตกแต่งต่าง ๆ เพื่อให้มีความสวยงามมากยิ่งข้ึน

ตวั อยา่ งงานทศั นศลิ ป์
ทไ่ี ดร้ บั อิทธพิ ล
ของศาสนา

รปู เคารพจาก ลายปนู ปน้ั
การแกะสลกั ไม้ ตามฐานเจดีย์

ลายกระจังปูนปั้น วัดราชาธิวาสราชวรวิหาร ลายไทยประดับกระจก
วัดพระศรีรัตนศาสดาราม (วัดพระแก้ว)

76 ศิลปะ ป.๖

สุดยอดคู่มือครู 76

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

ep 2aseanSt

ชา่ งไทยในสมยั โบราณ ไดน้ า� ลายไทยมาประดษิ ฐเ์ ปน็ ลายปนู ปน้ั ตามฐานเจดยี ์ ข้ันคิดวิเคราะห์
หรอื ฐานพระพทุ ธรปู เรยี กวา่ ลายบวั ซง่ึ กไ็ ดร้ บั แรงบนั ดาลใจมาจากกลบี ของดอกบวั และสรปุ ความรู้
น�ามาสร้างเป็นลวดลายได้อย่างสวยงาม มีความเป็นไทยอย่างน่าชื่นชม
๗. นักเรียนพิจารณาภาพงานทัศนศิลป์
ทไ่ี ดร้ บั อทิ ธพิ ลของศาสนามา ๓-๔ ภาพ

จ า ก นั้ น นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น วิ เ ค ร า ะ ห์

และแสดงความคิดเห็น โดยใช้คำ�ถาม

ดังน้ี

• ภาพทีเ่ ห็นคือภาพอะไร

• ภาพท่ีเห็นเก่ียวข้องกับศาสนา

อยา่ งไร

• นกั เรยี นรู้สึกอยา่ งไรต่อภาพท่เี ห็น

ปูนปั้นลายกนกและลายบัว พระพุทธรูปฐานลายบัว
วัดราชบพิตรสถิตมหาสีมาราม วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม

งานทัศนศิลป์อื่น ๆ ในท้องถิ่นท่ีได้รับอิทธิพลจากศาสนา ดังเช่น การแกะสลักไม ้
เป็นรูปเคารพของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ การท�าบาตรพระ ที่บ้านบาตร
กรุงเทพมหานคร การแกะสลักเทียนพรรษา ในวันเข้าพรรษา ของจังหวัดทาง
ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื การแหเ่ รอื ชกั พระของภาคใต ้ จติ รกรรมฝาผนงั ทเี่ กยี่ วขอ้ ง
กับศาสนา การปั้นพระพุทธรูป รูปเคารพต่าง ๆ

ความรเู้ พม่ิ เติม
ลายกนก (กะ-หนก) เป็นลายพ้ืนฐาน มีที่มาจากลักษณะของเปลวไฟ

ทัศนศลิ ปส์ ะท้อนชวี ิต 77

เสริมความรู้ ครูควรสอน

ชุมชนบ้านบาตร มีอาชีพทำ�บาตรด้วยมือ ซ่ึงเป็นภูมิปัญญามาแต่โบราณ
โดยท�ำ ขน้ึ ดว้ ยความศรัทธาในพระพทุ ธศาสนา เปน็ งานท่ใี ช้ฝมี ือ

77 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

Step 2 ขนั้ คิดวิเคราะห์

และสรุปความรู้

๘. นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้
เ กี่ ย ว กั บ ง า น ทั ศ น ศิ ล ป์ ท่ี ส ะ ท้ อ น
ความเชอื่ ตามหลกั ศาสนาเปน็ ความคดิ
รวบยอด

การแกะสลักเทียนพรรษา จังหวัดอุบลราชธานี

ส่วนใหญ่งานทัศนศิลป์ท่ีเกี่ยวข้องกับศาสนาจะปรากฏตามวัด เพราะศิลปิน
มุ่งเน้นสร้างสรรค์ เพ่ือจรรโลงและถวายแด่พระพุทธศาสนา เน่ืองจากประชาชน
ส่วนใหญ่ต่างก็อาศัยวัดเป็นที่กล่อมเกลาจิตใจมาต้ังแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

78 ศลิ ปะ ป.๖

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

ผลงานทางทศั นศลิ ปข์ ้อใดมีอิทธพิ ลจากความเช่อื ทางศาสนา

๑ เคร่ืองป้นั ดนิ เผา (เฉลย ๓ เพราะเทียนพรรษานำ�ไปใช้

๒ ไซจับปลาจากไมไ้ ผ่ ในเทศกาลเขา้ พรรษา)

๓ เทยี นพรรษาแกะสลัก

๔ บา้ นเรือนไทยใต้ถนุ สูง

สุดยอดคู่มือครู 78

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 2asean

๓. อิทธิพลทางวัฒนธรรมในทอ้ งถิ่นท่ีมีผลต่อการสร้าง ขนั้ คิดวเิ คราะห์
งานทัศนศิลป์ และสรุปความรู้

ศิลปะในแต่ละท้องถิ่นมีลักษณะที่แตกต่างกันไปตามภูมิประเทศ วิถีชีวิต ๙. นักเรียนศึกษาอิทธิพลทางวัฒนธรรม
ประเพณีและวัฒนธรรม มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เพราะเกิดขึ้นจากการสร้างสรรค์ของ ในท้องถ่ินท่ีมีผลต่อการสร้างงาน
คนในท้องถิ่นน้ัน ๆ น�าเอาวัสดุท้องถ่ินมาใช้ให้เกิดประโยชน์กับสภาพแวดล้อม ทัศนศิลป์ แล้วร่วมกันวิเคราะห์ว่า
การด�ารงชีวิตที่มีลักษณะแตกต่างกันไปหลากหลายรูปแบบ เช่น เคร่ืองจักสาน วัฒนธรรมมีอิทธิพลต่องานทัศนศิลป์
ภาพเขียน เครื่องประดับ เคร่ืองใช้สอยในครัวเรือน ของใช้ส่วนตัว ของเล่น ในท้องถิ่นอย่างไร พร้อมยกตัวอย่าง
ง า น ทั ศ น ศิ ล ป์ ที่ ไ ด้ รั บ อิ ท ธิ พ ล
ทางวัฒนธรรม

แหล่งท�าร่มบ่อสร้าง จังหวัดเชียงใหม่ ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

เรือกอและ จังหวัดนราธิวาส ๑. การสร้างบ้านเรือนท่ีแตกต่างกัน
ในแต่ละท้องถ่ินเกิดจากปัจจัยใด
ทัศนศิลปส์ ะทอ้ นชีวิต 79 เปน็ ส�ำ คญั
๑ ความเช่อื และการนับถอื
ศาสนา
๒ วัฒนธรรมการแตง่ กาย
๓ วฒั นธรรมการกนิ
๔ สภาพภมู ิศาสตร์

(เฉลย ๔ เพราะเนื่องจากในแต่ละ

ท้องถิ่น แต่ละภูมิภาคมีลักษณะทาง

ภูมิศาสตร์ที่แตกต่างกัน ทำ�ให้วิถีชีวิต

ความเป็นอยู่ วัฒนธรรม รวมถึงการสร้าง

บ้านเรือนท่ีมีผลมาจากสภาพภูมิประเทศ

และภมู อิ ากาศท่แี ตกตา่ งกัน)

๒. การท�ำ รม่ กระดาษสาเป็นผลงาน
ทศั นศลิ ปท์ ีส่ ะทอ้ นวถิ ชี ีวติ ในดา้ นใด
๑ การนับถอื ศาสนา
๒ การประกอบอาชีพ
๓ การสรา้ งทอ่ี ยู่อาศัย
๔ การทำ�เครอื่ งนุ่งหม่

(เฉลย ๒ เพราะการทำ�รม่ กระดาษสา

เปน็ อาชพี ทช่ี ว่ ยสรา้ งรายไดใ้ หค้ นในชมุ ชน)

79 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขัน้ คิดวเิ คราะห์
St St วัฒนธรรมที่มีอิทธิพลต่อการสร้างผลงานทางทัศนศิลป์ของท้องถ่ิน เช่น
และสรปุ ความรู้

๑๐. นักเรียนพิจารณาภาพงานทัศนศิลป์ วัฒนธรรมการกิน มีการท�าเคร่ืองปั้นดินเผา ภาชนะหุงต้ม เพื่อการ
ที่ได้รับอิทธิพลของวัฒนธรรมมา ประกอบอาหาร
๓-๔ ภาพ จากน้ันร่วมกันวิเคราะห์ วัฒนธรรมการอยู่อาศัย มีการสร้างบ้านเรือนตามสภาพภูมิศาสตร์ของ
และแสดงความคิดเห็น โดยใช้ ท้องถ่ินน้ัน ๆ เช่น บ้านที่อยู่ใกล้แม่น�้า จะมีใต้ถุนสูงกว่าบ้านท่ีอยู่บนเนินเขา
คำ�ถาม ดงั น้ี วัฒนธรรมการแต่งกาย
มี ก า ร ท อ ผ ้ า เ พื่ อ ตั ด เ ย็ บ เ สื้ อ ผ ้ า
• ภาพที่เห็นคอื ภาพอะไร เคร่ืองนุ่งห่ม ที่เป็นเอกลักษณ์ของ
• ภาพทเ่ี หน็ เกย่ี วขอ้ งกบั วฒั นธรรม ท้องถิ่น และเป็นที่รู้จักของคนทั่วไป

อยา่ งไร

• นักเรียนรู้สึกอย่างไรต่อภาพ ผ้าซิ่นตีนจก ลวดลายอันเป็นเอกลักษณ์แบบ
ท่เี หน็ ด้ังเดิมของกรรมวิธีการทอผ้าในกลุ่มคนพื้นเมือง

๑๑. นักเรียนคิดประเมินเพื่อเพ่ิมคุณค่า วั ฒ น ธ ร ร ม ที่ เ ก่ี ย ว ข ้ อ ง
โดยรว่ มกนั อภปิ รายวา่ งานทศั นศลิ ป์ ประเพณีต่าง ๆ เช่น การประดิษฐ์
ไม่เพียงรับอิทธิพลจากวัฒนธรรม กระทง ในประเพณีลอยกระทง การท�า
เท่านั้น แต่งานทัศนศิลป์ยังอนุรักษ์ บั้งไฟ ในประเพณีบุญบ้ังไฟ
และถา่ ยทอดวฒั นธรรมสคู่ นรนุ่ หลงั
ด้วย งานประเพณีลอยกระทง จังหวัดสุโขทัย

๑๒. นักเรียนสืบค้นผลงานทัศนศิลป์
ต่าง ๆ ในท้องถ่ินของตนเอง แล้ว

เลือกมาคนละ ๑ ผลงาน จากนั้น วัฒนธรรมประเพณีต่าง ๆ ของไทย มีอิทธิพลต่อการสร้างสรรค์ผลงาน
นกั เรยี นวางแผนการวิเคราะห์ ทัศนศิลป์ของคนในสังคมตั้งแต่อดีตมาจนถึงปัจจุบัน โดยมีการปรับปรุงให ้
เข้ากับสภาพท้องถ่ิน จนเป็นผลงานท่ีมีเอกลักษณ์ มีคุณค่า ควรแก่การอนุรักษ ์
ep 3 ข้นั ปฏิบัติ รักษาให้ลูกหลานได้สืบทอดต่อไป
แหลละังสกราุปรปควฏาบิ มตั ริู้

๑๓. นักเรียนวิเคราะห์ว่าผลงานทัศนศิลป์ 80 ศลิ ปะ ป.๖
ใ น ท้ อ ง ถิ่ น ที่ นั ก เ รี ย น เ ลื อ ก ม า
สะท้อนถึงอิทธิพลทางศาสนาหรือ แบบบันทกึ งานทศั นศิลป์ในทอ้ งถ่ิน
วฒั นธรรมอย่างไร โดยบันทึกขอ้ มลู
ลงในแบบบันทกึ ดงั ตัวอยา่ ง (ภาพบันไดพญานาคทม่ี ีเกลด็
ประดบั ประดาด้วยกระจกส)ี

สุดยอดคู่มือครู 80 ช่อื ผลงาน
(บันไดพญานาค)

อทิ ธิพลทางศาสนาหรือวฒั นธรรม
(นำ�กระจกสมี าประดบั เปน็ เกล็ดพญานาคให้ดูสวยงาม)

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก

St ขั้นปฏิบตั ิ
St St และสรุปความรู้
หลังการปฏิบตั ิ
กจิ กรรมพฒั นาการอา่ น
๑๔. นั ก เ รี ย น ป ร ะ เ มิ น ต ร ว จ ส อ บ
ใหน้ ักเรียนอำ่ นคำ� และควำมหมำยของคำ� ตอ่ ไปน้ี ความถูกต้องของผลงาน พร้อมหา
แนวทางปรับปรุงแก้ไขให้ดีขึ้น
คำ� ศพั ท์ คำ� อำ่ น ควำมหมำย
๑๕. นักเรียนร่วมกันสรุปสิ่งท่ีเข้าใจเป็น
ศรัทธา สดั -ทา ความเชือ่ ความเลอื่ มใส

อิทธพิ ล อดิ -ทิ-พน กา� ลังทย่ี ังผลใหส้ า� เรจ็ อา� นาจท่ีสามารถบันดาล ความรูร้ ่วมกนั ดงั น้ี
ใหเ้ ปน็ ไปไดต้ า่ ง ๆ • บทบาทของงานทัศนศิลป์ ในชวี ติ

เวบ็ ไซตแ์ นะนา� และสังคม งานทัศนศิลป์สร้างข้ึน
การดแู ลรกั ษาโบราณสถาน โบราณวตั ถุ ศิลปวัตถุ www.thailocaladmin.go.th ให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนใน
ทอ้ งถนิ่ เกดิ จากภมู ปิ ญั ญาทเี่ กยี่ วกบั

ความเชื่อ ความศรัทธา ศาสนาและ

ผังสรปุ สาระสา� คัญ งานทศั นศลิ ปส์ รา้ งขน้ึ ใหส้ อดคลอ้ ง สภาพภมู ศิ าสตร์
บทบาทของงาน กั บ วิ ถี ชี วิ ต ข อ ง ค น ใ น ท้ อ ง ถ่ิ น • อิทธิพลของศาสนาที่มีต่องาน
เ กิ ด จ า ก ภู มิ ปั ญ ญ า ที่ เ ก่ี ย ว กั บ
ทศั นศลิ ปใ์ นชวี ติ และสงั คม ความเชอ่ื ความศรทั ธา ศาสนาและ ทศั นศลิ ปใ์ นท้องถนิ่ งานทศั นศิลปท์ ่ี
สภาพภมู ิศาสตร์ ได้รับแรงบันดาลใจจากศาสนาจะมี
ความสวยงามออ่ นชอ้ ยและมเี อกลกั ษณ์
• อทิ ธพิ ลทางวฒั นธรรมในทอ้ งถนิ่

ทัศนศลิ ป์ อิทธิพลของศาสนา งานทศั นศลิ ปท์ ไี่ ดร้ บั แรงบนั ดาลใจ ท่ีมีผลต่อการสร้างงานทัศนศิลป์
สะทอ้ นชวี ิต ที่มีต่องานทัศนศลิ ป์ จากศาสนาจะมีความสวยงาม ในแต่ละท้องถิ่นมีวัฒนธรรม และ
ออ่ นช้อยและมเี อกลกั ษณ์ ประเพณที เ่ี ปน็ เอกลกั ษณ์ ซง่ึ มผี ลตอ่
ในทอ้ งถิน่

อทิ ธพิ ลทางวัฒนธรรม ในแต่ละท้องถิ่นมีวัฒนธรรมและ การสร้างผลงานทางทศั นศลิ ป์
ในทอ้ งถ่ินท่ีมีผลตอ่ การ ประเพณีท่ีเป็นเอกลักษณ์ ซึ่งมีผล
ตอ่ การสรา้ งผลงานทางทัศนศิลป์ ep 4
สร้างงานทศั นศิลป์

ขัน้ ส่อื สารและน�ำเสนอ

ทศั นศิลป์สะท้อนชีวิต 81 ๑๖. นักเรียนนำ�เสนอแบบบันทึกงาน

5ep ขั้นประเมนิ เพื่อเพ่มิ คณุ ค่า ทัศนศิลป์ในท้องถ่ินของตนเอง
บริการสังคม หน้าช้ันเรียน โดยครูคอยตรวจสอบ
และจติ สาธารณะ ความถูกต้อง และให้คำ�แนะนำ�
เพม่ิ เติม
๑๗. นักเรียนร่วมกันจัดทำ�แผ่นพับแนะนำ�ผลงานทัศนศิลป์ท่ีสะท้อนถึงชีวิต

ของคนในท้องถ่ิน แล้วนำ�ไปวางไว้ท่ีห้องสมุดโรงเรียน ห้องสมุดชุมชน หรือ

ศาลาประชุมของชุมชน เพ่ือเผยแพร่ความรู้ให้แก่ผู้ที่สนใจศึกษาและ

เป็นการประชาสัมพันธ์เกย่ี วกบั ชุมชน

81 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

ตัวช้ีวัด กจิ กรรมการเรยี นรู้
๑. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มร่วมกันยกตัวอย่างงานทัศนศิลป์ที่สะท้อนชีวิตและ
ศ ๑.๒ ป.๖/๑ สังคมในท้องถ่ิน แล้วสรุปลงในแผนภาพความคิด ดังน้ี
ศ ๑.๒ ป.๖/๒
ศ ๑.๒ ป.๖/๓

ตุง งานทัศนศิลป์ ลายผ้าซ่ิน
ท่ีสะท้อนชีวิตและ
สังคมในเชียงใหม่

๒. ให้นักเรียนยกตัวอย่างงานทัศนศิลป์ที่มาจากอิทธิพลของศาสนา แล้วร่วมกัน
อภิปรายเกี่ยวกับอิทธิพลของความเชื่อ ความศรัทธาในศาสนาท่ีมีผล
ต่องานทัศนศิลป์

๓. ให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายเก่ียวกับวัฒนธรรมในท้องถิ่นท่ีมีผลต่อการ
สร้างงานทัศนศิลป์ แล้วบันทึกผลลงในแบบบันทึก ดังน้ี

แบบบันทึก
• วัฒนธรรมอะไร

• วัฒนธรรมนี้เกี่ยวข้องกับงานทัศนศิลป์ใด

แนวค�ำตอบ ค�าถามพฒั นากระบวนการคดิ
๑. งานทัศนศิลป์ใดบ้างท่ีสะท้อนชีวิตในด้านการประกอบอาชีพ
๑. เสื่อทอ ๒. การท�าร่มกระดาษสา ขั้นตอนใดที่เกี่ยวข้องกับงานทัศนศิลป์
๒. การวาดลวดลายลงบนร่ม ๓. ลายไทยมีลักษณะเด่นต่างจากลายอื่นอย่างไร
๓. มีความออ่ นช้อย วิจติ รงดงาม ๔. ในชุมชนมีงานทัศนศิลป์ใดบ้างท่ีมีอิทธิพลจากศาสนา
๔. การปน้ั รูปสิงหอ์ ยหู่ น้าวดั ๕. วัฒนธรรมการแต่งกายท�าให้เกิดงานทัศนศิลป์อะไรบ้าง
๕. มีการวาดลวดลายตา่ ง ๆ ลงบนเสอื้
และใช้สคี ่ตู รงขา้ ม 82 ศิลปะ ป.๖

สุดยอดคู่มือครู 82

ดนตรีสาระท่ี ๒

ผังสาระการเรียนรู้ดนตรี

ศ ๒.๑ บรรยายเพลงทฟี่ งั โดยอาศยั องคป์ ระกอบ หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ ๑
ตวั ช้ีวดั ที่ ๑ ดนตรแี ละศัพทส์ ังคีต องค์ประกอบดนตรแี ละศพั ทส์ ังคตี

ตวั ชวี้ ัดที่ ๒ จ�าแนกประเภทและบทบาทหน้าทเ่ี ครื่อง หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ ๒
ดนตรีไทยและเครอ่ื งดนตรีทีม่ าจาก เครอ่ื งดนตรีไทยและเครือ่ งดนตรีสากล
วัฒนธรรมต่าง ๆ
หน่วยการเรียนรทู้ ่ี ๓
ตวั ชวี้ ดั ที่ ๓ อา่ น เขยี นโน้ตไทยและโนต้ สากลท�านอง เครือ่ งหมายและสัญลักษณ์ทางดนตรี
งา่ ย ๆ

ตัวช้วี ดั ท่ี ๔ ใช้เครือ่ งดนตรบี รรเลงประกอบการ หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ ๔
รอ้ งเพลงดน้ สด ทม่ี จี งั หวะและทา� นองงา่ ย ๆ หลักการรอ้ งเพลง

ตัวชว้ี ดั ท่ี ๕ บรรยายความรูส้ ึกที่มตี อ่ ดนตรี หน่วยการเรียนรทู้ ี่ ๕
การวเิ คราะห์เพลงและหลักการฟังเพลง

ตัวชว้ี ัดที่ ๖ แสดงความคดิ เหน็ เกี่ยวกบั ท�านอง หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ ๕
ศ ๒.๒ จงั หวะ การประสานเสยี ง และคุณภาพ การวเิ คราะห์เพลงและหลกั การฟังเพลง
เสียงของเพลงทฟี่ ัง
หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี ๖
ตัวชีว้ ัดที่ ๑ อธิบายเร่ืองราวของดนตรีไทย ววิ ฒั นาการดนตรไี ทย
ในประวตั ิศาสตร์ หน่วยการเรียนรทู้ ่ี ๖
ววิ ฒั นาการดนตรไี ทย
ตวั ชี้วดั ที่ ๒ จ�าแนกดนตรที มี่ าจากยคุ สมัยท่ีต่างกนั หน่วยการเรียนรู้ที่ ๖
วิวฒั นาการดนตรไี ทย
ตวั ช้ีวดั ท่ี ๓ อภปิ รายอทิ ธพิ ลของวฒั นธรรมต่อ
ดนตรใี นทอ้ งถิ่น

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

เปา้ หมายการเรียนรู้

มาตรฐานการเรียนรู้ ๑หน่วยการเรียนรู้ที่
มาตรฐาน ศ ๒.๑
เข้าใจและแสดงออกทางดนตรีอย่าง อแลงะคศป์ ัพรทะกส์ อังบคดีตนตรี
สรา้ งสรรค์ วเิ คราะห ์ วพิ ากษว์ จิ ารณค์ ณุ คา่
ดนตรี ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่อ ตัวชว้ี ัด
ดนตรีอย่างอิสระ ชื่นชม และประยุกต์ใช้ ● บรรยายเพลงท่ฟี งั โดยอาศยั องค์ประกอบดนตรแี ละศพั ทส์ ังคีต (ศ ๒.๑ ป.๖/๑)
ในชีวิตประจ�ำ วัน
ผงั สาระการเรียนรู้
สมรรถนะสำ�คญั ของผูเ้ รยี น
องค์ประกอบดนตรี
๑. ความสามารถในการส่ือสาร และศัพทส์ งั คีต
๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการแกป้ ัญหา
๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวติ
๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี

คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ องค์ประกอบดนตรี ศัพทส์ ังคตี
ใฝ่เรียนรู้
ตัวชว้ี ดั ที่ ๔.๑ ต้ังใจ เพียรพยายาม จงั หวะ ท�ำนอง
ในการเรยี นและเขา้ รว่ มกจิ กรรมการเรยี นรู้ เสียง กำรประสำนเสยี ง

พื้นผิวของดนตรี คตี ลกั ษณ์

มุง่ ม่ันในการท�ำ งาน สาระส�าคัญ
ตัวชว้ี ัดท่ี ๖.๑ ต้ังใจและรบั ผดิ ชอบ
ในการปฏิบตั หิ นา้ ทีก่ ารงาน องค์ประกอบดนตรีมีผลต่อความไพเราะของเพลง ศัพท์สังคีตช่วยให้ผู้บรรเลงสามารถบรรเลง
เพลงได้ถูกต้อง และเข้าใจบทเพลงได้ง่ายขึ้น

รกั ความเป็นไทย บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ตวั ช้ีวัดที่ ๗.๑ ภาคภมู ใิ จในขนบธรรมเนยี ม
ประเพณี ศิลปะ วัฒนธรรมไทยและ นักเรียนแบ่งกลุ่มร่วมกันจัดทำ�ป้ายประกาศเกี่ยวกับเพลงพระราชนิพนธ์
มีความกตญั ญกตเวที ตามลกั ษณะขององค์ประกอบดนตรดี า้ นต่าง ๆ กล่มุ ละ ๑ เพลง

สุดยอดคู่มือครู 84