แผนการจัดการเรียนรู้สุขศึกษา ม.1

๙๐

การปฏิเสธอยา่ งจริงจงั ใชค้ วามรู้สึกมาเป็นขอ้ อา้ ง การขอความเห็นชอบ
ประกอบเหตุผล และแสดงความขอบคุณ

หากถูกเซา้ ซ้ีหรือถูกสบประมาท บอกปฏิเสธ
ใหอ้ อกจากสถานการณ์น้นั ทนั ที

การปฏิเสธอยา่ งจริงจงั ฉนั ไม่อยากไปหรือฉนั ไมช่ อบ

5. ตวั แทนนักเรียนออกมาสมุ่ หยิบสถานการณ์การลว่ งละเมิดทางเพศ จากนน้ั นักเรียนชว่ ยกนั คดิ วธิ ีพดู
ปฏิเสธ ดังนี้

สถานการณ์ วธิ ีการปฏิเสธ

สม้ โอถกู ชวนไปงานวนั เกิดของ (ตอบปฏิเสธวา่ คงไปไม่ได้ เพราะพ่อแม่
เพ่ือนท่ีสนิทและตอ้ งกลบั บา้ นดึก ผปู้ กครองเราเป็นห่วง เรากลบั บา้ นดึกไม่ได)้

เมยถ์ ูกรุ่นพี่ท่ีมาแอบชอบ นดั ไปคยุ (ตอบปฏิเสธวา่ ไมไ่ ป และขอคยุ ในที่
ในหอ้ งเก็บอุปกรณ์สองต่อสอง ที่ไมล่ บั ตาคน หรือใหม้ ีเพื่อนอยดู่ ว้ ย)

วนั น้ีจอยตอ้ งอยบู่ า้ นคนเดียว (ตอบปฏิเสธวา่ ไอมย่ใาดหีกจ้ วบั า่ มเดนั ี๋ยจวะพดอู่ไแมมด่ ่ีผเรปู้ ากไมครช่ องบ
เพอื่ นคนสนิทจึงขอไปอยู่ ใเรหาใ้รคู้จระแวตา่ เะรตาไวั ดเร)้ า)
เป็ นเพ่ือน
เราก็คบกนั มานานแลว้ เราน่าจะ (ตอบปฏิเสธวา่ เราวา่ มนั ยงั ไม่ถึงเวลานะ
สานสัมพนั ธ์กนั ใหล้ ึกซ้ึงกวา่ น้ี ถา้ รักเราจริงก็ตอ้ งรอได)้
เธอวา่ ไหม

๙๑

• •ข้นั •ป•ฏบิ• ตั •ิแล•ะส• ร•ุปค•ว•าม•รู้ห•ล•งั ก•าร•ปฏ• บิ •ตั •ิ (A•p•ply•in•g a•nd• C•o•ns•tru•ct•in•g t•he• K•no•w•le•dg•e)•

•๖.• นกั เรียนแบง่ กลุ่ม 4 กลุม่ ตามความเหมาะสม แสดงละครส้ัน ซ่ึงมีเนอื้ หาเกย่ี วกับการใชท้ กั ษะการ

ปฏิเสธ เพ่ือป้องกนั ตนเองจากการล่วงละเมิดทางเพศ จากนน้ั รว่ มกันบันทึกลงในช้นิ งานท่ี 6 เร่ือง
การปอ้ งกนั ตนเองจากการล่วงละเมิดทางเพศ

๗. นักเรยี นร่วมกันสรปุ สง่ิ ทเ่ี ข้าใจเป็นความรรู้ ่วมกนั ดังน้ี
การรูจ้ ักใช้ทักษะการปฏิเสธเมอ่ื อยใู่ นสถานการณ์ท่ีเส่ยี งต่อการถูกลว่ งละเมิดทางเพศ

จะชว่ ยปอ้ งกนั การถูกลว่ งละเมิดทางเพศได้

ส่ือการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้

1. หนงั สือเรยี น รายวชิ าพ้ืนฐาน สขุ ศึกษาและพลศึกษา ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 1
ของสถาบนั พัฒนาคุณภาพวชิ าการ (พว.)

2. ภาพการใช้ทักษะการปฏิเสธ
3. บัตรคำทกั ษะการปฏิเสธ
4. สถานการณ์การลว่ งละเมดิ ทางเพศ

การประเมนิ การเรียนรู้

1. ประเมนิ ความรู้ เรือ่ ง การใช้ทักษะในการป้องกันตนเองจากการลว่ งละเมิดทางเพศ (K)
ด้วยแบบทดสอบ

2. ประเมินกระบวนการทำงานกลุม่ (P) ดว้ ยแบบประเมิน
3. ประเมินชน้ิ งาน เรอื่ ง การป้องกันตนเองจากการล่วงละเมิดทางเพศ (P) ดว้ ยแบบประเมิน
4. ประเมนิ คุณลักษณะอนั พึงประสงค์ ดา้ นมุ่งม่นั ในการทำงาน มีจิตสาธารณะ (A) ด้วยแบบประเมนิ

แบบประเมนิ ตามสภาพจริง (Rubrics)

แบบประเมนิ กระบวนการทำงานกลุ่ม

รายการการ ระดบั คุณภาพ
ประเมิน
432 1
กระบวนการ
ทำงานกลมุ่ มกี ารกำหนดบทบาท มีการกำหนดบทบาท มีการกำหนดบทบาท ไมม่ กี ารกำหนด
บทบาทสมาชกิ
สมาชิกชดั เจน สมาชิกชัดเจน เฉพาะหวั หน้า และไม่มกี ารชี้แจง
เปา้ หมาย สมาชิก
และมีการชี้แจงเปา้ หมาย มกี ารชี้แจงเป้าหมาย ไมม่ กี ารชี้แจงเปา้ หมาย ตา่ งคนต่างทำงาน

การทำงาน อย่างชดั เจนและ อยา่ งชดั เจน

มีการปฏบิ ตั งิ านร่วมกัน ปฏบิ ตั งิ านร่วมกนั ปฏบิ ัติงานร่วมกัน

อยา่ งรว่ มมือรว่ มใจ แต่ไมม่ ีการประเมนิ ไม่ครบทุกคน

พรอ้ มกับการประเมนิ เป็น เปน็ ระยะ ๆ

ระยะ ๆ

๙๒

แบบประเมินชิ้นงาน เรือ่ ง การปอ้ งกันตนเองจากการล่วงละเมดิ ทางเพศ

รายการการ ระดบั คุณภาพ
ประเมนิ
4 321
การแสดงทักษะ
การปฏเิ สธเพ่อื แสดงทักษะการปฏเิ สธ แสดงทกั ษะการปฏิเสธ แสดงทกั ษะการปฏิเสธ แสดงทกั ษะการปฏิเสธ
ป้องกันตนเองจาก เพ่อื ปอ้ งกันตนเอง
การ จากการล่วงละเมดิ ทาง เพอ่ื ป้องกันตนเอง เพ่ือป้องกันตนเอง เพอื่ ปอ้ งกนั ตนเอง
ลว่ งละเมดิ ทางเพศ เพศได้อย่างถกู ต้อง
และอธบิ ายผลท่ี เหมาะสม สามารถแกไ้ ข จากการล่วงละเมดิ ทาง จากการล่วงละเมิดทาง จากการลว่ งละเมิดทาง
เกิดขึ้น ลงใน ปญั หาในระหวา่ งปฏิบตั ิ
แผนภาพความคิด ได้ และอธบิ ายผลที่ เพศไดอ้ ยา่ งเหมาะสม เพศได้อยา่ งเหมาะสม เพศได้ แตต่ อ้ งให้ครูหรอื
เกิดขึน้ เชอ่ื มโยง
ใหเ้ หน็ เปน็ ภาพรวม โดยมีครูหรอื เพ่ือนแนะนำ โดยมคี รหู รือเพ่อื นแนะนำ เพือ่ นแนะนำ
แสดงความสัมพันธก์ บั
ตนเอง ครอบครวั สังคม บ้างและสามารถแกไ้ ข บา้ งและอธบิ ายผลที่ วิธปี ฏบิ ตั ิ และอธิบายผล
และโลก
ปญั หาระหว่างปฏิบตั ไิ ด้ เกดิ ขึน้ ต่อตนเอง ท่ีเกดิ ข้นึ ตอ่ ตนเอง

อธิบายผล ครอบครัว สงั คม ครอบครวั สงั คม

ท่เี กิดขึน้ ตอ่ ตนเอง และโลกได้สอดคล้องกัน และโลกได้

ครอบครวั สังคม แตไ่ มส่ อดคลอ้ งกนั

และโลกค่อนขา้ งเชือ่ มโยง

กัน

ความคิดเหน็ ของผบู้ ังคับบญั ชา
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

ลงชื่อ.....................................................
(นายสมพร คล้ายวงษ์)

ตำแหน่ง ผอู้ ำนวยการโรงเรยี นบา้ นโคกแสมสาร

๙๓

ชนิ้ งานที่ 6 เรอ่ื ง การปอ้ งกันตนเองจากการล่วงละเมิดทางเพศ ได_้ _________

วันท่ี________เดือน_______________พ.ศ.___________ คะแนน

ชื่อ_____________________________เลขท_่ี _____ชนั้ __________ คะแนนเตม็ 10

นกั เรยี นจับคู่ชว่ ยกนั คดิ สถานการณ์เสี่ยงต่อการล่วงละเมดิ ทางเพศ 1 สถานการณ์ แล้วอคอะกแมนาแนสดง

บทบาทสมมุติการใช้ทักษะการปฏิเสธ เพื่อปอ้ งกันการลว่ งละเมิดทางเพศหน้าชัน้ เรยี น และเขยี นสรุปข้อมูล

ลงในช่องวา่ ง

สถานการณ์เสย่ี งตอ่ การล่วงละเมิดทางเพศ/การใช้ ผลที่เกิดขน้ึ จากการใชท้ ักษะการปฏิเสธ
ทักษะการปฏเิ สธเพ่ือป้องกันการลว่ งละเมิดทางเพศ ตอ่ ตนเอง ตอ่ ครอบครวั ตอ่ สงั คม ตอ่ โลก

สถานการณ์เส่ียง
ตอ่ การลว่ งละเมิดทางเพศ คือ

การใชท้ กั ษะการปฏิเสธ คือ

๙๔ ๙๔

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ ๔ อาหารท่ีเหมาะสมกับวัย

รหัส-ชื่อรายวชิ า พ 21101 สขุ ศึกษา กลุ่มสาระการเรยี นรู้ สุขศึกษาและพลศึกษา
เวลาเรยี น 6 ช่ัวโมง
ช้ัน มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 1 ภาคเรยี นท่ี 1 โรงเรยี น บา้ นโคกแสมสาร

ผู้สอน กวินพัฒน์ อชริ ศิรโรจน์

เปา้ หมายหลักของการเรียนรู้

มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชีว้ ดั

มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน พ 4.1 เห็นคุณค่าและมีทักษะในการสรา้ งเสริมสุขภาพ การดำรงสขุ ภาพ การป้องกันโรค

และการสรา้ งเสริมสมรรถภาพเพื่อสขุ ภาพ
ตัวชี้วัด
พ 4.1 ม.1/1 เลือกกินอาหารท่ีเหมาะสมกบั วยั

ความรู้ฝังแน่น ความเข้าใจทค่ี งทน (Enduring Understanding)

นักเรยี นเขา้ ใจวา่ การเลือกรับประทานอาหารต้องมีความเหมาะสมกับวยั เพ่ือสร้างเสริม
และซอ่ มแซมส่วนที่สกึ หรอของรา่ งกาย โดยเฉพาะวัยรุ่นที่มกี ารเปลย่ี นแปลงทางรา่ งกายอย่างชัดเจน การ
เลอื กรับประทานอาหารทีเ่ หมาะสม จะทำใหม้ ีพัฒนาการและการเจริญเตบิ โตสมวัย

สาระการเรียนรู้

1. การเลือกรับประทานอาหารท่ีเหมาะสมกบั วัย
2. อาหารเฉพาะบุคคล

สมรรถนะสาคญั ของผู้เรียน

1. ความสามารถในการส่ือสาร
2. ความสามารถในการคิด
3. ความสามารถในการแกป้ ญั หา
4. ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ติ

๙๕

5. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี

คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

1. มวี ินัย
2. ใฝเ่ รียนรู้
3. อยู่อย่างพอเพยี ง
4. มุ่งม่ันในการทำงาน

ภาระงาน : ชิน้ งาน/การแสดงออกของผู้เรียน

ใบงานท่ี 7 เรือ่ ง การเลือกรบั ประทานอาหารท่เี หมาะสมกับวัย

การประเมินการเรียนรู้

1. ประเมินความรู้ เรื่อง การเลือกรบั ประทานอาหารทเ่ี หมาะสมกบั วยั อาหารเฉพาะบุคคล (K)
ดว้ ยแบบทดสอบ

2. ประเมินกระบวนการทำงานกลุ่ม (P) ด้วยแบบประเมนิ
3. ประเมินชน้ิ งาน เรอื่ ง การเลือกรับประทานอาหารทเ่ี หมาะสมกบั วยั (P) ดว้ ยแบบประเมิน
4. ประเมินคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ ดา้ นมีวนิ ัย ใฝเ่ รยี นรู้ อยู่อย่างพอเพียง มุง่ มัน่ ในการทำงาน

รักความเป็นไทย (A) ดว้ ยแบบประเมิน

แบบประเมนิ ตามสภาพจริง (Rubrics)

แบบประเมนิ กระบวนการทำงานกลุ่ม

รายการการ ระดับคุณภาพ
ประเมนิ
4321
กระบวนการ
ทำงานกลุ่ม มีการกำหนดบทบาท มีการกำหนดบทบาท มกี ารกำหนดบทบาท ไม่มีการกำหนด

สมาชิกชดั เจน สมาชิกชัดเจน เฉพาะหัวหนา้ บทบาทสมาชิก

และมีการชี้แจง มกี ารชีแ้ จงเป้าหมาย ไมม่ ีการชแี้ จง และไมม่ กี ารชี้แจง

เปา้ หมาย อย่างชดั เจนและ เป้าหมาย เป้าหมาย สมาชิก

การทำงาน ปฏิบตั งิ านร่วมกนั อยา่ งชัดเจน ตา่ งคนต่างทำงาน

มกี ารปฏบิ ัติงาน แต่ไม่มกี ารประเมิน ปฏบิ ัติงานรว่ มกนั

รว่ มกัน เปน็ ระยะ ๆ ไม่ครบทกุ คน

อย่างร่วมมือร่วมใจ

พรอ้ มกบั การประเมิน

เปน็ ระยะ ๆ

๙๖

แบบประเมนิ ชิ้นงาน เรอื่ ง การเลอื กรับประทานอาหารทเ่ี หมาะสมกับวัย

รายการการ ระดับคณุ ภาพ
ประเมิน
432 1
การเขียนรายการ
อาหารท่เี หมาะสม เขียนรายการอาหาร เขยี นรายการอาหาร เขยี นรายการอาหาร เขยี นรายการอาหาร
กับวยั รุ่นใน 1 วัน ทเ่ี หมาะสมกับวัยร่นุ ท่เี หมาะสมกับวยั รุ่น ที่เหมาะสมกับวยั ร่นุ
และวเิ คราะห์ ทีเ่ หมาะสมกับวัยรุ่น ใน 1 วนั และวเิ คราะห์
หมู่อาหาร ใน 1 วนั และวเิ คราะห์ ใน 1 วัน และวเิ คราะห์ ใน 1 วนั และ หมอู่ าหารได้ถูกต้อง
วิเคราะหห์ มู่อาหาร แต่ไมม่ กี ารอธบิ าย
หมู่อาหารไดถ้ ูกตอ้ ง หมอู่ าหารไดถ้ ูกต้องและ ไดถ้ ูกตอ้ ง เพิ่มเตมิ
มกี ารเขียนขยาย
และสมั พันธ์กัน มีการจำแนกข้อมลู หรือ ความเพ่ือใหเ้ ข้าใจ

มกี ารเชื่อมโยงให้เห็นเปน็ อธบิ ายให้เห็นถึง

ภาพรวม แสดงให้เหน็ ถงึ ความสมั พนั ธ์กบั ตนเอง

ความสมั พนั ธ์ อย่างเปน็ เหตุเปน็ ผล

กบั ตนเองและผ้อู ืน่ ง่าย

แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

มวี นิ ัย
ตวั ช้ีวัดที่ 3.1 ปฏิบัตติ ามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ขอ้ บังคบั ของครอบครัว โรงเรียน และสังคม

พฤติกรรมบ่งช้ี ดีเยีย่ ม (3) ดี (2) ผา่ น (1) ไมผ่ า่ น (0)

3.1.1 ปฏบิ ัติตน ปฏบิ ตั ติ ามข้อตกลง ปฏิบตั ิตามข้อตกลง ปฏบิ ตั ิตามข้อตกลง ไม่ปฏิบัติตนตาม

ตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ กฎเกณฑ์ ระเบียบ กฎเกณฑ์ ระเบียบ ขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์

กฎเกณฑ์ ระเบียบ ขอ้ บังคับของ ข้อบังคับของ ข้อบังคบั ของ ระเบยี บ ข้อบังคับของ

ข้อบังคบั ของ ครอบครวั โรงเรยี น ครอบครวั และ ครอบครัวและ ครอบครัวและ

ครอบครัว โรงเรยี น และสงั คม ไมล่ ะเมิด โรงเรียน โรงเรยี น ตรงต่อเวลา โรงเรยี น

และสังคม ไม่ละเมดิ สิทธขิ องผ้อู ื่น ตรงตอ่ เวลา ในการปฏบิ ตั ิ

สทิ ธิของผู้อน่ื ตรงต่อเวลา ในการปฏบิ ัติ กจิ กรรมต่าง ๆ

3.1.2 ตรงต่อเวลา ในการปฏิบัติ กิจกรรมต่าง ๆ ในชวี ติ ประจำวัน

ในการปฏิบตั ิ กิจกรรมต่าง ๆ ในชวี ติ ประจำวัน

กจิ กรรมตา่ ง ๆ ในชีวติ ประจำวัน และรับผดิ ชอบ

ในชวี ติ ประจำวัน และรบั ผิดชอบ ในการทำงาน

และรบั ผิดชอบ ในการทำงาน

ในการทำงาน

๙๗

ใฝ่เรยี นรู้
ตวั ชว้ี ัดที่ 4.2 แสวงหาความรจู้ ากแหลง่ เรยี นรตู้ ่าง ๆ ทงั้ ภายในและภายนอกโรงเรยี น

ดว้ ยการเลอื กใชส้ ่ืออย่างเหมาะสม บนั ทกึ ความรู้ วิเคราะห์ สรุปเปน็ องค์ความรู้
สามารถนำไปใชใ้ นชีวติ ประจำวันได้

พฤตกิ รรมบ่งช้ี ดเี ยย่ี ม (3) ดี (2) ผ่าน (1) ไมผ่ ่าน (0)

4.2.1 ศกึ ษาค้นคว้า ศกึ ษาค้นควา้ ศกึ ษาคน้ คว้า ศึกษาค้นคว้า ไม่ศกึ ษาคน้ คว้า
หาความรู้จากหนังสือ หาความรจู้ ากหนงั สือ หาความรู้
หาความรู้จากหนงั สือ หาความรจู้ ากหนังสือ เอกสาร ส่งิ พมิ พ์ เอกสาร สิง่ พมิ พ์
สอื่ เทคโนโลยี สื่อเทคโนโลยี
เอกสาร สิ่งพิมพ์ เอกสาร ส่ิงพิมพ์ และสารสนเทศ แหลง่ เรียนรู้
แหลง่ เรยี นรู้ทงั้ ภายใน ทงั้ ภายในและภายนอก
ส่ือเทคโนโลยตี ่าง ๆ สื่อเทคโนโลยี และภายนอกโรงเรียน โรงเรียน เลอื กใชส้ ่ือ
และเลือกใชส้ ือ่ ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม
แหล่งเรียนรทู้ ้ังภายใน และสารสนเทศ ได้อย่างเหมาะสม มกี ารบนั ทกึ ความรู้
มกี ารบนั ทกึ ความรู้
และภายนอกโรงเรียน แหลง่ เรยี นรทู้ งั้ ภายใน วิเคราะหข์ อ้ มลู
สรุปเป็นองคค์ วามรู้
และเลอื กใชส้ ือ่ ได้อยา่ ง และภายนอกโรงเรยี น แลกเปลยี่ นเรยี นรู้
กับผู้อ่นื ได้
เหมาะสม เลือกใช้สื่อ

4.2.2 บนั ทึกความรู้ ได้อยา่ งเหมาะสม

วเิ คราะห์ ตรวจสอบ มีการบันทกึ ความรู้

จากสงิ่ ที่เรยี นรู้ วเิ คราะหข์ ้อมูล

สรปุ เปน็ องคค์ วามรู้ สรุปเปน็ องคค์ วามรู้

4.2.3 แลกเปลยี่ นเรยี นรู้ แลกเปลยี่ นเรยี นรู้

ด้วยวิธกี ารตา่ ง ๆ ด้วยวิธกี ารทห่ี ลากหลาย

และนำไปใช้ และนำไปใช้

ในชีวิตประจำวนั ในชีวิตประจำวันได้

อยู่อย่างพอเพยี ง
ตัวชวี้ ัดท่ี 5.2 มีภูมิคุม้ กนั ในตวั ทีด่ ี ปรบั ตัวเพ่อื อยใู่ นสังคมได้อยา่ งมคี วามสขุ

พฤติกรรมบ่งช้ี ดเี ย่ยี ม (3) ดี (2) ผ่าน (1) ไม่ผา่ น (0)

5.2.1 วางแผนการเรยี น ใช้ความรู้ ข้อมลู ข่าวสาร ใชค้ วามรู้ ขอ้ มลู ขา่ วสาร ใช้ความรู้ ขอ้ มูลข่าวสาร ไม่วางแผนการเรยี นและ
ในการวางแผนการเรียน ในการวางแผนการเรียน การใชช้ ีวติ ประจำวัน
การทำงาน และการใช้ ในการวางแผนการเรียน การทำงานและใชใ้ น การทำงานและใช้ใน
ชวี ิตประจำวนั ยอมรับ ชวี ติ ประจำวัน รบั รู้
ชวี ิตประจำวัน การทำงานและใชใ้ น การเปลยี่ นแปลงของ การเปลยี่ นแปลงของ
ครอบครวั ชุมชน สังคม ครอบครวั ชมุ ชน
บนพ้ืนฐานของความรู้ ชวี ติ ประจำวนั ยอมรับ และสภาพแวดล้อม และสภาพแวดลอ้ ม

ข้อมลู ขา่ วสาร การเปลยี่ นแปลงของ

5.2.2 รเู้ ทา่ ทนั ครอบครวั ชุมชน สงั คม

การเปลย่ี นแปลง สภาพแวดลอ้ ม และ

ของสงั คม และ ปรับตัวอยู่รว่ มกับผ้อู นื่

สภาพแวดลอ้ ม ไดอ้ ย่างมีความสขุ

ยอมรบั และปรับตัว

อย่รู ว่ มกบั ผอู้ น่ื

ได้อยา่ งมคี วามสขุ

๙๘

มุ่งม่นั ในการทำงาน
ตวั ชวี้ ดั ที่ 6.1 ต้งั ใจและรับผิดชอบในการปฏิบัตหิ น้าทกี่ ารงาน

พฤติกรรมบ่งช้ี ดีเย่ียม (3) ดี (2) ผา่ น (1) ไมผ่ ่าน (0)

6.1.1 เอาใจใส่ ต้ังใจและรับผดิ ชอบ ตั้งใจและรบั ผิดชอบ ตั้งใจและรับผิดชอบ ไมต่ ัง้ ใจปฏบิ ตั ิ
ตอ่ การปฏบิ ตั ิหนา้ ที่ ในการปฏิบตั ิหนา้ ที่ ในการปฏิบตั หิ นา้ ที่ ในการปฏบิ ัตหิ นา้ ที่ หน้าทีก่ ารงาน
ทีไ่ ด้รับมอบหมาย ทไ่ี ด้รับมอบหมาย ท่ไี ดร้ บั มอบหมาย ที่ไดร้ ับมอบหมาย
6.1.2 ตงั้ ใจ ให้สำเรจ็ มีการปรบั ปรงุ ใหส้ ำเรจ็ มีการปรบั ปรงุ ให้สำเรจ็
และรบั ผิดชอบ และพัฒนาการทำงาน และพฒั นาการทำงาน
ในการทำงานให้สำเรจ็ ให้ดีขนึ้ ด้วยตนเอง ให้ดขี ้นึ
6.1.3 ปรับปรุง
และพฒั นาการทำงาน
ด้วยตนเอง

๙๙ ๙๙

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 4 อาหารท่ีเหมาะสมกับวัย
แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 1

เรือ่ ง อาหารทเี่ หมาะสมกบั วยั ทารก และวัยก่อนเรียน

รายวชิ าสุขศึกษา รหัสวชิ า พ๒๑๑๐๑ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ 1 เวลาเรยี น 1 ช่ัวโมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด

มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน พ 4.1 เห็นคุณคา่ และมีทกั ษะในการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ การดำรงสุขภาพ การป้องกันโรค

และการสร้างเสรมิ สมรรถภาพเพื่อสุขภาพ
ตวั ช้ีวดั
พ 4.1 ม.1/1 เลอื กกินอาหารที่เหมาะสมกับวัย

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. อธิบายและเลือกอาหารท่ีเหมาะสมกับวยั ทารก และวัยก่อนเรียน (K)
2. กำหนดรายการอาหารทีเ่ หมาะสมกบั วยั ทารก และวัยก่อนเรียน (P)
3. เหน็ ความสำคัญของการเลือกรบั ประทานอาหารท่ีเหมาะสมกับวัย (A)

สาระสาคญั

วัยทารกและวัยก่อนเรยี นเปน็ ช่วงท่รี ่างกายเจรญิ เติบโตอยา่ งรวดเร็ว จึงจำเปน็ ตอ้ งได้รบั อาหาร
ที่เหมาะสมกบั วัยอย่างเพยี งพอ เพ่ือใหร้ ่างกายเจรญิ เติบโตตามวยั และมีพัฒนาการท่ีดี

สาระการเรียนรู้

การเลือกรบั ประทานอาหารท่ีเหมาะสมกับวยั
• วยั ทารก
• วัยก่อนเรียน

๑๐๐

สมรรถนะสาคัญของผ้เู รียน

1. ความสามารถในการส่ือสาร
2. ความสามารถในการคดิ

คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

1. มีวนิ ัย
2. ใฝเ่ รยี นรู้

การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้

•ข้•นั น•าเ•ข้า•สู่บ• ท•เร•ียน• • • • • • • • •

1. นกั เรียนสงั เกตภาพเดก็ ท่เี ป็นโรคขาดสารอาหาร จากนน้ั รว่ มกนั สนทนา โดยตอบคำถาม ดงั น้ี
• เดก็ ในภาพมีลักษณะอยา่ งไร
• นกั เรียนคดิ ว่าสาเหตเุ กิดจากอะไร
• นักเรยี นคดิ ว่าเดก็ ไทยมีโอกาสเป็นแบบนีห้ รอื ไม่

2. นกั เรยี นรว่ มกนั สนทนาเกยี่ วกับเด็กในวัยทารก และวัยก่อนเรยี น โดยตอบคำถาม ดังนี้
• นักเรยี นคิดวา่ ช่วงอายใุ ดถึงเรียกว่าวัยทารก
• นักเรยี นมีน้องที่อยใู่ นวัยทารกหรือไม่
• นักเรยี นคดิ ว่าช่วงอายใุ ดถงึ เรียกว่าวัยกอ่ นเรยี น
จากนนั้ นกั เรยี นที่มนี ้องในวัยทารกและวัยก่อนเรียน ออกมาเล่าเก่ียวกับอาหารท่จี ดั ให้น้อง

รับประทานให้เพื่อน ๆ ฟังหน้าชั้นเรียน
3. นกั เรียนศกึ ษาความรู้และรวบรวมข้อมลู เกีย่ วกบั อาหารทเี่ หมาะสมกับวยั ทารก และวัยก่อนเรยี น

จากแหลง่ การเรยี นรตู้ ่าง ๆ เชน่ หนงั สือเรียน อินเทอรเ์ นต็

•ข•้นั ก•ร•ะบ•วน• ก•าร•เร•ียน•รู้• • • • • • • • • •

4. นักเรยี นร่วมกนั วิเคราะหแ์ ละแสดงความคิดเหน็ เกี่ยวกับอาหารท่ีเหมาะสมกบั วยั ทารก
และวยั กอ่ นเรียน โดยตอบคำถาม ดังนี้

• อาหารทีส่ ำคัญสำหรับเดก็ วัยทารก คืออะไร

• อาหารเพื่อสร้างเสริมการเจริญเตบิ โตและพัฒนาการดา้ นต่าง ๆ ในวยั ทารกควรเป็นอย่างไร
• เดก็ วยั ทารกต้องรบั ประทานอาหารอย่างไร
• อาหารทีเ่ หมาะสมกบั วยั ก่อนเรยี นควรเปน็ อยา่ งไร

๑๐๑

• เด็กวัยก่อนเรียนตอ้ งรับประทานอาหารอย่างไร
• เด็กวยั ทารก และวยั กอ่ นเรยี น ไมค่ วรรบั ประทานอาหารประเภทใด
• หากได้รบั อาหารไม่เหมาะสมกบั วัยจะเกิดผลต่อเด็กวัยทารก และวัยก่อนเรียนอย่างไร
5. นกั เรียนรว่ มกนั แสดงความคดิ เห็น โดยตอบคำถามกระตุ้นความคิด ดงั นี้
• เพราะเหตุใดเด็กวยั ทารก และวยั ก่อนเรยี นจึงต้องได้รบั อาหารที่เหมาะสมกบั วยั

• •ข้ัน•ป•ฏบิ• ตั •แิ ล•ะส• ร•ุปค•ว•าม•รู้ห•ล•งั ก•าร•ปฏ• ิบ•ัต•ิ (A•p•ply•in•g a•nd• C•o•ns•tru•ct•in•g t•he• K•no•w•le•dg•e)•

•6.• นกั เรียนแบง่ กลุ่ม 2 กลมุ่ แต่ละกลุ่มกำหนดรายการอาหารทีเ่ หมาะสมกบั วยั ทารก

และวยั กอ่ นเรียนใน 1 วนั แล้วเตรยี มตวั นำเสนอ ดังน้ี
(ตัวอยา่ งคำตอบ)

ช่วงวยั วยั ทารก วัยก่อนเรยี น
มอ้ื อาหาร

เชา้ นำ้ นมมารดา ขา้ วตม้ กุ้ง
กลางวนั เนือ้ ปลาปรงุ สกุ บดละเอยี ด น้ำเต้าหู้

เย็น น้ำนมมารดา ข้าวผัดรวมมติ ร
กล้วยบดละเอียด แอปเปลิ

น้ำนมมารดา ก๋วยเต๋ยี ว
เนือ้ ไกป่ รงุ สกุ บดละเอียด สม้ นม

7. นักเรียนร่วมกนั สรุปส่งิ ท่เี ข้าใจเปน็ ความรรู้ ว่ มกนั ดงั นี้
วัยทารกและวยั ก่อนเรยี นเปน็ ช่วงที่รา่ งกายเจรญิ เตบิ โตอยา่ งรวดเรว็ จงึ จำเป็นต้องไดร้ ับอาหาร

ท่เี หมาะสมกบั วัยอย่างเพยี งพอ เพื่อให้รา่ งกายเจริญเตบิ โตตามวัย และมีพัฒนาการทดี่ ี

๑๐๒

ส่ือการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้

1. หนงั สอื เรียน รายวชิ าพืน้ ฐาน สุขศกึ ษาและพลศึกษา ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 1
ของสถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.)

2. ภาพเด็กทเี่ ป็นโรคขาดสารอาหาร
3. แหล่งการเรยี นรทู้ ้ังภายในและภายนอกโรงเรียน

การประเมนิ การเรียนรู้

1. ประเมินความรู้ เร่ือง อาหารท่เี หมาะสมกับวยั ทารก และวัยกอ่ นเรยี น (K) ด้วยแบบทดสอบ
2. ประเมนิ กระบวนการทำงานกลมุ่ (P) ด้วยแบบประเมนิ
3. ประเมนิ คุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ ดา้ นมีวินัย ใฝเ่ รียนรู้ (A) ดว้ ยแบบประเมิน

ความคดิ เห็นของผู้บังคับบญั ชา
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

ลงชอ่ื .....................................................
(นายสมพร คล้ายวงษ์)

ตำแหนง่ ผ้อู ำนวยการโรงเรียนบา้ นโคกแสมสาร

๑๐๓ ๑๐๓

หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 4 อาหารทเ่ี หมาะสมกบั วยั
แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ 2

เรอ่ื ง อาหารที่เหมาะสมกับวัยเรยี น

รายวิชาสุขศกึ ษา รหัสวชิ า พ๒๑๑๐๑ ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 1 เวลาเรยี น 1 ช่วั โมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด

มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน พ 4.1 เห็นคุณค่าและมีทักษะในการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ การดำรงสุขภาพ การป้องกันโรค

และการสรา้ งเสรมิ สมรรถภาพเพื่อสขุ ภาพ
ตวั ชวี้ ัด
พ 4.1 ม.1/1 เลือกกนิ อาหารที่เหมาะสมกบั วยั

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. วเิ คราะห์อาหารที่เหมาะสมกับวัยเรยี น (K)
2. แนะนำรายการอาหารทเี่ หมาะสมกบั วยั เรียน โดยเนน้ วัตถุดิบในทอ้ งถนิ่ (P)
3. เห็นความสำคญั ของการรบั ประทานอาหารท่เี หมาะสมกบั วยั (A)

สาระสาคญั

วยั เรยี นเปน็ ชว่ งท่ีมีรา่ งกายเจริญเตบิ โตและพัฒนาการในทุกด้าน จงึ จำเป็นต้องไดร้ ับสารอาหาร
ใหเ้ พยี งพอกบั ความตอ้ งการของร่างกาย เพ่ือใหม้ ีการเจริญเตบิ โตและพัฒนาการท่ีสมวยั

สาระการเรียนรู้

การเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสมกบั วัย
• วัยเรียน

๑๐๔

สมรรถนะสาคัญของผ้เู รียน

1. ความสามารถในการส่ือสาร
2. ความสามารถในการคดิ

คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

1. ใฝเ่ รยี นรู้
2. อยู่อยา่ งพอเพียง

การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้

•ข้•นั น•าเ•ข้า•สู่บ• ท•เร•ียน• • • • • • • • •

1. นักเรยี นรว่ มกันสังเกตภาพเด็กวยั เรียนรูปร่างปกติ และรปู รา่ งอว้ น จากนั้นรว่ มกันสนทนา
โดยตอบคำถาม ดังนี้

ภาพท่ี 1 ภาพท่ี 2

• ให้นักเรียนอธบิ ายความแตกต่างระหวา่ งสองภาพ

2. นกั เรียนฟงั การอธบิ ายเกีย่ วกับสารอาหารทค่ี วรไดร้ บั ในเด็กวัยเรยี นวา่
วยั เรยี นเปน็ วยั ทรี่ า่ งกายกำลงั เจรญิ เตบิ โตอยา่ งรวดเรว็ หากได้รบั สารอาหารไม่เพียงพอ

จะทำให้เป็นโรคขาดสารอาหาร การเจริญเตบิ โตหยุดชะงักลงได้ อาหารที่จำเป็นต่อการเจรญิ เตบิ โต

๑๐๕

ของเด็กวยั เรียน คือ โปรตนี จากพืชและสัตว์ อาหารท่ีให้พลังงานอย่างขา้ ว แปง้ อาหารที่ใหว้ ติ ามิน เกลอื แร่
อย่างผักผลไม้ และที่สำคัญมาก คอื อาหารทมี่ สี ารไอโอดนี เชน่ อาหารทะเล หรอื เกลือเสรมิ ไอโอดนี
เพราะชว่ ยสรา้ งเสรมิ การเจรญิ เตบิ โต และพฒั นาสมอง

จากนน้ั นักเรียนตอบคำถาม ดังน้ี
• อาหารท่ีจำเป็นต่อการเจรญิ เตบิ โตของเด็กวยั เรียนคืออะไร
3. นักเรียนศึกษาความรู้และรวบรวมขอ้ มูลเกยี่ วกบั อาหารทเ่ี หมาะสมกบั วยั เรยี น
จากแหลง่ การเรยี นรู้ต่าง ๆ เชน่ หนังสือเรียน อินเทอร์เนต็

•(ขG•้นั aค•tดิh•eวrเิ •คinรg•า)ะ•ห์•แล•ะส•รุป• ค•วา•ม•รู้ •(P•ro•ces•sin•g)•

4. นักเรยี นรว่ มกนั วิเคราะห์เกย่ี วกบั สาเหตุของการขาดสารอาหารในวยั เรยี น และผลกระทบ
ทอ่ี าจเกิดขน้ึ หากขาดสารอาหารลงในแผนภาพความคิด ดงั นี้

รับประทาน ความเชื่อผิด ๆ ผลทอ่ี าจเกดิ ขึน้
แต่อาหารที่ชอบ
ผอมเกิน อว้ นเกิน
การขาด เกิดโรคต่าง ๆ
สารอาหาร

ไมม่ ีเงินซ้ืออาหารที่มีประโยชน์
รับประทาน

5. ตวั แทนนกั เรยี นออกมาสมุ่ หยิบบัตรคำอาหารหลากหลายชนิด แลว้ อา่ นใหเ้ พื่อนฟัง
จากนั้นร่วมกันจำแนกวา่ เปน็ อาหารท่ีเหมาะสมกับเด็กวัยเรียน หรือไม่เหมาะสมกับเด็กวยั เรียน บนกระดาน

ขา้ วผดั ไข่ ถวั่ เขยี วตม้ น้าตาล กาแฟเยน็

มะม่วงดอง นมสด ส้มตาปปู ลาร้า

6. นกั เรียนร่วมกันแสดงความคดิ เห็น โดยตอบคำถามกระตนุ้ ความคดิ ดังน้ี
• นักเรียนจะมวี ิธกี ารแก้ไขปญั หาเด็กในวยั เรียนไม่รับประทานผักได้อยา่ งไร

๑๐๖

• •ข้นั •ป•ฏิบ•ัต•ิแล•ะส• ร•ุปค•ว•าม•รู้ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
•7.• นกั เรียนแบง่ กลุ่มตามความเหมาะสม แตล่ ะกลุ่มช่วยกนั คดิ รายการอาหารทเ่ี หมาะสมกับเด็ก

วยั เรียนใน 1 วัน (3 มือ้ ) โดยเน้นอาหารทท่ี ำจากวตั ถุดิบในทอ้ งถ่ิน บันทึกข้อมูลลงในแบบบนั ทึก
รายการอาหารสำหรบั เด็กวัยเรยี น

ม้อื เช้า ........................................ มื้อกลางวัน................................... ม้ือเยน็ ........................................
สารอาหารทไี่ ด้รับ ..................... สารอาหารท่ไี ดร้ ับ ....................... สารอาหารทไ่ี ด้รับ......................

ส่ือการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้

1. หนังสอื เรียน รายวิชาพ้นื ฐาน สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ชัน้ มัธยมศึกษาปที ่ี 1
ของสถาบันพัฒนาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.)

2. ภาพเด็กวยั เรียนรปู ร่างปกติ และรูปร่างอว้ น
3. บตั รคำอาหารหลากหลายชนิด

การประเมินการเรียนรู้

1. ประเมินความรู้ เรือ่ ง อาหารที่เหมาะสมกับวัยเรยี น (K) ดว้ ยแบบทดสอบ
2. ประเมนิ กระบวนการทำงานกล่มุ (P) ดว้ ยแบบประเมิน
3. ประเมนิ คุณลักษณะอันพงึ ประสงค์ ดา้ นใฝเ่ รยี นรู้ อยอู่ ย่างพอเพียง (A) ด้วยแบบประเมิน

ความคดิ เหน็ ของผู้บังคบั บัญชา
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

ลงชอื่ .....................................................
(นายสมพร คล้ายวงษ์)

ตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียนบา้ นโคกแสมสาร

๑๐๗ ๑๐๗

หน่วยการเรียนรูท้ ี่ 4 อาหารทเ่ี หมาะสมกบั วยั
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3

เรอื่ ง อาหารทเี่ หมาะสมกบั วยั ร่นุ

รายวชิ าสขุ ศกึ ษา รหสั วชิ า พ๒๑๑๐๑ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ี่ 1 เวลาเรียน 1 ช่วั โมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ชี้วัด

มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน พ 4.1 เหน็ คุณค่าและมีทักษะในการสร้างเสรมิ สุขภาพ การดำรงสุขภาพ การป้องกันโรค

และการสร้างเสรมิ สมรรถภาพเพ่ือสุขภาพ
ตวั ชีว้ ดั
พ 4.1 ม.1/1 เลอื กกินอาหารท่ีเหมาะสมกับวัย

จดุ ประสงค์การเรียนรู้

1. วเิ คราะหอ์ าหารทเี่ หมาะสมกับวยั รุน่ (K)
2. เขยี นรายการอาหารทเี่ หมาะสมกับวยั รุ่น (P)
3. เห็นความสำคญั ของการเลอื กรับประทานอาหารท่ีเหมาะสมกบั วัย (A)

สาระสาคญั

วัยรุ่นเปน็ ชว่ งทร่ี า่ งกายมีการเปลี่ยนแปลงอยา่ งชัดเจน จึงต้องการสารอาหารเพ่อื นำไปใช้ในการ
สร้างเสรมิ กระดูกและความแข็งแรงของกล้ามเน้ือ การได้รับอาหารทเี่ หมาะสมอย่างเพยี งพอ จะทำให้
ร่างกายมีการเจรญิ เติบโตตามวัย

สาระการเรียนรู้

การเลือกรบั ประทานอาหารท่ีเหมาะสมกบั วยั
• วัยรุ่น

๑๐๘

สมรรถนะสาคัญของผ้เู รียน

1. ความสามารถในการส่ือสาร
2. ความสามารถในการคดิ

คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

1. อยูอ่ ยา่ งพอเพยี ง
2. รักความเป็นไทย

การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

•ข้•นั น•าเ•ข้า•สู่บ• ท•เร•ียน• • • • • • • • •

1. นักเรียนร่วมกนั สนทนาเกยี่ วกับการรบั ประทานอาหารของตนเอง โดยตอบคำถาม ดงั นี้
• ในแต่ละวนั นักเรียนรบั ประทานอาหารอะไรบ้าง
• อาหารท่ีนักเรยี นชอบรับประทานบอ่ ย ๆ คืออะไร
• นักเรียนคิดว่าอาหารทีน่ กั เรยี นรบั ประทานในแตล่ ะวันมีประโยชนแ์ ละเพียงพอกับความ

ต้องการของร่างกายหรอื ไม่
• นักเรียนคิดว่าอาหารท่นี ักเรียนรับประทานในแตล่ ะวันมีความเหมาะสมกับวยั ของตนเองหรอื ไม่

2. นกั เรยี นรับฟังการอธิบายเกี่ยวกบั สารอาหารท่ีควรได้รบั ในวยั รุ่นวา่
วัยรุ่นเป็นวยั ทร่ี ่างกายต้องการพลังงานและโปรตีนจำนวนมาก โดยวัยรุ่นหญงิ ตอ้ งการสารอาหารที่

ให้พลงั งานวันละ 1,600-1,850 กิโลแคลอรี สว่ นวยั ร่นุ ชายต้องการพลงั งานวนั ละ 1,700-2,300 กิโล
แคลอรี

๑๐๙

3. นักเรยี นสำรวจพฤติกรรมการรับประทานอาหารท่ีไมเ่ หมาะสมของตนเอง
โดยเขยี นเครือ่ งหมาย  ลงในตารางตามความเปน็ จริง

รายการอาหาร พฤตกิ รรมการรบั ประทานอาหาร

1. ขนมขบเคย้ี ว เปน็ ประจำ บางคร้ัง ไมเ่ คย
2. มามา่
3. หมูกระทะ
4. ชาไข่มุก
5. กาแฟเย็น
6. ผลไม้ดอง
7. น้ำอัดลม
8. หมตู ดิ มนั ทอด
9. มนั ฝรัง่ ทอด
10. อาหารกระปอ๋ ง

4. นักเรยี นศกึ ษาความรู้และรวบรวมขอ้ มลู เกีย่ วกับอาหารที่เหมาะสมกบั วยั รุ่น
จากแหล่งการเรียนรู้ต่าง ๆ เชน่ หนังสือเรยี น อนิ เทอร์เนต็

•ข•้นั ก•ร•ะบ•วน• ก•าร•เร•ียน•รู้• • • • • • • • • •

5. นกั เรยี นรว่ มกันวเิ คราะหผ์ ลท่ีเกดิ ข้ึนเมื่อปฏิบัตแิ ละไม่ปฏบิ ตั ิตามหลกั การรับประทานอาหาร
ที่เหมาะสมกับวยั ร่นุ เป็นแผนภาพความคดิ ดังน้ี

เม่ือปฏิบตั ิ ผลทเี่ กดิ ขึน้

หลกั การรับประทานอาหาร ร่างกายสมบูรณ์ แขง็ แรง
ทีเ่ หมาะสมกบั วยั รุ่น รูปร่างสมส่วน ไม่อ่อนแอ

ผลทเี่ กดิ ขึน้

เม่ือไมป่ ฏิบตั ิ พฒั นาการชา้ ลง สุขภาพ
ไม่แขง็ แรง ออ่ นแอ เจ็บป่ วยง่าย

จากนน้ั ตอบคำถาม ดังนี้
• นักเรียนจะนำหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงมาเปน็ แนวทางในการรับประทานอาหาร
ของตนเองอยา่ งไร

๑๑๐

• •ข้ัน•ป•ฏิบ•ัต•แิ ล•ะส• ร•ุปค•ว•าม•รู้ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

•7.• นกั เรียนแบง่ กลุ่ม 5-6 กลุม่ กลุม่ ละเท่า ๆ กนั คดิ รายการอาหารใน 1 วัน สำหรับวัยร่นุ

และจำแนกอาหารตามพลงั งานในตาราง

รายการอาหาร ขา้ ว แปง้ ผกั ตามความ เนื้อสตั ว์ 6- นม 2 แก้ว ผลไม้ ไขมนั
8-10 ทัพพี ตอ้ งการ 12 ชอ้ นกนิ 4-6 ส่วน 4-6 ช้อนชา
มือ้ เช้า
ม้ือกลางวัน ขา้ ว
ม้ือเย็น

8. นักเรยี นร่วมกันสรุปสิ่งที่เขา้ ใจเป็นความรูร้ ่วมกัน ดังนี้
วยั รนุ่ เป็นชว่ งท่รี า่ งกายมกี ารเปลยี่ นแปลงอย่างชัดเจน จึงต้องการสารอาหารเพ่ือนำไปใช้ในการ

สรา้ งเสริมกระดูกและความแขง็ แรงของกลา้ มเน้ือ การไดร้ ับสารอาหารที่เหมาะสมอย่างเพียงพอ จะทำให้
รา่ งกายมีการเจริญเตบิ โตตามวัย

ส่ือการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้

1. หนงั สอื เรียน รายวชิ าพื้นฐาน สุขศกึ ษาและพลศึกษา ชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 1
ของสถาบนั พฒั นาคุณภาพวิชาการ (พว.)

2. แบบสำรวจการรับประทานอาหารทไี่ ม่เหมาะสม
3. แหล่งการเรียนรทู้ งั้ ภายในและภายนอกโรงเรียน

การประเมินการเรียนรู้

1. ประเมินความรู้ เร่อื ง อาหารทเี่ หมาะสมกับวัยรุน่ (K) ด้วยแบบทดสอบ
2. ประเมนิ กระบวนการทำงานกลุ่ม (P) ด้วยแบบประเมิน
3. ประเมินคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ ดา้ นอยู่อยา่ งพอพียง รักความเป็นไทย (A) ดว้ ยแบบประเมนิ

ความคิดเห็นของผบู้ ังคบั บญั ชา
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................

ลงชือ่ .....................................................
(นายสมพร คลา้ ยวงษ์)

ตำแหนง่ ผ้อู ำนวยการโรงเรยี นบ้านโคกแสมสาร

๑๑๑ ๑๑๑

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 4 อาหารท่เี หมาะสมกับวยั
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4

เร่ือง อาหารทเี่ หมาะสมกับวัยตนเอง

รายวชิ าสุขศกึ ษา รหัสวิชา พ๒๑๑๐๑ ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี 1 เวลาเรียน 1 ช่ัวโมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ชีว้ ัด

มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน พ 4.1 เหน็ คุณคา่ และมีทกั ษะในการสร้างเสรมิ สุขภาพ การดำรงสุขภาพ การป้องกันโรค

และการสรา้ งเสรมิ สมรรถภาพเพ่ือสุขภาพ
ตัวช้วี ัด
พ 4.1 ม.1/1 เลอื กกนิ อาหารที่เหมาะสมกับวัย

จดุ ประสงค์การเรียนรู้

1. วิเคราะหอ์ าหารทเี่ หมาะสมกับวัยรนุ่ (K)
2. เรียงลำดับอาหารทวี่ ยั รนุ่ ควรรบั ประทานใน 1 วัน (P)
3. เหน็ ความสำคญั ของการเลอื กรับประทานอาหารท่เี หมาะสมกบั วัย (A)

สาระสาคญั

วัยรนุ่ เปน็ วยั ทม่ี ีการเปล่ียนแปลงทางร่างกายอย่างชดั เจน จงึ จำเป็นต้องได้รับอาหารท่เี หมาะสม
และเพียงพอกบั ความต้องการของรา่ งกาย เพ่อื ให้มพี ัฒนาการและการเจริญเตบิ โตสมวัย

สาระการเรียนรู้

การเลอื กรบั ประทานอาหารที่เหมาะสมกบั วัย
• วัยรุน่

สมรรถนะสาคญั ของผู้เรียน

1. ความสามารถในการคิด
2. ความสามารถในการแก้ปญั หา
3. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวิต

๑๑๒

คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

1. อยู่อยา่ งพอเพยี ง
2. ม่งุ มัน่ ในการทำงาน

การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้

•ข้•ันน•าเ•ข้า•สู่บ• ท•เร•ียน• • • • • • • • •

1. นกั เรียนทบทวนการรับประทานอาหารท่ีไมเ่ หมาะสมของนักเรียน โดยตอบคำถาม ดงั น้ี
• นักเรยี นควรลดการรบั ประทานอาหารประเภทใด

2. นกั เรียนสำรวจพฤติกรรมการรับประทานอาหารทเ่ี หมาะสมกบั ตนเอง โดยเขยี นเครื่องหมาย 
ลงในตารางตามความเปน็ จรงิ ดงั ตวั อยา่ ง

พฤติกรรมการรับประทานอาหาร เปน็ ประจำ การปฏบิ ตั ิ ไม่เคย
บางคร้ัง
1. รับประทานผกั
2. รับประทานผลไม้
3. ดมื่ นม
4. รับประทานอาหารทะเล
5. รับประทานข้าว แป้ง เปน็ อาหารหลกั
6. รับประทานเนื้อสัตว์

จากนน้ั ตอบคำถามต่อไปนี้
• นกั เรียนตอ้ งรบั ประทานอาหารประเภทใดเพมิ่ เติม
3. นกั เรยี นศึกษาความรู้และรวบรวมข้อมลู เก่ียวกบั การเลือกรับประทานอาหารทเี่ หมาะสม
กับวยั รนุ่ จากแหล่งการเรยี นรู้ตา่ ง ๆ เชน่ หนังสอื เรยี น อินเทอรเ์ น็ต

•ข•้นั ก•ร•ะบ•วน• ก•าร•เร•ียน•รู้• • • • • • • • • •

4. นกั เรียนแบ่งกลุ่ม 4 กลุม่ กลุ่มละเทา่ ๆ กนั จากนนั้ ตวั แทนกลุ่มออกมาสมุ่ เลือกตัวอย่าง
สถานการณ์เกยี่ วกบั
การรับประทานอาหารของวัยร่นุ ดงั น้ี

๑๑๓

1. ธาดาอายุ 13 ปี รับประทานอาหารฟาสตฟ์ ดู ทุกวนั เช่น พซิ ซา แฮมเบอร์เกอร์ นอกจากน้ี
ยงั ด่ืมน้าอดั ลมหลงั อาหารท้งั 3 ม้ือ และชอบรับประทานสเตก๊ เน้ือในปริมาณมากเป็นประจา

2. รจนาอายุ 25 ปี รับประทานอาหารที่มีส่วนผสมของกะทิทกุ วนั เช่น พะแนงเน้ือ แกงมสั มน่ั และ
รับประทานขนมหวานจดั เช่น ฝอยทอง ทองหยบิ ทองหยอด หลงั รับประทานอาหารแตล่ ะม้ือ

3. อากรอายุ 7 ปี ดื่มนมวนั ละ 2 แกว้ ในเวลาเชา้ และก่อนนอน รับประทานไขว่ นั ละ 1 ฟอง
รับประทานขา้ วทกุ ม้ือ ม้ือละ 1 ทพั พี และรับประทานผกั และผลไมท้ กุ วนั

4. มาลีอายุ 65 ปี ด่ืมนมพร่องมนั เนยทุกวนั วนั ละ 1 แกว้ รับประทานกบั ขา้ วท่ีมีส่วนผสมของ

เน้ือปลาเกือบทกุ ม้ือ ไมร่ ับประทานอาหารรสจดั และรับประทานผลไมเ้ ป็นประจาทุกวนั

จากน้ันแต่ละกลมุ่ ร่วมกันวิเคราะห์และแสดงความคิดเหน็ ในประเดน็ ดังน้ี
• บุคคลในสถานการณร์ ับประทานอาหารได้เหมาะสมกับวยั หรอื ไม่ เพราะเหตุใด
• ถา้ รบั ประทานอาหารเช่นนี้เป็นประจำ จะเกดิ ผลอยา่ งไร
• ควรลดและเพิ่มอาหารประเภทใด
5. นักเรยี นรว่ มกันยกตัวอยา่ งอาหารท่ีวยั รุ่นควรได้รับเพ่ิมเติม และอาหารที่วัยรนุ่ ควรหลีกเลีย่ ง โดย
ตวั แทนนักเรียนเขียนคำตอบของเพือ่ นบนกระดาน
6. นักเรียนรว่ มกนั แสดงความคิดเห็น โดยตอบคำถามกระต้นุ ความคิด ดังน้ี
• นักเรียนคดิ วา่ ในอนาคตข้างหนา้ วยั ร่นุ จะนยิ มบริโภคอาหารประเภทใด

• •ข้ัน•ป•ฏิบ•ตั •ิแล•ะส• ร•ุปค•ว•าม•รู้ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
•7.• นักเรยี นร่วมกนั เรียงลำดับอาหารทค่ี วรรับประทานใน 1 วนั ของวัยรนุ่ จากมากไปหาน้อย

เติมลงในแผนภาพบนกระดานใหถ้ กู ต้อง

ขา้ ว ขนมจีน ก๋วยเตี๋ยว แตงโม สม้ มะละกอ กะทิ น้ามนั พืช เนย

นมสด นมรสชอ็ กโกแลต แตงกวา ผกั บงุ้ คะนา้ เน้ือปลา ถว่ั ลิสง เน้ือไก่

นอ้ ย ๑๑๔

6. (กะทิ
น้ามนั พชื เนย)

5. (นมสด นมรสชอ็ กโกแลต)

4. (แตงโม สม้ มะละกอ)

3. (แตงกวา ผกั บงุ้ คะนา้ )

2. (เน้ือปลา ถวั่ ลิสง เน้ือไก่)

มาก 1. (ขา้ ว ขนมจีน ก๋วยเตี๋ยว)

8. นกั เรียนแบง่ กลุ่มตามความเหมาะสม จากนนั้ รว่ มกันคิดรายการอาหาร 3 ม้ือ ทเี่ หมาะสมกบั วยั รนุ่
ใน 1 วนั โดยเนน้ อาหารทีม่ มี ากในท้องถ่ิน บันทกึ ลงในช้นิ งานที่ 7 เร่อื ง การเลือกรับประทานอาหาร
ทีเ่ หมาะสมกับวยั

9. นักเรียนรว่ มกนั สรปุ สิ่งท่เี ขา้ ใจเปน็ ความร้รู ว่ มกัน ดังน้ี
วยั รุน่ เป็นวัยทมี่ กี ารเปล่ียนแปลงทางรา่ งกายอยา่ งชัดเจน จึงจำเปน็ ตอ้ งไดร้ ับอาหารท่เี หมาะสม

และเพยี งพอกับความต้องการของร่างกาย เพ่ือให้มพี ฒั นาการและการเจรญิ เติบโตสมวยั

ส่ือการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้

1. หนังสือเรียน รายวชิ าพ้ืนฐาน สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 1
ของสถาบนั พฒั นาคุณภาพวิชาการ (พว.)

2. แบบสำรวจพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่เหมาะสม
3. สถานการณ์เกย่ี วกบั การรบั ประทานอาหารของวยั ร่นุ
4. แหล่งการเรียนรทู้ ัง้ ภายในและภายนอกโรงเรยี น

การประเมนิ การเรียนรู้

1. ประเมนิ ความรู้ เร่ือง การเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสมกับวัยรุ่น (K) ดว้ ยแบบทดสอบ
2. ประเมนิ กระบวนการทำงานกลมุ่ (P) ด้วยแบบประเมนิ
3. ประเมนิ ชนิ้ งาน เร่อื ง การเลือกรบั ประทานอาหารทีเ่ หมาะสมกบั วัย (P) ด้วยแบบประเมิน
4. ประเมนิ คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ ด้านอยอู่ ยา่ งพอพียง มุ่งม่ันในการทำงาน (A) ด้วยแบบประเมนิ

๑๑๕

แบบประเมินตามสภาพจริง (Rubrics)

แบบประเมนิ ชน้ิ งาน เรอ่ื ง การเลอื กรบั ประทานอาหารทเ่ี หมาะสมกับวัย

รายการการ ระดบั คณุ ภาพ
ประเมนิ
432 1
การเขยี นรายการ
อาหารทีเ่ หมาะสม เขยี นรายการอาหาร เขยี นรายการอาหาร เขียนรายการอาหาร เขยี นรายการอาหาร
กบั วัยรุ่นใน 1 วนั ทีเ่ หมาะสมกับวัยร่นุ
และวิเคราะห์ ท่เี หมาะสมกับวยั รุ่น ทเี่ หมาะสมกบั วัยรุ่น ทเี่ หมาะสมกับวยั ร่นุ ใน 1 วนั และ
หมู่อาหาร วเิ คราะห์หมู่อาหาร
ใน 1 วนั และ ใน 1 วัน และ ใน 1 วนั และ ได้ถูกต้อง
แตไ่ ม่มกี ารอธบิ าย
วเิ คราะหห์ มู่อาหารได้ วิเคราะห์หมู่อาหาร วเิ คราะห์หมู่อาหาร เพ่ิมเติม

ถกู ต้อง ไดถ้ ูกตอ้ งและมีการ ได้ถูกต้อง

และสัมพันธ์กนั จำแนกข้อมูลหรือ มกี ารเขยี นขยาย

มกี ารเชือ่ มโยงให้เหน็ อธิบายให้เหน็ ถึง ความเพ่ือใหเ้ ข้าใจ

เปน็ ภาพรวม แสดงให้ ความสัมพนั ธ์กับ งา่ ย

เหน็ ถึงความสมั พันธ์ ตนเองอยา่ งเป็นเหตุ

กบั ตนเองและผู้อ่ืน เป็นผล

ความคิดเห็นของผู้บังคับบัญชา
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................

ลงชื่อ.....................................................
(นายสมพร คลา้ ยวงษ์)

ตำแหนง่ ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านโคกแสมสาร

๑๑๖

ใบงานที่ 7 เรือ่ ง การเลือกรบั ประทานอาหารทีเ่ หมาะสมกบั วยั ได_้ _________คะแนน
คะแนนเตม็ 10 คะแนน
วนั ที่________เดอื น_______________พ.ศ.___________
ชื่อ_____________________________เลขท_่ี _____ชนั้ __________

นกั เรยี นแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสม รว่ มกันคดิ รายการอาหาร 3 มอ้ื ที่เหมาะสมกบั วัยรุน่ ใน 1 วนั
โดยเน้นอาหารท่มี ีมากในทอ้ งถิ่น และวิเคราะห์ว่าในแตล่ ะมอื้ ไดร้ บั อาหารหมู่ใดบา้ ง โดยเขยี นเครอ่ื งหมาย 
ลงใน แลว้ ตอบคำถาม จากน้นั ออกมานำเสนอหนา้ ช้ันเรียน

หมู่อาหาร หมู่ 1 หมู่ 2 หมู่ 3 หมู่ 4 หมู่ 5
เนื้อสัตว์ นม ขา้ ว แปง้ ผกั ต่าง ๆ ผลไม้ตา่ ง ๆ ไขมันจากพชื
ไข่ ถว่ั น้ำตาล
รายการอาหาร และสตั ว์
ม้อื เช้า

มื้อกลางวัน

มอื้ เย็น

สรุป 1 วัน

• นักเรยี นสรุปหลกั ในการจัดรายการอาหารได้ ดงั นี้
กลุ่มของนักเรียนมีหลกั ในการจดั รายการอาหารใหเ้ หมาะสมกับวยั อย่างไร

การจดั รายการอาหารโดยเนน้ อาหารท่มี ีมากในท้องถิน่ มีประโยชน์อยา่ งไร

๑๑๗ ๑๑๗

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 4 อาหารท่ีเหมาะสมกับวยั
แผนการจัดการเรยี นรทู้ ่ี 5

เรอ่ื ง อาหารที่เหมาะสมกบั วยั ผูใ้ หญ่ และวัยสูงอายุ

รายวชิ าสขุ ศกึ ษา รหสั วิชา พ๒๑๑๐๑ ชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี 1 เวลาเรียน 1 ชวั่ โมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชีว้ ัด

มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน พ 4.1 เหน็ คณุ ค่าและมีทักษะในการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ การดำรงสุขภาพ การป้องกันโรค

และการสรา้ งเสริมสมรรถภาพเพ่ือสขุ ภาพ
ตัวช้ีวดั
พ 4.1 ม.1/1 เลือกกนิ อาหารที่เหมาะสมกบั วยั

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. วเิ คราะหอ์ าหารท่ีเหมาะสมกับวัยผู้ใหญ่ และวัยสงู อายุ (K)
2. เขยี นรายการอาหารที่เหมาะสมกับวัยผใู้ หญ่ และวยั สงู อายุ (P)
3. เหน็ ความสำคญั ของการรบั ประทานอาหารท่ีเหมาะสมกบั วัย (A)

สาระสาคญั

วัยผใู้ หญ่เป็นวยั ทีม่ ีการเจรญิ เตบิ โตของร่างกายเรม่ิ คงทจี่ ึงต้องการสารอาหารท่ีให้พลังงานเพื่อนำไปใช้ ใน
การทำงานและซ่อมแซมส่วนทส่ี กึ หรอของรา่ งกาย สว่ นผสู้ งู อายเุ ปน็ ช่วงวัยที่ร่างกายมีความ

เสื่อมถอยลง จงึ จำเปน็ ต้องได้รับสารอาหารเพื่อนำไปซ่อมแซมสว่ นท่ีสกึ หรอ และปอ้ งกันโรคทีเ่ กดิ จาก
ความเสอื่ มของรา่ งกาย

สาระการเรียนรู้

การเลือกรบั ประทานอาหารท่ีเหมาะสมกบั วยั
• วัยผู้ใหญ่
• วัยสงู อายุ

๑๑๘

สมรรถนะสาคัญของผ้เู รียน

1. ความสามารถในการส่ือสาร
2. ความสามารถในการคิด

คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

1. มวี ินัย
2. ใฝ่เรยี นรู้

การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

•ข้•นั น•าเ•ข้า•สู่บ• ท•เร•ียน• • • • • • • • •

1. นกั เรียนรว่ มกนั สนทนาเกี่ยวกับการรับประทานอาหารของผใู้ หญ่ในครอบครัวตนเอง
2.นกั เรยี นรว่ มกนั รับฟังการอธบิ ายเก่ียวกับสารอาหารทคี่ วรไดร้ บั ในวยั ผใู้ หญว่ า่

วยั ผใู้ หญ่เปน็ ช่วงระยะทรี่ า่ งกายหยดุ การเจริญเตบิ โตแลว้ แต่ยงั ตอ้ งการสารอาหารโปรตนี
เพ่อื นำไปซ่อมแซมส่วนทส่ี กึ หรอของรา่ งกาย เชน่ เนื้อสตั ว์ ไข่ ถวั่ เมล็ดแห้ง และต้องการอาหาร
ทีใ่ หค้ ารโ์ บไฮเดรต เช่น ขา้ ว แป้ง เพ่ือนำพลังงานไปใช้ในการทำงานประกอบอาชีพ รวมท้งั อาหารหมู่อืน่ ให้
ครบ 5 หมู่ เชน่ เดยี วกับวัยอ่ืน ๆ

๓. นกั เรียนร่วมกนั รบั ฟงั การอธบิ ายเกี่ยวกบั สารอาหารท่ีควรไดร้ ับในวัยสงู อายุวา่
ผู้สงู อายุเปน็ ช่วงท่รี า่ งกายมีความเส่อื มถอยลง ระบบต่าง ๆ ในรา่ งกายทำงานด้อยลง สารอาหาร

ที่ไดร้ บั นัน้ เพ่อื นำไปซ่อมแซมส่วนทีส่ ึกหรอ ความต้องการสารอาหารในวัยน้ีต้องได้รับความเอาใจใส่
เป็นพเิ ศษ เพราะถา้ ไดร้ บั น้อยหรือมากเกินไปจะทำใหเ้ กิดโทษตอ่ ร่างกาย เชน่ แคลเซยี มได้รับน้อยเกนิ ไป
จะเกิดโรคกระดูกพรนุ ไขมนั ได้รับมากเกนิ ไปจะอุดตนั ในหลอดเลือด แตห่ ากได้รับน้อยเกินไปจะทำใหผ้ อม
ผวิ หนังตกสะเกด็ แห้ง ผ้สู ูงอายคุ วรได้รับอาหารใหค้ รบทั้ง 5 หมู่ แต่ควรควบคุมดา้ นปริมาณ
โดยใหร้ บั ประทานแตน่ ้อยในแต่ละม้ือ และเป็นอาหารท่ีย่อยง่าย อาหารอ่อน ๆ ที่มีรสไม่จดั ผลไมท้ ี่มี
ใยอาหาร เช่น มะละกอ ส้ม ตลอดจนนำ้ ผลไมส้ ด ๆ หรอื ซุป เช่น ซุปแครร์ อต ซุปฟกั ทอง ซปุ ลกู เดือย

๔. นกั เรยี นศกึ ษาความรู้และรวบรวมข้อมลู เกี่ยวกบั อาหารทเี่ หมาะสมกบั วยั ผใู้ หญ่ และวยั ผู้สูงอายุ
จากแหลง่ การเรยี นรู้ต่าง ๆ เชน่ หนังสือเรียน อนิ เทอร์เน็ต

๑๑๙

•ข•้นั ก•ร•ะบ•วน• ก•าร•เร•ียน•รู้• • • • • • • • • •

๕. นักเรียนรว่ มกนั เปรียบเทียบการรับประทานอาหารทเ่ี หมาะสมของวัยผู้ใหญ่ และวัยสงู อายุ
เปน็ แผนภาพความคดิ

วยั ผ้ใู หญ่ สิ่งท่ีเหมือนกนั วัยผ้สู ูงอายุ
การรับประทานอาหารที่เหมาะสมกบั วยั ทานอาหารใหค้ รบ 5 หมู่ การรับประทานอาหารที่เหมาะสมกบั วยั
คือ อาหารท่ีใหพ้ ลงั งานในการนาไป คือ อาหารที่ยอ่ ยง่าย อาหารอ่อน ๆ
ประกอบอาชีพ เช่น เน้ือสตั ว์ ขา้ ว แป้ง ท่ีมีรสไมจ่ ดั ผลไมท้ ี่มีใยอาหารหรือ
น้าผลไมส้ ด ๆ หรือซุป

๖. นกั เรยี นอธิบายผลทเ่ี กิดข้นึ จากการรบั ประทานอาหารได้เหมาะสมกับวยั ลงในแผนภาพความคิด

ผลที่เกดิ ขึน้ ปฏิบตั ิเป็นประจา ผลทเ่ี กดิ ขึน้

วัยผู้ใหญ่ การรับประทาน วยั ผ้ใู หญ่
มีเรี่ยวแรงในการทางาน อาหารท่ีเหมาะสม ทางานไดไ้ มเ่ ตม็ ที่ เจบ็ ป่ วยง่าย

วยั สูงอายุ กบั วยั ไม่ปฏิบตั ิ วยั สูงอายุ
สุขภาพแขง็ แรง เสี่ยงต่อการเกิดโรคและการ
เสียชีวิต

8. นกั เรียนร่วมกันแสดงความคดิ เหน็ โดยตอบคำถามกระตนุ้ ความคดิ ดงั น้ี
• อาหารมีสว่ นในการมีอายยุ ืนยาวของมนุษย์หรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด

• •ข้ัน•ป•ฏิบ•ัต•ิแล•ะส• ร•ุปค•ว•าม•รู้ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
•9.• นักเรยี นแบ่งกลุ่ม กลุ่มละเทา่ ๆ กนั แต่ละกล่มุ เขียนรายการอาหารทีเ่ หมาะสมกับวัยผ้ใู หญ่

และวยั สูงอายุ ใน 1 วัน ลงในสมุด

๑๒๐

ชว่ งวยั วยั ผู้ใหญ่ วยั สูงอายุ
มอื้ อาหาร

ม้ือเช้า

ม้อื กลางวนั

ม้อื เย็น

10.นักเรียนรว่ มกนั สรปุ สิ่งท่เี ข้าใจเป็นความรรู้ ่วมกนั ดังน้ี
วยั ผ้ใู หญเ่ ปน็ วยั ทีก่ ารเจรญิ เติบโตของร่างกายเรมิ่ คงท่ีจงึ ต้องการสารอาหารทใ่ี ห้พลงั งาน

เพื่อนำไปใชใ้ นการทำงานและซ่อมแซมส่วนทส่ี ึกหรอของรา่ งกาย สว่ นผสู้ ูงอายเุ ปน็ ช่วงวัยทรี่ ่างกายมีความ
เส่อื มถอยลง จงึ จำเป็นต้องได้รบั สารอาหารเพื่อนำไปซ่อมแซมสว่ นท่ีสึกหรอ และปอ้ งกันโรคท่ีเกดิ จาก
ความเสอ่ื มของร่างกาย

สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้

1. หนังสือเรยี น รายวชิ าพื้นฐาน สขุ ศึกษาและพลศึกษา ช้นั มัธยมศึกษาปที ี่ 1
ของสถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.)

2. แหล่งการเรยี นร้ทู ้งั ภายในและภายนอกโรงเรยี น

การประเมนิ การเรียนรู้

1. ประเมนิ ความรู้ เรอื่ ง อาหารที่เหมาะสมกบั วยั ผใู้ หญ่ และวัยสงู อายุ (K) ด้วยแบบทดสอบ
2. ประเมนิ กระบวนการทำงานกลมุ่ (P) ดว้ ยแบบประเมิน
3. ประเมนิ คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ ดา้ นมีวนิ ยั ใฝเ่ รียนรู้ (A) ดว้ ยแบบประเมิน

ความคดิ เหน็ ของผ้บู ังคับบัญชา
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

ลงชอื่ .....................................................
(นายสมพร คล้ายวงษ์)

ตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรยี นบ้านโคกแสมสาร

๑๒๑ ๑๒๑

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 อาหารท่เี หมาะสมกับวยั
แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 6
เรอื่ ง อาหารเฉพาะกลมุ่ บุคคล

รายวิชาสุขศึกษา รหัสวิชา พ๒๑๑๐๑ ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี 1 เวลาเรียน 1 ชัว่ โมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชีว้ ัด

มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน พ 4.1 เหน็ คณุ คา่ และมีทกั ษะในการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ การดำรงสขุ ภาพ การป้องกันโรค

และการสร้างเสริมสมรรถภาพเพ่ือสขุ ภาพ
ตวั ชีว้ ัด
พ 4.1 ม.1/1 เลือกกนิ อาหารท่ีเหมาะสมกับวัย

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. วเิ คราะหอ์ าหารท่เี หมาะสมเฉพาะกลุม่ บคุ คล (K)
2. กำหนดเมนูอาหารแก่กลุม่ บุคคล ซง่ึ รา่ งกายมีความต้องการแตกตา่ งจากบคุ คลกลมุ่ อน่ื ๆ (P)
3. ตระหนักถึงความสำคญั ของการเรียนรู้เรอื่ งอาหารเฉพาะกลุม่ บุคคล (A)

สาระสาคญั

สตรมี ีครรภ์ นักกฬี า และผปู้ ว่ ยโรคต่าง ๆ มีความจำเปน็ และความต้องการอาหารที่มากกวา่ หรือแตกตา่ ง
จากกลุ่มบุคคลธรรมดาทั่วไป ดังน้นั เราควรเรียนรู้อาหารทเี่ หมาะสมกับกล่มุ บุคคลเหลา่ นี้ เพ่อื ใช้เป็น
ความร้ใู นการแนะนำผู้อ่ืนและประยกุ ต์ใช้กบั ตนเอง

สาระการเรียนรู้

อาหารเฉพาะกลมุ่ บุคคล

สมรรถนะสาคัญของผู้เรียน

1. ความสามารถในการสื่อสาร
2. ความสามารถในการคดิ
3. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

๑๒๒

คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

1. ใฝ่เรียนรู้
2. มีจติ สาธารณะ

การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้

•ข้•นั น•าเ•ข้า•สู่บ• ท•เร•ียน• • • • • • • • •

1. นกั เรียนสงั เกตภาพอาหารยอดนิยมของประเทศสมาชิกอาเซียน แล้วรว่ มกนั รบั ฟงั การอธิบาย
เพิม่ เติมเกย่ี วกบั อาหารยอดนิยมแต่ละชนดิ จากนัน้ ร่วมกนั สนทนาเกยี่ วกับอาหารท่ีเคยรับประทาน

2. นักเรียนรว่ มกนั สนทนาเก่ยี วกับอาหารเฉพาะกลมุ่ บุคคล โดยตอบคำถาม ดงั นี้
• อาหารเฉพาะกลุม่ บุคคลหมายถึงอะไร
• กลุม่ บุคคลใดบา้ งที่ตอ้ งการอาหารทีแ่ ตกตา่ งและพเิ ศษกว่าบุคคลปกติทว่ั ไป
• นกั เรียนเคยเจบ็ ปว่ ยหรือไม่ ถ้าเคยมีอาการอะไร

3. นักเรียนร่วมกนั รับฟงั เกี่ยวกบั อาหารเฉพาะกลมุ่ บุคคลว่า
อาหารเฉพาะกลุ่มบุคคล คือ อาหารทเ่ี หมาะสมกับกลุ่มบคุ คล ซง่ึ ร่างกายมคี วามต้องการ

แตกต่างจากบคุ คลกลมุ่ อนื่ ๆ เชน่ สตรีมีครรภ์ นักกีฬา ผู้ป่วยโรคต่าง ๆ
4. นักเรยี นศกึ ษาความรู้และรวบรวมข้อมลู เก่ียวกบั อาหารทีเ่ หมาะสมกบั กล่มุ บุคคล สตรีมีครรภ์

นักกีฬา ผูป้ ่วย จากแหล่งการเรียนรู้ตา่ ง ๆ เช่น หนังสือเรียน อนิ เทอรเ์ น็ต

•ข•้นั ก•ร•ะบ•วน• ก•าร•เร•ียน•รู้• • • • • • • • • •

5. นกั เรยี นรว่ มกนั แสดงความคดิ เหน็ เกยี่ วกับประเภทอาหารที่เหมาะสมกับกลุ่มบุคคล
โดยตอบคำถาม ดังนี้

• นกั เรยี นคดิ วา่ อาหารประเภทใดที่เหมาะสำหรับสตรีมีครรภ์
• นกั เรียนคดิ วา่ อาหารประเภทใดทเ่ี หมาะสำหรบั นักกฬี า
• นกั เรยี นคิดวา่ ผูป้ ่วยด้วยโรคต่าง ๆ ต้องรบั ประทานหรืองดอาหารประเภทใดบ้าง
๖. นกั เรียนรว่ มกนั แสดงความคิดเหน็ โดยตอบคำถามกระต้นุ ความคิด ดังน้ี
• การบริโภคอาหารทีเ่ หมาะสมกบั วัยมีความสำคัญต่อการดำเนนิ ชวี ติ ในปจั จุบนั และอนาคต
อยา่ งไร

๑๒๓

• •ข้นั •ป•ฏิบ•ัต•แิ ล•ะส• ร•ุปค•ว•าม•รู้ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

•๗.• นักเรียนแบ่งกลุ่ม 3 กล่มุ กลุ่มละเท่า ๆ กัน ตวั แทนกลุ่มสุ่มเลอื กหัวข้อกลุ่มบคุ คล ต่อไปน้ี

• อาหารเฉพาะสตรีมีครรภ์
• อาหารเฉพาะนักกีฬา
• อาหารเฉพาะผ้ปู ว่ ย
จากน้นั แตล่ ะกลมุ่ รว่ มกันคิดเมนอู าหารท่เี หมาะสำหรับกลุ่มบคุ คลเหล่านน้ั โดยเขยี น
เป็นแผนภาพความคิด

น้าพริก ปลาทู อาหารเฉพาะ ผดั กะเพราตบั
ขา้ วผดั กงุ้ สตรีมีครรภ์ แกงจืดเตา้ หูห้ มูสับ

กลว้ ย นมสด อาหารเฉพาะ กาแฟไมม่ ีน้าตาล
สลดั ผลไมส้ ด นกั กฬี า ไข่ตม้

ขา้ วตม้ ปลา อาหารเฉพาะ ซุปฟักทอง
ไขต่ ๋นุ ผู้ป่ วย โจก๊ หมู

9. นกั เรยี นรว่ มกนั สรุปสง่ิ ทเี่ ข้าใจเปน็ ความรู้ร่วมกนั ดังนี้
สตรมี ีครรภ์ นักกฬี า และผ้ปู ่วยโรคตา่ ง ๆ มคี วามจำเป็นและความต้องการอาหารท่มี ากกว่า

หรอื แตกต่างจากกลมุ่ บคุ คลธรรมดาทว่ั ไป ดงั น้ันเราควรเรยี นร้อู าหารที่เหมาะสมกับกลุ่มบคุ คลเหล่าน้ี
เพ่ือใชเ้ ป็นความร้ใู นการแนะนำผอู้ ่นื และประยกุ ต์ใช้กับตนเอง

๑๒๔

สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้

1. หนงั สือเรยี น รายวิชาพ้ืนฐาน สุขศึกษาและพลศึกษา ชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ 1
ของสถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.)

2. ภาพอาหารยอดนิยมของประเทศสมาชกิ อาเซยี น
3. แหล่งการเรียนรู้ทง้ั ภายในและภายนอกโรงเรียน

การประเมนิ การเรียนรู้

1. ประเมินความรู้ เรอื่ ง อาหารเฉพาะกล่มุ บุคคล (K) ด้วยแบบทดสอบ
2. ประเมินกระบวนการทำงานกลมุ่ (P) ดว้ ยแบบประเมิน
3. ประเมนิ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ดา้ นใฝ่เรียนรู้ มจี ติ สาธารณะ (A) ด้วยแบบประเมนิ

ความคิดเหน็ ของผู้บังคับบัญชา
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

ลงชอ่ื .....................................................
(นายสมพร คลา้ ยวงษ์)

ตำแหนง่ ผอู้ ำนวยการโรงเรียนบ้านโคกแสมสาร

๑๒๕
๑๒๕

หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ ๕ ภาวะโภชนาการทมี่ ผี ลกระทบต่อสขุ ภาพ

รหัส-ชื่อรายวิชา พ 2110๓ สุขศึกษา กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ สขุ ศึกษาและพลศึกษา
ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 1 ภาคเรยี นท่ี 2 เวลาเรยี น 4 ช่วั โมง
ผ้สู อน นายกวนิ พฒั น์ อชิรศิรฺโรจน์ โรงเรยี น บา้ นโคกแสมสาร

เปา้ หมายหลักของการเรยี นรู้

มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วดั

มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน พ 4.1 เหน็ คณุ คา่ และมีทักษะในการสรา้ งเสริมสขุ ภาพ การดำรงสขุ ภาพ การป้องกันโรค

และการสร้างเสรมิ สมรรถภาพเพ่ือสุขภาพ
ตัวช้วี ัด
พ 4.1 ม.1/2 วิเคราะหป์ ญั หาท่ีเกิดจากภาวะโภชนาการท่มี ผี ลกระทบต่อสขุ ภาพ
พ 4.1 ม.1/3 ควบคมุ นำ้ หนกั ของตนเองให้อยใู่ นเกณฑ์มาตรฐาน

ความรู้ฝังแน่น ความเข้าใจทค่ี งทน (Enduring Understanding)

นักเรียนเขา้ ใจวา่ ภาวะโภชนาการมีผลกระทบต่อสขุ ภาพของประชาชน การสร้างพฤติกรรม
การบริโภคท่ีถกู ตอ้ งจะเปน็ การแกไ้ ขและสรา้ งความตระหนักใหเ้ ห็นคุณคา่ ในการดูแลสขุ ภาพของ
ตนเองตลอดไป และการควบคมุ นำ้ หนกั ตัวให้อยใู่ นเกณฑ์มาตรฐานเป็นสงิ่ สำคัญทจี่ ะทำให้มสี ขุ ภาพดี
ไม่เส่ียงต่อการเกดิ โรคตา่ ง ๆ และสามารถทำกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้อยา่ งมีประสทิ ธิภาพ

สาระการเรียนรู้

1. ภาวะโภชนาการ
2. ปญั หาภาวะโภชนาการในวยั ร่นุ
3. การควบคุมน้ำหนกั ของตนเองให้อย่ใู นเกณฑ์มาตรฐาน

สมรรถนะสาคญั ของผ้เู รียน

1. ความสามารถในการส่ือสาร

๑๒๖

2. ความสามารถในการคดิ
3. ความสามารถในการแกป้ ญั หา
4. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชีวติ
5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

1. มวี นิ ยั
2. ใฝเ่ รียนรู้
3. มงุ่ มน่ั ในการทำงาน

ภาระงาน : ชิ้นงาน/การแสดงออกของผู้เรียน

ชนิ้ งานท่ี 8 เร่ือง ปญั หาภาวะโภชนาการในวยั รุ่น

การประเมินการเรียนรู้

1. ประเมนิ ความรู้ เรื่อง ภาวะโภชนาการ ปัญหาภาวะโภชนาการในวัยรนุ่ การควบคุมนำ้ หนัก
ของตนเองให้อยใู่ นเกณฑ์มาตรฐาน (K) ด้วยแบบทดสอบ

2. ประเมนิ กระบวนการทำงานกลุม่ (P) ด้วยแบบประเมิน
3. ประเมนิ ช้ินงาน เรื่อง ปัญหาภาวะโภชนาการในวยั รุน่ (P) ดว้ ยแบบประเมนิ
4. ประเมนิ คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ ดา้ นมีวนิ ัย ใฝ่เรยี นรู้ มุ่งมัน่ ในการทำงาน (A) ดว้ ยแบบประเมนิ

แบบประเมนิ ตามสภาพจริง (Rubrics)

แบบประเมนิ กระบวนการทำงานกลมุ่

รายการการ ระดับคุณภาพ
ประเมนิ
432 1
กระบวนการ
ทำงานกลุม่ มกี ารกำหนดบทบาท มีการกำหนดบทบาท มีการกำหนดบทบาท ไม่มกี ารกำหนด
บทบาทสมาชิก
สมาชกิ ชดั เจน สมาชิกชดั เจน เฉพาะหวั หนา้ และไมม่ ีการชีแ้ จง
เป้าหมาย สมาชิก
และมีการชี้แจงเป้าหมาย มีการช้แี จงเปา้ หมาย ไม่มกี ารช้ีแจงเป้าหมาย ต่างคนตา่ งทำงาน

การทำงาน อย่างชดั เจนและ อยา่ งชดั เจน

มกี ารปฏิบตั ิงานรว่ มกนั ปฏิบตั ิงานรว่ มกัน ปฏิบัตงิ านรว่ มกนั

อย่างรว่ มมือรว่ มใจ แตไ่ มม่ ีการประเมนิ ไมค่ รบทุกคน

พรอ้ มกบั การประเมินเป็น เป็นระยะ ๆ

ระยะ ๆ

๑๒๗

แบบประเมินชนิ้ งาน เรือ่ ง ปัญหาภาวะโภชนาการในวัยรุ่น

รายการการ ระดับคุณภาพ

ประเมนิ 4 3 2 1

การสรุปสาเหตุ สรปุ สาเหตุ ผลกระทบ สรปุ สาเหตุ ผลกระทบ สรุปสาเหตุ ผลกระทบ สรปุ สาเหตุ ผลกระทบ
ต่อสขุ ภาพ และ
ผลกระทบต่อสุขภาพ ต่อสขุ ภาพ และ ต่อสุขภาพ และ ต่อสขุ ภาพ และ แนวทางปฏิบตั ติ น
เพ่ือป้องกนั ปญั หา
และแนวทางปฏบิ ตั ติ น แนวทางปฏิบตั ติ น แนวทางปฏบิ ตั ิตน แนวทางปฏิบตั ิตน ภาวะโภชนาการ
ลงในแผนภาพ
เพ่ือป้องกันปญั หาภาวะ เพือ่ ป้องกนั ปัญหา เพอ่ื ป้องกนั ปญั หา เพือ่ ป้องกนั ปญั หา ได้ถกู ต้อง แต่ข้อมลู
ยังไมส่ อดคลอ้ งกนั
โภชนาการ ภาวะโภชนาการ ภาวะโภชนาการ ภาวะโภชนาการ

ลงในแผนภาพ ลงในแผนภาพ ลงในแผนภาพ ลงในแผนภาพ

ได้ถูกตอ้ งสมั พนั ธ์กัน ไดถ้ กู ตอ้ ง มกี ารอธิบาย ได้ถกู ตอ้ ง ขอ้ มลู

มีการเช่ือมโยงให้เหน็ เป็น ใหเ้ ห็นถงึ ความสมั พนั ธ์ มีความสอดคลอ้ งกนั

ภาพรวม แสดง ของสาเหตุ ผลกระทบ มกี ารอธิบายให้เข้าใจได้

ความสัมพนั ธข์ องสาเหตุ และแนวทางปอ้ งกัน งา่ ย

ผลกระทบ และแนวทาง ปญั หาอยา่ ง

ป้องกันปัญหา เปน็ เหตเุ ป็นผล

ได้อยา่ งเปน็ รปู ธรรม

นำไปปฏบิ ตั ิไดจ้ รงิ

แบบประเมนิ คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์

มวี ินัย
ตวั ชีว้ ดั ที่ 3.1 ปฏิบัตติ ามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบังคับของครอบครวั โรงเรยี น และสังคม

พฤติกรรมบ่งชี้ ดเี ย่ยี ม (3) ดี (2) ผา่ น (1) ไมผ่ ่าน (0)

3.1.1 ปฏบิ ัตติ น ปฏิบตั ิตามข้อตกลง ปฏบิ ัตติ ามข้อตกลง ปฏิบตั ติ ามข้อตกลง ไมป่ ฏิบตั ติ นตามข้อตกลง
ตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ กฎเกณฑ์ ระเบยี บ กฎเกณฑ์ ระเบยี บ กฎเกณฑ์ ระเบยี บ กฎเกณฑ์ ระเบยี บ
ระเบยี บ ข้อบังคับของ ขอ้ บังคบั ของครอบครัว ขอ้ บงั คบั ของ ขอ้ บงั คบั ของ ขอ้ บงั คบั ของครอบครวั
ครอบครัว โรงเรียน โรงเรยี นและสังคม ไม่ ครอบครัวและโรงเรียน ครอบครวั และโรงเรยี น และโรงเรียน
และสงั คม ไมล่ ะเมดิ ละเมิดสทิ ธิของผอู้ ่ืน ตรงต่อเวลา ตรงต่อเวลา
สทิ ธขิ องผอู้ ืน่ ตรงตอ่ เวลา ในการปฏบิ ตั ิ ในการปฏิบตั ิ
3.1.2 ตรงตอ่ เวลา ในการปฏบิ ตั ิ กจิ กรรมต่าง ๆ กจิ กรรมต่าง ๆ
ในการปฏิบตั ิ กจิ กรรมต่าง ๆ ในชวี ิตประจำวัน ในชีวติ ประจำวนั
กจิ กรรมตา่ ง ๆ ในชวี ติ ประจำวนั และรบั ผิดชอบ
ในชวี ิตประจำวนั และรับผิดชอบ ในการทำงาน
และรับผิดชอบ ในการทำงาน
ในการทำงาน

๑๒๘

ใฝเ่ รียนรู้
ตัวช้วี ดั ท่ี 4.1 ตง้ั ใจ เพยี รพยายามในการเรียนและเข้าร่วมกจิ กรรมการเรียนรู้

พฤติกรรมบ่งชี้ ดีเยี่ยม (3) ดี (2) ผา่ น (1) ไมผ่ ่าน (0)

4.1.1 ต้ังใจเรยี น เข้าเรยี นตรงเวลา เข้าเรียนตรงเวลา เข้าเรยี นตรงเวลา ไม่ต้ังใจเรียน

4.1.2 เอาใจใส่ ต้งั ใจเรียน เอาใจใส่ ตง้ั ใจเรยี น เอาใจใส่ ตง้ั ใจเรยี น เอาใจใส่

และมีความเพียรพยายาม และมคี วามเพยี รพยายาม และมีความเพียรพยายาม ในการเรยี น มสี ่วนรว่ มใน

ในการเรียนรู้ ในการเรียนรู้ มีส่วนรว่ ม ในการเรียนรู้ มีส่วนรว่ ม การเรยี นรู้

4.1.3 สนใจเขา้ รว่ ม ในการเรยี นรู้ ในการเรยี นรู้ และเขา้ ร่วมกิจกรรม

กจิ กรรมการเรียนรตู้ ่าง ๆ และเข้ารว่ มกจิ กรรม และเขา้ ร่วมกิจกรรม การเรยี นรตู้ ่าง ๆ

การเรยี นรูต้ ่าง ๆ การเรยี นร้ตู ่าง ๆ เปน็ บางคร้งั

ท้งั ภายในและภายนอก บ่อยคร้ัง

โรงเรยี นเปน็ ประจำ

มุง่ มน่ั ในการทำงาน
ตวั ชวี้ ัดท่ี 6.1 ต้งั ใจและรับผดิ ชอบในการปฏิบัตหิ นา้ ทก่ี ารงาน

พฤตกิ รรมบ่งช้ี ดเี ยย่ี ม (3) ดี (2) ผ่าน (1) ไม่ผ่าน (0)

6.1.1 เอาใจใส่ ตั้งใจและรับผิดชอบ ตัง้ ใจและรับผิดชอบ ตัง้ ใจและรบั ผิดชอบ ไมต่ ้งั ใจปฏบิ ตั ิ
ต่อการปฏิบตั ิหน้าท่ี ในการปฏบิ ัติหนา้ ที่ ในการปฏิบตั หิ นา้ ท่ี ในการปฏบิ ตั ิหนา้ ท่ี หน้าทก่ี ารงาน
ทไี่ ด้รบั มอบหมาย ท่ีได้รับมอบหมาย ที่ได้รบั มอบหมาย ท่ไี ดร้ ับมอบหมาย
6.1.2 ตั้งใจ ให้สำเรจ็ มกี ารปรบั ปรงุ ให้สำเรจ็ มกี ารปรบั ปรงุ ให้สำเรจ็
และรบั ผิดชอบ และพฒั นาการทำงาน และพัฒนาการทำงาน
ในการทำงานใหส้ ำเรจ็ ให้ดีขนึ้ ด้วยตนเอง ใหด้ ีขน้ึ
6.1.3 ปรับปรุง
และพฒั นาการทำงาน
ด้วยตนเอง

๑๒๙ ๑๒๙

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 5 ภาวะโภชนาการท่มี ีผลกระทบตอ่ สุขภาพ
แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี 1
เรื่อง ภาวะโภชนาการ

รายวิชาสุขศกึ ษา รหัสวชิ า พ๒๑๑๐๓ ชนั้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 1 เวลาเรยี น 1 ชว่ั โมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ชี้วดั

มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน พ 4.1 เหน็ คุณคา่ และมีทกั ษะในการสร้างเสรมิ สุขภาพ การดำรงสขุ ภาพ การป้องกันโรค

และการสร้างเสริมสมรรถภาพเพื่อสขุ ภาพ
ตวั ช้ีวัด
พ 4.1 ม.1/2 วิเคราะหป์ ญั หาที่เกิดจากภาวะโภชนาการทมี่ ผี ลกระทบต่อสุขภาพ

จดุ ประสงค์การเรียนรู้

1. อธบิ ายภาวะโภชนาการที่ดีและภาวะโภชนาการท่ีไมด่ หี รอื ทุพโภชนาการ (K)
2. จำแนกภาวะโภชนาการท่ีดแี ละภาวะโภชนาการท่ีไม่ดี (P)
3. เหน็ ความสำคญั ของภาวะโภชนาการท่ีดีและภาวะโภชนาการที่ไม่ดีหรือทุพโภชนาการ

ท่ีมตี อ่ สุขภาพ (A)

สาระสาคญั

การบริโภคอาหารในปริมาณท่ีเพยี งพอและได้สัดสว่ น จะทำใหม้ ีภาวะโภชนาการทด่ี ี แต่ถา้ รา่ งกาย
ไดร้ บั สารอาหารไม่ครบหรือได้ในปรมิ าณท่ีไม่เหมาะสมกบั ความตอ้ งการของร่างกาย กจ็ ะส่งผลให้เกดิ
ภาวะโภชนาการทไี่ มด่ ี คือ ภาวะโภชนาการเกนิ และภาวะโภชนาการตำ่

สาระการเรียนรู้

ภาวะโภชนาการ
• ภาวะโภชนาการทดี่ ี
• ภาวะโภชนาการทีไ่ ม่ดหี รือทุพโภชนาการ

๑๓๐

สมรรถนะสาคัญของผู้เรียน

1. ความสามารถในการส่ือสาร
2. ความสามารถในการคิด

คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

ใฝเ่ รยี นรู้

การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

•ข้•นั น•าเ•ข้า•สู่บ• ท•เร•ียน• • • • • • • • •

1. นกั เรียนร่วมกันสังเกตภาพ ดังน้ี

ภาพท่ี 1 ภาพที่ 2 ภาพที่ 3

2. นกั เรยี นรว่ มกนั สนทนาเก่ยี วกับภาพเดก็ ท้ัง 3 ภาพ โดยตอบคำถาม ดังนี้
• เดก็ ในภาพท่ี 1 มลี ักษณะอย่างไร
• เดก็ ในภาพท่ี 2 มลี ักษณะอย่างไร
• เด็กในภาพท่ี 3 มลี กั ษณะอย่างไร

๑๓๑

3. นักเรยี นร่วมกนั ฟังคำอธิบายเกี่ยวกับโภชนาการวา่ โภชนาการ หมายถงึ วทิ ยาศาสตร์ประยกุ ต์
แขนงหนึ่งที่วา่ ด้วย ความสมั พันธร์ ะหว่างอาหารกบั กระบวนการตา่ ง ๆ ที่เก่ียวกับสุขภาพและการเจริญเติบโต
ของสิ่งมชี ีวติ

ภาวะโภชนาการ หมายถึง สภาวะของรา่ งกายท่เี กิดจากการบริโภคอาหาร แบ่งเป็นภาวะโภชนาการท่ี
ดแี ละภาวะโภชนาการที่ไม่ดี หรือทีเ่ รยี กว่า ภาวะทุพโภชนาการ ซึ่งมีท้งั โภชนาการตำ่ และโภชนาการเกิน

4. นักเรยี นศกึ ษาความรู้และรวบรวมขอ้ มลู เก่ียวกบั ภาวะโภชนาการที่ดแี ละภาวะโภชนาการที่ไม่ดี
หรอื ทุพโภชนาการ จากแหลง่ การเรยี นร้ตู ่าง ๆ เช่น หนงั สือเรียน อินเทอร์เน็ต

•ข•้นั ก•ร•ะบ•วน• ก•าร•เร•ียน•รู้• • • • • • • • • •

5. นกั เรยี นรว่ มกันวิเคราะหแ์ ละแสดงความคดิ เห็นเก่ียวกบั ภาวะโภชนาการท่ดี ีและภาวะโภชนาการ
ที่ไม่ดี จากภาพท่ีไดส้ งั เกตทั้ง 3 ภาพ โดยตอบคำถาม ดงั น้ี

• เดก็ ในภาพใดมีภาวะโภชนาการท่ดี ี
• เดก็ ในภาพใดมภี าวะโภชนาการท่ีไม่ดี
• นกั เรยี นจะร้ไู ดอ้ ย่างไรวา่ ตนเองมภี าวะโภชนาการทด่ี หี รือไม่ดี

6. นกั เรียนรว่ มกันวิเคราะหแ์ ละอภปิ รายเก่ยี วกับภาวะโภชนาการทด่ี ีและภาวะโภชนาการที่ไม่ดี หรือ
ทพุ โภชนาการ สง่ ผลต่อสภาวะที่เกิดขน้ึ กับรา่ งกายอย่างไร โดยเขียนคำตอบของนกั เรียนลงใน
แผนภาพความคิดบนกระดาน

ภาวะโภชนาการทด่ี ี สภาวะทเ่ี กดิ ขนึ้ กบั ร่างกาย

(เกิดจากการไดร้ ับสารอาหารที่ถกู หลกั (ร่างกายไดร้ ับสารอาหารที่ครบถว้ น
โภชนาการ หรือมีสารอาหารครบถว้ น เพียงพอกบั ความตอ้ งการ ร่างกายแขง็ แรง
เพียงพอตอ่ ความตอ้ งการของร่างกาย) ช่วยสร้างเสริมสุขภาพ)

ภาวะโภชนาการท่ีไม่ดีหรือทุพโภชนาการ สภาวะท่เี กดิ ขึน้ กบั ร่างกาย

(เกิดจากการไดร้ ับสารอาหารไม่ครบถว้ น (ร่างกายรับสารอาหารไมค่ รบถว้ นทาให้
หรือไม่เหมาะสมกบั ความตอ้ งการของ ร่างกายมีภูมิตา้ นทานต่า เกิดโรคไดง้ ่าย)
ร่างกายหรือไดร้ ับสารอาหารครบถว้ น
แต่ร่างกายไมส่ ามารถใชส้ ารอาหารน้นั ได้
แบง่ เป็นภาวะโภชนาการต่า
และภาวะโภชนาการเกิน)

๑๓๒

7. นกั เรยี นรว่ มกันแสดงความคดิ เห็น โดยตอบคำถามกระต้นุ ความคิด ดงั นี้
• ถ้าเลอื กรบั ประทานบะหมีก่ ่งึ สำเร็จรปู ทุกวัน จะส่งผลตอ่ ภาวะโภชนาการของรา่ งกายอย่างไร

เพราะเหตุใด

• •ข้ัน•ป•ฏิบ•ัต•ิแล•ะส• ร•ุปค•ว•าม•รู้ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
•8.• นกั เรียนแบ่งกลุ่มออกเปน็ 2 กล่มุ เล่นเกมโดยใหแ้ ต่ละกลุ่มคดิ คำ ประโยค หรอื ข้อความ

ที่เกย่ี วข้องกับภาวะโภชนาการทด่ี แี ละภาวะโภชนาการที่ไม่ดีหรือทุพโภชนาการ โดยผลดั กันบอก
กลุม่ ละ 1 คร้ัง เขียนบันทกึ คำตอบของนักเรยี นบนกระดานโดยจำแนกเป็น 2 ฝ่งั หากกลุ่มใดคดิ นานเกนิ
5 วินาที อกี กลุ่มจะชนะ

กล่มุ ที่ 1 ภาวะโภชนาการทด่ี ี
กลุ่มท่ี 2 ภาวะโภชนาการท่ไี ม่ดีหรอื ทุพโภชนาการ

ภาวะโภชนาการ

ภาวะโภชนาการท่ีดี ภาวะโภชนาการท่ีไม่ดหี รือทุพโภชนาการ

รับประทานอาหารครบ 5 หมู่ อว้ น ชอบรับประทานของหวานมนั
รูปร่างไดส้ ัดส่วน ไม่รับประทานอาหาร ไม่ออกกาลงั กาย แคระแกร็น
หวานจดั หลีกเล่ียงอาหารฟาสตฟ์ ดู

9. นกั เรยี นร่วมกนั สรปุ ส่งิ ท่ีเขา้ ใจเปน็ ความร้รู ว่ มกนั ดังนี้
การบรโิ ภคอาหารในปริมาณที่เพยี งพอและไดส้ ัดส่วน จะทำใหม้ ภี าวะโภชนาการทด่ี ี

แต่ถ้าร่างกายได้รับสารอาหารไมค่ รบหรือได้ในปริมาณท่ไี ม่เหมาะสมกบั ความต้องการของรา่ งกาย
กจ็ ะสง่ ผลใหเ้ กดิ ภาวะโภชนาการทไ่ี มด่ ี คือ ภาวะโภชนาการเกนิ และภาวะโภชนาการตำ่

๑๓๓

สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้

1. หนังสอื เรียน รายวชิ าพ้ืนฐาน สขุ ศึกษาและพลศึกษา ชั้นมัธยมศกึ ษาปีที่ 1
ของสถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.)

2. ภาพเด็กที่มีความสมบรู ณส์ มวัย
3. ภาพเด็กรูปร่างอ้วน
4. ภาพเด็กรูปรา่ งผอม
5. แหล่งการเรยี นรูท้ ั้งภายในและภายนอกโรงเรียน

การประเมินการเรียนรู้

1. ประเมนิ ความรู้ เรอื่ ง ภาวะโภชนาการทด่ี ี ภาวะโภชนาการท่ไี ม่ดีหรือทุพโภชนาการ (K)
ด้วยแบบทดสอบ

2. ประเมินกระบวนการทำงานกลมุ่ (P) ด้วยแบบประเมิน
3. ประเมินคุณลักษณะอนั พึงประสงค์ ดา้ นใฝเ่ รยี นรู้ (A) ดว้ ยแบบประเมนิ

ความคิดเหน็ ของผบู้ ังคบั บัญชา
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

ลงชื่อ.....................................................
(นายสมพร คล้ายวงษ์)

ตำแหนง่ ผู้อำนวยการโรงเรยี นบ้านโคกแสมสาร

๑๓๔ ๑๓๔

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 5 ภาวะโภชนาการทมี่ ผี ลกระทบตอ่ สขุ ภาพ
แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 2

เรื่อง ภาวการณข์ าดสารอาหาร

รายวิชาสุขศกึ ษา รหสั วิชา พ๒๑๑๐๓ ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 1 เวลาเรยี น 1 ชว่ั โมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ชี้วดั

มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน พ 4.1 เห็นคณุ ค่าและมีทกั ษะในการสร้างเสริมสุขภาพ การดำรงสุขภาพ การป้องกันโรค

และการสรา้ งเสริมสมรรถภาพเพื่อสขุ ภาพ
ตวั ชี้วดั
พ 4.1 ม.1/2 วิเคราะหป์ ญั หาท่ีเกดิ จากภาวะโภชนาการทม่ี ีผลกระทบต่อสุขภาพ

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. วิเคราะหป์ ญั หาการขาดสารอาหารท่มี ผี ลกระทบต่อสขุ ภาพ (K)
2. เขียนแผนภาพสาเหตขุ องปัญหาภาวะการขาดสารอาหารและผลกระทบตอ่ สขุ ภาพ (P)
3. เห็นความสำคัญของภาวะการขาดสารอาหารทม่ี ีต่อสุขภาพ (A)

สาระสาคญั

ปญั หาภาวะขาดสารอาหาร เปน็ ปญั หาสขุ ภาพทส่ี ำคัญในวัยรุน่ เนือ่ งจากพฤติกรรมการบรโิ ภค
ทไี่ ม่เหมาะสมทำใหร้ ่างกายขาดสารอาหารบางชนิดจงึ ไมเ่ จริญเตบิ โตและส่งผลใหเ้ กดิ โรคได้

สาระการเรียนรู้

ปญั หาภาวะโภชนาการในวัยรุ่น
• ภาวการณข์ าดสารอาหาร

สมรรถนะสาคัญของผ้เู รียน

1. ความสามารถในการคดิ
2. ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ติ

๑๓๕

3. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

1. ใฝ่เรยี นรู้
2. ม่งุ มนั่ ในการทำงาน

การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

•ข้•นั น•าเ•ข้า•สู่บ• ท•เร•ียน• • • • • • • • •

1. นักเรียนร่วมกนั สังเกตภาพคนรูปร่างผอม แลว้ รว่ มกนั สนทนา โดยตอบคำถาม ดงั นี้

• ภาพคนที่นักเรียนเหน็ มีลักษณะอยา่ งไร
• นกั เรียนคดิ ว่าคนในภาพมภี าวะโภชนาการท่ดี หี รือไม่
• นักเรียนคดิ ว่าคนในภาพมีปัญหาภาวะโภชนาการอย่างไร
• นักเรียนคิดวา่ สาเหตทุ ี่ทำใหค้ นในภาพมภี าวะโภชนาการตำ่ หรือผอมเกนิ ไป
มสี าเหตมุ าจากอะไร

๑๓๖

2. นกั เรยี นร่วมกันฟงั คำอธิบายเพ่มิ เตมิ ว่า วยั รุน่ มปี ญั หาการขาดสารอาหารเน่ืองจากอดอาหาร
เพราะอยากผอม สาเหตุสำคัญมาจากการไดร้ ับสง่ิ กระต้นุ จากส่อื โฆษณา ศิลปนิ ดารา นักรอ้ งท่ีมรี ปู ร่างผอม
รวมทัง้ การโฆษณาผลิตภัณฑ์อาหารเสรมิ ทช่ี ว่ ยใหม้ รี ูปร่างผอม เป็นแรงจงู ใจให้วัยรุ่นต้องการผอม
การทวี่ ัยรนุ่ มคี ่านยิ มอยากผอมโดยขาดความรู้ทางด้านโภชนาการ ทำให้วัยรุ่นอดอาหารและรับประทาน
ยาลดนำ้ หนกั ซึง่ สง่ ผลเสียต่อสขุ ภาพ บางคนอาจถึงขนั้ เสยี ชีวิต

3. นกั เรยี นศึกษาความรู้และรวบรวมข้อมูลเกยี่ วกบั ภาวะการขาดสารอาหาร จากแหล่งการเรยี นรู้ตา่ ง
ๆ เชน่ หนงั สือเรียน อนิ เทอรเ์ นต็

•ข•้ันก•ร•ะบ•วน• ก•าร•เร•ียน•รู้• • • • • • • • • •

4. นักเรยี นรว่ มกนั วิเคราะห์ตวั อย่างสถานการณท์ ี่กำหนดใหบ้ นกระดาน แลว้ ตอบคำถาม ดังนี้

ญาดามีลกั ษณะรูปร่างสมส่วน แต่มีความคิดท่ีจะอดอาหาร และเลือก
รับประทานผลิตภณั ฑท์ ่ีช่วยลดน้าหนกั เพื่อตอ้ งการมีหุ่นผอมเพรียว
เหมือนดารา นางแบบที่ตนเองช่ืนชอบ

• ญาดาตอ้ งการมหี นุ่ ผอมเพรียวเกิดจากสาเหตใุ ด
• ในอนาคตญาดาจะมภี าวะโภชนาการเป็นอยา่ งไร
• นกั เรยี นคดิ วา่ พฤตกิ รรมดังกล่าวมคี วามเหมาะสมหรือไม่ อย่างไร
• พฤติกรรมดงั กล่าวสง่ ผลกระทบตอ่ สขุ ภาพรา่ งกายอยา่ งไร
5. นกั เรยี นร่วมกนั แสดงความคิดเหน็ โดยตอบคำถามกระตุน้ ความคดิ ดังนี้
• ถา้ นักเรียนต้องการให้มีรปู ร่างสมส่วนจะมีการป้องกนั การเกิดภาวะขาดสารอาหารของตนเอง
อย่างไร

• •ข้ัน•ป•ฏิบ•ตั •ิแล•ะส• ร•ุปค•ว•าม•รู้ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
•6.• นักเรยี นแบง่ กลุ่ม เขยี นปัญหาภาวะโภชนาการในวยั รุ่น คือ ภาวะโภชนาการขาดสารอาหาร

วิเคราะห์สาเหตุและผลกระทบตอ่ สุขภาพลงในแผนภาพความคดิ
7. นกั เรยี นรว่ มกนั สรุปส่ิงท่ีเขา้ ใจเป็นความรู้ร่วมกัน ดงั นี้
ปัญหาภาวะการขาดสารอาหาร เป็นปัญหาสขุ ภาพท่ีสำคัญในวยั ร่นุ เนื่องจากพฤติกรรม

การบริโภคท่ไี มเ่ หมาะสมทำใหร้ ่างกายขาดสารอาหารบางชนิดจงึ ไม่เจริญเตบิ โตและส่งผลให้เกิดโรคได้

๑๓๗

ส่ือการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้

1. หนังสอื เรียน รายวชิ าพื้นฐาน สุขศกึ ษาและพลศึกษา ชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ 1
ของสถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.)

2. ภาพคนรปู รา่ งผอม
3. ตัวอย่างสถานการณเ์ กี่ยวกบั ภาวะโภชนาการขาดสารอาหาร
4. แหล่งการเรยี นรู้ทงั้ ภายในและภายนอกโรงเรียน

กจิ กรรมเสนอแนะ

นักเรียนร่วมกนั จดั ตกแต่งป้ายนิเทศในหัวข้อโรคกลวั อ้วนของวยั รุ่น ในช้นั เรยี นเพ่ือเป็นประโยชน์
ในการศึกษาเพม่ิ เติม

การประเมนิ การเรียนรู้

1. ประเมินความรู้ เร่อื ง ภาวะการขาดสารอาหาร (K) ด้วยแบบทดสอบ
2. ประเมนิ กระบวนการทำงานกลุม่ (P) ด้วยแบบประเมนิ
3. ประเมินคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ ด้านใฝ่เรียนรู้ มงุ่ มั่นในการทำงาน (A) ดว้ ยแบบประเมนิ

ความคิดเห็นของผบู้ ังคับบญั ชา
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

ลงชื่อ.....................................................
(นายสมพร คล้ายวงษ์)

ตำแหนง่ ผอู้ ำนวยการโรงเรียนบา้ นโคกแสมสาร

๑๓๘ ๑๓๘

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 5 ภาวะโภชนาการท่ีมีผลกระทบต่อสขุ ภาพ
แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 3
เร่ือง ภาวะโภชนาการเกิน

รายวิชาสขุ ศกึ ษา รหสั วิชา พ๒๑๑๐๓ ชัน้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 เวลาเรียน 1 ชั่วโมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ชี้วัด

มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน พ 4.1 เห็นคุณค่าและมีทกั ษะในการสร้างเสริมสขุ ภาพ การดำรงสขุ ภาพ การป้องกันโรค

และการสร้างเสริมสมรรถภาพเพ่ือสุขภาพ
ตวั ช้วี ดั
พ 4.1 ม.1/2 วิเคราะหป์ ญั หาที่เกดิ จากภาวะโภชนาการที่มผี ลกระทบต่อสุขภาพ

จดุ ประสงค์การเรียนรู้

1. วิเคราะห์สาเหตแุ ละผลกระทบจากภาวะโภชนาการเกนิ (K)
2. เขียนแผนภาพสาเหตขุ องปัญหาภาวะโภชนาการเกินและผลกระทบต่อสุขภาพ (P)
3. เขียนแผนภาพสรุปปัญหาภาวะโภชนาการในวยั ร่นุ (P)
4. เห็นความสำคัญของภาวะโภชนาการทดี่ แี ละภาวะทุพโภชนาการที่มีต่อสุขภาพ (A)

สาระสาคญั

การบรโิ ภคอาหารในปรมิ าณท่ีเพียงพอและไดส้ ดั ส่วนจะทำให้มีภาวะโภชนาการทีด่ ี แต่ในทางตรงกันข้าม
ถ้าร่างกายไดร้ ับสารอาหารในปริมาณท่ีไม่เหมาะสมและเกินกบั ความต้องการของรา่ งกายก็จะสง่ ผลให้ เกิด
ภาวะโภชนาการที่ไมด่ ี คือ ภาวะโภชนาการเกนิ หรอื โรคอว้ นได้

สาระการเรียนรู้

ปัญหาภาวะโภชนาการในวยั รุ่น
• ภาวะโภชนาการเกิน

๑๓๙

สมรรถนะสาคัญของผ้เู รียน

1. ความสามารถในการส่ือสาร
2. ความสามารถในการคดิ
3. ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ติ

คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

1. ใฝ่เรยี นรู้
2. มงุ่ ม่ันในการทำงาน

การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

•ข้•นั น•าไ•ป•สู่บ•ท•เรีย•น• • • • • • • • •

1. นกั เรียนรว่ มกันสังเกตภาพคนรปู รา่ งอว้ น แลว้ รว่ มกนั สนทนา โดยตอบคำถาม ดังน้ี

• ลกั ษณะของคนอว้ นเปน็ อย่างไร

• สาเหตุท่ีทำใหค้ นอ้วนมาจากอะไรบ้าง
2. นักเรยี นร่วมกันฟังคำอธบิ ายว่า การทีค่ นเรามนี ้ำหนกั เกนิ เกณฑ์มาตรฐานหรือโรคอ้วนนัน้ ในทาง

วชิ าการเราเรียกวา่ อยู่ในภาวะโภชนาการเกิน ซ่งึ สามารถตรวจสอบได้จากการเปรยี บเทียบน้ำหนกั สว่ นสงู

และอายุกบั เกณฑ์มาตรฐานการเจรญิ เตบิ โต และการหาค่าดัชนมี วลกายและเปรยี บเทียบกับเกณฑม์ าตรฐาน
ดัชนมี วลกาย ซง่ึ การหาค่าดชั นีมวลกายมสี ูตรคำนวณ ดงั นี้

BMI = น้าหนกั ตวั (กิโลกรัม)
ส่วนสูง (เมตร)2

3. นกั เรียนคำนวณหาคา่ ดชั นีมวลกายของตนเอง แล้วนำคา่ ดัชนมี วลกายที่ได้ไปเปรียบเทยี บกบั
ตารางเกณฑม์ าตรฐานดัชนมี วลกาย เพอื่ ตรวจสอบภาวะโภชนาการของตนเอง สมุ่ เลือกตัวแทนนกั เรยี น
3-4 คน ออกมานำเสนอค่าดัชนีมวลกายและผลการตรวจสอบกบั เกณฑ์มาตรฐานหนา้ ชั้นเรยี น

4. นักเรยี นศกึ ษาความรู้และรวบรวมขอ้ มูลเกีย่ วกับภาวะโภชนาการเกิน จากแหล่งการเรยี นรู้ตา่ ง ๆ
เช่น หนังสือเรียน อินเทอรเ์ น็ต