เอกสารประกอบการสอนภาษาไทยเพื่อการสื่อสารสำหรับครู

194

3) เน้นย้ำจุดประสงค์ของหนังสือให้เด่นชัดยิ่งขึ้น ด้วยกำรปิดเรื่องโดยใช้ย่อหน้ำ
เน้นย้ำข้อควำมอีกครั้งหน่ึง ดังตัวอย่ำงต่อไปน้ี

คำขอ - จึงเรียนมำเพ่อื โปรดพจิ ำรณำอนุมัติ
- จึงเรียนมำเพ่อื โปรดนำเสนอคณะรัฐมนตรีพิจำรณำต่อไปด้วยจะขอบคุณ
คำแจง้ ยง่ิ
คำซกั ซ้อม - จงึ เรียนมำเพื่อโปรดให้ควำมอนเุ ครำะห/์ ใหค้ วำมรว่ มมอื ด้วยจะขอบคุณ
คำชี้แจง ย่งิ

- จงึ เรียนมำเพื่อโปรดทรำบและแจง้ ให้สหกรณ์จังหวัดทรำบด้วย
- จึงเรยี นมำเพอื่ ทรำบ
- จึงขอแจ้งให้ทรำบล่วงหนำ้

- จึงขอเรยี นซักซ้อมควำมเข้ำใจมำเพื่อถือเปน็ หลกั ปฏบิ ตั ติ ่อไป

- จึงเรยี นช้แี จงมำเพื่อทรำบ

คำยืนยนั - จงึ เรียนยืนยันมำเพ่ือทรำบ
- จงึ เรียนยืนยันข้อตกลงดงั กล่ำวมำ ณ ท่ีน้ี

คำส่งั - จงึ เรียนมำเพือ่ ถือเปน็ หลักปฏบิ ัติต่อไป
- จงึ เรยี นมำเพอ่ื ดำเนนิ กำรต่อไป

คำเตือน - จงึ เรียนเตือนมำเพ่อื โปรดดำเนนิ กำรเรื่องน้ีให้เสร็จโดยดว่ นดว้ ย

คำหำรอื - จึงเรียนหำรือวำ่ .........................................
คำขอรอ้ ง - จึงเรยี นขอควำมกรุณำมำเพื่อโปรดช่วยค่ำใช้จ่ำยในกำรน้ีตำมสมควร
ผู้บรหิ ำร - จงึ เรยี นมำเพือ่ โปรดทรำบ
ผใู้ ตบ้ งั คับบญั ชำ - จงึ เรยี นมำเพ่อื ทรำบ

4. สว่ นทำ้ ยหนงั สือ
โครงสร้ำงส่วนท้ำยของหนังสือรำชกำรนี้เปรียบเสมือนกำรกล่ำวลำ และกำรยืนยันตัวตน

ของผู้ส่งหนังสืออีกครั้งหน่ึง ตลอดจนเป็นกำรให้ข้อมูลกำรติดต่อกลับแก่ผู้รับหนังสือด้วย หำกเกิดข้อ
สงสัยหรอื กำรประสำนงำนกนั ในภำยหลงั ซึ่งมีรำยละเอยี ด ดงั นี้

4.1 คำลงท้ำย : เป็นข้อควำมท่ีปรำกฏเฉพำะหนังสือภำยนอกเท่ำน้ัน ซึ่งต้องใช้คำลงท้ำย
ที่เหมำะสมกบั ฐำนะของผูร้ ับหนังสือด้วย ซ่ึงมีรำยละเอยี ด ดงั น้ี

//\\//\\ลิขติ ศิลปส์ ำหรบั คร/ู /\\//\\

195

คำลงท้ำย ผรู้ บั หนงั สือ

ควรมคิ วรแล้วแต่จะโปรด สมเดจ็ พระสังฆรำช

ขอนมสั กำรด้วยควำมเคำรพอย่ำงสงู สมเด็จพระรำชำคณะ/ พระภกิ ษุ

ขอนมัสกำรด้วยควำมเคำรพ พระภกิ ษสุ งฆ์ทวั่ ไป

ขอแสดงควำมนบั ถืออย่ำงยง่ิ บุคคล 14 ท่ำน ได้แก่ ประธำนองคมนตรี,

นำยกรัฐมนตรี, ประธำนวุฒิสภำ, รัฐบุรุษ,

ประธำนสภำผู้แทนรำษฎร, ประธำนศำลฎีกำ,

ประธำนรัฐสภำ, ประธำนศำลปกครองสูงสุด, ประธำน

ศำลรัฐธรรมนูญ, ประธำนกรรมกำรเลือกต้ัง, ประธำน

ปปช., ประธำนกรรมกำรตรวจเงินแผ่นดิน, ตรวจกำร

แผ่นดินของรัฐสภำ, ประธำนกรรมกำรสิทธิมนุษยชน

แห่งชำติ

ขอแสดงควำมนับถือ บคุ คลทัว่ ไป

4.2 ลงชอ่ื : ให้ลงลำยมอื ชอ่ื เจ้ำของหนงั สอื และพิมพ์ช่ือเต็มไว้ใตล้ ำยมือชอ่ื
4.3 ตำแหนง่ : ให้ลงตำแหน่งของเจำ้ ของหนังสอื ใต้ช่อื เต็มของเจำ้ ของหนังสือ
4.4 ส่วนรำชกำรเจ้ำของเรื่อง : ให้ลงชื่อส่วนรำชกำรหรือหน่วยงำนที่ออกหนังสือและ
หมำยเลขโทรศัพท์ (ถำ้ มี) , หมำยเลขโทรสำร (ถำ้ มี) รวมทัง้ ช่ือผ้ปู ระสำนงำน (ถำ้ ม)ี ด้วย เชน่

ภำพแสดงโครงสรำ้ งส่วนทำ้ ยของหนงั สือ
รำชกำร

//\\//\\ลขิ ติ ศลิ ปส์ ำหรบั คร/ู /\\//\\

196

แนวทำงพัฒนำกำรเขียนหนงั สือรำชกำร
กำรเขียนหนังสือรำชกำรให้มปี ระสิทธิภำพต้องยดึ เรื่องควำมถูกต้องเป็นสำคัญ รวมทัง้ ยงั ต้อง

ให้ควำมสำคัญกับเร่ืองกำรเขียนให้มีควำมกระจ่ำงชัด รัดกุม และเขียนได้ตรงตำมควำมนิยมดว้ ย โดย
มีรำยละเอยี ดท่ีควรศึกษำ ดังนี้

1. ควำมถูกต้อง : กำรเขียนหนังสือรำชกำรให้มีควำมถูกต้อง มีสำระหลำยประกำรที่ควร
ปฏบิ ัติตำม ดังน้ี

1.1) กำรเขียนหนังสอื ภำยนอกตอ้ งใช้กระดำษตรำครุฑ
1.2) กำรเขยี นหนังสอื ภำยในตอ้ งใช้กระดำษบันทกึ ข้อควำมที่มตี รำครุฑเล็ก

ภำพแสดงรูปแบบของกระดำษที่ใชส้ ำหรบั เขยี นหนังสือรำชกำร
1.3 กำรเขียนหนังสือรำชกำรต้องประกอบด้วยโครงสร้ำง 4 ส่วน คือ ส่วนหัวหนังสือ,
ส่วนสำเหตุ, สว่ นจดุ ประสงค์ และส่วนท้ำยหนงั สอื ดงั รำยละเอียดทีอ่ ธิบำยไวแ้ ลว้ ขำ้ งตน้
1.4 ใช้ภำษำได้อย่ำงถูกต้องตำมรูปแบบประโยคภำษำไทย อันประกอบด้วยภำคประธำน
และภำคแสดง ตำมโครงสร้ำง ประธำน + กริยำ + กรรม รวมท้ังสำมำรถแยกข้อควำมออกเป็น
ประโยคตำ่ งๆ ไดอ้ ย่ำงสมบรู ณ์
2. ควำมชัดเจน : กำรเขียนข้อควำมในหนังสือรำชกำรให้มีควำมชัดเจน ประกอบด้วย
แนวทำงในกำรปฏบิ ัติ ดังนี้
2.1 หลีกเลีย่ งกำรใช้คำท่ีมีควำมหมำยกำกวม และระมดั ระวังกำรเว้นวรรคตอนเป็นพิเศษ
เนอื่ งจำกเปน็ ปจั จยั ทที่ ำใหเ้ น้อื หำสือ่ ควำมกำกวม

//\\//\\ลิขติ ศลิ ปส์ ำหรบั คร/ู /\\//\\

197

2.2 ตั้งเป้ำหมำยก่อนเขียน และตรวจสอบเนื้อหำกำรเขียนว่ำเป็นไปตำมเป้ำหมำยท่ี
กำหนดไวห้ รือไม่

3. ควำมกระจ่ำง : กำรเขียนข้อควำมในหนังสือรำชกำรให้มีควำมกระจ่ำง ประกอบด้วย
แนวทำงในกำรปฏิบัติ ดงั นี้

3.1 กำรเขียนข้อควำมในหนังสือรำชกำรต้องแบ่งเน้ือหำออกเป็นย่อหน้ำ โดยแต่ละ
ย่อหนำ้ มีควำมยำวไมเ่ กนิ 10 บรรทัด

3.2 กำรเขียนข้อควำมในหนังสือต้องระวังไม่ให้มีกำรใช้ประธำน หรือ กริยำ ร่วมกัน
นอกจำกนีไ้ ม่ควรใชป้ ระโยคควำมซ้อนกำรแต่งเน้อื ควำมในหนงั สือด้วย เนื่องจำกทำให้กำรจบั ใจควำม
สำคัญเป็นไปโดยลำบำก ดังนั้นควรใช้ประโยคควำมเดียวในกำรแต่งควำมจะช่วยให้ได้ควำมกระจ่ำง
มำกท่ีสุด

3.3 หำกภำคประธำนประกอบด้วยประธำนจำนวนมำกกว่ำหนึ่งต้องใช้คำว่ำ "ก็ดี" เติม
ทำ้ ยคำทเ่ี ปน็ ประธำนทุกคำเพอ่ื ให้ควำมกระจำ่ งมำกยิ่งขึ้น

3.4 หำกมีกำรใช้ประโยคควำมซ้อนที่ใช้ประธำนร่วมกัน เมื่อเขียนคำกริยำ ต้องเว้นวรรค
ใหข้ ำดจำกประธำน เพ่อื สร้ำงควำมกระจำ่ งใหก้ ับประโยคอ่ืนๆ

3.5 ถ้ำเน้ือควำมต้องกำรให้กระทำพฤติกรรมหลำยข้อ ซึ่งทำให้มีคำกริยำในประโยค
หลำยคำตอ้ งเขียนแบบเรียงข้อทีละบรรทัดใหช้ ดั เจน ไม่ควรเขยี นควำมติดตอ่ กันเปน็ พืด

4. รดั กมุ : หนังสือรำชกำรท่ีดี ตอ้ งปรำศจำกจุดบกพร่องในกำรเขยี น โดยต้องไมเ่ ขยี นยืนยัน
ในส่ิงท่ียังยืนยันไม่ได้ หรือไม่อำจยืนยันได้แน่นอน เพรำะจะส่งผลเสียต่อผู้เขียนได้ในภำยหลัง แต่
อย่ำงไรก็ตำมหำกจำเป็นต้องให้คำรับรอง หรือ ยืนยัน ควรใช้คำ "โดยปกติ" นำหน้ำประโยคที่เขียน
ยืนยันนั้น เช่น "พนักงำนทุกคนจะได้รับเงินเดือนพิเศษ เมื่อทำงำนครบ 1 ปี" ควรแก้เป็น "โดยปกติ
พนักงำนทกุ คนจะไดร้ ับเงนิ เดอื นพิเศษ เม่ือทำงำนครบ 1 ป"ี

5. ตำมควำมนิยม : กำรเขียนหนังสือรำชกำรนอกจำกยึดควำมถูกต้องเป็นหลักแล้ว
กำรเขียนที่มีประสิทธิภำพยังจำเป็นต้องมีควำมร่วมสมัยทำงภำษำด้วยอีกด้วย ซึ่งสำมำรถจำแนก
รำยละเอยี ดของกำรใชภ้ ำษำตำมควำมนยิ มได้ ดงั ตอ่ ไปนี้

5.1 กำรใชค้ ำสรรพนำม : สำหรับหนงั สอื ภำยนอกนยิ มใช้ชื่อของสว่ นรำชกำรเจำ้ ของเรื่อง
หรือ กำรละประธำนในประโยค แทนกำรใช้คำสรรพนำม “ข้ำพเจ้ำ” หรือ “ผม/ดิฉัน” เช่น "คณะครุ
ศำสตร์", "มหำวทิ ยำลยั รำชภฏั นครสวรรค"์ เชน่ คณะครศุ ำสตรพ์ ิจำรณำแลว้ มีมติว่ำ... เป็นตน้

5.2 กำรใช้ถ้อยคำสำนวน : กำรเขียนหนังสือรำชกำรมักใช้ถ้อยคำสำนวนตำมควำมนิยม
ดังหัวข้อตำ่ งๆ ต่อไปน้ี

//\\//\\ลิขติ ศิลปส์ ำหรับคร/ู /\\//\\

198

1) ระดบั ภำษำ : นยิ มใชภ้ ำษำระดับทำงกำร เชน่

ภำษำทั่วไป ภำษำระดบั ทำงกำร
พร้อมนไ้ี ดแ้ จ้งไปทำงจงั หวดั แล้วเหมอื นกนั ท้งั น้ี ไดแ้ จ้งให้จังหวัดทรำบดว้ ยแลว้
ไม่มขี ้อเท็จจรงิ อันใดเพิ่มเติม
ไมม่ ีขอ้ เทจ็ จริงอะไรเพมิ่ เติม เวลำล่วงเลยมำนำนแลว้
เวลำผำ่ นมำนำนแลว้ ยังไม่รบั แจง้ ผลกำรพิจำรณำแตป่ ระกำรใด
ไม่ทรำบวำ่ ประสงคจ์ ะขอรับข้อมลู
ยงั ไม่รบั แจง้ ผลกำรพิจำรณำเลย
ไม่รมู้ ำก่อนว่ำต้องกำรขอ้ มลู

2) กำรใช้ถอ้ ยคำภำษำในข้อควำม : นยิ มกำรใชถ้ ้อยคำที่เสรมิ สร้ำงมำกกว่ำคำทำลำย,
นิยมใชค้ ำท่มี ีเสยี งหนกั แนน่ มำกกวำ่ คำที่ให้เสียงเบำ และนิยมกำรใชค้ ำท่ีแสดงกำรขอร้องมำกกว่ำคำ
ที่แสดงกำรบังคบั ซึง่ มีตวั อย่ำงดังน้ี

คำทำลำย คำเสรมิ สร้ำง
ไมต่ งั้ ใจศกึ ษำจงึ สอบตก ถ้ำตงั้ ใจศึกษำก็คงสอบได้
โครงกำรท่ีเสนอใชไ้ มไ่ ด้ โครงกำรท่เี สนอเปน็ โครงกำรท่ดี ี แตย่ ังไม่เหมำะสมที่จะดำเนินกำรขณะน้ี
ควำมเขำ้ ใจของท่ำนยงั คำดเคลื่อน
ทำ่ นเข้ำใจผิด
คำท่ใี ห้เสียงเบำ คำที่ให้เสยี งหนักแน่น
จัก
จะ พงึ
ควร ตอ้ ง
ย่อม
คำทแ่ี สดงกำรบงั คับ คำทีแ่ สดงกำรขอรอ้ ง
ขอให้ส่ง โปรดส่ง
ขอใหไ้ ปติดต่อ โปรดตดิ ต่อ
ขอให้นำเสนอต่อไปดว้ ย โปรดนำเสนอตอ่ ไป

5.3 กำรเชอื่ มคำหรอื ประโยค : ไมน่ ยิ มใช้คำเชื่อมซำ้ ในทใี่ กล้กัน เช่น

และ กำรจัดระเบียบพนักงำนและกำรกำหนดตำแหน่งรวมทั้งอัตรำเงินเดือนพนักงำนเทศบำลให้
รวมทั้ง ตรำเป็นพระรำชกฤษฎีกำจะถือว่ำผู้ใดกระทำ ผิดฐำนทุจริตต่อหน้ำที่รำชกำรได้ก็ต่อเม่ือ ผู้น้ันมี
ตลอดจน หน้ำทร่ี ำชกำรตลอดจนได้กระทำกำรหรอื ละเว้นกระทำกำรตำมหน้ำที่นนั้ โดยมชิ อบจะต้องมีเจตนำ
ทจี่ ะ ให้ตนเองหรือผู้อน่ื ไดร้ บั ประโยชนอ์ ันมชิ อบ

ที่ ซึง่ อนั คนที่เป็นพลเมอื งของประเทศใด ซึ่งทำกำรอันเป็นกำรบ่อนทำลำยควำมมั่นคงของประเทศ
น้นั ควรไดร้ บั กำรประณำมว่ำเป็นผู้ทรยศต่อประเทศชำติ

//\\//\\ลขิ ติ ศลิ ปส์ ำหรบั คร/ู /\\//\\

199

บรรณานุกรม

กองเทพ เคลือบพณิชกลุ . การใช้ภาษาไทย. กรุงเทพฯ: โอเดยี นสโตร์, 2542.
กองเทพ เคลือบพานิชกลุ , ปริญญา อรจริ าพงศ์ และสุรชยั สรุ ปัญโญ. เตรียมสอบบรรจุเข้ารบั ราชการ

ในภาควชิ าความรู้ความสามารถทวั่ ไป. กรุงเทพฯ: ภมู ิบัณฑิตการพมิ พ,์ 2558.
กอบกาญจน์ วงศว์ ิสทิ ธ.ิ์ ทักษะภาษาเพือ่ การสื่อสาร. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์, 2551.
กาญจนา นาคสกุล. ระบบเสยี งภาษาไทย. พิมพ์ครัง้ ที่ 5. กรุงเทพฯ: จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั , 2545.
กาชยั ทองหลอ่ . หลักภาษาไทย. พมิ พค์ รง้ั ที่ 9. กรุงเทพฯ: รวมสาส์น, 2538.

คณะกรรมการวิชาภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร ศูนย์วิชาบูรณาการ หมวดวิชาศึกษาท่ัวไป
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. ภาษาไทยเพ่ือการส่ือสาร. พิมพ์ครั้งท่ี 8. กรุงเทพฯ: สานักพิมพ์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร,์ 2555.

คณาจารย์ภาควิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. การใช้ภาษาไทย 1.
กรุงเทพฯ: โรงพิมพม์ หาวิทยาลัยธรรมศาสตร,์ 2551.

จิรวฒั น์ เพชรรัตน์ และอมั พร ทองใบ. ภาษาไทยเพ่อื การสอ่ื สาร. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์, 2555.
จิระ งอกศิลป์ และคณะ. คู่มือเตรียมสอบแข่งขันเพ่ือบรรจุบุคคลเข้ารับราชการโดย ก.พ.. มปท,

2554.
จุไรรัตน์ ลักษณะศิริ และบาหยัน อ่ิมสาราญ บรรณาธิการ. ภาษากับการสื่อสาร. พิมพ์คร้ังท่ี 2.

กรุงเทพฯ : บริษัท พี.เพรส, 2550.
ดวงใจ ไทยอุบุญ. ทักษะการเขียนภาษาไทย. กรุงเทพฯ: สานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,

2552.
ทวศี กั ด์ิ ปิน่ ทอง. การพฒั นาทักษะการเขียน. กรุงเทพฯ: สานักพิมพ์มหาวทิ ยาลัยรามคาแหง, 2555.
ทองสกุ เกตโุ รจน.์ ภาษาตา่ งประเทศในภาษาไทย. พมิ พ์ครงั้ ท่ี 7. กรุงเทพฯ: สานกั พมิ พ์

มหาวิทยาลัยรามคาแหง, 2534.
ธิดา โมสิกรัตน์. การพัฒนาสมรรถภาพในการฟัง. เอกสารประกอบการสอนชุดวิชา การใช้ภาษาไทย

หนว่ ยท่ี 1 – 8. กรุงเทพฯ: มหาวทิ ยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช, 2538.

200

ประเทอื ง คล้ายสบุ รรณ์. อา่ นเขยี นคาไทย. กรุงเทพฯ: เคลด็ ไทย, 2529.
ปรชี า ช้างขวัญยนื . ความรู้พนื้ ฐานการใชภ้ าษาไทย. กรุงเทพฯ: โรงพมิ พป์ ระทานพร, 2525.
__________________. ศิลปะการเขยี น. กรงุ เทพฯ : กรมวชิ าการ, 2552.
ปรีชา ทิชินพงศ.์ ลกั ษณะภาษาไทย (ไทย 104). กรงุ เทพฯ : โอเดยี นสโตร์, 2523.
ปรยี า หิรญั ประดิษฐ.์ การใช้ภาษาไทยในวงราชการ. กรงุ เทพฯ : โอ เอส พร้ินต้ิง เฮ้าส์, 2532.
ไพบลู ย์ ดวงจันทร.์ การใชภ้ าษา. กรงุ เทพฯ : มหาวทิ ยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 2542.
รสรนิ ดษิ ฐบรรจง. การเขียน. กรงุ เทพ ฯ : มหาวทิ ยาลัยราชภฏั ธนบรุ ี, 2552
วลยั รตั น์ อตแิ พทย์. การเขยี น 1. กรุงเทพฯ : คุรสุ ภาลาดพร้าว, 2523.
วัฒนะ บญุ จับ. ศาสตรแ์ ห่งการใช้ภาษา. กรุงเทพฯ: โรงพมิ พ์มติ รสยาม, 2541.
วัลยา ช้างขวัญยืน. บรรทัดฐานภาษาไทย เล่ม 2. กรุงเทพฯ: สถาบันภาษาไทย สานักวิชาการและ

มาตรฐานการสานักงานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พ้ืนฐาน, 2553.
วจิ ินต์ ภาณุพงศ์. โครงสร้างภาษาไทย: ระบบไวยกรณ์. กรงุ เทพฯ : มหาวิทยาลยั รามคาแหง, 2520.

วิชาการ, กระทรวงศึกษาธิการ. วรรณลกั ษณ์วจิ ารณ์ เล่มที่ 1. กรงุ เทพฯ : คุรสุ ภาลาดพร้าว 2541.

วเิ ชยี ร เกษประทุม. หลักภาษาไทย. นนทบุร:ี เพมิ่ ทรพั ยก์ ารพิมพ,์ 2557.
วธิ าน ฐานะวุฑฒ์. มหัศจรรยแ์ หง่ การเขียน. กรงุ เทพฯ: ศยาม, 2554.
ศศธิ ร ธญั ลกั ษณานนั ท์ และคณะ. ภาษาไทยเพื่อการส่อื สารและสบื คน้ . กรงุ เทพฯ: เธิร์ดเวฟ เอ็ด

ดูเคช่ัน, 2542.
สานักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ, กระทรวงศึกษาธิการ. คู่มือการสอนเขียน

อักษรไทย เขยี นอกั ษรไทยอยา่ งไร. กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพ์ครุ สุ ภา, 2535.
สุทธวิ งศ์ พงศ์ไพบูลย์. หลักภาษาไทย. พมิ พ์คร้งั ท่ี 13. กรุงเทพฯ : ไทยวัฒนาพานชิ , 2540
อภิรกั ษ์ อนะมาน. การฟัง. ศลิ ปะการใชภ้ าษาไทย. พมิ พ์คร้ังท่ี 2. กรุงเทพฯ: พัฒนาศึกษา, 2549.