คู่มืออ่านออกเขียนได้ ชั้นประถมปีที่ 2

๒ หน้า
๓
สารบัญ ๔
๖
ท่ีมาและความสำคัญ ๗
โครงสรา้ งหนังสือส่งเสริมทกั ษะภาษาไทยฯ ช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ ๒ ๗
คำช้แี จงในการใชค้ มู่ ือครูเลม่ นี้ ๓๖
คำอธบิ ายแนวทางการใชง้ าน ๖๐
หนว่ ยการเรียนรู้ที่ ๑ : การผนั วรรณยุกต์ ๘๗
หน่วยการเรียนรูท่ี ๒ : สระลดรูปและสระเปลี่ยนรูป ๑๐๔
หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ ๓ : คำควบกลำ้ ๑๒๙
หน่วยการเรียนรทู้ ่ี ๔ : อักษรนำ
หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ ๕ : คำพอ้ งและคำทีม่ ีความหมายใกลเ้ คียงกนั
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ : มาตราตวั สะกดในภาษาไทย

๓

ที่มาและความสำคัญ

การอ่านออกเขียนได้ของประชาชนนับเป็นคุณสมบัติประการหนึ่งที่สำคัญ
ต่อการพัฒนาสังคมและประเทศ องค์การยูเนสโกได้พยายามส่งเสริมการอ่านออก
เขียนได้เพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้คนทั่วโลกมาโดยตลอดนับตั้งแต่ปี ค.ศ.
๑๙๔๖ เป็นต้นมา (https://en.unesco.org/themes/literacy) ด้วย
สายพระเนตร อันยาวไกล พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเล็งเห็น
ความสำคัญ ของพสกนิกรของพระองค์ ทรงมีพระราชดำริให้มหาวิทยาลัยราชภัฏ
ทั่วประเทศ ตระหนักในภารกิจสำคัญ คือ การยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน
และท้องถิ่นในพื้นที่รับผิดชอบ โดยหนึ่งในประเด็นสำคัญที่พระองค์ทรงห่วงใยคือ
การส่งเสริม ทักษะการอ่าน เขียน การคิด และคุณธรรมของนักเรียนและเยาวชน
ซึง่ จะเตบิ โตเป็นกำลงั ของสังคมและประเทศชาตติ อ่ ไป

ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงรายน้อมรับ
พระราชดำริดังกล่าว และมอบหมายให้คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ
เชียงราย รับผิดชอบดำเนินงานพัฒนาโครงการส่งเสริมทักษะการอ่าน เขียน
การคิด และคุณธรรมของในพื้นที่ความรับผิดชอบดูแลของมหาวิทยาลัยราชภัฏ
เชียงราย ได้แก่ จังหวัดเชียงรายและจังหวัดพะเยา นำมาสู่โครงการพัฒนา
สื่อ การเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการอ่าน-เขียนภาษาไทยให้แก่นักเรียนในพื้นที่
รับผิดชอบ คณะทำงานจึงลงพื้นที่สำรวจข้อมูลความต้องการของโรงเรียน ร่วมกับ
จัดประชุมคณะครูและผู้บริหารโรงเรียนเพื่อสำรวจปัญหาการเรียนรู้ภาษาไทย
ของนักเรียนในพื้นที่ และวิเคราะห์ประเด็นปัญหาการอ่าน-เขียนภาษาไทยของ
นักเรียน จากนั้นประชุมศึกษาวิเคราะห์ ก่อนจะสรุปผลให้จัดทำสื่อในรูปแบบ
หนังสือส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ ด้านการอ่าน การเขียน และการวิเคราะห์ของ
นักเรียนประถมศึกษาปที ี่ ๑ , ๒ และ ๓ พรอ้ มคมู่ ือครู

๔

โครงสร้างเนือ้ หาหนังสือส่งเสรมิ ทกั ษะภาษาไทยฯ
ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๒

หนังสือส่งเสริมทักษะภาษาไทยเพื่อยกระดับการเรียนรู้ ด้านการอ่าน
การเขียน และการวิเคราะห์ของนักเรียนในระดับการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๒ ประกอบด้วยหน่วยการเรียนรู้ ๖ หน่วยการเรียนรู้ ได้แก่
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ การผันวรรณยุกต์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๒ สระลดรูปและสระ
เปลี่ยนรูป หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ คำควบกล้ำ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ อักษรนำ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ คำพ้องและคำที่มีความหมายใกล้เคียงกัน หน่วยการเรียนรู้
ที่ ๖ มาตราตัวสะกดในภาษาไทย โดยแต่ละหน่วยการเรียนรู้ประกอบด้วย
การให้ความร้หู ัวขอ้ เรอื่ งต่างๆ ดงั นี้

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ : การผันวรรณยุกต์ ประกอบด้วยหัวข้อเรื่องดังนี้
เรอ่ื งท่ี ๑ วรรณยุกต์ไทย
เร่ืองท่ี ๒ การผนั วรรณยุกต์
เรื่องท่ี ๓ อกั ษร ๓ หมู่

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๒ : สระลดรูปและสระเปลี่ยนรูป ประกอบด้วย
หัวข้อเรอ่ื งดังนี้

เรอ่ื งที่ ๑ สระลดรูป
เรือ่ งที่ ๒ สระเปล่ยี นรูป
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ : คำควบกล้ำ ประกอบด้วยหัวข้อเรื่อง ดงั น้ี
เร่ืองท่ี ๑ คำควบแท้
เรื่องท่ี ๒ คำควบไมแ่ ท้
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ : อักษรนำ ประกอบด้วยหัวข้อเรื่องดังนี้
เรอื่ งท่ี ๑ อักษร ห นำ
เรื่องที่ ๒ อกั ษรกลางนำ
เรือ่ งท่ี ๓ พยญั ชนะ อ นำ ย
เร่ืองที่ ๔ อักษรสูงนำ

๕

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ : คำพ้องและคำที่มีความหมายใกล้เคียงกัน
ประกอบด้วยหวั ข้อเรอ่ื งดงั นี้

เร่อื งท่ี ๑ คำพ้องรูป
เรื่องท่ี ๒ คำพอ้ งเสยี ง
เรอื่ งที่ ๓ คำท่มี ีความหมายใกลเ้ คียงกนั
หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี ๖ : มาตราตวั สะกดในภาษาไทย
เรอ่ื งท่ี ๑ มาตราแม่ ก กา
เร่อื งท่ี ๒ มาตราตวั สะกด แม่กก
เร่ืองที่ ๓ มาตราตวั สะกด แมก่ ด
เร่ืองที่ ๔ มาตราตวั สะกด แมก่ บ
เรอ่ื งท่ี ๕ มาตราตัวสะกด แม่กม
เรื่องที่ ๖ มาตราตัวสะกด แมก่ ง
เรื่องท่ี ๗ มาตราตวั สะกด แม่เกย
เร่ืองท่ี ๘ มาตราตัวสะกด แม่กน
เรื่องท่ี ๙ มาตราตัวสะกด แม่เกอว

การใหค้ วามรูข้ องแตล่ ะหวั ขอ้ เรื่อง แบง่ ออกเป็น ๔ ส่วน ไดแ้ ก่
ส่วนที่ ๑ เคล็ดลับเสริมการเรียนรู้ คือ ส่วนที่อธิบายปัญหาการเรียนรู้ทาง
ภาษาไทยที่เกี่ยวข้องกับหัวข้อเรื่องนั้น พร้อมกับแนะนำเคล็ดลับ วิธีคิดแบบง่ายๆ
หรือเทคนิคบางอย่างที่จะช่วยให้นักเรียนทำความเข้าใจหลักการแล้วแก้ไขปัญหา
ทางภาษาในหัวข้อเร่ืองนน้ั ได้
ส่วนที่ ๒ ตัวอย่าง คือ ส่วนของตัวอย่างประกอบเพื่อให้นักเรียนเข้าใจ
เคล็ดลับวธิ ีคิดหรือทำความเข้าใจทไี่ ด้ชดั เจนขึ้น
ส่วนที่ ๓ แบบฝึกหัด คือ ส่วนที่ให้นักเรียนลองนำเคล็ดลับมาใช้เพื่อ
ทบทวนและประเมนิ ความเขา้ ใจของนักเรียน

๖

ส่วนที่ ๔ สรุปซ้ำ จำขึ้นใจ คือ ส่วนสรุปความรู้ขนาดสั้น ทวนซ้ำ
ความเข้าใจและความจำของนกั เรียนกอ่ นจบเร่อื ง

คำช้ีแจงในการใชค้ มู่ อื ครเู ล่มน้ี

คู่มือครูเล่มนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ครูผู้สอนภาษาไทยสามารถใช้หนังสือ
ส่งเสริมทักษะภาษาไทยเพื่อยกระดับการเรียนรู้ด้านการอ่าน การเขียน และ
การวิเคราะห์ของนักเรียนในระดับการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานชั้นประถมศึกษา
ปีที่ ๒ โดยแต่ละหัวข้อเรื่อง มีคำอธิบายแนวทางการใช้งานหรือวิธีการเสริม
ความรู้เพ่ิมเติม ดงั ต่อไปน้ี

๑. วัตถุประสงค์ คือ ส่วนที่จะอธิบายถึงจุดมุ่งหมายในการแก้ไขปัญหาทาง
ภาษาไทยที่เกย่ี วข้องกับหวั ข้อเรือ่ งนัน้

๒. สมรรถนะของนักเรียน คือ ส่วนที่จะอธิบายผลสัมฤทธิ์ของการเรียนรู้
ภายหลังการเรียนรู้หลักการและเคล็ดลับในการแก้ปัญหาทางภาษาไทยที่
เกีย่ วขอ้ งกับหัวข้อเร่ืองนน้ั

๓. เฉลยแบบฝกึ หดั คอื สว่ นทจี่ ะเฉลยคำตอบของแบบฝึกหดั
๔. เสริมการเรียนรู้ คือ ส่วนที่จะช่วยแนะนำกิจกรรมการเรียนรู้อื่นที่ครู
สามารถนำมาใชส้ ง่ เสรมิ การเรยี นรู้ ความเข้าใจใหน้ ักเรยี น
๕. เชื่อมโยงหัวข้อต่อไป คือ ส่วนที่จะช่วยให้ครูทราบว่าหัวข้อเรื่องที่กำลัง
สอนนน้ั เช่ือมตอ่ ไปยงั หัวขอ้ ตอ่ ใดในหนงั สอื เลม่ เดียวกันได้อยา่ งไร

๗

คำอธบิ ายแนวทางการใชง้ าน
หนงั สอื สง่ เสรมิ ทกั ษะภาษาไทยฯ ช้ันประถมศึกษาปีท่ี ๒

คู่มือการเรียนรู้สำหรับครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เรื่องการผัน
วรรณยุกต์ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๒ โดยคู่มือเล่มนี้ประกอบด้วยเนื้อหา กิจกรรมและ
แบบฝึก โดยเริ่มต้นทบทวนอักษรสามหมู่ หลักการผันวรรณยุกต์ แบบฝึกทักษะการผัน
วรรณยุกต์ที่หลากหลาย เช่น แบบฝึกการสังเกตคำที่มีรูปวรรณยุกต์ แบบฝึกการเติมเสียง
วรรณยุกต์ แบบฝึกหัดการแยกเสียงวรรณยุกต์ เป็นต้น เพื่อให้นักเรียนเกิดความชำนาญ
ในการผันวรรณยุกต์ มีการสรุปความรู้ในท้ายหน่วยเพื่อเป็นการทบทวนความรู้ ความเข้าใจ
ของนักเรียน และมีแบบทดสอบก่อนและหลังเรียน เพื่อวัดผลการเรียนรู้ของนักเรียน
หลงั การเรยี นรใู้ นหน่วยที่ ๑

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี ๑ : การผนั วรรณยุกต์
เร่ืองที่ ๑ วรรณยกุ ต์ไทย
เรือ่ งท่ี ๒ การผันวรรณยุกต์
เรอื่ งที่ ๓ อักษรสามหมู่

๑. วตั ถุประสงค์
เพื่อเสรมิ ความเขา้ ใจใหน้ ักเรียนสามารถผันวรรณยกุ ตไ์ ดอ้ ย่างถกู ตอ้ ง

๒. ผลสมั ฤทธ์ิของนักเรียน
นักเรียนได้พัฒนาความสามารถการอ่านผันวรรณยุกต์ไทย จนเกิดความ
ชำนาญในการอา่ นผนั วรรณยกุ ต์

๓. เฉลยแบบฝกึ หัด

๘

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น หนว่ ยที่ ๑

คำส่งั ใหก้ ากบาทคำตอบทีถ่ กู ตอ้ ง

๑. อักษรหมู่ใดผนั วรรณยกุ ต์ครบ ๕ เสียง

ก. อักษรกลาง ข. อักษรสงู ค. อักษรต่ำ

๒. เสียงวรรณยุกตม์ ีทง้ั หมด ก่ีเสยี ง

ก. ๓ ข. ๔ ค. ๕

๓. วรรณยุกต์มีทั้งหมดกี่รูป

ก. ๕ ข. ๓ ค. ๔

๔. คำในข้อใดที่ออกเสยี งเอก

ก. นำ้ ข. เตา่ ค. ปลา

๕. คำในข้อใดทอ่ี อกเสยี งตรี

ก. โต๊ะ ข. บ้าน ค. สรอ้ ย

๖. ขอ้ ใดมีรปู วรรณยุกต์ เหมือนคำวา่ "น้ำสม้ "

ก. ตเู้ ย็น ข.ปา่ ไม้ ค. น้ำออ้ ย

๗. ขอ้ ใดมเี สยี งวรรณยุกตต์ ่างจากขอ้ อนื่

ก. ไก่ ข. ขา้ ค. ป่า

๘. ขอ้ ใดมีเสยี งวรรณยุกตเ์ หมือนกับคำวา่ "ว่ายนำ้ "

ก. ทุเรียน ข. พอ่ ค้า ค. ทงุ่ นา

๙. ขอ้ ใดเรียงลำดบั เสยี งวรรณยกุ ตข์ องคำตอ่ ไปนี้ถกู ตอ้ ง "หมอ้ หงุ ข้าว"

ก. โท จัตวา โท ข. ตรี โท เอก ค. โท ตรี โท

๑๐. ขอ้ ใดมีเสียงวรรณยุกต์ครบ ๕ เสยี ง

ก. พ่อกบั แมไ่ ปตลาด

ข. แก้วนำ้ นส้ี วยจัง

ค. ตั๊กกับหญงิ เกยี่ วข้าวอยู่ในนา

๙

หน่วยการเรียนรูท้ ่ี ๑

วรรณยุกต์ไทย
วรรณยุกต์มี ๔ รปู

ไมเ้ อก ไมโ้ ท ไม้ตรี ไม้จัตวา

เสียงสามญั วรรณยกุ ตม์ ี ๕ เสียง
เสยี งเอก เช่น จา ดี เต ปู โอ
เสยี งโท เชน่ จ่า ดี่ เต่ ปู่ โอ่
เสยี งตรี เช่น จ้า ดี้ เต้ ปู้ โอ้
เสียงจตั วา เช่น จา๊ ดี๊ เต๊ ปู๊ โอ๊
เช่น จา๋ ดี๋ เต๋ ปู๋ โอ๋

วิธวี างรปู วรรณยุกต์

๑. ตามปกติจะเขียนไว้ที่บ่าหลังของพยัญชนะต้น เช่น บ่า ข้า น้ำ ค้า
ต่าง ฯลฯ
๒. ถ้าพยัญชนะต้นมีความยาว จะเขียนไว้ตรงกลาง เช่น ป่า ฟ้า
ฝ่า ฯลฯ
๓. ถ้ามีพยัญชนะสองตัว ให้เขียนบนบ่าหลังของตัวที่สอง เช่น คว้า
หน้า สว่าง ฯลฯ

๑๐

การผันเสียงวรรณยกุ ต์

๑๑

๑๒

สง่ เสรมิ การคดิ ดีตามสภุ าษิต สำนวนไทย
ก. กนิ บนเรอื นข้รี ดบนหลังคา

น้อง ๆ เคยได้ยินสุภาษิตนี้หรือไม่ น้อง ๆ เข้าใจว่าอย่างไร คือ คนที่เนรคุณคน
เปรียบได้กับเหมือนคนที่อาศัยพักพิงบ้านเขาอยู่ แล้วคิดทำมิดีมิชอบให้เกิดขึ้นภายในบ้านนั้น
ทำให้เจ้าของบ้านที่อาศัยต้องเดือดร้อนเพราะฉะนั้นหากใครเป็นคนที่มีบุญคุณกับน้อง ๆ
น้อง ๆ ไม่ควรกระทำเช่นนน้ั

๑๓

๑๔

๑๕

การผันวรรณยกุ ตเ์ อก

วรรณยุกตเ์ อก
ตวั อยา่ ง คำท่มี วี รรณยุกต์เอก เชน่ ป่า ผ่า หม่ี บอ่

๑๖

การผนั วรรณยกุ ต์โท

วรรณยกุ ต์โท
ตัวอย่าง คำที่มีวรรณยุกต์โท เชน่ กี้ ถ้ำ เข้า เบ้ยี ฝ้าย

๑๗

การผนั วรรณยกุ ต์ตรี

วรรณยุกตต์ รี
ตวั อย่าง คำท่มี วี รรณยุกต์ตรี เชน่ โตะ๊ จะ๊ จ๊ดี เจ๊า โปะ๊

๑๘

การผนั วรรณยกุ ตจ์ ัตวา

วรรณยกุ ต์จัตวา
ตัวอย่าง คำท่มี ีวรรณยุกตจ์ ตั วา เช่น เตา๋ ก๋ง เดยี๋ ว ต๋ัว

๑๙

สงั เกตรปู วรรณยุกต์

๒๐

สงั เกตรปู วรรณยกุ ต์

๒๑

เตมิ คำตามรูปวรรณยุกต์

๒๒

เติมเสยี งวรรณยกุ ต์

๒๓

เติมคำตามรูปวรรณยกุ ต์

เปรีย้ ว ไม้โท รูปวรรณยกุ ต์

คำ วรรณยุกต์
๑) หกล้ม ไม้โท
๒) จระเข้ ไม้โท
๓) อรอ่ ย ไม้เอก
๔) จ้งิ หรีด ไม้โท
๕) เขยือ้ น ไม้โท
๖) ย่อ ไม้เอก
๗) ผูใ้ หญ่ ไม้โท
๘) เชอรร์ ี่ ไมเ้ อก
๙) แหย่ ไม้เอก
๑๐) ซง่ึ ไม้เอก

๒๔

การผนั เสียงวรรณยกุ ต์ไมต่ รงกนั กับรปู วรรณยกุ ต์

๒๕

๒๖

สง่ เสริมการคิดดตี ามสภุ าษิต สำนวนไทย
ฆ. ฆ่าควายเสยี ดายพรกิ

ถ้าน้องๆ คิดจะทำการใหญ่ก็ไม่ควรตระหนี่ เพราะอาจทำให้งานออกมาเสียหายได้
ดังนัน้ เราควรร้จู กั มนี ้ำใจแบ่งปันผอู้ ื่นบา้ งเพื่อใหอ้ ยูร่ ว่ มกันในสังคมอยา่ งมีความสขุ

๒๗

ผนั เสยี งคำไมต่ รงกันกบั รปู วรรณยกุ ต์

๒๘

๒๙

การผนั วรรณยกุ ตอ์ กั ษรกลาง

๓๐

การผันวรรณยุกตอ์ ักษรสงู

๓๑

การผันวรรณยกุ ตอ์ กั ษรตำ่ ใหค้ รบ ๕ เสยี ง

๓๒

แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยท่ี ๑

คำสั่ง ให้กากบาทคำตอบที่ถกู ต้อง

๑. คำในข้อใดทอ่ี อกเสยี งเอก

ก. นำ้ ข. เต่า ค. ปลา

๒. ข้อใดมรี ปู วรรณยกุ ต์ เหมอื นคำวา่ "น้ำส้ม"

ก. ตเู้ ยน็ ข.ป่าไม้ ค. นำ้ อ้อย

๓. อักษรหมู่ใดผันวรรณยุกตค์ รบ ๕ เสยี ง

ก. อกั ษรกลาง ข. อกั ษรสงู ค. อักษรตำ่

๔. คำในข้อใดทีอ่ อกเสยี งตรี

ก. โต๊ะ ข. บา้ น ค. สรอ้ ย

๕. เสียงวรรณยุกตม์ ที ้งั หมด กี่เสียง

ก. ๓ ข. ๔ ค. ๕

๖. วรรณยุกต์มที ัง้ หมดกรี่ ูป

ก. ๕ ข. ๓ ค. ๔

๗. ขอ้ ใดมเี สียงวรรณยุกต์ครบ ๕ เสยี ง

ก. พ่อกบั แมไ่ ปตลาด

ข. แก้วนำ้ นี้สวยจงั

ค. ต๊ักกบั หญงิ เกยี่ วข้าวอยใู่ นนา

๘. ข้อใดมเี สยี งวรรณยุกต์ตา่ งจากข้ออ่ืน

ก. ไก่ ข. ขา้ ค. ป่า

๙. ขอ้ ใดมีเสยี งวรรณยุกต์เหมือนกบั คำวา่ "ว่ายนำ้ "

ก. ทเุ รียน ข. พอ่ ค้า ค. ทงุ่ นา

๑๐. ข้อใดเรยี งลำดับเสียงวรรณยุกตข์ องคำตอ่ ไปนถ้ี ูกต้อง "หมอ้ หุงข้าว"

ก. โท จัตวา โท ข. ตรี โท เอก ค. โท ตรี โท

๓๓

๔. เสริมการเรียนรู้
๔.๑ ครูสามารถผลิตสื่อ ตารางการผันเสียงวรรณยุกต์ และบัตรคำศัพท์

จาก หน่วยการเรียนรู้เพิ่มเติม เพื่อให้นักเรียนเกิดความเข้าใจในการเรียนรู้
หน่วยการผันวรรณยุกต์ โดยการนำบัตรคำศัพท์ที่มีเสียงวรรณยุกต์ต่าง ๆ
ที่ได้เรียนมาแล้ว นำมาทดสอบให้นักเรียนนำบัตรคำศัพท์มาเขียนลงใน
ตารางผนั เสยี งวรรณยุกต์ให้ถกู ตอ้ ง

๔.๒ ครูผลิตสื่อ "เกมใบ้คำศัพท์เสียงวรรณยุกต์" โดยครูนำเกมให้นักเรียน
บอกพยัญชนะต้นของบัตรคำศัพท์เป็นอักษรชนิดใด (อักษรกลาง อักษรสูง
อักษรต่ำ) จากนั้นครูเลือกนักเรียนมาเล่นเกมโดยให้นักเรียนเลือกคำแล้วให้บอกว่า
เป็นเสียงวรรณยุกต์อะไร ครูให้ผันวรรณยุกต์โดยใช้มือ แล้วนำคำตอบไปติดที่
บนกระดาน เพ่ือใหน้ ักเรียนได้เรียนรู้ และจดจำและผันคำเสยี งวรรณยกุ ตไ์ ด้

๕. เชื่อมโยงหัวข้อต่อไป
นักเรียนสามารถจดจำ แยกอักษรกลาง อักษรสูง อักษรต่ำ และ

การผันวรรณยุกต์ต่าง ๆ ตามอักษรสามหมู่ ได้อย่างถูกต้อง อันเป็นพื้นฐานของ
การอ่านและการเขียนภาษาไทยให้ถูกต้อง และเป็นพื้นฐานการเรียนใน
หนว่ ยการเรียนรูอ้ ืน่ ๆ ต่อไป

๓๔

คำอธิบายแนวทางการใช้งาน
หนังสอื สง่ เสรมิ ทักษะภาษาไทยฯ ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี ๒

คู่มือการเรียนรู้สำหรับครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เรื่องสระลดรูป
และสระเปลี่ยนรูประดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๒ โดยคู่มือเล่มนี้ประกอบด้วยเนื้อหา
กิจกรรมและแบบฝึก โดยเริ่มต้นทบทวนเรื่องสระลดรูปและสระเปลี่ยนรูปเพื่อให้นักเรียน
เกิดความเข้าใจการอ่าน และเขียนคำที่มีสระลดรูปและสระเปลี่ยนรูป มีการสรุปความรู้
ในท้ายหน่วยเพื่อเป็นการทบทวนความรู้ ความเข้าใจของนักเรียน และมีแบบทดสอบก่อน
และหลังเรยี น เพ่ือวัดผลการเรียนรู้ของนักเรียนหลงั การเรยี นรู้ในหนว่ ยที่ ๒

หน่วยการเรียนรทู้ ี่ ๒ : สระลดรูปและสระเปลยี่ นรปู
เร่ืองที่ ๑ สระลดรูป
เรอ่ื งท่ี ๒ สระเปล่ยี นรปู

๑. วัตถุประสงค์
เพื่อเสริมความเข้าใจให้นักเรียนสามารถอ่านและเขียนคำที่มีสระลดรูปและ

สระเปล่ียนรปู ได้อย่างถกู ตอ้ ง
๒. ผลสมั ฤทธขิ์ องนักเรยี น

นักเรียนได้พัฒนาความสามารถการอ่านเขียนคำที่มีที่มีสระลดรูปและ
สระเปล่ยี นรปู ได้จนเกิดทกั ษะความเชยี่ วชาญในการอ่านการเขียนภาษาไทย
๓. เฉลยแบบฝึกหัด

๓๕

แบบทดสอบกอ่ นเรียนหนว่ ยท่ี ๒

๓๖

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๒
สระลดรูปและสระเปลี่ยนรปู

๓๗

สระลดรปู

สระลดรปู
๑. สระ โอะ + ตัวสะกด ( โละ + ด = ลด ) เชน่ มด กบ คน
๒. สระ เออ + ย สะกด จะลดรปู เปน็ เ-ย เชน่ เตย เคย เลย
๓. สระ อวั + ตวั สะกด สระจะลดรปู เหลือเพียง -ว เช่น ลวด ชวด นวด

แบบฝึกหดั ท่ี ๑

คำสง่ั : ใหเ้ ขียนคำ จากรูปภาพต่อไปนใี้ ห้ถกู ตอ้ ง

๓๘

๓๙

แบบฝึกหดั ที่ ๒

คำสง่ั : จับคูค่ ำกบั รูปภาพใหถ้ ูกต้อง

๔๐

๔๑

แบบฝึกหัดท่ี ๓

คำส่งั : เตมิ คำในชอ่ งวา่ งใหถ้ กู ตอ้ งแลว้ ฝึกอ่าน

๔๒

แบบฝึกหดั ท่ี ๔

คำส่ัง : ให้ระบายสคี ำที่เปน็ สระลดรูป

สง่ เสริมการคดิ ดตี ามสภุ าษิต สำนวนไทย
จ. จระเขข้ วางคลอง

น้องๆ เคยได้ยินสำนวนนี้หรือไม่ น้องๆ เข้าใจว่าอย่างไร สำนวนนี้หมายถึง
คนที่ชอบกันท่าหรือขวางไม่ให้ผู้อื่นทำการได้สะดวก เปรียบได้กับจระเข้ที่ขึ้นมาขวางคลอง
ทำให้เรอื ผา่ นไม่สะดวก

๔๓

แบบฝกึ หัดที่ ๕

คำส่งั : เขยี นคำจากคำอา่ นท่กี ำหนดลงในช่องว่างให้ถูกต้อง

๔๔

แบบฝึกหดั ท่ี ๖

คำส่ัง : ใหโ้ ยงเสน้ จับคู่คำใหไ้ ดค้ วามหมาย

๔๕

แบบฝกึ หัดที่ ๗

ส่งเสริมการคิดดีตามสภุ าษติ สำนวนไทย

ฉ. ฉิ่งเสยี งแตก
ปากไม่ดี เก็บความลับไม่อยู่ รู้เรื่องอะไรก็จะเที่ยวเล่าให้คนอื่นฟัง เปรียบเสมือน

ฉิ่งเสียงแตก น้องๆ คิดว่าการเป็นคนที่พูดไปหมดทุกเรื่องโดยไม่ระมัดระวังตัว จะส่งผลเสีย
ต่อตวั เราอย่างไร

๔๖

แบบฝกึ หัดที่ ๘

๔๗

สระเปลีย่ นรูป

สระเปล่ยี นรปู

๑. สระ - ะ + ตวั สะกด เปลยี่ นรปู เปน็ > ไม้หันอากาศ ( กั )
(เช่น ขับ จบั รบั )

๒. สระ เ - ะ + ตวั สะกด เปลย่ี นรูปเปน็ > เก็
(เชน่ เกบ็ เจ็บ เป็ด)

๓. สระ เ - อ + ตัวสะกด เปล่ียนรูปเปน็ สระ > เกิ
( เชน่ เกนิ เมนิ เดนิ )

๔. สระ แ - ะ + ตัวสะกด เปล่ียนรูปเป็น แก็
( เช่น แข็ง แกรน็ )

๔๘

แบบฝกึ หัดที่ ๑

๔๙