ห น้ า | ๑ คำนำ แผนการจัดการเรียนรู้ฉบับนี้ ได้จัดทำหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 เพื่อมุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ คุณธรรม ทักษะพื้นฐานที่จำเป็นในการศึกษาต่อและประกอบอาชีพได้โดย มุ่งเน้นให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ และพัฒนาตนเองได้เต็มศักยภาพ แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชา ดนตรี รหัสวิชา ศ31101 ภาคเรียนที่ 1 ประกอบไปด้วย 4 หน่วย การเรียนรู้ใช้เวลาการสอนทั้งหมด 20 ชั่วโมง วิธีการสอนใช้หลายรูปแบบ เช่น การบรรยาย อภิปราย สาธิต ปฏิบัติ จำลองสถานการณ์สื่อการสอนประกอบด้วยสื่อของจริง สื่ออิเล็กทรอนิกส์ ใบงาน และใบความรู้ การ วัดผลประเมินผลจะวัดในด้านกระบวนการ ด้านทักษะ ด้านเจตคติ ด้านคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม คุณลักษณะอันพึ่งประสงค์ และประเมินการพัฒนาผู้เรียนด้านคุณภาพ ร่างกาย สติปัญญา อารมณ์ และสังคม ขอขอบพระคุณทุกท่านที่มีส่วนช่วยทำให้แผนการจัดการเรยนรู้ฉบับนี้สมบูรณ์ขึ้นได้ หากมี ข้อบกพร่องด้านใด ข้าพเจ้าขอน้อมไว้เพื่อปรับปรุงให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น นายธงชัย เมืองทอง ครูโรงเรียนศรีเทพประชาสรรค์
ห น้ า | ๒ สารบัญ หน้า คำนำ 1 สารบัญ 2 ตารางมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด 3 คำอธิบายรายวิชา 4 โครงสร้างรายวิชาพื้นฐาน 5 โครงสร้างการจัดเวลาเรียน 6 หน่วยการเรียนที่ 1 วงดนตรีสากล 7 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 วงดนตรีไทย : วงปี่พาทย์ (1) 18 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 วงดนตรีไทย : วงปี่พาทย์ (2) 27 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 วงดนตรีไทย : วงเครื่องสาย (1) 36 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 วงดนตรีไทย : วงเครื่องสาย (2) 44 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 วงดนตรีไทย : วงมโหรี 52 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 6 วงดนตรีไทย 60 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 7 วงดนตรีสากล : วงออร์เคสตรา (1) 67 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 8 วงดนตรีสากล : วงออร์เคสตรา (2) 74 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 วงดนตรีสากล : วงโยธวาทิต แตรวง 81 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 10 วงดนตรีสากล : วงแจ๊ส วงคอมโบ วงสตริงคอมโบ 89 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 สร้างสรรค์งานดนตรี 97 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 11 ปัจจัยในการสร้างสรรค์ผลงานดนตรีในแต่ละวัฒนธรรม (1) 106 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 12 ปัจจัยในการสร้างสรรค์ผลงานดนตรีในแต่ละวัฒนธรรม (2) 113 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 โน้ตดนตรีไทยและสากล 120 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 13 โน้ตดนตรีสากล (1) 130 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 14 โน้ตดนตรีสากล (2) 138 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 15 โน้ตดนตรีไทย (1) 145 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 16 โน้ตดนตรีไทย (2) 152 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 คุณภาพงานดนตรี 159 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 17 เทคนิคและการถ่ายทอดอารมณ์เพลงด้วยการขับร้องบรรเลง 169 เครื่องดนตรีเดี่ยวและรวมวง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 18 เกณฑ์ในการประเมินผลงานดนตรี 177 ภาคผนวก 185 แบบสังเกตพฤติกรรม 1. แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรม 2. แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม
ห น้ า | ๓ ตารางมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ : ดนตรี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชี้วัด สาระที่ 2 : ดนตรี มาตรฐาน ศ 2.1 เข้าใจและ แสดงออกทางดนตรีอย่าง สร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์ วิจารณ์คุณค่าดนตรี ถ่ายทอด ความรู้สึก ความคิดต่อดนตรี อย่างอิสระ ชื่นชม และประยุกต์ใช้ ในชีวิตประจำวัน มาตรฐาน ศ 2.2 เข้าใจ ความสัมพันธ์ระหว่างดนตรี ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรม เห็นคุณค่าของดนตรีที่เป็นมรดก ทางวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย และสากล 1. เปรียบเทียบรูปแบบของบทเพลง และวงดนตรีแต่ละประเภท 2. จำแนกประเภทและรูปแบบของวงดนตรีทั้งไทยและสากล 3. อธิบายเหตุผลที่คนต่างวัฒนธรรมสร้างสรรค์งานดนตรี แตกต่างกัน 4. อ่าน เขียน โน้ตดนตรีไทยและสากลในอัตราจังหวะต่าง ๆ 5. ร้องเพลง หรือเล่นดนตรีเดี่ยวและรวมวง โดยเน้นเทคนิค การแสดงออก และคุณภาพของการแสดง 6. สร้างเกณฑ์สำหรับประเมินคุณภาพการประพันธ์และ การเล่นดนตรีของตนเองและผู้อื่นได้อย่างเหมาะสม 7. เปรียบเทียบอารมณ์และความรู้สึกที่ได้รับจากงานดนตรี ที่มาจากวัฒนธรรมต่างกัน 8. นำดนตรีไปประยุกต์ใช้ในงานอื่น ๆ 1. วิเคราะห์รูปแบบของดนตรีไทย และดนตรีสากลในยุคสมัย ต่าง ๆ 2. วิเคราะห์สถานะทางสังคมของนักดนตรีในวัฒนธรรมต่าง ๆ 3. เปรียบเทียบลักษณะเด่นของดนตรีในวัฒนธรรมต่าง ๆ 4. อธิบายบทบาทของดนตรีในการสะท้อนแนวความคิดและ ค่านิยมที่เปลี่ยนไปของคนในสังคม 5. นำเสนอแนวทางในการส่งเสริม และอนุรักษ์ดนตรีในฐานะ มรดกของชาติ ที่มา : หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ กระทรวงศึกษาธิการ
ห น้ า | ๔ คำอธิบายรายวิชา ศ31101 ดนตรี 1 รายวิชาพื้นฐาน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนที่ 1 เวลา 20 ชั่วโมง จำนวน 0.5 หน่วยกิต ศึกษาเครื่องดนตรีที่ใช้ในการผสมวงและทำให้เกิดดนตรีสากลประเภทต่างๆระบุได้ว่าดนตรีมีอิทธิพล ต่อบุคคลและสังคมขับร้องและบรรเลงดนตรีสากลโดยการเลือกผสมผสานองค์ประกอบและทักษะดนตรีให้ ได้ผลตามความต้องการใช้และบำรุงรักษาเครื่องดนตรีด้วยความระมัดระวัง ปลอดภัยและมีความรับผิดชอบแสดงออกถึงความรู้สึกในการรับรู้ความไพเราะจากประสบการณ์ และความสนใจโดยใช้หลักการพื้นฐานทางดนตรีแสดงความคิดเห็นและวิเคราะห์องค์ประกอบและความ ไพเราะของผลงานดนตรีตามหลักการทางดนตรีสร้างสรรค์ทางดนตรีและนำความรู้ทางดนตรีไปใช้กับเศรษฐกิจ พอเพียงและชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพเข้าใจยุคสมัยและวิวัฒนาการ ของดนตรีไทยและสากลเห็นคุณค่ารักและภาคภูมิใจในมรดกทางวัฒนธรรมภูมิปัญญาไทยเข้าใจ การสืบทอดดนตรีที่เกี่ยวกับวัฒนธรรมระดับชาติและนานาชาติ ตัวชี้วัด ศ 2.1 ม.4-6/1, ม.4-6/2, ม.4-6/3, ม.4-6/4, ม.4-6/5, ม.4-6/6, ม.4-6/7, ม.4-6/8 ศ 2.2 ม.4-6/1, ม.4-6/2, ม.4-6/3, ม.4-6/4, ม.4-6/5 รวม 13 ตัวชี้วัด
ห น้ า | ๕ โครงสร้างรายวิชาพื้นฐาน ดนตรี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เวลา 20 ชั่วโมง จำนวน 1 หน่วยกิต ลำดับ ที่ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้/ ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) น้ำหนัก คะแนน 1 วงดนตรีไทย และสากล ศ 2.1 ม.4- 6/1, ม.4-6/2 วงดนตรีไทยและวงดนตรีสากลแต่ ละประเภทมีรูปแบบการบรรเลง การใช้เครื่องดนตรี และบทเพลง ที่แตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับความ เหมาะสมของวงและโอกาสในการ บรรเลง สร้างอารมณ์ความรู้สึก ต่าง ๆ ให้กับ ผู้ฟัง 10 2 สร้างสรรค์งานดนตรี ศ 2.1 ม.4-6/3 การสร้างสรรค์งานดนตรีเกิดขึ้น จากปัจจัยหลายด้านที่ทำให้ดนตรี เกิดการพัฒนาขึ้น ทำให้มนุษย์เกิด ความผ่อนคลาย สนุกสนาน เมื่อได้รับฟังหรือชมผลงานดนตรี 2 3 โน้ตดนตรีไทยและสากล ศ 2.1 ม.4-6/4 การศึกษาทำความเข้าใจเรื่อง เครื่องหมายและสัญลักษณ์ที่ใช้ใน ดนตรี จะทำให้เข้าใจจังหวะ และ ทำนองของบทเพลงง่ายขึ้น สามารถขับร้องและบรรเลงได้ ถูกต้องตามตัวโน้ต จังหวะ และ ทำนองเพลง 4 4 คุณภาพงานดนตรี ศ 2.1 ม.4- 6/5, ม.4-6/6 การถ่ายทอดอารมณ์เพลง ผู้ขับร้อง และผู้บรรเลงจะต้องเข้าใจเรื่อง องค์ประกอบของบทเพลงจะทำให้ เข้าใจ และสามารถถ่ายทอดอารมณ์ ของบทเพลงได้ ทำให้ผู้ฟัง เกิดอารมณ์ความรู้สึกไปตาม บทเพลง และสามารถประเมิน คุณภาพของผลงานทางดนตรีได้ว่า เป็นอย่างไร มีคุณภาพและคุณค่า ทางดนตรีเป็นอย่างไร 2 สอบกลาง 1 สอบปลาย 1 รวม 20
ห น้ า | ๖ โครงสร้างการจัดเวลาเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ : ดนตรี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เวลาเรียน 20 ชั่วโมง (1 หน่วยกิต) หน่วยการเรียนรู้/แผนการจัดการเรียนรู้ เวลาเรียน (ชั่วโมง) หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 วงดนตรีไทยและสากล แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 วงดนตรีไทย : วงปี่พาทย์ (1) แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 วงดนตรีไทย : วงปี่พาทย์ (2) แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 วงดนตรีไทย : วงเครื่องสาย (1) แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 วงดนตรีไทย : วงเครื่องสาย (2) แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 วงดนตรีไทย : วงมโหรี แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 6 วงด นตรีไทย แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 7 วงดนตรีสากล : วงออร์เคสตรา (1) แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 8 วงดนตรีสากล : วงออร์เคสตรา (2) แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 วงดนตรีสากล : วงโยธวาทิต แตรวง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 10 วงดนตรีสากล : วงแจ๊ส วงคอมโบ วงสตริงคอมโบ 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 สร้างสรรค์งานดนตรี แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 11 ปัจจัยในการสร้างสรรค์ผลงานดนตรี ในแต่ละวัฒนธรรม (1) แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 12 ปัจจัยในการสร้างสรรค์ผลงานดนตรี ในแต่ละวัฒนธรรม (2) 1 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 โน้ตดนตรีไทยและสากล แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 13 โน้ตดนตรีสากล (1) แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 14 โน้ตดนตรีสากล (2) แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 15 โน้ตดนตรีไทย (1) แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 16 โน้ตดนตรีไทย (2) 1 1 1 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 คุณภาพงานดนตรี แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 17 เทคนิคและการถ่ายทอดอารมณ์เพลง ด้วยการขับร้องบรรเลง เครื่องดนตรีเดี่ยวและรวมวง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 18 เกณฑ์ในการประเมินผลงานดนตรี 1 1
ห น้ า | ๗ มาตรฐานการเรียนรู้ / ตัวชี้วัด มาตรฐานการเรียนรู้ ศ 2.1 เข้าใจและแสดงออกทางดนตรีอย่างสร้างสรรค์วิเคราะห์วิพากษ์วิจารณ์คุณค่าดนตรี ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่อดนตรีอย่างอิสระ ชื่นชม และประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน ตัวชี้วัด ศ 2.1 ม.4-6/1 เปรียบเทียบรูปแบบของบทเพลงและวงดนตรีแต่ละประเภท ศ 2.1 ม.4-6/2 จำแนกประเภทและรูปแบบของวงดนตรีทั้งไทยและสากล สาระสำคัญ วงดนตรีไทยและวงดนตรีสากลแต่ละประเภทมีรูปแบบการบรรเลง การใช้เครื่องดนตรีและ บทเพลงที่แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของวงและโอกาสในการบรรเลง สร้างอารมณ์ ความรู้สึกต่าง ๆ ให้กับผู้ฟัง ความเข้าใจที่คงทน (Enduring Understanding) วงดนตรีไทยและวงดนตรีสากลแต่ละวงมีรูปแบบที่แตกต่างกันใช้บรรเลงในโอกาสต่าง ๆ เพื่อ สร้างความบันเทิงใจให้ผู้ฟัง สาระการเรียนรู้ 1. วงดนตรีไทย 2. วงดนตรีสากล คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ใฝ่เรียนรู้ ตัวชี้วัดที่ 4.1 ตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียนและเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ความสามารถในการคิด ชิ้นงานหรือภาระงาน (หลักฐาน ร่องรอยแสดงความรู้) 1. ชิ้นงานที่ 1 เรื่อง วงดนตรีไทย 2. ชิ้นงานที่ 2 เรื่อง วงดนตรีสากล หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง วงดนตรีไทยและสากล รหัส-ชื่อรายวิชา ศ 31101 กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ : ดนตรี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนที่ 1 เวลา 10 ชั่วโมง ผู้สอน ................................................................ โรงเรียน.................................................................................... หน่วยการเรียนรู้
ห น้ า | ๘ การประเมินผล 1. การประเมินผลตัวชี้วัด 1.1 ชิ้นงานที่ 1 เรื่อง วงดนตรีไทย เกณฑ์การประเมิน ระดับคะแนน 4 3 2 1 เปรียบเทียบ และจำแนก ประเภทรูปแบบ ของวงดนตรีไทย และบทเพลง ที่ใช้ในวงดนตรี เปรียบเทียบ และจำแนก ประเภทรูปแบบ ของวงดนตรีไทย และบทเพลง ที่ใช้ในวงดนตรี ได้สัมพันธ์กับ หัวข้อที่กำหนด และแตกต่างจากที่ ครูยกตัวอย่าง มีการเชื่อมโยง ให้เห็นถึงความ สัมพันธ์กับตนเอง และผู้อื่น เปรียบเทียบ และจำแนก ประเภทรูปแบบ ของวงดนตรีไทย และบทเพลง ที่ใช้ในวงดนตรี ได้สัมพันธ์กับ หัวข้อที่กำหนด และแตกต่างจากที่ ครูยกตัวอย่าง แต่เชื่อมโยง ให้เห็นเฉพาะ ตนเอง เปรียบเทียบ และจำแนก ประเภทรูปแบบ ของวงดนตรีไทย และบทเพลง ที่ใช้ในวงดนตรี ได้สัมพันธ์กับ หัวข้อที่กำหนด ตามที่ครู ยกตัวอย่าง แต่มีการดัดแปลง ให้แตกต่าง เปรียบเทียบ และจำแนก ประเภทรูปแบบ ของวงดนตรีไทย และบทเพลง ที่ใช้ในวงดนตรี ได้สัมพันธ์ กับหัวข้อที่ กำหนดตามที่ ครูยกตัวอย่าง 1.2 ชิ้นงานที่ 2 เรื่อง วงดนตรีสากล เกณฑ์การประเมิน ระดับคะแนน 4 3 2 1 เปรียบเทียบและ จำแนกประเภท รูปแบบของ วงดนตรีสากล และบทเพลง ที่ใช้ในวงดนตรี เปรียบเทียบและ จำแนกประเภท รูปแบบของ วงดนตรีสากล และบทเพลง ที่ใช้ในวงดนตรี ได้สัมพันธ์กับหัวข้อ ที่กำหนด และแตกต่างจาก ที่ครูยกตัวอย่าง มีการเชื่อมโยง ให้เห็นถึง ความสัมพันธ์ กับตนเองและผู้อื่น เปรียบเทียบและ จำแนกประเภท รูปแบบของ วงดนตรีสากล และบทเพลง ที่ใช้ในวงดนตรี ได้สัมพันธ์กับ หัวข้อที่กำหนด และแตกต่างจาก ที่ครูยกตัวอย่าง แต่เชื่อมโยง ให้เห็นเฉพาะ ตนเอง เปรียบเทียบและ จำแนกประเภท รูปแบบของ วงดนตรีสากล และบทเพลง ที่ใช้ในวงดนตรี ได้สัมพันธ์กับ หัวข้อที่กำหนด ตามที่ครู ยกตัวอย่าง แต่มีการดัดแปลง ให้แตกต่าง เปรียบเทียบและ จำแนกประเภท รูปแบบของ วงดนตรีสากล และบทเพลง ที่ใช้ในวงดนตรี ได้สัมพันธ์ กับหัวข้อที่ กำหนดตามที่ ครูยกตัวอย่าง
ห น้ า | ๙ 2. การประเมินผลคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ใฝ่เรียนรู้ ตัวชี้วัดที่ 4.1 ตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียนและเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ พฤติกรรมบ่งชี้ ไม่ผ่าน (0) ผ่าน (1) ดี (2) ดีเยี่ยม (3) 4.1.1 ตั้งใจเรียน 4.1.2 เอาใจใส่และ มีความเพียรพยายาม ในการเรียนรู้ 4.1.3 สนใจเข้าร่วม กิจกรรมการเรียนรู้ ต่าง ๆ ไม่ตั้งใจเรียน เข้าเรียนตรงเวลา ตั้งใจเรียน เอาใจใส่ และมีความเพียรพยายาม ในการเรียนรู้ มีส่วนร่วมในการเรียนรู้ และเข้าร่วมกิจกรรมการ เรียนรู้ต่าง ๆ บางครั้ง เข้าเรียนตรงเวลา ตั้งใจเรียน เอาใจใส่ และมีความเพียรพยายาม ในการเรียนรู้ มีส่วนร่วมในการเรียนรู้ และเข้าร่วมกิจกรรมการ เรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอก โรงเรียนบ่อยครั้ง เข้าเรียนตรงเวลา ตั้งใจเรียน เอาใจใส่ และมีความเพียรพยายาม ในการเรียนรู้ มีส่วนร่วมในการเรียนรู้ และเข้าร่วมกิจกรรมการ เรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอก โรงเรียนเป็นประจำ และ เป็นแบบอย่างที่ดี การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 1. ให้นักเรียนดูการแสดงดนตรีไทยจากแถบบันทึกภาพ โดยมีการแสดงของวงดนตรี ประเภทต่าง ๆ บรรเลงบทเพลงที่แตกต่างกันไป แล้วให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น 2. ครูอธิบายเกี่ยวกับวงปี่พาทย์แต่ละวงให้นักเรียนฟัง แล้วให้นักเรียนร่วมกันแสดง ความคิดเห็นเกี่ยวกับวงดนตรีทั้ง 3 วง 3. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม 2 กลุ่ม เล่นเกม ฉันคือเครื่องดนตรีอะไร 4. ให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายความแตกต่างของวงปี่พาทย์เครื่องห้า วงปี่พาทย์เครื่องคู่ และวงปี่พาทย์เครื่องใหญ่แล้วร่วมกันแสดงความคิดเห็น จากนั้นครูนำคำตอบที่ได้มา เขียนสรุปเป็น แผนภาพความคิดบนกระดาน 5. ให้นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้เกี่ยวกับวงปี่พาทย์ 6. ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับวงดนตรีไทย จากนั้นครูทบทวนเกี่ยวกับ วงปี่พาทย์เครื่องห้า วงปี่พาทย์เครื่องคู่และวงปี่พาทย์เครื่องใหญ่แล้วครูอธิบายเกี่ยวกับ วงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์วงปี่พาทย์นางหงส์วงปี่พาทย์มอญ และวงปี่พาทย์ชาตรีให้นักเรียนร่วมกัน แสดงความคิดเห็น 7. ครูนำบัตรภาพ ให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับบัตรภาพดังกล่าว 8. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม 7 กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มร่วมกันทำรายงานรูปเล่มเกี่ยวกับวงปี่พาทย์ ที่กลุ่มของตนเองจับสลากได้ วงปี่ พาทย์มอญเครื่องห้า วงปี่ พาทย์มอญเครื่องคู่ วงปี่ พาทย์มอญเครื่องใหญ่ ก ข ค
ห น้ า | ๑๐ 9. ร่วมกันสรุปความรู้เกี่ยวกับวงปี่พาทย์ 10. ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับความรู้อาเซียน ดังนี้ กาเมลัน เป็นวงปี่พาทย์ของอินโดนีเซีย ลักษณะของเครื่องดนตรีส่วนใหญ่ทำจากทองเหลือง ประกอบด้วย ฆ้องเดี่ยว ฆ้องชุด ระนาดโลหะ ฉาบ และยังมีเครื่องดนตรีประเภทขลุ่ย ซอ ใช้กลอง เป็นเครื่องประกอบจังหวะ วงกาเมลันใช้บรรเลงประกอบพิธีกรรมทางศาสนาและสังคม โดยชาว บาหลีเชื่อว่า ถ้าไม่มีการบรรเลงดนตรีของวงกาเมลัน พิธีกรรมหรืองานนั้นจะไม่สมบูรณ์ นักดนตรีของ วงกาเมลันมักเป็นผู้ชายล้วน หรือผู้หญิงล้วน โดยชายและหญิงนั้นจะไม่เล่นดนตรีร่วมวงกัน 11. ครูเปิดแถบบันทึกเสียงบทเพลงบรรเลงเพลงไทยให้นักเรียนฟัง แล้วร่วมกันแสดงความ คิดเห็น จากนั้นครูนำบัตรคำและบัตรภาพวงเครื่องสายติดบนกระดาน ได้แก่วงเครื่องสายเครื่องเดี่ยว วง เครื่องสายเครื่องคู่และวงเครื่องสายผสม แล้วครูอธิบายให้นักเรียนฟังแล้วร่วมกันแสดงความคิดเห็น และนำคำตอบที่ได้มาเขียนสรุปเป็นแผนภาพความคิดบนกระดาน 12. ให้นักเรียนเล่นเกมจับคู่พาเพลิน แล้วร่วมกันสรุปความรู้เกี่ยวกับวงเครื่องสาย 13. ครูทบทวนความรู้เดิมเกี่ยวกับวงเครื่องสาย จากนั้นครูนำบัตรคำและบัตรภาพ วงเครื่องสายปี่ชวาประเภทต่าง ๆ ติดบนกระดาน แล้วครูอธิบายให้นักเรียนฟัง แล้วร่วมกันแสดง ความคิดเห็น จากนั้นนำคำตอบที่ได้มาเขียนสรุปเป็นแผนภาพความคิดบนกระดาน 14. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม 5 กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มจับสลากเลือกวงเครื่องสายแต่ละประเภท แล้วร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับวงดนตรีและให้แต่ละกลุ่มออกมานำเสนอการอภิปรายหน้าชั้นเรียน 15. ให้นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้ 16. ครูนำบัตรคำและบัตรภาพวงมโหรีประเภทต่าง ๆ ติดบนกระดาน แล้วครูอธิบาย เกี่ยวกับวงมโหรีให้นักเรียนฟัง และร่วมกันแสดงความคิดเห็น จากนั้นครูนำคำตอบที่ได้มาเขียนสรุป เป็นแผนภาพความคิดบนกระดาน 17. ครูนำบัตรภาพวงมโหรีต่อไปนี้ติดบนกระดาน แล้วให้นักเรียนตอบคำถามและแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับภาพดังกล่าว 18. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม 3 กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มทำรายงานเกี่ยวกับวงมโหรีจากนั้นร่วมกัน สรุปความรู้เกี่ยวกับวงมโหรี 19. ครูนำภาพวงเครื่องสายเครื่องเดี่ยว และวงมโหรีเครื่องคู่ติดบนกระดาน แล้วให้นักเรียน ร่วมกันแสดงความคิดเห็น 20. ให้นักเรียนเล่นเกมวงอะไรเอ่ย แล้วครูติดแถบประโยคเกี่ยวกับวงดนตรีต่าง ๆ ให้นักเรียนตอบคำถามตามประสบการณ์และความเข้าใจของตนเอง จากนั้นร่วมกันสรุปความรู้ เกี่ยวกับวงดนตรีไทย และให้นักเรียนทำชิ้นงานที่ 1 เรื่อง วงดนตรีไทย วงมโหรีเครื่องเดียว วงมโหรีเครื่องคู่ วงมโหรีเครื่องใหญ่ ก ข ค
ห น้ า | ๑๑ 21. ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับประสบการณ์การชมดนตรีสากล จากนั้นครูเปิด เพลงสากลประเภทวงออร์เคสตราให้นักเรียนฟังแล้ววิเคราะห์ว่าวงนี้ใช้เครื่องดนตรีประเภทใดบ้าง แล้วร่วมกันตรวจสอบความถูกต้อง 22. ครูอธิบายเกี่ยวกับวงออร์เคสตราให้นักเรียนฟัง แล้วให้นักเรียนร่วมกันแสดง ความคิดเห็น จากนั้นครูนำคำตอบที่ได้มาเขียนสรุปเป็นแผนภาพความคิดบนกระดาน 23. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 5-6 คน ครูเปิดแถบบันทึกภาพการแสดงของวงออร์เคสตรา ให้นักเรียนดูแล้วให้แต่ละกลุ่มร่วมกันวิเคราะห์ว่า วงออร์เคสตรามีลักษณะการบรรเลงบทเพลง อย่างไร แล้วออกมารายงานหน้าชั้นเรียน จากนั้นร่วมกันสรุปความรู้เกี่ยวกับวงออร์เคสตรา 24. ครูทบทวนความรู้เดิมเกี่ยวกับวงออร์เคสตรา แล้วให้นักเรียนร่วมกันแสดงควาคิดเห็น จากนั้นครูนำบัตรคำและบัตรภาพเครื่องดนตรีที่อยู่ในวงออร์เคสตราติดบนกระดาน แล้วอธิบายหน้าที่ของ เครื่องดนตรีแต่ละชนิดให้นักเรียนฟัง แล้วให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม 3 กลุ่มเล่นเกมบอกหน้าที่ให้ฉันหน่อย แล้ว ครูนำคำตอบที่ได้มาสรุปเป็นแผนภาพความคิดบนกระดาน 25. ครูนำภาพออร์เคสตราติดบนกระดานให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น จากนั้น ร่วมกันสรุปความรู้เกี่ยวกับวงออร์เคสตรา 26. ครูเปิดแถบบันทึกเสียงเพลงที่บรรเลงโดยวงโยธวาทิตหรือแตรวงให้นักเรียนฟัง แล้วร่วมกันแสดงความคิดเห็น 27. ครูนำบัตรคำและบัตรภาพวงโยธวาทิตและแตรวงติดบนกระดาน จากนั้นครูอธิบายให้ นักเรียนฟังเกี่ยวกับวงดังกล่าว แล้วให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น และครูนำคำตอบที่ได้ มาสรุปเป็นแผนภาพความคิดบนกระดาน 28. ครูนำบัตรภาพ กลองสแนร์ กลองใหญ่ ฉาบ ระฆังราว ติดบนกระดานแล้วอธิบายหน้าที่ของเครื่องดนตรีดังกล่าวให้นักเรียนฟัง จากนั้นครูนำภาพ เครื่องดนตรีในวงโยธวาทิตและแตรวงวางคว่ำลงคละกัน ให้นักเรียนเล่นเกมฉันอยู่วงใด 29. ครูนำภาพวงโยธวาทิตให้นักเรียนดูแล้วร่วมกันแสดงความคิดเห็น จากนั้นร่วมกันสรุป ความรู้เกี่ยวกับวงโยธวาทิตและแตรวง 30. ครูเปิดแถบบันทึกเสียงเพลงที่บรรเลงโดยวงแจ๊ส วงคอมโบ หรือวงสตริงคอมโบ 1 บทเพลง ให้นักเรียนร่วมกันบอกว่าบทเพลงที่ฟัง ใช้เครื่องดนตรีใดบรรเลงบ้าง จากนั้นครูเปิดแถบ บันทึกภาพของวงดนตรีที่ให้นักเรียนฟังการบรรเลงบทเพลง ให้นักเรียนดูการแสดง แล้วร่วมกันตรวจสอบว่าวงดนตรีนั้นใช้เครื่องดนตรีอะไร ตรงกับที่บันทึกผลไว้หรือไม่ 31. ครูติดบัตรคำและบัตรภาพวงแจ๊ส วงคอมโบ และวงสตริงคอมโบบนกระดาน แล้วครู อธิบายเกี่ยวกับวงดนตรีให้นักเรียนฟัง แล้วร่วมกันแสดงความคิดเห็น จากนั้นครูนำคำตอบที่ได้มา เขียนสรุปเป็นแผนภาพความคิดบนกระดาน 32. ให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับวงแจ๊ส วงคอมโบ และวงสตริงคอมโบ จากนั้นให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม 3 กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มวาดแผนภาพวงดนตรีสากล แล้วเขียนสรุปข้อมูล ของวงดนตรีสากลแต่ละวงเป็นแผนภาพ และให้แต่ละกลุ่มออกมานำเสนอแผนภาพหน้าชั้นเรียน 33. ครูแจกกระดาษ A4 ที่มีคำถามเกี่ยวกับวงดนตรีสากลและวงดนตรีไทย ให้นักเรียน ตอบคำถามลงในกระดาษ A4 แล้วร่วมกันสรุปความรู้เกี่ยวกับวงแจ๊ส วงคอมโบ และวงสตริงคอมโบ และให้นักเรียนทำชิ้นงานที่ 2 เรื่อง วงดนตรีสากล 34. นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้ ดังนี้
ห น้ า | ๑๒ - วงดนตรีไทยและวงดนตรีสากลแต่ละวงมีรูปแบบที่แตกต่างกันใช้บรรเลงในโอกาสต่าง ๆ เพื่อสร้างความบันเทิงใจให้ผู้ฟัง สื่อการเรียนรู้ 1. บัตรคำ 2. บัตรภาพ 3. แถบบันทึกภาพ 4. เครื่องเล่นแถบบันทึกภาพ 5. เกมฉันคือเครื่องดนตรีอะไร 6. สลาก 7. แถบบันทึกเสียง 8. เครื่องเล่นแถบบันทึกเสียง 9. เกมจับคู่พาเพลิน 10. เกมหน้าที่ฉัน 11. แถบประโยค 12. ชิ้นงานที่ 1 เรื่อง วงดนตรีไทย 13. ภาพวงออร์เคสตรา 14. เกมบอกหน้าที่ให้ฉันหน่อย 15. เกมฉันอยู่วงใด 16. ภาพวงโยธวาทิต 17. ภาพวงแจ๊ส วงคอมโบ หรือสตริงคอมโบ 18. กระดาษปอนด์หรือกระดาษแข็ง 19. กระดาษ A4 20. ชิ้นงานที่ 2 เรื่อง วงดนตรีสากล
ห น้ า | ๑๓ แบบทดสอบก่อนเรียน (Pre - Test) ชื่อ _____________________ นามสกุล________________ เลขที่________ ชั้น ______ ให้ระบายคำตอบที่ถูกต้องลงในวงกลมตัวเลือกให้เต็มวง (ห้ามระบายนอกวง) 1. บทเพลงท่อนที่ 4 ที่ใช้บรรเลงในวงออร์เคสตรามีลักษณะอย่างไร 1 จังหวะสั้น ๆ และเร็วปานกลาง 2 จังหวะเร็ว ๆ และดังรุนแรง 3 จังหวะเร็ว และแข็งขัน 4 จังหวะเรียบ ๆ และเรื่อย ๆ 2. วงออร์เคสตราบรรเลงบทเพลงประเภทใด 1 เพลงอุปรากร 2 เพลงภาษาต่าง ๆ 3 เพลงลูกทุ่ง 4 เพลงมาร์ช 3. “โน้ตบูลส์จังหวะสวิง” จากข้อความหมายถึงวงดนตรีใด 1 วงแจ๊ส 2 วงคอมโบ 3 วงสตริงคอมโบ 4 วงออร์เคสตรา 4. วงดนตรีสากลวงใดใช้บรรเลงประกอบการเต้นรำ 1 วงออร์เคสตรา 2 วงโยธวาทิต 3 แตรวง 4 วงคอมโบ 5. ในงานบวชควรนำวงดนตรีใดมาบรรเลง 1 วงสตริงคอมโบ 2 แตรวง 3 วงแจ๊ส 4 วงโยธวาทิต 6. เครื่องดนตรีในข้อใดมีหน้าที่ดำเนินทำนองเหมือนกัน 1 โทน-รำมะนา 2 ปี่มอญ-ตะโพน 3 ซออู้-ปี่ชวา 4 ระนาดทุ้ม-ฆ้องคู่ ได้คะแนน _________ คะแนนเต็ม 10 คะแนน
ห น้ า | ๑๔ 7. เครื่องดนตรีในข้อใดใช้บรรเลงในวงมโหรีเครื่องคู่ทั้งหมด 1 ซอสามสายหลิบ ขลุ่ยเพียงออ ขลุ่ยหลิบ 2 ตะโพน ฆ้องวงใหญ่มโหรีระนาดเอกมโหรี 3 ระนาดเอกเหล็กมโหรีขลุ่ยหลิบ ซอสามสาย 4 จะเข้ขลุ่ยอู้ระนาดทุ้มเหล็กมโหรี 8. วงดนตรีไทยวงใดไม่นิยมใช้บรรเลงในงานมงคล 1 วงปี่พาทย์ชาตรี 2 วงปี่พาทย์เครื่องคู่ 3 วงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์ 4 วงปี่พาทย์นางหงส์ 9. เครื่องดนตรีในข้อใดที่ใช้บรรเลงเฉพาะวงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์ 1 เปิงมางคอก 2 ฆ้องวงเล็ก 3 ฆ้องหุ่ย 4 กลองทัด 10. ข้อใดกล่าวถึงวงเครื่องสายปี่ชวาได้ถูกต้อง 1 เป็นวงดนตรีที่บรรเลงในงานอวมงคล 2 เป็นวงดนตรีที่บรรเลงด้วยเครื่องเป่าเป็นหลัก 3 เป็นวงดนตรีที่นำเครื่องดนตรีสากลมาบรรเลงร่วมในวง 4 เป็นวงดนตรีที่เกิดจากรวมวงกลองแขกกับวงเครื่องสาย
ห น้ า | ๑๕ แบบทดสอบหลังเรียน (Post - Test) ชื่อ _____________________ นามสกุล________________ เลขที่________ ชั้น ______ ให้ระบายคำตอบที่ถูกต้องลงในวงกลมตัวเลือกให้เต็มวง (ห้ามระบายนอกวง) 1. วงดนตรีไทยวงใดไม่นิยมใช้บรรเลงในงานมงคล 1 วงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์ 2 วงปี่พาทย์ชาตรี 3 วงปี่พาทย์นางหงส์ 4 วงปี่พาทย์เครื่องคู่ 2. ข้อใดกล่าวถึงวงเครื่องสายปี่ชวาได้ถูกต้อง 1 เป็นวงดนตรีที่เกิดจากรวมวงกลองแขกกับวงเครื่องสาย 2 เป็นวงดนตรีที่นำเครื่องดนตรีสากลมาบรรเลงร่วมในวง 3 เป็นวงดนตรีที่บรรเลงด้วยเครื่องเป่าเป็นหลัก 4 เป็นวงดนตรีที่บรรเลงในงานอวมงคล 3. เครื่องดนตรีในข้อใดใช้บรรเลงในวงมโหรีเครื่องคู่ทั้งหมด 1 จะเข้ขลุ่ยอู้ระนาดทุ้มเหล็กมโหรี 2 ระนาดเอกเหล็กมโหรีขลุ่ยหลิบ ซอสามสาย 3 ตะโพน ฆ้องวงใหญ่มโหรีระนาดเอกมโหรี 4 ซอสามสายหลิบ ขลุ่ยเพียงออ ขลุ่ยหลิบ 4. เครื่องดนตรีในข้อใดที่ใช้บรรเลงเฉพาะวงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์ 1 กลองทัด 2 ฆ้องหุ่ย 3 ฆ้องวงเล็ก 4 เปิงมางคอก 5. เครื่องดนตรีในข้อใดมีหน้าที่ดำเนินทำนองเหมือนกัน 1 ระนาดทุ้ม-ฆ้องคู่ 2 ซออู้-ปี่ชวา 3 ปี่มอญ-ตะโพน 4 โทน-รำมะนา 6. บทเพลงท่อนที่ 4 ที่ใช้บรรเลงในวงออร์เคสตรามีลักษณะอย่างไร 1 จังหวะเรียบ ๆ และเรื่อย ๆ 2 จังหวะเร็ว และแข็งขัน 3 จังหวะเร็ว ๆ และดังรุนแรง 4 จังหวะสั้น ๆ และเร็วปานกลาง ได้คะแนน _________ คะแนนเต็ม 10 คะแนน
ห น้ า | ๑๖ 7. วงดนตรีสากลวงใดใช้บรรเลงประกอบการเต้นรำ 1 วงคอมโบ 2 แตรวง 3 วงโยธวาทิต 4 วงออร์เคสตรา 8. วงออร์เคสตราบรรเลงบทเพลงประเภทใด 1 เพลงมาร์ช 2 เพลงลูกทุ่ง 3 เพลงภาษาต่าง ๆ 4 เพลงอุปรากร 9. ในงานบวชควรนำวงดนตรีใดมาบรรเลง 1 วงโยธวาทิต 2 วงแจ๊ส 3 แตรวง 4 วงสตริงคอมโบ 10. “โน้ตบูลส์จังหวะสวิง” จากข้อความหมายถึงวงดนตรีใด 1 วงออร์เคสตรา 2 วงสตริงคอมโบ 3 วงคอมโบ 4 วงแจ๊ส เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน (Pre-Test) 1. 2 2. 1 3. 1 4. 4 5. 2 6. 3 7. 1 8. 4 9. 3 10. 4 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน (Post-Test) 1. 3 2. 1 3. 4 4. 2 5. 2 6. 3 7. 1 8. 4 9. 3 10. 4
ห น้ า | ๑๗ 1. ครูสามารถนา แบบบนัทึกน้ีไปใชเ้ป็นหลกัฐานและขอ้มูลเพื่อปรับปรุงและพฒันากระบวนการเรียนรู้ของผเู้รียน 2. ครูสามารถนา แบบบนัทึกน้ีไปใชป้ระกอบการทา วิจยัในช้นัเรียนเพื่อเป็นผลงานประกอบการเลื่อนวิทยฐานะได้ นักเรียนยังไม่เข้าใจเรื่องใดอีกบ้าง ที่เกี่ยวกบัหน่วยการเรียนรู้น้ี ซ่ึงตอ้งการให้ครูอธิบายเพิ่มเติม ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________ นักเรียนมีความรู้สึกอย่างไร หลงัจากที่เรียนหน่วยการเรียนรู้น้ีแล้ว ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ นักเรียนได้รับความรู้เรื่องใดบ้าง จากหน่วยการเรียนรู้น้ี ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ หน่วยการเรียนรู้ที่____ _________________ นักเรียนจะสามารถน าความรู้ ความเขา้ใจจากหน่วยการเรียนรู้น้ีไปใช้ ประโยชน์ในชีวิตประจ าวันได้อย่างไร บ้าง ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ผลงานที่นักเรียนชอบ และต้องการ คัดเลือกเป็ นผลงานดีเด่นจาก หน่วยการเรียนรู้น้ีคือผลงานใดบา้ง เพราะอะไร ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ นักเรียนได้ท ากิจกรรมอะไรบ้าง ในหน่วยการเรียนรู้น้ี ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ หมายเหตุให้ครูสา เนาแบบบนัทึกน้ีเพื่อใหน้กัเรียนบนัทึกทุกหน่วยการเรียนรู้ แบบบันทึกสรุปผลการเรียนรู้สำหรับผู้เรียน ชื่อ-นามสกุล _____________________________________________เลขที่ ___________ชั้น___________ วันที่________เดือน_________________________พ.ศ.___________ คำชี้แจง ให้นักเรียนบันทึกสรุปผลการเรียนรู้จากหน่วยการเรียนรู้นี้
ห น้ า | ๑๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ ศิลปะ วิชา ดนตรี รหัส ศ31101 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 วงดนตรีไทยและสากล แผนการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง วงดนตรีไทย : วงปี่พาทย์(1) เวลา 1 ชั่วโมง ผู้สอน นายธงชัย เมืองทอง -------------------------------------------------------------------------------------------- 1. มาตรฐานการเรียนรู้สาระที่ 2 มาตรฐาน ศ 2.1 เข้าใจและแสดงออกทางดนตรีอย่างสร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์ วิจารณ์คุณค่าดนตรี ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่อดนตรีอย่างอิสระ ชื่นชมและประยุกต์ใช้ใน ชีวิตประจำวัน ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ศ 2.1 ม.4-6/1 เปรียบเทียบรูปแบบของบทเพลงและวงดนตรีแต่ละประเภท ศ 2.1 ม.4-6/2 จำแนกประเภทและรูปแบบของวงดนตรีทั้งไทยและสากล ๒. จุดเน้น ๒.๑ ด้านทักษะความสามารถ ๑. ทักษะการคิดขั้นสูง ๒. ทักษะชีวิต ๓. การใช้เทคโนโลยี ๔. การแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง เพื่อการแก้ปัญหา ๕. การสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ ๒.๒ ด้านคุณลักษณะตามช่วงวัย อยู่อย่างพอเพียง ๓. มาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน (ด้านคุณภาพผู้เรียน) มาตรฐานที่ ๑ คุณภาพของผู้เรียน ๑.๑ ผลสัมฤทธิ์ทางวิชาการของผู้เรียน ๑) ความสามารถในการอ่าน เขียน การสื่อสาร และการคิดคำนวณตามเกณฑ์ของแต่ละ ระดับชั้น ๒) ความสามารถในการคิดวิเคราะห์ คิดวิจารณญาณ อภิปราย แลกเปลี่ยนความ คิดเห็นและแก้ปัญหา ๓) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร ๔) ความก้าวหน้าทางการเรียนตามหลักสูตร ๕) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและพัฒนาการจากผลการสอบวัดระดับชาติ ๖) ความพร้อมในการศึกษาต่อ การฝึกงาน หรือการทำงาน
ห น้ า | ๑๙ ๑.๒ คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน ๑) มีคุณลักษณะและค่านิยมที่ดีตามที่สถานศึกษากำหนด โดยไม่ขัดกับกฎหมาย และวัฒนธรรมอันดีของสังคม ๒) ความภูมิใจในท้องถิ่น และความเป็นไทย ๓) ยอมรับที่จะอยู่ร่วมกันบนความแตกต่างและความหลากหลาย ๔) สุขภาวะทางร่างกาย และลักษณะจิตสังคม มาตรฐานที่ ๓ กระบวนการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ๑. การมีกระบวนการเรียนการสอนที่สร้างโอกาสให้ผู้เรียนทุกคนมีส่วนร่วม ๒. การจัดการเรียนการสอนที่ยึดโยงกับบริบทของชุมชนและท้องถิ่น ๓. การตรวจสอบและประเมินความรู้ความเข้าใจของผู้เรียนอย่างเป็นระบบ และมีประสิทธิภาพ มาตรฐานที่ ๔ ระบบการประกันคุณภาพภายในที่มีประสิทธิผล การใช้ระบบประกันคุณภาพภายในเพื่อยกระดับคุณภาพการจัดการศึกษาให้ดียิ่งขึ้น 4. การบูรณาการกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง - ปฏิบัติตนให้มีความพอประมาณ รู้จักการประมาณตน รู้จักศักยภาพของตนที่มีอยู่ ยึด ทางสายกลางในการปฏิบัติ - ปฏิบัติตนอย่างมีเหตุผล บนพื้นฐานของสติปัญญา รอบรู้ รอบคอบ - มีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่าง ๆ ทำอะไร ไม่เสี่ยง ไม่ประมาท - มีความรู้ในเรื่องที่เกี่ยวข้อง สามารถคิด วิเคราะห์ ได้อย่างเป็นระบบและปฏิบัติด้วย ความรอบคอบ ระมัด ระวัง - ปฏิบัติตนและดำเนินวิถีชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้วยความซื่อสัตย์ สุจริต ขยัน อดทน เพียรพยายาม มีสติปัญญา มีวินัย พึ่งตนเอง แบ่งปัน เอื้ออาทร รับผิดชอบ และอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข 5. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ใฝ่เรียนรู้ ตัวชี้วัดที่ 4.1 ตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียนและเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ 6.สาระสำคัญ
ห น้ า | ๒๐ วงปี่พาทย์แต่ละประเภทมีรูปแบบการบรรเลง การใช้เครื่องดนตรีบทเพลงที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของวงและโอกาสในการบรรเลง ทำให้ผู้ฟังเกิดอารมณ์ความรู้สึกแตกต่างกันไป 7. จุดประสงค์การเรียนรู้ 7.1 อธิบายและเปรียบเทียบรูปแบบของวงดนตรีไทย (K) 7.2 จำแนกประเภทและรูปแบบของวงดนตรีไทย (P) 7.3 เห็นคุณค่าและความสำคัญของวงดนตรีไทย (A) 8. สาระหลัก/ เนื้อหา 8.๑ วงปี่พาทย์: วงปี่พาทย์เครื่องห้า วงปี่พาทย์เครื่องคู่ วงปี่พาทย์เครื่องใหญ่ 9. ความรู้พื้นฐาน/ ทักษะจำเป็นของผู้เรียน - ความสามารถในการคิด ๑0. กิจกรรมการเรียนการสอน กิจกรรมการจัดกระบวนการเรียนรู้ 1. ให้นักเรียนดูการแสดงดนตรีไทยจากแถบบันทึกภาพ โดยมีการแสดงของวงดนตรี ประเภทต่าง ๆ และบรรเลงบทเพลงที่แตกต่างกันไป จากนั้นใช้คำถามเพื่อให้นักเรียนร่วมกันแสดง ความคิดเห็น ดังนี้ - นักเรียนมีความรู้สึกอย่างไรในการที่ได้ชมการแสดงของวงดนตรีไทย (ตัวอย่างคำตอบ ชื่นชอบ ประทับใจ) - วงดนตรีไทยแต่ละวงมีความแตกต่างกันหรือไม่ (ตัวอย่างคำตอบ แตกต่างกัน) - วงดนตรีที่ชม ใช้เครื่องดนตรีใดบ้าง (ตัวอย่างคำตอบ ระนาดเอก ระนาดทุ้ม ซออู้ ซอด้วง ตะโพน) 2. ครูนำบัตรคำและบัตรภาพวงดนตรีดังต่อไปนี้ติดบนกระดาน วงปี่พาทย์เครื่องห้า วงปี่พาทย์เครื่องคู่ วงปี่พาทย์เครื่องใหญ่ จากนั้นครูอธิบายเกี่ยวกับวงปี่พาทย์แต่ละวงให้นักเรียนฟัง แล้วให้นักเรียนร่วมกันแสดง ความคิดเห็น เกี่ยวกับวงดนตรีทั้ง 3 วง 3. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม 2 กลุ่ม ร่วมกันเล่นเกม “ฉันคือเครื่องดนตรีอะไร” โดยครูเปิดแถบ บันทึกเสียงวงดนตรีไทย แล้วให้นักเรียน 2 กลุ่มร่วมกันแข่งขัน บอกว่ามีเครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง ที่บรรเลงในวงดนตรีนั้น 4. ให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายความแตกต่างของวงปี่พาทย์เครื่องห้า วงปี่พาทย์เครื่องคู่ และ วงปี่พาทย์เครื่องใหญ่ จากนั้นครูใช้คำถามเพื่อให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ดังนี้
ห น้ า | ๒๑ - วงปี่พาทย์เครื่องห้าใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (ระนาดเอก ปี่ใน ฆ้องวงใหญ่ กลองทัด ตะโพน ฉิ่ง) - วงปี่พาทย์เครื่องห้าใช้บรรเลงในโอกาสใด (ใช้บรรเลงประกอบการแสดงโขน ละคร และ หนังใหญ่) - วงปี่พาทย์เครื่องห้า บรรเลงบทเพลงใดบ้าง (ตัวอย่างคำตอบ เพลงเสมอ เพลงรัว) - วงปี่พาทย์เครื่องคู่ใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (ระนาดเอก ระนาดทุ้ม ฆ้องวงใหญ่ ฆ้องวงเล็ก ตะโพน กลองทัด ฉิ่ง ฉาบเล็ก โหม่ง กรับ ปี่ใน และปี่นอก) - วงปี่พาทย์เครื่องคู่ใช้บรรเลงในโอกาสใด (ใช้บรรเลงในงานทั่วไป) - วงปี่พาทย์เครื่องคู่บรรเลงบทเพลงใดบ้าง (ตัวอย่างคำตอบ เพลงบรรเลงเป็นชุด) - วงปี่พาทย์เครื่องใหญ่ใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (ระนาดเอก ระนาดทุ้ม ระนาดเอกเหล็ก ระนาดทุ้มเหล็ก ฆ้องวงใหญ่¬่ ฆ้องวงเล็ก ตะโพน กลองทัด ฉิ่ง ฉาบเล็ก ฉาบใหญ่ กรับ โหม่ง ปี่ใน และปี่นอก) - วงปี่พาทย์เครื่องใหญ่ใช้บรรเลงในโอกาสใด (ใช้บรรเลงในงานทั่วไป) - วงปี่พาทย์เครื่องใหญ่บรรเลงบทเพลงใดบ้าง (ตัวอย่างคำตอบ เพลงกราวใน เพลงเขมร พวงเถา) จากนั้นครูนำคำตอบที่ได้มาเขียนสรุปเป็นแผนภาพความคิดบนกระดาน ดังตัวอย่างต่อไปนี้ 5. ให้นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้ ดังนี้ - วงปี่พาทย์แต่ละประเภทมีรูปแบบการบรรเลง การใช้เครื่องดนตรี บทเพลงที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่ กับความเหมาะสมของวงและโอกาสในการบรรเลง ทำให้ผู้ฟังเกิดอารมณ์ความรู้สึกแตกต่างกันออกไป 6. ให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยครูใช้คำถามท้าทาย ดังนี้ วงปี่พาทย์ เครื่องห้า วงปี่พาทย์ เครื่องใหญ่ วงปี่พาทย์ เครื่องคู่ เครื่องดนตรี เครื่องดนตรี โอกาสที่ใช้ บรรเลง บทเพลงที่ใช้ โอกาสที่ใช้ บรรเลง โอกาสที่ใช้บรรเลง บทเพลงที่ใช้ บทเพลงที่ใช้ เครื่องดนตรี วงปี่พาทย์
ห น้ า | ๒๒ - นักเรียนจะนำวงปี่พาทย์มาใช้บรรเลงในงานใด เพราะอะไร ๑1. สื่อการเรียนการสอน ๑1.๑ โทรทัศน์ ๑1.๒ คอมพิวเตอร์ ๑2. แหล่งเรียนรู้ ๑2.๑ แหล่งเรียนรู้ภายในโรงเรียน - ห้องดนตรี ๑2.๒ แหล่งเรียนรู้ภายนอกห้องเรียน - www.kapook.com ๑3. การวัดผลประเมินผล กิจกรรม/พฤติกรรม/ ผลงานที่ต้องการประเมิน วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การ ประเมิน ผลการ ประเมิน ผู้ ประเมิน เปรียบเทียบรูปแบบของ วงดนตรีไทย สังเกต แบบสังเกต พฤติกรรม ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู จุดเน้นทักษะและ ความสามารถ บันทึก ประเมิน แบบบันทึก แบบประเมิน ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู ด้านคุณลักษณะตามช่วง วัย สังเกต สังเกต แบบสังเกต แบบสังเกต ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู คุณลักษณะตามหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง สังเกต แบบสังเกต ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู
ห น้ า | ๒๓ ข้อเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..…………………………………… ………………………………………………………………………..…………………………………………………………………… ลงชื่อ ………………………………………..… (นายสุดใจ ต้นสกุล) หัวหน้ากลุ่มบริหารวิชาการ …………./…………../…………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..…………………………………… ………………………………………………………………………..…………………………………………………………………… ลงชื่อ …………………………..…..…………. (นางชลธิชา ศิลปชัย) รองผู้อำนวยการโรงเรียน กลุ่มบริหารวิชาการ ….…./………../…………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..…………………………………… ………………………………………………………………………..…………………………………………………………………… ลงชื่อ ……………………………………..…… (นายฐิติพงษ์ ตรีศร) ผู้อำนวยการโรงเรียนศรีเทพประชาสรรค์ …………./…………../………….
ห น้ า | ๒๔ บันทึกหลังการสอน ผลการจัดการเรียนการสอน …………………………………………………………………………………………………………………………….…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ปัญหา/อุปสรรค …………………………………………………………………………………………………………………………….…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… แนวทางแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………….…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ ………………………………….………ครูผู้สอน (..............................................) ………./…………../………….
ห น้ า | ๒๕ แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม คำชี้แจง ให้ทำเครื่องหมาย ลงในช่องรายการสังเกตพฤติกรรมที่นักเรียนปฏิบัติ เลขที่ ชื่อ - สกุล รายการ รับผิดชอบ งานที่ได้รับ มอบหมาย (2 คะแนน) รับฟัง ความ คิดเห็น ของผู้อื่น (2 คะแนน) นำเสนอ ผลงานได้ น่าสนใจ (2 คะแนน) มีความคิด ริเริ่ม สร้างสรรค์ (2 คะแนน) ทำงานเสร็จตามเวลา ที่กำหนด (2 คะแนน) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
ห น้ า | ๒๖ เกณฑ์การประเมิน คะแนน 9 - 10 ระดับ ดีมาก คะแนน 7 - 8 ระดับ ดี คะแนน 5 - 6 ระดับ พอใช้ คะแนน 0 - 4 ระดับ ควรปรับปรุง
ห น้ า | ๒๗ กลุ่มสาระการเรียนรู้ ศิลปะ วิชา ดนตรี รหัส ศ31101 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 วงดนตรีไทยและสากล แผนการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง วงดนตรีไทย : วงปี่พาทย์(2) เวลา 1 ชั่วโมง ผู้สอน นายธงชัย เมืองทอง -------------------------------------------------------------------------------------------- 1. มาตรฐานการเรียนรู้สาระที่ 2 มาตรฐาน ศ 2.1 เข้าใจและแสดงออกทางดนตรีอย่างสร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์ วิจารณ์คุณค่าดนตรี ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่อดนตรีอย่างอิสระ ชื่นชมและประยุกต์ใช้ใน ชีวิตประจำวัน ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ศ 2.1 ม.4-6/1 เปรียบเทียบรูปแบบของบทเพลงและวงดนตรีแต่ละประเภท ศ 2.1 ม.4-6/2 จำแนกประเภทและรูปแบบของวงดนตรีทั้งไทยและสากล ๒. จุดเน้น ๒.๑ ด้านทักษะความสามารถ ๑. ทักษะการคิดขั้นสูง ๒. ทักษะชีวิต ๓. การใช้เทคโนโลยี ๔. การแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง เพื่อการแก้ปัญหา ๕. การสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ ๒.๒ ด้านคุณลักษณะตามช่วงวัย อยู่อย่างพอเพียง ๓. มาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน (ด้านคุณภาพผู้เรียน) มาตรฐานที่ ๑ คุณภาพของผู้เรียน ๑.๑ ผลสัมฤทธิ์ทางวิชาการของผู้เรียน ๑) ความสามารถในการอ่าน เขียน การสื่อสาร และการคิดคำนวณตามเกณฑ์ของแต่ละ ระดับชั้น ๒) ความสามารถในการคิดวิเคราะห์ คิดวิจารณญาณ อภิปราย แลกเปลี่ยนความ คิดเห็นและแก้ปัญหา ๓) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร ๔) ความก้าวหน้าทางการเรียนตามหลักสูตร ๕) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและพัฒนาการจากผลการสอบวัดระดับชาติ ๖) ความพร้อมในการศึกษาต่อ การฝึกงาน หรือการทำงาน
ห น้ า | ๒๘ ๑.๒ คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน ๑) มีคุณลักษณะและค่านิยมที่ดีตามที่สถานศึกษากำหนด โดยไม่ขัดกับกฎหมาย และวัฒนธรรมอันดีของสังคม ๒) ความภูมิใจในท้องถิ่น และความเป็นไทย ๓) ยอมรับที่จะอยู่ร่วมกันบนความแตกต่างและความหลากหลาย ๔) สุขภาวะทางร่างกาย และลักษณะจิตสังคม มาตรฐานที่ ๓ กระบวนการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ๑. การมีกระบวนการเรียนการสอนที่สร้างโอกาสให้ผู้เรียนทุกคนมีส่วนร่วม ๒. การจัดการเรียนการสอนที่ยึดโยงกับบริบทของชุมชนและท้องถิ่น ๓. การตรวจสอบและประเมินความรู้ความเข้าใจของผู้เรียนอย่างเป็นระบบ และมีประสิทธิภาพ มาตรฐานที่ ๔ ระบบการประกันคุณภาพภายในที่มีประสิทธิผล การใช้ระบบประกันคุณภาพภายในเพื่อยกระดับคุณภาพการจัดการศึกษาให้ดียิ่งขึ้น 4. การบูรณาการกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง - ปฏิบัติตนให้มีความพอประมาณ รู้จักการประมาณตน รู้จักศักยภาพของตนที่มีอยู่ ยึด ทางสายกลางในการปฏิบัติ - ปฏิบัติตนอย่างมีเหตุผล บนพื้นฐานของสติปัญญา รอบรู้ รอบคอบ - มีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่าง ๆ ทำอะไร ไม่เสี่ยง ไม่ประมาท - มีความรู้ในเรื่องที่เกี่ยวข้อง สามารถคิด วิเคราะห์ ได้อย่างเป็นระบบและปฏิบัติด้วย ความรอบคอบ ระมัด ระวัง - ปฏิบัติตนและดำเนินวิถีชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้วยความซื่อสัตย์ สุจริต ขยัน อดทน เพียรพยายาม มีสติปัญญา มีวินัย พึ่งตนเอง แบ่งปัน เอื้ออาทร รับผิดชอบ และอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข 5. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ใฝ่เรียนรู้ ตัวชี้วัดที่ 4.1 ตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียนและเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ 6.สาระสำคัญ
ห น้ า | ๒๙ วงปี่พาทย์แต่ละประเภทมีรูปแบบการบรรเลง การใช้เครื่องดนตรีบทเพลงที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของวงและโอกาสในการบรรเลง ทำให้ผู้ฟังเกิดอารมณ์ความรู้สึกแตกต่างกันไป 7. จุดประสงค์การเรียนรู้ 7.1 อธิบายและเปรียบเทียบรูปแบบของวงดนตรีไทย (K) 7.2 จำแนกประเภทและรูปแบบของวงดนตรีไทย (P) 7.3 เห็นคุณค่าและความสำคัญของวงดนตรีไทย (A) 8. สาระหลัก/ เนื้อหา 8.๑ วงปี่พาทย์: วงปี่พาทย์เครื่องห้า วงปี่พาทย์เครื่องคู่ วงปี่พาทย์เครื่องใหญ่ 9. ความรู้พื้นฐาน/ ทักษะจำเป็นของผู้เรียน - ความสามารถในการคิด ๑0. กิจกรรมการเรียนการสอน กิจกรรมการจัดกระบวนการเรียนรู้ 1. ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับวงดนตรีไทยแล้วให้นักเรียนร่วมกันแสดงความ คิดเห็น โดยครูใช้คำถาม ดังนี้ - วงดนตรีไทยที่นักเรียนรู้จัก มีวงอะไรบ้าง (ตัวอย่างคำตอบ วงปี่พาทย์เครื่องคู่ วงปี่พาทย์เครื่องใหญ่) - วงดนตรีไทยที่นักเรียนรู้จัก บรรเลงเพลงใดบ้าง (ตัวอย่างคำตอบ เพลงเสมอ เพลงบรรเลงเป็นชุด) - วงดนตรีไทยที่นักเรียนรู้จัก ใช้เครื่องดนตรีใดบรรเลงบ้าง (ตัวอย่างคำตอบ ระนาดเอก ระนาดทุ้ม ฆ้องวงใหญ่ ฆ้องวงเล็ก) 2. ครูทบทวนเกี่ยวกับวงปี่พาทย์เครื่องห้า วงปี่พาทย์เครื่องคู่และวงปี่พาทย์เครื่องใหญ่ ให้นักเรียนฟังจากที่ได้เรียนมาแล้ว จากนั้นครูนำบัตรคำและบัตรภาพต่อไปนี้มาติดบนกระดาน 3. ครูอธิบายเกี่ยวกับวงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์วงปี่พาทย์นางหงส์วงปี่พาทย์มอญ และ วงปี่พาทย์ชาตรีให้นักเรียนฟังจนทุกคนเข้าใจ จากนั้นให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นโดยครูใช้ คำถาม ดังนี้ - วงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์ใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (ระนาดเอก ระนาดทุ้ม ระนาดทุ้ม เหล็ก ฆ้องวงใหญ่ ตะโพน ฆ้องหุ่ย กลองตะโพน กลองแขก ขลุ่ยเพียงออ ขลุ่ยอู้ฉิ่ง และกรับ พวง) วงปี่ พาทย์ดึกด าบรรพ์ วงปี่ พาทย์นางหงส์ วงปี่ พาทย์มอญ วงปี่ พาทย์ชาตรี
ห น้ า | ๓๐ - วงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์ใช้บรรเลงในโอกาสใด (ใช้บรรเลงประกอบการแสดงละคร ดึกดำบรรพ์) - วงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์บรรเลงบทเพลงใดบ้าง (ตัวอย่างคำตอบ เพลงลาวสวยรวย เพลงลาวดำเนินทราย) - วงปี่พาทย์นางหงส์ใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (ปี่ชวา กลองมลายูระนาดเอก ระนาด ทุ้ม ฆ้องวงใหญ่ ฆ้องวงเล็ก ฉิ่ง ฉาบเล็ก ระนาดเอกเหล็ก ระนาดทุ้มเหล็ก และโหม่ง) - วงปี่พาทย์นางหงส์ใช้บรรเลงในโอกาสใด (ใช้บรรเลงในงานศพ) - วงปี่พาทย์นางหงส์บรรเลงบทเพลงใดบ้าง (บรรเลงเพลงนางหงส์) - วงปี่พาทย์มอญมีกี่ประเภท (3 ประเภท) - วงปี่พาทย์มอญเครื่องห้าใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (ระนาดเอก ฆ้องมอญวงใหญ่ ตะโพนมอญ เปิงมางคอก ฉิ่ง ปี่มอญ ฆ้องโหม่ง) - วงปี่พาทย์มอญเครื่องคู่ใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (ระนาดเอก ระนาดทุ้ม ฆ้องมอญวงใหญ่ ฆ้องมอญวงเล็ก ตะโพนมอญ ฆ้องโหม่ง ปี่มอญ ฉิ่ง ฉาบ และกรับ) - วงปี่พาทย์มอญเครื่องใหญ่ใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (ระนาดเอก ระนาดทุ้ม ระนาดเอกเหล็ก ระนาดทุ้มเหล็ก ฆ้องมอญวงใหญ่ ฆ้องมอญวงเล็ก ตะโพนมอญ กรับ ฉิ่ง ฉาบ เล็ก ฉาบใหญ่ ฆ้องโหม่ง และปี่มอญ) - วงปี่พาทย์มอญใช้บรรเลงในโอกาสใด (ใช้บรรเลงในงานศพ) - วงปี่พาทย์มอญบรรเลงบทเพลงใดบ้าง (ตัวอย่างคำตอบ เพลงมอญร้องไห้เพลงพม่า นิมิตร) - วงปี่พาทย์ชาตรีใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (โทนชาตรีฉิ่ง กรับ ฆ้องคู่ ปี่นอก กลอง ชาตรี) - วงปี่พาทย์ชาตรีใช้บรรเลงในโอกาสใด (ใช้บรรเลงประกอบการแสดงหนังตะลุง และ โนราชาตรี) - วงปี่พาทย์ชาตรีบรรเลงบทเพลงใดบ้าง (บรรเลงเพลงประกอบการแสดงหนังตะลุงและ โนราชาตรี)
ห น้ า | ๓๑ จากนั้นครูนำคำตอบที่ได้มาเขียนสรุปเป็นแผนภาพความคิดบนกระดาน ดังตัวอย่างต่อไปนี้ 4. ครูนำบัตรภาพ ติดบนกระดาน จากนั้นให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นโดยครูใช้คำถาม ดังนี้ - วงดนตรีในภาพ ก ข และ ค มีความเหมือนและแตกต่างกันในด้านใด อย่างไร (นักเรียนตอบตามประสบการณ์และความเข้าใจ) - วงปี่พาทย์บางประเภทใช้บรรเลงในโอกาสที่แตกต่างกัน เพราะอะไร (นักเรียนตอบตาม ประสบการณ์และความเข้าใจ) - นักเรียนคิดว่าการบรรเลงวงปี่พาทย์แต่ละประเภทส่วนใหญ่บรรเลงเพลงแบบใด และสื่อ อารมณ์ที่เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร (นักเรียนตอบตามประสบการณ์ และความเข้าใจ) - ให้นักเรียนศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับวงปี่พาทย์ประเภทอื่น ๆ โดยให้รายละเอียด ในด้านเครื่องดนตรีและจำนวนเครื่องดนตรีแต่ละชนิด และโอกาสในการบรรเลง วงปี่ พาทย์ ดึกด าบรรพ์ วงปี่พาทย์ ชาตรี วงปี่ พาทย์ มอญ เครื่องดนตรี เครื่องดนตรี โอกาสที่ใช้ บรรเลง บทเพลงที่ใช้ โอกาสที่ใช้ บรรเลง โอกาสที่ใช้บรรเลง บทเพลงที่ใช้ บทเพลงที่ใช้ เครื่องดนตรี วงปี่ พาทย์ วงปี่ พาทย์ นางหงส์ เครื่องดนตรี บทเพลงที่ใช้ โอกาสที่ใช้บรรเลง วงปี่ พาทย์เครื่องห้า วงปี่ พาทย์เครื่องคู่ วงปี่ พาทย์มอญเครื่องใหญ่ ก ข ค
ห น้ า | ๓๒ 5. ครูอธิบายเกี่ยวกับหน้าที่ของเครื่องดนตรีแต่ละชนิดที่ใช้ในวงปี่พาทย์จากนั้นให้นักเรียน แบ่งกลุ่ม 7 กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มส่งผู้แทนออกมาจับสลากเลือกประเภทของวงปี่พาทย์แล้วร่วมกันทำ รายงาน รูปเล่ม โดยครูเป็นผู้กำหนดหัวข้อการทำรายงาน ดังนี้ - ชื่อวงดนตรี - เครื่องดนตรีที่ใช้ในวงดนตรี - หน้าที่ของเครื่องดนตรีในวงดนตรี - โอกาสที่ใช้บรรเลง - บทเพลงที่ใช้บรรเลง - ความแตกต่างจากวงดนตรีประเภทอื่น 6. ให้นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้ดังนี้ - วงปี่พาทย์แต่ละประเภทมีรูปแบบการบรรเลง การใช้เครื่องดนตรีและบทเพลง ที่แตกต่างกันขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของวงและโอกาสในการบรรเลง ทำให้ผู้ฟังเกิดอารมณ์ ความรู้สึกแตกต่างกันไป 7. ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับความรู้อาเซียน ดังนี้ กาเมลัน เป็นวงปี่พาทย์ของอินโดนีเซีย ลักษณะของเครื่องดนตรีส่วนใหญ่ทำจากทองเหลือง ประกอบด้วย ฆ้องเดี่ยว ฆ้องชุด ระนาดโลหะ ฉาบ และยังมีเครื่องดนตรีประเภทขลุ่ย ซอ ใช้กลอง เป็นเครื่องประกอบจังหวะ วงกาเมลันใช้บรรเลงประกอบพิธีกรรมทางศาสนาและสังคม โดยชาว บาหลีเชื่อว่า ถ้าไม่มีการบรรเลงดนตรีของวงกาเมลัน พิธีกรรมหรืองานนั้นจะ ไม่สมบูรณ์ นักดนตรีของวงกาเมลันมักเป็นผู้ชายล้วน หรือผู้หญิงล้วน โดยชายและหญิงนั้นจะ ไม่เล่นดนตรีร่วมวงกัน 8. ให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยครูใช้คำถามท้าทาย ดังนี้ - ถ้านักเรียนได้ไปต่างประเทศจะนำวงปี่พาทย์ประเภทใดไปแสดง เพราะอะไร ๑1. สื่อการเรียนการสอน ๑1.๑ โทรทัศน์ ๑1.๒ คอมพิวเตอร์ ๑2. แหล่งเรียนรู้ ๑2.๑ แหล่งเรียนรู้ภายในโรงเรียน - ห้องดนตรี ๑2.๒ แหล่งเรียนรู้ภายนอกห้องเรียน - www.kapook.com
ห น้ า | ๓๓ ๑3. การวัดผลประเมินผล กิจกรรม/พฤติกรรม/ ผลงานที่ต้องการประเมิน วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การ ประเมิน ผลการ ประเมิน ผู้ ประเมิน เปรียบเทียบรูปแบบของ วงดนตรีไทย สังเกต แบบสังเกต พฤติกรรม ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู จุดเน้นทักษะและ ความสามารถ บันทึก ประเมิน แบบบันทึก แบบประเมิน ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู ด้านคุณลักษณะตามช่วง วัย สังเกต สังเกต แบบสังเกต แบบสังเกต ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู คุณลักษณะตามหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง สังเกต แบบสังเกต ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู
ห น้ า | ๓๔ ข้อเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..…………………………………… ………………………………………………………………………..…………………………………………………………………… ลงชื่อ ………………………………………..… (นายสุดใจ ต้นสกุล) หัวหน้ากลุ่มบริหารวิชาการ …………./…………../…………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..…………………………………… ………………………………………………………………………..…………………………………………………………………… ลงชื่อ …………………………..…..…………. (นางชลธิชา ศิลปชัย) รองผู้อำนวยการโรงเรียน กลุ่มบริหารวิชาการ ….…./………../…………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..…………………………………… ………………………………………………………………………..…………………………………………………………………… ลงชื่อ ……………………………………..…… (นายฐิติพงษ์ ตรีศร) ผู้อำนวยการโรงเรียนศรีเทพประชาสรรค์ …………./…………../………….
ห น้ า | ๓๕ บันทึกหลังการสอน ผลการจัดการเรียนการสอน …………………………………………………………………………………………………………………………….…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ปัญหา/อุปสรรค …………………………………………………………………………………………………………………………….…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… แนวทางแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………….…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ ………………………………….………ครูผู้สอน (..............................................) ………./…………../………….
ห น้ า | ๓๖ กลุ่มสาระการเรียนรู้ ศิลปะ วิชา ดนตรี รหัส ศ31101 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 วงดนตรีไทยและสากล แผนการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วงดนตรีไทย : วงเครื่องสาย(1) เวลา 1 ชั่วโมง ผู้สอน นายธงชัย เมืองทอง -------------------------------------------------------------------------------------------- 1. มาตรฐานการเรียนรู้สาระที่ 2 มาตรฐาน ศ 2.1 เข้าใจและแสดงออกทางดนตรีอย่างสร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์ วิจารณ์คุณค่าดนตรี ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่อดนตรีอย่างอิสระ ชื่นชมและประยุกต์ใช้ใน ชีวิตประจำวัน ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ศ 2.1 ม.4-6/1 เปรียบเทียบรูปแบบของบทเพลงและวงดนตรีแต่ละประเภท ศ 2.1 ม.4-6/2 จำแนกประเภทและรูปแบบของวงดนตรีทั้งไทยและสากล ๒. จุดเน้น ๒.๑ ด้านทักษะความสามารถ ๑. ทักษะการคิดขั้นสูง ๒. ทักษะชีวิต ๓. การใช้เทคโนโลยี ๔. การแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง เพื่อการแก้ปัญหา ๕. การสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ ๒.๒ ด้านคุณลักษณะตามช่วงวัย อยู่อย่างพอเพียง ๓. มาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน (ด้านคุณภาพผู้เรียน) มาตรฐานที่ ๑ คุณภาพของผู้เรียน ๑.๑ ผลสัมฤทธิ์ทางวิชาการของผู้เรียน ๑) ความสามารถในการอ่าน เขียน การสื่อสาร และการคิดคำนวณตามเกณฑ์ของแต่ละ ระดับชั้น ๒) ความสามารถในการคิดวิเคราะห์ คิดวิจารณญาณ อภิปราย แลกเปลี่ยนความ คิดเห็นและแก้ปัญหา ๓) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร ๔) ความก้าวหน้าทางการเรียนตามหลักสูตร ๕) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและพัฒนาการจากผลการสอบวัดระดับชาติ ๖) ความพร้อมในการศึกษาต่อ การฝึกงาน หรือการทำงาน
ห น้ า | ๓๗ ๑.๒ คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน ๑) มีคุณลักษณะและค่านิยมที่ดีตามที่สถานศึกษากำหนด โดยไม่ขัดกับกฎหมาย และวัฒนธรรมอันดีของสังคม ๒) ความภูมิใจในท้องถิ่น และความเป็นไทย ๓) ยอมรับที่จะอยู่ร่วมกันบนความแตกต่างและความหลากหลาย ๔) สุขภาวะทางร่างกาย และลักษณะจิตสังคม มาตรฐานที่ ๓ กระบวนการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ๑. การมีกระบวนการเรียนการสอนที่สร้างโอกาสให้ผู้เรียนทุกคนมีส่วนร่วม ๒. การจัดการเรียนการสอนที่ยึดโยงกับบริบทของชุมชนและท้องถิ่น ๓. การตรวจสอบและประเมินความรู้ความเข้าใจของผู้เรียนอย่างเป็นระบบ และมีประสิทธิภาพ มาตรฐานที่ ๔ ระบบการประกันคุณภาพภายในที่มีประสิทธิผล การใช้ระบบประกันคุณภาพภายในเพื่อยกระดับคุณภาพการจัดการศึกษาให้ดียิ่งขึ้น 4. การบูรณาการกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง - ปฏิบัติตนให้มีความพอประมาณ รู้จักการประมาณตน รู้จักศักยภาพของตนที่มีอยู่ ยึด ทางสายกลางในการปฏิบัติ - ปฏิบัติตนอย่างมีเหตุผล บนพื้นฐานของสติปัญญา รอบรู้ รอบคอบ - มีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่าง ๆ ทำอะไร ไม่เสี่ยง ไม่ประมาท - มีความรู้ในเรื่องที่เกี่ยวข้อง สามารถคิด วิเคราะห์ ได้อย่างเป็นระบบและปฏิบัติด้วย ความรอบคอบ ระมัด ระวัง - ปฏิบัติตนและดำเนินวิถีชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้วยความซื่อสัตย์ สุจริต ขยัน อดทน เพียรพยายาม มีสติปัญญา มีวินัย พึ่งตนเอง แบ่งปัน เอื้ออาทร รับผิดชอบ และอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข 5. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ใฝ่เรียนรู้ ตัวชี้วัดที่ 4.1 ตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียนและเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ 6.สาระสำคัญ วงเครื่องสายแต่ละประเภทมีรูปแบบการบรรเลง การใช้เครื่องดนตรีและบทเพลงที่แตกต่าง กัน เป็นวงดนตรีที่ให้เสียงสบาย ผ่อนคลาย ทำให้ผู้ฟังเกิดอารมณ์และความรู้สึกที่แตกต่างกันออกไป
ห น้ า | ๓๘ 7. จุดประสงค์การเรียนรู้ 7.1 อธิบายและเปรียบเทียบรูปแบบของวงดนตรีไทย (K) 7.2 จำแนกประเภทและรูปแบบของวงดนตรีไทย (P) 7.3 เห็นคุณค่าและความสำคัญของวงดนตรีไทย (A) 8. สาระหลัก/ เนื้อหา 8.๑ วงเครื่องสาย : วงเครื่องสายเครื่องเดี่ยว วงเครื่องสายเครื่องคู่ วงเครื่องสายผสม 9. ความรู้พื้นฐาน/ ทักษะจำเป็นของผู้เรียน - ความสามารถในการคิด ๑0. กิจกรรมการเรียนการสอน กิจกรรมการจัดกระบวนการเรียนรู้ 1. ครูเปิดแถบบันทึกเสียง บทเพลงบรรเลงเพลงไทยให้นักเรียนฟัง ที่บรรเลงโดยวงดนตรี ไทย แล้วให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยครูใช้คำถามท้าทาย ดังนี้ - นักเรียนคิดว่าบทเพลงนี้บรรเลงโดยวงดนตรีประเภทใด (ตัวอย่างคำตอบ วง เครื่องสาย) - นักเรียนคิดว่าบทเพลงนี้ใช้เครื่องดนตรีใดบรรเลงบ้าง (ตัวอย่างคำตอบ ซออู้ จะเข้ ระนาดเอก ) - นักเรียนคิดว่าวงดนตรีวงนี้บรรเลงเป็นอย่างไร (ตัวอย่างคำตอบ มีเสียงไพเราะ นุ่มนวล) - นักเรียนฟังบทเพลงนี้แล้วเกิดความรู้สึกอย่างไร (ตัวอย่างคำตอบ ผ่อนคลาย) 2. ครูนำบัตรคำ วงเครื่องสาย ติดบนกระดาน แล้วครูอธิบายให้นักเรียนฟังว่า วงเครื่องสายเป็นวงดนตรีที่ประกอบด้วยเครื่องดนตรีประเภทดีดและสีเป็นหลัก จากนั้นครูนำ บัตรคำต่อไปนี้ติดบนกระดาน 3. ครูอธิบายเกี่ยวกับวงเครื่องสายเครื่องเดี่ยว วงเครื่องสายเครื่องคู่และวงเครื่องสายผสม ให้ นักเรียนฟังจนทุกคนเข้าใจแล้วให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยครูใช้คำถาม ดังนี้ - วงเครื่องสายเครื่องเดี่ยวใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (จะเข้ซอด้วง โทน รำมะนา ฉิ่ง ฉาบ และขลุ่ยเพียงออ) - วงเครื่องสายเครื่องคู่ใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (จะเข้2 ตัว ซอด้วง 2 คัน ซออู้2 คัน โทน รำมะนา ฉิ่ง ฉาบเล็ก โหม่ง กรับเสภา ขลุ่ยเพียงออ และขลุ่ยหลิบ) - วงเครื่องสายใช้บรรเลงในโอกาสใด (บรรเลงในงานพระราชพิธีและงานพิธีต่าง ๆ) วงเครื่องสายเครื่องเดี่ยว วงเครื่องสายเครื่องคู่ วงเครื่องสายผสม
ห น้ า | ๓๙ - วงเครื่องสายบรรเลงบทเพลงใดบ้าง (บรรเลงเพลงร้องรับ หรือเพลงบรรเลงทั่วไป) - วงเครื่องสายผสมใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (ใช้เครื่องดนตรีของวงเครื่องสายเครื่อง เดี่ยว และวงเครื่องสายเครื่องคู่แล้วนำเครื่องดนตรีที่ไม่มีการบรรเลงในวงดนตรีไทยมาผสมร่วม บรรเลง) - เครื่องดนตรีชนิดใดที่นิยมนำมาบรรเลงในวงเครื่องสายผสม (ตัวอย่างคำตอบ ขิม ออร์แกน ไวโอลิน) - วงเครื่องสายผสมใช้บรรเลงในโอกาสใด (ใช้บรรเลงเพื่อความบันเทิง) - วงเครื่องสายผสมบรรเลงบทเพลงใดบ้าง (บรรเลงเพลงที่ใช้ในวงเครื่องสาย และ วงปี่พาทย์บรรเลงเพลงไทยสากล) จากนั้นครูนำคำตอบที่ได้มาเขียนสรุปเป็นแผนภาพความคิดบนกระดาน ดังตัวอย่างต่อไปนี้ วงเครื่องสาย เครื่องเดี่ยว วงเครื่องสายผสม วงเครื่องสาย เครื่องคู่ เครื่องดนตรี เครื่องดนตรี โอกาสที่ใช้ บรรเลง บทเพลงที่ใช้ โอกาสที่ใช้ บรรเลง โอกาสที่ใช้บรรเลง บทเพลงที่ใช้ บทเพลงที่ใช้ เครื่องดนตรี วงเครื่องสาย
ห น้ า | ๔๐ 4. ครูให้นักเรียนเล่นเกม จับคู่พาเพลิน โดยครูนำบัตรภาพวงดนตรีวงปี่พาทย์และ วงเครื่องสาย และบัตรคำวงปี่พาทย์และวงเครื่องสาย ดังนี้ จากนั้นให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม 2 กลุ่ม โดยครูอธิบายวิธีการเล่นเกม ดังนี้ครูคว่ำบัตรภาพและบัตรคำ คละกัน จากนั้นให้แต่ละกลุ่มผลัดกันออกมาเปิดบัตรภาพและบัตรคำ ถ้าเปิดได้บัตรภาพใด จะต้อง เปิดบัตรคำให้ตรงกับบัตรภาพนั้น ถ้าเปิดมาตรงกันได้2 คะแนน และมีสิทธิ์เปิดบัตรต่อ ถ้าไม่ตรงกันให้อีกกลุ่มหนึ่งมีสิทธิ์เปิด กลุ่มใดได้คะแนนมากที่สุดเป็นกลุ่มชนะ 5. ให้นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้ดังนี้ - วงเครื่องสายแต่ละประเภทมีรูปแบบการบรรเลง การใช้เครื่องดนตรีและบทเพลงที่แตกต่างกัน เป็นวงดนตรีที่ให้เสียงสบาย ผ่อนคลาย ทำให้ผู้ฟังเกิดอารมณ์และความรู้สึกที่แตกต่างกันออกไป 6. ให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยครูใช้คำถามท้าทาย ดังนี้ - เครื่องดนตรีไทยประเภทเครื่องสายชนิดใดที่นักเรียนคิดว่ามีเสียงไพเราะที่สุด เพราะอะไร ๑1. สื่อการเรียนการสอน ๑1.๑ โทรทัศน์ ๑1.๒ คอมพิวเตอร์ ๑2. แหล่งเรียนรู้ ๑2.๑ แหล่งเรียนรู้ภายในโรงเรียน - ห้องดนตรี ๑2.๒ แหล่งเรียนรู้ภายนอกห้องเรียน - www.kapook.com วงปี่ พาทย์เครื่องห้า วงปี่ พาทย์เครื่องคู่ วงปี่ พาทย์เครื่องใหญ่ วงปี่ พาทย์ดึกด าบรรพ์ วงปี่ พาทย์นางหงส์ วงปี่ พาทย์มอญเครื่องห้า วงปี่ พาทย์มอญเครื่องคู่ วงปี่ พาทย์มอญเครื่องใหญ่ วงปี่ พาทย์ชาตรี วงเครื่องสายเครื่องเดี่ยว วงเครื่องสายเครื่องคู่ วงเครื่องสายผสมเครื่องเดี่ยว ภาพวงปี่ พาทย์เครื่องห้า ภาพวงปี่ พาทย์เครื่องคู่ ภาพวงปี่ พาทย์เครื่องใหญ่ ภาพวงปี่ พาทย์ดึกด าบรรพ์ ภาพวงปี่ พาทย์นางหงส์ ใหญ่ ภาพวงปี่ พาทย์มอญเครื่องห้า ภาพวงปี่ พาทย์มอญเครื่องคู่ ภาพวงปี่ พาทย์มอญเครื่องใหญ่ ภาพวงปี่ พาทย์ชาตรี ใหญ่ ภาพวงเครื่องสายเครื่องเดี่ยว ภาพวงเครื่องสายเครื่องคู่ ภาพวงเครื่องสายผสมเครื่องเดี่ยว
ห น้ า | ๔๑ ๑3. การวัดผลประเมินผล กิจกรรม/พฤติกรรม/ ผลงานที่ต้องการประเมิน วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การ ประเมิน ผลการ ประเมิน ผู้ ประเมิน วงเครื่องสาย: วง เครื่องสายเครื่องเดี่ยว วง เครื่องสายเครื่องคู่วง เครื่องสายผสม สังเกต แบบสังเกต พฤติกรรม ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู จุดเน้นทักษะและ ความสามารถ บันทึก ประเมิน แบบบันทึก แบบประเมิน ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู ด้านคุณลักษณะตามช่วง วัย สังเกต สังเกต แบบสังเกต แบบสังเกต ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู คุณลักษณะตามหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง สังเกต แบบสังเกต ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู
ห น้ า | ๔๒ ข้อเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..…………………………………… ………………………………………………………………………..…………………………………………………………………… ลงชื่อ ………………………………………..… (นายสุดใจ ต้นสกุล) หัวหน้ากลุ่มบริหารวิชาการ …………./…………../…………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..…………………………………… ………………………………………………………………………..…………………………………………………………………… ลงชื่อ …………………………..…..…………. (นางชลธิชา ศิลปชัย) รองผู้อำนวยการโรงเรียน กลุ่มบริหารวิชาการ ….…./………../…………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..…………………………………… ………………………………………………………………………..…………………………………………………………………… ลงชื่อ ……………………………………..…… (นายฐิติพงษ์ ตรีศร) ผู้อำนวยการโรงเรียนศรีเทพประชาสรรค์ …………./…………../………….
ห น้ า | ๔๓ บันทึกหลังการสอน ผลการจัดการเรียนการสอน …………………………………………………………………………………………………………………………….…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ปัญหา/อุปสรรค …………………………………………………………………………………………………………………………….…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… แนวทางแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………….…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ ………………………………….………ครูผู้สอน (..............................................) ………./…………../………….
ห น้ า | ๔๔ กลุ่มสาระการเรียนรู้ ศิลปะ วิชา ดนตรี รหัส ศ31101 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 วงดนตรีไทยและสากล แผนการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง วงดนตรีไทย : วงเครื่องสาย(2) เวลา 1 ชั่วโมง ผู้สอน นายธงชัย เมืองทอง -------------------------------------------------------------------------------------------- 1. มาตรฐานการเรียนรู้สาระที่ 2 มาตรฐาน ศ 2.1 เข้าใจและแสดงออกทางดนตรีอย่างสร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์ วิจารณ์คุณค่าดนตรี ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่อดนตรีอย่างอิสระ ชื่นชมและประยุกต์ใช้ใน ชีวิตประจำวัน ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ศ 2.1 ม.4-6/1 เปรียบเทียบรูปแบบของบทเพลงและวงดนตรีแต่ละประเภท ศ 2.1 ม.4-6/2 จำแนกประเภทและรูปแบบของวงดนตรีทั้งไทยและสากล ๒. จุดเน้น ๒.๑ ด้านทักษะความสามารถ ๑. ทักษะการคิดขั้นสูง ๒. ทักษะชีวิต ๓. การใช้เทคโนโลยี ๔. การแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง เพื่อการแก้ปัญหา ๕. การสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ ๒.๒ ด้านคุณลักษณะตามช่วงวัย อยู่อย่างพอเพียง ๓. มาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน (ด้านคุณภาพผู้เรียน) มาตรฐานที่ ๑ คุณภาพของผู้เรียน ๑.๑ ผลสัมฤทธิ์ทางวิชาการของผู้เรียน ๑) ความสามารถในการอ่าน เขียน การสื่อสาร และการคิดคำนวณตามเกณฑ์ของแต่ละ ระดับชั้น ๒) ความสามารถในการคิดวิเคราะห์ คิดวิจารณญาณ อภิปราย แลกเปลี่ยนความ คิดเห็นและแก้ปัญหา ๓) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร ๔) ความก้าวหน้าทางการเรียนตามหลักสูตร ๕) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและพัฒนาการจากผลการสอบวัดระดับชาติ ๖) ความพร้อมในการศึกษาต่อ การฝึกงาน หรือการทำงาน
ห น้ า | ๔๕ ๑.๒ คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน ๑) มีคุณลักษณะและค่านิยมที่ดีตามที่สถานศึกษากำหนด โดยไม่ขัดกับกฎหมาย และวัฒนธรรมอันดีของสังคม ๒) ความภูมิใจในท้องถิ่น และความเป็นไทย ๓) ยอมรับที่จะอยู่ร่วมกันบนความแตกต่างและความหลากหลาย ๔) สุขภาวะทางร่างกาย และลักษณะจิตสังคม มาตรฐานที่ ๓ กระบวนการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ๑. การมีกระบวนการเรียนการสอนที่สร้างโอกาสให้ผู้เรียนทุกคนมีส่วนร่วม ๒. การจัดการเรียนการสอนที่ยึดโยงกับบริบทของชุมชนและท้องถิ่น ๓. การตรวจสอบและประเมินความรู้ความเข้าใจของผู้เรียนอย่างเป็นระบบ และมีประสิทธิภาพ มาตรฐานที่ ๔ ระบบการประกันคุณภาพภายในที่มีประสิทธิผล การใช้ระบบประกันคุณภาพภายในเพื่อยกระดับคุณภาพการจัดการศึกษาให้ดียิ่งขึ้น 4. การบูรณาการกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง - ปฏิบัติตนให้มีความพอประมาณ รู้จักการประมาณตน รู้จักศักยภาพของตนที่มีอยู่ ยึด ทางสายกลางในการปฏิบัติ - ปฏิบัติตนอย่างมีเหตุผล บนพื้นฐานของสติปัญญา รอบรู้ รอบคอบ - มีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่าง ๆ ทำอะไร ไม่เสี่ยง ไม่ประมาท - มีความรู้ในเรื่องที่เกี่ยวข้อง สามารถคิด วิเคราะห์ ได้อย่างเป็นระบบและปฏิบัติด้วย ความรอบคอบ ระมัด ระวัง - ปฏิบัติตนและดำเนินวิถีชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้วยความซื่อสัตย์ สุจริต ขยัน อดทน เพียรพยายาม มีสติปัญญา มีวินัย พึ่งตนเอง แบ่งปัน เอื้ออาทร รับผิดชอบ และอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข 5. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ใฝ่เรียนรู้ ตัวชี้วัดที่ 4.1 ตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียนและเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ 6.สาระสำคัญ วงเครื่องสายแต่ละประเภทมีรูปแบบการบรรเลง การใช้เครื่องดนตรีและบทเพลงที่แตกต่าง กัน เป็นวงดนตรีที่ให้เสียงสบาย ผ่อนคลาย ทำให้ผู้ฟังเกิดอารมณ์และความรู้สึกที่แตกต่างกันออกไป
ห น้ า | ๔๖ 7. จุดประสงค์การเรียนรู้ 7.1 อธิบายและเปรียบเทียบรูปแบบของวงดนตรีไทย (K) 7.2 จำแนกประเภทและรูปแบบของวงดนตรีไทย (P) 7.3 เห็นคุณค่าและความสำคัญของวงดนตรีไทย (A) 8. สาระหลัก/ เนื้อหา 8.๑ วงเครื่องสาย : วงเครื่องสายปี่ชวาเครื่องเล็ก วงเครื่องสายปี่ชวาเครื่องใหญ่ 9. ความรู้พื้นฐาน/ ทักษะจำเป็นของผู้เรียน - ความสามารถในการคิด ๑0. กิจกรรมการเรียนการสอน กิจกรรมการจัดกระบวนการเรียนรู้ 1. ครูทบทวนความรู้เดิมเกี่ยวกับวงเครื่องสายเครื่องเดี่ยว วงเครื่องสายเครื่องคู่ วงเครื่องสายผสม และให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยครูใช้คำถามดังนี้ - วงเครื่องสายเครื่องเดี่ยวแตกต่างจากวงเครื่องสายเครื่องคู่อย่างไร (นักเรียนตอบตาม ประสบการณ์และความเข้าใจ) - วงเครื่องสายผสมมีลักษณะเด่นอย่างไร (นักเรียนตอบตามประสบการณ์และ ความเข้าใจ) - วงเครื่องสายเครื่องเดี่ยวควรนำไปบรรเลงในงานใด (นักเรียนตอบตามประสบการณ์ และความเข้าใจ) - นักเรียนรู้สึกอย่างไรเมื่อได้ฟังการบรรเลงจากวงเครื่องสาย (นักเรียนตอบตาม ประสบการณ์และความเข้าใจ) 2. ครูนำบัตรคำและบัตรภาพต่อไปนี้ติดบนกระดาน จากนั้นครูอธิบายเกี่ยวกับวงดนตรีดังกล่าวให้นักเรียนฟังจนทุกคนเข้าใจ แล้วครูใช้คำถาม เพื่อให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ดังนี้ - วงเครื่องสายปี่ชวาเครื่องเล็กใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (ปี่ชวา ขลุ่ยหลิบ ซออู้ซอด้วง จะเข้กลองมลายูหรือกลองแขก ฉิ่ง และฉาบเล็ก) - วงเครื่องสายปี่ชวาเครื่องใหญ่ใช้เครื่องดนตรีชนิดใดบ้าง (ปี่ชวา ขลุ่ยหลิบ ซอด้วง 2 คัน ซออู้2 คัน จะเข้2 ตัว กลองแขก 1 คู่ ฉิ่ง ฉาบเล็ก กรับเสภาและโหม่ง) วงเครื่องสายปี่ ชวา วงเครื่องสายปี่ ชวาเครื่องเล็ก ภาพวงเครื่องสายปี่ ชวาเครื่องใหญ่ วงเครื่องสายปี่ ชวาเครื่องใหญ่ ภาพวงเครื่องสายปี่ ชวาเครื่องเล็ก
ห น้ า | ๔๗ - วงเครื่องสายปี่ชวาใช้บรรเลงในโอกาสใด (บรรเลงประกอบการแสดง และงานมงคล ทั่วไป) - วงเครื่องสายปี่ชวาบรรเลงบทเพลงใดบ้าง (บรรเลงเพลงโหมโรง) จากนั้นครูนำคำตอบที่ได้มาเขียนสรุปเป็นแผนภาพความคิด ดังตัวอย่างต่อไปนี้ 3. ครูนำบัตรภาพเครื่องดนตรีต่อไปนี้ติดบนกระดาน จากนั้นครูอธิบายหน้าที่ของเครื่องดนตรีแต่ละชนิดจนนักเรียนทุกคนเข้าใจ แล้วให้นักเรียน แบ่งกลุ่ม 2 กลุ่ม เล่นเกม “หน้าที่ฉัน” โดยครูอธิบายวิธีการเล่นเกมดังนี้ครูคว่ำบัตรภาพเครื่องดนตรี คละกัน จากนั้นครูหยิบบัตรภาพ 1 ใบ ให้นักเรียนทั้ง 2 กลุ่ม แข่งขันกันยกมือตอบ กลุ่มใดยกก่อนมี สิทธิ์ตอบก่อนว่าเครื่องดนตรีในภาพทำหน้าที่ใดในวงดนตรีตอบถูกได้2 คะแนน ตอบผิดให้อีกกลุ่มมี สิทธิ์ตอบ กลุ่มใดได้คะแนนมากที่สุดเป็นกลุ่มชนะ 4. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม 5 กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มส่งผู้แทนกลุ่มออกมาจับสลากเลือกหัวข้อการ อภิปราย ดังนี้ - วงเครื่องสายเครื่องเดี่ยว - วงเครื่องสายเครื่องคู่ - วงเครื่องสายผสม - วงเครื่องสายปี่ชวาเครื่องเล็ก - วงเครื่องสายปี่ชวาเครื่องใหญ่ เครื่องดนตรี โอกาสที่ใช้ บรรเลง บทเพลงที่ใช้ วงเครื่องสาย ปี่ ชวา วงเครื่องสาย จะเข้ ซอด้วง ซออู้ ขลุ่ยเพียงออ ขลุ่ยหลิบ ขลุ่ยอู้ ปี่ ชวา โทน-ร ามะนา ฉิ่ง ฉาบ กรับ โหม่ง กลองแขก
ห น้ า | ๔๘ ให้แต่ละกลุ่มร่วมกันสรุปหัวข้อเพื่อใช้อภิปราย โดยครูกำหนดหัวข้อให้ดังนี้ - ชื่อวงดนตรี - เครื่องดนตรีที่ใช้ในวงดนตรี - โอกาสในการบรรเลง - บทเพลงที่ใช้บรรเลง - ความแตกต่างจากวงดนตรีอื่นๆ จากนั้นให้แต่ละกลุ่มส่งผู้แทนออกมากลุ่มละ 1-2 คน แล้วอภิปรายเกี่ยวกับวงดนตรีของ กลุ่มตนเองให้ครูและเพื่อนกลุ่มอื่น ๆ ฟัง โดยครูคอยให้คำแนะนำเพิ่มเติม 5. ให้นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้ดังนี้ - วงเครื่องสายแต่ละประเภทมีรูปแบบการบรรเลง การใช้เครื่องดนตรีและบทเพลงที่แตกต่างกัน เป็นวงดนตรีที่ให้เสียงสบาย ผ่อนคลาย ทำให้ผู้ฟังเกิดอารมณ์และความรู้สึกที่แตกต่างกันออกไป 6. ให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยครูใช้คำถามท้าทาย ดังนี้ - นักเรียนจะประดิษฐ์เครื่องดนตรีให้มีรูปร่างคล้ายอะไร ให้มีเสียงอย่างไร เพราะเหตุใด ๑1. สื่อการเรียนการสอน ๑1.๑ โทรทัศน์ ๑1.๒ คอมพิวเตอร์ ๑2. แหล่งเรียนรู้ ๑2.๑ แหล่งเรียนรู้ภายในโรงเรียน - ห้องดนตรี ๑2.๒ แหล่งเรียนรู้ภายนอกห้องเรียน - www.kapook.com
ห น้ า | ๔๙ ๑3. การวัดผลประเมินผล กิจกรรม/พฤติกรรม/ ผลงานที่ต้องการประเมิน วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การ ประเมิน ผลการ ประเมิน ผู้ ประเมิน วงเครื่องสาย: วง เครื่องสายปี่ชวาเครื่องเล็ก วงเครื่องสายปี่ชวาเครื่อง ใหญ่ สังเกต แบบสังเกต พฤติกรรม ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู จุดเน้นทักษะและ ความสามารถ บันทึก ประเมิน แบบบันทึก แบบประเมิน ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู ด้านคุณลักษณะตามช่วง วัย สังเกต สังเกต แบบสังเกต แบบสังเกต ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู คุณลักษณะตามหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง สังเกต แบบสังเกต ผ่านเกณฑ์ ระดับดีร้อยละ ๘๐ ครู