รวมเล่มแผนปฏิบัติการประจำปีงบประมาณ2566 จังหวัดหนองคาย

คำนำ

แผนปฏิบัติการประจาปีงบประมาณ พ.ศ.2566 จังหวัดหนองคาย ฉบับน้ี จัดทาขึ้นโดยการศึกษา
วิเคราะห์ สังเคราะห์ยุทธศาสตร์ชาติ แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ แผนปฏิรูปประเทศ แผนพัฒนาการ
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 นโยบายความม่ังคงแห่งชาติ ยุทธศาสตร์การพัฒนาการศึกษาภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือ ยุทธศาสตร์แผนพัฒนาจังหวัดหนองคาย รวมถึงสถานการณ์และแนวโน้มด้านเศรษฐกิจ
สังคม ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สถานการณ์ของโรคอุบัติใหม่ เพื่อใช้เป็นเคร่ืองมือกาหนดทิศ
ทางการพฒั นาการศึกษาในพื้นทจ่ี ังหวดั หนองคาย ใหส้ อดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ ทิศทางการพัฒนาประเทศ
นโยบายและจุดเน้นของกระทรวงศึกษาธกิ ารให้เช่ือมโยงกับแผนระดบั ท่ี 1 แผนระดับท่ี 2 และแผนระดับที่ 3
นาไปสูก่ ารบรรลเุ ป้าหมายการพัฒนาตามท่กี าหนดตามหลักความสัมพนั ธ์เชงิ เหตแุ ละผล (XYZ) การแปลงแผน
ไปสู่การปฏิบัติของหน่วยงานทางการศึกษาจังหวัดและหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้องได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพ่ือ
เป้าหมายและประโยชนส์ ูงสดุ ต่อผเู้ รยี น

สานักงานศึกษาธิการจังหวัดหนองคาย สังกัดสานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ มีบทบาทหน้าท่ีใน
การประสาน ส่งเสริมและสนับสนุน ให้เกิดการบูรณาการด้านการจัดทายุทธศาสตร์การพัฒนาการศึกษา
จังหวดั แผนพฒั นาการศึกษาของจังหวดั แผนปฏบิ ตั กิ ารดา้ นการศกึ ษาจังหวดั และแปลงแผนพัฒนาการศึกษา
จงั หวัดสกู่ ารปฏบิ ัติ โดยการประสานใหท้ กุ หนว่ ยงานทางการศกึ ษาจัดทาแผนปฏิบัติราชการของหน่วยงานและ
ดาเนินการตามแผนปฏิบัติราชการประจาปีของหน่วยงาน และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าเอกสารแผนปฏิบัติการ
ประจาปีงบประมาณ พ.ศ.2566 จังหวัดหนองคาย ฉบับน้ี จะเป็นกรอบแนวทางการขับเคลื่อนการพัฒนา
การศึกษาจงั หวดั หนองคาย

มกราคม 2565
สานกั งานศกึ ษาธกิ ารจงั หวดั หนองคาย

ก

บทสรปุ ผู้บรหิ าร

แผนปฏิบัติการประจาปีงบประมาณ พ.ศ.2566 จังหวัดหนองคาย จัดทาขึ้นตามคาส่ังหัวหน้า
คณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่ 19/2560 เรื่องการปฏิรูปการศึกษาในภูมิภาคของกระทรวงศึกษาธิการ
ให้จัดตั้งสานักงานศึกษาธกิ ารจังหวัดหนองคาย สังกัดสานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการเพื่อปฏิบัติภารกิจ
ของกระทรวงศกึ ษาธกิ ารเก่ยี วกับการบริหารและการจัดการศึกษาตามท่ีกฎหมายกาหนดการปฏิบัติราชการ
ตามอานาจหน้าท่ี นโยบาย และยุทธศาสตร์ของส่วนราชการต่าง ๆ ท่ีมอบหมายโดยอานาจหน้าท่ีให้
สานักงานศึกษาธิการจังหวัดรับผิดชอบในข้อ 11 (2) การจัดทาแผนพัฒนาการศึกษาและแผนปฏิบัติการ
ดังน้ัน สานักงานศึกษาธิการจังหวัดหนองคาย จึงได้ทาแผนปฏิบัติการประจาปีงบประมาณ พ.ศ.2566
จงั หวัดหนองคาย เพ่ือใช้เปน็ กรอบแนวทางในการจดั ทาคาของงบประมาณ โดยผ่านกระบวนการมีส่วนร่วม
ของทุกหน่วยงานทางการศึกษาจังหวัดหนองคาย ซ่ึงมีขั้นตอนในการจัดทาแผนปฏิบัติการประจาปี
งบประมาณ พ.ศ.2566 จังหวัดหนองคาย ดงั น้ี

1. สร้างการรับรู้ความเข้าใจทิศทางการดาเนินงาน ยุทธศาสตร์ แนวทางให้บุคลากรและ
ผู้รับผิดชอบโครงการของหน่วยงานทางการศึกษาและหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้อง ได้รับรู้และเข้าใจตรงกัน
ตระหนักถงึ ความร่วมมือดาเนินงานโครงการให้สาเร็จลลุ ว่ งตามเป้าหมาย

2. ส่งเสริมใหม้ กี ารประสานและสร้างเครือข่ายในการดาเนินงานระหว่างหน่วยงานที่เก่ียวข้องมาก
ข้นึ เพ่ือเป็นเครอื่ งมือการประสานแผนไปสู่การปฏบิ ตั อิ ยา่ งเป็นรูปธรรม โดยกระบวนการดงั นี้

2.1 สนับสนุนการจัดทาแผน/โครงการ ในลักษณะบูรณาการและประสานระหว่าง
หน่วยงานทเี่ ก่ียวขอ้ งทงั้ ภาครัฐ ภาคเอกชนท่ีเกี่ยวขอ้ งในแตล่ ะภารกิจและประเดน็ ยุทธศาสตร์

2.2 สนับสนนุ ให้มีการจัดทาแผนปฏิบัติการในระดับต่าง ๆ ให้มีความเช่ือมโยงสอดคล้อง
กันทัง้ ในระดบั หนว่ ยงานและระดบั พ้นื ท่ี

2.3. ประสานขอรับการสนับสนุนงบประมาณจากหน่วยงานต้นสังกัดและหน่วยงาน
ทีเ่ ก่ียวขอ้ งในพ้นื ทจี่ งั หวัดหนองคาย

จงั หวัดหนองคาย โดยสานักงานศกึ ษาธิการจังหวดั หนองคาย ได้ร่วมกับหน่วยงานการศึกษาจังหวัด
หนองคาย และหนว่ ยงานทีเ่ กี่ยวข้องได้กาหนดวิสยั ทศั น์ พันธกิจ ยุทธศาสตร์ เป้าประสงค์ กลยุทธ์ ตัวชี้วัด
และโครงการ ภายใต้ประเดน็ ยุทธศาสตร์ เพ่ือกาหนดเป้าหมายการพฒั นาการศกึ ษาจงั หวดั หนองคาย ดงั นี้

วิสยั ทศั น์ (Vision)

จดั การศกึ ษาแบบบรู ณาการท่ีได้มาตรฐานสากล ผเู้ รียนมีทักษะทจ่ี าเปน็ ในศตวรรษท่ี 21
สอดคล้องกับหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง

พนั ธกจิ

1. สง่ เสริม สนบั สนนุ ให้ทกุ ภาคสว่ นบรู ณาการในการจดั การเรยี นร้แู ละพฒั นาผเู้ รยี นรว่ มกันอย่างมี
คณุ ภาพได้มาตรฐาน

2. ส่งเสริมและสนบั สนนุ ใหผ้ ู้เรียนมที ักษะจาเปน็ ในศตวรรษท่ี 21 และสรา้ งเสรมิ คุณภาพชวี ิตท่ี
เปน็ มิตรกับสิง่ แวดล้อม

ข

3. ส่งเสรมิ การจัดการศกึ ษาเพอ่ื การประกอบอาชีพอย่างหลากหลายตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพยี ง

4. สง่ เสริม สนบั สนุน และสรา้ งโอกาสในการเขา้ ถงึ บริการทางการศึกษาของประชาชนอยา่ งทั่วถงึ
เสมอภาค และเท่าเทยี มกัน

5. พัฒนาและยกระดับคุณภาพครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษาสมู่ าตรฐานวิชาชีพ
6. พฒั นาระบบบรหิ ารจัดการการศึกษาตามหลักธรรมาภิบาล

ประเด็นยุทธศาสตร์

ประเดน็ ยุทธศาสตรท์ ี่ 1 การจัดการศึกษาเพ่อื ความมน่ั คงของสังคมและประเทศชาติ
ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 2 การผลิตและพัฒนากาลังคน การวิจัย และนวัตกรรม เพ่ือรองรับ
ตลาดแรงงานยุคใหม่
ประเด็นยทุ ธศาสตร์ท่ี 3 การพัฒนาศกั ยภาพคนทกุ ช่วงวัย และการสรา้ งสงั คมแหง่ การเรียนรู้
ประเด็นยุทธศาสตร์ท่ี 4 สร้างโอกาสให้ประชาชนเข้าถึงบริการทางการศึกษาอย่างมีคุณภาพและ
เสมอภาค
ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 5 บูรณาการการจัดการศึกษาเพื่อสร้างเสริมคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับ
สิ่งแวดล้อม
ประเด็นยทุ ธศาสตร์ที่ 6 การพฒั นาระบบบริหารจดั การ และส่งเสริมให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วม ใน
การจดั การศกึ ษาให้มี ประสิทธิภาพตามหลักธรรมาภิบาล

ประเด็นยทุ ธศาสตรท์ ่ี 1 การจดั การศึกษาเพอ่ื ความม่นั คงของสังคมและประเทศชาติ ซึ่งมเี ปา้ ประสงค์
กลยทุ ธ์ ตัวชวี้ ัด ภายใต้ประเด็นยทุ ธศาสตร์ ดงั นี้

เป้าประสงค์

1. ประชากรทุกชว่ งวยั ไดร้ ับการศกึ ษาตามมาตรฐานการศึกษาของชาติอยา่ งมีคุณภาพตาม
ศักยภาพของตนเอง และสง่ เสริมผูท้ ่มี คี วามสามารถพิเศษ

2. ประชากรทุกช่วงวัยมคี วามรักสถาบันหลักของชาติ และยึดมัน่ การปกครองระบอบ
ประชาธิปไตยอันมพี ระมหากษัตรยิ ์ทรงเปน็ ประมุข

กลยุทธ์

กลยทุ ธ์ 1 สง่ เสริม สนับสนุนใหห้ น่วยงานทางการศึกษายกระดับคุณภาพการศกึ ษาเพ่ือสรา้ งอาชีพและ
พัฒนาคุณภาพชีวติ โดยความรว่ มมือของทุกภาคส่วน

กลยุทธ์ 2 ส่งเสริม สนับสนุนใหห้ น่วยงานทางการศึกษาการจดั การศึกษาเพื่อความมน่ั คงของสถาบนั
หลักของชาติและการปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอันมีพระมหากษตั รยิ ์ทรงเปน็ ประมุข

ค

ตัวช้วี ัด

1. ร้อยละ 100 ของหนว่ ยงานทางการศกึ ษามีการยกระดับคณุ ภาพการศึกษาเพ่ือสร้างอาชีพและ
พัฒนาคุณภาพชีวติ

2. ร้อยละ ๘๐ ของภาครัฐ ภาคเอกชน และหนว่ ยงานอ่นื ๆ ที่เกย่ี วขอ้ งกบั การศึกษามีสว่ นรว่ มใน
การยกระดับคุณภาพการศึกษาเพ่ือสร้างอาชีพและพัฒนาคุณภาพชวี ิต

3. ร้อยละ 100 ของหน่วยงานทางการศึกษาจัดการศึกษาเพื่อความมั่นคงของสถาบันหลกั ของ
ชาตแิ ละการปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษตั ริยท์ รงเปน็ ประมขุ

ประเด็นยทุ ธศาสตรท์ ี่ 2 การผลติ และพฒั นากาลงั คน การวจิ ยั และนวัตกรรม เพ่ือรองรับตลาดแรงงาน
ยคุ ใหมซ่ ึ่งมีเปา้ ประสงค์ กลยุทธ์ ตัวชวี้ ดั ภายใตป้ ระเดน็ ยุทธศาสตร์ ดงั นี้

เปา้ ประสงค์

1. กาลังคนมีทกั ษะที่สาคัญ จาเปน็ และมีสมรรถนะ ตรงตามความต้องการของตลาดงานยคุ ใหม่
และการพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมของประเทศ

2. สถาบนั การศึกษาและหน่วยงานที่จัดการศึกษา ผลิตบคุ ลากรที่มคี วามเชย่ี วชาญและเปน็ เลิศ
เฉพาะด้าน

3. การวจิ ยั และพัฒนา เพือ่ สร้างองค์ความรู้ และนวตั กรรม ที่สรา้ งผลผลิตและมูลคา่ เพ่ิมทาง
เศรษฐกจิ

กลยทุ ธ์

กลยุทธ์ 1 ผลิตและพัฒนากาลังคนให้ตรงตามความต้องการของตลาดงานยุคใหม่ และการพัฒนา
เศรษฐกิจและสงั คมของจังหวัด

กลยุทธ์ 2 ส่งเสริมและพฒั นากาลงั คนทีม่ คี วามเชีย่ วชาญและเป็นเลิศเฉพาะดา้ น
กลยุทธ์ 3 สง่ เสริมการวิจัยและนวัตกรรม เพื่อสร้างองค์ความรู้ และนวัตกรรมที่สร้างผลผลิต และ
มลู ค่าเพ่ิมทางเศรษฐกจิ

ตัวชีว้ ัด

1. สัดสว่ นผเู้ รียนอาชวี ศึกษา ๕๐:๕๐ เมือ่ เทยี บกบั ผเู้ รยี นสามญั ศกึ ษา
2. ร้อยละของผู้สาเร็จการศึกษามีสมรรถนะ ที่ตรงกับความต้องการของตลาดแรงงานยุคใหม่และ
การพัฒนาประเทศเพม่ิ ข้นึ
3. ประชากรวยั แรงงาน ผ่านการทดสอบมาตรฐานฝีมือแรงงานเพ่มิ ขึ้น
4. ระดับความสามารถดา้ นการใชภ้ าษาของผู้สาเร็จการศึกษา ในแต่ละระดบั

ง

5. จานวนโครงการ/งานวิจยั บุคลากรดา้ นการวจิ ัยและนวตั กรรมเพิ่มมากขน้ึ
6. จานวนนวตั กรรม/ส่ิงประดษิ ฐ์ ท่ีนาไปใชป้ ระโยชน์ในการพัฒนาจังหวดั เพ่มิ มากข้นึ

ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 3 การพัฒนาศักยภาพคนทกุ ช่วงวัย และการสรา้ งสังคมแหง่ การเรยี นรู้ซ่งึ มี
เปา้ ประสงค์ กลยทุ ธ์ ตัวชว้ี ดั ภายใตป้ ระเด็นยุทธศาสตร์ ดังนี้

เป้าประสงค์

1. ผู้เรียนมีทักษะและคุณลักษณะพ้ืนฐานของ พลเมืองไทยที่จาเป็นในศตวรรษท่ี 21 และภาวะ
วิกฤตของโรคอบุ ตั ใิ หม่

2. คนทุกช่วงวัยมีสมรรถนะตามมาตรฐานการศึกษา และมาตรฐานวิชาชีพ และมีคุณภาพชีวิตได้
ตามศกั ยภาพ

3. สถานศึกษาทกุ ระดบั สามารถจัดกจิ กรรม/ กระบวนการเรียนรู้ตามหลักสูตรอย่างมีคุณภาพและ
มาตรฐาน

4. มีแหล่งเรียนรู้ นวัตกรรม และส่ือการเรียนรู้ทุกประเภทมีคุณภาพ ได้มาตรฐาน และสามารถ
เข้าถึงได้โดยไม่จากดั เวลาและสถานท่ี

5. มีระบบการกากบั ติดตามและประเมนิ ผลผู้เรียนที่มีประสิทธิภาพ
6. มีระบบการผลิตครูอาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา ได้รับการพัฒนาสมรรถนะตาม
มาตรฐานระดับสากล

กลยุทธ์

กลยุทธ์ 1 ส่งเสริมสนับสนุนให้คนทุกช่วงวัยได้รับการพัฒนาคุณภาพชีวิตอย่างเหมาะสม
มีสมรรถนะทีจ่ าเปน็ ในศตวรรษ ท่ี 21 และภาวะวิกฤตของโรคอบุ ัตใิ หม่

กลยุทธ์ 2 ส่งเสริมและพัฒนา คลังข้อมูล นวัตกรรม แหล่งเรียนรู้ และส่ือการเรียนรู้ทุกประเภท
ใหม้ คี ุณภาพไดม้ าตรฐาน และสามารถเขา้ ถงึ ได้ โดยไม่จากดั เวลาและสถานที่

กลยุทธ์ 3 พัฒนา ระบบการกากับติดตามและ ประเมนิ ผลผเู้ รียนให้มปี ระสทิ ธภิ าพ
กลยุทธ์ 4 พฒั นาคณุ ภาพและมาตรฐาน บคุ ลากร ทางการศกึ ษา โดยมีระบบการกากับติดตามและ
ประเมนิ ผลทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพ

จ

ตวั ช้วี ัด

1. ร้อยละของผูเ้ รียนมีทักษะในศตวรรษท่ี 21 เพม่ิ ข้นึ
2. รอ้ ยละของเครือขา่ ยเทคโนโลยี ระบบคลงั ขอ้ มูล นวตั กรรม แหล่งเรียนรู้ และส่ือการเรียนรู้ ท่ีมี
คณุ ภาพเพ่ิมข้ึน
3.มีระบบการกากับติดตาม การวัดและประเมินผลสมรรถนะของผู้เรียนทุกระดับการศึกษาทุก
กลุ่มเปา้ หมายท่มี ปี ระสิทธภิ าพเพมิ่ ขน้ึ
4. ร้อยละของบุคลากรทางการศกึ ษาไดร้ ับการพัฒนาทกั ษะทจ่ี าเป็นในศตวรรษท่ี 21 เพ่ิมขึ้น
5. จานวนผสู้ งู วยั ที่ได้รับบริการการศกึ ษาเพื่อพฒั นาทักษะอาชีพและทักษะชวี ิต เพ่ิมขึ้น
6. ร้อยละของเดก็ แรกเกดิ – 5 ปีมีพฒั นาการสมวยั เพม่ิ ขน้ึ

ประเด็นยุทธศาสตรท์ ี่ 4 สร้างโอกาสให้ประชาชนเข้าถึงบรกิ ารทางการศกึ ษาอย่างมคี ุณภาพและเสมอภาค
ซึง่ มเี ป้าประสงค์ กลยุทธ์ ตวั ชว้ี ัด ภายใตป้ ระเด็นยุทธศาสตร์ ดังนี้

เปา้ ประสงค์

1. ผูเ้ รียนทุกคนไดร้ ับโอกาสและความเสมอภาคในการเขา้ ถึงการศึกษาท่มี ีคณุ ภาพ
2. การเพิม่ โอกาสทางการศึกษา ผา่ นเทคโนโลยดี จิ ิทัล เพื่อการศึกษาสาหรับประชากรทกุ ชว่ งวัย

กลยุทธ์

กลยุทธ์ 1 เพ่มิ โอกาสและความเสมอภาคในการเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพ
กลยุทธ์ 2 พัฒนาระบบเครือข่ายเทคโนโลยีดิจิทัล เพ่ือการศึกษาท่ีทันสมัย สนองตอบ ความ
ตอ้ งการของผเู้ รียนและผใู้ ชบ้ รกิ ารอย่างทว่ั ถึงและมปี ระสิทธภิ าพ

ตัวชวี้ ัด

1. สดั ส่วนนักเรยี นปฐมวัย (3 – 5 ปี) ตอ่ ประชากรกลุ่มอายุ 3 – 5 ปเี พม่ิ ขนึ้
2. ประชากรอายุ 6 – 11 ปี ไดเ้ ขา้ เรยี นระดับประถมศกึ ษาทกุ คน
3. ประชากรอายุ 12 – 14 ปี ไดเ้ ข้าเรยี นระดบั มัธยมศึกษาตอนต้นหรือ เทยี บเทา่ ทกุ คน
4. รอ้ ยละนักเรียนมธั ยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่า (15 – 17 ปี) ต่อประชากรกลุ่ม อายุ 15
– 17 ปี เพ่มิ ข้นึ
5. ประชากรวยั แรงงาน (15 – 59 ปี) มจี านวนปีการศกึ ษาเฉล่ียเพม่ิ ขน้ึ
6. ร้อยละของเด็กในวัยเรียนท่ีมีความต้องการจาเป็นพิเศษ ได้รับการศึกษาเต็มตามศักยภาพ
เพม่ิ ข้ึน
7. ร้อยละของผเู้ รียนพิการได้รับการพฒั นาสมรรถภาพ หรอื บรกิ ารทางการศึกษาท่เี หมาะสม

ฉ

ประเด็นยุทธศาสตร์ท่ี 5 บูรณาการการจดั การศกึ ษาเพ่ือสรา้ งเสริมคุณภาพชวี ิตท่ีเป็นมิตรกบั สิ่งแวดล้อมซึ่ง
มเี ปา้ ประสงค์ กลยุทธ์ ตัวช้ีวัด ภายใต้ประเดน็ ยุทธศาสตร์ ดังนี้

เปา้ ประสงค์

1. หน่วยงานทางการศึกษาบูรณาการการจัดการศึกษาเพ่ือสร้างเสริมคุณภาพชีวิตท่ีเป็นมิตรกับ
ส่ิงแวดล้อมใหก้ บั ประชากรทุกช่วงวัยตามศกั ยภาพของผเู้ รียนตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

2. หน่วยงานทางการศึกษาดาเนนิ การศกึ ษาวิจยั เพอื่ พัฒนาองค์ความรู้และนวัตกรรมด้านการสร้าง
เสรมิ คุณภาพชวี ติ ทเี่ ปน็ มติ รกับสิ่งแวดลอ้ มตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง

กลยุทธ์

กลยุทธ์ 1 ส่งเสริม สนับสนุนให้หน่วยงานทางการศึกษาจัดทาและพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นให้
สอดคล้องกับกระบวนการเรียนรู้ แหล่งเรียนรู้ และสื่อการเรียนรู้ต่าง ๆ เพ่ือสร้างเสริมคุณภาพชีวิตและ
สิง่ แวดล้อม

กลยุทธ์ 2 ส่งเสริม สนับสนุนให้หน่วยงานทางการศึกษาดาเนินการศึกษาวิจัยและพัฒนาให้เกิด
องค์ความรใู้ หมใ่ นด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวตั กรรม เพ่ือการเสริมสร้างคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับ
สิ่งแวดลอ้ ม

ตัวชว้ี ัด

1. ร้อยละ 100 หน่วยงานทางการศึกษาจัดทาและพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นให้สอดคล้องกับ
กระบวนการเรียนรู้ แหล่งเรียนรู้ และส่ือการเรียนรู้ต่าง ๆ เพื่อสร้างเสริมคุณภาพชีวิตและส่ิงแวดล้อมตาม
หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

2. ร้อยละ 50 ของหน่วยงานทางการศึกษาดาเนินการศึกษาวิจัยและพัฒนา (R&D) ให้เกิดองค์
ความรู้ใหม่ในด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม เพื่อการเสริมสร้างคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับ
สงิ่ แวดลอ้ มตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง อย่างนอ้ ยปลี ะ 1 เร่อื ง

3. หนว่ ยงานทางการศกึ ษามกี าร
บูรณาการร่วมกันเพ่ือจัดการเรียนรู้ที่เสริมสร้างคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อมตามหลักปรัชญาของ
เศรษฐกจิ พอเพียงอยา่ งนอ้ ย ปลี ะ 5 โครงการ

ช

ประเด็นยทุ ธศาสตร์ที่ 6 การพัฒนาระบบบรหิ ารจดั การ และส่งเสรมิ ให้ทกุ ภาคสว่ นมีสว่ นร่วม ในการ
จัดการศกึ ษาให้มี ประสทิ ธิภาพตามหลักธรรมาภบิ าล ซึ่งมเี ป้าประสงค์ กลยุทธ์ ตวั ช้ีวัด ภายใต้
ประเด็นยทุ ธศาสตร์ ดังน้ี
เปา้ ประสงค์

1. มีโครงสร้างบทบาท หน้าท่ี และระบบการบริหารจัดการการศึกษาที่มีความคล่องตัว ชัดเจน
โปรง่ ใส สามารถตรวจสอบได้

2. มีระบบการบรหิ ารจัดการศกึ ษามปี ระสทิ ธิภาพและประสิทธิผล เป็นไปตามมาตรฐานการศกึ ษา
3. มีสว่ นร่วมของทุกภาคส่วนในการจัดการศึกษาที่ตอบสนองความต้องการของประชาชนในพ้ืนท่ี
และตลาดแรงงาน
4. มีรูปแบบการบริหารจัดการทรัพยากรทางการศึกษาตามศักยภาพผู้เรียน เพ่ือรองรับความ
ตอ้ งการกาลังแรงงานของประเทศ
5. มีระบบบริหารงานบุคคลท่ีมีความเป็นธรรม สร้างขวัญกาลังใจ และส่งเสริมให้ปฏิบัติงานได้
อยา่ งเต็มศกั ยภาพตามหลกั ธรรมาภิบาล
6. มีข้อมูลรายบุคคลที่เป็นปัจจุบัน และระบบเทคโนโลยีสารสนเทศทางการศึกษาท่ีทันสมัย เพื่อ
การวางแผนการบรหิ ารจัดการศกึ ษาการตดิ ตาม ประเมนิ และรายงานผล

กลยทุ ธ์
กลยุทธ์ 1 เพ่ิมประสทิ ธิภาพการบริหารจัดการศกึ ษา
กลยทุ ธ์ 2 ส่งเสรมิ การมสี ว่ นร่วมของทกุ ภาคสว่ นในการจัดการศกึ ษา
กลยทุ ธ์ 3 พฒั นาระบบบรหิ ารงานบุคคลของบุคลากรทางการศกึ ษา
กลยุทธ์ 4 พัฒนาฐานข้อมูลด้านการศึกษาที่ทันสมัย มีมาตรฐาน สามารถเข้าถึงและเชื่อมโยง
ระหว่างหนว่ ยงานได้อยา่ งมีประสทิ ธภิ าพ
ตัวช้ีวดั
1. ร้อยละของสถานศกึ ษาทีผ่ า่ นเกณฑก์ ารประเมนิ คณุ ภาพสถานศึกษาเพิ่มข้ึน
2. รอ้ ยละของสถานศึกษาท่ีสง่ เสริมการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในการจัดโครงการหรือกิจกรรม
ด้านการศกึ ษา
3. รอ้ ยละของสถานศกึ ษาท่ีมีการพฒั นาระบบบริหารงานบุคคลของบคุ ลากรทางการศึกษา
4. ระดบั ความพึงพอใจของผูป้ กครองและชุมชนในการให้บรกิ ารของสถานศึกษาสูงขึ้น
5. ร้อยละของสถานศึกษาที่มีผลการประเมินการบริหารตามหลักธรรมาภิบาล ในระดับ.(ขอให้
ศกึ ษาธกิ ารจงั หวัดระบเุ กณฑท์ ต่ี ้องการ)
6. ร้อยละของสถานศึกษาท่ีมีจานวนเครือข่ายการศึกษาท่ีมีศักยภาพและความพร้อมในการ
ส่งเสริมสนบั สนนุ การจัดการศกึ ษาเพอ่ื ตอบสนองความต้องการของประชาชนในพื้นท่เี พมิ่ ขึ้น
7. รอ้ ยละของสถานศึกษาที่มีระบบเครือข่ายเทคโนโลยีดิจิทัลและระบบฐานข้อมูล เพ่ือการศึกษา
ทท่ี นั สมัยตอบสนองความตอ้ งการของผ้เู รียนและผูใ้ ชบ้ รกิ ารอยา่ งทว่ั ถึงและมีประสทิ ธิภาพ

สารบัญ หน้า

คานา ก-ช
สารบัญ
บทสรุปผบู้ ริหาร 1
ส่วนที่ 1 ข้อมูลสภาพท่ัวไปของจังหวดั
3
ข้อมูลท่วั ไปของจังหวดั (ทต่ี ้งั อาณาเขต ภูมิประเทศ การปกครองและประชากร)
สถานการณ์ของแนวโน้มด้านเศรษฐกจิ สังคม ทรัพยากรธรรมชาติ 18
และส่ิงแวดล้อมโดยสังเขป 28
ขอ้ มูลพื้นฐานด้านการศึกษาทุกประเภทและทุกระดบั ของจงั หวดั 34
(จานวน สถานศึกษา/นกั เรียน/คร/ู อตั ราการเข้าเรียน)
ดชั นที างการศึกษา
สถานการณ์และแนวโน้มการจัดการศึกษาในจังหวัด

สว่ นที่ 2 บริบทท่ีเก่ียวข้องดา้ นการศึกษาของจงั หวดั 38
1. กรอบยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20 ปี (พ.ศ.2560-2579)
2. แผนแม่บทภายใตย้ ทุ ธศาสตร์ชาติ 41
3. แผนการปฏริ ูปประเทศ 49
4. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566-2570) 55
5. แผนความมั่นคงแห่งชาติ 61
6. เปา้ หมายการพฒั นาท่ียง่ั ยืน(Sustainable Development Goals: SDGs)และ
การขบั เคลือ่ นเป้าหมายการพัฒนาทย่ี ัง่ ยืนด้านการศกึ ษา ในส่วนของประเทศไทย 63
7. แผนพัฒนาการศกึ ษาแห่งชาติ (พ.ศ. 2560-2579) 66
8. นโยบายรฐั มนตรีวา่ การกระทรวงศึกษาธิการ (นางตรีนชุ เทียนทอง) 70
9. จดุ เนน้ ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. ๒๕๖6 73
10. แผนพฒั นาการศกึ ษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (พ.ศ. 2566-2570) 77
11. ยทุ ธศาสตรก์ ารพัฒนาจังหวัดหนองคาย 78
12. ผลการตดิ ตาม ประเมินผลการจัดการศึกษาของจังหวดั 81

สว่ นที่ 3 สาระสาคัญของแผนพัฒนาการศกึ ษา (พ.ศ.2562-2565) จงั หวดั หนองคาย 85
วิสยั ทัศน์ 85
พนั ธกจิ 85
ประเดน็ ยทุ ธศาสตร์ 86
เป้าประสงค์และตวั ชว้ี ัดภายใตป้ ระเด็นยุทธศาสตร์

สารบัญ (ตอ่ )

หนา้

ส่วนท่ี 4 โครงการ/งบประมาณ 115

4.1 โครงการท่ีขอรบั การสนับสนุนงบประมาณจากทุกหนว่ ยงาน (แผนงานพื้นฐาน) 116

ยทุ ธศาสตร์ท่ี 1 การจัดการศกึ ษาเพื่อความม่นั คงของสงั คมและประเทศชาติ

ยทุ ธศาสตร์ที่ 2 การผลิตและพฒั นากาลงั คนการวจิ ัย และนวัตกรรม 117
เพ่อื รองรับตลาดแรงงานยคุ ใหม่

ยุทธศาสตร์ที่ 3 การพฒั นาศักยภาพคนทุกชว่ งวยั และการสร้างสงั คมแห่งการเรยี นรู้ 118
ยุทธศาสตรท์ ่ี 4 สรา้ งโอกาสใหป้ ระชาชนเขา้ ถึงบรกิ ารทางการศกึ ษา
120
อย่างมีคุณภาพและเสมอภาค

ยทุ ธศาสตร์ท่ี 5 บูรณาการการจดั การศึกษาเพอื่ สรา้ งเสริมคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตร 81320
กบั สง่ิ แวดลอ้ มเตม็ ตามศักยภาพม

ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 6 การพฒั นาระบบบรหิ ารจดั การ และส่งเสริมให้ทุกภาคสว่ นมสี ว่ นรว่ ม 81621
ในการจัดการศึกษาให้มี ประสทิ ธิภาพตามหลักธรรมาภิบาล

4.1 โครงการทขี่ อรับการสนับสนนุ งบประมาณจากทุกหน่วยงาน (แผนงานบรู ณาการ) 113253
ยทุ ธศาสตรท์ ่ี 1 การจัดการศึกษาเพอ่ื ความม่ันคงของสังคมและประเทศชาติ

ยุทธศาสตรท์ ี่ 2 การผลติ และพฒั นากาลังคนการวิจยั และนวัตกรรม 124
เพอื่ รองรบั ตลาดแรงงานยุคใหม่

ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 3 การพัฒนาศักยภาพคนทุกช่วงวัย และการสรา้ งสงั คมแห่งการเรยี นรู้ 126
ยุทธศาสตรท์ ี่ 4 สรา้ งโอกาสให้ประชาชนเขา้ ถึงบริการทางการศึกษา

อย่างมีคุณภาพและเสมอภาค 129

ยทุ ธศาสตรท์ ่ี 5 บูรณาการการจดั การศึกษาเพอ่ื สรา้ งเสริมคณุ ภาพชวี ติ ทเ่ี ปน็ มิตร 130

กับส่งิ แวดลอ้ มเตม็ ตามศักยภาพม

ยุทธศาสตร์ท่ี 6 การพฒั นาระบบบริหารจดั การ และส่งเสริมใหท้ ุกภาคส่วนมีส่วนรว่ ม

ในการจัดการศึกษาให้มี ประสิทธภิ าพตามหลักธรรมาภบิ าล 131

สว่ นที่ ๕ การแปลงแผนสกู่ ารปฏิบตั ิ 133
บทท่ี 5 การแปลงแผนไปสู่การปฏิบตั ิและการตดิ ตามประเมนิ ผล
และรายงานตามแผนปฏบิ ัตกิ ารประจาปีงบประมาณ

ภาคผนวก
1. คาส่งั สานักงานศึกษาธกิ ารจังหวัดหนองคาย ท่ี 2405/2563 ลงวันที่ 22 กรกฏาคม
พ.ศ. 2563 เรื่องแต่งต้ังคณะทางานขับเคล่ือนแผนพัฒนาการศึกษา พ.ศ. 2562-2565
และจดั ทาแผนปฏิบตั ิการประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 จงั หวดั หนองคาย
2. รายงานการประชุมคณะกรรมการศึกษาธิการจังหวดั หนองคาย (กศจ.) คร้ังที่ 11/2564
ลงวันท่ี 30 ธันวาคม 2564
3. คณะผจู้ ัดทา

สว่ นที่ ๑
ขอ้ มูลสภาพท่วั ไปของจังหวดั

1.1 ข้อมูลสภาพทั่วไปของจังหวัดโดยสังเขป (ความเป็นมา ที่ตั้ง อาณาเขต ภูมิประเทศ การปกครอง
และประชากร)
1.1.1 ความเป็นมา

หนองคาย “เมอื งน่าอยู่ริมฝงั่ โขง” พืน้ ท่ีอันเป็นทตี่ ัง้ ในปัจจุบนั ไดม้ ีการตรวจพบแหล่งโบราณคดี ใน
เขตตาบลโคกคอน อาเภอท่าบ่อ พบหม้อดินโบราณ เหรียญเงินฟูนัน (อายุสองพันปี) กระดูกมนุษย์
กระจายอยู่ทั่วไปและเป็นแหล่งถลุงแร่โลหะขนาดใหญ่ นอกจากน้ียังพบแหล่งถลุงโลหะสมัยก่อน
ประวัติศาสตร์บางพ้ืนท่ีตอนเหนือของจังหวัด มีการตั้งถ่ินฐานของมนุษย์มาแต่สมัยโลหะพบในเขตภูโล้น
อาเภอสงั คม ซงึ่ เป็นแหลง่ ทาเหมอื งแรท่ องแดงสมัยกอ่ นประวัติศาสตร์ด้วย

ในยุคประวัติศาสตร์มีการต้ังถ่ินฐานในพื้นท่ีจังหวัดหนองคายโดยปรากฏหลักฐานการติดต่อ
ระหว่างอาณาจักรใกล้เคียงที่ได้มีการบันทึกเกี่ยวกับบ้านเมืองที่ต้ังอยู่บริเวณจังหวัดหนองคาย เมือง
หนองคายในอดีตเป็นชมุ ชนเมืองท่ีข้ึนกับ อาณาจักรขอม เม่ืออาณาจักรขอมล่มสลายก็ได้ขึ้นกับ อาณาจักร
ลา้ นชา้ งหลวงพระบางและเวียงจันทน์ ตามลาดับ จนกระท่ังสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. ๒๓๖๙ เจ้าอนุวงศ์
ยกทพั ผ่านเมอื งรายทางถึงเมืองนครราชสีมา ทางกรุงเทพมหานคร ได้ให้พระยาราชสุภาวดี “สิง สิงหเสนี”
เป็นแม่ทัพปราบปราม โดยมีท้าวสุวอธรรมมา (บุญมา) ยกทัพจาก เมืองยโสธร และพระยาเชียง สามารถ
ชว่ ยเปน็ กาลังสาคัญในการทาศกึ จนได้รับชัยชนะ และไดร้ ับพระราชทานบาเหน็จความดีความชอบพร้อมท้ัง
ให้ท้าวสุวอธรรมมาเลอื กทาเลสรา้ งเมือง ๔ แหง่ คือ เมืองพานพร้าว อยู่ตรงข้ามกับเวียงจันทน์ (ปัจจุบันคือ
อาเภอศรเี ชียงใหม่), เมอื งเวยี งคุก,เมืองปะโค และบา้ นไผ่ (บ้านบึงคา่ ย)

พ.ศ. ๒๔๕๗โปรดเกล้า ฯ ให้ตราพระราชบัญญัติปกครองท้องที่ขึ้น โดยให้ยกเลิกระบอบเจ้า
ปกครองนคร (เจา้ เมือง) ทว่ั ประเทศเปลีย่ นคาเรียกชื่อ“เมอื ง” มาเป็น “จงั หวัด” มีข้าหลวงปกครอง (ต่อมา
เรียกว่า “ผู้ว่าราชการจังหวัด”) ในวันที่ ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๕๘ กระทรวงมหาดไทยได้มีคาสั่งสถาปนา
เมอื งหนองคายเปน็ จังหวดั หนองคายต้ังแตน่ ัน้ มา

1.1.2 ทต่ี ง้ั
จังหวัดหนองคายเป็นจังหวัดชายแดนตั้งอยู่ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

จัดอยู่ในกลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ๑ (อุดรธานี หนองคาย เลย หนองบัวลาภู และ
บึงกาฬ) ห่างจากกรุงเทพมหานคร ๖๑๕ กิโลเมตร มีขนาดพื้นท่ี ๓,๐๒๖.๕ ตารางกิโลเมตร หรือ ๑,๘๙
3,726 ไร่ คิดเป็นร้อยละ ๐.๕๙ ของพื้นที่ท้ังประเทศ มีรูปร่างลักษณะพิเศษโดยทอดยาวขนานตาม
ลาแม่น้าโขง ซ่ึงเป็นเส้นเขตแดนระหว่างราชอาณาจักรไทยกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
ระยะทางรวม ๒๑๐.๖ กโิ ลเมตร

1

ลกั ษณะของพนื้ ท่ีส่วนใหญ่เป็นพ้นื ท่ีค่อนขา้ งราบ เป็นคลนื่ ลอนลาด ด้านตะวันตกของจังหวัด
ในเขตอาเภอสังคมเป็นพ้นื ท่ีภูเขาสูงชันสลับซับซ้อน ระดบั ความสูงของภูเขา มตี ้งั แต่ ๒๐๐ – ๔๐๐ เมตร
ถึง ๓๐๐ – ๙๐๘ เมตรจากระดบั น้าทะเลปานกลาง

1.1.3. อาณาเขตจงั หวดั
ทิศเหนอื ตดิ ลาแมน่ า้ โขง อนั เป็นเสน้ เขตแดนระหวา่ งราชอาณาจกั รไทยกับสาธารณรัฐประชาธปิ ไตย

ประชาชนลาว
ทศิ ใต้ ติดอาเภอบ้านดงุ อาเภอเพ็ญ อาเภอสรา้ งคอม และอาเภอบ้านผอื จงั หวัดอดุ รธานี
ทศิ ตะวันออก ติดอาเภอโซ่พสิ ัย และอาเภอปากคาด จังหวดั บงึ กาฬ
ทิศตะวนั ตก ตดิ อาเภอปากชม จงั หวดั เลย

1.1.4 ภูมปิ ระเทศ โดยทัว่ ไปเปน็ ทรี่ าบสงู แยกเป็น 4 บริเวณ คอื
(1) พื้นท่ีคอ่ นข้างราบ ได้แก่ เขตอาเภอเมืองหนองคาย อาเภอท่าบ่อ อาเภอศรีเชียงใหม่ ซึ่งใช้

ประโยชนใ์ นการทานา และปลกู พืชสวนบริเวณริมแมน่ า้ โขง
(2) พน้ื ทเี่ ป็นคลน่ื ลอนลาด กระจายอย่ทู ุกอาเภอเป็นหย่อม ๆ ซ่ึงส่วนใหญ่เป็นพ้ืนที่ทานา และ

ปลกู พืชไร่ พืชสวน และปุาธรรมชาติ
(3) พ้ืนท่ีเปน็ คล่นื ลอนชัน และเปน็ เขาเป็นปุาธรรมชาติ เชน่ ปาุ ไม้เต็งรงั เบญจพรรณ พบใน

เขตอาเภอสงั คม
(4) สภาพพื้นท่ีเปน็ ภูเขาท่ีมีความสูงชันจากระดบั น้าทะเล ต้ังแต่ ๒๐๐ เมตรเป็นบริเวณเทือกเขา

ต่าง ๆ ทางทิศตะวนั ตกในเขตอาเภอสังคม

1.1.5 ข้อมลู การปกครองและประชากร
- จังหวัดหนองคาย มีพื้นที่ท้ังหมด ๓,๐๒๖.๕๓ ตารางกิโลเมตร แบ่งการปกครองเป็น ๙ อาเภอ

๖๒ ตาบล ๖๗๘ หมบู่ ้าน มีองคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ จานวน ๖๘ แหง่ ประกอบด้วย องค์การบริหารส่วน
จงั หวดั ๑ แหง่ เทศบาลเมอื ง ๒ แห่ง เทศบาลตาบล ๑๗ แห่ง และองค์การบริหารส่วนตาบล ๔๘ แหง่

- จากการสารวจข้อมูลประชากร ณ เดือน ธันวาคม พ.ศ. ๒๕63 พบว่า จังหวัดหนองคายมีประชากร
รวมท้ังสิ้น ๕17,435 คน แยกเป็นประชากรชาย 256,823 คน คิดเป็นร้อยละ ๔๙.63 และประชากรหญิง
260,612 คน คดิ เป็นร้อยละ ๕๐.37

- อาเภอที่มีจานวนประชากรมากที่สุด คือ อาเภอเมืองหนองคาย และอาเภอที่มีจานวนประชากรน้อย
ที่สุด คือ อาเภอโพธติ์ าก

ตารางท่ี 1 แสดงข้อมูลประชากรของจงั หวดั หนองคาย

อาเภอ จานวนประชากร จานวน หมูบ่ า้ น ตา พนื้ ที่ เทศบาล อบต
ชาย หญิง รวม ครวั เรือน บล ตร.กม. เมือง ตาบล
๑. เมือง
หนองคาย 74,090 76,348 150,438 58,994 ๑๔๗ ๑๖ ๖๐๗.๔๕๖ ๑ ๘ ๗
๒. ท่าบอ่
40,479 41,889 82,368 26,769 ๙๐ ๑๐ ๓๕๕.๓๑๓ ๑ ๓๘
๓. โพนพิสยั 48,966 49,316 98,282 32,605 ๑๕๙ ๑๑ ๖๔๒.๗๓๙ - ๒ ๑๐
๔. ศรี 14,854 15,218 30,072 10,139 ๔๓ ๔ ๑๙๗.๙๖๑ -
เชียงใหม่ ๒๓

2

อาเภอ จานวนประชากร จานวน หมูบ่ ้าน ตา พน้ื ท่ี เทศบาล อบต
ชาย หญิง รวม ครัวเรอื น บล ตร.กม. เมือง ตาบล
๕. สงั คม
๖. สระใคร 12,910 12,638 25,548 8,560 ๓๖ ๕ ๔๔๙.๗๒๔ - ๑ ๕

13,374 13,167 26,541 8,200 ๔๑ ๓ ๒๑๐.๙๐๒ - - ๓

1.2 สถานการณ์และแนวโน้มด้านเศรษฐกจิ สังคม ทรพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อม โดยสังเขป
1.2.1 ข้อมลู ด้านเศรษฐกจิ

จากโครงสร้างทางเศรษฐกิจของจังหวัดหนองคายแล้วพบว่า มูลค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด
(GPP) ปี 2562 เท่ากับ 41,515 ล้านบาท ภาคเกษตร 8,897 ล้านบาท ภาคนอกเกษตร 32,618
ล้านบาท ภาคเกษตร คิดเป็นร้อยละ 21.43 ของมูลค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด เม่ือพิจารณาจากพ้ืนท่ี
การเกษตรของจังหวัดหนองคายพบว่ามีสูงถึง 1,125,768.12 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 59.45 จากพ้ืนท่ี
ทั้งหมดของจังหวัด ซึ่งมีพ้ืนที่รวม 1,893,725.77 ไร่ จานวนครัวเรือนเกษตรกร จานวน 57,305
ครัวเรือน คิดเป็น ร้อยละ 34.54 ของครัวเรือนทั้งหมด ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่ารายได้ส่วนใหญ่ของจังหวัด
หนองคายมาจาก ภาคเกษตรกรรม และปัจจัยท่ีส่งผลต่อการเพ่ิมมูลค่าในภาคเกษตรกรรมมีหลายปัจจัย
เชน่ ลักษณะดนิ คณุ ภาพของดนิ การจดั รูปทดี่ นิ ระบบชลประทาน พันธพ์ุ ืช ท่เี หมาะสมต่อการประมง และ
ปศุสัตว์ท่ีมีคุณภาพ การรวมกลุ่มในรูปของสหกรณ์ เป็นต้น ที่ภาครัฐควรให้ความสาคัญ และนาข้อมูล
มาวิเคราะหแ์ ละกาหนดทศิ ทางการพฒั นาที่เหมาะสมต่อไป

ผลิตภัณฑม์ วลรวมจังหวัดหนองคาย ปี พ.ศ. 2562 แบบ Top Down (สานักงานคณะกรรมการพัฒนา
เศรษฐกิจและสงั คมแหง่ ชาต,ิ 2562)

ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัดหนองคาย (Gross Provincial Product : GPP) ปี พ.ศ.2562
มีมูลค่าเพิ่ม 41,515 ล้านบาท เพิ่มข้ึน 1,942 ล้านบาท เมื่อเทียบกับปี 2561 (39,573 ล้านบาท)
เป็นอันดับที่ 59 ของประเทศ (77 จังหวัด) และเป็นลาดับท่ี 15 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
(20 จงั หวัด) เป็นลาดับท่ี 3 ของกลมุ่ จังหวัดภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ตอนบน 1 รายได้ประชากรต่อคนต่อ
ปี เท่ากับ 91,068 บาท ต่อคนต่อปี เพ่ิมขึ้น 4,349 บาท เมื่อเทียบกับปี 2561 (86,719 บาท ต่อคน
ต่อปี) เป็นลาดับที่ 53 ของประเทศ และเป็นลาดับท่ี 4 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นอันดับที่ 2
ของกลุ่มจังหวัดฯ ประชาชนท่ีอาศัยอยู่ในจังหวัดหนองคาย 456,000 คน ทรงตัวเม่ือเทียบกับปี 2561
(456,000 คน) เป็นลาดับท่ี 57 ของประเทศ และเป็นลาดับท่ี 17 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และ
เปน็ อนั ดับท่ี 4 ของกลมุ่ จังหวัดฯ

1) ผลิตภณั ฑม์ วลรวมจงั หวัดหนองคาย ปี พ.ศ. 2562 มมี ลู คา่ 41,515 ลา้ นบาท (ราคาประจาปี)

2) รายไดต้ ่อหวั ของประชากรเท่ากบั 91,068 บาท/คน/ปี

- เป็นลาดับที่ 53 ของประเทศ

- เป็นลาดับที่ 4 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือรองจากจังหวัด ขอนแก่น นครราชสีมา และเลย
ตามลาดบั

- เปน็ ลาดับที่ 2 ของกลมุ่ จังหวัดภาคภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือตอนบน 1 รองจากจังหวัดเลย

3

แผนภมู ทิ ี่ 1 เปรยี บเทยี บ GPP และรายไดต้ อ่ หวั (ปี2561 และ 2562)

100,000 GPP
90,000 รายไดต้ ่อหวั ประช่ากร (บาท/คน/ปี)
80,000
70,000 ปี2562
60,000
50,000
40,000
30,000
20,000
10,000

0

ปี2561

ที่มา : ผลิตภัณฑ์ภาคและจังหวดั แบบปรมิ าณลกู โซ่ ฉบบั พ.ศ. 2562 (สานกั งานคณะกรรมการพฒั นา
เศรษฐกจิ และสงั คมแห่งชาติ, 2562)

4

ตารางท่ี 1 ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวดั หนองคาย ณ ราคา ประจาปี

จงั หวดั หนองคาย มูลค่าเพิ่ม (ล้านบาท) โครงสร้างการ
ผลติ

สาขาการผลติ 2558 2559 2560 2561 2562 2562 (%)

ภาคเกษตรกรรม 8,686 9,403 9,669 8,308 8,897 21.43

สาขาเกษตรฯ ประมง 8,686 9,403 9,669 8,308 8,897 21.43

ภาคอตุ สาหกรรม 6,341 6,874 7,342 7,580 8,179 19.70

สาขาเหมอื งแรแ่ ละเหมอื งหนิ 227 177 311 360 293 0.71

สาขาการผลติ 5,585 6,145 6,455 6,684 7,293 17.57

สาขาไฟฟูา ก๊าซฯ 423 439 460 421 474 1.14

สาขาประปา การจดั การของเสีย 105 113 116 115 118 0.28

ภาคบรกิ าร 21,302 22,436 22,793 23,685 24,439 58.87

สาขากอ่ สร้าง 1,757 1,661 1,494 1,450 1,472 3.54

สาขาขายปลีกขายสง่ ฯ 4,298 4,784 4,829 4,570 4,986 12.01

สาขาขนสง่ ฯ 2,606 2,705 2,623 1,745 1,538 3.70

สาขาโรงแรมร้านอาหาร 241 262 278 320 344 0.83

สาขาสารสนเทศและการส่ือสาร 405 363 369 408 470 1.13

สาขาตัวกลางทางการเงนิ 2,530 2,862 2,974 3,046 3,183 7.67

สาขาอสังหารมิ ทรัพย์ 1,455 1,503 1,595 1,774 1,702 4.10

สาขาวิทยาศาสตรฯ์ 12 13 16 15 21 0.05

สาขาการบรหิ ารและสนบั สนนุ บรกิ าร 133 149 139 152 158 0.38

สาขาบรหิ ารราชการแผน่ ดนิ และประกนั สงั คม 1,609 1,677 1,720 1,823 1,882 4.53

สาขาการศกึ ษา 4,540 4,587 4,770 6,230 6,288 15.15

สาขาสขุ ภาพ 1,239 1,382 1,475 1,582 1,833 4.41

สาขาศิลปะความบันเทงิ และนันทนาการ 58 72 86 100 120 0.29

สาขาบริการอ่ืน ๆ 420 416 424 469 445 1.07

ผลิตภัณฑม์ วลรวมจังหวดั หนองคาย(GPP) 36,329 38,712 39,804 39,573 41,515 100.00

รายได้ประชากรตอ่ คนต่อปี (บาท) 79,471 84,734 87,175 86,719 91,068

จานวนประชากร (1,000 คน) 457 457 457 456 456

ท่ีมา : สานักงานสภาพฒั นาการเศรษฐกจิ และสังคมแห่งชาติ

5

ตารางที่ 3 ผลติ ภัณฑ์มวลรวมจังหวัดหนองคาย ณ ราคาคงที่

จงั หวดั หนองคาย มลู ค่าเพ่มิ (ล้านบาท) อัตราการ
เจรญิ เติบโต
สาขาการผลิต 2558 2559 2560 2561 2562 2562 (%)
ภาคเกษตรกรรม 4,586 4,763 4,946 4,525 4,625
สาขาเกษตรฯ ประมง 4,586 4,763 4,946 4,525 4,625 2.22
ภาคอุตสาหกรรม 4,151 4,325 4,635 4,581 4,710 2.22
สาขาเหมืองแร่และเหมอื งหนิ 2.82
สาขาการผลติ 145 110 186 218 163 -25.02
สาขาไฟฟูา กา๊ ซฯ 3,543 3,725 3,937 3,845 3,989 3.74
สาขาประปา การจดั การของเสีย 11.58
ภาคบรกิ าร 390 415 429 440 491 4.58
สาขากอ่ สรา้ ง 58 62 65 64 67 1.39
สาขาขายปลกี ขายสง่ ฯ 14,158 14,563 14,555 14,915 15,122 0.92
สาขาขนส่งฯ 1,234 1,196 1,059 1,012 1,021 6.96
สาขาโรงแรมรา้ นอาหาร 2,497 2,628 2,601 2,431 2,600 -14.54
สาขาสารสนเทศและการสอ่ื สาร 1,777 1,824 1,750 1,164 995 4.72
สาขาตัวกลางทางการเงิน 212 214 213 232 243 15.79
สาขาอสังหารมิ ทรพั ย์ 535 477 467 529 612 2.72
สาขาวทิ ยาศาสตรฯ์ 1,628 1,828 1,913 1,960 2,013 -4.68
สาขาการบรหิ ารและสนบั สนนุ บรกิ าร 1,539 1,598 1,696 1,878 1,790 34.43
สาขาบรหิ ารราชการแผน่ ดิน และประกนั สังคม 10 12 14 13 18 3.29
สาขาการศึกษา 84 94 86 93 96 0.91
สาขาสุขภาพ 968 969 963 993 1,002 -1.10
สาขาศลิ ปะความบันเทิงและนนั ทนาการ 2,364 2,319 2,350 3,000 2,967 14.06
สาขาบริการอนื่ ๆ 876 946 986 1,036 1,181 20.00
Gross provincial product (CVMs) 43 58 68 79 95 -6.36
304 299 304 331 310 1.83
22,480 23,228 23,734 23,528 23,960

ผลิตภัณฑ์มวลรวมจงั หวดั หนองคาย ปี 2562 มีอัตราการขยายตัวเพ่ิมขนึ้ รอ้ ยละ 1.83 เพ่ิมข้ึนใน
อัตราท่ีเรง่ ข้ึนเมอ่ื เทียบกับปี 2561 โดยขยายตัวสูงกว่าภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (0.12%) แต่ขยายตัวต่า
กวา่ ประเทศ (2.27%)

6

รูปภาพท่ี 1 แสดง อตั ราการขยายตัวทางเศรษฐกจิ จงั หวัดหนองคาย

5.00

4.00

3.00

2.00 2.27
1.83

1.00

0.00 0.12
2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

-1.00

-2.00

ประเทศ ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื หนองคาย

สาขาการผลิตหลักของจังหวัดหนองคายในปี 2562 ประกอบไปด้วย สาขาเกษตรกรรมและ
การประมง คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 21.43 สาขาอุตสาหกรรมคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 17.57 สาขา
การศึกษา คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 15.15 สาขาขายส่งขายปลีกคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 11.78 สาขา
ตัวกลางทางการเงินคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 7.67 และสาขาอ่ืนๆ คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 26.18 ของ
ผลติ ภณั ฑม์ วลรวมจงั หวดั หนองคาย

รปู ภาพท่ี 2 แสดงโครงสรา้ งสัดสว่ นสาขาการผลิตท่ีสาคัญของจงั หวัดหนองคาย

สาขาขายปลกี สาขาตัวกลาง อืน่ ๆ 26.18%
ขายส่งฯ ทางการเงิน
11.78% 7.67%

สาขาการศึกษา สาขาเกษตรฯ
15.15% ประมง
21.43%
สาขาการผลติ
17.57%

7

การคา้ ชายแดน
(1) จุดผา่ นแดนถาวรและจุดผ่อนปรนในพนื้ ท่จี งั หวัดหนองคาย
ประเทศไทยและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ถือได้ว่าเป็นประเทศคู่มิตรคู่ค้า

มานาน จนกระทั่งปัจจุบัน ต่างพึ่งพาซึ่งกันและกัน ทั้งด้านการค้าและการลงทุน แม้ว่าในภาพรวมไทยจะมี
สถานะเกินดุลทางบัญชีการค้าระหว่างประเทศกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มาโดยตลอด
ก็ตาม แต่ไทยก็ยังคงต้องพ่ึงพาสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ท้ังในด้านการขนส่งสินค้าในระบบ
การคา้ ผา่ นแดน วัตถดุ ิบท่ีจะปอู นเขา้ ส่ภู าคอตุ สาหกรรมท้ังอุตสาหกรรมเกษตรแปรรูป และสินค้าอุตสาหกรรม
อ่ืน ๆ ท่ีสาคัญ คือ ประเทศไทยยังคงต้องพ่ึงพาแหล่งพลังงานไฟฟูาจากแหล่งผลิตของสาธารณรัฐ
ประชาธิปไตยประชาชนลาว เพ่ือปูอนเข้าสู่ระบบจ่ายไฟฟูาในระบบเศรษฐกิจของประเทศ โดยในช่วงที่ผ่าน
มาประเทศไทยและ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มีการเจริญเติบโตของการค้าระหว่างกันเพิ่มขึ้น
อยา่ งต่อเนื่อง

จังหวัดหนองคาย เป็นจังหวัด 1 ใน 31 จังหวัดของประเทศไทยท่ีมีพื้นท่ีติดชายแดน
กับประเทศเพื่อนบ้าน โดยมีพ้ืนที่ชายแดนตามลาน้าโขงติดกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
เป็นจังหวัดเดียวของประเทศไทยท่ีมีสถานท่ีตั้งอยู่ใกล้กับเมืองหลวงของประเทศเพ่ือนบ้านมากที่สุด
ประมาณ 25 กิโลเมตร มีช่องทางการค้าชายแดนกับประเทศเพื่อนบ้าน ประกอบด้วยจุดผ่านแดนถาวร
จานวน 2 แห่ง จดุ ผอ่ นปรน จานวน 4 จุด และจุดตรวจ 1 จดุ ดงั น้ี

จดุ ผ่านแดนถาวรและจดุ ตรวจ
1) ด่านสะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งที่ ๑ บ้านเหล่าจอมมณี อาเภอเมืองหนองคาย

ตรงข้ามกับบ้านดงพูสี เมืองหาดทรายฟอง นครหลวงเวียงจันทน์ ให้บริการทุกวัน เวลา 06.00 - 22.00 น.
การคมนาคมทางบกข้ามสะพานมิตรภาพไทย-ลาว โดยรถยนต์ และรถไฟ

2) ด่านตรวจคนเข้าเมืองท่าเสด็จ ตาบลในเมือง อาเภอเมืองหนองคาย ตรงข้ามกับ
ท่าเดือ่ เมอื งหาดทรายฟอง นครหลวงเวยี งจนั ทน์ ใหบ้ ริการทุกวัน เวลา 08.00 - 18.00 น. การคมนาคม ทางน้า
เรอื หางยาว และเรอื โดยสาร

การคา้ ชายแดนจดุ ผ่อนปรน
1) จุดผ่อนปรนอาเภอสังคมกับเมืองสังทอง นครหลวงเวียงจันทน์ ต้ังอยู่ที่บ้านม่วง หมู่ท่ี 2

ตาบลบ้านม่วง ตรงข้ามกับบ้านโคกแฮ่ เมืองสังทอง เปิดสัปดาห์ละ 2 วัน คือวันพุธกับวันเสาร์ เวลา 06.00 -
18.00 น. การคมนาคมทางน้าโดยเรอื หางยาว และเรอื โดยสาร

2) จุดผ่อนปรนอาเภอศรีเชียงใหม่กับเมืองสีโคดตะบอง นครหลวงเวียงจันทน์
ตงั้ อยทู่ ีบ่ ้านหม้อ หมู่ท่ี 8 ตาบลบ้านหม้อ ตรงข้ามกับบ้านหนองดา เมอื งสีโคดตะบอง เปิดสัปดาห์ละ 6 วัน
วนั จนั ทร์ – วันเสาร์ เวลา 06.00 – 17.00 น. การคมนาคมทางนา้ โดยเรือหางยาวและเรอื โดยสาร

3) จุดผ่อนปรนอาเภอโพนพิสัยกับเมืองปากงึม นครหลวงเวียงจันทน์ ต้ังอยู่ท่ีบ้านจุมพล
หมู่ที่ 1 ตาบลจุมพล อาเภอโพนพสิ ัย ตรงขา้ มกบั บา้ นโดน เมืองปากงึม นครหลวงเวียงจันทน์ เปิดสัปดาห์ละ2
วัน คอื วันอังคารกบั วนั เสาร์ เวลา 08.00 - 16.00 น. การคมนาคมทางน้าโดยเรือหางยาวและเรือโดยสาร

4) จดุ ผอ่ นปรนอาเภอรตั นวาปกี บั เมอื งทา่ พะบาด แขวงบอลคิ าไซ ต้ังอยู่ท่ีบ้านเปงจาน
หมู่ที่ ๘ ตาบลโพนแพง อาเภอรัตนวาปี ตรงข้ามกับบ้านทวย เมืองท่าพะบาด แขวงบอลิคาไซ เปิดสัปดาห์
ละ 3 วัน คือ วันพุธ วันศุกร์ และวันอาทิตย์ เวลา 08.30 – 16.30 น. การคมนาคมทางน้า โดยเรือ
หางยาวและเรือโดยสาร

8

จุดตรวจ

จุดตรวจสถานรี ถไฟหนองคาย ตาบลในเมอื ง อาเภอเมืองหนองคาย ตรงข้ามกับสถานี
ทา่ นาแล้ง สปป.ลาว ให้บริการทกุ วนั - เท่ียวที่ 1 ออกจากสถานหี นองคาย เวลา 09.00 น./ กลับจากสถานี
ทา่ นาแล้ง สปป.ลาว เวลา 11.15 น. - เทยี่ วท่ี 2 ออกจากสถานหี นองคาย เวลา 14.45 น./ กลบั จากสถานี
ท่านาแล้ง สปป.ลาว เวลา 17.00 น.

(2) สถิตกิ ารค้าชายแดนไทย-สปป.ลาว ของจงั หวดั หนองคาย

ศกั ยภาพดา้ นการค้าการลงทนุ

ในปี 2563 จังหวัดหนองคายเป็นจังหวัดท่ีมีมูลค่าการค้าชายแดนไทย-สปป.ลาวสูงท่ีสุด
ในประเทศไทย มีมูลค่าการค้ารวมกว่า 60,000 ล้านบาท และได้ดุลการค้ามูลค่าสูงท่ีสุดในประเทศ
มีความได้เปรียบทางด้านภูมิศาสตร์ซ่ึงต้ังอยู่ตรงข้ามกับแขวงเวียงจันทน์ ห่างจากนครหลวงเวียงจันทน์เพียง
25 กิโลเมตร และมีสะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งท่ี 1 โดยในเดือนธันวาคม ปี พ.ศ.2564 รัฐบาลสปป.ลาว
และสป.จีน มีแผนเปิดดาเนินการรถไฟความเร็วสูง (เวียงจันทน์-คุนหมิง) และคาดว่าระหว่างปี 2566-2580
รถไฟความเร็วสูงของไทยเส้นทางช่วงนครราชสีมา-หนองคาย จะสามารถเปิดให้บริการได้และ
จะสามารถเช่อื มต่อกับเส้นทางรถไฟของสปป.ลาว และจีน ซึ่งการให้บริการรถไฟดังกล่าวจะช่วยส่งเสริมการค้า
ระหว่างประเทศไทยและจีน เน่ืองจากรถไฟสป.จีน และสปป.ลาว ที่เช่ือมต่อจากเมืองคุนหมิง มณฑลยูนนาน
สป.จีน ผ่านเมืองบ่อเต็น ชายแดนสปป.ลาว และมุ่งลงใต้ไปยังนครหลวงเวียงจันทน์ สปป.ลาว
จะช่วยประหยัดเวลาในการขนส่ง สินค้ามาถึงจังหวัดหนองคายมากกว่าเส้นทางรถยนต์ R3A ถึง 2 วัน
และยงั ช่วยประหยัดต้นทุนดา้ นค่าขนส่ง

ประเทศไทยและ สปป.ลาว นั้นเป็นประเทศคู่ค้ากันมายาวนาน ประชากรลาวมีความนิยม
บรโิ ภคสนิ คา้ และบรกิ ารของไทย เนื่องจากเป็นสินค้าที่มีคุณภาพ แม้ในปัจจุบันจะมีสถานการณ์การแข่งขัน
สูงในตลาดสปป.ลาว ในเรื่องของส่วนแบ่งการตลาดของไทยที่เร่ิมชะลอตัวจากสินค้าคู่แข่งจากประเทศจีน
และเวียดนาม โดยจังหวัดหนองคายเป็นช่องทางส่งออกสินค้าอุปโภค-บริโภคหลักของไทย ส่วนนครหลวง
เวียงจันทน์และแขวงเวียงจันทน์เป็นแหล่งตลาดของประชากรท่ีมีกาลังซื้อสูง จึงเป็นโอกาสของสินค้าไทย
ในการทาการตลาดไดห้ ลากหลายขน้ึ เพอ่ื ให้สอดรบั กับพฤติกรรมการบริโภคทเ่ี ปลี่ยนไป

ตารางท่ี 4 มลู ค่าการคา้ ชายแดนไทย-สปป.ลาว ปีพ.ศ. 2561-2563

รายการข้อมูล พ.ศ.2560 พ.ศ.2561 พ.ศ.2562 หนว่ ย : ล้านบาท
1. มลู คา่ การคา้ รวม
60,035.25 62,067.84 59,302.69 พ.ศ.2563

60,653.69

2. สง่ ออก 53,287.14 53,365.94 51,543 47,181.85

3. นาเขา้ 6,748.11 8,701.89 7,759.69 13,471.84

4. ดุลการค้า 46,539.02 44,664.05 43,783.31 33,710.01

(ท่มี า : กองความร่วมมือการค้าและการลงทุน กรมการค้าตา่ งประเทศ กระทรวงพาณิชย์)

9

หน่วย : ล้านบาท มลู ค่าการคา้ ชายแดนไทย -สปป.ลาว ดา้ นจงั หวัดหนองคาย

70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000

0

มูลค่ารวม สง่ ออก นาเข้า ดลุ การค้า
พ.ศ.2560 พ.ศ.2561 พ.ศ.2562 พ.ศ.2563

บทวิเคราะห์ (ระบุถึงปัจจยั และผลกระทบทีส่ ่งผลตอ่ การเปลี่ยนแปลง)

จากตารางที่ 4 สรุปได้ว่ามูลค่าการค้าชายแดนไทย-สปป.ลาว ด้านจังหวัดหนองคาย มีการ
ปรบั ตัวในทิศทางท่เี ป็นบวก และขยายตัวเพิ่มข้ึนในปี พ.ศ.2563 ถึงแม้จะได้รับผลกระทบจากภาวะวิกฤติ
โรคตดิ เชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 มูลคา่ การสง่ ออกลดลงเนื่องจากทาง สปป.ลาว มีคาส่ังปิดด่านประเพณีและ
ดา่ นทอ้ งถน่ิ เปดิ ให้สง่ ออกได้เฉพาะด่านสากลสะพานมติ รภาพไทย-ลาว แหง่ ที่ 1 เท่าน้ัน

ทม่ี า : กรมการปกครอง (ข้อมูล ณ เดอื น ธนั วาคม 2563)

1.2.2 ลักษณะทางสังคม
๑) สภาพโดยทั่วไป : จังหวัดหนองคายเป็นจังหวัดชายแดนติดต่อกับสาธารณรัฐประชาธิปไตย

ประชาชนลาว และสามารถเช่ือมโยงไปถึงตอนใต้ของสาธารณรัฐประชาชนจีน และสาธารณรัฐสังคมนิยม
เวียดนาม มีประวัติความเป็นมาอันยาวนานทั้งทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคม และส่ิงแวดล้อม
โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านสังคมที่เป็นปัจจัยสาคัญท่ีทาให้บริบท และภูมิสังคมของจังหวัดหนองคายมีความ
แตกต่างจากจงั หวดั อ่ืนบ้าง เน่ืองจากประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นท่ีจังหวัดหนองคาย ปัจจุบันมีท้ังประชาชน
ท่ีอาศัยอยู่ดั้งเดิมต้ังแต่รุ่นบรรพบุรุษเรื่อยมา และประชาชน ที่อพยพมาจากท่ีอื่น และจากประเทศเพ่ือน
บ้านในอดีตที่ผ่านมา จึงทาใหล้ ักษณะทางสงั คมของจงั หวัดหนองคายมีความหลากหลายทางชาตพิ ันธ์ุ เช่น

ไทหนองคาย ชาวอาเภอเมืองหนองคายท่ีคนท้องถ่ินอีสานเขาเรียกกันว่า“ไทหนองคาย”
(หมายถึง คนที่อาศัยอยู่ในจังหวัดหนองคาย) คือ ชาวลาวอีสานเช่นเดียวกับคนจังหวัดอุดรธานี ท้ังน้ี ในอดีต
ประชาชนชาวหนองคายกลุ่มแรก คือ ชาวเวียงจนั ทน์ทอี่ พยพข้ามแมน่ า้ โขงมาสร้างเมืองใหม่ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่
๓ พ.ศ. ๒๓๗๐ ถึงอย่างไรก็ดีภาษาถิ่นที่ไทหนองคายพูดกันอยู่ทุกวันน้ี แม้จะมีสาเนียงคล้ายคลึงกับชาวลาว
เวียงจันทน์ ในเขต สปป.ลาว มากก็ตาม แต่ก็ใชว่ า่ จะเป็นแบบเดียวกัน น้าเสียงขึ้นต้นประโยคของชาวหนองคาย
จะสูงกว่าคาพูดข้ึนต้นประโยคของชาวอีสานทั่วไป โดยมากจะลงท้ายประโยคคาถามด้วย “หวา” เช่น “
เจ้าเปน็ คนหนองคายบแ่ มนหวา” เป็นต้น ในแต่ละประโยคนา้ เสยี งของไทหนองคายจะเน้นสูงต่าฟังดูเสนาะ
หู ถ้าใครไม่เคยได้ยินคนหนองคายเขาพูดกัน อาจฟังคล้ายคนเหนือเขาอู้กัน บางทีไทหนองคายบางคนอาจ
ลงทา้ ยพูดตอบรับวา่ “เจ้า” ด้วยเช่นเดยี วกับชาวล้านนาเชียงใหม่และเวยี งจันทน์

ชาวพวน ในจงั หวดั หนองคายส่วนใหญอ่ าศัยอยู่บริเวณทางตอนเหนือของแม่น้าโขงหรือทิศตะวันตก
ของจังหวัดหนองคาย คือ อาเภอศรีเชียงใหม่ อาเภอโพธ์ิตาก และอาเภอบ้านผือจังหวัดอุดรธานี

10

(ในอดีตขึ้นกับจังหวัดหนองคาย) ชาวพวนที่อาเภอศรีเชียงใหม่อพยพมาจากแขวงเชียงขวาง ท่ีอยู่ติด
กับชายแดนเวยี ดนาม เดิมขึ้นกับอาณาจักรล้านช้าง ภายหลังเกิดเหตุสงครามบ้านเมืองไม่สงบ รัชกาลที่ ๓
จึงโปรดเกล้า ฯ ให้เจ้าเมืองอพยพผู้คนมาอาศัยอยู่ท่ีฝั่งตะวันตกของแม่น้าโขง ทั้งน้ี การอพยพชาวพวน
รวมท้ังคนในท้องถิ่นหนองคายปัจจุบันทาให้เมืองใหม่ คือเมืองหนองค่าย (หรือหนองคายปัจจุบัน)
มีพลเมืองเพ่ิมมากขึน้ ทาให้หนองคายมีพัฒนาการเป็นหัวเมืองสาคัญทางอีสานเหนือมาอย่างรวดเร็ว ทั้งนี้ชาว
พวนท่ีอพยพมาอยู่อาเภอศรีเชียงใหม่ และอาเภอโพธ์ิตาก (บ้านโพธ์ิตาก) น่าจะเป็นกลุ่มเดียวกันกับชาวพวน
ท่ีบา้ นกลางใหญ่ และชาวพวนทอ่ี าเภอบ้านผือ จงั หวดั อุดรธานีดว้ ย ชาวพวนจะพูดลากเสียงยาวคาสุดท้ายและ
พูดเย่ินเย้ือ พูดไปยิ้มไปเพราะคนพวนชอบย้ิมแย้มแจ่มใส คนส่วนใหญ่ผิวขาวใส รูปร่างหน้าตาดีกันทุกคน
มีคาศัพท์ท่ีแปลกไปจาก คนอีสานทั่วไปอยู่มากโดยเฉพาะในอดีต ศัพท์บางคาของชาวพวนคนลาวอีสานฟัง
ไม่รู้จักเลยก็ว่าได้ เช่น บักโอ่ย แปลว่า ฝรั่ง ท่ีคนอีสานเรียก“หมาก, หมักสีดา” มะพร้าว คนพวนก็ว่า
“มะพร้ัว” ส้มโอ คนพวนก็เรียก “หมากพุก” คาท่ีพูดกันออกมาแล้วฟังออกเลยว่าใช่คนพวนหรือไม่ก็คือคาว่า
“บ่แม้น” ฟังแล้วต่างกับคนอีสานที่พูดว่า“บแมน” เฉย ๆ ไม่ลากเสียงยาวคาสุดท้ายเหมือนชาวพวน
ชาวพวนได้ช่ือว่าเป็นคนขยันทามาหากิน และชอบทาการค้าขาย ถ้าเปรียบเทียบกับชาวอีสานในถิ่นหนองคาย
อ่ืน ๆ ชุมชนพวนในจังหวัดหนองคายถือว่าเป็นชุมชนขนาดใหญ่จนสามารถตั้งเป็นเขตตาบล และอาเภอได้
ส่วนประเพณี ขนบธรรมเนียมของชาวพวนบางประเภทก็ผสมปนเปไปกับชาวอีสานท่ัวไปแล้วจนเกือบสูญ
ประเพณเี ดิม เชน่ กาฟาู กาเกยี ง กาวสาว (เกี้ยวสาว)

คนญวน หรือคนไทยเชื้อสายเวียดนามส่วนใหญ่อาศัยอยู่ท่ีอาเภอท่าบ่อ อพยพมาจากเมือง
เวียงจันทน์ และสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม คราวแรกน่าจะเป็นการอพยพในสมัยรัชกาลท่ี ๓ เม่ือครั้งท่ีไทย
ทาสงครามกับเวียดนาม คงมีการกวาดต้อนเอาพลเมืองญวนมายังฝ่ังไทยบ้าง ต่อมาคงมีชาวญวนมาต้ังถิ่นฐานอยู่
ในเวียงจันทน์มากในสมัยรัชกาลที่ ๕ ฝร่ังเศสได้เวียงจันทน์ และล้านช้างเป็นเมืองข้ึน พระกุประดิษฐ์บดี
(ชาลี, สาลี) เจ้าเมืองจันทบุรี (เวียงจันทน์) จึงพาราษฎรอพยพมาอยู่ที่บ้านท่าบ่อเกลือ หรืออาเภอท่าบ่อใน
ปัจจุบัน และสุดท้ายในช่วงสงครามอินโดจีนราษฎรเมืองเวียงจันทน์หลบหนีภัยสงครามในเวียงจันทน์และ
เวยี ดนามมาอาศยั อยทู่ างฝ่ังเมืองหนองคายมากข้ึนหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ ดังนั้น อาเภอท่าบ่อปัจจุบันซึ่ง
ได้ช่ือว่ามีครอบครัวชาวญวน อยู่อาศัยหนาแน่นมากท่ีสุด และยังรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีของตนไว้
อยา่ งเหนียวแน่น โดยเฉพาะภาษาพดู ซง่ึ ตา่ งกับภาษาถ่ินอีสานท่ัวไป ยังคงเป็นภาษาท่ีคนญวนใช้พูดคุยกันใน
กลุ่มชาวญวนด้วยกันเอง เด็กหนุ่มสาว ก็ยังคงพูดญวนเช่นเดียวกับปูุ ย่า ตายาย ผิดแต่ว่าถ้าหนุ่มสาวชาวญวน
พูดคุยกันเองจะใช้ภาษาถ่ินไทอีสาน หรือ พูดไทยภาคกลางแทน คาที่ใช้เรียกอาหารญวนก็คงได้รับการเรียก
ขานกันอยู่ในปัจจุบัน เพราะอาหารญวน มีลักษณะเหมือนอาหารอีสานท้ังยังเป็นที่นิยมซ้ือหารับประทาน
กันโดยท่วั ไปโดยเฉพาะในเขตอาเภอทา่ บ่อ เช่น บนั่ แบว๋ กะญอ ขา้ วเปยี กญวน เป็นต้น

ไทด่าน คนถ่ินหนองคายเรียกคนพูดไทด่านว่า “ไทเหนือ” หมายถึง พวกที่อาศัยอยู่แถบด้าน
เหนือของหนองคายรวมทงั้ จงั หวดั เลย คือ อาเภอสังคม และบางส่วนของอาเภอโพธ์ิตาก เช่น บ้านโพนทอง และ
บ้านนางิ้ว บ้านคาด้วง อาเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี ชาวไทด่าน หมายถึง คนที่อพยพมาจากอาเภอด่านซ้าย
และเมืองบ่อแตน แก่นท้าว แขวงไชยบุรี ของ สปป.ลาว ต้ังแต่สมัยท่ีฝรั่งเศสได้ดินแดนฝ่ังซ้ายแม่น้าโขงไปเมื่อปี
พ.ศ. ๒๔๓๖ สมยั รัชกาลที่ ๕ ดว้ ยความท่ีไม่อยากอยู่ใต้การปกครองของฝร่ังเศส ชาวเมืองบ่อแตน เมืองแก่นท้าว
และเมืองด่านซ้าย จึงอพยพมาต้ังหลักแหล่งยังเขตเมืองหนองคายมาจนถึงปัจจุบัน สาเนียงพูดของชาวไท
ด่านจะออกเสียงสูงเกือบทั้งประโยค โดยเฉพาะคนเฒ่าคนแก่บ้านโพนทอง ยังพูดภาษาถิ่นไทด่านกันอยู่
ในขณะท่ีลูกหลานพูดภาษาถิ่น ไทหนองคายแล้วในปัจจุบัน นอกเสียจากเด็ก ๆ ก็จะยังคงพูดไทด่านกันอยู่จนกว่า
จะโตถงึ จะพดู แบบคนถิ่นไทหนองคาย นับว่าเป็นเร่ืองแปลกเรื่องภาษาถ่ินไทด่าน และไทหนองคาย ทั้งนี้ คงเป็น

11

เพราะว่าสาเนียงไทด่านนั้นสูงแปลกหูมากเม่ือเทียบกับไทหนองคายที่พูดแบบไทอีสานใต้ คือ พื้น ๆ ไปทั้ง
ประโยคไม่เน้นเสียงสูงมากนัก ทาให้หนุ่มสาววัยรุ่นท่ัวไปเม่ือเข้าไปในเมืองจะหัดพูดไทหนองคายกันหมด
เม่อื กลับมาพูดไทด่านก็พดู อกี ไมไ่ ด้เพราะต้องบงั คบั เสียงใหส้ ูงยากทจี่ ะพดู ไดถ้ า้ ไมใ่ ช่คนไทด่านแท้

1.2.3 ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม
ขอ้ มูลปา่ ไมจ้ ังหวดั หนองคาย

จังหวัดหนองคาย มีพ้ืนที่ทางการปกครอง จานวน ๑,๘๙3,726 ไร่ คิดเป็น ร้อยละ ๐.๕๙ ของพื้นที่
ทั้งประเทศ ลักษณะของพ้ืนที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ค่อนข้างราบ เป็นคล่ืนลอนลาด ด้านตะวันตกของจังหวัด
ในเขตอาเภอสังคม เป็นพ้ืนท่ีภูเขาสูงชันสลับซับซ้อน ระดับความสูงของภูเขา มีต้ังแต่ ๒๐๐ – ๔๐๐ เมตร
ถึง ๓๐๐-๙๐๘ เมตร จากระดับน้าทะเลปานกลาง ผลจากการแปลภาพถ่ายทางอากาศ (กรมปุาไม้,2561)
จังหวัดหนองคาย มีพื้นท่ีปุาไม้ (พ้ืนที่สีเขียว) จานวน 146,521.95 ไร่ ชนิดปุาท่ีพบส่วนใหญ่ คือ
ปุาเบญจพรรณ ปาุ เต็งรงั และ ปาุ ดบิ แลง้

1. พืน้ ที่ตามกฎหมายป่าไม้

จังหวัดหนองคาย มีพื้นท่ีปุาไม้ตามกฎหมายด้านปุาไม้ ประกอบด้วย พื้นที่ปุาสงวนแห่งชาติ
ตามพระราชบัญญัติปาุ สงวนแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๐๗ พน้ื ทีป่ าุ ไม้ถาวรของชาติตามมติคณะรัฐมนตรี และพ้ืนที่
ปุาชมุ ชน โดยมรี ายละเอียด ดงั น้ี

(1.1) ป่าสงวนแห่งชาติตามพระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๐๗ จานวน ๓ แห่ง
ดังนี้

ปา่ สงวนแห่งชาติ จัดต้ังข้ึนตามกฎกระทรวง ท้องท่ี เนือ้ ทีป่ ระมาณ (ไร)่

1.ปา่ พานพรา้ วและแก้งไก่ ตามกฎกระทรวงฉบบั ท่ี ๒๐๗ อาเภอโพธิ์ตาก 342,500

พ.ศ. ๒๕๑๐ และฉบบั ที่ ๘๑๑ อาเภอศรเี ชียงใหม่

พ.ศ. ๒๕๒๑ และอาเภอสงั คม

2.ปา่ ทุง่ หลวง ตามกฎกระทรวง ฉบบั ท่ี อาเภอโพนพสิ ัย 39,375
๒๐๔ พ.ศ. ๒๕๑๐

3.ป่าดงสชี มพโู พนพิสัย ตามกฎกระทรวง ฉบับท่ี อาเภอโพนพสิ ยั 735,625
๒๒๕ พ.ศ.๒๕๑๐ และฉบับท่ี
๗๑๑ พ.ศ. ๒๕๑๗ (พืน้ ทบ่ี างส่วนอยู่ในอาเภอ
ปากคาด,อาเภอโซ่พสิ ยั
จงั หวัดบงึ กาฬ)

ท่ีมา : ศนู ยเ์ ทคโนโลยีสารสนเทศและการสอ่ื สาร กรมปุาไม้,2561

ในชว่ งท่ีผ่านมาบรเิ วณปุาสงวนแห่งชาติ ทงั้ 3 แห่ง ได้มีประชาชนเข้าไปบุกรุกแผ้วถางเป็น
พื้นท่ีทากินและต้ังชุมชนบ้านเรือนเพ่ือทาการเกษตรและอยู่อาศัย บางส่วนกลายสภาพเป็นปุาเส่ือมโทรม
ยากท่ีจะฟ้ืนฟูให้กลับคืนสู่สภาพปุาดังเดิม เพ่ือเป็นการแก้ไขปัญหาคนอยู่ร่วมกับปุา รัฐบาลจึงได้มอบให้
สานักงานการปฏิรูปท่ีดินเพ่ือเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) ดาเนินการปฏิรูปท่ีดินเพื่อให้แก่เกษตรกรในการทา

12

การเกษตร เช่น ปลูกข้าว พืชไร่ พืชสวน ยางพารา ปาล์มน้ามัน เป็นต้น และอีกส่วนหนึ่งได้มอบให้นิคม
สร้างตนเอง กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เพ่ือใช้ประโยชน์จัดสรรเป็นท่ีพักอาศัยและ
ทากิน ข้อมูลเม่ือปี พ.ศ. 2558 กรมปุาไม้ได้มีการสารวจข้อมูลพื้นที่ปุาสงวนแห่งชาติในเขตพ้ืนท่ีจังหวัด
หนองคาย มขี อ้ มูลดังนี้

ที่ สภาพพื้นท่ี เนอื้ ท่ี (ไร)่

1. พ้ืนท่ีคงสภาพป่าในพ้นื ที่ป่าสงวนแหง่ ชาติ ปี 2558 103,827

2. พน้ื ทถ่ี ือครองกอ่ นปี 2545 ตาม มติ ครม. 30 มิ.ย. 2541 74,819

3. พ้นื ท่ีบุกรกุ หลงั ปี 2545 ตาม มติ ครม. 30 มิ.ย. 2541 44,667

รวม 223,313

ที่มา : สานกั จดั การทรพั ยากรปุาไม้ท่ี 6 (อดุ รธาน)ี ,๒๕60

จากข้อมูลข้างต้นจะเห็นว่าจังหวัดหนองคาย มีพื้นที่ปุาสงวนแห่งชาติคงเหลือ จานวน
223,313 ไร่ จาแนกเป็นพื้นที่ท่ีมีสภาพปุาสมบูรณ์อยู่บริเวณส่วนยอดและท่ีลาดเชิงเขา จานวน
103,827 ไร่ พ้ืนที่ถือครองก่อนปี 2545 ตาม มติ ครม. 30 มิ.ย. 2541 ซึ่งส่วนราชการที่เก่ียวข้อง
อยู่ระหว่างการสารวจการถือครองที่ดิน การพิสูจน์สิทธ์ิ และการรับรองสิทธิ์ เพ่ือดาเนินการกาหนดการใช้
ประโยชน์ตามโครงการของรัฐรูปแบบต่าง ๆ เช่น เป็นพื้นท่ีปฏิรูปที่ดินเพ่ือการเกษตร (ส.ป.ก.) พ้ืนที่
โครงการจัดท่ีดินทากินให้ชุมชนตามนโยบายรัฐบาล (คทช.) หรือนิคมสร้างตนเอง ฯลฯ จานวน 39,375
ไร่ และพื้นที่บุกรุกหลังปี 2545 ตาม มติ ครม. 30 มิ.ย. 2541 ซึ่งส่วนราชการท่ีเกี่ยวข้องจะดาเนินการ
ทวงคนื ผนื ปุาคนื ให้แผ่นดินต่อไป จานวน 44,667 ไร่

(1.2) ป่าไม้ถาวรของชาติตามมติคณะรัฐมนตรี เม่ือวันที่ ๑๗ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๓๐
จานวน ๔ แห่งดังนี้

ปา่ ไม้ถาวร ตั้งอยใู่ นเขต เนอื้ ที่
อาเภอศรเี ชยี งใหม่

1.ป่าสกั บา้ นหม้อ หรอื ป่าสักบ้านหมอ้ หมทู่ ี่ ๓ ตาบลบ้านหม้อ ๕๓.56
2.ป่าสกั บ้านปา่ สัก หรอื ป่าสักบา้ นยอยไฮ หมู่ที่ ๕ ตาบลบ้านหมอ้ ๒๔.38
3.ป่าสักวัดช้างเผอื ก ต้ังอยบู่ ้านศรเี ชยี งใหม่ หมู่ที่ ๓ตาบลพานพรา้ ว 34.31
4.ป่าสักบ้านศรเี ชยี งใหม่ หรอื ปา่ สกั วดั สะพานทอง หมูท่ ่ี ๖ ตาบลพานพร้าว 2.67

รวม 114.92

13

เขตปุาไม้ถาวรของชาติท้ัง ๔ แห่ง มีพ้ืนที่ปุาคงเหลือในความดูแลตามกฎหมายว่าด้วยการ
ปุาไม้ จานวน 114.92 ไร่ และอยู่ในระหว่างการขอกาหนดเขตปาุ สงวนแหง่ ชาติ

(1.3) ปา่ ชุมชน จัดต้ังโดยกรมปา่ ไม้ จานวน 132 หมู่บ้าน กระจายอยู่ในเขตปุาสงวน
แหง่ ชาติ เขตปุา ตาม พ.ร.บ.ปุาไม้ พ.ศ. 2484 เขตที่มหี นังสือสาคญั ท่ีหลวง และอืน่ ๆ รวม 14,379.12 ไร่

ประเภทพ้นื ท่ี จานวน (หมู่บ้าน) พ้นื ท่จี ดั ตัง้ (ไร)่

1.ป่าชมุ ชนในเขตป่าสงวนแหง่ ชาติ 25 10,017.67
2.ป่าชุมชนในเขตป่า ตาม พ.ร.บ ปา่ ไม้ พ.ศ. 2484 29 2,175.44
3. ปา่ ชมุ ชนในเขตที่ดินตามหนงั สือสาคัญสาคญั ที่หลวง (นสล.) 74 2,119.40
4. อ่ืน ๆ 4 54.91

รวม 132 14,379.12

ทมี่ า : ขอ้ มลู สารสนเทศกรมปุาไม,้ 2563

2. พนื้ ทป่ี า่ ไมจ้ ากการแปลภาพถา่ ยทางอากาศ

จากการแปลภาพถ่ายทางอากาศ โดยกรมปุาไม้ เม่ือปี พ.ศ. 2561 จังหวัดหนองคาย
มีเนื้อท่ีท้ังจังหวัด จานวน 2,046,782.53 ไร่ (100%) มีพื้นที่ป่า หรือพื้นท่ีปกคลุมของพืชพรรณ
ทสี่ ามารถจาแนกได้ว่าเป็นไม้ยืนตน้ ปกคลมุ เปน็ ผนื ต่อเน่ืองขนาดไม่น้อยกว่า 3.125 ไร่ โดยไม่รวมถึงพื้นที่
ท่ีมีตันไม้แต่ประเมินได้ว่าผลผลิตหลักของการดาเนินการไม่ใช่เนื้อไม้เช่น สวนยูคาลิปตัส ยางพารา
สวนผลไม้ เป็นต้น จานวน 146,521.95 ไร่ หรือร้อยละ 7.16 ของพ้ืนที่จังหวัด ส่วนใหญ่อยู่ในพ้ืนที่
ปุาสงวนแห่งชาติปุาพรานพร้าวและปุาแก้งไก่ ปุาสงวนแห่งชาติปุาทุ่งหลวง และปุาสงวนแห่งชาติปุาดงสี
ชมพโู พนพิสัยตามลาดบั ลกั ษณะชนดิ ปาุ ทีพ่ บ ส่วนใหญ่เป็นปุาเบญจพรรณ ปุาเต็งรัง ปุาดิบแล้ง ปุาที่ฟ้ืนฟู
ตามธรรมชาติ และปุาไผ่ตามลาดับ

แผนทภี่ าพถ่ายแสดงพ้ืนทป่ี ่าของจังหวัดหนองคาย

14

ตารางแสดงข้อมูลสภาพพืน้ ทป่ี ่าไม้ของจังหวัดหนองคาย ย้อนหลัง 5 ปี

จากการแปลภาพถ่ายทางอากาศ โดยกรมปุาไม้ เม่ือปี พ..ศ. 2562 ประเทศไทย มีเนื้อท่ี
ท้ังหมด จานวน 323,528,699.65 ไร่ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีเนื้อท่ี 104,823,709.22 และ
จงั หวดั หนองคาย มีเน้ือที่ทั้งหมด จานวน 2,046,782.53 ไร่ มีสภาพพ้ืนที่ปุาไม้ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2568 –
2562 ดังนี้

พ้ืนทป่ี ่าไม้

ปี พ.ศ. ประเทศไทย ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื จังหวัดหนองคาย

(ไร)่ (รอ้ ยละ) (ไร)่ (ร้อยละ) (ไร)่ (ร้อยละ)

2557- 102,240,982 31.60 15,660,166 14.94 142,528 6.96
2558

2558- 102,174,805 31.58 15,647,823 14.93 145,689 7.12
2559

2559- 102,156,351 31.58 15,655,554 14.94 145,919 7.13
2560

2560- 102,488,302 31.68 15,750,099 15.03 146,522 7.16
2561

2561- 102,484,073 31.68 15,751,998 15.03 145,419 7.10
2562

ที่มา : ขอ้ มูลสารสนเทศกรมปุาไม,้ 2562

3. สถติ กิ ารเกดิ ไฟป่าในพ้นื ท่ีจังหวัดหนองคาย

ช่วงฤดูแล้งของทุกปี (ประมาณเดือน มกราคม – เมษายน) พื้นที่ปุาไม้ของจังหวัดหนองคายมักเกิด

ไฟไหมป้ าุ เป็นประจาทุกปี ส่วนใหญ่เกิดในบริเวณพื้นท่ีปุาสงวนแห่งชาติปุาพรานพร้าวและปุาแก้งไก่ ในท้องท่ี

อาเภอสังคม อาเภอศรีเชียงใหม่ และอาเภอโพธ์ิตาก สร้างความเสียหายแก่พื้นที่ปุาไม้ และทาลายทรัพยากร

ปุาไม้ สัตว์ปุา และความหลากหลายทางชีวภาพเป็นจานวนมาก โดยมีสถิติการเกิดไฟปุาย้อนหลัง 3 ปี

เริ่มนบั ตั้งแต่วนั ที่ 1 ตุลาคม ถงึ วนั ท่ี 30 กนั ยายนของทุกปี ตง้ั แต่ปี 2561 – 2563 ดังนี้

ไฟไหมป้ ่า ปงี บประมาณ ปีงบประมาณ

ในทอ้ งทจี่ ังหวดั หนองคาย พ.ศ. 2562 พ.ศ. 2563

จานวนครงั้ ที่เกิดไฟป่า (คร้งั ) 30 18

พื้นท่คี วามเสยี หาย (ไร)่ 737 427

ที่มา : สว่ นควบคมุ ไฟปาุ กรมอทุ ยานแห่งชาติ สตั วป์ ุา และพันธ์ุพืช

15

4. พื้นที่ทรัพยากรธรรมชาติที่เป็นสถานที่ท่องเที่ยวและศึกษาค้นคว้าตามธรรมชาติของจังหวัด
หนองคาย

1. โครงการพัฒนาพ้ืนทลี่ มุ่ น้าทอน อันเน่ืองมาจากพระราชดาริ จังหวัดหนองคาย ต้ังอยู่ใน
ท้องทต่ี าบลด่านศรีสขุ อาเภอโพธิ์ตาก จงั หวัดหนองคาย

2. วนอุทยานน้าตกธารทิพย์ ต้งั อยใู่ นทอ้ งท่ีตาบลบ้านม่วง อาเภอสังคม จงั หวดั หนองคาย
3. สวนรกุ ขชาตินา้ ตกธารทอง ตงั้ อยู่ในทอ้ งทต่ี าบลผาตั้ง อาเภอสงั คม จังหวัดหนองคาย
4. สวนรุกขชาติ 60 ปี ความสัมพันธ์ทางการทูตไทย – ลาว ต้ังอยู่ในท้องท่ี ตาบลหนอง
กอมเกาะ อาเภอเมอื งหนองคาย จังหวัดหนองคาย
5. ศนู ยอ์ นุรกั ษแ์ ละช่วยเหลือสัตวป์ าุ ต่างประเทศ ตั้งอย่ใู นทอ้ งท่ี อาเภอสงั คม จังหวดั หนองคาย
สถานการณแ์ ละศักยภาพทรัพยากรป่าไม้
ดว้ ยแผนแม่บทแกไ้ ขปัญหาการทาลายทรัพยากรปุาไม้ การบุกรุกท่ีดินของรัฐ และการบริหาร
จดั การทรพั ยากรธรรมชาตอิ ย่างยั่งยนื พ.ศ. ๒๕๕๗ ได้กาหนดเปูาหมายหลกั คอื การพิทักษ์รักษาพ้ืนท่ีปุาไม้
ให้มีสภาพปุาท่ีสมบูรณ์ให้ได้พ้ืนท่ีปุาไม้อย่างน้อย ๔๐% ของพื้นท่ีประเทศภายใน ๑๐ ปี และได้กาหนด
ประเด็นยุทธศาสตร์และกลยุทธในการดาเนินการเพ่ือบรรลุวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพ่ือหยุดย้ังการตัดไม้
ทาลายปุาและทวงคืนผืนปุาจากผู้บุกรุกครอบครองให้ได้ตามท่ีเปูาหมายกาหนด 2) มีระบบบริหารจัดการ
ทรัพยากรปุาไม้อย่างมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผลและเกิดความยั่งยืน และ 3) มีการฟื้นฟูสภาพปุาในพ้ืนท่ี
ปุาเปูาหมายทั่วท้ังประเทศให้มีสภาพที่สมบูรณ์ โดยมอบหมายให้กองอานวยการรักษาความม่ันคงภายใน
ราชอาณาจักร (กอ.รมน.) กับกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมวางยุทธศาสตร์ในการพิทักษ์
ทรัพยากรปุาไม้ของชาติ และจัดทาแผนแม่บท กาหนดเปูาหมายที่จะต้องดาเนินการให้บรรลุผล สัมฤทธิ์
ตามห้วงเวลาที่กาหนด และให้หน่วยงานท่ีเก่ียวข้องนาไปเป็นแนวทางในการวางแผนปฏิบัติในส่วนท่ี
รบั ผิดชอบใหส้ อดคลอ้ งกับแผนยุทธศาสตรแ์ ละเปาู หมายที่กาหนด
กลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน 1 ประกอบด้วย จังหวัดอุดรธานี จังหวัดเลย
จังหวดั หนองบัวลาภู จงั หวัดบงึ กาฬ และจงั หวดั หนองคาย กาหนดยทุ ธศาสตรท์ ่ีเกย่ี วข้องกับการสร้างความ
รว่ มมือดา้ นทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม คือ ยุทธศาสตร์ที่ 3 การสร้างการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่
เป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อม จังหวัดหนองคาย ได้กาหนดกรอบทิศทางการพัฒนาจังหวัด ตามแผนพัฒนาจังหวัด
พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๖๔ การดาเนินโครงการเป็นไปตามยุทธศาสตร์ที่ ๔ พัฒนาคน ชุมชน สังคม และ
สงิ่ แวดล้อมใหเ้ ปน็ เมืองนา่ อยู่ โดยจะดาเนนิ งานตามกลยุทธ์ ที่ ๒ สง่ เสรมิ อนุรักษ์ ฟื้นฟทู รัพยากรธรรมชาติ
และสงิ่ แวดล้อม

16

สถานการณ์ดา้ นทรพั ยากรน้า

แหลง่ น้าผิวดนิ

จงั หวดั หนองคาย สภาพท่ัวไป มีลุ่มน้าย่อยจานวน 9 ลุ่มน้าย่อย ได้แก่ 1. ลุ่มน้าสวย มีลุ่มน้าสาขา
๕ ลุ่มน้าสาขา คือ ห้วยน้าสวยตอนบน ห้วยธง ห้วยน้าสวยตอนกลาง ลาน้าเพ็ญห้วยน้าสวยตอนล่าง,
๒. ลุ่มน้าโมง มีลุ่มน้าสาขา ๖ ลุ่มน้า คือ น้าโมงตอนบน ห้วยน้าบน น้าโมงตอนกลาง ห้วยซีด ห้วยทอน
และน้าโมงตอนล่าง, 3. ลุ่มน้าโสม มีลุ่มน้าสาขา ๓ ลุ่มน้า คือแม่น้าโสมตอนบน ห้วยน้าราง และห้วยน้า
โสมตอนล่าง, 4. ลุ่มน้าแม่น้าโขงส่วนที่ ๕ มีลุ่มน้าสาขา ๔ ลุ่มน้า คือ แม่น้าโขงส่วนที่ ๕ ตอนบนห้วยน้า
ชม ห้วยสะงาว และแม่น้าโขงส่วนที่ ๕ ตอนล่าง, 5. ลุ่มน้าแม่น้าโขงส่วนท่ี ๖ มีลุ่มน้าสาขา ๑ ลุ่มน้า
คอื แมน่ า้ โขงส่วนที่ ๖, 6. ล่มุ น้าแม่น้าโขงสว่ นที่ ๗ มลี ่มุ น้าสาขา ๔ ลุ่มนา้ คือ แมน่ ้าโขงสว่ นที่ ๗ ตอนบน
แม่น้าโขงส่วนที่ ๗ ตอนกลาง ห้วยบังบาตร และแม่น้าโขงส่วนที่ ๗ ตอนล่าง, 7. ลุ่มน้าห้วยคอง มีลุ่มน้า
สาขา ๒ ลุ่มน้า คือ ห้วยคองสายหลัก และห้วยขาว, 8. ลุ่มน้าห้วยหลวง มีลุ่มน้าสาขา ๗ ลุ่มน้า คือ
ห้วยหลวงส่วนที่ ๑ ห้วยหลวงส่วนที่ ๒ ห้วยหลวงส่วนท่ี ๓ ห้วยหลวงส่วนที่ ๔ ห้วยหลวงส่วนท่ี ๕ ห้วย
เจยี มและหว้ ยหลวงสว่ นท่ี ๖ , 9. ลมุ่ น้าแมน่ ้าสงครามตอนบน มีลมุ่ นา้ สาขา ๘ ลุ่มน้า คือ แม่น้าสงครามตอนบน
ส่วนที่ ๑ห้วยศาลจอด ห้วยผาลาด ห้วยทวน แม่น้าสงครามตอนบนส่วนท่ี ๒ ห้วยโคน ห้วยคามิด และแม่น้า
สงครามตอนบนสว่ นท่ี ๓ คอื ทกุ ลานา้ ในแตล่ ะลุม่ นา้ สาขาจะไหลลงแม่น้าโขงซ่ึงเป็นทางน้าธรรมชาติระหว่าง
ประเทศ ลาน้าส่วนใหญ่ในลุ่มน้าโขงจะมีความยาวของลาน้าน้อยกว่า ๕๐ กิโลเมตรและมีความลาดชัน
ของลาน้ามาก จึงมีการกัดเซาะสูง หากมีฝนตกหนักจะเกิดน้าปุาไหลหลากรุนแรง พ้ืนที่การเกษตรจะอยู่
บรเิ วณสองฝั่งของลานา้ พนื้ ที่อาศัยจะอย่บู รเิ วณตอนกลางและท้ายของลาน้า

แหล่งนา้ ใต้ดนิ

จังหวัดหนองคาย พื้นที่ท่ีมีศักยภาพน้าบาดาลท่ีมีปริมาณคลอไรด์น้อยกว่า 600 มิลิกรัมต่อลิตร
และมีปริมาณคลอไรด์มากกว่า 600 มิลลิกรัมต่อลิตร สาหรับพ้ืนที่ศักยภาพน้าบาดาลมีปริมาณคลอไรด์
น้อยกว่า 600 มิลลิกรัมต่อลิตร ซึ่งเป็นน้าบาดาลที่ได้มาตรฐานสาหรับนามาใช้เพื่อการอุปโภคบริโภค
อุตสาหกรรมทั่วไป และเกษตรกรรมได้ สามารถแบ่งพ้ืนท่ีศักยภาพน้าบาดาล ได้ 4 กลุ่ม คือ พื้นท่ีมี
ศักยภาพน้าบาดาลน้อยกว่า 2 ลบ.ม./ชม. มีพ้ืนที่ 0.4 ล้านไร่ พื้นที่ที่มีศักยภาพน้าบาดาลระหว่าง 2 –
10 ลบ.ม./ชม. มีพื้นที่ประมาณ 0.62 ล้านไร่ พ้ืนที่ท่ีมีศักยภาพน้าบาดาลระหว่าง 10 – 20 ลบ.ม./ชม.
มีพ้ืนท่ีประมาณ 0.03 ล้านไร่ และพ้ืนที่ที่มีศักยภาพน้าบาดาลระหว่าง มากกว่า 20 ลบ.ม./ชม. มีพื้นที่
ประมาณ 0.02 ล้านไร่ รวมพื้นที่ที่มีศักยภาพน้าบาดาล 4 กลุ่ม ประมาณ 1.25 ล้านไร่ สถานการณ์น้า
บาดาลในปัจจุบันอยู่ในเกณฑ์สมดุล ไม่เกินปริมาณน้าที่สามารถสูบมาใช้ได้อย่างปลอดภัย ปริมาณกักเก็บ
351.8 ล้าน ลบ.ม. ปริมาณน้าไหลเติม 108.6 ล้าน ลบ.ม.ต่อปี ปริมาณน้าที่สามารถสูบข้ึนมาใช้อย่าง
ปลอดภัย 81.4 ล้าน ลบ.ม.ต่อปี แนวโน้มในอีก 20 ปีข้างหน้าในปี พ.ศ.2581 จะมีการใช้น้าบาดาล
เพ่ิมขึ้น ปริมาณ 66.969 ล้าน ลบ.ม.ต่อปี ส่วนพื้นท่ีที่จะเค็มไม่สามารถนามาใช้เพื่อกิจกรรมต่าง ๆ มี
พ้นื ที่ประมาณ 0.36 ลา้ นไร่ พบบริเวณ อาเภอเมอื งหนองคาย อาเภอท่าบ่อ อาเภอโพธ์ิตากและอาเภอสระ
ใคร

17

1.3 ข้อมลู พ้ืนฐานทางด้านการศกึ ษา หนองคาย (คน)
1.3.1 จานวนนักเรียน
58,090
ตารางที่ 1 จานวนนกั เรียน จาแนกตามจังหวดั และสงั กดั 8,571
9,884
สงั กดั 8,957
11,206
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน (สพฐ.) 2,609
สานกั งานคณะกรรมการส่งเสรมิ การศึกษาเอกชน (สช.) 1,366

สานักงานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา (สอศ.) -

สานกั งานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.) 100,444
กรมสง่ เสรมิ การปกครองท้องถิน่ (มท.)
สานกั งานคณะกรรมการการอุดมศกึ ษา (อว.) หนองคาย (คน)
สานกั งานพระพทุ ธศาสนาแหง่ ชาติ (พศ.) 4,825
สานกั งานพฒั นาสงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ยจ์ ังหวัด (พมจ.) 2,978
2,403
รวม 651
209
ทมี่ า : หนว่ ยงานจัดการศกึ ษา/สถานศึกษาทุกสงั กัดในจังหวัดหนองคาย 80
ตารางที่ 2 จานวนนกั เรียน จาแนกตามจังหวดั สังกดั และระดบั 60
11,206
สงั กัด ระดับ -
กรมสง่ เสรมิ 111
การปกครองท้องถนิ่ ก่อนประถมศกึ ษา 81
(อปท.) เตรียมอนุบาล 55
ประถมศึกษา
กระทรวง มธั ยมศกึ ษาตอนต้น 2,131
การ อดุ มศกึ ษา มธั ยมศึกษาตอนปลาย 185
วิทยาศาสตร์ วิจัย ปวช. 46
และนวตั กรรม (อว.) ปวส. 2,609
928
สานักงาน รวม 438
พระพุทธศาสนา ก่อนประถมศกึ ษา 1,366
แห่งชาติ (พศ.) ประถมศกึ ษา
มธั ยมศึกษาตอนต้น
มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย
อนปุ รญิ ญา
ปรญิ ญาตร/ี เทยี บเทา่
ปรญิ ญาโท
ปรญิ ญาเอก

รวม
มัธยมศกึ ษาตอนตน้
มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

รวม

18

สานักงานสง่ เสรมิ ประถมศกึ ษา 793
3,350
การศกึ ษานอกระบบ มัธยมศึกษาตอนตน้ 4,814
8,957
และการศึกษา มธั ยมศึกษาตอนปลาย 6,386

ตามอธั ยาศัย (กศน.) รวม 3,142
356
สานักงาน ปวช. 9,884
2,593
คณะกรรมการ ปวส. 143
5,197
การอาชีวศึกษา ปริญญาตร/ี เทียบเท่า 594
44
(สอศ.) รวม 8,571

สานักงาน กอ่ นประถมศกึ ษา 241

คณะกรรมการ เตรียมอนุบาล 7,100
26,173
ส่งเสรมิ การศึกษา ประถมศกึ ษา 15,571
9,005
เอกชน (สช.) มัธยมศกึ ษาตอนต้น 57,849
100,442
มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

รวม

สานกั งานคณะกรรมการ เตรียมความพร้อม (การศกึ ษา
พิเศษ)

การศกึ ษาข้นั พนื้ ฐาน กอ่ นประถมศกึ ษา

(สพฐ.) ประถมศกึ ษา

มธั ยมศึกษาตอนตน้

มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

รวม

รวม

ทีม่ า : หน่วยงานจัดการศกึ ษา/สถานศึกษาทุกสังกัดในจงั หวดั หนองคาย

19

ตารางที่ 3 จานวนนักเรยี น จาแนกตามสังกัด และระดับ

ระดบั กอ่ น เตรียม การศกึ ษา ประถมศกึ ษา ม.ตน้
ประถม อนบุ าล พิเศษ 30
621
เทศบาล 1 เมืองท่าบอ่ 303 953
81
โรงเรยี นกีฬา

เทศบาลเมืองหนองคาย 575 1,175

โรงเรียนอนุบาลเทศบาล 223

ตาบลวัดธาตุ

โรงเรียนอนุบาลเทศบาล 103

ตาบลเวยี งคกุ

โรงเรยี นอนุบาลเทศบาล 52

ตาบลหนองสองห้อง

โรงเรียนอนุบาลเทศบาล 88 103
172
ตาบลศรีเชียงใหม่

โรงเรียนอนุบาลหนอง 104

ปลาปาก

โรงเรยี นอนบาลเทศก์ 122

เทศรงั ษอี ุปถมั ภ์

ศนู ย์เด็กเลก็ 3,255 2,978

โรงเรียนสาธติ มข.วิทยา 111
เขตหนองคาย

มหาวิทยาลัยขอนแก่น
วิทยาเขตหนองคาย

มหาวิทยาลยั จฬุ าลงกรณ์
ราชวทิ ยาลัย วทิ ยาเขต
หนองคาย

ม.ปลาย ปวช. ปวส. อนุปรญิ ญา ปรญิ ตร/ี ปริญญา ปริญญา รวม
เทยี บเทา่ โท เอก

1,256

57 87
152 80 60 2,663

223

103

52

191

104

294

6,233
55 247

1,648 143 15 1,806

483 42 31 556

20

สานักงาน 928
พระพุทธศาสนาจังหวัด 793 3,350
หนองคาย
สานกั งาน กศน.จังหวัด 2,593 143 5,197 594
หนองคาย 4,206
สานักงานคณะกรรมการ 2,894 3,121 14,924 1,863
อาชวี ศกึ ษาจังหวัด 11,074 1,443
หนองคาย 14,518 11,852
สานักงานคณะกรรมการ 175 413
ส่งเสรมิ การศึกษาเอกชน
(สช.) 241 34,677 21,17

สพป.หนองคาย เขต 1 241

สพป.หนองคาย เขต 2

สพม.หนองคาย

รร.ราชประชานุเคราะห์
27

ศนู ยก์ ารศึกษาพิเศษฯ

รวม

438 1,366

0 4,814 8,957
6,386 3,142 356 9,884

44 8,571

3 114 2,487 185 21,107
3 15,411
2 8,669 20,521

222 810

75 14,565 6,466 3,202 241
46 100,442

21

1.3.2.จานวนสถานศึกษา หนองคาย (แหง่ )
ตารางท่ี 4 จานวนสถานศกึ ษา จาแนกตามจงั หวดั และสังกัด

สงั กัด

สงั กัดกระทรวงศกึ ษาธกิ าร 294
25
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน (สพฐ.) 12
สานักงานคณะกรรมการสง่ เสริมการศึกษาเอกชน (สช.) 9
สานกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา (สอศ.)
สานกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั (กศน.) 183
สังกัดอ่ืนๆ 3
11
กรมส่งเสรมิ การปกครองทอ้ งถิน่ (มท.) 537

สานักงานคณะกรรมการการอดุ มศึกษา (อว.) หนองคาย (คน)
สานักงานพระพุทธศาสนาแหง่ ชาติ (พศ.)
4,351
รวม 462
525
ท่มี า : หน่วยงานจัดการศกึ ษา/สถานศึกษาทุกสงั กัดในจังหวดั หนองคาย 183
501
1.3.3.จานวนครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา 350
ตารางที่ 5 จานวนครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา จาแนกตามจงั หวดั และสงั กดั 139
6,511
สังกัด

สานกั งานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพนื้ ฐาน (สพฐ.)
สานกั งานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน (สช.)
สานักงานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา (สอศ.)
สานกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั (กศน.)
กรมสง่ เสริมการปกครองท้องถ่ิน (มท.)
สานกั งานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (อว.)
สานักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (พศ.)

รวม

ทม่ี า : หนว่ ยงานจัดการศึกษา/สถานศึกษาทุกสงั กัดในจังหวดั หนองคาย

22

ตารางท่ี 6 จานวนสถานศกึ ษา จานวนครูและบุคลากรทางการศึกษา และจานวนนกั เรียน สงั กัด

สานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพ้นื ฐาน จาแนกตามเขตพ้นื ที่ และจังหวัด

จังหวัด เขตพ้นื ที่ สถานศึกษา ครู/บุคลากรทางการ นักเรียน
(แหง่ ) ศกึ ษา (คน) (คน)

หนองคาย สพป.หนองคาย เขต 1 156 1,799 21,107

สพป.หนองคาย เขต 2 105 1,208 15,411

สานกั บริหารงานการศกึ ษาพเิ ศษ 2 109 1,051

สพม. หนองคาย 31 1,208 20,521

อน่ื ๆ -- -

รวม 294 4,324 58,090

ท่ีมา หนว่ ยงาน/สถานศึกษาสังกดั สพฐ. ประจาจงั หวดั หนองคาย

1.3.4. ด้านคุณภาพการศึกษา

ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขน้ั พน้ื ฐาน (O-NET) ปกี ารศึกษา 2563

(1) ระดบั ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 6

ตารางท่ี 7 แสดงผลการทดสอบทางการศึกษาระดบั ชาติ O-NET ปีการศกึ ษา 2563 ระดับชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 6

กลุ่มสาระฯ ปี กศ. ประเทศ จังหวดั สพป. สช. ท้องถ่ิน

ภาษาไทย 2562 49.07 47.45 47.01 50.27 45.95

2563 56.20 54.43 53.92 59.01 52.14

เพ่มิ -ลด +7.13 +6.98 +6.91 +8.74 +6.19

ภาษาอังกฤษ 2562 34.42 31.40 29.62 39.24 31.74

2563 43.55 39.43 36.87 53.25 38.73

เพิม่ -ลด +9.13 +8.03 +7.25 +14.01 +6.99

คณติ ศาสตร์ 2562 32.90 31.34 30.94 34.04 29.56

2563 29.99 27.70 26.99 32.40 26.64

เพิ่ม-ลด -2.91 -3.64 -3.95 -1.64 -2.92

วทิ ยาศาสตร์ 2562 35.55 34.35 33.66 37.54 34.65

2563 38.01 37.54 41.63 36.48

เพมิ่ -ลด +3.23 +3.66 +3.88 +4.09 +1.83

เฉล่ยี 2562 37.99 36.14 35.31 40.27 35.48

2563 42.13 39.89 38.83 46.57 38.50

เพิม่ -ลด +4.14 +3.75 +3.52 +6.30 +3.02

23

(2) ระดับมธั ยมศึกษาปที ี่ 3
ตารางที่ 8 แสดงผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ O-NET ปีการศึกษา 2563 ระดบั ชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี 3

กลมุ่ สาระฯ ปี กศ. ประเทศ จงั หวดั สพม. สพป. สช. ทอ้ งถน่ิ สน.
พทุ ธ

ภาษาไทย 2562 55.14 53.20 54.58 52.35 52.48 46.31 39.22
2563 54.29 52.25 53.74 48.44 51.53 48.37 38.44
เพิ่ม-ลด -0.85 -0.95 -0.84 -3.91 -0.95 +2.06 -0.78

ภาษาอังกฤษ 2562 33.25 30.99 31.94 28.79 32.23 27.74 26.50
2563 34.38 31.83 32.04 27.66 33.88 28.20 26.32
เพิ่ม-ลด +1.13 +0.84 +0.10 -1.13 +1.65 +0.46 -0.18

คณิตศาสตร์ 2562 26.73 24.42 25.19 23.32 24.43 20.60 19.50
2563 25.46 23.17 23.51 24.04 22.16 19.34 19.85
เพมิ่ -ลด -1.27 -1.25 -1.68 +0.72 -2.27 -1.26 +0.35

วิทยาศาสตร์ 2562 30.07 29.47 29.66 29.55 30.37 27.71 26.60
2563 29.89 28.97 29.22 27.83 28.58 25.94 25.54
เพิ่ม-ลด -0.18 -0.50 -0.44 -1.72 -1.79 -1.77 -1.06

เฉลีย่ 2562 36.30 34.52 35.34 33.50 34.88 30.59 27.96
2563 36.01 34.06 34.63 32.00 34.04 30.46 27.54
เพิม่ -ลด -0.29 -0.46 -0.71 -1.50 -0.84 -0.13 -0.42

(3) ช้นั มัธยมศึกษาปที ่ี 6

ตารางที่ 9 แสดงผลการทดสอบทางการศกึ ษาระดบั ชาติ O-NET ปกี ารศึกษา 2563 ระดบั ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 6

กล่มุ สาระฯ ปี กศ. ประเทศ จังหวดั สพม. สพป. สช. ทอ้ งถิน่ สน.พทุ ธ
ภาษาไทย 2562 42.21 39.91 40.64 34.43 24.10 30.71 29.17
2563 44.36 40.57 41.10 44.08 34.81 34.68 31.62
สงั คม เพิ่ม-ลด +2.15 +0.66 +0.46 +9.65 +10.71 +3.97 +2.45
ศาสนา และ 2562 35.70 33.68 34.12 30.80 26.20 27.69 27.09
วัฒนธรรม 2563 35.93 34.52 34.80 35.17 31.00 30.73 29.33
ภาษาองั กฤษ เพมิ่ -ลด +0.23 +0.84 +0.68 +4.37 +4.80 +3.04 +2.24
2562 29.20 25.58 25.92 23.33 22.75 21.96 21.72
คณิตศาสตร์ 2563 29.94 26.38 26.77 26.61 20.00 22.10 21.59
เพม่ิ -ลด +0.74 +0.80 +0.85 +3.28 -2.75 +0.14 -0.13
วทิ ยาศาสตร์ 2562 25.41 21.41 21.86 14.00 14.25 16.76 16.45
2563 26.04 21.62 21.97 22.40 13.67 18.91 17.35
เฉลีย่ เพ่ิม-ลด +0.63 +0.21 +0.11 +8.40 -0.58 +2.15 +0.90
2562 29.20 27.26 27.60 26.30 24.30 23.40 21.75
2563 32.68 30.14 30.51 30.85 26.91 25.33 24.59
เพม่ิ -ลด +3.48 +2.88 +2.91 +4.55 +2.61 +1.93 +2.84
2562 32.34 29.57 30.03 25.77 22.32 24.10 23.24
2563 33.79 30.65 31.03 31.82 25.29 26.35 24.90
เพมิ่ -ลด +1.45 +1.08 +1.00 +6.05 +2.97 +2.25 +1.66

ทีม่ าขอ้ มูล : https://www.niets.or.th สถาบนั ทดสอบทางการศึกษาแหง่ ชาติ (องคก์ ารมหาชน)

24

ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติทางด้านอาชีวศกึ ษา (V-NET) ประจาปีการศกึ ษา 2563

ตารางที่ 10 คะแนนเฉลย่ี ผลการทดสอบวชิ าความรู้ด้านสมรรถนะหลกั และสมรรถนะทั่วไประดบั ปวช.
ของนักเรียนในระดบั ช้นั ปวช. 3 ปีการศกึ ษา 2563

หนว่ ยงาน จานวนผู้เข้าสอบ (คน) คะแนนต่าสดุ คะแนนเฉลี่ย

ประเทศ 28,013 5.83 38.73

ศธภ.10 1,311 14.17 35.41

หนองคาย 137 20.83 37.94

ตารางที่ 11 ผลการทดสอบทางการศกึ ษาระดับชาติทางด้านอาชวี ศึกษา (V-NET) ปีการศึกษา 2561 –
2563 ระดับ ปวส. 2 วชิ าความรู้ดา้ นสมรรถนะหลกั และสมรรถนะทว่ั ไป ระดับ ปวส.จาแนกรายจังหวดั

จังหวดั ค่าคะแนนเฉลีย่
ปี 2561 ปี 2562 ปี 2563

หนองคาย 36.82 38.92 -

ท่มี าขอ้ มูล : https://www.niets.or.th สถาบนั ทดสอบทางการศึกษาแหง่ ชาติ (องคก์ ารมหาชน)

ผลการทดสอบทางการศกึ ษาระดับชาติ การศึกษานอกระบบโรงเรยี น N-NET (Non-Formal
National
Education Test)

(1) ระดับช้ันประถมศึกษา

ตารางที่ 12 แสดงคะแนนเฉล่ียผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ ด้านการศึกษานอกระบบ (N-NET)

ระดับชน้ั ประถมศึกษา จังหวัดหนองคาย เปรยี บเทยี บระหวา่ งปีการศกึ ษา 2562 กับ 2563 (คะแนนเตม็ 100)

กลุ่มสาระฯ ปกี ารศึกษา ระดับประเทศ ระดบั จังหวดั

สาระทกั ษะการเรียนรู้ 2563 41.92 36.96

2562 44.95 39.87

เพม่ิ -ลด -3.03 -2.91

สาระความรู้พน้ื ฐาน 2563 40.88 35.53

2562 40.14 36.37

เพ่ิม-ลด +0.74 -0.84

สาระการประกอบอาชีพ 2563 46.86 40.94

2562 39.83 36.34

เพิ่ม-ลด +7.03 +4.60

สาระทกั ษะการดาเนินชวี ติ 2563 49.53 39.42

2562 47.32 42.44

เพิม่ -ลด +2.21 -3.02

สาระการพัฒนาสงั คม 2563 47.99 42.90

2562 45.28 43.88

เพม่ิ -ลด +2.71 -0.98

25

กลมุ่ สาระฯ ปีการศึกษา ระดับประเทศ ระดับจงั หวัด
เฉล่ยี 2563 45.44 39.15
2562 43.50 39.78
เพมิ่ -ลด +1.94 -0.63

(2) ระดับช้นั มัธยมศกึ ษาตอนตน้

ตารางท่ี 13 แสดงคะแนนเฉล่ียผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ ดา้ นการศกึ ษานอกระบบ (N-NET)

ชัน้ มัธยมศกึ ษาตอนต้น จังหวัดหนองคาย เปรียบเทยี บระหวา่ งปกี ารศึกษา 2562 กับ 2563 (คะแนนเต็ม

100)

กลุ่มสาระฯ ปีการศกึ ษา ระดับประเทศ ระดบั จงั หวดั

สาระทักษะการเรียนรู้ 2563 34.88 31.84

2562 37.64 34.02

เพ่ิม-ลด -2.76 -2.18

สาระความรู้พืน้ ฐาน 2563 32.30 30.75

2562 33.90 32.21

เพิม่ -ลด -1.60 -1.46

สาระการประกอบอาชพี 2563 38.02 34.56

2562 38.91 34.75

เพ่มิ -ลด -0.89 -0.19

สาระทักษะการดาเนนิ ชวี ติ 2563 45.92 39.33

2562 44.07 38.37

เพมิ่ -ลด +1.85 +0.96

สาระการพัฒนาสงั คม 2563 40.44 36.93

2562 36.34 31.85

เพิม่ -ลด +4.10 +5.08

เฉล่ีย 2563 38.31 34.68

2562 38.17 34.24

เพิม่ -ลด +0.14 +0.44

ทมี่ าข้อมลู : https://www.niets.or.th สถาบนั ทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (องค์การมหาชน)

26

(3) ระดับช้ันมัธยมศึกษาตอนปลาย

ตารางที่ 14 แสดงคะแนนเฉล่ียผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ ด้านการศึกษานอกระบบ (N-NET)

ชั้น มัธยมศึกษาตอนปลาย จังหวัดหนองคาย เปรียบเทียบระหว่างปีการศึกษา 2562 กับ 2563 (คะแนนเต็ม

100)

กลุ่มสาระฯ ปกี ารศึกษา ระดบั ประเทศ ระดบั จงั หวัด

สาระทักษะการเรียนรู้ 2563 35.66 31.47

2562 34.00 31.03

เพิม่ -ลด +1.66 +0.44

สาระความรู้พน้ื ฐาน 2563 26.61 26.05

2562 29.26 26.67

เพิม่ -ลด -2.65 -0.62

สาระการประกอบอาชพี 2563 38.95 33.99

2562 40.41 34.66

เพิ่ม-ลด -1.46 -0.67

สาระทกั ษะการดาเนนิ ชีวติ 2563 39.70 34.49

2562 34.73 29.49

เพิม่ -ลด +4.97 5.00

สาระการพฒั นาสังคม 2563 40.19 35.55

2562 31.94 28.81

เพม่ิ -ลด +8.25 +6.74

เฉลีย่ 2563 36.22 32.31

2562 34.07 30.13

เพม่ิ -ลด +2.15 +2.18

ตารางที่ 15 สดั ส่วนครตู ่อนักเรยี น ทุกสังกัด ปีการศึกษา 2564

จังหวดั จานวนครู (คน) จานวนนักเรียน คน) สดั สว่ นครู : นกั เรยี น

หนองคาย 6,511 100,442 1 : 15

27

1.4 ดัชนที างการศกึ ษา
1. ด้านการเข้าถงึ โอกาสทางการศึกษา (Access) ดาเนินการ 4 ดัชนี ปกี ารศกึ ษา 2563 คอื
ดัชนที ่ี 1 สัดส่วนนกั เรียนกอ่ นประถมศกึ ษา 3-5 ปี ต่อประชากรกลุ่มอายุ 3-5 ปี
ดชั นีท่ี 2 ประชากรอายุ 6-11 ปี ไดเ้ ขา้ เรียนระดับประถมศกึ ษาเทยี บกบั ประชากร
กลมุ่ อายุ 6-11 ปี
ดชั นที ่ี 3 ประชากรอายุ 12-14 ปี ได้เขา้ เรยี นระดบั มัธยมศกึ ษาตอนต้นเทยี บกับ
ประชากรกลุม่ อายุ 12-14 ปี
ดัชนีที่ 4 สัดสว่ นนักเรยี นระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย (สามัญศกึ ษา+อาชวี ศึกษา)
อายุ 15-17 ปี ต่อประชากรกลุ่มอายุ 15-17 ปี

2. ดา้ นความเทา่ เทยี มทางการศึกษา (Equity) ดาเนนิ การ 1 ดชั นี คอื
ดชั นีท่ี 5 รอ้ ยละของเด็กในวยั เรยี นท่มี คี วามตอ้ งการจาเป็นพิเศษได้รบั การศึกษาเตม็ ศักยภาพ

3. ดา้ นคุณภาพทางการศึกษา (Quality) ดาเนนิ การ 3 ดัชนี คือ
ดชั นที ี่ 6 รอ้ ยละของคะแนนเฉลย่ี การประเมินคณุ ภาพผู้เรียน (NT) วชิ าคณิตศาสตร์และ

วชิ าภาษาไทย ระดับช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 3
ดัชนีที่ 7 ร้อยละของคะแนนผลสมั ฤทธ์ิทางการเรียนดว้ ยข้อสอบมาตรฐานกลางกลมุ่

สาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร์และกล่มุ สาระการเรยี นรภู้ าษาไทย ระดับชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 3
ดชั นีท่ี 8 รอ้ ยละของนักเรียนชนั้ มธั ยมศึกษาปที ่ี 6 ทีม่ คี ะแนนผลการทดสอบทาง

การศึกษาระดบั ชาตขิ ้ันพื้นฐาน (O-NET) แต่ละวิชาผ่านเกณฑร์ อ้ ยละ 50 ขึ้นไป

4. ดา้ นประสทิ ธภิ าพ (Efficiency) ดาเนินการ 4 ดชั นี คอื
ดชั นีท่ี 9 อัตราการออกกลางคันของนักเรียนระดับประถมศึกษา
ดัชนีท่ี 10 อัตราการออกกลางคนั ของนักเรยี นระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน้
ดชั นที ่ี 11 อัตราการออกกลางคนั ของนกั เรียนระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย
ดชั นที ี่ 12 อตั ราการออกกลางคันของนกั เรยี นระดับประกาศนียบตั รวชิ าชพี (ปวช. 1-3)

5. ด้านการตอบโจทยบ์ รบิ ททีเ่ ปลย่ี นแปลง (Relevancy) ดาเนนิ การ 1 ดัชนี คอื
ดัชนีท่ี 13 สดั สว่ นผเู้ รียนอาชีวศกึ ษาตอ่ ผู้เรยี นสามัญศึกษา

6. ด้านการเข้าถงึ โอกาสทางการศกึ ษา (Access) ดาเนินการ 4 ดชั นี ปีการศกึ ษา 2563 คอื

ดชั นที ่ี 1 สัดส่วนนกั เรยี นก่อนประถมศกึ ษา 3-5 ปี ตอ่ ประชากรกลุ่มอายุ 3-5 ปี
ดัชนที ่ี 2 ประชากรอายุ 6-11 ปี ได้เขา้ เรียนระดบั ประถมศกึ ษาเทียบกบั ประชากรกลุ่มอายุ

6-11 ปี
ดัชนที ี่ 3 ประชากรอายุ 12-14 ปี ได้เข้าเรียนระดับมธั ยมศึกษาตอนต้นเทียบกบั ประชากร

กลมุ่ อายุ 12-14 ปี
ดัชนีที่ 4 สัดสว่ นนกั เรยี นระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย (สามญั ศกึ ษา+อาชวี ศึกษา) ตอ่

ประชากรกลุ่มอายุ 15-17 ปี

28

ตารางที่ 1 แสดงรอ้ ยละผูเ้ รียนตอ่ ประชากร ตามกลุ่มอายุ ปกี ารศึกษา 2563 จาแนกรายจงั หวัด

จังหวัด จานวน ดชั นีที่ 1 ดชั นีที่ 2 ดัชนที ่ี 3 ดชั นีที่ 4

ประชากรวยั เรียน (คน) 15,666 36,786 19,054 19,512

หนองคาย นักเรยี น (คน) 14,518 33,884 17,825 16,217
83
ร้อยละของจานวน 93 92 94

นร.: ปชก.

ที่มา : - http://www.edustatistics.moe.go.th ข้อมลู ณ วันที่ 26 มถิ ุนายน 2564

7. ด้านความเท่าเทยี มทางการศึกษา (Equity) ดาเนนิ การ 1 ดัชนี คือ
ดชั นที ่ี 5 ร้อยละของเด็กในวัยเรยี นท่มี ีความต้องการจาเป็นพิเศษได้รบั การศึกษาเต็ม
ศกั ยภาพการวิเคราะห์ดัชนีการศกึ ษา ด้านความเท่าเทยี มทางการศกึ ษา
ปีการศกึ ษา 2563 ในพื้นที่สานกั งานศึกษาธกิ ารภาค 10 ได้แก่ ร้อยละของ
เด็กในวัยเรยี นทีม่ คี วามตอ้ งการจาเป็นพิเศษไดร้ ับการศึกษาเต็มศักยภาพ
รายละเอยี ดดังต่อไปนี้

ตารางที่ 2 ร้อยละของเดก็ ในวัยเรียนท่มี คี วามต้องการจาเปน็ พเิ ศษได้รบั การศึกษาเตม็ ศักยภาพ

ดัชนีที่ 5 หนองคาย

เดก็ ในวัยเรยี น (อายุ 3-17ปี) 91,018

เด็กในวัยเรยี นท่มี ีความต้องการจาเป็นพเิ ศษ 1,051

รอ้ ยละ 1.15

29

ตารางท่ี 3 จานวนนักเรียนทมี่ คี วามตอ้ งการจาเป็นพิเศษ จาแนกตามประเภทความต้องการฯ สถานศึกษา และจังหวัด

หนองคาย รวม

ประเภทความตอ้ งการจาเปน็ พเิ ศษ รร. ราชประชา ศูนย์การศกึ ษาพเิ ศษ
นุเคราะห์ 27

1. เด็กยากจน (มากเป็นพิเศษ) 697 697

2. เด็กทีม่ ปี ญั หาเกย่ี วกับยาเสพตดิ 2 2

3. เด็กทีถ่ กู ทอดทิ้ง 16 16

4. เด็กที่ถูกทาร้ายอย่างทารณุ

5. เดก็ ทไี่ ด้รับผลกระทบจากโรคเอดสห์ รือโรคตดิ ต่อ

ร้ายแรงท่ีสงั คมรงั เกยี จ

6. เด็กในชนกลุม่ นอ้ ย 11

7. เดก็ เร่ร่อน

8. เด็กถกู บงั คับใหข้ ายแรงงานหรอื แรงงานเด็ก

9. เด็กทอ่ี ย่ใู นธุรกิจบรกิ ารทางเพศหรือโสเภณเี ดก็

10. เด็กในสถานพนิ จิ และคมุ้ ครองเดก็ และเยาวชน

11. พกิ ารเรยี นร่วม

- บกพร่องทางการเห็น

- บกพร่องทางการไดย้ นิ

- บกพร่องทางสตปิ ญั ญา 77 77

- บกพรอ่ งทางรา่ งกายหรือการเคลอื่ นไหวหรอื สขุ ภาพ 37 37

- บกพรอ่ งทางทางการเรียนรู้ 94 94

- บกพรอ่ งทางการพดู และภาษา

- บกพรอ่ งทางทางพฤติกรรมและอารมณ์

- ออทิสติก 39 39

- พกิ ารซอ้ น 88 88

รวม 810 241 1,051

ท่ีมา : ระบบสารสนเทศการศกึ ษาพิเศษและการศึกษาสงเคราะห์ http://www.specialset.bopp.go.th

30

ตารางที่ 4 จานวนนักเรยี นทมี่ คี วามตอ้ งการจาเปน็ พเิ ศษ จาแนกตามประเภทการรบั บรกิ าร
ระดับ สถานศกึ ษา และจงั หวัด

ระดับ

จังหวดั สถานศึกษา ประเภท มัธยม รวม
หนองคาย การรับบรกิ าร
อนุบาล ประถม มัธยม ศึกษา ปวช. 810
ศึกษา ศึกษา ตอน 1-3 -
55
ตอนต้น ปลาย
186
รร.การศึกษา ประจา 175 413 222
สงเคราะห์ ไป - กลับ
ศูนย์การศึกษา รบั บรกิ ารในศนู ย์
พเิ ศษ รับบรกิ ารนอกศูนย์

รวมทัง้ สิ้น 1,051

ที่มา : ระบบสารสนเทศการศกึ ษาพเิ ศษและการศึกษาสงเคราะห์ http://www.specialset.bopp.go.th

8. ด้านคุณภาพทางการศกึ ษา (Quality)

ดชั นีที่ 6 รอ้ ยละของคะแนนเฉลีย่ การประเมนิ คุณภาพผู้เรยี น (NT) วชิ าคณิตศาสตร์และวิชา
ภาษาไทย ระดบั ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 3

ตารางท่ี 5 ร้อยละของคะแนนเฉลยี่ การประเมินคุณภาพผเู้ รียน (NT) วิชาคณติ ศาสตร์และ
วชิ าภาษาไทย ระดบั ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เขตตรวจราชการท่ี 10 จาแนกตามจังหวดั

คะแนนเฉล่ีย
ดา้ น

ประเทศ ศธภ. 10 อุดรธานี เลย หนองบวั ลาภู หนองคาย บงึ กาฬ

ดา้ นคณิตศาสตร์ คะแนนเฉลีย่ 40.47 41.76 45.96 36.36 38.91 41.38 39.12
(Mathematics) ร้อยละ

ส่วนเบี่ยงเบน 19.13 18.98 19.63 16.81 18.15 18.54 17.97
มาตรฐาน S.D.

ดา้ นภาษาไทย คะแนนเฉลย่ี 47.46 48.33 51.96 43.72 45.03 49.32 45.57
ร้อยละ

(Thai Language) ส่วนเบี่ยงเบน 17.58 17.72 17.94 17.14 17.08 16.91 16.63
มาตรฐาน S.D.

รวมความสามารถ คะแนนเฉลย่ี 43.97 45.05 48.96 40.04 41.97 45.35 42.34
รอ้ ยละ

ทั้ง 2 ด้าน สว่ นเบ่ยี งเบน 33.23 33.33 34.25 30.58 31.75 31.75 31.00
มาตรฐาน S.D.

ทม่ี า : http://180.180.244.48/NT/ExamWeb/FrLogin.aspx สานักงานคณะกรรมการการศึกษา

ขั้นพ้นื ฐาน กระทรวงศกึ ษาธิการ

ดชั นที ี่ 7 ร้อยละของคะแนนผลสัมฤทธท์ิ างการเรยี นดว้ ยขอ้ สอบมาตรฐานกลางกลมุ่ สาระ

การเรยี นรู้คณติ ศาสตรแ์ ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ระดบั ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 3

31

ตารางท่ี 6 ร้อยละของคะแนนผลสมั ฤทธ์ทิ างการเรยี นดว้ ยขอ้ สอบมาตรฐานกลางกล่มุ สาระการเรียนรู้

คณติ ศาสตร์และกล่มุ สาระการเรยี นรภู้ าษาไทย ระดับชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 3 ปกี ารศึกษา

2563

สาระวชิ า สงั กดั ผเู้ ข้าสอบ คะแนน สว่ น คะแนน คะแนน มธั ยฐาน ฐานนยิ ม
(คน) เฉลีย่ เบ่ยี งเบน สงู สุด ตา่ สุด (Median) (Mode)
(Mean) มาตรฐาน (Max.) (Min.)
(S.D.)

ประเทศ 357,051 54.29 16.22 100.00 0.00 55.00 60.00

ศธภ.10 21,205 51.47 15.69 96.25 8.75 51.25 53.75

บงึ กาฬ 2,935 51.01 15.36 92.50 12.50 51.25 56.25

ภาษาไทย เลย 3,033 51.22 16.45 92.50 11.25 51.25 50.00

หนองคาย 3,769 52.25 16.07 96.25 8.75 52.50 53.75

หนองบัวลาภู 2,757 51.25 14.93 91.25 12.50 51.25 57.50

อดุ รธานี 8,711 51.45 15.59 92.50 8.75 51.25 50.00

ประเทศ 357,425 25.46 15.02 100.00 0.00 24.00 20.00

ศธภ.10 21,240 23.31 12.50 100.00 0.00 20.00 20.00

บึงกาฬ 2,937 22.38 11.09 92.00 0.00 20.00 16.00

คณติ ศาสตร์ เลย 3,032 24.44 14.50 96.00 0.00 20.00 20.00

หนองคาย 3,766 23.17 12.61 96.00 0.00 20.00 20.00

หนองบวั ลาภู 2,779 22.61 11.04 100.00 0.00 20.00 20.00

อดุ รธานี 8,726 23.51 12.55 100.00 0.00 20.00 16.00

ทมี่ า : https://www.niets.or.th สถาบนั ทดสอบทางการศกึ ษาแหง่ ชาติ (องคก์ ารมหาชน)

ดัชนีท่ี 8 ร้อยละของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ท่ีมีคะแนนผลการทดสอบทางการศึกษา
ระดับชาติขน้ั พน้ื ฐาน (O-NET) แตล่ ะวชิ าผ่านเกณฑ์ร้อยละ 50 ขน้ึ ไป ปกี ารศึกษา 2563

ตารางที่ 7 รอ้ ยละของนักเรยี นชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่มคี ะแนนผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ

ขนั้ พน้ื ฐาน (O-NET) แต่ละวชิ าผ่านเกณฑ์ร้อยละ 50 ขนึ้ ไป ปีการศึกษา 2563

วชิ า จานวน ผทู้ ไี่ ดค้ ะแนน รอ้ ยละของผู้ทไ่ี ด้

ผู้เข้าสอบ (คน) 50% ขน้ึ ไป (คน) คะแนน 50% ข้นึ ไป

ภาษาไทย 2,549 697 27.34

ภาษาองั กฤษ 2,561 112 4.37

คณติ ศาสตร์ 2,562 108 4.22

วทิ ยาศาสตร์ 2,548 140 5.49

สงั คมศกึ ษาฯ 2,562 82 3.20

ทม่ี า : https://www.niets.or.th สถาบนั ทดสอบทางการศึกษาแหง่ ชาติ (องค์การมหาชน)

32

9. ดา้ นประสทิ ธภิ าพ (Efficiency) ดาเนนิ การ 4 ดัชนี คอื

ดัชนีที่ 9 อตั ราการออกกลางคนั ของนกั เรียนระดับประถมศึกษา

ดัชนที ่ี 10 อตั ราการออกกลางคนั ของนักเรยี นระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน้

ดัชนีท่ี 11 อัตราการออกกลางคนั ของนักเรียนระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

ดัชนีท่ี 12 อตั ราการออกกลางคันของนกั เรยี นระดบั ประกาศนยี บตั รวชิ าชีพ (ปวช. 1-3)

ตารางที่ 8 อัตราการออกกลางคันของนกั เรียนระดบั ประถมศกึ ษา จาแนกตามจงั หวดั

อตั ราการออกกลางคนั ดัชนีที่ 9 ดชั นที ี่ 10 ดัชนีท่ี 11 ดัชนที ี่ 12

จานวนนักเรียน (คน) 34,677 21,175 14,565 6,466

จานวนนักเรียนท่ีออก 0 4 00
กลางคัน (คน)

รอ้ ยละ 0.000 0.019 0.000 0.000

ตารางท่ี 9 จานวนนกั เรียนระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน้ ท่ีออกกลางคัน จาแนกตามสาเหตุ และจงั หวดั

สาเหตุการออกกลางคัน หนองคาย

มปี ญั หาในการปรบั ตวั 3

สมรส

ต้องคดี/ถูกจบั 1

เจ็บปวุ ย/อุบตั เิ หตุ

หาเลี้ยงครอบครวั

อพยพตามผู้ปกครอง

ฐานะยากจน

มีปัญหาครอบครวั

กรณอี ่ืนๆ

อายนุ อกเกณฑ์

รวม 4

ท่ีมา : https://portal.bopp-obec.info/obec63/restpublicstat/report ระบบจัดเกบ็ ข้อมลู รายบุคคล

ดา้ นการตอบโจทย์บริบทที่เปลี่ยนแปลง (Relevancy) ดาเนนิ การ 1 ดชั นี คอื

ดัชนที ี่ 10 สัดส่วนของผู้เรยี นอาชวี ศึกษาต่อผ้เู รียนสามัญศกึ ษา

ประเภทสดั สว่ น 2563 2564

นร. สายสามัญ (ม.4-6) 8,916 9,751
6,155 6,466
นร. สายอาชัพ (ปวช. 1-3) 60 : 40
สดั สว่ น 59:41
สายสามัญ : สายอาชพี

33

1.5 สถานการณ์และแนวโนม้ การจัดการศึกษาในจังหวดั หนองคาย

โดยสรุปสภาวการณ์ทางการศึกษาในจังหวัดหนองคาย มีจุดแข็งที่มีสถาบันทางการศึกษาใน
ทุกระดับ โดยในพื้นที่ท้ังภาครัฐและภาคเอกชนและถึงแม้ว่าสถาบันทางการศึกษามีสถาบันท่ีจัดการศึกษา
ในระดับอุดมศกึ ษาคอื มหาวิทยาลัยขอนแก่นวทิ ยาเขตหนองคาย มหาวิทยาลยั มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย
วทิ ยาเขตหนองคาย และสถาบนั การอาชีวศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 ประกอบกับยังมีมหาวิทยาลัย
หลายแห่งมาตั้งศูนย์เพ่ือให้บริการการศึกษาโดยจัดการศึกษาตั้งแต่ระดับปริญญาตรีและปริญญาโท
มีหน่วยงานทางการศึกษาท่ีรับผิดชอบการศึกษาในแต่ละระดับในพ้ืนท่ีชั ดเจนถือเป็นจุดแข็งของจังหวัด
สภาพชุมชนในพื้นท่ีตามแนวชายแดนไทยกับ สปป.ลาว ส่วนใหญ่กระจายตามที่ราบลุ่มแม่น้าและเชิงเขามี
ความคล้ายคลึงทางด้านวิถีชีวิตวัฒนธรรมประเพณีและการประกอบอาชีพการติดต่อของพรมแดนท่ีทอด
ยาวตลอดแนวชายแดนง่ายต่อการข้ามพรมแดนและเป็นจุดเส่ียงต่อความมั่นคงปัญหายาเสพติด การบุกรุก
ทาลายปุา การค้ามนุษยห์ ลีกเลี่ยง การค้าหนีภาษีซ่ึงล้วนเป็นปัจจัยท่ีส่งผลต่อคุณภาพการจัดการศึกษาของ
ประชาชนในพืน้ ที่ชายแดนของจังหวัดหนองคายดงั นี้

1.5.1 สภาพปัญหาการจดั การศึกษาจาแนกสภาพปัญหาเป็นรายดา้ นดังน้ี
1) ดา้ นผู้เรยี น
(1.1.1) แนวโน้มประชากรวัยเรียนลดลงอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้นักเรียนลดลง ทาให้มี

โรงเรียนขนาดเลก็ เพิม่ ขึน้
(1.1.2) มอี าณาเขตติดตอ่ กับประเทศเพ่ือนบ้านจึงเป็นพื้นที่เฝูาระวังด้านยาเสพติดและ

สภาพปัจจุบันผู้ค้า – ผู้เสพมีการพัฒนายุทธวิธีลักลอบนายาเสพติดมาจาหน่ายซึ่งมีแนวโน้มเพิ่มมากข้ึน
สง่ ผลตอ่ พฤตกิ รรมเสีย่ งของเด็กและเยาวชนทีข่ าดทกั ษะชีวติ อยใู่ นภาวะเส่ยี งตอ่ ปัญหายาเสพติด

1.3 ผลสมั ฤทธทิ์ างการเรียนของนักเรียนต่า
1.4 ปญั หาการอา่ นออกเขียนได้
1.5 การเข้า สืบเนอื่ งมาจากปญั หาโรคระบาดใหม่
1.6 สัดสว่ นผูเ้ รยี นสายสามญั และสายอาชพี ยงั ไมส่ อดคล้องกบั นโยบายของรัฐบาล
(49:51)
1.7 การผลิตและคุณภาพผู้สาเร็จอาชีวศึกษาและอุดมศึกษามีความสามารถและ
สมรรถนะไมส่ อดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของผใู้ ชต้ ลาดแรงงานเนื่องจากขาดความเชื่อมโยงการจัดการศึกษา
เชิงนโยบายและเชิงระบบ
1.8 ความเชอื่ มโยงการจดั การศกึ ษาในทกุ ระดับ
1.9 นกั เรยี นบางสว่ นขาดคณุ ธรรมจริยธรรมและวนิ ยั /ยงั ไมเ่ กดิ ผลเป็นภาพรวม
1.10 ผปู้ กครองท่ีอยู่ตามแนวชายแดนระหว่างไทยกับ สปป.ลาว ล้วนมีฐานะยากจน
และสว่ นใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม
1.11 ปัญหาการเรียนออนไลน์ มีนักเรียนบางส่วน ขาดแคลนอุปกรณ์การเรียนการ
สอน เช่น โทรศพั ท์มือถอื แท็บเลต โทรทัศน์
1.12 เด็กนักเรียนยังขาดความพร้อมในการเรียนทางออนไลน์ ไม่มีสมาธิในการเรียน
ไมส่ ามารถเรียนด้วยตนเองได้ ขาดแรงจูงใจ เพราะไม่มคี รคู อยกระตนุ้ เตือนเหมือนในห้องเรียน
1.13 เกดิ การเหล่อื มล้าทางการศกึ ษาเพม่ิ ข้ึน

34

2.) ด้านหลกั สตู รและการจัดการเรยี นการสอน
2.1 หลกั สูตรไม่สอดคล้องกับสภาพบริบทและความต้องการกาลังคนในพ้ืนท่ีตลาดแรงงาน

และสถานประกอบการ
2.2 ขาดการสง่ เสรมิ ด้านวิชาชีพเพอื่ พฒั นาตอ่ ยอดอาชพี เดมิ ในท้องถนิ่
2.3 ขาดการวจิ ัยในการพัฒนาสอู่ าชีพสนู่ วตั กรรมวชิ าใน

3.) ด้านบคุ ลากร
3.1 ครูผสู้ อนไมเ่ พียงพอ ครูไมค่ รบชนั้ ขาดบคุ ลากรสายผ้สู อนท่ีมีความรูเ้ ฉพาะด้านเชน่
3.2 ครูและผูบ้ รหิ ารสถานศกึ ษาย้ายบ่อย
3.3 ครูส่วนใหญ่ไม่ใช่คนในพื้นที่ครูขาดรูปแบบวิธีการจัดการเรียนการสอนที่เหมาะสมกับ

เด็กในชุมชนและไม่รองรับการพัฒนาประเทศทางเศรษฐกิจรวมทั้งครูไม่มั่นใจในวิธีการปรับหลักสูตรให้
เหมาะสมและการนาหลักสตู รไปใช้

3.4 ขาดแคลนบคุ ลากรสนับสนุนด้านการสอนและเจ้าหน้าที่อืน่ ๆ เชน่ ธุรการ บญั ชี เป็นต้น
3.5 ครูผู้สอนไม่ครบชั้นสอนไม่ตรงตามวุฒิการศึกษาและความถนัดและมีครูบรรจุใหม่ซึ่ง
ประสบการณ์การสอนค่อนข้างน้อยสง่ ผลให้เกิดความยุ่งยากในการจดั การเรียนการสอน
3.6 ครูและบุคลากรทางการศึกษาขาดทักษะและแรงจูงใจในการนาความรู้ที่ได้จากการ
พัฒนาไปประยุกตใ์ ช้
4. ดา้ นอาคารสถานท่สี าธารณปู โภค สื่อและอุปกรณก์ ารเรียน
4.1 ขาดแคลนห้องปฏิบัติการทางภาษา ห้องอบรมการฝึกขับรถยนต์ ศูนย์ฝึกอบรมด้าน
อาหารและเคร่ืองด่ืมที่ได้มาตรฐานสากลครัวการโรงแรมห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ไม่รองรับโปรแกรม
สมัยใหม่
4.2 ระบบอินเทอรเ์ น็ตในพนื้ ทไ่ี มเ่ สถียร
4.3 ไม่มนี ้าด่ืมสะอาดขาดแคลนนา้ อปุ โภคบรโิ ภคในฤดแู ลง้
4.4 ระบบสขุ าภบิ าลสง่ิ แวดลอ้ มภายในสถานศกึ ษาไม่ถกู สขุ ลักษณะ
4.5 ขาดแคลนบา้ นพักครู
4.9 สถานศึกษาในพ้นื ท่ีชายแดนส่วนใหญเ่ ป็นสถานศกึ ษาขนาดเล็ก
4.10 ในพน้ื ท่ีชนบทบางแห่ง ไม่มีสญั ญาณโทรศัพท์ ไมส่ ามารถเรยี นทางออนไลน์ได้ และไม่
มีจานดาวเทยี ม หรอื จานดาวเทยี มรับสญั ญาณไมไ่ ด้

5.) ด้านงบประมาณการบริหารและการจดั การ
5.1 ขาดการบริหารจัดการศึกษาแบบมสี ่วนรว่ มในระดบั พนื้ ที่
5.2 ขาดการบรู ณาการการบริหารจัดการศกึ ษาในจังหวัด
5.3 ขาดเปูาหมายการพัฒนาการศึกษาจงั หวดั

6.) ดา้ นสงิ่ แวดล้อม
6.1 ควนั /ฝุน PM 2.5 เกินมาตรฐาน
6.2 ปญั หาขยะ/ การกาจัดขยะที่ถูกวธิ ี

35

การวิเคราะหส์ ถานการณด์ า้ นการศึกษาของจังหวัด (SWOT Analysis)

จดุ แขง็ (Strengths)

1. เป็นจงั หวดั ทม่ี สี ถานศึกษา จดั การศึกษา ทุกระดบั สามารถใหบ้ ริการทางการศึกษาให้กบั ผ้เู รยี น
ทกุ กลมุ่ ทกุ ประเภท และทกุ ชว่ งวยั

2. เปน็ จงั หวดั ทมี่ ีความโดดเด่นดา้ นประเพณแี ละวัฒนธรรมทเ่ี อื้อต่อการจดั การศึกษา
3. มีเครือขา่ ยทางด้านการศึกษาของหนว่ ยงานทางการศึกษาในจงั หวดั ทุกระดับท่ีเอื้อต่อการ
พัฒนาการศกึ ษา
4. บุคลากรทางการศึกษา มคี ุณวฒุ ทิ างการศึกษา ใบประกอบวิชาชีพ มีความร้คู วามสามารถ และ
ประสบการณ์ในการถ่ายทอดความรู้
5. การจัดการศึกษาในระดบั อนบุ าลและประถมศึกษาในภาคเอกชนทาได้อยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ

จดุ ออ่ น (Weaknesses)

1. ผ้เู รยี นมีผลสมั ฤทธท์ิ างการเรียนตา่ กวา่ เกณฑ์
2. อตั ราการเรยี นตอ่ ในสายอาชพี ไมเ่ ป็นไปตามเปาู หมาย
3. ขาดความเชื่อมโยงและความร่วมมือในการจดั การศึกษาทกุ ระดับ
4. มีสถานศกึ ษาขนาดเล็กภาครฐั บางแห่งมีครผู สู้ อนไมค่ รบชนั้ และสอนไม่ตรงวชิ าเอก ส่งผลให้

ผปู้ กครองขาดความเช่อื ม่นั
5. โรงเรยี นในพื้นทห่ี า่ งไกลยังขาดส่ือ อปุ กรณ์และเทคโนโลยที ีเ่ อ้อื ตอ่ การจดั การศึกษา
6. ปจั จบุ นั มีสถานศึกษาขนาดเลก็ เป็นจานวนมาก ก่อให้เกิดปญั หาดา้ นการบริหารจัดการและ

คณุ ภาพการศึกษา
7. ขาดการนาผลการติดตามและประเมินผลมาใชใ้ นการพัฒนาอยา่ งต่อเน่อื งและจรงิ จัง
8. ขาดความต่อเน่ืองและจรงิ จงั ในการพัฒนาการศกึ ษา
9. มัคคุเทศก์ขาดใบประกอบวชิ าชพี
10. ขาดการบรหิ ารจดั การระบบฐานขอ้ มลู ด้านการศึกษาระหว่างหนว่ ยงาน
11. ขาดความสามารถในการคดิ สรา้ งสรรคแ์ ละคิดวเิ คราะห์
12. ครู อาจารย์ ตอ้ งทางานเกยี่ วกับธุรการ งบประมาณ
13. ขาดหลกั สูตรวิชาชพี ดา้ นการค้าชายแดนและเศรษฐกิจพเิ ศษ

36

โอกาส (Opportunities)

1. หน่วยงานภาครฐั และเอกชนมสี ว่ นร่วมในการพฒั นาการศึกษามากขึ้น
2. เป็นพื้นท่ีในเขตเศรษฐกจิ พิเศษ
3. นโยบายการจัดการศึกษาโดยไม่เกบ็ ค่าใช้จ่าย 15 ปี
4. มีแม่น้าโขงเอ้ือต่อการศึกษาและค้นควา้ เก่ียวกับการคา้ การเกษตร และการท่องเทยี่ วริมฝ่ัง

แมน่ า้ โขง
5. จงั หวดั หนองคายเป็นประตสู อู่ าเซยี น เอื้อต่อการร่วมมือทางการศึกษา
6. ปัจจบุ ันสามารถเข้าถึงเทคโนโลยที ีท่ ันสมัยช่วยใหเ้ ข้าถึงแหล่งเรยี นร้ไู ดอ้ ย่างรวดเรว็ และ

หลากหลาย
7. เป็นเมืองน่าอยู่อันดบั 7 ของโลก
8. มกี ฎหมายรองรบั การจัด การศึกษาภาคบังคบั ทใ่ี หโ้ อกาสทางการศึกษากบั ประชากรวัยเรียน

ทุกกลมุ่ และทุกช่วงวยั

อปุ สรรค (Threats)

1. การจดั สรรงบประมาณไมเ่ พียงพอต่อการบริหารจัดการ
2. นโยบายด้านการศึกษาของประเทศขาดความต่อเนือ่ ง และไมส่ อดคล้องกบั บริบทของพน้ื ที่
3. การเช่อื มโยงและบูรณาการงบประมาณด้านการศึกษาระหว่างหนว่ ยงานทางการศึกษากับ

จงั หวัด และองค์กรปกครองส่วนทอ้ งถิน่ ยังมขี ้อจากัด
4. การเปน็ พนื้ ทีช่ ายแดนติดกับประเทศเพ่ือนบา้ น ทาใหเ้ กิดปญั หาเรือ่ งยาเสพตดิ ซึ่งสง่ ผลกระทบ

ตอ่ ผ้เู รียน
5. กฎหมายด้านการศึกษามีความความขดั แย้งกัน จงึ ทาให้เป็นอุปสรรคต่อการปฏริ ูปการศึกษา
6. ผ้ปู กครองรายได้ต่า
7. ปญั หาการย้ายถิ่นของประชากร สง่ ผลต่อความต่อเน่อื งและคุณภาพการศกึ ษาของผูเ้ รียน
8. การจัดการศึกษาในสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโคโรนา 2019

37