แผนการจัดการเรียนรู้ วิชา ฟิสิกส์2 รหัสวิชา ว30202 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่4 โดย นางสาวอรชีรา อนุบุตร ตำแหน่งครู วิทยฐานะครูชำนาญการ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โรงเรียนลองวิทยา จังหวัดแพร่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาแพร่ กระทรวงศึกษาธิการ
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 คำนำ แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์2 ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อใช้เป็นคู่มือ ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในรายวิชาวิทยาศาสตร์เพิ่มเติม (ฟิสิกส์เพิ่มเติม) ประจำภาคเรียน ที่ 2 ทั้งนี้เพื่อให้บรรลุผลการเรียนรู้ตามสาระหลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โรงเรียนลองวิทยา ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ซึ่ง ประกอบด้วย 4 หน่วยการเรียนรู้ ได้แก่ สมดุลกล งานและพลังงาน โมเมนตัมและการชน และการเคลื่อนที่ แนวโค้ง รวม 80 ชั่วโมง ทั้งนี้ผู้เขียนได้ปรับให้สอดคล้องกับสภาพที่แท้จริง และยืดหยุ่นเวลาตามความ เหมาะสม ผู้เขียนหวังเป็นอย่างยิ่งว่า แผนการจัดการเรียนรู้เล่มนี้จะมีประโยชน์ต่อครูผู้สอนและผู้ที่ต้องการ ศึกษาเพื่อใช้ในการเตรียมการจัดการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ ตามผลการเรียนรู้อย่างมีคุณภาพมากขึ้น นางสาวอรชีรา อนุบุตร ผู้จัดทำแผนการจัดการเรียนรู้
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 สารบัญ เรื่อง หน้า คำนำ การวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้ / ตัวชี้วัด / สาระการเรียนรู้ 1 ตารางวิเคราะห์ตัวชี้วัด 6 โครงสร้างรายวิชา 10 คำอธิบายรายวิชา 13 หน่วยที่4 สมดุลกล แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 15 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 23 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 31 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 39 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 47 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 6 55 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 7 62 หน่วยที่5 งานและพลังงาน แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 8 68 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 75 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 10 81 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 11 87 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 12 93 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 13 99 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 14 106 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 15 112 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 16 121 หน่วยที่6 โมเมนตัมและการชน แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 17 127 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 18 135 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 19 140 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 20 148 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 21 154
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 22 162 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 23 168 หน่วยที่7 การเคลื่อนที่แนวโค้ง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 24 176 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 25 183 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 26 191 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 27 198 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 28 205 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 29 212 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 30 219 ภาคผนวก
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 1 การวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้ / ตัวชี้วัด / สาระการเรียนรู้ รหัสตัวชี้วัด ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 8 1. อธิบายสมดุลกลของวัตถุ โมเมนต์ และผลรวมของโมเมนต์ ที่มีต่อการหมุน แรงคู่ควบและผล ของแรงคู่ควบที่มีต่อสมดุลของ วัตถุ เขียนแผนภาพของแรงที่ กระทำต่อวัตถุอิสระเมื่อวัตถุอยู่ ในสมดุลกลและคำนวณปริมาณ ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องรวมทั้งทดลอง และอธิบายสมดุลของแรงสาม แรง สมดุลกลเป็นสภาพที่วัตถุ รักษาสภาพการเคลื่อนที่ ให้คงเดิมคือหยุดนิ่งหรือ เคลื่อนที่ด้วยความเร็วคง ตัว วัตถุจะสมดุลต่อการ เลื่อนที่คือหยุดนิ่งหรือ เคลื่อนที่ด้วยความเร็วคง ตัวเมื่อแรงลัพธ์ที่กระทำต่อ วัตถุเป็นศูนย์ วัตถุจะ สมดุลต่อการหมุนคือไม่ หมุนหรือหมุนด้วย ความเร็วเชิงมุมคงตัวเมื่อ ผลรวมของโมเมนต์ที่ กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์ เมื่อมีแรงคู่ควบกระทำต่อ วัตถุ แรงลัพธ์เท่ากับศูนย์ ทำให้วัตถุสมดุลต่อการ เลื่อนที่แต่ไม่สมดุลต่อการ หมุน การเขียนแผนภาพ ของแรงที่กระทำต่อวัตถุ อิสระ สามารถนำมาใช้ใน การพิจารณาแรงลัพธ์และ ผลรวมของโมเมนต์ที่ กระทำต่อวัตถุเมื่อวัตถุอยู่ ในสมดุลกล สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 9 2. สังเกตและอธิบายสภาพการ เคลื่อนที่ของวัตถุ เมื่อแรงที่ กระทำต่อวัตถุผ่านศูนย์กลางมวล เมื่อออกแรงกระทำต่อวัตถุ ที่วางบนพื้นที่ไม่มีแรงเสียด ทานในในแนวระดับ ถ้า แนวแรงนั้นกระทำผ่าน ศูนย์กลางมวลของวัตถุ
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 2 รหัสตัวชี้วัด ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ของวัตถุ และผลของศูนย์ถ่วงที่มี ต่อเสถียรภาพของวัตถุ วัตถุจะเคลื่อนที่แบบเลื่อน ที่โดยไม่หมุน วัตถุที่อยู่ใน สนามโน้มถ่วงสม่ำเสมอ ศูนย์กลางมวลและศูนย์ ถ่วงอยู่ที่ตำแหน่งเดียวกัน ศูนย์ถ่วงของวัตถุมีผลต่อ เสถียรภาพของวัตถุ สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 10-13 1. วิเคราะห์ และคำนวณงานของ แรงคงตัวจากสมการและพื้นที่ใต้ กราฟความสัมพันธ์ระหว่างแรง กับตำแหน่ง รวมทั้งอธิบายและ คำนวณกำลังเฉลี่ย • งานของแรงที่กระทำต่อ วัตถุหาได้จากผลคูณ ของขนาดของแรงและ ขนาดของการกระจัด ก ั บ โ คไ ซ น ์ ข อ ง มุ ม ระหว่างแรงกับการ กระจัด และงานที่ทำได้ ในหนึ่งหน่วย เ ว ลา เรียกว่า กำลังเฉลี่ย • พ ล ั ง ง า น เ ป็ น ความสามารถในการ ทำงาน พลังงานจลน์ เป็นพลังงานของวัตถุที่ กำลังเคลื่อนที่ พลังงาน ศักย์เป็นพลังงานที่ เกี่ยวข้องกับตำแหน่ง หรือรูปร่างของวัตถุ พลังงานกลเป็นผลรวม ของพลังงานจลน์และ พลังงานศักย์ แรงที่ทำ ให้เกิดงานโดยงานของ แรงนั้นไม่ขึ้นกับเส้นทาง การเคลื่อนที่ เรียกว่า แรงอนุรักษ์ งานและ
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 3 รหัสตัวชี้วัด ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น พลังงานมีความสัมพันธ์ กัน โดยงานของแรง ลัพธ์เท่ากับพลังงาน จ ล น ์ ข อ ง ว ั ต ถ ุ ที่ เปลี่ยนไป ตามทฤษฎี บทงาน-พลังงานจลน์ • ถ้างานที่เกิดขึ้นกับวัตถุ เป็นงานเนื่องจากแรง อนุรักษ์เท่านั้น พลังงาน กลของวัตถุจะคงตัวซึ่ง เ ป ็ น ไ ป ต า ม ก ฎ ก า ร อนุรักษ์พลังงานกล โดย ที่พลังงานศักย์อาจ เปลี่ยนเป็นพลังงานจลน์ กฎการอนุรักษ์พลังงาน กลใช้วิเคราะห์การ เคลื่อนที่ต่าง ๆ • ก า ร ท ำ ง า น ข อ ง เครื่องกลอย่างง่าย ใช้ หลักของงานและสมดุล ก ล ป ร ะ ก อ บ ก า ร พิจารณาประสิทธิภาพ และการได้เปรียบเชิงกล ของเครื่องกลอย่างง่าย สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 14 1. อธิบายและคำนวณโมเมนตัม ของวัตถุ และการดลจากสมการและ พื้นที่ใต้กราฟ ความสัมพันธ์ระหว่าง แรงลัพธ์กับเวลา รวมทั้งอธิบาย ความสัมพันธ์ระหว่างแรงดลกับ โมเมนตัม วัตถุที่เคลื่อนที่จะมี โมเมนตัมซึ่งเป็นปริมาณ เวกเตอร์มีค่าเท่ากับผลคูณ ระหว่างมวลและความเร็ว ของวัตถุ เมื่อมีแรงลัพธ์ กระทำต่อวัตถุจะทำให้ โ ม เ ม น ต ั ม ข อ ง ว ั ต ถุ
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 4 รหัสตัวชี้วัด ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น เปลี่ยนไป โดยแรงลัพธ์ เท่ากับอัตราการเปลี่ยน โมเมนตัมของวัตถุ แรง ลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุใน เวลาสั้น ๆ เรียกว่า แรงดล โดยผลคูณของแรงดลกับ เวลา เรียกว่า การดล ซึ่ง การดลอาจหาได้จากพื้นที่ ใต้กราฟระหว่างแรงดลกับ เวลา สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 15 2.ทดลอง อธิบาย และคำนวณปริมาณ ต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการชนของวัตถุใน หนึ่งมิติทั้งแบบยืดหยุ่นไม่ยืดหยุ่น และการดีดตัวแยกจากกันในหนึ่งมิติ ซึ่งเป็นไปตามกฎการอนุรักษ์โมเมนตัม ในการชนกันของวัตถุและ การดีดตัวออกจากกันของ วัตถุในหนึ่งมิติ เมื่อไม่มีแรง ภายนอกมากระทำ โม เมนตัมของระบบมีค่าคง ตัวเป็นไปตามกฎการ อนุรักษ์โมเมนตัม ในการ ชนกันของวัตถุ พลังงาน จลน์ของระบบอาจคงตัว หรือไม่ก็ได้ การชนที่ พลังงานจลน์ของระบบคง ตัวเป็นการชนแบบยืดหยุ่น ส่วนการชนที่พลังงานจลน์ ของระบบไม่คงตัวเป็นการ ชนแบบไม่ยืดหยุ่น สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 16 1.อธิบาย วิเคราะห์ และคำนวณ ปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการ เคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ และทดลอง การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ การเคลื่อนที่แนวโ ค้ง พาราโบลาภายใต้สนาม โน้มถ่วง โดยไม่คิดแรงต้าน ข อ ง อ า ก า ศ เ ป ็ น ก า ร เคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ วัตถุมีการเปลี่ยนตำแหน่ง ในแนวดิ่งและแนวระดับ
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 5 รหัสตัวชี้วัด ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น พร้อมกันและเป็นอิสระต่อ กัน การเคลื่อนที่ในแนวดิ่ง เป็นการเคลื่อนที่ที่มีแรง โ น ้ ม ถ ่ ว ง ก ร ะ ทำ จ ึ ง มี ความเร็วไม่คงตัว สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 17 2. ทดลองและอธิบายความสัมพันธ์ ระหว่างแรงสู่ศูนย์กลาง รัศมีของการ เคลื่อนที่ อัตราเร็วเชิงเส้น อัตราเร็วเชิงมุม และมวลของวัตถุใน การเคลื่อนที่แบบวงกลมในระนาบ ระดับ รวมทั้งคำนวณปริมาณต่าง ๆ ที่ เกี่ยวข้อง และประยุกต์ใช้ความรู้การ เคลื่อนที่แบบวงกลมในการอธิบายการ โคจรของดาวเทียม วัตถุที่เคลื่อนที่เป็นวงกลม ห ร ื อ ส ่ ว น ข อ ง ว ง ก ลม เรียกว่า วัตถุนั้นมีการ เคลื่อนที่แบบวงกลม ซึ่งมี แรงลัพธ์ที่กระทำกับวัตถุ ในทิศเข้าสู่ศูนย์กลาง เรียกว่า แรงสู่ศูนย์กลาง ทำให้เกิด คว าม เ ร ่ ง สู่ ศูนย์กลางที่มีขนาดสัมพันธ์ กับรัศมีของการเคลื่อนที่ และอัตราเร็วเชิงเส้นของ วัตถุและแรงสู่ศูนย์กลางมี ความสัมพันธ์กับอัตราเร็ว เชิงมุม ดาวเทียมที่โคจรใน แนววงกลมรอบโลกมีแรง ดึงดูดที่โลกกระทำต่อ ด า ว เ ท ี ย ม เ ป ็ น แ ร ง สู่ ศูนย์กลาง ดาวเทียมที่มีวง โคจรค้างฟ้าในระนาบของ เส้นศูนย์สูตรมีคาบการ โคจรเท่าก ับ คา บ ก า ร หมุนรอบตัวเองของโลก
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 6 ตารางวิเคราะห์ตัวชี้วัด รหัสตัวชี้วัด ตัวชี้วัด นักเรียนรู้อะไร / ทำอะไรได้ ความคิดหลัก สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 8 1. อธิบายสมดุลกลของวัตถุ โมเมนต์ และผลรวมของโมเมนต์ ที่มีต่อการหมุน แรงคู่ควบและ ผลของแรงคู่ควบที่มีต่อสมดุล ของวัตถุ เขียนแผนภาพของแรง ที่กระทำต่อวัตถุอิสระเมื่อวัตถุ อยู่ในสมดุลกลและคำนวณ ปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งทดลองและอธิบายสมดุล ของแรงสามแรง อธิบายสมดุลกลของวัตถุ โมเมนต์ และผลรวมของโมเมนต์ ที่มีต่อการหมุน แรงคู่ควบและ ผลของแรงคู่ควบที่มีต่อสมดุล ของวัตถุ เขียนแผนภาพของแรง ที่กระทำต่อวัตถุอิสระเมื่อวัตถุ อยู่ในสมดุลกลและคำนวณ ปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งทดลองและอธิบายสมดุล ของแรงสามแรงได้ -สมดุลกลเป็นสภาพที่วัตถุรักษาสภาพ การเคลื่อนที่ให้คงเดิม -วัตถุจะสมดุลต่อการเลื่อนที่เมื่อแรง ลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์ -วัตถุจะสมดุลต่อการหมุนเมื่อผลรวม ของโมเมนต์ที่กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์ -เมื่อมีแรงคู่ควบกระทำต่อวัตถุ แรง ลัพธ์เท่ากับศูนย์ทำให้วัตถุสมดุลต่อ การเลื่อนที่แต่ไม่สมดุลต่อการหมุน -การเขียนแผนภาพของแรงที่กระทำ ต่อวัตถุอิสระ สามารถนำมาใช้ในการ พิจารณาแรงลัพธ์และผลรวมของ โมเมนต์ที่กระทำต่อวัตถุเมื่อวัตถุอยู่ ในสมดุลกล สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 9 2. สังเกตและอธิบายสภาพการ เคลื่อนที่ของวัตถุ เมื่อแรงที่ กระทำต่อวัตถุผ่านศูนย์กลาง มวลของวัตถุ และผลของศูนย์ ถ่วงที่มีต่อเสถียรภาพของวัตถุ สังเกตและอธิบายสภาพการ เคลื่อนที่ของวัตถุ เมื่อแรงที่ กระทำต่อวัตถุผ่านศูนย์กลาง มวลของวัตถุ และผลของศูนย์ ถ่วงที่มีต่อเสถียรภาพของวัตถุ ได้ -เมื่อออกแรงกระทำต่อวัตถุที่วางบน พื้นที่ไม่มีแรงเสียดทานในแนวระดับ ถ้าแนวแรงนั้นกระทำผ่านศูนย์กลาง มวลของวัตถุ วัตถุจะเคลื่อนที่แบบ เลื่อนที่โดยไม่หมุน -วัตถุที่อยู่ในสนามโน้มถ่วงสม่ำเสมอ ศูนย์กลางมวลและศูนย์ถ่วงอยู่ที่ ตำแหน่งเดียวกัน -ศูนย์ถ่วงของวัตถุมีผลต่อเสถียรภาพ ของวัตถุ สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 10-13 1. วิเคราะห์ และคำนวณงานของ แรงคงตัวจากสมการและพื้นที่ใต้ กราฟความสัมพันธ์ระหว่างแรง กับตำแหน่ง รวมทั้งอธิบายและ คำนวณกำลังเฉลี่ย วิเคราะห์ และคำนวณงานของ แรงคงตัวจากสมการและพื้นที่ใต้ กราฟความสัมพันธ์ระหว่างแรง กับตำแหน่ง รวมทั้งอธิบายและ คำนวณกำลังเฉลี่ยได้ -งานของแรงที่กระทำต่อวัตถุหาได้ จากผลคูณของขนาดของแรงและขนาด ของการกระจัดกับ โคไซน์ของมุม ระหว่างแรงกับการกระจัด -งานที่ทำได้ในหนึ่งหน่วยเวลา เรียกว่า กำลังเฉลี่ย
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 7 รหัสตัวชี้วัด ตัวชี้วัด นักเรียนรู้อะไร / ทำอะไรได้ ความคิดหลัก -พลังงานเป็นความสามารถในการ ทำงาน -พลังงานจลน์เป็นพลังงานของวัตถุที่ กำลังเคลื่อนที่ -พลังงานศักย์เป็นพลังงานที่เกี่ยวข้อง กับตำแหน่งหรือรูปร่างของวัตถุ -พลังงานกลเป็นผลรวมของพลังงาน จลน์และพลังงานศักย์ -แรงที่ทำให้เกิดงานโดยงานของแรงนั้น ไม่ขึ้นกับเส้นทางการเคลื่อนที่ เรียกว่า แรงอนุรักษ์ -งานและพลังงานมีความสัมพันธ์กัน โดยงานของแรงลัพธ์เท่ากับพลังงาน จลน์ของวัตถุที่เปลี่ยนไป ตามทฤษฎี บทงาน-พลังงานจลน์ -ถ้างานที่เกิดขึ้นกับวัตถุเป็นงาน เนื่องจากแรงอนุรักษ์เท่านั้น -พลังงานกลของวัตถุจะคงตัวซึ่ง เป็นไปตามกฎการอนุรักษ์พลังงานกล โดยที่พลังงานศักย์อาจเปลี่ยนเป็น พลังงานจลน์ -กฎการอนุรักษ์พลังงานกลใช้ วิเคราะห์การเคลื่อนที่ต่าง ๆ -การทำงานของเครื่องกลอย่างง่าย ใช้ หลักของงานและสมดุลกล ประกอบการพิจารณาประสิทธิภาพ และการได้เปรียบเชิงกลของเครื่องกล อย่างง่าย สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 14 1. อธิบายและคำนวณโมเมนตัม ของวัตถุ และการดลจากสมการ และพื้นที่ใต้กราฟ อธิบายและคำนวณโมเมนตัม ของวัตถุ และการดลจากสมการ และพื้นที่ใต้กราฟ -วัตถุที่เคลื่อนที่จะมีโมเมนตัมซึ่งเป็น ปริมาณเวกเตอร์มีค่าเท่ากับผลคูณ ระหว่างมวลและความเร็วของวัตถุ
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 8 รหัสตัวชี้วัด ตัวชี้วัด นักเรียนรู้อะไร / ทำอะไรได้ ความคิดหลัก ความสัมพันธ์ระหว่างแรงลัพธ์ กับเวลา รวมทั้งอธิบาย ความสัมพันธ์ระหว่างแรงดลกับ โมเมนตัม ความสัมพันธ์ระหว่างแรงลัพธ์ กับเวลา รวมทั้งอธิบาย ความสัมพันธ์ระหว่างแรงดลกับ โมเมนตัมได้ -เมื่อมีแรงลัพธ์กระทำต่อวัตถุจะทำให้ โมเมนตัมของวัตถุเปลี่ยนไป โดยแรง ลัพธ์เท่ากับอัตราการเปลี่ยนโมเม นตัมของวัตถุ -แรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุในเวลาสั้น ๆ เรียกว่า แรงดล โดยผลคูณของแรง ดลกับเวลา เรียกว่า การดลซึ่งการดล อาจหาได้จากพื้นที่ใต้กราฟระหว่าง แรงดลกับเวลา สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 15 2.ทดลอง อธิบาย และคำนวณ ปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการชน ของวัตถุในหนึ่งมิติทั้งแบบ ยืดหยุ่นไม่ยืดหยุ่น และการดีด ตัวแยกจากกันในหนึ่งมิติซึ่ง เป็นไปตามกฎการอนุรักษ์ โมเมนตัม ทดลอง อธิบาย และคำนวณ ปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการชน ของวัตถุในหนึ่งมิติทั้งแบบ ยืดหยุ่นไม่ยืดหยุ่น และการดีด ตัวแยกจากกันในหนึ่งมิติซึ่ง เป็นไปตามกฎการอนุรักษ์ โมเมนตัมได้ -ในการชนกันของวัตถุและการดีดตัว ออกจากกันของวัตถุในหนึ่งมิติ เมื่อไม่ มีแรงภายนอกมากระทำ โมเมนตัมของ ระบบมีค่าคงตัวเป็นไปตามกฎการ อนุรักษ์โมเมนตัม -ในการชนกันของวัตถุ พลังงานจลน์ ของระบบอาจคงตัวหรือไม่ก็ได้ การ ชนที่พลังงานจลน์ของระบบคงตัวเป็น การชนแบบยืดหยุ่น ส่วนการชนที่ พลังงานจลน์ของระบบไม่คงตัวเป็น การชนแบบไม่ยืดหยุ่น สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 16 1.อธิบาย วิเคราะห์ และคำนวณ ปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ และทดลองการเคลื่อนที่แบบ โพรเจกไทล์ อธิบาย วิเคราะห์ และคำนวณ ปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ และทดลองการเคลื่อนที่แบบ โพรเจกไทล์ได้ -การเคลื่อนที่แนวโค้งพาราโบลา ภายใต้สนามโน้มถ่วง โดยไม่คิดแรง ต้านของอากาศเป็นการเคลื่อนที่แบบ โพรเจกไทล์ -วัตถุมีการเปลี่ยนตำแหน่งในแนวดิ่ง และแนวระดับพร้อมกันและเป็นอิสระ ต่อกัน การเคลื่อนที่ในแนวดิ่งเป็นการ เคลื่อนที่ที่มีแรงโน้มถ่วงกระทำจึงมี ความเร็วไม่คงตัว สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 17 2. ทดลองและอธิบาย ความสัมพันธ์ระหว่างแรงสู่ ทดลองและอธิบายความสัมพันธ์ ระหว่างแรงสู่ศูนย์กลาง รัศมี -วัตถุที่เคลื่อนที่เป็นวงกลมหรือส่วน ของวงกลม เรียกว่า วัตถุนั้นมีการ เคลื่อนที่แบบวงกลม ซึ่งมี แรงลัพธ์ที่
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 9 รหัสตัวชี้วัด ตัวชี้วัด นักเรียนรู้อะไร / ทำอะไรได้ ความคิดหลัก ศูนย์กลาง รัศมีของการเคลื่อนที่ อัตราเร็วเชิงเส้น อัตราเร็วเชิงมุม และมวลของ วัตถุในการเคลื่อนที่แบบวงกลม ในระนาบระดับ รวมทั้งคำนวณ ปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง และ ประยุกต์ใช้ความรู้การเคลื่อนที่ แบบวงกลมในการอธิบายการ โคจรของดาวเทียม ของการเคลื่อนที่ อัตราเร็วเชิง เส้น อัตราเร็วเชิงมุม และมวลของ วัตถุในการเคลื่อนที่แบบวงกลม ในระนาบระดับ รวมทั้งคำนวณ ปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง และ ประยุกต์ใช้ความรู้การเคลื่อนที่ แบบวงกลมในการอธิบายการ โคจรของดาวเทียมได้ กระทำกับวัตถุในทิศเข้าสู่ศูนย์กลาง เรียกว่า แรงสู่ศูนย์กลาง ทำให้เกิด ความเร่งสู่ศูนย์กลางที่มีขนาดสัมพันธ์ กับรัศมีของการเคลื่อนที่และอัตราเร็ว เชิงเส้นของวัตถุและแรงสู่ศูนย์กลางมี ความสัมพันธ์กับอัตราเร็วเชิงมุม -ดาวเทียมที่โคจรในแนววงกลมรอบโลก มีแรงดึงดูดที่โลกกระทำต่อดาวเทียม เป็นแรงสู่ศูนย์กลาง -ดาวเทียมที่มีวง โคจรค้างฟ้าในระนาบของเส้นศูนย์ สูตรมีคาบการโคจรเท่ากับคาบการ หมุนรอบตัวเองของโลก
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 10 โครงสร้างรายวิชา วิชา ฟิสิกส์2 รหัสวิชา ว30202 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่4 ภาคเรียนที่ 2 เวลาเรียน 80 ชั่วโมง จำนวน 2.0 หน่วยกิต หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐาน การเรียนรู้/ ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) น้ำหนัก คะแนน 4 สมดุลกล สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 8 ม. 4 ข้อ 9 -สมดุลกลเป็นสภาพที่วัตถุรักษาสภาพการเคลื่อนที่ให้ คงเดิม -วัตถุจะสมดุลต่อการเลื่อนที่เมื่อแรงลัพธ์ที่กระทำต่อ วัตถุเป็นศูนย์ -วัตถุจะสมดุลต่อการหมุนเมื่อผลรวมของโมเมนต์ที่ กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์ -เมื่อมีแรงคู่ควบกระทำต่อวัตถุ แรงลัพธ์เท่ากับศูนย์ ทำให้วัตถุสมดุลต่อการเลื่อนที่แต่ไม่สมดุลต่อการหมุน -การเขียนแผนภาพของแรงที่กระทำต่อวัตถุอิสระ สามารถนำมาใช้ในการพิจารณาแรงลัพธ์และผลรวมของ โมเมนต์ที่กระทำต่อวัตถุเมื่อ วัตถุอยู่ในสมดุลกล -เมื่อออกแรงกระทำต่อวัตถุที่วางบนพื้นที่ไม่มีแรงเสียด ทานในแนวระดับ ถ้าแนวแรงนั้นกระทำผ่านศูนย์กลาง มวลของวัตถุ วัตถุจะเคลื่อนที่แบบเลื่อนที่โดยไม่หมุน -วัตถุที่อยู่ในสนามโน้มถ่วงสม่ำเสมอ ศูนย์กลางมวล และศูนย์ถ่วงอยู่ที่ตำแหน่งเดียวกัน -ศูนย์ถ่วงของวัตถุมีผลต่อเสถียรภาพของวัตถุ 20 15 5 งานและ พลังงาน สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 10 ม. 4 ข้อ 11 ม. 4 ข้อ 12 ม. 4 ข้อ 13 -งานของแรงที่กระทำต่อวัตถุหาได้จากผลคูณของ ขนาดของแรงและขนาดของการกระจัดกับ โคไซน์ของ มุมระหว่างแรงกับการกระจัด -งานที่ทำได้ในหนึ่งหน่วยเวลา เรียกว่า กำลังเฉลี่ย -พลังงานเป็นความสามารถในการทำงาน -พลังงานจลน์เป็นพลังงานของวัตถุที่กำลังเคลื่อนที่ 22 15
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 11 หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐาน การเรียนรู้/ ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) น้ำหนัก คะแนน -พลังงานศักย์เป็นพลังงานที่เกี่ยวข้องกับตำแหน่งหรือ รูปร่างของวัตถุ -พลังงานกลเป็นผลรวมของพลังงานจลน์และพลังงาน ศักย์ -แรงที่ทำให้เกิดงานโดยงานของแรงนั้นไม่ขึ้นกับ เส้นทางการเคลื่อนที่ เรียกว่า แรงอนุรักษ์ -งานและพลังงานมีความสัมพันธ์กัน โดยงานของแรง ลัพธ์เท่ากับพลังงานจลน์ของวัตถุที่เปลี่ยนไป ตาม ทฤษฎีบทงาน-พลังงานจลน์ -ถ้างานที่เกิดขึ้นกับวัตถุเป็นงานเนื่องจากแรงอนุรักษ์ เท่านั้น -พลังงานกลของวัตถุจะคงตัวซึ่งเป็นไปตามกฎการ อนุรักษ์พลังงานกล โดยที่พลังงานศักย์อาจเปลี่ยนเป็น พลังงานจลน์ -กฎการอนุรักษ์พลังงานกลใช้วิเคราะห์การเคลื่อนที่ ต่าง ๆ -การทำงานของเครื่องกลอย่างง่าย ใช้หลักของงานและ สมดุลกลประกอบการพิจารณาประสิทธิภาพ และการ ได้เปรียบเชิงกลของเครื่องกลอย่างง่าย สอบกลางภาค 20 6 โมเมนตัม และการ ชน สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 14 ม. 4 ข้อ 15 -วัตถุที่เคลื่อนที่จะมีโมเมนตัมซึ่งเป็นปริมาณเวกเตอร์ มีค่าเท่ากับผลคูณระหว่างมวลและความเร็วของวัตถุ -เมื่อมีแรงลัพธ์กระทำต่อวัตถุจะทำให้โมเมนตัมของ วัตถุเปลี่ยนไป โดยแรงลัพธ์เท่ากับอัตราการเปลี่ยน โมเมนตัมของวัตถุ -แรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุในเวลาสั้น ๆ เรียกว่า แรงดล โดยผลคูณของแรงดลกับเวลา เรียกว่า การดลซึ่งการดล อาจหาได้จากพื้นที่ใต้กราฟระหว่างแรงดลกับเวลา 20 15
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 12 หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐาน การเรียนรู้/ ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) น้ำหนัก คะแนน -ในการชนกันของวัตถุและการดีดตัวออกจากกันของ วัตถุในหนึ่งมิติ เมื่อไม่มีแรงภายนอกมากระทำ โม เมนตัมของระบบมีค่าคงตัวเป็นไปตามกฎการอนุรักษ์ โมเมนตัม -ในการชนกันของวัตถุ พลังงานจลน์ของระบบอาจคงตัว หรือไม่ก็ได้ การชนที่พลังงานจลน์ของระบบคงตัวเป็น การชนแบบยืดหยุ่น ส่วนการชนที่พลังงานจลน์ของ ระบบไม่คงตัวเป็นการชนแบบไม่ยืดหยุ่น 7 การ เคลื่อนที่ แนวโค้ง สาระฟิสิกส์ ม. 4 ข้อ 16 ม. 4 ข้อ 17 -การเคลื่อนที่แนวโค้งพาราโบลาภายใต้สนามโน้มถ่วง โดยไม่คิดแรงต้านของอากาศเป็นการเคลื่อนที่แบบ โพรเจกไทล์ -วัตถุมีการเปลี่ยนตำแหน่งในแนวดิ่งและแนวระดับ พร้อมกันและเป็นอิสระต่อกัน การเคลื่อนที่ในแนวดิ่ง เป็นการเคลื่อนที่ที่มีแรงโน้มถ่วงกระทำจึงมีความเร็ว ไม่คงตัว - วัตถุที่เคลื่อนที่เป็นวงกลมหรือส่วนของวงกลม เรียกว่า วัตถุนั้นมีการเคลื่อนที่แบบวงกลม ซึ่งมี แรง ลัพธ์ที่กระทำกับวัตถุในทิศเข้าสู่ศูนย์กลาง เรียกว่า แรงสู่ศูนย์กลาง ทำให้เกิดความเร่งสู่ศูนย์กลางที่มี ขนาดสัมพันธ์กับรัศมีของการเคลื่อนที่และอัตราเร็ว เชิงเส้นของวัตถุและแรงสู่ศูนย์กลางมีความสัมพันธ์กับ อัตราเร็วเชิงมุม -ดาวเทียมที่โคจรในแนววงกลมรอบโลกมีแรงดึงดูดที่ โลกกระทำต่อดาวเทียมเป็นแรงสู่ศูนย์กลาง -ดาวเทียม ที่มีวงโคจรค้างฟ้าในระนาบของเส้นศูนย์สูตรมีคาบการ โคจรเท่ากับคาบการหมุนรอบตัวเองของโลก 18 15 สอบปลายภาค 20 รวมเวลาเรียน/น้ำหนักคะแนน 80 100
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 13 คำอธิบายรายวิชา รายวิชาเพิ่มเติม ฟิสิกส์2 รหัสวิชา ว30202 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนที่2 เวลา 80 ชั่วโมง จำนวน 2.0 หน่วยกิต ศึกษาเกี่ยวกับสมดุลกล ศูนย์กลางมวลและศูนย์ถ่วง สมดุลต่อการเลื่อนที่ สมดุลต่อการหมุน เสถียรภาพของวัตถุ งานเนื่องจากแรงคงตัว งานเนื่องจากแรงไม่คงตัว กำลัง พลังงานกล การอนุรักษ์พลังงาน กล เครื่องกล โมเมนตัม แรงและการเปลี่ยนโมเมนตัม การดล การอนุรักษ์โมเมนตัม การชนและการดีดตัวแยกจาก กัน การเคลื่อนที่แบบโพเจกไทล์ การเคลื่อนที่แบบวงกลม รวมทั้งการนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ ให้ผู้เรียนได้มีการ สืบค้นข้อมูล การสืบเสาะความรู้ สำรวจตรวจสอบ ทดลอง อภิปราย อธิบาย สรุปและแก้ปัญหาตาม สถานการณ์ที่กำหนด โดยการใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์เพื่อให้เกิดความรู้ ความคิด ความเข้าใจ สามารถ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้ มีความสามารถในการตัดสินใจ นำความรู้ไปใช้ในชีวิตประจำวัน มีจิตวิทยาศาสตร์ จริยธรรม คุณธรรมและค่านิยมที่เหมาะสม ผลการเรียนรู้ 1. อธิบายสมดุลกลของวัตถุ โมเมนต์ และผลรวมของโมเมนต์ที่มีต่อการหมุน แรงคู่ควบและผลของแรง คู่ควบที่มีต่อสมดุลของวัตถุ เขียนแผนภาพของแรงที่กระทำต่อวัตถุอิสระเมื่อวัตถุอยู่ในสมดุลกล และคำนวณปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งทดลองและอธิบายสมดุลของแรงสามแรง 2. สังเกตและอธิบายสภาพการเคลื่อนที่ของวัตถุ เมื่อแรงที่กระทำต่อวัตถุผ่านศูนย์กลางมวลของวัตถุ และผลของศูนย์ถ่วงที่มีต่อเสถียรภาพของวัตถุ 3. วิเคราะห์และคำนวณงานของแรงคงตัว จากสมการและพื้นที่ใต้กราฟความสัมพันธ์ระหว่างแรงกับ ตำแหน่ง รวมทั้งอธิบาย และคำนวณกำลังเฉลี่ย 4. อธิบายและคำนวณพลังงานจลน์ พลังงานศักย์ พลังงานกล ทดลองหาความสัมพันธ์ระหว่างงานกับ พลังงานจลน์ ความสัมพันธ์ระหว่างงานกับพลังงานศักย์โน้มถ่วง ความสัมพันธ์ระหว่างขนาดของแรงที่ ใช้ดึงสปริงกับระยะที่สปริงยืดออกและความสัมพันธ์ระหว่างงานกับพลังงานศักย์ยืดหยุ่น รวมทั้ง อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างงานของแรงลัพธ์และพลังงานจลน์ และคำนวณงานที่เกิดขึ้นจากแรงลัพธ์ 5. อธิบายกฎการอนุรักษ์พลังงานกล รวมทั้งวิเคราะห์ และคำนวณปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ การเคลื่อนที่ของวัตถุในสถานการณ์ต่าง ๆ โดยใช้กฎการอนุรักษ์พลังงานกล 6. อธิบายการทำงาน ประสิทธิภาพและการได้เปรียบเชิงกลของเครื่องกลอย่างง่ายบางชนิด โดยใช้ ความรู้เรื่องงานและสมดุลกล รวมทั้งคำนวณประสิทธิภาพและการได้เปรียบเชิงกล 7. อธิบาย และคำนวณโมเมนตัมของวัตถุ และการดลจากสมการและพื้นที่ใต้กราฟ ความสัมพันธ์ ระหว่างแรงลัพธ์กับเวลา รวมทั้งอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างแรงดลกับโมเมนตัม
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 14 8. ทดลอง อธิบาย และคำนวณปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการชนของวัตถุในหนึ่งมิติ ทั้งแบบยืดหยุ่น ไม่ยืดหยุ่น และการดีดตัวแยกจากกันในหนึ่งมิติซึ่งเป็นไปตามกฎการอนุรักษ์โมเมนตัม 9. อธิบาย วิเคราะห์ และคำนวณปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ และทดลอง การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ 10. ทดลอง และอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างแรงสู่ศูนย์กลาง รัศมีของการเคลื่อนที่ อัตราเร็วเชิงเส้น อัตราเร็วเชิงมุม และมวลของวัตถุในการเคลื่อนที่แบบวงกลมในระนาบระดับ รวมทั้งคำนวณปริมาณ ต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง และประยุกต์ใช้ความรู้การเคลื่อนที่แบบวงกลม ในการอธิบายการโคจรของ ดาวเทียม รวม 10 ผลการเรียนรู้
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 15 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 รายวิชา ฟิสิกส์2 รหัสวิชา ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนที่ 2 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 สมดุลกล เรื่อง สมดุลกล วันที่.............. เดือน...................... พ.ศ. ............... เวลาเรียน 2 ชั่วโมง 1.ผลการเรียนรู้ 8. อธิบายสมดุลกลของวัตถุ โมเมนต์ และผลรวมของโมเมนต์ที่มีต่อการหมุน แรงคู่ควบและ ผลของแรงคู่ควบที่มีต่อสมดุลของวัตถุ เขียนแผนภาพของแรงที่กระทำต่อวัตถุอิสระเมื่อวัตถุอยู่ในสมดุลกล และคำนวณปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งทดลองและอธิบายสมดุลของแรงสามแรง 2. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด สภาพสมดุล หมายถึง สภาวะที่วัตถุสามารถรักษาสภาพการเคลื่อนที่เดิมของวัตถุนั้น คือ วัตถุอาจ หยุดนิ่ง หรือ เคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัวหรือ หมุนด้วยความเร็วเชิงมุมคงตัว สมดุลสถิต เป็นสมดุลของวัตถุที่หยุดนิ่งไม่ล้ม และไม่หมุน สมดุลจลน์ เป็นสมดุลของวัตถุที่เคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว หรือ หมุนโดยมีความเร็วเชิงมุมคงตัว 3.จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) ด้านความรู้ (K) อธิบายความหมายของสมดุลกล สมดุลสถิต และสมดุลจลน์ได้ 2) ด้านกระบวนการ (P) ยกตัวอย่างของสมดุลกล สมดุลสถิต และสมดุลจลน์ได้ 3) คุณลักษณะอันพึงประสงค์(A) ใฝ่เรียนรู้ 4. ด้านสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ความสามารถในการแก้ปัญหา 5. บูรณาการข้ามกลุ่มสาระการเรียนรู้ ใช้ทักษะทางคณิตศาสตร์ในการคำนวณโจทย์ปัญหาและเชื่อมโยงสมการ 6.สาระการเรียนรู้ วัตถุที่อยู่ในสมดุลกล หรือเรียกสั้น ๆ ว่าสมดุล (equilibrium)คือวัตถุที่รักษาสภาพการเคลื่อนที่ ให้คงเดิม วัตถุที่อยู่ในสมดุลสถิต (static equilibrium) คือ วัตถุที่อยู่นิ่งและไม่มีการหมุน วัตถุที่อยู่ในสมดุลจลน์ (dynamic equilibrium) คือ วัตถุที่มีการเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว หรือ มีการหมุนด้วยอัตราเร็วคงตัว วัตถุที่อยู่ในสมดุลต่อการเลื่อนที่ (translational equilibrium) คือ วัตถุที่หยุดนิ่งหรือมีการเคลื่อนที่ด้วย
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 16 ความเร็วคงตัว วัตถุที่อยู่ในสมดุลต่อการหมุน (rotational equilibrium) คือ วัตถุที่ไม่มีการหมุนหรือหมุนด้วย อัตราเร็ว คงตัว 7.กิจกรรมการเรียนรู้ 1. ขั้นสร้างความสนใจ 1.1 ครูเปิดวีดีทัศน์การทดลอง ส้อมสมดุล จาก(http://www.youtube.com/watch?v=OMqak MMuj5g) และ( http://www.youtube.com/watch?v=rjUnZxkjCMI&feature=related) ให้นักเรียนสังเกตการเกิดผล ของการทดลองนี้ และครูถามนักเรียนว่าการทดลองดังกล่าวเกิดขึ้นเพราะอะไร(คำตอบเป็นแบบปลายเปิด) 1.2 ครูเปิดวีดิทัศน์การเล่นไม้กระดก (http://www.youtube.com/watch?v=pII6WCv7pWA)และ ถามนักเรียนว่าสังเกตเห็นอะไรบ้าง (แนวคำตอบ : เด็กคนตัวใหญ่กว่าต้องถีบตัวขึ้นจึงจะสามารถทำให้ฝ่ายที่ตัวเล็กกว่าเลื่อนตัวลงมาได้) 1.3 ครูเปิดวีดีทัศน์ สภาพสมดุลให้นักเรียนได้ศึกษา เหตุผลของไม้กระดก (http://phchitchai.wbvschool.net/lesson/08_StaticEquilibrium/Animation/Animation_StaticEquilib rium1/index.html) 1.4 ครูทบทวนกฎการเคลื่อนที่ของนิวตัน กฎข้อที่ 1 ของนิวตัน วัตถุจะรักษาสภาพอยู่นิ่งหรือสภาพเคลื่อนที่อย่างสม่ำเสมอ นอกจากจะมีแรงลัพธ์ที่มีค่าไม่ เท่ากับศูนย์ แสดงว่าวัตถุพยายามรักษาสภาพเดิมของวัตถุอยู่เสมอ ถ้าอยู่นิ่งก็จะอยู่นิ่งตลอด ถ้าเคลื่อนที่ก็จะ เคลื่อนที่ด้วย ความเร็วคงที่ กฎข้อนี้จึงเรียกว่า " กฎความเฉื่อย " กฎข้อที่ 2 ของนิวตัน เมื่อมีแรงลัพธ์ที่มีค่าไม่เท่ากับศูนย์มากระทำต่อวัตถุ จะทำให้วัตถุเกิดความเร่งในทิศเดียวกับแรง ลัพธ์ที่มากระทำและขนาดของความเร่งนี้จะแปรผันตรงกับขนาดของแรงลัพธ์ และแปรผกผันกับมวลของวัตถุ กฎข้อที่ 3 ของนิวตัน ทุกแรงกิริยาย่อมมีแรงปฏิกิริยาขนาดเท่ากันกระทำในทิศตรงกันข้ามเสมอ หรือแรงกระทำซึ่งกัน และกันของวัตถุสองก้อนย่อมมีขนาดเท่ากันแต่มีทิศทางตรงกันข้าม 2. ขั้นสำรวจและค้นหา 2.1 ครูให้นักเรียนใช้เครื่องชั่งสปริงเกี่ยวถุงทราย1ถุงและถือไว้นิ่งๆ จากนั้นตอบคำถามในใบงาน เรื่องสถาพสมดุล ในตอนที่ 1 ว่า - เครื่องชั่งสปริงอ่านน้ำหนักของถุงทรายเป็นเท่าใด (4.9 N) - สภาพการเคลื่อนที่ของถุงทรายขณะนี้เป็นอย่างไร (อยู่นิ่ง) - มีแรงใดกระทำต่อถุงทรายบ้าง (PและW) - เขียนแผนภาพวัตถุอิสระที่ถุงทราย (เขียนได้ดังรูป) ⃑
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 17 - แรงที่กระทำต่อถุงทรายเหล่านั้นสัมพันธ์กันอย่างไร (ขนาดของแรงทั้งสองเท่ากันแต่ทิศทางตรงข้าม) - แรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุมีค่าเท่าใด (แรงลัพธ์เป็นศูนย์) 2.2 ครูให้นักเรียนใช้เครื่องชั่งสปริงเกี่ยวกับถุงทราย 1 ถุง และดึงถุงทรายขึ้นหรือหย่อนลงช้า ๆ ด้วยความเร็วคงตัว จากนั้นตอบคำถามในใบงานเรื่องสภาพสมดุล ในตอนที่ 2 ว่า - เครื่องชั่งสปริงอ่านค่าได้เท่าใด แตกต่างจากเมื่อถุงทรายอยู่นิ่งหรือไม่อย่างไร (4.9 N เท่ากับ การอ่านค่าเมื่อถุงทรายหยุดนิ่ง) - สภาพการเคลื่อนที่ของถุงทรายขณะนี้เป็นอย่างไร (เคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว) - แรงที่กระทำต่อถุงทรายขณะนี้เป็นสัมพันธ์กันอย่างไร (แรงลัพธ์เป็นศูนย์) - สภาพการเคลื่อนที่ของถุงทรายขณะนี้เป็นไปตามกฎการเคลื่อนที่ของนิวตันหรือไม่อย่างไร (เป็นไปตามกฎการเคลื่อนที่ของนิวตัน โดยแรงลัพธ์เท่ากับศูนย์ทำให้วัตถุเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว) 3. ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป 3.1 จากการตอบคำถามและร่วมกันอภิปรายในการทำกิจกรรมข้อที่ 1 นักเรียนควรสรุปได้ว่า วัตถุจะรักษาสภาพนิ่งเมื่อแรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุมีค่าเท่ากับศูนย์และขณะที่วัตถุอยู่นิ่งจัดว่าวัตถุอยู่ในสภาพสมดุล 3.2 ครูชี้ให้นักเรียนเห็นความแตกต่างระหว่างสมดุลสถิตและสมดุลจลน์ คือ วัตถุที่อยู่ในสมดุล สถิต วัตถุจะหยุดนิ่ง ส่วนสมดุลจลน์ วัตถุมีการเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว หรือ หมุนด้วยความเร็วเชิงมุมคงตัว 3.3 ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปว่า ขณะวัตถุอยู่นิ่ง แรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์ซึ่งเป็นไป ตามกฎการเคลื่อนที่ของนิวตัน สภาพวัตถุที่อยู่นิ่งนี้ เรียกว่า วัตถุอยู่ในสมดุลต่อการเลื่อนที่และจัดเป็นสมดุลสถิต 3.4 จากการตอบคำถามและร่วมกันอภิปรายในการทำกิจกรรมข้อที่ 2 นักเรียนควรสรุปได้ว่า ขณะวัตถุกำลังเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว แรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์เช่นเดียวกับเมื่อวัตถุหยุดนิ่ง ดังนั้น สภาพที่วัตถุเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัวเรียกว่า วัตถุสมดุลต่อการเลื่อนที่ และจัดเป็นสมดุลจลน์ 4. ขั้นขยายความรู้ 4.1 ครูชี้ให้นักเรียนสังเกตว่า เมื่อมีแรง 2 แรงกระทำต่อวัตถุแล้วทำให้วัตถุสมดุลต่อการเลื่อนที่ แรงทั้งสองจะมีขนาดเท่ากันแต่ทิศทางตรงกันข้าม ดังนั้นแรงลัพธ์ของแรงทั้งสองเป็นศูนย์ 4.2 ครูอธิบายว่า เมื่อพิจารณาเกี่ยวกับการเคลื่อนที่ของวัตถุ วัตถุที่คงสภาพการเคลื่อนที่เดิม คือ หยุดนิ่ง หรือ เคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว จัดว่า วัตถุนั้น สมดุลต่อการเลื่อนที่ ซึ่งจากกฎการเคลื่อนที่ของนิวตัน ได้ ว่า เมื่อมีแรงกระทำต่อวัตถุ โดยแรงลัพธ์เป็นศูนย์ วัตถุจะคงสภาพการเคลื่อนที่เดิม ดังนั้น วัตถุจะอยู่ในสมดุลต่อ การเลื่อนที่มีเงื่อนไข คือ แรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์ ถ้าให้ ⃑⃑ แทนแรงต่างๆที่กระทำต่อวัตถุ ( i= 1 , 2 , 3 ,….,n ) ดังนั้น W⃑⃑⃑
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 18 ∑ ⃑⃑ n =1 = 0 เมื่อพิจารณาเกี่ยวกับการหมุนของวัตถุ ซึ่งเรียนมาแล้วในบทของการเคลื่อนที่แบบหมุนวัตถุจะไม่หมุน หรือ หมุนด้วยความเร็วเชิงมุมคงตัวต่อทอร์กหรือโมเมนต์ของแรงที่กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์ จัดว่าเป็นสมดุลต่อการ หมุน ดังนั้นเงื่อนไขของสมดุลต่อการหมุน คือ ผลรวมของทอร์กลัพธ์หรือโมเมนต์ลัพธ์กระทำต่อวัตถุรอบแกนหมุน ใด ๆ เป็นศูนย์ ถ้าให้ ⃑⃑ แทน ทอร์กต่างๆ หรือ i แทนโมเมนต์ของแรงต่าง ๆ ดังนั้น ∑ ⃑⃑ n =1 = 0 หรือ ∑i n =1 = 0 4.3 ครูยกตัวอย่างใบพัดลมที่กำลังหมุนด้วยความเร็วเชิงมุมคงตัวโดยไม่ส่ายไปมา แล้วถาม นักเรียนว่า ระบบดังกล่าวเป็นระบบที่อยู่ในสมดุลแบบใด (นักเรียนควรตอบได้ว่า ใบพัดพัดลมหมุนด้วยความเร็ว เชิงมุมคงตัวแสดงว่าทอร์กลัพธ์กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์ จึงเป็นสมดุลต่อการหมุน) 5. ขั้นประเมินผล 5.1 ครูถามนักเรียนว่า สะพานพระราม 8 อยู่ในสภาพสมดุลหรือไม่เพราะเหตุใด (แนวคำตอบ : อยู่ในสภาพสมดุล และเป็นสมดุลสถิต เนื่องจากอยู่นิ่งโดยไม่ล้ม) 5.2 ครูให้นักเรียนทำคำถามทดสอบความเข้าใจ 4.1 ในหนังสือเรียนฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. 8.สื่อการเรียนรู้/ แหล่งเรียนรู้ - หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติม ฟิสิกส์เล่ม 2 สสวท. - สื่อมัลติมีเดีย จากอินเตอร์เน็ต - ใบงาน เรื่อง สภาพสมดุล - ถุงทรายและเครื่องชั่งสปริง 9. การวัดและการประเมิน ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ หลักฐานการเรียนรู้ (ชิ้นงาน/ภาระงาน) เครื่องมือและเกณฑ์การประเมิน 1) ด้านความรู้ (K) อธิบายความหมายของสมดุลกล สมดุลสถิต และสมดุลจลน์ได้ -คำถามทดสอบความเข้าใจ 4.1 ในหนังสือเรียนฟิสิกส์ เพิ่มเติม 2 สสวท. -ใบงาน เรื่อง สภาพสมดุล - นักเรียนทำคำถามทดสอบความ เข้าใจ 4.1 ถูกต้องร้อยละ 80 - นักเรียนทำใบงาน เรื่อง สภาพ สมดุลถูกต้อง ร้อยละ 80 2) ด้านกระบวนการ (P) ยกตัวอย่างของสมดุลกล สมดุล สถิต และสมดุลจลน์ได้ -คำถามทดสอบความเข้าใจ 4.1 ในหนังสือเรียนฟิสิกส์ เพิ่มเติม 2 สสวท. - นักเรียนทำคำถามทดสอบความ เข้าใจ 4.1 ถูกต้องร้อยละ 80
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 19 -ใบงาน เรื่อง สภาพสมดุล - นักเรียนทำใบงาน เรื่อง สภาพ สมดุลถูกต้อง ร้อยละ 80 3) คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ใฝ่เรียนรู้ -คำถามทดสอบความเข้าใจ 4.1 ในหนังสือเรียนฟิสิกส์ เพิ่มเติม 2 สสวท. -ใบงาน เรื่อง สภาพสมดุล - นักเรียนทำคำถามทดสอบความ เข้าใจ 4.1 ครบตามกำหนดเวลา ร้อยละ 80 - นักเรียนทำใบงาน เรื่อง สภาพ สมดุลครบตามกำหนดเวลา ร้อยละ 80
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 20 บันทึกผลการจัดการเรียนรู้ แผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีรายวิชาฟิสิกส์2 รหัสวิชา ว30202 หน่วยการเรียนรู้ที่4 เรื่อง สมดุลกล เวลา 20 ชั่วโมง แผนการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง สมดุลกล เวลา 2 ชั่วโมง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่4 สอนโดย นางสาวอรชีรา อนุบุตร เมื่อวันที่ 1. ความคิดเห็นหัวหน้ากลุ่มสาระ/รองผู้อำนวยการ/ผู้อำนวยการ 1.1 หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ ลงชื่อ (นางสาวอรอุมา ไชยชนะ) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.2 รองผู้อำนวยการกลุ่มงานบริหารงานวิชาการ ลงชื่อ (นายบพิตร เหล่ากอ) รองผู้อำนวยการกลุ่มงานบริหารงานวิชาการ โรงเรียนลองวิทยา ........../........................../............. 1.3 ผู้อำนวยการโรงเรียน ลงชื่อ (นายสุริยน สายสนองยศ) ผู้อำนวยการโรงเรียนลองวิทยา ........../........................../.............
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 21 2. ผลการสอนจริง 2.1 ผลการจัดการเรียนรู้ 2.2 จำนวนนักเรียนที่ผ่านตามจุดประสงค์การเรียนรู้ - ด้านความรู้ (K) (เกณฑ์ 60%) ผ่าน .............คน คิดเป็นร้อยละ............คน ไม่ผ่าน .........คน คิดเป็นร้อยละ............คน - ด้านทักษะและกระบวนการ (P) (เกณฑ์ 60%) ผ่าน .............คน คิดเป็นร้อยละ............คน ไม่ผ่าน .........คน คิดเป็นร้อยละ............คน - ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) (เกณฑ์ 80%) ผ่าน .............คน คิดเป็นร้อยละ............คน ไม่ผ่าน .........คน คิดเป็นร้อยละ............คน 2.3ด้านความรู้ (K) ที่ไม่ผ่านตามลำดับได้แก่ ด้านทักษะและกระบวนการ (P) ที่ไม่ผ่านตามลำดับได้แก่ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ที่ไม่ผ่านตามลำดับได้แก่
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 22 3. สาเหตุ / วิธีการแก้ไข สาเหตุ วิธีแก้ไข (นวัตกรรม,สื่อ,ตัวครู,ตัวนักเรียน,เวลา) จุดประสงค์การเรียนรู้ด้านความรู้ (K) ……………………………………………………….… ………………………………………………………… ………………………………………………………… จำนวน..................คน …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… จุดประสงค์การเรียนรู้ด้านทักษะและกระบวนการ (P) ……………………………………………………….… ………………………………………………………… ………………………………………………………… จำนวน..................คน …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… จุดประสงค์การเรียนรู้ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ……………………………………………………….… ………………………………………………………… ………………………………………………………… จำนวน..................คน …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… 4. ผลการดำเนินการแก้ไข ครั้งที่ 1 ผ่าน..........................คน ไม่ผ่าน......................คน เพราะ ครั้งที่ 2 ผ่าน..........................คน ไม่ผ่าน......................คน เพราะ 5. กิจกรรมหรือข้อเสนอแนะในการจัดการเรียนรู้ครั้งต่อไป (ต่อเติมจากข้อ 2,3) ลงชื่อ ผู้สอน (นางสาวอรชีรา อนุบุตร) ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชำนาญการ ........../................................./..............
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 23 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 รายวิชา ฟิสิกส์2 รหัสวิชา ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนที่ 2 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 สมดุลกล เรื่อง ศูนย์กลางมวลและศูนย์ถ่วง วันที่.............. เดือน...................... พ.ศ. ............... เวลาเรียน 2 ชั่วโมง 1.ผลการเรียนรู้ 9. สังเกตและอธิบายสภาพการเคลื่อนที่ของวัตถุ เมื่อแรงที่กระทำต่อวัตถุผ่านศูนย์กลางมวลของวัตถุ และผลของศูนย์ถ่วงที่มีต่อเสถียรภาพของวัตถุ 2. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด ศูนย์กลางมวล (center of mass, CM) คือ จุดที่เปรียบเสมือนเป็นจุดรวมมวลของวัตถุทั้งก้อน ซึ่งอยู่ ประจำที่แน่นอนและไม่ขึ้นกับสถานที่และอาจไม่อยู่ภายในเนื้อของวัตถุ เช่น ศูนย์กลางมวลของวงแหวน ศูนย์ถ่วง (center of gravity, CG) คือจุดที่แรงโน้มถ่วงของโลกกระทำต่อวัตถุ 3.จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) ด้านความรู้ (K) อธิบายความหมายของศูนย์กลางมวลและศูนย์ถ่วงของวัตถุสภาพการเคลื่อนที่ของวัตถุ เมื่อแรง ที่กระทำต่อวัตถุผ่านศูนย์กลางมวลของวัตถุได้ 2) ด้านกระบวนการ (P) คำนวณหาตำแหน่งของศูนย์กลางมวลและศูนย์ถ่วงของวัตถุและนำเงื่อนไขของสมดุลของวัตถุไป แก้ปัญหาที่เกี่ยวข้องได้ 3) คุณลักษณะอันพึงประสงค์(A) ใฝ่เรียนรู้ 4. ด้านสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ความสามารถในการแก้ปัญหา 5. บูรณาการข้ามกลุ่มสาระการเรียนรู้ ใช้ทักษะทางคณิตศาสตร์ในการคำนวณโจทย์ปัญหาและเชื่อมโยงสมการ 6.สาระการเรียนรู้ ศูนย์กลางมวล เป็นตำแหน่งที่เปรียบเสมือนเป็นจุดรวมของมวลวัตถุทั้งก้อน สำหรับวัตถุแข็งเกร็ง ก้อนหนึ่ง จะมีศูนย์กลางมวลเพียงจุดเดียว ซึ่งอาจอยู่ภายในหรือภายนอกเนื้อวัตถุก็ได้ ในกรณีที่มีแรงกระทำ ต่อวัตถุ ถ้าแรงลัพธ์อยู่ในแนวผ่านศูนย์กลางมวลวัตถุจะเคลื่อนที่โดยไม่หมุน ศูนย์ถ่วง เป็นตำแหน่งที่แรงลัพธ์ของแรงดึงดูดของโลกกระทำต่อวัตถุ โดยทั่วไปศูนย์ถ่วงและ ศูนย์กลางมวลจะอยู่ที่ตำแหน่งเดียวกัน วัตถุอยู่ในสมดุลของวัตถุในการพิจารณาสมดุลของวัตถุนั้นจะต้องพิจารณาทั้งสมดุลต่อการเลื่อนที่
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 24 และสมดุลต่อการหมุน จึงจะเรียกว่า วัตถุอยู่ในสมดุลของวัตถุ สภาพสมดุลที่สมบูรณ์คือ สภาพที่วัตถุสมดุลต่อการเลื่อนที่(อยู่นิ่งหรือเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงที่) และวัตถุสมดุลต่อการหมุน (ไม่หมุน) พร้อม ๆ กัน พบว่า ∑ = 0 และ ∑ = 0 ด้วย การหาค่า โมเมนต์รวมรอบจุดหมุนใด ๆ (จุดใดก็ได้) ผลที่ได้มีค่าเหมือนกัน คือ ผลรวมของโมเมนต์ตามเข็มนาฬิกาเท่ากับ ผลรวมของโมเมนต์ทวนเข็มนาฬิกา 7.กิจกรรมการเรียนรู้ 1. ขั้นสร้างความสนใจ 1.1 ครูถามนักเรียนว่า วัตถุทุกชนิดมีศูนย์ถ่วงหรือไม่ และอยู่ตำแหน่งใด และให้นักเรียน ช่วยกันตอบคำถามปากเปล่า หรือครูสุ่มถามนักเรียนเป็นรายบุคคล (แนวคำตอบ: หากวัตถุหรือระบบอยู่ ภายใต้สนามแรงโน้มถ่วงที่เป็นเอกภาพ มักเรียกศูนย์กลางมวลว่าเป็น ศูนย์ถ่วง (center of gravity) คือ ตำแหน่งที่วัตถุนั้นถูกกระทำโดยแรงโน้มถ่วง) 1.2 ครูกระตุ้นความสนใจของนักเรียนโดยตั้งคำถามว่า นักเรียนรู้จักหอเอนเมืองปิซาหรือไม่ มีลักษณะอย่างไร และทำไมหอเอนเมืองปิซาจึงตั้งเอนอยู่โดยไม่ล้มลง เปิดโอกาสให้นักเรียนตอบได้อย่างอิสระ 2. ขั้นสำรวจและค้นหา 2.1 ครูสุ่มนักเรียนออกมาหน้าชั้น 2 คน ให้นั่งตัวตรงเท้าวางตั้งฉากกับพื้น จากนั้นให้ นักเรียนลุกขึ้นยืนโดยมีเงื่อนไขห้ามโน้มตัวมาข้างหน้า และห้ามเลื่อนเท้าเข้าหาเก้าอี้ ให้นักเรียนสังเกตสิ่งที่ เกิดขึ้น (นักเรียนจะลุกขึ้นไม่ได้) 2.2 ครูให้นักเรียน 2 คนเดิมลุกขึ้นโดยให้โน้มตัวมาข้างหน้าและเลื่อนเท้าเข้าหาเก้าอี้ ให้ นักเรียนสังเกตสิ่งที่เกิดขึ้น (นักเรียนลุกขึ้นยืนได้สะดวก) 2.3 ครูถามนักเรียนว่าเพราะเหตุใดเหตุการณ์จึงเป็นเช่นนั้น 2.4 ครูนำกล่องสี่เหลี่ยมมาวางบนโต๊ะหน้าชั้นเรียน ในตอนแรกวางวัตถุให้อยู่นิ่งโดยไม่ออก แรงกระทำ ต่อมาออกแรงกระทำด้านข้างของวัตถุซึ่งสูงจากพื้นเป็นระยะ h1 โดยที่วัตถุยังคงหยุดนิ่ง เหมือนเดิม จากนั้นครูเลื่อนตำแหน่งที่ออกแรงดันกล่องให้สูงขึ้นอีก จนกระทั่งกล่องเริ่มจะล้ม สมมติสูงจากพื้น เป็นระยะ h2 ครูถามนักเรียนว่าเพราะเหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น 2.5 ครูให้นักเรียนทำกิจกรรม 4.1 ศูนย์กลางมวลกับสภาพการเคลื่อนที่ของวัตถุ ในหนังสือ เรียนฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. และร่วมกันสรุปผลและอภิปรายผล 3. ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป 3.1 ครูสุ่มนักเรียนตอบคำถามว่าเพราะเหตุใดเมื่อนักเรียนนั่งตัวตรงเท้าวางตั้งฉากกับพื้นจึง ไม่สามารถลุกขึ้นได้ แต่เมื่อโน้มตัวมาข้างหน้าและเลื่อนเท้าเข้าหาเก้าอี้จึงสามารถลุกขึ้นยืนได้สะดวก (คำตอบ ปลายเปิด) 3.2 ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปว่า การลุกขึ้นจากเก้าอี้ไม่ได้เมื่อนั่งตัวตรงนั้น เนื่องจากศูนย์ ถ่วงของคนอยู่นอกเท้าซึ่งเป็นฐานในการรับน้ำหนักเมื่อพยายามลุกขึ้นจึงเกิดโมเมนต์เนื่องจากน้ำหนักทำให้ลุก
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 25 ขึ้นไม่ได้ แต่เมื่อโน้มตัวมาด้านหน้าและเลื่อนเท้าเข้าหาเก้าอี้ ศูนย์ถ่วงของคนจะอยู่ในบริเวณเท้าเมื่อให้เท้าเป็น จุดหมุนจึงไม่เกิดโมเมนต์ที่ดึงคนกลับลงมา ดังนั้นจึงลุกขึ้นจากเก้าอี้ได้ 3.3 ครูเน้นให้กับนักเรียนว่า การหาศูนย์กลางมวลและศูนย์ถ่วงนั้นหาได้โดยวิธีที่ต่างกันศูนย์ ถ่วงหาได้จากการที่ออกแรงต้านน้ำหนักของวัตถุตรงตำแหน่งที่พอดีทำให้วัตถุสมดุล แนวแรงที่ต้านน้ำหนักของ วัตถุจะผ่านศูนย์ถ่วงพอดี แต่การหาศูนย์กลางมวลหาได้จากการออกแรงดันวัตถุแล้วทำให้วัตถุเลื่อนที่โดยไม่ เกิดการหมุน แนวแรงนี้จะผ่านศูนย์กลางมวล ในสถานการณ์ทั่วไป ศูนย์ถ่วงและศูนย์กลางมวลของวัตถุเป็นจุด เดียวกัน แต่มีบางกรณีที่อาจไม่เป็นจุดเดียวกัน 3.4 ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปและอภิปรายผลกิจกรรม 4.1 ศูนย์กลางมวลกับสภาพการ เคลื่อนที่ของวัตถุ ในหนังสือเรียนฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. จนได้ข้อสรุปดังนี้ 1. เมื่อใช้ดินสอดันขอบหนังสือในแนวดินสอผ่านประมาณจุดกึ่งกลางของหนังสือ จะพบว่า หนังสือมีการเลื่อนที่โดยไม่เกิดการหมุน แต่ถ้าตำแหน่งที่ดันหนังสือมีแนวดินสอไม่ผ่านจุดกึ่งกลางของหนังสือ หนังสือจะมีการเลื่อนที่และหมุนไปพร้อมกัน 2. เมื่อขีดเส้นบนกระดาษขาวจากตำแหน่งที่ใช้ดินสอดันขอบหนังสือแล้วทำให้หนังสือเลื่อนที่ โดยไม่หมุน ไปยังขอบอีกด้านของหนังสือ พบว่า เส้นแต่ละเส้นมาตัดกันที่จุด ๆ หนึ่ง จุดนี้เป็นจุดที่เมื่อมีแรง กระทำผ่านแล้วทำให้วัตถุมีการเลื่อนที่เพียงอย่างเดียว โดยไม่มีการหมุน ครูให้ความรู้เพิ่มเติมว่า จุดที่เมื่อมีแรงกระทำผ่านแล้วทำให้วัตถุมีการเลื่อนเพียงอย่างเดียว โดยไม่มีการหมุน และเป็นจุดที่เสมือนมวลของวัตถุทั้งก้อนมารวมกัน เรียกว่า ศูนย์กลางมวล ของวัตถุซึ่งไม่ เปลี่ยนตำาแหน่งและไม่ขึ้นกับสถานที่ที่วัตถุนั้นอยู่ 4. ขั้นขยายความรู้ 4.1 ครูให้นิยามเพิ่มเติมเกี่ยวกับ สมดุลสัมบูรณ์ วัตถุอยู่ในสมดุลของวัตถุในการพิจารณาสมดุลของวัตถุนั้นจะต้องพิจารณาทั้งสมดุลต่อ การเลื่อนที่และสมดุลต่อการหมุน จึงจะเรียกว่า วัตถุอยู่ในสมดุลของวัตถุ สภาพสมดุลที่สมบูรณ์คือ สภาพที่วัตถุสมดุลต่อการเลื่อนที่(อยู่นิ่งหรือเคลื่อนที่ด้วย ความเร็วคงที่) และวัตถุสมดุลต่อการหมุน (ไม่หมุน) พร้อม ๆ กัน พบว่า ∑ = 0 และ ∑ = 0 ด้วย การหาค่าโมเมนต์รวมรอบจุดหมุนใด ๆ (จุดใดก็ได้) ผลที่ได้มีค่าเหมือนกัน คือ ผลรวมของโมเมนต์ตาม เข็มนาฬิกาเท่ากับผลรวมของโมเมนต์ทวนเข็มนาฬิกา ถ้าวัตถุไม่สมดุลต่อการเลื่อนที่ (วัตถุเคลื่อนที่ด้วยความเร่ง) แต่วัตถุสมดุลต่อการหมุน (วัตถุ ไม่หมุน,ไม่ล้ม) การคิดโมเมนต์รวมต้องคิดรอบจุดศูนย์กลางมวล(C.M.)เท่านั่น หลักการแก้ปัญหาในเรื่องสมดุลที่สมบูรณ์ 1. วาดรูปแล้วใส่แรงกระทำต่อวัตถุที่พิจารณาให้ครบทุกแรง 2. ลองแก้ปัญหาด้วยเรื่อง สมดุลแรงจาก ∑ = 0 ถ้าแก้ไม่ได้ก็จะได้ความสัมพันธ์ ระหว่างแรงด้วยกัน 3. ใช้เรื่องโมเมนต์แก้ปัญหาแต่ให้พิจารณาการเลือกจุดหมุนที่เหมาะสมถ้าเลือกถูกการ
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 26 แก้ปัญหาจะง่าย 5. ขั้นประเมินผล 5.1 ครูทดสอบความรู้เกี่ยวกับศูนย์กลางมวลและศูนย์ถ่วงของวัตถุรูปทรงใด ๆ จากการทำ กิจกรรมการนำเสนอ และการตอบคำถามตรวจสอบความเข้าใจ 4.2 ในหนังสือฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. 8.สื่อการเรียนรู้/ แหล่งเรียนรู้ - หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติม ฟิสิกส์เล่ม 2 สสวท. - กล่อง และ เก้าอี้ - ชุดอุปกรณ์การทดลองกิจกรรม 4.1 ศูนย์กลางมวลกับสภาพการเคลื่อนที่ของวัตถุ 9. การวัดและการประเมิน ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ หลักฐานการเรียนรู้ (ชิ้นงาน/ภาระงาน) เครื่องมือและเกณฑ์การประเมิน 1) ด้านความรู้ (K) อธิบายความหมายของศูนย์กลาง มวลและศูนย์ถ่วงของวัตถุสภาพ การเคลื่อนที่ของวัตถุ เมื่อแรงที่ กระทำต่อวัตถุผ่านศูนย์กลางมวล ของวัตถุได้ - กิจกรรม 4.1 ศูนย์กลางมวล กับสภาพการเคลื่อนที่ของวัตถุ - คำถามตรวจสอบความเข้าใจ 4.2 ในหนังสือฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. - นักเรียนทำกิจกรรม 4.1 ศูนย์กลางมวลกับสภาพการ เคลื่อนที่ของวัตถุสามารถทำ กิจกรรมได้ถูกต้องและตอบ คำถามได้ถูกต้องร้อยละ 80 - นักเรียนสามารถตอบคำถาม ตรวจสอบความเข้าใจ 4.2 ใน หนังสือฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท.ได้ ถูกต้องร้อยละ 80 2) ด้านกระบวนการ (P) คำนวณหาตำแหน่งของศูนย์กลาง มวลและศูนย์ถ่วงของวัตถุและนำ เงื่อนไขของสมดุลของวัตถุไป แก้ปัญหาที่เกี่ยวข้องได้ - กิจกรรม 4.1 ศูนย์กลางมวล กับสภาพการเคลื่อนที่ของวัตถุ - คำถามตรวจสอบความเข้าใจ 4.2 ในหนังสือฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. - นักเรียนทำกิจกรรม 4.1 ศูนย์กลางมวลกับสภาพการ เคลื่อนที่ของวัตถุสามารถทำ กิจกรรมได้ถูกต้องและตอบ คำถามได้ถูกต้องร้อยละ 80 - นักเรียนสามารถตอบคำถาม ตรวจสอบความเข้าใจ 4.2 ใน หนังสือฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท.ได้ ถูกต้องร้อยละ 80 3) คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ใฝ่เรียนรู้ - กิจกรรม 4.1 ศูนย์กลางมวล กับสภาพการเคลื่อนที่ของวัตถุ - นักเรียนทำกิจกรรม 4.1 ศูนย์กลางมวลกับสภาพการ
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 27 - คำถามตรวจสอบความเข้าใจ 4.2 ในหนังสือฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. เคลื่อนที่ของวัตถุได้ตาม กำหนดเวลาและเป็นไปตาม วัตถุประสงค์ร้อยละ 80 - นักเรียนสามารถตอบคำถาม ตรวจสอบความเข้าใจ 4.2 ใน หนังสือฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท.ได้ ครบตามกำหนดเวลาร้อยละ 80
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 28 บันทึกผลการจัดการเรียนรู้ แผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีรายวิชาฟิสิกส์2 รหัสวิชา ว30202 หน่วยการเรียนรู้ที่4 เรื่อง สมดุลกล เวลา 20 ชั่วโมง แผนการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง ศูนย์กลางมวลและศูนย์ถ่วง เวลา 2 ชั่วโมง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่4 สอนโดย นางสาวอรชีรา อนุบุตร เมื่อวันที่ 1. ความคิดเห็นหัวหน้ากลุ่มสาระ/รองผู้อำนวยการ/ผู้อำนวยการ 1.1 หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ ลงชื่อ (นางสาวอรอุมา ไชยชนะ) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.2 รองผู้อำนวยการกลุ่มงานบริหารงานวิชาการ ลงชื่อ (นายบพิตร เหล่ากอ) รองผู้อำนวยการกลุ่มงานบริหารงานวิชาการ โรงเรียนลองวิทยา ........../........................../............. 1.3 ผู้อำนวยการโรงเรียน ลงชื่อ (นายสุริยน สายสนองยศ) ผู้อำนวยการโรงเรียนลองวิทยา ........../........................../.............
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 29 2. ผลการสอนจริง 2.1 ผลการจัดการเรียนรู้ 2.2 จำนวนนักเรียนที่ผ่านตามจุดประสงค์การเรียนรู้ - ด้านความรู้ (K) (เกณฑ์ 60%) ผ่าน .............คน คิดเป็นร้อยละ............คน ไม่ผ่าน .........คน คิดเป็นร้อยละ............คน - ด้านทักษะและกระบวนการ (P) (เกณฑ์ 60%) ผ่าน .............คน คิดเป็นร้อยละ............คน ไม่ผ่าน .........คน คิดเป็นร้อยละ............คน - ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) (เกณฑ์ 80%) ผ่าน .............คน คิดเป็นร้อยละ............คน ไม่ผ่าน .........คน คิดเป็นร้อยละ............คน 2.3ด้านความรู้ (K) ที่ไม่ผ่านตามลำดับได้แก่ ด้านทักษะและกระบวนการ (P) ที่ไม่ผ่านตามลำดับได้แก่ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ที่ไม่ผ่านตามลำดับได้แก่ 3. สาเหตุ / วิธีการแก้ไข
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 30 สาเหตุ วิธีแก้ไข (นวัตกรรม,สื่อ,ตัวครู,ตัวนักเรียน,เวลา) จุดประสงค์การเรียนรู้ด้านความรู้ (K) ……………………………………………………….… ………………………………………………………… ………………………………………………………… จำนวน..................คน …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… จุดประสงค์การเรียนรู้ด้านทักษะและกระบวนการ (P) ……………………………………………………….… ………………………………………………………… ………………………………………………………… จำนวน..................คน …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… จุดประสงค์การเรียนรู้ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ……………………………………………………….… ………………………………………………………… ………………………………………………………… จำนวน..................คน …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… 4. ผลการดำเนินการแก้ไข ครั้งที่ 1 ผ่าน..........................คน ไม่ผ่าน......................คน เพราะ ครั้งที่ 2 ผ่าน..........................คน ไม่ผ่าน......................คน เพราะ 5. กิจกรรมหรือข้อเสนอแนะในการจัดการเรียนรู้ครั้งต่อไป (ต่อเติมจากข้อ 2,3) ลงชื่อ ผู้สอน (นางสาวอรชีรา อนุบุตร) ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชำนาญการ ........../................................./..............
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 31 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 รายวิชา ฟิสิกส์2 รหัสวิชา ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนที่ 2 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 สมดุลกล เรื่อง สมดุลต่อการเลื่อนที่(1) วันที่.............. เดือน...................... พ.ศ. ............... เวลาเรียน 2 ชั่วโมง 1.ผลการเรียนรู้ 8. อธิบายสมดุลกลของวัตถุ โมเมนต์ และผลรวมของโมเมนต์ที่มีต่อการหมุน แรงคู่ควบและ ผลของแรงคู่ควบที่มีต่อสมดุลของวัตถุ เขียนแผนภาพของแรงที่กระทำต่อวัตถุอิสระเมื่อวัตถุอยู่ในสมดุลกล และคำนวณปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งทดลองและอธิบายสมดุลของแรงสามแรง 2. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด สมดุลต่อการเลื่อนที่ แบ่งได้เป็น 2 กรณี - กรณีที่มีแรงสองแรงกระทำ - กรณีที่มีแรงสามแรงกระทำ 3.จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) ด้านความรู้ (K) อธิบายสรุปเงื่อนไขที่ทำให้วัตถุอยู่ในสมดุลต่อการเลื่อนที่และอยู่นิ่งเมื่อมีแรงสองแรงกระทำต่อวัตถุ 2) ด้านกระบวนการ (P) 2.1 ทดลอง วิเคราะห์ และอภิปรายเพื่อสรุปเงื่อนไขของแรงสามแรงที่กระทำต่อวัตถุแล้วทำให้ วัตถุอยู่ในสมดุลต่อการเลื่อนที่และอยู่นิ่ง 2.2 เขียนแผนภาพวัตถุอิสระ วิเคราะห์ และคำนวณปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เมื่อมีแรงกระทำ ต่อวัตถุแล้วทำให้วัตถุอยู่ในสมดุลต่อการเลื่อนที่และอยู่นิ่ง โดยใช้วิธีการแยกแรง 3) คุณลักษณะอันพึงประสงค์(A) ใฝ่เรียนรู้ 4. ด้านสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ความสามารถในการแก้ปัญหา 5. บูรณาการข้ามกลุ่มสาระการเรียนรู้ ใช้ทักษะทางคณิตศาสตร์ในการคำนวณโจทย์ปัญหาและเชื่อมโยงสมการ 6.สาระการเรียนรู้ สมดุลต่อการเลื่อนที่ เมื่อวัตถุที่อยู่ในสภาพสมดุลต่อการเลื่อนที่ แรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์ ดังนั้นเมื่อพิจารณาแรงที่กระทำต่อวัตถุ แล้วทำให้วัตถุสมดุลต่อการเลื่อนที่ อาจพิจารณาได้ดังนี้ - กรณีที่มีแรงสองแรงกระทำ - กรณีที่มีแรงสามแรงกระทำ
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 32 7.กิจกรรมการเรียนรู้ 1. ขั้นสร้างความสนใจ 1.1 ครูทบทวน นิยามของสภาพสมดุล สมดุลต่อการเลื่อนที่ สมดุลสถิต และสมดุลจลน์ -วัตถุจะรักษาสภาพนิ่งเมื่อแรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุมีค่าเท่ากับศูนย์และขณะที่วัตถุอยู่นิ่งจัด ว่าวัตถุอยู่ในสภาพสมดุล - ครูชี้ให้นักเรียนเห็นความแตกต่างระหว่างสมดุลสถิตและสมดุลจลน์ คือ วัตถุที่อยู่ในสมดุลสถิต วัตถุจะหยุดนิ่ง ส่วนสมดุลจลน์ วัตถุมีการเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว หรือ หมุนด้วยความเร็วเชิงมุมคงตัว - ขณะวัตถุอยู่นิ่ง แรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์ซึ่งเป็นไปตามกฎการเคลื่อนที่ของนิวตัน สภาพวัตถุที่อยู่นิ่งนี้ เรียกว่า วัตถุอยู่ในสมดุลต่อการเลื่อนที่และจัดเป็นสมดุลสถิต - ขณะวัตถุกำลังเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว แรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์เช่นเดียวกับ เมื่อวัตถุหยุดนิ่ง ดังนั้นสภาพที่วัตถุเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัวเรียกว่า วัตถุสมดุลต่อการเลื่อนที่ และจัดเป็น สมดุลจลน์ 1.2 ครูยกหัวข้อปัญหาให้นักเรียนตั้งสมมติฐานว่า ถ้ามีแรง 3 แรงหรือมากกว่า 3 แรงกระทำ ต่อวัตถุ แล้ววัตถุสมดุลต่อการเลื่อนที่ แรงเหล่านั้นจะมีลักษณะอย่างไร แตกต่างจากการสมดุลของวัตถุเมื่อมี แรง 2 แรง กระทำต่อวัตถุหรือไม่ (คำตอบแบบปลายเปิด) 2. ขั้นสำรวจและค้นหา 2.1 ครูให้นักเรียนทำการทดลองกิจกรรมที่ 4.2 การทดลองเรื่องสมดุลของแรงสามแรง เพื่อ หาแรงลัพธ์ของแรง 3 แรงโดยการเขียนเวกเตอร์แบบหางต่อหัว แล้วบันทึกผลพร้อมตอบคำถามในใบงาน เรื่อง สมดุลต่อการเลื่อนที่ 2.2 ครูแนะนักเรียนก่อนทำการทดลองว่า -ในการดึงเครื่องชั่งสปริง ไม่ควรให้ขอเกี่ยวของเครื่องชั่งสปริงครูดกับพื้นเพราะจะทำให้อ่าน ค่าของแรงผิดได้ - แผ่นกระดาษขาวที่วางใต้กระดาษแข็งมีการตรึงด้วยเทปกาวหรือดินน้ำมันเพื่อไม่ให้ กระดาษเลื่อนขณะทำการทดลอง - การบันทึกแนวแรงบนกระดาษขาว ผู้ทดลองต้องมองในแนวดิ่ง การบันทึกแนวแรงใช้ดินสอ ดำปลายแหลม จุดบนกระดาษขาวใต้แนวเส้นเชือกเส้นละ 3 ตำแหน่งเพื่อให้ลากเส้นแนวแรงได้ - ผลการทดลองของนักเรียนแต่ละกลุ่มไม่จำเป็นต้องเหมือนกัน อาจต่างกันทั้งขนาดและ ทิศทางของแรงที่ใช้ดึงกระดาษแข็ง แต่ผลสรุปตามคำถามท้ายการทดลองจะเป็นเช่นเดียวกัน 3. ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป 3.1 ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายโดยใช้ผลการทดลองและการตอบคำถาม ตาม รายละเอียดในหนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติม ฟิสิกส์ 2 สสวท. จนได้ข้อสรุปดังนี้ - เมื่อมีแรง 3 แรงที่ไม่ได้อยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกัน กระทำต่อวัตถุแล้ววัตถุสมดุลต่อการ เลื่อนที่ แรงลัพธ์ของแรงทั้งสามเท่ากับศูนย์
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 33 - เมื่อเขียนเวกเตอร์ของแรงทั้งสามแบบหางต่อหัวจะพบว่าเวกเตอร์ของแรงทั้งสามต่อกันเป็น สามเหลี่ยมปิด - แรงลัพธ์ของสองแรงแรก จะมีขนาดเท่ากับแรงที่สามแต่ทิศทางตรงกันข้าม - เมื่อวัตถุนิ่ง ถ้าต่อแนวแรงทั้งสามออกไปแนวแรงทั้งสามจะพบกันที่จุดหนึ่ง 3.2 ครูให้นักเรียนช่วยกันสรุปเงื่อนไขของแรง 3 แรงที่กระทำต่อวัตถุ แล้ววัตถุสมดุลต่อการ เลื่อนที่ นักเรียนควรสรุปได้ว่า 1. แรงลัพธ์ของแรงทั้งสามเท่ากับ ศูนย์ 2. แรงลัพธ์ของสองแรงแรกมีขนาดเท่ากับแรงที่สาม แต่ทิศทางตรงข้ามกัน 3. แนวแรงทั้งสามจะพบกันที่จุดหนึ่ง และอยู่ในระนาบเดียวกัน 4. ขั้นขยายความรู้ 4.1 ครูอธิบาย สมดุลต่อการเลื่อนที่ 1. กรณีที่มีแรงมากระทำต่อวัตถุ 2 แรง กรณีมีแรงมากระทำต่อวัตถุ 2 แรง โดยแรงทั้ง 2 มีความสัมพันธ์กันดังนี้ ∑ = 0 ⃑ + = 0 ⃑ = − แสดงว่าขนาดของ ⃑ = แต่มีทิศทางตรงกันข้าม ∑ = 0 1 ⃑⃑⃑ + 2 ⃑ = 0 1 ⃑⃑⃑ = − 2 ⃑ แสดงว่าขนาดของ 1 ⃑⃑⃑ = 2 ⃑ แต่มีทิศตรงข้าม 2. กรณีที่มีแรงมากระทำต่อวัตถุ 3 แรง 2.1 เมื่อแนวแรงทั้ง 3 แรงขนานกัน แรงทั้ง 3มีความสัมพันธ์กัน ดังนี้ 1 ⃑⃑⃑ + 2 ⃑ + 3 ⃑ = 0 1 ⃑⃑⃑ = −(2 ⃑ + 3 ⃑ ) แสดงว่า ขนาดของ 1 ⃑⃑⃑ = 2 ⃑ + 3 ⃑ แต่มีทิศตรงข้าม w⃑ + 2 ⃑⃑⃑⃑ + 3 ⃑⃑⃑⃑ = 0 w⃑ = −(2 ⃑⃑⃑⃑ + 3 ⃑⃑⃑⃑ )
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 34 แสดงว่า ขนาดของ w⃑ = 2 ⃑⃑⃑⃑ + 3 ⃑⃑⃑⃑ แต่มีทิศตรงข้าม 2.2 เมื่อแนวแรงทั้ง 3 ไม่ขนานกัน แรงทั้ง 3มีความสัมพันธ์กัน ดังนี้ เมื่อนำเวกเตอร์แทนแนวแรงมาเชื่อมต่อกัน ใช้หลักกการหัวต่อหาง จะได้ 1 ⃑⃑⃑ + 2 ⃑ + 3 ⃑ = 0 หรือ ∑ = 0 นำเวกเตอร์แทนแนวแรงมาเชื่อมต่อกัน 1 ⃑⃑⃑ + 2 ⃑ + 3 ⃑ = 0 หรือ + ⃑ + ⃑ = 0 ∑ = 0 สรุปได้ว่า - แรงทั้งสามต้องพบกันที่จุด ๆ หนึ่ง หรือ แรงทั้งสามต้องขนานกัน - แรงทั้งสามต้องอยู่ในระนาบเดียวกัน 3. กรณีที่มีแรงมากระทำต่อวัตถุ มากกว่า 3 แรง 3.1 นำเวกเตอร์แทนแนวแรงเชื่อมต่อกัน หากมีแรง 4 แรง จะมีความสัมพันธ์ดังนี้ 1 ⃑⃑⃑ + 2 ⃑ + 3 ⃑ + 4 ⃑⃑⃑ = 0 ∑ F = 0 4 i=1 หรือ ∑ F = 0 n i=1 3.2 พิจารณาแรงลัพธ์ในแนวแกน X และแกน Y ∑ = 0 ; 1 cos + 4 sin + 2 sin + 3 cos และ ∑ = 0 ; 1 sin + 2 + 3 sin + 4 3.3 การใช้ทฤษฎีสามเหลี่ยมแทนแรง กรณีที่มีแรงสามแรงอยู่ในสภาพสมดุล และกระทำ ร่วมกันที่จุด ๆ หนึ่ง จะได้ 3.4 การใช้ทฤษฎีของลาร์มี กรณีที่มีแรงสามแรงอยู่ในสภาพสมดุล และกระทำร่วมกัน ที่จุด ๆ หนึ่ง จะได้ 5. ขั้นประเมินผล 5.1 ครูทดสอบความรู้เกี่ยวกับสมดุลต่อการเลื่อนที่จากใบงาน เรื่อง สมดุลต่อการเลื่อนที่ = = = =
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 35 8.สื่อการเรียนรู้/ แหล่งเรียนรู้ - หนังสือเรียนรายวิชาฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. - กระดาษ,เชือก และเครื่องชั่งสปริง - ใบงาน เรื่อง สมดุลต่อการเลื่อนที่ 9. การวัดและการประเมิน ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ หลักฐานการเรียนรู้ (ชิ้นงาน/ภาระงาน) เครื่องมือและเกณฑ์การประเมิน 1) ด้านความรู้ (K) อธิบายสรุปเงื่อนไขที่ทำให้วัตถุอยู่ ในสมดุลต่อการเลื่อนที่และอยู่นิ่ง เมื่อมีแรงสองแรงกระทำต่อวัตถุ - ใบงาน เรื่อง สมดุลต่อการ เลื่อนที่ -คำถามในชั้นเรียน - นักเรียนทำใบงาน เรื่อง สมดุล ต่อการเลื่อนที่ได้ถูกต้องร้อยละ 80 - นักเรียนตอบคำถามในชั้นเรียนได้ ถูกต้องร้อยละ 80 2) ด้านกระบวนการ (P) 2.1 ทดลอง วิเคราะห์ และอภิปราย เพื่อสรุปเงื่อนไขของแรงสามแรงที่กระทำ ต่อวัตถุแล้วทำให้วัตถุอยู่ในสมดุลต่อ การเลื่อนที่และอยู่นิ่ง 2.2 เขียนแผนภาพวัตถุอิสระ วิเคราะห์ และคำนวณปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เมื่อมีแรงกระทำต่อวัตถุแล้วทำให้วัตถุ อยู่ในสมดุลต่อการเลื่อนที่และอยู่นิ่ง โดย ใช้วิธีการแยกแรง - ใบงาน เรื่อง สมดุลต่อการ เลื่อนที่ -คำถามในชั้นเรียน - นักเรียนทำใบงาน เรื่อง สมดุล ต่อการเลื่อนที่ได้ถูกต้องร้อยละ 80 - นักเรียนตอบคำถามในชั้นเรียนได้ ถูกต้องร้อยละ 80 3) คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ใฝ่เรียนรู้ - ใบงาน เรื่อง สมดุลต่อการ เลื่อนที่ -การทำกิจกรรมการทดลอง - นักเรียนทำใบงาน เรื่อง สมดุล ต่อการเลื่อนที่ได้ครบและตรงต่อ เวลาร้อยละ 80 - นักเรียนร่วมกิจกรรมการทดลอง อย่างครบถ้วนและเรียบร้อยภายใน เวลาที่กำหนด
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 36 บันทึกผลการจัดการเรียนรู้ แผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีรายวิชาฟิสิกส์2 รหัสวิชา ว30202 หน่วยการเรียนรู้ที่4 เรื่อง สมดุลกล เวลา 20 ชั่วโมง แผนการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง สมดุลต่อการเลื่อนที่ เวลา 2 ชั่วโมง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่4 สอนโดย นางสาวอรชีรา อนุบุตร เมื่อวันที่ 1. ความคิดเห็นหัวหน้ากลุ่มสาระ/รองผู้อำนวยการ/ผู้อำนวยการ 1.1 หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ ลงชื่อ (นางสาวอรอุมา ไชยชนะ) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.2 รองผู้อำนวยการกลุ่มงานบริหารงานวิชาการ ลงชื่อ (นายบพิตร เหล่ากอ) รองผู้อำนวยการกลุ่มงานบริหารงานวิชาการ โรงเรียนลองวิทยา ........../........................../............. 1.3 ผู้อำนวยการโรงเรียน ลงชื่อ (นายสุริยน สายสนองยศ) ผู้อำนวยการโรงเรียนลองวิทยา ........../........................../.............
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 37 2. ผลการสอนจริง 2.1 ผลการจัดการเรียนรู้ 2.2 จำนวนนักเรียนที่ผ่านตามจุดประสงค์การเรียนรู้ - ด้านความรู้ (K) (เกณฑ์ 60%) ผ่าน .............คน คิดเป็นร้อยละ............คน ไม่ผ่าน .........คน คิดเป็นร้อยละ............คน - ด้านทักษะและกระบวนการ (P) (เกณฑ์ 60%) ผ่าน .............คน คิดเป็นร้อยละ............คน ไม่ผ่าน .........คน คิดเป็นร้อยละ............คน - ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) (เกณฑ์ 80%) ผ่าน .............คน คิดเป็นร้อยละ............คน ไม่ผ่าน .........คน คิดเป็นร้อยละ............คน 2.3ด้านความรู้ (K) ที่ไม่ผ่านตามลำดับได้แก่ ด้านทักษะและกระบวนการ (P) ที่ไม่ผ่านตามลำดับได้แก่ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ที่ไม่ผ่านตามลำดับได้แก่ 3. สาเหตุ / วิธีการแก้ไข
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 38 สาเหตุ วิธีแก้ไข (นวัตกรรม,สื่อ,ตัวครู,ตัวนักเรียน,เวลา) จุดประสงค์การเรียนรู้ด้านความรู้ (K) ……………………………………………………….… ………………………………………………………… ………………………………………………………… จำนวน..................คน …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… จุดประสงค์การเรียนรู้ด้านทักษะและกระบวนการ (P) ……………………………………………………….… ………………………………………………………… ………………………………………………………… จำนวน..................คน …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… จุดประสงค์การเรียนรู้ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ……………………………………………………….… ………………………………………………………… ………………………………………………………… จำนวน..................คน …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… 4. ผลการดำเนินการแก้ไข ครั้งที่ 1 ผ่าน..........................คน ไม่ผ่าน......................คน เพราะ ครั้งที่ 2 ผ่าน..........................คน ไม่ผ่าน......................คน เพราะ 5. กิจกรรมหรือข้อเสนอแนะในการจัดการเรียนรู้ครั้งต่อไป (ต่อเติมจากข้อ 2,3) ลงชื่อ ผู้สอน (นางสาวอรชีรา อนุบุตร) ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชำนาญการ ........../................................./..............
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 39 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 รายวิชา ฟิสิกส์2 รหัสวิชา ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนที่ 2 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 สมดุลกล เรื่อง สมดุลต่อการเลื่อนที่(2) วันที่.............. เดือน...................... พ.ศ. ............... เวลาเรียน 4 ชั่วโมง 1.ผลการเรียนรู้ 8. อธิบายสมดุลกลของวัตถุ โมเมนต์ และผลรวมของโมเมนต์ที่มีต่อการหมุน แรงคู่ควบและ ผลของแรงคู่ควบที่มีต่อสมดุลของวัตถุ เขียนแผนภาพของแรงที่กระทำต่อวัตถุอิสระเมื่อวัตถุอยู่ในสมดุลกล และคำนวณปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งทดลองและอธิบายสมดุลของแรงสามแรง 2. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด สมดุลต่อการเลื่อนที่ แบ่งได้เป็น 2 กรณี - กรณีที่มีแรงสองแรงกระทำ - กรณีที่มีแรงสามแรงกระทำ 3.จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) ด้านความรู้ (K) อธิบายสรุปเงื่อนไขที่ทำให้วัตถุอยู่ในสมดุลต่อการเลื่อนที่และอยู่นิ่งเมื่อมีแรงสองแรงกระทำต่อวัตถุ 2) ด้านกระบวนการ (P) เขียนแผนภาพวัตถุอิสระ วิเคราะห์ และคำนวณปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เมื่อมีแรงกระทำต่อ วัตถุแล้วทำให้วัตถุอยู่ในสมดุลต่อการเลื่อนที่และอยู่นิ่ง 3) คุณลักษณะอันพึงประสงค์(A) ใฝ่เรียนรู้ 4. ด้านสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ความสามารถในการแก้ปัญหา 5. บูรณาการข้ามกลุ่มสาระการเรียนรู้ ใช้ทักษะทางคณิตศาสตร์ในการคำนวณโจทย์ปัญหาและเชื่อมโยงสมการ 6.สาระการเรียนรู้ สมดุลต่อการเลื่อนที่ เมื่อวัตถุที่อยู่ในสภาพสมดุลต่อการเลื่อนที่ แรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์ ดังนั้นเมื่อพิจารณาแรงที่กระทำต่อวัตถุ แล้วทำให้วัตถุสมดุลต่อการเลื่อนที่ อาจพิจารณาได้ดังนี้ - กรณีที่มีแรงสองแรงกระทำ - กรณีที่มีแรงสามแรงกระทำ
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 40 7.กิจกรรมการเรียนรู้ 1. ขั้นสร้างความสนใจ 1.1 ครูทบทวน นิยามของสภาพสมดุล สมดุลต่อการเลื่อนที่ สมดุลสถิต และสมดุลจลน์ -วัตถุจะรักษาสภาพนิ่งเมื่อแรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุมีค่าเท่ากับศูนย์และขณะที่วัตถุอยู่นิ่งจัด ว่าวัตถุอยู่ในสภาพสมดุล - วัตถุที่อยู่ในสมดุลสถิต วัตถุจะหยุดนิ่ง ส่วนสมดุลจลน์ วัตถุมีการเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคง ตัว หรือ หมุนด้วยความเร็วเชิงมุมคงตัว - ขณะวัตถุอยู่นิ่ง แรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์ซึ่งเป็นไปตามกฎการเคลื่อนที่ของนิวตัน สภาพวัตถุที่อยู่นิ่งนี้ เรียกว่า วัตถุอยู่ในสมดุลต่อการเลื่อนที่และจัดเป็นสมดุลสถิต - ขณะวัตถุกำลังเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว แรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์เช่นเดียวกับ เมื่อวัตถุหยุดนิ่ง ดังนั้นสภาพที่วัตถุเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัวเรียกว่า วัตถุสมดุลต่อการเลื่อนที่ และจัดเป็น สมดุลจลน์ 1.2 ครูทบทวนผลการทำการทดลองจากกิจกรรมเมื่อคาบที่แล้ว ดังนี้ - เมื่อมีแรง 3 แรงที่ไม่ได้อยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกัน กระทำต่อวัตถุแล้ววัตถุสมดุลต่อการ เลื่อนที่ แรงลัพธ์ของแรงทั้งสามเท่ากับศูนย์ - เมื่อเขียนเวกเตอร์ของแรงทั้งสามแบบหางต่อหัวจะพบว่าเวกเตอร์ของแรงทั้งสามต่อกันเป็น สามเหลี่ยมปิด - แรงลัพธ์ของสองแรงแรก จะมีขนาดเท่ากับแรงที่สามแต่ทิศทางตรงกันข้าม - เมื่อวัตถุนิ่ง ถ้าต่อแนวแรงทั้งสามออกไปแนวแรงทั้งสามจะพบกันที่จุดหนึ่ง 2. ขั้นสำรวจและค้นหา 2.1 ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงหลักการคำนวณหาปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ สมดุลต่อการเลื่อนที่ ดังนี้ 1. กรณีที่มีแรงมากระทำต่อวัตถุ 2 แรง กรณีมีแรงมากระทำต่อวัตถุ 2 แรง โดยแรงทั้ง 2 มีความสัมพันธ์กันดังนี้ ∑ = 0 ⃑ + = 0 ⃑ = − แสดงว่าขนาดของ ⃑ = แต่มีทิศทางตรงกันข้าม ∑ = 0 1 ⃑⃑⃑ + 2 ⃑ = 0 1 ⃑⃑⃑ = − 2 ⃑
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 41 แสดงว่าขนาดของ 1 ⃑⃑⃑ = 2 ⃑ แต่มีทิศตรงข้าม 2. กรณีที่มีแรงมากระทำต่อวัตถุ 3 แรง 2.1 เมื่อแนวแรงทั้ง 3 แรงขนานกัน แรงทั้ง 3มีความสัมพันธ์กัน ดังนี้ 1 ⃑⃑⃑ + 2 ⃑ + 3 ⃑ = 0 1 ⃑⃑⃑ = −(2 ⃑ + 3 ⃑ ) แสดงว่า ขนาดของ 1 ⃑⃑⃑ = 2 ⃑ + 3 ⃑ แต่มีทิศตรงข้าม w⃑ + 2 ⃑⃑⃑⃑ + 3 ⃑⃑⃑⃑ = 0 w⃑ = −(2 ⃑⃑⃑⃑ + 3 ⃑⃑⃑⃑ ) แสดงว่า ขนาดของ w⃑ = 2 ⃑⃑⃑⃑ + 3 ⃑⃑⃑⃑ แต่มีทิศตรงข้าม 2.2 เมื่อแนวแรงทั้ง 3 ไม่ขนานกัน แรงทั้ง 3มีความสัมพันธ์กัน ดังนี้ เมื่อนำเวกเตอร์แทนแนวแรงมาเชื่อมต่อกัน ใช้หลักกการหัวต่อหาง จะได้ 1 ⃑⃑⃑ + 2 ⃑ + 3 ⃑ = 0 หรือ ∑ = 0 นำเวกเตอร์แทนแนวแรงมาเชื่อมต่อกัน 1 ⃑⃑⃑ + 2 ⃑ + 3 ⃑ = 0 หรือ + ⃑ + ⃑ = 0 ∑ = 0 สรุปได้ว่า - แรงทั้งสามต้องพบกันที่จุด ๆ หนึ่ง หรือ แรงทั้งสามต้องขนานกัน - แรงทั้งสามต้องอยู่ในระนาบเดียวกัน 3. กรณีที่มีแรงมากระทำต่อวัตถุ มากกว่า 3 แรง 3.1 นำเวกเตอร์แทนแนวแรงเชื่อมต่อกัน หากมีแรง 4 แรง จะมีความสัมพันธ์ดังนี้ 1 ⃑⃑⃑ + 2 ⃑ + 3 ⃑ + 4 ⃑⃑⃑ = 0 ∑ F = 0 4 i=1 หรือ ∑ F = 0 n i=1 3.2 พิจารณาแรงลัพธ์ในแนวแกน X และแกน Y ∑ = 0 ; 1 cos + 4 sin + 2 sin + 3 cos และ ∑ = 0 ; 1 sin + 2 + 3 sin + 4
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 42 3.3 การใช้ทฤษฎีสามเหลี่ยมแทนแรง กรณีที่มีแรงสามแรงอยู่ในสภาพสมดุล และกระทำ ร่วมกันที่จุด ๆ หนึ่ง จะได้ 3.4 การใช้ทฤษฎีของลาร์มี กรณีที่มีแรงสามแรงอยู่ในสภาพสมดุล และกระทำร่วมกัน ที่จุด ๆ หนึ่ง จะได้ 3. ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป 3.1 ครูและนักเรียนร่วมกันทบทวนเงื่อนไขของแรง 3 แรงที่กระทำต่อวัตถุ แล้ววัตถุสมดุลต่อ การเลื่อนที่ นักเรียนควรสรุปได้ว่า - แรงลัพธ์ของแรงทั้งสามเท่ากับ ศูนย์ - แรงลัพธ์ของสองแรงแรกมีขนาดเท่ากับแรงที่สาม แต่ทิศทางตรงข้ามกัน - แนวแรงทั้งสามจะพบกันที่จุดหนึ่ง และอยู่ในระนาบเดียวกัน 3.2 ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงหลักการคำนวณโดยคำนึงถึงเงื่อนไขของแรง 3 แรง ว่าสามารถใช้กฎการเคลื่อนที่ของนิวตันข้อที่ 1 เป็นหลักในการตั้งสมการ และคำนวณปริมาณที่เกี่ยวข้องโดย ใช้ทักษะทางคณิตศาสตร์ หากไม่สามารถใช้กฎการเคลื่อนที่ของนิวตัวข้อที่ 1 ได้ เนื่องจากมีแรง 3 แรงที่ กระทำต่อกันและมีค่าของแรงที่ไม่รู้ค่ามากกว่า 1 แรง ให้ใช้ทฤษฎีลาร์มีเข้ามาช่วยในการคำนวณ 4. ขั้นขยายความรู้ 4.1 ครูให้นักเรียนร่วมกันตอบคำถามทดสอบความเข้าใจ 4.3 ในหนังสือเรียนรายวิชาฟิสิกส์ เพิ่มเติม 2 สสวท. และครูอธิบายเพิ่มเติมในช่วงที่นักเรียนมีความเข้าใจที่คาดเคลื่อน ดังนี้ 1. วัตถุที่อยู่ในสมดุลต่อการเลื่อนที่และอยู่นิ่ง มีเงื่อนไขอะไรบ้าง (แนวคำตอบ : แรงลัพธ์เป็นศูนย์และความเร็วเป็นศูนย์) 2. ปล่อยให้วัตถุตกอย่างอิสระ ถ้าไม่คิดแรงต้านอากาศที่กระทำต่อวัตถุ วัตถุนี้สมดุล ต่อการเลื่อนที่หรือไม่ อธิบาย (แนวคำตอบ : ไม่สมดุลต่อการเลื่อนที่ เพราะวัตถุที่ตกแบบเสรี เคลื่อนที่ด้วยความเร่ง g) 3. วางไม้คานสม่ำเสมอพิงกำแพงลื่น ปลายอีกข้างหนึ่งวางบนพื้นลื่นเช่นกัน ในกรณี นี้คานจะสมดุลต่อการเลื่อนที่หรือไม่ เพราะเหตุใด = = = =
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 43 (แนวคำตอบ : ไม่สมดุลต่อการเลื่อนที่ เพราะในแนวราบมีแรงปฏิกิริยาตั้งฉากของกำแพงดันคานโดยไม่มีแรง อื่นทิศทางตรงข้ามมาหักล้าง จึงทำให้แรงลัพธ์ในแนวราบไม่เป็นศูนย์) 4. จงให้เหตุผลว่า เมื่อมีมวลแขวนที่จุดกึ่งกลางของเส้นเชือกที่ขึงไว้ในแนวระดับ ทำไมเราจึงไม่สามารถทำให้เชือกเป็นเส้นตรงโดยไม่หย่อนเลย (แนวคำตอบ : เพราะจุดแขวนบนเชือกจะมีแรงน้ำหนักวัตถุดึงลงในแนวดิ่ง หากจุดแขวนอยู่นิ่งแสดงว่าเป็น สมดุลต่อการเลื่อนที่ ซึ่งจะต้องมีแรงทิศทางขึ้นในแนวดิ่งมาหักล้างให้แรงลัพธ์เป็นศูนย์ เชือกจึงหย่อนลงเสมอ เพื่อทำให้เกิดแรงองค์ประกอบของแรงดึงเชือกขึ้นในแนวดิ่ง) 5. ขั้นประเมินผล 5.1 ครูทดสอบความรู้เกี่ยวกับสมดุลต่อการเลื่อนที่จากคำถามตรวจสอบความเข้าใจ 4.3และ แบบฝึกหัด 4.3 ในหนังสือฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. 8.สื่อการเรียนรู้/ แหล่งเรียนรู้ - หนังสือเรียนรายวิชาฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. - คำถามตรวจสอบความเข้าใจ 4.3และแบบฝึกหัด 4.3 ในหนังสือฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. 9. การวัดและการประเมิน ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ หลักฐานการเรียนรู้ (ชิ้นงาน/ภาระงาน) เครื่องมือและเกณฑ์การประเมิน 1) ด้านความรู้ (K) อธิบายสรุปเงื่อนไขที่ทำให้วัตถุอยู่ ในสมดุลต่อการเลื่อนที่และอยู่นิ่ง เมื่อมีแรงสองแรงกระทำต่อวัตถุ -คำถามตรวจสอบความเข้าใจ และแบบฝึกหัด 4.3 ในหนังสือ ฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. - นักเรียนตอบคำถามตรวจสอบ ความเข้าใจ และแบบฝึกหัด 4.3 ใน หนังสือฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท.ได้ ถูกต้องร้อยละ 80 2) ด้านกระบวนการ (P) เขียนแผนภาพวัตถุอิสระ วิเคราะห์ และคำนวณปริมาณต่าง ๆ ที่ เกี่ยวข้อง เมื่อมีแรงกระทำต่อวัตถุ แล้วทำให้วัตถุอยู่ในสมดุลต่อการ เลื่อนที่และอยู่นิ่ง -คำถามตรวจสอบความเข้าใจ และแบบฝึกหัด 4.3 ในหนังสือ ฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. - นักเรียนตอบคำถามตรวจสอบ ความเข้าใจ และแบบฝึกหัด 4.3 ในหนังสือฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. ได้ถูกต้องร้อยละ 80 3) คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ใฝ่เรียนรู้ -คำถามตรวจสอบความเข้าใจ และแบบฝึกหัด 4.3 ในหนังสือ ฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท. - นักเรียนตอบคำถามตรวจสอบ ความเข้าใจ และแบบฝึกหัด 4.3 ใน หนังสือฟิสิกส์เพิ่มเติม 2 สสวท.ได้ ครบและตรงต่อเวลาร้อยละ 80
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 44 บันทึกผลการจัดการเรียนรู้ แผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีรายวิชาฟิสิกส์2 รหัสวิชา ว30202 หน่วยการเรียนรู้ที่4 เรื่อง สมดุลกล เวลา 20 ชั่วโมง แผนการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง สมดุลต่อการเลื่อนที่(2) เวลา 4 ชั่วโมง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่4 สอนโดย นางสาวอรชีรา อนุบุตร เมื่อวันที่ 1. ความคิดเห็นหัวหน้ากลุ่มสาระ/รองผู้อำนวยการ/ผู้อำนวยการ 1.1 หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ ลงชื่อ (นางสาวอรอุมา ไชยชนะ) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.2 รองผู้อำนวยการกลุ่มงานบริหารงานวิชาการ ลงชื่อ (นายบพิตร เหล่ากอ) รองผู้อำนวยการกลุ่มงานบริหารงานวิชาการ โรงเรียนลองวิทยา ........../........................../............. 1.3 ผู้อำนวยการโรงเรียน ลงชื่อ (นายสุริยน สายสนองยศ) ผู้อำนวยการโรงเรียนลองวิทยา ........../........................../.............
แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ว30202 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน้า 45 2. ผลการสอนจริง 2.1 ผลการจัดการเรียนรู้ 2.2 จำนวนนักเรียนที่ผ่านตามจุดประสงค์การเรียนรู้ - ด้านความรู้ (K) (เกณฑ์ 60%) ผ่าน .............คน คิดเป็นร้อยละ............คน ไม่ผ่าน .........คน คิดเป็นร้อยละ............คน - ด้านทักษะและกระบวนการ (P) (เกณฑ์ 60%) ผ่าน .............คน คิดเป็นร้อยละ............คน ไม่ผ่าน .........คน คิดเป็นร้อยละ............คน - ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) (เกณฑ์ 80%) ผ่าน .............คน คิดเป็นร้อยละ............คน ไม่ผ่าน .........คน คิดเป็นร้อยละ............คน 2.3ด้านความรู้ (K) ที่ไม่ผ่านตามลำดับได้แก่ ด้านทักษะและกระบวนการ (P) ที่ไม่ผ่านตามลำดับได้แก่ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ที่ไม่ผ่านตามลำดับได้แก่ 3. สาเหตุ / วิธีการแก้ไข