Pengajian Kejuruteraan Awam Tingkatan 5 KSSM

Keusahawanan

BAB 3

(c) Sasaran pelanggan

Sasaran pelanggan merupakan kumpulan pelanggan yang bakal menggunakan produk atau
perkhidmatan yang ditawarkan oleh perniagaan.

Sasaran pelanggan akan menentukan sasaran jualan.

Pesaing utama yang akan mempengaruhi sasaran pelanggan di sesuatu kawasan harus
dikenal pasti.

7. Rancangan Pentadbiran

Bahagian ini mengandungi maklumat mengenai tenaga kerja yang terlibat dalam pentadbiran perniagaan.
Antara maklumat yang terkandung dalam rancangan pentadbiran ialah:

a Carta organisasi

Spesifikasi tugas mengikut b
jawatan

c Senarai keperluan pejabat PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5

Perbelanjaan pentadbiran d

193

Keusahawanan
BAB 3

8. Rancangan Operasi

Rancangan operasi mengandungi beberapa perkara berikut:

(a)

Senarai

(f) keperluan
Pembahagian pejabat

tugas Rancangan (b)
Operasi Keperluan
(e)
Perbelanjaan bahan mentah

operasi

(d) (c)
Susun atur dan Senarai mesin
ruang operasi dan peralatan

9. Rancangan Pemasaran

Rancangan pemasaran menjelaskan aktiviti perniagaan bagi tujuan memasarkan produk dan perkhidmatan.

a Penerangan produk atau perkhidmatan e Syer pasaran
yang ditawarkan

b Sasaran pasaran f Ramalan jualan

PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5 c Saiz pasaran g Strategi pemasaran

d Persaingan h Perbelanjaan pemasaran

SUDUT INFO

Melalui rancangan pemasaran yang baik, produk atau perkhidmatan yang ditawarkan mampu untuk
menembusi pasaran dan dapat bersaing dengan produk-produk lain.

194

Keusahawanan

BAB 3

10. Rancangan Kewangan
Rancangan kewangan merangkumi perkara berikut:

a Kos pelaksanaan perniagaan
b Sumber pembiayaan perniagaan
c Penyata kewangan

11. Penutup

Penutup merupakan rumusan dengan menyatakan justifikasi sebab-sebab perniagaan tersebut
perlu dijalankan.

12. Lampiran
Melampirkan dokumen sokongan seperti yang berikut:

(a) (c) (e) PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5
Gambar Lesen Kad
produk atau perniagaan perniagaan
perkhidmatan

(b) (d) (f)
Sijil perakuan Peta lokasi Gambar kedai
pendaftaran

perniagaan

195

Keusahawanan
BAB 3

3.4.3 Objektif dan Latar Belakang Organisasi Perniagaan

Objektif Perniagaan Standard pembelajaran

Objektif perniagaan merupakan pembentukan matlamat yang • Menyediakan objektif perniagaan
lebih khusus bagi mencapai tujuan organisasi. Usahawan perlu dan latar belakang organisasi
menetapkan objektif perniagaan bagi mencapai matlamat perniagaan yang dijalankan.
sesebuah perniagaan.

Latar Belakang Organisasi Perniagaan

Latar belakang organisasi perniagaan merangkumi unsur-unsur seperti yang berikut:
1. Pendahuluan

Mengandungi maklumat asas syarikat seperti:

Nama

a

Faktor e Jenis
memilih
b perniagaan
jenis
perniagaan

PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5 d c

Tarikh Lokasi
memulakan perniagaan
perniagaan

196

Keusahawanan BAB 3

2. Maklumat perniagaan
Mengandungi maklumat asas berkenaan perniagaan yang dicadangkan seperti:

(a) Nama
(b) Alamat perniagaan
(c) Nombor telefon
(d) Bentuk milikan perniagaan
(e) Aktiviti utama
(f) Tarikh perniagaan dimulakan
(g) Nombor pendaftaran perniagaan
(h) Nama dan nombor akaun bank
(i) Sumber sumbangan modal

3. Maklumat usahawan dan rakan kongsi PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5
Menerangkan maklumat tentang usahawan dan rakan kongsi.

4. Lokasi perniagaan
Menerangkan cadangan lokasi perniagaan yang akan beroperasi seperti:
a
Pemilihan tapak

b
Kedudukan perniagaan, bangunan, dan infrastruktur

197

Keusahawanan
BAB 3

3.4.4 Carta Aliran Proses Pengeluaran dan Carta
Organisasi Perniagaan

Carta Aliran Proses Pengeluaran Standard pembelajaran

Carta aliran proses pengeluaran menunjukkan langkah-langkah • Mencadangkan carta aliran proses
utama dalam proses pengeluaran sesuatu produk atau perkhidmatan. pengeluaran dan carta organisasi

Rajah 3.14 menunjukkan carta aliran proses pengeluaran. perniagaan yang dipilih.

Cetusan idea MULA Modifikasi
Perancangan projek Masukan / Input perancangan

Memohon kelulusan Keputusan Proses
Ahli Lembaga Diluluskan
Pengarah Tidak diluluskan
Proses
Proses pengeluaran

PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5 Produk dijual • Sumber input Simbol carta alir
• Inventori
• Prosedur keluaran Mula dan tamat
• Kawalan kos sesuatu proses
• Keunikan projek / produk
• Pembungkusan Masukan dan keluaran
• Barang siap
Proses membuat
TAMAT keputusan

Rajah 3.14 Carta aliran proses pengeluaran Proses am
(tindakan / langkah
dalam proses kerja)

198

Keusahawanan

BAB 3

Carta Organisasi Perniagaan

Carta organisasi perniagaan disusun mengikut jawatan yang wujud di dalam sesebuah organisasi.
Rajah 3.15 menunjukkan carta organisasi perniagaan dan Jadual 3.2 menunjukkan tugas dan
peranan organisasi.

Pengurus Besar

Pengurus Pengurus Pengurus Pengurus Juruukur Kerani
Pemasaran Operasi Kewangan / Jurutera Bahan

Projek

Rajah 3.15 Carta organisasi perniagaan

Jadual 3.2 Tugas dan peranan organisasi

Jawatan Tugas dan peranan
Pengurus Besar
• Mengurus perjalanan dan aktiviti perniagaan.
• Mengenal pasti dan menyelesaikan masalah dengan berkesan.
• Memimpin dan mendorong pasukan dalam syarikat.

Pengurus Pemasaran • Mengurus maklumat pemasaran dan perniagaan. PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5
Pengurus Operasi • Merancang dan melaksanakan cara pemasaran bagi meningkatkan
Pengurus Kewangan
produktiviti perniagaan.

• Menerima dan melaksanakan tempahan.
• Merangka strategi perjalanan projek.

• Merancang dan mengawal perbelanjaan syarikat.
• Mengurus pembayaran pembelian barang.
• Melaksanakan kutipan dan pembayaran hutang.

Pengurus / Jurutera Projek • Memastikan projek yang dijalankan selesai dengan sempurna.

Juruukur Bahan • Mengurus pentadbiran tender.
Kerani • Mengurus kontrak.

• Merekod urus niaga dan data ke dalam sistem.
• Menyusun dan mengemas kini fail perniagaan.

199

Keusahawanan
BAB 3

3.4.5 Justifikasi Perbelanjaan dalam Rancangan Perniagaan

Rancangan kewangan disediakan dengan mengambil kira Standard pembelajaran
kos atau modal memulakan projek, sumber pembiayaan, dan
pelan pembayaran balik pinjaman. Rancangan kewangan • Membuat justifikasi perbelanjaan
yang lengkap dan terurus merupakan elemen penting sebagai yang wujud di dalam cadangan
rujukan kepada pihak luar dalam memberikan pinjaman Rancangan Perniagaan.
dan menarik pelaburan. Penyata aliran tunai perlu disediakan
mengikut bulanan atau tahunan. Berikut merupakan contoh
Rancangan Kewangan bagi Maju Enterprise.

Maju Enterprise
Proforma Penyata Aliran Tunai bagi tiga bulan berakhir 31 Mac 2020

Butiran Januari (RM) Februari (RM) Mac (RM)

Baki b/b 78,152.75 246,305.50

PENERIMAAN

Modal 100,000.00

Pinjaman 100,000.00

Bayaran projek 200,000.00 200,000.00

Jumlah penerimaan 200,000.00 200,000.00 200,000.00

PERBELANJAAN

Sewa pejabat 3,000.00 3,000.00 3,000.00

Insurans 2,000.00 2,000.00 2,000.00

Mesin dan peralatan 100,000.00

PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5 Gaji, KWSP dan PERKESO 13,847.25 13,847.25 13,847.25

Bayaran balik pinjaman 10,000.00 10,000.00

Bil air dan elektrik 1,000.00 1,000.00 1,000.00

Bil telefon 500.00 500.00 500.00
1,500.00 1,500.00 1,500.00
Penyenggaraan kenderaan dan 121,847.25 31,847.25 31,847.25
peralatan

Jumlah perbelanjaan

Lebihan / (kurangan) 78,152.75 168,152.75 168,152.75

Baki h/b 78,152.75 246,305.50 414,458.25

200

Keusahawanan

BAB 3

3.4.6 Dokumen Rancangan Perniagaan

Jenis perniagaan Perkhidmatan Standard pembelajaran
1.0 Ringkasan Eksekutif
• Menghasilkan dokumen
cadangan Rancangan Perniagaan.

Perniagaan Ahmad Asri merupakan sebuah perniagaan berasaskan pembinaan. Perniagaan Ahmad
Asri telah berjaya membina beberapa projek pembinaan bangunan banglo saiz sederhana untuk
pemilik persendirian di sekitar Ipoh.

Pada peringkat awal, Perniagaan Ahmad Asri mula beroperasi di rumah yang terletak di
kawasan perumahan di Chemor. Promosi perniagaan ini dijalankan melalui reputasi, rangkaian
arkitek, dan kontraktor di sekitar Ipoh. Aplikasi dalam talian di media sosial juga digunakan untuk
mempromosikan perniagaan.

Perniagaan Ahmad Asri merupakan perniagaan berbentuk milikan tunggal dan telah mendaftar
pada Ogos 2020. Perniagaan Ahmad Asri diuruskan oleh Ahmad Asri bin Mohd Ali, iaitu pemiliknya
sendiri dan dibantu oleh satu pasukan yang terdiri daripada pentadbiran dan teknikal.

Projek pembinaan yang diperoleh ialah satu projek pembinaan berjumlah RM500,000 untuk
dibina dalam tempoh 6 bulan.

Pada peringkat awal penubuhan perniagaan, sebanyak RM50,000 disediakan sebagai modal
perniagaan bagi membiayai kos peralatan, bahan mentah pembinaan, dan pembayaran subkontraktor.
Modal permulaan tersebut diperoleh daripada simpanan sendiri.

2.0 Pengenalan PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5

Perniagaan Ahmad Asri baru sahaja beroperasi di Pusat Perniagaan Ipoh Baru 2. Bermula dengan
modal permulaan yang kecil, Perniagaan Ahmad Asri dapat menyiapkan beberapa projek dengan
sempurna dan dapat mengekalkan reputasi syarikat untuk projek yang sama. Perniagaan Ahmad
Asri baru sahaja mendapat satu projek untuk membina sebuah rumah banglo berharga RM500,000.
Oleh itu, Perniagaan Ahmad Asri perlu meningkatkan keupayaan teknikal dan kewangan untuk
memastikan projek dapat dilaksanakan dengan mengikut terma dan tempoh kontrak.

Sehubungan dengan itu, Rancangan Perniagaan ini disediakan bagi membolehkan perniagaan
mengembangkan lagi portfolionya dengan mendapatkan pinjaman perniagaan yang bernilai
RM100,000 daripada institusi kewangan seperti bank untuk pembelian mesin dan peralatan untuk
projek tersebut.

201

Keusahawanan
BAB 3

3.0 Latar Belakang Perniagaan

Nama Perniagaan Perniagaan Ahmad Asri
No. 1, Jalan Utama, Pusat Perniagaan Ipoh Baru 2,
Alamat Perniagaan 30020 Ipoh
05-1234 5678
Nombor Telefon 05-1234 5680
Nombor Faksimile Milikan tunggal
Bentuk Perniagaan Perkhidmatan pembinaan bangunan
Kegiatan Utama Perniagaan 1 Ogos 2020
Tarikh Mula Perniagaan 1 Ogos 2020
Tarikh Pendaftaran 1234567890-K
Nombor Pendaftaran RM50,000
Modal Permulaan Tiada
Modal Pinjaman Maybank Berhad
Nama Bank 123-456789-0
Nombor Akaun Bank

4.0 Latar Belakang Pemilik

PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5 Nama Penuh Ahmad Asri bin Mohd Ali
Nombor Kad Pengenalan 850808-08-5355
Tarikh Lahir / Umur 8 Ogos 1985 / 35 Tahun
Alamat Tetap No. 6, Jalan Mutiara 2, Taman Mutiara Baru, 30020 Ipoh
Nombor Telefon 012-345 6789
Status Perkahwinan Berkahwin
Kelulusan Akademik Diploma (Kejuruteraan Awam) - Politeknik
Pengalaman 10 tahun
Kemahiran Kejuruteraan Awam

202

Keusahawanan

BAB 3

5.0 Kedudukan Tapak Projek

Nama Perniagaan : Perniagaan Ahmad Asri

Alamat : No. 1, Jalan Utama, Pusat Perniagaan Ipoh Baru 2, 30020 Ipoh

PADANG BOLA TAMAN PERUMAHAN

SEKOLAH HOSPITAL KEDAI

KAMI DI SINI PASAR
Perniagaan RAYA
Ahmad Asri
Jalan Utama

STESEN KEDAI MASJID
MINYAK
KLINIK

Rajah 3.16 Kedudukan tapak Perniagaan Ahmad Asri PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5

6.0 Objektif Perniagaan

(a) Sasaran jualan
• Pembinaan rumah banglo 2 tingkat RM500,000 ke atas.

(b) Sasaran untung
• Jangkaan 15-20% daripada jumlah kontrak projek.

(c) Sasaran pelanggan
• Pemaju
• Arkitek
• Pemilik rumah persendirian

203

Keusahawanan
BAB 3

7.0 Rancangan Pentadbiran

Berikut merupakan carta organisasi bagi Perniagaan Ahmad Asri.
Pengurus Besar

Pengurus Pengurus Pengurus Pengurus Juruukur Kerani
Pemasaran Operasi Kewangan / Jurutera Bahan

Projek

Rajah 3.17 Carta organisasi Perniagaan Ahmad Asri

Senarai Keperluan Pejabat

Jadual 3.3 Senarai keperluan pejabat

Perbelanjaan

PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5 Butiran Bilangan Kos seunit (RM) Jumlah (RM)
Meja 6 300.00 1,800.00
Kerusi 6 100.00 600.00
Komputer 6 9,000.00
Mesin pencetak 1 1,500.00 200.00
Mesin fotostat 1 200.00 2,000.00
Rak fail 2 400.00
Kipas 2 2,000.00 400.00
Penyaman udara 2 200.00 4,000.00
200.00 18,400.00
Jumlah
2,000.00

204

Keusahawanan

BAB 3

Perbelanjaan Pentadbiran

Jadual 3.4 Senarai perbelanjaan pentadbiran

Perbelanjaan

Butiran Ogos September Oktober
(RM) (RM) (RM)
Pejabat
Bil air dan elektrik 2,000.00 2,000.00 2,000.00
Bil telefon
1,500.00 1,500.00 1,500.00
JUMLAH
1,000.00 1,000.00 1,000.00
4,500.00 4,500.00 4,500.00

8.0 Rancangan Operasi

Keperluan Bahan Mentah

Jadual 3.5 Senarai bahan mentah
Perbelanjaan

Butiran Ogos September Oktober
(RM) (RM) (RM)
Simen 15,000.00
Pasir 7,500.00 15,000.00 600.00 PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5
Papan 300.00 600.00 250.00
Papan lapis 500.00 500.00 250.00
Besi tetulang 500.00 500.00 5,000.00
21,100.00
Jumlah 2,000.00 5,000.00
10,800.00 21,600.00

205

Keusahawanan
BAB 3

Senarai mesin dan peralatan

Jadual 3.6 Senarai mesin dan peralatan
Perbelanjaan

Butiran Ogos September Oktober
(RM) (RM) (RM)

Kenderaan pacuan empat roda 500.00 500.00 500.00
Lori rigid (Kargo) 1 tan 1,000.00 1,000.00 1,000.00
Mesin pembancuh konkrit 2.8HP
Generator 500.00 500.00 500.00
250.00 250.00 250.00
Jumlah 2,250.00 2,250.00 2,250.00

Perbelanjaan operasi

Perniagaan Ahmad Asri
Proforma Penyata Aliran Tunai bagi tiga bulan berakhir 31 Oktober 2020

Butiran Ogos September Oktober
(RM) (RM) (RM)

Baki b/b 149,000.75 195,601.50

PENERIMAAN

Modal 50,000.00

PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5 Pinjaman 100,000.00

Bayaran projek 50,000.00 100,000.00 100,000.00

Jumlah penerimaan 200,000.00 100,000.00 100,000.00

PEMBAYARAN

Sewa pejabat 2,000.00 2,000.00 2,000.00

Insurans 2,000.00 2,000.00 2,000.00

Keperluan pejabat 18,400.00

206

Keusahawanan

BAB 3

Gaji, KWSP dan PERKESO 12,849.25 12,849.25 12,849.25
Bayaran balik pinjaman 10,000.00 10,000.00
Bil air dan elektrik 1,500.00
Bil telefon 1,000.00 1,500.00 1,500.00
Belian bahan mentah 10,800.00 1,000.00 1,000.00
Penyenggaraan kenderaan 2,250.00 21,600.00 21,100.00
dan peralatan
Perbelanjaan pemasaran 200.00 2,250.00 2,250.00
Jumlah pembayaran 50,999.25
Lebihan / (kurangan) 149,000.75 200.00 200.00
Baki h/b 149,000.75 53,399.25 52,899.25
46,600.75 47,100.75
195,601.50 242,702.25

9.0 Rancangan Pemasaran
Rancangan pemasaran menjelaskan aktiviti perniagaan bagi tujuan memasarkan produk
dan perkhidmatan.

Perkhidmatan
Perkhidmatan yang ditawarkan oleh Perniagaan Ahmad Asri ialah perkhidmatan pembinaan.

Sasaran Pasaran

Perniagaan Pemaju PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5
Ahmad Asri Pemilik rumah persendirian

207

PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5 Keusahawanan
BAB 3

Saiz Pasaran
Perkhidmatan pembinaan ini khusus kepada projek pemaju dan projek persendirian di sekitar
Meru, Chemor, dan Klebang.

Persaingan
Persaingan bagi Perniagaan Ahmad Asri adalah antara kontraktor Kelas G2 untuk pembinaan
bangunan dan pembidaan tender di sekitar Ipoh.

Syer Pasaran
Syer pasaran yang dijangka ialah 20% kerana terdapat banyak projek pembinaan khususnya
di Meru, Chemor, dan Klebang.

Ramalan Jualan
Perniagaan Ahmad Asri perlu mendapatkan projek pembinaan rumah banglo berjumlah
sekurang-kurangnya RM500,000 untuk setiap bulan.

Strategi Pemasaran
Pegawai Pemasaran perlu melaksanakan strategi pemasaran bagi memasarkan perkhidmatan
perniagaan. Antara strategi pemasaran adalah seperti berikut:
• Menjaga reputasi yang baik dalam kontrak pembinaan rumah banglo bagi projek

sebelumnya.
• Berjumpa dengan bakal klien seperti Jabatan Kerajaan, Badan Berkanun, dan Pihak

Berkuasa Tempatan.
• Menjalinkan kerjasama dengan Persatuan Kontraktor Tempatan.
• Mengadakan perjumpaan dengan pemaju dan arkitek.
• Menggunakan media sosial seperti Instagram, WhatsApp, Facebook, dan sebagainya.

Perbelanjaan Pemasaran
Anggaran perbelanjaan bagi aktiviti memasarkan perkhidmatan sebanyak RM200.00 sebulan.

208

Keusahawanan

BAB 3

10.0 Rancangan Kewangan

Rancangan kewangan merangkumi perkara berikut:

Kos Pelaksanaan Jadual 3.7 Kos pelaksanaan

Butiran Perbelanjaan September Oktober
Kereta / Hilux (RM) (RM)
Lori Ogos 500.00
Pejabat (RM) 500.00 1,000.00
Gaji dan elaun 2,000.00
KWSP dan PERKESO 500.00 11,330.00
Bil air dan elektrik 1,519.25
Bil telefon 1,000.00 1,000.00 1,500.00
1,000.00
2,000.00 2,000.00

11,330.00 11,330.00

1,519.25 1,519.25

1,500.00 1,500.00

1,000.00 1,000.00

JUMLAH 18,849.25 18,849.25 18,849.25

Sumber Pembiayaan PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5
Pembiayaan projek adalah daripada dana permulaan dan bayaran projek. Sebuah projek pembinaan
rumah banglo berjumlah RM500,000.00 telah diperoleh untuk dibina dalam tempoh setahun.

Penyata Kewangan
Penyata kewangan syarikat di Maybank untuk 3 bulan disertakan.

209

Keusahawanan
BAB 3

11.0 Penutup

Syarikat ini berteraskan pembinaan rumah yang pesat di sekitar Ipoh. Persaingan antara kontraktor
Kelas G2 tidak begitu kompetitif kerana projek pembangunan pemaju dan pemilik persendirian
di sekitar Ipoh begitu memberangsangkan. Proforma penyata aliran tunai syarikat ini adalah baik
dengan ramalan kadar alir tunai yang positif.

12.0 Lampiran

Melampirkan dokumen sokongan seperti berikut:

1 Pelan lokasi perniagaan

PADANG BOLA TAMAN PERUMAHAN

SEKOLAH HOSPITAL KEDAI

KAMI DI SINI PASAR
Perniagaan RAYA
Ahmad Asri
Jalan Utama

STESEN KEDAI MASJID
MINYAK
PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5 KLINIK

210

Keusahawanan

BAB 3

2 Alatan dan mesin pembinaan

Benang Kereta sorong Skop

Mixing drill Mesin gerudi tangan Mesin pemotong besi

3 Kad perniagaan AKTIVITI PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5

PERNIAGAAN Dalam kumpulan, sediakan satu
AHMAD ASRI dokumen Rancangan Perniagaan
yang anda rasa sesuai dilaksanakan
No.1 Jalan Utama, selepas tamat alam persekolahan.
Pusat Perniagaan Ipoh Baru 2,
30020 Ipoh, Perak.

012-345 6789

211

Keusahawanan ASAS KEUSAHAWANAN
BAB 3
Peniaga merujuk kepada individu yang menjalankan aktiviti
RUMUSAN menjual dan membeli barangan atau perkhidmatan dengan
tujuan mendapatkan keuntungan.
Peniaga
Usahawan ialah individu yang menubuhkan sesebuah
Usahawan perniagaan, menguruskan, dan membangunkan perniagaan
tersebut serta mengambil risiko perniagaan yang diceburinya.
Keusahawanan
Keusahawanan ialah satu proses yang menggabungkan
sumber-sumber ekonomi untuk memperkenalkan sesuatu
yang baharu, keupayaan untuk mengesan peluang perniagaan,
menjana idea perniagaan, dan membuat pembaharuan demi
menjayakan sesuatu perniagaan yang memenuhi keperluan
dan kehendak masyarakat.

PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5 Berdaya saing Ciri-ciri Kreatif
Keupayaan memimpin Usahawan Inovatif
Berani mengambil risiko
Tidak mudah putus asa Bijak merebut peluang
Kebolehan membuat keputusan Berwawasan

Lokus kawalan dalaman

212

Keusahawanan

BAB 3

Milikan Perniagaan

Syarikat Berhad Menurut Syer

Ciri-ciri Milikan Tunggal Perkongsian Syarikat Syarikat Awam
Milikan Persendirian
Modal
Dimiliki oleh Dimiliki oleh dua Terdiri daripada Terdiri daripada
Pengurusan seorang pemilik hingga 20 orang. sekurang-kurangnya sekurang-
Liabiliti sahaja. seorang dan kurangnya seorang
Penubuhan maksimum 50 dan tiada had
orang. maksimum.

Modal diperoleh Modal dikumpul Modal diperoleh daripada hasil
daripada simpanan hasil perkongsian jualan saham.
sendiri, sumbangan pemilik atau
ahli keluarga, pinjaman bank.
pinjaman rakan,
dan bank yang
menawarkan
pinjaman mikro.

Keputusan dibuat Kepakaran Pengurusan diuruskan oleh Ahli Lembaga
oleh pemilik sendiri. rakan kongsi Pengarah yang dilantik oleh pemegang
dimanfaatkan syer dalam mesyuarat agung.
dalam pengurusan
perniagaan. Tanggungan setiap ahli terhad kepada
jumlah syer yang dimiliki.
Tidak terhad kerana Tidak terhad kerana
melibatkan harta melibatkan harta Tertakluk kepada Akta Syarikat 2016.
peribadi. ahli dan peribadi.

Tertakluk kepada Tertakluk kepada
Akta Pendaftaran Akta Perkongsian
Perniagaan 1956. 1961.

Agihan Keuntungan Keuntungan dan Keuntungan Keuntungan PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5
Keuntungan menjadi hak kerugian dibahagi diagihkan kepada diberi dalam
milik pemilik dan antara pemilik pemegang syer bentuk dividen
Cukai kerugian ditanggung berdasarkan dalam bentuk dan bonus.
oleh pemilik. persetujuan dividen.
bersama.
Pemilik perlu Setiap ahli perlu membayar cukai
membayar cukai Rakan kongsi hanya pendapatan perseorangan dan cukai
perseorangan perlu membayar syarikat.
sahaja. cukai pendapatan
perseorangan
sahaja.

213

Keusahawanan
BAB 3

Pemasaran

Suatu aktiviti melibatkan kumpulan institusi, proses untuk membentuk,
menyampaikan, dan pertukaran tawaran yang mempunyai nilai kepada
pengguna, pelanggan, rakan kongsi, dan masyarakat secara keseluruhan.

Konsep Asas Keperluan
Pemasaran
Kehendak

Permintaan

Pertukaran
Transaksi atau

urus niaga
Nilai

PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5 1. 2. 3. 4. 5.
Ringkasan Pengenalan Latar Belakang Latar Belakang Kedudukan Tapak
Eksekutif Pemilik atau Rakan
Perniagaan Projek
12. Kongsi
Lampiran
Format 6.
Rancangan Perniagaan Objektif
Perniagaan

11. 10. 9. 8. 7.
Penutup Rancangan Rancangan Rancangan Rancangan
Kewangan Pemasaran Pentadbiran
214 Operasi

Keusahawanan

BAB 3

LATIHAN PENGUKUHAN

1. Nyatakan definisi bagi istilah berikut:
(a) Peniaga
_______________________________________________________________________
(b) Usahawan
_______________________________________________________________________
(c) Keusahawanan
_______________________________________________________________________

2. Senaraikan lima ciri-ciri usahawan dan terangkan ciri-ciri tersebut.

Ciri-ciri Usahawan Penerangan

3. Lengkapkan peranan usahawan dalam kotak di bawah.

Peranan PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5
Usahawan

215

Keusahawanan
BAB 3

4. Senaraikan dan nyatakan fungsi dan peranan agensi yang membantu pembangunan usahawan
dari segi berikut:
(a) Pembiayaan Kewangan
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
(b) Penyelidikan dan Pembangunan
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
(c) Latihan dan Pengurusan
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

5. Lengkapkan ciri-ciri milikan tunggal dan perkongsian dalam kotak di bawah.

Ciri-ciri Milikan Tunggal Perkongsian

Milikan

Modal

Pengurusan

Liabiliti

PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5 Penubuhan

Agihan keuntungan

Cukai

216

Keusahawanan

BAB 3

6. Lengkapkan carta alir prosedur pendaftaran perniagaan bagi milikan tunggal dan perkongsian.

Melengkapkan Borang Pendaftaran
Perniagaan (Borang A)

Membuat pembayaran RM30 sekiranya PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5
menggunakan nama sendiri atau RM60

sekiranya menggunakan nama tred

7. Nyatakan definisi pemasaran menurut perspektif berikut:
(a) Persatuan Pemasaran Amerika (American Marketing Association-AMA)
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
(b) Kotler, P
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
(c) Muhammad Syakir Sula
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

217

Keusahawanan
BAB 3

8. Lengkapkan konsep asas pemasaran dalam kotak di bawah. Kemudian terangkan
konsep tersebut.

Keperluan

(a)

Konsep Permintaan
Asas (b)

Pemasaran

Transaksi atau urus niaga

Nilai

PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5 (a) _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

(b) _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

9. Terangkan faktor pelaksanaan strategi pemasaran dari segi sasaran pasaran.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

10. Senaraikan empat matlamat peletakan harga.
(a) ________________________________________________________________________
(b) ________________________________________________________________________
(c) ________________________________________________________________________
(d) ________________________________________________________________________

218

Keusahawanan

BAB 3

11. Terangkan peranan saluran agihan berikut.

Peranan Saluran Agihan Penerangan
Sumber penyampai maklumat
Penghubung
Promosi
Pemadanan
Perundingan
Pengagihan fizikal
Pembiayaan
Pengambilan risiko

12. Nyatakan definisi Rancangan Perniagaan. PENGAJIAN KEJURUTERAAN AWAM TINGKATAN 5
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

13. Terangkan tujuan Rancangan Perniagaan berikut:
(a) Garis panduan perniagaan.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
(b) Membantu ketika membuat ramalan.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
(c) Meyakinkan pihak tertentu.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

219

GLOSARI

Air bumi Air yang terdapat di dalam bumi sama ada berhampiran permukaan atau jauh
Air permukaan ke dalam bumi.
Akta
Asfalt Air yang terdapat di atas permukaan bumi sama ada di dalam sungai, tasik atau
Beban kolam.
Efluen
Ekonomi Sebarang undang-undang yang digubal, dipinda, dibahas, diluluskan, dan
Graviti diwartakan yang diguna pakai di Malaysia.
Halaju
Harga Sejenis bahan yang hitam dan lekit seperti tar yang digunakan untuk melapisi jalan
Influen (sebagai bahan penampal bocor dan lain-lain).
Ilustrasi
Impak Daya luaran yang bertindak ke atas struktur.
Jualan
Justifikasi Kumbahan yang telah melalui proses rawatan dan telah mencapai piawaian
minimum untuk disalirkan ke persekitaran.
Kamber
Kehendak Ilmu berkaitan pengeluaran, pengagihan, penggunaan barang-barang,
Kejuruteraan dan perkhidmatan.
Kelestarian
Daya tarikan yang menggerakkan jasad-jasad ke arah pusat sesuatu cakerawala
seperti bulan atau bumi.

Kecepatan gerakan, kadar kecepatan.

Sejumlah wang atau bayaran yang merupakan nilai sebagai pertukaran untuk
mendapatkan barang dan perkhidmatan.

Kumbahan mentah yang masuk ke dalam tangki septik atau loji rawatan kumbahan.

Gambar atau lukisan untuk menerangkan dan menghiasi buku, majalah
dan sebagainya.

Kesan yang terbit atau dapat ditakrif daripada sesuatu.

Urus niaga yang berlaku antara penjual dengan pembeli barang dan perkhidmatan
di lokasi tertentu.

Sesuatu alasan (yang kuat) yang menjadikan sesuatu wajar dilakukan (diusahakan
dan sebagainya) atau diberikan, hujah (pendapat dan sebagainya) yang
dikemukakan sebagai alasan bagi sesuatu.

Cerun lintang yang landai pada permukaan dan bahu jalan.

Keinginan untuk memiliki barang dan perkhidmatan supaya dapat menikmati
kehidupan yang lebih selesa dan mewah.

Bidang kerjaya yang mengamalkan ilmu sains dalam menyelesaikan sesuatu
masalah secara fizikal dan bersistem.

Keadaan (hutan, persekitaran dan lain-lain) yang tidak berubah atau yang
terpelihara seperti asal, keaslian.

220

Keperluan Barang dan perkhidmatan yang membolehkan manusia untuk terus hidup pada
tahap keselesaan yang minimum.

Kitaran Hidrologi Proses kitaran air yang berlaku dari permukaan bumi ke atmosfera dan kembali
semula ke bumi.

Klorin Istilah gas berwarna hijau kekuningan dan berbau busuk, biasanya digunakan untuk
Konkrit membunuh kuman di dalam air.

Campuran batu kelikir dengan simen yang digunakan untuk pembinaan bangunan
dan lain-lain (terutamanya untuk asas, tiang alang bangunan, dan lain-lain).

Kumbahan Air buangan yang terdiri daripada najis dan air sisa dari rumah, premis, industri
dan pertanian.

Landskap Pemandangan alam sesuatu kawasan yang mengandungi unsur-unsur seperti bukit
bukau, sungai, dan tumbuh-tumbuhan, terutamanya pemandangan desa.

Lebuh raya Jalan raya utama yang lebar, biasanya menghubungkan sebuah bandar (bandar
Liabiliti raya) dengan bandar (bandar raya) lain.

Nilai tanggungan atau hutang oleh firma untuk membiayai sebahagian daripada
aset perniagaannya.

Logam Unsur kimia seperti besi, emas, perak, tembaga, dan lain-lain yang biasanya
berkilau, mulur, membentuk ion positif, dan menjadi pengalir haba dan elektrik
yang baik.

Lopak Lubang di tanah yang berisi air.

Mampat Tidak berongga-rongga, tidak gembur, padat, dan tumpat.

Muka sauk Struktur pengambilan air yang dibina di tebing sungai bagi tujuan pengambilan air
mentah untuk rawatan di loji rawatan air.

Objektif Sasaran yang boleh diukur bagi membantu pencapaian tujuan organisasi dalam
jangka pendek.

Organisasi Gabungan manusia atau sekumpulan manusia yang melakukan pelbagai aktiviti
untuk mencapai matlamat yang ditetapkan dalam perancangan.

Pembangunan Proses perubahan yang mencakupi seluruh sistem sosial seperti politik, ekonomi,
infrastruktur, pertahanan, pendidikan, teknologi, dan budaya.

Pembetung Saluran atau parit daripada konkrit dan lain-lain bawah tanah yang merentasi jalan
raya atau landasan kereta api.

Pembinaan Suatu usaha, tindakan dan kegiatan yang dilakukan secara berdaya maju bagi
Pemeluwapan memperoleh hasil yang lebih baik.

Pertukaran bentuk air daripada wap kepada cecair.

Pencemaran Satu situasi yang boleh mengakibatkan penghuni sesuatu tempat berada dalam
keadaan tidak selesa atau terancam.

221

Pengagihan air Proses penghantaran air yang telah dirawat melalui kaedah-kaedah tertentu.
Pengangkutan
Merujuk kepada kenderaan yang membawa seseorang atau sesuatu dari satu tempat
Pengudaraan ke satu tempat yang lain.
Penyaringan
Proses menambah kandungan oksigen di dalam air.
Penyejatan
Promosi Pembuangan bendasing daripada air mentah melalui penyaring kasar dan penyaring
halus.
Rangkaian
Rel Pertukaran bentuk air daripada cecair kepada wap.
Rizab
Aktiviti penyebaran maklumat berkenaan produk yang boleh mempengaruhi
Saliran pengguna bagi tujuan membuat keputusan pembelian.
Stabil
Sesuatu yang bersambung-sambung atau yang berangkai-rangkai.
Subgred
Besi landasan kereta api dan lain-lain, landasan kereta api (tren).
Subtapak
Sesuatu yg diperuntukkan atau disimpan khas bagi sesuatu tujuan tertentu pada
Tangki septik masa yang akan datang, simpanan.

Tindakan Sesuatu yang digunakan untuk menyalir, saluran.
rerambut
Turapan Tidak berubah-ubah atau turun naik dengan kerapnya, tidak bergoyang, mantap,
Turapan lentur kukuh, tenang.
Turapan tegar
Bahan-bahan yang terletak di bawah lantai atau jalan yang mengandungi tanah asal
atau tanah timbus yang dipadat secukupnya.

Satu binaan yang mempunyai ketebalan tertentu, diletakkan di atas permukaan
subgred untuk menanggung beban daripada lapisan tapak.
Tangki yang dibina di dalam tanah mengikut spesifikasi tertentu untuk rawatan
kumbahan domestik.

Kecenderungan cecair di dalam bahan penyerap atau tiub rerambut naik atau turun
disebabkan oleh tegangan permukaan.

Hasil menurap.

Lapisan teratas dalam pembinaan jalan raya.

Lapisan yang terdiri daripada papak konkrit bertetulang.

222

RUJUKAN

Ainamardia Nazarudin & Lutfiah Natrah Abbas @ Ahmad. (2017). Asas Kelestarian Tingkatan 5. Kajang:
Aras Mega (M) Sdn. Bhd.

Armstrong, G. & Kotler, P. (2011). Marketing: An Introduction. New Jersey: Prentice Hall.
Armstrong, G. & Kotler, P. (2007). Principles of Marketing. Harlow: Prentice Hall.
Azlini Hassan, Atikah Nor Johari & Dayang Hasliza Muhd Yusuf. (2011). Asas Rancangan Perniagaan

Kejuruteraan. Kangar: Universiti Malaysia Perlis.
Cech, T.V. (2010). Principles of Water Resources: History, Development, Management and Policy. United

States: John Wiley & Sons, Inc.
David A.Chin. (2010). Water-Resources Engineering. New Jersey: Prentice Hall.
David Duncan. (1994). Rawatan Kumbahan dalam Iklim Panas. Johor: Universiti Teknologi Malaysia.
Dickson Barnabas. (2000). Teknik Pembinaan Jalan Raya. Johor: Universiti Teknologi Malaysia.
Garis Panduan Pemasangan Railing, Laluan Pejalan Kaki Jenis Konkrit dan Ramp Mengikut Reka bentuk

Sejagat (Universal Design) serta Bandar Selamat / Crime Prevention Through Environmental Design
(CPTED). (2016). https://www.mbsp.gov.my/brgonline/garispanduan/kej/railing.pdf
Gulyas, H, Deepak Raj Gajuran & Otterpohl, R. (2007). Lesson B1: Resource Management Sanitation.
Emwater e-Learning Course Project. Institute of Wastewater Management Hamburg University of
Technology Hamburg, Germany.
Hall, F. (1999). Kerja Paip: Pembekalan Air Sejuk, Saliran dan Pembersihan. (Jamadi Yasin & Yahaya
Ramli Terj.) Edisi Ke-2. Johor: Universiti Teknologi Malaysia.
Harold, N. A. (2005). Bahan Jalan Raya, Tanah dan Konkrit. Johor: Universiti Teknologi Malaysia.
Hermawan Kertajaya & Muhammad Syakir Sula. (2006). Syariah marketing. Bandung: PT Miza Pustaka.
Ibrahim Wahab. (1991). Pengangkutan Bandar di Malaysia. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Ismail Ab. Wahab, Zarina Salleh & Siti Zahrah Buyong. (2008). Panduan Memulakan Perniagaan. Shah
Alam: Arah Pendidikan Sdn. Bhd.
Ismail Yusof, Abdul Aziz Abu Bakar & Abd. Aziz Abd. Latiff. (2015). Pengajian Kejuruteraan Awam
Tingkatan 5. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Jabatan Kerja Raya. (t.th). A Guide on Geometric Design of Roads. Arahan Teknik (Jalan) 8/86. Kuala
Lumpur: Jabatan Kerja Raya.
Jabatan Kerja Raya. (2000). Buku Panduan Rekabentuk Jalan. Kuala Lumpur: Unit Rekabentuk Jalan,
Cawangan Jalan, Ibu Pejabat JKR.
Jabatan Kerja Raya. (2018). Statistik Jalan Edisi 2018. Kuala Lumpur: Cawangan Senggara Fasiliti Jalan,
Ibu Pejabat Jabatan Kerja Raya Malaysia.
Kamus Dewan Edisi Keempat. (2007). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

223

Kementerian Pengangkutan Malaysia. (2019). Dasar Pengangkutan Negara 2019-2030. Putrajaya:
Kementerian Pengangkutan Malaysia.

Kementerian Pengangkutan Malaysia. (2019). Statistik Pengangkutan Malaysia 2018. Putrajaya: Kementerian
Pengangkutan Malaysia.

Kotler, P., Keller, K. L., Brady, M., Goodman, M., & Hansen, T. (2009). Marketing Management. Harlow:
Pearson Education Limited.

Leinbach T. R. (1975). Transportation and The Development of Malaya, Annals of The Association of
American Geographers, 65 (2), 270-282. https://doi.org/10.1111/j.1467-8306.1975.tb01036.x

Mohamed Rehan Karim, Meor Othman Hamzah, & Asri Hasan. (1993). Pengenalan Pembinaan Jalan Raya
Berbitumen. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Mohd Effendi Jamlos. (2016). Rujukan Pantas Asas Kejuruteraan Awam. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa
dan Pustaka.

Mohd Ramzan Mainal. (1999). Kerja Paip: Pembekalan Air Sejuk, Saliran dan Pembersihan. Johor:
Universiti Teknologi Malaysia.

Noor Hazeyah Yahya. (2005). Penggunaan Bahan-bahan Paip dalam Sistem Pembentungan. Johor:
Universiti Teknologi Malaysia.

Norasmah Hj. Othman, Rosilah Hassan & Wan Mimi Diyana Wan Zaki. (2017). Pendidikan Asas
Keusahawanan. Bangi: Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Norasmah Othman & Mohd Hasril Amiruddin. (2016). Pengajaran Asas Keusahawanan Bercirikan Strategi
Pembelajaran Masteri. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Nuradli Ridzwan Shah Mohd Dali, Ummi Salwa Ahmad Bustamam & Hanifah Abdul Hamid. (2019).
Pengajian Keusahawanan Tingkatan 4. Kajang: Aras Mega (M) Sdn. Bhd.

Shamsudin Abdul Rahman. (2011). Perkembangan Rangkaian Jalan Raya dan Implikasi Terhadap
Struktur Bandar: Kajian Kes di Bandar Kuantan, Pahang Darul Makmur. Pulau Pinang: Universiti
Sains Malaysia.

Suwaibatullaslamiah Jalaludin, Jong, Tze Kian & Mohd Ramadhan Bin Anwar. (2015). Sains Tahun 6
Sekolah Kebangsaan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

United Nation Statistic Department (UNSD), 2018. UNSD/United Nations Environment Programme
Questionnaire 2018 on Environment Statistics. Unstats. https://unstats.un.org/unsd/envstats/
questionnaire

Yusop Paal, Werdah Abdul Halim & Sarifah Daud. (2011). Pengajian Kejuruteraan Awam Tingkatan 4.
Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

224

INDEKS

A Gelincir 24, 52, 54
Geometri 23, 24, 45, 46
Agregat 24, 49, 50, 52, 53, 54, 57, 58, 59 Geosintetik 33, 37, 38
Agresif 83, 185 Graviti 27, 28, 29, 34, 87, 96, 98, 99, 100, 106, 108, 140,
Air bumi 22, 27, 31, 38, 82
Air liang 29, 31, 76 142, 143
Alternatif 15, 17, 86, 113
Aluminium sulfat 92 H
Atmosfera 82, 90, 22
Hakisan 25, 26, 33, 35, 38, 128, 137
B Halaju 26, 45, 46

Bahan terampai 90, 132 I
Bakteria 84, 85, 88, 111, 119
Beban 26, 30, 34, 45, 47, 49, 51, 52, 53, 55, 56, 57, 59, Influen 132, 139, 220
Infrastruktur 4, 14, 18, 65, 76, 151, 164, 166, 197
124, 222 Injap 101, 103
Bebendul 25 Inovatif 149, 150, 212
Bendasing 87, 90, 92, 222 Inventori 180, 198
Bitumen 52, 53, 54, 58, 59
J
C
Jelekit 30, 32, 33
Cerucuk keping 37 Jentera 48, 49, 50, 56, 57, 184
Cerun iii, 2, 20, 25, 29, 30, 31, 32, 33, 35, 36, 37, 38, 76, Jualan 160, 161, 166, 179, 180, 181, 182, 185, 186, 188,

79, 130 192, 193, 194, 203

D K

Domestik iii, iv, v, 1, 13, 80, 109, 110, 113, 114, 119, Kamber 23, 24, 220
120, 121, 133, 136, 138, 141, 142, 144, 222 Karbon 14, 15, 17, 76, 112
Kaviti 94
E Kebuk kersik 89, 90
Kitaran hidrologi 82
Efisien 177, 182 Klorin 80, 94
Efluen 110, 132, 139 Konkrit 20, 34, 55, 56, 57, 64, 124, 125, 127, 129, 132,
Ekonomik 3, 106, 126
Elemen 5, 18, 19, 166, 177, 200 179, 206
Enap cemar 89, 132 Kontrak 5, 166, 199, 201, 203, 208
Erong salir 23, 25 Kumbahan iii, iv, v, 80, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 118,
Estetik 26
119, 120, 121, 122, 126, 127, 128, 129, 131, 132,
F 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 141, 142, 143,
144
Ferik klorida 92 Kurier 182
Ferik sulfat 92
Fisiologi 175 L
Fluorida 94
Flum venturi 92 Landskap 2, 18
Fluorosis 94 Lateks 58, 59
Lebuh raya 5, 6, 39, 40, 43, 44, 45, 56, 72, 73, 78
G Lekapan 109, 114, 117, 118, 120, 121, 122, 123, 126,

Gegeluk 23, 25 127, 128, 133, 135, 141
Lestari 3, 14, 15, 17, 18
Liabiliti 159, 161, 162, 216, 221
Liang 29, 31, 76, 91, 136

225

Lopak 61, 63, 221 S
Lubang leleh 34
Lurang 120, 126, 127, 129, 130, 141, 143 Saliran iii, 2, 20, 21, 22, 23, 25, 27, 33, 36, 38, 48, 54,
76, 79, 84, 132
M
Salut jelujur 53, 54, 63
Mangan 90 Salut perdana 53
Mendapan 26, 64, 93 Satah 29, 30
Mikroorganisma 94, 110, 111, 112, 119 Subgred 22, 24, 37, 47, 48, 49, 52, 55, 57, 77, 222
Mod 3, 4, 5, 10, 12, 14, 16, 76, 78 Subtapak 24, 47, 49, 52, 55, 57, 77
Muka sauk 87, 89, 221 Syer 159, 160, 161, 162, 180, 194, 208

N T

Najis 109, 114, 115, 118, 122, 123, 124, 126, 127, 128, Tanah runtuh 32, 38
129, 131, 132, 133, 134, 135, 138, 145, 221 Tangki agihan 89, 96
Tangki septik 109, 113, 118, 119, 121, 122, 131, 132,
Nitrifikasi 85
Nyahgaram 86 136, 139, 141, 143
Tangki Simpanan 88, 89, 95, 96, 97, 98, 101, 103, 106,
O
107
Oksigen 91, 111, 112 Tapak 47, 49, 50, 52, 53, 55, 56, 77, 87, 191, 197, 203,

P 222
Tar 52, 220
Paip lekapan 109, 114, 118, 120, 121, 122, 123, 126, 127, Tawas 92
128, 133, 135, 141 Tembok gabion 35, 76
Tembok penahan 34, 76
Paip salir 27, 28, 109, 111, 118, 120, 121, 122, 123, 124, Tender 199, 208
125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 134, 135, 137, Tendon 36
138, 141, 143 Tetulang 55, 56
Tol 5, 43, 44, 72
Pam 86, 87, 89, 90, 96, 98, 99, 100, 106, 107, 108, 132, Tred 167, 217
140, 142, 143 Turapan iii, 20, 21, 22, 24, 25, 27, 28, 36, 47, 51, 52, 53,

Papak 55, 56, 64, 114, 116, 129, 222 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 64, 77, 79
Pembetung 23, 26, 109, 111, 118, 119, 120, 121, 124,
V
126, 127, 129, 130, 131, 135, 137, 141, 144
Pemfluoridaan 88, 140 Virus 88, 111
Penambat 33, 36, 76
Penapis 18, 93 Z
Pengenapan 88, 89, 93, 140, 142
Penyaringan 87, 88, 89, 90, 132, 140, 142, 145, 222 Zarah 30, 31, 52, 92
Penyaring halus 87, 90, 222
Penyaring kasar 87, 90, 222
Penyulingan 86
Persepsi 181
Promosi 156, 177, 178, 183, 185, 186, 201, 219, 222

R

Rawatan air iii, 87, 88, 89, 91, 95, 96, 100, 111, 121, 138,
139, 140, 142, 143, 145

Rel 5, 7, 8, 9, 10, 11, 71, 78
Rel adang 71
Rerambut 27, 28, 222
Resapan 22, 27, 91
Ricih 29, 30, 31, 32

226

Dengan ini SAYA BERJANJI akan menjaga buku ini
dengan baiknya dan bertanggungjawab atas kehilangannya,

serta mengembalikannya kepada pihak sekolah pada
tarikh yang ditetapkan

Skim Pinjaman Buku Teks
Sekolah ______________________________

Tahun Tingkatan Nama Penerima Tarikh
Terima

Nombor Perolehan: _____________________________
Tarikh Penerimaan : _____________________________

BUKU INI TIDAK BOLEH DIJUAL