Buku Teks Sejarah Tingkatan 4 KSSM

m ilasionalisme di Negara Kita Sebelum Perang Dunia
Nasionalisme di negara kita sebelum perang dunia tercetus daripada gerakan orang Melayu
menentang campur tangan British. Namun begitu, gerakan awal secara terbuka mendapat reaksi
dan tindak balas yang keras daripada British.

Kesedaran Awal Nasionalisme

(Y, Sejak arval abad ke-20, British berusaha untuk membendun-e pengaruh idea gerakan Islam dari Timur

Tengah. British dengan persetujuan Raja-raja Melayu memperkenalkan Enakmen Undang-Undang

Islam 1904 bagi memastikan sesiapa yan_q mencetak dan mengedarkan tulisan berkaitan dengan
agama dan politik Islam tanpa keizinan sultan boleh dikenakan hukuman penjara. British turut

memperkenalkan dua badan penyiasat, iaitu Jabatan Siasatan Jenayah (Crirninal Intelligence

Department) dan Biro Siasatan Politik (Political Intelligence Bureau) untuk men-earval gerakan
.
lslah Islamiah. k

%

Kebangkitan Islam pada peringkar anlarabangsa r"'rn
menyebabkan British berwaspada terhadap gerakan

Pan-Islamisme. Penentangan Tok Janggut merupakan

hasil daripada kesedaran politik antarabangsa yang

Pada I I November 1914. empayar menggerakkan penentangan bercorak tempatan. Walaupun

Uthmaniyah mengeluarkan fatwa gerakan ini melibatkan penduduk di Pasir Puteh, Kelantan,
isu penentangan adalah untuk mempertahankan a-{ama
tnenyeru orang Islam yang ditindas
oleh penjajah Barat agar bangkit Islam dan hak penduduk tempatan. Penentangan ini berlaku
bersama-sama dengan empayar di tengah-tengah kancah pergolakan politik yang berlaku p
Uthmanilah. Perkembangan ini di Eropah.
n.rendapat perhatian penduduk --

di Tanah Melayu, terutama Kaum Penentangan Tbk Janggut merupakan rentetan daripada

Muda melalui akhbar. cetusan kebangkitan masyarakat Islam sedunia terhadap

Suntber'. Mohd Samsudin. 20 I 5. penjajah Barat yang menakluki ne_qara Islant. Kebangkitan
Perjuungart lbk Juttggut: Sutu Reoliti Tok Janggut telah dipengaruhi oleh pen-elibatan empayar
fuputh Ke ban gkitu n N us i r tnu I i srne,
Sentinur 100 Ttrhun "l'rtk Junggut.Kuala Uthmaniyah dalam Perang Dunia Pertama di Eropah.
Lurnprrr: Arkib Nctirrir Malirlsiu.
Penentangan yang memperjuanekan agama ini kemudiannya
'ig" xes
Idikaitkan dengan isu cukai yang dikenakan serra sikap
* -t.c
membenci British.

Membuat lnterpretasi

Mengapakah British berusaha British berwaspada terhadap sokonsan orang Melayu

membendung pengaruh empayar kepada empayar Uthmaniyah yang berperang dalam Perang
Dunia Pertama. Pcrang yang meletur menarik perhatian
Uthmaniyah di negeri Melayu
pemimpin neqeri Melayu untuk rnenyokong khalilah
pada ar.val abad ke-20?
empayar Uthmaniyah yang dianggap pelindung umat Islam

serta penaung bagi tanah suci Mekah dan Madinah.

sA

KPM

Kegagalan penentangan bersen1itti.i Tl,l\ J.:lt!-rul Cerita Tekukur (.J
"Cerita Tekukur" yan-e tersiar clalarn akhbar
menyebabkan rtasyarakat men\ Llsun \tr.itiSj li-1in
untuk menentang pihak British. .\khbrr dan Melayu seperti Utuson Meltryu. l,ernbugu

nTajalah menjadi rvahana penting untuk me niupkatt Mclcl'u. Lidah Terttntt dun Penga.rolt
kesedaran kebangsaan. pada tahun 1920 merupaktrn pernl'ataan
politik kemerdekaan. Pernyataan tersebut
Namur.r begitu, kesedaran politik tidak
disampaikan sectrra berselindung di sebalik
boleh dilakukan secara terang-teran,san. Hal ini
disebabkan oleh aclanya undang-undang British r,r,'ajah dan pelaku haiw'an disebabkan clleh

yang menghalang orang Melayu rnenyatakan sikap adanya undang-unclang pemerintah yang
politik mereka melalui bahan bertulis.
mengongkong penerbitan akhbar.
Ker,vr"rjudan undang-undan-q yang men-9awal
kebebasan bersuara, penerbitan, berpersatuan Dalarn "Cerita Tekukrlr" ini terdapat
dan karvalan ketat British terhadap kegiatan yang
boleh mengancam kedudukan British menyebabkan rujukan jelas kepada "Tekukur nombor
kesedaran kebangsaan tidak meluas dalam akhbar 1U74" dan "Tekukur nombor 1909". iaitu
Melayu sebelum Perang Dunia Kedua.
tarikh penting negeri Melayu dikuasai oleh
#Wp*s:
British. Tekukur menangisi nasibnya yang

bebas dalanr negeri merdeka, kini tcrkurung
dalam "sangkar emas" yang kchilansan

kenTerdekaan.
Srmrbsr: Abdul Rahman Hqi Isrlail. 1995. '\asionali'lr.
Melayu dan Nasionitlisnre se-'faniih \1.'larti: S.'lr:

Perbincangan tentang Soal Penlulalrrrrri Jlrr. \\.

i?rlib. 1-rrr-l.ia P e n s e.ja ra I nt t ( Es e P t ut t q I r <,i.tt; r';, 1,,,.1..
Dr. R. Suntharalingunt). PLtlau Piniinr: Pr:rer.,:
Universiti Sains Mala; sia.

,,.t ". ] Undang-undang British berkaitan dengan
penerbitan:
}.
i. Publishing and Book Enactment
Akhbar Utusan Melayu, antaru akhbar sebelum Perang Dunia
Kedua yang memuatkan penulisan tentang kesedaran kebangsaan. 1915.
Sumber'. Arkib Negara Malaysia.
ii. The Seditious Publication
Kesedaran nasionalisme Melayu sebclum perang
dunia lahir daripada kesedaran semangat cinta akan (Prohibition) Enactment 1919.
rle_qara. Semangat ini menjadi asas kepada gerakan
ran_s lebih mcnycluruh selepas Perang Dunia Kedua }?tlifivill
untuk memperjuangkan kemerdekaan tanah air.
L Pilih akhbar yang diterbitkan sebelum

Perang Dunia Kedua.

2. K. ajTi apreikrkhartaerbyaitnagn.berikut:
. Nama pengarang.
. Berita yang din-iuatkan.
. Kesan penerbitan akhbar kepada

masyarakat.

3. Bentangkan kajian anda di dalam kelas.

g

KPM

3.2 Latar Belakang Perang Dunia

Perang dunia berpunca daripada perkembangan nasionalisme dalam kalangan negara Eropah yang
membawa persaingan antara kuasa imperialis untuk mempertahankan kepentingan masing-masing.
Persaingan tersebut telah mencetuskan Perang Dunia Pertama (1914-1918) dan Perang Dunia
Kedua (1939-1945) yang memberikan kesan besar terhadap penduduk dunia.

Perang Dunia Pertama

CD Perang Dunia Pertama berlaku dalam kalangan negara di Eropah termasuk empayar Uthmaniyah.
Antara faktor yang mencetuskan Perang Dunia Pertama termasuklah persaingan kuasa imperialis,

pembentukan pakatan ketenteraan dan konflik di rantau Balkan.

Persaingan Kuasa lmperialis o
o
Perkembangan Revolusi Industri menyebabkan berlaku persaingan dalam kalangan kuasa
G
imperialis di Eropah. Mereka bersaing untuk mendapatkan tanah jajahan bagi memperoleh

bahan mentah seperti arang batu. petroleum dan bijih timah serta memasarkan hasil industri.
Persaingan tersebut membawa permusuhan antara kuasa imperialis di Eropah seperti perancis

dan Jerman.

Pakatan Ketenteraan

Permusuhan antara kuasa Eropah membarva pembentukan pakatan ketenteraan seperti
pakatan Kuasa Tengah dan Pakatan Bertiga. Ker.vujudan pakatan ketenteraan menyebabkan

ketidakstabilan politik befterusan di Eropah. Seiring dengan persaingan mendaparkan ranah

jajahan, negara dalam pakatan turut bersaing menghasilkan senjata moden dan sedia berperang
bagi mempertahankan kepentingan masing-masing.

Krisis Bantau Balkan

Krisis di rantau Balkan berlaku akibat permusuhan Austria-Hungary den_uan Serbia. Austria-Hungary

menuduh Serbia menghasut rakyat Austria berketurunan Serb supaya berjuang membebaskan cliri
daripada pemerintahan Austria-Hungary. Kemuncak krisis Balkan ialatr pembunuhan Archduke
Ferdinand, Putera Mahkota Austria-Hungary dan isterinya Sophie oleh seorang pemuda Serbia.
Peristiwa tersebut menjadi sebab Eropah terjerumus dalam kancah Perang Dunia Pertama.

Wajarkah ncgar.i kita mcnyertai 28 Julai 1914
pakatan ketentcraan'l Mcngapa'? Austria-Hungary clengan sokongan Jerman
mengisytiharkan peran.e terhadap Serbia.

Hf,E Pihak yang terlibat dalarn Perang Dunia Pertama

ir.ir+.tirr.H Pakatan Negara Anggota 30 Julai 1914

HHffii .Kuasa Jerman dan Austria-Hungary. Rusia bertinclak
.Tengah Pakatan ini kemudian disertai oleh Bulgaria memberikan bantuan
Rantau Balkan. .Pakatan dan empayar Uthmaniyah.
.Betiga kctenteraan untuk
5A Britain, Perancis dan Rusia. mempertaltarlkan
Pakatan ini disokong oleh Serbia. Itali.
KPM Romania. Portr-rgal dan Greece. Serbia.

.+' ('\} ' #\t*st"r 4r-4', i\.'. \
1
o q i)
\(
D q
BRITAIN
i\ i \_ .:-\''-
1-t- f, Masuria
RUSIA
Q"

DE

5

C.)
1I-

AUSTRIA. HUNGARY
:';: capotetto

PERANCIS ITALI

SERBIA LGAR

*

ul

SEPANYOT 9= s EMPAYAR
UTHMANIYAH
I Ogos 1914
I
Jcrman
rr.reng isytiharkan a
perang terhadap
o CRETEGCT* D CIPN[r/
Rusia.
PETUNJUK il:
I.T+II
Kuasa Tengah Pe rtem pu ra n
Sempadan Pertemuan Barat
Pakatan Bertiga Kemaraan Kuasa Tengah

Negara Berkecuali

4 Ogos 1914 Peta Eropah menunjukkan lokasi Perang Dunia Pertama antara
Britain menyertai Kuasa Tengah dengan Pakatan Bertiga.
Rusia dan Perancis Sumber: Diubah suai daripada Khasnor Johan, et a1.,1996. Sejarah
memerangi .Ierman Peradaban Dunia.KualaLumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
yang menceroboh
NIac 1915
Belgium. Itali n.renyertai Perancis.
Britain dan Rusia dalarn

Pakatan Berriga.

3 Ogos 1914 Oktoher 1914 April 1917
Jcrman mengisytiharkan perang Er.r.rpay ar Uthrnaniyah menyertai
Arncrika Syarikat
terhadap Perancis yang peperangan dengan memihak rnenyertai
kepada Kuasa Tengah.
menl ebelahi Rusiu. peperangan dengan
Jcrman menceroboh Belgiurn untuk memil.rak kepada
Pakatan Berti_ea.
rnen) erang Perane is.
3A

KPM

Berakhir Perang Dunia Pertama

Penglibatan Amerika Syarikat dalam peran-s nrembarva kejayaan kepada Pakatan Bertiga pada tahun
1918. Jerman kemudiannya dipaksa menandatangani gencatan senjata. Beberapa siri persidangan
dan perjanjian damai yang diadakan selepas tamat perang telah memberikan kesan kepada negara
di Eropah. Amerika Syarikat diiktiraf seba-eai kuasa besar dunia selepas Peran_e Dunia Pertama.

L?j 0amai Paris

ca Persidangan Damai Paris diadakan pada I B Januari 1919 untuk membincangkan syarat perdamaian

selepas perang. Syarat ini bertujuan memastikan Jerman tidak lagi menjadi ancaman kepada keamanan
di Eropah. Persidangan tersebut melahirkan Deklarasi 14 Perkara Woodrow Wilson, iaitu cadangan
Presiden Amerika Syarikat sebagai asas perdamaian. Deklarasi ini merangkumi dua prinsip utama.
iaitu penentuan nasib negara oleh rakyat sendiri dan sempadan negara berasaskan bangsa.

Perjanjian Versailles ditandatangani antara Pakatan Bertiga dengan Jerman pada 28 Jun 1919.
Berdasarkan perjanj ian tersebut. Jerman dikehendaki :

. Bertanggungjarvab terhadap kemusnahan akibat perang.
. Membayar pampasan kepada Pakatan Bertiga.
. Mengehadkan saiz angkatan tentera.
. Menyerahkan wilayah dan tanah jajahan kepada Pakatan Bertiga.

Perjanjian Versailles juga menetapkan penubuhan Liga Bangsa-Ban-esa untuk menggalakkan keamanan

dan kerj asama antarabangsa.

PETU NJ U K N0RWAY Lithuania, Estonia dan
Latvia menjad nega ta
r-r Wilavah diambil yang merdeka

I I daridada Jerman SWEDEN .i' ESTONIA

u Zon Bebas Tentera

J-l Negara Merdeka

.--,I!'-, ;::' Danzig menjadi TATVIA
bandar bebas yan
;&Ii: I ditadbir oleh Liga TITHUAI{IA
Diserahkan
MilMARI( Bangsa-Bangsa

Diserahkan kepada i.-.; i)
Den mark

Schleswig kepada

Perjanjian damai ditandatangani di Istana ( Prussia Lithuania
Jlmur
Versailles, Paris, Perancis,pada28 Jun 1919.
Rhineland menjadi POI.AND
Sumber: https://www.alamy.com. Dicapai pada Zon Bebas Tentera

&2 September 2019. JERMAN

Saarland ditadbir oleh Diserahkan
Liga Ba ng kepada Poland

J erman dikenakan tindakan sepe(i Alsace
yang terkandung dalam Perjanjian PERANCIS
Versailles. B incangkan.
Diserahkan
kepada Perancis

AUSTRIA HUt'IGARY

d ffi Perjanjian versailres Peta menunjukkan pengagihan wilayah Jerman berdasarkan Perjanjian
Versailles.
5A
Sumber'. Diubah suai daripada Cambridge IGCSE, 2016. Modern World
Histom. London: Hodder Education.

KI'M

Kesan Perang Dunia Pertama

Perang Dunia Pertama memberikan kesan besar terhadap negara
Eropah. Negara kita turut terkesan akibat perang tersebut.

Perang Dunia Pertama telah menamatkan sistem pemerintahan Jerman menandatangani gencatan senjata.
Berakhimya Perang Dunia Pertama.
beraja cli Jerman, Austria-Hungary, Rusia datl etllpayar
Uthmaniyah. Kerajaan Republik Jerman didirikan apabila S umbe r : https//www.alamy.com. Dicapai
pada 2 September 2019.
Kaiser Wilhem II terpaksa turun takhta dan rnendapatkan
q)
perlindungan politik di Belanda. Empayar Austria-Hungary
di bar.vah pemerintahan Dinasti Habsbr-rrg berakhir apabila

timbul pemberoutakan di rvilayah yang dikuasainya.

Revolusi yang tercetus di Rusia menumbangkan

pcrnelintahan beraja Tsar Nicholas II dan kerajaan komunis
pertama di dunia terbentuk di bar,vah pimpinan Vladimir

Lenin. Khalifah enlpayar Uthmaniyah, Sultan Mehmed VI
digulingkan dan kerajaan Turki bercorak republik diketuai

oleh Mustala Kemal Ataturk.

I Mustafa Kemal Ataturk
Presiden Republik Turki.
Keruntuhan empayar Austria-Hungary melahirkan ne-qara
Sumber'. Pusat Maklumat Utusan dan Unit
baharu seperti Austria, Hungary, Czechoslovakia dan Foto Utusan Melayu (M) Bhd
Yrigoslavia. Perpecahan empayar Rusia membar,va kepada
Antara undang-undang berkaitan
penubuhan negara baharu seperti Poland, Estonia. Ltrtvia dzrn
I-itlruania. Perpecahan empayar Uthmaniyah menyebabkan .dengan perang yang diluluskan:
rnuncul negara baharu seperti l-ebanon, Syria dan lraq.
To Vest in the High
Bagi menyekat kebangkitan orang Melayu, Raja-raja
Commissior E,xceptional
Nlelayu diminta menandatangani perisytiharan perang yang Por,ver in Time of Public
menyokong dan membcrikan taat setia kepada kerajaan British.
. Emergency Enactment 1914.
Pelbagai undan-e-undang yang berkaitan dengan
perang diluluskan oleh pentadbiran British, termasuk The Trading With Enemy
memperuntukkan kuasa Pesuruhjaya Tinggi British untuk
meletakkan negeri Melayu di barvah undang-undallg tentera . Enactment 1914.
Thc Naval and Militarr
.jika keadaan memerlukan.
Kemakmuran ekonomi negeri Melayu juga dimanipulasi Nervs (Ernergency)

oleh British. Wang hasil bijih timah dan -eetah digunakan untuk Enactment 1914.
membiayai operasi British dalam Perang Dunia Pertama.
Sutnber: Ahnrad Karnal Aritin Mohd. Rus.
"Perang Dunia Pertama clalam Se.iarah

Tanah Melayu: Analisis Terpilih Mengenai

'Penglibatan' Ne,eeri-Negeri Melayu

Bersekutu- l9l4-1918" dlm. Jurrtul

Se.juruh. Vol.ll No. 1t.2003.

Perang Dunia Pertama memberikan iktibar kepada kita Hasilkan satu peta pemikiran
tentang kepentingan keamanan dunia. Namun begitu,
perdamaian yang dicapai hanr a bersifat sementara. Dua yang sesuai bagi menggambarkan
kesan Perang Dunia Pertama.
puluh tahun selepas itu. Perang Dunia Kedua pula meletus.
*A
KPM

- , Perang Dunia Kedua

(Y' Perang Dunia Kedua (1939-1945) berlaku di dua medan perrempuran, iaitu di Eropah dan Asia
Pasifik. Peperangan di Eropah tertumpu di negara Eropah dan utara Afrika, manakala peperangan
di Asia Pasifik pula tertumpu di Tanah Besar Asia dan Kepulauan Asia Tenggara. Peperangan

melibatkan dua pakatan, iaitu Kuasa Paksi dan Kuasa Bersekutu.

Faktor Tercetusnya Perang Dunia Kedua di Eropah

Perang Dunia Kedua tercetus akibat kemunculan idcologi baharu. ketidakpuasan hati terhadap
Per.janjian Versailles dan kegagalan Liga Bangsa-Bangsa.

Bagi mengatasi masalah yang wujud akibat kemelesetan
ekonomi. penduduk Itali dan Jerman mengadakan gerakan
politik radikal. Gerakan ini dipimpin oleh pemimpin nasionalis

t berfahaman melampau. iaitu fasisme di Itali dan nazisme

di Jerman.

ll'asism*

Gerakan fasisme di bawah pimpinan Benito Mussolini dan

parti Fasis berjaya menguasai kerajaan Itali pada tahun 1922.

Fasisme memberikan keutamaan kepada kepentingan negara
melebihi kepentingan individu dan percaya kepada nasionalisme
melampau termasuk berperang bagi meningkatkan imej negara.

Bagi memulihkan semula imejnya, Itali meluaskan tanah

jajahan densan menguasai Habsyah (Ethiopia) dan Albania.

It[azisnrt'

Tentera Jerman menduduki Rhineland Gerakan nazisme di barvah pimpinan Adolf Hitler dan parti
semula pada tahun 1939.
Nazi berjaya membentuk kera.jaan di Jerman pada tahun 1933.

Nazisme rnengagungkan bangsa Jerman. Hitler berusaha

untuk memulihkan nasionalisme Jerman dengan mengetepikan

Perjanjian Versailles. Hitler membina angkatan tentera semula

dan seterusnya menduduki Rhineland semula, wilayahnya yang
hilang melalui Perjanjian Versailles.

oSumber: https://www.alamy.com. Dicapai Ketidakpuasan Hati terhadap Perianjian Uersailles

pada 2 September 2O19.

Perang Dunia Kedua tercetus Jerman sebagai negara yang kalah dalam Perang Dunia Pertama
kerana isu dalam Perang Dunia
mengang-qap Perjanjian Versailles tidak adil dan menjejaskan
Pertama yang gagal diselesaikan. kedaulatan nesaranya. Selain kehilangan tanah jajahan,
Bahaskan. pampasan perang yan-s tinggi dan perlu dibayar menyebabkan

trA Jerman mengalami kemelesetan ekonomi dan inflasi yang teruk.
KPM
Itali seba-sai ne-eara yans menyertai Pakatan Bertiga

dalam Perang Dunia Pcrtama juga tidak berpuas hati terhadap

Perjanjian \-ersailles. Itali tidak berpuas hati kerana tidak

diberikan tanah jajahan baharu seperti yang diperoleh Perancis

dan Pi-rland.

Liga Bangsa-Bangsa berperanan untuk memastikan keirmanan dunia dan mewujudkan kerjasama
antarabangsa. Namun begitu. kegagalan Liga Bangsa-Ban-usa dalam usaha menguatkuasakan
perjanjian pelucutan senjata dan menangani krisis pL'ncerobohan yang berlaku selepas Perang Dunia
Pertama menyebabkan dunia terdedah kepada konflik benerusan dan mengakibatkan meletusnya
Perang Dunia Kedua.

MM Frllqq@t@@

Cabaran Liga Bangsa-Bangsa selepas Perang Dunia (.)
Pertama.

.Krisis Manchuria (1931-1933)
Jepun menakluki Manchuria, iaitu wilayah di bawah
penguasaan China.

.Perjanjian Pelucutan Senjata (1932-1934)
Jerman keluar daripada Liga Bangsa-Bangsa dan
memperbesar angkatan tenteranya secara terbuka.

.Krisis Habsyah (1935-f 936)

Itali menyerang Habsyah di Afiika.

Setem pos Jertnan 1938 merrrikrrn
hubungan erat Hitler dan Mussolini.
Slogan di atas setem membarva makrud:

"Dua orang dan satu perjuangan."

S unbe r: https://rvww.alamy.crlrrl. Dicapai pada
2 September 20 1 9.

Kami gagal. Kamitidak dapat rengaml Kuasa utama dalam Perang Dunia
smangat anda untuk berptrarq. Kedua

Kuasa Kuasa
Paksi Bersekutu

SENJATA 1$4 Jerman Britain
Itali Amerika Syarikat
Perancis
Jepun Rusia

f,"'#?,'i Membuat lnterpretasi

J ''} "'

Ilustrasi menggambarkan kegagalan Liga Bangsa-Bangsa melaksanakan Apakah mesej yang ingin disampaikan
Perjanjian Pelucutan Senjata I 934.
melalui ilustrasi berkaitan dengan
Sumber: Diubah suai daripada Cambridge IGCSE, 2016. Modern World History-.
London: Hodder Education. Perjanjian Pelucutan Senjata I 934?

sA

KPM

Perang Dunia Kedua di Eropah
Perang Dunia Kedua di Eropah meletus apabila

Jerman menyerang Poland pada bulan September
1939. Peristiwa tersebut menyebabkan Britain dan
Perancis mengisytiharkan perang terhadap Jerman.

roa Sclepas peperangan diisytiharkan. Jeman memulakan

serangan Jii:i.: :';..,:.;,r: bagi menakluki ne-gara di Eropah
ao Barat. Jerman berjaya menawan Poland, Denmark,

CO Norway, Belanda, Belgium, Luxembourg dan
Perancis. Jerman menguasai hampir keseluruhan

I negara di Eropah Barat menjelang pertengahan
tahun 1941.

T Jerman melancarkan serangan udara dan laut terhadap

Poster propaganda peran e Rusia yang bermaksud Britain pada bulan September 1940 sehingga br.rlan
"Rusia bebas daripada penaklukan Jerman''. Jun 1941. Jerman menyerang dan memusnahkan
.\ttrnbtr: https:/i s u u.alan'r\..ont. Dicapai pada pelabuhan, kawasan perindustrian dan pertahanan
udara Britain. Serangan tersebut telah menjejaskan
I September 20 I 9.
ekonomi Britain.

.OpHeriatlsei rBmarebnagroasrsaahkan lebih tiga juta QPenyertaan ltali dalam Perang di Eropah

tentera menverans Rusia dengan Itali " sekutu Jerman mengisytiharkan perang

dibantu oleh 3-i-50 kereta kcbal dan terhadap Britain dan Perancis pada bulan Jun 1940.
Tentera ltali menyerang Perancis melalui arah selatan.
. 2270 kapal terbans. manakala tentera Jerman menyerang Perancis dari

Operasi disertai t-rleh renrera arah utara.

Finland. Hungan dan Ronrania. Qserangan Jerman ke atas Rusia
Sumber: Smithsonian.lrr. j lt. ,...r ilr,11
The Definitire li-t;11;i ff '; '' \: '. \-Lrrk: DK Setelah menguasai Eropah Barat. Jerman telah
melancarkan Operasi Barbarossa. iaitu serangan
Publishing. besar-besaran untuk menawan Rusia. Hitler ingin
menguasai Rusia, iaitu empayar terbesar di Eropah
-u untuk mencapai cita-citanya menguasai seluruh

fJ#;:r.'r":i':- bc-Itt-I.:1.-:,..: .: -.--'--.,r:-t--k,iI'natr. Eropah. Operasi ini menyasarkan bandar utama

Kapal terhlrri .r -"". di Rusia, iaitu Leningrad, Moscorv dan Stalingrad.

sasafan musuh. Jrii.*: -. -,. .ir,::,-iilt

M
KPM

t\4 +'\ cr \9
o1\ "\
\ \lqV U

tAUTAtl I N ts! C \3
ATLAI'lTll(
\\ ll'ltAN .S'-nusta
N s
il il i3 -1

0

a"

U

DEN aMoi(orv

tl

M JERMAN .*Warsaw \ C.)
o
RG ROMANIA T

{ ich O

PERANCIS AU

oc=G(:, sEPAr{Yor #
TURKI
LAUT
A. MEDIIERRAI{EAN

o t1d:: D r":

ATGERIA

--- MAGHRIB| I.IBYA

a Peta menunjukkan lokasi Perang Dunia Kedua di Eropah (1939'1941).
Suntber: Diubah suai daripada Smithsonian, 2O15. World lVar II The Definitive
Visual History. Nerv York: DK Pubtishing.

,&. PETUNJUK
"t#mrq6l, Kuasa Paksi
Wilayah dikuasai oleh Kuasa Paksi
/w,*., ,,1::,
Kuasa Bersekutu
Negara Berkecuali
Kemaraan Kuasa Paksi
Bandar yang musnah akibat dibom

Hitler di hadapan Tower. Paris berjaya

menawan Perancis.

S u ntb er : https://www,alamy.com. Dicapai pada 2 September 2019. *A

ffit KPM

Berakhir Perang Dunia Kedua di Eropah

Ke rjasama kuasa besar dan keberkesanan strategi serangan balas rrembarva kejayaan kepada Kuasa

Bersekutu. Kemenangan pihak Bersekutu memberikan iktibar kepada kita tentang kepentingan

bekerjasama dan bermuafakat dalam menghadapi cabaran.

Keriasama Kuasa Besar

Presiden Amerika Syarikat, Franklin Roosevelt dan Perdana Menteri Britain, Winston Churchill

(Y' sering bertemu untuk membuat keputusan politik dan ketenteraan. Kemudian, kerjasama ini

melibatkan Presiden Rusia, Joseph Stalin.

Di medan peperangan, tentera Bersekutu daripada ketiga-tiga perkhidmatan, iaitu tentera
darat. udara dan laut beroperasi di bawah Komander Tertinggi Bersekutu yang diketuai oteh

Amerika Syarikat.

a *tE&.
{..
t +,p\

a *'4i

#'F
,l

l- r ' ";:'

t |+*:' $&

ri , I

,ij

.€

Tiga tokoh kuasa besar dunia yang terlibat dalam Perang Poster propaganda pihak Bersekutu menentang Jerman
Dunia Kedua. Joseph Stalin (kanan), Franklin Roosevelt dalam Perang Dunia Kedua di Eropah.
(tengah) dan Winston Churchill (kiri). bertemu di Yalta,
Rusia, ketika Perang Dunia Kedua. Sumber: hnps://wwrv.alamy.com. Dicapai pada 2 September 2019.

Sumber'. Khasnor Johan, et al.,1996. Sejarah Peradaban Dunia.
Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Keberkesanan Strategi $erangan

Kesilapan Kuasa Paksi membuat keputusan politik dan ketenteraan dalam operasi menawan Rusia

membawa kegagalan.

Sementara itu, Kuasa Bersekutu pimpinan Amerika Syarikat memperlihatkan keunggulan
dalam perancangan ketenteraan, terutama kejayaan operasi pendaratan tentera Bersekutu

di Normandy, Perancis.

a

Serangan terhadap Rusia berjalan lancar pada peringkat awal. Walau bagaimanapun, Jerman
kehilangan banyak nyawa tenteranya apabila perang melewati dua musim sejuk di Rusia.

Tempoh perang yang panjang ini menyebabkan tentem Jerman kehabisan peluru, minyak dan
makanan yang akhirnya melemahkan semangat tentcranya" Jeneral Jerman, Friedrich Von paulus
mengingkari perintah Hitler untuk meneruskan peperangan dan menyerah kalah kepada tentera
Rusia di Stalingrad pada bulan Januari 1943.

'A

KPM

\J

BRITAIN

Calais BETGIUM

SETAI a
INGGERIS
Lille

Lokasi
Tentera Jerman

2 45

o Dieppe O Amiens

Le Havre PERAT.ICIS

a Rouen (.)

-r'li" Pendaratan Tentera Uddra I Paris
I KerrrrrnTentera Bersekutu
Sungai Seine

Pendaratan Tentera Bersekutu di Normandy
1. Pantai Utah (Tentera Arnerika Syarikat)
2. Pantai 0maha (Tentera Amerika Syarikat)
3. Pantai Gold (Tentera British)
4. Pantai Juno (Tentera Kanada)
5. Pantai Sword (Tentera Brilish)

Peta pendaratan tentera Bersekutu di Normandy, Perancis.
Sumber'. Diubah suai daripada Joy Moreira, 2000. WorM in Transitton Perspective on Modern World Hisrory. Singapura: EPB '

Melalui operasi yang diberikan nama kod "D-Day", tentera Bersekutu berjaya mendarat
di Normandy, Perancis, pada Jun l9M.Tentera Bersekutu berjaya memperdayakan tentera Jerman

dengan menyebarkan maklumat yang meyakinkan tentera Jerman bahawa pendaratan tentera

Bersekutu akan berlaku di Calais, bukannya di Normandy.

Kejayaan tersebut meningkatkan semangat tentera Bersekutu dan menjadi titik tolak kepada

kejayaan membebaskan Perancis dan negara Eropah Barat daripada penaklukan Jerman.
Kejayaan operasi "D-Day" membolehkan tentera Bersekutu memasuki Jerman dari arah barat.

Pada masa yang sama, tentera Rusia menyerang Jerman dari bahagian timur. Kematian Hitler pada
bulanApril 1945 telah mengubah landskap perang di Eropah. Jerman kemudiannya menandatangani
perjanjian menyerah kalah, sekali gus menamatkan perang yang berlangsung selama enam tahun

di Eropah

;' 'o

821 I

Kejayaan dzrlam perang di Eropah membolehkan Secara berkumpulan, kaji peta pendaratan tentera
tentera Bersekutu memberikan perhatian Bersekutu di Normandy.
kepada peperangan di Asia Pasifik dalam usaha Bincangkan strategi yang membawa kejayaan

menghadapi kemaraan tentera Jepun. tentera Bersekutu di Normandy yang menjadi

titik tolak kepada kejayaan tentera Bersekutu.

.,,. Jelaskan ketokohan pemimPin
'-. -"- " ir'
Kuasa Bersekutu dalam Perang
Dunia Kedua tli Eropah.

6a

-)-
KPM

ffii Perang Dunia Kedua di Asia Pasitik

Perang Dunia Kedua di Asia Pasiflk (1941-1945) juga dikenali sebagai perang pasiflk. pertempuran

ini berlaku di Lautan Pasiflk, Tanah Besar Asia dan Kepulauan Asia Tenggara. perang pasiflk

berpunca daripada kemunculan Jepun sebagai kuasa tentera di Asia yang menjalankan imperialisme
di rantau Asia Pasifik.

Peluasan Kuasa Jepun

6a Pembaharuan Meiji telah membawa pemodenan sehingga Jepun muncul sebagai negara industri

dan memiliki kuasa ketenteraan yang setaraf dengan kuasa Barat. Demi memenuhi keperluan
ekonomi dan ketenteraan serta perkembangan politik dalam negara, Jepun melaksanakan dasar

miltilpeluasan kuasa.
f

Peluasan kuasa Jepun berkait dengan keperluan perindustrian, pengaruh golongan tentera
dan mewujudkan orde baharu Asia.

Keperluan Perindustrian

Pada akhir abad ke-19, Jepun sebagai sebuah kuasa industri berusaha mengurangkan
pergantungan kepada negara Barat untuk mendapatkan bahan mentah. Jepun
memerlukan r.vilayah yang dapat membekalkan bahan mentah dan menjadi kawasan
pasaran bagi mengembangkan lagi perindustrian.

7 Pengaruh Golongan Tentera .* .* *

Pada abad ke-20, Jepun mempunyai angkatan tentera

paling moden di Asia. Jepun semakin agresif apabila

\ golongan tentera menguasai politik pada tahun 1932.
Goiongan tentera berpendapat bahawa masalah ekonomi
Jepun boleh diselesaikan menerusi penaklukan kawasan
yang kaya dengan bahan menrah dan boleh menjadi

ka,uvasan pasaran. Pada Oktober 1941 ,Jeneral Hideki Tojo
menjadi Perdana Menteri Jepun dan mengheret Jepun
ke kancah peperangan.

Peluasan kuasa Jepun sehingga Perang Orde Baharu Asia
Dunia Kedua
Di bawah pengaruh tentera, dasar luar Jepun
1910 Jepun mcneuasli Korea. terarah kepada matlamat mengembangkan
1932 Jepun menduduki Manchuria.
t931 Jepun menduduki China I kuasa, mewujudkan kebebasan ekonomi dan
menentang imperialisme Barat.
t94t Jepun menciuduki Indochina. Jepun mewujudkan orde baharu di Asia
Timur yang merangkumi Jepun, Korea, China
6A dan Manchuria ke dalam satu blok ekonomi.
Orde tersebut kemudiannya dikembangkan
KPM ke seluruh Asia.

II *(> C.)

Setelah menguasai Korea, Manchuria dan China, Jepun $.)r<it h*hilnr bemaksud rancangan
Jepun untuk menyingkirkan kuasa
menguasai kawasan strategik di Laut China Selatan
imperialis Barat di Asia dan
termasuk Pulau Hainan dan Indochina.
Dasar peluasan kuasa Jepun telah mendapat reaksi menganjurkan perkongsian kuasa

daripada pihak Bersekutu. Amerika Syarikat, British serta kekayaan yang lebih adil
dan Belanda mengenakan sekatan ekonomi untuk
dalam kalangan negara di Asia.
menghalang Jepun daripada memperoleh bahan mentah
yang diperlukan untuk industri dan operasi perang. 3ir'lriit:in <kticttll:-ti ialah tindakan
menghentikan perda-gangan serta
Sebagai jalan keluar daripada sekatan ekonomi pihak mernbekukall semua harta rnilik
Bersekutu, Jepun merancang untuk menguasai wilayah Jepun di lvilayah yang dikuasai oleh

di selatan merangkumi Asia Tenggara yang kaya British. Anrerika Syarikat dan Belanda.

dengan bahan mentah seperti bijih timah, getah, bauksit ,@

dan petroleum. I'akatan l'iga Negara
Dari aspek ketenteraan, pakatan dalam Kuasa Paksi Pada tahun 1940. Jepun telah

membolehkan kerajaan Jerman menghantar pakarnya menanciatangani perjarrjian Pakatan

ke Jepun. Pakar ini dihantar untuk mengkaji serangan Tiga Ncgara clencan Jernran tlatt
Itali ranc menjaclikan -lepun tcrikrt
terhadap wilayah selatan dan membantu perkembangan
industri pembuatan kapal terbang Jepun. dengan Kuasa Paksi.

Hirsrat Jepun membentuk pernerintahan baharu di Asia Pasiflk mencapai kemuncak apabila

nrndingan di Amerika Syarikat untuk menamatkan sekatan ekonomi terhadap Jepun menemui

llan buutr-r. Berikutan kegagalan rundingan tersebut, arahan serangan serentak terhadap Asia

-]

Pa.itik dikeluarkan oleh pemerintahan tentera Jepun pada Disember l94l .

.n!
,b,,

--t 3

I

%

WtI %"
w

a, a) , a

MONGOTIA MANCHU

Peking

CHINA

g

6A o

Chungking

:n uam
LAUIAN PASIFIK
I
I
I

Saigon

ItI

* Itt m
it
m o
!
ru a s s, ,
Qb*d*
\ ari

Papua

& *tr a

ts *#

DO

n Laut Coral

Cai

Townsville

AUSTRATIA

Bermula Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik

Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik bermula apabila Jepun menyerang Tanah Melayu dan pearl

Harbour, Harvaii, iaitu pangkalan tentera laut Amerika Syarikat di pasilik. Seransan tentera
Jepun terhadap Pearl Harbour bertujuan melumpuhkan armada laut Amerika Syarikat tli pasifik

yang boleh menjadi penghalang kepada peluasan kuasa Jepun di Asia pasifik.
Seterusnya, serangan dilakukan ke atas rvilayah jajahan Arnerika Syarikat. Britain dan

Belanda yang lain seperti Filipina, Hong Kong, Pulau Guant dan pulau Wake. Serangan tersebut
membawa penglibatan Amerika Syarikat dalam perans cli Asia pasifik apabila mengisytiharkan
perang terhadap Jepun. Dengan strategi yang berkesan dan pen-cuasaan seransan melalui
laut, darat dan udara, Jepun berjaya membentuk empayar yanu luas di Asia pasifik menjelang
Apr1l1942.

BA
KPM

*

I

,I u fl e ois. rct Pendaratan Jepun di Kelantan
fl aois.teat Jepun menyerang Pearl Harbour
I, BT $ ro ois. re+r Jepun mendarat di Pulau Guam
Jepun menguasai Miri
Ir I r lIrr I to ois. teat

I f,l zz ois. te+t Pendaratan pertama Jepun di Filipina
Pulau Wake jatuh selepas serangan kedua Jepun
: I zl ois. re+r Hong Kong menyerah kalah
I zs ois. te+t

E 2Jan.1942 Manila dikalahkan

a -4-*.t E $l2Jan.1e42 Jepun menakluk Burma (^,

I [Q telan.tg+2 Jepun menguasai Sandakan

}' o\
lt It1
m ts r.o. tc+z Singapura dikalahkan
att
Pearl nrrlor, O

D'tct"b.Eqz Jepun mengebom Danivin

IC fi27 Feb.$a2 Pertempuran di laut Jawa, Jepun mengalahkan

fr zarca.n+z tentera Bersekutu

Jepun menyerang Jawa

o t;o JPEIUI,IJUK Berdasarkan rnasa Tokyo sebagai Garisan Tarikh

', a -I Di bawah Kawalan Jepun Disember 1941 Antarabangsa. Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik

r r !ir r bawah Kawalan Jepun Jun 1 942 bermula dengan pendaratan tentera Jepun di Kota

l-l|l) Serangan dan Pendaratan Jepun Bharu. Kelantan.
Laluan Kapal Perang ke Pearl Harbour

* Pertempuran Laut Masa Tokyo pada 8 Disember 1941
* Serangan Bom Udara
2:15 pagi Jepun mendarat di Pantai Kuala Pak
Amat yang terletak di antara Pantai

Sabak-Pantai Badang, Kota Bharu.

Peta serangan tentera Jepun dalam Perang Dunia Kedua Kelantan.

di Asia Pasifik pada tahun 1941-1945. 3:25 pagi Jepun menyerang Pearl Harbour,

Swnber'. Diubah suai daripada Smithsonian, 2015. World War Hawaii.
4:00 pagi Jepun mendarat di Singgora,
II The Definitive Visual History. New York: DK Publishing.

Thailand.

Perang Dunia Kedua yang merangkumi Sumber: Ian Ward dan Ralph Modder, 1991 . Bartlefield
perang di Eropah dan di Asia Pasilik telah Guide to the Japanese Conquest of Malaya and Singapctre,

mengorbankan hampir 75 juta nyawa December 194 l-Februarv 1942. United Kinsdom:
manusia dan membawa kemusnahan
Ashgate Publishing.
harta benda. Peperangan menyebabkan
IFJM@

kematian, kesengsaraan, kelaparan, Larvati mana-mana muzium yang berdekatan
ketakutan. kezaliman dan kemiskinan. dengan tempat anda. Kumpulkan maklumat
berkaitan dengan artifak, gambar dan maklumat
Kita sewajarnya mengambil iktibar
Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik.
daripada peristirva Perang Dunia Kedua
untuk menghargai nikmat keamanan dan rrT:**:i
belajar untuk hidup bersama-sama dalam
Kirakan tempoh masa yang diambil oleh tentera
keadaan aman dan harmoni. Jepun untuk membentuk empayar yang luas di Asia
Pasifik pada tahun 1942.

A
KPM

D) Faktor Kedatangan Jepun ke l{egara Kita
Serangan tentera Jepun bermula di Tanah Melayu pada 8 Disember 1941, manakala serangan
terhadap Sarawak dan Sabah bermula pada l6 Disember 1941.
Kedatangan Jepun ke negara kita bertujuan memenuhi keperluan ekonomi dan kepentingan
strategik ketenteraan akibat sekatan ekonomi yang dikenakan oleh pihak Bersekutu terhadap
Jepun. Dalam usaha menjayakan misi ini, Jepun menggunakan propaganda seperti penggunaan
slogan "Semangat Asia" dan "Asia untuk Orang Asia". Propaganda Jepun menanamkan semangat

(Y) antipenjajah Barat dan menonjolkan imej Jepun sebagai pembela negara Asia.

a \,EY.,Srr*l* uit Eksploitasi Sumber Bahan Mentah

Poster propaganda tentera Jepun tertera dalam tulisan Jepun ingin mengeksploitasi kekayaan bahan
Jawi, "Ya Allah, terpeliharalah kami oleh tentera Jepun
daripada aniaya". mentah di negara kita untuk keperluan
Sumber. Diubah suai daripada Bob Reece, 7998. Masa Jepun:
Sarawak UnderThe Japanese 1941-1945, Kuching: Sarawak perindustrian ekoran Pembaharuan Meiji dan
Literary Society. operasi ketenteraan Jepun. Tanah Melayu
merupakan pengeluar Lltama bijih timah dan
-.*:-E
getah di dunia, selain menghasilkan emas, bijih
besi, arang batu dan bauksit.

Sasaran utama Jepun di Sararvak untuk

mendapatkan sumber minyak. terutama di Miri

dan Lutong.
Pendudukan Jepun terhadap negara kita

merupakan sebahagian daripada rancansan
menjayakan pembentukan kawasan Lingkungan

Sekemakmuran Asia Timur Raya untuk

rnengLrkuhkan ekonomi Jepun.

Kepentingan Strategik Ketenteraan

7T Kedudukan strategik negara kita sesuai untuk
Glob memaparkan kawasan
ketenteraan Jepun. Di hujung Semenanjung
Lingkungan Sekemakmuran
Asia Timur Raya. Tanah Melayu terletak pangkalan tentera laut
British. iaitu Singapura. Penguasaan terhadap
;ilia pangkalan tentera laut tersebut penting untuk
membuka laluan penguasaan Jepun terhadap
t_ :
tela-qa rninyak di Sumatera. Penguasaan
Tentera Jepun menggunakan strategi serangan
kilat, iaitu gerakan menyerang dengan kombinasi terhadap Pulau Borneo pula penting untuk

angkatan tentera darat. udara dan laut untuk menjayakan operasi penaklukan tentera Jepun

[lenawan Tanah Melayu. di Pulau Jar.va.

6A

KPM

Serangan Jepun terhadap Negara Kita

Serangan Jepun di Tanah Melalu ben.t.tui.r,ieng.rtt pendirratan serentak tentera Jepun di Pantai

Kuala Pak Amat, Pantai Sabak. Kota Bharu dr.in Thailind rSinsgora dan Patani) pada 8 Disember 1941.

Keseluruhan Tanah Melayu jatuh ke tansan tcrt-ra Jepun apabila Singapura berjaya ditawan pada

l5 Februari 1942.

Tentera Jepun yang mendarat \\ I,L ++ Tentera Jepun mendarat di Kota
cii Thailand memasuki Kedah, Bharu, Kelantan, kcmudian mara
berpecah kepada dua pasukan lSlnqq 0ra 1{Pata n i ke selatan mengikut jalan darat
untuk mara ke selatan. di negeri-negeri pantai timur.
(B Dis 94 1) a (B Dis\]
Satu pasukan ke Pulau Pinang
dan meneruskan kemaraan Jitra Kota Bharu Kapal Repulse dan Prince
mclalui pesisiran pantai barat. Dis. 1941) o.f Wales digerakkan untuk
(12 Dis 1 . Alo r,Seta a
13 Dis:,1941
menyekat kemaraan Jepun (.)

Pulau Pina I ooh tetapi ditenggelamkan oleh
(17 Drs. 194 (26 Drs 1941) tentera Jepun di perairan
Kuantan.

Sepasukan lagi mengikuti vRiver a Kuantan I
jalan darat menuju bandar (31 Dis. 1 941 )
utama di negeri-negeri pantai n.1942)
barat.
Port Swetten la Lumour 6t&\,***l
Serangan tentera Jepun (10Jan.1942 a (1i Jan.19 42\
ke atas Sarawak dan Sabah
bermula dengan pendaratan lVersino
Wji)(28 Jai.1942)
diMiri. *JepunArah kemaraan tentera
IV uar
-.- 6Jan.19 42

g! il?l,,A,?,ril?wli|, Batu Pahat
Y (21 Jan.1942)
Kedudukan tentera
British Johor Bahru (15
(31Ja
Kapal perang Jepun n.1942) Singapura Feb. 1942)

Sepasukan tentera Jepun mara menduduki Kuchin-e Peta kemaraan tentera Jepun menguasai Tanah
dan Sibu. Sepasukan lagi tentera Jepun mara ke Sabah Melayu dan Singapura.
mclalui Labuan clan menduduki bandar utama di Sabah.
Sumber: Diubah suai daripada Ian Ward dan Ralph
Pendudukan Jepun di Sandakan melengkapkan kempen
Modder, 1991. Battlefield Guide to the Japanese
serangan tentera Jepun di Sabah. Conquest of Malaya and Singapore, December
194l-February 1942. United Kingdom: Ashgate

Publishing.

'ir{Ps Memahami Kronologi

sj''
Tentera Jepun berlepas dari " 'l,nd
Te Iuk Cam Ranh (Vietnam)
dan rnendarat di Miri. Labuan Berapa lamakah jangka masa yang
diambil oleh tentera Jepun untuk
IAUT CHINA SELAIAN (1 Jan. 1942 Sa n menguasai seluruh Tanah Melayu

a (1 9 Jan. 1 dan Singapura'?
(5 Jan. 1 942)

SABAH

iri 1. Dengan menggunakan pelbagai
(16 Dis. 1941)
sumber, kurnpulkan maklumat
Kuchr nq SARAWAK
berkaitan den-ean serangan tentera
(24 Dis 1941 Sibu
(27 Dis 1941) .Jepun dari aspek:
+PETUNJUK Strategi serangan

Arah kemaraan tentera Jepun . Peralatan perang
. Semangat tentera Jepun
Pergerakan tentera Jepun di Sararvak dan Sabah 2. Bentangkan dapatan anda

di dalarn kelas.

sg

Kl)\l

ffiJ Dasar Pendudukan Jepun di llegara Kita

Setelah menduduki negara kita, Jepun memperkenalkan pemerintahan tentera. Dasar pemerintahan
tentera Jepun diterima daripada Panglima Agung Japanese Southern Army untuk dilaksanakan

di Tanah Melayu, Sarawak dan Sabah. Dasar pendudukan Jepun di negara kita dapat difahami

melalui dasar pentadbiran, ekonomi dan sosial.

Pentadbiran

tY, $ Pentadbiran Tentera Jepun

Tentera Jepun memperkenalkan Pemerintahan Tentera Tanah Melayu. Pada peringkat awal, Tanah

Melayu digabungkan dengan Sumatera di bawah satu pentadbiran untuk membentuk Kawasan

Pertahanan Khas dan diletakkan di bawah pentadbiran pasukan tentera Jepun ke-25 yang berpusat
di Singapura.

Pada April 1944, Tanah Melayu dan Sumatera ditadbir secara berasingan kerana terdapat
perbezaan sistem politik dan ekonomi yang ketara di bawah pentadbiran British dan Belanda

sebelum perang. Sumatera kemudiannya diletakkan di bawah pentadbiran tentera Jepun ke-25 yang
berpusat di Bukit Tinggi, Sumatera. Tanah Melayu pula ditadbir oleh pasukan tentera Jepun ke-29
yang berpusat di Taiping, Perak.

Singapura yang dikenali sebagai Syonon-to (Pulau Cahaya Selatan) diasingkan pentadbirannya
dari Tanah Melayu yang dikenali sebagai Malai Bctru (Melayu Baru). Negeri Melayu, iaitu Perlis,
Kedah, Kelantan dan Terengganu dipindahkan di bawah pentadbiran kerajaan Thailand.

Sarawak, Sabah dan Brunei pula digabungkan menjadi satu unit pentadbiran yang dikenali
sebagai Kita Boruneo dan diketuai oleh Gabenor Jeneral serta diletakkan di bawah pasukan tentera
Jepun ke-37 yang berpusat di Kuching.

7

,*,:. :1*

:.'
\f}
ffit.*
7

t&'

,t I

I, I

Kempeitai Pembentukan pentadbiran tentera Jepun di Borneo Utara
Pasukan polis tentera yang clitubuhkan untuk
menjaga kepentingan pentadbiran tentera pada Ogos 1942.
Jepun. Pasukan ini bertindak sanas dan kejant. Sumber'. Bob Reece, 1998. Masa Jepun: Sarawak Under The Japanese

menycksa dan membunuh sesiapa vane I 94 I-I 945. Kuching: Sarawak Literzry Society.

disyaki sebagai antipentadbiran tentera Jepun.

lA

KPM

Dasar terhadap Raia-raia Melayu

Pentadbiran tentera Jepun mengiktiraf kedudukan Raja-raja Melayu sebagai ketua dalam hal ehwal
agama lslam dan adat Melayu serta diberikan bavaran pencen seperti sebelum perang. Kedudukan

baginda sebagai sultan di negeri masin-s-masing diletakkan di bawah pengawasan Gabenor

Jepun. Pengiktirafan tersebut dibuat semasa persidan-ean Raja-raja Tanah Melayu dan Sumatera
di Singapura pada bulan Januari L943 .

Dasar terhadap Kepimpinan Tempatan *t !l (.)

Pentadbiran tentera Jepun memberikan peluang t!,tr,t, -::
kenaikan pangkat kepada pemimpin tempatan JT
yang berpendidikan dan berpengalaman ke jawatan
yang lebih tinggi. Langkah tersebut bagi mengatasi ffi;betatin Koa Kunrenjo. Lulusan institut latihan ini
masalah kekurangan pegawai dan mendapatkan i$diberikan jawatan dalam pentadbiran kerajaan. Koa
sokongan penduduk. Pentadbiran tentera Jepun
menubuhkan Institut Latihan Pemimpin-pemimpin ,SlKunrenjo ditubuhkan di Singapura, Melaka dan

Muda atau Koa Kunrenjo untuk melatih dan $Pulau Pinang.

menanamkan semangat memperjuangkan cita-cita :W:Sumber: Ramlah Adam, 2001 . Sejarah Tingkatan.l. Kuala
politik Jepun dalam kalangan penduduk tempatan. iffi,I-umpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

I

Akibat kemelesetan ekonomi, pentadbiran tentera Jepun melaksanakan sistem ekonomi
kawalan. Rancangan Pengeluaran Lima Tahun dan Jawatankuasa Penyelidikan Bahan

diperkenalkan untuk mengawal selia pelupusan barangan dan membuat penyelidikan kegunaan
baharu bagi sumher tempatan.

Rancangan Perindustrian Lima Tahun diperkenalkan untuk membangunkan industri

tempatan dan memastikan penggunaan optimum daripada peralatan dan kemudahan sedia ada.
Mata rvang Jepun dicetak menggantikan mata wang yang digunakan oleh British.

Mata wang Jepun yang dikenali sebagai "wang pokok pisang". Mata Apakah kesan penggunaan mata
wang Jepun dicetak tanpa kawalan menyebabkan berlaku inflasi kerana rvang Jepun yang dikenali sebagai
terlalu banyak wang tetapi kekurangan barangan di pasaran. "wang pokok pisang"?

Sumber: Ramlah Adam, 2007. Sejarah Tingkatan 3. Kuala Lumpur: Dewan ?A

Bahasa dan Pustaka- KPM

,@ Pendtdikan
Pendidikan menekankan semangat
Jepun (Nippon Seishin). menghormati Jepun bertindak menutup sekolah Inggeris
kebudayaan dan Maharaja Jepun
(Tenno Heika). dan Cina. Terdapat bangunan sekolah tersebut
a Pengajaran bahasa Jepun (Nippon Go)
(Y' dijalankan secara meluas untuk menjadikan digunakan untuk keperluan pentadbiran tentera

balrasa Jepun sebagai Lin54uu .franc'ct Jepun. Sistem persekolahan Jepun diperkenalkan
dalam Lingkungan Sekemakmuran Asia
untuk membentuk semangat persaudaraan sejagat
Timur Raya.
Sekolah bermula dengan perhirnpunan (Hakko lchiu), mencapai teknologi industri,

pagi menghadap arah negara Jepun meningkatkan disiplin dan menerapkan nilai
dan menyanyikan lagu kebangsaan
Jepun. Tentera Jepun berusaha untuk memupuk
Jepun (Kimigayo).
Pentadbiran tentera Jepun secara halus nasionalisme Asia, menghapuskan pengaruh
memanipulasi pegalvai agama untuk
tujuan propaganda Jepun. Barat dan menanam kesetiaan kepada Jepun
Pegawai agama diminta rnenyampaikan
::::,:i bidang Pendidikan F4W
hal yang diputuskan oleh tentera Jepun
$ikap Jepun terftadap Aqaraa
dalam kelas agama di masjid dan surau.
Masjid digunakan untuk menyampaikan Bagi membendung kegiatan penentangan
titah sultan bagi menyokong dasar Jepun
sepefii menambah pengeluaran makanan terhadap pendudukan Jepun, tentera Jepun
dan tidak menyebar khabar angin. menghormati agama Islam dan adat Melayu serta
tidak campur tangan dalam adat resam tempatan.
Kad catuan makanan dikeluarkan olch Pejabat Kelas pengajian al-Quran dan sekolah agama
Kaw'alan Makanan untuk merckodkan tarikh, juga diteruskan semula. Majlis Agama Negeri
jenis dan kr-rantiti barang yang diperoleh penduduk. dibentuk dan persidangan agama Islam diadakan
Suntbt'r: Rantlah Aclirrn. )001 . Se.juralr 'littg,futtatt -1. di Singapura dan Kuala Kangsar.
Kuala Lunrpur: Dervan Bahasa dan PLrstaka.
ffi6ry@
WA
KPM fiatu*n *iaer Pemqhasi*i!fi fuTakan*n

Pentadbiran tentera Jepun memperkenalkan Ordinan

Karvalan Barangan dan Bahan Penting untuk
mengar,val bekalan barangan akibat kekurangan

makanan. Catuan makanan dikuatkuasakan untuk
mengarval penjualan barangan keperluan asas
seperti beras. garam dan gula. Pentadbiran tentera

Jepun juga menggalakkan penduduk menanam
bahan makanan sendiri melalui kempen "Tambah
Lebih Banyak Makanan" untuk mencukupkan

makanan dalam negeri.
Keperitan hidup menjadikan penduduk negara

kita lebih kreatif dalam kehidupan. Mereka
berdikari dan menghasilkan ciptaan baharu

o*o'oi:Xberasaskan bahan tempatan untuk kelangsungan
menghasilkan tem'e

Ti-:::".

Layanan terhadap Fenduduk Kekejarnan tentera Jepun terhadap C.)

Pentadbiran tentera Jepun memberikirtt Iar atlan masr arakat arvam digarnbarkan dalant novel

be rbeza-beza rne n g i kut kau m berdasarkan kc-pc- n t i n c rl tt .\r'arlrr tli-hu.jortg Pedcmg. Novel tersebut
tcutera Jepun. Tentera Jcpun memberikan Iaratlat.t berdasarkan kisah sebenar pemuda Melayu
van-s ditangkap dan diseksa oleh Kempeitai
baik kepada orang Melayu serta peribumi lain 1an-u kerana difitnah terlibat dalarn gerakan
bekerjasama dengan Jepun. Tentera Jepun bertindak menentang Jepun. Beliau terselamat apabila
sedemikian untuk mendapatkan sokon-9an masvarakat tentera Jepun menyerah kalah. Kempeitai
peribumi bagi mel icinkan pemerintahan. Jepun kernudiannya dihukum gantung oleh
tentera British.
Selain itu, tentera Jepun membantu orang India
t
menubuhkan Tentera Kebangsaan India di Tanah
I
Melayu dan Borneo Utara di bar'vah pimpinan Subhas
Chandra Bose. Orang India cligalakkan mcnyertainya $
tuntuk kemerdekaan negara India. Layartan sedemikian
bertujuau mendapatkan kerjasama orang lndia dalam ri,'
rancangan tentera Jepun menguasai negara India.
,_ t:
Ba-ei oran-q Cina pula, tentera Jepun memberikan
layanan kejam kepada mereka lanjutan permusuhan Novel iVlrrrla di-httjottg Pcdong karya
Ahrnarl Muratl Na.arttdditt.
daripada Peran-q China-Jepun. Orang Cina juga
T
dipaksa membayar sejumlah r.vang sebagai hukuman
pcnentangan mereka terhadap Jepun semasa Perang I

China-Jepun. Landasan Kereta Api Maut dibina sejauh
415 kilometer dari Thailand ke Burma
Masyarakat berbilang kaum di ncgara kita
(Myanmar) melalui hutan tebal tropika dan
mengalami kesengsaraan dan pengalaman pahit akibat pergunungan. Tenaga kerja terdiri daripada
200 ribu buruh paksa (romusha) dari negara
kekejan'ran tentera Jepun. Kaum Cina mengalami Asia Tenggara dan 60 ribu tawanan perang
kesengsaraan lcbih teruk berbanding dengan bangsa
\lclavu. Inclia serta peribumi di Sararvak dan Sabah. pihak Bersekutu.
Sumber: Ramlah Adam, 2C07 . Sejarah Tingkatan 3.
I-andasan Kereta Api Maut adalah antara bukti Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

kekejaman pcntadbiran tentera Jcpun. Terdapat orang
\I.-layLr. Cina dan India yang dipaksa rr-renjadi buruh

rrer.nbina landasan kereta api. Dalam pembinaan
landasan kereta api tersebut. ramai yang terkorban
akibat kerja berat. kekurangan makanan dan
r.rL-rat-r.rbatan. pelbagai jenis penyakit serta suasana

l.uruk di tempat kerja.

-**qBryW

Dasar pendudukan Jepun meninggalkan pelbagai
kesan kcsengsaraan dan penderitaan kepada rakyat.

Pen-ualaman tersebut membentuk jiwa masyarakat
tentang kepentingan ketahanan fizikal dan mental
semasa menghadapi cabaran hidup. Penduduk
memperoleh keberanian, kepercayaan diri, semangat

spiritual dan mental yang kuat bagi menghadapi
kekejaman pentadbiran tentera Jepun. Keadaan

ini seterusnya tnencetuskan penentangan rakyat

dalam pelbagai bentuk terhadap pendudukan Jepun
di negala kita.

KPM

#: Periuangan Rakyat Menentang Pendudukan Jepun

Dua batalion Rejimen Askar Melayu terlibat dalam usaha mempertahankan tanah air ketika
serangan tentera Jepun. Pemerintahan tentera Jepun yang kejam dan kesengsaraan hidup yang

dihadapi oleh rakyat kemudiannya telah mencetuskan penentangan terhadap pendudukan Jepun.

,@ Rejimen Askar Melayu Benteng
Pertahanan Tanah Air
cY)
Batalion Kedua Rejimen Askar Melayu bersama-sama
Leftenan Adnan Saidi
dengan pasukan tentera British terlibat menentan-q
Pertempuran di Bukit Candu, Singapura
merupakan pertempuran scngit l ang pendaratan tentera Jepun di Kelantan.

rnenjulang nama Rejimen Askar Melayu Penglibatan Rejimen Askar Melay,u dalam
pertempuran menentang tentera Jepun di Singapura
dan menampilkan keberanian Askar
memperlihatkan semangat juang yang ting-si. Leftenan
Melayu seperti Leftenan Adnan Saidi.
Jeneral A.E. Percival. Panglima Pemerinrah Tentera
British di Tanah Melal,u menyifatkan semanrar juan-e

ini sebagai contoh keteguhan dan ketahanan \ ang

menjadi suatu tradisi yang masyhur dan inspirasi

kepada generasi akan datan_e.

Seman-eat keberanian dan kepenr iraan askar
Melayu yang sanggup berjuang sehin-c-sa hujung

nyawa rvajar dikenang dan memberikan iktibar tentang
kepentingan sikap sedia berkorban untuk tanah air.

(#wffi

Letienan lbrahim Alla Ditta MC 1-t i ' r .'
("
Leftenan lbrahirn AIla Ditta MC

menyelamatkan hantpir 2000 orang
tentera Bersekutu yang terperangkap
di kar,vasan pantai Johor menyebabkan
beliau dianugerahi pingat Military Cross.

-,: "i

"t .t!1.
:'i o

I{

I,

e Anggota Rejimen Askar Melayu gigih menjalani latihan.

Koperal Yaakob Bidin -Strnber: Mohd Azzam Mohd Hanil Ghows. 2006. The Malayan

Koperal Yaakob Bidin dianugerahi Enterqetu'.t R(\'i\ite(l 1918-1960. Kuala Lumpur: AMR Holding Sdn. Bhd.

pingat Military Medal atas seman-gat
keberaniannya dalam pertempuran

di Pasir Panjang.

BA
KPM

Penentangan MPAJA * 3f
...
Layanan kejam tentera Jepun menyebabkan terdapat 't, &
sebahagian orang Cina mencari perlindungan di barvah
Bendera Rejimen Pertama MPAJA yang C.)
Parti Komunis Malaya (PKM) bagi mengelakkan berpusat di Selangor.
mereka diseksa dan dibunuh. PKM kemudiannya Sumber: Mohd Azzam Mohd Hanif Ghows,
2006. The Malayan Emergency Revisited
menubuhkan pasukan gerila untuk menentang Jepun. 1948-1960. Kuala Lumpur: AMR Holding
Malayan People's Anti-Japanese Army (MPAJA)
-Sdn. Bhd.
ditubuhkan selepas PKM bersetuju mervujudkan
pasukan sukarela yang dilatih oleh British dalam Kerjasama MPAJA dan
kegiatan penentangan terhadap tentera Jepun. Force 136
Seramai 16-5 orang anggota PKM diberikan latihan
Pada bulan Disember 1943. MPAJA
di Sekolah Latihan Khas di Singapura untuk dan Force 136 yang mewakili tentera
British telah mengadakan perjanjian
menjalankan kerja sabotaj dan perang gerila terhadap
kerjasama untuk melawan tentera
Jepun. Mereka dihantar ke Tanah Melayu untuk Jepun. Dalam kerjasama ini, MPAJA
membentuk pasukan gerila yang menjadi asas
mernperoleh bantuan seperti senjata.
pembentukan lapan rejimen MPAJA. ubat-ubatan. kewangan dan latihan
ketenteraan daripada tentera British.
"+U '
Kerjasama Parti Kuomintang
Ds dan MPAJA

E 0 Terdapat gerila Cina yang dikuasai oleh
nasionalis daripada Parti Kuomintang
EE E
E (KMT) menentang tentera Jepun
di utara Tanah Melayu, terutamanya
EPetu nj u k di Hulu Perak dan Kelantan. Mereka
lbu pejabat MPAJA
Rejimen MPAJA telah menubuhkan Overseas Chinese
Anti-Japanese Army (OCAJA) yang
LL,kr.i lrpan rc'jimen MPAJA yaug berttperasi di -Ianah Melay'u. dikenali sebagai Tentera Bintan-s Satu.
\:rr,/r(,: l)iubiih sLni daripada Cheah Bun Kheng. 2()17. Rcl Stur (her
\/,ir,r',,r. fir'rr.slrtil((' uilLl SoLial (-tnt.flitl DLtrittg Lttul Alter tlte .ltqtunett Gerila KMT bersetu.ju bekerjasamii
( ), , 1tl)Liri()t!. 1911 1916. Edisi keenrpat. Singaptrra: NLJS.
dengan MPAJA atau PKM menentan-q
N{alayan People's Anti-Japanese Army (MPAJA)
merupakan gerakan anti-Jepun yang terbesar di Tanah tentera Jepun.

Melayu. Gerakan anti-Jepun yang sernakin meningkat \
mendorong pentadbiran tentera Jepun menggunakan F*fd,tE
pasukan tentera atau polis yang dianggotai oleh orang
ffiE.t
Mclayu untuk menentan-c MPAJA. Tindakan tenteraJepun
tclah menimbulkan ketegangan kaum kemudiannya. Lim Bo Seng

Lim Bo Seng, pemimpin gerila KMT.
Sumber: Wan Hashim Haji Wan Teh, 1984.
Pejuang Gerila Force 1J6. Kuala Lumpur:

Penerbitan Adabi.

BA
KPM

il F. orAcneg1g3o6taUlFuoPrceera1k3-A6 sbkearrjaMyaelmayeundSaertaiat
British menubuhkan South East Asia
Command (SEAC) yang berpusat . di Hulu Perak.
di Colombo, Sri Lanka dan membentuk Dengan bantuan Pegar,vai Daerah Gerik,

unit khas yang dikenali sebagai Force Kapten Mohd Salleh Hj. Sulaiman, Askar

136 pada tahun 1943. Melayu Setia ditubuhkan.

Anggota Force 136 telah mendapat
latihan di India dan Sri Lanka. Mereka
(n kemudian dihantar ke Tanah Melayu il

rnelalui kapal selam atau diturunkan

rnelalui payung terjun dari kapal terbang

bertujuan mendapatkan sokongan orang

Melayu serta menubuhkan pasukan grril;:

anti-Jepun. Anggota terarval Force 136
Tanah Melayu antaranya termasuklah

Mejar Tengku Mahmood Mahyiddeen,

Leftenan Tunku Yusuf Tunku Yaakub.
Kapten Ibrahim Ismail dan Leftenan

w@Tengku Osman Tengku Mohd Jirva.
..*,"M*

t I

PerbiLrisan Askar Nlelayu Setia di Kuala Kangsar. trIarkas
Force 136 terletak di Istana Kuning Bukit Ch;indan.

Kuala Kangsar', Perak.

-...ii ,&d,ff.; ,

Kapal selam Belanda yang membawa anggota fs
Porce 136 dalam operasi rahsia dari Sri Lanka
ke Tanah Melayu. Tengku Mahmood Mahyiddeen
Sumber: Mohd Azzam Mohd Hanif Chows, 2006.
The Malayan Emergency Revisited 1948-1960. Kuala . Pemimpin pasukan Melayu Force 136.
.
Lumpur: AMR Holding Sdn. Bhd. Menerima jolokan "Harimau Malaya" kerana
mengelolakan siaran radio dari India yang
(> { ii.riE;; bermaksud peran-u vang
dilakukan secara bersentbunyi dan . diberikan nama Suara Harimau Malaya.
dalarn kumpr-rlan yang kecil.
ffir?Eil+TE Menyeru orang Melayu supaya menentang
Force 136
hTi#,tr tentera Jepun dan tali barutnya.
JA
KPM Sumber'. Mohd Zamberi Abdul Malek, 2009. Harimau Malaya:

Biografi Tengku Mahmood Mahyiddeen. Bangi: Penerbit
Univeniti Kebargsaan Malaysia.

Force 136 Pahang-Wataniah Pahang I Force 136 Kedah-Gerila Melayu

. Anggota Force 136 berjaya mendarat Kedah

di Raub, Pahang. . Anggota Force 136 berjaya mendarat

. Dengan bantuan Penolong Pegawai di Kampung Kuala Janing, Kedah.

Daerah Raub, Yeop Mahidin, gerila . Dengan bantuan Pegarvai Daerah Kedah

Wataniah Pahang ditubuhkan. dan Tunku Abdul Rahman. gerila Melayu

Kedah dibentuk.

"''" ''""'""'l'"" Februari 1945

Januari C.)

I

Pasukari Wataniah Pahang beisama-sama dengan Gclila Melayu Kcdah bersama-sama detrgan Pegarrrii
Pemerintah Kehormat, iaitu Baginda Sultan Pahang,
Perhubungan Kumpulan. Mejar Hasler.
Sultan Abu Bakar. Berdiri tiga dari kanan ialah

Kapten Abdut Razak Hussein.

Sumber: WanHashimHajiWanTeh, lgS4.PejuangGerilaForce 136.Kuala Lumpur: PenerbitanAdabi

Force 136 dan pertubr-rhan gerila Melayu bekerjasama
untuk mene ntang Jepun dengan menjalankan aktiviti rahsia
di Tanah Melayu. Antaranya termasuklah mengumpulkan
makhlmat. melakukan sabotaj. menyebarkan propaganda
ii,*4 dan membuat persiapan untuk British melancarkan Operasi
Zippet, iaitu serangan secara besar-besaran menawan
Tanah Melayr-r semula pada tahun 1945.

Yeop Mahidin Mohamed Shariff

. Pemimpin Wataniah Pahang.
.
Memohon perkenan Sultan Pahang, Sultan Abu Bakar sebagai

. Pemerintah Kehormat.

Mengetuai operasi sekitar Kuala Lipis dan Raub sehingga bahagian

tengah Temerloh.

Surnher: Wan Hashim Haji Wan Teh. 1984. Peiuung Gerila Force /J6. Kuala Lumpur:
Penerbitan Adabi.

A

KPM

Penentangan lndividu

Kegiatan anti-Jepun turut digerakkan secara individu seperti
penentangan Gurchan Singh dan Sybil Kathigasu.

Gurchan Singh qm
*'r'
Gurchan Singh menggerakkan penentangan terhadap

pendudukan tentera Jepun den-qan cara menyebarkan risalah

(Y) dan propaganda menggunakan nama samaran "Lion of Malaya". r1ffi4.
Risalah penentangan yang dihasilkan oleh Gurchan Singh

diedarkan secara teratur dan berkesan untuk memberitahu

penduduk tentang fakta sebenar perang dan pendudukan

tentera Jepun.

Beliau berjaya menghadiri sidang akhbar tentera Jepun Gurchan Singh, anggota polis
dengan menyamar sebagai wartawan dan mendalan_ei sabotaj
sebelum pendudukan Jepun.
terhadap landasan kereta api yang menjejaskan pengangkutan
Sumber: Gurchan Singh, 1982. Singa:
tentera Jepun. Beliau ditangkap oleh Kempeitai setelah The Lion of Malaya: Being the Memoirs
dikhianati, namun berjaya melarikan diri ke Burma sehingga ofGurchan Singr. Petaling Jaya: Eastview
Productions.
perang tamat.

Sybil Kathigasu

Sybil Medan Daly atau lebih dikcnali seba-eai Sybil Kathigasu.
jururawat yang terkenal dengan keberanian dan kecekalan

.rtr membantu man-qsa perang dan gerila anti-Jepun di perak.

Sybil Kathigasu Sybil dan suaminya Dr. Abdon Clement Kathi-uasu

I'rl mengendalikan sebuah klinik di Ipoh sebelum perang sehingga
\
kedatangan Jepun. Semasa pendudukan Jepun, pasanean ini
t
memberikan bantuan ubat-ubatan dan perkhidmatan perubatan

kepada gerila anti-Jepun.

Sybil juga mcnyembunyikan radio dan berkongsi maklumar

yang diperoleh daripada siaran radio British dengan -eerila
anti-Jepun. Sybil dan suaminya ditan-qkap oleh tentera Jepun

apabila kegiatan mereka terbongkar. Semasa berada ili dalam

tahanan. penyeksaan demi penyeksaan clilakukan oleh tentera

Jepun sehingga menyebabkan kematian suaminya. Setelah

tentera Jepun menyerah kalah, Sybil dibebaskan dan diterbangkan

ke Britain untuk menerima rar,vatan perubatan.

Sybil Kathigasu dianugerahi Pingat King George di Istana

BLrckingham oleh Raja George VI kerana keberaniannya semasa

pendudukan Jepun dan merupakan rvanita dari Tanah Melayu

yan-g menerima anugerah tersebut.

Memoir Sy

SLrnrber: Slbil Kathigasu. 1959. No Dr,ut ,,i \/, ii r

L(lndr,t): TIre Hrrrhort'rrch Puhliihirrr C,,. Lr,l

BA
KPM

Gerakan Anti-Jepun di Sarawak dan Sabah ,@ IDE

0perasi Semut Kawasan Operasi Semut Etr

Operasi Semut ialah siri operasi peninjauan r ang dilakukan oleh Semut I: sekitar lembah C.,
Unit Khas Z Australia sebagai sebahagian daripadir kempen tentera Bario hingga ke Belait

Bersekutu menentang Jepun di Sararvak. Operasi tersebut dilaksanakart dan Trusan.

oleh Jabatan Peninjauan Perkhidmatan Australia atau Australian Semut II: sekitar lembangan
Services Reconnaissance Department (SRD) untuk men-uumpuikan
risikan dan melatih orang tempatan melancarkan perang gerila Sungai Baram, Tutong, Marudi
dan Brunei.
melawan Jepun. Semut III: seluruh lembangan
Sungai Rajang.
Pada bulan Mei 1945, anggota SRD mendarat di kar.vasan tengah
dan timur laut Sarawak untuk mengatur penentangan terhadap tentera Semut IV: Bintulu dan
Jepun dan membuat persediaan bagi pendaratan pasukan Bersekutu.
Anggota ini terdiri daripada tentera Australia, British dan New Zealand- Mukah.
Srunber: Bob Reece. 1998. Masu
Rekrut tempatan yang dikenali sebagai gerila Semut antaranya J eptrn: Surowuk Under T-he
cliambil daripada orang Kayan, Kenyah. Kelabit dan Murut. Orang Iban Japanese 1941 1945. Kuching:
clari Rajang kemudiannya menyertai perjuangan dalam SRD. Kepakaran
gerila Semut penting dalam usaha merancang taktikal perang gerila Sarawak Literary Society.
menentang tentera Jepun kerana sebagai pendLrduk tempatan. mereka
n-rengetahui selok-belok bumi Sararvak. Jesselton kini dikenaii
sebagai Kota Kinabalu

Pemberontakan Jesselton

Pemberontakan Jesselton juga dikenali sebagai pemberontakan Drtuble Albert Krvok
Tetih. iaitu penentangan terhadap pendudukan tentera Jepun di Sabah Datu N'lustapha Datu Harun
l ang diketuai oleh Albert Kwok.

Pada bulan Oktober 1943, kumpulan Albert Krvok yan-e dikenali

sebagai gerila Kinabalu telah melancarkan serangan terhadap pejabat
pentadbiran, balai polis dan kemudahan Tentera Diraja Jepun serta

n-iembunuh tentera Jepun di Jesselton, Kota Belud, Menggatal dan

Tuaran. Tentera Jepun kemudiannya melancarkan serangan balas
dengan pantas dan kejam. Perkarnpungan di pesisiran pantai diserang
dan dibom. Beratus-ratus orang disoal siasat dan diseksa sehing-ua
rnati dalam usaha mencari pemimpin dan anggota pemberontak.

Pada bulan Disember 1943, Albert Krvok menyerah diri dengan

harapan dapat menamatkan serangan balas tentera Jepun terhadap orang

a\\'am. Beliau bersama-sama dengan 17-5 orang lain kemudiannya

dihukum bunuh di Petagas, manakala 131 orang lagi dipenjarakan di Labuan.

Selain itu, terdapat pasukan gerila anti-Jepun yang dipimpin oleh

Datu Mustapha Datu Harun.

Perjuangan rakyat menentang pendudukan Jepun merupakan tindak balas terhadap kekejaman

clan kesengsaraan yang dihadapi di barvah pentadbiran tentera Jepun. Penentangan terhadap

pendudukan Jepun melibatkan semua kaum di negara kita melalui pelbagai or-eanisasi termasuk
orang perseorangan. Kepentingan menentang pencerobohan kuasa asing membau'a kerjasama
dalam gerakan anti-Jepun vang melewati batas bangsa dan ideologi politik.

,A

KPM

;}€?r?eBsEI ffi Perkembangan Gerakan Nasionalisme
Tempatan dan Pendudukan Jepun
Asia ':
Pendudukan Jepun meninggalkan kesan yang besarterhadap

kehidupan masyarakat di negara kita. Dasar pemerintahan
Jepun membawa perkembangan nasionalisme dalam

kalangan penduduk tempatan.

(v) Perkembangan Semangat Antipeniaiah
,l{,lFALLlt, 7 t\,t$ .E.It st;tiDtrt
Pendudukan Jepun cli Tanah Melayu berlaku ketika
28 ebyqeoq bibit-bibir kesedaran nasionalisme mula berkernbang
t&**-....... sebelum Perang Dunia Kedua. Slogan "Asia untr.rk Asia"
SEN dan konsep "Linekungau Sekemakmuran Asia Tintur
mk&F,& Raya" nrenekankan kebebasan nesilra Asia. menentllkan

Akhbar Semangat Asia diterbitkan oleh kemajuan clan nteningkatkan persaudaraan seja-eat. Konsep
Jepun untuk menyebarkan semangat ini selari clcngan pcrjuangan sebahagian daripada golongan
antipenjajah Barat. nasionalis cli Tanah Mela1,u. tcrlltalna Kesatuan Melayu
Muda (KN4N{).
Sumber: Arkib Negara Malaysia.
KMM bcker-jasama clenq:rn Jepun dan berharap
d""\
Jepun dapat mentberikan kenterdckaan kepacla Tanah
r'-ii-r'e; {r:rrri atau Pembela Tanah Air Melayu. Ke.jayaan tel.rtera Jepun mengalahkan British
menyedarkan oran-s tcmpatan bahar,va orang Asia .iusa
(PETA) ialah pasukarl tentera sukarela mampu mengalahkan orans Eropah yang dianggap

yang ditubuhkan untuk mernbantu kuasa besar.

Jepun mempertahankan Tanah Melayu. Perjuangan Menuntut Kemerdekaan dalam
lbrahim Haji Yaakob mcngetuai Gevlr Kalangan Orang Melayu
Grur sebagai Lefienan Kolclnel.
Lanekah arval tentera Jepun ntembangkitkan nasionalisnte
{i:..* *,i ialah pasukan yang dalam kalangan oran-r Melayu adalah dengan membebaskan

membantu perlahanan pesisiran pantai ahli KMM yung dipenjarakan oleh British. Pentaclbiran
tcntera Jepun rnembcrikan ruanr kepada kesiatan politik
dan rnenja-ea ketenteraman awzlm. KMM kerana merlerlukan sokongan nrasyarakat tempatan.
Onan Haji Siraj mengctuai Givu Ttri
seba-eai Leftenan Kolonel. Narnun begitLr. pada bLrlan Jun 1942. tentera .lepun
Stntber: Ramlali Atlam. 2009. Gerukun
Rtlikttlisnte di Moluysia. Kuala Lumpur: membubarkan KMM kertrna tindakan pemirnpinnya

Dervan Bahast dan Pustaka. menLlrltuf kemerclekaan daripada Jepun. Perlirnpin KMM
sedar haharva .IcpLrn ticiak akan memberikan kernerdckaan
kepada Tanah Melayu. rvalaupun KMM telah membantu
tentcra Jepun clalarr peperangan dcngan British.

Perjr.rangan menclapatkarr kernerclekaran diteruskan

clengan taktik dan stratcrri baharu. Anggotn KMM dalarn
or_t,anisasi ketentcraan lang clitubuhkan oleh tcntera Jepun
{51,;s q',:rr'g; dan i-j1".,'lr }:;t nrcn\ertai gerakan bari'alr tanah

menentang Jepun " tetapi pa.la lnasa yang santa bekc.r.iasama
clengan pentaclbiriLn tc.lttc-ri-r Jepun.

BE
KPM

BcrseMkeutnujeblaenrugsabhualarnneJmuenttal9n.gl-i5h.attei ngtt.l'r[']rllj..lrc:.;,ir..L'..,,'trl-..til.'it\lllei.tlukirnLr.tc-rtekan dengan serangan pihak
Dengan sokongan tentera Jepun. Dr B.r :'h.rtlLtrlriin rrl-Helmi, Ibrahim Haji Yaakob,

Onan Haji Siraj dan bckas pemin-rpin K\l\l r.tng i.rn rtlerttLbLthkau Kesatuan Rakyat Indonesia

Serncnanjung (KRIS). Jepun merestui matiatttat KRIS tilttrtk t.tt.-t.tcilpai kemerdekaan Tanah Melayu
bcrsamit-sama dengan
Indonesia melalr-ri selllan{ltl ".\:iu ulltLrk .\sia".

Namun bcgitu, Jepun menraklumkan kepada KRIS bahau a raltcangan untuk Tanah Melayu

mcrdeka bersama-sama dengan Indonesia tidak dapat clilaksanakan keratra tentera Jepun menyeralt

kalah pada l5 Ogos 194-5 berikutan pengebonran bartdar Hiroshin-ra dan Nagasaki.
Walaupun perjuangan menuntut kemerdekaatl tidak berjaya semasa penduclukan Jepun'

perjuangan bagi mencapai matlamat KRIS diteruskan selepas pendudukan Jepun melalui penubuhan C.)
Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM), iaitu parti politik pertama ditubuhkan selepas zaman

pendudukan Jepun.

Kesedaran Politik di Sarawak dan Sabah

Kegiatan penduduk di Sarawak dikawal melalui persatuan Pemimpin tempatan dilantik menjadi

yang ditaja oleh tentera Jepun. Contohnya, persatuan Pegawai Daerah pada zaman pendudukan
Cina digabungkan menjadi Kakeo Kakokui. Berikutan Jepun di Sarawak.
kekurangan pegawai Jepun, orang Melayu dan Iban
diberikan jawatan dan kuasa yang lebih tinggi sebagai Pegawai Daerah Kawasan
pegawai daerah yang sebelumnya hanya disandang oleh
pegawai British. Abang Haji Openg Kuching

Menjawat jawatan tinggi turut memberikan Empenit Adam Sinranggang

kesedaran dan keyakinan kepada pegawai tempatan Satem Larvas

untuk menjalankan tugas penting. Contohnya, kesedaran Sunher: Sanib Said.20 I 5 . PoLitik Meluru di Surawak
1946-1966 Bersuru ke Mart'u Kansa. Kuching:
politik melalui pengalaman semasa pendudukan Jepun
menjadikan peribumi Sarawak lebih yakin untuk Sanib Said.

berkerajaan sendiri selepas Perang Dunia Kedua. Apakah rnatlamat Kesatuan Rakyat
Pendudukan Jepun menyuntik kesedaran berpolitik Indonesia Semenanjung (KRtS)?

dalam kalangan masyarakat setempat di Sabah. "(>

Beberapa pertubuhan ditubuhkan selepas pendudukan -&e{i'r:+ -F;i:&r;t,'g ialah Persatuan Cina
Jepun seperti Parti Kebangsaan Melayu Labuan (PKML)
oleh Tengku Noordin, Abu Bakar dan Zakaria Gunn Seberang Laut anjuran Jepun yang
menggabungkan persatuart Cina yang
berdasarkan idea Harun Aminurrashid, nasionalis
merangkumi dialek. daerah dan nama
Tanah Melayu. Di bahagian pantai timur Sabah,
keluarga di barvah satu pertubuhan.
Parti Kebangsaan Melayu Tawau ditubuhkan dan
Pertubuhan ini diasaskan di Kuching serta
dipengerusikan oleh Orang Kaya-Kaya Abu Bakar.
mempunyai cawangan di bandar utama
w
yang didiami oleh orang Cina seperti di Sibu.
Tengku Noordin
at 1
Sumber'. Eko Prayitno Joko, Zaini
Othman dan Saat Awg Damit,2018. q'-4l 1

Gerakan Berpolitik Bumiputera Islam di KPM
Sabah 1938-1963. Kota Bharu: Kedai
Hitam Putih.

!'F Keadaan Hegara lfita Selepas Kekalahan Jepun

Amerika Syarikat telah menggunakan bom atom dalam serangan terhadap Jepun pada bulan Ogos
1945. Peristiwa tersebut membawa kekalahan tentera Jepun dan berakhirnya perang Dunia Kedua.

Kekalahan Tentera Jepun dan Pengakhiran Perang Dunia Kedua

6 Ogos 1945: 8 Ogos l9-15: 9 Ogos 19,15: l5 Ogos 1945:
Kabinet Jepun Bom atonr "Fat Man"
(Y) "BLointtrlcatoBmoy" berrnesyuarat Maharaja Hirohito
memrrtuskan digu-eurkan ke atas
di-eugurkan mengumurrtkan
L[.ltuk meneruskan bandar Nagasaki.
ke atas banclar pepcrangan. Jepun menyerah kalah.
"Fat Man"
Himshima. Jepun meminta agar
maharaja terus di iktiraf
* "Littlc Bor" 'I .t
sebagai pemerintah dan
,rEl r. dipersetu.jui oleh pihak

Bersekutu.

,&*ffii' i' €'

r,I.i!

I

Bom atom digugurkan ke atas Maharaja Hirohito
bandar Nagasaki.

Hiroshima selepas digugurkan bom atom Dato' Haji Abdul Razak bin Abdul Hamid yang
dikenali sebagai Razak Sensei merupakan rakyat
pada 6 Ogos 1945.
Sumber'. Pusat Maklumat Utusan dan Unit Foto nesara kita yang terselamat dalam peristiwa
Utusan Melayu (M) Bhd.
penreboman di Hiroshima.
Apakah rasional di sebalik larangan
pcnciptaan senjata nu klear? s@; Abdul Razak bin Abdul Hamid

Layari laman sesawang dan dapatkan video IL dalam usia belasan tahun semasa
berkaitan dengan pengeboman Hiroshima menuntut di Universiti Hiroshima.

dan Nagasaki. Kongsikan video anda Su nbe r: Kalthom Hussain,2O 1 5. Ra:ak
Sertsei Pemongkirt Jalinan Malay,sia-
di dalam kelas. Jepun. Kuala Lumpur: Dervan Bahasa
dan Pustaka.
8A

KPM

Selepas Jepun menyerah kalah, Lord Louis N{ountbatten (Lord Mountbatten), s
Pemerintah Tertinggi Tentera Bersekutu di Asia Teng-eara merancang untuk
n. *,t&tr+.-*ea--*L
segera mendarat di Tanah Melayu semula. Namun be-situ, beliau tidak

dibenarkan berbuat demikian sehingga selesai upacara penyerahan rasmi oleh
pemerintah tentera Jepun kepada Jeneral Douglas MacArthur, Pemerintah

Tertinggi Tentera Bersekutu di Pasifik pada 2 September 1945. Oleh sebab
itu, tentera British mula kembali ke Tanah Melayu pada 3 September 1945.
Seterusnya, upacara rasmi penyerahan kalah tentera Jepun diadakan di Sabah,

Sarawak, Singapura dan Tanah Melayu.

6SxWMrair6{EB ia*" d.i&.el.a.1i,*L C.,

IAPS3EfrfyittlsstEsio,cqrvlto€4q'1rro0Rnr5,F. tli"! I --- 5r fRr9L@i ^uiFDrll &Yrsi ,:y!*ffi1*H.
lga
:ttr':.--J_:?,lIt

Pendaratan pertama tentera British di Pulau Pernyataan menyerah kalah tentera Jepun kepada tentera
Pinang pada 3 September 1945, tiga minggu Bersekutu yang ditandatangani oleh Leftenan Jeneral Seishiro
Itagaki, Pemerintah Tertinggi Tentera Ekspedisi Jepun Wilayah
selepas Jepun menyerah kalah. Selatan dan Lord Mountbatten, Pemerintah Tertinggi Tentera

Suntber: Mohd Azzam Mohd Hanif Ghows. 2006. Bersekutu di Asia Tenggara.
The Malayan Emergency Revisited 1948-1960.
Kuala Lumpur: AMR Holding Sdn. Bhd.

t3f, Pemerintah Tertinggi Tentera Jepun ke-37, Leftenan

I Jeneral Masao Baba menyerah kalah di Surrender

Point. Labuan pada I 0 September I 945.

S umh e r : https://r.vlvw.alvm.gov.au/collectionlOG3492l .
Dicapai pada 2 September 2019.

Mejar Jeneral Hiyoe Yamamura menyerah kalah

kepada tentera Bersekutu di atas kapal Tentera

Laut Australia, HMAS Kapunda di Kuching,
llSararvak pada September 1945.

Sumher: Bob Reece, 1998. Masa Jepun: Sarav,ak
U nde r T he J ap ane s e I 94 I - I 945. Kuching: Sararvak
Literary Society.

Lord Mountbattcn, Pemerintah Tertinggi Tentera

Bersekutu di Asia Tenggara menandatangani
pernyataan menyerah kalah tentera Jepun

di Singapura pada 12 September 1945.

Sumber: Mohd Azzam Mohd Hanif Chows. 2006.
The Mulayarr Enterpency* Revisited 1948-1960. Ktala
Lumpur: AMR Holding Sdn, Bhd.

Jeneral Teizo Ishiguro menyerah kalah kepada

Leftenan O.L. Roberts di Kuala Lumpur pada

13 September 1945.

Sumber: Mohd Azzam Mohd Hanif Ghows, 2006.
The Malttyan Emergency Ret,isited 1948-1960. Klala

Lumpur: A\1R Sdn. Bhd

Penyerahan kalah tentera Jc-pun menamatkan pendudukan Jepun di negara kita yang berlangsung
dari 15 Februari 19.12 hingga 1l September 1945.

:,94
KPM

Penguasaan Bintang Tiga di Tanah Melayu

Kelewatan pendaratan semula tentera British menyebabkan rvujud kekosongan kuasa politik.

Kesempatan ini digunakan oleh Bintang Tiga PKM melalui MPAJA unruk mengambil alih

penguasaan di Tanah Melayu. Bintang Tiga menganggap kekalahan rentera Jepun sebagai lambang

keunggulan, kekuatan dan keberanian mereka menentang pendudukan Jepun. parti Komunis

Malaya melalui Bintang Tiga telah menguasai bandar, balai polis dan pejabat pentadbiran kera.jaan
yang ditinggalkan oleh tentera Jepun.

Bintang Tiga menjalankan undang-undang sendiri dan menggunakan sebuah mahkamah yang

(n dikendalikan oleh komunis untuk menjatuhkan hukuman mati terhadap sesiapa yang bekerjasama

dengan Jepun, terutama orang Melayu. Tindakan Bintang Tiga menyeksa dan membunuh anggota
polis, askar, pegawai daerah dan pasukan sukarelawan Melayu dianggap perbuatan melampau dan
mencabar kesabaran orang Melayu. Selama lebih kurang 14 hari Tanah Melayu berada di bawah
pcnguasaan Bintang Tiga.

Tindak Balas Orang Melayu

Orang Nlelayu bersatu apabila Bintang Tiga mengancam institusi politik, kekeluargaan dan agama
i:lam. Cangguan Bintang Ti-ua dalam urusan kea_uamaan di surau cian masji<1 menyebabkan orang

Melayu membentuk Gerakan Fi-Sabilillah yang bertujuan mempertahankan maruah
ban-{sn, hak dan harta serta kelangsungan hidup orang Melayu. Kepimpinan ulama
tempatan memberikan inspirasi kepada masyarakat Melayu berhadapan dengan

kezaliman Bintang Tiga.

Di Johor, Haji Salleh Abdul Karim atau dikenali sebagai Kiai Salleh

I mempelopori penentangan terhadap Bintang Ti-ea dengan menubuhkan pasukan
Tentera Selempang Merah. Di Sungai Manik, Perak. Tuan Haji Bakri Haji Mohd
Saman menjadi Khalifah Paran-E Panjang dalam usaha mempertahankan orang
Melayu daripada ancaman Bintang Tiga. Keadaan yang berlaku ini menyebabkan
negara kita berada dalam suasana tidak aman.

Kiai Strlleh Jadual 3.1 Lokasi kebangkitan orang Melayu

'fcluk Intan dahulunya dikenali sebagai Teluk menentang Bintang Tiga.
Anson. Narra asalnya ialah Teh"rk Mak Inrirn.
Negeri Lokasi
Pada tahun I 882. namany'a tclah ditukar Johor
Batu Pahat (Ayc'r Hitam.
kepada Tcluk Anson bcrsempcna clensan nanlr Seng_earang dan Rcngit )
Muar
Archibald Anson. Pegar.vai Daclah Hilir Perak
Ne Sembilan Batu Kikir (Padang Lebar)
Pada I Januari 1982. narnanya ditr.rkar keparia Melaka Alor Gajah
Perak
Tcluk Intan. Sungai Manik
Pahans Teluk Anscln
I Apakah yang akan terjadi sekininr:r Kampung Gnjah
keharmclnian kaum di n.-car.r ki::r K,.l.r, Bidor
tidak dipelihara ) Kuala Kangsar

8A Tcmerloh

KPM Rar-rb

Baling

Mohd Azzam Mohd Hanif Ghows, 2006. The Malayan

1 Retisiterl 194U1960. Kuala Lumpur: AMR Holding

Kebangkitan orang Melayu menentang Bintang Tiga yang mencetuskan pergaduhan kaum C^,

menyedarkan pemimpin masyarakat dan Raja-raja Melayu tentan-q kepentingan perdamaian'

Usaha Dato'Onn Jaalar

Dato' Onn Jaafar dilantik oleh Sultan Ibrahim sebagai Pegawai Daerah Batu Pahat dengan tugas
utamanya menamatkan kekacauan dan memulihkan keamanan di Batu Pahat. Pada Ogos 1945,
Dato' Onn Jaafar mengatur perundingan antara Kiai Salleh dan pemimpin Melayu dengan ketua
Bintang Tiga di Dewan Perniagaan Cina Batu Pahat. Kompromi Dato'Onn Jaafar berjaya memujuk

Kiai Salleh membebaskan orang Cina yang ditahan di Parit Raja, manakala Bintang Tiga pula

menamatkan penguasaan mereka di Balai Polis Batu Pahat. Kedua-dua pihak memberikan kerjasama
kepada beliau sebagai Pegawai Daerah untuk mengembalikan keamanan di Johor.

Peranan Raia-raia Melayu

Raja-raja Melayu berperanan penting dalam usaha menyelesaikan pergaduhan kaum. Contohnya,
Sultan Pahang, Sultan Abu Bakar Ri'ayatuddin Al-Mu'adzam Shah berangkat ke Kuala Lipis untuk
nrengingatkan penduduk agar tidak lagi berlaku pergaduhan antara orang Melayu dengan orang
Cina. Sultan Perak, Sultan Abdul Aziz Almustasim Billah Shah juga mengadakan larvatan dan
pemantauan ke beberapa daerah bagi memastikan tiada berlaku pergaduhan afltara orang Melayu
dengan orang Cina. Baginda melawat kawasan yang terlibat untuk berjumpa dengan pemimpin
setempat. Mesyuarat dengan penghulu, ketua kampung dan pegawai kerajaan diadakan bagi
memastikan kerja pemulihan selepas perang diberikan keutamaan.

tsl

Ketegangan antara kaum berlaku di beberapa tempat sebelum pendaratan tentera Australia pada

ll Scptember 1945. Di Kanorvit. permusuhan berlaku antara bekas gerila peribumi yang dilatih

oleh SRD dengan orang Cina yang bersubahat dengan tentera Jepun. Di Kuching, campur tangan

segera tentera Australia mengenakan perintah berkurung berjaya menghalang pertumpahan darah
antara kaum.

PendLrtlukau Jepun memberikan impak negatif terhadap kehanttonian

nta\\ arakat di ne-sara kita. Keretakan hubungan kaum menyebabkan

r peIbagtri irsaha dilakukan bagi mengembalikan keharmonian masyarakat.
Pe ristiu a ini mernberikan iktibar kepada kita supaya mengelak daripada

perkara vang boleh menimbulkan ketegangan antara kaum. Tindakan

ini boleh menjadi ancaman kepada kerukunan hidup bermasyarakat dan

kestabilan ne-qara.

Konflik dunia yang merangkumi Perang Dunia Pertama dan Perang Dunia Dato'Onn Jaafar
Kedua meninggalkan kesan terhadap kehidupan manusia. Kesengsaraan
dan kemusnahan akibat peran-s mcmberikan iktibar kepada kita tentang SE
nikmat keamanan yang servajarnya dipertahankan untuk kehidupan yang
sejal-rtera. Sebagai warga masyarakat dunia. kita perlu belajar untuk hidup KP!I
bersama-sama ba-qi menjamin keadaan yang aman dan harmoni.

,[ t KOHFLIK DUI'IIA DAN PEI{DUDUKAI{ JEPUH
DI NEGARA KITA
\3--"

I
I(Y'
I{a.sioKneasleisdmaraen di Negara Kita Sebelum Perang Dunia

Awal Nasionalisme

2 Latar Belakang Perang Dunia
. Perang Dunia Pertama
. Berakhir Perang Dunia Pertama
. Kesan Perang Dunia Peftama
Perang Dunia Kedua
. Faktor Tercetusnya Perang Dunia Kedua di Eropah

3 . Perang Dunia Kedua di Eropah
. Berakhir Perang Dunia Kedua di Eropah

4 Pe..ranBPgeelruDmausunalainaPKKeureaadsnuagaJDedupiunAniasiKaedPuaasidfiikAsia Pasifik

5 Fa.ktoSreKraendgaantaJnegpaunn Jepun ke Negara Kita
6 terhadap Negara Kita

1 Da...sarDDDaaaPssseaaanrrrdEPSueokdnosuitnaakoldambniiraJnepun di llegara Kita

I Periuangan Rakyat Menentang Pendudukan Jepun
I
. Rejimen Askar Melayu Benteng Pertahanan Tanah Air
gA . Penentangan MPAJA
. Kerjasama MPAJA dan Force 136
KPM . Kerjasama Parti Kuomintang dan MPAJA
. Force 136
. Penentangan Individu
. Gerakan Anti-Jepun di Sarawak dan Sabah

Perkembangan Gerakan Nasionalisme Tempatan dan
Pendudukan Jepun

. Perkembangan Seman_ear Antipenjajah
. Perjuangan Menuntut Kernerdekaan dalam Kalangan Orang Melayu
. Kesedaran Politik di Saraqak dan Sabah

Keadaan Negara Kita Selepas Kekalahan Jepun

. Kekalahan Tentera Jepun dan Pengakhiran Perang Dunia Kedua
. Penguasaan Bintane Tiea di Tanah }lelal,u

Aktiviti 1: Perbincangan Bebas (Free Discussion) (.J

Arahan:
Perbincangan murid dalam kumpulan kecil. Semasa sesi perbincangan,lantik seorang murid sebagai

pemudah cara.

llLrstrasi yang berikut menggambarkan situasi yang meucetuskan Pcrang Dunia Pertama.

Jika Jika Jika kamu Jika
kamu beftindak, kamu bertindak menyerang kamu serang
Jika kami akan. terhadap Serbia, Austria-Hungary Rusia, kami
kamu sentuh, kami akan...
kami akan... kamiakan akan.

Br-rtlrrrarkan ilustrasi tersebut. lakukan aktiviti yang berikut

.I Pr-rbincangan dalam kumpulan kecil.

(a) Namakan negara Eropah yang terlibat dalam konflik di atas.
tb) Bagaimanakah konflik tersebut mencetuskan Perang Dunia Pertama?
(c) Jelaskan kesan Perang Dunia Pertama terhadap negara tersebut.

2. Perbincangan dalam kumpulan besar.

Dengan bimbingan guru sebagai pemudah cara, kongsikan maklumat hasil perbincangan
dengan kumpulan lain dalam bentuk perbincangan bebas.

3A

KPM

21 Abad Ke-21

2:Aktiviti Pembelajaran Akses Kendiri dan Mangkuk Ikan Emas (Self Access Learning

and GoldFish Bowl)

Arahan:

1. Murid diberikan tajuk dan membuat pembentangan untuk mempersembahkan hasil dapatan.
2.0a Murid boleh menggunakan pelbagai cara dan bahan untuk pembentangan.

3. Wakil murid atau satu kumpulan akan ke hadapan menyatakan pandangan dan menjawab

persoalan yang dikemukakan.

Kekejaman tentera Jepun terhadap masyarakat awam digambarkan dengan begitu tragis
dalam novel Nyar.t'a di-hujong Pedang, karya Ahmad Murad Nasaruddin dan memoir
Sybil Kathigasu bertajuk No Drom of Mercy.

L

I OLEI{
,{S
AIITIAD ilUNAD

i.

'.f ;
.til

,,1

{ i,,'7i

I Berdasarkan pernyataan di atas, secara berkumpulan bincangkan persoalan yang berikut:

(a) Kekejaman yang dilakukan oleh pentadbiran tentera Jepun di negara kita.
(b) Kesengsaraan yang dialami oleh penduduk negara kita semasa pendudukan

tentera Jepun.

(c) Reaksi rakyat terhadap pendudukan tentera Jepun.
(d) Iktibar yang diperoleh daripada peristiwa pendudukan tentera Jepun.

2 Setiap kumpulan akan membentangkan dapatan mereka dan berkongsi maklumat dengan
kumpulan lain.

8A

KPM

Pemaharnan dan Pemikiran Kritis

1 Perang Dunia Pertatna tercetus pada tahun 1914.
Apakah faktor yang menyebabkan perang tersebut'i

A. Pearl Harbour diserang
B. Wilayah Jerman diceroboh
C. Perancis bersekutu dengan Rusia
D. Bakal raja Austria-Hungary dibunuh

7 Bagaimanakah tokoh yang berikut mengembalikan maruah bangsa dan negaranya selepas C.l
Perang Dunia Pertama?

Pemimpin Negara
Benito Mussolini Itali

Adolf Hitler Jerman

A. Mengadakan referendum
B. Memulihkan sistem monarki
C. Mengukuhkan angkatan tentera
D. Membangunkan industri baharu

,1 Jepun menyerang tanah jajahan kuasa Barat di Asia dalam Perang Dunia Kedua.
Apakah tindakan kuasa Barat untuk menamatkan kemaraan Jepun?

A. Menaja kegiatan subversif
B. Melakukan serangan bom atom
C. Membentuk pertubuhan serantau
D. Mengisytiharkan dasar bumi hangus

+. Scnarai yang berikut merujuk slogan yang digunakan oleh pihak Jepun.
r Semangat Asia
. Asia untuk orang Asia
. Lingkungan Sekemakmuran Asia Timur Raya

Apakah matlamat penggunaan slogan tersebut?

A. Meluaskan kuasa
B. Menyatukan wilayah
C. Menyebarkanideologi
D. Menamatkan penjajahan

5 Ekonomi Tanah Melayu semakin merosot semasa J antara tahun | 9 42- I 9 4 5 .

Bagaimanakah pentadbiran Jepun mengatasi keadaan tersebut? B4
KPM
A. Melahirkan tenaga mahir
B. Mengimport bahan makanan
C. Menghentikan perdagangan antarabangsa
D. Memperkenalkan sistem ekonomi kawalan

6 Poster yang berikut dikeluarkan oleh tentera Jepun semasa pendudukan Jepun di Tanah

Melayu.

CY) *
..r.'- ..

TAMEAHI(AI{IAH SAIANC' II{AffiXAI{

?idak <hukrp mal*Ran, tirhk xlanrat l;*\iiluyan"
lr*gcri yang titlak chuhrp prngharilan nrakanannya, nrxhayt akan lErh*trrr.
Xekutrhar Malai di:ebabkan olsh lekuarang*r malraaan.

Inilab ke-t"alahan pc*erintalran lnggrr& dahulu.

Lirahakanlab msmbake ladang difana&, yang ko*rng, i{rpaya menanrbah p*ng-
harilan mala*iln.

,,i Srrr:ggrrppun padi, )agurzg, uh,i ltelrrtrk, sbi kay{ rl** lain*ya rurlah r}ilananr,
tetagi gandakanlab la,{i prtrgha*ilan itrr.

Ucihalanlah *em*libar * lt:*tls, *y*r*, kxmbln* &xn lainnya"

$emrxnya itu m*mb,ffi pan&aihr k*pada dilj. rpgr*&trl, dan
jugr mcndalangkan kc**hm*trn, t{eren rtan daq k€ala,rnur;rn.

tr&slau$$tl g*W$$l*t ini bcrjclan k*ahttrtl ,
**kali, kita tida* Mmba*1g.

&'

Sumber'. Arkib Negara Malaysia.

(a) Apakah tujuan poster tersebut dikeluarkan oleh pentadbiran tentera Jepun?
(b) Jelaskan kandungan poster tersebut.
(c) Pada pandangan anda, mengapakah masalah kekurangan bekalan makanan berlaku semasa

pendudukan Jepun?

(d) Wajarkah saranan seperti di dalam posrer di atas diamalkan oleh generasi hari ini?

Berikan ulasan anda.

qA

KPM

Nilai, Patriotisme dan Iktibar (.)

. Menghargai nikmat keamanan dunia kepada negara kita.
. Kesedaran semangat cinta akan negara.
. Sentiasa menghindari konflik dengan pihak yang boleh mengancam keamanan negara.
. Sentiasa menghargai keamanan dan belajar untuk hidup bersama-sama dalam keadaan aman

dan harmoni.

. Kebijaksanaan dalam merancang strategi bagi menjamin kejayaan dalam perjuangan.
. Sentiasa bersedia berkorban untuk mempertahankan kedaulatan tanah air'
. Ketahanan fizikal dan mental penting dalam menghadapi cabaran hidup.

Diri dan Keluarga

Sentiasa membina kehidupan yang aman dan harmoni dalam keluarga dengan menghormati peranan

setiap ahli dalam keluarga.

Negara
Menyelesaikan permasalahan melalui perundingan dan berusaha mengelakkan konflik yang boleh

menjejaskan keamanan dan kesejahteraan masyarakat.

fr FEI\rINC.CEREMO}\IY

W 34." SEAN SUM}L{I
. AS EAN
23 f une ?013, Bangkok, Thailand
l'ilir{_AIp tst}

rl +'I II ,.lt',

{ [[ II t rieta$t

I

r:i + +.'#if

I I

Pemimpin negara sentiasa membina hubungan dengan dunia luar untuk meningkatkan hubungan baik antara

negara serantau.

Sumber'. Pusat Maklumat Utusan dan Unit Foto Utusan Melayu (M) Bhd.

*A

KPM

al

; .. t. J**" &t

i'*&;i*3" ta

; 4

* 'i. ttlr

i :$ ilWit;x
Ftw 1a **
I
* 1,,
v &tu* ,r.

,. o u ,fu*..,' .t

,

tD f,lii',;lat * rs!rI
tr!
DD {}t
.,j'tlie
@* l{' s}lr,

PERALIHAN KUASA *fa
I
,rtJl(af
lTl wH&D,xN EG RA K
h,

Sinopsis

British Military Adrninistration (BMA) arau Penradbiran Tenrera British diisytiharkan di negara

kita selepas tamatnva Perang Dunia Kedua. Selepas itLr. British melaksanakan pentaclbiran Malayan
Union di Tanah Melayu. Pelaksanaan Malayan Union )ang trencetuskan bantahan besar-besaran
daripada penduduk tempatan rnenyebabkan British rnenggantikannya dengan Persekutuan Tanah
Melayu 1948. Di Sarawak, Charles Vyner Brooke (V.vner Brooke) berlindak rlenyerahkan Sarar.r,ak

kepada kerajaan British. Tindakan beliau mencetuskan reaksi rnenyokong dan menentang daripada
penduduk tempatan. Majoriti penduduk Sarau,ak rrenentang penyerahan Sarawak kepada British.
Keadaan di Sabah berbeza kerana British berjaya rnengambil alih Sabah daripada Syarikat Borneo
Utara British (SBUB) tanpa sebarang penentangan.

British Military Administration British Military
(BMA) dilaksanakan Administration
di Tanah Melayu. (BMA) dilaksanakan
di Sarawak
September 1945
dan Sabah.

It

'FFTEIII

qA "i.:

KPM =i
1{
4

I

British Military Administration (BMA) atau Pentadbiran

Tentera British.
Gagasan Malayan Union.
Reaksi penduduk tempatan terhadap Malayan Union.
Penyerahan Sarawak oleh Brooke kepada British.

Penentangan penduduk tempatan terhadap penyerahan Sarawak.

Penyerahan Sabah kepada British.
Reaksi penduduk tempatan terhadap penyerahan Sabah
kepada British.

Kepentingan mempertahankan maruah bangsa.
Kepentingan berwaspada dalam membuat sebarang tindakan.

Kepentingan sikap berani menyuarakan pandangan

dengan beretika.
Kepentingan menghargai kepimpinan tokoh terdahulu dalam
membina negara.

Kemahiran Pemikiran Sejarah'

Memahami kronologi peralihan kuasa British di negara kita.
Meneroka bukti Perlembagaan Malayan Union.
Membuat interpretasi sebab penentangan penduduk tempatan
terhadap British.
Membuat imaginasi cara penduduk tempatan menentang
Malayan Union dan gerakan antipenyerahan Sarawak.
Membuat rasionalisasi Syarikat Borneo Utara British (SB[IB)
menyerahkan Sabah kepada British.

Gagasan Malayan Union Sarawak dan Sabah
diperkenalkan di Tanah Melayu. diserahkan kepada British

E Julai 1946

,,i a a

qA

KPM

ffi British Military Administration
British Military Administration (BMA) di Tanah Melayu bermula pada lZ September 1945 setelah
tentera Jepun menyerah kalah. BMA merupakan pentadbiran tentera yang diletakkan di bawah
arahan Lord Mountbatten, Pemerintah Tertinggi Tentera Bersekutu di Asia Tenggara (1943-1946).
Perancangan bagi hal ehwal awam di Tanah Melayu dilakukan oleh Timbalan Ketua pegawai Hal
Ehwal Awam, Brigedier Jeneral H.C. Willan. Tugas BMA adalah untuk mengembalikan kestabilan
dan memulihkan kepercayaan rakyat.

Mengembalikan Kestabilan dan Keamanan

British Military Adn-rinistration (BMA) berusaha untuk memulihkan keamanan dan kestabilan

.f clengan membubarkan pasukan MPAJA pada I Disember 1945. BMA mengarahkan semua
senjata yang diberikan kepada mereka semasa pendudukan Jepun clahulu dikembalikan. BMA
gagal mengumpulktrn semula scnjata tersebut. BMA juga gagal merlbanteras kegiatan jenayah,
keganasan, kongsi gelap dan masalah ketegangan kaum.

Rakyat berkumpul menyambut kedatangan tentera British. Memulihkan Kepercayaan Rakyat
Sumber: Wendy Khadijah Moore, 2004. Malaysia: A Pictorial
History 1400-2004.Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dan Rakyat mengalami kesukaran hidup di barvah
The New Straits Times Press. pemerintahan Jepun. Bekalan makanan dan
ubat-ubatan sukar didapati. Sekiranyir ada
,"fllli* ' g\..,{ Membuat lnterpretasi bekalan tersebut, harganya pula melambung
tinggi. Wabak penyakit semakin merebak.
Matlamat BMA adalah untuk mengembalikan
kestabilan dan memulihkan kepercayaan rakyat terutama penyakit beri-beri yang disebabkan
selepas perang. Sejauh manakah usaha yang
oleh kekurangan zat makanan. Selain itu.
dilakukan oleh BMA berjaya mencapai matlamatnya?
kebuluran berlaku di kebanyakan tempar.

Rakyat juga tidak mempunyai wang

untuk membeli makanan, manakala kegiatan

menyorok barang, amalan rasuah, peras ugut

dan pasar gelap di Kuala Lumpur menjadi

semakin tidak terkawal. Masalah ini berakeLr
umbi sehingga gagal dibanteras oleh BMA.

Rakyat yang hidup dalam penderitaan
dan kesengsaraan akibat pemerintahan
Jepun berharap dapat diselamatkan oleh
pentadbiran BMA. Dengan itu. BMA telah
mengambil alih pentadbiran Tanah Melayu
bagi mengembalikan kepercayaan rakyat
supaya menyokong kepulan-ean British

di negara ini. BMA juga berusaha untuk

memulihkan kerosakan inf'rastruktur akibat

bencana peperangan.

qA

KPM

Jadual 4.1 Inflasi dan kegiatan pasar gelap.

Sehelum Perang Disember Julai Selepas
Disember 1941 1944 1945 Perang
0gos 1945

Barang Unit Dolar Selat Mata Wang Jepun
(Straits Settlements)
Beras Per kati 8.20 36.00 75.00
0.06 18.00 72.00 r20.00
Gula Per kati 0.08 9.50 22.00 28.00
35.00
Garam Per kati 0.01 5 1.25 8.50 45.00
0.03 15.00 35.00 185.00
Telur Setiap satu 0.45 s5.00 160.00 IllI
0.85
BalmHarimau 1/z oz EE

Petrol Per Gelen 5

Nota: Jadual 4.1 menunjukkan peningkatan harga barang dari bulan Disember 1941 hingga bulan Ogos 1945'

Sumber'. Zakaria Haji Ahmad, 2006. The Encyctopedia of Malaysia, Vol. Editor, Government and Politics 1940-2006' Kuala Lumpur
Editions Didier Millet Sdn. Bhd.

British berharap pemulihan sosioekonomi akan ?;--1 . a
memulihkan kepercayaan rakyat. BMA berusaha

untuk memulihkan ladang getah, lombong bijih

timah serta membaiki prasarana dan kemudahan

kesihatan yang dimusnahkan oleh tentera Jepun. b

Namun begitu, BMA menghadapi kesukaran

untuk membawa masuk jentera, alat ganti, mesin w

dan teknologi yang menyebabkan sosioekonomi

sukar dipulihkan.

Walaupun BMA berusaha untuk memulihkan

kekacauan, rakyat hampa dengan ketidakupayaan

BMA menangani masalah yang dihadapi mereka.

Kegagalan pentadbiran British memberikan

kesedaran kepada kita supaya sentiasa bersikap

rvaspada dan tidak mudah mempercayai kuasa w
asing. Hal ini jelas berlaku apabila BMA gagal y%..
;q *I
melaksanakan tugasnya ketika penduduk tempatan

mengharapkan bantuan.

British Military Administration (BMA) ,*,.

berusaha untuk memulihkan kepercayaan Rakyat menyambut kedatangan tentera British yang tiba
di Kuala Lumpur pada tahun 1945.
rakyat dan keamanan negara. Namun begitu, Sumber: Wendy Khadijah Moore, 2004. Malaysia: A Pictorial
Histor!- 1400-2004. Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dan
BMA gagal melaksanakan tanggungjarvab
The New Straits Times Press.
I yang diharapkan oleh rakyat.
ts2
I KPM

t

f) Gagasan Malayan Union
Gagasan Malayan Union diperkenalkan di Tanah Melayu bagi menggantikan BMA. British
berhasrat agar Malayan Union akan melicinkan sistem pentadbiran, meningkatkan pelaburan

ekonomi, mengukuhkan pertahanan dan mengekalkan orang asing sebagai sumber tenaga kerja untuk

meningkatkan ekonomi.

Latar Belakang

Unit Perancang Tanah Melayu yang diketuai oleh Mejar Jeneral Ralph Hone W--,

cliberikan tusas untuk merangka satu bentuk pentadbiran baharu di Tanah

Melayu yang dikenali sebagai Malayan Union. Setiausaha Tanah Jajahan f#&.t^',,.

British, George Henry Hall membentangkan rancangan ini di Parlimen

lf British pada 10 Oktober 1945. Rancangan Malayan Union yan_r diisytiharkan
dalam Warta Kerajaan dikenali sebagai Kerras Putih 6214. Dalam Kerras

Putih tersebut, British akan mengambil alih pemerintahan Tanah Melayu dan George Henry Hall
00 menubuhkan sebuah pentadbiran berpusat (kesatuan) di bawah jajahan British.

!o

l2 ,,r!
t ta

I

Unit Perancangan Tanah a Rancangan Malayan Union -
Melayu dibentuk di London
pada bulan Februari 1943. dibentangkan di Parlimen British. Tan Cheng Lock
a Persatuan Pelajar Melayu Britain
-(.>
menghantar memorandum bertarikh
Jrus s*j.; ialah syarat
kewarganegaraan berdasarkan 25 April 1945.
tempat lahir.
a Memorandunr ini meminta supu)u

hak kewarganegaraan di Tanah Mela,vu

tidak mengikut prinsip.,rrrr ::;i;lj.

Malayan Union Tan Cheng Lock dan Persatuan
Cina Seberan-e Laut menqhantar
dilaksanakan memorandum kepada Blitish
berkaitan dengan masa depan
di Tanah Melayu Tanah Melayu.

pada 1 April 1946.

.i.i:ira:li

Kertas Putlh 6274 membentangkan a Kerlas Putrh 6214.
Rancangan Malayan
13 perkara kandungan Malayan Union yang Union disiarkan dalam
diluluskan oleh Parlimen British di London Warta Kerajaan

pada 22 Januari 1946. Antara perkara Kronologi Pelaksanaan Gagasan Malayan
tersebut termasuklah konsep kesatuan, Union di Tanah Melayu.
bentuk pentadbiran, sistem perundangan.
kedudukan Raja-raja Melayu. syarat

kewarganegaraan dan agama Islam.

qA

KPM

Ciri-ciri Perlembagaan Malayan Union meliputi sistem pentadbiran dan kewarganegaraan

Kesatuan Pentadbiran Ketua
Malayan Union Pentadbir
INegeri-negeri Melayu Bersekutu,
. Malayan Union diketuai oleh
Negeri-negeri Melayu Tidak
Gabenor British yang dilantik
lBersekutu dan Negeri-negeri oleh Raja England.

Selat kecuali Singapura disatukan . Majlis Eksekutif dan Majlis
menjadi satu unit pentadbiran. a
Perundangan Malayan Union
t tDCrI,,
dibentuk di bawah kawalan
r
Pesuruhjaya Tinggi British.

Sultan menjadi Ahli ffi

Majlis Raja-Raja yang Salinan dokumen
hanya membincangkan
soal agama Islam dan Malayan Union.
adat istiadat Melayu.

. Kewarganegaraan melalui prinsip jus soli Kewarganegaraan Mengapakah orang Melayu
membantah Malayan Union
menjadi asas kewarganegaraan Malayan Union. yang diperkenalkan oleh

. Seluruh rakyat yang dilahirkan di Tanah British di Tanah Melayu

Melayu dan Singapura diiktiraf sebagai warga pada tahun 1946?
Malayan Union.
'1-{hidr"
. Mereka yang berumur 18 tahun dan ke atas
Hasilkan peta pemikiran
serta bermastautin selama 10 tahun hingga yang sesuai untuk
15 tahun akan diberikan kewarganegaraan. menerangkan ciri-ciri
Malayan Union.
. Mereka yang berumur kurang daripada 18 tahun
ig."'-r+ess€1,
yang ibu bapanya merupakan warganegara,
turut diberikan kewargane gar aan. Memahami Kronologi
Susun kronologi proses
Pembentukan Malayan Union merupakan usaha penjajah untuk pelaksanaan Malayan
menakluki tanah air kita. Malayan Union telah mengubah status Union di Tanah Melal,r:.
Tanah Melayu daripada negeri naungan kepada negeri Tanah
Jajahan. Oleh hal yang demikian, kita perlu menolak sebarang qA
bentuk penjajahan demi kedaulatan ibu pertiwi, meskipun nyawa
KP]\I
menjadi taruhan.

British Mendapatkan Tandatangan Sultan

British melantik Sir Harold MacMichael (MacMichael) untuk rnendapatkan taudatansan sultan.
Bagi memastikan misi ini disempurnakan dengan baik. British menshanrar H.C. Willan (Willan).
Timbalan Ketua Pe-earvai Hal Ehrval Arvam Malaya merintis jalan menghadap Raja-raja Melayu
untuk meninjau sokongan Raja-raja Melayu terhadirp British.

H.C. Willan Merintis Jalan Menghadap Raja-raja Melayu

Willan menjalankan tugasnya dari 8 September 1945 hingga 29 Septembe r 1945 .sultan pertama yang

ditemui ialah Sultan Johor. Willan kemudiannya berkunjung ke Selangor untuk menghadap Sultan

Selangor, iaitu Sultan Hisamuddin Alam Shah ibni Almarhum Sulran Alauddin Sulaiman Shah.

Rombongan Willan seterusnya menghadap Sultan Kedah. Kemudian, beliau menemui Syed Hussin,

Setiausaha kerajaan Perlis dan menghadap Raja Perlis di Kangar, Perlis. Dari Perlis, Willan bergerak

ke Perak, menghadap Sultan Perak. Pad,a 23 September 1945, beliau menghadap yang di-pertuan

co Besar Negeri Sembilan dan pada 28 September, beliau menghadap Sultan Pahang. Seterusnya,

rEt Willan menemui Dato'Jaya Perkasa Che Da Omar Mahmud, Menteri Besar Terengganu sebelum

menemui Sultan Ali. Akhir sekali, Willan ke Kelantan menghadap Sultan Kelantan. Dalam

laporannya, beliau mempunyai keyakinan yang tinggi bahawa Raja-raja Melayu akan menyokong

British dengan menandatangani perjanjian Malayan Union. Pada setiap pertemuan dengan sultan,

Willan berusaha memastikan sokongan Raja-raja Melayu untuk menandatangani perjanjian. Dengan

ini, misi Willan telah memudahkan tugas MacMichael.

Misi Sir Harold MacMichael Mendapatkan Tandatangan Sultan

Pada 1l Oktober 1945, MacMichael, wakil kerajaan British tiba di port Swettenham, Selangor,

dengan menaiki kapal Royallsr. Beliau ditemani oleh A.T. Newboult sebagai jurubahasa. Cara
yang dirintis oleh Willan ternyata tidak menepati harapan wakil kerajaan British, MacMichael.
MacMichael tetap menerima tentangan daripada Raja-raja Melayu.

MacMichael menggunakan pelbagai taktik untuk mendapatkan persetujuan Raja-raja Melayu
terhadap Malayan Union. Dalam tempoh dua bulan, beliau berjaya mendapatkan tandatangan
persetujuan sembilan orang Raja-raja Melayu.

1

MacMichael mentbuat kunjun_ean ke negeri Melayu untuk

mendapatkan tanclatangan sultan. Pada 18 Oktober 194-5. beliau
Y* menghadap Sultan Johor', iaitu Sultan Ibrahim ibniAlmarhurn Sultar.r

Abu Bakar. Sultan Ibrahim mcnurunkan tanclatangan baginda pada
20 Oktober 1945.

Sir Harold MacMichael Seterusnva. MacMictrael r.nengliadap Sultan Sclangor. Sultan
Sumber'. Ja'afar Onn, 20O7 . UMNO
dan Malayan Union. Petaling laya: Hisarnuclclin Alanr Shah ibni Alrnarhum Sultan Alauddin
MPH Group Publishing Sdn. Bhd. Sulairnan Shali. Bacinrla sultan rnenurunkan tandatangiin

BE pada 24 Oktober 1t)-l-i.
IGM

3

u;g Pada 3l Oktober 1945, MacMichael menghadap I
Sultan Abu Bakar Ri'ayatuddin Al-Mu'adzam
u Shah ibni Almarhum Sultan Abdullah u MacMichael kemudiannya menghadap
ua Al-Mu'tasim Billah, Sultan Pahang. Baginda g Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan,
ug terpaksa menurunkan tandatangan pada g
g Tuanku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku
*uu 2 November 1945. *<# Muhammad dan empat orang Undang. Pada
u 14 November 1945, baginda terpaksa menurunkan
*u tandatangan setelah didesak oleh MacMichael,
ueg
walaupun pada mulanya baginda enggan berbuat
ed demikian.

g MacMichael menghadap Sultan Perak, Sultan g,

*e, Abdul Aziz Almustasim Billah Shah ibni D
g Almarhum Raja Muda Musa. Baginda cuba
ug Etr
melengahJengahkan masa untuk menandatangani uuu Pada 29 November 1945, MacMichael
ug berkunjung ke Kedah dan menghadap Sultan F
perjanjian tersebut. Namun begitu, baginda k Badlishah ibni Almarhum Sultan Abdul Hamid
u akhirnya terpaksa menurunkan tandatangan pada
uug 22 November 1945. *u Halim Shah. Dalam pertemuan itu. berlaku
4i M uqc perdebatan antara kedua-dua pihak. Baginda
* bertegas enggan menandatan-eani perjanjian
uu Malayan Union. Walau bagaimanapun. pada
uu 2 Disember 1945, MacMichael berjaya
uu mendapatkan tandatangan baginda.
Padirl Diserrber l g,l5. Raja Pcrtis.Tuanku Syed
q,
= Putra Jarnalullail ibni Alrnarhurn Syed Hassun
== .l arnalullail telah menurunkan tandatangalt

sctr'lah clidesak olch MacMiclraet.
=Ig ffi]
w'g I Pada 15 Disember 1945, MacMichael
uCE-i menghadap Sultan Kelantan, Sultan Ibrahim
tfro.*,.hael *IITerengganu. ibni Almarhum Sultan Muhammad IV. Beliau

kemudiannya menghadap Sultan Ii *, mengugut untuk tidak mengiktiraf Raja-raja
Sultan Ismail Nasiruddin Shah Melayu yang enggan menurunkan tandatangan.
Ut #uibni ?e
Almarhum Sultan Zainal Abidin. Pada +t Baginda sultan terpaksa beralah dan bersetuju
W menandatangani perjanjian tersebut pada
t, *mulanya baginda enggan menandatangani E e, 17 Disember 1945.
f iniaokrrn"n tersebut kerana perjanjian h ed
bertentangan dengan Undang-Undang Tubuh
+t Negeri 1*.
Terengganu. Namun begitu, baginda EIttilE
h
e ,r-r.t, pada ffi*rJr:. Sultan yang menandatan-eani
akhirnya menurunkan tandatangan E
Ef,ffi perjanjian Malayan Union.
,, ,'r.-t", p

Willan dan MacMichael berjaya menyelesaikan misi mereka kerana menggunakan desakan
dan paksaan untuk mendapatkan persetujuan Raja-raja Melayu terhadap Malayan Union. Cara
yang digunakan oleh kedua-dua pegawai British itu tidak dipersetujui dan menimbulkan reaksi

penentangan daripada pelbagai pihak. Kesannya, Raja-raja Melayu telah membantah perjanjian
Malayan Union.

qA

KPM

ffiReaksi Penduduk Tempatan terhadap Malayan Union

Kerajaan British mengisytiharkan Malayan Union pada I April 1946. Pada tahun 1946, Kertas

Putih yang diperkenalkan oleh British menimbulkan reaksi yang menyokong dan tidak menyokong,

khususnya Raja-raja Melayu, masyarakat Melayu dan persatuan Melayu. Malayan Union ditentang

oleh Raja-raja Melayu, orang Melayu dan bekas pegawai British yang pernah berkhidmat

di Tanah Melayu.

Penentangan Raia-raja Melayu terhadap Malayan Union

Terdapat pelbagai reaksi Raja-raja Melayu yang menentang pelaksanaan pentadbiran Malayan

.f \ Un..ion.MSRuaelltaaakynsainMteUersnlaeioybnuutmkseeehpruielpartanikgyaaannngbkebenetduriakkuuplta:etnajanjadhaann secara mutlak oleh kerajaan British. hak
/ yang selama
kuasa politik ini menjadi

$ . Raja-raja Melayu.
I Raja-raja Melayu menyuarakan bantahan dan tentangan baginda terhadap Malayan Union

melalui pelbagaicara.

J IGara Bantahan Raja-raja Melayu

Persidangan Raja-raja Melayu di Istana

Iskandariah. Kuala Kan-ssar, pada bulan April

1946 memutuskan untuk rnengernukakan

bantahan rnelalui Mahkamah Tinggi

di England. Sultan Perak, Sultan Kedah dan 1 Sultan Badlishah ibni Almarhum
Sultan Johor akan berangkat ke England Sultan Abdul Hamid Halim Shah

sekiranya kehadiran baginda diperlukan

di mahkamah tersebut.

Menurut sistem perundangan British, Sultan Kedah. Perak dan Johor mengutus sltrat
MacMichael mendapatkan persetujuan bantahan kepada Geor-re Henry Hall. mendakrva
daripada Raja-raja Melayu dengan cara

tidak sah.

38f,1i#!fiei1-r^-* --- -ryrylq$lEqu#: baginda diperdaya oleh MacMichael.
Beberapa orang raja mendakrva diugut supaya

menurunkan tandatangan tanpa menyedari akibatnya.

Raja-raja Melayu memohon British rnemansuhkan

persetu.juan yang ditandatangani itu.

irFc* I Tuanku Syed Putra Jamalullail juga mengirimkan

\ telegram kepada kerajaan British di London untuk

ffi3r1q 'i menyuarakan rasa tidak puas hati baginda terhadap
tindakan MacMichael . Baginda tidak diberikan
peluang untuk mendapatkan nasihat daripada

pembesar negeri sebelum nremberikan persetujuan.

Sultan Ibrahim ibni Almarhum
Sultan Abu Bakar

,OA

KPM

Kongres Melayu turut disokong oleh Ra.1a-raja \tcla1 tr. Kongres ini diaclakan untuk menunjukkan

kesunggr.rhan orang Melayu rnenolak Malayan Union. Sultan Hisarnudriin Alam Shah ibni Almarhunr Sultan
Alauddin Suiairnan Shah menderma seban'' ak S l5 ribu ke pada Persatuan Nlelayu Selangor yang rnenjadi
tuan rumah Kongres Melayu Pertama. Baginda jusa rt't,-'rasmikan pernbukaan kongres ini.

Pada 28 Mei I946. Ahli Parlimen British tiba Memulaukan Upacara Pelantikan H
Gabenor Malayan Union
di Kuala Kangsar, Perak. tempat Sultan Iskandar Shah 5
bersemayam. Perhimpunan besar-besaran di Padang Raja-raja Melayu nrentulaukan tlpacara
Bandar Diraja Kuala Kangsar, menunjukkan raja dan pelantikan Gabenor setelah perjumpaan
rakyat bergabung untuk menentang Malayan Union. dengan Dato' Onn Jaalar cli Hotel Station.
Tuanku Permaisuri Perak. Raja Perempuan Kelsom
mengetuai barisan hadapan perarakan bersama- Dato' Onn Jaafar mernpersembahkan resolusi
Kongres Melayu. iaitu rnernohon Ra.ja-raja
sama dengan rvanita negeri Perak. Perarakan itu Melayu supaya berserma-satna dengan rakyat
berjalan melintasi Raja-raja Melayu. Ahli Parlimen memboikot upacara pclantikan Gahenor
British dan pemimpin Melayu yang berada di atas Malayan Union.

pentas. Mereka sangat kagum dengan semangat yang Ribuan orang Meiayu )irns herhirnprLrn
ditunjukkan oleh Tuanku Permaisuri Perak itu. di Hotel Statiorr melaungkan "Daulat TLrankr"r l"
dan "Hidup Melayu". Raja-raja NIelar u nekad
memulaukan upacara pelantikan Ciabenor
Malayan Ur.rion. iaitLr Sir Ecluard Gent tlarr

mengadakan sidang akhbar.

t4r*)s

Kita patut mencontohi sikap pemimpin yang
mempunyai semangat sanggup berkorban
untuk bangsa dan tanah air. Mereka sedia

mempertahankan kedaulatan negara, walaupun

menghadapi pelbagai halangan daripada
pihak British.

WSultan's Wife Leads Pr*testt,., il tt,, *nb, bw t^*4W;1 bW6e*4b%, .,*&rt*-Aa{.dla&&a, ,{t&t,he97@16**,,,*a Wet

*t W<tmcn &.gxin*t LJnion

Perarakan menentang Malayan Union yang diketuai oleh "!..
Raja Perempuan Kelsom.
Sutnber: Zaitcu Ghani. 1985. "Wanita Melayu dalam Politik Bagaimanakah Raja-raja Melay'u
1946-1948" dlm. Khoo Kay Kim (ed.). Se_jorah Mtts'-tuttun
Melnyu Moden. Kuala Lumpur: Penerbit Unjversiti Malaya. menentang gagasan Malavan Union'l

4!ttG

{tr

KPM