Buku Teks Sejarah Tingkatan 4 KSSM

Penentangan Rakyat terhadap Malayan Union

British Military Administration (BMA) menyiarkan beritii _sa_sirsan \lalaran L'nion unrLrk

pengetahuan rakyat umum. Akhbar Mo.jli,s menyiarkannya pada 12 Oktobel l9-l-5. sehali rclcpu:
kctibaan MacMichael.

Berita Malayan Union mencetuskan kesedaran nasionalisnte untuk nteltentang British. Bantahan
terhadap Malayan Union dilaksanakan melalui akhbar'. cendekiauan. persatllnn Mclavu. kongre.
dan perhirnpunan besar-besaran.

I Akhbar seperti [Jtusurt Melayu (Singapura) . Majlis (Kuala Lurnpur) dan Wurta Negorct (Pulau
Pinang) telah menyuarakan bantahan dengan keras, mengecam dan mengutuk Malayan Union
' :':: . kerana merugikan orang Melayu.
.f Akhbar ini menyeru orang Melayu mengadakan perhimpunan besar-besaran untuk mencllak
gagasan Malayan Union.
.
Akhbar ini sentiasa melaporkan perkembangan berita penentangan orang Melayu terhadap
.
Malayan Union.

,.

iD"")r*'a"",r*n,rr,i,'iigPtnoru'r,rni,'ugulnaodnguigkkaacMnntaasoherluPaainirtrbgutaatbshtaulakw!-l'auuun Hari lahirtt
,' e(r,,t,,/, /,,,i),",.M|t1(t.\trt I ttt(rt itt/
rt tttrl,t s-
ha,,,, (.).t,'.(:t,t,t',<., .ll(/(t.\'tt.

ittr.,:,,.:^'olelt
.,,,,,,;;i,')1,',',,',,',,1

tiitit,,' Ualni untrt mencemaskan it,,'n't, r, r,,., -,,, r,,, r, .l l r. /, t t t,
tlttn Perusaan orang
ir',t'i1;u. rnerrgcnui hari dePan t r.,, tn',,,.*t t,t t g tt t t t, t t, t t t r h t /, r t t
' Pi'o sultan hendaklah
iiontlit I t. t. r t 1 1, 1 1,,,,
"'^)ir,,
tt q(t tt ('l tt,
i. u,,t, ", " rt t, r,,,,,, lo,b
t" ",poe"t,'a*.'naoo,t)t',,'r"','...,, t)t (
en1h. .rn,,)
''*;s;ue;br;r'e';il'ru;;om"n;;rm"t;ek'nna)1nMe tduaeti YuntgnaYannau'senPi o n i ni n,i*bag i oriaini,girer*t.a.,'nt ',t,r,.i,,t,t,t,,t,t,tAt,,t,ir,t,.,i..r.).j,
l.va ng bena r. Brl.,"'," n.r",',u i i1 t /1 11
dariPada uusan * i,,, " )ple,i ;:;:;,:,:;:;,,, k,,, c,,,,,

llfi;::, i$,*":ffi ' & Sumhet.: oDoiu.bla"ihrr.i,'u' daripadir

Neguru. r W,ttr

ffi

2

Tokoh Pentadbir Melayu Dato' Nik,\hnrari Kartril

. Pemimpin Melayu seperti Dato'Onn Jaafar, Dato'NikAhmad Kamil,

Za'ba,Tengku Mohamed, Dato'Abdul Wahab Abdul Aziz (Panglima

Bukit Gantang), Wan Md Yussof (Panglima Kinta, Perak) dan
Dato' Hamzah Abdullah telah menggerakkan orang Melayu

. menentang Malayan Union dengan pelbagai strategi.

Pemimpin Melayu Johor. Dato'Abdul Rahman Mohammad Yassin

membantah usaha British untuk terus menjajah Tanah Melayu.

K'oPMA

Bantahan Wanita

. Tokoh wanita seperti Cikgu Zaharah Abdullah

(Batu Pahat), Halimahton Abd Majid (Rembau).

Saleha Mohd Ali, Zaharah Tamin (Selangor).

Datin Puteh Mariah Ibrahim Rashid (Perak) dan

Hasnah Ishak (Pulau Pinang) merupakan benteng

. barisan hadapan menentang Malayan Union.

Di Batu Pahat, Cikgu Zaharah Abdullah, ahli

Pertu buhan Pergerakan l\tlel ayu Semenanj ung Johor

berucap membantah pelaksanaan Malayan Union. Richard Wnstedt

Menurut Cikgu Zaharah Abdullah:

Jika apa sekalipun terjadi. karni kaum r'vanita akan tp
tumt menggembleng tenaga bersama-sama kaun.t tI,
lelaki, bagi mendapat kembali hak-hak kami.
5

# Frank Swertenham

& Bantahan Bekas Pegawai British

Datin Puteh Mariah ta Pegawai tadbir British 1'ang pernah
berkhidrnat di Tanah Melayu turut
&&
menentang Mala1,.an Union. Mereka
w
mengkritik keseluruhan rancangan
rl;i t"

Halimahron Abd Majid

Malayarr LInion. Anlara pegawai

tersehut termasuklah:
.
3 . Frank Swettenhanr
. Roland Braddell
a Persatuan Melayu seperti Syarikat Bekerjasama Am .
Saiburi (SABERKAS), Persatuan Melayu Kedah, Cecil Clementi Smith
Perikatan Melayu Perak. Persatuan Melayu Selangor Richard Winstedt
clan Persatuan Melayu Johor berjaya menghimpunkan . Frederick Weld
orang Melayu dari seluruh negara dan setiap lapisan . George Maxwell
masyarakat untuk membantah Malayan Union.
Pertubuhan Melayu ditubuhkan atau diaktifkan Nyatakan tokoh wanita yang
semula sebagai tindak balas terhadap Malayan
Union. Pertubuhan ini kemudian meniadi penggerak menentang Malayan Union.
rnenganjurkan rapat umunr bagi n-rcrnbantah tinclerkan
MacMichaeI clalam usaha nrenclapatkan tanclatangan g
Ra-ia-raia Melayu clan bantahan terha.iap gagasan
Malayan LInion. KPM

Pemimpin persatuan Melayu dan sultan bekerjasama mengadakan bantahan terhadap kedatan-ean
MacMichael di Kelantan, Kedah dan Johor.

Pada 15 Disember 1945, seramai 10 ribu orang berhimpun di Kota Bharu semasa MacMichael
datang untuk mendapatkan tandatangan sultan.

.f Bantahan di Kedah Senu Abdul Rahman

E a Pada 19 Januari 1946, ribuan orang Melayu Kedah telah berarak

EO di Alor Setar menentang Malayan Union.

a Perarakan ini dianjurkan oleh Kesatuan Melayu Kedah,

SABERKAS, Kesatuan Ulama Kedah dan Persatuan Melayu
Kedah.
a Tuan Haji Hussain Che Dol, Yang Dipertua Kesatuan Melayu
Kedah dan Senu Abdul Rahman, SetiausahaAgung SABERKAS
telah mengkritik kandungan Kertas Putih Malayan Union yang
dianggap mencabul kedaulatan bangsa Melayu.

. Pada bulan Januari 1946,Lembaga Kesatuan Melayu Johor ft

melancarkan gerakan menentang Malayan Union. Perhimpunan Dato'Onn Jaafar

ini disertai oleh Persatuan Melayu Johor. Ungku OmarAbdullah, ry

Naib Presiden Lembaga Kesatuan Melayu Johor dan Dr. Hamzah

berucap menentang Malayan Union.

. Pada l0 Februari l946,Pergerakan Melayu Semenanjung Johor

di bawah pimpinan Dato' Onn Jaafar berhimpun menentang

. Malayan Union.
.
Seramai 20 ribu orang Melayu berhimpun di bandar Batu Pahat.

Dato' Onn Jaafar berucap menggesa orang Melayu bangkit

bersatu untuk menentang penjajah British.

.r:&*

Dato'Panglima
Bukit Gantang

,OA

KPM

5 ftr I

Penentangan gagasan Malayan Union dianjurkan oleh penlimpin pcrsatuan Melayu clan pcnglibatan
Raja-raja Melayu cli negeri masing-masing. PerjLrangan llenentang Malayan Union berkernbang

ke peringkat kebangsaan apabila Za'ba.Yang Dipertnrt Persatuan Melayu Selangor, menghubun-ei
Dato' Onn Jaafar di Johor, Dato' Panglima Bukit Gantang di Perak dan Tunku Abdul Rahman

di Kedah. Mereka menzahirkan penubuhalt sebuah baclan induk untuk rnenjadi pemangkin
menentang Malayan Union. Pemimpin dan cendekiarvan Mela-YLr pada peringkat negeri bersetu-iu
untuk menganjurkan Kongres Melayu. Mereka bersepakat mahu nenubuhkan badan induk untr-rk

menentang Malayan Union secara tersusun.

Kongres Melayu diadakan di Bangunan

Kelab Sultan Sulaiman. Kampung Baru. g,
Kuala Lumpur. Kongres ini berlangsung dari
D
I Mac 1946 hingga 4 Mac 1946. Sebanyak 4l buah
EP
pertubuhan Melayu menghantar rvakil masing-
5
masing untuk menghadiri kongres ini. Mereka

mervakili pelbagai lapisan masyarakat antaranya

termasuklah tokoh politik. sosial. perniagaan dan Perrvakilan berganibar di hldapan Kr-lab Sttltrtl

ekonomi. Kongres ini bersetuju menubuhkan Sulaiman Kampung Baru. Ku;rla l-ttttrpLtr. -qctclalt latrtitl
Pcrsidangan Kon-sres N4elar r-r.
United Malays National Organisation (UMNO)
untuk menentang Malayan Union. Suntbtr'. }lalay-'ia. Jabatart Wat'islttt \currlt. :\ll\J,\11'liit'h;

Obor .\tttu l'<'r jtnttgtttt. KLtitllt [-tttttPLtr: JiiLrlitllll \\'lrri\iil] \L-!itrii.

, ::1F

Kon-rres Melayu turut diadakan di Johor Bahru. Johor. pada 11 Mei l9-16. Melalui kongres ini,
LrMNO clitLrbuhkan cli Istana Johor pada 11 Mei-1946. UMNO melaksanakan beberapa perkara
penting untuk rlemajukan orang Melayu dan menjadi perlggerak rlenlupuk perpaduan orang

Melayu di selurr-rh Tanah Melayu.
Hari lahirnya Malayan Union itu dianggap sebagai "Hari Ketratiatt" oleh orang Melayr"r.

Peristirva itu meruntun hati ribuan orang Melayu yang berhimpun nlemakai lilitan kain putih

di songkok sebagai tanda berkabung. Malayan Union tnerupakatr sct.nbtlyatl Yilng memanggil orang
Melayu dad selumh negeri menyeftai kon-eres yarrg menjadi obor pembakar semangat ban-{sn Melal'tt.

"*, tq.&$

{,

Penvakilan parti politik cialam Kongres Mclayu di lstana Persidangan hal'i pefiama Kongres Melayu cli Dervan
fS+6.Besar,JohoiBahru,Johor,pada 1l NAei Singgahsana Istana Besar' Johor Bahru' Johor' pada

.sutrtlter: Malaysia. Jabatan Warisan Negirra. Obor I I Mei 1946'
2007. Merdeka
NegaraSatu Per.itrangttn. KualaLumpur: Jabatztn Warisan
Suruhar'. Ja'afar On.. .2OO1 U14NO tlun Mulutun Uttirt,.

Petaline Jaya: MPH Group Publishing Sdn. Bhd.

'r:i.

t5.e-[/-r,4oilr

F-'v

KPM

6 UMN0 Menganjurkan Bantahan Secara Besar-besaran

United Malays National Organisation (UMNO) menganjurkan bantahan besar-besaran menentans
Malayan Union. Tunjuk perasaan besar-besaran menentang Malayan Union diadakan scmasa Ahli
Parlimen British, iaitu L.D. Gammans (Garnmans) dan David Rees Williams (Rees Williams)
membuat tinjauan bcrkaitan dengan penentangan orang Melayu terhaclap Malayan Union.

Alor Setar, Kedah F Padang Francis Light School,
Pulau Pinang
Ribuan orang ramai memenuhi ["

tebing jalan raya dari Titi Rapat umum diadakan di Padang Francis Light

Bumbung Lima hingga bandar School, Pulau Pinang. Mereka membarva

.f Alor Setar membantah Malayan sepanduk bertulis "Humbankan Perjanjian
Union. Seramai 50 ribu orang
MacMichael" yang mempamerkan kebencian
E menyertai rapat umum di bandar
Alor Setar. kepada MacMichael. Laungan "Hidup Melayu"

E '; o bergemuruh di udara. #

Ipoh, Perak ;oo Kampung Baru, Kuala Lumpur

Orang ramai berhimpun di Pekan Ahad, ', -.!i Ucapan pemimpin Melayu membantah
Malayan Union menyambut kedatangan
Jalan Datuk. Ipoh, Perak membawa Gammans dan Rees Williams dalam rapat
umum di Padang Kelab Sultan Sulaiman,
sepanduk. "Karni Berkehcndak Kampung Baru, Kuala Lumpur.

Naungan. Bukan Penaklukan". "Jangan ry:-
Kecervakan Kan-ri'" dan laungan "Hidup
Melayu" sentiasa belgerna di sepanjang Klang, Selangor
perhirnpunan tersebut.

Seremban, Negeri Sembilan Orang Melayu berhimpun di padang
dan perkarangan Istana Alam Shah
Orang ramai berbaris panjang di jalan
membantah Malayan Union.
masuk istana dengan membawa sepanduk
-
bertulis "Kekalkan Takhta Kerajaan
Raja-raja Melayu" dan "MacMichael Gammans dan Rees Wiiliarns membuat laporan
ialah Imperialis".
kepada Pejabat Tanah Jajahan bahawa sulran yang

menandatangani Perianjian Malayan Union tidak

menyedari akibat daripada perjanjian tersebut. Mereka
menyokon-t sepcnuhnya cadangan Raja-raja Melayu
terhadap penubuhan Perse kutuan Tanah Melayu.
Bantahan penduduk tempatan berjaya membuka mata
kerajaan British terhadap keburukan Malayan Union.

Ilarttaharr oranu ll'lcla,v-rr ti-.rharlap lVlirlar ru Perjuangan menentang Malayan Union memaparkan
LInirln senrl\ii lau'atan Alrli llarlirrrcn Ulitish. kekentalan semangat juang dan penyatuan orang Melayu.
.\'rttrtltr'; ; S,rcrl I'ltrstrt ,\li. :{)l?. .\c,.jrrntlt llri..trrl
i Alririt.Vtrri l'L t l{ titl}t1}1.iilil 7it:i()il!tlirtta I !ll/rlr r,l. Semangat patriotik seperti ini sepatutnya menjadi pegan-san
l,,ilrlrrr:: .l,rrl, Sllillr,!lr lrrlorlr;rlrt,rr rtrtl lierti.rr.lt
I \'\r'l{r|l,r. nt ( r'rrrc kita untuk rnempertahankan maruah bangsa dan ne_eara.

*A

KPM

ffi fenyerahan Sarawak kepada Keraiaan British
Selepas Perang Dunia Kedua, Sarawak diserahkan kepada British. Penyerahan itu menimbulkan
pelbagai reaksi daripada penduduk tempatan'

Pentadbiran Tentera di Sarawak

Setelah Perang Dunia Kedua tamat, tentera Australia mendarat di Kuching dan memperkenalkan
pentadbiran tentera. iaitu British Borneo Civil Affairs Unit (BBCAU) pada I I September 1945. Pada
tahun 1946, British kemudian memperkenalkan BMA di Sarar'vak. Pada 1 Julai 1946, Vyner Brooke
menyerahkan Sararvak kepada kerajaan British. Penyerahan ini mendapat tentangan hebat daripada
masyarakat tempatan di Sarawak.

Terdapat pelbagai faktor yang menyebabkan Vyner Brooke menyerahkan Sarawak kepada kerajaan t}r},
British. Antaranya termasuklah seperti yang berikut:
TF
Masalah Pewarisan Takhta
5
Vyner Brooke tidak mernpunyai anak lelaki untuk menggantikan tempatnya

sebagai raja, sedangkan beliau semakin tua dan uzur. Vyner Brooke

enggan melantik anak saudaranya Anthony Brooke (anak Bertram Brooke)
untuk menggantikannya.

Desakan Kerajaan British Charles V1'net' Brookc'

Pada l9 Jun 1944, pihak Pejabat Tanah Jajahan mendesak Vyner Brooke
memberikan kuasa yang lebih luas kepada British untuk meluaskan
penguasaannya di Saralvak. Dengan rnenjadikan Sararvak sebagai tanah
jajahannya, British dapat menguasai kekayaan ekonomi dan menjaga

lep"rtingun pelaburan British di negeri itu. Pada 28 Februari 1945, Pbjabat
Tanah Jajahan mengutus surat kepada Vyner Brooke tentang pendirian untuk
menyerahkan Sararvak kepada British. Akhirnya. Vyner Brooke bersetuju
untuk menyerahkan Sarawak kepada British.

Masalah Kewangan

Vyner Brooke menghadapi masalah kewangan Frff,tq

untuk memulihkan Sarawak selepas tercetusnya Hffi] Faktor Penyerahan
Sarar,vak kepada British
Peran-u Dunia Kedua. Ekonomi Sarawak terjejas.
lombong minyak musnah dan ladang getah juga Semasa Sarawak berada di bawah pemerintahan
terbiar. Kcmudahan pendidikan, kesihatan. jalan Jepun, kerajaan sementara telah diwujudkan.
raya dan lapangan terbang juga perlu dibaiki. Pengerusinya ialah Bertram Brooke dan Anthony
Brooke. Sementara itu. Oliver Stanley, Setiausaha
$zner Brooke tidak mampu untuk membangunkan
negeri Siuawak semula. Tanah Jajahan berunding dengan kcrajaan sementara

pada tahun l94zl untuk rnerr-rbolchkan British

mengambil Sarar'vak. Narnun begitu. Bertram Brooke
dan Anthony Brooke menolak tawarall tersebut.

toA

KP-M

Proses Penyerahan Sarawak kepada British Vyner Brookc menshantar setiausaha

Penyerahan Saralvak kepada kerajaan British melalui proses pcribadiny'a. Gerarcl T. MacBry,an
seperti yang berikut: tuntuk rncrrdupltkarr pcr'\(.tLrjuan

Pe.jabat Tanah Jajahan mengutus surat kepada daripada ketua tempatan.
Vy'ner Brooke pada 28 Februar:i 19.15 untuk
mem i nta be I i au mcnandatan gan i surat per.j anj ian
clengan George Hcnry Hall. Setiausaha Tanah
Ja.1ahan. Pacla 24 Oktober l9zl-5, beliau bcrsetuju
menyerahkan Sarau,ak kepada British.

r+ Gerard T. Mac[3r1'an pulang kc England

EI bersama-sama dengan dokurn,--l r anlr

rl Kera jaan British rnengarahkun Vyncr Brooke clitandatangani olch ketua tentplrtan
supaya rnerrdapatkan kelulr.rsan Majlis Sararvak. Vvncr Brooke bcr.sctuju
Negeri clan persetu.juan rakyrt Saran,ak
terlebih clahulu. menyerahkan Strravu,ak kepatla kclajaan

British. Penverahan itu r-libuar tanpa

peneetiihr-ran r:ik1,at Stirat ak.

w"

Kerajaan British mcn-shalttar dua orang *t*s*t
ahli parlirncnnl'a. iaitu Gaurrnans dan
ees Wi.lliarns
Rees Willianrs untuk rlernbuat tinjauan, Gammans
Mercka tiba di Kuching pada 2 Mei 19,16 Mallis Ncgeri rclah utcn-ec:luarkarr Ranc
Unclang-Undang Pr--nlenihau (Cession
[1asil tinjatrlrn itu rnerrtllrpirti: Bil[;. Keputusilnn),a ntcnunjukkarr baharva
golongan ltropc'nvc.rahan nteltans clcngan
Scbahagian besar periburrri ntenc-ntang pcnl,erahan I 9 undi. semcntara l6 Lrncli nlcllelitauc.

Sararvak. ,:t:,t..

C)ran g Cii n a rlenyclkon! penvcrahan S arau,,ak .
Tcrclapat juga pencluduk 1,ang tidak ntemahiinri
rraksud penl erahan Sararvak.

Laporan Garlmiins clan Rees Willitirns berkaitan

clen_9an isu penyerahan Sararvak diban,a ke Majlis

Negcli untuk dir-rncli.

'
,,',,:

.:,::l:

:

Apakah peranan Gammans dalam peristirva Trrral Slrrauak sebagai nL'scri naungun Br.itish
penyerahan Sarawak?
riirrulnruhkirri. Sarau,ak ilisahkirn seba5iri

ranrih ju jiihrLn Blitish. Parla I .lulai 1L)..16. Har.i

Pcrtr clriltirn Salerr.ak rliisl,'tihalkan tli Kue hing.

K(EI
KPM

l rt' .

4,0 ffiemksfr FemSmS*k Tempatan ter**dap

Fersgrermhxst Seravu*k

Penyerahan Sarawak mencetuskan dua reaksi yang berbeza, iaitu golongan yang

menentang penyerahan Sarawak dan golongan yang menyokong penyerahan Sarawak'

Faktor Penentangan Penyerahan Sarawak

Colongan yang menentang penyerahan Sarawak ini antaranya dipimpin oleh (DE

Datu Patinggi Abang Haji Abdillah. Golongan ini menentang disebabkan oleh beberapa HI

faktor seperti yang berikut: ' F

YErtdmkxn Wg*er Erooke Bertentangart dengarl Ferlemhagaan tr$41

. Prinsip Kelapan dalam Perlembagaan 1941 menyatakan bahawa pemerintahan sendiri

. akan diberikan kepada rakyat Sarawak.

Menurut perlembagaan ini, penduduk Sarawak akan dibimbing untuk mentadbir

negeri mereka sendiri.

. Namun begitu, tindakan Vyner Brooke menyerahkan Sarawak kepada British

telah melanggar Prinsip Kelapan ini. Beliau menafikan hak rakyat Sarawak untuk
mendapatkan pemerintahan sendiri seperti yang termaktub dalam perlembagaan ini.

.--=,s U$n*r Srocke EVlenEetepikan Surat Wasiat Eharles Erooke

' Vyner Brooke telah membuat keputusan tanpa berbincang dengan Raja Muda

(Anthony Brooke) dan Tuan Muda (Bertram Brooke).

. Golongan menentang penyerahan mahu memulihkan pemerintahan Dinasti Brooke

supaya dapat menuntut kemerdekaan dengan mudah.

:,i* *erard T" fl{mmBrymfi mens$ilnakan ltrluslihat
' Gerard T. MacBryan menggunakan pelbagai muslihat seperti tekanan, desakan,

pujukan dan sogokan untuk mendapatkan persetujuan daripada ketua tempatan.

E*' '; Apakah faktor penentangan

*r* ,i,_1,,t. .l penrerahan Sarari,'ak'l

€.wk ,OA

W. KPM

Bertram Brooke

Bentuk Penentangan Penduduk Tempatan

Golongan yang menclltatlg penyerahan Saralak melancarkan pelbagai bentuk penentansan dan
bantahan terhadap penyerahan Sararvak kcpada British.

1 Mengadakan Persidangan Mengadakan Demon$trasi

Johari Anang dan Sharkaivi Osman menganjurkan Pada 30 Oktober l9z16, demonstrasi pertama diadakan
persidangan yang dihadiri oleh perrvakilan dari
seluruh Sararvak. Pengcrusi pcrsidangan ini ialah ketika kedatangan Gabenor pertama Sararvak.
Charles Arden Clarke di Astar.ra. Den-ronstrasi ini
r+ Johari Anang. Objektif pcrsidangan ini adalah diketuai oleh Datu Patinggi Abang Haji Abdillah.
Perarakan ini disertai oleh 16 persatuan Melavu.
untuk mengadakan demonstrasi pacla setiap PKMS nrendesak British berundur dari Sararvak.
1 Julai kerana nlenentang peny'erahan Sarai.vak Antara kata yang tertulis termasuklah "Kaitri
kcpada British.
membantah clengan sekeras-kerasn),a atas tindakan
Pertubuhan \,ans lnenyertai persiclangan
ini antaranya tern'rasuklah Pcrserakan Pemuda Brooke menyerahkan Sararvak kepada kolonial
Melayu (PPM). Barisan Pemuda Sarau,ak (BPS). In-e-eeris". "Sarawak adalah hak karni. "Leburkan
Persatuan Kebangsaan Melayu Sarari.ak ( PKN4S ). kolonial" dan "No Cession". Sepanduk dan poster
Persatuan Melayu Mili. Kesetiaan Muda Nlatu dan antipenyerahan clitan.rpal di pokok. perahu dan jeti.
Persekutuan Bumiputera.
Dernonstrasi di Sibu diterajui oleh ppM.
I ffi
Beberapa demclnstrasi berjaya diIaksanakan.
3 Metetakkan Jauuatail
i
Beramai-ramai
Tunjuk perasaan di Kuching menentang penyerahan
British menyedari pemimpin antipenyerahan Saralvak.
terdiri daripada pegarvai perkhidmatan arvarn Sunilter'. Ramlah Adam. Abdul Hakim Samuri dan Muslinrin
dan guru. British bertindak mengeluarkan Fadzil. 2007. Se.juruh Tingkalan -1. Kuala Lumpur: Dewan
Pekeliling No. 9/1946 (Circular No. 9) pada
bulan Disember I946 yang melarang pegar.vai Bahasa dan Pustaka.
awam menyertai gerakan antipenyerahan.
Pada 2 April 1947, seramai 409 orang kakitangan
kerajaan meletakkan jawatan. Kakitangan yang
meletakkan jawatan termasuklah guru serta
pctugas di Pos dan Telegraf, Jabatan Marin.
Kastam, Perubatan dan Kesihatan, Percetakan,
Jabatan Tanah dan Ukur. Jabatan Kerja Raya,

Bon.rba dan Perbendaharaan. Seterusnya. seramai

-56 orang pelajar Maktab Perguruan Melayu
Sararvak bertindak menamatkan pengajian
sebagai bantahan terhadap Pekeliling No. 9.

t! il0

KPM

'sIE,lIIET rfgri ,Et iE

iwl iwi iryi iryi iffii tBri

&antaham #m$mrxgmm h$*s*ut** Menggunakan Akhbar IDp

Goion-qan rvanita yang menentang hebat penyerahan Gerakan antipenyerahan telah mendapat tenaga Etr
baharu apabila akhbar U t u s an S ar aw ak diterbitkan
Sararvak ialah Cikgu Lily Eberrvein (PKMS), pada bulan Januai 1949. Utusan Saraw&k digunakan F
sebagai saluran untuk menyebarkan tentangan
Hajah Sipah Tuanku Othman, Dayang Fauziah mereka terhadap penyerahan Sarawak. Pengarang
dan Cikgu Ajibah Abol. Kerum ibu yang diketuai
menggunakan kritikan yang tajam terhadap
oleh Cikgu Lily Eberwein telah per-ui ke rumah
rancangan penyerahan Sarawak. Misalnya, ulasan
panjang untuk mengadakan kempen kcsedaran. berita tentang tindakan kerajaan British menyekat
Mereka sanggup mengorbankan masa dan tenaga Anthony Brooke daripada memasuki Sarawak pada
16 September 1949 dan artikel bertajuk "Kerajaan
untuk mengatur demonstrasi menentang penyerahan
British Menipu Rakyat" yang disiarkan pada
Sarawak. Cikgu Ajibah Abol mengetuai kaum
rvanita untuk bergabung tenaga dengan gerakan 7 November 1949.
antipenyerahan dalam r.rsaha mempcr.iuangkan
lWl tBEt lffi iryt itri lffit
kemerdekaan Sararvak.
6
Cikgu Lily Ebelrvein. Ketua Kautr lbtt.
Pergerakan Pemuda Mc'la1'u tPP\1 t.
r menghantar surat kepada kerajaan British

di London bagi menyatakan bantahan mereka
terhadap penjajahan Sararvak. Pada tahun

1949, BPS telah menghantar referendum

rnemansuhkan penyerahan Sararvak. Mereka

menghantar surat bantahan kepada Perdana

Menteri British. Clement Attlee dengan

salinannya kepada Gabenor.

Anthony Brooke kemudiannya

menentang penyerahan melalui sistem
perundangan. Beliau membuat rayuan

di Privy Council. Pada 16 Julai 1948.
Anthony Brooke membawa kes ini

ke Mahkamah Tinggi Brunei. Nttrnun begitu,

rayuan tersebut telah ditolak.

Demonstrasi Kaum lbu me mbantah pc'nyerahan Orang Dayak menubuhkan Sararvak Dayak

Sararvak kepada koloni British pada tahun 19'17. Association (SDA) dengan 500 orang ahli.

Snnbt'r: Ramlah Adam..{bdul Hakint Sarnuri clan tkA
Nlrrslirnin Fadzil. 2007. Se.iurttlt 7'ittg/:,tr,zrt -1. Kuala
--KP\I
Lumpur: Dervan Bahasa dan Pustaka.

mflt runmnlmifll

Menuhuhkan Kumpulan Rukun 13

Golongan mucla dalam gerakan antipenyerahan

menubuhkan Rukun l3 pada 20 O-cos 1948.
RLrkun l-l ditubuhkan secara sulit oleh para

pomirnpin Pergerakan Pemuda Melayu (PPN4)

di Sibu. Kumpulan ini dipirnpin oleh Arvang Rarnbli.

Morshidi Sidek clan tlujang Suntclng.

Sasaran kr-rn.rpulan ini adalah untuk

menghapuskan pegarvai tin-rgi British di Sibu, kNlorshidi Sicle Bu jang Sunton!: A\\ang Rarnbli

Sararvak. Satu mesr,uarat sulit diadakan untuk

rnembunuh Duncan Stervart pada 3 Discmber 1949

di Sibu.

.f

E *'*,G+,- nlr
E Peristiwa Sungkit Berdarah

Rosli Dhoby antara pejuang kemerdekaan Sarawak. Beliau telah menikam

Duncan Stewart dan seminggu kemudian, Duncan Stewart meninggal

dunia di Hospital Singapura. Peristiwa ini dikenali dengan nama.,sungkit

Berdarah". Pembunuhan Duncan Stewart memberikan kesempatan

kepada British untuk menindas gerakan antipenyerahan. pada 6 Disember RosliDhoby'

dan 7 Disember 1949, British menutup pejabat PPM, PKMS, BPS dan
Angkatan Semangat Anak Negeri Sarawak (ASAS). Anthony Brooke merayu semua persatuan

!' antipenyerahan supaya menghentikan usaha menentang penyerahan

pada 5 Februari 1951. Rosli Dhoby, Morshidi Sidek, Awang Rambli
''-' dan
mati Bujang Suntong akhirnya dikenakan hukuman gantun-s hingga
setelah didapati bersalah. Anggota Rukun 13 yang lain dikenakan

hukuman penjara. Gerakan antipenyerahan Sarawak menemui kegagalan.

Walau bagaimanapun, gerakan tersebut memberikan kesedaran dan

membangkitkan nasionalisme dalam kalangan penduduk tempatan.

Semangat tersebut membawa penubuhan parti politik di Sararvak.

Duncan Stewarl. Gabenor
British yang kedua di Sarawak

'E,d5 xps t Membuat lnterpretasi :!

.*BJ Tal'sirkan ungkapan cli barvah:

Kemcrdekaan itu telah tctap ada
dalam tangan jika kita herserlia

tltcttr-orbltttkittt rliIi .utt.liIi.

Puisi "Panseilan \{u rang Suchi" Rosli Dhoby ditangkap oleh British.
Sumber: Rudi Affendi Haji Khalik, 1997. Rosli Dhobi
M di Tali Gantung. Kuala Lumpur: Gaya Media Sdn. Bhd.
KPM

Reaksi Penduduk yang Menyokong Penyerahan Sarawak

Di sebalik pencntangan terhadap penyerahan Sarawak, terdapat juga penduduk (rDt[,

yang menyokong penyerahan ini. Kurnpulan penyokong ini diketuai oleh F
Datu Bandar Abang Haji Mustapha dan Datu Amar Abang Haji Suleinian.

Terclapat beberapa faktor yang menyokong penyerahan Sarawak, iaitu untuk
memajukan negeri dan penduduk tempatan serta memberikan peluang

pekerjaan dalam perkhidmatan awam.

0-

Ahli Ma-ilis Negeri, Datu Bandar Abang Haji Mustapha menyatakan baharva selepas

perang. negeri Sararvirk mengalami banyak kemusnahan. Penyerahan ini dapat memajukan

Sarawak clalam pelbagai aspek sepetti politik, perhubungan. perdagangan, pertanian,

pendidikan, kesihatan dan meningkatkan taraf hidup masyarakat Sararvak.

Memaiukan Penduduk Tempatan

Golongan propenyerahan menubuhkan Young Malay Association (YMA) untuk

menggalakkan kemajuan orang Melayu dalam bidang ekononli dan sosial. Pertubuhan
ini juga membantu orang Melayu yang mundur dan ketinggalan dalam pelbagai aspek.
Kegiatan YMA menjurus dalam bidang pelajaran, agama dan sukan. Pertubuhan ini
menubuhkan cawangannya di Sibu, Kalaka dan Miri.

AwamrE Membgrlkan Peluang Pekeriaan dalam Pefh!|mat1n :

Ramai golongan intelektual di Sarau'ak diberikan peluang untuk mengisi jarvatan tinggi
clalam perkhidmatan kerajaan seperti peguam, doktor dan jurutera. Dengan ini. British

akan meml'rerikan taraf berkerajaan sendiri kepada Saralvak.

British menjaclikan Sarariak tanatr jalahannya. Langkah tersebut menggambarkan rancangan
besar British cliTanah \'lelaiu. Singapura dan rvilayah tttara Borneo. Penyerahan Sarar'vak telah
lnencetuskan rcaksi nte n L- ntart s tlan ttteuytlkong daripada penduduk.

BA
KPM

f; Penyerahan $abah kepada Ker{aan British

Selepas tentera Jepun menyerah kalah, British Military Administration (BMA) diperkenalkan
di Sabah. Kota Kinabalu dibebaskan daripada kawalan tentera Jepun pada 28 September 1945,
manakala Sandakan pada 19 Oktober 1945. BMA diketuai oleh C.F.C. Macaskie. BMA berusaha

untuk mengembalikan keamanan dan ketenteraman negeri.

,,}"

@..*

EEI

trl

Tentera BMA bersama-sama dengan kanak-kanak Tentera BMA di Pulau Labuan, Sabah.
di Kudat, Sabah.
Sumber: Wendy Khadijah Moore, 2004. Matal,sia: A Pictorial
Sumber: Wendy Khadijah Moore, 2004. Malaysia: History 1400-2004. Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia
A Pictorial History 1400-2004.Kuala Lumpur: Arkib dan The New Straits Times Press.
Negara Malaysia dan The New Straits Times press.

*k]** ** E-.r --5----

tI
t Faktor Penyerahan $abah kepada British

\ Syarikat Borneo Utara British (SBUB) menandatangani satu perjanjian dengan kerajaan British pada

26 Jun 1946. Sabah kemudiannya menjadi tanahjajahan British. penyerahan Sabah sebagai sebuah
tanah jajahan bermakna pentadbiran negeri akan ditadbir oleh seorang Gabenor yang bertindak
II sebagai Ketua Kerajaan. Gabenor British yang pertama di Sabah ialah Sir Edward Twining.

Memenuhi Kepentingan British

Perdana Menteri Britain, Clement Attlee ketika itu sedang menyelesaikan soal pemberian

:1 kemerdekaan kepada Sri Lanka,India dan Burma. Sementara itu, Sabah merupakan sebuah
negeri yang berpotensi menggantikan jajahan rersebut. Sabah berupaya untuk membekalkan
tL. sumber bahan mentah dan kawasan pasaran bagi barangan British.

I llEenerusk*n Basar British dalarn Hubungan Luar

Semasa pemerintahan SBUB, Sabah menjadi ne_eeri naungan British. British menguasai
perhubungan luar negeri dan pertahanan Sabah. Keadaan ini mendorong SBUB membuat
keputusan untuk menyerahkan Sabah kepada British pada tahun 1946.

:!A

KPM

a.:2 ? t't Tr '#. I

*. 4I * I ,e 3

,* II I tu Lt

ff' ld + ",t

rut..dL.A
*I

,x

c*w,

Kebakaran di Hospital Arvam Jesselton Sabah TD
Suntber: Australian War Mcmorial
*'\ TD

,5

Kudat

Masa$ah Kewangan SBUB Jesselton

Sebelum meninggalkan Sabah, tentera Jepun telah

memusnahkan Jesselton, Kudat dan Sandakan. Kerosakan

ini memerlukan kos yang besar dan tidak mampu

ditanggung oleh SBUB bagi membangunkan Sabah. Pihak
syarikat bersetuju menyerahkan Sabah kepada kerajaan
British kerana kekurangan dana.

Bandar Sandakan scbclum dibont Bandar Sandakan selepas dibom oleh tentera Jepun.
olch tcntera Jepun.
Sumber'. Zakaria Haji Ahmad, 2006. The Encyclopedia of Malaysia,
Vol. Editor, Government and PoLitics 1940-2006. Kuala Lumpur:
Editions Didier Millet Sdn. Bhd.

Penyerahan Sabah kepada British disebabkan oleh Apakah laktor penyerahan Sabah
beberapa faktor sepefii pemulihan prasarana akibat kepada British'l
kemusnahan oleh tentera Jepun dan kepentingan
British di Sabah. ,,4

KPM

J) Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Penyerahan Sabah
Penyerahan Sabah kepada British pada l5 JuJai 1946 tidak mendapat penenrangan daripada rakyat
tempatan di Sabah disebabkan oleh perkara yang berikut:

British Menindas Kegiatan Berpersatuan

Penduduk Sabah terdiri daripada pelbagai kumpulan etnik yang berbeza dari aspek bahasa. budaya,

sistemkepercayaan, petempatan dan kegiatan ekonomi. Keadaan ini menyukarkan pcrrimpin Sabah

untuk menghimpunkan kesemua etnik dalam satu pertubuhan.

Walaupun begitu. tcrdapat juga persatuan yang ditubuhkan seperti Persiiudaraan Sahabat

.f Pena Sabah (PASPAS) dan Persatuan Kebangsaan Melayu di Sabah yang dipimpin oleh Tengku
Noordin. Zakaria Gunn dan Abu Bakar K. Ahmad. Selain itu, terdapat ju_ta tsarisan pernuclii Sirbah
(BARIP) yan_r dipimpin oleh Manclur Mohammad Sharif. Lnam Suhaili Yaakub. Seru ji yaakLrb clan

ZulkifliApon-e Abanc Abdul Hadi.

Pada au'alnra. orsanisasi ini ditubLrhkan untuk menrperbaik keadaan

ckonomi clan politik kaurn bumipntera. Kemudiannya. pentintpin persatualt ffit *,-

ini bergiat aktif rrembanqkitkan kesedaran berpolitik dalam kalan_ran
masyarakat setenlpat. British khuatir penraruh pemirnpin ini akan

men_csucat kedr-rdr-rkan mereka cli Sabah.

Basi nrelumpuhkan gerakan nasionalisnre ini. British bertindak secara

halus menari iirkan ja*'atan kenaikan pangkat kepada ahlipersatuan ini. Selain

itu. British turut meminclahkan ahlidan pemimpin yang aktif dalam _uerakan

berpersatuan ke banclar lain. Kegiatan berpersatuan ini akhirnya menjadi

Iemah kerana mengalami masalah kervangan clan kekuranean pemimpin lmrrr Suhrili Yankub
yang berkebolehan.

Pertubuhan Pemimpin Tindakan

Pengiran Muhd Yusof Jamil Umar Tclah dihantar berkursirs ke SITC

Barisan Pemuda Sabah H.M. Salleh Ditawarkan beke{a dengan kcrajaan
(BARTP) Mandur Syarif Pulang ke Indonesia.
Imam Suhaili Yaakub Berpindah ke Pulau Labuan.

Seruji YaakLrb Menyertai Khairat Jumaat Muslirrin (KJM)

Pertubuhan Pemimpin rilrEuPril

Pernirnpin Parti Tengku Noordin Dipindahkan ke Jessclton pada bulan September 19216.

Kebangsaan Melal,u Zakaria Gunn Beliau kernudian ditarvarkan beker.ja di Treasury
l.abuan (PKMI-) Apong Kerahu
Jesselton sebelurn pulang ke Tanah Melavu.

Ditukarkan ke Jesselton

Ditukarkan dari daerah Tawau ke daerah Sandakan

,,4

KPM

rt i .
t,#n $ lB*, l':"\t I

.J I1 \ i

q*i
*q,a.
wt iLr It t{*" ei,

-l.'1'" .*s.- *

c ,

,{

Sebahzrgian daripach ahli Parti Kebangsaan Sebahagian daripada ahli Persaudaraart
Melayu Labuan. Sahabat Pena Labuan. 1940.

Swnbcr: Eko Prayitno Joko. Zaini Othman tlan Sarat Arvg Darnit, 2018. Gerokun Berpolitik Buntipute ru lsLun di Sabuh (1938-196j) tE\.?1
l>l
Kota Bahru: Kedai Hitarn Putih.
t L'J
Mengehadkan Peluang dalam Pentadbiran 5

Dasar British mengehadkan peluang kepada pencludLrk tempatan melibatkan diri dalanr bidang

lrentaclbiran menyebabkan penduduk Sabah kurang mempunyai pengalaman dalar.l sistct.tt

birokrasi Barat.

n

Pcnlcrahan Sabah dianggap sebagai pelLrang kepada penduduk tempatan untuk melibatkan diri
.lalam pentadbiran. memr{ukan bidang perniagaan dan meluaskan jaringan perda-eangan. Selain

itr.r. penyerahan ini tlapat membangunkan negcri Sabah selepas perang. Oleh sebab itu. kebanyakan

penduduk enggan melibatkan diri dalarn aktiriti rnenentan-s penyerahan Sabah kepada British.

Penyerahan Sabah kepada British tidak mendapat sebarang bantahan daripada penduduk tempatan
kcrana mereka tidak memahami tujuan penyerahan tersebut. Hal ini disebabkan oleh dasar British
yang menindas kesedaran nasionalisme dalam kalangan anak rvatan. Gelontbang kebangkitan
nasionalisme di Sabah berlakLr apabila British memperkeualkan langkah ke arah berkerajaan sendiri

cli Sabah.

) Gerakan penciuduk tempatan membantah pclaksanaan E,
/1-6

gagasan Malayan Union di Tanah Melayu dan -gerakan Membuat rasionalisasi
kepada British mencetuskan Pada pendapat anda, n.rengapakah
antipenyerahan di Sarar'vak SBUB rnenyerahkan Sabah kepada
British'l
impak yang berbeza. Gerakan menentang Malayan Union

berjaya mencapai matlamatnya. Semeutara itu, penyerahan

Sabah kepada British tidak mendapat tentangan atau

bantahan dalam kaliingan pencluduk tempatan. Dasar I
British selepas perang terhaclap Tartnh Mclayu, Sararvak dan

Sabah menyebabkan gelornbang kebangkitan nasionalisme Mengapakah pendidikan penting
untuk membebaskan tanah air daripada belenggu penjajah. untuk rnenirnbulkan nasionalisme'l

,'A

KPM

m

cry

ERA PERALIHAN KUASA BRITISH DI NEGARA KITA

British Military . Mengembalikan Kestabilan dan Keamanan
1 Administration . Memulihkan Kepercayaan Rakyat

r+ . Latar Belakang
. British Mendapatkan Tandatangan Sultan
o 2 Gagasa n
Malayarn Union

€
)

Reaksi Penduduk . Penentangan Raja-raja Melayu terhadap

3 Tempatan terhadap Malayan Union
Malayan Union
. Penentangan Rakyat terhadap Malayan Union

4 Penyerahan Sarawak . Pentadbiran Tentera di Sarawak
kepada Kerajaan British . Faktor Penyerahan Sarawak kepada British

Reaksi Penduduk . Faktor Penentangan Penyerahan Sarawak
. Bentuk Penentangan Penduduk Tempatan
5 Tempatan terhadap . Reaksi Penduduk yang Menyokong Penyerahan
Penyerahan Sarawak
Sarawak

6 Penyerahan Sabah . Faktor Penyerahan Sabah kepada British
kepada Kerajaan British

7 Reaksi Penduduk . Dasar British
Tempatan terhadap . Kepentingan Sosioekonomi Penduduk Tempatan
Penyerahan Sabah

tsA
KPM

21 ED

{ktiviti I : Fikir-Pasang-Kongsi (Think-Pair-Share) ED

Arahan: 5

l. Murid dikehendaki memikirkan jawapan bagi soalan yang diberikan secara individu.
2. Murid berbincang dengan pasangan.
3. Mereka berkongsi maklumat hasil perbincangan dengan pasangan dan kumpulan lain

Peristiwa l: Gerakan Mencntang Malayan Union 1946

sx,0|i x0T

Sumber'. Ja'afar Onn, 2tW . UMNO dan Malayan Union.Pelaling Jaya: MPH Group Publishing Sdn. Bhd

Peristiwa 2: Gerakan antipenyerahan di Sarawak

1

f
t

Sumber: Rudi Affendi Haji Khalik, 1997. Rosli Dhobi Sumber'. Ramlah Adam, Abdul Hakim Samuri dan
di Tali Gantung. Kuala Lumpur: Gaya Media Sdn. Bhd. Muslimin Fadzil.2007. Sejarah Tingkatan .1. Kuala
Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Berdasarkan gambar di atas, jawab soalan yang berikut:

(a) Bandingkan sebab penentangan penduduk tempatan terhadap British di

i. Tanah Melayu
ii. Sarawak

(b) Sejauh manakah strategi yang digunakan oleh penduduk tempatan di (a) (i) dan (a) (ii)

berjaya mencapai matlamat perjuangan mereka?

(c) Sebagai generasi muda, syorkan usaha untuk mewujudkan sebuah pentadbiran negara

yang stabil pada masa akan datang.

=KP{MA

21 Abad Ke-21

Aktiviti 2: Aktiviti Drama (Drama Activity)

Ilustrasi yang berikut menunjukkan peristiwa penentangan penduduk Sarawak terhadap penyerahan
Sarawak kepada British pada tahun 1946.

rf WeWant Brooke Anthony Brooke

is Not Cri

<lEI oi iatah kaxri

-) Earrt

$TU(KAH K0L0N1\11

Ie\

*-1

0
o

Arahan:

l. Secara berkumpulan, murid membuat perbincangan untuk mempersembahkan drama bertajuk

"Gerakan Antipenyerahan di Sarawak".

2. Murid perlu mencari maklumat tentang perkara yang berikut untuk menulis skrip drama

(a) Sebab penduduk Sarawak menentang penyerahan Sarawak.
(b) Cara penduduk Sarawak menentang penyerahan Sarawak.
(c) Peristiwa "Sungkit Berdarah" di Sibu, Sarawak.

3. Berdasarkan maklumat yang diperoleh, tulis skrip dan buat latihan sebelum dipersembahkan

dalam bentuk drama.

4. Rekodkan drama tersebut untuk tujuan dokumentasi

WA
KPM

@ Pemahaman dan Pemikiran Kritis

l

l Mengapakah British menubuhkan pentadbiran yang berikut?

Tempoh September 1945-Mac 1946
Pentadbiran British Military Administration (BMA)

A. Mervujudkau keamanan IIt{iIl
B. Menjirnatkan perbelan.jaan
C. Membcrikan latihan kepimpinan F
D. Melaksanakan ekonomi karvalan

2 Maklumat yang berikut merujuk rancangan British untuk mewujudkan sistem pentadbiran
baharu di Tanah Melayu selepas Perang Dunia Kedua.

Mewujudkan pentadbiran yang cekap
Memastikan sumbangan orang asing
Memperkenalkan syarat kewarganegaraan terbuka

Apakah sistem pentadbiran yang dapat menjayakan rancallgan tersebut?

A. Negeri-negeri Melayu Bersekutu
B. British Military Administration
C. Persekutuan Tanah Melayu
D. Malayan Union

J British telah melantik Sir Harold MacMichael untuk mendapatkan tandatangan Raja-raja

Melayu bagi melaksanakan Malayan Union.
Bagaimanakah beliau mendapatkan persetujuan tersebut?

I Membuat desakan
II Mcrvujuclkrn imuniti
III Mengekalkangelaran
lV Meng-uunakan ugutan

A. I dan II
B. I dan IV
C. II dan III
D. III dan IV

M
KPM

@ Pemahaman dan Pemikiran Kritis

4 Petikan yang berikut berkaitan dengan pentadbiran Malayan Union yang diperkenalkan oleh
British di Tanah Melayu bagi menggantikan British Military Administration.

Kerajaan British memperkenalkan Malayan Union untuk menggantikan British
Military Administration (BMA) di Tanah Melayu. Pengenalan Malayan Union
pada tahun 1946 ini menjadi pencetus utama penggemblengan tenaga dan kuasa
orang Melayu. Pertama kalinya orang Melayu bersatu, sebulat suara menentang
Malayan Union yang diperkenalkan oleh kerajaan British.

r+ Sumber: Abdullah Zakaia Ghazali. "Likuliku Ke Arah Persekutuan Tanah Melayu 1948',. Kumpulan

o Kertas Kerja Seminar 60 Tahun Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu-Asas Negara Merdeka. Kuala
Lumpur: Arkib Negara Malaysia.

€ (a) Jelaskan ciri-ciri Malayan Union.

(b) Bagaimanakah penduduk tempatan menentang Malayan Union?
(c) Andaikan anda pemimpin orang Melayu semasa pelaksanaan Malayan Union. Berikan

syor anda untuk membuat penambahbaikan terhadap Malayan Union supaya Raja-raja
Melayu dan orang Melayu boleh menerima Malayan Union.

5. Pernyataan yang berikut berkaitan dengan penyerahan Sarawak kepada British

Pada 21 Mei 1946, dokumen penyerahan Sarawak kepada kerajaan British
ditandatangani oleh Vyner Brooke dengan pihak kerajaan British yang diwakili

Ioleh C.W. Dawson di Astana, Kuching. Pada Julai 1946,upacara penyerahan
Sarawak kepada British berlangsung di hadapan bangunan Mahkamah,

Pangkalan Batu, Kuching. Peristiwa ini dikenali sebagai Hari penyerahan

atau Cession Day sebagai tanda kerajaan British telah menerima penyerahan

Sarawak secara rasmi.

Sumber: Ho Hui Ling. "Penyerahan Sarawak kepada Kerajaan British, 1946-1951,' dlm. Malaysia
dari Se gi Sejarah, Bil. 29, 2C01.

(a) Mengapakah Vyner Brooke membuat penyerahan tersebut?
(b) Bincangkan reaksi penduduk Sarawak terhadap penyerahan tersebut.
(c) Mengapakah British menjadikan Sarawak tanah jajahannya?
(d) Penduduk Sarawak menggunakan slogan yang berikut.untuk menentang penyerahan

Sarawak kepada British.

No Cession
We Do Not Want To Be Colonised
Down With Sararvak Colon

Mengapakah slogan tersebut digunakan oleh penduduk Sarawak?

BA
KPM

Cakna dan Cerminan

Nilai, Patriotisme dan Iktibar tlE'r

Kestabilan dan kemakmuran negara yang kita miliki pada hari ini perlu dihargai. 5

Kestabilan dan kemakmuran negara merupakan hasil perjuangan masyarakat terdahulu yang
harus dipertahankan demi kelangsungan generasi akan datang.
a Semangat juang dan pengorbanan mereka yang berjuang demi kelangsungan kestabilan dan
kemakmuran negara hendaklah kita contohi.

Diri dan Keluarga

Kita hendaklah bersyukur kerana kestabilan dan kemakmuran negara membolehkan kita mengecap
impian yang dicita-citakan.

Negara
Kemerdekaan dan kedaulatan membolehkan proses pembangunan dan pemodenan negara berjalan
dengan jayanya.

;:l :t

"laiE&r

Pembangunan dan pemodenan negara dapat dikecapi melalui kemakmuran negara
Sumber'. Pusat Maklumat Utusan dan Unit Foto Utusan Melayu (M) Bhd.

XA

KPM

.THE

THI {AS AT{E\I]
L.N. "d6t .tr)51:

o l3l rq5l:

L.N. 767 tqs.l

ffiI}IRATION Or TTIALAYA .'\CREEh,{
I tl-15. ;\ r* L)
AGHEETTIEIIIT, I$48
.I,\\]ES CEI
BAB 5 {'f HIS MAJ

PERSEKUTUAN TANAH MELAYU ,{intlrrhunr
1948
K.B.l:. {il.1il.).
Sinopsis
;r ir.li J'e ;-t ilill'i
Persekutuan Tanah Melayu 1948 diperkenalkan oteh British untuk menggantikan Ill'AYAI-L,'D-
Malayan Union. Terdapat pelbagai faktor Persekutuan Tanah Melayu l94g ditubuhkan. ALN'{t ''-[""\5lr\,I
Ciri-ciri Persekutuan Tanah Melayu 1948 yang berbeza daripada Malayan Union
t hc S.;r ic nf
diterima oleh penduduk tempatan. Pembentukan Perjanjian persekutuan Tanah Melayu RAHIr{A\ ihni
1948 lebih menggambarkan toleransi penduduk negara ini menuntut kemerdekaan.
tltc l'anr rii-Pe

Territorics \\ hi
SEMBILA\. I-I

Alnrlrrhurrr .5u

Sultan of ihe S
Sulran AilDI rL

K.C.lvt.C.. ti.lr.l..
TUNKU 8.,\DLI
I{ALIMSHAH

His Highncss

JAMALTJ

IBRAHIM itrni

s.P.M.K." S.J.M.K..

arrd I-lis H igh

ZAINAL ABIDI
for Theniselvrs ir

Wrrt,nlts it

itrr;tngelttr:tt ts

governlrr*ltt of

Sembilan.

Penentangan orang Penubuhan
Melayu terhadap Jawatankuasa
Malayan Union. Kerja.

APRtt 1946 JULAI 1946

XA t l -.r
KPM

r\

FEDERAl-l$N { j j lnti Pati

AGREEMEi';T" l. Latar belakang penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948
2. Faktor penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948.
, B} L.N. 2?9;|Q"{{i. i, 3. Ciri-ciriPersekutuan Tanah Melayu l94tl.
O. 17;1951: I-.fr. .l,l 4. Kesan penubuhan Persekutuan Tanah Melayu I 948.

0. -1q./1955: L.N. ;;'j i Elemen Kewarganegaraan
dan Nilai Sivik
\jl'flEI)rB\-EflrI.DWItLi;:*:,;i,i]:,r,,. '
K.(',.r.{.i;.. l}.$.( !". i l l. Kepentingan mempeftahankan kedaulatan negara.
2. Kepentingan kesedaran negara kita tanggungjar.vab kita
S"f Y' lnd H!r il:' 3. Kepentingan bersemangat rvaja dalam perjuangan.
r;-r ABLI BAK&!"1. . 4. Implikasi tindakan masa kini terhadap masa depan.
j.l!.1... (i.('.( l.( . : i
KPS Kemahiran Pemikiran Sejarah
rf J0HORH, l'fi' i'1: :i
N AL"MUAlll,rr[] ',i' 1. Memahami kronologi penubuhan Persekutuan Tanah
BI'LL.;\H AI3t.)l'L-l .,". i l Melayu 1948.
AHANC. Hi5 Flti:i',.,: 2. Meneroka bukti dan sebab Persekutuan Tanah Melayu
Alntarhunr'fUi\\'li[' ].i 1948 ditubuhkan.
fiu;tn Bcsilt, iiriri til,: ; 3. Membuat interpretasi penerimaan nasionalis Melayu
l forttt i h': S,; ,.' radikal dan bukan Melayu menentang pembentukan
Higl'rness HISAh{{ r i}l ;i Persekutuan Tanah Melayu 1948.
r ALA-lDIlli\ q! ri".1 l ': l 4. Membuat imaginasi usaha tokoh tempatan merealisasikan
rie ()f SELAN{;OF.. }1l, penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948.
AZIZ ALlfi I j"'.1-,,\:,i,.1 5. Membuat rasionalisasi kesan penubuhan Persekutuan Tanah
uluur of lhe Si;.i * Melayu 1948.
HAtI ihni AIniii,rr:.
.( .II.u., r.rl.l'. .Sul .,,' Penubuhan
E,n PurRr\ iiri:i ;\li::, , Persekutuan Tanah
AtlhnctrRLLrlrrjaunorf PEltl-l.r Melayu.

Sir i,:
scs.!1S.cu..liaSrurltIaSli[,r{ilA'iiI:L.,,: '
\. c.tvt.c.. Sulttl ril' ii:.- '
td Tltcil Succdi:.,'r

,tas beerr l'i'pr*r*i;;*li . ll
he rtt ltie i, : :
ultl
lc \llrlri-r Stl:i; '
()r Pe i'.,k. K''.:

Cadangan
Perlembagaan
Rakvat.

JULAI 1947

1li.-' WA
KPM

_*f= Latar Belakang Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1g4B

Persekutuan Tanah Melayu diperkenalkan bagi menggantikan Malayan Union 1946 yang ditolak oleh
penduduk tempatan. Sebuah Jawatankuasa Kerja dibentuk untuk merangka perjanjian persekutuan
Tanah Melayu. Di samping itu, terdapat juga golongan yang mencadangkan perlembagaan alternatif
yang dinamakan Perlembagaan Rakyat.

O Penubuhan Jawatankuasa Kerja Ahli
Jawatankuasa
n Jarvatankuasa Kerja ditubuhkan pada 25 Julai 1946.
ll'i, Matlamat penubuhan jarvatankuasa ini adalah untuk
membincangkan asas Perjanjian Persekutuan Tanah
Mclayu 1948. Jau,atankuasa Kerja terdiri daripada
n'akil Raja-raja Melayu, rvakil UN4NO dan pe-sarvai
kanan British.

H Wakil Kerajaan British

Persekutuan 1. A.T. Newboult
Pclsckutuan ialah gabungan be-bcrapa buah neqer.i
di barvah sertu unit pentadbiran. Pentadbiran kerajaan - Ketua Setiausaha Malavan Union
Persekutuan dibahagikan kepada dr-ra. iaitu kerajaan
Iusat durr kcrirjaarr ncpcri . 2. K.K. O'Connor
3. - Peguam Negara Malayan Union
!li]
W.D. Godsall
:. Nyatakan ciidangnn Jau,atarrkuasa Ker.ja. - Setiausaha Kewangan

4. Dr. W. Linehan - MCS
5. A.Williams - MCS
6. D.C. Watherston - Setiausaha

Ahli Jawatankuasa Keria dan Penasihat t-. tdl

Undang-undang. ! rI I,t l,;

Duduk dari kiri: Theodore Adams I,I I, , '.*-, ,'

(penasihat kepada sultan), K.K. O' Connor, * w

A.T. Newboult, Dato' Onn Jaafar. I t. fr
Haji Mohamad Sheriff Osman dan 1.
.*rb
Raja Kamaralzaman Raja Ngah Mansur. ,} i
Berdiri; D.C. Watherston, Ralph Hone,
t 1
W.D. Godsall, Dato' Nik Ahmad Kamil

Mahmud, Dato' Hamzah Abdullah.
Dato' Abdul Rahman Mohd Yassin.

Roland Braddell dan Dr. W. Linehan.

Sunber: Ja'alat Onn, 2007. UMNO dan Malcyan
Unror. Petaling Jaya: MPH Group Publishing
Sdn. Bhd.

&.4tI I

KPM

.

Wakil UMNO Jalvatankuasa Keria telah memulakatr tugasnya pada
arval bLrlan Ogos 1946 sehingga pertengalran bulan
1. Dato'Onn Jaafar
2. Dato'Abdul Rahman Mohd Yassin Novcmber 1946. Jau,'atankuasa ini mertvediakan
3. Haji Nlegat Yunus
caclangan seperti yang berikut:

l. Menyatukan semua negeri Melayu dalam satLt

pentirclbiran dan dua buah Negeri-ne-qel'i Selat.

2. McrnLrlihkan kedr-rdukan dan kedauliitan Raja-ra.ia

Me layu.

3. Nlenjaga kecludukan istimer.r'a orane N{elaytt dan

kepentingan sah kaunt lain.

1. Me nubuhkan Dervart Perundangan Negeri bagi

setiap negeri.

5. Mengenakan syarat kes.'arganegaraan yan-g ketat.

tt,

IE

('I

Wakil Raja-raja Melayu Terdapat pegalvai pemerhati dan Penasihat
Undang-undang dalam Jarvatankuasa Kerja.
l. Ra.ia Kamaralzaman Raja Ngah Mansur iaitu scperti yang berikut:

- Ra.1a Kecil Tengah Perak Theodore Adams
- Penasihat Raja-raja Melayu
2. Dato'HamzahAbdullah
Roland Braddell
- Orang Kaya Menteri Besar Sclangor - Penasihat Unclang-undang UMNO

3. Haji Mohamad Sheriff Osman Ralph Hone
- Perncrhati dan ri,akil Gabenor Jeneral
- Setiausaha Kerzrjaan Kedah

-1. Dato'Nik Ahmad Kamil Mahmud

- Dato'Seri Setia Raja Kelantan

I

1.. & Ahli yang mewakili Raja-raja Melayu dan UMNO.
,,,
&4 Dari kiri: Dato' Abdul Rahman Mohd
?;. '.!.&*& Yassin, Dato' Nik Ahmad Kamil Mahmud,

r*"*'' &L Dato' Onn Jaafar, Haji Mohamad Sheriff Osman,
Raja Kamaralzaman Raja Ngah Mansur dan
5lq8} &h*t" Dato' Hamzah Abdullah.

Srunber'. la'atlar Onn, 2007. UMNO dan Malayan Union.

MPetaling Jaya: MPH Group Publishing Sdn. Bhd.
KPM

Gerakan Irlasionalis Melayu Radikal

Golongan nasionalis Melayu radikal membidas kerajaan British kerana menjalankan perundingan
secara tertutup dengan UMNO. Pihak British meneerepikan PKMM daripada Jawarankuasa Kerja
tersebut. Golongan ini bergabun-u membenruk Pusat Tena_9a Rakyat (PUTERA).
Gabungan PUTERA terdiri daripada beberapa pertubuhan Melayu seperri yang berikut:

. Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM)dipengerusikan oleh Dr. Burhanuddin al-Helmi.
. Angkatan Pemuda Insaf (API) diterajui oleh Ahmad Boestamam sebagai presiden.
. Gerakan Angkatan Muda (GERAM) diketuai oleh Aziz Ishak clan Abdul Samad Isrnail.
. Hizbul Muslimin diketuai oleh Abu Bakar al-Baqir.
' Barisan Tani Malaya (BATAS) diketuai oleh MusaAhmad.
. Angkatan Wanita Sedar (AWAS) diketuai oleh Shamsiah Fakeh.

n

It:,

H Abu Bakar al-Baqir

Dr. Burhanuddin Aziz Ishak
al-Helmi
Ahrrrad Boestamarn
AbdLrl Samad Ismail

Gabungan

Golongan bukan Melayu menubuhkan All Malaya Council of Joint Action

(AMCJA). Pengerusinya ialah Tan Cheng Lock. Golongan ini menganggap

British tunduk kepada runrutan UMNO. Mereka beranggapan penubuhan

Jawatankuasa Kerja ini tidak demokratik. AMCJA kernudiannya bergabung

den.ganPPaUnT-MEaRlaAy.aAnMFCeJdAeratetirodniriodfaTrirpaaddea:Union (PMFTU). Setiausahanya

. ialah Chan Loo. Tan Chen-s
. Malayan Democratic Union (MDU) dipengerusikan oleh John Eber.
.Tohn Thivl
Malayan Indian Congress (MIC) diketuai oleh John Thivy

sebagai presiden.

Kumpulan ini rnenolak perjan-jian persekutuan. AMCJA membantah

kerana Jawatankuasa Kerja tidak mempunyai rvakil bukan Melayu.

PUTERA dan AMCJA mengansgap Perlembagaan Persekutuan sebagai

tidak demokratik, mengukuhkan British dan perkauman. Pada bulan Julaj

"1947 cadawan perlemba_Eaan yane telah disemak oleh Jarvatankuasa

Kerja diumumkan kepada awanl. Gabun_uan PUTERA-AMCJA menenrang

cadangan pcrlembataan tersebut secara terbuka.

tA

KPM

I Sumbangan l{asionalis Melayu *adikal \

Golongan nasionalis Melayu radikal melaungkan perjuangan kemerdekaan sejak penghujung
tahun 1930-an. Mereka rnempunyai matlatnat perjuangan. iaitu membebaskan tanah air daripada
penjajahan. menyatukan seluruh Tanah Melayu dan enggan berkompromi dengan penjajah untuk

mencapai kemerdekaan.
Golongan ini juga menrperjuangkan hak semua kaum dalam sebuah negara dan memberikan

penekanankepaclakebebasanhakbersuara. berhimpundanmenerbitkanakhbar.AhmadBoestamam
menerbitkan akhbar Sttarct Rctkyut sebagai waclah untuk membuka rninda rakyat ke arah idea ingin

bebas dan merdeka.

Selain itu, {ahamatt kebangsaan yang cliperjuangkan oleh golongan ini rnudah diterima oleh
se setcngah rakyat. PKMM berjaya menubuhkan cawangannya di seluruh negeri Perak. Hulu Langat.
Selangor dan Ternerloh, Pahang. Jumlah keahlian PKMM pacla bulan lulai 1947 dianggarkan

melebihi 53 ribu orang.
Golongan nasionalis Melayu radikal.iuga memperjuangkan pembelaan terhadap ketidakadilan'

Mereka berjuang berclasarkan prinsip dan falsafah. Para pejuang ini bukan sekadar menjadi tokoh
setempat. tetapi rnelangkaui jarak sempadan dan kenegerian sehingga digelar tokoh politik nasional'

*..
.&it:,,..

1 C'I

Ishak Haji Muhammad sedang berucap dalam I

satu mesyuarat. 1

Sumber: Zakaria Ibrahim. Yusri Ramli dan Sabaruddin iA
Hussein, 201 1 . Selagi Hayat Dikandung Badan: I*mbaran
Periuangan. Selangor: MPH Group Publishing Sdn. Bhd. Ahmad Boestamam dan ahli PKMM dalam Kongres API
yang pertama pada22-24 Disember 1946.

Sumber: Zakaria Ibrahim, Yusri Ramli dan Sabaruddin Hussein,
2011. Selagi Hayut Dikandwtg Badan: lzmbaran Perjuang,an.
Selangor: MPH Group Publishing Sdn. Bhd.

Baharva se kaliptrl kertterdekaatl telah Istilah radikal digunakan oleh British

dicapai oleh golongan nroderatu. tctapi scjarah kepada golongan ini kerana keberanian
mcrnbuktikan bahawa golortgan nasionalis
radikal .juga telah ntemberikatl sumbangan mereka rrenentang British secara terbuka
terhadap tcrcapainya kenterdekaatr.
dan membangkitkan perasaalt anti-British
Dr. lsmail Ahdul Ralimatr.
dalan.r penulisan. Ahrnad Boestamam
LJcapan Timbaltrn Perdana Mcuteri Malaysia (1970-197-3) dalarn bukunyr Testttntent Politik API,
berscmpena dengan peuerimaatr ljazah Kehormat Doktor
tJnclang-Undang di Kortvokesyen Universiti Sains Malaysia nrenyatakan secara tegas baharva "mereka"
pada 2-j Scpterlber 1973.
menentarlg penja.iah British kerana British

bertindak menindas golortgan nasionalis

Melayu radikal. l-antaran itu. golongan

ini terpaksa berhadapan dengan pelbagai

bentuk penindasan.

tA

KP]\{

GI Gadangan PUff IA-AIIISJA

PLITERA-AMCJA menentang rangka Perjanjian Persekuruan 1948. Gabungan ini ticlak bersetujLr
dengan perrvakilan Jawatankuasa Kerja yang hanya dirvakili oleh UMNO, Raja_raja Melayu
dan British. Mereka mencadanskan Perlen-rbaeaan Rakyat sebagai alternatif kepada per.janjian

Persekutuan 19118.

r\ Cadangan PUTERA meliputi Cadangan AMCJA meliputi perkara yang berikut:
perkara yang berikut:
l$) . Penyatuan Tanah Melayu dengan Singapura.
. Kedudukan Bahasa Melayu. . Sebuah kerajaan pusat yang kuat.
H . Pertahanan dan hal ehwal luar . Raja-raja Melayu sebagai Raja Berperlembagaan
. negeri. o Kemajuan politik dan ekonomi orang Melayu.
. Adat istiadat dan agama Islam.
Syaratkewarganegaraan . Syaratkewarganegaraan.

. Tanah Melayu. Sumber: Ramlah Adam, 2ffi9. Gerakan Radikalisme di Maiavsia. Kuala
Bendera dan lagu kebangsaan. Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Sumher: Syed Husin Ali,2017. "The
Relevance of The Peoples Constitutional
Proposals Today" dlm. The Peoples
Constitutional Proposals for Maktya. Kuala

Lumpur: SIRD.

Pada akhir bulan Mac 1947,cadangan PUTERA

rh dan AMCJA ini digabungkan untuk membentuk
Perlembagaan Rakyat.

Perlembagaan Rakyat

Pada bulan Julai 1947, PUTERA-AMCJA mengadakan peilemuan unruk rnengcmukakan draf

Perlembagaan Rakyat. Antara kandungan Perlembagaan Rakl at termasuklah:

1 Tanah Melayu disatukan dengan Singapura.
2. Penubuhan sebuah Dewan Perundangan pusat dan majlis-majlis ner:eri yane dipilih bagi
seluruh Tanah Mclayu.
3. Kewarganegaraan yang sama bagi semua orang yang menganggap Tanah Mela1,,u sebagai ternpat

tinggal tetap dan sanggup mencurahkan kesetiaan tanpa berbelah bahagi.

4. Raja-raja Melayu sebagai Raja Berperlernbagaan yan_r bertanggungjarvab kepadii rakvar dan

menerima nasihat mclalui Majlis Mesyuarat.

5. Hal ehwal agama Islam dan adat istiadat Melayu diketuai sepenuhnl,a oleh orang Mclayu melalui
Majlis Khas.
6.
7. Perhatian khas hendaklah diberikan kepada kemajuan politik dan ekonomi orang Melay.u. bagi
Bahasa Melayu hendaklah menjadi bahasa kebangsaan clan bahasa rasmi yang tr_rnggal

Tanah Melayu.
8. Hal ehwal luar negeri dan pertahanan hendaklah menjadi tanggungjawab bersama kerajaan Tanah

Melayu dan kerajaan British.
9. Kewarganegaraan Malaya haruslah dinamakan Melayu.

10. Warna merah dan putih haruslah dimasukkan sebagai latar belakang bendera kebangsaan
Tanah Melayu.

Sunilter'. Syed Husin Ali, 20 I 7. "The Relevance of The peoples Constitut ional proposals Todav.. dlm. l.he pcrtplc t Cr tn:t it ur irntu !
P ropo s a l s .lbr M u/a.r'a. KLr:rla l-unrpur: S I RD.

=KP{M*

%

HAR?AL Karnunclx* seriufinsan
Puteftl.AlteJA
Ssdrr t{r.
lsSe* spdli

es, @
dte! dt*
te{di h$r
1!t8!G er*

16)* r,8adl{l$xaK--

*

Keratan akhbar tentang hartal. E;I
Sumber: Syed Husin Ali, 2017 . Sejarah Ralqat
( Khususnya Perkembangan Nasionalisme ) l>t
Malaysia. Petaling Jaya: Strategic Information [j

and Research Development Centre. L'.1

Perhimpunan ahli AMCJA di Singapura.
Sumber: Ramlah Adam, Abdul Hakim Samuri
dan Muslimin Fadzil.2}07 . SejarahTi.ngkatan
3. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

. British telah menolak Perlembagaan Rakyat dan menerima Perjanjian Persekutuitn Tartah

Melayu yang digubal oleh Jarvatankuasa Kerja.

. PUTERA-AMCJA telah menganjurkan hiart*i pada 20 September 1947 yang meminta
. semua peniaga menutup kedai sebagai tanda bantahan.

Tarikh 20 Oktober 1947 men-rpakan tarikh yang dipilih untuk Hari Hartal Se-Malaya.

r Menerusi sokongan Dervan Perniagaan Cina. hartal dilaksanakan di bandar utama di Tanah

Melayu.

Jarvatankuasa Kerja yang merangka Perjanjian Persekutuan iri;r;'i;ti ialah tindakan tutup kedai
Tar-rah Melayu tidak disenangi oleh golongan nasionalis
dan memberhentikan semua kegiatan
Melayu radikal dan golongan bukan Melayu kerana ekonomi oleh peniaga. Protes tanpa
tidak rnelibatkan semua pihak. Colongan ini bergabung keganasan ini telah diadakan dengan

dan mengemukakan Perlemba-eaan Rakyat. Namun begitu. cilra rnenutup semuu prcnris l ang
beroperasi seperti kilang. kedai.
British mcnerima Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu.
sekolah. peiabat dan ladang.

tA

KPM

a) Faktor Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu t g4B
Pada I Februari 1948, Persekutuan Tanah Melayu telah ditubuhkan secara rasmi setelah Raja_raja
Melayu menandatangani Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948. penubuhannya didorong
oleh beberapa faktor seperti penentangan orang Melayu terhadap Malayan Union, cadangan
Raja-raja Melayu dan UMNO serta sokongan pentadbir British.

Penentangan 0rang Melayu terhadap Malayan Union

& . Orang Melayu, Raja-raja Melayu. cendekiarvan Melayu dan UMNO telah berganding bahu rnembantah

r\ pelaksanaan Malayan Union. Hal ini disebabkan oleh Malayan Union memberikan kesan buruk kepada
IC,
. Raja-raja Melayu dan orang Melayr.r.

Ahli Parlimen British. iaitu Gammans dan Rees Williarns telah menyaksikan bantahan orang Melal,u
terhadap Malayan Union.

. Mereka melaporkan hasil tinjauan tersebut kepada Deu,an parlimen British selcpas kernbali ke England.
. Gammans menl,atakan baharva sekiranya British melaksanakan rancangan Malar,an Union keadaan

. huru-hara akan berlaku di Tanah Melayu.

Ketika pelbagai penenrangan dan bantahan dilakukan. persecliaan untuk menggubal perlanjian

Persekutuan Tanah Melal u telah dijalankan melalui rundingan Ra.;a-raja Melay,u. UMNO dan British.

H

tu Gadangan Raja-raja Melayu dan UMN0

Malcolm MacDonald. Gabenor Jeneral dan Sir Edu,ard Gent. Gabenor Malayan Union mengadakan
pertemuan dan perundingan den-uan Raja-raja MelayLr di Kuala Kan-esar pada27 Mei 19_16 untuk menoatasi
konflik masyarakat Melal,u den_ean kerajaan British berhubung dengan isu Malayan Union.

Dalam pertemuan tersebut. Raja-raja Melayu mencadangkan perkara yang berikut:

. Penubuhan persekutuan bertaraf naungan dan bukannya tanah jajahan.
. Perjanjian baharr.r untuk menggantikan Malayan Union.
. Jawatan Pesuruhjaya Tinggi menggantikan Gabenor.
. Raja berkuasa dalam perundangan.
. Perkataan "Negeri-negeri Melayu" perlu muncul dalam persekutuan yang baharu.

Sultan Perak seba_eai jurucakap Raja-raja Melayu menjelaskan kepada Sir Edivard Gent agar mendesak
British menerima usul pembentukan persekutuan sebelum membincangkan perkara lain.

Gammans dan Rees Williams menyampaikan surat bantahan daripada Sultan perak cli parlimen British.
Surat daripada baginda berbunyi:

... Tiada seorang pun yang dapat mcnahan daripada bercluka-cita terhaclap perbuatan ter,uopoh_
gapah dalam menenlukan nasib sesuatu bangsa. Saya telah menurunkan tandatangan oleh sebab
saya dipaksa dan dilakukan secara terburu-buru. Tidak boleh dikatakan saya telah bersetuju dengan
butir di dalam Malavan Union.

Sunbcr: Mohd. Tajuddin Abdul Rahrnan. 1 987.
Ddto Ontt Jrrrrlil'. Petaling Jaya: Pelanduk Publications.

,,4

KPM

i Sokongan Pentadbir British
. Pentadbir British menlokong konsep persekutuan kerana dapat mervu.ludkan keamanan,

kestabilan dan kemajuart ekonomi.

. Terdapat pe-sauai tin-ugi British mendorong British membentuk Persekutuan Tanah Melayu.

Antaranya termasuklah Sir Edrvard Gent. Malctllm MacDonald. Sir Ralph Hone. Gammans,

A.T. Nervboult. Roland Braddell. W. Linehan dan Theodore Adams.

. Sir Ralph Hone rnencadangkan agar British melibatkan Raja-raja Melayu dalam pentadbiran

berasaskan perlernbagaan. Misalnya, rremberikan kuasa tertentu kepada sultan dalam Majlis

Negeri dan Ma.ilis Perundangan.

. PadabulanMei l946.SirEdr.vardCentbertemudenganwakilUMNOdi PulauPinang.Seterusnya,

pada 18 Julai 19,16, di King's House, Kuala Lumpur, British memberikan peluang kepada

. Dato' Onn Jaafar dan Raja-raja Melayu rnengemukakan cadangan balas.

Pembentukan Persekutuan mervujudkan politik yang stabil. Keadaan ini akan mendorong pelabur

luar untuk melabur di negara ini.

. Pada masa yang sama. British perlu melaksanakan dasar,,, ,.i:,..s,,., yang disarankan oleh

Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) rnelalui Piagam Atlantik.

Dtt,,

(,t

q **

t _f x e_. "a

,lL ',!.

f Membuat lnterpretasi
Bagaimanakah Persekutuan
Sir Edward Gent berucap selepas Raja-raja Melayu menandatangani
\ Tanah Melayu 1948 dibentuk?
Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 pada 2l Januari 1948. &

Sumber: Wendy Khadijah Moore, 2004. Malaysia: A Piuorial History -&

1400-2004. Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dan The New Straits -w :t.a :....
Proses ke arah berkerajaan
Times Press. sendiri.

Bantahan orang Melayu terhadap Malayan Union Piagarn Atlantik telah diisytiharkan pada
dan cadangan Raja-raja Melayu supava Malayan
Union digantikan dengan Persekutuan Tauah Melayu bulan Ogos 1941. Piagam ini dirangka
mendapat perhatian dan simpati daripada pentadbir
British. Bantahan ini menyedarkan keraiaan British oleh Britain dan Amerika Syarikat. Prinsip
bahar.va Malayan Union telah ditolak oleh penduduk
piagarn ini berkaitan dengan matlamat
tempatarl dari segenap lapisan.
pelan tindakan untuk dunia selepas

berlakunya peperangan supaya tiada lagi
peluasan rvilayah.

3A

KPN,l

Si Ciri-ciri Persekutuan Tanah Melayu 1948
Jawatankuasa Kerja mengambil masa lima bulan untuk menyelesaikan kerja merangka Perjanjian
Persekutuan Tanah Melayu 1948. Pada 20 November 1946,rangka Perjanjian Persekutuan tersebut
dibentangkan dalam persidangan yang dihadiri oleh Raja-raja Melayu, wakil British dan UMNO.
Ciri-ciri Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948, antaranya termasuklah pentadbiran, kuasa
Raja-raja Melayu, perundangan dan kewarganegaraan Persekutuan Tanah Melayu.

n ,,
1l':,
Pentadbiran a Persekr-rtuan clibentuk menerusi gabun-ean sembilan buah

H negeri Melayu clan dua buah Negeri-negeri Selat.

a Singapura kekal sebagai tanah .iajahan British yang

berasingan.

o Kerajaan Persekutuan diketuai oleh seorang PesurLrhjava
Tinggi British yans mempunyai kuasa eksekutif.

a Kerajaan Pcrsekutuan bertanggungjarvab dalarn hal
kcrvangan serta hal lain yang mempunyai kepentingan

bersama.

a Majlis Nlesyuarat Persekutuan dan Majlis Perundangan
Persekutuan ditubr-rhkan bagi membantu Pesuruhjaya

, Tinggi British.

a Majlis Mesyuarat Persekutuan meneandungi ahli rasmi

dan ahli tidak rasmi.

,

t. I . Sebuah Majlis Raja-Raja clibentuk untuk membolehkan t
i
Kuasa Raja-raja Raja-raja Melayr.r mernberikan pandangan dalarn perkara
Melayu
I . vanI tertentlr.
Perundangan
b"-; pcrinekat negeri puln. sultan bertanugungjarvab
T
mensesahkan rang undang-undang yang diluluskan dalam
A
Dcrvan Perundansar-r Negeri.
KPM
,

, . Ma.jlis Perundangan Persekutuan diketuaioleh Pesuruhjaya

Tinggi. Biclang kuasa Majlis Perundangan Persekutuan

t nrerrerrkupi halehlval luar.ketenteram:lnarvam.kehakiman,
- pL'rdasancau.komr-rnikasi dan percr.rkaian.

. RlnS undans-undane perlu mendapat perkenan Raja-raja
, \lelar Lr nrelalui N{a.jlis Raja-Raja.

! .Kewarganegaraan Secara Kuat Kuasa Undang-undang

Jus soli hanya terbuka kepada rakyat Raja dran

. rakyat British.
Pemohon yang lahir di luar negeri ayahnya rnestilah
, rakyat Raja dan rakyat British.
. Penduduk asal dari negeri Melayu yang lahir sebelunt.

senlasa atau selepas tarikh Per.janjian Pcrsekutuan Tanah

, . Mclayu.

Rakyat Raja dan rnercka yang telah serasi, memahami

adat resam dan bertutur bahasa setempat (naturalised)

boleh mernohon melalni mana-mana undang-undang

, yang dikuatkuasakan.

Kervarganegaraan Secara Pendaftaran

. Mcrcka yang dilahirkan dalam Persekutuan Tanah

, Melayu dan bermastautin selama 15 tahun daripada

. tempoh 20 tahun dari hari permohonannya. tEDr,

Seseorang itu juga perlu mempunyai tingkah laku yang CJI

, baik, tiada rekod jenayah. menguasai bahasa Melayu L
dan bahasa In-qgeris serta bersctuju taat setia kepada

Persckutuan Tanah Melayu.

It

tt,

Ahli mesyuarat Majlis Negeri pada I Februari 1948. .(.! iiiii:;+,::, !.:irl,: ialah orang Melayu dan Orang
Suntber: Zakaria Ibrahim. Yusri Ramli dan Sabaruddin Asli yang lahir dan tinggal di negeri Melayu
ffi yang rnenrpunyai sultln.
Hussein, 2011. Selagi Hayat Dikandung Badan: Lembaran
Per.juangan. Selangor: MPH Group Publishing Sdn. Bhd. [.i-:ii*q;li 9]i'ii!rE-t ialah rnereka yang lahir
di Melaka, Pulau Pinang dan mana-mana
N{elalui Perjanjian Persekutuan Tanah tanah jajahan British yan-r lain.
Melayu. Raja-raja Melayu diberikan
semula kedaulatan bagincla. Selain itu. Bina peta pernikiran yang sesuai untuk
Tanah Melayu mendapat taraf naungan dan nrenggambarkan ciri-ciri Persekutuan Tanah
syarat kewarganegaraan diperketatkiin.
Mela1,'u 1948.

B incangkan ciri-ciri kervarganegaraan

diperoleh secara pendaftaran.

ttA

KI}M

Kesan Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948

Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 berjaya mengembalikan kedudukan Raja-raja
Melayu seperti sebelum perang, menjaga kedudukan istimewa orang Melayu, membuka ruang

kewarganegaraan dan mewujudkan perpaduan kaum di negara kita.

Mengembalikan Kedudukan Raja-raja Melayu

. Persekutuan Tanah Melayu 1948 mengembalikan kuasa Raja-raja Melayu semula.
. Majlis Raja-Raja diwujudkan melalui peruntukan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948.

Majlis ini dipengerusikan oleh seorang daripada Raja-raja Melayu. Keanggotaannya terdiri

. daripada sembilan orang Raja Melayu.

Pesuruhjaya Tinggi memastikan bahawa raja perlu dirujuk terhadap perkara dalam bidang

kuasa kerajaan Persekutuan.

Menjaga Kedudukan lstimewa Orang Melayu

Pcmbentukan Perjanjian Persckutuan Tanah Melayu 1948 niengiktiraf kecludukan istimerva orang
Melayu dan kepentingan sah kaum lain.

Membuka Ruang Kewarganegaraan

Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948 merrrbuka ruang kepada orang bukan Melayu rnenjadi
warganegara. Orang Melayu diiktiraf sebagai penduduk asal yang diberikan kedudukan isrimewa.

t.eT i,'{

it lia ir

,1,

f,

,

Raja-raja Melayu bergambar di hadapan King's House, Kuala Lumpur pada 2l Januari 1948, selepas menandatangani

perjanjian Persekutuan Tianah Melayu 1948.

Dari kiri: Dato'Undang Rembau, Dato'Undang Jelebu, Sultan Ismail (Terengganu), Tuanku Syed Putra Jamalullail
(Raja Perlis), Sultan Abdul Aziz (Perak), Tuanku Abdul Rahman (Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan),
Sir Edward Gent, Sultan Abu Bakar (Pahang), Sultan Hisamuddin Alam Shah (Selangor), Sultan Badlishah (Kedah),
Sultan Ibrahim (Kelantan), Dato' Kelana Sungai Ujong, Dato'Undang Johol dan Tengku Besar Tampin.

Sumber: Wendy Khadijah Moore,2004. Malaysia: A Pictorial History 1400-2004.Ktala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dan
The New Straits Times Press.

Lre,I

KPM

Mewuiudkan Keriasama Kaum

* . Kerjasama kaum penting dalam usaha memupuk pelpaduan.
.
Persekutuan Tanah Melayu 1948 membuka jalan ke arah perpaduan dan kerjasama antara
. kaum melalui penubuhan Jawatankuasa Hubungan Antara Kaum atau Communities Liaison
. Committee (CLC).
. Kebanyakan cadangan CLC dimasukkan ke dalam usul perundangan yang diluluskan oleh

Majlis Perundangan Persekutuan.
Jawatankuasa ini berjaya memupuk persefahaman antara pemimpin pelbagai kaum-
Persekutuan Tanah Melayu 1948 merintis pada pembentukan Perlembagaan Tanah Melayu

1957 yang sekali gus membawa kemerdekaan.

Persekutuan Tanah Melayu 1948 menjaga kedudukan istimewa orang Melayu dan kepentingan E
sah kaum lain. di sampirrg membuka ruang kepada orang bukan Melayu menjadi warganegara.
Pcrnirnpin dan rakyat sama penting dalarn usaha mendukung perpaduan bangsa. Gabungan kuat tp

antara rakyat dengan pernimpin ytrng dipayungi oleh Raja-raja Melayu berjaya merungkai percaturan CJI
dan rancangan rapi yang disusun oleh pihak British untuk melemahkan orang Melayu'

:! t Kerjasama antara Raja-raja Melayu dengart

u.t Ahli mesyuarat cadangan penubuhan Persekutuan Tanah UMNO memboleh kan Persekutuan Tanah
Melayu pada 20 November 1946 di King's House, Kuala Melayu 1948 terbentuk. Pembentukan ini
I mengembalikan status Raja-raja Nlelal u
\ Lumpur. dan orang Melayu. British mengiktiraf
dasar menaungi negeri Melayu semula
Sumber: Ja'afar Onn. 2007. UMNO dan Malayan Union.Petaling seperti sebelum Perang Dunia Kedua.
Jaya: MPH Group Publishing Sdn. Bhd. Peranan Raja-raja Melayu dan orang

Melayu penting dalam usaha mendukung
perjuangan maruah bangsa. Tolak ansur
antara kaum juga penting untuk mencapai

matlamat penubuhan Persekutuan Tanah

Melayu 1948.

,q trt e *V

ry t I Y

13

t; ..f'ffo" Membuat Basionalisasi
Bincangkan kesan penubuhan
TI i{,'}$ Persekutuan Tanah Melayu 1948
kepada negara kita.
..MtwNrr?t/!l! n
Jelaskan kebaikan sistem
Persidangan Majlis Raja-Raja pada 15 Februari 1948 setelah persekutuan yang diamalkan
di ne-eara kita.
Malayan Union dibubarkan dan digantikan dengan

Persekutuan Tanah Melayu pada tahun 1948.

Sumber: Wendy Khadijah Moore, 2004. Malaysia: A Pictorial
History 1400-2004. Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dan The
New Straits Times Press.

XA
KPM

lmbas

PERSEKUTUAN

TANAH MELAYU 1948

n lat.....arCPGGSBeaueadnmrebaaulbuknabanaguknnaghagnaaNnanngnPaPJsUNPUaiowTaeTnsEanEaituoRalRibnnsAAkauM-ul-hAiaAseasMMlnMaaCyCePKuJlJaeAeARyrrsjuaaedRkiukaatduliakanl Tanah Melayu 1948
1l':,

H

2 I Fa...ktoPCSreoankdPeoaennntnggauaanbngnauPRnheaanjOanta-rradPanbjeagirrsMMBeeerkillutaaistyyuhuuantdearnlhaaUndaMaphNMOMaelalayaynu 1948
Union

Gi...ri-cPPKieeurirnautsPanaddebRarsinareagjanka-unratujaanMeTlaaynuah Melayu 1948
. Kewarganegaraan

Kesan

a

a Menjaga

a

tA

KPM

Abad

Aktiviti lt Table Talkers

Arahan:

1. Murid berada dalam kumpulan masing-masing.
2. Murid dikehendaki bergerak ke meja yang telah dilekatkan dengan isu/topik tertentu
3. Murid diminta membincangkan jawapan isu/topik tersebut secara lisan dan bertulis'

Meja L
Gambar yang berikut menunjukkan anggota Jawatankuasa Kerja yang merangka Perjanjian

Persekutuan Tanah Melayu 1948.

), ,

CDE

TD

I

t t\

t* I

i

;

t

(a) Namakan anggota Jawatankuasa Kerja tersebut.
(b) Nyatakan tugas jawatankuasa tersebut.

Meja 2

(a) Terangkan ciri-ciri Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948.
(b) Kcsan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 sehingga kini

Me.ia 3

(a) Nyatakan isi kandungan rangka Perlembagaan Rakyat 1947.
(b) Mengapakah British enggan menerima perlembagaan tersebut?

Meja 4

(a) Bandingkan isi kandungan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 dengan

rangka Perlembagaan Rakyat yang dicadangkan oleh PUTERA-AMCJA pada bulan
Jdai 1947.

(b) Mengapakah PUTERA-AMCJA menentang rangka Perjanjian Persekutuan Tanah

Melayu 1948?

BA
KPM

Ke-21

Aktiviti 2: Carousel

Arahan:

1. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
2. Setiap kumpulan dikehendaki bergerak dalam kumpulan daripada satu soalan kepada soalan

lain yang dilekatkan di sekeliling bilik darjah.

3. Setiap kumpulan mesti bergerak ke setiap tempat yang dilekatkan soalan dan perlu menjawab

semua soalan yang disediakan.

4. Murid diminta berbincang dalam kumpulan dan menulis jawapan mereka di atas kertas.

h {r.8,r--)t uE j)r<-l }*^l 'InL i:ll{,ll(lllr)l ()a: M4l_t1r',
A0Rl:cllENt_ J!4i
ll'i,
ia5 tilE\trE! aI l.: t:r,,o4. o 7tlr4r, !) 1,.r!r,r
H LN. 6l,!rtr,. tr,t!i, J-! ll.te::. 1j! lrrr,t{it,

ojtru-..,.,............,.r-l t)- t o:*j zrr lt a);t).) l\ l trii rl tTrl't.], I \ trr.l$)1.
l.l. rr7 rlrri. a). t{ t9a5: L!. tj{,rr1l ?,1 t_.\ it rr..l

.i&" Jfa ,lrJ-I ,rF r l)Bli ,,-i' jb .lrs {rrlr+
.{ .€ "\tt .l {r, at\ -d-t .*, .*r f* .y- .{
3t 6rrtr* lrJ- !!, C r^.i. L} Ua JIJ sSL
'e- '(' .g r .i d ai ., .i ,l JU! trrr
"ra 't, -r\.s-,v+.$r g .u+.{XiL)*tv< .$
:(a).s,
,6 rr I \d. .ri .rg+ jb rF *Sl tu
,as l[. aart tp/l arl .u l-Jl &J]li-br
\L \a- ,t*j oF ltlu w+ tf v-.tI
4r 4 u,.$ u "$5uri. try't;rt O*St* ,*\i
dle f- Yi,.t+r ,rtr ,.pr1 ,ir p1 1t, ,p. J\i r*.
/L &Jrkb * t+4 .+!- eF f .u er:o- c.S
yr J- !,:.)&L,{d/"s:],l)L!}L J!.Ji!.)Lrrl)i'LLL{rt-f(ye'lt!!,juLb
i/J: ,n aj -6 .g ," .{ .u irtl
+uJl.LiEut-iU",rt tfrl ,l ,l. J+ ,G t:L 1$+- {il"af rFt
,q-'i 6i v511.rh--gt.c.{.rf w-.{ -" y'u ,'-,,,3r''h:,.il,,.1. ., { , i,l lt r.

e5\ et, *I+t4+ e* ri rr'll i,|l t/ y !Lr.r- ! r,"r. :.. .rr r. L.- '-...

{ -.

lll.L lry'l &l ia" lrl ,(r $ tr- .*, o, Aro Wrl(!;! H! &;fi} itr n,t., ,ji {tjr i; lrtri. H.
&a* sord 11,{t rrghr.d. d. uDr{.s ir lr},. ri1ir..{i.
r.;; g .u. 13 4 .6 .y ,J .g "ri .: .19 -u rd 'i.srnn.jirt,rlrr,a'n,ri-t. ir ni. M?r!' rtrr?. r.,tird:.,..,.. r, .ri,rr
fpll;,1 J61 JLL u "!!r".1 iL tLL *?{ 1r tilr{,d i) {Jr: ..,.h .1.
1jJJ rrtr, ;q ae h, ilild'r .,r. hr qJ.j ,r a,,",:
<?!1.! thi rft*:d, !i,r'..
.$ lttgi .r.! oft cuu .s. 1* {. .or+t lai jur-
,t. ildrr,1, Htr il,t&ir t,.,r],ar,rrt, j,nr: r,,
,.$ 1ti.eha,r a,ih t*ir., i[r'. r],Jr.:,{: /ri ;i :,r r:.r
,- !,"" i3 ror1, ib arr! q3-, */) Jd ft !i!r inJiran *rn lttr tt(t..j ri.11rN.i,,p.r,!.
Brnr r! $r Flha arpG ,*t,.i r1".,.-r ..i t*", rr.,
i.L'ri h t...n*r ,, lt. I r Lr. rr fr1;

Perjanjian Persekutuarl Tanah Melayu 19,18

Soalan 1
Mengapakah British memperkenalkan Persekutuan Tanah Melayu 1948?

Soalan 2
Jelaskan ciri-ciri Persekutuan Tanah Melayu 1948

Soalan 3
Jelaskan kedudukan Raja-raja Melayu dalam Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

Soalan 4
Bincangkan kesan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 kepada negara kita.

Ag
KPM

Pemahaman dan Pemikiran Kritis

I Pantun yang berikut menggambarkan sebab pembentukan Persekutuan Tanah Melayu 1948'

Dari Bentan ke Kuala Sedili,
Singgah berjaja di Batu Pahat;

Syarat kewarganegaraan secara ius soli,
Kuasa raja turut tergugat.

Bagaimanakah orang Melayu menangani isu tersebut? tlE'r

A. Membentuk jawatankuasa perundingan
B. Mengukuhkan pertahanan negeri
C. Memajukan ekonomi peribumi
D. Mengadakan tunjuk perasaan

2. Jadual yang berikut berkaitan den-ean Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

Tahun Peristiwa
Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu ditandatangani
194t3

Mengapakah orang Melayu menerima perjanjian tersebut?

A. Parti politik digabungkan
B. Berkuasa mengawal pentadbiran
C. Syarat kewarganegaraan dipermudah
D. Kedudukan istimewa orang Melayu dilindungi

i. Maklumat yang berikut merujuk Jarvatankuasa Kerja pada tahun 1946

. Pegawai Kanan British
. Pemimpin UMNO
. Wakil Raja-raja Melayu

Men gapakah j alvatankuasa tersebut ditubuhkan?

A. Menentukan bidang senarai kuasa negeri
B. Mengehaclkan kemasukan pekerja asing
C. Mcmbentuk perjanjian persekutuan
( D. Merangka Perlembagaan Rakyat

4 Mengapakah gabungan PUTERA-AMCJA ditubuhkan pada tahun 1947?

A. Menentang Malayan Union
B. Mengeratkan perpaduan kaum
C. Memajukan pembangunan ekonomi
D. Menentang Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu

BE
KPM

Pemahaman dan Pemikiran Kritis

5. Petikan yang berikut merujuk perjuangan golongan radikal diTanah Melayu pada tahun 19.17.

PUTERA-AMCJA bersetuju untuk membuar draf perlembagaan balasan kepada cadangan
UMNO-Raja-raja Melayu-British. Cadangan pihak kerajaan telah diterbitkan pa<la bulan
Oktober 1947 ,memang tidak dapat diterima oleh gabungan ini kerana bertentangan dengan
kehendak mereka.

Sumber: Ramlah Adam,2N9. Gerakan Radikolisme di Malaysia (1938-1965). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa

dan Pustaka.

l-lt7+-1 (a) Nyatakan perkara yang dicadangkan oleh PUTERA-AMCJA dalam perlembagaan Rakyat.
(b) Mengapakah British menolak rangka Perlembagaan Rakyat?
(c) Apakah tindakan nasionalis Melayu radikal dan bukan Melayu apabila British menolak

Perlembagaan Rakyat?

(d) Jelaskan sumbangan golongan nasionalis Melayu radikal clalam sejarah perjuangan

kemerdekaan negara kita.

6. Petikan yang berikut berkaitan dengan pembentukan Persekutuan Tanah Melayu 1949

Kerajaan British berpendapat penentangan orang Melayu Malayan Union sudah
tidak boleh dikawal lagi. British bersetuju dengan tuntutan
Seterusnya, Perlembagaan Persekutuan digubal oleh UMNO,

S umbe r'. Abdullah Zakaria Ghaz.ali, 2008. "Raja, Negeri dan Perlembagaan" dlm.
Sejaruh Masih Releyan. Shah Alam: Karisma Publications

(a) Jelaskan usaha ke arah pembentukan Persekutuan Tanah Melayu 1948.
(b) Mengapakah orang Melayu menerima pembentukan Persekutuan Tanah Melayu 1948?
(c) Jelaskan kepentingan Persekutuan Tanah Melayu 1948 dalam pembinaan negara dan

bangsa Malaysia.

gA

KPM

Nilai, Patriotisme dan Iktibar t-]

o Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948 membawa kesan besar terhadap kemerdekaan ZF3
negara yang membentuk semangat patriotisme dalam kalangan rakyat. l'::l

a Perjuangan pemimpin dalarn usaha membentuk pertubuhan dan kesatuan membangkitkan C'I
kesedaran clan tanggungiawab dalam kalangan rakyat untuk mewujudkan sebuah negara
yang merdeka dan berdaulat.

a Kewujudan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 yang berjaya mengembalikan
kecludukan dan maruah Raja-raja Melayu dapat menyemai rasa bangga dalam diri setiap
rakyat di negara ini.

Diri dan Keluarga
Sebagai ahli dalam keluarga, semangat patriotisme hendaklah disemai dari kecil agar dapat

melahirkan rakyat yang bertanggungjawab dan cinta akan negara.

Negara
Persepakatan dalam masyarakat pelbagai kaum, budaya dan agama menjadi teras utama bagi
menjamin kesejahteraan masyarakat serta mengukuhkan peradaban bangsa dan negara.

\'1h-, ;.;f,.;l;'*,i'i.*-&' ,- ffi i-l
I
i*1&:-t, l I

ixl$ ,".','L', .._ d s ,-'wll

te

Istana Kenangan Kuala Kangsar.
Institusi raja perlu dihormati dan dipertahankan untuk memastikan kedaulatan negara terpelihara

Sumber: Pusat Maklumat Utusan dan Unit Foto Utusan Melayu (M) Bhd

tA

KPM

'\*b

&

"1

.,

D
D

. *'?i{ '

t II
I IU

Sinopsis

Perkembangan pengaruh komunis di negara kita berlaku sebelum meletusnya perang Dunia

Kedua. Komunis melakukan pelbagai tindakan untuk melumpuhkan ekonomi negara dan
menggugat kestabilan politik. Matlamat komunis adalah untuk merampas kuasa daripada British

dan menggantikannya dengan sebuah Republik Komunis. Namun begitu, British berjaya menawan
hati dan fikiran rakyat untuk bersama-sama membanteras ancaman komunis. Zamandarurat telah
membawa pelbagai kesan kepada politik, ekonomi dan sosial di negara kita,

. Perisytiharan

Darurat Penubuhan Pelaksanaan Pembunuhan
Rancangan Sir Henry Gurney
a Pengharam MCA Briggs

. PKM
Pendaftaran

Kebangsaan dan

1 1g4g 1950 1951

KPM

lnti Pati

1. Latar belakang pengaruh komunis di negara kita.
2. Ancaman komunis di negara kita.
3. Usaha menangani ancaman komunis.
4. Kesan zaman darurat terhadap negara kita.

Elemen
dan Nilai Sivik

1. Kepentingan sikap berhati-hati dalam menghadapi

anasir yang menggusat kestabilan negara.

2. Kepentingan mempunyai pemikiran yang strategik
3. Kepentingan menjamin keamanan negara.
4. Kesediaan untuk berkorban demi negara.

&/*ps Kemahiran Pemikiran Sejarah -

1. Memahami kronologi perkembangan pengaruh

komunisme di negara kita.

2. Meneroka bukti ancaman komunis di negara kita
3. Membuat interpretasi usaha membanteras

ancaman komunis di negara kita.

4. Membuat imaginasi tentang ancaman komunis

di negara kita.

5. Membuat rasionalisasi Perang Saraf untuk

keamanan negara.

Pelaksanaan Perundingan Baling Perisytiharan
Penamatan Darurat
Perang Saraf
Penubuhan Parti
Perikatan

1952 1955 1960

L" -.-.*.'.x';, \ -J@ M
KPM
J- \r.-! '

ffi Kemasukan Pengaruh Komunis di Negara Kita

Komunisme ialah ideologi yang diasaskan oleh Karl Marx dan Friedrich Engels. Mereka menulis
karya Conrnunist Manfesto dan Das Kapital . Perkataan komunis membawa maksud oran-s yan-q
menganut fahaman komunis. Komunisme ialah suatu fahaman politik yang rnenjadikan ekonomi

dan barang pengguna sebagai milik negara. Percubaan untuk menyebarkan ideologi komunis
di negara kita bermula sejak tahun 1920-an. Pada masa itu, terdapat dua buah negara yang terlibat

dalam penyebaran fahaman komunis, iaitu China dan Indonesia.

Kemasukan Pengaruh Komunis dari China

. Ideologi komunis mula dibawa masuk ke negara kita sejak arval tahun l9}}-an melalui

. cawangan Parti Kuomintang (KMT) yang beribu pejabat di China.
Menjelang tahun I9Z4,cawansan KMT ditubuhkan pada hampir setiap bandar di negeri

Melayu bagi menyebarkan pengaruh komunis. Antara bandar tersebut termasuklah Muar,

. Melaka. Seremban, Klang, Kuala Lumpur dan Sungai Petani.

Selain KMT, terdapat sebuah lagi pertubuhan, iaitu Main School yang bergerak dalam kalangan

orang Hailam di bawah arahan Parti Komunis China (PKC). Pada tahun I 927 , perpecahan berlaku

antara Parti KMT dengan PKC. The Communist International (Comintern) yang berpusat

:'(0 . di Moscow mengarahkan penubuhan Parti Komunis Nanyan-e (pKN) pada tahun 1928.

Namun begitu, PKN tidak berjaya mencapai matlamatnya. Keadaan ini menclorong Comintern

mengarahkan penubuhan parti baharu, iaitu Parti Komunis Malaya (pKM).

Kemasukan Pengaruh Komunis
dari lndonesia

. Pada tahun 1920, beberapa orang pemimpin komunis dari Indonesia seperri Tan \lalaka.

Alimin, Moeso, Boedisoejitro, Hasanoesi, Winanta, Soebakat dan Sutan Perpateh menr ebarkan

. fahaman komunis di Seberang Perai, Pulau Pinang, Perak Utara dan Kedah.

Kegagalan Partai Komunis Indonesia (PKI) menguasai Pulau Jawa ( 1926) menr ebabkan pKI

. berusaha untuk membuka cawangan di Tanah Melayu.
Namun begitu, usaha mereka tidak mendapat sambutan daripada orang Melal,u kerana komunis
menggunakan kekerasan untuk mencapai matlamat mereka.

dhtr#sET+EE Pergerakan pengaruh komunis rB
iH+rlr. ke negara kita.
Ilustrasi Alirnin dan Tan Malaka
i i. r; Bincangkan kemasukan pengaruh
komunis di negara kita.
'--r_i"'

*A
KPM

Penubuhan Parti Komunis Malaya

. Pada 30April 1930, Parti Komunis Malaya (PKM) ditubuhkan di Kuala Pilah, Negeri Sembilan.

PKM bergerak melalui kesatuan sekerja, pertubuhan, penerbitan akhbar dan sekolah Cina.

. Seterusnya, PKM menyusup ke dalam Kesatuan Sekerja untuk mengukuhkan

pengaruh komunis.

P ada zaman pendudukan Jepun ( 1 94 1 -1945), PKM bertindak:

. Menjalinkan kerjasama dengan British dalam usaha memerangi Jepun.
. Membentuk Malayan People's Anti-Japanese Army (MPAJA) atau Bintang Tiga pada

. tahun 1942.

Menerima bantuan senjata,latihan, kewangan, bekalan logistik dan perubatan daripada

pihak British.

7

Selepas Jepun menyerah kalah, kekosongan politik berlaku di Tanah Melayu disebabkan oleh C',
kelewatan British kembali ke Tanah Melayu. Keadaan ini memberikan peluang kepada PKM

untuk meluaskan pengaruhnya.

. Bintang Tiga PKM melalui MPAJA keluar dari hutan dan melakukan kekacauan. Mereka

melakukan kekejaman dan pembunuhan terhadap orang Melayu, Cina dan India yang

. didakwa pernah bersubahat dengan Jepun.

Apabila BMA mengambil alih pentadbiran di Tanah Melayu, MPAJA dibubarkan pada
1 Disember 1945. Walau bagaimanapun, PKM dibenarkan bergerak sebagai sebuah
pertubuhan yang sah di Tanah Melayu. Keadaan ini memberikan peluang kepada PKM

. untuk mempengaruhi beberapa pertubuhan tertentu dengan ideologi komunis.

Seterusnya, PKM menyusup dalam kesatuan sekerja, iaitu Pan-Malayan Federation of
Trade Unions (PMFTU).

. Menjelang bulan Disember 1947 hinggabulan Mei 1948, komunis berjaya menguasai 335
. kesatuan sekerja dan menyusup dalam PKMM, MDU dan PUTERA-AMCJA.

Oleh sebab pergerakan komunis mengancam ekonomi dan keselamatan negara, maka
British bertindak meluluskan Trade Union Ordinance No. 9 of 1948. Ordinan ini menyekat
pengaruh komunis dalam kesatuan sekerja dan akhirnya mengharamkan PKM.

Penyebaran ideologi komunis dari China dan Indonesia menyebabkan terdapat penduduk yang
terpengaruh dengan fahaman komunis.Ideologi ini berkembang dalam kesatuan sekerja. Selepas

Perang Dunia Kedua, berlaku kekosongan politik di Tanah Melayu yang membuka peluang
kepada PKM untuk menyebarkan fahamannya. PKM kemudiannya diharamkan oleh British.

__!A

KPM

J)nncaman Komunis di l{egara Kita

Gerakan Komunis Antarabangsa telah menganjurkan dua persidangan di Calcutta, India.

Persidangan Kongres Belia Asia berlangsung pada 19 Februari 1948 hingga 25 Februari 1948,

manakala Persidangan Parti Komunis India diadakan pada bulan Mac 1948. PKM turut
menghantar wakil ke persidangan tersebut.

Dalam persidangan tersebut, pengikut komunis di kawasan yang dijajah digesa supaya

memperhebat perjuangan menentang kuasa imperialis di setiap negara Asia. Berikutan daripada

itu, Jawatankuasa Eksekutif Pusat PKM telah mengambil keputusan untuk melancarkan

per.juangan bersenjata bagi rrenLrbLrhkirn Ilepublik Kornunis cli Tanah
Melayu. Tindakan konrrrnis mclancarkan pcr-juangirn herscnjatiL
meuyebabkan British nrcntisytihiilkan clarulat. PKI\4 rlcneruskar.r

tindnkan melumpuhkan ekunonti clan intl'ustrLrktur serta nteng:lncam

kesclamiitan raky,at.

Perisytiharan Darurat

Pada 16 Jun 19"18. komunis membunuh tiga orang pengurus ladang

Eropah di Sungai Siput, Perak. Komunis memhunuh Arthur Walker,

pengurus Ladang Ephil, John Allison. pensurus Ladang Phin Soon

dan pembantunya Ian Cristian.

Berikutan dengan peristir,va tersebllt, Sir Edu,ard Gent,

(E) Pesuruhjaya Tinggi British di Tanah Melayu mengisytiharkan darurar.
Undang-Undang Darurat dilaksanakan di kawasan tertentu di negeri

Sir Edward Cent. PcsLrruhjaya Perak seperti di Ipoh dan Sungai Siput serta di Johor yan_e meran-rkuuri
daerah Muar, Kluang, Kulai dan Plentong.
Tinggi British di Tanah Melayr.r.
Pada l7 Jun 1948, Undang-Undang Darurar ini diperluas melipuri
Sumber: Pnsal Makh.unat Urusan dat
Unit Foto Utusan Melar,u (M) Bhd. keseluruhan negeri Perak dan Johor.

Seterusnya, pacla I 8 Jun I 948, undang-undang ini dikuatkr-rasakan

ke seluruh Tanah Melayu. Dengan itu. usaha ntembante ras ancaman

komunis di Persekutuan Tanah Melayu bermula dengan rasntinya.

I

a

l

Lori yang dibakar oleh komunis.

Sumber: Mohd Azzam Mohd

Hanif Ghows, 2007. The Malayan
Emergency Revisited 1948-1960.
Edisi kedua. Kuala Lumpur: AMR

Holding Sdn. Bhd.

. '|it, Bilakah perisytiharan Kereta api yang disabotaj oleh komunis untuk melumpuhkan ekonomi British
di Tanah Melayu.
-,,.ii ,
Sumber: Pusat Maklumat Utusan dan Unit Foto Utusan Melayu (M) Bhd.
i\^L-rfv i-- darurat dikuatkuasakan?

BA
KPM

Tindakan Komunis
Walaupun Undang-Undang Darurat dikuatkuasakan di seluruh Tanah Melayu, komunis tetap

meneruskan aktiviti menggugat keamanan dan kestabilan negara. Bagi memastikan kejayaan dalam
perjuangannya, komunis mencetuskan huru-hara di seluruh negara agar penduduk hilang keyakinan
terhadap British. Mereka melakukan pelbagai tindakan untuk melumpuhkan ekonomi, merosakkan
infrastruktur, mengancam keselamatan penduduk dan pasukan keselamatan.
Komunis Melumpuhkan Ekonomi
Sejak Undang-Undang Darurat dikuatkuasakan, lombong bijih timah dan ladang getah menjadi
sasaran utama serangan komunis untuk melemahkan ekonomi British. Dari tahun 1948 hingga tahun
1956, komunis menyerang 80 lombong bijih antaranya di Perak, Selangor dan Negeri Sembilan.
Mereka merosakkan pokok getah, kilang estet, rumah asap, rumah kongsi, kedai dan sekolah
serta membunuh pekerja. Tindakan komunis ini menyebabkan pekerja lombong dan ladang getah
menderita. Selain mengganggu kerja harian di lombong dan ladang, nyawa mereka turut terancam.

Pokok getah yang dirosakkan oleh komunis untuk
Ladang getah dan rumah kediaman yang telah melumpuhkan ekonomi.

dibakar oleh komunis.
Sumber: Mohd Azzam Mohd Hanif Ghows, 2007. The Malayan Emergency Revisited 1948-1960. Edisi kedua. Kuala Lumpur: AMR
Holding Sdn. Bhd.

Komunis Merosakkan Infrastruktur
Komunis menjalankan pelbagai kegiatan sabotaj terhadap kemudahan asas, terutama sistem

pengangkutan dan perhubungan. Mereka mengebom, merosakkan dan mengalihkan landasan kereta
api. Kenderaan yang melalui jalan raya pula ditembak dan dibakar. Komunis turut mensabotaj
kemudahan telefon dan telegraf serta merosakkan paip air. Seterusnya, mereka bertindak menyerang
pekerja awam yang ditugaskan untuk membaiki jalan raya, memasang paip air, membina sistem

pengairan dan pekerja yang menjalankan penyelidikan di tapak skim hidroelektrik. Keadaan ini
menjejaskan kehidupan harian penduduk tempatan kerana infrastruktur tidak dapat diselenggara

dengan baik.

A4
KPM

Komunis Mengancam Keselamatan Rakyat Parti Komunis Malaya (PKM) mcltyasarkan

Komunis melakukan pelbagai tindakan ganas pasukan keselamatan dan menyerang balai polis.
yang menggugat keselamatan rakyat. Mereka
mengugut, mensabotaj, menyerang, melakukan Tindakan ini dilakukan untuk mencetuskan
kekejaman. menganiaya, menculik, merampas,
keadaan yang huru-hara dan menunjukkan
membakar harta benda dan membunuh penduduk ketidakupayaan kerajaan untuk melindungi

yang enggan bekerjasama. Contohnya, pada keselamatan penduduk.
malam 5 Julai 1949. komunis mencampakkan
bom tangan di Sheum Circus. Kampar, Perak. Jadual 62 Statistik anggota keselamatan yang terkorban

Akibatnya, scramai 46 orang cedera parah dan tercedera pada tahun 1948-1960.

dan empat orang mati. Tindakan komunis ini Polis 513 701 l?t4

menyebabkan kesengsaraan dan penderitaan

kepada rakyat.

Jadual 6.1 Statistik orang awam yang terbunuh. tercedera Special 593 746 1339
dan hilang pada tahun I 948-1960. Constables aAa 154 396

Auxiliary

Police

2413 1385 810 4668 Tentera 519 959 1478

(9 Sunrber: Ramlah Adam, 2014. Palilawan Tegar Merdeka. Sumber: Ramlah Adam, 2014. Pahlawan Tegar Merdeka. Kuala
Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Pembunuhan Henry Gumey

li,ry.w*. r** v.s

1. #*

Pada 13 September 1948, Sir Henry Gurney Pasukan keselamatan sedang bertugas untuk membanteras
dilantik sebagai Pesuruhjaya Tinggi British ancaman komunis.

di Tanah Melayu menggantikan Sir Edward Gent. Sumber: Mohd Azzam Mohd Hanif Ghows, 2007. The Malayan
Pada 6 Oktober 1951, Sir Henry Gurney menjadi Emergency Revisited 1948-1960. Edisi kedua. Kuala Lumpur:
AMR Holding Sdn. Bhd.
mangsa serang hendap komunis di Jalan Kuala
Kubu Bharu dalam perjalanan ke Bukit Fraser.

't4
KPM

Komunis menyerang pasukan keselamatan r*rm@;

seperti yang berikut: Muzium Polis Diraja Malaysia (PDRM)

17 Choh, Johor
Jun Komunis menyerang Balai Polis
1948 Kampung Jeram.

26 Temerloh, Pahang
Jun Komunis menyerang Balai Polis
1948 Kuala Krau.

28 Jerantut, Pahang I
Jun Komunis membakar balai polis
1948 f

17 Gua Musang. Kelantan Muzium Polis Diraja Malaysia terletak di Kuala
Komunis menyerang Balai Polis Lumpur, Malaysia. Muzium Poiis Diraja Malaysia
Julai Gua Musang. dirasmikan pembukaannya pada 9 Januari l96l
1948 oleh Yang di-Pertuan Agong ketiga, Tuanku Syed
Kajang. Selangor Putra ibni Almarhum Syed Hassan Jamalullail.
8 Muzium Polis Diraja Malaysia yang baharu telah
Mac Komunis menyerang jip tentera. dibina pada tahun 1983. Muzium ini dibuka pada
1949
2 Oktober 1998 dan dirasmikan pada 24 Julai 1999
22 Muar, Johor oleh Tun Abdullah Ahmad Badarvi. C')
Februari Komunis menyerang Balai Polis
Bukit Kepong. Arahan:
1 950
l. Murid diagihkan kepada beberapa kumpulan
24 Ulu Semur. Kelantan
Mac Komunis menyeran-q hendap kecil untuk membuat kajian yang berikut
1 950 pasukan askar Melayu.
di galeri A, B, C dan Dataran Perwira.
28 Kota Tinggi, Johor (a) Peranan PDRM selnasa zaman darurat.
Jun Komunis menyerang Balai (b) Koleksi anugerah, pingat dan pencapaian.
1950 Polis Kambau. (c) Artifak yang dipamerkan.
(d) Senjata dan kenderaan yang digunakan.

2. Setiap kumpulan dikehendaki n.renyiapkan

tugasan yang diberikan.

3. Selepas lawatan, setiap kumpulan dikehendaki

lnembentangkan dapatan masing-masing.

21 Taiping, Perak Komunis cuba mervujudkan sebuah kerajaan
Komunis menyerang
Februari kenderaan polis. republik komunis di Tanah Melayu. Bagi
1952
merealisasikan matlamat mereka, pelbagai
28 Kedah tindakan dilakukan bertujuan mengancam
Mei Komunis membunuh Ketua keamanan negara. Tindakan komunis ini
1 954 Polis Kedah.
menyebabkan rakyat dan kerajaan bekerjasama
18 Porttian. Johor membanteras ancaman komunis.
Komunis menyerang Balai Polis
0ktober Chuan Seng. t

1 954 _{4

KPM