ตำรานักฉุกเฉินการแพทย์ หมวดที่ 1

นัันทวรรณ ทิิพยเนตร หลัักการซัักประวััติิ และการสื่่�อสารเพื่่�อการรัักษา สำำหรัับการปฏิิบััติิการฉุุกเฉิิน วััตถุุประสงค์์ 1. สามารถอธิิบายความสำำคััญของการซัักประวััติิ 2. สามารถอธิิบายความหมายและเทคนิิคในการสื่่�อสาร 3. ความท้้าทายในการสื่่�อสารเพื่่�อการดููแลผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินก่่อนถึึงโรงพยาบาล 4. ปััญหาในการสื่่�อสารเพื่่�อการรัักษาก่่อนถึึงโรงพยาบาล 5. แนวทางการซัักประวััติิด้้วย S(OPQRST)AMPLER ความสำำคััญของการซัักประวััติิ ประวััติิการเจ็็บป่่วยเป็็นข้้อมููลสำำคััญที่่�ช่่วยลดความคลาดเคลื่่�อนในการรัับเข้้ารัักษาในโรงพยาบาลได้้การที่่� ผู้้�ให้้การดููแลรัักษาจะสามารถสอบถามให้้ได้้มาซึ่่�งประวััติิการเจ็็บป่่วยที่่�ถููกต้้องได้้นั้้�น ต้้องอาศััยการสื่่�อสารที่่�มีี ประสิิทธิิภาพด้้วยความเป็็นมืืออาชีีพ อัันมีผีลต่่อความไว้้วางใจระหว่่างบุุคคลากรทางการแพทย์กั์บตััวผู้้�ป่่วย ทำำ ให้้ผู้้�ป่่วย ยิินดีที่่�จะให้้ข้้อมููลการเจ็บ็ ป่่วยแล้้วนำำมาซึ่่�งการวินิิจฉััยรวมทั้้�งให้้การดููแลได้้อย่่างมีปีระสิิทธิิภาพและส่่งผลดีต่ี่อผลลััพธ์์ ในการรัักษา ดัังนั้้�น การสื่่�อสารเพื่่�อการรัักษา จึึงเป็็นเครื่่�องมืือที่่�เฉพาะเจาะจงในการปฏิิสััมพัันธ์์ระหว่่างบุุคคลที่่�ส่่งผล ต่่อการดููแลที่่มี�ปีระสิิทธิิภาพ ซึ่่�งแท้้ที่่�จริิงแล้้วการสื่่�อสารเพื่่�อการรัักษาเป็็นการเริ่่มป�ฏิิสัมพัันธ์์อย่่างเป็็นรููปธรรมระหว่่าง ผู้้�ดููแลและผู้้�ป่่วย ช่่วยให้้ผู้้�ดููแลเข้้าใจปััญหาทั้้�งทางกายภาพ จิิตใจ อารมณ์์และจิิตวิิญญาณได้้ ซึ่่�งการสื่่�อสารชนิิดนี้้� มีีวััตถุุประสงค์์เพื่่�อแยกแยะปััญหาและเข้้าใจความต้้องการของผู้้�ป่่วย สร้้างความไว้้วางใจระหว่่างบุุคคลและส่่งเสริิม ความปลอดภััยในการดููแลรัักษาได้้ จึึงเห็็นได้้ว่่าไม่่ใช่่เรื่่�องง่่ายหากมีข้้ีอจำำกััดในการสื่่�อสารเพื่่�อการสร้้างปฏิิสัมพัันธ์์ควบคู่่ ไปกัับการใช้้เทคนิิคในการรัักษา เพราะจะส่่งผลเสีียหายต่่อการแยกแยะความต้้องการที่่�แท้้จริิงของแต่่ละบุุคคลได้้ การซัักประวัติัิการเจ็บ็ ป่่วยเป็็นส่่วนหนึ่่�งของการสื่่�อสารเพื่่�อการรัักษาเนื่่�องจากเป็็นการรวบรวมข้้อมููลเพื่่�อให้้ ได้้เรื่่�องราวความเจ็บ็ ป่่วยของผู้้�ป่่วย จััดเป็็นการดููแลรัักษาอัันดับัแรกที่่�กระทำำเพื่่�อทราบข้้อมููลการเจ็บ็ ป่่วยความรุุนแรง ระยะเวลา ประวััติิการรัักษาและอื่่�นๆ นอกจากนี้้�การซัักประวััติิยัังถืือเป็็นหััวใจสำำคััญที่่�ช่่วยให้้สามารถวิินิิจฉััยโรคได้้ อย่่างน้้อยร้้อยละ 50 ของอาการเจ็็บป่่วย การซัักประวััติิขึ้้�นอยู่่กัับสััมพัันธภาพระหว่่างแพทย์์และผู้้�ป่่วย และ ความสามารถในการคิิดวิิเคราะห์์และใช้้เหตุผุลทางคลิินิิก (clinical reasoning) กระบวนการทั้้�งหมดจะต้้องดำำเนิินการ ไปด้้วยกัันอย่่างสอดคล้้อง ทำำ ให้้ได้้ข้้อสรุปุของประเด็็นที่่�เป็็นปััญหาด้้านสุุขภาพของผู้้�ป่่วยในทุุกๆ ด้้าน เพื่่�อการวินิิจฉััย โรค(disease)และความเจ็็บป่่วย(illness) ที่่�เกิิดจากการรัับรู้้�ของผู้้�ป่่วย ประเด็็นปััญหาที่่�วิิเคราะห์์ได้้จะถููกนำำมาใช้้ใน การวางแผนการรัักษาให้้ครอบคลุุม และกำำกัับทิิศทางการตรวจวิินิิจฉััยและเลืือกใช้้เทคโนโลยีีที่่�เหมาะสมในการดููแล รัักษา ทั้้�งนี้้�หากผู้้�ที่่�ทำำการซัักประวััติิมีีความเป็็นมืืออาชีีพ จะช่่วยให้้ได้้รัับความน่่าเชื่่�อถืือและผู้้�ป่่วยเกิิดความไว้้วางใจ ตั้้�งแต่่แรกพบเห็็นได้้ ซึ่่�งคุุณลัักษณะของผู้้�ซัักประวััติิที่่�ดีีควรมีีดัังนี้้� 1. มีีการแต่่งกายที่่�สะอาดสะอ้้าน เรีียบร้้อยตรงตามระเบีียบการแต่่งกายและง่่ายต่่อการอธิบิายว่่าเป็็นวิชิาชีีพ ของนัักฉุุกเฉิินการแพทย์์ 2. มีีการรัักษาความสะอาดร่่างกาย ตััดเล็็บให้้เรีียบร้้อย สุุขภาพปากและฟัันปกติิไม่่ใช้้น้ำำ� หอม 3. มีีสมรรถนะทางกายปกติิและแข็็งแรง บท ที่่� 1-4 หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 65 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

4. มีีบุุคลิิกภาพที่่�เป็็นมืืออาชีีพ ได้้แก่่สงบเยืือกเย็็น มีีศัักยภาพ และไว้้วางใจได้้ 5. มีีการแสดงออกทางสีีหน้้าที่่�เป็็นคนเปิิดเผย สนใจสิ่่�งแวดล้้อม มีีความเอื้้�ออาทร ควรหลีีกเลี่่�ยงพฤติิกรรม การดููหมิ่่�นดููแคลน หรืือดููถููกเหยีียดหยามผู้้�อื่่�น 6. มีีความมั่่�นใจในตนเอง แต่่ไม่มี่ ีท่่าทีีเย่่อหยิ่่�ง 7. มีีท่่าทีีที่่�เหมาะสม มีีสติิในการทำำกิิจกรรมการดููแล 8.ควรคำำนึึงถึึงสิิทธิิความเป็็นส่่วนตััวของผู้้�ป่่วยรู้จั้�ักเอาใจเค้้ามาใส่่ใจเราเช่่น ก่่อนจะสัักประวัติัิเรื่่�องส่่วนตััวควร ขออนุุญาตก่่อน ความหมายและองค์์ประกอบในการสื่่�อสาร การสื่่�อสาร คืือกระบวนการทางการแลกเปลี่่�ยนข้้อมููลข่่าวสารระหว่่างบุุคคลต่่อบุุคคล หรืือบุุคคลต่่อกลุ่่ม โดยใช้้สััญลัักษณ์์ สััญญาณ หรืือพฤติิกรรมที่่�เข้้าใจกััน องค์ป์ระกอบของการสื่่�อสาร ประกอบด้้วย 1. ผู้้ส่่งสาร คืือผู้้�ที่่�ทำำหน้้าที่่�ส่่งข้้อมููลข่่าวสารไปยัังผู้้�รัับสารโดยผ่่านช่่องทางที่่�เรีียกว่่า สื่่�อ หากมีีการสื่่�อสาร สองทาง ผู้้�ส่่งสารจะเป็็นผู้้�ที่่�รัับสารในบางกรณีีที่่�มีีการตอบสนองจากผู้้�รัับสาร ผู้้�ส่่งสารจะต้้องมีีทัักษะในการสื่่�อสาร มีีเจตคติที่่ิดี�ต่ี่อตนเองและต่่อเรื่่�องที่่�จะส่่ง ต้้องมีีความรู้้�ในเนื้้�อหาที่่�จะส่่งและอยู่่ในระบบสัังคมเดีียวกับัผู้้�รับซึ่่ ั �งจะส่่งผลต่่อ การสื่่�อสารที่่�มีีประสิิทธิิภาพ 2. ข้้อมููลข่่าวสาร ข่่าวสารที่่�ดีีต้้องแปลเป็็นรหััสเพื่่�อสะดวกในการรัับและตีีความ เนื้้�อหาของสารและ การจััดการสารอย่่างเหมาะสมจะช่่วยให้้มีีการสื่่�อความหมายได้้ง่่ายขึ้้�น 3. สื่่�อหรืือช่่องทางการรัับสาร คืือประสาทสััมผััสทั้้�งห้้า คืือ ตา หูู จมููก ลิ้้�น และกายสััมผััส และตััวกลางที่่� มนุุษย์์สร้้างขึ้้�น เช่่น สิ่่�งพิมพ์ิ ์กราฟฟิิก สื่่�ออิิเล็็กทรอนิิกส์์ 4. ผู้รัับ้ สาร คืือผู้้�ที่่�เป็็นเป้้าหมายของผู้้�ส่่งสาร ซึ่่�งหากการสื่่�อสารจะมีปีระสิิทธิิภาพ ผู้้�รับัสารจะต้้องมีีสมรรถนะ ในการรัับรู้้� มีีเจตคติิที่่�ดีีต่่อข้้อมููลข่่าวสาร ต่่อผู้้�ส่่งสาร และต่่อตนเอง อย่่างไรก็็ตาม ความผิิดพลาดของการสื่่�อสารระหว่่างบุุคคลเกิิดขึ้้�นได้้เสมอในชีีวิิตประจำำวััน ซึ่่�งหากมีีความ ผิิดพลาดของการสื่่�อสารทางการแพทย์์จะมีีผลต่่อความล้้มเหลวในการรัักษาผู้้�ป่่วยให้้เป็็นไปอย่่างเหมาะสม อาจได้้ ผลลััพธ์์การรัักษาที่่�เป็็นลบ หรืือมีผีลให้้เสีียชีีวิิตได้้ เทคนิิคการสื่่�อสาร การสื่่�อสารด้้วยอวจนภาษา เนื่่�องจากภาษากายเป็็นท่่าทางและลัักษณะภายนอก ถืือเป็็นองค์์ประกอบสำำคััญในการสื่่�อสารที่่�ก่่อให้้เกิิด ความประทัับใจตั้้�งแต่่แรกพบ การวางท่่าทางที่่�ถููกต้้องเป็็นจุุดเริ่่�มต้้นที่่�ช่่วยให้้ประสบความสำำเร็็จในการสื่่�อสาร การรัักษาระยะห่่างระหว่่างบุุคคล ในประเทศอเมริิกาให้้การยอมรัับระยะห่่างระหว่่างบุุคคลแปลกหน้้า ที่่�ระยะ 4-12 ฟุุต ซึ่่�งเป็็นระยะที่่�เทีียบเท่่าประมาณ 2 ช่่วงแขนของผู้้�ป่่วย อย่่างไรก็็ตาม พื้้�นที่่�ใกล้้ชิิดที่่�ผู้้�ดููแลสามารถ เอื้้�อมถึึงผู้้�ป่่วยเพื่่�อให้้การช่่วยเหลืือคืือไม่่เกิิน 1.5 ฟุุต ดัังนั้้�น เมื่่�อสร้้างความไว้้วางใจแล้้วผู้้�ดููแลจึึงสามารถเข้้าใกล้้ผู้้�ป่่วย ได้้มากขึ้้�น เพื่่�อความสะดวกในการปฏิิบััติิการช่่วยเหลืือ ตำำ�แหน่่งที่่�เหมาะสม ในการส่่งข้้อมููลข่่าวสารที่่พูู�ดคุุยกับัผู้้�ป่่วยในแต่่ละครั้้�งควรนั่่�งในระดับัสายตาและรัักษา ระดับที่่ ั �คงที่่�ในตำำแหน่่งนั้้�น หากจำำเป็็นต้้องยืืนควรระมััดระวัังท่่าทีที่่�ไม่่ให้้เกีียรติิผู้้�ป่่วยอย่่างไรก็็ตาม สำำหรับักลุ่่มผู้้�ป่่วย เด็็กและผู้้�สููงอายุุการโน้้มตััวให้้ต่ำำ� กว่่าระดัับสายตาของผู้้�ป่่วย ถืือเป็็นเทคนิิคที่่�ช่่วยให้้สามารถเข้้าถึึงผู้้�ป่่วยได้้ดีีกว่่า หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 66 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

ท่่าทีีเปิิดรัับ ในการยืืนควรมีีท่่าทีีแบบ open stance คืือมีีท่่าทีีที่่�ผึ่่�งผายพร้้อมรัับฟััง ควรกางแขนออกพอ ประมาณ ไม่่ควรกำำมืือควรมีท่ี่าทีที่่ผ่�่อนคลาย มั่่�นใจในตนเอง ไม่่เครีียดไม่ลุุ่กลี้้ลุ�ุกลน แต่ดูู่อบอุ่่นและเอาใจใส่คู่่ ่สนทนา ในทางตรงกัันข้้าม closed stance คืือ มีีท่่าทีีปิิดตััวเอง เช่่น กอดหน้้าอก หรืือกำำมืือ ส่่ายหน้้าไม่่เห็็นด้้วย และหัันข้้าง ให้้คู่่สนทนา ซึ่่�งแสดงถึึงอาการที่่�ไม่่สนใจ ไม่่สะดวกที่่�จะสนทนาต่่อ ไม่่เห็็นด้้วยกัับสิ่่�งที่่�พููด โกรธ หรืือไม่่พอใจบางสิ่่�ง บางอย่่างผู้้�ดููแลควรสัังเกตพฤติิกรรมของผู้้�ป่่วยด้้วยว่่ามีีพฤติิกรรมเช่่นไร หากมีีพฤติิกรรม closed stanceแล้้วผู้้�ดููแล ควรปรัับเปลี่่�ยนเทคนิิคในการเข้้าหาผู้้�ป่่วย การสบตา ภาษากายที่่�ช่่วยให้้ประสบความสำำเร็็จมากในการสนทนา คืือการสบตาผู้้�ดููแลควรสบตากัับผู้้�ป่่วย ด้้วยสายตาที่่�อบอุ่่นและจริิงใจอยู่่เสมอ ในขณะสนทนาไม่่ควรละสายตาจากผู้้�ป่่วย (หากสวมแว่่นกัันแดดควรถอดออก ในขณะทำำการสื่่�อสาร) แม้้ในขณะกำำลัังจดบัันทึึกผู้้�ดููแลควรสบตากัับผู้้�ป่่วยเป็็นระยะๆ ไม่่ควรละสายตาออกมาทัันทีี เพราะเป็็นการสื่่�อให้้เห็็นว่่าผู้้�ดููแลนั้้�นกำำลัังใส่่ใจกัับคู่่สนทนาตลอดเวลา หากรู้้�สึึกอึึดอััดลำำบากใจที่่�จะสบตานานๆ ลองใช้้วิธีิีการนับจำั ำนวนครั้้�งในการกระพริบิตาของคู่่สนทนาแทน จากผลการศึึกษาพบว่่า วิธีิีการนี้้�จะได้้รับัความเชื่่�อถืือ และชื่่�นชมจากคู่่สนทนามากกว่่าปกติิ การสอบถามด้้วยความเห็น็อกเห็็นใจได้้แก่่การสััมผััสหลัังมืือ หรืือต้้นแขนในสถานการณ์ที่่์ �เหมาะสมช่่วยให้้ ได้้รับข้้ ัอมููลที่่ถูู�กต้้องเกิินความคาดหมายได้้ การสัมผััสที่่�แสดงความเห็็นอกเห็็นใจช่่วยให้้เกิิดความไว้้วางใจและช่่วยสงบ สติิอารมณ์์ของผู้้�ป่่วยลงได้้อย่่างรวดเร็็ว อย่่างไรก็็ตาม การสััมผััสที่่�แสดงความเห็็นอกเห็็นใจอย่่างมีีประสิิทธิิภาพนั้้�น ยัังขึ้้�นอยู่่กัับเพศ อายุุ บริิบทวััฒนธรรม ประสบการณ์์เดิิม และสถานการณ์์ในขณะนั้้�น ขณะเดีียวกัันควรระมััดระวััง การสััมผััสที่่�ไม่่เหมาะสมด้้วยเช่่นกััน เนื่่�องจากมีีเพีียงเส้้นกั้้�นบาง ๆ ระหว่่างความเห็็นอกเห็็นใจและความสนิิทสนมที่่� ไม่่เหมาะสม ดัังนั้้�น ผู้้�ที่่�ทำำการดููแลจึึงควรใส่่ใจและฝึึกฝนเพื่่�อพััฒนาทัักษะในการสร้้างความไว้้ใจอย่่างสม่ำ ำ� เสมอ การสื่่�อสารด้้วยวจนภาษา การตั้้�งคำำ�ถาม เป็็นเทคนิิคสำำคััญสำำหรัับการสอบถาม ควรใช้้คำำถามที่่�ชััดเจน เข้้าใจง่่าย ตลอดระยะเวลาที่่� สอบถาม ควรใช้้วิิธีีตั้้�งสมมติิฐานและทดสอบสมมติฐิานว่่าอาการของผู้้�ป่่วยเกิิดจากโรคใดได้้บ้้างแล้้วตั้้�งคำำถามเพื่่�อหา ข้้อมููลที่่�สนับัสนุุนหรืือคััดค้้านโรคนั้้�นๆการใช้้คำำถามควรเริ่่มด้้ �วยคำำถามปลายเปิิดแล้้วค่่อยใช้้คำำถามปลายปิิดให้้แคบลง เมื่่�อต้้องการข้้อมููลจำำเพาะเพิ่่�มเติม ิ คำำ�ถามปลายเปิิด (open end question) เพื่่�อสืืบหาข้้อมููลเกี่่�ยวกัับความเจ็็บป่่วย ความรู้้�สึึก ความเข้้าใจ เจตคติิ ซึ่่�งต้้องได้้รัับความร่่วมมืือจากผู้้�ป่่วยในการตอบคำำถาม เช่่น “ไปรัับการตรวจรัักษาที่่�ไหนมาบ้้าง” คำำ�ถามปลายปิิด หรืือคำำ�ถามแคบ (closed หรืือfocused question) ใช้้เมื่่�อต้้องการข้้อมููลจำำเพาะมากขึ้้�น ภายหลัังการถามคำำถามปลายเปิิดไปแล้้ว หรืือผู้้�ป่่วยมีีอาการประหม่่า กัังวล ซึึมเศร้้า หรืือมีีสติิปััญญาบกพร่่อง เช่่น “เจ็็บตรงไหน” “เสมหะมีีเลืือดปนแบบไหน” คำำ�ถามตรง (direct question) คืือคำำถามที่่�ต้้องการข้้อมููลที่่�จำำเพาะมาก เป็็นคำำถามที่่�ปิิดมากที่่�สุุด คำำตอบ อาจมีีเพีียงใช่่หรืือไม่่ใช่่เท่่านั้้�น เพื่่�อใช้้เป็็นคำำถามกรองในเวลาที่่�ทำำการซัักประวััติิและสอบถามอาการตามระบบ เช่่น “ปวดท้้องหรืือไม่่” “เคยชัักหรืือไม่่” หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 67 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

สิ่่�งที่่�ควรประเมินิ ในขณะทำำการสื่่�อสาร ควรสัังเกตลักัษณะทางกายภาพของผู้้ป่วย่ ซึ่่�งคุณลัุักษณะภายนอก หรืือลัักษณะทางกายภาพ ได้้แก่่การแต่่งกาย เครื่่�องประดัับ ความสะอาด ซึ่่�งสิ่่�งเหล่่านี้้�อาจเป็็นส่่วนหนึ่่�งของสภาพปััญหาที่่�ผู้้�ป่่วยเผชิิญอยู่่ และเอื้้�อต่่อการค้้นหา ปััญหาภายใน เช่่น การรับรู้ั ้�สภาพจิิตใจ ควรประเมินริะดัับความรู้้สึกตัึวั ซึ่่�งระดับัความรู้สึ้�ึกตััวหมายรวมถึึงการเคลื่่�อนไหว ลัักษณะการพููดความคิิด สมาธิิในการสนทนาและความเข้้าใจในการสื่่�อสาร นอกจากนี้้�ควรประเมิินการรัับรู้้�เกี่่�ยวกัับเวลาสถานที่่� บุุคคลความ จำำระยะสั้้�น รวมถึึงอารมณ์์โดยการประเมิินการตอบสนองอััตโนมัติัิของร่่างกายเช่่น อาการเหงื่่�อออกอาการสั่่�น อาการ เกร็็งหรืืออื่่�น ๆควรบัันทึึกหากพบว่่า ผู้้�ป่่วยหลบตาอาจเนื่่�องจากอาย หวาดกลััว สัับสน เบื่่�อไม่่สนใจ ซึึมเศร้้า หรืือไม่่ ให้้ความร่่วมมืือ ควรประเมิินว่่าสามารถควบคุุมสถานการณ์์ได้้หรืือไม่่ บางครั้้�งผู้้�ให้้การดููแลไม่่สามารถควบคุุมสถานการณ์์ ที่่�อยู่่ในความสนใจของผู้้�ป่่วยหรืือกลุ่่มชนได้้ จึึงควรระมััดระวัังกลไกการป้้องกัันตััวที่่�หลากหลายรููปแบบ หากผู้้�ป่่วย ยัังคงไม่่รัับรู้้�และเบี่่�ยงประเด็็นคำำถามออกไป ดัังนั้้�น ผู้้�ให้้การดููแลจึึงควรมีีการปรัับเปลี่่�ยนแนวทางในการตั้้�งคำำถาม ควรประเมิินว่่าผู้้ป่่วยให้้ความร่่วมมืือหรืือไม่่ บางครั้้�งผู้้�ป่่วยที่่�มีีการเสพสารเสพติิด หรืือผู้้�ป่่วยทางจิิตอาจ แสดงออกว่่าเป็็นปฏิิปัักษ์์อย่่างชััดเจนกับัผู้้�ดููแล ดัังนั้้�น ผู้้�ที่่�ให้้การดููแลจึึงควรชี้้�แจงให้้เห็็นว่่าตนเองเป็็นใครมาปฏิิบััติิหน้้าที่่� เพื่่�ออะไรโดยอธิบิายให้้เข้้าใจว่่าสิ่่�งที่่�ผู้้�ป่่วยกำำลัังกระทำำอยู่่จะเป็็นอุปุสรรคต่่อการเข้้าช่่วยเหลืือและควรขอความร่่วมมืือ ให้้ทำำตามในสิ่่�งที่่�เหมาะสม เพื่่�อให้้สามารถเข้้าให้้การช่่วยเหลืือได้้สะดวกและรวดเร็็วยิ่่�งขึ้้�น อย่่างไรก็็ตาม หากพบว่่า ผู้้�ป่่วยยัังมีีเจตนาหรืือพฤติิกรรมที่่�ไม่่เป็็นมิิตร ซึ่่�งอาจส่่งผลต่่อความปลอดภััยของผู้้�ให้้การดููแลจึึงควรรัักษาระยะห่่าง ประเมิินช่่องทางเข้้าออก และอยู่่ใกล้้ๆ ช่่องทางออกเพื่่�อความปลอดภััย ลัักษณะคำำ ถามที่่�ควรหลีีกเลี่่�ยง 1. การระดมคำำถามปลายปิิดหลายๆ คำำถามพร้้อมกััน เช่่น - “ถ่่ายปััสสาวะแสบขััดมั้้�ย มีีไอเจ็็บคอร่่วมกัับท้้องเสีียด้้วยหรืือไม่่” - “เคยมีีอาการเหล่่านี้้�หรืือไม่่ ท้้องอืืด ท้้องเฟ้้อ แน่่นท้้อง มีีลมในกระเพาะ” 2. ใช้้คำำถามที่่�ให้้เลืือกตอบ เช่่น “อาการนั้้�นปวดตื้้�อๆ หรืือไม่่ หรืือปวดแปล๊บ๊ๆ หรืือปวดเป็็นพัักๆ” ซึ่่�งเป็็น การจำำกััดคำำตอบซึ่่�งควรใช้้คำำถามที่่�ว่่า “อาการปวดท้้องนั้้�นมีีลัักษณะอย่่างไร” 3. การใช้้คำำถามที่่�ชี้้�แนะคำำตอบ เพราะผู้้�ป่่วยจะเข้้าใจผิิดว่่าผู้้�ถามต้้องการคำำตอบรัับ เช่่น “มีีปวดร้้าวที่่�แขน ด้้วยใช่่หรืือไม่่” ควรใช้้คำำถามว่่า “มีีอาการปวดร้้าวไปที่่�ใดบ้้าง” 4. ตั้้�งคำำถามเป็็นเชิิงกล่่าวหา หรืือใช้้คำำถามว่่า“ทำำ ไม” มัักก่่อให้้เกิิดความรู้้�สึึกเผชิิญหน้้าระหว่่างผู้้�ถามและ ผู้้�ถููกถาม เช่่น “ทำำ ไมไม่่กิินยาให้้ครบ” “ทำำ ไมมาตรวจตอนนี้้�” 5. คำำถามในเรื่่�องละเอีียดอ่่อน ผู้้�ให้้การดููแลควรต้้องขออนุุญาตผู้้�ป่่วยก่่อนเสมอ โดยควรแจ้้งว่่าเป็็นคำำถาม ทั่่�วไปที่่�ถามผู้้�ป่่วยทุุกรายและอธิบิายว่่าข้้อมููลนั้้�นจะเป็็นประโยชน์์ในการวินิิจฉััยและตรวจรัักษาได้้แก่่พฤติิกรรมทางเพศ ความรุุนแรงในครอบครััว การทำำแท้้ง ความพิิการของร่่างกาย การใช้้สารเสพติิด หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 68 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

แนวทางในการใช้้คำำ ถามที่่�ละเอีียดอ่่อน - ควรแจ้้งผู้้�ป่่วยว่่าเรื่่�องที่่�จะถามนั้้�นเป็็นเรื่่�องที่่�สามารถเกิิดขึ้้�นได้้ เช่่น การยุุติิการตั้้�งครรภ์์ -ควรใช้้เทคนิิคการสอดแทรกคำำถามที่่�ละเอีียดอ่่อนระหว่่างคำำถามเรื่่�องทั่่�วไป (sandwiching) โดยเริ่่มต้้ �นการ ใช้้คำำถามที่่�มีีผลกระทบต่่อจิิตใจน้้อยกว่่าและตามด้้วยการถามเรื่่�องที่่�มีีความละเอีียดอ่่อนมากขึ้้�น แล้้วสลับั ไปถามเรื่่�อง ทั่่�วไป เช่่น ถามเรื่่�องการมีีประจำำเดืือนเป็็นปกติิหรืือไม่่ตามด้้วยการขออนุุญาตสอบถามเรื่่�องประวััติิการมีีเพศสััมพัันธ์์ แล้้วสลัับไปสอบถามเรื่่�องพฤติิกรรมการขัับถ่่าย - ควรใช้้เทคนิิคการสอบถามในประเด็็นที่่�ละเอีียดอ่่อนมากขึ้้�นเป็็นลำำดัับ (creeping) ทั้้�งนี้้�ควรถามเมื่่�อผู้้�ป่่วย เริ่่�มไว้้วางใจ เช่่น การถามเรื่่�องการสููบบุุหรี่่� ดื่่�มสุุรา และ การใช้้สารเสพติิด เทคนิิคในการสื่่�อสารเพื่่�อการรัักษา การส่่งเสริิมให้พูู้ด (facilitation) เป็็นกิริิยาท่่าทาง หรืือคำำพููดที่่�กระตุ้้�น หรืือส่่งเสริมิให้้ผู้้�ป่่วยพููดต่่อไปเรื่่�อยๆ เช่่น การใช้้ท่่าทางที่่�สนใจ ตั้้�งใจฟััง หัันหน้้าไปทางผู้้�ป่่วยและโน้้มตััวไปข้้างหน้้าเล็็กน้้อย ผงกศีีรษะเป็็นเชิิงรัับรู้้� ไม่่ขััดจัังหวะการพููด เช่่น “แล้้วอย่่างไรคะ” “เล่่าต่่อสิิคะ” “หลัังจากนั้้�นล่่ะคะ” การฟัังเพื่่�อการรัักษา (therapeuticlistening) เป็็นการฟัังอย่่างตั้้�งใจเป็็นการฟัังพร้้อมทั้้�งใช้้วิิจารณญาณ ในวิินิิจฉััยปััญหาของผู้้�ป่่วยช่่วยให้้ผู้้�ป่่วยรู้้�สึึกว่่าตนมีีคุุณค่่า ผู้้�ดููแลควรฟัังอย่่างมีีส่่วนร่่วม สนใจทั้้�งเนื้้�อหา น้ำ ำ� เสีียง การแสดงอารมณ์ ท่์ ่าทาง สื่่�อทางกายควรฟัังการตอบคำำถามก่่อนหน้้านี้้�ให้้เสร็็จก่่อนและพยายามคิิดไปพร้้อม ๆ กัันว่่า จะถามอะไรต่่อ โดยไม่่สวนคำพููำ ดของผู้้�ป่่วย การยอมรัับ (accept) เป็็นการแสดงให้้ผู้้�ป่่วยเห็็นว่่าผู้้�ดููแลยอมรับัและเข้้าใจในตััวผู้้�ป่่วยเป็็นการตอบสนอง ผู้้�ป่่วยอย่่างหนึ่่�ง ทำำ ให้้รู้้�สึึกว่่าตนมีีคุุณค่่า ในการยอมรัับอาจแสดงออกด้้วยการใช้้วาจา หรืือท่่าทาง ได้้แก่่การแสดง สีีหน้้า น้ำ ำ� เสีียง กิิริิยาท่่าทีีเพื่่�อให้้ผู้้�ป่่วยรัับทราบว่่าผู้้�ดููแลรัับรู้้�เรื่่�องที่่�พููด ไม่่หััวเราะเยาะ หรืือทำำสีีหน้้าพิิศวงในเรื่่�อง แปลกๆ หรืือเรื่่�องที่่�ไม่่รู้้�สึึกว่่าไม่น่่ ่าเชื่่�อถืือ ซึ่่�งในกรณีีที่่�ไม่่เห็็นด้้วยหรืือไม่่เชื่่�อ ผู้้�ดููแลยัังไม่่ควรแสดงออกไปในทัันทีี การทำำ�ให้้เกิิดความชััดเจนเพื่่�อลดความสัับสน (clarification) ใช้้เมื่่�อคำำบอกเล่่าผู้้�ป่่วยนั้้�นไม่่ชััดเจน ผู้้�ดููแล อาจใช้้คำำถามเพื่่�อสื่่�อสารให้้เข้้าใจมากขึ้้�นในสิ่่�งที่่�ยัังคลุุมเครืือ หรืือเข้้าใจความหมายไม่่ชััดเจน มัักใช้้บ่่อยเมื่่�อต้้องการ ค้้นหาปััญหาของผู้้�ป่่วยเช่่น “ที่คุ ่� ุณบอกว่่าหน้้ามืืดนั้้�น มีีอาการเป็็นอย่่างไรคะ” “ที่ว่ ่� ่าเป็็นบ่่อยๆ นั้้�น คืือบ่่อยแค่่ไหนคะ” “รบกวนคุุณช่่วยอธิิบายเรื่่�องอาการ....... อีีกทีีได้้มั้้�ยคะ” การสรุุปความ (summarization) เป็็นการรวบรวมเรีียงร้้อยสิ่่�งที่่�ผู้้�ป่่วยได้้พููดมาก่่อนแล้้วนั้้�น โดยสรุปุใจความ หรืือข้้อความที่่�ผู้้�ป่่วยพููดอย่่างสะเปะสะปะโดยการเน้้นบางช่่วงที่่�จำำเป็็น เทคนิิคนี้้�มัักใช้้หลัังจากผู้้�ป่่วยให้้ข้้อมููลไปแล้้ว ตอนหนึ่่�ง หรืือก่่อนการเปลี่่�ยนเรื่่�อง หรืือก่่อนการยุุติิการสื่่�อสาร เพื่่�อให้้เข้้าใจข้้อมููลตรงกััน การสะท้้อนกลัับ (reflection/echoing) เป็็นการสะท้้อนสิ่่�งที่่�ผู้้�ป่่วยพููดรวมทั้้�งความคิิดของผู้้�ป่่วยเพื่่�อสะท้้อน ให้้ผู้้�ป่่วยเข้้าใจความรู้้�สึึกและความคิิดของตนเอง โดยส่่วนท้้ายของคำำพููดกัับผู้้�ป่่วยนั้้�นให้้ใช้้น้ำำ� เสีียงในเชิิงตั้้�งคำำถาม เพื่่�อแสดงว่่าผู้้�ดููแลได้้ยิินสิ่่�งที่่�พููด และต้้องการให้้เพิ่่�มรายละเอีียด เช่่น ผู้้�ป่่วย: “อาการเจ็็บหน้้าอกเป็็นมากขึ้้�น และร้้าวออกไปที่ ่�อื่่�น” นัักฉุุกเฉิินการแพทย์์: “มีีอาการเจ็็บร้้าวด้้วยใช่่มั้้�ยคะ” ผู้้�ป่่วย: “ครัับร้้าวไปไหล่่ และแขนซ้้าย มัันเจ็็บมากจนคิิดว่่าต้้องถึึงตายแน่่ๆ” นัักฉุุกเฉิินการแพทย์์: “อาการมัันรุุนแรงมากจนจะถึึงตายได้้เลยใช่่มั้้�ยคะ” หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 69 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

การทวนความหมาย (paraphrasing) เป็็นการทวนความหรืือทำำความเข้้าใจสิ่่�งที่่�พููด โดยการกล่่าวซ้ำ ำ�สิ่่�งที่่� ผู้้�ป่่วยพููดไปแล้้ว ในรููปแบบที่่�กระชัับกว่่าโดยไม่่สููญเสีียใจความที่่�ต้้องการสื่่�อสาร เช่่น ผู้้�ป่่วย:“ฉัันตกใจมากเพราะอยู่่ดีีๆ ก็รู้้็สึึ�กแน่่นตรงกลางหน้้าอก และเหนื่่�อยมากขึ้้�นเหมืือนที่่�เคยเป็็นมาแล้้ว” นัักฉุุกเฉิินการแพทย์์: “คุุณกลััวว่่าจะเกิิดหััวใจขาดเลืือดซ้ำ ำ�อีีกครั้้�ง” การกล่าวซ้ำ่ ำ��หรืือย้ำำ��(restatement) เป็็นการเรีียบเรีียงข้้อมููล คำำบอกเล่่าของผู้้�ป่่วยเพื่่�อซัักซ้้อมความเข้้าใจ โดยเฉพาะกรณีที่่�ประวัติัิยาว หรืือซัับซ้้อน หรืือสัับสน เช่่น “ที่่�เล่่ามาทั้้�งหมด แสดงว่่า.......” การเผชิิญหน้า ้ (confrontation) เป็็นการชี้้�ให้้ผู้้�ป่่วยรู้้�พฤติิกรรมของตน หรืือทำำความกระจ่่างเกี่่�ยวกับข้้ ัอมููล ที่่ขั�ัดแย้้ง หรืือมีีการรับรู้ั ที่่้�ผิ�ิดเป็็นการสื่่�อสารเพื่่�อชี้้�ให้้เห็็นข้้อเท็็จจริิงของสภาวะการณ์นั้้์ �น ๆ ซึ่่�งผู้้�ดููแลควรแสดงออกอย่่าง สุุภาพ เพื่่�อไม่่ให้้ผู้้�ป่่วยคิิดว่่าไม่่เชื่่�อ หรืือกำำลัังโต้้แย้้ง หรืือกำำลัังดููถููกประสบการณ์์หรืือความคิิดของผู้้�ป่่วย เทคนิิคนี้้� ควรใช้้ภายหลัังการสร้้างความคุ้้�นเคยแล้้ว เช่่น “คุุณบอกว่่าไม่่เอามาใส่่ใจ แต่่เห็็นคุุณมีีน้ำำ� ตาคลอ” การแปลความหมาย (interpretation) เป็็นการเผชิิญหน้้าแบบหนึ่่�งแต่่อาศััยการคาดคะเน จากสิ่่�งที่่�ผู้้�ป่่วย บอกเล่่า มากกว่่าสัังเกตท่่าทาง เช่่น “ฟัังดููคล้้ายกัับว่่าคุุณเวีียนหััวมากขึ้้�น เวลาเปลี่ ่� ยนท่่า” การให้การสนั้ ับสนุนุประคัับประคอง (support) เป็็นการแสดงความความสนใจและเข้้าใจผู้้�ป่่วยเมื่่�อผู้้�ป่่วย แสดงความรู้้�สึึกรุุนแรงออกมา ได้้แก่่เทคนิิคการสื่่�อสารดัังต่่อไปนี้้� o การให้้ความมั่่�นใจ (reassurance) เพื่่�อให้้ผู้้�ป่่วยทราบว่่าผู้้�ดููแลเห็็นชอบกับสิ่่ ั �งที่่�ผู้้�ป่่วยทำำ เช่่น “ผมดีีใจนะ ที่ ่� คุุณตััดสิินใจเข้้ารัับการตรวจรัักษาเพิ่่�มเติิม” o การแสดงความเข้้าใจ (empathy) แสดงการรัับรู้้�ถึึงความรู้้�สึึกของผู้้�ป่่วยโดยปราศจากข้้อวิิพากษ์์ใด ๆ o การแสดงความเข้้าใจความรู้สึ้�ึกโดยสะท้้อนความรู้สึ้�ึก(reflectionof feeling) เช่่น “คุุณคงจะเสีียใจมาก ผมเข้้าใจความรู้้�สึึกของคุุณนะครับั” เทคนิคการิเงีียบ บางครั้้�งผู้้�ป่่วยอาจต้้องการความเงีียบชั่่�วขณะเพื่่�อคิิดทบทวนสิ่่�งที่่�เขาจะพููด หรืือระบายออก อาจเป็็นการลัังเล ยัับยั้้�งชั่่�งใจว่่าจะพููดหรืือไม่่พููดดีีผู้้�ดููแลควรให้้โอกาสผู้้�ป่่วยได้้ใช้้เวลาคิิดและตััดสิินใจ นอกจากนี้้� ความเงีียบช่่วยให้้ผู้้�ป่่วยเล่่าประวััติิได้้โดยไม่่มีีการขััดจัังหวะ หากเล่่าข้้อมููลผิิดเพี้้�ยน ความเงีียบจะช่่วยให้้ผู้้�ป่่วยรู้้�สึึกตััว และปรัับเปลี่่�ยนข้้อมููล การเปลี่ยน ่� เรื่่�อง หรืือเปลี่่�ยนประเด็็นในการสื่่�อสารเป็็นเทคนิิคที่่มี�ปีระโยชน์์ในกรณีที่่�ผู้้�ป่่วยช่่างพููดไม่่ยอมหยุุด การจััดการเมื่่�อถูกขัูัดจัังหวะผู้้�ให้้การดููแลต้้องทำำงานอย่่างมีีสติิและจดจำำ ได้้ว่่ากำำลัังพููดเรื่่�องอะไรก่่อนหน้้าที่่� ถููกผู้้�ป่่วยพููดขััดจัังหวะ หรืือเปลี่่�ยนเรื่่�อง การยุติุการสื่่ ิ �อสารผู้้�ดููแลควรจััดการเวลาในการซัักประวัติัิให้้เหมาะสม ใช้้เวลาพอเหมาะในการสอบถาม และ ให้้เวลาในการตอบคำำถามของผู้้�ป่่วย ซึ่่�งในช่่วงท้้ายก่่อนการยุติุิการสื่่�อสารควรถามผู้้�ป่่วยว่่า“มีีอะไรที่่�อยากทราบอีีกมั้้ย� สามารถสอบถามได้้เลยครัับ” หรืือ “มีีอะไรที่่�อยากบอกผมมั้้�ย” การจััดการอารมณ์์ผู้้ป่่วย เมื่่�อผู้้�ป่่วยแสดงอารมณ์์ออกมา ผู้้�ให้้การดููแลต้้องทราบว่่าเกิิดอะไรขึ้้�น ควรให้้การ วิินิิจฉััยรวมทั้้�งควรหาทางแก้้ไข ได้้แก่่อารมณ์ที่่์ �แสดงออกถึึงความรู้้�สึึก ดัังต่่อไปนี้้� o วิตกิ กัังวลผู้้�ดููแลควรรับฟัังและให้้โอกาสผู้้�ป่่วยแสดงความรู้สึ้�ึกนี้้�ออกมาจะช่่วยให้้ความวิิตกกัังวลลดลงได้้ o โกรธ หากผู้้�ป่่วยแสดงความโกรธผู้้�ดููแลต้้องรีบจัี ัดการทัันที ีไม่่เช่่นนั้้�นการสื่่�อสารจะดำำเนิินต่่อไปไม่่ได้้ เช่่น “ดููเหมืือนคุุณกำำลัังโกรธ” ถ้้าผู้้�ดููแลเห็็นว่่าการขอโทษช่่วยให้้รู้สึ้�ึกดีขึ้้ี�น ก็็ควรรีีบทำำทัันทีี o ซึึมเศร้้า แนวทางการปฏิิบััติิของผู้้�ดููแล คืือ ควรให้้ความมั่่�นใจและให้้เวลาแก่่ผู้้�ป่่วย หลีีกเลี่่�ยงการปฏิิบััติิ ต่่อผู้้�ป่่วยเหมืือนคนอ่่อนแอ และช่่วยตััวเองไม่่ได้้ หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 70 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

ความแตกต่่างของการฟัังกัับการได้้ยินิ การได้้ยิินและการฟัังมีีความแตกต่่างกัันโดยสิ้้�นเชิิง กล่่าวคืือการได้้ยิินเป็็นขั้้�นตอนทางกายภาพที่่�ได้้รัับสาร ผ่่านเข้้ามาโสตประสาทตามธรรมชาติิ ส่่วนการฟัังเป็็นขั้้�นตอนทางกายภาพและทางจิิตใจที่่�ได้้รัับสารผ่่านมาทางโสต ประสาทแล้้วเกิิดการเรีียนรู้้�และพัฒันาทัักษะการรับัสารและทำำความเข้้าใจ ดัังนั้้�น การฟัังจึึงเป็็นสิ่่�งที่่�ยากกว่่าการได้้ยิิน เนื่่�องจากผู้้�ฟัังต้้องมีีสติิในกระบวนการฟัังเพื่่�อให้้เกิิดทัักษะใน 3 กระบวนการคืือ ทััศนคติิความตั้้�งใจและการตััดสิินใจ ซึ่่�งปััญหาของการสื่่�อสารในปััจจุุบัันนั้้�นพบว่่า ร้้อยละ 70 ของการสื่่�อสาร เกิิดความไม่่เข้้าใจ ไม่่ตีีความ ไม่่ยอมรัับ ตััดทอนคำำพููด รวมถึึงไม่่ได้้ยิิน การฟัังอย่่างตั้้�งใจ (active listening) เป็็นเทคนิิคที่่�สำำคััญในการให้้คำำปรึึกษาที่่�มีีประสิิทธิิภาพ อย่่างไร ก็็ตาม สำำหรัับบุุคลากรผู้้�ให้้การดููแลในสถานการณ์์ที่่�พบเจอผู้้�ป่่วยเป็็นครั้้�งแรก ณ จุุดเกิิดเหตุุสามารถนำำ ไปปรัับใช้้ ตามความเหมาะสม โดยใช้้เทคนิิค SOLER ซึ่่�งมีีรายละเอีียด ดัังต่่อไปนี้้� • Square ผู้้�ให้้การดููแลควรอยู่่ในตำำแหน่่งการนั่่�งหรืือการยืืนที่่�มีีทิิศทางเป็็นมุุมฉากกัับผู้้�ป่่วย ไม่่ควรอยู่่ใน ตำำแหน่่งตรงหน้้าแบบประจัันหน้้าผู้้�ป่่วย เพราะอาจทำำ ให้้ผู้้�ป่่วยรู้้�สึึกหวั่่�นเกรง ไม่่ไว้้ใจหรืือกลััว • Open ผู้้�ให้้การดููแลควรมีีกิิริิยาท่่าทีีเปิิดเผย ไม่่ปิิดกั้้�นตนเอง ไม่่วางสิ่่�งของปิิดกั้้�นระหว่่างลานสายตาของ ผู้้�ให้้การดููแลและผู้้�ป่่วย รวมถึึงไม่นั่่่ �งไขว่่ห้้างหรืือนั่่�งกอดอก • Leanผู้้�ให้้การดููแลควรโน้้มตััวไปข้้างหน้้าเล็็กน้้อยเพื่่�อแสดงความเป็็นกัันเองและแสดงออกว่่ามีีความสนใจ ฟัังคู่่สนทนา • Eyecontactผู้้�ให้้การดููแลควรมีีการประสานสายตาเป็็นระยะๆระหว่่างการพููดคุุยเพื่่�อแสดงออกถึึงความสนใจ ยอมรัับฟัังคำำพููดและความคิิดเห็็นของผู้้�ป่่วย • Relax ท่่าทีที่่�ผ่่อนคลายของผู้้�ดููแลช่่วยให้้สถานการณ์์ไม่่ตึึงเครีียดจนเกิินไป และช่่วยสร้้างความไว้้วางใจ ได้้ง่่ายขึ้้�น แนวทางในการสร้้างความไว้้ใจ การเรีียกชื่่�อผู้้ป่วย่ ในการเรีียกชื่่�อผู้้�ป่่วยถืือเป็็นเครื่่�องมืือสำำคััญในการสร้้างสัมพัันธภาพที่่�รวดเร็็วที่่สุ�ุดเทคนิิค ที่่�ช่่วยให้้ผู้้�ดููแลสามารถจดจำำชื่่�อผู้้�ป่่วยได้้เร็็วขึ้้�น ได้้แก่่การพููดชื่่�อออกไปด้้วยเสีียงอัันดััง 3 ครั้้�ง จิินตนาการตััวหนัังสืือ ชื่่�อของผู้้�ป่่วย และให้้นึึกว่่าตนเองกำลัำ ังเขีียนชื่่�อผู้้�ป่่วยบนกระดาษ การใช้้สรรพนามที่่�เหมาะสม ผู้้�ให้้การดููแลควรใช้้สรรพนามเพื่่�อเรีียกผู้้�ป่่วยอย่่างเหมาะสมตามเพศ วััย หากเป็็นเด็็กอาจเรีียกชื่่�อเล่่นได้้ การควบคุุมน้ำำ��เสีียงให้้เหมาะสม ผู้้�ให้้การดููแลควรมีีสติิในการใช้้น้ำำ� เสีียง เลืือกใช้้เสีียงที่่�เบาและทุ้้�มต่ำ ำ� หากผู้้�ป่่วยมีปัีัญหาเรื่่�องการได้้ยิินจึึงเพิ่่ม�ความดัังของเสีียงมากขึ้้�น ผู้้�ให้้การดููแลควรปรับอััตราการพููดให้้เหมาะสม ผู้้�ป่่วย ในภาวะวิิกฤตมัักมีปัีัญหาในการสื่่�อสาร การที่่�ผู้้�ให้้การดููแลพููดเร็็วเกิินไปอาจมีีผลให้้ผู้้�ป่่วยฟัังไม่่ทััน การใช้้คำำ�พููดที่่�เป็็นมืืออาชีีพ ในการสื่่�อสารกับัผู้้�ป่่วยผู้้�ให้้การดููแลควรมีีสติิและหลีีกเลี่่�ยงการใช้้คำำพููดเสีียดสีี กระตุ้้�นให้้โกรธ หรืือแสดงอารมณ์ที่่์ �ไม่่เหมาะสม หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 71 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

การอธิิบายสิ่่�งที่กำ ่� ำ�ลัังทำำ�และใช้้เหตุผุลการที่่�ผู้้�ให้้การดููแลอธิบิายวััตถุปุระสงค์์ของสิ่่�งที่่กำ�ำลัังให้้การช่่วยเหลืือ ด้้วยเหตุุผล สิ่่�งเหล่่านี้้�จะช่่วยให้้ผู้้�ป่่วยลดความวิิตกกัังวล ลดอาการเจ็็บปวด และช่่วยให้้ผู้้�ป่่วยให้้ความร่่วมมืือใน การดููแลมากยิ่่�งขึ้้�น ถึึงแม้้การดููแลบางอย่่างอาจจะทำำ ให้้ผู้้�ป่่วยเจ็็บปวดมากขึ้้�น เช่่น การดามในกรณีีกระดููกหััก อย่่างไรก็็ตาม ผู้้�ให้้การดููแลไม่่ควรให้้สััญญาผิิดๆ กัับผู้้�ป่่วยเพราะอาจมีีผลต่่อความเชื่่�อถืือของผู้้�ป่่วยต่่อบุุคลากรทาง การแพทย์์ได้้ การแสดงออกด้วยควา้มมีีเมตตากรุุณาและความนิ่่�งสงบ ผู้้�ให้้การดููแลควรระลึึกอยู่่เสมอว่่าการแสดงสีีหน้้า ของตนซึ่่�งเป็็นผู้้�ที่่�กำำลัังให้้ดููแลผู้้�ที่่�หวัังพึ่่�งพิิงในขณะนั้้�น อาจมีีผลกระทบต่่ออารมณ์์โกรธ อารมณ์์กลััว อารมณ์์เสีียใจ รวมถึึงอาการแสดงถึึงความผ่่อนคลายของผู้้�ป่่วยและมีีผลต่่อบรรยากาศโดยรวมของสถานการณ์์ในขณะนั้้�นได้้ การใช้้รููปแบบการสื่่�อสารที่่�เหมาะสม โดยทั่่�วไปผู้้�ป่่วยมัักตอบสนองได้้ดีต่ี่อรููปแบบการสื่่�อสารที่่�นิ่่�งสงบ และ รู้้�สึึกอบอุ่่น อย่่างไรก็็ตาม ผู้้�ให้้การดููแลควรเตรีียมตััวเผื่่�อในสถานการณ์์ที่่�ยาก หรืือมีีปััญหาอุุปสรรคในการจััดการ หากจำำเป็็นผู้้�ให้้การดููแลควรต้้องมีีความยืืดหยุ่่นอย่่างมากไม่่ควรชัักสีีหน้้า หรืือกล่่าววาจาประชดประชััน และท้้ายที่่สุ�ุด เมื่่�อเสร็็จสิ้้�นภารกิิจแล้้วควรมีีการสื่่�อสารที่่�ดีีผู้้�ให้้การดููแลควรกล่่าว “ขอบคุุณ” และ“สวััสดีี” ความท้้าทายในการสื่่�อสารเพื่่�อการดููแลผู้�ป่้่วยฉุุกเฉิินก่่อนถึึงโรงพยาบาล กลุ่่มผู้้�ป่่วยเด็็ก ประสิิทธิิภาพของการสื่่�อสารกัับผู้้�ป่่วยเด็็ก ขึ้้�นอยู่่กัับช่่วงอายุุของเด็็ก ซึ่่�งผู้้�ให้้การดููแลควร มีีความรู้้�และความเข้้าใจในเรื่่�องพััฒนาการในแต่่ละช่่วงวััย เพื่่�อสามารถสื่่�อสารได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพยิ่่�งขึ้้�น ดัังนี้้� • วััยแรกเกิิดถึึง1 ปีี(new born) เด็็กรัับรู้้�ถึึงเสีียงและหน้้าของญาติิและต้้องการให้้อุ้้�ม เด็็กวััยนี้้�ตอบสนอง ดีีต่่อการสััมผััสที่่�อ่่อนโยน นุ่่มนวล เงีียบ และการใช้้น้ำำ� เสีียงที่่�เรีียบสงบ • วััย 1-3 ปีี(toddler) เป็็นวััยที่่�อยากรู้้�อยากเห็็น จึึงมีีความเสี่่�ยงต่่อการสััมผััสหรืือบริิโภคสารพิิษต่่างๆ กลุ่่มวััยนี้้�มัักไม่่ให้้ความร่่วมมืือ และยัังไม่่สามารถเข้้าใจว่่ามีีอะไรที่่�ผิิดปกติิเกิิดขึ้้�นบ้้าง อะไรที่่�ทำำ ให้้กลััว และจะกัังวลมากหากถููกแยกออกจากผู้้�ปกครองหรืือผู้้�เลี้้�ยงดูู • วััย3-5 ปีี(pre-school) เป็็นวััยที่่�มองโลกจากมุุมมองของตน พููดคุุยได้้ แต่่บางครั้้�งยัังไม่่เข้้าใจสิ่่�งที่่�ตนเอง พููดออกไป ผู้้�ให้้การดููแลควรใช้้คำำพููดที่่�เข้้าใจง่่าย สั้้�นๆและชััดเจน บางครั้้�งเด็็กอาจตกใจและเชื่่�อว่่าสิ่่�งที่่�เกิิด ขึ้้�นเป็็นความผิิดพลาดของตนเอง • วััย 6-12 ปีี(school age) เป็็นวััยที่่�มองโลกในแบบที่่�เป็็นจริิงมากขึ้้�น เด็็กมัักจะให้้ความร่่วมมืือและ ชอบทำำตามผู้้�ปกครองที่่�เป็็นผู้้�นำำ มีจิีินตนาการสููง ผู้้�ให้้การดููแลควรต้้องยืืนยัันในสิ่่�งที่่�ต้้องการ และสร้้าง ความน่่าเชื่่�อถืืออยู่่เสมอ • วััยรุ่่น 13-18 ปีี(adolescent) เป็็นวััยที่่�เด็็กชอบทำำตััวเหมืือนผู้้�ใหญ่ จึ่ ึงมัักไม่่ชอบให้้พููดคุุยด้้วยเหมืือน ตนเองเป็็นเด็็กเนื่่�องจากต้้องการการยอมรับ มีั ีความเกรงกลััวและกัังวลเรื่่�องความพิิการหรืือรอยแผลเป็็นถาวร กลุ่่มผู้้สููงอายุ สำุำหรัับผู้้�ป่่วยวััยนี้้�ผู้้�ให้้การดููแลพึึงระวัังเรื่่�องอคติิที่่�อาจเกิิดขึ้้�นได้้ จึึงควรปฏิิบััติิการกัับผู้้�สููงอายุุ อย่่างนิ่่ม�นวล ด้้วยความเคารพนับถืั ือและเลืือกใช้้สรรพนามที่่�เหมาะสม ผู้้�ให้้การดููแลควรพููดช้้าๆและชััดๆการซัักประวัติัิ อาจใช้้เวลานานเพื่่�อให้้ผู้้�ป่่วยที่่สูู�งอายุุสามารถใช้้วิิจารณญาณในการตอบคำำถามด้้วยข้้อจำำกััดทางกายภาพ ผู้้�ให้้การดููแล ต้้องระลึึกไว้้เสมอว่่าการสัมผััสที่่อ่�่อนโยนแสดงความห่่วงใยจะได้้รับัการตอบสนองที่่ดี�ีเสมอ หากจำำเป็็นต้้องมีีการช่่วยเหลืือ ผู้้�ให้้การดููแลควรเสนอตััวเข้้าช่่วยเหลืือ อาทิิการเดิิน การได้้ยิิน การใช้้แว่่นสายตา รวมถึึงเบอร์์โทรศััพท์์เพื่่�อติิดตามญาติิ เนื่่�องจากผู้้�สููงอายุุบางคนปากแข็็งอย่่างไรก็็ตาม การให้้เกีียรติิและการปฏิิบััติิด้้วยท่่าทีีอ่่อนโยนสามารถช่่วยให้้ประสบ ความสำำเร็็จในการสื่่�อสารได้้ หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 72 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

กลุ่่มพฤติิกรรมเงีียบ พููดน้้อย อยู่่ในสถานการณ์์ถููกทารุุณกรรม หรืือเป็็นเหยื่่�อ ผู้้�ให้้การดููแลควรสัังเกตว่่า ผู้้�ป่่วยนั้้�นมีีอาการปวด หรืือมีีอาการหวาดกลััวหรืือไม่่หากมีีอาการเหล่่านั้้�น ควรแสดงการรัับรู้้�อาการนั้้�นๆ ของผู้้�ป่่วย อย่่างเข้้าใจและกระตุ้้�นให้้ผู้้�ป่่วยพููดออกมา หากผู้้�ป่่วยไม่่พููดควรเขย่่าลำำตััวผู้้�ป่่วยเบาๆ บางครั้้�งพบว่่าท่่าทีีของผู้้�ให้้ การดููแลอาจมีีผลต่่ออาการเงีียบของผู้้�ป่่วย เนื่่�องมาจากการซัักถามด้้วยคำำถามหลายๆ คำำถามพร้้อมๆ กัันโดยไม่่รอฟััง คำำตอบ หรืือการพููดเร็็วเกิินไปและการใช้้คำำถามที่่�ซัับซ้้อนเข้้าใจยากในการซัักประวััติิ กลุ่่มพฤติกรริมที่พู ่� ูดมาก พููดเร็ว ็และพููดไม่่หยุุด ในกรณีนี้้�ผู้้�ให้้การดููแลควรใช้้คำำถามปลายปิิดและใช้้ทัักษะ การรบกวนหรืือขััดขวาง (interrupt) การพููดของผู้้�ป่่วยบ่่อยๆ แล้้วสรุุปประเด็็น (summarize) กลุ่่มที่่�แจ้้งว่่าตนมีีอาการหลากหลายอาการสำำ�คััญพร้้อม ๆ กััน และตอบว่่าใช่่ในทุุกๆ คำำ�ถาม ในกรณีี เช่่นนี้้�ผู้้�ให้้การดููแลควรถามว่่ามีีอาการสำำคััญๆ อะไรเพีียง1-2 อาการที่่�ทำำ ให้้คุุณเรีียกขอความช่่วยเหลืือจากระบบ บริิการการแพทย์์ฉุุกเฉิินในครั้้�งนี้้� กลุ่่มที่ ่�มีีความวิิตกกัังวลมากกัับอาการเจ็็บป่่วยฉุุกเฉิินของตน หากเป็็นเรื่่�องที่่�ผู้้�ป่่วยมีีความวิิตกกัังวลมาก โดยผู้้�ป่่วยแสดงออกมาว่่ามีีความเครีียดมาก ได้้แก่่เจ็็บแน่่นหน้้าอก หายใจถี่่�คลื่่�นไส้้ อาเจีียน ผู้้�ให้้การดููแลควรบอก ผู้้�ป่่วยว่่า เราได้้ตระหนัักถึึงปััญหาและความเครีียดที่่�ผู้้�ป่่วยกำำลัังเผชิิญอยู่่ และยิินดีีรัับฟัังพร้้อมทั้้�งเปิิดโอกาสให้้ผู้้�ป่่วย พููดอะไรเกี่่�ยวกัับเรื่่�องอาการที่่�กัังวลอยู่่ กลุ่่มผู้้ป่่วยที่่�ขาดความเชื่่�อมั่่�น ต้้องการการรัับรอง (reassurance) ผู้้�ให้้การดููแลควรใช้้คำำพููดเพื่่�อเพิ่่�ม ความเชื่่�อมั่่�น โดยขอให้้เชื่่�อว่่าทุุกอย่่างจะดีีขึ้้�นและขอให้้ผู้้�ป่่วยผ่่อนคลายความกัังวล พวกเราจะช่่วยคุุณอย่่างเต็มที่่ ็ �และ พาคุณุไปส่่งโรงพยาบาลอย่่างปลอดภััย ทั้้�งนี้้ต้้ �องมั่่�นใจว่่าผู้้�ให้้การดููแลได้้ตระหนัักและดููแลครอบคลุมุในเรื่่�องที่่�ผู้้�ป่่วยวิิตก กัังวลควรฟัังปััญหาผู้้�ป่่วยอย่่างมีีสติิพร้้อมทั้้�งพิิจารณาอย่่างระมััดระวัังก่่อนการเสนอการช่่วยเหลืือและการทำำ ให้้ผู้้�ป่่วย เชื่่�อมั่่�นไว้้วางใจ กลุ่่มผู้้ป่่วยโกรธ ไม่่เป็็นมิิตร อาการโกรธของผู้้�ป่่วยอาจเนื่่�องจากการโกรธคนในครอบครััว หรืือกำำลััง ประสบเหตุุการณ์์ที่่�สููญเสีีย หรืือมีีผู้้�เสีียชีีวิิตในเหตุุการณ์์เดีียวกัันนั้้�น ผู้้�ให้้การดููแลไม่่ควรเร่่งรีีบดำำเนิินการช่่วยเหลืือ ก่่อนอื่่�นต้้องเข้้าใจอารมณ์์โกรธของผู้้�ป่่วยว่่าเป็็นธรรมชาติิของการสููญเสีีย กลุ่่มที่ ่� ร้้องไห้้ผู้้�ให้้การดููแลต้้องเข้้าใจว่่าการร้้องไห้้ เป็็นกลไกตามธรรมชาติิในการระบายความเครีียดออกมา โดยไม่่ควรไประงัับการร้้องไห้้นั้้�น ผู้้�ให้้การดููแลต้้องมีีความอดทนและปล่่อยให้้ผู้้�ป่่วยร้้องไห้้ หลัังจากนั้้�นจึึงเปิิดประเด็็น การสื่่�อสารเพื่่�อให้้การช่่วยเหลืือ กลุ่่มที่่�ใช้้สารเสพติิดหรืือดื่่�มเครื่่�องดื่่�มแอลกอฮอล์์ ในกรณีีที่่�ผู้้�ป่่วยดื่่�มหรืือใช้้สารเสพติิดจนเมาไม่่สามารถ ควบคุมุตนเองได้้ ผู้้�ให้้การดููแลต้้องมั่่�นใจว่่าสถานการณ์นั้้์ �นปลอดภััยแล้้วจึึงเข้้าปฏิิบััติิการฉุุกเฉิิน หากมีีเหตุทำุำร้้ายร่่างกาย ควรร้้องขอความช่่วยเหลืือจากตำำรวจก่่อนการทำำปฏิิสััมพัันธ์์ใดๆ เมื่่�อเริ่่�มเข้้าช่่วยเหลืือ ผู้้�ให้้การดููแลควรแนะนำำ ตััวโดยการไหว้้ หรืือ handshake ตามธรรมเนีียมของผู้้�คนในวััฒนธรรมนั้้�นๆ ควรหลีีกเลี่่�ยงการใช้้ท่่าทีีที่่�ดููท้้าทาย และควรเข้้าหาผู้้�ป่่วยด้้วยความเป็็นมิิตร ไม่่ควรตััดสิินพฤติิกรรมใดๆ ของผู้้�ป่่วย แต่่ควรระแวดระวัังตลอดเวลาเพื่่�อ เฝ้้าระวัังการทำำร้้ายร่่างกายที่่�อาจเกิิดขึ้้�นได้้ หากผู้้�ป่่วยตะโกนออกมา ไม่่ควรห้้ามการตะโกนนั้้�น ผู้้�ให้้การดููแลควรฟััง และทำำความเข้้าใจว่่าผู้้�ป่่วยกำำลัังสื่่�อสารอะไรก่่อนตััดสิิน แล้้วจึึงพิิจารณาให้้การช่่วยเหลืือ หากเป็็นไปได้้ผู้้�ให้้การดููแล ควรขอความร่่วมมืือให้้ผู้้�ป่่วยนั่่�งลงและค่่อยๆ สงบสติิอารมณ์์เพื่่�อลดความวิิตกกัังวลก่่อน จึึงเริ่่�มเข้้าประเมิินอาการ หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 73 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

กลุ่่มซึึมเศร้้า มัักพบว่่าอาการซึึมเศร้้าส่่วนใหญ่่มัักถููกมองข้้าม แท้้จริิงแล้้วผู้้�ป่่วยมัักมีีอาการแสดงด้้วยอาการ เหนื่่�อยอ่่อนเพลีีย น้ำ ำ� หนัักลด มีีอาการปวดไม่่ทราบสาเหตุุ ซึ่่�งอาจส่่งผลต่่อภาวะวิิกฤตที่่�ทำำ ให้้เสีียชีีวิิตได้้ ดัังนั้้�น ผู้้�ให้้การดููแลควรตระหนัักและประเมิินความรุุนแรง หากผู้้�ป่่วยมีท่ี่าทีว่ี่าจะพยายามฆ่่าตััวตายหรืือมีปีระวัติัิเคยฆ่่าตััวตาย ผู้้�ให้้การดููแลควรเข้้าถึึงการวางแผนการฆ่่าตััวตายของผู้้�ป่่วย เพื่่�อให้้การช่่วยเหลืือได้้อย่่างทัันท่่วงทีีและไม่่ควรปล่่อย ผู้้�ป่่วยไว้้คนเดีียว เพราะผู้้�ป่่วยอาจตััดสิินใจฆ่่าตััวตายได้้สำำเร็็จ กลุ่่มที่ ่�มีีปััญหาทางเพศ (sexually attractive or seductive patients) ผู้้�ให้้การดููแลต้้องเข้้าใจว่่า เป็็นธรรมชาติิของมนุุษย์์ผู้้�ป่่วยที่่�ขาดการติิดต่่อกับัโลกภายนอกนานๆเมื่่�อพบบุุคลากรทางการแพทย์ที่่์ �เข้้ามาให้้การดููแล เอาใจใส่่เพื่่�อสร้้างสััมพัันธภาพอาจทำำ ให้้ผู้้�ป่่วยชื่่�นชอบและเข้้าใจผิิดในทางชู้้�สาว กุุญแจสำำคััญคืือ ผู้้�ให้้การดููแลต้้องใช้้ ความระมััดระวัังในกิิริิยาท่่าทีีตลอดจนการแต่่งกายไม่่ก่่อให้้เกิิดอารมณ์์ยั่่�วยุุทางเพศแก่่ผู้้�ป่่วย อีีกทั้้�งควรรัักษา สัมพัันธภาพกับัผู้้�ป่่วยอย่่างมืืออาชีีพ ผู้้�ให้้การดููแลควรชี้้�แจงผู้้�ป่่วยให้้ชััดเจนว่่าตนกำำลัังปฏิิบััติิหน้้าที่่�พร้้อมทั้้�งอธิบิายให้้ เข้้าใจว่่าภาพลัักษณ์์ที่่�ผู้้�ป่่วยเห็็น ทั้้�งการแต่่งตััว การเข้้ามาพููดคุุยสื่่�อสารในครั้้�งนี้้�และกิิจกรรมที่่�กำำลัังปฏิิบััติิการ ทั้้�งหมดนี้้�เป็็นการปฏิิบััติิในหน้้าที่่�ไม่่ได้้มีีเจตนาที่่�จะทำำ ให้้เกิิดการเข้้าใจผิิดแต่่อย่่างใด ผู้้�ให้้การดููแลควรมีีทีีมงานเข้้าไป ปฏิิบััติิการด้้วย หากผู้้�ป่่วยเป็็นเพศหญิิงควรมีีผู้้�ให้้การดููแลเพศหญิิงเข้้าร่่วมปฏิิบััติิการด้้วย หรืือหากผู้้�ป่่วยเป็็นเพศชาย ควรมีีผู้้�ให้้การดููแลเพศชายเข้้าร่่วมปฏิิบััติิการด้้วย และบุุคคลากรซึ่่�งเป็็นผู้้�ให้้การดููแลทุุกคนในทีีมปฏิิบััติิการควรต้้องใช้้ ความระมััดระวัังทั้้�งการวางตััว การแสดงท่่าทีที่่�ไม่่แสดงออกถึึงการยั่่�วยุุรวมถึึงระมััดระวัังในการสััมผััสตััวผู้้�ป่่วย กลุ่่มที่่�สัับสนทั้้�งพฤติกรริมและการให้้ประวัติั สำิ ำหรับัผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้�ไม่ว่่ ่าสิ่่�งที่่�ถามจะเป็็นเรื่่�องอะไรแต่คำ่ ำตอบ ของผู้้�ป่่วยมัักจะเพิ่่�มความสัับสนและขััดแย้้งมากขึ้้�น ซึ่่�งแท้้จริิงแล้้ว คำำตอบของผู้้�ป่่วยนั้้�นไม่่ช่่วยให้้ได้้รัับความกระจ่่าง แต่่อย่่างใดเลย มัักพบในกลุ่่มผู้้�ป่่วยที่่�มีีภาวะผิิดปกติิของจิิตหรืือระบบประสาท ได้้แก่่กลุ่่ม psychosis, dementia, delirium, head injury ภาวะ delirium ส่่วนใหญ่มั่ ักพบในผู้้�ที่่ดื่่�ม�เครื่่�องดื่่ม�แอลกอฮอล์์หรืือรับปัระทานยาเกิินขนาด ส่่วน dementia มัักพบบ่่อยในกลุ่่มผู้้�ป่่วยสููงอายุ ซึุ่่�งทั้้�งสองกลุ่่มอาการนี้้�จะส่่งผลให้้ได้้ประวัติัที่่ิ�ไม่ชั่ ัดเจน ไม่่เฉพาะเจาะจงและไม่่เรีียงลำำดับั ขั้้�นตอน เนื่่�องจากผู้้�ป่่วยไม่มี่ ีสมาธิิในการตอบคำำถามและสามารถสร้้างเรื่่�องราวขึ้้�นมาเพื่่�อปิิดช่่องว่่างของความนึึกคิิดได้้ ผู้้�ให้้การดููแลไม่่ควรใช้้เวลามากนัักในการซัักถามข้้อมููลจากผู้้�ป่่วยเพราะจะยิ่่�งทำำ ให้้สัับสนยิ่่�งขึ้้�น ควรมุ่่งประเมิินที่่�ระดัับ ความรู้้�สึึกตััว การตอบสนองในเรื่่�องเวลา สถานที่่� บุุคคล และความจำำ กลุ่่มที่ ่�มีีข้้อจำำ�กััดทางสติิปััญญา กลุ่่มผู้้�ป่่วยเหล่่านี้้�ไม่่สามารถให้้ข้้อมููลที่่�ถููกต้้องที่่�จะช่่วยให้้ทราบประวััติิการ เจ็็บป่่วยได้้ ผู้้�ให้้การดููแลควรสอบถามระดัับการศึึกษาจากญาติิและประเมิินระดัับสติิปััญญา หากมีีภาวะ mental retardation ควรซัักประวัติัิจากญาติิหรืือเพื่่�อน กลุ่่มที่ ่�มีีข้้อจำำ�กััดเรื่่�องภาษา สำำหรัับผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้�หากไม่่สามารถพููดคุุยภาษาเดีียวกัันได้้ จะไม่่สามารถทราบ ประวััติิการเจ็็บป่่วยได้้เช่่นกััน และอาจจะยิ่่�งสัับสนมากขึ้้�นหากซัักถามจากคนในครอบครััวที่่�ใช้้ภาษาเดีียวกััน ดัังนั้้�น ผู้้�ให้้การดููแลควรมีีล่่ามเพื่่�อการแปลภาษาให้้เข้้าใจได้้ถููกต้้องยิ่่�งขึ้้�น กลุ่่มที่ ่�มีีข้้อจำำ�กััดเรื่่�องการได้้ยิิน สำำหรัับผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้� ถืือเป็็นปััญหาเดีียวกัันกัับกลุ่่มที่่�มีีอุุปสรรคทางภาษา ดัังนั้้�น ผู้้�ให้้การดููแลควรเขีียนคำำถามให้้ผู้้�ป่่วยอ่่าน แม้้ว่่าจะสิ้้�นเปลืืองเวลามากกว่่า แต่่อาจช่่วยให้้เกิิดการสื่่�อสาร อย่่างมีีประสิิทธิิภาพได้้ การสื่่�อสารจะเกิิดประสิิทธิิภาพยิ่่�งขึ้้�นหากผู้้�ป่่วยเคยฝึึกการใช้้ภาษาพููด และผู้้�ให้้การดููแล สามารถตีีความภาษานั้้�นได้้ ในกรณีีนี้้�ผู้้�ให้้การดููแลควรพููดให้้ช้้าลง หลีีกเลี่่�ยงการพููดเร็็วและรััว ผู้้�ให้้การดููแลควรขยัับ ริมฝีิ ปีากเป็็นจัังหวะที่่�เหมาะสมกับัการพููดเพื่่�อผู้้�ป่่วยสามารถอ่่านรููปปากที่่พูู�ดเป็็นคำำ ได้้ นอกจากนี้้�ควรหาเครื่่�องช่่วยฟััง ซึ่่�งน่่าจะเป็็นประโยชน์์ในการสื่่�อสารยิ่่�งขึ้้�น หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 74 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

กลุ่่มตาบอด สำำหรัับผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้�ทัันทีีที่่�ทีีมผู้้�ให้้การดููแลไปถึึงจุุดเกิิดเหตุุควรทำำการแนะนำำตััวโดยแจ้้งว่่าตน เป็็นใครทำำ ไมจึึงมาที่่นี่่� �หากจำำเป็็นผู้้�ให้้การดููแลควรต้้องอนุุญาตให้้ผู้้�ป่่วยได้้สัมผััสลููบหน้้าและตามลำำตััวเพื่่�อสร้้างความ ไว้้วางใจต่่อผู้้�ปฏิิบััติิการอย่่างไรก็็ตาม การใช้้เสีียงเป็็นเครื่่�องมืือที่่ดี�ที่่สุ�ุดในการสื่่�อสารผู้้�ป่่วยกลุ่่มตาบอด จึึงควรใช้้น้ำำ� เสีียง ที่่�ทุ้้�มต่ำ ำ� และสัมผััสด้้วยความนุ่่มนวล กลุ่่มที่ ่�มีีความลัับกัับคนในครอบครััว สำำหรัับผู้้�ป่่วยบางโรคที่่�ไม่่ต้้องการให้้ใครทราบถึึงการเจ็็บป่่วยของตน ด้้วยเหตุุผลใดๆ ก็็ตาม หากมีีความจำำเป็็นต้้องซัักประวััติิหรืือข้้อมููลเพิ่่�มเติิมจากคนในครอบครััวหรืือเพื่่�อนของผู้้�ป่่วยจึึง ควรใช้้ความระมััดระวัังในการพููดคุุย ดัังนั้้�น ผู้้�ให้้การดููแลควรให้้ความสำำคััญในการรัักษาความลับัของผู้้�ป่่วยและเคารพ ในความเป็็นบุุคคลของผู้้�ป่่วย ปััญหาในการสื่่�อสารเพื่่�อการรัักษาก่่อนถึึงโรงพยาบาล • การให้้คำำสััญญาที่่�ไม่่เหมาะสม บุุคลากรทางการแพทย์์คืือผู้้�ให้้การดููแลผู้้�ป่่วย เป็็นที่่�พึ่่�งและฝากความหวััง ของผู้้�ป่่วยและญาติิ ดัังนั้้�น จึึงควรใช้้วิิจารณญาณในการสื่่�อสาร ไม่่ควรรัับปากในสิ่่�งที่่�ทำำ ไม่่ได้้ เช่่น “รัับรองเลยเดี๋๋�ยว ทุุกอย่่างจะดีีขึ้้�นแน่่นอน” • การให้้คำำแนะนำำที่่�ด่่วนสรุุปปััญหารวดเร็็วเกิินไป เช่่น “ผมคิิดว่่าคุุณแค่่มีีอาการวิิตกกัังวลเล็็กน้้อย ไม่่จำำเป็็นต้้องเรีียกรถพยาบาลก็็ได้้” • การใช้้อำำนาจหน้้าที่่ ถึ�ึงแม้้ว่่าผู้้�ให้้การดููแลจะได้้รับสิั ิทธิิและหน้้าที่่�ในการเป็็นทีมปี ฏิิบััติิการทีมีแรกที่่�สามารถ ปฏิิบััติิการฉุุกเฉิิน ณ จุุดเกิิดเหตุุได้้ แต่่ควรตระหนัักถึึงความเชื่่�อถืือไว้้ใจของคนในชุมชุน ผู้้�ให้้การดููแลควร ใช้้สติิในการปฏิิบััติิการอย่่างระมััดระวััง หลีีกเลี่่�ยงพฤติิกรรมที่่�ทำำ ให้้สื่่�อถึึงการใช้้อำำนาจหน้้าที่่�ในทางที่่�ผิิด • การมองข้้ามปััญหา การที่่�ผู้้�ให้้การดููแลมองข้้ามปััญหาโดยไม่่พยายามใช้้เวลาค้้นหาปััญหาที่่�แท้้จริิง อาจ ส่่งผลเสีียต่่อการเจ็็บป่่วยมากกว่่า เช่่น การซัักประวััติิไม่่ละเอีียดครอบคลุุม เพราะประเมิินว่่าน่่าจะไม่่มีี ปััญหารุุนแรงอาจส่่งผลต่่อการวินิิจและการรัักษาที่่�ผิิดพลาดได้้ • การรัักษาระยะ(distance)ผู้้�ให้้การดููแลที่่�ไม่่ตระหนัักถึึงเรื่่�องการรัักษาระยะห่่าง มัักยืืนในตำำแหน่่งที่่�ใกล้้ หรืือไกลเกิินไป จนไม่่สามารถบรรลุุความไว้้วางใจจากผู้้�ป่่วยได้้ และไม่่สามารถได้้รัับข้้อมููลที่่�ถููกต้้องจาก ผู้้�ป่่วยหรืือญาติิ • การใช้้ศััพท์์ทางการแพทย์์ บางครั้้�งศััพท์์ทางการแพทย์์อาจทำำ ให้้ผู้้�ป่่วยไม่่เข้้าใจ และไม่่สามารถให้้ข้้อมููล ได้้อย่่างเหมาะสม • การพููดมากเกิินไป บางครั้้�งการที่่�บุุคลากรทางการแพทย์์หรืือผู้้�ให้้การดููแลพููดคุุยหรืือให้้ข้้อมููลผู้้�ป่่วยมาก เกิินไป โดยไม่่สัังเกตหรืือเว้้นระยะเวลาให้้ผู้้�ป่่วยตอบคำำถาม หรืือสอบถามข้้อมููลที่่�ต้้องการ หรืือทำำ ความเข้้าใจในสิ่่�งที่่�ผู้้�ให้้การดููแลสื่่�อสารออกไป ทำำ ให้้ไม่่เกิิดประโยชน์์ต่่อการสื่่�อสาร และเสีียเวลา • การขััดจัังหวะผู้้�ป่่วย ผู้้�ให้้การดููแลควรมีีทัักษะการฟัังที่่�ดีี ทั้้�งนี้้�ควรรอจนกระทั่่�งผู้้�ป่่วยพููดจบประโยค • การใช้้คำำถามว่่า“ทำำ ไม”เนื่่�องจากการถามว่่าทำำ ไม มัักสื่่�อถึึงการตำำหนิิและการต่่อต้้าน อาจส่่งผลเสีียต่่อ การให้้ความร่่วมมืือของผู้้�ป่่วย หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 75 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

แนวทางการซัักประวััติิด้้วย S-A-M-P-L-E-R Signs and symptoms เนื่่�องจากผู้้�ป่่วยทางอายุุรกรรม จะมีีความหลากหลายของอาการและอาการแสดง ซึ่่�งสัมพัันธ์กั์บัอาการสำำคััญ ของผู้้�ป่่วยเป็็นอย่่างมากเช่่น ผู้้�ป่่วยที่่มี�ีอาการหอบเหนื่่�อยอาจมีีอาการขาบวม เจ็บ็หน้้าอกร่่วมด้้วยผู้้�ป่่วยที่่มี�ีอาการเจ็บ็ หน้้าอก อาจมีีอาการคลื่่�นไส้้ อาเจีียน เหงื่่�อออก ร่่วมด้้วยก็็ได้้ ดัังนั้้�น ควรสอบถามผู้้�ป่่วยว่่ามีีอาการอื่่�น ๆ หรืือความรู้้�สึึกอื่่�น ๆ ที่่�สััมพัันธ์์กัับอาการเจ็็บป่่วยปััจจุุบัันหรืือไม่่ ซึ่่�งข้้อมููลส่่วนนี้้�ได้้จากการซัักประวััติิการเจ็็บป่่วยตามระบบอวััยวะนั่่�นเอง รููปแบบในการซัักประวััติิเพื่่�อประเมิินอาการทั่่�วไปที่่�ใช้้บ่่อยในกลุ่่มผู้้�ป่่วยทั้้�งทางด้้านอายุุรกรรม รวมทั้้�งด้้านศััลยกรรม ซึ่่�งเป็็นการประเมิินอาการปวดที่่�ผู้้�ป่่วยบอกเพื่่�ออธิิบายอาการแสดงต่่าง ๆ (symptom complaint) โดยใช้้คำำย่่อดัังนี้้� OPQRST O: onset โดยการสอบถามว่่าตอนเริ่่�มต้้นมีีอาการปวดแบบเฉีียบพลัันทัันทีีหรืือค่่อยเป็็นค่่อยไปอย่่างไร P: palliating/ provoking factors โดยการสอบถามผู้้�ป่่วยว่่ามีีอะไรที่่�ทำำ ให้้อาการปวดนั้้�นทุุเลาลง หรืือมีี อะไรที่่�ทำำ ให้้อาการปวดนั้้�นเป็็นมากขึ้้�น เช่่น ผู้้�ป่่วยเจ็็บแน่่นหน้้าอกเมื่่�อได้้นั่่�งพัักแล้้วรู้้�สึึกทุุเลาอาการปวดลงแต่่เมื่่�อทำำ กิิจกรรมต่่างๆ แล้้ว มีีอาการแน่่นหน้้าอกมากยิ่่�งขึ้้�น Q: quantity and quality โดยการถามว่่าอาการปวดมีีลัักษณะอย่่างไร ปวดแบบใด ได้้แก่่ ปวดแปล๊๊บ ๆ ปวดจี๊๊�ดๆ ปวดจุุกๆ ปวดแน่่น ๆ ซึ่่�งควรให้้ผู้้�ป่่วยอธิบิายเองโดยไม่่ควรใช้้คำำถามชี้้�นำำ บางรายอาจต้้องสอบถามเพิ่่�มเติม ิ เช่่น ขอให้้ผู้้�ป่่วยช่่วยลำำดัับอาการอะไรก่่อนหลััง R: region and radiation บางครั้้�งอวััยวะที่่�ใกล้้เคีียงมัักจะแสดงอาการให้้เห็็นได้้ชััดเจน อย่่างไรก็็ตาม การประเมิินทางกายวิิภาคเพื่่�อวินิิจฉััยควบคู่่ไปกับัสรีีรวิิทยาจะช่่วยให้้เพิ่่ม�โอกาสการวินิิจฉััยได้้แม่่นยำำยิ่่�งขึ้้�น ตััวอย่่างที่่� ชััดเจน ได้้แก่่อาการเจ็็บหน้้าอกที่่�ร้้าวไปกรามหรืือแขน การไม่่สุุขสบายที่่�ท้้องส่่วนบนร้้าวไปสะบััก การเจ็็บ ชายโครงร้้าวลงไปขาหนีบ ซึ่่ ี �งอาจนึึกถึึงโรคเกี่่�ยวกัับกล้้ามเนื้้�อหััวใจ โรคถุุงน้ำ ำ� ดีีโรคนิ่่�วในท่่อปััสสาวะ เป็็นต้้น S: severity or intensity of symptom โดยสอบถามความรุุนแรงของอาการปวดว่่ามากน้้อยเพีียงใด ส่่วนใหญ่่นิิยมใช้้ pain assessment scale ของ Universal Pain Assessment Tool ซึ่่�งมีีการบัันทึึกคะแนนจาก 0 ถึึง 10 กล่่าวคืือค่่า 0 หมายถึึง ไม่่มีีอาการปวดเลย ส่่วนค่่า 10 หมายถึึงมีีอาการปวดมากที่่�สุุด T: timing of onset or cause, peak, and duration of the symptoms ซึ่่�งการประเมิินชนิิดนี้้�มัักจะใช้้ เพื่่�ออธิิบายช่่วงเวลาจาก onset จนถึึงปััจจุุบัันขณะที่่�ทำำการซัักประวััติิใช้้เวลาผ่่านมาแล้้วนานเพีียงใด อาจได้้คำำตอบ เป็็นจำำนวนชั่่�วโมง วััน หรืือเป็็นสัปัดาห์์ในกรณีีที่่�มีีonset แบบค่่อยเป็็นค่่อยไป Allergies การสอบถามประวััติิการแพ้้ยา อาหาร เกสรดอกไม้้ หรืือสิ่่�งอื่่�น ๆ เช่่น ผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินบางรายอาจ แพ้้อาหารทะเล หรืือแพ้้พิิษแมลง เช่่น ผึ้้�ง ต่่อ แตน หรืือสารอื่่�น ๆ เช่่น สารเคมีีบางชนิิด Medication การสอบถามถึึงยาที่่�ผู้้�ป่่วยกำำลัังรับปัระทานอยู่่ในปััจจุุบััน และให้้นำส่ำ ่งพร้้อมผู้้�ป่่วยด้้วย ดัังนั้้�น ในผู้้�ป่่วยสููงอายุุที่่�บางครั้้�งไม่่สามารถอธิิบายเกี่่�ยวกัับโรคหรืือความเจ็็บป่่วยของตนเองได้้ แต่่สามารถทราบประวััติิ การเจ็็บป่่วยได้้จากยาที่่�ผู้้�ป่่วยกำำลัังรัับประทานอยู่่ Past History ควรซัักประวััติิการเจ็็บป่่วยในอดีีตที่่�สำำคััญของผู้้�ป่่วย เช่่น ประวััติิการเข้้ารัับการรัักษาใน โรงพยาบาลการผ่่าตััดต่่างๆ หรืือประวััติิการคลอด (G-P-A-L) หรืือผู้้�ป่่วยเคยได้้รับัการดููแลรัักษาเป็็นประจำำอยู่่หรืือไม่่ Last oral intake การรัับประทานอาหารมื้้�อสุุดท้้าย อาจเป็็นข้้อมููลที่่�มีีประโยชน์์และสำำคััญสำำหรัับผู้้�ป่่วย บางกลุ่่มโดยเฉพาะผู้้�ป่่วยเบาหวานและผู้้�ป่่วยที่่�จำำเป็็นต้้องเตรีียมเพื่่�อเข้้ารัับการผ่่าตััด หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 76 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

Event นำำข้้อมููลที่่�ได้้มาเรีียงลำำดัับก่่อนหลัังของเหตุุการณ์์ที่่�ทำำ ให้้ผู้้�ป่่วยต้้องร้้องขอความช่่วยเหลืือในระบบ บริิการการแพทย์์ฉุุกเฉิิน หากผู้้�ป่่วยที่่�ไม่่ตอบสนองต่่อสิ่่�งกระตุ้้�น ควรซัักประวัติัิเพิ่่�มเติิมว่่ามีีอุุบััติิเหตุุหรืือไม่่ Risk ปััจจััยเสี่่�ยงที่่�อาจส่่งผลต่่อการเจ็็บป่่วยฉุุกเฉิินครั้้�งนี้้�ได้้แก่่การสููบบุุหรี่่�การดื่่�มเครื่่�องดื่่�มแอลกอฮอล์์ การรัับประทานยาคุมกำุำเนิิด ประวััติิการไม่่ได้้รับภููั มิิคุ้้�มกัันต่่าง ๆ เป็็นต้้น สรุุป การมีปี ฏิิสัมพัันธ์ที่่์ดี�ต่ี่อผู้้�ป่่วยช่่วยให้้ได้้มาซึ่่�งผลลััพธ์์การดููแลที่่ดี�ีและช่่วยเพิ่่ม�ระดับัความพึึงพอใจจากผู้้�ป่่วยได้้ ซึ่่�งผู้้�ให้้การดููแลโดยบุุคลากรการแพทย์์ฉุุกเฉิินนั้้�น ถืือเป็็นบุุคลากรทีีมแรกที่่�เข้้าถึึงเหตุุฉุุกเฉิิน ดัังนั้้�น ผู้้�ให้้การดููแลจึึงควร เป็็นผู้้�ที่่�สร้้างความน่่าเชื่่�อถืือให้้ประชาชนไว้้ใจผู้้�ให้้การดููแลควรมีีภาพลัักษณ์์ของการเป็็นผู้้�ดููแลช่่วยเหลืือ มีีความเมตตากรุณุา และเป็็นมืืออาชีีพ บรรณานุุกรม 1. ฺBecena- Camargo, J., Martinez- Martinez,F., & Garcia- Jimenez,E(2013) multicenter, double-blind, randomized, controlled, parallel-group study of the effectiveness of a pharmacist-acquired medication history in an emergency department. BMC Health service research; 13: 1-12 2. Martin, C.T., & Chandra, N. (2016). Mentalhealthclinical simulation:Therapeutic communication. Clinical Simulation in Nursing, 12(6), 209–214. 3. Lima, J.T.S., Oliveria, D.S.T., Costa, T.F., Freitas, F.F.Q., & Alves, S.R.P., (2012). Therapeutic and nontherapeutic communication between nurses and hospitalized elderly citizens. Journal of Nursing; 6(7): 1566-75. 4. Bledsoe, B.E., Porter, R.S., & Cherry, R.A. (2009). Paramedic care : Principles & Practies. New Jersey : Pearson Practice Hall. 5. National AssociationofEmergency MedicalTechnicians. (2021). Advanced MedicalLifeSupport3rd edition: An assessment- based approach. Jones and Bartlett Learning. USA. 6. Helin, J. (2013). Dialogic listening: toward an embodied understanding of how to “go on” during fieldwork. Qualitative research in organizations and management; 8(3): 224-241. 7.Theodure,S. (2011).From SOLERtoSURETYforeffectivenon-verbalcommunication. Nurseeducation in practice; 11:395-398. 8.Bates,B.P.,Bates,B.R., Northway, D.I. (2002).PQRST: A mnemonic tocommunicateachangeincondition. Journal of the American Medical Directors Association; 3 (1): 23¬-25 9. Cheryl L., & Susan, L.B. (2007). Clinical assessment of symptom cluster. Seminars in Oncology Nursing; 23(2): 106-112. 10. Higgins,R. (2015). Abdominalassessmentand diagnosisofappendicitis.Emergency Nurse;16(9):22-24. 11.Rutledge, D.N., & McGuire, C. (2004). CancerSymptom Management.Boston MA : Jonesand Barlett. หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 77 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

ธัันยกานต์์ สุุขโข ธนดล โรจนศานติิกุุล บทนำำ การสื่่�อสารนัับเป็็นสิ่่�งสำำคััญในชีีวิิตประจำำวััน และปััจุุบัันเทคโนโลยีีด้้านการสื่่�อสารมีีความเจริิญก้้าวหน้้าเป็็น อย่่างมากและพััฒนารวดเร็็วมาก มีีช่่องทางและวิิธีีการในการสื่่�อสารที่่�ทัันสมััย ไม่่ว่่าจะเป็็นการใช้้โทรศััพท์์มืือถืือที่่� สามารถใช้้ฟัังเสีียง ถ่่ายรููป ถ่่ายวิิดีีโอ ส่่งข่่าวสารต่่างๆ หรืือการเชื่่�อมต่่อกัับสื่่�อออนไลน์์ต่่างๆ ทำำ ให้้เห็็นภาพ การเคลื่่�อนไหวและได้้รัับข้้อมููลที่่�เป็็นปััจจุุบัันจากผู้้�ส่่งสาร ช่่วยให้้การติิดต่่อสื่่�อสารมีีความสะดวกสบายและรวดเร็็ว ทัันต่่อเหตุุการณ์์อย่่างไรก็็ตาม การนำำเครื่่�องมืือสื่่�อสารที่่�ทัันสมััยมาใช้้ในงานการแพทย์์ฉุุกเฉิิน ผู้้�ปฏิิบััติิการต้้องพึึงใช้้ ด้้วยความระมััดระวัังเนื่่�องจากมีีโอกาสเสี่่�ยงต่่อการละเมิิดสิิทธิิผู้้�ป่่วยโดยเฉพาะอย่่างยิ่่�งหากมีีการนำำข้้อมููลผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิิน สื่่�อสารในช่่องทางที่่�ไม่่เหมาะสม ก็็อาจส่่งผลให้้ผู้้�ส่่งสารมีีความสุ่่มเสี่่�ยงต่่อการกระทำำการที่่�ผิิดกฎหมายได้้ ความหมายการสื่่�อสาร การสื่่�อสาร คืือ การมีีปฏิิสััมพัันธ์์ระหว่่างผู้้�ส่่งและผู้้�รัับสาร รวมถึึงกระบวนการหรืือวงจรการส่่งต่่อข้้อมููล ดัังแสดงในรููปที่่�1-5-1โดยวงจรเริ่่ม�จากผู้้�ส่่งสารนำำข้้อมููลที่่�จะส่่งออกไปมาสร้้างเป็็นข้้อความหรืือสารเพื่่�อส่่งออกไป สารนั้้�นจะ ถููกส่่งไปยัังผู้้�รับัสารจากนั้้�นผู้้�รับัสารจะรับัสารมาและผู้้�รับัสารต้้องสามารถแปลผลเพื่่�อให้้ได้้ข้้อมููลหรืือสารที่่ถูู�กต้้องจาก ผู้้�ส่่งสารโดยกระบวนการส่่งสารมีีได้้หลายรููปแบบ เช่่น การใช้้ภาษาพููดการใช้้อวจนภาษา หรืือภาษากายการใช้้ภาษา เขีียน การใช้้รููปภาพ (ในทางการแพทย์์ฉุุกเฉิินที่่�ใช้้บ่่อย คืือ ภาพคลื่่�นไฟฟ้้าหััวใจ) การใช้้ระบบดิิจิิตอลส่่งข้้อมููลสาร ที่่�รวมทั้้�งภาพเสีียงข้้อมููลและภาพเคลื่่�อนไหวก็็สามารถทำำ ได้้ ขั้้�นตอนสุุดท้้ายของการสื่่�อสารอย่่างมีีประสิิทธิิภาพ คืือการตอบสนองต่่อสารที่่�สื่่�อไป ซึ่่�งการที่่�จะยืืนยัันว่่าได้้ รัับสารที่่�สื่่�อไปอย่่างถููกต้้องนั้้�น จะต้้องทำำการตอบยืืนยัันว่่า ผู้้�รัับสารได้้ข้้อมููลหรืือสารครบถ้้วน ตััวอย่่างเช่่น ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ :“รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 จากศููนย์์สั่่�งการ ให้้เร่่งรััดออกรถรัับผู้้�ป่่วยหมดสติิ ที่่�หมายให้้ใช้้ ถนนพหลโยธิิน เข้้าพหลโยธิิน ซอย 1 ไป 200 เมตร จะถึึงที่่�หมายอยู่่ทางขวามืือ” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “ศููนย์์สั่่�งการ รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 รัับทราบ ให้้เร่่งรััดที่่�หมายเหตุุผู้้�ป่่วยหมดสติิ ใช้้ถนนพหลโยธิิน เข้้าพหลโยธิิน ซอย 1 ไป 200 เมตร จะถึึงที่่�หมาย” รููปที่่� 1-5-1 กระบวนการสื่่�อสาร การสื่่�อสารในการบริิการการแพทย์์ฉุุกเฉินิ บท ที่่� 1-5 หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 79 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

ตัวัอย่า่งสถานการณ์์จริิงที่่�อาจเกิิดขึ้้�น และเป็็นความรู้พื้้� �นฐานที่่�ผู้้�ปฏิิบััติิการจำำเป็็นต้้องมีีความรู้้�ความชำำนาญ เหตุุการณ์์ที่ ่�1 ชายสููงอายุุรู้้�สึึกผิิดปกติิครอบครััวผู้้�ป่่วยกัังวลใจมากและโทรเรีียกรถพยาบาลฉุุกเฉิิน คำำถามสำำหรับท่ั ่านในฐานะผู้้�ปฏิิบััติิการที่่ต้้ �องตอบคำำถามอย่่างแม่่นยำำ เพื่่�อประโยชน์ต่์ ่อการดููแลผู้้�ป่่วยรายนี้้ คื�ือ 1. สถานที่่�เกิิดเหตุุคืือที่่�ใด ความจริิงแล้้วเกิิดอะไรขึ้้�นกัับชายสููงอายุุรายนั้้�น 2. ในฐานะผู้้�ปฏิิบััติิการประจำศููำนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ (dispatcher) ท่่านจะทำำอย่่างไรได้้บ้้างระหว่่าง ที่่�รถบริิการการแพทย์์ฉุุกเฉิินกำลัำ ังเดิินทางไปที่่�เกิิดเหตุุ 3. ท่่านในฐานะผู้้�ปฏิิบััติิการประจำำศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ จะประสานงานกับัหน่่วยปฏิิบััติิการอย่่างไร และประสานข้้อมููลอะไรบ้้าง ระหว่่างหน่่วยปฏิิบััติิการเดิินทางไปให้้การช่่วยเหลืือชายสููงอายุุรายนั้้�น ข้้อจำำกััดของการสื่่�อสาร ในทางปฏิิิบััติิแล้้วมีีปััจจััยหลายด้้านที่่�เป็็นข้้อจำำกััดของการสื่่�อสารระหว่่างผู้้�ป่่วยและญาติิ กัับผู้้�ปฏิิบััติิการ ทั้้�งด้้านภาษา ความสามารถในการมองเห็็นของผู้้�ป่่วย ความสามารถในการได้้ยิินเสีียงของผู้้�ป่่วย สภาวะทางจิิตใจของ ผู้้�ป่่วย ระดัับความรู้้�สึึกตััวเดิิมของผู้้�ป่่วย โรคประจำำตััว ยารัักษาโรค ยาเสพติิดที่่�ใช้้ ความเครีียดจากความเจ็็บป่่วย หรืือความเครีียดจากภาวะฉุุกเฉิินที่่�เกิิดขึ้้�น โดยหลัักการสำำคััญที่่�จะทำำ ให้้ข้้อจำำกััดของการสื่่�อสารเหลืือน้้อยที่่สุ�ุด คืือการ ปรับวิัธีิีการสื่่�อสารให้้เหมาะกับัผู้้�ป่่วยแต่่รายเช่่น หากผู้้�ป่่วยพููดภาษาต่่างชาติที่่ิ�ผู้้�ปฏิิบััติิการไม่่เข้้าใจ ก็จำ็ ำเป็็นต้้องใช้้ล่่าม แปลภาษา อาจตามล่่ามมายัังที่่�เกิิดเหตุุหรืือให้้ล่่ามแปลทางโทรศััพท์์หากสามารถทำำ ได้้ อีีกทั้้�งลัักษณะการสื่่�อสาร ที่่�ให้้กัับผู้้�ป่่วยต้้องใช้้วิิธีีการแตกต่่างกัันไปตามสถานการณ์์ เช่่น การสื่่�อสารกัับผู้้�สููงวััยกว่่า หรืือเด็็กอายุุน้้อยกว่่า ก็็ต้้องใช้้วิิธีีการกระบวนการที่่�แตกต่่างกัันออกไป การตอบสนองการเรีียกขอความช่่วยเหลืือ ขั้้�นตอนการสั่่�งการทางการแพทย์์ฉุุกเฉิิน การโทรขอความช่่วยเหลืือฉุุกเฉิิน (EMScalls) เริ่่ม�จากการที่่ป�ระชาชนหรืือพบเห็็นเหตุุการณ์์พบความผิิดปกติิ หรืือโอกาสที่่�จะเกิิดความผิิดปกติิแล้้วทำำการขอความช่่วยเหลืือฉุุกเฉิินผ่่านสายด่่วนฉุุกเฉิิน ตััวอย่่าง เช่่น ในประเทศ สหรัฐัอเมริิกา ซึ่่�งจะโทรไปยัังหมายเลขโทรศััพท์์911โดยสายจะเข้้าไปที่่ศูู�นย์์กลางที่่�เรีียกว่่าPublicSafety Answering Point (PSAP) ซึ่่�งเป็็นศููนย์์กลางการช่่วยเหลืือภาวะฉุุกเฉิินทุุกด้้าน เมื่่�อทราบว่่าเป็็นการขอความช่่วยเหลืือฉุุกเฉิินทางการ แพทย์์สายโทรศััพท์์นั้้�นจะถููกส่่งต่่อไปยัังศููนย์์ประสานงานช่่วยเหลืือฉุุกเฉิินทางการแพทย์์ (EMS dispatcher) ทัันทีี ในประเทศไทยการขอความช่่วยเหลืือทางการแพทย์์หมายเลขโทรศััพท์์หลััก คืือ หมายเลข1669เมื่่�อทำำการโทรเข้้ามา จากโทรศััพท์์ในพื้้�นที่่�กรุุงเทพมหานคร หมายเลขโทรศััพท์นี้้์ �จะไปติิดที่่�ศููนย์์เอราวััณ กรุุงเทพมหานคร ซึ่่�งศููนย์์เอราวััณ เป็็นศููนย์์สั่่�งการทางการแพทย์์ของรถพยาบาลกู้้�ชีีพชั้้�นสููงของโรงพยาบาลรััฐบาลทั้้�งหมดและโรงพยาบาลในเครืือข่่าย ต่่างๆในเขตกรุุงเทพมหานคร(บางส่่วนของโรงพยาบาลเอกชนมีศููีนย์สั่่์ �งการของตััวเองที่่มี�ีรถบริิการการแพทย์ฉุ์ุกเฉิินของ โรงพยาบาลนั้้�นๆ) แต่่ในบริิบทของต่่างจัังหวััด หากโทรขอความช่่วยเหลืือทางการแพทย์์ด้้วยหมายเลขโทรศััพท์์1669 จะไปติิดที่่ศูู�นย์รั์บัแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ ซึ่่�งสัังกััดโรงพยาบาลศููนย์์หรืือโรงพยาบาลประจำำจัังหวััด หรืือองค์์การบริิหารส่่วนจัังหวััด และศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการจะสั่่�งการไปยัังหน่่วยปฏิิบััติิการเพื่่�อให้้ส่่งชุุดปฏิิบััติิการออกไปให้้การช่่วยเหลืือ ผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิิน ซึ่่�งในอนาคตประเทศไทยมีีแผนพัฒันาระบบการโทรขอความช่่วยเหลืือฉุุกเฉิินเป็็นแบบศููนย์์กลางที่่�เรีียกว่่า PublicSafety AnsweringPoint (PSAP) ที่่�เบอร์์โทร191เมื่่�อเป็็นเหตุฉุุกเฉิินทางการแพทย์์จะส่่งต่่อการขอความช่่วยเหลืือ โดยทัันทีี หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 80 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

การโทรขอความช่่วยเหลืือฉุุกเฉิินทางการแพทย์์ส่่วนใหญ่่จะได้้รัับการตอบสนอง โดยใช้้โปรแกรมที่่�เรีียกว่่า Emergency Medical Dispatch (EMD) ซึ่่�งโปรแกรมนี้้�ถููกออกแบบมาให้้สามารถตอบสนองครอบคลุุมการช่่วยเหลืือ ทางการแพทย์์ฉุุกเฉิินได้้ทุุกรููปแบบ คำำว่่า “การสั่่�งการ” (dispatch) แปลเป็็นภาษาไทยว่่า การสั่่�งให้้บุุคลากรที่่�อยู่่ใต้้การบัังคัับบััญชาปฏิิบััติิงาน อย่่างใดอย่่างหนึ่่�งการสั่่�งการในความหมายของภาวะฉุุกเฉิินทางการแพทย์์หมายถึึงการมอบภารกิิจหรืือการให้้ปฏิิบััติิ ภารกิิจจำำเพาะทางการแพทย์์ที่่�ได้้รัับมอบหมายบางอย่่าง ซึ่่�งไม่่ได้้หมายความเพีียงการส่่งรถพยาบาลไปยัังที่่�เกิิดเหตุุ เท่่านั้้�น แต่่หมายถึึงการที่่�ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ Dispatcher จำำเป็็นต้้องรวบรวมข้้อมููลสถานการณ์์ฉุุกเฉิินเพื่่�อส่่ง ต่่อให้้หน่่วยปฏิิบััติิการรัับทราบการปฏิิบััติิและปฏิิบััติิหน้้าที่่�ได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ การรวบรวมข้้อมููลความช่่วยเหลืือฉุุกเฉิินทางการแพทย์์ เมื่่�อมีีการโทรเรีียกรถพยาบาลหรืือขอความช่่วยเหลืือฉุุกเฉิินทางการแพทย์์ผู้้�ทีี่่�โทรเข้้ามาส่่วนใหญ่่มัักอยู่่ใน สภาวะตกใจจากสถานการณ์์ฉุุกเฉิินที่่�เกิิดขึ้้�น วิิธีีการที่่�ดีีที่่�สุุดในการรวบรวมข้้อมููลจากผู้้�ที่่�โทรเข้้ามาคืือ การใช้้คำำถาม ชััดเจนตามลำำดัับดัังนี้้� 1. ที่่�อยู่่ของสถานที่่�เกิิดเหตุุว่่าสถานที่่�เกิิดเหตุุคืือที่่�ใด อาคารใด หมายเลขห้้อง อาคารตั้้�งอยู่่ถนนอะไร หรืือ ในเหตุทีุ่่�เกิิดบนถนนหลวงระยะทางไกล ท่่านอาจสอบถามเลขที่่�เสาหลัักกิิโลเมตรเพื่่�อช่่วยระบุตำุำแหน่่งสถานที่่�เกิิดเหตุุ 2. หมายเลขโทรศััพท์์ติิดต่่อกลัับที่่�เกิิดเหตุ ซึุ่่�งจะมีีประโยชน์์ในการเข้้าถึึงจุุดเกิิดเหตุุให้้คำำแนะนำำ ในการให้้ ความช่่วยเหลืือก่่อนที่่�ชุุดปฏิิบััติิการจะไปถึึงที่่�เกิิดเหตุุหรืือหากสายหลุุด ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการก็็สามารถติิดต่่อ กลัับได้้ อีีกทั้้�งการขอหมายเลขโทรศััพท์์ผู้้�แจ้้งเหตุุ ยัังลดโอกาสการแจ้้งเหตุุเท็็จ เนื่่�องจากผู้้�โทรแจ้้งที่่�ไม่่มีีเหตุุจริิงมััก ไม่่ยอมให้้หมายเลขโทรศััพท์์ติิดต่่อกลัับ ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการส่่วนใหญ่่จะมีีระบบที่่�ทำำ ให้้ทราบหมายเลขที่่�โทรเข้้ามาแจ้้งเหตุุ บางศููนย์์ฯ มีีระบบที่่�สามารถระบุุตำำแหน่่งของหมายเลขโทรศััพท์ที่่์ �โทรเข้้ามาได้้ 3. เกิิดเหตุการณ์ุ์อะไร ศููนย์รั์บัแจ้้งเหตุุและสั่่�งการจำำเป็็นต้้องได้้รับข้้ ัอมููลของเหตุุการณ์ที่่์ �เกิิดขึ้้�น เพื่่�อประเมิิน ระดับัความรุุนแรงของเหตุทีุ่่�เกิิดวางแผนในการบริิหารจััดการทีมีช่่วยเหลืือและทีมีสนับัสนุุนต่่างๆเพื่่�อช่่วยเหลืือผู้้�ป่่วย ฉุุกเฉิิน โดยทำำการสอบถามจากผู้้�แจ้้งเหตุุว่่า ผู้้�แจ้้งทราบหรืือคาดการณ์์ว่่าเหตุุการณ์์เกิิดได้้อย่่างไร เช่่น อุุบััติิเหตุุบน ท้้องถนน การลอบวางระเบิิด หรืือการทะเลาะวิิวาท 4. สภาวะผู้้ป่่วย หากศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการได้้รัับข้้อมููลที่่�ชััดเจนจะทำำ ให้้ทราบถึึงความเร่่งด่่วนของ การส่่งหน่่วยปฏิิบััติิการ และระดัับของชุุดปฏิิบััติิการที่่�ต้้องส่่งไปช่่วยเหลืือ อีีกทั้้�งศููนย์์ฯ ยัังสามารถให้้คำำแนะนำำ ในการปฐมพยาบาลเบื้้�องต้้นได้้อย่่างถููกต้้อง โดยทั่่�วไปศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการจะใช้้คำำถามพื้้�นฐาน ดัังนี้้� • ผู้้�ป่่วยรู้้�สึึกตััวหรืือไม่่ • ผู้้�ป่่วยยัังหายใจหรืือไม่่ • สำำหรัับผู้้�ป่่วยอุุบััติิเหตุุผู้้�ได้้รัับบาดเจ็็บมีีเลืือดออกที่่�ส่่วนใดของร่่างกาย 5. รายละเอีียดสถานที่่�เกิิดเหตุุเช่่น ผู้้�ป่่วยอยู่่ในห้้องชั้้�น 5 ต้้องเดิินขึ้้�นบัันได ประตููเหล็็กล็็อกอยู่่ไม่่มีีกุุญแจ เมื่่�อทราบข้้อมููลแล้้วจะทำำ ให้้สามารถวางแผนเข้้าถึึงพื้้�นที่่�ได้้อย่่างรวดเร็็วและปลอดภััย หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 81 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

6. สถานการณ์์ที่่�เกิิดเหตุุ ข้้อมููลนี้้�ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการต้้องถามเพื่่�อประเมิินเพื่่�อการบริิหารจััดการ ภาวะฉุุกเฉิินนั้้�น ตััวอย่่างเช่่น การโทรเข้้ามาขอรถพยาบาลผู้้�ได้้รัับบาดเจ็็บจากอุุบััติิเหตุุรถยนต์์ ข้้อมููลที่่�ต้้องการทราบ คืือ • ชนิิดของยานพาหนะที่่�เกิิดอุุบััติิเหตุุ หากเป็็นรถบรรทุุก ทราบหรืือไม่ว่่ ่าบรรทุุกอะไร สารอะไร มีีสารเคมีีหรืือสารพิิษหรืือไม่่ • จำำ นวนผู้้�ได้้รัับบาดเจ็็บ หรืือคาดการณ์์จำำ นวนผู้้�ได้้รัับบาดเจ็็บ • สภาพแวดล้้อมโดยรอบที่่�เกิิดเหตุุมีีสััญญาณอัันตรายหรืือไม่่ เช่่น เสาไฟฟ้้าล้้ม มีีน้ำ ำ� มัันที่่�พื้้�นถนน การสั่่�งการ ทัันทีที่่ศูู�นย์รั์บัแจ้้งเหตุุและสั่่�งการทราบสถานที่่�เกิิดเหตุุหมายเลขโทรศััพท์ติ์ ิดต่่อที่่�เกิิดเหตุ ลัุักษณะภาวะฉุุกเฉิิน ที่่�เกิิดขึ้้�น ศููนย์รั์บัแจ้้งเหตุุและสั่่�งการต้้องแจ้้งให้้ผู้้�ขอความช่่วยเหลืือรอสายแล้้วสั่่�งการให้้หน่่วยปฏิิบััติิการส่่งชุุดปฏิิบััติิการ ออกไปช่่วยเหลืือได้้ทราบข้้อมููลและไปยัังสถานที่่�เกิิดเหตุุไม่่ว่่าจะเป็็นการแจ้้งผ่่านระบบวิิทยุุสื่่�อสาร โทรศััพท์์ระบบ คอมพิิวเตอร์์ตามแต่่ละระบบปฏิิบััติิการได้้วางแผนไว้้ เมื่่�อสั่่�งการแล้้วศููนย์รั์บัแจ้้งเหตุุและสั่่�งการจะสอบถามข้้อมููลอื่่�นๆ เพิ่่�มเติิมจากผู้้�แจ้้งเหตุุในระหว่่างนั้้�นศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการจะทยอยส่่งข้้อมููลให้้หน่่วยปฏิิบััติิการ เพื่่�อเตรีียม ความพร้้อมในการดููแลผู้้�ป่่วยและการใช้้สััญญาณไฟและสััญญาณเสีียงฉุุกเฉิิน ตามกฎหมายและแนวทางปฏิิบััติิของ ท้้องที่่�นั้้�นๆ รููปที่่� 1-5-2 การสื่่�อสารระหว่่างผู้้�รัับแจ้้งเหตุุการเจ็็บป่่วยฉุุกเฉิินและผู้้�ช่่วยเหลืือผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิิน หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 82 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

การสั่่�งการด้้วยระบบคอมพิิวเตอร์์ ปััจจุุบัันระบบการแพทย์ฉุ์ุกเฉิินมีีการนำำคอมพิิวเตอร์์และโปรแกรมเข้้ามาใช้้มากขึ้้�น ตััวอย่่างเช่่น ศููนย์รั์บัแจ้้งเหตุุ และสั่่�งการที่่�มีีระบบคอมพิิวเตอร์์มาช่่วย Computer Assisted Dispatch (CAD) ที่่�สามารถเชื่่�อมต่่อไปยัังรถพยาบาล Vehicle-Mounted Mobile DataTerminal (MDT) ข้้อดีีของระบบนี้้�จะทำำ ให้้ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการมีีข้้อมููลของ การขอความช่่วยเหลืือทางการแพทย์ทั้้ ์ �งหมดและข้้อมููลเหล่่านี้้ยั�ังช่่วยให้้เกิิดการวางแผนในการส่่งชุุดปฏิิบััติิการออกไป ช่่วยเหลืือ ทราบเส้้นทางและวางแผนโรงพยาบาลปลายทางในการส่่งต่่อผู้้�ป่่วยได้้อย่่างแม่่นยำำและรวดเร็็ว อีีกทั้้�งข้้อมููล ที่่�จำำเป็็นนี้้�จะถููกส่่งไปยัังหน่่วยปฏิิบััติิการ ทำำ ให้้มีีการวางแผนเตรีียมความพร้้อมการดููแลผู้้�ป่่วยได้้อย่่างรััดกุุม ก่่อนถึึงที่่� เกิิดเหตุุ การให้้คำำแนะนำำผู้้�ขอความช่่วยเหลืือทางการแพทย์์ หลัังจากที่่มี�ีการสั่่�งการให้้ชุุดปฏิิบััติิการออกไปช่่วยเหลืือผู้้�ป่่วยแล้้ว ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการต้้องกลัับมาที่่� สายขอความช่่วยเหลืือนั้้�นๆเพื่่�อให้้คำำแนะนำำการดููแลหรืือปฐมพยาบาลเบื้้�องต้้นก่่อนที่่�รถพยาบาลจะไปถึึงที่่�เกิิดเหตุ ทีุ่่� เรีียกว่่า pre-arrival instructionผู้้�ปฏิิบััติิการที่่�ประจำำศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ ต้้องแจ้้งให้้ทราบว่่ารถพยาบาลออก ไปแล้้ว และคาดว่่าใช้้เวลากี่่�นาทีีถึึงที่่�เกิิดเหตุุจากนั้้�นทำำการประเมิินทางแนวทางการประเมิิน EMD program และ แนะนำำ ให้้การช่่วยเหลืือผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินเบื้้�องต้้น เช่่น ทำำการกดหน้้าอกช่่วยฟื้้�นคืืนชีีพ ใช้้เครื่่�องกระตุุกไฟฟ้้าหััวใจอััตโนมัติัิ เปิิดทางเดิินหายใจ ห้้ามเลืือด หรืือทำำ Heimlich maneuver ในระหว่่างที่่�รอรถพยาบาลมาถึึงที่่�เกิิดเหตุุ ขึ้้�นอยู่่กัับว่่า ผู้้�ป่่วยมีีภาวะฉุุกเฉิินอะไร จำำเป็็นต้้องให้้การช่่วยเหลืืออะไร การสื่่�อสารขณะปฏิิบััติิหน้้าที่่�ระหว่่างหน่่วยปฏิิบััติิการกัับศูนย์ู์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ ศููนย์รั์บัแจ้้งเหตุุและสั่่�งการต้้องติิดต่่อหน่่วยปฏิิบััติิการตลอดเวลาไม่ว่่ ่าจะเป็็นชุุดปฏิิบััติิการฉุุกเฉิินระดับั ใดที่่� ออกไปยัังที่่�เกิิดเหตุุเพื่่�อประเมิินความปลอดภััยความต้้องการกำำลัังเสริม ิหรืือวางแผนการส่่งต่่อผู้้�ป่่วยให้้เหมาะสมและ เป็็นสื่่�อกลางในการประสานขอความช่่วยเหลืือจากหน่่วยงานอื่่�นๆ ตารางที่ ่�1-5-1 ขั้้�นตอนการสั่่�งการทางการแพทย์์ฉุุกเฉิิน ขั้้�นตอนการสั่่�งการ การดำำ�เนิินการ การรัับสายขอความช่่วยเหลืือ (หมายเลขโทรศััพท์์1669) - การรัับสารทัันทีี - การแจ้้งว่่าท่่านคืือศููนย์์สั่่�งการทางการแพทย์์ การสอบถามข้้อมููล - ที่่�อยู่่/สถานที่่�เกิิดเหตุุ - หมายเลขโทรศััพท์์ติิดต่่อกลัับ - เกิิดภาวะฉุุกเฉิินอะไร - ชื่่�อผู้้�ป่่วย และอาการเบื้้�องต้้น - สำำหรัับอุุบััติิเหตุุ ลัักษณะยานพาหนะ ลัักษณะ เหตุุ จำำ นวนผู้้�ได้้รัับบาดเจ็็บ - มีีอัันตรายอะไรที่่�จุุดเกิิดเหตุุหรืือไม่่ การรัับข้้อมููลที่่�จำำเป็็นสำำหรัับการจััดการภาวะฉุุกเฉิิน หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 83 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

ขั้้�นตอนการสั่่�งการ การดำำ�เนิินการ การสั่่�งการ -การจััดรถบริิการการแพทย์ฉุ์ุกเฉิิน และชุุดปฏิิบััติิการอื่่�นๆ ที่่จำ�ำเป็็น - การแจ้้งรายละเอีียด เพื่่�อเตรีียมพร้้อมปฏิิบััติิงาน - การติิดตามและติิดต่่อสื่่�อสารกัับหน่่วยปฏิิบััติิการ ระหว่่าง ชุุดปฏิิบััติิการปฏิิบััติิหน้้าที่่� การให้้คำำแนะนำำเบื้้�องต้้นแก่่ผู้้�แจ้้งเหตุุ- การแจ้้งข้้อมููลการส่่งทีีมหรืือชุุดปฏิิบััติิการออกไปช่่วยเหลืือ -การแนะนำำการดููแลเบื้้�องต้้นแก่่ผู้้�แจ้้งเหตุกุ่่อนชุุดปฏิิบััติิการไปถึึง การสื่่�อสารกัับชุุดปฏิิบััติิการระหว่่างเผชิิญเหตุุ- การติิดตามการปฏิิบััติิหน้้าที่่�ขณะที่่�ปฏิิบััติิงาน -การเป็็นสื่่�อประสานงานกับัหน่่วยงานอื่่�นในระหว่่างปฏิิบััติิหน้้าที่่� - การเป็็นสื่่�อสนัันสนุุนความต้้องการความช่่วยเหลืืออื่่�นๆ - การติิดตามเฝ้้าระวัังดููแลความปลอดภััยของชุุดปฏิิบััติิการ ขณะอยู่่ในที่่�เกิิดเหตุุ ระบบการสื่่�อสารสำำหรัับการแพทย์์ฉุุกเฉิิน (EMS Communication Systems) การตอบสนองต่่อสภาวะฉุุกเฉิิน มีีการใช้้อุุปกรณ์์สื่่�อสารหลากหลายระดัับ บางหน่่วยปฏิิบััติิการใช้้ระบบวิิทยุุ สื่่�อสาร (two way communication) บางหน่่วยใช้้ระบบการสื่่�อสารที่่�ควบคุุมโดยระบบคอมพิิวเตอร์์ บางหน่่วย ใช้้ระบบสััญญาณโทรศััพท์์และอิินเทอร์์เน็็ตในการสื่่�อสาร ซึ่่�งระบบการสื่่�อสารและอุุปกรณ์์สื่่�อสารทั้้�งหมดต้้องใช้้การส่่ง สััญญาณวิิทยุ ดัุังนั้้�น จึึงจำำเป็็นที่่�ผู้้�ปฏิิบััติิการจะต้้องเข้้าใจระบบวิิทยุสืุ่่�อสารและระบบพื้้�นฐานหลัักของการใช้้งานอุปุกรณ์์ สื่่�อสาร โดยทั่่�วไปแล้้วระบบการสื่่�อสารในระบบการแพทย์ฉุ์ุกเฉิินและการสื่่�อสารในสภาวะฉุุกเฉิินของประเทศส่่วนใหญ่่ มัักเป็็นระบบสื่่�อสารที่่มี�มีาตรฐานและเชื่่�อถืือได้้มากที่่สุ�ุดในประเทศนั้้�นๆอย่่างไรก็ดี็ มีีโอกาสที่่�ระบบสื่่�อสารและอุปุกรณ์์ การสื่่�อสารหลัักอาจเกิิดการข้้อขััดข้้องไม่่สามารถใช้้งานได้้ จึึงจำำเป็็นอย่่างยิ่่�งที่่ต้้ �องมีีระบบการสื่่�อสารสำำรองและผู้้�ปฏิิบััติิการ จำำเป็็นต้้องมีีความชำำ นาญในการใช้้ระบบการสื่่�อสำำรอง ระบบสื่่�อสารสำำรองจะเป็็นระบบการสื่่�อสารที่่�ไม่่ได้้ขึ้้�นกัับระบบสื่่�อสารอื่่�นใด และเป็็นระบบการสื่่�อสาร ไม่่จำำเป็็นต้้องผ่่านสายที่่�ต้้องเชื่่�อมตรงถึึงกััน เช่่น การสื่่�อสารโดยวิิทยุุสื่่�อสาร หรืือโทรศััพท์์ชนิิดไม่่ต้้องผ่่านแม่ข่่ ่าย ทฤษฎีีการสื่่�อสาร คลื่่�นวิิทยุ คืุือ ลัักษณะคลื่่�นแม่่เหล็็กไฟฟ้้ารููปแบบหนึ่่�งที่่�สามารถนำำพาข้้อมููลผ่่านการส่่งสััญญาณ โดยคลื่่�นวิิทยุุ ที่่�นำำพาสััญญาณไปจะถููกเรีียกว่่า คลื่่�นพาหะ ความถี่่�วิิทยุุ คืือ จำำนวนรอบของคลื่่�นวิิทยุุต่่อช่่วงวิินาทีีโดยส่่วนมากจะวััดเป็็นจำำนวนรอบต่่อวิินาทีี(เฮิิรตซ์์, Hertz, Hz) ซึ่่�ง 1 เฮิิรตซ์์ คืือ 1 รอบต่่อวิินาทีี, 1 เมกะเฮิิรตซ์์ คืือ 1 ล้้านรอบต่่อวิินาทีีและ 1 กิิกกะเฮิิรตซ์์เท่่ากับ ั 1,000 เมกะเฮิิรตซ์์หรืือ 10 ล้้านรอบต่่อวิินาที ตัี ัวอย่่างเช่่น ความถี่่�วิิทยุุ169.5875 เมกะเฮิิรตซ์์หรืือจำำนวนรอบของ คลื่่�นวิิทยุุ169,587,500 ครั้้�งต่่อวิินาทีี หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 84 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

สำำนัักงานคณะกรรมการกิิจการกระจายเสีียง กิิจการโทรทััศน์์และกิิจการโทรคมนาคมแห่่งชาติิได้้จััดสรรย่่าน ความถี่่�เพื่่�อให้้การใช้้งานได้้เหมาะสมกัับกลุ่่มการใช้้งาน เช่่น คลื่่�นความถี่่�ภาคประชาชน อนุุญาตให้้ใช้้คลื่่�นความถี่่�ย่่าน 78 และ 245 เมกะเฮิิรตซ์์, กิิจการเคลื่่�อนที่่�ทางการบิิน นอกเส้้นทางบิินพาณิิชย์์ ให้้ใช้้ความถี่่� 138.000 - 143.600 เมกะเฮิิรตซ์์, กิิจการวิิทยุุสมััครเล่่น ให้้ใช้้ ความถี่่�144.000–146.00เมกะเฮิิรตซ์์และจััดสรรความถี่่�สำำหรัับเหตุุฉุุกฉิิน และภััยพิิบััติิให้้ใช้้ 145.00 เมกะเฮิิรตซ์์, 161.200 เมกะเฮิิรตซ์์, 245.000 เมกะเฮิิรตซ์์, 245.500 เมกะเฮิิรตซ์์ (รายละเอีียดการจััดสรรและอนุุญาตใช้้ความถี่่วิ�ิทยุศึุึกษาเพิ่่ม�เติมิได้้จากประกาศสำำนัักงานคณะกรรมการกิิจการกระจาย เสีียง กิิจการโทรทััศน์์และกิิจการโทรคมนาคมแห่่งชาติิ) เรื่่�อง หลัักเกณฑ์์การใช้้คลื่่�นความถี่่�เพื่่�อสนับัสนุุนภารกิิจป้้องกััน และบรรเทาสาธารณภััยและในกรณีีที่่�เกิิดเหตุุฉุุกเฉิินและภััยพิิบััติิ ในการใช้้วิิทยุุสื่่�อสารของนัักฉุุกเฉิินการแพทย์์ จำำเป็็นอย่่างยิ่่�งที่่�จะต้้องผ่่านการอบรมการใช้้วิิทยุุคมนาคม แบบสัังเคราะห์์ความถี่่�เพื่่�อให้้เป็็นไปตามประกาศคณะกรรมการกิิจการกระจายเสีียง กิิจการโทรทััศน์์และ กิิจการโทรคมนาคมแห่่งชาติิเรื่่�องหลัักเกณฑ์์การใช้้เครื่่�องวิิทยุุคมนาคมแบบสัังเคราะห์์ความถี่่� (Synthesizer) ของ หน่่วยงานรััฐ ซึ่่�งสถาบัันการแพทย์์ฉุุกเฉิินแห่่งชาติิในฐานะเป็็นหน่่วยงานที่่�กำำกัับดููแลภารกิิจด้้านการแพทย์์ฉุุกเฉิิน ได้้ มีีการออกระเบีียบสถาบัันการแพทย์ฉุ์ุกเฉิินแห่่งชาติ ว่ิ ่าด้้วยการควบคุมุการใช้้เครื่่�องวิิทยุุคมนาคมแบบสั่่�งเคราะห์์ความถี่่� (Synthesizer)ของสถาบัันการแพทย์ฉุ์ุกเฉิินแห่่งชาติิพ.ศ.2562เพื่่�อรองรับัการใช้้วิิทยุสืุ่่�อสารของนัักฉุุกเฉิินการแพทย์์ เป็็นไปอย่่างถููกต้้องตามระเบีียบและกฏหมาย ตามที่่�สำำนัักงานคณะกรรมการกิิจการกระจายเสีียง กิิจการโทรทััศน์์ และกิิจการโทรคมนาคมแห่่งชาติกำิำหนด สััญญาณวิิทยุุสื่่�อสาร เป็็นพื้้�นฐานของการสื่่�อสารที่่�อาศััยอุุปกรณ์์การสื่่�อสาร 2 ประเภท ประเภทแรก คืือ อุปุกรณ์์ส่่งสััญญาณ (transmitter) เป็็นอุุปกรณ์์ที่่�ใช้้เปลี่่�ยนข้้อมููลและเสีียง เป็็นสััญญาณ วิิทยุุและเปลี่่�ยนต่่อเป็็นความถี่่� ประเภทที่ ่� สอง ตััวรับสััญญาณ (receiver) คืือ ตััวรวบรวมสััญญาณวิิทยุุแล้้วแปลงกลับมัาเป็็นข้้อมููลและเสีียง เหมืือนที่่ต้้ �นทางส่่งมาการสื่่�อสารของระบบการแพทย์ฉุ์ุกเฉิินส่่วนใหญ่่ใช้้อุปุกรณ์สื่่์ �อสารที่่มี�ีระบบแปลงสััญญาณ (transmitter) และระบบส่่งสััญญาณ (receiver) ในตััวเองที่่�เรีียกว่่า “transceivers” หรืือ “two way communication” ข้้อจำำกััดของระบบวิิทยุสืุ่่�อสาร คืือระยะทางที่่สั�ัญญาณวิิทยุสืุ่่�อสารนั้้�นๆครอบคลุมุการสื่่�อสาร ซึ่่�งระยะทางที่่� ครอบคลุมนัุ้้�นขึ้้�นกัับกำำลัังส่่ง ความถี่่�วิิทยุุที่่�ใช้้งาน ตำำแหน่่งการติิดตั้้�ง ชนิิดสายอากาศ สภาพภููมิิอากาศและระยะห่่าง ระหว่่างจุุดรับัและส่่งสััญญาณ ยิ่่�งระยะทางไกลเท่่าไหร่สั่ ัญญาณย่่อมลดลงเท่่านั้้�น ที่่สำ�ำคััญคืือหากมีวัีัตถุุขวางกั้้�นทางการ ส่่งสััญญาณไม่่ว่่าจะเป็็นอาคารหรืือภููเขาก็็จะส่่งผลให้้ลดระยะการส่่งสััญญาณลงไป ปกติิแล้้วการส่่งสััญญาณด้้วยระบบวิิทยุุสื่่�อสารจะมีีสััญญาณรบกวนเป็็นพื้้�นฐานอยู่่แล้้ว อุุปกรณ์์สื่่�อสารจึึง ออกแบบให้้มีีการกรองเสีียงรบกวนออกที่่�เรีียกว่่า“squelch”โดยหลัักการตั้้�งระดับ ั squelch คืือการเปิิดการกรองให้้ มากที่่�สุุดแต่่ยัังสามารถได้้ยิินเสีียงสััญญาณหลััก หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 85 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

องค์์ประกอบของระบบวิิทยุุสื่่�อสาร ระบบวิิทยุุสื่่�อสารประกอบด้้วยองค์์ประกอบหลััก ดัังนี้้� 1. สถานีีหลััก ระบบการสื่่�อสาร สถานีีหลัักต้้องเป็็นอุุปกรณ์์สื่่�อสารที่่มี�ีประสิิทธิิภาพดีีที่่�สุุดในระบบ ซึ่่�งจะอยู่่ประจำำที่่� ส่่วนใหญ่่ตั้้�งอยู่่ที่่�ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการหรืือโรงพยาบาลและมีีกำำลัังส่่งสููงที่่�สุุด มีีสายอากาศและสายนำำสััญญาณ ขนาดใหญ่่และมีปีระสิิทธิิภาพสููง (รููปที่่�1-5-3a) นอกจากนี้้�ควรติิดตั้้�งบนอาคารที่่สูู�งที่่สุ�ุดหรืือต่่อเสาเพื่่�อให้้อยู่่ตำำแหน่่ง ที่่�สููง เครื่่�องในท้้องตลาดมีีกำำลัังส่่งสููงถึึง 275 วััตต์์ (ขึ้้�นกัับกฎหมายของแต่่ละประเทศว่่าอนุุญาตให้้มีีกำำลัังส่่งเท่่าใด) สถานีีหลัักหากมีีประสิิทธิิภาพดีีจะทำำ ให้้สามารถติิดต่่อสื่่�อสารกัับ เครื่่�องมืือสื่่�อสารชนิิดพกพาของเจ้้าหน้้าที่่�และติิดต่่อ สื่่�อสารกัับรถพยาบาลได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ บางส่่วนของสถานีีหลัักยัังสามารถติิดต่่อสื่่�อสารได้้หลายช่่องความถี่่� เพื่่�อให้้ครอบคลุมุการประสานงานกัับหน่่วยงานอื่่�นๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้องกับัการปฏิิบััติิภารกิิจให้้ครบทุุกด้้านอีีกด้้วย 2. สถานีีรัับ-ส่่งแบบเคลื่่�อนที่ ่� สถานีรัีับส่่งชนิิดนี้้�ในระบบการแพทย์์ฉุุกเฉิินจะถููกติิดตั้้�งในรถพยาบาล ใช้้พลัังงานไฟฟ้้าจากรถพยาบาล ติิดตั้้�งสายอากาศไว้้นอกตััวรถพยาบาล(รููปที่่�1-5-3b) กำำลัังส่่งมีีได้้ตั้้�งแต่่5-50 วััตต์์(ขึ้้�นกับักฎหมายของแต่่ละประเทศ ว่่าอนุุญาตให้้มีีกำำลัังส่่งเท่่าใด) ซึ่่�งทำำ ให้้ระยะทางการส่่งสััญญาณอาจได้้ถึึง 24 กิิโลเมตรในที่่�โล่่งแจ้้ง 3. สถานีีรัับส่่งแบบพกพา เป็็นอุปุกรณ์รั์บส่ั ่งวิิทยุสืุ่่�อสารที่่มี�ีขนาดเล็็กที่่สุ�ุด(รููปที่่�1-5-3cและรููปที่่�1-5-3d)สามารถพกพาได้้สะดวก มัักมีีกำำลัังส่่งน้้อย 1-5 วััตต์์ ดัังนั้้�น ระยะส่่งจะอยู่่ที่่� 5-8 กิิโลเมตร อุุปกรณ์์ชนิิดนี้้�มีีประโยชน์์มากเพีียงแต่่ต้้องใช้้ใน ขอบเขตของระยะการสื่่�อสารที่่�อุุปกรณ์์สื่่�อสารสามารถทำำ ได้้ เช่่น จากศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ หรืือจากรถพยาบาล ถึึงผู้้�ปฏิิบััติิการ รููปที่่� 1-5-3a วิิทยุุสื่่�อสารสถานีีหลััก หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 86 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

ระบบวิิทยุุสื่่�อสาร วิิทยุุสื่่�อสารมีีระบบการสื่่�อสารที่่�แตกต่่างไปจากอุุปกรณ์์อื่่�นๆ โดยมีีระบบต่่างๆ ดัังนี้้� 1.ระบบวิิทยุสืุ่่�อสารsimplexradiosystemเป็็นระบบสื่่�อสารพื้้�นฐานที่่วิ�ิทยุสืุ่่�อสารทุุกตััวในระบบการสื่่�อสาร ใช้้คลื่่�นความถี่่�วิิทยุุเดีียวกัันทั้้�งหมดในการสื่่�อสาร ระบบการสื่่�อสารแบบนี้้�ในระบบการแพทย์์ฉุุกเฉิินมัักใช้้ในการติิดต่่อ สื่่�อสารระยะใกล้้ๆ เช่่น ใช้้ในการติิดต่่อสื่่�อสารกัันเองระหว่่างทีีมที่่�ปฏิิบััติิหน้้าที่่�ในบริิเวณที่่�เกิิดเหตุุ 2. ระบบวิิทยุุสื่่�อสาร duplex radio system เป็็นระบบการสื่่�อสารที่่�ใช้้การส่่งสััญญาณวิิทยุุสองความถี่่� คืือความถี่่สำ�ำหรับัใช้้ส่่งสััญญาณและความถี่่สำ�ำหรับรับสััญญาณ แบ่่งเป็็นแบบ semi-duplexsystems คืือระบบสื่่�อสาร ที่่�ใช้้การส่่งสััญญาณได้้ในทิิศทางเดีียวคืือสามารถส่่งหรืือรับสััญญาณในแต่่ละอย่่างเท่่านั้้�นโดยผ่่านตััวทวนสััญญาณ และ full dulplex system จะสามารถส่่งหรืือรัับสััญญาณได้้ในเวลาเดีียวกัันเหมืือนระบบโทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่� 3. ระบบวิิทยุุสื่่�อสาร multiplex radio system เป็็นการส่่งสััญญาณโดยอาศััยความถี่่�หลายความถี่่�เพื่่�อพา ข้้อมููลและเสีียงไปยัังตััวรับสััญญาณ เช่่น ระบบวิิทยุุFM commercial frequency modulation ประโยชน์์ของระบบ นี้้�ในระบบการแพทย์์ฉุุกเฉิินจะทำำ ให้้สามารถส่่งสััญญาณเสีียงและข้้อมููลคลื่่�นไฟฟ้้าหััวใจไปได้้พร้้อมๆ กััน 4. ระบบวิิทยุุสื่่�อสารดิิจิิตอล (digital radio systems) เป็็นระบบวิิทยุุสื่่�อสารที่่�ใช้้ระบบคอมพิิวเตอร์์ ในการส่่งสััญญาณความถี่่วิ�ิทยุุแบบดิจิิตอล ซึ่่�งสามารถนำำสััญญาณเสีียงและสััญญาณข้้อมููลต่่างๆได้้มากกว่่าระบบปกติิ และยัังมีีประสิิทธิิภาพความคมชััด ความชััดเจนของเสีียงได้้มากกว่่าปกติิโดยปกติิแล้้วเครื่่�องส่่งสััญญาณระบบดิิิจิิตอล จะสามารถสื่่�อสารกัับระบบ analog ปรกติิได้้ รููปที่่� 1-5-3b วิิทยุุสื่่�อสารสถานีรัีับ-ส่่งแบบเคลื่่�อนที่่� รููปที่่� 1-5-3c วิิทยุุสื่่�อสารสถานีีรัับส่่งแบบพกพา ใช้้สััญญาณวิิทยุุสื่่�อสาร รููปที่่� 1-5-3d วิิทยุุสื่่�อสารสถานีีรัับส่่งแบบพกพา ใช้้สััญญาณอิินเทอร์์เน็็ต หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 87 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

5. ระบบวิิทยุุสื่่�อสารทวนสััญญาณ (repeater radio system) ระบบทวนสััญญาณส่่วนใหญ่่ใช้้ในระบบ semi-duplex radio systems ระบบทวนสััญญาณต้้องใช้้สถานีีหลัักที่่�มีีคุุณสมบััติิพิิเศษ จะใช้้เครื่่�องที่่�มีีกำำลัังส่่งสููง สายอากาศที่่�มีีประสิิทธิิภาพสููง และอยู่่ในตำำแหน่่งสููงบนยอดตึึกหรืือบนเสาสููง สถานีีหลัักจะรัับสััญญาณวิิทยุุสื่่�อสาร ในหนึ่่�งความถี่่�แล้้วส่่งออกในอีีกหนึ่่�งความถี่่�ด้้วยกำำลัังส่่งที่่�สููง จากหลัักการนี้้�จะทำำ ให้้ระบบนี้้�สามารถครอบคลุุมพื้้�นที่่� การส่่งสััญญาณได้้ไกลขึ้้�น สามารถส่่งผ่่านสิ่่�งกีีดขวางไม่่ว่่าจะเป็็นอาคารหรืือภููเขาได้้มากขึ้้�น และยัังทำำ ให้้วิิทยุุสื่่�อสาร ที่่�กำำลัังส่่งต่ำ ำ� เช่่น วิิทยุุสื่่�อสารชนิิดพกติิดตััว สามารถติิดต่่อสื่่�อสารได้้ในระยะทางที่่�ไกลขึ้้�นด้้วย นอกจากนั้้�น รถในหน่่วยปฏิิบััติิการอาจมีีสถานีีทวนสััญญาณเพิ่่�มอีีก หรืืออาจติิดตั้้�งสถานีีทวนสััญญาณ เพิ่่�มเติิมนอกจากสถานีีทวนสััญญาณหลัักเพื่่�อให้้สามารถส่่งต่่อสััญญาณให้้ครอบคลุุมพื้้�นที่่�การปฏิิบััติิการได้้ รููปที่่� 1-5-4 ระบบสถานีีทวนสััญญาณ 6. ระบบการใส่่รหััสแยกช่่องสััญญาณวิิทยุุ (encoded radio signals) เป็็นระบบการแบ่่งช่่องสััญญาณ ความถี่่วิ�ิทยุุในความถี่่�เดีียวกัันให้้กลุ่่มผู้้�ใช้้งานสามารถใช้้วิิทยุสืุ่่�อสารพร้้อมกัันหลายกลุ่่ม หรืือแยกการใช้้งานเป็็นกลุ่่มให้้ ใช้้งานวิิทยุสืุ่่�อสารได้้พร้้อมกััน ส่่วนใหญ่่แล้้วในระบบการแพทย์ฉุ์ุกเฉิินจะใช้้แบบ ContinuousTone-Coded Squelch System (CTCSS) ระบบนี้้�จะส่่งสััญญาณรหััสที่่�เรีียกว่่า tone ไปพร้้อมสััญญาณเสีียงปกติิเครื่่�องรัับส่่งวิิทยุุสื่่�อสารที่่�มีี ตััวรับัรหััสสััญญาณเดีียวกััน (tone เดีียวกััน) จะสามารถรับั-ส่่งสััญญาณเสีียงได้้ ถ้้าเครื่่�องรัับไม่่มีีรหััสสััญญาณ (tone) นี้้�จะรัับสััญญาณเสีียงไม่่ได้้ ส่่วนการส่่งรหััสพร้้อมสััญญาณวิิทยุุที่่�เรีียกว่่า DualTone Multi-Frequency DTMF คืือการใส่่สััญญาณ รหััสผ่่านปุ่่มกดหน้้าเครื่่�อง (keypad) เมื่่�อเรีียกไปยัังเครื่่�องรับวิั ิทยุสืุ่่�อสารเครื่่�องรับวิั ิทยุสืุ่่�อสารจะแปลสารเป็็นข้้อมููลต่่างๆ ส่่วนใหญ่่ระบบนี้้�นิิยมใช้้กัับเครื่่�องรัับวิิทยุุสื่่�อสารที่่�ใช้้ความถี่่� UHF 7. ระบบดิิจิิตอลทรัังค์์(Digital Trunked RadioSystems) เป็็นระบบวิิทยุุสื่่�อสารที่่�ใช้้ระบบดิิจิิตอลมาสร้้าง การส่่งสััญญาณวิิทยุทีุ่่�สร้้างโดยระบบคอมพิิวเตอร์ที่่์มี�ตัีัวส่่งสััญญาณชนิิดทวนสััญญาณหลายตััวทำำงานร่่วมกััน ส่่วนใหญ่่ จะใช้้ความถี่่� 800 เมกะเฮิิรตซ์์หรืือ 900 เมกะเฮิิรตซ์์ (UHF) ระบบนี้้�จะสามารถส่่งสััญญาณได้้ทั้้�งสััญญาณเสีียงและ ข้้อมููลปริิมาณมากกว่่าระบบอื่่�นๆ ที่่�กล่่าวมาข้้างต้้น อีีกทั้้�งระบบยัังสามารถออกแบบให้้การส่่งสััญญาณออกไปยััง กลุ่่มวิิทยุุสื่่�อสารเฉพาะกลุ่่มหรืือการส่่งสััญญาณระหว่่างบางอุุปกรณ์์สื่่�อสาร ในส่่วนของการใช้้ช่่องสััญญาณวิิทยุุระบบ นี้้�สามารถออกแบบให้้เมื่่�อใช้้วิิทยุสืุ่่�อสารจะมีีการดึึงช่่องสััญญาณเท่่าที่่จำ�ำเป็็นจากระบบออกมาใช้้ส่่งสััญญาณ เมื่่�อสิ้้�นสุุด การส่่งสััญญาณก็็จะปล่่อยให้้ช่่องสััญญาณที่่นำ�ำมาใช้้ว่่างลงและคืืนสััญญาณเข้้าในระบบเพื่่�อให้้มีีช่่องสััญญาณว่่างมากขึ้้�น ต่่างกัับวิิทยุุสื่่�อสารปกติิอาจมีีเพีียงสััญญาณเดีียวที่่�ต้้องรอคิิวใช้้การสื่่�อสารพร้้อมๆ กัันไม่่ได้้ หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 88 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

จุุดอัับสััญญาณวิิทยุุสื่่�อสาร (Radio Dead Spots) เป็็นการที่่�วิิทยุุสื่่�อสารชนิิดมืือถืือหรืือชนิิดเคลื่่�อนที่่� ไม่่สามารถรัับสััญญาณได้้ ไม่่ว่่าจะเป็็นสาเหตุุจากการที่่�ระยะทางห่่างจะเครื่่�องมืือสื่่�อสารตััวส่่งสััญญาณ หรืือจากการ ที่่มี�วัีัตถุมุาบัังการส่่งสััญญาณ ผู้้�ปฏิิบััติิการมีีความจำำเป็็นต้้องรู้้�ขอบเขตการส่่งสััญญาณวิิทยุุของอุปุกรณ์สื่่์ �อสารในระบบ และต้้องรู้จุ้�ุดอัับสััญญาณของวิิทยุุสื่่�อสารในระบบ นอกการทราบระยะการส่่งของสััญญาณแล้้วผู้้�ปฏิิบััติิการยัังมีีความจำำเป็็นต้้องทราบถึึงวิธีิีการและช่่องการ สื่่�อสารเพื่่�อให้้การสื่่�อสารเกิิดประสิิทธิิภาพสููงสุุดเช่่น การใช้้โทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่�หรืือโทรศััพท์บ้้ ์ านในกรณีต้้ีองการสื่่�อสาร นอกพื้้�นที่่ที่่�ส่�่งสััญญาณวิิทยุสืุ่่�อสารการใช้้ระบบสถานีีทวนสััญญาณใช้้เพื่่�อให้้ระยะการส่่งสััญญาณวิิทยุุสารให้้ไกลออกไป การใช้้ความถี่่�การสื่่�อสารอื่่�นที่่�สถานีีหลัักมีีศัักยภาพการสื่่�อสารได้้ดีีกว่่ากรณีีสถานีีหลัักที่่�ความถี่่�หลัักไม่่สามารถ ส่่งสััญญาณถึึงได้้ ระบบสััญญาณโทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่�แบบแบ่่งพื้้�นที่่� (cellular technology) เป็็นระบบโทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่ที่่�นิ�ิยม ใช้้ในระบบการแพทย์ฉุ์ุกเฉิิน ด้้วยเทคโนโลยีปัีัจจุุบัันโทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่ที่่�มี�ีความสามารถไม่ต่่ ่างกับัคอมพิิวเตอร์์ขนาดย่่อม สามารถส่่งข้้อมููลได้้หลายรููปแบบ และครอบคลุุมพื้้�นที่่�การปฏิิบััติิงาน โทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่�โดยทั่่�วไปจะมีีความสามารถ ในการโทรส่่งข้้อความเสีียง การวางแผนตั้้�งหมายเลขโทรศััพท์์ของศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ หน่่วยปฏิิบััติิการ อำำนวยการ และโรงพยาบาลปลายทางไว้้ในโทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่� ทำำ ให้้สามารถติิดต่่อสื่่�อสารได้้สะดวกและคล่่องตััว จะเห็็นได้้ว่่าเพีียงแต่่การสื่่�อสารด้้วยสััญญาณเสีียงเองก็็สามารถตอบสนองระบบการแพทย์ฉุ์ุกเฉิินได้้อย่่างมาก นอกจากนั้้�น ความสามารถของโทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่�ในปััจจุุบััน ยัังสามารถส่่งภาพ ภาพเคลื่่�อนไหว มีีระบบระบุุพิิกััดบนพื้้�นโลก (GPS) ในการติิดตามสถานที่่�เกิิดเหตุุตลอดจนมีีโปรแกรมหลากหลายที่่�ช่่วยในการร้้องขอความช่่วยเหลืือในการเข้้าถึึง ที่่�เกิิดเหตุุตลอดจนช่่วยส่่งเสริมิการดููแลผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินทั้้�งด้้านแนวทางการรัักษาผู้้�ป่่วยการให้้ยา หรืืออาจใช้้ค้้นหาข้้อมููล ที่่�ทำำ ให้้การดููแลผู้้�ป่่วยมีีประสิิทธิิภาพสููงขึ้้�นได้้ ดัังนั้้�น ปััจจุุบัันโทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่�จึึงมีีส่่วนช่่วยในระบบการแพทย์์ฉุุกเฉิินอย่่างยิ่่�ง ผู้้�ปฏิิบััติิการพึึงระวัังเรื่่�องสิิทธิิผู้้�ป่่วยโดยเฉพาะการถ่่ายภาพผู้้�ป่่วยเนื่่�องจากในปััจจุุบัันอุปุกรณ์์พกพาสามารถ ใช้้ถ่่ายภาพหรืือวิิดีีโอได้้ง่่ายและรวดเร็็ว ทั้้�งการถ่่ายภาพบาดแผล ลัักษณะที่่�เกิิดเหตุุ ร่่องรอยการเกิิดอุุบััติิเหตุุ และสามารถถ่่ายทอดไปยัังแพทย์ที่่์ �โรงพยาบาลปลายทางเพื่่�อช่่วยให้้การรัักษามีปีระสิิทธิิภาพสููงขึ้้�น การกระทำำดัังกล่่าว อาจถ่่ายติิดภาพที่่�ระบุุได้้ว่่าผู้้�ป่่วยเป็็นใคร ซึ่่�งอาจเป็็นการละเมิิดสิิทธิิผู้้�ป่่วยโดยไม่่รู้้�ตััว บางโปรแกรมทางการแพทย์์ การถ่่ายรููปโดยโทรศััพท์มื์ ือถืือจะส่่งรููปไปยัังฐานข้้อมููลที่่�โรงพยาบาลโดยตรงไม่จำ่ ำเป็็นต้้องเก็บรููป ็หรืือข้้อมููลในโทรศััพท์์ มืือถืือ ซึ่่�งโปรแกรมฐานข้้อมููลในโรงพยาบาลจะทำำการจััดการความลับัผู้้�ป่่วยได้้อย่่างดีีตามมาตรฐานสถานพยาบาลนั้้�นๆ โปรแกรมบางชนิิดที่่บ�รรจุุไว้้ในยานพาหนะยัังสามารถแจ้้งเหตุอุุบััติิเหตุุและขอความช่่วยเหลืือได้้โดยอััตโนมัติัิ อย่่างเช่่น โปรแกรม Automatic Crash Notification(ACN) ที่่�สามารถบอกตำำแหน่่งของอุุบััติิเหตุ ลัุักษณะยานพาหนะ ที่่�เกิิดเหตุุความรุุนแรงที่่�เกิิดขึ้้�นกัับยานพาหนะ ลัักษณะและทิิศทางของแรงกระแทกที่่�ทำำ ให้้เกิิดเหตุุ ลัักษณะการ เกิิดเหตุุมีีการทำำงานของเข็็มขััดนิิรภััยหรืือถุุงลมนิิรภััยหรืือไม่่ ซึ่่�งสิ่่�งต่่างๆ เหล่่านี้้�สามารถทำำนายความรุุนแรงของการ ได้้รัับบาดเจ็็บได้้ อีีกทั้้�งอาจมีีการติิดต่่อสื่่�อสารไปยัังยานพาหนะด้้วยเสีียง ทำำ ให้้สามารถทำำการประเมิินผู้้�ได้้รัับบาดเจ็็บ ได้้ทัันทีีรวมถึึงการวางแผนการส่่งชุุดปฏิิบััติิการออกไปช่่วยเหลืือการเลืือกโรงพยาบาลปลายทางและเตรีียมความพร้้อม โรงพยาบาลปลายทางอีีกด้้วย หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 89 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

รููปที่่� 1-5-5 การใช้้โทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่�ในการปฏิิบััติิการฉุุกเฉิิน ระบบการสื่่�อสารผ่่านดาวเทีียม (Satellite Communication) เป็็นการสื่่�อสารที่่มั�ักใช้้ในกรณีพื้้ ี �นที่่ป�ฏิิบััติิงาน อยู่่นอกพื้้�นที่่�ของระยะวิิทยุุสื่่�อสาร และนอกพื้้�นที่่�บริิการของโทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่�เช่่น กรณีีเกิิดเหตุุภััยพิิบััติิขนาดใหญ่่ เป็็นต้้น การสื่่�อสารระบบนี้้มี�ค่ี่าใช้้จ่่ายค่่อนข้้างสููงกว่่าการสื่่�อสารระบบอื่่�นและจะไม่ถูู่กนำำมาใช้้ถ้้ายัังมีวิีธีิีการสื่่�อสารวิธีิอื่่ี�น ที่่�ยัังสามารถใช้้งานได้้อยู่่ ตััวอย่่างการสื่่�อสารผ่่านดาวเทีียมอีีกอย่่างหนึ่่�งที่่ถูู�กนำำมาใช้้อย่่างแพร่่หลายทุุกวงการรวมทั้้�งการแพทย์ฉุ์ุกเฉิิน คืือระบบระบุุพิิกััดบนพื้้�นโลก (Global Positioning System: GPS) ที่่�เป็็นข้้อมููลแผนที่่� ที่่�ตั้้�ง การนำำทาง การติิดตาม ตำำแหน่่งหน่่วยปฏิิบััติิการการแพทย์ฉุ์ุกเฉิินได้้ ปััจจุุบัันนี้้�มีีการพััฒนาระบบ GPS โดยนำำ โปรแกรมคอมพิิวเตอร์์เข้้ามา ประสานการทำำงานที่่�เรีียกว่่า GeographicInformationSystem (GIS) เพื่่�อให้้สามารถติิดตามเส้้นทางของรถพยาบาล และคำำนวณระยะเวลาเข้้าถึึงที่่�เกิิดเหตุุอย่่างรวดเร็็วระบบนี้้�จะช่่วยวางแผนการเดิินทางจากที่่�เกิิดเหตุุไปยัังสถานพยาบาล หลัักที่่�รัักษาผู้้�ป่่วยได้้อย่่างเหมาะสม เช่่น ไปยัังศููนย์์อุุบััติิเหตุุระดัับ 1ช่่วยวางแผนพื้้�นที่่�ลงจอดของเฮลิิคอปเตอร์์รวมถึึง การเก็็บรวบรวมข้้อมููลเพื่่�อวางแผนพััฒนาระบบการแพทย์์ฉุุกเฉิินในอนาคตต่่อไป ระบบสำำรองสำำหรับัการสื่่�อสาร(Backup CommunicationsSystems)ระบบที่่�ใช้้เทคโนโลยีีเข้้ามาเกี่่�ยวข้้อง ล้้วนแล้้วแต่มี่ ีโอกาสเกิิดการขััดข้้อง ยิ่่�งระบบเทคโนโลยีที่่มี�ีความซับซ้้ ัอนเท่่าใดก็ยิ่่็ �งต้้องเตรีียมระบบสำำรองให้้ครอบคลุมุ เพีียงพอการทำำงานของระบบที่่�ใช้้เทคโนโลยีีในการทำำงาน ในทางการแพทย์์ฉุุกเฉิินและระบบฉุุกเฉิินอื่่�น ระบบวิิทยุุ สื่่�อสารเป็็นระบบที่่�นิิยมที่่�สุุดที่่�จะนำำมาใช้้ในระบบสำำรองด้้านการสื่่�อสาร ไม่่ว่่าจะสถานีีหลััก สถานีีทวนสััญญาณ และ อุุปกรณ์์วิิทยุุสื่่�อสารที่่�สามารถพกพาได้้ ล้้วนแล้้วแต่่สามารถติิดตั้้�งและเปิิดการใช้้งานได้้ง่่าย หากระบบหลัักเป็็นการใช้้ วิิทยุุสื่่�อสารอยู่่แล้้ว ควรวางแผนให้้มีีระบบสำำรองวิิทยุุสื่่�อสารด้้วยการสำำรองความถี่่� สำำ รองช่่องสััญญาณที่่�อาจจะไปใช้้ ช่่องสััญญาณของระบบอื่่�นนอกเหนืือจากการแพทย์์ เช่่น ใช้้ระบบของเครืือข่่ายระบบดัับเพลิิงไปช่่องสััญญาณสำำรอง แต่่ถ้้ามองถึึงภาพรวมระดัับประเทศก็็ควรมีีระบบการสื่่�อสารโดยวิิทยุุสื่่�อสารสำำรอง ซึ่่�งจะสำำ รองไว้้รองรัับระบบขััดข้้อง ของหลายๆ หน่่วยงานก็็สามารถทำำ ได้้ ในส่่วนของระบบสำำรองนี้้�สถานีีหลัักและสถานีีทวนสััญญาณควรมีีระบบจ่่ายไฟ สำำรองหรืือระบบสำำ รองไฟที่่�เพีียงพอต่่อการใช้้งาน หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 90 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

โทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่�เครืือข่่ายสััญญาณระบบ 3 จีี4 จีีระบบวิิทยุุสื่่�อสารดิิจิิตอล หรืือระบบเครืือข่่ายต่่างๆ ในปััจจุุบัันมีีศัักยภาพในการส่่งคลื่่�นไฟฟ้้าหััวใจได้้รวดเร็็ว และแพทย์์สามารถเข้้าดููผ่่านระบบเพื่่�อช่่วยในการวิินิิจฉััยผล การตรวจคลื่่�นไฟฟ้้าหััวใจได้้จากทุุกที่่ที่่�มี�อิีินเทอร์์เน็็ต ทำำ ให้้ได้้รับัการวินิิจฉััยที่่�แม่่นยำำและเกิิดการดููแลที่่�เหมาะสมยิ่่�งขึ้้�น นอกจากระบบคลื่่�นไฟฟ้้าหััวใจแล้้ว เทคโนโลยีีที่่�พััฒนาขึ้้�นทำำ ให้้การส่่งข้้อมููลเสีียง วิดีิีโอ สััญญาณชีีพ แบบ ความเร็็วสููง ช่่วยให้้แพทย์์อำำนวยการเห็็นภาพ เสีียงและข้้อมููลอื่่�นๆ ไปพร้้อมผู้้�ปฏิิบััติิการ ทำำ ให้้สามารถช่่วยควบคุุม แนะนำำ สั่่�งการการวิินิิจฉััยและให้้การรัักษาได้้รวดเร็็ว จะเห็็นได้้ว่่าเทคโนโลยีีพััฒนาอย่่างรวดเร็็วขึ้้�นแทบทุุกวััน ดัังนั้้�น ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ และหน่่วยปฏิิบััติิการควรติิดตามและพััฒนาปรัับปรุุงเทคโนโลยีีให้้เหมาะสมมากที่่�สุุดเท่่าที่่� จะสามารถทำำ ได้้เพื่่�อให้้การดููแลผู้้�ป่่วยมีีประสิิทธิิภาพสููงที่่�สุุด ในสถานการณ์์ภััยพิิบััติิที่่�เกิิดความเสีียหายอย่่างรุุนแรงต่่อระบบการสื่่�อสารหลััก ไม่่ว่่าจะเป็็นระบบโทรศััพท์์ ระบบวิิทยุสืุ่่�อสารเสาสััญญาณต่่างๆได้้รับัความเสีียหายนั้้�น ระบบการจััดการภััยพิิบััติิของแต่่ละพื้้�นที่่มั�ักจะมีีช่่องทางการ สื่่�อสารสำำรอง เช่่น ระบบการสื่่�อสารของนัักวิิทยุุสมััครเล่่นในช่่องสััญญาณสาธารณภััย ระบบการสื่่�อสารทรัังค์์ในช่่อง สััญญาณรัับเหตุุภััยพิิบััติิการเข้้าปฏิิบััติิหน้้าที่่�ของผู้้�ปฏิิบััติิการจำำเป็็นต้้องทราบถึึงวิิธีีการเข้้าถึึงระบบสื่่�อสารฉุุกเฉิินที่่�มีี อยู่่เพื่่�อให้้เข้้าถึึงการใช้้งาน การส่่งสััญญาณข้้อมููลทางการแพทย์์ผ่่านการสื่่�อสาร (biotelemetry) คืือ การตรวจวััดข้้อมููลทางการแพทย์์ แล้้วทำำการส่่งต่่อไปยัังปลายทาง ไม่ว่่ ่าจะเป็็นสััญญาณชีีพ คลื่่�นไฟฟ้้าหััวใจโดยเฉพาะในระบบการแพทย์ฉุ์ุกเฉิินนั้้�นการ ส่่งคลื่่�นไฟฟ้้าหััวใจผ่่านระบบนี้้�เป็็นที่่นิ�ิยมและจำำเป็็นมากเพื่่�อให้้แพทย์อำ์ ำนวยการสามารถตััดสิินใจการดููแลรัักษาผู้้�ป่่วย ได้้ทัันทีีรวมไปถึึงตััดสิินใจเลืือกโรงพยาบาลปลายทางและการเตรีียมความพร้้อมโรงพยาบาลปลายทาง การส่่งคลื่่�นไฟฟ้้าหััวใจ(EKG 12-lead) เป็็นตััวแปรหลัักในการรัักษาผู้้�ป่่วยภาวะหััวใจขาดเลืือดเฉีียบพลััน ใน ปััจจุุบัันแนวทางการรัักษาผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้� ถ้้าหากตรวจพบคลื่่�นไฟฟ้้าหััวใจที่่�พบว่่าเป็็นชนิิดST segment elevationจะ ต้้องได้้รัับการรัักษาด้้วยการสวนหััวใจ (Percutaneous Coronary Intervention PCI) ดัังนั้้�น การรีีบนำำส่่งผู้้�ป่่วยเหล่่านี้้� ไปยัังโรงพยาบาลที่่�ใกล้้ที่่สุ�ุดที่่�สามารถให้้การรัักษาด้้วยวิธีิีการสวนหััวใจได้้ และมีีการแจ้้งโรงพยาบาลปลายทางล่่วงหน้้า จะทำำ ให้้ระยะเวลาที่่�ผู้้�ป่่วยได้้รับรัักษาด้้วยการสวนหััวใจสั้้�นลง ส่่งผลให้้ประสิิทธิิภาพการรัักษาสููงขึ้้�นและโอกาสรอดชีวิีิต ก็็สููงขึ้้�นด้้วย รููปที่่� 1-5-6 การตรวจคลื่่�นไฟฟ้้าหััวใจ หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 91 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

การสื่่�อสารด้้วยระบบวิิทยุุสื่่�อสาร การสื่่�อสารในระบบการแพทย์์ฉุุกเฉิินนั้้�น ประสิิทธิิภาพของการสื่่�อสารนอกจากจะขึ้้�นกัับอุุปกรณ์์สื่่�อสาร โปรแกรมของอุปุกรณ์สื่่์ �อสาร ยัังต้้องอาศััยความรู้้�ความชำำ นาญของผู้้�ใช้้การสื่่�อสารนั้้�นๆ ด้้วยการสื่่�อสารในภาวะฉุุกเฉิิน ทางการแพทย์ต้้ ์องอาศััยความรู้้�ในเรื่่�องระบบของการสื่่�อสาร ลัักษณะจำำเพาะของความถี่่วิ�ิทยุนัุ้้ �นๆ คุณุสมบััติิของอุปุกรณ์์ สื่่�อสารก่่อนการใช้้งานจริิง และความรู้้�ความชำำ นาญในการส่่งข้้อความการสื่่�อสารให้้กำชัำ ับ ตรงประเด็็นและเข้้าใจง่่าย แนวทางปฎิิบััติิของการส่่งข้้อมููลทางการแพทย์์ 1. การเตรีียมข้้อมููล ก่่อนที่่�จะเริ่่�มส่่งข้้อมููลหรืือส่่งสััญญาณเสีียงการสื่่�อสารสามารถเตรีียมข้้อมููลได้้โดย 1.1 การจดบัันทึึกข้้อมููลแบบย่่อ (ในตารางลงข้้อมููล) 1.2การวางโครงร่่าง คืือข้้อมููลอะไรบ้้างที่่ต้้ �องการทราบจากการสื่่�อสารทางวิิทยุสืุ่่�อสารเพื่่�อนำำ ไปสู่่คำำถาม ที่่�จะถามไปในช่่องทางการสื่่�อสาร 2. การเตรีียมอุปุกรณ์สื่่์ �อสารเริ่่ม�จากการเปิิดเครื่่�องมืือสื่่�อสาร ปรับัเสีียงให้้ดัังเพีียงพอ ปรับัให้้อยู่่ช่่องสััญญาณ ที่่�จะสื่่�อสาร ฟัังว่่ามีีการสื่่�อสารโดยคู่่การสนทนาอื่่�นหรืือไม่่หากมีีต้้องรอให้้คู่่สนทนานั้้�นเสร็็จสิ้้�นการสนทนาก่่อนจึึงจะ เริ่่�มสื่่�อสารได้้ 3. การพููดวิิทยุุสื่่�อสาร ระยะห่่างระหว่่างเครื่่�องมืือสื่่�อสารกัับปากผู้้�พููดควรห่่างประมาณ 5-7 เซนติิเมตร 4. หลัังจากช่่องสััญญาณสื่่�อสารว่่างเว้้น ให้้กดปุ่่มพููด (PPT) ค้้างไว้้อย่่างน้้อย 1 วิินาที ค่ี ่อยพููดข้้อความ เพื่่�อ ให้้ข้้อความออกไปได้้ครบถ้้วน 5. เริ่่�มการสื่่�อสารด้้วย นามเรีียกขานหน่่วยที่่�ท่่านต้้องการเรีียกแล้้วตามด้้วยนามเรีียกขานของผู้้�เรีียก (ส่่วนใหญ่่กำำ หนดในรููปแบบชื่่�อตามด้้วยรหััสเลข) เช่่น "โรงพยาบาลจุุฬาฯ จาก รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1" การเรีียกขานควรเรีียก ขานไปยัังหน่่วยที่่�พร้้อมรัับวิิทยุุสื่่�อสาร หากเรีียกหน่่วยที่่�ไม่่พร้้อมรัับวิิทยุุสื่่�อสารจะทำำ ให้้เกิิดการล่่าช้้า ดัังนั้้�น อาจพิิจารณาการสื่่�อสารช่่องทางอื่่�นที่่�สามารถเรีียกได้้ การเรีียกสลัับกััน เช่่น "รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 เรีียก โรงพยาบาลจุุฬาฯ" จะเพิ่่�มโอกาสให้้ผู้้�รัับสารอาจได้้ยิิน หรืือ ไม่่ได้้ให้้ความสำำคััญกัับข้้อมููลที่่�ถููกเรีียกเข้้ามา การสื่่่�อสำำหรัับแต่่ละหน่่วยงานอาจมีีลัักษณะรููปแบบการเรีียกขาน แตกต่่างกัันออกไป ควรศึึกษาและปฏิิบััติิตามแนวทางปฏิิบััติิของหน่่วยงานนั้้�นๆ 6. เมื่่�อส่่งสััญญาณเรีียกไปแล้้วให้้เว้้นระยะ เพื่่�อรอการตอบรัับ 7. พููดด้้วยเสีียงชััดเจน กระชัับ และไม่่เร็็วเกิินไป 8. พููดด้้วยน้ำ ำ� เสีียงปรกติิไม่่ตะโกน หรืือพููดเสีียงดัังเกิินไป ไม่พูู่ ดใกล้้ไมโครโฟนเกิินไป 9. พููดด้้วยน้ำ ำ� เสีียงปรกติิไม่่พููดขึ้้�นเสีียง หรืือเพิ่่�ม/ลดอารมณ์์ของเสีียงระหว่่างการสนทนา 10. พููดด้้วยข้้อความที่่ชั�ัดเจนที่่ต้้ �องการจะสื่่�อสารใช้้ภาษาวิิทยุุในการสื่่�อสารอย่่างถููกต้้องยกเว้้นกรณีข้้ีอความการ สื่่�อสารที่่�เข้้าใจยากหรืือภาษาวิิทยุุแปลความหมายได้้หลากหลาย ให้้ใช้้ภาษาพููดที่่�กระชัับให้้เข้้าใจในการสื่่�อสารแทน 11. หากมีีข้้อมููลที่่�ต้้องการส่่งต่่อจำำนวนมากให้้เว้้นระยะพููดให้้เหมาะสม ไม่่ควรพููดต่่อเนื่่�องเกิิน 30 วิินาทีี ควรเว้้นให้้คู่่สนทนาสอบถามหากไม่่เข้้าใจข้้อความ การสอบถามกรณีีคู่่สนทนาเว้้นระยะการพููดให้้แจ้้งคู่่สนทนาให้้ทราบว่่า ขออนุุญาต เช่่น ขออนุุญาตสอบถามข้้อมููลเพิ่่�มเติิม 12. การส่่งข้้อมููลตััวสะกดการสื่่�อสารสากลแนะนำำ ให้้สะกดตััวอัักษรในรููปแบบ InternationalRadiotelephonyPhonetic Alphabet (ตารางที่่� 2) หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 92 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

13.การพููดตััวเลขเพื่่�อความชััดเจน ควรพููดตััวเลขเป็็นตััวเลขทีีละพยางค์์เช่่น อััตราการหายใจ28ครั้้�งต่่อนาทีี แนะนำำ ให้้อ่่านอััตราการหายใจ สอง แปด ครั้้�งต่่อนาทีีแทนการอ่่านยี่่�สิิบแปดครั้้�งต่่อนาทีี 14. ทวนข้้อความที่่�ได้้รัับเพื่่�อความถููกต้้องของการสื่่�อสาร ตััวอย่่างเช่่น จุุฬาฯ 1 : “แจ้้งรัับผู้้�ป่่วยส่่งโรงพยาบาลจุุฬาลงกรณ์์” โรงพยาบาลจุุฬากรณ์์:“ได้้รับข้้ ัอความแล้้วทวนข้้อความ รับัแจ้้งจาก จุุฬาฯ 1 นำำผู้ป่้�่วยส่่งโรงพยาบาล จุุฬาลงกรณ์์” 15. การแจ้้งให้้ทราบว่่าจบข้้อความการสนทนา เช่่น ลงท้้ายการสนทนาด้้วยคำำว่่า “เปลี่ ่� ยน” ข้้อมููลในการสื่่�อสาร ข้้อมููลที่่�สื่่�อสารผ่่านระบบวิิทยุุสื่่�อสารจำำเป็็นต้้องแม่่นยำำและเพีียงพอ เพื่่�อประโยชน์์สููงสุุดทางการแพทย์์ แนวทางการส่่งข้้อมููลทางวิทยุิุสื่่�อสาร 1. การสื่่�อสารโดยวิิทยุุสื่่�อสารทั่่�วๆไป พึึงระวัังไว้้เสมอว่่าข้้อมููลที่่�ถ่่ายทอดไปจะมีีผู้้�รัับฟัังจำำนวนมาก ข้้อมููลที่่� ไม่่ต้้องการให้้ผู้้�อื่่�นรัับฟัังหรืือเป็็นความลัับ หรืือสิิทธิิผู้้�ป่่วยไม่่ควรสื่่�อสารโดยวิิทยุุสื่่�อสาร ควรใช้้โทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่�แทน หรืือถ้้าใช้้วิิทยุสืุ่่�อสารควรเป็็นเฉพาะวิิทยุสืุ่่�อสารระบบดิจิิตอลหรืือระบบทรัังค์ที่่์มี�ีการเลืือกช่่องหรืือกลุ่่มการรับส่ั ่งข้้อมููล จำำ เพาะได้้เท่่านั้้�น 2. การสื่่�อสารต้้องพึึงระวัังสิิทธิิผู้้�ป่่วยเสมอไม่่ควรแจ้้งชื่่�อผู้้�ป่่วยทางวิิทยุสืุ่่�อสารและข้้อมููลที่่�เป็็นความลับัผู้้�ป่่วย เสมอในการสื่่�อสาร 3. การสื่่�อสารถึึงบุุคคลที่่�สามควรระบุุตำำแหน่่งพร้้อมชื่่�อบุุคคลที่่�สาม เช่่น พยาบาลสมชาย ไม่่ใช่่เรีียกชื่่�อ คุุณสมชาย โดยไม่่ระบุุว่่าคุุณสมชายคืือพยาบาล A – Alfa B - Bravo C - Charlie D - Delta E - Echo F - Foxtrot G - Golf H - Hotel I - India J - Juliett K - Kilo L - Lima M - Mike N - November O - Oscar P - Papa Q - Quebec R - Romeo S - Sierra T - Tango U - Uniform V - Victor W - Whiskey X - X-ray Y - Yankee Z - Zulu ตารางที่ ่�1-5-2 การสะกดตััวอัักษรในการสื่่�อสารวิิทยุุ(Radiotelephony Phonetic Alphabet) หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 93 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

4. ใช้้คำำศััพท์์ทางการแพทย์์ต้้องใช้้ให้้ถููกต้้องและเหมาะสม 5. ให้้ระวัังคำที่่ ำ �เสีียงพููดของคำำอาจได้้ยิินได้้เสีียงเพี้้�ยนทางวิิทยุุสื่่�อสาร 6. การสื่่�อสารเน้้นข้้อความที่่�เป็็นทางการ ไม่่ควรตำำหนิิหรืือต่่อว่่าในเครืือข่่ายการสื่่�อสารและหลีีกเลี่่�ยงการ หยอกล้้อในการสื่่�อสารด้้วย 7. ผู้้�ปฏิิบััติิการหากได้้รัับข้้อความทางการแพทย์์จากศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการหรืือแพทย์์อำำนวยการแล้้ว ต้้องทวนข้้อความ เช่่น ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการมีีคำำสั่่�งให้้ยา Amiodarone 300 mg ทางหลอดเลืือดดำำ ต้้องทวน ข้้อความว่่ารับัทราบให้้ยา Amiodarone 300 mg ทางหลอดเลืือดดำำ 8. การรับข้้ ัอมููลทางการแพทย์์ให้้ปฏิิบััติิหากไม่่เข้้าใจหรืือข้้อความไม่ชั่ ัดเจนต้้องถามซ้ำ ำ� เพื่่�อให้้ศููนย์รั์บัแจ้้งเหตุุ และสั่่�งการทวนข้้อความทัันทีี 9. หากข้้อความยาวมาก ให้้หยุุดพัักข้้อความทุุก 30 วิินาทีีและต้้องมั่่�นใจได้้ว่่าผู้้�รัับสารเข้้าใจข้้อความก่่อน ส่่งข้้อความต่่อไป หากเป็็นผู้้�รับข้้ ัอความเมื่่�อผู้้�ส่่งเว้้นการส่่งข้้อความที่่�30 วิินาทีนั้้ี�น ถ้้าท่่านจำำเป็็นต้้องการถามกลับัให้้พููด “ขออนุุญาต” หรืือ “เบรค” ก่่อนถามข้้อความกลัับไป 10. เมื่่�อจบข้้อความให้้แสดงให้้ผู้้�ฟัังรู้้�ว่่าสิ้้�นสุุดข้้อความ เช่่น พููดคำว่ำ ่า “เปลี่ ่� ยน” หรืือ “over” การกำำหนดรหััสต่่างๆ การกำำหนดตััวเลขแทนข้้อความต่่างๆ ไม่่ว่่าจะด้้านทางการแพทย์์หรืือไม่่ใช่่ทางการแพทย์์นั้้�น ตััวเลขรหััส เดีียวกัันอาจสื่่�อความหมายได้้ต่่างกััน เช่่น 1เร่่งด่่วน 2 ที่่�บอกระดับัความรู้สึ้�ึกตััวที่่�ลดลงอาจเป็็นได้้ตั้้�งแต่่เสีียcontent หรืือlevelความรู้้�สึึกตััวลดลงตามหลัักของ National Incident ManagementSystems (NIMS)การใช้้วิิทยุุสื่่�อสาร ในภาวะฉุุกเฉิินนั้้�น ไม่่ได้้แนะนำำ ให้้ใช้้เลขรหััสแทนข้้อความ แต่่แนะนำำ ให้้แจ้้งข้้อความให้้ชััดเจนในรููปแบบมาตรฐาน เดีียวกััน ส่่วนการใช้้วิิทยุุสื่่�อสารในประเทศไทยมีีการกำำหนดรหััสวิิทยุุสื่่�อสารเป็็นระบบ “วอ ตามด้้วยตััวเลข” ไว้้ใช้้ (ตารางที่่� 3) ผู้้�ปฏิิบััติิการพึึงระวัังการตีีความหมายของรหััสวิิทยุุรหััสเดีียวกัันอาจให้้ความหมายในรายละเอีียดต่่างกััน และการใช้้รหััสวิิทยุุสื่่�อสารก็็ไม่่สามารถสื่่�อความหมายทางการแพทย์์ได้้ครบถ้้วน ตารางที่ ่�1-5-3 ตััวอย่่างรหััสวิิทยุุสื่่�อสาร “วอ หรืือ ว.” รหััส ความหมาย รหััส ความหมาย ว.0 คำำสั่่�ง ว.29 มีีราชการ/ ธุุระ ว.00 รอก่่อน/ คอยก่่อน/ ให้้คอยอยู่่ ว.30 จำำ นวน/ ขอทราบจำำนวน ว.01 ที่่�ทำำงาน ว.31 เปลี่่�ยนไปใช้้ความถี่่�ช่่องที่่� 1 ว.02 ที่่�พััก/ บ้้าน ว.32 เปลี่่�ยนไปใช้้ความถี่่�ช่่องที่่� 2 ว.1 อยู่่ที่่�ไหน/ อยู่่ที่่�...... ว.33 เปลี่่�ยนไปใช้้ความถี่่�ช่่องที่่� 3 ว.2 ได้้ยิินหรืือไม่่/ ตอบด้้วย/ ได้้ยิินแล้้ว ว.34 เปลี่่�ยนไปใช้้ความถี่่�ช่่องที่่� 4 ว.3 ทวนข้้อความซ้ำ ำ� อีีกครั้้�ง ว.35 เตรีียมพร้้อมปฏิิบััติิการ ว.4 ปฏิิบััติิหน้้าที่่�/ ดำำเนิินการ ว.36 เตรีียมความพร้้อมเต็็มอััตรา ว.5 ราชการลัับ/ ความลัับ ว.37 เตรีียมความพร้้อมครึ่่�งอััตรา หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 94 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

จากลัักษณะการปฏิิบััติิงานทางการแพทย์์ฉุุกเฉิินในประเทศไทย หากนัักฉุุกเฉิินการแพทย์์หรืือผู้้�ปฏิิบััติิการ ฝ่่ายใดฝ่่ายหนึ่่�ง ไม่่มีีความชำำ นาญในการใช้้รหััสวิิทยุุการใช้้รหััสอาจทำำ ให้้เกิิดความคลาดเคลื่่�อนของข้้อมููลได้้ ดัังนั้้�น ควรสื่่�อสารด้้วยภาษาที่่�เข้้าใจง่่ายและกระชัับ รหััส ความหมาย รหััส ความหมาย ว.6 ขอติิดต่่อด้้วย/ โต้้ตอบด้้วย ว.38 เตรีียมพร้้อม 1/3 อััตรา ว.7 ขอความช่่วยเหลืือ (มีีเหตุคัุับขััน) ว.39 สภาพการจราจรคับคั่่�ง ว.8 ข่่าวสาร/ ข้้อความ ว.40 อุุบััติิเหตุุทางรถยนต์์ ว.9 มีีเหตุุฉุุกเฉิิน ว.41 สััญญาณไฟจราจร ว.10 อยู่่ประจำำที่่�/ ติิดต่่อทาง ว. ได้้ ว.42 ยานพาหนะนำำขบวน/ ยานพาหนะ ว.11 หยุุดพััก/ ติิดต่่อทาง ว. ได้้ ว.43 จุุดตรวจยานพาหนะ ว.12 หยุุดพััก/ ติิดต่่อทาง ว. ไม่่ได้้ ว.44 ติิดต่่อทางโทรสาร (FAX) ว.13 ติิดต่่อทางโทรศััพท์์ ว.50 รัับประทานอาหาร ว.14 เลิิกงาน/ ปิิดสถานีี ว.55 ให้้อำำนวยความสะดวก ว.15 ให้้มาพบ/ นััดหมาย ว.60 ญาติิ/ พี่่�น้้อง/ เพื่่�อน ว.16 ทดสอบสััญญาณวิิทยุุว.61 ขอบคุุณ ว.16 – 1 จัับใจความไม่่ได้้ ว.62 สิ่่�งของ ว.16 – 2 เสีียงไม่่ชััดเจน ว.63 บ้้าน ว.16 – 3 เสีียงชััดเจนพอใช้้ได้้ ว.64 มีีธุุระส่่วนตััว ว.16 – 4 เสีียงชััดเจนดีี ว.601 เครื่่�องรัับ-ส่่งวิิทยุุ ว.16 – 5 เสีียงชััดเจนดีีมาก ว.602 สายอากาศวิิทยุุ ว.17 มีีอัันตรายห้้ามผ่่าน ว.603 รถยนต์์ ว.18 นำำรถยนต์์ออกทดลองเครื่่�อง/รถเสีีย ว.604 ดููโทรทััศน์์ ว.19 สถานีีถููกยึึด/ ถููกโจมตีี ว.605 รัับประทานอาหาร ว.20 จัับกุุม/ ตรวจค้้น ว.606 พููดจาไม่่เป็็นความจริิง ว.21 ออกเดิินทางจาก ว.607 ธุุรกิิจส่่วนตััว ว.22 ถึึง......(สถานที่่�) ว.608 คนก่่อกวน ว.23 ผ่่าน ว.609 คลื่่�นรบกวน ว.24 เวลา/ ขอทราบเวลา ว.610 คิิดถึึง ว.25 ไป ว.621 เงิิน ว.26 ให้้ติิดต่่อทาง ว. ให้้น้้อยที่่�สุุด ว.100 ขอโทษ/ ขออภััย ว.27 ให้้ติิดต่่อทางโทรพิมพ์ิ ์ ว.28 ประชุุม/ มีีประชุุม หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 95 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

ความชััดเจนของข้้อความ ในสถานการณ์ที่่์มี�ีความฉุุกเฉิินเร่่งด่่วนมากเท่่าใด ยิ่่�งต้้องให้้การสื่่�อสารมีข้้ีอผิิดพลาดน้้อยที่่สุ�ุดเช่่น การสื่่�อสาร ไปยัังศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการในกรณีีเกิิดอุุบััติิเหตุุที่่�มีีผู้้�ได้้รัับบาดเจ็็บจำำนวนมาก การสื่่�อสารควรเป็็นลัักษณะสากล ตามแบบ NIMS ตััวอย่่างเช่่น รถกูู้ชี�ีพคัันที่่�1 “ศููนย์์สั่่�งการ จากรถกู้้ชีี�พคัันที่่� 1 ขอสนับัสนุุนกู้้ชีี�พชั้้�นสููง อีีกสามคัันทางด้้านถนนพหลโยธิิน” รููปแบบการสื่่�อสารในระยะต่่างๆ ของการตอบสนองต่่อภาวะฉุุกเฉิิน โดยทั่่�วไปแต่่ละหน่่วยงานจะมีรููปีแบบการสื่่�อสารเฉพาะของตััวหน่่วยงานนั้้�นๆ มีีความสำำคััญอย่่างยิ่่�งที่่�ผู้้�ปฏิิบััติิการ จำำเป็็นต้้องเข้้าใจและสร้้างความคุ้้�นเคยกัับระบบและรููปแบบของหน่่วยงานนั้้�นๆ การสื่่�อสารของศูนย์ู์สั่่�งการ เมื่่�อศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการได้้รัับการโทรเรีียกขอความช่่วยเหลืือฉุุกเฉิินทางการแพทย์์ ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุ- และสั่่�งการต้้องทราบสถานที่่�เกิิดเหตุุ ข้้อมููลที่่�จำำเป็็นทั้้�งหมด หลัังจากนั้้�นจะทำำการสื่่�อสารเพื่่�อสั่่�งการ ตััวอย่่างเช่่น ศููนย์รั์บัแจ้้งเหตุุและสั่่�งการแจ้้งว่่า“รถกู้้ชีี�พคัันที่่� 1 จากศููนย์์สั่่�งการ มีีอุุบััติิเหตุุรถยนต์ช์ นเสาไฟฟ้้าที่่�ถนนพหลโยธิิน ขาเข้้ากรุุงเทพฯ หลัักกิิโลเมตรที่่� 12 คาดว่่ามีีผู้้�ได้้รัับบาดเจ็็บ 2 คน 8.00” (เวลาที่่�สื่่�อสารข้้อความ หรืือเวลาสั่่�งการ) รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 แจ้้งตอบว่่า “ศููนย์์สั่่�งการ รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 รัับทราบข้้อความ ออกรถกู้้�ชีีพรัับอุุบััติิเหตุุรถยนต์์ ชนเสาไฟฟ้้าที่่�ถนนพหลโยธิิน ขาเข้้ากรุุงเทพฯ หลัักกิิโลเมตรที่่� 12 คาดว่่ามีีผู้้�ได้้รัับบาดเจ็็บ 2 คน” การตอบสนอง ณ ที่่�เกิิดเหตุุ หลัังจากได้้ข้้อมููลทั้้�งข้้อมููลผู้้�ป่่วยผู้้�บาดเจ็็บแล้้วนั้้�น ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการต้้องสื่่�อสารให้้ชุุดปฏิิบััติิการไป ยัังที่่�เกิิดเหตุุได้้อย่่างรวดเร็็วและปลอดภััยที่่�สุุด ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการอาจต้้องมีีข้้อมููล เช่่น แผนที่่�คอมพิิวเตอร์์ที่่� เชื่่�อมต่่อแผนที่่�และระบบนำำทาง GPS แล้้วคอยสื่่�อสารให้้หน่่วยปฏิิบััติิการทำำหน้้าที่่�ได้้ผ่่านการสื่่�อสาร ตััวอย่่างเช่่น รถกู้ชี้�ีพคัันที่่� 1 : “ศููนย์์สั่่�งการ จากรถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 เลี้้�ยวเข้้าซอยพหลโยธิิน 1” ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ : “ทวนข้้อความ รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 เข้้าซอยพหลโยธิิน 1 09.10 น.” หลัังจากนั้้�นคืือ ขั้้�นตอนที่่ชุ�ุดปฏิิบััติิการถึึงที่่�เกิิดเหตุ ตุ้้องแจ้้งกลับมัายัังศููนย์รั์บัแจ้้งเหตุุและสั่่�งการเพื่่�อให้้ทราบ เวลาถึึงที่่�เกิิดเหตุุและข้้อมููลที่่�เกิิดเหตุ ตัุัวอย่่างเช่่น รถกู้้�ชีีพคัันที่่�1 : “ศููนย์์สั่่�งการ จากรถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 ถึึงที่่�เกิิดเหตุุ พบเหตุุรถยนต์์ชนกัันสองคััน เข้้าที่่�เกิิดเหตุุได้้ ทางเดีียว คืือทางทิิศเหนืือหรืือเข้้าทางพหลโยธิิน 1” ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ : “ทวนข้้อความ รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 ถึึงที่่�เกิิดเหตุุ พบรถยนต์์ชนกััน 2 คััน เข้้าที่่�เกิิด เหตุุได้้ทางเดีียว ทางถนนพหลโยธิิน 1 9.14 (เวลา)” จะเห็็นได้้ว่่าข้้อมููลเบื้้�องต้้นทำำ ให้้ทราบเวลาถึึงที่่�เกิิดเหตุ ลัุักษณะเหตุุหรืืออาจทราบจำำ นวนผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิิน และ ทราบเบื้้�องต้้นว่่าผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินต้้องการการช่่วยเหลืือมากน้้อยเพีียงใดและจะสามารถคาดการณ์ว่์ ่าต้้องเตรีียมกำำลัังเสริมิ ด้้านใดอีีกจำำนวนเท่่าใด นอกจากนั้้�น จะมีีข้้อมููลระยะเวลาเดิินทางไปยัังที่่�เกิิดเหตุุรวมถึึงเส้้นทางที่่�เหมาะสมที่่�จะไปถึึง ยัังที่่�เกิิดเหตุุในกรณีีต้้องการทรััพยากรอื่่�นๆ เสริิม ไม่่ว่่าจะเป็็นรถพยาบาล เฮลิิคอปเตอร์์หรืือหน่่วยผจญเหตุุสารเคมีี หรืือการร้้องขอความช่่วยเหลืือทางด้้านอื่่�นนอกเหนืือจากทางการแพทย์์ต่่อไป หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 96 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

การสื่่�อสารระหว่่างอยู่่ที่่�เกิิดเหตุุหรืือการจััดการสถานการณ์์ฉุุกเฉิินที่่�เกิิดเหตุุ ในขณะที่่�ท่่านอยู่่ระหว่่างควบคุุมการปฏิิบััติิการฉุุกเฉิินใดๆ ก็็ตาม มีีความจำำเป็็นอย่่างยิ่่�งที่่�ต้้องติิดต่่อสื่่�อสาร ไปยัังหน่่วยปฏิิบััติิการได้้อย่่างเหมาะสมตลอดเวลาที่่มี�ีการปฏิิบััติิการ หน่่วยปฏิิบััติิการจำำเป็็นต้้องเฝ้้าฟัังและสื่่�อสารกับั ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการตลอดเวลาที่่�ปฏิิบััติิหน้้าที่่�และจำำเป็็นต้้องให้้ความถี่่�ที่่�ใช้้สื่่�อสารว่่างสำำหรัับการประสานงาน เหตุุนั้้�นๆ ตลอดเวลา ดัังนั้้�น หากเหตุุการณ์์หรืือสถานการณ์มี์ ีขนาดใหญ่่การแบ่่งหน้้าที่่�กัันหลายส่่วนก็็มีีความจำำเป็็น อย่่างยิ่่�งรวมทั้้�งต้้องมีีความถี่่วิ�ิทยุสืุ่่�อสารหรืือช่่องสััญญาณแยกออกจากกัันหลายช่่องสััญญาณ เช่่น ช่่องสััญญาณสำำหรับั หน่่วยลำำเลีียงทางอากาศยาน ช่่องสััญญาณสำำหรับัผู้้�ที่่ผ�จญเหตุ ณ ทีุ่่�เกิิดเหตุุหรืือช่่องสััญญาณของโรงพยาบาลปลายทาง ที่่�จะส่่งผู้้�เจ็็บป่่วยฉุุกเฉิิน การสื่่�อสารเพื่่�อการส่่งต่่อผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิิน การสื่่�อสารเพื่่�อการส่่งต่่อผู้้�ป่่วย เริ่่�มตั้้�งแต่่เมื่่�อหน่่วยปฏิิบััติิการเริ่่�มให้้การดููแลรัักษาผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิิน เพราะผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินจำำเป็็นต้้องได้้รัับการส่่งต่่อไปยัังสถานพยาบาล ดัังนั้้�น การสื่่�อสารจึึงแบ่่งเป็็นสองระยะ คืือ ระยะแรก คืือ ระยะการตััดสิินใจและการสั่่�งการเพื่่�อส่่งผู้้�ป่่วยไปยัังสถานพยาบาล ระยะที่่�สอง คืือระยะที่่ทำ�ำการประสานข้้อมููลไปยัังสถานพยาบาลปลายทาง เพื่่�อเตรีียมความพร้้อมในการดููแล ผู้้�ป่่วยต่่อเนื่่�อง ตััวอย่่างการประสานการส่่งต่่อผู้้�ป่่วยจากที่่�เกิิดเหตุุ การให้้ข้้อมููลจากหน่่วยปฏิิบััติิการเพื่่�อส่่งต่่อผู้้�ป่่วยไปยัังสถานพยาบาลปลายทาง รถกู้ชี้�ีพคัันที่่� 1 : “รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 ออกจากที่่�เกิิดเหตุุ นำำผู้้�ป่่วย 1 ราย อาการขาขวาผิิดรููป สััญญาณชีีพอยู่่ ในเกณท์์ปลอดภััย นำส่ำ ่งโรงพยาบาลจุุฬาลงกรณ์์” ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ : “ทวนข้้อความ รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 ออกจากที่่�เกิิดเหตุุ นำำผู้้�ป่่วย 1 ราย อาการขา ขวาผิิดรููป สััญญาณชีีพอยู่่ในเกณท์์ปลอดภััย นำำส่่งโรงพบาบาลจุุฬาลงกรณ์์ 9.25 (เวลา)” จากข้้อมููลข้้างต้้นจะทำำ ให้้ทราบว่่าหน่่วยปฏิิบััติิการเสร็็จสิ้้�นการดููแลที่่�เกิิดเหตุุและนำำผู้้�ป่่วยระดับัความรุุนแรงใด ส่่งโรงพยาบาลใด รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 : “รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 ถึึงโรงพยาบาลจุุฬาลงกรณ์์“ ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ : “ทวนข้้อความ 1 ถึึงโรงพยาบาลจุุฬาลงกรณ์์ 9.35 (เวลา)” ช่่วงเวลาที่่�รถกู้ชี้�ีพถึึงโรงพยาบาลจุุฬาลงกรณ์ ส่์ ่งผู้้�ป่่วยและเตรีียมทำำความสะอาดเตรีียมอุปุกรณ์์ในทางปฏิิบััติิ แล้้วหน่่วยปฏิิบััติิการอาจแจ้้งรถหยุุดการปฏิิบััติิหน้้าที่่ชั่่� �วคราวไว้้ด้้วยระหว่่างส่่งต่่อผู้้�ป่่วย ณ โรงพยาบาลปลายทางการ บัันทึึกข้้อมููลและการเตรีียมอุุปกรณ์์ในรถที่่�ใช้้ไปและความสะอาดของอุุปกรณ์์เครื่่�องมืือทั้้�งหมด เมื่่�อรถพร้้อมปฏิิบััติิ หน้้าที่่�อีีกครั้้�งจึึงแจ้้งศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการทราบ ดัังนี้้� รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 : “รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 เสร็็จสิ้้�นภารกิิจที่่�โรงพยาบาลจุุฬาลงกรณ์์ พร้้อมปฏิิบััติิหน้้าที่่�” ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ : “รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 พร้้อมปฏิิบััติิหน้้าที่่� 9.50 (เวลา)” หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 97 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

การสื่่�อสารระหว่่างผู้้�ปฏิิบััติิการและแพทย์์อำำนวยการปฏิิบััติิการ ตามหลัักการแล้้วผู้้�ปฏิิบััติิการจำำเป็็นต้้องได้้รัับการสั่่�งการจากแพทย์์หรืือแพทย์์อำำนวยการปฏิิบััติิการ เพื่่�อ การดููแลรัักษาผู้้�ป่่วย ซึ่่�งการสั่่�งการมีี2 รููปแบบ ได้้แก่่การสั่่�งการโดยแนวทางการดููแลรัักษาที่่มี�ีอยู่่แล้้ว(off line medical control) และการสั่่�งการภายใต้้การสื่่�อสารโดยตรงระหว่่างผู้้�ปฏิิบััติิการกัับแพทย์์ (on line medical control) ผ่่านวิิทยุุสื่่�อสาร โทรศััพท์์เคลื่่�อนที่่�หรืือเทคโนโลยีีทางอิินเทอร์์เน็็ตใด ระบบการแพทย์์ฉุุกเฉิินมีีการสั่่�งการทั้้�งสอง รููปแบบผสมผสานกััน โดยการดููแลรัักษาเบื้้�องต้้นมัักใช้้ off line medicalcontrolแต่่หากเป็็นหััตถการที่่�มีีความซัับซ้้อน เกิินขีีดความสามารถหรืืออำำนาจหน้้าที่่�ตามกฎหมายระบุ จำุำเป็็นต้้องเสริมด้้ ิวยการสื่่�อสารโดยตรงไปยัังแพทย์์หรืือแพทย์์ อำำนวยการ on line medical control เมื่่�อผู้้�ปฏิิบััติิการปฏิิบััติิหน้้าที่่� ที่่�จุุดเกิิดเหตุุการสื่่�อสารโดยวิิทยุุสื่่�อสารไปยััง แพทย์์อำำนวยการ ต้้องมีีความชััดเจน ครบถ้้วน กระชัับ และถููกต้้อง โดยควรใช้้แนวทางมาตรฐานการรายงานทุุกครั้้�ง เพื่่�อให้้การสื่่�อสารได้้ใจความสำำคััญครบถ้้วน การรายงานข้้อมููลทางการแพทย์์ การรายงานข้้อมููลทางการแพทย์ที่่์ดี�ีควรมีีเตรีียมการสองอย่่าง ประการแรก คืือการเตรีียมข้้อมููลที่่�จะรายงาน อย่่างเป็็นระบบ ประการที่่�สอง คืือ การที่่�ท่่านทราบก่่อนที่่�จะกดพููดว่่าท่่านจะส่่งข้้อมููลอะไรไปยัังศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการ ดัังนั้้�น เป็็นการดีีที่่�จะเขีียนบัันทึึกข้้อมููลในแบบการรายงานมาตรฐาน และมีีแบบมาตรฐานการรายงานไว้้ ล่่วงหน้้าพร้้อมทำำความเข้้าใจกัับแบบการรายงานก่่อนปฏิิบััติิหน้้าที่่�โดยข้้อมููลที่่�จำำเป็็นสำำหรัับการรายงาน มีดัีังนี้้� 1. สถานพยาบาลที่่�จะนำำส่่งผู้้�ป่่วยและการคาดการณ์์เวลาที่่�ผู้้�ป่่วยจะถึึง (ETA) 2. เพศ อายุุ 3. อาการเจ็็บป่่วยเบื้้�องต้้น 4. สรุุปอาการและอาการแสดงเบื้้�องต้้นของผู้้�เจ็็บป่่วยฉุุกเฉิิน 5. ข้้อมููลทางการแพทย์์ที่่�สำำคััญ เช่่น โรคประจำำตััวระดัับความรู้้�สึึกตััวของผู้้�ป่่วยก่่อนหน้้า ลัักษณะการดููแล การเป็็นผู้้�ป่่วยนอนติิดเตีียง การไม่ทำ่ ำการกู้้�ชีีวิิตในผู้้�ป่่วยรายนั้้�น 6. ระดัับความรู้้�สึึกตััวและระดับัความรุุนแรงของอาการผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิิน 7. ระดัับความรู้้�สึึกตััวเดิิมของผู้้�เจ็็บป่่วยฉุุกเฉิิน 8. สััญญาณชีีพ ความดัันโลหิิต ชีีพจร อััตราการหายใจ ระดับัความเข้้มข้้นของออกซิิเจนในเลืือด 9. ผลการตรวจร่่างกายที่่�จำำเป็็น 10. ผลตรวจคลื่่�นไฟฟ้้าหััวใจ เช่่น STEMI 11. การรัักษาที่่�ได้้รัับและการตอบสนองต่่อการรัักษานั้้�นๆ ตััวอย่่างการรายงานที่่�เป็็นระบบ ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “รพ.จุุฬาฯ จากรถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1” รพ.จุุฬาฯ : “คัันที่่� 1 เข้้ามาได้้ นายแพทย์์ธนดล พร้้อม เวลา 16.00” หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 98 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “รพ.จุุฬาฯ จากรถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 ผู้้�ปฏิิบััติิการสมชาย ประจำำรถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 กำลัำ ังนำำผู้้�ป่่วยไป รพ.จุุฬา คาดใช้้เวลา 15 นาทีีถึึง ผู้้�ป่่วยชาย 50 ปีี มีีอาการอ่่อนแรงแขนขาข้้างซ้้าย 30 นาทีีก่่อน เวลา 15.30 ยัังคงมีีอาการปกติิ ไม่่มีีโรคประจำำตััว ตรวจร่่างกายความดัันโลหิิต 170/100 มิิลลิิลิิตรปรอท ชีีพจร 100 ครั้้�งต่่อ นาทีี หายใจ 18 ครั้้�ง, ออกซิิเจน 90 เปอร์์เซ็็นต์์ น้ำ ำ� ตาลปลายนิ้้�วได้้ 150 มิิลลิิกรััม ตรวจร่่างกาย ได้้ motor gr I ทั้้�งแขนและขาข้้างซ้้าย ให้้ออกซิิเจน 3 ลิิตรต่่อนาทีี ออกซิิเจนปลายนิ้้�วขึ้้�นเป็็น 100 เปอร์์เซ็็นต์์ ให้้สารน้ำ ำ� เป็็น normal saline อััตราการไหล 80 มิิลลิิลิิตรต่่อนาทีี ท่่านมีีคำำถามเพิ่่�มเติิม หรืือแนะนำำ ให้้การรัักษาใดเพิ่่�มเติิมหรืือไม่่” จะเห็็นได้้ว่่าหากผู้้�ปฏิิบััติิการ รายงานข้้อมููลทางการแพทย์์เป็็นระบบ จะทำำ ให้้แพทย์์ผู้้�รัับข้้อมููลสามารถเห็็น ภาพโดยรวม และนำำ ไปสู่่การตััดสิินใจวางแผนการรัักษาผู้้�ป่่วยได้้ ในทางกลับกัันหากผู้้�ปฏิิบััติิการให้้ข้้อมููลไม่่เป็็นระบบ ตามมาตรฐานแพทย์์อาจให้้การดููแลรัักษาได้้แต่่ต้้องใช้้เวลารวบรวมข้้อมููล สร้้างแนวคิิด และจััดลำำดัับข้้อมููลทำำ ให้้ การรัักษาอาจล่่าช้้า และไม่่ครบถ้้วน ตััวอย่่างการรายงานอย่่างไม่่เป็็นระบบในกรณีีศึึกษาผู้้ป่่วยเดีียวกััน ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “รพ.จุุฬา รถกู้้�ชีีพ รัับผู้้�ป่่วยชาย ความดัันโลหิิต 170/100 มิิลลิิลิิตรปรอท, ชีีพจร 100 ครั้้�ง ต่่อนาทีี, หายใจ 18 ครั้้�งต่่อนาทีี, ออกซิิเจน 90 เปอร์์เซ็็นต์์” รพ.จุุฬาฯ : “ที่่�ใดเรีียก รพ.จุุฬาฯ เพื่่�อนำำส่่งผู้้�ป่่วย” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1” รพ.จุุฬาฯ : “รถกู้้�ชีีพคัันที่่� 1 อาการผู้้�ป่่วยเบื้้�องต้้นเป็็นเช่่นไร” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “ผู้้�ป่่วยมีีอาการแขนขาอ่่อนแรง” รพ.จุุฬาฯ : “อาการปกติิครั้้�งสุุดท้้ายที่่�เห็็นคืือเมื่่�อไหร่่” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “ญาติิพบผู้้�ป่่วยปกติิครั้้�งสุุดท้้าย 30 นาทีี” รพ.จุุฬาฯ : “ผู้�ป่้่วยมีีโรคประจำำตััวอะไรไหม” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “ผู้้�ป่่วยปฏิิเสธประวััติิโรคประจำำตััว” รพ.จุุฬาฯ : “ขอทราบระดับน้ำั ำ� ตาลปลายนิ้้�ว” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “น้ำ ำ� ตาลปลายนิ้้�ว 150 มิิลลิิกรััม” รพ.จุุฬาฯ : “ท่่านจะนำส่ำ ่งโรงพยาบาลใด” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “รพ.จุุฬาฯ” รพ.จุุฬาฯ : “คาดการณ์์ใช้้เวลาเท่่าใดถึึงโรงพยาบาล” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “อีีก 10 นาทีี” รพ.จุุฬาฯ : “รัับทราบ แจ้้งห้้องฉุุกเฉิินเตรีียมแผน Stroke fast track” จะเห็็นได้้ว่่าการรายงานข้้อมููลแบบไม่่เป็็นระบบทำำ ให้้เสีียเวลา และทำำ ให้้เกิิดข้้อผิิดพลาด อาจพลาดข้้อมููล ที่่สำ�ำคััญในการดููแลผู้้�ป่่วยการรวบรวมข้้อมููลใจความสำำคััญที่่ต้้ �องการส่่งหรืือการลงบัันทึึกสั้้�นๆในแบบมาตรฐานการลง บัันทึึกเพื่่�อประสิิทธิิภาพสููงสุุดของการส่่งข้้อมููล หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 99 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

หลัังจากส่่งข้้อมููลแล้้วในฐานะผู้้�ปฏิิบััติิการจำำเป็็นต้้องประเมิินผู้้�ป่่วยซ้ำ ำ� เป็็นระยะตามความเหมาะสมของโรค และทำำการรายงานผลการเปลี่่�ยนแปลง โดยเฉพาะผู้้�ป่่วยที่่�มีีอาการเปลี่่�ยนแปลง จำำเป็็นอย่่างยิ่่�งที่่�ต้้องแจ้้งไปยััง ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุและสั่่�งการและโรงพยาบาลปลายทางเพื่่�อเตรีียมความพร้้อม และร่่วมวางแผนปรับัการดููแลรัักษา ผู้้�ปฏิิบััติิการพึึงระวัังความปลอดภััยของผู้้�ป่่วยเป็็นสำำคััญ การสื่่�อสารที่่�ผิิดพลาด หรืือไม่่ครบถ้้วนอาจนำำมาสู่่ การดููแลรัักษาที่่�ผิิดพลาดได้้ ผู้้�ปฏิิบััติิการพึึงระวัังข้้อผิิดพลาดที่่�อาจเกิิดผลเสีียต่่อผู้้�ป่่วย ตััวอย่่างเช่่น แพทย์์ไม่่ได้้รัับ ข้้อความที่่�ส่่งไปเรื่่�องประวััติิแพ้้ยาของผู้้�ป่่วยหรืือข้้อห้้ามการใช้้ยาบางอย่่าง แล้้วให้้การรัักษาด้้วยยานั้้�นๆ ผู้้�ปฏิิบััติิการ พึึงระวัังและตรวจสอบประวัติัิแพ้้ยา ข้้อห้้ามการให้้ยาก่่อนการให้้ยาทุุกครั้้�ง ถ้้ามีจำีำเป็็นต้้องแจ้้งกลับัไปยัังแพทย์อี์ ีกครั้้�ง เพื่่�อพิิจารณาการให้้ยาอีีกรอบ การรายงานสรุุปอาการและการรัักษาทั้้�งหมดของผู้้�ป่่วย เพื่่�อส่่งต่่อผู้�ป่้่วยให้้โรงพยาบาล ที่่�รัับรัักษาดููแลต่่อ ลำำดับสุัุดท้้ายของการสื่่�อสาร คืือการส่่งข้้อมููลทั้้�งหมดไปยัังหน่่วยปฏิิบััติิการผู้้�ดููแลผู้้�ป่่วยต่่อจากหน่่วยปฏิิบััติิการ หรืือที่่�ทางการแพทย์์เรีียกว่่า “Hand-off” จะใช้้หลัักมาตรฐานเดีียวกัันในการรายงานรายละเอีียดที่่�สำำคััญ ของผู้้�ป่่วยโดยอาจเพิ่่�มข้้อมููลที่่�สำำคััญที่่�ยัังไม่่ได้้รายงานทางวิิทยุุสื่่�อสารและต้้องรายงานความคืบืหน้้าของรายละเอีียด อาการ การรัักษาที่่�ให้้เพิ่่�มเติิมที่่�ยัังไม่่ได้้รายงานทางวิิทยุุสื่่�อสาร พึึงระลึึกเสมอว่่าการรายงานนี้้�ผู้้�ป่่วยและญาติิผู้้�ป่่วยได้้ยิินข้้อมููลการรายงานนี้้�ด้้วย ดัังนั้้�น หากมีีข้้อมููลที่่�เป็็น ความลับัหรืือละเอีียดอ่่อน หรืือข้้อความที่่�อาจกระทบกระเทืือนจิิตใจผู้้�ได้้ยิิน จำำเป็็นต้้องแยกการรายงานข้้อมููลนั้้�นกัับ ผู้้�รัับข้้อมููล เช่่น การรายงานโรคประจำำตััวของผู้้�ป่่วยที่่�ได้้รัับการวิินิิจฉััยว่่าเป็็นมะเร็็ง โดยท่่านรัับข้้อมููลจากญาติิแต่่ ผู้้�ป่่วยยัังไม่่ทราบข้้อมููลนั้้�นๆ เป็็นต้้น ก่่อนจบการรายงาน ควรเปิิดให้้หน่่วยปฏิิบััติิการที่่ดูู�แลต่่อซัักถามข้้อมููลที่่ยั�ังไม่่เข้้าใจ หรืือต้้องการความชััดเจน เพิ่่�มเติิม และสิ้้�นสุุดการรายงานด้้วยการลงบัันทึึกแบบรายงาน รวมถึึงการลงนามรัับผู้้�ป่่วยในเอกสารการประเมิินการ ดููแลผู้้�ป่่วยที่่�แต่่ละหน่่วยปฏิิบััติิการได้้กำำหนดมาตรฐานไว้้ การสื่่�อสารเพื่่�อการบำำบััดรัักษา (therapeutic communication) การปฏิิบััติิหน้้าที่่�ของผู้้�ปฏิิบััติิการนั้้�น เลี่่�ยงไม่่ได้้ที่่�จะเข้้าไปปฏิิบััติิหน้้าที่่�กัับประชาชนที่่�ใช้้ชีีวิิตอยู่่ตามปกติิ ภาวะฉุุกเฉิินทางการแพทย์์อาจเกิิดขึ้้�นได้้ทุุกเวลา และประชาชนเหล่่านั้้�นมัักไม่่ได้้มีีการเตรีียมการไว้้ก่่อน เมื่่�อเข้้าไปยััง บ้้านพัักอาศััย สถานที่่�ส่่วนบุุคคล อาจก่่อให้้เกิิดความไม่่สบายใจหรืือความกัังวลใจแก่่เจ้้าของบ้้าน เจ้้าของสถานที่่�ไม่่ มากก็น้้ ็อยแม้้บุุคคลเหล่่านั้้�นจะต้้องการความช่่วยเหลืือทางการแพทย์ ดั์ ังนั้้�น การวางตััวอย่่างเหมาะสมจึึงมีีความจำำเป็็น โดยต้้องแสดงความจริิงใจ ความสามารถในการช่่วยเหลืือบุุคคลเหล่่านั้้�นอย่่างเหมาะสม และไม่่ก่่อให้้เกิิดความรำำคาญ หรืือปััญหาอื่่�นๆ ตามมาจากการเข้้าไปในสถานที่่�ของบุุคคลเหล่่านั้้�นด้้วย การปฏิิบััติิหน้้าที่่�ในบางโอกาสเกิิดในสถานที่่�ที่่�มีีเสีียงดััง บรรยากาศผู้้�คนที่่�อยู่่ในสถานที่่�นั้้�นตกใจโกลาหลรวมถึึง สภาพแวดล้้อมอาจไม่ป่ลอดภััย ดัังนั้้�น จำำเป็็นอย่่างยิ่่�งที่่�ผู้้�ปฏิิบััติิการจะต้้องตรวจสอบสถานการณ์์ควมคุมุการปฏิิบััติิงาน ของชุุดปฏิิบััติิการ ทำำหน้้าที่่�ผู้้�นำำของชุุดปฏิิบััติิการฉุุกเฉิิน เพื่่�อที่่�จะให้้การดููแลผู้้�ป่่วย ญาติิและควบคุุมสถานการณ์์ให้้ เป็็นไปตามแนวทางการดููแลผู้้�ป่่วยที่่�เหมาะสมต่่อไป หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 100 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

ตััวอย่่างเช่่น กรณีีที่่�มีีการเรีียกขอความช่่วยเหลืือฉุุกเฉิินทางการแพทย์์มายัังสถานบัันเทิิงในเวลากลางคืืน เมื่่�อรถเข้้าถึึงที่่�เกิิดเหตุุให้้เปิิดเสีียงสััญญาณฉุุกเฉิินและเปิิดไฟฉุุกเฉิิน ดับัเครื่่�องยนต์์ แจ้้งแก่่สถานที่่�ให้้ปิิดเสีียงเพลง หรืือพัักการแสดงและเปิิดไฟในอาคารการดููแลผู้้�ป่่วยควรเข้้าไปคุุยในระยะที่่�เหมาะสม ใช้้น้ำำ� เสีียงที่่มั่่� �นใจแต่่ไม่ดั่ ังเกิินไป ใช้้เทคนิิคต่่างๆ เพื่่�อควบคุุมอารมณ์์ผู้้�ป่่วยให้้ไม่่ตกใจและเชื่่�อมั่่�นในการดููแลรัักษาที่่�จะได้้รัับจากทีีม การสื่่�อสารเพื่่�อการบำำ บััดรัักษา เข้้ามามีีส่่วนเกี่่�ยวข้้องในสถานการณ์์จำำเพาะต่่างๆ เพื่่�อให้้ผู้้�ป่่วยให้้ข้้อมููล รวมถึึงแสดงความรู้้�สึึก ความต้้องการที่่�แท้้จริิงออกมา ซึ่่�งเป็็นเรื่่�องยากที่่�จะทำำ ให้้คนที่่�ท่่านไม่่เคยรู้้�จัักมาก่่อน ไว้้ใจท่่าน เพีียงพอที่่�จะเล่่าเรื่่�องราวทั้้�งหมดให้้ฟััง ท่่านจึึงจำำเป็็นต้้องแสดงให้้เห็็นว่่า ท่่านพร้้อมรัับฟััง มีีความตั้้�งใจที่่�จะรัับฟััง พยายามเก็บข้้ ็อมููลให้้ดี บีางทีีการถามซ้ำ ำ�ในสิ่่�งที่่�ผู้้�ป่่วยเล่่ามาแล้้วจะเป็็นการทำำลายความไว้้ใจและผู้้�ป่่วยอาจไม่่ให้้ข้้อมููล สำำคััญต่่อก็็เป็็นได้้ อีีกเทคนิิคในการสร้้างความมั่่�นใจให้้ผู้้�ป่่วยทราบว่่าท่่านตั้้�งใจและให้้ความสำำคััญต่่อข้้อมููลที่่�ผู้้�ป่่วยเล่่าให้้ฟััง คืือ การทวนใจความสำำคััญที่่�ผู้้�ป่่วยเล่่าแบบสั้้�นๆ เป็็นระยะๆ การสร้้างความสััมพันธ์ั ์ต่่อผู้้�รัับบริิการทางการแพทย์์ฉุุกเฉิิน สิ่่�งสำำคััญที่่�สุุดอัันดัับแรกที่่�จะสามารถรวบรวมข้้อมููลของผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินเพื่่�อให้้การดููแลรัักษาได้้อย่่างเหมาะสม คืือความสัมพัันธ์์ของผู้้�ปฏิิบััติิการกับัผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิิน เพราะถ้้าผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินมีีความไว้้ใจและเชื่่�อมั่่�นในทีมีแพทย์์จะสามารถ ปฏิิบััติิหน้้าที่่�ได้้อย่่างสะดวกและรวดเร็็ว การสร้้างความสััมพัันธ์์นี้้�ต้้องอาศััยทัักษะและประสบการณ์์ในการดููแลผู้้�ป่่วย ผู้้�ป่่วยบางกลุ่่มอาจจะต่่อต้้าน หรืือมีีความรู้้�สึึกไม่่ปลอดภััยจากผู้้�ปฏิิบััติิการ สิ่่�งเหล่่านี้้�จะทำำ ให้้นัักฉุุกเฉิินการแพทย์์ไม่่สามารถได้้ประวััติิหรืือ อาการสำำคััญที่่�จะช่่วยดููแลผู้้�ป่่วยอย่่างเหมาะสม ในผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้�ควรเริ่่�มต้้นจากการอธิิบายเหตุุผลว่่าทำำ ไมถึึงต้้องการ ทราบชื่่�อ ทราบประวัติัต่ิ่างๆและต้้องแสดงความมั่่�นใจว่่าทีมีแพทย์์จะเก็บรั็ ักษาความลับัผู้้�ป่่วยเป็็นอย่่างดี บีางเหตุุการณ์์ ที่่�สถานการณ์์รอบข้้างวุ่่นวายมากอาจเสนอให้้พาผู้้�ป่่วยเหล่่านั้้�นขึ้้�นไปในรถบริิการการแพทย์ฉุ์ุกเฉิินก่่อน เพื่่�อให้้บริิเวณ ให้้การดููแลเงีียบสงบลงและมีสิ่่ี�งเร้้ารบกวนจากสิ่่�งแวดล้้อมลดลง อีีกทั้่่ง�ยัังเป็็นพื้้�นที่่ส่�่วนตััวมากขึ้้�นที่่�จะพููดคุุยกับัผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิิน การแนะนำำตััว การแนะนำำตััวเป็็นขั้้�นตอนแรกของการสนทนากับัผู้้�ป่่วยเช่่น “สวััสดีีครับั/คะ ผม ผู้้�ปฏิิบััติิการ จากโรงพยาบาล จุุฬาลงกรณ์์พร้้อมหน่่วยปฏิิบััติิการ จะมาให้้การช่่วยเหลืือ”จากนั้้�นถามชื่่�อผู้้�ป่่วยด้้วยน้ำ ำ� เสีียงสุุภาพพร้้อมสายตาที่่�เป็็นมิิตร ซึ่่�งจะเป็็นการประเมิินระดัับความรู้้�สึึกตััวในเวลาเดีียวกััน และควรสัังเกตสายตาที่่�อาจบอกถึึงภาวะผิิดปกติิทางจิิตใจ และภาวะการใช้้สารเสพติิดในผู้้�ป่่วยด้้วย ถ้้าประเมิินแล้้วไม่มี่ ีความรุุนแรงหรืือภาวะอัันตรายจากผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิิน ทีมที่่�เข้้าทำำการประเมิินควรอยู่่ในระดับั เดีียวกัับผู้้�ป่่วยเพื่่�อสร้้างความเป็็นมิิตรและสะดวกต่่อการประเมิินผู้้�ป่่วย ทั้้�งการสัังเกตกิิริิยาอาการจากสีีหน้้าแววตา ริิมฝีีปาก เรีียกผู้้�ป่่วยด้้วยสรรพนามที่่�เหมาะสม เช่่น ผู้้�ป่่วยอายุุใกล้้กัันหรืือน้้อยกว่่า ควรเรีียกคุุณพร้้อมชื่่�อจริิง หาก ผู้้�ป่่วยสููงอายุุควรใช้้สรรพนามนำำหน้้าที่่�เหมาะสมตามวััย เช่่น คุณลุุง อีีกทั้้�งควรพููดด้้วยน้ำ ำ� เสีียงสุุภาพและเป็็นมิิตร หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 101 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

รููปที่่� 1-5-7 การประเมิินผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินระดัับเดีียวกัับผู้้�ป่่วย หลัักการรัักษาภาพลัักษณ์์ของผู้้�ป่่วย ผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินทุุกคนไม่่ว่่าจะเจ็็บป่่วยรุุนแรงมากน้้อยเพีียงใด อายุุเท่่าไร รวมถึึงญาติิผู้้�ป่่วย ล้้วนไม่่อยากเปิิด เผยข้้อมููลส่่วนตััวต่่อสาธารณะและต้้องการรัักษาความเป็็นส่่วนตััว หน่่วยปฏิิบััติิการที่่�มีีหน้้าที่่�ดููแลผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินต้้องให้้ ความระมััดระวัังและคำนึำ ึงถึึงสิิทธิิส่่วนบุุคคลเป็็นสำำคััญ โดยไม่ทำ่ ำ ให้้การดููแลรัักษาช้้าลงไป หลัักการซัักประวััติิผู้้�ป่่วย หลัักการในการซัักประวััติิผู้้�ป่่วยแบ่่งเป็็นสองประการ ได้้แก่่ ประการแรก การใช้้คำำถามปลายเปิิดกัับ ผู้้�ป่่วย เพื่่�อเปิิดโอกาสให้้ผู้้�ป่่วยแสดงและเล่่าปััญหาที่่�แท้้จริิง เช่่น การใช้้คำำถามว่่า “มีีอาการอย่่างไรบ้้าง” หรืือ “ช่่วยเล่่าเหตุุการณ์์ให้้ฟัังว่่าเกิิดอะไรขึ้้�น” โดยควรถามคำำถามทีีละคำำถามและรอคำำตอบแบบไม่่เร่่งผู้้�ตอบ ประการที่่�สอง ควรใช้้คำำถามปลายปิิดหรืือการใช้้คำำถามที่่�จำำเพาะกัับโรคหรืืออาการแสดงที่่�มีีผลต่่อการดููแล รัักษาผู้้�ป่่วย เช่่น ถามว่่าญาติิพบผู้้�ป่่วยมีีอาการปกติิครั้้�งสุุดท้้ายเมื่่�อไหร่่ในผู้้�ป่่วยหลอดเลืือดสมองเพื่่�อหา “last seen normal” เพื่่�อจะได้้พิิจารณาว่่าผู้้�ป่่วยรายนี้้�มีีความจำำเป็็นต้้องได้้รัับยาสลายลิ่่�มเลืือด และคำำถามปลายปิิดเหล่่านี้้� ควรเลี่่�ยงศััพท์์ทางการแพทย์์ควรใช้้ภาษาที่่�เข้้าใจง่่าย การจััดการสถานการณ์์ฉุุกเฉิินเพื่่�อให้้ได้้ข้้อมููลทางการแพทย์์ที่่�สำำคััญ ผู้้�ป่่วยแต่่ละคนมีพื้้ ี �นฐานการตอบสนองต่่อภาวะฉุุกเฉิินต่่างกัันออกไป บางรายสามารถควบคุมุตนเองและให้้ ความร่่วมมืือได้้ดี บี างรายตกใจจนไม่่สามารถให้้ข้้อมููลตามจริิงได้้ บางครั้้�งผู้้�ปฏิิบััติิการอาจไม่่สามารถใช้้คำำถามปลายเปิิด และปลายปิิดมาใช้้เก็็บข้้อมููลที่่�แท้้จริิงจากผู้้�ป่่วยได้้ ดัังนั้้�น จึึงจำำเป็็นต้้องใช้้ปััจจััยอื่่�นมาเป็็นหลัักในการรวบรวมข้้อมููล เช่่น การตรวจร่่างกาย การใช้้อุุปกรณ์์ทางการแพทย์์มาช่่วยในการวิินิิจฉััย หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 102 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

เทคนิิคการทวนคำำพููดของผู้้�ป่่วยเพื่่�อช่่วยกันวิั ินิิจฉััย การพููดทวนสิ่่�งที่่�ผู้้�ป่่วยสื่่�อออกมาเพื่่�อให้้ผู้้�ป่่วยขยายความของเรื่่�องที่่�ต้้องการเล่่านั้้�นให้้ชััดเจนขึ้้�น เทคนิิคนี้้� จะทำำ ให้้เข้้าสู่่ปััญหาของผู้้�ป่่วยจากข้้อมููลที่่�ผู้้�ป่่วยอธิบิายเองแบบไม่จำ่ ำเพาะ ตััวอย่่างเช่่น เมื่่�อผู้้�ป่่วยเล่่าว่่าไม่่อยากหายใจ ผู้้�ปฏิิบััติิการ : ทวนว่่า “คุุณเล่่าว่่าแทบไม่่อยากหายใจ?” ผู้้�ป่่วย : “เวลาหายใจเข้้าสุุดแล้้วเจ็็บมาก ทำำ ให้้รู้้�สึึกไม่่อยากใจแรงๆ” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : ถามคำำถามปลายปิิดต่่อได้้ เช่่น “เริ่่�มมีีอาการเมื่่�อไหร่่” หลัักการความหยั่่�งรู้้�ความรู้้�สึึกผู้้�ป่่วย หลััก Empathy คืือ การวางตััวเปรีียบเสมืือนท่่านอยู่่สถานการณ์์เดีียวกัันที่่�ผู้้�ป่่วย เผชิิญอยู่่ ตััวอย่่างเช่่น ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “วัันนี้้�คุุณโทรเรีียกทีีมฉุุกเฉิินเพราะต้้องการความช่่วยเหลืือสิ่่�งใดครัับ” ผู้้�ป่่วย : “ผมรู้้�สึึกเครีียดมาก ไม่่สามารถใช้้ชีีวิิตปกติิได้้” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “ช่่วยเล่่าให้้ฟัังหน่่อยได้้ไหมคะ อะไรเอ่่ยที่ ่� ทำำ ให้้คุุณรู้้�สึึกเช่่นนั้้�น” ผู้้�ป่่วย: “ผมรู้้�สึึกแบบนี้้�ตั้้�งแต่่สองสััปดาห์์ก่่อน ที่ภ ่� รรยาผมเสีียชีีวิติ” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “ผมเสีียใจด้้วยครัับกัับสิ่่�งที่่�เกิิดขึ้้�น ผมเข้้าใจสถานการณ์์ยากลำำบากที่่�เกิิดขึ้้�นนี้้�ดีี และทีีมเรา มาวัันนี้้�เพื่่�อช่่วยเหลืือ ไม่่ทราบว่่ารู้้�สึึกไม่่สบายตรงไหน หรืือมีีอะไรที่ ่� ดิิฉัันสามารถช่่วยเหลืือได้้หรืือไม่่คะ” จะเห็็นได้้ว่่าผู้้�ป่่วยอาจไม่่มีีโรคทางกายที่่�ต้้องการความช่่วยเหลืือเร่่งด่่วน แต่่ภาวะที่่�เป็็นอยู่่นี้้�ผู้้�ป่่วยต้้องการ ความเห็็นอกเห็็นใจ เป็็นต้้น เทคนิิคการคาดคั้้�น เทคนิิคนี้้�เป็็นเทคนิิคที่่�ใช้้สำำหรัับการสื่่�อสารกัับผู้้�ป่่วยที่่�ไม่่ได้้ให้้ข้้อมููลที่่�แท้้จริิง การใช้้เทคนิิคนี้้�จำำเป็็นอย่่างยิ่่�ง ที่่�จะไม่่ใช้้ทััศนคติิส่่วนตััวเข้้าไปตััดสิินผู้้�ป่่วยและรัักษาความเป็็นกลางและความเป็็นมืืออาชีีพไว้้ ตััวอย่่างเช่่น ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “อะไรเป็็นสาเหตุุที่ ่� ทำำ ให้้คุุณไม่่สามารถควบคุุมรถได้้” ผู้้�ป่่วย : “ผมขัับรถมาคนเดีียวแล้้วเฉี่ย ่� วสิ่่�งกีีดขวางบางอย่่างบนถนน” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “คุุณดื่่�มสุุรามาหรืือเปล่่า” ผู้้�ป่่วย : “ผมไม่่ได้้ดื่่�มเลย” ผู้้�ปฏิิบััติิการ:“ผมสััญญาว่่าผมจะเก็บข้้ ็อมููลไว้้เป็็นความลับัผมได้้กลิ่่�นสุุราจากตััวคุุณ และมีีกระป๋๋องเบีียร์์ใน รถของคุุณ ผมอยากให้้คุุณเล่่าข้้อมููลให้้เราฟัังตามความเป็็นจริิงเพื่่�อจะได้้เตรีียมการดููแลรัักษาที่่�โรงพยาบาลให้้เหมาะสม” ผู้้�ป่่วย : “ผมดื่่�มเบีียร์ม์านิิดหน่่อยคืืนนี้้�ครัับ” เทคนิิคการแปลความหมายของสาร เทคนิิคนี้้�แนะนำำ ให้้ใช้้เมื่่�อไม่่แน่่ใจว่่าเป็็นข้้อมููลที่่�ถููกต้้องที่่�ผู้้�ป่่วยต้้องการจะสื่่�อสารให้้ทีีมแพทย์์ทราบหรืือไม่่ ท่่านมีข้้ีอสรุปุสารที่่�ได้้รับมัาแต่่อาจจะไม่่ใช่่สารที่่ถูู�กต้้องที่่สุ�ุดและท่่านต้้องการข้้อมููลที่่�แท้้จริิงเพื่่�อตััดสิินใจการดููแลรัักษา ผู้้�ป่่วย วิิธีีการคืือ เล่่าให้้ผู้้�ป่่วยฟัังถึึงสิ่่�งที่่�ท่่านคิิดหรืือคาดว่่าเป็็นสาเหตุุที่่�ทำำ ให้้เกิิดขึ้้�น จากนั้้�นถามความคิิดเห็็น จากผู้้�ป่่วยว่่าสิ่่�งนั้้�นเกิิดขึ้้�นอย่่างที่่�ท่่านคิิดหรืือคาดจริิงหรืือไม่่ หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 103 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

ตััวอย่่างเช่่น ผู้้�ปกครองเรีียกรถพยาบาลออกรับัผู้้�ป่่วยหญิิงอายุุ16 ปีีแจ้้งอาการเบื้้�องต้้นว่่ามีีอาการซึึมเศร้้า ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “เกิิดอะไรขึ้้�น” ผู้้�ป่่วย : “ฉัันไม่่ต้้องการเล่่า ฉัันไม่่อยากทำำร้้ายพ่่อแม่่ฉััน” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “ทำำ ไมคุุณคิิดว่่ามัันจะทำร้้ ำายพ่่อแม่่ล่่ะ” ผู้้�ป่่วย : “พวกเขาไม่่ชอบแฟนฉััน และทำำ ให้้ฉัันมีีปััญหา” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “แฟนคุุณทำำร้้ายคุุณหรืือเปล่่า” ผู้้�ป่่วย : “ไม่่นะ แต่่ฉัันบอกพ่่อแม่่ไม่่ได้้ว่่าเกิิดอะไรขึ้้�น” ผู้้�ปฏิิบััติิการ : “เราจำำเป็็นต้้องถามคำำถามนี้้�เพื่่�อให้้ข้้อมููลกัับแพทย์์ แพทย์์จะได้้ช่่วยกัันดููแลคุุณเป็็นอย่่างดีี” “คุุณคิิดว่่าคุุณตั้้�งครรภ์์หรืือไม่่” ผู้้�ป่่วย : “ฉัันไม่่แน่่ใจ ฉัันว่่าอาจจะ” (ผู้้�ป่่วยร้้องไห้้) เทคนิิคการชัักจููง กรณีีผู้้�ป่่วยไม่่แน่่ใจว่่าจะเล่่าอาการ หรืือเหตุุการณ์์ให้้ฟัังต่่อไป เพื่่�อให้้ได้้ข้้อมููลมากขึ้้�น การตั้้�งคำำถามที่่นำ�ำด้้วย คำำว่่า“เล่่าต่่อได้้เลยครับั” หรืือ“ผมฟัังอยู่่ค่่อยๆเล่่ามาว่่าเหตุุการณ์์เป็็นอย่่างไรครัับ”จะสามารถทำำ ให้้ผู้้�ป่่วยให้้ข้้อมููล ต่่อได้้อย่่างอิิสระ เทคนิิคการใช้้ความเงีียบ บางครั้้�งเมื่่�อผู้้�ป่่วยพยายามจะถ่่ายทอดความรู้้�สึึกออกมาเป็็นคำำพููด แต่่ยัังไม่่มีีคำำพููดออกมา มีีแต่่อารมณ์์ที่่� มองเห็็นได้้ชััด การไม่่พููดชี้้�นำำหรืือตอบสิ่่�งใด รอและให้้เวลาผู้้�ป่่วยค่่อยรวบรวมความคิิดและเล่่าออกมาจะเป็็นการรัับ สารที่่�ดีีที่่�สุุดในสถานการณ์์นั้้�นๆ เทคนิิคการเพิ่่�มความชััดเจน ในกรณีีที่่�ไม่่เข้้าใจสารที่่�ผู้้�ป่่วยต้้องการสื่่�อให้้ท่่านฟััง ท่่านสามารถถามให้้ผู้้�ป่่วยอธิิบายและพยายามฟัังและ เก็็บรายละเอีียดให้้ชััดเจน เทคนิิคนี้้�อาจจะสามารถทำำ ให้้ท่่านเข้้าใจเรื่่�องราวที่่�ผู้้�ป่่วยต้้องการสื่่�อสารมากขึ้้�น เทคนิิคการเข้้าประเด็็นหลายๆ รอบ ในกรณีที่่�ผู้้�ป่่วยพููดถึึงสิ่่�งหนึ่่�งสิ่่�งใดแต่่ไม่่ได้้ลงรายละเอีียดหรืือเลี่่�ยงที่่�จะเล่่ารายละเอีียด หลัังจากผู้้�ป่่วยพููดคุุย เล่่าเรื่่�องอื่่�นไปแล้้ว ท่่านสามารถกลัับมาถามประเด็็นนั้้�นซ้ำ ำ� อีีกได้้ หรืืออาจจะถามซ้ำ ำ� หลายรอบก็็ได้้จนกว่่าจะได้้ข้้อมููล ที่่�ชััดเจน การสรุุปและชี้้�ประเด็็น ผู้้�ป่่วยบางรายอาจจะไม่่เล่่าเรื่่�องราวอย่่างตรงไปตรงมาและพยายามเล่่าคร่่าวๆ บางทีีการที่่ท่�่านสรุปขุ้้อมููลให้้ ผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้�ฟััง และถามความเห็็นว่่าบุุคคลเหล่่านั้้�นเห็็นด้้วยหรืือไม่่อาจทำำ ให้้ได้้ข้้อมููลสำำคััญที่่�สามารถสรุุปไปใช้้ใน การดููแลรัักษาต่่อไปได้้ หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 104 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

ข้้อผิิดพลาดที่่�พบได้้บ่่อยจากการสื่่�อสาร นอกจากเทคนิิคการสื่่�อสารที่่�กล่่าวมาแล้้วข้้างต้้น ผู้้�ปฏิิบััติิการควรพึึงระวัังข้้อผิิดพลาดที่่�เกิิดขึ้้�นได้้บ่่อยใน การสื่่�อสารดัังนี้้� 1. พยายามไม่่ให้้คำำมั่่�นสััญญาที่่�ทำำ ไม่่ได้้หรืือตำำหนิิโดยใช้้ความเห็็นส่่วนตััว ผู้้�ปฏิิบััติิการควรวางตััวเป็็นกลาง ไม่่นำำอารมณ์์ของตนมาประกอบการรวบรวมสารและไม่่ควรให้้คำำสััญญาโดยเฉพาะในสิ่่�งที่่�ไม่่สามารถจััดหาหรืือทำำ ให้้ผู้้�ป่่วยได้้ 2. พยายามไม่่ให้้การวิินิิจฉััยหรืือให้้คำำแนะนำำทางการแพทย์์นอกเหนืือจากแนวทางการรัักษาที่่�ได้้วางไว้้ เช่่น ผู้้�ป่่วยต้้องการทราบว่่าอาการเจ็็บหน้้าอกเกิิดจากหลอดเลืือดหััวใจตีีบหรืือไม่่ นัักฉุุกเฉิินการแพทย์์ไม่่ควรตอบ โดยวิินิิจฉััยโรคผู้้�ป่่วย ควรตอบในแนวทางว่่า ท่่านควรพาผู้้�ป่่วยไปส่่งโรงพยาบาลเพื่่�อทำำการตรวจวิินิิจฉััยให้้ละเอีียด ในขั้้�นต่่อไป 3. ไม่่ควรใช้้คำำถามนำำ เช่่น ถ้้าต้้องการข้้อมููลว่่าผู้้�ป่่วยมีีมองเห็็นภาพไม่่ชััดมาก่่อนหรืือไม่่ ไม่่ควรถามว่่า คุุณเคยมองเห็็นไม่่ชััดมาก่่อนใช่่ไหม เคยมีีอาการแบบนี้้�ใช่่ไหม 4. พยายามเลี่่�ยงการตััดบทผู้้�ป่่วยในกรณีที่่�ผู้้�ป่่วยเล่่าเรื่่�องยาวมาก การสื่่�อสารด้้วยอวจนภาษา นัักฉุุกเฉิินการแพทย์พึ์ ึงระลึึกไว้้เสมอว่่า มีีโอกาสเดีียวที่่�จะสร้้างความเชื่่�อใจให้้ผู้้�ป่่วยตั้้�งแต่่แรกเจอ บุุคคลส่่วนใหญ่่ มัักตััดสิินผู้้�อื่่�นจะการเห็็นครั้้�งแรก ดัังนั้้�น จึึงต้้องวางตััวให้้มีีความน่่าเชื่่�อถืือให้้ผู้้�ป่่วยมั่่�นใจ ภาวะฉุุกเฉิินต้้องการการตอบสนอง อย่่างรวดเร็็ว ต้้องอดทนและใจเย็็นมากพอเพื่่�อให้้ผู้้�ป่่วยสงบและให้้การดููแลรัักษาให้้มีีประสิิทธิิภาพสููงที่่�สุุด ผู้้�ปฏิิบััติิการพึึงระวัังไม่่ควรก้้าวข้้ามตััวผู้้�ป่่วย หรืือส่่งของข้้ามตััวผู้้�ป่่วยโดยไม่จำ่ ำเป็็น พยายามรัักษาระดับน้ำั ำ� เสีียง พยายามสบตา และการแสดงออกทางกายให้้เหมาะสม ผู้้�ป่่วยบางประเภทไม่่ต้้องการให้้สััมผััสตััว แต่่บางกรณีีการเข้้าหาผู้้�ป่่วยทางด้้านข้้างกุุมมืือและประคองไหล่่ จะช่่วยให้้ผู้้�ป่่วยลดความกัังวลลงได้้เช่่นกััน การสัังเกตเพื่่�อเลืือกการใช้้การสื่่�อสารทางกายโดยไม่่ต้้องพููดเป็็น สิ่่�งสำำคััญสิ่่�งหนึ่่�งในการสื่่�อสารให้้เกิิดประสิิทธิิภาพสููงสุุด ความรุุนแรงหรืือความไม่่เป็นมิ็ ิตรจากผู้้�ป่่วยและญาติิ สถานการณ์์ฉุุกเฉิินนั้้�นสามารถทำำ ให้้ผู้้�ป่่วยหรืือญาติิที่่�มีีความเป็็นห่่วงคนที่่�บุุคคลเหล่่านั้้�น แสดงออกมาด้้วย พฤติิกรรมไม่่เป็็นมิิตรหรืือก้้าวร้้าว เพื่่�อแสดงให้้เห็็นถึึงความห่่วงใจและปกป้้องให้้ผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินอยู่่ในสถานการณ์์ที่่� ปลอดภััย ดัังนั้้�น การเผชิิญหน้้ากัับผู้้�ป่่วยหรืือญาติที่่ิ�มีีปฏิิกริิยาเหล่่านี้้�ผู้้�ปฏิิบััติิการต้้องมีีความเข้้าใจ มีีความเห็็นใจและ พยายามใช้้เทคนิิคต่่างๆ ดัังที่่�กล่่าวมาข้้างต้้น จะทำำ ให้้ผู้้�ป่่วยและญาติิไว้้ใจและสามารถให้้การดููแลรัักษาผู้้�ป่่วยต่่อได้้ ผู้้�ปฏิิบััติิการต้้องเข้้าเผชิิญเหตุฉุุกเฉิินในชีวิีิตการทำำงานแทบทุุกวััน จึึงมีีโอกาสที่่�จะพบกับัสถานการณ์ที่่์ �ไม่่คาดคิิด ผู้้�ป่่วยและญาติิแสดงอาการไม่่เป็็นมิิตร หรืืออาจรุุนแรงถึึงขั้้�นก่่อให้้เกิิดอัันตรายต่่อผู้้�ปฏิิบััติิการได้้นั้้�น ผู้้�ปฏิิบััติิการ จึึงต้้องควบคุมุอารมณ์์ รัักษาบทบาทหน้้าที่่� ยึึดจรรยาบรรณแห่่งวิิชาชีีพไว้้ นอกจากอารมณ์์ตอบสนองในภาวะฉุุกเฉิิน ที่่�ทำำ ให้้ผู้้�ป่่วยหรืือญาติิสร้้างความรุุนแรงนั้้�นแล้้วยัังมีีปััจจััยอื่่�นๆ เช่่น สภาวะเดิมิทางจิิตใจยารัักษาโรคที่่รั�บปัระทาน ยาเสพติิด หรืือสุุรา ดัังนั้้�น ผู้้�ปฏิิบััติิการต้้องเข้้าดููแลผู้้�ป่่วยด้้วยความ ระมััดระวััง สบตาผู้้�ป่่วย เว้้นระยะห่่างให้้เหมาะสม เข้้าไปดููแลผู้้�ป่่วยพร้้อมหน่่วยปฏิิบััติิการ ไม่่เข้้าไปเพีียงลำพัำ ัง ตััดสิินใจ ให้้ดีีหากสถานการณ์์ไม่่ปลอดภััยต้้องป้้องกัันตััวเองและทีีมให้้ปลอดภััยก่่อน พร้้อมรายงานกลัับไปยัังศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุ และสั่่�งการ และลงบัันทึึกรายงานอย่่างละเอีียด หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 105 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

ขั้้�นตอนการดููแลผู้้�ป่่วยที่่�มีีแนวโน้้มมีีความรุุนแรง 1. สำำรวจ เตรีียมทางออกในกรณีีที่่�อาจมีีเหตุุการณ์์รุุนแรงเกิิดขึ้้�น การเข้้าหาผู้้�ป่่วยมีีความจำำเป็็นต้้องรัักษา ระยะห่่างให้้เหมาะสม อย่่าให้้ผู้้�ป่่วยขวางหรืือกั้้�นทางออกไว้้ได้้ 2. เข้้าหาผู้้�ป่่วยทางด้้านหน้้าของผู้้�ป่่วย แสดงให้้เห็็นมืือทั้้�งสองของท่่านว่่าไม่มี่ ีอุุปกรณ์์อะไร 3. เริ่่�มแนะนำำตััวเอง บอกว่่าท่่านเป็็นใคร มาช่่วยอะไร และถามชื่่�อผู้้�ป่่วย 4. พยายามอยู่่ระดัับเดีียวกัับผู้้�ป่่วย 5. ขออนุุญาตผู้้�ป่่วยเพื่่�อซัักประวััติิเพิ่่�มเติิม 6. ทำำด้้วยความสุุภาพและแสดงความจริิงใจ แสดงความเป็็นมิิตร 7. เฝ้้าระวัังสถานการณ์์หรืือสัังเกตท่่าทางที่่�ผู้้�ป่่วยจะทำำร้้ายเช่่น ผู้้�ป่่วยกำำมืือ มีีการเกร็็งกล้้ามเนื้้�อโดยเฉพาะ หน้้าและคอ ผู้้�ป่่วยพฤติิกรรมคุุกคามทางเพศ ผู้้�ป่่วยบางประเภทอาจมีีพฤติิกรรมไม่่เหมาะสมในเชิิงคุุกคามทางเพศต่่อผู้้�ปฏิิบััติิการ ซึ่่�งอาจเกิิดขึ้้�นได้้กัับ ทั้้�งผู้้�หญิิงและผู้้�ชาย หลัักการการดููแลเพื่่�อให้้การบริิการทางแพทย์์แก่่ผู้้�ป่่วยประเภทนี้้� พึึงระวัังไว้้เสมอว่่าต้้องมีีบุุคคลที่่� สามอยู่่ด้้วยเสมอ โดยเฉพาะบุุคคลที่่�สามที่่�เป็็นเพศเดีียวกัับผู้้�ป่่วย การสื่่�อสารกัับผู้้�ป่่วย ให้้รัักษาความเป็็นมืืออาชีีพ ใช้้วาจาสุุภาพ และบัันทึึกเหตุุการณ์ที่่์ �เกิิดขึ้้�นไว้้ในใบสรุุปรายงาน และบัันทึึกชื่่�อผู้้�ป่่วย ชื่่�อหน่่วยปฏิิบััติิการ ชื่่�อบุุคคล ที่่�สามที่่�อยู่่ในเหตุุการณ์์ตามนโยบายการปฏิิบััติิหน้้าที่่�ของหน่่วยงานอย่่างเคร่่งครััด ผู้้�ป่่วยกลุ่่มอายุตุ่ ่างๆ กัับการสื่่�อสาร ในกลุ่่มผู้้�ป่่วยสููงอายุุอายุุที่่�มากขึ้้�นอาจไม่่ใช่่สาเหตุุของความซัับซ้้อนในการสื่่�อสาร แต่่ผู้้�ป่่วยสููงอายุุมีีโอกาส ที่่�จะมีีโรคประจำตัำ ัวหลายอย่่าง มีียาต้้องรับปัระทานเป็็นประจำ ซึ่่ ำ �งอาจทำำ ให้้มีปัีัญหาการสื่่�อสารกอปรกับัอายุุที่่�มากขึ้้�น อาจทำำ ให้้มีีปััญหาการได้้ยิิน การมองเห็็น ระดับัความรู้สึ้�ึกตััวเดิมิของผู้้�ป่่วย เมื่่�อมีีอาการฉุุกเฉิินทางการแพทย์์จะทำำ ให้้ การสื่่�อสารและการแปลสารได้้ยากขึ้้�นไปอีีก ดัังนั้้�น ผู้้�ปฏิิบััติิการต้้องประเมิินความต้้องการของผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้�รวมถึึง ประเมิินปััญหาที่่�แท้้จริิงของผู้้�ป่่วยที่่�ผู้้�ป่่วยไม่่ได้้แจ้้งให้้ทราบโดยตรงอีีกด้้วย ในกลุ่่มผู้้�ป่่วยเด็็ก ผู้้�ปฏิิบััติิการอาจสื่่�อสารได้้ลำำบาก เนื่่�องจากเด็็กมัักกลััวคนแปลกหน้้าหรืือผู้้�สวมเครื่่�องแบบ ทางการแพทย์์การแยกผู้้�ป่่วยเด็็กจากพ่่อแม่่หรืือผู้้�ดููแลที่่คุ้้� �นเคยอาจทำำ ให้้เด็็กเกิิดอาการกลััวมากขึ้้�น อีีกทั้้�งผู้้�ปฏิิบััติิการ เองก็็ยัังมีีความกัังวลใจในการทำหัำ ัตถการไม่่ว่่าจะการใส่่ท่่อช่่วยหายใจการให้้สารน้ำ ำ� แก่่ผู้้�ป่่วยเด็็กการดููแลผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้� ควรเริ่่�มให้้การดููแลแบบอ่่อนโยน ยิ้้�ม สบตา เป็็นมิิตร พููดด้้วยเสีียงเบา การขยัับร่่างกายอย่่างช้้าๆ การสััมผััสที่่�เบาและ อบอุ่่น ค่่อยๆอธิบิาย หรืือเข้้าหาตามวััยผู้้�ป่่วยรวมถึึงการเริ่่ม�การสนทนากับัผู้้�ดููแลหรืือพ่่อแม่ก่่ ่อน และแสดงให้้เด็็กเห็็น ว่่าไว้้ใจทีีมแพทย์์ได้้ อีีกหลัักการหนึ่่�งคืือ พยายามให้้สายตาอยู่่ระดัับเดีียวกัับเด็็ก หรืือต่ำ ำ� กว่่าสายตาเด็็กเพื่่�อเพิ่่�ม ความไว้้ใจ รวมทั้้�งให้้เด็็กอยู่่ในอ้้อมกอดหรืือตัักผู้้�ดููแลให้้เด็็กสบายใจและไว้้ใจที่่�สุุด การตรวจร่่างกายเด็็กเล็็ก ควรเริ่่�ม จากส่่วนล่่างก่่อนไปตรวจศีีรษะและในบางกรณีที่่�ผู้้�ดููแลหรืือพ่่อแม่่ไม่่ได้้อยู่่กับัเด็็กอาจจำำเป็็นต้้องใช้้ของเล่่นตามวััยเพื่่�อ ดึึงความสนใจในบางหน่่วยปฎิิบััติิการที่่�ออกรับัผู้้�ป่่วยเด็็กเป็็นประจำำอาจต้้องมีตุ๊๊ีกตาหมีีหรืือของเล่่นเด็็กสีีสดใสติิดไว้้ใน รถพยาบาล หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 106 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

ในผู้้�ป่่วยเด็็กโตเช่่น อายุุมากกว่่า 13 ปีีผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้�ส่่วนใหญ่่ไม่ต้้ ่ องการให้้ผู้้�ปกครองอยู่่ด้้วย หรืือทราบเรื่่�อง ราวมากเกิินไป บางครั้้�งผู้้�ปกครองนั่่�งฟัังการสนทนาระหว่่างผู้้�ปฏิิบััติิการกัับผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้� ทำำ ให้้ไม่่ได้้ข้้อมููลที่่�เป็็นจริิง ทั้้�งหมดการจะสนทนาโดยให้้ผู้้�ปกครองไม่่อยู่่ด้้วยในสถานการณ์์นอกโรงพยาบาลทำำ ได้้ยากหรืืออาจไม่่เหมาะสมนััก ดัังนั้้�น นัักฉุุกเฉิินการแพทย์์ควรให้้ความสำำคััญ รวมถึึงรายงานข้้อมููลที่่�ได้้แก่่แพทย์์เพื่่�อเป็็นข้้อมููลในการดููแลรัักษา ต่่อไป อีีกอย่่างผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้�ต้้องพึึงระวัังว่่าจะเสีียความไว้้ใจได้้ง่่าย จึึงควรปฏิิบััติิกัับผู้้�ป่่วยเสมืือนผู้้�ป่่วยผู้้�ใหญ่่และ อย่่าทำำลายความไว้้ใจจากบุุคคลกลุ่่มนี้้�เพราะหากเกิิดความไม่่ไว้้ใจแล้้วเป็็นการยากมากที่่�จะได้้ข้้อมููลหรืือดููแลบุุคคล เหล่่านั้้�นได้้ ผู้้�ป่่วยกลุ่่มพิิเศษ ในผู้้�ป่่วยบางประเภทที่่�ไม่่สามารถสื่่�อสารกับัผู้้�ปฏิิบััติิการโดยตรง เช่่น ผู้้�ป่่วยเจาะคอผู้้�ป่่วยที่่มี�ปัีัญหาการมองเห็็น ผู้้�ป่่วยที่่�มีีปััญหาการได้้ยิิน ท่่านต้้องไม่่ละเลยที่่�จะรัับฟัังการสื่่�อสารจากผู้้�ป่่วยเหล่่านี้้� ซึ่่�งอาจทำำ ได้้ผ่่านผู้้�ดููแล ผู้้�ดููแลที่่� อยู่่กัับผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้�โดยตรงอาจอ่่านปาก เข้้าใจภาษามืือ ภาษากายที่่�ผู้้�ป่่วยต้้องการสื่่�อสารมาได้้ จะทำำ ให้้ผู้้�ดููแล เข้้าใจปััญหาที่่�แท้้จริิงของผู้้�ป่่วยและยัังช่่วยลดความกัังวลใจของผู้้�ป่่วยเหล่่านี้้�ได้้ ในบางกรณีีที่่�บุุคคลเหล่่านั้้�นต้้องใช้้ แว่่นสายตา หรืือเครื่่�องช่่วยฟััง อย่่าลืืมให้้บุุคคลเหล่่านั้้�นใส่่อุุปกรณ์์ดัังกล่่าวเพื่่�อให้้สื่่�อสารได้้ถููกต้้อง นอกจากนี้้� การสบสายตาหรืือการสััมผััสที่่�อ่่อนโยนในผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้�จะช่่วยสร้้างความสััมพัันธ์์และความไว้้ใจได้้เป็็นอย่่างดีี ในผู้้�ป่่วยเด็็ก Autism ที่่มี�ปัีัญหาการสื่่�อสารการพููดและการเข้้าใจการสื่่�อความหมาย บางรายมีีอาการหนัักมาก แต่่ไม่่สามารถพููดอธิิบายออกมาให้้เข้้าใจได้้เลย หรืือบางรายสามารถพููดได้้แต่่ข้้อความก็็ไม่่สามารถสื่่�อความหมายได้้ การสื่่�อสารเพื่่�อให้้ได้้ข้้อมููลอาจจำำเป็็นต้้องรัับจากผู้้�ดููแลหรืือผู้้�ปกครองของผู้้�ป่่วยกลุ่่มนี้้� อิิทธิิพลของวััฒนธรรมต่่อการสื่่�อสาร สมรรถนะทางวััฒนธรรม โดยทั่่�วไปแล้้วเมื่่�อเจอสถานการณ์์คัับขััน หรืือภาวะความตึึงเครีียด จะมีีการแสดงออกต่่อสิ่่�งกระตุ้้�นต่่างกััน ออกไป ขึ้้�นกัับพื้้�นฐานประสบการณ์์ในชีีวิิตที่่�ผ่่านมา วัฒันธรรม รวมถึึงการฝึึกฝนในอดีีตเช่่น การเจ็็บป่่วยหรืือเสีียชีีวิิต สภาวะการตอบสนองของแต่่ละกลุ่่มสัังคมก็ต่็ ่างกัันออกไป บางกลุ่่มมองเป็็นธรรมชาติ บิางกลุ่่มเป็็นเรื่่�องราวที่่�ยอมรัับ ได้้ยากในฐานะบุุคลากรทางการแพทย์์ ท่่านต้้องรัักษาความเป็็นกลาง ไม่่มองเรื่่�องเหล่่านี้้�โดยใช้้วััฒนธรรมหรืือพื้้�นฐาน ส่่วนตััวเรื่่�องทุุกเรื่่�องมองได้้หลายด้้าน เช่่น ผู้้�ป่่วยมะเร็็งระยะสุุดท้้ายเสีียชีวิีิต มองในด้้านของญาติิสนิิทคนรััก ด้้านผู้้�ดููแล ด้้านค่่าใช้้จ่่าย ด้้านความทุุกข์์ทรมานของผู้้�ป่่วยเอง หรืือด้้านการดำำเนิินของโรคที่่�ไม่่หายขาดย่่อมถููกต้้องหมด หาก มองข้้อเสีียหรืือข้้อผิิดพลาดย่่อมมีีในทุุกด้้านไป ในฐานะผู้้�ปฏิิบััติิการ ต้้องพยายามรัักษาความเป็็นกลาง รัักษาจรรยาบรรณ แห่่งวิิชาชีีพ ไม่่ตััดสิิน ไม่่ขััดความเชื่่�อหรืือวััฒนธรรม แต่่ให้้ยึึดแนวทางปฏิิบััติิเพื่่�อคงไว้้ซึ่่�งมาตรฐานวิิชาชีีพ นัักจิิตวิิทยาผู้้�หนึ่่�งจากมหาวิิทยาลััยเยลล์์ ประเทศสหรััฐอเมริิกา ได้้เขีียนทฤษฎีที่่�เรีียกว่่าEthonocentrism ไว้้ โดยทฤษฎีนี้้�หมายถึึงการที่่ท่�่านตััดสิินการแสดงออก หรืือแสดงความรู้สึ้�ึกของวัฒันธรรมที่่�แตกต่่างออกไปจากวัฒันธรรม ของท่่านว่่าไม่่ดีีไม่่ควร ซึ่่�งเป็็นการตััดสิินที่่�หาความยุุติิธรรมหรืือความถููกต้้องได้้ยาก ตััวอย่่างเช่่น ชาวเอธิิโอเปีียมีีความ เชื่่�อว่่าผู้้�ป่่วยที่่�ได้้ออกซิิเจนคืือผู้้�ป่่วยใกล้้เสีียชีวิีิต หากผู้้�ปฏิิบััติิการออกช่่วยเหลืือผู้้�ป่่วยที่่มี�ีอาการหายใจเร็็วแล้้วต้้องการ ให้้ออกซิิเจนเสริิมให้้ผู้้�ป่่วย สัังคมผู้้�ป่่วยดัังกล่่าวอาจยอมรัับไม่่ได้้ การที่่�ท่่านจะตััดสิินว่่าสัังคมนั้้�นคิิดผิิด ไม่่รู้้�เรื่่�อง ก็็จะ ก่่อให้้เกิิดปััญหา ทำำ ให้้ไม่่สามารถดููแลผู้้�ป่่วยให้้เกิิดประสิิทธิิผลได้้ จึึงเป็็นเรื่่�องสำำคััญยิ่่�งที่่�จะต้้องเข้้าใจวััฒนธรรม เข้้าใจสัังคมของผู้้�ป่่วยเพื่่�อให้้การดููแลผู้้�ป่่วยสำำเร็็จตามเป้้าหมายแม้้ผู้้�ป่่วยเหล่่านั้้�นจะอยู่่ในภาวะฉุุกเฉิินทางการแพทย์ก็์ ็ตาม หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 107 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

วััฒนธรรม คืือ ความเชื่่�อ ทััศนคติิพฤติิกรรมที่่�สัังคม ที่่�สั่่�งสอนให้้คน ผู้้�อยู่่ในสัังคมนั้้�นประพฤติิหรืือห้้าม ประพฤติิ ซึ่่�งอาจจะเกิิดจากเชื้้�อชาติิศาสนา ภาษา หรืือเกิิดจากการรวมกลุ่่มกัันอยู่่ในสัังคมเฉพาะ เช่่น วัฒันธรรมของ กลุ่่มทหาร ตำำรวจในส่่วนระบบการแพทย์์และระบบการแพทย์์ฉุุกเฉิินนั้้�น ก็มี็ ีวััฒนธรรมองค์์กรซึ่่�งเป็็นที่่�มาของแนวคิิด และวิิถีีทางการปฏิิบััติิหน้้าที่่�ต่่างๆ ปกติิแล้้วเราไม่่ได้้เกิิดมาพร้้อมวััฒนธรรม แต่่เกิิดมาแล้้วถููกปลููกฝัังวััฒนธรรมจากการเลี้้�ยงดููและสิ่่�งแวดล้้อม โดยเริ่่�มจากพ่่อแม่่ผู้้�ปกครอง เมื่่�อเติบิโตขึ้้�นก็็ได้้รัับอิิทธิิพลจากคนรอบข้้าง โรงเรีียน เพื่่�อน สัังคม ศาสนา และเมื่่�อเวลา ผ่่านไป ท่่านได้้เข้้าไปอยู่่ในสัังคมต่่างๆ รอบตััวมากขึ้้�นเรื่่�อยๆ ก็็สะสมวััฒนธรรมเข้้ามาเก็บ็ ไว้้มากขึ้้�น ซึ่่�งประสบการณ์์ที่่� สะสมไว้้นี้้�จะเป็็นตััวแสดงออกตอบสนองต่่อสิ่่�งกระตุ้้�น โดยเฉพาะเมื่่�อเกิิดภาวะฉุุกเฉิิน ดัังนั้้�น การตอบสนองจะแสดงออก มาแตกต่่างกัันไปในแต่่ละบุุคคลในฐานะผู้้�ปฏิิบััติิการซึ่่�งมีีหน้้าที่่ดูู�แลทางการแพทย์์แก่่ผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิิน จึึงจำำเป็็นต้้องเข้้าใจ และตอบสนองสื่่�อสารกัับบุุคคลต่่างๆ ให้้เหมาะสม ให้้เกิิดประสิิทธิิผลสููงสุุดในการดููแลผู้้�ป่่วย ดัังนั้้�น ในทางการแพทย์์ฉุุกเฉิิน “Culture competence” จึึงหมายถึึง ท่่านสามารถเข้้าใจพฤติิกรรมที่่�เกิิด จากวัฒันธรรมของผู้้�ป่่วยของคน และสามารถให้้การดููแลผู้้�ป่่วยให้้เกิิดประสิิทธิผิล หรืือเครื่่�องมืือที่่ท่�่านใช้้ข้้ามการขวางกั้้�น ทางวััฒนธรรม เพื่่�อให้้การดููแลทางการแพทย์์เกิิดประสิิทธิิผล การตระหนัักรู้้�เรื่่�องวััฒนธรรม อวจนภาษา อวจนภาษา (body Language) หรืือ การแสดงออกทางกายเกิิดขึ้้�นตลอดเวลา แต่่ประเด็็นสำำคััญคืือ การแสดงออกเดีียวกัันนั้้�น ผู้้�รับัสารสามารถตีีความหมายต่่างกัันออกไปตามแต่่ละวัฒันธรรมหรืือสัังคมที่่ต่�่างกััน บางการกระทำำ กระทำำด้้วยเจตนาดีีและมีีความหมายที่่�ดีีในวััฒนธรรมของผู้้�แสดงออก แต่่กลัับมีีผลต่่อผู้้�รัับสารในแง่่ร้้ายเนื่่�องจากใช้้ บรรทััดฐานจากต่่างวััฒนธรรม อย่่างไรก็็ตาม การแสดงออกด้้วยการยิ้้�มเป็็นที่่�ยอมรัับในเกืือบทุุกวััฒนธรรมว่่าเป็็น การแสดงออกถึึงความเป็็นมิิตรและเป็็นการแสดงออกในแง่่ดีี แต่่ละวััฒนธรรมมีีมาตรฐานของตนเองที่่�จะตััดสิินว่่าพฤติิกรรมใดผิิดหรืือถููก และมีีข้้อกำำ หนดในการแปลผล การแสดงออกที่่ต่�่างกัันออกไป เป็็นไปได้้ยากที่่�จะรวมรวมลัักษณะการกระทำำมาอธิบิายได้้หมดคงต้้องอาศััยการเรีียนรู้และ ้� การสะสมประสบการณ์์การทำำงานเพื่่�อให้้เข้้าใจและทราบการปฏิิบััติิต่่อการแสดงออกให้้เหมาะสม ตััวอย่่างอวจนภาษาที่่�แสดงออกในแต่่ละวััฒนธรรม การสบตา การสบตามองเพื่่�อสื่่�อความหมาย การสบสายตา การมองตาอาจเป็็นการดููถููกในบางวััฒนธรรม เช่่น ชาวท้้องถิ่่�นอเมริิกััน บางวััฒนธรรมก็็เป็็นสิ่่�งที่่�ดีีและยอมรัับได้้ การใช้้มืือซ้าย้ การใช้้มืือซ้้ายหรืือจับมืั ือด้้วยมืือซ้้ายเป็็นข้้อห้้ามในกลุ่่ม ชาวมุุสลิม ิและฮิินดูู เพราะมีีความเชื่่�อว่่า มืือซ้้ายเป็็นมืือที่่�ใช้้ในการทำำงานที่่�ไม่่สะอาด จึึงเป็็นเรื่่�องไม่่สุุภาพ การจัับที่ศีีร่� ษะในชาวเอเชีียบางส่่วนมีีความเชื่่�อว่่าศีีรษะเป็็นศููนย์์รวมของจิิตใจและจิิตวิิญญาน จึึงเป็็นข้้อห้้าม ไม่่ให้้จัับหรืือสััมผััสศีีรษะ พฤติิกรรมการใช้้เท้้า ถืือเป็็นเรื่่�องไม่่สุุภาพของชาวมุุสลิิมและชาวไทย การเท้้าสะเอว ถืือเป็็นการต้้อนรัับอย่่างเต็ม็ ใจของชาวเม็็กซิิกัันและชาวอาเจนติิน่่า การส่่ายศีีรษะ สำำหรับชัาวอิินเดีียและอาราบิิก การส่่ายศีีรษะหมายถึึง การตอบรัับว่่าใช่่ แต่่สำำหรัับชาติิอื่่�น หมายถึึงการปฏิิเสธ หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 108 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

สััญลักัษณ์มื์ ือ สััญลัักษณ์มื์ ือเดีียวกัันสามารถแปลความหมายต่่างกัันออกไปในแต่่ละสัังคม การใช้้สััญลัักษณ์มื์ ือ และแปลผลต้้องศึึกษาและพึึงระวัังการแปลความหมายผิิดจนทำำ ให้้เกิิดความสัับสนได้้ การรัักษาทางเลืือก สมุุนไพร กัับภาวะเจ็็บป่่วย แต่่ละคนแต่่ละสัังคม มีีทััศนคติิและความเชื่่�อต่่อการเจ็็บป่่วย การรัักษาพยาบาลที่่�ต่่างกัันออกไป บางกลุ่่ม เข้้าใจกลไกการแพทย์์แผนปััจจุุบััน บางกลุ่่มเข้้าใจแต่่เลืือกการรัักษาทางเลืือกควบคู่่กัันไปด้้วย บางกลุ่่มไม่่เลืือกที่่�จะ ใช้้การรัักษาทางเลืือกเป็็นหลััก การแพทย์์ทางเลืือกก็็มีีบทบาทเกี่่�ยวข้้องกัับระบบการแพทย์์ฉุุกเฉิิน ซึ่่�งผู้้�ปฏิิบััติิการต้้องให้้ความสำำคััญ เช่่น รอยช้ำ ำ�ที่่�หลัังจากการรัักษาแผนโบราณด้้วยถ้้วยดููดหรืือเหรีียญที่่�มีีความร้้อนขููด อาจทำำ ให้้เกิิดความสัับสนกัับ การทำำร้้ายร่่างกาย หรืือการทำำร้้ายเด็็ก ผู้้�สููงอายุุได้้ การซัักประวััติิที่่�ดีีช่่วยบอกได้้ว่่าเป็็นการรัักษาแผนโบราณหรืือ การทำำร้้ายร่่างกาย ยาแผนปััจจุุบัันส่่วนใหญ่่ก็็เป็็นสารสกััดจากธรรมชาติิหรืือสารสัังเคราะห์์เลีียนแบบของที่่�มีีอยู่่ ในธรรมชาติิแต่่การใช้้สมุุนไพรโดยตรง ท่่านอาจไม่่สามารถรู้ปริ้� ิมาณยาหรืือไม่่สามารถรู้้�กลไกการออกฤทธิ์์�ของสารนั้้�น หรืือการออกฤทธิ์์�มีีผลหลายอย่่าง ทำำ ให้้มีีผลต่่ออาการหรืืออาการแสดงของผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินได้้ หากผู้้�ปฏิิบััติิการพบยาใดๆอยู่่กับัผู้้�ป่่วยในที่่�เกิิดเหตุ ทัุ้้�งยาแผนปััจจุุบััน ยาสมุุนไพรแม้้ไม่่ทราบว่่าเป็็นยาชนิิดใด ให้้รวบรวมยาเหล่่านั้้�นมาโรงพยาบาลด้้วย เพื่่�อตรวจสอบชนิิดของยาและให้้แพทย์์พิิจารณาถึึงความเป็็นได้้ของผล ของยานั้้�นๆ ต่่ออาการและอาการแสดงของผู้้�ป่่วย ผู้้�ป่่วยเองอาจไม่ต้้ ่ องการให้้ญาติิหรืือผู้้�อื่่�นทราบถึึงการรัักษาทางเลืือกที่่�ผู้้�ป่่วยมีีอยู่่ หรืือบางครั้้�งผู้้�ป่่วยและญาติิ เองก็็ไม่ต้้ ่ องการให้้บุุคลากรทางการแพทย์์ทราบว่่ามีีการรัักษาทางเลืือกและสมุุนไพร นัักฉุุกเฉิินการแพทย์ต้้ ์องระมััดระวััง การแสดงความคิิดเห็็นหรืือการแสดงออก เพื่่�อไม่่ให้้เกิิดประเด็็นที่่�ขััดกัับความเชื่่�อ หรืือวััฒนธรรมพื้้�นฐานของผู้้�ป่่วย แต่่ต้้องทราบข้้อเท็็จจริิงให้้มากที่่�สุุด การแปลภาษาทางการแพทย์์ ในกลุ่่มผู้้�ป่่วยที่่�ไม่่สามารถพููดภาษาเดีียวกัับผู้้�ปฏิิบััติิการ หรืือกลุ่่มผู้้�ป่่วยที่่�ใช้้ภาษามืือในการสื่่�อสาร เป็็น การยากที่่�จะได้้ประวััติิและการตรวจร่่างกายอย่่างมีีประสิิทธิิภาพ ทางที่่�ดีีที่่�สุุดคืือ มีีผู้้�ปฏิิบััติิการที่่�พููดภาษาเดีียวกัับ ผู้้�ป่่วย ในสถานการณ์์จริิงหน่่วยปฏิิบััติิการมีีเจ้้าหน้้าที่่�ไม่่กี่่�คน และมีีโอกาสน้้อยที่่�หาบุุคลากรที่่�พููดภาษาเดีียวกับัผู้้�ป่่่�วย ต่่างภาษาได้้ ในทางปฏิิบััติวิธีิที่่�เป็็นไปได้้คืือให้้ใช้้ระบบล่่ามทางโทรศััพท์ ซึ่่ ์ �งโดยทั่่�วไปตััวล่่ามเองอาจมีีความชำำนาญทาง ภาษาไม่่เท่่ากััน อีีกทั้้�งความชำำ นาญในภาษาทางการแพทย์์การซัักถามทางการแพทย์์ก็็ต้้องอาศััยทัักษะการฝึึกฝน ทำำ ให้้ล่่ามทางโทรศััพท์์มีีระดัับความเชื่่�อถืือต่่างกัันออกไป ดัังนั้้�น การปฏิิบััติิหน้้าที่่�จำำเป็็นต้้องระมััดระวัังอย่่างยิ่่�งเรื่่�อง คาดการความคลาดเคลื่่�อน และโอกาสพลาดของมููลที่่�สำำคััญ การรัับส่่งสารที่่�ผิิดไปอาจส่่งผลต่่อการดููแลผู้้�ป่่วย ผิิดพลาดได้้ หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 109 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

บรรณานุุกรม AmateurRadioRelayLeague. (2016).Two flavorsofamateur radioemergencyoperation.Retrieved from http://www.arrl.org/ares-races-faq American College of Emergency Physicians. (2013). Transfer of patient care between EMS providers and receiving facilities [Policy statement]. Ann Emerg Med, 63(4), 503. doi:10.1016/j.annemergmed.2013.12.023. American Heart Association. (2016). Recommendations for Criteria for STEMI Systems of Care. Retrieved from http://www.heart.org/HEARTORG/HealthcareResearch/MissionLifelineHome Page/EMS/Recommendations-for-Criteria-for-STEMI-Systems-of-Care_UCM_312070_Article. jsp#.VxBY_mNQGlA. Updated October 4, 2016. APCO International. (2015). Minimum Training Standards for Public Safety Telecommunicators. APCO ANS 3.103.2.2015. Retrieved from https://www.apcointl.org/doc/911-resources/ apco-standards/75-minimum-training-standards-for-public-safety-telecommunicators/ file.html APCO Project 25 Steering Committee. (2013). APCO Project25 Statement of Requirements. Retrieved from http://project25.org/images/stories/ptig/docs/Technical_Documents/ 12131211_Approved_P25_SoR_12-11-13.pdf Bashford, C. (2016).Telemedicinetoday: part1-getting started.Retrieved from http://www.emsworld.com/ article/12184039/telemedicine-today-part-1-getting started. EMSWorld. Beyene, Y. Ethiopians & Eritreans. (2008). In: Lipson JG, Dibble SL, eds. Culture & Clinical Care. San Francisco, CA: UCSF Nursing Press, 163-176. “Communicate.” (2016). Merriam-Webster: Dictionary and Thesaurus. Retrieved from http://www.merriam-webster.com. National Archives. (n.d). Code of Federal Regulaions, Title 47, Chapter 1, Subchapter D, Part 90, Subpart B, §90.15. Electronic Code of Federal Regulations. U.S. Government Publishing Office.Retrieved from http://www.ecfr.gov/cgi-bin/text-idx?SID=b41258b0691d3b 0b98a9ff13931e8597&mc=true&node=pt47.5.90&rgn=div5#se47.5.90_115 Federal Communications Commission. (2016). Narrowbanding Overview. Retrieved from https://www.fcc.gov/general/narrowbanding-overview. Accessed April 4, 2016. Federal Emergency Management Agency. (2006). NIMS and use of plain language [FEMA publication no. NA: 023-06]. Retrieved from https://www.fema.gov/pdf/emergency/nims/ plain_lang.pdf. Accessed April 10, 2016. Galanti, G-A. (2008). Caring for Patients from Different Cultures. 4th ed. Philadelphia, PA: University of Pennsylvania Press, 197-200. หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 110 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

Grose,T. (2014).Speed is the drug. Newsweek.Retrieved fromhttp://www.newsweek.com/2014/05/02/ speed-drug-248536.html Grigoriev, A. & Orlov, O.I. (2002).Telemedicineand spaceflight. AviatSpaceEnviron Med,73(7):688-693. Harrington, J.W. (2009). Surgical time outs in a combat zone. AORN J, (89)3:535-537. Ludwig, G. (2010). What are you posting on Facebook? Firehouse. Retrieved from http://www.firehouse.com/article/10465142/firefighters-and-paramedics-getting-in-trouble- over-posts. Masters,R. (2016).Preventinginvisible wounds.EMSWorld.Retrieved from http://www.emsworld.com/ article/12223916/preventing-invisible-wounds. Office of Emergency Communications, U.S. Department of Homeland Security. (2011). National Interoperability Field Operations Guide, Version 1.4. Retrieved from https://www.dhs.gov/ xlibrary/assets/nifog-v1-4-resized-for-pda-viewing.pdf. Trembley AL & Page D. (2015). EMS improves with crew resource management training. J Emerg Med Serv. Retrieved from http://www.jems.com/articles/print/volume-40/issue4/depart ments/research-review/ems-improves-with-crew-resource-management-training.html Page, D. (2016). New psychomotor exam for nationally registered paramedics begins in January. J Emerg Med Serv. Retrieved from https://www.jems.com/training/new-psychomotor- exam-for-nationally-registered-paramedics-begins-in-january/ Rao, A., Kardouh, Y,, Darda, S., et al. (2010). Impact of the prehospital ECG on door-to-balloon time in ST elevation myocardial infarction. Catheter Cardiovasc Interv, Feb;75(2):174- 8. doi:10.1002/ccd.22257. Institute for Healthcare Improvement. SBAR toolkit : Situation-Background-Assessment- Recommendation. (n.d).Retrieved from http://www.ihi.org/resources/pages/tools/sbartool kit.aspx Sierra Wireless. (2015). The “first net-ready” mobile office: top considerations for connecting first responders [White paper].Retrieved from http://www.jems.com/whitepapers/2015/12/ the-firstnet-ready-mobile-office-top-considerations-for-connecting-first-responders.whitepa perpdf.render.pdf U.S.Fire Administration,FederalEmergency Management Agency. (2016).VoiceRadio Communications Guidefor theFireService: June2016.Retrieved from https://www.usfa.fema.gov/downloads/ pdf/publications/voice_radio_communications_guide_for_the_fire_service.pdf U.S. Department of Homeland Security. (2006). Statement of Requirements for Public Safety Wireless Communications and Interoperability. The SAFECOM Program. Ver. 1.1. Retrieved from http://www.emsa.ca.gov/Media/Default/PDF/sorv1.pdf หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 111 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

Wang S.C., Kohoyda-Inglis CJ, MacWilliams JB, et al. (2015). Results of first field test of telemetry based injury severity prediction. Abstract presented at: 24th International Technical Conference on the Enhanced Safety of Vehicles (ESV); June 8-11, 2015; Gothenburg, Sweden.Retrieved fromhttps://www.acep.org/globalassets/support/innovatED_supportfiles/ results-of-first-field-test-of-elemetry-based-injury-severity-predictio.pdf Wilson, M.J. (2007). The ARRL Operating Manual. 9th edition. Newington, CT: The Amateur Radio Relay League, 2-1-4-28. หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 112 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

รััฐระวีีพััฒนรััตนโมฬีี สุุนิิสา สุุวรรณรัักษ์์ ปริิญญา ศรีีบุุญสม กฎหมายที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการปฏิิบััติิการฉุุกเฉิิน บทนำำ กฎหมายและจรรยาบรรณ ถืือเป็็นเรื่่�องที่่�สำำคััญสำำหรัับผู้้�ปฏิิบััติิงานด้้านการแพทย์์ฉุุกเฉิิน ซึ่่�งจำำเป็็นจะต้้องมีีความรู้้� ความเข้้าใจในข้้อกฎหมายที่่�เกี่่�ยวข้้อง เนื่่�องจากลัักษณะการทำำงานที่่�ต้้องเผชิิญกัับสถานการณ์์ฉุุกเฉิินต่่างๆ รวมทั้้�งต้้อง ทำำ งานในสภาะที่่�มีีแรงกดดัันสููง ทั้้�งจากอาการเจ็็บป่่วยของผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิิน ญาติิครอบครััว คนใกล้้ชิิดของผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิิน รวมทั้้�ง ผู้้�ที่่�อยู่่ในเหตุุการณ์์ ซึ่่�งอาจทำำ ให้้มีีความเสี่่�ยงต่่อการกระทำำที่่�ขััดต่่อหลัักข้้อกฎหมายหรืือเกิิดประเด็็นทาง จรรยาบรรณ จากการปฏิิบััติิงานได้้ ดัังนั้้�น ในการปฏิิบััติิการฉุุกเฉิินของผู้้�ประกอบโรคศิิลปะสาขาฉุุกเฉิินการแพทย์์หรืือ นัักฉุุกเฉิินการแพทย์์นอกจากจะต้้องมีีความรู้้�และทัักษะในการปฏิิบััติิการแพทย์์เพื่่�อช่่วยเหลืือผู้้�ป่่วยฉุุกเฉิินแล้้ว จำำเป็็นอย่่างยิ่่�งที่่�จะต้้องมีีความรู้้�และความเข้้าใจในส่่วนของกฎหมายที่่�เกี่่�ยวข้้อง เพื่่�อมิิให้้มีผีลกระทบต่่อสิิทธิิของผู้้�ป่่วย และป้้องกัันการถููกฟ้้องร้้องที่่�อาจเกิิดขึ้้�นในระหว่่างการปฏิิบััติิการฉุุกเฉิิน ดัังนั้้�น ที่่�กล่่าวไว้้ว่่า นัักฉุุกเฉิินการแพทย์์จะต้้องรู้้�และเข้้าใจกฎหมายที่่�เกี่่�ยวข้้องนั้้�น คำำว่่ากฎหมายที่่�เกี่่�ยวข้้องใน ที่่�นี้้�ควรจะต้้องรู้้�และเข้้าใจกฎหมายอย่่างน้้อย 2 กลุ่่มนี้้�ด้้วยกััน กล่่าวคืือ 1. กฎหมายเฉพาะ 2. กฎหมายทั่่�วไป 1. กฎหมายเฉพาะ 1.1 กฎหมายว่่าด้้วยการประกอบโรคศิิลปะ นัับตั้้�งแต่่มีีพระราชกฤษฎีีกากำำ หนดให้้สาขาฉุุกเฉิินการแพทย์์เป็็นสาขาการประกอบโรคศิิลปะ พ.ศ. 2564 ได้้มีีการประกาศในราชกิิจจานุุเบกษา เมื่่�อวัันที่่�13 กรกฎาคม 2564 และมีีผลบัังคัับใช้้เมื่่�อพ้้นกำำหนดเก้้าสิิบวัันนับัแต่่ วัันประกาศในราชกิิจจานุุเบกษาเป็็นต้้นไป ในปััจจุุบััน สาขาฉุุกเฉิินการแพทย์จึ์ ึงเป็็นสาขาการประกอบโรคศิิลปะ ดัังนั้้�น ผู้้�ประกอบโรคศิิลปะสาขาฉุุกเฉิินการแพทย์์หรืือนัักฉุุกเฉิินการแพทย์์ จึึงมีีหน้้าที่่�และความรัับผิิดชอบ ตามกฎหมายว่่า ด้้วยการประกอบโรคศิิลปะ กล่่าวคืือ ห้้ามผู้้�ประกอบโรคศิิลปะในสาขาใดสาขาหนึ่่�งประกอบโรคศิิลปะในสาขาอื่่�นที่่�ตนมิิได้้ขึ้้�นทะเบีียนและ รัับใบอนุุญาต ทั้้�งนี้้�ตามมาตรา 35 แห่่งพระราชบััญญััติิการประกอบโรคศิิลปะ พ.ศ. 2542 ผู้้�ประกอบโรคศิิลปะต้้องแจ้้งวิธีิีการประกอบโรคศิิลปะให้้ผู้้�ป่่วยทราบ และให้้ผู้้�ป่่วยมีสิีิทธิิในการเลืือกวิธีิีการ บำำ บััดโรคที่่�จะใช้้กัับตน เว้้นแต่่ในกรณีีฉุุกเฉิิน (มาตรา 35 แห่่งพระราชบััญญัติัิการประกอบโรคศิิลปะ พ.ศ. 2542) ผู้้�ประกอบโรคศิิลปะต้้องประกอบโรคศิิลปะภายใต้้บัังคัับแห่่งข้้อจำำกััดและเงื่่�อนไขตามระเบีียบที่่�รััฐมนตรีี กำำหนด ซึ่่�งเป็็นไปตามที่่�บััญญััติิไว้้ในมาตรา 37 แห่่งพระราชบััญญััติิการประกอบโรคศิิลปะฯ อย่่างไรก็็ตามสำำหรัับ การประกอบโรคศิิลปะสาขาฉุุกเฉิินการแพทย์ยั์ ังไม่มี่ ีการออกระเบีียบกระทรวงสาธารณสุุขว่่าด้้วยข้้อจำำกััดและเงื่่�อนไข การประกอบโรคศิิลปะของผู้้�ประกอบโรคศิิลปะของผู้้�ประกอบโรคศิิลปะในสาขาดัังกล่่าว ผู้้�ประกอบโรคศิิลปะต้้องรัักษาจรรยาบรรณแห่่งวิชิาชีีพตามระเบีียบที่่รั�ฐมันตรีกำีำหนด ซึ่่�งเป็็นไปตามที่่�บััญญัติัิ ไว้้ในมาตรา 38 วรรคหนึ่่�ง แห่่งพระราชบััญญััติิการประกอบโรคศิิลปะฯ ปััจจุุบััน คืือ ระเบีียบกระทรวงสาธารณสุุข ว่่าด้้วยการรัักษาจรรยาบรรณแห่่งวิชิาชีีพของผู้้�ประกอบโรคศิิลปะ พ.ศ. 2559 ซึ่่�งกำำ หนดให้้ผู้้�ประกอบโรคศิิลปะ ต้้อง ดำำ รงตนให้้สมควรในสัังคมโดยธรรม เคารพและปฏิิบััติิตามกฎหมาย (ข้้อ 6) ต้้องไม่่ประพฤติิหรืือกระทำำการใดๆ บท ที่่� 1-6 หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 113 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์

อัันเป็็นเหตุุให้้เสื่่�อมเสีียเกีียรติศัิักดิ์์�แห่่งวิิชาชีีพ (ข้้อ 7) ต้้องประกอบวิิชาชีีพโดยไม่่เลืือกปฏิิบััติิเนื่่�องจากความแตกต่่าง ด้้านฐานะ เพศ อายุุเชื้้�อชาติิ สััญชาติิศาสนา สัังคม หรืือลััทธิิการเมืือง (ข้้อ 8) และมีีหน้้าที่่�ดำำเนิินการ เช่่น อธิิบายให้้ ผู้้�ป่่วยเข้้าใจถึึงสาระสำำคััญของการตรวจและการให้้บริิการทางวิิชาชีีพ เพื่่�อใช้้ประกอบในการตััดสิินใจในการวิินิิจฉััย การติิดตาม การบำำ บััดรัักษา การฟื้้�นฟููสมรรถภาพและการประเมิินภาวะสุุขภาพผู้้�ป่่วย (ข้้อ 14) ต้้องรัักษามาตรฐาน ของการประกอบวิิชาชีีพตามที่่�กำำ หนดโดยคณะกรรมการวิิชาชีีพ (ข้้อ 15) ต้้องปฏิิบััติิต่่อผู้้�ป่่วยโดยสุุภาพมีีน้ำ ำ�ใจ มีีมนุุษยสััมพัันธ์์ที่่�ดีี(ข้้อ 16) ต้้องประกอบวิิชาชีีพโดยคำำนึึงถึึงความปลอดภััยและความสิ้้�นเปลืืองที่่�เกิินความจำำเป็็น ของผู้้�ป่่วย (ข้้อ 17) ต้้องไม่่เรีียกร้้องสิินจ้้างรางวััลพิิเศษ นอกเหนืือจากค่่าบริิการที่่�ต้้องได้้รับัตามที่่�ประกาศไว้้ (ข้้อ 18) ต้้องไม่่จููงใจหรืือชัักชวนผู้้�ป่่วยให้้มารัับบริิการทางวิิชาชีีพเพื่่�อประโยชน์์ของตน (ข้้อ 19) ต้้องไม่่ออกใบรัับรองอัันเป็็น ความเท็็จโดยเจตนา หรืือให้้ความเห็็นไม่่สุุจริิตในเรื่่�องใดๆ อัันเกี่่�ยวกัับวิิชาชีีพแห่่งตน (ข้้อ21) ต้้องไม่่เปิิดเผยความลัับ ของผู้้�ป่่วย ซึ่่�งตนทราบมาเนื่่�องจากการประกอบวิิชาชีีพ เว้้นแต่่ด้้วยความยิินยอมของผู้้�ป่่วยหรืือเมื่่�อต้้องปฏิิบััติิตาม กฎหมายหรืือตามหน้้าที่่� (ข้้อ 22) ต้้องไม่่ปฏิิเสธการช่่วยเหลืือผู้้�ที่่�อยู่่ในระยะอัันตรายจากการเจ็็บป่่วย เมื่่�อได้้รัับคํํา ขอร้้องและตนอยู่่ในฐานะที่่�จะช่่วยได้้ (ข้้อ 23) ผู้้�ประกอบโรคศิิลปะต้้องไม่่โฆษณา ใช้้ จ้้าง วาน หรืือยิินยอมให้้ผู้้�อื่่�นโฆษณาการประกอบโรคศิิลปะหรืือความรู้้� ความชำำ นาญในการประกอบโรคศิิลปะของตน โดยกำำหนดข้้อยกเว้้นสำำหรัับกรณีีที่่�เป็็นการโฆษณาเกี่่�ยวกัับการแสดง ผลงานในหน้้าที่่�หรืือทางวิิชาการหรืือเพื่่�อการศึึกษา การประชุุมทางวิิชาการ การบำำเพ็็ญประโยชน์์สาธารณะ และการ ประกาศเกีียรติคุิณุให้้กระทำำ ได้้ตามหลัักเกณฑ์์และวิธีิีการที่่กำ�ำ หนดในระเบีียบว่่าด้้วยการรัักษาจรรยาบรรณแห่่งวิชิาชีีพ ซึ่่�งเป็็นไปตามที่่�บััญญััติิไว้้ในมาตรา 38 วรรคสอง แห่่งพระราชบััญญััติิการประกอบโรคศิิลปะฯ มาตรการบัังคัับและบทกำำ�หนดโทษของผู้้ประกอบโรคศิิลปะ ในกรณีีที่่�ผู้้�ประกอบโรคศิิลปะดำำเนิินการอัันเป็็นการฝ่่าฝืืนกฎหมายในเรื่่�องต่่อไปนี้้� 1) ไม่่แจ้้งวิิธีีการประกอบโรคศิิลปะให้้ผู้้�ป่่วยทราบและไม่่ได้้ให้้ผู้้�ป่่วยมีีสิิทธิิในการเลืือกวิิธีีการบำำ บััดโรคที่่�จะ ใช้้กัับตนและมิิใช่่กรณีฉุีุกเฉิิน ซึ่่�งเป็็นการฝ่่าฝืืนมาตรา 36 แห่่งพระราชบััญญััติิการประกอบโรคศิิลปะฯ หรืือ 2) ประพฤติผิิดข้้อจำำกััดและเงื่่�อนไขการประกอบโรคศิิลปะตามมาตรา37แห่่งพระราชบััญญัติัิการประกอบ โรคศิิลปะฯ หรืือ 3) ประพฤติิผิิดจรรยาบรรณแห่่งวิชิาชีีพตามมาตรา 38 แห่่งพระราชบััญญััติิการประกอบโรคศิิลปะฯ สำำหรับสิั ิทธิิการกล่่าวหาหรืือกล่่าวโทษผู้้�ประกอบโรคศิิลปะนั้้�น มาตรา39แห่่งพระราชบััญญัติัิการประกอบ โรคศิิลปะฯ ได้้กำำหนดว่่า บุุคคลซึ่่�งได้้รับัความเสีียหายเพราะผู้้�ประกอบโรคศิิลปะฝ่่าฝืืนการดำำเนิินการดัังกล่่าว มีสิีิทธิิ กล่่าวหาผู้้�ประกอบโรคศิิลปะผู้้�นั้้�นได้้โดยทำำคำำกล่่าวหาต่่อคณะกรรมการวิิชาชีีพ และโดยกรณีีที่่�กรรมการวิิชาชีีพหรืือ บุุคคลอื่่�นเป็็นผู้้�พบหรืือทราบว่่าผู้้�ประกอบโรคศิิลปะผู้้�ใดฝ่่าฝืืนการดำำเนิินการดัังกล่่าว ก็็มีีสิิทธิิกล่่าวโทษผู้้�ประกอบ โรคศิิลปะผู้้�นั้้�น โดยทำำคำำกล่่าวโทษต่่อคณะกรรมการวิิชาชีีพได้้ ซึ่่�งหากคณะกรรมการวิิชาชีีพพิิจารณาวิินิิจฉััยว่่า ผู้้�ประกอบโรคศิิลปะได้้กระทำำผิิดจริิงตามคำำกล่่าวหาหรืือคำำกล่่าวโทษ มาตรา44แห่่งพระราชบััญญัติัิเดีียวกัันได้้กำำหนด ให้้คณะกรรมการวิิชาชีีพมีีอำำ นาจลงโทษอย่่างใดอย่่างหนึ่่�งดัังต่่อไปนี้้� คืือ โทษในการว่่ากล่่าวตัักเตืือน ภาคทััณฑ์์ พัักใช้้ใบอนุุญาตหรืือเพิิกถอนใบอนุุญาต ในกรณีที่่ป�รากฏแก่่คณะกรรมการวิชิาชีีพว่่าผู้้�ประกอบโรคศิิลปะผู้้�ใดขาดคุณุสมบััติิตามมาตรา32 หรืือฝ่่าฝืืน คำำสั่่�งพัักใช้้ใบอนุุญาต ให้้คณะกรรมการวิิชาชีีพสั่่�งเพิิกถอนใบอนุุญาตของผู้้�นั้้�นได้้ตามที่่�บััญญััติิไว้้ในมาตรา 46 แห่่งพระราชบััญญััติิการประกอบโรคศิิลปะฯ และห้้ามมิิให้้ผู้้�ประกอบโรคศิิลปะซึ่่�งอยู่่ในระหว่่างถููกสั่่�งพัักใช้้ใบอนุุญาต หมวดที่่� 1 กลุ่่�มความรู้้�พื้้�นฐาน 114 ตำำรานัักฉุุกเฉิินการแพทย์์