A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
ep 4asean
St St
๑. มีความรักและห่วงใยซึ่งกันและกัน ทุกคนมีความรักและห่วงใยกัน ขน้ั สอื่ สารและนำ� เสนอ
ดูแลสุขภาพและความเป็นอยู่ของกันและกัน
๒. มีความเข้าใจซึ่งกันและกัน ทุกคน ๘. สุ่มเลือกตัวแทนนักเรียนออกมา
สามารถพูดคุยกันได้อย่างเปิดเผยไม่ปิดบังกัน น�ำ เสนอผลงานของตนเองหนา้ ชนั้ เรยี น
และรู้จักรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น และร่วมกันเสนอแนะเพื่อเช่ือมโยง
กบั การปฏิบตั ิของตนเอง
๓. เห็นแก่ประโยชน์ของครอบครัว
มากกว่าประโยชน์ส่วนตน ทุกคนต้องมีความ การช่วยเหลือกันของสมาชิก 5ep ขัน้ ประเมินเพ่ือเพมิ่ คณุ คา่
เสียสละ ไม่เห็นแก่ตัว พร้อมที่จะเป็นผู้ให้และ ในครอบครัวทําให้เกิดความสามัคคี บริการสังคม
ผู้รับในเวลาเดียวกัน เราสามารถทําประโยชน์ และจติ สาธารณะ
ให้ครอบครัวได้ เช่น ช่วยทําความสะอาดบ้าน
ล้างจาน รดนํ้าต้นไม้ ๙. นักเรียนร่วมกันจัดทำ�ป้ายนิเทศ
ลักษณะของครอบครัวที่ดี จากน้ัน
๔. มีความซื่อสัตย์และไว้วางใจกัน นำ�ไปติดป้ายประกาศของชุมชน เพ่ือ
ทุกคนควรยกย่องให้เกียรติกัน เม่ือมี เผยแพร่ความร้ใู หแ้ กผ่ อู้ ่ืน
ข้อขัดแย้งกันขณะอยู่นอกบ้านไม่ควรถกเถียง การพูดคุยร่วมกันของสมาชิก
หรือทะเลาะกันต่อหน้าคนอื่น ควรกลับมาพูดคุย ในครอบครัวทําให้ครอบครัวอบอุ่น
ปรับความเข้าใจกันที่บ้าน เม่ือทําความผิดควรพูดความจริง ไม่โกหกกัน
รู้จกั ยอมรับผดิ และใหอ้ ภยั แกผ่ ทู้ ีท่ ําผดิ
๕. ทำากิจกรรมร่วมกันอยู่เสมอ ทุกคนควรมีเวลาในการทํากิจกรรม
ร่วมกัน เช่น พูดคุยกัน รับประทานอาหารร่วมกัน ช่วยกันทํางานบ้าน การที่
สมาชิกในครอบครัวได้ทํากิจกรรมร่วมกัน จะทําให้เกิดความอบอุ่นและความ
สามัคคีภายในครอบครัว ทําให้สมาชิกในครอบครัวอยู่กันอย่างมีความสุข
การรับประทานอาหารร่วมกันทําให้ครอบครัวอบอุ่น
คุณคา่ ของครอบครัวและเพื่อน 33
33 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตัวชี้วัด คุณลกั ษณะของสมาชกิ ทดี่ ใี นครอบครัว
พ ๒.๑ ป.๔/๑ ๑. การปฏิบัติตนเป็นสมาชิกที่ดีของครอบครัว
การที่ครอบครัวจะเป็นครอบครัวทีด่ หี รือครอบครวั ทีส่ มบรู ณน์ ั้น จะตอ้ งอาศัย
ภาระงาน/ช้ินงาน ความร่วมมือของทุกคนในครอบครัว ดังนั้น ทุกคนควรปฏิบัติตนเป็นสมาชิกที่ดี
ภาพวาดระบายสีการปฏิบัตติ น ของครอบครัว ดังนี้
เพอื่ เปน็ สมาชิกทด่ี ขี องครอบครัว ๑. เคารพและเช่ือฟังคําส่ังสอนของพ่อ แม่
St St ผปู้ กครองหรอื ผอู้ าวโุ สในครอบครวั
ep 1 ขน้ั สังเกต ๒. ช่วยทํางานบ้าน เช่น ช่วยดูแลน้อง ล้างจาน
กวาดบ้าน
รวบรวมข้อมูล ๓. ต้ังใจศึกษาเล่าเรียนและมีความขยัน
หมน่ั เพยี ร การช่วยทํางานบ้าน
๑. นักเรียนอ่านเน้ือเพลง หน้าท่ีเด็ก ทําให้พ่อ แม่ภาคภูมิใจ
บนกระดาน แล้วร่วมกันร้องเพลง ๔. ช่วยครอบครัวประหยัดค่าใช้จ่ายและรู้จัก
พร้อมทั้งปรบมือประกอบจังหวะ อดออม ใชช้ วี ติ ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
จากนน้ั ตอบค�ำ ถาม ดงั นี้ ๕. มคี วามซื่อสตั ย์ เชน่ ไม่พดู โกหก ไมล่ กั ขโมย
เงินพ่อ แม่ ผู้ปกครอง
• จากเน้ือเพลง นักเรียนเคย ๖. พูดจาไพเราะ สุภาพ อ่อนโยน
ปฏิบัติตนอย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ ๗. ปฏิบัติตนตามหลักคําสอนหรือแนวทาง การออมเงินในกระป๋องออมสิน
เช่ือฟังพ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู พูดจา ที่ตนเองหรือครอบครัวยึดถือ เพื่อไว้ใช้ยามจําเป็น
สภุ าพ ออ่ นหวาน มีความกตญั ญู)
๒. การดูแลรักษาสุขภาพกายและจิตใจของสมาชิกในครอบครัว
๒. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล ครอบครัวที่มีความสุข สมาชิกในครอบครัวต้องดูแลรักษาสุขภาพกายและ
เก่ียวกับคุณลักษณะของสมาชิกที่ดี จิตใจของบุคคลในครอบครัวด้วยการปฏิบัติ ดังนี้
ในครอบครัว จากหนังสือเรียนหรือ
แหลง่ การเรยี นรู้ทห่ี ลากหลาย ๑. ดูแลเอาใจใส่และให้กำาลังใจกัน
สมาชิกในครอบครัวต้องช่วยกันดูแล
ep 2 ขน้ั คิดวเิ คราะห์ ในเรื่องการเลือกอาหารที่มีประโยชน์ให้คน
ในครอบครัว การศึกษาเล่าเรียนของลูกหลาน
และสรปุ ความรู้ ค่าใช้จ่ายในครอบครัว การเดินทางไปทํางาน
หรือไปโรงเรียนของสมาชิกในครอบครัว การดูแลเอาใจใส่ต่อกันทําให้สมาชิก
๓. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์เกี่ยวกับ ในครอบครัวมีสุขภาพกายและจิตใจที่ดี
การปฏิบัติตนเป็นสมาชิกท่ีดีของ
ครอบครัว แล้วสรุปเป็นความคิด 34 สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔
รวบยอด
ขใอคนุณงคสรลมอักาบษชคิกณรทัวะีด่ ี
สุดยอดคู่มือครู 34
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
๒. ช่วยกันดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมภายใน St ep 2asean
บ้านและบริเวณบ้าน St St St
ขนั้ คิดวเิ คราะห์
สมาชิกในครอบครัวควรดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม และสรุปความรู้
ในบ้านด้วยการกําจัดขยะอย่างถูกวิธี ทําความสะอาด
บ้านทุกวัน และปลูกต้นไม้ในบริเวณบ้านเพื่อให้บ้าน บริเวณบ้านที่สะอาดทําให้ไม่เป็น ๔. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
น่าอยู่ ไม่มีแหล่งเพาะพันธุ์พาหะนําโรค แหล่งเพาะเชื้อโรค สมาชิกในบ้าน เก่ียวกับการดูแลรักษาสุขภาพกาย
จึงมีสุขภาพดี และจิตใจของสมาชิกในครอบครัว
๓. ดูแลสุขภาพของสมาชิกในครอบครัว แ ล้ ว ส รุ ป เ ป็ น แ ผ น ภ า พ ค ว า ม คิ ด
ไม่ให้เจ็บป่วยได้ง่าย ดงั ตัวอยา่ ง
การดูแลรักษาสุขภาพของสมาชิกในครอบครัว ดูแลเอาใจใส่ ช่วยกนั ดูแลรักษา
ทําได้ด้วยการชักชวนกันไปออกกําลังกายหรือ และใหก้ ำ�ลงั ใจกนั ส่งิ แวดลอ้ มในบ้าน
ไปเทีย่ วพกั ผอ่ นในวนั หยดุ เพราะการมสี ขุ ภาพรา่ งกาย และบริเวณบ้าน
สมบูรณ์แข็งแรง ทําให้สามารถทํากิจกรรมต่าง ๆ ได้ การออกกําลังกายเป็นประจํา การดแู ลรกั ษา
อย่างราบรื่น ไม่บาดเจ็บหรือเจ็บป่วยได้ง่าย ช่วยให้มีสุขภาพดี สุขภาพกายและ
๔. หลีกเลี่ยงหรืองดเว้นสารเสพติด จิตใจของสมาชกิ
สารเสพติด หมายถึง สารต่าง ๆ ที่เมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้วจะทําให้มีความ ในครอบครัว
ต้องการเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งสารเสพติดทุกชนิดส่งผลเสียต่อสุขภาพ จึงควร หลกี เลย่ี งหรอื งดเวน้ ดแู ลสุขภาพของ
หลีกเลี่ยงและแนะนําให้สมาชิกในครอบครัวห่างไกลจากสารเสพติด สารเสพตดิ สมาชิกในครอบครวั
ส รุป การปฏิบัติตนเป็นสมาชิกที่ดีของครอบครัวเป็นสิ่งสำาคัญที่จะทำาให้ ไมใ่ หเ้ จบ็ ป่วย
ครอบครัวมีความสุข รวมทั้งการดูแลรักษาสุขภาพตนเองและบุคคลในครอบครัว ep 3 ขน้ั ปฏิบัติ
แหลละังสกราปุรปควฏาิบมัตริู้
จะทำาให้ทุกคนในครอบครัวมีสุขภาพที่ดีทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ
รอบรู้อาเซียน
สมาชิกอาเซียนได้ร่วมมือกันในการต่อต้าน ป้องกันและปราบปรามสารเสพติดในภูมิภาค ๕. นกั เรยี นวาดภาพระบายสกี ารปฏบิ ตั ติ น
โดยการรับรองปฏิญญาว่าด้วยเขตปลอดสารเสพติดในอาเซียนภายในปี ๒๕๕๘ เพ่อื เป็นสมาชิกทด่ี ีของครอบครัว
เว็บไซต์แนะนำา ๖. นักเรียนร่วมกันสรุปส่ิงที่เข้าใจเป็น
ความรรู้ ่วมกัน ดังนี้
• การทท่ี กุ คนในครอบครวั ปฏบิ ตั ติ น
สุขภาพครอบครัว www.thaihealth.net เป็นสมาชิกที่ดีของครอบครัว ทำ�ให้
ครอบครัวมีความสขุ
คุณค่าของครอบครัวและเพอ่ื น 35
5ep ขั้นประเมนิ เพ่อื เพ่มิ คณุ คา่ ep 4
บริการสงั คม
และจติ สาธารณะ ขนั้ สอื่ สารและนำ� เสนอ
๘. นักเรียนนำ�ความรู้เร่ือง การปฏิบัติตน ๗. สุ่ ม เ ลื อ ก ตั ว แ ท น นั ก เ รี ย น อ อ ก ม า
ตอ่ ครอบครวั และตอ่ สงั คมไปสอนนอ้ ง นำ�เสนอผลงานเกี่ยวกับการปฏิบัติตน
เพื่อให้น้องปฏิบัติตนเป็นสมาชิกที่ดี เ ป็ น ส ม า ชิ ก ที่ ดี ข อ ง ค ร อ บ ค รั ว
ของครอบครวั สงั คม และประเทศชาติ หน้าชนั้ เรยี น
ต่อไป 35 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตัวช้ีวัด กจิ กรรมการเรียนรู้
พ ๒.๑ ป.๔/๑
(ตัวอยา่ งแผนภาพความคิด) กจิ กรรม ครอบครัวของเรา
(ครอบครวั (ทกุ คนรัก ๑. ใหน้ ักเรียนสํารวจครอบครวั ของตนเองและเพอื่ นในชั้นเรยี น จาํ นวน ๔ คน แล้วบันทกึ
อบอุน่ ) และสามัคคกี ัน) ขอ้ มลู เป็นตารางบนั ทกึ ดงั ตวั อย่างต่อไปนี้
ชอื่ เพ่อื นทส่ี ำ�รวจ จ�ำ นวนสม�ชิก ลกั ษณะของ หน�้ ท่ีในครอบครวั
ในครอบครวั ครอบครวั
ผลของการ ๑.
ปฏิบัตติ นเปน็ ๒.
สมาชิกทดี่ ีของ ๓.
๔.
ครอบครัว
(มีความสุข) (ไมท่ ะเลาะกนั ) ๒. ใหน้ กั เรยี นรว่ มกนั สรปุ ผลของการปฏบิ ตั ติ น ผลของการปฏิบัติตน
เปน็ สมาชิกท่ีดขี องครอบครัวเป็นแผนภาพ เป็นสมาชิกที่ดี
ความคิด ดังตัวอย่างตอ่ ไปนี้ ของครอบครัว
แนวคำ� ตอบ คำาถามพัฒนากระบวนการคิด
๑. ครอบครวั ในชมุ ชนของนกั เรยี นมคี วามหลากหลายอยา่ งไรบ้าง
๑. ในชมุ ชนมที งั้ ครอบครวั เดย่ี วครอบครวั
ขยาย ครอบครัวพ่อแม่เล้ียงเด่ียว และ ๒. นกั เรยี นจะปฏิบัติตนเปน็ สมาชกิ ท่ีดขี องครอบครัวได้อยา่ งไร
ครอบครวั ข้ามรุ่น ๓. การปฏิบัตติ นเปน็ สมาชิกทด่ี ขี องครอบครวั ส่งผลต่อครอบครัวอย่างไร
๔. ถา้ ครอบครัวไมม่ คี วามอบอนุ่ จะส่งผลตอ่ สมาชิกในครอบครวั อยา่ งไร
๒. ชว่ ยเหลอื ท�ำ งานบา้ น ต้ังใจเรียน ๕. การรกั ษาสงิ่ แวดล้อมในครอบครวั ส่งผลต่อสขุ ภาพของสมาชกิ ในครอบครัวอย่างไร
ไมเ่ ถียงพอ่ แม่ ผู้ปกครอง
๓. ท�ำ ใหท้ กุ คนในครอบครวั รกั และสามคั คกี นั 36 สุขศึกษาและพลศึกษา ป.๔
๔. เกดิ ความไมส่ บายใจ วิตกกังวล เครยี ด
๕. ท�ำ ใหไ้ ม่มีพาหะนำ�โรคในบ้าน
สมาชิกในครอบครัวมีสุขภาพร่างกาย
แขง็ แรง
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ขอ้ ใดเป็นผลจากการมีสมาชิกครอบครัวที่ดี
๑ ครอบครวั มีสขุ ภาพดี ๒ ครอบครวั มีความสขุ
๓ ครอบครวั มีรายได้เพิม่ มากขึน้ ๔ ครอบครวั เป็นท่ีรู้จักของสังคม
(เฉลย ๒ เพราะสมาชกิ ในครอบครวั รู้จกั ปฏิบตั ิหนา้ ที่ของตนเอง ทุกคนในครอบครวั
เกดิ ความสบายใจและมคี วามสุข)
สุดยอดคู่มือครู 36
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
คุณลกั ษณะของความเปน็ เพอ่ื น ตัวชว้ี ัด
๑. ความสำาคญั ของเพือ่ นและความเปน็ เพือ่ น พ ๒.๑ ป.๔/๑
เพือ่ น หมายถงึ คนทีเ่ รารูจ้ กั สนทิ สนมคุน้ เคยดว้ ย ภาระงาน/ช้ินงาน
อาจมีอายุเท่ากับเราหรือใกล้เคียงกัน และเป็น แผนภาพความคิดวิธีการสร้างสัมพันธภาพกับ
เพศเดียวกันหรือต่างเพศกันกับเราก็ได้ เพื่อนจะ เพื่อนและผลจากการมีสัมพันธภาพท่ีดี
ร่วมเรียนด้วยกัน เล่นด้วยกัน และทํากิจกรรมต่าง ๆ กบั เพื่อน
ด้วยกันกับเรา
ep 1 ขั้นสังเกต St St
เพื่อนมีความสําคัญมาก เพราะเราไม่อาจอยู่
คนเดยี วได้ เราจงึ ตอ้ งมเี พอื่ น และตอ้ งรจู้ กั คบเพอื่ นทด่ี ี รวบรวมขอ้ มูล
๒. ลักษณะของเพื่อนที่ดี การทํากิจกรรมกลุ่มร่วมกับเพื่อน ๑. ตัวแทนนักเรียน ๒ คน ออกมาพูดเกี่ยวกับ
เพ่ือนสนิทของตนเองว่าเป็นใครและประทับใจ
๑. มีความรักและความหวังดีต่อกันอย่างจริงใจ ไม่โกหก ไม่หลอกลวง ในตวั เพอ่ื นอย่างไรหนา้ ชัน้ เรยี น
ซึ่งกันและกัน
๒. นกั เรยี นรว่ มกนั สนทนาเกยี่ วกบั ความส�ำ คญั ของ
๒. ไม่ชักชวนกันทําในสิ่งที่ผิดหรือสิ่งที่ไม่เหมาะสม การมเี พื่อน โดยตอบคำ�ถาม ดังน้ี
เช่น ชวนกันหนีโรงเรียน ทดลองสูบบุหรี่ หรือดื่ม • นักเรียนทำ�กิจกรรมอะไรกับเพ่ือนบ้าง
(ตัวอย่างคำ�ตอบ เล่น พูดคุย ทำ�งานกลุ่ม
ของมึนเมา ร่วมกนั )
๓. มีนํ้าใจรู้จักช่วยเหลือซึ่งกันและกัน • วันท่ีเพื่อนของนักเรียนไม่มาโรงเรียน
นักเรียนรู้สึกอย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ เหงา
๔. พูดจาสุภาพอ่อนโยน ไม่พูดคําหยาบคาย คิดถงึ เพอื่ น)
และไม่รังแกเพื่อน ๓. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูลเก่ียวกับ
คณุ ลกั ษณะของความเปน็ เพอ่ื น จากหนงั สอื เรยี น
๕. มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เช่น แบ่งปันขนม หรอื แหลง่ การเรียนรทู้ ีห่ ลากหลาย
ให้เพื่อน ให้เพื่อนยืมอุปกรณ์การเรียน การแบ่งปันสิ่งของให้เพื่อน ep 2 ขั้นคิดวิเคราะห์
จะทําให้เป็นที่รักของเพื่อน
และสรุปความรู้
คุณคา่ ของครอบครวั และเพ่ือน 37
๔. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นถึง
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ คุณลักษณะของเพ่ือนท่ีชอบ และคุณลักษณะ
นกั เรียนมีแนวทางในการพฒั นาสัมพนั ธภาพท่ดี กี บั เพ่ือนในชั้นเรียนอยา่ งไร ของเพื่อนที่ไม่ชอบ แล้วบันทึกข้อมูลลงใน
๑ นินทาว่าร้ายลับหลงั เพอ่ื น แบบบนั ทึก ดังตวั อย่าง
๒ ยอมทำ�ตามที่เพอื่ นส่ังทุกอยา่ ง
๓ เอาเปรียบเพ่อื นเวลาท�ำ งานรว่ มกนั คุณลกั ษณะของเพื่อนท่ชี อบ คุณลกั ษณะของเพอื่ นทไี่ ม่ชอบ
๔ รว่ มกันรบั ผิดชอบความผิดพลาดของงานกลุ่ม มนี าํ้ ใจ มคี วามจริงใจ พดู ค�ำ หยาบคาย
(เฉลย ๔ เพราะแสดงใหเ้ ห็นว่าเป็นคนมีความรับผิดชอบตอ่ ตนเองและงานกลมุ่ ไม่ชวนท�ำ ในสง่ิ ทผ่ี ดิ ชวนหนเี รียน
ท�ำ ใหเ้ พอ่ื น ๆ อยากรว่ มงานด้วย)
๕. นักเรียนคิดประเมินเพื่อเพิ่มคุณค่า โดย
ตอบค�ำ ถาม ดงั นี้
• นักเรียนจะปฏิบัติตนอย่างไรให้เป็น
ทชี่ น่ื ชอบของเพื่อน ๆ (ตัวอย่างค�ำ ตอบ มนี ํ้าใจ
ช่วยเหลอื ซ่งึ กันและกนั )
37 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 3 ขน้ั ปฏบิ ตั ิ
St St St แหลละังสกราุปรปควฏาิบมัตริู้
๓. วิธีการสร้างสัมพันธภาพกับเพื่อน
๖. นักเรียนแบ่งกลุ่ม แต่ละกลุ่มร่วมกัน ๑. พูดจาไพเราะและแสดงกิริยาที่สุภาพ อ่อนโยนกับเพื่อน
เสนอวธิ กี ารสรา้ งสมั พนั ธภาพกบั เพอ่ื น
และผลของการมีสัมพันธภาพที่ดีกับ ๒. ไม่เล่นรุนแรง หรือรังแกเพื่อน รู้จักให้อภัย และรู้แพ้รู้ชนะ
๓. มีนํ้าใจให้ความช่วยเหลือเพื่อนเท่าที่จะสามารถทําได้ และต้องเป็น
เพ่ือน แล้วบันทึกข้อมูลเป็นแผนภาพ การช่วยเหลืออย่างถูกต้อง เช่น ช่วยอธิบายบทเรียนที่เพื่อนไม่เข้าใจ แต่ไม่ให้เพื่อน
ความคดิ ดังตัวอยา่ ง ลอกการบ้าน
วิธีการสรา้ ง ผลของการ ๔. มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ รู้จักการให้ และการแบ่งปัน
สัมพันธภาพ มสี มั พันธภาพ ๕. ให้ความช่วยเหลือ ดูแลเมื่อเพื่อนบาดเจ็บหรือเจ็บป่วย
กบั เพอื่ น ทดี่ กี ับเพอ่ื น ๖. รู้จักการให้อภัยผู้อื่น ไม่โกรธเคืองหรือคิดแก้แค้น
มีนา้ํ ใจแบ่งดินสอ เพือ่ นรัก
ใหเ้ พ่อื น และช่ืนชอบ
๗. นักเรียนร่วมกันสรุปส่ิงท่ีเข้าใจเป็น การอธิบายบทเรียนให้เพื่อนฟัง การแบ่งปันอุปกรณ์การเรียนให้เพื่อน
ความร้รู ว่ มกัน ดังน้ี ช่วยให้มีสัมพันธภาพที่ดีกับเพื่อน
• เพอ่ื นมคี วามส�ำ คญั ตอ่ การด�ำ เนนิ 38 สุขศึกษาและพลศึกษา ป.๔
ชีวิตของเราทุกคน เพราะเพ่ือนคือ
บคุ คลทค่ี อยชว่ ยเหลอื และใหค้ �ำ ปรกึ ษา
แนะนำ�ตา่ ง ๆ
ep 4
ขนั้ สอ่ื สารและนำ� เสนอ
๘. ตัวแทนนักเรียนแต่ละกลุ่มออกมา
นำ�เสนอแผนภาพความคิดกลุ่มของ
ตนเองหนา้ ช้นั เรยี น
5ep ข้นั ประเมินเพ่ือเพิม่ คณุ ค่า
บรกิ ารสังคม
และจิตสาธารณะ
๙. นักเรียนร่วมกันจัดทำ�ป้ายนิเทศ
ลักษณะของเพ่ือนท่ีดี จากน้ันนำ�ไป
ติดทผ่ี นงั ชน้ั เรยี น เพอ่ื เผยแพรค่ วามรู้
ใหแ้ กผ่ ู้อน่ื
สุดยอดคู่มือครู 38
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ตัวช้ีวัด
สรุป การสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับเพื่อน เป็นสิ่งสำาคัญอย่างยิ่ง ที่จะช่วยให้เรา พ ๒.๑ ป.๔/๑
มีสุขภาพจิตดีและอยู่ร่วมกับเพื่อน ๆ ได้อย่างมีความสุข
เว็บไซต์แนะนำา
ทักษะการสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่น
www.novabizz.com/NovaAce/Relationship
กิจกรรมพัฒนาการอา่ น ให้นักเรียนอ่านคำาและความหมายของคำาต่อไปนี้
ค�าศพั ท์ ค�าอา่ น ความหมาย
คุณลักษณะ คนุ -นะ-ลกั -สะ-หนะ เครอ่ื งหมายหรอื สงิ่ ทช่ี ใี้ หเ้ หน็ ความดหี รอื ลกั ษณะ
ประจาํ
ชนบท ชน-นะ-บด บ้านนอก เขตแดนท่พี น้ จากเมอื งหลวงออกไป
สมั พนั ธภาพ สาํ -พัน-ทะ-พาบ ผูกพัน เกย่ี วขอ้ ง
กจิ กรรมการเรยี นรู้
กิจกรรม คุณค่าของการสร้างความสมั พันธ์กบั เพอ่ื น
๑. ให้นกั เรยี นเขียนวิธกี ารสร้างสัมพนั ธภาพกบั เพ่อื น ๆ ทีน่ ักเรียนปฏบิ ัตเิ ปน็ ประจาํ
๒. ครแู ละนกั เรยี นชว่ ยกนั ประมวลคาํ ตอบทง้ั หมด แลว้ รว่ มกนั สรปุ เพอื่ ใชเ้ ปน็ แนวทาง
การปฏิบตั ติ อ่ ไป
คณุ ค่าของครอบครวั และเพ่อื น 39 39 สุดยอดคู่มือครู
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
นักเรียนควรปฏิบตั ติ นอยา่ งไรใหอ้ ย่รู ว่ มกบั เพ่อื นอย่างมคี วามสุข
๑ ให้เพ่ือนยืมเครื่องเขยี นเมือ่ เพ่ือนจำ�เป็น
๒ หยิบปากกาของเพื่อนไปโดยไม่บอก
๓ ท�ำ ดกี ับเพ่อื นทีใ่ ห้ลอกการบ้าน
๔ ใหเ้ พือ่ นทำ�เวรแทนเปน็ ประจำ�
(เฉลย ๑ เพราะเปน็ การแสดงนาํ้ ใจใหค้ วามช่วยเหลือเพื่อนเท่าท่ีจะสามารถ
ทำ�ได้ ทำ�ใหเ้ ปน็ ทร่ี ักของเพ่อื น)
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตัวช้ีวัด ๓. ให้นกั เรียนสํารวจการปฏบิ ตั ติ นเพือ่ สรา้ งสัมพันธภาพทีด่ ีต่อเพื่อน โดยเขียน
พ ๒.๑ ป.๔/๑ เครอ่ื งหมาย ✓ลงใน แลว้ นาํ คะแนนรวมไปประเมินกบั เกณฑก์ ารประเมิน
และตอบคาํ ถาม
การปฏบิ ัตติ น เปน็ ประจำา บางคร้งั ไม่เคย
(๒ คะแนน) (๑ คะแนน) (๐ คะแนน)
๑. ช่วยเหลือเพื่อนทําความสะอาด
ห้องเรียน
๒. ทบทวนบทเรียนด้วยกัน
๓. พูดจาสุภาพ ไพเราะ
๔. เล่นกับเพื่อนอย่างมีนํ้าใจ
๕. ยอมรับฟังความคิดเห็นของเพื่อน
คะแนนรวม คะแนน
เกณฑ์การประเมิน
ถ้าได้ ๘-๑๐ คะแนน นักเรียนปฏิบัติตนอยู่ในระดับ ดี
ถ้าได้ ๕-๗ คะแนน นักเรียนปฏิบัติตนอยู่ในระดับ พอใช้
ถ้าได้ ๐-๔ คะแนน นักเรียนปฏิบัติตนอยู่ในระดับ ควรปรับปรุง
๓.๑ นักเรียนปฏิบัติตนเพื่อสร้างสัมพันธภาพที่ดีต่อเพื่อนอยู่ในระดับใด
๓.๒ นักเรียนควรปรับปรุงแก้ไขการปฏิบัติตนในข้อใดบ้าง
แนวค�ำตอบ คำาถามพฒั นากระบวนการคดิ
๑. พูดจาไพเราะกับเพ่ือน แบ่งขนมและ ๑. นกั เรยี นจะปฏบิ ตั ิตนเปน็ เพื่อนท่ีดขี องเพือ่ นได้อย่างไร
ของเลน่ ให้เพอื่ น ไมแ่ กลง้ เพ่ือน ๒. การปฏบิ ตั ติ นเป็นเพอ่ื นท่ดี ีจะส่งผลอย่างไร
๓. เมือ่ ทํางานกลุ่มร่วมกับเพอ่ื น นักเรียนควรปฏบิ ัติตนอยา่ งไร
๒. เพอ่ื น ๆ รัก อยากเลน่ ดว้ ย อยู่กบั เพ่ือน ๔. หากมีเพ่อื นใหมย่ ้ายโรงเรียนมาเรียนด้วย นักเรียนจะปฏิบตั ิต่อเพอ่ื นใหม่อยา่ งไร
อย่างมคี วามสขุ ๕. การเลน่ กับเพือ่ นนักเรยี นควรปฏบิ ัติอยา่ งไรเพ่อื ใหเ้ กิดสมั พันธภาพท่ดี ี
๓. รับฟงั ความคดิ เหน็ ของเพอ่ื น ชว่ ยเพอ่ื น
ท�ำ งานอย่างเต็มที่ 40 สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.๔
๔. ชวนพูดคุย แนะน�ำ ตวั พาเพอื่ นไป
รับประทานอาหารและชวนเล่นด้วย
๕. เลน่ ตามท่ีได้ตกลงกันไว้ ไมแ่ กลง้ เพอ่ื น
ไม่เล่นกับเพอื่ นรุนแรง
สุดยอดคู่มือครู 40
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ผังสรุปสาระสำาคัญ
ครอบครวั และลกั ษณะ คณุ ค่าของ คุณลกั ษณะของ
ของครอบครัวทดี่ ี ครอบครวั และเพ่ือน ความเปน็ เพอื่ น
เราอาศัยอยู่ในครอบครัว ความสาํ คญั ของเพอ่ื นและ
แต่ละครอบครัวมีสมาชิก ความเปน็ เพอ่ื น : เพอื่ นคอื
แตกต่างกัน เช่น พ่อ แม่ คนท่ีเราสนิทสนมคุ้นเคย
ลูก หรือพ่อกับลูก แม่ คณุ ลกั ษณะของสมาชกิ เ ป็ น ผู้ ท่ี คุ ย กั บ เ ร า แ ล ะ
กับลูก ปู่ย่ากับหลาน ทด่ี ใี นครอบครัว เลน่ กับเรา ทําใหไ้ ม่เหงา
ย า ย กั บ ห ล า น ห รื อ ลักษณะของเพ่อื นท่ดี ี
ผู้ปกครองกับเด็ก แต่ การปฏิบัติตนเป็นสมาชิก มีความจริงใจ หวังดี
บางครอบครวั มี ลุง ป้า นา้ ทด่ี ีของครอบครัว
อา ปู่ ยา่ ตา ยาย อยู่ด้วย เคารพเช่ือฟังคําสอน ต่อกนั ไม่หลอกลวง
หรือบางครอบครัวสมาชิก ไม่ชักชวนกันทําในส่ิง
ในครอบครัวอาจประกอบ ของพอ่ แม่ ผปู้ กครอง
ไปด้วย พอ่ ลกู และผูช้ าย ญาตผิ ู้ใหญ่ ทผี่ ดิ
ท่ีเป็นคู่ชีวิตของพ่อ หรือ ไมพ่ ดู โกหก รู้ จั ก ช่ ว ย เ ห ลื อ กั น
แม่ ลูก และผู้หญิงท่ีเป็น ชว่ ยเหลืองานในบา้ น
คูช่ ีวิตของแม่ รจู้ กั อดออม ประหยดั มีน้าํ ใจ ร้จู ักแบ่งปัน
พดู จาไพเราะออ่ นโยน ไมร่ งั แกเพื่อน
ปฏิบัติตนตาม พูดจาสุภาพ ไพเราะ
วัฒนธรรม
ไมพ่ ดู คําหยาบคาย
ลกั ษณะของครอบครวั ทด่ี ีคอื วิธีการสร้างสัมพันธภาพกับ
สมาชกิ ในครอบครวั รกั เพื่อน
และหว่ งใยกนั การดูแลรักษาสุขภาพกายและ พูดจาไพเราะ มีกิริยาสุภาพ
จติ ใจของสมาชกิ ในครอบครวั
สมาชิกในครอบครัว ดแู ลเอาใจใสแ่ ละใหก้ าํ ลงั ใจกนั กับเพอ่ื น
มคี วามเขา้ ใจกนั ช่วยกันดแู ลรักษาส่งิ แวดล้อม ไม่รงั แกเพอื่ น
มนี า้ํ ใจแบง่ ปัน
สมาชิกในครอบครัว ของบ้าน
เห็นแก่ประโยชน์ของ ชักชวนกนั ออกกําลงั กายหรอื ชว่ ยเหลือเพือ่ น
ค ร อ บ ค รั ว ม า ก ก ว่ า รจู้ กั การใหอ้ ภยั เพ่ือน
ประโยชนส์ ว่ นตน ทาํ กจิ กรรมร่วมกนั
ตักเตือนให้หลีกเลี่ยงจาก คณุ คา่ ของครอบครัวและเพ่อื น 41
สมาชิกในครอบครัว
มี ค ว า ม ซ่ื อ สั ต ย์ แ ล ะ สารเสพติดทุกประเภท
ไว้วางใจกนั
สมาชิกในครอบครัว
ทํ า กิ จ ก ร ร ม ร่ ว ม กั น
อยเู่ สมอ
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ 41 สุดยอดคู่มือครู
ค�ำ พูดในขอ้ ใดที่ไมค่ วรพดู กับเพอ่ื น
๑ “เรามขี นมมาแบง่ ใหเ้ ธอจ้ะ”
๒ “ไปเล่นท่อี ืน่ เพราะเราจะเลน่ ตรงน้”ี
๓ “ไมเ่ ข้าใจตรงไหนให้เราอธิบายให้ฟังไดน้ ะ”
๔ “เด๋ียวเราเป็นคนเอาถงั ขยะไปเททิง้ เอง”
(เฉลย ๒ เพราะเป็นการใช้คำ�พูดทีไ่ ม่สุภาพกบั เพอื่ น และไมม่ นี า้ํ ใจแบง่ ปัน
สถานท่เี ล่นกบั เพื่อน)
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
เป้าหมายการเรยี นรู้ ๔การเรยี นรู้ท่ี พฤติกรรมทางเพศของวัยรุ่น
มาตรฐานการเรียนรู้ ในสังคมพหุวัฒนธรรม
มาตรฐาน พ ๒.๑ ห ่นวย
เข้าใจและเห็นคุณค่าตนเอง ครอบครัว น
เพศศกึ ษา และมที ักษะในการดำ�เนินชีวิต
สมรรถนะส�ำ คัญของผู้เรียน ตัวชวี้ ดั
๑. ความสามารถในการส่ือสาร ๑. แสดงพฤติกรรมที่เหมาะสมกับเพศของตนตามวัฒนธรรมไทย (พ ๒.๑ ป.๔/๒)
๒. ความสามารถในการคดิ ๒. ยกตวั อย่างวิธกี ารปฏเิ สธการกระทาำ ท่ีเปน็ อันตรายและไมเ่ หมาะสมในเรือ่ งเพศ (พ ๒.๑ ป.๔/๓)
๓. ความสามารถในการแกป้ ัญหา
๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชีวติ ผังสาระการเรยี นรู้
๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี
คณุ ค่าของวัยรนุ่ การวางตวั ตอ่ กนั ในฐานะสภุ าพชน
คุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ พฤติกรรมทางเพศ
ใฝ่เรยี นรู้ ของวยั รุ่นในสงั คม
ตัวชี้วัดที่ ๔.๑ ตั้งใจ เพียรพยายามใน
การเรยี นและเขา้ รว่ มกิจกรรมการเรยี นรู้ พหุวฒั นธรรม
มุง่ มั่นในการท�ำ งาน
ตัวชี้วัดท่ี ๖.๑ ตั้งใจและรับผิดชอบใน การปฏเิ สธการกระทำา การรูเ้ ท่าทนั ส่ือ
การปฏบิ ัติหนา้ ทก่ี ารงาน ท่ีเป็นอันตรายและ ในสงั คมพหวุ ฒั นธรรม
ตัวช้ีวัดท่ี ๖.๒ ทำ�งานด้วยความเพียร ไมเ่ หมาะสมในเร่ืองเพศ
พยายามและอดทนเพื่อให้งานสำ�เร็จ สาระสำาคัญ
ตามเปา้ หมาย
รักความเป็นไทย วัยรุ่นทุกคนไม่ว่ามีเพศสภาพใดล้วนมีคุณค่าในตนเอง และสามารถแสดงออกต่อกันอย่างสุภาพชนได้
ตวั ชว้ี ดั ที่ ๗.๑ ภาคภมู ใิ จในขนบธรรมเนยี ม วยั รุ่นควรเรยี นรกู้ ารอยรู่ ว่ มกนั สามารถปรับตวั ในสังคมพหุวัฒนธรรม รูเ้ ทา่ ทนั สื่อ เทคโนโลยี ขอ้ มลู ขา่ วสาร
ประเพณี ศลิ ปะ วัฒนธรรมไทย และมคี วาม ท่เี ก่ียวขอ้ งในเรอ่ื งเพศ และเรยี นรวู้ ิธกี ารปฏิเสธอย่างเหมาะสม
กตญั ญูกตเวที
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 จุดประกายโครงงา
นักเรียนศึกษาสำ�นวนสุภาษิตและคำ�พังเพยไทย และวิเคราะห์ข้อคิด
ท่ีจะนำ�มาเป็นแนวทางในการปฏิบัติตนให้เหมาะสม โดยนำ�เสนอข้อมูล
ในรปู แบบแผงโครงงาน
สุดยอดคู่มือครู 42
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
คุณคา่ ของวยั รุ่น ตัวชวี้ ดั
จุดประกายความคดิ พ ๒.๑ ป.๔/๒
ภาระงาน/ช้นิ งาน
แผนภาพความคิดแนวทางการปฏิบัติตน
ทเ่ี หมาะสมกับตนเองในสังคมพหุวฒั นธรรม
Step 1 ข้ันสังเกต
รวบรวมขอ้ มลู
นักเรยี นเคยแสดง ๑. นักเรียนสังเกตภาพจุดประกาย
พฤติกรรมใดทท่ี �ำ แลว้ รสู้ กึ ความคิด แล้วร่วมกันสนทนา โดย
ภ�คภูมิใจในตนเองบ�้ ง ตอบคำ�ถาม ดงั นี้
วัยรุ่นเป็นช่วงของการค้นหาอัตลักษณ์ (อ่านว่า อัด-ตะ-ลัก) และสถานะ • เด็กผู้หญิงในภาพปฏิบัติอย่างไร
ตัวตนในสังคม และต้องการให้คนรอบข้างเห็นคุณค่าและยอมรับ ซึ่งต้อง
อาศัยความสามารถในการเรียน หรือการทํากิจกรรมต่าง ๆ วัยรุ่นจะคบเพื่อน (ยกนํา้ ชาให้คุณยา่ /คณุ ยาย)
ทั้งที่เหมือนและแตกต่างจากตนเองเพื่อเติมเต็มในส่วนที่ขาด กลุ่มเพื่อน • นักเรียนเคยปฏิบัติตนเหมือน
จึงมีอิทธิพลต่อการตัดสินใจของวัยรุ่นอย่างมาก
ปัจจุบันรูปแบบของสังคมเป็นสังคมพหุวัฒนธรรม (อ่านว่า สัง-คม-พะ-หุ- เด็กผู้หญิงในภาพหรือไม่ อย่างไร
วัด-ทะ-นะ-ทํา) ซ่ึงเป็นสังคมที่ยอมรับความแตกต่างและความเท่าเทียมกัน
ในศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของคนที่อาศัยอยู่ในสังคมเดียวกัน แต่มีความ (นกั เรยี นแตล่ ะคนตอบตามประสบการณ)์
หลากหลาย เช่น ชนชั้น ชาติพันธุ์ ศาสนา ความนิยมทางการเมือง รวมทั้ง • เด็กผู้ชายในภาพปฏิบัติอย่างไร
ความหลากหลายทางเพศ
(ช่วยครถู อื หนงั สอื )
พฤตกิ รรมทางเพศของวัยรุ่นในสงั คมพหวุ ฒั นธรรม 43 • นักเรียนเคยปฏิบัติตนเหมือน
เด็กผู้ชายในภาพหรือไม่ อย่างไร
(นกั เรยี นแตล่ ะคนตอบตามประสบการณ)์
• เด็กนักเรียนในภาพแสดงให้เห็น
ถึงคณุ คา่ ของวยั รุน่ อย่างไร
(ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ เด็กในภาพช่วยดูแล
และชว่ ยเหลือผู้มพี ระคณุ )
๒. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล
เกี่ยวกับคุณค่าของวัยรุ่น การวางตัว
ต่อกันในฐานะสุภาพชน การรู้เท่าทัน
ส่ือในสังคมพหุวัฒนธรรม จาก
หนังสือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้ท่ี
หลากหลาย
43 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 1 ขนั้ สงั เกต
St
รวบรวมขอ้ มลู มนุษย์ในทุกเพศ ไม่ว่าจะเป็นหญิง ชาย คนข้ามเพศ คนที่แปลงเพศ
๓. ตัวแทนนักเรียน ๒ คน ออกมา และอื่น ๆ ทุกคน ต่างมีความหลากหลายทั้งลักษณะนิสัย ท่าทาง การพูด
หน้าช้ันเรียน แล้วให้เพื่อนในชั้นเรียน รูปร่าง ลักษณะหนังตา สีผิว สีผม รวมทั้งเพศ ซึ่งเกิดจากลักษณะ
บอกลักษณะความแตกต่างของเพื่อน ทางพันธุกรรม สิ่งแวดล้อม และพฤติกรรมการดูแลรักษาสุขภาพ
ท้งั ๒ คน ความแตกต่างหรือความหลากหลายเหล่านี้เป็นลักษณะเฉพาะของ
๔. นักเรียนรับฟังการอธิบายความรู้ แต่ละคนที่ทุกคนควรภาคภูมิใจ ไม่มีใครเด่นหรือด้อยกว่าใคร ทุกคนมีสิทธิ
เกี่ยวกับเร่ือง สังคมพหุวัฒนธรรม เท่าเทียมกัน
แ ล ะ ร ว บ ร ว ม ข้ อ มู ล เ ขี ย น ส รุ ป
บนกระดาน ความรู้เพิ่มเติม
๕. นักเรียนร่วมกันบอกสิ่งท่ีเป็นคุณค่า สิทธิมนุษยชน (อ่านว่า สิด-ทิ-มะ-นุด-สะ-ยะ-ชน) หมายถึง สิ่งจําเป็นที่มนุษย์ทุกคน
ของวัยรุ่นที่ทำ�ให้เกิดความภาคภูมิใจ
ในตนเอง ต้องได้รับในฐานะที่เป็นมนุษย์ เพื่อให้สามารถอยู่รอด ให้มีความมั่นคงในชีวิต และสามารถ
พัฒนาตนเอง แบ่งเป็น ๒ ประเภท ได้แก่
๑. สิทธิที่ติดตัว เช่น สิทธิในร่างกาย สิทธิในชีวิต
๒. สิทธิที่ติดตาม หรือสิทธิตามกฎหมายในฐานะที่เป็นพลเมืองของประเทศนั้น เช่น
สิทธิทางการศึกษา สิทธิในสุขภาพ
พระราชบัญญัติคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ กําหนดไว้ว่า
สิทธิมนุษยชน คือ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิเสรีภาพและความเสมอภาคของบุคคล
ท่ไี ด้รับการรับรองหรือค้มุ ครองตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย หรือตามกฎหมายไทย
หรือตามสนธิสัญญาที่ประเทศมีพันธกรณีที่จะต้องปฏิบัติตามศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
คุณค่าความเป็นคน โดยไม่คํานึงถึงฐานะ ตําแหน่งทางสังคม เชื้อชาติ ศาสนา เพศ
อาย ุ ความเชอ่ื ทางการเมอื ง การละเมดิ ศกั ดศ์ิ รคี วามเปน็ มนษุ ย ์ การเหยยี ดหยาม การลดทอน
หรือการปฏิบัติต่อคนเสมือนไม่ใช่คน หรือลดฐานะความเป็นคนเป็นเพียงวัตถุ สิ่งของ
ผู้ใดจะกระทํามิได้
44 สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔
สุดยอดคู่มือครู 44
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
ep 2aseanSt
การวางตวั ตอ่ กนั ในฐานะสุภาพชน ขั้นคิดวเิ คราะห์
และสรุปความรู้
๖. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
เก่ียวกับการวางตัวต่อกันในฐานะ
การเป็นเพศใด มีอัตลักษณ์ ไม่ใช่การเลือก แต่เป็นพัฒนาการที่เกิดขึ้น สุภาพชน โดยตอบคำ�ถาม ดงั น้ี
ภายในตัวบุคคลที่ไม่อาจเปลี่ยนแปลงได้ด้วยการให้ยาหรือการบําบัดรักษา • พฤติกรรมอย่างไรแสดงถึง
ซึ่งไม่ว่าใคร เพศใด ก็สามารถแสดงออกและปฏิบัติต่อกันอย่างสุภาพชนได้ การวางตัวต่อกันในฐานะสุภาพชน
ดังนี้ ท่ีเหมาะสม (ตัวอย่างคำ�ตอบ มีความ
เป็นผู้นำ� ไม่รังแกผู้อ่ืน ยอมรับในความ
ไมต่ ดั สนิ หรอื ใหค้ ณุ คา่ ของคน จากรปู รา่ งลกั ษณะ แตกต่างของแต่ละบุคคล มีมารยาท
หรือภาพลักษณ์ที่ปรากฏภายนอกเท่านั้น
ยอมรับในความชอบหรือการแสดงออกทางเพศ เรียบร้อย พูดจาไพเราะ เคารพสิทธิ
ของผู้อื่น และความเทา่ เทยี มระหวา่ งเพศ)
การปฏิบัติต่อกัน ไม่เรียก หรือให้ชื่อ หรือใช้คําพูดกับผู้ที่มี
อย่างสุภาพชน เพศ หรือความชอบและการแสดงออกทางเพศ
ที่ต่างจากตนเองด้วยถ้อยคําที่มีเจตนาดูถูก
ล้อเลียน กลั่นแกล้ง ทําให้รู้สึกแปลกแยก
เป็นที่ตลกขบขันไม่ได้รับความเคารพ ซึ่งเป็น
การละเมิดสิทธิทางเพศ
ยอมรับและเคารพในสิทธิของคนที่มีเพศสภาพ
ต่าง ๆ เพราะมีความเท่าเทียมระหว่างเพศ
พฤติกรรมทางเพศของวยั รนุ่ ในสงั คมพหุวัฒนธรรม 45
เสริมความรู้ ครูควรสอน
ความเท่าเทียมระหว่างเพศ หรือความเสมอภาคทางเพศ หมายถึง
ความเท่าเทียมในสิทธิ หน้าที่ เสรีภาพ และโอกาสทางการศึกษา สังคม
เศรษฐกจิ การเมอื ง ส�ำ หรบั ทุกคนไม่ว่าบุคคลนั้นจะมคี วามแตกต่างทางเพศ
อย่างไร ซ่ึงความแตกตา่ งทางเพศต้องไม่เป็นเงอื่ นไขในการกำ�หนดสิทธแิ ละ
โอกาสของบุคคลในสงั คม เช่น ผชู้ าย ผู้หญงิ กะเทย ทอม มคี วามเท่าเทียม
หรอื ความเสมอภาคทางเพศเท่ากนั
45 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ข้นั คดิ วิเคราะห์
St
และสรปุ ความรู้
เพศ หมายถงึ ลกั ษณะทีแ่ สดงใหร้ ูว้ า่ เปน็ เพศใด ซึง่ กาํ หนดโดยลกั ษณะทางชวี วทิ ยา
เรียกว่า เพศโดยกําเนิด และลักษณะที่เกี่ยวข้องกับจิตใจ พฤติกรรม และสังคม
๗. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น เรียกว่า เพศวิถี
และวิเคราะห์เก่ียวกับความแตกต่าง
ของแต่ละบุคคล ดังน้ี เพศโดยกําเนิด หมายถึง ลักษณะทางกายภาพโดยกําเนิด ที่แสดงให้รู้ว่าเป็น
เพศหญิงหรือเพศชาย และบางคนอาจมีทั้ง ๒ เพศในคนเดียวกัน ซึ่งเป็นไปได้
• เพศ ตามธรรมชาติ
• เพศโดยกำ�เนดิ
• เพศวถิ ี เพศวถิ ี เป็นลักษณะที่เกี่ยวข้องกับจิตใจ พฤติกรรม และสังคม ด้านเพศของบคุ คล
๘. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น เช่น ต้องการเป็นเพศใด ได้แก่ ชาย หญิง กะเทย ฯลฯ และแสดงออกต่อสาธารณะ
เก่ียวกับความชอบและการแสดงออก เกย่ี วกบั เพศของตนเองอยา่ งไร เชน่ ชายแสดงออกเปน็ หญงิ ในทส่ี าธารณะอยา่ งเปดิ เผย
ทางเพศ โดยตอบค�ำ ถาม ดงั นี้
• หากเพอื่ นของนกั เรยี นมคี วามชอบ ความชอบและการแสดงออกทางเพศของตน ซึง่ อาจจะแตกตา่ งกนั ทกุ คนไมจ่ าํ เปน็
ต้องมีความชอบและการแสดงออกทางเพศที่ตรงกับเพศโดยกําเนิด หรือไม่ต้อง
ตรงกับบทบาทความเป็นชายหรือความเป็นหญิงที่เคยเห็นโดยทั่วไป เช่น ผู้ชายบางคน
ทางการแสดงออกทางเพศที่แตกต่าง แสดงถึงความเข้มแข็ง อดทน ผู้หญิงบางคนแสดงออกถึงความอ่อนหวาน นุ่มนวล
ไปจากตัวเรา เราควรปฏิบัติตน แต่ก็มีผู้ชายบางคนที่แสดงออกถึงความอ่อนหวาน นุ่มนวลเหมือนผู้หญิง
กับเพื่อนอย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ ผู้ชายบางคนต้องการเป็นผู้หญิง และแสดงความเป็นผู้หญิงในที่สาธารณะอย่างเปิดเผย
ไม่ตัดสินผู้อื่นจากรูปลักษณ์ภายนอก ผู้หญิงบางคนรักผู้หญิงด้วยกัน และผู้ชายบางคนก็รักผู้ชายด้วยกัน หรือบางคน
ชอบทั้งสองเพศ
ยอมรับในความชอบและการแสดงออก
ความภาคภมู ใิ จในเพศของตน หมายถงึ ความรสู้ กึ ทด่ี ตี อ่ เพศของตน ไมว่ า่ บคุ คลนน้ั
ทางเพศในทางท่ีดีของผู้อ่ืน ทำ�กิจกรรม จะมีการแสดงออกทางเพศที่ตรงกับเพศโดยกําเนิดหรือไม่ก็ตาม มีความเชื่อมั่นและ
เหน็ คุณคา่ ของตน ซึง่ คณุ ค่านัน้ ไม่ไดข้ ึ้นอยูก่ บั เพศโดยกําเนดิ หรอื บทบาทความเปน็ ชาย
รว่ มกนั ตามปกติ) ความเป็นหญิง แต่จะขึ้นอยู่กับการทําความดี รู้จักยกย่องให้เกียรติและไม่ดูถูกดูหมิ่น
๙. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ในเพศของตนเองและผอู้ น่ื ผทู้ มี่ คี วามภาคภมู ใิ จในเพศของตนจะเชอื่ มนั่ ในความสามารถ
เกี่ยวกับความภาคภูมิใจในเพศของ
ตนเอง โดยตอบคำ�ถาม ดังนี้
ของตนเองที่จะกระทําสิ่งต่าง ๆ ได้สําเร็จทั้งด้านการเรียน การอยู่ร่วมกันในสังคม
• นักเรียนควรปฏิบัติตนอย่างไร รวมถึงอาชีพของตนเองในอนาคต
เพื่อให้เกิดความภาคภูมิใจในเพศ
ของตนเอง (ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ ท�ำ ความดี
ช่วยเหลือผู้อื่น เช่ือม่ันในตนเอง ตั้งใจ 46 สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.๔
เรยี นหนังสือ)
สุดยอดคู่มือครู 46
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Step 2asean
การรูเ้ ทา่ ทนั สือ่ ในสงั คมพหุวัฒนธรรม ข้นั คิดวิเคราะห์
และสรปุ ความรู้
๑๐. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
เก่ียวกับสถานการณ์เส่ียงที่เกิดจาก
สังคมในศตวรรษที่ ๒๑ ที่สื่อสาธารณะมีหลายช่องทาง สื่ออินเทอร์เน็ต การใช้สื่อในสังคมพหุวัฒนธรรม
ทําให้สามารถเข้าถึงข้อมูลได้ง่าย และสามารถดาวน์โหลดข้อมูล ภาพ อื่น ๆ โดยตอบคำ�ถาม ดังนี้
ทีต่ อ้ งการไดอ้ ยา่ งคอ่ นขา้ งเสรี รวมทัง้ ชอ่ งทางใหค้ วามรูเ้ รือ่ งเพศทีใ่ หม้ มุ มอง • นักเรียนใช้สื่อในการติดต่อ
หรือชี้แนะเกี่ยวกับพฤติกรรมทางเพศทั้งที่เหมาะสมและไม่เหมาะสม ส่อื สารบนอนิ เทอร์เนต็ ใดบ้าง
วยั รนุ่ ไทยจงึ ควรมที กั ษะชวี ติ และใชท้ กั ษะการเรยี นรอู้ ยา่ งชาญฉลาดในสงั คม (ตัวอย่างค�ำ ตอบ เฟซบกุ๊ ไลน์
พหุวฒั นธรรม ดังนี้
อนิ สตาแกรม ทวิตเตอร์)
ตระหนักในความเป็น พัฒนาทักษะการ • ถ้ามีคนแปลกหน้าชักชวนให้
พลเมืองของโลก รู้เท่าทันสื่อ
(Global Citizen) พบกันในสถานที่จริงผ่านทางการ
(Media Literacy) สนทนาออนไลน์ นักเรียนจะทำ�
อยา่ งไร (ตวั อยา่ งค�ำ ตอบตอบปฏเิ สธ
ดว้ ยถอ้ ยค�ำ ทส่ี ภุ าพและไมส่ นทนาดว้ ย
การใช้ชีวิตอย่างชาญฉลาด อีกต่อไป)
ในสังคมพหุวัฒนธรรม • ถ้ามีเหตุการณ์หน่ึงท่ีกำ�ลังเป็น
กระแสในทางลบ และยังไม่แน่ใจว่า
เป็นเรื่องจริงหรือไม่ นักเรียนควรทำ�
อย่างไร (ยังไม่เชื่อ ควรศึกษาข้อมูล
เคารพตนเอง ขา่ วสารนน้ั จากสอื่ ทหี่ ลากหลายรปู แบบ
เคารพผู้อื่น ก่อนการตดั สนิ ใจเผยแพรข่ อ้ มูล)
และเคารพ ๑๑. นักเรียนคิดประเมินเพ่ือเพ่ิมคุณค่า
ความหลากหลาย โดยตอบคำ�ถาม ดังน้ี
• ถ้ า นั ก เ รี ย น มี พ ฤ ติ ก ร ร ม ท่ี
พฤตกิ รรมทางเพศของวยั รนุ่ ในสังคมพหุวัฒนธรรม 47 เ ห ม า ะ ส ม กั บ เ พ ศ ข อ ง ต น เ อ ง
จะเกิดผลอย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ
ไม่เกิดอันตรายทางเพศกับตนเอง
และไม่เกิดปัญหากับสังคม ทุกคน
อยู่รว่ มกนั ได้อยา่ งมีความสขุ )
47 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 3 ขน้ั ปฏบิ ตั ิ
St St St และสรปุ ความรู้
หลงั การปฏบิ ัติ
๑) ตระหนักในความเป็นพลเมืองของโลก (Global Citizen)
๑๒. นกั เรยี นแบ่งกลมุ่ ๔ กล่มุ แต่ละกลุม่ ปจั จบุ นั สงั คมไทยไดเ้ ขา้ สคู่ วามเปน็ โลกาภวิ ตั น ์ (อา่ นวา่ โล-กา-พ-ิ วดั )
ร่วมกันค้นหาข่าวจากส่ือต่าง ๆ ทง้ั ในดา้ นเศรษฐกจิ การเมอื ง วฒั นธรรม รวมทง้ั คา่ นยิ มทางเพศ สง่ ผลกระทบ
เก่ียวกับเรื่องท่ีกลุ่มของตนเองสนใจ ที่รวดเร็ว และสําคัญต่อทุกส่วนของโลก ความเป็นชุมชน หรือพลเมือง
โดยข่าวที่ค้นหามาจะต้องมีความ ไม่ได้จํากัดอยู่เพียงในเขตแดนระหว่างประเทศอีกต่อไป แต่ถูกเชื่อมโยง
เช่ือถือได้ แล้วนำ�มาเล่าขยายความ ด้วยเทคโนโลยีข้อมูลข่าวสารที่ทันสมัย ดังนั้น ในขณะที่เราเปิดรับวัฒนธรรม
ใหเ้ พอ่ื นในชน้ั เรียนฟัง
๑๓. นักเรียนแต่ละคนเสนอแนวทางการ ต่าง ๆ จากสื่อข้ามชาติ และปัจจัยแวดล้อมต่าง ๆ ในชีวิตประจําวัน เราควร
ตรวจสอบและทบทวนว่าค่านิยมทางเพศต่าง ๆ ที่เราเรียนรู้มาจากวัฒนธรรม
ปฏิบัติตนที่เหมาะสมกับตนเองใน ต่าง ๆ นั้น มีประโยชน์ โทษ และส่งผลต่อเราในระยะสั้นและระยะยาวอย่างไร
สงั คมพหวุ ฒั นธรรม พรอ้ มทงั้ อธบิ าย
ผลท่ีเกิดข้ึนจากการปฏิบัติ โดย ๒) พัฒนาทักษะการรู้เท่าทันสื่อ (Media Literacy)
เขียนในรูปแบบแผนภาพความคิด ในยคุ ทเี่ ทคโนโลยขี อ้ มลู ขา่ วสารมกี ารพฒั นาอยา่ งรวดเรว็ ในปจั จบุ นั วยั รนุ่
๑๔. นักเรียนร่วมกันสรุปส่ิงท่ีเข้าใจเป็น ในสังคมพหุวัฒนธรรมควรมีทักษะในการเข้าถึงสื่อที่หลากหลาย และมีคุณภาพ
ความรรู้ ว่ มกัน ดงั นี้ ขณะเดียวกันวัยรุ่นควรมีความสามารถในการเข้าใจ ตีความ ประเมิน และตัดสินใจ
เลือกเนื้อหาสื่อในรูปแบบที่หลากหลาย ด้วยความตระหนักถึงผลกระทบของสื่อ
• วัยรุ่นทุกคนไม่ว่ามีเพศสภาพใด โดยไม่ถูกครอบงําจากสื่อ และสามารถเสริมสร้างพลังอํานาจของตนเองเพื่อให้
ล้วนมีคุณค่าในตนเอง และสามารถ สามารถใช้สื่ออย่างเป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้ และดํารงชีวิตต่อตนเอง ครอบครัว
แสดงออกต่อกันอย่างสุภาพชนได้ ชุมชน สังคม ประเทศ และโลกของเรา
วัยรุ่นควรเรียนรู้การอยู่ร่วมกัน ๓) เคารพตนเอง เคารพผู้อื่น และเคารพความหลากหลาย
สามารถปรบั ตวั ในสงั คมพหวุ ฒั นธรรม วัยรุ่นในสังคมพหุวัฒนธรรม ควรให้คุณค่าและภาคภูมิใจในลักษณะทาง
รู้เท่าทนั สือ่ เทคโนโลยี ขอ้ มลู ขา่ วสาร กายภาพ ชาติพันธุ์ รวมทั้งตัวตนทางเพศของตน ให้ความสําคัญกับการปกป้องสิทธิ
ที่เก่ียวข้องในเร่ืองเพศ และเรียนรู้ ในเนื้อตัวร่างกายของตนให้เป็นอิสระจากสถานะทางสังคม และการใช้ความรุนแรง
วิธกี ารปฏิเสธอยา่ งเหมาะสม ในขณะเดียวกันก็ควรให้ความเคารพผู้อื่น และเคารพความหลากหลายของบุคคล
อื่น ๆ ในสังคม เช่นเดียวกับการที่เรามีความภาคภูมิใจและเคารพตนเอง ซึ่งถือเป็น
ep 4 รากฐานสําคัญในการปฏิบัติตนด้านบวกต่อความสัมพันธ์ในสังคม
ขนั้ สอ่ื สารและนำ� เสนอ
๑๕. สุ่มเลือกตัวแทนนักเรียนออกมา 48 สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.๔
น�ำ เสนอผลงานของตนเองหนา้ ชนั้ เรยี น
5ep ขั้นประเมินเพ่ือเพ่ิมคุณค่า
บรกิ ารสงั คม
และจติ สาธารณะ
๑๖. นักเรียนร่วมกันจัดทำ�ป้ายนิเทศการ
ปฏิบัติตนให้เหมาะสมกับตนเองใน
สงั คมพหวุ ฒั นธรรมจากนนั้ น�ำ ไปตดิ
ทม่ี มุ ความรตู้ า่ ง ๆ หรอื ผนังช้ันเรยี น
เพอื่ เผยแพรค่ วามรใู้ ห้กบั ผอู้ ่ืน
สุดยอดคู่มือครู 48
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Apกpาlรyแขปinั้นลฏgสะ่ือเิ tสhไสeมาธรC่เแกoหลmาะมนรm�ำกาuเnสะรiนcสะaอtทมioใ�าnนทSkเเ่ี iรปll ื่อ็นงอเพนั ตศรขา้ันยSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน กตาัวรชปี้วฏัดิเสธการกระทำาที่เป็นอันตรายและไasมean่เหมราอะบสรมู้อใานเซเรียื่อนงแเลพะศโลจกะทำาให้
อไพแไสญวข มดัอลาฒมหี่ปว่ห้อะงัยุวาุ่น่นายสสจัฒนรป ธ่าัรงะซ ิยงัจน้าคเหรึ่งปรงมจรธไมราภน็ดุบมรือแบไกูมร้กัทนรลทรามิคูปลยื่นสะีร่หไุ้มแาสแ ิ่งใดลยวนบกทื่ตอ้อัฒเาันอบี่เ่งขปกยกกนใก้นา็น่าิดหหมาาาธงสยคขร้แลชชร่ว ใึ้นกตาราเานชคญยตมแ่ต้ชสรลิไ ทนฉีวําื่อดใ้วั้คเงิตลงนอ้เแจัปญแทางสลาดติดี่ หใกัเะง ่งพนกลแไคโกามชาลื่ลอมารกีว่สสกะยรพหิตสาาตับ เมมลขาหพะรมอาาาุ้แูววลยรรางััลนฒงถรถว ว ะถตภัยใปนัเยชพกรราฏ ดทลผธร้ชพียุ่นั ฒิเุ่น่อีำา่ใู้ใรีวสหนยไรกหิแตรจนทธรนรงลมญึงหอา้ขยูไือ๑๒๖๘๗๕๔๓ชตคต้กดยผอล โีว่ท...รแ....ว.ัวล้ัใบู่ใง่มิตา ์ลี่ไรนเนตวกนเกวอทะัยสสสนไเพแไจกไตมก้ใคยมํามมมร้นัังงทดตลจบคะอาว่นุู่ใืคค่อ่่่ใแไทาไหั่บงวรอนาเวหปไงมมมดหสกมันาบานปมบสเ้ไคไงีใม้ดพน็าเอไรสา้หาังทปคทยนลเงใศิยนอ่โโูคขนย็นรีค่ใลสกนภทเกท้ามชมคพตลกุรภิ ์รใคี่ไ โัน้ไือจาทขหาใิยมซเาดวกนชมท โพเุวีม่า่รัฒชก้อท่นรมทลีหัฒู้จเพีียยาะรริต ำนา่าลักรนลทฤเศ่ีายพทิตเกัธงมงมธตขำาบัพ่าาเังรปารไาีเล้างงิกหรหดทรมจรถล สิก้อรรมมๆียลับ์ฉ่ึดงอนเรืยอี รตดุกีกมใอียจ้อเภัเบไยฉหนมเงัยตพู่คินมต่นแัวศนาัว่าลเ๑ะรตเเไะดรสวา๙๑รมาีย้ใมภกพคง.๑จีค าวขกาeว๒รเวรใปน้าpดับหรแน.ามะ๑ัฏรสินกเรมง1ทพอีบ ดือิเเา เสสขี่เปยศบงรนศปุขา้บธ.่าีแยอ/๔ึกมลตงทซกลก/ชนษเี่ยาัวบึ่ง๓าปะพห้ินาสวชรสารกิดททาง่อรววี้าังาตเขาสมีบั่ตบแัดผลเน้อนั้มากรมั้งขเยรงสมทขวน่ตรถผงัมตุอศมเบีภปขิู้ปกงะจห้อฏสตากามลไถพิบคกมลูีกาัตรเค่แนหดอิไนตีตดน็งก่แงาำ้ทีดหนกรปนั ังรวาักลนทยือจกเี้ี รหียนน้าSt
๙. เมื่อมีปัญหาทางเพศรีบปรึกษาพ่อแม่ ผแู้ปลก้วคร่วรมองกใันหส้ชน่วยทหนาทโาดงแยกต้ไอขบคำ�ถาม
การปฏเิ สธการกระทําท่ีเป๑็น๐.อันไมต่รรับาสยิ่งของจากคนแปลกหน้า และไดมัง่ไนปี้ไหนกับคนที่ไม่รู้จัก
และไม่เหมาะสมในเรอื่ งเพศ
พฤติกรรมที่อาจนําไปสู่อันตรายในเรื่องเพศ เช่น กกินนิ ขขนนมม้ัยจ๊ะ
๑. ความไว้วางใจผู้อื่น และบุคคลใกล้ชิด จนอาจไม่ได้ระวังตัว ไมค่ ะ่ ขขออบบคคุณณุ
หรอื ความรเู้ ทา่ ไมถ่ งึ การณ ์ จากการถกู สมั ผสั ใกลช้ ดิ โดยเฉพาะ
สว่ นของร่างกาย เช่น หน้าอก สะโพก ต้นขา อวัยวะเพศ อาจทําให้
มีโอกาสที่จะชักจูงกันไป และนําไปสู่การคลว่วรงบลอะกเพม่อิดแทมา่ ผงเู้ปพกศคไรดอง้ กับเพ่ือกนาหรเลดาินยกคลนับชบ่วา้ยน ป้องก นั • ในกทภา่ีไรมาร่รพู้จู้จกั ผกั ปชูใ้ ฏ่วหิเยสญปธอ้คก่ งนำ�กแลนั ปังกลทากร�ำ หเอกนดิะ้าไร
เมือ่ มีคนทีไ่ ม่นา่ ไว้วางใจ
๒. การไปเที่ยวโดยไม่บอกพ่อแม่หรือผู้ปกครอง มหารถือูกไเปนือ้เทตี่ยวั ว อนั ตรายทางเพศ (ชกั ชวนให้เอดนั ก็ ตนรักายเรทยี างนเพรับศประทานขนม)
ในเวลากลางคืน ทําให้มีโอกาสที่จะเกิดอันตรายในเรื่องเพศได้ง่าย • เด็กนกั เรียนตพฤอติกบรรวมท่าาองเพยศ่างไ5ร1
๓. การรับประทานขนมหรือเครื่องดื่ม หรือรับสิ่งของจากคนแปลกหน้า (ไมค่ ่ะ ขอบคณุ )
ทําให้มีโอกาสที่จะเกิดการกระทําที่เป็นอันตรายและไม่เหมาะสม • ถ้านักเรียนเป็นเด็กในภาพจะทำ�
ในเรื่องเพศได้
อย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ ตอบปฏิเสธ
พฤติกรรมทางเพศของวยั รุ่นในสงั คมพหุวัฒนธรรม 49
แลว้ รบี ลกุ ไปจากบรเิ วณนน้ั )
๒. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล
เกี่ยวกับการปฏิเสธการกระทำ�ท่ีเป็น
การปฏิเสธการกระทำ� อันตรายและไม่เหมาะสมในเร่ืองเพศ
ที่เปน็ อนั ตรายและ จากหนังสือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้
ไม่เหมาะสมในเร่อื งเพศ ที่หลากหลาย
49 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขั้นคดิ วเิ คราะห์
St
และสรปุ ความรู้ ๔. การดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และเสพสารเสพติด ทําให้ขาดสติ
และขาดการยับยั้งชั่งใจ อันจะนําไปสู่การล่วงละเมิดทางเพศได้
๓. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
เกยี่ วกบั วธิ กี ารปฏเิ สธการกระท�ำ ทเ่ี ปน็ ๕. การไมล่ อ้ เลยี น กลน่ั แกลง้ รงั แกกนั และไมส่ นบั สนนุ การกระทาํ เหลา่ นี ้
อันตรายและไม่เหมาะสมในเรื่องเพศ ที่เป็นการละเมิดสิทธิในเนื้อตัวร่างกายผู้อื่น
โดยตอบค�ำ ถาม ดงั นี้
• เม่ือตกอยู่ในสถานการณ์ที่เส่ียง ๖. การเล่นโซเชียลมีเดียเป็นช่องทางติดต่อกับคนแปลกหน้าหรือ
ต่ออันตรายในเร่ืองเพศ นักเรียนควร เปิดเผยข้อมูลที่เป็นส่วนตัว เช่น ที่อยู่ หมายเลขบัตรประจําตัว-
พูดปฏิเสธอย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ ประชาชน ภาพกิจกรรมส่วนตัว อาจนําไปสู่การล่อลวงหรือละเมิด
ทางเพศได้
พูดปฏิเสธด้วยถ้อยคำ�ท่ีสุภาพและ
ดังนั้น ก่อนที่เราจะนําตนเองไปสู่สถานการณ์หรือการกระทําที่เป็น
หนักแน่น ป้องกันตนเองด้วยคำ�พูดท่ีมี อันตรายและไม่เหมาะสมในเรื่องเพศ เราจําเป็นต้องเรียนรู้วิธีการป้องกัน
ตนเอง เพื่อประเมินว่าสถานการณ์หรือการกระทํานั้น จะนําพาตนเองไปสู่
เหตผุ ล) อันตรายได้หรือไม่
• เม่ือตกอยู่ในสถานการณ์ที่เส่ียง
ต่ออันตรายในเร่ืองเพศ นักเรียนควร
ขอความช่วยเหลืออย่างไร (ตัวอย่าง
คำ�ตอบ ปรึกษาพ่อแม่ ผู้ปกครอง พี่ส�วของน้องรออยู่ที่ร้�นข�ยของเล่นข้�งหน้�
เจา้ หนา้ ท่ีต�ำ รวจ) ให้พี่ม�พ�น้องไปเที่ยวด้วยกันจ้ะ
๔. นกั เรยี นคดิ ประเมนิ เพอื่ เพมิ่ คณุ คา่ โดย
ตอบค�ำ ถาม ดงั นี้ ผมไม่ไปเที่ยวหรอกครับ
• นักเรียนควรปฏิบัติตนอย่างไร ผมต้องกลับไปทำ�ง�นที่บ้�นครับ
เพ่ือป้องกนั อันตรายในเรือ่ งเพศ
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ไม่ไว้ใจคนรู้จักหรือ
คนแปลกหน้ามากเกินไป ไม่เดินใน
ทเี่ ปลย่ี ว)
จากนั้นตัวแทนนักเรียนบันทึก
คำ�ตอบ โดยเขยี นในรปู แบบแผนภาพ 50 สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.๔
ความคิดบนกระดาน
สุดยอดคู่มือครู 50
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก
St ข้นั ปฏบิ ัติ
และสรุปความรู้
ค่านิยมเรื่องเพศ คือ สิ่งที่บุคคลหรือสังคมยึดถือเป็นเครื่องช่วยตัดสินใจและ หลงั การปฏิบตั ิ
กําหนดพฤติกรรมทางเพศของเพศชาย เพศหญิง และผู้มีความหลากหลายทางเพศ
ค่านิยมทางเพศของบุคคลเกิดจากการอบรมสั่งสอนจากพ่อแม่ หรือผู้ปกครอง ๕. นักเรียนจับคู่เพ่ือแสดงบทบาทสมมุติ
ในครอบครัว การศึกษา ประสบการณ์ การสื่อสารและการถ่ายทอดทางสังคม จากน้ันส่งตัวแทนออกมาจับสลาก
ขนบธรรมเนียบประเพณีและวัฒนธรรมของกลุ่มคนหรือสังคม เลอื กสถานการณ์ทีก่ �ำ หนด ดังนี้
ในสงั คม คา่ นยิ มในเรือ่ งเพศหลายประการทีช่ กั นาํ ไปสูพ่ ฤตกิ รรมเสีย่ งทางเพศ
ดังนั้น จึงควรเลือกรับค่านิยมในเรื่องเพศที่ถูกต้องและเหมาะสม และไม่ทําให้เกิด • คนแปลกหน้าชักชวนให้ไปใน
โทษต่อตนเองและผู้อื่น เช่น ค่านิยมการยอมรับและให้เกียรติซึ่งกันและกันระหว่าง สถานท่ที ีล่ ับตาคน
ผู้ที่มีความชอบและการแสดงออกทางเพศที่ต่างกัน ค่านิยมการมีเพศสัมพันธ์ที่
ปลอดภัยและรับผิดชอบ ค่านิยมการรักเดียวใจเดียว • คนแปลกหน้าชักชวนให้รับ-
ประทานขนม
• คนแปลกหนา้ อาสาจะไปสง่ ทบ่ี า้ น
• คนแปลกหน้าชักชวนให้ไปเท่ียว
ปลอดภัยไว้ก่อน สถานเรงิ รมย์
เราต้องถามคําถาม ๓ ข้อ ๑. รู้สึกดีกับสิ่งที่เจอนั้นหรือไม่ • คนแปลกหน้าชักชวน พูดคุย
เพื่อเตือนตนเอง ๒. ถ้าทําตามคําขอ หรือทําตามที่เขาบอก ดว้ ยท่าทที ่เี ป็นมติ ร
พ่อแม่หรือผู้ปกครองจะรู้สึกดีหรือไม่ ๖. นักเรียนร่วมกันสรุปส่ิงที่เข้าใจเป็น
และท่านจะรู้ไหมว่าเราอยู่ที่ไหน ความรรู้ ว่ มกัน ดังนี้
๓. ถ้าทําตามคําขอหรือไปตามสถานที่ที่เขาบอก
แล้วเกิดเหตุร้าย จะมีใครช่วยเราทันไหม • การเรียนรู้ทักษะการปฏิเสธ
และการขอความชว่ ยเหลอื เมอ่ื ประสบ
ปัญหาจะช่วยให้เกิดความปลอดภัย
ถ้ามีข้อใดข้อหนึ่งตอบว่า ไม่ และดำ�รงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่าง
ปลอดภยั และมีความสุข
ห้ามทําตามคําขอหรือไปตาม
บุคคลนั้นเด็ดขาด
พฤติกรรมทางเพศของวัยรุ่นในสังคมพหวุ ฒั นธรรม 51
51 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
St Step 4
ขนั้ สอ่ื สารและนำ� เสนอ สรุป วัยรุ่นทุกคนไม่ว่ามีเพศวิถีใดล้วนมีคุณค่าในตนเอง และสามารถแสดงออก
๗. นักเรียนแต่ละคู่ออกมาแสดงบทบาท ต่อกันอย่างสุภาพชนได้ วัยรุ่นควรเรียนรู้การอยู่ร่วมกัน สามารถปรับตัวในสังคม
สมมตุ ิหนา้ ชนั้ เรยี นทลี ะคู่ พหุวัฒนธรรม รู้เท่าทันสื่อเทคโนโลยี ข้อมูลข่าวสารที่เกี่ยวข้องในเรื่องเพศ และเรียนรู้วิธี
การปฏิเสธอย่างเหมาะสม
5ep ข้นั ประเมนิ เพ่อื เพิ่มคณุ คา่
บรกิ ารสงั คม ความรู้รอบโลก
และจิตสาธารณะ กองทุนเพื่อเด็กแห่งสหประชาชาติหรือยูนิเซฟ เป็นหน่วยงานท่ีทำาหน้าท่ีเก่ียวกับ
๘. นักเรียนร่วมกันจัดทำ�ป้ายนิเทศ การช่วยเหลือเด็กทั่วโลก ดูแลพัฒนาการ การศึกษาข้ันพื้นฐาน การปกป้องเด็กจาก
การปฏิเสธการกระทำ�ท่ีเป็นอันตราย ความรุนแรง การทำาร้ายเด็ก รวมทั้งพิทักษ์สิทธิเด็ก
และไม่เหมาะสมในเรื่องเพศ จากน้ัน
น�ำ ไปเผยแพรท่ ่มี มุ ความร้ตู ่าง ๆ ของ ความรู้เพิ่มเติม
โรงเรียน
หน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่ให้ความช่วยเหลือคุ้มครองเด็ก
มูลนิธิปวีณาหงสกุลเพื่อเด็ก มูลนิธิศูนย์พิทักษ์สิทธิเด็ก มูลนิธิคุ้มครองเด็ก
และสตรี หมายเลขโทรศัพท์ (จ. สมุทรสงคราม)
หมายเลขโทรศัพท์ ๐-๒๔๑๒-๐๗๓๙, โดยคุณมนตรี สินทวีชัย (ครูยุ่น)
๐-๒๕๗๗-๐๕๐๐-๑, ๐-๒๔๑๒-๑๑๙๖ หมายเลขโทรศัพท์
๐-๒๕๗๗-๐๔๙๖-๘ แฟกซ์: ๐-๒๔๑๒-๙๘๓๓ ๐-๓๔๗๕-๓๑๐๐,
สายด่วน ๑๑๓๔ เว็บไซต์ www.thaichildrights.org ๐๘๖-๗๕๔-๗๙๘๖
เว็บไซต ์ e-mail:[email protected] เว็บไซต์ www.facebook.com/pages/
www.pavenafoundation.or.th มูลนิธิคุ้มครองเด็ก จ.สมุทรสงคราม
๑๐๙๒๓๔๖๖๒๕๒๔๕๖๔
กิจกรรมพัฒนาการอา่ น ให้นักเรียนอ่านคำาและความหมายของคำาต่อไปนี้
คำ� ศัพท์ ค�ำอ่ำน ควำมหมำย
คณุ ค่า คุน-ค่า สงิ่ ท่มี ปี ระโยชน์หรอื มีมูลค่าสงู
พฤตกิ รรม พรึด-ติ-กํา การกระทาํ หรอื อาการทแี่ สดงออกทางกลา้ มเนื้อ
ความคดิ และความรสู้ กึ เพอ่ื ตอบสนองสงิ่ เรา้
วัฒนธรรม วดั -ทะ-นะ-ทํา สงิ่ ที่ทําความเจรญิ งอกงามให้แกห่ มู่คณะ
52 สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.๔
สุดยอดคู่มือครู 52
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ผังสรุปสาระสำาคัญ การตอบปฏเิ สธคนแปลกหนา้ ในขอ้ ใด
เหมาะสมทส่ี ดุ
คณุ คา่ ของวยั รุ่น ทุกคน ทุกเพศ มีความเท่าเทียมกัน มีศักด์ิศรี ๑ พดู ดว้ ยถอ้ ยคำ�ท่ีสุภาพ
การวางตัวตอ่ กนั ของความเป็นมนุษย์เท่ากัน และมีคุณค่า และบอกเหตผุ ลทน่ี ่าเช่ือถอื
ในฐานะสภุ าพชน ในตนเอง ๒ พูดด้วยถ้อยค�ำ ทหี่ ยาบคาย
บคุ คลยอ่ มมเี พศสภาพเหมอื นและแตกตา่ งกนั ได้ และใช้ความรนุ แรง
รวมทั้งมีอัตลักษณ์ทางเพศของตน ซึ่งทุกคน ๓ พูดด้วยถ้อยค�ำ ที่หยาบคาย
ทกุ เพศ ควรแสดงออกตอ่ กันในฐานะสภุ าพชน และเสยี งดัง
๔ พูดดว้ ยถอ้ ยคำ�ที่สุภาพ
พฤติกรรมทางเพศของวัยรนุ่ วัยรุ่นในสังคมพหุวัฒนธรรมควรตระหนัก แต่เสียงดงั
ในสังคมพหุวฒั นธรรม ในความเป็นพลเมืองของโลก มีวิจารณญาณ (เฉลย ๑ เพราะการตอบปฏิเสธควร
ในการเลือกรับวัฒนธรรมต่าง ๆ รู้เท่าทันส่ือ ใช้ถ้อยคำ�ที่สุภาพนุ่มนวล เพ่ือไม่ให้
การรู้เท่าทันส่ือใน เคารพตนเอง เคารพผู้อ่ืน และเคารพความ ผู้ถูกปฏิเสธโกรธหรือโมโห ซึ่งอาจทำ�
สังคมพหวุ ฒั นธรรม หลากหลาย อันตรายเราได้ และควรให้เหตุผล
ท่ีน่าเช่ือถือ เพ่ือให้ผู้ถูกปฏิเสธเช่ือ
การปฏิเสธการกระทํา เราควรหลีกเล่ียงจากพฤติกรรมที่เป็นอันตราย ในเหตุผล และปฏิบัติตามคำ�ปฏิเสธ
ท่ี เป็ น อัน ต ร าย แ ล ะ ทางเพศ และควรเรียนรู้วิธีการปฏิเสธเพ่ือให้ ของเรา)
ไมเ่ หมาะสมในเร่ืองเพศ สามารถรอดพน้ จากสถานการณ์เสี่ยงได้
พฤตกิ รรมทางเพศของวยั รุ่นในสงั คมพหวุ ัฒนธรรม 53
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
การปฏิบตั ติ นทีเ่ หมาะสมของวยั รนุ่ สง่ ผลตอ่ นกั เรยี นอยา่ งไร
๑ พอ่ แม่ ผูป้ กครองไมไ่ ว้วางใจ ๒ เพ่ือน ๆ ไม่อยากคบ
๓ เรียนหนังสอื เกง่ กวา่ เพอ่ื น ๔ อยูใ่ นสังคมอย่างมคี วามสุข
(เฉลย ๔ เพราะการปฏิบัตติ นที่เหมาะสมของวยั รุ่น ท�ำ ใหไ้ มเ่ กิดปัญหาต่าง ๆ
ทีม่ ีผลกระทบตอ่ ตนเองและสงั คม จึงอย่ใู นสงั คมไดอ้ ยา่ งมีความสขุ )
53 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตัวช้ีวัด กิจกรรมการเรียนรู้
พ ๒.๑ ป.๔/๒ กจิ กรรม พฤติกรรมทางเพศของวยั รนุ่ ในสังคมพหวุ ฒั นธรรม
พ ๒.๑ ป.๔/๓
๑. ให้นกั เรยี นนําเสนอแนวทางการปฏบิ ัติตนที่เหมาะสมกบั เพศ
๒. ให้นักเรียนหาข่าวเกี่ยวกับการกระทําที่แสดงออกในฐานะสุภาพชน
จาากสื่อต่าง ๆ เช่น โทรทัศน์ หนังสือพิมพ์ วิทยุ แล้วนํามาเสนอหน้า
ชั้นเรียน คนละ ๑ ข่าว
๓. ให้นักเรียนช่วยกันคิดหาวิธีการปฏิเสธ หากต้องอยู่ในสถานการณ์เสี่ยง
คนละ ๑ วิธี
แนวค�ำตอบ คาำ ถามพฒั นากระบวนการคิด
๑. ไม่ไปทตี่ า่ ง ๆ กับคนแปลกหนา้ ๑. นกั เรยี นจะปอ้ งกนั ตนเองจากการกระทําทีเ่ ป็นอนั ตรายและไมเ่ หมาะสม
ไมก่ ลบั บา้ นดึก ในเรือ่ งเพศอยา่ งไร
๒. ไมไ่ ปครบั /คะ่ เพราะคณุ แมจ่ ะมารับ ๒. เมื่อมคี นแปลกหน้าไมร่ ู้จักมาชวนไปเทย่ี ว นักเรยี นจะใชค้ ําพดู ปฏเิ สธ
ครับ/ค่ะ อย่างไร
๓. ปรกึ ษาพ่อแม่ ผปู้ กครอง ๓. ถา้ นกั เรยี นมขี ้อสงสยั เกี่ยวกบั พฤตกิ รรมทางเพศควรปฏบิ ัติอย่างไร
๔. ทำ�ให้แสดงออกและปรบั ตวั ได้ ๔. การรูเ้ ท่าทนั สอ่ื ท่นี าํ เสนอเร่อื งเพศสง่ ผลดตี ่อนักเรยี นอย่างไร
อย่างเหมาะสม สามารถดำ�รงชวี ติ อยู่
ในสงั คมอย่างมีความสุข
54 สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
การปฏบิ ตั ิตนในข้อใดนำ�ไปส่อู นั ตรายในเรือ่ งเพศมากที่สุด
๑ กลับบา้ นกับพส่ี องต่อสอง ๒ ไปกับคนแปลกหน้าเพยี งล�ำ พัง
๓ ไปบ้านเพอ่ื นสนิทหลงั เลกิ เรียน ๔ หนีเรียนไปเท่ยี วหา้ งสรรพสนิ ค้า
(เฉลย ๒ เพราะคนแปลกหนา้ เปน็ คนทเี่ ราไมร่ ู้จักหรือคุน้ เคย อาจหลอกลวงไป
ล่วงละเมดิ ทางเพศ)
สุดยอดคู่มือครู 54
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
เป้าหมายการเรยี นรู้
ห ่นวย๕การเรยี นรู้ท่ี การเคลื่อนไหวร่างกาย มาตรฐานการเรียนรู้
ในชีวิตประจำาวัน มาตรฐาน พ ๓.๑
เข้าใจ มีทักษะในการเคล่ือนไหว กิจกรรม
ทางกาย การเล่นเกม และกฬี า
ตัวช้ีวัด สมรรถนะสำ�คญั ของผเู้ รยี น
ควบคุมตนเองเม่ือใชท้ ักษะการเคลอ่ื นไหวในลกั ษณะผสมผสานไดท้ ้ังแบบอย่กู บั ท่ี เคล่อื นที่
๑. ความสามารถในการส่อื สาร
และใช้อุปกรณ์ประกอบ (พ ๓.๑ ป.๔/๑) ๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการแกป้ ญั หา
ผงั สาระการเรยี นรู้ การเคลื่อนไหวร่างกาย การเคลอื่ นไหวรา่ งกาย ๔. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต
การเคล่ือนไหว ขัน้ พนื้ ฐาน แบบอยู่กบั ที่ ๕. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
การเคลอื่ นไหวร่างกาย
เบอื้ งตน้ แบบเคลือ่ นที่ คุณลกั ษณะอันพึงประสงค์
การเคลอ่ื นไหวรา่ งกาย
การเคลอื่ นไหวรา่ งกาย แบบใช้อปุ กรณ์ประกอบ ใฝเ่ รยี นรู้
ในชวี ิตประจำาวนั ตัวช้ีวัดท่ี ๔.๑ ต้ังใจ เพียรพยายามใน
การเคลือ่ นไหว การเรียนและเข้ารว่ มกิจกรรมการเรยี นรู้
รา่ งกายแบบผสมผสาน ตัวช้ีวัดท่ ี ๔.๒ แ ส ว ง ห า ค ว า ม รู้ จ า ก
แหล่งเรยี นร้ตู ่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอก
สาระสาำ คญั โรงเรียน ด้วยการเลือกใช้ส่ืออย่างเหมาะสม
ในชีวิตประจำาวันต้องเคลื่อนไหวร่างกายเพื่อประกอบกิจกรรมต่าง ๆ การมีทักษะในการเคลื่อนไหว บันทึกความรู้ วิเคราะห์ สรุปเป็นองคค์ วามรู้
ทง้ั แบบอยกู่ บั ที่ แบบเคลอ่ื นท่ี แบบใชอ้ ปุ กรณป์ ระกอบและการเคลอื่ นไหวรา่ งกายแบบผสมผสาน จะทาำ ให้ สามารถน�ำ ไปใช้ในชวี ติ ประจ�ำ วันได้
สามารถปฏิบตั ิกจิ กรรมตา่ ง ๆ ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ
มงุ่ มนั่ ในการทำ�งาน
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ตัวชี้วดั ท ่ี ๖.๑ ต้ังใจและรับผิดชอบใน
การปฏบิ ัตหิ น้าทก่ี ารงาน
ตวั ชี้วัดท ่ี ๖.๒ ทำ�งานด้วยความเพียร
พยายามและอดทนเพ่ือให้งานสำ�เร็จ
ตามเปา้ หมาย
นักเรียนออกแบบการเคลื่อนไหวร่างกายประกอบจังหวะดนตรีส้ัน ๆ แล้ว
ร่วมกันจัดกิจกรรมตอนเช้าก่อนเข้าเรียน จะทำ�ให้มีสุขภาพร่างกายท่ีแข็งแรง
และเกิดความสนกุ สนานกอ่ นเขา้ หอ้ งเรยี น
55 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตัวชีว้ ัด การเคล่ือนไหวเบอื้ งต้น
พ ๓.๑ ป.๔/๑ จุดประกายความคดิ
ภาระงาน/ชิ้นงาน
แบบบันทึกการปฏิบัติท่าทางการเคลื่อนไหว
เบ้อื งตน้
Step 1 ขัน้ สังเกต
รวบรวมขอ้ มูล
๑. นักเรียนสังเกตภาพจุดประกาย ในหนึง่ วันนกั เรยี นใชก้ ารเคลื่อนไหวท่าทางใด
ความคิด แล้วร่วมกันสนทนา โดย มากทีส่ ุด และใชท้ า่ ทางน้ันทาำ กิจกรรมอะไรบ้าง
ตอบคำ�ถาม ดังนี้
การเคลื่อนไหวเบื้องต้น เป็นลักษณะพฤติกรรมธรรมชาติของมนุษย์
• เด็กในภาพทำ�อะไรกันบ้าง (เดิน ที่แสดงการเปลี่ยนแปลงท่าทางของร่างกาย จากแบบหนึ่งไปเป็นอีกแบบหนึ่ง เช่น
ไปโรงเรียน น่ังเรยี นหนังสือเตะฟุตบอล การงอพบั หรอื เหยยี ดตรงของแขนและขาการหมนุ หรอื เหวยี่ งแขนขาการกา้ วเดนิ
กบั เพอื่ น รดน้ําตน้ ไม้ นอนหลับ) การวิ่งและกระโดด ที่ทำาให้ร่างกายมีการเคลื่อนที่จากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง
การเคลื่อนไหวที่ถูกต้องจะเป็นพื้นฐานในการออกกำาลังกายและการเล่นกีฬา
• เด็กคนใดที่มีการเคลื่อนไหว ที่นำาไปสู่การมีสุขภาพแข็งแรง
รา่ งกายน้อยที่สุด (เดก็ ท่นี อนหลับ)
56 สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔
• เดก็ คนใดตอ้ งออกแรงเคลอ่ื นไหว
มากท่สี ดุ (เดก็ ที่เตะฟตุ บอล) ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
• นักเรียนเคยทำ�กิจกรรมเหมือน ข้อใดกลา่ วถกู ตอ้ งเกยี่ วกบั การเคลื่อนไหวเบ้ืองต้น
ภาพใดบ้าง (ตัวอย่างคำ�ตอบ เคยทำ� ๑ การเคลอื่ นไหวเพ่ือเล่นกีฬา
ทุกกิจกรรม) ๒ การเคลื่อนไหวเพื่อออกกำ�ลงั กาย
๓ การเคล่ือนไหวรา่ งกายแบบฝนื ธรรมชาติ
• ขณะนี้นักเรียนกำ�ลังทำ�กิจกรรม ๔ การเคลื่อนไหวร่างกายตามธรรมชาติของมนษุ ย์
เหมือนภาพใด (ตัวอยา่ งค�ำ ตอบ
(เฉลย ๔ เพราะเป็นลกั ษณะพฤตกิ รรมธรรมชาตขิ องมนุษยท์ ่แี สดงการเปลี่ยนแปลง
นั่งเรียนหนังสือ)
• ในวันน้ีนักเรียนทำ�กิจกรรม ทา่ ทางของร่างกาย เมื่อทำ�กิจกรรมต่าง ๆ)
เหมอื นในภาพใดบา้ ง (ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ
เดนิ ไปโรงเรียน น่งั เรียนหนังสือ
เตะฟตุ บอล)
๒. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล
เกี่ยวกับการเคล่ือนไหวเบื้องต้น
จากหนังสือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้
ทห่ี ลากหลาย
สุดยอดคู่มือครู 56
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
การพัฒนาการเคลื่อนไหว มีความสำาคัญในการสร้างเสริมความสามารถ St St ep 2asean
ของร่างกายให้สามารถปฏิบัติกิจกรรม ออกกำาลังกายหรือเล่นกีฬาได้ดี โดย
ผู้ปฏิบัติต้องมีความเข้าใจในหลักการและเรียนรู้วิธีการปฏิบัติและนำาไปปฏิบัติ ข้นั คิดวิเคราะห์
อย่างสมำ่าเสมอ จึงจะทำาให้การเคลื่อนไหวพัฒนาดีขึ้น และสรปุ ความรู้
การพัฒนาการเคลื่อนไหว เพื่อให้ปฏิบัติกิจกรรม ออกกำาลังกาย และเล่น
กีฬาได้ดี จำาเป็นต้องฝึกความสามารถในด้านต่าง ๆ ดังนี้ ๓. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
เก่ียวกับเรื่อง การเคล่ือนไหวเบ้ืองต้น
๑. ความมั่นคงและการทรงตัว โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี
๒. การทำาให้กล้ามเนื้อมีความแข็งแรง
๓. การฝึกความอดทน • การปฏิบัติใดเป็นท่าทางการ
๔. การมีความคล่องแคล่ว รวดเร็วในการโต้ตอบ เคลือ่ นไหวเบือ้ งตน้
๕. การบังคับกล้ามเนื้อ
๖. ความยืดหยุ่น และการยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อ (ตัวอย่างคำ�ตอบ การเหยียด งอ เหว่ียง
บิดส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย การยืน เดิน
น่ัง นอน)
• นักเรียนควรฝึกความสามารถ
การเคลื่อนไหวเบื้องต้นที่ควรฝึกปฏิบัติ มีดังนี้ ในเร่ืองใดเพ่ือให้มีการเคลื่อนไหวที่
๑. การเหยียด งอ เหวี่ยง บิดส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เหมาะสม (ตัวอย่างคำ�ตอบ การทรงตวั
ความแข็งแรง ความอดทน ความ
การเหยียดแขน การงอแขน การงอขาเหวี่ยงแขน การบิดลำาตวั คล่องแคลว่ )
การงอนิ้ว ๔. นักเรียนคิดประเมินเพ่ือเพ่ิมคุณค่า
การงอตัว การเหยยี ดนิ้ว
โดยแบ่งกลุ่ม ๒ กลุ่ม แต่ละกลุ่ม
การเคลอื่ นไหวรา่ งกายในชวี ิตประจำาวนั 57 ร่วมกันแสดงความคิดเห็นเก่ียวกับ
หลักการเคล่ือนไหวที่เหมาะสม เพ่ือ
สร้างเสริมความสามารถของร่างกาย
โดยให้ร่วมกันยกตัวอย่างเพิ่มเติม
เกยี่ วกบั ทา่ ทางการเคลอื่ นไหวเบอ้ื งตน้
ที่เรามกั ใชใ้ นชวี ิตประจ�ำ วนั
ep 3 ขัน้ ปฏบิ ตั ิ
แหลละงั สกราุปรปควฏาิบมตั ริู้
๕. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๓-๔ คน
ฝกึ ปฏบิ ตั กิ ารเคลอ่ื นไหวเบอื้ งตน้ ดงั นี้
• การเหยียดแขน
• การงอแขน
• การงอขาเหวี่ยงแขน
• การบดิ ลำ�ตวั
• การงอน้ิว
• การงอตัว
• การเหยยี ดนิ้ว
57 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 3 ขัน้ ปฏิบัติ
St St แหลละังสกราปุรปควฏาิบมตั ริู้
St ๒. ท่านอนเปลี่ยนเป็นท่านั่ง ๑
๖. นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ ฝกึ ปฏบิ ตั เิ คลอื่ นไหว จะมีการพับขา งอแขน ดัน พับลำาตัว
ในทา่ ตอ่ ไปนี้ ให้ยกขึ้น
• ทา่ นอนเปลย่ี นเปน็ ท่าน่ัง ๒ ๓
• ท่านั่งเปลยี่ นเป็นทา่ ยืน
• ท่ายืนเปล่ยี นเปน็ ทา่ เดนิ
๗. นกั เรยี นปฏบิ ตั กิ ารเคลอ่ื นไหวแบบตา่ ง ๆ ๓. ท่านั่งเปลี่ยนเป็นท่ายืน งอขาถีบเท้า เหยียดขาส่งตัวให้ลุกขึ้นยืน
แลว้ บนั ทกึ ผลการปฏบิ ตั ลิ งในแบบบนั ทกึ
โดยเขียนเคร่ืองหมาย ✓ ลงในช่องว่าง ๑๒ ๓
ดังตวั อยา่ ง
แบบบนั ทึกการปฏบิ ตั ทิ ่าทางการเคลือ่ นไหวเบ้อื งต้น
(๒ คะดแี นน) (๑ พคะอแใชน้ น) ค(๐วรคปะรแบั นปนรงุ)
รายการปฏิบัติ
๑. การเหยยี ด งอ เหว่ยี ง
บดิ ส่วนตา่ ง ๆ ของร่างกาย ✓
๒. ท่านอนเปล่ียนเปน็ ทา่ นงั่ ✓
๓. ทา่ น่งั เปลี่ยนเปน็ ทา่ ยนื ✓
๔. ท่ายนื เปลี่ยนเปน็ ทา่ เดนิ ✓
ไดค้ ะแนนรวม (๘) คะแนน
เกณฑ์การประเมิน ๔. ท่ายืนเปลี่ยนเป็นท่าเดิน ก้าวขา แกว่งแขน สลับก้าวเท้าเดิน
๗-๘ คะแนน ปฏิบัตอิ ยใู่ นระดับ ดี ๑๒๓
๔-๖ คะแนน ปฏบิ ตั ิอยู่ในระดบั พอใช้
๐-๓ คะแนน ปฏิบัตอิ ยูใ่ นระดับ ควรปรับปรงุ 58 สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.๔
๘. นักเรียนร่วมกันสรุปส่ิงที่เข้าใจเป็น
ความรรู้ ว่ มกนั ดงั นี้
• การปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิต
ประจำ�วันจะต้องมีการเคลื่อนไหวใน
ส่วนตา่ ง ๆ ของร่างกาย การเคล่ือนไหว
อย่างถูกวิธีและเหมาะสมจะทำ�ให้ปฏิบัติ
กจิ กรรมต่าง ๆ ไดด้ ี
ep 4 5ep ขนั้ ประเมนิ เพื่อเพมิ่ คณุ ค่า
บริการสังคม
ขน้ั สอื่ สารและนำ� เสนอ และจิตสาธารณะ
๙. สมุ่ เลอื กตวั แทนนกั เรยี นออกมาน�ำ เสนอ ๑๐. นักเรียนนำ�ความรู้เร่ือง การเคลื่อนไหวเบ้ืองต้นไปอธิบายให้น้องและคนใน
ผลการปฏบิ ัติของตนเองหนา้ ชัน้ เรียน ครอบครวั ฟงั เพอ่ื ใหท้ ราบถงึ การเคลอ่ื นไหวทถี่ กู ตอ้ ง และแนะน�ำ ใหอ้ อกก�ำ ลงั กาย
เพอ่ื คนในครอบครัวจะไดม้ สี ุขภาพที่แขง็ แรงตอ่ ไป
สุดยอดคู่มือครู 58
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
คำาถามท้าทาย อวัยวะใดทำาหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกาย St ตัวช้วี ดั
พ ๓.๑ ป.๔/๑
การเคล่อื นไหวรา่ งกายขัน้ พ้นื ฐาน ภาระงาน/ช้นิ งาน
แบบบนั ทึกการเคลือ่ นไหวร่างกาย
การดาำ เนนิ ชวี ติ ประจำาวนั ตอ้ งมกี ารปฏบิ ตั กิ จิ กรรมทัง้ อยูก่ บั ทีแ่ ละเคลือ่ นที่ แบบผสมผสาน
ซึ่งในบางครั้งอาจต้องมีการใช้อุปกรณ์หรือสิ่งของประกอบการปฏิบัติกิจกรรม
นั้น ๆ การปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ได้ดี จึงต้องอาศัยการมีทักษะการเคลื่อนไหว ep 1 ข้ันสังเกต
ที่ดีด้วย ซึ่งการเคลื่อนไหวร่างกาย แบ่งเป็น ๓ รูปแบบ ดังนี้
๑. การเคล่ือนไหวรา่ งกายแบบอยูก่ ับที่ รวบรวมขอ้ มูล
การเคลื่อนไหวร่างกายแบบอยู่กับที่เป็นการปรับเปลี่ยนลักษณะท่าทาง
เพื่อปฏิบัติกิจกรรมในชีวิตประจำาวัน โดยไม่มีการเคลื่อนที่ หรือเคลื่อนย้าย ๑. นักเรียนสังเกตภาพการยืนบริหารคอ
ไปที่อื่น เช่น การนั่งอ่านหนังสือ การยืนเคารพธงชาติ การนั่งรับประทานอาหาร การนง่ั ใชม้ อื แตะปลายเทา้ แลว้ รว่ มกนั
การยืนบิดตัว ยกตัวอย่างการเคลื่อนไหวร่างกาย
แบบอยู่กับที่
ตัวอย่าง การเคลื่อนไหวร่างกายแบบอยู่กับที่
การเคล่อื นไหว
ร่างกายขั้นพน้ื ฐาน
การยืนบริหารคอ การนั่งใชม้ ือแตะปลายเท้า
๒. การเคล่อื นไหวร่างกายแบบเคลื่อนท่ี
การเคลื่อนไหวร่างกายแบบเคลื่อนที่เป็นการปรับเปลี่ยนลักษณะท่าทาง
เพื่อให้ร่างกายมีการเคลื่อนที่จากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง หรือเคลื่อนย้ายร่างกาย
ไปในทิศทางต่าง ๆ เพื่อให้สามารถปฏิบัติกิจกรรมได้อย่างสะดวก เช่น การเดิน
ไปโรงเรียน การวิ่งออกกำาลังกาย การคลานของเด็ก การกระโดดข้ามรั้ว
การเคลือ่ นไหวร่างกายในชีวติ ประจาำ วนั 59
เสริมความรู้ ครูควรสอน
ก่อนการว่ิงออกกำ�ลังกายทุกครั้งควรยืดเหยียดร่างกายเพื่อป้องกัน
การบาดเจ็บของกล้ามเน้ือ และยืดเหยียดร่างกายอีกครั้งหลังจากการวิ่ง
ออกกำ�ลงั กาย
59 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 1 ขัน้ สงั เกต
St
รวบรวมข้อมูล ตัวอย่าง การเคลื่อนไหวร่างกายแบบเคลื่อนที่
๒. นักเรียนสังเกตภาพการว่ิงเล่นและ การวิ่งเลน่ การเดินออกกำาลงั กาย
การเดนิ ออกก�ำ ลงั กาย แลว้ ยกตวั อยา่ ง
การเคลื่อนไหวร่างกายแบบเคล่ือนที่ ๓. การเคลอ่ื นไหวรา่ งกายแบบใชอ้ ุปกรณ์ประกอบ
หรือการทำ�กิจกรรมซึ่งต้องมีการ การเคลื่อนไหวร่างกายแบบใช้อุปกรณ์ประกอบเป็นการเคลื่อนไหวปฏิบัติ
เคลือ่ นท่หี รอื ยา้ ยตำ�แหนง่ กิจกรรมในชีวิตประจาำ วัน หรือเพื่อออกกาำ ลังกายและเล่นกีฬา ซึ่งผู้ปฏิบัติต้องมี
๓. นักเรียนสังเกตภาพการกระโดดเชือก การใชอ้ ปุ กรณห์ รอื สิง่ ของประกอบการปฏบิ ตั กิ จิ กรรมดว้ ย ดงั นัน้ การเคลอื่ นไหว
การโยนรบั -สง่ ลกู บอล แลว้ ยกตวั อยา่ ง ลักษณะนี้ ผู้ปฏิบัติจะต้องมีทักษะในการเคลื่อนไหวแบบผสมผสานทั้งอยู่กับที่
กีฬาที่ต้องใช้อุปกรณ์ประกอบใน
การเล่น หรือการทำ�กิจกรรมที่ต้องใช้ เคลื่อนที่ และทักษะการใช้อุปกรณ์ประกอบการเคลื่อนไหวเป็นอย่างดี เพื่อให้
อปุ กรณ์ประกอบขณะปฏบิ ัติ
เคลื่อนไหวประกอบกิจกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การเตะลูกฟุตบอล
๔. นักเรียนร่วมกันสนทนาและทบทวน
ความรู้เร่ือง การเคลื่อนไหวร่างกาย ในการเล่นกีฬาฟุตบอล การเดาะลูกตะกร้อในการเล่นกีฬาตะกร้อ การโยน
ข้ันพ้นื ฐาน โดยตอบคำ�ถาม ดงั น้ี ลูกบอลในการเล่นกีฬาแชร์บอล การตีลูกเทเบิลเทนนิสในการเล่นเทเบิลเทนนิส
• นักเรียนเคลื่อนไหวร่างกาย ตัวอย่าง การเคลื่อนไหวร่างกายแบบใช้อุปกรณ์ประกอบ
เมอ่ื ท�ำ กจิ กรรมในชวี ติ ประจ�ำ วนั ใดบา้ ง
การกระโดดเชือก การโยนรับ-ส่งลกู บอล
(ตัวอย่างคำ�ตอบ เขยี นหนังสือ เล่นกฬี า
60 สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.๔
รับประทานอาหาร)
• นั ก เ รี ย น ใ ช้ ท่ า ท า ง แ บ บ ใ ด
ในการเคลื่อนไหว (ตัวอย่างคำ�ตอบ
การน่งั การเดนิ การวิง่ การกระโดด)
• การเคล่ือนไหวร่างกายแบบ
อยู่กับที่มีลักษณะอย่างไร (ตัวอย่าง
คำ�ตอบ การปรับเปลี่ยนลักษณะท่าทาง
ของอวยั วะเพอ่ื ท�ำ กจิ กรรมตา่ งๆโดยไมม่ ี
การเคล่อื นท่)ี
สุดยอดคู่มือครู 60
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Stasean
การเคล่ือนไหวรา่ งกายแบบผสมผสาน ep 1
ขั้นสงั เกต
รวบรวมขอ้ มลู
การเคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสานเป็นการนำาทักษะการเคลื่อนไหว ๕. นักเรียนสังเกตการสาธิตและฟัง
ร่างกายขั้นพื้นฐานทั้งแบบอยู่กับที่ แบบเคลื่อนที่ และใช้อุปกรณ์ประกอบ อธิบายการเคลื่อนไหวร่างกายแบบ
มาผสมผสานให้มีการเคลื่อนไหวที่ต่อเนื่องสัมพันธ์กัน เพื่อปฏิบัติกิจกรรม ผสมผสานแบบอยู่กับท่ีจำ�นวน ๙ ท่า
หรือทำางานต่าง ๆ การเคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสาน มีดังนี้ ดังนี้
๑. การเคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสานแบบอยู่กับที่ • กระโดดหมนุ ตัว
กระโดดหมุนตัว ยืนตรง ย่อเข่าลง ออกแรงดันปลายเท้าทั้งสองข้างถีบตัว • กระโดดเหยียดตวั กลางอากาศ
ให้ลอยสูงขึ้นจากพื้นพร้อมบิดลำาตัวหมุนไปทางซ้ายหรือขวากลางอากาศ ๑ รอบ • กระโดดตบมอื
ลงสู่พื้นโดยเท้าทั้งสองข้าง ย่อเข่าลงกลับสู่ท่ายืนตรง เป็นการผสมผสานระหว่าง • ยนื แตะปลายเทา้
การกระโดดและการหมุนตัว • น่งั ยกขาแตะสลบั
๑๒ ๓ ๔ • กระโดดตบมอื ใต้เขา่
• ยนื บดิ เอวไปทางขวาสลบั ทางซา้ ย
กระโดดหมนุ ตัว • ยืน-น่ัง-นอน สลับนอน-นัง่ -ยืน
• นอนแอ่นตัว ยกตวั ขึ้น-ลง
กระโดดเหยียดตัวกลางอากาศ ๖. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล
นั่งย่อเข่า ยกส้นเท้าขึ้นให้ก้นอยู่บน
ส้นเท้าทั้งสองข้าง จากนั้นออกแรงถีบ เ ก่ี ย ว กั บ ก า ร เ ค ล่ื อ น ไ ห ว ร่ า ง ก า ย
ปลายเท้าให้ตัวลอยขึ้นในอากาศ พร้อม แ บ บ ผ ส ม ผ ส า น แ บ บ อ ยู่ กั บ ที่
จากหนังสือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้
ทห่ี ลากหลาย
ทั้งเหยียดลำาตัว แขนและขาให้ตรง
แล้วกลับลงสู่พื้น โดยย่อเข่าทั้งสองข้าง
เท้าแยกเล็กน้อย เป็นการผสมผสาน
การเคลือ่ นไหว ไดแ้ ก่ การนัง่ การกระโดด ๑๒ ๓
และเหยยี ดแขน ขา แอน่ ตวั กลางอากาศ
กระโดดเหยยี ดตวั กลางอากาศ
การเคล่อื นไหวร่างกายในชวี ิตประจำาวัน 61
61 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขั้นคิดวิเคราะห์
St
และสรปุ ความรู้ กระโดดตบมือ ยืนตรง ใช้เท้าถีบตัวลอยขึ้น ตบมือ
๗. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น เหนือศีรษะ พร้อมแยกเท้าทั้งสองออกด้านข้าง จากนั้นให้
โดยตอบคำ�ถาม ดงั น้ี กระโดดกลับมาอยู่ในท่าเดิม
• นักเรียนคิดว่าการเคล่ือนไหว
เกดิ ขน้ึ ตลอดเวลาหรอื ไม่ (ตลอดเวลา/
ยืนแตะปลายเท้า ยืนตรงกางแขน เท้าแยกห่างกัน กระโดดตบมือ
ไม่ตลอดเวลา) ประมาณช่วงไหล่ แล้วพยายามเหยียดขาเตะเท้าขึ้นแตะ
• กิ จ ก ร ร ม ใ น ชี วิ ต ป ร ะ จำ � วั น ปลายมือข้างตรงข้ามที่อยู่ในระดับไหล่สลับกัน
อะไรบ้างที่ต้องใช้การเคล่ือนไหว
ร่างกายแบบผสมผสานแบบอยู่กับที่
ตอบคำ�ถามตามความคิดของตนเอง ๑๒ ๓
จ า ก นั้ น ตั ว แ ท น นั ก เ รี ย น บั น ทึ ก
คำ�ตอบที่ได้เป็นแผนภาพความคิด ยืนแตะปลายเท้า นัง่ ยกขาแตะสลับ
บนกระดาน
๘. นักเรียนคิดประเมินเพื่อเพ่ิมคุณค่า นั่งยกขาแตะสลับ นั่งเหยียดขา
โดยตอบคำ�ถาม ดังน้ี ทั้งสองข้างออกไปข้างหน้า จากนั้น
• นักเรียนจะนำ�ลักษณะการ ยกเท้าขวาขึ้นแล้วใช้มือซ้ายแตะ
เคล่ือนไหวร่างกายแบบผสมผสาน ปลายเท้า สลับกับยกเท้าซ้ายขึ้น
แบบอยู่กับท่ีไปใช้ประโยชน์ด้านใด แล้วใช้มือขวาแตะปลายเท้า เป็นการ
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ยืดเหยียดผ่อนคลาย เคลื่อนไหวที่ผสมผสานการนั่งยกเท้า
กลา้ มเนื้อหลงั จากการเล่นกีฬา) และบิดลำาตัว
๑ ๒
62 สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔
สุดยอดคู่มือครู 62
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก
St ขนั้ ปฏิบัติ
และสรปุ ความรู้
กระโดดตบมือใต้เข่า กระโดด หลงั การปฏิบัติ
ยกเข่าข้างใดข้างหนึ่ง ใช้มือทั้งสอง
๑๒ ตบมือใต้เข่าข้างที่ยกขึ้น จากนั้นให้ทำา ๙. นั ก เ รี ย น ฝึ ก ป ฏิ บั ติ ท่ า ท า ง ก า ร
ลักษณะเดียวกันกับขาอีกข้างหนึ่ง เคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสาน
กระโดดตบมือใตเ้ ขา่ ทำาสลับต่อเนื่องกัน เป็นการเคลื่อนไหว แบบอยู่กับท่ีตามการสาธิตทีละท่า
ที่ผสมผสานระหว่างการกระโดดงอเข่า โดยมีผู้ตรวจสอบความถูกต้องและ
และตบมือใต้เข่า ให้คำ�แนะนำ�เพิม่ เติม
ยืนบิดเอวไปทางขวาสลับทางซ้าย ยืนแยกเท้า กางแขนทั้งสองออกไป ๑๐. นักเรียนแบ่งกลุ่ม ๙ กลุ่ม แล้ว
ด้านข้างเสมอไหล่ จากนั้นบิดลำาตัวหมุนไปทางขวาสลับทางซ้าย จับสลากเก่ียวกับการเคล่ือนไหว
ร่างกายแบบผสมผสานแบบอยู่กับท่ี
ท้ัง ๙ ท่า แล้วเลือกตัวแทนกลุ่ม
เป็นผู้นำ�ฝึกปฏิบัติจนเกิดความ
คลอ่ งแคลว่
๑ ๒๓ ๔ ๑๑. นักเรียนร่วมกันสรุปส่ิงที่เข้าใจเป็น
ความรรู้ ่วมกนั ดังนี้
ยนื บิดเอวไปทางขวาสลบั ทางซา้ ย
• การเคลื่อนไหวร่างกายแบบ
ยืน-นั่ง-นอน สลับนอน-นั่ง-ยืน ยืนตรง ย่อเข่านั่งลงแล้วเหยียดเท้า ผสมผสานแบบอยกู่ บั ที่ จะชว่ ยท�ำ ให้
หงายตัวให้อยู่ในท่านอนเหยียดขา งอเข่าให้มือทั้งสองดันตัวให้กลับไปอยู่ ร่างกายแข็งแรง จิตใจร่าเริงแจ่มใส
ส ร้ า ง ค ว า ม มี ร ะ เ บี ย บ วิ นั ย แ ล ะ
ในท่านั่ง จากนั้นให้ถีบเท้าส่งตัวกลับไปอยู่ในท่ายืน เป็นการ ความสามคั คีในหมู่คณะ
เคลื่อนไหวที่ผสมผสาน การยืน การนั่ง และการนอน
๑๒ ๓ ๔
ยนื -น่งั -นอน สลบั นอน-น่งั -ยนื
การเคลื่อนไหวร่างกายในชีวติ ประจาำ วนั 63
63 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 1 ขัน้ สังเกต
St
รวบรวมขอ้ มูล นอนแอ่นตัว ยกตัวขึ้น-ลง นอนหงาย งอแขนและขา ยกตัวแอ่นขึ้น
๑๒. นักเรียนร่วมกันสนทนาเก่ียวกับการ จากนั้นยุบแขนขาและลำาตัวลงและดันขึ้นสลับกันไป เป็นการเคลื่อนไหวที่
เคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสาน ผสมผสาน การนอน การงอแขน ขา และยกตัวขึ้น
แบบเคลื่อนท่ี โดยตอบค�ำ ถาม ดงั น้ี
• การเคลื่อนไหวร่างกายแบบ ๑๒ ๓
เคลื่อนทีเ่ ปน็ อย่างไร
นอนแอน่ ตัว ยกตวั ขน้ึ -ลง
(ตัวอย่างคำ�ตอบ การเคล่ือนไหว
ร่ า ง ก า ย แ บ บ เ ค ล่ื อ น ที่ เป็นการ ๒. การเคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสานแบบเคลื่อนที่
วิ่งซิกแซ็กหรือวิ่งสลับฟันปลา วิ่งอย่างรวดเร็วอ้อมหลัก ซึ่งปักห่างกัน
ปรับเปล่ียนลักษณะร่างกาย โดยมีการ ๒ เมตร จำานวน ๑๐ หลัก โดยวิ่งจากขวาไปซ้าย สลับไปมา แล้ววิ่งกลับมา
จากซ้ายไปขวาในลักษณะเดิมกลับมา
เคลอื่ นท่ไี ปในทศิ ทางตา่ ง ๆ) ที่จุดเริ่มต้นนับเป็น ๑ รอบ เป็นการ
• นกั เรยี นเคยปฏบิ ตั กิ ารเคลอ่ื นไหว เ ค ลื่ อ น ไ ห ว ที่ ผ ส ม ผ ส า น ก า ร วิ่ ง แ ล ะ
การเปลีย่ นทศิ ทางของการวิง่ อยา่ งรวดเรว็
รา่ งกายแบบผสมผสานแบบเคลอ่ื นที่
หรือไม่ ท่าใดบ้าง (ตัวอย่างคำ�ตอบ วง่ิ ซกิ แซก็ หรือวง่ิ สลบั ฟันปลา
เคย เช่น วิ่งซิกแซ็ก วิ่งควบม้า กระโดด วิ่งกระโดดข้ามสิ่งกีดขวาง ตั้งกรวยเป็นแถว ห่างกัน ๒ เมตร วิ่งกระโดด
ข้ามกรวย ให้เท้าลงสู่พื้นระหว่างกรวยเพียงเท้าเดียวและครั้งเดียว ก้าวเท้า
สองเท้าขา้ มกรวย) สลับกันไปอย่างต่อเนื่อง เป็นการผสมผสานการวิ่งและการกระโดด
๑๓. นักเรียนสังเกตการสาธิตและฟัง
อธิบายการเคล่ือนไหวร่างกายแบบ
ผสมผสานแบบเคล่ือนท่ี ดังนี้
• วิ่งซิกแซ็กหรือว่ิงสลบั ฟนั ปลา
• วง่ิ กระโดดข้ามส่งิ กีดขวาง
• ว่ิงควบมา้ ๑๒ ๓
• วงิ่ เปลีย่ นทิศทาง
• เขยง่ ก้าวเขย่ง วง่ิ กระโดดขา้ มสิ่งกีดขวาง
• กระโดดขาเดียวสลับฟันปลา
• กระโดดสองเท้าข้ามกรวยไป 64 สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔
ขา้ งหน้า
๑๔. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล
เก่ียวกับการเคลื่อนไหวร่างกาย
แบบผสมผสานแบบเคล่ือนท่ี จาก
หนังสือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้
ทห่ี ลากหลาย
สุดยอดคู่มือครู 64
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Step 2asean
วิ่งควบม้า เป็นการวิ่งยกขาข้างใดข้างหนึ่งอยู่ด้านหน้า ขัน้ คิดวเิ คราะห์
อีกข้างหนึ่งอยู่ด้านหลัง เมื่อกระโดดให้ใช้เท้าหน้าลงพื้นก่อน และสรปุ ความรู้
แล้วให้เท้าหลังตามไปชิดเท้าหน้าโดยเร็ว เมื่อวิ่งต่อไปเท้าหน้า
ขา้ งเดมิ จะตอ้ งนาำ หนา้ อยูเ่ สมอ เปน็ การเคลอื่ นไหวทผี่ สมผสาน ๑๕. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
การกระโดด การวิ่งและใช้เท้าชิดเท้า เกี่ยวกับการเคล่ือนไหวร่างกาย
แบบผสมผสานแบบเคลื่อนท่ี โดย
ตอบคำ�ถาม ดังน้ี
ว่งิ ควบมา้ • ท่าทางการเคลื่อนไหวร่างกาย
วิง่ เปลีย่ นทศิ ทาง วิง่ อยา่ งรวดเรว็ ไปขา้ งหนา้ แลว้ เปลีย่ นทศิ ทางการวิง่ เมือ่ แบบผสมผสานแบบเคลอ่ื นทสี่ ามารถ
ครูสั่งว่า “ทางซ้าย” “ทางขวา” หรือ “กลับตัว” โดยต้องเปลี่ยน น�ำ ไปใชใ้ นกิจกรรมใดได้บา้ ง
ทิศทางการวิ่งด้วยความรวดเร็ว เป็นการเคลื่อนไหวโดยการ (ตัวอย่างคำ�ตอบ เล่นกีฬาต่าง ๆ เช่น
วิ่งที่มีการเปลี่ยนทิศทางหรือการกลับตัวอย่างรวดเร็ว
เตะฟุตบอล)
• นอกจากท่าทางการเคลื่อนไหว
รา่ งกายแบบผสมผสานแบบเคลอื่ นท่ี
วิง่ เปล่ยี นทิศทาง ทั้ง ๗ ทา่ ทไ่ี ดเ้ รียนมาแลว้ นักเรยี น
เขย่งก้าวเขย่ง ยืนยกขาขวาพร้อมเขย่งเท้าซ้ายแล้วก้าวเท้าขวายาว ๆ คิดว่ามีท่าอะไรอีกบ้าง (ตัวอย่าง
ไปขา้ งหนา้ เมือ่ เทา้ ขวาสมั ผสั พืน้ ใหเ้ ขยง่ เทา้ ขวา แลว้ กา้ วเทา้ ซา้ ยยาว ๆ ไปขา้ งหนา้
เมื่อเท้าซ้ายสัมผัสพื้นแล้วเขย่งเท้าซ้ายแล้วก้าวเท้าขวาไปข้างหน้า ทาำ ลักษณะ คำ�ตอบ กระโดดไกล วา่ ยนํ�ำ้ )
เดียวกันต่อไปอย่างต่อเนื่อง เป็นการเคลื่อนไหวที่ผสมผสานการยืน การเขย่ง • การปฏิบัติท่าทางการเคลื่อนไหว
และการก้าวเท้า
รา่ งกายแบบผสมผสานแบบเคลอื่ นท่ี
เปน็ การสรา้ งเสรมิ รา่ งกายสว่ นใดบา้ ง
(ตวั อย่างคำ�ตอบ กระดูก กลา้ มเน้อื )
๑๖. นักเรียนคิดประเมินเพ่ือเพ่ิมคุณค่า
โดยตอบค�ำ ถาม ดงั น้ี
• ส่ิงท่ีควรระมัดระวังในการ
เคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสาน
๑ ๒๓ แบบเคล่ือนท่มี ีอะไรบ้าง
เขยง่ กา้ วเขยง่
การเคลือ่ นไหวรา่ งกายในชวี ิตประจำาวัน 65 (ตัวอยา่ งคำ�ตอบ สภาพพ้นื ที่
สง่ิ กีดขวาง ทิศทางในการเคลอื่ นท่ี)
65 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 3 ข้ันปฏิบัติ
St แหลละังสกราุปรปควฏาิบมตั ริู้
กระโดดขาเดียวสลับฟันปลา ขีดเส้นขนานบนพื้นกว้างพอประมาณ
ยาว ๕ เมตร ยืนข้างเส้นยกขาข้างหนึ่งแล้วกระโดดขาเดียว ข้ามเส้นขนานไป
๑๗. นั ก เ รี ย น ฝึ ก ป ฏิ บั ติ ท่ า ท า ง ก า ร ข้างหน้าสลับกันไปมาโดยใช้ขาเดียวตลอด การกระโดดแต่ละครั้งเมื่อเท้า
เคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสาน สัมผัสพื้นแล้วจะต้องไม่ขยับเท้าหรือเคลื่อนที่เกิน ๒ ครั้ง เป็นการเคลื่อนไหวที่
แบบเคล่ือนที่ตามการสาธิตทีละท่า ผสมผสานการกระโดด
โดยมผี ้ตู รวจสอบความถูกต้อง และ โดยใช้ขาข้างเดียว และ
ให้ค�ำ แนะนำ�เพิม่ เติม ๑ ๓ ส ลั บ ฟั น ป ล า เ ป ลี่ ย น
๒
๑๘. นักเรียนแบ่งกลุ่ม ๗ กลุ่ม แล้ว ทิศทางไปมา
จบั สลากเลอื กหัวขอ้ ดังนี้
• วิง่ ซิกแซก็ หรือวิ่งสลบั ฟนั ปลา กระโดดขาเดยี วสลบั ฟนั ปลา
• วงิ่ กระโดดขา้ มส่ิงกดี ขวาง
กระโดดสองเทา้ ขา้ มกรวยไปขา้ งหนา้
• ว่งิ ควบมา้ ยืนหันหน้าเข้าหากรวย เท้าแยก
ห่างกัน ๑ ช่วงไหล่ ห่างจากกรวย
• วิง่ เปล่ยี นทิศทาง พ อ ป ร ะ ม า ณ ย่ อ เ ข่ า เ ห วี่ ย ง แ ข น ๑ ๒ ๓
• เขยง่ กา้ วเขย่ง ทั้งสองข้างไปข้างหลัง ขณะกระโดดข้าม
• กระโดดขาเดยี วสลับฟันปลา กรวยเหวี่ยงแขนไปข้างหน้า เป็นการ
• กระโดดสองเท้าข้ามกรวย ผสมผสานการยืนย่อเข่า กระโดดและยืน
ไปขา้ งหน้า
แล้วเลือกตัวแทนกลุ่มเป็นผู้นำ� ทรงตัว กระโดดสองเทา้ ขา้ มกรวยไปข้างหนา้
ฝกึ ปฏบิ ัติจนเกดิ ความคลอ่ งแคลว่ ๓. การเคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสานโดยใช้อุปกรณ์ประกอบ
๑๙. นักเรียนร่วมกันสรุปสิ่งท่ีเข้าใจเป็น พุ่งตัวรับลูกบอล ยืนเท้าแยกและ
ความรู้รว่ มกนั ดงั น้ี ย่อตัวเล็กน้อย ให้เพื่อนโยนลูกบอลไป
ในทิศทางต่าง ๆ แล้วพุ่งตัวออกไปรับ
• การเคล่ือนไหวร่างกายแบบ พุ่งตวั รับลกู บอล ไวใ้ หท้ นั เปน็ การเคลือ่ นไหวทีผ่ สมผสาน
ผสมผสานแบบเคล่ือนที่เป็นการ การยืนและการพุ่งตัวโดยใช้ลูกบอล
ทดสอบสมรรถภาพทางกายและการ เป็นอุปกรณ์ประกอบ
ทดสอบประสิทธิภาพการทำ�งาน
ความสมบูรณ์ และความบกพร่อง 66 สุขศึกษาและพลศึกษา ป.๔
ด้านต่าง ๆ ของร่างกาย เพ่ือปรับปรุง
และพฒั นาให้ดยี ิ่งขน้ึ
สุดยอดคู่มือครู 66
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Step 1asean
ยนื รบั -สง่ ลกู บอลเหนอื ศรี ษะและระหวา่ งขา ยืนหันหลงั ตรงกับคู่เทา้ แยก ขั้นสงั เกต
ห่างกันประมาณ ๑ ช่วงไหล่ เข่างอเล็กน้อย คนหนึ่งจับลูกบอล แล้วปฏิบัติ ดังนี้ รวบรวมขอ้ มูล
๑. คนจับลูกบอลยกลูกบอลขึ้นเหนือศีรษะ ส่งลูกบอลให้คู่ ๒๐. นักเรียนร่วมกันสนทนาเก่ียวกับ
๒. คู่เหยียดแขนรับลูกบอลเหนือศีรษะ ก า ร เ ค ลื่ อ น ไ ห ว ร่ า ง ก า ย แ บ บ
๓. รับลูกบอลด้วยสองมือ ผสมผสานโดยใช้อุปกรณ์ประกอบ
๔. ส่งลูกบอลลอดขากลับคืนให้คู่ โดยตอบคำ�ถาม ดงั นี้
ปฏิบัติ ๑๐-๑๕ ครั้ง แล้วเปลี่ยนสลับกันจากคนส่งลูกบอลเหนือศีรษะ
มาเป็นคนรับลูกบอลระหว่างขา • นักเรียนใช้อุปกรณ์ร่วมกับการ
เคล่ือนไหวร่างกายเพ่ือทำ�กิจกรรม
ใดบ้าง (ตัวอย่างคำ�ตอบ ถือกระเป๋า-
นกั เรียน เขียนหนงั สอื เลน่ กีฬา
ออกกำ�ลงั กาย)
๒๑. นักเรยี นสังเกตภาพ เดก็ เล่นฟุตบอล
แล้วร่วมกันสนทนา โดยตอบคำ�ถาม
ดงั นี้
๑๒ ๓๔
ยืนรบั -สง่ ลูกบอลเหนอื ศรี ษะและระหว่างขา
รับ-ส่งลูกบอลเคลื่อนที่ กำาหนดจุดเริ่มและจุดกลับตัวห่างกันประมาณ
๑๐ เมตร จับคู่กับเพื่อนแล้วรับ-ส่งลูกบอลไปมาระหว่างคู่ โดยขณะส่งและรับ
ลูกบอล ให้เคลื่อนที่จากจุดหนึ่งไปอีก
จุดหนึ่ง เพื่อให้ถึงจุดกลับตัวและรับ-
ส่งลูกบอลกลับมาที่จุดเริ่มต้น ขณะที่
ไปและกลับจะต้องส่ง และรับลูกบอล • จากภาพ เป็นภาพอะไร (ตัวอยา่ ง
ตลอดเวลา เป็นการเคลื่อนไหวที่ผสม-
ผสานการเดิน การรับและการโยน โดย ค�ำ ตอบ เด็กเล่นฟุตบอล)
• จากภาพ เป็นการเคล่ือนไหว
มีลูกบอลเป็นอุปกรณ์ประกอบ รับ-ส่งลกู บอลเคลือ่ นท่ี
ร่างกายแบบผสมผสานแบบใดบ้าง
(ตวั อยา่ งคำ�ตอบ การวิ่ง การเตะ)
การเคลือ่ นไหวรา่ งกายในชีวติ ประจาำ วัน 67 ๒๒. นักเรียนฟังการอธิบายและชมการ
สาธิตเกี่ยวกับท่าทางการเคล่ือนไหว
• กระโดดเชือกเดี่ยว ร่ า ง ก า ย แ บ บ ผ ส ม ผ ส า น โ ด ย ใ ช้
• กระโดดเชือกยาว อปุ กรณ์ประกอบ ดงั นี้
• การเล่นบาสเกตบอล
• การกระโดดรบั ลกู บอลของผู้รกั ษาประตู • พงุ่ ตัวรับลูกบอล
๒๓. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการเคล่ือนไหวร่างกายแบบ • ยืนรับ-ส่งลูกบอลเหนือศีรษะ
ผสมผสานโดยใช้อุปกรณ์ประกอบ จากหนังสือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้ และระหว่างขา
ท่ีหลากหลาย • รบั -ส่งลูกบอลเคลื่อนท่ี
• ยนื สง่ ลกู บอลซิกแซ็ก
• ว่งิ ซิกแซ็กเล้ยี งลกู บอล
67 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขั้นคิดวิเคราะห์
St St ยืนส่งลูกบอลซิกแซ็ก
และสรุปความรู้
๒๔. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น แบ่งผู้เล่นออกเป็นสองทีมเท่า ๆ กัน เข้าแถวหันหน้าเข้าหากัน ระยะห่าง
โดยตอบคำ�ถาม ดังนี้ ประมาณ ๔ เมตร ผู้เล่นหัวแถว
คนหนึ่งจับลูกบอล แล้วส่งลูกบอล
• การเตะตะกรอ้ เปน็ การเคลอื่ นไหว ให้คนหัวแถวตรงข้าม เมื่อรับ
ร่ า ง ก า ย แ บ บ ผ ส ม ผ ส า น โ ด ย ใ ช้ ลูกบอลแล้วให้ส่งลูกบอลให้คนที่
อุปกรณป์ ระกอบใชห่ รือไม่ (ใช)่
๒ ของแถวตรงข้าม ส่งลูกบอลสลับ
• มีกิจกรรมใดบ้างท่ีเป็นการ กันไปมาจนถึงคนสุดท้าย
เคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสาน ก า ร ส่ ง ลู ก บ อ ล ใ ห้ กำ า ห น ด
โดยใช้อุปกรณ์ประกอบ (ตัวอย่าง การส่ง เช่น ทุ่ม โยน หรือขว้างด้วย ยืนสง่ ลกู บอลซิกแซ็ก
คำ�ตอบ การเลี้ยงลูกบาสเกตบอล มือเดียวเหนือศีรษะ สองมือเหนือ
การพงุ่ ตวั รับลูกบอลของผ้รู กั ษาประตู) ศีรษะ หรือส่งด้วยสองมือเหนือไหล่
๒๕. นักเรียนคิดประเมินเพ่ือเพิ่มคุณค่า
โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี วิ่งซิกแซ็กเลี้ยงลูกบอล ถือลูกบอลวิ่งอ้อมกรวยสลับไปมาจนถึงกรวย
• หากนักเรียนฝึกปฏิบัติท่าทาง สดุ ทา้ ย แลว้ เลีย้ งลกู บอลดว้ ยเทา้ ออ้ มกรวยกลบั มาทจี่ ดุ เริม่ ตน้ เปน็ การเคลอื่ นไหว
ก า ร เ ค ล่ื อ น ไ ห ว ร่ า ง ก า ย แ บ บ ที่ผสมผสานการวิ่งซิกแซ็ก
ผสมผสานโดยใช้อุปกรณ์ประกอบ และการเลี้ยงลูกบอล โดย
อยเู่ ปน็ ประจ�ำ จะกอ่ ใหเ้ กดิ ประโยชน์ มี ลู ก บ อ ล เ ป็ น อุ ป ก ร ณ์
ประกอบ
อย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ สามารถ วิ่งซกิ แซ็กเล้ียงลกู บอล
ค ว บ คุ ม อุ ป ก ร ณ์ ไ ป พ ร้ อ ม กั บ ก า ร กระโดดเชือกเด่ยี ว กระโดดเชอื กเดีย่ ว มือจับปลายเชอื กทัง้ สองดา้ น
เคล่อื นไหวไดอ้ ย่างคลอ่ งแคลว่ ) ให้อยู่ในระดับเอวด้านหน้าของลำาตัว มือแยกกันกว้าง
68 สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔ ประมาณช่วงไหล่ ข้อมืออยู่คงที่และนิ้วหัวแม่มืออยู่
ep 3 ขั้นปฏิบัติ บนเชือกขณะหมุนเชือกให้หมุนเชือกไปข้างหน้าพร้อม
และสรปุ ความรู้ กระโดดยกเท้าพร้อมกันทั้งสองข้าง
หลงั การปฏบิ ตั ิ
๒๖. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๓ คน
แล้วฝึกปฏิบัติท่าทางการเคล่ือนไหว
ร่างกายแบบผสมผสานโดยใช้อุปกรณ์
ประกอบทั้ง ๙ ท่า ตามการสาธิต
โดยชว่ ยกันตรวจสอบความถกู ต้อง
สุดยอดคู่มือครู 68
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
St asean
กระโดดเชอื กยาว มผี ูห้ มนุ เชอื ก ๒ คน ยนื หนั หนา้ เขา้ หากนั จบั ปลายเชอื ก ep 3 ขัน้ ปฏบิ ตั ิ
และสรปุ ความรู้
หลังการปฏิบัติ
หยอ่ นลงดา้ นหนา้ ปลอ่ ยใหก้ ลางเชอื ก ๒๗. นั ก เ รี ย น ป ฏิ บั ติ ก า ร เ ค ลื่ อ น ไ ห ว
สัมผัสพื้น ผู้กระโดดเชือกยืนตรง ร่างกายแบบผสมผสานแบบอยู่กับท่ี
กลางเชือก ผู้หมุนเชือกให้สัญญาณ แบบเคลื่อนที่ และใช้อุปกรณ์
เริ่มยกเชือกขึ้นเพื่อหมุนเชือกใน ประกอบ โดยเลือกปฏิบัติอย่างละ
ลั ก ษ ณ ะ เ ป็ น ว ง ก ล ม ข น า ด ใ ห ญ่ ๓ทา่ จากนน้ั บนั ทกึ ผลการเคลอื่ นไหว
ผูก้ ระโดดเริม่ กระโดด เมือ่ เชอื กตกลง ร่างกายแบบผสมผสานทั้ง ๓ แบบ
มาที่เท้า ลงในแบบบันทกึ ดังตวั อยา่ ง
กระโดดเชือกยาว
ตวั อยา่ งการเคลือ่ นไหวรา่ งกายแบบผสมผสาน ทีน่ าำ ไปใชใ้ นการออกกาำ ลงั กาย แบบบันทึกการเคล่อื นไหวร่างกายแบบผสมผสาน
และการเล่นกีฬา มีดังนี้
รายการปฏิบัติ (๒ คะดแี นน) (๑ พคะอแใชน้ น) ค(๐วรคปะรแับนปนรงุ)
การเลน่ บาสเกตบอล เปน็ การผสม- การเคล่ือนไหวร่างกายแบบ ✓ ✓
ผสานการวิ่ง ซึ่งเป็นการเคลื่อนไหวแบบ ผสมผสานแบบอยู่กบั ท่ี ✓
เคลื่อนที่ และทักษะการเคลื่อนไหวโดยใช้ ๑) กระโดดหมุนตวั
อุปกรณ์ประกอบ คือ ลูกบาสเกตบอล ๒) กระโดดเหยียดตวั กลางอากาศ
๓) กระโดดตบมือใต้เข่า
การเล่นบาสเกตบอล การเคล่อื นไหวรา่ งกายแบบ ✓
ผสมผสานแบบเคล่ือนท่ี ✓
การกระโดดรับลูกบอลของผู้รักษาประตู ๑) วงิ่ ซกิ แซก็
ผสมผสานทักษะการเคลื่อนไหวแบบเคลื่อนที่ คือ ๒) ว่งิ เปลีย่ นทศิ ทาง ✓
การกระโดด และการเคลือ่ นไหวโดยใชอ้ ปุ กรณป์ ระกอบ ๓) ว่งิ ควบมา้
ซึ่งผู้เล่นต้องมีทักษะในการกระโดดรับลูกบอล
เป็นอย่างดี การเคล่อื นไหวร่างกายแบบ ✓
ผสมผสานโดยใช้อุปกรณ์ ✓
ประกอบ ✓
๑) กระโดดเชอื กเดีย่ ว
๒) ว่งิ ซกิ แซก็ เล้ียงลูกบอล
๓) พุง่ ตวั รับลกู บอล
ความรู้รอบโลก ได้คะแนนรวม (๑๕) คะแนน
การกระโดดรับลูกบอล กีฬาบาสเกตบอลมีต้นกำาเนิดในประเทศสหรัฐอเมริกา เกณฑ์การประเมนิ
ของผรู้ ักษาประตู ๑๔-๑๘ คะแนน ปฏิบตั อิ ยู่ในระดับ ดี
๑๐-๑๓ คะแนน ปฏบิ ตั ิอยู่ในระดบั พอใช้
๐-๙ คะแนน ปฏบิ ัตอิ ยใู่ นระดบั ควรปรับปรุง
การเคลอ่ื นไหวรา่ งกายในชวี ิตประจาำ วนั 69 • นักเรียนปฏิบัติการเคล่ือนไหว
ร่างกายแบบผสมผสานอยู่ในระดับ
• การเคล่ือนไหวร่างกายแบบผสมผสานอย่างถูกต้องจะส่งผลอย่างไร ใด (ระดบั ดี)
• นกั เรยี นควรปรบั ปรงุ การเคลอ่ื นไหว
(ทำ�กจิ กรรมต่าง ๆ ได้ตามท่ตี อ้ งการ รา่ งกายแข็งแรง) ร่างกายแบบผสมผสานในท่าใดบ้าง
๒๘. นกั เรยี นร่วมกันสรปุ สง่ิ ทเ่ี ข้าใจเปน็ ความร้รู ว่ มกัน ดงั น้ี (กระโดดหมุนตัว กระโดดตบมือใต้เข่า
• การเคล่ือนไหวร่างกายแบบผสมผสานโดยใช้อุปกรณ์ประกอบ
เป็นกิจกรรมทางกายที่ต้องใช้ทักษะการเคลื่อนไหวและความคล่องตัว วิ่งควบม้า)
ซึ่งสามารถนำ�ไปใช้ในการเล่นกีฬาหรือประกอบกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิต
ประจำ�วันได้
69 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
St Step 4
ขนั้ สอื่ สารและนำ� เสนอ เว็บไซต์แนะนำา ปลอดภัยไว้ก่อน
๒๙. นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทน การกีฬาแห่งประเทศไทย www.sat.or.th ก่อนออกกำาลังกาย เล่นกีฬา หรือฝึก
ออกมานำ�เสนอผลการปฏิบัติของ เคลื่อนไหวรูปแบบต่าง ๆ ต้องอบอุ่นร่างกาย
กล่มุ ตนเองทีละกล่มุ หนา้ ชน้ั เรียน ผังสรุปสาระสำาคัญ ด้วยการบริหารร่างกายประมาณ ๑๕-๒๐ นาท ี
การเคลอ่ื นไหว เพือ่ เตรยี มความพรอ้ มของกลา้ มเนือ้ และปอ้ งกนั
5ep ขั้นประเมนิ เพ่อื เพ่มิ คุณค่า เบือ้ งต้น กล้ามเนื้อได้รับบาดเจ็บ
บริการสังคม
และจิตสาธารณะ การเคลอ่ื นไหว ลักษณะพฤติกรรมตามธรรมชาติของ
รา่ งกายใน มนษุ ยท์ แ่ี สดงการเปลย่ี นแปลงทา่ ทางของ
๓๐. นักเรียนร่วมกันจัดทำ�ป้ายนิเทศ รา่ งกายจากแบบหนึง่ ไปเป็นอกี แบบหนง่ึ
ก า ร เ ค ล่ื อ น ไ ห ว ร่ า ง ก า ย ใ น ชี วิ ต ชวี ิตประจำาวนั ซง่ึ การเคลอื่ นไหวที่ถูกตอ้ งจะเปน็ พน้ื ฐาน
ประจำ�วัน จากนั้นนำ�ไปติดบริเวณ ในการออกกำาลงั กายและเลน่ กฬี า
มุมความรู้ต่าง ๆ ของโรงเรียน
หรือชุมชนเพ่ือให้ความรู้ในการ การเคลือ่ นไหวรา่ งกายแบบอยกู่ ับท่ี :
เคลอ่ื นไหวรา่ งกายทถี่ ูกต้อง เป็นการปรับเปล่ียนท่าทางโดยไม่มีการ
เคลือ่ นยา้ ยท่ี
การเคลือ่ นไหวร่างกายแบบเคล่ือนท่ี :
เป็นการปรับเปล่ียนท่าทางเพื่อให้ร่างกาย
เคลือ่ นยา้ ยจากที่หน่ึงไปอีกทหี่ นง่ึ
การเคล่อื นไหว การเคลอื่ นไหวรา่ งกายแบบใช้อุปกรณ์
ร่างกาย ประกอบ : เปน็ การเคลอื่ นไหวทใ่ี ชร้ า่ งกาย
ขั้นพนื้ ฐาน บงั คับอปุ กรณข์ ณะเคลอ่ื นไหวด้วย
การเคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสาน :
เป็นการเคล่ือนไหวที่ใช้การเคล่ือนไหว
แบบอยู่กับที่ แบบเคลื่อนท่ี และใช้
อปุ กรณป์ ระกอบมาผสมผสานใหเ้ คลอ่ื นไหว
ต่อเน่อื งสัมพนั ธ์กัน
70 สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔
สุดยอดคู่มือครู 70 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
การเคล่ือนไหวรา่ งกายอย่างถกู ต้องมีประโยชน์อยา่ งไร
๑ ท�ำ ให้เจริญอาหาร
๒ เลน่ กฬี าไดเ้ กง่ กวา่ เพอ่ื น
๓ ทำ�ให้เรียนหนังสอื เกง่ ขนึ้
๔ ท�ำ กจิ กรรมตา่ ง ๆ ไดอ้ ยา่ งมีประสทิ ธิภาพ
(เฉลย ๔ เพราะการทำ�กิจกรรมต่าง ๆ ต้องใช้ท่าทางแตกต่างกัน ซ่ึงต้อง
เลอื กทา่ ทางทีเ่ หมาะสมกบั กจิ กรรมที่ปฏบิ ตั ิเพื่อให้เกิดประสิทธภิ าพ )
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ตัวช้ีวัด
กจิ กรรมการเรียนรู้ พ ๓.๑ ป.๔/๑
กิจกรรม การเคล่ือนไหวรา่ งกายข้นั พน้ื ฐาน
๑. ให้นักเรียนเลือกฝึกปฏิบัติท่าทางการเคล่ือนไหวร่างกายแบบผสมผสาน
แบบอยู่กับที่ ๓ ท่า แบบเคลื่อนที่ ๓ ท่า และใช้อุปกรณ์ประกอบ ๒ ท่า
โดยครบู นั ทกึ ผลการปฏบิ ัตลิ งในแบบบนั ทกึ ดงั ตัวอยา่ งตอ่ ไปน้ี
แบบบันทกึ การเคลือ่ นไหวร่างกายแบบผสมผสาน
รายการปฏบิ ัติ ดี พอใช้ ควรปรับปรงุ
การเคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสาน (๒ คะแนน) (๑ คะแนน) (๐ คะแนน)
แบบอยู่กับที่
๑)
๒)
๓)
การเคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสาน (๒ คะแนน) (๑ คะแนน) (๐ คะแนน)
แบบเคลื่อนที่
๑)
๒)
๓)
การเคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสาน (๒ คะแนน) (๑ คะแนน) (๐ คะแนน)
โดยใช้อุปกรณ์ประกอบ ได้คะแนนรวม คะแนน
๑)
๒)
การเคลอ่ื นไหวรา่ งกายในชวี ิตประจำาวัน 71
71 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตัวชี้วัด ๒. ให้นกั เรียนนาำ คะแนนรวมในขอ้ ๑ มาเทียบกบั เกณฑ์การประเมินแลว้ ตอบคาำ ถาม
พ ๓.๑ ป.๔/๑
เกณฑ์การประเมิน
ถ้าได้ ๑๓-๑๖ คะแนน นักเรียนปฏิบัติอยู่ในระดับ ดี
ถ้าได้ ๘-๑๒ คะแนน นักเรียนปฏิบัติอยู่ในระดับ พอใช้
ถ้าได้ ๐-๗ คะแนน นักเรียนปฏิบัติอยู่ในระดับ ควรปรับปรุง
๒.๑ นักเรยี นปฏิบัติการเคล่ือนไหวรา่ งกายแบบผสมผสานอยูใ่ นระดับใด
๒.๒ นกั เรยี นอยากปรับปรงุ การเคลื่อนไหวร่างกายแบบผสมผสานในทา่ ใด
มากทสี่ ุด เพราะเหตใุ ด
๓. ใหน้ ักเรียนแบ่งกลุ่มคดิ ออกแบบท่าทางการเคล่ือนไหวร่างกายแบบผสมผสาน
ท้ังแบบอยู่กับที่ เคลื่อนท่ี และใช้อุปกรณ์ประกอบท่ีนอกเหนือจากที่เรียนมา
ฝึกปฏิบัตภิ ายในกลุ่ม และออกมานาำ เพ่อื น ๆ กลมุ่ อื่นปฏบิ ตั ิ
๔. ใหน้ กั เรียนรว่ มกันสรุปประโยชน์ ประโยชน์
ของการเคลื่อนไหว เป็นแผนภาพ ของการเคลื่อนไหว
ความคดิ ดังตัวอย่างต่อไปน้ี
แนวค�ำตอบ คำาถามพัฒนากระบวนการคดิ
๑. ถ้านกั เรยี นไมส่ ามารถเคล่ือนไหวร่างกายแบบเคลอ่ื นท่ีได้จะเกดิ ผลอย่างไร
๑. เคลื่อนไหวไปยังท่ตี ่าง ๆ ไม่ได้
ทำ�กิจกรรมไมไ่ ด้ ๒. หากต้องการเคลอ่ื นไหวร่างกายแบบใช้อุปกรณ์ประกอบใหไ้ ดด้ ี
๒. เลือกใช้อุปกรณ์ท่ีตนถนัด ไม่เสี่ยงต่อ ควรปฏบิ ตั อิ ยา่ งไร
การเกดิ อนั ตราย ๓. การเคลือ่ นไหวร่างกายอยา่ งถกู ต้องสง่ ผลดอี ยา่ งไร
๓. ท�ำ กจิ กรรมตา่ งๆไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ ๔. ถา้ เคลือ่ นไหวรา่ งกายไมถ่ กู วธิ จี ะสง่ ผลอย่างไร
๔. เกิดการบาดเจ็บของร่างกาย ทำ�กิจกรรม ๕. นกั เรียนจะมีวธิ พี ัฒนาการเคล่ือนไหวของตนเองได้อยา่ งไรบา้ ง
ต่าง ๆ ไม่ไดต้ ามต้องการ 72 สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔
๕. ฝึกเคล่ือนไหวร่างกายดว้ ยทา่ พ้นื ฐาน
ต่างๆอยเู่ สมอออกกำ�ลงั กายเป็นประจำ�
สุดยอดคู่มือครู 72
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
เปา้ หมายการเรยี นรู้
มาตรฐานการเรียนรู้
๖ ทางกาย การเลน่ เกม และกีฬา
กายบริหารประกอบจังหวะการเรยี นรู้ท่ี มาตรฐาน พ ๓.๑
ห ่นวย เข้าใจ มีทักษะในการเคลื่อนไหว กจิ กรรม
น
ตวั ช้ีวัด สมรรถนะส�ำ คัญของผู้เรียน
ฝึกกายบริหารท่ามือเปล่าประกอบจังหวะ (พ ๓.๑ ป.๔/๒)
๑. ความสามารถในการสอื่ สาร
ผังสาระการเรียนรู้ กิจกรรมเขา้ จังหวะ การฝึกทา่ กายบริหาร ๒. ความสามารถในการคิด
ทา่ ทางพน้ื ฐานของ ประกอบเพลงรกั เมอื งไทย ๓. ความสามารถในการแกป้ ญั หา
กจิ กรรมเขา้ จังหวะ ๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวิต
รปู แบบการเคลอื่ นไหว กายบริหาร ๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี
ของกจิ กรรมเขา้ จงั หวะ ประกอบดนตรี
คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์
ท่ากายบรหิ าร กายบริหาร
สว่ นตา่ ง ๆ ของรา่ งกาย ประกอบจังหวะ ใฝ่เรียนรู้
ตัวชี้วัดที่ ๔.๑ ตั้งใจ เพียรพยายามใน
การเคล่ือนไหว การเรียนและเขา้ ร่วมกิจกรรมการเรยี นรู้
ประกอบจงั หวะ ตัวช้ีวัดท่ี ๔.๒ แสวงหาความรู้จาก
เพลงระบาำ ชาวไพร แหลง่ เรยี นรตู้ า่ ง ๆ ทงั้ ภายในและภายนอก
โรงเรียน ด้วยการเลือกใช้ส่ืออย่าง
เทคนคิ การเคลอื่ นไหว การเคลื่อนไหว เหมาะสม บันทึกความรู้ วิเคราะห์ สรุป
ประกอบจงั หวะเพลง ประกอบจังหวะเพลง เป็นองค์ความรู้ สามารถนำ�ไปใช้ในชีวิต
ประจำ�วนั ได้
สาระสำาคญั
มงุ่ มั่นในการท�ำ งาน
กายบรหิ ารประกอบจงั หวะ เปน็ การเคลอื่ นไหวรา่ งกายตามความคดิ ความรสู้ กึ และอารมณ์ ใหม้ ที า่ ทาง ตัวชี้วัดที่ ๖.๑ ตั้งใจและรับผิดชอบใน
ไปตามจงั หวะอยา่ งมแี บบแผนและขน้ั ตอน ทาำ ใหเ้ กดิ ความสนกุ สนาน เพลดิ เพลนิ ทาำ ใหร้ า่ งกายไดอ้ อกกาำ ลงั กาย การปฏิบัติหนา้ ท่กี ารงาน
และมีสุขภาพท่ีดี มีความคิดริเร่ิมสร้างสรรค์ กล้าแสดงออกอย่างมั่นใจ รู้จักการเป็นผู้นำาและผู้ตามที่ดี ตัวชี้วัดที่ ๖.๒ ทำ�งานด้วยความเพียร
ปรบั ตัวเขา้ กับผอู้ ่ืนและอยู่รว่ มกับผู้อ่ืนได้เป็นอย่างดี พยายามและอดทนเพื่อให้งานสำ�เร็จ
ตามเปา้ หมาย
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 จุดประกายโครงงา
นักเรียนสำ�รวจเพลงพ้ืนบ้านในท้องถิ่นหรือในภูมิภาคที่มีจังหวะเหมาะสม
ในการนำ�มาใช้ประกอบท่ากายบริหารส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย แล้วนำ�มาใช้
ออกก�ำ ลงั กายรว่ มกบั เพอ่ื นหรอื คนในชมุ ชน จากนนั้ คดั เลอื กขอ้ มลู และน�ำ เสนอ
ขอ้ มลู ในรูปแบบแผงโครงงาน
73 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตวั ชีว้ ัด กิจกรรมเข้าจงั หวะ
พ ๓.๑ ป.๔/๒ จดุ ประกายความคิด
ภาระงาน/ช้นิ งาน
แบบบันทึกการปฏิบัติท่าทางพื้นฐานของ
กิ จ ก ร ร ม เ ข้ า จั ง ห ว ะ แ ล ะ ท่ า ก า ย บ ริ ห า ร
สว่ นต่าง ๆ ของร่างกายตามจังหวะ
Step 1 ข้นั สังเกต
รวบรวมข้อมูล
๑. นักเรียนออกมาสาธิตท่าทางต่าง ๆ
เช่น ยกแขน ยกขา เต้น ก้าวเท้า ให้
เพื่อน ๆ ในช้ันเรียนดู แล้วร่วมกัน ท่าทางการเคล่อื นไหวปฏบิ ัตงิ าน
สนทนา โดยตอบคำ�ถาม ดงั น้ี ของบุคคลในอาชพี ใดทีน่ าำ มา
• ใ น ชี วิ ต ป ร ะ จำ � วั น นั ก เ รี ย น
เป็นทา่ ทางประกอบ
กิจกรรมเขา้ จงั หวะได้
ต้องทำ�ท่าทางใดบ้าง (ตัวอย่างคำ�ตอบ กิจกรรมเข้าจังหวะ หมายถึง การเคลื่อนไหวร่างกายตามความคิด
ความรสู้ กึ และอารมณ์ ใหม้ ที า่ ทางไปตามจงั หวะอยา่ งมแี บบแผนและขนั้ ตอน
ทุกทา่ ทาง) ทำาให้เกิดความสนุกสนาน เพลิดเพลิน มีสุขภาพที่แข็งแรง กล้าแสดงออก
• นักเรียนทำ�ท่าทางน้ันเป็นประจำ� รู้จักการเป็นผู้นำาและผู้ตามที่ดี สามารถปรับตัวเข้ากับผู้อื่นได้ดี
หรือไม่ (ตวั อย่างคำ�ตอบ เปน็ ประจำ�)
• การแสดงท่าทางดังกล่าวเป็น
ท่าทางที่ต้องเคลื่อนท่ีหรือไม่ต้อง ๑. ท่าทางพื้นฐานของกิจกรรมเข้าจังหวะ
เคลื่อนท่ี (ตัวอย่างคำ�ตอบ มีท้ัง ๑. ท่าทางที่ร่างกายไม่ต้องเคลื่อนที่
ท่าทางที่ร่างกายไม่ต้องเคลื่อนที่ เช่น การยกแขน-ขาขึ้นลง การพับ
เคลอื่ นท่ีและไมเ่ คลอื่ นที่) งอเหยียดแขน-ขา และลำาตัว การก้ม-เงยศีรษะ การหมุน เหวี่ยง แกว่ง
บิดลำาตัว แขน และขา
๒. นักเรียนสังเกตการสาธิตท่าทาง แล้ว
ร่วมกันทำ�ท่าทางตามทั้งแบบเคลื่อนท่ี
และไม่เคลื่อนท่ี ดังนี้ ยกขา ยกแขน
เดิน ก้าวเท้า จากนั้นฟังการอธิบาย 74 สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔
เพ่ิมเติมว่าการเคลื่อนไหวมีท้ังแบบ
เคล่ือนท่ีและไม่เคลื่อนที่ ซึ่งจำ�เป็น ๓. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยตอบคำ�ถาม ดงั น้ี
ต้องศึกษาและปฏิบัติให้ถูกต้อง • การเคล่ือนไหวท่าใดที่ไมเ่ คลือ่ นที่
เนื่องจากเป็นท่าพ้ืนฐานของกิจกรรม (ตัวอยา่ งค�ำ ตอบ ยืนบดิ ตวั ยนื ยกแขน)
เข้าจงั หวะ • การเคล่ือนไหวทา่ ใดทม่ี กี ารเคลอ่ื นที่
(ตวั อยา่ งคำ�ตอบ ก้าวชิดก้าว การกระโดดไปขา้ งหนา้ )
สุดยอดคู่มือครู 74
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
ep 1aseanSt
๒. ท่าทางที่ร่างกายต้องมีการเคลื่อนที ่ ขั้นสงั เกต
๑) การเดิน คือ การเดินก้าวเท้าสลับกันไปตามปกติ รวบรวมข้อมูล
๒) การก้าวเท้า
ชิดเท้า และก้าวเท้า คือ ๔. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยตอบ
การก้าวเท้าข้างใดข้างหนึ่ง คำ�ถาม ดังนี้
ออกไป แล้วลากเท้าที่เหลือ
เข้ามาชิด พร้อมกับก้าวเท้า • ท่าทางพื้นฐานของกิจกรรม
เดิมออกไป ๑ ก้าว เข้าจังหวะมอี ะไรบา้ ง
จังหวะที่ ๑ จังหวะที่ ๒ จังหวะที่ ๓
ตัวแทนนักเรียนบันทึกคำ�ตอบที่ได้
การก้าวเท้า ชิดเท้า และก้าวเท้า เป็นแผนภาพความคิดบนกระดาน
ดังตัวอยา่ ง
๓) การกระโดดเขยง่ แตะสน้
เท้า คือ การก้าวเท้าข้างใด สลบั ปลายเท้า
ข้างหนึ่งออกไปด้านหน้า
พร้อมกับถ่ายนำ้าหนักตัว กม้ -เงยศรี ษะ ยกขา
งอเข่า ยกเท้ากระโดดเขย่ง
ข้างที่เหลือขึ้น ท่าทางพืน้ ฐาน เหยยี ดขา
ของกิจกรรม
การเดนิ เขา้ จังหวะ
จังหวะที่ ๑ จังหวะที่ ๒ จังหวะที่ ๓ ก้าวเท้า-ชดิ เท้า- ยกแขน
จังหวะที่ ๒ จังหวะที่ ๓ กา้ วเท้า กระโดดเขย่งเทา้
การกระโดดเขย่งเท้า บิดลำ�ตวั
๔) การแตะส้นสลับ จังหวะที่ ๑
ปลายเท้า คือ การใช้ส้นเท้า
ข้างหนึ่งก้าวออกไปแตะพื้น
แลว้ เปลีย่ นเป็นใช้ปลายเท้า
แตะพื้นก่อนจะชักเท้ากลับ
ที่เดิม
การแตะส้นสลับปลายเท้า
กายบรหิ ารประกอบจงั หวะ 75
75 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 1 ขั้นสงั เกต
St
รวบรวมข้อมลู ๒. รูปแบบการเคลื่อนไหวของกิจกรรมเข้าจังหวะ
๕. สุ่มเลือกตัวแทนนักเรียน ๒ คน การบริหารร่างกายตามจังหวะนับเป็นการควบคุมท่าทางการเคลื่อนไหว
ออกมาสาธิตท่าทางการบิดเอว โดย ให้เป็นไปตามช่วงจังหวะของการนับตามที่กำาหนดใน ๑ ท่า ประกอบด้วย
นบั จงั หวะ ดังนี้ ๒ จังหวะ ดังนี้
๑. ท่ากายบริหารตามจังหวะนับ ๔ จังหวะ
จังหวะที่ ๑ ใหบ้ ดิ เอวไปทางซา้ ย
จังหวะที่ ๒ กลับทเ่ี ดิม
จังหวะท่ี ๓ ให้บิดเอวไปทางขวา ตัวอยา่ ง
จงั หวะที่ ๔ กลับทเี่ ดมิ
ดำ�เนินกิจกรรมน้ีอีก ๒ คร้ัง โดย
เพอื่ นๆชว่ ยกนั นบั ๑-๔ดว้ ย นกั เรยี น
ร่วมกันตรวจสอบความถูกต้อง และ
ฟังการอธิบายเพิ่มเติมว่าลักษณะ ท่าเตรียม จังหวะที่ ๑ จังหวะที่ ๒ จังหวะที่ ๓ จังหวะที่ ๔
รูปแบบการเคล่ือนไหวของกิจกรรม
เข้าจังหวะนั้น เป็นการบริหารร่างกาย ๒. ท่ากายบริหารตามจังหวะนับ ๘ จังหวะ
ตามจงั หวะนบั เปน็ การควบคมุ ทา่ ทาง
การเคลื่อนไหวให้เป็นไปตามช่วง ตวั อยา่ ง
จังหวะของการนับตามทีก่ ำ�หนด
ท่าเตรียม จังหวะที่ ๑ จังหวะที่ ๒ จังหวะที่ ๓
ขรอูปงแกบิจบกกรารรเมคเลข้าือ่ จนังไหหววะ 76 สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.๔
สุดยอดคู่มือครู 76
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
St Step 1asean
ขนั้ สงั เกต
รวบรวมข้อมลู
จังหวะที่ ๔ จังหวะที่ ๕ จังหวะที่ ๖ จังหวะที่ ๗ จังหวะที่ ๘ ๖. นกั เรียนสังเกตภาพทา่ บริหารคอ แลว้
รว่ มกันสนทนา โดยตอบค�ำ ถาม ดังนี้
๓. ท่ากายบริหารส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย
• เดก็ ในภาพอยใู่ นทา่ ทางใด
การบริหารร่างกายเป็นการแสดงท่าทางการเคลื่อนไหวส่วนต่าง ๆ ของ (ทา่ ยนื )
ร่างกาย โดยอาจใช้จังหวะการนับเป็นตัวกำาหนดเพื่อเปลี่ยนลักษณะท่าทาง • เดก็ ในภาพทำ�ท่าทางอะไรบา้ ง
และทำาให้การบริหารร่างกายเป็นไปอย่างพร้อมเพรียงกัน (ยนื เท้าเอว กม้ ศีรษะ และเงยหนา้ )
• นักเรียนคิดว่าท่าทางดังกล่าว
การบริหารร่างกายที่ควรฝึกปฏิบัติ มีดังนี้
๑. ท่าบริหารคอ เป็นการบริหารส่วนใดของร่างกาย
ท่าเตรียม จังหวะที่ ๑ จังหวะที่ ๒ จังหวะที่ ๓ จังหวะที่ ๔ (คอ)
มือเท้าเอว เงยศีรษะตั้งตรง เงยหน้า ผงกศีรษะกลับ ๗. ตัวแทนนักเรียน ๒ คน ออกมาสาธิต
ก้มศีรษะลง
ตั้งตรง การปฏิบัติท่ากายบริหารส่วนต่าง ๆ
ของร่างกาย ให้เพ่ือนในชั้นเรียนดู
กายบริหารประกอบจังหวะ 77 ดังน้ี
• ทา่ บรหิ ารคอ
• ทา่ บริหารไหล่และแขน
• ท่าบริหารเอว
• ทา่ บรหิ ารสะโพกและตน้ ขา
• ทา่ บรหิ ารเข่าและข้อเทา้
๘. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล
เกี่ยวกับกิจกรรมเข้าจังหวะ จาก
หนังสือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้
ที่หลากหลาย
ep 2 ขั้นคดิ วเิ คราะห์
และสรปุ ความรู้
๑๐. นักเรียนคิดประเมนิ เพอ่ื เพิ่มคุณคา่ โดยตอบค�ำ ถาม ดงั นี้ ๙. นั ก เ รี ย น แ บ่ ง ก ลุ่ ม ร่ ว ม กั น คิ ด
• นักเรียนชอบการปฏิบัติการเคลื่อนไหวตามจังหวะ ออกแบบทา่ กายบรหิ ารสว่ นตา่ ง ๆ ของ
รา่ งกายตามจงั หวะนับ แต่ละกลุ่มต้อง
นับ ๔ หรอื ๘ จังหวะ (๔ จงั หวะ/๘ จงั หวะ) คิดทา่ ทางให้ไดไ้ มน่ อ้ ยกวา่ ๒ ท่า โดย
• การปฏบิ ตั กิ ารเคลอื่ นไหวไดถ้ กู ตอ้ ง ตามจงั หวะนบั สมาชกิ ในกลมุ่ ชว่ ยกนั ตรวจสอบความ
ถกู ต้องของทา่ ทางและจงั หวะการนับ
มีประโยชน์อย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ เคลื่อนไหวได้
พร้อมเพรยี งกัน เคลื่อนไหวไดต้ รงตามจงั หวะเพลง)
77 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 3 ขนั้ ปฏบิ ตั ิ
St แหลละงั สกราุปรปควฏาบิ มตั ริู้ ๒. ท่าบริหารไหล่และแขน
๑๑. นกั เรยี นฝกึ บริหารร่างกายด้วย ท่าเตรียม จังหวะที่ ๑ จังหวะที่ ๒ จังหวะที่ ๓ จังหวะที่ ๔
• ท่าบริหารคอ พร้อมนับจังหวะ ยืนแยกเท้า ยกแขน เหวี่ยงแขนทั้งสอง แยกแขนทั้งสอง ลากเท้าชิดกัน
งอศอกตั้งฉาก มาชิดกันด้านหน้า กลับไปอยู่ใน ปล่อยแขนแนบลำาตัว
ต้ังแต่ท่าเตรียม และจงั หวะที่ ๑-๔ จังหวะที่ ๑
• ท่าบริหารไหล่และแขน พร้อม ๓. ท่าบริหารเอว
นบั จงั หวะตงั้ แตท่ า่ เตรยี มและจงั หวะ ท่าเตรียม จังหวะที่ ๑ จังหวะที่ ๒ จังหวะที่ ๓ จังหวะที่ ๔
ท่ี ๑-๔ มือเท้าเอว บิดตัว บิดตัวกลับมาอยู่ บิดตัวไปทางขวา บิดตัวกลับมา
• ท่าบริหารเอว พร้อมนับจังหวะ ไปทางซ้าย ในท่าตรง อยู่ในท่าตรง
ตง้ั แตท่ า่ เตรียม และจงั หวะที่ ๑-๔
• ท่ า บ ริ ห า ร ส ะ โ พ ก แ ล ะ ๔. ท่าบริหารสะโพกและต้นขา
ต้ น ข า พร้อมนับจังหวะตั้งแต่
ท่าเตรียม และจงั หวะท่ี ๑-๘ ท่าเตรียม จังหวะที่ ๑ จังหวะที่ ๒ จังหวะที่ ๓ จังหวะที่ ๔
• ท่าบริหารเขา่ และขอ้ เทา้ พรอ้ ม มือเท้าเอว เตะเท้าซ้าย เตะเท้าซ้าย เตะเท้าซ้าย เหวี่ยงเท้าซ้ายสู่
นบั จงั หวะตงั้ แตท่ า่ เตรยี มและจงั หวะ ไปด้านหน้า ไปด้านข้าง ไปด้านหลัง ท่าเตรียมพร้อม
ท่ี ๑-๔
๑๒. นกั เรยี นแบ่งกลุม่ กล่มุ ละ ๕-๗ คน 78 สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔
ปฏิบัติท่าทางพ้ืนฐานของกิจกรรม
เข้าจังหวะ และท่ากายบริหารส่วน แบบบันทกึ การปฏบิ ตั ิท่าทางพน้ื ฐานของกจิ กรรมเขา้ จังหวะ
ตา่ ง ๆ ของร่างกายตามจงั หวะ ดังน้ี และท่ากายบริหารส่วนต่าง ๆ ของรา่ งกายตามจงั หวะ
ท่าทางพนื้ ฐานของกิจกรรม
เข้าจังหวะ ทา่ ทางทปี่ ฏิบตั ิ ผลการปฏิบตั ิ
• การเดิน ดี พอใช้ ควรปรับปรุง
• การกา้ วเท้า-ชดิ เท้า-ก้าวเทา้ (๒ คะแนน) (๑ คะแนน) (๐ คะแนน)
• การกระโดดเขย่งเทา้
• การแตะสน้ สลับปลายเท้า ๑. ท่าทางพน้ื ฐานของกิจกรรมเข้าจังหวะ ✓
ทา่ กายบรหิ ารสว่ นตา่ ง ๆ ของรา่ งกาย ๑.๑ การเดินก้าวเท้าตามปกติ ✓
ตามจังหวะ ๑.๒ การกา้ วเทา้ -ชดิ เทา้ -ก้าวเท้า ✓
• ท่าบรหิ ารคอ ๑.๓ การกระโดดเขย่งเทา้ ✓
• ท่าบรหิ ารไหล่และแขน ๑.๔ การแตะส้นสลับปลายเทา้
• ทา่ บรหิ ารเอว
• ทา่ บรหิ ารสะโพกและตน้ ขา ๒. ทา่ กายบรหิ ารส่วนตา่ ง ๆ ของรา่ งกาย ✓ เกณฑก์ ารประเมนิ
• ท่าบริหารเข่าและขอ้ เท้า ๒.๑ ทา่ บรหิ ารคอ ✓ ๑๕-๑๘ คะแนน ปฏิบัตอิ ยใู่ นระดับ ดี
จากน้ันนักเรียนบันทึกผลการปฏิบัติ ๒.๒ ทา่ บรหิ ารไหลแ่ ละแขน ✓ ๙-๑๔ คะแนน ปฏบิ ัตอิ ยู่ในระดบั พอใช้
ลงในแบบบันทึก ดังตวั อยา่ ง ๒.๓ ทา่ บรหิ ารเอว ✓ ๐-๘ คะแนน ปฏิบตั ิอยใู่ นระดับ ควรปรับปรงุ
สุดยอดคู่มือครู 78 ๒.๔ ท่าบริหารสะโพกและตน้ ขา
๒.๕ ท่าบริหารเข่าและข้อเท้า ✓
ไดค้ ะแนนรวม (๑๘) คะแนน
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก
St St St ข้นั ปฏิบัติ
และสรุปความรู้
หลังการปฏบิ ตั ิ
จังหวะที่ ๕ จังหวะที่ ๖ จังหวะที่ ๗ จังหวะที่ ๘ ๑๓. นักเรียนร่วมกันสรุปสิ่งท่ีเข้าใจเป็น
เตะเท้าขวา เตะเท้าขวาไปด้านข้าง เตะเท้าขวาไปด้านหลัง เหวี่ยงเท้าขวากลับ ความรรู้ ่วมกนั ดังนี้
ไปด้านหน้า สู่ท่าเตรียมพร้อม
• การน�ำ ท่ากายบรหิ ารสว่ นต่าง ๆ
๕. ท่าบริหารเข่าและข้อเท้า ของร่างกายมาใช้ประกอบกิจกรรม
เขา้ จงั หวะจะท�ำ ใหเ้ กดิ ความสนกุ สนาน
เพลิดเพลิน สร้างความสามัคคีใน
หม่คู ณะ และทำ�ใหร้ ่างกายแข็งแรง
ep 4
ขน้ั สอ่ื สารและนำ� เสนอ
ท่าเตรียม จังหวะที่ ๑ จังหวะที่ ๒ จังหวะที่ ๓ จังหวะที่ ๔ ๑๔. นักเรียนร่วมกันพูดคุยเกี่ยวกับผล
มือเท้าเอวเหยียดตัว งอเข่าย่อตัว เหยียดตัวเขย่งปลายเท้า กลับสู่ ของการปฏิบัติท่าทางพื้นฐานของ
เขย่งปลายเท้า วางเท้ายืนตรง ท่าเตรียม กจิ กรรมเขา้ จงั หวะและทา่ กายบรหิ าร
สว่ นตา่ ง ๆ ของรา่ งกายทไี่ ดป้ ฏบิ ตั ไิ ป
การปฏิบัติท่าทางพื้นฐานของกิจกรรมเข้าจังหวะ และการบริหารส่วนต่าง ๆ เพือ่ ขยายความรใู้ หม้ ากยง่ิ ขึ้น
ของร่างกาย ควรเลือกท่าทางที่ไม่ยากเกินไป เพราะการปฏิบัติท่าทางที่ยากหรือ
ไม่ชำานาญอาจทำาให้เกิดการบาดเจ็บของกล้ามเนื้อได้ นอกจากนี้กิจกรรมเข้าจังหวะ 5ep ขั้นประเมินเพอื่ เพมิ่ คณุ คา่
และการบริหารส่วนต่าง ๆ ของร่างกายยังสามารถนำามาประยุกต์ใช้เป็นท่าทาง บริการสงั คม
การเคลื่อนไหวประกอบเพลง ซึ่งทำาให้เกิดความสนุกสนานเพลิดเพลิน และสร้าง และจติ สาธารณะ
ความสามัคคีในหมู่คณะ เมื่อปฏิบัติเป็นประจำาจะทำาให้มีร่างกายที่แข็งแรงและมี
จิตใจที่ร่าเริงแจ่มใส ๑๕. นักเรียนนำ�ความรู้เร่ือง กิจกรรม
เข้าจังหวะไปสอนน้องหรือบุคคล
ปลอดภัยไว้ก่อน ในชุมชน ในการใช้ท่ากายบริหาร
ประกอบเพลงในกิจกรรมการเต้น
การบรหิ ารรา่ งกายบนพื้นหรอื สนามหญา้ ควรสวมรองเท้าใหเ้ รียบรอ้ ย เพื่อป้องกนั การ แอโรบิกเพ่ือให้มีสุขภาพร่างกาย
เหยียบเศษแก้วหรือเศษไม้แหลม ที่อาจทำาให้เกิดบาดแผล ทีแ่ ขง็ แรงต่อไป
กายบรหิ ารประกอบจังหวะ 79
79 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตัวชีว้ ดั กายบริหารประกอบดนตรี
Stพ ๓.๑ ป.๔/๒ การฝึกท่ากายบริหารประกอบเพลงรักเมืองไทย
ภาระงาน/ชน้ิ งาน เพลงรักเมืองไทย เป็นเพลงปลุกใจที่มีเนื้อหาให้คนไทยรู้จักระลึกถึง
แบบบันทกึ การปฏบิ ตั ทิ ่ากายบริหาร
ประกอบเพลงรกั เมืองไทย บุญคุณของบรรพบุรุษที่ช่วยปกป้องบ้านเมืองให้คงอยู่เป็นปึกแผ่นมาจนถึง
ปัจจุบัน และให้คนไทยรักชาติ ช่วยกันรักษาชาติบ้านเมืองให้คงอยู่สืบไป
ep 1 ขน้ั สงั เกต
เพลงรักเมืองไทย ประพันธ์เนื้อร้องและทำานองโดย พลตรีหลวงวิจิตร-
รวบรวมขอ้ มลู วาทการ เป็นเพลงที่มีจังหวะเหมาะสำาหรับนำามาใช้ประกอบการบริหารร่างกาย
เพลงรักเมืองไทย มีเนื้อร้อง ดังนี้
๑. นักเรียนร่วมกันสนทนาเก่ียวกับ
การทำ�ท่ากายบริหารประกอบดนตรี เพลงรักเมืองไทย
โดยตอบคำ�ถาม ดังน้ี
เนื้อร้อง-ทำ�นอง พลตรีหลวงวิจิตรว�ทก�ร
• นักเรียนเคยทำ�กิจกรรมที่เป็น
กายบริหารประกอบดนตรีหรือไม่ ( สร้อย) ++เรเ++++รร ัก าาเชชมาาศไถเเ+ือ+ววรรม ้าัตงไาาไ ข่เ +ทรรทไ+++รค++ + ่ม ท ัักก + ู ใยย ย จเยษเหพอกาง่อ ื่อลส +ไชน +น ้าิทท++ ูชน + บ ธ+ย+ า ้อ +ิ์้าต นมิไท+ ย คเเมเเทอรรกก ิสำงาา+าาิิดดแน จรไไ เเมมตะะุบป+ป ไข ่่รย ่ท++ำา++ ็น็นด + อาร +อ+ิศ ไไน้ เ ุ ง ง มทหทใ++++ ใไร ด +แ ห็ยนท+ยุก+ พต้รดตย+ใ+ ุ่งค้+ใาาี + เคยย+ร++ร+ เรเ ือพพงื่อื่อไ ไ ทท+++ ยยสมเป็นเ ม++ ืองขอ((((ซซซซงไำำำํ้้้้าาาาท)))+)+ ย
(เคย/ไมเ่ คย) +เ+ร าชาใวคไ รท+ท+ ย ำาชำ้าใ จ+ เไกทิดยเจปะ็นไ ม+ไ ท+่ถ ยอตยาเยล+ ยเพื่อ ไท+ ย
(ซำ้า)
• นกั เรยี นคดิ วา่ การท�ำ ทา่ กายบรหิ าร ดเถ+ร+้าั ่งา ถงร++ูต+ ูกัก + ัวขเม น่ม++ือ ิด เ หง++ ไง ท++ ย
ประกอบดนตรีทำ�เพื่ออะไร (ตัวอย่าง ยแม ลิ่งีพ++ช ้ว ิษ ีพไ++เ ม หเร่เ ลกา++ เือ ร อ+ใง ยจผ+ ู้ใ ด++ (ซำ้า)
คำ�ตอบออกก�ำ ลังกายเพอ่ื ฝกึ ทกั ษะกฬี า)
เครื่องหมาย + หมายถึง จังหวะปรบมือ
๒. นักเรียนฟังการอธิบายเพิ่มเติมว่า ( สร้อย)
การทำ�ท่ากายบริหารประกอบดนตรี
เปน็ การออกก�ำ ลงั กายแบบหนง่ึ มกั จะ
เลือกเพลงจังหวะเร็วปานกลางเพื่อ
ให้สอดคล้องกับการเคลื่อนไหว ซ่ึง
นักเรียนจะฝึกกายบริหารประกอบ
ดนตรีเพลงรกั เมืองไทย
( สร้อย)
๓. นักเรียนฟังเพลงรักเมืองไทย แล้ว
ร้องตาม พร้อมกับปรบมือประกอบ
จงั หวะตามเคร่ืองหมาย +
๔. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล
เกี่ยวกับกายบริหารประกอบดนตรี หมายเหตุ
จากหนังสือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้
ทหี่ ลากหลาย 80 สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔
สุดยอดคู่มือครู 80
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
ท่ากายบริหารประกอบเพลงรักเมืองไทย ๔ St St ep 2asean
๑ ๒ เนอื้ เพลง/จงั หวะ ๓
ช�ติไทย ขัน้ คิดวเิ คราะห์
รกั เมืองไทย ชู และสรปุ ความรู้
๕. นักเรียนพิจารณาและแสดงความคิดเห็น
เก่ียวกับเพลงรักเมืองไทย โดยตอบ
คำ�ถาม ดงั นี้
• เพลงรักเมืองไทยมีเนื้อหาเกี่ยวกับ
อะไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ รักชาติ
ทำ�นุบ�ำ รงุ ให้ร่งุ เรอื ง สมเปน็ เมอื ง รกั ประเทศไทย)
ของไทย • เพลงรักเมืองไทยมีจังหวะอย่างไร
(ตวั อยา่ งคำ�ตอบ ปลุกใจ เรา้ ใจ)
• นักเรียนรู้สึกอย่างไรขณะฟัง
เร� ช�วไทย เกดิ เป็นไทย ต�ยเพ่อื ไทย และฝกึ ร้องเพลงรักเมอื งไทย
(ตวั อย่างคำ�ตอบ ฮกึ เหมิ รักชาติ)
จากน้ันบันทึกคำ�ตอบที่ได้เป็นแผนภาพ
ความคิดบนกระดาน
ไม่เคย ออ่ นนอ้ ม เร�ไม่ยอม แพ้ใคร ep 3 ขัน้ ปฏิบตั ิ
แหลละงั สกราปุรปควฏาบิ มตั ริู้
ศตั รู ใจกล้� ม�แต่ ทิศใด
๖. นักเรียนแบ่งกลุ่มฝึกปฏิบัติท่าทาง
ถ�้ ข่ม เหงไทย คงจะได้ เหน็ ดี ประกอบเพลงรกั เมอื งไทยตามการสาธติ
ทีละท่า จากน้ันร่วมกันร้องเพลงและ
เร� ช�วไทย เกดิ เปน็ ไทย ต�ยเพือ่ ไทย ปฏิบัติท่ากายบริหารประกอบเพลง
รักเมอื งไทยไปดว้ ย
กายบรหิ ารประกอบจงั หวะ 81
๗. นั ก เ รี ย น บั น ทึ ก ผ ล ก า ร ป ฏิ บั ติ
ทา่ กายบรหิ ารประกอบเพลงรกั เมอื งไทย
ลงในแบบบนั ทกึ ดังตัวอยา่ ง
แบบบนั ทึกการปฏิบัติทา่ กายบรหิ ารประกอบเพลงรกั เมืองไทย
รายการปฏบิ ตั ิ ผลการปฏิบตั ิ
ดี พอใช้ ควรปรับปรุง
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ (๒ คะแนน) (๑ คะแนน) (๐ คะแนน)
ท่ากายบรหิ ารประกอบเพลงรักเมืองไทย ให้ความรสู้ ึกอยา่ งไร ๑. การปรบมืออย่างถกู ต้องตามเนอื้ เพลง ✓
๑ หดหูใ่ จ ๒ เศรา้ ใจ
๓ ปลกุ ใจ ๔ โกรธ ๒. การปรบมอื อย่างถกู ต้องตามจงั หวะ ✓
๓. การเคลือ่ นไหวรา่ งกายตามจังหวะ ✓
๔. ความพร้อมเพรยี งและสวยงาม ✓ (๑๐) คะแนน
๕. ความเข้มแข็งและกระฉับกระเฉง ✓
ไดค้ ะแนนรวม
(เฉลย ๓ เพราะเพลงรักเมืองไทยเป็นเพลงปลุกใจ ปลูกฝังให้คนไทยรักชาติ เกณฑ์การประเมนิ
ท่าทางท่ใี ช้ประกอบจึงมคี วามเข้มแขง็ ปลุกใจ คกึ คัก) ๘-๑๐ คะแนน ปฏบิ ัตอิ ยใู่ นระดับ ดี
๕-๗ คะแนน ปฏิบตั ิอย่ใู นระดับ พอใช้
๐-๔ คะแนน ปฏบิ ตั อิ ย่ใู นระดับ ควรปรับปรงุ
81 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 3 ขัน้ ปฏบิ ัติ
St St St แหลละังสกราปุรปควฏาบิ มัตริู้ เน้อื เพลง/จังหวะ
๘. นักเรียนร่วมกันสรุปสิ่งที่เข้าใจเป็น ๑ ๒ ๓๔
ความรู้รว่ มกนั ดังน้ี
เร�รกั เพือ่ นบ�้ น เร�ไม่ร�น รุกใคร
• การฝึกท่ากายบริหารประกอบ
เพลงรักเมืองไทย ช่วยทำ�ให้เกิด เร�รกั ษ�สทิ ธ์ิ อิสระ ของไทย
ความสนุกสนาน เพลิดเพลินและ
สร้างความสามัคคีในหมู่คณะ เม่ือ ใครทำ� ช้�ำ ใจ ไทยจะไม่ ถอยเลย
ปฏิบัติเป็นประจำ�จะทำ�ให้มีสุขภาพ
ร่างกายแข็งแรง เร� ช�วไทย เกดิ เปน็ ไทย ต�ยเพือ่ ไทย
ep 4 ถ้�ถกู ข่มเหง แล้วไม่เกรง ผูใ้ ด
ขนั้ สอ่ื สารและนำ� เสนอ ด่ังงู ตวั นิด มีพษิ เหลือใจ
๙. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
เ ก่ี ย ว กั บ ก า ร ป ฏิ บั ติ ก า ย บ ริ ห า ร
ประกอบเพลงรักเมืองไทยของกลุ่ม
เพ่ือน และคัดเลือกกลุ่มท่ีปฏิบัติได้ดี
ท่สี ุด
5ep ข้นั ประเมินเพอ่ื เพิม่ คณุ ค่า
บรกิ ารสังคม
และจิตสาธารณะ
๑๐. นักเรียนนำ�ความรู้เร่ือง กายบริหาร เร�รัก เมอื งไทย ย่ิงชีพ เร�เอย
ประกอบดนตรีไปแสดงในกิจกรรม
รอบกองไฟของลูกเสือ เพ่ือความ 82 สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔
สนุกสนานและทำ�ใหส้ ขุ ภาพแขง็ แรง
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
การฝึกกายบริหารประกอบดนตรีมีผลตอ่ สุขภาพอย่างไร
๑ รา่ งกายแข็งแรง อารมณ์ด ี ๒ ขาดสมาธิในการทำ�งาน
๓ รา่ งกายเจรญิ เติบโตช้า ๔ เจ็บป่วยดว้ ยโรคตา่ ง ๆ
(เฉลย ๑ เพราะท�ำ ใหร้ า่ งกายไดเ้ คลอ่ื นไหวสว่ นตา่ งๆและไดร้ อ้ งเพลงแสดงทา่ ทาง
ประกอบรว่ มกบั เพ่อื น ท�ำ ให้เกิดความสนกุ สนาน เพลดิ เพลิน รา่ งกายจงึ แข็งแรง
อารมณ์ดี รา่ เริงแจ่มใส)
สุดยอดคู่มือครู 82
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
คู่มือสุขศึกษา ป.4
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search