คู่มือสุขศึกษา ป.5

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

๒. นกั เรยี นนาำ ผลติ ภณั ฑส์ ขุ ภาพ ๖ ประเภท ทงั้ ทถ่ี กู สขุ ลกั ษณะและไมถ่ กู สขุ ลกั ษณะ ตัวช้ีวัด
ฉลากมีและไม่มีเคร่ืองหมายของสำานักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)
มปี ้ายราคาสินคา้ และไม่มปี า้ ยราคาสนิ ค้ามาวางรวม ๆ กันไว้ พ ๔.๑ ป.๕/๓

จากนั้นแบ่งกลุ่มออกเปน็ ๔ กลมุ่ ดังน้ี

กลุ่มท่ี ๑ เลือกเคร่ืองสำาอางออกจากกองผลิตภัณฑ์สุขภาพชนิดที่มีโฆษณา
แล้ววิเคราะห์ว่าชิ้นใดควรเลือกบริโภค ชิ้นใดไม่ควรเลือกบริโภค
พรอ้ มอธบิ ายเหตผุ ล

กลุม่ ที่ ๒ เลอื กผลติ ภณั ฑจ์ ากนมชนดิ ทม่ี โี ฆษณา ออกมาวเิ คราะหเ์ ชน่ เดยี วกบั
กลมุ่ ที่ ๑

กลมุ่ ที่ ๓ เลอื กอาหารกระปอ๋ งชนิดที่มโี ฆษณา ออกมาวิเคราะหเ์ ชน่ เดยี วกบั กล่มุ ท่ี ๑
กล่มุ ที่ ๔ เลือกนำ้�ดมื่ บรรจุขวดชนิดท่มี โี ฆษณา ออกมาวิเคราะหเ์ ช่นเดียวกับกลมุ่ ที่ ๑

ให้แตล่ ะกลมุ่ สรปุ ขอ้ มลู และนาำ เสนอรายงานหน้าชน้ั เรยี น

๓. นักเรยี นร่วมกันจัดทาำ ป้ายนเิ ทศเก่ยี วกบั การวิเคราะห์ส่ือโฆษณาการเลือกซ้อื
อาหารและผลิตภณั ฑ์

คาำ ถามพฒั นากระบวนการคดิ แนวคำ� ตอบ
๑. การมนี กั รอ้ งหรอื นกั แสดงทมี่ ชี อื่ เสยี งมาโฆษณาสนิ คา้ จะสง่ ผลตอ่ การซอ้ื สนิ คา้
๑. ท�ำใหผ้ บู้ ริโภคซื้อสนิ ค้า เพราะอยากใช้
ของผู้บริโภคอยา่ งไร ตามนกั ร้องหรือนักแสดง
๒. การตรวจสอบข้อเท็จจริงจากโฆษณามปี ระโยชน์อย่างไร ๒. ท�ำใหไ้ ด้สนิ ค้าทีม่ คี ณุ ภาพ
๓. สนิ คา้ ทม่ี เี ครอ่ื งหมายของสาำ นกั งานคณะกรรมการอาหารและยา(อย.)สรา้ งความ ๓. มน่ั ใจวา่ สนิ คา้ ไดร้ บั การตรวจสอบคณุ ภาพ
๔. เกดิ อนั ตรายเพราะอาจใชไ้ มถ่ กู วธิ ี
มัน่ ใจใหก้ บั ผู้บรโิ ภคอยา่ งไร ๕. ไม่น่าเชื่อถือ เพราะโฆษณาคุณสมบัติของ
๔. การไมอ่ า่ นฉลากกอ่ นซอ้ื สินค้าสง่ ผลเสยี อยา่ งไร
๕. “น�ำ้ ยาบว้ นปากผสมฟลอู อไรดส์ ตู รพเิ ศษ เมอื่ ใชแ้ ลว้ ทาำ ใหฟ้ นั ขาวสะอาดแขง็ แรง น้ำ� ยาบว้ นปากเกินความเปน็ จรงิ

โดยไมต่ อ้ งแปรงฟัน” คำาโฆษณาดงั กล่าวนา่ เช่ือถือหรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด

การเลือกซอ้ื อาหารและผลติ ภัณฑ์สุขภาพ 183

183 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

เปา้ หมายการเรยี นรู้

มาตรฐานการเรียนรู้ หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ ยาและสารเสพตดิ ใหโ้ ทษ

มาตรฐาน พ ๕.๑ ๑
ป้ อ ง กั น แ ล ะ ห ลี ก เ ลี่ ย ง ปั จ จั ย เ สี่ ย ง
พฤติกรรมเส่ียงต่อสุขภาพ อุบัติเหตุ
การใชย้ า สารเสพตดิ และความรุนแรง

สมรรถนะส�ำ คญั ของผู้เรียน ตัวชว้ี ัด

๑. ความสามารถในการสอ่ื สาร ๑. วเิ คราะหป์ จั จยั ทม่ี อี ทิ ธิพลต่อการใชส้ ารเสพติด (พ ๕.๑ ป.๕/๑)
๒. ความสามารถในการคดิ ๒. วเิ คราะหผ์ ลกระทบของการใช้ยาและสารเสพตดิ ทมี่ ีผลตอ่ รา่ งกาย จติ ใจ อารมณ์ สังคม และสติปญั ญา
๓. ความสามารถในการแก้ปญั หา (พ ๕.๑ ป.๕/๒)
๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะชวี ิต ๓. ปฏบิ ตั ิตนเพ่อื ความปลอดภยั จากการใช้ยาและหลกี เล่ียงสารเสพตดิ (พ ๕.๑ ป.๕/๓)
๕. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
ผงั สาระการเรยี นรู้

ค ณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์ สารเสพติดให้โทษ ยาและสารเสพตดิ อนั ตรายจากการ
ให้โทษ ใช้ยาในทางทผี่ ดิ
ใฝ่เรยี นรู้ ปัจจัยท่มี อี ิทธพิ ลตอ่
ตัวชว้ี ดั ท่ี ๔.๑ ตั้งใจ เพียรพยายามใน การใชส้ ารเสพตดิ อันตรายจากการใชย้ า
การเรียนและเขา้ รว่ มกิจกรรมการเรยี นรู้ ผลกระทบของการใชส้ ารเสพตดิ ผลกระทบจากการใชย้ าในทางที่ผิด
ตวั ช้วี ัดที่ ๔.๒ แสวงหาความรู้จากแหล่ง- การหลีกเลย่ี งสารเสพตดิ
เรียนรู้ต่าง ๆ ท้ังภายในและภายนอก การปฏบิ ัติตนเพอื่ ความ
โรงเรียน ด้วยการเลือกใช้สื่ออย่าง ปลอดภัยจากการใช้ยา
เหมาะสม บันทึกความรู้ วิเคราะห์ สรุป
เป็นองค์ความรู้ สามารถนำ�ไปใช้ในชีวิต สาระสาำ คญั
ประจำ�วนั ได้
สารเสพติดเป็นส่ิงที่ให้โทษต่อตนเอง ครอบครัว สังคมและประเทศชาติ การรู้จักหลีกเลี่ยงและป้องกันตนเอง
อยู่อยา่ งพอเพยี ง ให้ปลอดภัยจากสารเสพติดจะทา� ใหต้ นเองมีสุขภาพดี ครอบครัวอบอ่นุ ประเทศชาตพิ ัฒนาเจริญก้าวหนา้
ตัวชวี้ ัดท่ี ๕.๑ ดำ � เ นิ น ชี วิ ต อ ย่ า ง พ อ - การใช้ยาทุกคร้ังต้องศึกษาวิธีการใช้อย่างละเอียดเพื่อให้ใช้ยาได้อย่างถูกต้อง ช่วยป้องกันอันตรายหรือผล
ประมาณ มีเหตุผล รอบคอบ มีคณุ ธรรม ขา้ งเคียงจากการใช้ยา
ตัวชวี้ ดั ที่ ๕.๒ มี ภู มิ คุ้ ม กั น ใ น ตั ว ท่ี ดี
ปรบั ตัวอยู่ในสังคมไดอ้ ยา่ งมีความสขุ บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21

นักเรียนร่วมกันทำ�โครงการรณรงค์ต่อต้านสารเสพติด โดยทำ�ป้ายรณรงค์
แผ่นพับเก่ียวกับโทษของสารเสพติด คำ�ขวัญเตือนใจ จากน้ันนักเรียนร่วมกัน
เดินรณรงค์ตามแหล่งชมุ ชนตา่ ง ๆ

สุดยอดคู่มือครู 184

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

สารเสพติดให้โทษ ตัวชี้วัด

จุดประกายความคดิ ถา้ ตา� รวจไมส่ ามารถจบั กมุ พ ๕.๑ ป.๕/๑
ผู้ค้ายาบา้ ได้ เพอื่ น ๆ คิดวา่ พ ๕.๑ ป.๕/๒
ต�ำรวจจับผู้คำ้ ยำบำ้ ไดข้ องกลำง พ ๕.๑ ป.๕/๓
เป็นยำบำ้ ๕๐๐,๐๐๐ เม็ด จะเกดิ อะไรข้ึน
ภาระงาน/ชน้ิ งาน
รับสำรภำพว่ำขนมำจำกต่ำงประเทศ St
แผนภาพความคดิ การใช้สารเสพติด

ep 1 ขัน้ สงั เกต

รวบรวมขอ้ มลู

สารเสพติด หมายถึง สารเคมีหรือวัตถุที่เมื่อเสพเข้าสู่ร่างกายไม่ว่าวิธีใดก็ตาม ๑. นักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับข่าว
จะทำาใหต้ ้องการเสพอกี และตอ้ งเพมิ่ ปรมิ าณขึน้ เรอ่ื ย ๆ สง่ ผลใหเ้ กิดโทษต่อร่างกาย การจับกมุ ผคู้ ้าสารเสพติด โดยตัวแทน

และจิตใจ นักเรียนออกมาอ่านข่าวท่ีเตรียมมา

๑. ปัจจยั ทม่ี ีอิทธิพลตอ่ การใชส้ ารเสพตดิ หน้าชั้นเรยี น แลว้ ตอบคำ�ถาม ดงั น้ี

การใชส้ ารเสพติดเกดิ ขนึ้ ไดจ้ ากหลายปจั จัย ดังน้ี • ข่าวนี้เป็นการจับผู้ค้าสารเสพติด
ชนิดใด
๑.๑ ครอบครวั
ปัญหาครอบครัวท่ีนำาไปสู่การใช้สารเสพติด เช่น ปัญหาทะเลาะวิวาท • ต�ำ รวจจบั กุมผู้รา้ ยได้ทใ่ี ด
ในครอบครัว พ่อแม่ขาดการดูแลเอาใจใส่ลูก ทำาให้ครอบครัวขาดความอบอุ่น • ผ้รู า้ ยจะนำ�สารเสพติดไปสง่ ทใ่ี ด
เกิดความเครียด จึงหันไปพึ่งพาสารเสพติด นอกจากนี้การที่มีผู้ใช้สารเสพติด • หากตำ�รวจจับกุมผู้ร้ายไม่ได้
ในครอบครัว ทำาใหเ้ กิดพฤติกรรมเลียนแบบการใช้สารเสพติด
นักเรยี นคิดว่าจะเกิดอะไรข้นึ

๒. นักเรียนฟังการอธิบายความรู้เกี่ยวกับ

สารเสพติดให้โทษ ไดแ้ ก่

๑) ปัจจยั ทม่ี อี ทิ ธิพลตอ่ การใช้

สารเสพตดิ

การมคี รอบครัวที่อบอนุ่ เหมอื นมกี �าแพงชว่ ยป้องกนั สารเสพตดิ ๒) ผลกระทบของการใชส้ ารเสพตดิ
๓) การหลกี เลี่ยงสารเสพตดิ
ยาและสารเสพตดิ ใหโ้ ทษ 185 ๓. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล

เสริมความรู้ ครูควรสอน เก่ียวกับสารเสพติดให้โทษ จาก
หนังสือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้
สารเสพตดิ แบง่ ตามการออกฤทธิ์ตอ่ จติ ประสาท ไดแ้ ก่ ท่ีหลากหลาย
๑. สารเสพติดประเภทกดประสาท เชน่ ฝิ่น มอร์ฟนี เฮโรอนี ยากลอ่ มประสาท
สารระเหย
๒. สารเสพติดประเภทกระต้นุ ประสาท เช่น แอมเฟตามีน กระท่อม โคคาอนี
๓. สารเสพติดประเภทหลอนประสาท เชน่ แอลเอสดี ดีเอ็มที เห็ดข้คี วาย
๔. สารเสพตดิ ประเภทออกฤทธ์ิผสมผสาน คอื กด กระตนุ้ และหลอนประสาท
ร่วมกนั เชน่ กัญชา

185 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ข้ันคดิ วิเคราะห์
St
และสรปุ ความรู้
๑.๒ เพอ่ื น
การคบเพ่ือนที่เกเร หรือเพื่อนที่ติดสารเสพติด จะทำาให้ถูกชักชวนหรือ
๔. นักเรียนร่วมกันพิจารณาบทสนทนา พาไปทดลองเสพสารเสพติดได้ นอกจากนี้การต้องการเป็นท่ียอมรับในกลุ่มเพื่อน
ดงั นี้ ทำาให้จำาเป็นต้องเสพสารเสพติดตามเพื่อน หรือการมีพฤติกรรมเลียนแบบเพื่อน
ในกลุ่ม เพราะคิดว่าเปน็ สิง่ ที่ดูดีและทาำ ให้เปน็ ทส่ี นใจของผูอ้ ืน่
คนท่ี ๑ พูดว่า “พ่อแม่เราทะเลาะกัน

ทกุ วันเลย เราเครียดมาก ไมม่ คี วามสุข

เลย ไม่รจู้ ะทำ�ยงั ไงด”ี ตน้ ไปลองสบู บุหร่ี อย่าเลยนะมันเปน็ สง่ิ ทไี่ ม่ดี
หลงั ห้องนา�้ กนั เถอะ เราไปเตะฟุตบอลกนั ดกี ว่า

คนที่ ๒ พูดว่า “อย่าเครียดเลย เด๋ียว

ไปหาเพ่อื นในกลุม่ เราดีกวา่ เพอื่ นเรามี ไม่ทดลองเสพสารเสพตดิ ตามเพื่อนและ
ยาคลายเครยี ดจะท�ำ ใหน้ ายมคี วามสขุ ” ควรชักชวนเพ่อื นท�ากิจกรรมทีม่ ีประโยชน์

จากน้ันนักเรียนร่วมกันวิเคราะห์และ ๑.๓ สังคม
แสดงความคิดเห็น โดยตอบคำ�ถาม เน่อื งจากสภาพสังคมทเี่ ปล่ยี นแปลงไป โดยส่วนหนึ่งเกิดจากอิทธิพลของ
ดังนี้ ชาวต่างชาติท่ีมีการเสพสารเสพติดอย่างเปิดเผย ทำาให้มีการใช้สารเสพติด
โดยรเู้ ท่าไม่ถึงการณ์ เพราะเห็นวา่ การใช้สารเสพติดเปน็ เรื่องปกติธรรมดา นอกจากน้ี
• นักเรียนคนท่ี ๑ มีปัญหาอะไร การที่สังคมไม่ยอมรับผู้ท่ีผ่านการบำาบัดสารเสพติด ทำาให้เกิดปัญหาการกลับไปใช้
(พ่อแม่ทะเลาะกันทุกวัน เครียด ใช้ชีวิต สารเสพตดิ ใหม่

ไมม่ ีความสุข) ๑.๔ คา่ นยิ ม ความเชอื่
• นักเรียนคนท่ี ๒ ให้คำ�แนะนำ� การมีค่านิยมและความเชื่อที่
ผดิ คดิ ว่าการเสพสารเสพตดิ น้นั เปน็ สิง่ ที่
เพ่อื นอย่างไร ทำาให้ดูดี หากไม่เสพจะทำาให้เป็นคนท่ี
(บอกว่าอย่าเครียด และจะพาไปเข้ากลุ่ม ไม่ทนั สมัย

เพราะเพือ่ นในกลุ่มมียาคลายเครียด) การเลอื กคบเพอ่ื นทด่ี ี
• ถ้านักเรียนเป็นนักเรียนคนที่ ๑ จะท�าให้ห่างไกลสารเสพตดิ

จะตอบเพอ่ื นวา่ อย่างไร 186 สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.๕
(นกั เรยี นตอบตามความคดิ เหน็ ของตนเอง

โดยฟังคำ�อธิบายเพิ่มเติมแนวคำ�ตอบ

ท่ีถูกต้องเหมาะสม เช่น ปฏิเสธคำ�ชักชวน

ของเพ่ือน และหาเวลาว่างทำ�กิจกรรม

คลายเครียด) ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

บคุ คลใดมีโอกาสตดิ สารเสพตดิ มากท่ีสดุ
๑ ครอบครัวยากจน
๒ บา้ นเปดิ รา้ นขายบุหร่ี

๓ ชอบเก็บตวั เงยี บอยู่คนเดียว
๔ คบกับเพ่อื นทเ่ี สพสารเสพติด

(เฉลย ๔ เพราะท�ำ ใหต้ อ้ งปฏบิ ตั ติ นตามกลมุ่ เพอ่ื นเนอ่ื งจากกลวั เพอ่ื นไมค่ บ

สุดยอดคู่มือครู 186 และเมอ่ื ถกู เพอ่ื นชกั ชวนกจ็ ะเกรงใจไมก่ ลา้ ปฏเิ สธจงึ มโี อกาสตดิ สารเสพตดิ ไดง้ า่ ย)

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

๑.๕ ปัญหาสุขภาพ St St asean
การมีปัญหาสุขภาพหรือการเจ็บป่วยเรื้อรังทำาให้เกิดความเครียดซึ่งจะ
นำาไปสู่การใช้สารเสพติด นอกจากน้ีการป่วยเป็นโรคท่ีต้องใช้ยาบางชนิดรักษาเป็น ep 2
ประจาำ เชน่ ยาแก้ปวด ยานอนหลบั เมอื่ ใชไ้ ปนาน ๆ กอ็ าจทำาใหต้ ิดยาชนดิ น้นั
ข้นั คดิ วิเคราะห์
๑.๖ สื่อ และสรุปความรู้
การโฆษณาสารเสพติด และการเผยแพร่การใช้สารเสพติดของนักร้อง
นักแสดงในภาพยนตร์ หรือละครโทรทัศน์ ทำาให้เกิดการหลงเช่ือและเลียนแบบ ๕. นักเรียนแบ่งกลุ่ม ๕ กลุ่ม กลุ่มละ
พฤติกรรมตามบุคคลทชี่ น่ื ชอบ ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งท่ที ำาให้วยั ร่นุ ติดสารเสพตดิ เทา่ ๆ กัน แตล่ ะกลมุ่ ร่วมกนั อภิปราย
แสดงความคดิ เหน็ วา่ สาเหตหุ รอื ปจั จยั
อะไรบ้างที่ทำ�ให้เกิดปัญหาการใช้
สารเสพติด จากนั้นแต่ละกลุ่มส่ง
ตัวแทนกลุ่มออกมาอภิปรายหน้า
ชั้นเรียน โดยมีผู้ตรวจสอบความ

ถกู ต้องและรับฟังแนะนำ�เพมิ่ เตมิ

วันท่ี ๒๖ มถิ นุ ายน ep 3 ขั้นปฏิบตั ิ
เป็นวันตอ่ ต้าน แหลละังสกราุปรปควฏาบิ มัตริู้
ยาเสพติดโลก

๒. ผลกระทบของการใชส้ ารเสพติด ๖. นักเรียนแบ่งกลุ่ม ๔ กลุ่ม คิดและ
๒.๑ ผลกระทบต่อรา่ งกาย ฝึกซ้อมแสดงบทบาทสมมุติเก่ียวกับ
๑) ทำาให้รา่ งกายทรุดโทรม ซูบผอม เสียบุคลิกภาพ ผลกระทบของการใช้สารเสพติด โดย
จับสลากเลอื กหวั ขอ้ ดังน้ี
๒) ทาำ ให้เจบ็ ป่วยและเกิดโรคต่าง ๆ
กลุ่มที่ ๑ ผลกระทบต่อรา่ งกาย
๓) ขาดประสทิ ธิภาพในการทำางาน กลมุ่ ท่ี ๒ ผลกระทบต่อจติ ใจ
และอารมณ์
และการปฏิบตั กิ ิจกรรมตา่ ง ๆ ในชีวิตประจำาวัน กลุ่มที่ ๓ ผลกระทบต่อสตปิ ญั ญา
กลมุ่ ที่ ๔ ผลกระทบต่อสังคม
๔) มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดอบุ ัตเิ หตุ
จากนนั้ แตล่ ะกลมุ่ ออกมาแสดงบทบาท
๕) การใชส้ ารเสพติดเปน็ เวลานาน สมมุติเกี่ยวกับผลกระทบของการใช้
สารเสพตดิ หน้าชน้ั เรยี นทีละกลุม่
หรอื ใช้เกินขนาดอาจทำาใหเ้ สยี ชวี ติ การเล่นดนตรที �าให้ห่างไกลยาเสพตดิ

ยาและสารเสพติดให้โทษ 187

187 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 3 ขัน้ ปฏบิ ัติ
St แหลละงั สกราปุรปควฏาบิ มัตริู้

๒.๒ ผลกระทบตอ่ จิตใจ อารมณ์
๑) ทาำ ให้เกดิ ความเครยี ดและอารมณแ์ ปรปรวน
๗. นั ก เ รี ย น แ ต่ ล ะ ก ลุ่ ม ร่ ว ม กั น เ ขี ย น ๒) ทำาใหเ้ กิดอาการซึมเศรา้ และอยากแยกตัวอยตู่ ามลาำ พัง
แ ผ น ภ า พ ค ว า ม คิ ด ส า เ ห ตุ ก า ร ใ ช้ ๓) เกิดอาการประสาทหลอน คลุ้มคล่ัง ซึ่งอาจทำาให้เกิดปัญหา
สารเสพติด ผลกระทบท่ีมีต่อร่างกาย อาชญากรรมและฆ่าตัวตายได้

จติ ใจ อารมณ์ สตปิ ัญญา และสังคม ๒.๓ ผลกระทบต่อสตปิ ญั ญา
ตัวอย่างแผนภาพความคิด
ผลกระทบจาก การใช้สารเสพติดเป็นเวลานานจะทำาให้สมองถูกทำาลาย ความจำาเส่ือม
การใชส้ ารเสพตดิ ไมส่ ามารถเรยี นและใชช้ ีวิตประจำาวันได้อย่างปกติ
ต่อรา่ งกาย ๒.๔ ผลกระทบตอ่ สงั คม
รา่ งกายทรดุ โทรม ๑) ทำาใหเ้ กดิ ปัญหาอาชญากรรมตา่ ง ๆ
อยากรู้ เพอื่ นชกั ชวน เจ็บปว่ ยและ ๒) ทำาใหต้ อ้ งสญู เสยี บคุ ลากรในการพัฒนาประเทศ
อยากลอง เป็นโรค ๓) ส้ินเปลืองค่าใช้จ่ายในการบำาบัดรักษาผู้ท่ีติดสารเสพติดและการ
สากรเาสรพใชต้ ิด ต่อจติ ใจและ
สาเหตุ อารมณ์ ปราบปรามผู้ขายสารเสพติด
จิตใจไม่ปกติ
หวาดระแวง ๔) ทำาลายความม่นั คงของชุมชนและประเทศชาติ
อารมณแ์ ปรปรวน

คดิ ว่าเป็น เลียนแบบสอื่ มีความเครยี ด
สิ่งที่ทนั สมัย ต่อสตปิ ญั ญา

ประสาทหลอน
สมองเสอ่ื ม
ต่อสังคม
ประเทศชาติ
ขาดความม่นั คง
มีปัญหา
อาชญากรรม

๘. นักเรียนร่วมกันสรุปสิ่งท่ีเข้าใจเป็น ทกุ คนควรร่วมมอื กันปอ้ งกันปญั หาสารเสพติด
ความร้รู ว่ มกัน ดงั น้ี
188 สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.๕
• สารเสพตดิ เปน็ อนั ตรายทงั้ ตอ่ ชวี ติ
สังคม และประเทศชาติ ดังน้ัน ทกุ คน
จึงควรหลีกเลี่ยงเพ่ือให้สังคมไทย
พฒั นาเจริญกา้ วหน้า

เสริมความรู้ ครูควรสอน

อาการของโรคซึมเศร้า ไดแ้ ก่ การมคี วามรู้สึกหม่นหมอง หดหู่ เศร้า ท้อแท้ ส้นิ หวัง ไรค้ ่า ต�ำหนติ นเอง ซ่งึ เกดิ ขนึ้ ติดตอ่ กนั
นานกว่า ๒ สัปดาห์ข้ึนไป และมอี าการอืน่ ๆ ร่วมดว้ ย เชน่ รบั ประทานอาหารไม่ได้ นอนไมห่ ลบั น�ำ้ หนักลด ออ่ นเพลยี
ทอ้ งผกู หมดอารมณท์ างเพศ การคิด การพดู และการเคลอ่ื นไหวเชอ่ื งช้ากว่าเคย พูดเสยี งเบา แยกตวั มองทกุ อย่างใน
แง่รา้ ย ขาดสมาธิ ขาดความมน่ั ใจ วิตกกังวล ตกใจงา่ ย ตดั สนิ ใจไมไ่ ด้ ยำ�้ คดิ ย�้ำท�ำ และไม่มีทางออกใหก้ บั ตัวเอง
ที่มา : กรมสขุ ภาพจติ กระทรวงสาธารณสุข

สุดยอดคู่มือครู 188

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

ep 4
St St
๓. การหลีกเลีย่ งสารเสพตดิ ขนั้ สอ่ื สารและนำ� เสนอ

การหลีกเล่ียงเป็นการป้องกันตนเองไม่เข้าไปเก่ียวข้องกับสารเสพติด ๙. ตัวแทนนักเรียนแต่ละกลุ่มออกมา
ซ่งึ ปฏบิ ตั ไิ ด ้ ดงั นี้ น�ำ เสนอแผนภาพความคดิ สาเหตขุ อง
การใช้สารเสพติด ผลกระทบท่ีมีต่อ
๑) ศึกษาหาความรู้เก่ียวกับ การหลกี เลยี่ ง ๒) ไม่หลงเชื่อคำาชักชวน ร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สตปิ ญั ญาและ
สารเสพตดิ ชนดิ ตา่ ง ๆ เพอื่ ให้ สารเสพติด ให้เสพสารเสพติดทุกชนิด สงั คมหน้าช้นั เรยี น
มีความรู้ ความเข้าใจอย่าง และรจู้ กั ปฏเิ สธเมอ่ื ถกู เพอื่ น
แท้จริง ชักชวนให้ทดลองเสพสาร 5ep ขั้นประเมินเพ่ือเพม่ิ คุณคา่
เสพติด บรกิ ารสงั คม
๕) ใช้เวลาว่างทำากิจกรรม และจิตสาธารณะ
ที่เป็นประโยชน์ทั้งต่อตนเอง ๓) เม่ือมปี ัญหาหรอื
ครอบครวั และสังคม ความเครียดต้องไม่หันเข้าหา ๑๐. นั ก เ รี ย น อ อ ก แ บ บ โ ป ส เ ต อ ร์ ก า ร
สารเสพติด ควรปรึกษาหรือ ป้องกันและหลีกเลี่ยงสารเสพติด
ขอความช่วยเหลือจากพ่อแม่ พ ร้ อ ม แ ต่ ง คำ � ข วั ญ ร ณ ร ง ค์ ไ ม่ ใ ห้
ผปู้ กครอง หรอื ครู เยาวชนใช้สารเสพติดเขียนด้านล่าง
โปสเตอร์ แล้วนำ�ไปติดในบริเวณ
๔) เลอื กคบเพ่อื นทด่ี ี ไมค่ บเพอื่ นทต่ี ิดสารเสพติด โรงเรียน เพ่ือเผยแพร่ความรู้ให้แก่
ผอู้ ื่น
สงั คมต้องเดือดรอ้ น
อยา่ ใจอ่อน และโง่เขลา เดก็ เดก็ อย่าหเู บา

ห้ามรับเอาสารอนั ตราย

เวบ็ ไซต์แนะนาำ การหลกี เลี่ยง
สารเสพตดิ
สถาบนั ธัญญารักษ์ http://www.thanyarak.go.th
189 สุดยอดคู่มือครู
ยาและสารเสพติดใหโ้ ทษ 189

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

ขอ้ ใดเป็นการป้องกันตนเองใหพ้ ้นจากสารเสพตดิ
๑ รบั ส่งิ ของจากคนแปลกหน้าที่ดูนา่ เช่อื ถอื เทา่ นั้น
๒ ทดลองใช้สารเสพติดเพอื่ ให้รู้ถงึ โทษ
๓ ไมท่ ดลองใชส้ ารเสพติด
๔ รักษารา่ งกายให้สะอาด
(เฉลย ๓ เพราะการรจู้ กั หกั หา้ มใจไมท่ ดลองใชส้ ารเสพตดิ จะชว่ ยปอ้ งกนั ไมใ่ ห้
ตดิ สารเสพตดิ และสารเสพตดิ บางชนดิ หากทดลองเพยี งครง้ั เดยี วกท็ �ำใหต้ ดิ ได)้

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

ตวั ช้วี ัด อันตรายจากการใช้ยาในทางทผี่ ดิ

Stพ ๕.๑ ป.๕/๒ จุดประกายความคดิ
พ ๕.๑ ป.๕/๓
ภาระงาน/ชิน้ งาน นกั เรยี นชนั้ ประถมศกึ ษำปที ี่๔-๖โรงเรยี นแหง่ หนง่ึ ถกู นำ� ตวั สง่ โรงพยำบำล
แบบบนั ทึก การใช้ยาสามัญประจ�ำ บ้าน กว่ำ ๕๐ คน โดยทุกคนมีอำกำรอำเจียนและเวียนศีรษะอย่ำงรุนแรงหลัง
รบั ประทำนยำแก้ไอเข้ำไป ซ่ึงตอ่ มำทรำบว่ำเปน็ ยำแก้ไอเดกซโ์ ทรเมทอรแ์ ฟน
ep 1 ขั้นสังเกต ซงึ่ มฤี ทธก์ิ ดประสำท แตห่ ำกรบั ประทำนเกนิ ขนำดจะทำ� ใหเ้ สยี ชวี ติ ได้ จำกกำร
สอบสวนพบว่ำเด็ก ๆ รับประทำนยำน้ี เพรำะเช่ือว่ำจะท�ำให้เรียนเก่งขึ้น
รวบรวมข้อมูล ถูกครูตีแลว้ ไมเ่ จบ็ ซงึ่ เปน็ ควำมเชือ่ ท่ผี ดิ

๑. นักเรียนร่วมกันสนทนาเก่ียวกับการใช้ยา โดย เพ่ือน ๆ มีความรู้สึกอย่างไรกบั ข่าวน้ี
ตอบค�ำ ถาม ดงั น้ี และเพ่อื น ๆ เคยไดย้ นิ ความเช่ือ
เกย่ี วกับการใชย้ าทผ่ี ดิ ๆ อะไรบา้ ง
• นกั เรียนรูจ้ ักยาหรือไม่
(ตวั อย่างค�ำ ตอบ รู้จัก) ยา คือ สารท่ีใช้ในการป้องกัน รักษา และบรรเทา
• นักเรียนเคยรับประทานยาอะไรบ้าง อาการของโรคทง้ั คนและสัตว์
(ตวั อยา่ งคำ�ตอบ พาราเซตามอล ยาแก้ไอ)
• นักเรียนรับประทานยาเน่ืองจากเป็นโรค ๑. อันตรายจากการใช้ยา

อะไร สาเหตสุ ำาคัญ
(ตวั อยา่ งคำ�ตอบ ไข้หวัด ไข้เลอื ดออก) ๑) การใชย้ าผดิ ขนาด คือ ใช้ยาในปรมิ าณทีม่ ากกว่า
• นักเรยี นหายจากอาการเจบ็ ปว่ ยหรอื ไม่
(ตวั อย่างค�ำ ตอบ หาย) หรือนอ้ ยกวา่ ทีก่ ำาหนดในฉลากยา
• ถ้าอยากหายเจ็บป่วยโดยเร็ว นักเรียน

ควรปฏิบัติตนในการรับประทานยาอย่างไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ รับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง
รบั ประทานยาตามเวลา)
๒. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูลเก่ียวกับ
อันตรายจากการใช้ยาในทางที่ผิด จาก
หนังสือเรยี นหรอื แหลง่ การเรยี นรทู้ หี่ ลากหลาย

๒) การใช้ยาผิดเวลา คือ การใช้ยาไม่ถูกต้องตรงตาม

เวลาท่ีระบไุ วต้ ามชนิดของยา อา่ นฉลากยาให้ละเอยี ดก่อนใช้

190 สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๕

เสริมความรู้ ครูควรสอน
การรับประทานยา
• ยาทีร่ บั ประทานกอ่ นอาหาร ควรรับประทานในชว่ งที่ทอ้ งว่าง ซ่งึ กค็ ือก่อนรับประทานอาหารอย่างน้อย ๓๐ นาที
• ยาหลงั อาหาร ควรรับประทานหลังอาหารทนั ที และไมค่ วรนานเกนิ ๑๕ นาที หลังอาหาร
• ยาทีแ่ นะนำ�ให้รบั ประทานกอ่ นนอน ควรรับประทานกอ่ นนอน ๑๕-๓๐ นาที
• ยารับประทานเวลามอี าการ ควรรับประทานเมื่อมีอาการจรงิ ๆ มักระบุในฉลากวา่ รับประทานทกุ ๔-๖ ช่วั โมง ทกุ ๘ ชั่วโมง ทกุ ๑๒ ชวั่ โมง หรอื
เวลามีอาการ ซึ่งหากมีอาการสามารถรับประทานยาได้เลย ไม่ต้องคำ�นึงถึงมื้ออาหาร เนื่องจากไม่ว่าจะรับประทานอาหารหรือไม่ก็ไม่ส่งผลต่อ
การออกฤทธ์ิของยา หลังรับประทานยาแล้วถ้ายังมีอาการอยู่สามารถทานยาซ้ําได้ตามระยะเวลาที่ระบุไว้ ไม่ควรรับประทานบ่อยกว่าที่ระบุไว้
บนฉลาก เมอ่ื หายแล้วสามารถหยดุ ยาได้

สุดยอดคู่มือครู 190

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 2asean

๓) การใช้ยาผิดวิธี คือ การใช้ยาไม่ถูกต้อง การซอื้ ยาตอ้ งซอ้ื จากร้านขายยา ขัน้ คดิ วิเคราะห์
ตรงตามวธิ ีทก่ี ำาหนดไวบ้ นฉลาก ท่มี เี ภสัชกรประจ�า และสรปุ ความรู้
๔) การใช้ยาผิดคน คือ การนำายาของ
ผอู้ นื่ มาใช้โดยเหน็ วา่ มีอาการเจบ็ ปว่ ยคลา้ ยกนั ๓. นักเรียนร่วมกันพิจารณาสถานการณ์
๕) การใชย้ าทเ่ี สอ่ื มคณุ ภาพ ยาหมดอาย ุ และ เก่ียวกับการใช้ยา แล้ววิเคราะห์
ยาปลอมจากร้านขายยาที่ไมถ่ กู กฎหมาย และตอบค�ำ ถาม ดังน้ี
๖) การใช้ยาตามโฆษณาหรือการบอกเล่า
โดยไมไ่ ดป้ รึกษาแพทย์หรือเภสัชกร สถานการณ์
ณัชณิชาเป็นโรคกระเพาะอาหารจึงไปพบ
๒. ผลกระทบจากการใช้ยาในทางท่ีผิด แพทย์ แพทย์ได้ให้ยามารับประทานวันละ
๓ ครั้ง คร้ังละ ๑ เม็ด กอ่ นรบั ประทานอาหาร
๑) การดือ้ ยา คือ การไดร้ บั ยาต่อเนอ่ื งกนั เปน็ เวลานาน หรอื การรบั ประทานยา แต่ณัชณิชาอยากหายเร็ว ๆ จึงรับประทาน
ไมค่ รบตามทแี่ พทยส์ ง่ั ทาำ ใหเ้ ชอื้ โรคตา้ นทานยา อาการปว่ ยทเี่ คยไดร้ บั ยาตวั เดมิ แลว้ ครั้งละ ๒ เม็ด ก่อนรับประทานอาหารทั้ง
หายก็จะไม่หาย ๓ มอื้

๒) การแพ้ยา การรับประทานยาบาง ผื่นคันจากอาการแพย้ า • แพทย์ให้ณัชณิชารับประทานยา
ชนิดอาจทาำ ให้เกิดอาการแพ้ เช่น เกดิ ลมพษิ อยา่ งไร
ผ่ืนคนั บวม อาเจียน
๓) การติดยา ยาบางชนิดเม่ือใช้ติดต่อ (รับประทานยาครั้งละ ๑ เม็ด วันละ ๓ ครั้ง
กันเป็นเวลานานอาจทำาให้เกิดการเสพติดได้ ก่อนรบั ประทานอาหาร)
เช่น ยานอนหลับ ยาแกไ้ อ ยาลดความอ้วน
• ณัชณิชารับประทานยาตาม
แพทย์สัง่ หรือไม่ อย่างไร

(ไม่ เพราะณัชณิชารับประทานยาคร้ังละ

อาชีพนา่ รู้ ๒ เม็ด วนั ละ ๓ ครง้ั )
• การปฏิบัติตนของณัชณิชาจะ
เภสัชกร คอื ผ้ทู ี่ทาำ หน้าท่ผี ลิตยาหรอื จา่ ยยาให้กบั ผู้ป่วยในโรงพยาบาล
หรอื ร้านขายยา ส่งผลอย่างไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ไม่หายจากโรคกระเพาะ-

อาหาร อาจได้รับอันตรายเพราะรับประทาน

ยาและสารเสพตดิ ให้โทษ 191 ยาเกนิ ขนาด)

เสริมความรู้ ครูควรสอน

อาการแพ้ยา
๑. ผทู้ มี่ ีอาการแพอ้ ่อน ๆ อาจมีเพียงลมพิษ ผ่ืนคนั หรอื มีผน่ื แดง
จดุ แดง หรอื ตุม่ ใสเล็ก ๆ ขน้ึ ท่วั ตัว หนา้ บวม หนังตาบวม ริมฝีปากบวม
๒. ผทู้ ม่ี ีอาการแพ้ขนาดกลาง อาจมีอาการใจสัน่ แน่นหนา้ อก คลืน่ ไส้
อาเจียน หรอื หายใจขัดคลา้ ยหดื
๓. ผทู้ ่ีเป็นรนุ แรง จะมอี าการเปน็ ลม ตัวเย็น ความดันตํ่า และหยดุ หายใจ

191 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 3 ขน้ั ปฏิบัติ
St St แหลละังสกราุปรปควฏาิบมตั ริู้
๓. การปฏิบัตติ นเพอื่ ความปลอดภัยจากการใชย้ า

๔. นักเรียนสำ�รวจยาสามัญประจำ�บ้าน ๑) ไมซ่ ือ้ ยามารบั ประทานเอง และอ่านฉลากยาอย่างละเอียดกอ่ นใช้
ท่ีตนเองเคยใช้ ๑ ชนิด แล้วอ่าน ๒) เมื่อไปพบแพทย์ต้องบอกรายละเอียดเก่ียวกับประวัติการแพ้ยา การ
ฉลากยาอย่างละเอียด จากนั้นบันทึก รับประทานยาประจำา และสอบถามรายละเอียดการใช้ยาเพอ่ื ปอ้ งกันการใชย้ าผดิ

ขอ้ มลู ลงในแบบบันทึก ดังตัวอยา่ ง

แบบบันทึกการใช้ยาสามญั ประจำ�บ้าน การอ่านฉลากยาก่อนใช้ท�าใหเ้ กดิ ความปลอดภยั
๑. ช ่ือ ยา (นาํ้ ยาฆ่าเชื้อเอทานอล ๗๐%
แอลกอฮอล์ ๗๐%) ๓) ไม่ใชย้ าของผ้อู ื่น แมจ้ ะมอี าการเจ็บปว่ ยดว้ ยโรคเดียวกนั
๒. ส รร พ คณุ ของยา (เป็นยาฆ่าเชอ้ื ใชส้ ำ�หรบั เชด็ แผล
ล้างแผล) ๔) ไมใ่ ช้ยาทม่ี ีลกั ษณะหรอื สีเปล่ยี นไป ยาท่ฉี ลากหลดุ หาย และดูวันหมดอายุ
๓. ว ธิ ีกา รใช้ (ใชเ้ ชด็ ล้างบริเวณที่ตอ้ งการฆา่ เชอื้ เช่น
รอบ ๆ แผลสด) ของยาก่อนใชท้ ุกครั้ง วธิ ีดูยาหมดอายุจะเขยี นวา่ “Expiry Date” หรือ “Exp. Date”
๔. ค �ำ แน ะน�ำ หรอื ค�ำ เตอื นจากการใช้ยา
(เปน็ ยาใชภ้ ายนอก ห้ามรับประทาน) หรือ “Used before” หรือ “Expiring” หรือ “Use by” ตามด้วยวัน เดือน ปีของ
๕. ถ้าไม่ปฏิบัติตามคำ�แนะนำ�หรือคำ�เตือนจะเกิดผล
อ ย่างไร (รักษาอาการบาดเจบ็ ไมห่ าย และเกดิ วันหมดอายุ เช่น Exp. Date 31/07/15 หมายความว่ายาจะหมดอายุในวันท่ี ๓๑
อนั ตรายตอ่ ร่างกายได)้
๖. การใช้ยาท่ถี ูกวิธีมปี ระโยชนอ์ ย่างไร เดือนกรกฎาคม ปี ๒๐๑๕
(ท�ำ ใหห้ ายจากโรคหรืออาการบาดเจบ็ ) ๕) สังเกตอาการที่เกิดข้ึนหลังจากการ

๕. นักเรียนร่วมกันสรุปสิ่งท่ีเข้าใจเป็น ใชย้ าวา่ มีอาการแพห้ รอื ไม ่ ถา้ มใี หห้ ยดุ ใชย้ า
ความรรู้ ่วมกัน ดงั นี้
และรีบไปพบแพทย์
• การใช้ยาทุกครั้งต้องศึกษาวิธี
การใช้อย่างละเอียด และปฏิบัติตาม ๖) เก็บยาตามคำาแนะนำาบนฉลากยา
อยา่ งเคร่งครดั เพราะการใช้ยาทไ่ี ม่ถูกต้อง
จะทำ�ใหเ้ กดิ อันตรายตอ่ รา่ งกายได้ แยกประเภทยาใช้ภายในกับยาใช้ภายนอก

ep 4 และควรเกบ็ ยาไวใ้ นท่ีสูงให้พน้ มอื เด็ก

ขนั้ สอื่ สารและนำ� เสนอ ๗) ปฏิบัติตามคำาแนะนำาของแพทย์ ตยู้ าสามญั ประจ�าบ้าน
เภสัชกรในการใช้ยาอย่างเครง่ ครัด

192 สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.๕

๖. นักเรียนนำ�เสนอแบบบันทึกผลการ ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
สำ�รวจการใช้ยาสามัญประจำ�บ้าน
ของตนเองหน้าชั้นเรียน และร่วมกัน ข้อใดคือหลกั การใชย้ าทีป่ ลอดภยั ทีส่ ดุ
ตรวจสอบความถูกตอ้ ง ๑ ใชย้ าตามวิธที ่ีพอ่ แม่ ผู้ปกครองบอก
๒ ปฏิบตั ติ ามค�ำแนะน�ำของแพทย์
สุดยอดคู่มือครู 192 ๓ ปฏิบัติตามค�ำแนะน�ำของคนขายยา
๔ ซ้ือยามารบั ประทานเองตามอาการของโรค

(เฉลย ๒ เพราะแพทย์เป็นผูท้ ่มี ีความร้เู รื่องยาและการรกั ษาโรค การปฏบิ ัตติ าม

ค�ำแนะน�ำของแพทยจ์ ึงท�ำให้ใชย้ าไดป้ ลอดภัยและหายจากโรคไดเ้ ร็ว)

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

aseanSt

เวบ็ ไซต์แนะนาำ 5ep ข้ันประเมินเพ่ือเพมิ่ คณุ ค่า
ดแู ลสุขภาพ : ยาและวธิ ใี ช้ มลู นิธิหมอชาวบ้าน http://www.doctor.or.th บรกิ ารสงั คม
และจติ สาธารณะ

๗. นักเรียนออกแบบโปสเตอร์การใช้ยา
ใหถ้ กู โรค ถกู วธิ ี ให้นา่ สนใจ แล้วนำ�ไป

กจิ กรรมพฒั นาการอ่าน ติดในบริเวณโรงเรียน เพ่ือเผยแพร่
ความรูใ้ ห้แก่ผู้อ่นื

นักเรยี นอ่านคำาศพั ท์และความหมายของคำาศพั ท์ต่อไปน้ี

คคำาาำ ศศัพัพทท์ ์ คำาอค่าาำ นอา่ น ควาคมวหามมาหยมาย
ทรุดโทรม ซดุ -โซม เส่ือมไปเพราะรว่ งโรย คร�ำ่ คร่า

ฤทธิ์ หรอื ตรากตรำ�เกนิ ไป

รดิ แรงอาำ นาจ

เสพ เสบ กิน, บริโภค

ผงั สรุปสาระสาำ คัญ

สารเสพตดิ ให้โทษ

สารเสพติด หมายถงึ สารเคมีหรอื วัตถใุ ด ๆ เมอื่ เสพแลว้ จะทำาให้ต้องการ

เสพอกี สง่ ผลใหเ้ กดิ โทษตอ่ รา่ งกาย จติ ใจ อารมณ ์ และสตปิ ญั ญา ซงึ่ ปจั จยั

ท่ีมอี ิทธพิ ลต่อการใชส้ ารเสพตดิ ไดแ้ ก ่ ครอบครวั เพอื่ น สังคม ค่านิยม

ยาและสารเสพตดิ ความเชื่อ ปัญหาสุขภาพ และสื่อ ดังน้ัน จึงควรหลีกเล่ียงและไม่เข้าไป
ให้โทษ เก่ยี วข้องโดยเด็ดขาด

อนั ตรายจากการใชย้ าในทางทีผ่ ดิ

ยา คือ สารท่ีใชใ้ นการป้องกนั รักษา และบรรเทาอาการ การใชย้ าทุกคร้ัง
ตอ้ งศกึ ษาวธิ กี ารใชอ้ ยา่ งละเอยี ดและปฏบิ ตั ติ ามอยา่ งเครง่ ครดั เพราะการ
ใชย้ าที่ไม่ถกู ต้องอาจทำาใหเ้ กดิ อาการดอ้ื ยา แพย้ า และติดยาได้

ยาและสารเสพตดิ ให้โทษ 193

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

นกั เรยี นควรปฏิบัติอยา่ งไรเพื่อปอ้ งกนั การใช้ยาผิด
๑ ใชย้ าตามที่ผู้ใหญ่ใช้
๒ ใช้แตย่ าท่ีเคยใช้เท่านน้ั
๓ ถามเพ่ือนทุกคร้ังก่อนใชย้ า
๔ อ่านฉลากยาทกุ ครง้ั กอ่ นใช้

(เฉลย ๔ เพราะการอา่ นฉลากยากอ่ นใชจ้ ะท�ำ ใหท้ ราบวธิ กี ารใชย้ าสรรพคณุ

ของยาและค�ำ เตอื น จงึ ใชไ้ ดถ้ กู ตอ้ ง)

193 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

ตัวช้ีวัด กิจกรรมการเรียนรู้

พ ๕.๑ ป.๕/๑ ๑. นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น ๔ กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มร่วมกันค้นคว้าข่าวสารเสพติดจากส่ือ
พ ๕.๑ ป.๕/๒ ตา่ ง ๆ เชน่ โทรทศั น์ วทิ ยุ หนงั สือพิมพ์ อนิ เทอร์เนต็ จากนั้นรว่ มกันสรุปขา่ วและวเิ คราะห์
พ ๕.๑ ป.๕/๓ ถึงผลกระทบทีเ่ กิดขน้ึ แลว้ ออกมารายงานหนา้ ชนั้ เรยี น

๒. นกั เรยี นเลอื กสารเสพตดิ ทก่ี าำ ลงั เปน็ ปญั หาในสงั คมปจั จบุ นั มา ๑ ชนดิ แลว้ วเิ คราะหป์ จั จยั
ที่มอี ทิ ธิพลตอ่ การติดสารเสพตดิ นน้ั บนั ทึกขอ้ มูลเป็นแผนภาพความคิด

ตัวอย่างแผนภาพความคิด

ปัจจยั ท่ีมีอิทธพิ ล สารเสพติด
ต่อการติดสารเสพติด

๓. นักเรียนจับคู่ช่วยกันออกแบบโปสเตอร์การป้องกันและหลีกเล่ียงสารเสพติด พร้อม
ตงั้ ชื่อภาพโปสเตอรผ์ ลงานของนักเรียน และนำาไปจดั ป้ายนิเทศในโรงเรยี น

๔. นกั เรียนสำารวจยาที่บา้ นมา ๑ ชนิด อา่ นฉลากยาอยา่ งละเอียดแล้วบนั ทึกขอ้ มูลตอ่ ไปนี้

๑) ช่ือยา ๒) สรรพคณุ ยา

๓) วิธกี ารใช ้ ๔) คาำ แนะนำาหรอื คำาเตอื นในการใชย้ า

จากน้ันทกุ คนออกมานำาเสนอข้อมูลหนา้ ชน้ั เรียน

๕. นกั เรยี นเสนอวธิ ปี ฏบิ ตั ติ นในการใชย้ าและอธบิ ายผลทเี่ กดิ ขน้ึ บนั ทกึ ขอ้ มลู เปน็ แผนภาพ
ความคดิ

ตัวอยา่ งแผนภาพความคดิ

วธิ ีปฏิบัติตนในการใช้ยา ผลที่เกดิ ขน้ึ

194 สุขศึกษาและพลศึกษา ป.๕

สุดยอดคู่มือครู 194

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

คำาถามพัฒนากระบวนการคิด แนวค�ำตอบ

๑. ครอบครวั มอี ิทธพิ ลต่อการตดิ สารเสพตดิ อย่างไร ๑. การทค่ี รอบครวั ทะเลาะกนั
๒. การติดสารเสพติดสง่ ผลต่อประเทศชาตอิ ยา่ งไร ท�ำ ใหข้ าดความอบอุ่น จึงหนั ไปพ่ึง
๓. ถา้ เพ่ือนติดสารเสพตดิ นกั เรยี นควรทำาอยา่ งไร สารเสพติด
๔. การรบั ประทานยาเกนิ ขนาด ส่งผลเสยี อยา่ งไร ๒. ทำ�ใหเ้ กิดปญั หาอาชญากรรม
๕. การบอกประวัตกิ ารแพ้ยากับแพทย์ มีประโยชน์อย่างไร ส้ินเปลอื งงบประมาณในการปราบปราม
ผคู้ า้ และผเู้ สพสารเสพติด
๓. ชักชวนเพ่อื นท�ำ กิจกรรมตา่ ง ๆ
และขอรอ้ งใหเ้ พือ่ นเลิกเสพสารเสพตดิ
๔. เกิดอันตรายต่อร่างกาย อาจทำ�ให้เสียชีวิต

ได้
๕. เพอ่ื ให้แพทย์จ่ายยาที่ไม่แพ้ให้

ยาและสารเสพตดิ ให้โทษ 195

195 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

เป้าหมายการเรยี นรู้

มาตรฐานการเรยี นรู้ หนว่ ยการเรียนรู้ที่ อทิ ธิพลของสอื่
ที่มีต่อพฤติกรรมสขุ ภาพ
มาตรฐาน พ ๕.๑ ๑๔
ป้ อ ง กั น แ ล ะ ห ลี ก เ ลี่ ย ง ปั จ จั ย เ ส่ี ย ง
พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ อุบัติเหตุ
การใช้ยา สารเสพติด และความรุนแรง

สมรรถนะสำ�คญั ของผู้เรียน ตัวช้ีวัด

๑. ความสามารถในการสื่อสาร • วิเคราะหอ์ ิทธิพลของสือ่ ทม่ี ตี อ่ พฤตกิ รรมสุขภาพ (พ ๕.๑ ป.๕/๔)
๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการแกป้ ญั หา ผงั สาระการเรียนรู้
๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชวี ติ
๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี อิทธพิ ลของสื่อท่ีมีตอ่ ส่อื ทมี่ ีอทิ ธพิ ลตอ่ พฤตกิ รรม
พฤติกรรมสุขภาพ สขุ ภาพ
ค ุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
อิทธิพลของสอ่ื ทม่ี ีต่อ อนิ เทอรเ์ นต็
ใฝเ่ รียนรู้ พฤติกรรมสุขภาพ เกมออนไลน์
ตัวช้วี ัดท่ี ๔.๑ ตั้งใจ เพียรพยายามใน
การเรยี นและเขา้ รว่ มกิจกรรมการเรียนรู้ โทรทศั น์
ตวั ชีว้ ดั ท่ี ๔.๒ แสวงหาความรู้จากแหล่ง- โทรศัพทเ์ คลื่อนท่ี
เรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอก
โรงเรียน ด้วยการเลือกใช้ส่ืออย่าง สาระสำาคัญ
เหมาะสม บันทึกความรู้ วิเคราะห์ สรุป
เป็นองค์ความรู้ สามารถนำ�ไปใช้ในชีวิต สอ่ื มอี ทิ ธพิ ลตอ่ พฤตกิ รรมสขุ ภาพของแตล่ ะบคุ คล จงึ ควรรจู้ กั วเิ คราะหแ์ ละเลอื กรบั ขอ้ มลู ทมี่ ี
ประจ�ำ วันได้ ประโยชนจ์ ากสื่อ และน�าไปปฏบิ ตั ิในชวี ติ ประจา� วนั จะทา� ให้มสี ุขภาพท่ดี ี

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21

นักเรียนแบ่งกลุ่ม ๔ กลุ่ม กลุ่มละเท่า ๆ กัน แต่ละกลุ่มร่วมกันออกแบบ
การแสดงบทบาทสมมตุ กิ ารปอ้ งกนั อนั ตรายจากการใชส้ อ่ื ตามหวั ขอ้ ทไี่ ดร้ บั
ดังน้ี
กลุ่มที่ ๑ อินเทอรเ์ นต็ กลมุ่ ท่ี ๒ เกมออนไลน์
กลุม่ ท่ี ๓ โทรทศั น์ กลมุ่ ท่ี ๔ โทรศัพท์เคลื่อนท่ี
จากน้นั นักเรยี นแต่ละกลมุ่ ออกมาแสดงบทบาทสมมตุ หิ น้าชั้นเรียน

สุดยอดคู่มือครู 196

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

อทิ ธิพลของสื่อท่ีมตี ่อพฤติกรรมสุขภาพ ตัวชี้วดัSt

จุดประกายความคิด พ ๕.๑ ป.๕/๔

สลด! เด็กเลียนแบบละครโทรทัศน์หยิบอาวุธปืนของพ่อเล่นเป็น ภาระงาน/ชน้ิ งาน
ต�ารวจจับผรู้ า้ ย ปนื ลั่นใส่เพ่ือนเสยี ชีวติ
แบบส�ำ รวจ พฤตกิ รรมการใช้สอ่ื

ep 1 ขน้ั สงั เกต

รวบรวมขอ้ มูล

เพอ่ื น ๆ รสู้ ึกอยา่ งไรกบั เหตกุ ารณจ์ ากข่าวน้ี ๑. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยตอบ
คำ�ถาม ดังน้ี
ในชวี ติ ประจาำ วนั เราไดพ้ บเหน็ และใชส้ อื่ ในรปู แบบตา่ ง ๆ เชน่ โทรทศั น ์ วทิ ย ุ เกม
ภาพยนตร์ หนังสือพิมพ์ และอินเทอร์เน็ต ซ่ึงสื่อต่าง ๆ มีการนำาเสนอข้อมูลทั้งท่ีดี • ในวันหยุดหรือช่วงเวลาว่าง
และไมด่ ี ขน้ึ อยูก่ บั ผบู้ ริโภควา่ จะเลอื กใชส้ อ่ื ไปในแนวทางใด นกั เรียนปฏิบัตกิ จิ กรรมอะไรบ้าง

๑. อิทธิพลของสื่อทีม่ ตี ่อพฤตกิ รรมสุขภาพ (ตัวอย่างคำ�ตอบ เล่นเกม ดูโทรทัศน์
เล่นอนิ เทอร์เนต็ )
ขอ้ มลู ขา่ วสารตา่ ง ๆ ท่ปี รากฏบนสือ่ มอี ิทธิพลตอ่ พฤตกิ รรมสขุ ภาพ ดงั นี้
๑) การโฆษณาสินค้าและผลิตภัณฑ์สุขภาพ • นักเรียนใช้อินเทอร์เน็ตในการ
ท่ีใช้ในชีวิตประจำาวันล้วนมีอิทธิพลต่อการตัดสินใจ ท�ำ อะไรบ้าง
เลือกซ้ือ เพราะมีเทคนิควิธีการโฆษณาท่ีชักจูง
โน้มน้าวใหผ้ บู้ ริโภคคล้อยตาม และตดั สินใจเลอื กใช้ (ตัวอย่างคำ�ตอบ เล่นเกม หาข้อมูลทำ�
ส่ิงของเหลา่ น้นั รายงาน อา่ นข่าว)
๒) การนำาเสนอเรื่องราวและภาพเกี่ยวกับ
พฤติกรรมทางเพศที่ขัดกับศีลธรรม และวัฒนธรรม • นกั เรียนเล่นเกมอะไรบา้ ง
อันดีงามของไทย รวมทงั้ การกระทำารนุ แรง ซึง่ การได้ สือ่ โฆษณาสินคา้ มอี ิทธพิ ลต่อ (ตัวอยา่ งค�ำ ตอบ เกมออนไลน์
เกมฟตุ บอล)
การตัดสนิ ใจเลอื กซอ้ื ของผ้บู รโิ ภค • นักเรียนรู้สึกอย่างไรเม่ือเล่นเกม

อทิ ธพิ ลของสื่อทมี่ ีต่อพฤติกรรมสุขภาพ 197 หรือใชอ้ ินเทอร์เน็ต
(ตวั อย่างคำ�ตอบ สนุกสนาน เพลิดเพลิน)
เสริมความรู้ ครูควรสอน ๒. ตัวแทนนักเรียนท่ีเคยใช้อินเทอร์เน็ต

การโฆษณา เปน็ การสอ่ื สารจงู ใจเพอ่ื ใหเ้ กดิ พฤตกิ รรมการซอื้ โดยวธิ กี ารพดู และท่ีเคยเล่นเกมออนไลน์ออกมา
การเขียน หรือการสื่อความหมายใด ๆ ท่ีมีผลให้ผู้บริโภคเป้าหมาย เ ล่ า ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ เ กี่ ย ว กั บ ก า ร ใ ช้
คิดคล้อยตาม กระทำ�ตาม หรือเปล่ียนแปลงพฤติกรรมตามที่ผู้โฆษณา อินเทอร์เน็ตและเล่นเกมออนไลน์ให้
ต้องการ เพื่อนฟงั หนา้ ช้นั เรียนตามหัวข้อ ดงั นี้
• เล่นเกมออนไลน์อะไร หรือใช้
อนิ เทอรเ์ นต็ เพ่ือวตั ถปุ ระสงคใ์ ด
• ประโยชนท์ ี่ได้รบั
๓. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล
เ ก่ี ย ว กั บ อิ ท ธิ พ ล ข อ ง สื่ อ ที่ มี ต่ อ
พฤติกรรมสุขภาพ จากหนังสือเรียน
หรือแหลง่ การเรียนรู้ท่ีหลากหลาย

197 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขนั้ คิดวิเคราะห์
St

และสรุปความรู้ รับข้อมูลเหล่านี้เป็นประจำาจะทำาให้รู้สึกเป็นเรื่อง

๔. นกั เรยี นพจิ ารณาสถานการณท์ กี่ �ำ หนด ธรรมดา สามารถทำาได้โดยไม่ผิดหรือก่อให้เกิดโทษ
ดังนี้ จนกลายเป็นวฒั นธรรมของสังคม

สถานการณ์ ๓) การแต่งกายและพฤติกรรมของนักร้อง
นักแสดง ทำาให้เด็ก ๆ และวัยรุ่นเกิดพฤติกรรม
เลห่ ์เหล่ียมเพื่อนแชตสดุ อันตราย หลอกมาเจอ เลียนแบบ ซึ่งอาจนำาไปสู่การมีพฤติกรรมสุขภาพ
โดนวางยาแล้วปลดทรัพย์ รู้จักทางอินเทอร์เน็ต ทไี่ มเ่ หมาะสม
ไม่รู้นิสัย สาวแสนซื่อเป็นเหยื่อ อายุ ๒๘ ปี
ถูกชาวต่างชาตลิ อ่ ลวงผา่ นการแชต หรือพดู คุย
ทางอินเทอร์เน็ต นัดมาเจอในร้านอาหารแล้ว ๔) ข้อมูลข่าวสารที่ได้รับทางโทรศัพท์เคล่ือนท่ี การแตง่ กายของวัยรุ่น
วางยานอนหลบั ในเคร่อื งด่ืม และปลดทรัพย์ มอี ทิ ธพิ ลอยา่ งมากตอ่ ผทู้ ไี่ ดร้ บั และนาำ ไปสพู่ ฤตกิ รรม ที่ได้รบั อิทธพิ ลจากสอื่
จนหมดตัว เลียนแบบ เช่น คลิปวิดีโอลามก คลิปวัยรุ่นทำาร้าย
รา่ งกายกนั
จากนั้นนักเรียนร่วมกันวิเคราะห์และ
แสดงความคิดเห็น โดยตอบคำ�ถาม ๒. สอื่ ท่ีมอี ทิ ธพิ ลตอ่ พฤตกิ รรมสขุ ภาพ
ดังนี้ ๒.๑ คอมพวิ เตอร์
• หญิงสาวในสถานการณ์ใช้สื่อ ๑) อินเทอร์เน็ต (Internet)
อินเทอรเ์ นต็ เพอื่ สิง่ ใด อินเทอร์เน็ตเป็นส่ือท่ีมีบทบาทในชีวิตประจำาวัน เพราะเป็นสื่อท่ีมี
ความรวดเรว็ สะดวกในการตดิ ตอ่ สอื่ สาร และสามารถสอ่ื ขอ้ มลู ไดห้ ลายรปู แบบ การ
(หาเพ่ือนคยุ ) ใชอ้ นิ เทอรเ์ นต็ มที งั้ ประโยชนแ์ ละโทษ ผใู้ ชจ้ งึ ควรเลอื กใชแ้ ตส่ งิ่ ทเี่ ปน็ ประโยชนเ์ ทา่ นนั้
• การใชส้ อื่ อนิ เทอรเ์ นต็ ของหญงิ สาว
ท�ำ ใหเ้ กิดผลอยา่ งไร
(โดนวางยานอนหลับในเครื่องดื่มและถูก

ปลดทรัพย์จนหมดตวั )
• นักเรียนจะมีวิธีป้องกันตนเองให้
ปลอดภัยจากการใช้สื่ออินเทอร์เน็ต
ไดอ้ ยา่ งไร
(ตัวอย่างค�ำ ตอบ ไม่บอกขอ้ มูลสว่ นตวั ให้

อีกฝ่ายทราบ แจ้งผู้ปกครองทุกครั้งเม่ือใช้ ข้อมลู ข่าวสารจากเว็บไซตเ์ ปน็ ขอ้ มลู ท่ที ันสมยั
อินเทอรเ์ น็ต)
• จากสถานการณด์ งั กลา่ ว นกั เรยี น 198 สุขศึกษาและพลศึกษา ป.๕

ควรปฏบิ ัติตนอยา่ งไร ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ระมัดระวังการใช้
อิทธพิ ลของสอื่ อนิ เทอรเ์ นต็ ส่งผลต่อพฤตกิ รรมสุขภาพของวัยรนุ่ อยา่ งไร
อินเทอร์เน็ตมากขึน้ )
๕. นกั เรยี นคดิ ประเมนิ เพอื่ เพมิ่ คณุ คา่ โดย ๑ ท�ำใหเ้ ป็นคนรา่ เรงิ แจ่มใส
อธบิ ายเพม่ิ เตมิ วา่ การแตง่ กายตอ้ งแตง่
ใ ห้ เ ห ม า ะ ส ม กั บ วั ย แ ล ะ ก า ล เ ท ศ ะ ๒ ท�ำใหม้ ีสขุ ภาพที่ไมแ่ ข็งแรง
การแตง่ กายท่ลี ่อแหลม นอกจากจะไม่
เหมาะสมแลว้ ยงั เสยี่ งตอ่ การลว่ งละเมดิ ๓ ท�ำให้เจบ็ ป่วยเปน็ โรคต่าง ๆ ง่าย
ทางเพศ หรืออันตรายทางเพศอกี ดว้ ย ๔ ท�ำใหม้ ีพฤติกรรมก้าวร้าว ชอบอยู่คนเดียว
สุดยอดคู่มือครู 198 (เฉลย ๔ เพราะวยั รนุ่ จะชอบเลน่ เกมออนไลนท์ างอนิ เทอรเ์ นต็ ซง่ึ อาจเปน็ เกมทมี่ ี

ความรนุ แรง ท�ำใหเ้ ปน็ คนกา้ วรา้ วและการเลน่ อนิ เทอรเ์ นต็ เปน็ ประจ�ำจะท�ำใหเ้ กดิ

พฤตกิ รรมชอบอยคู่ นเดยี ว)

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Stasean

อนั ตรายจากการใช้อนิ เทอร์เน็ต ep 2

(๑) การถกู ชกั ชวนให้ทำากิจกรรมท่ีผิดกฎหมาย ข้นั คิดวเิ คราะห์
(๒) การถูกล่วงละเมิดทางเพศ การถูกข่มขืน และสรุปความรู้
(๓) การถกู ล่อลวงไปคา้ ประเวณี
(๔) การถกู หลอกลวงใหเ้ สียทรัพยส์ นิ ๖. นักเรียนแบง่ กลุ่ม ๔ กลุม่ แต่ละกลุ่ม
ส่งตัวแทนกลุ่มจับสลากเลือกหัวข้อ
การป้องกันอันตรายจากการใช้อนิ เทอรเ์ น็ต อภิปราย ดงั นี้

(๑) ไม่ควรบอกข้อมลู ส่วนตัว เชน่ ชอื่ นามสกุล หมายเลขโทรศพั ท์ ทีอ่ ยู่ • อันตรายจากการใช้อินเทอร์เน็ต
อาศัย ให้กับคนที่เราไม่รจู้ ักทางอนิ เทอร์เนต็ และการป้องกันอันตรายจากการใช้
อินเทอร์เน็ต ๒ กลมุ่
(๒) แจ้งผปู้ กครองทกุ คร้ังเมือ่ จะใช้อินเทอร์เนต็ และใช้ตามกำาหนดระยะ
เวลาทีไ่ ด้รับอนญุ าต • อันตรายจากการเล่นเกมออนไลน์
(๓) หลีกเลี่ยงเวบ็ ไซต ์ (Website) ท่มี ีข้อมลู และการป้องกันอันตรายจากการเล่น
รูปภาพ หรือข้อความหยาบคาย เกมออนไลน์ ๒ กลมุ่
(๔) ถ้ามบี คุ คลท่ีคุยทางอนิ เทอร์เนต็ นัดพบ
ไม่ควรออกไปพบ และควรแจง้ ใหผ้ ู้ปกครองทราบ จากน้ันแต่ละกลุ่มร่วมกันอภิปราย
แสดงความคิดเห็นและรวบรวมข้อมูล
(๕) ไม่พูดคุยสนทนาเรือ่ งเพศหรือเรอ่ื งลามก ผปู้ กครองควรให้คาำ แนะนาำ ท่ีได้ แล้วออกมานำ�เสนอข้อมูล
หน้าช้ันเรียน โดยมีเพื่อนกลุ่มอื่น
ไม่สุภาพทางอินเทอร์เน็ต ในการใชอ้ ินเทอร์เนต็ ต ร ว จ ส อ บ ค ว า ม ถู ก ต้ อ ง แ ล ะ ใ ห้
คำ�แนะน�ำ เพมิ่ เตมิ
๒) เกมออนไลน์ (Game online)
เกมมีหลายรูปแบบ ที่นิยมเล่นกัน คือ เกมออนไลน์ ซึ่งเป็นเกมท่ีสามารถ ๗. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์การป้องกัน
เล่นกับคนอืน่ ไดโ้ ดยผ่านทางอนิ เทอร์เน็ต อันตรายจากการใช้อินเทอร์เน็ตและ
อันตรายจากการเลน่ เกมออนไลน์ จากการเลน่ เกมออนไลน์ แลว้ สรุปเปน็
(๑) ทาำ ให้สุขภาพเสื่อมโทรม สายตาสัน้ ความคิดรวบยอด โดยเขียนเป็น
(๒) ทาำ ให้เป็นโรคกระเพาะอาหาร แผนภาพความคิดบนกระดาน
เครยี ด เพราะตอ้ งการเอาชนะ
(๓) ทำาให้หมกมุ่นในการเล่นเกมจน ตวั อย่างแผนภาพความคดิ
ไม่สนใจการเรยี น
(๔) เกดิ การเลยี นแบบความกา้ วรา้ วรนุ แรง ควรเล่นเกมท่ีมีความเหมาะสมกบั วยั ใช้อินเทอรเ์ นต็ เปน็ เวลา
ของการ์ตนู ทอี่ ยใู่ นเกม
อิทธพิ ลของสอ่ื ทมี่ ตี อ่ พฤติกรรมสขุ ภาพ 199 ไม่นัดพบกับ บอกพ่อแม่
บุคคล การปอ้ งกัน ผปู้ กครอง
อันตรายจากการ ทุกคร้ังเม่อื จะ
ทไี่ ม่รูจ้ ักทาง ใชอ้ ินเทอรเ์ น็ต ใช้อินเทอรเ์ นต็
อินเทอร์เน็ต

ก�ำ หนดระยะเวลาในการเล่นเกมให้เหมาะสม

ใชเ้ วลา การป้องกัน ไมเ่ ลน่ เกม ไม่พดู คุยทาง ไมเ่ ขา้ เวบ็ ไซต์
ออกก�ำ ลงั กาย อันตรายจากการ ท่มี ีการต่อสู้ อินเทอรเ์ นต็ ลามก หยาบคาย
เล่นกีฬาแทน เลน่ เกมออนไลน์ กบั บุคคล
การเลน่ เกม รนุ แรง ทีไ่ ม่รจู้ กั

รู้แพ้ รู้ชนะ ร้อู ภัย บอกพอ่ แม่ ผู้ปกครอง
มนี า้ํ ใจนักกฬี า ทกุ ครง้ั เม่ือเล่นเกม

199 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขน้ั คดิ วิเคราะห์
St

และสรปุ ความรู้ การป้องกันอนั ตรายจากการเลน่ เกมออนไลน์

๘. นักเรียนพิจารณาภาพสัญลักษณ์ของ (๑) ไมอ่ อกนอกโรงเรยี นเพอ่ื ไปเล่นเกมในช่วงเวลาเรียน
กลุ่มผู้ชมรายการโทรทัศน์ท่ีติดบน (๒) ขออนญุ าตและกาำ หนดระยะเวลาในการเลน่ เกมกบั พอ่ แม ่ ผปู้ กครอง
กระดานตามแนวนอน และนำ�บัตรคำ�
ช่ือรายการโทรทัศน์มาวางไว้หน้าห้อง (๓) ไม่เล่นเกมท่ีใช้ความรุนแรง
จากนั้นตัวแทนนักเรียนออกมาอ่าน มีการต่อสู้ หรือเกมที่มีภาพลามกอนาจาร
บัตรค�ำ ชอ่ื รายการโทรทัศนท์ ลี ะคน และ (อ่านวา่ อะ-นา-จาน)
นกั เรยี นชว่ ยกนั บอกวา่ รายการโทรทศั น์ (๔) ทำากิจกรรมท่ีมีประโยชน์ใน
นั้นจัดอยู่ในกลุ่มสัญลักษณ์ของกลุ่ม เวลาว่าง เช่น เลน่ กีฬา อ่านหนงั สือ

๒.๒ โทรทศั น์ การเล่นเกมในชว่ งเวลาเรียน
จะทาำ ใหเ้ สยี การเรยี น

ผู้ชมรายการโทรทัศน์ประเภทใด และ โทรทัศน์เป็นสื่อที่มีอิทธิพลต่อ

นำ�ไปติดใต้ภาพสัญลักษณ์ของกลุ่ม พฤติกรรมของผู้ชมมาก การชมรายการ
โ ท ร ทั ศ น์ ค ว ร เ ลื อ ก ท่ี เ ห ม า ะ ส ม กั บ วั ย
ผชู้ มรายการโทรทัศนบ์ นกระดาน โดยรายการโทรทัศน์จะแสดงสัญลักษณ์
ตวั อย่างบตั รค�ำ ชื่อรายการโทรทัศน์ ของกลุ่มผู้ชมรายการโทรทัศน์ทั้งก่อน

การต์ นู โดราเอมอน และระหว่างการออกอากาศ เพื่อให้ผู้ชม การชมรายการโทรทัศนท์ ่ีเหมาะสมกับวัย
เลอื กรายการตามความเหมาะสม สญั ลักษณ ์

ข่าวในพระราชสำ�นกั แสดงกลุ่มผ้ชู มมีดังน้ี และมพี ่อแม่ให้คำาแนะนำา

๑) สญั ลักษณร์ ายการสาำ หรบั เด็กในวยั ๓-๕ ปี

รายการชงิ ร้อยชงิ ล้าน

รายการเร่ืองเลา่ เช้านี้ ๒) สัญลกั ษณ์รายการสาำ หรับเด็กอาย ุ ๖-๑๒ ปี

ซีรสี ์ HORMONES วัยว้าวนุ่ ๓) สัญลกั ษณร์ ายการท่ัวไปเหมาะสมสาำ หรบั ทุกวัย

ภาพยนตร์เรือ่ ง พีม่ ากพระโขนง 200 สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๕

รายการคนอวดผี ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
สุดยอดคู่มือครู 200
เกมออนไลนใ์ นลักษณะใดส่งผลให้เกิดพฤตกิ รรมท่ีไมเ่ หมาะสม
๑ เกมที่เลน่ เพอ่ื ฝึกทกั ษะทางคณติ ศาสตร์
๒ เกมทีต่ อ่ สูก้ ันโดยใชค้ วามรนุ แรง
๓ เกมทไี่ มม่ กี ารต่อสู้ทีร่ ุนแรง
๔ เกมท่ใี ชค้ วามคิด

(เฉลย ๒ เพราะเกมทใี่ ชค้ วามคดิ ไมม่ กี ารตอ่ สรู้ นุ แรงและเกมทฝ่ี กึ ทกั ษะ

ทางคณติ ศาสตรเ์ ปน็ เกมทม่ี คี วามเหมาะสม)

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

St asean

๔) สัญลักษณ์รายการท่ีเหมาะสำาหรับผู้ชมอายุ ๑๓ ปี ep 2
ข้ึนไป ผชู้ มที่มีอายุต่ำ�กวา่ ๑๓ ปี ควรไดร้ บั คาำ แนะนำา
จากผูใ้ หญ่ ขน้ั คดิ วิเคราะห์
และสรุปความรู้
๕) สัญลักษณ์รายการที่เหมาะสำาหรับผู้ชมอายุ ๑๘ ปี
ขึ้นไป ผู้ชมท่ีมีอายุต่ำ�กว่า ๑๘ ปี ควรได้รับคำาแนะนำา ๙. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๔-๕ คน
จากผู้ใหญ่ แตล่ ะกลมุ่ รว่ มกนั ระดมความคดิ และ
อภิปรายเกี่ยวกับอันตรายจากส่ือ
๖) สัญลักษณร์ ายการเฉพาะ ไมเ่ หมาะแกเ่ ดก็ และเยาวชน โทรทัศน์ และการป้องกันอันตราย
(อา่ นวา่ เยา-วะ-ชน) จากส่ือโทรทัศน์ จากน้ันทุกกลุ่ม
รวบรวมขอ้ มลู สง่ ตวั แทนกลมุ่ ออกมา
อนั ตรายจากสอ่ื โทรทัศน์ น�ำ เสนอผลงานหนา้ ชนั้ เรยี นทลี ะกลมุ่
๑) การเลียนแบบพฤติกรรมท่ีใช้ โดยเพื่อน ๆ กลุ่มอ่ืนคอยตรวจสอบ
ความถกู ตอ้ งและใหค้ �ำ แนะน�ำ เพมิ่ เตมิ
ความรุนแรงของตัวแสดงในการ์ตูน ภาพยนตร์ ๑๐. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์และแสดง
ความคดิ เหน็ โดยตอบคำ�ถาม ดังนี้
หรอื ละคร • การชมรายการโทรทศั นม์ ปี ระโยชน ์
อยา่ งไร
๒) การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน (ตัวอย่างคำ�ตอบ ทำ�ให้ได้รับความรู้
สนุกสนาน)
ก่อนวัยอนั ควร • การชมรายการโทรทัศน์ที่ไม่
เหมาะสมอาจก่อให้เกดิ ปญั หาใดบา้ ง
๓) การฆ่าตัวตายเลียนแบบตัวแสดง (ตัวอย่างคำ�ตอบ เกิดการเลียนแบบ
พฤตกิ รรมทไ่ี มเ่ หมาะสม การมเี พศสมั พนั ธ์
หรือข่าวอาชญากรรมเมื่อมีปญั หา การดูรายการโทรทัศนค์ วรเลือก
๔) การเลียนแบบการแต่งกายของ ทีเ่ หมาะสมกบั วยั กอ่ นวยั อันควร)
• นกั เรยี นควรปฏบิ ตั ติ นในการชม
นกั แสดงทำาใหเ้ กิดอนั ตรายทางเพศ รายการโทรทศั นอ์ ย่างไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ขอคำ�แนะนำ�จากพ่อแม่
การป้องกนั อันตรายจากสือ่ โทรทศั น์
๑) ควรขอคาำ แนะนาำ จากพอ่ แม ่ ผปู้ กครองในการเลอื กชมรายการโทรทศั น์ ผู้ปกครองขณะชมรายการโทรทัศน์

๒) ไมห่ ลงเชอื่ คาำ โฆษณาชวนเชอ่ื ต่าง ๆ ทีป่ รากฏในโทรทัศน์ ขออนุญาตพ่อแม่ ผู้ปกครองก่อนชม

อนุรักษส์ ่งิ แวดลอ้ ม รายการโทรทศั น์เลอื กชมรายการโทรทศั น์

การปิดโทรทัศน์ควรกดปุ่มที่เคร่ืองโทรทัศน์ ไม่ควรกดปิดปุ่มที่รีโมต ท่มี ีสัญลักษณเ์ หมาะสำ�หรับเยาวชน)
เพียงอย่างเดยี ว เพอ่ื เปน็ การประหยัดไฟฟา้

อทิ ธิพลของส่ือทม่ี ตี อ่ พฤติกรรมสขุ ภาพ 201

อนั ตรายและการป้องกนั
อนั ตรายจากการใช้
โทรศัพทเ์ คลื่อนที่

201 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขนั้ คิดวเิ คราะห์
St
และสรปุ ความรู้
คำาถามทา้ ทาย
๑๑. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์และแสดง
ความคดิ เหน็ โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี ถ้าให้ผลิตรายการโทรทัศน์ที่ถูกใจเด็กมากที่สุด เพ่ือน ๆ จะผลิตรายการ
• นักเรียนใช้โทรศัพท์เคลื่อนท่ี ที่มีรูปแบบใด เพราะอะไร
ในชวี ติ ประจ�ำ วนั อย่างไร
๒.๓ โทรศพั ทเ์ คล่ือนที่
ในปัจจุบันโทรศัพท์เคล่ือนที่เข้ามามี
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ใช้ติดต่อส่ือสาร บทบาทอย่างมากในชีวิตประจำาวัน นอกจากจะใช้ โทรศัพทเ์ คล่ือนท่ีเปน็ ชอ่ งทาง
ติดต่อส่ือสารกันแล้ว โทรศัพท์เคล่ือนที่รุ่นใหม่ ๆ การส่อื สารและรบั ทราบข้อมูล
ถ่ายภาพ เล่นโซเชียลมเี ดยี ) ยังสามารถใช้ได้ท้ังการดูโทรทัศน์ ฟังวิทยุ และเล่น
• โทรศัพท์เคล่ือนที่มีประโยชน์ อนิ เทอรเ์ นต็ ขา่ วสารต่าง ๆ

อยา่ งไร อนั ตรายจากโทรศพั ทเ์ คลือ่ นที่
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ใช้ติดต่อส่ือสารได้ ๑) การถกู ลอ่ ลวงไปละเมิดทางเพศ
๒) การถกู หลอกใหเ้ กี่ยวขอ้ งกับสารเสพตดิ
อย่างรวดเร็ว) ๓) การถกู หลอกลวงให้เสยี ทรพั ย์สนิ
• อันตรายจากการใช้โทรศัพท์-

เคลื่อนท่ีท่ีนอกเหนือจากเนื้อหาใน

หนังสือเรียนสง่ ผลเสียอยา่ งไร การปอ้ งกันอนั ตรายจากการใช้โทรศัพทเ์ คล่อื นที่
(ตัวอย่างคำ�ตอบ สุขภาพตาเสียเมื่อใช้ ในวัยของนักเรียนยังไม่มีความจำาเป็นต้องมีโทรศัพท์เคล่ือนท่ี แต่ถ้ามี

ไปนานๆหรอื ถกู รถชนเพราะเลน่ โทรศพั ท-์ ก็ควรใช้อย่างเหมาะสม โดยใช้โทรศัพท์เพ่ือติดต่อส่ือสารเร่ืองราวสำาคัญเท่านั้น

เคลื่อนทีข่ ณะเดนิ ขา้ มถนน)

สนุกกับคำาศพั ท์

computer (คมั พิว ่ เทอะ) เครือ่ งคอมพวิ เตอร์
television (เทล ่ ละวิชนั ) โทรทัศน์

202 สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.๕

สุดยอดคู่มือครู 202

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก

St St ขัน้ ปฏบิ ตั ิ
และสรปุ ความรู้
หลงั การปฏิบตั ิ
เวบ็ ไซตแ์ นะนาำ
แผนงานสอื่ สร้างสขุ ภาวะเยาวชน (สสย.) http://www.childmedia.net ๑๒. นักเรียนสำ�รวจพฤติกรรมการใช้ส่ือ
ของตนเอง โดยเขียนเคร่ืองหมาย ✓
ความรูเ้ พม่ิ เตมิ ลงในแบบส�ำ รวจ ดงั ตวั อย่าง
ขอ้ ก�าหนดการใชบ้ ริการรา้ นเกมและอนิ เทอรเ์ น็ต
แบบส�ำ รวจพฤตกิ รรมการใช้สอ่ื
วันเสาร-์ อาทิตย์ วันหยดุ ราชการ และวันปดิ ภาคเรียน
๑. เดก็ ทม่ี อี ายุตำ่ากวา่ ๑๕ ปี ใช้บรกิ ารไดต้ งั้ แต่ ๑๐.๐๐ น. - ๒๐.๐๐ น. พฤติกรรม การปฏิบัติ ไมเ่ คย
๒. เด็กที่มอี ายุ ๑๕-๑๗ ปี ใชบ้ รกิ ารไดต้ ั้งแต่ ๑๐.๐๐ น. - ๒๒.๐๐ น. เปน็ ประจำ� นาน ๆ ครง้ั
วนั เปดิ ภาคเรียน
๑. เด็กท่ีมีอายตุ ่าำ กว่า ๑๕ ป ี ใช้บรกิ ารไดต้ งั้ แต่ ๑๔.๐๐ น. - ๒๐.๐๐ น. ๑. หาความรู้ประกอบการเรียน
๒. เด็กท่มี อี ายุ ๑๕-๑๗ ปี ใช้บรกิ ารไดต้ งั้ แต ่ ๑๔.๐๐ น. - ๒๒.๐๐ น. ทางอนิ เทอรเ์ น็ต
ท่ีมา : พ.ร.บ. ภาพยนตร์และวีดทิ ศั น์ พ.ศ. ๒๕๕๑ ๒. คยุ กบั เพอ่ื นทีไ่ มร่ ูจ้ กั ทาง
อนิ เทอร์เน็ต
กจิ กรรมพฒั นาการอ่าน ๓. เล่นเกมทางอินเทอร์เนต็
๔. เลน่ วดิ โี อเกม
๕. ดูข่าวทางโทรทัศน์
๖. ดูละครหรอื ภาพยนตร์
ท่ีมกี ารตอ่ สกู้ นั
๗. ดูการ์ตูนทีม่ ีการท�ำ รา้ ยชวี ิตกนั
๘. ดูรายการสารคดเี กย่ี วกบั สัตว ์
๙. คุยโทรศัพท์เคล่อื นที่กับ
คนแปลกหน้า
๑๐. เลน่ โซเชยี ลมีเดียบนโทรศพั ท-์
เคลือ่ นท่ ี

นกั เรียนอา่ นคา� ศัพทแ์ ละความหมายของค�าศัพทต์ อ่ ไปนี้ ๑๓. นักเรียนร่วมกันสรุปสิ่งที่เข้าใจเป็น
ความร้รู ่วมกนั ดงั น้ี
ค�าศพั ท์ คา� อ่าน ความหมาย
• ส่ือแต่ละประเภทมีอิทธิพลต่อ
สนทนา สน-ทะ-นา คุยกนั , ปรึกษาหารือกัน, พดู จาโตต้ อบกัน พฤติกรรมสุขภาพท้งั ส้ิน จึงข้นึ อยกู่ ับ
การเลือกรับข้อมูลจากส่ือท่ีถูกต้อง
สญั ลักษณ ์ สัน-ยะ-ลกั สิง่ ทกี่ าำ หนดนิยามกันขนึ้ เพ่อื ให้ใช้ และเหมาะสม เพ่ือไม่ให้เกิดปัญหา
หมายความแทนอีกสิง่ หนึง่ ในด้านต่าง ๆ

เว็บไซต ์ เวบ' ไซท ฺ แหล่งเก็บรวบรวมข้อมูลต่าง ๆ เช่น ภาพ ep 4
เสียง วิดีโอ ข้อความ
ขน้ั สอ่ื สารและนำ� เสนอ
อิทธิพลของสือ่ ท่มี ตี อ่ พฤติกรรมสขุ ภาพ 203
๑๔. นักเรียนนำ�เสนอแบบบันทึกการ
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ ส�ำ รวจพฤตกิ รรมการใชส้ อื่ ของตนเอง
หน้าชั้นเรียน และร่วมกันเสนอ
การเลือกรับข้อมลู จากสื่อในขอ้ ใดปฏิบัตไิ ด้ถูกตอ้ ง แนวทางการปฏบิ ตั เิ พอื่ ใหม้ พี ฤตกิ รรม
๑ เลือกชมรายการโทรทัศน์ทเี่ หมาะสมกบั อายุ การใชส้ ื่อท่ถี ูกตอ้ ง
๒ ดูภาพลามกจากอนิ เทอร์เนต็ หลงั เลิกเรียน
๓ เลน่ เกมคอมพิวเตอร์ในวันหยุดตลอดทัง้ วนั 203 สุดยอดคู่มือครู
๔ เลียนแบบบทบาทการแสดงของนกั แสดงที่ชอบ
(เฉลย ๑ เพราะจะท�ำใหไ้ ดร้ บั ขอ้ มลู ทเ่ี หมาะสมกบั วยั สามารถน�ำไปปรบั ใช้
ในชวี ติ ประจ�ำวนั ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม)

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

St บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ผงั สรุปสาระสำาคัญ
5ep ขนั้ ประเมินเพ่ือเพิ่มคณุ คา่
บริการสังคม
และจติ สาธารณะ

๑๕. นักเรียนนำ�ความรู้ที่ได้จากการเรียน

เ ก่ี ย ว กั บ อิ ท ธิ พ ล ข อ ง สื่ อ ที่ มี ต่ อ อทิ ธิพลของสือ่ ท่ีมตี อ่ พฤติกรรมสขุ ภาพ
พฤติกรรมสุขภาพไปแนะนำ�สมาชิก
ในครอบครัว เพื่อเผยแพร่ความรู้ • การโฆษณาสนิ คา้ และผลติ ภณั ฑส์ ขุ ภาพ มอี ทิ ธพิ ลตอ่ การตดั สนิ ใจ
ใหแ้ ก่ผอู้ ่นื เลือกซอ้ื เพราะมีเทคนคิ ที่ชักจูงโนม้ นา้ วให้ผู้บรโิ ภคคล้อยตาม

อทิ ธิพลของสอื่ • การนำาเสนอพฤติกรรมทางเพศที่ขัดกับศีลธรรมและวัฒนธรรม
ทม่ี ตี อ่ พฤตกิ รรม อันดีงาม ซ่ึงการได้รับข้อมูลเหล่าน้ีเป็นประจำาจะทำาให้รู้สึก
เปน็ เรอ่ื งธรรมดา
สขุ ภาพ
• การแต่งกายและเลียนแบบพฤติกรรมของนักร้องหรือนักแสดง
ซ่ึงอาจนำาไปส่กู ารมีพฤติกรรมสขุ ภาพทีไ่ มเ่ หมาะสม

• การไดร้ บั ขอ้ มูลข่าวสารทางโทรศัพทเ์ คลอ่ื นที่ เชน่ คลปิ วดิ โี อลามก
คลิปวัยรุ่นทำาร้ายร่างกายกัน ซ่ึงมีอิทธิพลต่อผู้ท่ีได้รับอาจนำาไปสู่
พฤตกิ รรมเลียนแบบได้

สอ่ื ที่มอี ทิ ธิพลต่อพฤติกรรมสุขภาพ

ในปัจจุบันสื่อได้เข้ามามีบทบาทสำาคัญอย่างมากในชีวิตประจำาวัน เช่น
คอมพิวเตอร์ โทรทัศน์ โทรศัพท์เคล่ือนท่ี ซ่ึงส่ือเหล่าน้ีมีอิทธิพลต่อ
พฤติกรรมสุขภาพท้ังสิ้น จึงขึ้นอยู่กับการวิเคราะห์เลือกรับข้อมูลจาก
สอ่ื ทีถ่ กู ต้องและเหมาะสม เพอื่ ไมใ่ หเ้ กิดปัญหาในด้านตา่ ง ๆ

204 สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๕

สุดยอดคู่มือครู 204

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

กจิ กรรมการเรียนรู้ ตัวช้ีวัด

๑. นักเรียนแบ่งกลุ่ม ร่วมกันค้นคว้าข้อมูลข่าวสารหรือเรื่องราวจากสื่อ พ ๕.๑ ป.๕/๔
ประเภทต่าง ๆ ที่ชว่ ยสง่ เสรมิ ให้มีพฤติกรรมสขุ ภาพทีด่ ี และทำาให้มพี ฤติกรรม
สุขภาพท่ีไม่ดีอย่างละ ๑ เรื่อง จากน้ันร่วมกันวิเคราะห์ข้อมูลข่าวสารหรือ
เรื่องราวจากสื่อว่าส่งผลดีและผลเสียต่อสุขภาพอย่างไร แล้วออกมานำาเสนอ
รายงานหนา้ ชน้ั เรยี น

๒. นกั เรยี นเสนอวิธีการบริโภคสื่อตา่ ง ๆ อย่างปลอดภัย สรปุ ขอ้ มูลเป็นแผนภาพ
ความคิด

ตัวอยา่ งแผนภาพความคิด

วิธีการบริโภค
ส่ือต่าง ๆ

อย่างปลอดภัย

คำาถามพัฒนากระบวนการคิด แนวค�ำตอบ
๑. ส่ือชนดิ ใดมอี ทิ ธพิ ลต่อนักเรียนมากทสี่ ดุ เพราะเหตุใด
๒. สอ่ื อินเทอร์เน็ตส่งผลต่อพฤตกิ รรมสุขภาพของวยั รุน่ อยา่ งไร ๑. โทรศัพท์เคลื่อนท่ี เพราะใช้ติดต่อสื่อสาร
๓. การเล่นเกมออนไลน์ทีม่ ีความรนุ แรงเป็นประจำาสง่ ผลเสียอย่างไร เชอื่ มตอ่ อนิ เทอรเ์ นต็ และเลน่ โซเชยี ลมเี ดยี
๔. รายการโทรทัศนใ์ ดบ้างทเ่ี หมาะสาำ หรบั วัยของนักเรยี น ได้
๕. นักเรยี นมแี นวทางหลีกเลยี่ งสือ่ ท่ีสง่ ผลเสียตอ่ สุขภาพอยา่ งไร
๒. เกดิ พฤตกิ รรมเลยี นแบบที่ไม่เหมาะสม
อิทธพิ ลของส่อื ทม่ี ีต่อพฤติกรรมสุขภาพ 205 ๓. ท�ำใหเ้ ปน็ คนกา้ วรา้ วและเลยี นแบบพฤตกิ รรม

ของตวั ละครในเกม
๔. รายการคบเดก็ สรา้ งบา้ น รายการส�ำรวจโลก
๕. ปรกึ ษาพอ่ แม่ผปู้ กครองในการเลอื กรบั สอ่ื
ทเ่ี หมาะสมกับวัย

205 สุดยอดคู่มือครู

จุดประกายโครงงาน

กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕

โครงงานท่ ี ๑ เรือ่ ง การทา� สบจู่ ากสมนุ ไพรในท้องถิ่น
w สมุนไพรในท้องถิ่นท�าใหเ้ รามีสุขภาพดีไดอ้ ย่างไร
นักเรียนและเพื่อน ๆ ร่วมกันศึกษาค้นคว้าว่า สมุนไพรท่ีมีอยู่ในท้องถ่ินชนิดใดบ้างที่มี
ประโยชนต์ อ่ สขุ ภาพและมปี ระโยชนอ์ ยา่ งไร โดยนาำ ผลทไ่ี ดเ้ สนอเปน็ รายงานหรอื จดั ปา้ ยนเิ ทศ
ในโรงเรยี น

โครงงานที ่ ๒ เร่ือง กจิ กรรมหรอื กฬี าชนดิ ใหมจ่ ากทกั ษะยดื หยุ่นข้ันพน้ื ฐาน
w ยดื หยุ่นข้ันพน้ื ฐานนา� ไปประยุกต์เป็นกิจกรรมหรอื กีฬาชนิดใหม่ไดอ้ ยา่ งไร
นักเรียนและเพ่ือน ๆ ร่วมกันออกแบบกิจกรรมหรือกีฬาชนิดใหม่ท่ีน�าทักษะยืดหยุ่น
ขั้นพน้ื ฐานไปประยุกต์ใช้ โดยอาจใช้อปุ กรณ์อ่ืนเข้ามาประกอบ
โครงงานท ่ี ๓ เรือ่ ง การป้องกนั โรคฟันผ ุ และโรคปริทนั ต์
w เราจะปอ้ งกนั โรคฟันผุและโรคปริทันตไ์ ดอ้ ย่างไร
นักเรียนสำารวจผู้ที่เป็นโรคฟันผุและโรคปริทันต์ในโรงเรียนว่ามีจำานวนเท่าไร จากน้ัน
รณรงค์ให้นักเรียนทุกคนในโรงเรียนแปรงฟันหลังรับประทานอาหารกลางวัน โดยสิ้นเดือน
สำารวจจำานวนผูท้ ีเ่ ป็นโรคฟันผแุ ละปรทิ นั ตอ์ กี ครัง้ วา่ มีจำานวนลดลงหรือไม่
โครงงานที ่ ๔ เรื่อง การประชาสมั พนั ธข์ อ้ มลู ขา่ วสารสุขภาพและโรคระบาดในชุมชน
w นกั เรยี นสาำ รวจปญั หาสขุ ภาพหรอื โรคทกี่ าำ ลงั ระบาดในชมุ ชน แลว้ จดั ทาำ แผน่ พบั หรอื ใบปลวิ
เกย่ี วกบั วธิ กี ารปอ้ งกนั ปญั หาสขุ ภาพหรอื โรคนนั้ แจกคนในชมุ ชนหรอื จดั เวรกบั เพอื่ นนาำ ขอ้ มลู
ข่าวสารประชาสัมพันธ์ผ่านทางหอกระจายเสียงในชุมชน และสำารวจดูว่าปัญหาสุขภาพหรือ
โรคระบาดน้ันลดลงหรือไม่

โครงงานที่ ๕ เร่ือง การส�ารวจพฤติกรรมการใชย้ าของนักเรยี นในโรงเรยี น
w พฤตกิ รรมการใชย้ าของนกั เรยี นในโรงเรยี นเป็นอย่างไร
นักเรียนเข้าไปฝึกการทำางานในห้องพยาบาลของโรงเรียน แล้วสังเกตและสำารวจ
พฤติกรรมการใช้ยาของนักเรียนที่มารับบริการท่ีห้องพยาบาลว่ามีนักเรียนใช้ยาชนิดใดมาก
ที่สดุ และสว่ นใหญป่ ่วยด้วยโรคอะไร เพือ่ หาแนวทางป้องกนั อาการเจ็บป่วยของนักเรยี นให้มี
จำานวนน้อยลง

206 สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.๕

สุดยอดคู่มือครู 206

บบรรรรณณาานนุกุกรรมม

เวสพิทาญ็ยยเวสพสทิา ์ปเญ็ยรุยทรส ี ์จปะยี่พเรุทตุภรง ีฤจะี่ยดพบกิาศตุภง ้าฤลุรูวบกิาจนณศฒั. ลุ รูวิกค จคณฒั.ธนาร กิ ยวรครอธนาารนตัยวรบรมมาร นนตัค๒มรม. น .์รกั๒ร พ.๕รั .์วกัค พ๕ะร๔จ,คว ะว๔จน๕สวาวงัน๕าามำงัา.ภามน.ภนอยันอยัักุกบไกุบไงรมอรมอามนุ่ใ่มนนุ่ใ่ อหอหใคใังนล้ังนล้ ณกกกูกูคคฤฤะถถรรษษกกกููออรบลบล--ไรไว่คว่คทมทงงรรยเกยเวักวัก.ใา. ในิ กนนิรกนทรสกทรกงุา่งาุงาเงารเทเงเสรพทพเพพรพพฒัศิฯมฒัศฯ.น:แ น.น:ซลา นติคเีซะาอยติรคปีเด็ออสยรรยบ็ดาอะสรเูคยสบคาบรราูเชคนัควันบั่นรท.ชงนั ,วัคกึ า่นั ท.๒ณนค ,คกึ ๕สณุะ๒ณค๔ตอแ๕ณุ๗นะรม๔ีอแกุ.แ.่ ๗หนร๖มร่งกุ .(.่มช๗ ร๖การ๖ ตา(ม)๗ริ,.ก ๖า)ร.
ด้าสนำาคนรักองาบนคปรลัวัด,ส าำสนำากันนักางยากนรคัฐมณนะตกรรี นร.ม ๑ก๕า-ร๒ส๓่ง,เ สมร.ปิม.ปแ.ละประสานงานสตรีแห่งชาติ,

สาำ นกั สพำาฒันกันงากานารปพลลัดศสกึ ำาษนากั สนขุ าภยากพรแฐั ลมะนนนัตทรนี นา.ก ๑าร๕. -ม๒าต๓ร,ฐ มาน.ปแ.ปละ.การสรา้ งเสรมิ สมรรถภาพ
สาำ นกั พฒั นทากงการายพ.ล กศรกึุงเษทาพ สฯขุ : ภโรางพพแมิ ลพะก์ นานั รศทานสานกาา รก.ร มาศตาสรฐนาน, ๒แ๕ล๔ะก๕า. รสรา้ งเสรมิ สมรรถภาพ

สำานกั ทอานงากมายั ย .ก กรุงรเุงทเพทมพหฯา:น โครรง.พ คมิ ่มู พอื ก์สาขุ รภศาาพสคนราอ บกครมรวั ศ าสส�าหนราับ, ๒ปร๕ะ๔ชา๕ช.น. กรงุ เทพฯ:

สำาน กั อนามโรัยงพ กิมรพงุ เช์ ทมุ พนมุ หสาหนกครณร.ก์ คา่มูรเอืกสษขุตภรแาพหง่ คปรรอะบเทคศรไัวท ยส,า� ๒ห๕รบั๕ป๑ร. ะชาชน. กรุงเทพฯ:
สุนทโรร งโพคติมรพบช์ รุมรนเทุมาส ห(แกปรลณ).์ก าสราเรกาษนตุกรรแมหว่งิทปยระาเศทาศสไตทรย์:, ช๒ีว๕ว๕ิท๑ย.ามนุษย์. กรุงเทพฯ:
สุนทร โคเตดรอบะมรารสเเทตาอ ร(ก์ แรปุ๊ปล แ)ม. เนสจาเรมา้นนทุก์, ร๒ม๕ว๔ิท๙ย. าศาสตร์: ชีววิทยามนุษย์. กรุงเทพฯ:

อทุ ัย เสดงอวะนมพางสศเ. ์ต สอนรกุ ก์ กรับุ๊ปก แรีฑมาเน. กจรเมงุ เ้นททพ์,ฯ ๒: พ๕ัฒ๔๙น.าคุณภาพวิชาการ (พว.), ๒๕๔๙.
อกทุรม กกยั อรค สมงวคงค๒ไบววดวนค๕บh๒ไบ้จดพุมค๕tคา๕tจ้มุกโง๓pุม๕ราศย :)กโh๓/ค..า์ ร/. t.w) .hสค t.ส .ย tpน .wคนtส า:pกุค�สา/นwกุ :/แาก�า/กุwก./มแaบันwกบั wัญpนกบัะฟwpปะwรฟน1ตุwนฑีร.ุต�า.fบะd�า.าdเบdจเรอ.daร อd�า่ือกล.c่ืบอลmcง..รงา้..m m โoงุกนโกรเpรoร.ทoรค คhุงpงุ(pพอ.รเรเhhgททอฯะะo..พพgนgบบ:.t oฯไoฯาาพhล.ด.:ดt:/t ฒัน hdพสhพส์)/r�าน/ฒั i�uาฒัเinหขnาหgนdรคา้นd.ราถ ัeบ(ณุาคัeบวxึงปคxนัุณข.ปภpรณุ.้อทpรภาะhมคี่พภะhชpาูลน้พชpาาว. ไพขช(วิชา.ดว อ้ิชนช(าวนั้จวมกาิชน.ทานัก ลูาาก(.ี่คารทกอ ร: น้ (่คีาอ ( อ๑(พรขนน้พอ๕ อ้ ว(ไขวน มพ.ลม.้อ))ูลไ,นวก,ม ล ๒.๒ร์):)ลู นา,๙๕๕เ ค ข๒์): ๔๔ก ม้า๙๕เมุ๙ถ ๙ข๒ ๔กึภง.้า.๕ขมุา๙ถ๕้พอึภง.ม๓ันขาูล)ธ้พอ. ์ มันูลธ ์
กอกงคารวบกีคฬุมาแยหา.่ง ยปารสะาเมทัญศปไทระยจ. �าบป้ารนะ.ว (ัตอิอแนลไะลกนต)์ ิกเขาา้ กถีฬงึ ขา้อ. ม(ูลอไอดนจ้ ไาลกน ์) เข้าถึงข้อมูลได้
httจpาก:/ /hwttwp:w//w.awppw1..sfadta.o.mr.tohp/shp.ogrots.t lhe/adrnruingg. .( ว(วนั นั ททค่ี คี่ น้ น้ ขอ้ มลู : : ๑ ๑๖๕ ม มนี กาครมาค ๒ม๕ ๒๕๓๕)๕. ๓).
กาสรมกาีฬคามแกหาร่งดปับรเพะลเทิงแศลไะทช่วยย.ช ีวปิตร FะAวRัตAิแ. ลคะวกามตริู้เกรา่ืองกอีฬัคคาีภ. ัย(.อ (ออนนไไลลน์) เขเข้าถ้าึงถขึง้อขม้อูลมไดูล้ ได้

จาจกา hกt thpt:t/p/w://ww.wsa.fti.roerf.athra/.soprogr/tfsa rlae-afrsn-hinbg4.. h(วtนัmทl.ค่ี (น้วันขทอ้ ม่ีคลูน้ ข: ๑อ้ ม๖ูล ม :นี ๒าค มมีน ๒าค๕ม๕ ๓).

สมาคมกา๒รด๕ับ๕เ๓พ)ล. ิงและช่วยชีวิต FARA. ความรู้เร่ืองอัคคีภัย. (ออนไลน์) เข้าถึงข้อมูลได้
จ๒า๕ก๕ h๓tt).p://www.firefara.org/fara-fs-hbอิท4ธ.ิพhลtขmองlส. ือ่ (ทวีม่ นั ีตท่อพ่ีคฤน้ติกขรอ้รมมสุขูลภ า2:พ 0๒7 ม2ส0ีนุด7ยาอคดคมู่มือ ครู

GPAS 5 Steps บนั ทกึข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

สุดยอดคู่มือครู 208



๑๒สครา่ น้างยิ เมสหริมลกั ประการ

เสรมิ ข้อสอบ จัดบรรยากาศ
เนน้ สมรรถนะ เชิงบวก BBL
เพิม่ ผลสมั ฤทธิ์ทางการเรียน เนน้ การคดิ
และทักษะการคิด สรา้ งองคค์ วามรู้
สูก่ ารปฏิบัติ

รอบรู้ กิจกรรม
อาเซยี น พัฒนาผเู้ รียน
และโลก เพื่อเพม่ิ ความรู้
และทกั ษะ
ศตวรรษท่ี ๒๑

GPAS ๓๖๐ ํแนวทางพฒั นา จดุ ประกาย
ครอบคลมุ โครงงาน
สง่ เสรมิ การสรา้ ง
K-P-A นวัตกรรม
เก่ง ดี มสี ุข

สูโ่ รงเรยี นมาตรฐานสากล

สถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.) ISBN : 978-616-05-4785-2
สำ�นักพมิ พ์ บริษัทพฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.) จำ�กดั website :
๑๒๕๖/๙ ถนนนครไชยศรี แขวงถนนนครไชยศรี เขตดสุ ติ กรงุ เทพฯ ๑๐๓๐๐
โทร. ๐-๒๒๔๓-๘๐๐๐ (อตั โนมตั ิ ๑๕ สาย), ๐-๒๒๔๑-๘๙๙๙ www.iadth.com 9 7 8 6 1 6 0 5 4 7 8 5 2
แฟกซ์ : ทกุ หมายเลข, แฟกซอ์ ัตโนมัติ : ๐-๒๒๔๑-๔๑๓๑, ๐-๒๒๔๓-๗๖๖๖

สงวนลิขสิทธิ์ หนังสือเลม่ น้ไี ด้จดทะเบยี นลิขสทิ ธ์ถิ กู ตอ้ งตามกฎหมาย