Сабира Нурпеисқызы 2021 НЕКЕГЕ ДЕЙІН...
МАЗМҰНЫ Жігітпен қалай танысамыз?.....................................................6 Неге әлі ешкімді кездестіре алмай жүрсіз?..........................10 Қандай танысу варианттары бар?..........................................14 Ер адамға ұнайтын әйелдің қасиеттері (сенімді әйел)........19 Тәуелсіз әйел............................................................................26 Бүтін, қалыпты әйел................................................................29 Ер адам сізге сыйлық беруі үшін не істеу керек? ...............31 Алғыс айта білудің маңыздылығы........................................ 41 Неге қарым-қатынас басталғаннан кейін арада өзгерістер болады?........................................................54 Жігітті өміріңде қандай орынға қою керек?................................................................................57 Жігітіңіздің сезімі суып кеткенде ұстанатын ережелер ...............................................................62 Масленица техникасы ............................................................70 Жігіт жақтан “запреттер” болса, не істеу керек?..........................................................................71 Флиртті қолдана білген әйел- еркектің арманына айналады ................................................................72 Тойға дейін тиым салынатын амалдар..................................77 Қолжетімділік (легкодоступность) қарым-қатынасты қалай бұзады?..........................................79 Неге сіз принциптеріңізге қарсы шықпау керексіз?.........................................................82 Жігітпен қалай сөйлесу керек?..............................................85 Алғашқы кездесуді қалай өткіземіз?.....................................93 Жігіт жеке өмірге қол сұқса не істеу керек? (пароль сұраса)............................................................97 Жігітіңіз сізді іздемей кетсе, не істей аласыз?.......................................................................99 Тойға дейін осы сұрақтарды қойыңыз.................................103 Араларыңызда әңгіме жоқ болса..........................................108 Жігіт сізді қалай тексереді?..................................................113 Қателік жіберіп қойсаңыз, қалай оны түзеуге болады?......................................................................118 Кинодағыдай әйел болыңыз..................................................121 Комплимент............................................................................125 Жігітіңіз қорқыта берсе, нені байқау керек?.................................................................126 Қай кезде жігіттен бас тарту керек болады? ........................................................................128
МАЗМҰНЫ Сізді қолданып жүргенін қалай білуге болады? .............................................................136 Самооценканың қарым-қатынасқа әсері..............................140 Тым жоғары самооценканың зияны......................................145 Самооценканы көтерудің жолдары.......................................147 Таңдау жасауда қалай қателеспеу керек? ..................................................................156 Жігітіңізден алуды емес, беруді ойладыңыз ба?..............................................................161 Сенімсіз, тұрақсыз жігіттің белгілері .................................164 Материалдық жағдайға неге қарау керек?...................................................................167 Манипулятор жігітті қалай танимыз?.................................174 Ата-анамен қалай және қашан таныстыру керек? Жігітті қалай тексереміз?.....................................................178 Ер адамды 90 күнде жаулап алудың техникасы....................................................187 Қорытынды.............................................................................193
КІРІСПЕ Бұл кітапты оқығанда, сіздерге ешбір қиындық туындамайды. Керісінше, бір оқып бастағанда тоқтамай аяғына дейін жеткеніңізді де байқамай қаласыз. Себебі, мен осы кітапқа бар махаббатымды, және сіздерге пайдалы болатын ілімімді арнадым. Кітаптың тілі өте жеңіл, қарапайым әрі түсінікті, бұл жерде сіз қиын терминдер кездестірмейсіз. Дәл қазір менімен бетпе-бет отырып сөйлескендей әсер алып, сіздің жақын құрбыңыздан кеңес алғандай күйде боласыз. Ең бірінші, осы кітапты жазудағы мақсатым- барша тұрмысқа әлі шықпаған қыздарға көмегімді беру. 3 жылда маған «тұрмысқа шыққаныма өкінемін, тұрмысқа қателікпен шықтым» және «жігітімнің көп қасиеті ұнамайды, бірақ айырылысуға қимаймын» сынды хаттар көп келеді, бұның себебі неде деп ойландым. Қыз бала өте нәзік, әрі көнгіш келеді. Алғашқы сүйгеніне қатты бауыр басып, көзі байланып, тіпті минустарына көзін жұмып тұрмысқа шыға салатындығынан деп ойладым. Оның да себебі бар ғой, біздің қыздарға кіші жасынан «Болашақ жарыңды мұқият таңдау керек, ол ертең сенің бақытты болуыңа себепкер болады» деп үйретпейтіндігінен. Біздің құлағымызға «Таңдаған тазға жолығады» деп құяды. Мен бұл сөздердің қаншалықты қате екенін осы кітапта дәлелдеп беремін. Сізге тек қана осы кітапты тыныштықта, асықпай, бір демде оқып шығу керек. Егер сіздің сәтті тұрмысқа шығуыңызға себепкер бола алсам, менің миссиям орындалды деп білемін. Ізгі ниетпен, сізге тек жақсылық тілейтін құрбыңыз- Сабира.
«Некеге дейін...» кітабымның алғашқы беттерін «Жігітпен қалай танысамыз?» тақырыбына арнауды жөн көрдім. Жігітіңіз бар болса, онда бұл бөлім сізге жігітіңізбен айырылысып кеткен жағдайда немесе сіздің құрбыларыңызға керек болып қалуы мүмкін. Менің айтқым келіп отырғаны, ол 15 минуттан 2 сағатқа дейін әңгіме айтып отыратын ер адам. Егер бір ғана ер адам болса немесе мүлдем жоқ болса, онда сіз жақын арада сіздің көңіліңіз толатын, талаптарыңызға дәл келетін ер адаммен таныспайсыз. Ол үшін сізге өте көп уақыт кетеді. Мен осы кітапта кейбір принциптерді, ережелерді айтамын. Мен - реалистпін. Махаббат деген нәрсеге реалисттік көзбен қараймын. Гормондар, бауыр басу, өмірдің тек қана жақсы жақтарын көру, қабылдау (розовые очки) міне осылар жайлы айтуым мүмкін. Некеге дейін... 6 ЖІГІТПЕН ҚАЛАЙ ТАНЫСАМЫЗ? Егер сіз ұзақ уақыт бойы ешкіммен таныса алмай жүрсеңіз немесе үнемі сізге көңіліңіз толмайтын жігіттер кездесіп жүрсе, менің сұрақтарыма өзіңіз үшін жауап беріп көріңізші. Танысу мәселесі Сіз бір аптада қанша ер адаммен диалог құрасыз? Дәл осы уақытта бір апта бойы кімдермен сөйлесіп жүрсіз? Яғни ол сіздің әкеңіз, ағаңыз, туысыңыз емес. Таныстықтың жаңа нұсқасы. Ол тіпті дүкендегі сатушы, күзетші де болмауы керек. -Сәлем! -Сәлеметсіз бе?! Маған нан беріңізші, - деген диалог емес. Ал менің кітабымнан мынадай: “Әйел адамның өмірі толған жақсылық, қуаныш, үнемі бәріне күлімсіреп, қуаныш, махаббат
сыйлап жүріңіздер, үнемі аффирмация айтыңыздар. Ер адам барлық кезде де дұрыс айтады, сіз өзіңізді өзгертіңіз, ер адамды тыңдаңыз, қазіргі қарым- қатынас алғашқы және соңғы” , - осы секілді кеңестерді күтпеңіздер. Мен мүлдем ондайды айтпаймын. Менің айтатын сөздерім тек қана шындық. Қатты, тіке және шындық! Сіздерге кейбір айтатын сөздерім ұнамауы да мүмкін. Себебі, ер адаммен контакт тұрғысында қиын тапсырмалар болады. Сізбен кез-келген жігіт танысқысы келетін бикеш болуыңыз керек. Ол сізге қарағанда, сіздің бір сөзіңізді естігенде, көзқарасыңызды көргенде, сондай сәттерде сізге жақындап, танысып, кездесуге шақырғысы келетіндей болуыңыз керек. Қалай сондай бикеш боламыз? Оны мен алдағы тақырыптарда міндетті түрде толықтай айтып беретін боламын. Қазіргі әңгіме әлі де жігітін кездестіре алмай жүрген қыздарға арналады. Ал уақыты келмеген болса ше? Яғни ешқандай жігіт сізді қағып кетпейді, көріп қалмайды, түртіп қалмайды, танысып қалмайды, тіпті танысқан күннің өзінде ол сіздің мүлдем көңіліңізге толмайтын, талаптарыңызға келмейтін жігіт. Мұндай жағдайда не істейсіз? Қашан осы күн келеді деп жұмысыңызды істеп, өзіңізбен-өзіңіз жүре бересіз бе? Осылай жылдар өтеді, күндер өтеді, уақыт зымырайды. Сіз бір күні оянасыз да, ойлайсыз: «Менің өмірімде әлі бірде-бір жігіт жоқ, мен тұрмысқа шығуым керек, мен біреумен танысып, махаббат болып, қол ұстасып жүруім керек. Ал менің өмірімде ешкім жоқ, маған не істеу керек? Қалай бұны өзгертуге болады?". Біздің көбіміздің ойлайтынымыз ол уақыт өзі келуі керек. Мысалы, сіз бағдаршамда тұрасыз, сол кезде кездейсоқ бір жігіт келіп сізге қарап, аяқ астынан ғашық болып: «Қарындас, сондай сұлусыз! Номеріңізді беріңізші, мен сізге ғашық болып қалдым», - деп, осылай қарым-қатынас басталып кетеді деп ойлайсыз. Кей жағдайлар болады, ер адамның алдында келе жатасыз, сіздің танысқыңыз келеді. Бірақ әйел адам ондай бірінші қадам жасамауы керек қой деп көбісі айтады. Мен бұл кітапта ондай нәрсені айтпауым мүмкін. Некеге дейін... 7 Сіз қандай бикеш болуыңыз керек?
Міне, осындай түсініксіз ойлар басталады. Айтарлықтай ештеңе істеген жоқсыз, барлығы өздігінен болуы керек, иә? Әрі қарай күтесіз тағы. Бірақ менің кітабымды оқыған қыздар алда өздерінің азаматтарын кездестіріп қалуы мүмкін. Себебі, менің тапсырмаларым көмегін береді. «Ешбір жерде жақсы жігіт жоқ. Барлығына бір нәрсе ғана керек. Барлығы дөрекі, барлығы сараң, бір жылы сөз бен гүлін бере алмайды. Жігіттің барлығы жаман», - деп көп қыздар ойлайды. Жақсы жігіттер өте көп. Мен өзім тұрмысқа шықпай тұрып жақсы жігіттерді көп кездестірдім. Өзім іздедім деп ойлайсыз ба? Менің өмірімде түрлі жағдайлар болып қалатын, үнемі ер адамдармен контактқа (байланысқа) түсіп қалатынмын. Жұмыс бабымен, дебатқа қатысқанда, университетте үнемі жүгіріп жүресің, кездесулерге барып қаласың, концерт болып қалады немесе фитнеске бару керек болады, үнемі жаңа таныстар болып қалады және сол таныстардың тағы бір таныстары пайда болады. Құрбыңмен кафеге барасың, ал оның жігіті бар, жігітінің достары бар. Жалпы айтқанда, таныстық өмірімде өте көп болды. Маған солардың ішінен саралап кез-келгенін таудауыма болады. Егер мен үйде отыратын болсам, ештеңе істемесем, ешкіммен араласпасам, қалай ойлайсыз менде сондай нұсқалар болатын ба еді? Кім сөз салса соған тұрмысқа шығып кете берсем де болатын еді. Бірақ менде сондай жағдайлар болды. Сол жағдайларды мен қолдан жасадым деуге болады. Дәл солай сіз де жақсы жігіттермен кездесуге, танысуға болатындай жағдайды қолдан жасай аласыз. Барлығы қазір өзіңіздің қолыңызда болып тұр. Бұл өмірде қандай да бір жағдайды, моментті күтіп жүрген адамдар өте көп. Нақты нені күтеді сонда? Маған біреу келіп сөз айтады немесе екеуміз бір жерде кездесіп қаламыз деп күтеді, иә? Сол адамның өміріңізде кездескенін күтесіз. Өмірдің барлығы күтумен ғана өтеді. Мысалы, сіз бір жігітке ұнауыңыз мүмкін, бірақ ол бірінші қадам жасауға ұялады. Немесе керісінше сіз қадам жасауға ұяласыз. Міне, солай екеуіңіз де бір сәтті күтіп жүрсіздер. Әр адам бірінші қадам Некеге дейін... 8
Білесіз бе, солай үнемі күтіп отыратын адамдарға қандай адам кездеседі? Не мүлдем талғамыңызға сай келмейтін адам немесе мүлдем ешкім. Екі ғана нұсқа. Мысалы, бір орындықта отырсыз, қай адам орындықтың жанында өтіп бара жатады, сол сіздің күткен тағдырыңызға ілініп қалуы мүмкін. Ол орындықтың жанынан көп адамдар өте бермейді, сіз отырсыз және тағдыр ретінде жай ғана кездейсоқ өтіп бара жатқан адам түсіп қалды. Сіз не соны таңдайсыз, не ешкімді таңдамайсыз. Себебі, отырған орындығыңыздың жанынан одан басқа адам өтпейді. Мен қазір кішкене жеңілдетемін. Ойландырып тастамайтын, нақты қадамдарды айтуға тырысамын. Мен сіздің мақсатыңыз көп ер адамдармен танысу емес екенін білемін. Сіздің мақсатыңыз- тұрмысқа шығуға болатын, сіздің армандарыңызды орындауға тырысатын, тұрақты ер адамды кездестіріп және өміріңізге мән беретін сол жігітпен тағдыр қосу. Жалғыз біреу. Көп ер адамдар емес. Мынандай сұрақ туындайды. Сізге сол адамның идеал, мінезіңізге сәйкес келетінінін қалай білуге болады? Егер сіз одан басқа ешкіммен сөйлеспесеңіз, таныспасаңыз, көрмесеңіз оны қалай білесіз? Мысалы, әр үш жыл сайын тек бір ғана ер адаммен танысып, бір ер адаммен ғана қарым-қатынас құрасыз. Мүмкін, сол ер адам сізге идеалды, керемет, талаптарыңызға сай келетін адам болып көрінуі мүмкін. Барлық еркектер осындай ғой, басқа біреумен сөйлессең де ол сондай болады деп ойлауыңыз мүмкін. Мен мына жігітті тастап кетсем бұл сияқты жақсы жігіт маған кездеспейтін шығар, келесісі бұдан да жаман деп ойлауыңыз мүмкін. Не үшін солай ойлайсыз? Себебі, сізде салыстыратын ешкім жоқ. Сізге лайықты емес, көңіліңіз толмайтын ер адамға жасау үшін өзіне деген сенімділігі жеткілікті түрде көп болғанын күтеді. Некеге дейін... 9 Сол отырған орындықтан тұрып, ер адамдар көп жүретін жерге бару керек қой, себебі, сіз махаббатыңызды іздеп жүрсіз. Сол орындықтан тұрып, алғашқы қадамды жасағысы келетін ер адамға баруға болады ғой?
қанағатты болып келісе салатын нұсқа болып тұр. Сізге бір жері ұнамай тұрса да, сіз келісіп, көніп жүрсіз. Себебі, сізде салыстыратын ешкім жоқ. 5-6 жігіт сізді ұнатып, қамқор болып жүрген (ухажер) болса, біреуі күндіз-түні алақаныңда ұстайды, біреуі өмір бойы үлде мен бүлдеге ораймын дейді, үшіншісі ауырған кезде хабарласып, түрлі дәрілерді әкеледі, төртіншісі қыдырғыңыз келген жерге апарады, жалпы 5-6 нұсқаның ішінен ең нашары сол болса сіз түсінетін едіңіз. «Бұл маған боқтайды, басқа қыздармен ұстап алдым» немесе «мен бұдан сыйлық күтемін, ал ол сыйлық сыйламайды, мүлдем өзгермеймін деп айтады. Мен ойланайыншы, анау 4 жігіт менің асты-үстіме түседі, олар әлдеқайда жақсы. Үйленгеннен кейін мен үшін өзгергісі келмейтін мына жігітпен боламын ба? Немесе 4 жігіттің біреуін таңдайын ба?» деген сияқты әңгіме. Мен тек мысал келтіріп жатырмын. Міндетті түрде солай болуы керек деп тұрған жоқпын. Сізге бір сүйкімді, сізге ұнайтын, көрікті бір жігіт танысқысы келген кезде, сізде түсініксіз сезім пайда болады. Ұялып, қысылып, «жоқ, мен таныспаймын» деп майысып қалуыңыз мүмкін. Не үшін сізде осындай сезімдер пайда болады? Себебі, практика жоқ. Жаңа адамдармен сөйлесу, танысу практикасы жоқ. Менде бүгін сіздерге тапсырма болады. Жаңа әдетті қалыптастырамыз. Қандай әдет? Ол - жаңа адамдармен сөйлесу, социалды шеберлік, адамдармен керемет сөйлесе білу, тіл табыса білу, жағымды, тартымды бола білу әдеті. Мұның барлығы тек қана кітап оқудан, лекция тыңдаудан ғана емес, көп адамдармен сөйлесу арқылы пайда болатын шеберлік. Сізбен жігіт танысқан кезде өзіңізді жеңіл, ашық, көңілді, флиртовать ете алатындай қасиетіңіз болғанын қаласаңыз, өте көп жаңа адамдармен таныса білуіңіз керек. Тек қана ер адам емес, оның ішінде әйел адам, аталар, әжелер, кішкентай балалар, кез-келген жаңа таныс. Адамның өмірде жаңалықтары болмаса, жаңа нейрондар оянбайды. Адамда өзгеріс болмайды. Ол су сияқты бір орында тұрып қалады. Жаңа жерге бару керек. Орталық кітапхана, мәдениет үйі, цирк, парк, зоопарк, кафе, Некеге дейін... 10 Неге әлі ешкімді кездестіре алмай жүрсіз?
Неге екенін білесіз бе? Себебі сізде ешқандай таңдау болған жоқ, сіз салыстыра алмадыңыз, басқа керемет, күштірек адам бар екенін білген жоқсыз. Тұрмысқа шығып аласыз, болды нүктені қою керек, артқа қайтатын қадам жоқ, шығар жол жоқ. Тұрмыс құрмай тұрып, кез-келген таксиге отырғанда, рөлде кім отырса да, әңгіме айтып баратынмын. Танысқым келгеннен емес немесе осы әдетті қалыптастыру үшін емес. Тек уақыт созу үшін. Бірақ қазір мен білімімді жетілдіргеннен кейін жаңа таныстықтың, социалды шеберліктің маған көп көмектескенін біліп отырмын. Жаңа адамдармен сөйлескен сайын мен өзімді бір жеңіл сезіне аламын. Сіздерге тапсырма беремін, тапсырманы міндетті түрде орындау керек болады. Қызды таңдайтын жігіт емес, керісінше тұрмысқа шығатын қыз өзіне жігітті таңдауы керек. Келген жігітті қабылдап, онымен өмір бойы көңіл қоса салуға болмайды. Бұл дұрыс емес. Көп ер адамдармен танысқан сайын, жаңа таныстықтар көбейген сайын сізде таңдау болады. Сол көп нұсқалардың арасынан сіз шертіп тұрып таңдай алатын боласыз, өзіңізге жақын, жақсы, нағыз идеал, сіздің бойыңыздағы мінезіңізге, түр-әлпетіңізге, көзқарасыңызға сай келетін жігітті шертіп тұрып таңдай алатын боласыз. Не үшін таңдау керек? Себебі, өмір бойы жаныңызда болатын, оған сіз 100% сене алатын, ол адаммен қол ұстасып, ешбір жамандыққа қарамастан оны кешіре алатын болуыңыз керек. Ал ондай адам кез-келгені бола алмайды. Сізбен сөйлесетін және потенциалды күйеу бола алатын әр жігітті фильтрациядан өткізу керек. театрлар, спектакльдер, машина қарататын жер, базар, супермаркет, концерт, автобус, такси, жай ғана көшеде кетіп бара жатсаңыз да жаңа таныстар табуға болады. Некеге дейін... Таңдайын деп жатқан жігіт керемет сынақтан өту керек. Не үшін? 11
Күнделікті таңертең оянғанда айту керек: «Мен бүгін жаңа адаммен танысамын, әлемде жаңа танысатын, менің потенциалды күйеуім болатын адамдар миллион. Мен соның біреуін таңдай аламын». Бір адамға жабысып қалу міндетті емес. Егер ол сізге ұнамаса өзіңіздің жаныңызды қинамаңыз. Мен сіздерге таныс қыздың басынан өткен жағдайды айтып берейін. “Жап-жас қыз болады. 18 жасында университетке оқуға түседі, мұғалімді күтіп отырған кезде, жанына сымбатты жігіт келіп отырады. Жай ғана сұрақ қояды, бір-екі қалжыңын айтады. Екеуі сол әңгімеден кейін танысады, номер алмасады, лекцияға барады, сабаққа кіреді. Сосын екеуі кафеге барады. Бір айдан кейін екеуі жақсы дос болып, сосын қыз бен жігіт болып жүре бастайды. Олардың махаббаттары университетті бітіргенше созылады. Ол 4 жылдың ішінде осы жігітке тұрмысқа шығамын, менің алғашқы және соңғы махаббатым, бұдан басқа ешкім керек емес, екеумізде той болады деген сияқты армандармен, бүкіл достарына, анасына, әкесіне барлығына айтып береді. 25 жасында немесе университетті бітіргеннен кейін сол жігітке тұрмысқа шығамын деп армандаған шығар. Бірақ университетті бітіргеннен кейін ол жігіт «уақытша айырылыса тұрайық, мен әлі дайын емеспін, маған әлі көп нәрсе жасау керек» дейді. Басында сирек хабарласып, сосын мүлдем жоқ болып кетеді. Екеуі айырылысады. Ол қыз қайғырады, жылайды. Не үшін? Себебі, бұл жігіттен басқа ешкіммен сөйлесіп көрген жоқ, танысып көрген жоқ, алғашқы танысқан жігіті де, махаббаты да осы. «Енді не істеймін, мен мұндай жігітті кездестіре алмаймын, мұндай жігіт менің өмірімде болмайды. Мен оған тіпті беріліп қойған едім, ол жігіт мені алады деп ойладым. Мен жаңа махаббатымды таба алмаймын» деп қайғырып, сол жігіттен үмітін үзбей күтеді. Жігіт оралмайды. Басқа қызбен жүріп кетеді. Мүмкін үйленіп кеткен де шығар. Қыздың жасы да келіп қалды. 2-3 жыл өтіп кетті. Әлі ешкіммен танысқысы келмейді. Танысайын десе күші жетпейді. Сосын менің махаббатым өзі келіп менімен танысуы керек деп ойлайды. Қалай? Ол жігіт 18 жасында келіп әңгіме бастағандай, басқалар Некеге дейін... 12
да солай әңгімені бастап менімен танысады деп ойлайды. Бірақ жұмыста да, көшеде де ешкім жақындамайды. Қыздың түрінен-ақ оның дайын емес екені көрініп тұр.” Көп әйел адамдар солай бірінші махаббатымен тоқталады да, егер сол бірінші махаббатымен айырылысып кетсе, одан кейін ешқандай қарым-қатынас бола алмайды, қосыла алмаймыз, барлығы осылай болып кетеді деп қорқады. Яғни, оларда махаббатын табуға болатындай ешқандай формула, ереже жоқ. Не үшін? Себебі, бірінші танысулары кездейсоқ болды. Жай ғана таныс арқылы танысып қалдыңыздар, жәй ғана университетте көрісіп қалдыңыздар т.с.с. Әдейі сонымен танысып, әдейі бір мекемеге барып, соның көңілін қарататындай қадамдар жасалған жоқ. Формула болған жоқ. Сосын ол менің барлық махаббатым, барлық қарымқатынастарым осындай кездейсоқ болуы керек деп ойлайды. Күтіп-күтіп ешқандай махаббатын кездестірмейді, алғашқы болған махаббатын ойлайды да, адамда жалғыз бір жұп болады, бір ғана махаббат болады, одан кейін оны ұмыту қиын, басқаларға қосылу қиын деп миларына ережені сақтайды. Ондай заңдылық жоқ. Махаббат деген - химия. Ол гормон, өшеді, оның барлығын ұмытуға болады. Барлығына уақыт емші. Жай ғана ол адамды ойламау керек және жаңа қадамдарды басу керек. Бір жерде отырып күтпеу керек. Өзіңізге сұрақ қойыңызшы, қалай ойлайсыз егер әр апта сайын, минимум 5-6 адаммен танысып, солармен әңгіме айтып, жаңа таныстарыңыз апта сайын өсе берсе сіздің сөйлеу манераңыз, сөздеріңіз, нәзіктігіңіз, мінезіңіз немесе мүмкіндіктеріңіз өсер ме еді, көбейер ме еді? Мен өзіме сенімсізбін деген қыздардың өзіне де сенімділігі осы жаңа әдет арқылы қалыптасты. Ер адаммен сөйлескен кезде өзіңізді сенімсіз сезінбеу үшін практика болу керек. Жаңа адамдармен кез-келген жерде сөйлесіп кетіңіз. Бастысы - әңгіме құра білу, әңгімені бастай білу. Некеге дейін... 13
Даяшыларға практика жасап бастау керек. Барлық сізге қызмет көрсететін адамдармен әңгіме-дүкен құру. Даяшылар, дүкен сатушылары, хат тасушылар, парикмахер, нейл-стилист, кірпігіңізді жасатсаңыз, косметологқа барсаңыз, қандай да бір сіздің өміріңізде қызмет жасайтын адамның барлығымен әңгімелесуге тырысыңыз. Мен өзім бұл әдетті бұрыннан қалыптастырғанмын. Қазір салонға барсам үндемей отырмаймын. Міндетті түрде танысамын, сөйлесемін, әңгімелесемін, маникюрға барсам да, кірпікке барсам да, шашымды қисам да, таксиге отырсам да міндетті түрде әңгіме айтамын. 1-Тапсырма: сізге кез-келген қызмет көрсететін, әсіресе автобуста жаныңызда отырған адамдармен танысу. Сіздің мақсатыңыз - сұрақ қою арқылы немесе өзіңіз жайлы айтып беру арқылы әңгіме құрушы адамның атын білу, оның қай жерде тұратынын немесе оның өмірі туралы бір фактті білу. Қарапайым мысал келтіретін болсам, маникюрға барған кезде алдымен «Қандай түспен бояймыз? Қалай ойлайсыз, қараға бояйын ба немесе аққа бояйын ба?» деп жұмысына байланысты cұраймын. Себебі, ол міндетті түрде жауап беруі керек. Ары қарай онымен сөйлесе отырып, өзім туралы айта бастаймын. «Аз уақыт бұрын осы жаққа көшіп келгенмін. Осы жерге, бұл салонға бірінші рет келіп тұрмын. Егер маған жұмысыңыз ұнаса, тұрақты клиентіңіз болатын шығармын. Сіз осы жерде жұмыс істеп жатқаныңызға көп болды ма?» деп сұрақ қоямын. Бұл адам туралы факт білудің бірінші сұрағы. «Айтпақшы, менің атым-Сабира» Ол да өз атын айтады. «Номеріңізді алып қояйын, келесі жолы маникюрға келетін болсам, сізге хабарласуым мүмкін» деп номерін білесіз. Осылай кете береді. Жігіттермен де танысқыңыз келсе дәл осылай шешуге болады. Кафеге барсам да, дүкенге барсам да мен сол жердегі адамдармен міндетті түрде танысып, әңгімелесіп кетемін. Мен үшін ол әдетке айналып кеткен. Мені танымайтын жаңа адамды көрсем, өзімен-өзі бір сұрақтар пайда болады. Некеге дейін... 14 Қандай танысу варианттары бар?
Көшеде, кафеде, машинада болсын кітап оқып жатқан адаммен міндетті түрде сөйлесіп кету керек. Сұрақ қою арқылы. «Мына кітапты көптен бері оқығым келіп жүр еді, қалай сізге ұнап жатыр ма?» деп бір сұрақты қойсаңыз болады. Магазинде, супермаркетте кезекте тұрсаңыз, сол жерде тұрған жігітпен сөйлесіп кетсеңіз болады. Әңгіме емес, жай сұрақ қою арқылы. «Кішкене жылжисыз ба, өтініш, менің сумкам өтпей жатыр» десеңіз болады. Немесе «өтініш, ана жерде тұрған шоколадты алып бере салыңызшы. Қолым жетпей жатыр» деп айту. Жоғарғы жақта тұрған сокқа қолыңыз жетпей жатса «Азамат, кешіріңізші, сізден өтініш сұрайын деп едім, бойым жетпей жатыр, алып беріп жібересіз бе? Ой рахмет, қандай Өзіммен өзім сол адаммен байланысып кетемін. Егер сізге жаңа адаммен танысу қиын болып жатса, комплиментпен бастау керек. Мысалы, қызға көйлегі туралы, шаш үлгісі туралы комплимент айту. Комплимент айту өте маңызды нәрсе. Себебі, комплимент адамның көңіл-күйін көтереді. Көңіл-күйі көтерілген адам сізбен әрі қарай байланысқысы, танысқысы, араласқысы келетін болады. Кезкелген адамға өзі туралы жақсы әңгіме естіген ұнайды. Егер жігітпен танысқыңыз келсе, дәл солай комплимент айтуыңызға болады. Таксиге отырсаңыз машинасы, музыкасының күшті екенін айтуға болады. Машинаның маркасын сұрауға болады. Көбінесе бірінші қадамнан кейін жігіт егер әйелі немесе қызы болмаса ары қарай өзі жалғастырып кетеді. Егер сізбен ешқандай контактқа түскісі келмесе, уайымдаудың қажеті жоқ, басы бос емес адам болуы мүмкін. Танысу сіздерге қиын болса, жай ғана жаңа адамдардың аттарын біліп үйреніңіз. Бүгін кафеге барасыз тапсырыс қабылдап жатқан кезде «Кешіріңіз, атыңыз кім?» деп сұрайсыз. Себебі сізге даяшының атын білу керек. Самат дейді. «Өте қуаныштымын, менің есімім-Сабира. Самат, мына кафеде мен бірінші ретпін. Қандай нәрсені маған ұсына аласыз, кеңес бере аласыз? Мен сорпа ішкім келіп тұр. Қайсысы дәмді?» Жалпы айтқанда, жұмысы жайлы сұрап бастайсыз, бірақ, ең бастысы әңгімені атыңыз кім деп сұраудан бастаңыз. Некеге дейін... 15
2- тапсырма: Егер фитнеске, бассейнге, спорт залға барып жүрсеңіз, міндетті түрде сол күні үш адаммен әңгіме айтып шығу керексіз. Үш әртүрлі адаммен. Ол сіздің тренеріңіз немесе сізбен бірге бір топта барып жүрген адам болуы мүмкін. Үшеуімен де үш түрлі әңгіме айтылуы керек. 3-тапсырма: Комплимент айту. Бір күнде үш әртүрлі танымайтын адамға комплимент айтуыңыз керек. Киім, аяқ киім, очки, бас киім. Егер аяқ киімі кір болса немесе киімі жыртылып қалса ондай комплимент айтудың керегі жоқ. Себебі, кемсіткен сияқты көрініп қалады. 4-тапсырма: Күнделікті аяқ астынан бір жақсы амал, ісәрекет жасау. Мысалы, дүкенге кіріп бара жатсаңыз, алдыңыздағы адамға есікті ашып беріңіз. Егер машинаны айдап бара жатсаңыз, алдыңыздағы адамға жол беріп, күлімсіреп өткізіңіз. Бір қария кісінің жолдан өтуіне көмектесіңіз. Кафеде, машинада, таксиде, автобуста отырсаңыз, жеп отырған қолыңыздағы банан, конфет, печенье болса міндетті түрде бөлісіңіз. Баланы көріп қалсаңыз «міне саған конфет, дәмін көрші», жаныңызда әже отырса «бөлісіп жейін деп едім, жалғыз жей алмаймын көп адам отырған кезде» деп айту. Әңгімені бастаудың бір жолы қолыңыздағы бар затпен бөлісу. Мүлдем таныса алмайтын, бірінші қадам жасай алмайтын адамдарға арналады. Бұл не нәрсеге көмектеседі? Біріншіден, сенімділігіңізді арттырады, екіншіден, көңіл-күйіңізді көтереді. Үшіншіден, аяқ астынан адамдармен танысуға көмектеседі. Осыған дейін қысылып, қымтырылып жүрсеңіз, 4-5 менің тапсырмамды күнделікті орындағаннан кейін, сізге әлдеқайда жеңіл болады. Не үшін? Себебі мен мұның барлығын күнделікті жасаймын. Мен үшін бұл әдет болып қалған нәрселер. Егер бұл әрекеттер сізге өте-өте қиын болса, сізге керекті нәрсені сұрау арқылы бастаңыз. Танымайтын адамның жанында «Кешіріңіз, сағат қанша екенін айтасыз ба?», «Кешіріңіз, мынау қай көше? Маған мына адреске бару керек еді, айтып жібере аласыз ба?» Немесе бір кафені сұрайсыз. «Осы көшеде “Самурай” деген суши-кафе бар еді. Мен таба жақсы ер адамның бойы ұзын болса, кез-келген жерде қолың жетпеген кезде сұрай саласың» деп ары қарай әңгімені жалғастыруға болады. Некеге дейін... 16
алмай жатырмын, қай жерде екенін көрсетесіз ба?» деп соны сұрасаңыз болады. Танысқысы келетін адам сияқты емес, жай ғана сізге сол ақпарат керек секілді сұраңыз. Егер жігіттерден сұрай алмасаңыз әйел адамдардан сұрап бастаңыз. Ал барлығы дұрыс болса онда бірден жігіттерден, жас азаматтардан сұрап бастасаңыз болады. Есіңізге түсіріңізші, қашан соңғы рет біреумен таныстыңыз? Әйел, ата, апа, кішкентай бала, жігіт. Кім болса да, қашан сізде соңғы рет жаңа таныстық болды? Бізге керегі дәл қазір іске көшу. Дәл қазір бастау. Біз барлығын кейінге қалдырып үйреніп қалдық. Мысалы, қазір бір жігітпен немесе бір қызбен танысқыңыз келіп тұр. Ал оның айналасында достары көп. Сондықтан сіз онымен сөйлеспейсіз, кейінге қалдырасыз, жалғыз қалғанын күтесіз немесе дене бітіміңізді қалпына келтіргіңіз келеді, бірақ дәл қазір бастай алмайсыз. Себебі, қолыңыз бос емес, жұмыстарыңыз көп, фитнеске ақша керек, дұрыс тамақтану қымбат т.с.с. Немесе қазір шаршап тұрсыз. Жаңа таныстық ритуалдары сізде әдет ретінде қалыптасуы керек. Мысалы, сіздің әлі жігітіңіз жоқ, бірақ тұрмысқа шыққыңыз келіп тұр. Сізде мынандай әдет қалыптасады: күнделікті жұмысқа бара жатқан кезде, міндетті түрде бір ер адаммен танысасыз, сөйлесесіз және 15 күн өткеннен кейін, он бесінші күні сіздің арманыңыздағы жігіт сізге сөз салатын шығар, сізді кездесуге шақыратын шығар. Ал ол қай жігіт? Сіздің жұмысқа бара жатқан кезде, өзіңіз бірінші қадам жасап танысқан жігітіңіз болуы әбден мүмкін. Некеге дейін... 17
Күніне 3 жаңа адаммен сөйлесіңіз. Жаңа таныстармен көп әңгіме - өзіңізге деген сенімділікті арттырады. 1. Мысалдарды айтып өттім. Официанттар, лаш мейкер, нэйл стилист, дүкенші, мұғалім, күзетші. Кез-келген жұмысы бар, сізге сұраққа жауап бере алатын адамға сөйлеу керексіз. Тым болмаса есімін сұраңыз. Егер қорқынышты өтей алсаңыз, әңгіме кемінде 5 минут болу керек! -Кітап оқып отырған адамға сұрақ қойыңыз; -Сізбен очередьте тұрған адамға өтініш айтыңыз; -Автобуста жаныңыздағы адамға сұрақ қойыңыз, уақыт сұраңыз. 2. Күніне 3 жаңа адамға комплимент айту керексіз! Киімі, дауысы, очки, сумка, көздері, не болса да комплимент айтыңыз. Жігіті барлар қыздарға, әпкелерге айтасыздар. Жігіті жоқтар 2 әйел, 1 жігітке айтасыздар 3. Күніне аяқ асты 3 жақсылық жасаңыздар! Асыңызбен бөлісіңіз, мысыққа тамақ беріңіз, даяшыға стол жинауға көмектесіңіз, чаевые калдырыныз, балаға балмұздақ алып беріңіз және т.с.с. Бұл басқа адамдармен танысу үшін болмаса да, сіздердің коммуникативті қабілеттеріңізді жақсартады. Некеге дейін... 18 ТАПСЫРМА
Танысуға тұрарлық бикеш, танысуға тұрарлық сұлу қыз болыңыз деп айтқым келді. Ондай қыздардың қасиеттері қандай? Қандай көріністе болады ондай қыздар? Жігітті өзіне қарату, өзіне ғашық ету, неше түрлі сыйлықтар сыйлатып, артыңыздан жүгірту деген сияқты күшті-күшті бізге ұнайтын тақырыптарға келмес бұрын, ең бірінші өзіңіз соған тұрарлықтай болуыңыз керек дегім келеді. Алдымен өзіңіздің стандартыңызды көтересіз, яғни қандай жігітті қалайтын болсаңыз, тура сондай стандартта өзіңіз де болуыңыз керек. Мен қыздардан сұрадым. Сіздің өмірлік жарыңыздың қасиеттері қандай болуы керек деп едім, маған толықтай тізім шығарып берді. Общительный, ақкөңіл, оның көп достары болу керек, алдына мақсат қоя білетін, шешім қабылдай алатын, жұмысы бар, өзіне деген сенімділігі бар, самооценкасы күшті, сөзінде тұратын деген сияқты күштікүшті қасиеттерді айтып берді. Жігіттен сұрайтын болсақ қандай қызды қалайсың деп, ешбір жігіт кез-келген қыздар бола береді, ең бастысы, мені жақсы көрсе болды ғой деп айтпайды. Жігіттердің де өз стандарттары бар. Ол стандарттар сіздің бойыңызда болуы керек. Әрине, әр адамның өзінің минустары болады, өзгертілмейтін мінездері болады. Бірақ мен сіздерге айтқым келетін нәрсе, әрбір әйелде 4-5 болу керек қасиет бар. Ол - ең біріншісі нәзіктік, өзіңізге деген сенімділік, тәуелсіздік және мақсатқа жету қасиетіңіз. Осы 4-5 қасиет арқылы кез-келген жігітті өзіңізге қарата аласыз. Яғни самооценкасы күшті, өзіне сенімді жігітті қарата аласыз. ЕР АДАМҒА ҰНАЙТЫН ӘЙЕЛДІҢ ҚАСИЕТТЕРІ (СЕНІМДІ ӘЙЕЛ) Бірінші өзіне деген сенімділігі бар әйел туралы қозғаймыз. Ол әрбір махаббатқа тұрарлық әйелдің бойындағы қасиет. Яғни, әйел немесе қыз өзінің жеке тұлға екеніне нық сенімді болуы керек. Некеге дейін... 19
Өзіне сенімді әйел қандай болады? •Өзіне сенімді әйел абыройы жоғары, өзіндік тұлғасының бағасы қаншалықты екенін біледі, өз қасиеттеріне және қабілеттеріне сай келетін, өзіне қандай адам керек екенін және не керек екенін нақты біледі. Ондай әйелдің абыройы өте жоғары болады. Намысы және абыройы бар әйел міндетті түрде өзіне сенімді болады. •Өзіне сенімді әйел адам қарым-қатынастан не керек екенін нақты біледі. Егер қарым-қатынастан өзіне керекті сол сезімді, атмосфераны ала алмаса, еш ұялмай, қысылмай ол жігітке айта алады. «Ренжімеші жаным, маған мұндай нәрселер ұнамайды. Маған керегі басқа қасиеттер» деп өзіне ұнайтын нәрселерді айта алады. Егер өзі қалайтын қасиеттерді, атмосфераны, махаббатты, қарым-қатынасты адам бере алмаса, өкінбестен, тіпті, жігітті жақсы көрсе де сол қарым-қатынасты тоқтатып, кетіп қала алады. •Өзіне сенімді әйел оны ренжітетін адамды жақсы көрмейтін болады. Себебі, оның жүрегі, абыройы ондайға барғызбайды. •Өзіне сенімді әйел жігітпен танысқан кезде, ол жігіт ұнамаса, тым мақтаншақ, іш пыстыратын еркек болса әйел адам өзін қинамайды. Ол сол жағдаяттан білдіртпей, ыңғайсыздық тудырмай, жай ғана жағдаяттан шығып кетеді. Өз уақытын құр босқа құртудың орнына, ер адаммен жай ғана сөйлеспей қояды. •Өзіне сенімді әйел кез-келген жігіттің өмірінде пайда болып, оның өмірін жақсартып, керемет қылып жібере аламын деп өзіне сенеді. Некеге дейін... 20
Мен бір деректі фильм көрдім. Ерлі-зайыпты 40 жыл бірге бақытты өмір сүріпті. Ер адам әйелін 40 жыл өтсе де жақсы көреді. Бұл бақыттың, махаббаттың сыры неде деп сұрақ қойса, әйелі күйеуіне айтады екен: -Білесің бе, мен сені құтқардым. Жолың болғыш адамсың, мен сияқты ешкім сені танымас еді, мен сияқты ешкім сені бақытты қыла алмас еді. Егер де сен өміріңді басқа әйелмен байлайтын болсаң, менің ойымша, сен қазіргі бақытты кезің сияқты бола алмас едің,- деп, өзіне деген сенімділігін солай жеткізіп жатыр. 40 жыл өткеннің өзінде әйел адам соншалықты өзіне сенімді. Сосын ойлай бастайсың, қалай еркек бұл әйелден кетіп қалған жоқ, қалай әлі күнге дейін оны жақсы көреді. Міне, барлық құпия - әйелдің өзіне деген сенімділігінде, жеке тұлға мен абыройының бар екендігінде. Өзіне сенімді әйел кез-келген адамдардың арасында өзін ыңғайлы сезінеді. Тіпті, ол ұялшақ болса да өзін еркін ұстай алады. Кез-келген адаммен тіл табыса алып, егер оны ренжітетін адам болса сол адамды өз орнына қоя біледі. Туған күнге, кафеде кездесуге, қыздармен жиналысқа, концертке барса да өзіне сенімді әйел өзінің сұлулығында, ақылдылығында шек жоғын және сол бара жатқан жерде оны көрген барлық ер адам құлап, сол әйелмен танысқысы келіп, сүрінетінін алдын-ала сезіп, біліп оған сенімді болады. Өзіне сенімді әйел ешқашан өзін басқа бір қыздармен, келіншектермен салыстырып, уақытын босқа кетірмейді. Айналасындағы қоршаған әйелдерге ұқсағысы келіп, үлгі алмайды. Яғни ол жалғыз жеке тұлға. Білесіздер ме қыздар? Танысуға тұрарлық қыз деген ол ешкімге ұқсамайтын қыз. Оның киімі ерекше болуы мүмкін, дауысы, жүрісі, қимылы ерекше болуы мүмкін. Ол басқа адамдармен бірігіп кетпейді. Оның жеке өзіне ғана тән ерекшелігі болады және сол ерекшелікті міндетті түрде сырттағы адамдар байқайды. 21 •Өзіне сенімді әйел ешқашан келесідей нәрсе үшін көңілін түсірмейді. Мысалы, оның көзінше жігіт онымен емес, жанында Некеге дейін...
тұрған қызбен танысуы мүмкін, комплимент айтуы мүмкін. Бұл оның көңілін түсірмейді. Себебі, ол өзінен әдемірек, ақылдырақ, дене бітімі күштілеу қыздар болуы мүмкін екенін біледі. Бірақ барлық жігіттер тек қана бір адамға қарап, бір адамды ұнатуы міндетті емес. Себебі, әр адамның талғамы әр түрлі. Жігіттер әйел адам түр әлпетімен ғана ерекшеленбейтінін, сонымен қатар, ақылдылығымен, білімімен, ішкі дүниесімен ерекшелене алатынын біледі. Жаңағы жігіт жанындағы әдемі қызбен танысуы мүмкін. Бірақ әрі кетсе бір ай, одан кейін қарым-қатынастары жалғаспайды. Не үшін? Себебі, сырты әдемі болғанымен, адамның іші әдемі емес болуы мүмкін. Менің өмірімде ондай жігіттер өте көп кездескен. Сымбатты, келбетті. Менің университетімде, жұмысымда барлық қыздар сол жігітке ғашық болатын. Мысалы, менің группамда екі жігіт бар, басында маған қатты ұнады. Сондай сұлу. Бірақ қалай сол екі жігіт келіп, танысып әңгімелесіп бастайын деп еді, 15 минуттан кейін менің сөйлескім келген жоқ ол жігітпен. Себебі, тілі, сөйлескен әңгімесі түр-әлпетіне сәйкес келмейді. Түсінесіз бе? Қарасаңыз сондай сымбатты, бірақ қалай әңгімені бастайды, түк қызық емес. Әр сөзі кішкентай баланың әңгімесі. Менің талғамыма сәйкес келмейтін әңгімелерді айтады. Өзіне деген сенімсіздігін білдіріп қояды. Тіпті дауысының өзі, тембрі маған ұнамай қалды. Дәл солай қыздарда да болады. •Нағыз тұрарлық әйел өзіне тек қана түрімен ғана қаратпайды. Ер адам ондай әйелмен сөйлескенде «Мәссаған, мен мына қызды әдемі деп ойлап едім, сөйтсем әдемі ғана емес, сонымен қоса ақылды екен ғой» деп ойлайды. Сол әйелмен араласқан, сөйлескен ер адамға жағымды болатыны соншалықты, ол үшін оның сұлулығы екінші орында тұрып қалатын болады. Мен қазір бір мақтанып қойғым келіп тұр. Мен күйеуіммен қыз бен жігіт болып жүргенде 49-50кг болдым. Менің дене бітіміме барлық қыздар қызығатын. Дене бітімім өзіме ұнайтын. Тұрмысқа шықтым да жұмысқа шықпай жүрдім, үйде отырдым, 10кг қостым. Қазір менің салмағым 60 кг. Некеге дейін... 22
Қыздар мені көрсе толып кетіпсің ғой деп айтады. Бірақ осы уақытқа дейін күйеуім маған мүлдем «сен толып кетіпсің» деп айтып көрмеген. Күнделікті таңертең тұрғанда немесе жұмыстан келгенде «Сондай әдемісің» деп айтады. Оның әңгімесі әлі күнге дейін өшкен жоқ. Күніне 6-7 рет сөйлесеміз. Оған, тіпті, менің сұлулығым маңызды емес сияқты болып тұр. Маған кейбір қыздар «мен фитнеске де, маникюрға да, косметологқа да барамын, бірақ күйеуім басқа қыздармен сөйлеседі, екеуміз әңгімелеспейміз» дейді. «Басқа қызбен архив хаттарын оқысам, жақын дос сияқты әңгімелеседі. Не үшін? Не істесем болады? Ол жігітті қалай жазалаймын» дейді. Мен айтамын «жігітті жазалайсыз, қайтып ол қызбен сөйлеспесе де, басқасымен сөйлеседі ғой. Жақсы, ол ешкіммен сөйлеспеуі мүмкін. Бірақ сізбен қарым-қатынасы өзгермейді ғой» Не үшін білесіз бе? Себебі, әйел адам өзі қызықты болмаса, яғни іш пыстырарлық, ешқандай жаңалығы жоқ, ашық оқылған кітап сияқты болса, ешбір адам сол қызбен, әйелмен уақытын өткізгісі келмейтін болады. Не үшін ер адамдар тіпті көзге шөп салмаса да әріптестерімен, жұмыстағы қыздармен хат арқылы сөйлеседі? Себебі, қызық. Ер адамға флиртовать еткен ұнайды. Менің не айтқым келіп тұр? Сіздің сұлулығыңыз маңызды нәрсе емес. Ең бірінші кездесуде мүмкін сіз ер адамды үлкен көзіңізбен, дене бітіміңізбен қарата аласыз. Бірақ ол қарымқатынас ұзаққа бармайды. Неге жігіт жоқ болып кете береді? Неге жігіт қайта-қайта кетіп қалады, кейін қайта келеді. Жай ғана ер адамға кейде іш пыстырарлық кездері болады. Іші пысса солай жоғалып кететін болады. Сондықтан өзіңізге сенімді әйел болуыңыз керексіз. •Өзіне сенімсіз әйел үнемі біреудің ойын, келісімін күтеді. Мысалы, шаш үлгісін өзгертсе көзіне түскен адамнан жараса ма, жараса ма деп, көйлек кисе де «ой әдемі екен» деп біреу айтса екен деп сұрап жүреді. Себебі ол өзіне сенімсіз. Оған пікірін өзгерту үшін міндетті түрде басқа адамдардың, қоршаған ортаның сөзі керек. Өзіне сенімсіз әйел сезімін білдіре алмайды. Өз сезімдерін айтуға қорқады. Егер сенімсіз болсаңыз университетте оқып жүргенде, жұмыс жасап Некеге дейін... 23
жүрсеңіз, қыз бен жігіт болып қарым-қатынаста болып жатсаңыз, өз ойыңызды айтуға қысыласыз. «Ал менің ойым оның пікірімен сәйкес келмей қалса ше, оған менің пікірім ұнамай қалады» деп ойлайсыз. «Мүмкін жұмыстағы адамдар менің ойыма, пікіріме, сұрағыма күлетін шығар» деген ойлар мазалайды. Осындай сенімсіздігіңіз болса ол қоршаған ортаға бір көзқарастан көрінеді. Мен көшеде кетіп бара жатып кім өзіне сенімді, абыройлы, ал кім өзіне сенімсіз, күмәнді адам екенін бірден анықтай аламын. Ер адамға да, әйел адамға да қарап соны байқай аламын. •Өзіне сенімсіз әйел көнпез болады. Яғни оған бір нәрсе ұнамай тұрса үнсіз қалып көне салады. Жігітпен таныссаңыз немесе қазір қарым-қатынаста болсаңыз, ер адам бірден сіздің өзіңізге сенімсіз, көнпез екеніңізді сезіп қояды. Сосын мына әйел адам мен үшін барлығына да дайын болады деп ойлайды. Барма десем бармайды, киме десем кимейді, ішпе десем ішпейді, отыр десем отырады, тұр десем тұрады деп ойлайды. Ал жігіттерге тойға дейін толықтай оның айтқанынан шықпайтын әйел адамдар ұнамайды. Қазір сізге «мені тыңдауың керек, мен сенің болашақ күйеуіңмін» деп айтуы мүмкін. Бірақ ондай жігіттерге өзіне сенімді, оның көзқарасын біржақты қоюға болатындай қыздар ұнайтын болады. -Жоқ, жаным, ренжіме, әрине, егер маған осы үшін қыз сияқты ренжігің келіп тұрса, онда ренжи бер. Бірақ мен өзіме ұнайтын іспен айналысамын, өзіме ұнайтын адамдармен араласамын. Бұл маған керек, мен өзімді сол адаммен көңілді сезінемін. Мен робот емеспін ғой, немесе балаң емеспін, әйелің емеспін сенің айтқаныңнан шықпай отыр десе отырып, тұр десе тұратын. Сен маған ренжіме. Егер ондай қыз маған керек емес деп ойласаң онда кете берсең болады. Бірақ мен өзгермеймін, - деп айта алатын қыздар ер адамға ұнайды. Ер адам өзіне қатты сенімді әйелмен сөйлесіп жатқанда өзін ерекше сезінеді. Не үшін? Мысалы, сіз президентпен сөйлесіп немесе бір бірқатар әйелдер тұрса, ал президент сізбен келіп сөйлессе қандай сезім болады? Сізде ерекше бір мақтаныш, 24 Некеге дейін...
қуаныш сезімі болады, иә? Бұл да дәл солай. Ер адам ойлайды, өзіне сенімсіз біреу онымен амандасса, онда ешқандай от оянбайды. Ал өзіне сенімді, абыройлы, көнпез емес ерекше әйелмен сөйлескен кезде, ер адамның сол кезде өзінің самооценкасы да жоғарылайды. Онда бірден сол әйел адамға тұрарлық еркек болуым керек деген ой пайда болады. Өзіне сенімділігі жоқ әйелге еркек қызығушылығын бірден жоғалтады. Не үшін сіздің жігітіңіз бірде бар, бірде жоқ? Демек сіз өзіңізге сенімсізсіз. Сіз ол еркекті жоғалтып алуға қорқасыз. Демек ол еркек бұрын сіздің сенімсіз, абыройыңыз түсіп қалған қыз екеніңізді біледі. Оған енді қызық емес. Ал не үшін қайтып келеді деген қыздарға - оның себептері көп. Ол себептер туралы мен басқа тақырыпта қозғаймын. •Өзіне сенімді әйел адам ер адамнан өзіне не керегін нақты біледі. Егер ер адам оған аздау нәрсе беріп жатса ол ешқашан көне салмайды. Маған бірінші орында сауатты ер адамдар ұнайтын. Қанша жігітпен танысып, сөйлесіп, дос ретінде араласқым келді. WhatsApp-та хат жазысқанда сауатсыз болса, тіпті ол бай, сымбатты, сөзінде тұратын жігіт болса да мен араласуды доғаратын едім. Мен өзім туралы айтып жатырмын. Сауатсыз ер азаматқа мен қарамайтынмын. Себебі менің стандарттарым басқа. Ал өзіне сенімсіз әйел кез-келген стандартқа көне салады. Өзіне ұнамаса да көнеді. Ер адам өзіне сенімді, абыройлы әйел адамның жанында жақсы жағынан көрінгісі келеді. Себебі, бұл әйелдің одан аз дүниеге келіспейтінін біледі. Сенімді әйел үшін қолынан келгенін жасауға тырысатын болады. Некеге дейін... 25
Ер адаммен керемет қарым-қатынасты құрмай тұрып, яғни басыңызды айналдыратын махаббат басталмай тұрып, ең бірінші сіз өз өміріңізді керемет қыла білуіңіз керек. Біз өзіне сенімділік тақырыбын қозғадық, екінші қасиет ол тәуелсіздігі, шешім қабылдай білуі. Тәуелсіз әйелдің өмірі соншалықты керемет, ол әрбір күнді өткен күніне ұқсатпай сүреді. Ол әрбір күннің басталуын қуанышпен, тезірек келесі күн басталса екен деп күтетін болады. Тәуелсіз әйелдің айналасын оның хоббиін түсінетін, көзқарасымен бөлісетін, өміріне аздап өзгеріс енгізетін және ой-пікірімен бөлісе алатын адамдардан тұратын болады. Қоршаған ортасы іш пыстырарлық, өзіне сай емес, істейтін бір ісі жоқ, құр уақыт өткізетін адамдар емес. Оның қоршаған ортасында әрбір уақыттың минутын бағалайтын адамдар болады. Әйел адам еркексіз өзінің уақытын керемет өткізе алады. Көңіл-күйін көтеріп, іші пысып кетсе бір жерге апарып, уақытын арнату ол үшін міндетті емес. Өмірінде еркек бар ма, жоқ па ондайға еш қатысы жоқ. Егер сіз тәуелсіз әйел болсаңыз жігіт іздегенде "әйтеуір уақыт өткізу үшін көңіліме жарай салса болды" деген ой болмайды. Сіз өте талғампаз боласыз. Анау жігіттердің әйтеуір бір нұсқасы келіп қалатын болса, оны да әбден сүзгіден өткізесіз. Кез-келген минусына келісе салып, өміріңізді құрбан етпейсіз. Тәуелсіз әйел адам өміріне ер адамды кіргізу үшін оны біраз сынақтан өткізеді. Сіздің өміріңіздің мәнді, сәнді, мағыналы болуы арқылы өмірлік жұбыңызды табу 2-3 есе сізге жеңілірек болады. Сондай тәуелсіз әйел адамды кездестірген еркек қандай ойда болады деп ойлайсыз? Бұл ер азаматта "Сондай сұлу, ақылды, тәуелсіз, сенімді әйелдің өмірінде бір Некеге дейін... 26 ТӘУЕЛСІЗ ӘЙЕЛ
орынды мен алсам екен" деген қалау болады. Тәуелсіз әйел адам "еркектің бүкіл өмірлік жағдаяттарына мен байланысты болуым керек, бүкіл өмірлік уақытын, әрекетін, жүріс-тұрысын мен білуім керек" деп есептемейді. Әйел адамға міндетті түрде барлығын білу керек емес. Тәуелсіз әйел адам балансты таба білуі керек. Яғни сіз еркекке тәуелсіз екеніңізді, бірақ өміріңізге бір жақсылықты, қуанышты, көтеріңкі көңіл-күйді еркек сыйлап жатқанын көрсете білуіңіз керек. "Сенсіз де жақсы, сенімен де жақсы" деген сияқты әңгіме емес. Еркек сізге өзінің тамаша сезім, ерекше қуаныш сыйлап жатқанын сезу керек. Білесіздер ме? 90% ер адамдардың қорқыныштары мынадай: •Әйел еркекке эмоциональды тұрғыда тәуелді болып қалады; •Жүріп жүрген, сөйлесіп жүрген әйел маған еркіндік бермейтін болады; •Бұл әйел адамның бүкіл өмірі мен ғана болып қаламын; •Бүкіл уақытын, көңілін, күнін маған ғана арнап бетіме қарап отырады; •Мен әйел адаммен қарым-қатынас бастасам бірден өзімнің жеке өмірімнен айырылып қаламын. Қазір өзіңізге сұрақ қойыңыз. 1минуттың ішінде жауап беруіңіз керек. Сөйлесіп жатқан жігітім менің өміріме не әкеліп жатыр? Кішкентай болса да қандай өзгеріс, қандай қуаныш? Егер 1 минуттың ішінде бұл сұраққа жауап бере алмасаңыз, мен сізге ойлануға кеңес беремін. Не істеп жүрсіз бұл адамның жанында? Не айтқым келіп тұр? Сіз жігітпен бос уақытыңызды өткізу үшін жүріп жүрген жоқсыз. Жүрмеу керексіз. Сіздің өміріңіз соншалықты қызықты, тіпті жігітсіз де! Яғни сіз Некеге дейін... 27
онымен айырылысып кетсеңіз, әрине, көңіл-күйіңіз түседі, бірақ сіздің үйде отырып, депрессияға түсіп, қайғыруға уақытыңыз болмауы керек. Өз хоббиіңіз, айналысатын ісіңіз, араласатын достарыңыз бар. Ал сіз жігітпен не үшін сөйлесесіз? Не үшін танысып, не үшін қарым-қатынас құрып жатырсыз? Сіз өзіңіз жеке тұлға бола отырып, ол жігітіңіз де жеке тұлға болып, екеуіңіз қосылған кезде бір бүтін бола аласыздар. Яғни ол сіздің бос уақытыңызды басып отырған жоқ. Көңіл-күйіңізді көтеріп, іш пысқан кезде көңіліңізді аулап жатқан жоқ. Оның өз өмірі бар. Некеге дейін... 28
Қалыпты әйел деген қандай әйел? Қалыпты әйел ең біріншіден, өз принциптерін ұстанатын әйел. Яғни басқа адам үшін өз принциптерін сындырмайды. Бүтін, қалыпты деген ол сіздің өмірлік стандарттарыңыз, құндылықтарыңыз, принциптеріңіз, өмірлік өзіңіздің жеке ұстанатын ережелеріңіз ретінде қабылданады. Сол ережеге сай сіз қоршаған ортамен байланыста боласыз. Қалыпты әйел өзінің принциптерінен бас тартпайды. Әйел адамның өзінің құндылықтары бар ғой, өмірлік, отбасылық, мысалы, ер адам міндетті түрде жұмыс істеуі керек, міндетті түрде әйел адамды киіммен, тамақпен, сыйлықтармен барлық материалдық жағдайын қамтамасыз ету керек деген секілді. Бірақ сөйлесіп жүрген жігіті "Әйел адам да жұмыс істеуі керек, өз-өзін қамтамасыз ете алуы керек, күйеуінен қайта-қайта әр нәрсеге ақша сұрау дұрыс емес, әйел адам өзіне-өзі ақша таба білуі керек" деп айтуы мүмкін. Егер әйел адам өзінің принциптеріне қатаң ұстаныммен қарайтын болса, онда ол жігітке бірден "сау бол" дейді. "Ренжіме, мен сенімен бірге бола алмаймын, себебі біздің құндылықтарымыз, көзқарастарымыз әртүрлі". Немесе әйел адамның принципі бойынша керісінше "үйде отырмаймын, менің жұмыс істеуім керек, бизнесім болуы керек" деп ойлайды. Бірақ сөйлесіп жүрген жігіті тым қатал, "ешкіммен сөйлеспеу керек, ешқайда шықпау керек, телефонын тексеріп отыруым керек" деп әр қадамын тексеріп, бақылап отырады. Сол кезде ол өзінің принципінен бас тартпау керек. Себебі ол қалыпты, біртұтас, бүтін әйел, жеке тұлға. Ал жігіт өзінің принциптерінен бас тарта алады. Себебі ол әйелді көндіргісі келіп тұр. Қараңызшы, үйленгенге дейін жігіт "сен жұмыс істейсің" деп айтады. Ал үйленгеннен кейін сөзінде тұрмайды. Бұл жерде сіздің жеке интуицияңыз болу керек. Себебі еркектің сөзі мен әрекеті екі түрлі бола алады. Егер әрекеті мүлдем сөзіне сәйкес келіп тұрмаса сізге ойлану керек, бас тартасыз немесе көнесіз. Ал қалыпты, біртұтас, жеке тұлға әйел ешқашан өз принциптерінен бас тартпайды. Әйелдің Некеге дейін... 29 БҮТІН, ҚАЛЫПТЫ ӘЙЕЛ
қалыптылық, біртұтастық қасиеттері өзіне деген сенімділік сияқты. Бұл қасиетті міндетті түрде қалыптастыру керек. Өзінің принциптеріне сай өмір сүретін әйел адамға еркек 100% сенім арта алады. Ер адам сіздің жаныңызда өзін нық, сенімді сезеді де, сіздің әр пікіріңізге сөзіңізге құлақ асатын болады. Кеңес алатын болады. Яғни сіз оның көз алдында бағалы боласыз. Не үшін? Себебі еркек басынан-ақ біледі. Сіз анаумынау қыз емессіз. Сіз өзіңізге не керек екенін білесіз және сол принциптеріңізге нақты бейім боласыз. Ал ер адам үшін бұл өте маңызды. Некеге дейін... 30
р адамды өзіңізге байлап алғыңыз келсе оған сезім беру Екерек. Ол өзінің әйелін қамтамасыз ету керек. Қамтамасыз ету деген ол тікелей мағынада материалдық тұрғыдан емес. Эмоционалды тұрғыдан қамтамасыз ету. Көбінесе ер адамдар осы тұрғыдан әйелге байланып қалады. Бір құпия айтайын. Ер адам жанындағы бикешіне, әйелге, қызға тым болмаса бір пайдалы нәрсе бере алмаса немесе әйелге еркектен ештеңе керек емес екенін көріп тұрса, ол әйелдің жанында қалудың мағынасы болмайды. Ер адам ондай әйелдің жанында қалмайды. Неге екенін білесіз бе? Әйел адам тым өз-өзін қамтамасыз ете алатындай болып кеткен. Не үшін ер адам өзінің әйелінің жанынан кеткісі келмей, ұзақ жылдар бойы махаббаты лаулап, көрген сайын сағынып байланып қалады? Себебі ол өзін әйелдің жанында керекті адам болып сезеді. Ал ер адамға керегі "мен оған керекпін" деген сезім. Ол машинаның майын ауыстыру деген сияқты тікелей мағынада емес. Мүмкін ешбір еркек бере алмайтын күлкіні сыйлайтын сол адам шығар. Немесе ешбір ер адам осы жігіт сияқты сізді қарата алмайды. Яғни бұл жігіттің өзіндік фишкалары бар, өзінің эмоциялары бар, ерекше айтатын сөздері, қылықтары, аздап қаталдығы, жалпы сізді ұстай алуы, сізді жақын тартуы деген секілді ерекшеліктері бар. Ер адам соны сезу керек. Ол нәрсені оған айту керек. Байқасаңыздар, көбінесе ер адамдар осы техниканы қыздарға қолданады. Мен өзім әрбір ер адамнан сондай сөздерді естідім. Білесіз бе, олар қалай айтады? "Қанша қыздармен сөйлестім, қанша қыздармен жүрдім, бірақ сен ерекшесің" деп айтады. Соған біздің қыздар сенеді. Себебі ол сондай шындық ретінде айтады. "Шын айтамын, барлық қыздар бірдей, ал сен болсаң, сенің сөзің басқаша, сенің көзің, стилің өзгеше, сен мені бірден өзіне баурап алдың осындай ерекшелігіңмен" деп айтады. Кез-келген қызды баурап алады сондай сөздермен. Бұл техниканы еркектерге қолдануға болады Некеге дейін... 31 ЕР АДАМ СІЗГЕ СЫЙЛЫҚ БЕРУІ ҮШІН НЕ ІСТЕУ КЕРЕК?
Тек дұрыс әрі орынды қолдана білсеңіз, яғни үнемі айта бермей, белгілі бір жағдаяттарда сізге ұнайтын әрекетін айту керек. Бірақ сізге ұнамайтын әрекетін айтып жүрмеңіз. Мысалы, ол сізді қадағалайды, ешқайда шығармайды. Сосын сіз «Қанша жігітпен сөйлесіп едім, ешқайсысын тыңдағым келген жоқ. Бірақ сені тыңдағым келеді. Маған ұнайды сенің қаталдығың» деп айтып қуантасыз оны. Ал негізінде ол сізге ұнамайды. Сіздің сыртқа шыққыңыз келеді, қыздармен кездескіңіз келеді. Ал ол сол сөздерден кейін, одан сайын қатал кетеді. Сондықтан сізге ұнайтын қылықтарын ерекше етіп, астын сызып жеткізу керексіз. Ақша мәселесіне келген кезде ер адам, сіз оған тұрмысқа шықпай тұрып, сізді қамтамасыз етуге міндетті емес. Ол сізге ақша беріп, киіміңізді алып беріп, жолыңызға төлеуге міндетті емес. Бірақ ол сізді шынайы жақсы көрсе, үйленетініне 100% сенімді болса, ол сізді мүмкіндігінше қамтамасыз етеді. Тіпті екеуіңіз үйленбесеңіздер де. Себебі, ер адамда инстинкт оянады. Ал ол инстинкт тек қана өзінің отбасына ғана оянады, анасы, баласы, әйелі, қарындасы деген сияқты. Яғни тек қана өзінің жеке отбасына. Егер ол сізді шынайы жақсы көрсе, отбасым деп қабылдаса ол инстинкт өшпейді. Әрдайым сіз бірнәрсені астарлап айтсаңыз да, айтпасаңыз да, үнемі сізге ақша бергісі келіп, сізді қамтамасыз еткісі келіп, жылы киіндіріп тұрғысы келеді. Яғни құштарлығы оянады. Сараң (жмот) жігіттер де бар. Мысалы, сіз одан кішкене жетпей қалған нәрсеге ақша сұрайсыз. Бірақ ол "менің айлығым әлі түскен жоқ, келесі айда түседі" деп айтуы мүмкін. Келесі ай айлығы түскен күннің өзінде, сіз оның есіне салмайынша, үндемей жүре берсе немесе тіпті астарлап айтқаннан кейін де үндемесе, "қазір маған ақша жіберші" деп айтқанша үнсіз жүре берсе, онда ол сараң. Сараң (жмот) жігіт ол өзі сізден ақша сұрайтын жігіт. Егер жігіт әйел қылып алмай тұрып, қарызға өзінің қызынан ақша сұраса өте төмен ұятты нәрсе деп білемін . Некеге дейін... 32
Қараңыздаршы, қыздарға қарағанда еркектерде достар, таныстары, баратын жері, араласатын адамдары көп. Бірақ ол өзі ұялмай, қызармай сізден жолына, тамағына, киноға, бірге қыдыруға шыққан кезде жартылай ақшаны сен төле деп бөліп төлеуді сұрайды немесе өзінің бір керекті қажеттілігіне сізден ақша сұрайды. Егер тым болмаса 1-2 рет осындай жігіттер жолыңызда кездескен болса, бірден "маған менен жігіт ақша сұрағаны ұнамайды" деп нүкте қойыңыз. Мен ондайларды кішкене альфонс дегім келеді. Себебі, расымен қыздың ақшасына әйел қылып алмай тұрып өмір сүргісі келіп тұр ғой. Егер сіз бас тартып, "менде қазір ақша жоқ" деп айтсаңыз ол қыз сияқты ренжіп қалады. "Ой аяп қалдың ба, қайтарып беремін ғой, не болды соншама" деп сіздің көңіліңізге тиетін сөздер айтып манипуляция жасайды. Содан кейін сіз өзіңізді "Беру керек пе еді? Шынымен де аяп қалдым деп ойлады ма, ренжіп қалған шығар" деп кінәлі сезінесіз. Еш уақытта ондай кінәлі сезім сізде болмауы керек. Ондай еркек өзінің намысын жоғалтқан азамат. Жігітіңізден сыйлық сұрау дұрыс па? Осы сұраққа жауап бергім келеді. Ер адамнан сыйлық сұраған дұрыс. Ер адам әйелге қамқорлық жасап, қамтамасыз еткен сайын, сол әйелге байланып қалады. Көп мысал келтіруге болады. Көйлекті мысал ретінде келтірейік. Сіз 4-5 ай бойы айлығыңызды жинап қымбат Gucci-дің көйлегін алғыңыз келді. Сондай қымбат және сіздің арманыңыздағы көйлек. 4 ай бойы сіз осы көйлекті алғыңыз келді. 4 айдан кейін соған қолыңыз жетіп, әрең дегенде көйлек келісімін береді. "Жарайды енді көнемін, ақшаңды бер, мен келісемін". Сосын сіз сатып аласыз сол көйлекті және үтіктеп жатқан кезде күйдіріп аласыз. Қандай сезім? Сізге сондай қиын болады. Соншалықты ашуланасыз, ренжисіз, жылайсыз, себебі, ол қымбат көйлек қой, сіз ол көйлекті алу үшін қатты тырыстыңыз. Жалпы айтқанда ол сізге өте-өте қымбат болады. Сіз тіпті ол көйлекті күйдіріп алсаңыз да лақтырып жібермейсіз. Әрі қарай кеттік. Некеге дейін... 33
2-мысал. Көйлекті сізге біреу тегін сыйлады делік. Қымбат емес, арзан базарда тұратын көйлекті сыйлады. Сіз соны күйдіріп алсаңыз ашуыңыз келеді ме? «Ой, қап, әттеген-ай,- дейсіз де, лақтырасыз. Бұл не деген сөз? Адам қанша эмоционалды күшін, физикалық күшін, материалды күшін бірнәрсеге жұмсаса, онда адам болсын, үй болсын, киім болсын, зат болсын, соншалықты ол затты бағалайды. Тіпті машина болса да ер адамдар қатты жақсы көреді ғой. Неге? Себебі олар машинаны жөндейді, жүздеген, мыңдаған ақшалар салады. Құралдарын сатып алады. Сол үшін олар көліктерін жақсы көреді. Адаммен де дәл солай. Егер де сіз ер адамды аяп, одан сыйлық сұрамасаңыз, ешқандай сізге сыйлық жасамаса, көнпез болсаңыз, ыңғайлы болсаңыз ол еркек сізбен тек қана уақыт өткізу үшін ғана болады. Сіз оны аяғаннан кейін, ол өзінің ақшасын сізден аяйтын болады. Қарым-қатынастың басында жігіт сізге гүл әкеледі, балмұздақ алып береді, киноға апарады. Сіз 1 рет, 2 рет, 3 рет айтасыз оған "керек емес, ақшаңды құртпай-ақ қойшы, қымбат шығар, қарашы билеттер 2000 теңге екен, одан да сейсенбі күні 700 теңгемен студенттік билетпен бара салайық" деп айтсаңыз, ер адам сізге үнемдейтін болады. Бір рет ойлайды "үнемшіл қыз екен" деп, екінші рет ойлайды "жақсы қыз екен ешқандай ақша жұмсамайсың" , үшінші рет ойлайды "не істеймін мен бұған жұмсап, бұл бәрібір мені жақсы көреді. Балмұздақ та керек емес, кино да керек емес, бұған тіпті уақыт та жұмсап керек емес" деп ойлап мүлдем "вложение" жасауды доғарады. Ең басты ер адамға ақшадан жоғары тұратын ол уақыт. Егер ол сізге аз уақытын бөлсе онда сізге байланбайды. Некеге дейін... 34
Біріншіден, сіздің жігітіңіз астарлап айтқан сөзді (намёк) түсіну керек. Кез-келген ер адам "Жаным, қарашы қандай әдемі сумка, маған қатты ұнап тұр, алғым келіп тұр" деген сөзіңізді тура мағынасында "маған алып берші" деп түсіну керек. Егер ол әдейі түсінбеген сияқты "Иә, күшті екен" деп қоя салса, онда ол өзінің ақшасын қимай жатыр немесе ақшасы жоқ деген сөз. Сараң (жмот) ер адамдардың қасиеті ол үнемі ақшасының аз қалғанын, үнемі жоқ екенін, таусылып жатқанын, айлық тезірек түссе екен деген сияқты материалдық қажеттіліктерін айта береді. Не үшін екенін білесіздер ме? Себебі, сіздің миыңызда "одан сыйлық сұрама, онда әзір ақша жоқ, естідің ғой ол пәтерге төлеуі, киімін алуы керек, қыстық аяқ киімі жоқ" деген сигнал оянуы үшін. Көрдіңіз бе, ол сізге қандай ойлар тастап жатыр? Ол егер сізге басында ештеңе алып бермесе, ештеңені қимаса, аяғында да, ақшасы бір айдан кейін пайда болса да сізге қимайтын болады. Сіз өзіңізден аяйсыз, еркекті аяйсыз. Ол ары қарай да солай жасайтын болады. Сыйлықты алған кезде эмоцияны көрсету - ең маңызды факторлардың бірі. Себебі, еркек сіздің энергияңызбен, эмоцияңызбен байланады екен. Мысалы, ол 5-6 қызбен дос ретінде сөйлесіп жүр. Оның арасында сіз де барсыз. Әрқайсысына барған сайын, 5-6 қыздың ішінде тек біреуімен ғана өте көп күледі, өте көп уақытын өткізеді, ол қыз сол жігіттің жанында болған сайын, жігітке комплименттер айтады. Қалай ойлайсыз, осы 5-6 қыздың ішінде кімді таңдайды ол? Міндетті түрде еркекке эмоция сыйлаған, қуаныш сыйлаған және бір сағыз алып берсе де балаша орнынан секіріп, қуанатын қызды таңдайды. Ол әйел адам өзінің энергиясын еркекке бергенде, өзі ештеңесіз қалады. Бірақ біздің күшті қасиетіміз бар, ол энергияны, Некеге дейін... 35 Сонымен ер адамнан сыйлық сұрауға болатынын шештік. Қалай сұрау керек? Қандай сөздер арқылы? Ұят емес па? Маған мынаны алып берші деп сұрауға қысыламын ғой.
Ер адамға сыйлық жайлы айтуға ұялсаңыз кішкентай дүниеден бастау керек. Әзірге айфон сұрауға, қымбат көйлек сұрауға ұяласыз. Бірақ неден бастау керек: пиццадан, балмұздақтан, сушидан, кішігірім дүниелерден, қымбат емес, кішкентай білезіктен. Осы аз дүниеден ол сізге алып беріп, әдетке айналады. Ол үшін қалыпты болады. Сіз үшін де қалыпты болады. Болашақта сізге қымбат 50-60 мың теңгенің аксессуарларын немесе телефон керек болса ұялмай, тікелей айта алатын боласыз. -Менің телефоным сынып қалды, маған біреу алып берсе ғой, мысалы жігітім,- деп айтсаңыз ешқандай ұялу сезімі немесе жігіттің жаман ойы болмайды. Себебі бұл қалыпты. Егер сұраған кезде бас тартып: -Жарайды, жаным, айдың соңына айлық аламын, сол кезде алып беремін,- деген сияқты әңгіме айтса: - Мм, жарайды, рахмет,- деп суыққанды жауап берудің керегі жоқ. "Алақаааай" деп қуанышыңызды көрсету керексіз. -Сен алып бермейтін шығарсың, келіспейтін шығарсың деп ойлап едім, қуанып кеттім ғой, қандай жақсы менің осындай жомарт жігітім бар, әйтпесе тіпті ата-анама да айта алмаймын, оларды қазір қинағым келмейді, рахмет саған, осы үшін кешке жақын кел, мен саған бір тосынсый дайындаймын,- дейсіз. Шағын торт пісіруге болады. -Міне, саған менің рахметім, - деп айтсаңыз болады. Ер адам сөз беріп, ол затты сізге әлі алып бермесе де, қазірдің өзінде алғысыңызды естіп қойды, ұсыныстан бас тарту ол үшін ұят болады. Қыздың алғысын, рахметін алып қойды, енді сыйлықты міндетті түрде беру керек қой. эмоцияны еркектен қайтарып алмаймыз. Біз оны кез-келген нәрседен ала аламыз. Тамақ пісіруден, үй жинаудан, жаңа адамдармен танысып, сөйлескеннен, әңгіме айтқаннан, боянғаннан, билегеннен, кафеге барып, өте дәмді, өміріңізде жемеген, тәтті тағамнан, осының барлығынан біз энергияны алады екенбіз. Сосын барып еркекке береміз. Ал еркектің кішкентай қасиеті бізге ұқсамайтын, ол өзіне керекті энергияны әйелден алады, анасынан, әпкесінен, қызынан алады. Некеге дейін... 36
Қыздармен киноға, қыдыруға барғыңыз келіп тұр, ақша керек болса тікелей айтасыз. -Жаным, мен кафеге барайын деп едім, қыздар мені шақырып жатыр, бірақ ақшам жоқ. Сосын ол сізден сұрайды: -Қанша теңге берейін? Міндетті түрде сұрауы мүмкін. Сіз өзіңізге керек ақшадан 1000-2000 теңгеге көбірек сұрайсыз. 3000 керек болса 4000, 5000 керек болса 6000, 6000 керек болса 7000. Түсінікті ғой? Жігітпен кездесуге шыққанда, біз оны баратын киномыздан, жейтін тамағымыздан алдыруға ұяламыз, иә? Себебі, ол студент болуы мүмкін немесе айлығына дейін әлі көп уақыт бар. Біз оның жағдайын анасы сияқты ойлаймыз. Ол сіздің әлі күйеуіңіз емес, бізді әзір уайымдатпау керек. Ол сізге “Балмұздақ жейсің ба, шай ішесің ба, қарның ашты ма?" деп сұраған кезде расымен балмұздақ жегіңіз келіп тұрса, шай ішкіңіз келіп тұрса ешқашан бас тартпаңыз. Себебі, ер адам сізге қамқорлық жасаған сайын, сізге байлана береді. Ол сізді қуантқан сайын, энергия алады. Сол үшін тәтті тағам болсын, кез-келген ұсынып жатқан нәрсесінен бас тартпау керек. Немесе балмұздақ таңдап жатқан кезде, ол "шоколадты түрін жейсің ба немесе малиновый жейсің ба" деп сұрап тұрса, өзің біл, маған бәрібір деп ешқашан жауап бермеңіз. Не үшін? Себебі, ер адамдарға өзінің не қалайтынын білетін қыз ұнайды. Яғни нақты таңдау жасай алатын, өз пікірі бар, өз көзқарасына ғана сене алатын және шешімді тез қабылдай алатын қыздар ұнайды. Мынандай жағдайлар болады ғой, кафеде отырасыз, менюға 10-15 минут қарап отырасың. Шыны керек, мен өзім сондаймын. Мен таңдағанды ұнатпаймын. Көбінесе күйеуіме таңдауды ысырып қойғым келеді. Бірақ ер адамға әйел адамның өзі шешім қабылдағаны ұнайды. Мысалы, кафеде отырсыз “не жейсің” десе, “білмеймін, өзің білші” деп жауап беретін Біздің миымыз тосынсыйды қалайды. Бірақ тосынсыйды жасайтын ер адамдар өте аз. Қазіргі романтиктер Еуропада ғана бар шығар. Біздің қазақтар романтикаға жоқ. Ол үшін суретін жібересіз, қай магазин, қанша теңге тұрады, қандай түс, қашан алғыңыз келеді, осының барлығын айтып қою керек. Некеге дейін... 37
Мен мысал ретінде айтып жатырмын. Мен әлі күнге дейін күйеуіме күніне бір рет нені қалайтынымды айтамын. Міндетті түрде барамыз. Оның жұмысы түнгі 23:00-де бітеді. Мен дайын отырамын, ол мені алып барып келеді. Мен жай ғана қаладым, ал ол істеді. Мен оны бұл жағынан аямаймын. Не үшін? Себебі, ол маған дәл осылай қуаныш сыйлап жатыр, ал маған қуаныш сыйласа, мен оған жауап ретінде эмоция беремін. Дәл осы эмоциямен алғысымды жеткіземін. Ер адам осылай сіздің қалауыңызды орындау арқылы ол өзін нағыз керекті, өзін сізге қажетті ер адам етіп сезінеді. болсаңыз, ол сіздің пікіріңізді болашақта да естігісі келмейтін болады. Сіз осындай жағдайға әкелесіз. Көбісі сұрайды, менімен кеңеспейді, маған жоспарын айтпайды, қайда кетіп бара жатқанын, кіммен жүргенін айтпайды. Не үшін деп ойлайсыздар? Себебі, өзіңіз осындай жағдайға алып келдіңіз. Сол үшін басты ереже - қалауыңызды тіке айтыңыз, шешімді тез қабылдаңыз және өз басыңыз үшін жауап бере алатындай болыңыз. "Маған қызыл түс ұнамайды, қара түс ұнайды. Қара түсі жоқ па, онда қойшы, менің жегім келіп тұрған жоқ". Егер де шынымен қара түс ұнаса солай жасаңыз. Өз таңдауыңды білдіру үшін ғана жақсы көретін затынан бас тартатын қыздар бар. Маған бір келіншек жазды. “Маған KFC алып келген, ал мен пицца жегім келді деп айтып, KFC жемей қойдым. Бірақ сондай жегім келіп, қарным ашып, қарап тұрдым. Бірақ мен сіз айтқандай өзімнің таңдауымды жасадым, ол көрсін дедім маған ұнайтын нәрсені әкелу керек” , -дейді. Егер сізге шынымен де KFC ұнап тұрса немесе таңдау жасаған кезде оның алып беретін заты сізге ұнап тұрса, шынымен таңдаңыз. Өз таңдауыңызды жасау деген - өз қалауыңызды айту. Жігітіңіз екеуіңіздің көзқарастарыңыз бір жерден шығып тұрса, оған да шоколадный, сізге де шоколадный ұнап тұрса, онда ол тіптен керемет. Егер бүгін кездесетін болсаңыз, онда “менің қазір вафлимен балмұздақ жегім келіп тұр” деп айтасыз. Некеге дейін... 38
1) Жүріп жүрген жігітіңізден сыйлық сұраңыз. Қымбат емес, орташа 5 мың тг. көлемінде, егер студент емес, жағдайы жақсы жігіт болса 10 мың тг. көлемінде болса да болады. 2) Көріскен сайын өз қалауыңызды еркелеп, бірақ нақты жеткізіңіз. Білмеймін деген сөзді өзіңіздің таңдауыңызға байланысты ситуацияда айтпаңыз. 3) Сұраққа жауап жазыңыз Жігітіңіздің қай қасиеті сізге ұнамайды??? Жігітіңіздің сол жазған қасиеттеріңіздің ішінен қайсысына көзіңізді жұмып, қабылдай аласыз? Қай қасиетін өзгертпеуге келісесіз? Некеге дейін... 39 ТАПСЫРМА
Өзімнің жауабым: Ақшаны менен аздау табады, артынан киімін жинамайды, ашушаң, ұрыс кезінде дөрекі сөйлейді, танымайтын адамдармен күшті сөйлесіп кетеді де туысқандармен қысылып сөйлеседі, ұялады, темекі тартады екен жасырып, достарымен аптасына 1 рет таңға дейін ойын ойнайды, тамаққа, киімге, иіске талғампаз, әдемі қыздарға қарайды мен көрмей тұрғанда, еріншек. Барлығын қабылдай аламын, мен үшін бұл үлкен проблема емес. Ешқашан бұл заттар үшін ұрыс шығармаймын. Жігіттеріңіз алыста болса, мынаны жегім келіп тұр, бірақ ақшам болмай тұр деңіздер. Немесе көйлек алғым келеді кішкене жетпей жатыр деп айтыңыз. Алыста болса да каспий бар. Жігітіңіз жоқ болса, ағаңызға, әкеңізге практиковать етіңіз. Некеге дейін... 40
Мақтап, алғыс айта білмегенше өтініп сұрау мүмкін емес. Егер мақтап алғыс айта алмасаңыз, барлығы таза ауаға тең болады. Яғни өтініп сұрау ешқандай нәтиже бермейді. Көп әйелдер "мен оны мақтаймын, жарайсың, сен сондай күштісің деп айтамын. Ол бәрібір сол қалпында, өзгермейді. Жақсы болып кетпейді немесе өтінішімді орындамайды" дейді. Қыздар, көбіміз мақтауды өтірік істейміз. Шынайы қуанып таң қала алмаймыз. Мақтағанда өтінішімді орындап берсе екен деген оймен мақтаймыз. Жасанды екені көрініп тұр. Бізге не істеу керек? Өтініш айтпай тұрып, алдын-ала өзіңізді дайындау керексіз. Үйде күйеуіңіз жұмыс істеп жатса оған қарап тұрып бақылаңыз. Әр ісін, жұмысын бақылап, содан жақсылық табыңыз. Негізі еркек ойланып жұмыс істеп тұрғанда, оған қарап тұрсаң, әдемі сипат көрінеді. Мысалы, ол үйдің бір құрылысын істеп жатса, кез-келген бір жұмысты бастап, ойланған кейіпте отырса, оған қарасаңыз әдемі бір сипат көрінеді. Сосын өзіңізден сұраңыз. Күйеуіңіз нені жақсы көреді? Өз-өзіңізден іштей сұраңыз, ол қазір не жайлы ойлап жатыр? Ол қайда, не істеп жатыр, кіммен жүр деген ойлар емес. Жақсы көру ойлары болсын. Сізге істеген барлық жақсылықтарын еске түсіріңіз және соны миыңызда қайтақайта айналдыра беріңіз. Ол да көмектеседі. Ер адамды естіп, тыңдап үйренуіңіз керек. Некеге дейін... 41 АЛҒЫС АЙТА БІЛУДІҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ
Үшбұрыш техникасы Ер адам сөйлеп жатқанда, оған қарап тұрыңыз да үшбұрыш сызыңыз. Бірінші оң көзіне, екінші сол көзіне, сосын ерніне. Осылай істеген кезде сіз күйеуіңіздің не айтып жатқаны, оның әңгімесі сізге өлердей қызық екенін көрсетеді. Еркекке бұл өте ұнайды. Оған оны таңқалып тыңдап жатқан кейпінде көрінесіз. Солай қарап тұрғанда ойыңызда оны мақтаңыз: «Жаным, айтып жатқан әңгімесінен өзінің, сондай қызық қылып айтады, көзі сондай әдемі» - іштей оған таңқалып тұрыңыз. Бұл сізге болашақта шынайы алғыс айтып, оны мақтауға көмектеседі. Себебі, сіздің ішіңізде де ер адам жайлы ойыңыз тек қана жақсы сөздер. Бір өкініштісі кейбір әйелдер "Күйеуімнің жақсы жағы жоқ. Қай жерін жақсы көремін немесе қай жерін мақтаймын" дейді. Құдай бізді көркем түрде жаратты. Адамның бірде-бір жақсы жері болмауы мүмкін емес. Ойланып қараңыз, оған бір кездері ғашық болдыңыз, одан басқа жақсы адамды көзіңіз көрмеді. Сол үшін міндетті түрде жақсылап ойланыңыз немесе өзінен сұраңыз. Өзінен сұрасаңыз, адам өзін шексіз мақтай алады ғой. Алғыс айту мен мақтау - дәмдеуіштер сияқты. Ал тағам - махаббат. Егер сіз іштей оны шынайы мақтағыңыз келіп, оған таңқалмасаңыз, онда сізге дәмдеуіш көмектеспейді. Еркек ондайға мүлдем сенбей қалады. Оған жағымды шығар, бірақ ол іштей сіздің өтірік мақтап тұрғаныңызды сезеді. Себебі, еркектер ақымақ емес. Әйел адамға қанша өтірік сөздер айтса да сеніп қалуы мүмкін. Ал еркектің интуициясы өте жақсы дамыған. Оған егер шынайы қуанышпен, бар ынтаңызбен айтылмаған сөздер болса, еркек оны бірден сезіп қояды. Бірақ сізге айтпауы мүмкін. Жай ғана аргументсіз, фактсыз жарайсың деп айтсаңыз, еркек оған сенбейді. Олар логиктер, миы эмоциядан емес, аргумент пен логикадан тұрады. Бізге сенуі үшін комплимент міндетті түрде аргументпен, себеппен болуы керек. Некеге дейін... 42
Мысалы, сіз айтуыңыз мүмкін: -Жаным, мына костюм сізге жарасады екен. Ол сізден сұрайды: -Рас па? Ал неге осы костюм, басқа костюм емес? Ол да жақсы ғой, -деуі мүмкін. Сіз шынайы оған айта білуіңіз керек. -Арқаң үлкен болып, денең күшті болып тұр, түсі сенің көзіңнің түсіне жақсы келеді,- деген сияқты аргументпен айтуыңыз керек. Ол ақ көйлек киіп тұрса, оған екі түрлі нұсқада мақтау айтуға болады. Біріншісі: -Жаным, мына ақ көйлек саған жарасады. Екіншісі: -Жаным, ақ түсте сен ерекше көрінеді екенсің. Сен өзің аққұба, сақалың қап-қара болып тұр. Ақ көйлек саған жарасымды көрінеді екен. Тіпті мен саған қайтадан ғашық болып қалған сияқтымын. Осындай сипаттармен, аргументтермен келтіруге болады. Екінші нұсқа ер адамға жағымдырақ және сенімдірек. Тек қана іштей бүкіл махаббатыңыз, мақтауыңыз мұхит сияқты толып тұрып, ал аузыңыздан тек бір тамшы сияқты болып шықса ғана ер адам сізге сене алады. Түсінікті ме? Ол тек үйде немесе жаныңызда болғанда ғана емес, қонақта жүргенде де, үйде көп қонақтар болғанда да, оның құлағына келіп әдемілеп таңқалғаныңызды, мақтауыңызды айтыңыз. Хабарламамен жазып жіберіңіз. Көп адамдар арасында жүрген кезде "жаным, сондай әдемі, сексуальный болып тұрсың, мен сені қалап тұрмын" деген сияқты хабарламамен жазып жіберіңіз. Міндетті түрде жаныңызда көп адамдар болып тұрсын. Ол сізге жауап бере алмайтындай, соны көрсете алмайтындай, көзі жанып кететіндей болсын. Сол уақытта ол сізге жақындай алмайды, бірақ іштей ол тезірек үйге қайтсақ екен деген сезімде болады. Ер адамдар интим комплименттерді жақсы көреді. Төсекте қалай күшті екенін, оны сондай қалайтыныңызды, жанып тұрған сезімде екеніңізді айтқан оған екі есе жағымдырақ. Некеге дейін... 43
Енді алғыс айту жайлы сөз қозғайық. Мұздатқыш алу үшін бірінші тоңазытқышқа алғыс айту керек деген сөз бар. Ол орыстардың сөзі. Әйел адам көбінесе рахметін айта алмайды. Үйге жиһаз алса, күйеуінің парызы сияқты қабылдайды. Алғысын білдірмеуге болады деп ойлайды. Иә, оның парызы, бірақ оған алғыс айтса, ол үйге екі есе әкелгісі келетін болады. "Рахмет, жаным, сен болмасаң кім алып береді осыны" деген бір-екі ауыз сөз оған өте жағымды. Рахметті тек сатып алған затқа емес, кез-келген кішкене нәрсеге айта білу керек. Есікті ашып берсе де, қоқыс шығарып берсе де, су төгіп берсе де барлығын парыз деп емес, сізге көмектескісі келіп жасады ғой деген оймен алғысыңызды айтуыңыз керексіз. Енді өзіңізге жоспар қойыңыз. 4 немесе 5 күн ішінде кезкелген кішкене нәрсеге рахмет айтып тұрыңыз. Барлық жасаған ісіне кішкентай болса да рахмет айтып бетінен сүйіңіз. Араларыңызда ондай жылы қарым-қатынас болмаса да, өзөзіңізді қинап соған үйретіңіз. Бұл қарым-қатынастарыңызды жақсартады. Сонымен, 4-5 күн рахмет айтып, аптасына бір рет жақсылап алғыс айтатын хат жазыңыз. Хабарлама түрде жіберіңіз немесе қағазға жазыңыз. "Сенің бар болғаныңа шүкір. Көмектесіп үйде жағдайымды ойлайтының үшін рахмет" Тағы басқа айтқыңыз келген барлық алғыстарыңызды жазыңыз. Идеал болмаса да оның кішігірім істеген жақсылығы бар шығар. Сол үшін алғыс айтыңыз. "Басымыздан қандай қиыншылық өтсе де, мен ештеңеге қарамай саған барлығы үшін алғыс айтамын" деп хат жазыңыз. Бір аптада 1 рет. Егер сіз үшін өте көп болатын болса, екі аптада 1 рет жазыңыз. Осы хат сіз үшін әдет болып кетуі керек. Айына міндетті түрде 2 рет алғыс хатын жазу керексіз. Ол хатты әдемілеп, жүрекшелермен, иіссумен сеуіп қойсаңыз болады. Жұмысқа кетіп бара жатқанда киімінің Некеге дейін... 44
қалтасына немесе сумкасына салып қойыңыз. Жұмысқа барған кезде соны тауып алып оқысын. Бізге ер адамның махаббаты керек болса, еркекке әйел адамның алғыс айтқаны, ол үшін ерекше екенін білуі керек. Әлемде қаншама еркек, бірақ ол сіз үшін ерекше. Соны ол түсініп білуі керек. Олар үшін бұл өте маңызды. Егер күйеуіңіз осыны сізден түсінбесе, сіз үшін оның орны ерекше, басқалар оның жанында тұрмайтынын білмесе оны ешқандай да төсек қатынасы немесе махаббат ұстай алмайды. Төсекте қанша жерден керемет болсаңыз да, еркекті ол ұстамайды. Көзге шөп салу да осындай себептерден тұрады. Еркек басқа әйелдермен төсек үшін ғана болмайды. Ондай төсек қатынасы үйде де бар. Олар басқа әйелден ерекше көзқарас күткеннен барады. Яғни көңілдестер құлағына әбден комплименттер құяды. "Сен сондай кереметсің, сен сияқты әлі ешкіммен болмадым" , т.с.с. Қысқасы еркек өзінің ең керемет, ең күшті екенін білгісі келеді. Енді өтініш сұрауға көшеміз. Ер адамға өтініш көп айту керек. Ол маңызды. Ер адам сізге керек екенін сезбесе, ол өсіп көтерілмейді. Күнделікті мына нәрсені сатып ал деген сияқты өтініштер емес. Кішкентай өтініштер. Барлығы содан басталуы керек. •Машинаның есігін ашып беруін сұраңыз. •Қыс болса, "қолым жаурап кетті, жаным, есікті ашып берші" деп сұраңыз. •Қолыңызға сумка немесе пакет алып алыңыз. "Қолым бос емес, есікті ашып берші" деп сұраңыз. Үйге келгенде ер адамның алдына шығып есікті бірінші ашпаңыз. Ер адам бірінші кілтпен есікті ашып, сізді кіргізуі керек. Дүкенге барғанда пакетте нан болса, оны еркекке беріңіз. Ол сізге "бір пакет нан жеңіл ғой, өзің ала салшы, өзің көтере берші" деп айтуы мүмкін. Сіз "жеңіл екенін білемін ғой, бірақ мен қызбын, ал сен еркексің. Сенің қолында осы пакет болса, ол әдемірек көрінеді" деп айтыңыз. Базарда жүргенде ауыр не жеңіл болса да пакеттерді еркек ұстауы керек. Ер адамның Некеге дейін... 45
қолы бос болса, әйел адам бірнәрсені тасуды өз мойнына алмауы керек. Осыны есте сақтап алыңыздар. Тіпті, қолыңызда бала көтеріп жүргенде де оны күйеуіңізге беріңіз. Алла Тағала әйелді нәзік, еркекті мықты етіп босқа жаратқан жоқ. Күйеуіңізге екі қолы бос емес болған жағдайда ғана көмектесуге болады. Басқа жағдайда сіз нәзіксіз. Есік ашу, қолдағы затты көтеру, оның барлығы еркектің мойнында болуы керек. Оны осыған үйретіңіз. Аз-аздан үздіксіз. Ол сіздің қолыңыздан бір затты көрсе өзі алып қойып, есікті көрсе өзі бірінші ашып, сондай бір ереже қалыптасу керек. Көмектесуін сұраңыз. Келіспесе қорқатын ештеңе жоқ. Бүгін бас тартты, ертең бас тартады, үшінші рет келіп орындайды. Үшінші рет орындамаса келесі аптада жасайды. Бастысы сіз одан сұрау керексіз. Сіздің өміріңізде, үй шаруасында оның мықтылығы сізге қажет екенін білуі керек. Ер адам біз сияқты емес. Олар ұмытшақ болады. Жұмысын, ақшаны, жеке мәселелерін, болашағын ойлап, біздің өтінішімізді ұмытып кетуі мүмкін. Сол үшін одан сұраңыз. Ұрыспай, ренжімей, әдемілеп, еркелеп сұраңыз. Бірнеше күн өткеннен кейін ұмытып кетсе, есіне салуға болады. Өтінішті жайлап айту техникасы Еркекке келіп өтінішті бірден айтса салсаң, ол блокқа түсіп, қорғанып, ақша жоқ деп бірден реакциясын көрсетеді. Себебі, ол ойлануға уақыт болмай, бірден жауап беру керек болған соң тез реакция көрсетеді. Сіз келе салып, 5000 теңге берші шалбар аламын немесе жұмысқа шығамын десеңіз, одан бірден бас тартуы мүмкін. Онда не істеу керек? Бірінші жұмыстан келгенде оны 15 минуттай жайына қалдырыңыз. Тынығып, демалып, тамағын ішіп тойып алсын. Сосын оның әңгімесін, оның жаңалықтарын тыңдап алыңыз (үшбұрыш техникасын қолданыңыз). Одан кейін ғана өтінішіңізді айта аласыз. Бірақ өтінішіңізді дұрыс бастау керек. Жандарыңызда артық адам Некеге дейін... 46
"Жаным, менің саған бірнәрсе айтқым келіп тұр". Ол "иә" дейді. Оған "сөйлесу керекпіз" деген сөзді айтпаңыз. Ол сөз еркекке ұнамайды. Бірден өзін мәселені шешу керек деген сияқты сезініп, алдын-ала дайындалады. Жай ғана "бірнәрсе айтамын" деп айтыңыз. Өтінішім бар деп те айтпаңыз. Себебі, ол тыңдаушы рөлінде тұрмайды. Алдын-ала не сұрайды екен, бас тарту керек деген сияқты ойда тұруы мүмкін. Өтінішіңізді айтар алдында оның жағдайы бар екеніне көзіңізді жеткізіңіз. Мысалы, үйде ақша жоқ, ал сіз шуба алғыңыз келеді. Жағдайы жоқ болған кезде оны сұраудың пайдасы жоқ. Өтінішті айтып бастағанда, "жағдайыңыз келіп тұрса" деген сөзді қосыңыз. Тіпті еркек бас тартса да, ол айқайлап, ренжіп, "неге мені түсінбейсің, онсыз да ақша жоқ қой" деп сізге ұрсып бас салмайды. Ол жай ғана сізге "күте тұр, сосын аламыз" деген сияқты жауапты ақырындап және сізге себебін түсіндіріп айтады. Ол кезде араларыңызда ешқандай реніш болмайды. Сосын одан уақыты келгенде "өтінішімді орындай аласың ба немесе шешімін қайтеміз?" деген сияқты сұрақтарды қойыңыз. Ол "келесі айда немесе келесі аптада ақша аламын сол кезде алып беремін" деген сияқты сөздерді айтуы мүмкін. Кішкентай қыздың техникасы Жұмыстан күйеуіңіз келді дейік. Сіздің түріңіз ойланып тұрған сияқты, ойға шомылып тұрған сияқты болу керек. Күйеуіңіз сізден: -Не болып қалды, неге ойға кіріп кеттің,- деп міндетті түрде сұрайды. Ол сұрайды, сіз жауап бересіз. -Өз-өзіме ашуым келіп тұр. -Неге ашулысың? -Менің мына нәрсені алғым келіп тұр, жағдайымыз оған келмейтінін, әзір оған мүмкіндігіміз жоқ екенін білемін. Бірақ алғым келіп тұр және сол үшін өз-өзіме ашуланып тұрмын,- деп айтасыз. Ер адамда автоматты түрде сіздің өтінішіңізді орындағысы келетін рефлекс пайда болады. Әрине, өтініш жағдайға келіп тұру керек (ақша жоқ кезде шуба сұрау сияқты болмасын). Некеге дейін... 47
Егер сіз одан сыйлық алғыңыз келсе, оған өзіңіз сыйлық беріңіз. Бірінші қадам сізден болсын. Кішігірім қолдан жасалған немесе сатып алынған сыйлық сыйлаңыз. Бастысы оған пайдалы және ол бұрыннан бері қалап жүрген нәрсе болу керек. Сыйлықтарыңыздың арасы апта сайын емес, арасы ұзақ болу керек. Тағы да бір мысал: дүкеннен бір сақина көріп қалып оған ұзақ қарап тұрыңыз. Сосын, "қарашы жаным, сондай әдемі, иә?" деп айтасыз. Сіз сұрап жатқан жоқсыз. Жай ғана сізге осы сақина ұнағанын айтасыз. Ал оның есінде сіздің келе жатқан туған күніңіз бар. Ол міндетті түрде дүкенді және сізге ұнаған сақинаны есінде сақтап қалады. Сосын тағы да бір сөзді қосасыз: -Қазір біздің оған жағдайымыздың келмей тұрғаны өкінішті, бірақ маған осы сақина қатты ұнап тұр,- деп айтасыз. Сонымен, мақтағанда, алғыс айтқанда және өтініш жасағанда сізге тек қана шынайылық керек. Тек шынайылықпен ғана ер адамның барлық сіздің өтініштеріңізді орындауына жол бере аламыз. Ер адамның сыйлық беруге өзінше көзқарастары болады. Мен қазір қалай сыйлық сұрау керек жайлы айтамын. Бірақ күйеуіңіздің қаржылай мүмкіндігі болмаса, мысалы, бір айлықтан екінші айлыққа әрең жеткізіп жүрген болса, ол туылғаннан бастап сараң болса, оның өзгертуге мүмкін емес мінезі болса және егер сізді жақсы көрмесе, осы сипаттар болатын болса, менің сыйлықты сұрау жайлы ақпаратым пайда әкелмеуі мүмкін. Сыйлық сұраудың бірнеше ережелері бар. Бірінші ереже, еркекке керек нәрсесін беру. Еркекке керек нәрсе не? Ол тамақ, киім, дүние емес. Әрине, ол нәрселер де керек, бірақ ол екінші жоспарға, екінші орынға кететін нәрсе болып табылады. Некеге дейін... 48
Ең бірінші керек нәрсе - моральдық тұрғыдан көңіл бөлу. Яғни сіздің көңіліңіз толмайтын жағдайлар болмау керек. Ол еркекке жағымсыз энергия береді. Оған үнемі критика жасамау керек. Ол қандай критика болу мүмкін? Бір жағынан сіз жақсылық жасап жатырмын деп ойлайсыз. Оны түзетемін, түзеткенім келешекте керек болып қалады деген ой болуы мүмкін. Бірақ түзетудің өзінде де өз құпиялары болады. Еркекке бірден сен дұрыс істеп жатқан жоқсың ғой, оны былай істеу керек десеңіз, оны әйел адам мүмкін балаңыз түсінетін шығар. Бірақ еркек оны “оның айтқаны дұрыс екен ғой, менікі емес” деп қабылдамайды. Бірден критика пайда болады. Ал адам ол критикадан қорғана бастайды. Екінші ереже, оған жабысып қалмауыңыз керек. Кей әйелдер еркекке жабысып, оның бүкіл энергиясын алғанша немесе шектен шығып екеуі ұрсысып қалғанша жабысып тұра береді . Бұл нәрседен арылу керекпіз. Қызығушылығы бар, самооценкасы жоғары және өзіне деген сенімділігі бар әйел болу керек. Егер бойыңызда осы үш сипат болатын болса, сіз олай еркекке жабысып қалмайсыз. Оған еркіндік беру керек. Келесі ереже одан өтініш сұрай білу керек. Әйел адам негізі қиялшыл болып келеді. Сыйлық сұраған кезде біздің ойымыз "егер мен оған иіс су алып бер десем, онда ол тосын сый болмай қалады. Одан не пайда, ол маған ақша берді, мен барып өзім-ақ сатып алмаймын ба, ақша менде ғой" деп ойлаймыз. Бірақ өкінішке орай адам басқа адамның ойын оқи алмайды. Бізде ондай қасиет жоқ. Сол себепті еркек сізге сыйлық бергенін қаласаңыз, сіз оған міндетті түрде қалай барын айтуыңыз керек. "Жаным, мен иіссу алғым келеді". Иіссудың қандай екенін айтпай-ақ қойыңыз. Егер соншалықты астарлап айтқанды түсінбейтін еркек болса, каталогты ашасыз немесе сайтқа кіріп: -Міне, жаным, мынау бағасы, аты Chanel, скрин жасап қойдым, саған WhatsApp-қа жібердім. Осыны менің туған күніме немесе 8 наурызға сыйлашы. Мен өз-өзіме ақшаны құртып алғым келмейді, егер маған сен өз қолыңмен сыйласаң, мен күшті сезімде боламын,- деп айтыңыз. Некеге дейін... 49
Оның ойынша гүл солып қалады, крем, иіссу оның барлығы сізде бар. Мен сыйлық жасасам онда бір пайдалы нәрсе берейін деп ойлайды. Ол ас үй жабдығы, ыдыс-аяқ немесе телефонға баланс, балаға қарайтын керекті бір құрал-жабдық. Олардың ойына крем, иіссу, косметика мүлдем кіріп шықпайды. Менің алған нәрсем оған ұнамайды деген сылтаулары бар. Олар дұрыс айтады қыздар. Күйеуіңіз, жігітіңіз сыйлық берген кезде біздің жауабымыз "мәссаған, жаным, жарайсың, өмірімде күтпеген сыйлық еді" деген жауап емес. Біз "жаным, негізі басқа түсі болған жоқ па, қызылын алу керек еді" деп айтамыз. Қыздар, өздеріңіздің жауаптарыңыз естеріңізге түсіп жатқан шығар. "Қымбат қой, ақшаны құртпай-ақ қою керек еді немесе ақшаны жинап қойып кейіндеу дұрыс нәрсе алатын едік" деп айтамыз. Осы сөздерден кейін күйеуіңізден керемет сыйлық күтпеңіздер. Одан сыйлық алу үшін қайтадан тәрбиелеу керек болады. Қандай сыйлық жасаса да, аспанға секіру керек, шынайы қуанышты көрсету керек. "Мәссаған, жаным, күтпеп едім, мен сені ұмытып кететін шығар деп ойлап едім" деп айтыңыз. Алғыңыз келген сыйлықтың әрбір сипатын айтуға тырысыңыз. Үлкен, кішкентай, жасыл, қызыл және қандай марка екенін айту керек. Не үшін ол сыйлық сізге керек? Не үшін ол сыйлық сізге керемет бір сезім сыйлайды? Осының барлығын міндетті түрде айтыңыз. Оны айтатын сәтті (момент) таңдаңыз. Тал түсте базарда немесе оның қолы тимей жатқан кезде тосыннан айта салмай, оны кешке жақын төсекке бірге жатқанда немесе оңаша қалғанда, көңіл-күйі жақсы кезде айтсаңыз болады. Туған күніңізге 1-2 ай қалса: -Менің туған күнім келе жатыр, осы нәрсені алып берші,- деген сияқты сөздерді айтып қойыңыз. Екі ай бойы сол нәрсені күтіп жүріп, екі ай өткеннен кейін ол нәрсені ұмытып кетсе оған таң қалмаңыз. Жарайды, ол ұмытып кетті дейік. Сол күні таңертең тұрасыз, туған күніңіз немесе 8 наурыз болады делік. Таңертең тұрасыз, күйеуіңіз құттықтамайды. Сіз айтасыз: -Білемін ғой мен сені, бірдеңе дайындап жүрсің, мен сені білемін ғой,- дейсіз. Ол әдейі ұмытып кеткендей сипатта Некеге дейін... 50