เมื่อ....การเดินทางได้สอนฉัน

Sнαгαіɴ ϻϋɴѕϵɴ | ถอดความ เมื่อ การเดินทาง ได้สอนฉัน ซามิร นาบีลอัลหัรบาวีย์ | เขียน

เมื่อ... การเดินทางได้สอนฉัน ซามิร นาบีล อัลหัรบาวีย์| เขียน Sнαгαіɴ ϻϋɴѕϵɴ | ถอดความ

เมื่อการเดินทางได้สอนฉัน เขียนโดย ซามิร นาบีล อัลหัรบาวีย์ แปลโดย ชาเรน หมันเส็น บรรณาธิการ ต๊อบรอนีหมุดบิลและ พิสูจน์อักษร มนัสวี ศิลปกรรม Archudio พิมพ์ครั้งที่ 1 จ�ำนวนพิมพ์ 1000 เล่ม ราคา 180 บาท ข้อมูลทางบรรณานุกรมของส�ำนักหอสมุดแห่งชาติ ซามิร นาบีลอัลหัรบาวีย์. เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน. - สงขลา : บัยตุล พริ้นติ้ง, 2560. 160 หน้า. 1. การท่องเที่ยว. 2. การเดินทาง. I. ชาเรน หมันเส็น, ผู้แปล. II อาร์คูดิโอ, ผู้วาดภาพประกอบ III. ชื่อเรื่อง. 910.41 ISBN 978-616-455-044-5 จัดพิมพ์โดย ส�ำนักพิมพ์นูรุ้ลฮัก 122/19 ถ.เทศาพัฒนา ต.หาดใหญ่อ.หาดใหญ่จ.สงขลา 90110 เฟสบุ๊ค ส�ำนักพิมพ์นูรุ้ลฮัก อีเมล [email protected] พิมพ์ที่ บัยตุลพริ้นติ้ง 2 ซ.11 ถ.เพชรเกษม อ.หาดใหญ่จ.สงขลา 90110 074-235163 , 0819904547 ไม่สงวนลิขสิทธิ์ในการเผยแพร่แต่ควรระบุที่มา

“จงออกเดินทางเถิดแล้วเจ้าจะพานพบสิ่งที่ดีกว่า พึงต่อสู้อย่ายอมแพ้แก่อุปสรรคแห่งชีวิต ข้าพเจ้าได้พบว่า น�้ำที่นิ่งนั้นจะเน่าเสีย ส่วนน�้ำที่ไหลรินนั้นคือน�้ำดี สิงโต หากไม่ออกจากป่า ก็มิอาจพบเหยื่อ ลูกธนูหากไม่ออกจากคันย่อมไม่มีทางถูกอะไร ทองค�ำก็เหมือนดินที่ถูกทิ้งขว้างในป่า ท้ายที่สุดแล้วกลับเป็นได้แค่ไม้ฟืนชนิดหนึ่ง” [ อิมามอัช-ชาฟีอีย์ รอหิมะฮุลลอฮฺ ]

4 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน คํานําสํานักพิมพ์ อัลฮัมดุลิลาฮฺ หลังจากที่ส�านักพิมพ์นูรุ้ลฮักได้เปดตัวหนังสือเล่มแรกที่มีชื่อ ว่า ท�าอย่างไรให้ลูกรักอัลกุรอาน รวบรวมเทคนิคการท�าให้ลูกรักอัลกุรอานในทุก ระดับช่วงวัย ซึ่งเป็นหนังสือแนวจิตวิทยาในการสอน และได้รับการตอบรับจากพี่ น้องเป็นอย่างดี ทั้งนี้ส�านักพิมพ์เองได้เล็งเห็นถึงปัญหาที่เกิดขึ้นในสังคม จึงได้ท�าการ แปลหนังสือที่พอจะช่วยแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นได้ไม่มากก็น้อย และแล้วหนังสือเล ่มที่ 2 ได้คลอดออกสู ่สายตาบรรดานักอ ่านหรือ นักเดินทาง ! นักเดินทาง? ได้ยินไม่ผิดหรอกครับ หนังสือเล่มนี้เป็นแนวปรัชญาการ ใช้ชีวิตที่สอดแทรกข้อคิด ประสบการณ์ และบทเรียน ราวกับว่าเราได้เข้าไปอยู่ ในเหตุการณ์นั้นเลยทีเดียว ท�าให้เราได้ซึมซับการเดินทางที่เต็มไปด้วยปัญหาและ อุปสรรคที่ต้องเผชิญหน้าอันเป็นปกติวิสัยอยู่แล้วในโลกแห่งความเป็นจริง ทว่า.... เมื่อคุณได้อ่านหนังสือเล่มนี้ คุณจะเข้าใจชีวิตมากยิ่งขึ้น เพราะการเดินทางได้สอน การแก้ไขปัญหาและอุปสรรคที่ต้องพบเจอ เมื่อก้าวข้ามมันได้ นั้นคือ ประสบการณ์ เมื่อคุณมีประสบการณ์ คุณก็จะสามารถถ่ายทอดประสบการณ์ให้กับคนที่ก�าลัง หัดเดินให้วิ่งไปข้างหน้าอย่างมีเป้าหมาย เป้าหมายที่ว่านี้จะต้องเป็นเป้าหมายอัน ยิ่งใหญ่ ยิ่งเป้าหมายใหญ่เพียงใด ปัญหาอุปสรรคก็จะมีมาก แต่มันจะท�าให้คุณเติบโต และมีความคิดเป็นผู้ใหญ่มากขึ้น หากคุณตั้งเป้าหมายที่เล็ก แน่นอนคุณจะพบเจอ อุปสรรคอันน้อยนิด และจะท�าให้คุณก้าวไปข้างหน้าอย่างเฉี่อยชา

5 พร้อมแล้วยังส�าหรับการเดินทางในครั้งนี้ เป็นการเดินทางเพื่อเก็บเกี่ยว ความรู้ ประสบการณ์ เพื่อให้ประชาชาติอิสลามมีความก้าวหน้า มีการพัฒนา เพียง แต่ว่าเขายังคงหลับใหล รอวันที่คุณกลับจากการเดินทาง เพื่อปลุกความคิด ความ สามารถที่มีอยู่ในตัวของพวกเขาเหล่านั้นกลับมามีความหวังพร้อมที่จะลุกขึ้นอีกครั้ง แล้วเมื่อไรล่ะที่คุณจะออกเดินทางไปเก็บเกี่ยวความรู้ และประสบการณ์เหล่านั้น? ญาซากุมุลลอฮุค็อยร็อน ส�านักพิมพ์ นูรุ้ลฮัก 24 พฤศจิกายน 2560 / 05 เราะบีอุ้ลเอาวัล 1439

6 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน คํานําจากผู้แปล ชีวิต คือ การเดินทาง เป็นประโยคสุดคลาสสิกที่เรามักได้ยินอยู่เรื่อย ๆ นั่นเพราะการเดินทางในแต่ละครั้งเป็นการเรียนรู้ที่ไม่มีสิ้นสุด ใช้เวลาทั้งชีวิตก็ยัง ไม่เพียงพอที่จะไปทุก ๆ ที่บนโลกใบนี้ อัลลอฮฺได้ตรัสไว้ในอัลกุรอานว่า َ �ِ�ِ ْ �ُّ ُم � ه َُ �ْ �َ َ أ َ ن � ُ ْل ب َ َ ِ من � ِين َّ ُ ا� ة َ َ قِب � َ َ ن ْف َ � ي َ ُوا ك ُر َانظ ْ ِض ف ر َْ ُ ِ وا � ا� ْ ِ س� ل ُ ق จงกล่าวเถิดมุฮัมมัด “พวกเจ้าจงท่องเที่ยวไปตามแผ่นดิน แล้วจงพิจารณา ดูว่าบั้นปลายของกลุ่มชนในอดีตเป็นเช่นไร ส่วนมากของพวกเขาเป็นผู้ตั้งภาคี (ซูเราะฮฺ อัร-รูม : 42) นั่นก็เพราะว่าการเดินทางท่องเที่ยวเป็นหนทางหนึ่งที่ท�าให้เราได้บทเรียน เก็บเกี่ยวประสบการณ์ ปรับทัศนะคติ ก่อให้เกิดคุณค่า และการนิยามความหมาย ของตัวเองขึ้นมาใหม่ หนังสือ “เมื่อการเดินทางได้สอนฉัน” เป็นหนังสือที่แบ่งปันข้อคิด ความคิด และมุมมองที่ได้จากการออกเดินทางท่องเที่ยวของ “ซามิร นาบีล อัลหัรบาวีย์” ซึ่ง ข้าพเจ้ามีความหวังว่าหนังสือเล่มนี้จะสร้างแรงบันดาลใจให้กับหลาย ๆ คนได้เห็น ความส�าคัญของการเดินทาง...ว่าไม่ใช่แค่เพียงความสนุกเท่านั้น หากแต่ละย่างก้าว ของการเดินทางกลับเต็มไปด้วยบทเรียน ประสบการณ์ชีวิต และท�าให้เรารู้จักค�าว่า

7 ชีวิต(ที่แท้จริง)มากขึ้น ท่าน อิมามอัช-ชาฟอีย์ รอหิมะฮุลลอฮฺ ได้กล่าวไว้เป็นกลอนว่า.. "จงนิรเทศตนเองออกจากบ้านเมืองเพื่อแสวงหาความสูงส่ง จงออกเดินทางไปเพราะการเดินทางมีห้าผลดี คือ ปลดเปลื้องความทุกข์ ได้รับความสุข ความมั่นคง ได้ความรู้วัฒนธรรม ทั้งยังได้รู้จักสหายที่มีเกียรติ" เพราะฉะนั้น จงออกเดินทางสิ... แล้วคุณจะได้เรียนรู้อะไรหลาย ๆ อย่าง ที่คุณจะไม่ได้รับมัน หากคุณไม่ ออกเดินทาง... คนต่างถิ่น ชาเรน หมันเส็น

8 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน บทนํา วันเวลาแห่งความทุกข์สุขได้ผ่านพ้นไป และเราทุกคนต่างเดินทางไปตาม เส้นทางที่ตัวเองเลือกจะพอใจ ซึ่งน้อยคนนักจากพวกเราที่เลือกเดินไปในเส้นทาง ของการท�าให้ประชาชาติอิสลามได้เจริญก้าวหน้า บางคนเลือกเดินตามความฝัน ความความชื่นชอบของตัวเอง แต่ก็มีคนจ�านวนไม่น้อยยังไม่รู้ว่าตัวเองก�าลังเดินอยู่ ในเส้นทางใด บางครั้งเส้นทางที่เราเดินอาจจะไกลแสนไกล และเจอะเจอสิ่งที่ไม่คาดคิด คาดฝันและอุปสรรคต่าง ๆ นานา เพราะฉะนั้นเราจะต้องเตรียมสิ่งที่จะน�าพาเราไป ให้ถึงจุดหมายปลายทางโดยสวัสดิภาพและประสบความส�าเร็จ ในเมื่อการเดินทางมีจุดเริ่มต้น แน่นอนมันย่อมมีจุดสิ้นสุด ดังนั้นจงพยายาม ท�าให้จุดสิ้นสุดของคุณมีความสง ่าผ ่าเผย และเจิดจรัส และจงท�าให้การเจริญ ก้าวหน้าของประชาชาติอิสลาม คือปณิธานความมุ่งมั่นที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของคุณอยู่ เสมอ เราทุกคนล้วนเป็นนักเดินทางในโลกใบนี้ ซึ่งก�าลังเดินทางไปในเส้นทางของ ชีวิต อาจจะมีเกลียวคลื่นพัดกระหน�่าใส่เราเป็นบางครั้ง

9 ลมโชยพัดผ่านมาหาเราเป็นบางครา สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นบทเรียน และ ข้อเตือนสติให้แก่เรา ข้อคิดเหล่านี้ไม่ได้มาจากการเดินทางต่างแดนที่ฉันได้ใช้เวลา หลาย ๆ ปเพียงเท่านั้น...แต่เพราะเราทุกคน คือ นักเดินทาง แม้แต่ในแผ่นดินเกิด ของเราเอง ! ซามิร อัล-หัรบาวีย์ พฤษภา 2007

10 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน คํานิยม ไม่น่าเชื่อว่าจะมีหนังสือภาษาไทยดี ๆ ออกมาให้หนอนหนังสือมุสลิมไทย ได้อ่าน หากมีใครตั้งประเด็นว่า มุสลิมต้องอ่านหนังสืออะไรก่อนตายแล้วละก็ ผม แนะน�าให้อ่านหนังสือเล่มนี้เลยครับ ผมว่าแปลกตั้งแต่ตั้งประเด็นในการเขียนหนังสือ เล่มนี้แล้วละครับ เรารู้เพียงว่า ศาสนาสอนให้เดินทาง แล้วเราก็เดินทาง ประเด็นคือ เดิน ทางแล้วไงต่อ ได้ไรเป็นสารัตถะแห่งชีวิตละหรือ? ลางทีหาค�าตอบไม่ได้ นอกจากได้ ภาพถ่ายรายทางสวย ๆ กลับบ้าน แต่ผู้เขียนหนังสือเล่มนี้กลับได้รับบทเรียนมากมาย ขณะเดินทาง ใช่แต่เท่านั้น ยังบันทึกวาดบทเรียนเป็นตัวอักษรให้เราอ่านอีกต่างหาก ผมเองยังไม่เคยนึกเลยว่าจะมีบทเรียนมากมายอะไรถึง 50 ข้อที่เก็บเกี่ยว ระหว่างเดินทาง ยกนิ้วให้เลยครับ มุมมองอะไรก็ตามที่คาบเกี่ยวกับวิถีชีวิตโดย อ้างอิงศาสนาด้วยแล้ว ยากที่จะบรรจงร้อยเรียงเป็นตัวอักษรได้ หากเขาผู้นั้นไม่ สุกงอมเรื่องนั้นจริง ๆ ผมประทับใจทุกข้อ ตัวอย่างเช่น เดินทางแล้วพูดน้อยลง คิดได้ไง? เดินทาง แล้วพูดน้อยลง บ่นน้อยลงมันเกี่ยวกับการเดินทางอย่างไร แต่หนังสือเล่มนี้บอก.... เกี่ยว

11 เดินทางแล้วอย่าใช้สมองในการตัดสินเพียงอย่างเดียว อันนี้ถือว่าขั้นเทพ กระมังครับ มันเกี่ยวกันด้วยหรือ? เกี่ยวสิ เดินทางแล้วสอนให้เราเลือกสรรภรรยาที่ดีในอนาคต ซึ่งมันเกี่ยวกันไหม แต่ หนังสือเล่มนี้กลับชี้ชัดว่า มันเกี่ยวกันอย่างสิ้นเชิง ตั้งแต่อ่านหนังสือมา เล่มนี้หักมุม ได้ถึงอกถึงใจจริง ๆ อีกความประทับใจหนึ่ง คือข้อสุดท้ายของหนังสือเล่มนี้ ผมอ่านแล้วรักคน เขียน รักคนแปล รักหนังสือเล่มนี้จับใจ หัวข้อสุดท้าย ขออุบไว้ไม่บอกไปอ่านเองก็ แล้วกันครับ ท้ายนี้ขอขอบคุณคนเขียนที่สุกงอมแตกฉานตีประเด็นการเดินทางให้เราได้ อ่านอย่างแยบยลเอามาก ๆ ขอบคุณส�านักพิมพ์หนังสือเล่มนี้ที่เสียสละพิมพ์หนังสือ ดี ๆ แบบนี้ให้เราอ่าน หวังว่าจะผลิตออกมาเรื่อย ๆ และสุดท้ายขอคารวะคนแปล หนังสือเล่มนี้ ถ้าเค้าไม่เริ่มต้นอ่านเป็นคนแรก พวกเราก็คงไม่ได้ยลหนังสือดี ๆ เล่ม นี้เป็นแน่ เชื่อไหมว่าถ้าผมไม่ลงมืออ่านเอง ไม่มีใครสั่งผมให้เชียร์หนังสือเล่มนั้นได้ แต่หนังสือเล่มนี้ผมอ่านแล้ว จึงบอกต่อ ส่วนชาวหนอนหนังสืออยากทราบว่าหนังสือ เล่มนี้ดีจริงรึเปล่า สิ่งเดียวที่จะพิสูจน์ได้คือ....ลงมืออ่านสถานเดียวครับ เมื่อฉันถูกสอนโดยหนังสือเดินทาง มุรีด ทิมะเสน 1-12-60

12 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน คํานิยม โลกนี้คือดินแดนที่ไม่มีใครรู้จักมันได้จากการบอกเล่า แต่คนเราจะต้องเดิน ทางท่องเที่ยวไปเพื่อท�าความรู้จักกับมันด้วยตัวเอง การเดินทางถูกใช้เป็นเครื่องมือวัดระดับความรู้จักระหว่างบุคคล และใช้วัด ในหลาย ๆ มาตรฐานด้วยกัน การเดินทางจึงเป็นสิ่งที่หลายชีวิตจ�าเป็นต้องเรียนรู้ให้ดีเพราะสิ่งนี้จะท�าให้ เราได้ประโยชน์ถ้ารู้จักใช้เป็นเครื่องมือสร้างความเจริญเติบโตของความคิดของตัว เราเอง เราจ่ายเงินเพื่อซื้อการเดินทาง และได้เงินทอนเป็นประสบการณ์ ซึ่งส่วน ใหญ่มักจะได้เงินทอนมาเกิน โดยที่ถึงแม้จะลงทุน ลงแรง ไปในสถานที่ที่ไปยาก ล�าบาก และไกลแค่ไหน ก็ไม่ได้การันตีว่าปลายทางจะต้องคุ้มค่าเสมอไป แต่สิ่งที่ แน่นอนคือ ประสบการณ์ระหว่างทางที่เดินทางไปนั้น คุ้มค่าเสมอ และนักเดินทาง ที่ดีไม่ใช่คนที่รู้ไปหมดเสียทุกเรื่อง แต่เป็นคนที่ชอบที่จะเรียนรู้ทุกเรื่องที่พบเจอ ใน ระหว่างเดินทางคนเดียว เราจะได้พบว่าแท้จริงแล้วเราไม่ได้เดินทางล�าพังหรอก เพราะผู้คนมากมายที่พบระหว่างทางล้วนเป็นส่วนหนึ่งของการเดินทางทั้งนั้น และบางครั้งเราก็ต้องหยุดให้สมองสั่งการขา แล้วใช้หัวใจลองสั่งแทนดูบ้าง

13 ผู้แปลหนังสือเล่มนี้ตั้งใจหยิบยก มิติการเดินทาง มาประกบกับความรู้ทาง หลักการศาสนา กลมกล่อมและเต็มอิ่มลงตัวเป็นที่สุด ใครอยากลองชิมตัวอักษรที่ ชวนเชิญให้เดินทางเหล่านี้ เรียนเชิญเดินทางไปพร้อมกับเรากันครับ พลิกหน้าต่อ ไปแล้วเต็มอิ่มกับหนังสือเล่มนี้ ผมเชื่อว่ามันจะท�าให้ชีวิตท่านดีขึ้น และการเดินทาง ของท่านจะเก็บเกี่ยวเรื่องราวที่ดีได้มากขึ้น อินชาอัลลอฮฺ ฮัมซ๊ะ อั๊ลการีมี คนเดินทางที่ชอบอ่านหนังสือระหว่างเดินทาง

สารบัญ ค�ำน�ำส�ำนักพิมพ์ 4 ค�ำน�ำจากผู้แปล 6 บทน�ำ 8 ค�ำนิยม 10 ค�ำนิยม 12 ออกเดินทางท่องเที่ยว 16 ใช้ชีวิตอย่างมีเป้าหมาย 19 อย่าดูถูกความสามารถของตัวเอง 22 มีความใฝ่ฝันกับอนาคต 25 วางแผนเพื่ออนาคต 28 ขอดุอาอ์และวิงวอนต่ออัลลอฮฺให้มาก ๆ 31 ใช้เวลาให้เป็นประโยชน์ 34 อย่าใช้สมองอย่างเดียวในการตัดสิน 37 ขอค�ำปรึกษาจากผู้อื่น 40 มีความสม�่ำเสมอและเสมอต้นเสมอปลาย 43 อย่าสิ้นหวัง 46 อย่ารีบร้อน 49 เผชิญหน้ากับปัญหา 51 อย่าเสียใจ 54 ตรวจสอบตัวเอง 57 เดินในสายกลาง 60 เป็นคนที่มีความรับผิดชอบ 62 อย่าพูดมาก 65 อย่าโกรธ 68 อย่าล้อเล่นมากเกินไป 71

อย่าพูดจาน่าเกลียด 73 อดทน 76 ชอบถาม 79 อย่าพูดจาโกหก 82 อย่าเป็นคนชอบบ่น 85 อย่าหลงตัวเอง หยิ่งยโส ( 1 ) 87 อย่าหลงตัวเอง หยิ่งยโส ( 2 ) 89 อย่ายุ่งในสิ่งที่ไร้สาระ 92 รักษาความลับของตัวเอง 95 อย่าต่อล้อต่อเถียงกับคนโง่ 97 อย่าเห็นแก่ตัว 100 มีใบหน้าที่ยิ้มแย้ม 103 อย่าให้ทรัพย์สินเป็นเป้าหมาย 105 อย่าใช้วิธีการเดียวในการปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น 108 ท�ำดีกับผู้อื่น 111 อย่าอธรรมผู้อื่น 113 อย่าด่วนตัดสิน 116 อย่าโต้เถียง 119 อย่าชักช้าที่จะขออภัย 123 ท�ำดีอย่าหวังผลตอบแทนจากมนุษย์ 125 อย่าดีใจกับบททดสอบที่มาประสบกับคนอื่น 127 อย่าดูถูกผู้อื่น 130 ให้ความส�ำคัญกับการสรรหาผู้ที่จะมาเป็นภรรยา 133 มุ่งมั่นในการแสวงหาความรู้ 136 ประดับประดาตัวเองด้วยมารยาทที่น่าสรรเสริญ 139 เลือกเพื่อนที่จะคบ 142 ประนีประนอม 145 ช่วยเหลือผู้อื่นในสิ่งที่เป็นคุณธรรมและความดี 148 ออกห่างจากการเหยียดเชื้อชาติ 151 ตั้งเป้าหมายแรกในชีวิต คือการท�ำให้ประชาชาติอิสลามได้เจริญก้าวหน้า 154

16 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน 01 ออกเดินทางท่องเที่ยว การเดินทางได้สอนฉัน...ให้ออกเดินทางท ่องเที่ยวไปตามเมืองต ่าง ๆ ของอัลลอฮฺให้มาก ๆ ไม่ใช่เดินทางเพื่อแสวงหาความสนุกสนานและส�าราญเพียง อย่างเดียว แต่เป็นการเดินทางเพื่อแสวงหาบทเรียนต่าง ๆ ที่ได้พบเจอระหว่าง เดินทาง เพราะการออกเดินทางท่องเที่ยวไปตามเมืองต่าง ๆ นั้น คือ การเพิ่ม ประสบการณ์ให้แก่ชีวิต ซึ่งคุณจะไม่ได้รับมันหากคุณอยู่ในบ้าน นอกจากนี้การออก เดินทางท่องเที่ยวยังจะท�าให้คุณเคยชินกับการแบกรับหน้าที่ ความรับผิดชอบ และ ท�าให้คุณมีจิตใจเด็ดเดี่ยวมั่นคง นั่นก็เพราะการเดินทางในแผ่นดินใหม่ ๆ จะท�าให้ คุณได้ลิ้มรสชาติแห่งความหวานชื่นและความขมขื่นของการเดินทาง บางครั้งคุณ อาจจะรู้สึกถึงความเจ็บปวดจากการโดนบททดสอบระหว่างเดินทาง แต่ทว่าในสิ่ง ดังกล่าวนั้นถือเป็นการฝกฝนตัวเอง และยังเป็นการขัดเกลาตนเองให้เงางามอีกด้วย ในการเดินทางคุณจะได้พบเจอผู้คนต่างเชื้อชาติและต่างศาสนาซึ่งคุณอาจ ไม่เคยพบเคยเจอกับพวกเขาเหล่านั้นมาก่อนในบ้านเมืองของคุณ อีกทั้งคุณจะได้ ร่วมปฏิสัมพันธ์และคบค้าสมาคมกับพวกเขาอีกด้วย นั่นถือเป็นโอกาสอันยิ่งใหญ่ ของคุณที่จะได้ร่วมสนุกสนานและมีอารมณ์ขันไปพร้อมกับพวกเขา ได้เรียนรู้ศิลปะ แห่งการปฏิสัมพันธ์กับผู้คนบนความแตกต่างของวัฒนธรรม ภาษา และเชื้อชาติ สิ่งดังกล่าวไม่ใช่เป็นเรื่องง่ายเลย เพราะมนุษย์ส่วนมากไม่สามารถท�าความเข้าใจ และปฏิสัมพันธ์กับผู้คนต่างเชื้อชาติได้ ยิ่งไปกว่านั้นมีบางคนกลัวจนกระทั่งพยายาม ที่จะหนีห่าง !

17 ในการเดินทางคุณจะได้พบเจอบุคลิกลักษณะของผู้คนที่หลากหลาย คุณจะ ได้สร้างความสัมพันธ์อันดีกับพวกเขา จะได้พบหลาย ๆ โอกาสที่ยิ่งใหญ่ และคุณจะ ได้รับประสบการณ์ที่คุณอาจไม่ได้รับ หากไม่ได้ออกเดินทาง จงออกเดินทางไปบนหน้าแผ ่นดินนี้ และจงท�าความรู้จักและเรียนรู้ วัฒนธรรมของประชาชาติต่าง ๆ เถิด แต่คุณจะต้องระวังการเยาะเย้ยประเพณีของเมืองหนึ่งเมืองใด หรือยโสกับ พวกเขาด้วยการที่คุณกล่าวแก่พวกเขาว่าวัฒนะธรรม และประเพณีในเมืองของคุณ ประเสริฐกว่าและดีกว่าประเพณีของพวกเขาเหล่านั้น แต่ทว่าคุณจะต้องให้เกียรติแก่ วัฒนธรรมและประเพณีของประชากรทั้งหมด เพราะอัลลอฮฺนั้นทรงสร้างเราเป็นก๊ก เป็นเหล่าเพื่อให้เราได้รู้จักกัน

18 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน ُوا ۚ ف َ َار ع َ � ِ َ ِل َا� ب َ � َ ًا و ُو� ع ُ ْ ش ُ م َا� ن ْ ل َ َع َج ٰ و َ ُن� أ َ ٍ و ر َ ك َ ِن ذ ّ ُ م م َا� ن ْ ق َ ل َ َّا خ ِن ُ إ َّاس َا ا� ه ُّ � َ َا � ي “มนุษยชาติทั้งหลายแท้จริงเราได้สร้างพวกเจ้าจากเพศชายและเพศหญิง และเราได้ให้พวกเจ้าแยกเป็นเผ่าและตระกูลเพื่อจะได้รู้จักกัน” (ซูเราะฮฺ อัลหุุรอจ : 13)

19 02 ใช้ชีวิตอย่างมีเป้าหมาย การเดินทางได้สอนฉัน...อย่าใช้ชีวิตอย่างไร้เป้าหมาย และอย่าใช้ชีวิตที่เต็ม ไปด้วยเป้าหมาย เพราะใครก็ตามที่ใช้ชีวิตอยู่โดยไม่มีเป้าหมาย เขาก็เปรียบเสมือน คนที่หลงทางหายไปในทะเลทราย ซึ่งก�าลังส่งเสียงร้องเอะอะโวยวายที่นี่บ้าง ที่โน่น บ้าง ไม่รู้ว่าจะเดินทางไปที่ใด ส่วนใครที่ใช้ชีวิตที่เต็มไปด้วยเป้าหมาย แท้จริงเขาได้ พลัดหลงหายไปในความบีบคั้นและความกดดันของเป้าหมายนั้นแล้ว และเขากลาย เป็นผู้ที่ท่องตระเวนไปในเป้าหมายเหล่านั้น ซึ่งก�าลังพยามที่จะท�าเป้าหมายอันนั้น เป้าหมายอันนี้บรรลุผลส�าเร็จให้ได้ แต่ว่าเขาไม่สามารถท�าได้ เพราะพลังของเขามี ขีดจ�ากัด และเขามีเวลาไม่มากพอที่จะท�าให้ส�าเร็จได้ ทุกห่วงโซ่ของชีวิตคุณ จะได้วาดมันด้วยปากกาของคุณ ซึ่งคุณไม่เคยใช้ มันอย่างจริงจังมาก่อน เพราะฉะนั้นคุณจะต้องค�านึงถึงอนาคตอันยาวไกลของคุณ จงตั้งเป้าหมายต่าง ๆ ของคุณให้ชัดเจน และจงพยามท�าให้มันเป็นจริงขึ้นมา จ�าเป็น ที่คุณจะต้องอ้อนวอนขอดุอาฮฺต่ออัลลอฮฺ ให้มาก ๆ จะต้องพยายามอุตสาหะ และกล้าเผชิญหน้ากับมันโดยไม ่รู้จักความเหน็ดเหนื่อยและเบื่อหน ่าย แม้บาง ครั้งคุณอาจจะหกล้มและวอกแวกในระหว่างทาง บางครั้งคุณอาจจะตกจากที่สูง แต่คุณจะยังไม่ตายหรอก ! หากอัลลอฮฺยังไม่ก�าหนดให้คุณตาย หากแต่การล้มของ คุณนี้จะเป็นบันไดขั้นแรกที่คุณจะก้าวขึ้นไปบนเป้าหมายนั้น เมื่อนั้นแหละความฝันที่ คุณใฝ่ฝันมาอย่างยาวนาน จนกระทั่งคุณคิดว่ามันไม่มีทางที่จะเป็นไปได้แล้ว ก็จะ กลายเป็นความจริงขึ้นมา ความเป็นจริงที่ว่านี้ คุณได้อาศัยอยู่ในความหอมหวาน

20 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน และความหมายอันงดงาม อันเนื่องจากว่าคุณได้ใช้ความพยายามอย่างมากมายเพื่อ ให้ได้ความส�าเร็จมา ด้วยเหตุนี้มันจึงเป็นความยินดีของคุณ เมื่อคุณได้ลิ้มรสชาติของ ความหอมหวานแห่งความส�าเร็จนั้น

21 “ความจริงวันนี้ คือ ความฝันของวันวาน และความฝันของวันนี้ คือ ความจริงของวันพรุ่งนี้” | ท่านอัลหะสัน อัล-บันนา

22 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน 03 อย่าดูถูกความสามารถ ของตัวเอง การเดินทางได้สอนฉัน...อย่าดูถูกก�าลังและความสามารถของตัวเอง แต่ให้ ฉันมีความเชื่อมั่นว่าฉันสามารถประสบกับความส�าเร็จได้ เพราะเราทุกคนล้วนแล้ว แต่ครอบครองพลังความสามารถที่ยิ่งใหญ่ ความสามารถซึ่งท�าอะไรได้หลาย ๆ อย่าง และมากมาย ถ้าหากว่าเขาไม่กลัวความล้มเหลวและคิดว่าตัวเองไม่เหมาะสมกับการ ท�าเรื่องแบบนี้เสียก่อน ซึ่งการคิดเช่นนี้นี่เองที่ท�าให้เขาไม่เกิดการพัฒนาและไม่รับ เอาสิ่งใดเลย จงเชื่อมั่นในตัวเอง จงเปดโอกาสให้ตัวเองได้ลงมือท�า และท�าให้มันบรรลุ ผลส�าเร็จขึ้นมา อย่าได้กลัวไปเลยว่าคุณจะล้มเหลว เพราะคนเดียวที่ไม่ล้มเหลว คือ คนที่ไม่พยายาม แต่หากว่าคุณเกิดล้มเหลวขึ้นมา คุณก็จงท�าให้ความล้มเหลวนั้น เป็นความท้าทายแก่ตัวเอง แล้วจงเดินหน้าต่อไปด้วยกับความมุ่งมั่น มีความตั้งใจ ที่แน่วแน่ และมีการจัดการที่ดีที่จะท�าให้คุณได้รับสิ่งที่คุณมุ่งมาดปรารถนา จงมั่นใจว่าคุณสามารถท�าสิ่งต่าง ๆ ได้ ตราบใดที่คนอื่น ๆ สามารถท�ามันได้ และจงมั่นใจว่าคนที่มีความพยายามและอุตสาหะจะต้องไปถึงที่หมายอย่างแน่นอน ไม่ว่าวันใดก็วันหนึ่ง

23 อันที่จริงแล้วคุณก�าลังแบกรับจิตวิญญาณที่มีประสิทธิภาพอยู่ภายใน ฉะนั้น จงปลดปล่อยให้มันออกมา และจงมั่นใจว่าผลลัพธ์ในตอนท้ายที่ปลายทางนั้นจะเป็น ผลลัพธ์ที่น่ายินดี ถึงแม้ว่ามันจะไม่สวยงามและสง่าก็ตาม คุณไม่ควรหาเหตุผลหรือข้ออ้างที่จะพูดว่า “ฉันไม่มีโอกาส และไม่มีใครช่วย เหลือฉันเลย” เพราะคุณเป็นผู้ที่กุมอ�านาจในการตัดสินใจทั้งหมด คุณคือผู้ที่สร้าง โอกาสให้แก่ตัวเอง จงเชื่อมั่นกับจิตวิญญาณของคุณ จงปล่อยให้มันออกมาจากคุก แห่งความลังเล และความสงสัยที่คุณมโนขึ้นมาเอง และคุกแห่งความกลัวที่คุณได้ สร้างมันขึ้นมา จงลงมือท�ามันเถิด เพราะกุญแจอยู่ในมือของคุณแล้ว จงท�ามันเถิด แล้วคุณจะเห็นว่าชีวิตนี้สามารถท�าอะไรได้ตั้งมากมาย !

24 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน ทุกความใฝ่ฝันเป็นจริงได้ หากเรากล้าที่จะติดตามมัน

25 04 มีความใฝ่ฝันกับอนาคต การเดินทางได้สอนให้ฉัน....มีความใฝ่ฝันกับอนาคต แต่จะต้องเป็นความ ใฝ่ฝันที่สามารถท�าให้มันเป็นจริงขึ้นมาได้ กล่าวคือ อย่าใฝ่ฝันในสิ่งที่คุณมั่นใจว่า มันไม่มีทางที่จะเป็นจริงได้ แต่นั่นก็ไม่ได้หมายถึงการบอกให้คุณหยุดใฝ่ฝัน ทว่ามัน คือการบอกให้คุณอยู่กับความเป็นจริง จงใฝ่ฝันตามที่คุณต้องการเถอะ ตราบใดที่ คุณมั่นใจในขีดความสามารถของตัวเอง ความเชื่อมั่นต่อจิตวิญญาณอันทรงพลังที่ อยู่ภายในตัวคุณ และจิตวิญญาณที่ขยับเขยื้อนไปพร้อมกับความหวังและน�าพาไป สู่อนาคตที่ดีกว่า จงวาดตัวของคุณบนท้องฟ้า จากนั้นวาดเส้นทางที่จะน�าทางคุณให้ผ่านพ้น จากเส้นทางที่คดเคี้ยวของกาลเวลา จงวาดมันให้สวยที่สุด จากนั้นระบายสีด้วยสีที่ สวยงามที่สุด และจงใฝ่ฝันตามที่คุณต้องการ เพราะความใฝ่ฝันต่าง ๆ เหล่านี้ของคุณ จะเร่งเร้าและผลักดันให้คุณเดินหน้าต่อไปในยามที่คุณได้ประสบพบเจอกับอุปสรรค และขวากหนาม จนกระทั่งคุณคิดว่าการที่จะท�าให้ความฝันเป็นจริงนั้นเป็นเพียงแค่ ความฝัน แล้วเมื่อนั้นความฝันต่าง ๆ ของคุณจะเป็นเหมือนดั่งความทรงจ�าต่าง ๆ ที่ ถูกบันทึกอยู่ในไดอารี่ที่คุณกลับมาดูมันวันแล้ววันเล่าเพื่อเรียกพลังของคุณกลับมา และให้สัญญาใหม่อีกครั้งว่าคุณจะเดินหน้าต่อไป แม้กระทั่งว่าคุณไม่สามารถท�าให้ความใฝ่ฝันที่คุณได้วาดหวังไว้เป็นจริงขึ้น มาได้ คุณก็ไม่ได้ขาดทุนหรือเสียหายอะไรเลย แต่ทว่าบทเรียนต่าง ๆ ที่คุณได้รับ

26 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน ขณะที่คุณเดินไปในความฝันครั้งแรกของคุณจะช่วยให้คุณเริ่มคิดค้นหาความฝัน อันใหม่ขึ้นมา และจะช่วยให้คุณรอดพ้นจากอุปสรรคสิ่งกีดขวางต่าง ๆ ที่คุณจะได้ พบเจอมันในการเดินทางครั้งต่อไป แต่จ�าเป็นที่คุณจะต้องพยายามครั้งแล้วครั้งเล่า แล้วความส�าเร็จจะเป็นเพื่อนร่วมเดินทางของคุณด้วยการอนุมัติจากอัลลอฮฺ พึงรู้ไว้เถิดว่า...หากคุณไม่สามารถท�าให้ความใฝ่ฝันที่คุณได้วาดหวังไว้เป็น จริงขึ้นได้ แท้จริงมันก็พอเพียงแก่คุณแล้วที่คุณได้อาศัยอยู่ในความหอมหวานแห่ง ความฝัน และการพยามอย่างเต็มที่เพียงอย่างเดียวย่อมเพียงพอแล้วส�าหรับคุณ !

27 ความใฝ่ฝัน คือ สิ่งที่ประกอบด้วยการลงมือท�า หากไม่แล้วถือว่ามันเป็นเพียงแค่ความเพ้อฟัน

28 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน 05 วางแผนเพื่ออนาคต การเดินทางได้สอนให้ฉัน...รู้จักวางแผนเพื่ออนาคตทั้งอนาคตระยะสั้นและ อนาคตระยะยาว และให้ฉันคิดอย่างรอบคอบและหลาย ๆ ด้านก่อนที่ฉันจะท�าการ อันใดก็แล้วแต่ แม้ว่ามันจะเป็นเรื่องที่เล็กน้อยก็ตาม เพราะการไม่มีแบบแผนเป็น ปัญหาที่ส�าคัญอีกปัญหาหนึ่งซึ่งท�าให้กลุ่มท�างานอิสลามของเราทั่ว ๆ ไปและกลุ่ม ท�างานในแถบประเทศอาหรับโดยเฉพาะเกิดความอ่อนแอ เพราะการไม่วางแผนจะ น�าไปสู่การไร้ซึ่งจุดมุ่งหมายในการท�างาน ซึ่งในท้ายที่สุดมันจะน�าไปสู่ความอ่อนแอ ในการลงมือปฏิบัติ จงวางแผนก่อนที่จะท�างานใด ๆ เพราะบ่อยครั้งที่วันพรุ่งนี้จะน�าพาสิ่ง ที่ไม่คาดคิดหรือคาดฝันเข้ามาหาคุณ ซึ่งอาจจะท�าให้กิจการทั้งหมดของคุณต้อง พังทลายหากคุณวางแผนได้ไม่ดี... ศาสตร์การวางแผนไม่ได้เกิดมาพร้อมกับมนุษย์ ทว่ามันต้องอาศัยกาลเวลา และประสบการณ์จนกระทั่งคุณเกิดความช�านาญในศาสตร์อันนี้ เพราะฉะนั้นแล้ว จงศึกษามันไปเรื่อย ๆ ถึงแม้ว่าคุณเพิ่งจะเริ่มต้นศึกษาในศาสตร์นี้ก็ตาม จงพยายาม ที่จะวางแผน แม้ว่าบางครั้งคุณอาจท�าได้ดีบ้างไม่ดีบ้างก็ตาม แต่ว่าคุณจะต้องเรียนรู้ จากความผิดพลาด แล้วระดับขั้นและความสามารถในการวางแผนของคุณจะพัฒนา ขึ้น จงมั่นใจเถิดว่าการวางแผนได้ไม่ดีนั้นดีกว่าการไม่รู้จักวางแผนเลย

29 จงวางแผนให้กับตัวเองเป็นรายป รายเดือน หรือรายสัปดาห์ ตามที่คุณ ต้องการ และจงก�าหนดสิ่งที่คุณต้องการจะท�า จากนั้นเริ่มลงมือท�าสิ่งที่คุณได้ก�าหนด ไว้ โดยให้เริ่มสิ่งที่ส�าคัญที่สุดก่อน จากนั้นสิ่งที่ส�าคัญรองลงมาและอื่น ๆ ในท�านองนี้ จงพยายามรักษาเวลาให้ดี และหลังจากที่คุณได้ท�างานต่าง ๆ เสร็จตามระยะเวลาที่ ตั้งไว้ ก็จงถามตัวเองว่า “เป้าหมายของคุณเสร็จตามเวลาที่ตั้งไว้หรือไม่? คุณได้พบ กับปัญหาอะไรบ้าง? คุณจะจัดการกับปัญหานั้นอย่างไร? ข้อดีของการได้วางแผน คืออะไร? จงเอาประสบการณ์ที่คุณได้รับในครั้งนี้เป็นประโยชน์ในการวางแผนครั้ง ต่อไป แล้วคุณจะเป็นผู้ที่ประสบกับความส�าเร็จและเป็นผู้ที่มีความคิดสร้างสรรค์ ด้วยการอนุมัติของอัลลอฮฺ...

30 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน A goal without a plan is just a wish เป้าหมายที่ปราศจากแผน เป็นเพียงแค่ความฝัน

31 06 ขอดุอาอ์และวิงวอน ต่ออัลลอฮฺให้มาก ๆ การเดินทางได้สอนให้ฉัน...หมั่นขอดุอาอ์และวิงวอนต่ออัลลอฮฺ ให้ มาก ๆ และให้ฉันสร้างความใกล้ชิดกับพระองค์ด้วยการดุอาอ์ทุกเวลาและทุกขณะ หากว่าฉันมีปัญหาใด ๆ ฉันจะขอจากพระองค์เท่านั้น หากฉันอยู่ในความเศร้าโศก ฉันจะขอการบรรเทาจากพระองค์ หากฉันอยู่ในความกระวนกระวายฉันจะขอความ หนักแน่นและการชี้น�าจากพระองค์... จงขอดุอาอ์ต่ออัลลอฮฺเถิด แล้วคุณจะพบว่าพระองค์นั้นอยู่ใกล้ ทรงได้ยิน ทรงตอบรับดุอาอ์ของคุณ หากว่าคุณมีปัญหาใด ๆ ก็จงขอต่ออัลออฮฺเถิด อย่าได้วอน ขอจากมนุษย์เลย เพราะมนุษย์ไม่สามารถที่จะให้สิ่งใด ๆ แก่คุณได้ หากอัลลอฮฺไม่ ประสงค์ให้คุณได้ครอบครองสิ่งนั้น... จงขอดุอาอ์ต่ออัลลอฮฺเถิด เพราะดุอาอ์ของคุณจะท�าให้ความเศร้าโศกที่ ขมขื่นของคุณบรรเทาลง จะท�าให้คุณลืมความยุ่งยากระหว่างที่คุณเดินทาง จะท�าให้ คุณรู้สึกถึงความสงบสุขและความสบายใจ และการดุอาอ์ของคุณจะท�าให้ความหวัง ที่อยู่ภายในจิตใจของคุณกลับมาใหม่เหมือนเดิม ท�าให้เกิดความตั้งใจที่แน่วแน่ และ ผลักดันให้คุณกล้าที่จะเดินทางต่อไป...

32 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน จงก�าหนดสักเวลาหนึ่งเพื่อที่คุณจะได้ใช้เวลานั้นเอร็ดอร ่อยไปกับการ ร�าลึกถึงอัลลอฮฺ และขอดุอาอฮฺต่อพระองค์ในเวลานั้น จากนั้นจงอ้อนวอนขอ ต่อพระองค์ตามที่คุณต้องการ เพราะพระองค์คือผู้ทรงสร้างเรา ผู้ทรงบริหารจัดการ กิจการของเราและทรงดูแลเรา เราจะขอใครอื่นนอกจากพระองค์กันเล่า?

33 َ ِن ۖ �َ َا د ِذ َّ ِ اع إ َ ا� ة َ و ْ َع ُ د ِجيب ُ ٌ ۖ أ ِ�ب ر َ ِ ق ّ �ِ إ َ ِ ف ّ �َ َادِي � َ ِ عب ك َ � َ � َ َا س �ذ َ ُون ُ د ْش ر َ ْ ي ُم ه َّ ل َ ع َ ُ ِ وا � ل ِمن ْ ُؤ ْ �َ ُ ِ وا � و ِجيب َ ت ْ َس � ْ ل َ ف “ และเมื่อบ่าวของข้าถามเจ้าถึงข้าแล้วก็(จงตอบเถิดว่า)แท้จริงนั้นอยู่ใกล้ ข้าจะตอบรับค�าวิงวอนของผู้ที่วิงวอนเมื่อเขาวิงวอนต่อข้า ดังนั้นพวกเขาจงตอบรับข้าเถิดและศรัทธาต่อข้า เพื่อว่าพวกเขาจะได้อยู่ในทางที่ถูกต้อง” (ซูเราะฮฺ อัลบะกอเราะฮฺ : 186)

34 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน 07 ใช้เวลาให้เป็นประโยชน์ การเดินทางได้สอนให้ฉัน...ฉกฉวยเวลาทั้งหมดให้เป็นประโยชน์ และอย่า ให้เวลาแต่ละวินาทีสูญเสียไปกับสิ่งที่ไม่เกิดประโยชน์ใด ๆ เพราะอายุขัยของคุณ แสนสั้นยิ่งนัก โอ้ มนุษย์เอย วันเวลาแต่ละวันเดินไปอย่างรวดเร็วไม่รู้จักหยุดหย่อน จากวันเป็นเดือนจากเดือนเป็นป ผ่านไปปแล้วปเล่า จนกระทั่งความเร็วของมันน�าพา คุณเกือบจะไปถึงจุดหมายปลายทาง คนที่อยู่ในความหลงใหลและหลงระเริง เขาจะ ไม่มีทางรู้สึกว่าการเดินทางของเขาใกล้จะถึงจุดหมายปลายทาง นอกเสียจากว่า... หลังจากที่เวลาผ่านได้ไปชั่วขณะหนึ่งแล้ว เมื่อเวลานั้นมาถึงเขาจึงหันเหลียวมองไป ยังข้างหลัง แล้วพยายามวิ่งกลับไปด้วยความเร็ว แม้ว่าจะเป็นเพียงไม่กี่เมตรก็ตาม แต่ทว่าไกลเสียจริง ไกลเสียจริง ! เมื่อเขารู้ว่าเขาไม่สามารถท�าได้แล้ว เขาจึงพยาม ที่จะลดความเร็วลง แต่ทว่าเขาก็ท�าไม่ได้อีก ทันใดนั้นเองความเร็วได้หยุดลงอย่าง กระทันหัน แต่การหยุดครั้งนั้นก็จะไม่มีการเคลื่อนที่อีกต่อไป เพราะลูกหลานอาดัม ได้สิ้นลมหายใจไปเสียแล้ว ผู้ซึ่งมีสติปัญญา คือผู้ที่เดินน�าหน้าความเร็วของกาลเวลา และพยายาม ไม่ท�าให้กาลเวลาเดินน�าหน้าเขา จนกระทั่งเขาเดินทางใกล้ถึงจุดหมายปลายทาง และได้แลเห็นเส้นทางสายสุดท้าย เขาก็เดินไปตามเส้นทางนั้นด้วยความสงบเสงี่ยม เบิกบานใจ และมั่นใจ นั่นเป็นเพราะว่าเขาได้ใช้ความพยายาม ความขยันหมั่นเพียร และไม่ท�าให้เวลาของเขาสูญเสียไปโดยเปล่าประโยชน์มาก่อนหน้านี้ ดังนั้นเมื่อเวลา แห่งการได้รับผลรางวัลตอบแทนมาถึง เขาจึงได้รับสิ่งต่าง ๆ ตามที่ได้ปรารถนาไว้

35 คราใดก็ตามที่มนุษย์มีความรู้หรือมีภาระหน้าที่ความรับผิดชอบมากขึ้น เขาจะรู้สึกถึงความส�าคัญของเวลามากขึ้นเช่นกัน จึงท�าให้รู้สึกหวงแหนเวลาเหมือน อย่างที่แม่มีความห่วงแหนและห่วงใยต่อลูกน้อยของนาง พึงรู้เถิดว่าการที่มนุษย์รีบ ฉกฉวยเวลานั้นเป็นหนึ่งในเครื่องหมายหนึ่งที่บ่งบอกว่าอัลลอฮฺทรงพึงพอใจในตัวเขา และพึงรู้อีกเถิดว่าภาระหน้าที่นั้นมีมากกว่าเวลา ดังนั้นจงฉกฉวยเวลาของท่านเถิด โอ้มนุษย์เอย...

36 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน “มนุษย์จ�าเป็นต้องทราบถึงความประเสริฐและคุณค่าของเวลาที่มีอยู่ ดังนั้นเขาจะไม่ปล่อยให้เสี้ยวหนึ่งของช่วงเวลาสูญเสียไป ในหนทางที่ไม่ก่อให้เกิดความใกล้ชิดกับอัลลอฮฺ และเขาจะด�าเนินเวลาให้หมดไปกับความดีงามตลอด ทั้งจากค�าพูดและการกระท�า และเจตนาของเขาให้ตั้งมั่นอยู่ในความดี โดยไม่รู้สึกอ่อนล้าและท้อแท้ในสิ่งที่ร่างกายสามารถกระท�าได้” | ท่านอิบนุลเญาซีย์

37 08 อย่าใช้สมองอย่างเดียว ในการตัดสิน การเดินทางได้สอนให้ฉัน...อย่าใช้สมองเพียงอย่างเดียวตัดสินในเวลาที่จะ ตัดสินในเรื่องหนึ่งเรื่องใด หรือเวลาที่ฉันเลือกสิ่งหนึ่งสิ่งใด เพราะปกติแล้วสมอง เพียงอย่างเดียวไม่สามารถตัดสินอะไรได้อย่างละเอียดครบถ้วน นอกจากนี้แล้ว สมองของคนเราจะคิดวิเคราะห์และตัดสินสิ่งต่าง ๆ ตามพื้นฐานของความรู้หรือ ประสบการณ์ ซึ่งได้ประสบมา แต่ทว่าการที่จะตัดสินสิ่งใด ๆ นั้นจะต้องอาศัยหัวใจ ในการตัดสินด้วย เพราะหัวใจสามารถเข้าใจอะไรหลายสิ่งหลายอย่างในสิ่งที่สมอง ไม่มีความรู้ เพราะฉะนั้นแล้วหัวใจคือสิ่งน�าทางอันทรงพลังของมนุษย์ที่จะท�าให้เขา สามารถแยกแยะสิ่งต่าง ๆ และเลือกสรรในสิ่งที่ดีกว่า หัวใจขาวสะอาดบริสุทธิ์นั้น คือหัวใจที่เป็นดั่งตะเกียงซึ่งรัศมีของมันจะน�าพาเจ้าของมันไปสู่ความดีงาม คนบางคนอ้างว่าผู้หญิงส่วนใหญ่มักจะตัดสินตามสิ่งที่หัวใจคิด และเป็นสิ่ง น่าต�าหนิในการที่ผู้ชายจะถามหัวใจของตัวเอง ! ค�ากล่าวอ้างนี้เป็นค�ากล่าวอ้างที่ไกล จากความจริงอย่างไกลลิบ เพราะจ�าเป็นส�าหรับมนุษย์ทุกคนไม่ว่าจะเป็นผู้ชายหรือ ผู้หญิงจะต้องใช้หัวใจและสมองในการตัดสิน เพื่อที่ว่าเขาจะได้บรรลุถึงค�าตัดสินที่ดี ที่สุด ยิ่งไปกว่านั้นคนที่ใช้ความรู้สึกในการตัดสินจะตัดสินได้ดีกว่าใคร ๆ และเป็นคน ที่ประสบความส�าเร็จในชีวิตกว่าคนอื่น ๆ ที่ฉันพูดอย่างนี้ไม่ใช่ว่าจะเรียกร้องให้ท่าน หันมาใช้ความรู้สึกในการตัดสิน เพียงแต่ฉันจะชี้แนะพวกท่านให้ความส�าคัญกับการ

38 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน ใช้หัวใจตัดสินในวงจรของชีวิต แม้ว่าหัวใจจะเป็นเพียงก้อนเนื้อก้อนหนึ่งซึ่งมีขนาดไม่เกินหนึ่งก�าปัน แต่มัน มีความสามารถพิเศษมากมาย ท�าให้คน ๆ หนึ่งสามารถเห็นอะไรหลาย ๆ อย่างที่เขา ไม่อาจเห็นมันได้ นอกจากจะต้องใช้หัวใจเท่านั้นในการดู เพราะฉะนั้นแล้วดวงตาที่ อยู่ในหัวใจจึงมีความเฉียบแหลมกว่า ทรงพลังกว่าดวงตาที่อยู่บนใบหน้า ด้วยหัวใจ นี่แหละที่ท�าให้มนุษย์ได้เห็นผู้ที่อยู่รอบ ๆ ตัวเขามีความรู้สึกร่วมกันกับบุคคลอื่น และ ยังท�าให้เขารับรู้ถึงสิ่งที่เกิดขึ้นในก้นบึ้งของหัวใจของพวกเขาเหล่านั้นอย่างลึกซึ้ง

39 “พึงรู้เถิดว่าแท้จริงในร่างกาย(ของคนเรา)นั้นมีเนื้อก้อนหนึ่ง ถ้าหากมันดีร่างกายทั้งหมดก็จะดีด้วย แต่ถ้าหากมันเสียหายร่างกายทั้งหมดก็จะเสียหายด้วย พึงรู้เถิดว่ามันคือหัวใจ” (มุตตะฟักกุนอะลัยฮ์)

40 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน 09 ขอคําปรึกษาจากผู้อื่น การเดินทางได้สอนให้ฉัน...ขอค�าปรึกษาหารือจากบุคคลที่ฉันคิดว่าเขามี ความรู้และความช�านาญในเรื่องนั้น ๆ เป็นอย่างดี และเมื่อฉันจะลงมือท�าสิ่งใด ๆ ให้ฉันขอความคิดเห็นและค�าแนะน�าจากพวกเขาเสียก่อน เพราะบางครั้งตัวเราอาจ จะละเลยกับเรื่องบางเรื่องซึ่งจะต้องระมัดระวัง เมื่อเราจะลงมือท�าในสิ่งที่เราได้ ตั้งใจไว้ การละเลยของเรานั้นจึงเป็นเหตุที่ท�าให้เราประสบกับความล้มเหลว หรือ ท�าให้ประสบกับปัญหาต่าง ๆ ซึ่งเราจะไม่ประสบกับปัญหาเหล่านั้น หากเราได้ขอ ค�าปรึกษาจากบุคคลอื่น จงปรึกษาหารือกับบุคคลที่คุณไว้เนื้อเชื่อใจได้ ก่อนที่คุณลงมือท�าสิ่งใหม่ ๆ เพราะประสบการณ์ของคุณในเรื่องนั้น ๆ อาจจะมีอย่างจ�ากัด ในขณะที่บุคคลอื่น ๆ อาจจะมีประสบการณ์อย่างมากมายในเรื่องที่คุณต้องการรู้ จงปรึกษาหารือกับผู้อื่นถึงแม้ว่าคุณจะมีประสบการณ์อย่างมากมายแล้ว ก็ตาม เพราะการที่คุณมีประสบการณ์อย่างมากมายนั้นไม่ได้หมายความว่าคุณไม่ จ�าเป็นต้องขอค�าปรึกษาจากผู้อื่นเลย เพราะบางครั้งพวกเขาอาจจะเห็นมุมมองอีก มุมมองหนึ่งในเรื่องนั้นซึ่งดีกว่ามุมมองของคุณอย่างมาก จงขอค�าปรึกษาจากพวก เขา จงเรียนรู้ค�าพูดของเขาให้ดี แล้วคุณจะไม่ขาดทุนและสูญเสียอะไรเลย ยิ่งไป กว่านั้นคุณยังจะได้รับประโยชน์จากประสบการณ์และแนวคิดของพวกเขาในเรื่อง ต่าง ๆ อีกด้วย

41 เมื่อคุณได้ขอค�าแนะน�าจากใครซักคนหนึ่ง จะท�าให้เขามีความรู้สึกว่าคุณ ให้ความส�าคัญกับความคิดเห็น และรับเอาประสบการณ์ในชีวิตของเขา ดังนั้นเขา จะรู้สึกดีใจที่คุณได้ไว้วางใจต่อเขา เมื่อนั้นคุณจงมั่นใจได้เลยว่าเขาจะไม่ตืดเหนียว ในการให้ค�าแนะน�าแก่คุณ หรือให้ความช่วยเหลือใด ๆ ที่เขาสามารถช่วยเหลือได้ และบางครั้งเขาอาจแนะน�าให้ไปหาคนที่มีความสามารถช่วยเหลือคุณได้ หากเขา ไม่มีความสามารถในเรื่องนั้น ๆ

42 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน َ ُون م َ ل ْ ع َ � َ � ْ م ُ نت ُ ِن ك ِ إ ر ْ ِك ّ َ ا� ْل ه َ ُوا أ � َ � ْ َاس ف “ดังนั้น พวกเจ้าจงถามบรรดาผู้รู้เถิด หากพวกเจ้าไม่รู้” (ซูเราะฮฺ อัน-นะลฺ : 43)

43 10 มีความสมํ่ าเสมอ และเสมอต้นเสมอปลาย การเดินทางได้สอนให้ฉัน...มีความสม�่าเสมอในเรื่องต่าง ๆ ที่ฉันท�า และ ให้ฉันท�ามันอย่างต่อเนื่องไม่เว้นช่วง เพราะการหยุดชะงักไม่กระท�าอย่างต่อเนื่อง หรือสม�่าเสมอนั้นจะท�าให้เกิดความอ่อนแอเมื่อตั้งใจกระท�าสิ่งนั้นอีก อีกทั้งยังท�าให้ ก้าวหน้าช้ากว่าบุคคลอื่น ๆ ซึ่งบางครั้งอาจท�าให้ไม่สามารถบรรลุถึงจุดหรือระดับที่ ปรารถนาหรือเป้าหมายซึ่งคาดหวังไว้ การที่ท�าอะไรก็ตามอย่างต่อเนื่องมันจะท�าให้ท�าสิ่งนั้นจนเคยชินและติด เป็นนิสัย และยังท�าให้ประหยัดก�าลังกายไม่ต้องเหน็ดเหนื่อยมากนัก เพราะว่าคุณ ได้กระท�ามันจนติดเป็นนิสัยแล้ว การที่คุณกระท�าทุกสิ่งทุกอย่างในเรื่องราวของ ชีวิตอย่างสม�่าเสมอและต่อเนื่อง จะเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ช่วยจัดระเบียบเวลาของคุณ นั่นก็เพราะว่าคุณได้ท�าสิ่งต่าง ๆ ที่ได้ตั้งไว้เสร็จตามเวลาที่ก�าหนด ดังนั้นเวลาของ คุณจึงมีความเป็นระเบียบ และเมื่อเวลาของคุณมีความเป็นระเบียบ สภาพชีวิตของ คุณก็จะดีขึ้นไปด้วย เพื่อเป้าหมายที่คุณวางไว้จะเป็นจริงขึ้นมาได้ จ�าเป็นที่คุณจะต้อง ก�าหนดขั้นตอนและวิธีการต่าง ๆ ที่จะด�าเนินไป และจงก�าหนดเวลาในการท�าให้ เป้าหมายนั้นบรรลุผลส�าเร็จ ซึ่งสิ่งนี้ต้องอาศัยการกระท�าอย ่างต ่อเนื่อง และ

44 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน พยายามเดินตามแผนนั้น เป้าหมายจะเป็นจริงไม่ได้หากปราศจากซึ่งความสม�่าเสมอ เป้าหมายจะบรรลุผลส�าเร็จได้อย่างไร ในเมื่อคุณยุติจากการท�าให้มันบรรลุผลส�าเร็จ เสียก่อน? จงกระท�าการงานทุกอย่างของคุณอย่างสม�่าเสมอ ถึงแม้ว่ามันจะเป็นงานที่ เล็กน้อยหรือน้อยนิดก็ตาม ถึงแม้เล็กน้อยแต่กระท�าอย่างสม�่าเสมอย่อมดีกว่ามากแต่ หยุดชะงักหรือขาดช่วงไม่มีความต่อเนื่อง จงท�าสิ่งดี ๆ อย่างสม�่าเสมอ แม้ว่ามันจะ เล็กน้อยก็ตาม เพราะด้วยความกระตือรือร้น และการท�างานต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง และสม�่าเสมอของคุณ จะท�าให้งานนั้นเติบโตขึ้นจนกลายเป็นงานที่ยิ่งใหญ่ แล้ว กิ่งก้านของมันจะชูไปในท้องฟ้า...

45 “การงานที่เป็นที่รักยิ่ง ณ อัลลอฮฺนั้น คือ การงานที่ท�าอย่างสม�่าเสมอ แม้จะเล็กน้อยก็ตาม” (บันทึกโดยมุสลิม)

46 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน 11 อย่าสิ้ นหวัง การเดินทางได้สอนให้ฉัน...อย ่าสิ้นหวัง เพราะความสิ้นหวังจะท�าให้ แสงเทียนแห่งความหวังในตัวของมนุษย์มอดดับลง จนท�าให้การเดินทางสู่จุดหมาย ต้องล้มเลิกกลางคัน มันจะสร้างบรรยากาศอันมืดทมิฬซึ่งท�าให้เห็นว่า ทุกสิ่งไม่มีทาง จะเป็นไม่ได้และยากที่จะได้รับผลส�าเร็จ ประตูรับลมจึงถูกปดกั้น เขาจึงไม่กลับมามี ชีวิตชีวาอย่างที่เคยเป็น ความสิ้นหวัง เป็นความรู้สึกที่อันตราย ซึ่งอาจะฆ่าผู้สิ้นหวังได้หากว่าเขา ไม่ขจัดให้หลุดพ้นจากชีวิตไป และคนที่สิ้นหวังนั้น มักจะเห็นใบหน้าของเขาบูดบึ้ง อยู่ตลอดเวลา ชอบพูดตัดพ้อต่อว่า และเป็นคนโกรธง่าย เพราะในมุมมองของเขา คิดว่าไม่สามารถท�าสิ่งใด ๆ ได้ และชีวิตได้จบสิ้นไปแล้ว ! จงเป็นผู้ที่เชื่อมั่นในอัลลอฮฺแล้วความสิ้นหวังจะไม่มีวันเข้ามาในหัวใจของ คุณได้ (อินชาอัลลอฮฺ) จงรู้ไว้ว่าในชีวิตนี้คุณมีกฎกติกาและวัฏจักรที่หมุนเวียน สับเปลี่ยน บางเรื่องคุณอาจจะชนะ บางเรื่องคุณอาจพ่ายแพ้ แต่ทว่าการพ่ายแพ้ ของคุณนั้นไม่ใช่จุดจบของชีวิต แต่คุณจะต้องสร้างความหวังซึ่งท�าให้คุณยิ่งเพิ่มความ พยายามที่จะเดินทางต่อไป เมื่อใดที่ชีวิตของคุณเกิดความคับแคบเเร้นแค้น หรือบานประตูที่คุณ ต้องการจะเข้าไปได้ปดลงต่อหน้า

47 เมื่อนั้นคุณพึงร�าลึกเถิดว่า แท้จริงอัลลอฮฺทรงอยู่กับคุณ และจงคิดหาทาง เข้าไปใหม่ แล้วเมื่อนั้นคุณจะพบทางแก้ไข และอัลลอฮฺจะทรงเตรียมเส้นทางที่จะ ช่วยให้คุณรอดพ้นจากสิ่งที่คุณก�าลังประสบอยู่ บางครั้งการที่ประตูนั้นถูกปดกั้น มันอาจเป็นผลดีแก่คุณ แต่ว่าคุณไม่รู้ เพราะฉะนั้นแล้วไม่มีข้อแก้ตัวใด ๆ ที่คุณ จะต้องสิ้นหวัง จงอดทนแล้วรางวัลผลตอบแทนในความอดทนจะเป็นของคุณ จง เข้าหาอัลลอฮฺด้วยการขอดุอาอ์ ด้วยความบากบั่น ด้วยความตั้งใจที่แน่วแน่ และ ความหวังครั้งใหม่ของคุณ จะท�าให้ความฝันต่าง ๆ บรรลุผลส�าเร็จได้ (อินชาอัลลอฮฺ)

48 เมื่อ...การเดินทางได้สอนฉัน َ ُون فِر َ � ْ ُ ال م ْ و َ ق ْ َّ ال �ِ ِإ ه َّ ْ ِح ا�ل َّو ُ ِ من ر س َ أ ْ ي َ � َ � ُ ه َّ ِن ِ ۖ إ َّ ْ ِح ا� َّو ُ ِ وا من ر س َ أ ْ ي َ � َ �َ و “และพวกเจ้าอย่าเบื่อหน่ายต่อความเมตตาของอัลลอฮฺ แท้จริงไม่มีผู้ใดเบื่อหน่ายต่อความเมตตาของอัลลอฮฺ นอกจากหมู่ชนผู้ปฏิเสธ” (ซูเราะฮฺ ยูซุฟ : 87)

49 12 อย่ารีบร้อน การเดินทางได้สอนให้ฉัน...อย่ารีบร้อนที่จะท�าให้สิ่งหนึ่งสิ่งใดให้บรรลุผล หรือรีบร้อนให้ได้รับสิ่งหนึ่ง ๆ โดยเร็ว เพราะใครที่รีบร้อนกับสิ่งหนึ่งสิ่งใดก่อนที่ เวลาอันเหมาะสมจะมาถึง ผลที่จะติดตามมา คือเขาจะถูกกีดกั้นจากการได้รับสิ่งนั้น พึงรู้เถิดว่าริซกีของคุณถูกก�าหนดไว้แล้ว ดังนั้นคุณไม่มีหน้าที่อะไร นอกจากพยายาม ขยันในการแสวงหาและเข้าหาอัลลอฮฺด้วยการวอนขอดุอาอฺ แล้วจงปล่อยสิ่งที่เหลือ ไว้กับอัลลอฮฺ เพราะพระองค์คือผู้ที่อนุเคราะห์คุณ และให้ริซกี (ปัจจัยยังชีพ) แก่ คุณโดยที่คุณไม่คาดคิด มีผู้ใดอื่นจากพระองค์อีกเล่า? คนที่รีบร้อนในเรื่องต่าง ๆ ของชีวิตนั้น ในสายตาของคนอื่นเขาคือคนโง่ ไม่มีความอดทน หรือบางคนกล่าวว่าเขาเป็นคนไร้ความคิด เพราะความรีบร้อนของ เขาจะท�าให้เขาพูดและบ่นอยู่ตลอดเวลา มีความวิตกกังวล กระวนกระวายเป็นประจ�า จนกระทั่งเขากลายเป็นคนที่ถูกผู้อื่นวิจารณ์ ผลลัพธ์ที่จะหวานที่สุด คือ ผลลัพธ์ซึ่งเกิดขึ้นในเวลาที่ก�าหนด ตัวอย่างเช่น หากคุณเป็นนักศึกษา แล้วคุณรู้ผลคะแนนของคุณก่อนคนอื่น ๆ ไม่ว่าด้วยวิธีการใดก็ แล้วแต่ แน่นอนว่าคุณจะสูญเสียความเอร็ดอร่อยของงานฉลองกับความส�าเร็จพร้อม กับเพื่อน ๆ ของคุณ เด็กทารกที่คลอดออกมาจะมีสภาพที่อ่อนแอ หากแม่ของเขา คลอดก่อนจะครบเก้าเดือน ...และเรื่องราวของชีวิตทั้งหมดก็เป็นในท�านองนี้ เพราะ ทุก ๆ สิ่งมันมีเวลาที่ถูกก�าหนดไว้ และทุก ๆ สิ่งถูกบันทึกและก�าหนดไว้แล้ว เพราะ ฉะนั้นคุณอย่าได้เป็นคนใจร้อนเลย...