บันทกึ หลงั การสอน
1. ผลการจัดการเรยี นรตู้ ามแผนการสอน
1.1 วนั เดือน ปี ................สอนครง้ั ที่ ...1/18.... สาขา/ชน้ั ปี ......................จำนวนผเู้ รียน............คน
มาเรยี นปกติ...........คน ขาดเรยี น............คน ลาป่วย............คน ลากจิ ...........คน มาสาย...........คน
1.2 หัวขอ้ เรื่อง/เนือ้ หาสาระ :….……………………………………………………………………..…………...........
❑ สอนครบตามหวั ข้อเร่อื งในแผนฯ ❑ สอนไมค่ รบเนอ่ื งจาก..........................................
1.3 กจิ กรรม/วิธกี ารสอน
❑ ครูแนะนำและบอกจดุ ประสงค์ ❑ ครูอธบิ าย/ถาม-ตอบ/สาธติ /.
❑ ทำแบบทดสอบก่อนเรียน ❑ ทำแบบทดสอบหลังเรียน
❑ ทำแบบฝกึ หดั /โจทยป์ ญั หา ❑ ทำใบกิจกรรม/ใบงาน
❑ อนื่ ๆ (ระบุ)...................................................................................
1.4 ส่ือการเรยี นร/ู้ แหลง่ การเรยี นรู้ : ………………………………………………………………………….............
2. ผลการเรียนรขู้ องผูเ้ รียน/ผลการสอนของคร/ู ปญั หาท่พี บ
2.1 การวดั ผลและประเมินผล/ผลการเรียนรขู้ องผูเ้ รยี น : …………………………..…….…………..............
........................................................................................................................................................................
2.2 สมรรถนะทผี่ ูเ้ รยี นไดร้ ับ : .........................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
2.3 สอดแทรกคณุ ธรรม จริยธรรม และคา่ นิยม : ……………………………………..….………….................
……………..........................................................................................................................................................
2.4 ผลการสอนของครู : …………………………………………………………………..…….………………..............
……………..........................................................................................................................................................
2.5 ปญั หาทนี่ ำไปสู่การวจิ ัย : …………………………………………………..….…………………........................
……………..........................................................................................................................................................
3. แนวทางการพัฒนาคุณภาพการสอน
3.1 ผลการใชแ้ ละปรบั ปรงุ แผนการสอนครั้งน้ี : ………………………………………………..........................
……………..........................................................................................................................................................
3.2 แนวทางพัฒนาคุณภาพวิธีสอน/สื่อ/การวดั ผล/เอกสารชว่ ยสอน...............................................
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 43
แผนการจัดการเรียนรแู้ บบบรู ณาการที่ 4 หนว่ ยท่ี 2
รหัสวชิ า 20202-2104 วิชา การบรรจภุ ัณฑ์ สอนครงั้ ที่ 4
ช่ือหนว่ ย วัสดุบรรจภุ ัณฑ์ จำนวนชวั่ โมง 3 ช.ม.
สาระสำคัญ
วัสดุบรรจุภัณฑ์แต่ละประเภทมีข้อดีและข้อเสียแตกต่างกัน ซ่ึงมีความสําคัญมากต่อการทําหน้าท่ี ของตัว
บรรจุภัณฑ์ ในการรักษาคณุ ภาพและรูปทรงของผลติ ภณั ฑ์ การวางแผนการขนสง่ ผลิตภณั ฑ์ การลดต้นทุนในการขนส่ง
และการเพ่ิมมูลค่าผลิตภณั ฑ์ เพราะฉะนั้นบรรจุภณั ฑ์ท่ดี ีจะต้องมีคุณสมบัติ ดังกล่าวข้างต้น บางครั้งตัวบรรจุภัณฑ์มี
คุณภาพดี แต่ผู้ผลิตสินค้าบางรายไม่มีความรู้เรื่องวัสดุบรรจุภัณฑ์ จึงเลือกบรรจุภัณฑ์ไม่เหมาะสมกับตัวผลิตภัณฑ์
ส่งผลต่อตัวผลิตภัณฑ์ในด้านต่าง ๆ เช่น ทําให้ต้นทุน ในการขนส่งสูงขึ้น ผลิตภัณฑ์สญู เสยี คุณภาพ เพราะฉะนน้ั วัสดุ
บรรจภุ ัณฑจ์ งึ มีความสําคญั ตอ่ ผู้ผลิตสนิ ค้า ในทกุ ประเภท
สาระการเรียนรู้
5. วสั ดุบรรจุภณั ฑ์
6. วสั ดบุ รรจุภณั ฑ์กระดาษ
7. วัสดุบรรจุภณั ฑ์พลาสตกิ
สมรรถนะประจำหนว่ ย
ความรู้เก่ียวกับวสั ดบุ รรจุภัณฑ์และจาํ แนกชนดิ ของวัสดบุ รรจภุ ัณฑ์
จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
7. อธบิ ายคุณสมบตั ิของวสั ดบุ รรจภุ ัณฑแ์ ต่ละชนิดได้
8. จาํ แนกชนิดของวัสดบุ รรจภุ ัณฑไ์ ด้
กิจกรรมการเรยี นการสอน
ขัน้ นำเข้าสู่บทเรียน
10. ครูผู้สอนกล่าวนำเข้าสู่บทเรียนเก่ียวกับการบรรจุภัณฑ์ โดยกล่าววา่ บรรจุภัณฑ์ คือสงิ่ ท่หี ่อหุ้ม หรอื ใช้
บรรจุผลิตภัณฑ์ ท่ีมีบทบาทสำคัญต่อการทำธุรกิจทุกประเภท เพราะนอกจากใช้เพื่อการขนส่งจากแหล่งผลิตหรือ
จำหน่ายไปยังผบู้ รโิ ภค ช่วยป้องกนั ความเสยี หายทอ่ี าจเกิดขึ้นระหว่างเคลือ่ นย้าย เชน่ กล่องลูกฟูก แผน่ กระดาษลกู ฟูก
หรือบรรจุภณั พอ์ าหารและเคร่ืองดื่ม
11. ครสู นทนากับผู้เรียนเพ่ือนำเข้าส่บู ทเรียน
ข้นั สอน
วัสดุบรรจุภัณฑ์
9. ครใู ชส้ ่อื PowerPoint ประกอบการบรรยายเกย่ี วกับวัสดใุ นการผลติ บรรจภุ ัณฑ์
1. วสั ดุบรรจภุ ณั ฑ์
1.1 วสั ดุในการผลิตบรรจุภณั ฑ์
แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 44
ปจั จัยท่สี ําคญั ของการตดั สินใจเก่ียวกับการบรรจุภัณฑ์นัน้ คือ การใชว้ ัสดุในการออกแบบ บรรจุภัณฑ์
วัสดุท่ีจะใช้น้ันจะต้องมีความสัมพันธ์กับตัวสินค้าที่จะบรรจุเป็นอย่างมาก ทั้งน้ีก็เพราะ สินค้าที่จะบรรจุน้ันมีหลาย
ประเภท หลายชนิด หลายสถานะ เชน่ สนิ คา้ ทีอ่ ยูใ่ นรูปของแขง็ ของเหลว ก๊าซ ผง เมด็ ฯลฯ การตดั สินใจเลือกใชว้ ัสดุ
บรรจุภัณฑ์ก็ต้องมีความเหมาะสม ทั้งในด้านรูปทรง คุณสมบัติ สถานะของสนิ คา้ ท่ีจะบรรจุ จงึ จะสามารถสร้างคุณค่า
แก่สินค้า อันมีผล ตอ่ การกาํ หนดนโยบายและกลยทุ ธใ์ นด้านการตลาด วสั ดุมี 5 ประเภท ได้แก่
1) วัสดุบรรจุภัณฑ์กระดาษ
2) วัสดบุ รรจภุ ัณฑ์พลาสตกิ
3) วสั ดบุ รรจภุ ัณฑ์โลหะ
4) วัสดุบรรจุภณั ฑ์แก้ว
5) วัสดบุ รรจภุ ณั ฑ์ไม้
10. ครใู ชส้ ื่อ PowerPoint ประกอบการบรรยายวสั ดบุ รรจุภณั ฑ์กระดาษ
2. วัสดุบรรจุภณั ฑ์กระดาษ
กระดาษเป็นวัสดทุ ี่นยิ มแพรห่ ลายมากทสี่ ุดในการนาํ มาทาํ เปน็ บรรจุภณั ฑ์ เพราะสามารถ ออกแบบเปน็ บรรจุ
ภัณฑ์ได้ง่าย ต้นทนุ ต่ํา และหลากหลายกวา่ วัสดชุ นดิ อื่น ๆ เพราะคุณสมบัติ ทางกายภาพของกระดาษท่ีสามารถตัด ดัด
พับ งอ ได้ง่าย นํามากําหนดเป็นรูปร่าง รูปทรง ต่าง ๆ เช่น เป็นถุง เป็นกล่อง เป็นซอง เป็นกระป๋อง หรือเป็นทรง
พีระมิด รูปทรงต่าง ๆ ดังนัน้ คณุ สมบัตขิ องกระดาษท่ีทําจากเยอ่ื ไมธ้ รรมดาจึงมีการพัฒนาปรบั ปรงุ คุณภาพมากยิ่งขึ้น
โดย การติดหรอื เคลือบเข้ากับวัสดุประเภทอื่น ๆ เพ่อื เพมิ่ ประสทิ ธิภาพและประสิทธิผลในการทําหน้าท่ี บรรจุภณั ฑท์ ด่ี ี
ข้อดี
1. สามารถนํากลับมาใชใ้ หมไ่ ด้
2. นำ้ หนกั เบา สะดวกในการพกพา
3. พิมพ์ตกแตง่ ลวดลายให้สวยงามไดง้ า่ ย
4. ประหยัดค่าใช้จา่ ยในการขนส่ง
ขอ้ เสีย
1. ไมท่ นต่อน้ำและความช้นื
2. ติดไฟงา่ ย
3. ฉกี ขาดง่าย ไมท่ นทาน
แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 45
4. ถ้าอย่ใู นทช่ี น้ื เกิดเชือ้ ราไดง้ า่ ย
2.1 ประเภทของกระดาษ
การแบง่ ประเภทกระดาษตามลกั ษณะการใชง้ านสามารถแบ่งไดเ้ ป็น 8 ประเภท ดังต่อไปน้ี
1. กระดาษคราฟต์ (Kraft Paper) หรือกระดาษเหนียว หมายถึง กระดาษท่ีผลิตจากเย่ือซัลเฟต
หรือเยื่อคราฟต์ล้วน ๆ กระดาษคราฟต์ ที่ใช้งานท่ัวไปมีท้ังประเภทไม่ฟอกสี (กระดาษสีน้ำตาล) สําหรับ การใช้งานท่ี
ต้องการความแข็งแรงสูง และกระดาษคราฟต์ฟอกสี เพ่ือความสวยงาม หรือเพ่ือผลิตเป็นกระดาษสีสันต่าง ๆ นิยมใช้
กระดาษเหนยี วทาํ ถุงเพื่อการขนส่งและห่อผลิตภัณฑ์ทั่วไป
2. กระดาษแข็งแรงขณะเปียก (Wet Strength Paper) หมายถึง กระดาษเหนียวที่เติมเมลามีน
ฟอร์มาลดีไฮด์ (Melamine Formaldehyde) หรือยูเรียฟอร์มาลดีไฮด์ (Urea Formaldehyde) เพ่ือเพ่ิมความ
แข็งแรง ให้กระดาษแม้ขณะเปียก นยิ มใช้หอ่ ผลิตภณั ฑ์ที่มคี วามชืน้ สูง และใช้ ทําถุงเพ่อื การบรรจุภัณฑ์ท่ีมโี อกาสเปียก
น้ำสงู
3. กระดาษเหนียวชนิดยืด (Stretchable Paper) หมายถึง กระดาษเหนียวท่ีปรับปรุงให้สามารถ
ยืดตวั ได้มากกว่า ปกติ จึงสามารถทนต่อแรงดึงไดส้ งู กว่ากระดาษเหนียวธรรมดา
4. กระดาษกันไขมัน (Greaseproof Paper) เป็น กระดาษที่ผลิตจากเย่ือท่ีผ่านการตีป่นเป็น
เวลานานจน เส้นใยกระจายและบวมน้ํามากเป็นพิเศษ ทําให้กระดาษมี ความหนาแน่นสูงจึงป้องกันการซึมผ่านของ
ไขมนั ได้ดี นิยมใช้ห่อผลิตภัณฑอ์ าหารทม่ี ีไขมนั สงู และชน้ิ สว่ นอะไหล่ ท่ีมีน้ำมนั เคลอื บกันสนมิ
5. กระดาษกลาสซีน (Glassine) ทําจากกระดาษ กันไขมันท่ีผ่านการรีดเรียบร้อยด้วยลูกกล้ิง
ภายใต้อุณหภูมสิ ูง ขณะกระดาษเปียกชื้น ทําให้ความหนาแน่นของกระดาษเพ่ิมขึ้น และยังมีการขัดผิวทําให้กระดาษ
กลาสซีนมเี นอื้ แนน่ และผิวเรียบ มันวาว นิยมใช้หอ่ ผลติ ภณั ฑ์ทม่ี ไี ขมนั สงู
6. กระดาษทิชชู (Tissue Paper) หมายถึง กระดาษ ที่มีความนุ่มและบางเป็นพิเศษ นํ้าหนัก
มาตรฐานประมาณ 17-30 กรัมต่อตารางเมตร นิยมใช้ห่อผลิตภัณฑท์ ี่ต้องการป้องกันรอยขูดขีดผิว ห่อของขวัญ หรือ
ห่อผลติ ภัณฑท์ ่ีมี มลู ค่าสูงเป็นการช่วยเสริมความสวยงามและความพิถีพถิ ัน เช่น นํา้ หอม นาฬิกา และเครอื่ งประดับ
7. กระดาษพารช์ เมนต์ (Parchment Paper) เป็น กระดาษที่ผ่านกระบวนการผลิตพิเศษโดยการ
จุ่มกระดาษ ในกรดซัลฟิวริกเข้มข้นเป็นเวลาส้ัน ๆ แล้วนําไปล้างและทําให้ เป็นกลางก่อนจะนําไปอบรีดให้แห้ง
กระดาษนี้มคี ุณสมบตั ิ ปอ้ งกนั การซึมผ่านของไขมันได้เปน็ อยา่ งดี นิยมใชบ้ รรจุ ผลิตภณั ฑอ์ าหาร
8. กระดาษลูกฟกู มีความแขง็ แรงมากกวา่ กระดาษทัว่ ไป ใชส้ าํ หรับบรรจุผลิตภณั ฑ์ที่มี นาํ้ หนกั มาก
เช่น กลอ่ งบรรจุสนิ คา้ ขายส่ง ความแขง็ แรงของกระดาษขึ้นอยกู่ ับจํานวนชั้นของ ลอนลูกฟูกซ่ึงมตี ั้งแตก่ ระดาษลกู ฟูก
ช้ันเดียวจนถึงกระดาษลกู ฟูก 3 ชน้ั
11. ครูใชส้ ่อื PowerPoint ประกอบการบรรยายวัสดบุ รรจุภณั ฑ์พลาสตกิ
3. วสั ดุบรรจภุ ัณฑพ์ ลาสตกิ
ปัจจุบันความนิยมในการใช้พลาสติกเป็นวัสดุในการผลิตภาชนะบรรจุหรือหีบห่อในรูปต่าง ๆ ตลอดจน
สิง่ ประดิษฐ์อน่ื ๆ สําหรบั ใช้เป็นสว่ นประกอบในการบรรจุผลิตภณั ฑ์เพมิ่ ขึน้ ตามลําดบั การนาํ มาใชป้ ระโยชนม์ ีให้เห็นได้
ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ถุง ขวด กล่อง ฯลฯ และลกั ษณะพิเศษ อ่นื ๆ อีกเป็นจาํ นวนมาก ซึง่ อาจจัดเป็นประเภทได้หลาย
ประเภท
แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 46
ขอ้ ดี
1. มีนำ้ หนกั เบา แขง็ แรงกว่ากระดาษ
2. ทนตอ่ สารเคมี
3. ป้องกันการซึมผ่านของอากาศได้
4. พลาสติกบางชนิดเป็นฉนวนกันความร้อนได้
5. ยดื อายุผลติ ภณั ฑไ์ ด้เพราะตอ่ ตา้ นการทําลายของเชือ้ ราและแบคทีเรยี
ขอ้ เสยี
1. ยากแกก่ ารทาํ ลายหรอื ย่อยสลาย
2. ละลายเมอื่ ถูกความรอ้ น
3. ก่อใหเ้ กิดปัญหาสภาพแวดล้อมถูกทาํ ลาย
โดยปกติแล้วไดม้ กี ารจดั แบ่งประเภทของพลาสติก ออกเปน็ 2 ประเภทใหญ่ ๆ คอื
1) ประเภทพลาสติกแข็ง (Thermosetting) พวกน้ี สามารถให้ความร้อนแล้วพิมพ์เป็นผลิตภัณฑ์ใน
รูปของหีบห่อได้เพียงคร้ังเดียว เมื่อแข็งตัวแล้วอาจแตกได้ ไม่สามารถทําให้หลอมตัวด้วยความร้อนหรือพิมพ์ใหม่ได้
เช่น ภาชนะพลาสตกิ ของมาลาพลาส
2) ประเภทพลาสติกอ่อน (Thermoplastic) พวกน้ีสามารถใช้ความร้อนทําให้หลอมตัว แล้วพิมพ์
ออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ได้หลาย ๆ ครั้ง ตามต้องการ เช่น ภาชนะพลาสติกของทัพเพอรแ์ วร์ ถุงพลาสติกใสใสข่ นม ขวด
นํ้าพลาสตกิ ฯลฯ
a. บรรจภุ ณั ฑพ์ ลาสตกิ ในชวี ิตประจาํ วนั
ชนดิ ของพลาสตกิ ท่ีมบี ทบาทสาํ คญั และอยรู่ อบตัวเราทกุ วัน
1. Polyethylene Terephthalate (PET หรอื PETE)
PET (เพ็ต) หรือ พอลิเอทิลนี เทเรฟทาเลต (บางคร้ังอาจ เรียกวา่ พอลิเอสเตอร์) PET ไดร้ บั
ความนยิ มสูงและถูกนาํ มาใชเ้ ป็น บรรจภุ ัณฑ์ตา่ ง ๆ เช่น ขวดนํา้ มนั ขวดนํา้ อัดลม ขวดน้าํ มันพชื ขวดเครือ่ งสําอาง
ปจั จุบันมีการผลิตแผน่ PET บา้ ง และเรมิ่ นาํ มาฉดี ข้ึนรปู เปน็ ชิ้นสว่ นต่าง ๆ PET รไี ซเคลิ ไดง้ า่ ย และนาํ มาผลติ เป็นเส้น
ใยสาํ หรบั พรมหรือ ผลติ ภัณฑ์ส่ิงทออื่น ๆ
คณุ สมบัติ : ใส แขง็ แรง/เหนยี ว ป้องกันการซมึ ผา่ นของกา๊ ซดมี าก ทนตอ่ ไขมัน/นา้ํ มัน และ
ความรอ้ น
ประโยชนก์ ารใชง้ าน : ขวดน้ำอดั ลม ขวดนา้ํ ยาบ้วนปาก และภาชนะบรรจอุ าหาร
ผลติ ภัณฑจ์ าก Recycled PET : ภาชนะบรรจนุ ํ้ายาล้างจาน โต๊ะสาํ หรับปิกนิก รองเท้าบู๊ต
รั้วบา้ น เฟอร์นเิ จอร์ในสวน
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 47
2. High Density Polyethylene (HDPE)
HDPE หรือ พอลิเอทิลีน ชนดิ ความหนาแนน่ สงู มีโครงสร้างเปน็ เสน้ ตรง HDPE มลี ักษณะโปร่ง
แสงหรอื ขุ่น นํามา ใช้เป็นขวดนม น้ํา และน้ําผลไม้ โคพอลิเมอร์ของ HDPE ที่ผสมสี มักจะนํามาผลิตเป็นบรรจุภัณฑ์
ของใชใ้ นห้องน้ำ
คณุ สมบัติ : แขง็ และเหนียว ราคาถูก ขึ้นรูปงา่ ย ทนตอ่ สารเคมี ก๊าซซึมผ่านยาก
ประโยชน์การใชง้ าน : ขวดนม ขวดนํา้ ผลไม้ ถงุ ใสอ่ าหาร และของเล่น
ผลิตภัณฑ์จาก Recycled HDPE : ภาชนะใส่อาหารสัตว์ ม้าน่งั กระเบื้องปูพ้ืน ขวดใส่น้ํายา
ซกั ผ้า
3. Vinyl (Polyvinyl Choride or PVC)
Pvc (พีวีซี) หรอื พอลไิ วนลิ คลอไรด์ มี 2 ประเภท คอื
1) พีวซี ชี นิดแขง็ (Rigid PVC) (ซึง่ คิดเป็นรอ้ ยละ 60 ของพวี ซี ีที่ผลิตทงั้ หมด) ใช้มากใน
อตุ สาหกรรมก่อสร้าง เชน่ ท่อนำ้ ข้อต่อ และหน้าต่าง
2) พีวีซีชนิดอ่อน (Soft or Flexible PVC) ใชเ้ ป็นฉนวนหุม้ สายไฟ เคเบลิ ฟลิ ม์
กระเบื้อง ปูพนื้ หนังเทียม สารเคลือบ ตลอดจนอุปกรณ์การแพทย์ต่าง ๆ
คณุ สมบัติ : สมบตั เิ ชิงกลมีช่วงกวา้ ง ทนตอ่ นาํ้ มนั และสารเคมี ใส และราคาถกู ประโยชน์การใช้
งาน : บรรจอุ าหารชนิดใส วสั ดสุ ําหรบั กอ่ สรา้ ง ผลิตภณั ฑ์จาก Recycled Pvc : เฟอร์นิเจอร์ ฟิลม์ ภาชนะบรรจุ
4. Low Density Polyethylene (LDPE)
LDPE หรือ พอลิเอทิลีน ชนิดความหนาแน่นตํ่า นิยมใช้ในรูปฟิล์มพลาสติก เน่ืองจาก
คณุ สมบตั ทิ ่เี หนียว ยืดหยนุ่ ใส มจี ุดหลอมเหลวตํา่ นอกจากนย้ี ัง ใช้เปน็ ฉนวนหุ้มสายไฟอีกด้วย
คณุ สมบัติ : ขึ้นรูปงา่ ย ไมใ่ ห้ความชิ้นผา่ น สมบตั เิ ชงิ กล ปานกลาง ปิดผนึกด้วยความรอ้ น และ
ราคาถกู
แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 48
ประโยชน์การใชง้ าน : ถงุ บรรจุขนมปัง อาหารแชเ่ ย็น และ ซองบะหมก่ี งึ่ สาํ เรจ็ รปู
ผลิตภณั ฑจ์ าก Recycled LDPE : ฟิลม์ ถังใส่ขยะ เฟอร์นเิ จอร์
5. Polypropylene (PP)
PP (พีพ)ี หรอื พอลโิ พรพลิ ีน เป็นพลาสตกิ ท่มี ีความ หนาแน่นนอ้ ยทส่ี ดุ ในพลาสติกสาํ หรับ
บรรจภุ ณั ฑ์ PP ปิดผนกึ ดว้ ย ความรอ้ นได้ และเป็นวสั ดทุ ี่มปี ระโยชนใ์ นการใชง้ านมากมาย ตัง้ แต่ ฟิล์ม บรรจภุ ัณฑช์ นดิ
แข็ง เส้นใย ตลอดจนชน้ิ ส่วนรถยนต์และเครอื่ งใช้ไฟฟ้า
คุณสมบัติ : สมบัติเชิงกลดี แข็งและเหนียว ทนต่อสารเคมี นํ้ามันและความร้อน ป้องกัน
ความช้ืนผา่ น ราคาถูก ข้นึ รูปงา่ ย
ประโยชนก์ ารใช้งาน : ขวดใสเ่ ครื่องปรงุ อาหาร บรรจภุ ัณฑข์ องเนยแขง็ นมเปร้ียว และยา
ผลิตภัณฑ์จาก Recycled PP : ถุงพลาสติกร้อน/เย็น ฟิล์มใสห่อหุ้มอาหารกันอากาศเข้า
กลอ่ งใส่อาหาร สัญญาณไฟ แปรงทําความสะอาด อุปกรณต์ ัด ขูดนํ้าแขง็ เฟอร์นเิ จอร์
6. Polystyrene (PS)
PS หรือ พอลิสไตรีน อาจอยู่ในรูปพลาสตกิ แขง็ หรอื โฟม สว่ นใหญ่จะใช้ประโยชน์จากความใส
และความแข็ง PS มี จดุ หลอมเหลวคอ่ นข้างตํา่ และเป็นพลาสตกิ ท่ียอมให้ออกซิเจน นาํ้ และไอระเหยผ่านไดง้ า่ ย
คุณสมบตั ิ : เป็นฉนวน ขน้ึ รูปง่าย แข็ง ใส และราคาถกู
ประโยชน์การใชง้ าน : กล่องเทปคาสเซตตห์ รอื วิดีโอ แผ่นซีดี ถ้วยกาแฟ ช้อนสอ้ ม และมดี
ผลติ ภัณฑ์จาก Recycled Ps : กล่องหรือถาดโฟม ถ้วยไอศกรมี
แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 49
ขน้ั สรุปและการประยกุ ต์
12. ครูสรุปบทเรียน โดยใช้ PowerPoint และอภปิ รายซักถามข้อสงสยั
13. ผู้เรียนทำกจิ กรรมใบงาน และแบบประเมินผลการเรียนรู้
ส่อื การเรียนการสอน
7. หนังสือเรียน รหสั 20202-2104 การบรรจุภณั ฑ์ ของสำนักพมิ พเ์ อมพนั ธ์
8. สื่อ Power Point
9. กจิ กรรมการเรยี นการสอน
หลักฐาน
1. บนั ทึกการสอน
2. ใบเช็ครายช่อื
3. แผนจัดการเรียนรู้
4. การตรวจประเมนิ ผลงาน
การวัดและการประเมนิ ผล
วิธีวัดผล
1. สังเกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล
2. ตรวจกจิ กรรมส่งเสริมคณุ ธรรมนำความรู้
3. ตรวจแบบประเมินผลการเรยี นรู้ แบบฝกึ ปฏิบัติ
4. ตรวจใบงาน
เคร่อื งมอื วัดผล
1. แบบสงั เกตพฤติกรรมรายบุคคล
2. แบบประเมินผลการเรียนรู้ และแบบฝึกปฏบิ ตั ิ
3. แบบประเมินกจิ กรรมใบงาน
เกณฑ์การประเมินผล
1. เกณฑผ์ ่านการสังเกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล ต้องไม่มชี ่องปรับปรงุ
2. แบบประเมนิ ผลการเรยี นรมู้ เี กณฑ์ผ่าน และแบบฝกึ ปฏิบัติ 50%
3. แบบประเมนิ กิจกรรมใบงานมีเกณฑผ์ า่ น 50%
แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 50
ใบงานท่ี 2.1
จุดประสงค์การเรยี นรู้
1. อธิบายคุณสมบัติของวสั ดุบรรจภุ ณั ฑแตละชนดิ ได
คาํ ชี้แจง จงอธบิ ายคุณสมบัตขิ องวัสดบุ รรจภุ ัณฑแตละชนิดมาพอเขาใจ
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 51
ใบงานที่ 2.2
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. จําแนกชนิดของวัสดบุ รรจุภณั ฑได
คาํ ช้ีแจง ผูเรียนเลือกบรรจุภัณฑท่ีตนเองสนใจมา 3 ตัวอยาง แลวจําแนกชนิดของวัสดุท่ีใชในการผลิต พรอมกับ
อธิบายขอดแี ละขอเสยี ของวสั ดนุ ัน้
1. ชนดิ ของวัสดทุ ่ีใชผลิตบรรจภุ ณั ฑ
............................................................................................................
............................................................................................................
ขอดีและขอเสีย
............................................................................................................
............................................................................................................
2. ชนิดของวัสดทุ ่ีใชผลิตบรรจภุ ัณฑ
............................................................................................................
............................................................................................................
ขอดีและขอเสยี
............................................................................................................
............................................................................................................
3. ชนิดของวสั ดุท่ีใชผลิตบรรจุภณั ฑ
............................................................................................................
............................................................................................................
ขอดีและขอเสีย
............................................................................................................
............................................................................................................
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 52
บันทกึ หลงั การสอน
1. ผลการจัดการเรยี นรตู้ ามแผนการสอน
1.1 วนั เดือน ปี ................สอนครง้ั ที่ ...1/18.... สาขา/ชน้ั ปี ......................จำนวนผเู้ รยี น............คน
มาเรยี นปกติ...........คน ขาดเรยี น............คน ลาป่วย............คน ลากจิ ...........คน มาสาย...........คน
1.2 หัวขอ้ เรื่อง/เนือ้ หาสาระ :….……………………………………………………………………..…………...........
❑ สอนครบตามหวั ข้อเร่อื งในแผนฯ ❑ สอนไมค่ รบเนอ่ื งจาก..........................................
1.3 กจิ กรรม/วิธกี ารสอน
❑ ครูแนะนำและบอกจดุ ประสงค์ ❑ ครูอธบิ าย/ถาม-ตอบ/สาธิต/.
❑ ทำแบบทดสอบก่อนเรียน ❑ ทำแบบทดสอบหลังเรียน
❑ ทำแบบฝกึ หดั /โจทยป์ ญั หา ❑ ทำใบกิจกรรม/ใบงาน
❑ อนื่ ๆ (ระบุ)...................................................................................
1.4 ส่ือการเรยี นร/ู้ แหลง่ การเรยี นรู้ : ………………………………………………………………………….............
2. ผลการเรียนรขู้ องผูเ้ รียน/ผลการสอนของคร/ู ปญั หาท่พี บ
2.1 การวดั ผลและประเมินผล/ผลการเรียนรขู้ องผู้เรยี น : …………………………..…….…………..............
........................................................................................................................................................................
2.2 สมรรถนะทผี่ ูเ้ รยี นไดร้ ับ : .........................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
2.3 สอดแทรกคณุ ธรรม จริยธรรม และคา่ นิยม : ……………………………………..….………….................
……………..........................................................................................................................................................
2.4 ผลการสอนของครู : …………………………………………………………………..…….………………..............
……………..........................................................................................................................................................
2.5 ปญั หาทนี่ ำไปสู่การวจิ ัย : …………………………………………………..….…………………........................
……………..........................................................................................................................................................
3. แนวทางการพัฒนาคุณภาพการสอน
3.1 ผลการใชแ้ ละปรบั ปรงุ แผนการสอนครั้งน้ี : ………………………………………………..........................
……………..........................................................................................................................................................
3.2 แนวทางพัฒนาคุณภาพวิธีสอน/สื่อ/การวดั ผล/เอกสารชว่ ยสอน...............................................
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 53
แผนการจดั การเรยี นรู้แบบบรู ณาการที่ 5 หน่วยท่ี 2
รหสั วชิ า 20202-2104 วชิ า การบรรจุภณั ฑ์ สอนครง้ั ท่ี 5
ชือ่ หนว่ ย วสั ดุบรรจุภัณฑ์ จำนวนช่ัวโมง 3 ช.ม.
สาระสำคัญ
วัสดุบรรจุภัณฑ์แต่ละประเภทมีข้อดีและข้อเสียแตกต่างกัน ซึ่งมีความสําคัญมากต่อการทําหน้าที่ ของตัว
บรรจภุ ณั ฑ์ ในการรักษาคณุ ภาพและรปู ทรงของผลติ ภณั ฑ์ การวางแผนการขนสง่ ผลิตภัณฑ์ การลดตน้ ทุนในการขนส่ง
และการเพิ่มมูลค่าผลิตภณั ฑ์ เพราะฉะน้ันบรรจุภัณฑ์ทด่ี ีจะต้องมีคุณสมบัติ ดังกล่าวข้างต้น บางครั้งตัวบรรจุภัณฑ์มี
คุณภาพดี แต่ผู้ผลิตสินค้าบางรายไม่มีความรู้เรื่องวัสดุบรรจุภัณฑ์ จึงเลือกบรรจุภัณฑ์ไม่เหมาะสมกับตัวผลิตภัณฑ์
ส่งผลต่อตัวผลิตภัณฑ์ในด้านต่าง ๆ เช่น ทําให้ต้นทุน ในการขนสง่ สูงข้ึน ผลิตภัณฑ์สญู เสียคุณภาพ เพราะฉะน้นั วัสดุ
บรรจุภัณฑจ์ ึงมคี วามสาํ คัญตอ่ ผผู้ ลติ สนิ คา้ ในทกุ ประเภท
สาระการเรียนรู้
8. วัสดุบรรจภุ ณั ฑโลหะ
9. วสั ดบุ รรจภุ ัณฑแกว
10. วสั ดุบรรจภุ ัณฑไม
สมรรถนะประจำหนว่ ย
ความรู้เกยี่ วกบั วสั ดุบรรจภุ ัณฑ์และจําแนกชนิดของวสั ดบุ รรจุภัณฑ์
จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
14. อธบิ ายคณุ สมบัติของวัสดุบรรจภุ ัณฑ์แต่ละชนดิ ได้
15. จําแนกชนดิ ของวสั ดบุ รรจุภณั ฑไ์ ด้
กจิ กรรมการเรยี นการสอน
ขน้ั นำเขา้ ส่บู ทเรยี น
12. ครูผู้สอนกล่าวทบทวนเนื้อหาเก่าเก่ียวกับปัจจัยที่สําคัญของการตัดสินใจเกี่ยวกับการบรรจุภัณฑ์ใน
หวั ขอ้ ทผ่ี า่ นมา เพอื่ ใหผ้ เู้ รยี นเกิดการเรยี นรู้ที่สอดคลอ้ งกับเน้ือหาใหม่
13. ครูสนทนากับผ้เู รยี นเพ่อื นำเขา้ สบู่ ทเรียน
ขนั้ สอน
วสั ดบุ รรจุภัณฑ์
16. ครูใชส้ ือ่ PowerPoint ประกอบการบรรยายเกย่ี วกับวัสดุบรรจุภณั ฑ์โลหะ
4. วัสดบุ รรจภุ ณั ฑโลหะ
โลหะที่นยิ มทําภาชนะบรรจุภัณฑคือ แผนเหล็กกลา โดยนํามาเคลอื บผวิ ซ่ึงวสั ดุท่ีเปนโลหะทไ่ี ดจากการผลิต
โดยสวนใหญมักจะไมมีความสวยงามและไมทนตอสภาพดนิ ฟาอากาศ ทําใหสึกกรอน เปนสนิมเร็ว ดังน้ัน กอนการใช
งานวัสดุประเภทโลหะ จึงมักเคลือบผิวโลหะ เพื่อใหโลหะที่นํามาบรรจุมีคุณสมบัติคงทนตอการเสียดสี การกัดกรอน
แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 54
การทนความรอน ฯลฯ การเคลือบผิวแบงเปนการเคลือบผวิ ดวยสารอนินทรยี และการเคลือบผิวดวยสารอินทรียและ
ทาส
การเคลือบผิวดวยสารอนินทรียทาํ ไดหลายวิธี เชน การอาบโลหะ การเคลือบดวยสารเคมี การรมดํา การชุบ
ดว้ ยไฟฟา การเคลือบดวยออกไซด การเคลือบผิวดวยสารอนินทรียที่นิยมกันมาก คือ การเคลือบผิวดวยสังกะสีและ
การเคลอื บผวิ ดวยดบี ุก
การเคลือบผิวดวยสารอินทรยี ไดแก การใชสีโดยมีสารประกอบ 3 ตัว ประกอบเขาดวยกัน คือ ตัวประสาน
ผงสี และสารทําใหเจือจาง
ข้อดี
1. แขง็ แรงทนทาน
2. นํามาหลอมใชใหมไดอีก
3. ปองกันการซึมผานของอากาศ แสง กล่ิน รสไดดี
4. สามารถฆาเช้อื ไดดวยความรอน
ขอ้ เสีย
1. มีนํ้าหนกั มากกวากระดาษและพลาสตกิ
2. ตนทุนสูง
3. บางชนิดเกดิ การกดั กรอนเปนสนิมงาย
4. มกี ระบวนการผลติ ทซ่ี ับซอน
5. มีจุดออนตรงรอยตอหรือฝาปด
โลหะมคี ุณสมบตั ิแข็งแรง ทนทาน การเคลอื บผิวภายในจะชวยลดการสึกกรอน ซ่งึ เกิดจากปฏิกริ ิยาระหวาง
โลหะกับผลิตภัณฑที่บรรจุ ไมมีการซึมผานของไอน้ําและกาซ แตมีจุดออนอยูตามรอยตอหรือฝา อาจนําโลหะไปทํา
ภาชนะบรรจตุ าง ๆ ได ดงั น้ี
1. กระปอ๋ ง หมายถึง กระปองรปู ทรงตาง ๆ เชน ทรงกระบอก รูปเหล่ียม รปู ไข อาจจะทาํ จากโลหะตางชนิด
เชน แผนเหลก็ แผนเหล็กอาบดบี ุก อะลูมิเนียม และอน่ื ๆ ใชบรรจอุ าหาร ยา นํ้ามันหลอลน่ื และเครอื่ งใชอื่น ๆ
2. ถงั มีความจุและมขี นาดใหญกวากระปองมาก ใชบรรจุสารเคมี นา้ํ มันหลอล่ืน และอน่ื ๆ
3. Aerosols or Pressurized Containers ใชบรรจผุ ลติ ภณั ฑทเี่ ปนของเหลวและมสี ารที่ใชขับ ซงึ่ เปนทัง้
ของเหลวและกาซผสมกันอยู ใชบรรจยุ าฆาแมลง เคร่ืองสําอาง อาหารและยาบางชนิด
แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 55
4. Collapsible Tubes บรรจสุ ินคาทม่ี ีลกั ษณะหนืด เชน เครือ่ งสําอาง ยา อาหาร และกาว
5. อะลูมิเนียมแผนเปลว ใชหอทาํ ซอง หรอื ทาํ เปนรูปรางตาง ๆ เพื่อบรรจอุ าหาร ยา และอ่ืน ๆ
17. ครใู ชส้ ื่อ PowerPoint ประกอบการบรรยายวัสดบุ รรจภุ ณั ฑแกว
5. วสั ดุบรรจุภณั ฑแกว
แกวผลิตขึ้นมาจากการหลอมเหลวรวมกันระหวางหินปูนโซดา ซิลิกา อะลูมิเนียม โพแทสเซียมและ
แมกนีเซยี มออกไซด นําไปขึน้ รูปตามแบบออกมาเปนภาชนะบรรจุ เชน ขวด แกวนาํ้ จาน ชาม
ขอ้ ดี
1. ทนความรอน
2. สวยงามเพราะสามารถทําสีตาง ๆ ได
3. นาํ กลบั มาใชไดอกี
4. ไมสรางปญหาตอสิง่ แวดลอม
ขอ้ เสยี
1. มนี าํ้ หนักมาก แตกหักงาย
2. ตนทนุ การผลติ สงู จงึ มีราคาแพง
3. ไมสะดวกตอการพกพา
4. มขี อจํากัดในการออกแบบบรรจภุ ัณฑ
5.1 ประเภทของแกว
ตามมาตรฐานผลติ ภณั ฑอุตสาหกรรม วิธที ดสอบความทนทานทางเคมขี องภาชนะแกวบรรจุยา มอก.
501-2527 ไดแบงภาชนะแกวออกเปน 4 ประเภท ดังนี้
แก้วประเภทท่ี 1 หมายถึง แกวบอโรซลิ เิ กต (แกวทมี่ โี บรอนไตรออกไซด ไมนอยกวารอยละ 5
โดยน้ําหนกั ) ซง่ึ เปนแกวท่มี ีความทนทานสูง โดยทัว่ ไปใชทําภาชนะบรรจุยาสําหรับฉีด
แก้วประเภทที่ 2 หมายถึง แกวโซดาไลม (แกวท่ีทําจากไลม โซดา และทราย เปนสวนผสมหลัก)
ท่ผี านกรรมวิธีทางผิว โดยวธิ อี ัลคาไลสอยางเหมาะสม โดยทั่วไปใชทาํ ภาชนะบรรจุยาสาํ หรับฉีด ที่มีความเปนกรดหรือ
เปน็ กลาง แตอาจใชทาํ ภาชนะบรรจยุ าสําหรบั ฉีดที่มีความเปนดางได ถาผานการทดสอบแลววามคี วามคงตัวเหมาะสม
แก้วประเภทที่ 3 หมายถึง แกวโซดาไลม ซ่งึ โดยท่ัวไปไมใชทาํ ภาชนะบรรจุยาสําหรบั ฉีดยกเวนยา
ฉีดท่ีทดสอบความคงตวั ไวแลววา ไมมกี ารเปล่ยี นแปลงเมอ่ื บรรจใุ นภาชนะทที่ ําจากแกวประเภทนี้
แก้วประเภทที่ 4 หมายถึง แกวโซดาไลม ที่ใชทําภาชนะบรรจุยาที่ใชรับประทาน หรือยาที่ใช
ภายนอกเฉพาะท่ี แตไมใชทาํ ภาชนะบรรจุยาสําหรับฉดี
แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 56
แกวท้ัง 4 ประเภทนี้ โดยเฉพาะอยางยิ่งแกวประเภทที่ 3 ไดถูกนํามาใชเปนภาชนะบรรจุในอุตสาหกรรม
ประเภทตาง ๆ มากมาย เชน อุตสาหกรรมเบียร น้ําอัดลม สุรา ยา อาหาร เคร่ืองสําอางเครื่องดื่มบํารุงกําลัง และ
เคร่ืองแกว (จาน ชาม แกวตาง ๆ) นอกจากนี้ เรายังแบงขวดแกวออกเปน ขวดปากกวางและขวดปากแคบ ซ่ึงใช
กระบวนการผลติ ที่ตางกัน คือ
1. กระบวนการผลติ เปาและเปา ใชผลติ ขวดปากแคบ
2. กระบวนการผลิตอัดและเปา ใชผลิตขวดปากกวาง (ขนาดเสนผานศูนยกลางของปากขวด ตั้งแต 48
มิลลเิ มตรขน้ึ ไป)
18. ครูใชส้ อื่ PowerPoint ประกอบการบรรยายวัสดบุ รรจุภณั ฑไ์ ม้
6. วสั ดบุ รรจุภัณฑ์ไม้
ประเภทของไม แบงออกเปน 3 ประเภท
1. ไมเน้ือออน เปนไมท่ีมีเน้ือคอนขางเหนียวสามารถตกแตงไดงาย เนื้อไมจะมีสีจางซีด ใชทําพวก
เครอื่ งเรอื น กลองบรรจผุ ลติ ภัณฑงานในท่รี ม หรืองานรับน้ําหนักไมมาก เชน แบบหลอคอนกรีตไดแก ไมกามปู ไมยาง
ไมสกั ไมไผ และไมมะมวงปา
2. ไมเนือ้ แข็ง เปนไมเนื้อแข็งปานกลาง สามารถตกแตงไดงาย มักมสี ีเขมมีความแข็งแรงทนทานดี ใชใน
งานโครงสรางท่ีรับน้ําหนักของอาคารบานเรือน ทําเคร่ืองเรือนประตู หนาตาง และใชทําแบบหลอ ไดแก ไมเต็ง ไม
ตะเคียนไมแดง ไมตะแบก
3. ไมเน้ือแกรง เปนไมท่ีใหความแข็งแรงสูง เน้ือไมเปนมัน มีนํ้าหนักมาก สีเขมแดงจัดจนถึงดํา ใชใน
งานทําเคร่ืองเรือน เครื่องมือชางตาง ๆหรืองานที่ตองรับนาํ้ หนกั ทนแดดทนฝน เชน เสาคานหมอนรางรถไฟ ไดแก ไม
ประดูไมชงิ ชนั ไมมะคา ไมมะเกลือ
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 57
ตนไมเปนวัสดสุ ําหรับการบรรจภุ ัณฑที่มคี วามแข็งแรงทนทานกวาวัสดอุ ่ืน แตมีปญหาดานการทําลายป
าและขอจํากดั ของผูนําเขาสนิ คา เชน การหามใชไมที่เคลอื บสารบางชนิดเพื่อรักษาเนื้อไม การเปดตรวจสอบของกรม
ศุลกากรที่ทําใหบรรจุภัณฑเสียหาย ดังนั้นในการผลิตบรรจุภัณฑประเภทไม ตองคํานึงถึงความเหมาะสมของสินคา
วิธกี ารขนสงระยะเวลาในการขนสง นา้ํ หนักบรรทุก และประเภทของไมทน่ี าํ มาผลติ เชน ไมทนี่ ํามาผลิตเปนบรรจภุ ณั ฑ
มีทัง้ ไมเนื้อออ่ นไมเนอ้ื แข็ง รวมถงึ เศษไมทเ่ี หลือจากการผลิตเครอ่ื งเรอื นเคร่ืองใชทค่ี วรนํามาใชประโยชนใหคุมคายิ่งขึ้น
บรรจภุ ัณฑทผ่ี ลติ จากไมมีหลากหลายรูปแบบขน้ึ อยูกบั ลักษณะของสนิ คาและความตองการของผูใช เชน กลองไม ลงั ไม
ถาดไม เขง่ ไมไผ ชะลอมไมไผ ฯลฯ
• ไมไผ
ไมไผจัดเปนไมยืนตนท่ีโตเรว็ แตกหนอแพรพันธุงาย ไมไผที่นํามาทําบรรจุภัณฑ เชน ไผปา
ไผรวก ไผสีสุกสามารถนาํ มาผลิตเปนบรรจภุ ัณฑในรูปแบบตาง ๆ ตามความสามารถของคน
ในทองถ่ิน เชน สานเขง ชะลอมประดิษฐเปนกลองหรือถาด ซึ่งสนองความตองการใหผู
บรโิ ภคไดอยางหลากหลาย
• ตน้ หวาย
ตนหวาย เปนพืชตระกูลปาลม พันธุไม เลือ้ ย ชอบพนั เกาะตนไมใหญ มีความเหนียว แข็งแรง
คงทน หวายเปนพืชท่ีเติบโตคอนขางไว สามารถเกบ็ เก่ยี วเพอ่ื นํามาใชได โดยที่ไมตอง แปรรูป
มากนัก จงึ ไมกระทบตอสิง่ แวดลอม นับวาเปนพชื เศรษฐกิจท่ีสําคญั ชนิดหนึ่งของ ประเทศใน
เขตรอน โดยเฉพาะประเทศไทยนยิ ม ใชประโยชนหลายอยาง เชน เฟอรนิเจอร วสั ดุกอสราง
และเครอ่ื งจักสาน สามารถนาํ ผลิตภณั ฑจากหวายมาใชเปนบรรจุภัณฑได อยางสวยงาม เชน
ตะกรา ถาด และกลอง
แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 58
• ตน้ มะพร้าว
มะพราว เปนไมยืนตนอยูในตระกูลปาลมที่มีในทองถิ่นหรือมีท่ัวไปในทุกแหงของ ประเทศ
ไทย เปนพืชท่ีสามารถนํามาใชประโยชนไดทุกสวน เชน น้ําและเน้ือมะพราวออนใช
รับประทาน เนือ้ ในผลแกนาํ ไปขดู และคั้นทํากะทิ ยอดมะพราวออนนํามาประกอบอาหารคาว
ได กะลานําไปประดิษฐเปนส่ิงของตาง ๆ เชน กระบวย โคมไฟ ตนมะพราวนําไปประดษิ ฐเป
น เครื่องใชเคร่ืองตกแตงบาน นักประดิษฐสามารถนํามะพราวมาใชทําเปนบรรจุภณั ฑได ดัง
ตัวอยางตอไปนี้
1. ผลมะพราว นาํ ไปใชทัง้ ผลหรือใชเฉพาะกะลามะพราว ถานาํ มะพราวไปใชทง้ั ผล จะได
บรรจุภัณฑท่ีมีรูปทรงเฉพาะตัว เมื่อผาคร่ึงผลจะมีชองวางซ่ึงเดิมใชเปนสวนกักเก็บ น้ํา
มะพร้าว สามารถใชสวนนเี้ ปนบรรจุภัณฑได หรือถาเลือกใชเฉพาะสวนที่เรียกวา กะลา มะ
พราว ก็จะไดบรรจภุ ณั ฑที่มรี ูปทรงคอนขางกลม มีลวดลายท่ผี ิวสวยงาม ผลมะพราวสามารถ
นํามาใชเปนบรรจภุ ัณฑอาหาร เทยี นไข และเครื่องหอมได
2. ลําตนมะพราว เม่ือมะพราว หมดอายุหรือถูกโคนท้ิงแลว ลําตน มะพราวยังนํามาใช
ประโยชนไดอีก เชน ทาํ เฟอรนิเจอร โตะ เกาอ้ี เครื่องใช ของ ตกแตงบาน ทําฝาผนังอาคาร
บ้านเรือน ทําร้ัว กระถางตนไม และจัดตกแตงสวน ตนมะพราวสามารถนํามาประดิษฐเปน
บรรจภุ ณั ฑรูปแบบตาง ๆ เชน กลอง ถาด และแจกนั
3. ทางมะพราว คือ สวนที่เปนเสนกลางใบ มีความเหนียว พอสมควร สามารถนํามาใช
เป็นไมกลัดเพื่อยึดใบไมใหติดกัน เชน การกลัดหอขนม การเย็บกระทง ไมกวาด ใชผลิตเปน
บรรจภุ ณั ฑ เชน สานเปนชะลอม ตะกรา หรือกระจาด
4. ใบมะพราว นํามาสานเปนภาชนะ โดยใชภมู ิปญญา ทองถ่ินท่ีสอนถายทอดสืบตอกัน
มา การเลือกใบมะพราว สําหรบั นํามาสาน ควรเลอื กใบท่ีสวย แขง็ แรง ไมมรี อยกัดแทะ ของ
แมลง ไมขาด ใบมะพราวสามารถนํามาสานเปนบรรจุภัณฑ รูปแบบตาง ๆ เชน กระจาด
ตะกร้า และชะลอม
ข้ันสรุปและการประยกุ ต์
19. ครูสรุปบทเรียน โดยใช้ PowerPoint และอภิปรายซกั ถามข้อสงสัย
20. ผู้เรียนทำกิจกรรมใบงาน และแบบประเมินผลการเรยี นรู้
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 59
สอ่ื การเรียนการสอน
10. หนงั สอื เรยี น รหัส 20202-2104 การบรรจุภัณฑ์ ของสำนกั พมิ พเ์ อมพนั ธ์
11. สอื่ Power Point
12. กิจกรรมการเรยี นการสอน
หลักฐาน
1. บนั ทึกการสอน
2. ใบเชค็ รายชอ่ื
3. แผนจัดการเรยี นรู้
4. การตรวจประเมนิ ผลงาน
การวัดและการประเมินผล
วธิ วี ดั ผล
1. สังเกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล
2. ตรวจกจิ กรรมสง่ เสริมคณุ ธรรมนำความรู้
3. ตรวจแบบประเมนิ ผลการเรยี นรู้ แบบฝึกปฏิบตั ิ
4. ตรวจใบงาน
เครอ่ื งมอื วัดผล
1. แบบสังเกตพฤตกิ รรมรายบุคคล
2. แบบประเมินผลการเรียนรู้ และแบบฝกึ ปฏบิ ตั ิ
3. แบบประเมินกจิ กรรมใบงาน
เกณฑ์การประเมินผล
1. เกณฑ์ผา่ นการสงั เกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล ตอ้ งไม่มีช่องปรับปรุง
2. แบบประเมินผลการเรยี นร้มู เี กณฑผ์ า่ น และแบบฝกึ ปฏิบตั ิ 50%
3. แบบประเมนิ กจิ กรรมใบงานมีเกณฑ์ผ่าน 50%
แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 60
ใบงานที่ 2.3
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้
3. ผลิตวสั ดุบรรจภุ ณั ฑอยางงายได
คําชแ้ี จง ใหผูเรยี นวิเคราะหขาวหรือบทความเรือ่ ง บรรจุภัณฑแอ็กทฟี (Active Packaging) แลวสรปุ ความรู
บรรจุภณั ฑ์แอ็กทีฟ (Active Packaging)
“บรรจภุ ัณฑแ์ อก็ ทีฟ” (Active Packaging) บรรจุภณั ฑท์ เี่ นน้ หน้าทใี่ นการปกป้อง และยืดอายุ การเกบ็ รกั ษา
ผลิตภัณฑ์ ทําให้ผลิตภณั ฑ์ปลอดภัยต่อการบริโภค และชว่ ยคงคุณภาพท้งั ทางด้าน เคมี กายภาพ และประสาทสมั ผัส
ของผลิตภัณฑ์ โดยการควบคุมองค์ประกอบของบรรยากาศภายใน บรรจุภัณฑ์ ด้วยการใช้สารประกอบทางเคมีท่ีมี
คุณสมบัติพิเศษในการดูดหรือคายก๊าซ ได้แก่ วัตถุดูดออกซิเจน วัตถุดูดหรือปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ วัตถุดูดหรือ
ปล่อยกล่ิน วัตถุดูดหรือ ควบคุมความชื้น และวัตถุดูดเอทิลิน (เป็นฮอร์โมนท่ีมีผลต่ออายุการเก็บของพืช) รวมท้ัง
สารเคมี หรอื สารสกดั จากธรรมชาติทย่ี ับยั้งเชือ้ จลุ ินทรีย์ ซ่งึ สารเหลา่ นี้อาจจะบรรจุในซองเลก็ (Sachet) หรอื ใส่ในฟลิ ม์
ทีท่ าํ บรรจุภณั ฑโ์ ดยตรง
ประเภทของบรรจุภัณฑแ์ อ็กทีฟทีน่ ิยมใชก้ ับผลิตภัณฑ์อาหาร
1. บรรจภุ ณั ฑแ์ อก็ ทีฟ สําหรับการลดปริมาณออกซเิ จน
ออกซิเจนท่ีมีอยู่ในบรรจุภัณฑ์ของผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์ก่อให้เกิดปฏิกิริยาออกซิเดชันของ ไขมัน และ
สามารถเพ่ิมการเจริญเติบโตของจลุ ินทรีย์ ซง่ึ ทําให้ผลติ ภัณฑ์เส่ือมคุณภาพ เกดิ สี และ กล่ินรสท่ีไม่เป็นที่ต้องการของ
ผูบ้ รโิ ภค การใช้สารดดู ซับออกซิเจน (Oxygen Absorber) ในทาง การค้าเรยี กว่า ผง Iron Oxide ซึ่งเป็นสารประกอบ
ธาตุเหล็ก บรรจใุ นซองเล็ก (Sachet) แล้วใสไ่ ว้ ภายในบรรจุภณั ฑ์ช้ันใน เช่น หมึกแห้ง ปลาแห้ง และปลาแห้งปรุงรส
หรือการเติมในพอลิเมอร์ ที่ใช้ผลิตบรรจุภัณฑ์ เช่น ขวดพลาสติก ถุงเพาช์ (Pouch) เพ่ือช่วยในการดูดซับออกซิเจน
ภายใน บรรจุภัณฑแ์ ละปอ้ งกันไม่ใหอ้ อกซเิ จนจากภายนอกสัมผัสกบั อาหารได้
2. บรรจภุ ัณฑ์แอก็ ทฟี สาํ หรบั การดดู หรอื ปลอ่ ยคารบ์ อนไดออกไซด์
ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ท่ีมีอยู่ภายในบรรจุภัณฑ์จะเกิดจากการหมักของยีสต์หรือจุลินทรีย์ บางชนิด
ปลอ่ ยออกมาระหวา่ งการเจริญเติบโต จากการหายใจของพืช เชน่ ผัก และผลไม้สด หรือเกดิ ปฏกิ ริ ิยาเคมีในอาหาร จึง
จําเป็นต้องมีการดูดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกจากผลิตภัณฑ์ เพื่อป้องกันการพองหรือการแตกของบรรจุภณั ฑ์ แต่
การบรรจุแบบดัดแปลงบรรยากาศซ่ึงต้องการ กา๊ ซคาร์บอนไดออกไซด์ความเข้มข้นสูง เช่น เนื้อสัตว์ เนยแข็ง อาหาร
พร้อมบริโภคแชเ่ ย็น อยา่ งไรก็ตาม อาหารประเภทน้ีมปี ริมาณนาํ้ สูง ทําให้กา๊ ซคาร์บอนไดออกไซดล์ ะลายในน้ําท่ีอย่ใู น
อาหาร ทําให้ในบรรจุภัณฑ์มีความเข้มข้นของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ตํ่ากว่าที่ต้องการ จึงต้อง ใช้วัตถุปล่อยก๊าซ
คารบ์ อนไดออกไซด์ สําหรบั ชว่ ยรักษาความเขม้ ข้นของกา๊ ซไว้เพ่อื ไม่ให้ บรรจุภัณฑ์เกิดการยุบตัว
แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 61
3. บรรจภุ ัณฑแ์ อก็ ทีฟ สาํ หรบั ยับย้งั จลุ นิ ทรีย์
เป็นรูปแบบทน่ี ิยมสาํ หรับใชใ้ นการบรรจเุ น้อื สตั ว์ เนื่องจากช่วยลดการเจริญของจลุ ินทรีย์ และยดื อายุการ
เกบ็ รกั ษา ซ่ึงมีหลายรูปแบบ เชน่ บรรจุภณั ฑ์ทีผ่ ลิตจากแผ่นฟลิ ์มที่มกี ารเติม สารยับยัง้ จุลินทรยี ์ โดยสารต้านจลุ ินทรยี ์
ที่อยู่ในแผ่นฟิล์มจะค่อย ๆ ปลดปล่อยออกจากแผ่นฟิล์ม เข้าไปยังภายในบรรจุภัณฑ์เพ่ือยับย้ังการเจริญเติบโตของ
เชื้อจุลินทรีย์ หรือการเคลือบสารต้าน จุลินทรีย์ลงบนผิวของผลิตภัณฑ์ เช่น การใช้แว็กซ์เคลือบอาหาร ซึ่ งสารต้าน
จุลินทรีย์จะปลดปล่อย ออกมาสัมผัสกับผลิตภัณฑ์ได้โดยตรง โดยสารเคลือบท่ีนิยมใช้จะเป็นสารประเภทไขมันจาก
ธรรมชาติ นิยมนํามาเคลอื บผลไม้ เพ่อื คงความสดเน่ืองจากสารเคลือบผวิ ชว่ ยลดอตั ราการคายน้ํา ออกจากผิวของผลไม้
และเพิ่มความมันเงาใหก้ ับผิวผลไม้ ปัจจุบันมีการเติมสารกรดอินทรีย์หรือ โพแทสเซียมซอร์เบตในสารละลายแป้ง อัล
จแี นต หรอื คาราจีแนน เพ่ือเคลอื บเนอ้ื สัตว์สําหรบั ใชใ้ นการยับย้งั แบคทเี รยี
สรุปความรู้
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 62
ตอนท่ี 1 จงตอบคําถามตอไปนี้
1. จงบอกประเภทของกระดาษทีน่ ิยมใชผลติ บรรจุภณั ฑมา 5 ประเภท
1. …………………………………………………….…… 2. ……………………………………………………………
3. …………………………………………………….…… 4. ……………………………………………………………
5. …………………………………………………….……
2. จงยกตัวอยางลักษณะของบรรจภุ ัณฑทท่ี าํ จากกระดาษมา 5 ตวั อยาง
1. …………………………………………………….…… 2. ……………………………………………………………
3. …………………………………………………….…… 4. ……………………………………………………………
5. …………………………………………………….……
3. จงบอกคณุ สมบัติของพลาสตกิ เพอ่ื พิจารณาในการเลือกบรรจภุ ณั ฑมา 5 ขอ
1. …………………………………………………….…… 2. ……………………………………………………………
3. …………………………………………………….…… 4. ……………………………………………………………
5. …………………………………………………….……
4. บรรจภุ ณั ฑพลาสติกท่ใี ชในชวี ิตประจาํ วันมกี ่ชี นิด อะไรบาง
..................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .....................................................
............................................................................................................................. .....................................................
..................................................................................................................................................................................
5. จงยกตัวอยางลกั ษณะของบรรจุภัณฑที่ทําจากโลหะมา 5 ตัวอยาง
1. …………………………………………………….…… 2. ……………………………………………………………
3. …………………………………………………….…… 4. ……………………………………………………………
5. …………………………………………………….……
6. จงบอกคุณสมบัตขิ องแกวเพือ่ ใชในการบรรจุภัณฑมา 5 ขอ
1. …………………………………………………….…… 2. ……………………………………………………………
3. …………………………………………………….…… 4. ……………………………………………………………
5. …………………………………………………….……
7. ตามมาตรฐาน มอก. 501-2527 ไดแบงภาชนะแกวเปนกป่ี ระเภท อะไรบาง
............................................................................................................................. .....................................................
............................................................................................................................. .....................................................
..................................................................................................................................................................................
แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 63
8. ปากขวดแกวที่นยิ มใชในการบรรจุภณั ฑมกี ช่ี นิด อะไรบาง
............................................................................................................................. .....................................................
..................................................................................................................................................... .............................
..................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .....................................................
9. ไมไผเปนไมท่ีเหมาะแกการผลิตบรรจภุ ัณฑ เพราะเหตุใด
............................................................................................................................. .....................................................
................................................................................................................................................... ...............................
.................................................................................................... ..............................................................................
10. จงบอกชนดิ ของหวายที่นําไปผลิตบรรจุภณั ฑมาจํานวน 5 ชนิด และยกตวั อยางบรรจภุ ณั ฑ ทผ่ี ลติ จากหวายแตละ
ชนดิ มา 1 ตัวอยาง
1. ……………………………………………………….……… เชน่ ………………………………..………………………………………
2. ……………………………………………………….……… เช่น ………………………………..………………………………………
3. ……………………………………………………….……… เชน่ ………………………………..………………………………………
4. ……………………………………………………….……… เช่น ………………………………..………………………………………
5. ……………………………………………………….……… เช่น ………………………………..………………………………………
ตอนท่ี 2 จงเลือกคาํ ตอบท่ีถกู ทีส่ ดุ เพียงขอเดียว
1. ขอ้ ใดไมใ่ ช่คุณสมบัติทางกายภาพของกระดาษ
ก. ตัดได้
ข. พับได
ค. ทนไฟได้
ง. งอได้
2. กระดาษซัลไฟตสวนใหญใชหอสนิ คาประเภทใด
ก. นา้ํ ผลไม
ข. อาหารและสง่ิ ของ
ค. ของขวญั
ง. สบู่
3. ขอใดเปนคณุ สมบัตขิ องแผนกระดาษลูกฟกู สองชนั้
ก. ใชในการขนสง
ข. เหมาะกับการทํากลอง
ค. พับมวนงอไดงาย
ง. เหมาะกบั สนิ คาขนาดใหญ
4. ขอใดเปนคุณสมบัตขิ องพลาสตกิ
ก. เปนฉนวนไฟฟา
แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 64
ข. กันนา้ํ ได
ค. ทนกรด ดาง สารเคมบี างประเภทได
ง. ถกู ทุกขอ
5. พลาสตกิ ชนิดใดสามารถนาํ มา Recycled แลวผลติ เปนเสนใยสาํ หรับพรมหรือผลิตภณั ฑ สิ่งทอได
ก. PVC
ข. PETE
ค. HDPE
ง. LDPE
6. ผลติ ภณั ฑใดทไี่ ดจากการ Recycled พลาสติก Polystyrene
ก. สญั ญาณไฟ
ข. ฟลม
ค. เทอรโมมเิ ตอร
ง. มาน่งั
7. อะลมู ิเนยี มแผนเปลว ใชในการผลติ บรรจภุ ณั ฑชนิดใด
ก. บรรจอุ าหาร
ข. บรรจคุ รีม
ค. บรรจยุ าเม็ด
ง. ถกู ทุกขอ
8. ความรอนทีใ่ ชในการหลอมเปนแกวมีอณุ หภมู เิ ทาใด
ก. 1,000–1,300
ข. 1,200–1,500
ค. 1,400–1,800
ง. 1,600–1,900
9. ขอใดเปนประโยชนทางเคมีของไมไผ
ก. เนอ้ื ไผใชบดเปนเย่อื กระดาษได
ข. มคี วามสวยงามตามรปู ทรง
ค. มีความเหนียว
ง. ถกู ทกุ ขอ
10. “เขง” ผลติ จากหวายชนดิ ใด
ก. หวายแดง
ข. หวายขไ้ี ก
ค. หวายไร
ง. หวายขี้ขาว
แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 65
บันทกึ หลงั การสอน
1. ผลการจัดการเรยี นรตู้ ามแผนการสอน
1.1 วนั เดือน ปี ................สอนครง้ั ที่ ...1/18.... สาขา/ชน้ั ปี ......................จำนวนผเู้ รยี น............คน
มาเรยี นปกติ...........คน ขาดเรยี น............คน ลาปว่ ย............คน ลากจิ ...........คน มาสาย...........คน
1.2 หัวขอ้ เรื่อง/เนือ้ หาสาระ :….……………………………………………………………………..…………...........
❑ สอนครบตามหัวข้อเร่อื งในแผนฯ ❑ สอนไมค่ รบเนื่องจาก..........................................
1.3 กจิ กรรม/วิธกี ารสอน
❑ ครูแนะนำและบอกจุดประสงค์ ❑ ครอู ธิบาย/ถาม-ตอบ/สาธิต/.
❑ ทำแบบทดสอบก่อนเรยี น ❑ ทำแบบทดสอบหลงั เรยี น
❑ ทำแบบฝกึ หดั /โจทยป์ ัญหา ❑ ทำใบกิจกรรม/ใบงาน
❑ อนื่ ๆ (ระบุ)...................................................................................
1.4 ส่ือการเรยี นร/ู้ แหลง่ การเรยี นรู้ : ………………………………………………………………………….............
2. ผลการเรียนรขู้ องผูเ้ รียน/ผลการสอนของคร/ู ปญั หาท่พี บ
2.1 การวดั ผลและประเมนิ ผล/ผลการเรียนรูข้ องผูเ้ รียน : …………………………..…….…………..............
........................................................................................................................................................................
2.2 สมรรถนะทผี่ ูเ้ รยี นไดร้ ับ : .........................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
2.3 สอดแทรกคณุ ธรรม จรยิ ธรรม และคา่ นยิ ม : ……………………………………..….………….................
……………..........................................................................................................................................................
2.4 ผลการสอนของครู : …………………………………………………………………..…….………………..............
……………..........................................................................................................................................................
2.5 ปญั หาทนี่ ำไปสู่การวจิ ัย : …………………………………………………..….…………………........................
……………..........................................................................................................................................................
3. แนวทางการพัฒนาคุณภาพการสอน
3.1 ผลการใชแ้ ละปรบั ปรุงแผนการสอนครั้งนี้ : ………………………………………………..........................
……………..........................................................................................................................................................
3.2 แนวทางพัฒนาคุณภาพวิธีสอน/สื่อ/การวดั ผล/เอกสารช่วยสอน...............................................
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 66
แผนการจัดการเรียนรู้แบบบรู ณาการที่ 6 หน่วยท่ี 3
รหสั วิชา 20202-2104 วชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ สอนครงั้ ที่ 6
ชอื่ หน่วย การออกแบบและพฒั นาบรรจภุ ณั ฑ์ จำนวนชวั่ โมง 3 ช.ม.
สาระสำคัญ
การออกแบบบรรจุภัณฑท่ีดี นอกจากมีบทบาทสําคัญตอการกระตุนการตัดสินใจในการซื้อสินคาแลว
ยงั ชว่ ยสงเสริมการขายและเพิ่มมูลคาของสินคาอีกดวย การออกแบบบรรจภุ ัณฑจะตองสื่อความหมาย ของสนิ คาตามที่
ผผู ลิตตองการใหผูบริโภครับรู เปรียบเสมือนการแตงตัวใหสินคา เมื่อวางจําหนายในตลาด แลวทําใหผูพบเห็นและผู
บริโภคมีความรูสกึ ตอบสนอง นยิ ม และตัดสินใจเลือกสนิ คาน้ันในทส่ี ดุ ซึ่ง ถอื เปนหัวใจของการออกแบบบรรจภุ ณั ฑ
สาระการเรยี นรู้
11. การออกแบบและพฒั นาบรรจุภัณฑ
12. ขอพจิ ารณาในการออกแบบและพฒั นาบรรจุภัณฑ์
สมรรถนะประจำหน่วย
ใชเทคโนโลยีสารสนเทศออกแบบและพัฒนาบรรจภุ ณั ฑตามหลกั การ
จดุ ประสงค์การเรียนรู้
21. ระบขุ อพจิ ารณาในการออกแบบและพฒั นาบรรจุภณั ฑได
กจิ กรรมการเรียนการสอน
ขน้ั นำเข้าสูบ่ ทเรยี น
14. ครูผู้สอนกลา่ วว่าการออกแบบบรรจุภัณฑที่ดี นอกจากมีบทบาทสําคัญตอการกระตุนการตัดสินใจใน
การซือ้ สินคาแลว ยังช่วยสงเสริมการขายและเพ่มิ มูลคาของสินคาใหม้ รี าคามูลค่าเพ่มิ ขน้ึ
15. ครูสนทนากับผู้เรียนและยกตัวอย่างผลิตภัณฑ์ที่ที่มีกระกระตุ้นการตัดสินใจของผู้ซ้ือเพ่ือนำเข้าสู่
บทเรยี น
ข้ันสอน
การออกแบบและพฒั นาบรรจภุ ณั ฑ์
22. ครใู ชส้ ่ือ PowerPoint ประกอบการบรรยายเกี่ยวกับการออกแบบและพัฒนาบรรจุภณั ฑ์
1. การออกแบบและพฒั นาบรรจภุ ณั ฑ
การออกแบบบรรจุภณั ฑนั้น จะตองใหภาพที่ สื่อความหมายตามท่ีตองการใหผูบริโภครบั รู เสมือนกับ การ
แตง่ ตัวใหสนิ คา แตตองแตงตวั อยางมหี ลกั การ เกี่ยวของกับคณุ สมบัตขิ องผลติ ภัณฑ กลุมเปาหมายท่ี จะบรโิ ภค ซึง่ เมื่อ
สินคาวางจําหนายในตลาดแลว ทําให ผูบริโภคมีความรูสึกตอบสนอง นิยม และตัดสินใจเลือก สินคาน้ันในที่สุด สิ่ง
สำคญั อีกประการหนึง่ คือ ภาพเหลานนั้ จะตองไมสอ่ื ความหมายในแงของ การหลอกลวง หรือกอใหเกิดความเขาใจผิด
แกผบู ริโภค
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 67
1.1 องคประกอบในการออกแบบ
1) การออกแบบบรรจุภัณฑควรเนนการสรางภาพพจน (Image) ทที่ นั สมยั นาสนใจ รปู ทรงที่นิยม
ใชเปนรปู ทรงเรขาคณติ ไดแก สามเหลย่ี ม หาเหลยี่ ม หกเหลีย่ ม แปดเหลี่ยม ทรงกลม และทรงกระบอก องคประกอบ
สาํ คญั ของ การออกแบบบรรจุภัณฑแบงเปน 2 สวน ดงั นี
1.1 การออกแบบโครงสราง (Structure Design) หมายถึง รูปทรง สดั สวน ปริมาตรขนาด
ของวัสดุท่ีจะนํามาทําบรรจุภณั ฑ ซึ่งตองเลอื กประเภท วัสดุโครงสรางใหเหมาะสมกับหนาทขี่ องบรรจภุ ัณฑ ทต่ี องการ
ใช ไดแก พลาสตกิ กระดาษ ผา โลหะ รวมท้ังกรรมวิธีผลติ บรรจภุ ณั ฑ การบรรจุ การเก็บ รักษา
1.2 การออกแบบกราฟก (Graphic Design) หมายถึง การออกแบบรายละเอียดการ
ตกแตงบรรจุภัณฑเก่ียวกบั ลวดลาย สีสัน ตัวอักษร บนบรรจภุ ัณฑ เพ่ือใหสวยงามหรอื ส่อื ความหมายถึง ตวั ผลิตภณั ฑ
ที่อยูภายใน ชวยทําใหผูบริโภคเกิด ความรูสึกพึงพอใจและตัดสินใจซ้ือสินคา นอกเหนือ จากเหตุผล ประโยชน และ
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 68
ความตอ้ งการใชสินคานั้น ในปจจบุ ันกระแสการอนุรักษพลังงานและส่งิ แวดลอม ยังสงเสริมใหมีการนําบรรจภุ ัณฑทใ่ี ช
แล้วนำกลับมาใช ประโยชนดานอนื่ อีก เชน การนาํ ถุงผามาใชซํา้ หรอื นาํ มาประดิษฐเปนชิ้นงานใหม
การออกแบบบรรจภุ ัณฑท่ีดี ควรคํานงึ ถึงส่งิ ตอไปนี้
• ความแข็งแรง ทนทาน เคลอื่ นยายสะดวก
• ขนาด นาํ้ หนกั รูปรา่ งของบรรจภุ ัณฑเหมาะสมกับขนาด น้ําหนกั ของผลติ ภณั ฑ
• สวยงาม กระตุน และดึงดูดความสนใจแกผพู บเห็น จนทําใหเกิดความตองการทดลองใช
ผลิตภณั ฑนั้น
• ขนาดตัวอักษรอานงาย ชดั เจน บอกรายละเอียดเก่ยี วกับผลิตภัณฑภายในได้
วตั ถุประสงค์
1. เพอ่ื สรางบรรจภุ ณั ฑท่ีสามารถตอบสนองความตองการในดานประโยชนใชสอย การ
ขนสง การคมุ ครองสนิ คา การเก็บรกั ษา และการจดั จาํ หนาย
2. เพอ่ื สรางบรรจภุ ัณฑใหสามารถส่ือสาร สรางแรงจงู ใจในการ เลอื กซือ้ สรางการจดจาํ
และภาพลักษณทดี่ ี
1.2 หนาท่ีของบรรจภุ ัณฑ (Roles of Packaging)
5 C’s
• Contain and Protect : บรรจุและคมุ ครอง
• Communicate and Promote : สื่อสารขอมลู ผลิตภณั ฑ
• Convenience : เสรมิ สรางความสะดวกสบาย
• Consumer Appeal : สรางแรงจงู ใจในการซื้อ
• Conservation : ประหยัดและคาํ นึงถึงส่งิ แวดลอม
23. ครใู ชส้ อ่ื PowerPoint ประกอบการบรรยายขอพิจารณาในการออกแบบและพัฒนาบรรจุภณั ฑ
2. ขอพจิ ารณาในการออกแบบและพฒั นาบรรจุภณั ฑ
ตลาดเปนกญุ แจสําคญั การบรรจหุ บี หอจะเปนกลวิธหี นงึ่ ที่ทาํ ใหสามารถขายผลิตภัณฑไดดีข้ึน กอนจะ
ตดั สินใจผลิตภาชนะบรรจวุ าจะออกแบบอยางไร จะใชวสั ดุอะไร ผลิตอยางไร ฯลฯ ควรตง้ั คาํ ถามดังนี้
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 69
1. ผซู ้ือเปนใคร วัย เพศ ฐานะ ทางเศรษฐกจิ และรสนยิ ม เปนอยางไร
2. สถานการณตลาด เปรยี บเทยี บ กบั คูแขงขัน ออกแบบใหดึงดูด ความสนใจมากข้นึ กวาคูแขง
3. ภาชนะบรรจทุ ี่ใชอยูเปนสาเหตุหนึ่งทีท่ าํ ใหสนิ คาเสยี หรือไม และปริมาณการสญู เสีย มากนอย
เพียงไร
4. มีทางปรบั ปรงุ ใหดขี น้ึ หรอื ไม อยางไร
5. ตนทุนของภาชนะบรรจคุ ดิ เปนมูลคา ก่เี ปอรเซ็นตของตนทุนท้งั หมด
ตัวอย่างการวเิ คราะหเ์ พอื่ การประดิษฐ์บรรจภุ ัณฑ์
1. หอ่ ขนมร่วมสมยั ดว้ ยใบตอง
แนวคดิ ในการออกแบบ
1) อนรุ กั ษรูปแบบบรรจภุ ณั ฑใหคงสภาพเดิมมากที่สดุ
2) ดึงดดู ความสนใจของผูบรโิ ภค
3) ใชวสั ดุสาํ หรบั ผลิตบรรจภุ ัณฑนอยท่สี ุด
ประโยชนใชสอย
1. ใชบรรจขุ นมไทย ไดแก ขนมตาล ขาวเหนยี วมูน หนาตาง ๆ ใหคงสภาพดีจนถึงมอื ผู
บรโิ ภค
2. ปองกนั ลมเพ่อื ใหขนมแขง็ ตวั ชาลง
3. สะดวกในการขนสง
4. รบั ประทานไดสะดวก โดยติดอปุ กรณสําหรับรบั ประทานไวทบี่ รรจุภัณฑ
วัสดทุ ีใ่ ช้
1. ใบตองตานีทส่ี ดใหม
2. อุปกรณสําหรบั รบั ประทานอาหาร ไดแก ชอนไม ทางมะพราวหรอื ไมไผเกลาแตงเปนไมจ้ิม
2. อาหารในใบไผ่
แนวคิดในการออกแบบ
1. บงบอกความเปนอาหารของประเทศญป่ี ุน
2. ส่ือถึงความเปนธรรมชาติ
3. ใชวสั ดุบรรจภุ ัณฑจากธรรมชาตเิ ทาน้นั และใชวัสดุนอยทีส่ ุด
แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชา การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 70
4. อาหารมีกลิ่นหอมออน ๆ ของใบไผ
ประโยชนใชสอย
1. ใชบรรจุขาวหอสาหรายใหคงสภาพดจี นถึงมือผูบริโภค
2. ปองกันลมและความชื้นไดพอสมควร
3. สะดวกในการขนสงและรับประทาน
วัสดุที่ใช้
1. ใบไผ กระบอกไมไผ
2. กระดาษสาสาํ หรบั ระบตุ ราสญั ลกั ษณและขอมลู ผลิตภณั ฑ
3. ไม้วางไวน์
แนวคิดในการออกแบบ
1. เปนบรรจภุ ณั ฑอเนกประสงคใชงานได หลายอยาง ไดแก การจดั แสดงเพอ่ื จาํ หนาย ไม
ตอ้ งใชบรรจภุ ณั ฑอื่นเพ่มิ เติม และเปนที่ สําหรับเกบ็ รกั ษาไวน
2. ใชเทคนิคการผลติ โดยการถวงดุลน้ําหนกั
3. ใชวัสดบุ รรจภุ ณั ฑจากธรรมชาติเทานัน้ และใชวสั ดุนอยทีส่ ุด
4. ดงึ ดดู ความสนใจของผูบริโภค
5. ดูแลรกั ษางาย
6. ทนทาน รบั นํ้าหนกั ไดดี
ประโยชน์ใชส้ อย
1. เปนทีส่ าํ หรับเกบ็ รักษาไวน
2. ใชเปนเครือ่ งตกแตงบาน
3. สะดวกในการขนสงและใชงาน
วัสดทุ ใ่ี ช้
เศษไมทีเ่ หลือจากการผลิตเครอ่ื งเรือน เคร่ืองใชตาง ๆ
2.1 หนวยงานของรฐั และเอกชนที่ดแู ลและใหความรูเกย่ี วกบั บรรจภุ ัณฑ
ผทู ีต่ องการพฒั นางานดานบรรจุภณั ฑสามารถขอคําปรึกษาไดจากหนวยงานตาง ๆ เชน
1. ศูนยการบรรจุหีบหอไทย สถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงประเทศไทย ถนนพหลโยธิน
www.tistr.or.th
2. สวนบรรจุภัณฑและการพิมพ สํานักพัฒนาอุตสาหกรรมสนับสนุน กรมสงเสริม อุตสาหกรรม
กระทรวงอุตสาหกรรม www.dcr.dip.go.th/th
แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 71
3. สาํ นักพัฒนาผลติ ภัณฑและเพมิ่ มูลคาสนิ คา กระทรวงพาณชิ ย
2.2 ข้ันตอนการออกแบบกราฟกบนบรรจภุ ัณฑ์
ขั้นตอนการออกแบกราฟกบนบรรจุภัณฑ โดยการกําหนดวัตถุประสงคของการออกแบบ ศึกษา
ลกั ษณะกราฟกบรรจุภัณฑจากสินคาประเภทเดียวกนั ท่ีมีจําหนายในตลาด โดยนําบรรจภุ ัณฑ เหลาน้ันมาวางเรียงกัน
แลวพิจารณาเปรยี บเทียบและออกแบบกราฟก เพอ่ื แขงขันกับ บรรจภุ ณั ฑเดิมใหแตกตางและทําใหผูบริโภคจาํ สินคาได
จากลกั ษณะกราฟกสวยงามนาสนใจ ตามขนั้ ตอนการออกแบบกราฟกบนบรรจุภณั ฑ ดงั ตอไปน้ี
ขัน้ ตอนการออกแบบกราฟิกบนบรรจุภณั ฑ์
1. จุดมุงหมาย : การรวบรวมขอมูล
ขัน้ ตอนการออกแบบกราฟกบนบรรจภุ ณั ฑ
1.1 ตั้งวตั ถปุ ระสงคและเปาหมายของการผลติ
1.2 ศกึ ษากลุมเปาหมาย เชน อายุ อาชพี เพศ
1.3 ศกึ ษาขอมลู เบือ้ งตนของสนิ คาและความตองการของผูบรโิ ภค
1.4 ศึกษากระแสของโลก ความนิยม และรสนยิ มของผูบริโภค
1.5 ศึกษารปู แบบบรรจภุ ณั ฑทมี่ ีในทองตลาด เชน สินคาคูแขง
2. จดุ มุงหมาย : การออกแบบราง (Sketch)
ข้นั ตอนการออกแบบกราฟกบนบรรจุภัณฑ
2.1 รางตนแบบ
2.2 วิเคราะหปรับตนแบบ เชน ภาพประกอบ สี ตวั อักษร และการจดั วาง
2.3 ศึกษาเทคนคิ การผลติ
2.4 การพัฒนาตนแบบจริง
3. จุดมุงหมาย : การทาํ แบบกราฟกบนบรรจุภัณฑจริง
ข้ันตอนการออกแบบกราฟกบนบรรจภุ ณั ฑ
3.1 การสรางความแตกตาง
3.2 ผูบริโภคจดจําสนิ คาได
3.3 สรางจดุ ขายสนิ คา
3..4 การสอ่ื สารที่ขยายผลลพั ธไดชดั เจนตรงกับความตองการของผบู ริโภค
3.5 คุณสมบัติของวัสดใุ ชทาํ บรรจภุ ณั ฑ
3.6 การพฒั นาใหดึงดูดกลุมลูกคาเพิม่ ขึ้น
3.7 ศกึ ษาตนทุนการผลิตสนิ คา
3.8 ขอกาํ หนดดานกฎหมาย
4. จุดมุงหมาย : การผลติ จริง
ขน้ั ตอนการออกแบบกราฟกบนบรรจภุ ัณฑ
4.1 สถานท่จี ําหนายสินคา
4.2 การวางสนิ คาจาํ หนาย
ข้นั สรปุ และการประยุกต์
24. ครูสรปุ บทเรยี น โดยใช้ PowerPoint และอภิปรายซักถามขอ้ สงสัย
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 72
25. ผเู้ รยี นทำกิจกรรมใบงาน และแบบประเมนิ ผลการเรยี นรู้
สอ่ื การเรียนการสอน
13. หนงั สือเรียน รหสั 20202-2104 การบรรจภุ ณั ฑ์ ของสำนักพมิ พ์เอมพนั ธ์
14. สอื่ Power Point
15. กิจกรรมการเรยี นการสอน
หลักฐาน
1. บนั ทึกการสอน
2. ใบเชค็ รายช่อื
3. แผนจัดการเรียนรู้
4. การตรวจประเมนิ ผลงาน
การวดั และการประเมินผล
วิธวี ดั ผล
1. สังเกตพฤติกรรมรายบคุ คล
2. ตรวจกิจกรรมสง่ เสริมคณุ ธรรมนำความรู้
3. ตรวจแบบประเมนิ ผลการเรียนรู้ แบบฝกึ ปฏบิ ตั ิ
4. ตรวจใบงาน
เคร่ืองมือวัดผล
1. แบบสังเกตพฤติกรรมรายบุคคล
2. แบบประเมินผลการเรียนรู้ และแบบฝกึ ปฏิบัติ
3. แบบประเมินกจิ กรรมใบงาน
เกณฑก์ ารประเมนิ ผล
1. เกณฑผ์ ่านการสังเกตพฤตกิ รรมรายบุคคล ต้องไมม่ ีชอ่ งปรับปรงุ
2. แบบประเมินผลการเรยี นร้มู ีเกณฑผ์ ่าน และแบบฝึกปฏิบตั ิ 50%
3. แบบประเมนิ กจิ กรรมใบงานมเี กณฑ์ผ่าน 50%
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 73
ใบงานที่ 3.1
จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. ระบุขอพจิ ารณาในการออกแบบและพัฒนาบรรจภุ ัณฑได
คําช้ีแจง จงระบุขอพจิ ารณาในการออกแบบและพฒั นาบรรจุภณั ฑ
แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 74
บนั ทึกหลงั การสอน
1. ผลการจัดการเรยี นรตู้ ามแผนการสอน
1.1 วนั เดือน ปี ................สอนครง้ั ที่ ...1/18.... สาขา/ชัน้ ปี ......................จำนวนผเู้ รยี น............คน
มาเรยี นปกต.ิ ..........คน ขาดเรยี น............คน ลาปว่ ย............คน ลากจิ ...........คน มาสาย...........คน
1.2 หัวข้อเรื่อง/เนอ้ื หาสาระ :….……………………………………………………………………..…………...........
❑ สอนครบตามหัวขอ้ เรอื่ งในแผนฯ ❑ สอนไมค่ รบเนอ่ื งจาก..........................................
1.3 กจิ กรรม/วิธกี ารสอน
❑ ครูแนะนำและบอกจดุ ประสงค์ ❑ ครอู ธิบาย/ถาม-ตอบ/สาธิต/.
❑ ทำแบบทดสอบก่อนเรยี น ❑ ทำแบบทดสอบหลงั เรยี น
❑ ทำแบบฝึกหดั /โจทย์ปญั หา ❑ ทำใบกิจกรรม/ใบงาน
❑ อนื่ ๆ (ระบ)ุ ...................................................................................
1.4 ส่ือการเรยี นร/ู้ แหล่งการเรยี นรู้ : ………………………………………………………………………….............
2. ผลการเรียนรขู้ องผเู้ รยี น/ผลการสอนของครู/ปญั หาท่พี บ
2.1 การวดั ผลและประเมินผล/ผลการเรียนรู้ของผเู้ รียน : …………………………..…….…………..............
........................................................................................................................................................................
2.2 สมรรถนะทผี่ ้เู รียนได้รบั : .........................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
2.3 สอดแทรกคุณธรรม จรยิ ธรรม และคา่ นิยม : ……………………………………..….………….................
……………..........................................................................................................................................................
2.4 ผลการสอนของครู : …………………………………………………………………..…….………………..............
……………..........................................................................................................................................................
2.5 ปญั หาทนี่ ำไปสู่การวจิ ยั : …………………………………………………..….…………………........................
……………..........................................................................................................................................................
3. แนวทางการพัฒนาคุณภาพการสอน
3.1 ผลการใช้และปรบั ปรุงแผนการสอนครั้งนี้ : ………………………………………………..........................
……………..........................................................................................................................................................
3.2 แนวทางพฒั นาคณุ ภาพวิธีสอน/สอื่ /การวัดผล/เอกสารช่วยสอน...............................................
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 75
แผนการจัดการเรียนรู้แบบบรู ณาการที่ 7 หน่วยที่ 3
รหัสวชิ า 20202-2104 วชิ า การบรรจุภณั ฑ์ สอนคร้ังที่ 7
ชื่อหน่วย การออกแบบและพัฒนาบรรจุภัณฑ์ จำนวนชว่ั โมง 3 ช.ม.
สาระสำคัญ
การออกแบบบรรจุภัณฑที่ดี นอกจากมีบทบาทสําคัญตอการกระตุนการตัดสินใจในการซื้อสินคาแลว
ยังชว่ ยสงเสริมการขายและเพิม่ มูลคาของสนิ คาอีกดวย การออกแบบบรรจภุ ณั ฑจะตองส่ือความหมาย ของสินคาตามท่ี
ผผู ลิตตองการใหผูบริโภครับรู เปรียบเสมือนการแตงตัวใหสินคา เม่ือวางจําหนายในตลาด แลวทําใหผูพบเห็นและผู
บรโิ ภคมีความรูสกึ ตอบสนอง นิยม และตัดสนิ ใจเลอื กสินคาน้ันในท่สี ดุ ซ่ึง ถือเปนหวั ใจของการออกแบบบรรจุภณั ฑ
สาระการเรยี นรู้
1. องคประกอบของการออกแบบกราฟกบรรจภุ ัณฑ
2. การวางแผนการออกแบบและพัฒนาบรรจุภัณฑ
3. การใชสีกบั การออกแบบบรรจภุ ัณฑ
สมรรถนะประจำหนว่ ย
ใชเทคโนโลยีสารสนเทศออกแบบและพฒั นาบรรจุภัณฑตามหลกั การ
จดุ ประสงค์การเรียนรู้
1. อธบิ ายองคประกอบของการออกแบบ กราฟกบรรจภุ ณั ฑได
2. วางแผนออกแบบและพัฒนาบรรจุภณั ฑได้
กิจกรรมการเรียนการสอน
ขัน้ นำเข้าสู่บทเรยี น
1. ครูผู้สอนกล่าวนำเข้าสู่บทเรียนเกี่ยวกับพ้ืนฐานความรู้เก่ียวกับการออกแบบและพัฒนาบรรจุภัณฑโดย
กล่าวว่า ในการออกแบบบรรจภุ ณั ฑ์ นกั ออกแบบต้องคำนึงถงึ ศาสตร์และศิลปส์ ำหรบั ใช้แก้ปัญหาการออกแบบบรรจุ
ภัณฑ์แต่ละด้านให้เกดิ ผลลัพธ์การออกแบบบรรจภุ ัณฑ์ท่ีมีประสิทธภิ าพ ในการบรรลุวตั ถุประสงค์หลักของบรรจภุ ัณฑ์
สองข้อคือ การออกแบบโครงสร้างบรรจุภัณฑ์ และการออกแบบกราฟิกบรรจุภัณฑ์ ที่ลว้ นมีรายละเอียดท่ีต้องคำนึง
ทฤษฎีและหลักการทเี่ กย่ี วขอ้ ง
2. ครูสนทนากับผเู้ รยี นเพอ่ื นำเข้าสูบ่ ทเรียน
ขัน้ สอน
1. ครูใช้สื่อ PowerPoint ประกอบการบรรยายองคประกอบของการออกแบบกราฟกบรรจุภณั ฑ์
3. องคประกอบของการออกแบบกราฟกบรรจภุ ณั ฑ์
การออกแบบกราฟกบรรจุภัณฑ คือ การควบคุมองคประกอบทางการ ออกแบบ 4 ประการ ใหเกิดความ
สมั พันธกนั อยางลงตวั เพอ่ื สรางรปู แบบที่มี ความแตกตางและมเี อกลกั ษณของบรรจภุ ณั ฑนัน้ ๆ องคประกอบทั้ง 4 คือ
แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 76
1. ตัวอักษร (Typography) เปนองคประกอบ พืน้ ฐานในการออกแบบ ซึ่งนอกจากจะใชส่ือความแลว ยังใช
สอ่ื ถึงลกั ษณะของบรรจุภณั ฑท่ีแตกตางกัน ตาม Concept ท่ีกําหนดขึ้น เชน Modern, Classic, Dynamic, Fashion
ฯลฯ
สง่ิ ท่ีควรระวงั ในการออกแบบดวยตวั อกั ษร คือ
• ระวังอยาใหมีขอมลู มากเกนิ กวาทีจ่ ะ อานได จากการมองแบบผาน ๆ (Glance)
• หลีกเลี่ยงการใชตวั อกั ษรท่ีมีความหนา หรือขนาดเทากนั
• หลีกเลีย่ งการใสขอมูลมากเกินไปบน ดานหนาของบรรจภุ ัณฑ
2. สี (Color) เปนองคประกอบหลักของการออกแบบในการเสริมสรางความโดดเดน และ เพ่ิม
ความนาสนใจใหแกบรรจภุ ณั ฑ นอกจากนัน้ สบี นบรรจภุ ณั ฑยังสามารถ
• ใชสื่อถึงผลิตภณั ฑท่ีบรรจุอยูภายใน เชน สเี ขยี ว แสดงถงึ ผลติ ภัณฑจากธรรมชาติ สีฟาแสดงถึงผลิต
ภัณฑจากนม
• ใชสอื่ ถงึ ความแตกตางของสายผลติ ภัณฑ เชน สีนาํ้ ตาลแทนรสชอ็ กโกแลต
3. ภาพประกอบ (Key Visual) เปนองคประกอบเสริม (Option) สําหรับการออกแบบ โดยมักใชเพ่ือดึงดูด
ความสนใจ และกระตุนใหเกิดพฤติกรรมการตดั สนิ ใจซื้อแบบไมไดย้งั คดิ (Impulse Purchase) เชน ภาพอาคาร หรือ
ผัก ผลไมสดนารบั ประทาน แบงออกเปน 2 ประเภท คือ
• ภาพประกอบท่เี ปนภาพเหมือนจรงิ
• ภาพประกอบที่เปนภาพวาด (Illustration) โดยภาพเหมือนจริงมักจะใหอารมณและความรูสึก
มากกวา
4. ขอมูลผลิตภัณ ฑ (Total Pack Data) เปน องคประกอบท่ีจําเปนบนบรรจุภัณฑ (Functional
Elements) ซ่ึงใชในการนําเสนอขอมูลของผลิตภัณฑ เชน สวนประกอบ ตาง ๆ รายละเอียดของผูผลิต ฯลฯ ขอมูล
เหลา่ นม้ี กั จะนาํ เสนอ ในสวนที่เปนดานขางหรือดานหลงั (Secondary Panel) ของ บรรจภุ ณั ฑ
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 77
รายละเอยี ดทจี่ ำเป็นบนบรรจภุ ัณฑ์ (Important Information on Packing)
• ชื่อและตราสนิ คา (Brand) ทงั้ Corporate, Sub Brand
• รายละเอียดของสินคา (Product Description) เชน นํ้านมถ่วั เหลือง, กาแฟสาํ เร็จรูป สายผลติ ภณั ฑ
(Product Variants) เชน น้ํานมถวั่ เหลอื งสตู รไรนํ้าตาล
• ปริมาณหรอื ปริมาตร (Net Content)
• สวนประกอบ (Ingredients) เรยี งลําดับจากมากไปนอย
• คณุ คาทางโภชนาการ (Nutrition Fact) ถามี
• ช่ือผผู ลิต, นําเขา, จดั จําหนาย (Manufacturer / Importer / Distributor)
• วนั ที่ผลิต, วนั หมดอายุ (Manufacture Date / Expiry Date)
• วธิ ใี ช (Instruction) ถามี
• คาํ เตือน (Warning) ถามี
• เลขทะเบยี น อย., ฮาลาล (FDA. No., Halal No.) ถามี โดยอยูบนพ้นื ขาว ขนาดตวั อกั ษร ไมต่าํ กวา 2
มลิ ลิเมตร
• สัญลักษณรหัสแทง (Bar Code) ถามี
• สญั ลกั ษณอนรุ ักษส่งิ แวดลอม (Environmental Caring Symbol) เชน ทิ้งขยะใหถูกที่, Recycle
• ขอมลู ผูบรโิ ภค (Consumer Panel) เชน รายละเอยี ดติดตอเกี่ยวกับขอมลู สินคา
26. ครใู ชส้ ่อื PowerPoint ประกอบการบรรยายเรอ่ื งการวางแผนการออกแบบและพัฒนาบรรจภุ ณั ฑ์
4. การวางแผนการออกแบบและพัฒนาบรรจุภัณฑ์
การศกึ ษาและวิเคราะหปจจัยสําคัญ กอนเรมิ่ ตนการออกแบบตาม “หลัก 5W-2H”
WHY : ทําไมจงึ ตองออกแบบบรรจุภัณฑใหม
WHO : เพือ่ ใคร WHERE : จดั จาํ หนายท่ีไหน
WHAT : สนิ คาคืออะไร จุดเดนมหี รือไม
WHEN : เมื่อไร กาํ หนดการเปนอยางไร
HOW : ดําเนนิ การอยางไร
HOW MUCH : คาใชจายเทาไร
แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 78
การออกแบบกราฟกิ ท่ผี อู อกแบบตองคิด แลวพัฒนาใหดีข้ึนตลอดเวลา มีดังน้ี
• ออกแบบรปู ทรงใหมีความสะดวกในการใชสอย มีความแปลกใหมและโดดเดน
• การจดั วางรปู ภาพตาง ๆ ใหเหมาะสมกลมกลนื
• การจัดวางตวั หนงั สือ การออกแบบตวั หนังสือ ใหสวย โดดเดน อานงาย
• ฉลากทตี่ ดิ บรรจภุ ณั ฑ ตองเห็นชัด ตาํ แหนงใน การจดั วางเหมาะสม
• การออกแบบตราสินคาท่ีทันสมยั แปลกใหม โดดเดน กวาสินคาคแู ขง
• เทคโนโลยกี ารพมิ พ ทจ่ี ะใชในการพมิ พบรรจุภณั ฑ
• การใชสีทเ่ี หมาะสม มคี วามโดดเดน คงทน และดงึ ดูดความสนใจ
• การใชเทคโนโลยีในการออกแบบ เชน โปรแกรมคอมพิวเตอรตาง ๆ ท่ีชวยในการออกแบบ การ
ออกแบบกราฟกมีความสําคัญตอบรรจุภัณฑเปนอยางมาก และทําใหบรรจุภัณฑน้ันสามารถ แสดงบทบาทหนาที่
เพิม่ เตมิ ไดอกี เชน
ก. การสรางทัศนคตทิ ดี่ ีตอการผลติ และผูผลิต
ข. การแสดงสรรพคุณและวธิ ีใชของผลติ ภัณฑ
ค. การแสดงเอกลกั ษณเฉพาะสําหรบั ผลิตภัณฑและผูประกอบการ ลักษณะรปู ทรง และ โครงสร้าง
ของบรรจุภณั ฑ
27. ครใู ชส้ ่อื PowerPoint ประกอบการบรรยายเรือ่ งการใชสกี ับการออกแบบบรรจภุ ัณฑ์
5. การใชสกี ับการออกแบบบรรจุภัณฑ์
5.1 ความรเู้ รือ่ งสี
สี คอื ความเขมของแสงท่ีปรากฏตอสายตาในการมองวสั ดุส่งิ ของตาง ๆ สแี ตละสีจะให ความรูสึกในการมอง
ท่ีแตกตางกนั ออกไป ความเขมของสีท่ีแตกตางกนั มอี ทิ ธพิ ลตอความรูสึกของ มนุษย เชน
สีแดง ใหความรูสกึ รอนแรง อนั ตราย
สีเหลือง ใหความรูสึก ราเริงสดใส มคี วามหวงั
สนี าํ้ เงิน ใหความรูสกึ สงบ มรี ะเบียบ สงางาม
สีเขียว ใหความรูสกึ เย็น สบายตา สดชน่ื
สีขาว ใหความรูสึก สะอาด บริสทุ ธิ์
สชี มพู ใหความรสู กึ ออนหวาน ออนโยน
สีมวง ใหความรสู ึก สงบน่งิ ความผิดหวัง
สดี ํา ใหความรูสึก ลกึ ลบั เศรา
สใี นทางศลิ ปะแบงออกเปน 2 ประเภท คอื
1. สธี รรมชาติ เปนสีท่มี ีอยูในธรรมชาติทเ่ี รามองเหน็ อยูท่ัวไป เชน สขี องทองฟา ภูเขา ตนไม แมนํ้า
ดวงอาทิตย ฯลฯ
2. สีทีม่ นุษยสรางขึน้ เปนสีวทิ ยาศาสตรท่มี นุษยจัดทาํ ขึ้น เชน สขี องแสงไฟฟาตาง ๆ
ชนดิ ของสี มี 2 ชนดิ คอื
1. แมสีแสง ประกอบดวย สีแดง เขียว และนํ้าเงนิ
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 79
2. แมสีวัตถุ ประกอบดวย สีแดง เหลอื ง และน้ําเงนิ
สีในวงจรสี ได้แก่
สีขน้ั ท่ี 1 ไดแก แมสี คอื สีแดง สเี หลือง และสนี าํ้ เงนิ
สีขนั้ ท่ี 2 เกดิ จากการผสมกันของสีขัน้ ที่ 1 มี 3 สี ไดแก
สีแดง + สเี หลือง จะได้ สสี ม
สเี หลือง + สนี าํ้ เงนิ จะได้ สีเขียว
สนี ํา้ เงนิ + สแี ดง จะได้ สมี วง
สขี นั้ ที่ 3 เกิดจากการผสมกันของสขี น้ั ท่ี 1 กับสขี ้นั ท่ี 2 มี 6 สี ไดแก
สแี ดง + สีสม จะได้ สสี มแดง
สเี หลอื ง + สสี ม จะได้ สีเหลอื งสม
สีเหลอื ง + สีเขยี ว จะได้ สเี ขยี วเหลอื ง
สนี ํา้ เงนิ + สีเขียว จะได้ สเี ขียวนํ้าเงิน
สมี วง + สีนํา้ เงนิ จะได้ สมี วงนาํ้ เงิน
สีแดง + สมี วง สมี วงแดง
ขน้ั สรปุ และการประยุกต์
28. ครูสรุปบทเรยี น โดยใช้ PowerPoint และอภปิ รายซกั ถามขอ้ สงสัย
29. ผเู้ รยี นทำกจิ กรรมใบงาน และแบบประเมนิ ผลการเรยี นรู้
สือ่ การเรียนการสอน
16. หนังสอื เรยี น รหสั 20202-2104 การบรรจุภณั ฑ์ ของสำนกั พิมพ์เอมพันธ์
17. สอื่ Power Point
18. กจิ กรรมการเรียนการสอน
หลกั ฐาน
1. บันทึกการสอน
2. ใบเชค็ รายชอ่ื
3. แผนจัดการเรยี นรู้
4. การตรวจประเมนิ ผลงาน
การวัดและการประเมินผล
วธิ ีวัดผล
1. สงั เกตพฤตกิ รรมรายบุคคล
2. ตรวจกจิ กรรมสง่ เสรมิ คณุ ธรรมนำความรู้
3. ตรวจแบบประเมินผลการเรยี นรู้ แบบฝึกปฏบิ ัติ
4. ตรวจใบงาน
แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 80
เครื่องมอื วดั ผล
1. แบบสังเกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล
2. แบบประเมินผลการเรียนรู้ และแบบฝึกปฏิบตั ิ
3. แบบประเมนิ กิจกรรมใบงาน
เกณฑ์การประเมินผล
1. เกณฑ์ผ่านการสังเกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล ตอ้ งไม่มีช่องปรบั ปรงุ
2. แบบประเมินผลการเรยี นรู้มเี กณฑ์ผ่าน และแบบฝกึ ปฏิบตั ิ 50%
3. แบบประเมินกิจกรรมใบงานมเี กณฑผ์ า่ น 50%
แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 81
ใบงานท่ี 3.2
จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. อธบิ ายองคประกอบของการออกแบบกราฟกบรรจภุ ณั ฑได
คำชีแ้ จง จงอธบิ ายองคประกอบของการออกแบบกราฟกบรรจภุ ัณฑ
แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 82
ใบงานที่ 3.3
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้
3. วางแผนออกแบบและพฒั นาบรรจภุ ณั ฑได
คําชแ้ี จง
1. ผเู รยี นแบงกลุม กลุมละ 4-5 คน
2. แตละกลุมระดมสมองเพ่ือวางแผนออกแบบและพฒั นาผลติ ภัณฑ
3. แตละกลมุ นําเสนอแผนงานหนาชัน้ เรียน
แผนการออกแบบและพัฒนาบรรจภุ ัณฑ์
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 83
บนั ทกึ หลงั การสอน
1. ผลการจัดการเรียนรตู้ ามแผนการสอน
1.1 วนั เดือน ปี ................สอนครง้ั ที่ ...1/18.... สาขา/ชั้นปี ......................จำนวนผเู้ รยี น............คน
มาเรยี นปกติ...........คน ขาดเรยี น............คน ลาป่วย............คน ลากจิ ...........คน มาสาย...........คน
1.2 หัวขอ้ เรื่อง/เนอื้ หาสาระ :….……………………………………………………………………..…………...........
❑ สอนครบตามหวั ข้อเรอื่ งในแผนฯ ❑ สอนไมค่ รบเนอื่ งจาก..........................................
1.3 กจิ กรรม/วธิ ีการสอน
❑ ครูแนะนำและบอกจุดประสงค์ ❑ ครอู ธิบาย/ถาม-ตอบ/สาธติ /.
❑ ทำแบบทดสอบกอ่ นเรียน ❑ ทำแบบทดสอบหลงั เรียน
❑ ทำแบบฝึกหัด/โจทยป์ ัญหา ❑ ทำใบกิจกรรม/ใบงาน
❑ อนื่ ๆ (ระบุ)...................................................................................
1.4 สอ่ื การเรยี นร/ู้ แหลง่ การเรยี นรู้ : ………………………………………………………………………….............
2. ผลการเรียนรู้ของผู้เรียน/ผลการสอนของคร/ู ปญั หาท่ีพบ
2.1 การวดั ผลและประเมนิ ผล/ผลการเรียนรขู้ องผู้เรียน : …………………………..…….…………..............
........................................................................................................................................................................
2.2 สมรรถนะทผ่ี เู้ รยี นไดร้ บั : .........................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
2.3 สอดแทรกคุณธรรม จริยธรรม และคา่ นยิ ม : ……………………………………..….………….................
……………..........................................................................................................................................................
2.4 ผลการสอนของครู : …………………………………………………………………..…….………………..............
……………..........................................................................................................................................................
2.5 ปญั หาทน่ี ำไปสูก่ ารวจิ ัย : …………………………………………………..….…………………........................
……………..........................................................................................................................................................
3. แนวทางการพฒั นาคุณภาพการสอน
3.1 ผลการใชแ้ ละปรับปรงุ แผนการสอนครง้ั นี้ : ………………………………………………..........................
……………..........................................................................................................................................................
3.2 แนวทางพัฒนาคุณภาพวธิ สี อน/สอ่ื /การวัดผล/เอกสารช่วยสอน...............................................
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 84
แผนการจดั การเรียนรแู้ บบบรู ณาการท่ี 8 หนว่ ยท่ี 3
รหัสวิชา 20202-2104 วชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ สอนคร้งั ที่ 8
ชื่อหน่วย การออกแบบและพัฒนาบรรจุภัณฑ์ จำนวนชัว่ โมง 3 ช.ม.
สาระสำคัญ
การออกแบบบรรจุภัณฑท่ีดี นอกจากมีบทบาทสําคัญตอการกระตุนการตัดสินใจในการซ้ือสินคาแลว ยัง
ชว่ ยสงเสริมการขายและเพิ่มมูลคาของสินคาอกี ดวย การออกแบบบรรจุภัณฑจะตองสอื่ ความหมาย ของสินคาตามที่ผู
ผลิตตองการใหผูบริโภครับรู เปรียบเสมือนการแตงตัวใหสินคา เม่ือวางจําหนายในตลาด แลวทําใหผูพบเห็นและผู
บรโิ ภคมีความรูสึกตอบสนอง นยิ ม และตัดสินใจเลือกสินคาน้นั ในทส่ี ดุ ซงึ่ ถอื เปนหัวใจของการออกแบบบรรจภุ ัณฑ
สาระการเรียนรู้
1. การเขยี นแบบบรรจุภณั ฑ โดยการเขยี นแบบแผนคลี่
2. การออกแบบบรรจภุ ณั ฑดวยโปรแกรม Photoshop เบื้องตน
สมรรถนะประจำหน่วย
ใชเทคโนโลยสี ารสนเทศออกแบบและพัฒนาบรรจภุ ณั ฑตามหลักการ
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. เขียนแบบแผนคลีเ่ พอ่ื การบรรจุภัณฑได
2. ออกแบบบรรจภุ ัณฑดวยโปรแกรม Photoshop เบอ้ื งตนได
กจิ กรรมการเรียนการสอน
ข้นั นำเข้าสู่บทเรียน
1. ครูใช้เทคนิคการสอนแบบซปิ ปาโมเดล (CIPPA MODEL) โดยการทบทวนความรู้เดิมจากสปั ดาห์ท่ผี ่านมา
โดยดึงความรู้เดมิ ของผู้เรียนในเร่ืองท่ีจะเรียน เพื่อช่วยให้ผเู้ รียนมีความพร้อมในการเชอ่ื มโยงความรูใ้ หม่กับความรู้เดิม
ของตน
2. ครสู นทนากบั ผ้เู รยี นเพอ่ื นำเขา้ สบู่ ทเรียน
ขน้ั สอน
1. ครใู ช้สอ่ื PowerPoint ประกอบการบรรยายการเขียนแบบบรรจุภัณฑโดยการเขียนแบบแผนคลี่
6. การเขยี นแบบบรรจภุ ณั ฑโดยการเขียนแบบแผนคล่ี
การเขียนแบบแผนคลี่ เพื่อใชในการรางแบบบรรจุภัณฑ ใชวัสดุประเภทโลหะแผนบาง ท่ตี องการพับข้ึนรูป
กระดาษหอของขวญั และบรรจุภัณฑอ่ืน ๆ
รูปทรงพ้นื ฐานการเขียนแบบแผนคล่ี มี 4 แบบ คือ
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 85
1. ปรซิ ึม (Prism) 2. ทรงกระบอก (Cylinder)
3. พรี ะมดิ (Pyramid) 4. ทรงกรวย (Cone)
2. ครใู ช้สือ่ PowerPoint และสอื่ ของจริงประกอบการบรรยายการเขียนแบบแผ่นคลป่ี รซิ ึมรูปสี่เหล่ยี มผืนผา้
การเขียนแบบแผน่ คลีป่ รซิ มึ รูปสเี่ หลีย่ มผนื ผ้า (PATTERN DEVELOPMENT OF A RECTANGULAR PRISM)
การเขียนแบบแผนคลป่ี ริซมึ รูปสเ่ี หล่ียมผนื ผา มีขน้ั ตอนดงั น้ี
1. เขยี นภาพดานหนา (Front View) และภาพดานบน (Top View) พรอมเขยี นเลขกาํ กับตามภาพ
2. วัดสวนสูงสุดของแบบแผนคล่ีเทากับสวนสูงของภาพดานหนา แลวลากเสนถายจาก รูปดานบนลงมา
ด้านล่างของรปู ดานหนา
3. เวนชองวางระหวางภาพดานหนากับแบบแผนคลี่ทีจ่ ะเขียนประมาณ 1 นิว้ แลวลากเสน แนวต้ังท่ีหมายเลข
1
4. กางวงเวียนวัดระยะจากหมายเลข 1 ถึง 2 บนภาพดานบน แลวนํามาถายระยะขีดบน แบบแผนคล่ี โดย
เรียงลําดับจาก 1-2, 2-3, 3-4 และ 4-1 ตามลําดบั
5. สรางภาพดานบนและลางตามภาพ
6. เผ่อื พน้ื ทส่ี าํ หรบั ทาํ ตะเข็บ เม่ือเสรจ็ แลวตัดวสั ดุสวนที่ไมตองการใชงานออก แลวนําไป พับขึน้ รูปใหไดรูปราง
ตามตองการ พรอมทัง้ ทากาวยึดชิน้ งานเขาดวยกนั
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 86
3. ครใู ช้สอ่ื PowerPoint และสื่อของจรงิ ประกอบการบรรยายการเขียนแบบแผน่ คลปี่ รซึ ึมภาพตดั
การเขยี นแบบแผน่ คลป่ี รึซึมภาพตัด (PATTERN DEVELOPMENT OF A TRUNCATED PRISM)
การเขียนแบบแผนคลป่ี รซิ มึ ภาพตัด มีข้นั ตอนดังน้ี
1. เขียนภาพดานหนา (Front View) และภาพดานบน (Top View) พรอมใสตวั เลขกาํ กับ ตามภาพ
2. ปฏบิ ตั เิ หมอื นกับตัวอยางของการเขยี นแบบแผนคล่ีท่ีผานมา
3. ทาํ เครือ่ งหมายและใสหมายเลขที่จดุ รอยพับ พลอ็ ตจุด 1 บนภาพดานหนา ลากเสน 1 ของรปู แบบแผนคล่ี
และทําจุดซํา้ จุด 2, 3 และ 4 และลากเสน 2, 3 และ 4 ตามลําดับ
4. ลากเสนเชอ่ื มจดุ 1-2, 2-3, 3-4 และ 4-1 ตามลาํ ดับ
5. ลากเสนจากตําแหนงบนลงลางดงั ภาพ
6. เขียนเสนเผือ่ ทาํ ตะเขบ็ และรอยพบั
4. ครใู ชส้ อื่ PowerPoint และสื่อของจรงิ ประกอบการบรรยายการเขียนแบบแผน่ คล่ีของทรงกระบอก
การเขียนแบบแผ่นคล่ีของทรงกระบอก(PATTERN DEVELOPMENT OF A CYLINDER)
แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 87
การเขียนแบบแผนคลท่ี รงกระบอก มขี น้ั ตอนดงั น้ี
1. เขียนภาพดานหนา (Front View) และภาพดานบน (Top View) ของทรงกระบอก และแบงวงกลมของ
ภาพดานบนออกเปน 12 สวนเทา ๆ กนั พรอมใสเลขกาํ กับ
2. วัดสวนสูงสดุ ของแบบแผนคลใ่ี หเทากบั สวนสูงของภาพดานหนา แลวถายเสนจาก รปู ดานบนลงดานลางของ
รปู ดานหนา
3. เวนชองวางระหวางภาพดานหนากับแบบแผนคลี่ที่จะเขียนประมาณ 1 น้ิว แลวเริ่มลาก เสนแนวต้ังตรงที่
หมายเลข 1 ของแบบแผนคล่ี
4. กางวงเวียนวดั ระยะจากหมายเลข 1 ถึง 2 จากภาพดานบน (จุดท่ีลากตัดซ่ึงกันและกัน ของวงกลม แลวนํา
มาถายระยะขีดบนแบบแผนคล)ี่ โดยเรยี งลําดับจากหมายเลข 1, 2, 3, 4-12, 1
5. ลากเสนจากภาพแผนคล่ดี านบนทกี่ ํากบั หมายเลขเอาไว ลงมาสัมผสั กบั เสนขางลาง ของแผนคลี่
6. เผอื่ พ้นื ที่สาํ หรับทาํ ตะเขบ็ ท่หี นาเสนแผนคล่หี มายเลข 1 พรอมขีดตัดเปนมมุ 45 องศา
5. ครใู ช้ส่ือ PowerPoint และสือ่ ของจริงประกอบการบรรยายการเขียนแบบแผ่นคล่ีของภาพตัด
ทรงกระบอก
การเขียนแบบแผ่นคลี่ของภาพตดั ทรงกระบอก (PATTERN DEVELOPMENT OF A TRUNCATED CYLINDER)
แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 88
การเขยี นแบบแผนคล่ีของภาพตดั ทรงกระบอก มขี ้ันตอนดังน้ี
1. เขียนภาพดานหนา (Front View) และภาพดานบน (Top View) พรอมแบงพ้ืนท่ีวงกลม แลวใสหมายเลข
กาํ กบั
2. ลากเสนขยายจากดานบนลงดานลางของภาพดานหนา
3. เวนระยะหางระหวางภาพดานหนากบั แผนคลที่ ีจ่ ะเขียนประมาณ 1 น้วิ แลวลากเสน 1 บนแผนคลี่
4. กางวงเวียนวัดระยะจากหมายเลข 1 ถึง 2 บนภาพดานบนตอไปจนถึงเลข 12 แลวแบง สวนเทา ๆ กัน บน
เสนขยายของภาพแผนคล่ี และเขยี นเลขกาํ กับ
5. ลากเสนแนวต้งั ของแตละเสนทีแ่ บงเอาไว
6. ลากเสนโคงของแผนคล่ี โดยถายจากจดุ บนดานหนา เรม่ิ จากจุด 1 มาตัดกับจดุ 1 บน แบบแผนคลี่ จุด 2-
12 ตดั เสน 2 และ 12 เม่ือจดุ ทกุ จดุ ตดั กนั ครบถวนก็เชอ่ื มตอเสนโคง โดยใช French Curve
6. ครใู ช้สื่อ PowerPoint และสอื่ ของจรงิ ประกอบการบรรยายการเขียนแบบแผ่นคลี่พีระมิด
การเขยี นแบบแผน่ คล่พี รี ะมดิ (PATTERN DEVELOPMENT OF A PYRAMID)
แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 89
การเขยี นแบบแผนคลพี่ ีระมดิ มีข้นั ตอนดังน้ี
1. เขียนภาพดานหนา (Front View) และภาพดานบน (Top View) พรอมใสหมายเลข กาํ กบั ตามภาพ
2. กาํ หนดเสนกลางทีจ่ ุด X ทีแ่ บบแผนคล่ี
3. กางวงเวยี นรศั มีเทากบั X-1 บนภาพดานหนา แลวนาํ ไปลากเสนโคง
4. ลากเสนแนวตั้งจากศูนยกลาง X ตดั โคง A-B
5. กางวงเวียนวัดระยะ 1 ถึง 2 บนภาพดานบน แลวนํามาเขียนตัดบนแบบแผนคล่ี ตัดกันท่ีเสนโคงเปนจุด
เร่มิ ต้น และขั้นตอไปก็ทําเชนเดียวกันตามภาพ 6. ลากเสนเชอ่ื มจดุ และเผอื่ ขนาดสาํ หรบั การเขาตะเขบ็ และการพับ
7. ครใู ช้สอ่ื PowerPoint และส่ือของจรงิ ประกอบการบรรยายการเขยี นแบบแผน่ คลท่ี รงกรวย
การเขียนแบบแผน่ คลี่ทรงกรวย (PATTERN DEVELOPMENT OF A CONE)
การเขยี นแบบแผนคลท่ี รงกรวย มขี ้นั ตอนดังน้ี
การเขยี นแบบแผนคลท่ี รงกรวย มีขั้นตอนดังน้ี
แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 90
1. เขียนภาพดานหนา (Front View) และภาพดานบน (Top View) และแบงภาพดานบน ออกเปน 12 สวน
เทา่ ๆ กัน พรอมเขยี นตัวเลขกํากบั
2. ลากเสนศูนยกลางของ X บนแบบแผนคล่ี
3. กางวงเวียนกะระยะจาก X ถึง 1 บนภาพดานหนา และนาํ ไปลากเสนโคง A-B บนแบบ แผนคลี่
4. ลากเสนแนวต้ังจากจุด X มาตัดกบั สวนโคง A-B
5. กางวงเวียนกะระยะจาก 1 ถึง 2 บนภาพดานบน นํามาขีดกะระยะลงบนแบบแผนคล่ี ซึ่งเปนจุดเร่ิมตาม
ภาพ และทาํ ตอไปจนครบเชนเดมิ
6. เขยี นเสนเผื่อสําหรบั การทําตะเข็บและเขาขอบ จากนน้ั กน็ ําไปตดั และมวนขึน้ รปู พรอม ทากาวยึดติดกัน
ตวั อยา่ งแบบแผน่ คลีข่ องกล่องกระดาษแขง็ และกลอ่ งลกู ฟูก
แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 91
ตัวอย่างวธิ ีการพับกระดาษเพอื่ ใชเ้ ป็นบรรจุภณั ฑ์
แบบท่ี 1
1. นาํ แบบไปขยายแลวตดั ตามเสนกรอบนอก โดยรอบ
2. นําไปลอกแบบลงบนกระดาษที่จะใชประดิษฐ บรรจภุ ณั ฑ
3. ตัดกระดาษรปู สีเ่ หล่ยี มจตั รุ สั ขนาดเทาฐานกลอง ปดทับบรเิ วณฐานกลองเพอื่ เสริมความแขง็ แรง
4. พบั กระดาษตามแนวกรอบของฐานกลอง
5. สอดปลายกระดาษใหซอนเกยไปทางเดยี วกัน (ดังภาพ)
แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 92
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
บรรจุภัณฑ์
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search