บรรจุภัณฑ์

แบบที่ 2
1. นําแบบไปขยาย แลวตัดตามเสนกรอบนอกโดยรอบ
2. นาํ ไปลอกแบบลงบนกระดาษที่จะใชประดษิ ฐบรรจภุ ณั ฑ์

3. พบั กระดาษตามแนวรอยประ
4. ทากาวบนกระดาษสวนท่เี ผอ่ื ดานขางกลองหรอื กระดาษสวนท่ียาวที่สุด ทิ้งไวใหกาวแหง
5. พับกระดาษสวนฐานกลองเขาใหเรยี บรอย โดยทากาวยดึ ติดไวเพ่อื ความแข็งแรง

แบบท่ี 3
1. ตัดกระดาษขนาด 4 x 6 น้ิว จํานวน 2 แผน
2. ขีดเสนตรงโดยรอบใหหางจากริมกระดาษดานละ 1 นิ้ว

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 93

3. นํากระดาษมา 1 ชิน้ ตัดริมกระดาษท้งั 4 ดาน ออกขางละ 1/8 นว้ิ เพือ่ ทาํ ตัวกลอง
4. พบั กระดาษท้ังสองชน้ิ ตามแนวดินสอ

5. ตัดกระดาษท่ีดานกวางของกลองทั้งสองดานตามแนวดินสอใหถงึ จดุ ที่เสนตัดกัน
6. หงายกระดาษขึ้น พับกระดาษตามแนวดินสอและพบั กระดาษสวนท่ีตดั ใหตลบเขา

7. ทากาวแลวผนึกกระดาษใหเขารปู สวยงาม
8. ตัวกลองและฝากลองครอบกันพอดี

ดังน้ัน การออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑผูออกแบบจะตองเลือกออกแบบทั้งดานโครงสรางและด้าน
กราฟิกที่เหมาะสมกับผลติ ภัณฑของตนเอง

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 94

8. ครูใช้สื่อ PowerPoint และส่ือของจริงประกอบการบรรยายการออกแบบบรรจุภัณฑดวยโปรแกรม
Photoshop เบอ้ื งตน
7. การออกแบบบรรจภุ ณั ฑดวยโปรแกรม Photoshop เบือ้ งตน
โปรแกรม Photoshop เปนโปรแกรมประยุกตท่ีมีความสามารถในการจัดการแกไขและตกแตง รูปภาพ
(Photo Editing and Retouching) แบบแรสเตอร ผลิตโดยบรษิ ัทอะโดบีซสิ เต็มส ซึ่งผลิต โปรแกรมดานการพิมพอีก
หลายตัวท่ไี ดรับความนิยม เชน Illustrator และ InDesign โปรแกรม Photoshop ใชสาํ หรบั งานตกแตงภาพถาย งาน
ส่งิ พิมพ งานเว็บไซตบนอินเทอรเน็ต งานออกแบบ ทางกราฟก สรางภาพวาด
7.1 ขอมูลเบือ้ งตนของหนาตางโปรแกรม Photoshop

หนาตางของโปรแกรม Photoshop มีสวนประกอบดังนี้

1. แถบเมนูคําสั่ง (Menu Bar) จุดรวบรวมชุดคําส่ังที่ใชสําหรับเรียกคําส่ังตาง ๆ เพื่อใช จัดการหรือ
ตกแตงภาพ

2. แถบตัวเลือก (Options Bar) เปนสวนที่ใชในการปรบั แตงคาการทํางานของเครื่องมือ ตาง ๆ โดยจะ
เปลีย่ นไปตามเครอื่ งมือทใ่ี ชงานอยู

3. แถบช่ือเรื่อง (Title Bar) เปนสวนท่ีแสดงชื่อไฟลภาพท่ีเปดใชงานอยู แถบชื่อเร่ือง จะเรียงกันเป
นแท็บ (Tab)

4. กลองเครื่องมือ (Toolbox) เปนสวนที่ใชเก็บเคร่ืองมือพื้นฐานในการทํางาน สามารถ เรียกใชชุด
เคร่ืองมือยอยโดยการคลิกรูปสามเหลยี่ มทม่ี ุมดานลาง

5. พ้ืนทใ่ี ชงาน (Working Area) เปนสวนท่ใี ชในการสรางหรือแกไขภาพ และเม่ือทํา การเปดไฟล ก็จะ
ปรากฏขน้ึ มาบนพ้นื ท่ีใชงานเชนกัน

6. แถบสถานะ (Status Bar) เปนสวนท่แี สดงสถานะและคุณสมบัตขิ องภาพ เชน ขนาดไฟล

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 95

7. พาเนล (Panel) ใชสําหรับจดั การกับภาพ โดยแยกออกเปนหมวดหมู สี และคุณสมบัติ ตาง ๆ ของ
ภาพ

7.2 ขน้ั ตอนในการออกแบบบรรจภุ ัณฑดวยโปรแกรม Photoshop เบอื้ งตน
ขั้นตอนที่ 1 กาํ หนดรายละเอยี ดของผนงั แตละดานของบรรจุภณั ฑ
1. กําหนดขนาดและรูปรางของบรรจภุ ัณฑ ดวยเครือ่ งมือ Rectangle Tool ทีอ่ ยูใน Toolbox
2. สรางรายละเอยี ดตวั อกั ษรท่ตี องการดวย เคร่อื งมือ Horizontal Type Tool ทอี่ ยใู น Toolbox
3. สรางโลโกดวยเคร่ืองมือ Ellipse Tool และ Horizontal Type Tool

ขน้ั ตอนท่ี 2 ประกอบชน้ิ สวนตาง ๆ เขาดวยกัน
ประกอบสวนตาง ๆ จากขั้นตอนที่ 1 เขาดวย กันเพ่ือสรางเปนผนังแตละดานของบรรจภุ ัณฑ โดย

จะตองกาํ หนดใหครบทุกดานของบรรจุภณั ฑ์

ขั้นตอนที่ 3 ประกอบผนังแตละดานเขาดวยกนั
1. ทําการเลือกผนังดานทต่ี องการจะประกอบ
2. เปลี่ยนแปลงรูปรางเพื่อที่จะไดประกอบ ผนงั แตละดานไดอยางสมบูรณ โดยไปท่ีคําสั่ง Edit อยู

ใน Menu Bar จากนนั้ ไปที่ Transform เลือก Skew และทําการปรบั รปู รางใหเหมาะสม

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 96

3. ใชเครื่องมอื Move Tool ที่อยใู น Toolbox ขยับผนังแตละดานมาใหเขากัน

ขัน้ ตอนที่ 4 ประกอบผนงั แตละดานใหครบทุกดาน
ปรับรูปรางของผนังทุก ๆ ดานของบรรจุภัณฑ ใหเหมาะสม และประกอบเขาดวยกันใหครบ ทุก

ด้าน เพื่อใหไดเปนภาพรวมของบรรจุภัณฑ ที่ออกแบบเอาไว

ขัน้ สรปุ และการประยกุ ต์
1. ครูสรุปบทเรยี น โดยใช้ PowerPoint และอภิปรายซักถามข้อสงสยั
2. ผู้เรียนทำกิจกรรมใบงาน และแบบประเมนิ ผลการเรียนรู้

สือ่ การเรียนการสอน

1. หนงั สอื เรียน รหัส 20202-2104 การบรรจุภณั ฑ์ ของสำนักพิมพเ์ อมพันธ์
2. สอ่ื Power Point
3. กจิ กรรมการเรยี นการสอน

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 97

หลักฐาน

1. บันทึกการสอน
2. ใบเชค็ รายชือ่
3. แผนจัดการเรยี นรู้
4. การตรวจประเมนิ ผลงาน

การวดั และการประเมนิ ผล

วิธีวัดผล
1. สงั เกตพฤติกรรมรายบคุ คล
2. ตรวจกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมนำความรู้
3. ตรวจแบบประเมินผลการเรยี นรู้ แบบฝึกปฏิบัติ
4. ตรวจใบงาน

เครื่องมอื วดั ผล
1. แบบสงั เกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล
2. แบบประเมินผลการเรียนรู้ และแบบฝกึ ปฏิบตั ิ
3. แบบประเมนิ กจิ กรรมใบงาน

เกณฑ์การประเมนิ ผล
1. เกณฑ์ผา่ นการสังเกตพฤตกิ รรมรายบุคคล ตอ้ งไมม่ ชี ่องปรับปรงุ
2. แบบประเมนิ ผลการเรยี นรมู้ เี กณฑ์ผา่ น และแบบฝึกปฏิบัติ 50%
3. แบบประเมนิ กจิ กรรมใบงานมเี กณฑผ์ ่าน 50%

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 98

ใบงานท่ี 3.2

จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
4. เขียนแบบแผนคลี่เพอ่ื การบรรจภุ ณั ฑได

คำชี้แจง 1. ผูเรยี นแบงกลุม กลุมละ 4-5 คน รวมกันเขียนแบบแผนคลมี่ า 1 ชน้ิ
2. ผลติ ภัณฑ คือ มนั ฝร่งั ทอดกรอบ
3. ตองการกระปองมีขนาดเสนผานศูนยกลาง 60 มิลลเิ มตร ความสูงของกระปอง 120 มิลลเิ มตร แล้ว

นําเสนอผลงานหนาชนั้ เรยี น

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 99

ใบงานที่ 3.3

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้
5. ออกแบบบรรจภุ ณั ฑดวยโปรแกรม Photoshop เบื้องตนได

คําช้แี จง
1. แบงผูเรยี นออกเปนกลุม กลุมละ 4–5 คน
2. แตละกลุมรวมกนั ออกแบบและพัฒนาบรรจุภณั ฑดวยโปรแกรม Photoshop มา 1 ช้นิ แลวสรปุ ความรู
3. แตละกลุมสงตวั แทนนําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน

สรุปความรู้
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………….………..………………………

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 100

ตอนที่ 1 จงตอบคำถามตอ่ ไปน้ี
1. จงอธบิ ายองคประกอบของการออกแบบและพฒั นาบรรจุภณั ฑมาพอเขาใจ

......................................................................................................................................... .........................................................................................
....................................................................................................................................................................... ...........................................................
..................................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................

2. จงอธบิ ายขั้นตอนการออกแบบกราฟกบนบรรจุภัณฑมาพอเขาใจ

..................................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................

3. ผูเรยี นมวี ิธีการวางแผนการออกแบบและพัฒนาบรรจุภณั ฑอยางไร

....................................................................................................................................... ...........................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................... ...............................
................................................................................................................................................................................................................................. .

4. รูปทรงพน้ื ฐานในการเขยี นแบบแผนคล่ีมกี ี่แบบ อะไรบาง

..................................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................... ............................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................

5. จงอธิบายแนวทางการออกแบบและพัฒนาบรรจภุ ัณฑโดยใชโปรแกรม Photoshop พอเขาใจ

..................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... ............................................................................
.................................................................................................................................................................................... ..............................................
..................................................................................................................................................................................................................................

ตอนที่ 2 จงเลอื กคําตอบทถ่ี ูกท่ีสดุ เพียงขอเดียว

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 101

1. การต้ังคาํ ถามกอนการออกแบบบรรจภุ ัณฑ มวี ัตถปุ ระสงคเพอื่ อะไรเปนคําตอบท่ถี ูกตองที่สดุ
ก. เพือ่ คุณภาพของบรรจุภัณฑ
ข. เพอ่ื คณุ ภาพและประสทิ ธภิ าพของบรรจภุ ัณฑ
ค. เพ่ือนโยบายทางการตลาด
ง. เพื่อการออกแบบสาํ หรบั ถนอมและรักษาคณุ ภาพของสินคา

2. ขอใดเปนขอมูลท่ีไมจําเปนตองทราบกอนการออกแบบบรรจุภัณฑ
ก. คณุ สมบัตทิ างกายภาพของผลติ ภณั ฑ
ข. ขอมลู ทางเคมขี องผลิตภณั ฑ
ค. สีของผลิตภณั ฑ
ง. ลกั ษณะของผลติ ภัณฑ

3. หวั ใจสําคญั ในการบรรจภุ ณั ฑขอใดถกู ตองท่ีสดุ
ก. การรักษาคุณภาพสินคา
ข. ความสะดวกในการเคล่ือนยายขนสง
ค. ความประหยดั
ง. ถูกทกุ ขอ

4. ขอใดคือปจจัยในการออกแบบโครงสรางของบรรจภุ ัณฑ
ก. ผลิตภณั ฑ
ข. ความแขง็ แรงของบรรจุภณั ฑ
ค. มาตรฐานผลติ ภณั ฑ
ง. ลักษณะและรูปทรงผลติ ภณั ฑ

5. การออกแบบกราฟกมคี วามสาํ คัญตอผลติ ภณั ฑที่บรรจุอยางไร
ก. สรางทัศนคติทีด่ ีตอผลติ ภัณฑทบี่ รรจุ
ข. แสดงคุณภาพของผลิตภัณฑที่บรรจุ
ค. ขนสงผลิตภัณฑที่บรรจงุ าย
ง. แสดงภาพลักษณของผลติ ภณั ฑ

6. งานกราฟกชวยในการออกแบบบรรจภุ ัณฑอยางไร
ก. ออกแบบรปู ทรงใหสะดวกตอการใชงาน
ข. วางรูปภาพใหกลมกลืน
ค. จดั วางตวั อกั ษรใหสวยงามโดดเดน
ง. ถูกทกุ ขอ

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 102

7. เทคโนโลยีในการออกแบบกราฟกคอื ขอใด
ก. เคร่อื งพิมพอัตโนมัติ
ข. เครอื่ งคอมพิวเตอรท่ีทันสมัย
ค. โปรแกรมคอมพิวเตอรตาง ๆ
ง. โปรแกรมควบคุมระบบการผลิต

8. การเขยี นแบบแผนคลีข่ องรูปทรงกระบอก การเผ่ือพืน้ ทสี่ ําหรับทําตะเข็บจะตองขดี ตดั เปน มุมก่อี งศา
ก. 30 องศา
ข. 45 องศา
ค. 60 องศา
ง. ตามความเหมาะสม

9. การเขียนแบบแผนคล่ีของภาพตัดรูปทรงกระบอก จากภาพดานบนมีการแบงสวนละเทา ๆ กัน ได
ทง้ั หมดกี่ส่วน
ก. 6 สวน
ข. 8 สวน
ค. 10 สวน
ง. 12 สวน

10. ขอใดเปนข้ันตอนแรกของการออกแบบบรรจภุ ณั ฑดวยโปรแกรม Photoshop
ก. ทําการเลือกผนังดานทต่ี องการจะประกอบ
ข. กาํ หนดขนาดและรปู รางของบรรจภุ ัณฑ
ค. สรางรายละเอยี ดตวั อักษรทีต่ องการ
ง. สรางโลโกดวยเครอ่ื งมอื Ellipse Tool

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชา การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 103

บนั ทกึ หลงั การสอน

1. ผลการจดั การเรียนรตู้ ามแผนการสอน

1.1 วัน เดอื น ปี ................สอนครง้ั ที่ ...1/18.... สาขา/ช้นั ปี ......................จำนวนผเู้ รียน............คน

มาเรยี นปกต.ิ ..........คน ขาดเรยี น............คน ลาป่วย............คน ลากจิ ...........คน มาสาย...........คน

1.2 หวั ขอ้ เร่ือง/เนือ้ หาสาระ :….……………………………………………………………………..…………...........

❑ สอนครบตามหวั ขอ้ เร่ืองในแผนฯ ❑ สอนไมค่ รบเนื่องจาก..........................................

1.3 กจิ กรรม/วิธกี ารสอน

❑ ครแู นะนำและบอกจุดประสงค์ ❑ ครอู ธบิ าย/ถาม-ตอบ/สาธติ /.

❑ ทำแบบทดสอบก่อนเรียน ❑ ทำแบบทดสอบหลงั เรยี น

❑ ทำแบบฝกึ หดั /โจทยป์ ญั หา ❑ ทำใบกจิ กรรม/ใบงาน

❑ อนื่ ๆ (ระบุ)...................................................................................

1.4 ส่อื การเรียนร/ู้ แหล่งการเรยี นรู้ : ………………………………………………………………………….............

2. ผลการเรยี นร้ขู องผู้เรียน/ผลการสอนของคร/ู ปญั หาทพี่ บ

2.1 การวดั ผลและประเมินผล/ผลการเรยี นรู้ของผเู้ รยี น : …………………………..…….…………..............

........................................................................................................................................................................

2.2 สมรรถนะทผ่ี เู้ รยี นได้รบั : .........................................................................................................

.........................................................................................................................................................................

2.3 สอดแทรกคณุ ธรรม จริยธรรม และคา่ นยิ ม : ……………………………………..….………….................

……………..........................................................................................................................................................

2.4 ผลการสอนของครู : …………………………………………………………………..…….………………..............

……………..........................................................................................................................................................

2.5 ปญั หาทน่ี ำไปสู่การวจิ ยั : …………………………………………………..….…………………........................

……………..........................................................................................................................................................

3. แนวทางการพัฒนาคุณภาพการสอน

3.1 ผลการใช้และปรับปรงุ แผนการสอนครัง้ นี้ : ………………………………………………..........................

……………..........................................................................................................................................................

3.2 แนวทางพฒั นาคณุ ภาพวิธสี อน/สือ่ /การวัดผล/เอกสารชว่ ยสอน...............................................

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 104

แผนการจดั การเรียนรแู้ บบบรู ณาการท่ี 9 หน่วยที่ -

รหัสวิชา 20202-2104 วชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ สอนคร้งั ท่ี 9
ชอ่ื หนว่ ย สอบกลางภาคเรยี น จำนวนช่วั โมง 3 ช.ม.

สาระสำคัญ

ประเมินผลการเรยี นร้กู ลางภาคเรียน

สาระการเรียนรู้

1. พ้นื ฐานความรูเกีย่ วกับการบรรจุภณั ฑ์
2. วสั ดุบรรจภุ ณั ฑ
3. การออกแบบและพัฒนาบรรจภุ ณั ฑ

สมรรถนะประจำหน่วย

แสดงความร้ใู นการทำข้อสอบ แบบทดสอบกลางภาคเรียน

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้

ผู้เรยี นเกิดการเรยี นรเู้ น้อื หาสาระ และนำความคดิ รวบยอดไปประยกุ ตใ์ ช้ตอ่ ไป

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชา การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 105

บนั ทกึ หลังการสอน

1. ผลการจดั การเรียนรตู้ ามแผนการสอน

1.1 วัน เดอื น ปี ................สอนครง้ั ที่ ...1/18.... สาขา/ชน้ั ปี ......................จำนวนผเู้ รยี น............คน

มาเรยี นปกต.ิ ..........คน ขาดเรยี น............คน ลาป่วย............คน ลากจิ ...........คน มาสาย...........คน

1.2 หวั ขอ้ เร่ือง/เนือ้ หาสาระ :….……………………………………………………………………..…………...........

❑ สอนครบตามหวั ขอ้ เร่ืองในแผนฯ ❑ สอนไมค่ รบเนอื่ งจาก..........................................

1.3 กจิ กรรม/วิธกี ารสอน

❑ ครแู นะนำและบอกจุดประสงค์ ❑ ครอู ธิบาย/ถาม-ตอบ/สาธติ /.

❑ ทำแบบทดสอบก่อนเรียน ❑ ทำแบบทดสอบหลงั เรยี น

❑ ทำแบบฝกึ หัด/โจทยป์ ญั หา ❑ ทำใบกจิ กรรม/ใบงาน

❑ อนื่ ๆ (ระบุ)...................................................................................

1.4 ส่อื การเรียนร/ู้ แหล่งการเรยี นรู้ : ………………………………………………………………………….............

2. ผลการเรยี นร้ขู องผู้เรียน/ผลการสอนของครู/ปญั หาทพี่ บ

2.1 การวดั ผลและประเมินผล/ผลการเรียนรู้ของผเู้ รียน : …………………………..…….…………..............

........................................................................................................................................................................

2.2 สมรรถนะทผ่ี เู้ รยี นได้รบั : .........................................................................................................

.........................................................................................................................................................................

2.3 สอดแทรกคณุ ธรรม จริยธรรม และคา่ นิยม : ……………………………………..….………….................

……………..........................................................................................................................................................

2.4 ผลการสอนของครู : …………………………………………………………………..…….………………..............

……………..........................................................................................................................................................

2.5 ปญั หาทน่ี ำไปสู่การวจิ ยั : …………………………………………………..….…………………........................

……………..........................................................................................................................................................

3. แนวทางการพัฒนาคุณภาพการสอน

3.1 ผลการใช้และปรับปรงุ แผนการสอนครัง้ น้ี : ………………………………………………..........................

……………..........................................................................................................................................................

3.2 แนวทางพฒั นาคุณภาพวิธสี อน/สื่อ/การวัดผล/เอกสารชว่ ยสอน...............................................

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 106

แผนการจัดการเรยี นรูแ้ บบบรู ณาการท่ี 10 หนว่ ยท่ี 4

รหสั วิชา 20202-2104 วชิ า การบรรจุภณั ฑ์ สอนครงั้ ท่ี 10
ชอ่ื หนว่ ย การออกแบบบรรจภุ ัณฑ์เพอ่ื ส่ิงแวดล้อม จำนวนชัว่ โมง 3 ช.ม.

สาระสำคัญ

ปจจุบนั ขยะมูลฝอยทีเ่ กิดข้ึนทว่ั ประเทศ มขี ยะท่ีเปนบรรจภุ ัณฑและวัสดเุ หลือใชปะปนอยูสูงถึง 1 ใน 3 ของ
ปริมาณขยะท่ัวประเทศ ซึ่งมีศักยภาพในการนํากลับมาใชใหมท้ังในรูปของการใชซ้ําและ แปรรปู ใชใหม แตขยะสวนนี้
ถูกคัดแยกและนํากลับคืนเพียงรอยละ 15 สวนที่เหลือจะถูกนําไปกําจัดทิ้ง รวมกับขยะอ่ืน ๆ ซึ่งจะกอใหเกิดการ
ส้นิ เปลืองงบประมาณและทรพั ยากรธรรมชาติ การออกแบบบรรจุภัณฑ เพื่อสิ่งแวดลอมจึงเปนกลยทุ ธที่สําคัญในการ
สนบั สนุนใหมกี ารลดบรรจภุ ัณฑที่แหลงผลิต และสงเสริม การนํากลับมาใชประโยชนของบรรจภุ ัณฑภายหลังจากการ
บรโิ ภคของประชาชน ซึง่ จะชวยลดการจดั การ ปญหาดานบรรจุภัณฑได้

สาระการเรยี นรู้

1. บรรจภุ ณั ฑกับสงิ่ แวดลอม

สมรรถนะประจำหน่วย

ออกแบบบรรจภุ ัณฑเพื่อสงิ่ แวดลอม

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. อธิบายความสําคัญของบรรจุภณั ฑกบั สง่ิ แวดลอมได

กิจกรรมการเรียนการสอน

ขัน้ นำเขา้ สบู่ ทเรยี น
1. ครูผู้สอนกล่าวถึงปัญหาขยะในประเทศไทย โดยยกตัวอย่างแคมเปญรณรงค์ "งดใช้ถุงพลาสติก" ตามที่
กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม (ทส.) ได้ออกกฎบังคับใช้ให้ห้างสรรพสินค้า ซูเปอร์มาร์เก็ต และร้าน
สะดวกซื้องดแจกถงุ พลาสตกิ ตั้งแต่วนั ที่ 1 มกราคม 2563 เป็นต้นไป ถือเปน็ กา้ วแรกของการนำไปสู่การลดผลกระทบ
ต่อสง่ิ แวดลอ้ ม ภายใต้โรดแมพ การจดั การขยะพลาสติก พ.ศ. 2561-2573 โดยมีเป้าหมายหลักเพ่ือลดและเลิกการใช้
พลาสติก รวมถงึ การนำขยะพลาสติก กลับมาใชป้ ระโยชน์
2. ครสู นทนากบั ผูเ้ รียนและยกตัวอยา่ งขา่ วปัญหาท่ีเกิดจากขยะเพอ่ื นำเขา้ สู่บทเรียน
ข้ันสอน
1. ครูใช้สื่อ PowerPoint ประกอบการบรรยายเรอ่ื งบรรจภุ ณั ฑกบั สิ่งแวดลอม
1. บรรจุภัณฑกบั สิ่งแวดลอม
เนื่องจากปจจัยทางสังคมและเทคโนโลยที ี่ เปล่ียนแปลงไป จาํ นวนประชากรทเ่ี พ่ิมขึน้ อยางรวดเรว็ รปู แบบการ
ดําเนินชีวิตมีความซับซอนสะดวกสบาย เพ่ิมข้ึน จํานวนผลิตภณั ฑสินคาอุปโภคบริโภคมีจํานวน สูงขึ้น ความตองการ
บรรจุภัณฑมีปริมาณเพิ่มขึ้น ตามจํานวนผลิตภัณฑและผูบริโภคท่ีเพ่ิมมากข้ึน ผลจากการเปลี่ยนแปลงเพิ่มปริมาณ

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชา การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 107

บรรจุภณั ฑอยาง รวดเร็ว แตการทําลายกําจัดบรรจภุ ัณฑหลังการบริโภค ไมทันเวลาบรรจุภัณฑจํานวนมากกลายเป็น
ขยะ เกิด ปญหาสิ่งแวดลอมสงผลกระทบตอสงิ่ มีชวี ติ

บรรจุภัณฑยุคใหมตองเปนมิตรกับสิ่งแวดลอมมีสวนชวยลดผลกระทบในดานตาง ๆ ที่มีผลกระทบตอสิ่ง
แวดลอ้ ม ชวยลดการใชทรพั ยากรอยาง สิ้นเปลอื ง สามารถแปรรูปบรรจุภณั ฑนํากลบั มาใชซาํ้ ใหมได บรรจภุ ัณฑยุคใหม
จึงมีการออกแบบ โดยลดสวนประกอบท่ีเกินความจําเปนออกไป และนําเอาวัสดุธรรมชาติสามารถยอยสลายไดมา
เป็นสวนประกอบชวยลดปรมิ าณขยะบรรจุภัณฑคงรูปท่ีไมยอยสลาย ซ่ึงในขณะเดียวกนั ก็ถือเปน การลดปรมิ าณขยะ
ไปดวย ดังนั้นบรรจุภัณฑยุคใหมจึงมักจะไดรับการออกแบบใหมีน้ําหนักเบา และใชวัสดุนอยเปนการรักษา
ทรัพยากรธรรมชาติ และผลกระทบตอส่ิงแวดลอมโดยตรง ขณะท่ี บรรจุภัณฑนั้นยงั คงทําหนาท่ีในการปกปองสนิ คาได
เชนเดิม ดังน้ันเมือ่ พิจารณาถึงหนาท่ีของ บรรจุภณั ฑอยางแทจริงแลว จะพบวาในบางข้นั ตอนสามารถลดการใช้บรรจุ
ภัณฑ์ที่มากเกนิ ความจาํ เปน โดยทาํ ใหบรรจุภัณฑมีขนาดเลก็ ลง หรือลดจาํ นวนบรรจภุ ณั ฑทไ่ี มจาํ เปนออกไป ยอมเป็น
การลดการใชพลงั งานในการขนสงและลดการใชวัสดทุ รัพยากรใหนอยลง เปนการอนรุ กั ษ รกั ษาสง่ิ แวดลอม

การนําบรรจุภัณฑกลับมารีไซเคิลอาจจะตองมีการแยกเอาสารบางตัวออก เพ่ือใหไดวัตถุดิบ ท่ีใชใน
กระบวนการผลิตใหม เชน การแยกเหล็กออกจากเหล็กเคลือบดีบุก เพ่ือนําวัสดุกลับเขาสู กระบวนการผลิตอีกครั้ง
ปัจจุบันนยิ มใชวัสดทุ เ่ี ปนเน้อื เดยี วกนั เพอ่ื สะดวกในการรไี ซเคลิ นาํ กลบั มาใชใหม

2. ครูใช้สื่อ PowerPoint ประกอบการบรรยายเรื่องบรรจุภัณฑที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอม (Green
Packaging)

1.1 บรรจุภณั ฑทีเ่ ปนมิตรกับส่งิ แวดลอม (Green Packaging)
บรรจุภัณฑนอกจากทําหนาท่ีปกปองสินคา สรางความสะดวกสบายและส่ือสารทางการตลาด ปจจุบันผู
ประกอบธุรกิจนิยมใชบรรจุภัณฑที่เปนมิตรกับโลกและสิ่งแวดลอม ในหลายประเทศเริ่มที่ จะใสใจในการผลิตบรรจุ
ภัณฑท่ีเปนมิตรกับส่ิงแวดลอม (Green Packaging) เพื่อใหความสําคัญ กับการที่จะชวยดูแล รักษาโลกดวยการลด
มลภาวะตาง ๆ ทําใหบรรจุภณั ฑจําเปนตองพฒั นาและ ปรบั เปล่ียนไปตามกระแสเพอ่ื สงิ่ แวดลอม
บรรจุภัณฑท่ีเปนมิตรกับสิ่งแวดลอม (Green Packaging) คือ บรรจุภัณฑท่ีคํานึงถึงผลกระทบที่มีตอ ส่ิง
แวดลอม มีบทบาทสําคัญตอการคาระหวางประเทศ เน่ืองจากบรรจุภัณฑเปนที่นิยมมากข้ึน ชวยปกปอง สินคาแต

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 108

กลับเปนมลภาวะตอโลก กอใหเกิดปญหา ขยะที่ไมสามารถยอยสลายเองไดตามธรรมชาติ ซึ่ง มีจํานวนเพ่ิมข้ึนและก่อ
ใหเกิดภาวะโลกรอนอีกดวย จงึ ไดมแี นวคดิ ในการออกแบบบรรจุภณั ฑทีเ่ ปนมติ รกบั สง่ิ แวดลอม

บรรจุภัณฑที่เปนมิตรกับส่ิงแวดลอม (Green Packaging) เปนการเลือกใชวัสดุท่ีสามารถนํา กลบั มาใชใหม
หรอื อาจจะเปนวัสดุท่ีมาจากธรรมชาติกไ็ ด ซง่ึ การใชบรรจภุ ณั ฑรกั ษโลกเปนผลมา จากความตระหนักถงึ ภาวะโลกรอน
กันมากขนึ้ ปญหาสงิ่ แวดลอมเปนพษิ จากปริมาณขยะท่ีเกิดจาก บรรจุภณั ฑท่ไี มสามารถยอยสลายไดเองตามธรรมชาติ
หรือใชระยะเวลานานในการยอยสลาย

3. ครใู ชส้ ่อื PowerPoint ประกอบการบรรยายเรือ่ งการผลิตบรรจุภณั ฑท่ีเปนมิตรกบั สิ่งแวดลอม
1.2 การผลิตบรรจุภัณฑทีเ่ ปนมติ รกบั สิ่งแวดลอม
บรรจุภัณฑท่ีไดรบั การวจิ ัยและพัฒนาอยางมาก ในปจจุบัน คอื บรรจุภัณฑท่ีสามารถยอยสลายดวยวธิ ี ทาง
ชีวภาพ (Biodegradable Packaging) โดยเฉพาะ บรรจุภัณฑอาหารซ่ึงสามารถใชแทนกระดาษและโฟมได ซงึ่ บรรจุ
ภัณฑดงั กลาวผลิตจากปนู ขาว แปงมันฝร่ัง และเสนใยพืช ซง่ึ อาจเปนเสนใยใหมหรือจากกระดาษ รีไซเคลิ ผานกระบวน
การทาํ ใหพองโดยใชไอนํ้า แลวอบ ในอุปกรณทมี่ ีลักษณะคลายกบั อุปกรณท่ีใชในการผลิต โคนไอศกรมี นอกจากนกี้ าร
ออกแบบยงั ใชกระบวนการใหมทีพ่ ิจารณาวงจรชวี ิตของผลิตภัณฑเปนหลกั (Life Cycle Assessment หรือ LCA) เร่ิม
ตั้งแต วิธีการผลิตวัตถุดิบจนถึงวิธีทําลายผลิตภัณฑหลังการใชงาน ทําใหไดบรรจุภัณฑท่ีเปนมิตรกับ ส่ิงแวดลอมที่มี
คณุ ภาพสูงและมีความแข็งแรง ในขณะเดียวกันก็สามารถแขงขันไดในตลาดดวย ตนทุนที่ไมสูงมากนกั ผลการวิจยั ทาง
วิทยาศาสตรพบวา กระบวนการผลิตบรรจุภัณฑดังกลาวใช พลังงานนอยกวาเม่ือเทียบกับการผลิตบรรจุภัณฑอาหาร
ท่วั ไป นอกจากน้ปี รมิ าณกาซท่กี อใหเกดิ ปรากฏการณเรอื นกระจกทีป่ ลอยออกจากกระบวนการผลิตบรรจภุ ณั ฑอาหาร
ท่ัวไปจึงนอยกวาดวย และเม่ือนําบรรจุภัณฑไปทําลายโดยการตัดเปนช้ินจะมีความออนตัวในนํ้าปูนขาวจะถูกนํ้าชะ
ออกไป ขยะท่ีเหลือจึงประกอบดวยเสนใยพืชและแปงท่ีสลายตัวไดเองตามธรรมชาติ สามารถ นําไปใชเปนปุยเพื่อ
การเกษตรได ดังน้ัน การผลิตบรรจุภัณฑที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอม จะชวยลด ตนทุนการผลิตและตนทุนการเก็บ
รวบรวมขยะ แสดงใหเห็นวาภาคอุตสาหกรรมจะใหความสนใจ ในผลิตภัณฑท่ีเปนมติ รกับสิ่งแวดลอมหากผลิตภณั ฑนั้น
มศี ักยภาพในเชิงพาณิชย

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 109

ขน้ั สรุปและการประยุกต์
1. ครูสรปุ บทเรยี น โดยใช้ PowerPoint และอภิปรายซกั ถามข้อสงสยั
2. ผู้เรยี นทำกิจกรรมแบบฝึกทักษะ และแบบประเมนิ ผลการเรียนรู้

สื่อการเรยี นการสอน

1. หนังสอื เรียน รหัส 20202-2104 การบรรจุภัณฑ์ ของสำนักพมิ พ์เอมพันธ์
2. สือ่ Power Point
3. กิจกรรมการเรยี นการสอน

หลกั ฐาน

1. บันทึกการสอน
2. ใบเชค็ รายชื่อ
3. แผนจัดการเรียนรู้
4. การตรวจประเมินผลงาน

การวดั และการประเมนิ ผล

วิธีวัดผล
1. สงั เกตพฤติกรรมรายบคุ คล
2. ตรวจกิจกรรมส่งเสริมคณุ ธรรมนำความรู้
3. ตรวจแบบประเมินผลการเรียนรู้ แบบฝกึ ปฏบิ ตั ิ
4. ตรวจใบงาน

เครื่องมือวดั ผล
1. แบบสังเกตพฤติกรรมรายบคุ คล
2. แบบประเมินผลการเรียนรู้ และแบบฝกึ ปฏิบตั ิ
3. แบบประเมินกิจกรรมใบงาน

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 110

เกณฑ์การประเมินผล
1. เกณฑ์ผ่านการสงั เกตพฤตกิ รรมรายบุคคล ต้องไมม่ ีชอ่ งปรับปรุง
2. แบบประเมนิ ผลการเรยี นรมู้ ีเกณฑผ์ ่าน และแบบฝกึ ปฏบิ ตั ิ 50%
3. แบบประเมินกิจกรรมใบงานมเี กณฑผ์ า่ น 50%

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 111

ใบงานท่ี 4.1

จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. อธิบายความสาํ คัญของบรรจุภัณฑกับสิ่งแวดลอมได

คําช้แี จง จงสรปุ ประโยชนของบรรจภุ ณั ฑทเ่ี ปนมิตรกับสิ่งแวดลอม

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 112

บนั ทกึ หลงั การสอน

1. ผลการจดั การเรียนรตู้ ามแผนการสอน

1.1 วัน เดอื น ปี ................สอนครง้ั ที่ ...1/18.... สาขา/ช้นั ปี ......................จำนวนผู้เรียน............คน

มาเรยี นปกต.ิ ..........คน ขาดเรยี น............คน ลาป่วย............คน ลากจิ ...........คน มาสาย...........คน

1.2 หวั ขอ้ เร่ือง/เนือ้ หาสาระ :….……………………………………………………………………..…………...........

❑ สอนครบตามหวั ขอ้ เร่ืองในแผนฯ ❑ สอนไมค่ รบเนอื่ งจาก..........................................

1.3 กจิ กรรม/วิธกี ารสอน

❑ ครแู นะนำและบอกจุดประสงค์ ❑ ครอู ธิบาย/ถาม-ตอบ/สาธติ /.

❑ ทำแบบทดสอบก่อนเรียน ❑ ทำแบบทดสอบหลงั เรยี น

❑ ทำแบบฝกึ หดั /โจทยป์ ญั หา ❑ ทำใบกจิ กรรม/ใบงาน

❑ อนื่ ๆ (ระบุ)...................................................................................

1.4 ส่อื การเรียนร/ู้ แหล่งการเรยี นรู้ : ………………………………………………………………………….............

2. ผลการเรยี นร้ขู องผู้เรียน/ผลการสอนของคร/ู ปญั หาทพี่ บ

2.1 การวดั ผลและประเมินผล/ผลการเรยี นร้ขู องผเู้ รยี น : …………………………..…….…………..............

........................................................................................................................................................................

2.2 สมรรถนะทผ่ี เู้ รยี นได้รบั : .........................................................................................................

.........................................................................................................................................................................

2.3 สอดแทรกคณุ ธรรม จริยธรรม และคา่ นยิ ม : ……………………………………..….………….................

……………..........................................................................................................................................................

2.4 ผลการสอนของครู : …………………………………………………………………..…….………………..............

……………..........................................................................................................................................................

2.5 ปญั หาทน่ี ำไปสู่การวจิ ยั : …………………………………………………..….…………………........................

……………..........................................................................................................................................................

3. แนวทางการพัฒนาคุณภาพการสอน

3.1 ผลการใช้และปรับปรงุ แผนการสอนครัง้ นี้ : ………………………………………………..........................

……………..........................................................................................................................................................

3.2 แนวทางพฒั นาคณุ ภาพวิธสี อน/สือ่ /การวัดผล/เอกสารชว่ ยสอน...............................................

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 113

แผนการจัดการเรียนรูแ้ บบบรู ณาการที่ 11 หนว่ ยท่ี 4

รหัสวิชา 20202-2104 วชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ สอนครั้งที่ 11
ชือ่ หน่วย การออกแบบบรรจภุ ณั ฑเ์ พ่ือสง่ิ แวดลอ้ ม จำนวนชว่ั โมง 3 ช.ม.

สาระสำคญั

ปจจุบนั ขยะมูลฝอยที่เกดิ ขึ้นทั่วประเทศ มขี ยะท่ีเปนบรรจุภณั ฑและวัสดเุ หลือใชปะปนอยูสูงถงึ 1 ใน 3 ของ
ปริมาณขยะทั่วประเทศ ซ่ึงมีศักยภาพในการนํากลับมาใชใหมท้ังในรูปของการใชซ้ําและ แปรรูปใชใหม แตขยะสวนน้ี
ถูกคัดแยกและนํากลับคืนเพียงรอยละ 15 สวนท่ีเหลือจะถูกนําไปกําจัดทิ้ง รวมกับขยะอื่น ๆ ซึ่งจะกอใหเกิดการ
สิ้นเปลืองงบประมาณและทรัพยากรธรรมชาติ การออกแบบบรรจุภัณฑ เพื่อสิ่งแวดลอมจึงเปนกลยุทธท่ีสาํ คัญในการ
สนบั สนุนใหมีการลดบรรจภุ ัณฑที่แหลงผลิต และสงเสริม การนํากลับมาใชประโยชนของบรรจุภัณฑภายหลังจากการ
บริโภคของประชาชน ซงึ่ จะชวยลดการจัดการ ปญหาดานบรรจุภัณฑได้

สาระการเรียนรู้

1. กลยทุ ธการออกแบบบรรจุภัณฑเพ่ือสิง่ แวดลอม

สมรรถนะประจำหน่วย

1. ออกแบบบรรจุภัณฑเพือ่ ส่งิ แวดลอม

จุดประสงค์การเรยี นรู้

1. อธิบายกลยทุ ธการออกแบบบรรจุภณั ฑเพ่ือสิง่ แวดลอมได

กจิ กรรมการเรียนการสอน

ขนั้ นำเขา้ สบู่ ทเรียน
1. ครูใช้เทคนิคการสอนแบบซิปปาโมเดล (CIPPA MODEL) โดยการทบทวนความรเู้ ดมิ จากสัปดาห์ที่ผา่ นมา
โดยดึงความรู้เดิมของผู้เรยี นในเรื่องที่จะเรียน เพ่อื ช่วยให้ผู้เรียนมีความพร้อมในการเชือ่ มโยงความรูใ้ หม่กับความรู้เดิม
ของตน
2. ครูสนทนากับผู้เรียนเร่ืองกิจกรรมหรือการกระทําที่ทําใหลดผล กระทบดานส่ิงแวดลอมเพื่อนำเข้าสู่
บทเรียน
ข้นั สอน
1. ครูใชส้ อ่ื PowerPoint ประกอบการบรรยายเรื่องบรรจุภณั ฑกบั สง่ิ แวดลอม
1. กลยทุ ธการออกแบบบรรจุภัณฑเพอื่ สงิ่ แวดลอม
กลยุทธการออกแบบบรรจุภัณฑเพ่ือส่ิงแวดลอม คือ กิจกรรมหรือการกระทําที่ทําใหลดผล กระทบดานสิ่ง
แวดล้อม การเลือกกลยุทธจึงเปนการเลือกบนพื้นฐานของการประเมินผลกระทบดาน ส่ิงแวดลอม การวิเคราะหตัว
สินคา้ และการวเิ คราะหดานการตลาด

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 114

โดยทั่วไปบรรจุภัณฑถกู ออกแบบมาเพ่ือใชงานเพียงคร้ังเดียวแลวกําจัดท้ิง ซ่ึงทําใหเกดิ การ ใชทรัพยากรอยาง
สน้ิ เปลืองและเสียคาใชจายในการกําจัด ผลจากการกําจัดขยะจากบรรจุภัณฑจะ ทําใหเกิดปญหาดานสิ่งแวดลอมใน
หลาย ๆ ดาน

ดังนั้น การออกแบบบรรจุภัณฑเพื่อสิ่งแวดลอมที่ดีจึงตองหากลยุทธท่ีเหมาะสมเพื่อสามารถ ลดปญหาขยะ
บรรจภุ ัณฑ การสิ้นเปลอื งทรัพยากร การนําบรรจุภัณฑมาใชซาํ้ การนํากลบั มา ใชใหมหรือรไี ซเคลิ และการกาํ จดั ท้ิงท่ี
ไมกอใหเกิดปญหาสิ่งแวดลอม ในปจจบุ ันการจดั การขยะบรรจุ ภณั ฑสวนใหญยังไมเปนมติ รตอสงิ่ แวดลอม กลยุทธแต
ละดานยังมีขอจํากัด ส่ิงท่ีนักออกแบบบรรจุ ภัณฑตองคํานึงถึง คือ ความพรอมของเทคโนโลยี การเพิ่มมูลคาใหแก
สินค้า และการจัดการท่ี สนับสนุนกลยุทธการออกแบบบรรจภุ ณั ฑเพอ่ื สิ่งแวดลอมเปนจริงได้

2. ครูใช้ส่ือ PowerPoint ประกอบการบรรยายเร่ืองการออกแบบบรรจุภัณฑเพื่อลดสวนประกอบท่ีเกิน
ความจาํ เปน
2.1 การออกแบบบรรจุภณั ฑเพอ่ื ลดสวนประกอบท่เี กนิ ความจําเปน
ปริมาณขยะท่ีเกิดจากบรรจุภัณฑที่มีสาเหตุมาจากการ ใชปริมาณบรรจุภัณฑมากเกินความจําเปน การลด
ส่วน ประกอบของบรรจภุ ณั ฑที่ไมจําเปนตอการทําหนาท่ขี อง บรรจภุ ณั ฑจึงเปนการลดปรมิ าณขยะไปในตวั

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 115

แนวทางปฏิบัติ
1. ลดกลองกระดาษที่ใชบรรจุอาหารขบเค้ียว ซ่ึงมีบรรจุภัณฑช้ันในอยู หรือลดช้ันของพลาสติกช้ันในท่ีมี

ชนั้ นอก หอหุมอยูแลว
2. ลดการใชฟลมหอหุมกลองบรรจภุ ัณฑชน้ั นอก ในกรณที ่ีฟลมหอหุมทําหนาที่เพือ่ ปองกนั การเปิด โดยอาจ

เปลย่ี นมาปดสติกเกอรบรเิ วณจุดสาํ หรบั เปด หรือใชพลาสติกหดรดั เฉพาะบริเวณ จุดสําหรบั เปด
3. ลดการใชถาดพลาสตกิ ของสินคาทบ่ี รรจุในกลองเมื่อสนิ คาน้นั มีบรรจุภัณฑชัน้ ใน
4. ลดการตกแตงบรรจภุ ัณฑเกินความจาํ เปน เชน โบ เชือก ปายหอยขางบรรจุภณั ฑ

3. ครใู ช้สอื่ PowerPoint ประกอบการบรรยายเร่อื งการออกแบบบรรจภุ ัณฑใหมนี ํ้าหนักเบาหรอื ใชวสั ดนุ ้อย
2.2 การออกแบบบรรจุภัณฑใหมีนํ้าหนักเบาหรือใชวัสดุนอย
วัตถุดิบท่ีนํามาใชเปนวสั ดุภัณฑไดมาจากกระบวนการ ผลิตที่มีผลกระทบตอส่ิงแวดลอมในดานตาง ๆ มาก
น้อย ข้ึนอยูกบั ชนิดของวัสดุภณั ฑ การออกแบบใหมีนา้ํ หนักเบา เปนการลดปริมาณทใี่ ชในการผลิตบรรจุภัณฑ จึงเป็น
การ อนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและลดผลกระทบตอส่ิงแวดลอม โดยตรง โดยท่ีบรรจุภัณฑน้ันยังทําหนาท่ีปกปอง
สินค้า เหมอื นเดมิ
แนวทางปฏิบตั ิ
1. ลดความหนาของบรรจุภัณฑใหมนี าํ้ หนกั เบา แตสามารถทําหนาทบ่ี รรจุภัณฑไดเทาเดมิ บรรจุภัณฑท่มี ีนํ้า
หนักเบาจะชวยลดพลังงานในการขนสง กลองพลาสติกท่ีใชในปจจุบันสามารถ ลดความหนาไดมากถงึ รอยละ 40 เชน
ถวยพลาสตกิ ขวดพลาสติกบรรจนุ ํ้านม
2. ลดความสูงของกลองลงเพ่ือใหบรรจุสินคาไดพอดี ไมมีที่วาง เชน ความสูง 225 มิลลิเมตร ลดลง 220
มลิ ลิเมตร ซึ่งบรรจสุ ินคาไดเทาเดมิ และประหยดั วสั ดไุ ดรอยละ 9
3. ใชฟลมหรือพลาสติกหดรัดเพ่ือรวมหนวยสินคาเขาดวยกันแทนการใชกลองจะเปน การลดน้ําหนักบรรจุ
ภัณฑชั้นนอก และประหยัดพื้นที่ในการเก็บ เน่ืองจากฟลมมีนํ้าหนักเบา เชน ผักกาดดองกระปองเปลี่ยนจากบรรจุ
กลอ่ งละ 24 กระปอง มาใชพลาสตกิ หดรัดแทน
4. ลดจาํ นวนดานขางของบรรจุภณั ฑดานนอก เพอื่ สามารถโชวสนิ คาทอ่ี ยูภายในและ ประหยัดวัสดุ
5. ออกแบบกระปองใหบรรจุภัณฑมีนํ้าหนักเบาโดยใหความหนาลดลง แตปริมาตร บรรจุเทาเดิม และ
สามารถบบี ใหแบนได เพือ่ ลดพ้ืนที่ในการขนสงบรรจภุ ณั ฑทีใ่ ชแลว
6. เปลี่ยนชนิดของบรรจุภัณฑเพื่อลดน้ําหนัก เชน เปล่ียนจากขวดแกวมาเปนขวดพลาสติก เปลี่ยนจาก
กระป๋องมาเปนขวดพลาสติก หรอื เปลย่ี นเปนภาชนะบรรจอุ อนตัง้ ได (Pouch) ทาํ ให ประหยดั พลังงานในการขนสง
7. ออกแบบกลองกระดาษเพื่อใหเกิดการใชประโยชนสงู สุด เชน ออกแบบกลองกระดาษ ลูกฟกู เพอ่ื ใชเป็น
บรรจุภณั ฑช้นั นอกในการขนสง
8. ออกแบบโครงสรางเพื่อใหใชในขั้นตอนการผลิตนอยที่สุด มีข้ันตอนท่ีทําไดงาย และ ไมซับซอนมาก
เนือ่ งจากการผลติ ที่มขี ั้นตอนการผลิตจาํ นวนมากจะเสียคาใชจายในการผลิตสงู

4. ครูใช้สอ่ื PowerPoint ประกอบการบรรยายเรือ่ งการออกแบบบรรจภุ ัณฑเพอ่ื ใหสามารถนาํ กลบั มาใชซ้ํา

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 116

2.3 การออกแบบบรรจภุ ัณฑเพ่อื ใหสามารถนํากลบั มาใชซํา้
การทาํ ใหบรรจุภัณฑมีอายกุ ารใชงานยาวนานข้ึน เพอื่ ใหสามารถนํากลบั มาใชซาํ้ ไดอีกหลายครัง้ เปนการ ลด
ทรพั ยากรธรรมชาติและพลังงาน การนํากลบั มาใชซาํ้ เปนวิธีการลดผลกระทบตอสิ่งแวดลอมไดดี อยางไรก็ตาม การนํา
บรรจุภณั ฑกลับมาใชซาํ้ ตองมีความแขง็ แรงและ ทนทาน ตองมรี ะบบการจดั เกบ็ บรรจุภณั ฑทีใ่ ชแลว และ ระบบการทํา
ความสะอาดที่มีประสทิ ธิภาพ ซ่ึงการออกแบบ บรรจุภัณฑเพื่อใหสามารถนํากลับมาใชซา้ํ จะเปนประโยชน ตอผูผลิต
และผูจาํ หนาย

แนวทางปฏบิ ัติ
1. บรรจุภัณฑแกวสามารถใชซ้ําไดหลายครั้ง เชน ขวดนํ้าดื่ม ขวดนํ้าโซดา ขวดน้ําอัดลม และขวดแกวบรร
จุน้ํานมสดสามารถนาํ กลับมาใชซาํ้ ได 18-25 คร้ัง สาํ หรบั ระยะทางขนสง 100-200 กิโลเมตร
2. กลองพลาสติกและลังพลาสติกสามารถใชทดแทนกลองกระดาษไดและนํากลับมาใชซํ้า ไดหลายคร้ัง จึงช
วยลดปญหาทเ่ี กิดจากกลองกระดาษไดรอยละ 98.5
3. กลองกระดาษท่ีใชในการขนสง สามารถนํากลบั มาใชซาํ้ ไดหลายคร้งั
4. การออกแบบกลองสินคาเพื่อใหสามารถนํากลับมาใชซ้ําได ควรออกแบบใหสวยงาม และสามารถนําไป
บรรจสุ ิง่ ของอยางอนื่ ไดอีกเมือ่ สนิ คาหมดแลว

5. ครใู ช้ส่อื PowerPoint ประกอบการบรรยายเรอื่ งการออกแบบบรรจภุ ณั ฑเพอื่ ใหนาํ กลับมาผลติ ใหม่
2.4 การออกแบบบรรจภุ ัณฑเพอื่ ใหนํากลบั มาผลติ ใหม่
การนํากลับมาผลิตใหมเปนการนาํ ของท่ีใชแลวกลบั มา ทําใหม หรอื นําชนิ้ สวนเกากลบั มาทําใหม เพ่ือใหของ
เหลาน้ี สามารถนาํ กลบั มาใชไดเหมอื นเดมิ
บรรจุภัณฑที่ใชแลวสามารถกลับไปสูกระบวนการ ผลิตใหม หรอื ปรับปรุงใหมไดโดยตองมีระบบการจัดเก็บ
รวบรวมและขนสงที่เหมาะสม บรรจุภัณฑท่ีปรับปรุงใหมตอง มีภาพลักษณที่สะดุดตามากข้ึนกวาเดิม ซ่ึงวธิ ีการน้ีจะ
ชว่ ย ปองกนั ไมใหมีขยะจากบรรจุภณั ฑ รวมทัง้ ชวยลดการใช ทรพั ยากรธรรมชาติ และลดการกําจัดหลังการใชแลว

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 117

แนวทางปฏบิ ัติ
1. ควรออกแบบใหบรรจุภณั ฑมีโครงสรางหลักทต่ี องการการเปล่ยี นแปลงนอยทส่ี ุด เพื่อ ใหสามารถทดแทน
สว่ นประกอบของแตละรุนไดทุกรุน
2. บรรจุภัณฑสามารถท่ีจะแยกสวนและนํามาประกอบเขาเหมือนเดิมไดงาย เพื่อให ยกเอาสวนประกอบท่ี
ชาํ รุดทิ้งไป
3. คณุ สมบัติทส่ี าํ คัญของสวนทนี่ าํ กลบั มาตกแตงใหมตองไมลดลงไปกวาเดิม
4. บรรจุภัณฑโลหะ เชน กระปองเคร่อื งดม่ื สามารถนาํ ไปผลิตเปนเครือ่ งใชในชวี ิตประจาํ วันได
6. ครูใช้สื่อ PowerPoint ประกอบการบรรยายเร่ืองการออกแบบบรรจุภัณฑเพื่อนํากลับมาใชใหมหรือรี
ไซเคิล
2.5 การออกแบบบรรจภุ ณั ฑเพ่อื นํากลับมาใชใหมหรือรไี ซเคิล
การนํากลบั มาใชใหมหรอื รไี ซเคลิ เปนการนําบรรจุภัณฑ ไปแปรรูปใหม ซง่ึ ตองแยกสารบางประเภทออกกอน
เพื่อให ไดวัตถุดิบที่ใชในกระบวนการผลิตใหม เชน การแยกเหล็ก ออกจากเหล็กเคลือบดีบุกกอนนําวัสดุกลับไปสู
กระบวนการ ผลิตใหม ซ่ึงการออกแบบเพื่อใหบรรจุภณั ฑสามารถนํากลับ มาใชใหมหรือรีไซเคิลไดตองพิจารณาเลือก
วสั ดทุ ีเ่ หมาะสม ดังนี้

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 118

1) การออกแบบแกวเพื่อนํากลบั มาใชใหมหรอื รีไซเคลิ
แนวทางปฏบิ ัติ
การนาํ แกวกลับเขาสูกระบวนการนาํ กลบั มาใชใหมหรือรไี ซเคิลจําเปนตองแยกสแี กวโดย ใชแรงงานคน

ซ่ึงสามารถลดผลกระทบดานสงิ่ แวดลอมไดมากกวาการผลติ แกวใหม

2) การออกแบบกระดาษเพอ่ื นาํ กลับมาใชใหมหรือรีไซเคลิ
กระดาษสวนใหญผลิตจากเย่ือไมจึงสามารถนํา กลับมาใชใหมหรือรีไซเคิลไดงาย แตมีขอจํากัด คือ

คุณภาพ จะลดลงเน่ืองจากเสนใยจะส้ันกวาเดิม ทําใหมีความเหนียว นอยกวากระดาษท่ีผลิตจากเย่ือกระดาษใหม
กระดาษท่นี ํา กลับมาใชใหมหรือรไี ซเคิลนิยมนาํ ไปผลติ เปนแผนกนั กระแทก ถาดรองไข ถาดรองผลไม กระดาษพมิ พ

.

แนวทางปฏบิ ัติ
1. กระดาษท่ีนาํ กลับมาใชใหมหรอื รีไซเคลิ ไมควร เคลือบดวยสารใด ๆ แตถาจาํ เปนควรเคลอื บดวยไข
เชน พาราฟน เพราะสามารถนําไขมาใช ประโยชนได
2. กลองท่ผี ลิตจากกระดาษเคลือบดวยพลาสตกิ และเปลวอะลมู ิเนยี มไมเหมาะสมตอการ รีไซเคิล
3. ควรออกแบบบรรจุภัณฑสําหรับบรรจุอาหารชนดิ อาหารจานดวนดวยกระดาษหรอื กระดาษเคลอื บ
ไข เพราะเปนบรรจภุ ัณฑที่ใชครงั้ เดียวแลวท้ิงมีปริมาณมาก
4. สติกเกอรหรอื เทปทใี่ ชบนกลองกระดาษควรเปนชนดิ ที่ทําจากกระดาษและใชกาวฐานนาํ้
5. ควรนาํ กระดาษรีไซเคิลมาทดแทนกระดาษจากเย่อื กระดาษใหมใหมากทส่ี ุด
3) การออกแบบพลาสตกิ เพอ่ื นํากลับมาใชใหมหรือรีไซเคลิ

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 119

พลาสตกิ สามารถผลติ เปนบรรจุภัณฑไดทกุ ชนดิ ขนึ้ อยูกับคณุ สมบตั ิของเม็ดพลาสตกิ ทีใ่ ช แตการนํา
พลาสตกิ มารไี ซเคลิ มขี อจํากดั ดังตอไปน้ี

1. คุณภาพของพลาสติกทไี่ ดจากการรีไซเคลิ มีคณุ ภาพลดลง
2. เทคโนโลยกี ารรีไซเคลิ มีราคาแพงและยัง ไมสามารถรบั รองความปลอดภยั เร่อื งสารพษิ บางตัวที่ เกิด
จากกระบวนการนาํ กลบั มาใชใหมหรอื รไี ซเคลิ เชน สาร ไวนิลคลอไรดโมโนเมอร สารไดออกซิน ซึ่งเปนสารกอมะเรง็
3. การแยกชนิดของพลาสติกทาํ ไดยาก จึงตองมีการระบุรหัสพลาสติก (ID Code) เพ่ือแสดงชนิดของ
พลาสติก
4. พลาสติกทบี่ รรจอุ าหารไมควรนํามารีไซเคลิ เพราะมีการปนเปอนสงู

พลาสติกที่นาํ กลับมาใชใหมหรอื รไี ซเคลิ จะตองมีระบบการจดั เก็บและรวบรวมที่มปี ระสิทธภิ าพ รวมทง้ั
มีวิธีการจัดเก็บหรอื กาํ จดั สารพิษไมใหเปนอนั ตรายตอส่ิงมีชวี ติ

แนวทางปฏบิ ตั ิ
1. พลาสติกท่ีใชทําบรรจุภัณฑจะตองระบุชนิดพลาสติกโดยใชระบบ SPI (Society of the Plastic
Industry) เพ่ือความสะดวกในการแยกชนดิ ของพลาสตกิ
2. บรรจภุ ณั ฑพลาสตกิ ไมควรเติมสี เพราะสีอาจปนเปอนในอาหารและมปี ญหาในการ รไี ซเคิล
3. ไมควรพมิ พขอความทมี่ ีสบี นบรรจภุ ณั ฑพลาสตกิ เพราะจะทําใหมีปญหาในการรีไซเคลิ
4. บรรจุภัณฑและสวนประกอบของบรรจภุ ัณฑ เชน ฝา ตัวขวด ตองเปนพลาสติกชนิด เดยี วกนั
5. ฉลากท่ีใชควรเปนพลาสตกิ ชนิดเดยี วกนั กบั บรรจุภัณฑ และควรใชกาวทเี่ ปนฐานน้ํา

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 120

6. ฉลากท่ีมสี วนผสมของอะลูมิเนียมไมควรใชกบั บรรจภุ ณั ฑท่เี ปนพลาสตกิ
7. หลีกเล่ยี งการใชพลาสติกทีม่ ีหลายชั้นหรอื เคลือบดวยอะลูมเิ นียม เพราะทําใหการแยก ชนิดวสั ดุของ
พลาสตกิ ทําไดยาก
4) การออกแบบโลหะเพื่อนํากลับมาใชใหมหรอื รีไซเคิล
โลหะท่ีนํามาผลิตเปนบรรจุภัณฑมีอยู 2 ชนิด ไดแก เหล็กและอะลูมิเนียม สวนใหญนํามาใชในการ
บรรจุอาหาร และเคร่ืองด่ืม โลหะที่นํามาผลติ เปนบรรจภุ ัณฑอาหารและ เคร่ืองดมื่ เปนแผนเหล็กเคลือบดีบุกเพ่ือปอง
กันปฏกิ ิริยาทาง เคมรี ะหวางอาหารและเหลก็ นอกจากนี้ยังมีการเคลือบทับ ดวยแลก็ เกอรชนิดตาง ๆ เพือ่ ปองกันการ
เสื่อมคุณภาพของ อาหารและเครื่องด่ืม ดังน้ัน ในขนั้ ตอนการรีไซเคิลโลหะจึง จําเปนตองแยกเอาดีบุกและแล็กเกอร
ออกจากโลหะหนกั กอน เพื่อใหเหล็กและอะลูมิเนยี มสามารถนาํ ไปรไี ซเคิลได้

แนวทางปฏิบตั ิ
1. ไมควรใชโลหะหลายชนดิ ปะปนกัน
2. กระปองโลหะชนิดมหี วง ควรออกแบบใหหวงตดิ อยูบนฝา และปองกันการกระจายตัวของขยะจาก
ฝา
3. นาํ โลหะท่ีผานการรีไซเคลิ แลวมาใชในการออกแบบ
4. ควรใชฉลากท่ีทําจากฉลากกระดาษหรือพลาสติกท่ีใชกาวฐานน้ํา ไมควรพิมพลากสีบน กระปอง
เพราะเมด็ สีในฉลากจะปนเปอนในวสั ดทุ าํ ใหคณุ ภาพลดลง

7. ครูใช้สือ่ PowerPoint ประกอบการบรรยายเรือ่ งการออกแบบบรรจภุ ณั ฑเพอ่ื ใหสามารถกาํ จดั ทงิ้ ไดอย่าง
ปลอดภัย

2.6 การออกแบบบรรจุภณั ฑเพื่อใหสามารถกําจัดทิ้งไดอยางปลอดภยั
บรรจุภัณฑที่ใชแลวถาไมสามารถกําจดั ท้ิงไดอยางปลอดภัยจะกอใหเกดิ ปญหากองขยะและ มลพษิ ดานตาง ๆ
ปจจุบันพบวาปญหาจากการใชบรรจุภัณฑ คอื ขยะบรรจภุ ัณฑ ซ่งึ การกําจัดท้ิง หลังการใชสามารถทาํ ไดดังน้ี คือ การ
หมกั ใหยอยสลายเองตามธรรมชาติ (การทาํ ปุย) การนาํ ไป ถมท่ี การเผาทําลาย และการกาํ จดั ทง้ิ
แนวทางปฏบิ ตั ิ

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 121

1. ใชวสั ดทุ ีส่ ามารถยอยสลายตัวเอง (Degradability) หรือวสั ดุทีผ่ ลิตจากวัสดุธรรมชาติ เพราะสามารถยอย
สลาย ไดเองโดยธรรมชาติ หรือสามารถอยูในธรรมชาติโดยไมกอ มลพษิ ดังนี้

1) เลอื กใชบรรจภุ ณั ฑกระดาษจากเย่ือชานออย เย่ือของตนสา หรือใยของฝาย
2) เลือกใชบรรจุภัณฑยอยสลายไดทที่ ําจาก แปงมนั สาํ ปะหลังทีผ่ ลิตเปนจาน ชาม และถวย
3) เลือกใชบรรจภุ ณั ฑยอยสลายไดจากใบตองอัดข้นึ รูปเปนภาชนะตาง ๆ
4) เลือกใชบรรจุภัณฑพลาสติกยอยสลายได เชน พลาสติกยอยสลายไดดวยจุลินทรีย พลาสติกยอย
สลายไดดวยแสงแดด
5) เลือกใชบรรจุภัณฑไมที่มคี วามแขง็ แรงและคงทน เชน ลงั เขง ชะลอม ตะกรา
6) เลอื กใชบรรจภุ ัณฑทที่ ําจากเครื่องปนดินเผา เชน ขวด ไห
7) เลือกใชบรรจุภัณฑที่ทําจากฟลมที่รับประทานได เชน ฟลมที่ผลิตไดจากสาร คารโบไฮเดรตหรือ
โปรตนี
2. เมื่อนําบรรจุภัณฑไปเผาจะตองไมมีสารอันตรายเกิดข้ึน เชน การเผาพลาสติกให ปลอดภัยจะตองใช
อุณหภูมสิ งู มากเพือ่ สลายสารพษิ
3. บนฉลากบรรจุภัณฑควรมีขอความระบุส่ิงท่ีทําใหเกิดเปนพิษไดเม่ือนําบรรจุภัณฑไป กําจัดท้ิง เชน หมึก
สยี อม กาว สารที่ใชบดั กรี

8. ครูใชส้ ่ือ PowerPoint ประกอบการบรรยายเร่อื งการออกแบบบรรจุภัณฑโดยไมใชบรรจภุ ัณฑ
เม่ือพิจารณาหนาท่ขี องบรรจุภณั ฑแลวสามารถนาํ บรรจภุ ัณฑบางช้ันออกได โดยเฉพาะบรรจภุ ัณฑชั้นท่ี 2
ซึ่งเปน ปญหาดานบรรจุภัณฑ คอื การใชบรรจุภณั ฑเกินความจาํ เปน

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 122

แนวทางปฏิบตั ิ
1. สินคาบางกลุมไมจําเปนตองใชบรรจุภัณฑ ไดแก สินคาเกษตร เชน มะพราว มะมวง หัวผักกาด ซึ่ง
สามารถ ขนยายโดยใชรถยนตและสามารถวางกองเพอ่ื จาํ หนายได
2. ถาหลกี เลยี่ งการใชบรรจุภัณฑไมได ใหเปลี่ยนเปนใชบรรจภุ ัณฑใหนอยลง โดยลดการใชบรรจุภณั ฑชั้นที่ 2
3. การพิจารณาเปลี่ยนรูปแบบบรรจุภัณฑใหม เชน ใชถาดรองสินคาและใชฟลมหดรัด ทําหนาที่ปกปอง
สินคา้ แทนกลองกระดาษหรอื บรรจภุ ณั ฑขนสงอ่นื ๆ
4. การใชบรรจุภัณฑทีบ่ ริโภคบรรจุอาหาร เชน ถวยโคนสาํ หรับบรรจุไอศกรีม ฟลมบริโภค ทห่ี อลูกอม

9. ครใู ช้สอื่ PowerPointประกอบการบรรยายเร่ืองการออกแบบใหสนิ คามีความเขมขนสูงหรือลดปริมาณน้ํา
2.8 การออกแบบใหสินคามคี วามเขมขนสูงหรือลดปริมาณนา้ํ
สินคาหลายชนดิ สามารถผลิตใหมคี วามเขมขนสงู เพ่อื ใหผูใชสามารถเตมิ นํ้าหรอื ของเหลวเพื่อทําใหเจือจางลง
ทาํ ใหบรรจภุ ณั ฑมขี นาดเล็กลงหรอื ลดจํานวนบรรจุภณั ฑ ท่ีตองใชลงได เปนการลดการใชพลงั งานในการขนสงและ ลด
การใชวสั ดลุ ง

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 123

แนวทางปฏบิ ตั ิ
1. การทําใหสินคามีความเขมขนสูง เชน นํ้าหวาน เขมขน นํ้าผลไมเขมขน (ความเขมขน 45 องศาบริกซ)

เม่ือผสมนา้ํ เปนเครื่องด่ืมความหวานจะอยูในชวง 14-20 บริกซ ทาํ ใหลดบรรจภุ ัณฑสําหรบั บรรจเุ ครื่องด่มื ความหวาน
ระดับ 14 บริกซ

2. ลดปริมาณนํ้าในสินคาลง เชน ลดนํ้าในอาหารลง เพราะอาหารโดยท่ัวไปจะมนี ํ้าเปน องคประกอบสูง เชน
ผักหรือผลไมมีน้ําอยูรอยละ 80-90 น้ํานมสดมนี ้ําอยูรอยละ 97 การลดน้ํา จากอาหารเหลาน้ีจะลดน้ําหนักลงไดมาก
ทาํ ใหบรรจุภัณฑลดลงและคาขนสงลดลง

10. ครูใชส้ อ่ื PowerPoint ประกอบการบรรยายเรื่องการออกแบบบรรจุภณั ฑใหมีการรวมกลมุ ของหนวย
สนิ คา

2.9 การออกแบบบรรจุภณั ฑใหมกี ารรวมกลุมของหนวยสนิ คา
การรวมกลุมของหนวยสินคาจํานวนมากยอมมีโอกาสลดคาใชจายรวมของบรรจภุ ัณฑ เก่ียวกับตนทนุ บรรจุ
ภณั ฑและคาขนสง เชน การบรรจสุ ินคา 12 ขวดตอกลองจะประหยัด บรรจุภัณฑไดมากกวาการบรรจุสนิ คา 2 กลอง
กลองละ 6 ขวด
แนวทางปฏิบตั ิ
1. การออกแบบบรรจุภณั ฑช้ันในใหสามารถซอนทบั กันไดเพ่ือใหบรรจุไดมากข้นึ ทําใหลด ปรมิ าตรของบรรจุ
ภณั ฑขนสง
2. การออกแบบปากขวดใหบานเพือ่ ใหสามารถวาง ซอนกันไดทําใหบรรจไุ ดมาก
3. การออกแบบใหแยกสวนประกอบได เชน การ ถอดประกอบไดของขาโตะกับตัวโตะท่ีสามารถถอดเก็บ
รวม ได ซงึ่ จะประหยดั พ้นื ทขี่ องกลองบรรจภุ ัณฑได
4. การบรรจุใหมีปรมิ าณมากตอหน่ึงหนวยบรรจุ สามารถลดพลังงานในการขนสงไดและลดปริมาณขยะจาก
บรรจภุ ณั ฑได เชน ใชขวด 1 ลติ ร บรรจนุ ํ้า 1,000 แกลลอน จะเกิดขยะ 42.9 ลูกบาศกฟุต แตถาใชขวด 3 ลิตร จะเกิด
ขยะเพยี ง 28.1 ลกู บาศกฟตุ

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 124

11. ครูใชส้ ื่อ PowerPoint ประกอบการบรรยายเรอ่ื งการออกแบบใหลดจํานวนสที ใี่ ชพมิ พบนบรรจภุ ณั ฑ
2.10 การออกแบบใหลดจาํ นวนสีท่ีใชพิมพบนบรรจุภัณฑ
การลดจํานวนสีที่พิมพจะชวยลดคาใชจายของบรรจุ ภณั ฑ นักออกแบบบรรจุภัณฑจึงตองออกแบบใหพมิ พ
สนี อย ทส่ี ุด เชน การพมิ พสเี ดยี ว โดยใชความสามารถในการ ออกแบบสรางความโดดเดนและความเปนเอกลกั ษณของ
บรรจุภณั ฑ นอกจากนว้ี ัสดเุ สรมิ ตาง ๆ ทีใ่ ชกบั บรรจภุ ัณฑ เชน สารยดึ ตดิ หรือกาว จะตองไมมีสวนผสมของโลหะหนัก
เชน แคดเมยี ม สารหนู ทองแดง สังกะสี ผงเงนิ หรอื ผงทองที่ ใชในการพิมพ
ข้ันสรุปและการประยุกต์
1. ครสู รุปบทเรียน โดยใช้ PowerPoint และอภิปรายซักถามข้อสงสัย
2. ผู้เรยี นทำกจิ กรรมแบบฝกึ ทักษะ และแบบประเมินผลการเรียนรู้

ส่ือการเรียนการสอน

1. หนังสอื เรยี น รหสั 20202-2104 การบรรจภุ ัณฑ์ ของสำนกั พิมพเ์ อมพันธ์
2. ส่ือ Power Point
3. กจิ กรรมการเรยี นการสอน

หลักฐาน

1. บันทึกการสอน
2. ใบเชค็ รายชื่อ
3. แผนจัดการเรียนรู้
4. การตรวจประเมนิ ผลงาน

การวดั และการประเมินผล

วธิ วี ดั ผล
1. สงั เกตพฤติกรรมรายบคุ คล
2. ตรวจกิจกรรมส่งเสริมคณุ ธรรมนำความรู้
3. ตรวจแบบประเมินผลการเรยี นรู้ แบบฝึกปฏิบัติ
4. ตรวจใบงาน

เครอ่ื งมือวัดผล
1. แบบสงั เกตพฤตกิ รรมรายบุคคล
2. แบบประเมินผลการเรยี นรู้ และแบบฝึกปฏบิ ตั ิ
3. แบบประเมนิ กจิ กรรมใบงาน

เกณฑ์การประเมนิ ผล
1. เกณฑ์ผ่านการสงั เกตพฤติกรรมรายบุคคล ต้องไมม่ ีชอ่ งปรบั ปรงุ
2. แบบประเมนิ ผลการเรยี นรู้มเี กณฑผ์ า่ น และแบบฝกึ ปฏิบัติ 50%
3. แบบประเมนิ กจิ กรรมใบงานมเี กณฑ์ผา่ น 50%

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 125

ใบงานที่ 4.2

จุดประสงค์การเรียนรู้
2. อธบิ ายกลยุทธการออกแบบบรรจุภัณฑเพื่อส่ิงแวดลอมได

คาํ ชแ้ี จง จงแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับกลยุทธการออกแบบบรรจภุ ัณฑเพือ่ ส่ิงแวดลอม แลว สรุปในรปู แบบของ
Flow Chart

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 126

บนั ทกึ หลังการสอน

1. ผลการจดั การเรียนรตู้ ามแผนการสอน

1.1 วัน เดอื น ปี ................สอนครง้ั ที่ ...1/18.... สาขา/ช้นั ปี ......................จำนวนผเู้ รยี น............คน

มาเรยี นปกต.ิ ..........คน ขาดเรยี น............คน ลาป่วย............คน ลากจิ ...........คน มาสาย...........คน

1.2 หวั ขอ้ เร่ือง/เนือ้ หาสาระ :….……………………………………………………………………..…………...........

❑ สอนครบตามหวั ขอ้ เร่ืองในแผนฯ ❑ สอนไมค่ รบเนอ่ื งจาก..........................................

1.3 กจิ กรรม/วิธกี ารสอน

❑ ครแู นะนำและบอกจุดประสงค์ ❑ ครูอธิบาย/ถาม-ตอบ/สาธติ /.

❑ ทำแบบทดสอบก่อนเรียน ❑ ทำแบบทดสอบหลงั เรยี น

❑ ทำแบบฝกึ หดั /โจทยป์ ญั หา ❑ ทำใบกจิ กรรม/ใบงาน

❑ อนื่ ๆ (ระบุ)...................................................................................

1.4 ส่อื การเรียนร/ู้ แหล่งการเรยี นรู้ : ………………………………………………………………………….............

2. ผลการเรยี นร้ขู องผู้เรียน/ผลการสอนของคร/ู ปญั หาทพี่ บ

2.1 การวดั ผลและประเมินผล/ผลการเรยี นร้ขู องผูเ้ รยี น : …………………………..…….…………..............

........................................................................................................................................................................

2.2 สมรรถนะทผ่ี เู้ รยี นได้รบั : .........................................................................................................

.........................................................................................................................................................................

2.3 สอดแทรกคณุ ธรรม จริยธรรม และคา่ นยิ ม : ……………………………………..….………….................

……………..........................................................................................................................................................

2.4 ผลการสอนของครู : …………………………………………………………………..…….………………..............

……………..........................................................................................................................................................

2.5 ปญั หาทน่ี ำไปสู่การวจิ ยั : …………………………………………………..….…………………........................

……………..........................................................................................................................................................

3. แนวทางการพัฒนาคุณภาพการสอน

3.1 ผลการใช้และปรับปรงุ แผนการสอนครัง้ น้ี : ………………………………………………..........................

……………..........................................................................................................................................................

3.2 แนวทางพฒั นาคณุ ภาพวิธสี อน/สื่อ/การวัดผล/เอกสารชว่ ยสอน...............................................

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 127

แผนการจดั การเรียนร้แู บบบรู ณาการที่ 12 หนว่ ยที่ 4

รหัสวิชา 20202-2104 วิชา การบรรจุภณั ฑ์ สอนคร้ังที่ 12
ชอ่ื หนว่ ย การออกแบบบรรจภุ ณั ฑ์เพือ่ สิง่ แวดล้อม จำนวนชวั่ โมง 3 ช.ม.

สาระสำคัญ

ปจจุบนั ขยะมูลฝอยที่เกดิ ขึ้นทวั่ ประเทศ มีขยะที่เปนบรรจุภัณฑและวัสดุเหลอื ใชปะปนอยูสูงถงึ 1 ใน 3 ของ
ปริมาณขยะท่ัวประเทศ ซึ่งมีศักยภาพในการนํากลับมาใชใหมทั้งในรูปของการใชซํ้าและ แปรรูปใชใหม แตขยะสวนนี้
ถูกคัดแยกและนํากลับคืนเพียงรอยละ 15 สวนท่ีเหลือจะถูกนําไปกําจัดท้ิง รวมกับขยะอื่น ๆ ซึ่งจะกอใหเกิดการ
ส้ินเปลืองงบประมาณและทรพั ยากรธรรมชาติ การออกแบบบรรจุภณั ฑ เพ่ือสิ่งแวดลอมจึงเปนกลยุทธท่ีสําคัญในการ
สนบั สนุนใหมีการลดบรรจภุ ัณฑทแี่ หลงผลิต และสงเสรมิ การนํากลับมาใชประโยชนของบรรจุภัณฑภายหลังจากการ
บริโภคของประชาชน ซึง่ จะชวยลดการจดั การ ปญหาดานบรรจุภณั ฑได้

สาระการเรยี นรู้

1. บรรจุภัณฑรักษโลก

สมรรถนะประจำหนว่ ย

1. ออกแบบบรรจุภณั ฑเพือ่ ส่ิงแวดลอม

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. อธบิ ายลักษณะของบรรจุภัณฑรกั ษโลกได

กิจกรรมการเรยี นการสอน

ขน้ั นำเข้าสู่บทเรยี น
1. ครูใช้เทคนิคการสอนแบบซิปปาโมเดล (CIPPA MODEL) โดยการทบทวนความรู้เดิมจากสัปดาห์ทผี่ ่านมา
โดยดึงความร้เู ดมิ ของผ้เู รียนในเร่ืองท่ีจะเรียน เพื่อช่วยให้ผูเ้ รียนมีความพรอ้ มในการเชื่อมโยงความรู้ใหม่กบั ความร้เู ดิม
ของตน
2. ครูสนทนากับผู้เรียนเร่ืองกิจกรรมหรือการกระทําท่ีทําใหลดผลกระทบดานส่ิงแวดลอมเพ่ือนำเข้าสู่
บทเรียน
ขน้ั สอน
1. ครใู ช้สื่อ PowerPoint ประกอบการบรรยายเรอื่ งบรรจภุ ัณฑรกั ษโ์ ลก
3. บรรจุภัณฑรักษโลก
บรรจุภัณฑรักษโลก หรือภาชนะยอยสลายไดเองทางธรรมชาติ ซึ่งผลิต จากพลาสติกที่ยอยสลายไดเองทาง
ธรรมชาติ ถกู ออกแบบมาใหเกิดการ 3 บรรจุภณั ฑรักษโลก 2.10 การออกแบบใหลดจํานวนสีทใี่ ชพิมพบนบรรจุภณั ฑ
เปล่ยี นแปลงคุณสมบัตขิ องพลาสติกจากปจจัยในสภาพแวดลอม เชน ดาง กรด นาํ้ ออกซิเจน แสงแดง แรงลม รวมถึง
เอนไซมในจุลนิ ทรยี ทําใหเกิดการเปล่ียนแปลงโครงสรางทางเคมีแลวกลาย สภาพเปนสารทถี่ ูกดูดซมึ และยอยสลายต่อ
ไดอยางสมบูรณโดยจลุ ินทรยี ทําใหไดมาซ่ึงกาซ คารบอนไดออกไซด น้าํ สารอนิ ทรีย และมวลชีวภาพ

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 128

บรรจภุ ัณฑรักษโลกเปนบรรจุภณั ฑทเ่ี หมาะกับราน อาหาร รานขนม รานกาแฟ ทีใ่ นแตละวนั ตองใชบรรจุภัณฑ
เปนจาํ นวนมาก เชน แกวพลาสตกิ กลองอาหารกระดาษ ถุงกระดาษรกั ษโลก กลองไปรษณยี หรอื กลองไฮบรดิ ซงึ่ ถ้าผู
ประกอบการหนั มาใชบรรจุภัณฑรักษโลกทีย่ อยสลาย ไดเองทางธรรมชาติ ท่ีใชเวลาการยอยสลายเพียง 5 ป ก็ทาํ ใหส่ิง
แวดลอมทางธรรมชาตดิ ขี ้นึ และอยูกบั โลกไดตลอดไป

2. ครใู ชส้ ื่อ PowerPoint ประกอบการบรรยายเร่อื งบรรจภุ ณั ฑรกั ษโลกกับการอนรุ กั ษสิ่งแวดลอม
3.1 บรรจุภัณฑรกั ษโลกกับการอนุรักษส่ิงแวดลอม
ในอดีตการออกแบบบรรจภุ ัณฑสาํ เรจ็ รูปของวงการอุตสาหกรรมบรรจุภณั ฑ มงุ เนนให ความสาํ คัญกบั ตนทุน
การผลิตและการทําหนาที่รักษาคุณภาพของสินคามากกวาคํานึงถึง วิธีการกําจัดขยะบรรจุภัณฑที่ใชแลว สงผลใหมี
ปริมาณขยะโดยเฉพาะขยะประเภทบรรจภุ ัณฑ อาหารและเครอ่ื งด่ืมท่ไี มสามารถยอยสลายไดตามธรรมชาตหิ รอื ตองใช
ระยะเวลาในการยอยสลาย เม่ือนําไปทําลายอยางไมถูกวิธี เชน การเผา ก็ยังกอใหเกดิ ปญหามลพษิ ที่สงผลกระทบตอ
สุขภาพ
ปญหาส่ิงแวดลอมท่ีเกิดจากบรรจุภัณฑเปนขยะท่ีมองเห็นไดงาย เมื่อใชแลวท้ิงก็กอใหเกิด ขยะตามถนน
หนทางหรอื แหลงชุมชน และสงผลกระทบตอส่ิงแวดลอมโดยตรง เพราะบรรจุภัณฑ โดยเฉพาะบรรจุภัณฑอาหารและ
เครื่องด่ืม ผลิตจากพลาสติกและโฟมถือเปนสวนหน่ึงของขยะ มูลฝอย นอกจากน้ันการผลิตหรือทําลายบรรจุภัณฑ
เหล่าน้ียังอาจทําใหเกิดสารพิษในอากาศ เน่ืองจากอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑเปนแหลงใชพลังงานตาง ๆ โดยใน
กระบวนการผลิตและแปรรูป ยังมีสารบางประเภท เชน CFC (Chlorofluorocarbons) เปนตัวทําลายโอโซนในชั้น
บรรยากาศ จนทําใหโลกรอน และภาวะโลกรอนกอใหเกิดอันตรายตอผูคนและระบบนิเวศ เชน เกิดคลื่น ความรอน
ความแหงแลง และนํ้าทวม ปญหาขยะท่ีเกิดจากบรรจุภัณฑ เปนสาเหตุสําคัญทําใหเกิดปญหาดานสิ่งแวดลอม ซ่ึง
หมายถึงการทีส่ ภาพแวดลอมไมสามารถฟนตัวเองได หรือไมสามารถนํากลับมาใชประโยชนไดดี เชนเดิมได และยังทํา
ใหเกิดผลกระทบในหลาย ๆ ลกั ษณะ เชน

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 129

จากผลกระทบตอสิ่งแวดลอมท่ีเกิดจากบรรจุภัณฑ ทําใหองคกรและหนวยงานท่ีมีหนาท่ี รับผิดชอบได้วิ
เคราห์ระดับความรุนแรง และผลกระทบท่ีเกิดข้ึน เพ่อื หาแนวทางและวธิ จี ัดการตอ ปญหาสิ่งแวดลอมทําใหขยะบรรจุ
ภัณฑลดลงอยางมีประสิทธภิ าพ จึงเกิดเปนกระแสการอนรุ ักษ สิง่ แวดลอมโดยมกี ารรณรงคและจัดกิจกรรมในหลาย ๆ
รูปแบบเพอื่ เปนการลดปญหาขยะจาก บรรจุภณั ฑ เชน

1. รณรงคใหผปู ระกอบการเหน็ ความสําคญั ของการใชบรรจุภัณฑทส่ี ามารถนาํ กลับมาใชซา้ํ ได หรือเปนบรรจุ
ภณั ฑประเภทกลองกระดาษ พาเลตกระดาษ หรืออื่น ๆ ท่ีนําไปเขา กระบวนการแลวผลติ เปนบรรจุภัณฑท่ีเหมาะสม
เพื่อนาํ กลบั มาใชไดอีกคร้งั โดยไมกอมลพษิ

2. รณรงคใหผปู ระกอบการเห็นความสําคัญในการออกแบบและเลือกใชวสั ดุบรรจภุ ัณฑท่ี สามารถยอยสลาย
ไดเมอื่ นาํ ไปฝงกลบ เชน ชามกระดาษ ถวยกระดาษ ถาดกระดาษใส อาหาร และอ่นื ๆ

3. รณรงคและจดั กิจกรรมสรางจิตสาํ นกึ ใหกับประชาชนในการคัดแยกขยะกอนทง้ิ
4. ประชาสมั พันธใหประชาชนเหน็ ความสาํ คัญของปญหาสงิ่ แวดลอมที่เกิดจากขยะ บรรจุภณั ฑ สงเสรมิ ใหใช
ถงุ ผา หรือลดละเลิกและหลีกเลี่ยงส่ิงของหรอื บรรจภุ ัณฑที่จะ สรางปญหาขยะรวมท้ังเปนมลพิษตอสิ่งแวดลอม เชน
หลกี เลีย่ งการใชกลองโฟมและ สินคาทบ่ี รรจุอยูในกลองโฟม
5. สงเสริมใหนําบรรจุภณั ฑใชแลวกลับมาใชใหม เชน การเลือกใชถุงผา ใชตะกราหรอื เครอ่ื งจักสานเมือ่ ตอง
ไปซอ้ื ของที่ตลาดแทนการใชถงุ พลาสติก

3. ครใู ช้สอ่ื PowerPoint ประกอบการบรรยายเรอื่ งประเภทวสั ดุบรรจภุ ัณฑรักษโลก
3.2 ประเภทวัสดบุ รรจภุ ัณฑรกั ษโลก
ปจจุบันมีนวัตกรรมและเทคโนโลยีในการออกแบบบรรจุภัณฑรักษโลกรูปแบบใหม ๆ เกิดขึ้นมากมาย ท้ัง
บรรจุภัณฑสําเร็จรปู ที่โรงงานผลิตออกมาวางจําหนายในทองตลาดและเจาของธุรกิจ ที่คิดคนผลิตออกมาใหมเพื่อให
ตอบสนองความตองการของสงั คมและเหมาะสมกบั ผลติ ภัณฑ โดยประเภทของบรรจภุ ัณฑรกั ษโลก มดี ังน้ี

• กระดาษคราฟต
กระดาษคราฟต (Kraft Paper) เปนวัสดุบรรจุภัณฑที่ไดรับความ นิยมสูง เนื่องจากมีความเหนียว

และแข็งแรงสามารถปกปองการ กระแทก การเสียดสี และมีคุณสมบัติในการตานทานการเปยกน้ําไดดี เพราะผลิตจาก
เย่ือเคมีท่ีไดจากกระบวนการคราฟต โดยใชสารเคมีและ ความรอนในการแยกเนื้อไมใหเปนเยื่อกระดาษ กระดาษ

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 130

คราฟตทน่ี ิยม นํามาผลิตเปนวัสดบุ รรจภุ ัณฑมหี ลายประเภท เชน กระดาษคราฟต สขี าว (เกิดจากการฟอกสีใหมเี นอื้ สี
ขาว) กระดาษคราฟตสเี หลอื งออน ธรรมชาติ กระดาษคราฟตสีเหลอื งทอง

• กลองเกบ็ เอกสารหรอื กลองใสเอกสาร
กลองเก็บเอกสารหรอื กลองใสเอกสาร ทาํ จากกระดาษ เปน นวัตกรรมบรรจุภณั ฑอีกรูปแบบหนึง่ ท่ี

ออกแบบและผลิตขึ้นมาเพอ่ื ใช แทนบรรจภุ ัณฑพลาสติก ขอดีของกลองเก็บเอกสารหรอื กลองใสเอกสาร จากกระดาษ
คอื นํ้าหนักเบา ปองกันความช้ืนไดดี เหมาะกับการขนยาย หรือใชใสเอกสารใหเปนระเบียบ และพับเก็บไดเม่ือไมใช
งาน

• กระดาษลกู ฟกู มวน 2 ชน้ั
กระดาษลูกฟูกจะมีลักษณะเปนคล่ืนหรือลอนลูกฟูก ประกอบดวยกระดาษแผนเรียบ 2 แผน

ประกบตดิ กัน โดยมีลอนกระดาษอยูตรงกลาง สําหรับกระดาษลูกฟูกมวน 2 ชนั้ จะประกอบดวยกระดาษแผนเรียบ 1
แผน ประกบติดกับลอนลกู ฟูก 1 แผน สวนใหญหนากวาง 48 นิว้ ปริมาณนํ้าหนกั แตกตางกัน จะมีขนาดนํ้าหนกั ตงั้ แต
10 25 และ 40 กโิ ลกรมั นิยมใชเปนบรรจภุ ณั ฑกนั กระแทก เชน

- ใชกันกระแทกสนิ คาท่ีบรรจอุ ยูในกลองกระดาษ หรอื บรรจุอยูในบรรจุภัณฑอืน่ ๆ
- ใชกระดาษลูกฟูกมวน 2 ช้ัน วางบนพาเลตกอนวางสินคาเพื่อกันปองกันความเสียหาย จากการ
เคลอ่ื นยายหรอื ปองกนั กลองสินคาขาดชาํ รดุ จากการกระแทก
- ใชปูพน้ื เพื่อปองกันความอบั ชนื้ หรือปองกันไมใหกลองสนิ คาดูเกาจากรอยขีดขวน
- ใชในระบบขนสง โดยวางรองตูคอนเทนเนอรดานในเพือ่ กนั กระแทก

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหสั วิชา 20202-2104 | ห น ้ า 131

• กลองไฮบริด
กลองไฮบริด เปนบรรจุภณั ฑรกั ษโลกผลิตจากกระดาษและพลาสติก PET ตัวบรรจุภณั ฑยอยสลาย

ไดเองตามธรรมชาติ สวนฝาปด PET นําไปรีไซเคิลใหมและนํากลับไปใชในอุตสาหกรรมพลาสติก นิยมใชเปน บรรจุ
ภัณฑอาหารและเคร่ืองดื่ม มฝี าปด สามารถโชวอาหารทอ่ี ยูภายในได เพราะตวั บรรจุภณั ฑมีฝาพลาสตกิ ใสปดทับ ทาํ ให
มองเหน็ อาหารหรอื สินคาประเภทของกินทบี่ รรจุอยูดานใน เปนนวัตกรรมบรรจุภัณฑที่ ผูประกอบการรานอาหารและ
นักธุรกจิ SME นิยมใชเพราะนอกจากมี ความสวยงามเปนบรรจุภณั ฑรกั ษโลก การมองเห็นสินคาที่บรรจุอยู ดานในยัง
สามารถกระตุนยอดขายสินคาไดดอี กี ดวย

• ถาดกระดาษใสอาหาร ถาดกระดาษใสอาหาร
เปนบรรจภุ ัณฑรักษโลกอีกรูปแบบหนงึ่ ท่ีนิยมใชสําหรับใสอาหารโดยเฉพาะธุรกิจประเภทรานค้า

ร้านอาหาร รานเบเกอรี กลุมธุรกิจใหบริการและจัดแสดงสินคา สวนใหญผลิต จากกระดาษนําเขาจากตางประเทศ
คณุ ภาพดี ทนทานและปองกัน ร่ัวซึมได สะดวกสําหรบั ผูบริโภคเพราะถืองายถนดั มือ ขอดีของ ถาดกระดาษใสอาหาร
ยงั สามารถพิมพลวดลายตราสินคาไวท่ี บรรจุภัณฑ ทําใหมคี วามสวยงามและเปนทจี่ ดจําของลกู คาไดงาย

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจภุ ัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 132

• พาเลตกระดาษ พาเลตกระดาษ
เปนวัสดุบรรจุภัณฑท่ีมีบทบาทสําคัญ ตอธุรกิจขนสง เพราะสามารถใชทดแทนพาเลตไมหรือ พา

เลตพลาสตกิ ไดเปนอยางดี สามารถยอยสลายไดตาม ธรรมชาติ ทาํ จากกระดาษลูกฟูกหนาพเิ ศษ แตมนี ํ้าหนักเบา และ
สามารถรองรบั นํา้ หนักไดมากถึง 1,000 กโิ ลกรัม

• กลองไปรษณีย
กลองไปรษณียเปนบรรจุภัณฑรกั ษโลกท่ีมีบทบาทสําคัญ อยางมากทั้งธุรกิจทั่วไปและธุรกิจออน

ไลน โดยเฉพาะในยุค Thailand 4.0 โมเดลพัฒนาเศรษฐกิจที่เปล่ียนเศรษฐกิจแบบเดิม ไปสูเศรษฐกิจท่ีขับเคล่ือนดวย
นวัตกรรมหรอื ขบั เคลอ่ื นดวย เทคโนโลยี ทาํ ใหมธี ุรกจิ ออนไลนเกิดข้ึนมากมาย รวมไปถึงธุรกิจ ทั่วไปที่มีการผสมผสาน
หรือประยุกตการทําธุรกิจบนสังคม เครือขายควบคูไปดวย กลองไปรษณียถูกออกแบบและผลิตออกมาหลายรูปแบบ
และหลายขนาด เพื่อตอบสนองตอความตองการของตลาด เชน

1) กลองไปรษณียไดคัต เปนกลองไปรษณียทําจากกระดาษลูกฟูก 3 ช้ัน ลอน B สีขาว (KS) มี
ความหนา และแขง็ แรง ผลิตออกมาหลายขนาดใหเหมาะกบั การ จัดสงสนิ คาหลายประเภท

2) กลองไปรษณียฝาชน สนี ํ้าตาลทอง (KA) มีจาหนา เปนกลองไปรษณยี ที่ทาํ จาก กระดาษลูกฟูก
แขง็ แรง ทนทาน น้าํ หนักเบา และราคาถกู มหี ลายขนาด

3) กลองไปรษณยี ฝาชน สีน้ําตาลธรรมชาติ (KT) มีจาหนา มี FSC ทาํ จากกระดาษ ลูกฟกู แข็งแรง
ทนทาน นํา้ หนักเบา มีหลายขนาด

4) กลองไปรษณีย ขนาด Kerry เปนกลองไปรษณียฝาชน RSC สีขาว (KS) ประกอบ ดวยกระดาษ
ลกู ฟูก 3 ชนั้ สีขาว ลอน C นํ้าหนกั เบา แขง็ แรงดวยสตู รการผลิต ลูกฟูกแบบพิเศษ มีหลายขนาด

• กลองกระดาษลูกฟกู
กลองกระดาษลูกฟูก เปนบรรจุภัณฑเพื่อสิ่งแวดลอมท่ีสําคัญและจําเปนอยางมากตอธุรกิจทุก

ประเภท เพราะเปนบรรจุภัณฑทีม่ ีลกั ษณะเดนสามารถพิมพลาย พิมพตราสินคา หรอื พิมพขอความ ลงบนกลองทาํ ให
สนิ ค้าไดรับความสนใจมากขนึ้ กลองกระดาษลูกฟูก มนี ํ้าหนกั เบา ทรงตัวไดดี สะดวกตอการบรรจแุ ละขนยายสนิ คา มี
หลายขนาดและหลายรูปแบบ ราคาไมแพง เปนบรรจุภณั ฑ ท่ีงายตอการยอยสลาย รวมทง้ั นาํ มาผานกระบวนการเพ่ือ
นาํ กลับมาใชใหมได ชวยสรางภาพลกั ษณ ใหกบั สินคาทีอ่ ยูภายใน เนอื่ งจากมสี วนสนับสนุนการอนุรกั ษสงิ่ แวดลอม

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 133

กลองกระดาษลูกฟูกทํามาจากแผนกระดาษลูกฟูกมีขนาดและราคาใหเลือก ตั้งแตขนาดเล็ก ไป
จนถงึ ขนาดใหญ โดยมีความหลากหลายของลอนกระดาษใหเลอื กใชตามความเหมาะสมของ ผลิตภณั ฑ เชน

1) กลองกระดาษ ลูกฟูกสองชั้น (Single Face) เปนกลองบรรจภุ ัณฑ จากกระดาษลูกฟูกท่ีไดรับ
ความนิยมสูงสดุ และ เปนชนดิ กลองท่มี รี าคา ถกู ท่สี ุดเหมาะกบั ธรุ กิจ SME ทุกประเภท

2) กลองกระดาษ ลูกฟูกสามชั้น (Single Wall) สามารถรับนํ้าหนัก ไดมากเหมาะกับสินคา หรือ
พสั ดุขนาดกลาง

3) กลองกระดาษลูกฟูก หาช้ัน (Double Wall) สามารถ รับนํ้าหนักไดมากกวาแบบที่ 1 และ 2
โดยแตละลอนจะมคี วามสามารถทตี่ างกนั ออกไป เปนคุณสมบตั พิ ิเศษชวยให รับแรงกระแทก การเจาะทะลุไดดยี งิ่ ข้ึน

4) กลองกระดาษลูกฟูกเจ็ดชั้น (Triple Wall) เปนขนาดกลองกระดาษลูกฟูกที่หนา และแข็งแรง
ท่ีสุด เหมาะสาํ หรับสินคาหรือผลติ ภณั ฑทม่ี ีนํ้าหนกั มาก

• บรรจุภัณฑอาหาร
บรรจุภัณฑอาหารท่ีผลิตจากวัสดุธรรมชาติปจจุบันมีหลากหลายรูปแบบ ทําจากวัสดุธรรมชาติ

หลายชนดิ เชน เยือ่ กระดาษจากไมเนอ้ื ออนหรอื ไมเศรษฐกิจ เชน ยูคาลปิ ตัส ไมสน และไม เนื้อออนชนิดอน่ื ๆ ขอดีคือ
เมื่อใชแลวสามารถปลูกทดแทนข้นึ มาใหมได หรือผลิตจากพชื ที่เกดิ จากการคิดคน วิจยั จนกลายเปนนวัตกรรมใหม ๆ
เชน บรรจุภัณฑอาหารจากชานออย จากผักตบชวา หรอื จากเสนใยกลวย ขอดีและคุณสมบัติ พิเศษของบรรจุภัณฑ
อาหารเหลาน้ี นอกจาก ยอยสลายไดอยางรวดเร็วดวยวิธีธรรมชาติ ยัง สามารถใสอาหารไดท้ังรอนและเย็น บาง
ประเภท สามารถนําเขาไมโครเวฟได ทําใหไดรับความนิยม อยางมากจากผูประกอบการและผูบริโภค เพราะ ไดรับ
ความสะดวกสบาย สอดคลองกบั วถิ ีชีวติ ของคนในยุคปจจบุ นั

4. ครใู ช้ส่ือ PowerPoint ประกอบการบรรยายเรอ่ื งรปู แบบบรรจภุ ัณฑรกั ษโลก
3.3 รูปแบบบรรจภุ ณั ฑรักษโลก
นวตั กรรมบรรจภุ ัณฑอาหารรกั ษโลกมีมากมายหลากหลายประเภท สามารถเลือกซื้อบรรจภุ ัณฑ สาํ เร็จรูปท่ี
โรงงานผลิตออกมาจําหนาย หรือออกแบบสัง่ ผลติ ใหมีเอกลักษณเหมาะสมกับสนิ คาหรอื แบรนดตามความตองการ ซง่ึ
รูปแบบบรรจภุ ัณฑรกั ษโลกที่นิยมใชกันทัว่ ไป ไดแก
1. ชามกระดาษ มีทั้งชามกระดาษแบบพรอมฝาปดแบนเรียบ แบบธรรมดา และแบบพิมพลายสวยงาม

2. กลองกระดาษใสขนม ท้ังแบบธรรมดา มีฝาปด และแบบ ฝาใสสามารถมองเห็นสนิ คาท่บี รรจอุ ยูภายในได

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 134

3. กลองกระดาษใสอาหาร มีท้ังกลองขาวกระดาษ 2 ชอง 3 ชอง 5 ชอง ขนาด S M L รวมท้ังกลองกระดาษ
ใสอาหาร ทรงกวางและสงู ขนาด 16 26 32 45 49 ออนซ ใหเลือกใช ตามความเหมาะสม

4. กลองไกทอด หรือกลองหมูทอด มีหลายขนาด คุณสมบัติพเิ ศษ สามารถรกั ษาคุณภาพของสนิ คาใหกรอบ
อรอย ไดนาน

5. กลองไฮบรดิ เปนกลองใสอาหารทม่ี ฝี าใสสามารถมองเห็นอาหารท่อี ยูภายใน ชวยกระตุน ความสนใจของ
ลกู คา เปนการสงเสรมิ การขายไดอยางดี

6. ถาดกระดาษ มีหลายขนาด ทั้งแบบสีขาวลายไทยและถาดกระดาษสีนํ้าตาลธรรมชาติ ใชสําหรับใสขนม
ปังปง ลกู ช้นิ ปง ลกู ชนิ้ ทอด ของคาวตาง ๆ

7. ถาดใสแกว เปนเยื่อกระดาษขึ้นรูป มีท้ังแบบวางเครื่องดื่มได 2 ชอง และ 4 ชอง เพ่ือกันกระแทก เหมาะ
สาํ หรับผูประกอบการธุรกจิ บรกิ ารรบั จดั เลีย้ งนอกสถานทีห่ รืองานอบรม สัมมนาตาง ๆ

8. แกวกระดาษ หรือถวยกระดาษ เปนแกวกระดาษใส เครื่องด่ืมแบบรอนและเย็น เชน แกวกาแฟกระดาษ
แกวเคร่ืองดื่ม มีท้ังแบบสีขาว ลายไทย ลายดอกไม ขนาด 4 8 12 16 20 22 28 ออนซ ราคาขึ้นอยูกับขนาดและ
ประเภทของบรรจุภัณฑ

9. บรรจภุ ณั ฑอาหารและเครื่องดมื่ ที่สามารถนาํ อุนใน ไมโครเวฟได เหมาะสําหรับธุรกจิ ทีผ่ ลิตสนิ คาประเภท
อาหารแปรรูป อาหารสําเร็จรูปพรอม รับประทาน หรือธุรกิจสงอาหาร (Delivery) แบรนดตามความตองการ ซ่ึง
รูปแบบบรรจภุ ัณฑรกั ษโลกท่นี ยิ มใชกนั ทัว่ ไปได้

5. ครูใช้สือ่ PowerPoint ประกอบการบรรยายเรอ่ื งประโยชนของบรรจุภัณฑรกั ษโลก
3.4 ประโยชนของบรรจภุ ัณฑรกั ษโลก

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชา การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 135

สําหรับประโยชนของบรรจุภัณฑรักษโลก นอกจากอํานวยความสะดวกใหกับผูประกอบการ และผูบริโภค
รวมทงั้ สามารถสงเสริมการขายใหกับธรุ กจิ ไดเปนอยางดีแลว ขอดขี องบรรจภุ ัณฑท่ี ผลติ จากเสนใยพืช อาจเปนเสนใย
ใหมหรอื เสนใยจากกระดาษรีไซเคิล ยังมปี ระโยชน ดังนี

1. สามารถนําไปใชเปนปุยเพ่ือการเกษตรได เน่อื งจากขยะจากบรรจุภณั ฑเหลานี้ ประกอบดวยเสนใยพชื และ
แปงที่ยอยสลายไดเองตามธรรมชาติ ออนตัวในน้ําได ทําใหยอยสลายไดอยางรวดเร็ว เหมาะสําหรับบํารุงตนไมและ
พชื ผกั

2. บรรจุภัณฑรักษโลกมีตนทุนการผลิตท่ตี ่ํา ผูประกอบการธุรกิจสามารถควบคุม งบประมาณหรือตนทุนการ
ผลิตใหเหมาะสมกับประเภทของสินคาไดหลายวิธี เชน การลดนํ้าหนักของบรรจุภัณฑ การลดปรมิ าตร การลดความ
ซับซอนหรือ ความหลากหลายของวัสดุบรรจุภณั ฑทน่ี ํามาใชออกแบบผลิต

3. บรรจุภณั ฑรักษโลกประเภทบรรจุภัณฑอาหารและเครื่องดมื่ ที่ดี ควรออกแบบ หรือเลือกใชใหมลี ักษณะ
สะดวกตอการใชงาน สามารถปองกันความเสียหายท่ี จะเกิดกบั สินคา มีอายุการใชงานไดนาน และไมเปนอันตรายตอผู
บรโิ ภค

4. บรรจุภัณฑรักษโลกที่ดี ตองทาํ หนาทีส่ งเสริมการขายทางดานการตลาด และทํา หนาท่ีเปนส่ือโฆษณาได
อยางดี สามารถจับตองได ณ จุดขาย เชน เห็นแลว สะดุดตา มีความแปลกใหม มีความโดดเดนเหมาะกับสินคาหรือ
ผลติ ภัณฑ การออกแบบมเี อกลกั ษณ ชวยใหจดจําไดงาย

5. การออกแบบและเลอื กใชบรรจุภัณฑรักษโลกประเภทกลองกระดาษ แกวกาแฟ กระดาษ กลองกระดาษ
ลูกฟูก กลองขาวกระดาษ ควรมีลักษณะทเ่ี หมาะสม สมั พันธกับประเภทของสินคา และสามารถนํามากําหนดเปนกล
ยุทธดานการ ตลาดเพือ่ ความไดเปรียบโดยเฉพาะคูแขงขนั ทจ่ี าํ หนายสินคาประเภทเดยี วกัน

ขนั้ สรปุ และการประยกุ ต์
1. ครสู รปุ บทเรียน โดยใช้ PowerPoint และอภิปรายซกั ถามข้อสงสัย
2. ผเู้ รียนทำกิจกรรมแบบฝกึ ทักษะ และแบบประเมนิ ผลการเรียนรู้

สื่อการเรียนการสอน

1. หนังสอื เรียน รหสั 20202-2104 การบรรจุภณั ฑ์ ของสำนักพิมพเ์ อมพันธ์
2. สื่อ Power Point
3. กจิ กรรมการเรยี นการสอน

หลกั ฐาน

1. บนั ทึกการสอน
2. ใบเช็ครายช่ือ
3. แผนจัดการเรยี นรู้
4. การตรวจประเมนิ ผลงาน

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 136

การวดั และการประเมินผล

วิธวี ดั ผล
1. สังเกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล
2. ตรวจกจิ กรรมสง่ เสรมิ คุณธรรมนำความรู้
3. ตรวจแบบประเมินผลการเรียนรู้ แบบฝึกปฏิบัติ
4. ตรวจใบงาน

เครอ่ื งมอื วดั ผล
1. แบบสงั เกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล
2. แบบประเมินผลการเรยี นรู้ และแบบฝกึ ปฏิบัติ
3. แบบประเมินกจิ กรรมใบงาน

เกณฑก์ ารประเมินผล
1. เกณฑผ์ ่านการสังเกตพฤติกรรมรายบุคคล ตอ้ งไม่มชี อ่ งปรับปรงุ
2. แบบประเมินผลการเรยี นรมู้ เี กณฑผ์ ่าน และแบบฝกึ ปฏิบตั ิ 50%
3. แบบประเมินกิจกรรมใบงานมเี กณฑ์ผา่ น 50%

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหัสวิชา 20202-2104 | ห น ้ า 137

ใบงานที่ 4.3

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
3. อธบิ ายลกั ษณะของบรรจภุ ณั ฑรกั ษโลกได

คาํ ช้แี จง จงเลือกบรรจุภณั ฑรักษโลกทช่ี อบมากทสี่ ุด พรอมกบั ระบลุ กั ษณะทด่ี ขี องบรรจภุ ณั ฑที่เลือก

ชอื่ บรรจุภัณฑรกั ษโลกทช่ี อบมากท่สี ดุ คอื
...................................................................

ลักษณะท่ีดขี องบรรจภุ ัณฑ
............................................................................................................................. ..............................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
................................................ ............................................................................................................................. ..............
...........................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
...........................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
................................................................................................................................................ ...........................................
...........................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
............................................................................................................................. ..............................................................

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 138

ตอนท่ี 1 จงตอบคาํ ถามตอไปนี้
1. บรรจุภัณฑทเ่ี ปนมิตรกับส่งิ แวดลอมมลี กั ษณะอยางไร
............................................................................................................................. ..............................................................
.............................................................................................................................................. .............................................
...........................................................................................................................................................................................
2. กลยุทธการออกแบบบรรจุภณั ฑเพอ่ื สงิ่ แวดลอมมลี กั ษณะอยางไร
...........................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
3. กลยุทธการออกแบบบรรจุภณั ฑเพ่ือสงิ่ แวดลอมมอี ะไรบาง
............................................................................................................................. ..............................................................
..................................................................................................................................................................................... ......
............................................................................................................................. ..............................................................
4. การออกแบบบรรจุภณั ฑเพื่อสง่ิ แวดลอมควรมกี ลุมลกู คาเปาหมายทม่ี แี นวคิดอยางไร
................................................................................................................ ...........................................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
5. การออกแบบบรรจุภัณฑเพอ่ื ลดสวนประกอบทเ่ี กินความจําเปนมแี นวทางปฏิบัติอยางไร
............................................................................................................................. ..............................................................
................................................................................................................................................................................ ...........
........................................................................................................................ ...................................................................
6. การออกแบบบรรจุภณั ฑใหมนี าํ้ หนักเบาหรือใชวสั ดุนอยมีประโยชนอยางไร
...........................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
7. จงยกตัวอยางบรรจภุ ัณฑท่ีสามารถนาํ กลบั มาใชซา้ํ ได
......................................................................................................................................... ..................................................
...........................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ..............................................................

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภณั ฑ์ (Packing) รหัสวชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 139

8. การออกแบบกระดาษเพ่อื นํากลับมาใชใหมหรอื รีไซเคลิ มแี นวปฏบิ ตั อิ ยางไร
............................................................................................................................. ..............................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
......................................................................................................................................................... ..................................
9. บรรจภุ ัณฑรักษโลกมีลกั ษณะอยางไร
........................................................................................................................................................................................ ...
............................................................................................................................. ..............................................................
............................................................................................................................. ..............................................................
10. บรรจุภณั ฑรักษโลกมกี ปี่ ระเภท อะไรบาง
............................................................................................................................. ..............................................................
................................................................................................................................................................ ...........................
...........................................................................................................................................................................................

ตอนท่ี 2 จงเลือกคําตอบทถ่ี กู ท่สี ุดเพียงขอเดยี ว
1. เพราะเหตใุ ดบรรจุภัณฑจึงสงผลกระทบตอสิง่ แวดลอม

ก. บรรจุภัณฑมีสวนผสมของสารเคมี
ข. บรรจุภัณฑยอยสลายหรอื ทําลายไดยาก
ค. บรรจภุ ณั ฑใชทรพั ยากรธรรมชาตใิ นการผลติ
ง. บรรจภุ ัณฑใชนวัตกรรมและเทคโนโลยรี าคาแพง
2. Green Packaging หมายถึงอะไร
ก. บรรจภุ ัณฑรักษโลก
ข. บรรจุภณั ฑอัจฉรยิ ะ
ค. บรรจภุ ณั ฑกราฟก
ง. บรรจุภณั ฑท่เี ปนมิตรกับสง่ิ แวดลอม
3. การออกแบบบรรจุภัณฑที่เปนมิตรกบั สงิ่ แวดลอมมีความสาํ คัญอยางไร
ก. ชวยลดตนทุนการผลิต
ข. ชวยเพม่ิ มลู คาการสงออก
ค. ชวยลดปญหาขยะบรรจุภัณฑ
ง. ชวยเพ่ิมความทนทานใหกับบรรจภุ ณั ฑ์
4. การลดความสูงของกลองลงเพือ่ ใหบรรจสุ ินคาไดพอดี เปนกลยุทธการออกแบบบรรจุภณั ฑขอใด
ก. การออกแบบบรรจภุ ัณฑเพ่อื ใหนํากลบั มาผลติ ใหม
ข. การออกแบบบรรจภุ ัณฑเพื่อใหสามารถนาํ กลับมาใชซํ้า
ค. การออกแบบบรรจภุ ณั ฑใหมีนํ้าหนกั เบาหรอื ใชวสั ดนุ อย
ง. การออกแบบบรรจภุ ณั ฑเพอ่ื ลดสวนประกอบทีเ่ กนิ ความจาํ เปน
5. การลดกลองกระดาษทใ่ี ชในการบรรจสุ นิ คาเพอ่ื ใหสนิ คาต้ังโชวได เปนกลยุทธการออกแบบบรรจภุ ณั ฑขอใด

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา การบรรจภุ ณั ฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 140

ก. การออกแบบบรรจภุ ณั ฑเพ่ือใหนํากลับมาผลติ ใหม
ข. การออกแบบบรรจภุ ณั ฑเพ่อื ใหสามารถนํากลับมาใชซ้าํ
ค. การออกแบบบรรจุภัณฑใหมีนาํ้ หนักเบาหรือใชวัสดนุ อย
ง. การออกแบบบรรจภุ ัณฑเพอ่ื ลดสวนประกอบท่เี กินความจาํ เปน
6. ขอใดไมใชแนวทางปฏบิ ตั ิในการออกแบบบรรจุภัณฑเพอื่ ใหนาํ กลบั มาผลิตใหม
ก. คณุ สมบตั ิทส่ี ําคญั ของสวนท่ีนาํ กลบั มาตกแตงใหมตองไมลดลงไปกวาเดมิ
ข. บรรจภุ ัณฑสามารถแยกสวนและสามารถนํามาประกอบเขาเหมือนเดมิ ไดงาย
ค. การออกแบบใหบรรจภุ ณั ฑมโี ครงสรางหลกั ท่ตี องการการเปลย่ี นแปลงนอยทีส่ ุด
ง. สนิ คาบางอยางสามารถจัดเรียงสินคาใหแนนและหอหุมดวยบรรจุภณั ฑเพยี งชั้นเดียว
7. สง่ิ ใดเปนขอจํากัดในการออกแบบพลาสตกิ เพ่อื นาํ กลับมาใชใหมหรอื รไี ซเคลิ
ก. เสนใยพลาสติกจะส้ันกวาเดมิ
ข. พลาสติกมีสารปนเปอนปริมาณสงู
ค. ใชพลังงานในการรีไซเคลิ พลาสตกิ สงู
ง. พลาสติกจากการรีไซเคลิ มคี ุณภาพลดลง
8. การนาํ บรรจุภัณฑไปเผาจะตองไมมีสารอนั ตรายเกิดข้ึน เปนกลยทุ ธการออกแบบบรรจุภัณฑขอใด
ก. การออกแบบบรรจุภณั ฑโดยไมใชบรรจุภณั ฑ
ข. การออกแบบบรรจุภัณฑเพื่อนาํ กลับมาใชใหมหรอื รไี ซเคิล
ค. การออกแบบบรรจุภัณฑใหมีการรวมกลมุ ของหนวยสินคา
ง. การออกแบบบรรจภุ ัณฑเพอ่ื ใหสามารถกําจดั ทิ้งไดอยางปลอดภยั
9. บรรจภุ ัณฑรกั ษโลกประเภทใดที่ผลติ จากกระดาษและพลาสติก PET
ก. กลองไฮบริด
ข. พาเลตกระดาษ
ค. กระดาษคราฟต
ง. กลองกระดาษลกู ฟกู
10. ขอใดไมใชหลกั การออกแบบบรรจุภัณฑรกั ษโลกประเภทบรรจภุ ณั ฑอาหารและเคร่อื งดม่ื
ก. มอี ายกุ ารใชงานไดนาน
ข. ชวยรับแรงกระแทกไดดี
ค. ไมเปนอันตรายตอผูบรโิ ภค
ง. ปองกันความเสียหายทจี่ ะเกดิ กับสินคาได้

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 141

บันทึกหลังการสอน

1. ผลการจดั การเรียนรตู้ ามแผนการสอน

1.1 วัน เดอื น ปี ................สอนครง้ั ที่ ...1/18.... สาขา/ชั้นปี ......................จำนวนผเู้ รยี น............คน

มาเรยี นปกติ...........คน ขาดเรียน............คน ลาป่วย............คน ลากจิ ...........คน มาสาย...........คน

1.2 หวั ขอ้ เรอื่ ง/เนือ้ หาสาระ :….……………………………………………………………………..…………...........

❑ สอนครบตามหวั ข้อเรอ่ื งในแผนฯ ❑ สอนไมค่ รบเนอื่ งจาก..........................................

1.3 กจิ กรรม/วธิ กี ารสอน

❑ ครแู นะนำและบอกจดุ ประสงค์ ❑ ครูอธิบาย/ถาม-ตอบ/สาธติ /.

❑ ทำแบบทดสอบกอ่ นเรยี น ❑ ทำแบบทดสอบหลงั เรียน

❑ ทำแบบฝกึ หดั /โจทยป์ ญั หา ❑ ทำใบกจิ กรรม/ใบงาน

❑ อนื่ ๆ (ระบุ)...................................................................................

1.4 สือ่ การเรียนร/ู้ แหล่งการเรียนรู้ : ………………………………………………………………………….............

2. ผลการเรยี นร้ขู องผู้เรียน/ผลการสอนของครู/ปญั หาท่ีพบ

2.1 การวดั ผลและประเมินผล/ผลการเรียนรขู้ องผูเ้ รยี น : …………………………..…….…………..............

........................................................................................................................................................................

2.2 สมรรถนะทผ่ี ู้เรยี นไดร้ ับ : .........................................................................................................

.........................................................................................................................................................................

2.3 สอดแทรกคณุ ธรรม จริยธรรม และคา่ นิยม : ……………………………………..….………….................

……………..........................................................................................................................................................

2.4 ผลการสอนของครู : …………………………………………………………………..…….………………..............

……………..........................................................................................................................................................

2.5 ปัญหาทน่ี ำไปสู่การวจิ ยั : …………………………………………………..….…………………........................

……………..........................................................................................................................................................

3. แนวทางการพฒั นาคุณภาพการสอน

3.1 ผลการใชแ้ ละปรับปรุงแผนการสอนครัง้ น้ี : ………………………………………………..........................

……………..........................................................................................................................................................

3.2 แนวทางพฒั นาคุณภาพวิธีสอน/ส่ือ/การวดั ผล/เอกสารชว่ ยสอน...............................................

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ า การบรรจุภัณฑ์ (Packing) รหสั วชิ า 20202-2104 | ห น ้ า 142