รายงานประจำปี 62

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณจ์ งั หวดั ขอนแก่น I 231

◼ โครงการส่งเสริมการผลิตและกระจายเมล็ดพนั ธุ์แกเ่ กษตรกรในสถาบันเกษตรกร

1. วัตถปุ ระสงค์/เป้าหมาย/พื้นท่ีดำเนนิ งานโครงการ
วัตถุประสงค์ เพื่อให้สหกรณ์เพิ่มขีดความสามารถในการผลิตเมล็ดพันธุ์ที่มีคุณภาพจำหน่ายให้แก่

สมาชิกสหกรณ์และเกษตรกรทั่วไปให้เพียงพอกับความต้องการ เพื่อสนับสนุน ส่งเสริมสมาชิกสหกรณ์และ
เกษตรกรทั่วไปได้เมล็ดพันธุ์ดีมีคุณภาพใช้ในการเพาะปลูก เกษตรกรผู้ผลิตข้าวสามารถลดต้นทุนการผลิต
เพ่ิมผลผลติ ต่อไรใ่ ห้สงู ข้นึ และสามารถผลติ ข้าวที่มคี ณุ ภาพจำหน่ายได้ในราคาทีส่ งู ขนึ้ และเพิ่มขีดความสามารถ
ทางการแขง่ ขนั ในตลาดข้าวได้มากข้ึน

เป้าหมาย สหกรณผ์ ผู้ ลติ เมล็ดพันธุข์ ้าวที่มโี รงงานปรบั ปรุงสภาพเมล็ดพันธจุ์ ำนวน 2 สหกรณ์

พ้ืนท่ีดำเนนิ งานโครงการ สหกรณก์ ารเกษตรหนองหวาย จำกดั สหกรณก์ ารเกษตรชมุ แพ จำกดั

2. ผลการดำเนินงาน:
สำนักงานสหกรณ์จังหวดั ขอนแกน่ ได้รบั งบประมาณรายจ่ายประจำปี พ.ศ.2562 ตามแผนงานบรู ณา

การพัฒนาศักยภาพการผลิตภาคการเกษตรโครงการพัฒนาศักยภาพกระบวนการผลิตสินค้าเกษตร กิจกรรม
ส่งเสริมการผลิตและกระจายเมลด็ พนั ธ์ุดแี ก่เกษตรกรในสถาบันเกษตรกรโดยได้ดำเนนิ งานโครงการดงั น้ี

1) โครงการประชุมเชิงปฏิบัติการจัดทำแผนธุรกิจเมล็ดพันธ์ุ เพ่ือให้สหกรณ์สามารถศึกษาและ
เข้าใจปัจจัยที่มีผลต่อการส่งเสริมการใช้เมล็ดพันธุ์ดีของเกษตรกร เพื่อวางแผนธุรกิจเมล็ดพันธุ์สหกรณ์ให้
สามารถตอบสนองความตอ้ งการของสมาชกิ ได้มากขึ้น โดยมกี ารจดั ประชุม 2 ครง้ั ดงั น้ี

ครั้งที่ 1 วันอังคารที่ 5 มีนาคม 2562 ณ ห้องประชุมสหกรณ์การเกษตรชุมแพ จำกัด
อำเภอชุมแพ จงั หวัดขอนแกน่ เวลา 09.00 น. – 16.00 น. ผเู้ ขา้ ร่วมประชุมประกอบด้วยประธานกรรมการ
ผู้จดั การ หวั หน้างานเมล็ดพนั ธ์ุ สมาชิกสหกรณ์/ผูน้ ำกลมุ่ ของสหกรณก์ ารเกษตรชุมแพ จำกดั จำนวน 10 คน
และบคุ ลากรของสำนักงานสหกรณ์จงั หวัดขอนแก่น จำนวน 2 คน รวมทั้งสนิ้ 12 คน

ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 7 มีนาคม 2562 ณ ห้องประชุมสหกรณ์การเกษตรหนองหวาย
จำกัด อำเภอเมืองจังหวัดขอนแก่น เวลา 09.00น. - 16.00 น. ผู้เข้าร่วมประชุมประกอบด้วย ประธาน
กรรมการ ผจู้ ดั การ หวั หนา้ งานเมล็ดพนั ธุ์ สมาชกิ สหกรณ์/ผนู้ ำกลุ่ม ของสหกรณ์การเกษตรหนองหวาย จำกัด
จำนวน 10 คน บุคลากรสำนักงานสหกรณจ์ งั หวดั ขอนแกน่ 2 คน รวมทัง้ ส้นิ 12 คน

2) โครงการประชุมสร้างเครือข่ายการผลิต การตลาดเมล็ดพันธุ์ วันที่ 22 พฤษภาคม 2562
ณ ห้องประชุมเกลียวเชือก ชั้น 3 สำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่น เวลา 08.00-16.00 น. วัตถุประสงค์
เพื่อให้สหกรณ์กำหนดแนวทางการกระจายเมล็ดพันธุ์ดี และสร้างเครือข่ายการผลิต การตลาดเมล็ดพันธ์ุ
สหกรณ์ ผู้เข้าร่วมประชุมประกอบด้วย ประธานกรรมการ ผู้จัดการ หัวหน้างานเมล็ดพันธุ์ ผู้แทนสมาชิก
สหกรณ์การเกษตรหนองหวาย จำกัด และสหกรณ์การเกษตรชุมแพ จำกัด จำนวน 6 คน ผู้แทนสหกรณ์/กลุ่ม
เกษตรกร/ผู้นำกลุ่มนาแปลงใหญ่ในจังหวัดขอนแก่น จำนวน 24 คน บุคลากรสำนักงานสหกรณ์จังหวัด
ขอนแก่น จำนวน 5 คน รวมจำนวนทัง้ สิ้น 35 คน

3. ผลลัพธ์ :
ผลลัพธ์เชิงปรมิ าณ สำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่น ได้แนะนำ ส่งเสริมสหกรณ์เข้ารว่ มโครงการฯ

2 สหกรณ์ คือ 1) สหกรณ์การเกษตรหนองหวาย จำกัด 2) สหกรณ์การเกษตรชุมแพ จำกัด โดยสหกรณ์ท้ัง
สองแห่งสามารถรวบรวมเมล็ดพนั ธท์ุ ผี่ า่ นมาตรฐานหลังการปรับปรงุ สภาพ จำนวน 225.375 ตนั เบิกจ่ายเงนิ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณ์จังหวัดขอนแกน่ I 232

อุดหนุนค่าใช้จ่ายการตลาดในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวให้กับสหกรณ์ที่เข้าร่วมโครงการฯ ในอัตรากิโลกรัมละ
1.50 บาท รวมเป็นเงินท้ังสิ้น 383,062.50 บาท

ผลลัพธ์เชิงคุณภาพ สำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่นได้จัดให้มีการประชุมเพื่อวางแผนการผลิต
เมล็ดพันธุ์ข้าว กำหนดภารกิจ เป้าหมาย และทำให้สหกรณ์สามารถวางแผนปฏิบัติการกิจกรรมการเพาะปลูก
กิจกรรมการรวบรวม/ปรับปรุงเมล็ดพันธุ์ และกิจกรรมการตลาดได้อย่างถูกต้อง อีกทั้งมีจัดอบรมโครงการ
ประชุมสร้างเครือข่ายการผลิต การตลาดเมล็ดพันธุ์ เพื่อกำหนดแนวทางการกระจายเมล็ดพันธุ์ดี และสร้าง
เครือข่ายการผลิต การตลาดเมล็ดพันธุ์สหกรณ์ แก่ผู้แทนสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกร/ผู้นำกลุ่มนาแปลงใหญ่ใน
จงั หวัดขอนแก่น
4. ปัญหา/อุปสรรค ในการดำเนินงาน และแนวทางแก้ไข

ปัญหา/อปุ สรรค
1. ปีการผลิต 2561/62 พื้นที่เพาะปลูกของสหกรณ์การเกษตรหนองหวาย จำกัด ได้ประสบปัญหา
ภยั แล้ง ทำให้ผลผลติ เสยี หายไมส่ ามารถรวบรวมผลผลิตไดต้ ามเป้าหมายที่ต้งั ไว้
2. จำนวนสมาชิกเข้าร่วมโครงการลดลง เนื่องจากสมาชิกส่วนใหญ่อยู่ในวัยผู้สู งอายุ ขาดแรงงาน
ทดแทนหรือมาสืบทอดอาชพี ประกอบกับกระบวนการผลติ เมลด็ พันธ์ุมีความยุง่ ยากหลายขั้นตอน ต้องใช้ความ
มุง่ ม่นั พยายามในการผลติ เมล็ดพนั ธุ์ให้ได้คุณภาพ เกษตรกรมองวา่ มีความย่งุ ยากจงึ ไม่อยากทำตอ่ และออกจาก
โครงการ
แนวทางแก้ไข
1. ปัญหาภัยแล้ง เป็นปัจจัยภายนอกที่ไม่สามารถควบคุมได้ หากพื้นที่ของสมาชิกไม่ได้อยู่ในเขต
ชลประทาน หรือไม่มีแหล่งน้ำของตนเอง ก็ควรพิจารณาถึงความเหมาะสมในการเข้าร่วมโครงการ
เพื่อลดความเสี่ยง
2. สหกรณต์ ้องดำเนินการวางแผนการผลิต ประชาสมั พนั ธโ์ ครงการเพอ่ื รบั สมัครสมาชิกใหม่ๆ เข้ารว่ ม
โครงการ โดยมีการให้ความรู้ด้านวชิ าการ สนับสนุนปัจจัยการผลิต รวมถึงการจัดเจ้าหน้าท่ีสง่ เสริมการเกษตร
ลงพื้นที่ตรวจแปลงปลกู จนถึงการเก็บเก่ียวทีถ่ ูกวิธี เพื่อป้องกันขา้ วพันธ์ุปน เพื่อให้ได้ขา้ วที่มคี ุณภาพลดความ
เส่ยี งใหก้ ับสมาชกิ
5. ภาพถา่ ยแสดงการดำเนนิ กิจกรรมของงาน/โครงการ

การเขา้ ตรวจสอบ ผลการรวบรวม/ปรับปรุงเมล็ดพันธ์ุ
สหกรณ์การเกษตรชมุ แพ จำกดั และสหกรณ์การเกษตรหนองหวาย จำกัด

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณ์จงั หวดั ขอนแกน่ I 233

โครงการประชุมเชิงปฏิบัตกิ ารจัดทำแผนธุรกิจเมล็ดพันธุ์

ครัง้ ที่ 1 วันอังคารท่ี 5 มีนาคม 2562
ณ หอ้ งประชุมสหกรณ์การเกษตรชุมแพ จำกดั อำเภอชมุ แพ จงั หวดั ขอนแก่น

ครง้ั ที่ 2 วันพฤหสั บดี ท่ี 7 มีนาคม 2562
ณ ห้องประชมุ สหกรณ์การเกษตรหนองหวาย จำกัด อำเภอชุมแพ จังหวดั ขอนแก่น

โครงการประชุมสรา้ งเครอื ข่ายการผลติ การตลาดเมลด็ พนั ธ์ุ
วันที่ 22 พฤษภาคม 2562 ณ หอ้ งประชุมเกลียวเชือก ชนั้ 3 สำนกั งานสหกรณ์จงั หวดั ขอนแก่น

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ งั หวัดขอนแกน่ I 234

◼ โครงการศนู ยเ์ รียนรู้การเพม่ิ ประสิทธภิ าพการผลติ สินคา้ เกษตร (ศพก.)

1. วัตถปุ ระสงค์/เปา้ หมาย/พ้ืนทด่ี ำเนินงานโครงการ
วัตถุประสงค์ เพื่อใช้เกษตรกรสามารถนำความรู้และประสบการณ์ที่ได้รบั ไปปรับใช้ในการพัฒนาการ

บริหารจัดการกลุ่มให้มีความเข้มแข็ง เป็นรากฐานของการพัฒนาชุมชนได้อย่างมั่นคงและยั่งยืนเกิดเครือข่าย
การผลิตและการตลาดผลิตภัณฑ์สินค้าของกลุ่มภายใต้ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร
(ศพก.) เกิดการพัฒนาศักยภาพการผลิตสินค้าและการตลาดของกลุ่มภายในศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประ
ประสทิ ธภิ าพการผลิตสนิ คา้ เกษตร (ศพก.)

เปา้ หมาย จัดประชุมเชงิ ปฏบิ ัติการเพื่อสนบั สนนุ การพฒั นาอาชีพของเกษตรกรสมาชิกสหกรณ์ในพ้ืนท่ี
ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร(ศพก.) จำนวน 5 ครั้ง ประกอบด้วยเกษตรกรในพื้นที่
ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร(ศพก.) จำนวน 10 ศูนย์ รวม 95 คน วิทยากร 1 คน
และเจา้ หนา้ ทส่ี ่งเสรมิ สหกรณ์ /ผู้สงั เกตการณ์ 2 คน รวม 30 คน รวมทัง้ ส้ิน 125 คน

พื้นที่ดำเนินงานโครงการ พื้นที่ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.)
ในจังหวดั ขอนแก่น 10 อำเภอ จำนวน 10 ศูนย์ฯ

2. ผลการดำเนินงาน:

การจัดประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนาอาชีพของเกษตรกรสมาชิกสหกรณ์

ในศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) พื้นที่ศูนย์เรียนรู้การสหกรณ์และร่วมกับ

สหกรณต์ น้ สงั กัด

กลมุ่ ส่งเสริม อำเภอ จำนวน สมาชิก ผลติ ภัณฑ์หลัก สถานท่จี ัดอบรม หมายเหตุ
สหกรณ์ (ศพก.) (คน)

กสส 1 เมอื ง 1 12 ข้าว
8 ไร่นาสวนผสม
กสส 3 น้ำพอง 1 ศพก.เมอื ง
(ข้าว,จง้ิ หรดี )

กสส 2 พระยนื 1 8 เกษตรผสมผสาน
บ้านฝาง 1
10 ผกั ปลอดสาร ศพก.บา้ นฝาง

กสส 4 บา้ นไผ่ 1 8 ขา้ ว
ชนบท 1
11 ข้าว ศพก.ชนบท
กสส 6 แวงใหญ่ 1
กสส 5 ชุมแพ 1 8 ขา้ ว

สชี มพู 1 8 เกษตรผสมผสาน

12 (ข้าว,ฝรงั่ ) ศพก.สีชมพู

ขา้ ว

กสส 4 บ้าน 1 10 มะม่วง ศพก.บ้านแฮด
แฮด

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณ์จงั หวดั ขอนแก่น I 235

3. ผลลพั ธ์ :
ผลลัพธ์เชิงปริมาณ จัดประชุมเชิงปฏิบัติการจำนวน 5 ครั้ง ประกอบด้วยเกษตรกรในพื้นที่ศูนย์

เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร(ศพก.) จำนวน 10 ศูนย์ รวม 95 คน วิทยากร 1 คน และ
เจา้ หนา้ ท่สี ง่ เสริมสหกรณ์ /ผ้สู ังเกตการณ์ 2 คน รวม 30 คน รวมท้งั หมด 125 คน

ผลลพั ธเ์ ชิงคุณภาพ เกษตรกรเขา้ รบั การพฒั นาอาชพี เพ่ิมรายได้/ลดรายจา่ ยจากการนำความรู้ท่ีได้รับ
การพัฒนาไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น สมาชิก ศพก.ชนบท มีข้าวฮาง (อัดสูญากาศ) ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ของ
ศพก. สง่ิ ที่ได้เพ่มิ จากการทไี่ ด้ไปอบรมพฒั นาอาชพี คือ ทำกลว้ ยอบพลงั งานแสงอาทติ ย์,นำผลติ ภัณฑ์ข้าวฮางมา
ทำขนมขา้ วแต๋นหน้าธญั พชื มะม่วงของ ศพก.บ้านแฮด นำมาแปรรปู เปน็ มะม่วงผง เพอื่ โรยหน้าเคร่ืองด่ืม หรือ
ไอศรีม เป็นต้น ได้รับความรู้จากวิทยากรคณะเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยขอนแก่น และสมาชิกมีการรวมกลุ่ม
ร่วมกบั สหกรณต์ ้นสงั กัด เช่น ศพก.ชนบท เข้ารว่ มเป็นสมาชิกสหกรณ์การเกษตรชนบท จำกดั

4. ปญั หา/อปุ สรรค ในการดำเนินงาน และแนวทางแกไ้ ข
ปญั หา/อปุ สรรค
1. ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) ส่วนใหญ่ขาดงบประมาณ

สนับสนุน วัสดุอุปกรณ์ด้านสื่อโสตทัศนูปกรณ์ เช่น เครื่องฉายสไลด์ เครื่องรับโทรทัศน์ เครื่องเสียง เป็นต้น
ทำให้การสอื่ สาร/การถ่ายทอดองค์ความรู้ไดเ้ พียงการบรรยายอย่างเดยี ว

2. บางแห่งไม่มีไฟฟ้าใช้ และขาดแหล่งนำ้ ท่ีใช้ในการเพาะปลูกตลอดปีจึงอาศยั นำ้ ใต้ดินแต่ก็ยังไม่
เพยี งพอและบางแหง่ เกดิ นำ้ กรอ่ ย

3. เกษตรกรสว่ นใหญม่ อี ายมุ าก การสรา้ งความเข้าใจหรอื ปรับเปลี่ยนทัศนคตจิ ะเป็นไปได้ยาก
แนวทางแกไ้ ข

1. ภาครัฐควรสนับสนุนงบประมาณ จัดซื้อวัสดุอุปกรณ์ด้านสื่อโสตทัศนูปกรณ์ เครื่องฉายสไลด์
เครื่องรับโทรทัศน์ และเครื่องเสียงประจำ ศพก.แต่ละศูนย์ เพื่อสะดวกในการสนับสนุนด้านการให้องค์ความรู้
ด้านต่างๆ ใหก้ บั ศพก. ไม่ว่าจะเปน็ หน่วยงานภาครัฐ หรอื เอกชน

2. หน่วยงานภาครัฐควรมีการสนับสนุนการขุดเจาะบ่อน้ำบาดาลสำหรับทำการเกษตรให้กับ
เกษตรกร

3. หน่วยงานภาครัฐควรมีการสนับสนุน หรือประสานการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคให้ ศพก.ที่ยังไม่มี
ไฟฟา้ เขา้ ถงึ

4. ควรพัฒนาเด็กรุ่นใหม่ หรือ young Smart Famer ให้เข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนา ศพก.
ใหม้ ากขึน้

5. ภาพถา่ ยแสดงการดำเนินกิจกรรมของงาน/โครงการ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณ์จงั หวัดขอนแก่น I 236

การจดั ประชุมเชิงปฏบิ ัตกิ ารเพือ่ สนับสนนุ การพฒั นาอาชพี ของเกษตรกรสมาชกิ สหกรณ์ในพืน้ ที่
ศนู ย์เรยี นรูก้ ารเพ่มิ ประสิทธิการการผลติ สินคา้ เกษตร (ศพก.) จำนวน 10 ศนู ย์
ระหวา่ ง วันท่ี 14 กมุ ภาพนั ธ์ 2562 ถงึ วันที่ 2 มีนาคม 2562

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ งั หวดั ขอนแก่น I 237

◼ โครงการธนาคารสินค้าเกษตร (ธนาคารโคนททดแทนฝงู )

1. วตั ถปุ ระสงค์/เป้าหมาย/พน้ื ท่ดี ำเนินงานโครงการ
วตั ถปุ ระสงค์
1. ช่วยสมาชิกลดต้นทุนในการเลี้ยงโคทดแทนฝูงในลักษณะฟาร์มรวมและการบริหารจัดการโดย

สหกรณ์
2. ชว่ ยเพ่มิ ประสทิ ธภิ าพการผลิตจากการจดั การด้านอาหารทเ่ี หมาะกบั โคตามช่วยวยั
3. ช่วยลดต้นทุนในฟาร์มเกษตรกรและการให้สินเชื่อเพื่อซื้อโคทดแทนฝูงเป็นการเพิ่มสภาพคล่องตัว

ในการผลิต

เปา้ หมาย สหกรณ์โคนมขอนแก่น จำกัด

พน้ื ท่ีดำเนินงานโครงการ ทต่ี ้ังฟาร์มกลางของสหกรณโ์ คนมขอนแก่น จำกัด

2. ผลการดำเนินงาน :
สืบเนื่องจากฟารม์ เกษตรกรท่ีเลี้ยงโคนมทกุ วนั น้ีประสบปัญหาหลายอย่าง กรมส่งเสริมสหกรณ์จึงเกิด

แนวคิดที่จะให้สหกรณ์ทำฟาร์มกลางเพือ่ ช่วยเพ่ิมประสิทธิภาพการผลิตจากการจัดการด้านอาหารที่เหมาะสม
กับโคนมตามช่วงวัย และช่วยลดต้นทุนในฟาร์มเกษตรกรโดยให้บริการสมาชิกในการรับ-ฝากลูกโค-โครุ่นมา
บริหารจัดการที่ฟาร์มของสหกรณ์ เพื่อเลี้ยงดูตามหลักวิชาการจนกระทั่งเติบโตเป็นโคสาวท้อง 3 เดือนพร้อม
ให้เกษตรกรสมาชิกมาไถถ่ อนคืน หรอื ขายใหก้ ับเกษตรกรผเู้ ล้ยี งโคนมรายอ่ืนๆ ท่ีต้องการขยายฝงู โคแมร่ ดี แต่มี
ข้อจำกัดในการเลี้ยงหรือเงินลงทุน โดยที่สหกรณ์มีการทำทะเบียนประวัติและหมายเลขโค การเลี้ยงในฟาร์ม
กลางเป็นการเลยี้ งลูกโคตามหลักวิชาการทีเ่ หมาะสมตามช่วงวัย เพ่อื ลดภาระการเล้ียงดู ลดต้นทนุ การผลิต ให้
เกษตรกร ทำให้ลูกโคที่โตขึ้นมีสุขภาพดี เมื่อโคสาวตั้งท้อง 3-7 เดือน สมาชิกจะถอนคืนโดยสมาชิกอาจจะ
ชำระเงินรับซื้อคืนเป็นเงินสด เป็นเงินเชื่อ หักจากค่าน้ำนมโคหรืออื่นๆ โดยมีการจัดทำบัญชีรับฝากถอน กู้ยืม
และมีรูปแบบการบริหารจัดการที่ชัดเจน โดยโคที่ผ่านการเลี้ยงตามหลักวิชาการสามารถให้ผลผลิตน้ำนม
เพม่ิ ข้ึนจากการเลีย้ งทวั่ ไป

ผลการดำเนินงานตั้งแต่วันท่ี 1 ตุลาคม 2561 –30 กันยายน 2562 จำนวนสมาชิกที่เข้าร่วม
โครงการ 69 ราย จำนวนโครับฝากเลี้ยงที่อยู่ฟาร์มกลางยกยอดมาเดือนตุลาคม 2561 จำนวน 107 ตัว
ระหว่างปีมีการรับฝากลูกโคที่เข้าสู่ธนาคาร 124 ตัว เป็นเงิน 2,498,000 บาท เฉลี่ยราคาตัวละ 20,145
บาท ระหว่างปีมีสมาชิกถอนแม่โคท้อง จำนวน 114 ตัว เป็นเงิน 4,653,831 บาท เฉลี่ยแม่โคทองราคาตัว
ละ 40,823 บาท และระหว่างปมี อี ัตราการสูญเสยี คือ โคป่วย หกล้ม จำนวน 17 ตวั คงเหลอื โคท่ีอยู่ในฟาร์ม
กลาง จำนวน 100 ตวั

3. ผลลัพธ์ :
ตัวชีว้ ดั เชงิ ปริมาณ สหกรณร์ บั ฝากลูกโคนมจากสมาชิก 96 รายอายุ 2-3 เดือนมาเลีย้ งที่ฟาร์มกลาง

ของสหกรณ์ จำนวน 107 ตัว ลูกโคมีการเจรญิ เติบโตดีเม่ือโคนมเป็นสัดก็ผสมพนั ธุจ์ นโคนมต้ังท้องได้ประมาณ
3-7 เดือน จึงขาย โคนมคืนให้กับสมาชิก จะเห็นได้ว่าโคนมที่เลีย้ งในฟาร์มกลางได้รับอาหารที่เหมาะสมตาม
ช่วงวัยจึงทำให้เปน็ สัดและสามารถผสมพันธุ์ได้เรว็ กว่าปกติประมาณ 3 เดือน (ต้นทุนค่าอาหารสัตว์เลี้ยงโคนม
ในฟาร์มของสมาชิกเฉลี่ยประมาณ 1,000 บาท /เดือน) ฉะนั้นโคนมจะให้ผลผลิตเร็วขึ้น 3 เดือน สมาชิก

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณจ์ ังหวดั ขอนแก่น I 238

สามารถลดต้นทุนการผลิตไดป้ ระมาณ 3,000 บาท/ตัว
ตัวช้วี ัดเชงิ คุณภาพ สหกรณท์ ต่ี ั้งฟาร์มกลางรับฝากเลยี้ งลูกโคจากสมาชกิ สามารถเปน็ ศนู ย์ผลติ โคนมที่มี

คุณภาพให้กับสมาชิก และสหกรณ์ก็ได้รวบรวมน้ำนมดิบทั้งในปริมาณและคุณภาพที่ดีขึ้น เป็นการสนับสนุน
การประกอบอาชีพเล้ียงโคนมใหก้ ับสมาชิก และมีการพัฒนาการเลี้ยงโคนมท่ีเหมาะสมกับสภาพพืน้ ท่ี เป็นการ
สร้างความศรทั ธาและการมสี ่วนรว่ มใหก้ ับสมาชกิ สหกรณ์เพิม่ ขน้ึ
4. ปัญหาอุปสรรค และแนวทางแกไ้ ข

ปัญหาอุปสรรค
1. สหกรณ์ยังไม่พร้อมด้านงบประมาณที่จะแก้ไขปัญหามูลโคที่มีเป็นจำนวนมากและส่งกลิ่นเหม็น
พนื้ คอกเฉอะแฉะ ส่งผลตอ่ สุขภาพโค เช่น เจบ็ ตา เจบ็ ขา
2. ในฟาร์มมโี คจำนวนมากเกิดการแออดั ส่งผลตอ่ การให้อาหารแก่โคได้โดยไม่ท่วั ถงึ ทัง้ หมดทำให้บาง
ตัวผอม เนือ่ งจากไมส่ ามารถเข้าไปกินอาหารได้เทา่ ตวั อ่นื ๆ
3. สมาชิกสหกรณ์มีลูกโคจำนวนมาก แต่ฝากเลี้ยงที่ฟาร์มกลางได้เฉลี่ยคนละ 1-2 ตัว เท่าน้ัน
เน่อื งจากพ้ืนทโี่ รงเรือนรองรบั โคได้ 100 ตวั ทำให้ภาระเลย้ี งโคต้นทุนในฟาร์มของสมาชิกไม่ลดลง เพราะต้อง
เล้ยี งคละกบั โคหลายรุ่นเหมอื นเดมิ
แนวทางแก้ไข
1. สหกรณ์ต้องทำความสะอาดคอก อาทิตย์ละ 2 ครั้ง เพื่อแก้ปัญหามูลโค และต้องประสานงานกับ
หน่ายงานภาครัฐ เช่นมหาวิทยาลัยขอนแก่น เพื่อนำเทคโนโลยี หรือนวัตกรรมมาแปรรูปมูลโค เพื่อเพิ่มมูลค่า
และหมนั่ ทำความสะอาดพน้ื คอกไมใ่ หช้ ืน้ แฉะ
2. สหกรณ์มีการแยกและกั้นคอกโคตามอายุ เพื่อสะดวกในการให้อาหาร และเพิ่มรอบการให้อาหาร
เพ่ิมขนึ้ เพอ่ื ให้โคได้รับอาหารทเ่ี พยี งพอและท่วั ถึง
5. ภาพถ่ายแสดงการดำเนินกจิ กรรมของงาน/โครงการ

ภาพกจิ กรรมโครงการธนาคารโคนททดแทนฝงู

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณจ์ งั หวดั ขอนแกน่ I 239

◼ โครงการพัฒนาสถาบนั เกษตรกรรูปแบบประชารฐั (ศนู ย์กระจายสนิ ค้า)

1. วัตถปุ ระสงค/์ เป้าหมาย/พื้นท่ดี ำเนินงานโครงการ
วัตถปุ ระสงค์
1.1 เพอื่ สง่ เสริมสนบั สนนุ การสร้างเครือข่ายการผลิตและการตลาดสนิ ค้าสหกรณ์
1.2 เพื่อส่งเสรมิ และพัฒนาความรูด้ า้ นการผลติ และการตลาดสินคา้ คณุ ภาพแก่ขบวนการสหกรณ์
เปา้ หมาย สหกรณ์การเกษตรหนองหวาย จำกดั
พน้ื ท่ดี ำเนินงานโครงการ ศนู ยก์ ระจายสินค้าสหกรณ์ สหกรณ์การเกษตรหนองหวาย จำกัด

2. ผลการดำเนนิ งาน :
แนะนำส่งเสริมการทำแผนปฏิบัติงาน กิจกรรมพัฒนาการดำเนินธุรกิจ การให้บริการ การสร้าง

เครอื ขา่ ยการผลติ และการตลาดสนิ คา้ สหกรณ์
3. ผลลพั ธ์ :

ผลลัพธ์เชิงปริมาณ สหกรณ์ที่ได้รับการพัฒนาศักยภาพการผลิต การตลาด และการบริหารจัดการ
ตามรปู แบบประชารฐั (ศนู ย์กระจายสินคา้ ) จำนวน 1 แห่ง ไดแ้ ก่ สหกรณ์การเกษตรหนองหวาย จำกดั

ผลลัพธ์เชิงคุณภาพ บุคลากรของสหกรณ์ได้รับการพัฒนาองค์ความรู้ในการพัฒนาคุณภาพการผลิต
สินค้าเพอ่ื ให้ได้มาตรฐาน สรา้ งมูลคา่ เพมิ่ แกส่ นิ ค้าสหกรณเ์ พิม่ ขนึ้
4. ปัญหาอุปสรรค และแนวทางแกไ้ ข

ปญั หาอุปสรรค
วิถีชีวิตของสมาชิกเปลี่ยนไปเป็นชุมชนเมืองมากขึ้นมีคู่แข่งทางการตลาดมากขึ้น เช่น บริษัทเทสโก้
โลตัส ห้างสะดวกซื้อเซเว่นอีเลเว่น ร้านค้าส่งต่างๆ ซึ่งมีสินค้าที่ราคาถูกและหลากหลายซึ่งเป็นทางเลือกให้
สมาชกิ ในการเลอื กซื้อสินคา้ จึงทำให้สมาชกิ ไมใ่ ช้บริการร้านค้าสหกรณ์
แนวทางแก้ไข
ควรกำหนดแผนและแนวทางการสรา้ งความสัมพนั ธ์กับลูกคา้ ใหช้ ดั เจน ควรทบทวนชอ่ งทาง/วิถีการ
ไดม้ าซ่ึงความพงึ พอใจของลกู ค้า

กิจกรรมการฝึกอบรมส่งเสริมและพฒั นาความร้ดู า้ นการผลติ และการตลาดสินค้าคุณภาพแก่บุคลากร
ของสหกรณ์การเกษตรหนองหวาย จำกัด

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ ังหวดั ขอนแก่น I 240

◼ โครงการจดั งานวนั เกษตรภาคอสี าน ประจำปี 2562

1. วตั ถุประสงค์/เปา้ หมาย/พื้นท่ดี ำเนินงานโครงการ:
วัตถปุ ระสงค์
1.1 เพื่อน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

มหิตลาธิเบศรรามาธบิ ดี จกั รนี ฤบดนิ ทร สยามมินทราธิราช บรมนาถบพติ ร ท่ที รงมตี อ่ พสกนิกรชาวไทยในด้าน
การสหกรณ์

1.2 เพื่อเป็นการสืบสานพระราชปณิธานภายใต้ร่มพระบารมีสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลง
กรณบดินทรเทพยวรางกรู ในการพัฒนาการสหกรณ์

1.3 เพื่อเผยแพร่อุดมการณ์ หลักการและวิธีการสหกรณ์ ให้ประชาชนทั่วไปได้รับทราบและมีความรู้
ด้านการสหกรณ์เพิ่มมากขนึ้

1.4 เผยแพร่ผลงานดา้ นการพัฒนาสหกรณ์
1.5 เพื่อตอบสนองนโยบายของรัฐบาลว่าด้วย “การตลาดนำการผลิต” เรื่องการเกษตรสู่ยุค
Thailand 4.0 ซึ่งจะเชื่อมโยงในส่วนของการเกษตรแบบแปลงใหญ่ Zoning by Agri-Map มาตรฐานสินค้า
เกษตรอินทรยี ์ เกษตรทฤษฎใี หม่ เกษตรผสมผสาน แผนผลติ ข้าวครบวงจร ฯลฯ

เป้าหมาย จดั นิทรรศการทางดา้ นการสหกรณ์ พน้ื ท่ีไมต่ ำ่ กวา่ 80 ตารางเมตร

พน้ื ทดี่ ำเนินงานโครงการ อทุ ยานเทคโนโลยกี ารเกษตร คณะเกษตรศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยขอนแก่น

2. ผลการดำเนนิ งาน:
2.1 สำนักงานสหกรณจ์ ังหวดั ขอนแกน่ ได้ดำเนนิ การจดั นิทรรศการงานวันเกษตรภาคอีสาน ประจำปี

2562 ร่วมกับศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการสหกรณ์ที่ 7, 8 ในระหว่างวันศุกร์ท่ี 25 มกราคม 2562 ถึงวัน
อาทิตย์ที่ 3 กุมภาพันธ์ 2562 รวม 10 วัน ณ อุทยานเทคโนโลยีการเกษตรมหาวิทยาลัยขอนแก่น เพื่อน้อม
รำลึกถึงพระมหากรุณาธิคณุ ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดช อีกทั้งเพือ่ เป็นการสบื สาน
พระราชปณิธานภายใต้ร่มพระบารมีสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณบดินทรเทพยวรางกูร ที่ทรงมีต่อ
พสกนิการชาวไทยในด้านการสหกรณ์

2.2 จัดกิจกรรมสหกรณ์สอนอาชีพแก่สมาชิกสหกรณ์และประชาชนทั่วไปเพื่อให้มีรายได้เสริมตาม
โครงการสหกรณ์สอนอาชีพ การยกระดับคุณภาพสินค้าและการสร้างมูลค่าเพิ่มแก่สินค้าสหกรณ์ ได้แก่
การสอนทำยาดม ยาหมอ่ ง ยาดมสมนุ ไพร สบูแ่ ครอท สบู่มะขาม

3. ผลลัพธ์ :
ผลลพั ธเ์ ชิงปริมาณ
สำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่น ร่วมกับศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการสหกรณ์ที่ 7, 8 ได้ดำเนิน

ดำเนินนิทรรศการทางด้านการสหกรณ์และการขับเคลื่อนนโยบายภาครัฐ ในพื้นที่ไม่ต่ำกว่า 80 ตารางเมตร
โดยมีรายละเอยี ดการจดั นิทรรศการแบ่งออกเปน็ 2 ส่วน ดงั นี้

1. กจิ กรรมการจัดนทิ รรศการ
1.1 ทิศทางการขับเคล่อื นงานดา้ นการสหกรณ์ ของกรมส่งเสรมิ สหกรณ์

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณ์จงั หวัดขอนแก่น I 241

1.2 การขับเคลอื่ นนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ตามโครงการสานพลังประชารัฐ
สนับสนุนการปลูกข้าวโพดหลังฤดูทำนา ในส่วนของการเชื่อมโยงด้านการตลาดกับสถาบันเกษตรกรและ
ภาคเอกชน

2. กิจกรรมสหกรณ์สอนอาชีพ แก่สมาชิกสหกรณ์และประชาชนทั่วไปเพื่อให้มีรายได้เสริมตาม
โครงการสหกรณ์สอนอาชีพ การยกระดับคุณภาพสินค้าและการสร้างมูลค่าเพิ่มแก่สินค้าสหกรณ์ ได้แก่
การสอนทำยาดม ยาหม่อง ยาดมสมุนไพร สบู่แครอท สบู่มะขาม และได้มีการมอบผลิตภัณฑ์จากกิจกรรม
สหกรณส์ อนอาชพี ใหแ้ ก่ผูเ้ ข้าเยีย่ มชมนิทรรศการกวา่ 500 ชน้ิ

ผลลพั ธเ์ ชิงคุณภาพ
1. ผเู้ ข้าร่วมชมงานได้น้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธคิ ุณพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดุลย
เดช และได้รับทราบพระราชกรณียกิจการสืบสานพระราชปณิธานในด้านการพัฒนาการสหกรณ์ ภายใต้ร่ม
พระบารมีสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกรู จากนทิ รรศการกลาง
2. สามารถเผยแพร่ ความรู้ ผลงานด้านสหกรณแ์ ละงานโครงการตา่ งๆ ของกรมส่งเสรมิ สหกรณ์ และ
นโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ให้ประชาชนทั่วไปได้รับทราบ
3. เกิดความร่วมมืออย่างต่อเนื่องของกลุ่มองค์กรต่างๆ ที่มาร่วมในงานครั้งนี้อันจะส่งผลให้เกิดการ
สร้างเครอื ขา่ ยการผลิต การตลาดในอนาคตได้
4. นักวิชาการจากหน่วยงานภาครัฐ และเอกชน ได้มีโอกาสแลกเปล่ียน ความรู้ เทคโนโลยีและ
ประสบการณ์ด้านการเกษตร
5. สมาชกิ สหกรณ์/กลมุ่ เกษตรกร และประชาชนทว่ั ไป สามารถท่จี ะนำแนวคิดและเทคโนโลยีท่ีได้พบ
เห็นจากการแสดงนิทรรศการไปปรับใช้ในการดำเนินงานสหกรณ์ กลุ่มเกษตรกร หรือกิจกรรมในรูปกลุ่มอื่นๆ
เพ่อื ใหก้ ารดำเนินกิจกรรมมปี ระสิทธิภาพ ใหเ้ ทา่ ทันกับสภาวะการเปลย่ี นแปลงทางเศรษฐกิจและสงั คมโลก
6. เกษตรกรสามารถนำความรจู้ ากการฝกึ อบรมไปพฒั นาอาชพี การเกษตรให้ดีข้ึน
7. เกิดเครือข่ายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ความคิดเห็นและความร่วมมืออย่างต่อเนื่องระหว่างหน่วยงานอัน
จะส่งผลใหเ้ กดิ การพัฒนาเพม่ิ ขีดความสามารถในการขยายตวั ของธุรกิจเกษตร
8. ตอบสนองต่อนโยบายของรัฐบาลว่าด้วย “การตลาดนำการผลิต” เรื่องการเกษตรสู่ยุค Thailand
4.0 ซึ่งจะเชื่อมโยงในส่วนของการเกษตรแปลงใหญ่ Zoning by Agri-Map มาตรฐานสินค้าเกษตรอินทรีย์
เกษตรทฤษฎใี หม่ เกษตรผสมผสาน แผนผลิตขา้ วครบวงจร ฯลฯ

4. ปัญหา/อุปสรรค ในการดำเนินงาน และแนวทางแกไ้ ข
ปญั หา/อุปสรรค
พื้นที่ในการจัดนิทรรศการเป็นจุดที่ไม่อนุญาตให้นำผลิตภัณฑ์/สินค้าเกษตรเข้ามาร่วมจำหน่ายได้

มเี พียงนทิ รรศการของหนว่ ยงานต่าง ๆ เทา่ นั้น จึงไม่โดดเด่นไม่เปน็ ที่นา่ สนใจแกผ่ ้มู าชมงานมากนัก เพราะส่วน
ใหญ่ผูม้ ารว่ มงานจะสนใจนทิ รรศการแบบมชี ีวิตมากกว่า

แนวทางแก้ไข
หน่วยงานที่จัดนิทรรศการต้องหาแนวทาง/วิธีการให้ผู้มาชมงานได้มีส่วนร่วมด้วย เช่น การสาธิตการ
ตอบปญั หา และมอบรางวัลเล็กๆ น้อยๆเพ่ือจูงใจใหม้ สี ว่ นรว่ มและชมนิทรรศการ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ งั หวัดขอนแกน่ I 242

5. ภาพถา่ ยแสดงการดำเนนิ กจิ กรรมของงาน/โครงการ

นทิ รรศการงานวันเกษตรภาคอสี าน ประจำปี 2562

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณจ์ งั หวัดขอนแกน่ I 243

◼ โครงการประชุมเชิงปฏบิ ตั ิการเพิม่ ประสทิ ธิภาพการผลติ และการบริหารจัดการผักของ
สหกรณแ์ ละกลมุ่ เกษตรกร

1. วัตถุประสงค์/เปา้ หมาย/พื้นทด่ี ำเนนิ งานโครงการ:
วัตถุประสงค์ เพื่อเสริมสร้างองค์ความรู้ด้านการผลิต การตลาด ผักคุณภาพของสถาบันเกษตรกร

และเพือ่ ให้สหกรณไ์ ด้รว่ มกันกำหนดแผนและแนวทางในการพัฒนาธุรกจิ ของสหกรณ์

เปา้ หมาย สหกรณ/์ กลมุ่ เกษตรกรผู้ปลูกผกั ในจังหวัดขอนแกน่
พ้นื ทดี่ ำเนินงานโครงการ สหกรณ์การเกษตรผู้ปลูกผักปลอดภัยจากสารพษิ อำเภอซำสูง จำกัด
กลุม่ เกษตรกรทำสวนบ้านโนนเขวา

2. ผลการดำเนินงาน:

สำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่น ได้รับงบประมาณรายจ่ายประจำปี พ.ศ.2562 ตามแผนงาน
บูรณาการพัฒนาศักยภาพการผลิตภาคการเกษตร โครงการพัฒนาศักยภาพการดำเนินธุรกิจของสหกรณ์ภาค
การเกษตรและกลุ่มเกษตรกร โดยจัดประชุมเชิงปฏิบัติการเพ่ิมประสิทธิภาพการผลิตและการบริหารจัดการผัก
ของสหกรณ์และกลุม่ เกษตรกร จำนวน 2 ครั้ง ดงั น้ี

ครัง้ ท่ี 1 วนั ที่ 10 มิถุนายน 2562 ณ หอ้ งประชุมเทศบาลตำบลซำสูง อำเภอซำสูง จงั หวัดขอนแก่น
ผู้เข้าร่วมประชุมประกอบด้วย คณะกรรมการ ฝ่ายจัดการ สมาชิกสหกรณ์การเกษตรผู้ปลูกผักปลอดภัยจาก
สารพิษอำเภอซำสูง จำกัด จำนวน 40 คน บุคลากรสำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่น จำนวน 5 คน รวม
ท้ังส้นิ จำนวน 45 คน

ครั้งที่ 2 วันที่ 14 มิถุนายน 2562 ณ ห้องประชุมองค์การบริหารส่วนตำบลดอนหัน อำเภอเมือง
จังหวัดขอนแก่น ผู้เข้าร่วมประชุมประกอบด้วย คณะกรรมการ สมาชิกกลุ่มเกษตรกรทำสวนบ้านโนนเขวา
จำนวน 40 คน บุคลากรสำนกั งานสหกรณ์จังหวัดขอนแกน่ จำนวน 5 คน รวมทัง้ ส้ินจำนวน 45 คน

3. ผลลพั ธ์ :
ผลลัพธ์เชิงปริมาณ สหกรณ์การเกษตรผู้ปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษอำเภอซำสูง จำกัด

มีสมาชิกผปู้ ลูกผกั ส่งขายให้สหกรณ์ จำนวน 230 ราย สมาชิกสหกรณ์ พน้ื ท่ีเพาะปลูก 70 ไร่ ปลูกพชื ผัก 42
ชนิด มะเขือเทศ มะเขือพวง คะน้า ผักบุ้ง กวางตุ้ง กะหล่ำปลี ฯลฯ สามารถรวบรวมผลผลิตผักได้ จำนวน
300 ตัน มูลค่า 10,785,000 บาท กลุ่มเกษตรกรทำสวนบ้านโนนเขวา มีสมาชิกผู้ปลูกผัก จำนวน 105
ราย พื้นท่ีเพาะปลูก 315 ไร่ ปลูกพืชผกั 12 ชนิด ไดแ้ ก่ ผกั บงุ้ จีน คน่ื ชา่ ย กาดหอม ตน้ หอม คะน้าต้น คะน้า
ยอด กะเพรา กวางตุ้ง กวางตุ้งไต้หวัน ตะไคร้ ผักชี ไชเท้า สามารถรวบรวมผลผลิตผักได้ 702 ตัน มูลค่า
10,216,220 บาท

ผลลัพธ์เชิงคณุ ภาพ สมาชกิ สหกรณ/์ กลุม่ เกษตรกรได้รับความรู้ สามารถบริหารจัดการด้านการผลิต
การตลาดผักให้มีคุณภาพเพิ่มขึ้น สมาชิกมีใบรับรองแหล่งผลิต GAP ทุกรายตามชนิดสินค้าที่ปลูก และมีการ
วางแผนการบรหิ ารจัดการผลผลิตและแนวทางในการพฒั นาธรุ กจิ ของสหกรณ์/กลุม่ เกษตรกรให้มรี ายได้เพ่ิมข้ึน
และมีคณุ ภาพชีวิตที่ดขี ้นึ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณจ์ งั หวดั ขอนแกน่ I 244

4. ปญั หา/อุปสรรค ในการดำเนนิ งาน และแนวทางแก้ไข
ปัญหา/อุปสรรค
1. สหกรณ์การเกษตรผู้ปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษอำเภอซำสูง จำกัด สมาชิกส่วนใหญ่เป็นผู้หญิง

เป็นผู้สูงอายุ สมาชิกบางรายยังไม่มีใบรับรองแหล่งผลิต GAP หรือมีแต่หมดอายุ และมีปัญหาเรื่องการขอ
อนุญาตใช้ที่ดินเพื่อทำการเกษตร เนื่องจากให้พื้นที่สาธารณประโยชน์ในการเพาะปลูก สมาชิกไม่ดำเนินการ
ตามแผนการผลิตทส่ี หกรณ์กำหนดไว้ ทำใหไ้ ม่สามารถผลิตผักได้ตามแผนการผลิตหรือความต้องการของลูกค้า
ได้ ไม่มปี ญั หาดา้ นการตลาดเพราะมตี ลาด Modern Trade รองรบั สนิ ค้าอย่แู ลว้

2. กลุ่มเกษตรกรทำสวนบ้านโนนเขวา สมาชิกปลูกผักเป็นอาชีพหลัก อยู่ในวัยใช้แรงงาน สมาชิกมี
ใบรับรองแหล่งผลิต GAP ทุกรายตามชนิดสินค้าที่ปลูก มีที่ดินเป็นของตัวเองเพื่อทำการเกษตร ผลผลิตไม่
เพียงพอต่อความต้องการของตลาด เนื่องจากสภาพอากาศและข้อจำกัดด้านพื้นที่เพาะปลูก ไม่มีปัญหาด้าน
การตลาดเพราะมีตลาด Modern Trade รองรับสินค้า เป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้ด้านการตลาดนำการผลิต
( โนนเขวาโมเดล) ในจงั หวดั และพืน้ ทใี่ กล้เคียง สามารถผลิตผกั ได้สัปดาห์ละ 13 ตัน แต่ยังไมเ่ พียงพอต่อความ
ตอ้ งการของลูกค้า มีการวางแผนการผลิตทช่ี ัดเจน

แนวทางแกไ้ ข
ผกั เปน็ พชื อาหารที่ต้องมีความปลอดภัยต่อผูบ้ รโิ ภค มาตรฐาน GAP เปน็ สิง่ สำคัญท่ีต้องมีการปฏิบัติท่ี
ถกู ตอ้ ง สมำ่ เสมอ สมาชกิ ทุกคนต้องได้รับการรับรองมาตรฐานตามชนดิ ผักที่ปลูก รวมถงึ การวางแผนการผลิต
ให้สอดคล้องกบั ปริมาณความต้องการของลูกค้า ทั้งสองแห่งมีตลาดรองรับสินค้าที่ชัดเจนแต่ไม่สามารถผลิตให้
ได้ตามความต้องการดังนั้นการส่งเสริมให้สหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรได้รับการพัฒนาให้สามารถผลิตผักให้ได้
คณุ ภาพและปรมิ าณจึงเป็นส่งิ ทต่ี ้องดำเนินการอย่างต่อเนือ่ ง

5. ภาพถ่ายแสดงการดำเนินกจิ กรรมของงาน/โครงการ

ครง้ั ที่ 1 สหกรณก์ ารเกษตรผู้ปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษอำเภอซำสูง จำกัด
วนั ที่ 10 มิถนุ ายน 2562 ณ ห้องประชุมเทศบาลตำบลซำสูง อำเภอซำสงู จังหวัดขอนแกน่

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณ์จงั หวดั ขอนแกน่ I 245

ครั้งท่ี 2 กลุม่ เกษตรกรทำสวนบา้ นโนนเขวา วันท่ี 14 มถิ ุนายน 2562
ณ ห้องประชุมองคก์ ารบริหารส่วนตำบลดอนหนั อำเภอเมอื ง จงั หวัดขอนแก่น

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณ์จงั หวัดขอนแกน่ I 246

◼ โครงการประชุมเชิงปฏิบัติการพัฒนาศักยภาพกลุ่มปลูกผักและผลไม้ในสถาบันเกษตรกร
เพื่อเชงิ การคา้

1. วัตถปุ ระสงค์/เปา้ หมาย/พ้ืนทดี่ ำเนนิ งานโครงการ:
วัตถุประสงค์ เพื่อให้สมาชิกสหกรณ์กลุ่มปลูกผักและผลไม้มีความรู้และความสามารถนำเทคโนโลยี

สมยั ใหม่มาใชพ้ ฒั นาการปลูกผกั ใหม้ คี ุณภาพ ให้ไดร้ ับการรบั รองผกั ปลอดภยั หรือผักอินทรยี ์

เปา้ หมาย สมาชิกสหกรณผ์ ปู้ ลกู ผักและผลไม้ในจังหวดั ขอนแก่น

พ้นื ทีด่ ำเนนิ งานโครงการ สหกรณก์ ารเกษตรผ้ปู ลูกผกั ปลอดภยั จากสารพิษอำเภอซำสูง จำกัด
สหกรณ์การเกษตรบ้านแฮด จำกดั และสหกรณ์การเกษตรนำ้ พอง จำกัด
2. ผลการดำเนินงาน:

สำนกั งานสหกรณ์จังหวัดขอนแกน่ ไดร้ ับงบประมาณรายจ่ายประจำปี พ.ศ.2562 ตามแผนงานบูรณา
การพัฒนาศักยภาพการผลิตภาคการเกษตร โครงการพัฒนาศักยภาพการดำเนินธุรกิจของสหกรณ์ภาค
การเกษตรและกลุ่มเกษตรกร โดยจัดประชุมเชิงปฏิบัติการพัฒนาศักยภาพกลุ่มปลูกผักและผลไม้ในสถาบัน
เกษตรกรเพื่อเชิงการค้า จำนวน 3 ครั้ง เพื่อให้ความรู้การปลูกผักปลอดภัยภายใต้มาตรฐาน GAP
รู้หลักเกณฑ์และข้อกำหนดการตรวจรับรอง GAP การใช้จุลินทรียป์ ้องกันกำจัดศัตรูพืช และการบริหารจัดการ
กลมุ่ การวางแผนการดำเนินการตามแผนการผลติ ดังนี้

ครั้งที่ 1 วันที่ 5 กรกฎาคม 2562 ณ ห้องประชุมสหกรณ์การเกษตรบ้านแฮด อำเภอบ้านแฮด
จังหวัดขอนแก่น ผู้เข้าร่วมประชุมประกอบด้วย คณะกรรมการ สมาชิกสหกรณ์การเกษตรผู้บ้านแฮด จำกัด
จำนวน 25 คน บคุ ลากรสำนักงานสหกรณจ์ ังหวดั ขอนแกน่ จำนวน 5 คน รวมท้งั ส้ินจำนวน 30 คน

ครั้งที่ 2 วันที่ 12 กรกฎาคม 2562 ณ ศาลาประชาคมหมู่บ้านบึงเป่ง อำเภอน้ำพอง จังหวัด
ขอนแก่นนที่ ผู้เขา้ รว่ มประชุมประกอบด้วย สมาชกิ สหกรณ์ จำนวน 46 คน บุคลากรสำนักงานสหกรณ์จังหวัด
ขอนแกน่ จำนวน 4 คน รวมทัง้ สนิ้ จำนวน 50 คน

คร้ังท่ี 3 วนั ที่ 22 กรกฎาคม 2562 ณ หอ้ งประชุมสหกรณก์ ารเกษตรผปู้ ลูกผักปลอดภยั จากสารพิษ
อำเภอซำสูง อำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น ผู้เข้าร่วมประชุมประกอบด้วย คณะกรรมการสมาชิกสหกรณ์
จำนวน 75 คน บุคลากรสำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่น จำนวน 5 คน รวมทั้งสิ้นจำนวน
80 คน

3. ผลลัพธ์ :
ผลลพั ธเ์ ชงิ ปริมาณ
1. สหกรณ์การเกษตรบา้ นแฮด จำกัด มีสมาชกิ ท่ีปลูกผักจำนวน 25 คน มพี ้ืนท่เี พาะปลูก 5 ไร่ ปลูก

พืชผักสวนครวั เชน่ ผกั บุ้ง คะน้า ต้นหอม สามารถรวบรวมผลผลิตได้ 8 ตนั มูลคา่ 80,000 บาท
2. สหกรณ์การเกษตรผู้ปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษอำเภอซำสูง จำกดั มีสมาชิกผปู้ ลูกผักจำหน่ายให้

สหกรณ์ จำนวน 230 ราย พื้นที่เพาะปลูก 70 ไร่ ปลูกพืชผัก 42 ชนิด มะเขือเทศ มะเขือพวง คะน้า ผักบุ้ง
กวางต้งุ กะหลำ่ ปลี ฯลฯ สามารถรวบรวมผลผลิตผกั ได้ จำนวน 300 ตนั มูลค่า 10,785,000 บาท

3. สหกรณ์การเกษตรน้ำพอง จำกัด มีสมาชิกผู้ปลูกผลไม้ จำนวน 45 ราย พื้นที่เพาะปลูก
180 ไร่ ผลไม้ทป่ี ลูก ไดแ้ ก่ ฝร่ัง สามารถรวบรวมผลผลติ ผักได้ 900 ตนั มลู คา่ 18,000,000 บาท

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ งั หวัดขอนแกน่ I 247

ผลลพั ธเ์ ชงิ คุณภาพ สมาชกิ สหกรณ/์ กลุ่มเกษตรกรได้รับความรู้ สามารถบริหารจัดการด้านการผลิต
การตลาดผักให้มีคุณภาพเพิ่มขึ้น สมาชิกมีใบรับรองแหล่งผลิต GAP ทุกรายตามชนิดสินค้าที่ปลูก และมีการ
วางแผนการบริหารจัดการผลผลติ และแนวทางในการพฒั นาธรุ กิจของสหกรณ/์ กลุ่มเกษตรกร
4. ปญั หา/อุปสรรค ในการดำเนนิ งาน และแนวทางแก้ไข

ปญั หา/อุปสรรค
1. สมาชกิ ส่วนใหญ่เป็นผหู้ ญงิ เป็นผสู้ งู อายุ สมาชกิ บางรายยงั ไม่มีใบรับรองแหล่งผลิต GAP หรือมีแต่
หมดอายุ และมีปัญหาเร่ืองการขออนุญาตใช้ท่ดี ินเพื่อทำการเกษตร เนอื่ งจากให้พนื้ ท่ีสาธารณประโยชน์ในการ
เพาะปลูก สมาชิกไม่ดำเนินการตามแผนการผลิตที่สหกรณ์กำหนดไว้ ทำให้ไม่สามารถผลิตผักได้ตามแผนการ
ผลิตหรือความต้องการของลกู ค้าได้
2. สมาชิกปลูกผักและผลไม้ขาดการนำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ในการทำการเกษตรเพื่อให้สมาชิก
ดำเนินการตามแผนการผลิตหรอื ความต้องการของลูกค้าไดอ้ ย่างมีประสิทธภิ าพ
แนวทางแก้ไข
สหกรณ์ได้มีการประชุม อบรม ให้ความรู้แก่สมาชิกสหกรณ์ เพื่อชี้แจง และทำความเข้าใจกับสมาชิก
อย่างสม่ำเสมอ สามารถบริหารจัดการด้านการผลิตการตลาดผักให้มีคุณภาพเพิ่มขึ้น สมาชิกมีใบรับรองแหล่ง
ผลิต GAP ทุกรายตามชนิดสินค้าที่ปลูกและมีการวางแผนการผลิตให้ได้ตามความต้องการของลูกค้าได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ
5. ภาพถา่ ยแสดงการดำเนินกจิ กรรมของงาน/โครงการ

กจิ กรรมการประชุมเชิงปฏบิ ตั ิการใหค้ วามรูแ้ กส่ มาชกิ สหกรณ์

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณ์จงั หวัดขอนแก่น I 248

◼ โครงการประชมุ เชิงปฏบิ ตั ิการจดั ทำแผนขบั เคลอื่ นคลัสเตอรโ์ คนมของสหกรณ์ผ้เู ลย้ี ง
โคนม (Cluster) ภาคอสี าน

1. วตั ถุประสงค์/เป้าหมาย/พื้นท่ีดำเนนิ งานโครงการ:
วัตถุประสงค์ เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนสหกรณ์ภาคการเกษตรและกลุม่ เกษตรกรใหม้ ีศักยภาพด้าน

การผลิต การรวบรวม การแปรรูป การบริหารจัดการและการตลาด พัฒนาคุณภาพถสินค้าเกษตรและสร้าง
มลู ค่าเพ่มิ

เป้าหมาย ผแู้ ทนสหกรณ์โคนมในภาคตะวันออกเฉียงเหนอื (ประธานกรรมการ และผู้จัดการ
สหกรณ)์ จำนวน 25 แหง่ ๆ 2 คน รวมทั้งสิ้น 50 คน

พื้นทดี่ ำเนินงานโครงการ สหกรณโ์ คนมในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (จำนวน 25 แห่งๆ 2 คน รวม
ท้งั สิน้ 50 คน โดยมีสหกรณโ์ คนมขอนแกน่ จำกดั เป็นสหกรณ์หัวขบวน

2. ผลการดำเนินงาน:
สำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่น ได้รับงบประมาณรายจ่ายประจำปี พ.ศ. 2562 ตามแผนงาน

บูรณาการพัฒนาศักยภาพการผลิตภาคการเกษตร โครงการพัฒนาศักยภาพการดำเนินธุรกิจของสหกรณ์ภาค
การเกษตรและกลุ่มเกษตรกร โดยจัดประชุมเชิงปฏิบัติการจัดทำแผนขับเคลื่อน คลัสเตอร์โคนมของสหกรณ์ผู้
เลีย้ งโคนม (Cluster) จำนวน 2 คร้งั เพื่อใหค้ วามรเู้ กย่ี วกับการพฒั นาคุณภาพและการแปรรปู ผลิตภัณฑ์สินค้า
จากน้ำนมดิบ และการระดมสมองแลกเปลี่ยนเรียนรู้และการถอดบทเรียนปัญหา/อุปสรรคด้านการบริหาร
จัดการอาหารสตั วโ์ คนม เพือ่ เปน็ ขอ้ มลู ใช้ทำแผนพฒั นาสหกรณ์ ดังนี้

ครั้งท่ี1 วันที่ 4-5 เมษายน 2562 ณ ห้องประชุมโรงแรม เดอะคอนวีเนี่ยน (อำนวยสุข) ถนน
มิตรภาพ อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น ผู้เข้าร่วมประชุมประกอบด้วยผู้แทนสหกรณ์โคนมใน
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ประธานกรรมการและผู้จัดการสหกรณ์) จำนวน 25 แห่งๆ 2 คน รวมทั้งสิ้น 50
คน ผูแ้ ทนภาครฐั จำนวน 5 คน รวมทั้งส้นิ จำนวน 55 คน

ครั้งที่ 2 วันที่ 2-3 กรกฎาคม 2562 ณ ห้องประชุมโรงแรม เดอะคอนวีเนี่ยน (อำนวยสุข)
ถนนมิตรภาพ อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น ผู้เข้าร่วมประชุมประกอบด้วยผู้แทนสหกรณ์โคนมใน
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ประธานกรรมการ และผู้จัดการสหกรณ์) จำนวน 25 แห่งๆ 2 คน รวมทั้งสิ้น
50 คน ผู้แทนภาครฐั จำนวน 5 คน รวมทงั้ สนิ้ จำนวน 55 คน

3. ผลลพั ธ์ : (ระบทุ งั้ ผลลัพธ์เชงิ ปรมิ าณ และเชงิ คณุ ภาพ)
ผลลัพธ์เชิงปริมาณ สหกรณ์โคนมในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จำนวน 25 แห่ง มีโครงสร้างคลัส

เตอร์ระดับภาคกลุ่มสินค้าโคนมภาคอีสาน และมีการเชื่อมโยงเครือข่ายคลัสเตอร์โคนมตลอดห่วงโซ่อุปทาน
และได้มีการจัดทำแผนพัฒนาธุรกิจร่วมกัน ประกอบด้วยแผนพัฒนาคุณภาพผลิตภัณฑ์ให้ได้มาตรฐาน
แผนพัฒนาด้านการลดต้นทุนการผลิต (ด้านอาหารสัตว์) แผนส่งเสริมการตลาด เพื่อให้สหกรณ์โคนมในภาค
ตะวนั ออกเฉียงเหนอื จำนวน 25 แห่ง นำไปประยุกตใ์ ช้กับสหกรณ์

ผลลัพธ์เชิงคุณภาพ ประธานกรรมการ ผู้จัดการสหกรณ์ ได้รับความรู้ สามารถวางแผนการบริหาร
จัดการผลผลิตและแนวทางในการพัฒนาธุรกิจของสหกรณ์ การพัฒนาการจัดการน้ำนมดิบและการแปรรูป
ผลิตภัณฑ์ของสหกรณ์ให้ได้มาตรฐาน การบริหารจัดการพืชอาหารสัตว์เพื่อลดต้นทุนการผลิต การเชื่อมโยง
เครือข่ายขบวนการสหกรณ์ในการผลติ อาหารสตั วท์ ่ีมคี ุณภาพให้กับสมาชิกสหกรณ์ได้อยา่ งมีประสิทธภิ าพ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณ์จงั หวดั ขอนแกน่ I 249

4. ปญั หา/อปุ สรรค ในการดำเนนิ งาน และแนวทางแกไ้ ข
ปญั หา/อุปสรรค
1. สมาชิกสหกรณ์มีต้นทุนอาหารสัตว์ที่สูงขึ้น และมีวัตถุดิบบางตัวต้องนำเข้ามาจากแหล่งอื่นที่

ไมม่ ใี นพืน้ ที่
2. ขาดแรงงานในครัวเรือนที่ต้องดูแลหรือเลี้ยงโคนมโดยตรง คงมีแต่แรงงานทีเ่ ป็นผู้สูงอายุอาจทำให้

ดูแลโคนมได้ไมท่ วั่ ถงึ
3. แนวโน้มกลุ่มผู้บริโภคนม (กลุ่มวัยเรียน) มีอัตราลดลงแต่ปริมาณน้ำนมดิบไม่ลดลง หากขายเป็น

น้ำนมดิบทำให้ไดร้ าคาทีต่ ่ำ
แนวทางแก้ไข
สหกรณค์ วรมกี ารเชือ่ มโยงเครอื ขา่ ยกับขบวนการสหกรณเ์ พ่ือส่งเสริมใหส้ มาชิกท่มี ีความพร้อมปลูกพืช

อาหารสัตว์ เพื่อส่งขายให้กับสหกรณ์ผู้เลี้ยงโคนม เป็นการลดต้นทุนค่าขนส่ง และควรส่งเสริมหรือนำความรู้
ด้านนวัตถกรรมด้านการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากน้ำนมดิบเพื่อเพิ่มมูลค่าของสินค้าน้ำนมให้กับกลุ่มลูกค้า วัย
ทำงานและวัยคนสูงอายุได้บริโภคจะทำใหม้ ตี ลาดกว้างมากข้ึน
5. ภาพถา่ ยแสดงการดำเนนิ กจิ กรรมของงาน/โครงการ

กิจกรรมการประชมุ เชิงปฏิบัติการใหค้ วามรู้แก่ผูแ้ ทนสหกรณ์โคนมในภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่น I 250

◼ โครงการสง่ เสริมการใช้เครื่องจกั รกลการเกษตรทดแทนแรงงานเกษตร

1. วตั ถปุ ระสงค์/เป้าหมาย/พ้ืนทีด่ ำเนินงานโครงการ:
วตั ถุประสงค์
1. เพอ่ื สนบั สนุนเครือ่ งจักรกลทางการเกษตรใหก้ ับสถาบนั เกษตรกรเพื่อใหบ้ ริการแกส่ มาชกิ
2. เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการของสถาบันเกษตรกรในการบริหารจัดการและอำนวยความ

สะดวกในการให้บรกิ ารเครื่องจกั รกลทางการเกษตรแก่สมาชิก
เป้าหมาย
1. สนับสนุนเคร่ืองจักรกลทาง จำนวน 1 แห่ง
2. พัฒนาศักยภาพการบริหารจัดการเครื่องจักรกลทางการเกษตรในสถาบันเกษตรกร จำนวน

115 ราย
พืน้ ที่ดำเนนิ งานโครงการ
1. สนบั สนุนเครอื่ งจักรกลการเกษตรใหแ้ ก่สหกรณ์การเกษตรเขาสวนกวาง จำกดั
2. พัฒนาศักยภาพการบรหิ ารจัดการเครือ่ งจกั รกลทางการเกษตรในสหกรณ์การเกษตรนำ้ พอง จำกัด

สหกรณโ์ คนมขอนแกน่ จำกัด สหกรณก์ ารเกษตรเขาสวนกวาง จำกัด

2. ผลการดำเนนิ งาน:
2.1 สหกรณก์ ารเกษตรเขาสวนกวาง จำกัด ได้รับเงนิ อดุ หนุนโครงการสง่ เสริมการใช้เครื่องจักรกล

การเกษตร จำนวน 1 รายการ ในการจดั ซื้อรถตกั ล้อยางขนาดไมน่ ้อยกวา่ 3 ตัน จำนวน 1 คัน เปน็ เงิน
1,750,000 บาท

ท่ี รายการเงนิ อดุ หนุน รัฐบาลอุดหนนุ สหกรณส์ มทบ วงเงินรวม
1 รถตักล้อยางขนาดไมน่ ้อยกว่า 3 ตัน 840,000 910,000 1,750,000

รวม 840,000 910,000 1,750,000

2.2 จัดอบรมใหค้ วามรู้แก่บุคลากรสหกรณ์ ไดแ้ ก่ ผู้บรหิ าร ฝ่ายจัดการสหกรณ์ ใหเ้ ข้าใจแนวทางการ
บริหารจดั การการใชเ้ คร่อื งจกั รกลทางการเกษตร การวางแผนให้บริการแกส่ มาชิกสหกรณ์ ดำเนนิ การใน วันที่
12 มีนาคม 2562 ณ สหกรณ์การเกษตรน้ำพอง จำกัด สหกรณ์เป้าหมาย 3 แห่ง ได้แก่ สหกรณ์การเกษตร
เขาสวนกวาง จำกดั สหกรณโ์ คนมขอนแกน่ จำกัด สหกรณ์การเกษตรน้ำพอง จำกัด จำนวน 105 คน

2.3 จัดอบรมให้ความรู้แก่บุคลากรของสหกรณ์ ที่รับผิดชอบการใช้เครื่องจักรกลทางการเกษตร
ในการดูแล บำรุงรักษาเครื่องจักรกลทางการเกษตรเบื้องตน้ ดำเนินการ วันที่ 12 มีนาคม 2562 ณ สหกรณ์
การเกษตรน้ำพอง จำกัด สหกรณ์เป้าหมาย 5 แห่ง ได้แก่ สหกรณ์การเกษตรเขาสวนกวาง จำกัด สหกรณ์โค
นมขอนแก่น จำกัด สหกรณ์การเกษตรน้ำพอง จำกัด สหกรณ์นิคมดงมูลสอง จำกัด สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน
อำเภอหนองสองห้อง จำกัด ประกอบด้วย กรรมการสหกรณ์ เจ้าหน้าที่สหกรณ์ผู้รับผิดชอบโครงการ สมาชิก
สหกรณ์ และผูท้ เี่ กยี่ วขอ้ ง รวมท้งั สน้ิ 10 คน

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ งั หวัดขอนแก่น I 251

3. ผลลัพธ์ :

ผลลัพธ์เชิงปริมาณ สหกรณ์การเกษตรเขาสวนกวาง จำกัด ได้รับเงินอุดหนุนโครงการสง่ เสริมการใช้

เครื่องจักรกลการเกษตร จำนวน 1 รายการ ในการจัดซื้อรถตักล้อยางขนาดไม่น้อยกว่า 3 ตัน จำนวน 1 คัน

เป็นเงิน 1,750,000 บาท ปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 สหกรณ์มีผลการรวบรวมและแปรรูปผลผลิตสินค้า

เกษตร ดงั น้ี

1) รวบรวมขา้ วเปลือก จำนวน 315.24 ตัน มูลคา่ 4,088,846 บาท

2) รวบรวมขา้ วโพดเล้ยี งสัตว์ จำนวน 10.955 ตัน มลู ค่า 51,488 บาท

3) รวบรวมมนั สำปะหลงั จำนวน 4,805.99 ตันมูลค่า9,322,637 บาท

4) รวบรวมมันเสน้ สำเรจ็ จำนวน 83.06 ตัน มูลค่า 572,964 บาท

4) แปรรูปมนั เส้น จำนวน 381.37 ตนั มลู คา่ 2,513,294 บาท

ผลลพั ธ์เชิงคุณภาพ
1. สหกรณ์การเกษตรเขาสวนกวาง จำกัด ได้ใช้เครื่องจักรกลการเกษตรที่ได้รับมาใช้ในธุรกิจของ
สหกรณ์ให้เกิดประสิทธิภาพมากที่สุด โดยดำเนินธุรกิจรวบรวมผลผลิตทางการเกษตร เช่น ข้าว
มันสำปะหลัง ข้าวโพด เพื่อให้สมาชิกสหกรณ์และเกษตรกรทั่วไปมีแหล่งรับซื้อผลผลิตทางการเกษตร ได้รับ
ความสะดวก ประหยดั เวลา คา่ ใชจ้ า่ ยในการเดนิ ทางและไดร้ ับความเป็นธรรมด้านราคาและเครื่องชั่ง อีกท้ังยัง
ดำเนินธุรกิจแปรรูปมันสำปะหลังเป็นมันเส้นสะอาดเพื่อส่งขายให้สหกรณ์โคนมนำไปผลิตอาหารสัตว์ เป็นการ
เพิ่มมลู ค่าสินคา้ เกษตร ช่วยพยุงราคาสนิ ค้าในช่วงผลผลิตออกสู่ตลาดเป็นจำนวนมาก สามารถสร้างรายได้และ
เปน็ ท่พี งึ่ ของสมาชกิ และเกษตรกรท่วั ไปในพน้ื ทแี่ ละอำเภอใกลเ้ คยี ง
2. สหกรณ์มีประสิทธิภาพการบริหารจัดการและอำนวยความสะดวกในการให้บริการเครื่องจักรกล
ทางการเกษตรแก่สมาชิก อีกทั้งเป็นการเพิ่มศักยภาพในการดำเนินธุรกิจ สร้างการมีส่วนร่วมกับสมาชิก
กรรมการ เจ้าหน้าที่สหกรณ์ สมาชิกสหกรณ์ และผู้ที่เกี่ยวข้องได้รับองค์ความรู้ด้านการบำรุงดูแลรักษา
เครอื่ งจกั รกล สามารถยืดอายกุ ารใช้งานเครือ่ งจักรกลให้ยาวนานลดคา่ ใชจ้ า่ ยในการดูแลบำรุงรักษา

4. ปญั หา/อปุ สรรค ในการดำเนินงาน และแนวทางแก้ไข
ปัญหา/อุปสรรค ในการจัดอบรมหลักสูตร การบำรุงดูแลรักษาเครื่องจักรกลทางการเกษตร

จำเป็นต้องได้รับการถ่ายทอดจากวิทยากรผู้มีความรู้ความสามารถเฉพาะทางของเครื่องจักรกลชนิดนั้นจริงๆ
วิทยากรอาจมาจากต่างจังหวัด หรือศูนย์ซ่อมจากส่วนกลางของหน่วยงานหรือบริษัทนั้นๆทำให้ไม่สามารถ
จดั หาวทิ ยากรไดค้ รบทุกรายการอุปกรณ์ทไ่ี ดร้ บั สนับสนนุ งบประมาณจากกรมสง่ เสรมิ สหกรณ์

แนวทางแก้ไข จงั หวัดขอนแกน่ ไดร้ ับสนบั สนนุ เงนิ อุดหนนุ เคร่ืองจักรกลการเกษตรหลากหลาย
รายการทำให้ไมส่ ามารถจดั หาวทิ ยากรได้ทกุ รายการ จงึ จำเปน็ ตอ้ งเลือกรายการทีส่ หกรณ์ได้รบั เครื่องจักรกล
เหมอื นกันเข้าเป็นหลกั สูตรในการอบรมครัง้ นี้

5. ภาพถา่ ยแสดงการดำเนินกิจกรรมของงาน/โครงการ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ ังหวดั ขอนแก่น I 252

รายการเงินอุดหนุนโครงการส่งเสรมิ การใช้เครื่องจักรกลการเกษตร
รถตักลอ้ ยางขนาดไม่น้อยกว่า 3 ตนั จำนวน 1 คัน เปน็ เงิน 1,750,000 บาท

สหกรณก์ ารเกษตรเขาสวนกวาง จำกัด
.

หลักสูตร การวางแผนการบริหารจดั การเครื่องจกั รกลทางการเกษตรรว่ มกนั
วันที่ 12 มนี าคม 2562 ณ สหกรณก์ ารเกษตรนำ้ พอง จำกัด

หลกั สูตรการดแู ล บำรงุ รกั ษาเครือ่ งจักรกลทางการเกษตรเบอ้ื งต้น
วนั ที่ 12 มนี าคม 2562 ณ สหกรณก์ ารเกษตรน้ำพอง จำกัด

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณ์จงั หวัดขอนแกน่ I 253

◼ โครงการระบบสง่ เสรมิ เกษตรแบบแปลงใหญ่

1. วตั ถปุ ระสงค์/เปา้ หมาย/พื้นท่ีดำเนินงานโครงการ
วัตถุประสงค์
1. เพื่อส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ให้มีตลาดรองรับ โดยการเชื่อมโยงตลาดร่วมกันระหว่าง

ผูผ้ ลติ แปลงใหญ่กับผู้ซื้อ
2. เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรมีการรวมกลุม่ การผลติ การจำหน่าย และการบริหารจดั การร่วมกัน ส่งผล

ให้เกษตรกรลดต้นทุนการผลิต มีตลาดรองรับ โดยการเชื่อมโยงการตลาดร่วมกันระหว่างผู้ผลิตแปลงใหญ่
สหกรณ์และภาคเอกชน ความสามารถในการจัดการ การผลิต ทำให้คุณภาพสินค้าได้มาตรฐานเท่าเทียมกัน
สามารถเขา้ ถึงการตลาดและมีอำนาจต่อรองทางการตลาดสงู ข้ึน

เป้าหมาย
1. การสรา้ งการรบั รกู้ ารทบทวนการจัดทำแผนการตลาด/แผนการซื้อขาย แก่ประธานกล่มุ เลขานกุ าร
และเกษตรกรผนู้ ำแปลงใหญ่ สำหรบั แปลงใหญท่ ่ีตัง้ ในปี 2559 – 2561 รวมทง้ั สนิ้ 176 แปลง โดยแยกเป็น
แปลงที่ตั้งในปี 2559 จำนวน 16 แปลง ตั้งในปี 2560 จำนวน 90 แปลง และตั้งในปี 2561 จำนวน
70 แปลง สมาชกิ แปลงใหญร่ วมทง้ั สนิ้ 4,060 คน
2. การเชื่อมโยงเครือข่ายด้านการตลาดรูปแบบประชารัฐและรว่ มกับสถาบันเกษตรกร โดยการจัดทำ
บันทึกข้อตกลง (MOU) ระหว่างผู้แทนสมาชิกแปลงใหญ่กับผู้ซื้อที่เป็นผู้ประกอบการภาคเอกชนหรือสถาบัน
เกษตรกรที่เป็นแปลงใหญ่ตั้งในปี 2559 – 2561 เฉพาะสินค้าข้าว น้ำนมดิบ พืชผัก และยางพารา
รวมทงั้ ส้นิ 132 แปลง
พ้นื ที่ดำเนินงาน
เป้าหมายกลุ่มแปลงใหญ่ที่ต้ังในปี 2559 – 2561 จำนวน 176 แปลงกระจายอยู่ตามอำเภอต่าง ๆ
ทั้ง 26 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมือง 19 แปลง อำเภอหนองเรือ ภูเวียง บ้านฝาง เวียงเก่า พระยืน
รวมจำนวน 22 แปลง อำเภอกระนวน เขาสวนกวาง ซำสูง น้ำพอง อุบลรัตน์ รวมจำนวน 35 แปลง อำเภอ
โคกโพธิ์ชัย ชนบท โนนศลิ า บา้ นไผ่ บา้ นแฮด เปอื ยนอ้ ย มญั จาคีรี รวมจำนวน 52 แปลง อำเภอชมุ แพ สีชมพู
ภผู ามา่ น รวมจำนวน 13 แปลง และอำเภอพล แวงนอ้ ย แวงใหญ่ หนองสองหอ้ ง รวมจำนวน 35 แปลง
2. ผลการดำเนนิ งาน:
สำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่น ได้รับจัดสรรงบประมาณเพื่อใช้ในการพัฒนาและส่งเสริม
การเกษตรแบบแปลงใหญ่จากกรมส่งเสริมสหกรณ์แผนปฏิบัติงานและงบประมาณรายจ่ายประจำปี พ.ศ.
2562 จึงได้จัดทำโครงการการประชุมเชิงปฏิบัติการ “การส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ ปีงบประมาณ
พ.ศ. 2562” โดยแบง่ การจัดประชุมเป็นระยะเวลา 2 ชว่ ง ดังน้ี
ช่วงที่ 1 จัดประชุมสร้างการรับรู้เฉพาะกิจกรรมการทบทวนการจัดทำแผนการตลาด/แผนการซื้อ
ขาย แก่ประธานกลุ่ม เลขานุการ และเกษตรกรผู้นำแปลงใหญ่ สำหรับแปลงใหญ่ที่ตั้งในปี 2559 – 2560
รวมท้ังสนิ้ 106 แปลง โดยแยกเป็นแปลงทตี่ ั้งในปี 2559 จำนวน 16 แปลง ๆ ละ 10 คน รวมจำนวน 160
คน ตั้งในปี 2560 จำนวน 90 แปลงๆ ละ 20 คน รวมจำนวน 1,800 คน สมาชิกแปลงใหญ่รวมทั้งส้ิน
1,960 คน จัดประชุมภายในเดือนมกราคม ถึง เดือนกุมภาพันธ์ 2562 ตามสถานที่ศูนย์เรียนรู้การเพิ่ม
ประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) หรือห้องประชุมศาลาประชาคมอำเภอ หรือห้องประชุมสหกรณ์

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณ์จงั หวดั ขอนแกน่ I 254

การเกษตรในพื้นที่ โดยแบ่งการจัดประชุมเป็นรุ่นๆ จำนวน 13 รุ่นกระจายตามความรับผิดชอบของกลุ่ม
สง่ เสรมิ สหกรณ์ 1 – 6 เป็นผดู้ ำเนินการ

ช่วงที่ 2 แบ่งการจดั ประชุมเปน็ 2 กิจกรรม
1. จัดประชุมสร้างการรับรู้กิจกรรมการทบทวนการจัดทำแผนการตลาด/แผนการซื้อขาย
แก่ประธานกลุ่ม เลขานุการ และเกษตรกรผู้นำแปลงใหญ่ สำหรับแปลงใหญ่ที่ตั้งในปี 2561 รวมทั้งสิ้น 70
แปลงๆ ละ 30 คน รวมจำนวน 2,100 คน จัดประชุมภายในเดือนมีนาคม 2562 ตามสถานที่ศูนย์เรียนรู้
การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) หรือห้องประชุมศาลาประชาคมอำเภอ หรือห้องประชุม
สหกรณ์การเกษตรในพื้นที่ โดยแบ่งการจัดประชุมเป็นรุ่นๆ จำนวน 14 รุ่นกระจายตามความรับผิดชอบของ
กลุ่มส่งเสริมสหกรณ์ 1 – 6 เปน็ ผดู้ ำเนนิ การ
2. การเชือ่ มโยงเครือข่ายด้านการตลาดรูปแบบประชารัฐและรว่ มกับสถาบันเกษตรกร โดยการจัดทำ
บันทึกข้อตกลง (MOU) ระหว่างผู้แทนสมาชิกแปลงใหญ่กับผู้ซื้อที่เป็นผู้ประกอบการภาคเอกชนหรือสถาบัน
เกษตรกรที่เป็นแปลงใหญ่ตั้งในปี 2559 – 2561 เฉพาะสินค้าข้าวจำนวน 126 แปลง น้ำนมดิบจำนวน 3
แปลง พืชผักจำนวน 2 แปลง และยางพาราจำนวน 1 แปลง รวมทั้งสิ้น 132 แปลง และเจ้าหน้าที่เกี่ยวข้อง
รวมผู้เข้ารว่ มกิจกรรมทั้งสิ้น 290 คน โดยมีหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องร่วมเป็นสักขีพยาน ได้แก่ สำนักงาน
เกษตรจังหวัดขอนแก่น สำนักงานปศุสัตว์ขอนแก่น สำนักงานพัฒนาที่ดินขอนแก่น และท่านผู้ว่าราชการ
จังหวัดขอนแก่น นายสมศักด์ิ จังตระกุล เป็นประธานพิธีและร่วมเป็นสักขีพยานด้วย ณ โรงแรมเดอะคอนวี
เนยี่ น ขอนแกน่ อ.เมือง จ.ขอนแกน่

การส่งเสรมิ การเกษตรแบบแปลงใหญ่ในพ้นื ทีข่ องสหกรณ์/กล่มุ เกษตรกร
ไดแ้ นะนำส่งเสริมใหส้ มาชิกสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกรรวมกลุ่มกันผลิตสินค้าเกษตรรูปแบบแปลงใหญ่

ในพ้ืนที่ของสหกรณ์ตั้งแต่ปี 2559 – 2562 มีทั้งหมดจำนวน 32 แปลง เกษตรกรเข้าร่วมโครงการสว่ นใหญ่
เป็นสมาชิกสหกรณ์ และผู้จัดการสหกรณ์ได้ทำหน้าที่เป็นผู้จัดการแปลงใหญ่ด้วย โดยมีกิจกรรมการขับเคลื่อน
ดังนี้

1. ส่งเสริม สนับสนุนแปลงใหญ่สหกรณ์/กลุ่มเกษตรกร ให้มีบทบาทหรือมีส่วนร่วมในการดำเนินการ
ขับเคลื่อนการเกษตรแบบแปลงใหญ่ เช่น เป็นแหล่งรวบรวมผลผลิตสินค้าเกษตรจากกลุ่มสมาชิกแปลงใหญ่
และการให้บริการเครื่องจักรกลการเกษตรแก่สมาชิกสหกรณ์และเกษตรกรทั่วไปที่เข้าร่วม โครงการส่งเสริม
การเกษตรแบบแปลงใหญ่

2. เป็นองค์กรที่บูรณาการทำงานด้านการส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ร่วมกับหน่วยงานอื่นที่
เก่ยี วข้อง เช่น กรมสง่ เสรมิ การเกษตร กรมพฒั นาท่ีดิน กรมชลประทาน กรมการข้าว เปน็ ต้น
3. ผลลพั ธ์

ผลลัพธ์เชิงคุณภาพ
สมาชกิ สหกรณแ์ ละเกษตรกรทว่ั ไปเขา้ ใจและเห็นความสำคัญของการรวมกลุ่มกันผลติ ในรปู แบบแปลง
ใหญ่โดยการนำเอาวธิ ีการของสหกรณ์มาใช้ เพอ่ื ใหส้ มาชิกทุกคนได้มสี ่วนร่วมในการวางแผนการผลิต แผนการ
รวบรวมและแผนการซ้ือ/ขาย ทำให้สมาชกิ ลดต้นทุนการผลิต เพิม่ ผลผลิตและเพ่ิมประสิทธิภาพให้กับสินค้า มี
แหล่งตลาดรองรับซื้อที่ชัดเจน สามารถเข้าถึงการตลาดและมีอำนาจต่อรองทางการตลาดสูงขึ้น และสมาชิก
แปลงใหญ่มีการประชาสัมพันธ์สินค้าเกษตรและจำหน่ายทางตลาดออนไลน์ และมีแบรนด์ตราสินค้าเป็นของ
ตนเองมากข้นึ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่น I 255

ผลลพั ธ์เชิงปรมิ าณ
สมาชิกกลุ่มแปลงใหญ่ที่มีการร่วมกันวางแผนการผลิตทั้งแผนรายแปลงและแผนรายคน ส่งผลให้
เกษตรกรลดต้นทุนการผลิต เพิ่มผลผลิต พัฒนาคุณภาพผลผลิตให้ดีขึ้น มีแหล่งการตลาดที่รับซื้อชัดเจน เช่น
แปลงใหญ่ข้าวตั้งในจังหวัดขอนแก่นมีทั้งหมด 232 แปลง พื้นที่เพาะปลูก 133,018.75 ไร่ ก่อนเข้าร่วม
โครงการตน้ ทุน 3,655 บาท/ไร่หลงั เข้าร่วมโครงการต้นทนุ 3,051 บาท/ไร่ สามารถลดตน้ ทุนได้ 604 บาท
คิดเป็นร้อยละ 16.53 ด้านการเพิ่มผลผลิตก่อนเข้าร่วมโครงการ 400.13 กก./ไร่ หลังเข้าร่วมโครงการ
467.13 กก./ไร่ ผลผลิตเพิ่มขึ้น 67 กก./ไร่ (ข้อมูลอ้างอิงจากสำนักงานเกษตรจงั หวัดขอนแก่น ณ วันที่ 25
กันยายน 2562) และมกี ารวางแผนดา้ นการตลาดร่วมกนั ทกุ ภาคส่วน มแี หลง่ รองรับการซอ้ื /ขายทีช่ ดั เจนข้นึ

4. ปัญหา/อปุ สรรค ในการดำเนินงาน และแนวทางแกไ้ ข
ปัญหา/อุปสรรค
1. การทำการเกษตรต้องอาศัยสภาพภูมิอากาศธรรมชาติ เช่นน้ำ และสภาพดิน หากปีใดเกิดภัยแล้ง

ขาดนำ้ หรือสภาพดินท่ีเสอื่ มโทรมขาดแรธ่ าตอุ าหาร ผลผลติ ทไ่ี ดก้ ็ไมเ่ ปน็ ไปตามเปา้ หมายทก่ี ำหนดไว้
2. หน่วยงานที่ร่วมบูรณาการส่งเสรมิ การผลิตรูปแบบแปลงใหญ่มีหลายหน่วยงาน และงบประมาณที่

ได้รับกม็ าล่าช้าไมส่ ามารถจดั กจิ กรรมให้ความร้ใู นช่วงระยะเวลาพรอ้ มกันไดท้ ำให้สน้ิ เปลอื งงบประมาณภาครัฐ
3. กลุ่มแปลงใหญ่ที่ไม่เป็นสหกรณ์ยังขาดอุปกรณ์ทางด้านการตลาดในการรวบรวมผลผลิตสินค้า

เกษตร เช่น โกดัง ลานตาก ตาชั่ง เป็นต้น จึงไม่สามารถรวบรวมผลผลิตได้เองเกษตรกรสมาชิกแปลงใหญ่ต้อง
นำสนิ ค้าไปจำหน่ายเองทำใหเ้ สยี ค่าใชจ้ ่ายในการขนสง่ เพิ่มขนึ้ เหมือนเดิม

4. สนิ ค้าเกษตรแปลงใหญย่ ังขาดหนว่ ยงานท่ีให้ความรูด้ ้านการใชน้ วัตกรรมหรอื เทคโนโลยสี มัยใหม่มา
ส่งเสริมให้เกษตรกรใช้ในการผลิตอย่างจริงจัง เพื่อให้สามารถลดต้นทุนการผลิตเห็นชัดเจน หรือด้านการแปร
รูปเพอ่ื เพิ่มมลู คา่ เพื่อให้เกษตรกรจำหนา่ ยสนิ คา้ ได้ในราคาทเ่ี พ่ิมขึ้นได้

แนวทางแก้ไข
1. หน่วยงานภาครฐั ท่ีเกยี่ วขอ้ งด้านการจัดหาแหล่งน้ำเพื่อการเพาะปลูก หรือการพฒั นาโครงสรา้ งของ
ดินต้องเตรียมงบประมาณรองรับเพ่ือพัฒนาแหลง่ น้ำเพื่อให้เพียงพอต่อการเพาะปลูกในปีใดที่เกดิ ภาวะภัยแล้ง
หรอื ให้ความรูแ้ ก่เกษตรกรใหค้ วามสำคัญต่อการพฒั นาคณุ ภาพของดินให้อดุ มสมบูรณ์
2. หน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องร่วมบูรณาการทำงานร่วมกัน ทั้งการจัดสรรงบประมาณ การจัดทำ
แผนปฏิบัตงิ านเพ่ือใหแ้ ผนปฏิบตั ิงานอยู่ในห้วงระยะเวลาท่ใี กล้เคียงและเหมาะสม
3. ประชาสัมพันธ์ให้เกษตรกรที่อยู่ในพื้นที่ของสหกรณ์ที่เป็นองค์กรหลักระดับอำเภอ ให้นำสินค้ามา
จำหน่ายเพื่อลดต้นทุนและค่าใช้จ่ายในการขนสินค้าไปจำหน่าย เพื่อให้องค์กรมีส่วนช่วยในการรองรับผลผลิต
เกษตรได้อยา่ งแท้จริง
4. ต้องให้ความรู้และสร้างการรับรู้ด้านการตลาดออนไลน์ และการพัฒนาตัวบรรจุภัณฑ์ให้กับ
กลุ่มแปลงใหญท่ ี่มีศักยภาพท่ีผลติ สนิ ค้าเกษตรทไ่ี ดร้ ับรองมาตรฐาน และการแปรรปู เพอ่ื เพ่ิมมูลคา่ ด้วย

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ งั หวดั ขอนแกน่ I 256

5. ภาพถ่ายแสดงการดำเนนิ กิจกรรมของงาน/โครงการ
จัดประชุมเชงิ ปฏิบัติการช่วงท่ี 1 ระหว่างวันท่ี 7 – 31 มกราคม 2562 (แปลงปี 2559 – 2560)

จัดประชมุ เชงิ ปฏิบตั กิ ารชว่ งท่ี 2 ระหวา่ งวนั ที่ 4 – 29 มนี าคม 2562 (แปลงปี 2561)

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ ังหวัดขอนแกน่ I 257

จดั พธิ ลี งนามบนั ทึกข้อตกลง(MOU) วันที่ 25 มนี าคม 2562 ณ โรงแรมเดอะวอนวีเนี่ยน จ. ขอนแกน่

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ ังหวัดขอนแก่น I 258

◼ โครงการขบั เคลอ่ื นเกษตรอนิ ทรีย์ในสถาบันเกษตรกรในพ้ืนทน่ี ิคมสหกรณ์

1. วตั ถปุ ระสงค์/เปา้ หมาย/พ้ืนท่ดี ำเนนิ งานโครงการ :
- เพือ่ ใชร้ ปู แบบการเกษตรแบบผสมผสานและเกษตรทฤษฎีใหม่ เปน็ ทางเลือกหรือเปน็ ทางออกอีก

ทางหนึ่งของเกษตรกรในการดำรงชพี ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
2. ผลการดำเนินงาน :

1) จดั อบรม ตามโครงการ/แผนงาน จำนวน 4 หลักสตู ร ดงั นี้
1.1 โครงการปรบั เปล่ยี นการผลติ สูร่ ะบบเกษตรอินทรีย์ ขน้ั ท่ี 2 ในพนื้ ทนี่ ิคมสหกรณ์ดงมูล
เพื่อให้สมาชิกสหกรณ์ที่เข้ารับการอบรมมีความรู้ ความเข้าใจในการผลิตเกษตรอินทรีย์

ข้ันที่ 2 ซ่ึงเป็นการผลิตท่ีใหผ้ ลผลิตมคี ุณภาพปลอดภัย และสามารถผลติ เกษตรอินทรยี ์อย่างเปน็ ระบบ นำไปสู่
GAP หรือ PSG เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้ผู้บริโภค และพื้นฟูระบบนิเวศการเกษตรและทรัพย์ยากรธรรมชาติ
สร้างความยง่ั ยนื ทางดา้ นส่งิ แวดลอ้ ม ประกอบดว้ ยสมาชกิ สหกรณ์นิคมดงมลู หนงึ่ จำกัด จำนวน 10 ราย พื้นท่ี
การผลติ 10 ไร่ สมาชกิ สหกรณน์ ิคมดงมูลสอง จำกดั จำนวน 20 ราย พน้ื ท่กี ารผลติ 80 ไร่

๑.๒ โครงการเกษตรอินทรยี ์เบื้องตน้ และเกษตรอนิ ทรยี ์เฉพาะชนดิ อนิ ทรยี ์ ขนั้ ท่ี 1
เพื่อให้สมาชิกที่เข้าร่วมโครงการใช้รูปแบบการเกษตรทฤษฎีใหม่เป็นทางเลือกหรือ

ทางออกอีกทางหนึ่งในการดำรงชีพตามแนวปรัชญาเศรฐกิจพอเพียง สมาชิกที่เข้าร่วมโครงการเข้าใจการทำ
เกษตรอนิ ทรีย์ การพัฒนาเกษตรอินทรยี ์เบื้องต้นเฉพาะชนิดเกษตรอินทรีย์ สมาชิกทเี่ ข้ารว่ มโครงการได้มีการ
พัฒนาความคิด พัฒนาระบบเกษตรอินทรีย์เพื่อให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาด สร้างความเชื่อมั่นใน
การยอมรับและเล็งเห็นความสำคัญในการผลิตอาหารอินทรีย์สู่ผู้ บรโิ ภค ประชาสัมพนั ธแ์ ละถ่ายทอดความรู้ให้
สมาชิกสหกรณ์ที่ไม่เข้ารับการอบรม ได้เข้าใจการทำเกษตรอินทรีย์ตลอดจนสร้างภาพพจน์ที่ดี ของเกษตร
อนิ ทรยี ข์ องสมาชิกสหกรณใ์ นพื้นท่ีนคิ มสหกรณด์ งมูล ให้มีความตอ่ เน่ือง เกดิ ความยงั่ ยืนในอาชพี ประกอบดว้ ย
สมาชิสหกรณ์นิคมดงมูลหนึ่ง จำกัด จำนวน 10 ราย พื้นที่การผลิต 30 ไร่ สมาชิกนิคมสหกรณ์ดงมูลสอง
จำกัด จำนวน 10 ราย พน้ื ท่ีการผลิต จำนวน 20 ไร่

1.3 โครงการศกึ ษาดูงานเกษตรอินทรีย์เฉพาะดา้ น และการสรา้ งเครอื ข่ายเกษตรอนิ ทรยี ์
เพื่อให้สมาชิกที่เข้ารับการอบรมโครงการเกษตรอินทรีย์เบื้องต้น และเกษตรอินทรีย์

เฉพาะชนิดอินทรีย์ ขัน้ ที่ 1 (จำนวน 20 ราย) มคี วามเข้าใจทั้งด้านวชิ าการพรอ้ มท้ังการฝึกภาคปฏิบัติและการ
สร้างเครือข่ายอินทรียเ์ พ่ือทจ่ี ะได้นำความรู้มาผลติ เกษตรอนิ ทรียใ์ หม้ ีคุณภาพตอบสนองความต้องการผู้บริโภค
ในตลาด มีรายได้เพิ่มขึ้นจากการผลิตการเกษตรแบบเดิม โดยได้นำสมาชิกสหกรณ์ที่ผ่านการอบรมเกษตร
อินทรีย์ขั้นที่ 1 จำนวน 20 ราย ศึกษาดูงาน ทั้งภาคทฤษฎี และภาคปฏิบัติ ที่จังหวัดยโสธร และจังหวัด
อำนาจเจริญ รวม 3 วนั 2 คนื

1.4 โครงการ การเตรียมการรับรองเกษตรอนิ ทรียแ์ บบมีส่วนรว่ ม (PGS)
เพ่ือใหส้ มาชิกท่ีเข้ารับการอบรมโครงการเกษตรอนิ ทรีย์เบื้องตน้ และเกษตรอนิ ทรีย์

เฉพาะชนิดอินทรยี ์ ขน้ั ที่ 1 จำนวน 20 ราย เขา้ รับการอบรมเพิ่มเติม ให้มีความเข้าใจ ระบบการรับรอง PGS

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณจ์ ังหวดั ขอนแกน่ I 259

ระบบทก่ี ลุ่มผผู้ ลติ /ชมุ ชนมสี ว่ นรว่ มในการตรวจสอบกนั เอง ซึ่งเรยี กวา่ Participatory Guarantee System
(PSG) หรือเรยี กโดยทวั่ ไป คือ “ชมุ ชนรบั รอง”

๑.๕ เงินอุดหนุนทั่วไป จา่ ยเงนิ สนับสนุนเพอ่ื เป็นค่าใช้จา่ ยในการย่ืนขอรบั รองมาตรฐาน
สนิ คา้ เกษตร รายละ ๓.๐๐๐ บาท จำนวน ๒๐ ราย รวมเปน็ เงิน ๖๐.๐๐๐ บาท
3. ผลลพั ธ์ : (ระบุทั้งผลลพั ธ์เชงิ ปริมาณ และเชงิ คุณภาพ)

ผลลัพธ์เชิงปริมาณ
1. การปฏิบัติงาน เป็นไปตามตัวชี้วัดระดับกิจกรรมหลักของกรมส่งเสริมสหกรณ์ โดยมีการอบรม

ทั้งหมด จำนวน 4 ครั้ง อบรมให้ความรู้เกษตรอินทรีย์เบื้องต้น ขั้นที่ 1 ให้กับสมาชิก สหกรณ์นิคมดงมูลหนึ่ง
จำกัด จำนวน 10 ราย พื้นที่การผลิต จำนวน 30 ไร่ สมาชิสหกรณ์นิคมดงมูลสอง จำกัด จำนวน 10 ราย
พ้นื ทก่ี ารผลิต จำนวน 20 ไร่ รวม ๔ หลกั สตู ร จำนวน 20ราย/๔ คร้ัง

ผลลพั ธ์เชิงคุณภาพ
1. สมาชิกสหกรณ์นคิ มดงมูลหนึ่ง จำกัด จำนวน 3 ราย มีการปรับเปลี่ยนการผลติ ที่เคยใช้สารเคมี

มาปรับเปลี่ยนการเกษตร ปลอดสาร โดยใช้ปุ๋ยหมัก และปุ๋ยคอก แทนปุ๋ยเคมี ไม่ใช้สารเคมีในการผลิตทั้งพืช
และสัตย์ ในการประกอบอาชพี

2. สมาชิกสหกรณ์นิคมดงมูลสอง จำกัด มีการรวมกลุ่ม ตั้งเป็นกลุ่มผู้ปลูกหน่อไม้ฝรั่ง โดย มีการ
รับรองของกลมุ่ PGS เพือ่ ใหผ้ ้รู บั ซ้ือตรวจสอบอีกครง้ั โดยจะมเี อกชนมารบั ซ้อื ถงึ กลุ่มผผู้ ลิต
4. ปญั หา/อุปสรรค ในการดำเนนิ งาน และแนวทางแก้ไข

1. การทำเกษตรอนิ ทรยี ์ ที่จะได้ผลจะตอ้ งมคี ู่ค้าคผู่ ลิตช่วยสนบั สนนุ ในเรื่องของการตลาดก่อน จึงจะ
ทำให้ไดผ้ ลผลิตทมี่ รี าคาที่สงู กว่าสนิ คา้ ปกติ

2. การทำเกษตรอินทรีย์ต้องใช้ระยะเวลาในการปรับเปลี่ยนแบบค่อยเป็นค่อยไป ไม่สามารถ
ปรบั เปลยี่ นไดท้ นั ทีทันใด โดยเฉพาะพ้นื ท่ีทท่ี ำการเกษตรแบบเชงิ เดยี วมานาน

3. การทำการเกษตรในพ้ืนที่นิคมสหกรณด์ งมูล สว่ นใหญ่บางฤดูกาลการผลิต ประสบปัญหาทางด้าน
สภาพดินฟา้ อากาศไม่อำนวย
5. ภาพถ่ายแสดงการดำเนินกิจกรรมของงาน/โครงการ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณ์จงั หวัดขอนแกน่ I 260

กจิ กรรมการศึกษาดูงานตามโครงการขับเคลอื่ นเกษตรอนิ ทรียใ์ นสถาบันเกษตรกรในพนื้ ท่ีนิคมสหกรณ์

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ ังหวัดขอนแก่น I 261

◼ โครงการอนรุ ักษ์พันธกุ รรมพืชอนั เนือ่ งมาจากพระราชดำริ สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี

1. วตั ถุประสงค/์ เป้าหมาย/พื้นทีด่ ำเนนิ งานโครงการ :
เพื่อแนะนำส่งเสริมสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรในพื้นที่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ให้ส ามารถ

ดำเนินกิจกรรมเพื่อช่วยเหลือเกษตรกร/สมาชิกด้านเศรษฐกิจและสังคม ให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น รวมถึง
เผยแพร่การสหกรณ์ให้แก่นักเรียน/กลุ่มอาชีพ/กลุ่มชาวบ้าน/บุคคลทั่วไป ให้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการ
ดำเนนิ ชีวิตประจำวนั ได้ ตามแนวทางอันเนือ่ งมาจากพระราชดำริ

2. ผลการดำเนนิ งาน :
1. จัดอบรมตามโครงการ/แผนงาน จำนวน 1 หลกั สูตร และนอกแผนงานของกรมฯ จำนวน 1 โครงการ

ดังนี้
1.1 โครงการเสวนาเสวนาแบบมีส่วนร่วมการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ตามพระราชดำริสมเด็จ

พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- ติดต่อประสานงาน สมาชิกสหกรณ์นิคมดงมูลที่เป็นปราชญ์ชาวบ้าน ผู้แทนจาก อบต. ผู้แทน

นกั เรยี นในพ้ืนท่นี คิ มสหกรณ์ดงมูล
- ดำเนินการจัดเวทีเสวนาแบบมีส่วนร่วม ในพื้นที่แปลงสาธิตพันธุกรรมพืชในพื้นที่นิคมสหกรณ์

ผู้เข้าเสวนาประกอบไปดว้ ย ผนู้ ำสหกรณ์ ผู้นำทอ้ งถนิ่ ตัวแทนนกั เรยี น จำนวน 65 ราย
- ผู้นำร่วมการเสวนาประกอบด้วย ปราชญ์ชาวบ้าน จำนวน 1 คน อาจารย์โรงเรียนที่มีสวน

พฤกษศาสตร์ตามโครงการพระราชดำรฯิ จำนวน 1 คน เจ้าหน้าที่ศูนย์เพาะเมลด็ พันธ์กล้าไม้จังหวัดขอนแกน่
จำนวน 1 คน และนิคมสหกรณด์ งมูล จำนวน 1 คน

- สรุปผลที่ได้จากการเสวนาคือ มีการร่วมมือระหว่างนิคมสหกรณ์ดงมูล และโรงเรียนที่มีสวน
พฤกษศาสตร์ ในการรวบรวมพืชพรรณไมป้ ระจำถ่ิน มกี ารนำประโยชนจ์ ากทรัพยากรในท้องถิ่น มาแปรรูปเพ่ือ
เป็นผลิตภณั ฑ์ เชน่ ยางหม่องสมุนไพร สเปร์สมนุ ไพร ลกู ประคบสมนุ ไพร และการเพาะกลา้ ไมช้ นดิ ตา่ ง ๆ

1.2 โครงการ “สหกรณ์ร่วมใจภักดิ์ พัฒนาสิ่งแวดลอ้ ม นอ้ มนำพระราชปณิธานความดี เฉลิมพระ
เกยี รติ เนื่องในโอกาสมหามงคลพระราชพิธีบรมราชาภเิ ษก” (โครงการนอกแผนงานกรมฯ)

- ได้จัดทำโครงการ “โครงการสหกรณ์ร่วมใจภักดิ์ พัฒนาสิ่งแวดล้อมน้อมนำพระราชปณิธาน
ความดี เฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสมหามงคลพระราชพิธีบรมราชาภิเษก” เพื่อร่วมเฉลิมพระเกียรติ
พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธบิ ดศี รีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หวั เนื่องในโอกาสมหา
มงคลการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 และเนื่องในวันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จ
พระเจ้อยู่หัว รัชการที่ 10 ในวันที่ 28 มกราคม 2562 ทรงเฉลิมพระชนพรรษา 76 พรรษา และเพื่อให้
ขบวนการสหกรณ์ในจังหวัดขอนแก่น มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและเห็นคุณค่าของ
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยดำเนินการปลูกต้นไม้ภายในบริเวณนิคมสหกรณ์ดงมูล จังหวัด
ขอนแกน่ ทมี่ ีแปลงอนุรกั ษ์พนั ธกุ รรมพืชตามแนวพระราชดำริ สมเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพ
รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เพื่อพลิกฟื้นให้เป็นป่าธรรมชาติของภาคอีสาน คือป่าเบญจพรรณ ให้
เกิดขน้ึ ในนคิ มสหกรณ์ดงมลู ในอนาคต

- ดำเนินการปลูกต้นไม้ เช่น ตะเคียนทอง (ต้นแคน) ตะเคียนน้ำ (ต้นแต้) มะค่าโม่ง(ต้นบักค่า)
ตะแบก (ต้นสะแบง) จำนวน ๒67 ต้น ในบริเวณแปลงอนุรักษ์พันธุกรรมพืชสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ ังหวัดขอนแกน่ I 262

สยามบรมราชกุมรี ในพื้นที่แปลงนิคมสหกรณ์ดงมูล จังหวัดขอนแก่น ผู้เข้าร่วมโครงการประกอบด้วย
ขา้ ราชการ พนกั งานราชการ ลกู จ้าง กรรมการสหกรณ์ พนักงานสหกรณ์ พนักงานสมาคมฌาปนกิจสงเคราะห์
นคิ มดงมูล จำนวน 60 ราย

2. จ้างเหมาบริการจัดทำระบบน้ำในพื้นที่แปลงสาธิต 1 ระบบ (ห้ามดำเนินการในรูปแบบที่เป็นงบ
ลงทนุ )

- ได้ดำเนินการจ้างเหมาจัดทำระบบน้ำในพืน้ ที่แปลงอนุรักษพ์ ันธกุ รรมพืช ในพื้นที่นิคมสหกรณ์
ดงมูล จงั หวัดขอนแก่น จำนวน 2 แปลง เปน็ เงิน 29,968.00 บาท (สองหมนื่ เก้าพันเก้าร้อยหกสิบแปดบาท
ถว้ น)

3. ผลลัพธ์ :
ผลลัพธ์เชิงปรมิ าณ
1. การปฏิบัติงาน เป็นไปตามตัวชี้วัดระดับกิจกรรมหลักของกรมส่งเสริมสหกรณ์ โดยมีการอบรม

ทั้งหมด จำนวน 2 ครงั้ (ตามแผนงานกรมฯ 1 คร้งั นอกแผนงานกรมฯ 1 ครัง้ )
- โครงการเสวนาเสวนาแบบมีส่วนร่วมการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพ

รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารี มีผ้เุ ขา้ รว่ ม เสวนา จำนวน 65 ราย และผู้นำรว่ มเสวนา จำนวน ๔ ราย
- โครงการ “สหกรณ์ร่วมใจภักดิ์ พัฒนาสิ่งแวดลอ้ ม น้อมนำพระราชปณิธานความดี เฉลิมพระเกียรติ

เนื่องในโอกาสมหามงคลพระราชพิธีบรมราชาภิเษก” (โครงการนอกเหนือจากแผนงานของกรมฯ) มีผู้เข้าร่วม
โครงการ 60 ราย

- จ้างเหมาจัดทำระบบน้ำในพื้นที่แปลงอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ในพื้นที่นิคมสหกรณ์ดงมูล จำนวน
2 แปลง เป็นเงิน 29,968.00 บาท (สองหมื่นเก้าพันเกา้ รอ้ ยหกสิบแปดบาทถ้วน)

ผลลัพธเ์ ชิงคณุ ภาพ
1. โครงการเสวนาเสวนาแบบมีส่วนร่วมการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพ

รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มีผุ้เข้าร่วม เสวนา จำนวน 65 ราย และผู้นำร่วมเสวนา จำนวน ๔ ราย
และมีผลสรุปผลที่ได้จากการเสวนาคือ มีการร่วมมือ ระหว่างนิคมสหกรณ์ดงมูล และโรงเรียนที่ มีสวน
พฤกษศาสตร์ ในการรวบรวมพืชพรรณไม้ประจำถ่ิน มีการนำประโยชนจ์ ากทรพั ยากรในท้องถ่นิ มาแปรรูปเพ่ือ
เป็นผลติ ภณั ฑ์ เชน่ ยางหมอ่ งสมุนไพร สเปร์สมนุ ไพร ลูกประคบสมนุ ไพร และการเพาะกลา้ ไม้ชนดิ ตา่ ง ๆ

2. โครงการ “สหกรณ์รว่ มใจภกั ด์ิ พฒั นาสิง่ แวดลอ้ ม น้อมนำพระราชปณิธานความดี เฉลมิ พระเกียรติ
เนื่องในโอกาสมหามงคลพระราชพิธีบรมราชาภิเษก” (โครงการนอกเหนือจากแผนงานของกรมฯ) มีผู้เข้าร่วม
โครงการ 60 ราย มกี ารปลูกต้นไม้ จำนวน ๒67 ตน้

4. ปญั หา/อุปสรรค ในการดำเนินงาน และแนวทางแก้ไข
1. สภาพดินที่จัดทำแปลงอนุรักษ์พันธุกรรมพืชเป็นพื้นที่ดินที่เสื่อมคุณภาพ จะต้องมีการบำรุงรักษา

อยา่ งดตี น้ ไมจ้ งึ จะสามารถเจริญเตบิ โตได้ดี
๒. โครงการ อนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยาม

บรมราชกุมารี ในนิคมสหกรณ์ดงมูล ดำเนินการปลูกพันธ์ไม้ท้องถิ่นที่หายาก หรือใกล้จะสูญพันธุ์ ซึ่งต้องใช้
ระยะเวลานานในการดูแลบำรุง รักษา เพราะเป็นพรรณไม้เจริญเติบโตชา้ จงึ จะเหน็ ผลเป็นรูปธรรม

3. กรมส่งเสริมสหกรณ์ จำเป็นต้องให้การสนับสนุนในเรื่องงบประมาณ ในการดูแล บำรุงรักษา
แปลงอนุรักษฯ์ อย่างตอ่ เน่ืองจึงจะเกดิ ผลตามวัตถปุ ระสงค์โครงการฯ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ ังหวดั ขอนแกน่ I 263

5. ภาพถา่ ยแสดงการดำเนินกิจกรรมของงาน/โครงการ

แปลงเกษตรอนรุ ักษพ์ ันธุกรรมพืชอันเน่ืองมาจากพระราชดำริ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณจ์ ังหวดั ขอนแก่น I 264

◼ โครงการพัฒนาสินค้าเกษตรกร (CO–OP market ในนคิ มสหกรณ์)

1. วัตถปุ ระสงค์/เปา้ หมาย/พืน้ ท่ดี ำเนนิ งานโครงการ :
1. เพ่อื จดั ตัง้ ตลาดสินค้าเกษตรในสหกรณ์
2. เพื่อให้สมาชิกสหกรณ์และเกษตรกรมชี ่องทางจำหน่ายสินค้าเกษตร

2. ผลการดำเนนิ งาน :
1. ประสานงาน แนะนำ ส่งเสริมสหกรณ์ที่อยู่ในเขตนิคมสหกรณ์ดงมูล จังหวัดขอนแก่น เข้าร่วม

โครงการ ประกอบดว้ ย สหกรณน์ คิ มดงมลู หน่งึ จำกดั และสหกรณ์นิคมดงมลู สอง จำกัด
2. ประสานงาน แนะนำ สหกรณ์ที่เข้าร่วมโครงการ เบิกเงินอุดหนุน เพื่อดำเนินการซื้ออุปกรณ์ที่

จะต้องดำเนินการในการจัดตลาดสนิ คา้ เกษตร โดยให้ดำเนินการซอ้ื เต็นทผ์ ้าใบ โตะ๊ วางสนิ คา้ และเกา้ อ้ี
3. จัดอบรมโครงการพัฒนาสินค้าการเกษตร (CO – OP ในนิคมสหกรณ์) ให้ พนักงานสหกรณ์

คณะกรรมการสหกรณ์ สมาชิกสหกรณ์ เพื่อพัฒนาความรู้ การพัฒนาสินค้าปลอดภัยให้มี QR code และการ
พัฒนาบรรจุภัณฑ์สินค้า พร้อมเสวนาการดำเนินการให้มีการจัดตั้งตลาดสินค้าเกษตรให้เกิดขึ้นในสหกรณ์ ท้ัง
2 แห่ง คือ ตลาดสินค้าเกษตรสหกรณ์นิคมดงมูลหนึ่ง จำกัด และ ตลาดสหกรณ์นิคมดงมูล สอง จำกัด ในแต่
ละสหกรณม์ ผี ู้เข้ารบั การอบรมสหกรณ์ละ 25 ราย

4. ดำเนินการจัดตลาดสินค้าการเกษตร ทั้ง 2 สหกรณ์ โดยได้จัดสหกรณ์ละ 2 ครั้ง ต่อ เดือน ได้มี
การประชาสัมพันธ์สถานีวิทยุท้องถิ่นไทยหนองโก 102.75 Mhz และได้จ้างเหมารถยนต์ประชาสัมพันธ์
เพื่อใหเ้ กษตรกรในพืน้ ที่รับทราบ และรวมซือ้ รวมขายสินค้าเกษตร ในตลาดสนิ คา้ การเกษตรของสหกรณ์

3. ผลลพั ธ์ :
ผลลัพธ์เชิงปริมาณ
๑. สหกรณ์ท้ัง 2 แหง่ ได้เขา้ รว่ มโครงการ และไดด้ ำเนนิ การจัดซ้อื จัดจา้ ง เต็นทผ์ า้ ใน โตะ๊

เก้าอ้ี ตามระเบยี บของสหกรณ์ พร้อมเบิกเงนิ อดุ หนนุ ในการจดั ซอื้ จัดจา้ ง สหกรณล์ ะ 51,200 บาท รวม 2
สหกรณ์ เปน็ เงนิ 102,400 บาท

๒. สหกรณท์ ัง้ 2 แหง่ ดำเนนิ การจดั ตั้งตลาดสนิ ค้าเกษตรสหกรณ์
๓. จดั อบรมโครงการพฒั นาสินคา้ เกษตร (CO – OP market ในนิคมสหกรณ์) จำนวน 2
สหกรณ์ สหกรณ์ละ 1 ครง้ั ผู้เข้ารับการอบรม สหกรณล์ ะ 25 คน รวมทงั้ สิน 50 คน
ผลลัพธ์เชิงคุณภาพ
1. สมาชิกสหกรณ์สามารถพัฒนาบรรจุภัณฑ์สินค้าเพื่อเพิ่มมูลค่าได้ เช่น บรรจุภัณฑ์ผ้าขาวม้าบรรจุ
ภณั ฑ์สำหรบั พชื ผักให้เหมาะสม
๒. สมาชิกมีการปรับปรุงและจะผลิตสินค้าปลอดภัยมาจำหน่ายในตลาดสินค้าเกษตรสหกรณ์
เพือ่ แขง่ ขันดา้ นอาหารปลอดภัย

4. ปญั หา/อุปสรรค ในการดำเนินงาน และแนวทางแก้ไข
1. ในปัจจุบันตลาดสินค้าชุมชนมีจำนวนมาก โดยเป็นตลาดที่พ่อค้าจัดตั้งขึ้น และตลาดชุมชนที่

องค์การปกครองส่วนท้องถิ่นได้จัดตั้งขึ้น ซึ่งมีงบประมาณในการจัดสร้างอาคารเพื่อให้เกษตรกรมาขายสินค้า
เปน็ ประจำ ทำใหต้ ลาดสินค้าเกษตรสหกรณ์เปน้ การดำเนินการซ้ำซ้อนกับหนว่ ยงานอ่ืน ๆ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณจ์ ังหวดั ขอนแก่น I 265

2. นคิ มสหกรณด์ งมูล จงึ ได้ปรับเปล่ียนวธิ ดี ำเนินการ โดยใหส้ มาชิกสหกรณ์ไปรว่ มขายสินค้ากับตลาด
ชุมชนต่าง ๆ โดยให้สมาชิกยืมอุปกรณ์ไปใช้ พร้อมให้สหกรณ์ได้ออกค่าใช้จ่ายช่วยสมาชิก เช่น ค่าเก็บขยะ
คา่ ไฟฟา้ ในตลาดชมุ ชนให้กับสมาชิกสหกรณ์
5. ภาพถ่ายแสดงการดำเนินกจิ กรรมของงาน/โครงการ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณ์จงั หวัดขอนแกน่ I 266

 โครงการสหกรณ์สขี าวด้วยธรรมาภิบาล

ด้วยในปีงบประมาณ พ.ศ 2562 กรมส่งเสริมสหกรณ์ได้กำหนดกิจกรรมการส่งเสริมสหกรณ์ สีขาว
ด้วยธรรมาภิบาล เป็นโครงการยุทธศาสตร์ เพื่อสนับสนุนแผนการปฏิรูปประเทศด้านเศรษฐกิจ สอดคล้องกับ
ยุทธศาสตร์ชาติ ด้านการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม ซึ่งเป็นแผนงานหน่งึ ทย่ี กระดับสหกรณ์ด้าน
การพัฒนาความเข้มแข็งเพิ่มขดี ความสามารถ พัฒนาระบบการบริหารจัดการ สรา้ งภาพลักษณ์ท่ีดี ด้วยการนำ
หลกั ธรรมาภิบาลหรอื การกำกับดูแลกจิ การท่ดี ี มาใชใ้ นการแนะนำส่งเสริมสหกรณ์ เพ่อื ให้สหกรณเ์ ปน็ องค์กรที่
มีการบริหารจัดการด้วยความซื่อสัตย์ โปร่งใสมีความรับผิดชอบ สร้างการมีส่วนร่วมและมีการใช้กระบวนการ
บริหารจัดการเพื่อให้การใช้ทรัพยากรเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ เกิดประสิทธิผล คุ้มค่า และประหยัด ทำให้
สหกรณ์สามารถดำเนินงานประสบความสำเร็จ บรรลุวัตถุประสงค์เป็นองค์กรทีเ่ ข้มแข็งมีความมัน่ คง ส่งผลให้
สหกรณเ์ ปน็ ทเี่ ชื่อถอื และยอมรับจากทุกฝ่ายท่เี ก่ียวข้อง

กจิ กรรมการดำเนินงาน

ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 สำนักงาน
สหกรณ์จังหวัดขอนแก่นได้คัดเลือกสหกรณ์ออมทรัพย์
สาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น จำกัด เข้าร่วมโครงการ
และสหกรณ์เองก็มีความพร้อมที่จะปฏิบัติตาม
หลักเกณฑ์ของสหกรณ์สีขาว ทั้ง 9 หลักให้สำเร็จ
ภายในรอบระยะเวลา 1 ปี โดยได้มีการแต่งต้ัง
คณะทำงานภายในสหกรณ์ให้รับผิดชอบในการ
ดำเนินการในแต่ละหลัก ซึ่งได้รับความร่วมมือจาก
คณะกรรมการ ฝ่ายจัดการและสมาชิกของสหกรณ์เอง
เป็นอย่างมาก ส่งผลให้การประเมินครั้งที่ 1 จาก
คณะกรรมการ ได้รับคะแนนร้อยละ 83.97 ถือว่าเป็น
คะแนนที่สูง แต่ยังไม่ผ่านเกณฑ์ในภาพรวม จากผลที่
ได้สหกรณ์ได้นำคำแนะนำจากคณะกรรมการ ไป
ปรับปรุงแก้ไข ส่งผลให้การประเมินครั้งที่ 2 จาก
คณะกรรมการระดับจังหวัด ได้รับคะแนนร้อยละ
99.30 ซึ่งผ่านเกณฑ์การประเมิน จนได้รับเกียรติบัตร
จากผู้วา่ ราชการจงั หวดั ขอนแก่น

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแกน่ I 267

ตวั ชวี้ ัดความสำเรจ็

1. ความร่วมมือร่วมใจของทุกภาคส่วนในสหกรณ์ ที่มีความตั้งใจจริงในการปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ของ
โครงการ
2. เจ้าหน้าที่ส่งเสริมสหกรณ์ ที่เข้าแนะนำส่งเสริมสหกรณ์มีความรู้ความสามารถและความเข้าใจใน
หลกั เกณฑข์ องสหกรณส์ ขี าวดว้ ยธรรมภาบาล

3. สหกรณ์มีการวางแผนการดำเนินงานที่ดีและมีกรอบเวลาที่สามารถปฏิบัติได้ทั้ง 9 หลักภายใน
ระยะเวลา 1 รอบปีบญั ชี

ผลสมั ฤทธิข์ องโครงการ

1. สหกรณ์ได้นำหลักธรรมาภบิ าลไปปรบั ใช้ในการดำเนนิ งานอยา่ งจริงจัง ส่งผลใหส้ หกรณ์มีภาพลักษณ์ท่ี
ดไี ดร้ ับความเชอ่ื มันศรทั ธาจากมวลสมาชกิ
2. เกิดความสามัคคี การมีส่วนร่วมภายในสหกรณ์ ในการช่วยเหลือซ่ึงกันและกัน และช่วยกันดำเนินงาน
ใหไ้ ดต้ ามหลักเกณฑข์ องธรรมาภบิ าลจนผ่านเกณฑ์การประเมิน

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณ์จงั หวดั ขอนแกน่ I 268

 เงนิ กองทุนพัฒนาสหกรณ์

เงินกองทนุ พฒั นาสหกรณ์ จัดตง้ั ขึน้ โดยมวี ัตถุประสงค์ในการใหค้ วามชว่ ยเหลือทางการเงินแก่สหกรณ์
เพื่อพัฒนาธุรกิจและส่งเสริมการดำเนินงานให้ก่อประโยชน์แก่สมาชิก โดยในปีงบประมาณ พ.ศ.2562
จังหวัดขอนแก่นปล่อยเงินกู้ให้กับสหกรณ์รวมทั้งสิ้น 104,530,000 บาท แยกเป็นโครงการปกติ จำนวน
25,580,000 บาท โครงการพิเศษ จำนวน 78,950,000 บาท มีสหกรณ์เข้าร่วมโครงการ 29 สหกรณ์
สมาชกิ 4,156 ราย ตามโครงการดังตอ่ ไปนี้

1. โครงการปกติ

กิจกรรมการดำเนินงาน

ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 จงั หวัดขอนแก่น
มีสหกรณ์ที่เข้าร่วมโครงการ จำนวน 10 สหกรณ์
เป็นเงิน 25,580,000 บาท มีสมาชิกเข้าร่วม
โครงการ 1,239 ราย โดยสหกรณ์ให้สมาชิกกู้เพ่ือ
รวบรวมผลผลิต ปล่อยให้สมาชิกกู้ จัดหาสินค้ามา
จำหน่าย และลงทุนในทรัพย์สิน ในอัตราดอกเบี้ย
ตามชน้ั ลกู หนข้ี องสหกรณ์

ตัวชวี้ ดั ความสำเรจ็

1. สหกรณ์ทเ่ี ขา้ ร่วมโครงการส่งชำระหนี้ได้
ไมน่ อ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 99

2. สหกรณ์ท่ีเข้ารว่ มโครงการใชเ้ งินกตู้ รง
ตามวตั ถปุ ระสงค์

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณจ์ งั หวดั ขอนแก่น I 269

ผลสัมฤทธข์ิ องโครงการ
1. สหกรณ์มีเงินทนุ ดอกเบย้ี ตำ่ ในการบริการสมาชิกของตน ทำใหส้ หกรณ์ลดคา่ ใช้จ่ายใน

การเนนิ ธรุ กิจได้
2. สมาชิกมีรายได้เพิ่มมากขึ้นจากพื้นที่ทำการเกษตรของตนเอง สมาสามารถปลูก

พชื ผักตา่ งๆ และเล้ยี งสัตว์ได้ในฤดแู ล้ง
3. สมาชิกลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือนลง เนื่องมาจากมีผลผลิตทางการเกษตรของตนเองไว้

บรโิ ภคและจำหนา่ ย

2. โครงการจัดหาแหล่งนำ้ ให้สมาชิกสหกรณ์

เกษตรกรในประเทศไทยประสบปัญหาที่สำคัญ คือการขาดแคลนน้ำเพื่อทำการเกษตร โดยเฉพาะ
อย่างยิ่งในเขตพื้นที่เกษตรที่อาศัยน้ำฝน ซึ่งเป็นพื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศ และส่วนมากเป็นนาข้าวและพืชไร่
ทำให้มีความเสี่ยงกับความเสียหายอันเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ และสิ่งแวดล้อม โดย
ในฤดูฝน ฝนไม่ตกตามฤดูกาล ตกนอ้ ย ท้งิ ชว่ ง ไม่กระจายสม่ำเสมอ ทำให้มีนำ้ เกบ็ กกั ในแหลง่ น้ำนอ้ ย แหล่งกัก
เกบ็ นำ้ มีจำกัด เสอื่ มสภาพ ตื้นเขนิ ชำรุด ทำใหม้ ปี ระสทิ ธิภาพตำ่ กรมส่งเสรมิ สหกรณไ์ ด้ตระหนกั ถงึ ปัญหาการ
ขาดแคลนน้ำเพ่ือเกษตรกรรมของสมาชกิ สหกรณ์ จึงได้จัดทำโครงการจัดหาแหลง่ นำ้ ใหส้ มาชิกสหกรณ์ โดยใช้
เงินกู้กองทุนพัฒนาสหกรณ์ เพื่อเป็นทุนให้สหกรณ์กู้นำไปให้สมาชิกกู้ต่อสำหรับนำไปลงทุนจัดหาและ/หรือ
พัฒนาแหล่งน้ำในพื้นที่เกษตรกรรมของตนเองอย่างเป็นระบบ เป็นการเพิ่มโอกาสในการทำการเกษตร

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ ังหวัดขอนแกน่ I 270

ลดความเสี่ยงในการขาดแคลนน้ำเพื่อการเกษตรกรรมจากการพึ่งพาแหล่งน้ำตามธรรมชาติหรือชลประทาน
เพยี งอยา่ งเดยี ว
กิจกรรมการดำเนนิ งาน

ในปีงบประมาณ พ.ศ.2562 จังหวัดขอนแก่นมี
สหกรณ์ที่เข้าร่วมโครงการ จำนวน 12 สหกรณ์ เป็น
เงนิ 23,270,000 บาท มสี มาชิกเข้าร่วมโครงการ 468
ราย โดยสหกรณ์ให้สมาชิกกู้เพื่อลงทุนในการจัดหา
แหล่งน้ำในพื้นที่ทำการเกษตรของตนเอง ได้แก่ ขุด
สระน้ำเพื่อกักเก็บน้ำในฤดูฝน ขุดเจาะบ่อบาดาล
อุปกรณ์สูบนำ้ และพัฒนาปรบั ปรงุ สระนำ้ บ่อบาดาลท่ี
มีอยู่ สหกรณ์ให้สมาชิกกู้รายละไม่เกิน 50,000 บาท
อัตราดอกเบี้ยไม่เกินร้อยละ 3 ต่อปี ระยะเวลาให้กู้ 5
ปี ปลอดต้นเงนิ ปที ่ี 1 ชำระเพียงดอกเบ้ีย ชำระตน้ เงนิ
ปีที่ 2-5 ปีละ 12,500 บาท หรือร้อยละ 25 ของ
จำนวนเงนิ ท่ีกูพ้ รอ้ มดอกเบี้ย

ตัวชว้ี ดั ความสำเรจ็
1. สหกรณท์ ่ีเข้ารว่ มโครงการสง่ ชำระหน้ีได้ไม่
นอ้ ยกว่าร้อยละ 99
2. สมาชิกสหกรณ์ท่เี ข้าร่วมโครงการมีแหลง่
นำ้ ในพ้นื ทเ่ี กษตรกรรมของตนเอง ลดความ
เส่ยี งในการขาดแคลนนำ้ และลดการพ่ึงพา
แหลง่ น้ำตามธรรมชาตหิ รือชลประทานเพยี ง
แหลง่ เดยี ว

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่น I 271

ผลสัมฤทธข์ิ องโครงการ
1. สหกรณ์มีเงินทุนดอกเบี้ยต่ำในการบริการสมาชิกของตน ทำ

ใหส้ หกรณล์ ดค่าใช้จา่ ยในการเนินธุรกจิ ได้
2. สมาชิกมีรายได้เพิ่มมากขึ้นจากพื้นที่ทำการเกษตรของ

ตนเอง สมาสามารถปลูกพืชผักตา่ งๆ และเล้ยี งสัตว์ไดใ้ นฤดูแลง้
3. สมาชิกลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือนลง เนื่องมาจากมีผลผลิตทาง

การเกษตรของตนเองไว้บรโิ ภคและจำหน่าย

3. โครงการสง่ เสริมอาชีพสมาชิกสหกรณ์ท่ไี ดร้ บั ผลกระทบจากภัยแล้ง
กรมส่งเสริมสหกรณ์ได้ตระหนักถึงผลกระทบจากภัยแล้ง เนื่องจากสมาชิกสหกรณ์ส่วนใหญ่ประกอบ

อาชีพทางการเกษตร ซึ่งหากสมาชิกประสบปัญหาภัยแล้ง ผลผลิตเสียหาย จะทำให้ไม่มีรายได้ใช้จ่ายในครับ
เรือน และส่งผลใหไ้ ม่สามารถส่งชำระหนี้ที่กู้ยืมมาเพื่อประกอบอาชพี ได้ ดังนั้น เพื่อให้สมาชกิ สหกรณ์สามารถ
ผา่ นพ้นวิกฤตดงั กลา่ ว กองทุนพัฒนาสหกรณใ์ ห้การสนบั สนุนเงนิ ก้ดู อกเบ้ียต่ำเพอ่ื ช่วยเหลอื สนับสนุนสมาชิกให้
มีเงินทุนในการพัฒนาอาชีพ ฟื้นฟูอาชีพหลัก และส่งเสริมการทำอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ให้แก่สมาชิก รวมถึง
เพื่อให้สมาชิกสหกรณ์มีเงินลงทุนในการเตรียมพื้นที่การเกษตรเพื่อป้องกันผลกระทบจากภัยแล้งในระยะยาว
โดยสหกรณเ์ ขา้ มามสี ่วนร่วมในการพัฒนาอาชพี ของสมาชกิ

กิจกรรมการดำเนนิ งาน

ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 จังหวัดขอนแก่นมี
สหกรณ์ที่เข้าร่วมโครงการ จำนวน 10 สหกรณ์ เป็นเงิน
21,300,000 บาท มีสมาชิกเข้าร่วมโครงการ 930 ราย โดย
สหกรณ์ให้สมาชิกกู้เพื่อลงทุนในการเตรียมพื้นที่การเกษตร
เพื่อป้องกันผลกระทบจากภัยแล้งในระยะยาว และเป็นทุน
หมุนเวียนในการพัฒนาอาชีพในการพัฒนาอาชีพ ฟื้นฟูอาชีพ
หลัก และส่งเสริมการทำอาชีพเสริม เพือ่ เพิม่ รายได้ สหกรณใ์ ห้
สมาชิกก้ดู ังนี้

1.วัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาอาชีพ ฟื้นฟูอาชีพหลัก
ส่งเสรมิ การทำอาชพี เสริมที่ก่อให้เกิดรายได้ ให้กู้รายละไม่เกิน
30,000 บาท อัตราดอกเบย้ี ไมเ่ กนิ ร้อยละ 3 ตอ่ ปี

2. วัตถุประสงค์เพื่อลงทุนในการเตรียมพื้นที่
การเกษตรเพื่อป้องกันผลกระทบจากภัยแล้งในระยะยาว ให้กู้
รายละไม่เกิน 100,000 บาท อัตราดอกเบี้ยไม่เกินร้อยละ 3
ต่อปี ระยะเวลาใหก้ ้ไู ม่เกิน 3 ปี

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ งั หวดั ขอนแกน่ I 272

ตวั ช้ีวดั ความสำเรจ็
1. สหกรณ์ที่เขา้ รว่ มโครงการส่งชำระหนี้ได้ไม่น้อยกว่า

รอ้ ยละ 99
2. สมาชกิ สหกรณ์ท่ีเข้ารว่ มโครงการสามารถลด

ต้นทุนการผลติ /เพิ่มรายได้ ไม่ต่ำกว่าร้อยละ 90

ผลสมั ฤทธขิ์ องโครงการ
1. สหกรณ์มีเงินทุนดอกเบ้ียต่ำในการบริการสมาชิกของตน

ทำใหส้ หกรณ์ลดค่าใช้จ่ายในการเนินธรุ กจิ ได้
2. สมาชิกมีรายได้เพ่ิมมากขึ้นทั้งจากอาชีพหลัก และ

อาชพี เสริม
3. สมาชิกลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือนลง เนื่องมาจากมีผลผลติ

ทางการเกษตรของตนเองไว้บริโภคและจำหนา่ ย
4. ลดต้นทนุ ในการผลิต เนอ่ื งจากมีเงินทนุ ดอกเบ้ียตำ่

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ ังหวดั ขอนแกน่ I 273

4. โครงการสนบั สนุนสินเชอื่ เพ่อื พฒั นาธรุ กิจสหกรณ์

กองทุนพัฒนาสหกรณ์ ถือเป็นแหล่งเงินทุนหนึ่งที่สำคัญสำหรับสหกรณ์ มีสรรถนะหลัก คือ เป็น
กองทุนของรัฐที่มีอัตราดอกเบี้ยต่ำ สหกรณ์ทุกระดับชั้นเข้าถึงได้ง่าย เมื่อเทียบกับอัตราดอกเบี้ยแหล่งเงินทุน
อื่นของสหกรณ์ เพื่อเป็นการสนับสนุนสหกรณ์ให้มีโอกาสในการเข้าถึงแหล่งเงินทุนมากขึ้น เป็ นการส่งเสริม
สนับสนุนเงินทุนในการดำเนินธุรกิจหรือพัฒนาการดำเนินธุรกิจในการให้บริการสมาชิก ช่วยเหลือในการลด
ตน้ ทนุ เงินทุน และสรา้ งความมัน่ คงเข้มแข็งทางการเงนิ ให้แกส่ หกรณ์ กรมส่งเสริมสหกรณ์ จึงได้จดั ทำโครงการ
สนับสนุนสินเชื่อเพื่อพัฒนาธุรกิจสหกรณ์ เพื่อสนับสนุนเงินทุนในการดำเนินธุรกิจ ด้านสินเชื่อ จัดหาสินค้ามา
จำหน่ายและรวบรวมผลผลิต เพื่อสร้างศักยภาพการดำเนินธุรกิจ ให้สหกรณ์มีความพร้อม สามารถตอบสนอง
ความต้องการของสมาชกิ ได้อย่างทั่วถึงและเพยี งพอ
กจิ กรรมการดำเนินงาน

ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 จังหวัด
ขอนแก่นมีสหกรณ์ที่เข้าร่วมโครงการ จำนวน 9
สหกรณ์ เป็นเงิน 16,880,000 บาท โดยเป็นทุน
หมุนเวียนให้สหกรณ์กู้ยืม ในอัตราดอกเบี้ยร้อยละ 1
บาท ต่อปี สหกรณ์นำไปรวบรวมข้าว มันสำปะหลัง
จัดหาสินค้ามาจำหน่าย และให้สมาชิกกู้เพื่อเป็นทุน
ประกอบอาชีพ ไม่เกินรายละ 30,000 บาท สหกรณ์จะ
คิดดอกเบี้ยจากสมาชิกอัตราดอกเบี้ยไม่เกินร้อยละ 3
บาท ต่อปี

ตัวชวี้ ัดความสำเรจ็
1.กองทุนพัฒนาสหกรณ์ สนบั สนุนเงินกู้ใหแ้ กส่ หกรณ์ ในการดำเนนิ ธรุ กจิ ได้ไมต่ ่ำกว่า ร้อยละ 90 ของ
สหกรณ์ตามโครงการ
2. สหกรณเ์ ข้าถึงแหล่งเงนิ ทนุ ดอกเบ้ยี ต่ำ โดยไดร้ บั เงนิ กู้เพ่ือดำเนินธรุ กจิ ในการใหบ้ ริการสมาชกิ ไมต่ ำ่
กวา่ ร้อยละ 90 ของสหกรณต์ ามโครงการ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ ังหวัดขอนแกน่ I 274

ผลสัมฤทธิข์ องโครงการ
1. ลดตน้ ทุนในการดำเนินธรุ กจิ ของสหกรณ์
2. เพิ่มศักยภาพอำนาจในการต่อรองราคาทั้งในด้านการซื้อ และการขายสินค้าหรือ
ผลผลติ ของสมาชิก
3. เพ่ิมศักยภาพด้านการผลติ และการตลาดสินค้าสหกรณ์
4. สมาชิกได้รับบริการด้านวัสดุอุปกรณ์การเกษตร ปุ๋ยยาเคมีภัณฑ์การเกษตร สินค้า
อุปโภคบริโภคที่จำเป็น จากสหกรณ์ในราคายุติธรรม ช่วยลดต้นทุนในการประกอบ
อาชพี
5. สมาชกิ สหกรณไ์ ด้รบั เงนิ ทุนดอกเบ้ยี ต่ำกว่าปกติ สามารถลดตน้ ทุนในการผลิต

5. โครงการฟ้ืนฟูการใชอ้ ุปกรณ์การตลาด ASPL
ตามที่กรมส่งเสริมสหกรณ์ได้ช่วยเหลือด้านเงินทุน ภายใต้โครงการเงินกู้เพื่อปรับโครงสร้างภาค

เกษตร (ASPL) เพื่อให้สหกรณ์นำไปกอ่ สร้างอุปกรณ์การตลาด เช่น โรงสี ฉาง ไซโลและโรงงานแปรรูปผลผลติ
การเกษตรต่างๆ ในปัจจุบันอุปกรณ์การตลาดของสหกรณ์ที่ได้รับการสนับสนุนหลายแหล่งชำรุด เสื่อมสภาพ
เป็นเหตุให้สหกรณ์ไม่สามารถใช้ประโยชน์จากอุปกรณ์ดังกล่าวได้อย่างเต็มที่ กรมส่งเสริมได้ขออนุมัติ
เงนิ กองทุนพัฒนาสหกรณ์ ดอกเบ้ียรอ้ ยละ 1 ใหส้ หกรณ์กยู้ ืมเพ่ือดำเนินการฟ้ืนฟอู ุปกรณก์ ารตลาด ASPL

กิจกรรมการดำเนนิ งาน
ในจังหวัดขอนแก่น มีสหกรณ์เข้ารว่ มโครงการ คือ สหกรณโ์ คนมขอนแกน่ จำกดั จำนวนเงิน

3,000,000 บาท ในอัตราดอกเบย้ี ร้อยละ 1
ตวั ชี้วัดความสำเร็จ

1. สหกรณใ์ ช้เงนิ กตู้ รงตามวัตถุประสงค์
2. สหกรณ์เบกิ จ่ายเงนิ ก้ไู ดภ้ ายในกำหนด
ผลสมั ฤทธ์ขิ องโครงการ
1. สหกรณส์ ามารถลดต้นทุนในการดำเนินธรุ กิจ
2. สหกรณ์เพิ่มความสามารถในการดำเนินธรุ กิจ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณ์จงั หวดั ขอนแก่น I 275

6. โครงการสนับสนนุ เงนิ ทุนหมุนเวียนใหแ้ ก่สหกรณ์ ตามโครงการเงนิ ก้เู พอื่ ปรับโครงสร้างภาคเกษตร
(ASPL)

ตามที่กรมส่งเสริมสหกรณ์ได้ช่วยเหลือด้านเงินทุน ภายใต้โครงการเงินกู้เพื่อปรับโครงสร้างภาค
เกษตร (ASPL) เพื่อให้สหกรณ์นำไปก่อสร้างอุปกรณ์การตลาด เช่น โรงสี ฉาง ไซโลและโรงงานแปรรูปผลผลติ
การเกษตรต่างๆ ในการดำเนินธุรกิจของสหกรณ์ ปัจจัยที่สำคัญอย่างยิ่งคือเงินทุนหมุนเวียน เพื่อเป็นการให้
ความช่วยเหลือใหส้ หกรณ์ดำเนนิ ธรุ กิจ ลดตน้ ทนุ ใหส้ หกรณ์ และสง่ เสริมให้สหกรณ์ได้ใชป้ ระโยชน์จากอุปกรณ์
การตลาดที่ไดร้ ับอย่างเต็มท่ี กรมส่งเสริมสหกรณ์ได้ขออนุมัติเงนิ กองทุนพฒั นาสหกรณ์อัตราดอกเบย้ี ร้อยละ 1
ให้สหกรณก์ ยู้ มื เพอื่ ไปดำเนินการ

กจิ กรรมการดำเนินงาน
ในจังหวัดขอนแก่นมสี หกรณ์ท่ีเข้ารว่ มโครงการ คือ
1. สหกรณโ์ คนมขอนแก่น จำกดั จำนวน 6,000,000 บาท
2. สหกรณก์ ารเกษตรนำ้ พอง จำกัด จำนวน 3,500,000 บาท

ตัวชีว้ ัดความสำเร็จ
รอ้ ยละของการเบิกจ่ายเงินกู้โครงการสนบั สนนุ เงนิ ทุนหมุนเวยี นให้แกส่ หกรณ์ ตามโครงการเงนิ กู้

เพอื่ ปรับโครงสร้างภาคเกษตร ASPL
ผลสมั ฤทธิข์ องโครงการ

1. สหกรณ์สามารถลดตน้ ทนุ ในการดำเนินธรุ กจิ
2. สหกรณเ์ พิ่มความสามารถในการดำเนนิ ธรุ กจิ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณจ์ ังหวัดขอนแกน่ I 276

7. โครงการสง่ เสริมการผลิตและกระจายเมล็ดพันธุ์ดีแก่สหกรณ์ในสถาบนั เกษตรกร ปี 2562
การใช้เมล็ดพันธุ์ดีมีคุณภาพจะลดต้นทุนของเกษตรกรไทย เนื่องจากการใช้เมล็ดพันธุ์ดีจะลด

ปริมาณการใช้เมล็ดพันธุ์ต่อไร่ลง ผลผลิตต่อไร่เพิ่มขึ้น กรมส่งเสริมสหกรณ์จึงจัดทำโครงการนี้ขึ้น เพื่อผลิต
เมล็ดพันธุ์ดีให้เพียงพอกับความต้องการใช้ของเกษตรกรรวมทั้งส่งเสริมก ารใช้เมล็ดพันธุ์ดีในกลุ่มสมาชิก
สหกรณ์เป็นหลัก เพื่อช่วยลดต้นทนุ เพม่ิ ผลผลติ และคณุ ภาพผลผลติแก่สมาชิก โดยสนับสนนุ เงนิ ทุนหมุนเวียน
ในการดำเนนิ ธรุ กจิ เมลด็ พันธแุ์ กส่ ถาบันเกษตรกร ในอตั ราดอกเบ้ียรอ้ ยละ 1

กิจกรรมการดำเนินการ
จงั หวัดขอนแกน่ มสี หกรณ์ทเ่ี ขา้ รว่ มโครงการ คือ

1. สหกรณ์การเกษตรชุมแพ จำกดั จำนวน 2,000,000 บาท
2. สหกรณก์ ารเกษตรหนองหวาย จำกดั จำนวน 1,000,000 บาท
ตวั ชวี้ ดั ความสำเร็จ
1. เชิงปริมาณ สหกรณส์ ามารถผลิตเมลด็ พันธข์ุ า้ วและถัว่ เหลืองได้
2. เชิงคุณภาพ สหกรณ์ผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวและถั่วเหลือง ได้รับการ
พฒั นาไปส่รู ะดบั ที่สูงขึน้
ผลสัมฤทธิ์ของโครงการ
1. สหกรณ์ทเ่ี ข้ารว่ มโครงการสามารถผลิตเมลด็ พันธขุ์ ้าวและถ่ัวเหลือง
ในอตั ราตน้ ทุนต่ำ
2. สมาชิกซื้อเมลด็ พันธ์ุขา้ วและถวั่ เหลืองในราคายุติธรรม

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณ์จังหวดั ขอนแกน่ I 277

8. โครงการสนบั สนนุ เงนิ กู้ให้กับสหกรณ์ภายใตน้ โยบายการปรบั เปลย่ี นการเกษตรตามแผนท่ี
Agri-Map ในนคิ มสหกรณ์ ปี 2562

การบริหารจัดการพื้นที่เกษตรกรรม เป็นหัวใจสำคัญของการจัดการผลผลิตทางการเกษตรให้
สอดคล้องกับความต้องการของตลาด เพื่อให้ต้นทุนของเกษตรกรต่ำสุด ประสิทธิภาพการผลิตสูงสุด เมื่อผลิต
แลว้ ตอ้ งขายไดใ้ นราคาทีเกษตรกรอยู่ไดอ้ ยา่ งมคี วามสุข ไม่ทำลายธรรมชาตแิ ละภูมิสงั คม

นคิ มสหกรณ์ เป็นหน่วยงานที่มีภารกิจในการจดั สรรท่ีดนิ ใหก้ ับราษฎรท่ีไม่มที ี่ดนิ ทำกินหรอื มีน้อยไม่
เพียงพอแก่การครองชีพให้มีที่ดินทำกินและประกอบอาชีพทางการเกษตร การนำแผนที่ฐานข้อมูลการเกษตร
Agri-Map มาใช้ประโยชน์โดยการปรับเปลี่ยนหรือส่งเสริมอาชีพให้กับเกษตรกรที่เหมาะสม จึงมีความสำคัญ
อย่างยิ่งที่จะทำให้เกษตรกรในพื้นที่ได้ใช้ประโยชน์ในที่ดินให้เกิดประโยชน์สูงสุด ทำการเกษตรหรือประกอบ
อาชีพที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ สมาชิกนิคมสหกรณ์สามารถประกอบอาชีพและดำรงชีวิตได้อย่างมั่นคง
ท่ามกลางสถานการณท์ ีเ่ ปล่ียนแปลงทางด้านเศรษฐกจิ และสงั คม

กจิ กรรมการดำเนินงาน
จังหวัดขอนแก่น มีสหกรณ์ที่เข้าร่วมโครงการ คือ สหกรณ์นิคมดงมูลสอง จำกัด จำนวน 2,000,000

บาท โดยสหกรณไ์ ด้รบั เงินทุนในอตั ราดอกเบย้ี รอ้ ยละ 1 ปลอ่ ยให้สมาชิกกไู้ มเ่ กนิ ร้อยละ 3
ตวั ช้วี ัดความสำเรจ็

1. สหกรณ์ทเ่ี ขา้ รว่ มโครงการสง่ ชำระหนีไ้ ด้
2. สมาชกิ สหกรณ์ท่เี ขา้ รว่ มโครงการสามารถลดต้นทุนการผลิต/เพม่ิ รายได้
ผลสัมฤทธข์ิ องโครงการ
1. สมาชิกสหกรณ์ท่ีเข้ารว่ มโครงการสามารถลดต้นทนุ การผลิต/เพิม่ รายได้
2. สหกรณล์ ดต้นทนุ ในการดำเนนิ ธุรกิจ มีเงินทุนเพยี งพอในการบรกิ ารสมาชกิ

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนกั งานสหกรณจ์ ังหวัดขอนแกน่ I 278

เงนิ กองทุนสงเคราะห์เกษตรกร

โครงการสรา้ งความเข้มแขง็ ให้กบั กลุ่มเกษตรกร เพ่ือเข้าถงึ แหลง่ เงนิ ทนุ ในการผลิตและการตลาด

1. วตั ถุประสงค์/เป้าหมาย/พ้นื ที่ดำเนนิ งานโครงการ
วัตถุประสงค์

1.1 สนับสนุนเงนิ กู้ยืมใหก้ ลมุ่ เกษตรกรเฉพาะทีผ่ า่ นมาตรฐานของกรมส่งเสริมสหกรณ์ เพอื่ ให้มีเงิน
กยู้ ืมใชเ้ ป็นทุนหมุนเวยี นในแต่ละปี รวม 5 ปี

1.2 เพ่อื สง่ เสรมิ เกษตรกรใหส้ ามารถจัดหาปจั จยั การผลติ ทางการเกษตรท่ีมคี ุณภาพ และราคา
ยุติธรรม ตรงตามความประสงค์ของเกษตรกรเอง เพื่อเป็นการลดต้นทุนการผลิตของเกษตรกร รวมทั้งสร้าง
รายได้เพมิ่ จากการรวบรวมผลผลิตเพอื่ จำหน่าย หรือแปรรูปผลผลิตร่วมกัน

1.3 สร้างโอกาสการเข้าถึงแหล่งเงนิ ทนุ ให้กบั เกษตรกร เพ่ือรว่ มกนั แกไ้ ขปัญหาและสรา้ งความย่งั ยืน
ในการเพมิ่ ทุนภายใน หรอื ให้การบริหารจดั การกลุม่ เกษตรกรมศี กั ยภาพและความเข้มแขง็ ต่อไป

เปา้ หมาย/พ้ืนท่ีดำเนนิ งานโครงการ
สนับสนุนเงนิ ทนุ เพ่ือเป็นเงนิ กู้ยมื ใหก้ ลมุ่ เกษตรกรเฉพาะท่ีได้มาตรฐาน ใชเ้ งินกหู้ มุนเวียน
ในระยะเวลาไมเ่ กนิ 2 ปี ในแตล่ ะรอบการผลติ ตามชนิดการผลติ ของพืชและสัตว์ ในพน้ื ท่จี งั หวดั ขอนแกน่
2. ผลการดำเนินงาน
ในปงี บประมาณ พ.ศ.2562 สำนักงานสหกรณ์จงั หวัดขอนแก่น ได้จา่ ยเงนิ กใู้ หก้ ลุ่มเกษตรกร
ทผ่ี ่านเกณฑม์ าตรฐาน และขอรบั การสนับสนนุ ท้ังหมด 27 กลุม่ เป็นเงนิ 18,029,500.- บาท
3. ผลลัพธ์

3.1 ผลลพั ธ์เชิงปรมิ าณ
1. สมาชกิ จำนวน 910 คน ได้รบั

ผลประโยชน์จากเงินกองทุน
2. สมาชิกกล่มุ เกษตรกรมีเงนิ ทนุ หมุนเวียน

ในการประกอบอาชีพ ลดต้นทุนการผลิต
และมีรายไดเ้ พ่ิมข้ึน

3.2 ผลลัพธ์เชงิ คุณภาพ
1. กลุ่มเกษตรกรดำเนินการเบิก-จ่ายเงินได้

ภายในกำหนด
2. กลุ่มเกษรตรกรนำเงินไปใช้ตรงตาม

วัตถุประสงค์
3. กลุ่มเกษตรกรทเ่ี ขา้ ร่วมโครงการ

สามารถส่งชำระหนี้ได้

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณจ์ ังหวดั ขอนแกน่ I 279

ผลสมั ฤทธ์ิ : ประโยชนท์ ่กี ลุม่ เกษตรกรได้รบั
1. มแี หลง่ เงินทุนปลอดดอกเบี้ย
2. มเี งินทนุ หมนุ เวยี นในการดำเนนิ ธุรกิจ
3. ลดตน้ ทุนในการดำเนนิ ธุรกจิ
ประโยชน์ท่ีสมาชิกไดร้ บั
1. มีเงนิ ทนุ หมนุ เวยี นในการประกอบอาชพี
2. มีส่วนร่วมในการทำธุรกจิ กบั กลมุ่ เกษตรกร
3. มรี ายไดเ้ พม่ิ ขึน้ หลงั จากฤดูทำนาเสร็จสนิ้
กลุ่มฯได้ต่อยอดโดยทำการเกษตรปลูกพืชผัก
เพื่อใช้บริโภคในครัวเรือนและจำหน่าย ทำให้
สมาชกิ สามารถลดต้นทุนในการดำรงชีวติ

4. ปญั หา/อปุ สรรคและแนวทางการแก้ไข แนวทางการแก้ไข
1. ให้กล่มุ เกษตรกรระดมทนุ ภายใน
ปญั หา/อุปสรรค
เพิม่ ข้ึน
1. กลมุ่ เกษตรกรมีทนุ ภายในเป็นของ
ตนเองตำ่ สง่ ผลให้การขอกำหนดวงเงินกู้ยมื 2. ควรมพี ัฒนากลมุ่ เกษตรกรให้ได้
หรือคำ้ ประกนั ทำได้จำกัด มาตรฐาน เพอื่ มาขบั เคลือ่ นกิจกรรมกลุ่มได้

2. เงินทนุ โครงการสร้างความเข้มแข็งฯ
ใหเ้ ฉพาะกลุ่มทผี่ า่ นมาตรฐานดังนัน้ กล่มุ ฯ ที่ไม่
ผ่านมาตรฐาน จึงไมส่ ามารถเขา้ ถึงแหลง่ เงนิ ทนุ ได้
ทำใหข้ าดโอกาสในการพฒั นา

รายงานประจำปี 2562 (Annual Report)
สำนักงานสหกรณ์จังหวดั ขอนแก่น I 280

■ งานกำกับ ดูแล ตรวจสอบและคมุ้ ครองระบบสหกรณ์ (การตรวจการสหกรณ)์

1. วัตถปุ ระสงค์/เปา้ หมาย/พื้นที่ดำเนนิ งานโครงการ :
กำกับ ดูแล ตรวจสอบและคุ้มครองระบบสหกรณ์ ให้สหกรณ์ดำเนินกิจการให้เป็นไปตามข้อบังคับ

ระเบียบ และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง รวมถึงข้อสังเกตของผู้สอบบัญชี เพื่อป้องกันปัญหาและแก้ไขปัญหา
ข้อบกพร่อง ซึ่งสำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่น กำหนดแผนการกำกับ ดูแล ตรวจสอบและคุ้มครองระบบ
สหกรณอ์ อกเปน็ 3 สว่ น ไดแ้ ก่

1.1 การตรวจการสหกรณ์โดยเจ้าหน้าที่ส่งเสริมสหกรณ์ที่ได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้ตรวจการสหกรณ์
โดยมอบหมายใหต้ รวจสอบสหกรณ์ท่ที ุกแหง่ ที่อย่ใู นรบั ผิดชอบ ทีม่ ีสถานะดำเนินงาน และหยุดดำเนินงาน

1.2 การตรวจการสหกรณ์โดยคณะผู้ตรวจการสหกรณ์ประจำจังหวัดขอนแก่น ซึ่งสหกรณ์จังหวัด
ขอนแก่น ในฐานะรองนายทะเบียนสหกรณ์ ได้ตั้งคณะผู้ตรวจการสหกรณ์ประจำจังหวัดขอนแก่น เพื่อร่วมกัน
ตรวจสอบสหกรณท์ ่อี ย่ใู นความรับผิดชอบ จำนวน 7 คณะ

1.3 การตรวจการสหกรณ์ตามความจำเป็น ตามความเห็น และการสั่งการของนายทะเบียนสหกรณ์
ซึ่งพิจารณาจากสหกรณท์ ี่มีความเสี่ยง มีข้อสังเกตที่ตรวจพบจากการตรวจสอบบัญชี หรือมีปัญหาข้อบกพรอ่ ง
เดมิ ท่ีตอ้ งไดร้ บั การตรวจสอบเพื่อตดิ ตามผลการแก้ไข
2. ผลการดำเนนิ งาน :

สหกรณ์ที่อยู่ในความรับผิดชอบของสำนักงานสหกรณ์จงั หวัดขอนแก่น ที่มสี ถานะดำเนินงานและหยุด
ดำเนินงานทุกแห่ง ได้รับการตรวจสอบกิจการและฐานะการเงิน โดยได้รับการตรวจการสหกรณ์โดยเจา้ หน้าที่
ส่งเสรมิ สหกรณท์ ่ีได้รับแตง่ ต้ังใหเ้ ป็นผู้ตรวจการสหกรณ์ จำนวน 156 แห่ง ท้ังน้ี ในจำนวน 156 แหง่ สหกรณ์
ที่เคยถูกกำหนดให้เป็นเป้าหมายในการเข้าตรวจสอบกิจการและฐานะการเงินตามแผนปฏิบัติงานในปี 2559
แล้วจะได้รับการตรวจสอบซำ้ โดยคณะผู้ตรวจการสหกรณ์ประจำจังหวัดขอนแก่นอีก จำนวน 56 แห่ง คิดเปน็
ร้อยละ 30 ของสหกรณ์ที่อยู่ในความรับผิดชอบ และสหกรณ์อีกจำนวน 24 แห่ง ที่นายทะเบียนสหกรณ์
พิจารณาแล้วว่ามีความเสี่ยง มีข้อสังเกตที่ตรวจพบจากการตรวจสอบบัญชี หรือเคยมีปัญหาข้อบกพร่องจาก
การดำเนินงานแล้ว กจ็ ะไดร้ บั การตรวจสอบโดยคณะผตู้ รวจการสหกรณ์เชน่ กนั
3. ผลลัพธ์ :
ผลลพั ธ์เชิงปริมาณ

ในปีงบประมาณ 2562 สหกรณ์ที่อยู่ในความรับผิดชอบของสำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่น
ทุกแห่ง ได้รับการตรวจสอบกิจการและฐานะการเงิน ซึ่งผลจากการตรวจสอบพบข้อบกพร่อง ซึ่งผู้ตรวจการ
สหกรณ์ได้รายงานผลการตรวจสอบต่อนายทะเบียนสหกรณ์ และนายทะเบียนสหกรณ์ได้พิจารณาใช้อำนาจ
ตามมาตรา 22 (1) แห่งพระราชบัญญัติสหกรณ์ สั่งการให้สหกรณ์แก้ไขข้อบกพร่อง จำนวน 8 สหกรณ์ 13
คำส่ัง ซึ่งจะนำไปสู่การติดตามผลการแก้ไขข้อบกพรอ่ งตามวธิ กี ารและระยะเวลาท่ีนายทะเบยี นสหกรณส์ ั่งการ
ต่อไป