ຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
1Lao TG M6 final reset page number.pdf 1 7/31/2015 9:12:53 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງ
6 flffiffl: ff !fi fffi # " , . . $ ffi, . . % ffi # ffi, . . # ff %ffi fl , . . ff% $ ffi, . . %ffl: !. ffff% ffi, . . ffl &: % ff ff & " " '" , ( %) ffi * fi () ' ffi, . %) ffi ffi& fl " ffiffffi, . fl %) ffifl $ fi # $ ff# $ , . ( ffffi# %) ffiff "# fi () +ffl: ff% $ ffi, . . ffi fi % fi -fl fi 2015 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 2 7/31/2015 9:13:08 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
1Lao TG M6 final reset page number.pdf 3 7/31/2015 9:13:08 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
ຄານໍ າ ໍ ເພ່ື ອເປັ ນການສ່ງເສົ ມປະສ ີ ດທິ ິພາບການຮຽນ-ການສອນໃຫດ້ ຂີນນຶ້ ນ, ຄຽງຄ ັ້ ກູ່ ບການຮຽບ ັ ຮຽງປຶ້ມແບບຮຽນພາສາລາວຊນມັ້ ດທະຍ ັ ມປົ ີທີ 6 ສະຖາບນຄັ ນຄວ ົ້ າວ້ ິທະຍາສາດການສຶ ກສາ ໄດຮຽບຮຽງປ ້ ຶ້ມຄມູ່ ພາສາລາວເຫ ື ັ ຼ້ມນຂີ້ ນເພ ຶ້ ່ື ອອານວຍຄວາມສະດວກໃຫ ໍ ແກ້ ຄູ ່ ສອນໃຊເປ້ ັ ນແນວ ທາງໃນການສດສອນໃຫ ິ ບ້ ນລັ ຸຈຸດປະສງຂອງຫ ົ ຼກສັ ດທູ ່ີການໍ ດໄວ ົ ຢ້ າງເປ ່ ັ ນເອກະພາບກນ. ັ ປຶ້ມຄມູ່ ພາສາລາວເຫ ື ັ ຼ້ມນ, ຄະນະຜ ີ້ ຮຽບຮຽງໄດ ູ້ ຂຽນຂ ້ ນໄປຄຽງຄ ຶ້ ກູ່ ບປັ ຶ້ມແບບຮຽນພາສາ ລາວຊນມັ້ ດທະຍ ັ ມປົ ີທີ 6 ໂດຍອີງຕາມຫຼກສັ ດທູ ່ີໄດປ້ ບປັ ງໃໝຸ ເຊ ່ ່ງປະກອບມ ິ 2 ພາກສ ີ ວນ ່ ຄ: ຄື າແນະນ ໍ າລວມ ແລະ ແນະນ ໍ າການສອນແຕ ໍ ລະບ ່ ດ. ົ ໂຄງສາງ ແລະ ການແນະນ ້ າສອນແຕ ໍ ລະບ ່ ດໄດ ົ ມ້ ການກ ີ ານໍ ດຈົ ດປະສ ຸ ງ, ເນ ົ ອໃນຕ ື້ ນຕົ້ ໍ, ສ່ື ການສອນ, ກດຈະກ ິ າ ແລະ ການວ ໍ ດ ແລະ ປະເມ ັ ນຜີ ນ; ນອກນ ົ ນບາງບ ັ້ ດຍົ ງມັ ບີດອົ ານ ່ ເພ່ີ ມຕ່ມອື ກ, ທ ີ ງນັ ກີ້ ເພໍ ່ື ອເປັ ນການແນະນາທໍ ິດທາງໃຫແກ້ ຄູ ່ -ອາຈານຜທູ້່ີຈະສອນວິ ຊານນີ້ າໃຊ ໍ ້ ເຂົ້າໃນການຄນຄວ ົ້ າແ້ ຕງບ່ ດສອນ ກ ົ ອນຈະຂ ່ ນສອນແຕ ຶ້ ລະຄ ່ ງໃຫ ັ້ ແທດເໝາະກ ້ ບສະພາບຕ ັ ວ ົ ຈງ. ິ ເນ່ອງຈາກວ ື າ ວ ່ ທິ ີ ສອນມຫີຼາຍວິທີ, ໃນນນກັ້ ນໍ ບທັ ງວັ ິທີການສອນຂອງຄ-ອາຈານທ ູ ່ີເຄີ ຍ ນາໃຊໍ ແລະ ໄດ ້ ຮ້ ບຜັ ນສົ າເລໍ ັດມາແລວ; ຄ ້ ອາດຈະນ ູ າໃຊໍ ວ້ ິທີສອນຫຼາຍຮບແູ ບບປະສມປະສານ ົ ກນໄປໃຫ ັ ເກ້ ດປະໂຫຍດສ ີ ງສູ ດແກ ຸ ນ່ ກຮຽນ, ແຕ ັ ວ່ າເພ່ ່ື ອໃຫການສອນພາສາລາວມ ້ ປະສ ີ ິ ດທິພາບ ດກວີ າເກ ່ ່າ ທ ົ ງສອດຄ ັ ອງກ ່ ບຫັ ຼກສັ ດປູ ບປັ ງໃໝຸ ແລະ ວ ່ ິທີສອນແບບໃໝນ່ ນ. ໃນປ ັ້ ຶ້ມຄມູ່ ເຫື ັ ຼ້ມ ນຍີ້ ງໄດ ັ ແນະນ ້ າການສອນ, ວ ໍ ິທີຈດກັ ດຈະກ ິ າການຮ ໍ ຽນຮພາສາລາວແຕ ູ ້ ລະບ ່ ດໂດຍລະອຽດເຊ ົ ່ງ ິ ຈະເປັ ນປະໂຫຍດບ່ໍຫຼາຍກໜໍ ອຍແກ ້ ຄູ ່ -ອາຈານກຄໍ ທືານຜ ່ ຊູ້ ມໃຊ ົ ທ້ ງຫັ ຼາຍ. ເຖງຢິ າງໃດກ ່ ຕາມ ການແນະນ ໍ າວໍ ທິ ີສອນໃນປຶ້ມເຫັ ຼ້ມນ ກີ້ ອາດຈະມ ໍ ສີ່ິ ງຂາດຕກບົ ກພົ ອງ ່ ຢູບາງບ ່ ອນ. ສະນ ່ ນ, ຖ ັ້ າຄ້ -ອາຈານກ ູ ຄໍ ືທ່ ານຜຊູ້ ມໃຊ ົ ທ້ ງຫັ ຼາຍ ຫາກມຂີໍ ຄ້ ິ ດເຫັນປະການໃດຕ່ໍ ປຶ້ມເຫັ ຼ້ມນ ກະລ ີ້ ນາສ ຸ ່ງຂົ າວມາຍ ່ ງ ສະຖາບ ັ ນຄັ ນຄວ ົ້ າວ້ ິທະຍາສາດການສຶ ກສາເພ່ື ອຈະໄດນ້ າໄປ ໍ ພິ ຈາລະນາປບປັ ງປຸ ຶ້ມເຫັ ຼ້ມນໃຫີ້ ດ້ ຂີນ ໃນການຈ ຶ້ ດພັ ິ ມ ແລະ ຮຽບຮຽງຄງຕັ້ ່ໍ ໄປ. ສະຖາບນຄັ ນຄວ ົ້ າວ້ ທະຍາສາດການສ ິ ກສາ ຶ 2015 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 4 7/31/2015 9:13:08 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
ສາລະບານ ໜາ ້ ແນະນາລວມ ໍ ....................................................................................................... 1 ພາກທີ I ການອານ່ ............................................................................................ 11 ບດທົ ີ 1 ການອານຕ ່ ຄວາມໝາຍ……………………………………………………... ີ 11 ບດທົ ີ 2 ການອານວ ່ ເຄະວ ິ ຈານຢ ິ າງມ ່ ວີ ຈາລະນະຍານ……………………………...... ິ 17 ພາກທີ II ການຂຽນ…………………………………………………………………. 24 ບດທົ ີ 3 ການຂຽນບດອະທ ົ ິບາຍ…………………………………………………….... 24 ບດທົ ີ 4 ບດພົ ິ ສູດ……………………………………………………………….….. 31 ບດທົ ີ 5 ບດວົ ຈານ……………………………………………………………….…. ິ 38 ບດທົ ີ 6 ການຂຽນບດລະຄອນ…………………………………………………...….. ົ 48 ບດທົ ີ 7 ການຂຽນເລ່ື ອງສນ……..……………………………………………….….. ັ້ 53 ບດທົ ີ 8 ການຂຽນນທານ……………………………………………………………. ິ .. 64 ບດທົ ີ 9 ນະວະນຍາຍ........................................................................................ ິ 76 ພາກທີ III ການຟງ ແລະ ການເວ ັ ົ້າ……………………………………………....... 81 ບດທົ ີ 10 ຈາລິ ຍະທາ ແລະ ຄ ໍ ນນະທ ຸ າໃນການເວ ໍ ົ້າ................................................. 81 ບດທົ ີ 11 ວາທະສນ………………………………………………………………... ິ 93 ບດທົ ີ 12 ການສາພາດ…………………………………………………………….. ໍ 107 ພາກທີ IV ຫຼກພາສາລາວ ັ …………………………………………………………. 104 ບດທົ ີ 13 ການສກສາຄ ຶ າສໍ ບ (ຕ ັ ່ໍ )....................................................................... 104 ບດທົ ີ 14 ການແປງອກສອນ ແລະ ແປງຄ ັ າ………………………………………... ໍ 107 ບດທົ ີ 15 ການສາງຄ ້ າໃນພາສາລາວ……………………………………………….. ໍ 113 ບດທົ ີ 16 ຊະນດຂອງຄ ິ າ…………………………………………………………... ໍ 116 ບດທົ ີ 17 ກາລະໃນພາສາລາວ.......................................................................... 124 ບດທົ ີ 18 ຄາລາຊາສ ໍ ບ…………………………………………………………….. ັ 133 ພາກທີ v ຫຼກການແຕ ັ ງກອນລາວ ແລະ ອ ່ ກສອນທ ັ າໍ…………………………….… 139 ບດທົ ີ 19 ຫຼກການແຕ ັ ງກອນ ……………………………………………………… ່ 139 ບດທົ ີ 20 ອກສອນທ ັ າ……………………………………………………………… ໍ 150 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 5 7/31/2015 9:13:08 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
1 ແນະນາລວມ ໍ ການສອນພາສາລາວຢຊ່ ູ ນມັ້ ດທະຍ ັ ມສົ ຶ ກສາ ມຄວາມສ ີ າຄໍ ນຕັ ່ໍ ການຮຽນຮພາສາແຫ ູ ້ ງຊາດ ່ ທ່ີໃຊຕ້ ດຕິ ່ໍ ສ່ສານລະຫວ ື າງປະຊາຊ ່ ນເຜ ົ ່ົາຕາງໆໃນການປາກເວ ່ ົ້າ ແລະ ຂດຂຽນ ພ ີ ອມທ ້ ງເປ ັ ັ ນ ເຄ່ອງມ ື ໃນການຮ ື າຮຽນເອ ່ໍ ົາຄວາມຮຈາກວ ູ ້ ຊາຕ ິ າງໆ. ່ ດງນ່ັ ນ, ການສອນພາສາລາວຈ ັ້ ່ງຮຽກຮ ຶ ອງໃຫ ້ ຜູ ້ ທ້ າໜໍ າທ້ ່ີໃນການສອນມຄວາມຮ ີ , ຄວາມ ູ ້ ສາມາດ ແລະ ມຄວາມມ ີ ກໃນວ ັ ຊານ ິ ເປີ້ ັ ນຢາງດ ່ , ໝາຍຄວາມວ ີ າຜ່ ທູ້່ີມຄວາມຮ ີ , ຄວາມເຂ ູ ້ ົ້າໃຈ ຮູຈ້ ກຄວາມໝາຍ ແລະ ຄ ັ ນຄຸ າຂອງພາສາສາດຢ ່ າງເລ ່ ິ ກເຊ່ງເທິ ່ົາໃດ ຍ່ິ ງເຮັ ດໃຫສາມາດດ ້ າເນໍ ນີ ການສອນໄດດ້ ຍີ່ງຂິ ນ. ຶ້ I. ຈຸດປະສງການຮຽນ-ການສອນພາສາລາວ ຊ ົ ນມັ້ ດທະຍ ັ ມສົ ກສາປ ຶ ີທີ 6 ດານຄວາມຮູ ້ ້ - ໃຫນ້ ກຮຽນມ ັ ຄວາມຮ ີ ກູ ້ ຽວກ ່ ບທັ ກສະການນ ັ າໃຊ ໍ ພາສາເຊ ້ ່ັນ: ຄວາມຮພູ ້ ື້ນຖານກຽວກ ່ ບ ັ ການອານຕ ່ ຄວາມໝາຍ, ການອ ີ ານວ ່ ເຄາະວ ິ ຈານຢ ິ າງມ ່ ວີຈາລະນະຍານ, ການຂຽນບ ິ ດອະທ ົ ິບາຍ, ບດພົ ິສູດ, ບດວົ ິຈານ, ບດລະຄອນ, ບ ົ ດເລ ົ ່ືອງສນ, ນ ັ້ ິທານ, ນະວະນຍາຍ, ຈະລ ິ ິຍະທາ ໍ ແລະ ຄນນະທ ຸ າໃນການເວ ໍ ົ້າ, ວາທະສນ ແລະ ການສ ິ າພາດ. ໍ - ມຄວາມຮ ີ ກູ ້ ຽວ່ ກບຫັ ຼກການໃຊ ັ ພາສາເຊ ້ ່ັນ: ການສຶ ກສາຄາສໍ ບ, ການແປງອ ັ ກສອນ ັ ແລະ ແປງຄາ, ການສ ໍ າງຄ ້ າໃນພາສາລາວ, ຊະນ ໍ ດຂອງຄ ິ າ, ກາລະໃນພາສາລາວ, ຄ ໍ າລາຊາສ ໍ ບັ ຫຼກການແຕ ັ ງກອນລາວ ແລະ ອ ່ ກສອນທ ັ າ. ໍ ດານທ ້ ກສະ ັ - ຟງ ແລະ ເວ ັ ົ້າໃນໂອກາດຕາງໆເຊ ່ ່ັນ: ການສາພາດ, ມ ໍ ຈະລ ີ ິ ຍະທາ ແລະ ຄ ໍ ນນະທ ຸ າໍ ໃນການເວົ້າພອມທ ້ ງມັ ວາທະສ ີ ນໃນການເວ ິ ົ້າ. - ອານຕ ່ ີ ຄວາມໝາຍ ແລະ ອານວ ່ ເຄາະວ ິ ິ ຈານຢາງມ ່ ວີຈາລະນະຍານ. ິ - ການຂຽນບດອະທ ົ ິບາຍ, ບດພົ ິ ສູດ, ບດວົ ິ ຈານ, ບດລະຄອນ, ບ ົ ດເລ ົ ່ື ອງສນ, ນ ັ້ ທານ ິ ແລະ ນະວະນຍາຍ. ິ - ຈາແນກຊະນ ໍ ດຄິ າ, ກາລະໃນພາສາລາວ, ການສ ໍ ຶ ກສາຄາສໍ ບ, ັ ວິທີໃນການແປງ ອກສອນ ແລະ ແປງຄ ັ າ, ການສ ໍ າງຄ ້ າໃນພາສາລາວ, ຄ ໍ າລາຊາສ ໍ ບ ຫ ັ ຼກການແຕ ັ ງກອນ ່ ອກສອນທ ັ າ. ໍ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 6 7/31/2015 9:13:08 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
2 ດານທ ້ ດສະນະຄະຕ ັ ິ - ນຍິມຊົ ມຊອບໃນການນ ົ າໃຊໍ ພາສາລາວ ແລະ ພ ້ ມໃຈທ ູ ່ີມພາສາທ ີ ່ີເປັ ນພາສາແຫງຊາດ. ່ - ຮກ, ມ ັ ກໃນການອ ັ ານ, ການຂຽນ ແລະ ຖອດເອ ່ ົາບດຮຽນອ ົ ນດັ ຈາກການອ ີ ານມານ ່ າ ໍ ໃຊເຂ້ ົ້າໃນຊວີດຕິ ວຈົ ງ. ິ - ມມາລະຍາດທ ີ ່ີດໃນການຟ ີ ງ ແລະ ເວ ັ ົ້າຖກຕື ອງຕາມກາລະ ເທສະ ແລະ ບ ້ ກຄຸ ນ. ົ II. ເນອໃນການຮຽນ-ການສອນພາສາລາວຊ ື້ ນມັ້ ດທະຍ ັ ມປົ ີທີ 6 ພາກທີ I ການອານ ມ ່ 2 ບ ີ ດ ົ ບດທົ ີ 1 ການອານຕ ່ ຄວາມໝາຍ ີ 1. ຄວາມໝາຍຂອງການອານຕ ່ ຄວາມໝາຍ ີ 2. ຫຼກການອ ັ ານຕ ່ ຄວາມໝາຍ ີ ບດທົ ີ 2 ການອານວ ່ ເຄະວ ິ ຈານຢ ິ າງມ ່ ວີຈາລະນະຍານ ິ 1. ຄວາມໝາຍການອານວ ່ ເຄາະວ ິ ຈານຢ ິ າງມ ່ ວີຈາລະນະຍານ ິ 2. ຄວາມສາມາດພື້ນຖານຂອງການອານວ ່ ເຄາະວ ິ ຈານຢ ິ າງມ ່ ວີຈາລະນະຍານ ິ 3. ວທິ ີອານວ ່ ເຄາະວ ິ ຈານຢ ິ າງມ ່ ວີຈາລະນາຍານ ິ ພາກທີ II ການຂຽນ ມ 7 ບ ີ ດ ົ ບດທົ ີ 3 ການຂຽນບດອະທ ົ ິ ບາຍ 1. ຄວາມໝາຍຂອງບດອະທ ົ ິບາຍ 2. ລະດບຄາດໝາຍຂອງບ ັ ດອະທ ົ ິບາຍ 3. ສລະປະແຫ ິ ງການຄ ່ ນຄົ້ ິ ດຕກຕອງຂອງບ ຶ ດອະທ ົ ິບາຍ 4. ຂນຕອນໃນການແຕ ັ້ ງບ່ ດອະທ ົ ິ ບາຍ ບດທົ ີ 4 ບດພົ ິ ສູດ 1. ຄວາມໝາຍຂອງບດພົ ິ ສູດ 2. ການແຕງບ່ ດພົ ິ ສູດ ບດທົ ີ 5 ບດວົ ຈານ ິ 1. ຄວາມໝາຍຂອງບດວົ ຈານ ິ 2. ລກສະນະຂອງບ ັ ດວົ ຈານ ິ 3. ການຂຽນບດວົ ຈານ ິ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 7 7/31/2015 9:13:08 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
3 4. ການສມທຽບລະຫວ ົ າງບ ່ ດອະທ ົ ິບາຍ, ພິ ສູດ ແລະ ບດວົ ຈານ ິ ບດທົ ີ 6 ການຂຽນບດລະຄອນ ົ 1. ຄວາມໝາຍຂອງບດລະຄອນ ົ 2. ປະເພດຂອງບດລະຄອນ ົ 3. ລກສະນະຂອງບ ັ ດລະຄອນ ົ 4. ສວນປະກອບ ່ 5. ວທິ ີ ຂຽນບດລະຄອນ ົ ບດທົ ີ 7 ການຂຽນເລ່ື ອງສນ ັ້ 1. ຄວາມໝາຍຂອງເລ່ື ອງສນ ັ້ 2. ລກສະນະຂອງເລ ັ ່ື ອງສນ ັ້ 3. ອງປະກອບຂອງເລ ົ ່ື ອງສນ ັ້ 4. ຂນຕອນການຂຽນເລ ັ້ ່ື ອງ 5. ການຂຽນເລ່ື ອງສນ ັ້ ບດທົ ີ 8 ການຂຽນນທານ ິ 1. ຄວາມໝາຍຂອງນທານ ິ 2. ອງປະກອບຂອງນ ົ ທານ ິ 3. ຂໍ ຄວນຄ ້ ານໍ ງໃນການຂຽນນ ຶ ທານ ິ 4. ຂນຕອນໃນການຂຽນນ ັ້ ທານ ິ ບດທົ ີ 9 ນະວະນຍາຍ ິ 1. ນະວະນຍາຍ ິ 2. ລກສະນະທ ັ ່ວໄປຂອງນະວະນ ົ ຍາຍ ິ 3. ປະເພດຂອງນະວະນຍາຍ ິ 4. ອງປະກອບຂອງນະວະນ ົ ຍາຍ ິ 5. ການວເຄາະຂອງນະວະນ ິ ຍາຍ ິ ພາກທີ III ການຟງ ແລະ ການເວ ັ ົ້າ ມ 3 ບ ີ ດ ົ ບດທົ ີ 10 ຈາລິ ຍະທາ ແລະ ຄຸນນະທ ໍ າໃນການເວ ໍ ົ້າ 1. ຈາລິ ຍະທາໃນການເວ ໍ ົ້າ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 8 7/31/2015 9:13:08 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
4 2. ຄຸນນະທາໃນການເວ ໍ ົ້າ 3. ມາລະຍາດໃນການເວົ້າ 4. ຈາລິ ຍະທາທໍ ່ີ ສາຄໍ ນເປ ັ ັ ນພິເສດສາລໍ ບຜັ ເວູ້ ົ້າ 5. ອງປະກອບຂອງການເວ ົ ົ້າ 6. ປະເພດຂອງການເວົ້າ 7. ການກຽມເລ່ື ອງທ່ີ ຈະເວົ້າ 8. ການກຽມໃຊສ້ ບພາສາ ັ ບດທົ ີ 11 ວາທະສິ ນ 1.ຄວາມໝາຍຂອງວາທະສນ ິ 2. ການໃຊພາສາ ້ 3. ຈງຫວະການເວ ັ ົ້າ 4. ການໃຊສຽງ ້ 5. ລີ ລາການເວົ້າ 6. ບຸກຄະລິ ກກະພາບຂອງຜເວູ້ ົ້າ ບດທົ ີ 12 ການສາພາດ ໍ 1. ຄວາມໝາຍຂອງການສາພາດ ໍ 2. ຮບແບບ ູ 3. ຄນສຸ ມບົ ດຂອງຜ ັ ສູ້ າພາດ ໍ 4. ຄນສຸ ມບົ ດຂອງຜ ັ ໃຫູ້ ສ້ າພາດ ໍ 5. ການກຽມຕວສົ າພາດ ໍ 6. ການເລ່ີ ມຕນ ແລະ ສ ົ້ ນສິ້ ດການສ ຸ າພາດ ໍ 7. ການສາພາດເພ ໍ ່ື ອສະໝກເຂ ັ ົ້າເຮັ ດວຽກ ພາກທີ Iv ຫຼກພາສາລາວ ມ ັ 8 ບ ີ ດ ົ ບດທົ ີ 13 ການສຶ ກສາຄາສໍ ບ (ຕ ັ ່ໍ ) 1. ຄວາມໝາຍຄວາມສາຄໍ ນ ັ 2. ຄາ ແລະ ຄວາມສ ໍ ານໍ ກ ຶ 3. ຄວາມໝາຍຂອງຄາ ໍ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 9 7/31/2015 9:13:08 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
5 ບດທົ ີ 14 ການແປງອກສອນ ແລະ ແປງຄ ັ າ ໍ 1. ຄວາມໝາຍຂອງການແປງອກສອນ ັ 2. ການແປງສະຫຼະ 3. ການແປງພະຍນຊະນະ ັ 4. ການແປງສຽງ 5. ການແປງຄາ ໍ 6. ຫຼກການພ ັ ິເສດ ບດທົ ີ 15 ການສາງຄ ້ າໃນພາສາລາວ ໍ 1. ການສາງຄ ້ າໃໝໍ ດ່ ວຍການປະສ ້ ມຄົ າ ໍ 2. ການຮບຄັ າຈາກພາສາອ ໍ ່ນ ື 3. ການຈດກັ ຸມຄ່ າຕໍ າງໆ ່ ບດທົ ີ 16 ຊະນດຂອງຄ ິ າ ໍ 1. ຄາເຄໍ ົ້າ 2. ຄາປະສ ໍ ມ ົ 3. ຄາສະໝາດ ໍ 4. ຄາສໍ ນທົ ິ ບດທົ ີ 17 ກາລະໃນພາສາລາວ 1. ຄວາມໝາຍຂອງກາລະ 2. ກາລະໃນພາສາລາວ ບດທົ ີ 18 ຄາລາຊາສ ໍ ບ ັ 1. ຄວາມໝາຍຂອງຄາລາຊາສ ໍ ບັ 2. ຄວາມສາຄໍ ນຂອງຄ ັ າລາຊາສ ໍ ບັ 3. ປະໂຫຍດຂອງການຮຽນຄາລາຊາສ ໍ ບັ 4. ການໃຊຄ້ າລາຊາສ ໍ ບສັ າລໍ ບເຈ ັ າຊົ້ ວີດິ 5. ການໃຊຄ້ າລາຊາສ ໍ ບສັ າລໍ ບພະສ ັ ງ ົ ພາກທີ V ຫຼກການແຕ ັ ງກອນລາວ ແລະ ອ ່ ກສອນທ ັ າ ມ ໍ 2 ບ ີ ດ ົ ບດທົ ີ 19 ຫຼກການແຕ ັ ງກອນ ່ 1. ສນທະລ ັ ກສະນະ ັ 2. ພາກສວນຕ ່ າງໆຂອງກາບກອນລາວ ່ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 10 7/31/2015 9:13:08 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
6 3. ຄາປະຈ ໍ າບໍ ອນ ່ ບດທົ ີ 20 ອກສອນທ ັ າ ໍ 1. ການປະກອບຄາທໍ ່ີໃຊ ກ ສະກ ້ ດ ົ 2. ການປະກອບຄາທໍ ່ີໃຊ ງ ສະກ ້ ດ ົ 3. ການປະກອບຄາທໍ ່ີໃຊ ນ ສະກ ້ ດົ III. ວທິ ີ ສອນ ແລະ ກດຈະກ ິ າການຮຽນ-ການສອນ ໍ 1. ວທິ ີສອນ ວິທີສອນ ແມນວ່ ິທີທາງໃນການສ່ງຄວາມຮ ົ ຂອງຄ ູ ້ ເຊ ູ ່ງປະກອບດ ິ ວຍຫ ້ ຼາຍຮບແບບທ ູ ່ີ ແຕກຕາງກ ່ ນໄປ ໂດຍມ ັ ການປະກອບສ ີ ວນຢ ່ າງຕ ່ ງໜັ້ າຂອງຜ ້ ຮຽນ ຈະຊ ູ້ ວຍເຮ ່ ັດໃຫບ້ ນຍາກາດ ັ ໃນການຮຽນ-ການສອນມຊີວີດຊິ ວາ ແລະ ເປ ີ ັ ນໜາຈ້ ບອັ ກຈົ ບໃຈ. ັ ການນາໃຊ ໍ ວ້ ິທີການສອນເຂົ້າໃນແຕລະຊ ່ ່ວໂມງ, ແຕ ົ ລະບ ່ ດຄົ ຄວນນ ູ າໃຊ ໍ ວ້ ິທີການທ່ີ ຫຼາກຫຼາຍ ແລະ ເປັ ນໜາສ້ ນໃຈແກ ົ ນ່ ກຮຽນ, ນອກຈາກການສອນພາສາລາວດ ັ ວຍວ ້ ິທີການ ບນຍາຍ, ສ ັ ນທະນາ, ອະທ ົ ິບາຍ, ລະດມສະໝອງ, ເລ ົ ່ົາເລ່ື ອງ, ສະແດງບດບາດສ ົ ມມົ ດ, ຸ ຫຼິ້ນເກມ, ການແລກປ່ ຽນຄາຄໍ ດເຫ ິ ັນແລວ ຄ ້ ອາດຈະໃຊ ູ ວ້ ທິ ີ ຫຼື ເຕັກນກການສອນອ ິ ່ນໆ. ື ສ່ິ ງສາຄໍ ນຈະນ ັ າໃຊ ໍ ວ້ ິທີການສອນແບບໃດກຕາມ ຕ ໍ ອ້ ງເນັ ນການຮຽນ-ການສອນແບບ ້ ເອົານກຮຽນເປ ັ ັ ນໃຈກາງຄ: ການປະຕ ື ິ ບດກັ ດຈະກ ິ າ, ການຕ ໍ ງຄັ້ າຖາມ, ມ ໍ ຄວາມສ ີ ນໃຈ ແລະ ົ ມຄວາມຮ ີ ບຜັ ິ ດຊອບ. ການຈດກັ ດຈະກ ິ າຂໍ າງເທ ້ ິງເປັ ນການຊຸກຍໃຫູ ້ ນ້ ກຮຽນມ ັ ຄວາມກ ີ າຫານ, ້ ຫາວຫ ້ ນປະກອບສ ັ ວນ ແລະ ມ ່ ສີວນຮວມເຂ ່ ົ້າໃນການຮຽນຮວູ ້ ິ ຊາພາສາລາວເປັ ນການພດທະນາ ັ ຜູຮຽນໃຫ ້ ໄດ້ ທ້ ງຄວາມຮ ັ , ທູ ້ ກສະ ແລະ ທ ັ ດສະນະຄະຕ ັ . ິ 2. ກດຈະກ ິ າການຮຽນ-ການສອນ ໍ ເພ່ື ອໃຫນ້ ກຮຽນເກ ັ ດການຮຽນຮ ີ ໄດູ ້ ດ້ ວຍຕ ້ ນເອງນ ົ ນ, ຄ ັ້ ຄວນຈ ູ ດກັ ດຈະກ ິ າ ຫໍ ຼື ໃຊສ້່ື ຕາງໆ ່ ຈາກຫຼາຍແຫຼງຢ່ າງກວ ່ າງຂວາງ ໂດຍໃຊ ້ ຂະບວນການຕ ້ າງໆໃຫ ່ ເໝາະສ ້ ມເຊ ົ ່ັນ: ເຝິ ກແອບໃຫ້ ນກຮຽນມ ັ ທີກສະໃນການຄ ັ ນຄົ້ ິ ດ, ຕງຄັ້ າຖາມເຈາະຈ ໍ ມ ແລະ ຕອບຢ ີ້ າງມ ່ ເຫດຜ ີ ນ ໂດຍໃຊ ົ ້ ຂະບວນການຊອກຫາຄວາມຮ ເຊ ູ ້ ່ງເປ ິ ັ ນຂະບວນການຮຽນຮດູ ້ ວຍ້ ຕນເອງ. ົ 1) ກດຈະກ ິ າສໍ າລໍ ບສອນການອ ັ ານ: ຄ ່ ໃຊູ ວ້ ທິ ີບນຍາຍ, ອະທ ັ ິ ບາຍ, ສນທະນາຖາມ-ຕອບ ົ ໃຫນ້ ກຮຽນອ ັ ານຕາມປ ່ ຶ້ມ, ແບງກ່ ຸມຄ່ ນຄວ ົ້ າແລ ້ ວຂ້ ນລາຍງານ. ຶ້ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 11 7/31/2015 9:13:08 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
7 2) ກດຈະກ ິ າສໍ າລໍ ບສອນການຂຽນ: ຄ ັ ໃຊູ ວ້ ິທີບນຍາຍ, ອະທ ັ ິບາຍທິດສະດ, ສີ ນທະນາ ົ ຖາມຕອບ, ໃຫນ້ ກຮຽນອ ັ ານບ ່ ດຕົ ວຢົ າງທ ່ ່ີມໃນປ ີ ຶ້ມແບບຮຽນ, ແບງນ່ ກຮຽນອອກເປ ັ ັ ນກຸມເພ ່ ່ື ອ ສາງໂຄງຮ ້ າງ ແລະ ໃຫ ່ ບຸ ້ ກຄນນົ າເອໍ ົາໂຄງຮາງທ ່ ່ີສາງຂ ້ ນມາໄປຂຽນເປ ຶ້ ັ ນບດແຕ ົ ງຕ່ ວຈົ ງແລ ິ ວ ້ ແລກປ່ ຽນກນກວ ັ ດ. ຈາກນນ, ໃຫ ັ້ ແຕ້ ລະຄ ່ ນດົ ດແປງບ ັ ດຂອງຕ ົ ນ ແລະ ສ ົ ່ງໃຫ ົ ຄູ ້ ກວດ. 3) ກດຈະກ ິ າສໍ າລໍ ບສອນການຟ ັ ງ ແລະ ການເວ ັ ົ້າ: ຄໃຊູ ວ້ ິທີສນທະນາຖາມ-ຕອບ, ສະແດງ ົ ບດບາດສ ົ ມມົ ດ. ແບ ຸ ງນ່ ກຮຽນອອກເປ ັ ັ ນກຸມແລ ່ ວໃຫ ້ ນ້ ກຮຽນຟ ັ ງ ແລະ ເວ ັ ົ້າໃນຫວຂົ ໍ ໃດໜ ້ ່ຶງທ່ີຄູ ການໍ ດໃຫ ົ , ໃຫ ້ ນ້ ກຮຽນສະແດງບ ັ ດບາດສ ົ ມມົ ດໃຸ ນການສາພາດ ແລະ ເປ ໍ ັ ນຜສູ້ າພາດຕ ໍ າງໆ. ່ 4) ກດຈະກ ິ າສໍ າລໍ ບການສອນຫ ັ ຼກການໃຊ ັ ພາສາ: ຄ ້ ໃຊູ ວ້ ິທີບນຍາຍ, ອະທ ັ ິບາຍ, ສນທະນາ ົ ຖາມ-ຕອບ, ໃຫນ້ ກຮຽນອ ັ ານທ ່ ິດສະດຕາມປ ີ ຶ້ມແລວຄ້ ູຕງຄັ້ າຖາມເຈາະຈ ໍ ມ, ໃຫ ີ້ ນ້ ກຮຽນຊອກຮ ັ ູ ້ ຄວາມໝາຍຂອງຄາສໍ ບ, ວ ັ ິທີການແປງອກສອນ, ຊະນ ັ ິ ດຂອງຄາເວໍ ົ້າ, ກາລະໃນພາສາລາວ, ຄາລາຊາສ ໍ ບ, ແບ ັ ງກ່ ຸມຄ່ ນຄວ ົ້ າແ້ ລວຂ້ ນລາຍງານ, ນ ຶ້ າພານ ໍ ກຮຽນແຕ ັ ງກອນລາວ ແລະ ຂຽນ ່ ອກສອນທ ັ າ ໂດຍອ ໍ ງຕາມປ ີ ຶ້ມແບບຮຽນ. 5) ການແນະນາກໍ ຽວກ ່ ບການເຮ ັ ັດບດເຝ ົ ິ ກຫດ: ຄ ັ ສອນຕ ູ ອງເຂ ້ ົ້າໃຈວາ ການເຮ ່ ັດບດເຝ ົ ິ ກ ຫດແມ ັ ນການເສ ່ ມສີ າງຄວາມຮ ້ , ຄວາມສາມາດ ແລະ ເຝ ູ ້ ິ ກທກສະໃຫ ັ ແກ້ ນ່ ກຮຽນ ໂດຍຜ ັ ານ່ ການແນະນາຂອງຄ ໍ . ການແນະນ ູ າເຮໍ ັ ດບດເຝ ົ ິ ກຫດຄັ ອາດໃຊ ູ 2 ວ ້ ທິ ີ ຄື: ເຮັດບດເຝ ົ ິ ກຫດຢັ ໃນ່ ູ ຫອງ ແລະ ເຮ ້ ັ ດບດເຝ ົ ິ ກຫດຢັ ບ່ ູ ານ ໂດຍອ ້ ີງໃສຄ່ າຖາມ ແລະ ບ ໍ ດເຝ ົ ິ ກຫດໃນແຕ ັ ລະບ ່ ດ, ຄ ົ ູ ຕອງໄດ ້ ເອ້ ົາໃຈໃສກວດກາຄ ່ າສໍ ບ, ເນ ັ ອໃນໂດຍສະເພາະເວລາສ ື້ ່ງບົ ດແຕ ົ ງຄ່ ູຕອງໄຈ ້ ແຍກຈ ້ ດດຸ ີ ແລະ ຂໍ ບ້ ກພົ ອງຂອງນ ່ ກຮຽນເພ ັ ່ື ອໃຫການຮ ້ ຽນຂອງນກຮຽນເຫ ັ ັນຂໍ ບ້ ກພົ ອງຂອງຕ ່ ນ ແລະ ຫາ ົ ວທິ ີປ່ ຽນແປງໃນການຂຽນຄງຕັ້ ່ໍໄປໃຫດ້ ຂີນ. ຶ້ 6) ການແນະນາກໍ ຽວກ ່ ບບັ ດອົ ານເພ ່ ່ີມ: ສາລໍ ບບັ ດອົ ານເພ ່ ່ີມທ່ີຢູ່ ທ້ າຍບດຂອງປ ົ ຶ້ມແບບ ຮຽນນນ ເມ ັ້ ່ອຄື ສອນບ ູ ດຕົ ນຕົ້ ໍ ຂອງຊ່ວໂມງຮຽນໝ ົ ດແລ ົ ວ, ຄ ້ ແນະນ ູ າໃຫໍ ນ້ ກຮັ ຽນອານບ ່ ດອົ ານ່ ເພ່ີ ມຢບ່ ູ ານໃຫ ້ ເຂ້ ົ້າໃຈ ເຊ່ງເປ ິ ັ ນການສາງໃຫ ້ ນ້ ກຮຽນມ ັ ຄວາມຮ ີ ຢູ ້ າງກວ ່ າງຂວາງ. ້ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 12 7/31/2015 9:13:09 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
8 3. ບາງຈຸດທ່ີຄວນເອົາໃຈໃສໃນການແຕ ່ ງບ່ ດສອນ ົ ການແຕງບ່ ດສອນຄ ົ ູຕອງໄດ ້ ຄ້ ານໍ ງເຖ ຶ ງສະມ ິ ດຖະພາບທ ັ ່ີໄດກ້ ານໍ ດໄວ ົ ຢູ ້ ໃນຫ ່ ຼກສັ ດ. ູ ການອານ ່ - ຕຄວາມໝາຍຈາກບ ີ ດທົ ່ີໄດອ້ ານ. ່ - ພິ ຈາລະນາເນອໃນ ແລະ ວ ື້ ເຄາະຄ ິ ນຄຸ າຂອງບ ່ ດຕົ າງໆໄດ ່ . ້ ການຂຽນ - ມຄວາມຮ ີ ແລະ ຄວາມສາມາດໃນການຂຽນບ ູ ້ ດອະທ ົ ິບາຍ, ບດພົ ິ ສູດ ແລະ ບດວົ ຈາິ ນ. - ມຄວາມຮ ີ ກູ ້ ຽວກ ່ ບບັ ດລະຄອນ, ບ ົ ດລະຄອນ ແລະ ນະວະນ ົ ຍາຍໄດ ິ . ້ ການຟງ- ການເວ ັ ົ້າ - ມຈະລ ີ ິ ຍະທາ ແລະ ຄ ໍ ນນະທ ຸ າໃນການເວ ໍ ົ້າ. - ມແບບແຜນ ແລະ ສ ີ ລະປະທ ິ ່ີດໃນການເວ ີ ົ້າ. - ບອກວທິ ີການ, ຮບແບບ, ເຕ ູ ັ ກນກ ແລະ ຄ ິ ນສຸ ມບົ ດທັ ່ີດຂອງຜ ີ ສູ້ າພາດ. ໍ ຫຼກພາສາລາວ ັ - ຮູຄວາມໝາຍ, ການພ ້ ວພົ ນທັ າງດານຄວາມໝາຍ ແລະ ວ ້ ງຄົ າສໍ ບຕັ າງໆ. ່ - ອະທິບາຍຫຼກການໃນການແປງອ ັ ກສອນ ແລະ ແປງຄ ັ າໄດ ໍ . ້ - ຮູການເກ ້ ດຂອງຄ ີ າສໍ ບຕັ າງໆໃນແຕ ່ ລະສະໄໝ. ່ - ຮູຊະນ ້ ດຄິ າເຄໍ ົ້າ, ຄາປະສ ໍ ມ, ຄ ົ າສະໝາດ ແລະ ຄ ໍ າສໍ ນທົ ິ. - ບອກຊ່ ແລະ ຄວາມໝາຍຂອງກາລະໄດ ື . ້ - ຈາແນກຄວາມແຕກຕ ໍ າງກ ່ ນລະຫວ ັ າງຄ ່ າລາຊາສ ໍ ບ ແລະ ຄ ັ າເວໍ ົ້າທາມະດາ ໍ ໃນບດວົ ນນັ ະຄະດໄດີ . ້ - ຮູຫ້ ຼກການແຕ ັ ງກອນໄດ ່ . ້ - ອານ ແລະ ຂຽນອ ່ ກສອນທ ັ າເປໍ ັ ນປະໂຫຍກໄດ. ້ 1) ຂນນັ້ າເຂໍ ົ້າສບູ່ ດຮຽນ: ການສອນແຕ ົ ລະຄ ່ ງຕັ້ ອງມ ້ ການນ ີ າເຂໍ ົ້າສບູ່ ດຮຽນ ເພ ົ ່ື ອກຽມ ຄວາມພອມໃຫ ້ ນ້ ກຮຽນ, ຖ ັ າຄ້ ໄດູ ກະກຽມບ ້ ດສອນເປ ົ ັ ນຢາງດ ່ ແລະ ນ ີ າເຂໍ ົ້າສບູ່ ດຮົ ຽນດວຍ້ ວິທີການທ່ີໜາສ້ ນໃຈ ກ ົ ຖໍ ວືາເປ ່ ັ ນການເລ່ີ ມຕນທົ້ ່ີດ ເຊ ີ ່ງຈະເຮ ິ ັ ດໃຫນ້ ກຮຽນຕ ັ ງໃຈຮຽນ ແລະ ັ້ ເຂົ້າໃຈບດຮຽນໄດ ົ ດ້ , ການນ ີ າເຂໍ ົ້າສບູ່ ດຮຽນສາມາດນ ົ າໃຊ ໍ ຫ້ ຼາຍວິທີເຊ່ັນ: ນາໃຊ ໍ ຄ້ າຖາມທ ໍ ບົ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 13 7/31/2015 9:13:09 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
9 ທວນຄນຄວາມຮ ື ເກູ ້ ່າ. ເພ ົ ່ື ອເຊ່ອມໂຍງໄປສ ື ຄວາມຮ ູ່ ໃໝູ ້ ່ , ໃຫນ້ ກຮຽນປະຕ ັ ິ ບດກັ ດຈະກ ິ າທໍ ່ີພວພົ ນ ັ ກບບັ ດຮຽນ, ເລ ົ ່ົານທານ ຫ ິ ຼື ເລ່ົາເຫດການຕາງໆເພ ່ ່ື ອລຽວຕ ້ ່ໍ ໃສບ່ ດຮຽນໃໝ ົ ່ , ຕງບັ້ ນຫາສ ັ ນທະນາ ົ ຫຼິ້ນເກມ, ຮອງເພງ, ສະແດງບ ້ ດບາດສ ົ ມມົ ດ ແລະ ອ ຸ ່ນໆ. ື 2) ຂນສອນ: ຄ ັ້ ຄວູ ນນາໃຊ ໍ ວ້ ິທີການສອນທ່ີຫຼາກຫຼາຍ ໂດຍໃຫນ້ ກຮຽນໄດ ັ ຮຽນຮ ້ ທາງ ູ ້ ທິດສະດເນີ ັ ນພາກປະຕ ້ ບິດຕັ ວຈົ ງເປ ິ ັ ນສາຄໍ ນ, ເປ ັ ີດໂອກາດໃຫນ້ ກຮຽນໄດ ັ ເຝ້ ິ ກປະຕິ ບດຕັ ວຈົ ງິ ໃຫຫ້ ຼາຍ. ນອກຈາກນນ, ຄ ັ້ ຄວນມ ູ ວີິທີແຊກອາລມຄົ ມຄາຍເຊ ົ ່ັນ: ການເລ່ົາເລ່ື ອງຊວນຫວ, ົ ນທານກ ິ ອມ, ຫ ້ ຼິ້ນເກມ ແລະ ວິທີອ່ື ນໆທ່ີຢູໃນຂອບເຂດຂອງບ ່ ດ ເພ ົ ່ື ອໃຫນ້ ກຮຽນໄດ ັ ຮ້ ບທັ ງັ ຄວາມຮ ແລະ ຄວາມມ ູ ້ ວນຊ ່ ່ນໄປນ ື າກໍ ນ. ັ 3) ຂນສະຫ ັ້ ຸ ຼບ: ການສະຫຸ ຼບຄູຕອງອ ້ ງໃສ ີ ເນ່ ອໃນທ ື້ ່ີສາຄໍ ນທັ ່ີສຸດໃນຫວຂົ ໍ ຫ້ ຼື ບດນົ ນ, ຖ ັ້ າ ້ ຄູສະຫຸ ຼບບດຮົ ຽນໄດດ້ ກີຈະສ ໍ ່ງຄວາມຮ ົ ໃຫູ ້ ນ້ ກຮຽນດ ັ ແລະ ນ ີ ກຮຽນກ ັ ຈະໄດ ໍ ຮ້ ບຄວາມຮ ັ ດູ ້ ວຍ້ ວທິ ີ ການສະຫຸ ຼບຂອງຄເຊູ ່ັນດຽວກນ. ການສະຫ ັ ຸ ຼບທວນຄນ, ຄ ື ູຕອງໃຫ ້ ນ້ ກຮຽນມ ັ ສີວນຮ ່ ວມໃນ ່ ການສະຫຸ ຼບ ໂດຍຄູນາໃຊ ໍ ຄ້ າຖາມຊ ໍ ວຍ ຖ ່ ານ້ ກຮຽນສະຫ ັ ຸ ຼບບ່ໍ ກງເປົ ົ້າໝາຍ. IV. ການນາໃຊ ໍ ສ້່ປະກອບການສອນ ື ສ່ປະກອບການສອນຕ ື ນຕົ້ ໍ ເຊ່ງຄິ ຈະຕ ູ ອງມ ້ ເຊີ ່ັນ: ປຶ້ມແບບຮຽນ, ປຶ້ມຄມູ່ ຄູ ື ແລະ ອປະ ຸ ກອນປະກອບການສອນ; ນອກຈາກນ ຍີ້ ງມັ ປີຶ້ມປະເພດຕາງໆທ ່ ່ີກຽວຂ ່ ອງກ ້ ບການຮຽນ-ການ ັ ສອນໃນແຕລະບ ່ ດເຊ ົ ່ັນ: ປຶ້ມເລ່ື ອງ, ໜງສັ ືພິ ມ, ວາລະສານ, ນະວະນຍາຍ, ຄ ິ າສໍ ພາສ ຸ ິ ດ, ຄາຜະຫຍາ, ຄ ໍ າເວໍ ົ້າບກຄຸ ນທົ ່ີສາຄໍ ນຕັ າງ່ ໆ, ບດວົ ິ ຈານ, ວິເຄາະທ່ີຄູແຕງຂ່ ນ ຫ ຶ້ ຼື ບດນົ ກຮຽນ ັ ທ່ີໄດຮ້ ບລາງວ ັ ນດັ ເດີ ່ັນ, ປຶ້ມໄວຍາກອນລາວ, ປຶ້ມວດຈະນານ ັ ຸກມລາວ, ປ ົ ຶ້ມເພງ, ປຶ້ມກາບກອນ ປະເພດຕາງໆທ ່ ່ີກຽວຂ ່ ອງ ໂດຍອ ້ ງຕາມສະພາບຂອງແຕ ີ ລະທ ່ ້ ອງຖ່ນ ແລະ ຕາມຄວາມສາມາດ ິ ຂອງຄູທ່ີ ຊອກຫາມາໄດ. ້ ສ່ື ປະກອບການສອນທ່ີກາວມານ ່ , ຄ ີ້ ຈະນ ູ າໃຊໍ ປະກອບການສອນໃນບ ້ ດ; ົ ສ່ືໃດກຽວຂ ່ ອງ ້ ກບຫັ ວຂົ ໍ ໃດ, ບ ້ ດໃດຄ ົ ູກເອໍ ົາສ່ນືນມານ ັ້ າໃຊ ໍ , ຖ້ າຄ້ ູມສີ່ື ແລະ ນາໃຊ ໍ ສ້່ືໄດຖ້ ກຕື ອງ ຈະເຮ ້ ັ ດໃຫ້ ນກຮຽນໄດ ັ ຮ້ ບຄວາມຮ ັ ຫູ ້ ຼາຍຂນເທ ຶ້ ່ົານນ ແລະ ຍ ັ້ ງເປັ ັ ນແບບຢາງທ ່ ່ີດຕີ່ໍ ຄູຜູອ້່ນອື ກດີ ວຍ້ . 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 14 7/31/2015 9:13:09 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
10 V. ການວດ ແລະ ປະເມ ັ ນຜີ ນ ົ ຄູໃຊການວ ້ ດ ແລະ ປະເມ ັ ນຜີ ນ ກ ົ ອນການສອນ, ໄລຍະດ ່ າເນໍ ນການສອນ ແລະ ຫ ີ ຼງັ ການສອນ ເພ່ືອໃຫ້ ຄູຮູຜ້ ນການຮຽນຂອງນ ົ ກຮຽນ, ປ ັ ບປັ ່ ຽນວິທີການສອນ ແລະ ຊວຍເຫ ່ ຼືອ ນກຮຽນໄດ ັ ທ້ ນເວລາ. ການວ ັ ດ ແລະ ປະເມ ັ ນຜີ ນຫົ ຼາຍວິທີເຊ່ັນ: ວິທີຕງຄັ້ າຖາມສ ໍ ນທະນາ, ົ ການເຮັ ດກດຈະກ ິ າລາຍງານເປ ໍ ັ ນບກຄຸ ນ ແລະ ເປ ົ ັ ນກຸມ, ການໃຫ ່ ເຮ້ ັ ດວຽກບານ... ້ VI. ຂໍ ແນະນ ້ າກໍ ຽວກ ່ ບຫັ ຼກສູດທ ັ ອງຖ ້ ່ນ ິ ຄຄວນມ ູ ວີິທີການທ່ີສອດຄອງ, ຮ ່ ໝູ ູ ້ ນໃຊບ້ ດຮຽນໃດ, ຫ ົ ວຂົ ໍ ໃດຄວນນ ້ າເອໍ ົາເນອໃນໃຈ ື້ ຄວາມທ່ີເປັ ນຄວາມຮ, ອູ ້ ນໂດດເດ ັ ່ັນ, ຫວຄົ ິ ດປະດດສິ າງ ຫ ້ ຼື ພມປູ ນຍາຊາວບ ັ ານມາເສ ້ ີ ມ ຂະຫຍາຍໃສບ່ ດຮຽນຕ ົ ນຕົ້ ໍ ເພ່ື ອມາແກໄຂບ ້ ນຫາທ ັ ່ີນກຮຽນໃນຫ ັ ອງຂອງຕ ້ ນຮຽນບ ົ ່ໍ ໄດດ້ . ີ VII. ການເຄ່ອນໄຫວນອກຫ ື ຼກສູດ ັ ການເຄ່ອນໄຫວນອກຫ ື ຼກສັ ດ ຖ ູ າໂຮງຮຽນໃດມ ້ ເງີ ່ອນໄຂກ ື ຄວນນ ໍ າພານ ໍ ກຮຽນໄປທ ັ ດສະນະ ັ ສຶ ກສາຕາມສະຖານທ່ີຕາງໆທາງທ ່ າມະຊາດ ແລະ ໄປທ ໍ ດສະນະສ ັ ຶ ກສາປສະນ ູ ຍະສະຖານ ິ ຂອງທ້ ອງຖ່ນ ຕາມຄວາມສາມາດຂອງແຕ ິ ລະທ ່ ້ ອງຖ່ນ, ຈ ິ ດການແຂ ັ ງຂ່ ນອັ ານ, ຂຽນບ ່ ດົ ປະເພດຕາງໆເຊ ່ ່ັນ: ບດຫຍ ົ ໍ ຄວາມ, ບ ້ ດລາຍງານການປະຊ ົ ຸມ, ບດຂົ າວ, ແຕ ່ ງກອນ, ຂ ່ ບ, ລ ັ າ ໍ ແລະ ຮອງເພງເປ ້ ັ ນຕນ. ົ້ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 15 7/31/2015 9:13:09 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
11 ພາກທ ີ I ການອານ ່ ບດທົ ີ 1 ການອານຕ ່ ຄວາມໝາຍ ີ ເວລາ 2 ຊ່ວໂມງ ົ 1. ຈຸດປະສງ ົ ໃຫນ້ ກຮຽນສາມາດ: ັ - ບອກຄວາມໝາຍຂອງການອານຕ ່ ຄວາມໝາຍໄດ ີ . ້ - ບອກຫຼກການອ ັ ານຕ ່ ີ ຄວາມໝາຍໄດ. ້ - ຕຄວາມໝາຍຂອງບ ີ ດຕົ າງໆໄດ ່ . ້ 2. ເນອໃນຕ ື້ ນຕົ້ ໍ ການອານຕ ່ ີ ຄວາມ ໝາຍເຖງການອ ິ ານ ແລະ ການພ ່ ິ ຈາລະນາຄວາມໝາຍກງ ແລະ ົ ຄວາມໝາຍອອມທ ້ ່ີປາກດຢົ ໃນເນ ່ ູ ອໃນຕ ື້ າງໆ ແລ ່ ວສາມາດອະທ ້ ິບາຍຄວາມໝາຍ ແລະ ຈດ ຸ ມຸງໝາຍຂອງຜ ່ ສູ້່ສານໄດ ື . ້ ການອານແບບນ ່ ແມ ີ້ ນປະເພດການອ ່ ານໃນໃຈຢ ່ າງໜ່ ່ຶງ ເຊ່ງຜິ ອູ້ ານອ ່ ານແລ ່ ວສາມາດ ້ ບອກໄດວ້ າ ຂ ່ ໍ ຄວາມທ ້ ່ີອານນ ່ ນຄວາມໝາຍທ ັ້ ່ີແທ້ ຈງແມ ິ ນອ່ ນໃດ. ພະຍາຍາມຊອກຫາຄວາມ ັ ໝາຍທ່ີແທ້ ຈງທິ ່ີຊອນແ ່ ຝງຢໃນຂ ່ ູ ໍ ຄວາມນ ້ ນ ໂດຍສ ັ້ ງເກດຮ ັ ບແບບການປຽບທຽບ ູ , ເຈຕະນາ. ການອານຕ ່ ຄວາມໃຫ ີ ມ້ ປະສ ີ ດທິ ິພາບນນ ຄວນປະຕ ັ້ ບິດດັ ງຕ່ັ ່ໍ ໄປນ: ີ້ - ອານເລ ່ ່ື ອງໃຫລະອຽດສະຫ ້ ຸ ຼບເລ່ື ອງທ່ີອານດ ່ ວຍຖ ້ ອຍຄ ້ າສໍ ານວນຕາມຄວາມເຂ ໍ ົ້າໃຈຂອງ ຕນເອງ. ົ - ຈບຈັ ດສຸ າຄໍ ນ, ປະເດ ັ ັ ນຄວາມຄດຂອງຜ ິ ຂຽນໃຫ ູ້ ໄດ້ . ້ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 16 7/31/2015 9:13:09 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
12 - ພິ ຈາລະນາເຫດຜນ, ເຊ ົ ່ອມໂຍງກ ື ບພັ ື້ນຖານຄວາມຮ ແລະ ປະສ ູ ້ ບການຂອງຜ ົ ຮູ້ ບສານ. ັ - ທາຄວາມເຂ ໍ ົ້າໃຈຄາສໍ ບ, ສ ັ ານວນ, ຄ ໍ າສໍ າຄໍ ນ ແລະ ບ ັ ໍ ລິ ບດທົ ່ີແວດລອມ. ້ - ການຕີ ຄວາມບ່ໍ ໃຊການວ ້ ຈານ. ດ ິ ງນ່ັ ນ, ຕ ັ້ ອງຕ ້ ດຄວາມບ ັ ່ໍ ດ, ບີ ່ໍ ມກອອກໃຫ ັ ໝ້ ດບອກແຕ ົ ່ ພຽງວາຜ່ ສູ້ ່ງສົ ານຕອງການສ ້ ່ືຫຍງ, ໝາຍຄວາມວ ັ າແນວໃດ, ມ ່ ຈຸ ີດປະສງ ແລະ ເຈຕະນາ ົ ໃນການສ່ື ສານຢາງໃດ ໂດຍສະເພາະຈ ່ ບໃຈຄວາມສ ັ າຄໍ ນ ຫ ັ ຼື ປະເດັນສາຄໍ ນມາອະທ ັ ິບາຍ ໃໝດ່ ວຍສ ້ ານວນຕ ໍ ນເອງ ເປ ົ ັ ນສບພະນາມບອກບ ັ ຸລຸດທີສາມ ແລວອະທ ້ ິບາຍໃຫຜູ ້ ອ້່ື ນ ເຂົ້າໃຈ. 3. ສ່ການສອນ ື - ປຶ້ມແບບຮຽນ ແລະ ຄມູ່ ຄູ ືພາສາລາວຊນມັ້ ດທະຍ ັ ມສົ ຶ ກສາປີທີ 6. - ປຶ້ມວນນະຄະດ ັ , ໜີ ງສັ ພືິ ມ, ວາລະສານ, ຄາສໍ ພາສ ຸ ິ ດ, ນທານ, ເລ ິ ່ື ອງສນທັ້ ່ີຫາມາໄດ. ້ 4. ກດຈະກ ິ າການຮຽນ-ການສອນ ໍ 4.1 ທວນຄື ນບດຮຽນເກ ົ ່າ ົ ສນທະນາກ ົ ບນັ ກຮຽນກ ັ ຽວກ ່ ບການຮຽນວ ັ ິ ຊາພາສາລາວ ຄອາດຈະຖາມນ ູ ກຮຽນວ ັ າຫ່ ຼງ ັ ຈາກຮຽນຈບຊົ ນມັ້ ດທະຍ ັ ມສົ ຶ ກສາປີທີ 5 ຕນເອງສາມາດຮຽນໄດ ົ ຫຍ້ ງແດ ັ ? ນ ່ ກຮຽນອາດຈະ ັ ຕອບຕາມຄວາມເຂົ້າໃຈຂອງໃຜມນ. ັ ຄູສນທະນາກ ົ ຽວກ ່ ບການອ ັ ານ ຄ ່ ູຕງຄັ້ າຖາມວ ໍ າ: ການອ ່ ານມ ່ ຄວາມໝາຍຄວາມສ ີ າຄໍ ນ ັ ແນວໃດຕ່ໍພວກເຮົາ? ມາລະຍາດໃນການອານມ ່ ແນວໃດແດ ີ ? ່ ພາຍຫຼງທັ ່ີໃຫນ້ ກຮັ ຽນຕອບຕາມຄວາມຈ່ ແລະ ເຂ ື ົ້າໃຈໃນບດຮຽນເກ ົ ່າທົ ່ີຮຽນຜານມາ ່ ແລວ, ຄ ້ ູບນລະຍາຍເພ ັ ່ື ອເປັ ນແນວທາງໃນການສອນຕ່ໍ ໄປ: ການອານ ໝາຍເຖ ່ ງ ການແປຄວາມໝາຍຂອງອ ິ ກສອນທ ັ ່ີອານອອກມາເປ ່ ັ ນຄວາມຮ, ູ ້ ຄວາມຄດເຮ ິ ັ ດໃຫເກ້ ດຄວາມເຂ ີ ົ້າໃຈເນອໃນທ ື້ ່ີໄດອ້ ານຈາກສ ່ ່ງທິ ່ີຜູຂຽນຕ ້ ອງການສ ້ ່ື ຄວາມໝາຍ ຜູອ້ ານສາມາດນ ່ າເອໍ ົາຄວາມຮ, ຄວາມຄ ູ ້ ິ ດ ຫຼື ສາລະຈາກເລ່ື ອງທ່ີໄດອ້ ານໄປໃຊ ່ ໃຫ້ ເກ້ ດປະ ີ ໂຫຍດ. ການອານເປ ່ ັ ນສ່ິ ງຈາເປໍ ັ ນທ່ີກຽວຂ ່ ອງກ ້ ບຊັ ວີິ ດປະຈາວໍ ນຂອງຄ ັ ນໃນສ ົ ງຄັ ມ ເພາະເປ ົ ັ ນ ເຄ່ອງມ ື ສືາຄໍ ນຊັ ວຍໃຫ ່ ຄ້ ນເຮ ົ ົາໄດຮ້ ບຄວາມຮ ັ , ຄວາມຄ ູ ້ ດ ລວມທ ິ ງຄວາມເພ ັ ີ ດເພີ ນອກດີ ວຍ. ້ ຖາອ້ ານບ ່ ່ໍ ຖກວື ທິ ີ ຂາດການພິ ຈາລະນາຮ່ນຕອງ ີ ຢາງຮອບຄອບ ກ ່ ຈະບ ໍ ່ໍ ເກດປະໂຫຍດ ີ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 17 7/31/2015 9:13:09 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
13 ແກຕ່ ນເອງ. ດ ົ ງນ່ັ ນ, ການອ ັ້ ານເລ ່ ່ື ອງຕາງໆເຮ ່ ົາຕອງອ ້ ານຢ ່ າງພ ່ ິ ນດພິ ິ ຈາລະນາ ເພະວາການ ່ ໃຊສ້ ບສັ ານວນຕ ໍ າງໆສ ່ ພາສ ຸ ິ ດ, ກອນພະຫຍາ, ເລ່ື ອງ, ນທານ ແລະ ອ ິ ່ື ນໆເຖງຈະມ ິ ການກວດ ີ ແກແລ້ ວກ້ ຕາມ ແຕ ໍ ກ່ ອາດເກ ໍ ດຂີ ໍ ຜ້ ິ ດພາດໄດ ສະນ ້ ນ, ພວກເຮ ັ້ ົາຕອງພ ້ ິ ຈາລະນາເປັ ນພິເສດ ເພາະສບພາສາທ ັ ່ີໃຊເຂ້ ົ້າໃນເລ່ື ອງຕາງໆນ ່ ລີ້ ວນແຕ ້ ເກ່ ນຄວາມເປ ີ ັ ນຈງິ ແລະ ເຊ່ອງຊ ື ອນຄວາມໝາຍ. ້ 4.2 ສອນກຽວກ ່ ບຄວາມໝາຍຂອງການອ ັ ານຕ ່ ີ ຄວາມໝາຍ ການອານຕ ່ ີ ຄວາມ ໝາຍເຖງການອ ິ ານ ແລະ ການພ ່ ິ ຈາລະນາຄວາມໝາຍກງ ແລະ ົ ຄວາມໝາຍອອມທ ້ ່ີປາກດຢົ ໃນເນ ່ ູ ອໃນຕ ື້ າງໆ ແລ ່ ວສາມາດອະທ ້ ິບາຍຄວາມໝາຍ ແລະ ຈດ ຸ ມຸງໝາຍຂອງຜ ່ ສູ້່ສານໄດ ື . ້ ການອານຕ ່ ີ ຄວາມໝາຍເປັ ນການທດສອບຄວາມເຂ ົ ົ້າໃຈ, ຄວາມຮ, ຄວາມຄ ູ ້ ິ ດຈາກການ ອານ ໂດຍພ ່ ິ ຈາລະນາແງມູ ່ ມຕາງໆ ເຊ ່ ່ອມໂຍງໄປສ ື ເລູ່ ່ື ອງລາວທ່ີກຽວຂ ່ ອງຕາມໄວ ແລະ ້ ປະສບການຂອງຜ ົ ຮູ້ ບສານ. ການຕ ັ ີ ຄວາມໝາຍຂອງແຕລະບ ່ ກຄຸ ນຈົ ່ງແຕກ ຶ ຕາງກ ່ ນ ແລະ ັ ຄນໆດຽວກ ົ ນການຕ ັ ີ ຄວາມໝາຍໃນເລ່ື ອງທ່ີໄດອ້ ານໃນໄວເດ ່ ັກ ແລະ ເມ່ອມື ໄວອາຍ ີ ຸສູງຂນ, ຶ້ ປະສບການຫ ົ ຼາຍຂນກຶ້ ຍໍ ອມແຕກຕ ່ າງກ ່ ນ. ັ ຄູຍກບົ ດເລ ົ ່ື ອງໃດໜ່ຶງຂນມາແລ ຶ້ ວໃຫ ້ ນ້ ກຮຽນອ ັ ານຢ ່ ຫ່ ູ ອງ ຫ ້ ຼງຈາກນ ັ ນຄັ້ ູກໃຫໍ ນ້ ກຮັ ຽນ ປະມານ 2-3 ຄນຂົ ນມາລາຍງານວ ຶ້ າບ່ ດທົ ່ີຕນເອງອ ົ ານມານ ່ ນມັ້ ເນີ ອໃນແນວໃດ? ໃນການ ື້ ຕອບຂອງນກຮຽນ 2-3 ຄ ັ ນ ຄ ົ ສາມາດຮ ູ ໄດູ ້ ວ້ າແຕ ່ ລະຄ ່ ນມົ ຄວາມຄ ີ ິ ດເຫັນທ່ີແຕກຕາງກ ່ ນ ັ ຈາກນນ, ຄ ັ້ ູກສາມາດອະທ ໍ ິບາຍໃຫນ້ ກຮຽນເຂ ັ ົ້າໃຈໄດວ້ າ: ນ ່ ກຮຽນຢ ັ ຫ່ ູ ອງດຽວກ ້ ນອັ ານໃນບ ່ ດ ົ ເລ່ື ອງດຽວກນແຕ ັ ມ່ ຄວາມເຂ ີ ົ້າໃຈ ແລະ ມຄວາມຄ ີ ດແຕກຕ ິ າງກ ່ ນ. ັ 4.3 ສອນກຽວກ ່ ບປະເພດຂອງການອ ັ ານຕ ່ ີ ຄວາມໝາຍ - ຄູອະທິບາຍໃຫນ້ ກຮຽນເຂ ັ ົ້າໃຈວາ: ການອ ່ ານແບບນ ່ ແມີ້ ນປະເພດການອ ່ ານໃນໃຈ ່ ຢາງໜ່ ່ຶ ງ ເຊ່ງຜິ ອູ້ ານອ ່ ານແລ ່ ວສາມາດບອກໄດ ້ ວ້ າ ຂ ່ ໍ ຄວາມທ ້ ່ີອານນ ່ ນຄວາມໝາຍທ ັ້ ່ີແທ້ ຈງ ິ ແມນອ່ ນໃດ. ພະຍາຍາມຊອກຫາຄວາມໝາຍທ ັ ່ີແທ້ ຈງທິ ່ີຊອນແຝງຢ ່ ໃນຂ ່ ູ ໍ ຄວາມນ ້ ນ ໂດຍສ ັ້ ງ ັ ເກດຮບແບບການປຽບທຽບ, ເຈຕະນາ. ູ ຫຼງຈາກນ ັ ນຄັ້ ແບູ ງນ່ ກຮັ ຽນອອກເປັ ນ 3 ກຸມແລ ່ ວຊອກບ ້ ດຄວາມໃດໜ ົ ່ຶງທ່ີເໝາະສມໃຫ ົ ້ ແຕລະກ ່ ຸມຊອກຫາຄ ່ າຕອບທ ໍ ່ີ ຄູການໍ ດໃຫ ົ ເຊ້ ່ັນ: - ກຸມທ່ ີ 1 ໃຫຄ້ ນຄວ ົ້ າກ້ ຽວກ ່ ບເນ ັ ອໃນຂອງບ ື້ ດຄວາມນ ົ ນມັ້ ແນວໃດ. ີ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 18 7/31/2015 9:13:09 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
14 - ກຸມທ່ ີ 3 ໃຫຊອກຖ ້ ອຍຄ ້ າ ຫ ໍ ຼື ປະໂຫຍກທ່ີເຫັນວາສ່ າຄໍ ນໃນບ ັ ດຄວາມນ ົ ນ ໂດຍຈະຕ ັ້ ອງ ້ ໃຫມ້ ຄວາມຊ ີ ດເຈນ; ຫາກເປ ັ ັ ນບດຮົ ອຍກອງຈະຕ ້ ອງປ ້ ່ ຽນມາເປັ ນຄາຮໍ ອຍແກ ້ ວ. ້ ຄໃຫູ ້ ຕາງໜ້ າຂອງແຕລະກ ່ ຸມຂ່ ຶ້ນມາລາຍງານນກຮຽນທ ັ ງໝັ ດຕົ ິດຕາມການລາຍງານ ຂອງແຕລະກ ່ ຸມ ຫ ່ ຼງຈາກນ ັ ນຄັ້ ູຈ່ງຕອບເພ ຶ ່ື ອຄວາມເປັ ນເອກະພາບກນ. ັ 4.4 ສອນກຽວກ ່ ບຫັ ຼກການອ ັ ານຕ ່ ີ ຄວາມໝາຍ - ກອນອະທ ່ ິບາຍຄແບູ ງນ່ ກຮຽນອອກເປ ັ ັ ນ 3 ກຸມຕາມຄວາມເໝາະສ ່ ມ ໃຫ ົ ແຕ້ ລະກ ່ ຸມ ່ ຄນຄວ ົ້ າປະມານ 5-10 ນາທ ້ ີ. - ຫຼງຈາກນ ັ ນແບ ັ້ ງໜ່ າທ້ ່ີໃຫແຕ້ ລະກ ່ ຸມຊອກຫາຄ ່ າຕອບທ ໍ ່ີຄູຕງຂັ້ ນເຊ ຶ້ ່ັນ: - ກຸມທ່ ີ 1: ຄເອູ ົາບດຄວາມລ ົ ຸມນ່ ໃຫີ້ ນ້ ກຮຽນອ ັ ານແລ ່ ວຕ້ ີ ຄວາມໝາຍ ຄູປຽບເໝື ອນນກ ັ ວິ ໄຈ ຄູເປັ ນຜພູ້ ິ ຈາລະນາຄວາມຄິ ດຂອງນກຮຽນ ຫ ັ ຼື ຈະຄນຄວ ົ້ າ ຫ ້ ຼື ເຮັດວິ ໄຈວານ່ ກຮຽນກ ັ າ ໍ ລງຄັ ດຫຍ ິ ງ? ເພາະສະນ ັ ນຂະນະທ ັ້ ່ີສອນຄູຕອງຟ ້ ງຄວາມຄ ັ ິ ດ, ຟງການອະທ ັ ິບາຍ ແລະການ ສໍ ້ຖາມຂອງນກຮຽນ, ຄ ັ ຈະໃຫ ູ ຄຸ ້ ນຄາ ແລະ ຟ ່ ງສັ ່ິ ງທ່ີນກຮຽນເວ ັ ົ້າກຽວກ ່ ບສັ ່ິ ງທ່ີເຂົາຄິ ດໃນຂະນະ ທ່ີເຂົາຟງນັ ກຮັ ຽນເວົ້າຄູກາລໍ ງຈະຊ ັ ວຍໃຫ ່ ນ້ ກຮຽນເກ ັ ດການຮຽນຮ ີ , ຄູ ້ ູອານລາຍງານຂອງນ ່ ກຮຽນ ັ ບ່ໍພຽງແຕເບ່ ່ງນິ ກຮຽນໄດ ັ ສ້ າງແນວຄວາມຄ ້ ິ ດທາງວິທະຍາສາດອນເປ ັ ັ ນທ່ີຍອມຮບ ຫ ັ ຼື ບ່ໍ ຍອມ ຮບເທ ັ ່ົານນແຕ ັ້ ຄວນກ ່ າລໍ ງຄັ ນຫາວ ົ້ າສ່ ່ິ ງທ່ີນກຮຽນກ ັ າລໍ ງຄັ ິ ດຫຍງັ? ໃນການຄນຫາຄວາມຄ ົ້ ິ ດ ຂອງນກຮຽນ ຄ ັ ອາດຈະໃຊ ູ ກ້ ດຈະກ ິ າບາງອ ໍ ນເຊ ັ ່ັນ: ການອະທິບາຍເປັ ນກຸມ, ການສ ່ າຫໍ ຼວດ ແລະ ກດຈະກ ິ າຕໍ ໄປສະນ ູ້ ສີ່ງຈົ ດໝາຍ. ົ - ກຸມທ່ ີ 2: ຄເອູ ົາບດກອນຕ ົ ່ໍໄປນໃຫີ້ ນ້ ກຮຽນອ ັ ານແລ ່ ວຕ້ ຄວາມໝາຍ ີ ການສກສາສ ຶ າງຄ ້ ນໆສ ົ າງຊາດ ້ ແຕງໂດຍ: ບ ່ ນຖະໜອມ ສາມາທ ຸ ິ ລາດ ມະນດໃນໂລກນ ຸ ມ ີ້ ຫີຼາຍເຜ່ົາພງພົ ນ ັ ແຕກຕາງສ ່ ີ ສນຜັ ິ ວ ປາກຈາດອມຕານ ້ ພູມສນຖານເນ ັ ົາຢງ ດ ັ້ າລໍ ງຕົ ນຄອງຊ ົ ບ ີ ຕາມທະວບໃຫຍ ີ ກວ່ າງ ຕ ້ າລາເອ ໍ ນວີ້ າໂລກຄ ່ ນ ົ ຄນໄດ ົ ຈ້ບກັ ຸມກ່ ອນ ສ ້ າງກ ້ ່ອານາຈ ໍ ກ ັ ປກປົ ກດັ ນແດນຕ ິ ນ ໃຫ ົ ຢູ ້ ຄ່ ນສົ ະຖຽນໝນ ັ້ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 19 7/31/2015 9:13:09 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
15 ພອມພຽງກ ້ ນເສ ັ ມສີ າງ ວ ້ ດທະນະທ ັ າປະດ ໍ ບຊາດ ັ ສາດວຊາຊ ິ ວຍຊວ ່ ານ ຊ ້ ູໃຫຊາດຈະເລ ້ ີ ນ ທຸກປະເທດເພ່ິ ນໄດ ເອ ້ ົາໃຈໃສປ່ ບປັ ງ ຸ ຍກສົ ງການສ ູ ກສາ ໃຫ ຶ ທຸ ້ ກຄນສະເໝ ົ ີ ລວນ ້ ຍງຊາຍມວນເຍ ິ ົານອຍ ອາວ ້ ໂສຄ ຸ ນແກ ົ ່ ໄຂກນແຈເປ ຸ ີດອາ ້ ຫາຄວາມຮໃສູ ້ ຕ່ ນ ົ ການສາງສາຊາດໃຫ ້ ກ ້ າວເດ ້ ່ັ ນທນສັ ະໄໝ ຕອງອາໄສມວນຊ ້ ນ ຜ ົ ຮູ້ ງມ່ັ ຄວາມຮ ີ ູ ້ ເປັ ນກາລໍ ງແຮງຍ ັ ບ ູ ້ ກດຸ ນທະລ ັ ຸຜານ ່ ຈ່ງຊຶ ເຫິ ັ ນບອນບ ່ ນ ຈະເລ ັ້ ີ ນພນຮົ້ ຸງເຮ ່ ອງ ທ ື ານເອ ່ ຍ! ີ ຊບພະຍາກອນມະນ ັ ດນຸ ຖ ີ້ ເປື ັ ນສ່ງສິ າຄໍ ນ ັ ສາງສ ້ ນເສ ັ ີ ມປນຍາ ໃຫ ັ ແກ້ ນແຂງຄ ່ ມກົ າ ້ ແລວພ້ ອມພາ ້ ກນສັ າງ ໂຄງບ ້ ນທົ ງໂຄງລ ັ າງ ່ ທບມັ າງຄວາມທ ້ ກໄຮ ຸ ໃຫ ້ ຫ້ ຸ ຼດພນດົ້ ງຫວ ່ັ ງ ນ ັ ນແລ ັ້ ວ! ້ ຄນບັ ່ໍ ເຮັ ດດງນ່ັ ນ ຍາກຈະເກ ັ້ ດຄວາມຈະເລ ີ ີ ນ ແສນຊມິຄີນຫົ ຼາຍ ໝ່ື ນພນເກ ັ ນລີ ານ ້ ກບໍ ໍ ມທາງພ ີ ນ ຫ ົ້ ນທາງເດ ົ ນຕີ ນຕັ ີ ບ ຈບຫາຍວາຍວອດສ ິ ຽງ້ ບ່ໍ ເຫຼື ອໄວຮອດແຜນດ ້ ນ ພ ິ ນແລ ຸ້ ວ! ້ ປະຫວດສາດຊ ັ ບອກໄວ ີ້ ສະໄໝກ ້ ອນຄາວຫ ່ ຼງ ັ ການສກສາຍ ຶ ງຈັ າກໍ ດ ບ ັ ່ໍ ເປີດທາງໃຫມ້ ນກວ ັ າງ ້ ຫຶ ງຫວງຕາມຊນຊົ ນ ຄ ັ້ ນສາມ ົ ນພາດໂອກາດ ັ ຂາດຄວາມຮກູ ້ ຽວຂ ່ ອງ ສະໝອງປ ້ ້ ນູ ງຊ່ັ ງ ົ ບານເມ ້ ອງຈ ື ່ງບຶ ໍ ກາວ ໂດດເດ ້ ່ັນເຮອງສ ື ີ ເຖງວິ າມ່ ຄີນຫົ ຼາຍ ພດເ ັ ປ່ົາແປນຄວາມຮູ ້ ເຖງຊິ ຖູ ິ ໄຖດນ ກ ັ້ ພໍ ໍປານກະປໄຕູ ່ ໄປບ່ໍ ເຊົາກຫາກຊ ໍ າ ບ ້ ່ໍທນເບ ັ ອງໝ ື້ ເຂ່ ູ ົາ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 20 7/31/2015 9:13:09 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
16 ດຽວນເຖີ້ ງບິ ອນບ ່ ນ ບ ັ້ ກເບ ຸ ກການສ ີ ຶ ກສາ ໃຫປະຊາມ ້ ສີດ ຮ ິ າຮຽນຄວາມຮ ່ໍ ູ ້ ເປີດປ່ ອງທາງປໃຫູ ເຍ ້ ົາໄວນອຍໜ ້ ຸມ ່ ທງເຜ ັ ່ົາພນເພດພ ັ ອມ ມ ້ ຄວາມຮ ີ ດູ ້ ງດຽວ ່ັ ຄນເຮ ັ ັ ດໄດດ້ ງນ່ັ ຊາດຊ ີ້ ຮຸ ິງເຮ ່ ອງສ ື ີ ມກີາລໍ ງພຽງພ ັ ໍ ກແປງເມ ໍ ອງື ບານ ້ ວຊາການເຕ ິ ັມພື້ນ ບ່ໍ ມຂີໍ ງຜູ ໍ ້ ອ້່ນ ື ທຶນປນຍາຕ ັ ວບອກຊ ົ ເມ ີ້ ອງບ ື ານຮ ້ ຸງຈະເລ ່ ີ ນ ທານເອ ່ ຍ. ີ (ຄດຈາກວາລະສານສ ັ ກສາໃໝ ຶ ສະບ ່ ບທັ ີ 34 ປະຈາໄຕມາດ ໍ II - ກຸມທ່ ີ 3: ຄເອູ ົາກອນຕ່ໍ ໄປນໃຫີ້ ນ້ ກຮຽນອ ັ ານແລ ່ ວຕ້ ຄວາມໝາຍ ີ ການສກສາເປ ຶ ັ ນຮາກເຫງາ ຊ ົ້ ູຊວຍພ ່ ມປູ ນຍາ ັ ການສກສາເປ ຶ ັ ນແສງທຽນ ສອງແສງໃສແຈ ່ ງ ້ ການສກສາດ ຶ ບສັ ນສູ ິ້ນ ຫໜາຕາບອດ ູ ດບສັ ນຄວາມໂງ ູ ຈ່ າ ໄພຮ ້ າຍກ ້ ກໜື ງສັ ື 5. ແນະນາແກ ໍ ບ້ ດເຝ ົ ິ ກຫດ ັ 1. ຕຄວາມໝາຍຄ ີ າສໍ ພາສ ຸ ດຕິ ີ ຄວາມໝາຍບດກອນ ົ 2. ຕຄວາມໝາຍບ ີ ດເລ ົ ່ື ອງ 3. ຕຄວາມໝາຍບ ີ ດກອນ ົ 4. ຕຄວາມໝາຍບ ີ ດຄວາມ ົ 6. ການວດ ແລະ ປະເມ ັ ນຜີ ນ ົ ສງເກດຈາກ: ັ - ການສນທະນາ ແລະ ຕອບຄ ົ າຖາມ. ໍ - ການມສີວນຮ ່ ວມໃນກ ່ ດຈະກ ິ າກໍ ຸມ. ່ ກວດຜນງານຈາກ: ົ - ການເຮັ ດວຽກບານຂອງແຕ ້ ລະກ ່ ຸມ. ່ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 21 7/31/2015 9:13:09 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
17 ບດທົ ີ 2 ການອານວ ່ ເຄາະວ ິ ຈານຢ ິ າງມ ່ ວີຈາລະນະຍານ ິ ເວລາ 4 ຊ່ວໂມງ ົ 1. ຈຸດປະສງ ົ ໃຫນ້ ກຮຽນສາມາດ: ັ - ອະທິບາຍຄວາມໝາຍການອານວ ່ ເຄາະວ ິ ຈານຢ ິ າງມ ່ ວີິ ຈາລະນະຍານໄດ. ້ - ມພີື້ນຖານໃນການອານວ ່ ເຄາະວ ິ ຈານຢ ິ າງມ ່ ວີຈາລະນະຍານ. ິ - ຮູ ແລະ ເຂ ້ ົ້າໃຈວທິ ີອານວ ່ ເຄາະວ ິ ຈານຢ ິ າງມ ່ ວີຈາລະນະຍານ. ິ 2. ເນອໃນຕ ື້ ນຕົ້ ໍ ການອານວ ່ ເຄາະວ ິ ຈານຢ ິ າງມ ່ ວີຈາລະນະຍານ ໝາຍເຖ ິ ງການອ ິ ານໂດຍໃຊ ່ ຄວາມຮ ້ ຫູ ້ ຼື ປະສບການຂອງຕ ົ ນມາປຽບທຽບຊ ົ ່ງຊາ ແລະ ເລ ັ ື ອກຕດສັ ິ ນໃຈວາ: ຄວາມຮ ່ ຫູ ້ ຼື ເລ່ື ອງທ່ີ ໄດອ້ ານນ ່ ນມັ້ ຈຸ ີດດ, ຈ ີ ດອຸ ອນແນວໃດ ແລະ ພ ່ ອມທ ້ ່ີຈະໃຫຄວາມຄ ້ ິ ດເຫັນ ເພ່ື ອແກໄຂຈ ້ ດອຸ ອນ ່ ນນໆອ ັ້ ກດີ ວຍ. ້ ການອານວ ່ ເຄິ າະວຈານຢ ິ າງມ ່ ວີິ ຈາລະນະຍານ ເປັ ນການອານທ ່ ່ີຕອງໃຊ ້ ສະຕ ້ ິ ປນຍາ ເພ ັ ່ື ອ ຕດສັ ນໃຈເລ ິ ່ື ອງລາວຕາງໆທ ່ ່ີໄດອ້ ານ ແລະ ມ ່ ເຫດຜ ີ ນໃນການພ ົ ິ ຈາລະນາວາ ເລ ່ ່ື ອງທ່ີອານນ ່ ນ ັ້ ຈະເຊ່ອຖື ໄດື ຫ້ ຼາຍ ຫຼື ໜອຍພຽງໃດແລະ ສາມາດວ ້ ິເຄາະຈດດຸ , ຈ ີ ດອຸ ອນນ ່ ນໆວ ັ້ າເກ ່ ດຈາກ ີ ຫຍງ, ເພາະເຫດໃດ ເປ ັ ັ ນຕນ. ົ້ 3. ສ່ການສອນ ື - ປຶ້ມແບບຮຽນ ແລະ ຄມູ່ ຄູ ືພາສາລາວຊນມັ້ ດທະຍ ັ ມສົ ຶ ກສາປີທີ 6. - ປຶ້ມວນນະຄະດ ັ , ໜີ ງສັ ພືິ ມ, ວາລະສານ, ຄາສໍ ພາສ ຸ ິ ດ, ນທານ, ເລ ິ ່ື ອງສນທັ້ ່ີຫາມາໄດ. ້ 4. ກດຈະກ ິ າການຮຽນ-ການສອນ ໍ 4.1 ທວນຄື ນບດຮຽນເກ ົ ່າົ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 22 7/31/2015 9:13:09 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
18 - ຄູສນທະນາກ ົ ບນັ ກຮຽນກ ັ ຽວກ ່ ບການຕ ັ ີ ຄວາມໝາຍຂອງເລ່ື ອງຕາງໆທ ່ ່ີໄດອ້ ານຜ ່ ານມາ ່ ຄູອາດຈະຖາມນກຮຽນວ ັ າ: ການອ ່ ານຕ ່ ີ ຄວາມໝາຍແມນການອ ່ ານແນວໃດ? ເພ ່ ່ື ອທດສອບເບ ົ ່ງ ິ ນກຮຽນວ ັ າເຂ ່ ົາເຈົ້າສາມາດເກບກັ າບໍ ດຮຽນທ ົ ່ີຜານມາໄດ ່ ໜ້ ອຍຫ ້ ຼາຍພຽງໃດອາດຈະຖາມນກຮຽນ ັ ປະມານ 3-4 ຄນ ຖ ົ າເຫ້ ັນວານ່ ກຮຽນເຂ ັ ົ້າໃຈແລວ ຄ ້ ູກສາມາດສອນບ ໍ ດໃໝົ ຕ່ ່ໍໄປກງກົ ນຂັ າມ້ ຖານ້ ກຮຽນຕອບບ ັ ່ໍ ຖກ ຄ ື ຄວນຕອບໃຫ ູ ນ້ ກຮຽນຟ ັ ງ ເພ ັ ່ື ອຈະໄດເປ້ ັ ນຄາຕອບທ ໍ ່ີເອກະພາບກນ ແລະ ັ ແນະນາໃຫໍ ນ້ ກຮຽນຈ ັ ດໃສ ົ ປ່ ຶ້ມຂອງໃຜລາວດງນ່ັ : ການອ ີ້ ານຕ ່ ີ ຄວາມໝາຍເປັ ນການທດສອບ ົ ຄວາມເຂົ້າໃຈ, ຄວາມຮ, ຄວາມຄ ູ ້ ິ ດຈາກການອານ ໂດຍພ ່ ິ ຈາລະນາແງມູ ່ ມຕາງໆເຊ ່ ່ອມໂຍງ ື ໄປສເລູ່ ່ື ອງລາວທ່ີກຽວຂ ່ ອງຕາມໄວ ແລະ ປະສ ້ ບການຂອງຜ ົ ຮູ້ ບສານ. ການຕ ັ ີ ຄວາມໝາຍຂອງ ແຕລະບ ່ ກຄຸ ນຈົ ່ງແຕກຕ ຶ າງກ ່ ນ ແລະ ຄ ັ ນໆດຽວກ ົ ນການຕ ັ ີ ຄວາມໝາຍໃນເລ່ື ອງທ່ີໄດອ້ ານໃນ ່ ໄວເດັ ກ ແລະ ເມ່ອມື ໄວອາຍ ີ ຸສູງຂນ, ປະສ ຶ້ ບການຫ ົ ຼາຍຂນກຶ້ ຍໍ ອມແຕກຕ ່ າງກ ່ ນ. ັ 4.2 ສອນກຽວກ ່ ບຄວາມໝາຍຂອງການອ ັ ານວ ່ ເຄາະວ ິ ຈານຢ ິ າງມ ່ ວີຈາລະນະຍານ ິ - ຄອະທ ູ ິບາຍຄວາມໝາຍຂອງການອານວ ່ ິເຄາະວິ ຈານຢາງມ ່ ວີິ ຈາລະນະຍານໃຫນ້ ກຮຽນ ັ ເຂົ້າໃຈຢາງຈະແຈ ່ ງ. ້ - ຄູແບງນ່ ກຮຽນອອກເປ ັ ັ ນ 2 ກຸມ ຄ ່ ຊອກບ ູ ດຄວາມໃດໜ ົ ່ຶ ງແລວໃຫ ້ ນ້ ກຮຽນແຕ ັ ລະກ ່ ຸມ ່ ຈາແນກດ ໍ ງນ່ັ : ີ້ - ກຸມທ່ ີ 1 ເລ່ື ອງທ່ີໄດອ້ ານນ ່ ນມັ້ ຈຸ ີດດແນວໃດ? ີ - ກຸມທ່ ີ 2 ເລ່ື ອງທ່ີໄດອ້ ານນ ່ ນມັ້ ຈຸ ີດອອນແນວໃດ? ່ - ຫຼງຈາກນ ັ ນໃຫ ັ້ ຕາງໜ ້ າຂອງແຕ ້ ລະກ ່ ຸມຂ່ ນມາສະເໜ ຶ້ ີຜນການຄ ົ ນຄວ ົ້ າຂອງກ ້ ຸມ ຄ ່ ແລະ ູ ນກຮຽນທ ັ ກຄຸ ນສົ ງເກດການຕອບຂອງແຕ ັ ລະກ ່ ຸມ. ຈາກນ ່ ນ, ຄ ັ້ ສະຫ ູ ຸ ຼບຄາຕອບໃຫ ໍ ນ້ ກຮຽນຟ ັ ງ ັ ເພ່ື ອຄວາມເປັ ນເອກະພາບກນ. ັ 4.3 ສອນກຽວກ ່ ບຄວາມສາມາດພ ັ ື້ນຖານຂອງການອານວ ່ ິເຄາະຢາງມ ່ ວີິ ຈາລະນະຍານ - ຄູອະທິບາຍກຽວກ ່ ບຄວາມໝາຍການອ ັ ານວ ່ ິເຄາະຢ່ າງມວີິ ຈາລະນະຍານໃຫ້ ນກຮຽນ ັ ເຂົ້າໃຈຢາງຈະແຈ ່ ງ ແລະ ເລ ້ ິ ກເຊ່ງ. ິ - ຄແບູ ງນ່ ກຮຽນອອກເປ ັ ັ ນ 4 ກຸມ ແລ ່ ວໃຫ ້ ແຕ້ ລະກ ່ ຸມອ່ ານບ ່ ດເລ ົ ່ື ອງໃດໜ່ຶງຕາມທ່ີຄູ ການໍ ດໃຫ ົ ແຕ ້ ລະກ ່ ຸມຄ່ ນຄວ ົ້ າແລ ້ ວຈ້ າແນກວ ໍ າ: ່ - ກຸມທ່ ີ 1 ໃຫຄ້ ນຄວ ົ້ າກ້ ຽວກ ່ ບ ການຈ ັ າແນກລະຫວ ໍ າງຂ ່ ເທໍ ້ ັດຈງ ແລະ ຄວາມຄ ິ ດເຫ ິ ັນໄດ. ້ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 23 7/31/2015 9:13:09 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
19 - ກຸມທ່ ີ 2 ໃຫຄ້ ນຄວ ົ້ າກ້ ຽວກ ່ ບ ການສະຫ ັ ຸ ຼບເນອໃນສ ື້ າຄໍ ນໄດ ັ . ້ - ກຸມທ່ ີ 3 ໃຫຄ້ ນຄວ ົ້ າກ້ ຽວກ ່ ບ ຕ ັ ລາຄາທ ີ ດສະນະ ແລະ ຈ ັ ດປະສ ຸ ງຂອງຜ ົ ຂຽນໄດ ູ້ . ້ - ກຸມທ່ ີ 4 ໃຫຄ້ ນຄວ ົ້ າກ້ ຽວກ ່ ບ ເຂ ັ ົ້າເຖງອາລ ິ ມຂອງເລ ົ ່ື ອງໄດ. ້ ຫຼງຈາກນ ັ ນໃຫ ັ້ ຕ້ ວແທນຂອງແຕ ົ ລະກ ່ ຸມຂ່ ນມາສະ ຶ້ ເໜີຜນຂອງການຄ ົ ນຄວ ົ້ າຂອງກ ້ ຸມຕ່ ນເອງ ົ ຖາຄ້ ູສງເກດເຫ ັ ັນວານ່ ກຮຽນຜ ັ ໃດຜ ູ້ ໜູ້ ່ຶ ງບ່ໍ ຕງໃຈອ ັ້ ານ ຫ ່ ຼື ບ່ໍ ເອົາໃຈໃສໃນການຄ ່ ນຄວ ົ້ າ ້ ຄູຄວນຕງຄັ້ າຖາມກ ໍ ຽວກ ່ ບຜັ ນຂອງການຄ ົ ນຄວ ົ້ າຢ້ ໃນກ ່ ູ ຸມ ໃຫ ່ ນ້ ກຮຽນຜ ັ ນູ້ ນຕອບເພ ັ້ ່ື ອທດສອບ ົ ແລະ ຖາມຜນູ້ ນກັ້ ອນໝ ່ . ຖ ່ ູ າຕອບບ ້ ່ໍ ໄດກ້ ຄວນຕ ໍ ກເຕ ັ ື ອນ ຫຼື ແນະນາໃຫໍ ເຫ້ ັນຄວາມສາຄໍ ນ ັ ຂອງການອານ ແລະ ໃຫ ່ ຕ້ ງໃຈອ ັ້ ານ. ຈາກນ ່ ນ, ຈ ັ້ ່ງອະນ ຶ ອາດໃຫ ຸ ຜູ ້ ອ້່ນໆຕອບ. ື ສດທຸ ້ າຍຄໃຫູ ໂອກາດນ ້ ກຮຽນຖາມ ຄ ັ ຕອບຄ ູ າຖາມ ແລະ ສະຫ ໍ ຸ ຼບເນອໃນຂອງບ ື້ ດດົ ງ ່ັ ກາວໃຫ ່ ນ້ ກຮຽນຟ ັ ງທັ ງໝັ ດໃຫ ົ ເຂ້ ົ້າໃຈຢາງ່ ລະອຽດ ແລະ ຈະແຈງຕ້ ່ມອື ກ. ີ ເມ່ອເຫ ື ັນວານ່ ກຮຽນເຂ ັ ົ້າໃຈດແລີ ວ, ຖ ້ າມ້ ໂອກາດກ ີ ຄວນຈ ໍ ດການແຂ ັ ງຂ່ ນອັ ານບ ່ ດຄວາມ ົ ຫຼື ບດເລ ົ ່ື ອງຕາງໆ ເຊ ່ ່ງອາດຈະເປ ິ ັ ນການແຂງຂ່ ນລະດ ັ ບບັ ກຄຸ ນພາຍໃນຫ ົ ອງ ຫ ້ ຼື ລະຫວາງ ່ ຫອງກ ້ ບຫັ ອງພາຍໃນໂຮງຮຽນ ເພ ້ ່ື ອເປັ ນການປກລະດ ຸ ມຂະບວນການອ ົ ານໃຫ ່ ຟ້ ດຟົ ື້ນ ແລະ ມີ ບນຍາກາດ ການຈ ັ ດການແຂ ັ ງຂ່ ນອັ ານນ ່ ອີ້ ານເປ ່ ັ ນວິທີໜ່ຶງຂອງກດຈະກ ິ າທໍ ່ີຈະຊວຍໃຫ ່ ນ້ ກຮຽນ ັ ມຄວາມສ ີ ນໃຈ ແລະ ມ ົ ກການອ ັ ານໃນຂ ່ ນຕັ້ ່ໍໆໄປ. 4.4 ສອນກຽວກ ່ ບວັ ທິ ີອານວ ່ ເຄາະວ ິ ິ ຈານຢາງມ ່ ວີຈາລະນະຍານ ິ - ຄູຄາຖາມນ ໍ ກຮຽນວ ັ າ: ການອ ່ ານວ ່ ິເຄາະວິ ຈານຢາງມ ່ ວີິ ຈາລະນະຍານສາມາດເຝິ ກໃຫ້ ເກດຂີ ນໄດ ຶ້ ແລະ ມ ້ ຂີໍ ຄວນປະຕ ້ ິ ບດແນວໃດ? ຄ ັ ອາດຈະຖາມປະມານ 4-5 ຄ ູ ນ ເພ ົ ່ື ອທດສອບ ົ ຄວາມສາມາດຂອງນກຮຽນ. ັ - ຄູຍກເລ ົ ່ື ອງຂນມາແລ ຶ້ ວໃຫ ້ ນ້ ກຮຽນນ ັ າໃຊ ໍ ທ້ ິດສະດການອ ີ ານວ ່ ິເຄາະວິ ຈານຢາງມ ່ ວີິ ຈາລະ ນະຍານ ສາມາດເຝິ ກໃຫເກ້ ດຂີ ນໄດ ຶ້ ແ້ ລະ ມຂີໍ ຄວນປະຕ ້ ບິດດັ ງນ່ັ : ີ້ 1. ພິ ຈາລະນາຄວາມຖກຕື ອງຂອງພາສາພາສາທ ້ ່ີອານນ ່ ນເປ ັ້ ັ ນສນຍະລ ັ ກແທນຄວາມຮ ັ ູ ້ ແລະ ຄວາມຄິ ດຂອງຜຂຽນ. ູ້ 2. ພິຈາລະນາຄວາມຕ່ໍເນ່ອງຂອງປະໂຫຍກຄວາມຕ ື ່ໍເນ່ອງຂອງປະໂຫຍກເປ ື ັນສວນ ່ ໜ່ຶ ງທ່ີເຮັ ດໃຫການໃຊ ້ ພາສາດ ້ ຂີນ ແລະ ສ ຶ້ ່ຄວາມໝາຍໄດ ື ຊ້ ດເຈນຂ ັ ນ. ຶ້ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 24 7/31/2015 9:13:09 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
20 3. ພິຈາລະນາຄວາມຕ່ໍເນ່ອງຂອງເນ ື ອເລ ື້ ່ື ອງຄວາມຕ່ໍເນ່ອງຂອງເນ ື ອເລ ື້ ່ືອງມຄວາມ ີ ສາຄໍ ນຫັ ຼາຍ ໂດຍຫຼກການແລ ັ ວການຂຽນກ ້ ຽວກ ່ ບເລ ັ ່ື ອງໃດເລ່ື ອງໜ່ຶງຈະຕອງດ ້ າເນໍ ນຕາມແບບ ີ ຂອງແຕລະປະເພດບ ່ ດ. ົ ຄູຈດນັ ກຮຽນອອກເປ ັ ັ ນ 5 ກຸມຕາມທ ່ ິດສະດຂີາງເທ ້ ິງ (ຊອກບດເລ ົ ່ື ອງມາໃສຕາມຄວາມ ່ ເໝາະສມ) ົ ກຸມທ່ ີ 1 ພິ ຈາລະນາຄວາມຖກຕື ອງຂອງພາສາທ ້ ່ີອານນ ່ ນເປ ັ້ ັ ນສນຍະລ ັ ກແທນຄວາມຮ ັ ູ ້ ແລະ ຄວາມຄດຂອງຜ ິ ຂຽນ. ໃສ ູ້ ໃນບ ່ ດຕົ ວຈົ ງທິ ່ີຄູການໍ ດໃຫ ົ . ້ ກຸມທ່ ີ 2 ພິ ຈາລະນາຄວາມຕ່ໍເນ່ອງຂອງປະໂຫຍກ, ຄວາມຕ ື ່ໍ ເນ່ອງຂອງປະໂຫຍກເປ ື ັ ນ ສວນໜ ່ ່ຶງທ່ີເຮັ ດໃຫການໃຊ ້ ພາສາດ ້ ຂີນ ແລະ ສ ຶ້ ່ື ຄວາມໝາຍໄດຊ້ ດເຈນຂ ັ ນ ໃສ ື້ ໃນບ ່ ດຕົ ວຈົ ງ ິ ທ່ີຄູການໍ ດໃຫ ົ . ໃສ ້ ໃນບ ່ ດຕົ ວຈົ ງທິ ່ີຄູການໍ ດໃຫ ົ . ໃສ ້ ໃນບ ່ ດຕົ ວຈົ ງທິ ່ີຄູການໍ ດໃຫ ົ . ້ ກຸມທ່ ີ 3 ພິ ຈາລະນາຄວາມຕ່ໍເນ່ອງຂອງເນ ື ອເລ ື້ ່ື ອງ ຄວາມຕ່ໍເນ່ອງຂອງເນ ື ອເລ ື້ ່ື ອງມີ ຄວາມສາຄໍ ນຫັ ຼາຍ ໂດຍຫຼກກາ ັ ນແລວການຂຽນກ ້ ຽວກ ່ ບເລ ັ ່ື ອງໃດເລ່ື ອງໜ່ຶງຈະຕອງດ ້ າເນໍ ນ ີ ຕາມແບບຂອງແຕລະປະເພດບ ່ ດ. ໃສ ົ ໃນບ ່ ດຕົ ວຈົ ງທິ ່ີຄູການໍ ດໃຫ ົ . ້ ແລວໃຫ ້ ແຕ້ ລະກ ່ ຸມນ່ າໃຊ ໍ ທ້ ິດສະດນີເຂີ້ ົ້າໃນການອານວ ່ ເຄາະບ ິ ດຂອງກ ົ ຸມຕ່ ນເອງ. ົ ສດທຸ ້ າຍຄແນະນ ູ າໃຫໍ ນ້ ກຮຽນທ ັ ງໝັ ດຮົ ວູ ້ າ: ການອ ່ ານ່ ວິເຄະວິ ຈານຢາງມ ່ ວີິ ຈາລະນະຍານ ນຕີ້ ອງມ ້ ຄວາມຮ ີ , ສາມາດຈ ູ ້ າແນກລະຫວ ໍ າງຂ ່ ໍ ເທ້ ັດຈງ ແລະ ຄວາມຄ ິ ິ ດເຫັນ, ສາມາດສະຫຸ ຼບ ເນອໃນສ ື້ າຄໍ ນ, ສາມາດຕ ັ ີ ລາຄາທດສະນະ ແລະ ຈ ັ ດປະສ ຸ ງຂອງຜ ົ ຂຽນ ແລະ ເຂ ູ້ ົ້າເຖງອາລ ິ ມ ົ ຂອງເລ່ື ອງ. 5. ແນະນາແກ ໍ ບ້ ດເຝ ົ ິ ກຫດ ັ 1. ວເຄາະວ ິ ຈານບ ິ ດຄວາມດ ົ ງນ່ັ : "ຢ ີ້ ິ ບເລ່ື ອງເພ່ິ ນ-ເລ່ື ອງໂຕມາເວົ້າ" ກາວເຖ ່ ງມາລະຍາດໃນການຂ ິ ບລັ ດ ແລະ ບ ົ ່ໍ ດ່ມຂອງມ ື ນເມ ິ າໃນເວລາຂ ົ ບຂັ ່ລີດຈະປ ົ ້ ອງ ກນການເກ ັ ດອີ ຸບດຕັ ເຫດໄດ ິ . ້ 2. ວເຄາະວ ິ ຈານບ ິ ດຄວາມດ ົ ງນ່ັ : "ທ ີ້ າທ່ ີ ຂອງຫວໜົ າກ້ ບພະນ ັ ກງານ" ັ ການເປັ ນຫວໜົ ້ າທ່ີດຕີອງ້ ມທີດສະນະດ ັ ງນ່ັ ເວ ີ້ ົ້າລມນົ າກໍ ນແບບກ ັ ນເອງ, ຮ ັ ບຟັ ງຄັ ໍາ ເຫັນຈາກພະນກງານໃນອ ັ ນດັ ທີ່ີເປັ ນປະໂຫຍດ, ແລກປ່ ຽນບດຮຽນກ ົ ບອັ າຍນ ້ ອງ ແລະ ໃຫ ້ ້ ຄວາມເປັ ນທາ. ໍ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 25 7/31/2015 9:13:10 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
21 3. ວເຄາະວ ິ ຈານບ ິ ດກອນດ ົ ງນ່ັ : "ຮ ີ້ ກຊັ ວີດຄິ ິ ດກອນຂ ່ ບ" ັ ການຂບຂັ ່ລີດເກ ົ ນຂອບເຂດເຮ ີ ັ ດໃຫຊ້ ວີດດິ ບ. ັ 4. ການວດ ແລະ ປະເມ ັ ນຜີ ນ ົ ສງເກດຈາກ: ັ - ການສນທະນາ ແລະ ຕອບຄ ົ າຖາມ. ໍ - ການມສີວນຮວມໃນກ ່ ດຈະກ ິ າກໍ ຸມ. ່ ກວດຜນງານຈາກ: ົ - ກວດການເຮັ ດກດຈະກ ິ າກໍ ຸມ. ່ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 26 7/31/2015 9:13:10 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
22 ບດອົ ານເພ ່ ່ີ ມ ຄວນຖະໜອມດວງຕາ...ກອນສາຍຕາຖ ່ ກທື າລາຍ ໍ ນາສະເໜ ໍ ີໂດຍ: ວ. ດາລາວງ ົ ພຶ ດຕິ ກາການໃຊ ໍ ສາຍຕາເປ ້ ັ ນໄລຍະເວລານານຕິ ດຕ່ໍກນ ອາດເປ ັ ັ ນສາເຫດໜ່ຶງທ່ີເຮັດ ໃຫເກ້ ດໂລກທາງສາຍຕາ. ີ ວງການແພດເຕ ົ ື ອນວາ ຜ ່ ນພວງຈາກກະແສຄວາມນ ົ ຍິມເທ ົ ິງໂລກອອນລາຍ ເຊ່ງຊິ ວຍ ່ ໃຫສາມາດຮ ້ ບຂັ ໍ ມູ ້ ນຂາວສານໄດ ່ ທ້່ວທົ ກມຸ ມໂລກ ແລະ ຕະຫ ູ ຼອດເວລາເຮັ ດໃຫກຸ ້ ມເດ ່ ັ ກໄວໜຸມ ່ ແລະ ໄວເຮັດວຽກມຮູ ີບແບບປ່ ຽນໄປໃຊ "ຊ ້ ີ ວິ ດຕິ ດຈໍ " ບ່ໍ ວາຈະເປ ່ ັ ນການໃຊສະມາດໂຟນ, ້ ແທັບເລັດ ແລະ ຄອມພິ ວເຕີໃນການເຮັດວຽກ, ການຮຽນ 8-10 ຊ່ວໂມງຕ ົ ່ໍວນ ແລະ ອ ັ ບ ັ ເດດສ່ສານຂ ີ ໍ ມູ ້ ນບ່ໍ ວາຈະແຊ ່ ັດໂຊຊຽວແຄມ ຫ ້ ຼື ຕິ ດຕາມຊມສາລະຄະດ ົ ຕີາງໆ ສ ່ ່ງຜົ ນໃຫ ົ ການ ້ ໃຊສາຍຕາເພ ້ ່ີ ມຂນໂດຍບ ຶ້ ່ໍ ຮູຕ້ ວ ເຕ ົ ື ອນການໃຊພ້ ຶ ດຕິ ກາການໃຊ ໍ ສາຍຕາເປ ້ ັ ນໄລຍະເວລານານ ຕດຕິ ່ໍ ກນໃນໄລຍະຍາວ ັ ອາດເປັ ນສາເຫດໜ່ຶ ງທ່ີເຮັດໃຫເກ້ ດໂລກທາງສາຍຕາ ແລະ ອາການ ີ ຕາງໆເຊ ່ ່ັນ: ປວດຕາ, ຕາແຫງ, ປວດຫ ້ ວ ແລະ ຕ ົ ນຄົ້ ໍ ຫຼື ທ່ີເອີ້ນວາ ່ computer vision syndrome ແນະນາໃຫໍ ດູ ້ ແລປ້ ອງກນ ແລະ ຖະໜອມສາຍຕາ. ັ ແພດຫຼາຍທ່ ານຍງເປ ັ ີດເຜີ ຍວາ ຄ ່ ນຍົ ກໃໝ ຸ ມ່ ວີິ ຖຊີວີິ ດແບບ "ຊີ ວິ ດຕິ ດຈໍ " ໃຊຈ້ ຕໍ າງໆ ່ ໃນຊວີດປະຈ ິ າວໍ ນບັ ່ໍ ວາຈະເປ ່ ັ ນຈຄອມພ ໍ ິ ວເຕີ, ຈແທໍ ັບເລັດ ຫຼື ຈສະມາດໂຟນໃນການອ ໍ ບເດດ ັ ສະຖານະສ່ື ສານສງຄັ ມ ຫ ົ ຼິ້ນເກມ, ເບ່ິ ງຮບເງ ູ ົາ, ເບ່ິ ງສາລະຄະດ, ສີ ່ງຂົ ໍ ຄວາມ, ຊ ້ ສື້່ິ ງຂອງທາງ ອອນລາຍ ຄນຫາຂ ົ້ ໍ ມູ ້ ນໃນອິ ນເຕີເນັ ດເຮັດໃຫເຮ້ ົາໃຊສາຍ ້ ຕາເພ່ີ ມຂນໂດຍບ ຶ້ ່ໍ ຮູຕ້ ວຊົ ່ຶ ງພບວົ າ ່ ອດຕາການໃຊ ັ ສາຍຕາກ ້ ບໜັ າຈ້ ຄອມພ ໍ ິ ວເຕີ ແລະ ໜາຈ້ ຕໍ າງໆໂດຍສະເລ ່ ຍວ່ ນລະ 8-10 ັ ຊ່ວໂມງ. ົ ການທ່ີຄນເຮ ົ ົາໃຊສາຍຕາສ ້ ວນໃຫຍ ່ ໃນການຈອງມອງໜ ່ າຈ້ ຫໍ ຼື ຈອງຕ ້ ວໜົ ງສັ ືທ່ີຢູເທ່ ິງ ໜາຈ້ ຄອມພ ໍ ິ ວເຕີ ລວມໄປເຖງໜິ າຈ້ ໍ ສະມາດໂຟນນານໆນນຈະສ ັ້ ່ງຜົ ນໃຫ ົ ກ້ າມຊ ້ ນໜີ້ ວຍຕາ ່ ເຮັ ດວຽກໜກ ເພ ັ ່ີ ມໂອກາດທ່ີຈະເຮັ ດໃຫສາຍຕາເສຍໄດ ້ ຫ້ ຼາຍກວາການອ ່ ານໜ ່ ງສັ ື ຫຼື ເຮັ ດ ວຽກໃນເຈຍ ໂດຍຈາກສະຖ ້ ຕິ ິພບວົ າ: ຖ ່ າຄ້ ນເຮ ົ ົາໃຊສາຍຕາຢ ້ ກ່ ູ ບໜັ າຈ້ ຕໍ ່ໍ ເນ່ອງຫ ື ຼາຍກວາ 3 ່ ຊ່ວໂມງ ົ ວນ ຈະເຮ ັ ັ ດໃຫເກ້ ດອາການຕາມ ີ ວ, ຕາແຫ ົ ງ, ແສບຕາ, ສ ້ ແສງບ ູ ້ ່ໍ ໄດເຊ້ ່ງເປ ິ ັ ນສນຍານ ັ ອນຕະລາຍທ ັ ່ີທານບ ່ ່ໍ ຮູຕ້ ວ. ົ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 27 7/31/2015 9:13:10 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
23 ຫາກເຮົາໃຊສາຍຕາຫ ້ ຼາຍຂນຄວາມຮ ຶ້ ນແຮງຂອງອາການຈະຍ ຸ ່ິ ງຫຼາຍຈນເກ ົ ດອາການ ີ ຄອມພິ ວເຕີ ວິ ຊ່ນ ຊ ັ ນໂດຣມ ເຊ ິ ່ງນອກຈາກຈະມ ິ ອາການທາງສາຍຕາແລ ີ ວຍ້ ງມັ ອາການຂອງ ີ ກາມຊ ້ ນດີ້ ວຍເຊ ້ ່ັນ: ປວດຫວ, ປວດເມ ົ ່ອຍບ ື າ, ຕ ່ ນຄົ້ ໍ ຖາປວດຫ ້ ຼາຍອາດເຮັດໃຫນອນບ ້ ່ໍຫຼບ ັ ແລະ ພກຜັ ອນບ ່ ່ໍພຽງພໍ ແລະ ເປັ ນສາເຫດຂອງໂລກອ່ື ນຕາມມາໄດ. ສະນ ້ ນ, ເຮ ັ້ ົາຄວນເລ່ີ ມ ດູແລ ແລະ ຖະໜອມສາຍຕາຕງແຕ ັ້ ຕ່ ນໆຫາກຕ ົ້ ອງເຮ ້ ັ ດວຽກໃກໜ້ າຈ້ ຄອມພ ໍ ິ ວເຕີ ຫຼື ໃຊສະ ້ ມາດໂຟນຄວນໝ່ນພັ ກສາຍຕາ ແລະ ກະພ ັ ິ ບຕາເລື້ອຍໆຢາງໜ່ ອຍ 10-15 ຄ ້ ງຕັ້ ່ໍນາທີລວມ ເຖງບິ ອນເຮ ່ ັ ດວຽກທ່ີມແສງສະຫວ ີ າງພຽງພ ່ ໍປບຂະນາດຕ ັ ວໜົ ງສັ ໃຫື ອ້ ານງ ່ າຍບ ່ ່ໍ ນອຍເກ ້ ນໄປ. ີ ທ່ີ ສາຄໍ ນຄວ ັ ນເລື ອກຮບປະທານອາຫານທ ັ ່ີມປະໂຫຍດຕ ີ ່ໍ ການບາລໍ ງສາຍຕາເຊ ຸ ່ັນ: ວິ ຕາ ມນເອ, ທ ິ ່ີຜນງານວ ົ ິ ໄຈລະບຸວາ ຊ ່ ວຍໃນການເບ ່ ່ິ ງເຫັນ ແລະ ຍງມັ ສີວນຊ ່ ວຍປ ່ ້ ອງກນການ ັ ເກດພາວະຕາແຫ ີ ງ ແລະ ເລ ້ ື ອກຮບປະທານໝາກໄມ ັ ທ້່ີມລີິ ດໃນການຕານອະນ ້ ຸມູນອີ ດສະລະ ຢາງສະໝ ່ າສະເໝ ່ໍ ີ ເຊ່ງຈະພ ິ ບຫົ ຼາຍໃນຜກ ຫ ັ ຼື ໝາກໄມຕ້ າງ່ ໆ ໂດຍສະເພາະໝາກໄມຕະ ້ ກູນເບີ ລ່ີ ຕາງໆເຊ ່ ່ັນ: ບິ ວເບີ ລ່ີ, ສະຕຣໍເບີ ລ່ີ, ຄອນເບີ ລ່ີ, ຣາສເບີ ຣ່ ແລະ ແບລ ີ ກເຄ ັ ີ ແຣນຕ ເປັ ນຕນ ໂດຍມ ົ້ ການວ ີ ິ ໄຈພບວົ າ ໝາກໄມ ່ ຕະກ ້ ນເບ ູ ີ ຣ່ ມີ ແອນໂທໄຊຢານ ີ ນຊິ ວຍຜ ່ ອນຄາຍ ່ ຄວາມອດອິ ອນຂອງດວງຕາ ຊ ່ ວຍໃຫ ່ ການເບ ້ ່ງເຫ ິ ັນໃນເວລາກາງຄື ນ ແລະ ຊວຍໃຫ ່ ການໄຫ ້ ຼ ວຽນເລື ອດໃນເສັ້ນເລື ອດຝອຍດຂີນ ນອກຈາກນ ຶ້ ຍີ້ ງມັ ວີິ ຕາມນ ຊ ິ ອີ ີ ແລະ ໄບໂອຟລາໂວ ນອຍ ເຊ່ງເປ ິ ັ ນສານຕານອະນ ້ ຸມູນອິ ດສະລະ ມສີວນຊ ່ ວຍປ ່ ກປົ ້ ອງ ແລະ ຖະໜອມດວງຕາ ບ່ໍ ໃຫຖ້ ກທື າລາຍ. ໍ ນອກຈາກການບາລໍ ງສາຍຕາແລ ຸ ວ ສ ້ ຂະພາບຮ ຸ າງກາຍກ ່ ສໍ າຄໍ ນຄວນພ ັ ກຜັ ອນໃຫ ່ ພຽງພ ້ ໍ ແລະ ອອກກາລໍ ງກາຍເປ ັ ັ ນປະຈາ ເພ ໍ ່ື ອກະຕນການໄຫ ຸ້ ຼວຽນຂອງເລື ອດທ່ີດວງຕາດຂີນ ໃນເວລາ ຶ້ ຈະອອກສແສງແດດ ຫ ູ່ ຼື ຂບລັ ດຄວນໃສ ົ ແວນຕາກ ່ ນແດດ ແລະ ຄວນພ ັ ບແພດເພ ົ ່ື ອກວດກາ ສຸຂະພາບດວງຕາປີລະຄງ ຫາກມ ັ້ ອາການຜ ີ ິ ດປກກະຕ ົ ິ ກຽວກ ່ ບການເບ ັ ່ິ ງເຫັນ ຕາແດງ, ປວດຕາ ຫຼື ເຄອງຕາຄວນຮ ື ບໄປພ ີ ບແພດເພ ົ ່ື ອປ່ິນປວໃຫ ົ ຫາຍດ ້ . ີ (ຂໍ ມູ ້ ນຈາກ WWW. bangkokbiznews.com) 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 28 7/31/2015 9:13:10 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
24 ພາກທ ີ II ການຂຽນ ບດທົ ີ 3 ບດອະທ ົ ິ ບາຍ ເວລາ 4 ຊ່ວໂມງ ົ 1. ຈຸດປະສງ ົ ໃຫນ້ ກຮຽນສາມາດ: ັ - ອະທິບາຍຄວາມໝາຍ, ຂນຕອນ ແລະ ວ ັ້ ທິ ີການຂຽນບດອະທ ົ ິບາຍ. - ຮູຈ້ ກໝັ ນໃຊ ູ ສ້ ລະປະແຫ ິ ງການຄ ່ ນຄົ້ ິ ດຕຶ ກຕອງເຂົ້າໃນການແຕງບ່ ດອະທ ົ ິບາຍ. - ແຕງບ່ ດອະທ ົ ິ ບາຍໄດດ້ . ີ - ເກດມີ ຄວາມສະຫງວນມ ີ ກໃນການຂຽນບ ັ ດຫົ ດແຕ ັ ງ. ່ 2. ເນອໃນຕ ື້ ນຕົ້ ໍ ບດອະທ ົ ິບາຍ ແມນບ່ ດແຕ ົ ງປະເພດໜ ່ ່ຶ ງເຊ່ງໃຊ ິ ທ້ ິດສະດ ແລະ ຕ ີ ວຈົ ງມາອະທ ິ ິບາຍ ຫຼື ຊແຈງດ ີ້ ວຍເຫດຜ ້ ນກົ ຽວກ ່ ບບັ ນຫາໃດໜ ັ ່ຶ ງເພ່ື ອໃຫຜູ ້ ອ້ ານຜ ່ ຟູ້ ງເຂ ັ ົ້າໃຈ ແລະ ເຊ່ອໝື ນຕັ້ ່ໍບນຫາ ັ ນນ. ັ້ ເມ່ອພວກເຮ ື ົາຕິ ດຕາມຂາວສານ, ອ ່ ານໜ ່ ງສັ ືພິມຕາງໆ ມ ່ ກຈະພ ັ ບບົ ດອະທ ົ ິບາຍເລື້ອຍໆ ເຊ່ັນ: ບດອະທ ົ ິບາຍການເມອງ, ບ ື ດນົ າ, ບ ໍ ດຄວາມ ໆລໆ. ນອກຈາກນ ົ ນ ການອອກຄ ັ້ າຄໍ ິ ດ ເຫັນ, ການລາຍງານ, ການສິ ດສອນ, ການປຶກສາຫາລື ວຽກງານຕາງໆກ ່ ຍໍ ງຕັ ອງໃຊ ້ ການອະ ້ ທິບາຍເຊ່ັນດຽວກນ. ັ ຢາກມຄວາມສາມາດໃນການແຕ ີ ງບ່ ດອະທ ົ ິບາຍໄດດ້ ກີ ຕໍ ອງຮ ້ ຈູ ້ ກຂັ ນຕັ້ ອນ, ຫຼກການ ັ ແລະ ວທິ ີຕາງໆກ ່ ຽວກ ່ ບການແຕ ັ ງບ່ ດອະທ ົ ິບາຍ. 3. ສ່ການສອນ ື - ປຶ້ມແບບຮຽນ ແລະ ຄມູ່ ຄູ ືພາສາລາວຊນມັ້ ດທະຍ ັ ມສົ ຶ ກສາປີທີ 6. - ບດອະທ ົ ິບາຍແບບຢ່ າງທ່ີຄູແຕງຂ່ ນ ຫ ຶ້ ຼື ບດຂອງນ ົ ກຮຽນທ ັ ່ີໂດຮ້ ບລາງວ ັ ນໃນໂອກາດ ັ ເສັງນກຮຽນເກ ັ ່ງ. ັ - ໜງສັ ພືິ ມ, ວາລະຕາງໆທ ່ ່ີມບີດອະທ ົ ິ ບາຍ ເພ່ື ອຊແຈງໃຫ ີ້ ນ້ ກຮຽນ. ັ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 29 7/31/2015 9:13:10 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
25 4. ກດຈະກ ິ າການຮຽນ-ການສອນ ໍ 4.1 ທວນຄື ນບດຮຽນເກ ົ ່າ ົ ຄູຖາມຄາຖາມທ ໍ ້ າຍບດການອ ົ ານວ ່ ິເຄາະວິ ຈານຢ່ າງມວີິ ຈາລະນະຍານ. ຫຼງຈາກນ ັ ນ, ັ້ ນາພານ ໍ ກຮຽນທວນຄ ັ ື ນຄວາມຮເກູ ້ ່າທົ ່ີໄດຮຽນຢ ້ ໃນຊ ່ ູ ນ ມ.ຕ ັ້ ນ. ເພາະວ ົ້ າຢ່ ຊ່ ູ ນ ມ.3 ພວກເຮ ັ້ ົາ ໄດຮຽນບ ້ ດອະທ ົ ິບາຍມາແລວ. ດ ້ ງນ່ັ ນ, ຄ ັ້ ອາດສ ູ ນທະນາກ ົ ບນັ ກຮຽນຄ ັ າວໍ າ: ່ 1) ຄຢາກໃຫ ູ ນ້ ກຮຽນເຂ ັ ົ້າໃຈບດຮົ ຽນຕອງເຮ ້ ັ ດແນວໃດ? 2) ຢາກໃຫຄ້ ນອົ ່ື ນຮ ແລະ ເຂ ູ ້ ົ້າໃຈບນຫາໃດໜ ັ ່ຶ ງເຮົາຈະເຮັ ດແນວໃດ? ໃຫນ້ ກຮຽນຕອບຕາມຄວາມເຂ ັ ົ້າໃຈ ຈາກນນ, ຄ ັ້ ູຈ່ງສະຫ ຶ ຸ ຼບວາ: ເຮ ່ ົາຕອງໄດ ້ ນ້ າໃຊ ໍ ການ ້ ອະທິບາຍທງນັ ນ. ັ້ 4.2 ສອນກຽວກ ່ ບຄວາມໝາຍຂອງບ ັ ດອະທ ົ ິບາຍ - ກອນຈະສອນຄວາມໝາຍຂອງບ ່ ດອະທ ົ ິ ບາຍຄຖາມນ ູ ກຮຽນວ ັ າ: ່ "ອະທິບາຍ" ແມນແນວ ່ ໃດ? ໃຫ້ ນກຮຽນ 2-3 ຄ ັ ນຕອບຕາມຄວາມເຂ ົ ົ້າໃຈ, ສງລວມຄ ັ າຕອບຂອງນ ໍ ກຮຽນແລ ັ ວຄ້ ູ ສະຫຸ ຼບຄາຕອບທ ໍ ່ີຖກຕື ອງວ ້ າ: "ອະທ ່ ິບາຍ" ຖາແປຄວາມໝາຍຕາມປ ້ ຶ້ມວດຈະນານ ັ ຸກມົ ໝາຍເຖງ ເຜ ິ ີ ຍຄວາມ, ເວົ້າໃຫແຈ້ ງ. ້ - ຄູສະເໜີຄວາມໝາຍຂອງບດອະທ ົ ິບາຍໃຫລະອຽດຈະແຈ ້ ງວ້ າ່ ບດອະທ ົ ິບາຍແມນບ່ ດ ົ ແຕງປະເພດໜ ່ ່ຶ ງເຊ່ງໃຊ ິ ທ້ ິດສະດ ແລະ ຕ ີ ວຈົ ງມາອະທ ິ ິບາຍ ຫຼື ຊແຈງດ ີ້ ວຍເຫດຜ ້ ນກົ ຽວກ ່ ບັ ບນຫາໃດໜ ັ ່ຶ ງເພ່ື ອໃຫຜູ ້ ອ້ ານຜ ່ ຟູ້ ງເຂ ັ ົ້າໃຈ ແລະ ເຊ່ອໝື ນຕັ້ ່ໍ ບນຫານ ັ ນ. ັ້ 4.3 ສອນກຽວກ ່ ບລະດ ັ ບຄາດໝາຍຂອງບ ັ ດອະທ ົ ິບາຍ - ຄູສນທະນາກ ົ ບນັ ກຮຽນວ ັ າ: ບ ່ ດແຕ ົ ງປະກອບມ ່ ຈີກພາກສ ັ ວນ? ພາກສ ່ ວນໃດແດ ່ ? ໃຫ ່ ້ ນກຮຽນຕອບ. ຫ ັ ຼງຈາກນ ັ ນຄັ້ ສະຫ ູ ຸ ຼບວາ: ບ ່ ດແຕ ົ ງທ່ ກປະເພດລວມທ ຸ ງບັ ດອະທ ົ ິບາຍຈະປະກອບ ດວຍ 3 ພາກສ ້ ວນຄ ່ ື: ຕງບັ້ ນຫາ, ແກ ັ ໄຂບ ້ ນຫາ ແລະ ສະຫ ັ ຸ ຼບບນຫາ. ພ ັ ອມກ ້ ນນັ ນບັ້ ດອະ ົ ທິ ບາຍທ່ີ ດຕີອງປະກອບດ ້ ວຍສອງດ ້ ານຄ ້ : ື - ເນອໃນ ື້ ອຸດມສົ ມບົ ນ ແລະ ຖ ູ ກຕື ອງ ເຊ ້ ່ງສະເໜ ິ ີ ບນຫາໄດ ັ ຫ້ ຼາຍດານ ຫ ້ ຼາຍແງ່ , ມເຫດ ີ ຜນພຽງພ ົ ໍ, ອາງຫ ້ ຼກຖານໄດ ັ ຫ້ ຼາຍ ເພ່ື ອປະກອບໃຫທ້ ິດສະດແໜີ ນ. ບ ້ ດອະທ ົ ິບາຍທ່ີຖກຕື ອງ ້ ຈະຕອງແມ ້ ນບ່ ດທົ ່ີ ມທີິດສະດຊີດເຈນ ແລະ ເນ ັ ອໃນແນວຄ ື້ ດກິ າວໜ້ າ. ້ - ຮບການຂອງບ ູ ດອົ ະທິບາຍ ຕອງສະເໜ ້ ີ ຕາມວິທີຄນຄົ້ ິ ດຕຶ ກຕອງຢາງຈະແຈ ່ ງໝາຍຄວາມ ້ ວາຕ່ ອງຈ ້ ດວາງເປ ັ ັ ນລາດໍ ບໃຫ ັ ເໝາະສ ້ ມ ແລະ ຖ ົ ກຕື ອງ.ການໃຊ ້ ສ້ ບພາສາຊ ັ ດເຈນ, ປະໂຫຍກ ັ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 30 7/31/2015 9:13:10 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
26 ງາຍ, ກະທ ່ ດຮັ ດ ເພ ັ ່ື ອໃຫຜູ ້ ອ້ ານ ຜ ່ ຟູ້ ງເຂ ັ ົ້າໃຈກງກົ ບແນວຄ ັ ດຂອງຜ ິ ແຕູ້ ງ. ່ - ຄເນູ ັ ນໃຫ ້ ນ້ ກຮຽນເຂ ັ ົ້າໃຈຕ່ື ມອີ ກວາລະຫວ ່ າງເນ ່ ອໃນ ແລະ ຮ ື້ ບການ ມ ູ ການພ ີ ວພົ ນກັ ນັ ຢາງສະໜ ່ ິດແໜ້ ນ ບ່ໍສາມາດແຍກອອກຈາກກນໄດ ັ . ເນ ້ ອໃນໃດໜ ື້ ່ຶງຕອງສະແດງອອກຜ ້ ານ່ ຮູບການໃດໜ່ຶ ງ ແລະ ຮບການຕ ູ ອງ້ ແມນຮ່ ບການຂອງເນ ູ ອໃນໃດໜ ື້ ່ຶງແນນອນ, ມ ່ ນບັ ່ໍ ມເນີ ອໃນ ື້ ແບບລວມໆ ຫຼື ຮບການແບບລວມໆ. ດ ູ ງນ່ັ ນ, ການຂຽນບ ັ້ ດອະທ ົ ິບາຍທ່ີດຈີ່ງຕຶ ອງມ ້ ເນີ ອໃນ ື້ ແລະ ຮບການທ ູ ່ີດ ຈີ ່ງເອ ຶ ນວີ້ າບ່ ດອະທ ົ ິບາຍທ່ີດໄດີ . ້ 4.4 ສອນກຽວກ ່ ບສັ ລະປະແຫ ິ ງການຄ ່ ນຄົ້ ດຕິ ກຕອງຂອງການແຕ ຶ ງບ່ ດອະທ ົ ິບາຍ. - ຄູແບງນ່ ກຮຽນອອກເປ ັ ັ ນ 5 ກຸມ ເພ ່ ່ື ອຄນຄວ ົ້ າແຕ ້ ລະວ ່ ທິ ີ. - ໃຫຕາງໜ ້ າກ້ ຸມຂ່ ນຂຶ້ ນອະທ ຶ້ ິບາຍ ແລະ ຍກຕົ ວຢົ າງປະກອບຕາມແຕ ່ ລະວ ່ ທິ ີ, ສ່ງສິ າຄໍ ນ ັ ຄູຕອງສ ້ ງເກດເບ ັ ່ິ ງຕວຢົ ່ າງທ່ີນກຮຽນນ ັ າມາປະກອບໃສ ໍ ກ່ ບທັ ິດສະດແຕີ ລະວ ່ ິທີນນມັ້ ນເໝາະ ັ ຖກຕື ອງ້ ຫຼືບ່ໍ , ຖາເຫ ້ ັນບນຫາໃດຍ ັ ງບັ ່ໍທນຖັ ກຕື ອງ ຄ ້ ູຕອງຊ ້ ວຍຕ ່ ່ື ມ. ໃຫດ້ າເນໍ ນແບບນ ີ ໄປີ້ ຈນໝົ ດທົ ງ 5 ວ ັ ທິ ີ. - ຄແນະນ ູ າຕໍ ່ມວື າໃນເວລາຂຽນບ ່ ດແຕ ົ ງຕ່ ວຈົ ງບິ ່ໍ ໄດໝາຍວ ້ າຕ່ ອງໃຊ ້ ໝ້ ດທົ ກວຸ ິທີ, ຜຂຽນ ູ້ ຈະເປັ ນຜເລູ້ ື ອກໃຊຕາມຄວ ້ າມເປັ ນຈງຂອງບ ິ ດແຕ ົ ງ ແລະ ຄວາມສາມາດຂອງຕ ່ ນ. ົ 4.5 ສອນກຽວກ ່ ບຂັ ນຕອນໃນການແຕ ັ້ ງບ່ ດອະທ ົ ິບາຍ - ຄູສະເໜີໃຫນ້ ກຮຽນເຂ ັ ົ້າໃຈວາ ຢາກແຕ ່ ງບ່ ດອະທ ົ ິບາຍບນຫາໃດໜ ັ ່ຶງໄດດ້ ແລະ ຖ ີ ກ ື ຕອງນ ້ ນຕັ້ ອງປະຕ ້ ບິດຕາມຂ ັ ນຕອນຕ ັ້ າງໆຂອງການແຕ ່ ງບ່ ດອະທ ົ ິບາຍ. - ຄສະເໜ ູ ີໄປຕາມແຕລະຂ ່ ນຕອນຢ ັ້ າງລະອຽດເພາະເປ ່ ັ ນບນຫາສ ັ າຄໍ ນ, ເປ ັ ັ ນພື້ນຖານໃນການ ແຕງບ່ ດຂອງນ ົ ກຮຽນໃນຂ ັ ນຕັ້ ່ໍ ໄປ. 4.6 ສອນກຽວກ ່ ບຊອກຮູ ັ ລະດ ້ ບຄາດໝາຍຂອງຫ ັ ວບົ ດ ົ ຄສະເໜ ູ ີວາການຊອກຮ ່ ລະດ ູ ້ ບຄາດໝາຍຂອງຫ ັ ວບົ ດເປ ົ ັນບາດກາວທ ້ ່ີສາຄໍ ນເພາະແມ ັ ນ່ ບາດກາວທ ້ າອໍ ດທິ ່ີ ຈະກາວໄປສ ້ ການຂຽນບ ູ່ ດ, ຄ ົ ູຕອງໄດ ້ ເອ້ ົາໃຈໃສເປ່ ັ ນພິເສດເພ່ື ອໃຫນ້ ກ ຮຽນ ັ ສາມາດຊອກຮເນູ ້ ອໃນແນວຄ ື້ ິ ດຂອງບນຫາທ ັ ່ີຈະອະທິບາຍນນໄດ ັ້ ດ້ ແລະ ຖ ີ ກຕື ອງເລ ້ ິ ກເຊ່ິ ງ. ຖານ້ ກຮັ ຽນຊອກຮລະດ ູ ້ ບຄາດໝາຍຂອງຫ ັ ວບົ ດບົ ່ໍໄດດ້ ກີຈະສ ໍ ່ງຜົ ນສະທ ົ ້ ອນໃຫການຂຽນບ ້ ດົ ແຕງບ່ ່ໍ ກວາງຂວາງ, ບ ້ ່ໍ ເລິ ກເຊ່ິ ງ, ການອາງເຫດ-ຜ ້ ນບົ ່ໍ ຈະແຈງ. ດ ້ ່ງນັ ນ, ການສອນຂ ັ້ ນຕອນ ັ້ ນຄູດີ້ າເນໍ ນໄປດ ີ ງນ່ັ : ີ້ 1) ຄູອະທິ ບາຍວທິ ີຊອກຮກູ ້ ຽວກ ່ ບລະດ ັ ບຄາດໝາຍຂອງຫ ັ ວບົ ດຢົ າງ່ ຈະແຈງ ໂດຍເອ ້ ົາ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 31 7/31/2015 9:13:10 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
27 2) ຫວບົ ດ ອະທ ົ ິບາຍຄາສໍ ພາສ ຸ ດທິ ່ີວາ: ່ "ຮວຫົ້ ຼາຍຫຼກຈັ ່ງໝຶ ນ ພ ັ້ ່ີ ນອງຫ ້ ຼາຍຊນຈັ້ ່ງດຶ "ີ ຢູໃນປ ່ ຶ້ມແບບຮຽນເປັ ນຕວຢົ າງໃຫ ່ ້ ນກຮຽນສ ັ ງເກດ ແລະ ຄ ັ ູນາພາຊ ໍ ແຈງເພ ີ້ ່ີ ມຕ່ື ມດງນ່ັ : ີ້ + ຮວຫົ້ ຼາຍຫຼກຈັ ່ງໝຶ ນ (ອະທ ັ້ ິບາຍຄວາມໝາຍແປນ ແລະ ເລິ ກ) - ຄວາມໝາຍແປນ: ຮວຖົ້ າມ້ ຫີຼາຍຫຼກຝັ ງຖັ ່ຈະມ ີ ຄວາມແໜ ີ ນໜາທ ້ ນທານ. ົ - ຄວາມໝາຍເລິ ກ: ຮວຫົ້ ຼາຍຫຼກເພ ັ ່ິ ນໄດປຽບທຽບໃສ ້ ກ່ ບຄັ ນເຮ ົ ົາ ເມ່ອຫື ຼາຍຄນມົ ຄວາມ ີ ສາມກຄັ ີ ຮກແພງຊ ັ ວຍເຫ ່ ຼືອເຊ່ິ ງກນ ແລະ ກ ັ ນແລ ັ ວກ້ ຈະເຮ ໍ ັດໃຫຊ້ ີ ວິ ດມຄວາມສ ີ ມບົ ູນ ໝນຄັ້ ງ. ົ + ພ່ີ ນອງຫ ້ ຼາຍຊນຈັ້ ່ງດຶ (ອະທ ີ ິ ບາຍ) ຖາພວກເຮ ້ ົາມອີາຍເອ ້ ື້ອຍນອງຮ ້ ວມອ ່ ທອນກ ຸ ອນເລ ້ ື ອດກນຫັ ຼາຍຄນກົ ຈະເຮ ໍ ັດໃຫ້ ພວກ ເຮົາມກີາລໍ ງແຮງໃນການຊ ັ ວຍເຫ ່ ຼືອເກອກື້ ນເຊ ູ ່ິ ງກນ ແລະ ກ ັ ນໃນເວລາທ ັ ່ີມຄວາມຫຍ ີ ງຍາກ ຸ ້ ອດຕະຄ ັ ດຂັ ດສັ ນກົ ຄໍ ກາື ນສາງສາພ ້ ດທະນາຊ ັ ວີດໄປສ ິ ຄວາມໝ ູ່ ນຄັ້ ງຖາວອນໄດ ົ . ້ ຂໍ ຄວາມທ ້ ່ີສາຄໍ ນຕັ ນຕົ້ ໍຂອງຄາສຸພາສ ໍ ິ ດນແມີ້ ນ: ່ ເວົ້າເຖງບິ ດບາດ ແລະ ຄວາມສ ົ າຄໍ ນັ ຂອງຄວາມສາມກຄັ ນີນເອງ. ັ້ 3) ເມ່ອເຫ ື ັ ນວານ່ ກຮຽນເຂ ັ ົ້າໃຈການຊອກຮລະດ ູ ້ ບຄາດໝາຍຂອງຫ ັ ວບົ ດນົ ແລີ້ ວ ຄ ້ ູນາ ໍ ເອົາຫວບົ ດໃໝົ 2-3 ຫ ່ ວບົ ດເຊ ົ ່ັນ: "ເຮອຄື າງແກ ້ ງ ກວຽນເຫ ້ ັ ນໃຫກວຽນແກ ້ ່ ບາດວາໄປຮອດນ ່ າ ເຮ ໍ ້ ອຊື ໄດິ ແກ້ ກວຽນ" ່ "ເຫັນເງນໜິ າດ້ າ ໍ ເຫັນຄາໜໍ າເສ ້ ົ້າ" "ຢໃຫ່ ູ ທ້ າຄວາມດ ໍ ີ ໜີໃຫເພ້ ່ິ ນຄິ ດຮອດ" ເພ່ື ອມາທດສອບຄວາມເຂ ົ ົ້າໃຈຂອງນກຮຽນ, ອາດຈະເຮ ັ ັດເປັ ນກຸມ ແລະ ໃຫ ່ ຕາງໜ ້ ້ າ ແຕລະກ ່ ຸມຂ່ ນລາຍງານ. ຈາກນ ຶ້ ນ, ຄ ັ້ ແລະ ນ ູ ກຮຽນຮ ັ ວມກ ່ ນຕັ ີ ລາຄາ, ປະກອບຄາຄໍ ິ ດເຫັນ ໄປຕາມແຕລະຫ ່ ວບົ ດ ແລ ົ ວສະຫ ້ ຸ ຼບ ແລະ ແນະນາ. ໍ 4.7 ສອນກຽວກ ່ ບການສ ັ າງໂຄງຮ ້ າງ ່ - ເມ່ອນື ກຮຽນເຂ ັ ົ້າໃຈການຊອກຮລະດ ູ ້ ບຄາດໝາຍຂອງຫ ັ ວບົ ດແລ ົ ວ ຄ ້ ູກສະເໜ ໍ ີ ກຽວກ ່ ບັ ການສາງໂຄງຮ ້ າງ, ການສ ່ າງໂຄງຮ ້ າງເປ ່ ັ ນບາດກາວທ ້ ່ີສາຄໍ ນເຊ ັ ່ງຕິ ອງໄດ ້ ປະຕ ້ ິ ບດກັ ອນຈະ ່ ລງມົ ຂຽນບ ື ດແຕ ົ ງຕ່ ວຈົ ງ. ຄ ິ ສະເໜ ູ ີ ວທິ ີໃນການສາງໂຄງຮ ້ າງເຊ ່ ່ງດິ າເນໍ ນໄປຕາມ 3 ພາກສ ີ ວນ ່ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 32 7/31/2015 9:13:10 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
28 ແຕລະພາກສ ່ ວນນ ່ ນ ຄ ັ້ ູຕອງໄດ ້ ອະທ ້ ິບາຍຢາງລະອຽດພ ່ ອມທ ້ ງນັ າພາເຂ ໍ ົາເຈາເຮ ົ້ ັດຕວຈົ ງດິ ງນ່ັ : ີ້ - ຄູນາພານ ໍ ກຮຽນເຝ ັ ິກພາກຕງບັ້ ນຫາ ັ ອາດຈະເອົາຫວບົ ດຂົ າງເທ ້ ິງ 2 ຫຼື 3 ຫວບົ ດ ົ ແລະ ໃຫນ້ ກຮຽນໄດ ັ ອ້ ານການຕ ່ ງບັ້ ນຫາຂອງຕ ັ ນຫົ ຼາຍຄນເທ ົ ່ົາໃດຍ່ິ ງເປັນການດ, ຄີ ຈະຕ ູ ອງ້ ເປັ ນຜຄອຍແນະນ ູ້ າ ວ ໍ ິທີຕງບັ້ ນຫາທ ັ ່ີຖກຕື ອງ ປະຕ ້ ິ ບດດັ ງນ່ັ ຈີ້ ນເຫ ົ ັນວານ່ ກຮຽນເຂ ັ ົ້າໃຈ ແລະ ສາມາດຕງບັ້ ນຫາໄດ ັ ດ້ ແລີ ວຈ້ ່ງຶໄປຫາ ພາກແກໄຂບ ້ ນຫາ. ັ - ຄແນະນ ູ າໃຫ ໍ ້ ນກຮຽນ ສ ັ າງໂຄງຮ ້ າງການແກ ່ ໄຂບ ້ ນຫາ ໂດຍເອ ັ ົາຫວບົ ດເກ ົ ່າທົ ່ີນາມາ ໍ ຕງບັ້ ນຫາ ແລ ັ ວປະຕ ້ ບິດຄັ ກືນກັ ບການສອນວ ັ ິທີຕງບັ້ ນຫາຈ ັ ນໃຫ ົ ນ້ ກຮຽນເຂ ັ ົ້າໃຈ ແລະ ສາມາດ ສາງໂຄງຮ ້ າງເອງໄດ ່ , ຄ້ ເນູ ັ ນໃຫ ້ ນ້ ກຮຽນຮ ັ ວູ ້ າ ນ ່ ກຮັ ຽນສາງໂຄງຮ ້ າງການແກ ່ ໄຂບ ້ ນຫາ ແມ ັ ນ່ ການນາເອໍ ົາບນຫາທ ັ ່ີສາຄໍ ນຈາກຊອກຮ ັ ກູ ້ ຽວກ ່ ບລະດ ັ ບຄາດໝາຍຂອງຫ ັ ວບົ ດມາຈ ົ ດຮຽງລ ັ າດໍ ບ, ັ ບອກເຫດຜນ, ຊ ົ ແຈງ... ສະນ ີ້ ນ, ຄ ັ້ ູຕອງແນະນ ້ າໃນການຈ ໍ ດຮຽງລ ັ າດໍ ບຂອງບ ັ ນຫາ ເພ ັ ່ື ອສະດວກ ແກການແຕ ່ ງຕ່ ວຈົ ງ. ິ - ພາກສວນສ ່ ດທຸ ້ າຍ ແມນພາກສະຫ ່ ຸ ຼບ ຄອາດເຮ ູ ັດວິທີດຽວກນກັ ບຂັ າງເທ ້ ິງ. ສ່ິ ງສາຄໍ ນັ ຄູຕອງແນະນ ້ າ ແລະ ວ ໍ ຈານຄວາມຜ ິ ິ ດ-ຖກຂອງນ ື ກຮຽນ ຈ ັ ່ງຈະເຮ ຶ ັດໃຫເຂ້ ົາເຈົ້າຮດູ ້ ດແປງ ແລະ ັ ປບປງ ັ ຕຸ ນເອງໃຫ ົ ຂຽນໄດ ້ ຢ້ າງຖ ່ ກຕື ອງ. ້ ແບງນ່ ກຮຽນອອກເປ ັ ັ ນກຸມ ເພ ່ ່ື ອໃຫເຂ້ ົາເຈົ້າສາງ້ ໂຄງຮາງ. ຫ ່ ວບົ ດທົ ່ີນາມາສ ໍ າງນ ້ ນ ຄວນ ັ້ ເປັ ນຫວບົ ດທົ ່ີຍງບັ ່ໍທນໄດ ັ ນ້ າມາເຝ ໍ ິ ກຫດເທ ັ ່ືອ. ໃຫຕາງໜ ້ າກ້ ຸມຂ່ ນສະເໜ ຶ້ ີໂຄງຮາງຂອງກ ່ ຸມຕ່ ນ. ົ ຄູສງເກດ ແລະ ຕ ັ ີ ລາຄາຄວາມຜິ ດ-ຖກຂອງແຕ ື ລະໂຄງຮ ່ າງ ພ ່ ອມທ ້ ງເລ ັ ື ອກເອົາໂຄງຮາງທ ່ ່ີ ເຫັນວາຖ່ ກຕື ອງ້ ກວາໝ່ ມາອ ່ ູ ານສ ່ ນູ່ ກຮຽນຟ ັ ງອັ ກເທ ີ ່ືອໜ່ຶ ງ, ຖາວ້ າຍ່ ງມັ ບີອນຜ ່ ິ ດກຄວນດ ໍ ດແປງ ັ ເພ່ື ອໃຫໄດ້ ໂຄງຮ ້ າງທ ່ ່ີຖກຕື ອງສ ້ ມບົ ນ. ູ ຄແນະນ ູ າໃຫໍ ນ້ ກຮຽນນ ັ າເອໍ ົາໂຄງຮາງດ ່ ງກ່ັ າວໄປຂຽນເປ ່ ັ ນບດແຕ ົ ງຕ່ ວຈົ ງ. ິ 4.8 ຄູແນະນາການແຕ ໍ ງຕ່ ວຈົ ງ ິ - ອານບ ່ ດອະທ ົ ິບາຍຕວຢົ າງຢ ່ ໃນປ ່ ູ ຶ້ມແບບຮຽນສນູ່ ກຮຽນຟ ັ ງ. ັ - ແນະນາການໃຊ ໍ ໂຄງຮ ້ າງເຂ ່ ົ້າໃນການແຕງບ່ ດຕົ ວຈົ ງ ແລະ ເນ ິ ັ ນການໃຊ ້ ສ້ ບ, ສ ັ ານວນ ໍ ພາສາ, ການໃຊຄ້ າເຊໍ ່ອມ, ຄ ື າຕໍ ່ໍ , ການຂຽນພາສາລາວໃຫຖ້ ກຕື ອງຕາມຫ ້ ຼກໄວຍາກອນ. ັ - ຄູບອກນກຮຽນໃຫ ັ ເອ້ ົາໂຄງຮາງທ ່ ່ີສາງໄວ ້ ກ້ ອນນ ່ ນເປ ັ້ ັ ນວຽກບານ. ພ ້ ອມທ ້ ງແນະນ ັ າໃຫໍ ້ ນກຮຽນຮ ັ ວູ ້ າສ່ າລໍ ບການແຕ ັ ງບ່ ດອະທ ົ ິບາຍຢ່ ຊູ ນ ມ.ປາຍ ຕ ັ້ ອງໃຫ ້ ເລ້ ິ ກເຊ່ິ ງກວາງຂວາງ ້ ກວາຊ່ ນ ມ. ຕ ັ້ ນ. ົ້ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 33 7/31/2015 9:13:10 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
29 - ຄູນາເອໍ ົາບດແຕ ົ ງຂອງນ ່ ກຮຽນໄປກວດ ັ 5. ການວດ ແລະ ປະເມ ັ ນຜີ ນ ົ ສງເກດຈາກ: ັ - ການສນທະນາ ແລະ ການຕອບຄ ົ າຖາມຂອງນ ໍ ກຮຽນ. ັ - ຄວາມຕງໜັ້ າ ແລະ ຄວາມພ ້ ອມພຽງກ ້ ນເຮ ັ ັ ດກດຈະກ ິ າຕໍ າງໆ. ່ ກວດຜນງານຈາກ: ົ - ກດຈະກ ິ າຂອງບ ໍ ກຄຸ ນ ແລະ ກ ົ ຸມ. ່ - ການແຕງບ່ ດອະທ ົ ິບາຍຕວຈົ ງຂອງນ ິ ກຮຽນ. ັ ບດຕົ ວຢົ າງ: ່ ໂຄງຮາງ ່ ອະທິບາຍ ແລະ ພິ ສູດ ຄາກອນທ ໍ ່ີ ວາ: ່ "ນແຫລະເພ ີ້ ່ິ ນວານ່ າ ເຕ ໍ ້ ັມແຕປູ ່ ປາ ເພ່ິ ນວານາ ເຕ ່ ັມແຕຮວງເຂ ່ ົ້າ ເພ່ິ ນວາພ່ ເຂູ ົາກວາງ ຈວງຈ ້ ນເປ ັ ັ ນປ່ າ ຫີ ນສີ ລາຢນ່ ູ າ ເປ ໍ ້ ັ ນແກວຄ້ າແພງ". ່ (ຄດຈາກ ກອນເມ ັ ອງລາວສວຍງາມ ແລະ ຮ ື ງມ່ັ ຂອງທ ີ ານ ພ ່ ູມ ວີ ງວົ ຈີດ) ິ ກ. ຕງບັ້ ນຫາ ັ - ເວົ້າຄວາມຮງມ່ັ ແລະ ສວຍງາມຂອງປະເທດລາວເຮ ີ ົາ. - ຂຽນຄາກອນຄ ໍ ື ນ. ຂ. ແກໄຂບ ້ ນຫາ ັ 1. ປະເທດລາວເຮົາມຄວາມອ ີ ຸດມສົ ມບົ ນໄປດ ູ ວຍຊ ້ ບພະຍາກອນທ ັ າມະຊາດແນວໃດ ໍ ແດ? (ອະທ ່ ິບາຍ ແລະ ພິ ສູດ). ປະເທດລາວມແມີ ນ່ າຫໍ ້ ຼາຍສາຍ, ມປີ່ າໄມທ້່ີ ອຸດມສົ ມບົ ນ, ມ ູ ທີ່ງນາອ ົ ນກວ ັ າງໃຫຍ ້ ່ ແລະ ມບີ່ໍ ແຮຕ່ າງໆ. ່ 2. ຄນປະໂຫຍດຂອງຊ ຸ ບພະຍາກອນຕ ັ າງໆຕ ່ ່ໍ ກບການພ ັ ດທະນາປະເທດຊາດ. (ອະທ ັ ິ ບາຍ ແລະ ພິ ສູດ). - ແມນ່ າ ເ ໍ ້ ປັ ນເສັ້ນທາງຄມມະນາຄ ົ ມ, ເປ ົ ັ ນແຫຼງອາຫານ, ຜະລ ່ ິ ດກະແສໄຟຟ້ າ... 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 34 7/31/2015 9:13:10 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
30 - ປ່ າໄມ ເປ້ ັ ນວດຖັ ຸກ່ສໍ າງ, ເປ ້ ັ ນສນຄິ າ, ເປ ້ ັ ນຢາປວພະຍາດ, ເປ ົ ັ ນທ່ີຢູອາໄສຂອງສ ່ ດປັ ່ າ, ເປັ ນແຫຼງອາຫານ... ່ - ທ່ງນາ ເປ ົ ັນບອນທ ່ າການຜະລ ໍ ິ ດສະບຽງອາຫານເພ່ືອບໍລິ ໂພກພາຍໃນ ແລະ ເປັນ ສນຄິ າສ້ ່ງອອກ... ົ - ບ່ໍແຮ ເປ ່ ັນຊບພະຍາທ ັ າມະຊາດອ ໍ ນສັ າຄໍ ນໃນການພ ັ ດທະນາປະເທດຊາດ ແລະ ັ ເປັ ນສນຄິ າສ້ ່ງົອອກ. 3. ພວກເຮົາຕອງພ ້ ອມກ ້ ນປັ ກປົ ກຮັ ກສາ ແລະ ນ ັ າໃຊ ໍ ຊ້ ບພະຍາກອນທ ັ າມະຊາດໃຫ ໍ ້ ຍນຍື ງຕະຫ ົ ຼອດໄປແນວໃດ? (ອະທິບາຍ ແລະ ວຈານ) ິ ນາໃຊ ໍ ຊ້ ບພະຍາກອນທ ັ າມະຊາດຢ ໍ າງປະຍ ່ ດ, ກ ັ ມຄຸ ້ າ ແລະ ຖ ່ ກວື ທິ ີ. ຄ. ສະຫຸ ຼບ - ເວົ້າຄນຄວາມອ ື ຸດມຮົ ງມ່ັ ແລະ ຄ ີ ນປະໂຫຍດຂອງຊ ຸ ບພະຍາກອນທ ັ າມະຊາດໂດຍຫຍ ໍ ໍ . ້ - ແນະນາ ຫໍ ຼື ເຊນຊວນຜ ີ ອູ້ ານໃຫ ່ ຊ້ ວຍປ ່ ກປົ ກຮັ ກສາຄວາມອ ັ ຸດມຮົ ງມ່ັ ຂອງຊາດໄວ ີ ໃຫ້ ຍ້ ື ນຍງ. ົ - ສະແດງທດສະນະຂອງຕ ັ ນ. ົ - ຂຽນຫວບົ ດອົ ດທັ າຍ. ້ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 35 7/31/2015 9:13:10 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
31 ບດທົ ີ 4 ບດພົ ິ ສູດ ເວລາ 4 ຊ່ວໂມງ ົ 1. ຈຸດປະສງ ົ ໃຫນ້ ກຮຽນສາມາດ: ັ - ບອກຄວາມໝາຍຂອງບດພົ ິ ສູດໄດ. ້ - ຮູວ້ ທິ ີ ແລະ ຂນຕອນຕ ັ້ າງໆໃນການແຕ ່ ງບ່ ດພົ ິ ສູດ. - ແຕງບ່ ດພົ ິ ສູດບນຫາໃດໜ ັ ່ຶ ງໄດ. ້ 2. ເນອໃນຕ ື້ ນຕົ້ ໍ ພິ ສູດ ແມນບ່ ດແຕ ົ ງປະເພດໜ ່ ່ຶ ງເຊ່ງໃຊ ິ ຫ້ ຼກຖານຕ ັ ວຈົ ງມາອ ິ າງອ ້ ີງ ແລະ ຢງຢັ້ ືນລກສະ ັ ນະຕວຈົ ງຂອງບ ິ ນຫາຕ ັ າງໆທ ່ ່ີຍກຂົ ນມາພ ຶ້ ິ ສູດ. ການພິ ສູດບນຫາ ແມ ັ ນເຮ ່ ັດໃຫບ້ ນຫານ ັ ນຈະ ັ້ ແຈງຂ້ ນ ພ ຶ້ ອມທ ້ ງຢັ ງຢັ້ ື ນເອົາບນຫານ ັ ນ. ັ້ ໂດຍທ່ວໄປ, ນອກຈາກບ ົ ດພົ ິ ສູດແລວ. ຢ ້ ໃນບ ່ ູ ດອະທ ົ ິບາຍຕາງໆເຊ ່ ່ັນ: ບດອະທ ົ ິບາຍ ການເມອງ, ບ ື ດອະທ ົ ິບາຍສງຄັ ມ ຫ ົ ຼື ບດອະທ ົ ິບາຍວນນະຄະດ ັ ກີ ຕໍ ອງການພ ້ ິ ສູດຄື ກນຕັ າງ ່ ແຕວ່ າພ່ ິ ສູດໜອຍ, ພ ້ ິ ສູດຫຼາຍເທ່ົານນ. ບ ັ້ ນຫາທ ັ ່ີນາມາພ ໍ ິ ສູດສວນຫ ່ ຼາຍແມນຄ່ າສໍ ພາສ ຸ ິ ດ, ຄາ ໍ ຄມ ຫ ົ ຼື ຄາເວໍ ົ້າຂອງບກຄຸ ນຕົ າງໆ. ່ 3. ສ່ການສອນ ື - ປຶ້ມແບບຮຽນ ແລະ ຄມູ່ ຄູ ືພາສາລາວຊນມັ້ ດທະຍ ັ ມສົ ຶ ກສາປີທີ 6. - ບດພົ ິສູດທ່ີດີເດ່ັນຂອງນກຮຽນ, ບ ັ ດທົ ່ີຄູແຕງ ຫ ່ ຼື ບດທົ ່ີນກຮຽນໄດ ັ ລາງວ ້ ນສອບເສ ັ ັງ ນກຮຽນເກ ັ ່ງ. ັ - ປຶ້ມວນນະຄະດ ັ , ໜີ ງສັ ືພິ ມ, ວາລະສານ, ຄາສໍ ພາສ ຸ ິ ດ, ຄາພະຫຍາ, ນ ໍ ທານ, ເລ ິ ່ື ອງ ສນທັ້ ່ີຫາມາໄດ. ້ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 36 7/31/2015 9:13:10 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
32 4. ກດຈະກ ິ າການຮຽນ-ການສອນ ໍ 4.1 ທວນຄື ນບດຮຽນເກ ົ ່າ ົ ຄູຕງຄັ້ າຖາມທວນຄ ໍ ື ນກຽວກ ່ ບບັ ດອະທ ົ ິບາຍເຊ່ັນ: ບດອະທ ົ ິບາຍແມນແນວໃດ? ່ ບດອະທ ົ ິບາຍແມນບ່ ດແຕ ົ ງປະເພດໜ ່ ່ຶງເຊ່ງໃຊ ິ ທ້ ິດສະດ ແລະ ຕ ີ ວຈົ ງມາອະທ ິ ິບາຍ ຫຼື ຊແຈງກ ີ້ ຽວກ ່ ບບັ ນຫາໃດໜ ັ ່ຶ ງ ເພ່ື ອໃຫຜູ ້ ອ້ ານມ ່ ຄວາມເຂ ີ ົ້າໃຈ ແລະ ເຊ່ອໝື ນບັ້ ນຫານ ັ ນ. ັ້ ເມ່ອຟື ງຂັ າວ່ ຫຼື ອານໜ ່ ງສັ ືພິ ມຕາງໆ ມ ່ ກຈະພ ັ ບບົ ດອະທ ົ ິບາຍເລື້ອຍໆເຊ່ັນ: ບດການ ົ ເມອງ, ບ ື ດນົ າ, ບ ໍ ດຄວາມ ແລະ ອ ົ ່ື ນໆ. ນອກນນການອອກຄ ັ້ າຄໍ ິ ດເຫັນ, ການລາຍງານ ການສດສອນ, ການເປ ິ ິກສາຫາລື ວຽກງານຕາງໆ ກ ່ ຍໍ ງຕັ ອງໃຊ ້ ການອະທ ້ ິບາຍ. ບດອະທ ົ ິບາຍ ມຄວາມສ ີ າຄໍ ນ ແລະ ຈ ັ າເປໍ ັ ນໃນຊວີດປະຈ ິ າວໍ ນ. ັ 4.2 ສອນກຽວກ ່ ບຄວາມໝາຍຂອງບ ັ ດພົ ິ ສູດ ກອນຈະສອນຄວາມໝາຍຂອງບ ່ ດພົ ິ ສູດ ຄອາດຖາມນ ູ ກຮຽນວ ັ າ ພ ່ ິ ສູດມຄວາມໝາຍແນວໃດ? ີ ໃຫນ້ ກຮຽນຕອບຕາມຄວາມເຂ ັ ົ້າໃຈ 2-3 ຄນ. ຈາກນ ົ ນ, ຄ ັ້ ສະຫ ູ ຸ ຼບຄາຕອບທ ໍ ່ີຖກຕື ອງວ ້ າ: ພ ່ ິ ສູດ ຖາແປຕາມວ ້ ດຈະນານ ັ ຸກມ ໝາຍເຖ ົ ງຊິ ແຈງໂດຍອ ີ້ າງເຫດຜ ້ ນ ພ ົ ິ ຈາລະນາໃຫເຫ້ ັນເຫດຜນຄົ ກແນ ັ ່ . ຄສະເໜ ູ ີ ຄວາມໝາຍຂອງບດພົ ິ ສູດໃຫລະອຽດຈະແຈ ້ ງ, ຍ ້ ກໃຫ ົ ເຫ້ ັນການອາ້ງເຫດຜນທົ ່ີ ຖກຕື ອງຂອງຜ ້ ພູ້ ິ ສູດຈະຕອງມ ້ ທີດສະນະຄ ັ ື ແນວໃດໃນການຍກບົ ນຫາຂ ັ ນມາພ ຶ້ ິ ສູດ ແລວໃຫ ້ ້ ຄວາມຄິ ດເຫັນແກຜູ ່ ອ້ ານໄດ ່ ຖອດຖອນເປ ້ ັ ນບດຮຽນ ແລະ ນ ົ າໄປໃຊ ໍ ໃຫ້ ເປ້ ັ ນປະໂຫຍດໃນຊວີິ ດ ປະຈາວໍ ນ, ສະເໜ ັ ີໃຫເຫ້ ັນຄວາມສາຄໍ ນ, ຄ ັ ນປະໂຫຍດຂອງບ ຸ ດພົ ິ ສູດ ແລະ ອ່ນໆ. ື 4.3 ສອນກຽວກ ່ ບການແຕ ັ ງບ່ ດພົ ິ ສູດ ຄູອະທິບາຍໃຫນ້ ກຮຽນຮ ັ ວູ ້ າ ການແຕ ່ ງບ່ ດພົ ິ ສູດຈະຕອງໄດ ້ ປະຕ ້ ິ ບດໄປຕາມຂ ັ ນຕອນ ັ້ ຕາງໆຄ ່ : ື - ຊອກຮເນູ ້ ອໃນ ແລະ ລະດ ື້ ບຄາດໝາຍຂອງບ ັ ນຫາທ ັ ່ີເອົາມາພິ ສູດ. - ຊອກຫຼກຖານມາອ ັ າງອ ້ ງ (ເອ ີ ົາຈາກຊວີດຈິ ງຂອງຄ ິ ນໃນສ ົ ງຄັ ມ) ົ - ສາງໂຄງຮ ້ າງຕາມພາກສ ່ ວນຕ ່ າງໆຂອງບ ່ ດພົ ິ ສູດ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 37 7/31/2015 9:13:11 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
33 1) ສອນກຽວກ ່ ບການຊອກຫາລະດ ັ ບຄາດໝາຍ ແລະ ເນ ັ ອໃນຂອງບ ື້ ນຫາທ ັ ່ີເອົາມາ ພິສູດ: ການຊອກຫາລະດບຄາດໝາຍຂອງຫ ັ ວບົ ດວົ າ ການຍ ່ ກຕົ ວຢົ ່ າງປະກອບການ ອະທິບາຍ ໄປເທ່ື ອລະບນຫາເຊ ັ ່ັນ: "ໄດກ້ ນໝາກ ຢ ິ າລ່ ື ມຜປູ ູ້ ກ ໄດມ້ ຄວາມສ ີ ກ ຢ ຸ າລ່ ື ມຜກະທ ູ້ າໍ" ບນຫາທ ັ ່ີຈະພິ ສູດ: "ໄດກ້ ນໝາກ ຢ ິ າລ່ ື ມຜປູກູ້ " (ບນຫັ າທີ 1) ຫຼກຖານຕ ັ ວຈົ ງ: ເຮ ິ ົາໄດກ້ ນໝາກມ ິ , ໝາກມ ີ້ ວງ, ໝາກກ ່ ຽງ, ໝາກຂ ້ າມ ແລະ ອ ້ ່ື ນໆ ກຕໍ ອງມ ້ ຜູ ີປູ ້ ກ ແລະ ບວລະບ ົ ດຢັ າງດ ່ ມາກ ີ ອນແລ ່ ວຈ້ ່ງສາມາດອອກໝາກອອກຜ ຶ ນໃຫ ົ ເຮ້ ົາສາ ມາດກນຢິ າງແຊບຊ ່ ອຍ (ຫ ້ ຼກຖານທ ັ ີ 1) "ໄດມ້ ຄວາມສ ີ ກ ຢ ຸ າລ່ ື ມຜກະທ ູ້ າໍ" (ບນຫັ າທີ 2) ຫຼກຖານຕ ັ ວຈົ ງ: ພວກເຮ ິ ົາໄດມ້ ຄວາມສ ີ ກສະບາຍທ ຸ ກວຸ ນນັ ກີ້ ຍໍ ອນມ ້ ບີນພະບ ັ ຸລຸດເຮົາ ເປັ ນຜປູ້ ກປົ ກຮັ ກສາ ແລະ ສ ັ າງສາພ ້ ດທະນາປະເທດຊາດໃຫ ັ ມ້ ຄວາມສະຫງ ີ ບສົ ກເຮ ຸ ົາຈ່ງສາ ຶ ມາດດາລໍ ງຊົ ວີດຢິ ຢ່ ູ າງສ ່ ກສະບາຍ (ຫ ຸ ຼກຖານທ ັ ີ 2) ພິ ສູດແນວໃດ? ວທິ ີອາງ້ ອງຫີ ຼກຖານຕາມລ ັ າດໍ ບຄັ ື: - ພິ ສູດ: “ໄດກ້ ນໝາກ ຢ ິ າລ່ ື ມຜປູກູ້ ” (ຍກຫົ ຼກຖານບ ັ ນຫາທ ັ ີ 1) - ພິ ສູດ: “ໄດມ້ ຄວາມສ ີ ກ ຢ ຸ າລ່ ື ມຜກະທ ູ້ າໍ” (ຍກຫົ ຼກຖານບ ັ ນຫາທ ັ ີ 2) ຕາມລາດໍ ບຄວາມ ັ ກະຕນຍັ ູຮູບຸ ້ ນຄນຂອງຄ ຸ ນຮົ ຸນກ່ ອນ. ່ - ຄູນາເໍ ອົາຫວບົ ດອົ ່ື ນ ເພ່ື ອຊອກຮລະດ ູ ້ ບຄາດໝາຍຂອງຫ ັ ວບົ ດນົ ນ, ຄ ັ້ ູສງເກດ ແລະ ແນະນ ັ າ ໍ ໄປພອມຈ ້ ນນົ ກຮຽນມ ັ ຄວາມເຂ ີ ົ້າໃຈ ແລະ ສາມາດຊອກຮລະດ ູ ້ ບຄາດໝາຍຂອງຫ ັ ວບົ ດນົ ນ ັ້ ດວຍຕ ້ ນເອງ. ຫ ົ ຼງຈາກນ ັ ນ, ຄ ັ້ ຊອກຮ ູ ລະດ ູ ້ ບຄາດໝາຍຂອງຫ ັ ວບົ ດແລ ົ ວ ຈ ້ ່ງສຶ ື ບຕ່ໍນາພານ ໍ ກຮັ ຽນ ຊອກຮເນູ ້ ອໃນຂອງຫ ື້ ວບົ ດ ເຊ ົ ່ງດິ າເນໍ ນຕາມວ ີ ທິ ີຊອກຮລະດ ູ ້ ບຄາດໝາຍ ຈ ັ ນນົ ກຮຽນມ ັ ຄວາມ ີ ສາມາດຊອກຮເນູ ້ ອໃນຂອງບ ື້ ດໄດ ົ . ້ - ຖານ້ ກຮຽນບ ັ ່ໍ ສາມາດຊອກຫາເນອໃນຂອງຫ ື້ ວບົ ດໄດ ົ ຄູກ ້ ຕໍ ອງບອກເນ ້ ອໃນຂອງຫ ື້ ວບົ ດ ົ ນນໃຫ ັ້ ນ້ ກຮຽນຟ ັ ງເພັ ່ື ອຄວາມເປັ ນເອກະພາບກນ. ັ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 38 7/31/2015 9:13:11 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
34 2) ສອນກຽວກ ່ ບຊອກຮ ັ ຫູ ້ ຼກຖານມາອ ັ າງອ ້ ງ ີ - ຄູອະທິບາຍບນຫາທ ັ ່ີນາມາເປ ໍ ັ ນຫຼກຖານນ ັ ນຄວນເປ ັ້ ັ ນແນວໃດ? ຈະເລື ອກເອົາຫຼກຖານແນວໃດຈ ັ ່ງຈະເໝາະສ ຶ ມເຊ ົ ່ັນວາ ຖ ່ າຫ້ ວບົ ດເວ ົ ົ້າເຖງການສ ິ ຶ ກສາ ຮາຮຽນ ຫ ່ໍ ຼກຖານຕ ັ ວຈົ ງກິ ຕໍ ອງກ ້ ຽວຂ ່ ອງກ ້ ບການສ ັ ຶ ກສາຮາຮຽນຂອງນ ່ໍ ກຮຽນ-ນ ັ ກສັ ຶ ກສາທ່ີມຈີງ ິ ໃນສງຄັ ມປົ ດຈັ ຸບນນັ ບີ້ ່ໍ ແມນຈະເອ ່ ົາເລ່ື ອງການອອກແຮງງານມາໃສ່ - ຄູຍກຕົ ວຢົ າງວ ່ ິທີຊອກຫາຫຼກຖານມາພ ັ ິສູດບນຫາ ເຊ ັ ່ິ ງອາດຈະນາເອໍ ົາຫວບົ ດໃດໜ ົ ່ຶງ ນອກຈາກຫວບົ ດທົ ່ີ ນາພາຊອກລະດ ໍ ບຄາດໝາຍ. ັ ຕວຢົ າງ: ່ ຫວບົ ດພົ ິ ສູດຄາສໍ ພາສ ຸ ດທິ ່ີວາ: "ໄຮ ່ ເຈ່ າບົ້ ່ໍ ຮກ ຍ ົ ອນເຈ ້ າຂອງໝ ົ້ ່ນພຽນ ັ ໄຮນາພຽງ ຍ ່ ອນເຈ ້ າຂອງໝ ົ້ ່ນປັ ້ ອງ" ຫຼກຖານທ ັ ່ີນາມາພ ໍ ິ ສູດເຊ່ັນ: ເວລາເຮົາເຮັ ດໄຮນາ, ຖ ່ າໄຮ ້ ບ່ ່ໍ ຮກ ແລະ ນາພຽງດ ົ ກີຍໍ ອນ ້ ເຈາຂອງໄຮ ົ້ ນາມ ່ ຄວາມດ ີ ຸໝ່ນ (ຫ ັ ຼກຖານ) ັ ເມ່ອເ ື ຮົາຢາກໃຫຜ້ ນລະປ ົ ກຂອງເຮ ູ ົາໃຫໄດ້ ຮ້ ບຜັ ນຫົ ຼາຍເຮົາກຕໍ ອງມ ້ ຄວາມດ ີ ຸໝ່ນຂະຫຍ ັ ນ ັ ພຽນບວລະບ ົ ດຮັ ກໄຮ ັ ນາໃຫ ່ ດ້ ມີນກັ ຈະມ ໍ ຜີນທົ ່ີງອກງາມ (ຕນຕົ້ ໍ ) ຄວາມດຸໝ່ນຂະຫຍ ັ ນພຽນເປ ັ ັ ນວຽກງານອນໜັ ່ຶງທ່ີຮບປະກ ັ ນໃຫ ັ ແກ້ ທຸ ່ ກຜນສົ າເໍ ລັດຂອງ ວຽກງານ ແລະ ຄນນະພາບຂອງການຜະລ ຸ ິ ດ. (ຫຼກຖານຕ ັ ນຕົ້ ໍ ) - ຄູນາພານ ໍ ກຮຽນຊອກຫາຫ ັ ຼກຖານຕ ັ ວຈົ ງໃນຫ ິ ວບົ ດໃດໜ ົ ່ຶ ງ 3) ສອນກຽວກ ່ ບການສ ັ າງໂຄງຮ ້ າງຂອງການສ ່ າງບ ້ ດພົ ິ ສູດພາຍຫຼງທັ ່ີຄູນາພານ ໍ ກຮຽນ ັ ເຝິ ກຊອກຮ 2 ຂ ູ ້ ນຕອນຄ ັ້ : ຊອກຮ ື ລະດ ູ ້ ບຄາດໝາຍຂອງຫ ັ ວບົ ດ ແລະ ຊອກຮ ົ ເນູ ້ ອໃນແລ ື້ ວ, ້ ຂນຕອນຕ ັ້ ່ໍ ໄປແມນການສ ່ າງໂຄງຮ ້ າງຂອງບ ່ ດພົ ິ ສູດ. ຄູສະເໜີໃຫນ້ ກຮຽນຮ ັ ວູ ້ າ ບ ່ ດພົ ິ ສູດບນຫາໃດໜ ັ ່ຶງແມນປະກອບມ ່ ສາມພາກສ ີ ວນຄ ່ ື: ຕງັ້ ບນຫາ, ແກ ັ ໄຂບ ້ ນຫາ ແລະ ສະຫ ັ ຸ ຼບບນຫາຄ ັ ກືບບັ ດແຕ ົ ງອ່ ່ື ນໆ. ຈາກນນ, ຄ ັ້ ອະທ ູ ິບາຍ ຕາມ ແບບຮຽນດງນ່ັ : ີ້ ໂຄງຮາງຕ ່ ວຢົ າງບ ່ ດພົ ິ ສູດຄາສໍ ພາ ຸ ສດທິ ່ີ ວາ: "ໄຮ ່ ເຈ່ າບົ້ ່ໍ ຮກ ຍ ົ ອນເຈ ້ ົ້າຂອງໝ່ນພຽນ ັ ໄຮນາພຽງ ຍ ່ ອນເຈ ້ າຂອງໝ ົ້ ່ນປັ ້ ອງ" 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 39 7/31/2015 9:13:11 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
35 ກ. ຕງບັ້ ນຫາ ັ - ຄວາມດຸໝ່ນຂະຫຍ ັ ນພຽນໃນການອອກແຮງງານທ ັ ່ີຮບປະກ ັ ນໃຫ ັ ແກ້ ທຸ ່ ກຜນສົ າເລໍ ັດຂອງ ວຽກງານໂດຍຫຍໍ ້ - ປຽບທຽບໃສຄ່ າສໍ ພາສ ຸ ິ ດບຮານທ ູ ່ີວາ: "ໄຮ ່ ເຈ່ າບົ້ ່ໍ ຮກ ຍ ົ ອນເຈ ້ ົ້າຂອງໝ່ນພຽນ ັ ໄຮນາພຽງ ຍ ່ ອນເຈ ້ າຂອງໝ ົ້ ່ນປັ ້ ອງ" ຂ. ແກໄຂບ ້ ນຫາ ັ 1) ເປັ ນຫຍງຈັ ່ງເວ ຶ ົ້າວາ: ່ "ໄຮເຈ່ າບົ້ ່ໍ ຮກຍົ ອນເຈ ້ ົ້າຂອງໝ່ນພຽນ ັ ” - ແມນໄຮ ່ -ນາ ຫ ່ ຼື ສວນທ່ີມແຕີ ຕ່ ນເຂ ົ້ ົ້າ, ສາລີ ແລະ ອ່ື ນໆທ່ີຂຽວງາມແກວງໄກວຕາມ ່ ສາຍລມພົ ດຜັ ານໂດຍປາສະຈາກຫຍ ່ າຫ້ ມຫຸ້ ່ໍ . - ສະແດງເຖງຄວາມດ ິ ຸໝ່ນຂະຫຍ ັ ນພຽນຂອງເຈ ັ ົ້າຂອງໄຮ່ , ເຈົ້າຂອງນາ ຫຼື ເຈົ້າຂອງ ສວນ ໃນການເອົາໃຈໃສບ່ ວລະບ ົ ດຮັ ກສາເບ ັ ່ງແຍງເສຍຫຍ ິ າຂ້ າຫ້ ຸນເພ ່ ່ື ອບ່ໍ ໃຫມ້ ນຮັ ກເຮ ົ ອ. ື້ - ຖາເອ ້ ົາໃຈໃສບ່ ວລະບ ົ ດຮັ ກສາໝ ັ ່ນເອ ັ ົາຝຸນໃສ ່ ຫ່ ຼື ໃຫນ້ າຢໍ ້ າງພຽງພ ່ ໍ ຜນເກ ົ ບກັ ຽວໃນ ່ ບນທັ້ າຍກ ້ ຈະໄດ ໍ ຮ້ ບໝັ າກຜນດົ . ີ 2) ເປັ ນຫຍງຈັ ່ງເວ ຶ ົ້າວາ: ່ "ໄຮນາພຽງຍ ່ ອນເຈ ້ ົ້າຂອງໝ່ນປັ ້ ອງ" - ແມນໄຮ ່ ນາທ ່ ່ີມເນີ ອທື້ ່ີຮາບພຽງດີ ສາມາດຮກສານ ັ າໄວ ໍ ້ ຫ້່ຼໍລຽງຕ ້ ນເຂ ົ້ ົ້າໃຫສະໝ ້ າສະເໝ ່ໍ ີ (ອະທິບາຍ-ພິ ສູດ). - ຖາປ້ ວແປງດ ົ ນ ແລະ ບ ິ ວົລະບດເຂ ັ ົ້ານາຜນເກ ົ ບກັ ກູ ້ ຈະໄດ ໍ ຮ້ ບໝາກຜ ັ ນສົ ງ (ອະທ ູ ິບາຍ ພິ ສູດ). 3) ນາໃຈດ ໍ ້ ຸໝ່ນຂະຫຍ ັ ນພຽນພາໃຫ ັ ບ້ ນລັ ໝາກຜ ຸ ນສົ າເລໍ ັດ - ພວກເຮົາເປັ ນນກຮຽນ-ນ ັ ກສັ ຶ ກສາຄວນສາງຕ ້ ນເອງໃຫ ົ ເປ້ ັ ນຄນດົ ຸໝ່ນໃນການອອກແຮງ ັ ງານທາມາຫາກ ໍ ນ ດ ິ ວຍຄວາມຊ ້ ່ສືດສັ ດຈະລ ຸ ິ ດ ແລະ ເອົາໃຈໃສດຸໝ່ ່ນຂະຫຍ ັ ນພຽ ັ ນຕງໜັ້ າ ້ ສກສາຮ ຶ າຮຽນໃຫ ່ໍ ສ້ າເລໍ ັດຜນ (ອະທ ົ ິບາຍ-ພິ ສູດ). - ກງກົ ນຂັ າມຫາກພວກເຮ ້ ົາຂຄີ້ ານບ ້ ່ໍ ມກອອກແຮງງານເພ ັ ່ີ ມພນຜະລ ູ ິ ດຜນ ແລະ ບ ົ ່ໍ ມີ ຄວາມດຸໝ່ນໃນການສ ັ ຶ ກສາຮາຮຽນກ ່ໍ ຈະເຮ ໍ ັ ດໃຫຕ້ ນເອງເປ ົ ັ ນຄນທົ ່ີບໍ ມຄວາມຮ ີ , ຄວາມສາມາດ ູ ້ ບ່ໍ ມວຽກ ີ ເຮັ ດງານທາຊໍ ວີດການເປ ິ ັ ນຢກ່ ູ ຈະທ ໍ ກຈຸ ນ (ອະທ ົ ິບາຍ-ພິ ສູດ). 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 40 7/31/2015 9:13:11 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
36 ຄ. ສະຫຸ ຼບບນຫາ ັ - ເນັ ນໜ້ ກກັ ຽວກ ່ ບຄວາມໝາຍຄວາມສ ັ າຄໍ ນຂອງຄວາມດ ັ ຸໝ່ນ. ັ - ສະແດງຄວາມຮສູ ້ ຶ ກຂອງຕນຕົ ່ໍ ບດ. ົ "ໄຮເຈ່ າບົ້ ່ໍ ຮກ ຍ ົ ອນເຈ ້ ົ້າຂອງໝ່ນພຽນ ັ ໄຮນາພຽງ ຍ ່ ອນເຈ ້ າຂອງໝ ົ້ ່ນປັ ້ ອງ" ເມ່ອຄື ອະທ ູ ິບາຍໂຄງຮາງໃຫ ່ ນ້ ກຮຽນເຂ ັ ົ້າໃຈແລວ ຄ ້ ອາດທ ູ ດສອບຄວາມເຂ ົ ົ້າໃຈຂອງ ນກຮຽນ ເຊ ັ ່ງິອາດຈະແບງນ່ ກຮຽນອອກເປ ັ ັ ນກຸມ ຫ ່ ຼື ເປັ ນໂຕະ ຈາກນນັ້ ກນໍ າເອໍ ົາຫວບົ ດຕາມ ົ ທ່ີໄດກ້ ານໍ ດໃຫ ົ ຫ້ ຼື ຄູການໍ ດເອ ົ ົາບນຫາໃດໜ ັ ່ຶ ງ, ສພາສ ຸ ິ ດໃດໜ່ຶງ, ຄາເວໍ ົ້າໃດໜ່ຶ ງກໄດໍ ເພ້ ່ື ອໃຫ້ ນກຮຽນເຝ ັ ິ ກຫດສັ າງໂຄງຮ ້ າງເຊ ່ ່ັນ: "ຢາເສບຕດ ເປ ິ ັ ນໄພຕ່ໍ ຊວີິ ດ ເປັ ນພິ ດຕ່ໍສງຄັ ມົ" "ພວກເຮົາບ່ໍ ອາດຝາກຝງທັ ຶນຮອນອນປະເສ ັ ດຂອງຊາດ ໄວ ີ ນ້ າຄໍ ນທົ ່ີບ່ໍ ມຄຸ ີນສມບົ ດ ັ ແລະ ຄວາມສາມາດພຽງພໍ" "ແມນວ່ າມ່ ຄວາມຮ ີ ເຕ ູ ້ ັມພງພຽງປາກກ ຸ ດໍ ທີອນ ້ ສອນຕນເອງບ ົ ໍ ໄດ ໃຜຊ ້ ຍິອງວ ້ າດ່ " ີ - ຄູໃຫຕາງໜ ້ າຂອງແຕ ້ ລະກ ່ ຸມຂ່ ນສະເໜ ຶ້ ີໂຄງຮາງບ ່ ດພົ ິ ສູດຂອງຕນ. ຈາກນ ົ ນ, ຄ ັ້ ເປູ ັ ນ ຜູສ້ ງເກດ ແລະ ຄ ັ ດເລ ັ ື ອກເອົາໂຄງຮາງທ ່ ່ີເຫັນວາດ່ ກວີ າໝ່ ພ່ ູ ອມທ ້ ງແນະນ ັ າບໍ ອນທ ່ ່ີຍງບັ ໍທນ ັ ຖກຕື ອງ ເພ ້ ່ື ອໃຫໄດ້ ໂຄງຮ ້ າງທ ່ ່ີສມບົ ນ. ູ 4) ສອນກຽວກ ່ ບການແຕ ັ ງຕ່ ວຈົ ງ ິ ກອນຄ ່ ຈະໃຫ ູ ນ້ ກຮຽນແຕ ັ ງຕ່ ວຈົ ງ ຄ ິ ຈະຕ ູ ອງ້ ແນະນາບໍ ດແບບຢ ົ າງຢ ່ ໃນປ ່ ູ ຶ້ມແບບຮຽນ ຫຼື ບດອົ ່ື ນໆທ່ີຄູຊອກຫາມາໄດອ້ ານສ ່ ນູ່ ກຮຽນຟ ັ ງ ເຊ ັ ່ງເປ ິ ັ ນການແນະນາວໍ ິທີຂຽນ ໂດຍສະເພາະ ການໃຊສ້ ານວນພາສາ ແລະ ການເຊ ໍ ່ອມຕ ື ່ໍ ປະໂຫຍກຕາງໆໃຫ ່ ມ້ ລີກສະນະເກາະກ ັ າຍກ ່ ນໄປ ັ ແຕລະບ ່ ນຫາຢ ັ ໃນບ ່ ູ ດແຕ ົ ງ ສ ່ ວນຫ ່ ຼກພາສາຕ ັ າງໆຄ ່ ການຂຽນບ ື ດອະທ ົ ິບາຍ ທ່ີສາຄໍ ນທັ ່ີຄູຄວນ ເນັ ນກ້ ຄໍ ພາກສ ື ວນຂອງບ ່ ດພົ ິ ສູດ. - ຈາກນນຄັ້ ໃຫູ ນ້ ກຮຽນເອ ັ ົາໂຄງຮາງທ ່ ່ີໄດເອກະພາບກ ້ ນນັ ນໄປຂຽນເປ ັ້ ັ ນບດຕົ ວຈົ ງອາດ ິ ຈະຂຽນຢກ່ ູ ບຫັ ອງ ຫ ້ ຼື ໃຫເມ້ ່ອຂຽນຢ ື ບ່ ູ ານຄ ້ ູການໍ ດໃຫ ົ ຕາມຄວາມເໝາະສ ້ ມ. ົ - ຄູນາເໍ ອົາບດແຕ ົ ງຂອງນ ່ ກຮຽນມາກວດແລ ັ ວສະຫ ້ ຸ ຼບຈດທຸ ່ີ ຖກ ຫ ື ຼື ຜິ ດໃຫນ້ ກຮຽນຮ ັ ຂູ ້ ໍ ບ້ ກ ົ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 41 7/31/2015 9:13:11 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
37 ພອງຂອງຕ ່ ນເອງເພ ົ ່ື ອຈະໄດນ້ າໄປແກ ໍ ໄຂ ຫ ້ ຼື ດດແປງໃນການແຕ ັ ງໃນຄ ່ ງໜັ້ າ. ້ 5. ການວດ ແລະ ປະເມ ັ ນຜີ ນ ົ ສງເກດຈາກ: ັ - ການສນທະນາ ແລະ ການຕອບຄ ົ າຖາມຂອງນ ໍ ກຮຽນ. ັ - ການເຮັ ດບດເຝ ົ ິ ກຫດຂອງນ ັ ກຮຽນ. ັ ກວດຜນງານຈາກ: ົ - ການແຕງບ່ ດພົ ິ ສູດຕວຈົ ງຂອງນ ິ ກຮຽນ. ັ ບດພົ ິ ສູດ ຄວາມໝາຍ ຂອງບດພົ ິສູດ ການແຕງ ່ ບດພົ ິສູດ ພາກສວນ ່ ບດພົ ິສູດ ສະຫຸ ຼບ ບນຫາ ັ ແກໄຂ ້ ບນຫາ ັ ຕງ ັ້ ຫາບນ ັ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 42 7/31/2015 9:13:11 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
38 ບດທົ ີ 5 ບດວົ ຈານ ິ ເວລາ 4 ຊ່ວໂມງ ົ 1. ຈຸດປະສງ ົ ເພ່ື ອໃຫນ້ ກຮຽນສາມາດ: ັ - ມຄວາມຮ ີ ແລະ ຄວາມສາມາດໃນການຂຽນບ ູ ້ ດວົ ຈານ. ິ - ບອກຄວາມໝາຍ, ຂນຕອນ ແລະ ວ ັ້ ທິ ີການຂຽນບດວົ ຈານໄດ ິ . ້ - ແຕງບ່ ດວົ ຈານໃນຂ ິ ນພັ້ ື້ນຖານໄດ. ້ - ເກດມີ ຄວາມຮ ີ ກມັ ກໃນການຂຽນບ ັ ດຫົ ດແຕ ັ ງ. ່ 2. ເນອໃນຕ ື້ ນຕົ້ ໍ ບດວົ ິ ຈານ ແມນບ່ ດແຕ ົ ງປະເພດໜ ່ ່ຶງເຊ່ິ ງອີງໃສຄວາມຮ ່ , ຄວາມຄ ູ ້ ິ ດ ແລະ ທດສະນະ ັ ຫຼກໝັ ນຂອງຜ ັ້ ້ ຂຽນເມ ູ ່ອສື ງເກດເບ ັ ່ິ ງບນຫານ ັ ນວັ້ າຖ່ ກ ຫ ື ຼື ຜິດ ຈາກນນ, ກ ັ້ ຖອດຖອນເອ ໍ ົາ ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄນປະໂຫຍດຂອງບ ຸ ນຫານ ັ ນໂດຍມ ັ້ ການຕ ີ າໜໍ ິ, ການພິຈາລະນາ ແລະ ການຄນຄົ້ ິດຕຶກຕອງໄປພ້ ອມ. ບ່ໍວາວຽກງານຈະຮ ່ າຍ ຫ ້ ຼື ດີ, ຖື ກຜິດກໍ ສາມາດຍກຂົ ຶ້ນມາ ວິ ຈານໄດ. ຕາມທ ້ າມະດາແລ ໍ ວ ການວ ້ ິ ຈານບນຫັ າໃດໜ່ຶງ ແມນຍ່ ອງຍ ້ ໍ ສ່ິ ງທ່ີຖກຕື ອງ ແລະ ້ ຕາໜໍ ິສ່ິ ງທ່ີຜິ ດພາດຂອງບນຫາດ ັ ງກ່ັ າວ ເພ ່ ່ື ອເຮັດແນວໃດໃຫຜູ ້ ອ້ ານມ ່ ຄວາມຮ ີ ບຮັ ແລະ ນ ູ ້ າໍ ໄປເຖງການກະທ ິ າທໍ ່ີ ຖກຕື ອງ. ້ 3. ສ່ການສອນ ື - ປື້ມແບບຮຽນ ແລະ ຄມູ່ ຄູ ືພາສາລາວຊນມັ້ ດທະຍ ັ ມສົ ຶ ກສາປີທີ 6 - ບດວົ ເຄາະ, ວ ິ ຈານ ແລະ ໜ ິ ງສັ ພືິ ມທ່ີ ກຽວຂ ່ ອງຕາມຄວາມເໝາະສ ້ ມ. ົ 4. ກດຈະກ ິ າການຮຽນ-ການສອນ ໍ 4.1 ທວນຄນບື ດຮຽນເກ ົ ່າ ົ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 43 7/31/2015 9:13:11 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
39 ຄທວນຄ ູ ື ນບດພົ ິສູດດວຍການຕ ້ ງຄັ້ າຖາມວ ໍ າ: ບ ່ ດພົ ິສູດແມນບ່ ດແນວໃດ? ມ ົ ຈີກພາກ ັ ສວນຄ ່ ພາກສ ື ວນໃດແດ ່ ? ເມ ່ ່ອຖາມສ ື ດແລ ຸ ວ ຄ ້ ສາມາດໃຫ ູ ນ້ ກຮຽນຕອບ 2-3 ຄ ັ ນຕາມຄວາມ ົ ເໝາະສມ, ຈາກນ ົ ນຄັ້ ູຈ່ງສະຫ ຶ ຸ ຼບໂດຍຫຍໍ ້ວາ ບ ່ ດພົ ິສູດແມນບ່ ດແຕ ົ ງປະເພດໜ ່ ່ຶງເຊ່ິ ງໃຊຫ້ ຼກັ ຖານຕວຈົ ງມິ າອາງອ ້ ີງ ແລະ ຢງຢັ້ ືນລກສະນະຕ ັ ວຈົ ງຂອງບ ິ ນຫາທ ັ ່ີຍກຂົ ນມາພ ຶ້ ິສູດ. ການ ພິ ສູດບນຫາແມ ັ ນເຮ ່ ັ ດໃຫບ້ ນຫານ ັ ນຈະແຈ ັ້ ງພ້ ອມທ ້ ງຢັ ງຢັ້ ື ນບນຫານ ັ ນ. ັ້ ເພ່ື ອເປັ ນການລຽວເຂ ້ ົ້າສບູ່ ດຮຽນໃໝ ົ ຄ່ ສາມາດອະທ ູ ິບາຍທິດສະດ. ສ ີ ມທຽບຈ ົ ດຄຸ ື ກນ ັ ແລະ ຕາງ່ ກນຂອງບ ັ ດອະທ ົ ິບາຍ, ພິ ສູດ ມນປະກອບມ ັ 3 ພາກສ ີ ວນຄ ່ ື ກນ ເພ ັ ່ື ອໃຫນ້ ກຮຽນ ັ ມຄວາມເຂ ີ ົ້າໃຈເນອໃນດ ື້ ງກ່ັ າວເຮ ່ ົາຈະມາຮຽນໃນຂນຕັ້ ່ໍ ໄປດງນ່ັ . ີ້ 4.2. ສອນກຽວກ ່ ບຄວາມໝາຍຂອງບ ັ ດວົ ຈານ ິ - ກອນຈະສອນຄວາມໝາຍຂອງບ ່ ດວົ ິ ຈານ ຄູກສາມາດຖາມນ ໍ ກຮຽນວ ັ າ: ການວ ່ ິ ຈານມ ີ ຄວາມໝາຍວາແນວໃດ? ຄ ່ ໃຫູ ້ ນກຮຽນຕອບຕາມຄວາມເຂ ັ ົ້າໃຈ ປະມານ 2-3 ຄນ ເມ ົ ່ອື ນກຮຽນຕອບແລ ັ ວ ຄ ້ ູກສາມາດສະຫ ໍ ຸ ຼບຊແຈງ ແລະ ສະຫ ີ້ ຸ ຼບຄາຕອບໃຫ ໍ ນ້ ກຮຽນຢ ັ າງຖ ່ ກຕື ອງ ້ ແລະ ຊດເຈນວ ັ າ: ຖ ່ າແປຕາມວ ້ ດຈະນານ ັ ຸກມ ວ ົ ິ ຈານ ແມນການຮ ່ ່ນຕອງ, ກວດກາ, ສ ິ ື ບສວນ ຫຼື ພິ ຈາລະນາໃຫຄ້ າຕໍ ານໍ ຕິ ິ ຊມສົ ່ິ ງທ່ີຜິ ດພາດຂອງບນຫາດ ັ ງກ່ັ າວເພ ່ ່ື ອເຮັດແນວໃດໃຫຜູ ້ ອ້ ານ່ ມຄວາມຮ ີ ບຮັ ແລະ ນ ູ ້ າໄປເຖ ໍ ງການກະທ ິ າທໍ ່ີຖກຕື ອງ. ້ - ການສະຫຸ ຼບບດຮຽນຄ ົ ສາມາດອະທ ູ ິບາຍ ແລະ ຊແຈງຕ ີ້ ່ື ມອີ ກ ຄວາມໝາຍຂອງບດວົ ິ ຈານ ເພ່ື ອເຮັ ດໃຫນ້ ກຮຽນຮ ັ ໄດູ ້ ເຖ້ ງວິ ທິ ີຕາງໆຂອງບ ່ ດວົ ຈານທ ິ ່ີເຫັນວາຖ່ ກ, ື ຜິ ດ ແລະ ຖກແດ ື ຜ່ ິ ດ ແດ ເພ ່ ່ືອເນັ ນໃຫ ້ ນ້ ກຮຽນຮ ັ ໄດູ ້ ເຖ້ ງຮິ ບແບບການແຕ ູ ງບ່ ດວົ ິ ຈານ ແລະ ການໄຈແຍກບ ້ ດໃຫ ົ ້ ຖກຕື ອງ ເພ ້ ່ືອນາໄປໃຊ ໍ ໃນຊ ້ ີ ວິ ດປະຈາວໍ ນໃຫ ັ ແທດເໝາະ ແລະ ເພ ້ ່ືອຫຼີ ກລຽງສ່ິ ງທ່ີຜິ ດພາດ ແລະ ອນທັ ່ີຈະຕາມມາ ທງສາມາດນ ັ າໃຊ ໍ ສ້່ງທິ ່ີຖກ ແ ື ລະ ຕາໜໍ ິ ສ່ງທິ ່ີ ຜິ ດໄດ. ້ 4.3 ສອນກຽວກ ່ ບລັ ກສະນະຂອງບ ັ ດວົ ຈານ ິ - ຄອະທ ູ ິ ບາຍໃຫນ້ ກຮຽນຮ ັ ວູ ້ າ: ບ ່ ນຫາທ ັ ່ີເຮົາເຄຍພີ ບພົ ໍ ້ໃນການວິ ຈານນນມັ້ 3 ລ ີ ກສະນະຄ ັ : ື 1) ວຈານບ ິ ນຫາໃດໜ ັ ່ຶ ງທ່ີຖກຕື ອງສ ້ ມບົ ນ ູ 2) ວຈານບ ິ ນຫາໃດໜ ັ ່ຶ ງທ່ີຖກແດ ື ຜ່ ິ ດແດ່ 3) ວຈານບ ິ ນຫາໃດໜ ັ ່ຶ ງທ່ີ ຜິ ດໝດ ົ - ຫຼງຈາກນ ັ ນຄັ້ ແນະນ ູ າໃຫໍ ນ້ ກຮັ ຽນສງເກດເບ ັ ່ິ ງຫວບົ ດ ແລະ ຄ ົ າສໍ ພາສ ຸ ິ ດໃນບດວົ າ ອ ່ ນັ ໃດຖກຕື ອງສ ້ ມບົ ນ, ຖ ູ ກແດ ື ຜ່ ິ ດແດ ແລະ ຜ ່ ິ ດໝດ ແລ ົ ວຄ້ ອະທ ູ ິບາຍແຕລະລ ່ ກສະນະ ເພ ັ ່ື ອ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 44 7/31/2015 9:13:11 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
40 ເຮັ ດໃຫນ້ ກຮຽນເຂ ັ ົ້າໃຈຕ່ມບື ນຫາທ ັ ່ີກາລໍ ງສັ ງເກດຈາກຫ ັ ວບົ ດ. ົ - ຄເອູ ົາຫວບົ ດໃຫ ົ ນ້ ກຮຽນສ ັ ງເກດໃນ 3 ລ ັ ກສະນະ ຂອງບ ັ ນຫາທ ັ ່ີນາມາວ ໍ ິ ຈານຈນເຮ ົ ັດ ໃຫນ້ ກຮຽນສາມາດສ ັ ງເກດບ ັ ນຫາຕ ັ າງໆໄດ ່ ຢ້ າງເດ ່ ່ັ ນຊດ. ັ - ຄູຈດແບ ັ ງນ່ ກຮຽນອອກເປ ັ ັນກຸມຕາມຄວາມເໝາະສ ່ ມ ເພ ົ ່ື ອໃຫນ້ ກຮຽນຈ ັ າແນ ໍ ກຫວບົ ດົ ທ່ີເອົາມາຍກຂົ ນ, ແມ ຶ້ ນມ່ 3 ລ ີ ກສະນະຄ ັ ື: ບນຫາໃດທ ັ ່ີຖກຕື ອງສ ້ ມບົ ນ, ບ ູ ນຫາໃດທ ັ ່ີຖກແດ ື ່ ຜິ ດແດ່ , ບນຫາໃດທ ັ ່ີຜິ ດໝດ ົ "ສບໄມ ິ ແຫ້ ຼມ ບ່ໍທ່ໍເຫັ ຼກປ້ ສູ ບຜິ ຮູ ູ້ ບ້ ່ໍທ່ໍຜູເຄ້ ຍີ" "ເງນຄິ າຂອງ ໍ ຫາໄດ ນ້ າໃຈຂອງຫາຍາກ ໍ ້ " "ມເງີ ນປາກໄດ ິ ມ້ ໄມີ ປຸ ້ກເຮອນງາມ ື " "ພບຄົ ນພານພາໄປບ ົ ນດັ ດ ພ ິ ບຄົ ນຜົ ິ ດພາໄປຫາຜນົ" 4.4 ສອນການຂຽນບດວົ ຈານ ິ - ຄສະເໜ ູ ີໃຫນ້ ກຮຽນຮ ັ ວູ ້ າການແຕ ່ ງບ່ ດວົ ິ ຈານນນເປ ັ້ ັ ນບນຫາສ ັ າຄໍ ນ ແລະ ເຮ ັ ົາກຕໍ ອງ ້ ດາເນໍ ນໄປຕາມ 3 ບາດກ ີ າວຄ ້ ື ກນກັ ບບັ ດຫົ ດແຕ ັ ງປະເພດອ ່ ່ື ນໆເຊ່ັນ: ຕງບັ້ ນຫາ ແກ ັ ໄຂ້ ບນຫາ ແລະ ສະຫ ັ ຸ ຼບບນຫາ. ັ - ຄູຕອງພະຍາຍາມອະທ ້ ິ ບາຍໃຫນ້ ກຮຽນຟ ັ ງຢັ າງລະອຽດແຕ ່ ລະບ ່ ນຫາໃຫ ັ ຈະແຈ ້ ງ ການ ້ ຕງບັ້ ນຫາ ແ ັ ກໄຂບ ້ ນ ແລະ ສະຫ ັ ຸ ຼບບນຫາ ຄ ັ ູຕອງແນະນ ້ າວໍ ິທີຕງບັ້ ນຫາໃນຂ ັ ນພັ້ ື້ນຖານ ແລະ ກາວໄປເຖ ້ ງຂິ ນທັ້ ່ີສາມາດເຂົ້າໃຈ ແລະ ປະຕິ ບດການແຕ ັ ງໄດ ່ . ພ້ ອມນ ້ ນ, ຄ ັ້ ູກຕໍ ອງໄດ ້ ້ ແນະນາການສ ໍ າງໂຄງຮ ້ າງ ເພາະວ ່ ານ່ ກຮຽນຈະແຕ ັ ງບ່ ດຫົ ດແຕ ັ ງໄດ ່ ກ້ ໄດໍ ຜ້ ານການສ ່ າງໂຄງ ້ ຮາງທ ່ ່ີເປັ ນພື້ນຖານ ແລວຈ້ ່ງກຶ າວໄປສ ້ ການແຕ ູ່ ງຕ່ ວຈົ ງ ການສ ິ າງໂຄງຮ ້ າງນ ່ ບີ້່ໍ ໄດແມ້ ນການ ່ ຂຽນເປັ ນບດ. ສະນ ົ ນ, ຄ ັ້ ູຕອງໄດ ້ ອະທ ້ ິ ບາຍຢາງຈະແຈ ່ ງສ້ ນູ່ ກຮຽນ. ັ - ຄູຈດແບ ັ ງກ່ ຸມເພ ່ ່ື ອນາພານ ໍ ກຮຽນສ ັ າງໂຄງຮ ້ າງ; ຫ ່ ຼງຈາກນ ັ ກຮຽນສ ັ າງໂຄງຮ ້ າງຂອງ ່ ບດໄດ ົ ແລ້ ວຕ້ າງໜ່ າກ້ ຸມຂ່ ນນຶ້ າສະເ ໍ ໜີ ບດວົ ິ ຈານ ເວລານນສັ້ ່ິ ງທ່ີຄູຄວນສງເກດເບ ັ ່ິ ງຄວາມຜິ ດ ພາດຂອງນກຮຽນກ ັ ຄໍ ືໂຄງຮາງທ ່ ່ີນກຮຽນນ ັ າມາສະເໜ ໍ ີ ເພ່ືອຈະວິ ຈານບນຫາດ ັ ່ງກັ າວວ ່ າຖ່ ກ ື ຕອງ ຫ ້ ຼື ບ່ໍ? ແລະ ແນະນາບໍ ນຫາທ ັ ່ີຖກຕື ອງສ ້ ນູ່ ກຮຽນຟ ັ ງຕັ ່ື ມ ເພ່ືອໃຫ້ ຄວາມກະຈາງແຈ ່ ງ້ ແລະ ປເສູ ັ້ນທາງໃຫເຂ້ ົາເຈາຮົ້ ໄດູ ້ ເຖ້ ງຮິ ບແບບ ແລະ ວ ູ ທິ ີ ຕາງໆຂອງບ ່ ດວົ ຈານໃຫ ິ ໄດ້ ທ້່ີ ສຸດ. - ຄເລູ ື ອກເອົາບດໂຄງຮ ົ າງທ ່ ່ີເຫັນວາຖ່ ກຕື ອງກວ ້ າໝ່ ແລະ ເອ ່ ູ ົາມາເປັນແບບຢ່ າງ ຖາ້ ເຫັ ນວາຍ່ ງມັ ຂີໍ ຜ້ ິ ດພາດ ຄູກຄວນແນະນ ໍ າດໍ ດແັ ປງຕ່ມອື ກ ເພ ີ ່ື ອເຮັ ດໃຫບ້ ດນົ ນຈະແຈ ັ້ ງຂ້ ນຕຶ້ ່ມ. ື 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 45 7/31/2015 9:13:11 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
41 - ຄແນະນ ູ າໃຫ ໍ ນ້ ກຮຽນເອ ັ ົາໂຄງຮາງທ ່ ່ີຖກຕື ອງໄປແຕ ້ ງຕ່ ວຈົ ງ. ຄ ິ ຄວນແນະນ ູ າຕໍ ່ື ມອີ ກ ໃນວິທີການນາໃຊ ໍ ພາສາເຂ ້ ົ້າໃນບດຫົ ດແຕ ັ ງກ່ ຄໍ ື ການຂດຂຽນຕ ີ ວຈົ ງ. ຫ ິ ຼງຈາກນ ັ ນ, ຄວນເອ ັ້ ົາ ບດແຕ ົ ງຕ່ ວຢົ າງຢ ່ ໃນປ ່ ູ ຶ້ມແບບຮຽນອານສ ່ ນູ່ ກຮຽນຟ ັ ງ ເພ ັ ່ື ອເປັ ນແບບຢາງໃນຮ ່ ບແູ ບບການຂຽນ ບດຫົ ດແຕ ັ ງ ທ ່ ່ີເປັ ນແນວທາງໃຫແກ້ ນ່ ກຮຽນວ ັ າຈະໃຊ ່ ຄ້ າເວໍ ົ້າແນວໃດ? ໃຫເໝາະກ ້ ບຫັ ວບົ ດົ ເພ່ື ອເຮັ ດໃຫການຂຽນບ ້ ດວົ ຈານໃຫ ິ ມ້ ນກັ ມກົ ນກື ນ ແລະ ໜ ັ າອ້ ານທ ່ ່ີສຸດ. - ຄູນາເອໍ ົາບດແຕ ົ ງຂອງນ ່ ກຮຽນໄປກວດ. ັ 4.5 ສອນກຽວກ ່ ບການສ ັ ມທຽບລະຫວ ົ າງບ ່ ດ ອະທ ົ ິບາຍ, ພິ ສູດ ແລະ ບດວົ ຈານ ິ - ເພ່ືອເຮັດໃຫ້ ນກຮຽນມ ັ ຄວາມເຂ ີ ົ້າໃຈ ແລະ ຮການສ ູ ້ ມທຽບລະຫວ ົ າງບ ່ ດອະທ ົ ິບາຍ ພິ ສູດ ແລະ ບດວົ ິ ຈານຈາກທ່ີໄດຮຽນຜ ້ ານມາໃຫ ່ ເຂ້ ົ້າໃຈຕ່ື ມອີ ກ ແລວໃຫ ້ ຖ້ ກຕາມລະບ ື ບນົ ນ ັ້ ພ້ ອມທງໃຫ ັ ້ ນກຮຽນສາມາດຈ ັ າແນກໄດ ໍ ຈຸ ້ ດຄື ກນ ແລະ ແຕກຕ ັ າງກ ່ ນຂອງປະເພດບ ັ ດຫົ ດັ ແຕງທ່ ່ີກາວມາຂ ່ າງເທ ້ ິງນນ ຖ ັ້ າຢາກຂຽ ້ ນບດຕົ ວຈົ ງໃຫ ິ ຖ້ ກຕື ອງ ແລະ ແທດເໝາະ. ້ - ຄ ແລະ ນ ູ ກຮຽນຕ ັ ອງສ ້ ນທະນາຕ ົ ່ື ມອີ ກວາ: ບ ່ ດອະທ ົ ິບາຍ, ພິສູດ ແລະ ບດວົ ິ ຈານ ມຈຸ ີດຄກືນ ແລະ ຕ ັ າງກ ່ ນ ໂດຍຄ ັ ູຊແຈງເຫດຜ ີ້ ນຄົ ື: ຈຸດຄກືນ: ັ ບດຫົ ດແຕ ັ ງແຕ ່ ລະປະເພດດ ່ ງກ່ັ າວລ ່ ວນແຕ ້ ຕ່ ອງການ ອະທ ້ ິບາຍ, ພິ ສູດ ແລະ ວິ ຈານ ຮວມກ ່ ນໃນບ ັ ດດຽວກ ົ ນພຽງແຕ ັ ຕ່ ອງການໜ ້ ອຍ ຫ ້ ຼື ຫຼາຍຕາງກ ່ ນເທ ັ ່ົານນ ແລະ ກ ັ້ ອະທ ໍ ິບາຍ. ຈຸດທ່ີແຕກຕາງກ ່ ນ: ັ ບດຫົ ດແຕ ັ ງແຕ ່ ລະບ ່ ດ ແມ ົ ນໃຊ ່ ເຫດຜ ້ ນເພ ົ ່ື ອຊແຈງບ ີ້ ນຫາເປ ັ ັ ນສວນສ ່ າຄໍ ນ, ການອ ັ າງ້ ຫຼກຖານຕ ັ ວຈົ ງ ແລະ ວ ິ ິ ຈານເປັນສວນສ ່ າຮອງ. ແລະ ໃນບ ໍ ດພົ ິ ສູດ ການອາງຫ ້ ຼກຖານຕ ັ ວົ ຈງມາຢ ິ ງຢັ້ ື ນເປັ ນສວນສ ່ າຄໍ ນ. ການຊ ັ ແຈງບ ີ້ ນຫາ ແລະ ວ ັ ຈານເປ ິ ັ ນສວນສ ່ າຮອງ. ໍ ສາລໍ ບບັ ດວົ ຈານນ ິ ນປະກອບດ ັ້ ວຍ້ ສວນຕ ່ າງໆຄ ່ ຂື າງເທ ້ ິງແຕເປ່ ັ ນພຽງສາຮອງ ສ ໍ ວນທ ່ ່ີ ສາຄໍ ນ ແລະ ຕ ັ ນຕົ້ ໍ ແມນການໄຈ ່ ແຍກ, ວ ້ ຈານອ ິ ນຖັ ກອື ນຜັ ິ ດ ແລະ ຄນປະໂຫ ຸ ຍດຂອງບນຫາ. ັ - ຄຂຽນຮ ູ າງຕາຕະລາງການປຽບທຽບໃສ ່ ກະດານ ເພ ່ ່ືອໃຫນ້ ກຮຽນສ ັ ງເກດຈ ັ ດຄຸ ື ກນ ັ ແລະ ແຕກຕາງກ ່ ນ. ັ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 46 7/31/2015 9:13:11 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
42 ຕາຕະລາງປຽບທຽບລະຫວາງບ ່ ດອະທ ົ ິບາຍ, ພິ ສູດ ແລະ ບດວົ ຈານ ິ ບດອະທ ົ ິບາຍ ບດພົ ິ ສູດ ບດວົ ຈານ ິ - ວຈານ ແລະ ພ ິ ິ ສູດສນໆ ັ້ - ອະທິບາຍດວຍເຫດຜ ້ ນ ົ ເປັ ນຕນຕົ້ ໍ . - ອະທິບາຍຄວາມໝາຍ ຂອງບນຫາ. ັ - ວຈານສ ິ ນໆ. ັ້ - ອາງຫ ້ ຼກຖານຕ ັ ວຈົ ງເປ ິ ັ ນ ຕນຕົ້ ໍ. - ອະທິບາຍ ແລະ ພິ ສູດ ສນໆ. ັ້ - ວຈານເປ ິ ັ ນບນຫາສ ັ າໍຄນ ັ ແລະ ຕນຕົ້ ໍ. - ຄູສະເໜີໃຫ້ ນກຮຽນຮ ັ ູຕ້່ືມກຽວກ ່ ບບັ ດແຕ ົ ງ ແບບປະສ ່ ມເພາະການອະທ ົ ິບາຍ, ພິສູດ ແລະ ວິ ຈານ ທງ ສາມຢ ັ ່ າງນ ຖີ້ າຫາກແຕ ້ ງຕ່ ວຈົ ງແລ ິ ວຈະກາຍເປ ້ ັນບດແຕ ົ ງແບບປະສ ່ ມົ ເພາະວາບ່ ດແຕ ົ ງດ່ ່ງກັ າວເວລາແຕ ່ ງຕ່ ວຈົ ງຕິ ອງໄດ ້ ມ້ ການແຕ ີ ງທ່ ່ີປະສມປະສານເພ ົ ່ື ອໃຫມ້ ນັ ກມກົ ນກື ນບັ ່ໍ ແມນຈະແ ່ ຕງບ່ ດອະທ ົ ິບາຍ, ບດພົ ິ ສູດ ແລະ ບດວົ ຈານເປ ິ ັ ນສວນໆໄວ ່ . ້ - ຄອາດຈະເອ ູ ົາຫວບົ ດໃດໜ ົ ່ຶ ງຢໃນປ ່ ູ ຶ້ມແບບຮຽນມາເປັ ນແບບຢາງໃນການສ ່ າງໂຄງຮ ້ າງ່ ເພ່ື ອປະຕບິດການແຕ ັ ງຕ່ ວຈົ ງ. ິ ຕວຢົ າງ: ່ ໂຄງຮາງຂອງຫ ່ ວບົ ດແບບຢ ົ າງ ່ "ສບໄມ ິ ແຫ້ ຼມບ່ໍທ່ໍເຫັ ຼກປ້ ສູ ິ ບຜຮູ ູ້ ບ້່ໍທ່ໍຜູເຄ້ ຍ" ີ 1) ຕງບັ້ ນຫາ (ເປ ັ ີດຫວເລ ົ ່ື ອງ) - ເວົ້າເຖງ ຜ ິ ນປະໂຫຍດ ແລະ ຄ ົ ນຄຸ າຂອງວ ່ ດຖັ ຸສ່ງຂອງ. ິ - ຂຽນຫວບົ ດຄົ ນ. ື 2) ແກໄຂບ ້ ນຫາ (ເນ ັ ອເລ ື້ ່ື ອງ) + ບນຫັ າທ່ີຕອງພ ້ ິ ສູດ ແລະ ວຈານ ິ - ເປັ ນຫຍງຈັ ່ງເວ ຶ ົ້າວາສ່ ບໄມ ິ ແຫ້ ຼມບ່ໍທ່ໍເຫັ ຼກປ້ ? ູ ຄອະທ ູ ິ ບາຍວາ ໄມ ່ ແຫ້ ຼມແມນໄມ ່ ທ້່ີແຫຼມສວຍ ມ ້ ຄີມ, ເຖ ົ ງແນວໃດກ ິ ຕາມມ ໍ ນບັ ່ໍ ມຄວາມ ີ ທນທານທຽບເທ ົ ່ົາກບເຫ ັ ັ ຼກ...ເຫັ ຼກປ້ ແມູ ນທ່ ່ ອນເຫັ ຼກຈະສນ ຫ ັ້ ຼື ຍາວກຕາມແຕ ໍ ກ່ ມໍ ຄວາມແຂງ ີ ແກນທ່ ນທານກວ ົ າໄມ ່ ... ້ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 47 7/31/2015 9:13:11 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
43 ຖາຫາກນ ້ າໃຊ ໍ ວ້ ດຖັ ຸທງສອງຢ ັ ່ າງເຂົ້າໃນວຽກງານອນດຽວກ ັ ນເຮ ັ ົາຈະເຫັນໄດວ້ າ: ເຫ ່ ັ ຼກ ມຄວາມທ ີ ນທານ ແລະ ແຂງແກ ົ ນກວ ່ າໄມ ່ ້ + ບນຫາທ ັ ່ີຕອງວ ້ ຈານ ິ - ເປັ ນຫຍງຈັ ່ງເວ ຶ ົ້າວາ: ສ ່ ບຜິ ຮູ ູ້ ບ້ ່ໍທ່ໍຜູເຄ້ ຍ ີ - ຄອະທ ູ ິບາຍໃສວ່ າ ສ ່ ບຜິ ຮູ ູ້ ແມ້ ນຫ່ ຼາຍຄນຮົ ຽນຮທູ ້ ິດສະດ, ບີ ່ໍ ມທາງດ ີ ານປະຕ ້ ບິດຕັ ວຈົ ງ. ິ - ສວນຜ ່ ້ ຊູ ິ້ນເຄີ ຍແມນເປ ່ ັນຜ້ ທູ່ີມປະສ ີ ບການມາແລ ົ ວ ມ ້ ຄວາມຮ ີ ໃນວຽກງານຕ ູ ້ ວຈົ ງມາ ິ ຫຼາຍແລວ... ້ - ຖາວ້ າມ່ ຄວາມຮ ີ ແຕູ ້ ທ່ ິດສະດ ແລະ ຜ ີ ມູ້ ຄວາມຮ ີ ຊູ ້ ິ້ນເຄີ ຍມາເຮັດວຽກງານອນດຽວກ ັ ນັ ພວກເຮົາຈະເຫັນວາ ຜ ່ ທູ້່ີ ມຄວາມຮ ີ , ຄວາມຊ ູ ້ ນເຄ ິ້ ີ ຍ ມປະສ ີ ບການເຮ ົ ັ ດວຽກສາເລໍ ັດກອນ ່ ແລະ ໄດຮ້ ບຜັ ນດົ ກວີ າ ຜ ່ ທູ້່ີມຄວາມຮ ີ ແຕູ ້ ທາງທ ່ ິດສະດ... (ເອ ີ ົາຕວຈົ ງມາວ ິ ຈານ) ິ 3) ສະຫຸ ຼບບນຫາ ັ ຜານການວ ່ ິ ຈານມາຂາງເທ ້ ິງເຫັນວາ ຄ ່ າສໍ ພາສ ຸ ິ ດທ່ີວາ: ່ "ສິ ບໄມແຫ້ ຼມບ່ໍທ່ໍເຫັ ຼກປ້ ສູ ິ ບຜູ້ ຮູບ້່ໍທ່ໍຜູເຄ້ ີ ຍ" ແມນຖ່ ກຕື ອງທ ້ ່ີສຸດ ແລະ ເປັນຄາສໍ ພາສ ຸ ິ ດທ່ີຢາກໃຫ້ເຮົາຮວູ ້ າທ່ ກໆວຽກງານ ຸ ກອນຈະໄດ ່ ຮ້ ບຜັ ນສົ າເລໍ ັດອນສັ ງສູ ່ງນົ ນ, ຄ ັ້ ນເຮ ົ ົາຕອງ້ ມຄວາມຮ ີ , ມູ ້ ຄວາມຊ ີ ິ້ນເຄີ ຍ ແລະ ມີ ຄວາມຊານໍ ຊິ ານານໃນວຽກງານນ ໍ ນໆ ດ ັ້ ່ງນັ ນເຮ ັ້ ົາຈະເຮັດແນວໃດ? ປະຕິ ບດຕັ ນແນວໃດ? ົ ຈ່ງຈະມ ຶ ຄວາມຮ ີ ແລະ ມ ູ ້ ປະສ ີ ບການທ ົ ່ີດ. ີ 4.6 ແນະນາການແກ ໍ ບ້ ດເຝ ົ ິ ກຫດັ 4. ຈງອະທ ່ົ ິບາຍ-ພິ ສູດ-ວຈານຄ ິ າກອນຂອງທ ໍ ານ ຄ ່ າພໍ ໍ ພວງສະບາ ທ່ີວາ: ່ "ຍາມເມ່ອຊາດຮຽກຮ ື ອງ ຈ ້ ງປອງຕອບຕາມສະໜອງ ່ົ ຊ່ວືາຄອງຄ ່ ນເຮ ົ ົາ ຖ່ນຕິ ນຮົ ກສາໄວ ັ ້ ຮກໃດຈະທຽບເທ ັ ົ້າ ປິຕພູ ິ ມຜື ນແຜນ ແມນວ່ າຊ່ ວີດມິ ວຍ ຂ ້ ໍ ຖວາຍໃຫຊາດປະຊາ" ້ 1) ຕງບັ້ ນຫາ ັ - ເວົ້າເຖງ ໜິ າທ້ ່ີ ຮກຊາດ, ນ ັ າໃຈເສຍສະຫ ໍ ້ ຼະ ເພ່ື ອປະເທດຊາດຂອງຄນໃນຊາດໜ ົ ່ຶ ງ - ຂຽນຫວບົ ດຄົ ນ. ື 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 48 7/31/2015 9:13:11 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ
44 2) ແກໄຂບ ້ ນຫາ ັ ກ. ອະທິບາຍ ເປັ ນຫຍງຈັ ່ງເວ ຶ ົ້າວາ: ຍາມເມ ່ ່ອຊາດຮຽກຮ ື ອງ ຈ ້ ງປອງຕອບຕາມສະໜອງ ່ົ - ເມ່ອປະເທດຊາດມ ື ສີດຕັ , ໄພພ ູ ິບດຈາກທ ັ າມະຊາດທ ໍ າລາຍ ທ ໍ ກຄຸ ນຕົ ອງມ ້ ໜີ ້ າທ່ີຮບັ ໃຊປະເທດຊາດ (ຍ ້ ກເອ ົ ົາ ບນດາຜ ັ ້ ນູ າ, ນ ໍ ກຮັ ບ, ວ ົ ິ ລະຊນ, ຊາວໜ ົ ຸ່ ມ... ຜູ້ ທ່ີມຄວາມ ີ ເສຍສະຫຼະເພ່ື ອຊາດມາອາງອ ້ ງ) ີ ຂ. ເປັ ນຫຍງຈັ ່ງເວ ຶ ົ້າວາ: ຊ ່ ່ວືາຄອງຄ ່ ນເຮ ົ ົາ ຖ່ນຕິ ນຮົ ກສາໄວ ັ . (ອະທ ້ ິ ບາຍ-ພິ ສູດ). - ປະເທດຊາດແມນບ່ ານເກ ້ ດເມ ີ ອງນອນຂອງພວກເຮ ື ົາ, ປະເທດລາວຕອງແມ ້ ນຄ່ ນລາວເປ ົ ັ ນ ເຈາຂອງ. ທ ົ້ ກຄຸ ນມົ ໜີ າທ້ ່ີປກປົ ້ ອງ ແລະ ພດທະນາປະເທດຊາດຂອງຕ ັ ນໃຫ ົ ຈະເລ ້ ີ ນຮຸງເຮ່ ອງ ື (ຍກເອ ົ ົາບນດາວ ັ ລະບ ິ ຸລຸດທ່ີໄດເ ້ສຍສະຫຼະຊວີດເພ ິ ່ື ອປ້ ອງຜື ນແຜນດ່ ນຂອງຕ ິ ນມາອ ົ າງອ ້ ງ). ີ ຄ. ຮກໃດຈະທຽບເທ ັ ົ້າ ປິຕຸພູມຜື ນແຜນ ໝາຍຄວາມວ ່ າແນວໃດ? (ອະທ ່ ິ ບາຍ). - ບ່ໍ ມຄວາມຮ ີ ກໃດທຽບເທ ັ ົ້າກບຄວາມຮ ັ ກຕັ ່ໍປະເທດຊາດຂອງຕນ. ມ ົ ນຍັ ່ງໃຫຍ ິ ມະຫາສານ. ່ ບ່ໍ ມຫຍີ ງພັ ນລະນາໄດ ັ . ້ ງ. ອະທິບາຍ-ພິ ສູດຄາວໍ າ: ແມ ່ ນວ່ າຊ່ ວີດມິ ວຍ ຂ ້ ໍ ຖວາຍໃຫຊາດປະຊາ. ້ - ເຖງວິ າຊ່ ວີດຈະສ ິ ນສະຫ ິ້ ຼະກຂໍ ໍ ອຸທິດແດປະເທດຊາດ, ປະຊາຊ ່ ນ (ຍ ົ ກເອ ົ ົາບນດາທະຫານ ັ ພະນກງານ, ຕ ັ າຫໍ ຼວດ, ປະຊາຊນ... ຜ ົ ທູ້່ີເສຍສະຫຼະເພ່ື ອປະເທດຊາດມາອາງອ ້ ງ). ີ ຈ. ຖາຄ້ ນໃນຊາດຂາດນ ົ າໃຈຮ ໍ ້ ກຊາດ, ບ ັ ່ໍ ຍອມເສຍສະຫຼະໃນການປກປົ ້ ອງ, ການພດທະນາ ັ ປະເທດຊາດຈະເປັ ນແນວໃດ? (ວຈານ) ິ - ຈະຖກສື ດຕັ ູຮຸກຮານ, ເປັ ນຫວເມ ົ ອງື ຂນຂອງຊາດອ ຶ້ ່ນ. ື - ປະເທດຊາດຈະຫຼາຫ້ ຼງ, ປະຊາຊ ັ ນຈະພ ົ ບຄວາມທ ົ ກຍາກລ ຸ າບາກ. ໍ 3) ສະຫຸ ຼບ - ຢາຄໍ ້ ື ນໜາທ້ ່ີ ຮກຊາດ, ນ ັ າໃຈເສຍສະຫ ໍ ້ ຼະເພ່ື ອປະເທດຊາດ (ໂດຍຫຍໍ ). ້ - ແນະນາຜໍ ອູ້ ານໃຫ ່ ເຝ້ ິ ກຝນຕົ ນເອງເພ ົ ່ື ອຮບໃຊ ັ ປະເທດຊາດ. ້ - ສະແດງຄວາມຮສູ ້ ຶ ກຂອງຜຂຽນ. ູ້ - ຂຽນຫວບົ ດອົ ດທັ າຍ. ້ (ຄດຈາກຫ ັ ວບົ ດສອບເສ ົ ັ ງຈບຊົ ນ ມ.6 ເອກະພາບທ ັ້ ່ວປະເທດ ສ ົ ກຮຽນ 2008-2009) ົ 1Lao TG M6 final reset page number.pdf 49 7/31/2015 9:13:11 AM ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂ ິ ະສດ ິ