หลักสูตร ร.ร.สุมเส้าวิทยา2562 ฉบับแก้ไข

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสมุ เส้าวทิ ยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  94

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

โรงเรียนและชุมชนหลักฐานแต่งกาย การติดต่อสื่อสารนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมในหมู่บ้าน เช่น
การแห่ นางแมว การสรา้ งศาลาหมูบ่ า้ น มีความรู้เกี่ยวกับเอกลักษณ์ของประเทศสมาชกิ อาเซยี น

โดยใช้กระบวนการ บันทึก บอก ระบุ ยกตัวอย่าง อธิบาย แยกแยะ สรุปผล สืบค้น ลําดับเหตุการณ์
ปฏิบัติ มีส่วนร่วม

เพ่ือให้เกิดความเคารพ พระรัตนตรัย ช่ืนชมมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ และเห็นคุณค่าการ มีสติท่ีเป็น
พ้ืนฐานของสมาธิในพระพุทธศาสนา หรือการพัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนาท่ีตนนับถือตามที่กําหนด
รักและภาคภูมใิ จในท้องถ่ิน เคารพและยอมรับความหลากหลายทางวฒั นธรรมของประเทศอาเซียน

รหัสตวั ชี้วดั
ส ๑.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔, ป.๒/๕, ป.๒/๖, ป.๒/๗
ส ๑.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒
ส ๒.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔
ส ๒.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒
ส ๓.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔
ส ๓.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒
ส ๕.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓
ส ๕.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔
รวมท้งั หมด 28 ตวั ช้ีวดั

โรงเรยี นสมุ เส้าวทิ ยา
สาํ นักงานเขตพน้ื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสมุ เสา้ วิทยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  95

ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑3๑๐๑ สงั คมศกึ ษา 3 คําอธบิ ายรายวิชาพน้ื ฐาน
ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 3 กล่มุ สาระการเรยี นรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม
เวลา 4๐ ชวั่ โมง

ศึกษาเกี่ยวกับความสําคัญของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือ พุทธประวัติหรือประวัติศาสดา
ที่ตนนับถือสัญลักษณ์ของพระพุทธศาสนาภาพพระพุทธประวัติ นิทานสอนใจพ้ืนบ้าน/ท้องถิ่นตามท่ีกําหนด
การดําเนินชีวิตและข้อคิดจากประวัติสาวก ชาดก/เรื่องเล่าและศาสนิกชนตัวอย่างตามที่กําหนด ความหมาย
ความสําคัญ พระรัตนตรัย หลักธรรมโอวาท ๓ ในพระพุทธศาสนา หรือหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือตามท่ี
กําหนด หน้าที่ของเราในบ้าน ในโรงเรียน บุคคลสําคัญทางศาสนาในหมู่บ้าน คุณค่าตามศรัทธาในพระพุทธ
พระธรรม และพระสงฆ์คติธรรม สุภาษิตสอนใจ ตามหลักธรรมและคติธรรมท่ียึดถือในหมู่บ้านการฝึกสติ
เบื้องต้น การฝึกสมาธิเบ้ืองต้นบุคคลสําคัญทางพระพุทธศาสนาในหมู่บ้านหน้าท่ีของเรา ในบ้าน ในโรงเรียน
ศาสดาของศาสนาพุทธ คริสต์ อิสลามครอบครัวของฉัน พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาครอบครัวสงบสุข กฎกติกา ความ
รับผิดชอบการทําความดีที่มีสุขความดีต่อครอบครัวความดีต่อชุมชนหน้าท่ีของเราในบ้าน ในโรงเรียน มารยาท
ในชีวิตประจําวัน ความดีของตนเอง บุคคลในครอบครัวและในโรงเรียน ตามหลักศาสนา สติที่เป็นพื้นฐานของ
สมาธิในพระพุทธศาสนา หรือการพัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนาท่ีตนนับถือ ศาสนา ศาสดา และ
ความสําคัญของคัมภีร์ของศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอ่ืน ๆ การฝึกปฏิบัติมรรยาทชาวพุทธ ศาสนพิธี
พิธีกรรม และวันสําคัญทางศาสนา ตามที่กําหนด ข้อตกลง กติกา กฎ ระเบียบและหน้าท่ีท่ีต้องปฏิบัติใน
ชีวิตประจําวันมารยาทไทย พฤติกรรมในการยอมรับความคิด ความเช่ือและการปฏิบัติของบุคคลอ่ืนท่ีแตกต่าง
กันโดยปราศจากอคติ การเคารพในสิทธิส่วนบุคคลความสัมพันธ์ของตนเอง และสมาชิกในครอบครัวของเรา
ใจเขา ใจเราความแตกต่างระหว่างบุคคลการผลิตและการใช้ผลผลิต การเลือกซ้ือสินค้าที่จําเป็น คุ้มค่า
ประหยัด ยุติธรรมอาชีพที่ก่อใหเ้ กดิ รายได้ ผู้มีบทบาท อํานาจในการตดั สนิ ใจในโรงเรยี น และชุมชน ทรัพยากร
ท่ีนํามาผลิตสินค้าและบริการท่ีใช้ในชีวิตประจําวันบันทึกรายรับ - รายจ่ายชีวิตประจําวันอย่างง่ายในการฝาก
เช่น การฝากพ่อ แม่ การฝากธนาคาร การออม เช่น การจ่ายอย่างประหยัดการซ้ือจ่ายแลกเปลี่ยนสินค้าผู้ผลิต
และผู้บริโภคใกล้ตัวหลักฐานและการสืบค้น ชีวิตของเรา ครอบครัวหลักฐานและการสืบค้น ชีวิตของเรา
ครอบครัวการเทียบพุทธศักราชและคริสตศักราช พอสังเขปหลักฐานและการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตในหมู่บ้าน/
ชุมชน การแต่งกาย การติดต่อสืบสานขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมในหมู่บ้าน เช่น การแห่นางแมว
การสร้างศาลาหมู่บ้าน รายได้และรายจ่ายของตนเองและครอบครัว การใช้จ่ายที่เหมาะสมกับรายได้และการ
ออมการแลกเปล่ียนสินค้าและบริการโดยวิธีต่าง ๆ ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ซ้ือและผู้ขาย คําบอกเวลาท่ีแสดง
เหตุการณ์ในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต เหตุการณ์ท่ีเกิดข้ึนในครอบครัวหรือในชีวิตของตนเองโดยใช้หลักฐานที่
เก่ียวข้อง การเปลี่ยนแปลงในวิถีชีวิตประจําวันของคนในชุมชน ของตนจากอดีตถึงปัจจุบัน ผลกระทบของการ
เปล่ียนแปลง ที่มีต่อวิถีชีวิตของคน บุคคลท่ีทําประโยชน์ต่อท้องถิ่นหรือประเทศชาติ วัฒนธรรม ประเพณี และ
ภูมิปัญญาไทยที่ภาคภูมิใจและควรอนุรักษ์ไว้ สิ่งต่าง ๆ ท่ีเป็นธรรมชาติกับที่มนุษย์สร้างขึ้น ซึ่งปรากฏระหว่าง
โรงเรียนกบั บา้ น ตําแหน่งอย่างง่ายและลกั ษณะทางกายภาพของสง่ิ ต่าง ๆทปี่ รากฏในลกู โลก แผนที่ แผนผัง และภาพถา่ ย
ความสัมพันธ์ของปรากฏการณ์ระหว่างโลก ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ ความสําคัญและคุณค่าของสิ่งแวดล้อม
ทางธรรมชาติและทางสังคม ทรัพยากรธรรมชาติท่ีใช้แล้วไม่หมดไปและท่ีใช้แล้วหมดไป ความสัมพันธ์ของ
ฤดูกาลกับการดําเนินชีวิตของมนุษย์ การฟื้นฟูปรับปรุงสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนและชุมชนหลักฐานแต่งกาย

โรงเรยี นสมุ เสา้ วทิ ยา
สํานักงานเขตพนื้ ที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสมุ เส้าวิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  96

ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

การติดต่อส่ือสารนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมในหมู่บ้าน เช่น การแห่นางแมว การสร้างศาลาหมู่บ้าน
มคี วามรเู้ ก่ียวกบั แผนท่ี แผนผัง ภาพถา่ ยของประเทศสมาชิกอาเซยี น

โดยใช้กระบวนการ บันทึก บอก ระบุ ยกตัวอย่าง อธิบาย แยกแยะ สรุปผล สืบค้น ลําดับเหตุการณ์
ปฏบิ ัติ มีส่วนร่วม มีทกั ษะในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในกล่มุ ประเทศอาเซยี นอยา่ งสร้างสรรค์

เพ่ือให้เกิดความเคารพ พระรัตนตรัย ช่ืนชมมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ และ เห็นคุณค่าการ มีสติที่เป็น
พื้นฐานของสมาธิในพระพุทธศาสนา หรือการพัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนาท่ีตนนับถือตามที่กําหนด
รกั และภาคภมู ิใจในทอ้ งถน่ิ ตระหนักในความเป็นอาเซยี น

รหัสตัวชว้ี ัด
ส ๑.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป.๓/๔, ป.๓/๕, ป.๓/๖, ป.๓/๗
ส ๑.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๓/๓
ส ๒.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป.๓/๔
ส ๒.๒ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓
ส ๓.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓
ส ๓.๒ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓
ส ๕.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓
ส ๕.๒ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป.๓/๔, ป.๓/5
รวมท้ังหมด ๓1 ตัวช้ีวัด

โรงเรยี นสุมเสา้ วทิ ยา
สํานักงานเขตพ้นื ที่การศกึ ษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเสา้ วทิ ยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  97

ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑4๑๐๑ สงั คมศกึ ษา 4 คําอธบิ ายรายวชิ าพนื้ ฐาน
ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 4 กล่มุ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม
เวลา 4๐ ชวั่ โมง

ศึกษา พระพุทธศาสนา ในฐานะท่ีเป็นเคร่ืองยึดเหนี่ยวจิตใจ เป็นศูนย์รวมการทําความดีพัฒนาจิตใจ
เช่น ฝึกสมาธิ สวดมนต์ ศึกษาหลักธรรม เป็นท่ีประกอบศาสนพิธี ประโยชน์ของการสวดมนต์ สถานที่ประกอบ
กิจกรรมในท้องถ่ิน เป็นแหล่งทํากิจกรรมทางสังคม สรุปพุทธประวัติ (ทบทวน) ตรัสรู้ ประกาศธรรม แสดง
โอวาทปาฏิโมกข์ พระรัตนตรัย พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ไตรสิกขาศีลสมาธิปัญญา ไม่ทําชั่ว ทําความดี
ทําจิตให้บริสุทธ์ิ (บริหารจิตและเจริญปัญญา) พุทธศาสนสุภาษิต ตัวอย่างการกระทําความดีของตนเองและ
บุคคลในครอบครัว ในโรงเรียน และในชุมชน การกระทําความของบุคคลในท้องถิ่น สวดมนต์ไหว้พระ
สรรเสรญิ คณุ พระรัตนตรยั และแผเ่ มตตา รู้ความหมายของสตสิ มั ปชญั ญะ สมาธิและปัญญา รวู้ ธิ ปี ฏิบัติของการ
บรหิ ารจิตและเจริญปัญญา หลกั ธรรมเพ่ือการอยรู่ ว่ มกันอย่างสมานฉนั ท์ กตัญญูกตเวทีตอ่ ประเทศชาติ ประวัติ
ศาสดา พระพุทธเจ้า มุฮัมมัด พระเยซูความรู้เบื้องต้นความสําคัญ การแสดงความเคารพ และการบํารุงรักษา
ต่อศาสนสถาน การปฏิบัติตนที่เหมาะสมต่อพระภิกษุ การยืน การเดินและการน่ัง ที่เหมาะสมในโอกาสต่าง ๆ
การอาราธนาศีล อาราธนาธรรม การอาราธนาพระปริตร ระเบียบพิธีและการปฏิบัติตนในวันธรรมสวนะ การ
เข้าร่วมกิจกรรมประชาธิปไตยของชุมชน แนวทางการปฏิบัติตนเป็นสมาชิกท่ีดีของชุมชน การพัฒนาชุมชน
บทบาทและความรับผิดชอบของผู้นําและผู้ตามหรือสมาชิก สิทธิพ้ืนฐานของเด็ก วัฒนธรรมในภาคต่าง ๆ
ของไทยที่แตกต่างกัน ปัญหาและสาเหตุของการเกิดความขัดแย้งในชีวิตประจาํ วัน แนวทางการแก้ปญั หาความ
ขัดแย้งด้วยสันติวิธี อํานาจอธิปไตย ความสําคัญของการปกครองตามระบอบประชาธิปไตย บทบาทหน้าที่ของ
พลเมืองในกระบวนการเลือกตั้ง สถาบันพระมหากษัตริย์ในสังคมไทย ความสําคัญของสถาบันพระมหากษัตริย์
ในสังคมไทย สินค้าและบริการท่ีมีอยู่หลากหลายในตลาดท่ีมีความแตกต่างด้านราคาและคุณภาพปัจจัยท่ีมีผล
ต่อการเลือกซ้ือสินค้าและบริการที่มีมากมายซ่ึงขึ้นอยู่กับผู้ซ้ือและผู้ขาย สิทธิพ้ืนฐานของผู้บริโภคสินค้า
และบริการท่ีมีเคร่ืองหมายรับรองคุณภาพ หลักการและวิธีการเลือกบริโภค หลักการเศรษฐกิจพอเพียง
การประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียงในการดํารงชีวิต เศรษฐกิจพอเพียงประจําวัน อาชีพสินค้าและบริการต่าง ๆ
ที่ผลิตในชุมชน การพ่ึงพาอาศัยกันภายในชุมชนทางด้านเศรษฐกิจ การสร้างความเข้มแข็งให้ชุมชนด้วยการใช้
ส่ิงของที่ผลิตในชุมชน ความหมายและประเภทของเงิน หน้าที่เบ้ืองต้นของเงินในระบบเศรษฐกิจ สกุลเงิน
สําคัญท่ีใช้ในการซื้อขายแลกเปล่ียนระหว่างประเทศ แผนท่ี ภาพถ่ายลักษณะทางกายภาพของจังหวัดตนเอง
ตําแหน่งระยะทางและทิศทางของทรัพยากรและส่ิงต่าง ๆ ในจังหวัดของตนเอง แผนท่ีแสดงความสัมพันธ์ของ
ส่ิงต่าง ๆ ท่ีมีอยู่ในจังหวัด ลักษณะทางกายภาพ ภูมิประเทศและภูมิอากาศท่ีมีผลต่อสภาพสังคมของจังหวัด
สภาพแวดล้อม ทางกายภาพของชุมชนที่ท่ีส่งผลต่อการดํารงชีวิตของคนในจังหวัด การเปล่ียนแปลง
สภาพแวดล้อมในจังหวัดและผลท่ีเกิดจากการเปลี่ยนแปลงเช่นการตั้งถิ่นฐาน การย้ายถ่ิน การอนุรักษ์
ส่ิงแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติในจังหวัด มีความรู้เก่ียวกับสิทธิเด็ก เงินตรา บุคคลสําคัญและสภาพ
ภูมศิ าสตรข์ องประเทศสมาชกิ อาเซยี น

นําหลักธรรมคําสอนไปปฏิบัติในการพัฒนาตนเอง ฝึกปฏิบัติ วิเคราะห์ สังเคราะห์เก่ียวกับการเป็น
พลเมืองดี การผลิต การแจกจ่ายและการบริโภคสินค้าและบริการ สามารถใช้วิธีทางประวัติศาสตร์มาวิเคราะห์
เหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างเป็นระบบและสามารถวิเคราะห์ผลกระทบที่เกิดขึ้นได้ ใช้แผนท่ีและเคร่ืองมือทาง

โรงเรยี นสุมเส้าวิทยา
สํานักงานเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สตู รสถานศึกษา “โรงเรยี นสมุ เส้าวิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  98

ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ สรุปและใช้ขอ้ มลู สารสนเทศอย่างมปี ระสิทธิภาพ เห็นคุณค่าความเป็นมนษุ ย์
เทา่ เทียมกัน

สามารถปรับตนเองเข้ากับบริบท สภาพแวดล้อม เป็นพลเมืองดีมีความรับผิดชอบ มีความอดทน
อดกล้ัน ยอมรับในความแตกต่าง เป็นพลเมืองดีของประเทศและสังคมโลกสามารถนําผลการเรียนรู้ไปใช้ใน
ชวี ติ ประจาํ วัน อยรู่ ่วมกันในสงั คมได้อย่างมีความสุขและมคี วามรกั ความภูมิใจและธํารงความเปน็ ไทย ตระหนัก
ในความเป็นอาเซยี น

รหัสตวั ชี้วดั
ส ๑.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕, ป.๔/๖, ป.๔/๗, ป.๔/๘
ส ๑.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓
ส ๒.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕
ส ๒.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓
ส ๓.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓
ส ๓.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒
ส ๕.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓
ส ๕.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓
รวมทง้ั หมด ๓0 ตวั ชี้วดั

โรงเรยี นสุมเส้าวิทยา
สาํ นักงานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสุมเส้าวิทยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  99

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑5๑๐๑ สงั คมศึกษา 5 คาํ อธบิ ายรายวชิ าพนื้ ฐาน
ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 5 กลุม่ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม
เวลา 4๐ ชวั่ โมง

ศึกษามรดกทางวัฒนธรรมที่ได้รับจากพระพุทธศาสนา ศาสนสถาน โบราณวัตถุ สถาปัตยกรรม
หลักธรรมคําสงั่ สอน ความเชื่อ และคุณธรรมต่าง ๆ การนําพระพุทธศาสนาไปใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาชาติ
ไทย สรุปพุทธประวัติ โปรดพระบิดา พุทธกิจสําคัญ องค์ประกอบของพระไตรปิฎก ความสําคัญของ
พระไตรปฎิ ก พระรตั นตรัยไตรสิกขา โอวาท ๓ ไมท่ าํ ช่วั เบญจศีล อบายมขุ ๔ ทําความดี เบญจธรรม บุญกริ ิยา
วัตถุ ๓ อคติ ๔ อทิ ธิบาท ๔ กตญั ญูกตเวทีตอ่ พระพุทธศาสนา มงคล ๓๘ ทําจติ ให้บรสิ ุทธิ์ (บริหารจติ และเจริญ
ปัญญา) พุทธศาสนสุภาษิต สวดมนต์ไหว้พระ สรรเสริญ คุณพระรัตนตรัยและแผ่เมตตา รู้ความหมายของ
สติสัมปชัญญะ สมาธิและปัญญา รู้วิธีปฏิบัติและประโยชน์ของ การบริหารจิตและเจริญปัญญา ฝึกการยืน
การเดิน การนั่ง และการนอน อย่างมีสติ ฝึก การกําหนดรู้ความรู้สึก เมื่อตาเห็นรูป หูฟังเสียง จมูกดมกล่ิน
ล้ินล้ิมรส กายสัมผัสส่ิงท่ีมากระทบใจรับรู้ธรรมารมณ์ ฝึกให้มีสมาธิ การจัดพิธีกรรมท่ีเรียบง่าย ประหยัด
มีประโยชน์ และถูกต้องตามหลักทางศาสนาที่ตนนับถือ การมีส่วนร่วมในการจัดเตรียมสถานท่ีประกอบ
ศาสนพิธี พิธีกรรมทางศาสนา พิธีถวายสังฆทาน เครื่องสังฆทาน ระเบียบพิธีในการทําบุญงานมงคล ประโยชน์
ของการเข้าร่วมศาสนพิธี พิธีกรรมทางศาสนา หรือกิจกรรมในวันสําคัญทางศาสนา การกราบพระรัตนตรัย
การไหว้บิดา มารดา ครู/อาจารย์ ผู้ท่ีเคารพนับถือ การกราบศพ สถานภาพ บทบาท สิทธิเสรีภาพ หน้าท่ีของ
พลเมืองดี เช่น เคารพ เทิดทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ อนุรักษ์
ศิลปวัฒนธรรม ปฏิบัติตามกฎหมาย คุณลักษณะของพลเมืองดี มีความรับผิดชอบ เสียสละ เหตุการณ์ท่ีละเมิด
สิทธิเด็กในสงั คมไทย แนวทางการปกป้องคุ้มครองตนเองหรอื ผอู้ ื่นจากการละเมดิ สิทธิเด็ก การปกป้องคุ้มครอง
สิทธิเด็กในสงั คมไทย วัฒนธรรมไทย ที่มีผลต่อการดําเนนิ ชีวิตของคนในสังคมไทย คุณค่าของวัฒนธรรมกับการ
ดําเนินชีวิต ความสําคัญของภูมิปัญญาท้องถ่ิน ตัวอย่างภูมิปัญญาท้องถ่ินในชุมชน ของตนภูมิปัญญาท้องถิ่นใน
จังหวัดอุดรธานี กล้วยไม้หอมอุดรชันไฌน์ ผ้าทอ หัตถกรรม เครื่องป้ันดินเผา เคร่ืองจักสาน การอนุรักษ์และ
เผยแพร่ภูมิปัญญาท้องถ่ินของชุมชน โครงสร้างการปกครองในท้องถ่ิน พิเศษ อํานาจหน้าที่และความสําคัญ
ของการปกครองส่วนท้องถ่ิน บทบาทหน้าที่ และวิธีการเข้าดํารงตําแหน่งของผู้บริหารท้องถิ่น องค์กรปกครอง
ส่วนท้องถ่ินกับบริการสาธารณประโยชน์ในชุมชน ความหมายและประเภทของปัจจัยการผลิตประกอบด้วย
ท่ีดิน แรงงาน ทุนและผู้ประกอบการ เทคโนโลยีในการผลิตสินค้าและบริการ ปัจจัยอ่ืน ๆ พฤติกรรมของ
ผู้บริโภค ตัวอย่างการผลิตสินค้าและบริการที่มีอยู่ในท้องถิ่นหรือแหล่งผลิตสินค้าและบริการในชุมชน
หลักการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในกิจกรรมต่าง ๆ ใน
ครอบครัว โรงเรียนและชุมชน ตัวอย่างการผลิตสินค้าและบริการในชุมชน เช่น หนึ่งตําบลหน่ึงผลิตภัณฑ์หรือ
โอท็อป หลักการ และประโยชน์ของสหกรณ์ประเภทของสหกรณ์โดยสังเขป สหกรณ์ในโรงเรียน การประยุกต์
หลักการของสหกรณ์มาใช้ในชีวิตประจําวัน บทบาทหน้าท่ีของธนาคารโดยสังเขป ดอกเบี้ยเงินฝาก และ
ดอกเบ้ียกู้ยืม การฝากเงิน / การถอนเงิน ผลดีและผลเสียของการกู้ยืมเงินทั้งนอกระบบและในระบบท่ีมีต่อ
ระบบเศรษฐกิจ ตําแหน่ง (พิกัดภูมศิ าสตร์ ละตจิ ูด ลองจจิ ูด) ระยะ ทิศทาง ของภูมิภาคของตนเอง ภูมลิ กั ษณท์ ี่
สําคัญในภูมิภาคของตนเองเช่น แม่น้ํา ภูเขาป่าไม้ ความสัมพันธ์ของลักษณะทางกายภาพ (ภูมิลักษณ์และ
ภูมิอากาศ) และลักษณะทางสังคม (ภูมิสังคม) ในภูมิภาคของตนเอง สภาพแวดล้อมทางกายภาพที่มีอทิ ธพิ ลตอ่
ลกั ษณะการต้ังถ่ินฐานและการย้ายถ่ินของประชากรในภูมิภาคอิทธพิ ลของส่ิงแวดล้อมทางธรรมชาตทิ ี่ก่อให้เกิด

โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา
สาํ นักงานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสมุ เสา้ วิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  100

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

วิถีชีวิตและการสร้างสรรค์วัฒนธรรมในภูมิภาค ผลจากการรักษาและการทําลายสภาพแวดล้อม แนวทาง
การอนุรักษ์และรักษาสภาพแวดล้อมภูมิภาค บอกความสัมพันธ์ของลักษณะทางกายภาพ ตําแหน่งพิกัดทาง
ภมู ศิ าสตรแ์ บบสากลของประเทศกลมุ่ สมาชกิ อาเซยี น

นําหลักธรรมคําสอนไปปฏิบัติในการพัฒนาตนเอง ฝึกปฏิบัติ วิเคราะห์ สังเคราะห์เกี่ยวกับการเป็น
พลเมืองดี การผลิต การแจกจ่ายและการบริโภคสินค้าและบริการ สามารถใช้วิธีทางประวัติศาสตร์มาวิเคราะห์
เหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างเป็นระบบและสามารถวิเคราะห์ผลกระทบท่ีเกิดขึ้นได้ ใช้แผนที่และเครื่องมือทาง
ภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ สรุปและใช้ข้อมูลสารสนเทศอย่างมีประสิทธิภาพ แก้ปัญหาอย่างสันติวิธีกับ
กลุม่ ประเทศอาเซียน

สามารถปรับตนเองเข้ากับบริบท สภาพแวดล้อม เป็นพลเมืองดีมีความรับผิดชอบ อดทน อดกลั้น
ยอมรับในความแตกต่าง เป็นพลเมืองดีของประเทศและสังคมโลกสามารถนําผลการเรียนรู้ไปใช้ใน
ชีวิตประจําวัน อยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างมีความสุขและมีความรักความภูมิใจและธํารงความเป็นไทย ร่วมกัน
รับผิดชอบต่อประเทศสมาชิกอาเซียน และน้อมนําพระบรมราโชบายด้านการศึกษา ของสมเด็จพระ
เจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๑๐ให้แก่ผู้เรียนทั้ง ๔ ด้าน

รหัสตัวชวี้ ัด
ส ๑.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/5, ป.๕/6, ป.๕/7
ส ๑.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓
ส ๒.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔
ส ๒.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓
ส ๓.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓
ส ๓.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒
ส ๕.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓
ส ๕.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓
รวมท้งั หมด 28 ตวั ชวี้ ัด

โรงเรยี นสุมเสา้ วทิ ยา
สํานักงานเขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสุมเส้าวิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  101

ตามหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑6๑๐๑ สังคมศึกษา 6 คําอธบิ ายรายวิชาพนื้ ฐาน
ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 6 กลุ่มสาระการเรยี นรูส้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม
เวลา 4๐ ช่ัวโมง

ศึกษาพระพุทธศาสนาในฐานะเป็นศาสนาประจําชาติ เป็นรากฐานทางวัฒนธรรมไทย เป็นศูนย์รวม
จิตใจ เป็นมรดกทางวัฒนธรรมไทย และเป็นหลักในการพัฒนาชาติไทย สรุปพุทธประวัติปลงอายุสังขารปัจฉิม
สาวกปรินิพพานการถวายพระเพลิงแจกพระบรมสารีริกธาตุสังเวชนียสถาน ๔ พระรัตนตรัย (ศรัทธา ๔)
พระพุทธ (พุทธกิจ ๕) พระธรรม (อริยสัจ ๔ หลักกรรม) พระสงฆ์ ไตรสิกขา (ศีล สมาธิ ปัญญา) โอวาท ๓
ไม่ทําชั่ว (เบญจศีล อบายมุข ๖ อกุศลมูล ๓) ทําความดี (เบญจธรรม กุศลมูล ๓ พละ ๔ คารวะ ๖ กตัญญู
กตเวทีต่อพระมหากษัตริย์ มงคล ๓๘) ทําจิตให้บริสุทธิ์ (บริหารจิตและเจริญปัญญา) พุทธศาสนสุภาษิต
ตัวอย่างการกระทําความดีของบุคคลในประเทศ สวดมนต์ไหว้พระ สรรเสริญ คุณพระรัตนตรัยและแผ่เมตตา
รู้ความหมายของสติสัมปชัญญะ สมาธิและปัญญารู้วิธีปฏิบัติและประโยชน์ของ การบริหารจิตและเจริญปญั ญา
: อริยสัจ ๔ หลักกรรม โอวาท ๓ : เบญจศีล – เบญจธรรม อบายมุข ๖ อกุศลมูล ๓ กุศลมูล ๓ หลักธรรม
สําคัญของศาสนาต่าง ๆ ศาสนพิธีของศาสนาต่าง ๆ พระพุทธศาสนาศาสนพิธีที่เป็นพุทธบัญญัติ ความรู้
เบ้ืองต้นเกี่ยวกับสถานที่ต่าง ๆ ภายในวัด การปฏิบัติตนท่ีเหมาะสมภายในวัด การถวายของแก่พระภิกษุการ
ปฏิบัติตนในขณะฟังธรรม การปฏิบัติตนตามแนวทางของพุทธศาสนิกชน เพื่อประโยชน์ต่อศาสนาทบทวนการ
อาราธนาศีล อาราธนาธรรม และอาราธนา พระปริตร พิธีทอดผ้าป่าพิธีทอดกฐินระเบียบพิธีในการทําบุญงาน
อวมงคล การปฏิบัติตน ท่ีถูกต้องในศาสนพิธีพิธีกรรม และวันสําคัญทางศาสนา ประโยชน์ของการเข้าร่วมใน
ศาสนพิธี/พิธีกรรม และวันสําคัญทางศาสนา การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับ
ชีวิตประจําวัน กฎหมายจราจร กฎหมายทะเบียนราษฎร กฎหมายยาเสพติดให้โทษ เทศบัญญัติ ข้อบัญญัติ
อบต. อบจ. ประโยชน์ ของการปฏิบัติตนตามกฎหมายดังกล่าว ความหมายและประเภทของวัฒนธรรม
การเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมตามกาลเวลาท่ีมีผลต่อตนเองและสังคมไทย แนวทางการธํารงรักษาวัฒนธรรมไทย
ความหมายและสําคัญของมารยาทไทย ประโยชน์และคุณค่าทางวัฒนธรรมความแตกต่างทางวัฒนธรรม
ระหว่างกลุ่มคนภาคต่าง ๆ ในสังคมไทยแนวทางการรักษาวัฒนธรรม ข้อมูล ข่าวสาร เหตุการณ์ต่าง ๆ
ประโยชน์จากการติดตามขอ้ มูล ขา่ วสาร เหตุการณ์ตา่ ง ๆ หลักการเลือกรับและใชข้ ้อมลู ข่าวสารจากสอื่ ตา่ ง ๆ
รวมท้ังสื่อที่ไร้พรมแดนบทบาท หน้าท่ี ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและรัฐบาลกิจกรรมต่าง ๆ เพ่ือส่งเสริม
ประชาธิปไตย ในท้องถิ่นและประเทศการมีส่วนในการออกกฎหมาย ระเบียบ กติกา การเลือกต้ังสอดส่องดูแล
ผู้มีพฤติกรรมการกระทําผิดการเลือกต้ัง และแจ้งต่อเจ้าหน้าท่ีผู้รับผิดชอบการใช้สิทธิออกเสียงเลือกต้ังตาม
ระบอบประชาธิปไตย ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ผลิต ผู้บริโภค ธนาคาร และรัฐบาล ท่ีมีต่อระบบเศรษฐกิจอย่าง
สังเขป การแลกเปลี่ยนสินค้าและบริการ รายได้และรายจ่าย การออมกับธนาคาร การลงทุนแผนผังแสดง
ความสมั พันธ์ของ หน่วยเศรษฐกจิ ภาษี และหนว่ ยงานที่จดั เกบ็ ภาษีสทิ ธขิ องผ้บู ริโภค และสทิ ธขิ องผใู้ ชแ้ รงงาน
ในประเทศไทย การหารายได้ รายจา่ ย การออม การลงทนุ ซงึ่ แสดง ความสมั พนั ธร์ ะหว่างผผู้ ลติ ผูบ้ รโิ ภค และ
รัฐบาล การรวมกลุ่มเชิงเศรษฐกิจเพ่ือประสานประโยชน์ในท้องถ่ิน เคร่ืองมือทางภูมิศาสตร์ (แผนท่ี ภาพถ่าย
ชนิดต่าง ๆ) ที่แสดงลักษณะทางกายภาพของประเทศความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะทางกายภาพกับ
ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของประเทศ ภูมิลักษณ์ท่ีมีต่อภูมิสังคมของประเทศไทยส่ิงแวดล้อมทางธรรมชาติ
กับส่ิงแวดลอ้ มทางสงั คมในประเทศ ผลท่ีเกิดจากการปรับเปลี่ยน หรือดัดแปลงสภาพธรรมชาตใิ นประเทศจาก
อดตี ถึงปัจจุบนั และผลท่ีเกิดขน้ึ (ประชากร เศรษฐกจิ สังคม อาชพี และวฒั นธรรม)แนวทางการใชท้ รัพยากร

โรงเรยี นสมุ เสา้ วทิ ยา
สาํ นักงานเขตพน้ื ทีก่ ารศึกษาประถมศึกษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสตู รสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเสา้ วทิ ยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  102

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

ของคนในชมุ ชนให้ใช้ได้นานขึ้น โดยมจี ติ สาํ นึกรคู้ ณุ ค่าของทรัพยากร แผนอนุรักษ์ทรพั ยากรในชุมชน หรอื แผน
อนุรักษ์ บอกความสําคญั ของกลมุ่ สมาชกิ อาเซยี น

นําหลักธรรมคําสอนไปปฏิบัติในการพัฒนาตนเอง ฝึกปฏิบัติ วิเคราะห์ สังเคราะห์เก่ียวกับการเป็น
พลเมืองดี การผลิต การแจกจ่ายและการบริโภคสินค้าและบริการ สามารถใช้วิธีทางประวัติศาสตร์มาวิเคราะห์
เหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างเป็นระบบและสามารถวิเคราะห์ผลกระทบที่เกิดข้ึนได้ ใช้แผนที่และเคร่ืองมือทาง
ภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ สรปุ และใช้ขอ้ มลู สารสนเทศอย่างมีประสิทธิภาพ

สามารถปรับตนเองเข้ากับบริบท สภาพแวดล้อม เป็นพลเมืองดีมีความรับผิดชอบ มีความอดทน
อดกลั้น ยอมรับในความแตกต่าง เป็นพลเมืองดีของประเทศและสังคมโลกสามารถนําผลการเรียนรู้ไปใช้ใน
ชีวิตประจําวัน อยู่ร่วมกนั ในสังคมได้อย่างมีความสุขและมคี วามรักความภูมิใจและธํารงความเป็นไทย ตระหนัก
ในความเปน็ อาเซียน และเคารพ ยอมรบั ความหลากหลายทางวฒั นธรรม

รหสั ตวั ชว้ี ดั
ส ๑.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๔, ป.๖/๕, ป.๖/๖, ป.๖/๗, ป.๖/๘, ป.๖/๙
ส ๑.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔
ส ๒.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕
ส ๒.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓
ส ๓.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓
ส ๓.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒
ส ๕.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒
ส ๕.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓
รวมทง้ั หมด ๓๑ ตวั ช้ีวัด

โรงเรยี นสุมเส้าวทิ ยา
สํานักงานเขตพน้ื ที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สตู รสถานศึกษา “โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  103

ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑1๑๐2 ประวัตศิ าสตร์ 1 คําอธบิ ายรายวชิ าพนื้ ฐาน
ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 1 กลุ่มสาระการเรยี นร้สู ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม
เวลา 4๐ ชว่ั โมง

ศึกษาเก่ียวกับวัน เดือน ปี และการนับช่วงเวลาตามปฏิทินทใ่ี ช้ในชีวิตประจําวัน เหตุการณท์ ี่เกดิ ขึน้ ใน
ชีวิตประจําวันของตนเอง คําบอกช่วงเวลา เหตุการณ์ที่เกิดข้ึน ประวัติความเป็นมาของตนเองและครอบครัว
อย่างง่าย ๆ ความเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม ส่ิงของ เครื่องใช้ หรือการดําเนินชีวิตของอดีตกับปัจจุบันท่ี
เป็นรูปธรรมและใกล้ตัว ความหมายและความสําคัญของสัญลักษณ์ที่สําคัญของชาติไทย สาเหตุและผลของ
การเปล่ียนแปลงของส่ิงต่าง ๆ ตามกาลเวลา เหตุการณ์สําคัญท่ีเกิดขึ้นในครอบครัว ความหมายและ
ความสําคัญของสัญลักษณ์ท่ีสําคัญของชาติไทย เกี่ยวกับชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ การเคารพธงชาติ
การร้องเพลงชาติ และเพลงสรรเสริญพระบารมี ศาสนวัตถุ ศาสนสถาน เอกลักษณ์อื่น ๆ แผนที่ประเทศไทย
ประเพณีไทย อาหารไทย ท่ีต่างชาติยกย่อง และควรอนุรักษ์ไว้ สถานที่สําคัญท่ีเป็นแหล่งวัฒนธรรมในชุมชน
คุณค่าและความสําคัญในด้านต่าง ๆ ของแหล่งวัฒนธรรมในชุมชน ภาษาถิ่น แผนท่ีชุมชน ประวัติชุมชน
และอาหารพ้นื บ้านในชุมชน

โดย บอก อธิบาย เรียงลําดับเหตุการณ์ ระบุ สืบค้น ปฏิบัติตน แสดงความเคารพ มีส่วนร่วมและ
อนรุ กั ษ์

เพอ่ื ให้เห็นคุณคา่ และประโยชน์ เกดิ ความรัก ความภมู ิใจและธาํ รงความเป็นไทย

รหัสตวั ช้ีวดั
ส ๔.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓
ส ๔.๒ ป.๑/๑, ป.๑/๒
ส ๔.๓ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓
รวมทง้ั หมด ๘ ตัวชีว้ ดั

โรงเรยี นสมุ เส้าวทิ ยา
สํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศกึ ษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลกั สตู รสถานศึกษา “โรงเรียนสมุ เสา้ วิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  104

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑2๑๐2 ประวตั ศิ าสตร์ 2 คาํ อธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน
ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 2 กลมุ่ สาระการเรียนร้สู งั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม
เวลา 4๐ ชว่ั โมง

ศึกษาเกี่ยวกับคําท่ีแสดงช่วงเวลาในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต วันสําคัญท่ีปรากฏในปฏิทินท่ีแสดง
เหตุการณ์สําคัญในอดีตและปัจจุบัน คําบอกช่วงเวลา อดีต ปัจจุบัน อนาคต แสดง เหตุการณ์ท่ีผ่านมาแล้วที่
เกิดขึ้นกับตนเองและครอบครัวโดยใช้หลักฐานท่ีเก่ียวข้อง คําท่ีบอกช่วงเวลาแสดงเหตุการณ์ที่เกิดข้ึนใน
ครอบครัวหรือในชีวิตตนเอง การใช้เส้นเวลา (Time Line) ที่เกิดข้ึนข้อมูลอย่างง่าย ๆ วิถีชีวิตของคนในชุมชน
การเปล่ียนแปลงวิถีชีวิตของคนในชุมชน สาเหตุและผลกระทบของการเปล่ียนแปลง บุคคลในท้องถิ่นที่ทํา
คุณประโยชน์ต่อการสร้างสรรค์วัฒนธรรม และความม่ันคงของท้องถ่ิน และประเทศชาติในอดีตที่ควรนําเป็น
แบบอย่าง ผลงานของบุคคลในท้องถิ่นท่ีน่าภาคภูมิใจ ตัวอย่างของวัฒนธรรมประเพณีไทยที่ควรอนุรักษ์ไว้
คณุ ค่าของวฒั นธรรม และประเพณไี ทย ทม่ี ีตอ่ สังคมไทย และภมู ปิ ัญญาของคนไทยในท้องถน่ิ

โดยใช้การระบุ อธิบาย ลําดบั เหตกุ ารณ์ ยกตวั อยา่ ง สืบค้น
เพือ่ ให้ เหน็ คุณค่าของวฒั นธรรม และประเพณไี ทย ภูมปิ ญั ญา ทมี่ ตี อ่ สังคมไทย

รหสั ตวั ช้วี ัด
ส ๔.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒
ส ๔.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒
ส ๔.๓ ป.๒/๑, ป.๒/๒
รวมทงั้ หมด ๖ ตวั ชว้ี ัด

โรงเรยี นสมุ เส้าวทิ ยา
สํานักงานเขตพืน้ ที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเส้าวทิ ยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  105

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑3๑๐2 ประวัติศาสตร์ 3 คาํ อธบิ ายรายวิชาพน้ื ฐาน
ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 3 กลุม่ สาระการเรียนรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม
เวลา 4๐ ชวั่ โมง

ศึกษาเกี่ยวกับท่ีมาของศักราชที่ปรากฏในปฏิทินวิธีการเทียบ พ.ศ. เป็น ค.ศ. หรือ ค.ศ. เป็น พ.ศ.
ตัวอย่างการเทียบศักราช ในเหตุการณ์ที่เก่ียวข้องกับนักเรียน วิธีการสืบค้นเหตุการณ์สําคัญของโรงเรียนและ
ชุมชนโดยใช้หลักฐานและแหล่งข้อมูล ที่เกี่ยวข้อง การใช้เส้นเวลา (Time Line) ลําดับเหตุการณ์ ท่ีเกิดข้ึนใน
โรงเรียนและชุมชน ปัจจัยการตั้งถิ่นฐาน ปัจจัยท่ีมีอิทธิพลต่อพัฒนาการของชุมชนของชุมชนซง่ึ ขึ้นอยู่กับปัจจัย
ทางภูมิศาสตร์และปัจจัยทางสังคม ขนบธรรมเนียม ประเพณีและวัฒนธรรมชุมชนของตนที่เกิดจากปัจจัยทาง
ภูมิศาสตร์และปัจจัยทางสังคม ขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรมของชุมชนอื่น ๆ ที่มีความเหมือนและ
ความต่างกับชุมชนของตนเอง พระราชประวัติ พระราชกรณียกิจ โดยสังเขปของพระมหากษัตริย์ไทย
ผู้สถาปนาอาณาจักรไทย สุโขทัย อยุธยา ธนบุรี และรัตนโกสินทร์ตามลําดับ อาณาจักรไทยอ่ืน ๆ ที่ผนวก
รวมเข้าเป็นส่วนหนึ่งของชาติไทย ขนบธรรมเนียม ประเพณีและวัฒนธรรม ชุมชนของตนที่เกิดจากปัจจัยทาง
ภูมิศาสตร์และปัจจัยทางสังคม ขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรมของชุมชนอ่ืน ๆ ที่มีความเหมือนและ
ความต่างกับชุมชนของตนเอง พระราชประวัติและพระราชกรณียกิจโดยสังเขป ของพระบาทสมเด็จพระ
เจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระบรมราชินีนาถ วีรกรรมของบรรพบุรุษไทยท่ีมีส่วนปกป้อง
ประเทศชาติ วีรกรรมและคุณความดีของบรรพบุรุษในท้องถ่ินของตน

โดย เล่า อธิบาย ระบุ แสดง สืบคน้ เทียบ เปรียบเทียบ สรปุ ลาํ ดบั เหตุการณ์ และยกตวั อย่าง
เพ่ือใหต้ ระหนกั ถึงความสําคัญและเกิดความรกั ความภูมใิ จและธาํ รงความเป็นไทย

รหสั ตัวชีว้ ดั
ส ๔.๑ ป.3/๑, ป.3/๒
ส ๔.๒ ป.3/๑, ป.3/๒, ป.3/๓
ส ๔.๓ ป.3/๑, ป.3/๒, ป.3/๓
รวมทัง้ หมด ๘ ตวั ช้วี ัด

โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา
สํานักงานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษาประถมศกึ ษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สตู รสถานศึกษา “โรงเรียนสมุ เส้าวิทยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  106

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑4๑๐2 ประวตั ศิ าสตร์ 4 คาํ อธบิ ายรายวิชาพน้ื ฐาน
ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 4 กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม
เวลา 4๐ ชว่ั โมง

ความหมายและช่วงเวลาของทศวรรษ ศตวรรษและสหัสวรรษ เกณฑ์การแบ่งยุคก่อนประวัติศาสตร์
และยุคประวัติศาสตร์ ยุคที่ใช้ในการศึกษาประวัติศาสตร์ไทย สมัยก่อนสุโขทัย สมัยสุโขทัย สมัยอยุธยา สมัย
ธนบุรี และสมัยรัตนโกสินทร์ ประเภทของหลักฐานทางประวัติศาสตร์ท่ีแบ่งเป็นหลักฐานชั้นต้นและหลักฐาน
ช้ันรอง ตัวอย่างหลักฐานท่ีใช้ในการศึกษาความเป็นมาของทอ้ งถ่ินของตน การจําแนกหลักฐานของท้องถ่ินเปน็
หลักฐานช้ันต้นและหลักฐานช้ันรอง พัฒนาการของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์และยุคประวัติศาสตร์
ในดินแดนไทย โดยสังเขป หลักฐานการต้ังหลักแหล่งของมนุษย์ ยุคก่อประวัติศาสตร์ในดินแดนไทยโดยสังเขป
หลักฐานทางประวัติศาสตร์ท่ีพบในท้องถ่ิน ท่ีแสดงพัฒนาการของมนุษยชาติในดินแดนไทยโดยสังเขป
การสถาปนาอาณาจักรสโุ ขทัยโดยสังเขป พัฒนาการดา้ นการเมืองการปกครองและเศรษฐกจิ โดยสงั เขป ประวตั ิ
และผลงานของบุคคลสําคัญสมัยสุโขทัย ภูมิปัญญาไทยในสมัยสุโขทัยเช่นภาษาไทย ศิลปกรรมสุโขทัยท่ีได้รับ
การยกย่องเป็นมรดกโลก เคร่ืองสังคโลก คุณค่าของภูมิปัญญาไทยที่สืบต่อถึงปัจจุบันท่ีน่าภาคภูมิใจควรค่าแก่
การอนรุ กั ษ์

โดยใช้กระบวนการสืบค้น กระบวนการทางานกลุ่ม กระบวนการปฏิบัติ และกระบวนการสร้าง
ความคดิ รวบยอด

เพอื่ ใหม้ คี วามรบั ผิดชอบ รกั การคน้ ควา้ รักทอ้ งถิ่น รกั ครอบครัว ภมู ิใจในความเปน็ ไทย

รหัสตัวช้วี ดั
ส ๔.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓
ส ๔.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒
ส ๔.๓ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓
รวมทัง้ หมด ๘ ตวั ช้ีวัด

โรงเรยี นสุมเส้าวทิ ยา
สํานักงานเขตพ้นื ทก่ี ารศึกษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสมุ เส้าวทิ ยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  107

ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑5๑๐2 ประวัตศิ าสตร์ 5 คําอธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน
ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 5 กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม
เวลา 4๐ ชว่ั โมง

วิธีการสืบค้นความเป็นมาของท้องถ่ินหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่มีอยู่ในท้องถิ่นที่เกิดข้ึนตาม
ช่วงเวลาต่าง ๆ การนําเสนอความเป็นมาของท้องถิน่ โดยอ้างอิงหลักฐานทีห่ ลากหลายด้วยวิธีการต่าง ๆ การต้ัง
คําถามทางประวตั ิศาสตร์เกี่ยวกบั ความเปน็ มาของท้องถ่ิน ว่ามเี หตุการณ์ใดเกิดข้นึ ในช่วงเวลาใด เพราะสาเหตุ
ใดและมีผลกระทบอย่างไร แหล่งข้อมูลและหลักฐานทางประวัติศาสตร์ในท้องถิ่นเพ่ือตอบคําถามดังกล่าว
การใช้ข้อมูลที่พบเพ่ือตอบคําถามได้อย่างมีเหตุผล ตัวอย่างเรื่องราวจากเอกสารต่าง ๆ ท่ีสามารถแสดงนัยของ
ความคิดเห็นกับข้อมูล ตัวอย่างข้อมูลจากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ในท้องถ่ินทแ่ี สดงความจริงกับข้อเทจ็ จรงิ
สรปุ ประเด็นสําคญั เกี่ยวกับข้อมลู ในท้องถ่ิน การเข้ามาของอารยธรรมอินเดียและจนี ในดินแดนไทยและภมู ิภาค
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้โดยสังเขป การเข้ามาของวัฒนธรรมต่างชาติในสังคมไทย สาเหตุและผล อิทธิพลท่ี
หลากหลาย ในกระแสของวัฒนธรรมต่างชาติต่อสงั คมไทยในปจั จุบนั การสถาปนาอาณาจกั รอยุธยา โดยสังเขป
ปัจจัยท่ีส่งเสริมความเจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจ และการปกครองของอาณาจักรอยุธยา พัฒนาการของ
อาณาจักรอยุธยาการด้านการเมือง การปกครอง และเศรษฐกิจ โดยสังเขป ผลงานของบุคคลสําคัญในสมัย
อยุธยา ภมู ิปญั ญาไทยสมัยอยุธยาโดยสงั เขป

โดยใช้กระบวนการสืบค้น กระบวนการทางานกลุ่ม กระบวนการปฏิบัติ และกระบวนการสร้าง
ความคิดรวบยอด

เพอ่ื ให้มคี วามรับผิดชอบ รกั การคน้ คว้า รักท้องถิ่น รักครอบครวั ภูมิใจในความเป็นไทย

รหัสตัวชี้วดั
ส ๔.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓
ส ๔.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒
ส ๔.๓ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔
รวมท้ังหมด ๙ ตัวช้วี ัด

โรงเรยี นสุมเส้าวิทยา
สํานักงานเขตพ้นื ที่การศกึ ษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลกั สตู รสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเสา้ วทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  108

ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑6๑๐2 ประวตั ศิ าสตร์ 6 คาํ อธบิ ายรายวิชาพนื้ ฐาน
ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 6 กล่มุ สาระการเรียนรูส้ ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
เวลา 4๐ ช่วั โมง

ความหมายและความสําคัญของวิธีการทางประวัติศาสตร์อย่างง่าย ๆ ที่เหมาะสมกับ นักเรียน การนํา
วิธีการทางประวัติศาสตร์ไปใช้ศึกษาเร่ืองราวในท้องถ่ิน ตัวอย่างหลักฐานที่เหมาะสมกับนักเรียนที่นํามาใช้ใน
การศกึ ษาเหตุการณ์สาํ คญั ในประวตั ิศาสตร์ไทย สมัยรตั นโกสนิ ทร์ สรปุ ขอ้ มลู ทีไ่ ดจ้ ากหลักฐานท้งั ความจรงิ และ
ข้อเท็จจริง การนําเสนอข้อมูลที่ได้จากหลักฐาน ทางประวัติศาสตร์ด้วยวิธีการต่าง ๆ ใช้แผนที่แสดงท่ีต้ังและ
อาณาเขตของประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สภาพสังคม เศรษฐกิจและการเมืองของ
ประเทศเพ่ือนบ้านของไทยโดยสังเขป ตัวอย่างความเหมือนและความต่างระหว่างไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน
การปกครอง ความเป็นมาของกลุ่มอาเซียนโดยสังเขป สมาชิกของอาเซียนในปัจจุบัน ความสัมพันธ์ของกลุ่ม
อาเซียนทางเศรษฐกิจ และสังคมในปัจจุบันโดยสังเขป การสถาปนาอาณาจักรรัตนโกสินทร์โดยสังเขป ปัจจัยที่
ส่งเสริมความเจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจและการปกครองของไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ พัฒนาการของไทยสมัย
รัตนโกสินทร์ โดยสงั เขป ตามช่วงเวลาตา่ ง ๆ

โดยใช้กระบวนการสืบค้น กระบวนการทางานกลุ่ม กระบวนการปฏิบัติ และกระบวนการสร้าง
ความคิดรวบยอด

เพ่ือให้มีความรับผดิ ชอบ รักการค้นควา้ รักท้องถิ่น รักครอบครวั ภูมิใจในความเป็นไทย

รหัสตวั ชว้ี ัด
ส ๔.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒
ส ๔.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒
ส ๔.๓ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔
รวมท้ังหมด ๘ ตัวชวี้ ัด

โรงเรยี นสมุ เสา้ วทิ ยา
สํานักงานเขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษาประถมศึกษาอดุ รธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสุมเสา้ วทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  109

ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คําอธบิ ายรายวชิ าพนื้ ฐาน
ส ๒๑๑๐๑ สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม 1 กลุม่ สาระการเรยี นร้สู งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม
ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 1 ภาคเรยี นท่ี 1 รวม ๖๐ ชว่ั โมง จาํ นวน ๑.๕ หน่วยกติ

ศึกษาประวัติและความสําคัญของพระพุทธศาสนา ท้ังด้านพุทธประวัติ ประวัติพุทธสาวก ชาวพุทธ
ตัวอย่าง หลักธรรม หน้าที่และมารยาทชาวพุทธ ศาสนพิธี วิธีการบริหารจิตและเจริญปัญญา เพื่อให้สามารถ
นําไปใช้เป็นพ้ืนฐานและแนวทางในการปฏิบัติตนและดํารงชีวิตได้อย่างเป็นสุข ศึกษาแผนท่ี แผนภูมิ กราฟ
ภาพถ่ายทางอากาศ ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ ทั้งจากระบบ เครือข่ายอินเตอร์เน็ตและการศึกษา
ภาคสนาม ตลอดจนเข้าใจถึงความสัมพันธ์ด้านที่ตั้งของประเทศไทย กับภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
และภูมิภาคอ่ืนของโลก รวมไปถึงลักษณะภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ทรัพยากรธรรมชาติ ประชากร การแบ่ง
ภูมิภาค การต้ังถ่ินฐาน กิจกรรมทางเศรษฐกิจ ลักษณะทางวัฒนธรรม และปัญหาสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นส่วนที่พึง
ตระหนักถึงสภาพปัญหา สาเหตุ ผลกระทบ และแนวทางในการแก้ไขเพ่ืออนุรักษ์โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น
นําไปส่กู ารพัฒนาท่ียั่งยนื

โดยใช้กระบวนการสืบค้น กระบวนการทางานกลุ่ม กระบวนการปฏิบัติ และกระบวนการสร้าง
ความคิดรวบยอด

เพื่อให้รักการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม มีวิจารณญาณ รู้เท่าทันสถานการณ์
การเปลี่ยนแปลงทางสังคม เศรษฐกิจ การเมือง รู้จักตน มีจิตสํานึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ภูมิใจในความ
เป็นไทย รักชาติ รักท้องถ่ิน และยึดหลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนับถือเป็นหลัก ในการ
ดาํ เนินชวี ติ ยดึ ม่นั ในการทําความดี และดาํ รงชีวติ อยา่ งมีสตสิ มั ปชัญญะ

รหสั ตวั ชีว้ ัด
ส ๑.๑ ม.1/1, ม.1/2, ม.1/3, ม.1/4, ม.1/5, ม.1/6, ม.1/7, ม.1/8, ม.1/9, ม.1/10, ม.1/11
ส ๑.๒ ม.1/1, ม.1/2, ม.1/3, ม.1/4, ม.1/5
ส ๕.๑ ม.1/1, ม.1/2, ม.1/3, ม.1/4, ม.1/5
ส ๕.๒ ม.1/1, ม.1/2
รวมทั้งหมด ๒๓ ตัวชวี้ ัด

โรงเรยี นสมุ เส้าวิทยา
สํานักงานเขตพืน้ ที่การศึกษาประถมศกึ ษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสมุ เส้าวทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  110

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คําอธบิ ายรายวชิ าพนื้ ฐาน
ส ๒๑๑๐3 สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม 2 กล่มุ สาระการเรยี นร้สู งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม
ชัน้ มัธยมศึกษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นที่ 2 รวม ๖๐ ชั่วโมง จาํ นวน ๑.๕ หนว่ ยกติ

ศึกษาความหมายและคุณค่าของสังคม สถาบันของสังคม บนพื้นฐานของการอยู่ร่วมกันอย่างมี
ความสุข วิเคราะห์และเข้าใจถึงอํานาจอธิปไตย หลักการประชาธิปไตยอันนํามาสู่รูปแบบการจัดระเบียบ
บ้านเมืองของไทย คือ การปกครองระบบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข รัฐธรรมนูญ
แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ การออกกฎหมาย โดยเฉพาะกฎหมายเกี่ยวกับบุคคล และ
ครอบครัว ตลอดจนสิทธิ เสรีภาพ และหน้าที่ของประชาชนคนไทย ในบทบาทฐานะต่าง ๆ ตามท่ีกําหนดไว้ใน
รัฐธรรมนูญ ศึกษาความหมาย ความสําคัญ เป้าหมาย และขอบเขตของเศรษฐศาสตร์ ตลอดจนเร่ืองราวทาง
เศรษฐกิจ การผลิต และบริการ การบริโภค การแลกเปล่ียน ตลาด กลไกราคา เงิน การออม ธนาคาร และ
สถาบันการเงิน รวมไปถึงการพัฒนาเศรษฐกิจ อาชีพ และการนําภูมิปัญญาท้องถ่ินมาใช้ในกระบวนการผลิต
สินคา้ หรือผลติ ภณั ฑ์

โดยใช้กระบวนการสืบค้น กระบวนการทางานกลุ่ม กระบวนการปฏิบัติ และกระบวนการสร้าง
ความคดิ รวบยอด

เพ่ือสร้างความเข้าใจในกิจกรรมทางเศรษฐกิจ การใช้ประโยชน์จากทรัพยากร และการบริโภคอุปโภค
ในสงั คมไทยของเรา

รหสั ตวั ชี้วัด
ส ๒.๑ ม.1/1, ม.1/2, ม.1/3, ม.1/4
ส ๒.๒ ม.1/1, ม.1/2, ม.1/3
ส ๓.๑ ม.1/1, ม.1/2, ม.1/3
ส ๓.๒ ม.1/1, ม.1/2, ม.1/3, ม.1/4
รวมทงั้ หมด ๑๔ ตัวช้ีวดั

โรงเรยี นสุมเสา้ วทิ ยา
สํานักงานเขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สตู รสถานศึกษา “โรงเรียนสมุ เสา้ วิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  111

ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คาํ อธบิ ายรายวิชาพน้ื ฐาน
ส ๒2๑๐1 สังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม 3 กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม
ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ่ี 2 ภาคเรยี นที่ 1 รวม ๖๐ ช่วั โมง จาํ นวน ๑.๕ หนว่ ยกติ

วิเคราะห์การเผยแผ่พระพุทธศาสนาเข้าสู่ประเทศเพ่ือนบ้าน ความสําคัญของพระพุทธศาสนาที่ช่วย
เสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพื่อนบ้านและท่ีเป็นรากฐานของวัฒนธรรม เอกลักษณ์ของชาติและ
มรดกของชาติ การพัฒนาชุมชนและการจัดระเบียบสังคม พุทธประวัติหรือประวัติสาวก ชาดก อธิบาย
โครงสร้างพระไตรปิฎก อริยสัจ ๔ มงคล ๓๘ พุทธศาสนาสุภาษิต การคิดแบบโยนิโสมนสิการ การบริหารจิต
เจริญปัญญา มรรยาทของศาสนิกชน ระเบียบพิธีการปฏิบัติศาสนพิธีที่เกี่ยวกับวันสําคัญทางศาสนาประวัติ
สาวก ชาดก หลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ พัฒนาการเรียนรู้ด้วยวิธีคิดแบบโยนิโสมนสิการ สวดมนต์ แผ่
เมตตาจิต บริหารจิตและเจริญปัญญาด้วยอาณาปานสติ การปฏิบัติตนตามหลักธรรมเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่าง
สนั ติสขุ เป็นลูกท่ีดี ศาสนิกชนที่ดี ปฏบิ ตั ศิ าสนพธิ ีได้ถกู ตอ้ ง วิเคราะหก์ ฎหมายทีเ่ กย่ี วขอ้ งกบั ตนเอง ครอบครัว
ชุมชนและประเทศ วิเคราะห์บทบาท ความสําคัญ และความสัมพันธ์ของสถาบันทางสังคม อธิบายความ
คล้ายคลึง ความแตกต่างของวัฒนธรรมไทยและวัฒนธรรมของประเทศในภูมิภาคเอเชีย เพ่ือนําไปสู่ความ
เข้าใจอันดีระหว่างกัน กระบวนการทางกฎหมาย วิเคราะห์ข้อมูล ข่าวสารการเมือง การปกครองที่มีผลกระทบ
ต่อสังคมไทยในปัจจุบันกฎหมายที่เกี่ยวกับตนเอง ครอบครัว ชุมชน และประเทศ วิเคราะห์อภิปรายความ
คล้ายคลึง ความแตกต่างของวัฒนธรรมไทยและวฒั นธรรมของประเทศในภมู ภิ าคเอเชยี

โดยใช้กระบวนการกลุ่ม การสืบค้นข้อมูล การนําเสนอข้อมูล การวิเคราะห์ การฝึกปฏิบัติ และการ
อภปิ รายเพ่อื ให้เกิดความรู้ ความคิด ความเขา้ ใจ มคี วามสามารถในการคดิ วเิ คราะห์ สงั เคราะห์

เพ่ือให้มีความรู้ ความเข้าใจในศาสนา การปฏิบัติตามกฎหมายในชีวิตประจําวัน มีส่วนร่วมในกิจกรรม
ที่ส่งเสริมประชาธิปไตย ความสัมพันธ์ของส่ิงต่าง ๆ ในประเทศ ใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน เข้าใจเรื่องราวสําคัญ
ในอดีต ศรัทธา ยึดม่ันและมีส่วนร่วมในพิธีกรรมทางศาสนา มีคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม เชื่อม่ัน รัก ภูมิใจ
และมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีในท้องถ่ิน ตระหนักในสถานภาพ บทบาท สิทธิ หน้าที่
ในฐานะพลเมืองดีของท้องถิ่น จังหวัด และประเทศ เห็นคุณค่าของหลักการเศรษฐกิจพอเพียงและนําไป
ประยกุ ตใ์ ช้ในชีวติ ประจําวัน

รหัสตัวชีว้ ดั
ส ๑.๑ ม.2/1, ม.2/2, ม.2/3, ม.2/4, ม.2/5, ม.2/6, ม.2/7, ม.2/8, ม.2/9, ม.2/10, ม.2/11
ส ๑.๒ ม.2/1, ม.2/2, ม.2/3, ม.2/4, ม.2/5
ส ๕.๑ ม.2/1, ม.2/2
ส ๕.๒ ม.2/1, ม.2/2, ม.2/3
รวมทั้งหมด ๒๑ ตวั ช้วี ัด

โรงเรยี นสุมเส้าวิทยา
สํานักงานเขตพ้ืนทกี่ ารศึกษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสุมเส้าวทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  112

ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คาํ อธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน
ส ๒2๑๐3 สังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม 4 กลุ่มสาระการเรียนรูส้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม
ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ่ี 2 ภาคเรยี นที่ 2 รวม ๖๐ ชัว่ โมง จํานวน ๑.๕ หน่วยกติ

วิเคราะห์ปัจจัยท่ีมีผลต่อ อธิบายปัจจัยการผลิตสินค้าและบริการ ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการผลิตสนิ ค้า
และบริการ ยกตัวอย่างที่สะท้อนให้เห็นการพึ่งพาอาศัยกัน และการแข่งขันกันทางเศรษฐกิจในเอเชีย วิเคราะห์
การกระจายของทรัพยากรโลกท่ีส่งผลต่อความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศ ส่งผลต่อคุณภาพสินค้า
ปริมาณการผลิตและราคาสินค้า - เสนอแนวทางการพัฒนาผลผลิตในท้องถ่ินตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจ
พอเพียง อภิปรายแนวทางการคุ้มครองสิทธิของตนเองในฐานะผู้บริโภคและระบบเศรษฐกิจแบบต่าง ๆ
วิเคราะห์ลักษณะทางกายภาพของทวีปยุโรป และทวีปแอฟริกาโดยใช้ เคร่ืองมือทางภูมิศาสตร์ สืบค้นข้อมูล
อธิบายมาตราส่วน ทิศและสัญลักษณ์ วิเคราะห์สาเหตุการเกิดภัยพิบัติของทวีปยุโรปและทวีปแอฟริกา สํารวจ
และระบุทําเลที่ต้ังของกิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคมในทวีปยุโรปและทวีปแอฟริกา วิเคราะห์ปัจจัยทาง
กายภาพและปัจจัยทางสังคมท่ีมีผลต่อทําเลท่ีต้ัง ของกิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคมใน ทวีปยุโรปและทวีป
แอฟริกา สบื คน้ อภปิ รายประเดน็ ปัญหาจากปฏิสัมพนั ธ์ ระหวา่ งสภาพแวดล้อมทางกายภาพกับมนุษย์ที่ เกดิ ขน้ึ
ในทวีปยุโรป และ ทวีปแอฟริกา วิเคราะห์แนวทางการจัดการภัยพิบัติและการจัดการทรัพยากรและ
สง่ิ แวดลอ้ มในทวีปยุโรป และทวีปแอฟริกาอยา่ งยงั่ ยืน

โดยใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการสืบค้น วิเคราะห์ และสรุปข้อมูลตามกระบวนการทางภูมิศาสตร์
กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ ใช้ทักษะทางภูมิศาสตร์ด้านการสงั เกต การแปลความข้อมูลทางภูมิศาสตร์ การ
คิดเชิงพื้นที่ การคิดแบบองค์รวม การใช้เทคโนโลยี การใช้เทคนิคและเคร่ืองมือทางภูมิศาสตร์ การคิดเชิงภูมิ
สมั พนั ธ์ การใช้สถิติพน้ื ฐาน รวมถึงทกั ษะด้านการสือ่ สาร การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ

เพ่ือให้เกิดความรู้ความเข้าใจ มีความสามารถทางภูมิศาสตร์ กระบวนการทางภูมิศาสตร์ ทักษะทาง
ภูมศิ าสตร์ และมที กั ษะในศตวรรษที่ 21 ด้านการสื่อสาร การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศ ความสามารถในการคดิ
และแก้ปัญหา มีคุณลักษณะด้านจิตสาธารณะ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งม่ันในการทํางาน มีส่วนร่วมในการจัดการภัย
พบิ ัตแิ ละการอนุรักษ์ส่ิงแวดลอ้ มในทวปี ยโุ รปและแอฟรกิ า

รหัสตัวช้วี ัด
ส ๒.๑ ม.2/1, ม.2/2, ม.2/3, ม.2/4
ส ๒.๒ ม.2/1, ม.2/2
ส ๓.๑ ม.2/1, ม.2/2, ม.2/3, ม.2/4
ส ๓.๒ ม.2/1, ม.2/2, ม.2/3, ม.2/4
รวมทัง้ หมด ๑๔ ตัวชี้วัด

โรงเรยี นสมุ เสา้ วทิ ยา
สาํ นักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเส้าวทิ ยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  113

ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คาํ อธบิ ายรายวิชาพน้ื ฐาน
ส ๒3๑๐1 สังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม 5 กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม
ช้นั มัธยมศึกษาปที ี่ 3 ภาคเรยี นท่ี 1 รวม ๖๐ ช่วั โมง จาํ นวน ๑.๕ หน่วยกติ

ศึกษาและอธิบายการเผยแพร่พระพุทธศาสนา วิเคราะห์ความสําคัญของพระพุทธศาสนา อภิปราย
ความสําคัญของพระพุทธศาสนากับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ศึกษาวิเคราะห์พุทธประวัติจากพุทธรูปปาง
ต่าง ๆ วิเคราะห์และประพฤติตนตามแบบอย่างพุทธสาวกและศาสนิกชนตัวอย่าง อธิบายสังฆคุณและข้อธรรม
สําคัญในกรอบอริยสจั 4 วิเคราะห์หลักธรรมและปฏิบัติตนตามหลกั ธรรมที่ตนนับถอื พัฒนาการเรียนรู้ ด้วยวิธี
คิดแบบโยนิโสมนสิการ คือ วิธีคิด แบบสืบสาเหตุปัจจัย รู้และเข้าใจวิธีสวดมนต์ แผ่เมตตา และการบริหารจัด
เพ่ือนําไปใช้ในชีวิตประจําวัน วิเคราะห์ความแตกต่าง รักการดําเนินชีวิตของศาสนิกชนของศาสนาอื่น อธิบาย
ความแตกต่างของลักษณะการกระทําความผิดคดีอาญาและคดีแพ่ง เห็นความสําคัญและการมีส่วนร่วมตาม
หลักสิทธิมนุษยชน เห็นความสําคัญของวัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทย เลือกรับวัฒนธรรมสากลที่เหมาะสม
วิเคราะห์ปัจจัยที่ก่อให้เกิดปัญหาความขัดแย้งในสังคมเสนอแนวคิดการดํารงชีวิตในสังคมให้มีความสุข อธิบาย
ระบอบการปกครอง วิเคราะห์เปรียบเทียบ การปกครองของไทย กับประเทศอ่ืน ในระบอบประชาธิปไตย
บทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ เกี่ยวกับการเลือกตั้งและตรวจสอบการใช้อํานาจของรัฐ วิเคราะห์ปัญหาและ
ผลกระทบทเ่ี ปน็ อปุ สรรคตอ่ การพัฒนาประเทศ

โดยใช้ทักษะกระบวนการคิด กระบวนการเรียนรู้ การอภิปราย การแก้ปัญหา กระบวนการกลุ่ม
การจัดการและปฏิบัติ เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความรู้ ความเข้าใจ รู้จักคิดวิเคราะห์ แก้ปัญหาและเห็นคุณค่าของการ
นาํ ความรู้ไปใชป้ ระโยชน์ในชีวติ ประจําวัน

เพ่ือให้มีความรู้ ความเข้าใจในศาสนา การปฏิบัติตามกฎหมายในชีวิตประจําวัน มีส่วนร่วมในกิจกรรม
ท่ีส่งเสริมประชาธิปไตย ศรัทธา ยึดม่ันและมีส่วนร่วมในพิธีกรรมทางศาสนา มีคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม
เชื่อม่ัน รัก ภูมิใจ และมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีในท้องถิ่น ตระหนักในสถานภาพ บทบาท
สิทธิ หน้าที่ ในฐานะพลเมืองดีของท้องถ่ิน จังหวัด และประเทศ เห็นคุณค่าของหลักการเศรษฐกิจพอเพียง
และนําไปประยกุ ต์ใชใ้ นชีวิตประจาํ วัน

รหสั ตัวชว้ี ัด
ส ๑.๑ ม.3/1, ม.3/2, ม.3/3, ม.3/4, ม.3/5, ม.3/6, ม.3/7, ม.3/8, ม.3/9, ม.3/10
ส ๑.๒ ม.3/1, ม.3/2, ม.3/3, ม.3/4, ม.3/5, ม.3/6, ม.3/7
ส ๕.๑ ม.3/1, ม.3/2
ส ๕.๒ ม.3/1, ม.3/2, ม.3/3, ม.3/4
รวมทัง้ หมด 23 ตัวชีว้ ดั

โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา
สาํ นักงานเขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลักสตู รสถานศึกษา “โรงเรียนสุมเส้าวทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  114

ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คําอธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน
ส ๒3๑๐3 สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม 6 กล่มุ สาระการเรียนรูส้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม
ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 3 ภาคเรยี นที่ 2 รวม ๖๐ ช่วั โมง จาํ นวน ๑.๕ หน่วยกติ

อธิบายกลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ บทบาทหน้าท่ีของรัฐบาลในระบบเศรษฐกิจ วิเคราะห์
ความสัมพันธ์ระหว่างแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง กับระบบสหกรณ์ ผลเสียจากการว่างงาน สาเหตุและวิธีการ
กีดกันทางการค้าระหว่างประเทศ แสดงความคิดเห็นต่อ นโยบาย และกิจกรรมทางเศรษฐกิจของรัฐบาล
ท่ีมีต่อบุคคลและประเทศชาติแนวทางแก้ปัญหาการว่างงาน มีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหา และพัฒนาท้องถ่ิน
ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง อภิปรายบทบาทความสําคัญของการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจระหว่าง
ประเทศ และผลกระทบที่เกิดจากภาวะเงินเฟ้อ วิเคราะห์ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือและทวีป
อเมริกาใต้ โดยเลือกใช้ แผนท่ีเฉพาะเรื่อง และเคร่ืองมือทางภูมิศาสตร์ สืบค้นข้อมูล วิเคราะห์สาเหตุการเกิด
ภัยพิบัติของทวีปอเมริกาเหนือและทวีปอเมริกาใต้ สํารวจและระบุทําเลที่ตั้งของกิจกรรมทาง เศรษฐกิจและ
สังคมในทวีปอเมรกิ าเหนือและทวีป อเมริกาใต้ วเิ คราะหป์ จั จัยทางกายภาพและปัจจัยทางสงั คมทม่ี ีผลต่อทําเล
ท่ีตั้งของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ และสังคมในทวีปอเมริกา เหนือและทวีปอเมริกาใต้ สืบค้นอภิปรายประเด็น
ปัญหาจากปฏิสัมพันธ์ ระหว่างสภาพแวดล้อม ทางกายภาพกับมนุษย์ที่ เกิดขึ้นในทวีปอเมริกา เหนือและทวีป
อเมริกาใต้ วิเคราะห์แนวทางการจัดการภัยพิบัติและการ จัดการทรัพยากรและ สิ่งแวดล้อมในทวีปอเมริกา
เหนือและทวีปอเมริกาใต้อย่างยั่งยืน ระบุความร่วมมือระหว่างประเทศ ท่ีมีผลต่อการ จัดการทรัพยากรและ
สิ่งแวดล้อม

โดยใช้เคร่ืองมือทางภูมิศาสตร์ในการสืบค้น วิเคราะห์ และสรุปข้อมูลตามกระบวนการภูมิศาสตร์
กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ ใช้ทักษะทางภูมิศาสตร์ด้านการสังเกต การแปลความข้อมูลทางภูมิศาสตร์
การคิดเชิงพ้ืนท่ี การคิดแบบองค์รวม การใช้เทคโนโลยี การใช้เทคนิคและเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ การคิดเชิง
ภมู ิสมั พันธ์ การใชส้ ถติ ิพ้นื ฐาน รวมถงึ ทักษะด้านการส่อื สาร การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศ

เพ่ือให้เกิดความรู้ความเข้าใจ มีความสามารถทางภูมิศาสตร์ กระบวนการทางภูมิศาสตร์ ทักษะทาง
ภูมิศาสตร์ และมีทักษะในศตวรรษท่ี 21 ด้านการสื่อสาร การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ ความสามารถในการคิด
และแก้ปญั หา มีคุณลักษณะด้านจิตสาธารณะ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทํางาน มีส่วนร่วมในการจัดการภยั
พบิ ตั ิและการอนุรักษส์ ิง่ แวดล้อมในทวปี อเมรกิ าเหนอื และทวปี อเมริกาใต้

รหสั ตัวชี้วัด
ส ๒.๑ ม.3/1, ม.3/2, ม.3/3, ม.3/4, ม.3/5
ส ๒.๒ ม.3/1, ม.3/2, ม.3/3, ม.3/4
ส ๓.๑ ม.3/1, ม.3/2, ม.3/3
ส ๓.๒ ม.3/1, ม.3/2, ม.3/3, ม.3/4, ม.3/5, ม.3/6
รวมทงั้ หมด ๑๘ ตวั ช้วี ดั

โรงเรยี นสุมเส้าวทิ ยา
สํานักงานเขตพนื้ ท่กี ารศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลักสตู รสถานศึกษา “โรงเรียนสุมเสา้ วิทยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  115

ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

คาํ อธบิ ายรายวิชาพน้ื ฐาน

ส ๒1102 ประวัตศิ าสตร์ 1 กลุ่มสาระการเรยี นรูส้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นที่ 1 รวม 20 ชว่ั โมง จาํ นวน 0.๕ หน่วยกติ

ศึกษา วิเคราะห์ ตัวอย่างการใช้เวลา ช่วงเวลาและยุคสมัยที่ปรากฏในเอกสารประวัติศาสตร์ไทย
ความสําคัญของเวลา และช่วงเวลาสําหรับการศึกษาประวัติศาสตร์ความสําคัญของเวลา และช่วงเวลาสําหรับ
การศึกษาประวัติศาสตร์ศึกษาการเทียบศักราชที่มาของศักราชที่ปรากฏในเอกสารประวัติศาสตร์ไทย ได้แก่
จ.ศ. / ม.ศ. /ร.ศ./ พ.ศ. / ค.ศ. และ ฮ.ศ.วิธีการเทียบศักราชต่าง ๆ และตัวอย่างการเทียบตัวอย่างการใช้
ศักราชต่าง ๆ ท่ีปรากฏในเอกสารประวัติศาสตร์ไทยตัวอย่างการใช้ศักราชต่าง ๆ ที่ปรากฏในเอกสาร
ประวัติศาสตร์ไทยตัวอย่างหลักฐานในการศึกษาประวัติศาสตร์ไทยสมัยสุโขทัย ทั้งหลักฐานชั้นต้น และหลักฐาน
ชั้นรอง (เช่ือมโยงกับ มฐ.ส ๔.๓) เช่น ข้อความในศิลาจารึกสมัยสุโขทัยเป็นต้น ตัวอย่างหลักฐานในการศึกษา
ประวัติศาสตร์ไทยสมัยสุโขทัย ท้ังหลักฐานช้ันต้น และหลักฐานช้ันรอง (เช่ือมโยงกับ มฐ.ส ๔.๓) เช่น ข้อความ
ในศิลาจารึกสมัยสุโขทัย เป็นต้น (สมัยก่อนประวัติศาสตร์ สมัยก่อนสุโขทยั สมัยสุโขทยั สมัยอยุธยา สมัยธนบรุ ี
สมัยรัตนโกสินทร์) และเหตุการณ์สาํ คัญในสมัยสุโขทัย อธิบายที่ตั้งและสภาพทางภูมศิ าสตร์ของประเทศต่าง ๆ
ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ท่ีมีผลต่อพัฒนาการทางด้านต่าง ๆ พัฒนาการทางสังคม เศรษฐกิจ และ
การเมืองของประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาคเอเชยี ตะวันออกเฉียงใต้ ระบุที่ตั้งและความสาํ คญั ของแหล่งอารยธรรม
ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่นแหล่งมรดกโลกในประเทศต่าง ๆ ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ อิทธิพล
ของอารยธรรมโบราณในดนิ แดนไทยทม่ี ตี อ่ พัฒนาการของสังคมไทยในปัจจบุ ัน

โดยกระบวนการนําวิธีการทางประวัติศาสตร์มาใช้ศึกษา สร้างความคิดรวบยอด กระบวนการ
แก้ปัญหากระบวนการกลุ่ม กระบวนการทํางาน กระบวนการสืบค้น กระบวนการคิดวิเคราะห์ รวบรวมข้อมูล
และจัดระบบข้อมูลอย่างเป็นระบบดว้ ยวิธีการทางประวตั ศิ าสตร์ กระบวนการสืบค้นหาเทคโนโลยสี มัยใหม่

เพ่ือให้เกิดความรู้ ความคิด ความเข้าใจ สามารถสื่อสารสิ่งที่เรียนรู้ มีความสามารถการตัดสินใจและ
นําความรู้ไปใชใ้ นชวี ิตประจาํ วันของตนเอง มีจรยิ ธรรม คณุ ธรรม และคา่ นยิ มที่พึงประสงค์

รหสั ตวั ช้ีวดั
ส ๔.๑ ม.1/1, ม.1/2, ม.1/3
ส ๔.๒ ม.๑/๑, ม.๑/๒
รวมทั้งหมด ๕ ตวั ชวี้ ัด

โรงเรยี นสุมเส้าวทิ ยา
สํานักงานเขตพน้ื ท่ีการศกึ ษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเสา้ วทิ ยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  116

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

คําอธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน

ส ๒1104 ประวัตศิ าสตร์ 2 กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ช้นั มธั ยมศึกษาปที ่ี 1 ภาคเรียนที่ 2 รวม 20 ชั่วโมง จํานวน 0.๕ หนว่ ยกติ

ศึกษา อธิบาย สมัยก่อนประวัติศาสตร์ในดินแดนไทย โดยสังเขป รัฐโบราณในดินแดนไทย เช่น ศรีวิชัย
ตามพรลิงค์ ทวารวดี เป็นต้น รัฐไทย ในดินแดนไทย เช่น ล้านนา นครศรีธรรมราช สุพรรณภูมิ เป็นต้น
การสถาปนาอาณาจักรสุโขทัย และปัจจัยที่เก่ียวข้อง (ปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอก) ความเสื่อมของ
อาณาจักรสุโขทัย วิเคราะห์ พัฒนาการของอาณาจักรสุโขทัย ในด้านการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สังคม
และความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ วิเคราะห์วัฒนธรรมสมัยสุโขทัย เช่น ภาษาไทย วรรณกรรม ประเพณีสําคญั
ศิลปกรรมไทย ภูมิปัญญาไทยในสมัยสุโขทัย เช่น การชลประทาน เคร่ืองสังคมโลก ความเส่ือมของอาณาจักร
สโุ ขทยั

โดยกระบวนการสร้างความคดิ รวบยอด กระบวนการแก้ปญั หา กระบวนการกลุ่ม กระบวนการทํางาน
กระบวนการสืบคน้ กระบวนการคิดวิเคราะห์ รวบรวมข้อมลู และจัดระบบข้อมูลอย่างเปน็ ระบบด้วยวิธีการทาง
ประวตั ศิ าสตร์ กระบวนการสืบคน้ หาเทคโนโลยสี มัยใหม่

เพ่ือให้เกิดความรู้ ความคิด ความเข้าใจ สามารถสื่อสารส่ิงที่เรียนรู้ มีความสามารถการตัดสินใจและ
นําความรไู้ ปใช้ในชวี ติ ประจาํ วันของตนเอง มจี รยิ ธรรม คณุ ธรรม และค่านยิ มที่พงึ ประสงค์

รหสั ตัวชี้วัด
ส ๔.๓ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓
รวมท้ังหมด ๓ ตวั ชีว้ ัด

โรงเรยี นสุมเสา้ วิทยา
สํานักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสุมเส้าวิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  117

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คาํ อธบิ ายรายวิชาพนื้ ฐาน

ส ๒2102 ประวตั ศิ าสตร์ 3 กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2 ภาคเรยี นที่ 1 รวม 20 ชั่วโมง จาํ นวน 0.๕ หน่วยกติ

ศึกษา ประเมิน วิธีการประเมินความน่าเชื่อถือของหลักฐานทางประวัติศาสตร์ในลักษณะต่าง ๆ
อย่างง่าย ๆ เช่น การศึกษาภูมิหลังของผู้ทํา หรือผู้เกี่ยวข้อง สาเหตุ ช่วงระยะเวลารูปลักษณ์ของหลักฐานทาง
ประวัติศาสตร์ เป็นต้น ตัวอย่างการประเมินความน่าเชื่อถือของหลักฐานทางประวัติศาสตร์ไทยท่ีอยู่ในท้องถ่ิน
ของตนเอง หรือหลักฐานสมัยอยุธยา (เช่ือมโยงกับ มฐ.ส ๔.๓) วิเคราะห์ตัวอย่างการวิเคราะห์ข้อมูลจาก
เอกสารต่าง ๆ ในสมัยอยธุ ยา และธนบรุ ี (เชื่อมโยงกบั มฐ.ส ๔.๓) เชน่ ขอ้ ความบางตอนในพระราชพงศาวดาร
อยุธยา จดหมายเหตุชาวต่างชาติ ตัวอย่างการตีความขอ้ มูลจากหลักฐานท่แี สดงเหตุการณส์ ําคัญในสมยั อยธุ ยา
และธนบุรี การแยกแยะระหว่างข้อมูลกับความคิดเห็น รวมท้ังความจริงกับข้อเท็จจริงจากหลักฐานทาง
ประวัติศาสตร์ความสําคัญของการวิเคราะห์ข้อมูล และการตีความทางประวัติศาสตร์ศึกษาอธิบายที่ตั้ง
และสภาพทางภมู ศิ าสตรข์ องภมู ภิ าคต่าง ๆ ในทวปี เอเชยี (ยกเว้นเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต้) ท่มี ผี ลต่อพฒั นาการ
โดยสงั เขปพฒั นาการทางสังคม เศรษฐกิจ และการเมอื งของภมู ิภาคเอเชีย (ยกเวน้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต)้ ระบุ
ท่ีตั้งและความสําคัญของแหล่งอารยธรรมโบราณในภูมิภาคเอเชีย เช่น แหล่งมรดกโลกในประเทศต่าง ๆ
ในภมู ภิ าคเอเชยี อทิ ธิพลของอารยธรรมโบราณท่มี ตี ่อภมู ภิ าคเอเชียในปัจจบุ ัน

โดยกระบวนการสร้างความคดิ รวบยอด กระบวนการแก้ปัญหา กระบวนการกลุ่ม กระบวนการทํางาน
กระบวนการสบื คน้ กระบวนการคิดวิเคราะห์ รวบรวมข้อมลู และจดั ระบบข้อมลู อย่างเป็นระบบด้วยวิธีการทาง
ประวตั ศิ าสตร์ กระบวนการสบื คน้ หาเทคโนโลยีสมัยใหม่

เพื่อให้เกิดความรู้ ความคิด ความเข้าใจ สามารถส่ือสารส่ิงที่เรียนรู้ มีความสามารถในการตัดสินใจ
และนําความรูไ้ ปใช้ในชวี ิตประจาํ วนั ของตนเอง มีจรยิ ธรรม คณุ ธรรม และค่านิยมท่พี งึ ประสงค์

รหสั ตวั ชว้ี ัด
ส ๔.๑ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓
ส ๔.๒ ม.๒/๑, ม.๒/๒
รวมทงั้ หมด ๕ ตัวช้วี ัด

โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา
สํานักงานเขตพนื้ ท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสุมเส้าวิทยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  118

ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คําอธบิ ายรายวชิ าพนื้ ฐาน

ส ๒2104 ประวตั ิศาสตร์ 4 กล่มุ สาระการเรียนรูส้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ 2 ภาคเรียนที่ 2 รวม 20 ชัว่ โมง จํานวน 0.๕ หนว่ ยกติ

ศึกษา วิเคราะห์การสถาปนาอาณาจักรอยุธยาปัจจัยท่ีส่งผลต่อความเจริญรุ่งเรืองของอาณาจักร
อยุธยา พัฒนาการของอาณาจักรอยุธยาในด้านการเมืองการปกครอง สังคม เศรษฐกิจ และความสัมพันธ์
ระหว่างประเทศวิเคราะห์การเสียกรุงศรีอยุธยาคร้ังที่ ๑ และการกู้เอกราช การเสีย กรุงศรีอยุธยาคร้ังท่ี ๒
การกู้เอกราช และการสถาปนาอาณาจักรธนบุรี ระบุภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทย สมัยอยุธยา เช่น การ
ควบคุมกําลังคน และศิลปวัฒนธรรมภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยสมัยธนบุรีวีรกรรมของบรรพบุรุษไทย ผลงาน
ของบคุ คลสาํ คัญของไทยและตา่ งชาติ ที่มสี ว่ นสร้างสรรคช์ าตไิ ทย

โดยกระบวนการสร้างความคิดรวบยอดกระบวนการแก้ปัญหา กระบวนการกลุ่ม กระบวนการทํางาน
กระบวนการสบื คน้ กระบวนการคดิ วิเคราะห์ รวบรวมข้อมูลและจัดระบบข้อมลู อย่างเปน็ ระบบด้วยวิธีการทาง
ประวัตศิ าสตร์ กระบวนการสบื ค้นหาเทคโนโลยสี มัยใหม่

เพื่อให้เกิดความรู้ ความคิด ความเข้าใจ สามารถสื่อสารสิ่งที่เรียนรู้ มีความสามารถในการตัดสินใจ
และนําความรู้ไปใช้ในชวี ติ ประจาํ วันของตนเอง มีจรยิ ธรรม คุณธรรม และคา่ นิยมที่พงึ ประสงค์

รหัสตัวช้ีวัด
ส ๔.๓ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓
รวมท้ังหมด ๓ ตวั ชีว้ ดั

โรงเรยี นสุมเส้าวิทยา
สํานักงานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสมุ เส้าวิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  119

ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คาํ อธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน

ส ๒3102 ประวัตศิ าสตร์ 5 กลุ่มสาระการเรียนร้สู งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 3 ภาคเรยี นท่ี 1 รวม 20 ชวั่ โมง จํานวน 0.๕ หน่วยกติ

อธิบาย วิเคราะห์ข้ันตอนของวิธีการทางประวัติศาสตรส์ าํ หรับการศึกษาเหตกุ ารณท์ างประวัตศิ าสตรท์ ี่
เกิดข้ึนในท้องถ่ินตนเองวิเคราะห์เหตุการณ์สําคัญในสมัยรัตนโกสินทร์ โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์
นําวิธีการทางประวัติศาสตร์มาใช้ในการศึกษาเรื่องราวท่ีเกี่ยวข้องกับตนเอง ครอบครัว และท้องถ่ินของตน
อธิบายท่ีต้ังและสภาพทางภูมิศาสตร์ของภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก (ยกเว้นเอเชีย) ท่ีมีผลต่อพัฒนาการโดยสงั เขป
พัฒนาการทางสังคม เศรษฐกิจ และการเมืองของภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก (ยกเว้นเอเชีย) โดยสังเขป วิเคราะห์
อทิ ธพิ ลของอารยธรรมตะวันตกที่มีผลต่อพัฒนาการและการเปลี่ยนแปลงของสังคมโลก ความร่วมมือและความ
ขัดแย้งในคริสต์ศตวรรษที่ ๒๐ เช่น สงครามโลกคร้ังที่ ๑ คร้ังท่ี ๒ สงครามเย็น องค์การความร่วมมือระหว่าง
ประเทศ

โดยใช้กระบวนการวิเคราะห์เร่ืองราวเหตุการณ์สําคัญทางประวัติศาสตร์ได้อย่างมีเหตุผลตามวิธีการ
ทางประวัติศาสตร์ เพื่อให้เกิดความคิด ความเข้าใจ สามารถส่ือสารสิง่ ที่เรียนรู้ เกิดความรักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์
ซื่อสัตยส์ จุ รติ มีวนิ ยั ใฝเ่ รียนรู้ มุง่ มั่นในการทาํ งาน รกั ความเปน็ ไทย

เพื่อให้เกิดความรู้ ความคิด ความเข้าใจ สามารถสื่อสารสิ่งที่เรียนรู้ มีความสามารถในการตัดสินใจ
และนาํ ความรู้ไปใช้ในชวี ติ ประจาํ วันของตนเองอย่างยง่ั ยนื มีจริยธรรม คุณธรรม และคา่ นยิ มท่ีพึงประสงค์

รหัสตวั ช้วี ดั
ส ๔.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒
ส ๔.๒ ม.๓/๑, ม.๓/๒
รวมทง้ั หมด ๔ ตัวช้วี ดั

โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา
สาํ นักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสมุ เสา้ วิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  120

ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คําอธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน

ส ๒3104 ประวัติศาสตร์ 6 กลุม่ สาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ชั้นมัธยมศึกษาปที ี่ 3 ภาคเรียนท่ี 2 รวม 20 ช่วั โมง จาํ นวน 0.๕ หน่วยกติ

ศึกษา วิเคราะห์ การสถาปนากรุงเทพมหานครเป็นราชธานีของไทย พัฒนาการของไทยในสมัย
รัตนโกสินทร์ทางด้านการเมือง การปกครอง สังคม เศรษฐกิจ และความสัมพันธ์ระหว่างประเทศตามช่วงสมัย
ต่าง ๆ ปัจจัยท่ีส่งผลต่อความม่ันคงและความเจริญรุ่งเรืองของไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ บทบาทของ
พระมหากษัตริย์ไทยในราชวงศ์จักรีในการสร้างสรรค์ความเจริญและความม่ันคงของชาติเหตุการณ์สําคัญสมัย
รตั นโกสนิ ทร์ทมี่ ผี ลต่อการพฒั นาชาติไทย เช่น การทาํ สนธิสัญญาเบาว์ริงในสมัยรัชกาลท่ี ๔ การปฏริ ูปประเทศ
ในสมัยรัชกาลที่ ๕ การเข้าร่วมสงครามโลกคร้ังท่ี ๑ และครั้งท่ี ๒ โดยวิเคราะห์สาเหตุปัจจัย และผลของ
เหตกุ ารณต์ า่ ง ๆ เหตุการณ์สําคญั สมยั รตั นโกสินทร์ที่มีผลต่อการพฒั นาชาตไิ ทย เชน่ การทําสนธสิ ัญญาเบาว์ริง
ในสมัยรัชกาลที่ ๔ การปฏิรูปประเทศในสมัยรัชกาลที่ ๕ การเข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่ ๑ และครั้งท่ี ๒
โดยวิเคราะห์สาเหตุปัจจัย และผลของเหตุการณ์ต่าง ๆ ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยในสมัยรัตนโกสินทร์
บทบาทของไทยต้งั แต่เปลยี่ นแปลง การปกครองจนถงึ ปัจจบุ นั ในสงั คมโลก

โดยกระบวนการสร้างความคดิ รวบยอด กระบวนการแก้ปญั หา กระบวนการกลุ่ม กระบวนการทํางาน
กระบวนการสบื คน้ กระบวนการคดิ วิเคราะห์ รวบรวมข้อมูลและจดั ระบบข้อมลู อย่างเปน็ ระบบด้วยวิธีการทาง
ประวัติศาสตร์ กระบวนการสืบค้นหาเทคโนโลยสี มัยใหม่

เพ่ือให้เกิดความรู้ ความคิด ความเข้าใจ สามารถส่ือสารส่ิงท่ีเรียนรู้ มีความสามารถการตัดสินใจ
และนําความรูไ้ ปใช้ในชีวติ ประจําวนั ของตนเอง มจี รยิ ธรรม คุณธรรม และค่านยิ มท่ีพึงประสงค์

รหัสตวั ชี้วดั
ส ๔.๓ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔
รวมทงั้ หมด ๔ ตวั ช้วี ัด

โรงเรยี นสมุ เส้าวทิ ยา
สาํ นักงานเขตพ้นื ท่กี ารศึกษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสตู รสถานศึกษา “โรงเรียนสมุ เสา้ วิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  121

ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

รายวิชาเพิ่มเติม

รายวชิ าเพิ่มเติมระดบั ประถมศึกษา จํานวน - ชวั่ โมง
ส ๑๑๒๐๑ หนา้ ที่พลเมอื ง ๑ จาํ นวน - ช่ัวโมง
ส ๑๒๒๐2 หนา้ ทพ่ี ลเมือง ๒ จํานวน - ช่ัวโมง
ส ๑๓๒๐3 หน้าทพ่ี ลเมือง ๓ จาํ นวน - ชวั่ โมง
ส ๑๔๒๐4 หน้าทพ่ี ลเมอื ง ๔ จาํ นวน - ชวั่ โมง
ส ๑๕๒๐5 หนา้ ที่พลเมือง ๕ จาํ นวน - ชัว่ โมง
ส ๑๖๒๐6 หนา้ ที่พลเมอื ง ๖
จํานวน - ช่วั โมง
รายวชิ าเพ่มิ เติมระดบั มธั ยมศึกษา จํานวน - ชั่วโมง
ส 21๒๐๑ หนา้ ท่ีพลเมอื ง ๑ จาํ นวน - ชวั่ โมง
ส 21๒๐2 หน้าทีพ่ ลเมอื ง ๒ จํานวน - ชว่ั โมง
ส 22๒๐3 หนา้ ทพ่ี ลเมอื ง ๓ จํานวน - ชว่ั โมง
ส 22๒๐4 หน้าท่ีพลเมอื ง ๔ จํานวน - ชวั่ โมง
ส 23๒๐5 หนา้ ท่พี ลเมือง ๕
ส 23๒๐6 หนา้ ที่พลเมอื ง ๖

โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสตู รสถานศึกษา “โรงเรียนสมุ เสา้ วทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  122

ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑๑201 หนา้ ทพี่ ลเมือง ๑ คาํ อธบิ ายรายวิชาเพมิ่ เตมิ
ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๑ กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ งั คมศกึ ษาศาสนาและวฒั นธรรม
เวลา – ชวั่ โมง

ปฏิบัติตนเป็นผู้มีมารยาทไทยในเร่ืองการแสดงความเคารพการรับประทานอาหารการทักทายด้วย
วาจาและยิ้มแสดงออกถึงความกตัญญูกตเวทีต่อพ่อแม่และญาติผู้ใหญ่เห็นความสําคัญของภาษาไทยปฏิบัติตน
เป็นผู้มีวินัยในตนเองในเร่ืองความซ่ือสัตย์สุจริตขยันหมั่นเพียรอดทนใฝ่หาความรู้ตั้งใจปฏิบัติหน้าท่ีและยอมรบั
ผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง เข้าร่วมกิจกรรมเก่ียวกับชาติศาสนาและสถาบันพระมหากษัตริย์ปฏิบัติตน
ตามพระบรมราโชวาทในเรื่องการออมและการประหยัดหลักการทรงงานในเร่อื งการประหยัดความเรียบง่ายได้
ประโยชน์สูงสุดความซ่ือสัตย์สุจริตและจริงใจต่อกันและหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงปฏิบัติตนเป็นผู้มี
วินัยในตนเองในเร่ืองความซ่ือสัตย์สุจริตขยันหมั่นเพียรอดทนใฝ่หาความรู้ต้ังใจปฏิบัติหน้าท่ีและยอมรับผลที่
เกิดจากการกระทําของตนเอง ปฏิบัติตนตามข้อตกลงกติกาและหน้าที่ท่ีต้องปฏิบัติในห้องเรียนในเร่ืองการ
รักษาความสะอาดการรักษาของใช้ร่วมกันและการส่งงานปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าท่ีในฐานะสมาชิกท่ีดีของ
ครอบครัวและห้องเรียนในเรื่องการเชื่อฟังคําสั่งสอนของพ่อแม่ญาติผู้ใหญ่และครูปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยใน
ตนเองในเรื่องความซ่ือสัตย์สุจริตขยันหม่ันเพียรอดทนใฝ่หาความรู้ต้ังใจปฏิบัติหน้าที่และยอมรับผลท่ีเกิดจาก
การกระทําของตนเอง ยอมรับความเหมือนและความแตกต่างของตนเองและผู้อื่นในเร่ืองเชื้อชาติภาษาเพศ
สุขภาพความพิการความสามารถถิ่นกําเนิดฯลฯยกตัวอย่างความขัดแย้งในห้องเรียนในกรณีความคิดเห็นไม่
ตรงกันการละเมิดสิทธิของผู้อื่นและเสนอวิธีการแก้ปัญหาโดยสันติวิธีปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเรื่อง
ความซือ่ สตั ย์สจุ ริตอดทนและยอมรับผลทเี่ กิดจากการกระทําของตนเอง

โดยใช้กระบวนการคิดกระบวนการกลุ่มกระบวนการปฏิบัติกระบวนการเผชิญสถานการณ์
และกระบวนการแกป้ ญั หา

เพ่ือให้ผู้เรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทยภาคภูมิใจและรักษาไว้ซ่ึงความเป็นไทยแสดงออกถึงความรัก
ชาติยึดม่ันในศาสนาเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตยอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสันติ
สามารถจดั การความขดั แย้งดว้ ยสันติวธิ ีและมีวนิ ยั ในตนเอง

ผลการเรยี นรู้
๑. ปฏบิ ตั ติ นเปน็ ผูม้ ีมารยาทไทย
๒. แสดงออกถงึ ความกตญั ญกู ตเวทตี ่อบุคคลในครอบครัว
๓. เหน็ ความสาํ คัญของภาษาไทย
๔. เขา้ ร่วมกจิ กรรมเกีย่ วกับชาตศิ าสนาและสถาบนั พระมหากษัตรยิ ์
๕. ปฏบิ ตั ิตนตามพระบรมราโชวาทหลกั การทรงงานและหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง
๖. ปฏิบตั ติ นตามข้อตกลงกตกิ าและหนา้ ทท่ี ี่ตอ้ งปฏบิ ตั ิในห้องเรียน
๗. ปฏบิ ตั ิตนตามบทบาทหนา้ ที่ในฐานะสมาชิกที่ดีของครอบครัวและหอ้ งเรียน
๘. ยอมรับความเหมือนและความแตกตา่ งของตนเองและผอู้ น่ื
๙. ยกตัวอย่างความขัดแย้งในหอ้ งเรยี นและเสนอวิธีการแกป้ ญั หาโดยสนั ติวธิ ี
๑๐. ปฏบิ ัติตนเปน็ ผูม้ ีวนิ ยั ในตนเอง

รวมทงั้ หมด ๑๐ ผลการเรยี นรู้

โรงเรยี นสมุ เสา้ วทิ ยา
สํานักงานเขตพนื้ ท่กี ารศกึ ษาประถมศึกษาอดุ รธานี เขต ๑

หลกั สตู รสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเส้าวิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  123

ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑2202 หน้าทพี่ ลเมอื ง 2 คาํ อธบิ ายรายวชิ าเพ่มิ เตมิ
ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 2 กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษาศาสนาและวฒั นธรรม
เวลา – ชวั่ โมง

ปฏิบัติตนเป็นผู้มีมารยาทไทยในเร่ืองการพูดด้วยถ้อยคําไพเราะและการมีกิริยาสุภาพอ่อนน้อม
แสดงออกถึงความกตัญญูกตเวทีต่อบุคคลในโรงเรียนเห็นประโยชน์ของการแต่งกายด้วยผ้าไทยปฏิบัติตนเป็นผู้
มีวินัยในตนเองในเรื่องความซื่อสัตย์สุจริตขยันหม่ันเพียรอดทนใฝ่หาความรู้ต้ังใจปฏิบัติหน้าท่ีและยอมรับผลท่ี
เกิดจากการกระทําของตนเอง เข้าร่วมกิจกรรมเกี่ยวกับชาติศาสนาและสถาบันพระมหากษัตริย์ปฏิบัติตนตาม
พระบรมราโชวาทในเรื่องความขยันและความอดทนหลักการทรงงานในเร่ืองการพึ่งตนเองและรู้รักสามัคคีและ
หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเรื่องความซื่อสัตย์สุจริตขยันหม่ันเพียร
อดทนใฝ่หาความรู้ตั้งใจปฏิบัติหน้าที่และยอมรับผลที่เกิดจากการกระทําของตนเอง ปฏิบัติตนตามกฎระเบียบ
และหน้าท่ีที่ต้องปฏิบัติในโรงเรียนในเรื่องการแต่งกายการเข้าแถวการดูแลพ้ืนท่ีท่ีได้รับมอบหมายปฏิบัติตน
ตามบทบาทหน้าที่ในฐานะสมาชิกที่ดีของห้องเรียนและโรงเรียนในเรื่องการเป็นผู้นําและการเป็นสมาชิกท่ีดี
หน้าท่ีและความรับผิดชอบปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเร่ืองความซอื่ สตั ย์สุจริตขยันหมัน่ เพียรอดทนใฝห่ า
ความรู้ต้ังใจปฏบิ ตั หิ น้าท่แี ละยอมรบั ผลทเ่ี กดิ จากการกระทาํ ของตนเอง ยอมรบั ความเหมือนและความแตกต่าง
ของตนเองและผู้อ่ืนในเรื่องเชื้อชาติภาษาเพศสุขภาพความพิการความสามารถถิ่นกําเนิดฯลฯยกตัวอย่างความ
ขัดแยง้ ในโรงเรียนในกรณหี น้าทแ่ี ละความรบั ผดิ ชอบและการใช้ของส่วนรวมและเสนอวธิ กี ารแกป้ ญั หาโดยสันติ
วิธีปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเร่ืองความซ่ือสัตย์สุจริตอดทนและยอมรับผลที่เกิดจากการกระทําของ
ตนเอง

โดยใช้กระบวนการคิดกระบวนการกลุ่มกระบวนการปฏิบัติกระบวนการเผชิญสถานการณ์
และกระบวนการแก้ปญั หา

เพ่ือให้ผู้เรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทยภาคภูมิใจและรักษาไว้ซึ่งความเป็นไทยแสดงออกถึงความรัก
ชาติยึดมั่นในศาสนาเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตยอยู่ร่วมกับผู้อ่ืนอย่างสันติ
สามารถจดั การความขัดแย้งด้วยสนั ตวิ ธิ แี ละมวี ินัยในตนเอง

ผลการเรยี นรู้
๑. ปฏิบัติตนเป็นผู้มมี ารยาทไทย
๒. แสดงออกถงึ ความกตญั ญกู ตเวทีต่อบคุ คลในโรงเรยี น
๓. เหน็ ประโยชน์ของการแต่งกายดว้ ยผ้าไทย
๔. เข้ารว่ มกิจกรรมเกีย่ วกบั ชาตศิ าสนาและสถาบนั พระมหากษัตริย์
๕. ปฏิบตั ติ นตามพระบรมราโชวาทหลกั การทรงงานและหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
๖. ปฏบิ ตั ิตนตามกฎระเบียบและหน้าทที่ ีต่ อ้ งปฏิบตั ใิ นโรงเรยี น
๗. ปฏิบตั ติ นตามบทบาทหนา้ ทใ่ี นฐานะสมาชกิ ท่ดี ขี องห้องเรียนและโรงเรยี น
๘. ยอมรับความเหมอื นและความแตกต่างของตนเองและผอู้ ่นื
๙. ยกตัวอย่างความขดั แยง้ ในโรงเรยี นและเสนอวธิ กี ารแก้ปัญหาโดยสันติวธิ ี
๑๐. ปฏบิ ัติตนเป็นผ้มู วี ินยั ในตนเอง

รวมทงั้ หมด ๑๐ ผลการเรยี นรู้

โรงเรยี นสมุ เสา้ วทิ ยา
สํานักงานเขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสตู รสถานศึกษา “โรงเรียนสมุ เสา้ วทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  124

ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑3203 หนา้ ทพ่ี ลเมือง 3 คาํ อธบิ ายรายวชิ าเพิ่มเตมิ
ช้นั ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 กลมุ่ สาระการเรยี นรู้สงั คมศกึ ษาศาสนาและวฒั นธรรม
เวลา – ชั่วโมง

ปฏิบัติตนเป็นผู้มีมารยาทไทยในเร่ืองการต้อนรับผู้มาเยือนและการปฏิบัติตนตามกาลเทศะแสดงออก
ถึงความกตัญญูกตเวทีต่อบุคคลในชุมชนเห็นคุณค่าของภูมิปัญญาท้องถิ่นในเรื่องต่าง ๆ ปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัย
ในตนเองในเร่ืองความซื่อสัตย์สุจริตขยันหมั่นเพียรอดทนและยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง
เข้าร่วมกิจกรรมเกี่ยวกับชาติศาสนาและสถาบันพระมหากษัตริย์ปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาทในเร่ืองความ
ซื่อสัตย์และความเสียสละหลักการทรงงานในเรื่องการมีส่วนร่วมและความเพียรและหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียงปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเร่ืองความซ่ือสัตย์สุจริตขยันหมน่ั เพียรอดทนใฝ่หาความร้ตู ้ังใจปฏบิ ตั ิ
หน้าที่และยอมรับผลที่เกิดจากการกระทําของตนเอง ปฏิบัติตนตามข้อตกลงกติกากฎระเบียบและหน้าท่ีท่ีต้อง
ปฏบิ ตั ิในหอ้ งเรียนและโรงเรียนในเร่ืองการใช้และการดแู ลรกั ษาส่ิงของเครื่องใช้และสถานท่ขี องส่วนรวมปฏิบัติ
ตนตามบทบาทหน้าท่ีในฐานะสมาชิกท่ีดีของห้องเรียนและโรงเรียนในเร่ืองการใช้สิทธิและหน้าท่ีและการใช้
เสรีภาพอย่างรับผิดชอบมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ของห้องเรียนและโรงเรียนปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเอง
ในเรื่องความซื่อสัตย์สุจริตขยันหม่ันเพียรอดทนใฝ่หาความรู้ต้ังใจปฏิบัติหน้าท่ีและยอมรับผลที่เกิดจากการ
กระทําของตนเอง ยอมรับความเหมอื นและความแตกต่างระหว่างบคุ คลในเรื่องเช้ือชาติภาษาเพศสุขภาพความ
พิการความสามารถถิ่นกําเนิดสถานะของบุคคลฯลฯอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสันติและพึ่งพาซ่ึงกันและกันด้วยการ
ไม่รังแกไม่ทําร้ายไม่ล้อเลียนช่วยเหลือซึ่งกันและกันและแบ่งปันยกตัวอย่างความขัดแย้งในชุมชนในกรณีการใช้
สาธารณสมบัติและการรักษาส่ิงแวดล้อมและเสนอวิธีการปัญหาโดยสันติวิธีปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองใน
เรอ่ื งความซอื่ สัตย์สจุ ริตอดทนและยอมรับผลท่ีเกดิ จากการกระทาํ ของตนเอง

โดยใช้กระบวนการคิดกระบวนการกลุ่มกระบวนการปฏิบัติกระบวนการเผชิญสถานการณ์
และกระบวนการแก้ปัญหา

เพื่อให้ผู้เรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทยภาคภูมิใจและรักษาไว้ซ่ึงความเป็นไทยแสดงออกถึงความรัก
ชาติยึดม่ันในศาสนาเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตยอยู่ร่วมกับผู้อ่ืนอย่างสันติ
สามารถจัดการความขัดแยง้ ด้วยสนั ตวิ ิธแี ละมีวนิ ัยในตนเอง

ผลการเรยี นรู้
๑. ปฏิบตั ิตนเป็นผู้มีมารยาทไทย
๒. แสดงออกถงึ ความกตัญญกู ตเวทีตอ่ บุคคลในชุมชน
๓. เหน็ คุณค่าของภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่ิน
๔. เข้าร่วมกจิ กรรมเกย่ี วกบั ชาติศาสนาและสถาบนั พระมหากษตั ริย์
๕. ปฏิบัตติ นตามพระบรมราโชวาทหลกั การทรงงานและหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง
๖. ปฏบิ ตั ิตนตามขอ้ ตกลงกติกากฎระเบยี บและหน้าทที่ ตี่ อ้ งปฏิบัติในห้องเรียนและโรงเรียน
๗. ปฏิบัตติ นตามบทบาทหนา้ ทีแ่ ละมสี ่วนรว่ มในกิจกรรมตา่ ง ๆ ของหอ้ งเรียนและโรงเรยี น
๘. ยอมรบั และอยู่รว่ มกบั ผอู้ ่ืนอย่างสันติ
๙. ยกตัวอย่างความขดั แยง้ ในชมุ ชนและเสนอวิธกี ารแกป้ ัญหาโดยสนั ติวิธี
๑๐. ปฏบิ ตั ติ นเป็นผู้มีวินยั ในตนเอง

รวมท้งั หมด ๑๐ ผลการเรยี นรู้

โรงเรยี นสุมเสา้ วิทยา

สาํ นักงานเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสุมเส้าวิทยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  125

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑4204 หนา้ ทพ่ี ลเมือง 4 คาํ อธบิ ายรายวิชาเพ่ิมเติม
ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 4 กล่มุ สาระการเรียนร้สู งั คมศกึ ษาศาสนาและวฒั นธรรม
เวลา – ช่วั โมง

เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนเป็นผู้มีมารยาทไทยในพิธีการต่าง ๆ ในเรื่องการกล่าวคําต้อนรับการแนะนํา
ตัวเองและแนะนําสถานที่แสดงออกถึงความกตัญญูกตเวทีต่อผู้ทําประโยชน์ในสังคมมีส่วนร่วมใน
ขนบธรรมเนียมประเพณีไทยในท้องถ่ินปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเร่ืองความซื่อสัตย์สุจริตอดทนและ
ยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง เห็นความสําคัญและแสดงออกถึงความรักชาติยึดม่ันในศาสนาและ
เทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ในเร่ืองการใช้สินค้าไทยดูแลรักษาโบราณสถานโบราณวัตถุและสาธารณสมบัติ
ปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนท่ีดีปฏิบัติตนตามพระราชจริยวัตรและพระจริยวัตรปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาทใน
เร่ืองการมีวินัยและการข่มใจหลักการทรงงานในเรื่องประโยชน์ส่วนรวมและพออยู่พอกินและหลักปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียงปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเร่ืองความซื่อสัตย์สุจริตขยันหม่ันเพียรอดทนใฝ่หาความรู้
ตั้งใจปฏิบัตหิ น้าทีแ่ ละยอมรับผลทเี่ กิดจากการกระทําของตนเอง มีส่วนรว่ มในการสรา้ งและปฏบิ ตั ติ ามข้อตกลง
กติกาของห้องเรียนในเร่ืองการรักษาความสะอาดการรักษาของใช้ร่วมกันและการส่งงานโดยใช้กระบวนการมี
ส่วนร่วมในการสร้างข้อตกลงกติกาด้วยหลักเหตุผลและยึดถือประโยชน์ส่วนรวมปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าที่
ของการเป็นสมาชิกท่ีดีของครอบครัวและห้องเรียนในเร่ืองการเป็นผู้นําและการเป็นสมาชิกท่ีดีการมีเหตุผล
ยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นและการปฏิบัติตามเสียงข้างมากและยอมรับเสียงข้างน้อยมีส่วนร่วมและ
รับผิดชอบในการตัดสินใจในกิจกรรมของครอบครัวและห้องเรียนปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเรื่องความ
ซ่ือสัตย์สจุ รติ ขยนั หม่ันเพียรอดทนใฝ่หาความรตู้ ัง้ ใจปฏบิ ตั ิหน้าท่แี ละยอมรบั ผลทีเ่ กิดจากการกระทําของตนเอง
ยอมรับความเหมือนและความแตกต่างระหว่างบุคคลในเรื่องเชื้อชาติภาษาเพศสุขภาพความพิการ
ความสามารถถ่ินกําเนิดสถานะของบุคคลฯลฯอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสันติและพ่ึงพาซ่ึงกันและกันในเรื่องการไม่
รงั แกไมท่ ํารา้ ยไม่ล้อเลียนช่วยเหลือซึง่ กนั และกันและแบ่งปันวเิ คราะหป์ ัญหาความขัดแยง้ ในทอ้ งถนิ่ ในกรณกี าร
ใช้สาธารณสมบัติและการรักษาสิ่งแวดล้อมและเสนอแนวทางการแก้ปัญหาโดยสันติวิธีปฏิบัติตนเป็นผู้มวี ินยั ใน
ตนเองในเร่ืองความซอื่ สตั ยส์ ุจริตอดทนและยอมรบั ผลท่เี กิดจากการกระทําของตนเอง

โดยใช้กระบวนการคิดกระบวนการกลุ่มกระบวนการปฏิบัติกระบวนการเผชิญสถานการณ์
และกระบวนการแก้ปญั หา

เพ่ือให้ผู้เรียนมีลักษณะที่ดีของคนไทยภาคภูมิใจและรักษาไว้ซ่ึงความเป็นไทยแสดงออกถึงความรัก
ชาติยึดมั่นในศาสนาเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตยอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสันติ
สามารถจดั การความขัดแยง้ ด้วยสันติวธิ ีและมีวินยั ในตนเอง

ผลการเรยี นรู้
๑. เห็นคณุ ค่าและปฏบิ ตั ิตนเป็นผู้มมี ารยาทไทย
๒. แสดงออกถงึ ความกตัญญูกตเวทีต่อผทู้ าํ ประโยชนใ์ นสังคม
๓. มีสว่ นรว่ มในขนบธรรมเนยี มประเพณีไทย
๔. เหน็ ความสาํ คญั และแสดงออกถึงความรกั ชาตยิ ดึ มัน่ ในศาสนาและเทดิ ทนู สถาบันพระมหากษัตริย์
๕. ปฏบิ ตั ิตนตามพระบรมราโชวาทหลกั การทรงงานและหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง
๖. มสี ่วนร่วมในการสรา้ งและปฏบิ ตั ิตามขอ้ ตกลงกตกิ าของหอ้ งเรยี น

โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา
สาํ นักงานเขตพนื้ ทีก่ ารศึกษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสมุ เส้าวทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  126

ตามหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

๗. ปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าท่ีมีส่วนร่วมและรับผดิ ชอบในการตัดสนิ ใจในกจิ กรรมของครอบครวั และ
หอ้ งเรียน

๘. ยอมรับและอยูร่ ว่ มกับผอู้ ่ืนอยา่ งสันตแิ ละพ่งึ พาซ่งึ กนั และกนั
๙. วเิ คราะห์ปญั หาความขดั แยง้ ในทอ้ งถ่นิ และเสนอแนวทางการแกป้ ัญหาโดยสันตวิ ธิ ี
๑๐. ปฏิบัตติ นเปน็ ผู้มีวินยั ในตนเอง
รวมท้งั หมด ๑๐ ผลการเรียนรู้

โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา
สาํ นักงานเขตพื้นท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สตู รสถานศึกษา “โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  127

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑5205 หนา้ ทพี่ ลเมอื ง 5 คาํ อธบิ ายรายวชิ าเพมิ่ เตมิ
ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 5 กล่มุ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษาศาสนาและวฒั นธรรม
เวลา – ชั่วโมง

เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนเป็นผู้มีมารยาทไทยในการสนทนาการปฏิบัติตนตามกาลเทศะและการ
ต้อนรับผู้มาเยือนรู้คุณค่าใช้อย่างประหยัดคุ้มค่าและบํารุงรักษาทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมมีส่วนร่วม
ในศิลปวัฒนธรรมไทยปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเรื่องความซื่อสัตย์สุจริตตั้งใจปฏิบัติหน้าท่ีและยอมรับ
ผลท่เี กดิ จากการกระทําของตนเอง เห็นคุณคา่ และแสดงออกถึงความรักชาติยึดมัน่ ในศาสนาและเทิดทนู สถาบนั
พระมหากษัตริย์ด้วยการใช้สินค้าไทยดูแลรักษาโบราณสถานโบราณวัตถุและสาธารณสมบัติปฏิบัติตนเป็นศา
สนิกชนที่ดีปฏิบัติตนตามพระราชจริยวัตรและพระจริยวัตรปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาทในเรื่องความ
เอื้อเฟื้อเผ่ือแผ่และความสามัคคีหลักการทรงงานในเรื่องการทําตามลําดับข้ันและทํางานอย่างมีความสุขและ
หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเรื่องความซ่ือสัตย์สุจริตขยันหมั่นเพียร
อดทนใฝ่หาความรู้ต้ังใจปฏิบัติหน้าท่ีและยอมรบั ผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง มีส่วนร่วมในการสร้างและ
ปฏิบัติตนตามกฎระเบียบของโรงเรียนในการรักษาความสะอาดการรักษาของใช้ร่วมกันและการดูแลพ้ืนท่ีที่
ได้รับมอบหมายโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมในการสร้างกฎระเบียบด้วยหลักเหตุผลและยึดถือประโยชน์
ส่วนรวมปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าที่ของการเป็นสมาชิกที่ดีของห้องเรียนและโรงเรียนในเร่ืองการยึดถือหลัก
ความจริงความดีงามความถูกต้องและหลักเหตุผลการยึดถือประโยชน์ของส่วนรวมเป็นสําคัญการยึดหลักความ
เสมอภาคและความยุติธรรมมีส่วนร่วมและรับผิดชอบในการตัดสินใจในกิจกรรมของห้องเรียนและโรงเรียน
ปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเรื่องความซ่ือสัตย์สุจริตขยันหมั่นเพียรอดทนใฝ่หาความรู้ตั้งใจปฏิบัติหน้าท่ี
และยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง ยอมรับความหลากหลายทางสังคมวัฒนธรรมในท้องถิ่นในเร่ือง
วิถีชีวิตวัฒนธรรมศาสนาและสิ่งแวดล้อมอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสันติและพึ่งพากันด้วยการเคารพซึ่งกันและกันไม่
แสดงกิริยาวาจาดูหม่ินผู้อ่ืนช่วยเหลือซ่ึงกันและกันและแบ่งปันวิเคราะห์ปัญหาความขัดแย้งในภูมิภาคของ
ตนเองในเร่ืองการจัดการทรัพยากรและการขัดแย้งทางความคิดและเสนอแนวทางการแก้ปัญหาโดยสันติวิธี
ปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเร่ืองความซื่อสัตย์สุจริตความอดทนและยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของ
ตนเอง

โดยใช้กระบวนการคิดกระบวนการกลุ่มกระบวนการปฏิบัติกระบวนการเผชิญสถานการณ์
และกระบวนการแกป้ ัญหา

เพ่ือให้ผู้เรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทยภาคภูมิใจและรักษาไว้ซ่ึงความเป็นไทยแสดงออกถึงความรัก
ชาติยึดม่ันในศาสนาเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตยอยู่ร่วมกับผู้อ่ืนอย่างสันติ
สามารถจัดการความขดั แยง้ ดว้ ยสนั ตวิ ิธีและมวี ินัยในตนเอง

ผลการเรยี นรู้
๑. เหน็ คุณคา่ และปฏบิ ัติตนเป็นผมู้ มี ารยาทไทย
๒. รู้คุณคา่ และบาํ รุงรกั ษาทรพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อม
๓. มสี ่วนรว่ มในศลิ ปวฒั นธรรมไทย
๔. เหน็ คุณคา่ และแสดงออกถึงความรักชาติยึดม่นั ในศาสนาและเทดิ ทูนสถาบันพระมหากษัตรยิ ์
๕. ปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาทหลกั การทรงงานและหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

โรงเรยี นสมุ เส้าวิทยา
สํานักงานเขตพ้นื ที่การศึกษาประถมศึกษาอดุ รธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสมุ เสา้ วทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  128

ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

๖. มสี ่วนร่วมในการสรา้ งและปฏบิ ัติตามกฎระเบยี บของโรงเรียน
๗. ปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าท่ีมีส่วนร่วมและรับผิดชอบในการตัดสินใจในกิจกรรมของห้องเรียนและ
โรงเรียน
๘. ยอมรับความหลากหลายทางสังคมวัฒนธรรมในท้องถิ่นและอยู่ร่วมกับผู้อ่ืนอย่างสันติและพึ่งพาซึ่ง
กนั และกนั
๙. วเิ คราะหป์ ัญหาความขัดแย้งในภมู ิภาคของตนเองและเสนอแนวทางการแก้ปัญหาโดยสันตวิ ิธี
๑๐. ปฏบิ ัตติ นเป็นผู้มวี ินัยในตนเอง
รวมทง้ั หมด ๑๐ ผลการเรยี นรู้

โรงเรยี นสุมเส้าวทิ ยา
สํานักงานเขตพืน้ ท่ีการศกึ ษาประถมศกึ ษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเส้าวทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  129

ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ส ๑6206 หนา้ ทพ่ี ลเมือง 6 คําอธบิ ายรายวชิ าเพิ่มเตมิ
ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 6 กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ งั คมศกึ ษาศาสนาและวฒั นธรรม
เวลา – ช่วั โมง

ปฏบิ ัติตนและชักชวนผอู้ ่นื ให้มมี ารยาทไทยในเร่ืองการแสดงความเคารพการสนทนาการปฏิบัตติ นตาม
กาลเทศะและการต้อนรับผู้มาเยือนมีส่วนร่วมและชักชวนผู้อื่นให้อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมมี
ส่วนร่วมในขนบธรรมเนียมประเพณีศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทยปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเร่ือง
ความซอื่ สัตยส์ ุจรติ ต้ังใจปฏิบตั หิ นา้ ที่และยอมรบั ผลท่เี กิดจากการกระทําของตนเอง เห็นคุณคา่ และแนะนําผอู้ ่นื
ใหแ้ สดงออกถงึ ความรักชาตยิ ึดมัน่ ในศาสนาและเทดิ ทูนสถาบันพระมหากษตั ริย์ด้วยการใช้สินค้าไทยดแู ลรักษา
โบราณสถานโบราณวัตถุและสาธารณสมบัติปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนที่ดีปฏิบัติตนตามพระราชจริยวัตรและ
พระจริยวัตรปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาทในเร่ืองความใฝ่รู้ความกตัญญูหลักการทรงงานในเร่ืององค์รวม
และทําให้ง่ายและหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเรื่องความซื่อสัตย์สุจริต
ขยันหม่ันเพียรอดทนใฝ่หาความรู้ต้ังใจปฏิบัติหน้าที่และยอมรับผลที่เกิดจากการกระทําของตนเอง ปฏิบัติตน
และแนะนําผู้อ่ืนให้ปฏิบัติตามข้อตกลงกติกากฎระเบียบของห้องเรียนและโรงเรียนในการใช้และดูแลรักษา
สิ่งของเคร่ืองใช้วัสดุอุปกรณ์และสถานท่ีของส่วนรวมเห็นคุณค่าและปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าท่ีของการเป็น
สมาชิกที่ดีของห้องเรียนและโรงเรียนด้วยการเป็นผู้นําและการเป็นสมาชิกท่ีดีการยึดถือประโยชน์ของส่วนรวม
เป็นสําคัญการใช้สิทธิและหน้าที่การใช้เสรีภาพอย่างรับผิดชอบมีส่วนร่วมและรับผิดชอบในการตัดสินใจใน
กิจกรรมของห้องเรียนและโรงเรียนปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเรื่องความซ่ือสัตย์สุจริตขยันหมั่นเพียร
อดทนใฝ่หาความรู้ตั้งใจปฏิบัติหน้าท่ีและยอมรับผลที่เกิดจากการกระทําของตนเอง ยอมรับความหลากหลาย
ทางสังคมวัฒนธรรมในประเทศไทยในเร่ืองวิถีชีวิตวัฒนธรรมศาสนาและส่ิงแวดล้อมอยู่ร่วมกับผู้อ่ืนอย่างสันติ
และพ่ึงพากันในเรื่องการเคารพซ่ึงกันและกันไม่แสดงกิริยาวาจาดูหมิ่นผู้อื่นช่วยเหลือซึ่งกันและกันและแบ่งปัน
วิเคราะห์ปัญหาความขัดแย้งในประเทศไทยในเรื่องการการละเมิดสิทธิการรักษาส่ิงแวดล้อมและเสนอแนว
ทางการแก้ปัญหาโดยสันติวิธีปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเองในเร่ืองความซื่อสัตย์สุจริตอดทนและยอมรับผลท่ี
เกดิ จากการกระทําของตนเอง

โดยใช้กระบวนการคิดกระบวนการกลุ่มกระบวนการปฏิบัติกระบวนการเผชิญสถานการณ์
และกระบวนการแกป้ ญั หา

เพื่อให้ผู้เรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทยภาคภูมิใจและรักษาไว้ซ่ึงความเป็นไทยแสดงออกถึงความรัก
ชาติยึดม่ันในศาสนาเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตยอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสันติ
สามารถจดั การความขัดแยง้ ดว้ ยสันติวธิ แี ละมวี นิ ัยในตนเอง

ผลการเรยี นรู้
๑. ปฏิบตั ติ นและชักชวนผู้อื่นใหม้ ีมารยาทไทย
๒. มสี ่วนร่วมและชกั ชวนผ้อู น่ื ใหอ้ นุรกั ษท์ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อม
๓. มสี ว่ นร่วมในขนบธรรมเนียมประเพณีศลิ ปวัฒนธรรมและภูมปิ ญั ญาไทย
๔. เห็นคุณค่าและแนะนําผู้อื่นให้แสดงออกถึงความรักชาติยึดมั่นในศาสนาและเทิดทูนสถาบัน

พระมหากษตั ริย์
๕. ปฏบิ ัติตนตามพระบรมราโชวาทหลักการทรงงานและหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

โรงเรยี นสุมเส้าวิทยา
สํานักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลกั สตู รสถานศึกษา “โรงเรียนสุมเส้าวทิ ยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  130

ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

๖. ปฏบิ ตั ติ นและแนะนาํ ผ้อู นื่ ใหป้ ฏิบัติตามขอ้ ตกลงกตกิ ากฎระเบียบของห้องเรียนและโรงเรยี น
๗. เห็นคณุ คา่ และปฏิบตั ิตนตามบทบาทหน้าทีม่ ีส่วนรว่ มและรับผิดชอบในการตัดสินใจในกจิ กรรมของ
หอ้ งเรยี นและโรงเรียน
๘. ยอมรับความหลากหลายทางสังคมวัฒนธรรมในประเทศไทยและอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสันติและ
พึ่งพาซ่ึงกนั และกัน
๙. วิเคราะห์ปญั หาความขัดแยง้ ในประเทศไทยและเสนอแนวทางการแกป้ ัญหาโดยสันตวิ ิธี
๑๐. ปฏบิ ัตติ นเปน็ ผมู้ ีวินัยในตนเอง
รวมท้ังหมด ๑๐ ผลการเรียนรู้

โรงเรยี นสมุ เส้าวทิ ยา
สํานักงานเขตพน้ื ท่ีการศกึ ษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเสา้ วิทยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  131

ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

คาํ อธบิ ายรายวิชาเพ่ิมเติม

ส ๒๑๒๐๑ หนา้ ที่พลเมอื ง ๑ กลุ่มสาระการเรยี นรูส้ ังคมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม

ช้ันมัธยมศึกษาปที ่ี 1 ภาคเรยี นที่ 1 รวม 20 ช่วั โมง (บรู ณาการ) จาํ นวน 0.5 หน่วยกติ

ศึกษา วิเคราะห์และอธิบายลักษณะที่ดีของคนไทย วิถีชีวิต วัฒนธรรม ศาสนา ส่ิงแวดล้อม การอยู่
อย่างสันติสุข ความหลากหลายทางวัฒนธรรม จัดการความขัดแย้งโดยสันติวิธี บทบาทหน้าท่ีของตนเองที่มีต่อ
สังคมและประเทศชาติ เคารพสิทธิ เสรีภาพของตนเองและผู้อ่ืน หลักการ เจตนารมณ์โครงสร้างวัฒนธรรมที่
เป็นปัจจัยในการสร้างความสัมพันธ์ที่ดี ปฏิบัติตนเป็นประโยชน์ต่อสังคมและประเทศชาติ ยอมรับความ
หลากหลายทางสังคมวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในเร่ืองวิถีชีวิต วัฒนธรรม ศาสนา และ
สงิ่ แวดล้อม อย่รู ่วมกนั อยา่ งสนั ตภิ าพพง่ึ พาซ่งึ กนั และกันในสังคมพหุวฒั นธรรม ด้วยการเคารพซ่ึงกันและกนั

โดยใช้กระบวนการคิดวิเคราะห์ กระบวนการสืบค้นข้อมูล กระบวนการกลุ่ม กระบวนการปฏิบัติ
กระบวนการทางสังคม กระบวนการเผชิญปัญหาและแก้ปัญหา

เพ่ือให้เกิดความรู้ความเข้าใจ สามารถนําไปปฏิบัติในการดําเนินชีวิต มีคุณธรรม จริยธรรม มี
คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงคใ์ นด้านรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซ่อื สตั ย์สจุ รติ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ อยอู่ ย่างพอเพียง มงุ่ มนั่
ในการทํางาน รกั ความเป็นไทย มจี ิตสาธารณะ สามารถอยรู่ ว่ มกันอย่างสันตสิ ุขในสังคมไทย

ผลการเรยี นรู้
1. มีสว่ นร่วมในการอนุรักษ์มารยาทไทย
2. ปฏบิ ตั ติ นเป็นพลเมอื งดตี ามวิถปี ระชาธิปไตย
3. มีส่วนร่วมและรับผิดชอบในการตัดสินใจ ตรวจสอบข้อมูลเพ่ือใช้ประกอบการตัดสินใจในกิจกรรม

ตา่ ง ๆ
4. ยอมรับความหลากหลายทางสังคมวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และอยู่ร่วมกัน

อยา่ งสนั ติ และพงึ่ พาซึ่งกันและกัน
5. มสี ่วนรว่ มในการแก้ปญั หาความขัดแย้งโดยสนั ติวิธี

รวมทงั้ หมด ๕ ผลการเรียนรู้

โรงเรยี นสุมเสา้ วทิ ยา
สํานักงานเขตพนื้ ทกี่ ารศึกษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสตู รสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเสา้ วิทยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  132

ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

คาํ อธบิ ายรายวิชาเพิ่มเติม

ส ๒๑๒๐2 หน้าท่พี ลเมอื ง 2 กลุ่มสาระการเรยี นรสู้ งั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

ชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นท่ี 2 รวม 20 ช่ัวโมง (บูรณาการ) จาํ นวน 0.5 หน่วยกติ

ศึกษาวิเคราะห์และอธิบายการเป็นพลเมืองที่ดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็น
ประมุข หลักการเจตนารมณ์ โครงสร้าง และสาระสําคัญของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฉบับปัจจุบัน
ปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างของความรักชาติ ยึดม่ันในศาสนา และเทิดทูนพระมหากษัตริย์ ประยุกต์และเผยแพร่
พระบรมราโชวาท ในเรื่องมีเหตุผล รอบคอบ หลักการทรงงาน ในเรื่องการใช้ธรรมชาติ การปลูกป่าในใจคน
และหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เป็นผู้มีวินัยในตนเอง ซื่อสัตย์สุจริต ขยันหมั่นเพียร อดทน ใฝ่หาความรู้
ตั้งใจปฏบิ ัติหน้าที่ และยอมรบั ผลทีเ่ กดิ จากการกระทําของตนเอง

โดยใช้กระบวนการคิดวิเคราะห์ กระบวนการสืบค้นข้อมูล กระบวนการกลุ่ม กระบวนการปฏิบัติ
กระบวนการทางสังคม กระบวนการเผชญิ ปญั หาและแก้ปญั หา

เพ่ือให้ผู้เรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทย ภาคภูมิใจในความเป็นไทย แสดงออกถึงความรักชาติ ยึดมั่นใน
ศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ เป็นพลเมืองท่ีดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรง
เป็นประมุข มีส่วนร่วมทางการเมืองการปกครอง อยู่ร่วมกับผู้อ่ืนอย่างสันติ จัดการความขัดแย้งด้วยสันติ
และมีวนิ ยั ในตนเอง

ผลการเรยี นรู้
1. แสดงออกถึงความเอ้อื เฟื้อเผ่ือแผ่ และเสียสละต่อสงั คม
2. เหน็ คณุ คา่ และอนรุ ักษข์ นบธรรมเนยี ม ประเพณี ศิลปวฒั นธรรม และภูมปิ ัญญาไทย
3. เปน็ แบบอย่างของความรกั ชาติ ยึดม่นั ในศาสนา และเทิดทนู สถาบันพระมหากษตั รยิ ์
4. ประยกุ ตแ์ ละเผยแพร่พระบรมราโชวาท หลกั การทรงงาน และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง
5. ปฏิบตั ติ นเป็นผ้มู ีวนิ ัยในตนเอง

รวมท้งั หมด ๕ ผลการเรียนรู้

โรงเรยี นสมุ เส้าวทิ ยา
สํานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาอดุ รธานี เขต ๑

หลกั สตู รสถานศึกษา “โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  133

ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาข้ันพ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

คาํ อธบิ ายรายวชิ าเพ่มิ เติม

ส ๒2๒๐3 หนา้ ทพ่ี ลเมอื ง 3 กลมุ่ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

ช้ันมธั ยมศึกษาปที ่ี 2 ภาคเรียนที่ 1 รวม 20 ชั่วโมง (บรู ณาการ) จาํ นวน 0.5 หน่วยกติ

ศึกษาวิเคราะห์บทบาท ความสําคัญและความสัมพันธ์ของสถาบันทางสังคม ความคล้ายคลึง และ
ความแตกต่างของวัฒนธรรมไทยกับวัฒนธรรมของประเทศในภูมิภาคเอเชีย เพ่ือนําไปสู่ความเข้าใจอันดี
ระหว่างกัน รวมท้ังข้อมูลข่าวสารทางการเมืองการปกครองที่มีผลกระทบต่อสังคมไทยสมัยปัจจุบัน
กระบวนการในการตรากฎหมาย การปกป้องคุ้มครองผูอ้ น่ื ตามหลักสิทธมิ นุษยชน การปฏิบตั ิตนตามสถานภาพ
บทบาท สิทธเิ สรีภาพและหน้าทใ่ี นฐานะพลเมอื งดี

โดยใช้กระบวนการคิด กระบวนการสืบค้นข้อมูล กระบวนการทางสังคม กระบวนการเผชิญ
สถานการณแ์ ละแก้ปญั หา กระบวนการปฏิบตั ิ และกระบวนการกลมุ่

เพ่ือให้เกิดความรู้ความเข้าใจ และปฏิบัติตนตามหน้าท่ีของการเป็นพลเมืองดี ดํารงชีวิตร่วมกัน
ในสังคมไทย และสังคมโลกอย่างสันติสุข มีคุณธรรมจริยธรรม และมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ในด้านรักชาติ
ศาสน์ กษัตรยิ ์ ซอ่ื สัตย์สุจริต มีวนิ ัย ใฝเ่ รียนรู้ มุ่งมน่ั ในการทาํ งาน มจี ติ สาธารณะ รักความเป็นไทย

ผลการเรียนรู้
1. มสี ว่ นรว่ มและแนะนําผอู้ ืน่ ให้อนรุ กั ษ์วัฒนธรรมไทย
2. ปฏิบัติตนเปน็ พลเมอื งดีตามวถิ ีประชาธิปไตย
3. มีส่วนร่วมและรับผิดชอบในการตัดสินใจ ตรวจสอบข้อมูลเพ่ือให้ประกอบการตัดสินใจในกิจกรรม

ต่าง ๆ และรทู้ นั ข่าวสาร
4. เห็นคุณคา่ ของการอยู่รว่ มกนั ในภูมิภาคเอเชียอยา่ งสนั ติ และพึ่งพาซึ่งกันและกัน
5. มีสว่ นรว่ มและเสนอแนวทางการแกป้ ัญหาความขดั แย้งโดยสันตวิ ธิ ี

รวมทัง้ หมด ๕ ผลการเรียนรู้

โรงเรยี นสุมเส้าวิทยา
สาํ นักงานเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสมุ เส้าวทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  134

ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คาํ อธบิ ายรายวชิ าเพิ่มเติม

ส ๒2๒๐4 หน้าที่พลเมอื ง 4 กลุม่ สาระการเรยี นร้สู งั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2 ภาคเรียนท่ี 2 รวม 20 ช่ัวโมง (บรู ณาการ) จํานวน 0.5 หนว่ ยกติ

ศึกษาวิเคราะห์ อธิบายการปฏิบัติตนที่แสดงออกพึงความรักชาติ ยึดม่ันในศาสนาและเทิดทูนสถาบัน
พระมหากษตั ริย์ ประยุกต์ และเผยแพร่พระบรมราโชวาท ในเร่ืองการมสี ติ ความขยัน อดทน หลักการทรงงาน
ในเร่ืองภูมิสังคม ขาดทุนกําไร และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเอง
ในเรื่องความซื่อสัตย์สุจริต ขยันหมั่นเพียร อดทน ใฝ่รู้หาความรู้ และตั้งใจปฏิบัติหน้าท่ี ปฏิบัติตนและเห็น
คณุ ค่าของการอยูร่ ว่ มกนั ในภูมิภาคเอเชียอย่างสนั ติ และพง่ึ พาอาศยั ซงึ่ กนั และกันโดยคาํ นงึ ถึงความหลากหลาย
ทางสังคม วัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชีย ในเรื่องวิถีชีวิต วัฒนธรรม ศาสนา สิ่งแวดล้อม การอยู่ร่วมกันในสังคม
พหุวัฒนธรรมและการพ่ึงพาซึง่ กนั และกัน ในเร่อื งการเคารพซ่ึงกันและกัน

โดยใช้กระบวนการคิดวิเคราะห์ กระบวนการสืบค้นข้อมูล กระบวนการกลุ่ม กระบวนการปฏิบัติ
กระบวนการทางสังคม กระบวนการเผชิญปญั หาและแกป้ ญั หา

เพ่ือให้ผู้เรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทย ภาคภูมิใจในความเป็นไทย แสดงออกถึงความรักชาติ ยึดม่ันใน
ศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ เป็นพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรง
เป็นประมุข มีส่วนร่วมทางการเมือง อยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสันติ จัดการความขัดแย้งด้วยสันติ และมีวินัยใน
ตนเอง

ผลการเรยี นรู้
1. แสดงออกและแนะนาํ ผ้อู นื่ ใหม้ คี วามเอื้อเฟอ้ื เผอ่ื แผ่ และเสยี สละตอ่ สังคม
2. เหน็ คุณค่า อนรุ กั ษ์ และสบื สานขนบธรรมเนียม ประเพณี ศิลปหตั ถกรรม และภมู ิปัญญาไทย
3. เป็นแบบอย่างและแนะนําผู้อื่นให้มีความรักชาติ ยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบัน

พระมหากษัตรยิ ์
4. ประยกุ ตแ์ ละเผยแพรพ่ ระบรมราโชวาท หลักการทรงงาน และหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง
5. ปฏบิ ัติตนเป็นผมู้ วี ินยั ในตนเอง

รวมท้ังหมด ๕ ผลการเรยี นรู้

โรงเรยี นสมุ เสา้ วทิ ยา
สาํ นักงานเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสตู รสถานศึกษา “โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  135

ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

คาํ อธบิ ายรายวิชาเพ่ิมเตมิ

ส ๒3๒๐5 หน้าท่พี ลเมือง 5 กล่มุ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 3 ภาคเรยี นที่ 1 รวม 20 ชัว่ โมง (บูรณาการ) จํานวน 0.5 หน่วยกติ

ศึกษา วิเคราะห์ และอธิบาย การส่วนร่วมในการปกป้องคุ้มครองผู้อื่นตามหลักสิทธิมนุษยชนอนุรักษ์
วัฒนธรรมไทยและเลือกรับวัฒนธรรมสากลที่เหมาะสม วิเคราะห์ปัจจัยท่ีก่อให้เกิดปัญหาความขัดแย้งใน
ประเทศ และเสนอแนวคิดในการลดความขัดแย้ง เสนอแนวคิดในการดํารงชีวิตอย่างมีความสุขในประเทศและ
สังคมโลกอธิบายระบอบการปกครองแบบต่าง ๆ ท่ีใช้ในยคุ ปัจจุบนั วิเคราะห์ เปรียบเทียบระบอบการปกครอง
ของไทยกับประเทศอื่น ๆ ท่ีมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยวิเคราะห์รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันในมาตรา
ตา่ ง ๆ ทเ่ี กย่ี วข้องกับการเลือกตง้ั การมีส่วนร่วม และการตรวจสอบการใชอ้ ํานาจรัฐวิเคราะห์ประเด็น ปัญหาที่
เป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาประชาธิปไตยของประเทศไทยและเสนอแนวทางแก้ไข เหน็ คุณคา่ และปฏบิ ตั ิตนเป็น
พลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย ในเรื่องการใช้สิทธิและหน้าที่ การใช้เสรีภาพอย่างรับผิดชอบ การมีส่วนร่วมใน
กจิ กรรมการเลือกตงั้ มีสว่ นรว่ มและรับผดิ ชอบในการตัดสินใจตอ่ กจิ กรรมของห้องเรียนและโรงเรยี น ตรวจสอบ
ขอ้ มูล ตรวจสอบการทาํ หน้าท่ีของบคุ คล

โดยใช้กระบวนการกลุ่ม กระบวนการคิด กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชิญสถานการณ์
กระบวนการแก้ปัญหา กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ กระบวนการสร้างความตระหนัก กระบวนการสร้าง
ค่านยิ ม และกระบวนการสร้างเจตคติ

เพ่ือใช้ประกอบการตัดสินใจ ปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซื่อสัตย์ สุจริต
ขยนั หม่ันเพยี ร ใฝห่ าความรู้ ตง้ั ใจปฏบิ ตั หิ น้าทแ่ี ละยอมรบั ผลที่เกดิ จากการกระทําของตนเอง

ผลการเรียนรู้
1. มีส่วนรว่ ม แนะนาํ ผู้อื่นใหอ้ นุรกั ษ์ และยกย่องผ้มู ีมารยาทไทย
2. ปฏิบตั ติ นเป็นพลเมืองดตี ามวิถีประชาธปิ ไตย
3. มีสว่ นรว่ มและรบั ผดิ ชอบในการตัดสนิ ใจ ตรวจสอบข้อมูล ตรวจสอบการทาํ หน้าทข่ี องบุคคลเพ่ือใช้

ประกอบการตัดสนิ ใจ
4. เห็นคุณค่าของการอยูร่ ่วมกนั ในภมู ิภาคต่าง ๆ ของโลกอย่างสันติ และพง่ึ พาซง่ึ กนั และกัน
๑. มสี ่วนร่วมและเสนอแนวทางการป้องกันปญั หาความขัดแยง้
๒. ปฏิบตั ิตนเปน็ ผูม้ ีวนิ ยั ในตนเอง

รวมทง้ั ๕ ผลการเรียนรู้

โรงเรยี นสมุ เส้าวทิ ยา
สํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาอดุ รธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเส้าวิทยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  136

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คาํ อธบิ ายรายวิชาเพ่ิมเติม

ส ๒3๒๐6 หน้าที่พลเมอื ง 6 กลุ่มสาระการเรยี นร้สู ังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ 3 ภาคเรียนที่ 2 รวม 20 ชวั่ โมง (บูรณาการ) จาํ นวน 0.5 หน่วยกติ

ศึกษา วิเคราะห์ และอธิบาย การมีส่วนร่วม การมีมารยาทไทย ในเร่ืองการเคารพ การสนทนา
การแต่งกาย การมีสัมมาคารวะ แสดงออก แนะนําให้ผู้อื่นและมีส่วนร่วมในกิจกรรมเกี่ยวกับความ
เอ้ือเฟ้ือเผ่ือแผ่และเสียสละต่อสังคม เห็นคุณค่า อนุรักษ์ สืบสาน และประยุกต์ขนบธรรมเนียมประเพณี
ศิลปวัฒนธรรม และภูมิปัญญาไทย ปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซื่อสัตย์ สุจริต ขยันหม่ันเพียร
อดทน ใฝ่หาความรู้ ต้ังใจปฏิบัติหน้าที่ และยอมรับผลที่เกิดจากการกระทําของตนเองปฏิบัติตนเป็นแบบอย่าง
และมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมที่แสดงออกถึงความรักชาติ ยึดม่ันในศาสนาและเทิดทูนสถาบัน
พระมหากษัตริย์ ประยุกต์และเผยแพร่พระบรมราโชวาท ในเรื่องการเสียสละ ความซื่อสัตย์ หลักการทรงงาน
ในเร่ืองศึกษาข้อมูลอย่างเป็นระบบ แกป้ ญั หาทีจ่ ุดเลก็

โดยใช้กระบวนการกลุ่ม กระบวนการคิด กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชิญสถานการณ์
กระบวนการแก้ปัญหา กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ กระบวนการสร้างความตระหนัก กระบวนการสร้าง
ค่านยิ ม และกระบวนการสร้างเจตคติ

เพื่อปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซื่อสัตย์สุจริต ขยันหม่ันเพียร อดทน ใฝ่หาความรู้
และต้ังใจปฏิบัติหน้าท่ี ผู้เรียนเห็นคุณค่าและมลี ักษณะที่ดีของคนไทย ภาคภูมิใจในความเป็นไทย แสดงออกถึง
ความรักชาติ ยึดม่ันในศาสนาและเทิดทนู สถาบันพระมหากษัตรยิ ์ เป็นพลเมืองท่ีดีในระบอบประชาธิปไตยอนั มี
พระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข มีส่วนร่วมทางการเมืองการปกครอง อยู่ร่วมกับผู้อ่ืนอย่างสันติ จัดการความ
ขัดแย้งด้วยสนั ตวิ ิธี และมวี ินยั ในตนเอง

ผลการเรียนรู้
1. แสดงออก แนะนําผู้อน่ื และมีส่วนร่วมในกจิ กรรมเกย่ี วกับความเอื้อเฟื้อเผอ่ื แผ่ และเสยี สละ
2. เหน็ คณุ คา่ อนรุ ักษ์ สบื สาน และประยกุ ตข์ นบธรรมเนียม ประเพณี ศิลปวฒั นธรรม และภูมิปัญญา

ไทย
3. เป็นแบบอย่างและมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมท่ีแสดงออกถึงความรักชาติ ยึดม่ันในศาสนา และ

เทดิ ทูนสถาบนั พระมหากษตั ริย์
4. ประยกุ ต์และเผยแพรพ่ ระบรมราโชวาท หลักการทรงงาน และหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง
5. ปฏิบตั ติ นเปน็ ผู้มีวนิ ยั ในตนเอง

รวมท้ัง ๕ ผลการเรยี นรู้

โรงเรยี นสมุ เส้าวิทยา
สํานักงานเขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรียนสมุ เส้าวิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  137

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

กลุ่มสาระการเรยี นร้สู ุขศกึ ษาและพลศึกษา

รายวชิ าพ้ืนฐาน จํานวน ๔๐ ชัว่ โมง
จาํ นวน ๔๐ ชั่วโมง
รายวชิ าพน้ื ฐานระดบั ประถมศึกษา จํานวน ๔๐ ชั่วโมง
พ ๑๑๑๐๑ สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ๑ จํานวน ๘๐ ชวั่ โมง
พ ๑๒๑๐๑ สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ๒ จาํ นวน ๘๐ ช่ัวโมง
พ ๑๓๑๐๑ สุขศึกษาและพลศกึ ษา ๓ จาํ นวน ๘๐ ชั่วโมง
พ ๑๔๑๐๑ สุขศึกษาและพลศึกษา ๔
พ ๑๕๑๐๑ สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ๕ จํานวน 2๐ ช่ัวโมง
พ ๑๖๑๐๑ สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ๖ จํานวน 2๐ ชั่วโมง
จาํ นวน 2๐ ชวั่ โมง
รายวิชาพนื้ ฐานระดบั มธั ยมศึกษา จาํ นวน 2๐ ช่ัวโมง
พ 21๑๐๑ สขุ ศกึ ษา 1 จํานวน 2๐ ช่ัวโมง
พ 21๑๐2 พลศกึ ษา 1 จาํ นวน 2๐ ชว่ั โมง
พ 21๑๐3 สขุ ศกึ ษา 2 จํานวน 2๐ ชวั่ โมง
พ 21๑๐4 พลศึกษา 2 จาํ นวน 2๐ ชวั่ โมง
พ 22๑๐๑ สุขศึกษา 3 จาํ นวน 2๐ ช่ัวโมง
พ 22๑๐2 พลศกึ ษา 3 จาํ นวน 2๐ ชว่ั โมง
พ 22๑๐3 สุขศกึ ษา 4 จาํ นวน 2๐ ช่ัวโมง
พ 22๑๐4 พลศกึ ษา 4 จํานวน 2๐ ช่ัวโมง
พ 23๑๐๑ สุขศึกษา 5
พ 23๑๐2 พลศึกษา 5
พ 23๑๐3 สขุ ศึกษา 6
พ 23๑๐4 พลศึกษา 6

โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา
สาํ นักงานเขตพ้ืนที่การศกึ ษาประถมศึกษาอดุ รธานี เขต ๑

หลกั สตู รสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเส้าวทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  138

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คําอธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน

พ ๑๑๑๐๑ สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ๑ กล่มุ สาระการเรียนรู้สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา

ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 1 เวลา 4๐ ชั่วโมง

ศึกษาลักษณะและหน้าท่ีของอวัยวะภายนอกที่มีการเจริญเติบโตและพัฒนาการไปตามวัย สมาชิกใน
ครอบครัว ความรักความผู้กพันของสมาชิกในครอบครัว สิ่งที่ช่ืนชอบและความภาคภูมิใจในตนเอง ลักษณะ
ความแตกต่างของเพศชาย เพศหญิง ธรรมชาติของการเคล่ือนไหวร่างกายในชีวิตประจําวัน แบบอยู่กับท่ี
แบบเคลื่อนที่ แบบใช้อุปกรณป์ ระกอบ กจิ กรรมทางกายท่ใี ชใ้ นการเคลือ่ นไหวตามธรรมชาติ การออกกาํ ลงั กาย
และการเล่นเกมเบ็ดเตล็ด กฎ กติกา ข้อตกลงในการเล่นเกมเบ็ดเตล็ด การปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญัติ
แห่งชาติ ลักษณะอาการเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นกับตนเอง วิธีปฏิบัติตนเม่ือมีอาการเจ็บป่วยที่เกิดข้ึนกับตนเอง
การปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติ ลักษณะอาการเจ็บป่วยท่ีเกิดขึ้นกับตนเอง สิ่งที่ทําให้เกิดอันตราย
ภายในบา้ นและโรงเรียน การป้องกนั อนั ตรายภายในบา้ นและโรงเรียน อนั ตรายจากการเล่น

มีทักษะในการเลือกบริโภคอาหาร ของเล่น ของใช้ ที่มีผลดีต่อสุขภาพ หลีกเลี่ยงและป้องกันตนเอง
จากอุบัติเหตุได้ มีทักษะในการเคล่ือนไหว กิจกรรมทางกาย การเล่นเกม และกีฬา ในการสร้างเสริมสุขภาพ
การดาํ รงสุขภาพ การปอ้ งกนั โรคและการสรา้ งเสรมิ สมรรถภาพเพอ่ื สุขภาพ

มีเจตคติ คุณธรรมและค่านิยมท่ีเหมาะสม รวมทั้งมีทักษะปฏิบัติด้านสุขภาพจนเป็นกิจนิสัย อันจะ
สง่ ผลใหส้ งั คมโดยรวมมคี ุณภาพ

รหสั ตวั ช้วี ัด
พ ๑.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒
พ ๒.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓
พ ๓.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒
พ ๓.๒ ป.๑/๑, ป.๑/๒
พ ๔.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓
พ ๕.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป. ๑/๓
รวมทง้ั หมด ๑๕ ตัวช้วี ดั

โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา
สํานักงานเขตพืน้ ทกี่ ารศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลักสตู รสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเส้าวิทยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  139

ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

คําอธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน

พ ๑2๑๐๑ สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา 2 กลุม่ สาระการเรยี นรูส้ ุขศกึ ษาและพลศึกษา

ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 2 เวลา 4๐ ชวั่ โมง

ศึกษา ลักษณะ และหน้าท่ีของอวัยวะภายในท่ีมีการเจริญเติบโตและพัฒนาการไปตามวัย การดูแล
รักษาอวัยวะภายใน ธรรมชาติของชีวิตมนุษย์ต้ังแต่เกิดจนตาย บทบาทหน้าท่ีของสมาชิกในครอบครัว
ความสําคัญของเพ่ือน พฤติกรรมที่เหมาะสมกับเพศ ความภาคภูมิใจในเพศหญิง หรือ เพศชาย ลักษณะและ
วิธีการของการเคลื่อนไหวร่างกาย แบบอยู่กับท่ี แบบเคลื่อนที่ วิ่งตามทิศทางท่ีกําหนด และแบบใช้อุปกรณ์
ประกอบ การเล่นเกมเบ็ดเตล็ด และเข้าร่วมกิจกรรมทางกายท่ีวิธีเล่นอาศัยการเคลื่อนไหวเบื้องต้นทั้งแบบอยู่
กับท่ี เคลื่อนที่ และใช้อุปกรณ์ประกอบ การออกกําลังกาย และเล่นเกมเบ็ดเตล็ด ประโยชน์ของการออกกําลัง
กายและการเล่นเกม กฎ กติกา ข้อตกลงในการเล่นเกมเป็นกลุ่ม ลักษณะของการมีสุขภาพดี อาหารที่มี
ประโยชน์และไม่มีประโยชน์ ของใช้และของเล่นที่มีผลเสียต่อสุขภาพ อาการและวิธีป้องกันการเจ็บป่วย
อาการและวิธีป้องกันการบาดเจ็บ วิธีปฏิบัติตนเม่ือเจ็บป่วยและบาดเจ็บ อุบัติเหตุทางน้ํา และทางบก ยาสามัญ
ประจําบ้าน สารเสพติดและสารอันตรายใกล้ตัว สัญลักษณ์และป้ายเตือนของส่ิงของหรือสถานท่ที ี่เป็นอันตราย
อัคคภี ยั

มีทักษะในการการดูแลรักษาอวัยวะภายในและบทบาทหน้าท่ีของสมาชิกในครอบครัว มีทักษะในการ
เคล่ือนไหว กิจกรรมทางกาย การเล่นเกม และกีฬา ในการสร้างเสริมสขุ ภาพ การดํารงสุขภาพ การป้องกันโรค
และการสรา้ งเสริมสมรรถภาพเพอื่ สุขภาพ

มีเจตคติ คุณธรรมและค่านิยมที่เหมาะสม รวมท้ังมีทักษะปฏิบัติด้านสุขภาพจนเป็นกิจนิสัย อันจะ
สง่ ผลใหส้ งั คมโดยรวมมีคณุ ภาพ

รหสั ตวั ช้วี ัด
พ ๑.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓
พ ๒.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๑, ป.๒/๔
พ ๓.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒
พ ๓.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒
พ ๔.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔, ป.๒/๕
พ ๕.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔, ป.๒/๕
รวมทัง้ หมด ๒๑ ตวั ชวี้ ัด

โรงเรยี นสุมเสา้ วทิ ยา
สํานักงานเขตพ้นื ที่การศกึ ษาประถมศกึ ษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สตู รสถานศึกษา “โรงเรยี นสุมเสา้ วทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  140

ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

คาํ อธบิ ายรายวิชาพนื้ ฐาน

พ ๑3๑๐๑ สุขศึกษาและพลศึกษา 3 กลุม่ สาระการเรียนรู้สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา

ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 เวลา 4๐ ชั่วโมง

ศึกษาเก่ียวกับ ลักษณะการเจริญเติบโตของร่างกายมนุษย์ ท่ีมีความแตกต่างกันในแต่ละบุคคล
เกณฑ์มาตรฐานการเจริญเติบโต ของเด็กไทย ปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญเติบโต ความสําคัญของครอบครัว
ความแตกตา่ งของแต่ละครอบครัว วิธกี ารสร้างสัมพันธภาพในครอบครวั และพฤติกรรม ทีน่ ําไปสู่การลว่ งละเมิด
ทางเพศ วิธีหลีกเล่ียงพฤติกรรมท่ีนําไปสู่การล่วงละเมิดทางเพศ การเคล่ือนไหวร่างกายแบบอยู่กับที่
การเคลื่อนไหวแบบเคล่ือนที่ และแบบใช้อุปกรณ์ประกอบ โดยมีการบังคับทิศทาง วิธีการควบคุมการ
เคลอ่ื นไหวร่างกายแบบต่าง ๆ อย่างมที ศิ ทาง กจิ กรรมทางกาย ทีใ่ ช้ทกั ษะการเคล่อื นไหวแบบบังคับทิศทาง ใน
การเล่นเกมเบ็ดเตล็ด แนวทางการเลือกออกกําลังกาย การละเล่นพื้นเมืองและเล่นเกมที่เหมาะสมกับจุดเด่น
จุดด้อยและข้อจํากัดของแต่ละบุคคล การออกกําลังกาย เกม และการละเล่นพื้นเมือง กฎ กติกาและข้อตกลง
ในการออกกําลังกาย การเล่นเกม และการละเล่นพื้นเมือง การติดต่อและวิธีการป้องกันการแพร่กระจาย
ของโรค อาหารหลัก ๕ หมู่ การเลือกกินอาหารที่เหมาะสม การแปรงฟันให้สะอาดอย่างถูกวิธี การสร้างเสริม
สมรรถภาพทางกายเพ่ือสุขภาพ วิธีปฏิบัติตนเพ่ือความปลอดภัยจากอุบัติเหตุในบ้าน โรงเรียนและการเดินทาง
การขอความช่วยเหลอื จากบุคคลและแหลง่ ตา่ ง ๆ เม่ือเกิดเหตุร้ายหรืออุบตั ิเหตุ การบาดเจบ็ จากการเล่น

มีทักษะในการสร้างเสริมสุขภาพ การดํารงสุขภาพ การป้องกันโรค และการสร้างเสริมสมรรถภาพ
เพ่ือสุขภาพ มีทักษะในการเคล่ือนไหว กิจกรรมทางกาย การเล่นเกม และกีฬา ในการสร้างเสริมสุขภาพ การ
ดาํ รงสุขภาพ การปอ้ งกนั โรคและการสรา้ งเสรมิ สมรรถภาพเพอ่ื สขุ ภาพ

มีเจตคติ คุณธรรมและค่านิยมที่เหมาะสม รวมท้ังมีทักษะปฏิบัติด้านสุขภาพจนเป็นกิจนิสัย อันจะ
สง่ ผลใหส้ ังคมโดยรวมมีคุณภาพ

รหัสตัวชว้ี ัด
พ ๑.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓
พ ๒/๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓
พ ๓.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒
พ ๓.๒ ป.๓/๑, ป.๓/๒
พ ๔.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓ , ป.๓/๔, ป.๓/๕
พ ๕๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓
รวมท้งั หมด ๑๘ ตัวช้ีวดั

โรงเรยี นสมุ เสา้ วทิ ยา
สาํ นักงานเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาอุดรธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสมุ เสา้ วทิ ยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  141

ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)

คําอธบิ ายรายวิชาพนื้ ฐาน

พ ๑4๑๐๑ สุขศกึ ษาและพลศึกษา 4 กล่มุ สาระการเรียนรู้สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา

ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 4 เวลา 4๐ ชวั่ โมง

การเจริญเติบโตและพัฒนาการของร่างกายและจิตใจ ตามวัย ความสําคัญของกล้ามเนื้อ กระดูกและ
ข้อ ท่ีมีผลต่อสุขภาพ การเจริญเติบโตและพัฒนาการวิธีดูแลรักษากล้ามเนื้อ กระดูกและข้อให้ทํางานอย่างมี
ประสิทธิภาพคุณลักษณะของความเป็นเพื่อนและสมาชิกที่ดีของครอบครัว พฤติกรรมท่ีเหมาะสมกับเพศของ
ตนตามวัฒนธรรมไทยวิธีการปฏิเสธการกระทําท่ีเป็นอันตรายและไม่เหมาะสมในเร่ืองเพศการเคลื่อนไหว
ร่างกายแบบผสมผสานทงั้ แบบอย่กู ับท่ี กายบรหิ ารทา่ มือเปล่าประกอบจังหวะ เกมเลียนแบบและกจิ กรรมแบบ
ผลัด กีฬาพื้นฐาน เช่น แชร์บอล แฮนด์บอล ห่วงข้ามตาข่าย การออกกําลังกาย เล่นเกม ตามความชอบของ
ตนเองและเล่นกีฬาพ้ืนฐานร่วมกับผู้อื่น การวิเคราะห์ผลพัฒนาการของตนเองในการออกกําลังกาย เล่นเกม
และเล่นกีฬา ตามตัวอย่างและแบบปฏิบัติของผู้อ่ืน คุณค่าของการออกกําลังกาย เล่นเกม และเล่นกีฬา ที่มีต่อ
สุขภาพ การปฏิบัติตามกฎ กติกา การเล่นกีฬาพื้นฐาน ตามชนิดกีฬาที่เล่น ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งแวดล้อม
กับสุขภาพ การจัดสิ่งแวดล้อมที่ถูกสุขลักษณะและเอื้อต่อสุขภาพ สภาวะอารมณ์และความรู้สึก ผลท่ีมี
ต่อสุขภาพ การวิเคราะห์ข้อมูลบนฉลากอาหารและผลิตภัณฑ์สุขภาพ การทดสอบสมรรถภาพทางกาย
การปรับปรุงสมรรถภาพทางกายตามผลการทดสอบสมรรถภาพทางกาย ความสําคัญของการใช้ยา หลักการใช้
ยา วธิ ปี ฐมพยาบาลผลเสียของการสูบบหุ ร่ี การดื่มสรุ า และการป้องกนั

มีทักษะในการสร้างเสริมสุขภาพ การดํารงสุขภาพ การป้องกันโรค และการสร้างเสริมสมรรถภาพเพอ่ื
สุขภาพ มีทักษะในการเคล่ือนไหว กิจกรรมทางกาย การเล่นเกม และกีฬา ในการสร้างเสริมสุขภาพ การดํารง
สุขภาพ การป้องกันโรคและการสรา้ งเสริมสมรรถภาพเพ่ือสุขภาพ

มีเจตคติ คณุ ธรรมและค่านิยมทเี่ หมาะสม รวมทั้งมีทักษะปฏิบตั ดิ ้านสุขภาพจนเป็นกจิ นิสัย

รหสั ตัวชว้ี ดั
พ ๔.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓
พ ๒.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓
พ ๓.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔
พ ๓.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒
พ ๔/๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔
พ ๕.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓
รวมทั้งหมด ๑๙ ตวั ชว้ี ดั

โรงเรยี นสมุ เส้าวทิ ยา
สาํ นักงานเขตพ้ืนทกี่ ารศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต ๑

หลักสูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสมุ เสา้ วิทยา ” พุทธศักราช ๒๕๖๒  142

ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

คําอธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน

พ ๑5๑๐๑ สุขศกึ ษาและพลศึกษา 5 กล่มุ สาระการเรียนร้สู ขุ ศึกษาและพลศกึ ษา

ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 5 เวลา 4๐ ชั่วโมง

ความสําคัญของระบบย่อยอาหารและระบบขับถ่ายท่ีมีผลต่อสุขภาพ การเจริญเติบโต และพัฒนาการ
วิธีดูแลรักษาระบบย่อยอาหารและระบบขับถ่ายให้ทํางานตามปกติ การเปล่ียนแปลงทางเพศ การดูแลตนเอง
การวางตัวท่ีเหมาะสมกับเพศตามวัฒนธรรมไทย ลักษณะของครอบครัวที่อบอุ่นตามวัฒนธรรมไทย พฤติกรรม
ท่ีพึงประสงค์และไม่พึงประสงค์ ในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในครอบครัว การจัดรูปแบบการเคล่ือนไหว
ร่างกาย แบบผสมผสาน และการปฏิบัติกิจกรรมทางกายทั้งแบบอยู่กับท่ี เคล่ือนที่ และใช้อุปกรณ์ประกอบตามแบบ
ที่กําหนด เกมนําไปสู่กีฬาและกิจกรรมแบบผลัดท่ีมีการตี เข่ีย รับ – ส่งสิ่งของ ขว้าง และวิ่ง การเคล่ือนไหวในเรื่อง
การรับแรง การใช้แรงและความสมดุล ทักษะกลไกท่ีส่งผลต่อการปฏิบัติกิจกรรมทางกายและเล่นกีฬา การเล่นกีฬา
ไทย หลักการและกิจกรรมนันทนาการ หลักการและรูปแบบการออกกําลังกาย การออกกําลังกาย และการเล่น
เกม การเล่นกีฬาไทย และกีฬาสากลประเภทบุคคลและทีมที่เหมาะสมกับวัยอย่างสมํ่าเสมอการสร้างทางเลือก
ในวิธีปฏิบัติในการเล่นกีฬาอย่างหลากหลาย และมีน้ําใจนักกีฬากฎ กติกาในการเล่นเกม กีฬาไทยและกีฬา
สากลตามชนิดกีฬาท่ีเล่นวิธีการรุกและวิธีป้องกันในการเล่นกีฬาไทยและกีฬาสากลที่เล่นสิทธิของตนเองและ
ผู้อ่ืนในการเล่นเกมและกีฬา ความแตกต่างระหว่างบุคคลในการเล่นเกม และกีฬา ความสําคัญของการปฏิบัติ
ตนตามสุขบัญญัติแห่งชาติ แหล่งและวิธีค้นหาข้อมูลขา่ วสารทางสุขภาพ การใช้ข้อมูลข่าวสารในการสร้างเสริม
สุขภาพการตัดสินใจเลือกซ้ืออาหารและผลิตภัณฑ์สุขภาพ การปฏิบัติตนในการป้องกันโรคที่พบบ่อยใน
ชีวิตประจําวัน การทดสอบสมรรถภาพทางกาย การปรับปรุงสมรรถภาพทางกายตามผลการทดสอบ
สมรรถภาพทางกาย ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการใช้สารเสพติด ผลกระทบของการใช้ยา และสารเสพติดที่มีต่อ
ร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสติปัญญา การปฏิบัติตนเพ่ือความปลอดภัยจากการใช้ยา การหลีกเล่ียงสาร
เสพติด อทิ ธิพลของส่ือ ทม่ี ีต่อพฤตกิ รรม สุขภาพ การปฏิบัติเพอ่ื ป้องกันอนั ตรายจากการเลน่ กีฬา

มีทักษะในการสร้างเสริมสุขภาพ การดํารงสุขภาพ การป้องกันโรค และการสร้างเสริมสมรรถภาพ
เพ่ือสุขภาพ มีทักษะในการเคล่ือนไหว กิจกรรมทางกาย การเล่นเกม และกีฬา ในการสร้างเสริมสุขภาพ การ
ดาํ รงสุขภาพ การปอ้ งกันโรคและการสร้างเสริมสมรรถภาพเพื่อสุขภาพ

มีเจตคติ คณุ ธรรมและค่านยิ มท่เี หมาะสม รวมทงั้ มีทักษะปฏิบตั ดิ ้านสขุ ภาพจนเปน็ กจิ นสิ ัย

รหัสตวั ช้วี ดั
พ ๑.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒
พ ๒.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓
พ ๓.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/๕, ป.๕/๖
พ ๓.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔
พ ๔.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/๕
พ ๕.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/๕
รวมทั้งหมด ๒๕ ตวั ชวี้ ัด

โรงเรยี นสมุ เส้าวทิ ยา
สํานักงานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑

หลกั สูตรสถานศึกษา “โรงเรยี นสมุ เส้าวิทยา ” พุทธศกั ราช ๒๕๖๒  143

ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

คําอธบิ ายรายวชิ าพนื้ ฐาน

พ ๑6๑๐๑ สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา 6 กลุ่มสาระการเรยี นรสู้ ขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา

ช้นั ประถมศกึ ษาปที ี่ 6 เวลา 4๐ ชัว่ โมง

ความสําคัญของระบบสืบพันธ์ุ ระบบไหลเวียนโลหิต และระบบหายใจที่มีผลต่อสุขภาพ การเจริญ
เติบโตและพัฒนาการ วิธีดูแลรักษาระบบสืบพันธุ์ ระบบไหลเวียนโลหิต และระบบหายใจให้ทํางานตามปกติ
ความสําคัญของการสร้างและรักษาสัมพันธภาพกับผู้อ่ืนปัจจัยที่ช่วยให้การทํางานกลุ่มประสบความสําเร็จ
พฤติกรรมเส่ียงท่ีนําไปสู่การมีเพศสัมพันธ์ การติดเช้ือเอดส์ และการต้ังครรภ์ก่อนวัยอันควร การเคลื่อนไหว
ร่วมกับผู้อ่ืนแบบผลัดในลักษณะผสมผสาน ในการร่วมกิจกรรมทางกาย การเคล่ือนไหวในเร่ืองการรับแรง การใช้แรง
และความสมดุลกับการพัฒนาทักษะการเคล่ือนไหว ในการเล่นเกมและกีฬาการเล่นกีฬาไทย กีฬาสากล ประเภทบุคคล
และประเภททีมการใช้ข้อมูลด้านทักษะกลไกเพ่ือปรับปรุงและเพ่ิมพูนความสามารถในการปฏิบัติกิจกรรมทางกาย
และเล่นกีฬาการนําความรู้และหลักการของกิจกรรมนันทนาการไปใช้เป็นฐานการศึกษาหาความรู้ ประโยชน์และ
หลักการออกกําลังกายเพ่ือสุขภาพ สมรรถภาพทางกายและการสร้างเสริมบุคลิกภาพการเล่นเกมที่ใช้ทักษะ
การวางแผน การเพิ่มพูนทักษะการออกกําลังกายและการเคล่ือนไหวอย่างเป็นระบบการเล่นกีฬาประเภท
บุคคลและประเภททีมท่ีชื่นชอบ การประเมินทักษะการเล่นกีฬาของตน กฎ กติกาในการเล่นกีฬาไทย กีฬา
สากลตามชนิดกีฬาที่เล่น กลวิธีการรุก การป้องกันในการเล่นกีฬา การสร้างความสามัคคีและความมีน้ําใจ
นักกีฬาในการเล่นเกมและกีฬา ความสําคัญของส่ิงแวดล้อมที่มีผลต่อสุขภาพ ปัญหาของสิ่งแวดล้อมท่ีมีผลต่อ
สุขภาพการป้องกันและแก้ไขปัญหาส่ิงแวดล้อมที่มีผลต่อสุขภา โรคติดต่อสําคัญท่ีระบาดในปัจจุบัน ผลกระทบ
ที่เกิดจากการระบาดของโรค การป้องกันการระบาดของโรคพฤติกรรมที่แสดงออกถึงความรับผิดชอบต่อ
สุขภาพของส่วนรวม วิธีทดสอบสมรรถภาพทางกาย การสร้างเสริมและปรับปรุงสมรรถภาพทางกายตามผล
การทดสอบสมรรถภาพทางกาย การปฏิบัติตนเพ่ือความปลอดภัยจากภัยธรรมชาติ ภัยธรรมชาติ สาเหตุของ
การติดสารเสพตดิ ทกั ษะการสอื่ สารให้ผ้อู ่นื หลกี เล่ยี งสารเสพติด

มีทักษะในการสร้างเสริมสุขภาพ การดํารงสุขภาพ การป้องกันโรค และการสร้างเสริมสมรรถภาพ
เพื่อสุขภาพ มีทักษะในการเคล่ือนไหว กิจกรรมทางกาย การเล่นเกม และกีฬา ในการสร้างเสริมสุขภาพ
การดํารงสุขภาพ การป้องกนั โรคและการสรา้ งเสริมสมรรถภาพเพอ่ื สขุ ภาพ

มีเจตคติ คณุ ธรรมและค่านยิ มทีเ่ หมาะสม รวมทง้ั มที กั ษะปฏิบัติดา้ นสุขภาพจนเป็นกจิ นสิ ยั

รหัสตัวชี้วัด
พ ๑.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒
พ ๒.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒
พ ๓.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒ ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕
พ ๓.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕, ป.๖/๖
พ ๔.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔
พ ๕.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓
รวมทง้ั หมด ๒๒ ตวั ช้วี ดั

โรงเรยี นสมุ เสา้ วทิ ยา
สาํ นักงานเขตพื้นท่กี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาอดุ รธานี เขต ๑