9.ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ม.3

 
 
 
 

 
คูมือการจัดกจิ กรรมลูกเสือเสรมิ สรางทกั ษะชีวติ

ประเภทลูกเสือสามญั รุนใหญ
เครือ่ งหมายลกู เสอื หลวง
ชั้นมัธยมศกึ ษาปท ี่ 3

 

คํานํา

สมาคมวางแผนครอบครัวแหงประเทศไทย ในพระราชูปถัมภสมเด็จพระศรีนครินทราบรม
ราชชนนี ไดรับการสนับสนุนงบประมาณจากสํานักงานกองทุนสนับสนุนการสรางเสริมสุขภาพ
(สสส.) เพื่อจัดทําโครงการลูกเสือเสริมสรางทักษะชีวิต มีวัตถุประสงคเพื่อเสริมสรางทักษะชีวิตให
เด็กและเยาวชนในสถานศึกษาดวยกระบวนการลูกเสือ โดยใหเด็กและเยาวชนลงมือปฏิบัติดวย
ตนเองในการทํากิจกรรมอยางครบวงจร ตั้งแตการศึกษา วิเคราะห วางแผน ปฏิบัติตามแผน
ประเมิน และปรับปรุงการจัดกิจกรรม รวมถึงการทํางานเปนระบบหมูตามกระบวนการลูกเสือ ซึ่ง
กิจกรรมดังกลาวเปนการพัฒนาความเปนมนุษยแบบองครวม ท้ังดานรางกาย จิตใจ สังคม และ
สติปญญา ทําใหเด็กและเยาวชนมีระเบียบวินัย มีจิตสํานึกในการทําความดี เพ่ือทําประโยชนใหกับ
ครอบครัว ชมุ ชน สังคม และประเทศชาติ ตอ ไป

เร่ิมจากการศึกษาความเปนไปได ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เก่ียวของท้ังในและ
ตางประเทศ จัดประชุมผูเช่ียวชาญท้ังดานลูกเสือ ดานทักษะชีวิต รวมทั้งดานการพัฒนาเด็กและ
เยาวชน เพื่อกําหนดกรอบโครงสรางหลักสูตรลูกเสือเสริมสรางทักษะชีวิต ท่ีสอดคลองกับปญหา
ตามวยั และพฒั นาการดา นตาง ๆ ของลูกเสอื แตล ะประเภท

คูมือการจัดกิจกรรมลูกเสือเสริมสรางทักษะชีวิต ฉบับทดลอง ไดเร่ิมใชในป พ.ศ.2553 มี
โรงเรียนจากทุกภูมิภาคของประเทศเขารวมโครงการ จํานวน 26 โรงเรียน โดยไดดําเนินการควบคู
ไปกับการวิจัยและประเมินผลการใชคูมือ และทําการปรับปรุงคูมือคร้ังแรกเมื่อ เมษายน พ.ศ. 2554
โดยไดเพมิ่ เติม เพลง เกม นทิ าน เรื่องส้นั และเนอ้ื หาใหค รบถว นยิ่งขนึ้

การปรับปรุงครั้งที่สอง มิถุนายน พ.ศ. 2559 เกิดข้ึนตามขอเสนอแนะจากการประชุม
ปฏบิ ตั ิการ “การขับเคลอ่ื นกจิ กรรมพัฒนาผูเรียนดวยกระบวนการลูกเสือ” ซึ่งจัดโดยสํานักการลูกเสือ
ยุวกาชาดและกิจการนักเรียน สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ โดยยึดขอบังคับคณะลูกเสือ
แหงชาติวาดวยการปกครอง หลักสูตรและวิชาพิเศษลูกเสือ และเพ่ิมจํานวนแผนการจัดกิจกรรมให
ครบ 40 ชั่วโมง เพ่ือครอบคลุมสาระท่ีจําเปนอยางครบถวน เปนการเตรียมการขยายผลในโรงเรียน
สังกัดสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ท่ัวประเทศ และไดแบงคูมือออกเปน
11 เลม สําหรับลูกเสอื แตละช้นั ป เพอื่ ความสะดวกของผูส อน

สมาคมวางแผนครอบครัวแหงประเทศไทยฯ ขอขอบพระคุณหนวยงานและบุคลากรทุกทาน
ทมี่ ีสวนรวมในโครงการใหสําเร็จลุลวง ณ โอกาสนี้ ต้ังแตการริเร่ิมโครงการและสนับสนุนงบประมาณ
จากสํานักงานกองทุนสนับสนุนการสรางเสริมสุขภาพ (สสส.) การจัดทําหลักสูตรและคูมือ การ
ทดลองวิจยั และประเมนิ ผลการใชค มู อื รวมท้ังการปรบั ปรุงคูมือท้ัง 2 คร้ัง หวังเปนอยางยิ่งวาคูมือชุด
น้ีจะชวยสงเสริมใหกิจการลูกเสือของประเทศไทย ซึ่งดําเนินมาครบวาระ 105 ป ในป พ.ศ. 2559 นี้
ไดเ ปน เครือ่ งมือสําคัญและกอ ใหเกดิ ประโยชนสูงสดุ ตอ การพฒั นาเด็กและเยาวชนของชาติตอ ไป

สมาคมวางแผนครอบครัวแหงประเทศไทย
ในพระราชปู ถัมภส มเด็จพระศรีนครนิ ทราบรมราชชนนี

กรกฎาคม 2559

สารบัญ หนา
1
คาํ ชี้แจงการใชคมู อื 5
แผนการจดั กจิ กรรมลูกเสือสามัญรุนใหญช ัน้ มัธยมศึกษาปท่ี 3
8
หนว ยท่ี 1 ปฐมนเิ ทศ
แผนการจัดกิจกรรมท่ี 1 การปฐมนิเทศ 11
15
หนว ยท่ี 2 สิง่ แวดลอ ม 20
แผนการจัดกิจกรรมท่ี 2 เรารักษโลก 22
แผนการจดั กิจกรรมที่ 3 สวนสวยดว ยวสั ดุเหลือใช
แผนการจดั กจิ กรรมท่ี 4 โลกสวยดวยมอื เรา 27
แผนการจดั กจิ กรรมท่ี 5 รวมพลังรักษสิง่ แวดลอม 35
37
หนว ยที่ 3 อุดมคติ
แผนการจัดกิจกรรมที่ 6 คณุ ธรรมในชวี ติ 43
แผนการจัดกิจกรรมที่ 7 ยกยองคนดี
แผนการจัดกิจกรรมที่ 8 แกป ญ หาสังคมดวยกฎลูกเสอื 47

หนวยที่ 4 กจิ กรรมทีส่ นใจเปนพเิ ศษ 62
แผนการจดั กจิ กรรมที่ 9 กจิ กรรมน่ี...เราจอง 66
70
หนวยที่ 5 การสาํ รวจ
แผนการจดั กจิ กรรมที่ 10 แผนท่ีชุมชน 74
80
หนว ยท่ี 6 พัฒนาชุมชน 83
แผนการจัดกิจกรรมที่ 11 ความตองการของชมุ ชน 87
แผนการจดั กิจกรรมท่ี 12 โครงการพัฒนาชมุ ชน 90
แผนการจัดกิจกรรมที่ 13 การรายงานโครงการ

หนว ยที่ 7 ทักษะชีวติ
แผนการจัดกจิ กรรมท่ี 14 สารปนเปอ นในอาหาร
แผนการจดั กิจกรรมที่ 15 คดิ เชิงบวก
แผนการจดั กิจกรรมที่ 16 การแสดงความชื่นชมและใหก าํ ลงั ใจ
แผนการจดั กิจกรรมที่ 17 คนดีรอบตวั ฉนั
แผนการจัดกิจกรรมท่ี 18 เปา หมายในชวี ิต

สารบัญ(ตอ) หนา

หนวยท่ี 7 ทักษะชวี ติ (ตอ ) 95
แผนการจดั กิจกรรมท่ี 19 สภุ าพบรุ ุษและสภุ าพสตรใี นดวงใจ 99
แผนการจัดกิจกรรมท่ี 20 เปนลูกเสือท้ังตวั และหวั ใจ 02
แผนการจดั กิจกรรมท่ี 21 รูเทา ทันส่อื โฆษณา 106
แผนการจัดกิจกรรมที่ 22 ลวนลามทางเพศ 108
แผนการจดั กจิ กรรมที่ 23 การชว ยเหลอื ผูอื่น
111
หนว ยที่ 8 เศรษฐกจิ พอเพียง 114
แผนการจดั กิจกรรมท่ี 24 การประหยัด 123
แผนการจัดกิจกรรมที่ 25 การจัดการกับเวลา 126
แผนการจัดกิจกรรมท่ี 26 วยั รนุ ไทยหวั ใจเกาหลี
แผนการจดั กิจกรรมท่ี 27 ชุมชนเราน้ีดีจงั 134

หนวยท่ี 9 การฝก เปน ผนู าํ 142
แผนการจัดกจิ กรรมที่ 28 ผูนาํ ท่ดี ี
155
หนว ยท่ี 10 ประเมินผล
แผนการจดั กิจกรรมที่ 29 การประเมินผล 157
168
หนว ยที่ 11 พธิ กี าร 171
แผนการจดั กิจกรรมท่ี 30 การประดบั เครอื่ งหมายลกู เสอื หลวงและ
เครอ่ื งหมายวชิ าพเิ ศษ

ภาคผนวก
ภาคผนวก ก แนวคิดเร่อื งทักษะชวี ติ
ภาคผนวก ข กิจกรรมลกู เสอื เสรมิ สรา งทักษะชีวติ
บรรณานกุ รม

คาํ ชีแ้ จงการใชคูมือ

คูมือการจัดกิจกรรมลูกเสือเสริมสรางทักษะชีวิตชุดนี้ จัดทําข้ึนสําหรับผูกํากับลูกเสือใชเปน
แนวทางในการจัดกิจกรรมลูกเสือ มีจํานวน 11 เลม แยกตามชั้นป สําหรับลูกเสือ 4 ประเภท คือ
ลูกเสือสํารอง ลูกเสือสามญั ลูกเสือสามัญรนุ ใหญ และลกู เสือวสิ ามญั

หลักสูตรลูกเสือเสริมสรางทักษะชีวิต มีเนื้อหาท่ีสอดคลองกับปญหาตามวัยและพัฒนาการ
ดานตาง ๆ ของลูกเสือแตละประเภท นอกจากน้ียังมีเน้ือหาครบถวน เปนไปตามขอบังคับคณะ
ลูกเสอื แหงชาติ วา ดว ยการปกครองหลักสูตรและวิชาพิเศษลูกเสือสํารอง ลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญ
รุนใหญ และลูกเสือวิสามญั อีกดว ย

แผนการจัดกิจกรรมลูกเสือเสริมสรางทักษะชีวิตในคูมือชุดน้ี ไดออกแบบโดยบูรณาการ
กิจกรรมท่ีเสริมสรางทักษะชีวิตเขากับวิธีการลูกเสือ คือการใชระบบหมูหรือกลุมยอย โดยใหเด็กเปน
ศนู ยก ลาง และมีผใู หญทําหนาที่ชวยเหลือและสงเสริมใหเกิดกระบวนการเรียนรูในกลุม แนะนํา สั่งสอน
และฝกอบรมใหสามารถพึ่งตนเองได มีจิตอาสา รับผิดชอบตอสวนรวม ยึดม่ันในคําปฏิญาณและกฎของ
ลูกเสอื เสรมิ สรางคุณคาในตนเอง รวมทั้งใชระบบเคร่ืองหมายหรือสัญลักษณทางลูกเสือและเครื่องหมาย
วิชาพเิ ศษ เปน แรงกระตนุ ไปสเู ปาหมายในการพฒั นาตนเอง

การเรียงลําดับแผนการจัดกิจกรรม จัดเรียงลําดับเนื้อหาสาระตามหลักสูตรในขอบังคับคณะ
ลกู เสือแหง ชาติ วาดวยการปกครองหลักสูตรและวิชาพิเศษลูกเสือสํารอง ลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญ
รุนใหญ และลูกเสือวิสามัญ การนําไปใชขึ้นกับดุลยพินิจของสถานศึกษาในการเลือกวาแผนการจัด
กิจกรรมใดควรใชเมอื่ ใด

องคประกอบในการประชุมกอง เนนการใชชีวิตกลางแจง นอกหองเรียน ใกลชิดธรรมชาติ
เรียนรูจากการลงมือปฏิบัติดวยตนเอง เกม และการบริการผูอื่น ซึ่งถือเปนหัวใจของกิจกรรมลูกเสือ
ทกุ ประเภท โดยกจิ กรรมท่ใี ช แบง ออกเปน 5 ประเภท คือ การแสดงออก การสํารวจและการรายงาน
การวิเคราะหและการประเมิน เกมและการแขงขัน การบําเพ็ญประโยชน มีการออกแบบกิจกรรม
เพ่ือใหลูกเสือไดใชกระบวนการกลุมในการแลกเปล่ียนประสบการณ แลกเปล่ียนความคิดความเช่ือ
สรางองคความรูและสรุปความคิดรวบยอด รวมทั้งเปดโอกาสใหลูกเสือไดประยุกตใชสิ่งท่ีไดเรียนรู
ในชีวติ จรงิ อกี ดวย

เนือ้ หาสาระในแผนการจัดกจิ กรรมประกอบดว ย
1. กิจกรรมตามขอบังคับของคณะลูกเสือแหงชาติ (ไมรวมกิจกรรมทดสอบเพื่อรับ
เคร่ืองหมายหรอื สัญลกั ษณทางลกู เสอื และเครอื่ งหมายวิชาพิเศษ)
2. กิจกรรมตามขอบังคับของคณะลูกเสือแหงชาติที่ชวยเสริมสรางทักษะชีวิตดานคุณธรรม
จรยิ ธรรม ความภาคภมู ิใจในตนเอง ความรับผิดชอบตอสวนรวม
3. กิจกรรมเสริมสรางทกั ษะชีวิต เพอ่ื สรางภูมิคุมกันทางสังคมตอเหตุการณและสภาพปญหา
ของเดก็ แตล ะวยั

คูม อื การจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รุนใหญเสริมสรา งทักษะชวี ิต ช้นั มัธยมศกึ ษาปที่ 3 1

คูมือแตละเลม ไดจดั ทําตารางหนว ยกิจกรรม และแผนการจดั กิจกรรม 40 ชั่วโมง เพ่ือใหเห็น
ภาพรวมของการจดั กจิ กรรมลูกเสอื เสริมสรางทกั ษะชีวติ ของลูกเสอื ในแตละระดบั ช้นั และมหี มายเหตุ
บอกไวในตารางชองขวาสดุ วาเปนแผนการจดั กจิ กรรมเสริมสรางทกั ษะชีวติ

แผนการจดั กิจกรรมประกอบดวย จุดประสงคก ารเรยี นรู เนือ้ หา สื่อการเรียนรู กิจกรรม การ
ประเมินผล องคประกอบทักษะชีวิตสําคัญท่ีเกิดจากกิจกรรม และภาคผนวกประกอบแผนการจัด
กิจกรรม (เพลง เกม ใบงาน ใบความรู เร่ืองท่เี ปนประโยชน)

จุดประสงคการเรียนรู
ผูสอนควรทําความเขาใจใหชัดเจนวาเปนจุดประสงคการเรียนรูดานความรู เจตคติ หรือ
ทกั ษะ เพอื่ จดั กิจกรรมไดต รงตามจดุ ประสงคก ารเรียนรแู ตละดาน
จุดประสงคการเรียนรูดานความรู มีจุดเนนที่การตั้งประเด็นใหวิเคราะห สังเคราะหเนื้อหา
ความรู ใหเขาใจอยางถองแท และสามารถนาํ ไปใชไดในชวี ติ จริง
จุดประสงคการเรียนรูดานเจตคติ มีจุดเนนท่ีอารมณความรูสึก และการตั้งประเด็นใหผูเรียน
ไดแ ลกเปล่ยี นและตรวจสอบความคิดความเชอ่ื ของตนเองกบั สมาชกิ กลุมคนอน่ื ๆ
จดุ ประสงคการเรียนรูดานทักษะ เนนท่ีการทําความเขาใจในข้ันตอนการลงมือทําทักษะ และ
ไดท ดลองและฝก ฝนจนชาํ นาญ
บางแผนการจัดกิจกรรมมีจุดประสงคการเรียนรูซอนกันมากกวา 1 ดาน ใหเนนดานท่ีเปน
จดุ ประสงคหลักของแผนการจดั กจิ กรรม
เนื้อหา
เปนผลการเรียนรูที่เกิดข้ึนหลังการสอน ผูสอนควรตรวจสอบวาผูเรียนไดเน้ือหาครบถวน
หรือไม
ส่ือการเรียนรู
เปนสอื่ อปุ กรณ ท่ีใชใ นการจดั กิจกรรม เชน แผนภูมิเพลง เกม ใบงาน ใบความรู และเร่ืองที่
เปนประโยชน ซึ่งมรี ายละเอยี ดอยใู นภาคผนวกประกอบแผนการจดั กจิ กรรม
กิจกรรม
กิจกรรมลูกเสือยังคงแบบแผนของลูกเสือไว คือ การเปดประชุมกอง/ปดประชุมกอง และ
เพลง เกม นิทาน เรอื่ งท่เี ปน ประโยชน ซง่ึ ใสไ วใ นทุกแผนการจัดกิจกรรม โดยผูกํากับลูกเสือสามารถ
ปรบั เปลยี่ นไดตามความเหมาะสม ผูสอนควรจัดกิจกรรมตามท่ีไดออกแบบไวเรียงตามลําดับข้ันตอน
การจัดกิจกรรม นอกจากนี้กอนการจัดกิจกรรมควรศึกษาแผนการจัดกิจกรรมใหเขาใจอยางถองแท
ทกุ ข้ันตอน ศึกษาใบความรูสําหรับผูสอน และใบงานสําหรับผูเรียน เพ่ือท่ีผูสอนจะไดจัดกิจกรรมการ
เรยี นการสอนใหไดเนือ้ หาตรงตามจดุ ประสงคการเรยี นรมู ากท่สี ดุ
ทงั้ นีผ้ กู ํากับควรทาํ ความเขาใจแนวคิดเรื่องทักษะชีวติ และกิจกรรมลูกเสือเสรมิ สรา งทักษะชวี ติ
ใหถ อ งแทดว ย โดยศึกษาไดจากภาคผนวก ก และภาคผนวก ข

2 คูมือการจดั กจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ติ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที่ 3

การประเมินผล
สามารถประเมินไดท้ังระหวางการจัดกิจกรรม และหลังการสอนจบแลว ตามแนวทางที่ไดใหไว
ในแตล ะแผนการจดั กจิ กรรม
องคประกอบทกั ษะชีวติ สําคญั ทเ่ี กดิ จากกิจกรรม
ทักษะชีวิตเกิดขึ้นไดหลายองคประกอบในการจัดกิจกรรมแตละครั้ง ในที่นี้ไดระบุเพียง
องคประกอบทกั ษะชวี ติ สําคัญที่เกิดขึน้ เทานั้น
ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรม
เปนสื่อ อุปกรณ ตามรายการที่ระบุไวในส่ือการเรียนรู เชน เพลง เกม บัตรคํา ใบงาน ใบความรู
และเรอื่ งท่เี ปน ประโยชน ฯลฯ หากมขี อเสนอแนะเพอ่ื การปรับปรงุ คูมอื ชุดน้ี กรณุ าติดตอที่
สมาคมวางแผนครอบครัวแหง ประเทศไทย ฯ
เลขท่ี 8 วภิ าวดีรงั สิต 44 แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรงุ เทพฯ 10900
โทรศัพท 0-2941-2320 ตอ 151 โทรสาร 0-2561-5130

คูมอื การจัดกจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรา งทกั ษะชีวติ ชั้นมัธยมศกึ ษาปท่ี 3 3



แผนการจัดกจิ กรรม
ลูกเสือสามญั รุนใหญ
เครอ่ื งหมายลกู เสอื หลวง
ชัน้ มัธยมศึกษาปท ี่ 3

คมู ือการจดั กจิ กรรมลกู เสือสามญั รุนใหญเสรมิ สรางทกั ษะชวี ิต ช้ันมธั ยมศึกษาปท ่ี 3 5

แผนการจัดกจิ กรรมลูกเสอื สามญั รนุ ใหญ ชนั้ มัธยมศกึ ษาปท ่ี 3

ช่อื หนว ยกจิ กรรมตามขอบงั คับ แผนการจัดกิจกรรมลกู เสอื จาํ นวน หมายเหตุ
คณะลกู เสอื แหง ชาติ เรอ่ื ง ชวั่ โมง

1. ปฐมนเิ ทศ 1. การปฐมนิเทศ 1
2. สิง่ แวดลอ ม 2. เรารกั ษโ ลก 1
3. สวนสวยดว ยวสั ดุเหลอื ใช 2 ทกั ษะชีวติ
3. อดุ มคติ 4. โลกสวยดว ยมอื เรา 1
5. รวมพลังรกั ษส ่งิ แวดลอม 1

6. คณุ ธรรมในชีวติ 1

4. กจิ กรรมที่สนใจเปนพิเศษ 7. ยกยองคนดี 1 ทักษะชวี ติ
5. การสาํ รวจ 8. แกปญหาสังคมดว ยกฎลกู เสอื 1
6. พฒั นาชมุ ชน 9. กิจกรรมนี่.....เราจอง 2
10. แผนที่ชุมชน 3

11. ความตองการของชุมชน 1

12. โครงการพฒั นาชมุ ชน 1

13. การรายงานโครงการ 1

7. ทักษะชวี ติ 14. สารปนเปอ นในอาหาร 1 ทักษะชีวติ

15. คดิ เชิงบวก 1 ทักษะชวี ติ
16. การแสดงความชน่ื ชมและ
ใหก ําลังใจ 1 ทกั ษะชีวติ
17. คนดรี อบตัวฉัน
18. เปาหมายในชวี ติ 2 ทกั ษะชีวติ
19. สภุ าพบรุ ษุ และสภุ าพสตรีในดวงใจ 2 ทักษะชีวติ
20. เปนลกู เสอื ท้ังตวั และหวั ใจ 2 ทักษะชวี ติ
21. รเู ทา ทนั สอ่ื โฆษณา 1 ทกั ษะชีวติ
22. ลวนลามทางเพศ 2 ทกั ษะชีวติ
23. การชว ยเหลือผอู นื่ 1 ทักษะชีวติ
1 ทักษะชีวติ

6 คูมอื การจดั กจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรา งทกั ษะชีวิต ชั้นมธั ยมศึกษาปท่ี 3

ช่ือหนวยกิจกรรมตามขอ บงั คับ แผนการจัดกิจกรรมลูกเสอื จํานวน หมายเหตุ
คณะลกู เสือแหง ชาติ เร่ือง ช่วั โมง

8. เศรษฐกิจพอเพียง 24. การประหยดั 1 ทักษะชีวติ
25. การจัดการกบั เวลา 2 ทกั ษะชวี ติ
9. การฝก เปน ผนู าํ 26.วยั รนุ ไทยหวั ใจเกาหลี 1 ทักษะชวี ติ
10. ประเมินผล 27. ชุมชนเราน้ดี ีจัง 2
11. พิธีการ 28. ผนู าํ ท่ดี ี 1
29. การประเมนิ ผล 1
รวม 11 หนว ยกจิ กรรม 30. ประดบั เครอื่ งหมายลูกเสอื หลวง
และเครอ่ื งหมายวิชาพิเศษ 1

รวม 30 แผนการจดั กิจกรรม 40

คมู อื การจัดกจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสริมสรา งทกั ษะชวี ิต ชั้นมธั ยมศึกษาปที่ 3 7

แผนการจดั กจิ กรรมลูกเสือสามญั รนุ ใหญ เครือ่ งหมายลกู เสอื หลวง ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที่3

หนว ยที่ 1 ปฐมนเิ ทศ เวลา 1 ชั่วโมง
แผนการจัดกจิ กรรมที่ 1 การปฐมนเิ ทศ

1. จดุ ประสงคการเรียนรู

สามารถบอกเกณฑการไดร ับ เครอื่ งหมายลูกเสือหลวงได
2. เนอ้ื หา

หลักสตู ร เครอื่ งหมายลกู เสือหลวง
3. สอ่ื การเรียนรู

3.1แผนภมู เิ พลง
3.2 ขอ บงั คับคณะลกู เสือแหง ชาติ วาดว ยการปกครอง หลกั สตู รและวิชาพเิ ศษลูกเสือสามัญ

รนุ ใหญ(ฉบับที่ 14) พ.ศ. 2528 และคมู อื การจดั กจิ กรรมลกู เสอื สามัญรุนใหญเสรมิ สรา ง
ทกั ษะชวี ติ
3.3 ทะเบียนลกู เสือสามญั รุน ใหญ ระดับชัน้ มธั ยมศึกษาปท ี่ 2
4. กิจกรรม

4.1 ผูกาํ กบั ลกู เสอื และลกู เสือพรอมกนั ท่ีบรเิ วณที่เหมาะสม เชน สนามโรงเรียน หรอื
หอ งประชมุ เปน ตน

4.2 ผกู าํ กบั ลกู เสอื สนทนากับลกู เสือเก่ยี วกับการเขา รว มกจิ กรรมในหลกั สูตรลกู เสอื ชั้นพเิ ศษ
4.3 ผูกํากบั ลกู เสอื นาํ เสนอเกณฑก ารไดรับ เครอื่ งหมายลกู เสอื หลวง ใหก บั ลกู เสอื พรอม
ท้งั ใหลกู เสอื ตรวจสอบวชิ าที่ลกู เสอื สอบในระดับลกู เสือช้นั พเิ ศษ
4.4 ผกู าํ กบั ลกู เสอื สุม ลกู เสอื 3-5 คนนาํ เสนอเกณฑก ารไดร ับ เคร่ืองหมายลกู เสอื หลวง

หลงั จากทฟ่ี งผกู าํ กบั ลกู เสอื นาํ เสนอ
4.5 ผกู าํ กับลกู เสอื และลูกเสือรวมกันสรุปรายละเอยี ดของเกณฑ ที่ถกู ตอง ลูกเสอื บนั ทกึ ไวเ ปน ขอ มูล
4.6 ผกู าํ กับลูกเสือนัดหมายคร้ังตอไป
5. การประเมินผล

สงั เกต การมีสว นรว มในการทํากจิ กรรม การแสดงออก การแสดงความคิดเหน็ และประเมิน
ความถูกตอ งของการแตง เครอ่ื งแบบและการปฏิบตั ิกจิ กรรม

8 คมู อื การจดั กจิ กรรมลูกเสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ติ ช้ันมธั ยมศึกษาปท ี่ 3

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมท่ี 1
เพลง

วนั นี้ยนิ ดี

วนั น้ยี ินดี ทเี่ ราไดมาพบกนั (ซํ้า)
ยินดี ยินดี ยนิ ดี มาเถิดมา เรามารว มสนุก
ปลดเปลือ้ งความทุกข ใหมันสน้ิ ไป
มาเถดิ มา เรามารวมจติ
ชวยกันคิดทาํ ใหการลูกเสอื เจรญิ

ใบความรู

เครื่องหมายลกู เสอื หลวง

ลักษณะเครอื่ งหมาย
เปน รูปส่เี หลย่ี มจัตุรัส ขนาดดา นละ ๓ ซม. ตามแบบ พนื้ สีกากี ขอบสีขาวมีรปู พระมหา

มงกุฎสที องอยตู รงกลาง และมตี ราคณะลกู เสือแหง ชาตสิ ขี าวอยูเบื้องลางพระมหา
มงกฎุ เครอื่ งหมายนตี้ ดิ ท่ีกง่ึ กลางกระเปา เสื้อขา งขวาแทนเครอ่ื งหมายลูกเสือชน้ั พเิ ศษ

ทม่ี ารูปภาพ : http://www.prc.ac.th/scout/sc09.jpg

หลักสูตร
ผทู ่ีเขาเกณฑไดร ับ เครอื่ งหมายลกู เสือหลวง จะตอ งมีคณุ สมบตั ดิ งั น้ี
1. ไดร บั เครอ่ื งหมายลูกเสอื ชนั้ พเิ ศษ
2. สอบไดวชิ าพื้นฐานในระดับลกู เสอื ชนั้ พเิ ศษ ๓ วิชา ซ่ึงไมอยใู นวชิ าพน้ื ฐาน ๕ วชิ าทส่ี อบได
เมือ่ ขอรบั เครอ่ื งหมาย ลกู เสอื ชั้นพิเศษ
3. สอบไดวชิ าบริการและวชิ าพื้นฐานอกี ๓ วชิ า ในระดับลูกเสือหลวง
4. ผา นการฝก อบรมวชิ าการเปน ผนู ําตามหลกั สตู รทก่ี ําหนดไว

คูมอื การจัดกจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสริมสรา งทักษะชีวติ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปท ่ี 3 9

5. คณะกรรมการดําเนินงานของกองและผกู าํ กบั เห็นวา เปน ผูท ี่ปฏบิ ัตติ นเปน ตวั อยางทดี่ ีตามวธิ ี
การของลกู เสอื และสมควรไดรับ เครื่องหมายลกู เสอื หลวง

6. เลขาธิการคณะกรรมการบริหารลกู เสือแหง ชาติ หรือผอู ํานวยการลกู เสือจงั หวัดแลว แตกรณี
เปน ผูแตงต้งั บคุ คลที่มคี ณุ วุฒเิ หมาะสมทาํ การสัมภาษณ เมอ่ื เหน็ วา เปนผูเหมาะสมแลวให
รายงานตอไปตามลาํ ดบั จนถึงคณะกรรมการบรหิ าร ลูกเสือแหงชาติพจิ ารณาอนมุ ัติ และ
ใหประธานคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แหง ชาติเปน ผลู งนามในประกาศนียบตั รแสดงวา เปน ผู
ไดร บั เครอ่ื งหมายลูกเสือหลวง

10 คมู ือการจัดกิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญเสริมสรางทักษะชวี ิต ช้ันมธั ยมศกึ ษาปท่ี 3

แผนการจดั กิจกรรมลูกเสือสามัญรุน ใหญ เคร่ืองหมายลูกเสอื หลวง ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 3

หนว ยท่ี 2 สิ่งแวดลอ ม เรารกั ษโ ลก เวลา 1 ชั่วโมง
แผนการจดั กิจกรรมที่ 2

1. จุดประสงคการเรยี นรู

ลกู เสอื ตระหนกั ถงึ มลภาวะของสงิ่ แวดลอม
2. เน้อื หา

สิ่งแวดลอม หมายถึง ทุกสิ่งทุกอยางที่อยูรอบตัวมนุษยท้ังที่มีชีวิตและไมมีชีวิต รวมท้ังท่ีเปน
รูปธรรม (สามารถจับตองและมองเห็นได) และนามธรรม (ตัวอยางเชนวัฒนธรรมแบบแผน ประเพณี
ความเชื่อ) มีอิทธิพลเกี่ยวโยงถึงกัน เปนปจจัยในการเก้ือหนุนซึ่งกันและกัน ผลกระทบจากปจจัย
หนง่ึ จะมีสวนเสรมิ สรา งหรอื ทําลายอกี สว นหนง่ึ อยางหลีกเลี่ยงมิได
3. สื่อการเรียนรู

3.1 แผนภมู เิ พลง, เกม
3.2 ใบงาน
3.3 ใบความรู
3.4 เร่ืองท่เี ปนประโยชน
4. กจิ กรรม

4.1 พิธีเปด ประชมุ กอง(ชักธง สวดมนต สงบน่ิง ตรวจ แยก)
4.2 เพลง หรือเกม
4.3 กิจกรรมตามจดุ ประสงคการเรียนรู

1) ผูก ํากบั ลูกเสอื สนทนาถงึ สภาพอากาศอากาศในประเทศไทยในปจ จบุ ันมสี ภาพ
อยางไร

2) ผกู าํ กบั ลูกเสอื แจกใบความรูและใบงาน มอบหมายใหหมูล กู เสอื รวมกันศึกษา
ใบความรู และอภิปรายประเด็นในใบงานและสง ตวั แทนรายงานในกองลูกเสือ

3) ตัวแทนหมลู กู เสือรายงานท่ีละหมู ผกู าํ กบั ลกู เสือและลูกเสอื หมูอ่ืนรว มกนั ซักถาม
เพ่อื ความเขา ใจ และตระหนกั ถงึ การอนรุ กั ษส ่งิ แวดลอ ม

4.4 ผูกํากบั ลกู เสือเลา เร่อื งท่ีเปน ประโยชน
4.5 พธิ ปี ดประชุมกอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชักธง เลกิ )
5. การประเมนิ ผล

สงั เกต การมีสว นรวมในการทาํ กจิ กรรม การแสดงออก และการใหข อ คดิ เหน็ ในหมูแ ละใน
กองลูกเสอื

คูมือการจัดกจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรา งทักษะชีวติ ชั้นมัธยมศึกษาปท ี่ 3 11

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กจิ กรรมที่ 2
เกม

จาํ สิ่งของ

วธิ ีเลน
1. ใหผ ูก าํ กบั ลกู เสือจดั หาส่ิงของมาประมาณ 15-20 ช้นิ เชน ใบมดี ยางลบ กระดมุ ปากกา
เงนิ เหรียญ ลวดเสียบ ใสข องไวใ นถาด หาผาปดไว
2.ใหลูกเสอื แตละหมูย นื ลอมรอบถาด ผูกาํ กบั ลูกเสือเปดผา ออกใหด ูและจําสิ่งของประมาณ
1 นาที แลว ปด ผาไวตามเดมิ
3. ลกู เสอื แตละหมแู ยกกันออกไปเขยี นรายชื่อสง่ิ ของท่ีจําไดส งผกู าํ กับลูกเสอื ถาเขียนถูก
จะไดชือ่ ละ 1 คะแนน ถา เขยี นสิง่ ท่ไี มมีจะหกั ช่ือละ 1 คะแนน หมใู ดไดคะแนนมากเปน หมชู นะ

ใบงาน

อนุรกั ษส ิง่ แวดลอม
คําช้ีแจง

1. ใหห มลู กู เสือแตล ะหมูชว ยกันระดมความคดิ ถงึ สาเหตทุ ่ที าํ ใหเกดิ มลภาวะ และ
แนวทางในการอนรุ กั ษท รพั ยากรดังตอ ไปนี้ โดยเลอื กหรอื จับฉลากเรอื่ งหมูละ1 เร่ือง

1.1 ดนิ
1.2 นํ้า
1.3 ปา ไม
1.4 สตั วป า
1.5 อากาศ
2. ลูกเสือแตละหมสู งตัวแทนนําเสนอตอกองลูกเสอื

12 คมู อื การจัดกจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสริมสรางทกั ษะชวี ติ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที่ 3

ใบความรู

ส่งิ แวดลอม

สง่ิ แวดลอม คอื ทกุ สิง่ ทุกอยางทอี่ ยรู อบตวั มนษุ ยท้งั ทมี่ ชี ีวติ และไมม ชี ีวิต รวมทงั้ ท่เี ปน รูปธรรม
(สามารถจับตอ งและมองเหน็ ได) และนามธรรม (ตวั อยา งเชน วฒั นธรรมแบบแผน ประเพณี ความเช่อื )
มอี ิทธพิ ลเกยี่ วโยงถงึ กัน เปนปจจยั ในการเก้อื หนนุ ซ่งึ กันและกนั ผลกระทบจากปจ จยั หนึง่ จะมสี วน
เสริมสรางหรือทําลายอีกสวนหนง่ึ อยางหลกี เลย่ี งมิได ส่ิงแวดลอมเปนวงจรและวฏั จกั รท่เี กี่ยวของกนั
ไปท้ังระบบ

สิง่ แวดลอมแบงออกเปน ลกั ษณะกวา งๆ ได 2 สวนคอื
1. สง่ิ แวดลอ มท่เี กิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เชน ปาไม ภเู ขา ดิน น้ํา อากาศ ทรัพยากร
2. ส่ิงแวดลอ มทีม่ นุษยส รางขึ้น เชน ชมุ ชนเมือง สิง่ กอ สรางโบราณสถาน ศิลปกรรม

ขนบธรรมเนยี ม ประเพณี และวฒั นธรรม

ทรพั ยากรธรรมชาติ หมายถงึ สง่ิ ตา งๆ (สง่ิ แวดลอม) ทีเ่ กิดข้นึ เองตามธรรมชาติ และมนษุ ย
สามารถนํามาใชประโยชนไ ด เชน บรรยากาศ ดนิ น้ํา ปาไม ทงุ หญา สัตวปา แรธ าตุ พลังงาน และ
กาํ ลังแรงงานมนุษย เปนตน

ประเภทของทรพั ยากรธรรมชาติสามารถแบงตามการนํามาใชง านและผลทเี่ กดิ ขึ้นได
3 ประเภท ดงั นี้

1. ทรัพยากรธรรมชาตทิ ่ีใชแ ลว ไมห มด ทรัพยากรธรรมชาติท่ีใชแ ลว ไมห มดหรอื ไมส ญู หาย
ทรัพยากรธรรมชาติประเภทน้ี ไดแก บรรยากาศ นาํ้ ในวัฎจักร แสงอาทิตย

2. ทรัพยากรธรรมชาตทิ ่ีทดแทนไดท รัพยากรธรรมชาติที่ทดแทนไดห รอื รักษาไวไ ด
ทรพั ยากรธรรมชาติประเภทนี้ ไดแ กน้าํ ดนิ ปาไม ทุงหญา สัตวป า

3. ทรัพยากรธรรมชาตทิ ีใ่ ชแ ลวหมดไป ทรพั ยากรธรรมชาตปิ ระเภทน้ีจาํ เปน อยา งยงิ่ ท่ีตอง
ศกึ ษาเพ่ือหาแนวทางในการอนรุ ักษใหสามารถมีใชป ระโยชนไ ดน านทสี่ ุด ซงึ่ ทรพั ยากรธรรมชาติ
ประเภทนี้ ไดแ กทรพั ยากรธรรมชาติประเภทน้ี ไดแก แรธาตุ พลงั งาน

ความหมายของมลพษิ คําวา “มลพษิ ” เปนศัพทท รี่ าชบณั ฑติ ยสถานบัญญัตขิ น้ึ ในป พ.ศ. 2525 ใช
แทนคาํ ศพั ทเ ดมิ วา “มลภาวะ” ซง่ึ ตรงกบั ศพั ท.ภาษาอังกฤษวา “Pollution” มาจากคําวา “Pollute”
หมายถงึ ทาํ ให สกปรก ซ่งึ ไดแก ขบวนการตา งๆ ท่มี นุษยก ระทําทง้ั โดยตั้งใจและไมไ ดต้งั ใจ ปลอย
ของเสยี ซ่งึ ไม พึงปรารถนาเขา ไปหมกั หมมในบรรยากาศ พื้นดนิ และในน้ํา มีผลใหสิง่ แวดลอ มเส่อื ม
โทรมลง

คมู อื การจัดกิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรางทักษะชวี ติ ชั้นมัธยมศกึ ษาปที่ 3 13

เรือ่ งทเ่ี ปน ประโยชน

กลว ยสองปลี

นานมาแลวมีนายลอยชายยาจก…ไปหลงรกั ลูกสาวเศรษฐี จึงอยากไดม าเปนคคู รองของตน
คิดวาถาไมไดดวยเลหก็ตองเอาดวยกล นายลอยชายยาจกจึงออกเดินทางไปสืบหาหมอเสนห
เดินทางไปหนึ่งวันเต็มๆ…พบกระทอมหลังหน่ึง จึงไดเขาไปขอน้ําด่ืมจากหญิงชราเจาของกระทอม
หญิงชราไดถามนายลอยวาเดินทางไปไหนมา นายลอยจึงเลาความประสงคของ ตนใหฟงโดยไม
ปดบังแตอยางใด หญิงชราไดบอกวาตนนี่แหละเปนหมอเสนหและชวยนายลอยได หากวานายลอย
สามารถหากลวยสองปลีมาใหเปนเคร่ืองยาในการทําเสนห นายลอยดีใจมากที่หญิงชรารับปากจะ
ชวยเหลือ รีบออกเดินทางไปเสาะหากลวยสองปลีเปนเวลานานหลายเดือนก็ยังไมพบ นายลอยจึงได
เร่ิมปลูกกลวยเสียเองจํานวนมากหลายชนิด และดูแลไรกลวยเปนอยางดี ใสปุยเอาใจใจใสดูแลตน
กลวยเปนพิเศษ เพ่อื ใหต นกลวยออกสองปลีใหไ ด

นายลอยทําไรกลวยอยูนาน…ก็ยังไมไดกลวยสองปลีแตอยางใด แตก็ยังไมละความพยายาม
ไดปลูกกลวยเพ่ิมขึ้นอีก และขยายไรกลวยออกไปกวางขวางขึ้นมากกวาเดิมเร่ือยๆ เพ่ือที่จะคนหา
กลวยสองปลีใหได…ปแลวปเลาท่ีทําไรกลวยไดนําผลผลิตจากไรไปขายอยูเปนเวลานานถึง 7 ป…มี
เงนิ ทองเก็บไวจากการขายกลว ยเปนจํานวนมาก…จนมีฐานะเปน เศรษฐใี นเวลาตอมา

เม่ือมีฐานะร่ํารวยก็ไปสูขอลูกสาว…เศรษฐีคนท่ีนายลอยหมายปองไว จนไดแตงเปนสามี
ภรรยาสมความปรารถนา…แตตนกลวยท้ังหมดที่นายลอยปลูกไวก็ไมเคยออกสองปลีเลย ทําใหนาย
ลอยคดิ วา“กลว ยสองปลีท่หี ญงิ ชราบอกใหหามาทาํ ยาเสนห นน้ั คงไมมใี นโลกนีแ้ นนอน แตก ารท่ีหญิง
ชราสั่งใหหากลวยสองปลีใหได คงเปนอุบายเพื่อสงเสริมใหนายลอย มีความมานะ จนสามารถเปน
เศรษฐไี ดในเวลาตอ มานน่ั เอง”

เรือ่ งน้สี อนใหรวู า ความพยายามอยูทไี่ หน ความสาํ เรจ็ อยทู ่ีน่ัน

14 คมู ือการจดั กจิ กรรมลูกเสือสามญั รุนใหญเสรมิ สรา งทักษะชวี ิต ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3

แผนการจัดกจิ กรรมลกู เสือสามญั รนุ ใหญ เครอื่ งหมายลกู เสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปท ี่ 3

หนวยท่ี 2 สิง่ แวดลอ ม เวลา 2 ชัว่ โมง
แผนการจัดกิจกรรมท่ี 3 สวนสวยดว ยวัสดเุ หลอื ใช

1. จุดประสงคก ารเรยี นรู

มวี ิธีแกปญหาส่ิงแวดลอ มดวยการนาํ วัสดเุ หลือใชมาใชป ระโยชน
2. เน้อื หา

วัสดุเหลือใชรวมถึงขยะและของใชแลวที่ไมไดใชประโยชนอาจกลายเปนขยะที่สรางปญหา
ส่ิงแวดลอมอยางมาก การสรางจิตสํานึกที่ดีในการจัดการและสรางมูลคาเพิ่มในทุกรูปแบบจะชวยลด
ปญ หามลพิษได
3. สื่อการเรียนรู

3.1 แผนภมู ิเพลง
3.2 ภาพการดัดแปลงวัสดเุ หลอื ใช
3.3 เร่ืองทีเ่ ปน ประโยชน
4. กจิ กรรม

4.1 กจิ กรรมครั้งที่ 1

1) พิธีเปดประชุมกอง (ชักธง สวดมนต สงบน่งิ ตรวจ แยก)
2) เพลง หรือเกม
3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก ารเรยี นรู

(1) ผกู ํากบั ลกู เสอื สนทนาในกองลกู เสือ เก่ียวกบั วสั ดเุ หลอื ใชประเภทขวด แกลลอน
ยางรถพลาสติก ฯลฯ ทีท่ ิง้ ในบาน ชุมชนหรอื ในโรงเรยี น ซ่งึ มีมากมาย และเปน
ทยี่ อยสลายไดยากมาก

(2) ผูกาํ กับลูกเสอื นาํ ภาพการนําวัสดุเหลอื ใชป ระเภท ขวด แกลลอน ยางรถ
พลาสติก ฯลฯ ไปดดั แปลงใชป ระโยชน เชน ดัดแปลงยางรถยนตเกาเปนถัง
ขยะและกระถางตนไมใ หล กู เสือดู

(3) มอบหมายงานใหล กู เสือรว มกันใชความคดิ สรา งสรรค นําวัสดุเหลอื ใชป ระเภทน้ี
มาดดั แปลงใชประโยชน โดยใหหมลู ูกเสือแขงขันกันสรางสวนหยอมในโรงเรียน
หมลู ะ 1 แหง

(4) ใหแตละหมสู งตัวแทนหมลู ะ 1 คน มาเปนกรรมการ และกรรมการกําหนด
เกณฑก ารใหค ะแนนและพจิ ารณาใหคะแนนแตละหมตู ามเกณฑทกี่ าํ หนด
โดยใหคะแนนใน 5 ประเด็น ไดแก
- ความคดิ สรางสรรค
- การนําวสั ดเุ หลือใชกลบั มาใชป ระโยชนไ ดมากที่สดุ
- การประหยดั ใชเงนิ นอ ยท่ีสุด

คูม อื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสริมสรา งทกั ษะชีวติ ชั้นมัธยมศึกษาปท ่ี 3 15

- การใชป ระโยชนส วนหยอ ม
- ความสวยงาม
(5) ใหลูกเสอื แตล ะหมูรว มกนั วางแผน แบงงาน และกาํ หนดผูรับผดิ ชอบ
เตรยี มวัสดุ อุปกรณ และตน ไม มาทําสวนหยอ มนอกเวลา
4) ผูก าํ กับลกู เสอื เลา เรอื่ งทีเ่ ปนประโยชน
5) พิธีปด(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธง เลกิ )
หมลู กู เสือรวมกนั สรา งสวนหยอมไมด อกไมป ระดบั หรือพืชผกั สวนครวั โดยใชว สั ดุเหลอื
ใชม าประดบั กระจายจัดตามมุมตา ง ๆ ของโรงเรียน แตล ะหมูต ดิ ปายชอ่ื สวนหยอ มของหมูตน
และชว ยกนั ดแู ลใหสวยงามและใชป ระโยชนต อไป(นอกเวลา)
4.2 กิจกรรมครงั้ ท่ี 2 (หา งจากครั้งแรก 3 สัปดาห)
1) พธิ ีเปด ประชมุ กอง(ชกั ธง สวดมนต สงบนง่ิ ตรวจ แยก)
2) เพลง หรอื เกม
3) กจิ กรรมตามจุดประสงคก ารเรียนรู
(1) หมลู กู เสอื เขา ประจาํ ท่ีดแู ลความเรยี บรอยตามสวนหยอมของตน
(2) กรรมการเดนิ ดู ซกั ถามและใหคะแนนตามเกณฑท ่ีกําหนด และประกาศผล
ในกองลูกเสือสุม ถามความรูส กึ ลกู เสือตอกจิ กรรม และขอคิดทไ่ี ด
4) ผูกํากบั ลกู เสือเลา เรือ่ งทเ่ี ปน ประโยชน
5) พธิ ปี ด ประชุมกอง(นดั หมาย ตรวจเครอื่ งแบบ ชักธง เลกิ )
5. การประเมินผล
หมลู กู เสือสรางสรรคส ่งิ ประดษิ ฐจากวัสดเุ หลือใชไดดีเยย่ี มทุกหมแู ละใชป ระโยชนไ ดจ ริงย่งั ยนื
6. องคป ระกอบทักษะชวี ติ สําคัญทเ่ี กดิ จากกิจกรรม
คือ ความคดิ วเิ คราะห ความคดิ สรางสรรค และความตระหนักถงึ ความสําคัญในการจดั การ
และการสรางมลู คาเพม่ิ ใหก บั วัสดุเหลอื ใชท ี่จะชว ย
ลดปญ หามลพิษ

16 คมู อื การจัดกิจกรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ิต ชั้นมัธยมศกึ ษาปท ่ี 3

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กจิ กรรมท่ี 3
เพลง

ดอกบวั

ดอกบัวเอยดอกบัว นนั้ มีอยูทวั่ ท้ังในถิน่ ไทย ชูดอกงามอรา มไป สวยสมถกู ใจจริงเจา
วนพราวอยูใ นบงึ จะเดด็ บวั ก็อยูไกล สองมอื เอื้อมไปเทา ไรกไ็ มถ งึ ไดแ ตม องจองตรึง ฉันขอฝาก
บงึ อาํ ลา ขอลาไปกอ นเอย

วนั นีย้ ินดี

วนั น้ียินดที เี่ ราไดม าพบกัน (ซ้ํา ) ยนิ ดี ยินดี ยนิ ดี

มาเถิดมาเรามารว มสนกุ ปลดเปลือ้ งความทกุ ขใ หมนั สิ้นไป

มาเถิดมาเรามารวมจติ ชวยกนั คดิ ทําใหการลกู เสอื เจรญิ

ภาพการดดั แปลงวัสดเุ หลือใช

คมู อื การจัดกิจกรรมลูกเสือสามญั รุนใหญเสริมสรางทักษะชวี ติ ชั้นมัธยมศกึ ษาปที่ 3 17

ทม่ี า http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=nature-delight&month=29-05-
2005&group=7&gblog=2

18 คูมือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รุนใหญเสริมสรางทกั ษะชวี ติ ช้ันมธั ยมศึกษาปท่ี 3

เรอื่ งท่เี ปน ประโยชน

กาบา ยอ

สนุ ัขจง้ิ จอกเห็นกามเี น้อื ชน้ิ โตอยูใ นปาก จึงเอย วา "เพอ่ื นกาเอย ตาของเพ่ือนชางงามราวกับ
ตาเหย่ยี วปก ก็เปนเงางามดั่งปกนกอินทรี ขาอยากรูนักวาถาเพื่อนรองเพลงเสียงของเพ่ือนจะไพเราะ
เพราะพริ้งเพียงใด"กาไดฟงคาํ ปอยอก็ชอบใจ รีบอา ปากรองเพลงอวดสนุ ขั จงิ้ จอกเมอื่ กาอาปากทันใด
น้ันช้ินเน้ือก็ตกลงมาที่พ้ืน สุนัขจิ้งจอกรีบเขาไปคาบช้ินเน้ือเเลววิ่งจากไปทันที

เร่อื งนีส้ อนใหร วู า คนท่ีมาเฝายกยอปอปน ยอมหวังไดประโยชนจากเรา

กบฟงุ ซาน....ขางกาํ แพงวดั

กบตัวหน่ึงน่ังอยูขางกําแพงวัดทุกเชามันเฝาดูพระออกบิณฑบาตตั้งแตเชามืด พอพระกลับ
ถึงวัดเพ่ือฉันอาหารเชา...กบตัวเดิมจึงนึกในใจวา“ถาฉันไดเกิดเปนพระคงจะดีเพราะมีคนถวาย
อาหารใหกินทกุ วัน”

ครั้นเมื่อพระฉันเสร็จ พวกเด็กวัดก็มานําอาหารที่เหลือมากมายไปกินตออยางเอร็ดอรอย
ตอนนี้กบเกิดเปลี่ยนใจ อยากเกิดเปน "เด็กวัด"ดีกวา สบายกวาพระเปนไหน ๆตื่นสายก็ได ไมตอง
ออกตามพระไปบณิ ฑบาตก็ได

เม่ือเด็กวัดกินเสร็จก็โกยอาหารที่เหลือท้ังหมดใหหมาวัดกินจากน้ันก็ชวยกันลางจานถึง
ตอนนีเ้ จากบก็เปลย่ี นใจอีก... อยากเกดิ เปน "หมาวัด"แลว เพราะไมต องลา งจานเหมอื นเดก็ วดั

พอหมาวัดกินอาหารเสร็จก็แยกยายไปทําหนาที่เฝาบริเวณวัดคอยเหาคนแปลกหนา กบ
มองเห็นฝูงแมลงวันบินมาตอมอาหารตอจากหมาวัดกบจึงเปล่ียนใจอีกแลวอยากเกิดเปน "แมลงวัน"
สบายทสี่ ดุ ไมตองทําอะไรเลยหนาํ ซ้ํา ยังมีกองอาหารใหกินไมมหี มดดว ย

ขณะท่ีเจากบฟุงซานกําลังคิดเพลินๆ อยูน้ันพอดีหันมาเห็น แมลงวัน บินมาใกลๆจึงใชล้ิน
ตวดั เอาแมลงวนั เขาปากตวั เองโดยสญั ชาตญาณถึงตอนน้ี ....กบฟุงซา นจึงบรรลธุ รรมฉับพลัน!!คิดได
วา เออ ! "เปนตัวของเราเองนี้แหละ"ดที ีส่ ดุ เลย

เรื่องนสี้ อนใหร ูวา จงเช่ือมัน่ ในตวั เองและจงพอใจในสง่ิ ทต่ี นเองเปนอยู

คมู อื การจัดกจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรางทกั ษะชวี ิต ช้ันมธั ยมศึกษาปท ี่ 3 19

แผนการจดั กจิ กรรมลกู เสือสามัญรนุ ใหญ เครอื่ งหมายลกู เสอื หลวง ช้นั มธั ยมศึกษาปท ี่ 3

หนวยที่ 2 ส่งิ แวดลอ ม เวลา 1 ชว่ั โมง
แผนการจัดกจิ กรรมที่ 4 โลกสวยดว ยมือเรา

1. จุดประสงคการเรียนรู

ลูกเสอื รณรงค ประชาสมั พนั ธ ในการอนุรกั ษส งิ่ แวดลอม
2. เนอ้ื หา

จัดทําแผน พบั วาดรูป รณรงครกั ษาสง่ิ แวดลอ ม
3. สอื่ การเรียนรู

3.1 แผนภมู เิ พลง
3.2 กระดาษ
3.3 ดินสอ
3.4 ดนิ สอสี สีเทียน
3.5 เรือ่ งท่เี ปนประโยชน
4. กิจกรรม

4.1 พิธเี ปด ประชุมกอง(ชกั ธง สวดมนต สงบนิ่ง ตรวจ แยก)
4.2 เพลง หรอื เกม
4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก ารเรียนรู

1) ผูกาํ กบั ลูกเสือทบทวนในเรอ่ื งของสาเหตุและแนวทางในการอนุรักษส ง่ิ แวดลอม
ตามที่ลูกเสอื ไดนาํ เสนอไวจากสัปดาหท ่ีผานมา

2) ลกู เสอื แตล ะคนจัดทําแผน พบั ประชาสมั พนั ธ หรอื วาดภาพรณรงค
รักษส ิ่งแวดลอ ม โดยใหเลือกจัดทาํ คนละ 1 รปู แบบ

3) ลูกเสือนาํ เสนอผลงานตวั เองตอกองลกู เสือ ผกู ํากบั นําผลงานของลกู เสือ
โดยติดแสดงในบรเิ วณจดุ ประชาสัมพนั ธข องโรงเรียน หรือตดิ แสดงในโอกาสอ่นื
เชน ในวนั รกั ษส ิง่ แวดลอ ม

4) รวมกอง ผูกาํ กับลูกเสอื นาํ อภปิ ราย และสรุป ในประเดน็
-แนวทางในการอนรุ ักษท รพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอ ม

4.4 ผกู ํากบั ลกู เสอื เลาเร่ืองที่เปนประโยชน
4.5 พิธปี ด ประชุมกอง (นดั หมาย ตรวจเคร่ืองแบบ ชักธง เลกิ )
5. การประเมนิ ผล

สงั เกต การมีสว นรว มทาํ กจิ กรรม การแสดงออก และผลงานของลกู เสือ

20 คมู อื การจดั กจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรา งทกั ษะชีวิต ชั้นมธั ยมศึกษาปท ี่ 3

ภาคผนวกประกอบแผนการจัดกิจกรรมที่ 4
เพลง

งานสง่ิ ใด

งานสง่ิ ใด งานส่ิงใด แมน ใครละเลยทง้ิ ปลอย มวั แตคอยเฝาแตค อย
หวงั คอยแตเ กยี่ งโยนกลอง

ไมมเี สร็จ ไมม ีเสร็จรับรอง จาํ ไวท กุ คนตอ งทาํ งานเราตอ งชวยกนั ชว ยกัน…..ชว ยกัน…….
ชวยกนั

เรือ่ งทเ่ี ปนประโยชน

ลกู ชาวนากบั มรดก

นานมาแลว มีครอบครัวชาวนาอยคู รอบครัวหน่ึง เมอ่ื ผูท่เี ปนพอตายไปเเลว ลกู ชาวนาทัง้
สองก็ชวนกันออกไปขดุ หาสมบัตใิ นสวนองนุ เพราะพอ ไดสั่งเสียเอาไวกอ นทจ่ี ะตายวาทรพั ยสมบตั ิ
ของพออยูในสวนองนุ
“นองไปขดุ ตรงนั้นนะ สว นพ่จี ะขุดตรงนเี้ อง”
ลูกชาวนาทั้งสองชว ยกนั ขดุ ดินเพื่อหาสมบตั ิตามทตี่ า งๆในสวนองนุ ไปจนท่วั ทัง้ สวนก็ยังไมส ามารถ
หาสมบตั ทิ คี่ ิดวา พอจะฝง ไวใ หเ จอไดเ เตส วนองนุ ท่ีถกู ขดุ ถกู พรวนดินจนท่วั น้ัน กลบั ยง่ิ เจริญงอกงาม
ดี
จนลกู ชาวนาสองพนี่ องสามารถท่ีจะขายองุนจนไดท รัพยส นิ เงินทองมากมายทง้ั สองจึงเพิง่ รวู าทรพั ย
สมบตั ิท่พี อ ทง้ิ ไวใ หเ ปน มรดกนน้ั แทจรงิ ไมใ ชส มบตั ทิ ถี่ กู ฝง เอาไว แตจรงิ ๆแลว คอื อะไร

เรื่องน้ีสอนใหร วู า ความขยนั พากเพียรสามารถกอใหเกดิ ทรพั ย

คูม อื การจดั กจิ กรรมลูกเสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรางทกั ษะชวี ิต ช้ันมธั ยมศึกษาปที่ 3 21

แผนการจัดกจิ กรรมลูกเสอื สามญั รนุ ใหญ เครื่องหมายลกู เสอื หลวง ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 3

หนวยท่ี 2 ส่งิ แวดลอม

แผนการจดั กิจกรรมที่ 5 รวมพลงั รกั ษสง่ิ แวดลอ ม เวลา 1 ชั่วโมง

1. จุดประสงคการเรียนรู

ทําโครงการรักษาส่งิ แวดลอ มในโรงเรียน
2. เน้ือหา

ตวั อยา งโครงการ
3. สอ่ื การเรียนรู

3.1 แผนภมู เิ พลง, เกม
3.2 แบบฟอรมโครงการ
3.3 เรือ่ งท่เี ปน ประโยชน
4. กจิ กรรม

4.1 พิธเี ปดประชุมกอง(ชกั ธง สวดมนต สงบนงิ่ ตรวจ แยก)
4.2 เพลง หรอื เกม
4.3 กจิ กรรมตามจุดประสงคการเรียนรู

1) ผกู ํากบั ถามลกู เสือถงึ สภาพสง่ิ แวดลอ มภายในโรงเรียนเปน อยา งไร
2) ใหแ ตละหมูระดมความคดิ จัดทาํ โครงการรักษาสิง่ แวดลอมในโรงเรียน ภายใน

ระยะเวลา 2 เดอื น โดยใหลูกเสือเขยี นโครงการสงใหผกู ํากบั ลกู เสอื ตรวจกอน
3) ใหล ูกเสือปฏิบัตงิ านตามทเี่ ขยี นไวในโครงการ
4) ผกู าํ กับลกู เสือนดั หมายใหหมลู ูกเสือนาํ เสนอผลการปฏบิ ัติการ โดยอาจจะดจู าก

สถานท่ีหรืองานจริงที่ลูกเสือไดป ฏิบตั ิ
4.4 ผกู ํากบั ลกู เสอื เลา เร่ืองท่เี ปน ประโยชน
4.5 พธิ ีปดประชมุ กอง(นดั หมาย ตรวจเคร่อื งแบบ ชักธง เลกิ )
5. การประเมนิ ผล

การมสี วนรวมในการทาํ โครงการ ความสาํ เร็จของโครงการ

22 คูมอื การจดั กจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ิต ชั้นมธั ยมศึกษาปท ี่ 3

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมท่ี 5
เพลง

เพลงสามคั ครี วมใจ

สามัคครี วมใจ เร็วไวชวยกันทาํ การงานดวยความสาํ ราญเริงใจ
มาชว ยกนั ซิเรว็ ไว จะไดเสร็จทันใดใครๆก็พากนั ยกยอ ง

เกม

เดนิ หมี

วิธเี ลน มีดงั นี้
1. ใหล กู เสือแตล ะหมเู ขาแถวตอนลึก จัดใหทุกหมูมจี ํานวนคนเทา ๆ กนั
2. ใหนายหมนู ําไมพลองไปวางไวใ หหางจากคนหัวแถวเทา ๆ กัน แลวกลบั มาเขาแถว
ตามเดิม
3. เมือ่ ไดย ินคําสง่ั วา “ เริม่ เลน” ใหคนหวั แถวกม ตวั ลง ใชม ือท้งั 2 ขาง จับทข่ี อ เทา
ดานนอกใหแ นน แลววง่ิ ออ มไมพ ลอง แลว กลบั มาแตะคนตอ ไป ตนเองไปตอทา ยแถว
4. คนท่ถี กู แตะวง่ิ ไปออมกอ นหิน แลว กลบั มาแตะคนตอ ไปเชน เดียวกนั
5. เลน กนั ไปเรื่อยๆ ลูกเสือหมใู ดทาํ ไดถูกตอ งครบทุกคน และทําไดเสร็จกอ นลูกเสือหมอู น่ื
จะเปนผชู นะ หมอู ื่นปรบมือให

คมู อื การจดั กจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรางทักษะชีวติ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปท่ี 3 23

แบบฟอรม โครงการ

โครงการ...........................................

หลกั การและเหตผุ ล
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................

วตั ถปุ ระสงคข องโครงการ
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.
เปา หมายโครงการ
เชิงคณุ ภาพ .................................................................................................................................................

เชิงปริมาณ ...................................................................................................................................................

วธิ ีดาํ เนินการ
ขั้นเตรยี มการ
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
ขัน้ ดําเนินการ
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
ข้นั ประเมินผล
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................

24 คมู ือการจัดกจิ กรรมลูกเสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรางทกั ษะชวี ติ ช้ันมัธยมศกึ ษาปท่ี 3

ระยะเวลาดาํ เนนิ งาน
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
ทรัพยากรทีใ่ ช
1. งบประมาณ .....บอกจํานวนเงินท่ีใช และบอกแหลงที่มาของงบ ...........................................................
2. วัสดุอปุ กรณ ......มีรายละเอยี ดแนบทา ยโครงการฯ ...............................................................................
3. อตั รากําลงั .........................................................................................................................................

สถานทีด่ ําเนนิ งาน
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

ผลทค่ี าดวา นา จะไดร บั
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

ลงชอ่ื
(...................................................)
ผูรบั ผิดชอบโครงการ

ลงช่ือ
(..................................................)
ผเู หน็ ชอบโครงการ

ลงช่ือ
(.................................................)
ผูอนมุ ัตโิ ครงการ

คมู ือการจดั กจิ กรรมลูกเสือสามญั รุนใหญเสริมสรา งทกั ษะชีวิต ช้ันมัธยมศึกษาปท ี่ 3 25

เรอื่ งทีเ่ ปน ประโยชน

นกึ วางา ย

คนไทยกบั คนลาวเปนเพ่ือนกนั คนไทยนน้ั มีเรอื อยูล าํ หนึง่ มอี ยูวนั หนึ่งเกิดนํ้าทวมขึน้
คนลาวจงึ น่งั ไปกบั เรอื ของคนไทย โดยคนลาวนั่งอยทู หี่ วั เรือและคนไทยน่งั อยูทท่ี ายเรือ และก็เปนคน
พายเรอื ไปดว ยเม่ือพายเรอื ไปไดส ักระยะหน่ึง คนลาวเห็นวาเรือว่ิงตรงเขาไปหาตนไมจนจะชนตนไม
คนลาวตกใจกลัวจึงรองบอกไปวา“ซายหนอยๆ” คนไทยก็พายงัดเล็กนอย เรือก็ไมชนตนไม เรือรอด
ผานไปได

เมื่อพายตอไปอีกสักระยะเรือก็รี่ตรงเขาไปจะชนบานอีก คนลาวเห็นดังนั้นก็ตกใจ รองขึ้นมาอีกวา
“ขวาหนอยๆ” คนไทยก็พายงดั เล็กนอย เรือกร็ อดไปไดโ ดยไมช นบา นคนลาวคนนั้นจึงบงั เกดิ
ความสงสยั แลว จงึ ถามคนไทยขึ้นวา “นเ่ี รอื ของเพื่อนทําดว ยอะไรนะถึงวางายอยา งน้”ี
“ออเรือลําน้ีขุดขึ้นจากไมตะเคียนนะเพ่ือน”คนไทยตอบคนลาวคนลาวไดฟงดังน้ันเม่ือกลับถึง
บานก็บอกกับเมียของตนวา “น่ีนองไมตะเคียนนี่วางายจังพี่อยากจะขุดเรือจากไมตะเคียนสักลํา ท่ี
ขางบานเรามีไมตะเคียนอยูตนหน่ึงเด่ียวพี่จะโคนมาขุดทําเรือนะ”เมียก็บอกกับคนลาวท่ีเปนผัววา
“มันจะทับบานพังนะซิพ่ี”“มันไมทับบานเราหรอก ไมตะเคียนมันวางาย” ฝายผัวรีบอธิบายสรรพคุณ
ของตน ตะเคียนเสรจ็ สรรพวาแลว คนลาวคนนั้นกค็ วาขวานไปตดั ตน ตะเคยี นท่ีอยขู างบา นในทันที ฟน
ไปๆจนตน ตะเคยี นจวนเจยี นจะขาดอยูแลวมนั กค็ อ ยๆเอนลงจะทับบาน คนลาวกไ็ ปยนื โบกไมโบกมอื
รองตะโกนไปวา “ซายหนอยๆ”ตน ตะเคยี นก็ลมลงทบั หลังคาบา นพงั ไปเรยี บรอย
คนลาวคิดบนอยูในใจวา“เอะ! ทําไมตนตะเคียนบานเรานี่ถึงดื้อขนาดน้ี ทําไมไมเหมือนตนตะเคียน
ของคนไทยเลย วางายเอาเสยี มากๆ”

ท่มี า: http://www.nithan.in.th

เร่อื งน้ีสอนใหร วู า การเขา ใจอะไรท่ไี มถูกตอง หรือการทห่ี ลงเชอ่ื ในส่ิงท่ีผิดๆ จะนํามาซง่ึ ความ
เสียหายหรือความหายนะไดฉ ะนั้น กอ นทจี่ ะเช่ือในอะไรกต็ าม ควรท่จี ะพิจารณา
ไตรตรองใหรอบคอบ โดยใชห ลกั ของเหตุผลเปนหลกั กอน

26 คูมอื การจัดกิจกรรมลูกเสือสามญั รุนใหญเสริมสรางทกั ษะชีวติ ช้ันมัธยมศึกษาปท ี่ 3

แผนการจัดกิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ ใหญ เครอ่ื งหมายลกู เสือหลวง ชน้ั มธั ยมศึกษาปที่ 3

หนว ยที่ 3 อดุ มคติ เวลา 1 ชัว่ โมง
แผนการจดั กิจกรรมที่ 6 คณุ ธรรมในชวี ติ

1. จุดประสงคก ารเรยี นรู

ยดึ หลักธรรมคําสงั่ ในศาสนาของตนในการดํารงชีวติ
2. เน้อื หา

ศกึ ษาหลกั คําส่งั สอนในศาสนาท่ีตนเองนบั ถอื แลว นาํ มายดึ ถอื ปฏบิ ัติในชวี ติ เพือ่ นาํ มา
ซ่งึ ความสงบสุขในสังคม
3. สือ่ การเรียนรู

3.1 แผนภูมิเพลง, เกม
3.2 ใบงาน
3.3 เรอื่ งทเี่ ปน ประโยชน
4. กจิ กรรม

4.1 พธิ ีเปด ประชมุ กอง(ชักธง สวดมนต สงบน่งิ ตรวจ แยก)
4.2เพลง หรอื เกม
4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคการเรียนรู

1) ผกู าํ กบั ลกู เสอื นําสนทนาในกองลูกเสือ ถงึ ขาวในหนา หนงั สือพมิ พท่ีมกั จะมีแต
เรือ่ งท่ีรุนแรงและมักจะพบกบั กลุมวัยรนุ

2) ผูกํากับลูกเสอื ใหหมูลกู เสอื สงตัวแทนออกมาจบั ฉลากเพือ่ รับใบงาน ท่ีผูก าํ กบั ลูกเสือ
เตรียมไว แลว รวมกนั วิเคราะหและอภปิ รายตา งๆในใบงานทไ่ี ดร บั

3) ตัวแทนหมูล ูกเสอื รายงานทล่ี ะหมู ผูกาํ กบั ลกู เสือและลกู เสอื หมอู น่ื รวมกันพิจารณา
เพือ่ ความเขาใจทตี่ รงกัน

4.4 ผูกํากบั ลกู เสอื เลา เรอื่ งทีเ่ ปนประโยชน
4.5 พธิ ีปด ประชุมกอง(นดั หมาย ตรวจเคร่อื งแบบ ชักธง เลกิ )
5. การประเมินผล

สงั เกต การมสี วนรวมในการทํากิจกรรม และการแสดงความคดิ เหน็ ในหมู และในกองลกู เสือ

คมู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญเสริมสรางทักษะชีวิต ชั้นมธั ยมศึกษาปท ่ี 3 27

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กจิ กรรมท่ี 6
เพลง

เพ่อื น

เพอื่ น เพื่อน ไมเ คยทิง้ เพ่อื น ยามรวมงานเราเหมอื น มีหัวใจเดยี วกัน

เพอ่ื น เพือ่ นไมลืมสัมพนั ธ ยามรวมงานสขุ สนั ตส ารพันเพือ่ นเอย

กนิ นาํ้ รว มแกว รวมขนั กนิ ขา วหมอเดียวกนั มนั จงั เลย

มีทุกขเ ราตา งเปด เผย สุขทกุ ขใดเลย เพอ่ื นกนั

เกม

วบิ าก

วิธกี ารเลน เกม มีดังน้ี

1. ใหล กู เสอื เขา แถวหนากระดาน 2 แถว หนั หนา ไปทางเดยี วกัน ยน่ื อยูทีเ่ สน ซึ่งหา ง
จากเสนชยั 10 เมตร
2. ผเู ลนแถวหลังยกขาขวาขึ้นใหผ เู ลน ทีอ่ ยแู ถวหนา จับขาไว มอื ทง้ั สองของผูเลน แถว
หลงั จบั บาของผเู ลน คนหนา ไว
3. เมื่อไดร บั สัญญาณเร่ิมเลน ใหผูเลน ทกุ ควู งิ่ ไปขางหนา ตรงไปยงั เสน ชยั
4. ผเู ลน ทกุ คตู องไมแ ยกจากกันและตอ งว่งิ ในลักษณะ 3 ขา คูใ ดลม ใหเ ริม่ วง่ิ ใหมตรงจดุ ที่ลม
5. คูใดถึงเสน ชยั กอ นเปนผชู นะ

28 คมู ือการจัดกิจกรรมลูกเสือสามญั รุนใหญเสรมิ สรางทักษะชวี ิต ช้ันมัธยมศกึ ษาปท ่ี 3

ใบงาน

ใบงาน

คําสั่ง
1. ใหห มูลกู เสืออา นเนื้อขาวท่ไี ดรบั แลว รว มกนั วเิ คราะห ดงั ตอ ไปนี้
1) จากเร่ืองท่ีไดร บั มีเหตุการณใ ดทีส่ าํ คัญ
2) จากเรื่องทไ่ี ดร ับใครใชห ลกั ธรรมในศาสนาทีต่ นนับถอื มาใชใ นชีวติ และใชห ลกั ธรรมขอ ใด
3) จากเรือ่ งท่ไี ดรับใครขาดหลกั ธรรมในศาสนาทต่ี นนบั ถอื มาใชในชีวติ และขาดหลกั ธรรมขอใด
4) ถา เปน ลกู เสอื ลกู เสอื จะเลอื กทจี่ ะปฏบิ ัตติ นตามบคุ คลในเร่อื งท่ไี ดร บั หรอื ไม เพราะเหตใุ ด

เร่อื งที่ 1

เวลา 20.15 น. วานนี้ (12 ก.ย.) อาสาสมัครกูภยั ปอเตก็ ตึ๊ง และ อาสาสมัครศูนยว ิทยบุ รู พา และ
กภู ัย 438 รบั แจง อบุ ัตเิ หตุ ทางเขาการเคหะฉลองกรงุ หา งจากปากซอยประมาณ 400 เมตรในทเี่ กิดเหตพุ บ
รถกระบะ อีซซู ุ ปายแดง ดานหนาซาย สภาพพังยับเยนิ เฉีย่ วชนกบั รถจกั รยานยนต ในทีเ่ กดิ เหตุพบ
ผไู ดร บั บาดเจบ็ 2 ราย ชาย 1 ราย นาํ สง รพ.เวชการณุ รัศมิ์ และอีก 1 ราย อาการสาหสั อาสาสมคั รเรง ให
การชวยเหลือขณะรอรถพยาบาลขน้ั สงู แตไมท ันการณ เน่ืองจากผบู าดเจ็บไดเสียชวี ติ ในเวลาตอ มา
อยางไรกต็ าม เฟซบุก กลมุ คนอาสา กูชพี กภู ัย Thailand ระบวุ า ในเหตกุ ารณคร้ังนี้สภาพฝนตกหนกั
อาสาสมคั รเปยกปอนกนั ถว นหนา แตไ ดก็พยายามชว ยเหลือผูไดร ับบาดเจบ็ อยางเตม็ ทแี่ ลว ก็ไมส ามารถ
ยื้อชีวิตไวได จากการสอบถามครอบครวั เผยวาผูเสยี ชวี ติ เปน เสาหลกั ของครอบครัว ไมไดเ รยี นหนังสือ
เพราะออกมาทาํ งานสง ใหน องสาว 2 คน ไดเ รียน และคําสดุ ทายทไี่ ดพ ูดกับคนใกลช ดิ เมือ่ ตอน 14.30 น.

คือ "แมของผมไมม ีเงนิ จะเบิกเงินมาใหแ มครับ"

คูม ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รุนใหญเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ติ ช้ันมัธยมศกึ ษาปท ี่ 3 29

ใบงาน

คาํ ส่ัง
1. ใหหมูลูกเสืออา นเนอ้ื ขาวทไ่ี ดร บั แลวรว มกันวเิ คราะห ดังตอ ไปนี้
1) จากเรอื่ งทไ่ี ดร บั มีเหตกุ ารณใดที่สาํ คัญ
2) จากเรอ่ื งที่ไดร ับใครใชหลักธรรมในศาสนาที่ตนนบั ถอื มาใชในชวี ติ และใชห ลักธรรมขอใด
3) จากเร่ืองท่ีไดร บั ใครขาดหลกั ธรรมในศาสนาทตี่ นนับถือ มาใชในชวี ติ และขาดหลักธรรมขอใด
4) ถา เปนลกู เสอื ลกู เสอื จะเลอื กที่จะปฏบิ ัตติ นตามบคุ คลในเรื่องท่ไี ดร ับหรือไม เพราะเหตใุ ด

เรื่องที่ 2

(1 ส.ค.) ผอ.โรงเรยี นวัดหนองกอไผ จ.พิจติ ร เผยสํานกั งานเขตพื้นทีก่ ารประถมศึกษาพจิ ิตร เขต 2
เลอื ก นองเจมส เปนเด็กยอดกตัญู ปน จกั รยาน 20 กม. กลับมาดแู ลปอนขา วปอ นนาํ้ พอ แมปว ยหนัก
เตรยี มรับโลวนั แมทีส่ วนอัมพรนายประกอบ บรรณาธรรม ผอู ํานวยการโรงเรียนวดั หนองกอไผ ต.วงั สาํ โรง
อ.บางมลู นาก จ.พจิ ติ ร เปดเผยวา สาํ นักงานเขตพื้นทก่ี ารประถมศกึ ษาพจิ ติ ร เขต 2 ไดคัดเลอื ก "นองเจมส"
ด.ช.ธีรพฒั น วงษบญุ มี นกั เรียนชน้ั ประถมศกึ ษาปท่ี 3 โรงเรียนบา นหนองกอไผ เปนเด็กชายยอดกตัญู
ทใ่ี ชเ วลาวา งในชวงเวลาพักกลางวันข่รี ถจักรยานจากโรงเรียนกลบั มาบาน ระยะทางเกอื บ 20 กโิ ลเมตร
กลับไปปอนขา ว ปอ นนาํ้ และยาดูแลบดิ าและมารดาซึง่ ปว ยเปนโรคประจาํ ตัว และบางวันตองขาดเรยี นเพราะ
ตองดแู ลบดิ าและมารดาทป่ี วยหนกั จนไมส ามารถชว ยเหลอื ตนเองได

30 คูมอื การจัดกจิ กรรมลูกเสือสามญั รุนใหญเสรมิ สรางทกั ษะชวี ติ ชั้นมัธยมศกึ ษาปท ่ี 3

ใบงาน

คาํ สงั่
1. ใหห มูลกู เสอื อา นเนือ้ ขาวทไ่ี ดร บั แลว รว มกันวิเคราะห ดงั ตอไปน้ี
1) จากเรอ่ื งที่ไดร บั มเี หตุการณใ ดที่สําคัญ
2) จากเรือ่ งท่ไี ดรับใครใชหลกั ธรรมในศาสนาท่ีตนนบั ถอื มาใชในชีวติ และใชหลกั ธรรมขอ ใด
3) จากเร่อื งที่ไดรบั ใครขาดหลักธรรมในศาสนาทตี่ นนบั ถือ มาใชใ นชีวติ และขาดหลกั ธรรมขอ ใด
4) ถาเปนลูกเสือ ลูกเสอื จะเลอื กที่จะปฏบิ ตั ติ นตามบคุ คลในเร่อื งท่ไี ดร ับหรอื ไม เพราะเหตุใด

เรอื่ งท่ี 3

ผสู ่ือขาวประจาํ จังหวดั เพชรบูรณ ไดรับการประสานจาก นายดาวอุทยั ไชยพรม ครโู รงเรียนวดั ซับ
บอนวิทยา ตาํ บลกันจุ อาํ เภอบึงสามพัน จังหวดั เพชรบูรณ วา มเี ด็กนักเรยี นชายคนหน่งึ ขาดเรียนตอ เนื่อง
ตดิ ตอกนั มานานกวา 2 เดอื นแลว เนือ่ งจากตอ งอยดู แู ลแมท่ีกําลังปว ยหนัก สวนพอ ทเี่ ปนเสาหลักของ
ครอบครวั ตองออกไปทํางานรบั จา งรายวนั เพอื่ หาเงนิ มาดูแลภรรยาทป่ี วยและใชจ า ยในครอบครวั เมอื่ เดินทาง
ไปถงึ พบกบั เดก็ ชายศกั ดา จาํ ปาแกว อายุ 13 ป กาํ ลังศกึ ษาอยชู นั้ ประถมศกึ ษา ป.6/1 โรงเรยี นวดั ซบั
บอนวทิ ยา และ เด็กชายธนายตุ จาํ ปาแกว อายุ 9 ป กาํ ลังศกึ ษาอยชู ั้นประถมศกึ ษา ป.3/1 โรงเรียนวดั ซบั
บอนวิทยา 2 พนี่ อ งกาํ ลงั ชวยกันกอ ไฟจัดเตรียมหุงขา วและลา งถว ยลา งจานรอพอ อยูท บี่ า นอีกทง้ั ยงั ทําการเชด็
ตวั ทาแปงตามกิจวัตรประจาํ วนั ใหแ มคือ นางชญั ญา กาสิงห อายุ 36 ป ท่ปี วยหนักดวยโรค SLE หรือโรค
พมุ พวง แพภมู ิตัวเอง ไมส ามารถชวยเหลอื ตัวเองได ตอ งนอนอยูกับทม่ี านานกวา 8 เดอื น ลา สดุ เปน แผลกด
ทับทบ่ี ริเวณดา นหลงั และสะโพก ตองคอยใหอาหารเหลวทางสายยาง และตอ งมคี นคอยดูแลอยา งใกลชิด

ลกู ชายคนโตคือ เด็กชายศกั ดา สงผลใหต องหยดุ เรยี นมานานกวา 2 เดือนแลว เน่ืองจากพอตอ งออก
จากบานไปทาํ งานรบั จางรายวนั เฉลย่ี วนั ละเพยี ง 200-300 บาท เพอื่ นาํ เงนิ มาใชจา ยในบาน ดูแลรกั ษา
ภรรยา

คมู อื การจัดกิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรางทกั ษะชวี ติ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที่ 3 31

ใบงาน

คําสั่ง
1. ใหหมูลูกเสอื อา นเนอื้ ขา วทไ่ี ดร บั แลวรว มกันวิเคราะห ดงั ตอ ไปนี้
1) จากเรอ่ื งที่ไดรับมเี หตุการณใ ดท่สี ําคัญ
2) จากเรอ่ื งทไ่ี ดรับใครใชห ลกั ธรรมในศาสนาทตี่ นนับถอื มาใชในชวี ติ และใชหลักธรรมขอใด
3) จากเร่อื งท่ไี ดรับใครขาดหลกั ธรรมในศาสนาทตี่ นนับถอื มาใชในชวี ติ และขาดหลกั ธรรมขอใด
4) ถา เปนลกู เสอื ลกู เสอื จะเลือกท่ีจะปฏบิ ัตติ นตามบคุ คลในเรื่องทีไ่ ดร ับหรอื ไม เพราะเหตุใด

เรอื่ งท่ี 4

ผูสอ่ื ขาวรายงานเม่ือเวลา 02.30 น. (13 ธ.ค.) พ.ต.ท.อุดม บญุ พุฒ พนักงานสอบสวน
สภ.หาดใหญ รับแจงวาเกิดเหตุวยั รนุ ไลย งิ กันบนถนนราษฎรอทุ ิศ หรอื เขต 8 เขตเทศบาลนครหาดใหญ ยา น
สถานบนั เทงิ ของเมืองหาดใหญ เหตเุ กดิ บนถนนหนา สถานบันเทิงแหงหนึ่ง หรือ "โซตัสผบั " หลังจากชุด
สบื สวน สภ.หาดใหญและหนว ยกูภัยมูลนธิ ิมติ รภาพสามคั คไี ปตรวจสอบทเ่ี กิดเหตตุ อมาพบรา งนายสรุ
ศกั ด์ิ อายุ 20 ป ถกู ยงิ ดวยอาวุธปนขนาด 9 มม. ทีบ่ ริเวณศีรษะและลาํ ตวั 3 นดั นอนเสยี ชวี ติ อยบู น
ถนน โดยมีรถจักรยานยนตฮอนดา เวฟ สดี าํ ตดั เทา หมายเลขทะเบยี น
1 กช สงขลา 9413 ซ่งึ เปน ของผตู ายลมอยูขา งๆนอกจากน้ี ยงั มีชาวบา นซ่งึ เปน ชายท่ขี บั รถผานมาถกู
ลูกหลงไดร ับบาดเจ็บ 1 ราย ถูกกระสนุ เขาทหี่ นาแขง 1 นดั ถกู นาํ ตวั สงโรงพยาบาลหาดใหญ และยงั มี
รถยนตท ่จี อดอยรู มิ ถนนถูกกระสุนอกี 2 นดั จากการตรวจสอบท่ีเกดิ เหตุพบปลอกกระสุนปน 9 มม.ตกอยใู น
ทเ่ี กดิ เหตุ 5 ปลอก เจา หนาที่ไดเ ก็บไวเ ปน หลกั ฐานจากการสอบสวนทราบวา ขณะเกดิ เหตผุ ตู ายขบั
รถจกั รยานยนตม ากบั กลุมของเดก็ แวน ท่ีตระเวนขบั รถซงิ่ มาตามเสน ทางถนนราษฎรอ ทุ ศิ หรอื เขต 8 ซึ่ง
เปนหนึ่งในเสน ทางที่เด็กแวนมกั จะรวมตัวกนั ขบั รถซง่ิ ในชว งสดุ สัปดาห และถูกกลุมวยั รุนซึ่งเปน กลมุ รถซง่ิ
ดวยกนั และเปน คูอ ริขบั รถจกั รยานยนตต ามไลยิง 5 นดั จนลม ลงเสยี ชวี ติ คาทบ่ี นถนน

32 คูมอื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รุนใหญเสรมิ สรา งทักษะชวี ติ ชั้นมัธยมศึกษาปท ี่ 3

ใบงาน

คาํ ส่ัง
1. ใหหมลู กู เสืออา นเนอ้ื ขา วท่ีไดรับ แลว รว มกนั วิเคราะห ดังตอ ไปนี้
1) จากเรอื่ งท่ีไดรับมเี หตกุ ารณใ ดที่สาํ คัญ
2) จากเรือ่ งทไ่ี ดร บั ใครใชหลักธรรมในศาสนาท่ตี นนบั ถอื มาใชใ นชีวติ และใชหลกั ธรรมขอใด
3) จากเรอ่ื งท่ไี ดร ับใครขาดหลกั ธรรมในศาสนาทต่ี นนับถอื มาใชใ นชวี ติ และขาดหลกั ธรรมขอ ใด
4) ถา เปน ลูกเสือ ลูกเสอื จะเลอื กทจ่ี ะปฏบิ ัตติ นตามบคุ คลในเรอื่ งที่ไดร บั หรอื ไม เพราะเหตุใด

เร่ืองที่ 5

(7 ส.ค.) สํานักขา วตางประเทศรายงานวา ศาลในเขตปกครองพิเศษฮองกง พจิ ารณาคดฆี าตกรรมสุดสยอง
และสะเทอื นใจ เมื่อ นายเฮนรี ฉว่ั วัย 30 ป ฆา พอแมข องตวั เอง คอื นายฉ่วั หวิง กี วัย 65 ป และ นางซิ่ว
ยวต อ้ี วัย 62 ป โดยรว มมอื กับเพอื่ นช่อื นายเจอ ชุน ไค วัย 36 ป พฤติกรรมของผตู องหาคอื ตดั หวั ของ
พอ แมแชไ วใ นตเู ยน็ จากนน้ั กน็ ําศพไปยา งไฟ พรอ มกับทาเกลอื และบรรจุลงกลองอาหารกอ นนําไปทง้ิ ถงั ขยะ
เพ่ือเปนการทาํ ลายหลักฐานนายฉว่ั ไดใหการกบั เจา หนาท่ีตํารวจวา พอแมไดเ ดนิ ทางไปประเทศจนี โดย
วางแผนใหเปน บุคคลหายสาบสญู แตต อ มาไดมีการพูดคยุ กบั เพอ่ื นในอินเตอรเนต็ วา ตนเองเปน ผูฆาพอแม
เอง โดยเขาไดบ อกกับเพ่อื นวาเขาเปนคนมีปญหาทางจติ ไมส ามารถรบั รคู วามเจบ็ ปวดของคนอนื่ ได หลงั จาก
นน้ั ไมนานเจาหนา ท่ีไดพบศรี ษะของพอแมน ายฉ่วั อยใู นตเู ย็นของอพารต เมน ท ทเ่ี ต็มไปคราบเลือดเม่อื เดอื น
ม.ี ค.56 และพบกลอ งขาวบรรจุเน้ือศพทถี่ กู ยางไฟอยา งไรกต็ ามเหตุการณดังกลา วเกิดขนึ้ เมอื่ เดอื น ม.ี ค.2556
และเพิง่ มกี ารพิจารณาคดี ซ่ึงนายฉว่ั และนายเจอยงั คงใหการปฏเิ สธในขอหาฆาตกรรม นายฉว่ั รับสารภาพ
เพียงขอ หาฆา คนตายโดยไมเจตนาและขดั ขวางการฝง ศพอยางถูกกฏหมาย แตอ ยั การช้วี าการกระทาํ ของ
ผตู อ งหาเปนการฆาคนโดยเจตนาและไตรตรองไวกอน เนือ่ งจากมีการวางแผน ซอื้ มดี ตเู ย็น เตาอบ และหมอ
หุงขา ว เพอื่ มาเปน อุปกรณใ นการลงมือ

คมู อื การจดั กจิ กรรมลกู เสือสามญั รุนใหญเสรมิ สรางทักษะชวี ติ ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3 33

เรื่องที่เปนประโยชน

หวั ใจนกอนิ ทรี

ขณะที่ “ชาวไร” คนหน่ึง กําลังเดินผานบริเวณตีนเขา ชาวไรคนน้ันก็ไดพบ "ไขของนก
อินทรี"ฟองหน่ึงตกลงมาจากรังซึ่งอยูบนหนาผา เขาเห็นวาไขฟองนั้นยังไมแตก เขาจึงเก็บไขใบน้ัน
กลับไปที่ไร แลวเขาก็นําไปให “แมไก” ตัวหน่ึงที่กําลังกกไขของมันลองฟกดู ในไมชา แมไกก็ฟกจน
“ลกู นกอนิ ทรี” ออกมาจากไข พรอ มๆกับลกู ของมันซ่ึงเปน “ลูกไก”

ลูก นกอินทรีตัวน้ัน จึงเติบโตข้ึนมาพรอมกับพวกลูกไก มันเดินตามแมไก และพยายามสง
เสียงรองใหเหมือนลูกไก แตมันก็ทําไดไมดีเอาเสียเลย มันเดินชางุมงาม เพราะตัวของมันอวนใหญ
และเสยี งของมันก็ใหญแหบหา ว ไมไ พเราะเหมอื นพวกพี่ๆนอ งๆมัน มันพยายามหัดคุยเข่ียหาอาหาร
พวกแมลง และไสเดอื นกนิ ใชช วี ติ ไปตามประสาไก

อยูมาวันหน่ึง… ในขณะท่ีลูกนกอินทรีและพี่นองไก กําลังคุยเขี่ยหาอาหารกินอยูนั้น แมไก
ก็ สงเสยี งรองเตอื น ใหพวกลูกๆรีบเขา มาซุกปก ของมนั เพื่อหลบหนีจากภยั รา ยทอ่ี าจจะเกิดข้ึน

เม่ือมันมองข้ึนไปบนทองฟา มันก็เห็น “นกตัวใหญ” นกตัวนั้นชางสงางาม และนาเกรงขาม
ยงิ่ นกั มนั บินถลา...รอนอยูบ นเวหาสคี ราม อยางไมส ะทกสะทานตอสิ่งใด

“แมจ า ... นั่นตวั อะไรจะแม ดชู า งสงา งาม และนา เกรงขามจงั เลย" แมข องมนั จงึ ตอบวา
“ลูกเอย... น่ันคือ เจาแหงเวหา หรือ พญาอินทรี ไงละ เจาอยาไดแสดงตัวออกไปทาทายเด็ดขาด
เพราะนอกจากทานจะสงางามแลว ทานยังมี “กรงเล็บและจะงอยปากอันแหลมคม” ที่สามารถฉีกเน้ือ
ของเจา ออกเปน ช้ินๆไดอยางงา ยดาย”

พอมนั เร่ิมโตขึ้นเปน นกอินทรีหนุม เหลาพ่ีนองของมันซ่ึงเติบโตขึ้นมาเปน ไกหนุมไกสาว ก็
ลวนแลวแตมีความคลองแคลวปราดเปรียวย่ิงนัก ผิดกับเจานกอินทรี ท่ียังคงแลดูอวน และอุยอาย
เชนเดิม สรางความขบขนั ใหก ับ บรรดาไกท ัง้ หลาย และถกู ลอ เลียนอยเู นืองนติ ย

มันจึงนึกในใจวา “ทําไมตัวฉันชางโชครายเสียจริงๆ ท่ีเกิดมามีรางกายที่ใหญโตกวาไกตัว
อื่นๆ ตัวของฉันนั้นใหญโตจนนาจะเทากับ พญาอินทรี แลว แตมันกลับไรคาย่ิงนัก เม่ือเปรียบ
กับ เจาเวหา ผูครอบครอบแผนฟา น่ีถาฉันไดเปน นกอินทรี จริงๆ ก็คงจะดีไมนอยทีเดียว เพราะ
บรรดาไกทงั้ หลายจะไดไมห ัวเราะเยาะฉนั เหมอื นเชนทกุ วันน"้ี

ในที่สุด นกอินทรีตัวนั้น ก็ใชชีวิตตอไปดั่งเชนไกท่ีอัปลักษณตัวหน่ึง เติบโต แกลง และตาย
ไป ดว ยความหวงั และคําอธิฐานทน่ี า สงสารกอ นตายวา …"เกิดชาตหิ นาอกี ครัง้ ขอใหเกิดเปน นก
อินทรี เถิด"

เร่อื งนี้สอนใหรวู า จงเชื่อถือและศรทั ธาตอตนเอง“เรา” จะเปน “ใคร” นัน้ สิ่งสําคัญไมไดอยูที่

“รปู ลกั ษณภายนอก” แตอ ยูท่ี “หวั ใจของเรา”หัวใจทต่ี อ ง เชอื่ ถือศรัทธา ตอ ตวั
ของเราเองเทา นั้น เฉกเชนเดียวกันกบั “ลกู นกอนิ ทร”ี ทีถ่ งึ แมว ารา งกาย
ภายนอก ของมนั จะเปน พญาอนิ ทรที ีย่ ง่ิ ใหญ แลวกต็ าม แตเมอ่ื มันไรซึง่ หัวใจ
ของพญาอนิ ทรแี ลวมนั กไ็ มม วี ันทจ่ี ะกลายเปน พญาอินทรีเจาแหง เวหาได

34 คมู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รุนใหญเสรมิ สรางทักษะชวี ติ ชั้นมัธยมศึกษาปท ่ี 3

แผนการจดั กจิ กรรมลกู เสอื สามัญรุนใหญ เครอื่ งหมายลกู เสอื หลวง ช้ันมธั ยมศกึ ษาปท ี่ 3

หนวยท่ี 3 อดุ มคติ ยกยอ งคนดี เวลา 1 ช่วั โมง
แผนการจดั กิจกรรมที่ 7

1. จุดประสงคก ารเรียนรู

มโี อกาสไดแสดงการยกยอ งคนดี และเผยแพรเ กยี รตคิ ุณของคนดีในสังคม
2. เนื้อหา

การยกยองและใหเกียรตกิ ับผูท่ีประพฤตดิ ี เปน แบบอยา งของความมีคุณธรรมจรยิ ธรรม
3. สอ่ื การเรียนรู

3.1 แผนภูมิเพลง
3.2 เร่อื งทเ่ี ปนประโยชน
4. กิจกรรม

4.1 พิธเี ปด ประชมุ กอง(ชักธง สวดมนต สงบนิง่ ตรวจ แยก)
4.2 เพลง หรอื เกม
4.3 กิจกรรมตามจุดประสงคการเรียนรู

1) ผูกาํ กับลกู เสอื นําสนทนาเก่ียวกับ “กจิ กรรมยกยอ งคนด”ี และใหลูกเสือนาํ เสนอชือ่
ลูกเสอื ในกองลูกเสือของตนทพ่ี บเหน็ ในการปฏิบัติหนา ทีใ่ นบําเพ็ญประโยชน
ชว ยเหลือผูอน่ื ทั้งในครอบครัวในชมุ ชน ในโรงเรียน และในกองลกู เสอื ไดอยางนายกยอง

2) ลกู เสอื ในกองรว มกันวิเคราะหเพอ่ื นลกู เสอื ท่ีมคี ุณสมบัตแิ ละนาํ เสนอช่อื เพ่ือใหส มาชกิ
ในกองไดพจิ ารณา

3)ลูกเสือรวมกนั วพิ ากษว จิ ารณคุณสมบตั ิของลกู เสอื ทถี่ กู นําเสนอชอื่
4)กองลูกเสือรว มกันสรุปรายชอ่ื ลูกเสือ รายงานตอผูกาํ กับลูกเสอื เพ่อื ยกยองในระดับ

โรงเรยี นและพจิ ารณาคุณสมบตั ติ ามเกณฑใ นการขอรับเหรียญลูกเสือสดุดี
5)ผกู าํ กับลูกเสอื และลกู เสอื รวมกนั แสดงความยินดีกับลูกเสือท่ีไดร บั การคดั เลอื ก
4.4 ผูกํากับลกู เสอื เลา เรือ่ งที่มีประโยชน
4.5 พธิ ปี ด ประชุมกอง (นัดหมาย ตรวจเครอื่ งแบบ ชกั ธง เลกิ )
5. การประเมนิ ผล

ลูกเสือยอมรบั เพือ่ นทมี่ ีคณุ สมบตั ิเปน ผทู ค่ี วรยกยองเปน คนดี
6.องคประกอบทกั ษะชวี ติ สาํ คัญทเ่ี กดิ จากกจิ กรรม

คือ ความคิดวเิ คราะห ความคิดสรา งสรรค เขาใจผอู ่นื รบั ผิดชอบสังคม

คูมือการจัดกจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสริมสรา งทกั ษะชีวติ ชั้นมัธยมศกึ ษาปท่ี 3 35

ภาคผนวกประกอบแผนการจัดกจิ กรรมท่ี 7
เพลง

เบกิ บานใจ

เบิกบานใจเมอื เราอยูพรอมเพรียงกันชื่นชีวันทุกคนเบกิ บานหรรษา
ตางคนย้ิมยองผองใสสขุ ใจเสียเปน หนกั หนา

เพม่ิ ไมตรีรอยยม้ิ นีม้ คี ุณคาหมน่ั ขยนั ทุกวันเวลายิ้มกนั ดีกวาสดช่ืนรนื่ รมย

เรอ่ื งท่ีเปนประโยชน

อานหนังสือไมออก

หนมุ บา นนอกยากจนคนหนึ่ง เส่ียงโชคมาหางานทาํ ในกรุงเทพฯ เพราะไดยินวา โรงเรยี น
แหงหนึ่งกําลังรับสมัครนกั การภารโรงโดยไมจ าํ กดั วฒุ ิการศึกษา

เม่อื เจา หนา ทใี่ หกรอกใบสมคั รหนมุ กย็ ม้ิ แหย ๆยกมือไหวแลว บอกออ ย ๆ วา "ขอโทษครบั พ่ี
คือวา ....ผมอา นหนังสอื ไมอ อกและเขียนหนงั สือไมไดครับ..."

เจา หนาท่ีชกั สหี นา ทันทีแลว พูดวา "อะไรกัน มาสมคั รงานท่ีโรงเรียนถงึ จะตาํ แหนงแคน กั การ
ภารโรง อยางนอ ยกน็ า จะอานออก เขยี นได บา งแหละ"เจา หนา ทเ่ี กบ็ ใบสมัครกบั ปากกาอยางไมมี
เย่อื ใย “ถาไมร ูอะไรเลยอยา งน้ี กเ็ สียใจดว ยนะ กลบั ไปเถอะ"

หนุมบานนอกนัง่ รถกลบั บา น อยางนกปกหักเมอ่ื ถึงบา นจงึ นกึ ข้ึนไดว า ตนเองมีทด่ี นิ รกรา ง
เทาแมวดน้ิ ตาย เปน มรดกจากพอผูลว งลบั ไปแลว

ดว ยความเจบ็ ใจ จงึ เกดิ เปน แรงมานะ ใหจ ับจอบเสยี มหักรา งถางพง คอย ๆ พลกิ ฟน ลง
ผลไมไ ปทลี ะเล็กละนอยดว ยความอดทนสวนผลไมสรางผลกําไรมากข้นึ ทุกป จนเกบ็ เงินซ้อื ทด่ี นิ
ขา งเคยี งขยายอาณาเขตสวนกวางขนึ้ เรอื่ ย ๆ

บดั นี้หนุมบานนอกกลายเปน พอ เลย้ี งชรา เจาของสวนผลไมท ่ใี หญท ่ีสดุ ในภมู ิภาคนนั้
วนั หน่ึงพอ เลย้ี งชราหอบเงนิ จาํ นวนมากไปขอเปด บญั ชกี ับธนาคารเปนครั้งแรกผจู ัดการ
สาขาถึงกับเดนิ มาตอนรบั ดวยตวั เอง และงงสุดขดี เมอื่ ไดร วู าชายชราอา นหนังสอื ไมอ อก และเขยี น
หนังสือก็ไมได
ผจู ดั การเอย ถามอยางเกรงใจสดุ ๆ วา "พวกเราในจงั หวดั ทราบกนั ดถี ึงชอ่ื เสยี งของพอเลี้ยง
วา มีกิจการสวนผลไมท่ีใหญโ ตและเจรญิ กา วหนาทสี่ ุดในภมู ิภาค ผมไมเ ขาใจวา พอ เล้ยี งอา นหนงั สอื
ไมออก และเขียนหนงั สือไมไ ด จริง ๆ หรือครบั ..."
"...พอ หนุม" พอเลยี้ งชรายมิ้ ใหผูจดั การสาขาของธนาคารอยางใจดี"...ถา ลุงอานหนังสอื ออก
และเขยี นหนังสอื ไดน ะนะ....ปา นนี้ ลงุ ก็คงไดเปน ภารโรงไปแลว แหละ..."
เรอ่ื งนี้สอนใหรูวา ทกุ คนลว นมคี ุณคา และความสามารถอยใู นตวั ขอเพียงแตค นใหพบ ตัง้ ใจทําใน

สิ่งทีท่ าํ ได และทาํ ใหเต็มความสามารถแลว ผลสาํ เร็จจะตามมาในที่สดุ

36 คูม ือการจัดกิจกรรมลกู เสือสามญั รุนใหญเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ิต ช้ันมัธยมศึกษาปที่ 3

แผนการจดั กิจกรรมลูกเสือสามัญรุน ใหญ เคร่ืองหมายลกู เสอื หลวง ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท ี่ 3

หนวยที่ 3 อุดมคติ เวลา 1 ช่วั โมง
แผนการจัดกจิ กรรมท่ี 8 แกป ญหาสังคมดวยกฎของลูกเสอื

1. จดุ ประสงคการเรียนรู

วิเคราะหค าํ ปฏิญาณและกฎของลูกเสือท่ีสอดคลอ งกบั หลักคาํ สอนในศาสนาทต่ี นนบั ถือได
2. เน้อื หา

คาํ ปฏญิ าณลกู เสือ 3 ขอ กฎของลกู เสือ 10 ขอ ท่สี อดคลอ งกับหลกั คําสง่ั สอนในศาสนา
ท่ีตนเองนบั ถอื นาํ ไปสกู ารแกปญ หาสงั คมในปจจุบนั
3. สอื่ การเรียนรู

3.1 แผนภูมิเพลง, เกม
3.2 ใบงาน
3.3 เรือ่ งท่ีเปน ประโยชน
4. กิจกรรม

4.1 พิธีเปดประชุมกอง(ชกั ธง สวดมนต สงบนิ่ง ตรวจ แยก)
4.2 เพลง หรอื เกม
4.3 กิจกรรมตามจดุ ประสงคการเรยี นรู

1) ผูกํากบั ลกู เสอื นําสนทนาในกองลกู เสือ ถึงคําปฏิญาณลูกเสอื 3 ขอ และกฎของ
ลูกเสอื 10 ขอ

2) ผูก าํ กบั ลกู เสอื ใหห มลู กู เสอื สง ตวั แทนออกมาจบั ฉลากเพอื่ รบั ใบงาน ท่ีผูกาํ กบั ลูกเสือ
เตรยี มไวแลว รวมกันวเิ คราะหและอภิปรายในประเดน็ ตา งๆ ในใบงานทไ่ี ดรบั

3) ตัวแทนหมูลูกเสอื รายงานท่ลี ะหมู ผูกํากับลกู เสือและลกู เสอื หมูอื่นรวมกันพจิ ารณา
เพอื่ ใหลูกเสอื เกดิ ความซมึ ซบั และสามารถนาํ ไปใชป ฏบิ ตั ติ นเพ่อื ความสงบสขุ ของ
สังคมไทยตอไป

4.4 ผูกํากบั ลกู เสือเลา เรอื่ งท่ีเปนประโยชน
4.5 พิธีปดประชมุ กอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธง เลกิ )
5. การประเมนิ ผล

สงั เกต การมสี ว นรว มในการทาํ กจิ กรรม และการแสดงความคิดเห็นในหมู และในกองลูกเสอื

คูม ือการจัดกจิ กรรมลูกเสือสามญั รุนใหญเสริมสรางทักษะชีวติ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปท ่ี 3 37

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมท่ี 8
เพลง

ความเกรงใจ

ความเกรงใจเปนสมบัติของผูด ี ตรองดูซที กุ คนก็มหี วั ใจ
เกดิ เปน คนถา หากไมเกรงใจใคร คนน้นั ไซรไ รค ณุ ธรรมประจําใจ

เกม

ตอบใหผิดความจรงิ

วิธีการเลน เกม มดี งั นี้
1. ใหล ูกเสอื – เนตรนารี ทกุ หมเู ขา แถวรวมเปนวงกลม
2. ใหแ ตละหมูล ูกเสือเลอื กสมาชกิ ท่ชี อบซกั ถามเขา ไปยืนวงกลมหมลู ะ 1 คน เพ่ือใหเ ปน
ผูถามโดยใหสมาชกิ ในแถววงกลมเปนผูตอบ
3. เม่ือไดยินสัญญาณเรม่ิ เลน ใหผถู ามผลดั เปลี่ยนกนั ถามทีละคนคนละคาํ ถาม โดยชใี้ ห
สมาชิกในแถววงกลมตอบอยางรวดเร็ว โดยจะตอ งตอบใหผ ดิ จากความเปนจรงิ เชน
ผถู าม “ไก มี 3 ขา ใชไ หม”
ผูต อบ “ใช”
ผูถาม “หมามีปกใชไ หม”
ผตู อบ “ใช”
ผูถาม “รถเกงมีกลี่ อ”
ผูตอบ “มี 2 ลอ”
ถา ตอบผิดคอื ตอบตามความเปนจริง ใหอ อกจากการเลนคอื การน่ังลง
4.เมอ่ื การเลนยตุ ลิ ง ใหก ลาวคําชมเชย (เยล) ให ผูกาํ กบั อธบิ ายถึงประโยชนของเกม

38 คมู อื การจดั กจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสริมสรางทักษะชวี ติ ช้ันมธั ยมศึกษาปที่ 3

ใบงาน

ใบงานท่ี 1

กฎของลกู เสอื
ขอ 1 ลกู เสือมีเกียรตเิ ช่อื ถอื ได
ขอ 6 ลกู เสอื มีความเมตตากรุณาตอ สัตว

คําส่งั
1. ใหหมลู ูกเสอื รวมกันวิเคราะหแ ละอภิปรายกฎของลูกเสือทไ่ี ดรับในขา งตน ดงั ตอ ไปน้ี
1) กฎของลกู เสือที่ไดร ับมีความสอดคลอ งกับศาสนาทต่ี นนับถอื อยา งไร ตอบมาอยา งนอย 3 ขอ
2) เราสามารถนาํ กฎของลกู เสือไปใชในการแกป ญหาสังคมในปจจบุ ันไดห รอื ไม อยางไร

ใบงานท่ี 2

กฎของลูกเสอื
ขอ 2 ลกู เสอื มีความจงรกั ภักดีตอ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ แ ละซอ่ื ตรงตอ ผมู ีพระคุณ
ขอ 7 ลูกเสอื เชือ่ ฟง คาํ สัง่ ของบดิ า มารดา และผบู งั คับบัญชาดว ยความเคารพ

คําส่งั
1. ใหหมูลกู เสือรวมกันวเิ คราะหและอภปิ รายกฎของลกู เสอื ทไ่ี ดรับในขางตน ดงั ตอ ไปน้ี
1) กฎของลกู เสือที่ไดรับมีความสอดคลองกับศาสนาทต่ี นนบั ถอื อยางไร ตอบมาอยางนอย 3 ขอ
2) เราสามารถนาํ กฎของลกู เสือไปใชใ นการแกปญหาสังคมในปจจุบนั ไดห รอื ไม อยา งไร

คูมอื การจัดกจิ กรรมลกู เสือสามญั รุนใหญเสริมสรา งทักษะชวี ิต ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที่ 3 39

ใบงานท่ี 3

กฎของลกู เสอื
ขอ 3 ลกู เสือมหี นา ท่ีกระทาํ ตนใหเปน ประโยชนแ ละชว ยเหลอื ผูอ น่ื
ขอ 8 ลูกเสือมีใจรา เริงและไมยอทอตอความยากลําบาก

คําส่งั
1. ใหห มลู ูกเสอื รวมกันวเิ คราะหและอภปิ รายกฎของลกู เสอื ท่ีไดร ับในขางตน ดังตอ ไปน้ี
1) กฎของลกู เสือท่ไี ดรบั มคี วามสอดคลอ งกับศาสนาทต่ี นนบั ถืออยางไร ตอบมาอยา งนอย 3 ขอ
2) เราสามารถนํากฎของลกู เสอื ไปใชในการแกปญหาสงั คมในปจจุบนั ไดหรอื ไม อยางไร

ใบงานที่ 4

กฎของลูกเสอื
ขอ 4 ลูกเสือเปนมติ รของคนทกุ คน และเปน พ่นี องกับลกู เสอื อ่นื ทวั่ โลก
ขอ 9 ลกู เสือเปน ผูมธั ยัสถ

คําส่งั
1. ใหห มูล ูกเสือรว มกนั วิเคราะหแ ละอภิปรายกฎของลูกเสอื ทีไ่ ดร ับในขา งตน ดังตอ ไปนี้
1) กฎของลูกเสือที่ไดร บั มคี วามสอดคลองกับศาสนาทต่ี นนบั ถืออยา งไร ตอบมาอยา งนอ ย 3 ขอ
2) เราสามารถนาํ กฎของลูกเสอื ไปใชใ นการแกป ญ หาสงั คมในปจ จุบันไดหรือไม อยางไร

40 คมู อื การจัดกิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ิต ชั้นมธั ยมศึกษาปท่ี 3

ใบงานท่ี 5
เรอ่ื งที่เปนประโยชน

กฎของลกู เสอื

ขอ 5 ลกู เสอื เนปนกผแสู สภุ นาพสเวรยี บกรบัอ ยถ่วั ของอาบงั

เนถกห็เว่ั้นั ก็น”ไิดตดมอาเาลยงนกยกา่ังกอ็า12ค1ททลยก.))าํ่ใี ง้ั าินตใกเสคนกรหขตฎ่ังรีก้าไหน้ึนัง้ขสด็เหมพมไาอตขมูลนมารงัวอ ูกทลางึ่ามจะนเรกูน่ี1ึงนัสถาเ0กมรอืไสนนอแันวรลือํามงสควเกูทกถปานมรเไ่ีฎแานอสกสดมลขบือนวันรอวอปยคกบัวางรตรมทิเมบลคะอัวีน่บีีคังกูพรงนกววนิาเฤ้ันสแาาแะไตมอืตหอสด“ชิไอสากนแอปอศาอ็ไลยสบบใมยัดะาวชอองัดเงคยคใปยภวลตนอยยูรอปิวักาพมากงหบราดชีอกาารนงั เนายยับแปึ่งวขกกกศรบอมแฎวปาียาถนัสาสขญวนจั่วนเนวอปคหใาสอางหนนาทลวงใขสจไนไยกูตี่ าหงัวกเเนกคหสมนทนนิมือา็นทมี่ ับกบทใีจ่ขีน“อถา่ไีถะนปดงยือสว่ั จสจรมูอา”ะวบัจมยาทไยุบวใาาดน่อีงันงันรไายไขถหไหมรใูาจดนนมมงับตห ึง่”ตตานอรกะนกือบกกม็ไผมแดรมี สูคาาัง“ออขตนนอายออสยทบางไวาพ่ี อังงปยงขนบาไนตบารอ ้ีัวยยงั 3 ขอ
อาบังไดย นิ ดงั นนั้ กต็ อบกลบั ไปวา “เจาอยากกนิ ถวั่ เหลานีห้ รือ ไดซิ ขาจะแบงถ่วั ใหเจา กนิ บา งก็ได
แต… ขา ขอ แลกกบั “ขนปก” ท่ีแสนสวยของเจาสกั “หนึง่ เสน ” ไดไหมละ”

คูมือการจัดกจิ กรรมลูกเสือสามญั รุนใหญเสริมสรา งทักษะชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 3 41

เรื่องทเ่ี ปนประโยชน

นกแสนสวย กบั ถว่ั ของอาบัง

กาลครงั้ หนึ่งนานมาแลว มนี กแสนสวยตวั หนง่ึ มนั เปนนกทีม่ ขี นสวยงามมาก ผคู นทีพ่ บเหน็
ตางกอ็ ยากไดต ัวมนั ไวค รอบครอง แตกไ็ มเคยมชี าวบานคนไหนทีจ่ ะสามารถจบั นกแสนสวยตวั นนั้ ได
เลย ทง้ั นี้ก็เพราะ มนั เปนนกทบี่ นิ ไดอ ยา งปราดเปรยี ววอ งไวมากอยูมาวนั หนึง่ กม็ ี “อาบงั ขายถว่ั ”
มานั่งท่ีใตต น ไมท ี่นกแสนสวยตวั นั้นอาศยั อยู พอนกแสนสวยเหน็ “ถวั่ ” ท่ีอยูใ นตะกราของอาบัง กเ็ กิด
อยากกนิ ข้นึ มา จงึ รอ งถามอาบังวา “อาบัง อาบงั ขอถ่วั ใหขา กินบา งจะไดไ หม”อาบงั ไดยินดังนน้ั ก็ตอบ
กลบั ไปวา “เจาอยากกินถว่ั เหลา น้ีหรอื ไดซิ ขา จะแบงถว่ั ใหเ จา กนิ บางกไ็ ด แต… ขาขอ แลกกบั “ขนปก”
ท่ีแสนสวยของเจา สัก “หนึ่งเสน” ไดไหมละ”เมอื่ นกแสนสวยไดย ินดังนน้ั กก็ ม ลงมองที่ขนของตนเอง
แลว คดิ วา “ขนปก ของเรากม็ เี ยอะมาก ถา จะยอมเสยี ใหอ าบงั ไปสกั เสน สองเสน กค็ งจะไมเปน ไรหรอก” วา
แลว นกแสนสวยก็เลยถอน “ขนปก ” ของมนั แลกกบั “ถว่ั ” ของอาบังไป

วันตอมา... อาบังขายถว่ั กม็ านงั่ พกั ท่ใี ตต นไมต น นั้นอกี นกแสนสวยก็ถามกบั อาบังอกี วา
“อาบัง อาบงั วนั น้ีขอถวั่ ใหข า กินอีกจะไดไหม”อาบังก็ตอบเหมอื นเดมิ วา “ไดซ …ิ แตข า ขอขนปก ท่ี
แสนสวยของเจา แลกเปล่ียนเหมอื นเดิมก็แลว กัน”นกแสนสวยก็คดิ เหมือนเดิมวา ขนมนั ยงั มอี ยู
มากมายก็เลยถอน “ขนปก” ใหก บั อาบงั ไปอีก

เร่ืองเปน อยเู ชน นต้ี อไปอีกหลายวัน จนกระทง้ั ถึงวนั หนง่ึ เม่อื นกแสนสวยกข็ อถว่ั อาบังกินอีก
อาบังก็ตอบเหมือนเดิมวา“ขอขนปกแสนสวยแลกเปลย่ี นกอ น” นกแสนสวยก็ไมรรี อและรีบถอน
“ขนปก ” ใหก บั อาบังไปทันที แลวกล็ งมากิน “ถ่วั ” ของอาบังเหมือนเชน ทกุ วัน แตว ันน้ี สถานการณ
กลับเปลี่ยนไป เมอื่ มันลงมาเพอ่ื กินถ่วั “อาบงั ” กร็ บี ตะครบุ จับ “เจา นกแสนสวยตวั นั้น” ไวไ ดสาํ เร็จ

เร่อื งนี้สอนใหร ูวา ขอจงเปน ผูลขิ ติ ชวี ติ ของตนเอง“ชวี ิตของเรา”นั้นกําลังเหลอื นอ ยลงไปทกุ ขณะ

และเรามีอสิ ระท่ีจะเลอื กวา เราจะให “เวลาของเรา” กบั ใครหากนกแสนสวย
เปรยี บเปนตวั ของเราในวนั นี้ขนปกของนกแตล ะเสน กค็ ือเวลาของเราท่ีมอี ยู
และอาบงั ขายถว่ั กเ็ ปรยี บไดกบั นายจา งของเรานั่นเองสว นถ่ัวทอี่ าบงั ให
กค็ ือ เงินเดอื นทน่ี ายจางใหกับเราทุกวนั น้ี เราไดยอมมอบ “เวลาของเรา” ใหก บั
“นายจาง”เหมอื นกบั ที่ “นกแสนสวย” ไดถ อน “ขนปก” ใหก ับ“อาบัง”และ“นายจาง”
กไ็ ดให “เงินเดอื น” อันนอยนดิ เพอื่ เปนการแลกเปลย่ี น เชนเดยี วกบั ท่ี “อาบัง” ให
“ถวั่ ” เพียงไมกเ่ี ม็ด กับ “นกแสนสวย” ตวั น้นั “ขนปกแสนสวย” ท่เี คยมีอยูอยาง
มากมายนัน้ คอ ยๆลดจาํ นวนลง เชน เดยี วกบั “เวลาอนั มคี า” ทค่ี อยๆเหลอื นอ ยลง
ทกุ ขณะ

42 คมู อื การจดั กจิ กรรมลูกเสือสามัญรุนใหญเสริมสรางทักษะชีวิต ชั้นมธั ยมศึกษาปท่ี 3

แผนการจัดกิจกรรมลูกเสือสามัญรนุ ใหญ เคร่อื งหมายลกู เสือหลวง ชั้นมธั ยมศกึ ษาปท ่ี 3

หนวยท่ี 4 กจิ กรรมทส่ี นใจเปน พเิ ศษ เวลา 2 ชั่วโมง
แผนการจัดกจิ กรรมท่ี 9 กจิ กรรมนี.่ ..เราจอง

1. จุดประสงคก ารเรยี นรู

ลกู เสือสามารถเลอื กและปฏบิ ตั ิกิจกรรมตามทต่ี นเองสนใจได
2. เนอื้ หา

กิจกรรมพิเศษ เปน กิจกรรมท่ใี หล กู เสอื ไดป ฏบิ ัตติ ามความสนใจ ความถนดั ของตนเอง และ
มกี ารปฏิบตั อิ ยา งสมํา่ เสมอ หรอื ทาํ เปน งานอดิเรก ซ่ึงกิจกรรมพิเศษน้ี แบงออกไดเ ปน 3 หมวด คือ
หมวดใชก ําลังกายเปนสว นใหญ หมวดใชส ติปญ ญาเปน สว นใหญ และหมวดวทิ ยาการ ทั้งนจ้ี ะเปน
กจิ กรรมทีม่ ีสว นเก่ียวของ หรือไมเ กี่ยวขอ งกบั กิจกรรมเดิมกไ็ ด
3. สอ่ื การเรียนรู

3.1 แผนภมู ิเพลง
3.2 ใบงาน
3.3 ใบความรู
3.4 เรอ่ื งท่เี ปน ประโยชน
4. กจิ กรรม

4.1 กจิ กรรมคร้งั ที่ 1

1) พิธเี ปด ประชมุ กอง(ชกั ธง สวดมนต สงบนิ่ง ตรวจ แยก)
2) เพลง หรอื เกม
3) กิจกรรมตามจดุ ประสงคก ารเรียนรู

(1) ผกู ํากับลกู เสอื นาํ ลูกเสอื ในกองสนทนา ในหวั ขอ “คนเราแตล ะคนมีความถนดั /
ความชอบหรอื สนใจ มากกวา 1 อยา ง”

(2) ผกู าํ กบั ลกู เสือใหล กู เสอื แตล ะหมสู งตวั แทนมารับใบความรู และ ใบงาน และ
ใหลูกเสือปฏบิ ตั ิงานตามคาํ สงั่ ในกจิ กรรม

(3) ผกู าํ กับลกู เสอื ใหล ูกเสอื แจงกจิ กรรมที่ลกู เสือสนใจเปน พิเศษ (ผกู ํากบั ลกู เสือ
จดบันทกึ ไว) แลว กลับไปปฏบิ ัติ

(4)ผกู ํากบั ลกู เสือนดั หมายใหล ูกเสือนําผลงาน / ผลการปฏิบตั ิ มานาํ เสนอในรปู ของ
การจดั นิทรรศการ

4) ผกู าํ กับลกู เสือเลาเร่ืองทเี่ ปน ประโยชน
5) พธิ ีปด ประชุมกอง(นดั หมาย ตรวจเคร่ืองแบบ ชักธง เลิก)
4.1 กิจกรรมคร้งั ท่ี 2

1) พธิ ีเปด (ชกั ธง สวดมนต สงบน่งิ ตรวจ แยก)
2) เพลง หรอื เกม

คมู ือการจัดกิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ิต ช้ันมธั ยมศกึ ษาปท่ี 3 43

3) กิจกรรมตามจุดประสงคการเรียนรู
(1) ผูกํากบั ลกู เสือใหลกู เสอื นําผลงาน / ผลการปฏบิ ตั ิ มานาํ เสนอในรปู ของการ
จดั นิทรรศการ
(2) ผกู าํ กบั ลกู เสือใหล ูกเสอื แตละหมสู ง ตัวแทนมานาํ เสนอในผลงานของตนเอง
ใหลกู เสอื อืน่ ไดช ม
(3) ผูกํากับลกู เสือและลกู เสือรวมกนั สรปุ ถึงผลงานทไี่ ดล งมือปฏบิ ัติ

4) ผูก าํ กับลูกเสอื เลา เรื่องทม่ี ีประโยชน
5) พธิ ีปด ประชุมกอง(นัดหมาย ตรวจเครอื่ งแบบ ชกั ธง เลิก)

5. การประเมินผล
สงั เกต การมีสวนรวมทาํ กจิ กรรม การแสดงออก และผลงานของลกู เสือ

ภาคผนวกประกอบแผนการจัดกิจกรรมท่ี 9

เพลง

ลูกเสอื ธรี ราช

เหลาลกู เสือของธีรราช ทะนงองอาจสืบชาตเิ ชอื้ พงศพ ันธุ

สมคั รสมานโดนมีสามคั คีม่นั พวกเราจะรกั กันในกจิ การลกู เสอื ไทย

มจี รรยารักษาชื่อ สรา งเกียรตริ ะบอื เลอื่ งลอื ตอไปชานาน

รา เริงแจม ใสใฝใ จรกั ใหยืนนาน พวกเราลว นชนื่ บานเพราะกจิ การลูกเสอื ไทย

เกม

บนบกบนนา้ํ

มีวธิ กี ารเลนดงั น้ี

ใหล ูกเสือเขาแถวรปู วงกลม ผูก ํากับลูกเสอื ยนื ตรงกลาง เม่อื ผกู าํ กับลูกเสอื พดู ดงั ๆ
วา “บนบก” ใหลกู เสือทุกคนกระโดดมาขางหนา ถา ผกู ํากับลูกเสือพูดวา “บนนํ้า”ใหลูกเสอื กระโดด
ถอยหลงั กลับท่ีเดิม ถาใครกระโดดผดิ ผนู ้ันตาย ตอ งมาอยูกลางวงแตถ าผกู าํ กบั ลูกเสือพูดซาํ้ กับที่พูด
กอนลูกเสือทกุ คนตอ งยืนนง่ิ ๆ จะกระโดดอยางใดไมไดท้งั สิ้น ถาใครขยบั ตวั กต็ ายเชน กนั ทาํ เชน นี้
จนผูก าํ กับลูกเสอื เห็นสมควรหรอื ทําจนเหลือคนสุดทายแสดงวา คนนนั้ เกง มีประสาทดี ทุกคนกลาว
ชมเชยใหเ ปนผชู นะ

44 คมู อื การจัดกจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรา งทกั ษะชีวิต ชั้นมธั ยมศกึ ษาปท่ี 3

ใบงาน

ใบงาน

คาํ สง่ั
1.ใหลกู เสอื ศกึ ษาหมวดกิจกรรมพิเศษและตวั อยา งกจิ กรรม เพ่อื ใหล ูกเสือไดเปนแนวทางในการ

คนหาความสนใจ ความสามารถ หรือความถนัด พิเศษของตนเอง โดยเลือกเพยี ง 1 อยางในหมวด
2. ลูกเสอื ตอ งรถู งึ กฎแหงความปลอดภัยของกิจกรรมนัน้ ๆ
3. ลกู เสอื แจงกิจกรรมทีส่ นใจเปนพิเศษแกผกู ํากบั
4. ลูกเสือปฏบิ ตั กิ จิ กรรมตามท่ตี นเองสนใจ แลวรวบรวมผลการปฏบิ ัติเพ่อื เตรยี มนําเสนอตอ ไป

ใบความรู

ใบความรู

กจิ กรรมทส่ี นใจเปนพิเศษ เปน กจิ กรรมทสี่ นใจหรอื ปฏิบตั อิ ยางสม่ําเสมอ และสําหรบั กิจกรรม
บางประเภท ลูกเสือตอ งเขา ใจกฎแหง ความปลอดภยั ของกิจกรรมนั้นๆ ดวย

1. หมวดใชกาํ ลังการเปนสวนใหญ เชน การยิงธนู ขี่รถจกั รยาน ข่รี ถจกั รยานยนต ขี่มา แขง
เดินทางไกลแบบลกู เสอื กระโดดหอสงู แลนเรือใบ ยงิ ปน เดนิ ปา ถีบกระดานเลน ฯลฯ

2. หมวดใชส ตปิ ญญาเปน สวนใหญ เชน เลย้ี งตนไมแคระ ทําแบบจําลอง การครวั วทิ ยุ
โทรทศั น ชางเคร่อื งยนต เจยี ระไนพลอย ภาษาตางประเทศ ทาํ สวน การพมิ พ พมิ พด ดี ชางโลหะ
ผลติ วารสาร ชางไม ผกู เงอ่ื น เลย้ี งและผสมพนั ธสุ ัตวเ ลี้ยง การสัญญาณ การตอเรอื ฯลฯ

3. หมวดวทิ ยาการ เชน เศรษฐศาสตร ภมู ิศาสตร ประวตั ศิ าสตร ภาษา ชวี วทิ ยา เคมี ฟสกิ ส
คณติ ศาสตร ฯลฯ

คมู อื การจดั กจิ กรรมลกู เสือสามัญรุนใหญเสรมิ สรางทกั ษะชวี ติ ชั้นมธั ยมศึกษาปที่ 3 45